text_structure.xml 44.6 KB

Edit Raw Blame History

<?xml version='1.0' encoding='utf-8'?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
  <xi:include href="PPC_header.xml" />
  <TEI>
    <xi:include href="header.xml" />
    <text>
      <body>
        <div xml:id="div-1">
          <u xml:id="u-1.0" who="#komentarz">Dnia 22 grudnia 1985 r. Komisja Rolnictwa, Leśnictwa i Gospodarki Żywnościowej, obradująca pod przewodnictwem posła Kazimierza Olesiaka (ZSL), rozpatrzyła:</u>
          <u xml:id="u-1.1" who="#komentarz">- zamierzenia w zakresie realizacji ustawy z dnia 14 grudnia 1982 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników indywidualnych i członków ich rodzin.</u>
          <u xml:id="u-1.2" who="#komentarz">W posiedzeniu udział wzięli przedstawiciele Ministerstwa Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej z wiceministrem Wiesławem Młynarczykiem, Ministerstwa Pracy, Płac i Spraw Socjalnych z wiceministrem Andrzejem Paczosem, Najwyższej Izby Kontroli, Komisji Planowania przy Radzie Ministrów, Ministerstwa Finansów, Urzędu Rady Ministrów, Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, Krajowego Związku Rolników, Kółek i Organizacji Rolniczych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-2">
          <u xml:id="u-2.0" who="#AndrzejPaczos">Zanim przejdę do przedstawiania rozwiązań planowanych przez Ministerstwo Pracy, Płac i Spraw Socjalnych na 1986 r. chciałbym krótko omówić realizację omawianej ustawy w 1985 r. 1 stycznia br. nastąpiła podwyżka świadczeń i od tego dnia podstawowa emerytura rolnicza stanowiła 90% najniższej emerytury pracowniczej. Po raz drugi podniesiono emerytury rolnicze w lipcu br. zwiększając je o 600 zł oraz dodatkowo o 300 zł tym, którzy oddali gospodarstwa na rzecz państwa. Przeciętna emerytura rolnicza wynosiła w br. 6409 zł co stanowi wzrost o ponad 26%. Emerytury rolnicze mają więc szybsze tempo wzrostu niż emerytury pracownicze, gdzie wynosi ono 19%. Różnica wskazuje na zmniejszanie się dystansu między emeryturami pracowniczymi i rolniczymi, choć te ostatnie są w dalszym ciągu o 1/3 niższe.</u>
          <u xml:id="u-2.1" who="#AndrzejPaczos">Zmiany planowane na 1986 r., o ile zostaną zaakceptowane, zostaną zawarte w dwóch rozporządzeniach Rady Ministrów. Idea tych zmian pojawiła się już w czasie kampanii wyborczej do Sejmu. Na spotkaniu w zakładach „Cora” gen. W. Jaruzelski wskazał na konieczność modyfikacji systemu emerytalnego, a zwłaszcza na konieczność wyższego wzrostu emerytur i rent wcześniej przyznanych. Sprawy te poruszył w swoim expose Z. Messner.</u>
          <u xml:id="u-2.2" who="#AndrzejPaczos">Propozycje naszego resortu znajdują się więc w projektach dwóch rozporządzeń Rady Ministrów. W pierwszym z nich proponujemy podniesienie najniższej emerytury i renty rolniczej, z dn. 1 marca 1986 r. do 7 tys. zł. Podstawowa emerytura rolnicza zostanie wówczas zrównana z najniższą emeryturą pracowniczą. Projekt drugiego rozporządzenia dotyczy zasad waloryzacji emerytur i rent rolniczych. Jak wiemy na wysokość emerytury rolniczej składa się kilka elementów. Oprócz elementu podstawowego wchodzą tam dodatki: od wartości produktów sprzedanych jednostkom gospodarki uspołecznionej oraz w stosunku do gospodarzy, którzy przekazali swoje gospodarstwa państwu - dodatek od wartości gospodarstwa, od zrzeczenia się działki gruntu oraz od zrzeczenia się prawa do bezpłatnego korzystania z zabudowań gospodarskich i domu.</u>
          <u xml:id="u-2.3" who="#AndrzejPaczos">W celu waloryzacji rent i emerytur rolniczych proponujemy następujące operacje: w 1986 r. waloryzację emerytur i rent rolniczych przyznanych przed 1985 r.; począwszy od 1 marca 1987 r. stałą waloryzację wszystkich rent i emerytur rolniczych. Ponadto proponujemy, żeby kwoty świadczeń pochodzących ze sprzedaży państwu produktów rolnych były waloryzowane odpowiednio do wzrostu cen skupu jaki miał miejsce do 31.XII.1985 r. Przewidujemy także podwyższenie kwot za zrzeczenie się praw do bezpłatnego korzystania z mieszkania, za przekazane państwu gospodarstwo rolne oraz za zrzeczenie się korzystania z działki gruntu ogółem o 150%, z tym, że kwoty te nie będą mogły przekroczyć określonej wielkości. Rozporządzenie regulować będzie także sprawę dodatków za odznaczenia państwowe i kombatanckie oraz renty rodzinne.</u>
          <u xml:id="u-2.4" who="#AndrzejPaczos">Operacja ta ma na celu wyrównanie wielkości świadczeń pochodzących z różnych okresów. Stanowić będzie ona podstawę do ich stałej waloryzacji. Przewidujemy, że nastąpi podwyżka świadczeń o 4-5 tys. zł. Ponieważ nie chcemy żeby to była operacja jednorazowa, co bardzo obciążyłoby budżet państwa, rozłożyliśmy ją na kilka lat. Oznacza to, że w 1986 r. podwyżki nie powinny przekroczyć 4 tys. zł. W stosunku do emerytur najniższych będzie to wzrost w granicach 78%, a w stosunku do ogółu emerytur - o 62%. Kolejne raty podwyżek nastąpią przy waloryzacji świadczeń.</u>
          <u xml:id="u-2.5" who="#AndrzejPaczos">A więc stała i bieżąca waloryzacja świadczeń składać się będzie jakby z dwóch elementów. Podstawowa renta i emerytura rolnicza wzrosną do wysokości najniższej emerytury pracowniczej, a kwoty stanowiące dodatkowy składnik emerytury i renty rolniczej zostaną zwiększone w takim stopniu, w jakim wzrosły ceny skupu na produkty rolne. Zasada ta wyeliminuje występujące dziś różnice w wysokości emerytur. System ten będzie wyprzedzał wzrost emerytur i rent pracowniczych, co pozwoli na ich stopniowe wyrównanie.</u>
