text_structure.xml
16.4 KB
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
<?xml version='1.0' encoding='utf-8'?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
<xi:include href="PPC_header.xml" />
<TEI>
<xi:include href="header.xml" />
<text>
<body>
<div xml:id="div-1">
<u xml:id="u-1.0" who="#ZdzisławKurowski">Dnia 4 marca 1981 r. Komisja Mandatowo-Regulaminowa, obradująca pod przewodnictwem posła Zdzisława Kurowskiego (PZPR), rozpatrzyła:</u>
<u xml:id="u-1.1" who="#ZdzisławKurowski">zakres i formy działania Komisji Nadzwyczajnej do badania stanu realizacji porozumień z Gdańska, Szczecina i Jastrzębia.</u>
<u xml:id="u-1.2" who="#ZdzisławKurowski">Poseł Zdzisław Kurowski (PZPR) przewodniczący Komisji poinformował, że w związku ze zgłaszanymi wnioskami klubów i kół poselskich o powołanie przez Sejm Komisji Nadzwyczajnej do badania stanu realizacji porozumień z Gdańska, Szczecina i Jastrzębia, Prezydium Sejmu w porozumieniu z Konwentem Seniorów zwróciła się do Komisji Mandatowo-Regulaminowej o przedstawienie odpowiednich propozycji.</u>
<u xml:id="u-1.3" who="#ZdzisławKurowski">Projekt uchwały Sejmu w sprawie powołania Komisji Nadzwyczajnej do kontroli realizacji porozumień z Gdańska, Szczecina i Jastrzębia przedstawił poseł Jerzy Szymanek (ZSL).</u>
<u xml:id="u-1.4" who="#ZdzisławKurowski">Mówca stwierdził, że od dłuższego czasu posłowie zgłaszali do klubów i kół poselskich sugestie w sprawie wyłonienia zespołu, którego zadaniem byłaby analiza i ocena realizacji zawartych porozumień. Kluby i koła poselskie zwróciły się do Prezydium Sejmu z propozycją rozważenia koncepcji powołania przez Sejm zespołu do badania stanu realizacji porozumień. Efektem tego wystąpienia jest pismo Prezydium Sejmu, które działając w porozumieniu z Konwentem Seniorów zwróciło się 27 lutego do Komisji Mandatowo-Regulaminowej o przedstawienie propozycji co do zakresu i form działania Komisji Nadzwyczajnej. W tej sprawie zostały przeprowadzone konsultacje z prezydium i posłami ze składu Komisji i spoza niej oraz z Biurem prawnym Kancelarii Sejmu.</u>
<u xml:id="u-1.5" who="#ZdzisławKurowski">Mówca podkreślił, że sugestie klubów i kół poselskich w przedmiotowej sprawie mają pełne uzasadnienie. Realizacja porozumień jest, przedmiotem szczególnego zainteresowania społecznego. Sprawa ta bulwersuje opinię publiczną. Szczególne znaczenie ma więc rzetelna wiedza Sejmu i społeczeństwa o stanie realizacji porozumień.</u>
<u xml:id="u-1.6" who="#ZdzisławKurowski">Wymaga rozważenia problem podstawy prawnej dla działania wspomnianej komisji. Istnieje możliwość powołania Komisji Nadzwyczajnej w oparciu o przepis Konstytucji PRL lub przepis regulaminu Sejmu. Art 26 Konstytucji PRL brzmi: „Sejm może powołać Komisję dla zbadania określonej sprawy. Uprawnienia i tryb działania Komisji ustala Sejm”. Wykorzystanie przepisu konstytucyjnego podkreśliłoby rangę sprawy oraz „badawczy”, a więc szczególny charakter Komisji. Jednocześnie należy podkreślić, że byłby to pierwszy przypadek powołania Komisji Nadzwyczajnej w oparciu o przepis konstytucyjny, a jej „badawczy” charakter mógłby ewentualnie budzić supozycję zaistnienia określonych nieprawidłowości w realizacji porozumień.</u>
<u xml:id="u-1.7" who="#ZdzisławKurowski">Zdaniem prezydium Komisji, powołanie Komisji Nadzwyczajnej na podstawie przepisu regulaminu Sejmu sugerowałoby bardziej normalny tok postępowania, a samej Komisji można by nadać kontrolny charakter „Komisja do kontroli realizacji…” (Art. 26 ust. 2 regulaminu Sejmu brzmi: „Sejm powołuje Komisje stałe i nadzwyczajne ustalając ich skład liczbowy i osobowy”).</u>
<u xml:id="u-1.8" who="#ZdzisławKurowski">Wymaga także rozważenia problem czasokresu trwania pełnomocnictw Komisji. Można by przyjąć koncepcję powołania Komisji na czas określony, tj. do wykonania podstawowych postanowień porozumień i przedłożenia Sejmowi końcowego sprawozdania z działalności Komisji (np. na. okres 3–4 miesięcy). Istnieje również możliwość powołania Komisji Nadzwyczajnej jako organu działającego na czas z góry nieokreślony, tj. do momentu, gdy jej istnienie stanie się bezprzedmiotowe. W tym przypadku Komisja powinna być zobowiązana do okresowego przedkładania Sejmowi sprawozdań.</u>
