text_structure.xml 82.2 KB

Edit Raw Blame History

<?xml version='1.0' encoding='utf-8'?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
  <xi:include href="PPC_header.xml" />
  <TEI>
    <xi:include href="header.xml" />
    <text>
      <body>
        <div xml:id="div-1">
          <u xml:id="u-1.0" who="#komentarz">(Początek posiedzenia o godzinie 9 minut 01)</u>
          <u xml:id="u-1.1" who="#komentarz">(Posiedzeniu przewodniczy przewodniczący Robert Mamątow)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-2">
          <u xml:id="u-2.0" who="#RobertMamątow">Serdecznie witam państwa na dwudziestym piątym posiedzeniu Komisji Petycji.</u>
          <u xml:id="u-2.1" who="#RobertMamątow">Dzisiaj mamy do rozpatrzenia 6 petycji. Chciałbym dodać jeszcze jeden punkt, siódmy: sprawy różne; i poprosić państwa senatorów o zostanie dłużej.</u>
          <u xml:id="u-2.2" who="#RobertMamątow">Na początku chciałbym bardzo serdecznie przywitać gości, którzy zostali zaproszeni do poszczególnych petycji. Są z nami dzisiaj|: pani Danuta Głowacka-Mazur z Ministerstwa Sprawiedliwości, pani Magdalena Garstka-Gliwa z Ministerstwa Sprawiedliwości i pani Aneta Pośpiech z Ministerstwa Sprawiedliwości. Przepraszam, jest jeszcze pani Karolina Marzec-Franke z Ministerstwa Sprawiedliwości. Bardzo mnie to cieszy. Ministerstwo Sprawiedliwości bardzo często jest gościem Komisji Petycji, bo dużo petycji jest związanych z tym ministerstwem. Ale są z nami również: pani Monika Świesiulska z Centralnego Zarządu Służby Więziennej, pan Tomasz Zając z Centralnego Zarządu Służby Więziennej, pan Marcin Paczosa z Centralnego Zarządu Służby Więziennej, pani Zuzanna Słojewska z Krajowego Biura Wyborczego, pan Grzegorz Gąsior z Krajowego Biura Wyborczego, a także pani Danuta Antoszkiewicz ze swoimi współpracownikami – bardzo serdecznie państwa witam – jak też pani Katarzyna Kosakowska z Fundacji „Dobre Państwo” i pan Witold Solski z tej samej fundacji. Bardzo serdecznie państwa witam. Oczywiście witam państwa senatorów.</u>
          <u xml:id="u-2.3" who="#komentarz">(Głos z sali: Dzień dobry.)</u>
          <u xml:id="u-2.4" who="#RobertMamątow">Na początku chciałbym prosić o informację, czy na sali znajdują się osoby wykonujące zawodowo działalność lobbingową w rozumieniu ustawy o działalności lobbingowej w procesie stanowienia prawa.</u>
          <u xml:id="u-2.5" who="#RobertMamątow">Witam państwa.</u>
          <u xml:id="u-2.6" who="#komentarz">(Lobbysta z Kancelarii Doradczej Solski i Partnerzy Sp. z o.o. wykonujący działalność na rzecz Ogólnopolskiego Związku Zawodowego Samozatrudnionych „wBREw” Witold Solski: Dzień dobry. Witold Solski. Zajmuję się ochroną praw człowieka, obroną godności ludzkiej i troską o wolność i własność.)</u>
          <u xml:id="u-2.7" who="#RobertMamątow">Witam.</u>
          <u xml:id="u-2.8" who="#RobertMamątow">I pani Kosakowska też.</u>
          <u xml:id="u-2.9" who="#komentarz">(Lobbysta z Kancelarii Doradczej Solski i Partnerzy Sp. z o.o. wykonujący działalność na rzecz Ogólnopolskiego Związku Zawodowego Samozatrudnionych „wBREw” Katarzyna Kosakowska: Tak jest.)</u>
          <u xml:id="u-2.10" who="#RobertMamątow">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-2.11" who="#RobertMamątow">Przechodzimy do rozpatrzenia petycji.</u>
          <u xml:id="u-2.12" who="#RobertMamątow">Pierwsza petycja to petycja z dnia 20 maja 2024 r. w sprawie podjęcia inicjatywy ustawodawczej dotyczącej zmiany ustawy z dnia 5 stycznia 2011 r. – Kodeks wyborczy, poprzez uchylenie §1 w art. 107, w celu likwidacji ciszy wyborczej. Jest to petycja nr P11–71/24.</u>
          <u xml:id="u-2.13" who="#RobertMamątow">Bardzo proszę o przedstawienie tej petycji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-3">
          <u xml:id="u-3.0" who="#MarzenaKrysiak">Dzień dobry.</u>
          <u xml:id="u-3.1" who="#MarzenaKrysiak">Marzena Krysiak, Biuro Analiz i Petycji.</u>
          <u xml:id="u-3.2" who="#MarzenaKrysiak">Prezentowana petycja to petycja zbiorowa. Wniesiona została przez Fundację „Dobre Państwo”. Wnoszący petycję proponują likwidację ciszy wyborczej, która w ich opinii jest powszechnie obchodzona w internecie, a jej uzasadnienie dawno wygasło. Zdaniem petytorów obowiązywanie zakazu agitacji wyborczej na dzień i w dniu wyborów w istotny sposób wpływa na frekwencję wyborczą, agitacja powinna trwać do końca.</u>
          <u xml:id="u-3.3" who="#MarzenaKrysiak">Przechodząc do analizy przedmiotowej petycji, podkreślę, że podnosi się w doktrynie prawniczej, że zakaz prowadzenia agitacji wyborczej na 24 godziny przed dniem głosowania rozumiany jest jako zakaz: emisji wszelkich audycji radiowych i telewizyjnych o charakterze agitacyjnym, wywieszania nowych plakatów, roznoszenia ulotek, wydawania nowych publikacji prasowych o charakterze agitacyjnym.</u>
          <u xml:id="u-3.4" who="#MarzenaKrysiak">Do problemu odniosła się Państwowa Komisja Wyborcza, która zajęła krytyczne stanowisko wobec ciszy wyborczej w dokumencie z 4 marca 2024 r. „Informacja o realizacji przepisów Kodeksu wyborczego oraz propozycje ich zmiany”, a także w dokumencie PKW o podobnej treści z dnia 1 lutego 2016 r. Zdaniem Państwowej Komisji Wyborczej – to jest uzasadnienie z dokumentu z 4 marca 2024 r. – postęp technologiczny, rozwój nowych mediów, w tym portali społecznościowych, powoduje, że obecnie cisza wyborcza staje się fikcją, i wydaje się, że cisza wyborcza powinna obowiązywać jedynie w dniu głosowania w lokalu wyborczym, to jest wyłącznie wewnątrz budynku, w którym znajduje się ten lokal, oraz w odległości… – i tu przykładowo podane jest – 100 m od tego budynku.</u>
          <u xml:id="u-3.5" who="#MarzenaKrysiak">Chciałabym też powiedzieć, że do Sejmu w dniu 20 maja br. wpłynęła tożsama petycja, wniesiona również przez Fundację „Dobre Państwo”. Choć ta petycja nie została jeszcze rozpatrzona i został przedłużony termin jej rozpatrywania, to do petycji została sporządzona opinia Biura Ekspertyz i Oceny Skutków Regulacji Kancelarii Sejmu. W tej to opinii podniesiono, że w środowisku doktryny formułowany jest postulat odnoszący się do doprecyzowania regulacji dotyczącej ciszy wyborczej, bowiem w obecnym kształcie staje się ona mało praktyczna.</u>
          <u xml:id="u-3.6" who="#MarzenaKrysiak">Chciałabym też podkreślić, że w VIII kadencji Sejmu postulat likwidacji ciszy wyborczej był przedmiotem prac. Był poselski projekt ustawy o zmianie ustawy – Kodeks wyborczy, ustawy o referendum lokalnym oraz ustawy o referendum ogólnokrajowym, jednakże ten projekt został odrzucony w pierwszym czytaniu 25 lutego 2016 r.</u>
          <u xml:id="u-3.7" who="#MarzenaKrysiak">Ponadto problem ciszy wyborczej poruszony był w innej petycji, która wpłynęła do Sejmu w styczniu br. Autor tej petycji podniósł, że cisza taka miała sens w latach dziewięćdziesiątych, a obecnie minęło już ponad 30 lat od pierwszych wolnych wyborów. Dodatkowo podniósł argument, że jest wiele krajów, w których nie obowiązuje cisza wyborcza, a agitacja trwa do ostatnich minut głosowania. W konsekwencji prac nad tą petycją ze stycznia komisja podjęła decyzję o nieuwzględnieniu żądania będącego przedmiotem petycji.</u>
          <u xml:id="u-3.8" who="#MarzenaKrysiak">Ale wracam do petycji, która wniesiona została przez Fundację „Dobre Państwo” w maju br. Do tej petycji została sporządzona przez Biuro Ekspertyz i Oceny Skutków Regulacji Kancelarii Sejmu opinia, a w konkluzji tej opinii podniesiono, że brak jest prawnych przeszkód do tego, by postulat likwidacji ciszy wyborczej został zrealizowany, jednak zdaniem biura należy taką decyzję poprzedzić pogłębioną analizą, konieczne jest bowiem rozstrzygnięcie, czy bardziej właściwa będzie nowelizacja przepisów przewidujących ciszę wyborczą, czy też zlikwidowanie ciszy wyborczej. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-4">
          <u xml:id="u-4.0" who="#RobertMamątow">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-4.1" who="#RobertMamątow">Są z nami przedstawiciele Krajowego Biura Wyborczego.</u>
          <u xml:id="u-4.2" who="#RobertMamątow">Czy państwo byście chcieli zabrać głos w sprawie tej petycji?</u>
          <u xml:id="u-4.3" who="#komentarz">(Ekspert w Zespole Prawnym i Organizacji Wyborów w Krajowym Biurze Wyborczym Grzegorz Gąsior: Dzień dobry.)</u>
          <u xml:id="u-4.4" who="#RobertMamątow">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-5">
          <u xml:id="u-5.0" who="#GrzegorzGąsior">Grzegorz Gąsior. Jestem ekspertem w Zespole Prawnym i Organizacji Wyborów Krajowego Biura Wyborczego.</u>
          <u xml:id="u-5.1" who="#GrzegorzGąsior">Szanowny Panie Przewodniczący! Wysoka Komisjo! Szanowni Państwo!</u>
          <u xml:id="u-5.2" who="#GrzegorzGąsior">Państwowa Komisja Wyborcza i Krajowe Biuro Wyborcze z racji zadań, które wykonują, zasadniczo nie wyrażają opinii w sprawach politycznych, a decyzja o likwidacji ciszy wyborczej z pewnością do takich należy. Tak więc ostateczna decyzja należy do ustawodawcy. Niemniej jednak, tak jak już pani mecenas świetnie wyjaśniła i przypomniała, Państwowa Komisja Wyborcza po wyborach w 2015 r. na podstawie art. 160 §1 pktu 1 kodeksu wyborczego przedstawiła swoją informację o realizacji przepisów i propozycje ich zmian. Takie informacje są przedstawiane po każdych ogólnopolskich wyborach najwyższym naczelnym władzom państwowym. A więc w tej informacji Państwowa Komisja Wyborcza rzeczywiście wskazała, że rozważyć należy likwidację ciszy wyborczej. I, tak jak już było powiedziane, zdaniem Państwowej Komisji Wyborczej rzeczywiście w czasie, jaki mamy – postępu technologicznego, rozwoju najróżniejszych technologii, internetu, mediów społecznościowych – cisza wyborcza po prostu jest fikcją. To stanowisko Państwowa Komisja Wyborcza podtrzymała również w informacji wydanej po ostatnich wyborach, w 2023 r.</u>
          <u xml:id="u-5.3" who="#GrzegorzGąsior">Dodałbym tylko, że wiele zgłoszeń naruszeń ciszy wyborczych jest błędnie przesyłanych do Państwowej Komisji Wyborczej w czasie wyborów. Należy pamiętać, że naruszenie przepisów dotyczących ciszy wyborczej jest wykroczeniem, i te wszystkie zgłoszenia przekazywane są Policji. A tego rodzaju zgłoszeń dotyczących w zasadzie ciszy wyborczej w internecie jest naprawdę dużo.</u>
