text_structure.xml 52.8 KB
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232 233 234 235 236 237 238 239 240 241 242 243 244 245 246 247 248 249 250 251 252 253 254 255 256 257 258 259 260 261 262 263 264 265 266 267 268 269 270 271 272 273 274 275 276 277 278 279 280 281 282 283 284 285 286 287 288 289 290 291 292 293 294 295 296 297 298 299 300 301 302 303 304 305 306 307 308 309 310 311 312 313 314 315 316 317 318 319 320 321 322 323 324 325 326 327 328 329 330 331 332 333 334 335 336 337 338 339 340 341 342 343 344 345 346 347 348 349 350 351 352 353 354 355 356 357 358 359 360 361 362 363 364 365 366 367 368 369 370 371 372 373 374 375 376 377 378 379 380 381 382 383 384 385 386 387 388 389 390 391 392 393 394 395 396 397 398 399 400 401 402 403 404 405 406 407 408 409 410 411
<?xml version='1.0' encoding='utf-8'?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
  <xi:include href="PPC_header.xml" />
  <TEI>
    <xi:include href="header.xml" />
    <text>
      <body>
        <div xml:id="div-1">
          <u xml:id="u-1.0" who="#komentarz">(Początek posiedzenia o godz. 4 min. 30 po poł.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-2">
          <u xml:id="u-2.0" who="#WojciechTrąmpczyński">Otwieram posiedzenie. Protokół 329 posiedzenia uważam za przyjęty, gdyż nie wniesiono przeciw niemu zarzutów. Protokół 330 posiedzenia leży w biurze sejmowem do przejrzenia. Jako sekretarze zasiadają pp. Sołtyk i Waszkiewicz. Listę mówców prowadzi p. Sołtyk.</u>
          <u xml:id="u-2.1" who="#WojciechTrąmpczyński">Proszę P. Sekretarza o odczytanie interpelacji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-3">
          <u xml:id="u-3.0" who="#komentarz">(czyta)</u>
          <u xml:id="u-3.1" who="#LudwikWaszkiewicz">Interpelacja p. Żebrowskiego i tow. ze Zw. L. N. do Prezydjum Rady Ministrów i p. Ministra Poczt I Telegrafów w sprawie zwrócenia budynku szkolnego w Różanie.</u>
          <u xml:id="u-3.2" who="#LudwikWaszkiewicz">Interpelacja klubu P. S. L. do p. Ministra Spraw Wewnętrznych w sprawie stosunków, panujących w woj. stanisławowskiem.</u>
          <u xml:id="u-3.3" who="#LudwikWaszkiewicz">Interpelacja p. Pluty i tow. z P. S. L. do pp. Ministrów Spraw Wojskowych i Skarbu w sprawie wstrzymania wypłaty poborów inwalidom.</u>
          <u xml:id="u-3.4" who="#LudwikWaszkiewicz">Interpelacja p. Pluty i tow. z P. S. L. do p. Ministra Sprawiedliwości w sprawie pogwałcenia ustawy z dn. 5 lipca 1919 r. (Dz. P. P. 57).</u>
          <u xml:id="u-3.5" who="#LudwikWaszkiewicz">Interpelacja p. Uziembły i tow. z klubu P. S. L. do p. Ministra Spraw Zagranicznych w sprawie rozbrojenia Niemiec.</u>
          <u xml:id="u-3.6" who="#LudwikWaszkiewicz">Interpelacja p. Durczaka i tow. do p. Ministra Skarbu w sprawie pokrzywdzenia inwalidy oficera.</u>
          <u xml:id="u-3.7" who="#LudwikWaszkiewicz">Interpelacja p. W. Michalaka i tow. z klubu N. P. R. do p. Ministra Spraw Wojskowych w sprawie przetrzymania rocznika 1898 r. w wojsku polskiem.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-4">
          <u xml:id="u-4.0" who="#WojciechTrąmpczyński">Interpelacje te prześlę do Prezydjum Rady Ministrów.</u>
          <u xml:id="u-4.1" who="#WojciechTrąmpczyński">Przystępujemy do porządku dziennego.</u>
          <u xml:id="u-4.2" who="#komentarz">(czyta)</u>
          <u xml:id="u-4.3" who="#WojciechTrąmpczyński">Nr 1: pierwsze czytanie ustawy w przedmiocie zbycia lub zamiany nieruchomego majątku państwowego, który przeszedł na rzecz Państwa w myśl ustawy z dnia 15 lipca 1920 r. o likwidacji majątków prywatnych w wykonaniu traktatu pokoju podpisanego w Wersalu dnia 28 czerwca 1919 r. (Druk nr 3637).</u>
          <u xml:id="u-4.4" who="#WojciechTrąmpczyński">Nikt głosu nie żąda, sprawa idzie do Komisji Likwidacyjnej,</u>
          <u xml:id="u-4.5" who="#WojciechTrąmpczyński">Przystępujemy do nr 2 porządku dziennego: dalsze głosowanie nad ustawą o ordynacji wyborczej do Sejmu i Senatu. (Druk nr 3444 i 3445).</u>
          <u xml:id="u-4.6" who="#WojciechTrąmpczyński">Głosowanie rozpoczynamy od poprawki nr 2 „Wyzwolenia” do art. 19. P. Sekretarz zechce ją odczytać.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-5">
          <u xml:id="u-5.0" who="#komentarz">(czyta)</u>
          <u xml:id="u-5.1" who="#StefanSołtyk">W ustępie 5 w wierszu 1 zamiast „wybiera dwóch członków” ma być „wybiera jednego członka”, zaś w tym samym ustępie, w wierszu 3 zamiast „dwóch członków” ma być „trzech członków”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-6">
          <u xml:id="u-6.0" who="#WojciechTrąmpczyński">Proszę Posłów, którzy są za tą poprawką, ażeby powstali. Stoi mniejszość. Poprawka upadła.</u>
          <u xml:id="u-6.1" who="#WojciechTrąmpczyński">Do ustępu 5 art. 19 zgłosił poprawkę klub P. S. L. P. Sekretarz zechce ją odczytać.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-7">
          <u xml:id="u-7.0" who="#komentarz">(czyta)</u>
          <u xml:id="u-7.1" who="#StefanSołtyk">„Na wypadek odrzucenia wniosku P. S. L. „Wyzwolenia” do ust. 5 art. 19 mają być w wierszu 3 zamiast słów: „dwóch członków i ich zastępców wybiera sejmik powiatowy” słowa: „trzech członków i ich zastępców wybiera sejmik powiatowy”.</u>
          <u xml:id="u-7.2" who="#komentarz">(P. Niedziałkowski: Proszę o głos w sprawie głosowania)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-8">
          <u xml:id="u-8.0" who="#WojciechTrąmpczyński">Głos ma p. Niedziałkowski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-9">
          <u xml:id="u-9.0" who="#MieczysławNiedziałkowski">Wnoszę o imienne głosowanie nad tą poprawką.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-10">
          <u xml:id="u-10.0" who="#WojciechTrąmpczyński">Proszę Posłów, którzy popierają wniosek o imienne głosowanie, aby wstali. Proszę Pp. Sekretarzy o przeliczenie, czy jest dostateczne poparcie. Biuro jest zgodne, że poparcie jest dostateczne. Proszę Pp. Sekretarzy o zajęcie się głosowaniem. Kto głosuje za poprawką klubu P. S. L. do art. 19 ust. 5 daje kartkę z napisem „tak”.</u>
          <u xml:id="u-10.1" who="#komentarz">(Po przeliczeniu głosów)</u>
          <u xml:id="u-10.2" who="#WojciechTrąmpczyński">Wynik głosowania jest następujący: za poprawką głosowało posłów 126, przeciwko 220, zatem poprawka upadła.</u>
          <u xml:id="u-10.3" who="#WojciechTrąmpczyński">Jest jeszcze poprawka przyjęta przez Komisję, która wnosi, by w 7 ust. art. 19 skreślić słowo „nie”. Jest również odmienny wniosek PSL, żeby utrzymać tekst uchwalony przez Sejm w drugiem czytaniu. Zatem głosujemy w pozytywnej formie nad poprawką Komisji do ustępu 7.</u>
