PPC / ppc

text_structure.xml 710 KB
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232 233 234 235 236 237 238 239 240 241 242 243 244 245 246 247 248 249 250 251 252 253 254 255 256 257 258 259 260 261 262 263 264 265 266 267 268 269 270 271 272 273 274 275 276 277 278 279 280 281 282 283 284 285 286 287 288 289 290 291 292 293 294 295 296 297 298 299 300 301 302 303 304 305 306 307 308 309 310 311 312 313 314 315 316 317 318 319 320 321 322 323 324 325 326 327 328 329 330 331 332 333 334 335 336 337 338 339 340 341 342 343 344 345 346 347 348 349 350 351 352 353 354 355 356 357 358 359 360 361 362 363 364 365 366 367 368 369 370 371 372 373 374 375 376 377 378 379 380 381 382 383 384 385 386 387 388 389 390 391 392 393 394 395 396 397 398 399 400 401 402 403 404 405 406 407 408 409 410 411 412 413 414 415 416 417 418 419 420 421 422 423 424 425 426 427 428 429 430 431 432 433 434 435 436 437 438 439 440 441 442 443 444 445 446 447 448 449 450 451 452 453 454 455 456 457 458 459 460 461 462 463 464 465 466 467 468 469 470 471 472 473 474 475 476 477 478 479 480 481 482 483 484 485 486 487 488 489 490 491 492 493 494 495 496 497 498 499 500 501 502 503 504 505 506 507 508 509 510 511 512 513 514 515 516 517 518 519 520 521 522 523 524 525 526 527 528 529 530 531 532 533 534 535 536 537 538 539 540 541 542 543 544 545 546 547 548 549 550 551 552 553 554 555 556 557 558 559 560 561 562 563 564 565 566 567 568 569 570 571 572 573 574 575 576 577 578 579 580 581 582 583 584 585 586 587 588 589 590 591 592 593 594 595 596 597 598 599 600 601 602 603 604 605 606 607 608 609 610 611 612 613 614 615 616 617 618 619 620 621 622 623 624 625 626 627 628 629 630 631 632 633 634 635 636 637 638 639 640 641 642 643 644 645 646 647 648 649 650 651 652 653 654 655 656 657 658 659 660 661 662 663 664 665 666 667 668 669 670 671 672 673 674 675 676 677 678 679 680 681 682 683 684 685 686 687 688 689 690 691 692 693 694 695 696 697 698 699 700 701 702 703 704 705 706 707 708 709 710 711 712 713 714 715 716 717 718 719 720 721 722 723 724 725 726 727 728 729 730 731 732 733 734 735 736 737 738 739 740 741 742 743 744 745 746 747 748 749 750 751 752 753 754 755 756 757 758 759 760 761 762 763 764 765 766 767 768 769 770 771 772 773 774 775 776 777 778 779 780 781 782 783 784 785 786 787 788 789 790 791 792 793 794 795 796 797 798 799 800 801 802 803 804 805 806 807 808 809 810 811 812 813 814 815 816 817 818 819 820 821 822 823 824 825 826 827 828 829 830 831 832 833 834 835 836 837 838 839 840 841 842 843 844 845 846 847 848 849 850 851 852 853 854 855 856 857 858 859 860 861 862 863 864 865 866 867 868 869 870 871 872 873 874 875 876 877 878 879 880 881 882 883 884 885 886 887 888 889 890 891 892 893 894 895 896 897 898 899 900 901 902 903 904 905 906 907 908 909 910 911 912 913 914 915 916 917 918 919 920 921 922 923 924 925 926 927 928 929 930 931 932 933 934 935 936 937 938 939 940 941 942 943 944 945 946 947 948 949 950 951 952 953 954 955 956 957 958 959 960 961 962 963 964 965 966 967 968 969 970 971 972 973 974 975 976 977 978 979 980 981 982 983 984 985 986 987 988 989 990 991 992 993 994 995 996 997 998 999 1000 1001 1002 1003 1004 1005 1006 1007 1008 1009 1010 1011 1012 1013 1014 1015 1016 1017 1018 1019 1020 1021 1022 1023 1024 1025 1026 1027 1028 1029 1030 1031 1032 1033 1034 1035 1036 1037 1038 1039 1040 1041 1042 1043 1044 1045 1046 1047 1048 1049 1050 1051 1052 1053 1054 1055 1056 1057 1058 1059 1060 1061 1062 1063 1064 1065 1066 1067 1068 1069 1070 1071 1072 1073 1074 1075 1076 1077 1078 1079 1080 1081 1082 1083 1084 1085 1086 1087 1088 1089 1090 1091 1092 1093 1094 1095 1096 1097 1098 1099 1100 1101 1102 1103 1104 1105 1106 1107 1108 1109 1110 1111 1112 1113 1114 1115 1116 1117 1118 1119 1120 1121 1122 1123 1124 1125 1126 1127 1128 1129 1130 1131 1132 1133 1134 1135 1136 1137 1138 1139 1140 1141 1142 1143 1144 1145 1146 1147 1148 1149 1150 1151 1152 1153 1154 1155 1156 1157 1158 1159 1160 1161 1162 1163 1164 1165 1166 1167 1168 1169 1170 1171 1172 1173 1174 1175 1176 1177 1178 1179 1180 1181 1182 1183 1184 1185 1186 1187 1188 1189 1190 1191 1192 1193 1194 1195 1196 1197 1198 1199 1200 1201 1202 1203 1204 1205 1206 1207 1208 1209 1210 1211 1212 1213 1214 1215 1216 1217 1218 1219 1220 1221 1222 1223 1224 1225 1226 1227 1228 1229 1230 1231 1232 1233 1234 1235 1236 1237 1238 1239 1240 1241 1242 1243 1244 1245 1246 1247 1248 1249 1250 1251 1252 1253 1254 1255 1256 1257 1258 1259 1260 1261 1262 1263 1264 1265 1266 1267 1268 1269 1270 1271 1272 1273 1274 1275 1276 1277 1278 1279 1280 1281 1282 1283 1284 1285 1286 1287 1288 1289 1290 1291 1292 1293 1294 1295 1296 1297 1298 1299 1300 1301 1302 1303 1304 1305 1306 1307 1308 1309 1310 1311 1312 1313 1314 1315 1316 1317 1318 1319 1320 1321 1322 1323 1324 1325 1326 1327 1328 1329 1330 1331 1332 1333 1334 1335 1336 1337 1338 1339 1340 1341 1342 1343 1344 1345 1346 1347 1348 1349 1350 1351 1352 1353 1354 1355 1356 1357 1358 1359 1360 1361 1362 1363 1364 1365 1366 1367 1368 1369 1370 1371 1372 1373 1374 1375 1376 1377 1378 1379 1380 1381 1382 1383 1384 1385 1386 1387 1388 1389 1390 1391 1392 1393 1394 1395 1396 1397 1398 1399 1400 1401 1402 1403 1404 1405 1406 1407 1408 1409 1410 1411 1412 1413 1414 1415 1416 1417 1418 1419 1420 1421 1422 1423 1424 1425 1426 1427 1428 1429 1430 1431 1432 1433 1434 1435 1436 1437 1438 1439 1440 1441 1442 1443 1444 1445 1446 1447 1448 1449 1450 1451 1452 1453 1454 1455 1456 1457 1458 1459 1460 1461 1462 1463 1464 1465 1466 1467 1468 1469 1470 1471 1472 1473 1474 1475 1476 1477 1478 1479 1480 1481 1482 1483 1484 1485 1486 1487 1488 1489 1490 1491 1492 1493 1494 1495 1496 1497 1498 1499 1500 1501 1502 1503 1504 1505 1506 1507 1508 1509 1510 1511 1512 1513 1514 1515 1516 1517 1518 1519 1520 1521 1522 1523 1524 1525 1526 1527 1528 1529 1530 1531 1532 1533 1534 1535 1536 1537 1538 1539 1540 1541 1542 1543 1544 1545 1546 1547 1548 1549 1550 1551 1552 1553 1554 1555 1556 1557 1558 1559 1560 1561 1562 1563 1564 1565 1566 1567 1568 1569 1570 1571 1572 1573 1574 1575 1576 1577 1578 1579 1580 1581 1582 1583 1584 1585 1586 1587 1588 1589 1590 1591 1592 1593 1594 1595 1596 1597 1598 1599 1600 1601 1602 1603 1604 1605 1606 1607 1608 1609 1610 1611 1612 1613 1614 1615 1616 1617 1618 1619 1620 1621 1622 1623 1624 1625 1626 1627 1628 1629 1630 1631 1632 1633 1634 1635 1636 1637 1638 1639 1640 1641 1642 1643 1644 1645 1646 1647 1648 1649 1650 1651 1652 1653 1654 1655 1656 1657 1658 1659 1660 1661 1662 1663 1664 1665 1666 1667 1668 1669 1670 1671 1672 1673 1674 1675 1676 1677 1678 1679 1680 1681 1682 1683 1684 1685 1686 1687 1688 1689 1690 1691 1692 1693 1694 1695 1696 1697 1698 1699 1700 1701 1702 1703 1704 1705 1706 1707 1708 1709 1710 1711 1712 1713 1714 1715 1716 1717 1718 1719 1720 1721 1722 1723 1724 1725 1726 1727 1728 1729 1730 1731 1732 1733 1734 1735 1736 1737 1738 1739 1740 1741 1742 1743 1744 1745 1746 1747 1748 1749 1750 1751 1752 1753 1754 1755 1756 1757 1758 1759 1760 1761 1762 1763 1764 1765 1766 1767 1768 1769 1770 1771 1772 1773 1774 1775 1776 1777 1778 1779 1780 1781 1782 1783 1784 1785 1786 1787 1788 1789 1790 1791 1792 1793 1794 1795 1796 1797 1798 1799 1800 1801 1802 1803 1804 1805 1806 1807 1808 1809 1810 1811 1812 1813 1814 1815 1816 1817 1818 1819 1820 1821 1822 1823 1824 1825 1826 1827 1828 1829 1830 1831 1832 1833 1834 1835 1836 1837 1838 1839 1840 1841 1842 1843 1844 1845 1846 1847 1848 1849 1850 1851 1852 1853 1854 1855 1856 1857 1858 1859 1860 1861 1862 1863 1864 1865 1866 1867 1868 1869 1870 1871 1872 1873 1874 1875 1876 1877 1878 1879 1880 1881 1882 1883 1884 1885 1886 1887 1888 1889 1890 1891 1892 1893 1894 1895 1896 1897 1898 1899 1900 1901 1902 1903 1904 1905 1906 1907 1908 1909 1910 1911 1912 1913 1914 1915 1916 1917 1918 1919 1920 1921 1922 1923 1924 1925 1926 1927 1928 1929 1930 1931 1932 1933 1934 1935 1936 1937 1938 1939 1940 1941 1942 1943 1944 1945 1946 1947 1948 1949 1950 1951 1952 1953 1954 1955 1956 1957 1958 1959 1960 1961 1962 1963 1964 1965 1966 1967 1968 1969 1970 1971 1972 1973 1974 1975 1976 1977 1978 1979 1980 1981 1982 1983 1984 1985 1986 1987 1988 1989 1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021 2022 2023 2024 2025 2026 2027 2028 2029 2030 2031 2032 2033 2034 2035 2036 2037 2038 2039 2040 2041 2042 2043 2044 2045 2046 2047 2048 2049 2050 2051 2052 2053 2054 2055 2056 2057 2058 2059 2060 2061 2062 2063 2064 2065 2066 2067 2068 2069 2070 2071 2072 2073 2074 2075 2076 2077 2078 2079 2080 2081 2082 2083 2084 2085 2086 2087 2088 2089 2090 2091 2092 2093 2094 2095 2096 2097 2098 2099 2100 2101 2102 2103 2104 2105 2106 2107 2108 2109 2110 2111 2112 2113 2114 2115 2116 2117 2118 2119 2120 2121 2122 2123 2124 2125 2126 2127 2128 2129 2130 2131 2132 2133 2134 2135 2136 2137 2138 2139 2140 2141 2142 2143 2144 2145 2146 2147 2148 2149 2150 2151 2152 2153 2154 2155 2156 2157 2158 2159 2160 2161 2162 2163 2164 2165 2166 2167 2168 2169 2170 2171 2172 2173 2174 2175 2176 2177 2178 2179 2180 2181 2182 2183 2184 2185 2186 2187 2188 2189 2190 2191 2192 2193 2194 2195 2196 2197 2198 2199 2200 2201 2202 2203 2204 2205 2206 2207 2208 2209 2210 2211 2212 2213 2214 2215 2216 2217 2218 2219 2220 2221 2222 2223 2224 2225 2226 2227 2228 2229 2230 2231 2232 2233 2234 2235 2236 2237 2238 2239 2240 2241 2242 2243 2244 2245 2246 2247 2248 2249 2250 2251 2252 2253 2254 2255 2256 2257 2258 2259 2260 2261 2262 2263 2264 2265 2266 2267 2268 2269 2270 2271 2272 2273 2274 2275 2276 2277 2278 2279 2280 2281 2282 2283 2284 2285 2286 2287 2288 2289 2290 2291 2292 2293 2294 2295 2296 2297 2298 2299 2300 2301 2302 2303 2304 2305 2306 2307 2308 2309 2310 2311 2312 2313 2314 2315 2316 2317 2318 2319 2320 2321 2322 2323 2324 2325 2326 2327 2328 2329 2330 2331 2332 2333 2334 2335 2336 2337 2338 2339 2340 2341 2342 2343 2344 2345 2346 2347 2348 2349 2350 2351 2352 2353 2354 2355 2356 2357 2358 2359 2360 2361 2362 2363 2364 2365 2366 2367 2368 2369 2370 2371 2372 2373 2374 2375 2376 2377 2378 2379 2380 2381 2382 2383 2384 2385 2386 2387 2388 2389 2390 2391 2392 2393 2394 2395 2396 2397 2398 2399 2400 2401 2402 2403 2404 2405 2406 2407 2408 2409 2410 2411 2412 2413 2414 2415 2416 2417 2418 2419 2420 2421 2422 2423 2424 2425 2426 2427 2428 2429 2430 2431 2432 2433 2434 2435 2436 2437 2438 2439 2440 2441 2442 2443 2444 2445 2446 2447 2448 2449 2450 2451 2452 2453 2454 2455 2456 2457 2458 2459 2460 2461 2462 2463 2464 2465 2466 2467 2468 2469 2470 2471 2472 2473 2474 2475 2476 2477 2478 2479 2480 2481 2482 2483 2484 2485 2486 2487 2488 2489 2490 2491 2492 2493 2494 2495 2496 2497 2498 2499 2500 2501 2502 2503 2504 2505 2506 2507 2508 2509 2510 2511 2512 2513 2514 2515 2516 2517 2518 2519 2520 2521 2522 2523 2524 2525 2526 2527 2528 2529 2530 2531 2532 2533 2534 2535 2536 2537 2538 2539 2540 2541 2542 2543 2544 2545 2546 2547 2548 2549 2550 2551 2552 2553 2554 2555 2556 2557 2558 2559 2560 2561 2562 2563 2564 2565 2566 2567 2568 2569 2570 2571 2572 2573 2574 2575 2576 2577 2578 2579 2580 2581 2582 2583 2584 2585 2586 2587 2588 2589 2590 2591 2592 2593 2594 2595 2596 2597 2598 2599 2600 2601 2602 2603 2604 2605 2606 2607 2608 2609 2610 2611 2612 2613 2614 2615 2616 2617 2618 2619 2620 2621 2622 2623 2624 2625 2626 2627 2628 2629 2630 2631 2632 2633 2634 2635 2636 2637 2638 2639 2640 2641 2642 2643 2644 2645 2646 2647 2648 2649 2650 2651 2652 2653 2654 2655 2656 2657 2658 2659 2660 2661 2662 2663 2664 2665 2666 2667 2668 2669 2670 2671 2672 2673 2674 2675 2676 2677 2678 2679 2680 2681 2682 2683 2684 2685 2686 2687 2688 2689 2690 2691 2692 2693 2694 2695 2696 2697 2698 2699 2700 2701 2702 2703 2704 2705 2706 2707 2708 2709 2710 2711 2712 2713 2714 2715 2716 2717 2718 2719 2720 2721 2722 2723 2724 2725 2726 2727 2728 2729 2730 2731 2732 2733 2734 2735 2736 2737 2738 2739 2740 2741 2742 2743 2744 2745 2746 2747 2748 2749 2750 2751 2752 2753 2754 2755 2756 2757 2758 2759 2760 2761 2762 2763 2764 2765 2766 2767 2768 2769 2770 2771 2772 2773 2774 2775 2776 2777 2778 2779 2780 2781 2782 2783 2784 2785 2786 2787 2788 2789 2790 2791 2792 2793 2794 2795 2796 2797 2798 2799 2800 2801 2802 2803 2804 2805 2806 2807 2808 2809 2810 2811 2812 2813 2814 2815 2816 2817 2818 2819 2820 2821 2822 2823 2824 2825 2826 2827 2828 2829 2830 2831 2832 2833 2834 2835 2836 2837 2838 2839 2840 2841 2842 2843 2844 2845 2846 2847 2848 2849 2850 2851 2852 2853 2854 2855 2856 2857 2858 2859 2860 2861 2862 2863 2864 2865 2866 2867 2868 2869 2870 2871 2872 2873 2874 2875 2876 2877 2878 2879 2880 2881 2882 2883 2884 2885 2886 2887 2888 2889 2890 2891 2892 2893 2894 2895 2896 2897 2898 2899 2900 2901 2902 2903 2904 2905 2906 2907 2908 2909 2910 2911 2912 2913 2914 2915 2916 2917 2918 2919 2920 2921 2922 2923 2924 2925 2926 2927 2928 2929 2930 2931 2932 2933 2934 2935 2936 2937 2938 2939 2940 2941 2942 2943 2944 2945 2946 2947 2948 2949 2950 2951 2952 2953 2954 2955 2956 2957 2958 2959 2960 2961 2962 2963 2964 2965 2966 2967 2968 2969 2970 2971 2972 2973 2974 2975 2976 2977 2978 2979 2980 2981 2982 2983 2984 2985 2986 2987 2988 2989 2990 2991 2992 2993 2994 2995 2996 2997 2998 2999 3000 3001 3002 3003 3004 3005 3006 3007 3008 3009 3010 3011 3012 3013 3014 3015 3016 3017 3018 3019 3020 3021 3022 3023 3024 3025 3026 3027 3028 3029 3030 3031 3032 3033 3034 3035 3036 3037 3038 3039 3040 3041 3042 3043 3044 3045 3046 3047 3048 3049 3050 3051 3052 3053 3054 3055 3056 3057 3058 3059 3060 3061 3062 3063 3064 3065 3066 3067 3068 3069 3070 3071 3072 3073 3074 3075 3076 3077 3078 3079 3080 3081 3082 3083 3084 3085 3086 3087 3088 3089 3090 3091 3092 3093 3094 3095 3096 3097 3098 3099 3100 3101 3102 3103 3104 3105 3106 3107 3108 3109 3110 3111 3112 3113 3114 3115 3116 3117 3118 3119 3120 3121 3122 3123 3124 3125 3126 3127 3128 3129 3130 3131 3132 3133 3134 3135 3136 3137 3138 3139 3140 3141 3142 3143 3144 3145 3146 3147 3148 3149 3150 3151 3152 3153 3154 3155 3156 3157 3158 3159 3160 3161 3162 3163 3164 3165 3166 3167 3168 3169 3170 3171 3172 3173 3174 3175 3176 3177 3178 3179 3180 3181 3182 3183 3184 3185 3186 3187 3188 3189 3190 3191 3192 3193 3194 3195 3196 3197 3198 3199 3200 3201 3202 3203 3204 3205 3206 3207 3208 3209 3210 3211 3212 3213 3214 3215 3216 3217 3218 3219 3220 3221 3222 3223 3224 3225 3226 3227 3228 3229 3230 3231 3232 3233 3234 3235 3236 3237 3238 3239 3240 3241 3242 3243 3244 3245 3246 3247 3248 3249 3250 3251 3252 3253 3254 3255 3256 3257 3258 3259 3260 3261 3262 3263 3264 3265 3266 3267 3268 3269 3270 3271 3272 3273 3274 3275 3276 3277 3278 3279 3280 3281 3282 3283 3284 3285 3286 3287 3288 3289 3290 3291 3292 3293 3294 3295 3296 3297 3298 3299 3300 3301 3302 3303 3304 3305 3306 3307 3308 3309 3310 3311 3312 3313 3314 3315 3316 3317 3318 3319 3320 3321 3322 3323 3324 3325 3326 3327 3328 3329 3330 3331 3332 3333 3334 3335 3336 3337 3338 3339 3340 3341 3342 3343 3344 3345 3346 3347 3348 3349 3350 3351 3352 3353 3354 3355 3356 3357 3358 3359 3360 3361 3362 3363 3364 3365 3366 3367 3368 3369 3370 3371 3372 3373 3374 3375 3376 3377 3378 3379 3380 3381 3382 3383 3384 3385 3386 3387 3388 3389 3390 3391 3392 3393 3394 3395 3396 3397 3398 3399 3400 3401 3402 3403 3404 3405 3406 3407 3408 3409 3410 3411 3412 3413 3414 
<?xml version='1.0' encoding='utf-8'?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
  <xi:include href="PPC_header.xml" />
  <TEI>
    <xi:include href="header.xml" />
    <text>
      <body>
        <div xml:id="div-1">
          <u xml:id="u-1.0" who="#komentarz">(Początek posiedzenia o godz. 10 min 06)</u>
          <u xml:id="u-1.1" who="#komentarz">(Na posiedzeniu przewodniczą marszałek Sejmu Szymon Hołownia oraz wicemarszałkowie Piotr Zgorzelski, Włodzimierz Czarzasty, Monika Wielichowska, Dorota Niedziela i Krzysztof Bosak)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-2">
          <u xml:id="u-2.0" who="#Marszałek">Dzień dobry państwu.</u>
          <u xml:id="u-2.1" who="#Marszałek">Otwieram posiedzenie.</u>
          <u xml:id="u-2.2" who="#komentarz">(Marszałek trzykrotnie uderza laską marszałkowską)</u>
          <u xml:id="u-2.3" who="#Marszałek">Na sekretarzy dzisiejszych obrad powołuję posłów Joannę Wichę, Adriana Witczaka, Małgorzatę Gromadzką i Patryka Jaskulskiego.</u>
          <u xml:id="u-2.4" who="#Marszałek">W pierwszej części obrad sekretarzami będą posłowie Adrian Witczak i Joanna Wicha.</u>
          <u xml:id="u-2.5" who="#Marszałek">Protokół i listę mówców prowadzić będą posłowie Adrian Witczak oraz Małgorzata Gromadzka.</u>
          <u xml:id="u-2.6" who="#Marszałek">Protokół 32. posiedzenia Sejmu uważam za przyjęty.</u>
          <u xml:id="u-2.7" who="#Marszałek">Proszę państwa o powstanie.</u>
          <u xml:id="u-2.8" who="#komentarz">(Zebrani wstają)</u>
          <u xml:id="u-2.9" who="#Marszałek">Szanowni Państwo! 21 kwietnia w Poniedziałek Wielkanocny odszedł Ojciec Święty Franciszek, papież Kościoła Rzymskokatolickiego, dla milionów ludzi na całym świecie, w tym również wielu Polek i Polaków, przewodnik duchowy i autorytet moralny. Konsekwentnie przypominał o losie najuboższych, wykluczonych, ofiar konfliktów zbrojnych, uchodźców oraz o konieczności zachowania harmonii i sprawiedliwości między ludźmi, troski o przyrodę i cały nasz wspólny świat. Proszę, by Sejm Rzeczypospolitej Polskiej uczcił jego pamięć chwilą ciszy.</u>
          <u xml:id="u-2.10" who="#komentarz">(Chwila ciszy)</u>
          <u xml:id="u-2.11" who="#komentarz">(Poseł Robert Telus: Wieczny odpoczynek racz mu dać, Panie…)</u>
          <u xml:id="u-2.12" who="#komentarz">(Posłowie: …a światłość wiekuista niechaj mu świeci.)</u>
          <u xml:id="u-2.13" who="#komentarz">(Poseł Robert Telus: Wieczny odpoczynek racz mu dać, Panie…)</u>
          <u xml:id="u-2.14" who="#komentarz">(Posłowie: …a światłość wiekuista niechaj mu świeci.)</u>
          <u xml:id="u-2.15" who="#komentarz">(Poseł Robert Telus: Wieczny odpoczynek racz mu dać, Panie…)</u>
          <u xml:id="u-2.16" who="#komentarz">(Posłowie: …a światłość wiekuista niechaj mu świeci.)</u>
          <u xml:id="u-2.17" who="#komentarz">(Poseł Robert Telus: Niech odpoczywa w pokoju wiecznym.)</u>
          <u xml:id="u-2.18" who="#komentarz">(Posłowie: Amen.)</u>
          <u xml:id="u-2.19" who="#Marszałek">Dziękuję państwu.</u>
          <u xml:id="u-2.20" who="#Marszałek">Dla państwa informacji: w dniu dzisiejszym postaramy się też przygotować z klubami parlamentarnymi, przy moim udziale, projekt uchwały upamiętniającej papieża Franciszka, który, jeżeli będzie taka zgoda, przyjmiemy przez aklamację w czasie wieczornego bloku głosowań.</u>
          <u xml:id="u-2.21" who="#Marszałek">Wysoka Izbo! Witam w Sejmie Rzeczypospolitej prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej pana Andrzeja Dudę.</u>
          <u xml:id="u-2.22" who="#komentarz">(Zebrani wstają, oklaski)</u>
          <u xml:id="u-2.23" who="#Marszałek">Serdecznie witam byłego prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej pana Bronisława Komorowskiego.</u>
          <u xml:id="u-2.24" who="#komentarz">(Zebrani wstają, oklaski)</u>
          <u xml:id="u-2.25" who="#Marszałek">Witam panią marszałek Senatu Rzeczypospolitej Polskiej Małgorzatę Kidawa-Błońską.</u>
          <u xml:id="u-2.26" who="#komentarz">(Część posłów wstaje, oklaski)</u>
          <u xml:id="u-2.27" who="#Marszałek">Witam prezesa Rady Ministrów pana Donalda Tuska wraz z członkami Rady Ministrów.</u>
          <u xml:id="u-2.28" who="#komentarz">(Część posłów wstaje, oklaski)</u>
          <u xml:id="u-2.29" who="#Marszałek">Witam serdecznie w Sejmie korpus dyplomatyczny wraz z jego dziekanem, nuncjuszem apostolskim w Polsce abp. Antoniem Guido Filipazzim. Witamy państwa.</u>
          <u xml:id="u-2.30" who="#komentarz">(Część posłów wstaje, oklaski)</u>
          <u xml:id="u-2.31" who="#Marszałek">Witam wszystkich obecnych dziś na posiedzeniu byłych ministrów spraw zagranicznych. Witam wszystkich przybyłych gości.</u>
          <u xml:id="u-2.32" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-2.33" who="#Marszałek">Szanowni Państwo! Zanim przystąpimy do wysłuchania exposé pana ministra Radosława Sikorskiego, jeszcze musimy rozstrzygnąć kwestie formalne.</u>
          <u xml:id="u-2.34" who="#Marszałek">Po zasięgnięciu opinii Konwentu Seniorów podjąłem decyzję o skreśleniu z porządku dziennego bieżącego posiedzenia następujących punktów:</u>
          <u xml:id="u-2.35" who="#Marszałek">— Pierwsze czytanie poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy — Kodeks postępowania karnego (druk nr 1131),</u>
          <u xml:id="u-2.36" who="#Marszałek">— Pierwsze czytanie komisyjnego projektu ustawy o zmianie ustawy — Kodeks karny wykonawczy (druk nr 1109),</u>
          <u xml:id="u-2.37" who="#Marszałek">— Pierwsze czytanie komisyjnego projektu ustawy o zmianie ustawy — Kodeks karny wykonawczy (druk nr 1110),</u>
          <u xml:id="u-2.38" who="#Marszałek">— Sprawozdanie Komisji Zdrowia o rządowym projekcie ustawy o Krajowej Sieci Kardiologicznej (druki nr 1090 i 1152),</u>
          <u xml:id="u-2.39" who="#Marszałek">— Sprawozdanie Komisji Nadzwyczajnej o poselskim projekcie ustawy o zmianie ustawy — Kodeks pracy (druki nr 934 i 1153).</u>
          <u xml:id="u-2.40" who="#Marszałek">Na 32. posiedzeniu Sejm nie przeprowadził głosowania nad wnioskiem o odrzucenie w pierwszym czytaniu poselskiego projektu ustawy o zmianie niektórych ustaw w celu zwolnienia przedsiębiorców od podatku dochodowego od kwot ubezpieczeń majątkowych uzyskanych w związku z usuwaniem skutków klęsk żywiołowych, druk nr 1081.</u>
          <u xml:id="u-2.41" who="#Marszałek">W związku z tym, po uzyskaniu jednolitej opinii Konwentu, podjąłem decyzję o uzupełnieniu porządku dziennego o punkt obejmujący to głosowanie.</u>
          <u xml:id="u-2.42" who="#Marszałek">Właściwa komisja przedłożyła sprawozdanie o projekcie ustawy o zmianie niektórych ustaw w celu deregulacji prawa gospodarczego i administracyjnego oraz doskonalenia zasad opracowywania prawa gospodarczego, druk nr 1168.</u>
          <u xml:id="u-2.43" who="#Marszałek">W związku z tym, również po uzyskaniu jednolitej opinii Konwentu, podjąłem decyzję o uzupełnieniu porządku dziennego o punkt obejmujący rozpatrzenie dzisiaj tego sprawozdania.</u>
          <u xml:id="u-2.44" who="#Marszałek">Rada Ministrów przedłożyła projekt ustawy o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z usuwaniem skutków powodzi oraz niektórych innych ustaw, druk nr 1176.</u>
          <u xml:id="u-2.45" who="#Marszałek">Po uzyskaniu jednolitej opinii Konwentu podjąłem również decyzję o uzupełnieniu porządku dziennego o punkt obejmujący pierwsze czytanie tego projektu.</u>
          <u xml:id="u-2.46" who="#Marszałek">Stanie się to jutro.</u>
          <u xml:id="u-2.47" who="#Marszałek">Na podstawie art. 51 ust. 2 regulaminu Sejmu uprawniony podmiot wnosi o przystąpienie do pierwszego czytania bez zachowania terminu określonego w art. 37 ust. 4 regulaminu.</u>
          <u xml:id="u-2.48" who="#Marszałek">Wniosek uzasadnia pilną koniecznością rozpatrzenia projektu ustawy powodziowej.</u>
          <u xml:id="u-2.49" who="#Marszałek">Wniosek ten poddam teraz pod głosowanie.</u>
          <u xml:id="u-2.50" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-2.51" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem wniosku o przystąpienie do pierwszego czytania bez zachowania terminu określonego w art. 37 ust. 4 regulaminu Sejmu, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-2.52" who="#Marszałek">Przypominam, chodzi o ustawę powodziową.</u>
          <u xml:id="u-2.53" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-2.54" who="#komentarz">(Głos z sali: Nie działa.)</u>
          <u xml:id="u-2.55" who="#Marszałek">No widzę, że nie działa, bo pani karty nie włożyła, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-2.56" who="#komentarz">(Głos z sali: Jak karty nie ma, to nie działa, pani poseł.)</u>
          <u xml:id="u-2.57" who="#Marszałek">Włożenie karty ułatwia działanie maszynki.</u>
          <u xml:id="u-2.58" who="#komentarz">(Poseł Anna Paluch: Nie działa.)</u>
          <u xml:id="u-2.59" who="#komentarz">(Głos z sali: Działa.)</u>
          <u xml:id="u-2.60" who="#Marszałek">Działa.</u>
          <u xml:id="u-2.61" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-2.62" who="#Marszałek">Sejm wniosek przyjął.</u>
          <u xml:id="u-2.63" who="#Marszałek">Głosowało 412 posłów. Wszyscy byli za, nikt nie był przeciw, nikt się nie wstrzymał.</u>
          <u xml:id="u-2.64" who="#Marszałek">Szanowni Państwo! W związku z planowanym zakończeniem prac przez Komisję do Spraw Energii, Klimatu i Aktywów Państwowych nad rządowym projektem ustawy o szczególnych rozwiązaniach służących ochronie odbiorców energii elektrycznej w 2023 roku i 2024 roku w związku z sytuacją na rynku energii elektrycznej podjąłem decyzję o uzupełnieniu porządku dziennego o punkt obejmujący rozpatrzenie sprawozdania komisji — w przypadku jego doręczenia. Komisja będzie obradowała dzisiaj po południu.</u>
          <u xml:id="u-2.65" who="#Marszałek">Na podstawie art. 51 ust. 2 regulaminu uprawniony podmiot zgłosił wniosek o przystąpienie do drugiego czytania bez zachowania terminu określonego w art. 44 ust. 3 regulaminu.</u>
          <u xml:id="u-2.66" who="#Marszałek">Uzasadnia on swój wniosek wagą spraw regulowanych w projekcie i ich terminowością.</u>
          <u xml:id="u-2.67" who="#Marszałek">Poddaję ten wniosek pod głosowanie.</u>
          <u xml:id="u-2.68" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-2.69" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem wniosku o przystąpienie do drugiego czytania bez zachowania terminu określonego w art. 44 ust. 3 regulaminu Sejmu rządowego projektu ustawy o szczególnych rozwiązaniach służących ochronie odbiorców energii elektrycznej w 2023 roku i 2024 roku w związku z sytuacją na rynku energii elektrycznej, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-2.70" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-2.71" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-2.72" who="#Marszałek">Zadziałało? Zadziałało.</u>
          <u xml:id="u-2.73" who="#komentarz">(Głos z sali: Działa.)</u>
          <u xml:id="u-2.74" who="#Marszałek">Głosowało 414 posłów. 401 — za, nikt nie był przeciw, 13 się wstrzymało.</u>
          <u xml:id="u-2.75" who="#Marszałek">Sejm propozycję uzupełnienia porządku dziennego przyjął.</u>
          <u xml:id="u-2.76" who="#Marszałek">Ostatnia kwestia. Właściwa komisja przedłożyła sprawozdanie o poselskim projekcie ustawy o zmianie ustawy o ochronie nabywcy lokalu mieszkalnego lub domu jednorodzinnego oraz Deweloperskim Funduszu Gwarancyjnym oraz ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów, druk nr 1180.</u>
          <u xml:id="u-2.77" who="#Marszałek">Na podstawie art. 51 ust. 2 regulaminu uprawniony podmiot zgłosił uzasadniony wniosek o przystąpienie do drugiego czytania bez zachowania terminu określonego w art. 44 ust. 3 regulaminu Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-2.78" who="#Marszałek">Wniosek swój uzasadnia wagą spraw regulowanych w projekcie i ich terminowością.</u>
          <u xml:id="u-2.79" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-2.80" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem wniosku o przystąpienie do drugiego czytania bez zachowania terminu określonego w art. 44 ust. 3 regulaminu Sejmu poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy o ochronie nabywcy lokalu mieszkalnego lub domu jednorodzinnego oraz Deweloperskim Funduszu Gwarancyjnym oraz ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-2.81" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-2.82" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-2.83" who="#Marszałek">Głosowało 414 posłów. 409 — za, nikt nie był przeciw, 5 się wstrzymało.</u>
          <u xml:id="u-2.84" who="#Marszałek">Sejm propozycję uzupełnienia porządku dziennego przyjął.</u>
          <u xml:id="u-2.85" who="#Marszałek">Sejm na 23. posiedzeniu przeprowadził pierwsze czytanie poselskiego projektu ustawy o ograniczeniu biurokracji i barier prawnych, druki nr 558 i 558-A, i skierował ten projekt do Komisji Gospodarki i Rozwoju.</u>
          <u xml:id="u-2.86" who="#Marszałek">Przewodniczący Komisji do Spraw Deregulacji złożył wniosek o wycofanie tego projektu ustawy z Komisji Gospodarki i Rozwoju i skierowanie go do Komisji do Spraw Deregulacji.</u>
          <u xml:id="u-2.87" who="#Marszałek">Propozycja ta została pozytywnie zaopiniowana przez Prezydium Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-2.88" who="#Marszałek">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm wniosek przyjął.</u>
          <u xml:id="u-2.89" who="#Marszałek">Sprzeciwu nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-2.90" who="#Marszałek">Szanowni Państwo! Prezydium Sejmu proponuje, aby Sejm przeprowadził debatę krótką nad informacją ministra spraw zagranicznych o zadaniach polskiej polityki zagranicznej w 2025 r.</u>
          <u xml:id="u-2.91" who="#Marszałek">Prezydium Sejmu proponuje, aby Sejm wysłuchał 3-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i kół w dyskusji nad sprawozdaniem komisji dotyczącym zmiany regulaminu Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej.</u>
          <u xml:id="u-2.92" who="#Marszałek">Prezydium Sejmu proponuje, aby Sejm wysłuchał 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i 3-minutowych oświadczeń w imieniu kół w dyskusjach nad pozostałymi punktami porządku dziennego wymagającymi dyskusji.</u>
          <u xml:id="u-2.93" who="#Marszałek">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm propozycje przyjął.</u>
          <u xml:id="u-2.94" who="#Marszałek">Sprzeciwu nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-2.95" who="#Marszałek">Informuję też państwa, że Konwent Seniorów jednomyślnie zaopiniował propozycję rozpatrzenia na bieżącym posiedzeniu informacji w sprawie funkcjonowania Społecznych Inicjatyw Mieszkaniowych, o której przedstawienie wnosi Klub Parlamentarny Polskie Stronnictwo Ludowe — Trzecia Droga.</u>
          <u xml:id="u-2.96" who="#Marszałek">Punkty porządku dziennego będą rozpatrywane zgodnie z kolejnością zaopiniowaną przez Prezydium i Konwent.</u>
          <u xml:id="u-2.97" who="#Marszałek">Informacja w tej sprawie oraz harmonogram planowanych posiedzeń zespołów, a także wykaz ustaw, które Senat przyjął bez poprawek, dostępne są w Systemie Informacyjnym Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-2.98" who="#Marszałek">Proszę posła sekretarza o odczytanie komunikatów.</u>
          <u xml:id="u-2.99" who="#Marszałek">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-3">
          <u xml:id="u-3.0" who="#JoannaWicha">Szanowni Państwo! Informuję, że dziś odbędą się posiedzenia Komisji:</u>
          <u xml:id="u-3.1" who="#JoannaWicha">— do Spraw Służb Specjalnych — godz. 10.45,</u>
          <u xml:id="u-3.2" who="#JoannaWicha">— Administracji i Spraw Wewnętrznych — godz. 11,</u>
          <u xml:id="u-3.3" who="#JoannaWicha">— Etyki Poselskiej — godz. 11,</u>
          <u xml:id="u-3.4" who="#JoannaWicha">— Finansów Publicznych — godz. 11,</u>
          <u xml:id="u-3.5" who="#JoannaWicha">— Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa — godz. 11,</u>
          <u xml:id="u-3.6" who="#JoannaWicha">— Zdrowia — godz. 11,</u>
          <u xml:id="u-3.7" who="#JoannaWicha">— Rolnictwa i Rozwoju Wsi — godz. 12,</u>
          <u xml:id="u-3.8" who="#JoannaWicha">— Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej — godz. 12.30,</u>
          <u xml:id="u-3.9" who="#JoannaWicha">— do Spraw Kontroli Państwowej — godz. 13,</u>
          <u xml:id="u-3.10" who="#JoannaWicha">— Gospodarki i Rozwoju — godz. 14,</u>
          <u xml:id="u-3.11" who="#JoannaWicha">— Infrastruktury — godz. 14,</u>
          <u xml:id="u-3.12" who="#JoannaWicha">— Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Środków Przekazu — godz. 14,</u>
          <u xml:id="u-3.13" who="#JoannaWicha">— Rolnictwa i Rozwoju Wsi — godz. 14.30,</u>
          <u xml:id="u-3.14" who="#JoannaWicha">— do Spraw Energii, Klimatu i Aktywów Państwowych — godz. 16,</u>
          <u xml:id="u-3.15" who="#JoannaWicha">— Kultury Fizycznej, Sportu i Turystyki — godz. 16,</u>
          <u xml:id="u-3.16" who="#JoannaWicha">— Polityki Społecznej i Rodziny — godz. 16,</u>
          <u xml:id="u-3.17" who="#JoannaWicha">— Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej — godz. 16.30,</u>
          <u xml:id="u-3.18" who="#JoannaWicha">— Infrastruktury wspólnie z Komisją do Spraw Energii, Klimatu i Aktywów Państwowych — godz. 17,</u>
          <u xml:id="u-3.19" who="#JoannaWicha">— Obrony Narodowej — godz. 17,</u>
          <u xml:id="u-3.20" who="#JoannaWicha">— Polityki Senioralnej — godz. 17,</u>
          <u xml:id="u-3.21" who="#JoannaWicha">— Infrastruktury — godz. 18,</u>
          <u xml:id="u-3.22" who="#JoannaWicha">— Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa — godz. 18,</u>
          <u xml:id="u-3.23" who="#JoannaWicha">— Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej — godz. 18,</u>
          <u xml:id="u-3.24" who="#JoannaWicha">— Odpowiedzialności Konstytucyjnej — godz. 20. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-4">
          <u xml:id="u-4.0" who="#Marszałek">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-4.1" who="#Marszałek">Szanowni Państwo! Prośba do przewodniczących komisji i przede wszystkim przewodniczących zespołów, żebyśmy akurat dzisiaj, kiedy debatujemy nad bardzo ważną dla nas sprawą, czyli sytuacją międzynarodową i priorytetami polskiej polityki zagranicznej, zadbali jednak o jak największą obecność posłów na sali. Wiem, że w niektórych komisjach są terminowe sprawy, i to jest absolutnie zrozumiałe, natomiast jeżeli są takie zespoły czy komisje, które mogą, zwłaszcza w czasie, kiedy będą rozpatrywane najważniejsze punkty tej debaty, przełożyć swoje posiedzenia, to zwracam się o to z uprzejmą prośbą.</u>
          <u xml:id="u-4.2" who="#Marszałek">Za chwilę, szanowni państwo, Sejm — mam nadzieję, przez aklamację — przyjmie uchwałę w sprawie rocznicy koronacji Bolesława Chrobrego. Następnie rozpoczniemy punkt związany z exposé, wystąpieniem pana ministra Sikorskiego.</u>
          <u xml:id="u-4.3" who="#Marszałek">Po nim zarządzę 40-minutową przerwę.</u>
          <u xml:id="u-4.4" who="#Marszałek">Debata będzie krótka w sensie formalnym. Prezydium Sejmu podjęło decyzję o tym, że pytań będzie 80. Parytety zostały państwu przedstawione. Naszym celem jest to, żeby ten punkt możliwie skończyć do godz. 18. Wiem, że część z państwa będzie chciała dzisiaj wziąć udział we mszy za papieża Franciszka o godz. 19 w katedrze, są też posiedzenia komisji, a więc wraz z marszałkami prowadzącymi będę starał się zrobić wszystko, aby ten punkt dotyczący polskiej polityki zagranicznej do godz. 18 zakończyć.</u>
          <u xml:id="u-4.5" who="#Marszałek">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 1. porządku dziennego: Przedstawiony przez Prezydium Sejmu projekt uchwały w sprawie upamiętnienia 1000. rocznicy koronacji pierwszych królów Polski (druk nr 1149).</u>
          <u xml:id="u-4.6" who="#Marszałek">Proszę państwa o powstanie.</u>
          <u xml:id="u-4.7" who="#komentarz">(Zebrani wstają)</u>
          <u xml:id="u-4.8" who="#Marszałek">Zaprezentuję państwu tekst uchwały.</u>
          <u xml:id="u-4.9" who="#Marszałek">Proponuję, aby Sejm podjął uchwałę w sprawie upamiętnienia 1000. rocznicy koronacji pierwszych królów Polski.</u>
          <u xml:id="u-4.10" who="#Marszałek">„Uchwała Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej w sprawie upamiętnienia 1000. rocznicy koronacji pierwszych królów Polski</u>
          <u xml:id="u-4.11" who="#Marszałek">Tysiąc lat temu Bolesław I Chrobry został koronowany na pierwszego króla Polski. Według badaczy, koronacja odbyła się 18 kwietnia 1025 roku, co zwieńczyło tym samym proces powstawania państwa polskiego, zapoczątkowany przez księcia Mieszka I.</u>
          <u xml:id="u-4.12" who="#Marszałek">Polska urosła do rangi królestwa i stała się suwerennym państwem, uznawanym przez inne europejskie kraje. W ciągu zaledwie dwóch pokoleń stała się liczącym w Europie graczem politycznym: silnym i niezależnym.</u>
          <u xml:id="u-4.13" who="#Marszałek">W tym samym roku koronowano również Mieszka II, syna Bolesława I Chrobrego. Według ustaleń historyków miało to miejsce 25 grudnia, także w Gnieźnie. Kolejna koronacja potwierdziła trwałość i niepodległość państwa polskiego.</u>
          <u xml:id="u-4.14" who="#Marszałek">Oba wydarzenia miały fundamentalne znaczenie dla przetrwania naszej Ojczyzny, która mierzyła się w kolejnych latach zarówno z konfliktami wewnętrznymi, jak i wrogością niektórych sąsiadów.</u>
          <u xml:id="u-4.15" who="#Marszałek">Choć przez wieki los wielokrotnie doświadczał nasz kraj, idea jedności terytorium i wspólnoty jego mieszkańców jako królestwa, Korony czy Rzeczpospolitej dawała nam siłę do przezwyciężania trudności.</u>
          <u xml:id="u-4.16" who="#Marszałek">Sejm i Senat Rzeczypospolitej Polskiej upamiętniają wydarzenia, które miały miejsce w Gnieźnie tysiąc lat temu. Posłowie i senatorowie wyrażają przekonanie, że odwaga i mądrość naszych przodków, dzięki którym dziesięć wieków temu Polska stała się trwałym bytem na mapie Europy, są niewyczerpanym źródłem poczucia wspólnoty narodowej i inspiracją do dalszych starań o siłę i pomyślność naszej Ojczyzny”.</u>
          <u xml:id="u-4.17" who="#komentarz">(Długotrwałe oklaski)</u>
          <u xml:id="u-4.18" who="#Marszałek">Dziękuję państwu.</u>
          <u xml:id="u-4.19" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm Rzeczypospolitej Polskiej podjął uchwałę w sprawie upamiętnienia 1000. rocznicy koronacji pierwszych królów Polski.</u>
          <u xml:id="u-4.20" who="#Marszałek">Oczywiście wraz z panią marszałek Małgorzatą Kidawa-Błońską bardzo serdecznie zapraszamy państwa na Uroczyste Zgromadzenie Posłów i Senatorów z okazji tejże rocznicy. Odbędzie się ono w najbliższy piątek w Gnieźnie. Szczegóły i plan obchodów już dystrybuowaliśmy na posiedzeniu Konwentu. Są też dostępne na stronie internetowej Sejmu. Będzie obecny pan prezydent, pan premier, pani marszałek. Myślę, że to dobra okazja, żebyśmy jeszcze raz w symboliczny sposób naszym przodkom, którzy wywalczyli tak ważną dla nas rzecz i utrwalili naszą państwowość, w ten sposób oddali hołd i cześć i podziękowali im za to.</u>
          <u xml:id="u-4.21" who="#Marszałek">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 2. porządku dziennego: Informacja Ministra Spraw Zagranicznych o zadaniach polskiej polityki zagranicznej w 2025 roku.</u>
          <u xml:id="u-4.22" who="#Marszałek">Proszę ministra spraw zagranicznych pana Radosława Sikorskiego o przedstawienie Sejmowi tej informacji.</u>
          <u xml:id="u-4.23" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-5">
          <u xml:id="u-5.0" who="#RadosławSikorski">Panie Prezydencie! Panie Marszałku! Panie Premierze! Panie Posłanki i Panowie Posłowie! Ekscelencje, Członkowie Korpusu Dyplomatycznego! Szanowni Goście…</u>
          <u xml:id="u-5.1" who="#komentarz">(Poseł Piotr Kaleta: Pani marszałek jeszcze.)</u>
          <u xml:id="u-5.2" who="#RadosławSikorski">Pani Marszałek! Po raz drugi od powołania obecnego rządu i po raz dziewiąty w życiu przedstawiam Wysokiej Izbie informację o priorytetach polskiej polityki zagranicznej. To najtrudniejsze z moich dotychczasowych wystąpień z prostego powodu: sytuacja międzynarodowa jest najtrudniejsza od dekad.</u>
          <u xml:id="u-5.3" who="#RadosławSikorski">18 kwietnia, jak już wspomnieliśmy przed chwilą, obchodziliśmy 1000. rocznicę koronacji Bolesława Chrobrego — wydarzenia, które symbolizuje narodziny Polski jako pełnoprawnego podmiotu na arenie międzynarodowej. Spójrzmy na nią jak na szkołę dyplomacji i zawierania strategicznych sojuszy. Koronacja Chrobrego była przecież rezultatem przemyślanej polityki zagranicznej, począwszy od chrztu przyjętego przez Mieszka, poprzez zjazd gnieźnieński i budowanie relacji z ówczesnym cesarzem Niemiec.</u>
          <u xml:id="u-5.4" who="#RadosławSikorski">Tak jak nasi piastowscy przodkowie musimy mieć mądrość dobierania właściwych partnerów i tworzenia skutecznych przymierzy, ze świadomością, że zwrot z inwestycji może przyjść dopiero po latach. Podkreślamy dziś wagę ciągłości państwa polskiego. Pamiętamy o historii pełnej momentów chwały i trudnych chwil, prób, które udało się przezwyciężyć dzięki determinacji obywateli, naszej kulturze, zdolności do wyciągania wniosków i mądrej adaptacji do zmieniającego się świata.</u>
          <u xml:id="u-5.5" who="#RadosławSikorski">Obecnie świat staje się coraz mniej przewidywalny. Wojna u granic, zmiany w międzynarodowym układzie sił oraz globalne kryzysy gospodarcze i polityczne sprawiają, że stabilność, do której przywykliśmy w Europie, ugina się pod naporem nowych wyzwań. W polskich domach zagościł niepokój i pytanie: Co będzie? Czy nam także grozi rosyjska agresja? Czy relacje Europy ze Stanami Zjednoczonymi zmierzają w kierunku kryzysu? Czy Europa potrafi szybko podnieść swoje zdolności obronne?</u>
          <u xml:id="u-5.6" who="#RadosławSikorski">Sytuacja na froncie we wschodniej i w południowej Ukrainie jest niejednoznaczna. Niewielkie postępy sił rosyjskich to lokalne zwycięstwa okupione olbrzymimi stratami. Rosja stopniowo zwiększa liczebność swojej armii poprzez sowity żołd, pobór oraz wykorzystywanie tysięcy żołnierzy z Korei Północnej. Mimo to po 3 latach tego etapu wojny, przypominam, zaplanowanego przez Putina na 3 dni wojska rosyjskie kontrolują jedynie ok. 20% terytorium ukraińskiego i wciąż tkwią na wschodzie Ukrainy. Szacuje się, że wojna już kosztowała Rosję co najmniej 200 mld dolarów, a prawie milion rosyjskich żołnierzy zostało wyeliminowanych z pola walki. Straty Ukraińców są mniejsze. Nie dopuścili oni ani do zdobycia swojej stolicy, ani do zainstalowania marionetkowego rządu. Na morzu pokonali Flotę Czarnomorską i odblokowali szlak żeglugowy przez Bosfor, a w powietrzu oddają wet za wet.</u>
          <u xml:id="u-5.7" who="#RadosławSikorski">Nie wiemy, jak dalej potoczy się wojna, czyje wojska stracą wolę walki albo komu pierwszemu skończą się zasoby. Ale na dzisiaj wiemy, że Ukraina bohatersko się broni, więc nie ma powodu do kapitulacji. Europa deklaruje dalsze wsparcie finansowe i wojskowe. Stawką tej wojny jest to, aby to Ukraina mogła określić, co jest w jej interesie, na jakie kompromisy może się zgodzić i jakie obce wojska chce ewentualnie mieć na swoim terytorium.</u>
          <u xml:id="u-5.8" who="#RadosławSikorski">Proszę, pozwólcie państwo na osobistą, emocjonalną refleksję. Między lutym 2022 r. a październikiem 2023 r. byłem w Ukrainie kilka razy, prywatnie, dostarczając samochody terenowe jednostkom frontowym. Pamiętam, jak przejeżdżaliśmy przez bardzo ubogą wieś. Zrujnowane domostwa, przekrzywione okna, pochylone płoty. I w tej biednej wsi był jeden piękny, zadbany budynek: szkoła. 100 m dalej lśniący bielą, otoczony kwiatami pomnik Jarosława Mądrego. Mieszkańcy tej wsi sami zdecydowali, na co pójdą ich lokalne podatki. Szkoła i pomnik, wiedza i pamięć, przeszłość i przyszłość. Ludzi, którzy tak myślą, takich ludzi nie da się pokonać.</u>
          <u xml:id="u-5.9" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-5.10" who="#RadosławSikorski">Panie Posłanki i Panowie Posłowie! Celem każdego polskiego rządu jest poprawa bezpieczeństwa państwa, dobrobyt Polaków i wzmocnienie pozycji naszego kraju na arenie międzynarodowej. To oczywiste. Otoczenie międzynarodowe jest mniej przewidywalne niż 20 lat temu, ale Polska jest silniejsza. Jesteśmy silni sojuszem NATO i członkostwem w Unii Europejskiej. Powtórzmy to: członkostwo w obu tych organizacjach nie ogranicza polskiej suwerenności, ale pomaga suwerenności bronić.</u>
          <u xml:id="u-5.11" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-5.12" who="#RadosławSikorski">Zapewnia dostęp do mechanizmów współpracy, które pozwalają na bardziej skoordynowane działania. Jesteśmy lepiej przygotowani na trudne czasy, niż bylibyśmy jako samotna wyspa, poza sieciami sojuszy wojskowych, politycznych i gospodarczych. Obecny potencjał wszystkich krajów członkowskich NATO, liczony w środkach wydanych na obronność, to blisko 1,5 bln, czyli 1500 mld dolarów. Budżet obronny Rosji to 145 mld dolarów. Europejscy sojusznicy, podążając za przykładem Polski, zwiększają nakłady na obronność. Od 2016 r., czyli tuż przed objęciem władzy przez Donalda Trumpa, państwa NATO, nie licząc USA, zwiększyły wydatki z 255 do 506 mld dolarów, czyli o 98%, a od czasu rosyjskiego najazdu na Ukrainę wzrost nakładów jeszcze przyspieszył. Przeprowadźmy kalkulację. Załóżmy, że wszystkie kraje członkowskie NATO przeznaczają na obronność 3,5% swojego PKB, tak jak USA. Dałoby to nam kwotę 1,9 bln dolarów, czyli 13-krotnie więcej niż Rosja. Pójdźmy dalej. Wykonajmy taką samą symulację przy założeniu, że każdy kraj członkowski wydaje na obronę tyle, ile obecnie Polska: 4,7% PKB, co w przypadku wzrostu zagrożenia byłoby prawdopodobne. Uzyskalibyśmy wtedy kwotę 2,5 bln dolarów, czyli 17-krotnie więcej niż Rosja. Te liczby pokazują skalę naszego potencjału i to, że dopóki NATO jest efektywnym sojuszem, dopóty Rosja z nami nie wygra.</u>
          <u xml:id="u-5.13" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-5.14" who="#RadosławSikorski">Szanowni Państwo! Warunkiem budowy potencjału obronnego jest potencjał gospodarczy, dlatego wzmacniamy polską gospodarkę, która dziś jest nie tylko jedną z największych, ale też najszybciej rozwijających się w Europie.</u>
          <u xml:id="u-5.15" who="#komentarz">(Głos z sali: Dzięki komu?)</u>
          <u xml:id="u-5.16" who="#komentarz">(Poseł Barbara Bartuś: To już niestety przeszłość.)</u>
          <u xml:id="u-5.17" who="#RadosławSikorski">Międzynarodowy Fundusz Walutowy przewiduje, że będziemy rozwijać się najszybciej w Europie.</u>
          <u xml:id="u-5.18" who="#komentarz">(Głos z sali: Tak było.)</u>
          <u xml:id="u-5.19" who="#RadosławSikorski">Tempo wzrostu gospodarczego Polski w najbliższych 2 latach będzie wyższe od globalnego tempa wzrostu PKB i prawie dwukrotnie wyższe od tempa wzrostu innych gospodarek rozwiniętych. Po stuleciach zawirowań, okresie rozbiorów, wojen, dekadach komunizmu Polska w ciągu ostatnich 35 lat zdołała w rekordowym tempie dogonić rozwinięte państwa. Nasze PKB per capita podwoiło się od czasu wejścia do Unii Europejskiej i dziś sięga prawie 80% unijnej średniej.</u>
          <u xml:id="u-5.20" who="#RadosławSikorski">Rok 2025 będzie rekordowy pod względem inwestycji. Twarda siła wzmaga siłę miękką i ułatwia pracę dyplomaty. Głos kraju, który potrafi z powodzeniem zarządzać własnymi sprawami, jest chętniej słuchany na arenie międzynarodowej. Po blisko 15 miesiącach od zmiany rządu odbudowaliśmy porządek w sferze relacji międzynarodowych. Polska polityka zagranicza nie dąży do wzniecania sporów tam, gdzie niczemu one nie służą. Kierujemy się chłodną oceną rzeczywistości. Proponujemy rozwiązania ambitne, acz realistyczne, a dla ich urzeczywistnienia działamy z państwami hołdującymi podobnym wartościom. Czynimy to, jak powiedział siedzący tu pewien znany gdańszczanin, cytując motto swojego miasta: Nec temere, nec timide. Bez strachu, ale z rozwagą. Takie cele realizujemy w ramach prezydencji w Radzie Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-5.21" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-5.22" who="#RadosławSikorski">I taka jest dziś Polska marka: bezpieczeństwo, suwerenność i przywództwo. Bezpieczeństwo państwa, suwerenność w decyzjach i przywództwo we Wspólnocie.</u>
          <u xml:id="u-5.23" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-5.24" who="#RadosławSikorski">Przywództwo to zdolność przekonywania innych do swoich celów, pozyskiwania zaufania i poparcia dla swojej polityki. Bez przywództwa, o czym wspominał Henry Kissinger, instytucje dryfują, narody ryzykują zaś postępującą utratę znaczenia, a w ostatecznym rozrachunku — katastrofę. Przywództwo jest najbardziej niezbędne w okresach przejściowych, kiedy wartości i instytucje przestają być adekwatne i kiedy kwestionuje się zarysy tego, jak powinna wyglądać godna przyszłość. Koniec cytatu. Obowiązkiem przywódców jest rozumieć aspiracje swojego narodu, przełamywać niepewność i obawy, patrzeć w przyszłość w oparciu o wiedzę i wiarygodnie komunikować się ze społeczeństwem. Bez straszenia, ale i bez upiększania rzeczywistości.</u>
          <u xml:id="u-5.25" who="#RadosławSikorski">Wysoka Izbo! Szanowni Goście! Wojna w Ukrainie jest przyczyną pogłębiania się niepewności, ale i skutkiem zmian zachodzących od dłuższego czasu. W europejskiej debacie o polityce zagranicznej regularnie pada diagnoza końca pokojowej dywidendy, z której z pożytkiem dla Polski korzystaliśmy przez ostatnie dekady. Nowy rewizjonizm i stary appeasement prowadzą do podważenia porządku międzynarodowego opartego na prawie, stanowiącego dla Polski podstawę rozwoju. Rodzą się pytania o trwałość fundamentów naszego bezpieczeństwa, czyli Wspólnoty Europejskiej, oraz współpracy transatlantyckiej. Dla Polski największym zagrożeniem byłby rozpad wspólnoty Zachodu, dlatego nie stać nas na złudzenia ani bezczynność. Nie stać nas na osamotnienie. Zabiegamy o wiarygodność sojuszy. Chcemy i potrafimy być ich architektami.</u>
          <u xml:id="u-5.26" who="#RadosławSikorski">Szanowni Państwo! Dla naszej ojczyzny, kraju o wielkiej historii, wielkiej kulturze, ale i trudnej geografii, cztery trendy są w najwyższym stopniu niepożądane. Podział świata na strefy wpływów zamiast na strefy sojuszy. Odejście od niedoskonałych, ale ważnych globalnych norm, przede wszystkim poszanowania suwerenności na rzecz powrotu do prawa silniejszego. Osłabienie organizacji międzynarodowych na rzecz relacji dwustronnych opartych na myśleniu transakcyjnym. Dezinformacja zrównująca w debacie publicznej prawdę i fałsz. Nie bez powodu tak otwarcie omówiłem wyzwania dla bezpieczeństwa europejskiego oraz stabilności środowiska międzynarodowego.</u>
          <u xml:id="u-5.27" who="#RadosławSikorski">Z nich wynikają najważniejsze cele, jakie Polska realizuje w polityce zagranicznej. Po pierwsze, wzmocnienie zdolności obronnych, przede wszystkim państw europejskich, ale także Unii Europejskiej, i przejęcie przez Europę większej odpowiedzialności za bezpieczeństwo jej najbliższego otoczenia. Przy czym na nasze bezpieczeństwo patrzymy wielopłaszczyznowo: od wojskowego, przez energetyczne, żywnościowe, bezpieczeństwo dostaw dla przemysłu po bezpieczeństwo cyfrowe. Po drugie, utrzymanie jedności i współpracy transatlantyckiej, w tym oczywiście bliskiej współpracy ze Stanami Zjednoczonymi. W naszych kontaktach z administracją amerykańską konsekwentnie przedstawiamy argumenty wskazujące na korzyści płynące dla Waszyngtonu z utrzymania silnej obecności w Europie, w szczególności w Polsce. Po trzecie, obrona porządku globalnego opartego na poszanowaniu Karty Narodów Zjednoczonych. Po czwarte, konstruktywne zaangażowanie Polski w dialog z państwami tzw. globalnego Południa, uwzględniający ich podmiotowość i zróżnicowane interesy.</u>
          <u xml:id="u-5.28" who="#RadosławSikorski">Wysoki Sejmie! Wydając prawie 5% PKB na zbrojenia, jesteśmy pod tym względem liderem wśród członków NATO. Nasz budżet obronny sięga dziś niemal 50 mld dolarów i jest wyższy od budżetu wojskowego Hiszpanii, Kanady i Turcji. Dodatkowe miliardy euro otrzymamy z tzw. SAFE, czyli unijnego Instrumentu na rzecz Zwiększenia Bezpieczeństwa Europy. To środki, które będą dostępne w ramach puli 150 mld euro niskooprocentowanych unijnych pożyczek. W pierwszym roku obowiązywania programu na nasz wniosek o wsparcie będą się mogły ubiegać pojedyncze państwa członkowskie, a nie tylko grupy państw. To korzystne z punktu widzenia polskich potrzeb wojskowych i rozwoju polskiego przemysłu zbrojeniowego. W ubiegłorocznym exposé zapowiadałem, że wzmocnimy nasz potencjał obronny i będziemy działać na rzecz wzmocnienia Europy. Spełniamy tę obietnicę. Nieprzypadkowo hasło przewodnie naszej prezydencji w Radzie Unii Europejskiej brzmi: Bezpieczeństwo, Europo!</u>
          <u xml:id="u-5.29" who="#RadosławSikorski">W kwestii unijnych możliwości finansowania zakupów zbrojenia jest jeszcze jedna sprawa, która wymaga wyjaśnienia. Politycy opozycji wprowadzają opinię publiczną w błąd, tłumacząc, dlaczego w Parlamencie Europejskim głosowali przeciw rezolucji przecież niewiążącej w sprawie europejskiej obrony. Jarosław Kaczyński, znowu nieobecny…</u>
          <u xml:id="u-5.30" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
          <u xml:id="u-5.31" who="#komentarz">(Poseł Joanna Borowiak: Co znaczy: znowu?)</u>
          <u xml:id="u-5.32" who="#RadosławSikorski">…twierdzi, że to oddanie do Brukseli i Berlina polskich pieniędzy na zbrojenia i kontroli nad polską armią.</u>
          <u xml:id="u-5.33" who="#komentarz">(Gwar na sali, dzwonek)</u>
          <u xml:id="u-5.34" who="#komentarz">(Głos z sali: Słabiutkie to.)</u>
          <u xml:id="u-5.35" who="#RadosławSikorski">Mateusz Morawiecki mówi…</u>
          <u xml:id="u-5.36" who="#komentarz">(Głos z sali: Nieobecny.)</u>
          <u xml:id="u-5.37" who="#komentarz">(Poseł Joanna Borowiak: Wyjątkowo obecny premier.)</u>
          <u xml:id="u-5.38" who="#RadosławSikorski">…że nie pozwoli, cytuję: na majstrowanie przy naszych relacjach z NATO, a inni straszą, że nowe regulacje mogą, cytuję: zlikwidować, jeżeli chodzi o obronność, zasadę jednomyślności. Panowie i panie, po co straszyć naród?</u>
          <u xml:id="u-5.39" who="#komentarz">(Głos z sali: Słabo, słabo.)</u>
          <u xml:id="u-5.40" who="#RadosławSikorski">Po pierwsze, w rezolucji nie ma mowy o przekazywaniu dowództwa nad polską armią lub budżetem obronnym. Jeśli jest…</u>
          <u xml:id="u-5.41" who="#komentarz">(Głos z sali: Jest.)</u>
          <u xml:id="u-5.42" who="#RadosławSikorski">Nie ma mowy, nie ma mowy.</u>
          <u xml:id="u-5.43" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-5.44" who="#RadosławSikorski">Po drugie, jej zapisy mają na celu usprawnienie i podniesienie opłacalności zamówień sprzętu wojskowego na potrzeby armii państw członkowskich.</u>
          <u xml:id="u-5.45" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-5.46" who="#RadosławSikorski">Chodzi o efekt skali — kupując wspólnie, możemy kupować więcej i taniej.</u>
          <u xml:id="u-5.47" who="#komentarz">(Poseł Elżbieta Witek: Kto dostanie więcej?)</u>
          <u xml:id="u-5.48" who="#komentarz">(Głos z sali: I dłużej.)</u>
          <u xml:id="u-5.49" who="#RadosławSikorski">Po trzecie, zasada jednomyślności, w której nacjonaliści są tak zakochani, powoduje np., że nasz Fundusz Modernizacji Sił Zbrojnych nie otrzymuje 450 mln euro z tytułu rekompensaty za dostawy, jakie wysłaliśmy Ukrainie za waszego rządu. Decyzję blokują węgierscy przyjaciele dzisiejszej opozycji. Zadowoleni?</u>
          <u xml:id="u-5.50" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-5.51" who="#RadosławSikorski">Wiele naszych inicjatyw w różnych dziedzinach udaje się, ponieważ potrafimy do swoich pomysłów przekonywać innych unijnych graczy, a jednocześnie mamy potencjał tworzenia mniejszości blokującej dla pomysłów, które uważamy za niedobre. System podejmowania decyzji w Unii powinien być sprawny i sprawiedliwy.</u>
          <u xml:id="u-5.52" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-5.53" who="#RadosławSikorski">Po czwarte, podnoszenie zdolności obronnych Unii Europejskiej nie osłabia, lecz wzmacnia Sojusz Północnoatlantycki.</u>
          <u xml:id="u-5.54" who="#komentarz">(Głos z sali: Pakt migracyjny.)</u>
          <u xml:id="u-5.55" who="#RadosławSikorski">Przecież z 27 państw członkowskich Unii aż 23 należy również do NATO. Silniejsza Europa to bardziej wiarygodny sojusznik Stanów Zjednoczonych.</u>
          <u xml:id="u-5.56" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-5.57" who="#RadosławSikorski">W kwestii obrony Polski i Europy każdą próbę dezinformacji należy bezwzględnie zwalczać, ale każdy dobry pomysł zasługuje na uwagę niezależnie od barw politycznych jego autora.</u>
          <u xml:id="u-5.58" who="#komentarz">(Głos z sali: Najlepiej do więzienia.)</u>
          <u xml:id="u-5.59" who="#RadosławSikorski">Interesujące były sugestie pana posła Michała Dworczyka dotyczące uproszczenia przepisów w zakresie pozyskiwania amunicji, obniżenia kosztów energii dla zakładów produkujących środki bojowe, a być może nawet łatwiejszego przyznawania koncesji na tego rodzaju produkcję mniejszym firmom prywatnym. Takie lekcje płyną z Ukrainy, nie tylko zresztą w kontekście produkcji amunicji, ale także oczywiście dronów, które stały się kluczowym elementem pola walki. Tu zdolności Kijowa są imponujące. Ukraińcy mają potencjał, by produkować ich nawet 5 mln rocznie, więcej niż cała reszta Europy razem wzięta.</u>
          <u xml:id="u-5.60" who="#RadosławSikorski">Jako zjednoczona Europa i Sojusz Północnoatlantycki musimy wyciągnąć wnioski z obecnej wojny w polityce zakupowej, doktrynie obrony i szkoleniach. Dyplomacja jest pierwszą linią obrony Rzeczypospolitej, ale nawet najzręczniejsza dyplomacja musi być wsparta siłą. My, Polacy, wiemy to z własnej historii.</u>
          <u xml:id="u-5.61" who="#RadosławSikorski">W badaniach przeprowadzonych na początku marca ponad 80% ankietowanych Polaków, niezależnie od sympatii politycznych, przyznało, że obawia się skutków wojny w Ukrainie dla bezpieczeństwa Polski. Z całego serca dziękuję moim rodakom za wsparcie udzielone Ukraińcom szczególnie w pierwszych miesiącach wojny i proszę o wytrwałość, dopóki Putin bombarduje ukraińskie szpitale, szkoły i domy. Doskonale wiemy, kto jest sprawcą napaści, a kto ofiarą. Ofierze udzielamy wszechstronnego wsparcia. Do dziś przekazaliśmy ukraińskim sojusznikom 45 pakietów pomocy o wartości ok. 4 mld euro. Obecnie rozpoczynamy dostawy w ramach 46. pakietu. Polska bierze też na siebie ciężar i ryzyko związane z zapewnieniem zaplecza szkoleniowego i logistycznego dla pomocy wojskowej przekazywanej za naszą wschodnią granicę. Doprowadziliśmy do utworzenia dowództwa NATO do spraw szkolenia bojowego, wsparcia i pomocy siłom zbrojnym Ukrainy z siedzibą w Wiesbaden. Sami przeszkoliliśmy blisko 30 tys. ukraińskich żołnierzy, czyli ok. 1/3 wszystkich, którzy odbyli szkolenia zorganizowane przez kraje Unii Europejskiej w ramach misji UAM. W Bydgoszczy powstało połączone Centrum Analiz, Szkolenia i Edukacji NATO — Ukraina, JATEC, które będzie czerpać z doświadczeń sił ukraińskich. Niektóre państwa rozważają wysłanie do Ukrainy własnych wojsk. My wojsk nie wyślemy, ale zapewnimy ewentualnej misji wsparcie. Bez Polski udzielanie pomocy Ukrainie byłoby niemożliwe.</u>
          <u xml:id="u-5.62" who="#RadosławSikorski">Od początku wojny co najmniej 80% pomocy wysyłanej do Ukrainy przechodzi przez port lotniczy w Jasionce, który został włączony do misji sojuszniczej. Warto powtórzyć, zmiana obsady sił NATO czuwających nad bezpieczeństwem hubu w Jasionce była planowana od miesięcy. Dotychczasowe zadania wojsk amerykańskich przejmowane są przez kolejnych sojuszników. Od stycznia tego roku lotnisko jest chronione przez norweskie systemy NASAMS i niemieckie baterie Patriot. Nieba nad Rzeszowem strzegą norweskie F-35, szwedzkie gripeny oraz brytyjskie eurofightery.</u>
          <u xml:id="u-5.63" who="#RadosławSikorski">Wysoki Sejmie! Nasze wojsko i Straż Graniczna patrolują 650 km granicy z Rosją i Białorusią. Pierwszym i najważniejszym zadaniem Polski w NATO jest ochrona flanki wschodniej Sojuszu, czyli swego własnego terytorium. Nasi europejscy i amerykańscy partnerzy doskonale to rozumieją.</u>
          <u xml:id="u-5.64" who="#RadosławSikorski">Szanowni Państwo! Naczelny ideolog Kremla Aleksander Dugin już przed laty twierdził, cytuję: Na euroazjatyckim kontynencie dla Polski miejsca nie ma. Rosja w swoim geopolitycznym oraz sakralno-geograficznym rozwoju nie jest zainteresowana istnieniem niepodległego państwa polskiego w żadnej postaci. Nie jest też zainteresowana istnieniem Ukrainy. Koniec cytatu. Kreml zwykle zaczyna od słów, a potem na ulicach pojawiają się kibitki, czekiści i czołgi.</u>
          <u xml:id="u-5.65" who="#RadosławSikorski">Zastanówmy się chwilę, na jakiej podstawie Rosja może uzurpować sobie prawo do terytorium państw sąsiedzkich. Pamiętajmy, że pierwsza zachowana wzmianka o Moskwie pojawiła się w 1147 r. jako o prowincjonalnym grodzie Rusi Kijowskiej. I choć na przestrzeni następnych wieków Moskale podbili tereny rządzone niegdyś z Kijowa, a nawet ukradli jego tożsamość, to fakt brutalnego podboju nie ustanawia prawa własności. Z kolei rosyjskie prawo do Warszawy jest mniej więcej tak samo zasadne jak nasze do Smoleńska, bo też rządziliśmy tam ok. 100 lat. Różnica polega na tym, że u nas niemal nikt w tak anachroniczny sposób nie myśli. Inwestując w to patrimonium, które historia nam przyznała, nie odczuwamy potrzeby kompensowania cywilizacyjnych kompleksów fantazjami o dominacji nad innymi, bo mamy inne źródła dumy narodowej.</u>
          <u xml:id="u-5.66" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-5.67" who="#RadosławSikorski">W czasach sowieckich Rosjanie postawili w Warszawie ambasadę, która miała wyglądać jak siedziba gubernatora. Ale czasy się zmieniły. Dla mocodawców pana Dugina mam wiadomość: Nigdy więcej nie będziecie tu rządzić. Ani w Kijowie, ani w Wilnie, ani w Rydze, ani w Tallinie, ani w Kiszyniowie.</u>
          <u xml:id="u-5.68" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-5.69" who="#RadosławSikorski">Mało macie ziemi? 11 stref czasowych i wciąż wam mało? Zajmijcie się lepszym rządzeniem tym, co zgodnie z prawem międzynarodowym leży w obrębie waszych granic. Zamiast fantazjować o ponownym podbiciu Warszawy, martwcie się o to, czy utrzymacie Haishenwai.</u>
          <u xml:id="u-5.70" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-5.71" who="#RadosławSikorski">Szanowni Państwo! Najważniejszym wyzwaniem dla realizacji naszej polityki zagranicznej, mającym bezpośrednie skutki dla bezpieczeństwa naszego kraju, jest oczywiście rozstrzygnięcie wojny przeciw Ukrainie. Zabiegamy o trwałe wsparcie polityczne, militarne i finansowe Unii Europejskiej dla Ukrainy oraz dla jej odbudowy. Jesteśmy wśród krajów, które chcą dalszego wywierania presji na Rosję i jej sojuszników w celu jak najszybszego zakończenia trwającej agresji.</u>
          <u xml:id="u-5.72" who="#RadosławSikorski">Naszym celem nie powinno być kruche zawieszenie broni, ale trwały i sprawiedliwy pokój zgodny z zasadami Karty Narodów Zjednoczonych. Musi to być, mówiąc po angielsku, peace through strength, pokój przez siłę, bo tylko taki Rosja uszanuje. Umowa z Kremlem będzie trwała wyłącznie tak długo, jak długo rosyjska elita będzie się obawiała konsekwencji jej złamania. Temu służą i w najbliższych latach powinny służyć działania demokratycznego Zachodu: robić wszystko, by obecną wojnę zakończyć i by Rosji nie opłacało się wszczynać następnej.</u>
          <u xml:id="u-5.73" who="#RadosławSikorski">Skutki rosyjskiej agresji nie ograniczają się do naszego regionu. Sięgają daleko poza granice Ukrainy. Są odczuwalne na globalnych rynkach żywności i energii, powodują wzrost cen i coraz silniejsze poczucie niepewności w wielu częściach świata. Dotyczy to krajów Afryki, Bliskiego Wschodu, Ameryki Łacińskiej i Azji. Ta wojna wstrząsnęła też światowym obiegiem wiedzy, idei i dóbr kultury. Warto przypominać, że konsekwencje błędów swojego przywódcy ponoszą także sami Rosjanie. Szacuje się, że rosyjski rząd przeznaczył już na działania zbrojne równowartość co najmniej 200 mld dolarów. Dalsze koszty inwazji mogą przekroczyć 1 bln dolarów, a wynikać będą z utraconego wzrostu gospodarczego. Mimo tak wielkich inwestycji ludzkich i kapitałowych — przypominam, że Rosja wydaje dziś na zbrojenia między 30% a 40% swojego budżetu — wojna wciąż toczy się w tym samym regionie, w którym rozpoczęła się ponad 3 lata temu, a tak naprawdę 11 lat temu. Putin nadal walczy w Donbasie. Rosyjska propaganda kłamie. Ukraina nie przegrywa.</u>
          <u xml:id="u-5.74" who="#RadosławSikorski">Ważnym narzędziem powstrzymywania Rosji i Białorusi pozostają sankcje. W planach działań MSZ na ubiegły rok zawarliśmy kontynuację reżimu sankcyjnego i dzięki naszym zabiegom przyjęto w Brukseli 13., 14. i 15. pakiet sankcji. W lutym tego roku uchwalono pakiet nr 16. Wyczerpana rosyjska gospodarka zmaga się z rosnącą inflacją, konsekwencjami utraty europejskich rynków i utrudnionym dostępem do wykwalifikowanej siły roboczej, po tym jak setki tysięcy młodych Rosjan uciekło za granicę, a zachodnie firmy wycofały się z rosyjskiego rynku. Sankcje działają, osłabiają rosyjską machinę wojenną, czego najlepszym dowodem są rosyjskie żądania ich zniesienia podnoszone od samego początku negocjacji ze Stanami Zjednoczonymi. Przyjęcie 16 pakietów sankcji przez Unię Europejską to sukces i dowód na jej siłę, mimo różnych interesów narodowych. Wynikające z nich osłabienie związków gospodarczych z Moskwą na dłuższą metę służy także Europie, ponieważ uniezależnia państwa europejskie od nieobliczalnego partnera.</u>
          <u xml:id="u-5.75" who="#RadosławSikorski">Rosja powinna ponieść odpowiedzialność prawną i finansową za agresję wobec Ukrainy, za popełnione i udokumentowane zbrodnie wojenne i zbrodnie przeciwko ludzkości, w tym za uprowadzenie tysięcy dzieci, stosowanie tortur oraz systematyczne ataki na cywilów i infrastrukturę energetyczną. Dlatego Polska konsekwentnie opowiada się za pełnym i jak najszybszym wykorzystaniem zamrożonych aktywów banku centralnego Rosji na rzecz wsparcia Ukrainy. Albo te pieniądze wykorzysta ofiara, albo agresor. To nawet nie jest wybór. To kwestia elementarnej sprawiedliwości.</u>
          <u xml:id="u-5.76" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-5.77" who="#RadosławSikorski">Światu zależy na zakończeniu konfliktu. To jednak agresor powinien wykonać pierwsze kroki w kierunku odbudowy zaufania. Dopóki to nie nastąpi, powinniśmy kontynuować politykę no business as usual. Wynik wojny Rosji z Ukrainą określi poziom bezpieczeństwa naszego regionu na lata. Przesądzi o tym, czy np. Białoruś ostatecznie pogrąży się w ruskim mirze, czy zdoła ochronić resztki niezależności. Będzie stanowić punkt odniesienia dla europejskich aspiracji Mołdawii, Gruzji i Armenii. Wpłynie też na politykę zagraniczną ważnych partnerów w Azji Centralnej, którzy oglądają się i na Moskwę, i na Pekin, ale szukają też bliższych relacji z Europą.</u>
          <u xml:id="u-5.78" who="#RadosławSikorski">Dopóki Rosja nie porzuci planów podboju, będzie najeźdźcą. Szef rosyjskiej służby wywiadu Siergiej Naryszkin oskarża Polskę o to, że wzmacniając naszą wschodnią granicę, zabezpieczając nasze terytorium, wykazujemy się wysoką agresywnością wobec Rosji, nieustannie potrząsając szabelką — koniec cytatu. To narracja rosyjskiego imperializmu, a rosyjski imperializm jest naszym wrogiem. To nasza dzisiejsza polityka wobec reżimu Putina. Innej nie będzie.</u>
          <u xml:id="u-5.79" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-5.80" who="#RadosławSikorski">Granicy Polski, NATO, Unii Europejskiej i strefy Schengen trzeba bronić nie tylko przed armią Putina, ale i przed nielegalną migracją, która jest częścią wojny hybrydowej dyktatorów Rosji i Białorusi przeciwko Zachodowi. Rządy Zjednoczonej Prawicy pozostawiły w polityce migracyjnej chaos, którego kulminacją była afera wizowa. Musieliśmy działać szybko. Już w styczniu 2024 r. zawiesiłem funkcjonowanie „Poland. Business Harbour”…</u>
          <u xml:id="u-5.81" who="#komentarz">(Poseł Joanna Lichocka: Ilu niemieckich migrantów przysłała nam policja niemiecka?)</u>
          <u xml:id="u-5.82" who="#RadosławSikorski">…programu uruchomionego w 2020 r., mającego ułatwić dostęp do polskiego rynku pracy pracownikom z branży IT pochodzącym z Białorusi, a później także z Mołdawii, Rosji, Ukrainy, Gruzji, Armenii i Azerbejdżanu. Jesienią ub.r. MSZ przygotowało dla Sejmu projekt ustawy o wyeliminowaniu nieprawidłowości w systemie wizowym. Podniosłem opłaty wizowe oraz uszczelniłem system wydawania wiz studenckich.</u>
          <u xml:id="u-5.83" who="#komentarz">(Głos z sali: Wy mieliście aferę wizową.)</u>
          <u xml:id="u-5.84" who="#RadosławSikorski">Popieramy przyjazdy prawdziwych studentów na prawdziwe studia, ale nie pozwolimy na degradowanie wartości polskich dyplomów czy używanie pseudostudiów do wyłudzania pozwoleń na pracę w Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-5.85" who="#RadosławSikorski">Zarządzania migracją nie można rozważać w oderwaniu od celów polskiej gospodarki. Naszą przewagę ekonomiczną musimy budować w oparciu o wiedzę i specjalizację. Potrzebujemy ekspertów, którzy będą wsparciem w dziedzinie cyfryzacji, automatyzacji i sztucznej inteligencji. Postawiliśmy tamę niekontrolowanemu napływowi niewykwalifikowanych migrantów. Niżej kwalifikowani pracownicy spoza Unii mogą się ubiegać o pracę sezonową w Polsce na okres do 9 miesięcy. Zasady naszej polityki migracyjnej są proste: Przyjmujemy tych, którzy nie naruszą naszej spójności społecznej, a mogą wzmocnić naszą gospodarkę. Deportujemy tych, którzy łamią prawo lub mogą stanowić zagrożenie.</u>
          <u xml:id="u-5.86" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-5.87" who="#komentarz">(Głos z sali: Szczególnie na granicy niemieckiej.)</u>
          <u xml:id="u-5.88" who="#RadosławSikorski">Przyjęliśmy strategię migracyjną rządu na lata 2025–2030, a także rządową strategię współpracy z Polonią i Polakami za granicą. Najważniejszym zasobem demograficznym Polski są nasi rodacy i ich potomkowie, którzy kiedyś z ojczyzny wyjechali. Wspieramy powroty. Serdecznie zapraszamy do udziału w sukcesie Polski potomków mieszkańców Rzeczypospolitej. Szerzej na ten temat będę mówił w moim senackim exposé skierowanym bezpośrednio do Polonii.</u>
          <u xml:id="u-5.89" who="#RadosławSikorski">Wysoki Sejmie! Nie wolno przymykać oczu na zachowanie krajów wspierających rosyjską wojnę i tworzących tzw. oś chaosu. Koreańska Republika Ludowo-Demokratyczna nie tylko dostarcza Rosji broń, ale także wysyła swoje wojska na front. Iran z kolei udostępnia Rosji technologię produkcji dronów Shahed. Egzemplarz tej maszyny, zestrzelony nad Ukrainą, dzięki współpracy ukraińskich wojsk, polskich służb specjalnych i MSZ przetransportowaliśmy do Waszyngtonu, aby pokazać, jak blisko współpracują z Rosją inne azjatyckie dyktatury.</u>
          <u xml:id="u-5.90" who="#RadosławSikorski">Niepokojąca jest kooperacja rosyjsko-chińska. Chiny w ciągu ostatnich 3 lat wyeksportowały do Rosji ogromne ilości produktów podwójnego przeznaczenia, takich jak sprzęt do nawigacji, drony czy technologie zakłócania komunikacji elektroniczno-radiowej. Bez tego wsparcia agresja przyniosłaby mniej zniszczeń, zabrała mniej istnień ludzkich, a niewykluczone, że już doprowadziłaby do całkowitego załamania rosyjskiej gospodarki.</u>
          <u xml:id="u-5.91" who="#RadosławSikorski">Szanujemy naród chiński i jego wielką kulturę. Różnimy się w podejściu do praw człowieka, ale podziwiamy skok modernizacyjny, jakiego Chińska Republika Ludowa dokonała w ostatnich dekadach. Uważamy jednak, że Chiny stworzyłyby nową wartość w globalnym porządku, gdyby — a mają ku temu środki — doprowadziły do zakończenia kolonialnej wojny Putina w Ukrainie. Zamiast wilczego wojownika wolelibyśmy zobaczyć w Chinach posłańca pokoju.</u>
          <u xml:id="u-5.92" who="#RadosławSikorski">Historia Europy dobitnie pokazuje, że systemy oparte na rywalizacji wielkich mocarstw grożą redukcją mniejszych i średnich państw do roli pionków na geopolitycznej szachownicy. Polska doświadczyła tego na własnej skórze. W lutym tego roku odnotowaliśmy 80. rocznicę jednego z takich wydarzeń: konferencji jałtańskiej. Dzisiejszy porządek, którego integralną częścią są organizacje takie jak Unia i NATO, daje nam coś, czego w przeszłości często nam brakowało: sprawczość, realny wpływ na kształtowanie europejskiej i światowej polityki, naturalnie na miarę naszego potencjału, dlatego zadaniem polskiej dyplomacji są działania na rzecz wzmacniania tych organizacji, a nie podważania ich prawomocności. Zasada jest prosta: Polska osamotniona to Polska osłabiona. Wspólnota daje nam siłę, a siła daje bezpieczeństwo. Europa stoi przed egzystencjalnym wyborem: albo wejdzie do gry zjednoczona, jako zawodnik wagi ciężkiej, albo skaże się na marginalizację.</u>
          <u xml:id="u-5.93" who="#RadosławSikorski">Jak zauważył premier Donald Tusk, ponurym paradoksem jest sytuacja, w której 500 mln Europejczyków prosi 300 mln Amerykanów, żeby obronili ich przed 140 mln Rosjan.</u>
          <u xml:id="u-5.94" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-5.95" who="#RadosławSikorski">Jako Europejczycy musimy mieć świadomość własnych zasobów, uwierzyć w swoje możliwości i działać, bo to nie liczby stwarzają rzeczywistość, lecz czyny. W międzynarodowym badaniu przeprowadzonym na początku tego roku zapytano respondentów, czy Unia jest potęgą, która może na równych prawach konkurować z globalnymi mocarstwami, takimi jak USA czy Chiny. Ponad połowa ankietowanych, z takich krajów jak Brazylia, Chiny, Indonezja czy Indie, odpowiedziała twierdząco. Tymczasem w 11 przebadanych krajach Unii średnia odpowiedzi twierdzących wyniosła jedynie 43%, czyli inni ocenili nas wyżej, niż my sami siebie oceniamy. Według danych Komisji Europejskiej 71% mieszkańców Unii uważa, że musi ona wzmocnić swoją zdolność do produkcji sprzętu wojskowego, a 77% opowiada się za wspólną polityką obrony i bezpieczeństwa. To daje nam mandat do tego, aby myśleć i działać odważnie. Zasadne będzie zadanie w tym miejscu pytania opozycji: Czy naprawdę chcecie, aby Unia Europejska stała się tylko unią celną? Tak mówicie.</u>