          <u xml:id="u-2.6" who="#AndrzejPaczos">Koszty tych podwyżek wyniosą w 1986 r. 33 mld zł, z czego podwyżki emerytur i rent rolniczych - 31,5 mld zł, a zasiłki 1,5 mld zł. Łącznie wydatki na renty i emerytury rolnicze oraz zasiłki wyniosą 127 mld zł, z czego 66,5 mld zł na wydatki bieżące, 23,5 mld zł na podniesienie podstawowej renty i emerytury do 7 tys. zł, 9,4 mld zł na waloryzację rent i emerytur w stosunku do wzrostu cen skupu, a 7,6 mld zł na skutek podwyżek, które nastąpiły 1.07.1985 r. Poza tym w kwocie tej mieści się 20 mld zł przeznaczonych na rezerwę. Zgodnie z zasadami przyjętymi w ustawie z grudnia 1982 r. świadczenia te pokrywane są w 2/3 z budżetu państwa a w 1/3 ze składek rolników. Oznacza to, że składki te muszą wynieść w roku przyszłym 35,7 mld zł, co jest sumą o 18 mld zł wyższą niż w roku bieżącym. W związku z tym konkretne wymiary składek wzrosną np. składka ubezpieczeniowa z 1600 do 3400 zł, a składka z na przeliczeniowego z 800 do 1600 zł.</u>
          <u xml:id="u-2.7" who="#AndrzejPaczos">Składki od działów specjalnych będą wynosiły wg projektu 5% dochodu szacunkowego. Najniższa stawka wzrośnie więc z 2400 do 5000 zł a najwyższa z 96000 do 200000 zł. Jednocześnie proponujemy przyjąć zasadę, że jeśli rolnik nie osiągnie przychodu z przyczyn losowych nie powoduje to utraty prawa do świadczeń, jak to ma miejsce dzisiaj.</u>
          <u xml:id="u-2.8" who="#komentarz">(Dyskusja.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-3">
          <u xml:id="u-3.0" who="#JózefKiełb">Co to znaczy „podstawowa wysokość emerytury rolniczej”? Co kryje się za tym enigmatycznym stwierdzeniem, że będzie ona równa najniższej emeryturze pracowniczej?</u>
          <u xml:id="u-3.1" who="#JózefKiełb">Do czego obecnie ma prawo były rolnik, który płacił składki ubezpieczeniowe, ale przed osiągnięciem emerytury sprzedał gospodarstwo w obrocie prywatnym? Przecież prosty rachunek wskazuje, że jeżeli sprzeda on przeciętne gospodarstwo za 5–6 mln zł, to po złożeniu tej sumy do banku spółdzielczego z procentów będzie miał dochód wyższy niż emerytura rolnicza. Rolnicy, którzy podjęli takie decyzje pytają, czy nic im się nie należy za płacone przez lata składki.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-4">
          <u xml:id="u-4.0" who="#BożenaSnaza">Czy wzrosną także dodatki pielęgnacyjne?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-5">
          <u xml:id="u-5.0" who="#KrzysztofStempień">Z jakiego okresu renty i emerytury zostaną w przyszłym roku objęte waloryzacją? Czy środki na tę waloryzację będą pochodzić z budżetu, czy ze składek rolników?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-6">
          <u xml:id="u-6.0" who="#BolesławStrużek">Ilu jest ubezpieczonych wpłacających składki jako procent dochodu szacunkowego? Ilu ubezpieczonych świadczy składki zbliżone do górnej granicy stawek? Czy ministerstwo przewiduje jakieś nowe rozwiązania w sprawie zasiłków na dzieci? W 1986 r. miano rozwiązać tę sprawę w przypadku rodzin wielodzietnych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-7">
          <u xml:id="u-7.0" who="#WładysławOgara">Wielu dwuzawodowców płaci składki ubezpieczeniowe jako rolnicy i w zakładzie pracy jako pracownicy. Wg przepisów mają otrzymać 1,5 emerytury. Większość z nich nie jest zadowolona, gdyż nie jest to proporcjonalne do wysokości świadczeń. Czy nie dałoby się tego rozwiązania zastąpić jakąś jednolitą emeryturą?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-8">
          <u xml:id="u-8.0" who="#KazimierzOlesiak">Ja także otrzymuję listy od chłoporobotników, którzy dostają takie 1,5 emerytury. W większości są to listy alarmujące i krytyczne.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-9">
          <u xml:id="u-9.0" who="#StanisławŻelichowski">Pochodzę z województwa, w którym dominują rolnicy indywidualni. W latach 1978–1982 wielu z nich przekazało swoje gospodarstwa za dożywocie. Dziś ich następcy muszą płacić składki państwu i im dożywocie. Czy nie dałoby się tej sprawy jakoś inaczej traktować?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-10">
          <u xml:id="u-10.0" who="#WandaŁużna">Rolnicy, którzy przeszli na emeryturę i oddali państwu gospodarstwa, mogą sobie zachować działki ziemi na własny użytek. Jeżeli działka taka przekracza 30 arów, to rolnik musi opłacać składki emerytalne, mimo że już otrzymuje emeryturę. Czy jest jakaś możliwość rozwiązania tej sprawy?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-11">
          <u xml:id="u-11.0" who="#KazimierzOlesiak">Nie jest dla mnie jasne od kiedy będą następowały kolejne waloryzacje świadczeń. Czy przedstawiciel ministerstwa mógłby to jeszcze raz wyjaśnić?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-12">
          <u xml:id="u-12.0" who="#BolesławStrużek">Od 1986 r. waloryzacja za podstawę przyjmuje wzrost ceny na produkty rolne. Chciałbym wiedzieć jaki wskaźnik był stosowany dotychczas przy kolejnych podwyżkach tych świadczeń.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-13">
          <u xml:id="u-13.0" who="#MarianKról">Przedstawiciel resortu mówiąc o rozliczeniu finansowym za 1986 r. wymienił kwotę 127 mld zł, w tym 66,5 mld zł, to wydatki bieżące, a 7,6 mld zł to koszty podwyżki z lipca br. Czy te koszty nie mieszczą się w wydatkach bieżących? Proszę o wyjaśnienie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-14">