          <u xml:id="u-5.4" who="#GrzegorzGąsior">Chciałbym jeszcze tylko zwrócić uwagę, że w petycji jest mowa o art. 107 §1, a trzeba jeszcze pamiętać o art. 115, który mówi o zakazie podawania w okresie ciszy wyborczej sondaży do publicznej wiadomości. A więc jeszcze to jest ewentualnie do rozważenia. Ale, tak jak mówię, ostateczna decyzja należy do ustawodawcy. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-6">
          <u xml:id="u-6.0" who="#RobertMamątow">Czy przedstawiciele petytorów chcieliby zabrać głos w tej sprawie?</u>
          <u xml:id="u-6.1" who="#RobertMamątow">Bardzo proszę. Tylko proszę bardzo odnieść się do petycji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-7">
          <u xml:id="u-7.0" who="#KatarzynaKosakowska">Dzień dobry.</u>
          <u xml:id="u-7.1" who="#KatarzynaKosakowska">Nazywam się Katarzyna Kosakowska. Jako członek zarządu reprezentuję Fundację „Dobre Państwo”, autora petycji, o której właśnie rozmawiamy.</u>
          <u xml:id="u-7.2" who="#KatarzynaKosakowska">Panie Przewodniczący! Wysoka Komisjo! Szanowni Państwo!</u>
          <u xml:id="u-7.3" who="#KatarzynaKosakowska">Dyskusja na temat sensowności, bo tak to należy ująć, ciszy wyborczej, utrzymywania przepisów dotyczących ciszy wyborczej toczy się od dawna. Artykuł 107 §1, zresztą §2 też, obowiązuje w tym kształcie od 2011 r. Była to rzeczywistość – czego oczywiście nie trzeba nikomu z państwa tłumaczyć – całkowicie, zupełnie odmienna. Odmienna przede wszystkim dlatego że ani internet, ani media społecznościowe nie odgrywały takiej roli, jak dziś, zarówno w życiu społecznym, jak i podczas kampanii – to jasne. Teraz jest inaczej. Zatrzymaliśmy się na analogowym przepisie, a żyjemy w cyfrowym świecie.</u>
          <u xml:id="u-7.4" who="#KatarzynaKosakowska">Rzeczywiście nieco skracając swoją wypowiedź i odnosząc się do tego, co byli łaskawi państwo przedstawić, do tych argumentów, powiem tylko tyle: utrzymanie ciszy w jakiejkolwiek postaci, a zatem wprowadzenie przepisu, który ingerowałby ewentualnie w treści publikowane w internecie, jest w dzisiejszych czasach praktycznie niemożliwe. Z tego powodu utrzymywanie ciszy wyborczej pozbawione jest jakiegokolwiek dalszego ratio. Nie sprzyja również temu, co obserwowaliśmy w ostatnich wyborach, zwłaszcza parlamentarnych. Mianowicie nie sprzyja wysokiej frekwencji. Agitacja wyborcza jest tym elementem kampanii wyborczej, który zdecydowanie sprzyja przede wszystkim wysokiej frekwencji, a to poprzez to, że sprzyja zainteresowaniu życiem politycznym. To z kolei jest ważki argument, jeśli chodzi o rozwój demokratycznego państwa prawa.</u>
          <u xml:id="u-7.5" who="#KatarzynaKosakowska">Reasumując: wnosimy o całkowite wykreślenie tego przepisu, jak również przepisów dalszej części kodeksu wyborczego, m.in. art. 498, który penalizuje wszelkie naruszenia ciszy wyborczej, co, jak zwróciła uwagę Państwowa Komisja Wyborcza, sprzyjać będzie także ograniczeniu całkowicie bezzasadnych skarg tak naprawdę, a poprzez to będzie sprzyjać racjonalizacji całego procesu wyborczego. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-8">
          <u xml:id="u-8.0" who="#RobertMamątow">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-8.1" who="#RobertMamątow">Przepraszam, że tak patrzę, ale są też zaproszeni przedstawiciele ministerstwa do tej petycji.</u>
          <u xml:id="u-8.2" who="#RobertMamątow">Czy państwo z Ministerstwa Sprawiedliwości chcieliby zabrać głos w sprawie tej petycji? Nie.</u>
          <u xml:id="u-8.3" who="#RobertMamątow">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-8.4" who="#RobertMamątow">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-8.5" who="#RobertMamątow">Kto z państwa senatorów chciałby zabrać głos?</u>
          <u xml:id="u-8.6" who="#RobertMamątow">Proszę bardzo, pan marszałek.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-9">
          <u xml:id="u-9.0" who="#MichałSeweryński">Panie Przewodniczący! Szanowni Państwo!</u>
          <u xml:id="u-9.1" who="#MichałSeweryński">Jestem całkowicie przeciwny tej petycji i temu wnioskowi. Cisza wyborcza – czy jest doskonała, czy niedoskonała, czy jest zawsze, w 100% respektowana, czy nie – jest takim pojęciem i takim rozwiązaniem prawnym, które może spowodować złagodzenie tego napięcia wokół wyborów, jakie niewątpliwie występuje. Nie widzę, w czym mogłoby pomóc to, że do ostatniej chwili, aż do drzwi lokalu wyborczego, szedłby za nami jakiś natrętny agitator, wypowiadając swoje preferencje i nakłaniając nas, żebyśmy te preferencje podzielali. Nie zauważyłem, żeby ludzie byli jakoś stęsknieni za tym, że w dniu wyborów nie mogą wywieszać jakichś plakatów czy głosić jakichś haseł. To już jest po prostu za późno. Ludzie przychodzą tam już ze swoimi własnymi postanowieniami. Obawiam się, że przedłużenie tego, co nazywamy brakiem ciszy, czyli tej swobody agitacji powodowałoby, że nawet dojście do lokalu wyborczego byłoby trudne. Ja już nie mówię o tym, że agitatorzy mogliby wchodzić nawet do samego lokalu. A widziałem kiedyś, ze zgrozą, że próbowano tak zrobić. Nie przekonuje mnie żaden z tych argumentów, które tu zostały przedstawione – że jak będzie zniesiona cisza, to dopiero będzie prawdziwie oddawało preferencje wyborców i że to będzie lepszy wybór, aniżeli wtedy kiedy jest cisza. Pewno że w internecie mogą sobie hulać jakieś anonimowe czy inne jeszcze wypowiedzi i nie będziemy mogli temu zapobiec zawsze, w 100%, ale to nie jest to samo, co ja mam na myśli. Mnie się cisza wyborcza kojarzy przede wszystkim z tym, że przed lokalami wyborczymi jest jako taki porządek, że dojść tam można spokojnie, że zaparkować można spokojnie, że w środku nikt mnie do ostatniej chwili nie nagabuje, na kogo mam głosować. I to jest cenna wartość tego, że cisza wyborcza jest. Nie widzę argumentów przemawiających za zniesieniem ciszy, które by mnie przekonywały, dlatego nie będę głosował za przyjęciem tej petycji. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-10">
          <u xml:id="u-10.0" who="#RobertMamątow">Czyli mam rozumieć, że pan…</u>
          <u xml:id="u-10.1" who="#komentarz">(Senator Michał Seweryński: Jestem za odrzuceniem.)</u>
          <u xml:id="u-10.2" who="#RobertMamątow">Okej.</u>
          <u xml:id="u-10.3" who="#RobertMamątow">Czy są jeszcze głosy?</u>
          <u xml:id="u-10.4" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
          <u xml:id="u-10.5" who="#RobertMamątow">Bardzo proszę, Pani Senator.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-11">
          <u xml:id="u-11.0" who="#EwaMatecka">Dziękuję bardzo, Panie Przewodniczący.</u>
          <u xml:id="u-11.1" who="#EwaMatecka">Podzielam w części opinię wyrażoną przed chwilą przez pana senatora Seweryńskiego. Ja będę wnioskowała jeszcze o to, abyśmy przed podjęciem ostatecznej decyzji mogli poznać opinię Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji. Dysponując potem taką opinią, moglibyśmy podjąć ostateczną decyzję. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-12">
          <u xml:id="u-12.0" who="#RobertMamątow">Bardzo proszę, Pani Senator.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-13">
          <u xml:id="u-13.0" who="#JolantaPiotrowska">Ja mam w tej sprawie trochę inny pogląd. Może nie do końca jest on identyczny z poglądem petytora, który wnosi o to, żeby całkowicie wykreślić ten przepis, ale startując w wyborach, jak pewnie większość senatorów, i to w różnych wyborach od 1998 r., rzeczywiście obserwuję bardzo duże zmiany i ewaluację w sprawie ciszy wyborczej. Dotyczy to wyborów różnych szczebli, od najmniejszych gmin po wybory parlamentarne. Stąd też uważam, że to, co było już podnoszone, czyli rozwój nowych technologii, a szczególnie media społecznościowe, jak również rozwój cywilizacyjny oraz pomysłowość komitetów wyborczych prowadzą do tego, że faktycznie często pojęcie ciszy wyborczej jest fikcją i jest bardzo trudne do uchwycenia. To potem prowadzi do różnych problemów, bo różne tego typu przejawy naruszenia ciszy wyborczej są zgłaszane, czy to na Policję, czy do Państwowej Komisji Wyborczej, tak jak słyszeliśmy. I one są naprawdę bardzo trudne potem do zakwalifikowania, czy istotnie jest to naruszenie ciszy wyborczej, czy też nie. A każde takie postępowanie na pewno do tego prowadzi, że jest to jednak w jakimś stopniu naruszeniem ciszy wyborczej.</u>
          <u xml:id="u-13.1" who="#JolantaPiotrowska">Jako osoba, która startuje w wyborach, muszę powiedzieć, że mnie cisza wyborcza sprzyja, ponieważ zawsze sobota jest na odpoczynek po intensywnej kampanii.</u>
          <u xml:id="u-13.2" who="#JolantaPiotrowska">Jednak obserwując, jak to jest rozwiązane w innych krajach, byłabym ciekawa właśnie opinii MSWiA rozszerzonej o taką krótką analizę przepisów odnośnie do ciszy wyborczej w innych krajach europejskich. Wiem, że są kraje, w których cisza trwa kilka czy nawet kilkanaście dni, a są kraje, w których w ogóle nie ma ciszy wyborczej. I te doświadczenia na pewno też są istotne.</u>
          <u xml:id="u-13.3" who="#JolantaPiotrowska">Gdybym sama miała o tym decydować, to ja jestem zwolenniczką zlikwidowania ciszy wyborczej w dniu poprzedzającym wybory, a dzień wyborów pozostawiłabym jednak w ramach ciszy wyborczej. Ale to jest mój osobisty pogląd. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-14">
          <u xml:id="u-14.0" who="#RobertMamątow">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-14.1" who="#RobertMamątow">Szanowni Państwo, co innego, gdy rozmawiamy o mediach, a co innego, gdy mówimy o fizycznej kampanii, tak jak to zaznaczył pan marszałek, przed lokalami wyborczymi. Gdybyśmy znieśli dzisiaj ciszę wyborczą, to wyglądałoby to tak, że do samego wejścia do lokalu wyborczego bylibyśmy bombardowani przez różne komitety wyborcze, żeby głosować na tych czy na tamtych. To jest bardzo duże ryzyko.</u>
