text_structure.xml 22.9 KB
<?xml version='1.0' encoding='utf-8'?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
  <xi:include href="PPC_header.xml" />
  <TEI>
    <xi:include href="header.xml" />
    <text>
      <body>
        <div xml:id="div-1">
          <u xml:id="u-1.0" who="#komentarz">Dnia 27 stycznia 1988 r. Komisja Spraw Samorządowych, obradująca pod przewodnictwem posła Stanisława Kani (PZPR), rozpatrzyła:</u>
          <u xml:id="u-1.1" who="#komentarz">- informację o stanie samorządu pracowniczego przedsiębiorstw, ze szczególnym uwzględnieniem realizacji ustawy o samorządzie załogi przedsiębiorstwa państwowego, - sprawy bieżące.</u>
          <u xml:id="u-1.2" who="#komentarz">W posiedzeniu udział wzięli: dyrektor zespołu Najwyższej Izby Kontroli Klemens Romanowski oraz przedstawiciele Komisji Planowania przy Radzie Ministrów, Ministerstwa Pracy i Polityki Socjalnej, eksperci.</u>
          <u xml:id="u-1.3" who="#komentarz">Sprawozdanie Komisji o stanie samorządu załóg ma formę informacji, którą poseł Maciej Lubczyński zaprezentuje na najbliższym posiedzeniu Sejmu. Posła M. Lubczyńskiego nie ma dziś między nami, ponieważ jest chory. Możemy więc zacząć od dyskusji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-2">
          <u xml:id="u-2.0" who="#AlfredWawrzyniak">Sprawy poruszone w sprawozdaniu zostały ujęte w trzech płaszczyznach. Pierwsza, to płaszczyzna organizacyjna, dotycząca rozwoju ogniw samorządowych i organów samorządu. Druga płaszczyzna ma charakter ekonomiczny i dotyczy wpływu samorządu na gospodarkę. Trzecia płaszczyzna o charakterze społecznym odnosi się do wpływu samorządu na układ stosunków społecznych w przedsiębiorstwie. Wszystkie te elementy, zostały zawarte w sprawozdaniu. Nie dość mocno została jednak zaakcentowana ekonomiczna rola samorządu. W sprawozdaniu stwierdza się, że samorząd taką rolę odgrywa, ale z naszej niedawno przeprowadzonej analizy wynika, że 30% samorządu spełnia tę rolę w sposób dobry i bardzo dobry, następne 30% - jedynie częściowo, reszta w sposób niedostateczny. W publicystyce ukazuje się głównie te najsłabsze 40% samorządów. Cały czas trwa też spór o to, czy przedsiębiorstwem ma kierować samorząd czy menadżer. Powinniśmy zaakcentować, iż w dziedzinie tej dzieje się wiele ciekawych rzeczy. Mam bowiem wrażenie, że w ofensywie są zwolennicy koncepcji menadżerskiej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-3">
          <u xml:id="u-3.0" who="#KlemensRomanowski">Mam propozycję zmiany tekstu na str. 7. Mowa tam: „Jako przykład można podać wyniki kontroli NIK w 1987 r., które stwierdziły fakty nieprzestrzegania uprawnień rad pracowniczych…”. Proponuję napisać; „niektórych uprawnień” i skreślić dalszą część zdania, która brzmi następująco: „przy łączeniu i podziale przedsiębiorstw, przy wykonywaniu przez organy przedstawicielskie czynności związanych ze stosunkiem pracy dyrektorów, narzucaniu decyzji zrzeszeń i traktowaniu ich za wiążące dla rad pracowniczych…”. W dalszej części tego zdania proponuję skreślić słowa: „w dokonywaniu zmian struktury organizacji przedsiębiorstw bez zgody ogólnego zebrania pracowników”. Nie twierdzę, że takie nieprawidłowości nie mają miejsca. Jeśli jednak mamy przyjąć za podstawę dokumenty NIK, to takich stwierdzeń w dokumentach tych nie ma. Proszę wziąć pod uwagę wrażliwość rządu. Jeśli takie oceny znalazłyby się w sprawozdaniu Komisji, posypałyby się od razu do nas pytania, na które nie moglibyśmy odpowiedzieć.</u>
          <u xml:id="u-3.1" who="#KlemensRomanowski">Uważam natomiast, że akapit 1. na str. 8. jest bardzo dobrze sformułowany. Mam też drobną uwagę do sformułowania na str. 14, jeśli ma to być sprawozdanie Komisji, to należałoby zrezygnować z formy osobowej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-4">
