text_structure.xml 110 KB

Edit Raw Blame History

<?xml version='1.0' encoding='utf-8'?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
  <xi:include href="PPC_header.xml" />
  <TEI>
    <xi:include href="header.xml" />
    <text>
      <body>
        <div xml:id="div-1">
          <u xml:id="u-1.0" who="#komentarz">(Początek posiedzenia o godzinie 16 minut 02)</u>
          <u xml:id="u-1.1" who="#komentarz">(Posiedzeniu przewodniczy przewodniczący Komisji Klimatu i Środowiska Stanisław Gawłowski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-2">
          <u xml:id="u-2.0" who="#StanisławGawłowski">Rozpoczynamy posiedzenie Komisji Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej oraz Komisji Klimatu i Środowiska.</u>
          <u xml:id="u-2.1" who="#StanisławGawłowski">Bardzo serdecznie witam na posiedzeniu komisji panie minister: Urszulę Zielińską, sekretarz stanu, i panią Anitę Sowińską, podsekretarz stanu w Ministerstwie Klimatu i Środowiska, wraz ze współpracownikami. Pozwolicie państwo, że już nie będę wymieniał wszystkich.</u>
          <u xml:id="u-2.2" who="#StanisławGawłowski">Witam stronę społeczną. Witam panie i panów senatorów. Witam przedstawicieli Kancelarii Senatu.</u>
          <u xml:id="u-2.3" who="#StanisławGawłowski">Dzisiejszy porządek obrad przewiduje rozpatrzenie ustawy o zmianie ustawy – Prawo ochrony środowiska oraz niektórych innych ustaw, druk senacki nr 212. Świadomie wymieniam, bo tych projektów dzisiaj mamy kilka, a teraz o tym będziemy rozmawiać.</u>
          <u xml:id="u-2.4" who="#StanisławGawłowski">Najpierw obowiązek regulaminowy.</u>
          <u xml:id="u-2.5" who="#StanisławGawłowski">Czy są na sali osoby wykonujące zawodowo działalność lobbingową? Nie widzę zgłoszeń.</u>
          <u xml:id="u-2.6" who="#StanisławGawłowski">W związku z tym możemy przystąpić do realizacji porządku obrad.</u>
          <u xml:id="u-2.7" who="#StanisławGawłowski">Ponieważ jest to rządowy projekt ustawy, Pani Minister, oddaję pani głos.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-3">
          <u xml:id="u-3.0" who="#UrszulaZielińska">Bardzo dziękuję, Panie Przewodniczący.</u>
          <u xml:id="u-3.1" who="#UrszulaZielińska">Szanowne Panie Senatorki! Panowie Senatorowie! Wysoka Komisjo! Szanowni Goście!</u>
          <u xml:id="u-3.2" who="#UrszulaZielińska">Przedstawiamy dzisiaj państwu nowelizację ustawy – Prawo ochrony środowiska oraz innych ustaw. Jeżeli państwo pozwolą, mam krótką prezentację, która tak obrazowo podsumowuje to, co znajdziecie państwo w ustawie zawartej w druku senackim nr 212.</u>
          <u xml:id="u-3.3" who="#UrszulaZielińska">Przede wszystkim omawiany projekt ustawy, mówiąc w telegraficznym skrócie, wdraża i strukturyzuje miejskie plany adaptacji do zmian klimatu, a także inne ważne kamienie milowe z Krajowego Planu Odbudowy oraz istotny plan inwestycyjny dla inwestycji niskoemisyjnych. To są takie 2 kamienie milowe niezbędne do uruchomienia czwartej transzy płatności z Krajowego Planu Odbudowy i systemu finansowania inwestycji niskoemisyjnych w ramach Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Takie są z grubsza główne założenia projektu ustawy. Pozwolę sobie podsumować je bardziej szczegółowo.</u>
          <u xml:id="u-3.4" who="#UrszulaZielińska">Miejskie plany adaptacji do zmian klimatu. To jest jedno z głównych założeń i głównych nowości, które wnosimy do tego projektu ustawy. Miejskie plany adaptacji jako obowiązek dla miast powyżej 20 tysięcy mieszkańców. Dla tych, którzy obawiają się słowa „obowiązek”, od razu dodam, że ten obowiązek obejmie w sumie 209 miast w Polsce, z czego 110 miast dziś już posiada miejskie plany adaptacji. Miasta same dostrzegają taką potrzebę i te plany już przygotowały. Kolejne ponad 40 miast jest w trakcie ich przygotowywania. Tak że de facto pozostało nam tylko ok. 50 miast, które takie plany w ramach tej ustawy będą musiały przygotować. Jednocześnie przygotowaliśmy wiele mechanizmów wsparcia, tak żeby samorządy mogły to zrobić szybko i skutecznie. Mamy dla nich środki przeznaczone na przygotowanie takich planów i wszelkie wsparcie, o którym zaraz powiem więcej. Ten obowiązek jest realizacją kamienia milowego zapisanego w Krajowym Planie Odbudowy. Jest to kamień milowy B24L przewidujący wejście w życie ustawy o zrównoważonym rozwoju miast wyznaczającej cele, kierunki, zasady wdrażania oraz mechanizmy koordynacji dla zielonej transformacji miast. Tak że to jest ten główny obowiązek wynikający z tej ustawy.</u>
          <u xml:id="u-3.5" who="#UrszulaZielińska">Ustawa zawiera pewne minimum programowe, jakie miejskie plany adaptacji powinny zawierać. To też jest forma ustrukturyzowania tych planów, ponieważ w odniesieniu do tych, które do tej pory powstawały, samorządy często zadają pytania, bo nie są do końca pewne, czy one są skuteczne, czy nie są. Być może nie ma takiego systemu wsparcia, działań w zakresie mierzenia ich skuteczności, a miasta w coraz większym stopniu są – od wielkich miast po małe miasta – konfrontowane z zagrożeniami spowodowanymi coraz mniej przewidywalną pogodą. Obserwowaliśmy to doskonale w tym roku, przez cały sezon wiosenno-letni, także jesienią, kiedy miały miejsce powodzie, lawiny błotne w najmniejszych miejscowościach, których się nie spodziewaliśmy. Nie widzieliśmy wcześniej takich zjawisk, teraz się zdarzają, giną ludzie. To są coraz poważnie zjawiska przynoszące coraz bardziej kosztowne skutki. Sposobem, żeby się na to przygotować i zabezpieczyć mieszkańców, może być miejski plan adaptacji. W ramach takiego planu można zawrzeć dobre analizy hydrologiczne, meteorologiczne, scenariusze zmian klimatu określające, jakie dane miasto ma zagrożenia, czy zagrożone jest powodzią, czy suszą, czy osuwiskami ziemi z pobliskich gór. Takie zjawiska też mieliśmy przy powodziach błyskawicznych w tym roku i na Podkarpaciu, i w Bielsko-Białej. To wszystko się de facto już niestety dzieje, a są metody i sposoby na przygotowanie się do tego, np. koncepcje zazieleniania miasta, rozbetonowywania tzw. miejskich wysp ciepła, czyli tych powierzchni, które wspomagają nieznośne upały w środku lata, zwłaszcza w dużych miastach, także zagospodarowanie wód opadowych, roztopowych. Często w miastach sytuacja dzisiaj jest taka, że z jednej strony musimy rozpinać kurtyny wodne w środku lata, bo jest tak potwornie gorąco, a z drugiej strony za chwilę spada deszcz. I to jest deszcz czy nawet powódź błyskawiczna, bo woda zalewa miasta, więc ludzie przechodzą pod kurtyną wodną i po uda w wodzie, bo ta woda opadowa nie wsiąka, nie jest odprowadzana. Możemy to inaczej, mądrzej, lepiej rozwiązać, zagospodarować. I na to mamy i przeznaczamy duże środki.</u>
          <u xml:id="u-3.6" who="#UrszulaZielińska">Chcemy, żeby w odróżnieniu od tego, co jest dzisiaj, miejskie plany adaptacji były faktycznie monitorowane i żeby miasta z jednej strony co 2 lata zrobiły sprawozdanie z ich działania, a z drugiej strony miały wsparcie i żeby to sprawozdanie było ocenione przez Instytut Ochrony Środowiska – Państwowy Instytut Badawczy, który działa pod Ministerstwem Klimatu i Środowiska. I to będzie też takie wsparcie dla samorządów, jeśli chodzi o to, czy plan działa, czy nie działa, jak usprawnić jego działanie, jak go poprawić. Bo chodzi też o to, żeby mierzyć w tym zakresie inwestycje, bo to są duże pieniądze, które w te plany chcemy zainwestować. Dzisiaj z Instytutem Ochrony Środowiska już przygotowaliśmy podręcznik dla samorządów wspomagający tworzenie takich planów. Będziemy również przygotowywać cały system szkoleń. Bardzo nam zależy, żeby samorządy naprawdę czuły się komfortowo i czuły, że mają realne wsparcie w ich tworzeniu, żeby to nie był jakiś kolejny półkownik, jakiś teoretyczny plan, tylko faktyczny plan inwestycyjny dla miasta. Tak że będziemy to przygotowywać. Tutaj bardzo ważny jest system funduszowy, który uruchomiliśmy, żeby wesprzeć tworzenie i wdrażanie miejskich planów adaptacji.</u>
          <u xml:id="u-3.7" who="#UrszulaZielińska">To jest, po pierwsze, 20 milionów zł na samo tworzenie tych planów dla miast, które chcą swoje plany zaktualizować, takie jak Warszawa. Warszawa już ma plan, ale uważa, że on jest już może nieaktualny i chce zmienić, zaktualizować swój plan. I na to są pieniądze. Ale też są miasta, które nie mają takich planów. I dla nich przeznaczono 20 milionów zł. To jest pula, którą będziemy monitorować i ewentualnie zwiększać w ramach potrzeb.</u>
          <u xml:id="u-3.8" who="#UrszulaZielińska">Po drugie, na wdrażanie tych działań mamy przeznaczone ponad 2 miliardy 430 milionów zł w ramach środków z FEnIKS na inwestycje w ramach miejskich planów adaptacji dla dużych miast, powyżej 100 tysięcy mieszkańców, i prawie drugie tyle, tj. 2 miliardy 390 milionów zł, dla mniejszych miast, poniżej 100 tysięcy mieszkańców. One mogą skorzystać z tej puli. Ponadto na miasta w Polsce wschodniej w ramach Funduszy Europejskich dla Polski Wschodniej jest kolejny prawie 1 miliard zł, niezależnie od wielkości miasta. To jest kolejny koszyk funduszowy dla miast przeznaczony na wdrażanie miejskich planów adaptacji. I to jest tylko bieżąca perspektywa finansowa. Natomiast sam priorytet adaptacji do zmian klimatu będzie też naszym priorytetem w czasie prezydencji w ramach rady do spraw klimatu. Już pracujemy nad tym, żeby kolejne środki w kolejnej perspektywie były przeznaczone na te działania, bo one dzisiaj są bardzo potrzebne.</u>
          <u xml:id="u-3.9" who="#UrszulaZielińska">Przedstawię państwu, jak w praktyce to wygląda, bo czasem jeden obrazek mówi więcej niż wiele słów. Zielono-niebieska infrastruktura we Wrocławiu zazielenienie placu Nowy Targ – wartość projektu to 37 milionów zł, z czego dofinansowanie w ramach jednego z funduszy na plany adaptacyjne wynosi niecałe 24 miliony zł. Te fundusze często dofinansowują samorządy do 85% wartości projektu, czyli wkład własny wynosi zaledwie 15%. I tak jak mówiłam, ustawa obejmuje 209 miast, z czego 110 miast już dzisiaj ma własne miejskie plany adaptacji, 41 rozpoczęło prace nad dokumentem, czyli zostało ok. 50 miast, które te dokumenty przygotują, ale dzięki temu będą mogły skorzystać z szerszych strumieni finansowania i pełne wsparcie im w tym zakresie zaoferujemy. Zatem to jest taka duża zmiana, która niesie ta nowelizacja ustawy.</u>
          <u xml:id="u-3.10" who="#UrszulaZielińska">Dodatkowo, na wniosek samorządów chcemy wprowadzić pewne ułatwienie, bo tą ustawą jednak dokładamy jakiś obowiązek. Chcemy zabrać jakiś obowiązek i pewne rzeczy ułatwić. Zatem obniżamy częstotliwość, z jaką należy aktualizować plany ochrony powietrza. Dzisiaj samorządy mają obowiązek aktualizacji co 3 lata. Zmniejszamy częstotliwość, wprowadzając obowiązek aktualizacji co 4 lata. Czyli to jest odpowiedź, wyjście naprzeciw wnioskom ze strony samorządów. Również poprawiamy program „Stop smog”. Poprawiamy go w takim zakresie, że wkład własny gminy, który dzisiaj musi wynosić 30%, będzie zmniejszony do zaledwie 10%. Powiększamy, prawie podwajamy wysokość dofinansowania w ramach programu „Stop smog” z 53 tysięcy zł do 106 tysięcy zł, czyli tutaj zostaje podwojona wartość. To są może drobne zmiany, ale ważne z pozycji samorządów.</u>
          <u xml:id="u-3.11" who="#UrszulaZielińska">Chcemy również, żeby oceny oddziaływania na środowisko uwzględniały podatność danej inwestycji na kwestie klimatyczne, na kwestie pogodowe, czyli żebyśmy zawarli tam informacje o tym, jak np. Trasa Toruńska w Warszawie tego lata była zalana bardzo szybko, w bardzo krótkim czasie. Takie elementy oceny podatności na zalania, na podtopienia, na suszę, na pękanie powierzchni ze względu na wysokie temperatury, na braki wody itd. powinny być zawarte w ocenach oddziaływania na środowisko.</u>
          <u xml:id="u-3.12" who="#UrszulaZielińska">Kolejna potrzebna zmiana. Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej jest chyba jedną z ostatnich instytucji, która nie miała obowiązku lustracyjnego. My ten obowiązek wprowadzamy. Również wprowadzamy dodatkowe wymagania. Chodzi o to, żeby w odniesieniu do osoby reprezentującej organizacje pozarządowe w Radzie Nadzorczej Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej – dzisiaj może być to osoba z dowolnej organizacji pozarządowej niezajmującej się teoretycznie w ogóle środowiskiem, klimatem czy tematem energetyki – jednak to zawęzić do takich obszarów jak energetyka, środowisko, klimat, żeby to były organizacje pozarządowe powiązane tematycznie.</u>
          <u xml:id="u-3.13" who="#UrszulaZielińska">Również bardzo ważna inwestycja obejmuje działanie E.3.1.1, tj. instrument wsparcia dla gospodarki emisyjnej, który wdrażamy w tej ustawie. To jest instrument o wartości 1 miliarda 100 milionów euro, czyli prawie 5 miliardów zł, na inwestycje niskoemisyjne w formie wejścia kapitałowego Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w jakąś inwestycję, w ramach takiego funduszu przeznaczonego na rozwój. Porównanie do telewizyjnego programu Dragons’Den, jeśli chodzi o serię projektów… To jest dosyć obrazowe, więc pozwoliłam sobie – proszę mi wybaczyć – na takie porównanie. Narodowy fundusz jest takim smokiem z Dragons’Den. Wybaczcie mi państwo, ale chodzi o to, żeby was też trochę… Macie dzisiaj dosyć duży pakiet ustaw z Ministerstwa Klimatu i Środowiska, więc żeby zwrócić waszą uwagę na ten ciekawy program inwestycyjny, pozwoliłam sobie na takie porównanie. To też jest ważna inwestycja, ważna reforma w ramach Krajowego Planu Odbudowy.</u>