          <u xml:id="u-14.0" who="#WandaŁużna">Czy ten kto ma 0,5 ha gruntu jest także rolnikiem? Czy w takim przypadku zasadne jest płacenie składek, skoro zainteresowany i tak nie będzie mógł skorzystać z renty rolniczej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-15">
          <u xml:id="u-15.0" who="#AndrzejPaczos">Zgodnie z zapisem ustawowym emerytura lub renta inwalidzka przysługuje w podstawowej wysokości równej najniższej emeryturze pracowniczej. Do tego dochodzą dodatki, które powiększają wysokość emerytury lub renty.</u>
          <u xml:id="u-15.1" who="#AndrzejPaczos">Ten kto sprzedał gospodarstwo nie ma prawa do świadczeń.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-16">
          <u xml:id="u-16.0" who="#KazimierzOlesiak">Przecież płacił składkę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-17">
          <u xml:id="u-17.0" who="#AndrzejPaczos">Płacił od 1977 r. Wymiar składek nie był wysoki. Ustawa przewiduje dwa warunki, od których zależy uzyskanie świadczenia: płacenie składki i przekazanie gospodarstwa.</u>
          <u xml:id="u-17.1" who="#AndrzejPaczos">Przewidujemy, że dodatek pielęgnacyjny wzrośnie z 1500 zł do 2100 zł. Kwota przeznaczona na emerytury i renty rolnicze wynosi 127 mld zł, z czego rolnicy pokryją 35,7 mld zł a resztę budżet. Zasiłki rodzinne zostaną wprowadzone począwszy od lipca przyszłego roku. Pracownicy dwuzawodowi mają prawo do emerytury i do połowy drugiego świadczenia. Rozważamy możliwość ograniczenia lub wyłączenia prawa do korzystania z drugiego świadczenia w przypadku zbiegu świadczeń. Mamy ponad 100 tys. pracowników dwuzawodowych. W przypadku dożywocia nie mamy przecież do czynienia z powstaniem prawa do emerytury.</u>
          <u xml:id="u-17.2" who="#AndrzejPaczos">Gdy chodzi o sprawę waloryzacji, to przewiduje się podwyższenie emerytur i rent rolniczych od 1 marca przyszłego roku do 7 tys. złotych. Dotyczy to najniższych świadczeń. Chodzi o to, by podwyżka tych świadczeń i stała waloryzacja weszły w życie z tą samą datą. W tym samym terminie będzie dokonana jednorazowa rewaloryzacja wcześniejszych świadczeń związana z przeliczeniem dodatków. Co się tyczy współczynników rewaloryzacji określanych przez resort pracy to dla świadczeń z poszczególnych lat będą one następujące: 1977 - 427%, 1978 - 407%, 1979 - 381%, 1980 - 351%, 1981 - 206%, 1982 - 136%, 1983 - 122%, 1984 - 110%, 1985 - 100%, czyli bez zmian. W ramach operacji rewaloryzacyjnej elementy dodatków będą przeliczane wg tych współczynników. Od marca 1987 r. będą obowiązywały jednolite zasady.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-18">
          <u xml:id="u-18.0" who="#KazimierzOlesiak">Nastąpi wyrównanie starego portfela. Czy tak?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-19">
          <u xml:id="u-19.0" who="#AndrzejPaczos">Na tym polega rewaloryzacja. Co się tyczy wielkości gospodarstwa jako czynnika zobowiązującego do płacenia składek, to rzecz jest przesądzona ustawowo. Rozporządzenie nie może tego naruszać. Możliwa jest oczywiście dyskusja w tej dziedzinie przy założeniu dokonania modyfikacji ustawie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-20">
          <u xml:id="u-20.0" who="#KrzysztofStempień">Skąd zostaną wzięte środki na operację rewaloryzacyjną w 1987 r. w kwocie 9,4 mld zł?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-21">
          <u xml:id="u-21.0" who="#AndrzejPaczos">W 1/3 będą pokryte przez rolników, a w 2/3 przez budżet.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-22">
          <u xml:id="u-22.0" who="#KrzysztofStempień">A więc to znaczy, że rolnicy uczestniczą w waloryzacji w wysokości 1/3 nakładów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-23">
          <u xml:id="u-23.0" who="#StanisławŻelichowski">Pracownik otrzymuje rentę z chwilą złożenia wniosku a rolnik dopiero z chwilą przekazania gospodarstwa. To długo trwa.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-24">
          <u xml:id="u-24.0" who="#MaksymilianDelekta">Droga rolnika do emerytury czy renty jest długa. To wynika z ustawy. Powinien on zgłosić się w urzędzie gminy i oświadczyć, że chce przekazać gospodarstwo. Odpowiedni wniosek trzeba skierować do ZUS, gdzie stwierdza się prawo do emerytury lub renty. Później następują formalności związane z przekazaniem gospodarstwa. Rolnik powinien zgłosić się do notariusza. Po otrzymaniu aktu notarialnego ZUS rozpoczyna wypłatę świadczenia. Nie ma innej drogi. Jeśli rolnik ma uporządkowane sprawy związane z własnością gospodarstwa a urząd gminy i notariusz działają sprawnie to droga jest krótka, ale w razie komplikacji z określeniem własności następuje przedłużenie załatwienia sprawy. Warunkiem przyznania i wypłacenia emerytury pracownikowi jest zaprzestanie wykonywania przez niego pracy. Mamy tu więc pewną analogię.</u>
          <u xml:id="u-24.1" who="#MaksymilianDelekta">Zwolnienia lekarskie dają rolnikowi prawo do zasiłku chorobowego, gdy niezdolność do pracy spowodowana była wypadkiem przy pracy lub chorobą zawodową i trwała co najmniej 15 dni. Rolnik może korzystać z zasiłku przez 180 dni.</u>
          <u xml:id="u-24.2" who="#MaksymilianDelekta">Warto przypomnieć, że najwyższy wymiar emerytury wynosi 6,5 tys. zł. Rolnicy podnosili często, że sprzedawali bardzo dużo produktów rolnych państwu, a tymczasem wysokość ich rent zmalała. Rewaloryzacja załatwi sprawę starego portfela rent. Będzie też działać waloryzacja. Obecnie ten kto był dobrym rolnikiem powinien otrzymać dobrą emeryturę. Wszystko zależy od wielkości sprzedaży.</u>