<u xml:id="u-1.9" who="#ZdzisławKurowski">Komisja powinna zostać wybrana spośród posłów na Sejm. Proponuje się to w projekcie uchwały, który Prezydium Komisji uznaje za słuszny. Warto przy tym rozważyć, czy nie byłoby celowe, aby Komisja mogła zapraszać do udziału w swych pracach osób spoza składu Sejmu cieszących się szczególnym zaufaniem społecznym i dysponujących szczególnymi kwalifikacjami. Osoby te mogłyby brać udział w pracach Komisji z prawem głosu, ale bez prawa udziału w głosowaniu. Należy rozważyć jakimi efektami powinny się kończyć prace owej Komisji. Przyjąć trzeba, że będzie ona uchwalała dezyderaty i opinie pod adresem organów rządowych, a także będzie mogła formułować postulaty (wezwania) pod adresem ruchu związkowego.</u>
<u xml:id="u-1.10" who="#ZdzisławKurowski">Mówca podkreślił, że utworzenie Komisji Nadzwyczajnej nie ma na celu wyeliminowanie tematyki realizacji porozumień z prac innych Komisji. Komisja Nadzwyczajna powinna zajmować się przede wszystkim tematyką ogólną realizacji porozumień, w pewnym sensie syntetyzując wyniki prac pozostałych Komisji, których działalność w tym zakresie powinna być nie tylko kontynuowana, ale i aktywizowana. Komisja Nadzwyczajna mogłaby również inspirować działalność pozostałych Komisji.</u>
<u xml:id="u-1.11" who="#ZdzisławKurowski">Poseł Stanisław Czernicy opowiedział się za wyborem Komisji z grona posłów. Może ona korzystać z pomocy ekspertów nie będących posłami. Mówca wyraził przekonanie, że o sprawach wątpliwych, wymagających dalszych dyskusji, Komisja powinna informować Komisję Mandatowo-Regulaminową, dzieląc się z nią swymi uwagami. Projektowana Komisja może spełnić ważną rolę zwłaszcza wówczas, gdy chodzi o znalezienie drogi wyjścia z impasu.</u>
<u xml:id="u-1.12" who="#ZdzisławKurowski">Poseł Marian Sokołowski (PZPR) zapytał, czy Komisja, która ma zostać utworzona nie będzie dublować prac Komisji Skarg i Wniosków? Czy nie byłoby lepiej rozszerzyć zakres działania Komisji Skarg i Wniosków?</u>
<u xml:id="u-1.13" who="#ZdzisławKurowski">Poseł Franciszek Gesing (ZSL) stwierdził, że działalność projektowanej Komisji powinna opierać się na przepisach regulaminu Sejmu, gdyż Komisja, o której mowa w Art. 26 Konstytucji ma mieć charakter doraźny, a jej działalność musi być okresowa. Zdaniem mówcy, w skład Komisji powinni wchodzić jedynie posłowie. Jak każda komisja sejmowa może ona korzystać z pomocy ekspertów i doradców. Gdy chodzi o zakres działania Komisji, to trzeba podkreślić, że jest on wyraźnie określony - prace Komisji mają dotyczyć jedynie spraw porozumień z Gdańska, Szczecina i Jastrzębia: Oczywiście jest to zakres bardzo szeroki.</u>
<u xml:id="u-1.14" who="#ZdzisławKurowski">Nawiązując do pytania posła M. Sokołowskiego mówca wskazał, że charakter wniosków i skarg obywateli jest nieco inny. Trzeba pamiętać, że porozumienia nie wyczerpują skali inicjatyw społecznych. Nie wszystkie wnioski formułowane w rozmaitych dyskusjach są słuszne, ale wiele z nich dotyczy jednak ważnych zagadnień społecznych i ma zasadnicze znaczenie dla wyzwolenia energii społecznej. Tymi sprawami zajmuje się m.in. właśnie Komisja Skarg i Wniosków.</u>
<u xml:id="u-1.15" who="#ZdzisławKurowski">Powołanie Komisji Nadzwyczajnej wyłącznie spośród posłów, wiąże się w przekonaniu mówcy z włączeniem Sejmu w realizację porozumień społecznych w związku z projektowaną ustawą o związkach zawodowych, która przewiduje określone kompetencje Sejmu związane z realizacją prawa do strajku. Trzeba pamiętać, iż w okresach napięć opinia publiczna uważała, że Sejm powinien - jako najwyższy organ państwowy - włączać się do rozwiązywania istniejących problemów.</u>