          <u xml:id="u-3.14" who="#UrszulaZielińska">Kamienie milowe, czyli ramowe warunki dla inwestycji w zieloną transformację na obszarach miejskich i kamień milowy B24L, czyli wejście w życie ustawy o zrównoważonym rozwoju miast, uruchamiają prawie 2 miliardy euro w ramach czwartej transzy płatności z KPO. Kamień milowy, o którym jeszcze nie powiedziałam, a za chwilę powiem, to „Czyste powietrze i efektywność energetyczna” w ramach działania B.1.1, kamień milowy nr B5G. Wejście w życie rozporządzenia określającego standardy jakości dla paliw stałych z biomasy uruchamia ponad 0,5 miliarda euro w ramach czwartej transzy płatności. Ten kamień milowy daje podstawę ustawową do wdrożenia rozporządzenia o jakości paliw z biomasy. To jest de facto biomasa kominkowa dla gospodarstw domowych. Proszę nie mylić z energetyką zawodową. I tego wymaga od nas również Krajowy Plan Odbudowy. Tego wymaga od nas również Komisja Europejska, która wciąż ma sugestie i uwagi do Polski, jeżeli chodzi o wdrażanie wyroku Trybunału Sprawiedliwości w sprawie naruszenia przepisów dotyczących czystego powietrza. Tutaj wciąż sprawa jest… Mamy nadzieję, że Komisja finalnie uzna nasze wszelkie informacje o tym, jak wdrażamy wszystkie programy związane z jakością powietrza. Ale to jest ważny kamień milowy, który również pomaga nam wdrożyć działania w kierunku polepszenia jakości powietrza. Tak że to też ważny kamień milowy w ramach tej ustawy.</u>
          <u xml:id="u-3.15" who="#UrszulaZielińska">Jeśli chodzi o genezę tej ustawy, to my ją przejęliśmy po poprzednim kierownictwie Ministerstwa Klimatu i Środowiska. Rozszerzyliśmy ją o program inwestycyjny o wartości 1 miliarda 100 milionów zł plus wprowadziliśmy sporo zmian, jeżeli chodzi o sam zakres miejskich planów adaptacji. Ale w dużym stopniu też kontynuujemy to, co poprzednie kierownictwo ministerstwa klimatu rozpoczęło. Poprzednie kierownictwo rozpoczęło pilotaże miejskich planów adaptacji w miastach. To jest dobry kierunek, więc wart absolutnie kontynuacji. I tu chcę to podkreślić.</u>
          <u xml:id="u-3.16" who="#UrszulaZielińska">Nie będę już państwu przedstawiać dodatkowego, bardzo szczegółowego harmonogramu. Powiem tylko, że bardzo nam zależy na terminowym wdrożeniu tego projektu właśnie ze względu na czwartą transzę płatności. Powinniśmy – mamy nadzieję, że to się uda, w Sejmie to się udało – wdrożyć tę ustawę i mamy nadzieję, że uda się ją przyjąć również w Senacie do końca tego roku. Będziemy bardzo wdzięczni.</u>
          <u xml:id="u-3.17" who="#UrszulaZielińska">Jesteśmy tutaj, wraz z dużym zespołem, do państwa dyspozycji. Na wszelkie pytania chętnie odpowiemy. Na tym etapie bardzo dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-4">
          <u xml:id="u-4.0" who="#StanisławGawłowski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-4.1" who="#StanisławGawłowski">Panie Mecenasie, proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-5">
          <u xml:id="u-5.0" who="#MaciejTelec">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-5.1" who="#MaciejTelec">Ustawa nie budzi zastrzeżeń legislacyjnych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-6">
          <u xml:id="u-6.0" who="#StanisławGawłowski">O, ale ja jeszcze muszę poprosić o uzasadnienie…</u>
          <u xml:id="u-6.1" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
          <u xml:id="u-6.2" who="#StanisławGawłowski">…bo żeby aż tak sprawnie Biuro Legislacyjne Senatu…</u>
          <u xml:id="u-6.3" who="#komentarz">(Głos z sali: To jest cudowne absolutorium dla pani.)</u>
          <u xml:id="u-6.4" who="#StanisławGawłowski">Niech się pan tak nie rozpędza, Panie Senatorze.</u>
          <u xml:id="u-6.5" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
          <u xml:id="u-6.6" who="#komentarz">(Głos z sali: Tak jest.)</u>
          <u xml:id="u-6.7" who="#StanisławGawłowski">Ja mam, jak zwykle, pytania. Ale zanim je zadam, otworzę dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-6.8" who="#StanisławGawłowski">Proszę bardzo.</u>
          <u xml:id="u-6.9" who="#StanisławGawłowski">Czy ktoś z państwa chciałby zabrać głos?</u>
          <u xml:id="u-6.10" who="#StanisławGawłowski">Proszę bardzo. Pan senator Masłowski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-7">
          <u xml:id="u-7.0" who="#PiotrMasłowski">Ja tak kierunkowo… Bardzo cieszy mnie kwestia certyfikowania biomasy. Widzę, że nawet ta z odpadów gminnych będzie certyfikowana. Zastanawiają mnie pewne zapisy, to są drobne rzeczy. Art. 6: „Przy zakładaniu terenu zieleni wykorzystuje się w pierwszej kolejności zasoby przyrodnicze terenu, w tym zachowuje istniejącą roślinność rodzimą, oraz zapewnia, aby powierzchnia biologicznie czynna zajmowała w miarę możliwości co najmniej 90% powierzchni”. Chodzi mi o wyrażenie „w miarę możliwości”. Czy te miękkie zapisy nie budzą waszych obaw co do ich dostosowania? Bo moje doświadczenie samorządowe – tu zresztą z senatorem Komarnickim trochę żeśmy żartowali na ten temat – jest takie, że kiedy w 2022 r. byłem zastępcą prezydenta miasta, a działka trafiła w moje ręce i poprosiliśmy o miejski plan adaptacji, to usłyszałem taką odpowiedź: „Panie Prezydencie, ale nam to kazali zrobić. Dlaczego pan w ogóle o to pyta?”. Tak że myślę, że w tym zakresie jest sporo do zrobienia. Tak że fajne jest to, że przewidujecie środki na prowadzenie tych działań.</u>
          <u xml:id="u-7.1" who="#PiotrMasłowski">Chciałem dopytać o program „Stop smog”. Czy to jest zmiana dotycząca tylko finansowania, czy w ogóle reguł funkcjonowania? Moja praktyka samorządowa była taka, że miasto zrezygnowało, po pierwsze, ze względów finansowych, bo program „Czyste powietrze” stał się bardziej atrakcyjny, a po drugie, ze względu na formułę inwestycyjną. Chodzi o inwestowanie w majątki, których stan prawny bardzo często nie jest uregulowany. Mówimy o najuboższych. Tam, np. w domkach dzielonych przez kilka rodzin, bardzo często brakuje podstawowych aktów własności. Dla samorządów jest to zawsze niebezpieczne, dlatego chciałem zwrócić na to uwagę.</u>
          <u xml:id="u-7.2" who="#PiotrMasłowski">I ostatnie pytanie zadam tak z ciekawości. Chciałem zapytać o art. 18 związany z IPN itd. Czy to jest pokłosie jakichś sytuacji, czy chuchamy na zimne? Chodzi o kwestię współpracy, kwestie lustracyjne, które w tej ustawie są zaskakująco mocno rozbudowane.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-8">
          <u xml:id="u-8.0" who="#StanisławGawłowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-8.1" who="#StanisławGawłowski">Czy ktoś jeszcze?</u>
          <u xml:id="u-8.2" who="#StanisławGawłowski">Proszę bardzo, Pani Senator.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-9">
          <u xml:id="u-9.0" who="#AnnaBogucka">Pani Minister…</u>
          <u xml:id="u-9.1" who="#komentarz">(Przewodniczący Stanisław Gawłowski: Poproszę mówić troszeczkę bliżej mikrofonu.)</u>
          <u xml:id="u-9.2" who="#AnnaBogucka">Pani Minister! Państwo Przewodniczący! Szanowni Państwo!</u>
          <u xml:id="u-9.3" who="#AnnaBogucka">Ja mam pytanie dotyczące samorządów. Pani minister powiedziała o tym, że Instytut Ochrony Środowiska będzie wspierał samorządy w pracy nad planami adaptacji na każdym etapie, że będzie przekazane jakieś dofinansowanie. Natomiast mnie zaniepokoił w tej ustawie pkt 5 w art. 18c. Może go przytoczę. Tam chodzi o sprawozdanie przygotowywane przez burmistrza, które przedstawia radzie, a później Instytutowi Ochrony Środowiska. Ten punkt brzmi tak: „Instytut Ochrony Środowiska weryfikuje i analizuje sprawozdanie z monitorowania oraz zgłasza do niego uwagi, a burmistrz albo prezydent miasta, o którym mowa w art. 18a ust. 1, jest obowiązany uwzględnić te uwagi w terminie 60 dni od dnia ich otrzymania”. To jest bardzo niepokojące, ponieważ to mogą być np. uwagi inwestycyjne, które mogą bardzo obciążać budżet, wymagać dostosowania infrastruktury do planu adaptacyjnego. I tutaj organ wykonawczy już nie ma nic do dodania w tym temacie. A tu jest zapisane wprost, że on musi to dostosować. Dlatego uważam, że ten zapis jest bardzo niepokojący. Tutaj powinno być napisane, że burmistrz czy prezydent miasta uwzględnia te uwagi, jeżeli uzna je za zasadne. Bo tutaj zupełnie ograniczamy rolę samorządu.</u>
          <u xml:id="u-9.4" who="#AnnaBogucka">I kolejne pytanie chciałam zadać odnośnie do programu „Czyste powietrze”. Pojawiły się uwagi, że ten program został zawieszony, i to na bardzo długi czas, bodajże do końca marca. Mieszkańcy są mocno zaniepokojeni, bo przygotowywali inwestycje, przygotowywali dokumentację. Chciałabym też zasięgnąć informacji, dlaczego ten okres jest aż tak długi.</u>
          <u xml:id="u-9.5" who="#AnnaBogucka">Kolejna uwaga dotycząca tego projektu ustawy. Dlaczego do ustawy – Prawo ochrony środowiska wrzuca się punkty dotyczące spraw związanych z Narodowym Funduszem Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej oraz wojewódzkich funduszy ochrony środowiska, skoro jest oddzielna ustawa? Przecież te kwestie powinny być w tamtej ustawie zawarte. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-10">
          <u xml:id="u-10.0" who="#StanisławGawłowski">Czy ktoś jeszcze?</u>
          <u xml:id="u-10.1" who="#komentarz">(Senator Magdalena Kochan: Jeszcze jedno, jeśli mogę.)</u>
          <u xml:id="u-10.2" who="#StanisławGawłowski">Pani senator Kochan.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-11">
          <u xml:id="u-11.0" who="#MagdalenaKochan">Dziękuję, Panie Przewodniczący.</u>
          <u xml:id="u-11.1" who="#MagdalenaKochan">Pani Minister, rzeczywiście bardzo niepokojące jest zatrzymanie programu „Stop smog”, tym bardziej że rozpatrywane wnioski…</u>
          <u xml:id="u-11.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Wstrzymanie.)</u>
          <u xml:id="u-11.3" who="#MagdalenaKochan">Dobrze. Wstrzymanie. Jakkolwiek byśmy to nazwali… I wznowienie programu na wiosnę, a zima przed nami. W związku z tym wiele osób, których wnioski były w trakcie realizacji, w trakcie rozpatrywania, i zostały wstrzymane, kieruje do mojego biura sporo zapytań na ten temat. Nie bardzo wiem, co im odpowiedzieć i też jestem tą sytuacją zaniepokojona. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-12">
          <u xml:id="u-12.0" who="#StanisławGawłowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-12.1" who="#StanisławGawłowski">Czy ktoś jeszcze?</u>
          <u xml:id="u-12.2" who="#StanisławGawłowski">Nie widzę chętnych, więc pozwolę sobie udzielić głosu.</u>
          <u xml:id="u-12.3" who="#StanisławGawłowski">Po pierwsze, ustawa rzeczywiście zawiera szereg innych regulacji, innych zmian. Wprowadziliście też zmiany dotyczące biomasy, biomasy pozyskanej z drzew i krzewów. I znowu się wykaże niepamięcią, ale jestem senatorem, to już mogę się wykazywać niepamięcią…</u>
          <u xml:id="u-12.4" who="#komentarz">(Głos z sali: Nie uogólniaj tak tego.)</u>
          <u xml:id="u-12.5" who="#komentarz">(Wesołość na sali)</u>
          <u xml:id="u-12.6" who="#StanisławGawłowski">Czy prawo pozwala na to, żeby biomasa pochodzenia leśnego była spalana w kotłach zawodowych energetycznych? Czy dzisiaj prawo…</u>
          <u xml:id="u-12.7" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
          <u xml:id="u-12.8" who="#StanisławGawłowski">To dlaczego nie wpisaliście zakazu do tej ustawy? Ja, powiem szczerze, gotuję się na wszystkie możliwe sposoby, gdy myślę o tym, że w kotłach zawodowych może być spalana jakakolwiek biomasa pochodzenia leśnego. Bo my oczywiście wykazujemy w ten sposób, że to jest odnawialne źródło energii, a spółki energetyczne mają dodatkowe nadzwyczajne zyski albo przynajmniej przychody, bo traktują to jak zieloną energię. Aż się prosi, żeby przy okazji tej zmiany określić jakąś linię demarkacyjną. Ja nie wiem, czy to mają być np. dopuszczone kotły o mocy do 5 MW, w małych miejscowościach, tam, gdzie są ogrzewane szkoły albo małe osiedla – albo do 20 MW, wszystko jedno – żeby rzeczywiście tego typu zapis się pojawił. Jak wszyscy wiemy, nie ma odpadów w biomasie pochodzenia leśnego. Po prostu nie ma. Albo coś jest w całości surowcem i da się to przerobić na np. płyty… Przemysł drzewny o to bardzo zabiega, bo polski przemysł drzewny przestaje być dzisiaj konkurencyjny na rynku europejskim. Dzieje się tak z kilku powodów, ale cena surowca, dostęp do surowca to jeden z powodów. A w przemyśle drzewnym, jeśli mnie pamięć nie myli – Pani Minister, proszę mnie ewentualnie sprostować – pracuje łącznie ok. 500 tysięcy Polaków… no, 500 tysięcy ludzi, bo nie wiem, czy to tylko Polacy, pewnie są to już osoby różnej narodowości. To po pierwsze… Jeżeli uzyskam jakąś przekonującą odpowiedź, to może nic nie zrobię, ale jeżeli nie, to jednak będę proponował wprowadzenie jakiejś racjonalnej poprawki do tego zapisu. Przemysł, energetyka nie mogą z tego korzystać, bo to nie jest żadne OZE, to jest tylko przepuszczanie pełnowartościowego drewna przez komin. To po pierwsze.</u>