          <u xml:id="u-24.3" who="#MaksymilianDelekta">Pragnę podkreślić, że operacje o których mówimy, są bardzo skomplikowane technicznie. Będziemy starali się przeprowadzić je terminowo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-25">
          <u xml:id="u-25.0" who="#ZdzisławaGawlik">W rezerwie budżetu centralnego przewidziane są środki na pokrycie kosztów waloryzacji do wysokości 2/3 nakładów. Co się tyczy składek to nie dysponuję obecnie potrzebnymi materiałami. Udzielimy informacji, jeżeli uda się uzyskać te dane w pionie podatkowym naszego resortu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-26">
          <u xml:id="u-26.0" who="#JózefKiełb">Wieś przyjmie z zadowoleniem decyzję o rewaloryzacji świadczeń dla rolników, która zmniejszy dystans między rentami rolniczymi a pracowniczymi. Jednakże rolnicy domagają się nowelizacji ustawy. Mówiono o tym i na kongresie ZSL i na spotkaniach przedwyborczych. Pytania o nowelizację powrócą z chwilą ogłoszenia szczegółów projektowanych decyzji. Chcę zwrócić uwagę na wymowę polityczną tej sprawy. Jeżeli nie ma obecnie odpowiedzi na postawione tu pytania, to trzeba przygotować zestaw argumentów uzasadniających odsunięcie nowelizacji ustawy i sprecyzować kiedy rolnicy mogą się tej nowelizacji spodziewać. W przeciwnym razie znajdziemy się w trudnej sytuacji, a Sejm ma przecież utrzymywać więź z wyborcami. Odpowiednie przepisy przewidują odwoływanie posłów. Nie mówię o tym z obawą, ale dlatego, że powinniśmy starać się o otwarcie nowej karty w powojennych dziejach naszego parlamentaryzmu.</u>
          <u xml:id="u-26.1" who="#JózefKiełb">Można przecież zapytać, dlaczego w ustroju socjalistycznym praca rolnika nie jest tak samo traktowana jak praca innych obywateli?</u>
          <u xml:id="u-26.2" who="#JózefKiełb">Te pytanie można postawić np. w kontekście rozważań o tym, do czego był zobowiązany ten, kto płacił składki.</u>
          <u xml:id="u-26.3" who="#JózefKiełb">Coraz bardziej drastyczne stają się skutki art. 15 ustawy z 1982 r., który stanowi, że wartość gospodarstwa przekazanego następcom nie powinna ulec obniżeniu w okresie 5 lat. Jest to powodem wielu konfliktów. Wiejskie rodziny są wielodzietne. Dlaczego np. rolnik przekazujący gospodarstwo nie ma prawa dać działki drugiemu synowi, by mógł się on pobudować? Rolnicy twierdzą, że taka sytuacja jest niesprawiedliwa i niemoralna. Z zadowoleniem przyjęliśmy przyśpieszenie przejmowania gospodarstw przez ludzi młodych. Ale w tej chwili władze odpowiedzialne za pobór rekrutów bardzo zaostrzyły rygory. Przepisy traktowane są formalistycznie. Na tym tle dochodziło dramatów. Młody rolnik idzie do wojska, a starzy nie mają już siły, by prowadzić gospodarstwo. Albo np. ktoś młody przejął gospodarstwo i właśnie idzie do wojska. Wystarczy posłuchać co mówią i co czują żołnierze przed przysięgą. Chodzi o dramat gospodarstwa, które ulega ruinie. Oto np. ojciec miał 5 krów, a syn któremu przekazał gospodarstwo ma ich już 10. Ale ojciec takiego gospodarstwa sam nie poprowadzi, kiedy syn pójdzie do wojska. Powinniśmy rozważyć ten temat wspólnie z Komisją Obrony Narodowej oraz Komisją Wsi i Rolnictwa Rady Krajowej PRON. Albo ustalmy, że najpierw odbywa się służbę wojskową, a potem przyjmuje gospodarstwo, albo przyjmijmy inne rozwiązanie.</u>
          <u xml:id="u-26.4" who="#JózefKiełb">Na każdym spotkaniu z wyborcami staje też problem budynków. Dodatek za budynki w przekazywanym gospodarstwie jest skromny. Składki to oczywiście należy je wliczać w koszty produkcji rolnej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-27">
          <u xml:id="u-27.0" who="#WandaŁużna">Ci, którzy kiedyś przekazywali gospodarstwo następcom w zamian za dożywocie, teraz korzystają z zasiłku. Czy przewiduje się rozwiązanie tego problemu? Sądzę, że rolnikowi zgłaszającemu się do notariusza należy wypłacać świadczenia od daty zgłoszenia, a nie przekazania gospodarstwa w akcie notarialnym.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-28">
          <u xml:id="u-28.0" who="#HenrykPrzygodzki">Ilu jest w Polsce szczęśliwych z powodu wdrożenia tego systemu rent i emerytur rolniczych. Uważam, że należałoby przeprowadzić ankietę wśród tych, którzy płacą składki. Padło już w czasie tej dyskusji słowo „nowelizacja” i myślę, że przed taką nowelizacją dobrze by było znać zdanie rolników na ten temat. W momencie uchwalania tej ustawy była prawdziwa euforia, a dziś mamy uczucia mieszane.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-29">
          <u xml:id="u-29.0" who="#NorbertAleksiewicz">Wieś z zainteresowaniem oczekuje wiadomości na temat waloryzacji świadczeń. Zgadzam się z oceną przedstawioną przez posła J. Kiełba. Tak właśnie wyglądają odczucia wsi na ten temat.</u>
          <u xml:id="u-29.1" who="#NorbertAleksiewicz">Związek Rolników, Kółek i Organizacji Rolniczych szczegółowo przeanalizował planowany „remont” ustawy. Na posiedzeniu zarządu był wiceminister A. Paczos i przedstawił projektowane rozwiązanie. My ze swej strony wystąpiliśmy z kilkoma wnioskami. Naszym zdaniem składki emerytalne powinny być proporcjonalne do kosztów produkcji w gospodarstwie indywidualnym. Jesteśmy zdania, że wzrost cen skupu nie zrekompensuje wzrostu świadczeń oraz tego, że państwo pokrywa 2/3 składki ubezpieczeniowej. Przecież ludność miejska korzysta z wielorakich dotacji, których pozbawiona jest wieś. A produkcja wsi także się na to składa. Jednym z naszych wniosków była też sprawa zmiany zasad odszkodowań PZU za wypadki rolnicza.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-30">