          <u xml:id="u-14.2" who="#RobertMamątow">Jest wniosek formalny pana marszałka o niepodejmowanie prac nad tą petycją. Jeśli on nie uzyska poparcia, to wtedy wystąpimy z pismem do ministerstwa spraw wewnętrznych i ewentualnie Ministerstwa Sprawiedliwości.</u>
          <u xml:id="u-14.3" who="#RobertMamątow">Ale muszę poddać pod głosowanie wniosek pana marszałka.</u>
          <u xml:id="u-14.4" who="#RobertMamątow">Kto z państwa jest za tym, żebyśmy nie podejmowali prac nad tą petycją? (2)</u>
          <u xml:id="u-14.5" who="#RobertMamątow">Kto jest przeciw? (2)</u>
          <u xml:id="u-14.6" who="#RobertMamątow">Wniosek nie uzyskał poparcia.</u>
          <u xml:id="u-14.7" who="#RobertMamątow">W takim razie przyjmujemy propozycję pani przewodniczącej i wystąpimy do tych 2 ministerstw o opinię. I wtedy podejmiemy ostateczną decyzję.</u>
          <u xml:id="u-14.8" who="#RobertMamątow">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-14.9" who="#RobertMamątow">Zamykam ten punkt.</u>
          <u xml:id="u-14.10" who="#RobertMamątow">Przechodzimy do petycji drugiej… Aha, i jest propozycja, żeby petycję drugą i petycję czwartą rozpatrzeć łącznie. One są…</u>
          <u xml:id="u-14.11" who="#komentarz">(Głos z sali: Trzecią.)</u>
          <u xml:id="u-14.12" who="#RobertMamątow">Nie, czwartą.</u>
          <u xml:id="u-14.13" who="#komentarz">(Głos z sali: Cztery.)</u>
          <u xml:id="u-14.14" who="#RobertMamątow">Dwa i cztery. One są, że…</u>
          <u xml:id="u-14.15" who="#komentarz">(Głosy z sali: Trzy…)</u>
          <u xml:id="u-14.16" who="#komentarz">(Głos z sali: Być może jakieś przesunięcia…)</u>
          <u xml:id="u-14.17" who="#komentarz">(Rozmowy na sali)</u>
          <u xml:id="u-14.18" who="#RobertMamątow">Okej.</u>
          <u xml:id="u-14.19" who="#komentarz">(Głos z sali: Nr 68 i nr 70.)</u>
          <u xml:id="u-14.20" who="#RobertMamątow">Dobrze, dobrze. W porządku. To ja sobie źle zaznaczyłem. Bardzo przepraszam.</u>
          <u xml:id="u-14.21" who="#RobertMamątow">Oczywiście petycje druga i trzecia. Chodzi o to, żebyśmy je razem, łącznie rozpatrzyli.</u>
          <u xml:id="u-14.22" who="#RobertMamątow">Dlatego bardzo proszę przedstawiciela Biura Analiz i Petycji o przedstawienie tych petycji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-15">
          <u xml:id="u-15.0" who="#GabrielaKopania">Dzień dobry.</u>
          <u xml:id="u-15.1" who="#GabrielaKopania">Gabriela Kopania, Dział Petycji i Korespondencji.</u>
          <u xml:id="u-15.2" who="#GabrielaKopania">Petycja oznaczona nr 68 jest petycją indywidualną wniesioną przez Romana Jacka Arseniuka, a jej przedmiotem jest wystąpienie przez marszałka Senatu do Trybunału Konstytucyjnego z wnioskiem o zbadanie zgodności art. 84 §2 kodeksu wyborczego z art. 100 ust. 1 konstytucji. Autor petycji wskazał, że konstytucja przyznaje prawo do zgłaszania kandydatów na posłów i senatorów wyłącznie partiom politycznym i wyborcom, a kodeks wyborczy przyznaje to uprawnienie również koalicyjnym komitetom wyborczym utworzonym przez organy partii politycznych.</u>
          <u xml:id="u-15.3" who="#GabrielaKopania">Należy przyjąć, że instytucja komitetu wyborczego jako podmiotu wyborczego, wyposażona w uprawnienia do podejmowania określonych w prawie wyborczym czynności wyborczych, weszła na stałe do polskiego porządku prawnego, więc wydaje się, że rozpoznanie autora petycji opiera się na błędnych wnioskach.</u>
          <u xml:id="u-15.4" who="#GabrielaKopania">Zgodnie z art. 90d Regulaminu Senatu po rozpatrzeniu petycji Komisja Petycji przedstawia marszałkowi Senatu opinię w sprawie celowości skorzystania przez Senat lub jego organ z uprawnień określonych w konstytucji, ustawie lub Regulaminie Senatu. I zgodnie z art. 191 Konstytucji RP z wnioskiem w sprawach m.in. zgodności ustaw i umów międzynarodowych z konstytucją, o których mowa w art. 188, do Trybunału Konstytucyjnego wystąpić mogą m.in.: marszałek Senatu, prezydent, marszałek Sejmu czy prezes Rady Ministrów.</u>
          <u xml:id="u-15.5" who="#GabrielaKopania">Jeżeli chodzi o petycję oznaczoną nr 70 – jest to również petycja indywidualna tego samego autora, pana Romana Jacka Arseniuka – to jej przedmiotem jest wystąpienie przez marszałka Senatu do Trybunału Konstytucyjnego z wnioskiem o zbadanie zgodności art. 11 §2 pktu 1 kodeksu wyborczego z art. 42 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. Autor petycji uważa, że czyn polegający na skazaniu na karę pozbawienia wolności nie jest czynem zabronionym przez ustawę karną. Petytor podnosi, że niezgodność można sformułować także w inny sposób. Pomimo że art. 11 §2 pkt 1 kodeksu wyborczego nie jest przepisem ustawy karnej, to przepis ten przewiduje odpowiedzialność karną w postaci środka karnego polegającego na pozbawieniu prawa wybieralności.</u>
          <u xml:id="u-15.6" who="#GabrielaKopania">Należy zauważyć, że autor petycji nie wziął pod uwagę, że zgodnie z §28 „Zasad techniki prawodawczej” przepisy karne zamieszcza się tylko w przypadku, gdy naruszenie przepisów ustawy nie kwalifikuje się jako naruszenie przepisów kodeksu karnego, kodeksu karnego skarbowego lub kodeksu wykroczeń, a czyn wymagający zagrożenia karą jest związany tylko z treścią tej ustawy. Tak jest zatem w tym przypadku. Przepisy zawierające sankcje karne nie są zawarte tylko i wyłącznie w kodeksach, czego nie dostrzegł wnoszący petycję.</u>
          <u xml:id="u-15.7" who="#GabrielaKopania">Tak jak wcześniej nadmieniłam, zgodnie z art. 90d Regulaminu Senatu, po rozpatrzeniu petycji Komisja Petycji przedstawia marszałkowi Senatu opinię w sprawie celowości skorzystania przez Senat lub jego organ z uprawnień określonych w konstytucji, ustawie lub Regulaminie Senatu. Zgodnie z art. 191 konstytucji z wnioskiem w sprawach zgodności ustaw i umów międzynarodowych z konstytucją do Trybunału może wystąpić m.in. marszałek Senatu.</u>
          <u xml:id="u-15.8" who="#GabrielaKopania">Biuro Legislacyjne Kancelarii Senatu przygotowało pisemne opinie, doręczone Wysokiej Komisji, dotyczące 2 wskazanych petycji, w zakresie celowości skorzystania przez marszałka z konstytucyjnego uprawnienia wystąpienia do Trybunału Konstytucyjnego. Są one negatywne. Na sali obecny jest pan mecenas Oleksy, który sporządził te opinie, zatem oddaję mu głos. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-16">
          <u xml:id="u-16.0" who="#RobertMamątow">Momencik…</u>
          <u xml:id="u-16.1" who="#komentarz">(Główny Specjalista w Dziale Petycji i Korespondencji w Biurze Analiz i Petycji w Kancelarii Senatu Gabriela Kopania: Przepraszam.)</u>
          <u xml:id="u-16.2" who="#RobertMamątow">Nie tak szybko, proszę pani.</u>
          <u xml:id="u-16.3" who="#RobertMamątow">Szanowni Państwo, tego typu petycje to jest rzadkość, dlatego faktycznie dobrze, żeby Biuro Legislacyjne nam pomogło. Z tego, co się dowiedziałem, wynika, że w historii Senatu był tylko jeden raz, kiedy pani marszałek wystąpiła o taką opinię.</u>
          <u xml:id="u-16.4" who="#RobertMamątow">Bardzo proszę, Panie Mecenasie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-17">
          <u xml:id="u-17.0" who="#AdamOleksy">Dziękuję, Panie Przewodniczący.</u>
          <u xml:id="u-17.1" who="#AdamOleksy">Wysoka Komisjo!</u>
          <u xml:id="u-17.2" who="#AdamOleksy">Adam Oleksy, Biuro Legislacyjne.</u>
          <u xml:id="u-17.3" who="#AdamOleksy">W istocie art. 191 ust. 1 konstytucji wymienia marszałka Senatu wśród podmiotów posiadających legitymację do wystąpienia z wnioskiem do Trybunału Konstytucyjnego o stwierdzenie niezgodności z konstytucją ustawy, ale, tak jak pan przewodniczący zaznaczył, do tej pory marszałek Senatu wykazywał się daleko idącą wstrzemięźliwością, jeśli chodzi o korzystanie z tego uprawnienia. Co ciekawe, nie tylko marszałek Senatu, bowiem marszałek Sejmu również dosyć wstrzemięźliwie podchodził do tej kwestii. Marszałek Senatu wystąpił tylko raz z wnioskiem do Trybunału Konstytucyjnego, w 1999 r. w sprawie dotyczącej zakazu łączenia członkostwa w zarządzie powiatu z członkostwem w organie samorządu gminy i województwa oraz zatrudnienia w administracji rządowej, a także z mandatem posła i senatora. Zaś marszałek Sejmu przez 25 lat skorzystał z tego uprawnienia 9 razy. I można pogrupować te wnioski marszałka Sejmu. Dotyczyły one m.in.: kompetencji izby, kwestii ustrojowych czy zgodności z konstytucją działalności partii politycznej.</u>
          <u xml:id="u-17.4" who="#AdamOleksy">I teraz, proszę państwa, w ocenie Biura Legislacyjnego zarówno postępowanie marszałka Senatu, jak i postępowanie marszałka Sejmu w przypadku tego rodzaju wniosku stanowi realizację art. 110 ust. 2 konstytucji, zgodnie z którym marszałek Sejmu – i odpowiednio marszałek Senatu – strzeże praw Sejmu i reprezentuje go na zewnątrz. Ale warto tutaj zaznaczyć, że w ocenie Biura Legislacyjnego przedmioty obu petycji nie wydają się mieścić w dotychczasowym zakresie spraw, w przypadku których marszałek Senatu korzystał ze swojego uprawnienia, nawet w kontekście pewnego wpływu na prawa i obowiązki senatorów. Obie petycje dotyczą kwestii wyborczych, co może mieć wpływ na ukształtowanie składu Sejmu lub Senatu w przyszłości, a w ocenie Biura Legislacyjnego art. 110 ust. 2 konstytucji, który – jeszcze raz przypomnę –stanowi, iż marszałek Sejmu strzeże praw Sejmu i reprezentuje Sejm na zewnątrz, niejako wskazuje, że rolą marszałka jest pilnowanie spraw ukształtowanego już Sejmu i Senatu. I rekomendowane by było, być może, pewne stronienie od występowania w sprawach, które będą miały wpływ na proces ukształtowania Sejmu i Senatu w przyszłości. Wobec tego konkluzja jest taka, że Biuro Legislacyjne rekomenduje Wysokiej Komisji, żeby rekomendowała marszałkowi Senatu nieskorzystanie z tego uprawnienia w przypadku obu wspomnianych petycji. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-18">
          <u xml:id="u-18.0" who="#RobertMamątow">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-18.1" who="#RobertMamątow">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-18.2" who="#RobertMamątow">Kto z państwa senatorów chciałby zabrać głos w tej sprawie?</u>
          <u xml:id="u-18.3" who="#RobertMamątow">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-19">