          <u xml:id="u-12.9" who="#StanisławGawłowski">Po drugie – znowu się wykażę… tym razem trochę pamięcią – chodzi o wojewódzkie fundusze ochrony środowiska. Pani Dyrektor, jeśli dobrze pamiętam, bo razem pisaliśmy tę ustawę milion lat temu, wtedy, gdy były likwidowane fundusze celowe, wojewódzkie fundusze stały się samorządowymi osobami prawnymi. Za pomocą konstrukcji, którą potem rząd PiS wprowadził, wypatroszono samorząd z możliwości jakiegokolwiek nadzoru nad samorządowymi osobami prawnymi, a ten elementarny nadzór w tym przypadku powinien sprawować zarząd województwa, samorządowy zarząd województwa. Ta konstrukcja, która jest dzisiaj, czyli możliwość powoływania rady nadzorczej, de facto takiej możliwości nie daje. Ja bym bardzo chciał, żebyśmy mimo tej całej bijatyki politycznej, która się odbywa w Polsce, jednak próbowali tam, gdzie można, chociaż trochę naprawiać to, co zostało zepsute i zniszczone. W związku z tym w tym akurat wypadku składam poprawkę, mam nadzieję, że pan mecenas mi powie, że mogę to zrobić. Ta poprawka dotyczy wprowadzenia w miejsce przedstawiciela wyznaczonego do rady nadzorczej przez Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej przedstawiciela zarządu województwa, zarządu samorządowego województwa. Powtórzę: nie ma żadnej podległości między WFOŚ a NFOŚ. Świadomie to wtedy rozdzielaliśmy, świadomie rozdzielaliśmy zadania, przynajmniej taka była, powiem wprost, moja intencja jako wtedy autora tej ustawy, żeby tak to rozdzielić. Zatem dzisiaj chciałbym, żeby przynajmniej w takiej części zarząd województwa, samorządowy zarząd województwa miał…</u>
          <u xml:id="u-12.10" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
          <u xml:id="u-12.11" who="#StanisławGawłowski">Tak powinno być, Pani Senator, ale PiS to zepsuł.</u>
          <u xml:id="u-12.12" who="#komentarz">(Senator Anna Bogucka: Ale można mówić o tym normalnie, a nie mówić „zepsuł”, „wypatroszył”. To jest naprawdę…)</u>
          <u xml:id="u-12.13" who="#StanisławGawłowski">Mogę powiedzieć ładniej…</u>
          <u xml:id="u-12.14" who="#komentarz">(Senator Anna Bogucka: Po to tu jesteśmy, żeby zmieniać…)</u>
          <u xml:id="u-12.15" who="#StanisławGawłowski">Pani Senator, mogę ładniej…</u>
          <u xml:id="u-12.16" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
          <u xml:id="u-12.17" who="#StanisławGawłowski">Pani Senator, można ładniej powiedzieć, ale lepiej tak dosadnie, bo to wtedy dociera.</u>
          <u xml:id="u-12.18" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
          <u xml:id="u-12.19" who="#StanisławGawłowski">Ale po co chodzić tak… Jak coś jest złe, to trzeba nazwać zło złem i koniec, nie udawać, po prostu nie udawać i tyle.</u>
          <u xml:id="u-12.20" who="#StanisławGawłowski">W zasadzie taką poprawkę chciałbym zgłosić, Panie Mecenasie. To trzeba pewnie jakoś napisać, bo ja tak…</u>
          <u xml:id="u-12.21" who="#komentarz">(Senator Zygmunt Frankiewicz: Już rozmawiałem z panem mecenasem. To nie jest takie proste. Teraz prosimy pana mecenas o zabranie głosu…)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-13">
          <u xml:id="u-13.0" who="#MaciejTelec">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-13.1" who="#MaciejTelec">Ponieważ pan senator chciałby zmienić ust. 8 w art. 400f, w którym jest określona procedura powoływania członków rad nadzorczych w sytuacji, w której nie powołają ich podmioty, które mają ich wyznaczyć, trzeba zmienić przepis, który wskazuje podmioty wyznaczające członków rad nadzorczych wojewódzkich funduszy, czyli art. 400f ust. 2 pkt 2. Ten przepis nie był zmieniany. Jak rozumiem chodzi o to, żeby członków rad wyznaczanych przez zarząd narodowego funduszu zamienić na członków rad wyznaczanych przez zarządy województw?</u>
          <u xml:id="u-13.2" who="#komentarz">(Przewodniczący Stanisław Gawłowski: Tak.)</u>
          <u xml:id="u-13.3" who="#MaciejTelec">No to ta poprawka będzie musiała się składać z 2 poprawek tak naprawdę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-14">
          <u xml:id="u-14.0" who="#StanisławGawłowski">Tylko że to chyba w niczym nie przeszkadza? Niech nawet z 3 poprawek się składa, ale ja chcę, żeby ten cel został osiągnięty.</u>
          <u xml:id="u-14.1" who="#komentarz">(Główny Legislator w Biurze Legislacyjnym w Kancelarii Senatu Maciej Telec: Chodzi mi tylko o to, że…)</u>
          <u xml:id="u-14.2" who="#StanisławGawłowski">Jest odwołanie w ustawie, tym razem jest odwołanie w ustawie, więc nie jest to coś, co wykracza poza materię zmiany. Sejmik województwa to nie jest to samo co zarząd województwa, Sejm i Senat to nie jest to samo co rząd – jakby komuś przyszło do głowy mylenie pojęć – dlatego chcę mieć… dlatego proponuję taką poprawkę. Nie wiem, czy ona uzyska większość, zakładam, że tak, ale nie wiem.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-15">
          <u xml:id="u-15.0" who="#MaciejTelec">Rozumiem. Ja nie dyskutuję z jej meritum, chodzi mi tylko o technikalia. Ponieważ nie ma jej na piśmie, postaram się ją odtworzyć. Jeżeli pan senator chce koniecznie ją zgłosić na posiedzeniu komisji, a nie na posiedzeniu plenarnym…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-16">
          <u xml:id="u-16.0" who="#StanisławGawłowski">Tak, już teraz, Panie Mecenasie, bo wtedy będzie nam łatwiej, sprawozdawcy będzie łatwiej.</u>
          <u xml:id="u-16.1" who="#komentarz">(Główny Legislator w Biurze Legislacyjnym w Kancelarii Senatu Maciej Telec: Dobrze. Rozumiem.)</u>
          <u xml:id="u-16.2" who="#StanisławGawłowski">Czy są jeszcze jakieś pytania? Nie ma.</u>
          <u xml:id="u-16.3" who="#StanisławGawłowski">Pani Minister?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-17">
          <u xml:id="u-17.0" who="#UrszulaZielińska">Dziękuję bardzo za te pytania. Odpowiem ogólnie i poproszę państwa dyrektorów od poszczególnych programów o odniesienie się, zwłaszcza do tego zawieszenia w programie „Czyste powietrze”, bo to faktycznie budzi dużo pytań i obaw.</u>
          <u xml:id="u-17.1" who="#UrszulaZielińska">Pan senator Piotr Masłowski pytał, dlaczego 90% powierzchni zielonej to tylko w miarę możliwości, że to jest takie miękkie określenie. Sporo negocjowaliśmy i rozmawialiśmy z samorządami. Z jednej strony zależy nam na tym, żeby jednak szukać, zwłaszcza w centrach miast, powierzchni do odbetonowania, tak żeby ta betonoza, która nas tak… Wierzyliśmy, że tak będzie dobrze, tak będzie czyściej, a teraz widzimy skutki tego. Chodzi więc o to, żeby jednak nie rewitalizować tych centrów miast czy parków poprzez betonowanie większej liczby ścieżek, tak samo jak czasem placów zabaw dla dzieci, tylko zdejmować takie nawierzchnie. Jednak z drugiej strony nie chcemy tak kompletnie wchodzić samorządom… Wynegocjowaliśmy więc taki kompromis w Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego. Było kilka rund negocjacji i mamy pozytywną opinię Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego właśnie dzięki takim zapisom, które budziły kontrowersje wśród samorządów. Chodziło o to, żeby znaleźć balans, równowagę między sprawieniem, że te plany będą skuteczne, a z drugiej strony samorządy nie będą czuły, że im wchodzimy na głowę i że im odbieramy kompetencje. KWRiST zaopiniowała to pozytywnie właśnie dzięki takiemu zapisowi. Początkowo to było 95% i był bardziej sztywny zapis, ale zostało to zmniejszone i zmiękczony został zapis: 90% w miarę możliwości, żeby samorządy nie czuły, że wchodzimy w ich kompetencje, a z drugiej strony było to skuteczne.</u>
          <u xml:id="u-17.2" who="#UrszulaZielińska">Pytaliście państwo o programy „Stop smog” i „Czyste powietrze”. Za chwilę pana dyrektora Łyczkę poproszę o odniesienie się. Powiem, że jeśli chodzi o sam program „Czyste powietrze”, to tak wiele nieprawidłowości odkrywaliśmy, że w pewnym momencie zaczęliśmy dochodzić do wniosku, że inaczej się nie da, bo po prostu niemalże system dzwonienia do ludzi, naciągania ich na różne rzeczy, na montaż pompy ciepła w niedocieplonym domu itd.… Zaraz pan dyrektor więcej o tym powie. Problem zrobił się już naprawdę nabrzmiały i palący.</u>
          <u xml:id="u-17.3" who="#UrszulaZielińska">Czemu przepisy… Pani senator Bogucka pytała o zapis mówiący o tym, że burmistrz uwzględnia uwagi Instytutu Ochrony Środowiska w tym sprawozdaniu z wykonania. Mieliśmy z realizacji programów pilotażowych w zakresie miejskich planów adaptacji, które wcześniej, w poprzednich latach bez podstawy ustawowej po prostu jako pilotaże były prowadzone, takie wnioski, że nie wiadomo, na ile te plany są skuteczne, że brakuje struktury i jakiegoś dodatkowego organu, który by pomógł samorządom to ocenić. Bo to często są jednak wielomiliardowe inwestycje, a nie wiemy, czy one są skuteczne. Stąd wprowadziliśmy taki zapis. Udało się ten zapis z samorządami uzgodnić tak, że na końcu były z nami zgodne, że to pomoże poprawić skuteczność. Nie wyobrażam sobie, żeby to były jakieś twarde zalecenia inwestycyjne, bo wiadomo, że one są ograniczone środkami, ale jakieś kierunkowe, wskazujące, co poprawić, co usprawnić w kolejnych edycjach, żeby to było bardziej skuteczne. Mam nadzieję, że to będzie działać jako wsparcie. Oczywiście będziemy monitorować, jak to będzie działało, i słuchać, będziemy otwarci na samorządy, tak jak przy uzgadnianiu tej ustawy. Bardzo nam zależy na tym, żeby samorządy czuły, że mają wsparcie, a nie policjanta nad sobą. Tak że to o takie podejście chodzi.</u>
          <u xml:id="u-17.4" who="#UrszulaZielińska">Pani senator Kochan pytała o program „Czyste powietrze”. Za chwilę szczegółowo do niego się odniesiemy.</u>
          <u xml:id="u-17.5" who="#UrszulaZielińska">Pani senator Bogucka pytała o to, dlaczego przepisy dotyczące NFOŚ są w ustawie o ochronie środowiska. Bo to jest ich właściwe miejsce, tu są regulacje dotyczące NFOŚ, w tej właśnie ustawie.</u>
          <u xml:id="u-17.6" who="#UrszulaZielińska">Pan przewodniczący Gawłowski pytał o biomasę, sektor, o to, dlaczego nie ma zakazu palenia biomasą leśną w kotłach zawodowych. Dziękuję za to pytanie, mnie też bardzo to leży na sercu. Zwracam jednak uwagę na to, że ta podstawa do wydania rozporządzenia dotyczy sektora komunalno-bytowego, czyli gospodarstw domowych, i tej biomasy leśnej. Rozporządzenie ureguluje jej jakość w odniesieniu do instalacji o mocy do 1 MW. A kwestia, o której pan przewodniczący mówi, czyli kotłów zawodowych, jest uregulowana ustawą o OZE, o odnawialnych źródłach energii, i właśnie jesteśmy w trakcie konsultacji rozporządzenia dotyczącego jakości drewna energetycznego.</u>
          <u xml:id="u-17.7" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
          <u xml:id="u-17.8" who="#UrszulaZielińska">Ja osobiście tak bym chciała. Myślę jednak, że musi być jakiś konsensus, bo rozporządzenie budzi bardzo dużo różnych emocji z każdej strony. Trwają prace nad nim i konsultacje. To jest jakby osobna ustawa, osobne rozporządzenie. Jak najbardziej musimy to uregulować, bo to, co dzisiaj się dzieje, to, ile drewna leśnego idzie do energetyki zawodowej, moim zdaniem jest nieakceptowalne. Wczoraj się widziałam z przedstawicielami energetyki zawodowej. Oni uważają zupełnie inaczej, mają jakby zupełnie inne… Bardzo różne są zdania na ten temat. Musimy to wyważyć. To właśnie się dzieje w tym rozporządzeniu o drewnie energetycznym. Ja jestem absolutnie tego zdania, że to trzeba ukrócić i że to drewno powinno być przerabiane na meble, a nie spalane w kotłach zawodowych. A ta nasza podstawa…</u>
          <u xml:id="u-17.9" who="#komentarz">(Przewodniczący Stanisław Gawłowski: Albo niech sobie rośnie.)</u>
          <u xml:id="u-17.10" who="#UrszulaZielińska">Albo niech sobie rośnie, a potem leży w lesie, żeby była bioróżnorodność.</u>
          <u xml:id="u-17.11" who="#UrszulaZielińska">Mamy inne technologie, które dzisiaj wygenerują OZE bez konieczności spalania lasów. Zwracam uwagę na to, że w tej ustawie mówimy o sektorze komunalno-bytowym, instalacjach do 1 MW i tej biomasie.</u>
          <u xml:id="u-17.12" who="#UrszulaZielińska">Jeśli chodzi o wskazywanie przez zarządy wojewódzkie członków rady nadzorczej WFOŚ, to poproszę panią dyrektor Wereśniak-Masri o odniesienie się do tego.</u>
          <u xml:id="u-17.13" who="#UrszulaZielińska">Ale żeby odpowiedzieć po kolei, pana dyrektora Pawła Jaworskiego, poproszę o troszkę więcej informacji o powierzchni zielonej w miastach, a pana dyrektora Piotra Łyczkę poproszę o odniesienie się do programów „Stop smog” i „Czyste powietrze”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-18">
          <u xml:id="u-18.0" who="#StanisławGawłowski">Pani Minister, proszę zauważyć, że pewnie w trakcie posiedzenia połączonych komisji żaden, jak myślę, z senatorów nie będzie kwestionował potrzeby wyłączenia biomasy pochodzenia leśnego ze spalania w kotłach energetycznych. Jeżeli chcemy z jednej strony dbać o biomasę, a z drugiej strony o przemysł drzewny, to naprawdę ten ruch jest absolutnie niezbędny.</u>
          <u xml:id="u-18.1" who="#komentarz">(Sekretarz Stanu w Ministerstwie Klimatu i Środowiska Urszula Zielińska: Zgadzam się.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-19">
          <u xml:id="u-19.0" who="#PawełJaworski">Dzień dobry.</u>
          <u xml:id="u-19.1" who="#PawełJaworski">Uzupełniając, ale właściwie dużo w kwestii przepisów o zakładaniu terenów zieleni zostało już powiedziane, powiem, że faktycznie jest tak, że ten przepis ewoluował. On pierwotnie miał formę sztywnego zapisu: 95%. Z samorządami przeglądaliśmy bardzo konkretne projekty dotyczące zakładania terenów zieleni i liczyliśmy, jaki udział procentowy jest infrastruktury rekreacyjnej i komunikacyjnej, czyli pieszej, rowerowej, na tych terenach. Szukaliśmy takiego przepisu, który z jednej strony ustanowi wysoki standard, ale z drugiej strony da możliwość zakładania np. parków śródmiejskich, w przypadku których udział tego wyposażenia rekreacyjno-transportowego jest większy. Przy tym przepisy, które są w ten sposób skonstruowane, wskazują standard, dają możliwość odstępstwa, tylko że to odstępstwo trzeba uzasadnić. Tak więc jest ono możliwe, ale ono musi być w pełni racjonalne. Przepisy dotyczące terenów zieleni na pewno będą też ewoluowały w kontekście chociażby rozporządzenia w sprawie odbudowy zasobów przyrodniczych, które ustanawia pewien standard utrzymania terenów zieleni na obszarach zurbanizowanych. Tak więc na pewno będzie jeszcze przestrzeń do dyskutowania na ten temat. Niemniej w tym momencie jest to przepis, który jest akceptowany przez samorządy i wynika z przeglądu realnych projektów dla terenów zieleni zakładanych w miastach.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-20">