          <u xml:id="u-30.0" who="#KrzysztofStempień">Zasadą powinno być, że nowelizacji podlega ustawa całkowicie zrealizowana. Tymczasem realizacja ustawy z grudnia 1982 r. nastąpi dopiero po przeprowadzeniu przedstawionych dzisiaj zmian.</u>
          <u xml:id="u-30.1" who="#KrzysztofStempień">Nie poruszono tutaj wcale sprawy lokali mieszkalnych zajmowanych przez rolników - emerytów. Postulowałbym zwiększenie odpłatności za opuszczenie takich budynków i udostępnienie budynków inwentarskich. W tej chwili wysokość tych opłat nie zachęca rolników do ich przekazywania. W rezultacie budynki te nie są całkowicie wykorzystane.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-31">
          <u xml:id="u-31.0" who="#StanisławŻelichowski">Rolnik, który ukończył 65 lat, chce przekazać gospodarstwo następcy i otrzymać emeryturę, ale niestety formalności, przede wszystkim w urzędach notarialnych, ciągną się prawie rok i rolnik nie otrzymuje w tym czasie świadczeń. Należałoby urzędy te wzmocnić kadrowo albo wyrównać jakoś okres wyczekiwania.</u>
          <u xml:id="u-31.1" who="#StanisławŻelichowski">Nie wypominajmy rolnikom, że państwo płaci 2/3 składek, gdyż dopłaty za energię cieplną w miastach są chyba wyższe.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-32">
          <u xml:id="u-32.0" who="#BolesławStrużek">Można chyba powiedzieć, że generalnie szczęśliwi są ci, którzy świadczenia otrzymują, a nieszczęśliwi ci, którzy płacą składki. Jest to jednak stwierdzenie uproszczone. Na pewno system ubezpieczeń rolników i ich rodzin jest wielką zdobyczą i jest on stopniowo doskonalony. Myślę, że nowelizacja jest potrzebna, ale jednocześnie zgadzam się ze stwierdzeniem, że najpierw trzeba uporządkować realizację obecnej ustawy.</u>
          <u xml:id="u-32.1" who="#BolesławStrużek">Generalnie popieram założenia podwyżki podstawowej emerytury rolniczej do wysokości najniższej emerytury pracowniczej oraz zasady jednorazowej i bieżącej waloryzacji. Będzie to jednak trudna operacja i na wsi mogą się spotęgować niechętne nastroje. Wyliczyłem, że po rozpoczęciu waloryzacji wzrost składek ubezpieczeniowych będzie najwyższy w gospodarstwach małych - do 5–6 ha powierzchni. Jeżeli przeliczyć wysokość składek na ha, to przy gospodarstwie o powierzchni 0,5 ha składka na 3 osoby wyniesie 22 tys. zł na 1 ha, przy gospodarstwie o powierzchni 1 ha - 11,8 tys. zł, przy gospodarstwie 2 ha - 6700 zł, przy gospodarstwie 3 ha 5 tys. zł, przy gospodarstwie 100 ha - składka wyniesie 1708 na 1 ha. Rozumiem, że taka była intencja nowych rozwiązań, żeby wspierać poprawę struktury agrarnej. Należy jednak wziąć pod uwagę bieżącą sytuację rodzin gospodarujących na małych gospodarstwach. Przy niskich dochodach ich obciążenie będzie bardzo duże. Rozumiem, że statystyczne problemy ubezpieczeń są bardzo zawiłe i że w globalnym rachunku to właśnie te duże gospodarstwa opłacają świadczenia na rzecz gospodarstw małych ale wszystko to trzeba mieć na uwadze. Jedną z metod odciążenia rolników od zbyt wysokich kosztów, mogło by być przeznaczenie chociaż części pieniędzy uzyskanych ze sprzedaży gospodarstw przekazywanych państwu na rzecz funduszu emerytalnego.</u>
          <u xml:id="u-32.2" who="#BolesławStrużek">Stwierdzono, że 9,4 mld zł zostanie przeznaczone na waloryzację świadczeń wynikającą ze wzrostu cen skupu. Czy przy wzroście tych cen, jaki miał miejsce w ostatnich latach, nie jest to kwota zbyt niska? Może ZUS przedstawi rozliczenia tych kwot za ostatnie lata.</u>
          <u xml:id="u-32.3" who="#BolesławStrużek">Minister A. Paczos wspomniał o większym niż w przypadku emerytur pracowniczych tempie wzrostu emerytur rolnych. Nie jest to cała, prawda, gdyż w ub. latach proces waloryzacji emerytur pracowniczych został zapoczątkowany wcześniej, a nawet przyspieszony. Tymczasem rolnicy pobierający emerytury ponosili przez te lata straty wynikające z inflacji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-33">
          <u xml:id="u-33.0" who="#WojciechGodlewski">Dlaczego na siłę uszczęśliwiliśmy rolników tym dobrodziejstwem? Myślę, że odczucia rolników są zróżnicowane. Ci co płacą mają wiele zastrzeżeń. Uważają, że ten czas, w którym muszą płacić składki, jest zbyt długi. Niech składki będą może wyższe, ale należy je płacić na zasadzie dobrowolności. Rolnicy podnoszą też zasadę przekazywania gospodarstw jako warunek uzyskania świadczenia. Przecież rzemieślnicy po otrzymaniu emerytury mogą sprzedać swój warsztat pracy. Rolnicy chcieliby więc korzystać z innych możliwości aniżeli tylko z przekazania gospodarstwa następcy lub państwu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-34">
          <u xml:id="u-34.0" who="#WalentyMaćkowiak">Powinniśmy jednoznacznie ustosunkować się do tych wystąpień, w których mówiono, że rolnik traci z powodu opieszałości urzędników. Trzeba wystąpić z wnioskiem do ministra pracy, by rozwiązał tę sprawę ku zadowoleniu rolników. Moi wyborcy zwracali się do mnie w tej sprawie i będę musiał im wytłumaczyć co zostało zrobione dla rozwiązania problemu. Jeżeli nie da się przyspieszyć procedury, to trzeba przyznawać rolnikom wyrównanie. Rolnik nie może tracić z powodu przewlekłości postępowania.</u>
          <u xml:id="u-34.1" who="#WalentyMaćkowiak">Jeżeli chodzi o problem dożywocia, to znam tę sprawę z doświadczenia. W 1975 r. siostra przekazała gospodarstwo synowi. Brat zrobił to 3 lata później. Brat dostaje emeryturę, a siostra nie. Trzeba tę sprawę rozwiązać.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-35">