          <u xml:id="u-10.4" who="#komentarz">(P. Niedziałkowski: Proszę o głos w sprawie głosowania)</u>
          <u xml:id="u-10.5" who="#WojciechTrąmpczyński">Głos ma p. Niedziałkowski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-11">
          <u xml:id="u-11.0" who="#MieczysławNiedziałkowski">Stawiam wniosek o imienne głosowanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-12">
          <u xml:id="u-12.0" who="#WojciechTrąmpczyński">Proszę Posłów, którzy popierają ten wniosek, żeby wstali. Poparcie jest dostateczne. Proszę Posłów, którzy są za poprawką, żeby oddali kartki z napisem „tak”.</u>
          <u xml:id="u-12.1" who="#komentarz">(Po obliczeniu głosów)</u>
          <u xml:id="u-12.2" who="#WojciechTrąmpczyński">Wynik głosowania jest następujący: za poprawką Komisji do art. 19 ust. 7 głosowało posłów 170, przeciwko 187. Poprawka upadła.</u>
          <u xml:id="u-12.3" who="#WojciechTrąmpczyński">Przystępujemy do poprawki „Wyzwolenia” do art. 21. „Wyzwolenie” wnosi, żeby skreślić art. 21, przyjęty w drugiem czytaniu.</u>
          <u xml:id="u-12.4" who="#komentarz">(P. Pączek: Wnoszę o imienne głosowanie)</u>
          <u xml:id="u-12.5" who="#WojciechTrąmpczyński">Jest wniosek o imienne' głosowanie, proszę Posłów, którzy popierają ten wniosek, żeby wstali.</u>
          <u xml:id="u-12.6" who="#WojciechTrąmpczyński">Poparcie jest dostateczne. Posłowie, którzy są za poprawką klubu „Wyzwolenie” oddają kartki z napisem „tak”.</u>
          <u xml:id="u-12.7" who="#komentarz">(Po obliczeniu głosów)</u>
          <u xml:id="u-12.8" who="#WojciechTrąmpczyński">Wynik głosowania jest następujący: za poprawką „Wyzwolenia” do art. 21 głosowało posłów 163, przeciwko 200.</u>
          <u xml:id="u-12.9" who="#WojciechTrąmpczyński">Utrzymany jest zatem tekst drugiego czytania. Poprawka do art. 22 jest cofnięta.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-13">
          <u xml:id="u-13.0" who="#JózefPutek">Podtrzymujemy poprawkę do art. 22 i prosimy, żeby nad nią odbyło się głosowanie imienne.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-14">
          <u xml:id="u-14.0" who="#WojciechTrąmpczyński">Czy P. S. L. swoją poprawkę podtrzymuje?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-15">
          <u xml:id="u-15.0" who="#JózefPutek">Poprawka jest własnością całego Sejmu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-16">
          <u xml:id="u-16.0" who="#WojciechTrąmpczyński">Czy klub „Wyzwolenia” poprawkę swoją podtrzymuje?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-17">
          <u xml:id="u-17.0" who="#KazimierzBagiński">Intencją naszą było skrócić głosowanie, ale każda poprawka jest własnością Izby.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-18">
          <u xml:id="u-18.0" who="#KazimierzLutosławski">Poprawka jest własnością Sejmu, jeżeli jest wniosek Sejmowi przedstawiony przez Kom się, ale wniosek mniejszości nie jest własnością Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-18.1" who="#komentarz">(Wrzawa. Marszałek dzwoni)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-19">
          <u xml:id="u-19.0" who="#WojciechTrąmpczyński">Proszę się zachowywać spokojnie. Nie chcę stwarzać precedensu, ale dla skrócenia dyskusji głosujemy nad tą poprawką. Jest wniosek o imienne głosowanie: który wymaga poparcia. Proszę zająć miejsca. Proszę Posłów, którzy są za imiennem głosowaniem, aby wstali. Poparcie dostateczne. Głosujemy nad całą poprawką do art. 22 klubu „Wyzwolenia”. Proszę Posłów, którzy są za poprawką do art. 22, aby oddali kartki z napisem „tak”.</u>
          <u xml:id="u-19.1" who="#komentarz">(Po przeliczeniu głosów)</u>
          <u xml:id="u-19.2" who="#WojciechTrąmpczyński">Wynik głosowania następujący: za poprawką klubu „Wyzwolenia” do art. 22 głosowało 119 posłów, przeciw 229. Poprawka odrzucona.</u>
          <u xml:id="u-19.3" who="#WojciechTrąmpczyński">Głosujemy teraz nad poprawką klubu „Wyzwolenie” do art. 25, aby na końcu pierwszego ustępu skreślić „i umiejąca czytać i pisać po polsku”.</u>
          <u xml:id="u-19.4" who="#komentarz">(Wrzawa na lewicy).</u>
        </div>
        <div xml:id="div-20">
          <u xml:id="u-20.0" who="#HermanLieberman">Podtrzymujemy poprawkę do art. 22. Myśmy głosowali tylko nad pierwszą częścią.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-21">
          <u xml:id="u-21.0" who="#WojciechTrąmpczyński">Nie możecie Panowie żądać odemnie, żebym popierał obstrukcję.</u>
          <u xml:id="u-21.1" who="#komentarz">(Oklaski na prawicy i głosy: Brawo, Panie Marszałku. Ks. Dziennicki: Wstyd, Lieberman taki stary parlamentarzysta!)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-22">
          <u xml:id="u-22.0" who="#JózefPutek">Ja do art. 22 postawiłem poprawkę, aby głosować nad wnioskiem o skreślenie ustępu 6.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-23">
          <u xml:id="u-23.0" who="#WojciechTrąmpczyński">Nikt tego nie słyszał, niema tego w stenogramie.</u>
          <u xml:id="u-23.1" who="#WojciechTrąmpczyński">Proszę siadać. Przystępujemy do głosowania nad poprawką klubu „Wyzwolenia” do art. 25. Proszę Posłów, którzy są za poprawką do art. 25, aby...</u>
          <u xml:id="u-23.2" who="#komentarz">(P. Putek: Stawiam wniosek o imienne głosowanie)</u>
          <u xml:id="u-23.3" who="#WojciechTrąmpczyński">Kto popiera wniosek o imienne głosowanie? Poparcie dostateczne, proszę PP. Sekretarzy o zajęcie się głosowaniem do art. 25. Kto jest za poprawką odda kartkę z napisem „tak”.</u>
          <u xml:id="u-23.4" who="#komentarz">(Po przeliczeniu głosów)</u>
          <u xml:id="u-23.5" who="#WojciechTrąmpczyński">Wynik głosowania jest następujący: za poprawką „Wyzwolenia” do art. 25 głosowało posłów 176, przeciw poprawce 180, zatem poprawka upadła. Tem samem tekst, ustalony przez Komisję, został przyjęty.</u>
          <u xml:id="u-23.6" who="#WojciechTrąmpczyński">Przystępujemy do głosowania nad poprawkami do art. 58.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-24">
          <u xml:id="u-24.0" who="#HermanLieberman">Proszę o głos. Stawiam wniosek o imienne głosowanie.</u>
          <u xml:id="u-24.1" who="#HermanLieberman">Pan Marszałek zarządził głosowanie nad art. 58, tymczasem do art. 32 są poprawki bardzo ważne, poprawki, zamieszczone w druku. Stawiam wniosek ażeby p. Marszałek zarządził głosowanie nad poprawkami do art, 32, ponieważ są to bardzo ważne poprawki, gdyż stanowią o układzie list wyborczych, a od tego, jakie będą listy wyborcze, zależy czystość wyborów, przeto stawiam wniosek, ażeby oddzielnie głosować nad każdym ustępem poprawki „Wyzwolenia” w tym celu, ażebyśmy się mogli należycie zorientować. Stawiam więc wniosek, aby nad każdym ustępem głosować osobno i imiennie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-25">