          <u xml:id="u-4.0" who="#FranciszekDąbal">Ponieważ Sejm co roku rozpatruje sprawozdanie Komisji o stanie samorządu załóg, to powinniśmy pokazać co się w tym czasie zmieniło. Można zapisać wiele pomyślnych zjawisk i pokazać co jeszcze nie najlepiej funkcjonuje. Wydaje się, że mógłby być przyjęty inny układ tematyczny. Można by też pokazać więcej zjawisk negatywnych. Weźmy np. sprawę jakości. Jeśli zła jakość pożera 40% dochodu narodowego, to samorząd nie może być wobec tego obojętny.</u>
          <u xml:id="u-4.1" who="#FranciszekDąbal">W naszym sprawozdaniu należałoby też rozliczyć realizację uchwały Sejmu, podkreślając to, co w dalszym ciągu nie zostało załatwione. Oprócz podkreślenia faktu organizowania ogólnopolskich narad samorządowych, powinniśmy też pokazać zaangażowanie naszej Komisji na rzecz rozwoju samorządów pracowniczych.</u>
          <u xml:id="u-4.2" who="#FranciszekDąbal">Można by też w sprawozdaniu zasugerować pewne wskazania dla samorządu na rok przyszły, zwłaszcza w kontekście II etapu reformy gospodarczej. Takie sugestie na zakończenie wzbogacałyby treść sprawozdania. Materiał, który dziś omawiany, mógłby więc służyć jako tworzywo do sprawozdania. Celowo pomijam sprawę drobnych błędów redakcyjnych i maszynowych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-5">
          <u xml:id="u-5.0" who="#RyszardCzyż">Projekt sprawozdania właściwie odzwierciedla działania naszej Komisji na rzecz samorządu. Można mieć wątpliwości, czy samorząd w tym okresie właściwie spełniał swoje zadania. Takiej oceny można by jednak dokonać tylko na podstawie przekonujących dowodów. Komisja nie zajmowała się tego rodzaju badaniami, a i materiał NIK nie jest w tej sprawie reprezentatywny. Dobrze więc się stało, że w sprawozdaniu zwrócono uwagę na wszystko to, co pozwalało samorządowi w minionym okresie rozwijać się i nad czym nasza Komisja czuwała. Podkreślono więc pieczę Sejmu nad samorządem, stanowisko KC PZPR w sprawie samorządności, wspomniano uchwałę Sejmu z 1986 r. itp. Należałoby być może podkreślić występujące jeszcze mankamenty, takie jak braki w szkoleniu, ułomności doradztwa, i to co nam przeszkadza, a więc zły stan prawa gospodarczego, brak koordynacji badań nad samorządem itp. Słusznie natomiast podkreśla się poprawę współdziałania samorządów z dyrektorami, jaka nastąpiła w wielu przedsiębiorstwach, jest to chyba ogólne odczucie. Prawdą jest też, że samorządy dbają nie tylko o własne korzyści, ale także analizują stan przedsiębiorstwa. Prawdą jest i to, że organy założycielskie nie wypracowały jeszcze właściwych form współdziałania z samorządami.</u>
          <u xml:id="u-5.1" who="#RyszardCzyż">Mówimy, że samorządy nie działają jeszcze we wszystkich przedsiębiorstwach. Uważam, że powinniśmy tu zająć ostrzejsze stanowisko. Ustawa obowiązuje już 6 lat, więc jak to się dzieje, że można ją jeszcze lekceważyć.</u>
          <u xml:id="u-5.2" who="#RyszardCzyż">Zgadzałbym się z przedmówcami, że obszerniej należy potraktować rolę samorządu w II etapie reformy. Rola ta znacznie wzrasta. Komisja powinna nawet wytyczyć zadania dla samorządów na II etap.</u>
          <u xml:id="u-5.3" who="#RyszardCzyż">Nieprzestrzeganie niektórych uprawnień samorządu zostało dostateczny sposób uwidocznione. Zamachy na samorządność zdarzają się w dalszym ciągu, ale tylko sporadycznie i nie należy ich przeceniać.</u>
          <u xml:id="u-5.4" who="#RyszardCzyż">Słuszne jest też podkreślenie roli narad samorządowych, organizowanych przez naszą Komisję i tego, że uczestniczą w nich przedstawiciele najwyższych władz państwowych, dając tym samym wsparcie moralne samorządowi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-6">