          <u xml:id="u-5.96" who="#komentarz">(Głos z sali: Tak.)</u>
          <u xml:id="u-5.97" who="#RadosławSikorski">Dziękuję za potwierdzenie. Wasi sojusznicy z Węgier i Ordo Iuris już łożą na program amerykańskiego think tanku, którego celem jest zmobilizowanie potęgi Stanów Zjednoczonych na rzecz pozbawienia kompetencji Komisji Europejskiej i Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości. Tego chcecie? Naprawdę uważacie, że Polska będzie silniejsza bez silnej Unii? Ten rząd, razem z innymi państwami członkowskimi i Komisją Europejską, chce budować Europę zdolną stawić czoło zagrożeniom dla bezpieczeństwa, w szczególności pochodzącym ze Wschodu. Przewodnicząca Komisji Europejskiej Ursula von der Leyen przewiduje możliwość przeznaczenia nawet 800 mld euro w ciągu najbliższych lat na wzmocnienie zdolności obronnych państw członkowskich. Nie chcecie tych pieniędzy? Oczywiście znaczna część tej kwoty będzie zależeć od woli i determinacji poszczególnych rządów. Naszym zdaniem to dobry początek. Będziemy wykorzystywać unijne wsparcie dla tworzenia projektów infrastruktury obronnej, takich jak Tarcza Wschód. To jest dobre dla Polski, a nie złe.</u>
          <u xml:id="u-5.98" who="#komentarz">(Głos z sali: Do roboty się weźcie.)</u>
          <u xml:id="u-5.99" who="#RadosławSikorski">Pracujemy nad pogłębieniem współpracy Unii i NATO oraz komplementarnością Unii wobec działań Sojuszu. Nawet jeśli interesy Ameryki i Europy nie są identyczne, to bez wątpienia są zbieżne. W roku, w którym przystąpiliśmy do Unii Europejskiej, pisał o tym wybitny Amerykanin, polski patriota i mój mentor, prof. Zbigniew Brzeziński. Zasadniczo multilateralna Europa i w pewnym stopniu unilateralna Ameryka tworzą doskonałe, globalne małżeństwo z rozsądku. Naszym amerykańskim przyjaciołom chcę tylko przypomnieć tytuł książki, z której pochodzi ten cytat: „Wybór. Dominacja czy przywództwo”. Niektóre tytuły się nie starzeją.</u>
          <u xml:id="u-5.100" who="#RadosławSikorski">W odpowiedzi na kroki podejmowane przez Waszyngton, uderzające w interesy gospodarcze krajów członkowskich, Unia Europejska musi reagować inteligentnie i jednoznacznie. Odpowiedź powinna być proporcjonalna, a Europa zawsze powinna być otwarta na rozmowy i gotowa na zniesienie barier. Taką postawę promuje polska prezydencja w Radzie Unii Europejskiej. Nie potrzebujemy wojny handlowej, lecz współpracy w naszej transatlantyckiej rodzinie.</u>
          <u xml:id="u-5.101" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-5.102" who="#RadosławSikorski">Wysoki Sejmie! Unia Europejska jest podstawowym narzędziem rozszerzania strefy pokoju, wzrostu i dobrobytu na naszym kontynencie. Idea stworzenia europejskiego superpaństwa, w którym rzekomo roztopią się nasze państwa i narody, tak chętnie z oburzeniem podnoszona przez opozycję, jest populistyczną fobią. Taka koncepcja nie leży w interesie Polski ani jakiegokolwiek innego państwa członkowskiego i nie jest przedmiotem międzyrządowych rozmów. W interesie Polski, ale też całej Unii leży rozbudowa filaru obronnego, dokończenie integracji wspólnego rynku, stworzenie prawdziwej unii energetycznej, zwiększenie efektywności w polityce zagranicznej i bezpieczeństwa, rozbudowa wspólnego systemu zarządzania granicami zewnętrznymi oraz oczywiście korekta błędów, które zdarzają się każdej ludzkiej instytucji.</u>
          <u xml:id="u-5.103" who="#RadosławSikorski">Przypominam: celem Polski jest maksymalne wykorzystanie członkostwa w Unii dla realizacji interesów narodowych.</u>
          <u xml:id="u-5.104" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-5.105" who="#komentarz">(Poseł Szymon Szynkowski vel Sęk: No właśnie. Gdzie jest ta realizacja?)</u>
          <u xml:id="u-5.106" who="#RadosławSikorski">Naszą wizję przyszłości Unii Europejskiej zawrzeć można w trzech hasłach: unii geopolitycznej, unii wartości i unii wzrostu. Unia geopolityczna jest w Polsce niezbędna jako silny podmiot wykorzystujący potencjał gospodarczy do prowadzenia aktywnej polityki zagranicznej. To unia państw, które dostrzegając zagrożenia dla bezpieczeństwa naszego kontynentu, są w stanie zmobilizować środki finansowe na nadrobienie zaniedbań w sferze obronności. To także unia rozszerzająca się o kolejne państwa europejskie. Unia wartości to związek państw, w którym prawa człowieka, zasady demokracji i rządów prawa stanowią spoiwo kształtujące naszą wspólną europejską tożsamość. Unia wzrostu i konkurencyjności to dla Polski szansa, aby poprzez działania podejmowane na poziomie europejskim utrzymać pozycję polskiej gospodarki i jeszcze ją wzmocnić. Priorytetowe będzie ograniczenie obciążeń biurokratycznych i wspieranie innowacyjności, tak technologicznej, jak i społecznej. Zmiany te są niezbędne, aby Unia wytrzymała konkurencję z podmiotami pozaeuropejskimi.</u>
          <u xml:id="u-5.107" who="#RadosławSikorski">Istotne znaczenie w polskiej polityce bezpieczeństwa ma współpraca dwu- i wielostronna z najważniejszymi partnerami z Europy Zachodniej. Służy temu reanimowany przez nas format Trójkąta Weimarskiego, a także uruchomiony z naszej inicjatywy w Warszawie i od tego czasu bardzo aktywny format państw unijnej wielkiej piątki, powiększony o Wielką Brytanię i z udziałem wysokiej przedstawiciel. Negocjujemy nowy traktat z Francją, który mamy nadzieję podpisać w najbliższych tygodniach. W stosunkach z Niemcami pamiętamy o tragicznej historii, podkreślamy konieczność właściwego upamiętnienia w centrum Berlina polskich ofiar II wojny światowej…</u>
          <u xml:id="u-5.108" who="#komentarz">(Głos z sali: Ma rację.)</u>
          <u xml:id="u-5.109" who="#komentarz">(Poseł Marek Suski: Wyście zrezygnowali.)</u>
          <u xml:id="u-5.110" who="#RadosławSikorski">…oraz wciąż nierozwiązaną kwestię zadośćuczynienia za zniszczenia wojenne. Ale wspominając tamtą wojnę, musimy pamiętać, że obecnie najważniejszą miarą jakości partnerstwa polsko-niemieckiego są nasze wspólne działania w celu zapobieżenia wojnie w przyszłości. Na Polsce i Niemczech spoczywa wyjątkowa odpowiedzialność za bezpieczeństwo Europy.</u>
          <u xml:id="u-5.111" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-5.112" who="#RadosławSikorski">Przez poprzednie 8 lat rządy Zjednoczonej Prawicy prowadziły wobec Niemiec politykę zimnej wojenki, a tak naprawdę prowadziły politykę mobilizowania swojego elektoratu kosztem polityki zagranicznej. Mam jedną prośbę. Proszę wymienić choćby jedną korzyść, jaką Polska z tego tytułu osiągnęła.</u>
          <u xml:id="u-5.113" who="#komentarz">(Poseł Piotr Kaleta: To nie jest wykład.)</u>
          <u xml:id="u-5.114" who="#komentarz">(Głos z sali: Nie przyjęliśmy paktu migracyjnego.)</u>
          <u xml:id="u-5.115" who="#komentarz">(Głos z sali: CPK.)</u>
          <u xml:id="u-5.116" who="#RadosławSikorski">Nie potraficie.</u>
          <u xml:id="u-5.117" who="#RadosławSikorski">Gdy w 2011 r., u szczytu kryzysu strefy euro, powiedziałem, że bardziej obawiam się niemieckiej bezczynności niż niemieckiej siły, w tej Izbie głosowano nad wnioskiem o odwołanie mnie. Dzisiaj też słychać insynuacje, także w tej chwili na tej sali, jakoby rząd polski reprezentował jakieś obce interesy.</u>
          <u xml:id="u-5.118" who="#komentarz">(Głos z sali: A nie?)</u>
          <u xml:id="u-5.119" who="#komentarz">(Głos z sali: Niemieckie.)</u>
          <u xml:id="u-5.120" who="#RadosławSikorski">Opozycjo! Powagi.</u>
          <u xml:id="u-5.121" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-5.122" who="#RadosławSikorski">Dziś powtórzyłbym to samo, tylko bardziej dosadnie: tak długo, jak Niemcy są w Unii Europejskiej i NATO, bardziej obawiam się niemieckiej awersji do zbrojeń niż niemieckiej armii.</u>
          <u xml:id="u-5.123" who="#komentarz">(Głos z sali: Ooo…)</u>
          <u xml:id="u-5.124" who="#RadosławSikorski">Dostrzegamy zapowiedź nowego podejścia do wyzwań w obszarze bezpieczeństwa ze strony powstającej w Berlinie koalicji. Niemcy od dekad są potęgą eksportową. Obecnie powinny eksportować bezpieczeństwo w każdej postaci: polityczne, gospodarcze i militarne. To może być obszar naszej ścisłej współpracy. Aby jednak uniknąć lęków i w pełni wykorzystać szanse, jakie stwarzają obecne wyzwania, musimy działać wspólnie w gronie sojuszników, na poziomie sąsiedzkim i europejskim. Autorzy niemieckiej strategii obronnej napisali, że — cytuję — tylko poprzez połączenie sił z naszymi europejskimi partnerami będziemy w stanie utrzymać i wzmocnić solidny, innowacyjny, wydajny i globalnie konkurencyjny przemysł obronny i bezpieczeństwa w Niemczech oraz Unii Europejskiej. Koniec cytatu. Oczekujemy, że liderzy polityczni nowej koalicji Niemiec zastosują się do tego zapisu.</u>
          <u xml:id="u-5.125" who="#RadosławSikorski">Z Londynem łączy nas zbieżność interesów i wspólnota wartości. W ramach prezydencji w Radzie Unii Europejskiej zabiegamy o ograniczenie negatywnych skutków brexitu i nakreślenie ram przyszłej współpracy Unii ze Zjednoczonym Królestwem. W relacjach dwustronnych negocjujemy nowy traktat o obronności i bezpieczeństwie.</u>
          <u xml:id="u-5.126" who="#RadosławSikorski">Wejście Finlandii i Szwecji do NATO sprawiło, że większego znaczenia nabrała współpraca w regionie Morza Bałtyckiego. W 2024 r. podpisaliśmy ze Szwecją kompleksowe porozumienie o współpracy strategicznej w dziedzinie bezpieczeństwa. Istotną rolę odgrywa nordycko-bałtycka ósemka. Odnotujmy historyczny szczyt premierów tych państw z udziałem premiera Tuska w listopadzie ub.r. 1 lipca br. Polska przejmuje roczne rotacyjne przewodnictwo w Radzie Państw Morza Bałtyckiego, niezwykle użytecznym formacie, zwłaszcza od czasu wycofania się z tego grona Federacji Rosyjskiej.</u>
          <u xml:id="u-5.127" who="#RadosławSikorski">Aktywność Rosji na Morzu Bałtyckim coraz wyraźniej zagraża bezpieczeństwu komunikacyjnemu i energetycznemu innych krajów regionu. Szczególne wyzwanie stanowi działalność tzw. floty cieni, statków wykorzystywanych do obchodzenia sankcji nałożonych na Moskwę. W grudniu 2024 r. przedstawiliśmy koncepcję navy policing, a na początku tego roku NATO zwiększyło obecność na Morzu Bałtyckim okrętów, samolotów i podwodnych dronów. Będą one monitorować zagrożenia dla infrastruktury krytycznej i prowadzić działania prewencyjne.</u>
          <u xml:id="u-5.128" who="#RadosławSikorski">Nie mniej istotna jest dla nas dalsza współpraca ze wszystkimi państwami wschodniej flanki NATO, takimi jak Rumunia czy Bułgaria. Liczymy również na Turcję, która odgrywa strategiczną rolę w regionie Morza Czarnego i wschodniej części Morza Śródziemnego. W interesie państwa polskiego leży to, aby Turcja, posiadająca drugą pod względem liczebności armię NATO, wzięła większy udział w europejskim wsparciu dla Ukrainy po zawieszeniu broni. Nie tracimy nadziei, jeśli chodzi o losy Białorusi, choć oczywiście nie jesteśmy naiwni. Realistycznie oceniamy rządy Aleksandra Łukaszenki, który uzależnił swój kraj od Kremla. Białoruskie społeczeństwo, w tym tysiące naszych rodaków, zasługuje na lepszą przyszłość. Domagamy się uwolnienia więźniów politycznych, w tym Andrzeja Poczobuta.</u>
          <u xml:id="u-5.129" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-5.130" who="#komentarz">(Głos z sali: Dlaczego go nie wymieniliście?)</u>
          <u xml:id="u-5.131" who="#komentarz">(Głos z sali: Trzeba było go wymienić.)</u>
          <u xml:id="u-5.132" who="#komentarz">(Poseł Joanna Borowiak: Właśnie, byłby wolny dawno.)</u>
          <u xml:id="u-5.133" who="#RadosławSikorski">Przypominam, że pan Andrzej Poczobut siedzi w białoruskim więzieniu już od 3 lat, także za waszych rządów.</u>
          <u xml:id="u-5.134" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-5.135" who="#komentarz">(Poseł Joanna Borowiak: Mogliście wymienić go.)</u>
          <u xml:id="u-5.136" who="#RadosławSikorski">Pilnujemy, aby kwestie wsparcia dla białoruskiego społeczeństwa obywatelskiego były wysoko w agendzie Unii. Miejsce Białorusinów jest w zjednoczonej Europie. Demokratycznym krajom europejskiego centrum i południa zależy na poszerzaniu przestrzeni dobrobytu i bezpieczeństwa, jaką jest Unia Europejska. Uważamy, że przyszedł czas na postępy w negocjacjach z co najmniej czterema państwami — Ukrainą, Mołdawią, Albanią i Czarnogórą. Liczymy również na przełamanie impasu w negocjacjach z Macedonią Północną. Nie dziękujemy rządowi węgierskiemu za opóźnianie tych procesów.</u>
          <u xml:id="u-5.137" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-5.138" who="#RadosławSikorski">Ze smutkiem obserwujemy, jak Gruzja zbacza z europejskiej drogi. Nie obwiniamy społeczeństwa gruzińskiego za decyzje jego rządu. Objęliśmy sankcjami winnych represji. Niemniej członkostwo we Wspólnocie to przywilej, nie obowiązek, świadomy wybór, tak państwa, jak i wolnych obywateli.</u>
          <u xml:id="u-5.139" who="#RadosławSikorski">Wysoki Sejmie! Z najwyższą uwagą podchodzimy do pozamilitarnego wymiaru bezpieczeństwa i odporności Unii oraz jej wschodniego sąsiedztwa. Skupiamy się na: przeprowadzeniu transformacji cyfrowej instytucji i procesów o krytycznym znaczeniu dla bezpieczeństwa państwa; wzmacnianiu odporności i reagowaniu na zagrożenia cybernetyczne, terrorystyczne i hybrydowe; pogłębianiu współpracy w zakresie zarządzania kryzysowego; zwiększaniu zdolności Unii w komunikacji strategicznej i przeciwdziałaniu dezinformacji — w walce z nią nie jesteśmy bezbronni.</u>
          <u xml:id="u-5.140" who="#RadosławSikorski">Z sukcesem przebudowaliśmy model mediów dla odbiorcy zagranicznego. Utworzony w TVP Ośrodek Mediów dla Zagranicy, skupiający redakcje TV Biełsat, „Wot tak”, telewizji Sława oraz TVP World, przedstawia polski punkt widzenia, a rosyjską propagandę zastępuje obiektywną informacją. Zasięgi mediów finansowanych przez MSZ, liczone w milionach odsłon, to dowód, że w krajach byłego Związku Radzieckiego jest zapotrzebowanie na rzetelne wiadomości. Staramy się zainteresować możliwościami tych stacji naszych partnerów z Unii Europejskiej pod kątem zwiększenia ich finansowania i rozszerzenia zakresu działania. Zabiegamy i będziemy zabiegali także o życzliwość Sejmu dla niesienia wolnego słowa narodom, którym dzisiaj wiedzie się gorzej niż nam. Opowiadamy się też za wzmocnieniem instytucji powołanej podczas poprzedniej polskiej prezydencji w Unii Europejskiej, mianowicie Europejskiego Funduszu na rzecz Demokracji.</u>
          <u xml:id="u-5.141" who="#RadosławSikorski">Wysoka Izbo! Proponujemy bardziej aktywne podejście do krajów, z braku lepszej nazwy, globalnego Południa. Rosja stara się zwiększyć swoje wpływy w tym regionie, dążąc do konsolidacji bloku antyzachodniego. Odwołuje się do narracji postkolonialnej, obwiniając państwa zachodnie o zapóźnienia rozwojowe, wspiera lokalne satrapie i próbuje podważyć mechanizmy demokratyczne, obiecuje mglistą wizję rzekomo bardziej sprawiedliwego ładu międzynarodowego, w którym zmniejszy się rola Zachodu. My, Polacy, rozumiemy traumę postkolonialną. W XIX w. sami byliśmy wśród kolonizowanych, a nie kolonizatorów. Ale z doświadczenia ostrzegamy: za rosyjską wizją stoi nie wola naprawiania krzywd, lecz intencja sprawowania kontroli.</u>
          <u xml:id="u-5.142" who="#RadosławSikorski">Polska z uwagą i szacunkiem wsłuchuje się w głos krajów i regionów pozaeuropejskich, które nie zawsze lub nie w pełni podzielają naszą perspektywę dotyczącą kluczowych zagrożeń dla porządku światowego. Podejmujemy dialog oparty na wzajemnym zrozumieniu i poszukiwaniu wspólnych interesów. Widzimy rosnące zainteresowanie formą relacji opartą na partnerstwie, a nie hierarchii. Jestem głęboko przekonany, że wiele z tych krajów, podobnie jak Polska, ma interes w utrzymaniu stabilnego porządku międzynarodowego, który przynosi im wymierne korzyści.</u>
          <u xml:id="u-5.143" who="#RadosławSikorski">W ramach tego obszaru polityki zagranicznej zadbamy o dobre relacje z państwami Ameryki Łacińskiej i Karaibów. Chcemy również pogłębić współpracę gospodarczą z tym regionem. Z kolei na bezpieczeństwo w południowym sąsiedztwie Unii kluczowy wpływ ma sytuacja w Afryce. Z takim przesłaniem wziąłem udział, reprezentowałem Unię Europejską w obradach Ministerialnego Dialogu Politycznego UE ze Wspólnotą Rozwoju Afryki Południowej. Wspieranie bezpieczeństwa w Afryce to wsparcie lepszego życia dla setek milionów jej mieszkańców. Młode społeczeństwa afrykańskie szybko się rozwijają w wielu dziedzinach, nie tylko w rolnictwie, ale także na polu telekomunikacji, logistyki i usług bankowych. Postępuje urbanizacja, a jednocześnie rosną nakłady na czystą energię.</u>
          <u xml:id="u-5.144" who="#RadosławSikorski">Tam, gdzie to możliwe i obopólnie korzystne, będziemy wspierać potencjał Afryki we współpracy z partnerami z Unii Europejskiej. Mamy jednocześnie świadomość, że brak stabilności politycznej i konflikty etniczne przyczyniają się do nasilenia kryzysu migracyjnego oraz stwarzają warunki do funkcjonowania grup przestępczych. Tu też jak na dłoni widać wpływy Kremla. Rosyjscy najemnicy z Grupy Wagnera, teraz przemianowanej na Afrika Korps, za swoją służbę są wynagradzani dostępem do cennych metali i minerałów. Stanowi to zagrożenie nie tylko dla bezpieczeństwa krajów basenu Morza Śródziemnego, ale dla całej Europy. Wzmocniony ewentualnym sukcesem w Europie Kreml zintensyfikowałby destrukcyjną aktywność w innych regionach świata: od Ameryki Południowej przez Afrykę po Bliski Wschód, gdzie Rosja we współpracy z Iranem może torpedować starania na rzecz stabilizacji Syrii czy normalizacji stosunków między Izraelem a Palestyną. My niezmiennie życzymy obu narodom Ziemi Świętej, aby znalazły sposób na życie w pokoju w dwóch bezpiecznych państwach.</u>
          <u xml:id="u-5.145" who="#RadosławSikorski">Szanowni Państwo! Rosja i Chiny próbują wiązać ze sobą wiele państw wschodzących poprzez inwestycje o charakterze uzależniającym. My natomiast poza współpracą handlową możemy zaproponować takie formy współpracy rozwojowej, które pomogą im zachować niezależność. Rozwój przedsiębiorczości oraz edukacja tak na miejscu, jak i poprzez stypendia w Polsce przynoszą obopólne, długofalowe dywidendy.</u>
          <u xml:id="u-5.146" who="#RadosławSikorski">Wyciągamy wnioski z faktu, że aktywność kobiet służy rozwojowi lokalnych społeczności. Edukacja, opieka zdrowotna, tworzenie warunków do pracy zawodowej i udziału w życiu publicznym to bardziej atrakcyjne warunki do życia, a zatem i mniejsza motywacja do emigracji. Wszyscy zyskują, bo silne społeczeństwa to takie, w których kobiety mają przestrzeń do rozwoju. W tym roku obchodzimy 25. rocznicę uchwalenia przez Radę Bezpieczeństwa ONZ rezolucji 1325: „Kobiety, pokój i bezpieczeństwo”. Polska promuje i wdraża jej założenia.</u>
          <u xml:id="u-5.147" who="#RadosławSikorski">Trwa ogólnoświatowy wyścig do surowców, technologii i kapitałów. Stoimy przed wyborem. Albo Europa, w tym Polska, będzie mądrze, strategicznie obecna w Afryce, albo stracimy szansę na rozwijanie obopólnie korzystnych relacji społecznych i ekonomicznych w regionie. A jednocześnie przegramy obecną kluczową fazę globalnej rywalizacji. Chiny pozostaną ważnym partnerem handlowym dla Europy, w tym dla Polski. Wyzwaniem pozostaje takie ułożenie relacji, aby oczywiste różnice nie redukowały obopólnych zysków.</u>
          <u xml:id="u-5.148" who="#RadosławSikorski">Należy oczywiście wspomnieć o naszych relacjach z Indiami. W ubiegłym roku obchodziliśmy 70. rocznicę nawiązania stosunków dyplomatycznych. Podczas sierpniowej wizyty premiera Narendry Modiego, pierwszej od 45 lat wizyty w Warszawie premiera rządu Indii, podnieśliśmy stosunki dwustronne na poziom partnerstwa strategicznego.</u>
          <u xml:id="u-5.149" who="#RadosławSikorski">Duży potencjał widzimy również w rozwoju relacji z państwami Azji Południowo-Wschodniej. W ubiegłym roku odbyłem podróże do Singapuru, Malezji i na Filipiny. W tym ostatnim kraju polskiego ministra spraw zagranicznych nie było od prawie trzech dekad. Coraz bardziej istotna staje się także nasza współpraca w dziedzinie bezpieczeństwa z członkami tzw. indopacyficznej czwórki, czyli z Japonią, którą odwiedziłem na początku tego roku, oraz Koreą Południową, Australią i Nową Zelandią.</u>
          <u xml:id="u-5.150" who="#RadosławSikorski">Wysoki Sejmie! Organizacja Narodów Zjednoczonych jest przestarzała i dysfunkcjonalna, a jej zasady są łamane nawet przez stałych członków Rady Bezpieczeństwa. Ale innego forum globalnego dialogu politycznego nie mamy. Opowiadamy się za reformą kluczowych organów ONZ, w tym Rady Bezpieczeństwa. Powinna powrócić ona do swojej podstawowej misji — utrzymania pokoju. Uważamy, że musi też lepiej reprezentować układ sił współczesnego świata. Być może nadchodzi czas, by znalazło się w niej miejsce dla Unii Europejskiej jako stałego członka.</u>
          <u xml:id="u-5.151" who="#RadosławSikorski">Chcemy uniknąć dalszej polaryzacji między krajami wschodzącymi a zamożnymi na forach wielostronnych. Jesteśmy otwarci na dzielenie się naszym doświadczeniem udanej transformacji z innymi w duchu partnerstwa i solidarności, tak aby w niestabilnym świecie budować mosty porozumienia. Realizacji tych celów sprzyjałoby dołączenie Polski do grupy G20. Jesteśmy już na progu 20 największych gospodarek świata. Rozumiemy, że nie ma jednego uniwersalnego systemu politycznego dla każdego kraju. Jednak aby stworzyć warunki dla pokoju i dobrobytu dostępne dla wszystkich, musimy wszyscy w stosunkach międzynarodowych przestrzegać podstawowych zasad. W polityce międzynarodowej jest jak w sporcie. Bez powszechnie akceptowanych reguł, reguł gry, organizowanie międzypaństwowych zawodów byłoby po prostu niemożliwe.</u>
          <u xml:id="u-5.152" who="#RadosławSikorski">Szanowni Państwo! Dla prowadzenia skutecznej polityki zagranicznej niezbędna jest profesjonalna i wyposażona w nowoczesne narzędzia służba zagraniczna. W moim ubiegłorocznym wystąpieniu przed Wysoką Izbą obiecywałem odbudowę polskiej dyplomacji oraz przywrócenie zgodnej z konstytucją i ustawami roli ministra spraw zagranicznych. To minister spraw zagranicznych odpowiada w uzgodnieniu z premierem za pracę resortu. Nie widziałem i nadal nie widzę powodu, dla którego szef MSZ miałby być pozbawiony wpływu na to, kto naszą politykę realizuje jako kierownik misji dyplomatycznej.</u>
          <u xml:id="u-5.153" who="#komentarz">(Głos z sali: Konstytucja.)</u>
          <u xml:id="u-5.154" who="#RadosławSikorski">Cieszy mnie, że w ostatnich tygodniach górę bierze pragmatyczne spojrzenie i chęć kompromisu. Dziękuję panu prezydentowi za wszystkie podpisywane teraz nominacje. Odbudowujemy prestiż polskiego dyplomaty i zwiększamy atrakcyjność zatrudnienia w MSZ. Liczymy na to, że liczba kandydatów do pracy będzie rosła i że będą oni się wywodzić z różnych środowisk i regionów Polski. Proponujemy im ambitną pracę dla kraju, ale też wyjątkowe możliwości rozwojowe i szkoleniowe. Poprawiamy sytuację lokalową resortu. Od początku roku polska ambasada w Berlinie wreszcie pracuje w nowej siedzibie. Przypomnę, że konkurs architektoniczny na ten budynek rozstrzygnąłem w 2012 r. Proponuję, abyśmy na tym bolesnym przykładzie nauczyli się wszyscy, że nie zawsze warto burzyć lub porzucać projekty poprzedników.</u>
          <u xml:id="u-5.155" who="#komentarz">(Głos z sali: Naprawdę?)</u>
          <u xml:id="u-5.156" who="#RadosławSikorski">Finalizujemy budowę nowej ambasady w Mińsku. Instytuty polskie w Sztokholmie oraz w Paryżu przeniosą się do wyremontowanych siedzib. Do końca tej dekady zamierzamy przebudować kupioną w grudniu zeszłego roku nieruchomość przeznaczoną na nową siedzibę ambasady w Waszyngtonie, zbudować nowy budynek ambasady w Kijowie, stworzyć w pełni profesjonalną infrastrukturę dla archiwum MSZ, powołać do życia centrum recepcyjno-konferencyjno-biurowe przy ul. Bagatela w Warszawie i postawić nowoczesny budynek biurowy na tyłach gmachu MSZ przy al. Szucha.</u>
          <u xml:id="u-5.157" who="#RadosławSikorski">Do tych wielkich przedsięwzięć dojdą dziesiątki inwestycji i remontów w innych lokalizacjach. Placówek mamy na świecie 160. Są one coraz lepiej wyposażone. Powinny oferować właściwe warunki pracy i dobrze świadczyć o współczesnej Polsce. Będziemy optymalnie rozporządzać naszym mieniem poza granicami Polski: sprzedawać to, co zbędne, nieefektywne czy drogie, i kupować to, czego potrzebujemy. Odpowiedzialnie i w zrównoważony sposób. Jeśli polskie interesy polityczne, gospodarcze czy obywatelskie będą tego wymagały, to będziemy zawsze chętni i zdolni do otwierania nowych placówek, ale nigdy w odwrotnej kolejności. Takie podejście wymaga, poza wiedzą, umiejętnościami i finansowaniem, także odwagi i odpowiedzialności. Proszę Wysoką Izbę o zrozumienie i wsparcie dla takiej postawy. Nikt z nas nie robi tego dla siebie. Mówimy o projektach, które będą wymagały kontynuacji przez następców i które będą służyć następcom.</u>
          <u xml:id="u-5.158" who="#RadosławSikorski">Wysoka Izbo! Współczesne wyzwania, od zagrożeń bezpieczeństwa po niestabilność gospodarczą, nie znają barw partyjnych. Skuteczna polityka zagraniczna wymaga spojrzenia ponad podziałami i myślenia w kategoriach racji stanu, a nie doraźnych interesików politycznych. W ciągu 1000 lat, jakie minęły od koronacji Chrobrego, potrafiliśmy wznosić się na wyżyny, budować państwo będące europejską potęgą, aby później przez wewnętrzne spory, nieumiejętność przeprowadzenia reform i drapieżnych sąsiadów wszystko stracić. I tak jak wtedy, tak dziś zdolność do współpracy zdecyduje o przyszłości naszego miejsca w świecie. Świat współpracy europejskiej i atlantyckiej, który był inspiracją i aspiracją pokolenia „Solidarności”, dał Polsce najlepsze 35 lat w naszej 1000-letniej historii. A teraz autokraci i populiści chcą go zburzyć, nie proponując w zamian niczego lepszego.</u>
          <u xml:id="u-5.159" who="#RadosławSikorski">Jest to moment groźny, ale przez to i wzniosły, bo wiele zależy od nas samych. Polska nie powinna się łudzić, że skorzysta na świecie, w którym ponownie zapanuje prawo pięści, albo że Polska będzie lepsza, gdy reszta Europy będzie gorsza. Odwrotnie, powinna rzucić swe zasoby na rzecz obrony demokracji, poszanowania prawa, ładu międzynarodowego oraz sprawiedliwej i sprawczej Unii Europejskiej. Stawką jest to, czy Europa, nasz dom, pozostanie jednym z centrów świata, czy zostanie rozdrapana na kilkadziesiąt zbiedniałych rynków zbytu. Czy będzie potęgą, czy popychadłem. Czy będzie współrządzić światem, czy zostanie skansenem. Od tego zależą bezpieczeństwo, dobrobyt i siła Polski. Cała Polska naprzód!</u>
          <u xml:id="u-5.160" who="#komentarz">(Część posłów wstaje, długotrwałe oklaski)</u>
          <u xml:id="u-5.161" who="#RadosławSikorski">Proszę Wysoki Sejm o aprobatę takiej polityki i przyjęcie tej informacji. Dziękuję państwu za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-5.162" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-6">
          <u xml:id="u-6.0" who="#Marszałek">Dziękuję bardzo panu ministrowi za przedstawienie tej informacji.</u>
          <u xml:id="u-6.1" who="#Marszałek">Zarządzam przerwę w obradach do godz. 12.15.</u>
          <u xml:id="u-6.2" who="#Marszałek">Dziękuję państwu.</u>
          <u xml:id="u-6.3" who="#komentarz">(Przerwa w posiedzeniu od godz. 11 min 35 do godz. 12 min 21)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-7">
          <u xml:id="u-7.0" who="#PiotrZgorzelski">Możemy zacząć, panie pośle, ale dobrze by było, gdyby minister mógł wysłuchać wystąpień.</u>
          <u xml:id="u-7.1" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
          <u xml:id="u-7.2" who="#PiotrZgorzelski">Już mówiłem, że nie ma problemu z rozpoczęciem, ale dobrze by było, gdyby pan minister mógł wysłuchać wystąpień. Chyba kończy się konferencja prasowa… Może po prostu zróbmy tak, że przedłużymy przerwę do 12.30, czyli jeszcze o 6 minut, a później zaczniemy.</u>
          <u xml:id="u-7.3" who="#PiotrZgorzelski">Jest minister.</u>
          <u xml:id="u-7.4" who="#PiotrZgorzelski">Wznawiam obrady.</u>
          <u xml:id="u-7.5" who="#PiotrZgorzelski">Kontynuujemy rozpatrywanie 2. punktu porządku dziennego: Informacja Ministra Spraw Zagranicznych o zadaniach polskiej polityki zagranicznej w 2025 roku.</u>
          <u xml:id="u-7.6" who="#PiotrZgorzelski">Sejm ustalił w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego podział czasu pomiędzy kluby i koła, w zależności od ich wielkości, w granicach od 43 do 4 minut, tj. debatę krótką.</u>
          <u xml:id="u-7.7" who="#PiotrZgorzelski">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-7.8" who="#PiotrZgorzelski">Jako pierwszy głos zabierze pan poseł Radosław Fogiel, który przedstawi stanowisko Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-8">
          <u xml:id="u-8.0" who="#RadosławFogiel">Szanowny Panie Marszałku! Szanowny Panie Ministrze! Będę miał przyjemność przedstawić część stanowiska klubu Prawa i Sprawiedliwości.</u>
          <u xml:id="u-8.1" who="#RadosławFogiel">Na początek chciałbym powiedzieć coś miłego pod adresem pana ministra i tego wystąpienia.</u>
          <u xml:id="u-8.2" who="#komentarz">(Minister Spraw Zagranicznych Radosław Sikorski: Już się boję.)</u>
          <u xml:id="u-8.3" who="#RadosławFogiel">Cieszy diametralna zmiana postrzegania polityki rosyjskiej. Cytuje pan dzisiaj słowa szefa rosyjskiego wywiadu o tym, że Polska przejawia postawę agresywną i potrząsa szabelką. Słusznie nazywa pan to przejawem rosyjskiego imperializmu. I to jest zasadnicza zmiana ze strony polityka, który śp. prezydenta Lecha Kaczyńskiego określał mianem buńczucznie antyrosyjskiego. Natomiast pańskie uwagi na temat opozycji, której poświęcił pan sporo czasu w swoim wystąpieniu, pokazują czy budzą obawę, że jednak nieco inna formuła i debaty, i współpracy w ramach demokracji jest panu bliska, formuła, którą ilustruje to słynne zdjęcie z lat 70. Jednak dzisiaj nie w takich warunkach przychodzi nam rozmawiać, panie ministrze i szanowni państwo.</u>
          <u xml:id="u-8.4" who="#RadosławFogiel">Rytualne zaklęcia i truizmy, którymi naszpikowane było pańskie wystąpienie, nie przykryją jednak podstawowej cechy i równocześnie podstawowej wady polityki zagranicznej prowadzonej przez ten rząd. Bo mamy do czynienia z rządem, który bardzo głośno zapewnia o swoich ogromnych możliwościach, o swoich wielkich wpływach, o swoich strategicznych przewagach, ale jeśli chodzi o realne działania, wyłącznie podąża tropem innych państw. Tak jak za armią podążają maruderzy, tak polska polityka zagraniczna pod kierownictwem premiera Tuska i ministra Radosława Sikorskiego podąża za decyzjami innych krajów. Dzisiaj polskiej polityce zagranicznej brakuje woli i brakuje determinacji.</u>
          <u xml:id="u-8.5" who="#RadosławFogiel">Przez wiele lat w Europie panował porządek jałtański, którego niestety Polska była częścią. Charakteryzował się on tym, że nie byliśmy w stanie podejmować własnych suwerennych decyzji, ale dzisiaj nasz głos może być słyszalny, bo Jałty już nie ma. Tylko to wszystko zależy od inicjatywy, od energii, od zdolności do podejmowania swoistej gry dyplomatycznej, ale również od zdolności do podejmowania ryzyka, bo w takim miejscu historii jesteśmy. Tymczasem mam nieodparte wrażenie, że obecny rząd cofa nas na własne życzenie do czasów porządku jałtańskiego, bo rezygnuje z miejsca Polski przy stole i rezygnuje z polskiego głosu.</u>
          <u xml:id="u-8.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-8.7" who="#RadosławFogiel">Używając tak bliskich premierowi Tuskowi piłkarskich porównań, można uznać, że ten rząd kieruje się filozofią, że jeśli się nie wyjdzie na boisko, to się nie straci bramki.</u>
          <u xml:id="u-8.8" who="#komentarz">(Poseł Mirosław Suchoń: Przestań kłamać.)</u>
          <u xml:id="u-8.9" who="#komentarz">(Głos z sali: Co pan opowiada?)</u>
          <u xml:id="u-8.10" who="#komentarz">(Głos z sali: Piłkarz się znalazł.)</u>
          <u xml:id="u-8.11" who="#RadosławFogiel">Ale dzisiejsza sytuacja Polski jest inna i inna zgoła filozofia przyświecała działaniom poprzedników pana ministra, przedstawicieli Zjednoczonej Prawicy. Dewizą powinno być i było: jeśli się nie gra, to się nie wygra. My jako kraj musimy podejmować tę grę.</u>
          <u xml:id="u-8.12" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-8.13" who="#RadosławFogiel">Dzisiaj Polsce potrzebna jest aktywna polityka zagraniczna, bo mamy do czynienia z Rosją, która dąży do tego, żeby stworzyć taki ład we współczesnym świecie, gdzie w zamian za deklarację, że nie wywoła kolejnej wojny, będzie mogła uzyskiwać rozmaite koncesje, rozmaite ustępstwa, rozmaite korzyści. To jest gra rosyjska, a Polska musi prowadzić swoją własną grę. Musimy prowadzić doktrynę doskonale znaną z historii — nic o nas bez nas. Wielokrotnie udowadnialiśmy, że to jest możliwe, a dzisiaj mamy do czynienia z biernością, brakiem decyzyjności. Widać to chociażby w stosunkach transatlantyckich. Przykładem niech będzie sytuacja, w której Pete Hegseth prosto z kwatery głównej NATO odwiedza Warszawę, a premier Donald Tusk się z nim nie spotyka. Jest to znaczący gest. Rozumiem, że Donald Tusk ma pewnego rodzaju traumę po tym, jak narobił głupstw, sztubacko wręcz zaczepiając członków Kongresu amerykańskiego czy prezydenta Trumpa. To nawet dobrze, że się tego wstydzi, ale jako polski premier nie może kierować się traumą czy wstydem. Powinien podejmować działania.</u>
          <u xml:id="u-8.14" who="#RadosławFogiel">Podobnie jeśli chodzi o relacje na najwyższym szczeblu. Nowo wybrany prezydent Stanów Zjednoczonych spotyka się z kolejnymi politykami z krajów Unii Europejskiej: spotkał się z prezydentem Macronem, spotkał się z premierem Starmerem, z premier Meloni, z premierem Irlandii Martinem. A gdzie jest w tym wszystkim Donald Tusk?</u>
          <u xml:id="u-8.15" who="#RadosławFogiel">Nie możecie liczyć, że pan prezydent Andrzej Duda wszystko sam za was zrobi. To zresztą dość charakterystyczne, że ważną debatę o polityce zagranicznej na zakończenie pan minister był łaskaw zamienić w wiec wyborczy jednego z kandydatów, cytując jego hasło wyborcze. Myślę, że to nie czas i nie miejsce, ale rozumiem, że zdobycie punktów we własnej drużynie też się liczy.</u>
          <u xml:id="u-8.16" who="#RadosławFogiel">Dobre relacje poprzedniego rządu z odległą przecież ideowo administracją prezydenta Bidena dowodzą, że jest możliwe porozumienie, że jest możliwe prowadzenie skutecznej polityki transatlantyckiej, ale trzeba być aktywnym, trzeba podejmować tę grę, trzeba być postrzeganym jako partner. To nie dzieje się z dnia na dzień. Minister Rau z ministrem Kułebą w „Politico” wspólnie ostrzegali przed ponownym uruchomieniem gazociągu Nord Stream. Kiedy Amerykanie po wybuchu wojny chcieli ewakuować Zełenskiego, to Polska przekonywała sojuszników, że warto tworzyć koalicję, warto dać szansę Ukrainie się obronić. Właśnie takie działania sprawiły, że byliśmy traktowani również przez administrację amerykańską jako partnerzy.</u>
          <u xml:id="u-8.17" who="#RadosławFogiel">Kolejnym aspektem dezercji rządu jest kwestia Trójmorza — formatu, w którym Polska mogła odgrywać znaczącą rolę, formatu cieszącego się wsparciem Amerykanów, no ale faktycznie niezbyt chętnie widzianego w Berlinie. Jaki jest efekt tego wszystkiego? Likwidujemy stanowisko pełnomocnika do spraw Trójmorza, likwidujemy jednostkę administracyjną, która się tym tematem zajmowała. To jest sytuacja niezwykle podobna do tej, z którą mamy do czynienia w przypadku Centralnego Portu Komunikacyjnego. W sferze werbalnej rząd udaje, że nic się nie zmieniło, ba, że wręcz wspiera i kontynuuje, ale tak naprawdę mamy do czynienia z rozmontowywaniem projektu, który jest źle widziany w Berlinie.</u>
          <u xml:id="u-8.18" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-8.19" who="#RadosławFogiel">To jest rząd potakiwaczy, a nie rząd prowadzący odważną politykę zagraniczną.</u>
          <u xml:id="u-8.20" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-8.21" who="#RadosławFogiel">Szumnie zapowiadany traktat polsko-francuski to tak naprawdę kontynuacja starań dyplomacji jeszcze poprzedniego rządu. Istotą i ideą tego traktatu powinno być to, żeby tak wzmocnić relacje Polski z Francją, żeby doprowadzić do sytuacji, w której nie, jak dzisiaj, Francja i Niemcy konsultują się przed spotkaniami formatu weimarskiego i wspólnie przedstawiają swoje stanowisko wobec Polski, ale żeby to Polska z Francją wypracowywała wspólne stanowisko.</u>
          <u xml:id="u-8.22" who="#RadosławFogiel">A jeśli mowa o traktatach, to myślę, że przyda się z serca płynące ostrzeżenie przed pomysłami, które mogą pojawiać się w nowej koalicji, która obejmie władzę w Niemczech, przed nowym traktatem polsko-niemieckim. Bo co prawda ten obowiązujący jest jednym z najbardziej nieprzestrzeganych traktatów, dość przywołać chociażby kwestię nauki języka polskiego na poziomie federalnym i przeznaczania na to pieniędzy, ale chyba lepszy ten istniejący, choć momentami nieprzestrzegany traktat niż nowy traktat, w którym Niemcy z pewnością będą oczekiwać zrzeczenia się przez Polskę odszkodowań za II wojnę światową.</u>
          <u xml:id="u-8.23" who="#RadosławFogiel">A jeśli już w ogóle mowa o relacjach polsko-niemieckich, zatrzymajmy się na chwilę, bo to jest przykład wyjątkowego braku inicjatywy tego rządu, a miejscami, mówię to z bólem, wręcz serwilizmu. Oczywiście wyłącznie symbolem, ale bardzo wymownym symbolem tej postawy jest poddańczy gest Donalda Tuska opublikowany na Instagramie kanclerza Scholza. Jeżeli kanclerz Scholz pozwala sobie na takie upokorzenie polskiego premiera, to znaczy, że uważa to za właściwe, widzi, że może sobie na to pozwolić.</u>
          <u xml:id="u-8.24" who="#komentarz">(Poseł Mirosław Suchoń: Przestań kłamać.)</u>
          <u xml:id="u-8.25" who="#RadosławFogiel">Chociażby w kwestii reparacji, mimo bardzo silnych podstaw wypracowanych przez poprzedników w postaci raportu o polskich stratach wojennych, nie mamy kontynuacji tej polityki, co gorsza, pan minister rozpoczął swoje urzędowanie wezwaniem strony niemieckiej, żeby przedstawiła kreatywne rozwiązanie, podczas gdy tu nie ma miejsca na kreatywność czy na kreatywną księgowość, tu są twarde dane i fakty oparte na mocnych podstawach metodologicznych. Należy wszelkimi sposobami zabiegać — nikt nie mówi, że to jest łatwe, nikt nie mówi, że to jest szybkie — o to, żeby Niemcy uznały swoją odpowiedzialność.</u>
          <u xml:id="u-8.26" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-8.27" who="#RadosławFogiel">Ale nawet jeśliby kierować się filozofią pana ministra, wejść w ten sposób myślenia, jeśli chodzi o kreatywne rozwiązanie, to jakie to rozwiązanie zaproponowali Niemcy? Żadnego. Nawet według pana własnych i ustanowionych przez pana zasad w stosunkach polsko-niemieckich ponieśliście porażkę. No bo czy odpowiedzią ma być ten głaz postawiony w centrum Berlina, który jest tak naprawdę kpiną z polskich ofiar II wojny światowej?</u>
          <u xml:id="u-8.28" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-8.29" who="#RadosławFogiel">Następnie mamy działalność pełnomocnika pana ministra ds. relacji polsko-niemieckich, która w zasadzie zasługiwałaby na osobne omówienie. Fakt powołania pana Ruchniewicza na szefa Instytutu Pileckiego jest po prostu smutnym żartem, zwłaszcza w kontekście ostatnich doniesień medialnych, że pan Ruchniewicz miał argumentować odwołanie konferencji o odzyskiwaniu dzieł sztuki utraconych przez Polskę w czasie II wojny światowej tym, że polska prezydencja to nie czas na poruszanie tematu zagrabionych dzieł sztuki, bo byłoby to niewygodne dla Niemiec.</u>
          <u xml:id="u-8.30" who="#komentarz">(Minister Spraw Zagranicznych Radosław Sikorski: Nieprawda.)</u>
          <u xml:id="u-8.31" who="#RadosławFogiel">Cytuję pana własne słowa z dokumentu, który przekazał pan posłom: jako sukces… Cytuję: doprowadziliśmy do utworzenia dowództwa NATO ds. szkolenia bojowego, wsparcia i pomocy siłom zbrojnym w Ukrainie z siedzibą w Wiesbaden.</u>
          <u xml:id="u-8.32" who="#komentarz">(Minister Spraw Zagranicznych Radosław Sikorski: Centrum NATO-wskie w Bydgoszczy.)</u>
          <u xml:id="u-8.33" who="#RadosławFogiel">Szanowni Państwo! Każdy może sprawdzić, dalibóg, że Wiesbaden nie leży na terenie Polski, a leży na terenie Niemiec, więc chwalenie się sukcesami, że coś powstało na terenie Niemiec, do mnie nie przemawia.</u>
          <u xml:id="u-8.34" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-8.35" who="#komentarz">(Minister Spraw Zagranicznych Radosław Sikorski: Bydgoszcz.)</u>
          <u xml:id="u-8.36" who="#RadosławFogiel">Dzisiaj dowiadujemy się, że polska Straż Graniczna przyjmuje jeszcze na terenie Niemiec nielegalnych migrantów, tych, których Niemcy wysyłają nam w ramach tzw. procedury zawracania. Nie reagujemy na zamknięcie granic przez Niemcy. Z polskiej Straży Granicznej uczyniliście Ubera, który dowozi do Polski nielegalnych migrantów.</u>
          <u xml:id="u-8.37" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-8.38" who="#RadosławFogiel">Szanowni Państwo! Jedyne, na co ten rząd zasługuje, jeśli chodzi o ocenę zarówno jego polityki zagranicznej, jak i wielu innych aspektów działania, to dymisja.</u>
          <u xml:id="u-8.39" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-8.40" who="#RadosławFogiel">Dlatego klub Prawa i Sprawiedliwości będzie wnosił o odrzucenie informacji ministra spraw zagranicznych. Dziękuję uprzejmie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-9">
          <u xml:id="u-9.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję bardzo panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-9.1" who="#PiotrZgorzelski">W imieniu Koalicji Obywatelskiej głos zabierze pan poseł Paweł Kowal.</u>
          <u xml:id="u-9.2" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-10">
          <u xml:id="u-10.0" who="#PawełKowal">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Co jest dzisiaj istotą polityki zagranicznej? Jak można by streścić słowa, które padały tu dzisiaj przed przerwą? Bezpieczna granica, bezpieczne miasto, amunicja, broń, pewność obrony ojczyzny. To są kategorie, w których dzisiaj się poruszamy. Pojedźcie, wielu z państwa dużo podróżuje, posłowi Foglowi polecam, żeby pojechał: pojedź, człowieku, na Podlasie, pojedź na Podkarpacie. Wczoraj byłem w Przemyślu. Posłuchajcie, o czym mówią ludzie.</u>
          <u xml:id="u-10.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Przecież byliście przeciwko.)</u>
          <u xml:id="u-10.2" who="#PawełKowal">Dzisiaj polityka zagraniczna to nie są intelektualne hopsztosy z tej mównicy. Dzisiaj polityka zagraniczna to sama istota rzeczy i życia, zdrowia i bezpieczeństwa, i tym się zajmuje ten rząd. 20 lat temu odszedł Karol Wojtyła, Jan Paweł II, jeden z najwybitniejszych polskich przywódców XX w. Przypomina mi się zawsze, kiedy o nim myślę, „Pamięć i tożsamość”, jego ostatnia książka, która jest jak testament dla tych, którzy nic nie rozumieją z tego, co dzisiaj trzeba zrobić. Bo przecież rząd Donalda Tuska i my wszyscy zastanawiamy się, jak doprowadzić do tego, żeby nasze rodziny, nasi bliscy na Podlasiu, w Przemyślu, na Podkarpaciu czy w Warszawie czuli się bezpiecznie. Wybitny Karol Wojtyła daje na to odpowiedź, bo mówi, że w Polsce zawsze była tendencja do porozumień i unii, czy to politycznych, czy religijnych. Oto jest istota polityki, którą prowadzi rząd Donalda Tuska, żebyśmy nie byli sami. Chciałbym to dzisiaj szczerze, patrząc w oczy, nie posłom opozycji, ale Polakom powiedzieć: wszystko, co robimy, każdy ruch i każdy wysiłek Ministerstwa Spraw Zagranicznych i całego rządu to jest polityka, żebyśmy nie zostali w trudnych czasach sami.</u>
          <u xml:id="u-10.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-10.4" who="#PawełKowal">To jest istota, by nie być osamotnionym i by mieć plan.</u>
          <u xml:id="u-10.5" who="#PawełKowal">Bo jakie mamy czasy? Inny wybitny Polak, także formalnie pod inną flagą, bo pod amerykańską, Zbigniew Brzeziński, doradził mi — może tu jest gdzieś ambasador Koźmiński — tę ostatnią książkę, „Strategiczna wizja”. Patrzę: rok 2025, czas chaosu, jakby przewidział. I teraz trzeba się odnaleźć w czasach chaosu, bo przecież dzisiejsze wystąpienie ministra spraw zagranicznych czy dzisiejszą sytuację polityki zagranicznej Polski można porównać tylko z tym, co zastał Skubiszewski, albo z momentem wchodzenia do NATO. Wszystko się zmienia. Trzeba czuć ten moment, panie i panowie z opozycji, żeby go nie przespać i nie sprzedać własnego narodu wśród tego gwaru i hałasu. I to jest dzisiaj istotą, by znaleźć się w tym trudnym czasie.</u>
          <u xml:id="u-10.6" who="#PawełKowal">Mama nigdy do mnie nie pisze o polityce, a dzisiaj słuchała Sikorskiego. I nagle dostaję taki SMS: Dobrze ten Sikorski mówi. Chciałbym powiedzieć mamie i chciałbym to powiedzieć każdemu Polakowi, który mnie słucha: to nie jest tak, że Sikorski to mówi. Rząd Donalda Tuska i minister spraw zagranicznych to realizują…</u>
          <u xml:id="u-10.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-10.8" who="#PawełKowal">…i wiedzą, jakie do tego dobrać instrumenty. Minister potrafi to prosto powiedzieć, tak żeby także pan poseł Sęk zrozumiał, o co chodzi w tej polityce.</u>
          <u xml:id="u-10.9" who="#komentarz">(Poseł Szymon Szynkowski vel Sęk: Odpisz mamie…)</u>
          <u xml:id="u-10.10" who="#PawełKowal">Takie czasy chaosu to jest też moment na to, żeby pokazać aspiracje, pokazać, że możemy grać wyżej, że możemy być poważniejsi jako naród, jako państwo, że nie odstawiamy nogi. I to także jest istota naszej polityki.</u>
          <u xml:id="u-10.11" who="#PawełKowal">Siedzimy w ławie, komentujemy wystąpienie i kolega pyta: Jak zrobić, żeby być w tym G20? I to jest moje pytanie także do pana ministra. My dzisiaj mamy czas, kiedy na takie pytania odpowiadamy także sobie, bo widzimy, że świat, w którym przywykliśmy żyć, się rozpada. Ten rząd ma odpowiedzi na takie pytania: poprzez promocję gospodarczą, poprzez eksport, poprzez wsparcie dla polskich pracodawców, poprzez wsparcie dla tych, którzy tworzą w Polsce miejsca pracy. To będzie dotyczyło także problemu odbudowy Ukrainy. Trzymamy się tego. Byliśmy razem w ten najgorszy czas. Mówił to także prezydent Ukrainy, który wspiera relacje polsko-ukraińskie. Trzymamy się tego. Będziemy razem w czasie odbudowy. To będzie miejsce na polski eksport. To będzie miejsce na tranzyt, na łączność, na to, żeby polskie przedsiębiorstwa w tym uczestniczyły jako sąsiad, na zasadzie dobrego sąsiedztwa.</u>
          <u xml:id="u-10.12" who="#PawełKowal">Dzisiaj toczą się dyskusje o przerwaniu wojny, a może tylko o przerwaniu tej gorącej fazy długiej wojny. To może wspomnę jeszcze jednego Polaka, który dobrze znał Rosję. To jeden z najwybitniejszych, choć też głównie nie pod polską banderą służył — książę Czartoryski. Nie ustawał on do ostatnich swoich dni, żeby powiedzieć na świecie, czego nie należy robić z Rosją. To jest nasze powołanie. Nie dziwcie się temu. Dzisiaj ktoś krytykował ministra za to, że tyle o tym mówił. To jest nasze powołanie powiedzieć każdemu, kto dzisiaj siada do rozmów z Putinem i z ruskimi, że nie można ustąpić w sprawie zmian terytorialnych siłą. Przełamanie tego tabu jest groźne dla polskiego bezpieczeństwa.</u>
          <u xml:id="u-10.13" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-10.14" who="#PawełKowal">Dzisiaj w tych dyskusjach, które się toczą wokół Ukrainy, każda sprawa gdzieś na końcu i na początku dotyczy bezpieczeństwa naszej ojczyzny. Jeżeli raz się zgodzimy na to, że ktoś siłą zmienia granicę, a potem to sankcjonuje prawnie, to to jest bezpośrednie zagrożenie dla naszego państwa i naszego narodu. Nasi poprzednicy, nasi dziadkowie za dużo za to zapłacili, żebyśmy mogli to zostawić. To samo, jeżeli chodzi o zniesienie sankcji.</u>
          <u xml:id="u-10.15" who="#komentarz">(Głos z sali: Nikt z tym nie polemizuje.)</u>
          <u xml:id="u-10.16" who="#PawełKowal">Dlatego potrzebujemy waszego uczciwego wsparcia. Dlatego kładziemy taki nacisk na prawo międzynarodowe. Dlatego w czasie, kiedy wy krzyczycie, my spokojnie odpowiadamy: synergia. Dlatego wczoraj rozmawialiśmy 2,5 godziny na posiedzeniu komisji. Kiedy były zamknięte drzwi, można było normalnie rozmawiać, i z żartem, i z ironią, ale poważnie o bezpieczeństwie państwa. I tego bym oczekiwał od was z tej trybuny. Chodzi o to, żeby wyczuć te kluczowe momenty, żeby opozycja wyczuła, gdzie idzie o bezpieczeństwo naszych obywateli, gdzie idzie o fundamentalne kwestie, i potrafiła tutaj odważnie to powiedzieć, a nie chować się. Chodzi o to, że kontynuacja nie jest grzechem. I co z tego, że mówicie, że coś kontynuujemy? My się tego nie boimy. Jak Polska potrzebuje coś kontynuować, to będzie to kontynuować. Jak trzeba upomnieć się o godny pochówek naszych obywateli, to będziemy to robić, nawet jeśli ktoś to wcześniej robił. Tylko z tego powodu, że wyście to robili, my nie przestaniemy tego robić. Czasami szukanie z wami tego kompromisu to jest orka na ugorze, ale będziemy to robić, będzie to robiła także Komisja Spraw Zagranicznych. Chce tak działać. Będziemy wspólnie lobbować także w Stanach Zjednoczonych, przedstawiać nasze argumenty, przedstawiać nasze osiągnięcia i naszą pozycję. To jest dzisiaj fundamentalnie potrzebne i z tej drogi nie zejdziemy, nawet jak sobie będziecie krzyczeć. Będziemy was spokojnie zachęcać do współpracy.</u>
          <u xml:id="u-10.17" who="#PawełKowal">Tylko jedna rzecz, bo nie da się sprostować wszystkiego, o czym mówił mój poprzednik, poseł Fogiel. Niech to zawsze, na wieki w tej Izbie zostanie, we wszystkich protokołach: to wyście wykreślali słowo „reparacje” z uchwały sejmowej i to wyście je wykreślali z noty Ministerstwa Spraw Zagranicznych. To was obciąża, to jest wasza hańba.</u>
          <u xml:id="u-10.18" who="#komentarz">(Poruszenie na sali, oklaski)</u>
          <u xml:id="u-10.19" who="#komentarz">(Głos z sali: Minister Bartoszewski…)</u>
          <u xml:id="u-10.20" who="#PawełKowal">Zdradzę wam jeszcze jedną tajemnicę. Mam nadzieję, że pan premier nie będzie miał pretensji. Zapytałem wtedy pana premiera: Jak działamy? Powiedział: Idziemy. Jedź do Berlina, idziemy, robimy razem. Trzeba się upomnieć, bo to jest polski interes prawny. A wtedy co robili PiS-owcy? Wszędzie, gdzie znaleźli słowo „reparacje”, je wykreślali. I to jest wasz wstyd.</u>
          <u xml:id="u-10.21" who="#komentarz">(Głos z sali: Hańba!)</u>
          <u xml:id="u-10.22" who="#PawełKowal">Z tego powinniście się wytłumaczyć, a przynajmniej obiecać, że już nigdy nie będziecie używali tego kłamliwego argumentu. W każdym razie zachęcamy was do współpracy, w każdym razie zachęcamy was do refleksji i w każdym razie zachęcamy was, żebyście wspólnie z nami pamiętali. Niech żyje Polska. Niech żyje Polska w Unii Europejskiej, w NATO. Polska, która ma tendencje do unii i do porozumień, jak mówił Jan Paweł II. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-10.23" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-11">
          <u xml:id="u-11.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-11.1" who="#PiotrZgorzelski">Pani poseł Ewa Schädler przedstawi stanowisko Klubu Parlamentarnego Polska 2050 — Trzecia Droga.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-12">
          <u xml:id="u-12.0" who="#EwaSchädler">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Zacznę troszkę ciszej i spokojniej i odniosę się może mniej do emocji, a więcej do exposé, którego wysłuchałam.</u>
          <u xml:id="u-12.1" who="#EwaSchädler">Chciałabym bowiem z tego miejsca podziękować przede wszystkim za uczciwą diagnozę rzeczywistości, bo ta uczciwa diagnoza rzeczywistości powoduje, że mamy dopiero ustawione wektory do tego, jak powinna być sformułowana polska polityka zagraniczna.</u>
          <u xml:id="u-12.2" who="#EwaSchädler">Słuszne jest, że Polska stawia sobie za cel wzmacnianie europejskiej obronności oraz przejęcie przez Europę większej odpowiedzialności za własne bezpieczeństwo. Słowo „bezpieczeństwo” słyszymy ciągle. Słyszymy je w różnych wymiarach, w różnych kontekstach i w różnych znaczeniach. Niemniej jednak ważne jest to, że my jako Polska mamy prawo i obowiązek przypomnieć o tym całej europejskiej wspólnocie, ponieważ jako Polska jesteśmy liderem wydatków na obronność, zarówno w Unii Europejskiej, jak i w NATO. I to stawia nas w roli lidera wewnętrznego. I stąd możemy z tej roli czerpać, najodważniej stać i przypominać wszędzie naszym sąsiadom czy innym naszym partnerom, którzy jeszcze aż tak bardzo nie rozumieją wyzwań dzisiejszego czasu.</u>
          <u xml:id="u-12.3" who="#EwaSchädler">W exposé słusznie wybrzmiało, że konflikt zbrojny za naszą wschodnią granicą to najważniejsze wyzwanie dla realizacji polskiej polityki zagranicznej i bezpieczeństwa Rzeczypospolitej Polski. Polska jako sojusznik Ukrainy musi wciąż ją wspierać, niezależnie od tego, jakie stanowisko w sprawie tego konfliktu mają inne państwa. Robimy to z myślą o przyszłości Europy. Robimy to również z myślą o przyszłości Ukrainy we wspólnej Europie, bo tam jest jej miejsce. Ale przede wszystkim, w pierwszej kolejności musimy robić to dla siebie, z myślą o własnej przyszłości, o przyszłości naszych dzieci i naszych wnuków. I dziękuję bardzo, że to jest ciągle podkreślane, że dalej stoimy na stanowisku pielęgnowania tego i przypominania tego tym, którzy jeszcze nie odkryli niestety tej smutnej konsekwencji. Dlatego słuszne jest przestrzeganie i egzekwowanie sankcji wobec Federacji Rosyjskiej. Słuszne jest podejście do tego tak, że to Rosja powinna ponieść odpowiedzialność prawną i finansową za agresję wobec Ukrainy, za zbrodnie przeciwko cywilom, za Buczę.</u>
          <u xml:id="u-12.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-12.5" who="#EwaSchädler">Tutaj zamrożenie aktywów Banku Centralnego Rosji wydaje się być sprawiedliwym narzędziem. Nie bójmy się go. Do tego wsparcia zachęcam zarówno dyplomację rządową, jak i dyplomację parlamentarną, i nas tutaj wszystkich, zarówno opozycję, jak i drugą stronę, czyli koalicję, abyśmy we wszelkich relacjach stali na jednym stanowisku. Aktywa Banku Centralnego Rosji powinny wesprzeć dzisiaj kasę przeznaczoną na wojnę z Rosją oraz później na odbudowę Ukrainy.</u>
          <u xml:id="u-12.6" who="#EwaSchädler">Takim naszym najbliższym kolejnym wyzwaniem pozostaje to, co dzieje się na granicy z Białorusią. Mamy do czynienia z trwającym od miesięcy zorganizowanym procederem nielegalnej migracji. I to nie jest działalność spontaniczna. Wiemy o tym wszyscy. To jest narzędzie polityczne i to jest narzędzie presji, które na celu ma destabilizację. Dlatego cieszy mnie fakt, że to w Polsce wprowadzone zostały rozwiązania prawne, dzięki którym możemy bronić się przed wykorzystywaniem migracji jako narzędzia w wojnie hybrydowej. Bo na końcu, jeśli chodzi o to narzędzie, są ludzkie istnienia i ludzkie życia.</u>
          <u xml:id="u-12.7" who="#EwaSchädler">Bycie częścią większej wspólnoty dodaje siły, dodaje poczucia bezpieczeństwa i dodaje sprawczości. Polska jest dziś w bardzo korzystnej sytuacji, ponieważ z jednej strony jesteśmy członkiem Unii Europejskiej, a z drugiej strony członkiem NATO. To podwójne zakotwiczenie w obu wspólnotach powoduje, że mamy dziś realny wpływ zarówno na politykę europejską, jak i światową. Właściwy jest zatem fakt, że polska dyplomacja widzi swoje zadanie we wzmocnieniu obu tych organizacji. Obie te organizacje łączy bowiem wspólny cel — zapewnienie bezpieczeństwa wspólnocie Zachodu. A Polska może być jednym z kreatorów tego celu w nowym kontekście geopolitycznym. Jestem przeświadczona, że wykorzysta ten moment historyczny.</u>
          <u xml:id="u-12.8" who="#EwaSchädler">Dla właściwie prowadzonej polityki zagranicznej niewątpliwie szczególne znaczenie mają formaty dwu- i wielostronne partnerstwa w Europie. Słusznym kierunkiem jest zatem współpraca Polski w formacie zarówno Trójkąta Weimarskiego, jak i wielkiej piątki oraz Morza Bałtyckiego. Rozwijanie i pogłębianie tych formatów przyczynia się do wzajemnych korzyści podnoszenia bezpieczeństwa zarówno tych partnerów, jak i pogłębiania wewnętrznych relacji, które bądź co bądź powodują na poziomie relacji bilateralnych większy szacunek, zżycie, poznanie się po prostu.</u>
          <u xml:id="u-12.9" who="#EwaSchädler">W tym kontekście również uważam, że szczególna staje się w nowej sytuacji geopolitycznej nasza współpraca z największymi naszymi partnerami europejskimi. I powiem to głośno: również z Niemcami i Francją. Z zadowoleniem przyjmuję właśnie te sygnały płynące zarówno od pana ministra spraw zagranicznych, jak i ze strony zagranicy, RFN-u, gdzie nowy rząd deklaruje nowe otwarcie z Polską. Szanowni państwo, mądre przysłowie mówi, że nie można być aż tak bogatym, żeby na końcu nie potrzebować sąsiada. To Niemcy są naszym sąsiadem, również Francja jest dalszym sąsiadem. Na dobrych relacjach z nimi możemy budować nasze bezpieczeństwo i wspólnie wyznaczać sobie dalsze cele, cele zarówno rozwoju Unii Europejskiej, jak i wzmacniania formatu NATO.</u>
          <u xml:id="u-12.10" who="#EwaSchädler">Dziękuję bardzo panu ministrowi za to, że padło aż tyle dobrego w exposé, pomimo tego, że czasy są trudne. Ze skupieniem wysłuchałam, jakie zadania nakreśla przed sobą, ale także przed nami pan minister spraw zagranicznych, i mam wrażenie, że możemy ze spokojem patrzeć w przyszłość, choć przyszłość ta niestety nie jest spokojna. Polska nie szuka bowiem konfliktów, nie unika odpowiedzialności. Nasze cele i nasz narodowy interes pozostają niezmienne. Chcemy Polski i Europy bezpiecznej, solidarnej i zdolnej do współdziałania. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-12.11" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-13">
          <u xml:id="u-13.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-13.1" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Tadeusz Samborski przedstawi stanowisko Klubu Parlamentarnego Polskie Stronnictwo Ludowe — Trzecia Droga.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-14">
          <u xml:id="u-14.0" who="#TadeuszSamborski">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Szanowny Panie Ministrze! Klub Parlamentarny Polskie Stronnictwo Ludowe, w imieniu którego mam zaszczyt przemawiać, wyraża aprobatę dla przedstawionych w exposé pana ministra spraw zagranicznych założeń, celów i głównych kierunków aktywności międzynarodowej naszego państwa. Priorytety polskiej polityki zagranicznej zostały w exposé klarownie i jednoznacznie zaprezentowane, co jest tym bardziej godne podkreślenia, że aktualnie sytuacja naszego państwa, Europy i dużej części świata jest nieprzewidywalna i poczucie niepewności jest coraz bardziej powszechne. W tym bardzo skromnym limicie czasowym mogę tylko hasłowo zasygnalizować niektóre kwestie.</u>
          <u xml:id="u-14.1" who="#TadeuszSamborski">Pragnę podkreślić bardzo logiczny związek przyczynowo-skutkowy, który wybrzmiał w wystąpieniu pana ministra w postaci takiej oto konstatacji, iż w europejskiej debacie o polityce zagranicznej mówi się o końcu pokojowej dywidendy, z której korzystaliśmy przez ostatnie dekady. Brzmi to jak poważne ostrzeżenie, którego następstwem są sformułowane cele polityki zagranicznej, z których dwa pierwsze są przejawem wysokiej umiejętności definiowania realnych zagrożeń i określenia sposobów eliminacji lub co najmniej minimalizacji tychże zagrożeń. Mam tu na uwadze postulat wzmocnienia europejskiej obronności i przejęcie przez Europę większej odpowiedzialności za bezpieczeństwo własnych obywateli. Kolejna trafna dyspozycja to utrzymanie jedności i współpracy transatlantyckiej, w tym bliskiej współpracy ze Stanami Zjednoczonymi, m.in. poprzez utrzymanie obecności wojskowej USA w Europie. W tym kontekście rodzi się konstatacja, iż równoległe czy może trafniej: równoważne stosunki Polski z Unią Europejską i ze Stanami Zjednoczonymi są w aktualnej sytuacji geopolitycznej optymalnym wariantem polityki zagranicznej naszego państwa.</u>
          <u xml:id="u-14.2" who="#TadeuszSamborski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Żeby realizować ambitny program międzynarodowej aktywności, niezbędna jest sprawna, kompetentna i, nie boję się użyć tego słowa, ofiarna służba dyplomatyczno-konsularna. Z satysfakcją można dziś stwierdzić, iż wyraźnie zauważalny jest wzrost poziomu profesjonalizmu polskich dyplomatów, zarówno funkcjonujących w centrali, czyli w Ministerstwie Spraw Zagranicznych, jak i na placówkach dyplomatycznych w całym świecie. Ten tak bardzo potrzebny i pożądany profesjonalizm naszych dyplomatów przejawia się już na etapie opiniowania kandydatów na szefów placówek przez sejmową Komisję Spraw Zagranicznych, czego często jesteśmy uczestnikami i świadkami.</u>
          <u xml:id="u-14.3" who="#TadeuszSamborski">Zadania stojące przed polską dyplomacją obecne są w postulatach aktualnego rządu. Bez silnej i rosnącej dynamicznie gospodarki, silnej armii i profesjonalnej dyplomacji nie osiągniemy w międzynarodowej rywalizacji należnego nam miejsca, co często podkreśla w swoich wystąpieniach wicepremier, minister obrony narodowej Władysław Kosiniak-Kamysz. Koalicyjny rząd stoi na stanowisku, że dyplomacja nasza musi jednoznacznie wspierać gospodarkę i udzielać jej pomocy w zdobyciu wysokiej pozycji w międzynarodowym podziale pracy i w egoistycznym wyścigu o konkurencyjność i prymat.</u>
          <u xml:id="u-14.4" who="#TadeuszSamborski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W exposé wiele miejsca poświęcono sytuacji na Ukrainie, której pomagaliśmy i pomagamy. Wiadomo, pan minister tu ma rację, że bez Polski udzielanie pomocy Ukrainie byłoby niemożliwe. Jednakże w tym kontekście należy zauważyć, że dyplomacji naszej w ostatnich kilku latach nie udało się wynegocjować ze stroną ukraińską właściwych, rzeczywistych czy trafnych ocen historycznych ludobójstwa tam dokonanego i skutecznie rozpocząć ekshumacji ofiar. Znawcy zagadnienia informują, iż Niemcy przeprowadzili w ciągu ostatnich 3 lat ekshumację ponad 100 tys. żołnierzy Wehrmachtu, którzy przyszli tam jako najeźdźcy. My nie możemy ekshumować ciał ofiar okrutnych zbrodni dokonanych na obywatelach II RP mieszkających tam z dziada pradziada. Wiem, że pan minister i obecni polscy dyplomaci poczynili już pierwsze kroki w kierunku pozytywnego rozwiązania tej bolesnej kwestii. Ja osobiście jestem w tej sprawie umiarkowanym optymistą, bardzo umiarkowanym, ale być może się mylę.</u>
          <u xml:id="u-14.5" who="#TadeuszSamborski">Mimo pewnych uwag, które zasygnalizowałem, zgadzam się z panem ministrem Radosławem Sikorskim, iż cele, jakie stawia sobie kierowany przez niego resort, są ambitne, ale realne i dobrze służą międzynarodowemu bezpieczeństwu Polski i Polaków oraz umacniają prestiż naszego państwa na arenie międzynarodowej. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-14.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-15">
          <u xml:id="u-15.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-15.1" who="#PiotrZgorzelski">Pani poseł Anna Maria Żukowska przedstawi stanowisko klubu Lewica.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-16">
          <u xml:id="u-16.0" who="#AnnaMariaŻukowska">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Niedawno, miesiąc temu, 25 marca br., Internet zapłonął, i słusznie. Zapłonął oburzeniem na bezprzykładne słowa doradcy prezydenta Trumpa Elona Muska i Marca Rubio, którzy sugerowali Ukrainie, przecież ofierze napaści przez Rosję, że powinna być wdzięczna Stanom Zjednoczonym i Elonowi Muskowi, właścicielowi starlinków, bo bez tych starlinków cały front już by się załamał. Sugerowali ofierze po prostu rzeczy obrzydliwe. Na takie dictum zarówno nasz minister spraw zagranicznych Radosław Sikorski, jak i wicepremier i minister cyfryzacji Krzysztof Gawkowski odparli jednoznacznie, odparli pełni asertywności, dumy i niezależności, jako suwerenny kraj, mówiąc, jak się sprawy mają: że to Polska płaci 50 mln dolarów rocznie za udostępnienie starlinków Ukrainie i że będzie to robić. Minister Sikorski, minister naszego rządu, postawił sprawę jasno. Po prostu podziękował Stanom Zjednoczonym za potwierdzenie tego, że odważni żołnierze ukraińscy mogą liczyć na dostawy Internetu. I że to nie będzie elementem szantażu.</u>
          <u xml:id="u-16.1" who="#AnnaMariaŻukowska">Po cóż opowiadam tę historię? Ta historia obrazuje, jak dużą zmianę przeszliśmy, porównując obecny rząd do rządu Prawa i Sprawiedliwości, w podejściu do Stanów Zjednoczonych. Od podległości, uległości, służalczości, wiernopoddańczości po dumę i suwerenność. Tak jest dzisiaj i tak będzie dopóty, dopóki my będziemy rządzili. Gdyby rządziło PiS, to wy robilibyście wszystko, czego tylko Donald Trump by zapragnął. To, co robi Prawo i Sprawiedliwość tak na marginesie wobec Donalda Trumpa, jest dla mnie absolutnie odrażające, odrzucające i niemieszczące się w kategoriach patriotyzmu. Po prostu.</u>
          <u xml:id="u-16.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-16.3" who="#AnnaMariaŻukowska">Stany Zjednoczone są naszym sojusznikiem, ważnym sojusznikiem, najważniejszym sojusznikiem, jeżeli chodzi o NATO. Tak jest i tak będzie. Ale to nie znaczy, że na wszystkie wariactwa administracji Stanów Zjednoczonych mamy odpowiadać podległością. Mamy pamiętać o tym, że jesteśmy państwem, które podejmuje decyzje samodzielnie, nawet jako członek Sojuszu. Bo mamy do tego prawo. Bo wywalczyliśmy sobie niepodległość i tej niepodległości nikt nam nie zabierze.</u>
          <u xml:id="u-16.4" who="#AnnaMariaŻukowska">Jako Polska musimy także stać na straży pomocy Ukrainie, solidarności z Kijowem. Potrzebne jest wsparcie polityczne dla odzyskania wszystkich ziem. Mówił o tym także przewodniczący Komisji Spraw Zagranicznych Paweł Kowal. Nie ma zgody na przesuwanie granic w Europie. Jeżeli raz się na to zgodzimy, jeżeli to przyklepiemy i powiemy: dobrze, tutaj możemy temu krajowi zabrać kawałek ziemi, może to zrobić kraj, który go napadł zbrojnie, który bestialsko morduje jego obywateli, cywilów, to będzie to po prostu wyłom. Będzie on mógł w przyszłości spowodować, że to samo za jakiś czas potencjalnie będzie mogło spotkać nas. Nie możemy się na to zgadzać. Pomoc militarna Ukrainie, pomoc polityczna. Nie dla przyklepywania, przesuwania granic w Europie.</u>
          <u xml:id="u-16.5" who="#AnnaMariaŻukowska">Ważna jest także solidarność i wzmacnianie sojuszy z państwami, które mają podobny do naszego stosunek do Rosji i do Ukrainy. Mówię tutaj o państwach bałtyckich, o państwach skandynawskich. To jest przyszłość naszych relacji w Europie. Musimy wzmacniać ten kierunek naszych relacji międzynarodowych, pielęgnować te sojusze. One są dla nas naprawdę ważne, bo to te kraje i Polska są najbardziej zagrożone agresją Rosji. I my po prostu odczuwamy ten oddech Putina na własnym karku, czego być może w takim stopniu nie odczuwają przywódcy i obywatele państw takich jak Hiszpania, Portugalia czy nawet Francja, które są po prostu położone dalej od rosyjskiej granicy.</u>
          <u xml:id="u-16.6" who="#AnnaMariaŻukowska">Polska w Unii Europejskiej powinna być tym państwem, które opowiada się za większą integracją, bo to służy naszemu interesowi i naszemu bezpieczeństwu. Słowo „bezpieczeństwo” też wielokrotnie pojawiało się w tej debacie, w wystąpieniu pana ministra, i słusznie. Bezpieczeństwo gwarantują nam sojusze. Sami nie poradzimy sobie ani w Unii, ani na świecie, nie poradzimy sobie z Rosją. Musimy być lojalnym członkiem tych sojuszy, ale też działać na rzecz ich modernizacji, na rzecz ich poprawy. Bo jesteśmy w takiej sytuacji, w której w Unii Europejskiej obowiązuje weto. Jest ono wykorzystywane przez takich przywódców jak Viktor Orbán do blokowania słusznych zmian, do blokowania słusznych propozycji i postulatów, takich jak pomoc Ukrainie. My nie powinniśmy wspierać weta, bo już z historii wiemy, jak się liberum veto skończyło dla Polski. Nie kojarzy się dobrze ani nie doprowadziło do dobrych skutków.</u>
          <u xml:id="u-16.7" who="#AnnaMariaŻukowska">Silna Polska w silnej Europie jest hasłem, które słyszymy oczywiście nie od dzisiaj. To było hasło także rządów Sojuszu Lewicy Demokratycznej, hasło prezydentury Aleksandra Kwaśniewskiego. To są nasze tradycje, które kontynuujemy również w tym rządzie. Musimy zabiegać o to, żeby Unia Europejska się zmieniała. Dlatego że twór, który niegdyś został powołany w jakimś określonym kształcie, nie podąża za zmianami, które się dzieją na świecie, nie podąża po prostu za ewolucją, za rozwojem wydarzającym się także w polityce wewnętrznej i międzynarodowej i po prostu więdnie. Nie możemy na to pozwolić. Musimy walczyć o silną Unię Europejską, która będzie polegała oczywiście nie na tym, czym straszy prawica, czyli nie na żadnej likwidacji państw narodowych. Nikt do tego nie zmierza. To są strachy na Lachy. Polska po prostu powinna zwiększać integrację i działać na jej rzecz w ramach Unii Europejskiej. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-16.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-17">
          <u xml:id="u-17.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-17.1" who="#PiotrZgorzelski">Stanowisko klubu Konfederacja przedstawi pan poseł Krzysztof Bosak.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-18">
          <u xml:id="u-18.0" who="#KrzysztofBosak">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Panie Ministrze! Exposé, które usłyszeliśmy, w naszej ocenie to przewaga publicystyki nad polityką. To granie na ewentualnym strachu społeczeństwa przed osamotnieniem. Dużo bardziej niż w wystąpieniu pana ministra wybrzmiało to w wystąpieniu reprezentującego KO posła Kowala. Główną treścią naszej polityki zagranicznej ma być to, że nie jesteśmy sami, uczestniczymy w organizacjach międzynarodowych. Tak, uczestniczymy. Uczestniczyliśmy przed waszymi rządami i będziemy uczestniczyć po waszych rządach. Dzisiaj jest debata nad tym, co my do tych organizacji wnosimy i co jako niepodległe państwo polskie wnosimy na forum międzynarodowym.</u>
          <u xml:id="u-18.1" who="#KrzysztofBosak">To, co usłyszeliśmy, to w mojej ocenie przede wszystkim brak jakiejkolwiek wizji. Gdyby ktoś miał zdefiniować wizję polskiej polityki zagranicznej przed tym exposé, przypisać temu rządowi jakiś zbiór możliwych haseł, to brzmiałoby to dość podobnie do tego, co zostało wygłoszone. Tu nie ma żadnego efektu, czegokolwiek pociągającego, angażującego, interesującego i nowego. Brak konkretów co do tego, co państwo polskie chce zaproponować na forum międzynarodowym i co chce osiągnąć. Jeżeli nie deklarujemy konkretów, to nie będziemy z nich rozliczani. Być może o to chodziło.</u>
          <u xml:id="u-18.2" who="#KrzysztofBosak">Żeby nie było, że tylko krytykuję, nim przejdę do szczegółów, chcę coś pochwalić, mianowicie gospodarskie podejście do majątku i kadr Ministerstwa Spraw Zagranicznych. Tego brakowało. Mamy nadzieję, że to się teraz będzie zmieniać i że rzeczywiście prestiż urzędników Ministerstwa Spraw Zagranicznych będzie przywracany, a majątek, który w wielu państwach ulegał dekapitalizacji, będzie odnawiany. Chodzi o to, żeby polskie placówki dyplomatyczne były godną wizytówką państwa polskiego, a nie anachronicznym skansenem.</u>
          <u xml:id="u-18.3" who="#KrzysztofBosak">Przechodzę do tego, czego zabrakło. Zabrakło Polaków. Uważam, że przesunięcie kwestii Polaków żyjących poza granicami Polski na osobne exposé w Senacie nie jest wystarczającym pretekstem do tego, by to zupełnie pominąć. To sygnał dla dyplomatów, którzy słuchali tego wystąpienia, że to nie jest kwestia istotna w polityce zagranicznej państwa polskiego. Powinno być odwrotnie. Tu powinny być zarysowane nasze główne tezy, jeśli chodzi o Polaków żyjących poza granicami, a tam powinny być rozwinięte szczegóły.</u>
          <u xml:id="u-18.4" who="#KrzysztofBosak">Zabrakło polityki handlowej. Znów odrzucam argument, że nasze przedstawicielstwa handlowe podlegają innemu ministerstwu. Nasze przedstawicielstwa obronne czy minister do spraw Unii Europejskiej również nie są w strukturach MSZ, a jednak pan minister poświęcił im dużo miejsca. Nic by się nie stało, gdybyśmy położyli silny akcent również na politykę handlową, na dyplomację ekonomiczną, tym bardziej że polityka handlowa w sytuacji wojen handlowych pomiędzy Chinami i Stanami Zjednoczonymi staje się pierwszoplanowym tematem polityki międzynarodowej. My w tej sprawie nic nie proponujemy. Czy jesteśmy za światowym wolnym handlem, czy jesteśmy za decouplingiem, czy jesteśmy za deriskingiem? Czy jesteśmy za polityką Unii Europejskiej, która opowie się po którejś ze stron? A może nie opowie się po żadnej ze stron? Czy jesteśmy za tym, żeby utrzymać napływ inwestycji z konkurujących bloków, czy jesteśmy za tym, żeby je kontrolować? Nic na ten temat nie padło.</u>