          <u xml:id="u-25.0" who="#WojciechTrąmpczyński">Procedura uregulowana jest w ten sposób, że jeśli wnioskodawca nie umotywuje, dlaczego niektóre ustępy uważa za zbędne, w takim razie muszę odmówić głosowania nad ustępami.</u>
          <u xml:id="u-25.1" who="#komentarz">(Głosy: Dlaczego?)</u>
          <u xml:id="u-25.2" who="#WojciechTrąmpczyński">Ustęp 4 i 5 stanowią jednolitą całość, więc muszą być głosowane razem.</u>
          <u xml:id="u-25.3" who="#komentarz">(Głosy: O tem Sejm rozstrzyga).</u>
          <u xml:id="u-25.4" who="#WojciechTrąmpczyński">Głosujemy naprzód nad sposobem głosowania: czy głosować en bloc nad art. 32, czy też głosować ustępami. Proszę Posłów, którzy są za wnioskiem posła Liebermana, aby nad każdym ustępem poprawki do art. 32 głosować osobno, aby wstali. Stoi mniejszość.</u>
          <u xml:id="u-25.5" who="#WojciechTrąmpczyński">Głosujemy więc en bloc nad poprawką do art. 32. Przypuszczam, że poparcie o imienne głosowanie jest dostateczne. Kto chce głosować za poprawką komisji do art. 32 odda kartkę z napisem „tak”.</u>
          <u xml:id="u-25.6" who="#komentarz">(Po przeliczeniu głosów)</u>
          <u xml:id="u-25.7" who="#WojciechTrąmpczyński">Wynik głosowania jest następujący: 340 posłów głosowano „tak”, dwie kartki były puste.</u>
          <u xml:id="u-25.8" who="#komentarz">(Wesołość)</u>
          <u xml:id="u-25.9" who="#WojciechTrąmpczyński">Przystępujemy do głosowania nad poprawką komisji do art. 44. W ustępie 2 jako zdanie przedostatnie wstawić: „oświadczenie to musi ponadto zawierać stwierdzenie, że kandydat uważa się za obywatela Państwa Polskiego i że wedle swojej najlepszej wiedzy posiada bierne prawo wyborcze”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-26">
          <u xml:id="u-26.0" who="#MieczysławNiedziałkowski">Proszę o głos w sprawie głosowania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-27">
          <u xml:id="u-27.0" who="#WojciechTrąmpczyński">W sprawie głosowania głos ma p. Niedziałkowski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-28">
          <u xml:id="u-28.0" who="#MieczysławNiedziałkowski">Proponuję, aby ustęp, który komisja teraz wprowadziła, jako zdanie przedostatnie art. 44, po oświadczeniu, że kandydat uważa się za obywatela Państwa Polskiego, aby ten ustęp, jako zupełnie nowy, wprowadzający nowy zupełnie czynnik do poprzednich uchwał sejmowych, głosować osobno i imiennie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-29">
          <u xml:id="u-29.0" who="#WojciechTrąmpczyński">Proszę Posłów, którzy popierają wniosek o imienne głosowanie aby wstali. Poparcie jest dostateczne. Proszę Posłów, którzy są za poprawką komisyjną do art. 44, aby oddali kartki z napisem „tak”.</u>
          <u xml:id="u-29.1" who="#komentarz">(Po przeliczeniu głosów)</u>
          <u xml:id="u-29.2" who="#WojciechTrąmpczyński">Wynik głosowania jest następujący: za poprawką Komisji do art. 44 głosowało posłów 246, przeciw poprawce—76. Poprawka zatem przeszła.</u>
          <u xml:id="u-29.3" who="#WojciechTrąmpczyński">Przystępujemy do poprawki do art. 45.</u>
          <u xml:id="u-29.4" who="#WojciechTrąmpczyński">Głos ma poseł Putek.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-30">
          <u xml:id="u-30.0" who="#JózefPutek">Wysoka Izbo! Ażeby dać Wysokiej Izbie możność rozważenia jeszcze postulatu, jaki postawiła w kwestii ordynacji wyborczej lewica sejmowa, oraz ażeby uwiecznić w protokóle, iż Komis a stworzyła pewne ulgi dla demokracji przez wprowadzenie cyfry 50 zamiast 150, proponuję, aby nad poprawką do art. 45 odbyć głosowanie imienne.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-31">
          <u xml:id="u-31.0" who="#WojciechTrąmpczyński">Postawiony jest wniosek o imienne głosowanie nad poprawką 13 do art. 45. Proszę Posłów, którzy popierają wniosek o imienne głosowanie, aby wstali. Poparcie jest dostateczne. Proszę Posłów, którzy są za poprawką Komisji do art. 45 brzmiącą: „cyfrę 150 zastąpić przez 50”, ażeby oddali kartki z napisem „tak”.</u>
          <u xml:id="u-31.1" who="#komentarz">(Po przeliczeniu głosów).</u>
          <u xml:id="u-31.2" who="#WojciechTrąmpczyński">Wynik głosowania jest następujący: za poprawką komisji do art. 45 głosowało 168 posłów, przeciwko — 141. Zatem poprawka komisji przeszła.</u>
          <u xml:id="u-31.3" who="#WojciechTrąmpczyński">Przystępujemy do głosowania nad poprawką do art. 52.</u>
          <u xml:id="u-31.4" who="#komentarz">(P. Tomczak: Wnoszę o imienne głosowanie)</u>
          <u xml:id="u-31.5" who="#WojciechTrąmpczyński">Proszę P. Sekretarza o odczytanie tej poprawki.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-32">
          <u xml:id="u-32.0" who="#komentarz">(czyta)</u>
          <u xml:id="u-32.1" who="#StefanSołtyk">Do art. 52 dodać dalszy ustęp: „oraz do związku list, przyczem związek ten może obejmować tylko 2 listy”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-33">
          <u xml:id="u-33.0" who="#WojciechTrąmpczyński">Jest stawiony wniosek o imienne, głosowanie.</u>
          <u xml:id="u-33.1" who="#komentarz">(P. Lieberman: Wnoszę, aby rozdzielić tę poprawkę i osobno głosować nad związkiem list a osobno nad cyfrą)</u>
          <u xml:id="u-33.2" who="#WojciechTrąmpczyński">Mojem zdaniem ten rozdział jest niemożliwy ponieważ niema innych kombinacji jak tylko 2 listy. Taki rozdział nie ma sensu.</u>
          <u xml:id="u-33.3" who="#komentarz">(Wrzawa na lewicy)</u>
          <u xml:id="u-33.4" who="#WojciechTrąmpczyński">W takim razie głosować będziemy osobno nad rozdzieleniem. Proszę Posłów, którzy są za głosowaniem en bloc nad całym wnioskiem, aby wstali. Stoi większość, a zatem głosujemy en bloc. Poparcie o imienne głosowanie nad poprawką do art. 52 jest dostateczne, a zatem Pp. Sekretarze zajmą się głosowaniem. Kto jest za poprawką do art. 52 odda kartkę z napisem „tak”.</u>
          <u xml:id="u-33.5" who="#komentarz">(Po przeliczeniu głosów).</u>
          <u xml:id="u-33.6" who="#WojciechTrąmpczyński">Wynik głosowania jest następujący: za poprawką do art. 52 głosowało posłów 157, przeciwko 214. Poprawka zatem upadła.</u>
          <u xml:id="u-33.7" who="#WojciechTrąmpczyński">Przystępujemy do poprawek do art. 57. Poprawki te są konsekwencją poprawek do art. 55 i 56, a zatem odkładamy głosowanie nad niemi do przyjęcia art. 55 i 56.</u>