          <u xml:id="u-19.0" who="#EwaMatecka">W związku z wyczerpującą analizą prawną przedstawioną zarówno przez nasze biuro analiz, jak i przez Biuro Legislacyjne wnoszę, Panie Przewodniczący, o niepodejmowanie dalszych prac nad tą petycją. I chyba na tym powinniśmy tę sprawę zakończyć, choć pan sformułował taką opinię, że mielibyśmy wystąpić do pani marszałek z informacją, że nie rekomendujemy takiego rozwiązania, które jest proponowane w tejże petycji. Wobec tego ja zadaję pytanie: czy nasze dalsze postępowanie polegające na tym, że nie podejmujemy w ogóle dalszych prac nad petycją, wyczerpuje tutaj cały porządek prawny, czy jednak powinniśmy wystąpić do pani marszałek z taką informacją, którą pan proponuje?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-20">
          <u xml:id="u-20.0" who="#RobertMamątow">Pani Przewodnicząca, to my decydujemy, jak…</u>
          <u xml:id="u-20.1" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
          <u xml:id="u-20.2" who="#RobertMamątow">Okej, tylko to jest taka sytuacja, że jeśli my podejmujemy decyzję, że nie kontynuujemy prac, to na tym się kończy, już nie musimy nic więcej robić.</u>
          <u xml:id="u-20.3" who="#RobertMamątow">Ale bardzo proszę. Jeśli pan chciałby jeszcze odpowiedzieć, to…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-21">
          <u xml:id="u-21.0" who="#AdamOleksy">Wydaje się, że pan przewodniczący jak najbardziej ma rację.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-22">
          <u xml:id="u-22.0" who="#RobertMamątow">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-22.1" who="#RobertMamątow">Poddaję pod głosowanie wniosek pani przewodniczącej Mateckiej o niekontynuowanie prac nad tymi 2 petycjami.</u>
          <u xml:id="u-22.2" who="#RobertMamątow">Kto z państwa senatorów jest za tym wnioskiem? (4)</u>
          <u xml:id="u-22.3" who="#RobertMamątow">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-22.4" who="#RobertMamątow">Komisja jednogłośnie podjęła decyzję o niekontynuowaniu prac nad petycjami nr P11–68/24 i P11–70/24.</u>
          <u xml:id="u-22.5" who="#RobertMamątow">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-22.6" who="#RobertMamątow">Przechodzimy do petycji czwartej. Jest to petycja z dnia 24 maja 2024 r. w sprawie podjęcia inicjatywy ustawodawczej dotyczącej zmiany art. 4 ustawy z dnia 20 lipca 2000 r. o ogłaszaniu aktów normatywnych i niektórych innych aktów prawnych, celem wydłużenia vacatio legis aktów normatywnych zmieniających sytuację podatników i płatników należności publicznych. Petycja P11–73/24.</u>
          <u xml:id="u-22.7" who="#RobertMamątow">Bardzo proszę o przedstawienie tej petycji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-23">
          <u xml:id="u-23.0" who="#MarzenaKrysiak">Marzena Krysiak, Biuro Analiz i Petycji.</u>
          <u xml:id="u-23.1" who="#MarzenaKrysiak">Prezentowana petycja to petycja zbiorowa. Została ona wniesiona przez Fundację „Dobre Państwo”. Jej autorzy proponują zmianę art. 4 ustawy o ogłaszaniu aktów normatywnych i niektórych innych aktów prawnych. Proponują, aby nowy przepis wprowadzony do art. 4 stanowił, iż z zastrzeżeniem ust. 2 i 3 akty normatywne zmieniające na niekorzyść sytuację podatników i płatników należności publicznych, ogłaszane w dziennikach urzędowych, wchodzą w życie od dnia 1 stycznia kolejnego roku i nie wcześniej niż po upływie miesiąca od dnia ich ogłoszenia, chyba że dany akt normatywny określi termin dłuższy. W uzasadnieniu petytorzy podnieśli, że kluczową wartością dla biznesu jest przewidywalność zmian podatkowych. Zaskakiwanie takimi zmianami w trakcie cyklu biznesowego jest jedną z przyczyn zamykania działalności bądź jej przenoszenia w regiony przyjazne inwestorom. Zdaniem wnoszących petycję wszelkie zmiany prawa gospodarczego i podatkowego powinny wchodzić w życie po co najmniej 6-miesięcznym vacatio legis, zawsze od początku roku kalendarzowego.</u>
          <u xml:id="u-23.2" who="#MarzenaKrysiak">Analizując przedmiot petycji, chciałabym zwrócić uwagę na obszerne orzecznictwo Trybunału Konstytucyjnego w zakresie dopuszczalności dokonywania zmian samych obciążeń podatkowych w ciągu roku podatkowego. Przytoczę tutaj tylko 2 sentencje wyroków.</u>
          <u xml:id="u-23.3" who="#MarzenaKrysiak">Pierwszy wyrok to wyrok z 27 lutego 2002 r. – sygn. akt K4 7/01 – w którym Trybunał orzekł, że zasady przyzwoitej legislacji, stanowiące przejaw ogólnej zasady ochrony zaufania obywatela do państwa i stanowionego przez nie prawa, wymagają od ustawodawcy m.in. ustanowienia odpowiedniego vacatio legis oraz należytego formułowania przepisów przejściowych. Trybunał podkreślił, że na gruncie Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej aktualny pozostaje pogląd wyrażony we wcześniejszym orzecznictwie, że nie jest w zasadzie dopuszczalne dokonywanie zmian samych obciążeń podatkowych w ciągu roku podatkowego, a zmiany w regulacji prawnej podatku dochodowego od osób fizycznych powinny być ogłaszane co najmniej na miesiąc przed końcem poprzedniego roku podatkowego.</u>
          <u xml:id="u-23.4" who="#MarzenaKrysiak">I jeszcze jedna sentencja wyroku Trybunału Konstytucyjnego – sygn. akt K 27/02. Otóż 10 grudnia 2002 r. Trybunał wskazał, że wyznaczony przez przepis art. 4 przedmiotowej ustawy 14-dniowy okres vacatio legis jest uznawany w orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego i sądów administracyjnych za minimalny standard. Zasadą nadrzędną jest jednak zasada odpowiedniości okresu vacatio legis, co oznacza, że w konkretnym przypadku może istnieć potrzeba ustanowienia znacznie dłuższego okresu vacatio legis.</u>
          <u xml:id="u-23.5" who="#MarzenaKrysiak">Analizując przedmiot petycji, chciałabym przypomnieć, że ustawy podatkowe z konstytucyjnego punktu widzenia zaliczamy do ustaw zwykłych, a zatem mają do nich zastosowanie ogólne zasady w zakresie inicjatywy ustawodawczej oraz trybu pracy. Przepis art. 4 ustawy o ogłaszaniu aktów normatywnych i niektórych innych aktów prawnych wyraża normy prawne dotyczące domyślnego okresu vacatio legis przepisów powszechnie obowiązujących oraz jego skracania. Należy też podkreślić, że podstawowe zasady ustalania vacatio legis wynikają z orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego, z wypracowanych standardów konstytucyjnych, do których należą m.in. kryteria ustalania odpowiedniego okresu w danym przypadku.</u>
          <u xml:id="u-23.6" who="#MarzenaKrysiak">Chciałabym też jednak powiedzieć, że w ostatnich latach w przestrzeni publicznej pojawiły się opinie ekspertów – tu można wskazać Radę Przedsiębiorców, Radę Podatkową „Lewiatana” czy Forum Obywatelskiego Rozwoju – które zwracają uwagę na konieczność podniesienia standardów konsultacji publicznych dotyczących zmian podatkowych i opowiadają się za wydłużeniem okresu vacatio legis do co najmniej 6 miesięcy.</u>
          <u xml:id="u-23.7" who="#MarzenaKrysiak">Szanowni Państwo, do Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej 24 maja br. wpłynęła tożsama petycja, również wniesiona przez Fundację „Dobre Państwo”. Petycja ta dotychczas nie została rozpatrzona, został wydłużony termin rozpatrywania tej petycji, ale Biuro Ekspertyz i Oceny Skutków Regulacji Kancelarii Sejmu przygotowało opinię prawną w jej sprawie. Jest to opinia z 31 lipca br. W konkluzji biuro wskazało, że zgodnie z orzecznictwem Trybunału Konstytucyjnego z art. 2 ustawy zasadniczej, artykułu, który stanowi, że Rzeczpospolita Polska jest demokratycznym państwem prawnym urzeczywistniającym zasady sprawiedliwości społecznej, wynika zakaz wprowadzania zmian w prawie podatkowym w czasie trwania roku podatkowego oraz nakaz zachowania odpowiedniego vacatio legis. Wymogi te odnoszą się także do ustanawiania niepodatkowych danin publicznych. Niedochowanie tych zasad może stanowić podstawę zakwestionowania zgodności danej regulacji z Konstytucją Rzeczypospolitej Polskiej. W opinii biura nie istnieje potrzeba normowania tych kwestii na poziomie ustawy zwykłej. Ponadto zdaniem ekspertów wprowadzenie regulacji zaproponowanej w petycji nie jest wskazane również z tego powodu, że nie uwzględnia ona niuansów wynikających z orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-24">
          <u xml:id="u-24.0" who="#RobertMamątow">Są z nami przedstawiciele petytora, Fundacji „Dobre Państwo”.</u>
          <u xml:id="u-24.1" who="#RobertMamątow">Czy państwo chcielibyście zabrać głos w sprawie tej petycji?</u>
          <u xml:id="u-24.2" who="#RobertMamątow">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-25">
          <u xml:id="u-25.0" who="#WitoldSolski">Dzień dobry. Witold Solski.</u>
          <u xml:id="u-25.1" who="#WitoldSolski">Panie Przewodniczący! Panie i Panowie Senatorowie! Szanowni Państwo!</u>
          <u xml:id="u-25.2" who="#WitoldSolski">Pozwolę sobie króciutko… Mam przygotowane 3-minutowe wystąpienie, zwięzłe i na temat.</u>
          <u xml:id="u-25.3" who="#WitoldSolski">„Jezus powiedział do swoich uczniów: «Słyszeliście, że powiedziano przodkom: Nie będziesz fałszywie przysięgał, lecz dotrzymasz Panu swej przysięgi. A ja wam powiadam: Wcale nie przysięgajcie, ani na niebo, bo jest tronem Bożym; ani na ziemię, bo jest podnóżkiem stóp Jego; ani na Jerozolimę, bo jest miastem wielkiego Króla. Ani na swoją głowę nie przysięgaj, bo nie możesz nawet jednego włosa uczynić białym albo czarnym. Niech wasza mowa będzie: Tak, tak; nie, nie. A co nadto jest, od Złego pochodzi”. Jezus zatrzymuje się na przykazaniu ósmym. Mało tego, rozszerza je, mówiąc: „wcale nie przysięgajcie”. Jest jeszcze jedno pouczenie. Myślę, że nad nim warto się zatrzymać na dłużej. „Niech wasza mowa będzie: Tak, tak; nie, nie. A co nadto jest, od Złego pochodzi”. Proste zdanie, prosta myśl, proste pouczenie: „Tak, tak; nie, nie”. Jednoznaczność bez zbytniego kombinowania, bez stosowania półprawd, bez różnego rodzaju pułapek myślowych, psychomanipulacji, semantycznych nadużyć.</u>