          <u xml:id="u-6.0" who="#ZbigniewPruszkowski">W sprawozdaniu należy mocniej uwypuklić rolę samorządu w II etapie reformy. W założeniach II etapu przyjęto, że znaczenie samorządu jest oczywiste i w związku z tym niemal pominięto tę kwestię. W ten sposób może jednak powstać wrażenie, że samorząd jest drugoplanowym elementem reformy. Należałoby więc podkreślić, że nasz rozwój gospodarczy zależy też od rozwoju samorządności. Z samorządem przecież bywa różnie. Najlepszy dowód stanowi sprawozdanie NIK, które niedawno rozpatrywaliśmy. Duża część dyrektorów nie wypełnia obowiązków, jakie nakłada na nich ustawa. Sygnalizujemy to w naszym materiale, ale powinniśmy także ocenić przytoczone fakty. To samo dotyczy innych spraw, np. ochrony działaczy samorządowych. Ustawa o samorządzie załogi przedsiębiorstwa w dalszym ciągu nie jest należycie wypełniana. Nasze wystąpienie w tych sprawach powinno być więc skierowane do adresatów odpowiedzialnych za ten stan rzeczy. Pamiętajmy przy tym, że są też tacy, którzy inaczej niż my zapatrują się na sposób zarządzania gospodarką, preferując model menadżerski.</u>
          <u xml:id="u-6.1" who="#ZbigniewPruszkowski">W toku dyskusji o szkoleniu działaczy samorządowych, doszliśmy m.in. do wniosku, że jeśli szkolenie to jest źle prowadzone, to nie przynosi korzyści. Sugerowaliśmy w związku z tym, żeby organizacje zajmujące się tymi szkoleniami zjednoczyły swoje wysiłki w powiązaniu z kompetentnymi resortami. Resorty te nadal działają mizernie, a szkolenie nadal prowadzi każdy sobie.</u>
          <u xml:id="u-6.2" who="#ZbigniewPruszkowski">Słuszna była uwaga posła S. Dąbala, że jeśliby ułożyć inaczej ten materiał, to można by lepiej ukazać te pozytywy, które osiągnął samorząd.</u>
          <u xml:id="u-6.3" who="#ZbigniewPruszkowski">Z projektu sprawozdania dowiadujemy się, że jednym z czynników utrudniających pracę działaczy samorządowych jest zły stan prawa gospodarczego. Czy jednak nie utrudnia to również pracy dyrektorom? Z takiego ujęcia można by wyciągnąć wniosek, że samorząd jest ciałem bardziej niespokojnym. Trzeba więc stwierdzić, że ten zły stan prawa w ogóle przeszkadza w funkcjonowaniu gospodarki. Można by do tego dodać, że działaczom samorządowym być może trudniej przystosować się do tych warunków.</u>
          <u xml:id="u-6.4" who="#ZbigniewPruszkowski">Przy popularyzacji działalności samorządu oraz jego osiągnięć należałoby pokazywać również nie wykorzystana rezerwy aktywności i inicjatywności organów samorządowych we współzarządzaniu przedsiębiorstwem. Trzeba też podkreślić, iż samorząd pracowniczy nie wykorzystuje jeszcze w pełni swoich uprawnień kontrolnych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-7">
          <u xml:id="u-7.0" who="#StanisławDerda">Z wielkim zainteresowaniem przeczytałem opinię Rady Społeczno-Gospodarczej o modyfikacjach proponowanych przez rząd w programie realizacyjnym II etapu reformy gospodarczej. Zawarto tam wiele stwierdzeń bardzo ostrych, ale i słusznych. Również i my powinniśmy formułować nasze poglądy zgodnie z duchem i treścią tej opinii, która odzwierciedla poglądy wielu załóg pracowniczych.</u>
          <u xml:id="u-7.1" who="#StanisławDerda">Słuszne jest stwierdzenie Rady, iż analiza przedłożonego dokumentu rządowego skłania do refleksji, iż reforma stała się celem samym w sobie, swoistym zaklęciem, brak jest natomiast docelowego modelu zreformowanej gospodarki. Byłem na wielu spotkaniach, także z młodzieżą, gdzie formułowano podobną opinię. Mamy wiele ustaw regulujących różne sfery działalności gospodarczej i funkcjonowania przedsiębiorstw, ale nie prowadzą one do poprawy sytuacji ekonomicznej kraju. Np. dyrektor nie może kupić cennego pomysłu racjonalizatorskiego, ponieważ przekroczyłby wówczas ograniczony fundusz wynagrodzeń.</u>