          <u xml:id="u-33.8" who="#WojciechTrąmpczyński">Przystępujemy do głosowania nad poprawką „wyzwolenia” i równobrzmiącą poprawką P. P. S. do art. 58.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-34">
          <u xml:id="u-34.0" who="#JanKantyFederowicz">Proszę o głos w sprawie głosowania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-35">
          <u xml:id="u-35.0" who="#WojciechTrąmpczyński">Głos ma p. Federowicz.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-36">
          <u xml:id="u-36.0" who="#JanKantyFederowicz">Stawiam wniosek o imienne głosowanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-37">
          <u xml:id="u-37.0" who="#WojciechTrąmpczyński">Proszę Posłów, którzy popierają wniosek o imienne głosowanie, aby wstali. Poparcie dostateczne. Proszę Pp. Sekretarzy o zajęcie się imiennem głosowaniem. Kto jest za poprawką stawianą przez klub Wyzwolenia i P. P. S., równobrzmiącą, do art. 58 oddaje kartkę z napisem „tak”.</u>
          <u xml:id="u-37.1" who="#komentarz">(Po przeliczeniu głosów).</u>
          <u xml:id="u-37.2" who="#WojciechTrąmpczyński">Wynik głosowania jest następujący: za poprawką Klubu „Wyzwolenia” do art.58 głosowało posłów 113, przeciwko 218, poprawka zatem upadła. Uważam tekst komisyjny za przyjęty. Poprawka do art. 59 jest już przesądzona przez przyjęcie poprawki do art. 44, a potem co do dalszych artykułów aż do art. 69 są już tylko poprawki stylistyczne.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-38">
          <u xml:id="u-38.0" who="#HermanLieberman">Poprawka do art. 59 nie jest przesądzona i dlatego proszę, ażeby Pan Marszałek poddał ją pod głosowanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-39">
          <u xml:id="u-39.0" who="#WojciechTrąmpczyński">Jeżeli Panowie tego żądają to dobrze, ale ta sprawa jest już przesądzona przez poprawkę do art. 44. Teraz na życzenie kilku Klubów robię przerwę w głosowaniu na 15 minut, zaś obradować będziemy dalej nad nr 3 porządku dziennego. Po 15 minutach głosowanie znowu się rozpocznie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-40">
          <u xml:id="u-40.0" who="#KazimierzLutosławski">Proszę, ażeby podczas przerwy rozpatrzyć sprawozdanie o Zgromadzeniu Narodowem.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-41">
          <u xml:id="u-41.0" who="#WojciechTrąmpczyński">Przerwa jest zrobiona w celu porozumienia. Tymczasem idzie porządek dalszy, a po 15 minutach wrócimy do głosowania. Przystępujemy zatem do ustawy o regulaminie Zgromadzenia Narodowego. (Dr. Nr. 3682).</u>
          <u xml:id="u-41.1" who="#WojciechTrąmpczyński">Głos ma poseł ks. Lutosławski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-42">
          <u xml:id="u-42.0" who="#KazimierzLutosławski">Wysoka Izbo! Regulamin Zgromadzenia Narodowego nie wywołał w Komisji zasadniczej rozprawy. Projekt rządowy został z małemi poprawkami przyjęty. Uzupełniono go tylko postanowieniami zaczerpniętemi przeważnie z regulaminu francuskiego Zgromadzenia Narodowego dla wykluczenia takiej sytuacji, w której mogłoby się znaleźć państwo, jeżeliby z powodu braku przewidywania rozmaitych możliwości w rezultacie przeprowadzenie wyboru prezydenta okazało się niemożliwe. W tym celu zostały wprowadzone rozmaite postanowienia normujące szczegółowo niektóre przepisy procedury, a następnie została objęta ustawą kwestia przysięgi prezydenta i złożenia innych ewentualnie piastowanych przez niego mandatów i urzędów, zgodnie z art. 54 i 53 Konstytucji. Następnie zostało przewidziane przekazywanie władzy przez jednego prezydenta drugiemu w sposób podobny do tego jak się odbywa to we Francji, przyczem organem komunikującym nowo obranemu jego wybór i urzędowo załatwiający przekazanie jest, jak to z ustroju parlamentarnego wynika, prezes gabinetu ministrów jako zwierzchnik władzy wykonawczej bezpośredniej.</u>
          <u xml:id="u-42.1" who="#KazimierzLutosławski">Pozatem właściwie zmian nie wprowadzono. Zmuszeni jednak jesteśmy prosić, ażeby do druku, który Panowie mają, wprowadzić niektóre zmiany, które zdaje się nie obudzą żadnych wątpliwości, porozumiewałem się z kilkoma kolegami z Komisji co do tego, a które prostują niedokładności, jakie z powodu pośpiechu zakradły się w robocie.</u>
          <u xml:id="u-42.2" who="#KazimierzLutosławski">Przedewszystkiem w art. 2 gdzie jest mowa o urzędowaniu 2 sekretarzy trzeba dodać, „z których jeden musi należeć do składu Sejmu, a drugi do składu Senatu”, inaczej ten skład po 4 byłby niewytłomaczony.</u>
          <u xml:id="u-42.3" who="#KazimierzLutosławski">W art. 6 trzeba zmienić w słowie: „Senatorzy” dużą literą na matą.</u>
          <u xml:id="u-42.4" who="#KazimierzLutosławski">W art. 11 wyrazy: „w wykonaniu ustawy niniejszej” trzeba skreślić, bo są zbyteczne.</u>
          <u xml:id="u-42.5" who="#KazimierzLutosławski">W art. 12 stylistycznie jest lepiej powiedzieć: „nie przeszkadza mu to w urzędowaniu w charakterze przewodniczącego Zgromadzenia Narodowego”. Zgoda miedzy przypadkami wymaga tej zmiany.</u>
          <u xml:id="u-42.6" who="#KazimierzLutosławski">Następnie zakradł się błąd merytoryczny do tego druku i do naszej uchwały komisyjnej, że przy ogłaszaniu wyborów przewodnictwo w takim wypadku obejmuje marszałek Senatu. Chodzi o to, żeby przy urzędowem ogłoszeniu wyboru jako przewodniczącego Zgromadzenia Narodowego on sam swego wyboru nie ogłaszał, ale ogłaszanie wyniku wyborów robił sekretarz z trybuny, więc to nie może być brane pod uwagą.</u>
          <u xml:id="u-42.7" who="#KazimierzLutosławski">Dalej jest w art. 13 błąd w druku, mianowicie: ma być „którzy osobiście do mównicy podchodzą” wydrukowano zaś „którzy osobnicy do mównicy podchodzą”. Jest to tylko sprostowanie.</u>
          <u xml:id="u-42.8" who="#KazimierzLutosławski">Następnie w art. 16, 17 i 18 zamiast „wykluczony z głosowania” proponujemy wstawić słowa „wykluczony od wyboru”, bo „wykluczony od głosowania” może znaczyć od czynnego aktu głosowania, a to nie miałoby sensu.</u>
          <u xml:id="u-42.9" who="#KazimierzLutosławski">W art. 16 w ust. 2 zamiast „w każdem następnem głosowaniu wyklucza się” racjonalniej jest powiedzieć „przy każdem następnem głosowaniu wyklucza się”.</u>
          <u xml:id="u-42.10" who="#KazimierzLutosławski">Następnie w art. 21 gdzie przy akcie zawiadamiania o wyborze wymagana jest obecność przewodniczącego i Marszałka Senatu, racjonalniej jest powiedzieć „obu Marszałków”, dlatego że jeśli jest przewodniczącym Marszałek Sejmu, to drugi jest Marszałkiem Senatu, a jeśli przewodniczącym był Marszałek Senatu, to drugi jest Marszałkiem Sejmu — więc niema powodu mówić o przewodniczącym i Marszałku Senatu, tylko o obu Marszałkach.</u>