          <u xml:id="u-20.0" who="#UrszulaZielińska">Pana dyrektora Piotra Łyczkę poproszę o odniesienie się do programów „Czyste powietrze” i „Stop smog”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-21">
          <u xml:id="u-21.0" who="#PiotrŁyczko">Dzień dobry.</u>
          <u xml:id="u-21.1" who="#PiotrŁyczko">Program „Stop smog” został uruchomiony w 2019 r. i od początku był to program dość trudny do realizacji przez gminy, gdyż wymagał od nich nieco niestandardowych działań polegających na realizacji inwestycji u osób najuboższych. W tym okresie od 2019 r. zostały zawarte łącznie 22 porozumienia z łącznie 32 gminami na realizację działań w ramach tego programu. Od 2019 r. nie były też waloryzowane poziomy dofinansowania, które gminy mogą uzyskać z programu „Stop smog”. To spowodowało, że zainteresowanie tym programem ze strony mieszkańców nie było zbyt duże. Tak naprawdę w tym okresie 8 gmin zrezygnowało w ogóle z realizacji tego programu, a 7 innych gmin zmniejszyło zakres planowanych inwestycji z programu „Stop smog”. W założeniu… Od początku uruchomienia programu „Stop smog” on był zaplanowany na przyjmowanie nowych wniosków z gmin do roku 2024, więc program nie zakłada przyjmowania nowych wniosków od przyszłego roku. Z tego względu te obecne zmiany mają na celu przede wszystkim poprawę warunków finansowych tego programu dla gmin, dla tych porozumień, które już zostały zawarte i są w trakcie realizacji. Nie przewiduje się zmian w zakresie samego sposobu realizacji tego programu. Tak naprawdę w tym momencie dla osób najuboższych atrakcyjnym programem jest program „Czyste powietrze”.</u>
          <u xml:id="u-21.2" who="#PiotrŁyczko">Teraz przechodzę do programu „Czyste powietrze”. Te zmiany w programie „Czyste powietrze”, które obecnie są przygotowywane, szczególnie w odniesieniu do osób najuboższych, będą dość znaczące. Przede wszystkim te nowe zasady programu zostaną poddane jeszcze w grudniu publicznym konsultacjom, aby były opinie i uwagi z różnych stron. Te zmiany zakładają dodatkowe wsparcie szczególnie dla osób najuboższych ze strony tzw. operatorów. Ci operatorzy – w założeniu powinny być to głównie gminy – powinni przeprowadzić te osoby najuboższe przez całą ścieżkę pozyskiwania dofinansowania, realizacji inwestycji i rozliczenia tej inwestycji. Jest to zatem trochę bardziej atrakcyjne rozwiązanie niż to, które funkcjonowało w programie „Stop smog”, trochę łatwiejsze do realizacji w praktyce, i powinno skutecznie ten program „Stop smog” zastąpić. Zmian w programie „Czyste powietrze” będzie więcej, one wkrótce zostaną poddane konsultacjom publicznym. Proces wdrożenia tych zmian wymaga również zmian w samych formularzach wniosków, w systemach informatycznych, zmian po stronie narodowego funduszu, wojewódzkich funduszy. Stąd to uruchomienie nowej odsłony programu musi uwzględniać czas niezbędny na to, żeby te przekonsultowane i uzgodnione zmiany wprowadzić w praktyce i umożliwić składanie wniosków. Ale ważne jest też to, że wszystkie wnioski, które zostały złożone do czasu wstrzymania przyjmowania nowych wniosków, będą rozpatrywane i będą realizowane.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-22">
          <u xml:id="u-22.0" who="#UrszulaZielińska">Panie Przewodniczący, jeżeli pan przewodniczący pozwoli, to chciałbym jeszcze poprosić o zabranie głosu panią prezes Szafoni z Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, bo ten program budzi teraz dużo pytań i emocji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-23">
          <u xml:id="u-23.0" who="#StanisławGawłowski">Proszę bardzo, Pani Minister.</u>
          <u xml:id="u-23.1" who="#StanisławGawłowski">Pani Prezes, proszę bardzo.</u>
          <u xml:id="u-23.2" who="#komentarz">(Sekretarz Stanu w Ministerstwie Klimatu i Środowiska Urszula Zielińska: Bardzo proszę.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-24">
          <u xml:id="u-24.0" who="#MałgorzataSzafoni">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-24.1" who="#MałgorzataSzafoni">Szanowni Państwo!</u>
          <u xml:id="u-24.2" who="#MałgorzataSzafoni">Ja przede wszystkim chciałabym państwa bardzo uspokoić, bo program „Czyste powietrze” nie został wstrzymany. A jeśli chodzi o to, co zostało wstrzymane, to czasowo zostało wstrzymane przyjmowanie nowych wniosków. Wszystkie wnioski, które do tej pory zostały złożone przez obywateli i przez przedsiębiorców – to jest ok. 280 tysięcy wniosków, które są złożone – zostaną obsłużone. One są na kwotę mniej więcej 11 miliardów zł. Pan dyrektor wprowadził państwa w zakres planowanych zmian w programie „Czyste powietrze”, ale absolutnie w tym samym czasie, równolegle będą obsługiwane wszystkie złożone wnioski. Jednocześnie jako fundusz pracujemy nad rozwiązaniem pomostowym, które ma wyjść naprzeciw takim sytuacjom, w których inwestycje zostały podjęte, jednak z przyczyn technicznych nie udało się do czasu wstrzymania przyjmowania wniosków po prostu złożyć wniosku. Tak więc pracujemy nad rozwiązaniem pomostowym. Równolegle do konsultacji zostanie skierowana nowa odsłona programu „Czyste powietrze”. Uruchomienie nowego naboru wniosków, w nowej odsłonie jest planowane na 31 marca 2025 r. Tak że chciałabym państwa uspokoić: wszystkie wnioski, które zostały złożone, a 280 tysięcy wniosków jest w obiegu, będą obsłużone.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-25">
          <u xml:id="u-25.0" who="#UrszulaZielińska">I jeszcze, jeżeli pan przewodniczący pozwoli, na to pytanie pana przewodniczącego dotyczące kwestii rady nadzorczej…</u>
          <u xml:id="u-25.1" who="#komentarz">(Przewodniczący Stanisław Gawłowski: To już nawet poprawka, propozycja…)</u>
          <u xml:id="u-25.2" who="#UrszulaZielińska">Główną moją obawą jest kwestia procedowania ustawy odnoszącej się do realizacji kamieni milowych, które są na ponad 10 miliardów zł i są dosyć pilne do wdrożenia, ma się to stać do końca roku, mamy taką umowę z Komisją Europejską, ponieważ część tych kamieni miała być wdrożona do grudnia zeszłego roku i mamy takie opóźnienie. Tak więc taka jest moja główna obawa. A jeśli chodzi o samą merytorykę propozycji, to pozwolę sobie…</u>
          <u xml:id="u-25.3" who="#UrszulaZielińska">Bardzo proszę panią dyrektor Izabelę Wereśniak-Masri o odniesienie się do części merytorycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-26">
          <u xml:id="u-26.0" who="#IzabelaWereśniakMasri">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-26.1" who="#IzabelaWereśniakMasri">To może najpierw odpowiem na to pytanie o IPN, o lustrację, bo ono jakoś umknęło. Tych przepisów nie ma dużo, ale ze względów technicznolegislacyjnych ta regulacja musiała być tak rozbudowana, bo musi ona zawierać również przepisy przejściowe. Fakt jest taki, że obecnie narodowy fundusz i wojewódzkie fundusze są chyba ostatnimi instytucjami publicznymi, instytucjami sektora finansów publicznych, w których nie jest przewidziana lustracja członków zarządów i członków rad nadzorczych. Nie będę się odnosić do tego, dlaczego tak było. W tej ustawie jest to zmieniane, jest przewidziane składanie oświadczeń lustracyjnych i jest przewidziany również brak możliwości zasiadania w zarządzie narodowego funduszu i wojewódzkich funduszy oraz w radach nadzorczych przez osoby, które współpracowały w określonym przedziale czasowym, przewidzianym ustawą lustracyjną, ze służbami i organami bezpieczeństwa państwa.</u>
          <u xml:id="u-26.2" who="#IzabelaWereśniakMasri">Odnosząc się do kwestii wojewódzkich funduszy ochrony środowiska jako samorządowych osób prawnych, powiem, że one obecnie oczywiście nie podlegają narodowemu funduszowi, podlegają ministrowi klimatu i środowiska. Samorząd województwa wyznacza osobę, która jest wiceprzewodniczącym rady nadzorczej wojewódzkiego funduszu…</u>
          <u xml:id="u-26.3" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
          <u xml:id="u-26.4" who="#IzabelaWereśniakMasri">Sejmik, ale jako samorząd.</u>
          <u xml:id="u-26.5" who="#komentarz">(Senator Magdalena Kochan: Zdecydowanie fundusz…)</u>
          <u xml:id="u-26.6" who="#IzabelaWereśniakMasri">…A skład rady nadzorczej powołuje minister klimatu i środowiska, oczywiście kierując się tymi wyznaczeniami sejmiku, wojewody. I co się zmieniło w pewnym przedziale czasowym? Jest obecnie wiele programów, m.in. program „Czyste powietrze”, ale głównie programów realizowanych ze środków unijnych, które muszą być w sposób jednakowy wykonywane przez narodowy fundusz i wszystkie wojewódzkie fundusze. Stąd trochę zmieniła się rola wojewódzkich funduszy przez te ostatnie 10, 12 czy 15 lat. To są już troszeczkę inne instytucje. One oczywiście dysponują, mówiąc w uproszczeniu, swoimi środkami gromadzonymi w województwie z opłat środowiskowych i z innych źródeł oraz realizują również swoje programy i finansują projekty w tzw. trybie bieżącym, ale one stały się również bardzo ważnymi instytucjami w zakresie wykonywania tych programów, które są realizowane jednakowo dla całego kraju. Bo proszę sobie wyobrazić, co by się stało, gdyby np. program realizowany ze środków unijnych, którym zarządza Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, został przyjęty w 15 funduszach wojewódzkich, a w jednym nie, gdyż zarząd i rada nadzorcza mają odmienne zdanie. I oczywiście nie dyskutując z tym, bo to jest decyzja stricte polityczna, a nie na poziomie urzędniczym, zwracam uwagę tylko na to, że przygotowanie takiej zmiany wymagałoby jednak wypracowania odrębnego projektu i wydyskutowania sposobu wprowadzenia tej zmiany, uwzględnienia przepisów przejściowych i konsekwencji w zakresie wybierania członków rady nadzorczej i zarządów wojewódzkich funduszy. Nie wiem, czy to się da zrobić jedną małą poprawką.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-27">
          <u xml:id="u-27.0" who="#StanisławGawłowski">Dziękuję bardzo, Pani Dyrektor. Bardzo panią szanuję, jak pani pewnie się domyśla, ale na pani miejscu przerwałbym w momencie, gdy to była wypowiedź tylko i wyłącznie merytoryczna. Niepotrzebnie pozwoliła pani sobie na ten wątek polityczny. Niepotrzebnie. To taka uwaga na marginesie. W przyszłości proszę uważać, bo będę niemiły.</u>
          <u xml:id="u-27.1" who="#StanisławGawłowski">A teraz bardzo merytorycznie. Zdarzyło mi się w moim życiu przez 4 lata nadzorować Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej i być nawet przewodniczącym rady nadzorczej. W tym czasie, nie oglądając się na różnych… gdy była likwidacja funduszy celowych, uratowałem, jak pani pamięta – nie wiem, czy pani wtedy pracowała, może nie – wojewódzkie fundusze ochrony środowiska po ciężkiej bitwie z ministrem finansów. Zakładałem od początku, że jest to jednostka samorządowa, że idzie do samorządu województwa, że samorządy są sobie nierówne, bo inne cele będzie realizował samorząd na Podlasiu, a inne na Śląsku, a jeszcze inne w Zachodniopomorskiem. Są inne problemy i niech oni sami tam rządzą i dyskutują. Rząd, jak chce, i parlament, jak chce, to mają taki instrument, który się nazywa „ustawa”, „rozporządzenie”, i nakreślają ramy. I pani jako prawnik doskonale wie, że te ramy trzeba nakreślić. A jak komuś wpadnie jednak do głowy, że będzie ręcznie tym procesem sterował, to ja pani gwarantuję, że już przegrał. Nie ma takiej możliwości, żeby ręcznie procesem sterować, nie nakładając ram prawnych, nie wskazując celów, które chce się osiągnąć. Ja pamiętam, że robiliśmy dość systematycznie spotkania, integrując ludzi – wielu w nich uczestniczyło – z wojewódzkich funduszy z ludźmi z narodowego funduszu, żeby wspólnie dyskutować, co w danym okresie dla nas w Polsce jest najważniejsze, na czym chcemy się koncentrować, na jakich celach. Ale dzisiaj uzasadnianie, że minister itd… No, wie pani, burzy się we mnie wszystko w związku z tym, co spotkało mnie jako młodego człowieka, który w latach osiemdziesiątych poprzedniego wieku walczył z systemem, z PRL, i w związku z tym, co spotkało mnie ze strony towarzyszy z PiS, bo ja chcę Polski samorządowej, naprawdę, prawdziwie samorządowej. I nie przeszkadza mi to, że ludzie o różnych poglądach w różnych miejscach wygrywają wybory. Nie chcę władzy centralnej tam, gdzie jej nie musi być, bo to naprawdę szkodzi, po prostu szkodzi. Prośba, Pani Dyrektor, żeby w przyszłości koncentrowała się pani tylko na kwestiach prawniczych, niech pani więcej nie da się już wkręcać. Dzisiaj było miło, ale proszę mi wierzyć, że czasami robię to bardzo niemiło. Są tacy, którzy tego doświadczyli, i różne osoby w tej sali wiedzą to.</u>
          <u xml:id="u-27.2" who="#StanisławGawłowski">Pani senator Kochan jeszcze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-28">