          <u xml:id="u-18.5" who="#KrzysztofBosak">Zabrakło polityki historycznej. Zabrakło energetyki. Zabrakło czegokolwiek o transgranicznych projektach o strategicznym wymiarze, o współpracy regionalnej. Było o Radzie Państw Morza Bałtyckiego, ale jeśli się nie mylę, nie było nic o Trójmorzu, które rok temu było przez pana ministra wymieniane, z tego, co pamiętam, z zapowiedzią kontynuacji. Pytanie, jak ta kontynuacja idzie, wygląda, skoro w tej chwili nie ma o tym słowa. Zabrakło wreszcie tematyki praw człowieka, ale nie w tym lewicowym wymiarze, a w wymiarze wolności obywatelskich, które w wielu państwach, w tym w Unii Europejskiej, są łamane. Zabrakło kwestii wolności religijnej, kwestii praw chrześcijan, podczas gdy w święta Wielkiej Nocy w różnych państwach na świecie dochodziło do pogromów chrześcijan. Myślę, że jest to kwestia, którą państwo polskie jako państwo chrześcijańskie mogłoby wnosić na arenę międzynarodową. Szkoda, że to się nie stało.</u>
          <u xml:id="u-18.6" who="#KrzysztofBosak">Teraz parę uwag polemicznych. Jeżeli chodzi o kwestię uzbrojenia, której pan minister poświęca tak wiele czasu, szczególnie apologii inicjatyw unijnych… Zobaczymy, co z tych inicjatyw wyjdzie poza eurozadłużeniem. Bo zadłużenie i cięcie innych wydatków już są pewne. Te pieniądze nie zostaną wyczarowane z powietrza. One zostaną zabrane z wydatków na politykę spójności, z której Polska korzystała, być może ze wsparcia rolnictwa i zostaną przesunięte na obronność, a to, czego zabraknie, zostanie zaciągnięte w formie zadłużenia, które będziemy spłacać.</u>
          <u xml:id="u-18.7" who="#KrzysztofBosak">Mam jedno pytanie, panie ministrze. Pan powiedział: Kupując wspólnie, możemy kupić taniej. Tak, to prawda, ma pan rację. Z pewnością pan minister wie, że wspólna agencja zakupowa już istnieje przy NATO. Pytanie, jakie powinniśmy sobie postawić, jest takie: Dlaczego wspólna agencja zakupowa do spraw uzbrojenia istniejąca przy NATO nie realizuje wspólnych zakupów? Może są jakieś inne przyczyny niż brak instrumentu? Czy jeżeli powstaną dwie agencje zakupowe, jedna przy Unii, druga przy NATO, sytuacja się zmieni? Nie usłyszałem odpowiedzi.</u>
          <u xml:id="u-18.8" who="#KrzysztofBosak">Unia Europejska. Dużo pan minister tutaj polemizuje, tak jakby to była debata o wejściu Polski do Unii Europejskiej. Ona odbyła się 20 lat temu. Natomiast wdało się tu trochę fałszu. Te trzy hasła: unia wartości, unia wzrostu… Europa, Unia Europejska nie jest unią wartości. Mamy fundamentalne konflikty co do wartości. Nie jest unią wzrostu. Unia Europejska ma fundamentalny problem z utrzymaniem wzrostu.</u>
          <u xml:id="u-18.9" who="#KrzysztofBosak">Pan minister powiedział, że potrzebna jest korekta błędów, które się zdarzają. No jasne, oczywiście. Pewnie dlatego nie było ani zdania o polityce klimatycznej. Pytanie, jakie błędy chce korygować Polska, skoro jej minister spraw zagranicznych nie wyartykułował żadnego błędu ani żadnego sposobu korekty. To ma być przywództwo w Unii Europejskiej?</u>
          <u xml:id="u-18.10" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-18.11" who="#KrzysztofBosak">To ma być prezydencja? Powiedzmy, czego chcemy. Może uda się 5% albo 10% z tego spełnić. Jeśli nie powiemy, czego chcemy, to tego nie dostaniemy. Tak od 100 lat wygląda nowoczesna polityka.</u>
          <u xml:id="u-18.12" who="#KrzysztofBosak">Jeszcze, jeżeli pan marszałek pozwoli dokończyć, dwie uwagi.</u>
          <u xml:id="u-18.13" who="#KrzysztofBosak">Sprawczość. Pan minister mówił o sprawczości wyłącznie w kontekście organizacji międzynarodowych. Czy Polska nie jest zdolna do jakiejkolwiek sprawczości na forum międzynarodowym jako państwo? Nie tylko przez NATO, nie tylko przez Unię Europejską. Jest zdolna, na swoją miarę, ale o takich zamiarach ani takich planach nic nie padło.</u>
          <u xml:id="u-18.14" who="#KrzysztofBosak">Nie padło słowo o granicy zachodniej, gdzie mamy problem z polityką niemiecką, polityką migracyjną, przerzucaniem do nas migrantów na bazie różnych procedur, żonglerką nielegalnymi migrantami. Nie padło słowo o tym, jak chcemy do tego podchodzić. Być może partnerzy niemieccy coś powinni z tej mównicy usłyszeć np. o tym, że nie zgadzamy się, żeby swój problem cynicznie przesuwali do nas, wykorzystując prawo międzynarodowe w inny sposób, niż było ono pisane.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-19">
          <u xml:id="u-19.0" who="#PiotrZgorzelski">Zmierzamy do końca.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-20">
          <u xml:id="u-20.0" who="#KrzysztofBosak">Ostatnia sprawa to moim zdaniem tzw. globalne Południe — nie lubię tego określenia. Państwa spoza koalicji państw zachodnich zostały potraktowane bardzo skrótowo. Jeżeli chodzi o Afrykę, Amerykę Łacińską, właściwie nie padł żaden przykład ani projektu, ani państwa, z którym chcielibyśmy wspólnie coś zrobić.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-21">
          <u xml:id="u-21.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękujemy bardzo, panie marszałku.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-22">
          <u xml:id="u-22.0" who="#KrzysztofBosak">Wielka szkoda, bo to 2/3 ludności na świecie, 5,5 mld, wschodzące rynki. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-22.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-23">
          <u xml:id="u-23.0" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Maciej Konieczny przedstawi stanowisko koła Razem.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-24">
          <u xml:id="u-24.0" who="#MaciejKonieczny">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Przyznam, że podejrzewałem, że po półtorej roku pana rządów będę dużo bardziej krytyczny.</u>
          <u xml:id="u-24.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Półtora.)</u>
          <u xml:id="u-24.2" who="#MaciejKonieczny">Półtora, dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-24.3" who="#MaciejKonieczny">Będzie trochę docenienia, ale i sporo krytyki.</u>
          <u xml:id="u-24.4" who="#MaciejKonieczny">W pełni zgadzamy się co do tego, że w strategicznym interesie Polski jest suwerenna i stabilna Ukraina. Tutaj twarde interesy Polski i Ukrainy są zbieżne i sprzeczne ze strategicznymi celami Federacji Rosyjskiej. To są kwestie dla polskiego bezpieczeństwa absolutnie fundamentalne i nie powinniśmy się tutaj dostosowywać do aktualnego stanowiska ani Berlina, ani Waszyngtonu, tylko twardo zabiegać o swoje. Polska musi pozostawać na arenie międzynarodowej adwokatem ukraińskiej niepodległości, bo to jest zwyczajnie w naszym interesie, i w tej sprawie absolutnie nie stać nas na naiwność i na zamykanie oczu na niewygodne fakty. A te są takie, że dotychczasowe działania administracji Trumpa sprzyjają bardziej strategicznym celom Moskwy niż Warszawy i Kijowa. Pokój za cenę zwycięstwa Rosji nie przyniesie Polsce trwałego bezpieczeństwa.</u>
          <u xml:id="u-24.5" who="#MaciejKonieczny">Posłowi Foglowi przypomnę, że dzisiaj głosy o odblokowaniu projektu Nord Stream 2 napływają raczej zza oceanu.</u>
          <u xml:id="u-24.6" who="#komentarz">(Poseł Radosław Fogiel: I z Niemiec.)</u>
          <u xml:id="u-24.7" who="#MaciejKonieczny">Do tego jesteśmy akurat przyzwyczajeni. Mówię o nowościach.</u>
          <u xml:id="u-24.8" who="#MaciejKonieczny">Cieszę się, że w tej kwestii zgadzamy się z ministrem Sikorskim. Cieszę się, że minister Sikorski w relacjach z nową amerykańską administracją wykazuje się należną asertywnością, a to, że akurat za to spotyka go największa krytyka z prawej strony sali, nie najlepiej świadczy o priorytetach prawej strony sali.</u>
          <u xml:id="u-24.9" who="#MaciejKonieczny">To, czego w wystąpieniu ministra Sikorskiego mi zabrakło, to podkreślenia wagi sprawiedliwej odbudowy Ukrainy. To jest ważne. Jeżeli ta odbudowa nie będzie w interesie większości ukraińskiego społeczeństwa, jeżeli po prostu będzie okazją do dużego zarobku dla zachodnich firm kosztem Ukraińców, to to będzie autostrada do przejęcia rządów w Kijowie przez Rosję, bo taka rozczarowana Ukraina po prostu będzie łatwym kąskiem.</u>
          <u xml:id="u-24.10" who="#MaciejKonieczny">Rządy Donalda Trumpa stanowią ogromne wyzwanie dla bezpieczeństwa Polski i Europy. Gwarancje bezpieczeństwa, które mamy dzisiaj, jutro po prostu mogą nie zadziałać. Dlatego musimy w dużo większym stopniu stawiać na lokalne europejskie sojusze, musimy stawiać na europejski przemysł obronny. Musimy stawiać na sojusze regionalne. Tutaj zarówno kwestie współpracy w basenie Morza Bałtyckiego, o czym była mowa, są bardzo ważne, jak i Trójmorze, o czym nie było mowy, a pewnie warto, jest bardzo istotne,…</u>
          <u xml:id="u-24.11" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-24.12" who="#MaciejKonieczny">…także jeżeli chodzi o relacje wewnątrz Unii Europejskiej, bo to się nie wyklucza.</u>
          <u xml:id="u-24.13" who="#MaciejKonieczny">Teraz będą pochwała i zarzut w drugiej części. Bardzo bliskie są mi słowa pana ministra na temat tego, że kluczowe jest to, aby światem rządziło prawo międzynarodowe, a nie prawo siły, kiedy pan minister upomina się o siłę międzynarodowych instytucji. To wszystko prawda i doskonale to widzimy, patrząc na agresję Rosji na Ukrainę. Naprawdę świetnie mi się słuchało wystąpienia pana ministra w ONZ-ecie, zresztą podobnie jak wcześniej wystąpienia prezydenta Dudy utrzymanego w podobnym tonie. Tylko żeby skutecznie upominać się o prawo międzynarodowe, nie możemy sobie pozwolić na oczywistą hipokryzję i stosowanie podwójnych standardów. A tutaj niestety Polska, Europa, jak i pan osobiście, panie ministrze, dramatycznie zawiedli. Niestety zarówno Polska, jak i Unia Europejska, w której sprawujemy prezydencję, pozostają bezczynne i bezradne wobec zbrodni państwa Izrael dokonywanych na Palestyńczykach, wobec trwającego ludobójstwa, wobec otwarcie deklarowanej i przeprowadzanej czystki etnicznej, która już teraz kosztowała 10 tys. ofiar cywilnych w Gazie. Przykład Izraela doskonale pokazuje, że pan, panie ministrze, miał rację, mówiąc o tym, że brak przestrzegania tych zasad doprowadza do eskalacji i potwornych zbrodni. Problem polega na tym, że tutaj społeczności międzynarodowej brakuje konsekwencji, a kraje takie jak Rosja, Chiny czy inne zainteresowane podważeniem tego porządku międzynarodowego doskonale to wykorzystują.</u>
          <u xml:id="u-24.14" who="#MaciejKonieczny">A więc tutaj apelowałbym o więcej konsekwencji i odwagi. Jeżeli naprawdę chcemy świata opartego na prawie międzynarodowym, na działających instytucjach międzynarodowych, to nie możemy sobie pozwalać na tak oczywistą hipokryzję, bo Rosja i inni agresorzy z pewnością ją wykorzystają.</u>
          <u xml:id="u-24.15" who="#MaciejKonieczny">Chętnie w odpowiedzi usłyszę więcej o kwestii stanowiska Polski wobec obecnych działań izraelskiej administracji, bo tego również zabrakło. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-25">
          <u xml:id="u-25.0" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Marek Jakubiak przedstawi stanowisko koła Republikanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-26">
          <u xml:id="u-26.0" who="#MarekJakubiak">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Niestety muszę się odnieść do słów ministra Pawła Kowala, bo aż uszy więdną, jak się słyszy takie bezeceństwa dotyczące słowa „reparacje”. Przecież, proszę państwa, wszyscy byliśmy tutaj. Jak można tak kłamać prosto w oczy? Ja bym to inaczej nazwał, gdyby nie szacunek dla Izby. Proszę państwa, autor siedzi tutaj. Pan poseł Bartoszewski i PSL. Wszyscy przyjęliśmy zamianę nazwy „reparacje” na „odszkodowania”, więc nie rozumiem, o co chodziło w tej wypowiedzi. Chodziło o obrzucenie błotem czy jak? Chyba nie miejsce i nie czas na takie… a pan minister, który wyszedł — znak czasu, znak prawdy — ochoczo… Wyszedł po to, żeby nie słuchać o tym, co mam do powiedzenia.</u>
          <u xml:id="u-26.1" who="#MarekJakubiak">Prawda jest taka, proszę państwa, dzisiaj, że po tym exposé mam dwie rzeczy do zapamiętania. Jedna to bezgraniczna — bezgraniczna — naiwność wobec Unii Europejskiej i intencji przynależnych Niemcom i Francji. Druga to to, że pije dużo wody. Nic poza tym, dokładnie nic poza tym. Dużo mówienia o niczym, a tymczasem mamy sprawy do załatwienia.</u>
          <u xml:id="u-26.2" who="#MarekJakubiak">Dzisiaj podjęliśmy, proszę państwa, uchwałę o 1000-leciu Królestwa Polskiego. W istocie tyle żyje Polska w odróżnieniu od RFN-u, który żyje znacznie krócej, a my mówimy o 30 latach naszej przygody z Unią Europejską. To postawienie całej Polski na tymże stwierdzeniu, że Unia oznacza dla nas nieprawdopodobną przyszłość i bezpieczeństwo. Skoro Unia jest tak bezpieczna, to pytam: Czy wtedy, kiedy Unia zagwarantowałaby nam bezpieczeństwo, musielibyśmy bronić naszej granicy sami, bez niczyjej pomocy? Pamiętam pana dyrektora Frontexu, który pochwalił Polskę za obronę naszych własnych granic. Zwolniono go z pracy. Taka jest Unia Europejska.</u>
          <u xml:id="u-26.3" who="#MarekJakubiak">Przechodzę do istoty, proszę państwa. Po 30 latach, panie ministrze, praktycznie nie mamy polskiego przemysłu. Praktycznie nie mamy polskiego handlu, bo w 85% został przekazany Zachodowi. Nie mamy nawet, proszę państwa, własnej historii, bo Niemcy piszą podręczniki do historii używane w naszych szkołach. Do tego doprowadzamy. Czego się dzisiaj dowiedziałem? Mnie już po prostu, nie wiem, nagle krew zaleje. Oddział Muzeum Warmii i Mazur od wczoraj nazywa się Muzeum Prus Górnych. Czy wy macie wszystko w porządku z głową? Proszę państwa, zamiast reparacji Niemcy zafundowali nam kamień narzutowy. Przecież to jest żałosny objaw pogardy dla narodu polskiego, podkreślam, dowód na pogardę wobec Polaków. A wy dalej ich chwalicie, wszystko jest w porządku.</u>
          <u xml:id="u-26.4" who="#MarekJakubiak">Jeżeli mówimy o Unii Europejskiej, że to wszystko razem jest takie fantastyczne… Ona by była fantastyczna. Jestem absolutnym zwolennikiem Unii Europejskiej, ale musimy ją obronić przed Niemcami i Francuzami, dlatego że to oni rozkładają ją na łopatki swoją pazernością, swoim egoizmem, swoim geszefciarstwem itd., itd.</u>
          <u xml:id="u-26.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-26.6" who="#MarekJakubiak">Nawet mówiąc tutaj dzisiaj o Ukrainie… Podpowiem panu ministrowi, że nie mówi się: w Ukrainie, ale: na Ukrainie. Nie mieszka się w Pomorzu, ale na Pomorzu. Mieszka się w Helu, proszę państwa, czy na Helu?</u>
          <u xml:id="u-26.7" who="#MarekJakubiak">Przechodzę dalej. Dziwnym trafem podczas tego exposé pan minister nie powiedział nic o Mercosurze, a mówi, że Polacy muszą mieć wpływ na Unię Europejską. Niemcy sami sobie to wynegocjowali i podpisali w imieniu Unii Europejskiej. Nie powiedział nic o ekoterroryzmie, proszę państwa, a to rozkłada nas na łopatki.</u>
          <u xml:id="u-26.8" who="#MarekJakubiak">Z tego powodu uważam, że to exposé było porażką. To było oświadczenie wobec całego korpusu dyplomatycznego i przyznanie się… Nie wiem, czy wiecie, że niemieckie gazety już pieją z zachwytu. To jest najlepsze podsumowanie exposé pana Sikorskiego.</u>
          <u xml:id="u-26.9" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-26.10" who="#komentarz">(Głos z sali: Brawo, Marek!)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-27">
          <u xml:id="u-27.0" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Szymon Szynkowski vel Sęk będzie kontynuował wystąpienie klubowe Prawa i Sprawiedliwości.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-28">
          <u xml:id="u-28.0" who="#SzymonSzynkowskivelSęk">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze Spraw Zagranicznych Radosławie Sikorski! Celowo precyzyjnie wymieniam pańskie nazwisko, bo w swoim ostatnim wystąpieniu pan przekręcił moje. Nie wiem, ile w tym amnezji, a ile anty-PiS-owskiej złośliwości. Możliwe są oczywiście obydwa warianty, bo w obydwu tych sprawach jest pan ekspertem.</u>
          <u xml:id="u-28.1" who="#SzymonSzynkowskivelSęk">Nie można panu odmówić doświadczenia i wiedzy o stosunkach międzynarodowych, wszakże był pan wiceministrem obrony w rządzie premiera Olszewskiego, wiceministrem spraw zagranicznych w rządzie Jerzego Buzka, a wreszcie wiceministrem obrony w pierwszym rządzie Prawa i Sprawiedliwości. Tak się jakoś paradoksalnie, szanowni państwo, składa, że w tej chwili politykę zagraniczną rządu Donalda Tuska tworzą te najsłabsze ogniwa, które w przeszłości odpadły z Prawa i Sprawiedliwości, byli PiS-owcy: Radosław Sikorski i Paweł Kowal. Kiedy chcieli realizować politykę resetu, nie zmieścili się na pokładzie rządu Prawa i Sprawiedliwości. Dzisiaj odpowiadają za politykę rządu Donalda Tuska.</u>
          <u xml:id="u-28.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-28.3" who="#SzymonSzynkowskivelSęk">Mój podstawowy zarzut jest taki, panie ministrze, że mimo tej wiedzy, tego doświadczenia już w lutym 2007 r. — tak się składa, że w tym samym miesiącu na Monachijskiej Konferencji Bezpieczeństwa Władimir Putin po raz pierwszy wysłał sygnał o powrocie do imperialnej polityki Federacji Rosyjskiej — odszedł pan z pierwszego rządu Prawa i Sprawiedliwości i wpadł w złe towarzystwo. Paweł Kowal też wpadł w to złe towarzystwo w symbolicznym momencie, niedługo po katastrofie smoleńskiej.</u>
          <u xml:id="u-28.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-28.5" who="#SzymonSzynkowskivelSęk">Z tym złym towarzystwem, z którym postanowił pan przystać do drużyny resetu, realizował pan fatalną politykę, także wówczas, podczas przygotowań do pierwszej polskiej prezydencji w Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-28.6" who="#SzymonSzynkowskivelSęk">Ta polityka charakteryzowała się zgodą na renegocjację umowy Unia Europejska — Rosja. Ta zgoda była wcześniej blokowana przez rząd Prawa i Sprawiedliwości. Pan się na to zgodził. Odpowiada pan za zatrzymanie budowy tarczy antyrakietowej. Odpowiada pan za zdystansowanie się od wyprawy Lecha Kaczyńskiego do Gruzji. Wreszcie: Co było największym sukcesem za czasów pierwszej prezydencji, kiedy mieliśmy szansę realizować rzeczywistą politykę wschodnią, zamiast sukcesu Partnerstwa Wschodniego? Było nim wprowadzenie w grudniu 2011 r. ruchu bezwizowego z obwodem kaliningradzkim, czyli dzisiaj obwodem królewieckim. To był największy sukces tej prezydencji. To się samo komentuje.</u>
          <u xml:id="u-28.7" who="#SzymonSzynkowskivelSęk">Dzisiaj kolejny reset nie jest możliwy, bo znajdujemy się w innym momencie historii ze względu na nacisk opinii publicznej, ze względu na okoliczności międzynarodowe, także ze względu na nacisk polityków Zjednoczonej Prawicy, ze względu na dokonania rządu Mateusza Morawieckiego. Nie jest możliwe przywrócenie polityki resetu. Cieszę się z tego, że pan dzisiaj, przemawiając z tej mównicy, zmienił swój pogląd w sprawie Rosji, że mówi pan językiem Prawa i Sprawiedliwości. Życzylibyśmy sobie, żeby za tymi słowami szły czyny, a z tym niestety jest znacznie gorzej. Dzisiaj jest pan twarzą polityki zagranicznej, która jest polityką abdykacji.</u>
          <u xml:id="u-28.8" who="#SzymonSzynkowskivelSęk">Pytał pan, panie ministrze, jakie były sukcesy asertywnej polityki rządu Zjednoczonej Prawicy w relacjach polsko-niemieckich mówił, żeby choćby jeden wymienić. Wskażę trzy, chociaż można by ich wskazać więcej. Za czasów rządu Zjednoczonej Prawicy zapadła decyzja o remoncie Domu Polskiego w Bochum, zaniedbanej od lat nieruchomości, która nie mogła się doczekać niemieckich środków na remont. Zwiększyliśmy środki na nauczanie języka polskiego w Niemczech. Wreszcie Niemcy zaprosiły nas do tzw. procesu berlińskiego, a więc procesu rozszerzeniowego Unii Europejskiej. Nie jest prawdą, że pan reanimował Trójkąt Weimarski, bo Trójkąt Weimarski spotykał się na poziomie prezydentów za czasów rządu Zjednoczonej Prawicy. Ale i ja jako minister do spraw Unii Europejskiej zapraszałem tutaj panie minister z Niemiec, z Francji, przyjeżdżała również wicepremier Ukrainy właśnie w ramach Trójkąta Weimarskiego i razem jechaliśmy do Skopje, stolicy Macedonii Północnej. To Polska była liderem, można powiedzieć, w tym procesie rozszerzeniowym aktywności Niemiec i Francji i nadawała temu ton właśnie w ramach formatu Trójkąta Weimarskiego. Więc nie jest tak, że asertywna postawa nie przynosiła rezultatów, chociaż życzylibyśmy sobie oczywiście, żeby ich było więcej.</u>
          <u xml:id="u-28.9" who="#SzymonSzynkowskivelSęk">Ale jak jest za waszych rządów? Miesiąc temu zadałem pytanie dotyczące tego, jakie są efekty — w tej sprawie złożyłem interpelację do Ministerstwa Spraw Zagranicznych — polsko-niemieckich konsultacji międzyrządowych z lipca ub.r., które zakończyły się ustaleniem planu działań, 40-stronicowym. Miały one zostać zrealizowane. Chyba tych efektów jest bardzo dużo, bo tydzień temu minął termin odpowiedzi na interpelację, a cały czas jej nie ma. Jedynym widocznym znakiem tych konsultacji jest głaz przywieziony do Berlina, który jest naprawdę wstydem i kompletnym brakiem wrażliwości na to, jak wygląda historia relacji polsko-niemieckich.</u>
          <u xml:id="u-28.10" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-28.11" who="#SzymonSzynkowskivelSęk">Natomiast symbolem tej abdykacji jest polska prezydencja. Szanowni państwo, brak szczytu Unia Europejska — Stany Zjednoczone, Unia Europejska — Ukraina, brak nieformalnego spotkania Rady Europejskiej, brak Rady ds. Handlu i Technologii Unia Europejska — Stany Zjednoczone. Spotkania odbywają się w Paryżu, w Londynie, to tam toczy się polska prezydencja. Dlaczego ona nie toczy się w Warszawie? Pan daje temu twarz razem z panem ministrem Adamem Szłapką. To jest wielka niewykorzystana szansa.</u>
          <u xml:id="u-28.12" who="#komentarz">(Głos z sali: Racja.)</u>
          <u xml:id="u-28.13" who="#SzymonSzynkowskivelSęk">Pan powiedział: cała Polska naprzód. Tymczasem ta retoryka to tylko słowa. W polityce zagranicznej w istocie zaciągnął pan Notbremse, czyli po niemiecku hamulec bezpieczeństwa.</u>
          <u xml:id="u-28.14" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-28.15" who="#SzymonSzynkowskivelSęk">Naprzód idą inni — Berlin, Paryż, Bruksela, Londyn. W polskiej polityce zagranicznej dominują zachowawczość, schematyczność, bojaźliwość, brak ambicji i determinacji. Panie ministrze, łatwo przychodzi zmieniać język i głoszone poglądy, dużo trudniej zmieniać myślenie i działanie. W Ministerstwie Spraw Zagranicznych cały czas panuje ancien régime, cały czas patronuje pan absolwentom MGIMO, cały czas na placówki wysyła pan osoby za zasługi, doświadczone wiekiem, ale niekoniecznie takie, które będą w stanie realizować ambitną politykę zagraniczną. Zasługujemy na inną, nową, lepszą politykę zagraniczną. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-28.16" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-29">
          <u xml:id="u-29.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-29.1" who="#PiotrZgorzelski">Pani poseł Agnieszka Pomaska, Koalicja Obywatelska, kontynuacja wystąpienia klubowego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-30">
          <u xml:id="u-30.0" who="#AgnieszkaPomaska">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-30.1" who="#AgnieszkaPomaska">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Panie Posłanki! Panowie Posłowie! Muszę przyznać, że mówienie o złym towarzystwie przez przedstawiciela Prawa i Sprawiedliwości jest dosyć odważne, ale o tym za chwilę.</u>
          <u xml:id="u-30.2" who="#AgnieszkaPomaska">Jakie powinny być cechy polityki zagranicznej, takiej prawdziwej, porządnej polityki zagranicznej? To na pewno współpraca, to wiarygodność, to dobre relacje z sąsiadami, to budowanie wizerunku Polski za granicą i to dbanie o polskie interesy. Ostatni rok, jeśli chodzi zwłaszcza o politykę europejską, bo na tym chcę się skupić, to czas odbudowy pozycji Polski w Europie po katastrofalnych 8 latach rządów PiS. Przypomnę, że polityka PiS w Europie opierała się tylko i wyłącznie na działaniach negatywnych. Żadne z tych działań negatywnych nie przyniosło Polsce nic dobrego. Zmarnowanych 8 lat: blokowanie, wetowanie, łamanie lub ignorowanie unijnego prawa. Tak wyglądała wasza polityka zagraniczna, polityka europejska i czas tej polityki się skończył. Dla dobra Polski.</u>
          <u xml:id="u-30.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-30.4" who="#komentarz">(Głos z sali: Nikt nie klaszcze.)</u>
          <u xml:id="u-30.5" who="#AgnieszkaPomaska">Czekałam na was. Liczyłam, że wzniesiecie się ponad polityczne podziały.</u>
          <u xml:id="u-30.6" who="#AgnieszkaPomaska">Jak wyglądała polityka europejska przez ostatni rok? Po pierwsze, jak już wspomniałam, odbudowa pozycji Polski w Europie ważna także dla polskiego bezpieczeństwa. Przypomnę i musimy to przypominać, zwłaszcza w kontekście waszych wypowiedzi, które nie są bez znaczenia. Poprzedni rząd spychał nasz kraj na margines. Nie byliście w stanie podejmować na poziomie europejskim żadnej realnej dyskusji. Nie byliście w stanie wpływać na to, co się dzieje w Europie. Obecny rząd postawił sobie za cel włączenie Polski do grona państw, które aktywnie kształtują przyszłość Unii Europejskiej. Mamy konkretne przykłady, mamy konkretne efekty. Chociażby Tarcza Wschód, która stała się flagowym projektem Unii Europejskiej, projektem, który ma wzmacniać nie tylko europejskie, ale także polskie bezpieczeństwo. Po drugie, zdolność do współpracy, do budowania koalicji w Unii Europejskiej, zarówno w Parlamencie Europejskim, jak i we wszystkich innych instytucjach unijnych. Po trzecie, dbanie o interes kraju. Jak wyglądało dbanie o interes kraju przez 8 lat rządów PiS, kiedy nie potrafiliście wziąć ani złotówki, ani euro z Krajowego Planu Odbudowy? Rząd Donalda Tuska te pieniądze odzyskał i do Polski popłynęło już 67 mld zł z Krajowego Planu Odbudowy. I bezpieczeństwo. Bezpieczeństwo, które dzisiaj jest ważnym elementem debaty w kontekście polityki zagranicznej w Europie. Projekt Tarcza Wschód, o którym już wspominałam, uszczelnienie tego dziurawego płotu i wprowadzenie na granicy prawdziwej bariery fizycznej, ale też elektronicznej. Uszczelnienie systemu wizowego — koniec wiz za łapówki — i kontrola nad pośrednikami, którzy te wizy wystawiali. Koniec wiz za łapówki. To się skończyło. Widzę, że wam to też się nie podoba.</u>
          <u xml:id="u-30.7" who="#komentarz">(Poseł Joanna Lichocka: Niemcy bez wiz wpuszczają teraz do nas.)</u>
          <u xml:id="u-30.8" who="#AgnieszkaPomaska">Podsumowując, dzisiaj jesteśmy potęgą dyplomatyczną. Premier Donald Tusk…</u>
          <u xml:id="u-30.9" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-31">
          <u xml:id="u-31.0" who="#PiotrZgorzelski">Czy może pani poseł przestać cały czas dopowiadać? Robi to pani non stop.</u>
          <u xml:id="u-31.1" who="#PiotrZgorzelski">Proszę bardzo, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-31.2" who="#komentarz">(Poseł Joanna Lichocka: Ilu emigrantów wpuściła dzisiaj policja niemiecka do Polski?)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-32">
          <u xml:id="u-32.0" who="#AgnieszkaPomaska">Ja z przyjemnością się odniosę. Posłowie Prawa i Sprawiedliwości wykrzykują non stop, to ja tylko powiem opinii publicznej, która nas słucha: największy napływ nielegalnych imigrantów miał miejsce za rządów Prawa i Sprawiedliwości. I to jest fakt.</u>
          <u xml:id="u-32.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-32.2" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
          <u xml:id="u-32.3" who="#AgnieszkaPomaska">Wracając do dzisiejszej pozycji Polski, chcę powiedzieć, że dziś jesteśmy potęgą dyplomatyczną. Premier Donald Tusk i Radosław Sikorski doprowadzili do tego, że Polska jest dzisiaj słuchana, że Polska jest dzisiaj przy stole negocjacyjnym, wtedy kiedy wymaga tego interes Polski. Polski dzisiaj po prostu się słucha i się z nią liczy. I dzisiaj to Polska narzuca ton w Unii Europejskiej, narzuca tematy, na które w Unii Europejskiej się rozmawia.</u>
          <u xml:id="u-32.4" who="#komentarz">(Poseł Szymon Szynkowski vel Sęk: Gdzie? W którym miejscu?)</u>
          <u xml:id="u-32.5" who="#AgnieszkaPomaska">Jeszcze tylko parę zdań na temat złego towarzystwa, o którym mówił, wspomniał, użył tego określenia pan wiceprzewodniczący Komisji do Spraw Unii Europejskiej Szynkowski vel Sęk. Powiem o tym złym towarzystwie, bo to jest bardzo istotne w kontekście prowadzenia polityki zagranicznej. Jeśli dzisiaj możemy mówić o jakichś mankamentach polityki zagranicznej, o jakiejś skazie, to jest to dzisiejsza opozycja w Polsce, zwłaszcza politycy Prawa i Sprawiedliwości.</u>
          <u xml:id="u-32.6" who="#AgnieszkaPomaska">Po kolei. Czy dumę i chlubę przynosi nam chociażby pan poseł Romanowski, któremu trzeba uchylać immunitet Rady Europy, a o którym później członkowie Zgromadzenia Parlamentarnego Rady Europy dowiadują się, że ucieka przed aresztem na Węgry? Czy chlubą polskiej polityki zagranicznej, dyplomacji jest to, że były premier pan Morawiecki jedzie do Rumunii i popiera prorosyjskiego kandydata na prezydenta? Czy to jest duma, czy to jest wstyd? Bo ja jestem przekonana, że to jest wstyd i hańba dla was wszystkich.</u>
          <u xml:id="u-32.7" who="#komentarz">(Poruszenie na sali, oklaski)</u>
          <u xml:id="u-32.8" who="#AgnieszkaPomaska">Głosowanie w Parlamencie Europejskim w sprawie rezolucji, która wzmacnia bezpieczeństwo Europy, a więc także Polski, i jednocześnie wskazuje na to, że Tarcza Wschód jest flagowym projektem Unii Europejskiej. Politycy Prawa i Sprawiedliwości w Parlamencie Europejskim głosowali przeciw. Wstyd i hańba. I to jest ta skaza. Uchylanie immunitetów europosłom, tak się składa, że głównie Prawa i Sprawiedliwości. W poprzedniej kadencji immunitety były uchylone posłankom Kempie, Mazurek, europosłom Jakiemu i Porębie, w obecnej kadencji Wąsikowi, Kamińskiemu…</u>
          <u xml:id="u-32.9" who="#komentarz">(Poseł Maria Koc: Za co?)</u>
          <u xml:id="u-32.10" who="#AgnieszkaPomaska">…Bielanowi, a trwa procedura uchylenia immunitetu europosłom Dworczykowi i Obajtkowi. Jak widzicie, lista jest długa i ona jakimś dziwnym trafem dotyczy tylko i wyłącznie polityków Prawa i Sprawiedliwości. Pan Kuczmierowski — zajmuje się nim sąd w Londynie.</u>
          <u xml:id="u-32.11" who="#AgnieszkaPomaska">Złe towarzystwo, panie pośle Szynkowski vel Sęk, to są Węgry, Węgry, które dzisiaj blokują sankcje m.in. przeciw Gruzji, o której pan wspominał. To też jest wstyd i hańba. Skoro przyjaźnicie się z Węgrami, to przekonajcie ich do tego, że wspólną racją Polski i Europy jest to, żeby na takie kraje jak dzisiaj Gruzja nakładać sankcje, żeby nie wahać się w sprawie sankcji, jeśli chodzi o Ukrainę. Przekonajcie ich do tego, wznieście się ponad polityczne podziały i działajcie także jako opozycja na rzecz interesu Polski, na rzecz interesu naszej ojczyzny, bo na razie robicie dokładnie odwrotnie. Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-32.12" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-33">
          <u xml:id="u-33.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-33.1" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Piotr Paweł Strach, Polska 2050 — Trzecia Droga.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-34">
          <u xml:id="u-34.0" who="#PiotrPawełStrach">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Dziś świętujemy 1000 lat od koronacji pierwszych polskich królów. W tym momencie 1000-letniej historii Polski możemy zadać sobie pytanie: Czym jest Polska, co znaczy polskość? Jan Paweł II mówił, że ojczyzna to nasze być i nasze mieć. I rzeczywiście jesteśmy dumni z tego 1000 lat historii Rzeczypospolitej, a na początku Korony, z osiągnięć kulturalnych, naukowych, społecznych, politycznych — w końcu to ponad 550 lat demokracji — z dokonań naszych przodków.</u>
          <u xml:id="u-34.1" who="#PiotrPawełStrach">Polska to nie tylko to, co robimy dla siebie, lecz to także to, co robimy dla innych, jak jesteśmy postrzegani jako Polacy. Ja uważam, że zdajemy egzamin z tego, jakimi Polakami jesteśmy, zdajemy egzamin z polskości. Bo co to znaczy polskość? To bohaterstwo, to szlachetność, to coś więcej niż egoizm, niż budowanie własnego wizerunku, własnej siły. Polska zdała egzamin i nasze pokolenie zdało egzamin chociażby w misjach pokojowych. Ponad 100 tys. naszych żołnierzy i funkcjonariuszy służyło w różnego rodzaju misjach pokojowych, stabilizacyjnych. 2 tygodnie temu byłem w Sarajewie, gdzie kilkudziesięciu naszych żołnierzy, a na całych Bałkanach kilkuset żołnierzy i funkcjonariuszy, dalej służy, świadczy o naszej polskości, świadczy o naszym bohaterstwie i naszej szlachetności.</u>
          <u xml:id="u-34.2" who="#PiotrPawełStrach">Drugi dowód na to, że nasze pokolenie zdaje egzamin z polskości, to Ukraina. Przyjęliśmy setki tysięcy, jeśli nie miliony, Ukraińców, uchodźców wojennych i zaopiekowaliśmy się nimi. Co więcej, naraziliśmy się, naraziliśmy się na sankcje ze strony oprawcy, kraju, który grozi nam codziennie bronią atomową, kraju, który wywołał przeciw nam wojnę hybrydową. Nasi obywatele, nasi żołnierze bronią granicy. Są ranni i są zabici. Cały czas zdajemy egzamin z polskości.</u>
          <u xml:id="u-34.3" who="#PiotrPawełStrach">I ostatni egzamin, który — uważam — zdajemy, to art. 5. Szanowni państwo, wszyscy pytają, czy art. 5 zadziała, czy NATO będzie nas bronić. A ja jako Polak powiem: to my jesteśmy art. 5 dla Litwy, Łotwy, Estonii. Bo to znaczy Polak — bohaterstwo i szlachetność. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-34.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-35">
          <u xml:id="u-35.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-35.1" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Andrzej Grzyb, Polskie Stronnictwo Ludowe — Trzecia Droga.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-36">
          <u xml:id="u-36.0" who="#AndrzejGrzyb">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Szanowny Panie Ministrze! Siłą rzeczy ze względu na czas moją wypowiedź musi cechować lapidarność. Wydaje mi się, że przede wszystkim należy podkreślić dzisiejsze wydarzenie związane z uczczeniem 1000 lat polskiej państwowości i koronacją Bolesława Chrobrego. Jako wielkopolanin muszę powiedzieć, że jestem dumny z tego dziedzictwa, bo tam narodziła się Polska, w Wielkopolsce, w Gnieźnie, w Poznaniu. Tam były te dwie pierwsze koronacje, tam też ugruntowała się Polska chrześcijańska. To jest też dzisiaj związane z uchwałą, która została przyjęta w związku ze śmiercią papieża, Ojca Świętego Franciszka. Musimy o tym wiedzieć i ciągle pamiętać o tych korzeniach, jak mówimy o polskiej polityce zagranicznej, bo ona też jest związana z pewnym wyborem, również wyborem cywilizacyjnym. Jesteśmy obecni w Pakcie Północnoatlantyckim, budujemy dobre, silne relacje ze Stanami Zjednoczonymi, mimo pewnych turbulencji, które w tej polityce i w relacjach są obecne w związku ze zmianą administracji. Nie jesteśmy obecni w Unii Europejskiej ze względu na transfery finansowe, ale również ze względu na wartości. Bo czymże są prawa ludzkie? To są wartości. Nikt nie kwestionuje tego, że akurat w tym obszarze prawa ludzkie są respektowane dużo lepiej niż wszędzie indziej, gdzie możemy to obserwować. Możemy powiedzieć, że korzyści odnosimy nie tylko z transferu pieniędzy, ale przede wszystkim z udziału w jednolitym rynku. To podnosi naszą siłę gospodarczą. Często jest to kwestionowane.</u>
          <u xml:id="u-36.1" who="#AndrzejGrzyb">Po drugie, budowa silnej gospodarki, która jest podstawą budowy również zdolności obronnych państwa. Jeżeli chodzi o zdolności obronne państwa, o Siły Zbrojne Rzeczypospolitej, ich wartość jest funkcją gospodarki. To polscy podatnicy pozwalają na wydanie prawie 190 mld w roku bieżącym na polskie wojsko, na modernizację Sił Zbrojnych, również na takie ułożenie tych relacji, żebyśmy mogli kupić część tego modernizowanego sprzętu za granicą, a drugą część, taką mamy ambicję, kupili w Polsce, w polskim przemyśle.</u>
          <u xml:id="u-36.2" who="#AndrzejGrzyb">I trzeci aspekt to wspólnota narodowa. I wydaje mi się, że tutaj mamy wiele do zrobienia. Trudno mówić o państwie, które jest świetnie zarządzane, bez poczucia konieczności budowania wspólnoty narodowej. I nawet ta rozmowa na tej sali pokazuje, że bardzo się różnimy, że mamy wiele w tej sprawie do zrobienia. A przecież jako Polska, jako naród jesteśmy obserwowani zewnątrz. Jesteśmy oceniani nie jako ci, którzy są z lewa czy z prawa, tylko jesteśmy oceniani jako naród polski tworzący polską współczesną państwowość. I o tym powinniśmy pamiętać. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-36.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-37">
          <u xml:id="u-37.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-37.1" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Roman Fritz, poseł niezrzeszony.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-38">
          <u xml:id="u-38.0" who="#RomanFritz">Szanowny Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! To, co płynęło tutaj z ust pana ministra Radosława Sikorskiego, to jest niespójność, wewnętrzny brak logiki i brak polskiej polityki zagranicznej. Generalnie można to tak podsumować. Wypada jednak zacząć od pozytywów, bo podobno tak jest przyjęte w świecie. Brawo za politykę z Indiami. Mamy wreszcie porządne, ułożone stosunki z jednym z najważniejszych krajów świata. Ale są też inne państwa, nie mniej istotne, np. Stany Zjednoczone. To jest ponoć nasz najważniejszy od lat sojusznik, a w tym exposé nie usłyszeliście państwo praktycznie nic na temat Ameryki, polityki amerykańskiej, ponieważ kilka miesięcy temu zmieniła się tam władza, nastała nowa administracja. Widocznie państwo jeszcze nie wiecie, co należy myśleć, jaką politykę, składającą się z ilu wariantów należy przyjąć. Musiście tylko państwo pamiętać, że Stany Zjednoczone prowadzą proamerykańską politykę zagraniczną.</u>
          <u xml:id="u-38.1" who="#RomanFritz">Drugi kraj to Chiny, a w zasadzie szerzej, BRICS. Słowo BRICS nawet nie padło ani razu. A to jest kumulacja najważniejszych gospodarek świata. Przypomnę dla porządku, że chodzi o takie kraje jak Brazylia, Rosja, Indie, Chiny, Republika Południowej Afryki, ale również o inne kraje, które doszlusowały, m.in. Arabię Saudyjską, Iran. Inne kraje, m.in. Turcja, czekają w progach. Dlaczego o tym nie było ani słowa?</u>
          <u xml:id="u-38.2" who="#RomanFritz">Natomiast dużo słów padło na temat Rosji, kraju, z którym graniczymy i który jest największym krajem świata. Akurat wobec Rosji usłyszeliśmy wiele przykrych słów, wzajemne straszenie. W zasadzie wszystko w cieniu tych fatalnych wzajemnych relacji. Nie padło żadne słowo na temat Czech, Słowacji i Grupy Wyszehradzkiej, a więc tego formatu, którego Polska ma realne aspiracje być liderem i przywódcą regionalnym. To się rozsypało jak domek z kart. Nie ma tego.</u>
          <u xml:id="u-38.3" who="#RomanFritz">Natomiast Węgry, ten czwarty do brydża, są prezentowane jako najgorszy, czarny lud, którego można kopać, w którego można rzucać kamieniami i jakimikolwiek inwektywami, proszę państwa, przeciwko temu Orbánowi. Proszę państwa, Węgry prowadzą prowęgierską politykę. I to trzeba też zrozumieć i docenić. Mają prawo, tak jak my mamy prawo prowadzić naszą polską politykę. To, że tego nie robimy, to jest inna historia. Nie było praktycznie nic o relacjach z Izraelem i Palestyną. Nie było nazwane ludobójstwem to, co tam się wyprawia. Nie wiem, dlaczego mamy tam, w Izraelu, bardzo wysoki stopień relacji w postaci ambasadora.</u>
          <u xml:id="u-38.4" who="#RomanFritz">Pan minister Sikorski epatuje liczbami — kto ile może wrzucić do budżetu obronności, ile kto ma ludności. Proszę państwa, czysta demagogia. Gdyby tak było, wszystkie wojny byłyby rozstrzygnięte przed pierwszym wystrzałem. Ale to tak nie działa. Żołnierz musi po prostu chcieć walczyć. Jak przekonać Irlandczyków i Portugalczyków, żeby wyjechali na front wschodni? Może trochę wody sodowej na głowę. Czemu ma służyć straszenie Rosji i pouczanie jej? Rozumiem, że to był komunikat skierowany raczej na polityczny użytek wewnętrzny. Rząd światowej rewolucji bowiem może niczym chihuahua zamienić się w amstaffa czy brytana.</u>
          <u xml:id="u-38.5" who="#RomanFritz">Rytualna oś zła: KRLD, Iran, Chiny. Pouczanie Chińczyków w sprawie wojny rosyjsko-ukraińskiej jest tak żenujące, że nasuwa się tylko pytanie, czy to nasza polityka zagraniczna, czy też ktoś inny kazał wam wygłaszać te szkodliwe sentencje. Chiny są najpotężniejszym krajem świata i wszyscy się muszą z nimi liczyć.</u>
          <u xml:id="u-38.6" who="#RomanFritz">Unia Europejska sama skazała się na marginalizację. Epatowanie potencjałem ludnościowym jest absurdalne i niepoważne. Czy macie państwo opracowany inny scenariusz, inny wariant? Mianowicie, co po Unii Europejskiej, kiedy już przestanie istnieć? Chyba nie macie. Dla porównania Polska Zjednoczona Partia Robotnicza — skrót PZPR zdefiniował inaczej śp. Leszek Moczulski: płatni zdrajcy, pachołki Rosji — była mądrzejsza, gdyż przygotowała się do upadku Związku Sowieckiego już w połowie lat 80. i przewidywała inne scenariusze. Czy pan Sikorski był szefem MSZ-etu w latach 2011–2012? Bo to właśnie wtedy ówczesny prezydent Bronisław Komorowski oświadczył, że Polska jest tak bezpieczna — a tu o bezpieczeństwo przecież chodzi — jak nigdy w historii. Wypada dodać, że ledwie kilkanaście miesięcy później Rosja zajęła Krym. Tak wygląda zdolność antycypacyjna waszej ekipy. Pomyliliście się fundamentalnie wtedy, zatem probabilistyka wskazuje na to, by nie ufać wam i teraz.</u>
          <u xml:id="u-38.7" who="#RomanFritz">Na koniec Białoruś. Życzycie im naprawdę aż tak źle, by wstąpili do tego coraz bardziej skomunizowanego konglomeratu, jakim staje się Unia Europejska, gdzie dominuje klimatyczne wariactwo? Białoruś sama nie weszła w objęcia Rosji. To m.in. polska pseudopolityka zagraniczna kreacji straszliwego wroga ze stolicą w Mińsku i uznawanie pani Cichanouskiej za prezydenta Białorusi spowodowały, że Mińsk był zmuszony odwrócić swój wektor zainteresowania z Zachodu na Wschód. Bardzo dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-39">
          <u xml:id="u-39.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-39.1" who="#PiotrZgorzelski">Szanowni Państwo! Przywitajmy znajdujących się na galerii uczniów ze Szkoły Podstawowej nr 59 ze Szczecina, którzy przybyli na zaproszenie pana posła Patryka Jaskulskiego.</u>
          <u xml:id="u-39.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-39.3" who="#PiotrZgorzelski">Witamy bardzo serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-39.4" who="#PiotrZgorzelski">Głos teraz zabierze pan poseł Marcin Przydacz, który będzie kontynuował wystąpienie klubowe.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-40">
          <u xml:id="u-40.0" who="#MarcinPrzydacz">Bardzo dziękuję, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-40.1" who="#MarcinPrzydacz">Z wielką przykrością odnotowuję, że ministra spraw zagranicznych na debacie o priorytetach polityki zagranicznej już z nami nie ma. Widocznie poczuł się w tej debacie zaorany, bowiem do ław rządowych przyszedł wiceminister rolnictwa. Być może rzeczywiście odnotowano to w ten sposób.</u>
          <u xml:id="u-40.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-40.3" who="#MarcinPrzydacz">Szanowni Państwo! Komentując już bezpośrednio to wystąpienie, mam wrażenie, że pisał je publicysta związany z „Kulturą Liberalną”, a nie dyplomata i polityk. Brak rzeczywiście konkretów, brak szczegółów co do planu i priorytetów na najbliższe miesiące i lata. Bardzo dużo krasomówstwa — tego ministrowi Sikorskiemu odmówić nie można — dużo okrągłych słów, mało konkretów.</u>
          <u xml:id="u-40.4" who="#MarcinPrzydacz">Ale są też rzeczy, z którymi się zgadzam. Co do celów zasadniczych — to, że wolimy świat międzynarodowy oparty na prawie międzynarodowym, to, że w interesie Rzeczypospolitej są bliskie relacje ze Stanami Zjednoczonymi, i to, że naturalnym środowiskiem dla nas są organizacje międzynarodowe jak Unia Europejska czy NATO — jak najbardziej, oczywiście. Tyle że to nie jest cel sam sobie, tylko to są narzędzia do realizacji naszego interesu narodowego. My oczekujemy od rządu przede wszystkim skuteczności. Nie tylko krasomówczych, pięknych wystąpień, ale po prostu skuteczności. Takiej skuteczności, jakiej byliśmy świadkami od roku 2015, kiedy w 2016 r. zdecydowano o rozlokowaniu wojsk NATO-wskich w Polsce, kiedy w kolejnych latach zwiększano liczebność wojsk amerykańskich w Polsce, Polacy czuli się bezpieczniejsi, kiedy rozbudowywano infrastrukturę krytyczną, także w zakresie bezpieczeństwa energetycznego, kiedy wreszcie po wybuchu pełnoskalowej wojny rosyjskiej przeciwko Ukrainie, byliśmy rzeczywiście inicjatorem wielu kluczowych dla naszego bezpieczeństwa decyzji. Bez polskiej inicjatywy i bez polskiej skuteczności być może Europa Zachodnia, w tym Niemcy, tak lubiane przez pana ministra, nie przesyłałyby wsparcia nie tylko finansowego, ale też militarnego. Być może bez tego leadershipu, przywództwa polskiego wojska rosyjskie nie walczyłyby, tak jak dzisiaj mówi minister Sikorski, w Donbasie, tylko byłyby już pod Przemyślem.</u>
          <u xml:id="u-40.5" who="#MarcinPrzydacz">Panie Ministrze! Trzeba być skutecznym, trzeba proponować konkretne rozwiązania i po prostu naciskać na naszych sojuszników, aby te rozwiązania przyjęli, a nie wpatrywać się tylko, gdzieś z boku niczym w obraz, w to, jak toczy się polityka międzynarodowa. Dzisiaj ta polityka toczy się pomiędzy stolicami: Waszyngton — Kijów — Bruksela — Moskwa, a Polska stoi z boku, przygląda się i raz na jakiś czas minister Sikorski w mediach czy przed polskim parlamentem przedstawi swoją własną opinię. Brak jakichkolwiek pomysłów na to, co Polska mogłaby zrobić w sprawie konfliktu, który toczy się na wschód od naszej granicy. To, jaki jest nasz interes, wiemy, ale jaki jest konkretny pomysł pana ministra na przyszłość tych relacji, nie dowiedzieliśmy się dzisiaj z tego wystąpienia. Dowiedzieliśmy się tylko, że naszym najważniejszym celem jest dalsze pogłębianie integracji europejskiej, w tym, jak rozumiem, tworzenie oberpaństwa czy superpaństwa. Bo jeśli chcemy oddawać nawet politykę obronną Unii Europejską kosztem NATO, to są to kolejne elementy tworzenia państwowości Unii Europejskiej. Tu rzeczywiście jest między nami spór.</u>
          <u xml:id="u-40.6" who="#MarcinPrzydacz">Swoją drogą dziękuję panu ministrowi, że wyprowadził z błędu polityków koalicji rządzącej, którzy dezinformują od jakiegoś czasu opinię publiczną co do rezolucji Parlamentu Europejskiego. Tak, panie ministrze, ona się rzeczywiście nazywa rezolucją w sprawie obronności, a nie w sprawie Tarczy Wschód, jak chcieliby niektórzy. Tarcza Wschód jest być może i ważna, ale w tej rezolucji na kilkanaście stron jest tam o tym pół zdania, więc nie dezinformujcie Polaków.</u>
          <u xml:id="u-40.7" who="#MarcinPrzydacz">Zabrakło, panie ministrze, w pańskim wystąpieniu realnego pomysłu na to, jak ograniczyć zdolności rosyjskie, także w kontekście gospodarczym. Mówi pan o kolejnym pakiecie sankcyjnym, przy czym te pakiety sankcyjne w jakimś stopniu oczywiście działają, ale nie powstrzymują Rosji przed dalszą agresją. Trzeba naprawdę mocnego uderzenia. Trzeba odciąć Rosję od systemu SWIFT, a o tym pan nawet nie mówi. Przedstawiacie kolejne listy osób — i to są te pakiety sankcyjne — które mają zakaz wjazdu do Unii Europejskiej. Nie robi to wrażenia na Władimirze Putinie. Trzeba gospodarczo uderzyć dużo, dużo mocniej. Dodatkowo sankcje są omijane. Potrzebne jest wprowadzenie secondary sanctions, sankcji wtórnych, na inne podmioty, tak ażeby rzeczywiście uderzyć w gospodarkę rosyjską.</u>
          <u xml:id="u-40.8" who="#MarcinPrzydacz">Jeśli chodzi o zamrożone aktywa, to pan chętnie wspomina, kto blokuje w ramach Unii Europejskiej różnego rodzaju inicjatywy, ale dlaczego pan nie ma w sobie tyle odwagi, żeby powiedzieć, kto blokuje kwestie dotyczące przeznaczenia zamrożonych aktywów i że nie są to tylko Węgry, ale są to pana ulubieni sojusznicy, czyli Niemcy? Niech pan ma tę odwagę cywilną i powie, że Niemcy w wielu przypadkach również blokują korzystne z naszej perspektywy inicjatywy. Takiej odwagi pan dotychczas nie miał.</u>
          <u xml:id="u-40.9" who="#MarcinPrzydacz">Co do polityki wschodniej: nie usłyszeliśmy żadnego pozytywnego pomysłu, jeśli chodzi o politykę wobec Białorusi, zwłaszcza w odniesieniu do opozycji białoruskiej, Polaków mieszkających na Białorusi. Andrzej Poczobut nadal siedzi w więzieniu, a wy wymieniliście z Rosjanami ruskiego szpiega zupełnie darmo. Niczego nie uzyskaliście, a być może skutkiem tej wymiany Andrzej Poczobut mógł być już wolny. Oddaliście ruskiego szpiega zupełnie bezkosztowo. Niech pan się wzoruje na innych działaniach. Za naszych czasów udało nam się uwolnić wielu działaczy polskiej mniejszości na Białorusi, w tym trzy nauczycielki ze Związku Polaków na Białorusi.</u>
          <u xml:id="u-40.10" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-40.11" who="#MarcinPrzydacz">Nie stawia pan w żaden sposób na region. Polska jest silna siłą swojego regionu. Zapomina pan o Trójmorzu, zapomina pan o Bukareszteńskiej Dziewiątce. Niektórzy powiedzieliby, że to dlatego, że były to inicjatywy PiS-owskie. A ja uważam, że to nie dlatego, bo pan czasami jest pragmatyczny. Nie akcentuje pan Trójmorza, dlatego że jego przeciwnikami od początku były Niemcy. I to Niemców pan się przede wszystkim obawia.</u>
          <u xml:id="u-40.12" who="#MarcinPrzydacz">Słusznie wskazane zostało, że nie powiedział pan nic o dyplomacji ekonomicznej, nie powiedział pan nic o bezpieczeństwie energetycznym, a chociażby w ramach dyplomacji może trzeba byłoby się zająć ogromnym deficytem handlowym z Chińską Republiką Ludową. Rozumiem, że pański zastępca Andrzej Szejna, wielki sympatyk Chińskiej Republiki Ludowej, dzisiaj nie ma już możliwości wpływu na międzynarodową rzeczywistość polityczną, ale, na Boga, niech pan się zajmie konkretami, a nie ciągłym nawijaniem makaronu na uszy.</u>
          <u xml:id="u-40.13" who="#MarcinPrzydacz">I wreszcie rzecz ostatnia: kwestia służby zagranicznej. Doprowadził pan w ostatnim półroczu do paraliżu polskiej służby zagranicznej poprzez odwołanie z przyczyn typowo partyjnych ponad 50 polskich ambasadorów. Nie wszyscy byli przecież z powołania politycznego, wielu to po prostu zwykli polscy dyplomaci. Skutkiem pańskiej działalności, pańskiej decyzji kilkadziesiąt polskich placówek nie ma dzisiaj ambasadora. Mamy obniżoną rangę reprezentacji. I jak pan powiedział wprost, jedynym pana pomysłem na rozwiązanie tego jest to, żeby Polacy wybrali pańskiego kolegę na prezydenta, jakby nie dało się realizować po prostu zapisów konstytucji o współdziałaniu rządu i prezydenta. Za to chętnie obsadza pan placówki dyplomatyczne absolwentami MGIMO. Tutaj pan ma tę odwagę. To nie sądy przecież przywracają absolwentów MGIMO na stanowiska ambasadorskie czy stanowiska kierowników placówki. To jest pańska decyzja, to pan sobie jakoś ulubił tych ambasadorów, kierowników placówki po moskiewskiej szkole szpiegów.</u>
          <u xml:id="u-40.14" who="#MarcinPrzydacz">Słowem, panie ministrze: jeśli chodzi o pańskie wystąpienie — dużo okrągłych słów, dużo krasomówstwa, a zbyt mało konkretów. Oczekujemy konkretów, a nie lania wody. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-40.15" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-41">
          <u xml:id="u-41.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-41.1" who="#PiotrZgorzelski">Zapraszam pana posła Marka Rząsę, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-42">
          <u xml:id="u-42.0" who="#MarekRząsa">Panie Marszałku! Państwo Ministrowie! Wysoka Izbo! Blisko rok temu z tej trybuny pan minister Sikorski podczas poprzedniego ekspozyje wygłosił takie znamienne słowa: dyplomacja jest pierwszą linią obrony Rzeczypospolitej. Dzisiaj, po 16 miesiącach naszych rządów, można z całą odpowiedzialnością stwierdzić, że nasza polityka zagraniczna, którą pan minister Sikorski kieruje i sprawnie zarządza, nie tylko wypełnia powyższe zobowiązanie, zapewniając skuteczną obronę Polski i bezpieczeństwo Polaków, ale nade wszystko powróciła na międzynarodowe salony, a Polska stała się europejskim liderem dyplomacji.</u>
          <u xml:id="u-42.1" who="#MarekRząsa">To Polska jest dzisiaj najwierniejszym sojusznikiem Ukrainy nie tylko w Europie, ale na całym świecie. W tejże Europie to właśnie Polska nadaje ton wszystkim działaniom w zakresie szeroko rozumianej obronności, i to nie tylko tym dotyczącym zwiększenia potencjału militarnego na kontynencie. Wreszcie to Polska stała się dzisiaj stabilnym pomostem w relacjach pomiędzy Europą a nową administracją amerykańską. Sprawiła to mądra, konsekwentna, ale i stanowcza polityka koalicji 15 października, dlatego w oczach nowej administracji pana prezydenta Donalda Trumpa Polska postrzegana jest jako stabilny, odpowiedzialny partner wojskowy, handlowy i gospodarczy. To sprawia, że twarda i skuteczna polska polityka zdała egzamin, i za to panu ministrowi i całemu resortowi należą się słowa gratulacji i uznania. Podziękowania należą się również za odbudowanie etosu polskiej dyplomacji i profesjonalizację polskich służb.</u>
          <u xml:id="u-42.2" who="#MarekRząsa">Trochę żałuję, panie ministrze, że w dzisiejszym exposé zabrakło części dotyczącej Polonii i Polaków na Wschodzie. Wiem, że taką informację w formie exposé pan minister przedstawia Senatowi RP, który nadzoruje politykę polonijną i patronuje sprawom naszych rodaków na całym świecie. Mimo to uważam, że byłoby dobrym zwyczajem, a może dobrą nową tradycją, aby z taką informacją mogły się również zapoznawać sejmowe komisje, zwłaszcza te, które się tą problematką zajmują, czyli Komisja Spraw Zagranicznych, Komisja Łączności z Polakami za Granicą, Komisja Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Środków Przekazu oraz Komisja Edukacji i Nauki. Wszyscy chcemy, aby polityka polonijna była bardziej skuteczna, kompleksowa, transparentna, miała jasno sprecyzowane priorytety, a olbrzymie nakłady pochodzące z pieniędzy polskich podatników były wydawane racjonalnie, rzetelnie, uczciwie, efektywnie, a nie tylko w sposób obliczony na populistyczny lub polityczny efekt, co niestety miało miejsce w ostatnich czasach.</u>
          <u xml:id="u-42.3" who="#MarekRząsa">Cieszę się bardzo, że są już deklaracje ministerstwa co do uszczelnienia systemu, ale także zmiany obowiązujących przepisów i procedur. Proszę cały resort pana ministra, aby problemy Polonii, a zwłaszcza Polaków na Wschodzie, stanowiących przecież ważny element naszej narodowej tożsamości, historii, tradycji, wspólnoty, były zawsze przedmiotem szczerego zainteresowania resortu, którym pan Sikorski kieruje. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-42.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-43">
          <u xml:id="u-43.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-43.1" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Adam Dziedzic, Polskie Stronnictwo Ludowe — Trzecia Droga.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-44">
          <u xml:id="u-44.0" who="#AdamDziedzic">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W exposé słyszeliśmy, że zasady naszej polityki migracyjnej są proste. Przyjmujemy tych, którzy mogą wzmocnić naszą gospodarkę, a deportujemy tych, którzy stanowią dla nas zagrożenie. Jednym z priorytetów jest obecnie polityka powrotowa wobec potomków wszystkich obywateli Rzeczypospolitej.</u>
          <u xml:id="u-44.1" who="#AdamDziedzic">26 listopada ub.r. Najwyższa Izba Kontroli opublikowała wyniki kontroli dotyczącej realizacji przez organy państwa zadań związanych z repatriacją w latach 2017–2022. Przykro o tym mówić, ale Polska nie wywiązała się wówczas w pełni z obietnicy zadośćuczynienia krzywdom osób wywiezionych na Wschód w czasach stalinowskich. W okresie, kiedy występowało olbrzymie zainteresowanie powrotem do kraju osób polskiego pochodzenia, od 2017 r., polskie urzędy konsularne były nieprzygotowane pod względem kadrowym i organizacyjnym do ich sprawnej obsługi. Minister spraw zagranicznych zaniechał wówczas podjęcia adekwatnych działań zaradczych, takich jak dostęp do konsula, nastąpiło ograniczenie tego dostępu, a procedura repatriacyjna była zdecydowanie wydłużona. Bezczynność organów państwa w rozwiązywaniu tych ograniczeń doprowadziła do niewydolności systemu. W niektórych przypadkach nawet 75% dokumentów związanych z procedurą zawierało nieprawidłowości. Ta sytuacja budziła niezadowolenie osób zakwalifikowanych do repatriacji. Aż trudno w to uwierzyć, ale większość obywateli polskich czekających na repatriację wyjechała do Rosji, gdzie otrzymali obywatelstwo rosyjskie. W latach 2017–2022 sprowadziliśmy do Polski — uwaga! — 4500 repatriantów. A dla przypomnienia, w tych samych latach, 2018–2023, wydaliśmy ponad 6 mln wiz dla obcokrajowców. Przy tym tempie organizacji osiedlania repatriantów w Polsce — to jest ok. 680 osób rocznie — proces repatriacji 15 200 osób oczekujących i zainteresowanych może w ocenie NIK sięgnąć ok. 22 lat.</u>
          <u xml:id="u-44.2" who="#AdamDziedzic">Zabrakło szczegółów w dzisiejszym exposé, jak w praktyce wygląda obecnie powrót potomków Polaków. Ilu ich wróciło w 2024 r. w procesie repatriacji do ojczyzny? W jaki sposób usprawniono procedury repatriacyjne? Jakie są tego efekty? I ile środków zabezpieczyliśmy na te powroty? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-44.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-45">
          <u xml:id="u-45.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-45.1" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Adam Gomoła, poseł niezrzeszony.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-46">
          <u xml:id="u-46.0" who="#AdamGomoła">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pojutrze w gronie parlamentarnym celebrować będziemy tysiąclecie Królestwa Polskiego, które jest symboliczną datą pełnej podmiotowości Polski na arenie międzynarodowej. Minister Sikorski wdzięcznie to przedstawił. To przykład umiejętnego wykorzystania sytuacji międzynarodowej do realizacji polskich celów, polskich interesów. Ja pójdę dalej. Posłużę się analogiami historycznymi, bo mamy piękną, ponadtysiącletnią tradycję, a sytuacja geopolityczna w gruncie rzeczy się nie zmienia. Skąd powinniśmy moim zdaniem wyciągać największą nauczkę? Z dwóch najtragiczniejszych kart polskiej historii, czyli z jednej strony z rozbiorów Rzeczypospolitej, a z drugiej strony — II wojny światowej.</u>
          <u xml:id="u-46.1" who="#AdamGomoła">Polska u progu XIX w. zmierzyła się z bardzo szybko zmieniającym się wówczas światem. Epoka odkryć, rozpoczynająca się wtedy rewolucja przemysłowa i zmieniający się także ład międzynarodowy sprawiały, że potrzebne były reformy — w zakresie gospodarczym, w zakresie politycznym, także w zakresie militarnym. Niestety z uwagi na pięknie wtedy brzmiącą zasadę jednomyślności staliśmy się de facto impotentni. Nie byliśmy w stanie przeprowadzić reform, które by zagwarantowały dalsze istnienie I Rzeczypospolitej. Skończyło się, tak jak się skończyło; przewodnicząca Żukowska także słusznie zwróciła na to uwagę.</u>
          <u xml:id="u-46.2" who="#AdamGomoła">W tym kontekście nie możemy dzisiaj ignorować tamtego przykładu, tamtej historii w rozmowie o tym, jak powinna reformować się Unia Europejska, która także staje dzisiaj przed ogromnymi wyzwaniami w związku z pewnym kończącym się ładem, który do tej pory funkcjonował na świecie. Naprawdę nie ma co straszyć przed tymi zmianami, bo te zmiany są po prostu konieczne. Jeżeli chodzi o jednomyślność, to zachęcam do takiego eksperymentu myślowego. Pokażmy chociaż jedno głosowanie na arenie europejskiej, w którym, gdyby była zastosowana zasada większości kwalifikowanej, a nie zasada jednomyślności, to polskie interesy byłyby bardziej zagrożone niż w sytuacji, gdybyśmy tej reformy nie podjęli. Ja jestem w stanie wymienić chociażby kilkanaście, jeśli nie kilkadziesiąt takich sytuacji, w których wiele rzeczy wydarzyłoby się dużo szybciej i z dużo lepszymi konsekwencjami dla Polski.</u>
          <u xml:id="u-46.3" who="#komentarz">(Poseł Paweł Jabłoński: Słuchamy.)</u>
          <u xml:id="u-46.4" who="#AdamGomoła">Druga sprawa to jest historia II wojny światowej, która de facto zapukała do naszych drzwi w momencie otrzymania noty dyplomatycznej III Rzeszy z żądaniem połączenia transgranicznego przez nasze terytorium z eksklawą jednego z naszych ówczesnych…</u>
          <u xml:id="u-46.5" who="#komentarz">(Poseł Paweł Jabłoński: Eksterytorialne, ale podobne słowa.)</u>
          <u xml:id="u-46.6" who="#AdamGomoła">Transgraniczne, powiedziałem dobrze, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-46.7" who="#komentarz">(Poseł Paweł Jabłoński: To nie to samo. Eksterytorialne.)</u>
          <u xml:id="u-46.8" who="#AdamGomoła">Ale jednak w ramach granic.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-47">
          <u xml:id="u-47.0" who="#PiotrZgorzelski">Panie pośle, to jest wystąpienie, a nie dyskusja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-48">
          <u xml:id="u-48.0" who="#AdamGomoła">Przeniesiemy sobie to na późniejszy czas.</u>
          <u xml:id="u-48.1" who="#AdamGomoła">W każdym razie był to moment, w którym, gdybyśmy zapytali kogokolwiek z ojców II Rzeczypospolitej, powiedziałby na pewno, że gdyby mógł zrobić coś więcej, to właśnie zabezpieczyć Polskę przed potencjalnymi zakusami sąsiadów względem naruszania granic, szczególnie w tych miejscach, w których granica jest najłatwiejsza do przekroczenia.</u>
          <u xml:id="u-48.2" who="#AdamGomoła">W tym kontekście tym bardziej wręcz skandaliczne wydaje się, że nie dla wszystkich jest zrozumiałe i oczywiste szukanie międzynarodowego wsparcia w ochronie szczególnie przesmyku suwalskiego, który dzisiaj, na podstawie decyzji koalicji 15 października, jest chroniony dzięki projektowi Tarcza Wschód.</u>
          <u xml:id="u-48.3" who="#AdamGomoła">Teraz odniosę się jeszcze pokrótce do tych zarzutów, które szczególnie przedstawiciele PiS-u stawiali w kontekście wystąpienia pana ministra. Przede wszystkim chodzi o mówienie o nierealizowaniu traktatu między Polską a Niemcami w kontekście wydatków federalnych na nauczanie języka polskiego w Niemczech czy też chwalenie się przez pana posła Szynkowskiego vel Sęka faktem, że przesunęli środki na nauczanie języka polskiego w Niemczech, co było okradzeniem polskich obywateli, 30 tys. dzieci, z możliwości nauki języka w Polsce. To było zmniejszenie liczby etatów o 0,5 tys. w Polsce, głównie w moim województwie opolskim. To było przesunięcie środków w sytuacji, w której de facto 30 mln zł, które zostało przeznaczone na nauczanie języka polskiego w Niemczech, które wbrew temu, co mówicie, jest realizowane… Gdyby policzyć środki przekazywane na jednego chętnego do nauczania języka polskiego tam, wychodzi ich więcej, niż obecnie przeznacza się w Polsce. Te środki de facto zostały zabrane właśnie naszym obywatelom, zresztą decyzją, niekonstytucyjnym rozporządzeniem ministra Czarnka, za które, mam nadzieję, także będzie rozliczony.</u>
          <u xml:id="u-48.4" who="#AdamGomoła">Mógłbym dalej wymieniać: czy to reparacje od Niemiec, na które mieliście 8 lat i pełnię władzy, żeby to zrobić, czy wrak tupolewa, który też miał być tak prosty do sprowadzenia i jakoś cały czas go niestety nie mamy. Jest wiele przykładów tego, że pewne sprawy, o których mówicie, są po prostu albo zbyt trudne, albo że nie zabieramy się za nie od odpowiedniej strony, więc nie zalecam używania tego w swoich chwytach retorycznych. Bardzo dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-49">
          <u xml:id="u-49.0" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Paweł Jabłoński, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-50">
          <u xml:id="u-50.0" who="#PawełJabłoński">Dziękuję, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-50.1" who="#PawełJabłoński">Wysoki Sejmie! Nieobecny Panie Ministrze! Bardzo żałuję, że pan minister Sikorski wyszedł, bo chcę zacząć od pochwalenia go. Uważam, że trzeba chwalić, gdy ktoś robi coś mądrego, a mądrą rzeczą jest wycofywanie się ze swoich błędów. Pan minister Sikorski taki błąd przez wiele miesięcy popełniał. Jeszcze rok temu, przed szczytem NATO, sabotował wysiłki prezydenta Dudy, który domagał się, żeby inne państwa wydawały co najmniej 3% PKB na obronność. Minister Sikorski, zapytany wtedy o to, odpowiedział, dosłownie cytuję wypowiedź polskiego ministra spraw zagranicznych: A po co? Tak wtedy odpowiadał. Cieszę się, że dzisiaj usłyszeliśmy pochwałę w kwestii zwiększania wydatków na obronność. Nawet jeśli jest to koniunkturalne, to z punktu widzenia polskiego bezpieczeństwa to dobrze, że się z tym zgadzamy, to dobrze, że dzisiaj minister Sikorski chwalił wzrost wydatków na obronność dokonany za rządów PiS-u. Bardzo dobrze, w tych sprawach nie powinno być sporu.</u>
          <u xml:id="u-50.2" who="#PawełJabłoński">W sprawach polskiego bezpieczeństwa rzeczywiście powinniśmy sami decydować, mówić jednym głosem, jednym głosem w Polsce, i nie pozwalać na to, żeby przegłosowywali nas inni. Zasada większości kwalifikowanej, za którą dzisiaj pan minister z tej trybuny jednoznacznie się opowiedział, prowadzi do tego, że możemy być przegłosowani. Przed momentem pan poseł Gomoła prosił o przykłady. Nie wiem, chyba wyszedł już z sali, nie widzę go, czego żałuję, bo może też by się czegoś dowiedział. Jeden przykład, gdzie zasada większości kwalifikowanej zadziałała przeciwko Polsce, drodzy państwo: pakt migracyjny. Opowiadaliście, że jesteście przeciwni, nawet zagłosowaliście pro forma przeciw, ale Polska została przegłosowana. Teraz nie wiadomo, co mówicie: on będzie wdrażany, niewdrażany, Tusk mówił, że będziemy beneficjentem itd., itd. Zostaliśmy w tej sprawie przegłosowani. Co więcej, gdyby zasada większości kwalifikowanej obowiązywała w polityce zagranicznej, w polityce obronnej w lutym 2022 r., to Niemcy byłyby w stanie zablokować jakąkolwiek realną pomoc w kwestii odpierania rosyjskiej agresji. Ta europejska unia obrony, wspólna europejska polityka zagraniczna, dokładnie tak by wyglądała, że bez zgody Niemiec nie moglibyśmy wysłać nic więcej niż te haniebne 5 tys. hełmów, które Niemcy wtedy wysłali.</u>
          <u xml:id="u-50.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-50.4" who="#PawełJabłoński">Mielibyśmy dzisiaj ruskie wojsko na całej granicy wschodniej, nienaruszonej jakąkolwiek 3-letnią wojną, które bez żadnych strat szykowałoby się do ataku na Polskę. Taki byłby efekt zasady większości kwalifikowanej, za którą dzisiaj pan Sikorski się opowiedział. Ta sprawa jest śmiertelnie groźna dla Polski, mówię bez żadnej przesady. Jeżeli za tym zagłosujecie, jeżeli to wprowadzicie, to będziecie działać wbrew interesowi Polski. Na szczęście ta rezolucja jeszcze nie jest wiążąca, ale zapoczątkowała bardzo poważną, bardzo niebezpieczną dynamikę polityczną. Fakt, że minister spraw zagranicznych dzisiaj tego broni, każdego powinien napawać bardzo głębokim niepokojem.</u>
          <u xml:id="u-50.5" who="#PawełJabłoński">Tyle o rzeczach, które tutaj były, ale znacznie gorsze, z punktu widzenia takiej właśnie wizji, jest to, czego zabrakło. O tym już mówiło kilku moich przedmówców, ale to trzeba powiedzieć. Jesteśmy, drodzy państwo, największym państwem w Europie, największym krajem w Europie Środkowej. Naturalnym liderem, który nie ma narzucać hegemonii, tylko w sposób mądry realizować przywództwo, wspólny interes. Pan minister cytował tytuł książki Zbigniewa Brzezińskiego: „Wybór. Dominacja czy przywództwo”. Takie mądre przywództwo Polska sprawowała w poprzednich latach. Przecież to za rządów Mateusza Morawieckiego Polska budowała koalicję przeciwko rosyjskiej agresji w ramach inicjatywy Trójmorza, o czym pan minister zapomniał wspomnieć. Zabrakło też Bukareszteńskiej Dziewiątki. Co się dzieje dzisiaj? Nie ma po tym śladu. Oddaliście to wszystko walkowerem. Tak jak oddaliście walkowerem polską prezydencję w Unii Europejskiej, tak oddaliście to przywództwo, mądre przywództwo w Europie Środkowej. W ubiegłym tygodniu rozmawiałem z kilkoma ambasadorami z państw Europy Środkowej i oni wszyscy dawali do zrozumienia, że są bardzo mocno rozczarowani tym, że kompletnie nic się nie dzieje. Przecież to jest nasz wspólny interes, nie partyjny, nie PiS-owski, nie platformerski. Naprawdę chcielibyśmy was w tym wspierać. Problem w tym, że nie mamy w czym was wspierać, bo wy nic nie robicie. Apeluję także do waszego patriotyzmu, przynajmniej części z was — mam nadzieję, że coś takiego jeszcze pozostało — zacznijcie w tej sprawie działać, bo my naprawdę mamy predyspozycje, mamy historyczną szansę, żeby odgrywać tę rolę lokalnego lidera. Za chwilę szczyt Trójmorza, szczyt, który mógł być szansą historyczną, ale sabotowaliście, także Ministerstwo Spraw Zagranicznych, sabotowaliście wysiłki pana prezydenta i de facto dzisiaj inicjatywa Trójmorza została w bardzo mocny sposób ograniczona. Zlikwidowanie urzędu pełnomocnika do spraw Trójmorza to jest też symbol, który pokazuje, jakie są wasze realne działania w tym zakresie. Brak działań, abdykacja, totalne zrezygnowanie z jakichkolwiek ambicji.</u>
          <u xml:id="u-50.6" who="#PawełJabłoński">Ten brak ambicji to coś, co jest, myślę, największym rozczarowaniem. Pamiętam, jak dyskutowaliśmy rok temu przy okazji poprzedniego exposé, nadchodziła wtedy polska prezydencja. Powiem szczerze, że jak patrzyliśmy na kalendarz, to w ławach opozycji myśleliśmy sobie: z całą pewnością Platforma zrobi z tego wielki spektakl propagandowy, przynajmniej tak jak w 2011 r., żeby pokazać, jaka to Polska jest ważna, jak nas słuchają, jaką mamy pozycję. Ze strony pani posłanki Pomaskiej padły słowa, że dzisiaj trzeba dbać o wizerunek Polski na arenie międzynarodowej. Trzeba dbać o wizerunek, ale bardziej trzeba dbać o pozycję Polski na arenie międzynarodowej, o to, żeby realnie działać: jak się odbywają szczyty, to żeby się odbywały w Warszawie.</u>
          <u xml:id="u-50.7" who="#komentarz">(Poseł Joanna Kluzik-Rostkowska: To robimy.)</u>
          <u xml:id="u-50.8" who="#PawełJabłoński">Pani Poseł! Szczyty się odbywają w Paryżu, odbywają się w Londynie. Pani premier Włoch dzisiaj mówi, że Włochy będą zwornikiem między Unią a Stanami Zjednoczonymi. To Polska zawsze pełniła tę rolę. Dlaczego to oddaliście? Co wam szkodziło podjąć te działania? Naprawdę nie jestem w stanie tego zrozumieć, dlaczego marnujecie tę historyczną szansę 1000 lat po koronacji Bolesława Chrobrego. Na marginesie — pewna lekcja historii dla państwa, bo to, od czego zaczął pan minister Sikorski swoje wystąpienie, twierdząc, że to był efekt działań dyplomatycznych między Polską a Niemcami, mądrego budowania sojuszy… No nie, drodzy państwo. Zjazd gnieźnieński w roku 1000, 25 lat wcześniej, to być może tak. Ale potem ówczesne Niemcy, imperium niemieckie robiło wszystko, żeby do tej koronacji nie doszło, dlatego ona mogła mieć miejsce dopiero 25 lat później, kiedy było bezkrólewie po śmierci cesarza Henryka II. To są podstawy historii. Wy dzisiaj nawet tego nie wiecie.</u>
          <u xml:id="u-50.9" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-50.10" who="#PawełJabłoński">Nauczcie się też tego, bo z historii trzeba wyciągać wnioski, także z tej historii najnowszej, drodzy państwo. I to jest rzecz, o której musimy powiedzieć, przypominać to, co się dzieje w tej chwili w relacjach polskoniemieckich, to, co się dzieje dzisiaj na naszej zachodniej granicy, gdzie migranci są przerzucani na skalę masową, drodzy państwo. To rzecznik naszej Straży Granicznej przyznał, że polskie służby nawet nie wiedzą ilu, nawet nie wiedzą, kogo nam Niemcy przerzucają, bo robią to nie w trybie dublińskim, o którym pan minister Duszczyk lubi mówić, tylko w trybie wewnętrznej niemieckiej ustawy, która mówi, że każdego, kogo zatrzymają na terytorium Niemiec, mogą odesłać bez jakiejkolwiek kontroli, bez współpracy z polską służbą graniczną. Tak to niestety wygląda. Ponad 10 tys. — to oficjalne dane niemieckiej Policji Federalnej.</u>
          <u xml:id="u-50.11" who="#komentarz">(Poseł Ewa Schädler: Bzdura!)</u>
          <u xml:id="u-50.12" who="#PawełJabłoński">Pani krzyczy: bzdura, pani poseł. Odsyłam panią do oficjalnych danych rządu niemieckiego, waszego najbliższego sojusznika. Przyznali to Niemcy, wsypali was. Ponad 10 tys. już odesłanych i odsyłają kolejnych. A wiecie, dlaczego mogą to robić? Bo nie mieliście nawet odwagi przywrócić symetrycznych kontroli granicznych.</u>
          <u xml:id="u-50.13" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-50.14" who="#PawełJabłoński">Domagaliśmy się tego od dawna. Skoro Niemcy mogą ustawiać Straż Graniczną po swojej stronie, to my też możemy. A wy tego nie robicie. Wstydzicie się, boicie — nie wiem, ale takie są fakty, że tego nie ma.</u>
          <u xml:id="u-50.15" who="#PawełJabłoński">I wreszcie rzecz ostatnia, ale absolutnie hańbiąca. Upamiętnienie niemieckich zbrodni. Wiem, będziemy się przerzucać odpowiedzialnością, zadośćuczynienie, reparacje. To jest proces wieloletni. Inne państwa przez dziesiątki lat… Namibia dopiero po 120 latach odzyskuje to, co się należy, a i tak nie wszystko. Trzeba to kontynuować. Ale jeżeli dzisiaj rząd niemiecki wtacza symboliczny kamień przed budynek Reichstagu, Bundestagu obecnie, a polski minister spraw zagranicznych na kolanach za to dziękuje, to to jest po prostu hańba, to jest sprowadzanie nas do roli petenta, do roli ubogiego krewnego.</u>