          <u xml:id="u-42.11" who="#KazimierzLutosławski">W art. 22 proponuje wyraz „zbierze” zastąpić „zwoła” — Zgromadzenie Narodowe.</u>
          <u xml:id="u-42.12" who="#KazimierzLutosławski">Następnie w artykule tym wyrazy „w sposób w art. 5 przepisany” skreślić, gdyż zwołania posiedzenia dla odebrania przysięgi niema racji warunkować tygodniowym terminem; to może się odbyć nazajutrz, bo to nie jest aktem, wymagającym specjalnego zawiadamiania.</u>
          <u xml:id="u-42.13" who="#KazimierzLutosławski">W art. 23 proponują słowa „w myśl art. 1” skreślić, gdyż ponowny wybór będzie się odbywał nie tylko w myśl art. 1, ale w myśl całej ustawy. Jest to lapsus, który się tu zakradł.</u>
          <u xml:id="u-42.14" who="#KazimierzLutosławski">W art. 24 zachodzi ta sama kwestia co do obecności obu Marszałków i tak samo proponuje, aby było powiedziane: w obecności obu Marszałków Sejmu i Senatu.</u>
          <u xml:id="u-42.15" who="#KazimierzLutosławski">W art. 25 jest błąd w druku, mianowicie zamiast „wyników wyborów” ma być „wyniku wyborów”, gdyż wynik ostateczny jest tylko jeden.</u>
          <u xml:id="u-42.16" who="#KazimierzLutosławski">W art. 29 należy wstawić wyraz opuszczony „jej” by było „z dniem jej ogłoszenia”.</u>
          <u xml:id="u-42.17" who="#KazimierzLutosławski">Poza temi poprawkami żadnych niedokładności nie zauważyłem.</u>
          <u xml:id="u-42.18" who="#KazimierzLutosławski">Sądzą, że w tej strukturze, w jakiej ta ustawa wyszła z Komisji, może być w drugiem i trzeciem czytaniu uchwaloną, o co Wysoki Sejm proszą.</u>
          <u xml:id="u-42.19" who="#KazimierzLutosławski">Mam wrażenie, iż ustawa ta zabezpieczy nas całkowicie przed rozmaitemi wątpliwościami i niespodziankami regulaminowemi, tembardziej, że jest tutaj podany art. 27, który odsyła w razie wątpliwości w rzeczach nieunormowanych niniejszą ustawą do regulaminu Sejmu. Między innemi tą drogą trzebaby załatwić sprawą gdyby Marszałek Sejmu i Marszałek Senatu byli między kandydatami. W takim razie dla ogłoszenia wyniku mógłby zastępować ich któryś z wicemarszałków, aczkolwiek, ściśle biorąc, inaczej możnaby komentować, ponieważ tylko jeden może być wybrany, więc tylko on nie może ogłaszać i dlatego ta rzecz nie budzi wątpliwości.</u>
          <u xml:id="u-42.20" who="#KazimierzLutosławski">W tych warunkach uważam, że ustawa ta zadość żądaniu swemu czyni i proszą o przyjęcie jej w drugiem i trzeciem czytaniu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-43">
          <u xml:id="u-43.0" who="#WojciechTrąmpczyński">Do głosu nikt się nie zgłosił, o ile nie usłyszą protestu, uważam poprawki, które przedłożył sprawozdawca, za przyjęte. Głosujemy en bloc za całą ustawą. Proszą Posłów, którzy są za przyjęciem całej ustawy, aby wstali. Ustawa w drugiem czytaniu przyjęta. Jest postawiony wniosek o trzecie czytanie. Nikt nie protestuje, na mocy poprzedniego głosowania uważam, że ustawa w trzeciem czytaniu jest przyjęta wraz z napisem, który brzmi: „Regulamin Zgromadzenia Narodowego dla wyboru. Prezydenta Rzeczypospolitej”. Ponieważ nie upłynęło jeszcze 15 minut możemy załatwić nr. 4 porządku dziennego:</u>
          <u xml:id="u-43.1" who="#WojciechTrąmpczyński">Ustne sprawozdanie Komisji Prawniczej o ustawie w przedmiocie ratyfikacji polsko-niemieckiego układu o amnestii na górnośląskim obszarze plebiscytowym (druk nr. 3680).</u>
          <u xml:id="u-43.2" who="#WojciechTrąmpczyński">Głos ma p. Mieczkowski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-44">
          <u xml:id="u-44.0" who="#AdamFranciszekMieczkowski">Na terenie plebiscytowym w okresie niepokoju o ten plebiscyt, wytworzyła się atmosfera, która sprzyjała szerzeniu się przestępstw, zwłaszcza politycznych. Przewiduje to już Traktat Wersalski i odpowiedni ustęp w art. 88 dotyczy takich przestępstw i wymagania amnestii. Rząd polski i rząd niemiecki w dniu 21 czerwca r. b. zawarły układ, dotyczący amnestii za przestępstwa głównie polityczne. Oprócz przestępstw politycznych amnestia dotyczy i pospolitych, które przewiduje art, 113 i 131 niemieckiego kodeksu karnego. Artykuły te dotyczą różnych przestępstw przeciw organom władzy: jak opór przeciwko władzy państwowej, oraz zbrodnie i występki przeciwko porządkowi publicznemu. Osobną kategorię przestępstw, na które nie rozciąga się amnestia, stanowią: zbrodnie i występki lichwy, podbijanie cen i przekupstwo oraz naruszenia ustaw cłowych i podatkowych.</u>
          <u xml:id="u-44.1" who="#AdamFranciszekMieczkowski">Oddzielny artykuł przewiduje, że amnestia złagadza najcięższe kary jak kara śmierci lub długoterminowe więzienie, a lżejsze znosi zupełnie.</u>
          <u xml:id="u-44.2" who="#AdamFranciszekMieczkowski">Układ omawia również działanie amnestii w stosunku do kar dodatkowych i łącznych oraz kwestię umorzenia postanowień nieukończonych spraw o przestępstwa, na które rozciąga się amnestia.</u>
          <u xml:id="u-44.3" who="#AdamFranciszekMieczkowski">Ponieważ zaś strony mogą mieć pewne wątpliwości, lub nie zgadzać się na to, co należy pojmować pod przestępstwem politycznem, dlatego pewien artykuł przewiduje t. zw. sąd rozjemczy, stały, który się składa z jednego członka ze strony polskiej i z Jednego członka ze strony niemieckiej. O ileby oni nie doszli do zgody, wówczas przewodniczący komisji mieszanej deleguje neutralnego sędziego i sprawa rozstrzyga się większością głosów.</u>
          <u xml:id="u-44.4" who="#AdamFranciszekMieczkowski">Pozwolę sobie przeczytać krótką ustawę, którą Komisja Prawnicza jednomyślnie przyjęła i prosi o zatwierdzenie jej tak w drugiem jak i w trzeciem czytaniu.</u>
          <u xml:id="u-44.5" who="#AdamFranciszekMieczkowski">Ustawa ta brzmi:</u>
          <u xml:id="u-44.6" who="#komentarz">(czyta)</u>
          <u xml:id="u-44.7" who="#AdamFranciszekMieczkowski">Art. 1. Sejm Rzeczypospolitej Polskiej zatwierdza polsko-niemiecki układ o amnestii na górnośląskim obszarze plebiscytowym wraz z protokółem końcowym, podpisany w Opolu dnia 21 czerwca 1922 r.</u>
          <u xml:id="u-44.8" who="#AdamFranciszekMieczkowski">Art. 2. Sejm Rzeczypospolitej Polskiej upoważnia Naczelnika Państwa do podpisania ratyfikacji powyższego układu.</u>
          <u xml:id="u-44.9" who="#AdamFranciszekMieczkowski">Art. 3. Wykonanie niniejszej ustawy powierza się Ministrowi Spraw Zagranicznych, wykonanie zaś postanowień układu Ministrom Spraw Zagranicznych, Sprawiedliwości i Spraw Wewnętrznych.</u>
          <u xml:id="u-44.10" who="#AdamFranciszekMieczkowski">Art. 4. Ustawa niniejsza obowiązuje z dniem ogłoszenia.</u>