<u xml:id="u-1.16" who="#ZdzisławKurowski">Mówca podkreślił celowość powołania Komisji Nadzwyczajnej oraz trafność sformułowania zawartego w pkt 3 projektowanej uchwały: „Powołanie Komisji Nadzwyczajnej nie zwalnia innych komisji od podejmowania spraw związanych z realizacją porozumień w zakresie swej właściwości. Komisja Nadzwyczajna może zwracać się do innych komisji o przedstawienie opinii, ocen i wniosków we wskazanych przez Komisję Nadzwyczajną sprawach”. Problemów realizacji porozumień nie można pozostawić jedynie komisjom branżowym. Wiele spraw wiąże się wzajemnie i ma charakter kompleksowy. Potrzebne jest więc szersze spojrzenie. Komisja branżowa może mieć zawężony punkt widzenia, o czym można było się przekonać w toku prac nad planem na r. 1981. Niektóre Komisje broniły swych resortów, nie uwzględniając należycie obiektywnych możliwości realizacji przedkładanych propozycji i interesu ogólnego.</u>
<u xml:id="u-1.17" who="#ZdzisławKurowski">Projektowana Komisja powinna posługiwać się formami działania wypracowanymi przez inne komisje, zgodnie z trybem postępowania przyjętym w Sejmie. Jest szczególnie ważne, by Komisja kierowała swoje opinie do obu stron porozumień, zgodnie z dwustronnym charakterem umów. Forma opinii daje podstawę do zajęcia stanowiska przez Sejm, zwłaszcza w przypadkach przewidzianych w projektowanej ustawie o związkach zawodowych. Komisja Nadzwyczajna uchwalając opinię mogłaby również zwracać się do Sejmu o zajęcie stanowiska.</u>
<u xml:id="u-1.18" who="#ZdzisławKurowski">Poseł Stanisław Maciejewski (ZSL) wyraził przekonanie, że propozycja klubów i kół poselskich dotycząca powołania Komisji Nadzwyczajnej powinna zostać przyjęta. Podstawą działania tej Komisji powinny być przepisy regulaminu Sejmu, dające możliwość powołania Komisji Nadzwyczajnej, nie zaś przepis Konstytucji, przewidujący możliwość powołania Komisji dla zbadania określonej sprawy - problematyka realizacji porozumień jest bardzo szeroka. Nie byłoby właściwe, by wszystkie komisje występowały w tych sprawach z wnioskami, mogłoby to bowiem prowadzić do sprzeczności i zamieszania. Istnieje potrzeba koordynacji działań w tym zakresie, zwłaszcza gdy chodzi o przygotowanie stanowiska Sejmu w określonej sprawie. Nie zwalnia to oczywiście innych komisji od zajmowania się w swej pracy realizacją porozumień.</u>
<u xml:id="u-1.19" who="#ZdzisławKurowski">Poseł Zbigniew Pruszkowski (PZPR) uzasadnił pogląd, że Komisja powinna być powołana spośród posłów, gdy działa ona jako organ Sejmu. Ma to również znaczenie dla nadania Komisji odpowiedniej rangi. Może ona oczywiście korzystać z pomocy ekspertów. Powołanie Komisji będzie odpowiedzią na istniejące zapotrzebowanie społeczne. Nie będzie to kolidowało z pracami innych komisji. Komisja Nadzwyczajna będzie korzystać z takich samych uprawnień, jak pozostałe komisje sejmowe. Jej zadaniem będzie kompleksowa analiza realizacji porozumień.</u>
<u xml:id="u-1.20" who="#ZdzisławKurowski">Mówca stwierdził, że o powołaniu Komisji należałoby poinformować społeczeństwo za pośrednictwem środków masowego przekazu, które powinny ponadto systematycznie przekazywać informacje o realizacji porozumień. Celowe byłoby również odpowiednio wczesne informowanie opinii publicznej o tym, która ze stron zaniedbuje realizację konkretnego punktu porozumień. Chodzi o to, by nie było tak, jak w przypadku wolnych sobót. Szerokie informowanie społeczeństwa o pracy projektowanej Komisji ma duże znaczenie społeczno-polityczne.</u>