          <u xml:id="u-28.0" who="#MagdalenaKochan">Wydaje się, że pan senator Gawłowski powiedział wszystko. W 2024 r., pod koniec tego roku dyskutowanie, czy samorządność jest w Polsce potrzebna, czy nie, wydaje mi się stratą czasu. Tak więc jestem zdecydowanie za poprawką. Czy ona coś uprości? Nie wiem. Mam tylko te wątpliwości, które wskazuje pani minister, mówiąc o kamieniach milowych i o tych zapisach, do których się zobligowaliśmy. Mam zatem taką propozycję, żebyśmy dzisiaj, zapoznawszy się z poprawką, jednak się wstrzymali.</u>
          <u xml:id="u-28.1" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
          <u xml:id="u-28.2" who="#MagdalenaKochan">Panie Przewodniczący, proszę pozwolić mi dokończyć.</u>
          <u xml:id="u-28.3" who="#MagdalenaKochan">Musielibyśmy to sprawdzić. Czy jesteśmy w stanie sprawdzić do czasu drugiego czytania, czy zmiana tego rodzaju naruszy kamienie milowe i pozbawi nas dotacji z kolejnej transzy? Jeśli nie, to, jak uważam, trzeba wprowadzić ją w życie. To tylko tyle. To jest prośba o prolongatę tej decyzji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-29">
          <u xml:id="u-29.0" who="#StanisławGawłowski">Proszę, Pani Minister.</u>
          <u xml:id="u-29.1" who="#StanisławGawłowski">Ja zaraz odpowiem. Nie, to niczego nie narusza. Ale ja sam odpowiem.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-30">
          <u xml:id="u-30.0" who="#UrszulaZielińska">Ponieważ mieliśmy… Jest sporo kwestii, które powinniśmy jeszcze poprawić w ustawie – Prawo ochrony środowiska, wiemy o tym. Mieliśmy jeszcze wiele różnych innych pomysłów odnośnie do tego, co można by było uwzględnić albo co powinniśmy uwzględnić w tej ustawie. Część z tych zapisów odłożyliśmy na chwilę na półkę ze względu na palący priorytet, którym są KPO i ta czwarta transza. Właśnie dlatego, Panie Przewodniczący, że nikogo, jak myślę, albo prawie nikogo na tej sali nie trzeba przekonywać, że samorządność… My wszyscy chcemy ją przywrócić do właściwych proporcji, do właściwego funkcjonowania i zależy nam na tym. Podczas przygotowywania tej ustawy bardzo zależało nam na tym, żeby wypracować konsensus z samorządem, żeby samorządy nie czuły się w żaden sposób pominięte, żeby nie czuły, że ponad ich głowami wprowadzamy coś, co ich dotyczy.</u>
          <u xml:id="u-30.1" who="#UrszulaZielińska">Dlatego miałabym serdeczny apel do pana przewodniczącego o to, żebyśmy właśnie… Tym bardziej że ta zmiana dotyczyłaby samorządów i wpłynęłaby… Chodzi o to, żebyśmy przedyskutowali ją również pod kątem tego, jak najlepiej to wprowadzić i jak najlepiej przywrócić tę równowagę, o którą nam chodzi, nie wywracając przy okazji… nie obarczając ryzykiem tej czwartej płatności. Bo to mnie martwi. Konsultowaliśmy się między posiedzeniami Sejmu i Senatu z ministerstwem funduszy odpowiedzialnym za czwartą płatność, właśnie z myślą o różnych pomysłach, które trzeba jeszcze wprowadzić do tej ustawy. I oni nas ostrzegali, żeby nie ryzykować. Stąd mój serdeczny apel do pana przewodniczącego o to, żeby nie rezygnować, tylko żeby dobrze to opracować.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-31">
          <u xml:id="u-31.0" who="#StanisławGawłowski">Pani Minister, gdyby przyjąć to tak wprost, to można by powiedzieć, że my w ogóle niepotrzebnie się spotkaliśmy. Bo my spotykamy się po to, żeby przeanalizować zapisy – od tego jest parlament – i ewentualnie zaproponować poprawki. Pani mówi, żebyśmy nic nie proponowali. To po co my się spotkaliśmy? To bez sensu. Co nie?</u>
          <u xml:id="u-31.1" who="#komentarz">(Sekretarz Stanu w Ministerstwie Klimatu i Środowiska Urszula Zielińska: Jak najbardziej żeby proponować…)</u>
          <u xml:id="u-31.2" who="#StanisławGawłowski">Pani Minister, nie, nie. Przede wszystkim trzeba by było położyć projekt ustawy pół roku temu i wtedy byśmy byli… Ale nie było go pół roku temu. Nie ja za to odpowiadam. Nie ja jest członkiem rządu. W związku z tym nie czuję – i proszę wszystkich z Senatu, żeby też nie czuli – presji w żadnym zakresie. Ja już raz byłem w parlamencie w takiej kadencji, w której projekt wpływał rano, a wieczorem prezydent podpisywał ustawę. Nie chcę być w takim parlamencie. Takiego parlamentu też nie chcę i w życiu nie będę takiego parlamentu wspierał. A ponieważ, jak pani minister doskonale wie, mam doświadczenie w negocjacjach z Komisją Europejską, to gwarantuję pani, że jeżeli pani 10 stycznia położy tę ustawę i powie: zrealizowaliśmy kamienie milowe, to Komisja Europejska to uzna. Tak więc proszę się nie obawiać. Naprawdę mówię to na podstawie 8-letniego doświadczenia. Nie ma takiego lęku. W związku z tym podtrzymuję swoją poprawkę.</u>
          <u xml:id="u-31.3" who="#StanisławGawłowski">Jeszcze ktoś z tyłu chciał zabrać głos.</u>
          <u xml:id="u-31.4" who="#StanisławGawłowski">Proszę bardzo. Proszę się przedstawić.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-32">
          <u xml:id="u-32.0" who="#RafałMarchewka">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-32.1" who="#RafałMarchewka">Szanowny Panie Przewodniczący! Wysokie Komisje!</u>
          <u xml:id="u-32.2" who="#RafałMarchewka">Rafał Marchewka, Związek Województw Rzeczypospolitej Polskiej.</u>
          <u xml:id="u-32.3" who="#RafałMarchewka">W związku z trwającym procesem legislacyjnym ustawy o zmianie ustawy – Prawo ochrony środowiska oraz niektórych innych ustaw w imieniu Związku Województw chciałbym zwrócić uwagę Wysokich Komisji na bardzo istotną kwestię dotyczącą przywrócenia samorządności wojewódzkim funduszom ochrony środowiska i gospodarki wodnej. Samorządy województw z całej Polski zabiegają o to, aby przywrócić stan prawny, który dotyczył uregulowań w zakresie wojewódzkich funduszy, sprzed 2017 r., kiedy to doszło do bardzo istotnych zmian, jeśli chodzi o funkcjonowanie funduszy, i de facto do centralizacji zadań.</u>
          <u xml:id="u-32.4" who="#RafałMarchewka">Związek Województw z niepokojem przyjmuje informację strony rządowej o rzekomo nieodwracalnych zmianach w zakresie ustawy – Prawo ochrony środowiska wynikających z realizacji przez wojewódzkie fundusze zadań delegowanych, przekazanych przez Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska w zakresie wydatkowania środków europejskich. Chodzi tu głównie o program „Czyste powietrze”. No, ta argumentacja nie przekonuje Związku Województw RP. Nie ma podstaw do tego, aby twierdzić, że te zmiany mają charakter nieodwracalny. Jeśli chodzi o stanowisko Związku Województw w tej sprawie, to ono sprowadza się głównie do postulatu, aby doprowadzić do przywrócenia stanu prawnego sprzed nowelizacji w 2017 r. A jeśli chodzi o konkrety, to Związek Województw Rzeczypospolitej Polskiej wnosi o wprowadzenie zmian ustawowych, na mocy których, po pierwsze, przekazane zostaną sejmikom województw wyłączne kompetencje do powoływania i odwoływania członków rad nadzorczych wojewódzkich funduszy ochrony środowiska i gospodarki wodnej; po drugie, przekazane zostaną zarządom województw wyłączne kompetencje do kształtowania składu osobowego zarządu wojewódzkich funduszy ochrony środowiska i gospodarki wodnej; po trzecie, co jest bardzo istotne, przekazane zostaną sejmikom województw kompetencje do nadawania wojewódzkim funduszom statutów określających ich organizację wewnętrzną oraz szczegółowy tryb działania tych organów.</u>
          <u xml:id="u-32.5" who="#RafałMarchewka">Bardzo istotna jest też kwestia pojęcia „samorządowa osoba prawna”, ponieważ obecnie mamy taką sytuację, w której ustawodawca ewidentnie jest niekonsekwentny, bo z jednej strony mówi o tym, że wojewódzkie fundusze są samorządowymi osobami prawnymi, a jednocześnie w tym samym artykule, bodajże w ust. 3, wskazuje, że wojewódzkie fundusze nie są wojewódzkimi samorządowymi jednostkami organizacyjnymi. A więc jednocześnie wyklucza jakiekolwiek związki i podległość w stosunku do samorządów województw. Dlatego w imieniu Związku Województw RP wnoszę do Wysokich Komisji o podjęcie w najbliższym czasie działań zmierzających do przywrócenia samorządności wojewódzkich funduszy ochrony środowiska i gospodarki wodnej. Dziękuję bardzo za możliwość zabrania głosu w tej bardzo istotnej dla samorządów sprawie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-33">
          <u xml:id="u-33.0" who="#StanisławGawłowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-33.1" who="#StanisławGawłowski">Nie widzę więcej zgłoszeń…</u>
          <u xml:id="u-33.2" who="#komentarz">(Senator Wiktor Durlak: Ja chciałbym zadać 1 pytanie.)</u>
          <u xml:id="u-33.3" who="#StanisławGawłowski">O Jezu. No dobra.</u>
          <u xml:id="u-33.4" who="#StanisławGawłowski">Proszę bardzo, Panie Senatorze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-34">
          <u xml:id="u-34.0" who="#WiktorDurlak">Dziękuję. Będzie bardzo krótko.</u>
          <u xml:id="u-34.1" who="#WiktorDurlak">Ja chciałbym dopytać odnośnie do tego, co powiedziała wcześniej pani dyrektor, do tego, że wszystkie wnioski w programie „Czyste powietrze” zostaną rozpatrzone. Ale mnie chodzi bardziej o tę drugą grupę ludzi, o tych, którzy jeszcze nie złożyli wniosków, bo albo są na końcowym etapie prac, albo dopiero je zakończyli. Czy ja dobrze rozumiem, że te osoby będą mogły złożyć wnioski dopiero 31 marca? I jak to się będzie miało do tego czasu… Bo tam było – mówię z pamięci – chyba pół roku na złożenie wniosku po zakończeniu prac. Czy im zostaną później tylko 2 miesiące, czy też będą mieli pół roku na złożenie takiego wniosku? Bo pani powiedziała, że prace nad tym, jak rozwiązać ten problem, w zasadzie trwają, tylko prosiłbym o jakieś przybliżenie czasowe, o informację, kiedy rzeczywiście te osoby będą mogły złożyć wniosek. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-35">
          <u xml:id="u-35.0" who="#StanisławGawłowski">Jeszcze pan prezes, pan dyrektor Marek Wójcik.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-36">
          <u xml:id="u-36.0" who="#MarekWójcik">Dziękuję, Panie Przewodniczący.</u>
          <u xml:id="u-36.1" who="#MarekWójcik">Państwo Senatorowie! Pani Minister! Szanowni Państwo!</u>
          <u xml:id="u-36.2" who="#MarekWójcik">Ja powiem bardzo krótko. Oczywiście popierając wniosek Związku Województw, ja, także jako sekretarz komisji wspólnej rządu i samorządu, chcę wystąpić po stronie samorządowej i chcę państwa poinformować o tym, że wszystkie organizacje wchodzące w skład strony samorządowej komisji wspólnej rządu i samorządu – jest ich 8 – jednoznacznie popierają postulat przywrócenia autonomii samorządu województw, jeżeli chodzi o wojewódzkie fundusze ochrony środowiska i gospodarki wodnej. Przekazaliśmy na ręce pana ministra Tomasza Siemoniaka pakiet konkretnych regulacji prawnych, które obejmują również ten element. Tak więc, Państwo Parlamentarzyści, Pani Minister, jest przygotowana propozycja, nic, tylko skorzystać z tej gotowej propozycji i przywrócić samorządność w tym zakresie. Nie ukrywam, że traktujemy to jako mocny papierek lakmusowy co do intencji rządzącej koalicji w stosunku do samorządów terytorialnych. Potrzeba przywrócenia tej autonomii wydaje się zupełnie oczywista. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-37">
          <u xml:id="u-37.0" who="#StanisławGawłowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-37.1" who="#StanisławGawłowski">Proszę, Pani Senator.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-38">
          <u xml:id="u-38.0" who="#AnnaBogucka">Ja powiem króciutko. Jeśli chodzi o to, o co pytałam panią minister, to jednak nie przekonuje mnie to do końca i zgłaszam poprawkę dotyczącą wprowadzenia takiego zapisu, że jeżeli burmistrz albo prezydent miasta stwierdzi zasadność uwzględnienia w sprawozdaniu z monitorowania uwag, o których mowa, dokonuje w terminie 60 dni od dnia ich otrzymania odpowiednich zmian w sprawozdaniu. Chodzi o to, że wprowadza on zmiany, jeżeli stwierdzi zasadność uwag, a nie o to, że obligatoryjnie musi uwzględnić wszystkie uwagi. Mówimy tutaj tyle o decentralizacji, o przywróceniu samorządności i to jest punkt, który tego dotyczy.</u>
          <u xml:id="u-38.1" who="#AnnaBogucka">I jeszcze jedna poprawka, która sprowadza się do rezygnacji z przepisów wprowadzających kadencyjność Państwowej Rady Ochrony Przyrody, czyli skreśla się art. 27. Zgłaszam te 2 poprawki.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-39">
          <u xml:id="u-39.0" who="#StanisławGawłowski">Pan senator Pupa.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-40">
          <u xml:id="u-40.0" who="#ZdzisławPupa">Ja mam pytanie do pani minister odnośnie do tego, o czym mówił pan ze Związku Województw Rzeczypospolitej Polskiej w odniesieniu do kwestii przywracania samorządności wojewódzkich funduszy ochrony środowiska. Jakie jest pani zdanie, jakie są pani propozycje w tym zakresie, tak aby ta samorządność była przywracana? Oczywiście są nowe okoliczności, są nowe sytuacje, na co też zwrócił uwagę pan przewodniczący Komisji Klimatu i Środowiska. Jakie jest zdanie pani minister na ten temat? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-41">
          <u xml:id="u-41.0" who="#StanisławGawłowski">Pani senator Kochan.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-42">
          <u xml:id="u-42.0" who="#MagdalenaKochan">Ja powiem tylko słowo w odniesieniu do wypowiedzi pani senator Boguckiej. Nie dyskutujemy z orzeczeniami czy decyzjami sanepidu, nie dyskutujemy z tym, że w samorządach musimy wykonać coś, co nakłada na nas lekarz wojewódzki podczas epidemii, podczas jakiejkolwiek innej sytuacji. Tak więc, wie pani, ochrona środowiska należy do tej samej materii, chodzi o nasze zdrowie i nasze… I w takich momentach samorząd nie dyskutuje z głównym inspektorem ochrony środowiska ani z odpowiednim instytutem, nie dyskutujemy też z instytutem, który reprezentuje sanepid, ani z przepisami, które musimy realizować dla zachowania zdrowia. To jest to samo. To tyle w ramach pewnej dyskusji, polemiki.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-43">