          <u xml:id="u-44.11" who="#AdamFranciszekMieczkowski">Muszę zaznaczyć, że układ wchodzi w życie dopiero z chwilą ratyfikacji i z chwilą wymiany dokumentów w Berlinie. Należy spieszyć się z wprowadzeniem jej w życie, ażeby obywatele mogli jak najprędzej korzystać z dobrodziejstw tej ustawy. Jak widzimy więc ustawa jest pilna tak na naszej stronie Śląska jak i na stronie niemieckiej — wiele osób czeka na nią z niecierpliwością i wywołałoby to duże rozgoryczenie, gdybyśmy choć jeden dzień ociągali się z je] zatwierdzeniem.</u>
          <u xml:id="u-44.12" who="#AdamFranciszekMieczkowski">Z tego względu proszę Wysoki Sejm w imieniu Komisji o zatwierdzenie tej ustawy tak w drugiem Jak i w trzeciem czytaniu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-45">
          <u xml:id="u-45.0" who="#WojciechTrąmpczyński">Głosu nikt więcej nie żąda. Przystępujemy do głosowania. Proszę Posłów, którzy są za ustawą w przedmiocie ratyfikacji polsko-niemieckiego układu o amnestii na górnośląskim obszarze plebiscytowym, aby wstali. Większość, ustawa w drugiem czytaniu przyjęta. Jest stawiony wniosek o trzecie czytanie. Nikt nie protestuje, głosu nikt nie żąda. Na mocy poprzedniego głosowania stwierdzam, że ustawa i w trzeciem czytaniu została przyjęta.</u>
          <u xml:id="u-45.1" who="#WojciechTrąmpczyński">15 minut jeszcze nie minęło, możemy zatem załatwić 5 punkt porządku dziennego:</u>
          <u xml:id="u-45.2" who="#komentarz">(czyta)</u>
          <u xml:id="u-45.3" who="#WojciechTrąmpczyński">„Ustne sprawozdanie Komisji Administracyjnej w przedmiocie ustaw:</u>
          <u xml:id="u-45.4" who="#WojciechTrąmpczyński">a) o zmianie pragmatyki służbowej (druk nr 3526);</u>
          <u xml:id="u-45.5" who="#WojciechTrąmpczyński">b) o zmianie ustawy o organizacji władz dyscyplinarnych (druk nr 3525);</u>
          <u xml:id="u-45.6" who="#WojciechTrąmpczyński">c) o zmianie ustawy emerytalnej (druk nr 3528)”.</u>
          <u xml:id="u-45.7" who="#WojciechTrąmpczyński">Głos ma p. Godek.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-46">
          <u xml:id="u-46.0" who="#JanGodek">Wysoki Sejmie! W dniu 15 lutego r. b. Sejm uchwalił ustawę o państwowej służbie cywilnej z mocą obowiązującą od 1 kwietnia r. b. W zastosowaniu tej ustawy w praktyce władze nabiały przekonania, że niektóre postanowienia nie są jasno i ściśle określone wskutek tego interpretacja nie jest jednolita i stosowanie ich również nie jest zgodne. Wobec tego Rząd uznał za konieczne wnieść do tej ustawy nowelą, która te postanowienia określa jasno i zgodnie z innemi postanowieniami, nowela ta obejmuje zmiany do art. 2, 14, 17, 56, 92 i 116.</u>
          <u xml:id="u-46.1" who="#JanGodek">Komisja uznała wszystkie te zmiany za słuszne i przyjęła je jednomyślnie, a tylko na wniosek Rządu zgodziła się na pewne zmiany stylistyczne w art. 3. Mianowicie: w ustępie 2 w wierszu drugim skreślić słowa: „przywiązanych do stanowisk służbowych”; w ustępie 4 w wierszu 4 zamiast słowa „stanowiska”— „stopnie”; w ustępie 5 w wierszu pierwszym zamiast słów „na stanowiska służbowe” ma być „urzędników”.</u>
          <u xml:id="u-46.2" who="#JanGodek">Komisja Administracyjna wnosi, ażeby Wysoki Sejm przyjął tę nowelę w brzmieniu przedłożonem przez Rząd, wraz z poprawkami, które właśnie przytoczyłem. W toku dyskusji na Komisji Administracyjnej niektórzy posłowie podnieśli żądanie, ażeby oprócz zmian wprowadzonych przez Rząd, wprowadzono także pewne zmiany do innych artykułów. Komisja oświadczyła się przeciwko temu, zarzucając, że nie jest uprawniona do rozpatrywania innych zmian, jak tych, które objął Rząd swoją nowelą. Pp. Herz i Smulikowski zgłosili przeciw temu stanowisku komisji wotum mniejszości.</u>
          <u xml:id="u-46.3" who="#JanGodek">Składając to sprawozdanie, wnoszę: Wysoki Sejm raczy uchwalić ustawę o brzmieniu przedłożonem przez Rząd.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-47">
          <u xml:id="u-47.0" who="#WojciechTrąmpczyński">Rozprawa odbywa się łącznie nad wszystkiemi trzema ustawami. Głos ma p. Smulikowski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-48">
          <u xml:id="u-48.0" who="#JulianSmulikowski">Wysoki Sejmie! Pragmatyka służbowa urzędnicza była oczekiwana przez tysiączne rzesze urzędników od szeregu lat. Sejm Ustawodawczy, kończąc swój żywot, musi niejako zrobić rachunek sumienia ze swojego stanowiska wobec funkcjonariuszy państwowych. Rachunek sumienia ten nie wypadnie dodatnio ani dla Sejmu ani dla wszystkich rządów poprzednich, które sprawowały swój urząd. Okazuje się, że Sejm Ustawodawczy zupełnie zaniedbał interesy i sprawę funkcjonariuszy państwowych i to w wysokim stopniu zaniedbał ze szkodą nie tylko dla ich interesów, dla ich rodzin, ze szkodą dla wdów, sierot i emerytów, ale przedewszystkiem ze szkodą dla samej administracji, a zatem ze szkodą dla Państwa.</u>
          <u xml:id="u-48.1" who="#JulianSmulikowski">Nie ulega wątpliwości, że kto nie przygotuje sobie aparatu urzędniczego do sprawowania rozlicznych zadań, jakie ma spełnić administracja, ten nie może marzyć o tem, żeby różne gałęzie administracji państwowej były tak postawione, żeby mogły służyć ogółowi, żeby mogły służyć Państwu.</u>
          <u xml:id="u-48.2" who="#JulianSmulikowski">Proszę Panów, jak gorliwie Sejm zajmował się tą sprawą, wystarczy powołać się na pewne daty. Otóż jeszcze 31 stycznia 1921 roku Rząd przedłożył projekt pragmatyki służbowej dla urzędników, 31 stycznia 1921 roku. Dziś mamy, jeżeli się nie mylę, już 27 lipca 1922 roku, a zatem od stycznia 1921 roku do końca lipca 1922 upłynęło równe półtora roku, upłynęło równe 18 miesięcy.</u>
          <u xml:id="u-48.3" who="#komentarz">(Głos na lewicy: Zaczął się 19 miesiąc)</u>
          <u xml:id="u-48.4" who="#JulianSmulikowski">Zaczął się 19 miesiąc.</u>
          <u xml:id="u-48.5" who="#komentarz">(Głos na prawicy: I zacznie się 20 miesiąc)</u>
          <u xml:id="u-48.6" who="#JulianSmulikowski">Zacznie się 20 miesiąc.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-49">
          <u xml:id="u-49.0" who="#WojciechTrąmpczyński">Muszę mówcy przerwać, bo 15 minut już minęło i musimy powrócić do głosowania. Chyba, że mówca wnet skończy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-50">
          <u xml:id="u-50.0" who="#JulianSmulikowski">Jestem dopiero u wstępu do wstępu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-51">
          <u xml:id="u-51.0" who="#WojciechTrąmpczyński">Przystępujemy do dalszego głosowania. Głosujemy nad poprawką klubu P. P. S. do art. 90. P. Sekretarz zechce ją odczytać.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-52">