<u xml:id="u-1.21" who="#ZdzisławKurowski">Mówca wyraził pogląd, że powołanie Komisji Nadzwyczajnej nie koliduje z działalnością Komisji Skarg i Wniosków. Inicjatywa ta może przyczynić się do uspokojenia nastrojów poprzez wyraźne określenie instancji mającej czuwać nad ważnymi dla narodu sprawami Poseł Henryk Stawski (SD) wypowiedział się za określeniem czasokresu działania Komisji Nadzwyczajnej, np. na czas obecnej kadencji Sejmu. W skład Komisji powinni wchodzić posłowie, gdyż przemawia za tym autorytet polityczny Sejmu, urzeczywistniającego wolę ludu pracującego miast i wsi. Komisja powinna zajmować stanowisko w sprawie prawidłowości realizacji porozumień Projektowana uchwała Sejmu w pkt 2 stwierdza, że Komisja „upoważniona jest, do prowadzenia działań kontrolnych, rozpatrywania analiz, sprawozdań, dokumentów i informacji niezbędnych dla oceny realizacji porozumień oraz przedstawia Sejmowi okresowe informacje o realizacji tych porozumień”. Dokonywanie oceny ma znaczenie szczególne.</u>
<u xml:id="u-1.22" who="#ZdzisławKurowski">Poseł Wit Drapich (PZPR) opowiedział się za powołaniem Komisji Nadzwyczajnej podkreślając, że leży to w interesie społecznym i ma wielkie znaczenie państwowe. Sejm powinien sprawować kontrolę nad przebiegiem realizacji porozumień. Zdaniem mówcy, trzeba stworzyć tę Komisję na podstawie art. 26 ust. 2 regulaminu Sejmu. Zapewni to m.in. nadanie jej pracy większej ciągłości. Poseł wypowiedział się za pilnym powołaniem Komisji Nadzwyczajnej i ocenił, że uchwała w tej sprawie została prawidłowo zaprojektowana.</u>
<u xml:id="u-1.23" who="#ZdzisławKurowski">Poseł Henryk Orzechowski (ZSL) wypowiedział się za powołaniem Komisji Nadzwyczajnej. Jej utworzenie odzwierciedla postulaty zgłaszane nie tylko przez kluby i koła poselskie, lecz także przez wyborców. W toku licznych spotkań wyborców z posłami domagano się, by Sejm kontrolował proces realizacji porozumień społecznych.</u>
<u xml:id="u-1.24" who="#ZdzisławKurowski">Poseł Jerzy Szymanek (ZSL) stwierdził, że w toku dyskusji posłowie zaaprobowali przedłożony projekt uchwały Sejmu. Nawiązując do zgłoszonych wątpliwości, mówca podkreślił, że utworzenie Komisji Nadzwyczajnej nie będzie naruszało zakresu działania Komisji Skarg i Wniosków, który został uregulowany w uchwale Sejmu i różni się od przewidywanego zakresu działania Komisji Nadzwyczajnej. Komisja Nadzwyczajna powinna działać na czas nieokreślony, aż do momentu, gdy jej istnienie stanie się bezprzedmiotowe. Wymaga to przyjęcia za podstawę działania Komisji odpowiednich sformułowań zawartych w regulaminie Sejmu.</u>
<u xml:id="u-1.25" who="#ZdzisławKurowski">Przewodniczący Komisji poseł Zdzisław Kurowski (PZPR) podkreślił, że posłowie zabierający głos stanęli na gruncie zasadności powołania Komisji i zaakceptowali projekt uchwały Sejmu przedstawiony przez posła Jerzego Szymanka. Powołanie Komisji Nadzwyczajnej będzie wyrazem rangi, jaką Sejm przywiązuje do sprawy zawartych porozumień. Komisję utworzy zespól posłów powołanych przez Sejm dla kontroli realizacji porozumień zawartych z upoważnienia rządu PRL z przedstawicielstwami załóg robotniczych w Gdańsku, Szczecinie i Jastrzębiu. Komisja będzie dysponowała regulaminowymi uprawnieniami komisji sejmowych, które nie zostały powtórzone w projekcie uchwały (wyeksponowano w nim to, co nadzwyczajne czy specyficzne). Komisja winna współpracować z innymi komisjami sejmowymi. Jej powołanie nie zwalnia pozostałych komisji z obowiązku analizy problemów związanych z realizacją porozumień, należących do ich właściwości. Jest szczególnie ważne, by Komisja Nadzwyczajna spełniała swe funkcje poprzez działania kontrolne, analizę, przedstawianie ocen i informacji Sejmowi. Czasokres prac Komisji powinien być nieokreślony - wyznacza go realizacja porozumień. Skład osobowy Komisji zostanie zaproponowany przez Prezydium Sejmu.</u>
<u xml:id="u-1.26" who="#ZdzisławKurowski">Komisja jednogłośnie przyjęła projekt uchwały Sejmu w sprawie powołania Komisji Nadzwyczajnej do kontroli realizacji porozumień z Gdańska, Szczecina i Jastrzębia oraz zaakceptowała treść pisma do Marszałka Sejmu, będącego odpowiedzią na pismo Marszałka Sejmu z dnia 27 lutego 1981 r. w sprawie przedstawienia Prezydium Sejmu propozycji co do zakresu i form działania Komisji Nadzwyczajnej.</u>
</div>
</body>
</text>
</TEI>
</teiCorpus>