          <u xml:id="u-25.4" who="#WitoldSolski">W życiu społecznym często odchodzi się od tej zasady, której uczy Jezus. Dziś często przykleja się do twarzy fałszywy uśmiech, a w sercu miesza się truciznę, bo przecież trzeba jak najwięcej ugrać, nie można powiedzieć tego czy tamtego prosto w twarz. Oczywiście nie chodzi tutaj o to, by być weredykiem. Mówienie cały czas prawdy i nieliczenie się z konsekwencjami też bywa szkodliwe, ale wszechobecna hipokryzja jest jeszcze gorsza. O to właśnie chodzi Jezusowi: być prostym w przekonaniach. Prostym, czyli myślącym prosto, bez różnych zawiłości czy kombinacji, bez fałszywego uśmiechania się jedynie po to, by osiągnąć swoje wymarzone cele. Właśnie dlatego Jezus mówi: „wcale nie przysięgajcie”. Kiedy będziemy jednoznaczni w mowie i w działaniu, nie będziemy musieli wcale przysięgać, nikt nie będzie musiał nakładać na nas obowiązku prawdomówności przysięgą. Jeżeli w życiu będziesz się kierować zasadą „tak – tak, nie – nie”, to zawsze i wszędzie ludzie będą darzyć cię zaufaniem, będą mówić: on nikogo nie gra, on zawsze jest sobą. Jeśli zaś twoją złotą zasadą jest kombinować, ile wlezie, to nie dziw się, że nie będziesz wzbudzać zaufania. I tego się trzymajmy. Jednoznaczność – niech to będzie naszą zasadą. Konia napoić, wianka nie stracić.</u>
          <u xml:id="u-25.5" who="#WitoldSolski">Panie i Panowie Senatorowie, radźcie i głosujcie. Suweren czeka i zapamięta. Prędzej czy później się przekonamy, czy władza się samoograniczy i ulży ludowi pracującemu na swoim. Dziękuję szlachetnym paniom senatorkom i panom senatorom za poświęcony czas i trochę uwagi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-26">
          <u xml:id="u-26.0" who="#RobertMamątow">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-26.1" who="#RobertMamątow">Powiem panu, że zmusza pan mnie do wyjątkowej cierpliwości, bo nic pan nie powiedział na temat petycji. Ale ja to rozumiem…</u>
          <u xml:id="u-26.2" who="#komentarz">(Prezes Zarządu Fundacji „Dobre Państwo” Witold Solski: Panie Przewodniczący…)</u>
          <u xml:id="u-26.3" who="#RobertMamątow">Przepraszam, nie udzieliłem panu głosu. Proszę wysłuchać…</u>
          <u xml:id="u-26.4" who="#komentarz">(Prezes Zarządu Fundacji „Dobre Państwo” Witold Solski: W izbie refleksji…)</u>
          <u xml:id="u-26.5" who="#RobertMamątow">Proszę mnie wysłuchać. Zawsze jestem bardzo zadowolony, gdy petytorzy zabierają głos i mają coś do powiedzenia na temat petycji, którą złożyli. I tego się trzymajmy. To, co pan powiedział… Ja to podtrzymuję, tego się trzymajmy.</u>
          <u xml:id="u-26.6" who="#RobertMamątow">Szanowni Państwo, są z nami też przedstawiciele Rządowego Centrum Legislacji.</u>
          <u xml:id="u-26.7" who="#RobertMamątow">Czy państwo chcieliby zabrać głos w sprawie tej petycji?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-27">
          <u xml:id="u-27.0" who="#BarbaraTrojanowska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-27.1" who="#BarbaraTrojanowska">Barbara Trojanowska, Rządowe Centrum Legislacji.</u>
          <u xml:id="u-27.2" who="#BarbaraTrojanowska">Szanowny Panie Przewodniczący! Szanowni Państwo!</u>
          <u xml:id="u-27.3" who="#BarbaraTrojanowska">Występujemy w imieniu Rządowego Centrum Legislacji, chcielibyśmy wyrazić nasze stanowisko. Otóż jesteśmy negatywnie ustosunkowani do tej petycji. Dlaczego? Dlatego że postulat zmiany w ustawie o ogłaszaniu aktów normatywnych i niektórych innych aktów prawnych, ujęty w ramy petycji, budzi nasze wątpliwości – zresztą pani sprawozdawca przytaczała już tutaj głosy ekspertów – w kontekście zgodności z art. 2 konstytucji, a mianowicie z zasadą zaufania do państwa i stanowionego przez nie prawa, która towarzyszy procesowi legislacyjnemu od początków demokratycznej Polski. Istota problemu, który został poruszony w petycji, właściwie sprowadza się do tego, aby nadać wymiar formalny i ująć w ramy ustawy zwykłej regułę określania odpowiedniego vacatio legis dla ustaw podatkowych. No, ujęłam to w skrócie. Przy tym ta reguła jest już determinowana określonym… Tak naprawdę w dzisiejszym stanie prawnym, w dzisiejszym stanie rzeczy i w praktyce legislacyjnej taka reguła jest przestrzegana, gdyż wynika to wprost z konstytucji. W przypadku ustaw podatkowych nakładających obciążenia na podatników wyraża się to w tym, że respektowane jest… My tak prowadzimy proces legislacyjny, tak określamy termin vacatio legis dla ustaw podatkowych, aby były one uchwalane nie później niż na miesiąc przed rozpoczęciem nowego roku podatkowego.</u>
          <u xml:id="u-27.4" who="#BarbaraTrojanowska">Proszę zauważyć, że konstytucja tego nie reguluje, nie definiuje, co to znaczy odpowiednie vacatio legis. Dlaczego? Dlatego że są różne wartości konstytucyjne, wartości, które konstytucja chroni. Wartością konstytucyjną jest również potrzeba przestrzegania prawa czy potrzeba ochrony interesów państwa, finansów państwa. I jeżeli mamy do czynienia z taką sytuacją, że projektowane rozwiązania w prawie podatkowym mają służyć zabezpieczeniu tych wartości, są uzasadniane zabezpieczeniem wartości konstytucyjnych… Tutaj odwołam się już do autorytetu, jakim jest orzecznictwo Trybunału Konstytucyjnego, a także doktryna prawa, która podziela to orzecznictwo. To jest już ugruntowane, jednogłośnie ukształtowane. Otóż te wartości konstytucyjne uzasadniają skracanie vacatio legis, w sytuacjach ekstraordynaryjnych nawet do minimum. Możliwe jest wprowadzanie zmian w prawie w trakcie roku podatkowego, podobnie jak skrócenie tego 14-dniowego, zasadniczego vacatio legis, a nawet zminimalizowanie go do zera, czyli wprowadzenie zmian bez wymierzania vacatio legis. Dlaczego? Bo w demokratycznym państwie prawnym muszą być równoważone różne wartości. Z jednej strony jest oczywiście respektowana… I my w pełni podzielamy to, o czym państwo w tej petycji piszą. Nie należy zaskakiwać podatnika czy płatnika zmianami w prawie podatkowym w ciągu roku podatkowego, ale są takie sytuacje, które z uwagi na potrzebę ochrony finansów publicznych i porządku prawnego uzasadniają skracanie vacatio legis. To są sytuacje wyjątkowe, ekstraordynaryjne, ale one są przez Trybunał respektowane.</u>
          <u xml:id="u-27.5" who="#BarbaraTrojanowska">Co to oznacza w kontekście propozycji przedstawionej w petycji? Mianowicie to, że regułę, która wynika dzisiaj z art. 2 konstytucji, próbujemy tutaj przenieść na grunt regulacji ustawy zwykłej. A więc my jako prawnicy mamy problem, bo to będzie budziło wątpliwości związane właśnie z art. 2 konstytucji. Ponieważ powstaje taka wątpliwość… No, jaka będzie skuteczność tej regulacji, skoro ona od początku jest dotknięta wątpliwościami natury konstytucyjnej? Chcę tutaj jednoznacznie podkreślić, że w naszej ocenie respektowanie odpowiedniego vacatio legis jest jak najbardziej potrzebne, szczególnie w przypadku tych regulacji, które wiążą się z prawem daninowym. Niemniej jednak nie widzimy na razie możliwości pozytywnego ustosunkowania się do takiej zmiany, ponieważ ustawa o ogłaszaniu aktów normatywnych i niektórych innych aktów prawnych wydaje się niewłaściwym miejscem do rozwiązania tego problemu. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-28">
          <u xml:id="u-28.0" who="#RobertMamątow">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-28.1" who="#RobertMamątow">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-28.2" who="#RobertMamątow">Kto z państwa senatorów chciałby zabrać głos?</u>
          <u xml:id="u-28.3" who="#RobertMamątow">Bardzo proszę, Pani Senator.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-29">
          <u xml:id="u-29.0" who="#EwaMatecka">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-29.1" who="#EwaMatecka">Panie Przewodniczący! Szanowni Państwo!</u>
          <u xml:id="u-29.2" who="#EwaMatecka">Z uwagi na bardzo przekonującą, rzeczową i merytoryczną wypowiedź przedstawiciela Rządowego Centrum Legislacji składam wniosek o niekontynuowanie prac nad tą petycją.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-30">
          <u xml:id="u-30.0" who="#RobertMamątow">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-30.1" who="#RobertMamątow">Są inne wnioski? Nie ma.</u>
          <u xml:id="u-30.2" who="#RobertMamątow">Poddaję wniosek pani senator Mateckiej pod głosowanie.</u>
          <u xml:id="u-30.3" who="#RobertMamątow">Kto z państwa senatorów jest za tym, żeby nie podejmować prac nad petycją nr P11–73/24? (5)</u>
          <u xml:id="u-30.4" who="#RobertMamątow">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-30.5" who="#RobertMamątow">Komisja jednogłośnie podjęła decyzję o niekontynuowaniu prac nad tą petycją.</u>
          <u xml:id="u-30.6" who="#RobertMamątow">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-30.7" who="#RobertMamątow">Przechodzimy do następnej petycji. Jest to petycja piąta. Ta petycja była już rozpatrywana przez Komisję Praw Człowieka, Praworządności i Petycji, a także przez naszą komisję, a więc jest to ciąg dalszy. To jest petycja z dnia 20 września 2017 r. w sprawie podjęcia inicjatywy ustawodawczej dotyczącej uchwalenia przepisów informacyjnych o szkodliwości alkoholu dla dzieci w łonie matki.</u>
          <u xml:id="u-30.8" who="#RobertMamątow">Bardzo proszę o przedstawienie tej petycji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-31">
          <u xml:id="u-31.0" who="#MaciejKowalski">Dzień dobry.</u>
          <u xml:id="u-31.1" who="#MaciejKowalski">Maciej Kowalski, Dział Petycji i Korespondencji w Biurze Analiz i Petycji.</u>
          <u xml:id="u-31.2" who="#MaciejKowalski">Jest to petycja indywidualna, wniesiona przez osobę fizyczną. Powtórzę jeszcze tylko, że została ona złożona 20 września 2017 r., a więc jest rozpatrywana przez komisję już trzecią kadencję.</u>