          <u xml:id="u-52.0" who="#komentarz">(czyta)</u>
          <u xml:id="u-52.1" who="#StefanSołtyk">Dodać na końcu ustęp następujący:</u>
          <u xml:id="u-52.2" who="#StefanSołtyk">„Niezużyte resztki głosów list poszczególnych Okręgowa Komisja Wyborcza przekazuje Państwowej Komisji Wyborczej dla dołączenia do odnośnej listy państwowej. Resztki głosów listy, która nie jest przyłączona do żadnej listy państwowej po opieczętowaniu mają być odesłane do Generalnego Komisarza Wyborczego”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-53">
          <u xml:id="u-53.0" who="#WojciechTrąmpczyński">Proszę zająć miejsca. Proszę Posłów, którzy są za tylko co odczytaną poprawką P. P. S.</u>
          <u xml:id="u-53.1" who="#komentarz">(Głos na lewicy. Prosimy o imienne głosowanie)</u>
          <u xml:id="u-53.2" who="#WojciechTrąmpczyński">Kto popiera wniosek o imienne głosowanie?</u>
          <u xml:id="u-53.3" who="#komentarz">(Głos na prawicy: Głosowanie już rozpoczęte, zbytnia uprzejmość!)</u>
          <u xml:id="u-53.4" who="#WojciechTrąmpczyński">Poparcie nie jest dostateczne. Proszę Posłów, którzy są za poprawką P. P. S. do art. 90, aby wstali. Mniejszość, poprawka odrzucona. Tem samem upada ustęp pierwszy poprawki P. P. S. do art. 94 i zostaje tylko druga część tej poprawki do art. 94. Zanim jednak przystąpimy do głosowania nad tem, głosujemy nad poprawką Wyzwolenia, ażeby w ustępie drugim zamiast „w 6 okręgach” było „w 3 okręgach”. Proszę Posłów, którzy są za tą poprawką, aby powstali. Stoi mniejszość, poprawka odrzucona.</u>
          <u xml:id="u-53.5" who="#WojciechTrąmpczyński">Teraz przystępujemy do poprawki P. P. S. do art. 94. Proszę P. Sekretarza o jej odczytanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-54">
          <u xml:id="u-54.0" who="#komentarz">(czyta)</u>
          <u xml:id="u-54.1" who="#StefanSołtyk">Artykuł ten ma brzmieć: „Po ostatecznem ustaleniu wyniku wyborów we wszystkich okręgach wyborczych Państwowa Komisja Wyborcza zlicza głosy oddane na wszystkie listy okręgowe, przyłączone do danej listy państwowej; następnie komisja rozdziela mandaty państwowe między poszczególne listy według tego samego sposobu, jak w art. 90”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-55">
          <u xml:id="u-55.0" who="#WojciechTrąmpczyński">Proszę Posłów, którzy są za tą poprawką klubu P. P. S., aby wstali. Stoi mniejszość, poprawka odrzucona. A zatem cała poprawka P. P. S. załatwiona. Teraz głosujemy jeszcze nad poprawką komisji do art. 90 i 94, ponieważ są łączne. Proszę Posłów, którzy są za temi poprawkami, aby wstali. Stoi większość, poprawki przyjęte.</u>
          <u xml:id="u-55.1" who="#WojciechTrąmpczyński">Przystępujemy do poprawki komisyjnej do art. 95. Głosujemy w formie pozytywnej nad poprawką komisji do art. 95. Proszę Posłów, którzy są za tą poprawką, aby wstali. Stoi większość, poprawka przyjęta.</u>
          <u xml:id="u-55.2" who="#WojciechTrąmpczyński">Teraz musimy wrócić do poprawki Komisyjnej do art. 57, która jest konsekwencją tylko co przyjętej poprawki. Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu będę uważał Art. 57 z tą poprawką za przyjęty, tak samo poprawki stylistyczne, które są zgłoszone do ustawy wyborczej do Sejmu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-56">
          <u xml:id="u-56.0" who="#MieczysławNiedziałkowski">Proszę o głos.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-57">
          <u xml:id="u-57.0" who="#WojciechTrąmpczyński">Głos ma p. Niedziałkowski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-58">
          <u xml:id="u-58.0" who="#MieczysławNiedziałkowski">W imieniu szeregu klubów przed głosowaniem en bloc stawiam następujący wniosek.</u>
          <u xml:id="u-58.1" who="#komentarz">(P. ks. Lutosławski: Wylicz Pan ten szereg)</u>
          <u xml:id="u-58.2" who="#MieczysławNiedziałkowski">W imienin klubów P. S. L, P. S. L. „Wyzwolenie”, P. P. S., P. S. L. Lewica, N. P. R. i K. P. K. stawiam wniosek o reasumpcję jednego punktu już przegłosowanego, mianowicie proponuję, ażeby ogólna cyfra mandatów, ustalona w art. 9 na 444, wynosiła 448, a to przez przydzielenie po jednym mandacie następującym okręgom: 25 Biała Podlaska, 43 Wadowice, 48 Przemyśl i 35 Poznań powiat.</u>
          <u xml:id="u-58.3" who="#komentarz">(P. ks. Lutosławski: A w Senacie?)</u>
          <u xml:id="u-58.4" who="#MieczysławNiedziałkowski">A w Senacie województwu krakowskiemu.</u>
          <u xml:id="u-58.5" who="#komentarz">(P. ks. Dziennicki: To są kpiny, nie głosowanie. Trzecie czytanie skończone. P. Dubanowicz: To jest niezgodne z regulaminem. P. ks. Dziennicki: Panie Marszałku, to jest niezgodne z regulaminem, teraz poprawek wnosić nie można)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-59">
          <u xml:id="u-59.0" who="#WojciechTrąmpczyński">W prywatnej rozmowie z posłem Niedziałkowskim powiedziałem, że jest możliwa reasumpcja, jeżeli będzie zgłoszony wniosek przed zakończeniem głosowania, podpisany przez niewątpliwą większość Sejmu. Tymczasem przedstawiono mi arkusz papieru, gdzie jest powiedziane, że „niżej podpisane kluby” wnoszą o reasumpcję, a niema żadnych podpisów.</u>
          <u xml:id="u-59.1" who="#komentarz">(P. Diamand: Proszę Pana Marszałka o zawieszenie posiedzenia na 5 minut w celu przeprowadzenia obrad i przedłożenia żądanych podpisów. Głos: Na to było dosyć czasu. P. ks. Dziennicki: Co to za konszachty poza Sejmem? P. Barlicki: Proszę o głos)</u>
          <u xml:id="u-59.2" who="#WojciechTrąmpczyński">Głos ma p. Barlicki.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-60">
          <u xml:id="u-60.0" who="#NorbertBarlicki">Panie Marszałku, odczytano głośno tę kluby, które popierają wniosek. Gdyby który z tych klubów nie zgodził się, w tej chwiliby zaprotestował.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-61">
          <u xml:id="u-61.0" who="#WojciechTrąmpczyński">Tutaj niema wymienionych żadnych klubów.</u>
          <u xml:id="u-61.1" who="#komentarz">(P. Klemensiewicz: A więc chodźmy wszyscy podpisać. Posłowie z lewicy podbiegają do trybuny marszałkowskiej).</u>
          <u xml:id="u-61.2" who="#WojciechTrąmpczyński">Zarządzam przerwę na 10 minut.</u>
          <u xml:id="u-61.3" who="#komentarz">(Po przerwie)</u>
          <u xml:id="u-61.4" who="#komentarz">(Przewodnictwo obejmuje Wicemarszałek Osiecki).</u>
        </div>
        <div xml:id="div-62">
          <u xml:id="u-62.0" who="#StanisławOsiecki">Wznawiam posiedzenie. Wobec spóźnionej pory proponuję zamknięcie na dziś posiedzenia.</u>