          <u xml:id="u-35.0" who="#StanisławMacikowski">Uważam, że składki zostaną podwyższone za bardzo, bo przecież aż o 100%. Trzeba tę podwyżkę rozłożyć na dwie raty. Stajemy w trudnej sytuacji. Nie podzielamy optymizmu obywateli posłów w sprawie składek.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-36">
          <u xml:id="u-36.0" who="#KrzysztofStempień">Zasadnicze znaczenie będzie miało to jakich użyjemy argumentów. Przyzwyczailiśmy się do tego, że ze wsi trzeba brać, a jak przychodzi coś dać, to zaraz są wątpliwości i zastrzeżenia.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-37">
          <u xml:id="u-37.0" who="#KazimierzOlesiak">Przychylam się do tych wypowiedzi, w których mówiono, że jakby na to nie patrzeć, to ustawa jest wielką sprawą. Oczywiście należy rozróżniać stosunek do ustawy tych, którzy mają płacić składki i tych, którzy będą z ustawy korzystać. Ci pierwsi na pewno będą narzekać. Trzeba przygotować solidną informację. W moim przekonaniu proponowane rozwiązania to krok naprzód. Wypowiadam się za ich wprowadzeniem. Co się tyczy propozycji wliczania składki do kosztów produkcji rolnej, to w poprzedniej kadencji Sejmu resort odpowiedział na to negatywnie. Minister, stwierdził, że nie może podzielić poglądu posłów, gdyż uwzględnienie składek w cenach skupu prowadziłoby do wzrostu cen i wzrostu dotacji państwa do cen żywności. Wzrosłyby obciążenia budżetu państwa.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-38">
          <u xml:id="u-38.0" who="#JózefKiełb">Minister ten sam, ale Sejm jest nieco inny.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-39">
          <u xml:id="u-39.0" who="#KazimierzOlesiak">Czy nie można by wprowadzić kredytu dla młodych rolników na opłacanie składki na rok, czy dwa lata? Kredytodawcą byłby Bank Gospodarki Żywnościowej. Chodziłoby o odciążenie tych rolników.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-40">
          <u xml:id="u-40.0" who="#BolesławStrużek">Był taki postulat, by rozłożyć koszty kilkuletniej rewaloryzacji, które kumulują się wedle projektu w jednym roku, na dwa albo trzy lata, stosując zasadę kredytu budżetowego. Trzeba się liczyć z ekonomiczną sytuacją rolnictwa. Warto więc ten postulat rozważyć.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-41">
          <u xml:id="u-41.0" who="#WandaŁużna">Moje gospodarstwo o powierzchni 24 ha ziemi ornej obciążone jest składką na fundusz emerytalny w wysokości 40 tys. zł. Ogólne opłaty z tego gospodarstwa wynoszą 140 tys. zł. W 1986 r. składka wyniesie 77 tys. zł, podatek 167 tys. zł. Do tego dochodzą opłaty na spółkę wodną, PZU, wodociągi.</u>
          <u xml:id="u-41.1" who="#WandaŁużna">W sumie obciążenia wyniosą 350 tys. zł. Jak więc będzie wyglądał parytet dochodowy? Wzrost obciążeń ze 140 tys. do 350 tys. zł Jest bardzo znaczny.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-42">
          <u xml:id="u-42.0" who="#JózefKiełb">Mam dwa wnioski, po pierwsze - komisja powinna zobowiązać resort pracy i odpowiednie ministerstwa do przedstawienia opinii publicznej informacji dotyczącej projektowanych zmian. Chodzi także o dokładne kalkulacje i wyliczenia. Należy to uczynić przy pomocy prasy. Tego rodzaju zadanie nie może spaść na posłów. Po drugie - komisja opowiada się za potrzebą kompleksowej nowelizacji ustawy, ale bez określenia kiedy i jak ustawa będzie znowelizowana.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-43">
          <u xml:id="u-43.0" who="#AndrzejPaczos">Mamy tu do czynienia ze złożonym problemem. Zajmują się tym nie tylko resort pracy. Współdziałamy z resortem finansów, sprawiedliwości i rolnictwa, a także z Komisją Planowania. Mówiono w dyskusji o potrzebie nowelizacji ustawy. Przychylam się do wypowiedzi posła K. Stempnia. Trzeba najpierw zrealizować ustawę, a dopiero potem, podejmować próbę nowelizacji. Realizacja ustawy nastąpi dopiero w przyszłym roku, ponieważ wówczas wejdzie w życie zasada waloryzacji. Dopiero po zebraniu doświadczeń można zastanowić się nad potrzebą nowelizacji.</u>
          <u xml:id="u-43.1" who="#AndrzejPaczos">Z prac na projektem narodowego planu społeczno-gospodarczego wynika, że zbilansowanie dochodów i wydatków z podażą towarów i usług będzie niezwykle skomplikowane. Rodzą się dylematy, jak doprowadzić do likwidacji luki związanej ze zwiększonym wzrostem dochodów. Nie można tego zrównoważyć z odpowiednią podażą towarów. To wszystko będzie rzutować na koncepcje w dziedzinie polityki społecznej. Wiążą się one z możliwościami gospodarczymi kraju i tego nie sposób pominąć.</u>
          <u xml:id="u-43.2" who="#AndrzejPaczos">Rzeczywiście tryb załatwiania wniosków o przekazywanie gospodarstwa jest długi, ale trzeba pamiętać, że to właśnie Sejm VIII kadencji wprowadził zmianę w projekcie ustawy, który przewidywał, że przekazanie może nastąpić w obecności naczelnika gminy. Sejm uznał, że przekazanie gospodarstwa musi mieć formę notarialną, by podnieść rangę tego aktu. Wydłużył się więc czas oczekiwania na załatwienie sprawy.</u>
          <u xml:id="u-43.3" who="#AndrzejPaczos">Co się tyczy problemu dożywocia, to jeśli w gospodarstwie rolnym przekazanym do 31 grudnia 1982 r. była osoba otrzymująca dożywocie - przyznawany jest odpowiedni dodatek, obecnie w wysokości najniższej emerytury rolniczej. Dodatki podlegają mechanizmowi podwyżkowemu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-44">