          <u xml:id="u-50.16" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-50.17" who="#PawełJabłoński">Jeżeli sami pozwalacie tak traktować Polskę, to się nie dziwcie, że Niemcy nas nie szanują. W interesie całego naszego narodu jest to, żebyście mieli w końcu odwagę się przeciwstawić, a nie tylko retorycznie z tej mównicy cały czas opowiadać o złych Węgrach. Ale jeżeli z Niemcami mamy spory, a mamy, bo to jest normalna rzecz… To nie jest żadne szczucie, to jest odpowiedzialność za nasz narodowy interes. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-50.18" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-51">
          <u xml:id="u-51.0" who="#PiotrZgorzelski">Pani poseł Anna Wojciechowska, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-52">
          <u xml:id="u-52.0" who="#AnnaWojciechowska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-52.1" who="#AnnaWojciechowska">Panie Ministrze! Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Polska polityka zagraniczna jest bardzo dobrze prowadzona, bo jest stabilna. To jest najważniejsze.</u>
          <u xml:id="u-52.2" who="#AnnaWojciechowska">Zgoda buduje, niezgoda rujnuje. Zaczyna się niewinnie. Jedno cło tu, jedna bariera tam. Chronimy swój rynek — mówią. Budujemy suwerenność — mówią. Brzmi rozsądnie, nawet patriotycznie, ale historia ma na ten temat jednoznaczną opinię. Im więcej ceł, tym mniej handlu. Im mniej handlu, tym mniej rozmów. A kiedy kończą się rozmowy, zaczyna się logika siły. W latach 30. XX w. świat poszedł już tą drogą. Każdy zamknął się w swoim gospodarczym bunkrze, USA nałożyły cła, Europa odpowiedziała i handel się załamał. Bezrobocie eksplodowało, frustracja wylała się na ulicę. A potem? Potem przyszli ci, którzy już nie chcieli negocjować. I to nie przypadek.</u>
          <u xml:id="u-52.3" who="#AnnaWojciechowska">Protekcjonizm nie jest tylko kwestią ekonomii. To kwestia bezpieczeństwa. Bo globalizacja, mimo swoich wad, łączy ludzi i państwa w sposób, który utrudnia wojnę. Zależności są bezpieczne, izolacja — nie. Cła to nie niewinne decyzje. To sygnały wysyłane światu: nie ufamy wam, nie potrzebujemy was, jesteśmy gotowi grać na własną rękę. Ale historia pokazuje jedno. Kiedy państwa grają na własną rękę, traci się wspólny język, a kiedy brakuje języka, zostaje przemoc. Dlatego dziś, w czasach napięć i niepewności, potrzebujemy więcej handlu, więcej współpracy, więcej otwartości. Proszę państwa, dlatego tak ważny jest wspólny rynek. Unia Europejska, wstrzemięźliwość i dyplomacja, pozostawienie przestrzeni na negocjacje.</u>
          <u xml:id="u-52.4" who="#AnnaWojciechowska">Mapa naszych interesów ulega zmianie. Polska gospodarka jest w bardzo dobrej kondycji i jest to zasługa również bardzo dobrej dyplomacji, która dba o nasze interesy, wpływa na pozycję na arenie międzynarodowej i na bezpieczeństwo.</u>
          <u xml:id="u-52.5" who="#AnnaWojciechowska">Dziękuję, panie ministrze, za najlepsze sojusze, superwizerunek i prestiż naszego kraju na świecie.</u>
          <u xml:id="u-52.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-53">
          <u xml:id="u-53.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-53.1" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Marcin Ociepa, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-54">
          <u xml:id="u-54.0" who="#MarcinOciepa">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-54.1" who="#MarcinOciepa">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pani Minister! Szanowni Państwo! Jedno słowo, które ciśnie się na usta po exposé pana ministra Sikorskiego, to: rozczarowanie. Rozczarowanie, bo jednak mówimy o człowieku dojrzałym w takim sensie, że ma doświadczenie na arenie międzynarodowej, doświadczenie w administracji. Natomiast to, co zaprezentował, cechowało się daleko idącą niedojrzałością. I nie mówię tylko o wymiarze tych takich, jak to powiedział, prztyczków, zaczepiania opozycji, dogadywania w trakcie… Czegoś takiego jeszcze nie widziałem, żeby minister do posła, który przedstawia stanowisko klubu w trakcie exposé ministra spraw zagranicznych, coś tam odpyskowywał. To jest nie do pomyślenia.</u>
          <u xml:id="u-54.2" who="#MarcinOciepa">Ale bardziej mnie martwi niedojrzałość, jeśli chodzi o treść polskiej polityki zagranicznej. Bo czym się ona tutaj objawia? Np. takim kultem organizacji międzynarodowych, jakby na tej sali była wątpliwość co do wartości, jaką są NATO i Unia Europejska. Nie ma tutaj większych podziałów w tym zakresie. Natomiast nasza przynależność do tych organizacji międzynarodowych, którejkolwiek z nich, była motywowana polskim interesem narodowym, a nie tym, żeby ktoś nas poklepywał po plecach w jednej czy drugiej stolicy. Nie ma wątpliwości, że jeżeli mamy do czynienia z kultem członkostwa bez refleksji nad tym, po co tam jesteśmy, to na samym końcu niechybnie spotka nas pustka: pustka intelektualna, pustka polityczna. Jeżeli tak, to widać wyraźnie, że nie będziemy w stanie zauważyć chociażby kursu kolizyjnego wobec NATO dotyczącego ambicji Unii Europejskiej, jeśli chodzi o politykę obronną. Państwo to pokazaliście, najpierw przyjmując rezolucję w Parlamencie Europejskim, a później przegłosowując ją po raz drugi nawet tutaj, w Sejmie. Choć minister Sikorski próbował wam wysłać sygnał, że to jest niewiążąca rezolucja, że to nie jest do końca tak, jak w niej jest napisane, to ten Sejm przegłosował dokładnie te treści, które są w tej rezolucji. One niewątpliwie mówią o kursie kolizyjnym. Proszę bardzo: Parlament Europejski uważa, cytuję, że nadszedł czas zwiększyć ambicje polityczne i podjąć działania mające na celu przekształcenie Unii Europejskiej w rzeczywistego gwaranta bezpieczeństwa, podniesienie jej gotowości obronnej i utworzenie rzeczywistej europejskiej unii obronnej. Przecież to wprost koliduje z naszym członkostwem w NATO. Dalej: Parlament Europejski — mówię o akapicie na temat współpracy Unii Europejskiej — wzywa do rozwoju w pełni zdolnego do działania europejskiego filaru NATO, który byłby w stanie działać autonomicznie.</u>
          <u xml:id="u-54.3" who="#MarcinOciepa">Szanowni Państwo! Bardzo często cytujecie dewizę NATO: stronger together, czyli silniejsi razem, tymczasem mówienie o europejskim filarze NATO jest próbą dzielenia Unii Europejskiej na jakieś filary, co zaiste nie ma miejsca. Co więcej, w przypadku sojuszu obronnego jest to szalenie niebezpieczne. A więc jednym słowem jest ten kurs kolizyjny i on ma wielowymiarowe podstawy i fundamenty. Rolą Polski jako lidera Europy Środkowo-Wschodniej jest to zauważyć, nazwać po imieniu i temu mądrze przeciwdziałać, a nie ślepo tutaj klaskać i jeszcze przyjmować rezolucje, które w 100% pokrywają zapotrzebowanie na przejmowanie przez Unię Europejską kompetencji nienależnych Unii Europejskiej. Kurs kolizyjny jest także w przypadku zasady jednomyślności. Tutaj pan minister Paweł Jabłoński o tym powiedział, więc nie będę tego powtarzał. Ale mieliśmy ostatnio okazję gościć na posiedzeniu Komisji Obrony Narodowej komisarza do spraw obronności pana Kubiliusa, który to zapytany przeze mnie o ten kurs kolizyjny powiedział, że go nie ma, ponieważ to się przecież nie pokrywa, że Unia Europejska będzie prowadzić swoją politykę przemysłową, bo NATO tejże polityki nie prowadzi.</u>
          <u xml:id="u-54.4" who="#komentarz">(Głos z sali: Unia to my.)</u>
          <u xml:id="u-54.5" who="#MarcinOciepa">Rzecz w tym, że jest biała księga Komisji Europejskiej, do której nawiązuje rezolucja, mówiąca o siedmiu kluczowych obszarach zdolności dla obronności Unii Europejskiej. I teraz, uwaga, czy gdzieś tutaj nie ma kolizji z NATO?</u>
          <u xml:id="u-54.6" who="#komentarz">(Poseł Joanna Kluzik-Rostkowska: Ale przecież państwa Unii to są państwa NATO.)</u>
          <u xml:id="u-54.7" who="#MarcinOciepa">Otóż Unia Europejska ma zacząć zajmować się obroną przeciwlotniczą i przeciwrakietową, systemami artyleryjskimi, amunicją i pociskami, dronami i systemami przeciwdziałania dronom, mobilnością wojskową, zastosowaniem obronnym wykorzystującym wojskową sztuczną inteligencję, obliczenia kwantowe i strategiczne czynniki wspomagające, a także ochroną infrastruktury krytycznej. Wszystkie te obszary są pokrywane przez NATO. Wszystkimi tymi obszarami zajmują się agendy NATO-wskie. We wszystkich tych agendach są przedstawiciele Polski. A więc pytam, jak polskie wojsko będzie podzielone na tę część, która będzie w Unii Europejskiej, i tę, która będzie w NATO. Jak będą realizowane nasze działania dotyczące mobilności wojskowej? Mówiąc w skrócie, dzisiaj rolą polskiego rządu, której bym oczekiwał, jest to, żeby te potencjalne kolizje nazwać. To są na razie plany, to są jakieś imaginaria federalistów europejskich. A naszą rolą jest im przeciwdziałać, a nie ślepo im przyklaskiwać. I ostatnia rzecz, na którą chcę zwrócić uwagę. Pracujcie państwo na dokumentach, bo wtedy będzie łatwiej rozmawiać o polityce zagranicznej. Bo to jest domena nie tylko słów, ale także konkretnych czynów i konkretnych zapisów.</u>
          <u xml:id="u-54.8" who="#MarcinOciepa">I ostatnia rzecz to nasz region. Dla naszego bezpieczeństwa kluczowe znaczenie ma solidarność z naszym regionem, z Europą Środkowo-Wschodnią. Mamy tę samą historię, tę samą wrażliwość, to samo doświadczenie Rosji imperialnej i to samo negatywne doświadczenie pustych obietnic, jeśli chodzi o sojusze zachodnie. Musimy dzisiaj budować jedność w ramach Sojuszu Północnoatlantyckiego. To jest sojusz, którego się doczekaliśmy, który nam daje gwarancję bezpieczeństwa, ale pod warunkiem że będzie w nim dominował duch Europy Środkowo-Wschodniej, duch solidarności, duch wrażliwości, duch realistycznej współpracy w stosunku do Federacji Rosyjskiej, ale nie tej — jak mówi Radosław Sikorski — której doświadczamy od niedawna, tylko Rosji takiej, jakiej doświadczaliśmy na przestrzeni wieków, a ostatnio na przestrzeni dekad. I to, że nie padła Bukareszteńska Dziewiątka, wyśmienity format współpracy polityczno-wojskowej w ramach NATO, jest symptomatyczne. Wiele jest o Trójkącie Weimarskim, który ma dla Radosława Sikorskiego charakter ambicjonalny, a zero o Bukareszteńskiej Dziewiątce, która ma wymiar praktyczny, konkretny, która dotyczy naszego bezpieczeństwa. I to jest najlepsze zwieńczenie tego exposé ministra spraw zagranicznych Radosława Sikorskiego. Chodzi wam o to, żeby być w wielkiej europejskiej piątce, ale zapominacie, że naszym podstawowym obowiązkiem jest bycie liderem Europy Środkowo-Wschodniej. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-54.9" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-54.10" who="#komentarz">(Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek Sejmu Włodzimierz Czarzasty)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-55">
          <u xml:id="u-55.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-55.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pani poseł Joanna Kluzik-Rostkowska, Koalicja Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-55.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Zapraszam.</u>
          <u xml:id="u-55.3" who="#WłodzimierzCzarzasty">I dzień dobry państwu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-56">
          <u xml:id="u-56.0" who="#JoannaKluzikRostkowska">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Mój poprzednik tak mówił o NATO i o Unii Europejskiej, o Europie, jakby to były jakieś dwa kompletnie oddzielne twory, jakby w ogóle nie było sytuacji, w której tak naprawdę zdecydowana większość krajów Unii Europejskiej to są również członkowie NATO.</u>
          <u xml:id="u-56.1" who="#komentarz">(Poseł Marcin Ociepa: No właśnie, no właśnie.)</u>
          <u xml:id="u-56.2" who="#JoannaKluzikRostkowska">Nie rozumiem, dlaczego państwo uważacie, że Unia Europejska czy Europa, czego domaga się Trump, którego tak tutaj w parlamencie hołubicie…</u>
          <u xml:id="u-56.3" who="#komentarz">(Poseł Marcin Ociepa: Nie można jeździć dwoma samochodami jednocześnie.)</u>
          <u xml:id="u-56.4" who="#JoannaKluzikRostkowska">To Trump, którego hołubicie, mówił: Europo, zadbaj o swoje bezpieczeństwo. Jak Europa dba o swoje bezpieczeństwo, to też jest źle. Akurat tak się składa, że…</u>
          <u xml:id="u-56.5" who="#komentarz">(Poseł Marcin Ociepa: W ramach NATO.)</u>
          <u xml:id="u-56.6" who="#JoannaKluzikRostkowska">Dobrze, ale przecież rozmawiamy o sytuacji, w której jesteśmy w Europie, która jest zagrożona. Jesteśmy członkami NATO i absolutną bzdurą jest mówienie, że budowanie europejskiej polityki obronnej jest budowaniem jakiejś kontry wobec NATO. Żeby była jasność: w historii państw zawsze jest pewna granica niepewności. Tak naprawdę jako państwo nigdy nie jesteśmy w sytuacji, w której możemy powiedzieć, że zawsze jesteśmy bezpieczni czy będziemy bezpieczni. Ale w oczywisty sposób ta granica niepewności się bardzo powiększyła w ostatnim czasie. Minister Sikorski mówił tutaj o suwerenności, o bezpieczeństwie. Ja to rozumiem jako aktywną politykę międzynarodową. W oczywisty sposób jako członkowie NATO, jako członkowie Unii Europejskiej jesteśmy bezpieczniejsi. Gdybyśmy byli sami, musielibyśmy przyjąć do wiadomości, że jesteśmy osamotnieni. Bardzo dobrze więc, że jesteśmy członkami NATO, członkami Unii Europejskiej i ściśle współpracujemy z Wielką Brytanią, która jest w Europie poza Unią. Chętnie byśmy ją w tej Unii Europejskiej widzieli z powrotem.</u>
          <u xml:id="u-56.7" who="#JoannaKluzikRostkowska">Ale również bardzo ważne jest to, że szukając sojuszników blisko, wśród naszych bliższych i dalszych sąsiadów, szukamy ich również daleko. To, że minister Sikorski był w Japonii, w Australii, w Nowej Zelandii, świadczy o aktywnym budowaniu nowoczesnej polityki bezpieczeństwa Polski, która jest absolutnie priorytetem. Za równie ważne uważam budowanie naszych wpływów w Afryce, tzn. nie mam żadnych wątpliwości, że korzystając z bardzo silnej pozycji Polski dzisiaj, powinniśmy tak rozkładać te siły, żebyśmy tak samo jak NATO, które widzi w obszarze 360 stopni, potrafili, a wiem, że w tej chwili to potrafimy, budować politykę zarówno opierając się na sąsiedztwie bliższym, na sojuszach, w których w tej chwili jesteśmy, jak i sięgając po wszystkich tych sojuszników, którzy chcą z nami być, m.in Australię, Nową Zelandię czy Japonię. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-56.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-56.9" who="#komentarz">(Poseł Marcin Ociepa: Czy Koreę Południową.)</u>
          <u xml:id="u-56.10" who="#JoannaKluzikRostkowska">Koreę Południową też.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-57">
          <u xml:id="u-57.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-57.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pani poseł Małgorzata Tracz, Koalicja Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-57.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-58">
          <u xml:id="u-58.0" who="#MałgorzataTracz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pani Minister! Panie Ministrze! Bardzo dziękuję za słowa ministra Sikorskiego, który w swoim exposé nakreślił kierunki polskiej polityki zagranicznej. Szczególnie ważne były dla mnie słowa dotyczące Unii Europejskiej jako unii wartości, a także słowa o realizowaniu przez Polskę agendy ONZ „Kobiety, pokój i bezpieczeństwo”. W obliczu globalnych kryzysów i niepewności musimy postawić na wartości oraz na odwagę, by te wartości wdrażać w życie, by o nie walczyć. Solidarność, równość, demokracja, prawa człowieka, ochrona środowiska to są te wartości. To jest nasza niedoceniana siła na arenie europejskiej i na arenie międzynarodowej.</u>
          <u xml:id="u-58.1" who="#MałgorzataTracz">Wspólna polityka zagraniczna i bezpieczeństwa Unii Europejskiej powinny być ukierunkowane nie tylko na zapewnienie pokoju i stabilności wewnątrz Unii, ale także na kształtowanie tych wartości w szerszym wymiarze międzynarodowym. Musimy pamiętać, że prawa człowieka nie są jakimś ideologicznym dodatkiem do polityki, ale są jej fundamentem. W obliczu agresji Rosji na Ukrainę, prześladowań obrońców praw człowieka czy kryzysów humanitarnych nasze działania muszą być stanowcze, solidne i spójne. Potrzebujemy silnej dyplomacji, która nie będzie bała się nazywać rzeczy po imieniu i podejmować zdecydowanych kroków, bo dyplomacja to pierwsza linia obrony. Tym bardziej cieszy mnie, że w Europie na znaczeniu zyskuje feministyczna polityka zagraniczna, która opiera się na włączeniu w międzynarodowe procesy decyzyjne kobiet i grup zmarginalizowanych oraz stawianiu praw człowieka w centrum polityki zagranicznej. Czasy się zmieniły i my musimy się zmieniać razem z tymi czasami.</u>
          <u xml:id="u-58.2" who="#MałgorzataTracz">Wysoka Izbo! W świecie zdominowanym przez przemoc i niesprawiedliwość musimy stać po stronie słabszych, po stronie potrzebujących, po stronie równości. W tym wypadku nasze wartości są naszą największą bronią.</u>
          <u xml:id="u-58.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-59">
          <u xml:id="u-59.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-59.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Marek Krząkała, Koalicja Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-59.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Zapraszam, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-60">
          <u xml:id="u-60.0" who="#MarekKrząkała">Szanowny Panie Marszałku! Państwo Ministrowie! Wysoka Izbo! Ta dzisiejsza debata po raz kolejny pokazuje, że prawej stronie sali, PiS-owi i Konfederacji, trudno powstrzymać się od populizmu, pustych frazesów, złośliwości, półprawd i przekłamań. Szkoda, bo polityka zagraniczna, zwłaszcza wobec zagrożeń ze strony Rosji, powinna być tą, która łączy, a nie dzieli.</u>
          <u xml:id="u-60.1" who="#MarekKrząkała">To jest niebywałe, że dla niektórych większym problemem niż zagrożenie płynące ze Wschodu i destrukcyjna polityka Putina jest Unia Europejska. Ta, do której wstępowaliśmy 21 lat temu, chcąc wyrwać się z objęć Rosji i stać się częścią zachodniej demokracji. Ta, która daje nam gwarancję bezpieczeństwa i zapewnia wzrost gospodarczy. Wbrew temu, co mówicie, wcale nie odbiera nam suwerenności. Jest oparta na wartościach — ktoś to tutaj kwestionował — o czym mówi art. 2 Traktatu o Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-60.2" who="#MarekKrząkała">Zwłaszcza wobec działań administracji Trumpa musimy bardziej polegać na sobie i przeciwstawiać się każdej próbie osłabienia jedności Unii Europejskiej. Na tym polega dzisiejszy patriotyzm. To właśnie sojusze, zarówno NATO, jak i nasze członkostwo w Unii, możliwość współpracy z jej największymi graczami, są dla Polski gwarantem bezpieczeństwa. Są szansą, ale i wyzwaniem, bo 8 lat rządów Zjednoczonej Prawicy niestety narobiło wiele złego. Dlatego minister słusznie mówi o wadze spotkań wielkiej piątki zapoczątkowanych w Warszawie, które pozwalają wzmacniać nasze bezpieczeństwo i bezpieczeństwo Europy. Również reaktywacja Trójkąta Weimarskiego sprawdza się jako instrument zachowania jedności i bezpieczeństwa.</u>
          <u xml:id="u-60.3" who="#MarekKrząkała">Mamy w Niemczech nowy rząd i kanclerza, któremu zależy na dobrych relacjach z Polską. Mamy zbieżną ocenę zagrożeń ze strony Putina i wspólne stanowisko w kwestii pomocy Ukrainie. Musimy to wykorzystać. Dlatego apeluję do opozycji, by przestała straszyć Niemcami. Od zakończenia wojny minęło 80 lat, więc przestańcie siać ferment i zachowywać się jak towarzysz Gomułka, który grał kartą niemiecką.</u>
          <u xml:id="u-60.4" who="#komentarz">(Głos z sali: Jak zapłacą, to przestaniemy.)</u>
          <u xml:id="u-60.5" who="#MarekKrząkała">Czas najwyższy patrzeć w przyszłość i zadbać o nasze bezpieczeństwo wspólnie. Bo to Moskwa, a nie Berlin czy Bruksela, jest dla nas zagrożeniem. A jeśli opozycja chce pomóc, to niech naciska na premiera Orbána, który blokuje sankcje nakładane na Rosję i nie chce pomagać Ukrainie. Bo powinni się tego wstydzić i przepraszać Polaków za współpracę z sojusznikami Putina. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-60.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-61">
          <u xml:id="u-61.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-61.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pani poseł Aleksandra Karolina Uznańska-Wiśniewska.</u>
          <u xml:id="u-61.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-62">
          <u xml:id="u-62.0" who="#AleksandraKarolinaUznańskaWiśniewska">Panie Marszałku! Państwo Ministrowie! Wysoka Izbo! Dziękuję panu ministrowi za merytoryczne i klarowne exposé i za to, że polska polityka zagraniczna jest dziś oparta na faktach, kompetencji i zaufaniu. Dziękuję za pracę na rzecz odbudowy zszarganego przez wieloletnią erozję dobrego imienia Polski, dziś lidera wschodniej flanki NATO i sprawczego państwa Unii Europejskiej. Ubolewam, że pomimo skutecznego obalania mitów, czyli błędów intelektualnych poprzedniej władzy, na poziomie rządowym są one z fanatycznym uporem pogłębiane przez dzisiejszą opozycję.</u>
          <u xml:id="u-62.1" who="#AleksandraKarolinaUznańskaWiśniewska">Po pierwsze, Unia Europejska. Dzięki powrotowi do praworządności cudem odzyskaliśmy środki europejskie, ale opozycja, wpadając w intelektualną pułapkę swojej wojującej antyeuropejskości, bojkotuje dziś kolejne inwestycje niezbędne dla polskiego bezpieczeństwa, tym razem — w polską obronność i Tarczę Wschód, czyli fortyfikacje zwiększające nasze umiejętności odstraszania rosyjskiego imperializmu.</u>
          <u xml:id="u-62.2" who="#AleksandraKarolinaUznańskaWiśniewska">Po drugie, Stany Zjednoczone. Nie ma wątpliwości, że wkroczyliśmy w nowy rozdział relacji transatlantyckich, ale poprzez naiwność i wasalizm intelektualny opozycja gra na sojusz nie w harmonizacji z interesem europejskiego bezpieczeństwa, a przeciwko niemu. Zamiast przestrzegać naszych sojuszników przed słowami Putina, opozycja wbrew interesowi Polski, słowami swojego kandydata na prezydenta powtarza, że jakoby za agresję rosyjską odpowiedzialne są dziś europejskie elity.</u>
          <u xml:id="u-62.3" who="#AleksandraKarolinaUznańskaWiśniewska">Po trzecie, unikanie odpowiedzialności prawnej i szukanie azylu wśród promoskiewskich rządów. Na przykładzie pana Marcina Romanowskiego, ściganego europejskim nakazem aresztowania, gościnność Wiktora Orbána stała się… To ulubiona destynacja ucieczek opozycyjnych dygnitarzy.</u>
          <u xml:id="u-62.4" who="#komentarz">(Głos z sali: Ha, ha, ha!)</u>
          <u xml:id="u-62.5" who="#komentarz">(Poseł Anna Paluch: Kompromitacja z Interpolem. Nie wstyd wam?)</u>
          <u xml:id="u-62.6" who="#AleksandraKarolinaUznańskaWiśniewska">Po czwarte, sabotowanie pilnego procesu tworzenia profesjonalnego korpusu polskiej kadry dyplomatycznej poprzez polityczne wsparcie paraliżu kilkudziesięciu nominacji kandydatów na ambasadorów — kandydatów pozytywnie zaopiniowanych przez zarówno MSZ, jak i sejmową Komisję Spraw Zagranicznych — łącznie z placówką w Waszyngtonie.</u>
          <u xml:id="u-62.7" who="#AleksandraKarolinaUznańskaWiśniewska">Wysoka Izbo! Jeżeli postawa opozycji przecząca polskiemu interesowi w polityce zagranicznej jest autentyczna, to nosi znamiona zbiorowego psychopatologicznego urojenia.</u>
          <u xml:id="u-62.8" who="#komentarz">(Głos z sali: Ha, ha, ha!)</u>
          <u xml:id="u-62.9" who="#AleksandraKarolinaUznańskaWiśniewska">Jeżeli jednak nie jest, to podchodzi pod skrajny cynizm mobilizujący elektorat kosztem polskiej racji stanu. W interesie bezpieczeństwa Polski, w interesie bezpieczeństwa naszego i naszych dzieci jest to, żeby punktować jej banalność i irracjonalizm i apelować o jedność, rozsądek i patriotyzm we wspólnej pracy na rzecz polskiej polityki zagranicznej. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-62.10" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-63">
          <u xml:id="u-63.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-63.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Paweł Bliźniuk, Koalicja Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-63.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-64">
          <u xml:id="u-64.0" who="#PawełBliźniuk">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-64.1" who="#PawełBliźniuk">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Nec temere, nec timide, ani lekkomyślnie, ani bojaźliwie — taka jest polityka zagraniczna rządu Donalda Tuska i ministra Radosława Sikorskiego. Odważnie, ale rozsądnie.</u>
          <u xml:id="u-64.2" who="#PawełBliźniuk">Przez te 8 lat za czasów rządu PiS-u wydarzyło się dużo złego, jeżeli chodzi o politykę zagraniczną. Teraz wiele rzeczy już udało się naprawić. Przywróciliśmy prestiż służbie zagranicznej, uchwalając nową ustawę, która stawia na merytorykę, a nie polityczne nominacje. Naprawiamy prawo wizowe. Przez Sejm przeszła prowadzona przez resort pana ministra Radosława Sikorskiego ustawa, która wyeliminowała i eliminuje błędy systemowe, które miały miejsce i tworzyły przestrzeń dla mechanizmów korupcjogennych.</u>
          <u xml:id="u-64.3" who="#PawełBliźniuk">Jeszcze kilka zdań na temat samego exposé. Bezpieczeństwo narodowe odmieniane przez przypadki jako fundament i główne pryncypium polityki zagranicznej Polski. Realistyczna ocena sytuacji międzynarodowej. Bardzo rzetelny opis tego, co dzieje się na Ukrainie, ale także kontekstu: utraty prymatu przez Stany Zjednoczone, rywalizacji USA z Chinami, wojny celnej, a może w przyszłości również wojny handlowej.</u>
          <u xml:id="u-64.4" who="#PawełBliźniuk">Bardzo ubolewam, że na te wyzwania dzisiejszych czasów jedynym rozwiązaniem, jakie ma do zaoferowania prawa strona sceny politycznej, jest antyeuropejska fobia. Zastanówcie się, bo to jest intelektualna pułapka, w którą się zapędziliście. To nie są słowa tylko moje jako posła Koalicji Obywatelskiej. Podobne zdanie mają eksperci o konserwatywnych poglądach. Jeżeli nie jesteście w stanie wsłuchać się w nasze głosy, posłuchajcie tych, których dotychczas traktowaliście jako autorytety. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-64.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-65">
          <u xml:id="u-65.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-65.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Poseł Przemysław Witek.</u>
          <u xml:id="u-65.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Ale masz kolegów, 40 sekund.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-66">
          <u xml:id="u-66.0" who="#PrzemysławWitek">Dziękuję, panie marszałku, za udzielenie głosu.</u>
          <u xml:id="u-66.1" who="#PrzemysławWitek">Szanowny Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Chciałem zwrócić się z pytaniem o pakt migracyjny i wyjaśnienia bądź odkłamanie tych faktów dotyczących ewentualnych zagrożeń w związku z tym, że staliśmy się sygnatariuszami paktu migracyjnego, zwłaszcza w kontekście relokacji, która jest dobrowolna, a tylko solidarność jest obowiązkowa.</u>
          <u xml:id="u-66.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Relokację już mamy.)</u>
          <u xml:id="u-66.3" who="#PrzemysławWitek">To jest element, który dzisiaj bardzo martwi opinię publiczną. Musi to jasno wybrzmieć.</u>
          <u xml:id="u-66.4" who="#PrzemysławWitek">Natomiast chcę państwu króciutko powiedzieć o jednej rzeczy — na czym polega odpowiedzialna polityka międzynarodowa i migracyjna. My wprowadziliśmy do planu pracy Najwyższej Izby Kontroli temat kontroli wizowej — ale uwaga — za lata 2024–2025.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-67">
          <u xml:id="u-67.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję serdecznie, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-68">
          <u xml:id="u-68.0" who="#PrzemysławWitek">Innymi słowy sprawdzimy, czy nieszczelny system… czy wdrożono prace naprawcze do nieszczelnego systemu za poprzednich rządów. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-69">
          <u xml:id="u-69.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-69.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Proszę państwa, 72 osoby zgłosiły się do zadania pytania.</u>
          <u xml:id="u-69.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Czy ktoś jeszcze, bo chyba limit nie jest przekroczony? Nie ma.</u>
          <u xml:id="u-69.3" who="#WłodzimierzCzarzasty">Zamykam listę.</u>
          <u xml:id="u-69.4" who="#WłodzimierzCzarzasty">Ustalam czas zadawania pytania na 1 minutę.</u>
          <u xml:id="u-69.5" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Dariusz Stefaniuk, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-69.6" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-70">
          <u xml:id="u-70.0" who="#DariuszStefaniuk">Przepraszam, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-70.1" who="#DariuszStefaniuk">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Szanowny panie ministrze Sikorski, w swoim exposé mówił pan o trwałym i sprawiedliwym pokoju w Ukrainie, o pokoju przez siłę, ale zabrakło odpowiedzi na jedno kluczowe pytanie: Jaki jest konkretny plan Polski na zakończenie tej wojny? Od ponad 2 lat wspieramy Ukrainę całym sercem i za ogromne pieniądze. Tymczasem dziś, gdy pojawiają się choćby kontrowersyjne propozycje z drugiej strony Atlantyku, z ust polityków rządzącej koalicji słychać wyłącznie krytykę. Padają słowa o drugiej Jałcie, o rozbiorze Ukrainy, ale czy nie jest tak, że to przynajmniej wysiłek na rzecz pokoju, może brutalny, może nieidealny, ale jednak konkret? A co robi Polska? Gdzie jest nasz plan? Czy Polska jako kraj przewodniczący prezydencji w Unii Europejskiej zamierza zainicjować szczyt Unia Europejska — USA poświęcony zakończeniu tej wojny? Czy mamy odwagę postawić się w roli lidera Europy Środkowo-Wschodniej? Czy tylko komentujemy propozycje cudze i chowamy się za plecami Brukseli? I dalej, skoro inne państwa w czasie swoich prezydencji organizowały ważne szczyty w swoich stolicach — Czechy w Pradze, Hiszpania w Grenadzie, Portugalia w Lizbonie — to dlaczego Polska nie zorganizowała żadnego dużego przełomowego szczytu w Warszawie? Czy naprawdę przez…</u>
          <u xml:id="u-70.2" who="#komentarz">(Wicemarszałek wyłącza mikrofon, poseł przemawia przy wyłączonym mikrofonie, oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-71">
          <u xml:id="u-71.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-71.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Marek Krząkała, Koalicja Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-71.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję, panie pośle. Panie pośle, dziękuję panu bardzo.</u>
          <u xml:id="u-71.3" who="#WłodzimierzCzarzasty">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-72">
          <u xml:id="u-72.0" who="#MarekKrząkała">Szanowny Panie Marszałku! Pani Minister! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Cieszę się, że pan minister w swoim exposé poruszył kwestię relacji z naszymi sąsiadami Niemcami, o których powiedział, że mogą być liderem w eksporcie bezpieczeństwa. Myślę, że wszystko, co się dzieje obecnie między naszymi krajami, można określić mianem sukcesu, bo nasze sąsiedzkie relacje za czasów rządu PiS-u po prostu zostały zdewastowane. To konfrontacyjna polityka, żądanie reparacji, o które nikt formalnie nie wystąpił, tylko zmarnował miliony podatnika na pseudoraport — to jest dopiero publicystyka — który niczego nie rozwiązał. To ciągłe straszenie Niemcami to była droga donikąd i stracone lata.</u>
          <u xml:id="u-72.1" who="#MarekKrząkała">Ukończenie budowy w ambasadzie można uznać za sukces. Wskazanie miejsca pod budowę pomnika upamiętniającego ofiary nazizmu to duża zasługa pana Tombińskiego, który w ciągu kilku miesięcy potrafił w tej sprawie osiągnąć więcej niż PiS przez 8 lat.</u>
          <u xml:id="u-72.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Głaz załatwił.)</u>
          <u xml:id="u-72.3" who="#MarekKrząkała">Chciałem zapytać o konsultacje międzyrządowe. Będą jeszcze w tym roku jesienią. Jaki Polska ma plan, żeby podsumować te konsultacje i przygotować własne propozycje? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-72.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-73">
          <u xml:id="u-73.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-73.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pani poseł Ewa Szymanowska, Polska 2050.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-74">
          <u xml:id="u-74.0" who="#EwaSzymanowska">Szanowny Panie Marszałku! Pani Minister! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Chciałabym zapytać, dlaczego według pana ministra próby budowania europejskiej obronności są tak bardzo krytykowane przez opozycję oraz przedstawiane jako alternatywa dla NATO. Czy inne proeuropejskie państwa w Sojuszu faktycznie patrzą na to jak na proces konkurencyjny do NATO, czy wręcz przeciwnie? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-75">
          <u xml:id="u-75.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-75.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Tadeusz Tomaszewski, klub parlamentarny Lewica.</u>
          <u xml:id="u-75.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-76">
          <u xml:id="u-76.0" who="#TadeuszTomaszewski">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Szanowni Przedstawiciele Rządu! W czasie trwającej polskiej prezydencji hasłem przewodnim jest: Bezpieczeństwo, Europo! W ramach bezpieczeństwa europejskiego na trzecim miejscu postanowiono postawić odporność na obcą ingerencję i dezinformację. Pan minister w swoim wystąpieniu mówił również o kwestiach bezpieczeństwa cyfrowego.</u>
          <u xml:id="u-76.1" who="#TadeuszTomaszewski">Chciałem postawić pytanie: Jakie konkretnie działania dyplomacja podjęła w ramach Unii Europejskiej, w ramach NATO, jeśli chodzi o bezpieczeństwo cyfrowe w kontekście również cyberataków ze strony Rosji i Białorusi?</u>
          <u xml:id="u-76.2" who="#TadeuszTomaszewski">Druga kwestia. Pan minister podziękował panu prezydentowi Andrzejowi Dudzie za podpisanie nominacji ambasadorskich. Chciałbym zapytać, ile w ramach tego porozumienia z panem prezydentem zostało również zaakceptowanych propozycji personalnych na ambasadorów zgłoszonych przez pana prezydenta? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-77">
          <u xml:id="u-77.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-77.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Andrzej Tomasz Zapałowski, Konfederacja.</u>
          <u xml:id="u-77.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Zapraszam.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-78">
          <u xml:id="u-78.0" who="#AndrzejTomaszZapałowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Dzisiaj w exposé padło wiele słów dotyczących prawa o nienaruszalności granic. Szkoda, że Polska tego nie respektuje w stosunku do Bliskiego Wschodu czy Bałkanów. Tak naprawdę nie ma nas przy żadnym stole i jest to klęska naszej polityki zagranicznej. Nie mamy planu B i nie będziemy decydować o tym, co się stanie na Ukrainie, jak ten konflikt się rozstrzygnie. Czyli zajmujecie się państwo tym, na co sami nie chcecie mieć wpływu. A czym powinniście się zajmować? Np. kwestią Litwy i nierespektowania umowy od 30 lat, którą Litwini drastycznie łamią, kiedy Litwa pod względem logistycznym, jej bezpieczeństwo w całości zależy od Polski.</u>
          <u xml:id="u-78.1" who="#AndrzejTomaszZapałowski">Podobnie jest w kwestii ukraińskiej. Już nie mówię o kwestiach Wołynia, nie mówię o polskim szkolnictwie, ale także o wielu innych rzeczach trzeba mówić. Proszę państwa, obserwujemy tupet, butę…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-79">
          <u xml:id="u-79.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję serdecznie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-80">
          <u xml:id="u-80.0" who="#AndrzejTomaszZapałowski">…i tyle z tamtej strony. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-80.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-81">
          <u xml:id="u-81.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-81.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Jarosław Sachajko, Republikanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-82">
          <u xml:id="u-82.0" who="#JarosławSachajko">Szanowny Panie Marszałku! Nieobecny Panie Ministrze Sikorski! Ja cieszyłbym się, gdyby Europa się zbroiła. Tylko niech to robi szybko, bo w obecnym tempie zajmie jej to 20 lat. A premier Tusk z tej mównicy ostrzegał, że Rosja może zaatakować kraj NATO za 3 lata. Czy mówił prawdę?</u>
          <u xml:id="u-82.1" who="#JarosławSachajko">Mówił pan o optymalizacji zakupów zbrojeniowych. Mówił pan, że gdy będziemy kupować wspólnie, będzie taniej. Pytam więc: Czy już przekonał pan minister kogokolwiek do zakupów czołgów produkowanych w Polsce? Ach, przepraszam, to niemożliwe, gdyż od ponad roku państwo nie chcą sfinalizować umowy produkcji czołgów koreańskich w Polsce. A może pan mówił o tanich zakupach przez Polskę leopardów w Niemczech? Przypomnę, że w 2002 r. Polska przestała produkować czołgi — to było za rządów SLD oraz PSL — gdyż dostała 120 leopardów z Niemiec. Od tego czasu nie produkujemy czołgów. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-83">
          <u xml:id="u-83.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Zbigniew Krzysztof Kuźmiuk, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-83.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Zapraszam pana posła.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-84">
          <u xml:id="u-84.0" who="#ZbigniewKrzysztofKuźmiuk">Panie Marszałku! Państwo Ministrowie! Ze zdumieniem wysłuchałem wystąpienia pana ministra Sikorskiego, w tym w szczególności stwierdzenia, że jest gotów zrezygnować z zasady jednomyślności na rzecz kwalifikowanej większości, jeżeli chodzi o sprawy bezpieczeństwa i obronności. Toż to wprost oddanie władzy tak naprawdę największemu państwu w Europie Zachodniej — Niemcom, które w zasadniczych sprawach się myliły w ostatnich latach. Mam tu na myśli przede wszystkim zaopatrzenie w surowce energetyczne w Rosji. Budowa obydwu Nord Streamów tak naprawdę była główną przyczyną wojny na Ukrainie i możliwości zaatakowania przez Rosję tego kraju. Po drugie, kwestia polityki imigracyjnej. Konsekwencje tych dwóch niemieckich błędów ponosimy do tej pory, ponosząc ogromne koszty. A pan minister chce oddać głosowanie w sprawie bezpieczeństwa i obrony właśnie temu krajowi, który po wielokroć w ostatnich latach się mylił.</u>
          <u xml:id="u-84.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-85">
          <u xml:id="u-85.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-85.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Krzysztof Habura, Koalicja Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-85.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Wygląda pan cudownie moim zdaniem.</u>
          <u xml:id="u-85.3" who="#komentarz">(Poseł Krzysztof Habura: Dziękuję, panie marszałku.)</u>
          <u xml:id="u-85.4" who="#WłodzimierzCzarzasty">Niech pan nie słucha złych głosów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-86">
          <u xml:id="u-86.0" who="#KrzysztofHabura">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-86.1" who="#KrzysztofHabura">Wysoki Sejmie! Kilkanaście dni temu były minister spraw zagranicznych za rządów PiS-u prof. Jacek Czaputowicz sprostował kłamstwa i zarzuty polityków Prawa i Sprawiedliwości, że nasza zachodnia granica nie jest należycie strzeżona i liczba relokowanych uchodźców z terenu Niemiec jest obecnie większa niż za czasów Prawa i Sprawiedliwości, co jest oczywistą nieprawdą.</u>
          <u xml:id="u-86.2" who="#KrzysztofHabura">Panie Ministrze! Jakie były główne czynniki decydujące o relokacji uchodźców z Niemiec do Polski w okresie rządów Prawa i Sprawiedliwości, a jakie są obecnie, za rządów obecnej koalicji? Proszę o wskazanie istotnych różnic między tymi okresami oraz informację, czy relokacje były powiązane z określonymi politykami lub umowami międzynarodowymi. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-86.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-87">
          <u xml:id="u-87.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Kamil Wnuk, Polska 2050. Nie ma.</u>
          <u xml:id="u-87.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pani posłanka Katarzyna Ueberhan, klub parlamentarny Lewica.</u>
          <u xml:id="u-87.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Zapraszam.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-88">
          <u xml:id="u-88.0" who="#KatarzynaUeberhan">Szanowny Panie Marszałku! Państwo Ministrowie! Wysoka Izbo! Silna Polska w silnej Unii Europejskiej to polska racja stanu. Unia Europejska i NATO to ważni aktorzy współczesnego, zmieniającego się porządku międzynarodowego. Jak w takim razie Polska zamierza pogodzić bliskie relacje transatlantyckie ze Stanami Zjednoczonymi z potrzebą wzmacniania autonomii strategicznej Unii Europejskiej?</u>
          <u xml:id="u-88.1" who="#KatarzynaUeberhan">Czy w ramach dywersyfikacji naszych partnerstw przewiduje pan minister zaciśnienie współpracy z takimi państwami jak Kanada, Australia czy Nowa Zelandia, z którymi choć dzieli nas odległość, to łączą wspólne wartości i zrozumienie dla potrzeb wielostronności i zrównoważonych relacji na arenie międzynarodowej? Łączy nas też wspólna historia, która zawiodła w tamte strony liczną Polonię. Stąd kolejne pytanie o wsparcie MSZ dla instytucji polonijnych. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-89">
          <u xml:id="u-89.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-89.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Krzysztof Mulawa, Konfederacja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-90">
          <u xml:id="u-90.0" who="#KrzysztofMulawa">Szanowny Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Wspólne zarządzanie zewnętrzną granicą Unii Europejskiej jest mrzonką, co udowadniają właściwie wszystkie kraje flankowe Unii Europejskiej. Nie radzą sobie przecież nawet z imigrantami przypływającymi na łodziach. Byłoby, panie ministrze, wielką nieodpowiedzialnością, gdybyśmy powierzali nasze bezpieczeństwo na granicy na Bugu żołnierzom z Hiszpanii, Portugalii, Włoch czy Francji.</u>
          <u xml:id="u-90.1" who="#KrzysztofMulawa">Po drugie, chwali pan ustawę wizową i dotyczącą ruchu cudzoziemców. Otóż zakładam, że nikt z pana współpracowników nie powiedział panu, że nadal nie ma takich przepisów prawnych, które każą weryfikować, czy imigranci mają czyste kartoteki w swoich ojczyznach.</u>
          <u xml:id="u-90.2" who="#KrzysztofMulawa">Trzecia kwestia. Polacy żyją sprawami imigranckimi. Pięciu obywateli Somalii zostało zatrzymanych i dzisiaj przebywa w ośrodkach otwartych na nasz koszt dzięki lewicowym organizacjom. Panie ministrze, jaki jest na to plan? Czy takie ośrodki nie powinny powstać, być może na zasadzie podobieństwa, na Ukrainie, w Albanii czy w Rwandzie?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-91">
          <u xml:id="u-91.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-92">
          <u xml:id="u-92.0" who="#KrzysztofMulawa">I po ostatnie, panie ministrze, co zrobić z tymi ludźmi, którzy pomagają imigrantom dostać się do naszego kraju? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-92.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-93">
          <u xml:id="u-93.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-93.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pani poseł Anna Paluch z Prawa i Sprawiedliwości.</u>
          <u xml:id="u-93.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Jest pani poseł?</u>
          <u xml:id="u-93.3" who="#WłodzimierzCzarzasty">Zapraszam.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-94">
          <u xml:id="u-94.0" who="#AnnaPaluch">Panie Ministrze Sikorski! Wspomniał pan w swoim wystąpieniu Andrzeja Poczobuta. Nasz rodak jest od miesięcy przetrzymywany przez reżim Łukaszenki w kolonii karnej. Szanujące się państwo, a myślę, że chcielibyśmy takim być, nie powinno pozwalać na to, żeby Polak był w taki sposób poniewierany, krzywdzony, żeby za polskość i za wspieranie demokratycznych dążeń społeczeństwa białoruskiego był tak dotkliwie i niesprawiedliwie karany pod fałszywymi zarzutami.</u>
          <u xml:id="u-94.1" who="#AnnaPaluch">Dlaczego zatem polskie państwo nie upomniało się o Andrzeja Poczobuta w trakcie wymiany dokonanej w ubiegłym roku? Dlaczego bez ceremonii oddano Rosji jej ważnego szpiega, pułkownika rosyjskich służb Pawła Rubcowa? Czy rosyjski funkcjonariusz złapany przez polskie służby nie mógł zostać wymieniony na naszego rodaka zasłużonego dla polskości? Takie rozmowy prowadził rząd Prawa i Sprawiedliwości w poprzedniej kadencji. Czy naprawdę wyznacznikiem działań waszej niezbornej koalicji musi być zawsze kwestionowanie działań poprzedników, nawet za cenę krzywdy i upokorzenia zasłużonego dla polskości naszego rodaka na Białorusi?</u>
          <u xml:id="u-94.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-95">
          <u xml:id="u-95.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-95.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pani poseł Iwona Karolewska, Koalicja Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-95.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-96">
          <u xml:id="u-96.0" who="#IwonaKarolewska">Panie Marszałku! Pani Minister! Szanowni Państwo! Dziękuję za tak precyzyjne nakreślenie priorytetów i zadań, jakie stoją przed polską dyplomacją w tych wyjątkowo burzliwych czasach.</u>
          <u xml:id="u-96.1" who="#komentarz">(Głos z sali: O, wazelina.)</u>
          <u xml:id="u-96.2" who="#IwonaKarolewska">Dziś Polska ponownie stała się partnerem, z którym trzeba się liczyć i który kreuje własną politykę zagraniczną, a nie papuguje po prezydentach innych państw sojuszniczych.</u>
          <u xml:id="u-96.3" who="#IwonaKarolewska">Bardzo zainteresował mnie wątek tzw. globalnego Południa. W ostatnich latach widzimy bardzo silną propagandę rosyjską o charakterze antyzachodnim skierowaną do tych krajów. Jakie państwa w związku z tym powinny być szczególnie istotnymi partnerami dla Polski, aby nie dopuścić, by wpadły w sidła Rosji? Czy np. Brazylia lub Indie mieszczą się w tej kategorii? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-96.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-97">
          <u xml:id="u-97.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-97.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pani poseł Żaneta Cwalina-Śliwowska, Polska 2050.</u>
          <u xml:id="u-97.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pani posłanka Anita Kucharska-Dziedzic, klub parlamentarny Lewica.</u>
          <u xml:id="u-97.3" who="#WłodzimierzCzarzasty">Zapraszam.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-98">
          <u xml:id="u-98.0" who="#AnitaKucharskaDziedzic">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Mówił pan w swoim exposé o Bałtyku i zagrożeniu flotą cieni. 90% eksportu ropy z Rosji to jest w tej chwili flota cieni. Gros tej ropy idzie przez Bałtyk. Mówił pan o działaniach NATO. Mam pytanie dotyczące pozostałych działań, nie tylko tych, które są strażnicze, obserwacyjne, ale także np. kwestii wpływu na Chiny, tego, by nie tworzyły zaplecza technicznego dla owej floty cieni. Chiny omijają sankcje, które są nałożone przez Europę czy Stany Zjednoczone.</u>
          <u xml:id="u-98.1" who="#AnitaKucharskaDziedzic">Mam także pytanie dodatkowe, ale równie ważne: Czy Polska będzie wspierać obniżenie pułapu cenowego, tak aby eksport ropy z Rosji przestał być opłacalny nawet dla tworzenia owej floty cieni? Bo to stanowi zagrożenie nie tylko dla infrastruktury, ale także dla naszej błękitnej ekonomii, czyli zagrożenie katastrofą ekologiczną. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-99">
          <u xml:id="u-99.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-99.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pani poseł Maria Koc, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-99.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-100">
          <u xml:id="u-100.0" who="#MariaKoc">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Chwali się pan, że Polska pod waszymi rządami prowadzi ambitną politykę zagraniczną. A w czym się ta ambicja przejawia? W bezobjawowej prezydencji polskiej w Unii Europejskiej? W bezrefleksyjnym wykonywaniu unijnych procedur? Czy może w braku jakichkolwiek relacji z USA, naszym strategicznym partnerem w ramach NATO? Państwo nie macie żadnych ambicji. Płyniecie głównym nurtem z wywieszoną wysoko białą flagą. I ani słowa o Inicjatywie Trójmorza. Dlaczego? Przecież to jeden z najważniejszych projektów geopolitycznych Europy Środkowej. Projekt powstał 10 lat temu z inicjatywy Polski i Chorwacji. To projekt, który skupia 13 krajów Europy Środkowej, które chcą ze sobą współpracować gospodarczo, w dziedzinie handlu, a przede wszystkim w dziedzinie infrastruktury. Projekt, który powstał po to, aby niwelować różnice pomiędzy bogatym zachodem Europy, a właśnie biedniejszą Europą Środkową. Polska była tutaj naturalnym liderem w Inicjatywie Trójmorza. Dlaczego teraz rezygnujecie państwo z tego przywództwa? Dlaczego rezygnujecie ze współpracy w ramach tego formatu? Dlaczego…</u>
          <u xml:id="u-100.1" who="#komentarz">(Wicemarszałek wyłącza mikrofon, poseł przemawia przy wyłączonym mikrofonie, oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-101">
          <u xml:id="u-101.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-101.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę panią poseł Joannę Frydrych, Koalicja Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-101.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-102">
          <u xml:id="u-102.0" who="#JoannaFrydrych">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-102.1" who="#JoannaFrydrych">Panie Marszałku! Państwo Ministrowie! Wysoka Izbo! Rząd PiS przez lata lekceważył znaczenie relacji z państwami globalnego Południa. Skupiał się jedynie na wybranych relacjach bilateralnych, choćby z Węgrami. A wszystkim wiadomo, że Viktor Orbán jest przyjacielem Putina.</u>
          <u xml:id="u-102.2" who="#JoannaFrydrych">Dziś widać zupełnie inne podejście. Minister Radosław Sikorski z upoważnienia szefowej unijnej dyplomacji Kai Kallas odbył pierwszą w historii wizytę szefa polskiego MSZ w Zimbabwe. Pan minister rozmawiał ze Wspólnotą Rozwoju Afryki Południowej, przedstawił wspólne stanowisko Unii Europejskiej w kluczowych kwestiach międzynarodowych. Był to krok w kierunku odbudowy pozycji Europy i Polski jako odpowiedzialnych i zaangażowanych partnerów w regionie, w którym przez lata dominowały wpływy rosyjskie i chińskie. I moje pytanie: Czy ta wizyta stanie się początkiem trwałego zaangażowania Polski w Afryce? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-102.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-103">
          <u xml:id="u-103.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-103.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pani posłanka Barbara Oliwiecka, Polska 2050. Nie ma.</u>
          <u xml:id="u-103.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pani posłanka Dorota Olko, klub parlamentarny Lewica.</u>
          <u xml:id="u-103.3" who="#WłodzimierzCzarzasty">Zapraszam.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-104">
          <u xml:id="u-104.0" who="#DorotaOlko">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pani Minister! Pan minister mówił bardzo dużo o obecnym ładzie międzynarodowym, o tym, że potrzebujemy reformy instytucji międzynarodowych, wzmocnienia prawa międzynarodowego, i o tym, że ten ład międzynarodowy, choć niedoskonały, jest najlepszym sposobem na to, żeby nie wróciły międzynarodowe reguły gry oparte tylko na sile i przemocy. Zgadzam się z tym w całej rozciągłości. Prawo międzynarodowe musi być fundamentem współpracy międzynarodowej. Dlatego z przerażeniem patrzę na łamanie prawa międzynarodowego przez Izrael w Strefie Gazy. Raport ONZ wymienia całą litanię zbrodni wojennych i zbrodni przeciwko ludzkości popełnionych przez Izrael w ostatnich miesiącach. Mogłabym je tutaj długo wymieniać. Przypomnę, że jednym z zamordowanych w zeszłym roku przez Izrael był pracownik humanitarny — polski obywatel. W związku z tym chciałabym zapytać: Jakie działania podjęła i podejmie polska dyplomacja, aby zakończyć łamanie prawa międzynarodowego i rzeź ludności cywilnej w Strefie Gazy? Jakie działania podejmuje MSZ, żeby zapewnić bezpieczeństwo pracownikom humanitarnym, lekarzom, dziennikarzom, w szczególności polskiej narodowości, ale nie tylko? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-105">
          <u xml:id="u-105.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-105.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Andrzej Śliwka, Prawo i Sprawiedliwość. Nie ma.</u>
          <u xml:id="u-105.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pani poseł Anna Wojciechowska, Koalicja Obywatelska. Nie ma.</u>
          <u xml:id="u-105.3" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pani poseł Ewa Schädler, Polska 2050. Nie ma.</u>
          <u xml:id="u-105.4" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Artur Szałabawka, Prawo i Sprawiedliwość. Jest.</u>
          <u xml:id="u-105.5" who="#WłodzimierzCzarzasty">Zapraszam.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-106">
          <u xml:id="u-106.0" who="#ArturSzałabawka">Panie Marszałku! Pani Minister! Wysoka Izbo! Chciałem się zapytać i wyjaśnić. 1 stycznia 2025 r. Polska objęła przewodnictwo w Radzie Unii Europejskiej i ważne wydarzenia, które dotychczas się działy w ramach tego przewodnictwa, odbywały się, jak widzę, w Brukseli, w Rzymie, w Paryżu, w Berlinie. Mam pytanie: Jakie ważne wydarzenia w ramach naszej prezydencji odbywają się w Polsce, w Warszawie? Bo ona już się kończy. Chyba został tylko miesiąc czy półtora. Bardzo chciałbym uzyskać odpowiedź na to pytanie. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-106.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-107">
          <u xml:id="u-107.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-107.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pani poseł Aleksandra Karolina Uznańska-Wiśniewska, Koalicja Obywatelska, po raz drugi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-108">
          <u xml:id="u-108.0" who="#AleksandraKarolinaUznańskaWiśniewska">Panie Marszałku! Państwo Ministrowie! Wysoka Izbo! Prezydent, który w czasach pokoju nie posiada głębokiego zrozumienia świata, zaawansowanych kompetencji dyplomatycznych i nie potrafi rozmawiać z innymi przywódcami świata jak równy z równym, jest straconą szansą i nieoptymalnym obsadzeniem funkcji w dużej mierze ceremonialnej. Ale prezydent, który ich nie posiada, w czasach największych napięć geopolitycznych od czasów zimnej wojny jest tragedią i zagrożeniem dla polskiego bezpieczeństwa. Tymczasem pan Karol Nawrocki, tzw. obywatelski kandydat Prawa i Sprawiedliwości, wykazuje brak doświadczenia dyplomatycznego, pozostaje enigmatycznie milczący w tematach polityki zagranicznej, twierdzi, że agresja rosyjska była sprowokowana przez elity europejskie i pomimo dowodów na komunikatywną znajomość języka obcego w kampanii przez większość czasu pozostaje patriotycznie monolingwistyczny. Chciałam państwa zapytać i pana, panie ministrze, o ocenę przygotowania i kompetencji pana Karola Nawrockiego w zakresie polityki zagranicznej i tego, czy pana zdaniem jest on w stanie reprezentować Polskę na arenie międzynarodowej w sposób merytoryczny i skuteczny. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-108.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-109">
          <u xml:id="u-109.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-109.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pani poseł Izabela Bodnar, Polska 2050.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-110">
          <u xml:id="u-110.0" who="#IzabelaBodnar">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Szanowna Pani Minister! Dzisiaj, jak wszyscy tutaj siedzimy od prawa do lewa, mamy pełną świadomość faktu, że żyjemy w najtrudniejszych czasach od II wojny światowej. Putin podpalił Ukrainę. Według niektórych ekspertów szykuje się do dalszej konfrontacji z Zachodem. Trump w chaotyczny sposób demoluje porządek gospodarczy świata. Obiecywał nam pokój, jednak na razie nawet nie majaczy on nam na horyzoncie. Dla nas jako państwa frontowego kwestie bezpieczeństwa są absolutnym priorytetem. Polska rzeczywiście staje się wiarygodnym architektem wspólnoty Zachodu, tak jak pan minister wspomniał, co oczywiście nas bardzo cieszy. Mam dwa pytania: Jakie działania podejmuje dziś polska dyplomacja, aby oprócz wsparcia wojskowego i humanitarnego realnie wpływać na kształt powojennego porządku bezpieczeństwa w naszym regionie? Drugie pytanie dotyczy kwestii gospodarczej w kontekście międzynarodowej wymiany handlowej. Wartość polskiego eksportu w 2024 r. wyniosła nieco ponad 350 mld euro. To jest najmniej od 2009 r. Nadwyżka handlowa spadła dziesięciokrotnie. Czy i jakie działania w takim razie podejmuje ministerstwo w ramach dyplomacji gospodarczej, aby skutecznie wesprzeć polskich przedsiębiorców? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-111">
          <u xml:id="u-111.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-111.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Proszę państwa, chciałem bardzo serdecznie powitać uczennice i uczniów z opiekunami ze szkoły podstawowej nr 3 ze Strzegomia. Osoby te przyjechały na zaproszenie mojej koleżanki wicemarszałek Moniki Wielichowskiej i pani senator Agnieszki Kołacz-Leszczyńskiej. Witam was serdecznie, a panią marszałek pozdrawiam.</u>
          <u xml:id="u-111.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-111.3" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pani poseł Anna Gembicka, Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-111.4" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-112">
          <u xml:id="u-112.0" who="#AnnaGembicka">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam pytanie do pana ministra spraw zagranicznych, choć równie dobrze mogłabym zapytać, czy ten resort w ogóle jeszcze funkcjonuje, bo wobec dwóch największych międzynarodowych zagrożeń dla polskiego rolnictwa, umowy z Mercosurem i napływu towarów rolnych z Ukrainy, ministerstwo zachowuje się jak widz na trybunach, a nie gospodarz, który ma obowiązek bronić polskich interesów.</u>
          <u xml:id="u-112.1" who="#AnnaGembicka">Zacznę od umowy z Mercosurem. Czy pan minister podejmował jakiekolwiek działania, żeby zbudować mniejszość blokującą? Czy rozmawiał z Francją, z Austrią, z Irlandią, z Włochami? Pytam, bo wiceminister Kołodziejczak mówił, że pan minister Sikorski podejmie rozmowy z Niemcami, aby przyłączyły się do mniejszości blokującej. Rozumiem, że waszemu rządowi o wszystkim najlepiej rozmawia się z Niemcami, ale przecież każdy wie, że to oni są spiritus movens, jeśli chodzi o tę umowę.</u>
          <u xml:id="u-112.2" who="#AnnaGembicka">Druga sprawa, Ukraina. Ile rozmów bilateralnych odbył pan minister z Kijowem w sprawie handlu produktami rolnymi? Czy ustalono jakiekolwiek dwustronne zasady? Czy rząd reaktywował format współpracy państw przyfrontowych, czy może czekacie, aż inni zdecydują za naszymi plecami?</u>
          <u xml:id="u-112.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-113">
          <u xml:id="u-113.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-113.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Łukasz Ściebiorowski, Koalicja Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-113.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-114">
          <u xml:id="u-114.0" who="#ŁukaszŚciebiorowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-114.1" who="#ŁukaszŚciebiorowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pani Minister! Panie Ministrze! W kontekście koniecznej i stale pogłębiającej się współpracy transgranicznej Polski z Czechami i Słowacją, bo o ten obszar chciałbym zapytać, pragnę zwrócić uwagę na inicjatywy podejmowane przez województwo śląskie w tym temacie. Sejmik Województwa Śląskiego jakiś czas temu przyjął uchwałę o utworzeniu Regionalnego Trójkąta Transgranicznego mającego na celu zacieśnienie współpracy z regionami przygranicznymi Czech i Słowacji w obszarach gospodarki, kultury oraz promocji regionów. Ponadto w ramach programu Interreg Polska — Czechy realizowany jest Fundusz Małych Projektów wspierający lokalne inicjatywy o charakterze transgranicznym. W związku z tym mam pytania: Jakie działania Ministerstwo Spraw Zagranicznych podejmuje w celu wspierania i koordynowania inicjatyw transgranicznych, takich jak Regionalny Trójkąt Transgraniczny, z uwzględnieniem m.in. roli województwa śląskiego? Czy planowane są dodatkowe mechanizmy wsparcia dla projektów realizowanych w ramach Funduszu Małych Projektów mające na celu zwiększenie efektywności współpracy transgranicznej na pograniczu polsko-czesko-słowackim? W jaki sposób ministerstwo monitoruje i ocenia efekty współpracy transgranicznej w regionach przygranicznych, szczególnie w kontekście osiągania celów integracji europejskiej i zrównoważonego rozwoju? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-114.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-115">
          <u xml:id="u-115.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-115.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Zbigniew Bogucki, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-115.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-116">
          <u xml:id="u-116.0" who="#ZbigniewBogucki">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Panie Ministrze! Szanowni Państwo! Wiele lat temu wypowiedziane zostały takie słowa: „Neoimperialna polityka zagraniczna Moskwy nie budzi kontrreakcji ze strony największych politycznych rozgrywających w Europie i Ameryce. Zacieśnianie bilateralnej współpracy największych państw europejskich z Rosją, podyktowane względami ekonomicznymi, niesie ze sobą poważne konsekwencje polityczne i zmniejsza znaczenie Unii Europejskiej”. Powiedział to pan premier, pan prezes Jarosław Kaczyński. Wtedy w odpowiedzi na te słowa dzisiejszy minister spraw zagranicznych Radosław Sikorski mówił o tym, że być może zażyte zostały jakieś proszki. Dzisiaj mówicie tymi słowami. W każdej sprawie dotyczącej polityki zagranicznej jest dokładnie tak samo, tzn. wyciągacie wnioski już po tym, gdy ta sprawa się rozstrzygnie.</u>
          <u xml:id="u-116.1" who="#ZbigniewBogucki">Panie Ministrze! Czy panu nie jest wstyd — ostatnie zdanie, panie marszałku — że jedyny sukces, który wymienił pan w tej dyskusji, to nowa ambasada w Berlinie? To naprawdę za mało, jeżeli chodzi o politykę zagraniczną.</u>
          <u xml:id="u-116.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-117">
          <u xml:id="u-117.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-117.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Krzysztof Gadowski, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-118">
          <u xml:id="u-118.0" who="#KrzysztofGadowski">Panie Marszałku! Państwo Ministrowie! Wysoka Izbo! Obserwujemy dynamiczny rozwój krajów skupionych w grupie ASEAN. Za chwilę, w 2030 r. będzie to czwarta gospodarka na świecie. Unia Europejska interesuje się tym tematem.</u>
          <u xml:id="u-118.1" who="#KrzysztofGadowski">Chciałbym spytać pana ministra: Jak Polska widzi się gospodarczo w tym rejonie świata? Jakie działania podejmujemy, żeby tam być i pokazywać w tym rejonie świata swój wzrost gospodarczy, o którym pan minister Sikorski mówił wcześniej? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-118.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-119">
          <u xml:id="u-119.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-119.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Przemysław Czarnek, Prawo i Sprawiedliwość. Nie widzę.</u>
          <u xml:id="u-119.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Grzegorz Napieralski, Koalicja Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-119.3" who="#WłodzimierzCzarzasty">Grzesiu, twoja kolej. Wpuściłem cię tylko ze względu na to, że byłeś kiedyś moim szefem.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-120">
          <u xml:id="u-120.0" who="#GrzegorzNapieralski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-120.1" who="#GrzegorzNapieralski">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Będę kontynuował rozpoczęty przez pana posła Gadowskiego wątek dotyczący krajów ASEAN-u. Myślę, że w tej trudnej sytuacji, szczególnie po decyzjach Donalda Trumpa jako prezydenta Stanów Zjednoczonych i po tym, co zdarzyło się za naszą wschodnią granicą, musimy szukać całkowicie innych sojuszy i tak naprawdę innych miejsc naszej aktywności politycznej i gospodarczej. Chciałbym dopytać właśnie o kraje ASEAN-u, szczególnie o Filipiny, Wietnam, Indonezję i Singapur. Są to kraje, które dzisiaj bardzo dynamicznie się rozwijają, budują bardzo poważny potencjał gospodarczy, a także militarny. Chciałbym dopytać o naszą aktywność, o naszą strategię, jeżeli chodzi o te kraje, a szczególnie o kraj bardzo mi bliski, czyli Wietnam. Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-120.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-121">
          <u xml:id="u-121.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-121.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Władysław Dajczak, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-121.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Zapraszam serdecznie, proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-122">
          <u xml:id="u-122.0" who="#WładysławDajczak">Szanowny Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Dzisiaj w polskim parlamencie mówimy, rozmawiamy o bardzo ważnym obszarze — o polityce zagranicznej, czyli obszarze, który ma ogromny wpływ także na bezpieczeństwo, a słowo: bezpieczeństwo odmieniamy dzisiaj przez wszystkie przypadki. Ten obszar wymaga wiarygodności i stabilności. Ten obszar wymaga, aby o polskim interesie, o polskiej racji stanu mówić konsekwentnie i ciągle. Niestety te przymioty, które określają politykę zagraniczną, nie mają odniesienia do rządu, który prowadzi tę politykę.</u>
          <u xml:id="u-122.1" who="#WładysławDajczak">Słyszeliśmy dzisiaj wystąpienie pana ministra Sikorskiego. Można je skomentować, mówiąc, że polityka zagraniczna to właściwie takie widmo, nie ma polityki zagranicznej. Drodzy państwo, wypowiedzi pana ministra co chwilę są inne. Jeszcze dzisiaj z mównicy sejmowej grzmiał, że Rosja jest groźna, że to jest nasz wróg, ale w styczniu 2020 r. mówił, że Rosja nie jest naszym wrogiem, że Putin nie morduje hurtowo, ale pojedynczo. To jest minister spraw zagranicznych Polski. Drodzy państwo, ta polityka wygląda naprawdę żałośnie, a…</u>
          <u xml:id="u-122.2" who="#komentarz">(Wicemarszałek wyłącza mikrofon, poseł przemawia przy wyłączonym mikrofonie, oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-123">
          <u xml:id="u-123.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Andrzej Szewiński. Czy jest pan poseł? Nie ma.</u>
          <u xml:id="u-123.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pani poseł Iwona Maria Kozłowska, Koalicja Obywatelska. Jest.</u>
          <u xml:id="u-123.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Zapraszam.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-124">
          <u xml:id="u-124.0" who="#IwonaMariaKozłowska">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Dokładnie tydzień temu swoje 52. urodziny obchodził Andrzej Poczobut, dziennikarz, działacz polskiej mniejszości na Białorusi. To już czwarta rocznica jego urodzin spędzona w niewoli. Minęły długie 4 lata, odkąd został zatrzymany przez białoruskie KGB i osadzony w łagrze, gdzie jest trzymany w całkowitej izolacji, bez kontaktu z rodziną, bez dostępu do świata. Dla nas, parlamentarzystów z kujawsko-pomorskiego, podjęcie starań w celu uwolnienia polskiego działacza jest szczególnie istotne, ponieważ w Szubinie mieszka bliski kuzyn pana Andrzeja, Michał Poczobut, z którym jestem w stałym kontakcie, podobnie jak pan minister Sikorski.</u>
          <u xml:id="u-124.1" who="#IwonaMariaKozłowska">Panie Ministrze! Proszę o informację, jakie działania są aktualnie podejmowane w celu uwolnienia Andrzeja Poczobuta. Czy rodzinie przebywającej bez przerwy na Białorusi świadczona jest jakakolwiek pomoc ze strony rządu polskiego? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-124.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-125">
          <u xml:id="u-125.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-125.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pani poseł Joanna Lichocka, Prawo i Sprawiedliwość. Nie widzę.</u>
          <u xml:id="u-125.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Dominik Jaśkowiec, Koalicja Obywatelska. Widzę.</u>
          <u xml:id="u-125.3" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-126">
          <u xml:id="u-126.0" who="#DominikJaśkowiec">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Kiedy Polska przystępowała do Unii Europejskiej, nie chodziło tylko o udział w jakimś międzynarodowym projekcie, których przecież na świecie jest wiele. Słusznie traktowano ten akt jako dziejowy powrót do społeczności Zachodu, wyrwanie się ze strefy wpływów Rosji, wejście na drogę cywilizacyjnego rozwoju. Weszliśmy do Unii Europejskiej, jak słusznie zauważył pan minister, z błogosławieństwem papieża Polaka. Wszyscy pamiętamy jego znamienne słowa: od unii lubelskiej do Unii Europejskiej. Ta Unia Europejska była dla Prawa i Sprawiedliwości wrogą, wyimaginowaną wspólnotą, porównywaną do okupacji radzieckiej, hitlerowskiej, stawianą jako większe zagrożenie dla Polski niż zagrożenie ze Wschodu.</u>
          <u xml:id="u-126.1" who="#DominikJaśkowiec">Jak w dobie polskiej prezydencji wyglądają działania rządu zmierzające do przywrócenia Polsce należnego jej miejsca jednego z liderów naszego wspólnego europejskiego projektu? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-126.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-127">
          <u xml:id="u-127.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-127.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pani poseł Agnieszka Wojciechowska van Heukelom, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-127.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-128">
          <u xml:id="u-128.0" who="#AgnieszkaWojciechowskavanHeukelom">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W swoim exposé minister Sikorski powiedział, że podstawą nowoczesnej dyplomacji są profesjonalizm i nowoczesne narzędzia. Jak się ma do tego wysyłanie na placówki dyplomatyczne absolwentów moskiewskiej szkoły MGIMO, tych samych, których z takim trudem za rządów Prawa i Sprawiedliwości minister Rau usuwał z resortu?</u>
          <u xml:id="u-128.1" who="#AgnieszkaWojciechowskavanHeukelom">Idąc dalej, mam pytanie do pana ministra Sikorskiego, który nawet na swoim ogrodzeniu, na swojej posiadłości miał napis: strefa wolna od komunizmu. Proszę, żeby na piśmie odpowiedział na pytanie, w jaki sposób od momentu objęcia teki ministra doprowadza do dekomunizacji resortu dyplomacji, który to resort — można odnieść takie wrażenie — jest obecnie raczej komunizowany.</u>
          <u xml:id="u-128.2" who="#AgnieszkaWojciechowskavanHeukelom">Dodatkowe pytanie jest związane z wpływami niemieckimi w Polsce. Minister spraw zagranicznych zezwala na działanie na terenie Polski fundacji niemieckich utrzymywanych przez niemieckie partie polityczne.</u>
          <u xml:id="u-128.3" who="#komentarz">(Głos z sali: O czym pani mówi?)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-129">
          <u xml:id="u-129.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-129.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Poseł Agnieszka Wojciechowska van Heukelom:</u>
          <u xml:id="u-129.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Chcę wiedzieć, jakie działania podjął minister spraw zagranicznych…</u>
          <u xml:id="u-129.3" who="#komentarz">(Wicemarszałek wyłącza mikrofon, poseł przemawia przy wyłączonym mikrofonie)</u>
          <u xml:id="u-129.4" who="#WłodzimierzCzarzasty">…celem skontrolowania, czy ta działalność jest wroga Polsce.</u>
          <u xml:id="u-129.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-129.6" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-129.7" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pani posłanka Klaudia Jachira, Koalicja Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-129.8" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję, pani poseł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-130">
          <u xml:id="u-130.0" who="#KlaudiaJachira">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Nadzieją napawają pańskie słowa, że rząd przygotowuje program zachęcający Polki i Polaków do powrotu, ale mam dwa pytania. W jaki sposób pański resort planuje przywracać podmiotowość Polonii, która nie myśli o powrocie, a która jest często bardziej zaangażowana w polskie sprawy niż niejeden rodak w kraju? Wiem, co mówię, mam babcię mieszkającą we Francji od 39 lat i naprawdę myślę, że pobiłaby nas, niejedną osobę w tej Izbie w zainteresowaniu polską polityką.</u>