          <u xml:id="u-62.1" who="#komentarz">(P. Rataj: Proszę o głos. P. Bagiński: Proszę o głos)</u>
          <u xml:id="u-62.2" who="#StanisławOsiecki">Głos ma p. Rataj.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-63">
          <u xml:id="u-63.0" who="#MaciejRataj">Proszę o dokończenie głosowania nad ordynacją wyborczą. Nie mamy dostatecznego powodu, ażeby w tym momencie, kiedy już przechodzimy do ostatniego głosowania nad ostatnim punktem, przerywać posiedzenie.</u>
          <u xml:id="u-63.1" who="#komentarz">(Wrzawa).</u>
        </div>
        <div xml:id="div-64">
          <u xml:id="u-64.0" who="#StanisławOsiecki">Ponieważ słyszą protesty, muszą poddać to pod rozstrzygnięcie Izby.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-65">
          <u xml:id="u-65.0" who="#LeopoldSkulski">Proszę o głos w sprawie głosowania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-66">
          <u xml:id="u-66.0" who="#StanisławOsiecki">Głos ma p. Skulski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-67">
          <u xml:id="u-67.0" who="#LeopoldSkulski">Prosiliśmy o odroczenie głosowania nie z powodu, o którym powiedział p. Wicemarszałek, że pora spóźniona, lecz z powodu obrażenia p. Marszałka przez jednego z posłów, to jest istotny powód. Ponieważ ta sprawa jest niezałatwiona, jesteśmy przeciwni kontynuowaniu w tych warunkach posiedzenia.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-68">
          <u xml:id="u-68.0" who="#MaciejRataj">Proszę o głos.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-69">
          <u xml:id="u-69.0" who="#StanisławOsiecki">Głos ma p. Rataj.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-70">
          <u xml:id="u-70.0" who="#MaciejRataj">Wysoki Sejmie! Sprawa obrażenia p. Marszałka — nie dotykam strony faktycznej, bo w tej chwili nie jest ona na porządku — musi i powinna być załatwiona tak, jak wymaga tego godność Wysokiej Izby. To dla mnie jest niewątpliwe.</u>
          <u xml:id="u-70.1" who="#komentarz">(Ironiczne okrzyki na prawicy. Wrzawa).</u>
        </div>
        <div xml:id="div-71">
          <u xml:id="u-71.0" who="#StanisławOsiecki">Proszę o spokój.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-72">
          <u xml:id="u-72.0" who="#MaciejRataj">To zupełnie dla mnie jest niewątpliwe, ale nie przeszkadza to bynajmniej temu, żebyśmy dokończyli głosowania nad ordynacją wyborczą,</u>
          <u xml:id="u-72.1" who="#komentarz">(Głos z ław P. S. L.: I nie może przeszkadzać)</u>
          <u xml:id="u-72.2" who="#MaciejRataj">... bo nikt nie zrozumie, żeby to było istotnym powodem, wystarczającym na to, by w tym momencie głosowanie dalsze przerwać. Nie jest to przejście do porządku nad sprawą, którą Panowie uważacie za dostateczną przyczynę do przerwania posiedzenia, tylko ta sprawa może biec swoją drogą, a głosowanie nad ordynacją wyborczą, które interesuje nie tylko Sejm, lecz kraj cały może pójść swoją drogą.</u>
          <u xml:id="u-72.3" who="#komentarz">(P. Woźnicki: To nie folwark pana Marszałka. P. Ks. Lutosławski: Godność Sejmu też obchodzi cały kraj)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-73">
          <u xml:id="u-73.0" who="#StanisławOsiecki">Przystępujemy do głosowania. Proszę tych Posłów, którzy są za tem, ażeby posiedzenie trwało dalej, żeby wstali. Jest wątpliwość, zarządzam głosowanie za pomocą przejścia przez drzwi. Proszę tych Posłów, którzy są za dalszem trwaniem posiedzenia, ażeby przeszli przez drzwi z napisem „tak”.</u>
          <u xml:id="u-73.1" who="#komentarz">(Po głosowaniu)</u>
          <u xml:id="u-73.2" who="#StanisławOsiecki">Wynik głosowania następujący: za wnioskiem o przedłużenie obrad wypowiedziało się 166, przeciw 173, zatem posiedzenie zostaje odroczone.</u>
          <u xml:id="u-73.3" who="#StanisławOsiecki">Wpłynął wniosek nagły Klubów Zw, L. N., Nar. Chrz. Str. Lud., N. Zj. L., P. S. L. Wyzwolenie i N. P. R. o niezwłoczne przyjęcie w trzech czytaniach następującej ustawy: „Ustawa z dnia.... o rozciągnięciu na cały obszar Państwa Polskiego, obowiązującej w b. zaborze austriackim — ustawy z dnia 26 stycznia 1907 roku nr 18 Dz. U. P., zawierającej postanowienia karne dla ochrony swobody wyborów i zgromadzeń. Odsyłam go do Komisji Prawniczej.</u>
          <u xml:id="u-73.4" who="#StanisławOsiecki">Proponuję porządek dzienny na jutro następujący:</u>
          <u xml:id="u-73.5" who="#StanisławOsiecki">Na pierwszym punkcie porządku dziennego: dalsze głosowanie nad ordynacją wyborczą.</u>
          <u xml:id="u-73.6" who="#komentarz">(P. ks. Lutosławski: Zacznie się od poprawki do art. 112, którą przez pomyłkę opuszczono)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-74">
          <u xml:id="u-74.0" who="#MaciejRataj">Proszę o głos w sprawie porządku dziennego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-75">
          <u xml:id="u-75.0" who="#StanisławOsiecki">W sprawie po rządku dziennego ma głos p. Rataj.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-76">
          <u xml:id="u-76.0" who="#MaciejRataj">Proszę o wzięcie na porządek dzienny jutrzejszego posiedzenia noweli do ustawy o walce z lichwą i spekulacją, która została dawno uchwalone przez Komisję Prawniczą i leży dotychczas nierozpatrzona.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-77">
          <u xml:id="u-77.0" who="#StanisławOsiecki">Dołączam do porządku dziennego jutrzejszego posiedzenia sprawozdanie Komisji Spraw Za granicznych w sprawie ratyfikacji traktatów handlowych z Rumunią, Włochami, Szwajcarią oraz Niemcami.</u>
          <u xml:id="u-77.1" who="#komentarz">(P. Jan Potoczek: Proszę o głos).</u>
          <u xml:id="u-77.2" who="#StanisławOsiecki">W sprawie porządku dziennego głos ma p. Potoczek.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-78">
          <u xml:id="u-78.0" who="#JanPotoczek">Wysoki Sejmie! Stawiam wniosek, ażeby sprawozdanie Komisji Ochrony Pracy nr 3439 w sprawie załatwienia wniosku nagłego Jana Potoczka, Piotra Majchra, Średniawskiego, Łaskudy postawić jako pierwszy punkt porządku dziennego jutrzejszego posiedzenia.</u>
          <u xml:id="u-78.1" who="#komentarz">(Wrzawa. Głos: O której godzinie posiedzenie?)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-79">
          <u xml:id="u-79.0" who="#StanisławOsiecki">Wobec trwającej wrzawy nie mogę poddać tych spraw pod głosowanie, porządek dzienny będzie Panom zakomunikowany przezemnie. Jutro posiedzenie naznaczam na godzinę 11 rano. Zamykam posiedzenie.</u>
          <u xml:id="u-79.1" who="#komentarz">(Koniec posiedzenia o godz. 10 min. 5 wiecz.)</u>
        </div>
      </body>
    </text>
  </TEI>
</teiCorpus>