          <u xml:id="u-43.0" who="#StanisławGawłowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-43.1" who="#StanisławGawłowski">Proszę, Pani Minister.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-44">
          <u xml:id="u-44.0" who="#UrszulaZielińska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-44.1" who="#UrszulaZielińska">À propos kadencyjności Państwowej Rady Ochrony Przyrody to my ją w ustawie przywracamy. I myślimy że ważne jest to, żeby jednak to było ciało niezależne, naukowe, merytoryczne. Kadencyjność jest po prostu zdrowym mechanizmem.</u>
          <u xml:id="u-44.2" who="#UrszulaZielińska">Jeśli chodzi o zmiany daleko idące dotyczące wojewódzkich funduszy ochrony środowiska, to, tak jak mówiłam na początku, ja jestem jak najbardziej za dyskusją, za wypracowaniem konsensusu, zgody dla takich rozwiązań. Apeluję tylko o to, żeby nie robić tego w tej ustawie, ponieważ są to na tyle daleko idące zmiany, że mam pragmatyczne obawy o te kamienie milowe KPO, które poprzez tę ustawę z opóźnieniem realizujemy. Nie będę już wchodzić w to, skąd to opóźnienie się wzięło, myślę, że wszyscy na tej sali to wiemy. Chcemy to dowieźć, chcemy, żeby te pieniądze trafiły do ludzi, do programów. To jest ponad 10 miliardów zł. Tak więc o to tylko, ze względów pragmatycznych, obawiam się, jeśli chodzi o tę ustawę. Ale już…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-45">
          <u xml:id="u-45.0" who="#MagdalenaKochan">Pani Minister, mam pytanie w związku z wypowiedziami przedstawiciela Związku Województw i pana ministra Marka Wójcika, wieloletniego samorządowca, człowieka, od którego wielu z nas może uczyć się samorządności. Czy znane są pani prace prowadzone w ministerstwie na rzecz przywrócenia stanu sprzed rządów naszych poprzedników, czyli, mówiąc krótko, na rzecz powrotu do samorządności w narodowym…</u>
          <u xml:id="u-45.1" who="#komentarz">(Sekretarz Stanu w Ministerstwie Klimatu i Środowiska Urszula Zielińska: Tak, tak.)</u>
          <u xml:id="u-45.2" who="#MagdalenaKochan">Czy takie prace są prowadzone? Tak? Są prowadzone? O to chciałam zapytać. Chcę zapytać też o to, czy w następnych przygotowywanych nowelizacjach… Powiedziała pani np. o prawie ochrony środowiska. Prawda? Czy w związku z tym, o czym powiedziała pani minister, z tym, że wiecie jeszcze o wielu kwestiach, które chcielibyście w tym prawie poprawić, będziecie państwo to wprowadzać? Czy pani minister może mi obiecać, że wtedy będzie możliwy powrót do samorządności wojewódzkich funduszy ochrony środowiska, jak również powrót do samorządności w prawie ochrony środowiska?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-46">
          <u xml:id="u-46.0" who="#UrszulaZielińska">Ja nie mogę tego obiecać, bo do tego potrzebna jest zgoda polityczna. Niemniej toczą się dyskusje. I w ramach KWRiST absolutnie… KWRiST też, opiniując pozytywnie ustawę, zgłosił to jako… Mówił o tym zresztą pan przewodniczący. Tak więc toczą się dyskusje. Jak najbardziej są różne propozycje uregulowania tego. Wymagana jest zgoda polityczna, więc nie mogę tego obiecać, niemniej myślę, że absolutnie potrzebna jest dyskusja, położenie na stół tych wszystkich propozycji, które się pojawiają, wypracowanie jakiegoś konsensusu. Bo na tym to polega.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-47">
          <u xml:id="u-47.0" who="#ZygmuntFrankiewicz">Minął rok pracy rządu. Sprawa jest ewidentna, oczywista, była zgłaszana setki razy. Tu była okazja, aby o niej podyskutować i ją załatwić, choćby w tej ustawie. W związku z tym, jeżeli toczą się konkretne prace i są tego materialne wyniki, to bardzo proszę o przedstawienie tych wyników. Jeżeli ich nie ma, to proponuję przyjąć poprawkę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-48">
          <u xml:id="u-48.0" who="#StanisławGawłowski">Tzn. chodzi o przedstawienie wyników teraz? Bo nie za bardzo zrozumiałem. Nie da się chyba…</u>
          <u xml:id="u-48.1" who="#komentarz">(Senator Magdalena Kochan: Przed chwilą pani minister odpowiedziała na moje pytanie postawione…)</u>
          <u xml:id="u-48.2" who="#komentarz">(Senator Zygmunt Frankiewicz: Jeżeli teraz ich nie mamy, to teraz głosujemy.)</u>
          <u xml:id="u-48.3" who="#StanisławGawłowski">Tak jest.</u>
          <u xml:id="u-48.4" who="#StanisławGawłowski">No dobrze. Czy ktoś z państwa chce jeszcze zabrać głos?</u>
          <u xml:id="u-48.5" who="#komentarz">(Senator Wiktor Durlak: Nie dostałem odpowiedzi na pytanie, co z tą grupą ludzi, którzy…)</u>
          <u xml:id="u-48.6" who="#StanisławGawłowski">Brak odpowiedzi jest również odpowiedzią, Panie Senatorze.</u>
          <u xml:id="u-48.7" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
          <u xml:id="u-48.8" who="#StanisławGawłowski">A, pani prezes chciałaby odpowiedzieć na pytanie? Proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-49">
          <u xml:id="u-49.0" who="#MałgorzataSzafoni">Dziękuję bardzo. Pytanie jest jak najbardziej zasadne, ważne. Chciałabym państwa uspokoić, bo oczywiście mamy świadomość tego, że czasowe wstrzymanie naboru wniosków postawiło część obywateli czy przedsiębiorców w takiej sytuacji, w której zostały poniesione nakłady inwestycyjne, a ze względów technicznych nie mogą oni w tej chwili złożyć wniosku. Tak więc my jak najbardziej projektujemy rozwiązanie pomostowe. W projekcie nowej odsłony programu „Czyste powietrze”, który zostanie przekazany do konsultacji, w najbliższych dniach będzie zaproponowane rozwiązanie. Mamy nadzieję, że w procesie konsultacji proponowanych zmian zostanie wypracowane jak najlepsze rozwiązanie zapewniające możliwość wyjścia naprzeciw tym beneficjentom, którzy nie zdążyli złożyć wniosku przed 28 listopada.</u>
          <u xml:id="u-49.1" who="#komentarz">(Senator Wiktor Durlak: Dziękuję.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-50">
          <u xml:id="u-50.0" who="#StanisławGawłowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-50.1" who="#StanisławGawłowski">Już chciałem powiedzieć, że zamykam dyskusję, ale jeszcze jest zgłoszenie. To już ostatni głos.</u>
          <u xml:id="u-50.2" who="#StanisławGawłowski">Proszę bardzo. I proszę się przedstawić.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-51">
          <u xml:id="u-51.0" who="#IlonaJędrasik">Dzień dobry. Ilona Jędrasik, wicedyrektor Instytutu Ochrony Środowiska – Państwowego Instytutu Badawczego.</u>
          <u xml:id="u-51.1" who="#IlonaJędrasik">Ja chciałabym odnieść się do tej kwestii, którą podniosła pani senator, do tego, że Instytut Ochrony Środowiska będzie zobowiązany weryfikować i analizować sprawozdania z monitorowania oraz zgłaszać uwagi do miejskich planów adaptacji. Instytut Ochrony Środowiska nie ma takiej intencji, żeby kierować działaniami samorządowymi, niemniej podzielę się z państwem naszym doświadczeniem związanym z przygotowywaniem tego typu miejskich planów adaptacji. Mamy ich w Polsce już ponad 100, w różnej wielkości gminach i miastach, i one są bardzo różnej jakości. Tak więc ten przepis ma służyć temu, żeby dążyć do tego, aby te plany adaptacji spełniały swoją rolę, tzn. aby one zabezpieczały obywateli i ich mienie przed skutkami zmian klimatycznych. Niestety spotykaliśmy się z sytuacjami, w których jedna gmina po prostu kopiowała tego typu miejski plan adaptacji innej gminy. W związku z tym, jak myślę, ten przepis nie ma na celu… Instytut, tak jak powiedziałam, nie ma takiej ambicji, żeby wpływać na politykę miejską albo politykę samorządową, ale musi sprawdzać, czy te plany, które są przedstawiane, rzeczywiście są wystarczające pod względem jakościowym. Taki jest cel tego przepisu. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-52">
          <u xml:id="u-52.0" who="#StanisławGawłowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-52.1" who="#StanisławGawłowski">To już chyba wszystkie głosy.</u>
          <u xml:id="u-52.2" who="#StanisławGawłowski">Ponieważ zostały zgłoszone poprawki… Proszę, Panie Mecenasie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-53">
          <u xml:id="u-53.0" who="#MaciejTelec">Ponieważ te poprawki zostały zgłoszone dopiero na posiedzeniu komisji, ja nie jestem w stanie ocenić ich tak do końca pod względem legislacyjnym. Na pewno poprawki zgłoszone przez państwa senatorów powinny być poddane pod głosowanie wcześniej, ponieważ idą dalej. One proponują skreślenie pkt 10 w art. 1, a pan senator proponuje modyfikację tego przepisu, tak więc w pierwszej kolejności powinny być poddane pod głosowanie te poprawki, a następnie poprawka pana senatora, o której wtedy powiem.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-54">
          <u xml:id="u-54.0" who="#StanisławGawłowski">Dobrze.</u>
          <u xml:id="u-54.1" who="#StanisławGawłowski">Czy pamiętamy, jak brzmiała poprawka, czy trzeba przypomnieć? Pamiętamy. Pani senator…</u>
          <u xml:id="u-54.2" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-55">
          <u xml:id="u-55.0" who="#MaciejTelec">Jest 5 poprawek. Proponuję przegłosować je łącznie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-56">
          <u xml:id="u-56.0" who="#StanisławGawłowski">Łącznie, dobrze.</u>
          <u xml:id="u-56.1" who="#StanisławGawłowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-56.2" who="#StanisławGawłowski">Kto jest za przyjęciem poprawek zgłoszonych przez grupę senatorów…</u>
          <u xml:id="u-56.3" who="#komentarz">(Senator Zygmunt Frankiewicz: Przez panią senator Bogucką…)</u>
          <u xml:id="u-56.4" who="#StanisławGawłowski">Przez panią senator…</u>
          <u xml:id="u-56.5" who="#komentarz">(Główny Legislator w Biurze Legislacyjnym w Kancelarii Senatu Maciej Telec: Pani senator Bogucka, pan senator Durlak…)</u>
          <u xml:id="u-56.6" who="#StanisławGawłowski">Gdyby pan włączył mikrofon…</u>
          <u xml:id="u-56.7" who="#StanisławGawłowski">Pani Senator Bogucka…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-57">
          <u xml:id="u-57.0" who="#MaciejTelec">Pan senator Durlak… I niestety nie mogę rozczytać podpisów, są jeszcze 2.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-58">
          <u xml:id="u-58.0" who="#StanisławGawłowski">No dobra.</u>
          <u xml:id="u-58.1" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
          <u xml:id="u-58.2" who="#StanisławGawłowski">Jeszcze pan senator Pupa i anonimowy autor podpisu.</u>
          <u xml:id="u-58.3" who="#StanisławGawłowski">Kto jest za przyjęciem tych poprawek? (7)</u>
          <u xml:id="u-58.4" who="#StanisławGawłowski">Kto jest przeciw? (11)</u>
          <u xml:id="u-58.5" who="#StanisławGawłowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-58.6" who="#StanisławGawłowski">Poprawki…</u>
          <u xml:id="u-58.7" who="#komentarz">(Senator Zygmunt Frankiewicz: Kto się wstrzymał…)</u>
          <u xml:id="u-58.8" who="#StanisławGawłowski">Kto się wstrzymał? (0)</u>
          <u xml:id="u-58.9" who="#StanisławGawłowski">Poprawki nie przeszły.</u>
          <u xml:id="u-58.10" who="#StanisławGawłowski">I jeszcze ta jedna drobna zmiana dotycząca…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-59">
          <u xml:id="u-59.0" who="#MaciejTelec">Tak. To są poprawki, które zmierzają do tego, żeby członków rad nadzorczych wojewódzkich funduszy ochrony środowiska wyznaczał zarząd województwa, a nie zarząd Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska. I to będą co najmniej 2 poprawki, ponieważ trzeba zmodyfikować art. 400f w ten sposób, żeby zmienić tam zarząd województwa…</u>
          <u xml:id="u-59.1" who="#komentarz">(Przewodniczący Stanisław Gawłowski: Zarząd NFOŚ.)</u>
          <u xml:id="u-59.2" who="#MaciejTelec">Tak.</u>
          <u xml:id="u-59.3" who="#MaciejTelec">…zarząd NFOŚ na zarząd województwa. Trzeba będzie również zmodyfikować przepis przejściowy, czyli art. 23, który mówi o tym, co dzieje się z członkami rad nadzorczych wojewódzkich funduszy ochrony środowiska w związku ze zmianą, która jest teraz proponowana i przeprowadzana przez ministra. Tutaj trzeba będzie dopisać zarząd województwa. A zatem będzie to brzmiało tak: członkowie rad nadzorczych wojewódzkich funduszy ochrony środowiska i gospodarki wodnej wyznaczeni do składów tych rad na podstawie art. 400f ust. 2 pkt 1 i 2 – czyli tam, gdzie jest mowa o zarządzie NFOŚ – ustawy zmienianej w art. 1 pełnią swoje funkcje do czasu cofnięcia ich wyznaczenia przez ministra właściwego do spraw klimatu – chodzi o tę zmianę, która już jest – lub zarząd województwa. To będą konsekwencje pańskiej zmiany.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-60">
          <u xml:id="u-60.0" who="#StanisławGawłowski">Tak jest.</u>
          <u xml:id="u-60.1" who="#StanisławGawłowski">Wszystko jasne?</u>
          <u xml:id="u-60.2" who="#StanisławGawłowski">Kto jest za przyjęciem poprawki? (17)</u>
          <u xml:id="u-60.3" who="#StanisławGawłowski">Kto jest przeciw? (0)</u>
          <u xml:id="u-60.4" who="#StanisławGawłowski">Kto się wstrzymał? (1)</u>
          <u xml:id="u-60.5" who="#StanisławGawłowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-60.6" who="#StanisławGawłowski">Chciałbym…</u>
          <u xml:id="u-60.7" who="#komentarz">(Głos z sali: Warto było.) (Wesołość na sali)</u>