          <u xml:id="u-31.3" who="#MaciejKowalski">Krótko przypomnę, co jest przedmiotem tej petycji. Jej przedmiotem jest wniosek o wprowadzenie rozwiązań legislacyjnych, które nałożą na producentów i dystrybutorów napojów alkoholowych obowiązek umieszczania na etykiecie naczynia informacji o szkodliwym wpływie każdej dawki alkoholu na rozwój poczętego dziecka w łonie matki. Zmiana ta dotyczyć ma ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi. W ocenie autora petycji kobiety w ciąży mogą być nieświadome, że nawet niewielka ilość spożywanego alkoholu może zaszkodzić dziecku rozwijającemu się w łonie matki. Zdaniem wnoszącego petycję informacje o szkodliwości alkoholu na rozwój poczętego dziecka powinny być przekazywane w bardzo prosty i czytelny sposób, a obecnie takie informacje zamieszczane są wyłącznie na niektórych naczyniach z alkoholem. Wobec braku takich przepisów w ustawie autor petycji stwierdził, że potrzebne jest wprowadzenie nowej regulacji.</u>
          <u xml:id="u-31.4" who="#MaciejKowalski">Jeżeli chodzi o dotychczasowe prace, to, tak jak powiedziałem, komisja pracowała już nad tą petycją w IX i X kadencji. Został nawet wypracowany projekt ustawy, który, że tak powiem, wypełniał wnioski płynące z petycji. W obecnej kadencji komisja również pracowała nad tą petycją. W dniu 31 stycznia br. pan przewodniczący zwrócił się o opinię do Ministerstwa Zdrowia. Chodziło o uzupełniającą opinię. No, bardzo dużo tych opinii wpłynęło w poprzednich kadencjach. Wpłynęły m.in. opinia rzecznika praw dziecka i opinie różnych dystrybutorów alkoholi. Ministerstwo Zdrowia składało już taką opinię, ale opinia uzupełniająca również wpłynęła. Teraz krótko powiem, jakie są jej konkluzje. Opiniujący wskazuje, że kierunek zmian zaproponowanych w petycji i dotychczas rozpatrywanych projektach ustaw ocenić należy jako istotny krok w zapewnieniu konsumentom rzetelnej informacji dotyczącej zagrożeń związanych ze spożywaniem napojów alkoholowych, niemniej jednak – jest to uwaga do projektu przygotowanego wcześniej – zasadne wydaje się zawarcie w ustawie treści ostrzeżenia o szkodliwości spożywania alkoholu przez kobiety w ciąży lub karmiące piersią oraz sposobu prezentowania go na opakowaniach napojów alkoholowych oraz reklamach piwa. W przygotowanym przez Biuro Legislacyjne projekcie ustawy jest upoważnienie do wydania przez ministra rozporządzenia, które zawierałoby takie właśnie wytyczne. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-32">
          <u xml:id="u-32.0" who="#RobertMamątow">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-32.1" who="#RobertMamątow">Czy gościmy przedstawiciela Ministerstwa Zdrowia? Nie…</u>
          <u xml:id="u-32.2" who="#komentarz">(Kierownik Działu Profilaktyki i Edukacji Publicznej w Krajowym Centrum Przeciwdziałania Uzależnieniom Bartosz Kehl: Jestem tutaj…)</u>
          <u xml:id="u-32.3" who="#RobertMamątow">Proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-33">
          <u xml:id="u-33.0" who="#BartoszKehl">Dzień dobry.</u>
          <u xml:id="u-33.1" who="#BartoszKehl">Bartosz Kehl, Krajowe Centrum Przeciwdziałania Uzależnieniom. To jest agenda Ministerstwa Zdrowia.</u>
          <u xml:id="u-33.2" who="#BartoszKehl">Niestety nie ma nikogo z resortu, niemniej jednak zarówno Ministerstwo Zdrowia, jak i krajowe centrum, które powstało z połączenia Krajowego Biura do Spraw Przeciwdziałania Narkomanii z Państwową Agencją Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, jak najbardziej przychylają się do tych wniosków. My tę petycję popieramy. Chciałbym również zwrócić uwagę na to, że w naszej ocenie potrzebne jest umieszczanie informacji o szkodliwości alkoholu w ogóle, szczególnie o jego rakotwórczym działaniu. Tutaj jest to troszeczkę, można powiedzieć, zawężone, niemniej jak najbardziej to popieramy. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-34">
          <u xml:id="u-34.0" who="#RobertMamątow">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-34.1" who="#RobertMamątow">Szanowni Państwo, ja mam przed sobą projekt ustawy – druk senacki nr 65 z roku 2020. Jest to gotowy projekt ustawy, więc trochę mnie dziwi, że przez 2 kadencje nie udało nam się tego sfinalizować. Wszyscy są za, ale jakoś tak się dzieje, że nie wchodzi to w życie. Ja bym proponował, żebyśmy oparli się właśnie na tym projekcie, żebyśmy podjęli pracę czysto legislacyjną i tę petycję wdrożyli. Taka jest moja propozycja.</u>
          <u xml:id="u-34.2" who="#RobertMamątow">Bardzo proszę, otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-34.3" who="#RobertMamątow">Jeśli są inne głosy, to proszę bardzo.</u>
          <u xml:id="u-34.4" who="#komentarz">(Główny Specjalista w Wydziale Prawa Rodzinnego i Opiekuńczego w Departamencie Spraw Rodzinnych i Nieletnich w Ministerstwie Sprawiedliwości Aneta Pośpiech: Jeśli można…)</u>
          <u xml:id="u-34.5" who="#RobertMamątow">Proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-35">
          <u xml:id="u-35.0" who="#AnetaPośpiech">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-35.1" who="#AnetaPośpiech">Pośpiech Aneta, Departament Spraw Rodzinnych i Nieletnich w Ministerstwie Sprawiedliwości.</u>
          <u xml:id="u-35.2" who="#AnetaPośpiech">Szanowny Panie Przewodniczący! Wysoka Komisjo!</u>
          <u xml:id="u-35.3" who="#AnetaPośpiech">My również nie sprzeciwiamy się tej regulacji. Podobnie jak mój przedmówca, dostrzegam taką potrzebę. Jeżeli jest taka konieczność, to służymy pomocą, możemy sporządzić opinię na piśmie czy też przygotować projekt naszego stanowiska. Wydaje się, że ta regulacja w sposób znaczący wpłynie na wzrost świadomości społecznej, jeżeli chodzi o niebezpieczne oddziaływanie alkoholu na płód. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-36">
          <u xml:id="u-36.0" who="#RobertMamątow">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-36.1" who="#RobertMamątow">Państwo znacie ten projekt, bo…</u>
          <u xml:id="u-36.2" who="#komentarz">(Wypowiedzi w tle nagrania)</u>
          <u xml:id="u-36.3" who="#RobertMamątow">Okej.</u>
          <u xml:id="u-36.4" who="#RobertMamątow">Tak że taka jest moja propozycja – druk nr 65 z 2020 r. Wnoszę o podjęcie prac legislacyjnych i proszę, żebyśmy… Czy możemy już dzisiaj zatwierdzić ten projekt, czy byłoby lepiej, gdybyśmy przeanalizowali go jeszcze? Ja nie widzę…</u>
          <u xml:id="u-36.5" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
          <u xml:id="u-36.6" who="#RobertMamątow">Tak? No dobrze, okej.</u>
          <u xml:id="u-36.7" who="#RobertMamątow">Bardzo proszę, pani mecenas nam podpowie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-37">
          <u xml:id="u-37.0" who="#IwonaKozeraRytel">Szanowni Państwo, zgodnie z art. 90g ust. 2 Regulaminu Senatu komisja decyduje także o ponownym złożeniu wniosku o podjęcie inicjatywy ustawodawczej, o którym mowa w art. 90d ust. 1 pkt 1, jeżeli w ubiegłej kadencji Senatu postępowanie w sprawie tej inicjatywy ustawodawczej nie zostało zakończone. A więc de facto podejmujecie państwo decyzję, czy wnosicie inicjatywę ustawodawczą w takim kształcie, w jakim ona została wypracowana w latach poprzednich, czy też nie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-38">
          <u xml:id="u-38.0" who="#RobertMamątow">Okej. To jest to, co ja powiedziałem.</u>
          <u xml:id="u-38.1" who="#RobertMamątow">W takim razie proponuję, żebyśmy podjęli prace legislacyjne na podstawie tego projektu ustawy z poprzedniej kadencji.</u>
          <u xml:id="u-38.2" who="#RobertMamątow">Czy państwo senatorowie są za tym wnioskiem?</u>
          <u xml:id="u-38.3" who="#komentarz">(Głos z sali: Tak.)</u>
          <u xml:id="u-38.4" who="#komentarz">(Senator Ewa Matecka: Głosujemy.)</u>
          <u xml:id="u-38.5" who="#RobertMamątow">Głosujemy.</u>
          <u xml:id="u-38.6" who="#RobertMamątow">Kto jest za? (5)</u>
          <u xml:id="u-38.7" who="#RobertMamątow">Jednogłośnie zapadła decyzja o kontynuowaniu prac nad tą petycją.</u>
          <u xml:id="u-38.8" who="#RobertMamątow">Mam nadzieję, że teraz…</u>
          <u xml:id="u-38.9" who="#komentarz">(Głos z sali: O przyjęciu projektu.)</u>
          <u xml:id="u-38.10" who="#RobertMamątow">O przyjęciu projektu, przepraszam.</u>
          <u xml:id="u-38.11" who="#RobertMamątow">Mam nadzieję, że uda nam się to sfinalizować.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-39">
          <u xml:id="u-39.0" who="#IwonaKozeraRytel">Prace będą kontynuowane w Komisji Ustawodawczej, ewentualnie w jakiejś komisji branżowej, prawdopodobnie w Komisji Zdrowia.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-40">
          <u xml:id="u-40.0" who="#RobertMamątow">Okej.</u>
          <u xml:id="u-40.1" who="#RobertMamątow">Trochę się zapominam, bo w komisji praw człowieka myśmy od razu składali projekty. Teraz to musi przejść przez Komisję Ustawodawczą. Dobrze, mamy jasność.</u>
          <u xml:id="u-40.2" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
          <u xml:id="u-40.3" who="#RobertMamątow">Zajmował się tym projektem kolega Rafał Ambrozik. Ja bym poprosił, żeby dalej był sprawozdawcą. Jest zgoda? Jest.</u>
          <u xml:id="u-40.4" who="#RobertMamątow">Bardzo proszę, sprawozdawcą komisji będzie pan senator Rafał Ambrozik.</u>
          <u xml:id="u-40.5" who="#RobertMamątow">Chodzi o petycję piątą, petycję nr P9–36/17. No, długo czekała ta petycja na rozpatrzenie, od 2017 r., ale miejmy nadzieję, że teraz to sfinalizujemy.</u>
          <u xml:id="u-40.6" who="#RobertMamątow">Przechodzimy do ostatniej petycji. Jest to petycja z 25 października 2023 r. w sprawie podjęcia inicjatywy ustawodawczej dotyczącej zmiany art. 110 §2 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks karny wykonawczy, poprzez ustawowe zwiększenie do 4 m2 powierzchni mieszkalnej w celi, przypadającej na jednego skazanego osadzonego w zakładzie karnym. To też ciąg dalszy prac nad petycją.</u>
          <u xml:id="u-40.7" who="#RobertMamątow">Bardzo proszę o przedstawienie w skrócie tej petycji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-41">
          <u xml:id="u-41.0" who="#EwelinaDraus">Dzień dobry.</u>
          <u xml:id="u-41.1" who="#EwelinaDraus">Ewelina Draus, Biuro Analiz i Petycji.</u>
          <u xml:id="u-41.2" who="#EwelinaDraus">Jest to petycja indywidualna, wniesiona przez osobę fizyczną.</u>
          <u xml:id="u-41.3" who="#EwelinaDraus">17 stycznia 2024 r. Komisja Petycji rozpoczęła rozpatrywanie petycji. Senatorowie zapoznali się z petycją oraz jej uzasadnieniem. Stanowisko Służby Więziennej przedstawił generał Piotr Sękowski, zastępca dyrektora Służby Więziennej. Zgodnie z decyzją senatorów pan przewodniczący wystąpił do ministra sprawiedliwości z prośbą o stanowisko w sprawie treści zawartych w petycji.</u>