          <u xml:id="u-130.1" who="#KlaudiaJachira">Przypomnę też, że poprzedni rząd nie szanował Polonii, w tym zlikwidował głosowanie korespondencyjne. Próbowaliśmy je tu przywrócić, ale prezydent Duda nie podpisał tej ustawy. Tak więc jakie środki pomimo tego zamierza podjąć pan i pana resort, by zwiększyć możliwość udziału w nadchodzących wyborach właśnie dla Polonii?</u>
          <u xml:id="u-130.2" who="#KlaudiaJachira">Druga sprawa związana jest z niebezpieczeństwem zmonopolizowania dotacji. Myślę, że oprócz wsparcia wielkich fundacji polonijnych ważne jest także wsparcie małych organizacji polonijnych. Za każdym razem, gdy się z nimi spotykam, widzę, jak ważny jest ten, wydawałoby się, plankton, ale tak naprawdę będący solą polonijnej aktywności i różnorodności.</u>
          <u xml:id="u-130.3" who="#KlaudiaJachira">Tak, panie ministrze, cała Polska naprzód, ale także z Polonią. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-130.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-131">
          <u xml:id="u-131.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-131.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pani poseł Anna Baluch, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-132">
          <u xml:id="u-132.0" who="#AnnaBaluch">Panie Marszałku! Państwo Ministrowie! Pochodzę z Lubelszczyzny, mieszkam, żyję na Lubelszczyźnie. Tam mam rodzinę, przyjaciół, znajomych. Nie wiem, kiedy pan minister Sikorski był na granicy wschodniej i rozmawiał z Polakami, którzy tam mieszkają i są pełni obaw, bo kilka kilometrów za ich domami rozgrywa się wojna.</u>
          <u xml:id="u-132.1" who="#AnnaBaluch">Przypomnę tylko, że to pana koledzy opluwali Wojsko Polskie i pana szef mówił, że biedni ludzie, którzy stoją za wschodnią granicą, szukają swojego miejsca na ziemi. To pana szef Donald Tusk.</u>
          <u xml:id="u-132.2" who="#AnnaBaluch">Mam pytanie w związku z tym do pana ministra. Gdzie pan był, kiedy na wschodzie likwidowano jednostki wojskowe? I jak m.in. pan minister chce dbać o bezpieczeństwo naszej ojczyzny, skoro chcecie oddać bezpieczeństwo Polski w ręce państw, które nabijały kasę Rosji poprzez wspólne interesy? Dlaczego nie wykorzystuje pan prezydentury Polski w Unii Europejskiej, by wzmocnić bezpieczeństwo wschodniej flanki NATO? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-132.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-133">
          <u xml:id="u-133.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-133.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pani poseł Małgorzata Pępek, Koalicja Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-133.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-134">
          <u xml:id="u-134.0" who="#MałgorzataPępek">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Polska wreszcie odzyskała miejsce, które jej się należy. Znajdujemy się w pierwszym szeregu państw decydujących o losach Europy. To nie jest przypadek, lecz efekt konsekwentnej, odpowiedzialnej i mądrej polityki prowadzonej przez obecny rząd. Przypomnijmy sobie teraz, gdzie bylibyśmy, gdyby dalej rządził poprzedni obóz. Byliśmy na drodze do dyplomatycznej izolacji i marginalizacji. Niestety tak było. Na szczęście dziś sytuacja wygląda dokładnie odwrotnie.</u>
          <u xml:id="u-134.1" who="#MałgorzataPępek">Mam pytanie: Jak ocenia się szanse na realne zwiększenie udziału Europy w globalnym bezpieczeństwie poprzez wzrost wydatków obronnych wszystkich państw członkowskich Unii Europejskiej i NATO? Chciałam jeszcze zapytać, jakie konkretne mechanizmy mogłyby zostać wprowadzone, aby usprawnić unijne finansowanie zakupów związanych z obronnością, tak by nie rodziły one kontrowersji i nie podważały suwerenności państw członkowskich. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-134.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-135">
          <u xml:id="u-135.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-135.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Paweł Szrot, Prawo i Sprawiedliwość. Jest pan poseł? Nie widzę.</u>
          <u xml:id="u-135.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Paweł Masełko, Koalicja Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-135.3" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-136">
          <u xml:id="u-136.0" who="#PawełMasełko">Szanowny Panie Marszałku! Pani Minister! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Najpierw chciałbym pogratulować całemu Ministerstwu Spraw Zagranicznych tego, że odbudowaliście naszą dyplomację na arenie europejskiej i międzynarodowej. Ale jako poseł ziemi opolskiej chciałbym zapytać, jakie działania są podejmowane przez Ministerstwo Spraw Zagranicznych w obszarze współpracy z Republiką Czeską. Chodzi mi o tereny, które w zeszłym roku, we wrześniu 2024 r. nawiedziła powódź. Wiemy, że tam mamy system naczyń połączonych i że muszą być podejmowane działania na terenie Republiki Czeskiej, które mają zabezpieczyć również właśnie Opolszczyznę i Dolny Śląsk.</u>
          <u xml:id="u-136.1" who="#PawełMasełko">Tak jak powiedziałem na wstępie, potrzebny jest również MSZ i potrzebna jest rozmowa z Ministerstwem Spraw Zagranicznych Republiki Czeskiej, żeby te działania były kompatybilne i połączone, żeby do tej tragedii nie doszło w przyszłości. Dziękuję uprzejmie.</u>
          <u xml:id="u-136.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-137">
          <u xml:id="u-137.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-137.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan marszałek Ryszard Terlecki, Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-137.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-138">
          <u xml:id="u-138.0" who="#RyszardTerlecki">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Wczoraj na posiedzeniu Komisji Spraw Zagranicznych pytałem pana ministra o bardzo ważny projekt polityczny dla naszej części kontynentu europejskiego, bardzo ważny dla Polski, mianowicie o Trójmorze, bo w jego exposé, wczoraj skróconym, a dziś pełnym, nie było na ten temat jasnej informacji, właściwie żadnej informacji. Przypomnijmy, że ten projekt jest realizowany w formacie prezydenckim i przydałoby się, gdyby trwał nadal w formacie rządowym. Niestety ta ekipa, która dziś rządzi, nie rozumie znaczenia tego projektu, znaczenia pozycji Europy Środkowej i Wschodniej w polityce międzynarodowej, co jest oczywistym błędem.</u>
          <u xml:id="u-138.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-139">
          <u xml:id="u-139.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-139.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Krzysztof Mieszkowski. Chyba go nie widzę.</u>
          <u xml:id="u-139.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Krzysztof Lipiec, Prawo i Sprawiedliwość. Widzę.</u>
          <u xml:id="u-139.3" who="#WłodzimierzCzarzasty">Zapraszam.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-140">
          <u xml:id="u-140.0" who="#KrzysztofLipiec">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-140.1" who="#KrzysztofLipiec">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Byłem świadkiem kilkunastu dorocznych wystąpień ministrów spraw zagranicznych przed polskim Sejmem. Uważam, że to dzisiejsze wystąpienie było jednym z najgorszych. Dlaczego? W obecności korpusu dyplomatycznego uważam za niegodne odnoszenie się do tego, co się dzieje na polskiej scenie politycznej. Połajanki wobec opozycji parlamentarnej — to są rzeczy, które kładą się cieniem na tym dzisiejszym exposé. Cała Polska naprzód — czołowe hasło Platformy Obywatelskiej dzisiaj tak naprawdę nie ma nic wspólnego z obecną rzeczywistością w polityce zagranicznej. Mamy prezydencję w Unii Europejskiej, a szczyty europejskie odbywają się poza Warszawą, poza Polską. Nie odgrywamy ważnej roli, roli lidera w takich ważnych porozumieniach jak porozumienie Trójmorza. Jest chociażby sprawa Bukaresztańskiej Dziewiątki, Grupy Wyszehradzkiej. To są sprawy, które też, że tak powiem, nie budują naszej silnej pozycji w Europie. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-140.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-141">
          <u xml:id="u-141.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-141.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Paweł Bliźniuk, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-142">
          <u xml:id="u-142.0" who="#PawełBliźniuk">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-142.1" who="#PawełBliźniuk">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! W wystąpieniu pana ministra Sikorskiego dużo było o służbie zagranicznej. Cieszą te zmiany, które miały miejsce w ciągu ostatniego roku. Uchwaliliśmy ustawę nowelizującą ustawę o służbie zagranicznej. Wreszcie stawiamy na merytorykę. Odchodzimy od tego politycznego klucza. To jest też kanwa odnośnie do pytania na temat rozwoju służby zagranicznej w przyszłości. Chodzi o dyplomację cyfrową, o budowanie kompetencji w ramach służby zagranicznej, która by umożliwiła obsłużenie interesu państwa polskiego w relacjach międzynarodowych w domenie cyfrowej. Czy pan minister zamierza podjąć działania w tej mierze? Wydaje się, że zmieniająca się rzeczywistość, rozwój nowych technologii, rozwój sztucznej inteligencji, dostęp do nowych rozwiązań technologicznych to fundamenty naszego bezpieczeństwa nie tylko w zakresie obronności, ale również w zakresie utrzymania zdolności rozwoju państwa polskiego i konkurencyjności polskiej gospodarki. Z góry dziękuję za odpowiedź na pytania.</u>
          <u xml:id="u-142.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-143">
          <u xml:id="u-143.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-143.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pani poseł Barbara Bartuś, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-143.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-144">
          <u xml:id="u-144.0" who="#BarbaraBartuś">Panie — nieobecny — Ministrze Sikorski! Wystąpienie było słabe merytorycznie, a personalny atak na pana prezesa Jarosława Kaczyńskiego świadczy raczej o kompleksach, a nie o powadze w funkcji. Nawiązywał pan do historii, przywoływał pan jednego z głównych ideologów Kremla Dugina, ale zapomniał pan, kto zapraszał Ławrowa na spotkania, na odprawę z polskimi ambasadorami.</u>
          <u xml:id="u-144.1" who="#BarbaraBartuś">Chcę zapytać o sprawy aktualne. Dlaczego Polska wciąż nie ma ambasadorów w kluczowych państwach, w tym w Waszyngtonie, tylko wciąż kierowników placówek? Nie padło ani słowo o Indo-Pacyfiku, mimo że Chiny eskalują napięcia wokół Tajwanu i próbują narzucić światu swoją narrację o cieśninie jako wodach wewnętrznych. To realne zagrożenie dla pokoju i globalnej gospodarki. Przez ten region przepływa ponad połowa światowego handlu morskiego, produkuje się tam ponad 92% zaawansowanych półprzewodników. Czy Polska prowadzi jakąkolwiek politykę na rzecz stabilności w tym regionie? Czy Indo-Pacyfik znajduje się w celach naszej polityki zagranicznej? W swojej wypowiedzi podczas Monachijskiej Konferencji Bezpieczeństwa wspominał pan, że od tego, jak zakończy się wojna na Ukrainie, zależy wiarygodność USA i systemu sojuszy. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-144.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-145">
          <u xml:id="u-145.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-145.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Kazimierz Plocke, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-146">
          <u xml:id="u-146.0" who="#KazimierzPlocke">Panie Marszałku! Państwo Ministrowie! Wysoka Izbo! Chciałbym w imieniu rolników, wytwórców żywności zapytać o dwie istotne kwestie. Pierwsza sprawa dotyczy umowy handlowej pomiędzy Unią Europejską a Mercosurem. Mianowicie chciałbym wiedzieć, na jakim etapie jest ta umowa, bo z posiadanych informacji wynika, że jest ona parafowana, ale nie jest ratyfikowana. Chciałbym dowiedzieć się, jakie będą działania polskiej dyplomacji w zakresie ratyfikacji tej umowy i czy uchwała rządu z listopada ubiegłego roku będzie dobrą podstawą dla polskiej dyplomacji, żeby kwestię ratyfikacji tej umowy zakończyć w jedną albo w drugą stronę. Druga sprawa dotyczy wspólnej polityki rolnej. Chciałbym się dowiedzieć, na jakim etapie są negocjacje w zakresie propozycji nowej polityki rolnej po 2027 r. Jakie priorytety polskiej prezydencji zostały zaakceptowane przez państwa członkowskie na tym etapie negocjacji?</u>
          <u xml:id="u-146.1" who="#KazimierzPlocke">Ostatnia kwestia, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-146.2" who="#KazimierzPlocke">Jesteśmy w trakcie kampanii wyborczej, a niektórzy kandydaci namawiają, żeby Polska opuściła szeregi Unii Europejskiej. Czy polscy rolnicy wiedzą, że w tej sytuacji nie otrzymają dopłat? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-146.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-146.4" who="#komentarz">(Głos z sali: Brawo!)</u>
          <u xml:id="u-146.5" who="#komentarz">(Poseł Anna Kwiecień: I tak nie otrzymają.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-147">
          <u xml:id="u-147.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-147.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Dariusz Piontkowski, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-147.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-148">
          <u xml:id="u-148.0" who="#DariuszPiontkowski">Pan minister Sikorski dosyć dużo mówił o pomocy, jakiej Polska udziela Ukrainie, i to nie budzi większych wątpliwości, ale nie wspomniał nic na temat relacji polsko-ukraińskich i jak jest realizowany polski interes zarówno ten historyczny, jak i współczesny. Jeśli chodzi o historyczny, to oczywiście mamy na myśli relacje związane z prawdą historyczną i ludobójstwem na Wołyniu. Ostatnio usłyszeliśmy, że w jednej z miejscowości jest możliwość ekshumacji polskich ofiar ludobójstwa dokonanego przez ukraińskich nacjonalistów. Czy w związku z tym Polska podpisała jakieś porozumienie z Ukrainą, które umożliwia ekshumację także na innych terenach, w innych miejscowościach? I czy w zamian za to zobowiązała się do jakichś upamiętnień ukraińskich nacjonalistów na polskim terenie?</u>
          <u xml:id="u-148.1" who="#DariuszPiontkowski">I bardziej współczesne pytanie, dotyczące zboża ukraińskiego na polskim rynku. Niedługo będzie podejmowana decyzja w tej sprawie, w którą stronę Polska idzie, czy będzie chroniła polskich rolników.</u>
          <u xml:id="u-148.2" who="#DariuszPiontkowski">I na koniec pytanie, dlaczego, panie ministrze, nie wspomniał pan w ogóle o współpracy z naszymi sąsiadami i współpracy w ramach Grupy Wyszehradzkiej. Przecież nie zmienimy swojego miejsca w Europie, nie zmienimy swojego miejsca na świecie.</u>
          <u xml:id="u-148.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-149">
          <u xml:id="u-149.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-149.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pani poseł Katarzyna Królak, Koalicja Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-149.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-150">
          <u xml:id="u-150.0" who="#KatarzynaKrólak">Panie Marszałku! Państwo Ministrowie! Wysoka Izbo! Ponieważ zadano już pytanie, ale czas mi został, to chciałabym jednak wykorzystać ten czas. Dla mnie, posłanki z Warmii i Mazur, regionu wielokulturowego, wieloreligijnego i wielonarodowego, posłanki z regionu, gdzie mniejszość ukraińska jest największa w Polsce, posłanki wolontariuszki, która do dziś jeździ z pomocą humanitarną do Ukrainy, słowa pana ministra o wsparciu dla ogarniętego wojną kraju mają kolosalne znaczenie.</u>
          <u xml:id="u-150.1" who="#KatarzynaKrólak">My na Warmii i Mazurach mieszkamy w sąsiedztwie Rosji i nam nie trzeba powtarzać, gdzie jest zagrożenie. Czy czujemy to zagrożenie? Tak, jak nikt inny. Trudno nam i społecznie, i gospodarczo. Pięknie pan minister kocha Polskę, właściwie dobiera zdania. Jestem spokojniejsza o bezpieczeństwo ludzi Warmii i Mazur, o to, że są w kraju na odpowiedzialnych stanowiskach osoby, które kontrolują zagrożenie, nie tylko mówią, ale i robią i wstydu narodowi nie przynoszą.</u>
          <u xml:id="u-150.2" who="#KatarzynaKrólak">W ostatnich latach zabierano nam po kawałku wiele: polskość, patriotyzm, dumę narodową, solidarność, jedność i historię.</u>
          <u xml:id="u-150.3" who="#komentarz">(Głos z sali: I równość w różnorodności.)</u>
          <u xml:id="u-150.4" who="#KatarzynaKrólak">Dziękuję za stawianie wartości z głowy na nogi. I tak, ma pan minister rację — cała Polska naprzód.</u>
          <u xml:id="u-150.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-151">
          <u xml:id="u-151.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pani poseł Anna Kwiecień, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-151.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Zapraszam.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-152">
          <u xml:id="u-152.0" who="#AnnaKwiecień">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-152.1" who="#AnnaKwiecień">Panie Marszałku! Pani Minister! Panie Ministrze! To, co zaprezentował pan minister Sikorski, wywołało tak naprawdę zażenowanie. Politykę międzynarodową wpisał pan minister w bieżącą politykę kampanijną. Nie potrafił się wznieść ponad małostkowość. Uszczypliwości i na koniec słynne hasło kandydata Koalicji Obywatelskiej.</u>
          <u xml:id="u-152.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Jakie?)</u>
          <u xml:id="u-152.3" who="#AnnaKwiecień">Panu Sikorskiemu łatwo przyszło przyswojenie tego hasła. To ja zalecam, żeby może pan minister nauczył pana Trzaskowskiego, że NATO i Pakt Północnoatlantycki to jedno i to samo, to jedna i ta sama organizacja, bo widzę, że państwo pouczacie, pytacie o kompetencje pana Nawrockiego, a jak widać, wasz kandydat do dnia dzisiejszego nie jest w stanie zrozumieć, że NATO i Pakt Północnoatlantycki to to samo.</u>
          <u xml:id="u-152.4" who="#komentarz">(Głos z sali: My wam wystawiamy otwartą dłoń. Otwarta dłoń zamiast pięści.)</u>
          <u xml:id="u-152.5" who="#AnnaKwiecień">Szanowni Państwo! Chciałam pochwalić pana Sikorskiego, ponieważ przywołał…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-153">
          <u xml:id="u-153.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję serdecznie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-154">
          <u xml:id="u-154.0" who="#AnnaKwiecień">…trzy sukcesy: obronę granicy wschodniej, którą my rozpoczęliśmy, wydatki na obronność, które my rozpoczęliśmy, i to, że…</u>
          <u xml:id="u-154.1" who="#komentarz">(Wicemarszałek wyłącza mikrofon, poseł przemawia przy wyłączonym mikrofonie, oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-155">
          <u xml:id="u-155.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-155.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pani poseł Alicja Łuczak, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-156">
          <u xml:id="u-156.0" who="#AlicjaŁuczak">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Szanowny Panie Ministrze! Pani Ministro! Na wstępie podziękowania za to, co pan robi dla Polski. Good job, jak mawiają Anglicy. Przywrócił pan znaczenie pojęć: dyplomacja, dialog, silny głos Polski w Europie i na świecie.</u>
          <u xml:id="u-156.1" who="#AlicjaŁuczak">Pierwsze moje pytanie dotyczy negocjowanego traktatu z Francją. Czy możemy być pewni, że przyniesie on zdecydowane podniesienie poziomu bezpieczeństwa naszego państwa…</u>
          <u xml:id="u-156.2" who="#komentarz">(Poseł Joanna Lichocka: Na pewno.)</u>
          <u xml:id="u-156.3" who="#AlicjaŁuczak">…i czy analogicznie nastąpi również zmiana jakościowa w negocjacjach traktatowych z Wielką Brytanią?</u>
          <u xml:id="u-156.4" who="#AlicjaŁuczak">Druga kwestia, panie ministrze, to nawiązanie do problemu wojny informacyjnej, wojny hybrydowej prowadzonej przez Rosję. Mam pytanie, czy ma pan pomysł na walkę z dezinformacją także naszej opozycji w kontekście fobii wobec Niemiec i polityki migracyjnej?</u>
          <u xml:id="u-156.5" who="#AlicjaŁuczak">I po trzecie, jakie działania edukacyjne, dyplomatyczne, informacyjne podejmuje Polska w państwach Afryki, by ludzie stamtąd nie byli kuszeni wyjazdem przez reżim Putina i Łukaszenki? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-156.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-157">
          <u xml:id="u-157.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-157.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pani poseł Ewa Leniart, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-158">
          <u xml:id="u-158.0" who="#EwaLeniart">Szanowny Panie Marszałku! Pani Minister! Wysoka Izbo! Brak intensyfikacji w zakresie współpracy regionalnej poraża w wystąpieniu ministra spraw zagranicznych. Polska posadowiona w centrum Europy nie kreuje współpracy ani w ramach inicjatywy Trójmorza, ani w ramach grupy V4. Nie słychać też o zacieśnieniu współpracy z krajami Pribałtyki: Litwą, Łotwą i Estonią.</u>
          <u xml:id="u-158.1" who="#EwaLeniart">Druga sprawa. Bezpieczeństwo i obronność dla Polski to realna współpraca w ramach sprawdzonego sojuszu — NATO. Zachęcanie krajów Unii do intensyfikacji wydatków na obronność to nie to samo co przekazanie prawa do decydowania o celowości, asortymencie oraz ilości zakupów wzmacniających obronność naszego kraju na forum unijnym, gdy Polska jest na innym etapie budowania swego potencjału obronnego aniżeli kraje, które są posadowione z dala od rosyjskiego imperializmu.</u>
          <u xml:id="u-158.2" who="#EwaLeniart">Chciałabym zapytać: Co pan minister zrobił i planuje zrobić dla intensyfikacji współpracy krajów Europy Środkowo-Wschodniej?</u>
          <u xml:id="u-158.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-159">
          <u xml:id="u-159.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-159.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pani poseł Krystyna Skowrońska, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-160">
          <u xml:id="u-160.0" who="#KrystynaSkowrońska">Szanowny Panie Marszałku! Państwo Ministrowie! Panie i Panowie Posłowie! Nie tak jak moja przedmówczyni, ale powinniśmy budować bezpieczeństwo Polski poprzez dyplomację i gospodarkę. Tych dwóch elementów najbardziej nam potrzeba. Dyplomacja to porozumienie się z innymi państwami, jak zrobić wszystko, aby nasi obywatele i Europa byli bezpieczni. Życzę w tym zakresie podejmowania ważnych przedsięwzięć ze wszystkimi krajami europejskimi. Bycie w tym zakresie liderem, jeśli chodzi o mówienie, ile wydatków trzeba przeznaczyć na obronę narodową, to również ważne zadanie. W tym zakresie konsekwencja: dyplomacja i dbanie o gospodarkę. Chciałam pogratulować panu ministrowi wystąpienia w ONZ i zapytać, jak będą wyglądały podjęte wspólnie z innymi resortami działania dotyczące repolonizacji, czyli w zakresie gospodarki sprzętu wojskowego i nie tylko.</u>
          <u xml:id="u-160.1" who="#komentarz">(Poseł Joanna Lichocka: TVN.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-161">
          <u xml:id="u-161.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję serdecznie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-162">
          <u xml:id="u-162.0" who="#KrystynaSkowrońska">To nie było pytanie do pani poseł Lichockiej, która się zawsze odzywa, jak nie potrzeba.</u>
          <u xml:id="u-162.1" who="#komentarz">(Wicemarszałek wyłącza mikrofon, poseł przemawia przy wyłączonym mikrofonie, oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-163">
          <u xml:id="u-163.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-163.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Zbigniew Dolata. Jest pan poseł Zbigniew Dolata? Nie ma.</u>
          <u xml:id="u-163.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pani poseł Małgorzata Niemczyk. Jest.</u>
          <u xml:id="u-163.3" who="#WłodzimierzCzarzasty">Zapraszam.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-164">
          <u xml:id="u-164.0" who="#MałgorzataNiemczyk">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Priorytety polityki zagranicznej zostały przez pana ministra przedstawione w sposób klarowny. Jednym z efektywnych, a często niedocenianych elementów polityki międzynarodowej jest dyplomacja sportowa. Sport przekracza bariery językowe i kulturowe, wzbudza emocje, jednoczy ludzi, jest narzędziem polityki międzynarodowej, łagodzi napięcia, buduje prestiż państw i obywateli. Bywa także narzędziem politycznych nacisków oraz jest polem — i mówię to z dumą — walki o prawa człowieka, równość, wolność, demokrację. Sportowcy często pełnią rolę ambasadorów dobrej woli, promując interesy narodowe danego państwa, budując jego soft power. Ale jest i na odwrót, także politycy w sporcie mogą być ambasadorami danego kraju, lepszymi i gorszymi. Pytam o to w kontekście kontrowersji wobec wskazania prezydenta Dudy jako kandydata na członka stałego Międzynarodowego Komitetu Olimpijskiego oraz w kontekście nieprawidłowości finansowych, do jakich dopuszczono w Polskim Komitecie Olimpijskim. Jak Ministerstwo Spraw Zagranicznych zamierza wykorzystać dyplomację sportową podczas zbliżających się zimowych igrzysk olimpijskich oraz w kontekście niebezpiecznego dla nas zacieśniania stosunków na linii USA — Rosja? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-164.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-165">
          <u xml:id="u-165.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-165.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Kazimierz Bogusław Choma, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-165.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Zapraszam.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-166">
          <u xml:id="u-166.0" who="#KazimierzBogusławChoma">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pan minister przedstawił kwestię afery wizowej. W związku z tym mam pytanie o aferę zwaną aferą wizową rządu Tuska na Filipinach. Normalna opłata za spotkanie w polskiej ambasadzie wynosi tam 500 peso, czyli 35 zł, natomiast opłata pobierana przez pośredników to 30 tys. peso, czyli 2,1 tys. zł, a niektórzy biorą nawet 250 tys. peso, czyli 17 tys. zł. NIK ustalił, że w styczniu i marcu 2024 r. minister Radosław Sikorski zatwierdził utrzymanie współpracy z usługodawcami zewnętrznymi, czyli tymi, którzy pobierają haracze.</u>
          <u xml:id="u-166.1" who="#KazimierzBogusławChoma">Pytanie: Czy polecił pan, panie ministrze, zrezygnować placówkom konsularnym na Filipinach ze współpracy z firmami pobierającymi haracze od obywateli Filipin?</u>
          <u xml:id="u-166.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-167">
          <u xml:id="u-167.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-167.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Marek Rząsa, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-168">
          <u xml:id="u-168.0" who="#MarekRząsa">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-168.1" who="#MarekRząsa">Panie Marszałku! Państwo Ministrowie! Dwa krótkie pytania. Rok temu w Strefie Gazy zginął mieszkaniec Przemyśla Damian Soból. Chciałbym się zapytać, co ze śledztwem w sprawie tej tragicznej śmierci, tym bardziej że są pewne niezdrowe spekulacje związane z jakimś utajnionym raportem w sprawie tej śmierci, tego wypadku, tego zdarzenia. I drugie pytanie: Jaka będzie polityka Polski wobec Gruzji? Czyli w jaki sposób pogodzimy aspiracje i dążenia Gruzinów z niestety prorosyjskim nowym starym rządem?</u>
          <u xml:id="u-168.2" who="#MarekRząsa">I ostatnia uwaga do kolegów z prawej strony. Nie dziwcie się państwo, że dzisiaj często powtarzamy hasło wyborcze naszego kandydata, dlatego że materiały wyborcze naszego kandydata, które wieszamy, znikają w tak zastraszającym tempie jak nigdy dotąd. A tego, co powiem teraz, nie zamażecie, nie potniecie ani nie ukradniecie.</u>
          <u xml:id="u-168.3" who="#komentarz">(Poseł Paweł Szrot: A gdzie nasze pieniądze?)</u>
          <u xml:id="u-168.4" who="#MarekRząsa">Cała Polska naprzód z Trzaskiem!</u>
          <u xml:id="u-168.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-169">
          <u xml:id="u-169.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Grzegorz Lorek, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-170">
          <u xml:id="u-170.0" who="#GrzegorzLorek">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Pani Minister! Wysoka Izbo! Czy wszystkie, w tym najważniejsze, placówki dyplomatyczne są obsadzone? Czy umowa z Mercosurem zostanie odrzucona? Czy sprawa ekshumacji na Wołyniu już jest załatwiona? Czy polskie firmy będą uczestniczyć w odbudowie Ukrainy? Czy sprawa reparacji zmierza do finału? Czy weto w Unii będzie utrzymane? Czy jako prezydencja zorganizowaliśmy choćby jeden szczyt? Czy mamy rewelacyjne stosunki ze Stanami Zjednoczonymi? Ja mam taką obawę, że polska polityka zagraniczna jest jak prezydencja w Unii Europejskiej. Wszyscy o niej mówią, ale nikt jej nie widział. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-170.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-171">
          <u xml:id="u-171.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-171.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Krystian Łuczak, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-172">
          <u xml:id="u-172.0" who="#KrystianŁuczak">Szanowny Panie Marszałku! Szanowni Państwo! W związku z planowaną budową elektrowni jądrowej w Polsce proszę o informację, jakie działania podejmuje Ministerstwo Spraw Zagranicznych w zakresie współpracy międzynarodowej dotyczącej bezpieczeństwa jądrowego, ponadto w kwestii transgranicznego obiegu informacji oraz ewentualnych konsultacji z państwami sąsiadującymi, oczywiście zgodnie z wymogami międzynarodowych konwencji i umów, których Polska jest stroną.</u>
          <u xml:id="u-172.1" who="#KrystianŁuczak">Ponadto czy Polska w pańskiej ocenie posiada odpowiednie narzędzia polityczno-gospodarcze w celu przeforsowania swoich interesów w ramach przyszłej współpracy z Ukrainą, oczywiście po zakończeniu konfliktu zbrojnego? Wiem, że dla pana ważne jest, abyśmy decydowali o architekturze bezpieczeństwa w Europie. W związku z tym pytanie: Czy nie ma pan wątpliwości, czy nie obawia się pan, że będziemy elementem czegoś, co zostanie zaprojektowane poza nami i bez naszej obecności przy stole negocjacyjnym? Stąd pytanie o narzędzia i możliwości negocjacji warunków, które będą odpowiadały naszemu krajowi w związku z wielką transformacją w Europie i na świecie. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-172.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-173">
          <u xml:id="u-173.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-173.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Rafał Weber, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-173.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-174">
          <u xml:id="u-174.0" who="#RafałWeber">Panie Marszałku! Państwo Ministrowie! Wysoka Izbo! Z wielu ważnych wątków, do których nie odniósł się minister Sikorski w swoim wystąpieniu, chcę podkreślić ten jeden fundamentalny. Chodzi, drodzy państwo, o pakt migracyjny. Ani słowa o tym terminie. Ani słowa o tym, że Polska walczy o wypowiedzenie paktu migracyjnego. Myślę, że to dlatego, że w ogóle tego nie robicie. Przyjęliście pakt migracyjny jako beneficjenci, mówił o tym przecież Donald Tusk, a tak naprawdę to ogromne zagrożenie dla bezpieczeństwa naszego kraju. Mówicie w tej chwili językiem Jarosława Kaczyńskiego i Prawa i Sprawiedliwości, jeżeli chodzi o zagrożenie płynące z Rosji. Za chwileczkę będziecie również mówić językiem Prawa i Sprawiedliwości, jeżeli chodzi o pakt migracyjny. Dlaczego nie uznajecie informacji, które są uzyskiwane przez prawdziwych polskich dziennikarzy, mówiących o tym, że już ponad 10 tys. nielegalnych migrantów zostało przesuniętych z Niemiec do Polski?</u>
          <u xml:id="u-174.1" who="#komentarz">(Poseł Krystyna Skowrońska: Czaputowicz wczoraj mówił.)</u>
          <u xml:id="u-174.2" who="#RafałWeber">Dlaczego nie widzicie tych oficjalnych, urzędowych niemieckich pism, które świadczą o tym fakcie?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-175">
          <u xml:id="u-175.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo. Dziękuję, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-176">
          <u xml:id="u-176.0" who="#RafałWeber">Dlaczego nie widzicie w polskich dużych miastach, ale też w mniejszych miasteczkach zagrożenia związanego z nielegalną imigracją? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-176.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-177">
          <u xml:id="u-177.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-177.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pani poseł Elżbieta Anna Polak, Koalicja Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-177.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-178">
          <u xml:id="u-178.0" who="#ElżbietaAnnaPolak">Panie Marszałku! Państwo Ministrowie! Wysoka Izbo! Słusznie pan minister Sikorski w swoim exposé podkreślił, że polityka zagraniczna powinna opierać się na współpracy i budowaniu dobrych relacji sąsiedzkich. Tymczasem na zachodzie Polski mamy ostatnio niezapowiedzianych, niemile widzianych gości. Przyjechali do nas Nawrocki, Morawiecki, a ostatnio nawet Kaczyński.</u>
          <u xml:id="u-178.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Pan Kaczyński.)</u>
          <u xml:id="u-178.2" who="#ElżbietaAnnaPolak">Ramię w ramię z Bąkiewiczem, który nawet przyjechał z kosą, organizują manifestacje i krzyczą na naszej zachodniej granicy: Bronimy polskich granic! Przed kim, panowie? Przed zalewem nielegalnych migrantów. Panowie z Prawa i Sprawiedliwości, nie ma u nas żadnego zalewu nielegalnych migrantów. I nie będzie…</u>
          <u xml:id="u-178.3" who="#komentarz">(Poseł Joanna Lichocka: Ilu dzisiaj wjechało?)</u>
          <u xml:id="u-178.4" who="#ElżbietaAnnaPolak">…ponieważ już wykonaliśmy nasz obowiązek dotyczący przyjęcia pod polski dach imigrantów. A tych nielegalnych migrantów to wy zaprosiliście — handlowaliście nielegalnymi wizami.</u>
          <u xml:id="u-178.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-178.6" who="#komentarz">(Głos z sali: Bla, bla, bla.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-179">
          <u xml:id="u-179.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-179.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Kazimierz Gołojuch, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-180">
          <u xml:id="u-180.0" who="#KazimierzGołojuch">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Państwo Ministrowie! Pan minister spraw zagranicznych w swoim wystąpieniu, w swojej informacji nie odniósł się do spraw Polonii i Polaków za granicą. A Polonia pyta… Nie tylko Polonia, bo również stowarzyszenia, organizacje polonijne, nasi mieszkańcy w Polsce pytają, co dalej z muzeum w Rapperswilu. Czy kompleks Schwanen, który zakupiło państwo polskie, będzie miejscem na zbiory, które obecnie znajdują się w magazynach? Czy te zbiory będą pokazane, wyeksponowane dla tych, którzy chcą je zobaczyć i zwiedzić to miejsce? Powiem, że wiele pism, wiele maili w tej sprawie zostało skierowanych do nas, posłów, do mnie osobiście jako przewodniczącego grupy polsko-szwajcarskiej i dlatego pytam o tę kwestię.</u>
          <u xml:id="u-180.1" who="#KazimierzGołojuch">Drugie pytanie. Jakie jest ostateczne stanowisko rządu polskiego, w tym ministra spraw zagranicznych, odnośnie do umowy z Mercosurem? Czy polski rząd zamierza chronić polskie rolnictwo i czy ta umowa zostanie odrzucona? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-180.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-181">
          <u xml:id="u-181.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pani poseł Urszula Koszutska, Koalicja Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-181.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Zapraszam.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-182">
          <u xml:id="u-182.0" who="#UrszulaKoszutska">Szanowny Panie Marszałku! Szanowna Pani Minister! Szanowni Państwo! Wysoka Izbo! Przedstawione przez pana ministra Sikorskiego sprawozdanie dotyczące polskiej działalności i dyplomacji zagranicznej pokazuje, jak to jest ważny temat. Satysfakcjonuje to, że mocno zwracamy uwagę na stan bezpieczeństwa naszego kraju, ale także na rozwój gospodarczy. Niestety, martwi działanie opozycji, która bardzo mocno krytykuje działania naszego rządu, ale też współpracuje z sojusznikami Putina.</u>
          <u xml:id="u-182.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Pani kłamie!)</u>
          <u xml:id="u-182.2" who="#UrszulaKoszutska">Panie Ministrze! Mam w związku z tym pytanie: Czy biorąc pod uwagę polską prezydencję w Unii Europejskiej, nastawiamy się na współpracę po to, aby nasza wschodnia granica była jeszcze bezpieczniejsza? Dziękuję serdecznie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-183">
          <u xml:id="u-183.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Andrzej Kryj, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-183.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-184">
          <u xml:id="u-184.0" who="#AndrzejKryj">Panie Marszałku! Państwo Ministrowie! Wysoka Izbo! W swoim mocno publicystycznym wystąpieniu minister Sikorski przedstawił nam symulację. Pokazał, jak wielkimi środkami dysponowałyby w stosunku do Rosji kraje NATO, gdyby wydawały na obronność tyle, ile wydają Stany Zjednoczone czy Polska. W 2024 r. wydaliśmy na obronność 4% PKB. Jesteśmy pod tym względem prymusem w Unii Europejskiej i NATO. Po drugiej stronie jest choćby Hiszpania — 1,28%, Belgia — 1,30% czy Portugalia — 1,55% PKB. Mam więc pytanie: Jak pan minister zamierza przekonać do zwiększenia wydatków na obronność swojego kolegę z Hiszpanii? Minister José Manuel Albares stwierdził wprost, że budżety krajowe państw europejskich nie udźwigną skokowego wzrostu wydatków na cele obronne. Zarówno on, jak i wielu innych polityków zachodnich zdają się nie rozumieć zagrożenia ze strony Rosji. Nie widzą tego, co widzimy na wschodniej flance NATO, co widzimy w Polsce, co widzą mieszkańcy krajów bałtyckich. Jakie działania zamierza pan minister podjąć w ramach polskiej prezydencji, aby słowa o zwiększeniu wydatków na obronność… Chodzi o to, aby nie skończyło się to tylko na słowach, a było czymś konkretnym. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-184.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-185">
          <u xml:id="u-185.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-185.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Mariusz Krystian, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-186">
          <u xml:id="u-186.0" who="#MariuszKrystian">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Polityka zagraniczna w wykonaniu rządu Donalda Tuska jest jak potiomkinowskie wioski. To wielka mistyfikacja i oszustwo. Pan minister mówi o realizacji polskich interesów. Tylko że żeby realizować polski interes, to, szanowny panie ministrze, trzeba prowadzić suwerenną politykę zagraniczną. A tak naprawdę wasz rząd jest podwykonawcą rządu w Berlinie. Realizujecie agendę niemiecką i temu jest podporządkowana wasza praca w Polsce.</u>
          <u xml:id="u-186.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Co wy z tymi Niemcami?)</u>
          <u xml:id="u-186.2" who="#MariuszKrystian">Dowód? Polska prezydencja w Radzie Unii Europejskiej. Przecież to jest wielka mistyfikacja. Co się odbyło? Wielka gala na rozpoczęcie 3 stycznia w Teatrze Wielkim. I co dalej? Tak naprawdę nic, ponieważ realna prezydencja w Unii Europejskiej jest wbrew interesowi Berlina. Tej prezydencji zostały 2 miesiące. Panie ministrze, mam pytanie w związku z tym. Czy przez te 2 miesiące, chociaż te 2 miesiące jesteście w stanie podjąć jakieś realne działanie? Chociaż jedno działanie, które będzie zgodne z polskim interesem narodowym? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-186.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-187">
          <u xml:id="u-187.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-187.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Jarosław Krajewski, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-188">
          <u xml:id="u-188.0" who="#JarosławKrajewski">Panie Marszałku! Państwo Ministrowie! Wysoka Izbo! Dzisiaj możemy podsumować exposé ministra Radosława Sikorskiego tak: że to były słowa, słowa i tylko słowa. Niestety od półtora roku problemem, jeśli chodzi o polską politykę zagraniczną, jest to, że państwo nie próbujecie budować konsensusu ponad podziałami politycznymi. To, co dzisiaj tutaj zobaczyliśmy, to tylko festiwal kłamstw i pomówień ze strony ministra Sikorskiego wobec połowy tej sali plenarnej, czyli opozycji parlamentarnej. To było kompletnie niepotrzebne.</u>
          <u xml:id="u-188.1" who="#JarosławKrajewski">Ale chciałbym zadać konkretne pytanie dotyczące tego, jakie działania są podejmowane przez Ministerstwo Spraw Zagranicznych, jeżeli chodzi o przeciwdziałanie nielegalnej imigracji. Szczególnie interesuje mnie to, z którymi państwami Ministerstwo Spraw Zagranicznych prowadzi rozmowy na temat przyspieszenia procesu deportacji nielegalnych imigrantów do ich krajów pochodzenia i kiedy zobaczymy realne efekty tych rozmów. Liczę na konkretną odpowiedź, pani minister. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-188.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-189">
          <u xml:id="u-189.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Waldemar Andzel, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-189.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-190">
          <u xml:id="u-190.0" who="#WaldemarAndzel">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Andrzej Poczobut przebywa w więzieniu na Białorusi jako więzień polityczny. Zresztą pan minister wspomniał o nim, ale pana ministra Sikorskiego, jak widzę, tu nie ma. Dlaczego polski rząd Tuska nic nie zrobił, aby wypuścić Andrzeja Poczobuta w zamian za bardzo ważnego szpiega rosyjskich służb specjalnych płk. Pawła Rubcowa? Pan minister Sikorski z rządem liczył na potęgę militarną Unii Europejskiej, której nie ma, zamiast liczyć na potęgę Stanów Zjednoczonych Ameryki, do których pan minister w swoim exposé się nie odniósł, i na potęgę NATO. USA mają nowego prezydenta Donalda Trumpa, o którym też dzisiaj w exposé nie wspomniano, z którego administracją należy się układać, zamiast krytykować jej rządy, jak robi to obecna ekipa 13 grudnia. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-190.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-191">
          <u xml:id="u-191.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-191.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Krzysztof Ciecióra, Prawo i Sprawiedliwość. Nie ma.</u>
          <u xml:id="u-191.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Janusz Kowalski, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-191.3" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dzień dobry.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-192">
          <u xml:id="u-192.0" who="#JanuszKowalski">Dzień dobry.</u>
          <u xml:id="u-192.1" who="#JanuszKowalski">Panie Marszałku! Szanowni Państwo! Polska nie ma ministra spraw zagranicznych. Widzieliśmy dzisiaj exposé człowieka, który ubiega się o pracę w międzynarodowych instytucjach, oczywiście w Brukseli. Dzisiaj podlizywał się Radosław Sikorski Brukseli i eurokratom, tak samo jak 10 lat temu, 20 października 2015 r., podlizywał się Angeli Merkel i Rosjanom, bo mówił, że sprzeciw Prawa i Sprawiedliwości wobec Nord Stream to był błąd. Był zwolennikiem miejsca w zarządzie Nord Stream dla Polski i tego, żeby Nord Stream przebiegał przez polskie terytorium. Tak się podlizywał Putinowi, a dzisiaj wychodzi i tutaj rozdziera szaty.</u>
          <u xml:id="u-192.2" who="#JanuszKowalski">Nie mam żadnego pytania do ministra Sikorskiego. Nawet go nie będę pytał, kiedy złoży dymisję, bo Karol Nawrocki wygra wybory i obalimy ten fatalny rząd. A Sikorski, który razem z Tuskiem i Siemoniakiem zrobili ze Straży Granicznej Ubera dla imigrantów podrzucanych z Niemiec, musi odejść, szanowni państwo. Ten rząd jest fatalny. Ten rząd reprezentuje obce interesy. A Radosław Sikorski dzisiaj w ramach Pracuj.pl ubiega się o stanowisko w Brukseli. Nie ma na to, szanowni państwo, zgody. Wygramy wybory i obalimy ten fatalny rząd, z Sikorskim włącznie.</u>
          <u xml:id="u-192.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-192.4" who="#komentarz">(Poseł Jerzy Meysztowicz: Za 100 lat.)</u>
          <u xml:id="u-192.5" who="#komentarz">(Głos z sali: Niedoczekanie.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-193">
          <u xml:id="u-193.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Zawsze jestem pod wrażeniem.</u>
          <u xml:id="u-193.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Andrzej Grzyb, PSL. Nie ma.</u>
          <u xml:id="u-193.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pani poseł Ewa Schädler, Polska 2050. Nie ma.</u>
          <u xml:id="u-193.3" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pani poseł Joanna Lichocka, Prawo i Sprawiedliwość. Jest.</u>
          <u xml:id="u-193.4" who="#WłodzimierzCzarzasty">Zapraszam.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-194">
          <u xml:id="u-194.0" who="#JoannaLichocka">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Bardzo był pan Radosław Sikorski dzielny. Prawie tupał nóżką, gdy mówił, że nie, Rosji: nie, twardo: nie. Jakby nikt już nie pamiętał, że w 2009 r. mówił, że NATO powinno być rozszerzone o Rosję. Jakby nikt nie pamiętał, że witał Putina na Westerplatte i że nie przeszkadzały mu jego słowa uderzające w polską rację stanu. Wiem, że teraz sytuacja się zmieniła i Rosja jest w defensywie, ale pomówmy o praktyce, o Biełsacie. Pan Radosław Sikorski jest szefem MSZ-etu, który finansuje kanał Biełsat. Na czele redakcji, przez którą Biełsat został wchłonięty, bo kanał został zlikwidowany, stoi pan Broniatowski. W tym czasie, kiedy Sikorski mówił o tym, że Rosja powinna być w NATO, pan Broniatowski był szefem jakże niezależnej agencji w Moskwie: Interfax. Teraz tych dwóch panów decyduje, co na dawnym kanale Biełsat jest nadawane. Tylko 6 godzin po białorusku, 6 godzin po ukraińsku, 6 godzin po rosyjsku. I pan Broniatowski mówi, że będą na tym kanale po rosyjsku promować polityków rosyjskiej opozycji. Moje pytanie brzmi…</u>
          <u xml:id="u-194.1" who="#komentarz">(Wicemarszałek wyłącza mikrofon, poseł przemawia przy wyłączonym mikrofonie)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-195">
          <u xml:id="u-195.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję, pani poseł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-196">
          <u xml:id="u-196.0" who="#JoannaLichocka">Jakich polityków Kremla będziecie lansować w następnym kanale telewizji Biełsat?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-197">
          <u xml:id="u-197.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-197.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Andrzej Szewiński, Koalicja Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-197.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-198">
          <u xml:id="u-198.0" who="#JoannaLichocka">Których: Miedwiediewa i jego kumpli?</u>
          <u xml:id="u-198.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-199">
          <u xml:id="u-199.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję serdecznie. Dziękuję bardzo, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-199.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Szewiński.</u>
          <u xml:id="u-199.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Byłem zapisany do głosu, ale byłem wtedy na posiedzeniu komisji…)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-200">
          <u xml:id="u-200.0" who="#AndrzejSzewiński">Panie Ministrze! Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Zmieniła się na świecie architektura bezpieczeństwa w sposób radykalny. Jest wiele ognisk zapalnych: mamy Bliski Wschód, Tajwan i jeszcze wiele innych. Ale nas przede wszystkim interesuje Europa Środkowa i pełnoskalowa wojna na wschodzie, na Ukrainie, prowadzona przez Federację Rosyjską. W związku z powyższym nasz taki najmocniejszy gracz w Pakcie Północnoatlantyckim, Stany Zjednoczone, oczekuje i poprzez tzw. wake-up call wysłał informację, abyśmy wzięli też odpowiedzialność za to, co dzieje się tutaj, na naszym europejskim podwórku. Dlatego też kraje nie tylko z Unii Europejskiej, lecz również wszystkie NATO-wskie, które są w Europie, zdecydowały, że będą współpracować na poziomie przemysłu zbrojeniowego. Chodzi mi o EDIS i EDIP. Jak można przełożyć te słowa i te oczekiwania Komisji Europejskiej na czyny European Defence Industrial Strategy? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-201">
          <u xml:id="u-201.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-201.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Paweł Szrot, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-202">
          <u xml:id="u-202.0" who="#PawełSzrot">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chciałem, żeby to bardzo mocno wybrzmiało w protokole raz jeszcze. Pan poseł Rząsa zasugerował niedawno, że biedna Koalicja Obywatelska nie ma pieniędzy na banery swojego kandydata Rafała Trzaskowskiego, dlatego musi tę trybunę wykorzystać na krzewienie haseł wyborczych. To tyle, jeśli chodzi o dowcipy lepsze lub gorsze.</u>
          <u xml:id="u-202.1" who="#PawełSzrot">Trzy pytania, panie ministrze, do Ministerstwa Spraw Zagranicznych. Po pierwsze, kiedy szczyt polskiej prezydencji w Warszawie? Po drugie, kiedy zaczęła się agresja hybrydowa Putina i Łukaszenki przeciwko Polsce? Po trzecie, kto ratował Ukrainę w 2022 r. przed klęską ze strony agresora rosyjskiego i jaki był to rząd?</u>
          <u xml:id="u-202.2" who="#PawełSzrot">O jednej rzeczy chciałem przypomnieć ministrowi Sikorskiemu. Mówił pan tutaj, że niektóre tytuły się nie starzeją. Są też takie tytuły, które dopiero późno, po latach nabierały aktualności, tak jak tytuł pańskiej książki „Polska może być lepsza” dopiero teraz jest aktualny.</u>
          <u xml:id="u-202.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-203">
          <u xml:id="u-203.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">No właśnie, nie było oklasków.</u>
          <u xml:id="u-203.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Zbigniew Dolata, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-203.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-204">
          <u xml:id="u-204.0" who="#ZbigniewDolata">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Książę Adam Czartoryski powiedział, że w Polsce widział tylko dwie partie: partię polską i partię antypolską. To, co dzisiaj obserwujemy, jeśli chodzi o działania rządu, również w polityce zagranicznej, to są działania partii antypolskiej. Akurat jest czas, kiedy świętujemy 1000-lecie koronacji Bolesława Chrobrego i Mieszka II. W Polsce można prowadzić politykę tak, jak to pokazał Bolesław Chrobry i potem kontynuował Mieszko II, czyli budowy Polski silnej, suwerennej, takiej, która walczy na arenie międzynarodowej i jest krytykowana. Była wtedy krytykowana przez kronikarzy, rocznikarzy niemieckich. A kiedy Niemcy chwalili Polskę? Ano, chwalili Polskę za Bezpryma, czyli brata Mieszka II, który wspólnie z innym bratem Ottonem był inicjatorem agresji na Polskę w 1031 r.</u>
          <u xml:id="u-204.1" who="#ZbigniewDolata">Więc mamy politykę Chrobrego, suwerennej Polski i politykę Bezpryma — Polski niesuwerennej, zależnej od Niemiec, którą reprezentują obecnie Tusk i minister spraw zagranicznych Sikorski. Niestety tak jest, ale to się wkrótce zmieni po zwycięstwie Karola Nawrockiego, który zostanie prezydentem Rzeczypospolitej.</u>
          <u xml:id="u-204.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-205">
          <u xml:id="u-205.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Może tak nie być.</u>
          <u xml:id="u-205.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Proszę państwa, lista posłów zapisanych do głosu została wyczerpana.</u>
          <u xml:id="u-205.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Zarządzam przerwę w obradach do godz. 17.</u>
          <u xml:id="u-205.3" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję państwu serdecznie i zapraszam na przerwę.</u>
          <u xml:id="u-205.4" who="#komentarz">(Przerwa w posiedzeniu od godz. 16 min 05 do godz. 17 min 03)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-206">
          <u xml:id="u-206.0" who="#MonikaWielichowska">Wysoka Izbo! Wznawiam obrady.</u>
          <u xml:id="u-206.1" who="#MonikaWielichowska">Kontynuujemy rozpatrywanie punktu 2. porządku dziennego.</u>
          <u xml:id="u-206.2" who="#MonikaWielichowska">Proszę ministra spraw zagranicznych pana Radosława Sikorskiego o udzielenie odpowiedzi.</u>
          <u xml:id="u-206.3" who="#MonikaWielichowska">Panie ministrze, serdecznie zapraszam.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-207">
          <u xml:id="u-207.0" who="#RadosławSikorski">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Na wstępie chciałbym przeprosić tych posłów, którzy wypowiadali się w imieniu klubów parlamentarnych. Nie mogłem uczestniczyć w tej części obrad przez cały czas, pani marszałek, proszę o usprawiedliwienie…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-208">
          <u xml:id="u-208.0" who="#MonikaWielichowska">Tak będzie.</u>
          <u xml:id="u-208.1" who="#MonikaWielichowska">…bo w tym czasie przeprowadzałem dłuższą rozmowę z sekretarzem stanu USA panem Markiem Rubio.</u>
          <u xml:id="u-208.2" who="#MonikaWielichowska">Postaram się odnieść do jak największej ilości pytań, nie do wszystkich, na niektóre będziemy chcieli odpowiedzieć na piśmie. I niestety nie będzie po kolei.</u>
          <u xml:id="u-208.3" who="#MonikaWielichowska">Pan poseł Andzel mówi: pan minister Sikorski i rząd liczą na potęgę Unii, której nie ma, zamiast liczyć na potęgę Stanów Zjednoczonych, do których pan minister w swoim exposé się nie odniósł. Panie pośle, nieprawda, odniosłem się.</u>
          <u xml:id="u-208.4" who="#MonikaWielichowska">Pan poseł Piontkowski pyta, czy podpisano z Ukrainą porozumienie w sprawie ekshumacji w innych miejscach niż lokalizacje wspomniane niedawno. To jest oczywiście pytanie do Instytutu Pamięci Narodowej, ale mam nadzieję, że pan poseł Piontkowski doceni, że po moich rozmowach z prezydentem Zełenskim wreszcie ekshumacje ruszają, i mam nadzieję, że przyjęliśmy wspólną optykę, tzn. że to jest po prostu po obu stronach chrześcijański obowiązek, a nie temat do targów politycznych. Obydwie strony powinny zrobić to, co do nich należy.</u>
          <u xml:id="u-208.5" who="#MonikaWielichowska">Pan poseł Napieralski pyta, jaka jest nasza aktywność i strategia w kontekście państw ASEAN, w szczególności Wietnamu, Filipin, Indonezji i Singapuru. Wspominałem wczoraj na posiedzeniu komisji, że byłem pierwszym polskim ministrem od 20 lat na Filipinach. Zdaje się, że przez poprzednie 8 lat… Panowie z opozycji mówili, że wtedy otwarto czy ponownie otwarto naszą ambasadę na Filipinach, więc jeśli tak, to myślimy podobnie. To kraj dużych możliwości, z gospodarką kompatybilną z naszą. Oni chcą naszego Blika, naszego mObywatela, a my potrzebujemy ich owoców, ich produktów. Singapur — wiadomo, to drzwi do tej części świata.</u>
          <u xml:id="u-208.6" who="#MonikaWielichowska">Czy polskie firmy będą uczestniczyć w odbudowie Ukrainy, pyta poseł Lorek z PiS-u. Oczywiście, że będą, bo już tam działają. Uważam, że mamy wbudowane przewagi konkurencyjne: bliskość języków, diasporę ukraińską, diasporę polską. Ale oczywiście wymagamy od Ukrainy, która już jest stowarzyszona z Unią Europejską, aby stosowała zasady Unii Europejskiej, czyli transparentne przetargi. Będziemy wspierać polskie firmy w wygrywaniu tych przetargów.</u>
          <u xml:id="u-208.7" who="#MonikaWielichowska">Pan poseł Kazimierz Choma z PiS-u pisze o tzw. aferze wizowej na Filipinach. Pośrednicy pobierają haracze. To prawda, że to się zdarza pomiędzy pośrednikami a firmami tzw. outsourcingowymi, czyli tymi, które pomagają wypełniać formularze dla konsula. Poprzedni rząd stosował outsourcing, my też stosujemy outsourcing, jest to powszechna praktyka. Myśmy zmienili umowy z tymi firmami outsourcingowymi tak, aby to one były odpowiedzialne za likwidację tych patologii. Stosujemy, a także wprowadzamy już z sukcesem pilotaż, który polega na tym, że miejsce w kolejce do konsula jest spersonalizowane, czyli nie można go ustąpić komuś innemu, a co za tym idzie, nie można tym handlować.</u>
          <u xml:id="u-208.8" who="#MonikaWielichowska">Pani poseł Ewa Leniart z PiS. Mam nadzieję, że opozycja doceni to, że faworyzuję opozycję. Co pan minister zrobił i co planuje zrobić dla intensyfikacji współpracy w Europie Środkowo-Wschodniej? Chodzi o Trójmorze, V4, kraje bałtyckie. O V4 już była mowa wczoraj w komisji. Wszyscy zdajemy sobie sprawę, że wobec fundamentalnie innego stosunku do Rosji pomiędzy Polską i Czechami z jednej strony a Węgrami i do pewnego stopnia Słowacją z drugiej strony format V4 musiał zejść na niższe szczeble, na mniej ambitne projekty. Z krajami bałtyckimi blisko współpracujemy w obszarze nordyckim, a Trójmorze to jest inicjatywa pana prezydenta. Już wymieniliśmy publicznie zdania w tej sprawie. Życzę panu prezydentowi powodzenia na jego szczycie, chociaż szkoda, że nie skonsultował z rządem ani listy gości, ani tematu, ani agendy, ani celów. Mam nadzieję, że pan prezydent Trump jeszcze skorzysta z zaproszenia pana prezydenta na szczyt Trójmorza.</u>
          <u xml:id="u-208.9" who="#komentarz">(Gwar na sali, dzwonek)</u>
          <u xml:id="u-208.10" who="#MonikaWielichowska">Pani poseł Iwona Karolewska pyta o polskie działania dotyczące kwestii floty cieni. Razem z partnerami bałtyckimi zaproponowaliśmy to Unii i to się już dzieje, już pierwsze sankcje zostały nałożone. Obejmujemy sankcjami osobowymi kapitanów i załogi tych starych kryp, które transportują rosyjską ropę. To im uniemożliwia zawijanie do portów Unii Europejskiej, a to oznacza, że trudniej im o pracę. To jest, wydaje mi się, dość przekonująca forma sankcji. Obejmujemy nimi kolejne statki, ale prawdziwym rozwiązaniem byłoby zlikwidowanie tych bander gdzieś tam, na Karaibach, dzięki którym można, nie płacąc prawdziwego ubezpieczenia, korzystać z tych statków, które nie spełniają norm chociażby ekologicznych. Przecież gdy nastąpi — a to jest prawdopodobne, że prędzej czy później któryś z tych tankowców zrobi to, co robią już tankowce na Morzu Czarnym — duży wyciek ropy, to podejrzewam, że z ich polis ubezpieczeniowych nie da się ściągnąć żadnych odszkodowań.</u>
          <u xml:id="u-208.11" who="#MonikaWielichowska">Pani poseł Barbara Bartuś z PiS mówi: Nie padło ani jedno słowo o Indo-Pacyfiku. Nieprawda, padło.</u>
          <u xml:id="u-208.12" who="#MonikaWielichowska">Pan poseł Janusz Kowalski, Prawo i Sprawiedliwość: Ta przemowa to była aplikacja Radosława Sikorskiego do pracy w organizacjach międzynarodowych. Bonus — podlizywanie się Angeli. Pani Angela już nie jest kanclerzem Niemiec, więc nie wiem, po co ktoś miałby się jej podlizywać.</u>
          <u xml:id="u-208.13" who="#komentarz">(Poseł Radosław Fogiel: Don’t hurt my heart.)</u>
          <u xml:id="u-208.14" who="#MonikaWielichowska">A poza tym chcę opozycji uświadomić, że nie tylko zrezygnowałem z mandatu posła do Parlamentu Europejskiego, do którego tylu państwa kolegów aspirowało. Jestem chyba…</u>
          <u xml:id="u-208.15" who="#komentarz">(Poseł Zbigniew Krzysztof Kuźmiuk: Ja też.)</u>
          <u xml:id="u-208.16" who="#MonikaWielichowska">A widzi pan, to jesteśmy w bardzo ekskluzywnym klubie, ale różnica między nami polega na tym, że ja jestem chyba pierwszym polskim politykiem, który miał na tacy oferowane stanowisko komisarza unijnego. Uznałem, że większym zaszczytem będzie bycie polskim ministrem spraw zagranicznych…</u>
          <u xml:id="u-208.17" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
          <u xml:id="u-208.18" who="#MonikaWielichowska">…i mam nadzieję, że opozycja to docenia.</u>
          <u xml:id="u-208.19" who="#komentarz">(Poseł Paweł Jabłoński: Nie, panie ministrze, chodzi o prawybory.)</u>
          <u xml:id="u-208.20" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
          <u xml:id="u-208.21" who="#MonikaWielichowska">Panowie posłowie…</u>
          <u xml:id="u-208.22" who="#komentarz">(Poseł Zbigniew Krzysztof Kuźmiuk: Wymiana uprzejmości.)</u>
          <u xml:id="u-208.23" who="#MonikaWielichowska">Mam sentyment do pana posła Janusza Kowalskiego jako byłego członka Platformy Obywatelskiej, a więc chcę mu odpowiedzieć dogłębnie. Pan poseł Kowalski mówi…</u>
          <u xml:id="u-208.24" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
          <u xml:id="u-208.25" who="#MonikaWielichowska">Tak, tak, chyba frakcja Rokity albo Opole.</u>
          <u xml:id="u-208.26" who="#MonikaWielichowska">Pan poseł Kowalski raczył powiedzieć, że rząd Tuska z Sikorskim zrobił Ubera dla imigrantów podrzucanych z Niemiec. Nie wiem, czy poseł Kowalski chce w to brnąć, bo to wasz minister, to wasz eksperyment ministerialny pan minister Czaputowicz mówił, że rząd PiS-u świadomie i z premedytacją przepuszczał migrantów z Białorusi do Niemiec. Chociażby wczoraj pan minister Czaputowicz potwierdził, że liczba powrotów zgodnie z konwencją dublińską z Niemiec do Polski tychże migrantów osiągnęła rekord za pani premier Beaty Szydło. Miejcie więc pretensje do waszego rządu.</u>
          <u xml:id="u-208.27" who="#MonikaWielichowska">Pani poseł Gembicka z PiS: Ile rozmów bilateralnych odbyto w sprawie napływu produktów rolnych z Ukrainy do Polski? Czy ustalono jakieś zasady? Chcę panią poseł uspokoić. Ukraina wygrała bitwę morską na Morzu Czarnym, szlak żeglugowy i handlowy przez Bosfor — mówiłem zresztą o tym w exposé — działa, więc Ukraina swoje zboże wysyła tam, gdzie zawsze wysyłała, czyli do Egiptu i do Chin. I ten problem się po prostu sam rozwiązał.</u>
          <u xml:id="u-208.28" who="#MonikaWielichowska">To samo mogę odpowiedzieć panu posłowi Piontkowskiemu w tej sprawie.</u>
          <u xml:id="u-208.29" who="#MonikaWielichowska">Pyta pan poseł Tadeusz Tomaszewski z Lewicy, jakie konkretnie działania dyplomacja podjęła w ramach Unii Europejskiej i NATO, jeśli chodzi o bezpieczeństwo cyfrowe w kontekście również cyberataków ze strony Rosji. Przyjęliśmy tzw. Cyber Diplomacy Toolbox. W ubiegłym miesiącu chociażby w ramach polskiej prezydencji zorganizowana została w Legionowie wspólna konferencja cyberdowódców i cyberambasadorów państw Unii. A w ramach NATO aktywnie uczestniczymy w implementacji przyjętych w zeszłym roku wytycznych dotyczących strategicznych środków przeciwdziałania. To jest oczywiście pytanie, na które szczegółowo może odpowiedzieć Ministerstwo Cyfryzacji, ale to jest sprawa, w której jesteśmy aktywni.</u>
          <u xml:id="u-208.30" who="#MonikaWielichowska">Pani poseł Izabela Bodnar, Polska 2050 — Trzecia Droga: wartość polskiego eksportu w 2024 r. wyniosła nieco ponad 350 mld euro, czyli nadwyżka handlowa nam spadła. Jakie działania podejmuje ministerstwo w ramach dyplomacji gospodarczej, aby skutecznie wesprzeć polskich przedsiębiorców? Nie chcę tutaj łatwej odpowiedzi udzielać, która polega na tym, że promocja gospodarki jest działem, który przynależy do innego ministerstwa, ministerstwa rozwoju. Tamto ministerstwo ma budżet na to, ale ja się nie uchylam i dlatego, gdy wyjeżdżam do krajów zamorskich, np. wtedy do Azji czy w inne rejony, staram się zabierać naszych wiceministrów z kluczowych regionów. Na Filipinach np. już kupili 20 naszych black hawków i chcemy, żeby kupili więcej. Był ze mną wiceminister Kołodziejczak, był też…</u>
          <u xml:id="u-208.31" who="#komentarz">(Głos z sali: Ooo…)</u>
          <u xml:id="u-208.32" who="#MonikaWielichowska">Tak, żeby sprzedać polskie produkty. My się nie czujemy zagrożeni przez ich ryż i banany, a oni potrzebują kurczaków i pszenicy, więc idealnie. Jak już wspomniałem, promujemy także polskie produkty technologiczne. To jest? propos tego, czym mógł się przez 10 lat zajmować pan prezydent — promocją polskiej gospodarki. Robi to król Danii, prezydentowi Polski też korona z głowy by nie spadła.</u>
          <u xml:id="u-208.33" who="#komentarz">(Poseł Zbigniew Krzysztof Kuźmiuk: Przecież to cały czas robi.)</u>
          <u xml:id="u-208.34" who="#MonikaWielichowska">Pani poseł Iwona Karolewska: zainteresował mnie wątek globalnego Południa. W ostatnich latach widzimy silną propagandę rosyjską o charakterze antyzachodnim skierowaną do tych krajów. Pełna zgoda. Ja widzę, że duże wrażenie na słuchaczach wywiera to, ostatnio np. w Egipcie, gdy im się powie dosłownie parę zdań o historii Ukrainy, historii Białorusi, historii relacji Rosji z naszym regionem. Oni tego nie wiedzą i oni ciągle myślą, że cała Europa to byli kolonizatorzy. A przecież wiemy, że np. Irlandia czy Polska były ofiarami kolonializmu. I jak oni to słyszą, to zaczynają być bardziej otwarci na nasze argumenty o kolonialnym charakterze rosyjskiej agresji na Ukrainę.</u>
          <u xml:id="u-208.35" who="#MonikaWielichowska">Pan poseł Mariusz Krystian z PiS-u powątpiewa chyba w osiągnięcia polskiej prezydencji. Więc w ciągu pierwszych 3 miesięcy z naszej inicjatywy bezpieczeństwo stało się tematem dyskusji trzech posiedzeń Rady Europejskiej, a przyjęte konkluzje są zgodne z naszą narracją o pogłębianiu współpracy obronnej i zwiększaniu odpowiedzialności Europy za swoje bezpieczeństwo. Komisja Europejska ogłosiła flagowe inicjatywy związane z obronnością, plan ReArm Europe, Readiness 2030 i białą księgę w sprawie obronności europejskiej. Możecie się z nimi nie zgadzać, możecie uważać, że Unia Europejska nie powinna się zajmować obronnością. Mamy wtedy inne zdanie, ale faktem jest, że się zajmuje. Ja wiem, że mieliśmy już parę takich fałszywych świtów w tej dziedzinie, ale tym razem zdaje się, że będą prawdziwe pieniądze na przemysły obronne w Unii Europejskiej, i to także za naszą sprawą. Uzyskaliśmy już wstępne decyzje o finansowaniu Tarczy Wschód z funduszy europejskich i wstępne porozumienie z EBI na finansowanie w wysokości 1 mld euro — niezła suma — na innowacyjną…</u>
          <u xml:id="u-208.36" who="#komentarz">(Poseł Zbigniew Krzysztof Kuźmiuk: Ale oczywiście pożyczki.)</u>
          <u xml:id="u-208.37" who="#MonikaWielichowska">No EBI, jak pan poseł oczywiście wie, to Europejski Bank Inwestycyjny. Banki raczej pieniędzy nie dają.</u>
          <u xml:id="u-208.38" who="#komentarz">(Poseł Zbigniew Krzysztof Kuźmiuk: Czym tu się chwalić?)</u>
          <u xml:id="u-208.39" who="#MonikaWielichowska">Tarcza Wschód została wpisana do białej księgi Komisji Europejskiej jako element zdolności krytycznych. W trzecią rocznicę rosyjskiej agresji na Ukrainę przyjęto 16. pakiet sankcji wobec Rosji. Może wam się to wydawać niczym, ale Węgry chciały ten pakiet zablokować i wymagało to niezłego wysiłku dyplomatycznego, żeby Węgry od tego odwieść. Mam prośbę, żebyście wy spróbowali wpłynąć na swoich węgierskich pobratymców ideologicznych.</u>
          <u xml:id="u-208.40" who="#komentarz">(Gwar na sali, dzwonek)</u>
          <u xml:id="u-208.41" who="#komentarz">(Poseł Zbigniew Krzysztof Kuźmiuk: 16 pakietów sankcyjnych. Z kim…)</u>
          <u xml:id="u-208.42" who="#MonikaWielichowska">Przyjęliśmy instrument wsparcia dla reform i wzrostu gospodarczego w Mołdawii o wartości prawie 2 mld euro. To ważne decyzje.</u>
          <u xml:id="u-208.43" who="#MonikaWielichowska">Pani poseł Joanna Lichocka, PiS: Biełsat został wchłonięty, bo kanał został zlikwidowany. Nieprawda. Na czele stoi pan Broniatowski, który był szefem agencji w Moskwie. No tak, ale był przedtem szefem bodajże Associated Press.</u>
          <u xml:id="u-208.44" who="#komentarz">(Poseł Zbigniew Krzysztof Kuźmiuk: Nie, Interfax.)</u>
          <u xml:id="u-208.45" who="#MonikaWielichowska">Ale przedtem Associated Press. No i Interfax to nie to samo co TASS. Dla pani Lichockiej 6 godzin po białorusku, 6 godzin po ukraińsku i 6 godzin po rosyjsku to jest straszne, nie? Że nadajemy po rosyjsku. No bo Rosjanie powinni się uczyć polskiego, prawda? Jasne.</u>
          <u xml:id="u-208.46" who="#komentarz">(Poseł Paweł Jabłoński: Nieważne, w jakim języku, ważne, żeby mądrze.)</u>
          <u xml:id="u-208.47" who="#MonikaWielichowska">Jasne. Zgoda.</u>
          <u xml:id="u-208.48" who="#MonikaWielichowska">Natomiast mówiąc poważnie, to w obliczu… No chyba musicie przyznać, opozycjo, że Stany Zjednoczone… Nie wiemy, jak będzie, ale jest wątpliwość co do przyszłości Radia Wolna Europa i Radia Liberty. Ja się wychowałem na Radiu Wolna Europa. Ojciec słuchał Radia Wolna Europa na starej lampowej Stolicy u nas w bloku na Kaliskiej, a ponieważ mieszkanie mieliśmy małe, to ja słuchałem w pokoju obok i w ten sposób zostałem antykomunistą. Chciałbym, żeby wolne słowo nadal docierało do krajów, narodów ujarzmionych, nawet gdyby Amerykanie zlikwidowali swoje stacje. Więc prosiłbym nie tylko o zrozumienie dla kierunku reform TVP World i stworzenia redakcji ukraińskiej i rosyjskiej, ale prosiłbym, i mówię bez ironii, o zrozumienie i wsparcie, jeślibyśmy się zdecydowali na rozszerzenie działalności TVP World na kraje Azji Centralnej. Mam nadzieję, że zgodzicie się państwo, że czas np. Telewizji Polonia powoli dobiega końca, że dzisiaj technologia poszła tak daleko, że jak Polak za granicą chce oglądać polską telewizję, to ogląda sobie w Internecie główne kanały Telewizji Polskiej, TVN-u czy nawet Telewizji Republika. I nie potrzebuje do tego Telewizji Polonia. Zaoszczędzone w ten sposób środki można by przeznaczyć na oddziaływanie polskiej infosfery na kraje byłego Związku Radzieckiego.</u>
          <u xml:id="u-208.49" who="#MonikaWielichowska">Pani posłanka Iwona Kozłowska pyta, jakie działania są obecnie podejmowane przez rząd polski w kierunku uwolnienia Andrzeja Poczobuta. Przed chwilą rozmawiałem z sekretarzem stanu Markiem Rubio m.in. właśnie o Białorusi i właśnie o więźniach politycznych na Białorusi. Gdyby to od nas zależało, a nie od Łukaszenki, Andrzej Poczobut już dawno byłby wolny.</u>
          <u xml:id="u-208.50" who="#MonikaWielichowska">Pani poseł Alicja Łuczak pyta o traktat o obronności i bezpieczeństwie ze Zjednoczonym Królestwem. Chcemy jeszcze wzmocnić, jeszcze doprecyzować wzajemne gwarancje bezpieczeństwa, które mamy w traktacie waszyngtońskim.</u>
          <u xml:id="u-208.51" who="#MonikaWielichowska">Pan poseł Grzegorz Lorek pyta, czy prezydencja polska zorganizowała choć jeden szczyt Unii Europejskiej. Przewodziłem konferencji międzyrządowej z Albanią, ale szczyty Unii Europejskiej organizuje prezydencja w dziedzinie spraw zagranicznych. Pan poseł powinien znać traktat. Zwołanie szczytu leży w gestii stałego przewodniczącego Rady Europejskiej, a nie rotacyjnej narodowej prezydencji. Te rady odbywają się cztery razy w roku. Natomiast naszą prerogatywą jest zwołanie nieformalnego spotkania ministrów spraw zagranicznych i to się odbędzie w Warszawie już 7 maja. To już było…</u>
          <u xml:id="u-208.52" who="#MonikaWielichowska">Pan poseł Kazimierz Gołojuch, PiS, pyta, co dalej z Muzeum Polskim w Rapperswilu. Czy zbiory będą eksponowane w kompleksie Schwanen? Dziękuję za to pytanie, bo była to, uważam, jedna z najbardziej chybionych inwestycji, szastanie pieniędzy poprzedniego rządu. Przypominam, że prawdziwa kolekcja z Rapperswilu, ta, którą na zamku w Rapperswilu zebrał jeszcze hrabia, którego nazwisko mi ucieka, ale hrabia patriota…</u>
          <u xml:id="u-208.53" who="#komentarz">(Głos z sali: Hrabia Plater.)</u>
          <u xml:id="u-208.54" who="#MonikaWielichowska">…ta kolekcja przed wojną wróciła do Warszawy i niestety straciliśmy ją do cna w powstaniu warszawskim. To, co dzisiaj się nazywa kolekcją z Rapperswilu, to są zbiory powojenne, które nie przedstawiają takiej samej wartości. A w Rapperswilu kupiono za gigantyczne pieniądze, plus minus 20 mln euro, hotel, który stał pusty i który się w ogóle nie nadaje do celów muzealnych. Instytut Pileckiego kupił go za ponad 100 mln zł. Więc, proszę państwa, czy jeżelibyście mieli 100 mln zł na promocję Polski, przyszłoby wam do głowy, żeby przeznaczyć je na kupienie pustego hotelu w małym szwajcarskim miasteczku z dala od stolicy?</u>
          <u xml:id="u-208.55" who="#komentarz">(Poseł Katarzyna Królak: Z obowiązkiem prowadzenia hotelu.)</u>
          <u xml:id="u-208.56" who="#MonikaWielichowska">Tak. Z obowiązkiem prowadzenia hotelu. Mnie by to do głowy nie przyszło, ale wam przyszło. Może chcieliście sobie zabezpieczyć zawczasu siedzibę dla rządu Prawa i Sprawiedliwości na uchodźstwie?</u>