          <u xml:id="u-60.8" who="#StanisławGawłowski">Pierwszy raz… Właściwie nie skomentuję, ale…</u>
          <u xml:id="u-60.9" who="#StanisławGawłowski">Kto jest za przyjęciem ustawy wraz z poprawkami? (11)</u>
          <u xml:id="u-60.10" who="#StanisławGawłowski">Zdzisław, zagłosuj, co ci szkodzi.</u>
          <u xml:id="u-60.11" who="#StanisławGawłowski">Kto jest przeciw? (0)</u>
          <u xml:id="u-60.12" who="#StanisławGawłowski">Kto się wstrzymał? (6)</u>
          <u xml:id="u-60.13" who="#StanisławGawłowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-60.14" who="#StanisławGawłowski">Ustawa wraz z poprawkami uzyskała opinię pozytywną połączonych komisji.</u>
          <u xml:id="u-60.15" who="#komentarz">(Głos z sali: Gratulujemy, Pani Minister.)</u>
          <u xml:id="u-60.16" who="#StanisławGawłowski">Gratulujemy.</u>
          <u xml:id="u-60.17" who="#StanisławGawłowski">Proponuję, żeby senatorem sprawozdawcą była pani senator Kochan.</u>
          <u xml:id="u-60.18" who="#komentarz">(Głos z sali: Dziękujemy bardzo.)</u>
          <u xml:id="u-60.19" who="#StanisławGawłowski">Nie widzę innych chętnych.</u>
          <u xml:id="u-60.20" who="#StanisławGawłowski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-60.21" who="#StanisławGawłowski">Zamykam… A nie, nie mogę…</u>
          <u xml:id="u-60.22" who="#komentarz">(Senator Anna Bogucka: A my składamy wniosek mniejszości.)</u>
          <u xml:id="u-60.23" who="#StanisławGawłowski">A wy składacie wniosek mniejszości dotyczący tych poprawek.</u>
          <u xml:id="u-60.24" who="#StanisławGawłowski">Chciałem zamknąć posiedzenie komisji, ale to byłoby przedwcześnie, bo mamy do realizacji jeszcze drugi punkt.</u>
          <u xml:id="u-60.25" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
          <u xml:id="u-60.26" who="#StanisławGawłowski">A sprawozdawca mniejszości?</u>
          <u xml:id="u-60.27" who="#komentarz">(Senator Anna Bogucka: Ja.)</u>
          <u xml:id="u-60.28" who="#StanisławGawłowski">Pani senator. Tak jest.</u>
          <u xml:id="u-60.29" who="#StanisławGawłowski">Przechodzimy do punktu drugiego: rozpatrzenie ustawy o odpadach oraz ustawy o zmianie ustawy o odpadach oraz niektórych innych ustaw; druk nr 197.</u>
          <u xml:id="u-60.30" who="#StanisławGawłowski">Ja nie wiem, Pani Minister, kto… Pani Minister, ja oddam pani głos. Proszę…</u>
          <u xml:id="u-60.31" who="#StanisławGawłowski">Ale może zrobimy 3 minuty przerwy, żebyśmy co poniektórym dali szansę się ewakuować.</u>
          <u xml:id="u-60.32" who="#StanisławGawłowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-60.33" who="#komentarz">(Głos z sali: Czy mamy się przesiąść?)</u>
          <u xml:id="u-60.34" who="#StanisławGawłowski">Jak pani wygodnie. Jeśli bliżej pani będzie wygodniej, to zapraszamy bliżej.</u>
          <u xml:id="u-60.35" who="#komentarz">(Przerwa w obradach)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-61">
          <u xml:id="u-61.0" who="#StanisławGawłowski">Szanowne Panie i Panowie…</u>
          <u xml:id="u-61.1" who="#komentarz">(Rozmowy na sali)</u>
          <u xml:id="u-61.2" who="#StanisławGawłowski">…proszę naprawdę sprawnie zajmować miejsca.</u>
          <u xml:id="u-61.3" who="#StanisławGawłowski">Przystępujemy do realizacji punktu drugiego porządku obrad: rozpatrzenie ustawy o odpadach oraz…</u>
          <u xml:id="u-61.4" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
          <u xml:id="u-61.5" who="#StanisławGawłowski">Do zobaczenia, do widzenia, Pani Minister.</u>
          <u xml:id="u-61.6" who="#StanisławGawłowski">…Ustawy o zmianie ustawy o odpadach oraz niektórych innych ustaw.</u>
          <u xml:id="u-61.7" who="#StanisławGawłowski">Pani Minister?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-62">
          <u xml:id="u-62.0" who="#AnitaSowińska">Szanowni Państwo Przewodniczący! Szanowne Panie Senatorki! Panowie Senatorowie! Szanowni Goście!</u>
          <u xml:id="u-62.1" who="#AnitaSowińska">Ta ustawa rozwiązuje 2 problemy. Po pierwsze, chodzi o doprecyzowanie metody segregacji odpadów budowlanych i rozbiórkowych, a drugą kwestią jest możliwości uruchomienia środków z rezerwy budżetowej na usuwanie nielegalnie zgromadzonych odpadów.</u>
          <u xml:id="u-62.2" who="#AnitaSowińska">Jeżeli chodzi o odpady budowlane i rozbiórkowe, to tutaj zmieniamy art. 101a. Tak tytułem wstępu chciałabym wyjaśnić, że obowiązek segregowania odpadów budowlanych i rozbiórkowych wynika z dyrektywy 2018/851 z 2018 r. Ten obowiązek polega na segregowaniu odpadów przynajmniej na frakcję drewna, frakcje mineralne takie jak beton, cegły, płytki, materiały ceramiczne, kamienie, a także metal, szkło, tworzywa sztuczne i gips. Ten obowiązek wypływający z dyrektywy został transponowany do prawa polskiego ustawą z dnia 17 listopada 2021 r. i ten obowiązek pierwotnie miał obowiązywać od 1 stycznia 2023 r., ale jeszcze w poprzedniej kadencji ta data została przesunięta na dzień 1 stycznia 2025 r. Mimo wszystko były jednak pewne wątpliwości dotyczące wykładni, tj. tego, jak faktycznie dokonywać tej segregacji odpadów, stąd pilna potrzeba nowelizacji tej ustawy, tak naprawdę zanim ten obowiązek wszedł w życie.</u>
          <u xml:id="u-62.3" who="#AnitaSowińska">Generalnie tutaj doprecyzowujemy, że wytwórca odpadów, czyli np. firma budowlana czy rozbiórkowa, może przekazać obowiązek segregacji odpadów innemu wyspecjalizowanemu podmiotowi. Czasami jest to wręcz konieczne, np. w przypadku zabudowy ścisłej, gdzie nie ma miejsca na postawienie kilku kontenerów na różne frakcje. Tak więc nawet z takich względów logistycznych, ale również finansowych, taka możliwość powinna być stworzona.</u>
          <u xml:id="u-62.4" who="#AnitaSowińska">Chciałabym też zauważyć, że tutaj bardzo wyraźnie jest zaznaczone, że podstawowym założeniem tej projektowanej regulacji jest wskazanie wytwórcy odpadów jako podmiotu zobowiązanego do zagospodarowania wytworzonych przez siebie odpadów. I nawet jeżeli ten podmiot podpisze umowę i zobowiąże do tego inny podmiot specjalizujący się w segregacji, to mimo wszystko nie do końca tutaj… Odpowiedzialność tych 2 podmiotów jest jednak solidarna. Wynika to m.in. z szerszej koncepcji rozszerzonej odpowiedzialności producenckiej. Chcemy tym zapisem zmotywować wytwórców odpadów do tego, żeby świadomie wybierali dostawców – dostawców sprawdzonych, kompetentnych – tak żeby ten obowiązek faktycznie był realizowany, a nie żeby później państwo, samorządy musiały się borykać np. z nielegalnie zgromadzonymi odpadami.</u>
          <u xml:id="u-62.5" who="#AnitaSowińska">Czego się spodziewamy po wprowadzeniu tej ustawy? Oczywiście spodziewamy się większej ilości dobrej jakości surowców do odzysku, w tym w szczególności do recyklingu. Otrzymujemy wiele zgłoszeń z branży, m.in. z branży przetwórstwa drewna, ale również szkła i innych, które oczekują zwiększenia strumienia odpadów segregowanych.</u>
          <u xml:id="u-62.6" who="#AnitaSowińska">Druga kwestia, która została zawarta w tej ustawie, to jest, tak jak wspomniałam, uruchomienie rezerwy budżetowej na usunięcie nielegalnie zgromadzonych odpadów. I tutaj zmieniamy przepis art. 226b ustawy o odpadach. Jak państwo zapewne wiedzą, środki na usuwanie nielegalnie zgromadzonych odpadów są wciąż za małe. Oczywiście docelowym ich źródłem są programy Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, natomiast koalicja rządząca zobowiązała się już na początku swojej kadencji, że będzie to jednym z priorytetów. Te środki zostały zabezpieczone na przyszły rok w projekcie ustawy budżetowej i to jest kwota 200 milionów zł.</u>
          <u xml:id="u-62.7" who="#AnitaSowińska">Co jeszcze jest rozwiązane w tej ustawie… Samorządy, które będą beneficjentami tych środków, będą mogły występować o większe dofinansowanie niż 80%, aczkolwiek zaznaczamy, że będą mogły – nie musiały. My uważamy, że samorządy jednak powinny partycypować w tych kosztach, natomiast niektóre samorządy rzeczywiście nie mają takiej finansowej możliwości. Stąd ta możliwość dofinansowania jest zagwarantowana.</u>
          <u xml:id="u-62.8" who="#AnitaSowińska">Chcę też zaznaczyć, że te przepisy są niejako przejściowe. One są zaprojektowane na 3 lata, czyli ta rezerwa może być uruchamiana przez 3 lata, natomiast, tak jak powiedziałam wcześniej, docelowym źródłem finansowania powinny być projekty Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Ta rezerwa jest dodatkową pomocą finansową, której oczekują samorządy. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-63">
          <u xml:id="u-63.0" who="#StanisławGawłowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-63.1" who="#StanisławGawłowski">Panie Mecenasie?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-64">
          <u xml:id="u-64.0" who="#MirosławReszczyński">Szanowni Państwo Przewodniczący! Wysokie Komisje! Pani Minister! Szanowni Państwo!</u>
          <u xml:id="u-64.1" who="#MirosławReszczyński">Krótko przedstawię uwagi do opiniowanej ustawy.</u>
          <u xml:id="u-64.2" who="#MirosławReszczyński">Pierwsza uwaga odnosi się do terminu wejścia w życie ustawy, a w szczególności ukształtowanego nim okresu vacatio legis. Zwracamy uwagę, że ustawa wejdzie w życie w sztywnym terminie, data kalendarzowa to dzień 1 stycznia 2025 r. Nawet jeśli Senat uchwali tę ustawę na obecnym posiedzeniu Senatu, czyli w dniach 4– 6 grudnia, i nawet jeśli zostanie ona przyjęta przez Senat bez poprawek, to ze względu na termin dla pana prezydenta wynoszący 21 dni… Jeśli prezydent zdecyduje się wykorzystać cały przysługujący mu termin na analizę ustawy, to okres vacatio legis może zostać skrócony do kilku dni, ale może również zostać pominięty. Zwracamy uwagę, że przy kształtowaniu procesu legislacyjnego należy brać pod uwagę terminy parlamentarne i konstytucyjny termin dla prezydenta, jeśli chodzi o podpisanie ustawy.</u>
          <u xml:id="u-64.3" who="#MirosławReszczyński">Mamy 2 uwagi o charakterze legislacyjnym. Pierwsza dotyczy tytułu ustawy. Proponujemy stosowną poprawkę, aby w tytule ustawy uniknąć powtórzenia frazy „o zmianie”. Tytuł ten obecnie brzmi: o zmianie ustawy o odpadach oraz ustawy o zmianie ustawy itd. Dla czytelności tytułu proponujemy zastosowanie formuły „ustawa zmieniająca ustawę o odpadach oraz ustawę o zmianie ustawy o odpadach oraz niektórych innych ustaw”.</u>
          <u xml:id="u-64.4" who="#MirosławReszczyński">Uwaga nr 2 odnosi się do art. 2 pkt 1 w zakresie art. 101a ust. 4. Według naszej opinii… Jest to propozycja poprawki precyzującej dany przepis. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-65">
          <u xml:id="u-65.0" who="#StanisławGawłowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-65.1" who="#StanisławGawłowski">Pani minister czy pani mecenas, pani dyrektor? Nie wiem kto…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-66">
          <u xml:id="u-66.0" who="#AnitaSowińska">Dziękuję bardzo za te uwagi.</u>
          <u xml:id="u-66.1" who="#AnitaSowińska">Jeżeli chodzi o kwestię vacatio legis, to tutaj chciałabym wyjaśnić, że ta ustawa jest oczekiwana przez branżę, więc tak naprawdę nikt, no, nie będzie miał…</u>
          <u xml:id="u-66.2" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
          <u xml:id="u-66.3" who="#AnitaSowińska">Tak, ale mimo wszystko nawet jeżeli vacatio legis to będzie kilka dni, to przedsiębiorcy nie będą mieli nam za złe, wręcz przeciwnie.</u>
          <u xml:id="u-66.4" who="#AnitaSowińska">Jeżeli chodzi o tytuł ustawy, to prosimy państwa senatorów o niezmienianie tego, bo to mogłoby opóźnić, a nie jest to bardzo kluczowe…</u>
          <u xml:id="u-66.5" who="#AnitaSowińska">A jeżeli chodzi o tę trzecią kwestię, to oddam głos pani dyrektor Darskiej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-67">
          <u xml:id="u-67.0" who="#JoannaDarska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-67.1" who="#JoannaDarska">Panie Przewodniczący! Państwo Senatorowie!</u>
          <u xml:id="u-67.2" who="#JoannaDarska">Pani Minister, dziękuję za oddanie głosu.</u>
          <u xml:id="u-67.3" who="#JoannaDarska">Jeżeli chodzi o uwagę nr 3 Biura Legislacyjnego Senatu, doprecyzowującą, o który podmiot chodzi w kwestii przekazania odpowiedzialności, to analizowaliśmy tę uwagę, która była przedstawiona w opinii Biura Legislacyjnego, i w naszej opinii nie jest konieczne to doprecyzowanie – z tego względu, że w ust. 3, czyli poprzedzającym ten przepis, jest analogiczne sformułowanie, jeżeli chodzi o ten podmiot. Z tego względu… To wszystko znajduje się w jednej jednostce redakcyjnej, czyli w odrębnym art. 101a. Zarówno w ust. 3, jak i w ust. 4 posługujemy się tą samą nomenklaturą w zakresie określenia podmiotu, do którego jest skierowane… Stąd w naszej opinii nie jest niezbędne ani konieczne takie doszczegółowienie. Prosilibyśmy o nieuwzględnianie tej uwagi. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-68">
          <u xml:id="u-68.0" who="#StanisławGawłowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-68.1" who="#StanisławGawłowski">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-68.2" who="#StanisławGawłowski">Pan senator Tyszkiewicz.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-69">