          <u xml:id="u-7.2" who="#StanisławDerda">Rada Społeczno-Gospodarcza słusznie opowiedziała się za natychmiastowym uchyleniem przepisów prawnych hamujących rozwój gospodarczy na rzecz zwiększenia uprawnień podmiotów gospodarczych, których prawidłowe funkcjonowanie będzie miało podstawowe znaczenie dla osiągnięcia głównych celów reformy. Również w opiniach sejmowych należy zajmować stanowisko bardziej radykalne i bardziej krytyczne, zwłaszcza w stosunku do nieskutecznych decyzji rządowych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-8">
          <u xml:id="u-8.0" who="#CzesławaBurcon">Nadszedł już czas, aby uwagę samorządu pracowniczego w przedsiębiorstwach skierować na tworzenie rzeczywistego przyrostu produkcji, a nie tylko na powiększanie zysków. Jeżeli nie będzie następował wzrost podaży towarów na rynku, grozi nam tylko stałe podnoszenie cen. Zagadnieniem pierwszorzędnej wagi jest zasilenie rynku w towary, ponieważ tylko tą drogą można osiągnąć równowagę gospodarczą. Samorząd powinien zdecydowanie wkroczyć w te sprawy.</u>
          <u xml:id="u-8.1" who="#CzesławaBurcon">Poseł F. Dąbal mówił o złej jakości wyrobów. Jeśli chcemy rozwijać się, nie możemy udawać, że sprawa jakości nic nas nie obchodzi, albo że ma małe znaczenie. Kiedy jest źle, trzeba to ujawniać z całą jaskrawością i wskazywać na przyczyny, które powodują zło.</u>
          <u xml:id="u-8.2" who="#CzesławaBurcon">Stan samorządu pracowniczego ulega stałej poprawie. Niemniej należy wskazać co pomaga, a co przeszkadza w kształtowaniu stosunków partnerskich między dyrektorem i samorządem pracowniczym w przedsiębiorstwie. Rady pracownicze już nie muszą prosić dyrektorów o przedstawianie sprawozdań o stanie przedsiębiorstw. Wzbogaciły swoją wiedzę ekonomiczną, poprawiła się kultura polityczna. Oba organy zarządzające przedsiębiorstwem zaczynają się wzajemnie szanować.</u>
          <u xml:id="u-8.3" who="#CzesławaBurcon">W sprawozdaniu Komisji należałoby wykorzystać również spostrzeżenia zgłaszane podczas zająć szkoleniowych prowadzonych przez centrum Studiów Samorządowych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-9">
          <u xml:id="u-9.0" who="#EugeniuszWójcik">Podobnie jak poseł S. Derda całkowicie popieram opinię sformułowaną przez Radę Społeczno-Gospodarczą. Rada przemawia głosem ludzi pracy. Odbyłem kilka spotkań, na których tym samym językiem mówiono o sprawach, do których odnosi się opinia. Trzeba ostrzej prezentować to, co nam przeszkadza w efektywnym gospodarowaniu i zarządzaniu przedsiębiorstwami.</u>
          <u xml:id="u-9.1" who="#EugeniuszWójcik">Musimy zdecydowanie zwiększyć produkcję. Jeżeli nie będzie wzrostu podaży towarów, jeśli nie skłoni się przedsiębiorstw do powiększania produkcji, nie osiągniemy zakładanych celów, a zwłaszcza zrównoważenia gospodarki. Przedsiębiorstwa chcą czuć się rzeczywiście samodzielne i wykorzystywać wszelkie swoje możliwości produkcyjne. Mechanizmy reformy i przepisy regulujące działalność gospodarczą muszą temu bezwzględnie sprzyjać. Opinia Rady Społeczno-Gospodarczej jest trafna. My również powinniśmy wystąpić mocniej i oceniać niektóre sprawy ostrzej niż dotychczas.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-10">
          <u xml:id="u-10.0" who="#RyszardTrzeciak">W sprawozdaniu o działalności samorządu pracowniczego należałoby wspomnieć o współdziałaniu z samorządem organizacji partyjnych, związkowych i młodzieżowych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-11">