          <u xml:id="u-208.57" who="#komentarz">(Poseł Zbigniew Krzysztof Kuźmiuk: Będziemy mieli ją w Warszawie, proszę się nie przejmować.)</u>
          <u xml:id="u-208.58" who="#MonikaWielichowska">Jasne, demokracja.</u>
          <u xml:id="u-208.59" who="#komentarz">(Poseł Zbigniew Krzysztof Kuźmiuk: No właśnie.)</u>
          <u xml:id="u-208.60" who="#MonikaWielichowska">Najprostsza definicja demokracji: to taki system, w którym rząd może przegrać.</u>
          <u xml:id="u-208.61" who="#komentarz">(Poseł Marcin Przydacz: Już niedługo.)</u>
          <u xml:id="u-208.62" who="#komentarz">(Poseł Zbigniew Krzysztof Kuźmiuk: Nie przesadzajmy.)</u>
          <u xml:id="u-208.63" who="#MonikaWielichowska">Jeszcze co najmniej 2 lata do wyborów.</u>
          <u xml:id="u-208.64" who="#MonikaWielichowska">O śmierci naszego rodaka Damiana Sobola w Strefie Gazy już mówiłem na wczorajszym posiedzeniu Komisji Spraw Zagranicznych. Było bezstronne, międzynarodowe dochodzenie, z którego wynikło, że owszem, błędy popełniła armia izraelska, ale organizacja pozarządowa też nie dopełniła wszystkich procedur. I niestety ofiarą stał się nasz obywatel.</u>
          <u xml:id="u-208.65" who="#MonikaWielichowska">Pani poseł Małgorzata Niemczyk pyta, jak MSZ planuje promować Polskę w kontekście nadchodzących Zimowych Igrzysk Olimpijskich w Mediolanie i Cortinie. Jak to jak? Mamy nadzieję, że Polacy zdobędą jak najwięcej medali.</u>
          <u xml:id="u-208.66" who="#MonikaWielichowska">Pan poseł Artur Szałabawka z PiS pyta, jakie ważne wydarzenia w walcach polskiej prezydencji w Radzie odbyły się w Polsce, w Warszawie. Dziękuję za to pytanie. Jak każda prezydencja rozpoczęliśmy od wizyty kolegium komisarzy i przewodniczącego Rady Europejskiej. Była też kilkakrotnie Ursula von der Leyen. Wiem, że już dzisiaj jej nie lubicie, ale przypominam, że chwaliliście się, że jej pierwotny wybór to był sukces i że na nią głosowaliście.</u>
          <u xml:id="u-208.67" who="#komentarz">(Poseł Paweł Jabłoński: Pan też był w naszym rządzie.)</u>
          <u xml:id="u-208.68" who="#MonikaWielichowska">Tak, byłem.</u>
          <u xml:id="u-208.69" who="#MonikaWielichowska">Zaplanowaliśmy ponad 20 rad sektorowych tu, u nas. Łącznie Polska gości ponad 300 wydarzeń koordynacyjnych, eksperckich i kilkanaście konferencji tematycznych oscylujących naturalnie wokół priorytetów prezydencji, czyli bezpieczeństwa. Po raz pierwszy w Gdańsku odbyła się konferencja poświęcona wsparciu białoruskiego społeczeństwa obywatelskiego Forum Kościuszkowskie. W kalendarzu prezydencji MSZ zaplanował 42 spotkania, w tym dwie rady. Do tej pory zrealizowaliśmy 27 spotkań prezydencji w Polsce. Ja sam przyjąłem kilkanaście wizyt moich odpowiedników w Warszawie, a kilkudziesięciu europejskich ministrów spraw zagranicznych spodziewamy się w Warszawie, jak już mówiłem, na początku maja. Może panowie byli wiceministrowie docenią to, że powracamy do pierwotnej koncepcji Gymnich, żeby ministrowie rozmawiali między sobą bez urzędników, bez notatek, bez mediów. Zaproszenia wystosowaliśmy także do ich partnerów i małżonków, tak aby pokazać im kilka polskich muzeów, pokazać im piękną Warszawę, żeby docenili, jak nasz kraj się wzbogacił i wypiękniał. Generalnie obcokrajowcy wyjeżdżają z Polski z lepszym wrażeniem odnośnie do naszego kraju, niż się spodziewali.</u>
          <u xml:id="u-208.70" who="#MonikaWielichowska">Pani Dorota Olko z Lewicy pyta, jakie działania podejmuje Polska, aby zapobiec łamaniu prawa międzynarodowego przez Izrael, gdzie jednym z zamordowanych… No tak, to już było. Cała Unia Europejska ma ograniczony wpływ na Izrael, więc proszę nie wymagać zbyt wiele.</u>
          <u xml:id="u-208.71" who="#MonikaWielichowska">Pan poseł Kazimierz Plocke pyta, na jakim etapie jest umowa UE — Mercosur i jakie będą działania polskiej dyplomacji w zakresie ratyfikacji tej umowy. Obecnie czekamy na propozycję Komisji Europejskiej tekstu porozumienia z Mercosur. Trwa tłumaczenie tekstu na języki narodowe. Przypominam, że w uchwale z 26 listopada zeszłego roku Rada Ministrów sprzeciwiła się wynikom dotychczasowych negocjacji w obszarze rolnictwa, co jasno określa stanowisko rządu.</u>
          <u xml:id="u-208.72" who="#komentarz">(Głos z sali: Nie wie, co podpisali.)</u>
          <u xml:id="u-208.73" who="#MonikaWielichowska">Panie Pośle! Panie Były Wiceministrze! Pan wie, że traktaty muszą być przetłumaczone na języki narodowe.</u>
          <u xml:id="u-208.74" who="#komentarz">(Poseł Paweł Jabłoński: Panie ministrze, 4 miesiące?)</u>
          <u xml:id="u-208.75" who="#MonikaWielichowska">Gdyby to były tylko 4 miesiące… Umowa stowarzyszeniowa z Ukrainą była tłumaczona 18 miesięcy. Gdyby była krócej tłumaczona, może by tej wojny nie było. Naprawdę. Ale pan zna te procedury, w każdym razie powinien pan znać.</u>
          <u xml:id="u-208.76" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-208.77" who="#MonikaWielichowska">Mam nadzieję, że czegoś się pan w MSZ-ecie nauczył.</u>
          <u xml:id="u-208.78" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
          <u xml:id="u-208.79" who="#komentarz">(Poseł Paweł Jabłoński: Coś tu nie gra.)</u>
          <u xml:id="u-208.80" who="#komentarz">(Poseł Radosław Fogiel: To tłumacze doprowadzili do wojny, a nie Putin?)</u>
          <u xml:id="u-208.81" who="#MonikaWielichowska">Panie ministrze, bardzo przepraszam.</u>
          <u xml:id="u-208.82" who="#MonikaWielichowska">Panowie posłowie, panie pośle Jabłoński, panie pośle Kuźmiuk, panie pośle Fogiel i panie pośle Przydacz, jest was tutaj czwórka z całego klubu, który liczy 190 osób, a robicie raban na cały Sejm.</u>
          <u xml:id="u-208.83" who="#komentarz">(Poseł Radosław Fogiel: Dajemy radę.)</u>
          <u xml:id="u-208.84" who="#MonikaWielichowska">Chciałabym panom powiedzieć jedno, że nie tylko sprawy zagraniczne wymagają dyplomacji. Panom niestety tego brakuje.</u>
          <u xml:id="u-208.85" who="#komentarz">(Poseł Marcin Przydacz: Proszę nas nie pouczać.)</u>
          <u xml:id="u-208.86" who="#MonikaWielichowska">Panie ministrze, proszę.</u>
          <u xml:id="u-208.87" who="#MonikaWielichowska">Pani marszałek, proszę pofolgować panom ministrom. Nam się tutaj dobrze dyskutuje.</u>
          <u xml:id="u-208.88" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-208.89" who="#MonikaWielichowska">Zbyt dużo emocji.</u>
          <u xml:id="u-208.90" who="#MonikaWielichowska">Pani poseł Katarzyna Ueberhan pyta, jakiego wsparcia MSZ udziela instytucjom polonijnym. Bardzo szczegółowo odniosę się do tych kwestii w exposé polonijnym na forum Senatu. Dość powiedzieć, że wydajemy na sprawy polonijne więcej niż większość klasy politycznej podejrzewa: 600 mln zł rocznie. I pytanie, czy efekt jest współmierny do nakładów.</u>
          <u xml:id="u-208.91" who="#MonikaWielichowska">Pan poseł Zapałowski pyta, jak reaguje MSZ na nieprzestrzeganie przez Litwę traktatu z Polską z 1994 r. w odniesieniu do praw Polaków zamieszkujących ten kraj. Rzeczywiście Litwa nie wypełniła jeszcze wszystkich praw mniejszości zawarowanych w konwencji Rady Europy dotyczącego ochrony mniejszości. I tu chcę pogratulować dzisiejszej opozycji. Załatwiliście coś, czego mnie się nie udało, mianowicie działanie ośrodka telewizji, Telewizji Polskiej Wilno. I zamierzamy to utrzymać, bo to jest coś, co ma swoją widownię. Natomiast za każdym razem, gdy jestem w Litwie, stawiają przede mną koziołek z nazwiskiem, z imieniem: Radosław. Za każdym razem przypominam litewskim rozmówcom od premiera w dół, że niestety łamią swoje prawo, bo literka „ł” jest nadal nielegalna w litewskich dowodach tożsamości. Przyjęto ustawę, która umożliwiła funkcjonowanie liter z alfabetu łacińskiego, zachodnioeuropejskiego, ale nie liter naszego alfabetu, po bratersku, przez miedzę, co jest symbolem braku szacunku.</u>
          <u xml:id="u-208.92" who="#MonikaWielichowska">Pan poseł Sachajko pytał, czy jako minister przekonałem kogokolwiek do zakupienia czołgów produkowanych w Polsce. Mówił: to niemożliwe, od ponad roku nie chcą państwo sfinalizować umowy dotyczącej produkcji czołgów koreańskich w Polsce. Nie znam sprawy. Jest to chyba pytanie do ministra aktywów państwowych albo do ministra obrony.</u>
          <u xml:id="u-208.93" who="#MonikaWielichowska">Pan poseł Jabłoński: niemiecka policja podrzuca do Polski migrantów nie w trybie dublińskim, ale w trybie wewnętrznej niemieckiej ustawy. Mówił: Podaję dane mówiące o 10 tys. zawróconych do Polski migrantów, a wy temu zaprzeczacie? Nie, wydaje mi się, że przez ostatnich parę lat mogło to być 10 tys. Przypominam, że szczyt miał miejsce, jak powiada pan minister Jacek Czaputowicz, za rządów Szydło.</u>
          <u xml:id="u-208.94" who="#komentarz">(Poseł Paweł Jabłoński: W tamtym roku 14 tys.)</u>
          <u xml:id="u-208.95" who="#MonikaWielichowska">To wyście ich tam celowo wysyłali.</u>
          <u xml:id="u-208.96" who="#komentarz">(Gwar na sali, dzwonek)</u>
          <u xml:id="u-208.97" who="#MonikaWielichowska">Minister Czaputowicz jeszcze to publicznie potwierdził, dając Niemcom pretekst do tych odesłań. To są tylko osoby z tzw. śladem polskim. Niemcy nie mogą nam przysłać kogoś, kto trafił do Niemiec z jakiegoś innego obszaru Unii Europejskiej czy spoza Unii. Trzeba było lepiej pilnować polskiej granicy w przeszłości.</u>
          <u xml:id="u-208.98" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-208.99" who="#komentarz">(Głos z sali: Brawo!)</u>
          <u xml:id="u-208.100" who="#MonikaWielichowska">Macie pewne zasługi. Zaczęliście płot. My go dokończyliśmy, wzmocniliśmy. Z naszych doświadczeń wynikło, że od wojska lepiej sprawdzają się oddziały prewencji Policji. Używają gazu łzawiącego, kul gumowych. Mamy wrażenie, że wygrywamy tę bitwę mimo ok. 1 tys. prób przekroczenia polskiej granicy tygodniowo — 98% z nich kończy się niepowodzeniem.</u>
          <u xml:id="u-208.101" who="#MonikaWielichowska">Pan poseł Dariusz Stefaniuk z Prawa i Sprawiedliwości pytał, jaki konkretnie jest plan Polski na zakończenie wojny na Ukrainie. Dokładnie o tym rozmawiałem przed chwilą z sekretarzem stanu USA. Nie o wszystkim mogę powiedzieć. Oczywiście to jest głównie sprawa między Ukrainą a Rosją, ale to dobrze, że Stany Zjednoczone konsultują się z Francją, Wielką Brytanią i Polską. My oczywiście mamy swój wkład do tego procesu w duchu realizmu, jeśli chodzi o podejście do Rosji.</u>
          <u xml:id="u-208.102" who="#MonikaWielichowska">Poseł Krzysztof Mulawa, Ruch Narodowy, pytał: Czy minister jest świadomy tego, że przygotowane przez MSZ przepisy ustawy naprawczej nie zawierają postanowień, które pozwalałyby na weryfikowanie kartotek cudzoziemców w ich krajach pochodzenia? Nie wiem dokładnie, co pan poseł miał na myśli, ale w obowiązującym już stanie prawnym konsul, rozpatrując wniosek wizowy, bierze pod uwagę ewentualną karalność cudzoziemca, uwzględnia informacje znajdujące się w krajowych bazach państw członkowskich Schengen. Wymieniamy się informacjami. Wynik takiej kontroli musi zostać wzięty przez konsula pod uwagę. Chodzi o odpowiednie uwzględnienie zagrożenia, jakie może wiązać się z wjazdem danego cudzoziemca na teren Polski lub państw Schengen. Stosujemy po prostu kodeks Schengen.</u>
          <u xml:id="u-208.103" who="#MonikaWielichowska">Pani poseł Anita Kucharska-Dziedzic z Lewicy pytała o działania Polski wobec Chin, aby nie były zapleczem dla rosyjskiej floty cieni. Nie wiem, czy można powiedzieć, że to akurat Chiny są zapleczem dla rosyjskiej floty cieni. Oczywiście zdarzają się chińskie statki, nawet zdarza im się zerwać kabel na dnie Bałtyku, ale obecność Chin na Morzu Bałtyckim nie jest głównym źródłem zagrożeń. Polska, jak mówiłem w exposé, przeciwstawia się współpracy rosyjsko-chińskiej przeciwko Ukrainie. W ramach dialogu dwustronnego pan prezydent był w ludowych Chinach, kraju komunistycznym i prezentował tam stanowisko rządu w sprawie tego, aby Chiny pomogły doprowadzić do zakończenia tej wojny. Chiny są sprawcze wobec Rosji. Gdyby Chiny zaszantażowały Rosję zerwaniem współpracy handlowej, Rosja musiałaby ich usłuchać. Wycofała się wojskowo z Kazachstanu, gdy Chiny tym zagroziły. Nie tracę nadziei, że Chiny będą mogły jeszcze wejść do akcji w takiej roli.</u>
          <u xml:id="u-208.104" who="#MonikaWielichowska">Pan poseł Paweł Masełko pytał, jakie działania podejmuje MSZ, aby bliżej współpracować z Republiką Czeską w celu zapobiegania powodziom oraz ich skutkom. Oczywiście powinniśmy blisko współpracować z sąsiadami. W obie strony powinny latać helikoptery pogotowia ratunkowego. Tak samo, jeśli chodzi o powódź — to wspólna sprawa. I euroregiony, i miasta graniczne oczywiście powinny nawzajem nieść sobie pomoc. Nie będziemy się kłócić z Czechami o jakiś wodociąg. Mówię oczywiście o Turowie. To sprawa, która przy minimum szacunku dla sąsiada mogła być załatwiona po odłączeniu jednego wodociągu biegnącego do wsi, w której brakowało wody. Musieliście pójść na udry, przegraliście sprawę przed Europejskim Trybunałem Sprawiedliwości i naraziliście Polskę na straty idące w dziesiątki milionów euro.</u>
          <u xml:id="u-208.105" who="#komentarz">(Głos z sali: I nikt za to nie odpowiedział.)</u>
          <u xml:id="u-208.106" who="#MonikaWielichowska">Takich kwiatków jest więcej, prawda? Dwie wieże w Ostrołęce, inne kary za ośli upór. Odgrażali się, że nie zapłacą ani grosza, ale nie doczytali, że komisja może ściągnąć to z pieniędzy nam należnych.</u>
          <u xml:id="u-208.107" who="#MonikaWielichowska">Pani Agnieszka Wojciechowska van Heukelom z PiS pytała, dlaczego minister pozwala na działalność w Polsce niemieckich fundacji politycznych finansowanych przez niemieckie partie. Nie wiedziałem, że mam takie prawo, żeby tego zabronić. Chciałbym przypomnieć, że Niemcy są naszym partnerem w Unii Europejskiej. Sojusznikiem. II wojna światowa skończyła się jakiś czas temu. Jest to państwo rządzone demokratycznie, które stoi na gruncie prawa międzynarodowego. Powiązane z partiami fundacje są trwałym, tradycyjnym elementem polityki wewnętrznej Niemiec. Nawiasem mówiąc, uważam, że źle się stało, że nie udało nam się przegłosować podobnego prawa u nas. Dobrze by było, gdyby partie polityczne miały swoje fundacje, które by mogły mieć swoje przedstawicielstwa za granicą, w Brukseli i w Waszyngtonie, i prowadzić odpowiedzialną politykę. Jednym z państw, które zakazały niemieckim fundacjom działalności u siebie, jest Federacja Rosyjska.</u>
          <u xml:id="u-208.108" who="#komentarz">(Głos z sali: Rosja.)</u>
          <u xml:id="u-208.109" who="#MonikaWielichowska">Mam nadzieję, że to nie jest dowód na zbieżność wartości koleżanek z PiS-u z Putinem.</u>
          <u xml:id="u-208.110" who="#komentarz">(Głos z sali: He, he, he.)</u>
          <u xml:id="u-208.111" who="#MonikaWielichowska">W jaki sposób MSZ zamierza godzić rozwijanie relacji transatlantyckich z USA i Kanadą z autonomią strategiczną Unii Europejskiej? W taki sposób, że nie widzę tu sprzeczności.</u>
          <u xml:id="u-208.112" who="#MonikaWielichowska">Pani posłanka Joanna Frydrych pyta, czy wizyta ministra Sikorskiego w Zimbabwe stanie się początkiem zaangażowania Polski w Afryce. Mam nadzieję, że pani poseł doceni to, że stosunkowo dużo miejsca, chyba najwięcej w historii exposé, poświęciłem właśnie Afryce, bo Afryka rzeczywiście jest obiecującym kontynentem. To nie tylko eksplozja demograficzna, ale też tam, gdzie byłem, np. w Zimbabwe, to świetne rolnictwo, spotkałem nawet polskich farmerów w Zimbabwe. To też oczywiście olbrzymie bogactwa naturalne i dlatego będę to kontynuował. Byłem też w Egipcie. Europa powinna mieć mocną pozycję w Libii, a przynajmniej nie dopuścić do zdominowania tego kraju przez Rosję — Rosja przerzuca sprzęt z Syrii do Libii. Będziemy tu aktywni.</u>
          <u xml:id="u-208.113" who="#MonikaWielichowska">Pan poseł Marcin Przydacz. Zarzuty: odwołanie ponad 50 ambasadorów, w tym profesjonalnych, zawodowych dyplomatów. Gdy wy przejęliście władzę, odwołaliście 45.</u>
          <u xml:id="u-208.114" who="#komentarz">(Poseł Zbigniew Krzysztof Kuźmiuk: Ale zgodnie z prawem.)</u>
          <u xml:id="u-208.115" who="#MonikaWielichowska">My też zgodnie z prawem.</u>
          <u xml:id="u-208.116" who="#komentarz">(Poseł Zbigniew Krzysztof Kuźmiuk: Nie za bardzo.)</u>
          <u xml:id="u-208.117" who="#komentarz">(Gwar na sali, dzwonek)</u>
          <u xml:id="u-208.118" who="#MonikaWielichowska">Faktycznie, ostatecznego odwołania dokonuje prezydent na wniosek ministra spraw zagranicznych. Sami taką ustawę uchwaliliście, a teraz macie pretensje.</u>
          <u xml:id="u-208.119" who="#komentarz">(Poseł Paweł Jabłoński: Ta ustawa nazywa się konstytucja.)</u>
          <u xml:id="u-208.120" who="#MonikaWielichowska">Nie. Uchwaliliście ustawę o służbie zagranicznej i pan doskonale o tym wie, bo pewnie brał pan udział w tym procesie.</u>
          <u xml:id="u-208.121" who="#MonikaWielichowska">Pani poseł Gembicka pyta, czy podejmowałem działania budujące mniejszość blokującą wobec Mercosuru, czy rozmawiałem z Francją, Irlandią, Włochami, Austrią. Tak, rozmawiałem.</u>
          <u xml:id="u-208.122" who="#MonikaWielichowska">Pan poseł Adam Dziedzic z PSL — Trzecia Droga: Ile osób powróciło w trybie repatriacji w zeszłym roku? Jak usprawniono procedury repatriacyjne? Rozmawialiśmy o tym trochę w komisji. Mam wrażenie, że po 35 latach wolnej Polski potencjał repatriacji się kończy. Ten, kto chciał wrócić, to już wrócił. Teraz musimy udrożnić inne sposoby uzyskiwania polskiego obywatelstwa czy osiedlania się w Polsce i brania udziału w sukcesie Polski. Mówiłem o tym w exposé. Apelujemy do rodaków i ich potomków o powroty do kraju.</u>
          <u xml:id="u-208.123" who="#MonikaWielichowska">Jakie dalsze działania podejmowane są przez MSZ w celu zwalczania aktywności floty cieni? O tym chyba już mówiłem.</u>
          <u xml:id="u-208.124" who="#MonikaWielichowska">Jesteśmy też otwarci na kwestię obniżenia pułapu cenowego w dyskusji w sprawie tzw. oil price cap. Ale póki co cena ropy spada sama z siebie — dzięki panu prezydentowi Trumpowi, który doprowadził do takiego zamieszania na giełdach międzynarodowych, że rynki spodziewają się teraz recesji, a co za tym idzie, cena ropy spada.</u>
          <u xml:id="u-208.125" who="#MonikaWielichowska">Pan poseł Radosław Fogiel pisze, że Straż Graniczna na terenie Niemiec przyjmuje nielegalnych migrantów i jak Uber przywozi do Polski. Myślę, że firma Uber będzie bardzo zadowolona z tej promocji w wykonaniu najpierw pana Janusza Kowalskiego, a potem pana Radosława Fogla.</u>
          <u xml:id="u-208.126" who="#komentarz">(Poseł Zbigniew Krzysztof Kuźmiuk: Straż Graniczna powinna być zadowolona.)</u>
          <u xml:id="u-208.127" who="#MonikaWielichowska">Straż Graniczna, przynajmniej nasza, nie przewozi nikogo do Niemiec.</u>
          <u xml:id="u-208.128" who="#komentarz">(Poseł Paweł Jabłoński: Właśnie na tym polega problem.)</u>
          <u xml:id="u-208.129" who="#MonikaWielichowska">Robią to kurierzy, niektórzy są to obywatele obcy. Za coś takiego wydalamy ich z Polski. A o tym, dlaczego Niemcy odsyłają nam nielegalnych migrantów, już mówiłem.</u>
          <u xml:id="u-208.130" who="#MonikaWielichowska">Pan 2-tygodniowy minister Szymon Szynkowski vel Sęk twierdzi, że przeciwdziałałem budowie tarczy antyrakietowej w Redzikowie. Nie ma go teraz, ale tak przeciwdziałałem, że podpisałem umowę o tej tarczy i byłem też na jej otwarciu. Przyznają państwo, że to specyficzna forma przeciwdziałania.</u>
          <u xml:id="u-208.131" who="#komentarz">(Poseł Zbigniew Krzysztof Kuźmiuk: Inna tarcza.)</u>
          <u xml:id="u-208.132" who="#MonikaWielichowska">Powtarzacie z uporem maniaka, jakoby to polski rząd miał coś wspólnego z decyzją Stanów Zjednoczonych o zmienieniu koncepcji technicznej tarczy. Jak panu się nie podoba obecna tarcza, to proszę napisać do prezydenta Baracka Obamy reklamację w tej sprawie. Te decyzje podejmował rząd Stanów Zjednoczonych, a nie Polski.</u>
          <u xml:id="u-208.133" who="#MonikaWielichowska">Rzekomo zdystansowałem się od wizyty prezydenta Lecha Kaczyńskiego w Tbilisi. Tak się zdystansowałem, że w niej wziąłem udział.</u>
          <u xml:id="u-208.134" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-208.135" who="#komentarz">(Głos z sali: Ha, ha, ha!)</u>
          <u xml:id="u-208.136" who="#MonikaWielichowska">Panowie Radosław Fogiel i Marek Jakubiak pytają o Kamień Pamięci dla Polski, dla polskich ofiar II wojny światowej w Berlinie. Ja rozumiem, że wam się ten kamień nie podoba, chociaż jest dość okazały. Przez 8 lat nawet kamienia nie załatwiliście, a my załatwiliśmy kamień, który już blokuje, przyklepuje miejsce. Pomnik…</u>
          <u xml:id="u-208.137" who="#komentarz">(Głos z sali: I to wystarczy?)</u>
          <u xml:id="u-208.138" who="#komentarz">(Poseł Radosław Fogiel: Okazały kamień został uznany za niewystarczający.)</u>
          <u xml:id="u-208.139" who="#MonikaWielichowska">Panie pośle, ten pomnik trzeba jeszcze odlać, trzeba zbudować cokół, nie od razu Kraków zbudowano, ale już przynajmniej mamy zaklepane miejsce, a wyście tego nie potrafili.</u>
          <u xml:id="u-208.140" who="#komentarz">(Poseł Paweł Jabłoński: To jest poziom waszych ambicji.)</u>
          <u xml:id="u-208.141" who="#komentarz">(Poseł Zbigniew Krzysztof Kuźmiuk: My jednak wolimy 6 bln.)</u>
          <u xml:id="u-208.142" who="#MonikaWielichowska">Ja też bym wolał 6 bln.</u>
          <u xml:id="u-208.143" who="#MonikaWielichowska">Panie pośle Kuźmiuk, naprawdę zaraz wyciągnę przepisy regulaminu. Cały czas pan pokrzykuje. Nie można się tak…</u>
          <u xml:id="u-208.144" who="#MonikaWielichowska">Ale ja się zgadzam z panem posłem. Ja też bym wolał 6 bln.</u>
          <u xml:id="u-208.145" who="#MonikaWielichowska">Ale nie można pokrzykiwać przez całe wystąpienie pana ministra.</u>
          <u xml:id="u-208.146" who="#komentarz">(Poseł Zbigniew Krzysztof Kuźmiuk: Nie pokrzykuję.)</u>
          <u xml:id="u-208.147" who="#MonikaWielichowska">Pokrzykuje i udaje, że to nie on.</u>
          <u xml:id="u-208.148" who="#MonikaWielichowska">Ale 6 bln, czyli 6 tys. mld euro rozumiem.</u>
          <u xml:id="u-208.149" who="#komentarz">(Poseł Zbigniew Krzysztof Kuźmiuk: Nie, złotych.)</u>
          <u xml:id="u-208.150" who="#MonikaWielichowska">Tylko złotych, no to… Tylko, wie pan, Niemcy nie chcą płacić. Wie pan m.in. dlaczego?</u>
          <u xml:id="u-208.151" who="#komentarz">(Poseł Paweł Jabłoński: Dlatego że pan nic nie robi.)</u>
          <u xml:id="u-208.152" who="#MonikaWielichowska">Wie pan, wy też wykreśliliście słowo „reparacje” z noty. Wie pan, dlaczego m.in. nie chcą płacić? Bo do tego rachunku…</u>
          <u xml:id="u-208.153" who="#komentarz">(Poseł Radosław Fogiel: Słyszał już pana posła Jakubiaka. Pretensje do…)</u>
          <u xml:id="u-208.154" who="#MonikaWielichowska">Panie pośle Fogiel…</u>
          <u xml:id="u-208.155" who="#MonikaWielichowska">Przepraszam bardzo, panie ministrze, ale to nie jest poziom dyskusji, który powinniśmy tutaj uprawiać.</u>
          <u xml:id="u-208.156" who="#MonikaWielichowska">Wiem, ale taką mają urodę.</u>
          <u xml:id="u-208.157" who="#komentarz">(Wesołość na sali)</u>
          <u xml:id="u-208.158" who="#MonikaWielichowska">Ja chcę coś wyjaśnić panu Jakubiakowi. Wie pan, dlaczego m.in. Niemcy nie chcą płacić? Bo do tego rachunku reparacyjnego…</u>
          <u xml:id="u-208.159" who="#komentarz">(Głos z sali: Powiedzieliście, że mają się…)</u>
          <u xml:id="u-208.160" who="#MonikaWielichowska">Ale mogę skończyć zdanie?</u>
          <u xml:id="u-208.161" who="#komentarz">(Poseł Paweł Jabłoński: Proszę, panie ministrze.)</u>
          <u xml:id="u-208.162" who="#MonikaWielichowska">…włączyliście także zbrodnię w Jedwabnem. Czyli chcecie, żeby Niemcy nam zapłacili za Jedwabne. I jakoś oni nie chcą tego zrobić.</u>
          <u xml:id="u-208.163" who="#komentarz">(Poseł Paweł Jabłoński: Chcemy, żeby zapłacili nam za wymordowanie 6 mln…)</u>
          <u xml:id="u-208.164" who="#MonikaWielichowska">Panie pośle Jabłoński, zwracam panu uwagę, że zakłóca pan obrady Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-208.165" who="#komentarz">(Poseł Paweł Jabłoński: Dziwię się, że pani marszałek…)</u>
          <u xml:id="u-208.166" who="#komentarz">(Głos z sali: Przecież spokojny był.)</u>
          <u xml:id="u-208.167" who="#MonikaWielichowska">Panie pośle Jabłoński, jeszcze raz przeczytam…</u>
          <u xml:id="u-208.168" who="#MonikaWielichowska">Pan poseł Fogiel twierdzi, że Krzysztof Ruchniewicz, który jest pełnocnikiem ministra do spraw Niemiec, jako dyrektor Instytutu Pileckiego odwołał konferencję na temat dóbr kultury, argumentując, że nie można w okresie prezydencji drażnić Niemiec.</u>
          <u xml:id="u-208.169" who="#komentarz">(Poseł Radosław Fogiel: Tak pisze „Rzeczpospolita”.)</u>
          <u xml:id="u-208.170" who="#MonikaWielichowska">Zaniepokoiło mnie to twierdzenie pana posła, więc sprawdziliśmy. Pan prof. Ruchniewicz poinformował mnie, że przypisywane mu słowa, które jakoby słyszały trzy osoby, to zwykłe kłamstwo. Konferencja została odwołana z przyczyn merytorycznych. Świadczy o tym pismo z 18 listopada ub.r., w którym wskazuje, że w Berlinie nie są zatrudnieni pracownicy naukowi. Konferencja ma się odbyć w Warszawie z udziałem specjalistów z Polski, Niemiec, a także innych krajów. Po pierwsze, być może tutaj prasa nawaliła, ale ja kwestionuję waszą metodę doszukiwania się wszędzie jakiejś zdrady, jakiegoś przypisywania najciemniejszych, najniższych instynktów. Zanim coś sprawdzicie, już w najwyższe diapazony nacjonalistycznej retoryki uderzacie. Panie pośle, odzyskiwanie skradzionych przez nazistowskie Niemcy dóbr kultury toczy się pod wszystkimi rządami od 1992 r. W ministerstwie kultury jest odpowiednia komórka, takoż w MSZ-ecie. Działała za wszystkich dotychczasowych rządów, nic się nie zmieniło. Po co rzucać takie głupie insynuacje?</u>
          <u xml:id="u-208.171" who="#komentarz">(Poseł Paweł Jabłoński: Jakoś za waszego rządu…)</u>
          <u xml:id="u-208.172" who="#MonikaWielichowska">To jest niepoważne. Ja nie przyjmuję do wiadomości, żebyście mogli być tak głupi, żeby w to wierzyć.</u>
          <u xml:id="u-208.173" who="#komentarz">(Poseł Paweł Jabłoński: Panie ministrze, odwołaliście… To nie zdrada, to…)</u>
          <u xml:id="u-208.174" who="#MonikaWielichowska">Panie pośle Jabłoński…</u>
          <u xml:id="u-208.175" who="#MonikaWielichowska">Pan poseł Marcin Przydacz mówi: minister Sikorski odwołał ambasadorów i zostawił placówki nieobsadzone. Nie, placówki są obsadzone, tylko że pan prezydent nie podpisuje nominacji ambasadorskich. Proszę zgłaszać reklamacje do pana prezydenta. Zresztą ostatnio zaczął podpisywać, więc dowiedzieliśmy się, kto to wstrzymywał.</u>
          <u xml:id="u-208.176" who="#MonikaWielichowska">Pan Krzysztof Bosak — brak informacji o polityce handlowej. Przyjmuję. Jeśli do czasu mojego następnego exposé, jeśli takie będę miał, wojna u granic ustanie, to polityka handlowa…</u>
          <u xml:id="u-208.177" who="#MonikaWielichowska">Witam pana posła, już odpowiedziałem na pana pytanie, spóźnił się pan.</u>
          <u xml:id="u-208.178" who="#komentarz">(Poseł Janusz Kowalski: Na posiedzeniu komisji byłem.)</u>
          <u xml:id="u-208.179" who="#MonikaWielichowska">W stenogramie pan poseł sobie odczyta.</u>
          <u xml:id="u-208.180" who="#MonikaWielichowska">Za mało było informacji o inicjatywie Trójmorza. W odpowiedzi na wypowiedź pana prezydenta już wyjaśniłem moje stanowisko. Zgadzam się z prezydentem, że trzeba utrzymywać różne formaty, bo nie wiadomo, który się przyda. Ale nie pomaga skuteczności akurat tej inicjatywy to, że pan prezydent nie raczył skonsultować z rządem ani celu, ani agendy, ani listy gości. Sam zaprosił gości, a prezydent Trump, którego zaprosił, zdaje się, że wysyła jednego z niższych rangą współpracowników.</u>
          <u xml:id="u-208.181" who="#MonikaWielichowska">Nie jest też prawdą, jakoby inicjatywa Trójmorza miała cokolwiek wspólnego z Baltic Pipe czy już tym bardziej z gazoportem w Świnoujściu. Gazoport w Świnoujściu zbudował rząd Platformy Obywatelskiej i PSL od pierwszego wbicia szpadla do ostatniego kurka i to, że go sobie nazwaliście imieniem prezydenta Lecha Kaczyńskiego, nie znaczy, że go zbudowaliście, i nie znaczy, że ma cokolwiek wspólnego z Trójmorzem. Trójmorze miało mobilizować dodatkowe środki na rozbudowę infrastruktury drogowej i energetycznej w naszym regionie. I co się okazało? Gros środków Funduszu Trójmorza pochodzi z Polski. To jaka jest wartość dodana? To znaczy: polskie pieniądze finansują połączenia elektroenergetyczne bodajże z Rumunią i Bułgarią…</u>
          <u xml:id="u-208.182" who="#komentarz">(Poseł Paweł Jabłoński: Z Litwą, Słowacją.)</u>
          <u xml:id="u-208.183" who="#MonikaWielichowska">…czy z Litwą. Bardzo dobrze.</u>
          <u xml:id="u-208.184" who="#MonikaWielichowska">Ale pamiętajcie, że prawie 100% środków na ten cel otrzymujemy z Unii Europejskiej, a nie z Trójmorza.</u>
          <u xml:id="u-208.185" who="#MonikaWielichowska">Pani poseł Dorota Olko pyta o stanowisko Polski w sprawie działań Izraela w Gazie, o przypadki łamania prawa międzynarodowego i ataków na pracowników organizacji międzynarodowych i humanitarnych. Już się do tego odnosiłem. To jest tragiczna, beznadziejna sytuacja. Wiemy, że obecny cykl przemocy został zainicjowany przez terroryzm Hamasu. Przypomnę, że Hamas zamordował ponad tysiąc obywateli Izraela. Ale na wojnie giną też cywile. To jest bardzo bolesne. Unia Europejska stara się robić, co może. My też wysyłamy pieniądze, chociażby na UNRWA, i dziękujemy polskim działaczom humanitarnym, którzy ryzykują, niosąc pomoc. Tak jak powiedziałem w exposé, życzymy obu narodom Ziemi Świętej, aby mogły na koniec zamieszkać w bezpiecznych, osobnych państwach. Chociaż nadzieja nie jest duża.</u>
          <u xml:id="u-208.186" who="#MonikaWielichowska">Pan poseł Krzysztof Habura: Jakie były główne czynniki decydujące o relokacji uchodźców z Niemiec do Polski w okresie rządów PiS? No już nie będę się nad wami znęcał.</u>
          <u xml:id="u-208.187" who="#komentarz">(Głos z sali: He, he, he!)</u>
          <u xml:id="u-208.188" who="#MonikaWielichowska">Panowie posłowie tu obecni: zatrudnianie w resorcie absolwentów MGIMO. Było w komisji. Wziąłem na świadka pana Raua, byłego ministra, który nie zaprotestował, gdy zgodnie z prawdą powiedziałem, że poprzednia koalicja uchwaliła niekonstytucyjną ustawę. Sądy pracy wyrzuconych pracowników po MGIMO, którzy jednakowoż dysponują ważnymi certyfikatami bezpieczeństwa, przywróciły do pracy nakazem sądowym. Ten powrót do pracy miał miejsce już za pana ministra Raua, za rządów Zjednoczonej Prawicy, więc do siebie miejcie pretensje.</u>
          <u xml:id="u-208.189" who="#komentarz">(Gwar na sali, dzwonek)</u>
          <u xml:id="u-208.190" who="#MonikaWielichowska">Czy w tym roku będą polsko-niemieckie konsultacje międzyrządowe? — pyta pan Marek Krząkała. Oczekujemy na zaprzysiężenie nowego rządu Niemiec i pierwsze wizyty. Spotkałem się już tu, w Warszawie z osobą, która ma szansę objąć tekę ministra spraw zagranicznych. Wspólnie uprawialiśmy dyplomację futbolową. Odwiedził stadion Legii. Mam nadzieję, że wyciągnął właściwe wnioski po obejrzeniu tego, do czego zdolna jest nasza Żyleta. Uzgodniliśmy pierwsze tematy, które mogą być przedmiotem decyzji naszego rządu i nowego rządu Niemiec. Dopiero po jego powołaniu, ma to nastąpić bodajże 7 maja, będziemy z nim o tym decydować.</u>
          <u xml:id="u-208.191" who="#MonikaWielichowska">W ilu przypadkach udało się porozumieć z prezydentem w kwestii nominacji ambasadorskich? — pyta pan poseł Tadeusz Tomaszewski, Lewica. Na moje biurko trafiło do tej pory… Spoglądam na współpracowników. Liczę tak z pół tuzina w tej chwili. Pierwszą nominację już wręczyłem pani ambasador przy Unii Europejskiej Agnieszce Bartol. Reszta trafiła do mnie, dokonałem już kontrasygnaty, ale samych nominacji ani listów uwierzytelniających jeszcze nie mam. Proces ruszył. Mam nadzieję, że uchwalone za czasów PiS-u prawo, które mówi, że prezydent powołuje na wniosek ministra spraw zagranicznych, wreszcie będzie respektowane.</u>
          <u xml:id="u-208.192" who="#MonikaWielichowska">Dlaczego w czasie prezydencji nie ma w Polsce szczytu z państwami trzecimi? — pyta pan poseł Dariusz Stefaniuk. Zapewne nawiązujecie państwo do relacji ze Stanami Zjednoczonymi. Pan prezydent próbował zaprosić prezydenta Trumpa do Polski. Zdaje się, że nie wyszło. Przyjeżdża sekretarz energii. Przypomnę, że jako pierwszy minister europejski byłem rozmówcą sekretarza stanu Marca Rubio. Dzisiaj znowu z nim rozmawiałem. Natomiast szczyty ze Stanami Zjednoczonymi zwołuje Komisja Europejska.</u>
          <u xml:id="u-208.193" who="#MonikaWielichowska">Pan wicemarszałek Krzysztof Bosak, Konfederacja: Dlaczego Polska ma angażować się we wspólne zakupy z inicjatywy Unii, skoro istnieje Agencja Wsparcia i Zamówień NATO? Z prostej przyczyny: Unia ma gigantyczny budżet na takie zakupy.</u>
          <u xml:id="u-208.194" who="#MonikaWielichowska">Pan poseł Szymon Szynkowski vel Sęk: Kiedy byłem ministrem do spraw europejskich, byliśmy liderem w procesie rozszerzeniowym. Oczywiście to nadal jest priorytet polskiej prezydencji. Chcielibyśmy np. otworzyć dwa klastry negocjacyjne z Ukrainą, ale nawet pierwszy blokują Węgry. Bardzo proszę pana ministra o zwrócenie się do swoich węgierskich przyjaciół o odblokowanie, o zdjęcie nieuprawnionego, szkodliwego węgierskiego weta na proces rozszerzenia.</u>
          <u xml:id="u-208.195" who="#komentarz">(Głos z sali: Proszę się podać do dymisji.)</u>
          <u xml:id="u-208.196" who="#MonikaWielichowska">Pan poseł Jabłoński — gratuluję aktywności — pyta o zasady większości kwalifikowanej. Pragnę pana uspokoić, że w obecnej sytuacji geopolitycznej nie ma zasadności debatowanie nad potencjalną rewizją unijnych traktatów. Jednak jest oczywiste, że podczas polskiej prezydencji omawiamy z wysoką przedstawiciel metody poprawy efektywności pracy, m.in. Rady do Spraw Zagranicznych, tak aby możliwe było szybkie reagowanie na wydarzenia międzynarodowe. Putin ma nad nami przewagę, bo ma jedność dowodzenia, a my musimy uzyskiwać konsensus. Dopóki obowiązuje liberum veto, a są nacjonaliści tacy jak Orbán i jego ludzie, jest to bardzo utrudnione.</u>
          <u xml:id="u-208.197" who="#komentarz">(Poseł Paweł Jabłoński: W 2022 r. jakoś dawaliśmy radę.)</u>
          <u xml:id="u-208.198" who="#MonikaWielichowska">Mam nadzieję, że weźmiecie to pod uwagę, że np. w dziedzinie… To jest trudna sprawa i tutaj można mieć uprawnioną różnicę zdań. Ale chciałbym was przekonać, naprawdę, że jeśli przeszlibyśmy do głosowania większościowego w dziedzinie sankcji, to Polska by od tego niepodległości nie straciła. Naprawdę.</u>
          <u xml:id="u-208.199" who="#komentarz">(Poseł Paweł Jabłoński: A w dziedzinie obronności już tak.)</u>
          <u xml:id="u-208.200" who="#MonikaWielichowska">Sankcji…</u>
          <u xml:id="u-208.201" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
          <u xml:id="u-208.202" who="#MonikaWielichowska">Po kolei. W dziedzinie obronności sprawa jest oczywista, obronność to jest jądro suwerenności, pełna zgoda. Nasze stanowisko, całej mojej grupy politycznej — brałem udział w Parlamencie Europejskim w konferencji na temat przyszłości Europy — było następujące. Jeżeli mielibyśmy jako Unia Europejska zacząć jakąś misję wojskową, dajmy na to jakiś watażka z pomocą Rosji przejmuje port w Tobruku i zaczyna nam wysyłać masowo imigrantów — można to sobie wyobrazić? można — i chcemy to jako Unia Europejska ukrócić, to nasza propozycja była taka, że żeby ustanowić misję obronną Unii, potrzebna byłaby jednomyślność. A żeby potem uzgodnić szczegóły techniczne lub ją przedłużyć, wystarczyłaby większość kwalifikowana. Mnie się zdaje, że zamiast potępiać w czambuł te rozważania, bardziej produktywnie by nam się rozmawiało, gdybyśmy się zastanowili wspólnie nad tym, czym powinna być większość kwalifikowana. Bo zobaczcie, za chwilę będzie konklawe. Tam decyzja zapadnie demokratycznie. O ile wiem, podczas pierwszych 15 głosowań, aby wybrać papieża, potrzeba 2/3 głosów. Ale od 16. głosowania, proszę mnie nie chwytać za słowo, ale właśnie później, już wystarcza zwykła większość.</u>
          <u xml:id="u-208.203" who="#MonikaWielichowska">Tak samo ja nie jestem zakochany w dzisiejszej definicji podwójnej większości czy większości kwalifikowanej. Konferencja na rzecz przyszłości Europy mówiła np. o większości 4/5 głosów. Wtedy skonstruowanie mniejszości blokującej byłoby już bardzo łatwe. Można też się zastanowić nad systemem: jeden kraj, jeden głos. O tym wszystkim można rozsądnie rozmawiać, bo mamy, mam nadzieję, wspólne stanowisko, że Unia powinna być rządzona sprawnie, ale sprawiedliwie, tak żeby nikt nie miał poczucia, że traci kontrolę nad wydarzeniami czy że jest przedmiotem jakiegoś dyktatu. Temu służą różne rozwiązania. O tym można racjonalnie porozmawiać, ale nie w atmosferze od razu odsądzania tych, którzy mają inne zdanie, od czci i wiary.</u>
          <u xml:id="u-208.204" who="#komentarz">(Poseł Paweł Jabłoński: Nie odsądzamy od czci i wiary, tylko pytamy, czy jest to w interesie Polski.)</u>
          <u xml:id="u-208.205" who="#MonikaWielichowska">Nie wiadomo, czy jest wbrew interesowi Polski, gdyby w sprawach sankcji nie było liberum veto. Byłoby w interesie Polski, bo moglibyśmy nałożyć na Rosję twardsze sankcje.</u>
          <u xml:id="u-208.206" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-208.207" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
          <u xml:id="u-208.208" who="#MonikaWielichowska">Zastanówcie się nad tym, co mówicie.</u>
          <u xml:id="u-208.209" who="#komentarz">(Głos z sali: W oczywisty sposób raz jest, a raz nie jest. W wielu kwestiach nie jest.)</u>
          <u xml:id="u-208.210" who="#MonikaWielichowska">Ale w sprawie sankcji nie ma żadnego zagrożenia dla polskiej suwerenności, a zysk byłby taki, że można byłoby wprowadzać szybsze, twardsze sankcje. Coś za coś. Ten europejski deal, mówiąc po trumpistowsku, od zawsze polega na tym, że uzyskujemy więcej wspólnego wpływu za działanie bardziej spójne. Albo to przyjmiecie, albo nie powinniście być w Unii Europejskiej. Widzę, że wy mentalnie do Unii jeszcze nie weszliście.</u>
          <u xml:id="u-208.211" who="#komentarz">(Głos z sali: Panie ministrze, po co takie niskie chwyty.)</u>
          <u xml:id="u-208.212" who="#MonikaWielichowska">A widzi pan, teraz panu przeszkadza. Więc spotkajmy się na gruncie racjonalnej dyskusji o tym, jakie byłyby sprawiedliwe systemy głosowania i w jakich dziedzinach można by mówić o reformie, a jakie na wieki wieków pozostaną w domenie jednomyślności, bo takie są.</u>
          <u xml:id="u-208.213" who="#komentarz">(Poseł Paweł Jabłoński: Obronność powinna zostać…)</u>
          <u xml:id="u-208.214" who="#MonikaWielichowska">Np. ja uważam, że absolutnie jednomyślność na zawsze powinna pozostać w dziedzinie rozszerzenia.</u>
          <u xml:id="u-208.215" who="#MonikaWielichowska">A co do obronności, zarysowałem panu pewien kompromis, proszę go przemyśleć. Mówimy o ustanawianiu przyszłych misji Unii Europejskiej. Nie o wysyłaniu Wojska Polskiego, tylko o wysyłaniu brygady europejskiej, którą właśnie tworzymy. Pan to wie oczywiście.</u>
          <u xml:id="u-208.216" who="#komentarz">(Poseł Paweł Jabłoński: Ale wszystkie pozostałe kompetencje mają być…)</u>
          <u xml:id="u-208.217" who="#MonikaWielichowska">Panie pośle Jabłoński, nie jesteśmy w punkcie dyskusji. Upominam pana po raz kolejny.</u>
          <u xml:id="u-208.218" who="#komentarz">(Poseł Paweł Jabłoński: Pan minister zaczął, ja proszę o odpowiedź.)</u>
          <u xml:id="u-208.219" who="#MonikaWielichowska">Pan minister udziela odpowiedzi, bo w takim punkcie jesteśmy.</u>
          <u xml:id="u-208.220" who="#MonikaWielichowska">Pan poseł Kowal pyta o to, jak być w G20. Przydałoby się przede wszystkim przegonić… Już nie wiem, kto w tej chwili jest nr 20, kiedyś to był Iran. Szybko rośniemy, 3,5%, najszybciej w Europie w tym roku, więc dobrze by było wejść gospodarczo do grupy największych gospodarek.</u>
          <u xml:id="u-208.221" who="#komentarz">(Głos z sali: Prognoza.)</u>
          <u xml:id="u-208.222" who="#MonikaWielichowska">Ale są dodatkowe argumenty. W G20 nie ma ani jednego państwa naszego regionu, a nasze państwo ma też pewne argumenty dotyczące tego, że nasza transformacja i od dyktatury do demokracji, i od gospodarki centralistycznej do wolnego rynku to inspiracja dla wielu krajów na świecie. To wzmacnia nasz mandat.</u>
          <u xml:id="u-208.223" who="#MonikaWielichowska">Pan Radosław Fogiel stawia tezę o dezercji w polityce zagranicznej przez porzucenie Trójmorza. Nikt nie porzucił Trójmorza. Pan prezydent wysłał zaproszenia, a i tak to my będziemy musieli ten szczyt mu organizować, więc nic nie zostało porzucone. Natomiast osiągnięcia Trójmorza na razie są skromne. Pan prezydent Trump nie przyjeżdża, a pieniądze są głównie polskie, więc…</u>
          <u xml:id="u-208.224" who="#komentarz">(Poseł Zbigniew Krzysztof Kuźmiuk: Jest i miliard amerykański.)</u>
          <u xml:id="u-208.225" who="#MonikaWielichowska">Nie, jest obietnica miliarda, a to nie to samo. Na koncie nie ma, nie, przelew nie przyszedł, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-208.226" who="#komentarz">(Głos z sali: A jakie są osiągnięcia Trójkąta Weimarskiego?)</u>
          <u xml:id="u-208.227" who="#MonikaWielichowska">Do tego jeszcze dojdziemy.</u>
          <u xml:id="u-208.228" who="#MonikaWielichowska">Pani posłanka Jachira pyta o organizacje polonijne, ale o tym nie było w exposé, bo będzie szerzej w exposé polonijnym.</u>
          <u xml:id="u-208.229" who="#MonikaWielichowska">Pan poseł vel Sęk zakwestionował moje wyrażenie o reanimacji Trójkąta Weimarskiego, bo uważał, że nie był w stanie śpiączki. A więc przyjrzyjmy się faktom, panie pośle. Tekę MSZ objąłem 17 miesięcy temu. Z moimi odpowiednikami z Niemiec i Francji spotkałem się do tej pory siedem razy, i to wobec niestabilnej sytuacji wewnątrzpolitycznej w Niemczech i Francji. Tylko w zeszłym roku odbyły się trzy spotkania ministrów spraw zagranicznych w czystym formacie Trójkąta Weimarskiego, a do tego jeszcze spotkania Weimar+. Dokładnie były to trzy szczyty ministrów spraw zagranicznych Trójkąta Weimarskiego w lutym, maju i wrześniu i cztery ministerialki Weimar+ w listopadzie, grudniu, lutym i marcu. Przypomnę, że za państwa rządów…</u>
          <u xml:id="u-208.230" who="#komentarz">(Głos z sali: A jakie efekty?)</u>
          <u xml:id="u-208.231" who="#MonikaWielichowska">…za pana… Pan nie zdążył, bo pan był ministrem 2 tygodnie, ale przypominam, że przez 7 lat Trójkąt Weimarski na szczeblu ministrów spraw zagranicznych spotkał się cztery razy. Przez 7 lat. Słabo, słabo.</u>
          <u xml:id="u-208.232" who="#komentarz">(Głos z sali: A na szczeblu prezydentów?)</u>
          <u xml:id="u-208.233" who="#MonikaWielichowska">I tylko raz po agresji Rosji na Ukrainę. A więc mamy siedem spotkań…</u>
          <u xml:id="u-208.234" who="#komentarz">(Gwar na sali, dzwonek)</u>
          <u xml:id="u-208.235" who="#MonikaWielichowska">…w 17 miesięcy versus cztery spotkania w 7 lat. A więc chyba było co reanimować, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-208.236" who="#komentarz">(Głos z sali: Jakie efekty?)</u>
          <u xml:id="u-208.237" who="#MonikaWielichowska">To nie jest punkt dyskusji, panowie posłowie, a pan nie jest w punkcie dyskusji, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-208.238" who="#komentarz">(Głos z sali: Nie ma efektów.)</u>
          <u xml:id="u-208.239" who="#MonikaWielichowska">Pan pytał o format, a nie o efekt.</u>
          <u xml:id="u-208.240" who="#komentarz">(Głos z sali: Teraz pytam o efekty.)</u>
          <u xml:id="u-208.241" who="#MonikaWielichowska">Nie jest pan przy głosie.</u>
          <u xml:id="u-208.242" who="#komentarz">(Gwar na sali, dzwonek)</u>
          <u xml:id="u-208.243" who="#MonikaWielichowska">O pana ambasadora Bogdana Klicha pytacie państwo. Już kolejny raz posłowie opozycji pytają mnie, dlaczego Bogdan Klich nie jest ambasadorem. Nie jest ambasadorem, bo prezydent Duda nie podpisał mu nominacji, a gdy wygra Rafał Trzaskowski, to mu podpisze i wtedy będzie ambasadorem.</u>
          <u xml:id="u-208.244" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-208.245" who="#MonikaWielichowska">Czy to tak trudno zrozumieć?</u>
          <u xml:id="u-208.246" who="#komentarz">(Głos z sali: Ale jak przegra, to co? Nie będzie.)</u>
          <u xml:id="u-208.247" who="#MonikaWielichowska">A jak przegra, to pewnie nie będzie, bo wyście przekonali sami siebie, że Klich jest odpowiedzialny za zamach smoleński. Prosiłem publicznie: pokażcie cień dowodu na odpowiedzialność Klicha za zamach smoleński. Obiecuję to, powtarzam…</u>
          <u xml:id="u-208.248" who="#komentarz">(Poseł Zbigniew Krzysztof Kuźmiuk: Przecież go odwołaliście z…)</u>
          <u xml:id="u-208.249" who="#MonikaWielichowska">…pokażcie cień dowodu, to go nie tylko odwołam, lecz także złożę doniesienie do prokuratury na Klicha, okej? Ale pokażcie jakiś dowód.</u>
          <u xml:id="u-208.250" who="#komentarz">(Poseł Zbigniew Krzysztof Kuźmiuk: Za co go odwołaliście z ministerstwa obrony?)</u>
          <u xml:id="u-208.251" who="#MonikaWielichowska">Przecież pan prezydent Duda też był ministrem w czasie katastrofy smoleńskiej, i to był ministrem w urzędzie, który był organizatorem tej wyprawy, w Kancelarii Prezydenta, a jego jakoś nie obwiniacie za zamach smoleński. Oświadczam panom, że odpowiedzialność za zamach smoleński Bogdana Klicha i Andrzeja Dudy jest taka sama, czyli zerowa. To nie jest żaden powód, żeby komuś odmawiać nominacji, a pan ambasador, pan szef naszej placówki, chargé d’affaires, senator Bogdan Klich radzi sobie coraz lepiej…</u>
          <u xml:id="u-208.252" who="#komentarz">(Głos z sali: Nauczył się angielskiego.)</u>
          <u xml:id="u-208.253" who="#MonikaWielichowska">Mówi lepiej od pana.</u>
          <u xml:id="u-208.254" who="#MonikaWielichowska">…chociażby zaaranżował kolejną moją rozmowę z sekretarzem stanu USA.</u>
          <u xml:id="u-208.255" who="#MonikaWielichowska">Ja troszeczkę chcę przywołać do porządku panów posłów.</u>
          <u xml:id="u-208.256" who="#MonikaWielichowska">Do pana posła Kuźmiuka: panie pośle, zwracam panu uwagę, że zakłóca pan obrady Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-208.257" who="#MonikaWielichowska">Do pana posła Szynkowskiego vel Sęka: panie pośle, zwracam panu uwagę, że zakłóca pan obrady Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-208.258" who="#MonikaWielichowska">I do pana posła Jabłońskiego: panie pośle, na podstawie art. 175 ust. 3 regulaminu Sejmu przywołuję pana do porządku.</u>
          <u xml:id="u-208.259" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-208.260" who="#MonikaWielichowska">Panie ministrze, zapraszam dalej.</u>
          <u xml:id="u-208.261" who="#MonikaWielichowska">Poważna sprawa. Uważajcie. Pani marszałek jest znana z konsekwencji i surowości.</u>
          <u xml:id="u-208.262" who="#komentarz">(Głos z sali: Bardzo łagodna.)</u>
          <u xml:id="u-208.263" who="#MonikaWielichowska">Były też pytania o wydatki na obronność i politykę prezydenta Trumpa. Chcę przypomnieć, że na różnych oficjalnych forach, ale także w mediach polskich, europejskich, zagranicznych od wielu lat konsekwentnie chwalę prezydenta Trumpa nie tylko za sam fakt mobilizowania państw NATO do wypełniania swojego obowiązku przeznaczania minimum 2% PKB na zbrojenia, lecz także za niepowtarzalny styl, w jakim to robi, bo gdy poprzednicy robili to na miękko, to nikt nie słuchał.</u>
          <u xml:id="u-208.264" who="#MonikaWielichowska">Panowie wyrywacie z kontekstu sprawę związaną ze szczytem waszyngtońskim, gdzie pan prezydent Duda się wyrywał, aby mówić już wtedy o 3%. Co do zasady oczywiście miał rację, natomiast to Stany Zjednoczone prosiły jego i mnie, aby o 3% wtedy nie mówić, bo chciały, żeby szczyt był sukcesem, tzn. żeby pokazać, że nareszcie większość państw wypełniło wymóg 2%.</u>
          <u xml:id="u-208.265" who="#komentarz">(Poseł Joanna Kluzik-Rostkowska: Dwa.)</u>
          <u xml:id="u-208.266" who="#MonikaWielichowska">Skoro już wypełniły 2%, to podwyższymy poprzeczkę, ale po kolei.</u>
          <u xml:id="u-208.267" who="#komentarz">(Poseł Joanna Kluzik-Rostkowska: I po co to? Po co te nerwy?)</u>
          <u xml:id="u-208.268" who="#MonikaWielichowska">Taka nadgorliwość pana prezydenta jest zbędna.</u>
          <u xml:id="u-208.269" who="#komentarz">(Poseł Paweł Jabłoński: Ja pana za to chwaliłem, panie ministrze.)</u>
          <u xml:id="u-208.270" who="#komentarz">(Poseł Joanna Kluzik-Rostkowska: Proszę bardzo, panowie. Potem.)</u>
          <u xml:id="u-208.271" who="#MonikaWielichowska">A, dziękuję. Nie odnotowałem, ale pochwała od opozycji liczy się podwójnie.</u>
          <u xml:id="u-208.272" who="#komentarz">(Poseł Paweł Jabłoński: …błędów, zawsze chwalimy.)</u>
          <u xml:id="u-208.273" who="#komentarz">(Poseł Radosław Fogiel: Nie ma pan mandatu do oceniania prezydenta…)</u>
          <u xml:id="u-208.274" who="#MonikaWielichowska">Panowie…</u>
          <u xml:id="u-208.275" who="#MonikaWielichowska">Mam mandat, bo konstytucja mówi, że to prezydent współpracuje z ministrem, a nie na odwrót.</u>
          <u xml:id="u-208.276" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-208.277" who="#MonikaWielichowska">Pani Marszałek! Na tym, mam takie subiektywne wrażenie, wyczerpałem odpowiedzi na pytania posłów. Więcej grzechów nie pamiętam. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-208.278" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-208.279" who="#komentarz">(Głos z sali: Brawo!)</u>
          <u xml:id="u-208.280" who="#MonikaWielichowska">Bardzo dziękuję, panie ministrze, za skrupulatną odpowiedź na każde pytanie zadane podczas dzisiejszej debaty.</u>
          <u xml:id="u-208.281" who="#MonikaWielichowska">Zamykam dyskusję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-209">
          <u xml:id="u-209.0" who="#TomaszKostuś">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Według szacunków Ministerstwa Spraw Zagranicznych z 2024 r. poza granicami Polski mieszka ok. 20 mln osób polskiego pochodzenia. Jest to jedna z największych diaspor na świecie, szczególnie wśród krajów OECD. W USA żyje ok. 10 mln osób polskiego pochodzenia, w Brazylii ok. 3 mln, w Niemczech ok. 2 mln, w Ukrainie, Wielkiej Brytanii, Francji i Kanadzie po ok. 1 mln.</u>
          <u xml:id="u-209.1" who="#TomaszKostuś">Liczby te obejmują zarówno osoby urodzone w Polsce, jak i ich potomków, którzy mogą mieć różny stopień identyfikacji z polskością. Najczęściej jednak utożsamiają się z krajem przodków, kultywują polskie tradycje i język. Wiem to także z licznych spotkań z Polonią na całym świecie, w jakich miałem zaszczyt uczestniczyć w ramach obowiązków parlamentarnych.</u>
          <u xml:id="u-209.2" who="#TomaszKostuś">Otóż w obecnej sytuacji demograficznej, ale także w niepewnej sytuacji międzynarodowej polską racją stanu winno być zachęcanie ich do odpowiednio powrotu lub przyjazdu do ojczyzny.</u>
          <u xml:id="u-209.3" who="#TomaszKostuś">Jakie działania w tym względzie prowadzi i zamierzać prowadzi MSZ? Czy przewiduje się ich intensyfikację, zwłaszcza w odniesieniu do ludności pochodzenia polskiego zamieszkującej tereny Rosji, Białorusi oraz innych byłych republik sowieckich?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-210">
          <u xml:id="u-210.0" who="#MonikaWielichowska">Wysoka Izbo! W dyskusji zgłoszono wniosek o odrzucenie informacji. Przypomnę, że tego zgłoszenia dokonał Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwości.</u>
          <u xml:id="u-210.1" who="#MonikaWielichowska">Do głosowania nad tym wnioskiem przystąpimy w bloku głosowań.</u>
          <u xml:id="u-210.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Głosujemy.)</u>
          <u xml:id="u-210.3" who="#komentarz">(Głos z sali: Ha, ha, ha!)</u>
          <u xml:id="u-210.4" who="#MonikaWielichowska">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 3. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji do Spraw Deregulacji o rządowym projekcie ustawy o zmianie niektórych ustaw w celu deregulacji prawa gospodarczego i administracyjnego oraz doskonalenia zasad opracowywania prawa gospodarczego (druki nr 1108 i 1168).</u>
          <u xml:id="u-210.5" who="#MonikaWielichowska">Proszę pana posła Ryszarda Petru o przedstawienie sprawozdania komisji.</u>
          <u xml:id="u-210.6" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-211">
          <u xml:id="u-211.0" who="#RyszardPetru">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Prace nad ustawą szły sprawnie. Opozycja, choć nie tylko opozycja, zgłosiła serię poprawek. Wszelkie poprawki niezwiązane z przedmiotem tej ustawy zostały odrzucone.</u>
          <u xml:id="u-211.1" who="#komentarz">(Głos z sali: A które przyjęto?)</u>
          <u xml:id="u-211.2" who="#RyszardPetru">W tym Sejmie i w tej koalicji nie będziemy przyjmować wrzutek poselskich niezwiązanych z treścią ustawy.</u>
          <u xml:id="u-211.3" who="#RyszardPetru">Chcę zwrócić uwagę, że to jest pierwsza ustawa deregulacyjna wprowadzana w Polsce tak naprawdę od 30 lat. Jest to głęboka zmiana polskiego porządku prawnego. W 40 artykułach, w prawie 30 obszarach życia gospodarczego zmieniamy zasady funkcjonowania. Zwrócę tylko uwagę na to, że komisja przyjęła kilkanaście poprawek dotyczących głównie doprecyzowania przepisów i usunięcia ewentualnych wątpliwości interpretacyjnych. Szybko to wymienię.</u>
          <u xml:id="u-211.4" who="#RyszardPetru">Pani marszałek, tylko spytam, ile mam czasu.</u>
          <u xml:id="u-211.5" who="#komentarz">(Głos z sali: 15 minut.)</u>
          <u xml:id="u-211.6" who="#RyszardPetru">15 minut. Będę mówił krócej. Zmiany w proponowanych zasadach zawierania umów leasingu w formie dokumentowej poprzez usunięcie z formy dokumentowej rygoru nieważności. Doprecyzowanie, że organ I instancji nie jest związany wytycznymi organu odwoławczego, jeśli przy ponownym rozpatrzeniu sprawy przepisy prawa, na podstawie których organ I instancji rozstrzygał sprawę, uległy zmianie. Uszczegółowienie kwestii umorzenia zaległej kary administracyjnej poprzez wskazanie, że możliwe to będzie także wtedy, gdy stanowi pomoc udzieloną zgodnie z warunkami dopuszczalności pomocy de minimis w rolnictwie lub rybołówstwie. Doprecyzowanie relacji między zasadami dotyczącymi opracowania projektów aktów normatywnych w obszarze prawa gospodarczego. W sytuacji braku projektowania OSR ex post, jeżeli nie przeprowadzono konsultacji publicznych, w uzasadnieniu projektu aktu wskazuje się m.in. przyczyny tego odstąpienia. I ostatnie: uzupełnienie przepisów przejściowych m.in. w zakresie postępowań przed Sądem Najwyższym w sprawie skargi nadzwyczajnej oraz skargi kasacyjnej wniesionych przez rzecznika małych i średnich przedsiębiorców w zakresie realizacji obowiązku informacyjnego nałożonego na ministrów.</u>
          <u xml:id="u-211.7" who="#RyszardPetru">Chcę zwrócić uwagę, że posłowie PiS próbowali zgłosić serię poprawek, których zapisy są tożsame z drukiem sejmowym nr 558, który to dzisiaj Prezydium Sejmu skierowało do komisji deregulacyjnej. Chcę podkreślić, że to nie jest tak, że niektóre z tych poprawek są nie do przyjęcia. Natomiast w związku z tym, że mamy przed sobą perspektywę pracy nad całą tą ustawą, którą państwo zgłosili, jak również w perspektywie, jak rozumiem, ustaw deregulacyjnych zgłoszonych przez zespół Rafała Brzoski, a potem skierowanych do rządu, chcę powiedzieć i zadeklarować, że jesteśmy otwarci jako komisja, aby pracować konstruktywnie nad państwa propozycjami. W tym momencie jednak chcieliśmy zachować spójność ustawy przedłożonej przez ministerstwo rozwoju, w szczególności przez ministra Paszyka, tak aby ta ustawa pilnie przeszła przez parlament i abyśmy już w najbliższym czasie mogli po raz pierwszy odczuć owoce prawdziwej deregulacji, jak powtarzam, w 30 obszarach: od definicji rzemiosła, przez likwidację potrzeby pieczątki, digitalizację leasingu do ograniczenia długości postępowań, kontroli. Te wszystkie aspekty znajdują się w tej ustawie i mam nadzieję, że jutro będziemy w stanie zamknąć pracę nad ustawą i przejść do trzeciego czytania. Dziękuję pani bardzo, pani marszałek.</u>
          <u xml:id="u-211.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-212">
          <u xml:id="u-212.0" who="#MonikaWielichowska">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-212.1" who="#MonikaWielichowska">Sejm ustalił, że w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego wysłucha 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i 3-minutowych oświadczeń w imieniu kół.</u>
          <u xml:id="u-212.2" who="#MonikaWielichowska">Zanim otworzę dyskusję, pozwólcie państwo, że pozdrowię, tylko dajcie mi na to szansę, młodzież z Zespołu Szkolno-Przedszkolnego nr 10 z Rybnika, z panią minister Katarzyną Lubnauer na czele. Ale też pozdrowienia od pani posłanki Moniki Rosy. Pozdrawiam was serdecznie. Cieszymy się, że jesteście dzisiaj z nami.</u>
          <u xml:id="u-212.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-212.4" who="#MonikaWielichowska">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-212.5" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam jako pierwszego pana posła Bartłomieja Wróblewskiego, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-213">
          <u xml:id="u-213.0" who="#BartłomiejWróblewski">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt przedstawić stanowisko Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość odnośnie do procedowanej ustawy.</u>
          <u xml:id="u-213.1" who="#BartłomiejWróblewski">Panie i Panowie Posłowie! To państwo jest dla obywatela, a nie obywatele dla państwa. Wynika to z polskiej konstytucji, w której wolność jest jedną z podstawowych wartości. Nadregulacja, nadmierne obciążenia obywateli i przedsiębiorców oraz biurokracja tę wolność w zasadniczy sposób ograniczają. Dlatego potrzebujemy deregulacji.</u>
          <u xml:id="u-213.2" who="#BartłomiejWróblewski">Procedowana ustawa to mały, ale słuszny krok, krok w dobrym kierunku. W wielu sprawach to raczej mikroderegulacja niż deregulacja, jakiej potrzebuje polska gospodarka i polskie społeczeństwo. Część zmian wprowadzanych tą ustawą stanowi powtórzenie naszych propozycji z druku nr 558. Z tymi propozycjami, można powiedzieć, w pełni się zgadzamy. Są to dobrze przemyślane propozycje i rzeczy rzeczywiście ważne. Chodzi np. o cyfryzację i możliwość zdalnego zawierania umów leasingu. Nasze propozycje szły dalej i namawiamy państwa do tego, żeby propozycje zmierzające w takim kierunku w ostatecznej formie w ustawie ująć.</u>
          <u xml:id="u-213.3" who="#BartłomiejWróblewski">Prace nie przebiegały w sposób, o którym byśmy marzyli i którego należałoby sobie życzyć. Po pierwsze, było tak ze względu na fakt mrożenia ustawy o ograniczeniu biurokracji i barier prawnych mimo wcześniejszych deklaracji, że te ustawy będą rozpatrywane łącznie. Prace nad ustawą, można powiedzieć, przebiegały sprawnie. My byśmy powiedzieli, że w niektórych momentach przebiegały pospiesznie. W szczególności chodzi o ważne przepisy Kodeksu postępowania administracyjnego i ustawy o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Moim zdaniem problem tego pospiesznego trybu rozpatrywania spraw do nas wróci, bo okaże się, że tak jak ostrzegali eksperci, w niektórych przypadkach to nie ułatwi, nie przyspieszy rozpatrywania spraw administracyjnych, a je spowolni.</u>
          <u xml:id="u-213.4" who="#BartłomiejWróblewski">Jednocześnie — i moim zdaniem to też nie było optymalne, to był błąd, jak myślę, mimo uspokojących i cennych słów pana przewodniczącego Petru — nie uwzględniono poprawek, które zgłaszaliśmy. Niektóre z nich absolutnie odpowiadały tym propozycjom, które rząd sformułował, a które należało tylko rozszerzyć. Jednym z przykładów tego jest kwestia małego ZUS+. To dobrze, że tak jak w naszej ustawie, druk nr 558, zniesiono limit czasowy, jeśli chodzi o korzystanie, natomiast to źle, że nie zniesiono limitu kwotowego. I dzisiaj, zresztą razem z innymi poprawkami, przekazuję tę propozycję pani marszałek, bo uważam, że jutro możemy to nadrobić i wtedy ta ustawa będzie znacznie lepsza, znacznie więcej Polaków i przedsiębiorców z niej skorzysta.</u>
          <u xml:id="u-213.5" who="#BartłomiejWróblewski">Są też takie zmiany, które są słuszne pod względem hasłowym, ale prawdopodobnie nie przyniosą wielkiego efektu, czyli są zmianami pozornymi. Chodzi o 6-miesięczne vacatio legis, chociaż wiemy, że taki zapis w ustawie nie zabezpiecza przed skracaniem takiego terminu. Zasada: one in, one out jest świetnym hasłem w czasie wywiadu radiowego, ale wiemy, że ona nie chroni przedsiębiorców ani gospodarki przed nadregulacją. Dobrze się stało, że nasza ustawa wreszcie trafiła do Komisji do Spraw Deregulacji. Tak że dziękuję panom przewodniczącym za to, że ta deklaracja została spełniona. Mam nadzieję, że ten projekt będzie procedowany.</u>
          <u xml:id="u-213.6" who="#BartłomiejWróblewski">Dzięki Donaldowi Trumpowi globalnie zwiększyła się świadomość nadregulacji. My zajmowaliśmy się deregulacją, zanim stało się to modne: w 2021 r. — ułatwienie edukacji domowej, w 2022 r. — zniesienie lokalnych monopoli gazowych i w roku 2023 — szereg zmian, m.in. podniesienie kwoty wolnej od spadków i darowizn, podniesienie o 50% kwoty przychodów, do uzyskania której można prowadzić działalność nieewidencjonowaną, racjonalizacja przepisów o dostępie do broni. Dziś zgłaszamy kilka dodatkowych poprawek, niektóre już zgłosiliśmy. Przypomnę je: obniżenie stawki podatku VAT na odzież i obuwie dziecięce z 23% do 5% — zmiana prorodzinna; limit kwotowy w zakresie małego ZUS+ podniesiono ze 120 tys. do 300 tys. — wzmocnienie pozycji obywateli i przedsiębiorców w razie ich sporów z ZUS-em, bardzo ważna zmiana; możliwość czasowego wycofania z ruchu dowolnego pojazdu; ułatwienia, usprawnienia, jeśli chodzi o działalność samorządowych kolegiów odwoławczych — składy 1-osobowe i tryb zdalny; szybsze postępowanie o wydanie zezwolenia na usunięcie drzew i krzewów — pan Brzoska zgłaszał tę propozycję, ale ona już jest, możemy ją przyjąć; zwrot utraconego dochodu świadkom w postępowaniach cywilnych; zwiększenie o 50% kwoty przychodów, do uzyskania której możliwe jest opłacenie podatku ryczałtowego; przepisanie klubów sportowych z rejestrów prowadzonych przez starostwa do KRS; uelastycznienie systemu kaucji dla firm zajmujących się odpadami; roczny zamiast miesięcznego tryb rozliczeń działalności nieewidencjonowanej — bardzo ważna rzecz, bardzo ważna propozycja dla tych rękodzielników, dla tych przedsiębiorców, którzy uzyskują dochody w ciągu roku nieregularnie, np. produkują ozdoby świąteczne albo zajmują się handlem grzybami, jagodami, owocami leśnymi. To są dobre propozycje. Jeszcze jutro jesteśmy w stanie przyjąć je na posiedzeniu komisji. Mam nadzieję, że skoro jest tutaj deklaracja pana przewodniczącego Petru o tym, że propozycje Prawa i Sprawiedliwości będą procedowane w tej kadencji, niektóre z nich, które odpowiadają treści tej ustawy, propozycjom rządowym… Mam nadzieję, że jeśli chodzi tylko o ich rozszerzenie albo uzupełnienie, to zrobimy to już jutro. To byłoby ważne i byłby to ważny sygnał dla opinii publicznej, w szczególności w związku z tym, że opinia publiczna też ma poczucie, że sprawy deregulacji nie idą w takim kierunku, jakiego przyjęcia wszyscy byśmy chcieli. Rafał Brzoska odchodzi z zespołu już w maju. O tych sprawach, o mrożeniu ustawy o ograniczeniu biurokracji mówiłem.</u>
          <u xml:id="u-213.7" who="#BartłomiejWróblewski">Przyjęcie tych poprawek jutro, panowie przewodniczący, członkowie wysokiej komisji, Wysoki Sejmie, byłoby dobrym znakiem i, można powiedzieć, przełożyłoby się na pewnego rodzaju nowy optymizm, którego ostatnio było mniej, jeśli chodzi o sprawy deregulacji. To państwo jest dla obywatela, a nie obywatele dla państwa. Bardzo serdecznie dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-213.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-214">
          <u xml:id="u-214.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-214.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Waldemara Sługockiego, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-215">
          <u xml:id="u-215.0" who="#WaldemarSługocki">Szanowna Pani Marszałkini! Panie Ministrze! Panie i Panowie Posłowie! Bardzo dziękuję panu przewodniczącemu Wróblewskiemu za wiarę i za znaki, których się domaga. Myślę, że te znaki, panie przewodniczący, panie pośle, zmaterializują się w postaci dobrych poprawek, które będą służyć polskim obywatelom bez względu na to, czy są przedsiębiorcami, osobami fizycznymi, czy też prowadzą zakłady rzemieślnicze.</u>
          <u xml:id="u-215.1" who="#WaldemarSługocki">Panie i Panowie Posłowie! Wysoka Izbo! Chciałbym także trochę powiedzieć o oczekiwaniach polskich przedsiębiorców. Polski Instytut Ekonomiczny przygotował i przeprowadził w kwietniu tego roku badanie, czyli, jak sądzę, jest ono świeże i aktualne. To badanie jest też niezwykle ważne, ponieważ dla mnie, dla nas było drogowskazem w tychże pracach, które w ramach komisji prowadziliśmy. Przedsiębiorcy zapytani o to, czego spodziewają się przede wszystkim po procesie deregulacji, mówili głównie o sprostaniu wymogom administracyjnym. Często muszą ponosić dodatkowe koszty związane z zatrudnianiem kolejnych osób, co jest niezwykle kosztowne. Ten problem wskazało 52% przedsiębiorców, a 40% oczekuje tego, szanowni państwo, że zmienią się procedury administracyjne, że będą one zdecydowanie krótsze. Tego oczekują od nas, polskiego Sejmu, Senatu, rządu, głównie mikroprzedsiębiorstwa, ponieważ są to najsłabsze podmioty gospodarcze, zarówno pod względem potencjału kapitału, jak i liczby zatrudnianych osób.</u>
          <u xml:id="u-215.2" who="#WaldemarSługocki">Wielu przedsiębiorców, blisko 40%, wskazuje, że czas podejmowania decyzji wpływa na ich konkurencyjność, co jest niezwykle ważne w tak dynamicznie zmieniającej się rzeczywistości. Oczywiście rząd, z panem ministrem i panem premierem na czele, wychodzi naprzeciw tym oczekiwaniom. W projektowanym projekcie ustawy, nad którym już procedujemy, zapowiedział, po pierwsze — i to rzeczywiście stało się faktem podczas naszych prac — ułatwienie przy podejmowaniu pierwszych kroków w prowadzeniu działalności gospodarczej, po drugie prostsze zasady w kwestii wykonywania działalności gospodarczej i po trzecie zmiany w prawie gospodarczym, które ma być zdecydowanie bardziej przyjazne, korzystne dla polskich podmiotów gospodarczych, w tym dla polskich rzemieślników. O tym trzeba wprost i jednoznacznie powiedzieć, bo to są przedsiębiorcy, którzy niestety przez wiele, wiele lat byli zapomnieni, a którzy wreszcie doczekali się ważnych zmian zarówno w tej ustawie deregulacyjnej, jak i w przepisach Prawa oświatowego, w którym zmienił się sposób finansowania tych wszystkich, którzy uczą się danego rzemiosła w sposób praktyczny. To niezwykle ważne i cenne. Owszem, procedowaliśmy nad tym projektem ustawy niezwykle dynamicznie, ale to nie oznacza, panie pośle, że robiliśmy to w sposób pobieżny czy pochopny. Dynamika, dobre przygotowanie, sprawne procedowanie oczywiście nie wykluczają jakości tychże prac. Bez wątpienia we wtorek w ubiegłym tygodniu, bo wówczas pracowaliśmy w ramach komisji deregulacyjnej, proces ten przebiegał w sposób, w mojej ocenie, bardzo dobry.</u>
          <u xml:id="u-215.3" who="#WaldemarSługocki">Chcę podziękować wszystkim paniom posłankom i panom posłom, panu przewodniczącemu Petru, wszystkim przewodniczącym, panu wiceprzewodniczącemu Wróblewskiemu, panu wiceprzewodniczącemu Tomczakowi. Chcę podziękować panu ministrowi Paszykowi, panu ministrowi Jarosowi, panom dyrektorom, którzy byli obecni i którzy niezwykle kompetentnie wspierali nas w tym dziele. W konsekwencji mamy dzisiaj materię, która, w mojej ocenie, jest niezwykle dobrze przygotowana.</u>
          <u xml:id="u-215.4" who="#WaldemarSługocki">Szanowna Pani Marszałek! Chciałbym zgłosić kilka poprawek do art. 19, 23, 34, 40 i 44. One wszystkie są ważne z punktu widzenia chociażby zunifikowania, ujednolicenia terminu wejścia w życie danych zawartych w tymże projekcie ustawy, regulacji, ale są tutaj także wątki, które wychodzą naprzeciw sytuacji, z którą mamy do czynienia. To są poprawki, które będą zmieniać funkcjonowanie niektórych z podmiotów publicznych, tak aby w sposób dynamiczny móc reagować na zmieniającą się rzeczywistość. Składam na ręce pani marszałek owe poprawki, o których mówię. Dziękuję paniom posłankom i panom posłom, dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-215.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-216">
          <u xml:id="u-216.0" who="#MonikaWielichowska">Bardzo dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-216.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam panią poseł Elżbietę Burkiewicz, Polska 2050 — Trzecia Droga.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-217">
          <u xml:id="u-217.0" who="#ElżbietaBurkiewicz">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! W imieniu Klubu Parlamentarnego Polska 2050 pragnę wyrazić zdecydowane poparcie dla projektu ustawy deregulacyjnej, która, jak sądzę, będzie bardzo ważnym krokiem na drodze do budowania nowoczesnej, konkurencyjnej gospodarki, co w tej chwili jest niezwykle ważne.</u>
          <u xml:id="u-217.1" who="#ElżbietaBurkiewicz">Osobiście sama jestem przedsiębiorczynią i doskonale wiem, jak wiele barier i wyzwań napotykają polskie firmy w codziennym funkcjonowaniu. Proponowane zmiany odpowiadają właśnie na realne potrzeby przedsiębiorców. Przede wszystkim: upraszczają procedury. Procedury administracyjne w naszym kraju są bardzo skomplikowane. Propozycje ograniczają zbędne formalności, wprowadzają np. rozwiązania cyfrowe, które przyspieszą załatwianie bardzo wielu spraw, zarówno w urzędach dla obywateli, jak i dla osób prowadzących działalność, czyli w biznesie. Nowelizacja ta będzie dużym ułatwieniem dla przedsiębiorców, a przede wszystkim wprowadzi przejrzystość i przewidywalność prawa. Wprowadzi jasne zasady kontroli. A wiem coś na ten temat, bo moja firma była kontrolowana i po wielu dniach kontroli okazywało się, że wszystko jest w porządku, i po prostu traciliśmy czas na zbędne formalności.</u>
          <u xml:id="u-217.2" who="#ElżbietaBurkiewicz">To jest bardzo ważne właśnie dla tych firm, które są fundamentem naszej polskiej gospodarki. To ważne dla małych, średnich, rzemieślniczych firm. Są też propozycje związane z uproszczeniem zasad funkcjonowania rzemiosła. Jest to bardzo ważne. Przede wszystkim zmiany zwiększą zaufanie obywateli do instytucji państwa. Pozwolą firmom na rozwój, na realną konkurencję na rynku, który w tej chwili jest bardzo trudnym rynkiem. Jestem głęboko przekonana, że przyjęcie tej ustawy będzie sygnałem również dla inwestorów. Będzie to dla inwestorów zarówno krajowych, jak i zagranicznych informacja, że Polska konsekwentnie buduje przyjazne, stabilne i nowoczesne otoczenie prawne dla biznesu. To właśnie takie działania sprawią, że nasz kraj staje się coraz bardziej atrakcyjny tak dla inwestycji, jak dla innowacji. A to spowoduje, jak sądzę, wzrost liczby miejsc pracy.</u>
          <u xml:id="u-217.3" who="#ElżbietaBurkiewicz">Tak więc w imieniu klubu Polska 2050 zachęcam wszystkich do poparcia tej ustawy w imię rozwoju polskiej gospodarki i przyszłości naszego kraju i poprawy życia wszystkich obywateli. Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-217.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-218">
          <u xml:id="u-218.0" who="#MonikaWielichowska">Bardzo dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-218.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Jacka Tomczaka, Polskie Stronnictwo Ludowe — Trzecia Droga.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-219">
          <u xml:id="u-219.0" who="#JacekTomczak">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Chciałbym na początku podziękować wszystkim kolegom i koleżankom posłom z komisji za wspólną pracę nad tymi poprawkami, nad projektem. Prace w komisji były oparte na bardzo dobrej merytorycznej dyskusji. Dziękuję też panu ministrowi za rzeczowe podejście do tych propozycji różnych zmian, poprawek.</u>
          <u xml:id="u-219.1" who="#JacekTomczak">Przypomnijmy, że ten projekt powstawał w wyniku szerokiej współpracy ze środowiskami przedsiębiorców. Ponad 18 organizacji wniosło wkład w jego kształt. To projekt stworzony przez przedsiębiorców dla przedsiębiorców. Wówczas jako sekretarz stanu miałem przyjemność nadzorować te prace razem z panem ministrem Hetmanem, a później kontynuować je z panem ministrem Paszykiem. Jest to przykład efektywnego dialogu rządu ze stroną społeczną, która oczywiście była obecna podczas prac komisji, w czasie których pokazujemy bardzo wysokie standardy pracy w parlamencie.</u>