          <u xml:id="u-69.0" who="#WadimTyszkiewicz">Pani Minister, mam pytanie. Czy rozważaliście państwo, żeby wprowadzić zmiany w przepisach, które były sugerowane przez Związek Miast Polskich? Wiele mam tu propozycji związanych z tym, żeby usuwanie odpadów niebezpiecznych było jednak zadaniem własnym rządu, a nie samorządu, i zadaniem zleconym dla samorządu. Pani mówiła, że samorządy powinny partycypować w kosztach usuwania tych odpadów. Ja nie do końca się z tym zgadzam. Wysypiska odpadów niebezpiecznych w zasadzie powstają bez winy samorządu. Samorząd tutaj nie odgrywa ważnej roli, a musi te odpady usuwać. Czy rozważaliście państwo… Ja byłbym gotów złożyć taką poprawkę w kontekście poprzedniej naszej dyskusji, ale się wstrzymam. Nie ukrywam jednak, że będziemy do tego zmierzać… Czy państwo rozważali taką możliwość? I tak państwo finansuje usuwanie tych odpadów – samorząd bardzo często albo najczęściej nie ma pieniędzy na realizację takich zadań. Czy nie byłoby warto odwrócić te role, tak żeby to było zadanie własne rządu, jak sugeruje Związek Miast Polskich, zlecone dla samorządu? Czy rozważaliście państwo taką opcję?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-70">
          <u xml:id="u-70.0" who="#StanisławGawłowski">Pan senator przewodniczący.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-71">
          <u xml:id="u-71.0" who="#ZygmuntFrankiewicz">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-71.1" who="#ZygmuntFrankiewicz">Ja będę kontynuował ten wątek. Większość tych nielegalnych składowisk odpadów, i to niebezpiecznych, powstała w wyniku przestępstwa. Można powiedzieć, że jeżeli ktoś tu zawiódł, to bardziej służby, które są służbami państwowymi, a nie samorząd, który najczęściej nie podejmował w tej sprawie żadnych decyzji. Proszę sobie wyobrazić małą gminę, w której jest duże składowisko odpadów nielegalnych, nielegalnie składowanych i niebezpiecznych. Mieszkańcy tej miejscowości, którzy są obciążeni takim sąsiedztwem, będą jeszcze musieli sfinansować, przynajmniej w części – jeśli trzymamy się tej retoryki – ich utylizację. To jest głęboko niesprawiedliwe, ale i niewykonalne, bo są takie sytuacje, kiedy koszt tej utylizacji przekracza budżet takiej gminy. W związku z czym faktycznie to nie powinno być zadanie własne. Wprowadzanie takiej regulacji to w ogóle było nieporozumienie. I to powinno być odwrócone. Doceniam, że tu może być pokrycie 99% kosztów – ten 1%, jak myślę, jest do przeżycia dla samorządów, może nawet wszystkich – ale to wyjaśnienie pani minister mnie zaniepokoiło, to znaczy to stwierdzenie, że samorządy powinny partycypować w kosztach tej utylizacji. Nie powinny. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-72">
          <u xml:id="u-72.0" who="#StanisławGawłowski">Pan senator, proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-73">
          <u xml:id="u-73.0" who="#JanuszGromek">Ja mam pytanie w świetle tego, co pan przewodniczący komisji powiedział. Czy ministerstwo ma obliczone, jakie są mniej więcej skutki finansowe likwidowania tych bandycko robionych składowisk odpadów, które są w różnych gminach? My wszyscy, Polacy, będziemy ponosili skutki tego, nie tylko mieszkańcy tych gmin. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-74">
          <u xml:id="u-74.0" who="#StanisławGawłowski">To mówił senator Gromek.</u>
          <u xml:id="u-74.1" who="#StanisławGawłowski">A teraz senator Masłowski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-75">
          <u xml:id="u-75.0" who="#PiotrMasłowski">Jeżeli mówimy o odpadach niebezpiecznych… Ja chciałbym wesprzeć te poprzednie głosy. Jeżeli popatrzymy na ilość składowisk materiałów niebezpiecznych w województwie śląskim, na zagrożenie takie jak terroryzm… Jedno z drugim się łączy, podpalenia się przecież zdarzają. Sam zupełnie przypadkiem bym świadkiem pożaru w Świętochłowicach. Bardzo często to są koszty przekraczające budżety małych gmin – koszty zlikwidowania takiego składowiska. Chociażby Mykanów w naszym województwie śląskim jest tego przykładem. To jest jeden temat.</u>
          <u xml:id="u-75.1" who="#PiotrMasłowski">I drugie pytanie. Czy przewidujemy, że ta zmiana wpłynie na poziom cen zbiórki odpadów? W zeszłym tygodniu wizytowałem instalacje w zachodniopomorskim i tam usłyszałem od przedstawicieli firm prowadzących te instalacje, że mają obawy, że nie każdy… Po pierwsze, to jest dodatkowe zajęcie. Po drugie, wymaga to, znowuż, zmian – prawdopodobnie w zgodach strażackich, przeciwpożarowych. To zajmuje całkiem sporo czasu i nigdy za darmo się nie dzieje. Dlatego mam pytanie, nie kwestionując zasadności kierunku zmian: czy my przewidujemy, że wpłynie to na poziom kosztów zbiórki odpadów komunalnych?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-76">
          <u xml:id="u-76.0" who="#StanisławGawłowski">I pani senator Kochan.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-77">
          <u xml:id="u-77.0" who="#MagdalenaKochan">Zdecydowany głos za zmianą i odwróceniem ról – winno to być zadanie własne rządu, ewentualnie zlecane samorządowi, nie odwrotnie. Ja uważam, że samorządy podjęły czy zostały zmuszone… One nie miały wpływu na to, co działo się z związku z wwożeniem różnych odpadów, w tym odpadów niebezpiecznych, do Polski. To wwożenie umożliwiało prawo – przypomnę o tym. Nie jest to wina mieszkańców Polski, tylko jest to wina dziur w prawie, których rządzący nie załatali. W związku z tym nie widzę żadnego powodu, dla którego mieszkańcy gminy X czy Y – wielkiej, dużej, małej, średniej; bez znaczenia – mają w cenie śmieci w następnych iluś latach płacić za zaniedbania, które wynikały z dziurawego prawa, pozwalającego wwozić do Polski i składować niebezpieczne materiały. Tak więc zdecydowany głos za poprawką, którą, mam nadzieję zdążymy w trakcie tego posiedzenia zgłosić. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-78">
          <u xml:id="u-78.0" who="#StanisławGawłowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-78.1" who="#StanisławGawłowski">Na razie poprawki nie ma, ale są różnego rodzaju wątpliwości. Być może w trakcie drugiego czytania… To pewnie w zależności od odpowiedzi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-79">
          <u xml:id="u-79.0" who="#ZygmuntFrankiewicz">W tej chwili chyba nie jesteśmy gotowi, żeby zgłosić taką poprawkę, ale sprawa będzie wymagała szybkiego uregulowania. Skala jest tak duża, że ustawa, o której tu mówimy, to jest tylko, tak jak pani minister zresztą mówiła, pewne wsparcie… Konieczne do tego pieniądze są o rzędy wielkości większe. Mogą one pochodzić z Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, jeżeli tam są takie pieniądze. Myślę że na tym trzeba poprzestać, zakończyć dyskusję i przejść do głosowania. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-80">
          <u xml:id="u-80.0" who="#StanisławGawłowski">Jeszcze pani senator Górska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-81">
          <u xml:id="u-81.0" who="#AnnaGórska">Tak, bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-81.1" who="#AnnaGórska">Chciałam poprzeć ten głos, żebyśmy może nie robili teraz rewolucji, zmieniając organy odpowiedzialne za usuwanie tego, bo to wymaga dużo głębszych zmian niż tylko zmiany zapisu ustawy. Tak? Gdyby to miało stać się obowiązkiem rządu, to musiałaby zostać wyznaczona odpowiedzialna za to instytucja – czy GIOŚ, czy RDOŚ. Popierając głos senatora Frankiewicza, chcę powiedzieć, że wydaje mi się, że nie jesteśmy gotowi na stworzenie takiej poprawki w tej chwili, ale może rzeczywiście powinno to być przedmiotem dalszej dyskusji i procedowania. Ja trochę się zgadzam z tym, że jeżeli coś jest efektem przestępstwa… Wiedzą o tym organy państwa, chociażby w postaci prokuratury czy Policji, do których są zgłaszane przypadki występowania nielegalnych składowisk, tudzież nielegalnych składowisk odpadów niebezpiecznych. No ale z drugiej strony są przecież takie instytucje jak RDOŚ, które też powinny to kontrolować, bo to one wydają decyzje o posadowieniu składowisk. Wydaje mi się, że ta sprawa jest dużo bardziej skomplikowana i to nie jest zmiana jednego zapisu w ustawie. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-82">
          <u xml:id="u-82.0" who="#StanisławGawłowski">Pół zdania pan senator Tyszkiewicz.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-83">
          <u xml:id="u-83.0" who="#WadimTyszkiewicz">W związku z tym my poprawki dzisiaj nie złożymy, ale deklarujemy przygotowanie projektu zmiany ustawy, która będzie uwzględniała nasze uwagi, które tutaj padły. Tak zapowiadam.Teraz poprawki nie złożymy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-84">
          <u xml:id="u-84.0" who="#StanisławGawłowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-84.1" who="#StanisławGawłowski">Pani minister… Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-84.2" who="#StanisławGawłowski">Proszę, Pani Minister.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-85">
          <u xml:id="u-85.0" who="#AnitaSowińska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-85.1" who="#AnitaSowińska">Dziękuję za te uwagi. Jeżeli chodzi o potencjalną zmianę zadań własnych na zadania zlecone, to tutaj chciałabym podkreślić, że to wymagałoby, tak jak zresztą powiedziała pani senatorka Górska, znacznie głębszych zmian systemowych, a przede wszystkim uzgodnień z ministrem finansów. Chciałabym też podkreślić, że my umówiliśmy się z ministrem finansów, że zrobimy przegląd wydatków, ale i wpływów, jeżeli chodzi o całą gospodarkę odpadami. Tak że będzie to prawdopodobnie jakiś punkt wyjściowy do dyskusji.</u>
          <u xml:id="u-85.2" who="#AnitaSowińska">Chciałabym też podkreślić, bo były tu pytania, a właściwie stwierdzenia dotyczące roli samorządów… No, rzeczywiście, to służby są odpowiedzialne za ściganie przestępców, ale chciałabym podkreślić, że cały proces wydawania zezwoleń, również odbierania tych zezwoleń, jest… Oczywiście są w to włączone samorządy. Te zezwolenia wydają albo starostowie, albo urzędy marszałkowskie, albo burmistrzowie. Tak więc my rzeczywiście widzimy…</u>
          <u xml:id="u-85.3" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
          <u xml:id="u-85.4" who="#AnitaSowińska">Tak, ale… To jest uwzględnienie w tym procesie.</u>
          <u xml:id="u-85.5" who="#AnitaSowińska">Jeżeli chodzi o skutki finansowe, to nie jestem w stanie tutaj oszacować całościowych skutków. W tym momencie naszym priorytetem jest skupienie się na 311 składowiskach najbardziej niebezpiecznych odpadów, które zagrażają zdrowiu i życiu ludzi oraz środowisku. Oczywiście takich nielegalnych składowisk jest więcej, z tym że one nie wymagają aż takiej… One zawsze są uciążliwe, chociażby nielegalne składowisko opon czy jakichś części samochodowych, ale nie wszystkie stwarzają zagrożenie dla życia, dla zdrowia, a także dla środowiska. Naszym priorytetem, na razie, są działania dotyczące tych zidentyfikowanych 311 składowisk.</u>
          <u xml:id="u-85.6" who="#AnitaSowińska">Czy wpłynie to na ceny odpadów komunalnych? Otóż nie ma to związku. My mówimy przede wszystkim o odpadach przemysłowych, a one nie są uwzględnione w opłatach za odbiór odpadów.</u>
          <u xml:id="u-85.7" who="#AnitaSowińska">Dziękuję za poparcie kierunku zmian. Rzeczywiście my raczej idziemy w stronę uszczelniania tego systemu, uważamy, że zmiany, które zostały przyjęte kilka lat temu, dotyczące wymagań przeciwpożarowych, kamer wizyjnych itd., były potrzebne, ale nadal trzeba te przepisy uszczelniać. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-86">
          <u xml:id="u-86.0" who="#StanisławGawłowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-86.1" who="#StanisławGawłowski">Ponieważ nie zgłoszono żadnej poprawki, formalnej poprawki – zaproponowanych przez pana mecenasa nikt nie podjął – przystępujemy do głosowania nad przyjęciem ustawy bez poprawek.</u>
          <u xml:id="u-86.2" who="#StanisławGawłowski">Kto jest za przyjęciem ustawy bez poprawek? (9)</u>
          <u xml:id="u-86.3" who="#StanisławGawłowski">Kto jest przeciw? (0)</u>
          <u xml:id="u-86.4" who="#StanisławGawłowski">Kto się wstrzymał (6)</u>
          <u xml:id="u-86.5" who="#StanisławGawłowski">I senator sprawozdawca… Czy ktoś na ochotnika? Czy pan senator Siedlaczek bardzo chciałby być sprawozdawcą tej ustawy?</u>
          <u xml:id="u-86.6" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
          <u xml:id="u-86.7" who="#StanisławGawłowski">Jest na „tak” czy na „nie”? Bo nie mogę nic z tych gestów wyczytać.</u>
          <u xml:id="u-86.8" who="#komentarz">(Senator Henryk Piotr Siedlaczek: Nie, bo…)</u>
          <u xml:id="u-86.9" who="#StanisławGawłowski">Nie. To pan senator Janusz Gromek? No, samorząd…</u>
          <u xml:id="u-86.10" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
          <u xml:id="u-86.11" who="#StanisławGawłowski">Pan senator Tyszkiewicz już wyraził zgodę, więc bardzo proszę…</u>
          <u xml:id="u-86.12" who="#StanisławGawłowski">No, to ustaliliśmy. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-86.13" who="#StanisławGawłowski">Na tym zamykamy to wspólne posiedzenie komisji.</u>
          <u xml:id="u-86.14" who="#StanisławGawłowski">Członków Komisji Klimatu i Środowiska uprzejmie informuję, że my jeszcze pracujemy, bo mamy do omówienia kolejną ustawę za sekundę.</u>
          <u xml:id="u-86.15" who="#komentarz">(Senator Magdalena Kochan: Tutaj?)</u>
          <u xml:id="u-86.16" who="#StanisławGawłowski">Tutaj. My się nie ruszamy nigdzie.</u>
          <u xml:id="u-86.17" who="#StanisławGawłowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-86.18" who="#komentarz">(Koniec posiedzenia o godzinie 17 minut 54)</u>
        </div>
      </body>
    </text>
  </TEI>
</teiCorpus>