          <u xml:id="u-11.0" who="#KlemensRomanowski">Najwyższa Izba Kontroli prowadziła kontrolą działalności samorządu robotniczego. Na podstawie wyników kontroli można przyjąć, że przedstawione sprawozdanie zawiera prawidłowe proporcje pozytywnych i negatywnych ocen dotyczących działalności samorządu pracowniczego. Jest to pokazane wszechstronnie i dokładnie. W działalności samorządów jest jeszcze dużo braków i nieumiejętności. Należy to przypisać temu, że krótki był dotąd czas do nauki myślenia i działania po nowemu.</u>
          <u xml:id="u-11.1" who="#KlemensRomanowski">Gospodarka jest w złym stanie, co odbija się na działaniu samorządu robotniczego. Jeżeli mimo to stwierdzamy, że stan samorządu ulega stałej poprawie, jest to zjawisko optymistyczne i świadczy o wypełnianiu przez samorząd jego ustawowej funkcji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-12">
          <u xml:id="u-12.0" who="#StanisławKania">Nie będzie chyba rozbieżności między nami, jeśli stwierdzimy, że przedstawiony materiał powinien być podstawą do opracowania dokumentu, który zostanie zreferowany na plenarnym posiedzeniu Sejmu. Sprawozdanie należy nieco jeszcze dopracować oraz uzupełnić o uwagi zgłoszone w dzisiejszej dyskusji. Proponuję również popracować nad formą tego sprawozdania, nad pewnym uproszczeniem stylistycznym, przy jednoczesnym podkreśleniu istotnych stwierdzeń w nim zawartych.</u>
          <u xml:id="u-12.1" who="#StanisławKania">Będzie dobrze, jeśli uda się nieco skrócić ten materiał, jego wartość będzie wówczas większa, a treść łatwiej przyswajalna.</u>
          <u xml:id="u-12.2" who="#StanisławKania">W związku ze sprawozdaniem nasuwają się pewne uwagi ogólne. Opowiadam się za wyraźniejszym rozliczeniem realizacji uchwały sejmowej z ub.r. dotyczącej oceny działalności samorządu pracowniczego. Zalecenia zawarte w uchwale były konkretne. Chodzi obecnie o pełniejszą ocenę zmian, jakie nastąpiły w warunkach i klimacie, który otacza działalność samorządową. Trzeba precyzyjniej wyrazić to, czego nie da się ująć w liczbach.</u>
          <u xml:id="u-12.3" who="#StanisławKania">Sejm opowiedział się za równoczesnym umocnieniem pozycji dyrektora i samorządu przedsiębiorstwa przez zwiększenie roli przedsiębiorstwa w systemie ekonomicznym kraju. Pozycja samorządu została w ostatnim czasie umocniona. Przewiduje się to również w IX etapie reformy gospodarczej. Samorząd otrzymuje nowe uprawnienia przy decydowaniu o powołaniu dyrektora.</u>
          <u xml:id="u-12.4" who="#StanisławKania">Przewiduje się, iż omówienie działalności samorządu pracowniczego zostanie zawarte w uchwale Sejmu o realizacji reformy gospodarczej i jej II etapu.</u>
          <u xml:id="u-12.5" who="#StanisławKania">Należę do tych, którzy twierdzą z pełnym przekonaniem, że samorząd jest obecnie mocniejszy niż w końcu 1986 r. Nie ma więc podstaw by grzmieć, że nastąpiło osłabienie samorządu. Potwierdzono jeszcze raz dobitnie znaczenie niepodważalnej pozycji ustrojowej samorządu pracowniczego. Przybyło uprawnień dla samorządu, poprawił się klimat wokół jego działalności. Nie spala on już swojej energii na obronę własnej pozycji, ale zaczyna działać rzeczowo w sprawach, do których został powołany, sprawach wewnętrznych przedsiębiorstwa, efektywności jego gospodarowania. Należy podkreślić powszechność obecności samorządu. Trzeba jednak przy tym podkreślić, że istnieje jeszcze enklawa dnia wczorajszego w postaci przedsiębiorstw, w których nie ma samorządu. Jest ich mało bo ok. 5%, ale są.</u>
          <u xml:id="u-12.6" who="#StanisławKania">Trzeba również poruszyć sprawy samorządności pracowniczej w spółdzielczości, podkreślając, że nie jest ona swego rodzaju konkurencją dla samorządu spółdzielczego. Tworzenie i istnienie samorządu pracowniczego ma w spółdzielczości inny charakter, ale jest to powszechne prawo wszystkich załóg pracowniczych.</u>