          <u xml:id="u-44.0" who="#WalentyMaćkowiak">Nie zadowala mnie ta odpowiedź. Nie dowiedzieliśmy się, czy problem przewlekłej procedury zostanie rozwiązany i czy rolnicy otrzymają wyrównanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-45">
          <u xml:id="u-45.0" who="#JózefKiełb">Podniesienie rangi przekazania gospodarstwa nie musi powodować biurokratycznej mitręgi. Niby dlaczego? Nie rozumiem.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-46">
          <u xml:id="u-46.0" who="#KazimierzOlesiak">Minister dał do zrozumienia, że resort pracy nie ma wpływu na procedurę. Proponuję, by w opinii do premiera podnieść potrzebę znalezienia rozwiązania, które sprawi, że rolnik nie będzie tracił z powodu przewlekłości postępowania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-47">
          <u xml:id="u-47.0" who="#WiesławMłynarczyk">Nasz resort uczestniczy w tworzeniu systemu ubezpieczenia społecznego dla rolników. Wykorzystujemy ten system jako czynnik oddziaływania na produkcję. Ta funkcja ustawy w opinii resortu oceniana jest nieco wyżej aniżeli rozmaite indywidualne niedociągnięcia związane z realizacją ustawy. Ustawa doprowadziła do tego, że cenny kapitał, jakim jest gospodarstwo, nie ulega rozdrapywaniu. Zapewniła też szanse egzystencji starym ludziom. Dotychczas było tak, że dzieci dostawały gospodarstwo i musiały spełnić narzucone im warunki. Z uchwaleniem ustawy zniknął z naszego życia syn jako parobek w gospodarstwie ojca i rodzice proszący o jałmużnę.</u>
          <u xml:id="u-47.1" who="#WiesławMłynarczyk">Obciążenie z tytułu podwyżek wzrośnie o ok. 20 mld zł. Stanowi to 2,5% całego przychodu pieniężnego i 7–8% wydatków produkcyjnych. Jeśli chodzi o opłacalność produkcji rolniczej, to operujemy pojęciem dochodu osobistego. To co obciąża opłacalność zostanie zrekompensowane. Będziemy tę sprawę rozwiązywać we współpracy z Krajowym Związkiem Rolników, Kółek i Organizacji Rolniczych. Obciążenia wzrosły również wskutek wzrostu cen środków produkcji. Opłacalność w okresie lat 1985/1986 i 1986/87 nie może ulec obniżeniu. Nie chcemy tworzyć sytuacji, w której niwelowałoby się sens wysiłków na rzecz uzyskania wzrostu produkcji. Wiele będzie znaczyła opinia posłów w działaniach na rzecz wtórnej rewaloryzacji. Będziemy takie działania podejmować. Nie ujdzie naszej uwadze wzrost składek jako element rachunku opłacalności produkcji rolnej. Jeżeli chodzi o konkretne pytanie, to wzrost obciążeń wynoszący przy 24 ha ponad 100 tys. zł jest możliwy do zrównoważenia towarową produkcją roślinną z powierzchni 0,7 ha.</u>
          <u xml:id="u-47.2" who="#WiesławMłynarczyk">Rewaloryzacje będzie dotyczyła wszystkich producentów rolnych. Warto wziąć pod uwagę możliwość złagodzenia niektórych skutków przy pomocy kredytu z budżetu i rozłożenia składek na raty. Pamiętajmy też, że opłaty rolników nie pokrywają 1/5 zwiększonych świadczeń.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-48">
          <u xml:id="u-48.0" who="#DominikLudwiczak">Przypuszczenie, że dzięki nowym składkom ubezpieczeniowym i zasadom waloryzacji produkcja rolna wzrośnie, albo że rolnicy w większym stopniu będą mogli świadczyć na rzecz funduszu emerytalnego jest błędne. Czego nam brakuje dla zwiększenia produkcji rolnej, to przede wszystkim środków produkcji. Już teraz wiadomo, że w tym roku plan dostaw na wieś wielu środków produkcji zostanie wykonany. Skąd więc ma być ten wzrost produkcji? Nie możemy liczyć na pogodę, gdyż w ostatnich latach była ona bardzo dobra i ówczesny wzrost produkcji na niej właśnie był oparty. Najpierw należy umożliwić zakup środków produkcji, a potem dopiero wymagać.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-49">
          <u xml:id="u-49.0" who="#WandaŁużna">Nie otrzymałam jeszcze odpowiedzi na moje pytanie dotyczące emerytów gospodarujących na małych działkach, czy muszą być oni obciążeni płaceniem składek emerytalnych?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-50">
          <u xml:id="u-50.0" who="#MaksymilianDelekta">Taka sytuacja w ogóle nie powinna mieć miejsca. Emeryt gospodarujący na działce pozostawionej mu z przekazanego gospodarstwa lub na ziemi wydzierżawionej nie ma w ogóle statusu rolnika i nie musi takich składek płacić.</u>
          <u xml:id="u-50.1" who="#MaksymilianDelekta">Jeżeli takie przypadki zaistniały, to należy odwołać się od danej decyzji administracyjnej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-51">
          <u xml:id="u-51.0" who="#KazimierzOlesiak">W odpowiedzi na opinię Komisji Rolnictwa poprzedniej kadencji minister pracy, płac i spraw socjalnych podzielił pogląd komisji, że rolnicy - emeryci mogą dzierżawić ziemię. Jeżeli od czasu do czasu mamy do czynienia z takimi sprawami, które przedstawiła poseł W. Łużna, to ZUS powinien wpłynąć na ich pozytywne załatwienie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-52">
          <u xml:id="u-52.0" who="#StanisławPopiela">Wrócę do często poruszanego w czasie poprzedniej kadencji problemu ziem górskich. Wiadomo, że dochodowość tych gospodarstw jest mniej więcej o 30% niższa niż na nizinach. A więc możliwości płatnicze rolników są tam mniejsze. Uważam, że w związku z tym powinno się przewidzieć obniżenie składek dla rolników tam gospodarujących, podobnie jak obniżono już stawki podatku rolnego i podwyższono ceny skupu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-53">
          <u xml:id="u-53.0" who="#KazimierzOlesiak">Dyskusja była dość kontrowersyjna i dlatego w opinii powinniśmy starać się pokazać wszystkie głosy. Proponuję, żeby komisja skierowała opinię do prezesa Rady Ministrów na temat przedstawionych nam propozycji dalszej realizacji ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników indywidualnych i członków ich rodzin.</u>