          <u xml:id="u-41.4" who="#EwelinaDraus">Z opinii przesłanej z Ministerstwa Sprawiedliwości z dnia 4 marca 2024 r. wynika, że kierownictwo resortu dostrzega, że standardem w większości krajów europejskich jest zagwarantowanie osobom przebywającym w jednostkach penitencjarnych minimum 4 m2 powierzchni mieszkalnej na więźnia w celi mieszkalnej. Dążenie do zwiększenia powierzchni mieszkalnej i w ślad za tym poprawa warunków bytowych stanowi jeden z priorytetów Ministerstwa Sprawiedliwości. Należy jednak podkreślić, że aktualnie wysokie zaludnienie oddziałów mieszkalnych uniemożliwia zagwarantowanie minimalnego standardu przestrzeni osobistej na poziomie 4 m2. Niemniej jednak Służba Więzienna podległa ministrowi sprawiedliwości podejmuje działania w zakresie bieżącego monitorowania zaludnienia jednostek penitencjarnych oraz działania organizacyjne mające na celu zapewnienie każdemu osadzonemu obecnie obowiązującej ustawowej normy mieszkalnej ustalonej na poziomie minimum 3 m2. Wśród najistotniejszych działań realizowanych przez właściwe organy formacji wymienić należy przede wszystkim: równomierne zaludnienie jednostek penitencjarnych, a także racjonalne wykorzystanie dostępnych miejsc zakwaterowania w oddziałach i celach mieszkalnych poprzez dostosowanie liczby cel przeznaczonych dla poszczególnych kategorii osadzonych do faktycznych potrzeb występujących w danym czasie w jednostce. Kierownictwo resortu podejmuje także działania mające na celu poprawę warunków bytowych osadzonych m.in. poprzez likwidację cel wieloosobowych i ograniczenie pojemności cel mieszkalnych do maksymalnie 10 miejsc zakwaterowania osadzonych. Ponadto w ramach przyznawanych środków finansowych z budżetu państwa realizowanych jest szereg przedsięwzięć remontowych, których podstawowym celem jest modernizacja i dostosowanie infrastruktury więzień do europejskich standardów.</u>
          <u xml:id="u-41.5" who="#EwelinaDraus">Konkludując, należy dodać, że minister sprawiedliwości planuje podjęcie działań legislacyjnych, których długofalowym skutkiem będzie zwiększenie powierzchni mieszkalnej na więźnia w celi mieszkalnej do 4 m2 i tym samym zapewnienie odpowiedniego standardu osadzonym, zgodnie z zaleceniami Europejskiego Komitetu do spraw Zapobiegania Torturom oraz Nieludzkiemu lub Poniżającemu Traktowaniu albo Karaniu. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-42">
          <u xml:id="u-42.0" who="#RobertMamątow">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-42.1" who="#RobertMamątow">Czy przedstawiciele Ministerstwa Sprawiedliwości lub Centralnego Zarządu Służby Więziennej chcą zabrać głos? Bardzo proszę. Kto z państwa pierwszy?</u>
          <u xml:id="u-42.2" who="#komentarz">(Sędzia Wizytator w Wydziale Wykonania Orzeczeń Karnych w Departamencie Wykonania Orzeczeń i Probacji w Ministerstwie Sprawiedliwości Magdalena Garstka-Gliwa: Ministerstwo Sprawiedliwości.)</u>
          <u xml:id="u-42.3" who="#RobertMamątow">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-43">
          <u xml:id="u-43.0" who="#MagdalenaGarstkaGliwa">Magdalena Garstka-Gliwa, sędzia.</u>
          <u xml:id="u-43.1" who="#MagdalenaGarstkaGliwa">Panie Przewodniczący! Szanowna Komisjo! Szanowni Państwo!</u>
          <u xml:id="u-43.2" who="#MagdalenaGarstkaGliwa">Jako przedstawiciel ministra sprawiedliwości w pełni podtrzymuję stanowisko przesłane do państwa w piśmie z dnia 27 lutego 2024 r. Tak jak pani z biura analiz przedstawiła, minister widzi potrzebę dostosowania polskich przepisów kodeksu karnego wykonawczego do regulacji europejskich, które obowiązują w innych krajach, i doprowadzenia do stanu, w którym na 1 osadzonego przypadają te 4 m2 powierzchni w celi mieszkalnej. Jednak traktujemy to jako cel długofalowy. W chwili obecnej stan zaludnienia uniemożliwia zagwarantowanie każdemu z osadzonych takiej przestrzeni w celi. Dlatego też podtrzymujemy to stanowisko.</u>
          <u xml:id="u-43.3" who="#MagdalenaGarstkaGliwa">Jednocześnie chciałabym zwrócić uwagę na fakt, że minister sprawiedliwości podejmuje szereg działań mających na celu poprawę warunków bytowych, mimo że nie udaje się osiągnąć tej normy 4 m2 we wszystkich sytuacjach. Są jednak zakłady karne bądź areszty śledcze, gdzie taka powierzchnia jest zagwarantowana. Służba Więzienna, podległa ministrowi, podejmuje działania mające na celu odpowiednie lokowanie osób osadzonych, odpowiedni dobór w jednostkach. Ten zawarty w kodeksie wymóg 3 m2 jest wymogiem minimalnym. Są sytuacje, gdzie ta powierzchnia jest większa.</u>
          <u xml:id="u-43.4" who="#MagdalenaGarstkaGliwa">Są podejmowane również inne działania. Przede wszystkim w ostatnich miesiącach zostały zlikwidowane liczące powyżej 10 osób cele, w których warunki bytowe rzeczywiście były dość słabe. Tak że w chwili obecnej… no, takie cele zostały zlikwidowane. A, tak jak powiedziałam, doprowadzenie do stanu prawnego, w którym będzie zagwarantowana powierzchnia celi mieszkalnej 4 m2, jest dla ministra celem priorytetowym, ale rozłożonym na lata. W tym celu są też realizowane nowe inwestycje, w ramach których będą powstawały nowe cele. No, ale to jest proces, który trwa. Po prostu musimy uzbroić się w cierpliwość i poczekać, aż zostanie on zrealizowany.</u>
          <u xml:id="u-43.5" who="#MagdalenaGarstkaGliwa">Dlatego też minister negatywnie odnosi się do postulatu legislacyjnego zawartego w petycji dotyczącego zmiany art. 110 §2 kodeksu karnego wykonawczego. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-44">
          <u xml:id="u-44.0" who="#RobertMamątow">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-44.1" who="#RobertMamątow">Czy przedstawiciel zakładów karnych… Czy chciałby pan zabrać głos?</u>
          <u xml:id="u-44.2" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
          <u xml:id="u-44.3" who="#RobertMamątow">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-45">
          <u xml:id="u-45.0" who="#MarcinPaczosa">Panie Przewodniczący!</u>
          <u xml:id="u-45.1" who="#MarcinPaczosa">Marcin Paczosa, Biuro Prawne Centralnego Zarządu Służby Więziennej.</u>
          <u xml:id="u-45.2" who="#MarcinPaczosa">Na początku chciałbym serdecznie podziękować w imieniu pana dyrektora generalnego za zaproszenie przedstawicieli Służby Więziennej do pracy na posiedzeniu tej komisji.</u>
          <u xml:id="u-45.3" who="#MarcinPaczosa">Chciałbym też niejako króciutko podpowiedzieć, że oczywiście co do zasady podtrzymujemy stanowisko, które zaprezentował tu pan gen. Sękowski w styczniu tego roku, jak również zgadzamy się ze stanowiskiem, które zaprezentowała pani sędzia. Jeżeli zaś, Panie i Panowie Senatorowie, jesteście zainteresowani zmianami co do danych statystycznych, które były tutaj wcześniej prezentowane, to my oczywiście jesteśmy przygotowani. No, jak państwo dobrze wiecie, dane dotyczące pojemności jednostek penitencjarnych oraz zaludnienia są jak żywy organizm – te cyfry cały czas się zmieniają. Tak że jeżeli państwo pod tym kątem jesteście zainteresowani, to możemy przedstawić odpowiednie dane. Dziękuję uprzejmie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-46">
          <u xml:id="u-46.0" who="#RobertMamątow">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-46.1" who="#RobertMamątow">Bardzo bym prosił, żeby pan, jeśli może, przesłał to mailem do komisji, a wtedy ja roześlę wszystkim senatorom i będziemy mieli tę informację.</u>
          <u xml:id="u-46.2" who="#komentarz">(Kierownik Zespołu Legislacyjnego w Biurze Prawnym w Centralnym Zarządzie Służby Więziennej Marcin Paczosa: Oczywiście, Panie Przewodniczący.)</u>
          <u xml:id="u-46.3" who="#RobertMamątow">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-46.4" who="#RobertMamątow">Wie pan, pracujemy…</u>
          <u xml:id="u-46.5" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
          <u xml:id="u-46.6" who="#RobertMamątow">Ja wiem. Zaraz.</u>
          <u xml:id="u-46.7" who="#RobertMamątow">Pracujemy w komisji praw człowieka – tutaj jest paru takich senatorów – już wiele, wiele lat. Kiedyś był bardzo duży problem, jeśli chodzi o 3 m2 w celach, prawda? Nam się udało, i te 3 m2 powierzchni są zapewniane. Oczywiście chciałoby się, żeby były te 4 m2, jak to jest w większości krajów europejskich, Unii Europejskiej. Ale, jak pani sędzia powiedziała, trzeba na to czasu. Ja też z tym się zgadzam.</u>
          <u xml:id="u-46.8" who="#RobertMamątow">Bardzo proszę, bo… Prosi o głos pani mecenas, ale też wcześniej prosił pan marszałek, bo miał pytanie.</u>
          <u xml:id="u-46.9" who="#RobertMamątow">Później, tak? Czy teraz?</u>
          <u xml:id="u-46.10" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
          <u xml:id="u-46.11" who="#RobertMamątow">Proszę. Pytanie do pani sędzi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-47">
          <u xml:id="u-47.0" who="#MichałSeweryński">Albo może do przedstawiciela zakładów karnych.</u>
          <u xml:id="u-47.1" who="#MichałSeweryński">Czy można podać, jaka jest dzisiaj ogólna, łączna liczba uwięzionych czy, jak to się nieszczęśliwie mówi w kodeksie, osadzonych? I czy to jest liczba, która ma tendencję rosnącą, czy malejącą?</u>
          <u xml:id="u-47.2" who="#komentarz">(Przewodniczący Robert Mamątow: W stosunku do miejsc…)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-48">
          <u xml:id="u-48.0" who="#MonikaŚwiesiulska">Panie Przewodniczący! Szanowna Komisjo!</u>
          <u xml:id="u-48.1" who="#MonikaŚwiesiulska">Monika Świesiulska, Centralny Zarząd Służby Więziennej.</u>
          <u xml:id="u-48.2" who="#MonikaŚwiesiulska">Na dzień wczorajszy liczba osób pozbawionych wolności – stan faktyczny – to 70 tysięcy 398 osób. Ta liczba na chwilę obecną ma tendencję spadkową. Jeżeli chodzi o kategorię osób pozbawionych wolności, to było 61 tysięcy 229 osób skazanych, 8 tysięcy 119 osób tymczasowo aresztowanych i 1 tysiąc 59 osób ukaranych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-49">