          <u xml:id="u-12.7" who="#StanisławKania">W publicystyce i reportażach o samorządzie pracowniczym opisuje się różne indywidualne przypadki działalności samorządowej, ukazując je przeważnie w czarnych barwach lub formułując różnego rodzaju zarzuty. Znacznie rzadziej pokazuje się dobre strony funkcjonowania samorządu. Dlaczego nie szuka się pozytywnych doświadczeń, które są godne upowszechnienia? Należy oczywiście podkreślać, iż nikomu niepotrzebny jest samorząd obojętny na zaniedbania ozy niedostatki występujące w zakładzie, którym współzarządza.</u>
          <u xml:id="u-12.8" who="#StanisławKania">Stosowane są różne pomiary efektywności działań samorządowych. Wiele zależy tu od stosunku dyrektora do inicjatyw, jakie wyrastają na tle pogłębianej wiedzy działaczy samorządowych o gospodarce przedsiębiorstwa. Należy skupiać działalność samorządu na sprawach gospodarowania przedsiębiorstw w nowym etapie reformy, który nakłada większe obowiązki w postaci wzrostu produkcji i podniesienia jakości wyrobów, racjonalizacji zatrudnienia itp. Organy samorządu muszą wytworzyć w załogach autentyczne poczucie, że są współgospodarzami przedsiębiorstwa.</u>
          <u xml:id="u-12.9" who="#StanisławKania">Należy podkreślić znaczenie doskonalenia form opieki nad samorządem pracowniczym oraz rolę szkolenia kadry działaczy samorządowych. Wskazać trzeba również na to, co jest niepokojące. Trzeba zauważyć mianowicie zdarzające się pojedyncze przypadki wykorzystywania uprawnień działaczy samorządowych dla podejmowania działań politycznych sprzecznych z interesem gospodarki i państwa.</u>
          <u xml:id="u-12.10" who="#StanisławKania">Do sprawozdania należy również wprowadzić nieco poprawek szczegółowych, aby wyraźniej i precyzyjniej określić niektóre zjawiska. Dotyczy to np. oceny stosunków wewnętrznych w przedsiębiorstwie. Nie kwestionuje się już sensu istnienia samorządu, ale szeroko utrzymuje się groźne zjawisko pewnego lekceważenia czy pomijania samorządu, usypiania jego śmiałości, stwarzania wrażenia, że samorząd jest nikomu niepotrzebny. Trzeba wyraźniej podkreślić, że bez poparcia załóg i bez samorządu pracowniczego nie uda się zrealizować zadań II etapu reformy gospodarczej. Nie jest to doktrynalny zamysł, ale rzeczywista potrzeba zdynamizowania działalności gospodarczej w przedsiębiorstwach. Powinny zostać bardziej wyeksponowane zadania, które stawia się obecnie samorządowi pracowniczemu. Chodzi również o wskazanie na konieczność poprawy klimatu dla skutecznego działania dyrektora. Podkreślić trzeba uprawnienia samorządu w zakresie polityki kadrowej. System polityki kadrowej powinien sprzyjać awansowaniu zdolnych i wykwalifikowanych pracowników.</u>
          <u xml:id="u-12.11" who="#StanisławKania">Poseł S. Derda pytał, czyim językiem mamy mówić? Musi to być przede wszystkim język prawdy, nawet wtedy, gdy jest ona niepopularna. Jest obecnie wokół nas więcej emocji, sytuacja jest bardziej napięta, występują obawy co do skutków operacji cenowo dochodowej. Ostrzej formułuje się pytania, jakie są tego powody i zmartwienia to jest coraz powszechniejsze. Wiele pytań adresuje się do góry, ale odpowiedzi trzeba szukać również na dole. Trzeba zaostrzyć nasze opinie, ale nie możemy godzić się na totalną krytykę wszystkiego i wszystkich, ponieważ osłabią to również poczucie samorządności.</u>
          <u xml:id="u-12.12" who="#StanisławKania">Komisja przyjęła sprawozdanie i upoważniła posła Macieja Lubczyńskiego (PZPR) do przedstawienia go na plenarnym posiedzeniu Sejmu.</u>
        </div>
      </body>
    </text>
  </TEI>
</teiCorpus>