          <u xml:id="u-219.2" who="#JacekTomczak">Deregulacja i zmiany, które są proponowane w tym projekcie, przywracają normalność dla zwykłych obywateli, w tym przedsiębiorców i rzemieślników. Wiele lat środowiska gospodarcze, izby czekały na rozwiązania, które się znalazły w tym projekcie. Wiele lat czekano na cyfryzację i ułatwienia w zawieraniu umów leasingu, które wprowadzamy w tym projekcie. Wiele lat czekano na wprowadzenie zdalnych rozpraw w KIO, które też są zawarte w tym projekcie. W końcu wiele lat polscy przedsiębiorcy czekali na zmianę podejścia państwa do kontroli skarbowych, skrócenia tych kontroli, przede wszystkim na prawo do skargi, możliwość planowania tych kontroli, a nie zaskakiwania nimi przedsiębiorców.</u>
          <u xml:id="u-219.3" who="#JacekTomczak">Także rzemieślnicy czekali wiele lat na definicję rzemieślnika, która umożliwia im dzisiaj prowadzenie spółek kapitałowych, uczestnictwo w izbach rzemieślniczych. O te przepisy przedsiębiorcy zabiegali często po 10 lat. One są, wreszcie są w tym projekcie ustawy, nad którym dzisiaj obradujemy.</u>
          <u xml:id="u-219.4" who="#JacekTomczak">Jako Klub Parlamentarny PSL podkreślamy, że gospodarka potrzebuje jasnych, przejrzystych przepisów. Byliśmy przeciwni chaotycznym, szkodliwym zmianom, jakie wprowadzał Polski Ład. Ten projekt odpowiada na postulaty środowiska gospodarczego, upraszcza wiele procedur i zawiera ponad 40 zmian w 30 obszarach, które powodują, że środowisko będzie bardziej przyjazne rozwojowi polskiej przedsiębiorczości firm w Polsce, a także inwestycji w Polsce.</u>
          <u xml:id="u-219.5" who="#JacekTomczak">Zgłaszamy poprawkę do tego projektu. Chcemy przywrócić i docenić środowisko rzemieślnicze. Chodzi o przywrócenie 100% wysokości kwoty dofinansowania, jakie otrzymują rzemieślnicy w wyniku kształcenia dualnego. Wydaje nam się, że ta propozycja, która na początku była w projekcie ustawy, a która później w wyniku prac zniknęła… Prosimy o przywrócenie tego i rozważenie tych poprawek. Chciałbym, żeby nad tym projektem dalej pracowano w sposób zgodny, tak jak do tej pory. Widać, że ma on szerokie poparcie wśród posłów z wielu klubów, także wśród przedsiębiorców. Z nadzieją też patrzymy w kierunku komisji deregulacyjnej, jeśli chodzi o inicjatywy, nad którymi pracuje pan minister Berek. Inicjatywy sprawdzamy pod przewodnictwem pana Brzoski, pokazujemy, jak wielkie jest dzisiaj społeczne oczekiwanie deregulacji, upraszczania przepisów, które dla zwykłych obywateli, a także dla przedsiębiorców stają się niezwykle skomplikowane i utrudniają prowadzenie działalności gospodarczej w Polsce.</u>
          <u xml:id="u-219.6" who="#JacekTomczak">Oczywiście przechodzimy do dalszego czytania i prac. Zgłaszamy w imieniu Związku Rzemiosła Polskiego jedną poprawkę dla rzemieślników. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-220">
          <u xml:id="u-220.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-220.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Dariusza Wieczorka z klubu Lewica.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-221">
          <u xml:id="u-221.0" who="#DariuszWieczorek">Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Mam przyjemność przedstawić stanowisko klubu Lewicy w sprawie ustawy o zmianie niektórych ustaw w celu deregulacji prawa gospodarczego i administracyjnego.</u>
          <u xml:id="u-221.1" who="#DariuszWieczorek">Przyznam szczerze, że dobrze, że o tym dyskutujemy, że to wreszcie jest taki moment, kiedy wszyscy chyba zdajemy sobie sprawę, że doszliśmy już do ściany, że dzisiaj potrzeba deregulacji, potrzeba uproszczenia przepisów, bo sami w tym wszystkim się gubimy — zarówno administracja skarbowa, administracja państwowa, administracja samorządowa, jak i przedsiębiorcy, którzy przecież wielokrotnie o tym wspominali i o tym mówili. Lewica jest za deregulacją i za tym, żeby przepisy upraszczać, bo to jest dobre dla nas wszystkich i co do tego nie mamy absolutnie żadnych wątpliwości. Dyskusja dotycząca tego projektu ustawy i w ogóle dyskusja dotycząca deregulacji jest istotna z punktu widzenia rozwoju gospodarczego naszego kraju i też będziemy te działania wspierali. Aczkolwiek zwracamy uwagę na jedną rzecz — nie może tutaj być jakichkolwiek dysproporcji między pracownikami zatrudnionymi na umowy o pracę a przedsiębiorcami, którzy prowadzą działalność gospodarczą. Musimy dbać o to, ażeby szanse każdego z nas, bez względu na to, jaki rodzaj działalności prowadzi, były jednakowe. Dlatego zawsze będziemy na to zwracali uwagę.</u>
          <u xml:id="u-221.2" who="#DariuszWieczorek">Myślę, że to jest początek. Będziemy mieli poprawki, pani posłanka Ueberhan za chwilę te poprawki przedstawi. Myślę, że to jest początek tej dyskusji, bo jeszcze jest wiele obszarów, których nie dotknęliśmy. Jest kwestia, nie wiem, zmiany Prawa bankowego, być może również uproszczenia procedur dla przedsiębiorców, jeżeli chodzi o banki, które, jak dzisiaj przedsiębiorcy mówią, gnębią nieraz tych biednych przedsiębiorców, tych małych przedsiębiorców setkami jakichś kompletnie niepotrzebnych dokumentów. Być może warto w tym zakresie również na ten temat dyskutować. To samo dotyczy kwestii administracyjnych. A więc to są rzeczy, nad którymi dzisiaj pracujemy, i będziemy musieli dalej ten proces prowadzić. I to nie jest tak, że nawet jak przyjmiemy, panie ministrze, tę ustawę, to znaczy, że deregulacja już się skończyła. Przed nami jeszcze dużo deregulacji związanych chociażby z naprawą Polskiego Ładu, bo to dzisiaj najbardziej gnębi polskich przedsiębiorców.</u>
          <u xml:id="u-221.3" who="#DariuszWieczorek">Ale na razie mamy to, co mamy. Lewica serdecznie za to dziękuje panu ministrowi, panu przewodniczącemu i wszystkim, którzy pracowali, posłankom i posłom. I działamy dalej.</u>
          <u xml:id="u-221.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-222">
          <u xml:id="u-222.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-222.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam panią posłankę Katarzynę Ueberhan, Lewica.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-223">
          <u xml:id="u-223.0" who="#KatarzynaUeberhan">Szanowna Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Już Arystoteles wskazywał, że prawo powinno być narzędziem rozumu i sprawiedliwości, a nie arbitralnej władzy ludzi. Gdzie nie ma prawa, tam nie ma wolności. Nie każda regulacja jest zła i nie każda regulacja potrzebuje deregulacji. Czasami również regulacje chronią przedsiębiorców, a z najlepszej ustawy, nawet tej deregulacyjnej, można uczynić legislacyjnego potworka lub fasadę, która nie zmienia nic. Przecież nie o to nam w tym wszystkim chodzi, ale chodzi o sprawniejsze państwo, bardziej konkurencyjną gospodarkę, mniej biurokracji. Zazwyczaj deregulacje utożsamia się właśnie ze zmianami w przepisach, jednak warto pamiętać przy tej okazji, że to nie tylko poprawianie wadliwych regulacji, ale też korygowanie tego, a może czasami przede wszystkim tego, jak urzędy stosują te regulacje, które już istnieją.</u>
          <u xml:id="u-223.1" who="#KatarzynaUeberhan">Wracając do samego projektu — tak jak wspominał przedmówca, pan poseł Dariusz Wieczorek, chcielibyśmy złożyć dwie poprawki, bo nie każda regulacja przepisów jest zła. Poprawki dotyczą art. 17 oraz art. 21 wraz z konsekwencjami. Projektowane regulacje zakładają ograniczenie częstotliwości kontroli prowadzonych przez Państwową Inspekcję Pracy poprzez uzależnienie ich od przypisania przedsiębiorców do określonych kategorii ryzyka. Chciałam zwrócić państwa uwagę na fakt, że te kategorie ryzyka nie są doprecyzowane, te kryteria mogą być wskazywane arbitralnie, więc uwaga, jeśli chodzi o takie rozwiązania. Nasz zarzut co do tego rozwiązania: budzi ono istotne wątpliwości z punktu widzenia zasady równości wyrażonej w art. 32 Konstytucji RP w zakresie różnego traktowania różnych grup pracowników. To była poprawka do art. 21 wraz z konsekwencjami. A w art. 17 chcielibyśmy dodawanemu art. 37b nadać nowe brzmienie. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-224">
          <u xml:id="u-224.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-224.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Witolda Tumanowicza z Konfederacji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-225">
          <u xml:id="u-225.0" who="#WitoldTumanowicz">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Tak, projekt zawiera dobre przepisy i Konfederacja oczywiście będzie je popierać. Natomiast już nawet pani poseł Ueberhan zwróciła uwagę na to, że tutaj jest także dużo regulacji, tylko nowych, nawet całkiem dobrych, więc tak naprawdę ustawa z taką czystą deregulacją niewiele ma wspólnego.</u>
          <u xml:id="u-225.1" who="#WitoldTumanowicz">Zwrot „dodaje się” pojawia się w tej ustawie aż 66 razy, czyli po prostu mówmy o tym, że znajdują się w niej drobne, niekontrowersyjne rozwiązania, takie jak np. skrócenie terminu kontroli mikroprzedsiębiorców z 12 do 6 dni, możliwość wniesienia sprzeciwu w związku z kontrolą, posługiwanie się numerem PESEL w obrocie gospodarczym przy prowadzeniu działalności nierejestrowej, stosowanie wezwań miękkich, czyli możliwości wystąpienia do przedsiębiorcy bez wszczynania postępowania, czy właśnie zasada dążenia do zmniejszenia obciążeń przedsiębiorców przy tworzeniu nowych obowiązków.</u>
          <u xml:id="u-225.2" who="#WitoldTumanowicz">Tylko ciągle podkreślam, chociaż popieramy te dobre rozwiązania, że to jest to tylko kosmetyka, bo prawdziwa deregulacja wciąż jest przed nami. Część tych przepisów to jest takie kopiuj-wklej z wcześniejszych zamrożonych projektów. To dobrze, że w końcu są one wdrażane. Mamy tutaj jednak do czynienia z sytuacją takiej pozornej deregulacji, np. w przypadku skrócenia kontroli z 12 do 6 dni, podczas gdy w praktyce takie kontrole i tak często trwają dłużej. Jak odpowiadał podsekretarz stanu w Ministerstwie Finansów Zbigniew Stawicki z 4 grudnia — to z odpowiedzi na interpelację posłów — średni czas kontroli mikroprzedsiębiorców w 2024 r. wynosił 14 dni, czyli nawet więcej niż 12. Dlatego to jest też ogromna odpowiedzialność, żeby zobowiązać organy do tego, żeby dochowywały terminów. Powiedzmy sobie szczerze, że rzeczywistość pokazuje, że rekomendacje często niekoniecznie działają.</u>
          <u xml:id="u-225.3" who="#WitoldTumanowicz">Dodatkowo chciałbym zwrócić uwagę na to, że obawiam się, że po wyborach można spodziewać się nie tylko niederegulacji, ale wręcz kolejnych obciążeń. Nawet Rafał Brzoska zauważył, że polskie prawo premiuje zagraniczne korporacje kosztem rodzimych firm, więc jest wiele jeszcze do zrobienia.</u>
          <u xml:id="u-225.4" who="#WitoldTumanowicz">Zamiast mnożyć nowe przepisy, naprawdę należy je likwidować. To byłaby prawdziwa deregulacja. To, co proponujecie, to najwyżej drobne, ale oczywiście potrzebne ułatwienia. Zasada deregulacyjna: za każdą nową regulację likwidacja dwóch starych to jest właśnie coś, co Konfederacja mówi od zawsze. Po prostu zajmijmy się prawdziwą deregulacją. Zresztą nasi posłowie oraz nasi eksperci zaangażowani są także w zespół Rafała Brzoski. Dlatego nam naprawdę zależy na tym, aby przedsiębiorcom ułatwiać życie. Będziemy czekać z niecierpliwością na to, jakie ustawy, jakie propozycje zostaną przez ten zespół zaproponowane. Jeśli, jak już zapowiada Lewica, część z nich będzie blokowana, to Konfederacja część z nich na pewno też będzie mogła pomóc przegłosować. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-226">
          <u xml:id="u-226.0" who="#MonikaWielichowska">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-226.1" who="#MonikaWielichowska">Do pytań zgłosiło się ponad 30 parlamentarzystów, prawie, bo 28, ale pewnie za chwilę będzie 30.</u>
          <u xml:id="u-226.2" who="#MonikaWielichowska">Zamykam listę.</u>
          <u xml:id="u-226.3" who="#MonikaWielichowska">Wyznaczam czas na zadanie pytania na 1 minutę.</u>
          <u xml:id="u-226.4" who="#MonikaWielichowska">Pierwszą do głosu zapraszam panią poseł Annę Gembicką, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-227">
          <u xml:id="u-227.0" who="#AnnaGembicka">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Deregulacja to nie tylko prostota, ale też odpowiedzialność za spójność i szczelność systemu. Kiedy ostatnio Platforma i PSL wzięły się za deregulację, m.in. po pracach komisji Palikota, system podatkowy został znacząco rozszczelniony, co kosztowało budżet państwa ok. 250 mld zł.</u>
          <u xml:id="u-227.1" who="#AnnaGembicka">Warto podkreślić, że dla uczciwych przedsiębiorców prawdziwą zmorą jest też nieuczciwa konkurencja — sytuacja, w której jedni przedsiębiorcy uczciwie płacą podatki, a inni je systematycznie omijają. Oczywiście, polska gospodarka w wielu miejscach jest przeregulowana, w wielu miejscach można to uprościć. Natomiast nie chodzi o to, żeby wylać dziecko z kąpielą. Dlatego mam pytanie do pana ministra: Czy państwa resort przeanalizował, w jaki sposób proponowane zmiany, w szczególności te dotyczące kontroli, kwestii związanych z Ordynacją podatkową, wpłyną na efektywność ściągalności podatków? Czy macie państwo takie wyliczenia? Jakie uwagi były podnoszone w czasie prac przez Ministerstwo Finansów i Krajową Administrację Skarbową? Czy zostały uwzględnione? A jeśli nie, jaki był powód ich odrzucenia?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-228">
          <u xml:id="u-228.0" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam panią poseł Iwonę Karolewską, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-229">
          <u xml:id="u-229.0" who="#IwonaKarolewska">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Dziś stoimy przed szansą, by napisać nowy rozdział polskiej gospodarki. Rozdział, w którym przedsiębiorca nie jest petentem, ale partnerem państwa. Ten projekt ustawy to efekt godzinnych rozmów, słuchania tych, którzy na własnych barkach dźwigają polską gospodarkę. Ta ustawa powstała nie na ministerialnych salonach, ale w codziennym życiu: w biurze księgowej, która zbyt długo czekała na decyzję, w magazynie hurtownika walczącego o swoje prawa, w warsztacie rzemieślnika, który chce działać uczciwie, a nie walczyć z absurdem. Nie obiecujemy cudów, proponujemy realne zmiany, mniej zbędnych kontroli, więcej zaufania, prostsze prawo, stabilniejsze otoczenie. Deregulacja to nie hasło, to konkretne ułatwienia dla tych, którzy codziennie od świtu do nocy budują gospodarcze bezpieczeństwo Polski. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-229.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-230">
          <u xml:id="u-230.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-230.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam panią poseł Małgorzatę Gromadzką, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-231">
          <u xml:id="u-231.0" who="#MałgorzataGromadzka">Szanowna Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Polscy przedsiębiorcy od dawna oczekiwali odbiurokratyzowania i usprawnienia procedur administracyjnych. Czekając na wydanie decyzji administracyjnej, często tracili możliwość przeprowadzenia inwestycji, nawet w toku realizacji projektu z dofinansowaniem z Unii Europejskiej. Były również nadmiarowe kontrole, które trwały bardzo długo, a przedsiębiorcy zamiast zajmować się pracą, rozwojem swojej firmy, przez miesiące zajmowali się przede wszystkim kompletowaniem dokumentów. Uważam, że ten pakiet deregulacji jest bardzo dobry, i oby to nie był koniec deregulacji.</u>
          <u xml:id="u-231.1" who="#MałgorzataGromadzka">Mam pytanie do pana ministra. Uważam, że nadmierną biurokratyzacją są obciążone również wnioskowanie o fundusze europejskie i rozliczanie tych funduszy. Często powoduje to zator w realizacji inwestycji i różnych innych kwestii. Uważam, że to jest dobry krok w kierunku budowania przyjaznego państwa, które ufa przedsiębiorcom.</u>
          <u xml:id="u-231.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-232">
          <u xml:id="u-232.0" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam panią poseł Annę Paluch. Nie widzę.</u>
          <u xml:id="u-232.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Marcina Józefaciuka, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-233">
          <u xml:id="u-233.0" who="#MarcinJózefaciuk">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo!</u>
          <u xml:id="u-233.1" who="#komentarz">(Gwar na sali, dzwonek)</u>
          <u xml:id="u-233.2" who="#MarcinJózefaciuk">Pakiet zmian to bez wątpienia zmiany oczekiwane. Pakiet zmian proponuje również zmiany w ustawie o rzemiośle i tego będą dotyczyły moje pytania. Po pierwsze, czy pracodawcy, którzy są spółkami z o.o., są włączeni do nowej definicji rzemiosła tak jak inne struktury prawne organizacji, np. spółka komandytowa? Chodzi np. o dilerów samochodowych, którzy mają również warsztaty samochodowe, czy też duże firmy cukiernicze.</u>
          <u xml:id="u-233.3" who="#MarcinJózefaciuk">Pytanie drugie. Proponuje się wyłączenie z ustawy o rzemiośle usług hotelarskich, przy których również często wykonywane są usługi rzemieślnicze np. przez cukiernika czy też kucharza. Drugą grupą do wyłączenia są fotograficy. Jaki jest powód wyłączenia tych usług i zawodów?</u>
          <u xml:id="u-233.4" who="#MarcinJózefaciuk">Pytanie trzecie. Czy spełniono jeden z najważniejszych postulatów rzemieślników, aby przy zmianie definicji rzemiosła umożliwić łatwiejszą sukcesję zakładu? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-233.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-234">
          <u xml:id="u-234.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-234.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Kazimierza Chomę, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-234.2" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-235">
          <u xml:id="u-235.0" who="#KazimierzBogusławChoma">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Państwo Ministrowie! Każda deregulacja, rozmowa o deregulacji budzi nadzieję już od wielu lat. Dobrze, że ten pierwszy ruch jest zrobiony. Żal, że przez ponad rok został przetrzymany projekt ustawy z druku nr 588, na podstawie którego będziemy wnosili te poprawki. Czas, który straciliśmy — trudno, już przeszedł, ale zachęcałbym zarówno komisję, jak i wszystkich państwa, którzy przy tym pracowali, żeby obserwować i słuchać tych przedsiębiorców, którzy przenoszą zarejestrowane działalności z Polski na Słowację czy do Czech, bo tam są lepsze warunki. Zachęcam, żeby popatrzeć na to, co się dzieje w Wielkiej Brytanii, która też jest przykładem, co się dzieje w Stanach. Idźmy dalej, dajmy ludziom zarabiać, pracować. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-235.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-235.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Za późno te oklaski, nie zapiszą ich w protokole.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-236">
          <u xml:id="u-236.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-236.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Grzegorza Lorka. Jest pan poseł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-237">
          <u xml:id="u-237.0" who="#GrzegorzLorek">Pani Marszałek! Panie Ministrze! Szanowni Państwo! Wysoka Izbo! Chciałbym przeczytać słowa pana Brzoski, które niedawno się ukazały na jednej ze stron internetowych: Polskie przepisy są bardziej korzystne dla zagranicznych korporacji niż dla rodzimych przedsiębiorstw. Uważam, że jesteśmy tylko biorcami narzuconych przez Brukselę przepisów, które ograniczają naszą konkurencyjność. Jako przykład wskazał mechanizm cen transferowych, pozwalających zagranicznym koncernom na wyprowadzanie części zysków, co skutkuje zmniejszeniem podstawy opodatkowania w Polsce. Ta regulacja ma służyć również wyeliminowaniu tego zjawiska — podkreślił Brzoska.</u>
          <u xml:id="u-237.1" who="#GrzegorzLorek">Panie Ministrze! Co w tej sprawie pana ministerstwo zamierza zrobić? Czy zajmiemy się koncernami międzynarodowymi i bardzo ważną rzeczą, którą wskazał pan Brzoska, czyli zmniejszeniem podstawy opodatkowania w Polsce, pozwalającym zagranicznym koncernom wyprowadzać część zysków? Chyba nie będziemy tego finansować? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-237.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-238">
          <u xml:id="u-238.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-238.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam panią posłankę Klaudię Jachirę, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-239">
          <u xml:id="u-239.0" who="#KlaudiaJachira">Pani Marszałkini! Wysoka Izbo! Prawo, które stanowimy na tej sali, powinno ułatwiać nam życie. Dlatego spójrzmy na zaproponowane zmiany z perspektywy zwykłego obywatela, który prowadzi jednoosobową działalność gospodarczą. Będzie miał mniej stresu związanego z niespodziewanymi i długotrwałymi kontrolami i będzie mógł się do nich przygotować. Jak zapomni pieczątki, to i tak załatwi sprawę w urzędzie, bo wystarczy, co oczywiste, jego podpis. Po cięższym finansowym roku będzie mógł szybko znów skorzystać z małego ZUS-u i trochę finansowo odetchnąć. Jak będzie chciał wziąć laptopa czy coś innego w leasing, to wszystko będzie mógł załatwić z domowego biura. Jak będzie chciał wystawić fakturę klientowi, a nie będzie prowadził własnej działalności gospodarczej, to wystarczy, że wpisze swój PESEL. Nie są to może 3 tys. mld dolarów, które obiecał Amerykanom Elon Musk, ale są to małe, konkretne zmiany, które na pewno ułatwią wszystkim przedsiębiorcom i przedsiębiorczyniom w Polsce życie. Tak dla deregulacji. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-239.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-240">
          <u xml:id="u-240.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-240.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Mariusza Krystiana, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-241">
          <u xml:id="u-241.0" who="#MariuszKrystian">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Rząd Donalda Tuska dereguluje na potęgę, dereguluje sam, dereguluje przez pana Rafała Brzoskę, który chyba się już zmęczył tą deregulacją, bo widzi, że deregulacja z rządem Donalda Tuska nie ma najmniejszego sensu. Natomiast ja mam proste pytanie w tym kontekście: Kiedy państwo, panie ministrze, zamiast tworzyć fikcję, wypełnicie własne obietnice wyborcze? Przede wszystkim chodzi o dobrowolny ZUS dla przedsiębiorców i przejęcie przez ZUS płatności zasiłku chorobowego od pierwszego dnia zwolnienia. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-241.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-242">
          <u xml:id="u-242.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-242.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam panią poseł Lidię Czechak, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-243">
          <u xml:id="u-243.0" who="#LidiaCzechak">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! W związku z procedowanym projektem ustawy o zmianie niektórych ustaw w celu deregulacji prawa gospodarczego i administracyjnego oraz doskonalenia zasad opracowywania prawa gospodarczego zwracam się z prośbą o wyjaśnienie przyczyn usunięcia z projektu przepisu, który miał uniemożliwić sztuczne wydłużanie terminu przedawnienia zobowiązań podatkowych poprzez wszczynanie postępowań karnych skarbowych. Przepis ten był oczekiwany przez środowiska przedsiębiorców jako jeden z kluczowych elementów realnej poprawy bezpieczeństwa prawnego i przewidywalności w relacjach z administracją skarbową. Jego brak w ostatecznej wersji projektu rodzi poważne wątpliwości co do intencji ustawodawcy oraz skuteczności deklarowanej deregulacji.</u>
          <u xml:id="u-243.1" who="#LidiaCzechak">W związku z powyższym proszę o odpowiedzi na następujące pytania: Jakie były przesłanki merytoryczne lub może polityczne usunięcia wspomnianego przepisu z projektu ustawy deregulacyjnej? Czy ministerstwo finansów planuje powrót do tej regulacji w osobnym projekcie regulacyjnym? Jeśli tak, to w jakim horyzoncie czasowym? Czy prowadzone były konsultacje z organizacjami przedsiębiorców w sprawie wycofania tego przepisu? Jeżeli tak, jakie było ich stanowisko? Jak ministerstwo ocenia wpływ tej decyzji na zaufanie przedsiębiorców do instytucji państwowych oraz warunki prowadzenia działalności gospodarczej w Polsce?</u>
          <u xml:id="u-243.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-244">
          <u xml:id="u-244.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję. Dziękuję bardzo, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-244.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam panią poseł Sylwię Bielawską, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-245">
          <u xml:id="u-245.0" who="#SylwiaBielawska">Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Procedowana właśnie ustawa deregulacyjna jest ustawą, która jest bardzo, bardzo potrzebna polskim przedsiębiorcom. Mnie szczególnie bardzo cieszy ten zakres zmiany, który dotyczy definicji rzemiosła, rzemieślnika oraz poszerzenia katalogu prawnie dopuszczalnej formy prowadzenia działalności gospodarczej w zakresie rzemiosła. Dlaczego to jest tak ważne? A chociażby dlatego, proszę państwa, że posiadanie bądź nieposiadanie ustawowego statusu rzemieślnika jest niezwykle istotne z uwagi na proces przygotowania zawodowego młodocianych pracowników. Przypomnę, że niedawno nowelizowaliśmy art. 122 Prawa oświatowego, który dotyczy wypłaty kosztów kształcenia dofinansowania takich pracowników. Ale nadal w bardzo wielu jednostkach samorządu terytorialnego, zwłaszcza tych mniejszych, wciąż pozostawały wątpliwości interpretacyjne, komu to dofinansowanie się należy. Ta zmiana definicji rozwiąże te problemy.</u>
          <u xml:id="u-245.1" who="#SylwiaBielawska">Mam zatem pytanie: Czy wprowadzone zmiany wyczerpują wszystkie oczekiwania rzemieślników? Czy są jeszcze planowane dalsze zmiany w ustawie o rzemiośle?</u>
          <u xml:id="u-245.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-246">
          <u xml:id="u-246.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-246.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam panią poseł Weronikę Smarduch, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-247">
          <u xml:id="u-247.0" who="#WeronikaSmarduch">Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Jest to bardzo duży pierwszy krok właśnie w stronę tego, co jest bardzo ważne dla polskich przedsiębiorców, czyli w stronę deregulacji. Uproszczenie życia polskim przedsiębiorcom opłaci się nie tylko przedsiębiorcom, ale również każdemu z nas. I to odbije się czasem nawet w cenie produktów. Natomiast ta ustawa wprowadza bardzo wiele istotnych zmian. Po pierwsze, wprowadza np. w umowach leasingowych formę dokumentową, również znacznie skraca czas kontroli wśród polskich przedsiębiorców czy też wprowadza półroczne vacatio legis, aby polscy przedsiębiorcy nie musieli przechodzić kolejny raz takiego koszmaru, jak wtedy kiedy wprowadzaliście Polski Ład, który w ciągu niecałych 3 miesięcy spowodował, że polscy przedsiębiorcy nie wiedzieli, jak poruszać się w obszarze prawa. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-247.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-248">
          <u xml:id="u-248.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-248.1" who="#MonikaWielichowska">I gotowy już pan poseł Witold Tumanowicz z Konfederacji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-249">
          <u xml:id="u-249.0" who="#WitoldTumanowicz">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Mam pytanie: Jak te przepisy mają zwiększyć rolę mediacji w postępowaniu administracyjnym, skoro obecnie mediacja jest i tak bardzo rzadko praktykowana? I drugie pytanie: Jaką gwarancję mają przedsiębiorcy, że czas kontroli będzie trwał maksymalnie 6 dni? Jakie prawa będą przysługiwały przedsiębiorcom w przypadku przekroczenia czasu kontroli? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-249.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-250">
          <u xml:id="u-250.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-250.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Artura Łąckiego, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-251">
          <u xml:id="u-251.0" who="#ArturJarosławŁącki">Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Trochę na tym świecie już żyję i o deregulacji słyszałem w tej Izbie już kilkanaście razy. Więc miałbym apel do nas wszystkich, a szczególnie do posłów, którzy pracują w komisji, żeby nie zabrakło wam determinacji w tej deregulacji, dlatego że to jest naprawdę ważna sprawa, ludzie na to czekają. Nie pójdzie polska gospodarka, szczególnie ta mała, ta, która tworzy polskie PKB, do przodu, jeśli nie zderegulujemy wielu przepisów i nie uprościmy ich, i nie stworzymy właściwie nowej jakości w urzędach, takich jak urzędy skarbowe czy ZUS.</u>
          <u xml:id="u-251.1" who="#ArturJarosławŁącki">Chciałem państwu tylko przypomnieć, że urzędy skarbowe, i o tym mówiliśmy przecież, powinny być instytucjami otoczenia biznesu, które w łatwy sposób pomogą przedsiębiorcy wykonać jego obowiązek wobec państwa. To jest najważniejsze. A teraz one są takie, że nasi przedsiębiorcy przenoszą swoje firmy do krajów, które mają, o dziwo, wyższe podatki niż Polska, jak Czechy, Słowacja, Dania czy Niemcy. Dlatego przenoszą…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-252">
          <u xml:id="u-252.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-253">
          <u xml:id="u-253.0" who="#ArturJarosławŁącki">…że styk między urzędnikiem a polskim przedsiębiorcą jest taki, a nie inny. Tak że życzę wam tej determinacji i wprowadzenia tych wszystkich zmian.</u>
          <u xml:id="u-253.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-254">
          <u xml:id="u-254.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-254.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Andrzeja Gawrona, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-255">
          <u xml:id="u-255.0" who="#AndrzejGawron">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Chciałem podziękować za tę ustawę, bo przeprowadzaliśmy podobne projekty deregulacyjne w poprzedniej kadencji i wiemy, jak to jest trudne wyzwanie, jeżeli chodzi o uzgodnienia w rządzie, bo to są zmiany z różnych dziedzin. Ale to nie są zmiany rewolucyjne niestety, bo pan przewodniczący, sprawozdawca mówił tutaj o tych rewolucyjnych zmianach. No nie są to zmiany rewolucyjne. Nawet z kartki wymieniał te 30 zmian. Nie do końca chyba je pamiętamy. Może pieczątka, poszerzenie definicji rzemieślnika czy ułatwienia w leasingu. To są konkretne, dobre zmiany, ale to nie są zmiany rewolucyjne.</u>
          <u xml:id="u-255.1" who="#AndrzejGawron">Powiem, czego nie ma w tej ustawie. Nie ma właśnie 60 tys. wolnych od podatku, nie ma płatnego L4 od pierwszego dnia. To obiecywaliście w czasie wyborów. Obiecywaliście jeszcze jedną rzecz — dobrowolny ZUS, a w komisji nie poparliście prostej poprawki, żeby ZUS plus zwiększyć o kilkaset tysięcy złotych, żeby więcej przedsiębiorców mogło z tego korzystać. Proszę poprzyjcie tę poprawkę w drugim czytaniu w komisji, bo jest zgłoszona w drugim czytaniu. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-255.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-256">
          <u xml:id="u-256.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-256.1" who="#MonikaWielichowska">Pana posła Hreniaka nie widzę.</u>
          <u xml:id="u-256.2" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam panią poseł Marię Małgorzatę Janyską, Koalicja Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-256.3" who="#MonikaWielichowska">Szykuje się pan poseł Grabczuk.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-257">
          <u xml:id="u-257.0" who="#MariaMałgorzataJanyska">Pani Marszałek! Panowie Ministrowie! Wysoka Izbo! To dobry projekt i dobry start w najbliższą przyszłość, i dobre tempo, bo deregulacja musi mieć tempo po wieloletnich zaniedbaniach. I właśnie o tę przyszłość, panie ministrze, chciałam jeszcze zapytać, ponieważ intryguje mnie tytuł tej ustawy, a mianowicie druga jego część: doskonalenie zasad opracowywania prawa gospodarczego. Bo to jest właściwie podstawa każdej dobrej deregulacji każdego innego przepisu. W tym projekcie jest dobra propozycja oceny ex post wprowadzanych aktów prawnych dotyczących działalności gospodarczej, ale niestety brakuje mi uszczegółowienia oceny wpływu na działalność projektu aktu prawnego, takiej oceny wpływu, która byłaby szczegółowo wymieniona: na prawa majątkowe przedsiębiorców, na uprawnienia, obowiązki publicznoprawne przedsiębiorców, na koszty prowadzenia działalności gospodarczej, dostosowywania przedsiębiorstw do projektowanych regulacji, np. do zmian organizacyjnych, bo też są akty prawne, które wymuszają te zmiany organizacyjne, a także chodzi o wpływ np. na rozwój regionalny.</u>
          <u xml:id="u-257.1" who="#MariaMałgorzataJanyska">W związku z tym mam pytanie: Czy w kolejnych, bo deregulacja to będzie proces ciągły, aktach prawnych państwo to przewidujecie, bo tak jak powiedziałam, będzie to podstawa dobrego stanowienia prawa gospodarczego w innych aspektach?</u>
          <u xml:id="u-257.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-258">
          <u xml:id="u-258.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-258.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Krzysztofa Grabczuka, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-259">
          <u xml:id="u-259.0" who="#KrzysztofGrabczuk">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Panowie Ministrowie! Obserwujemy we współczesnym świecie duże zawirowania zarówno gospodarcze, jak i polityczne. Nie mam najmniejszej wątpliwości, że zwyciężą te państwa, zwyciężą gospodarki tych państw, które wprowadzą jasny, czytelny, trwały nie tylko system podatkowy, ale i wszystkie regulacje, które dotyczą prowadzenia działalności gospodarczej. Musimy pamiętać o jednej rzeczy. Właśnie te nadmierne regulacje, ta biurokracja zabija przedsiębiorczość. Proszę państwa, czas to pieniądz. Trzeba byłoby zastanowić się nad sądami gospodarczymi i czasem oczekiwania, bo przecież czasami, kiedy przedsiębiorcy oczekują na wyrok sądowy, muszą zamknąć prowadzenie własnej działalności. I rzecz najważniejsza to atmosfera otoczenia biznesu, atmosfera do prowadzenia działalności i zachęcanie ludzi młodych poprzez specjalne programy, priorytety. My dzisiaj potrzebujemy młodych, wielu młodych w prowadzeniu działalności gospodarczej. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-259.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-260">
          <u xml:id="u-260.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-260.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam panią poseł Małgorzatę Niemczyk, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-261">
          <u xml:id="u-261.0" who="#MałgorzataNiemczyk">Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Deregulacja polskiego życia gospodarczego jest bardzo potrzebna, przewiduje zmiany aż w 25 ustawach. To pokazuje nam skalę problemu. Ale, panie ministrze, my potrzebujemy również rozwiązań w sporcie. Przywołam pokrótce kazus polskiego curlingu, który nie może mimo uzyskanej zgody ministra sportu zarejestrować swojego polskiego związku sportowego — mimo podjętych wielu prób, i to w wielu sądach rejestrowych. Bo sądy czytają ustawę o sporcie dosłownie. Zapisane jest: tworzy się polski związek sportowy, a tak naprawdę to się go przekształca. Jednak na te przepisy powołują się sądy i odmawiają rejestracji. Zapis jest niewłaściwy, gdyż tak naprawdę dochodzi zawsze do przekształcenia. Minister sportu nim wyda zgodę na utworzenie polskiego związku sportowego, wymaga przynależności danego związku sportowego do międzynarodowych struktur sportowych. Więc wydaje zgodę na tworzenie, bo tego wymaga ustawa, a dochodzi do przekształcenia.</u>
          <u xml:id="u-261.1" who="#MałgorzataNiemczyk">Mamy zimowe igrzyska olimpijskie za pasem. Curling potrzebuje szybkiego wsparcia, bo nie uzyska możliwości dofinansowywania.</u>
          <u xml:id="u-261.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-262">
          <u xml:id="u-262.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-262.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Janusza Kowalskiego, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-263">
          <u xml:id="u-263.0" who="#JanuszKowalski">Szanowna Pani Marszałek! Chcę podziękować trzem osobom. Po pierwsze, Rafałowi Brzosce za to, że obudził w końcu rząd do pracy i rząd przygotował jakąś ustawę. Przeciętna, ale jest ustawa deregulacyjna. Ta inicjatywa „sprawdzaMY” jest ciekawa, bo naprawdę setki ekspertów, przedsiębiorców wzięło i bierze w niej udział. Jest to pewnego rodzaju wotum nieufności wobec nas, polityków, szczególnie polityków rządzących, którzy są po prostu leniuchami i nie potrafią ciężko pracować i przyjmować dobrych ustaw dla Polski. Po drugie, Ryszardowi Petru za to, że chce deregulować. Mam nadzieję, że jutro pokaże to, co jest najważniejsze dla nas, dla konstruktywnej opozycji, czyli Prawa i Sprawiedliwości.</u>
          <u xml:id="u-263.1" who="#JanuszKowalski">My zgłosiliśmy 27 merytorycznych poprawek, bo mamy Bartłomieja Wróblewskiego i cały jego zespół deregulacyjny. Jeżeli wyjmiecie tę sprawę ze sporu politycznego i podejdziecie do każdej poprawki merytorycznie, to jestem przekonany, że większość tych poprawek zostanie przyjęta. Jesteśmy konstruktywną opozycją i w przeciwieństwie do was, jak byliście totalną opozycją, my dobre rozwiązania przyjmujemy i potrafimy chwalić. Mówimy: sprawdzamy. Zobaczymy, jak będzie jutro wyglądało posiedzenie komisji. Dobre poprawki Bartłomieja Wróblewskiego i Prawa i Sprawiedliwości warto przyjąć dla polskiego biznesu. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-263.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-264">
          <u xml:id="u-264.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-264.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Jerzego Meysztowicza, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-265">
          <u xml:id="u-265.0" who="#JerzyMeysztowicz">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Panowie Ministrowie! Coś złego dzieje się z panem posłem Kowalskim, nie było słowa o Tusku, nie było słowa o Niemcach, niedobrze.</u>
          <u xml:id="u-265.1" who="#komentarz">(Poseł Janusz Kowalski: Jego zderegulujemy 1 czerwca.)</u>
          <u xml:id="u-265.2" who="#JerzyMeysztowicz">Macie państwo pretensje, że nie wprowadzamy niektórych naszych zobowiązań z kampanii wyborczej, ale nie zapominajcie o jednym, że część tych zobowiązań wiąże się z dużym obciążeniem dla budżetu. Sytuację budżetową mamy taką, a nie inną. W związku z tym naturalną rzeczą było, że zarówno pan minister Paszyk, jak i ekipa Rafała Brzoski podjęli się w tej chwili działania i zmiany tych ustaw, które nie wiążą się z dodatkowymi obciążeniami dla budżetu. Dodatkowa informacja: Rafał Brzoska zapowiedział, że podejmie się tej funkcji na 100 dni, więc nie mówcie, że ucieka, że już mu się to znudziło, bo po prostu takie zobowiązanie podjął.</u>
          <u xml:id="u-265.3" who="#JerzyMeysztowicz">Mam pytanie do pana ministra: Czy, jeżeli sytuacja budżetu państwa się poprawi, w następnych pakietach deregulacyjnych znajdą się te rzeczy, które jeszcze bardziej ułatwią i odciążą zobowiązania przedsiębiorców? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-265.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-266">
          <u xml:id="u-266.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-266.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszamy pana posła Waldemara Sługockiego, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-267">
          <u xml:id="u-267.0" who="#WaldemarSługocki">Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Ze zdumieniem słucham niektórych głosów przedstawicieli Prawa i Sprawiedliwości, którzy mówią o tym, że jesteśmy zbyt powolni w deregulowaniu polskich przepisów prawa na rzecz polskich przedsiębiorców. A państwo mieliście 8 lat i nie zrobiliście w tej materii nic. Pan poseł Gawron grzmiał z tej mównicy, ale, panie pośle, mieliście 8 lat, czy to było zbyt krótko?</u>
          <u xml:id="u-267.1" who="#komentarz">(Poseł Andrzej Gawron: Ustawy deregulacyjne były. Były przyjęte.)</u>
          <u xml:id="u-267.2" who="#WaldemarSługocki">Niestety ubolewam nad tym, że Polski Ład zderegulował w taki sposób polską gospodarkę,…</u>
          <u xml:id="u-267.3" who="#komentarz">(Gwar na sali, dzwonek)</u>
          <u xml:id="u-267.4" who="#WaldemarSługocki">…że polscy przedsiębiorcy musieli płacić składkę ZUS-owską od środków trwałych…</u>
          <u xml:id="u-267.5" who="#komentarz">(Poseł Andrzej Gawron: Mały ZUS. Składki zdrowotne.)</u>
          <u xml:id="u-267.6" who="#WaldemarSługocki">…co jest rozwiązaniem unikatowym nie tylko w skali krajowej, europejskiej, ale pewnie w skali globalnej, ogólnoświatowej.</u>
          <u xml:id="u-267.7" who="#WaldemarSługocki">Panie Ministrze! Mam do pana jedno konkretne pytanie. Mam nadzieję, że wszyscy, także pan poseł Gawron, zdają sobie sprawę, że musi być równowaga pomiędzy zakładaniem i prowadzeniem działalności gospodarczej a regulacjami prawa. Prawo oczywiście musi regulować także polską rzeczywistość gospodarczą, ale z drugiej strony ta równowaga musi dotyczyć polskich urzędników, polskiej administracji, bo musimy mieć świadomość…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-268">
          <u xml:id="u-268.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-269">
          <u xml:id="u-269.0" who="#WaldemarSługocki">Już konkluduję, pani marszałek.</u>
          <u xml:id="u-269.1" who="#WaldemarSługocki">…że dzięki powodzeniu, sukcesom polskich przedsiębiorców możemy realizować polityki publiczne. W związku z tym mam pytanie: Panie ministrze, kiedy kolejny pakiet nowych deregulacji? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-269.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-270">
          <u xml:id="u-270.0" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam panią poseł Aleksandrę Kot, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-271">
          <u xml:id="u-271.0" who="#AleksandraKot">Pani Marszałek! Panowie Ministrowie! Wysoka Izbo! Projekt ustawy to krok w stronę nowoczesnego i przejrzystego państwa, które szanuje czas obywateli. Proponowane zmiany mają wspólny cel: uprościć, uporządkować i przyspieszyć działanie państwa. Ustawa dotyka kluczowych obszarów: od prawa cywilnego, przez prawo podatkowe, po postępowanie administracyjne. Proponowane zmiany mają na celu ograniczenie niepotrzebnych i zbyt uciążliwych obowiązków, co w efekcie pozwoli obniżyć koszty prowadzenia działalności gospodarczej. Dlatego wierzę, że ten projekt ustawy po skończonych pracach w komisji spotka się z szerokim poparciem, bo jak słyszeliśmy dzisiaj z różnych stron tej sali, co do deregulacji wszyscy się zgadzamy. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-271.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-272">
          <u xml:id="u-272.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-272.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam panią posłankę Karolinę Pawliczak, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-273">
          <u xml:id="u-273.0" who="#KarolinaPawliczak">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Projekt ustawy stanowi pierwszy ważny krok w stronę realizacji zapowiedzi polskiego rządu dotyczącej konieczności przeprowadzenia deregulacji w zakresie prawa gospodarczego i administracyjnego, w tym w szczególności w kierunku poprawy środowiska prawnego i instytucjonalnego. To blisko 40 zmian, które poprawią warunki prowadzenia działalności gospodarczej, dzięki czemu obywatele i przedsiębiorcy zaoszczędzą czas i pieniądze. Najważniejsze w tym wszystkim są przyjazne przedsiębiorcom prawo gospodarcze, prostsze zasady prowadzenia działalności gospodarczej i prawa dotyczące ułatwień przy podejmowaniu pierwszych kroków w biznesie.</u>
          <u xml:id="u-273.1" who="#KarolinaPawliczak">Panie Ministrze! Moje pytanie dotyczy tego, jakie będą dalsze prace deregulacyjne i jaki jest harmonogram kolejnych, tak potrzebnych naszej gospodarce, wyzwań i zadań. Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-273.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-274">
          <u xml:id="u-274.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-274.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam panią posłankę Bożenę Lisowską, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-275">
          <u xml:id="u-275.0" who="#BożenaLisowska">Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Ustawa deregulacyjna to milowy krok upraszczający prawo zawarte aż w 25 ustawach. Polskie firmy od lat funkcjonują w nieprzyjaznym środowisku skomplikowanego prawa. Gospodarka, aby się rozwijać, potrzebuje stabilnego i prostego kodeksu gospodarczego. Ustawa deregulacyjna przybliża realizację oczekiwań nie tylko sfery biznesu, ale też zwykłych obywateli. Deregulacja zmniejszy ograniczenia. Reformy wolnorynkowe wprowadzone w okresie transformacji stały się fundamentem polskiego cudu gospodarczego. Dziś tworzymy prawo, które ma wspierać, a nie ograniczać. Do tej pory tylko mówiliśmy o deregulacji, a dziś faktycznie wdrażamy ją w życie.</u>
          <u xml:id="u-275.1" who="#BożenaLisowska">Moje pytanie brzmi: Czy faktycznie ten pierwszy krok w kwestii deregulacji może wzmocnić polską gospodarkę pod warunkiem, że będą wprowadzane kolejne akty deregulacyjne?</u>
          <u xml:id="u-275.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-276">
          <u xml:id="u-276.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-276.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Piotra Uścińskiego, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-277">
          <u xml:id="u-277.0" who="#PiotrUściński">Szanowna Pani Marszałek! Panowie Ministrowie! Wysoka Izbo! GUS podał wczoraj dane za I kwartał dotyczące budownictwa mieszkaniowego. Niestety w okresie od stycznia do marca, przez pierwsze trzy miesiące 2025 r. rozpoczęto budowę 55 tys. mieszkań — jest to o 7,3% mniej niż w zeszłym roku. W samym marcu rozpoczęto o 8% mniej budów mieszkań w Polsce. Niestety mamy zapowiedź tego, że będzie malała nam podaż na rynku. Myślę, że deregulacje są bardzo ważnym elementem, jednym z dobrych elementów, które rząd powinien uwzględniać w swojej polityce mieszkaniowej.</u>
          <u xml:id="u-277.1" who="#PiotrUściński">W tej ustawie deregulacyjnej nie ma deregulacji dotyczących budownictwa. Mam pytanie do rządu, bo wiem, że takie prace trwają: Jakie deregulacje z zakresu budownictwa są przygotowywane w ustawie? Jakie w zakresie rozporządzenia? Kiedy ta ustawa trafi do Sejmu? Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-277.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-278">
          <u xml:id="u-278.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-278.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Jacka Tomczaka, Polskie Stronnictwo Ludowe — Trzecia Droga.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-279">
          <u xml:id="u-279.0" who="#JacekTomczak">Pani Marszałek! Szanowni Państwo! Chciałbym przede wszystkim pogratulować panu ministrowi dowiezienia tak skomplikowanego projektu, który dotyczy zmiany 30 różnych obszarów prawa gospodarczego. To potężna nowelizacja, nad którą też miałem przyjemność pracować, na którą od lat czekają przedsiębiorcy. Czekają też dlatego, że przez ostatnie 8 lat, przez dwie kadencje, gdy rządziło Prawo i Sprawiedliwość, rzeczywistość naszego prawa gospodarczego została przeregulowana, a warunki prowadzenia działalności gospodarczej znacznie się pogorszyły. Dzisiaj potrzeba deregulacji jest potężna m.in. dlatego, że, jak pamiętamy, Nowy Ład to ponad 0,5 mln zawieszonych, zlikwidowanych polskich działalności gospodarczych.</u>
          <u xml:id="u-279.1" who="#komentarz">(Poseł Andrzej Gawron: W zeszłym roku 380 tys.)</u>
          <u xml:id="u-279.2" who="#JacekTomczak">Dzisiaj wychodzimy z tego procesu i staramy się otworzyć przestrzeń wolności gospodarczej dla polskich przedsiębiorców, dlatego chciałbym zapytać pana ministra: Jak pan widzi możliwości dalszej deregulacji? Jakie są plany na następne projekty? Czy w tych planach jest także likwidacja często fikcyjnych kontroli prowadzonych przez urzędy skarbowe?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-280">
          <u xml:id="u-280.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-280.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Rafała Webera, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-281">
          <u xml:id="u-281.0" who="#RafałWeber">Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Chcę upomnieć się o ułatwienia administracyjne dla właścicieli pojazdów. Gdy rządziliśmy, gdy rządziło Prawo i Sprawiedliwość, to w tej sferze osiągnęliśmy naprawdę bardzo wiele. Wspomnę tylko o sześciu przykładach. Po pierwsze, znieśliśmy obowiązek posiadania prawa jazdy przy sobie, kierowca nie musi mieć dokumentu przy sobie. Po drugie, znieśliśmy obowiązek posiadania dowodu rejestracyjnego. Tego obowiązku nie ma od 2020 r. Po trzecie, znieśliśmy obowiązek posiadania karty pojazdu. To nie tylko oszczędności administracyjne, ale również finansowe. Po czwarte, znieśliśmy obowiązek posiadania nalepki na przedniej szybie pojazdu — to również oszczędności finansowe. Po piąte, wprowadziliśmy możliwość zatrzymania tablicy rejestracyjnej, gdy pojazd był już rejestrowany na terenie Rzeczypospolitej Polskiej. I po szóste, wprowadziliśmy możliwość czasowego wyrejestrowania pojazdu. Sześć ułatwień, sześć deregulacji — w tym projekcie ustawy nie ma ani jednej.</u>
          <u xml:id="u-281.1" who="#RafałWeber">Poprzyjcie poprawkę, która została złożona przez pana posła Wróblewskiego, aby faktycznie poszerzyć możliwość wyrejestrowania pojazdu mechanicznego. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-281.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-281.3" who="#komentarz">(Poseł Andrzej Gawron: Brawo!)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-282">
          <u xml:id="u-282.0" who="#MonikaWielichowska">Bardzo dziękuję, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-283">
          <u xml:id="u-283.0" who="#MonikaWielichowska">Szanowny Panie Ministrze! Mówi się, że deregulacja to słowo 2025 r., bo mówią o niej wszyscy — przedsiębiorcy, rządzący, opozycja, instytucje, absolutnie wszyscy. Najważniejsze chyba jest to, żebyśmy na końcu tej drogi uprościli przepisy, ograniczyli biurokrację i zlikwidowali prawne absurdy, których jest wiele w naszym prawodawstwie.</u>
          <u xml:id="u-283.1" who="#MonikaWielichowska">Dziś poszczególne kluby złożyły ponad 30 poprawek, zatem, panowie ministrowie, czeka was jutro pracowity poranek, tak samo jak przewodniczącego Komisji do Spraw Deregulacji i wszystkich członków tej komisji.</u>
          <u xml:id="u-283.2" who="#MonikaWielichowska">Nie pozostaje mi nic innego, jak zapytać i dopytać o przyszłość, ponieważ jesteśmy na początku tej deregulacyjnej drogi. Ale idziemy w dobrym kierunku, jak rozumiem. Tak że o tę przyszłość również chcę zapytać panów ministrów, tak jak inni parlamentarzyści.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-284">
          <u xml:id="u-284.0" who="#MonikaWielichowska">To było ostatnie pytanie.</u>
          <u xml:id="u-284.1" who="#MonikaWielichowska">Z odpowiedziami zmierzy się minister rozwoju i technologii pan Krzysztof Paszyk.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-285">
          <u xml:id="u-285.0" who="#KrzysztofPaszyk">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-285.1" who="#KrzysztofPaszyk">Szanowna Pani Marszałek! Panie Ministrze! Panie i Panowie Posłowie! Żeby zacząć w takim pozytywnym duchu, bo trochę, przynajmniej w niektórych wypowiedziach, pobrzmiewiał pesymizm: jedno z badań, które zostały przeprowadzone, porównujące rok 2023 z rokiem 2024, jeśli chodzi o legislację w zakresie prawa gospodarczego, pokazuje, że rok do roku o 60% zmniejszyła się liczba regulacji uchwalonych w tej Izbie. To jest dobry kierunek, który łącznie z tym procesem, któremu dzisiaj służy ta debata, jak myślę, daje nadzieję wielu Polkom, wielu Polakom, nie tylko w sferze gospodarczej. Chociaż dzisiaj gromadzi nas tu przede wszystkim chęć wsparcia polskich przedsiębiorców, wyjścia im naprzeciw.</u>
          <u xml:id="u-285.2" who="#KrzysztofPaszyk">Zacznę od nawiązania do słów pana ministra Dariusza Wieczorka, zapewniając Wysoką Izbę, że ta ustawa, nad którą procedujemy, to zaledwie początek procesu. To jest pewien pilotaż. Cieszymy się, wspólnie z panem ministrem Michałem Jarosem reprezentując Ministerstwo Rozwoju i Technologii, że tak sprawnie postępuje procedowanie nad tą ustawą. Właściwie w ciągu 2 tygodni mamy drugie czytanie, sprawne posiedzenie komisji deregulacyjnej, za które dziękuję panu przewodniczącemu Ryszardowi Petru. To jest początek, pilotaż pewnego procesu. On będzie postępował, jeśli chodzi o Ministerstwo Rozwoju i Technologii, które jest za to odpowiedzialne, ma wpisane w zakres swej działalności deregulację. Ten proces będzie również postępował na poziomie rządu. Z tego miejsca dziękuję za kawał dobrej roboty wykonywanej i już wykonanej przez pana ministra Macieja Berka, szefa stałego komitetu Rady Ministrów, bo to on jest partnerem strony społecznej. To na poziomie pana ministra Berka dokonuje się selekcja propozycji, które wpływają, i ich podział, w zależności od dziedziny, na poszczególne resorty, które już dalej zajmą się przygotowaniem przepisów, które odpowiadają na te postulaty.</u>
          <u xml:id="u-285.3" who="#KrzysztofPaszyk">Chcę szanowne panie i szanownych panów posłów zapewnić, że w najbliższych tygodniach, miesiącach możemy się spodziewać kolejnych zmian. To bardzo często będą takie punktowe zmiany przepisów w tym zakresie. Jutro będzie szersza informacja, jeśli chodzi o dalszy kalendarz i harmonogram tych działań, które chcemy przedstawić wspólnie z panem premierem. To jest pewien proces, który dzisiaj zapowiada ten projekt. Robimy to, tak jak część z pań i panów posłów wskazała, żeby polskim przedsiębiorcom było łatwiej, było taniej. Tak jak jeden z posłów z tego miejsca powiedział: Czas to pieniądz. To wyjątkowo trafne sformułowanie. Dzisiaj, chcąc być konkurencyjnym, nie możemy skazywać przedsiębiorców, od tych najmniejszych, jednoosobowych działalności gospodarczych, po małe i średnie… Myślę, że wiele dużych podmiotów też mierzy się z nadmierną ilością obowiązków, co ma przełożenie na straty finansowe, organizacyjne, czasowe, a w konsekwencji — właśnie na utratę konkurencyjności.</u>
          <u xml:id="u-285.4" who="#KrzysztofPaszyk">Jeśli pani marszałek pozwoli, w kilku zdaniach odpowiem na kilka pytań, które wybrzmiały, a były skierowane do mnie, do Ministerstwa Rozwoju i Technologii.</u>
          <u xml:id="u-285.5" who="#KrzysztofPaszyk">Pierwsze: Czy w związku z zapisami tego projektu spadną wpływy podatkowe? Uspokajam. Ta ustawa była wielokrotnie analizowana, oceniana przez ekspertów Ministerstwa Finansów i nie ma takich skutków.</u>
          <u xml:id="u-285.6" who="#KrzysztofPaszyk">Poseł Józefaciuk. Tak, spółki z ograniczoną odpowiedzialnością będą dołączone do rzemiosła. Jeśli chodzi o takie usługi jak fotografia czy usługi hotelarskie, to one od zarania nie mieściły się w rzemiośle. Nie było też takich oczekiwań ze strony przedstawicieli tych branż. Wielokrotnie w zespole, który pracował w Ministerstwie Rozwoju i Technologii, jeszcze kiedy ministrem był pan Krzysztof Hetman… Ten zespół pracował również pod nadzorem pana ministra Jacka Tomczaka. Cały czas w tym zespole byli przedstawiciele rzemiosła, więc jeśli byłby taki postulat i byłoby takie oczekiwanie, to na pewno by to wybrzmiało i na pewno by się to znalazło w tym projekcie.</u>
          <u xml:id="u-285.7" who="#KrzysztofPaszyk">Pan poseł Lorek w pytaniu zwracał uwagę na nieuwzględnienie koncernów międzynarodowych, jeśli chodzi o regulacje. To, jak rozumiem, nie w zakresie tej ustawy, ale w ogóle — że nie ma takich planów, że się nie planuje jakichś obciążeń podatkowych. Za obciążenia podatkowe, panie pośle, nie odpowiadam, więc nie będę się wypowiadał, nie będę wchodził w zakres działalności Ministerstwa Finansów. Natomiast mogę, panie pośle — szkoda, że pana nie ma — powiedzieć, że niedawno do wykazu legislacyjnych prac rządu została z inicjatywy Ministerstwa Rozwoju i Technologii wpisana nowelizacja Prawa zamówień publicznych, która będzie swoistego rodzaju zaporą przed nieuczciwymi podmiotami z krajów trzecich, które bardzo często z dotacjami, które otrzymują w swoich krajach, nieuczciwie stawały do zamówień publicznych. W efekcie nasze, polskie, dobre i uczciwe firmy z tych przetargów wypadały. Mamy na radarze resortowym tę sprawę. Nie jest to jedyne wyjście naprzeciw polskim przedsiębiorcom. W zakresie zamówień publicznych również niebawem do Sejmu trafi przyjęta przez rząd 3 tygodnie temu ustawa o certyfikacji przedsiębiorców. Jeden certyfikat będzie przez 3 lata wystarczał, aby stawać do zamówień publicznych. Rezygnujemy ze skazywania przedsiębiorców na każdorazową papierologię, wyjaśnienia, uzgodnienia, a w efekcie na zniechęcenie, które u wielu przedsiębiorców było w kontekście zamówień publicznych. Myślimy o polskich przedsiębiorstwach, aby im ułatwiać w zderzeniu z konkurencją właśnie z państw trzecich.</u>
          <u xml:id="u-285.8" who="#KrzysztofPaszyk">Pani poseł Lidia Czechak, kwestia przerwania biegu przedawnienia. Uspokajam, pani poseł, temat nie wypadł, nie został wyeliminowany. Uzgodniliśmy w toku prac na poziomie rządu, że bardziej właściwym dla tego zagadnienia będzie Ministerstwo Finansów. I w kolejnych transzach tych przepisów deregulacyjnych zapewniam panią, że to zagadnienie będzie, i to pewnie jako jedno z pierwszych, bo Ministerstwo Finansów bardzo solidnie pracuje, jest bardzo mocno obciążone sporą liczbą przepisów, które wychodzą naprzeciw postulatom strony społecznej, wyciągnięte, tak bym powiedział, z naszego pakietu, żeby za chwilę Ministerstwo Finansów to przygotowało, przedstawiło Wysokiej Izbie. Będziemy nad tym debatować.</u>
          <u xml:id="u-285.9" who="#KrzysztofPaszyk">Pan poseł Tumanowicz mówi, że to jest wydmuszka, że nastąpiło jakieś kopiuj-wklej.</u>
          <u xml:id="u-285.10" who="#komentarz">(Poseł Witold Tumanowicz: Nie użyłem słowa: wydmuszka.)</u>
          <u xml:id="u-285.11" who="#KrzysztofPaszyk">Panie Pośle! Może to jest na razie tylko 48 propozycji, ale to jest, wielokrotnie będę to powtarzał, początek, to jest pilotaż procesu, który będzie, proszę mi wierzyć, w najbliższych tygodniach i miesiącach bardzo widoczny w Sejmie. Mnóstwo tych przepisów na poziomie poszczególnych resortów jest przygotowywanych. Mało tego, na ukończeniu jest w tej chwili, ostatnie szlify, drugi pakiet deregulacyjny przygotowywany od tygodni, miesięcy w Ministerstwie Rozwoju i Technologii. Też kończymy. Tam będzie wiele bardzo dobrych, wychodzących, też odważnych propozycji. Odnoszę się od razu do pytania, które kilkukrotnie wybrzmiało i z prawej strony, i z lewej strony sali: Co dalej? Dalej intensywne prace, które będą odpowiedzią na te postulaty strony społecznej, które trafiły już do poszczególnych resortów. Te resorty dalej nad tymi propozycjami pracują: od resortu klimatu — akurat pan minister Motyka dotarł do ław rządowych — po ministerstwo sportu, bo też o deregulacji, jeśli chodzi o sport, była mowa. Pani poseł Małgorzata Niemczyk o tym mówiła. Te propozycje, które ze strony społecznej, wielu organizacji trafiają, są merytorycznie dzielone w zależności od właściwości poszczególnych resortów.</u>
          <u xml:id="u-285.12" who="#KrzysztofPaszyk">Jeśli chodzi o wypowiedź pana posła Gawrona, jeszcze raz powtarzam, to jest początek procesu. Bardzo nam zależy na tym, żeby on postępował sprawnie. Ta ustawa daje dowód na pewną rękojmię, że pracujemy sprawnie, z otwartością. Dzisiaj po raz kolejny, także jeżeli chodzi o pierwsze czytanie, jak na standardy tej sali w ostatnich latach naprawdę jest zachowany poziom debaty, jest przestrzeń na rozmowę. To jest też dobry prognostyk odnośnie do tego, że to będzie proces, który będzie postępował dalej w tym duchu. Nie zgodzę się, że rząd nie spełnia postulatów. Spełniamy postulaty na tyle, na ile możliwości budżetowe pozwalają, a przypomnę Wysokiej Izbie, że dzisiaj kluczowy wpływ na możliwości budżetowe mają wydatki, które wydajemy na obronność. Ale to nie znaczy, że nie realizujemy naszych zobowiązań. Czasami nie następują w takim zakresie, w jakim chcielibyśmy, aby nastąpiły. Kwestia urlopu od ZUS-u jest najlepszym na to dowodem. Jest pierwszy krok w stronę dobrowolnego ZUS-u zrobiony? Jest zrobiony. Blisko 1,5 mln przedsiębiorców na koniec ubiegłego roku skorzystało? Skorzystało. To dowód.</u>
          <u xml:id="u-285.13" who="#komentarz">(Poseł Krzysztof Mulawa: A obiecywaliście coś innego.)</u>
          <u xml:id="u-285.14" who="#KrzysztofPaszyk">Obiecaliśmy dobrowolny ZUS. Mamy jeszcze prawie 2,5 roku tej kadencji. Pierwszy krok zrobiliśmy w ciągu niespełna roku, pierwszego roku, panie pośle. Naprawdę trochę nadziei.</u>
          <u xml:id="u-285.15" who="#komentarz">(Poseł Witold Tumanowicz: Będzie można obiecać jeszcze raz.)</u>
          <u xml:id="u-285.16" who="#KrzysztofPaszyk">Odnośnie do obniżenia składki zdrowotnej też, uważam, taki pierwszy krok został zrobiony, a nawet dwa kroki zostały zrobione. Tu też kłaniają się możliwości budżetowe. Mówimy o tym bardzo otwarcie, ale nie można nam zarzucić jakiejś bezczynności czy zupełnego odłożenia tematu na bok.</u>
          <u xml:id="u-285.17" who="#KrzysztofPaszyk">Pani poseł Maria Małgorzata Janyska. Bardzo dziękuję za pytanie o trwałość deregulacji, o trwałość procesu, bo ci, którzy mierzyli się z tym problemem, moi znakomici poprzednicy, chociażby z poprzednich rządów koalicyjnych, minister, premier Waldemar Pawlak, minister Adam Szejnfeld, bardzo wiele razy zwracali mi uwagę na to, że nie jest sztuką zderegulować, tylko sztuką jest zachować trwałość tego rozwiązania.</u>
          <u xml:id="u-285.18" who="#KrzysztofPaszyk">Pani poseł zwróciła uwagę na kwestie OSR-u, aby tam były też odpowiednio zaznaczone te kwestie, jaki będzie wpływ na prowadzących działalność gospodarczą. Zwracam uwagę na jedną rzecz, pani poseł, że zostało utworzone takie operacyjne stanowisko koordynatora do spraw OSR-u w stałym komitecie Rady Ministrów, który ma za zadanie właśnie precyzyjnie pilnować skutków regulacji.</u>
          <u xml:id="u-285.19" who="#KrzysztofPaszyk">Jeśli chodzi o kolejne pytania, to pan poseł Meysztowicz i pan minister Sługocki pytali o kolejne przepisy, o kolejne ustawy.</u>
          <u xml:id="u-285.20" who="#KrzysztofPaszyk">Poproszę 2 minutki, pani marszałek.</u>
          <u xml:id="u-285.21" who="#KrzysztofPaszyk">To jest, tak jak wcześniej wspominałem, proces, który ruszył z pełną dynamiką i impetem. Można się spodziewać lada chwila kolejnych rozwiązań, a możliwości budżetowe — zgadzam się z panem posłem Meysztowiczem — będą determinowały kolejne rozwiązania, także w tym wymiarze finansowym, które zmniejszą ciężary nałożone dzisiaj na przedsiębiorców, na które bardzo często wskazują sami zainteresowani.</u>
          <u xml:id="u-285.22" who="#KrzysztofPaszyk">Ostatnia odpowiedź — wydaje mi się, że w miarę posegregowałem te pytania — to odpowiedź na pytanie pana posła, ministra Uścińskiego o przykłady deregulacji, jeśli chodzi o szeroko rozumiane budownictwo. Podam dwa przykłady. Pierwszy to poszerzenie katalogu budynków niewymagających pozwoleń na budowę, a wymagających tylko zgłoszeń. Będzie to polegało na tym, że po 21 dniach od zgłoszenia będzie można budować. To np. budynki użyteczności publicznej do 200 m2. I bardzo ważna deregulacja w kontekście tych wyzwań związanych z bezpieczeństwem: przydomowe schrony i ukrycia do 35 m2 też nie będą wymagały pozwolenia na budowę, będą mogły być robione w oparciu o zgłoszenia. To jest, myślę, też taki początek dalszego procesu, który realizujemy.</u>
          <u xml:id="u-285.23" who="#KrzysztofPaszyk">Tu bardzo dziękuję panu ministrowi Jarosowi, który nadzoruje racjonalizację i uproszczenia w zakresie właśnie szeroko rozumianego Prawa budowlanego.</u>
          <u xml:id="u-285.24" who="#KrzysztofPaszyk">Panu ministrowi, posłowi Jackowi Tomczakowi, myślę, jeszcze raz odpowiem, że ten proces będzie wielokierunkowy. My nie odpuszczamy na poziomie Ministerstwa Rozwoju i Technologii. Za chwilę drugi pakiet będzie objęty wnioskiem o wpis do wykazu. No i dzisiaj robota, która jest efektem pracy pana ministra Macieja Berka. Chodzi o dystrybucję w zależności od merytorycznej zawartości propozycji. Ministerstwo Finansów oraz Ministerstwa Rozwoju i Technologii to są te dwa najbardziej hojnie traktowane przez pana ministra Macieja Berka resorty, więc odpowiedzią na to będą też liczne projekty, które będziemy składać.</u>
          <u xml:id="u-285.25" who="#KrzysztofPaszyk">Na koniec powiem, że warto na etapie prac, które zapowiadają pewien szerszy proces, wskazać, że też tymi działaniami, myślę, wychodzimy naprzeciw przywróceniu zaufania polskich przedsiębiorców, ludzi pracujących w oparciu o pracę własnych rąk, zaufania do państwa, do jego instytucji. Te czasami nieracjonalne, nadmierne obciążenia niestety to zaufanie nadmiernie nadwyrężyły.</u>
          <u xml:id="u-285.26" who="#KrzysztofPaszyk">Pani Marszałek! Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-285.27" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-285.28" who="#komentarz">(Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek Sejmu Dorota Niedziela)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-286">
          <u xml:id="u-286.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję bardzo, panie ministrze.</u>
          <u xml:id="u-286.1" who="#DorotaNiedziela">Głos zabierze sprawozdawca komisji pan poseł Ryszard Petru.</u>
          <u xml:id="u-286.2" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-287">
          <u xml:id="u-287.0" who="#RyszardPetru">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-287.1" who="#RyszardPetru">Pani Marszałek! Szanowni Państwo! Jutro o godz. 10 rano zapraszam na posiedzenie Komisji do Spraw Deregulacji. Zgłoszono relatywnie bardzo wiele poprawek i prosiłbym państwa o takie konstruktywne podejście. Chcielibyśmy przejść jutro również do trzeciego czytania.</u>
          <u xml:id="u-287.2" who="#RyszardPetru">Tak jak wcześniej wspomniałem, jesteśmy otwarci na poprawki deregulujące, natomiast nie możemy istotnie zaburzać materii ustawy. Ona musi być przemyślana, musi być całościowa, jest bardzo głęboka, ale na tym nie koniec. Pamiętajmy o tym, że — mówię też do przedstawicieli Prawa i Sprawiedliwości — państwa druk nr 558 będzie rozpatrywany w niedalekiej przyszłości. Padło tu wiele pytań o to, co w przyszłości.</u>
          <u xml:id="u-287.3" who="#komentarz">(Głos z sali: A kiedy?)</u>
          <u xml:id="u-287.4" who="#komentarz">(Poseł Marek Suski: W przyszłości.)</u>
          <u xml:id="u-287.5" who="#RyszardPetru">Nie, nie, nie. Panie Marku Suski, niedługo i zaraz nawet mogę panu powiedzieć kiedy. Jeżeli sprawnie przepracowalibyśmy jutro tę ustawę, tak aby trafiła do trzeciego czytania, to kolejnym drukiem będzie druk nr 907, a potem będzie państwa druk. W związku z tym chciałbym, żeby tak długo, jak z rządu nie wpłyną kolejne ustawy, ta komisja bardzo wartko pracowała w dotychczasowym tempie. I zapewniam państwa, że szukamy deregulacji, która to uprości.</u>
          <u xml:id="u-287.6" who="#RyszardPetru">Słyszę tutaj hasła, propozycje dotyczące obniżek podatków, jeśli chodzi o dobrowolny ZUS. Na Boga, szanowni posłanki i posłowie z PiS-u, jak było głosowanie w sprawie składki zdrowotnej, to zagłosowaliście przeciwko. To dlaczego zagłosowaliście przeciwko? To jest coś, co istotnie ułatwia życie polskim przedsiębiorcom. Uważam, że albo się głosuje za przedsiębiorcami, albo raz tak, raz tak.</u>
          <u xml:id="u-287.7" who="#komentarz">(Poseł Janusz Kowalski: A kto przeciwko naszej składce głosował?)</u>
          <u xml:id="u-287.8" who="#RyszardPetru">To była szansa na przeproszenie Polaków za Polski Ład. To była dla was szansa na zrobienie tego. Teraz zwracam się do was z prośbą o to, żebyście namówili Andrzeja Dudę, żeby podpisał tę ustawę, bo z tego, co wiem, wyszła z Senatu bez poprawek. W związku z tym byłaby to forma rehabilitacji.</u>
          <u xml:id="u-287.9" who="#komentarz">(Poseł Andrzej Gawron: Ustawa potworek.)</u>
          <u xml:id="u-287.10" who="#RyszardPetru">Mogę zadeklarować, że jutro w komisji będziemy otwarci na konkretne propozycje deregulacyjne, które są związane z przedmiotem tej ustawy albo zostały głęboko wcześniej przeanalizowane. Jeżeli nie, mogę państwa zapewnić, że na kolejnych etapach będziemy do tego podchodzić.</u>
          <u xml:id="u-287.11" who="#RyszardPetru">Podsumowując, zaczynamy wielki proces deregulacji. Pan Gawron jest niezadowolony, że nie jest rewolucyjny. Panie pośle, przepraszam, ale przez ostatnie lata, przez ostatnie 30 lat tego nie było. To jest pierwsza próba deregulacyjna.</u>
          <u xml:id="u-287.12" who="#komentarz">(Poseł Andrzej Gawron: Absolutnie nie. Były ustawy deregulacyjne w zeszłej kadencji.)</u>
          <u xml:id="u-287.13" who="#RyszardPetru">Naprawdę gratuluję ministrowi Paszykowi odwagi, że to robimy. Pamiętajcie też państwo, że to jest ustawa, która została przygotowana w ministerstwie. Czyli to jest praca rządu, która została wykonana przez ostatnie kilkanaście miesięcy. My jako parlament w tym momencie robimy swoją część, poprawiając, doprecyzowując, gdzie trzeba, deregulując głębiej. Natomiast pamiętajmy o tym, że to powstało w rządzie i to jest symbol tej koalicji.</u>
          <u xml:id="u-287.14" who="#komentarz">(Poseł Andrzej Gawron: Słaby symbol.)</u>
          <u xml:id="u-287.15" who="#RyszardPetru">Jesteśmy deregulatorami gospodarki i w zakresie właściwym będziemy to robić dalej.</u>
          <u xml:id="u-287.16" who="#RyszardPetru">Podsumowując, zapraszam jutro na posiedzenie komisji. Mam nadzieję, że w 1,5 godziny, w 2 godziny jesteśmy w stanie przejść przez te wszystkie poprawki, tak żeby na głosowania zdążyć z trzecim czytaniem. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-287.17" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-288">
          <u xml:id="u-288.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-288.1" who="#DorotaNiedziela">Zamykam dyskusję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-289">
          <u xml:id="u-289.0" who="#MałgorzataPępek">Śmiało można stwierdzić, że projekt, który rozpatrujemy, to kluczowy krok w kierunku uporządkowania i uproszczenia prawa gospodarczego w Polsce. Po okresie chaosu i nadmiernej biurokracji, zwłaszcza po doświadczeniach z nieszczęsnym Polskim Ładem, wreszcie mamy szansę na realną deregulację i wsparcie przedsiębiorców.</u>
          <u xml:id="u-289.1" who="#MałgorzataPępek">Łatwiejsze i szybsze procedury, ograniczanie zbędnych wymogów administracyjnych, skrócenie czasu kontroli mikroprzedsiębiorców czy wprowadzenie rozwiązań usprawniających działania administracji publicznej to konkretne ułatwienia, które przyczynią się do rozwoju firm i poprawią efektywność całego systemu. Dzięki temu odzyskamy zaufanie przedsiębiorców, odejdziemy od ciemnogrodu przeregulowań i wreszcie zapanuje zdrowy ład prawny, którego tak bardzo potrzebujemy.</u>
          <u xml:id="u-289.2" who="#MałgorzataPępek">Na koniec mam pytania do pana ministra i proszę o stosowną odpowiedź: W jaki sposób zostanie zmierzony efekt tych zmian, o których mowa w projekcie, oraz jak rząd koalicji 15 października planuje kontynuować proces deregulacji w naszym kraju?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-290">
          <u xml:id="u-290.0" who="#DorotaNiedziela">W związku z tym, że w czasie drugiego czytania zgłoszono do przedłożonego projektu ustawy poprawki, marszałek Sejmu kieruje ten projekt ustawy ponownie do Komisji do Spraw Deregulacji w celu przedstawienia sprawozdania.</u>
          <u xml:id="u-290.1" who="#DorotaNiedziela">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 4. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji do Spraw Energii, Klimatu i Aktywów Państwowych o rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach służących ochronie odbiorców energii elektrycznej w 2023 roku oraz w 2024 roku w związku z sytuacją na rynku energii elektrycznej (druki nr 1175 i 1183).</u>
          <u xml:id="u-290.2" who="#DorotaNiedziela">Proszę pana posła Rafała Komarewicza o przedstawienie sprawozdania komisji.</u>
          <u xml:id="u-290.3" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-291">
          <u xml:id="u-291.0" who="#RafałKomarewicz">Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Przypadł mi zaszczyt przedstawienia sprawozdania Komisji do Spraw Energii, Klimatu i Aktywów Państwowych w sprawie rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach służących ochronie odbiorców energii elektrycznej w 2023 roku oraz w 2024 roku w związku z sytuacją na rynku energii elektrycznej, druk nr 1175.</u>