          <u xml:id="u-49.0" who="#RobertMamątow">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-49.1" who="#RobertMamątow">A ja mam jeszcze jedno pytanie, bo to zawsze mnie nurtuje. Czy to prawda, że duża liczba osób – i jeśli pani może, to proszę, by pani ją podała – czeka na odbycie kary w więzieniu?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-50">
          <u xml:id="u-50.0" who="#MonikaŚwiesiulska">Tak, w ramach tzw. orzeczeń oczekujących na wykonanie. W tej chwili, jeśli chodzi o same wyroki, to mamy ich 39 tysięcy 501. One dotyczą 31 tysięcy 309 osób.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-51">
          <u xml:id="u-51.0" who="#RobertMamątow">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-51.1" who="#RobertMamątow">No właśnie, to też jest problem.</u>
          <u xml:id="u-51.2" who="#RobertMamątow">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-51.3" who="#RobertMamątow">Kto z państwa senatorów chciałby zabrać głos odnośnie… Aha, przepraszam.</u>
          <u xml:id="u-51.4" who="#RobertMamątow">Przepraszam, Pani Mecenas. Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-52">
          <u xml:id="u-52.0" who="#BeataMandylis">Serdecznie dziękuję za udzielenie głosu.</u>
          <u xml:id="u-52.1" who="#BeataMandylis">Ja może na początek od razu zapowiem, aby państwo senatorowie mieli pełną świadomość, w jakim kierunku zmierza moja wypowiedź. Otóż Biuro Legislacyjne zwraca się do państwa senatorów o niepodejmowanie prac nad tą petycją.</u>
          <u xml:id="u-52.2" who="#BeataMandylis">Czym podyktowane jest moje stanowisko? Mianowicie jest kilka bardzo istotnych okoliczności, które powodują, że właśnie liczba osób osadzonych i liczba osób oczekujących na odbycie kary pozbawienia wolności wynika z liczby orzekanych kar pozbawienia wolności. Ten problem był już zgłaszany w latach 2001–2007. Wówczas osadzonych było 90 tysięcy i również dziesiątki tysięcy oczekujących. W związku z tym nasz kraj, no, przodował, jeśli chodzi o wskaźnik liczby uwięzionych na 100 tysięcy mieszkańców, mimo że byliśmy wśród krajów o najniższym wskaźniku przestępczości. Czyli liczba orzekanych kar pozbawienia wolności jest stosunkowo zbyt wysoka do liczby osób skazanych.</u>
          <u xml:id="u-52.3" who="#BeataMandylis">Z tym problemem próbowano sobie poradzić, walczyć na kilka sposobów. Pierwszym sposobem był system elektronicznego dozoru, który miał zmniejszyć liczbę osób osadzonych na rzecz osób odbywających karę pozbawienia wolności w sposób pozainstytucjonalny. Drugim sposobem była wielka reforma w 2015 r., która miała zmierzać do zbliżenia się do standardów światowych w zakresie orzekania kar nieizolacyjnych, dlatego że byliśmy – tak jak obecnie – w czołówce krajów orzekających kary izolacyjne. W związku z tym kodeks karny został zmieniony w taki sposób, że zwiększono liczbę środków o charakterze finansowym. Miało to na celu karanie osób, które popełniły przestępstwa o stosunkowo niewysokim… o niższym stopniu społecznej szkodliwości w taki sposób, żeby te osoby płaciły kary finansowe, grzywny, nawiązki i w ten sposób zadośćuczyniły na rzecz pokrzywdzonych. Chodziło o to, żeby w taki sposób odbywało się skazywanie tych osób.</u>
          <u xml:id="u-52.4" who="#BeataMandylis">Niestety ta tendencja została odwrócona. Polega to, po pierwsze, na zaostrzeniu kar, a po drugie, na ograniczeniu możliwości orzekania warunkowego zawieszenia kary pozbawienia wolności tylko do wyroków orzekających karę do półtora roku. Czyli tylko kary orzeczone poniżej półtora roku pozbawienia wolności mogą być warunkowo zawieszane. Wszystkie pozostałe osoby skazane muszą odbywać już karę pozbawienia wolności jako osadzeni w zakładach karnych.</u>
          <u xml:id="u-52.5" who="#BeataMandylis">I teraz tak, jeżeli chodzi o tę powierzchnię, to oczywiście bardzo dobrze… My tutaj z panem senatorem… Ja towarzyszę komisji praw człowieka od wielu, wielu lat, przez wiele kadencji, i oczywiście byłam też osobą, która uczestniczyła w pracach mających na celu zwiększenie powierzchni, na której przebywają osadzeni, do 3 m2. Szanowni Państwo, ale to jest sukces połowiczny, dlatego że w przepisach art. 110 jest napisane, że jest bardzo wiele sytuacji, w których skazani, osadzeni mogą przebywać na powierzchni powyżej 2,5 m2. I nadal w kodeksie karnym wykonawczym jest zapisane 2,5 m2. W związku z tym to nie jest tak, że są wypełnione te warunki dotyczące 3 m2.</u>
          <u xml:id="u-52.6" who="#BeataMandylis">Jest jeszcze jedna kwestia. Może moja wypowiedź… przepraszam, ona państwu senatorom może wyda się niewłaściwa, ale środki finansowe przez wiele lat były przeznaczane na budowę przywięziennych zakładów pracy, ale nie było środków na rozbudowę więzień.</u>
          <u xml:id="u-52.7" who="#BeataMandylis">I teraz kwestia jest taka, że bardzo wiele osób osadzonych pracujących w zakładach pracy, które są w więzieniach… Ich praca jest, można powiedzieć, społecznie użyteczna, ponieważ ogromne kwoty z ich pracy są przekazywane na fundusze, czy to aktywizacji zawodowej osób osadzonych, czy to Fundusz Pomocy Pokrzywdzonym i Pomocy Postpenitencjarnej. Osoby te nie realizują np. swoich świadczeń alimentacyjnych, ponieważ świadczenia alimentacyjne są umieszczone w dalszej kolejności niż potrącenia na te fundusze. Wydaje się, że np. skazani… I to też powinno być uregulowane, to jest kwestia polityki karnej państwa. Chodzi o to, aby np. te osoby, które nie alimentują rodzin, odbywały kary w sposób pozaizolacyjny i aby będąc w systemie dozoru elektronicznego, pracowały i spłacały swoje alimenty, z powodu których zostały skazane. A nie o to, żeby będąc osadzonymi, że tak powiem, utrzymywały fundusze państwowe i wzmacniały je finansowo, podczas kiedy rodziny i dzieci nadal tych świadczeń alimentacyjnych nie otrzymują.</u>
          <u xml:id="u-52.8" who="#komentarz">(Rozmowy na sali)</u>
          <u xml:id="u-52.9" who="#BeataMandylis">No i jeszcze taka kwestia: za tym, że mamy taką powierzchnię… To nie jest tak, że, można powiedzieć, to będzie jak pstryknięcie palcem i wpiszemy do ustawy 4 m2. To jest tylko plasterek na ranę. To jest cała kwestia polityki państwa, aby tych osadzonych tylu nie było. Przez wiele lat wskazywało się: mamy za dużo skazanych na kary pozbawienia wolności. Jesteśmy pod tym względem w czołówce światowej, już nie mówię o europejskiej. Jest za dużo wyroków skazujących na karę pozbawienia wolności. I tutaj jest miejsce dla ustawodawcy, ale nie w kwestii rozbudowy więzień, bo nasz naród w porównaniu do innych nie popełnia stosunkowo wielu przestępstw. To jest stwierdzone w orzecznictwie, w piśmiennictwie. Wyjściem nie jest osadzanie i budowanie więzień, wyjściem jest po prostu zmiana polityki karnej, która spowoduje, że ci ludzie będą pracować, wrócą do społeczeństwa, będą odbywać kary, pozostając w swoim środowisku. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-53">
          <u xml:id="u-53.0" who="#RobertMamątow">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-53.1" who="#RobertMamątow">Pani mecenas ma w 100% rację. Pracowaliśmy wcześniej przecież nad tymi różnymi ustawami, które miały trochę to zmienić. Pomysł budowy zakładów przywięziennych był bardzo dobrym pomysłem – o tym trzeba jasno powiedzieć. Z tym że już kwestia tego podziału to jest coś innego, prawda? To można naprawić. Moim zdaniem sam pomysł budowy tych zakładów był strzałem w dziesiątkę.</u>
          <u xml:id="u-53.2" who="#RobertMamątow">Ja mam taki przykład u siebie, na swoim terenie. Byłem w tym zakładzie, oglądałem ten zakład. I ci więźniowie… Chodzi tu o więźniów, którzy są izolowani nie w tych półotwartych zakładach, tylko w zamkniętych, w tzw. – przepraszam – zamkach. Oni nie mają żadnej możliwości, żeby zapracować na te alimenty. I nie mieliby, gdyby tak było. prawda? A oni bardzo chętnie podejmowaliby pracę w takich zakładach.</u>
          <u xml:id="u-53.3" who="#RobertMamątow">Zgadzam się z państwem, że jest za wcześnie, żeby dzisiaj podejmować taką inicjatywę o zwiększeniu tych metrów, tym bardziej że, o czym powiedziała pani mecenas, dalej w kodeksie karnym jest zapisane 2,5 m2, prawda? To dojdźmy ostatecznie do tych 3 m2, żeby to już jakoś wyglądało.</u>
          <u xml:id="u-53.4" who="#RobertMamątow">Dlatego składam wniosek o niekontynuowanie prac nad tą petycją.</u>
          <u xml:id="u-53.5" who="#RobertMamątow">Kto z państwa senatorów jest za moim wnioskiem? (5)</u>
          <u xml:id="u-53.6" who="#RobertMamątow">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-53.7" who="#RobertMamątow">Komisja jednogłośnie podjęła decyzję o niekontynuowaniu prac nad petycją nr P10–79/23.</u>
          <u xml:id="u-53.8" who="#RobertMamątow">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-53.9" who="#RobertMamątow">Był to ostatni punkt.</u>
          <u xml:id="u-53.10" who="#RobertMamątow">Chciałbym jeszcze na koniec serdecznie podziękować państwu senatorom, szczególnie pani senator, za zorganizowanie w Rynie wyjazdowego posiedzenia komisji, można powiedzieć, pokazowego. Chciałbym podziękować bardzo serdecznie pani dyrektor Antoszkiewicz, bo ona przedstawiła sedno prac naszej komisji, to, czym się zajmujemy. A sam fakt, że rozpatrzyliśmy tam 2 petycje, pokazał, na czym polega praca Komisji Petycji. Moim zdaniem w jakiś sposób to też zachęciło społeczeństwo do składania petycji. Tak że uważam, że to wyjazdowe posiedzenie komisji spełniło swoją rolę, udało się. Jeszcze raz bardzo serdecznie dziękuję wszystkim państwu, którzy przyczynili się do tego, że to się właśnie wydarzyło w ten, a nie inny sposób. Mam nadzieję, że kiedyś jeszcze takie posiedzenie się odbędzie.</u>
          <u xml:id="u-53.11" who="#RobertMamątow">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-53.12" who="#RobertMamątow">Zamykam posiedzenie komisji w dniu dzisiejszym.</u>
          <u xml:id="u-53.13" who="#komentarz">(Głosy z sali: Dziękujemy.)</u>
          <u xml:id="u-53.14" who="#komentarz">(Koniec posiedzenia o godzinie 10 minut 20)</u>
        </div>
      </body>
    </text>
  </TEI>
</teiCorpus>