          <u xml:id="u-53.1" who="#KazimierzOlesiak">Zgodzimy się chyba wszyscy, że trzeba w niej poruszyć dwie sprawy - czy zgadzamy się z proponowanym zrównaniem podstawowej emerytury rolniczej z najniższą emeryturą pracowniczą oraz z waloryzacją emerytur rolniczych i czy zgadzamy się z sugestiami na temat nowelizacji ustawy z grudnia 1982 r.</u>
          <u xml:id="u-53.2" who="#KazimierzOlesiak">Byłbym za tym, żeby przyjąć proponowane przez rząd propozycje dalszej realizacji ustawy. Natomiast nad nowelizacją ustawy trzeba się głęboko zastanowić.</u>
          <u xml:id="u-53.3" who="#KazimierzOlesiak">W opinii zawrzeć trzeba główne sprawy, których nowelizacja mogłaby dotyczyć. Posłowie podnosili także w dyskusji problemy dotyczące budynków inwentarskich, chłoporobotników, drobnych gospodarstw itd. Wszystkie one powinny również znaleźć się w projekcie opinii. Jednocześnie powinniśmy zwrócić się z wnioskiem do ministra pracy, płac i spraw socjalnych o przygotowanie analizy realizacji ustawy i przedstawienie nam projektu nowelizacji. Następnie powinniśmy wyjść z tymi wszystkimi sprawami w teren, gdyż wśród ludności wiejskiej narosło na ten temat wiele nieporozumień.</u>
          <u xml:id="u-53.4" who="#KazimierzOlesiak">Nie jestem zwolennikiem odejścia od ubezpieczeń obowiązkowych. Przejście na dobrowolne ubezpieczenia przekreśliło by dorobek wielu lat. Uważam, że w opinii powinniśmy uznać, że system ubezpieczeń rolniczych spełnił pozytywną rolę. Następnie powinniśmy przychylić się do propozycji resortu, a wreszcie stwierdzić istnienie problemów w funkcjonowaniu ustawy, ale jednocześnie podkreślić, że jej nowelizacja wymaga przygotowań i. nie może zostać przeprowadzona od razu.</u>
          <u xml:id="u-53.5" who="#KazimierzOlesiak">Następna sprawa wiąże się z przyjęciem przez wieś proponowanych rozwiązań. Nowe składki emerytalne będą stanowić duże obciążenie, szczególnie dla gospodarstw małych. Możemy wysunąć kilka sugestii. Jedną z nich jest na pewno wniosek posła B. Strużka, żeby na uzupełnienie funduszu emerytalnego przeznaczyć środki uzyskane ze sprzedaży gospodarstw przekazanych państwu. Drugą propozycja dotyczy niekumulowania składki ubezpieczeniowej z innymi obciążeniami. Czy budżet nie mógłby choć części tych obciążeń skredytować. Oczywiście tylko tym rolnikom, którzy będą chcieli z takiej pomocy korzystać.</u>
          <u xml:id="u-53.6" who="#KazimierzOlesiak">Uważam, że problemu opłacalności produkcji, parytetu oraz niedostatków środków produkcji nie powinniśmy w tym kontekście poruszać. Ograniczmy się tylko do tego jak rolnik może sobie poradzić ze spłatą tych obciążeń.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-54">
          <u xml:id="u-54.0" who="#WładysławOgara">Wrócę jeszcze na chwilę do problemów gospodarstw górskich. W woj. bielskim na jedno gospodarstwo przypada 1,24 ha użytków. Może tutaj zastosować taryfę ulgową podobnie, jak przy podatku gruntowym. W mniejszych gospodarstwach nie można liczyć na zwiększenie wydajności, gdyż nie ma odpowiednich maszyn. Czuję już co będzie na spotkaniach z wyborcami, gdyż na każdym z dotychczasowych poruszano te problemy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-55">
          <u xml:id="u-55.0" who="#KazimierzOlesiak">Proponuję, żeby w naszej opinii zwrócić uwagę na problemy ziem górskich, podobnie jak na sprawę małych gospodarstw młodych rolników. Pamiętać jednak należy, że tereny górskie korzystają już z ulg podatkowych i wyższych cen. Samą składką sprawy nie rozwiążemy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-56">
          <u xml:id="u-56.0" who="#ZdzisławaGawlik">Chciałabym apelować, żeby przy wnioskach o ulgi dla poszczególnych gospodarstw pamiętać jakie są realne szanse ich zrealizowania. Deficyt budżetu będzie wynosił ok. 151 mld zł. I tak 2/3 wysokości składek ubezpieczeniowych jest płacone z budżetu państwa. Przypuszczam, że proponowane tutaj ulgi kosztowałyby budżet jeszcze ok. 6 mld zł. Tymczasem rezerwa budżetowa wynosi raptem 30 mld zł. Obawiam się, że wniosek ten nie ma szans na realizację.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-57">
          <u xml:id="u-57.0" who="#WładysławOgara">Uważam jednak, że tego rodzaju wnioski powinniśmy wysuwać. Nie zapominajmy, że przyjęliśmy program wyżywienia narodu do 1990 r. Jeżeli w dalszym ciągu będziemy podejmować takie decyzje, jakie zostały przedstawione przed chwilą, to wkrótce będziemy mieli sytuację podobną jak w latach siedemdziesiątych, gdy na rzecz rolnictwa przeznaczano 4% dochodu narodowego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-58">
          <u xml:id="u-58.0" who="#KazimierzOlesiak">Komisja Rolnictwa może wystąpić z takim wnioskiem a minister finansów musi nam odpowiedzieć. Kto z obywateli posłów jest za przyjęciem takiej opinii, jakiej tezy przed chwilą przedstawiłem?</u>
          <u xml:id="u-58.1" who="#KazimierzOlesiak">Komisja przyjęła opinię przy jednym głosie wstrzymującym się.</u>
          <u xml:id="u-58.2" who="#KazimierzOlesiak">W kolejnym punkcie porządku dziennego komisja przyjęła opinię, dotyczącą projektu budżetu na 1986 r. skierowaną do prezesa Rady Ministrów.</u>
          <u xml:id="u-58.3" who="#KazimierzOlesiak">Następnie komisja przyjęła plan pracy.</u>
        </div>
      </body>
    </text>
  </TEI>
</teiCorpus>