          <u xml:id="u-291.1" who="#RafałKomarewicz">Na posiedzeniu w dniu dzisiejszym komisja przyjęła dwie poprawki do projektu ustawy, obie o charakterze doprecyzowującym. Przyjęty został także sam projekt ustawy. Komisja rekomenduje Wysokiej Izbie przyjęcie ustawy wraz z dwiema poprawkami zawartymi w druku nr 1183. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-292">
          <u xml:id="u-292.0" who="#DorotaNiedziela">Bardzo dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-292.1" who="#DorotaNiedziela">Sejm ustalił, że w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego wysłucha 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i 3-minutowych oświadczeń w imieniu kół.</u>
          <u xml:id="u-292.2" who="#DorotaNiedziela">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-292.3" who="#DorotaNiedziela">Jako pierwszego zapraszam pana posła Marka Suskiego, Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-293">
          <u xml:id="u-293.0" who="#MarekSuski">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt przedstawić stanowisko klubu Prawa i Sprawiedliwości odnośnie do rządowej ustawy o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach służących ochronie odbiorców energii elektrycznej w 2023 roku oraz w 2024 roku w związku z sytuacją na rynku energii elektrycznej. Mam tu, szanowni państwo, ten druk, nawet bym powiedział zdrobniale: druczek. Zawiera on aż trzy artykuły na jednej stronie. Jak słyszymy, do każdego artykułu, oprócz terminu wejścia w życie, były poprawki. To rzeczywiście mistrzostwo świata, że poprawek było tyle samo co artykułów w ustawie.</u>
          <u xml:id="u-293.1" who="#MarekSuski">Ale, szanowni państwo, ten projekt ustawy tak na dobrą sprawę jest rzeczywiście pewnego rodzaju symbolem tej koalicji. Przed chwilą mówił pan poseł Petru, że jest pewien symbol tej koalicji. Ja bym powiedział, że ta ustawa jest symbolem tej koalicji. A dlaczego jest to symbol tej koalicji? Otóż jak pamiętam, kiedy rządziło Prawo i Sprawiedliwość, to gdy przychodziliśmy z jakąś pilną ustawą, były zarzuty, że to jest skandaliczne, a nawet karygodne. Może prawnie trzeba by ścigać za proces legislacyjny, kiedy szybko proceduje się nad ustawami. Tymczasem ten projekt bije nawet nasze rekordy i słyszę, że jest to wspaniały proces legislacyjny. Dziś rano głosowaliśmy nad skróceniem terminu sprawozdania dotyczącego tego projektu, chociaż jeszcze nie było posiedzenia komisji ani nie było sprawozdania. Ale jak się okazuje, jeśli trzeba skrócić pracę nad jakimś projektem, to nawet się głosuje, zanim jeszcze było sprawozdanie, nad tym, żeby przyjąć skrócony termin sprawozdania. To jest jedna rzecz.</u>
          <u xml:id="u-293.2" who="#MarekSuski">Druga sprawa to jest kwestia samego projektu, nad którym dzisiaj o godz. 16 pracowaliśmy w komisji. Teraz jest już prawie godz. 19…</u>
          <u xml:id="u-293.3" who="#komentarz">(Głos z sali: Dwudziesta.)</u>
          <u xml:id="u-293.4" who="#MarekSuski">…19.45…</u>
          <u xml:id="u-293.5" who="#komentarz">(Głos z sali: Pięćdziesiąt cztery.)</u>
          <u xml:id="u-293.6" who="#MarekSuski">…19.48 czy 19.49, czyli parę godzin po czytaniu w komisji mamy sprawozdanie. Za chwilę w następnym punkcie będziemy nad tą ustawą głosować. Iście rzeczywiście szybkie tempo. Ale z jednej strony jest lenistwo, nie ma ustaw, z drugiej strony jak już coś przyjdzie, to na gwałt trzeba robić w ciągu paru godzin ustawę. A przypomnę, że na początku tej kadencji uśmiechnięta koalicja mówiła, że takich praktyk nie będzie. Zmieniliście nawet państwo regulamin, gdzie trzeba wydłużyć terminy, że musi być poseł przygotowany, żeby mieć czas od momentu sprawozdania, że mają być 3 dni itd. Ostrzegaliśmy, że przyjdzie taki moment, że trzeba będzie coś szybko zrobić. Ale wtedy mówiliście: nie, nie, my jesteśmy tak świetni, że taka chwila nie przyjdzie. No i właśnie przyszła. I pytanie, cóż to takiego jest w tym, że trzeba to natychmiast przyjąć, że musi to być termin wejścia z dniem następnym po ogłoszeniu, co też jest swego rodzaju ewenementem, bo z reguły daje się jakieś vacatio legis. Tutaj tego nie ma.</u>
          <u xml:id="u-293.7" who="#MarekSuski">Okazuje się, że ta koalicja doszła do wniosku, że warto by może zrobić coś takiego, czym można by się było pochwalić, że niby tu się obywatelom robi coś dobrze, bo przedłuża się termin możliwości obniżenia ceny. Ta cała ustawa temu ma służyć. Chyba to jest taka trochę kiełbasa wyborcza, bo kampania Rafała Trzaskowskiego padła, katastrofa debat w Końskich i w ogóle te rekiny, które tam miał rozpędzać wasz kandydat, jakoś się specjalnie obywatelom nie spodobały, i te węże na pęczki wiązane. To wszystko jest żenująco śmieszne, więc teraz trzeba coś dać obywatelom. Gdyby to była nawet kiełbasa wyborcza… Ale ten projekt ustawy jest taki, że nawet w uzasadnieniu jest zapisane, że to nie będzie w zasadzie w żaden sposób rzutować na budżet państwa. Czyli dajecie coś obywatelom, w gruncie rzeczy nic nie dając, tylko wydłużając termin możliwości tym firmom, które mają obywatelom wyliczać stawki, że będą miały na to więcej czasu, bo nie są w stanie się wyrobić. No ale wy zawsze nie jesteście w stanie się wyrobić.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-294">
          <u xml:id="u-294.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-295">
          <u xml:id="u-295.0" who="#MarekSuski">A co do tej kiełbasy wyborczej, to ten projekt bardziej przypomina pasztetową z PRL z dodatkiem papieru taletowego, a nie tak naprawdę jakąś kiełbaskę. Ale jeżeli…</u>
          <u xml:id="u-295.1" who="#komentarz">(Wicemarszałek wyłącza mikrofon, poseł przemawia przy wyłączonym mikrofonie)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-296">
          <u xml:id="u-296.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-296.1" who="#DorotaNiedziela">Jak widać, pan się nie może wyrobić w 3 minutach.</u>
          <u xml:id="u-296.2" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
          <u xml:id="u-296.3" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-296.4" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam pana posła Roberta Wardzałę.</u>
          <u xml:id="u-296.5" who="#DorotaNiedziela">Zastanawiam się, panie pośle, jest pan tyle lat posłem, wielokrotnie to już panu mówiłam… Mówimy o energii, a pan przeszedł wszystkie tematy — od regulaminu Sejmu, o którym pan kłamie, ponieważ zastosowano pierwszy raz konsultacje…</u>
          <u xml:id="u-296.6" who="#komentarz">(Głos z sali: Pani marszałek jest od…)</u>
          <u xml:id="u-296.7" who="#DorotaNiedziela">To pan poseł mówił o regulaminie, nie o energii. Myślę, że odbiorcy energii chcieli usłyszeć coś od pana, a usłyszeli tylko o regulaminie Sejmu, o Rafale Trzaskowskim, o uśmiechniętej koalicji.</u>
          <u xml:id="u-296.8" who="#komentarz">(Poseł Marek Suski: Bo ten projekt łamie regulamin Sejmu, który sam ustanowiliście.)</u>
          <u xml:id="u-296.9" who="#DorotaNiedziela">Jest pan przewodniczącym komisji energii i ludzie, którzy chcieli usłyszeć od pana opinię o energii, nie usłyszeli nic oprócz krytyki.</u>
          <u xml:id="u-296.10" who="#komentarz">(Poseł Marek Suski: Przecież powiedziałem.)</u>
          <u xml:id="u-296.11" who="#DorotaNiedziela">Więc proszę się zastanowić, naprawdę.</u>
          <u xml:id="u-296.12" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam pana posła Roberta Wardzałę, Klub Parlamentarny Koalicja Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-296.13" who="#komentarz">(Poseł Marek Suski: Pani marszałek powinna stać na straży regulaminu, a nie reprymendować posła, który mówi, że łamiecie regulamin. Bo łamiecie regulamin.)</u>
          <u xml:id="u-296.14" who="#DorotaNiedziela">Ja stoję na straży regulaminu. Panie pośle, pan doskonale wie, że prowadziłam zmianę regulaminu i właśnie te zmiany umożliwiają szybką ścieżkę, ale ograniczają ścieżkę poselską bez konsultacji społecznych.</u>
          <u xml:id="u-296.15" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
          <u xml:id="u-296.16" who="#DorotaNiedziela">W tej chwili nie ma takiej możliwości. Jeżeli pan chce porozmawiać o regulaminie, to zapraszam na inną komisję. A pan miał się zająć energią i dlatego panu zwracam uwagę, że powinien pan mówić do rzeczy.</u>
          <u xml:id="u-296.17" who="#komentarz">(Poseł Marek Suski: Przepraszam, pani marszałek, ale jeszcze nie ma zwyczaju, że marszałek komentuje i cenzuruje wystąpienia posłów.)</u>
          <u xml:id="u-296.18" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-296.19" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam pana posła Roberta Wardzałę, klub parlamentarny…</u>
          <u xml:id="u-296.20" who="#DorotaNiedziela">Pan mówił o regulaminie, a ja jestem za regulamin odpowiedzialna.</u>
          <u xml:id="u-296.21" who="#komentarz">(Poseł Marek Suski: …a jak pani tego nie rozumie, to nic na to nie poradzę.)</u>
          <u xml:id="u-296.22" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-297">
          <u xml:id="u-297.0" who="#RobertWardzała">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Szanowny Panie Ministrze! Mam zaszczyt przedstawić stanowisko klubu Koalicji Obywatelskiej dotyczące bieżącego projektu zaproponowanego przez rząd, mającego na celu uchronienie odbiorców energii elektrycznej przed skutkami nadmiernego wzrostu wysokości rachunków za energię elektryczną. Wszelkie działania czy też okoliczności, które w ostatnich latach obserwujemy, pokazują nam, że zwyżka czy powiększenie kosztów energii elektrycznej jest odczuwalne i trudne dla społeczeństwa, dla przedsiębiorców, dla gospodarstw domowych. Dzisiaj projekt, nad którym procedujemy, nad którym dzisiaj procedowano w komisji, zakłada ochronę przed nadmiernym wzrostem rachunków za energię elektryczną dla gospodarstw domowych.</u>
          <u xml:id="u-297.1" who="#RobertWardzała">Ale przejdźmy do szczegółów. Celem projektu jest wprowadzenie zmian do ustawy z dnia 7 października 2022 r. o szczególnych rozwiązaniach służących ochronie odbiorców energii elektrycznej w 2023 roku oraz w 2024 roku w związku z sytuacją na rynku energii elektrycznej koncentrujących się na ochronie gospodarstw domowych przed nadmiernym wzrostem rachunków za energię elektryczną. Aktualne warunki i trend kształtowania się cen na rynkach hurtowych energii elektrycznej na poziomie 400–500 zł za 1 MWh wskazują na przestrzeń do obniżenia cen w taryfach dla energii elektrycznej sprzedawców pełniących funkcję sprzedawców z urzędu dla gospodarstw domowych. Przesunięcie terminu wejścia w życie zmienionych taryf dla energii elektrycznej pozwoli na pełniejsze odzwierciedlenie warunków rynkowych w tych taryfach, co przełoży się bezpośrednio na korzyść odbiorców energii elektrycznej w gospodarstwach domowych w IV kwartale 2025 r.</u>
          <u xml:id="u-297.2" who="#RobertWardzała">Zgodnie z obecnym stanem prawnym sprzedawcy pełniący funkcję sprzedawców z urzędu są obowiązani do złożenia wniosków o zmianę stosowanych taryf dla energii elektrycznej dla gospodarstw domowych na drugą połowę 2025 r. Termin na złożenie tych wniosków został określony na dzień 30 kwietnia 2025 r. w celu skorzystania z aktualnie stabilnej sytuacji na rynku hurtowym i obniżenia cen dla gospodarstw domowych w drugiej połowie 2025 r.</u>
          <u xml:id="u-297.3" who="#RobertWardzała">Odbiorcy energii elektrycznej w gospodarstwach domowych mają do końca września 2025 r. zapewnioną ochronę w postaci ceny maksymalnej, tj. do 500 zł za 1 MWh. Dopiero od października 2025 r. skutki zmian taryf dla energii elektrycznej będą mieć bezpośredni wpływ na poziom ich rachunków za energię elektryczną. To daje możliwości podjęcia kolejnych działań na rzecz większej ochrony gospodarstw domowych przed nadmiernym wzrostem rachunków za energię elektryczną i przesunięcia terminu składania wniosków o 3 miesiące.</u>
          <u xml:id="u-297.4" who="#RobertWardzała">W związku z tym projektowana regulacja zakłada zmianę terminu na złożenie wniosków o zmianę taryf, przesunięcie go z dnia 30 kwietnia na dzień 31 lipca 2025 r. Przewiduje się, że przesunięcie tego terminu zapewni przedsiębiorstwom energetycznym czas na zgromadzenie odpowiednio dużej ilości informacji pozwalających na optymalne skalkulowanie cen energii elektrycznej dla gospodarstw domowych, co pozwoli na maksymalizację korzyści wynikających ze stabilnej sytuacji na rynkach hurtowych i pełniejsze odzwierciedlenie warunków rynkowych w tych taryfach. Ostatecznie pozwoli to uchronić gospodarstwo domowe przed nadmiernym wzrostem rachunków za energię elektryczną.</u>
          <u xml:id="u-297.5" who="#RobertWardzała">Chciałbym w tym momencie podziękować wszystkim członkom Komisji do Spraw Energii, Klimatu i Aktywów Państwowych za wspólne działanie i ostatecznie jednogłośne głosowanie za poparciem tego projektu. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-297.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-298">
          <u xml:id="u-298.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-298.1" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam pana posła Rafała Komarewicza, Klub Parlamentarny Polska 2050 — Trzecia Droga.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-299">
          <u xml:id="u-299.0" who="#RafałKomarewicz">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Przypadł mi zaszczyt przedstawienia stanowiska klubu Polska 2050 — Trzecia Droga w sprawie rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach służących ochronie odbiorców energii elektrycznej w 2023 roku oraz w 2024 roku w związku z sytuacją na rynku energii elektrycznej.</u>
          <u xml:id="u-299.1" who="#RafałKomarewicz">Szanowni Państwo! Muszę moją wypowiedź rozpocząć od tego, że jestem trochę zdziwiony wystąpieniem mojego poprzednika — pana przewodniczącego Suskiego, bo prawdę mówiąc, nie bardzo rozumiem jego stanowisko, ponieważ, tak jak powiedział pan poseł Wardzała, ten projekt ustawy został jednogłośnie przyjęty. Również pan poseł Suski za nim głosował. I mam takie wrażenie, że wszystko się sprowadza do polityki. Wiemy o tym dobrze, panie przewodniczący, że to jest dość prosty projekt ustawy. Szanowni państwo, rynek energii elektrycznej w Polsce jest regulowany. Polega to na tym, że przedsiębiorstwa energetyczne dwa razy do roku składają do Urzędu Regulacji Energetyki informacje na temat tego, jaką by chciały mieć cenę energii. Jest to ustalane dwa razy do roku. I teraz sytuacja jest następująca. Ceny energii w Polsce, jeżeli chodzi o odbiorców indywidualnych, są zamrożone do III kwartału. Termin musiał być zatem przesunięty na IV kwartał, ponieważ ten kwartał nie jest jeszcze chroniony. Chodzi o to, żeby dać dłuższy czas firmom energetycznym na to, aby można było zaobserwować, jaki jest trend dotyczący cen energii. Widzimy bowiem, że ceny energii hurtowej od pewnego czasu spadają. Rząd na to reaguje i w związku z tym wydłuża termin, bo najprawdopodobniej na koniec lipca, kiedy będą składane informacje i oferty dotyczące cen energii, ta energia będzie tańsza niż jest teraz. Więc chodzi tu o korzyść dla odbiorcy indywidualnego czy dla przeciętnego Polaka. Tutaj nie widać żadnej kiełbasy wyborczej, nie widać czegoś, co rząd chce dać Polakom. To jest po prostu normalne działanie, tak powinno działać każde ministerstwo — po prostu wypełniać swoje obowiązki. Oczywiście jest pytanie, czy w IV kwartale, jeżeli się okaże, że ceny energii będą wysokie, nie będzie trzeba ich znowu mrozić, jak wtedy rząd zareaguje na te ceny energii, ale to nie jest przedmiotem tej ustawy.</u>
          <u xml:id="u-299.2" who="#RafałKomarewicz">Szanowni Państwo! Polska 2050 oczywiście poprze ten projekt ustawy, ponieważ on wychodzi naprzeciw zarówno oczekiwaniom Polaków, jak i, można powiedzieć, realiom rynkowym. Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-299.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-300">
          <u xml:id="u-300.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-300.1" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam pana posła Adama Dziedzica, Klub Parlamentarny Polskie Stronnictwo Ludowe — Trzecia Droga.</u>
          <u xml:id="u-300.2" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-301">
          <u xml:id="u-301.0" who="#AdamDziedzic">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Pan poseł Suski próbował nas pouczać, umoralniać w zakresie krótkiego terminu wejścia ustawy w życie. Proszę państwa, pragnę przypomnieć, panu posłowi również, że w 2018 r. państwo zaproponowali ograniczenie dwóch kadencji w samorządzie i prawo, które miało działać wstecz. Czyli chodziło tu nawet nie o 1 dzień, 2 dni na wejście w życie, tylko o działanie wstecz.</u>
          <u xml:id="u-301.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-301.2" who="#komentarz">(Poseł Marek Suski: To też nie na temat jest.)</u>
          <u xml:id="u-301.3" who="#AdamDziedzic">Przecież w tej materii wypowiedział się Trybunał Konstytucyjny w 2009 r… Przestrzegali przed tym wasi ministrowie: Jarosław Gowin, Elżbieta Rafalska, prezydencki minister Andrzej Dera. Chyba pan zapomniał, panie pośle. To tak tylko dla przypomnienia. Myślę, że są inne, lepsze formuły umoralniania innych, a to chyba nie jest to miejsce, w którym powinien pan brylować w ten sposób.</u>
          <u xml:id="u-301.4" who="#AdamDziedzic">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Projektowana nowelizacja stanowi odpowiedź na aktualne warunki kształtowania się cen energii na rynkach hurtowych i ma na celu dalszą ochronę odbiorców końcowych, a w szczególności gospodarstw domowych, przed nadmiernym wzrostem kosztów energii. Zasadniczą zmianą, jaką wprowadza ten krótki projekt ustawy, jest przesunięcie terminu wejścia w życie zmienionych taryf na energię elektryczną z dnia 1 lipca 2025 r. na dzień 1 października 2025 r. Jednocześnie przesunięciu ulega także termin składania wniosków taryfowych przez przedsiębiorstwa energetyczne: z dotychczasowego 30 kwietnia na 31 lipca 2025 r. Wskazane działania mają na celu umożliwienie pełniejszego odzwierciedlenia warunków rynkowych w kalkulacjach taryf, co powinno przełożyć się na wymierne korzyści dla odbiorców energii elektrycznej. Należy zaznaczyć, że przesunięcie terminu wejścia w życie nowych taryf nie pogarsza sytuacji gospodarstw domowych, które do dnia 30 września br. pozostają objęte ochroną ustawową w postaci maksymalnej ceny energii na poziomie 500 zł za MWh.</u>
          <u xml:id="u-301.5" who="#AdamDziedzic">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Projektowana regulacja stanowi wyważone i odpowiednie działanie legislacyjne, które uwzględnia zarówno aktualne uwarunkowania rynkowe, jak i potrzebę zapewnienia ciągłości ochrony odbiorców energii elektrycznej. W związku z powyższym Klub Parlamentarny Polskie Stronnictwo Ludowe — Trzecia Droga opowiada się za dalszym procedowaniem nad projektem ustawy i deklaruje poparcie dla jego uchwalenia. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-301.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-302">
          <u xml:id="u-302.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-302.1" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam pana posła Dariusza Wieczorka, klub parlamentarny Lewica.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-303">
          <u xml:id="u-303.0" who="#DariuszWieczorek">Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoki Sejmie! Mam przyjemność przedstawić stanowisko klubu parlamentarnego Lewicy w sprawie projektu ustawy o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach służących ochronie odbiorców energii elektrycznej, druk nr 1175.</u>
          <u xml:id="u-303.1" who="#DariuszWieczorek">Projekt ustawy jest projektem technicznym. Rozumiem pana przewodniczącego Suskiego, że wywołał te różne tematy dotyczące sposobu procedowania, natomiast zwracam uwagę, że jesteśmy w troszkę innej sytuacji. Myślę, że to jest wielka odpowiedzialność rządu i pana ministra, że w kwietniu czy w marcu reagują na to, co dzieje się na rynku energii. Bo idąc tym tokiem myślenia, można byłoby powiedzieć: dobra, niech firmy energetyczne łupią dalej odbiorców i dzisiaj sobie zakontraktują ceny energii na podstawie cen z marca, z kwietnia, a nawet jakby się okazało, że w maju i w czerwcu one będą niższe, to trudno, zarobią więcej, a my będziemy za energię więcej płacić — i przedsiębiorcy, i odbiorcy indywidualni. A więc dzisiaj rząd reaguje i mówi: dobra, macie złożyć wnioski taryfowe do 30 kwietnia, to złóżcie je do 31 lipca, bo ocena, jeżeli chodzi o rynek energii, jest taka, że ceny energii będą spadać, w związku z czym zakontraktujecie na rok następny energię po niższych cenach, a wtedy prezes Urzędu Regulacji Energetyki zatwierdzi taryfy uwzględniające te niższe ceny. Normalna rzecz, normalne działanie. Rzeczywiście można mieć pretensje, że szeroko niekonsultowane, ale mówię: to techniczna zmiana tylko i wyłącznie daty, więc nie ma się za bardzo do czego przyczepić.</u>
          <u xml:id="u-303.2" who="#DariuszWieczorek">Myślę jednak, że problem jest dużo poważniejszy, czyli problem dotyczy polityki energetycznej i tego, z jakiego powodu mamy do czynienia z takimi wysokimi cenami. Ja zawsze ten przykład podaję i będę go zawsze podawał. Pamiętam, jak pan przewodniczący Suski na tej sali mówił: wojna w Ukrainie, ceny energii rosną lawinowo, wszystko rośnie itd. Pytam więc: Co ma rosnąć w Polsce, jak ceny energii z wiatru i ze słońca mają rosnąć? Jest wojna, to jest tragiczne, że jest wojna, i co do tego nie ma wątpliwości, tylko jaki to ma wpływ na ceny energii z wiatru, z wody czy ze słońca? Druga rzecz — szczyciliście cię cały czas, że produkujemy energię z polskiego węgla. Przecież ten polski węgiel nie przez Rosję przyjeżdżał do Polski, tylko był wydobywany w polskiej kopalni i w polskiej elektrowni był spalany. A więc tragiczny przypadek, jakim jest wojna, i tragiczna rzecz, jaka się stała, jaki ma wpływ na ceny? A co robili wasi menedżerowie? Wasi menedżerowie rozpętali całą tę burzę dotyczącą cen energii, lawinowego wzrostu cen energii właśnie w tamtym czasie, wykorzystując to, że może być sytuacja niepewna w ogóle na rynku: nie wiadomo, co się stanie, to my cenę energii podnosimy o kilkaset procent. Przypomnę, że wtedy cenę energii podnoszono z 300 zł za megawatogodzinę do 2000 zł za megawatogodzinę. Nie byliście w stanie tego opanować. I z tym niestety dzisiaj się borykamy, bo był taki moment, że mieliśmy najwyższe ceny energii w Europie właśnie z tego powodu. Jak przeanalizujemy sobie rynek, to mówię wszystkim tym niedowiarkom — nie ma posła Kowalskiego, ale mówię wszystkim tym niedowiarkom: proszę zwrócić uwagę, co się stało w I kwartale tego roku. Czemu średnia cena energii w Europie wzrosła? Z tego względu, że nie było wiatru, nie było produkcji ze źródeł odnawialnych, w związku z czym cena energii wzrosła. A zatem to jest najlepszy kierunek, w jakim powinniśmy iść. Ale oczywiście ta transformacja wymaga od nas współdziałania i myślę, że te zaległości, z którymi przez lata mieliśmy do czynienia, musimy nadrabiać. I to nie jest tylko 8 ostatnich lat, to jest dużo, dużo więcej. Dzisiaj musimy inwestować w infrastrukturę, w nowe technologie w energetyce. To jest ten kierunek. I wtedy cena energii będzie dużo niższa.</u>
          <u xml:id="u-303.3" who="#DariuszWieczorek">Ale też w tym wszystkim jest taka uwaga do pana ministra. Panie ministrze, chodzi o Urząd Regulacji Energetyki. W mojej ocenie powinniśmy wzmocnić działanie Urzędu Regulacji Energetyki, bo on musi patrzeć na ręce tym menedżerom i tym koncernom, żeby oni rzeczywiście pilnowali kosztów. Bo mam wrażenie, że przez 8 ostatnich lat było tak samo, jak jest teraz. Po prostu trzeba naprawdę pilnować, żeby te taryfy były przygotowane uczciwie i żeby koncerny energetyczne kosztem odbiorców nie robiły różnych dziwnych rzeczy. Wzmocnienie URE to jest absolutnie bardzo, bardzo istotna sprawa. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-303.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-304">
          <u xml:id="u-304.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję, panie pośle. Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-304.1" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam pana posła Krzysztofa Mulawę, klub parlamentarny Konfederacja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-305">
          <u xml:id="u-305.0" who="#KrzysztofMulawa">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Właśnie pan minister Wieczorek dokonał zaorania pani wiceminister Zielińskiej, bo pani wiceminister Zielińska mówi, że zawsze wieje, po to są te wiatraki, a pan mówi, że urosły ceny, bo nie wiało. Dogadajcie się w koalicji, panie ministrze Motyka.</u>
          <u xml:id="u-305.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Ale to wiatru nie ma?)</u>
          <u xml:id="u-305.2" who="#KrzysztofMulawa">Celem Ministerstwa Klimatu i Środowiska nie powinna być walka z rolnikami, leśnikami, myśliwymi, a niestety obecnie tym zajmuje się resort pani minister Hennig-Kloski. Celem Ministerstwa Klimatu i Środowiska nie powinno być stałe, bezsensowne i pozbawione podstawy naukowej lobbowanie za niemieckimi wiatrakami, a niestety to jest główną osią zainteresowania pani minister. Celem Ministerstwa Klimatu i Środowiska nie powinno być również wydatkowanie miliardów polskich złotych w programie „Czyste powietrze” na dotowanie i uszczęśliwianie różnych gałęzi OZE gospodarek, uwaga, nie polskiej, ale azjatyckich, a niestety właśnie tam płyną fundusze zarządzane przez panią minister. Nie powinno być nim również utrwalanie pomysłów szaleńczej polityki zielonego ładu i powielania schematów ETS, a realnie nie robi z tym pani minister nic. Niestety również nie znajduje uzasadnienia, ja nie znajduję, dlaczego nie zajmujecie się meritum, czyli nie skupiacie się nad rozwiązaniem problemu ogromnych kosztów energii elektrycznej w Polsce, które dławią rozwój naszego przemysłu i prowadzą do zaniechania inwestowania dużego kapitału w Polsce, a polskich przedsiębiorców pchają do decyzji o zamykaniu swoich biznesów na cztery spusty. Nieudacznictwo, niekompetencja i granie emocjami to przecież zielony ład pana premiera Morawieckiego, umowa społeczna pana Sasina, a teraz indolencja pana Tuska w kwestii atomu.</u>
          <u xml:id="u-305.3" who="#KrzysztofMulawa">Przejdźmy do projektu ustawy, skądinąd bardzo skromnego, umieszczonego na dwóch stronach. Społeczeństwo zobaczy na swoich rachunkach za energię elektryczną niższą kwotę, kwotę, która nie będzie odzwierciedlała realnego zużycia energii. Gdyby to był koniec historii, to sam bym się cieszył, piałbym z zachwytu i z tej mównicy mówiłbym o pierwszym cudzie Platformy Obywatelskiej, ale przecież tak nie będzie. Szanowni państwo, ktoś tę różnicę będzie musiał opłacić, powiedzcie to społeczeństwu. Kto to będzie opłacał? Dokładnie ten sam podatnik będzie to opłacał w postaci podatków, danin i innych obciążeń fiskalnych.</u>
          <u xml:id="u-305.4" who="#KrzysztofMulawa">Podsumowując, chcę powiedzieć, że jeśli chodzi o polityków w kwestii energetyki, to albo wśród nich panuje zbiorowa hipokryzja, albo głupota, albo połączenie tego i tego. Przestańmy już oszukiwać Polaków, że gdy zamrozimy ceny energii, to ceny energii spadną. Szanowni państwo, tak się nie dzieje.</u>
          <u xml:id="u-305.5" who="#komentarz">(Głos z sali: Nie mrozimy…)</u>
          <u xml:id="u-305.6" who="#KrzysztofMulawa">Niestety pracujemy nad mrożeniem, a dzisiaj posłowie reprezentujący Koalicję Obywatelską, panie sprawozdawco, podczas posiedzenia komisji mówili, że właśnie będziemy mieli niższe ceny energii, co jest oczywiście nieprawdą. Nie mówcie tego społeczeństwu, bo jeszcze społeczeństwo uwierzy w wasze kłamstwa.</u>
          <u xml:id="u-305.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-306">
          <u xml:id="u-306.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-306.1" who="#DorotaNiedziela">W imieniu klubu Konfederacja drugą część wystąpienia wygłosi pan poseł Witold Tumanowicz.</u>
          <u xml:id="u-306.2" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-307">
          <u xml:id="u-307.0" who="#WitoldTumanowicz">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Kolejne rządy bohatersko walczą z problemami, które same stworzyły. Ta maksyma jest tutaj najbardziej trafna, ponieważ cały ten problem z wysokimi cenami energii to jest właśnie konsekwencja tych rządów, rządów pod dyktando polityki klimatycznej, religii klimatyzmu, które narzuca nam Bruksela. To jest oczywiście zgodzenie się na Fit for 55 przez Mateusza Morawieckiego i to jest kontynuacja tej polityki, w tym wypadku przez rząd Donalda Tuska i panią minister Henning-Kloskę.</u>
          <u xml:id="u-307.1" who="#WitoldTumanowicz">Widzimy doskonale, że wy po raz kolejny będziecie leczyć gospodarkę aspiryną. Tak się dłużej nie da. Ludzie muszą doskonale wiedzieć, że taka sytuacja z mrożeniem cen energii nie może trwać w nieskończoność. Polski podatnik w końcu się zorientuje, ile tak naprawdę przeznacza na to pieniędzy, że nie płaci za prąd tylko i wyłącznie w rachunku za prąd, ale płaci także w podatkach, które są przeznaczane na tę część opłacenia energii, którą opłaca rząd, bo przecież rząd nie ma swoich własnych pieniędzy. Jak długo jeszcze będziecie mamić obywateli tym, że mamy niższe ceny energii, skoro tak naprawdę ostatecznie wszyscy za to płacimy, chociażby ze względu na ogromny deficyt budżetowy, który będzie musiał być spłacany przez kolejne pokolenia? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-307.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-308">
          <u xml:id="u-308.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-308.1" who="#DorotaNiedziela">Przechodzimy do serii pytań.</u>
          <u xml:id="u-308.2" who="#DorotaNiedziela">Do pytań zapisało się 18 pań posłanek i panów posłów.</u>
          <u xml:id="u-308.3" who="#DorotaNiedziela">Czy ktoś jeszcze z państwa chce się zapisać?</u>
          <u xml:id="u-308.4" who="#DorotaNiedziela">Bardzo proszę.</u>
          <u xml:id="u-308.5" who="#DorotaNiedziela">Oczywiście po panu pośle zamykamy listę.</u>
          <u xml:id="u-308.6" who="#DorotaNiedziela">Ponieważ mamy wystarczającą ilość czasu, ustalam czas na zadanie pytania — 1,5 minuty.</u>
          <u xml:id="u-308.7" who="#DorotaNiedziela">Zaczynamy.</u>
          <u xml:id="u-308.8" who="#DorotaNiedziela">Jako pierwszy głos zabierze pan poseł Krzysztof Habura, Klub Parlamentarny Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-309">
          <u xml:id="u-309.0" who="#KrzysztofHabura">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Projekt ustawy, nad którym dzisiaj procedujemy, to bardzo dobra wiadomość dla milionów Polek i Polaków. Świadczy o tym to, że Polacy nie zapłacą więcej w IV kwartale tego roku niż w poprzednich trzech, a być może nawet zapłacą mniej. To wcale nie było takie pewne, bo kiedy w listopadzie ub.r. podejmowaliśmy ustawę o mrożeniu cen energii, założyliśmy, że zamrozimy je na pierwsze trzy kwartały tego roku, przeznaczymy na to 5,5 mld zł z publicznych pieniędzy, natomiast co do IV kwartału, to postanowiliśmy, że te ceny zostaną ustalone w wyniku analizy rynku i cen hurtowych, które pojawią się właśnie w tym roku. I tu bardzo dobra informacja, bo ceny hurtowe maleją. Mało tego, że te ceny będą niższe i Polacy zapłacą mniej za prąd, to nie trzeba będzie dokładać pieniędzy z budżetu państwa, tylko będzie można przeznaczyć je na inne cele, bo w naszym kraju jest wiele potrzeb. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-309.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-310">
          <u xml:id="u-310.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-310.1" who="#DorotaNiedziela">Ustalmy jeszcze, że po 10 sekundach zwracam uwagę, a po 15 sekundach wyłączam głos.</u>
          <u xml:id="u-310.2" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam panią poseł Annę Gembicką, Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość. Nie widzę pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-310.3" who="#DorotaNiedziela">Pani poseł Elżbieta Anna Polak, Klub Parlamentarny Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-311">
          <u xml:id="u-311.0" who="#ElżbietaAnnaPolak">Szanowna Pani Marszałkini! Wysoka Izbo! Cała interwencja państwa dotycząca zamrożenia cen energii w 2025 r. miała wynosić, jak już słyszeliśmy, 5,5 mld zł. Stąd moje pytanie: Jakie będą skutki finansowe kolejnej nowelizacji i dalszego zamrożenia cen energii w tym roku? Jakie są prognozy na 2026 r.? Pytam już o prognozy, ponieważ tak naprawdę rozmawiamy o bezpieczeństwie energetycznym, które opiera się przede wszystkim na stabilności dostaw, na dywersyfikacji źródeł, ale też na przystępnej cenie. Niestety ceny energii w Polsce stanowią istotną barierę w działalności gospodarczej. Trzeba dzisiaj powiedzieć jasno, konkretnie: płacimy za spóźnioną transformację. Czy kluczowe branże dla polskiej gospodarki w tych bardzo niespokojnych czasach, np. branże działające w zakresie obronności czy przemysłu zbrojeniowego, mogą liczyć na konkretne wsparcie i działania osłonowe, również w zakresie zamrożenia cen energii? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-311.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-312">
          <u xml:id="u-312.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję bardzo, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-312.1" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam panią poseł Marię Koc, Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-313">
          <u xml:id="u-313.0" who="#MariaKoc">Bardzo dziękuję, pani marszałek.</u>
          <u xml:id="u-313.1" who="#MariaKoc">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Polska ma niemal najdroższy prąd w Europie.</u>
          <u xml:id="u-313.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Nieprawda.)</u>
          <u xml:id="u-313.3" who="#MariaKoc">Wysokie ceny energii elektrycznej dotykają zarówno firmy w Polsce, jak i gospodarstwa domowe. Przeciętne gospodarstwo domowe przeznacza na energię aż 11,5% swojego dochodu. Z tego też powodu ubóstwo energetyczne w naszym kraju dotyka aż 11% gospodarstw domowych. I tu rodzi się pytanie, dlaczego energia w Polsce jest aż tak droga. Winne są temu unijne opłaty ETS. Gdyby nie one, mielibyśmy najtańszy prąd w Europie, a z ETS-ami mamy najdroższy. Tak więc, jeśli mówimy o szczególnych…</u>
          <u xml:id="u-313.4" who="#komentarz">(Poseł Jacek Niedźwiedzki: Ha, ha, ha!)</u>
          <u xml:id="u-313.5" who="#MariaKoc">To bardzo śmieszne, panie pośle, gratuluję poczucia humoru.</u>
          <u xml:id="u-313.6" who="#komentarz">(Głos z sali: Polacy się nie cieszą.)</u>
          <u xml:id="u-313.7" who="#MariaKoc">Tak więc, jeśli mówimy o szczególnych rozwiązaniach służących ochronie odbiorców energii elektrycznej, to możemy śmiało powiedzieć, że odejście od opłat ETS będzie najskuteczniejszym rozwiązaniem w tym zakresie. Opłaty ETS podnoszą cenę energii o co najmniej 60% w przypadku energii z bloku węgla kamiennego i aż o 68% w blokach na kamień brunatny. Skoro dziś słyszeliśmy od ministra spraw zagranicznych, że Polska ma teraz takie duże możliwości budowania sojuszy strategicznych w Unii Europejskiej, a premier Tusk kreuje się na polityka, który wszystko może w Brukseli, może nadszedł czas na reformę systemu ETS i odejście od tego parapodatku. Odwagi, panowie i panie! Pokażcie swoją sprawczość i działajcie. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-313.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-314">
          <u xml:id="u-314.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-314.1" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam panią poseł Annę Paluch, Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-315">
          <u xml:id="u-315.0" who="#AnnaPaluch">Wysoka Izbo! Nie dziwi mnie, że nad projektem z druku nr 1175 obecna niezborna i skłócona koalicja chce procedować w takim ekspresowym tempie. Przypomnę, że projekt ustawy o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach służących ochronie odbiorców energii elektrycznej w związku z sytuacją na rynku energii elektrycznej został złożony do laski marszałkowskiej w dniu 15 kwietnia, czyli 8 dni temu, a skierowany do pierwszego czytania dzień później. To jest jasne, że złożenie wniosków taryfowych przez przedsiębiorstwa energetyczne w terminie do 30 kwietnia tego roku, gdybyście tego nie zmienili procedowanym projektem ustawy, spowodowałoby pewnie szok u wyborców, którzy tuż przed wyborami prezydenckimi zyskaliby wiedzę, jaki cenowy inflacyjny armagedon ich czeka po wyborach. To, czego się boi najbardziej obecny premier i jego zaplecze polityczne, to są wybory prezydenckie potraktowane jako plebiscyt za obecnym rządem lub przeciw niemu. A wyborcy w minionych 14 miesiącach się przekonali, jak podchodzicie do obietnic kampanii wyborczej z 2023 r. Krótko mówiąc, radzę wam zastosować w tej sytuacji takie rozwiązanie, jakie stosował rząd PiS. Oczywiście wszyscy sobie zdajemy sprawę, że ceny hurtowe energii spadają, ale wszystkie ETS-y raczej powodują i spowodują taką sytuację, że cena energii będzie rosła. A tymczasem to rząd Prawa i Sprawiedliwości potrafił prawie 27 mld zł przeznaczyć z budżetu na to, żeby ulżyć Polakom. Ale na to trzeba mieć spółki Skarbu Państwa, które dają dochody do budżetu. A wy tego nie macie.</u>
          <u xml:id="u-315.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-316">
          <u xml:id="u-316.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-316.1" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam pana posła Kazimierza Bogusława Chomę, Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-317">
          <u xml:id="u-317.0" who="#KazimierzBogusławChoma">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Temat cen energii. Mam takie pytanie do państwa ministrów, do pani minister. Jaka jest w tej chwili cena energii? Czy przekracza 500 zł? Bo może to jest tak, że w III kwartale ta cena energii byłaby mniejsza od tej zamrożonej?</u>
          <u xml:id="u-317.1" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
          <u xml:id="u-317.2" who="#KazimierzBogusławChoma">Nie.</u>
          <u xml:id="u-317.3" who="#komentarz">(Poseł Jacek Niedźwiedzki: Czyli będzie lepiej.)</u>
          <u xml:id="u-317.4" who="#komentarz">(Głos z sali: O to chodzi, panie pośle.)</u>
          <u xml:id="u-317.5" who="#KazimierzBogusławChoma">Czyli chodzi o to, żeby, jeśli jest cena zamrożona… Bo mówimy o mrożeniu cen, prawda?</u>
          <u xml:id="u-317.6" who="#komentarz">(Głosy z sali: Nie.)</u>
          <u xml:id="u-317.7" who="#komentarz">(Głos z sali: Nie, nie mówimy o żadnym mrożeniu.)</u>
          <u xml:id="u-317.8" who="#komentarz">(Głos z sali: Będzie taniej, panie pośle, będzie taniej.)</u>
          <u xml:id="u-317.9" who="#KazimierzBogusławChoma">To jeśli będzie taniej, jeśli jest zamrożona cena…</u>
          <u xml:id="u-317.10" who="#komentarz">(Głos z sali: Nie, niezamrożona. Będzie taniej.)</u>
          <u xml:id="u-317.11" who="#KazimierzBogusławChoma">Chodzi przede wszystkim o to, że…</u>
          <u xml:id="u-317.12" who="#komentarz">(Poseł Jacek Niedźwiedzki: Żeby było taniej i będzie taniej.)</u>
          <u xml:id="u-317.13" who="#KazimierzBogusławChoma">…żeby było taniej, to trzeba rzeczywiście zrobić porządek z ETS-em, bo to jest czysto spekulacyjny mechanizm, który powoduje…</u>
          <u xml:id="u-317.14" who="#komentarz">(Poseł Artur Jarosław Łącki: Ale brało się pieniądze i było dobrze?)</u>
          <u xml:id="u-317.15" who="#KazimierzBogusławChoma">Brało się pieniądze, ale brało się dużo mniejsze pieniądze niż teraz, gdy cena ETS-u jest niesamowicie wysforowana.</u>
          <u xml:id="u-317.16" who="#komentarz">(Głos z sali: Ale będzie taniej.)</u>
          <u xml:id="u-317.17" who="#KazimierzBogusławChoma">I teraz, żeby było taniej, to trzeba dobrze analizować i podejmować dobre decyzje.</u>
          <u xml:id="u-317.18" who="#komentarz">(Głos z sali: Ale trzeba myśleć.)</u>
          <u xml:id="u-317.19" who="#komentarz">(Poseł Jacek Niedźwiedzki: Ale będzie taniej.)</u>
          <u xml:id="u-317.20" who="#KazimierzBogusławChoma">Czy będzie taniej, to pokaże czas, bo czas wkrótce, już w IV kwartale pokaże, czy ta decyzja w tym momencie będzie powodowała takie skutki, o których państwo mówicie. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-317.21" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-317.22" who="#komentarz">(Poseł Jacek Niedźwiedzki: Będzie taniej.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-318">
          <u xml:id="u-318.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-318.1" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam pana posła Grzegorza Lorka, Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-319">
          <u xml:id="u-319.0" who="#GrzegorzLorek">Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! W moim mieście, Piotrkowie Trybunalskim, pani prowadząca niewielką hurtownię od wielu dekad zaprosiła mnie do siedziby swojej firmy. Gdy przyszedłem, przedstawiła mi rachunek — mianowicie w obecnym czasie dostała podwyżkę za prąd o 300%.</u>
          <u xml:id="u-319.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Za waszych czasów.)</u>
          <u xml:id="u-319.2" who="#GrzegorzLorek">Mam takie pytanie. Co z polskimi przedsiębiorcami? Co z przedsiębiorcami, którzy zatrudniają po kilka osób, prowadzą niewielkie firmy, ale jakże ważne dla polskiej gospodarki? Bo jak wiemy, właśnie cały dochód państwa polskiego jest przede wszystkim oparty na polskich przedsiębiorcach. Mam prośbę i pytanie. Czy przewidujecie jakiekolwiek wsparcie dla polskich przedsiębiorców prowadzących własną działalność gospodarczą, zatrudniających kilka osób? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-319.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-320">
          <u xml:id="u-320.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-320.1" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam pana posła Mariusza Krystiana, Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-321">
          <u xml:id="u-321.0" who="#MariuszKrystian">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Ustalenie maksymalnej ceny za energię to jedno, ale przecież choćby tylko w tym roku za wzrost ceny czy w ogóle wysokości rachunków za energię dla gospodarstwa domowego o kilkadziesiąt procent odpowiadają przede wszystkim zwiększone opłaty stałe i zmienne w rachunkach. Przypomnę, że w ramach opłat stałych klienci płacą opłatę abonamentową, opłatę przejściową, opłatę sieciową stałą, a w ramach opłat zmiennych, zależnych od zużycia energii, płacą opłatę sieciową zmienną, opłatę jakościową, opłatę OZE, opłatę kogeneracyjną i opłatę mocową. Czy państwo w swoich rozwiązaniach przewidujecie zablokowanie zwiększenia tych opłat przez operatorów energetycznych? Bo to właśnie one odpowiadają głównie w tym momencie za zwiększone rachunki za energię dla gospodarstw domowych. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-321.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-322">
          <u xml:id="u-322.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-322.1" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam pana posła Witolda Tumanowicza, klub parlamentarny Konfederacja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-323">
          <u xml:id="u-323.0" who="#WitoldTumanowicz">Panie Marszałek! Wysoka Izbo! Przedłużacie obowiązywanie tego mrożenia do 1 października tego roku. Mam takie pytania: Co po 1 października? Czy znowu będziemy procedować nad kolejną ustawą, która będzie ustanawiała maksymalne ceny energii z palca, czy też jednak w końcu zmierzycie się z rzeczywistością, że trzeba w końcu odejść od tej katastrofalnej polityki klimatycznej po to, aby właśnie rzeczywiście, realnie Polakom ulżyć? Chodzi o to, aby ulżyć szczególnie tym, którzy wykorzystują energię, jak chociażby przedsiębiorcy, którzy — już wiemy doskonale — albo nie chcą tutaj inwestować, albo zastanawiają się nad tym, czy po prostu swoich biznesów nie pozamykać. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-324">
          <u xml:id="u-324.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-324.1" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam pana posła Artura Jarosława Łąckiego, Klub Parlamentarny Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-325">
          <u xml:id="u-325.0" who="#ArturJarosławŁącki">Pani Marszałek! Pani Minister! Wysoka Izbo! Jak się słucha koleżanek i kolegów z PiS-u, to niestety scyzoryk się w kieszeni otwiera.</u>
          <u xml:id="u-325.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Ojojoj…)</u>
          <u xml:id="u-325.2" who="#komentarz">(Poseł Krzysztof Mulawa: Proszę pokazać.)</u>
          <u xml:id="u-325.3" who="#komentarz">(Poseł Marek Suski: Groźba karalna.)</u>
          <u xml:id="u-325.4" who="#ArturJarosławŁącki">Sprzedawaliście ETS-y, jak były tanie, i się cieszyliście, że macie jakiś dochód pieniężny. To, że je sprzedawaliście, to mały błąd, ale za to, że przejedliście wszystkie pieniądze, to powinniście odpowiedzieć.</u>
          <u xml:id="u-325.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-325.6" who="#komentarz">(Głos z sali: Tak, brawo!)</u>
          <u xml:id="u-325.7" who="#ArturJarosławŁącki">Przejedliście zamiast zainwestować w nowe nośniki energii, zamiast zainwestować w remont sieci trakcyjnych, zamiast zacząć budować atom — to, o czym mówiliście, że zaczniecie budować atom… Wiecie co? 10 lat to jest mało, żeby naprawić to, coście zrobili z polską energetyką.</u>
          <u xml:id="u-325.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-325.9" who="#ArturJarosławŁącki">Mało tego, zablokowaliście wiatraki. Proszę bardzo, słynny poseł Suski swoją ustawą na kolanie. Zablokowaliście wiatraki przez 10H. Najtańsza energia, jaką można sobie wyobrazić. Oczywiście Konfederacja będzie przeciwko, dlatego że nie Polacy budują. No nie budujemy tego, nie wszystko da się produkować. Produkujemy inne rzeczy, tego jednak nie. Chociaż, panie pośle, to nie Niemcy mają najwięcej pożytku ze sprzedaży nam wiatraków, a Duńczycy. Duńczycy, nie Niemcy.</u>
          <u xml:id="u-325.10" who="#komentarz">(Głos z sali: Tak jest.)</u>
          <u xml:id="u-325.11" who="#ArturJarosławŁącki">Ale ja w sprawie przedsiębiorców. Pani minister, wprowadzacie ten mechanizm po to, żeby gospodarstwa domowe mogły kupić tańszy prąd, bo ten tańszy prąd jest. Na rynkach hurtowych jest tańszy prąd. Ja bym chciał, żebyście wprowadzili podobny mechanizm dla przedsiębiorców. Dlaczego firmy energetyczne zmuszają przedsiębiorców do podpisywania umów długoletnich, 2- i 3-letnich, zazwyczaj z cenami, które są z górką? Proszę wprowadzić dla przedsiębiorców możliwość renegocjacji takich umów przynajmniej po roku.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-326">
          <u xml:id="u-326.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-327">
          <u xml:id="u-327.0" who="#ArturJarosławŁącki">Chodzi o to, że energia elektryczna od 2022 r., kiedy była najtańsza, chyba 790 zł za 1 MW, sukcesywnie tanieje, a przedsiębiorcy nie mogą tego robić. To jest ważna sprawa, dlatego ostatnie zdanie, pani marszałek.</u>
          <u xml:id="u-327.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Dlaczego tak długo?)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-328">
          <u xml:id="u-328.0" who="#DorotaNiedziela">Panie pośle, dziękuję. Panie pośle…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-329">
          <u xml:id="u-329.0" who="#ArturJarosławŁącki">Jeśli przedsiębiorcy będą mieli drogi prąd, to produkty w sklepach będą drogie…</u>
          <u xml:id="u-329.1" who="#komentarz">(Wicemarszałek wyłącza mikrofon, poseł przemawia przy wyłączonym mikrofonie, oklaski)</u>
          <u xml:id="u-329.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Brawo, Artur!)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-330">
          <u xml:id="u-330.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-330.1" who="#komentarz">(Poseł Marek Suski: Ty już jesteś w opozycji do swojego rządu.)</u>
          <u xml:id="u-330.2" who="#komentarz">(Poseł Artur Jarosław Łącki: Nie, do pani minister.)</u>
          <u xml:id="u-330.3" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam pana posła Krzysztofa Grabczuka, Klub Parlamentarny Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-331">
          <u xml:id="u-331.0" who="#KrzysztofGrabczuk">Szanowna Pani Marszałek! Państwo Ministrowie! Wysoka Izbo! Ceny energii wzbudzały, wzbudzają i będą wzbudzały emocje. Po pierwsze, one dotyczą bardzo wielu gospodarstw domowych i to jest bardzo duże obciążenie, zwłaszcza że jest dużo osób, które ledwo wiążą koniec z końcem. Po drugie, dotyczą one podmiotów gospodarczych. Jeśli podmiot gospodarczy kupuje droższy prąd, to niestety przerzuca to później na artykuły, które muszą kupować poszczególni konsumenci. Ale musicie państwo przyznać rację, że ostatnie 8 lat rządów PiS-u to są lata stracone. Państwo dzisiaj wychodzicie na tę mównicę, mówicie o ETS-ie, o pieniądzach, które całkowicie — rzeczywiście podzielam ten pogląd — przejedliście, mówicie o cenach energii, a praktycznie w tym zakresie nic nie zrobiliście. Mało tego, blokowaliście i wszystko po kolei psuliście. Teraz rzeczywiście przyszedł czas na naprawę, ale to są działania długofalowe i nie jest łatwo to w krótkim okresie zrobić. Prawda jest taka: ceny energii w Polsce są bardzo wysokie. Mało tego, ceny energii w Europie są bardzo wysokie. Dzisiaj Europa przegrywa pod tym względem i ze Stanami Zjednoczonymi, i z Chinami.</u>
          <u xml:id="u-331.1" who="#KrzysztofGrabczuk">Panie Ministrze! Linie przesyłowe. Trzeba to zrobić, bo niestety czas trwania przebudowy linii przesyłowych…</u>
          <u xml:id="u-331.2" who="#komentarz">(Poseł Krzysztof Mulawa: Pan mówi do kolegi z partii.)</u>
          <u xml:id="u-331.3" who="#KrzysztofGrabczuk">…jest zbyt długi. Trzeba zmienić przepisy również w tym zakresie. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-331.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-331.5" who="#komentarz">(Poseł Krzysztof Mulawa: Zmieńcie.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-332">
          <u xml:id="u-332.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-332.1" who="#DorotaNiedziela">Pan poseł Janusz Kowalski, Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość. A, pan poseł był.</u>
          <u xml:id="u-332.2" who="#komentarz">(Głos z sali: W toalecie się zamknął.)</u>
          <u xml:id="u-332.3" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam pana posła Rafała Webera, Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-333">
          <u xml:id="u-333.0" who="#RafałWeber">Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Fakt jest taki, że to w tej chwili, w tym roku ceny energii elektrycznej w Polsce są najwyższe w całej Unii Europejskiej. Kto rządzi? Donald Tusk. Za czasów rządu Prawa i Sprawiedliwości…</u>
          <u xml:id="u-333.1" who="#komentarz">(Poseł Artur Jarosław Łącki: Były prawie najwyższe.)</u>
          <u xml:id="u-333.2" who="#RafałWeber">…były niższe niż w innych państwach Unii Europejskiej. To jest fakt niepodważalny. A za to wy ponosicie pełną odpowiedzialność.</u>
          <u xml:id="u-333.3" who="#RafałWeber">Kwestia numer dwa. Dlaczego ani w tym projekcie ustawy nie ma, ani we wcześniejszych projektach nie było żadnego wsparcia dla przedsiębiorców? Słusznie pytał pan poseł Łącki, tylko to jest pytanie do was, do waszych ministrów: Dlaczego nie wprowadzacie tarczy dla przedsiębiorców? Oczywiste jest, że im wyższa cena energii dla przedsiębiorców, tym większa inflacja produktów, które są tutaj produkowane, a później sprzedawane. Waszym remedium na obniżkę inflacji była zmiana prezesa Głównego Urzędu Statystycznego. Co zrobił tenże prezes z waszej nominacji? Zmienił koszyk inflacyjny. Wartość jednych produktów obniżył, drugich podniósł, tak aby odczyt inflacyjny był mniejszy niż rok temu. Czyli nie porównujecie jabłka do jabłek, tylko porównujecie dwie różne sfery i z zadowoleniem przyjmujecie, że inflacja spadła. Otóż, szanowni państwo, w przypadku tych najważniejszych produktów, jak energia elektryczna, żywność, czynsze, inflacja nie spadła, wręcz przeciwnie: wzrosła przez wasze dyletanctwo i brak jakichkolwiek osłon, szczególnie dla przedsiębiorców.</u>
          <u xml:id="u-333.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-333.5" who="#komentarz">(Poseł Jacek Niedźwiedzki: Nie kłam! Proszę nie kłamać.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-334">
          <u xml:id="u-334.0" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam pana posła Krzysztofa Mulawę, klub parlamentarny Konfederacja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-335">
          <u xml:id="u-335.0" who="#KrzysztofMulawa">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Każdy polityk, który będzie stawiał znak równości pomiędzy mrożeniem cen energii a niższymi rachunkami, po prostu kłamie. Panie ministrze, wszyscy wiemy, że to mrożenie to jest plaster, nawet plasterek, a tak naprawdę to jest mały, wąski listek figowy. Żeby miał pan na co odpowiadać, zadam dwa pytania. Po pierwsze, ile jeszcze tych listków figowych będzie chciał pan przyczepiać Polakom? Ile razy jeszcze będziecie kłamali, że to jest mrożenie, czyli obniżanie cen?</u>
          <u xml:id="u-335.1" who="#KrzysztofMulawa">Drugie pytanie. Wiadomo, że mrożenie cen nie oznacza niższych rachunków sumarycznie, więc proszę powiedzieć, kto to opłaca, kogo kosztują te dodatkowe złotówki, które wynikają z mrożenia. Kto to opłaca? Czy całe społeczeństwo, czy pan z własnej kieszeni, czy ja jako poseł Konfederacji? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-335.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-336">
          <u xml:id="u-336.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-336.1" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam panią poseł Marzenę Annę Machałek, Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-337">
          <u xml:id="u-337.0" who="#MarzenaAnnaMachałek">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-337.1" who="#MarzenaAnnaMachałek">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Pani Minister! Zanim przejdę do pytania, to muszę parę rzeczy odkłamać. Przypomnę, że w 2015 r., jak doszliśmy do władzy, z OZE produkowaliśmy 7,1 GW energii, a w 2023 r. — już ponad 28 GW. Poza tym zainwestowaliśmy 40 mld w modernizację sieci przesyłowych. Proszę na to zwrócić uwagę.</u>
          <u xml:id="u-337.2" who="#MarzenaAnnaMachałek">Dzisiaj rozmawiamy o sytuacji Polaków w związku z cenami energii, ale ważna jest też sytuacja polskich przedsiębiorstw, fabryk. Przez media przetoczyło się wiele informacji o zamykaniu licznych przedsiębiorstw, firm i fabryk w Polsce. To jest właśnie kwestia drogiej energii. Ona jest wymieniana w pierwszej kolejności jako przyczyna upadku przedsiębiorstw lub ich wyprowadzki z naszego kraju. Skoro gdzie indziej produkt jest tańszy, to gdzie indziej się wyprowadzają. Niestety ten spadek konkurencyjności i spadek produkcji przemysłowej doprowadziły do tego, że w oczy Polaków znów zaczyna zaglądać bezrobocie.</u>
          <u xml:id="u-337.3" who="#komentarz">(Głos z sali: Najniższe w Europie.)</u>
          <u xml:id="u-337.4" who="#MarzenaAnnaMachałek">Dlatego pytam: Jakie konkretne działania zamierza podjąć rząd, aby uchronić przedsiębiorców, fabryki i firmy przed upadkiem bądź polski rynek — przed przenoszeniem inwestycji z Polski? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-337.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-338">
          <u xml:id="u-338.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję bardzo, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-338.1" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam pana posła Marka Suskiego, Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-339">
          <u xml:id="u-339.0" who="#MarekSuski">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Mam do rządzących pytanie, co się stało, że się tak nagle przebudzili i że w ciągu 1 dnia trzeba przyjąć ustawę, bo trzeba, jak to mówią, ulżyć obywatelom.</u>
          <u xml:id="u-339.1" who="#komentarz">(Poseł Jacek Niedźwiedzki: Zdziwiony pan.)</u>
          <u xml:id="u-339.2" who="#MarekSuski">Choć z tej ustawy nie wynika, że rząd cokolwiek dokłada tym obywatelom. Co się stało, że tak nagle się obudziliście? Pani marszałek tutaj mnie cenzurowała, kiedy pytałem o to, dlaczego tak skandalicznie jest skrócony tryb legislacyjny. To właśnie jest pytanie. Przecież można to było przewidzieć wcześniej, można to było zrobić w normalnym trybie.</u>
          <u xml:id="u-339.3" who="#MarekSuski">Drugie pytanie. Jeżeli chodzi o ceny energii, to ETS jest tutaj jednym z ogromnych czynników. Dlaczego nie chcecie poprzeć naszego wniosku o zawieszenie ETS-u ani nie popieracie postulatów naszych eurodeputowanych w Unii Europejskiej? To byłoby rzeczywiście znaczącą ulgą.</u>
          <u xml:id="u-339.4" who="#MarekSuski">Kolejna kwestia. Dlaczego w taki sposób zarządzacie państwem polskim? To jest rzeczywiście tak, że dzisiaj procedujemy nad ustawą, która ma dwa artykuły, i do każdego jest poprawka. Naprawdę jest to taki sposób zarządzania państwem, w jaki pewien poseł zarządzał naleśnikarnią. Naleśnikarnia zbankrutowała. Jak tak będziecie zarządzać, to i Polska zbankrutuje. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-339.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-340">
          <u xml:id="u-340.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-340.1" who="#DorotaNiedziela">Panie pośle Marku Suski…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-341">
          <u xml:id="u-341.0" who="#StanisławLamczyk">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-341.1" who="#StanisławLamczyk">Pani…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-342">
          <u xml:id="u-342.0" who="#DorotaNiedziela">Chwileczkę, panie pośle Lamczyk.</u>
          <u xml:id="u-342.1" who="#DorotaNiedziela">Panie pośle Marku Suski…</u>
          <u xml:id="u-342.2" who="#komentarz">(Poseł Marek Suski: Nie musi pani komentować.)</u>
          <u xml:id="u-342.3" who="#DorotaNiedziela">Nigdy w życiu nie odważyłabym się recenzować pana posła. Ja tylko chciałam panu zwrócić uwagę, że art. 175 ust. 2 regulaminu Sejmu mówi o tym, że marszałek może przywołać pana do rzeczy. Ja nie odebrałam panu głosu, tylko przywołałam pana do rzeczy, żeby pan mówił…</u>
          <u xml:id="u-342.4" who="#komentarz">(Poseł Marek Suski: A innych jakoś pani nie przywoływała. Wszyscy mówią tak samo jak ja o energetyce, a nie tylko o projekcie ustawy.)</u>
          <u xml:id="u-342.5" who="#DorotaNiedziela">Moje serce demokracji pozwala się panu wypowiedzieć, ale…</u>
          <u xml:id="u-342.6" who="#komentarz">(Poseł Marek Suski: …jak ja mówiłem szerzej, a jak inni mówili szerzej, to pani nic nie…)</u>
          <u xml:id="u-342.7" who="#DorotaNiedziela">Panie pośle, art. 175 regulaminu…</u>
          <u xml:id="u-342.8" who="#komentarz">(Poseł Marek Suski: Ale wszyscy…)</u>
          <u xml:id="u-342.9" who="#DorotaNiedziela">Marszałek Sejmu może przywołać do rzeczy i pan o tym wie.</u>
          <u xml:id="u-342.10" who="#komentarz">(Poseł Marek Suski: Ale oczywiście, że może mnie pani przywoływać do rzeczy, tylko ja mówiłem ściśle o projekcie ustawy, o sposobie…)</u>
          <u xml:id="u-342.11" who="#DorotaNiedziela">Do głowy by mi nie przyszło, żebym pana posła Suskiego mogła recenzować.</u>
          <u xml:id="u-342.12" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam pana posła Stanisława Lamczyka, Klub Parlamentarny Koalicja Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-342.13" who="#komentarz">(Poseł Marek Suski: …tej ustawy, który jest skandaliczny, że zmieniliście regulamin i go łamiecie itd.)</u>
          <u xml:id="u-342.14" who="#komentarz">(Poseł Jacek Niedźwiedzki: Cisza!)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-343">
          <u xml:id="u-343.0" who="#StanisławLamczyk">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-343.1" who="#StanisławLamczyk">Pani Marszałek! Panie Ministrze! Szanowni Państwo! Obniżone ceny energii to dobry sygnał dla Polaków. Badanie rynku było bardzo długie, ale to jest pierwszy taki punkt. Być może później, za kilka miesięcy ceny zostaną obniżone też dla przedsiębiorstw. To jest uczciwe podejście. Co wy robiliście? Jak za waszych rządów na Towarowej Giełdzie Energii energie były tańsze, to pozwoliliście korporacyjnym firmom energetycznym zarobić miliardy. Te firmy miały miliardowe zyski, jakich w historii nie miały, ponieważ przygotowywaliście się do wyborów i te pieniądze poszły. Jest raport NIK-u, można to wszystko sprawdzić. ETS — 96 mld zł. To też podatek, jak mówicie, ale on zostaje w Polsce. Ale te pieniądze miały być przeznaczone na OZE. Gdybyśmy połowę tego przeznaczyli na budowę sieci, nie mielibyśmy problemów. Kilka osób z PiS-u tutaj mówiło, że mamy najwyższe ceny energii w Europie. Mamy, ale to jest wynik waszej złej gospodarki. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-343.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-343.3" who="#komentarz">(Głos z sali: Nieprawda!)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-344">
          <u xml:id="u-344.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-344.1" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam pana posła Zbigniewa Boguckiego, Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-345">
          <u xml:id="u-345.0" who="#ZbigniewBogucki">Szanowna Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Panie Ministrze! Polityka energetyczna w tym szerokim tego słowa znaczeniu może być fundamentem i filarem wzrostu. I tak było za rządów Prawa i Sprawiedliwości. Przypomnę projekt Baltic Pipe, który był od początku do końca zbudowany w czasie rządów Prawa i Sprawiedliwości. A wasz premier, kiedy był po raz pierwszy premierem, mówił, że my tego norweskiego gazu to za dużo nie potrzebujemy. Dlaczego? Bo mamy, mówił Donald Tusk, ważne kontrakty rosyjskie. Gdzie bylibyśmy dzisiaj, gdybyśmy słuchali Donalda Tuska?</u>
          <u xml:id="u-345.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Nie mówił tak.)</u>
          <u xml:id="u-345.2" who="#ZbigniewBogucki">Baltic Pipe, rozbudowa gazoportu w Świnoujściu. Dzisiaj przez gazoport w Świnoujściu płynie połowa polskiego gazu.</u>
          <u xml:id="u-345.3" who="#komentarz">(Poseł Artur Jarosław Łącki: O energii elektrycznej dla mieszkań mówimy, panie pośle.)</u>
          <u xml:id="u-345.4" who="#ZbigniewBogucki">Wiem, panie pośle Łącki, że to pana boli, bo pan np. przypisuje sobie sukcesy, gdzie pan ich nie ma. Jest np. taka droga, która biegnie przez dwa powiaty. Następna rzecz.</u>
          <u xml:id="u-345.5" who="#komentarz">(Poseł Artur Jarosław Łącki: Będzie pan mówił o przecięciu wstęgi gazoportu, tak?)</u>
          <u xml:id="u-345.6" who="#ZbigniewBogucki">Będziecie państwo przerywać, bo nie macie żadnych argumentów.</u>
          <u xml:id="u-345.7" who="#komentarz">(Poseł Artur Jarosław Łącki: Podajemy.)</u>
          <u xml:id="u-345.8" who="#ZbigniewBogucki">Kolejna rzecz, bloki gazowe w Dolnej Odrze. Przychodzicie do władzy. I co się dzieje? Nie tylko mamy najdroższy prąd w Unii Europejskiej, ale mamy najdłuższe kolejki, największy deficyt. Czyli Platforma Obywatelska: drogo, drożej, najdrożej i później jest jeszcze Platforma Obywatelska. I jeszcze jedna bardzo ważna rzecz. Szanowni Polacy, po raz kolejny chcą was oszukać. Tylko do końca września zamrożone zostały ceny prądu dla gospodarstw domowych.</u>
          <u xml:id="u-345.9" who="#komentarz">(Głos z sali: Krzyczeliście, że do końca czerwca.)</u>
          <u xml:id="u-345.10" who="#ZbigniewBogucki">A dlaczego? Dlatego że być może liczą na to, że po 1 czerwca będzie ich prezydent, a wtedy choćby i potop. Nie dajmy się temu zwieść, wybierzmy mądrze, wybierzmy Karola Nawrockiego.</u>
          <u xml:id="u-345.11" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-345.12" who="#komentarz">(Głos z sali: Nie będziemy ruskiego węgla kupowali.)</u>
          <u xml:id="u-345.13" who="#komentarz">(Głos z sali: O to chodziło, agitacja.)</u>
          <u xml:id="u-345.14" who="#komentarz">(Głos z sali: Dyplomata z krwi i kości.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-346">
          <u xml:id="u-346.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-346.1" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam pana posła Rafała Komarewicza.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-347">
          <u xml:id="u-347.0" who="#RafałKomarewicz">Pani Marszałek! Wysoka Izbo…</u>
          <u xml:id="u-347.1" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-348">
          <u xml:id="u-348.0" who="#DorotaNiedziela">Proszę chwileczkę poczekać. Czekam, aż się uspokoi sala, bo nie będzie słychać pana pytania.</u>
          <u xml:id="u-348.1" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam pana posła Rafała Komarewicza, Klub Parlamentarny Polska 2050 — Trzecia Droga.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-349">
          <u xml:id="u-349.0" who="#RafałKomarewicz">Panie Marszałek! Wysoka Izbo! Polityka, polityka i jeszcze raz polityka. Dziwię się, że na tej sali nie możemy po prostu porozmawiać o konkretach. Szanowni państwo, pan poseł Bogucki z takiej prostej rzeczy jak ustalenie cen energii przez URE, które jest w projekcie ustawy, jakimś manewrem kanneńskim przez Baltic Pipe, przez gazoport wychodzi do premiera Tuska. Panie pośle, to jest prosty projekt ustawy.</u>
          <u xml:id="u-349.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-349.2" who="#RafałKomarewicz">Szanowni Państwo! Tutaj nie ma żadnego mrożenia cen energii. To nie jest ten projekt ustawy. Ten projekt ustawy mówi o ustaleniu ceny energii przez URE. Do URE składają propozycje firmy energetyczne. Chodzi o to, że przesuwamy wyłącznie termin. Tutaj nie ma żadnego innego potekstu. Dlatego po prostu jestem zdziwiony. Powinniśmy może zacząć pozytywistycznie pracować. Nie politykować, tylko po prostu zacząć pracować dla dobra Polaków. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-349.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-350">
          <u xml:id="u-350.0" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam panią poseł Magdalenę Małgorzatę Kołodziejczak, Klub Parlamentarny Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-351">
          <u xml:id="u-351.0" who="#MagdalenaMałgorzataKołodziejczak">Pani Marszałkini! Wysoka Izbo! Temat wysokości opłat za prąd pojawia się…</u>
          <u xml:id="u-351.1" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-352">
          <u xml:id="u-352.0" who="#DorotaNiedziela">Przepraszam, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-352.1" who="#DorotaNiedziela">Panie pośle Mulawa i panie pośle Komarewicz, proszę sobie wyjść na zewnątrz i wytłumaczyć, żeby pani poseł mogła zadać pytanie, dobrze? Bardzo dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-353">
          <u xml:id="u-353.0" who="#MagdalenaMałgorzataKołodziejczak">Temat wysokości opłat za prąd pojawia się tutaj bardzo często. Prawa strona powtarza jak mantrę, że spowodowaliśmy przez 1,5 roku nagle taki gigantyczny wzrost cen. Trzeba być naprawdę mistrzem świata, żeby wymyślić takie uzasadnienie. Proszę państwa, przypomnę króciutko. Ustawa wiatrakowa 10H. Pamiętamy. Kto przyjmuje ustawę w kraju, który jest najbardziej równolegle zamieszkały? Przecież z góry było wiadomo, że wprowadzenie tej ustawy spowoduje, że ani jeden wiatrak w Polsce już nie powstanie. W związku z tym absolutnie zakończono budowę farm wiatrowych. Druga sprawa. Zmiany sprzedaży energii dla producentów indywidualnych z OZE. Prosumenci stanęli nagle w zupełnie innej sytuacji. W związku z tym przestało się opłacać montowanie instalacji OZE. Kolejna sprawa to ETS-y, o których mówimy. Gdybyście państwo te ponad 90 mld zł przeznaczyli na modernizację sieci energetycznych, dzisiaj nie mielibyśmy problemów. Ale my robimy swoje. Nie przejmujmy się tym. Te kłamstwa będą powtarzane jeszcze wielokrotnie. Natomiast mam pytanie, panie ministrze, bo dzieją się bardzo pozytywne rzeczy. Wiemy, że na obszarach wiejskich powstaje mnóstwo spółdzielni energetycznych. To daje dużą szansę na obniżenie cen energii. Moje pytanie jest takie: Czy te spółdzielnie energetyczne będą mogły powstawać również na terenach miejskich? Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-353.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-354">
          <u xml:id="u-354.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję bardzo, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-354.1" who="#DorotaNiedziela">Naszą serię pytań zakończy pani poseł Katarzyna Królak, Klub Parlamentarny Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-355">
          <u xml:id="u-355.0" who="#KatarzynaKrólak">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Tak całkiem pytania nie mam, ale niektórym peron odjechał razem z pociągiem, z dworcem i całą resztą. Muszę się odnieść do tego, co mówiła pani poseł Paluch, bo o technice legislacyjnej w latach 2015–2019 to książki można było pisać. Jednego dnia uchwalone były wszystkie czytania ustawy, przechodziły przez Senat i podpisywał to prezydent. A o spółkach Skarbu Państwa za czasów rządu PiS-u to jeszcze przez lata będziemy czytać. Uwłaszczanie się na państwowym majątku to była PiS-owska specjalizacja. Nazwę na to znalazł sobie PiS swoistą: polskość, patriotyzm, dobro narodowe. To były synonimy defraudacji publicznego grosza. Wiedzieliście, że ceny energii będą wyższe. Nie zrobiliście w tej kwestii nic oprócz zabicia OZE i przejedzenia środków z ETS-u.</u>
          <u xml:id="u-355.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-355.2" who="#komentarz">(Poseł Marek Suski: Kto się uwłaszczył? Proszę o nazwisko.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-356">
          <u xml:id="u-356.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-356.1" who="#DorotaNiedziela">Pan poseł Bogucki.</u>
          <u xml:id="u-356.2" who="#DorotaNiedziela">30 sekund.</u>
          <u xml:id="u-356.3" who="#komentarz">(Poseł Robert Kropiwnicki: Ale na temat.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-357">
          <u xml:id="u-357.0" who="#ZbigniewBogucki">Szanowny panie pośle Komarewicz, pan doskonale wie, że ta ustawa ma charakter zupełnie techniczny. Myślę, że to miejsce, ta Izba jest po to, żeby rozmawiać o naprawdę ważnych problemach. Tutaj na temat tej ustawy nie ma o czym rozmawiać. To jest stricte techniczna ustawa. Natomiast warto, żebyśmy z tego miejsca i w tej Izbie rozmawiali o tym, jaka jest energetyka i polityka energetyczna tego rządu albo że jej nie ma. Stąd moje wystąpienie. Jeśli pan się przysłuchał swoim koleżankom i kolegom z koalicji, to też mówili bardzo szeroko o różnych aspektach polityki energetycznej, więc ja też postanowiłem w tym zakresie się odnieść. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-357.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-358">
          <u xml:id="u-358.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-358.1" who="#DorotaNiedziela">Wyczerpującej odpowiedzi na pytania…</u>
          <u xml:id="u-358.2" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
          <u xml:id="u-358.3" who="#DorotaNiedziela">Panie pośle Łącki, pan chce usłyszeć odpowiedź pana ministra? Zapraszam.</u>
          <u xml:id="u-358.4" who="#komentarz">(Poseł Artur Jarosław Łącki: Tak, ale wolałbym, żeby pan…)</u>
          <u xml:id="u-358.5" who="#komentarz">(Poseł Zbigniew Bogucki: Jeszcze pan chce odpowiedzi? Bardzo chętnie.)</u>
          <u xml:id="u-358.6" who="#DorotaNiedziela">Pan poseł Bugucki też chętnie.</u>
          <u xml:id="u-358.7" who="#komentarz">(Poseł Artur Jarosław Łącki: Panie pośle, bo takich cudów przy dystrybutorze za waszych czasów…)</u>
          <u xml:id="u-358.8" who="#DorotaNiedziela">Panie pośle Łącki, panie pośle Łącki…</u>
          <u xml:id="u-358.9" who="#komentarz">(Poseł Zbigniew Bogucki: 20 mld zł mniej dochodów, mniej zysku netto, to jest dopiero… 20 mld skasować.)</u>
          <u xml:id="u-358.10" who="#komentarz">(Poseł Artur Jarosław Łącki: Mniej pieniędzy do wydawania przez zły rząd, więcej w kieszeniach Polaków. Tak chcemy rządzić i tak to robimy.)</u>
          <u xml:id="u-358.11" who="#komentarz">(Poseł Zbigniew Bogucki: Podnieść ceny detaliczne na stacjach i obniżyć zyski o 20 mld. To jest naprawdę wielka sztuka.)</u>
          <u xml:id="u-358.12" who="#DorotaNiedziela">Walka wręcz i rozmowy o tym, o czym państwo mówią, powinny trwać w komisji.</u>
          <u xml:id="u-358.13" who="#komentarz">(Poseł Zbigniew Bogucki: Ja nie zaczynałem, pani marszałek.)</u>
          <u xml:id="u-358.14" who="#DorotaNiedziela">Myślę, że skoro państwo jesteście członkami komisji energii, to powinniście o tym rozmawiać. Tu są wystąpienia, jest określony czas. Państwo przeszkadzacie w prowadzeniu obrad, więc bardzo proszę.</u>
          <u xml:id="u-358.15" who="#DorotaNiedziela">Oddaję głos podsekretarzowi stanu w Ministerstwie Klimatu i Środowiska panu ministrowi Miłoszowi Motyce, który wszystkich państwa pogodzi i odpowie na wszystkie państwa pytania.</u>
          <u xml:id="u-358.16" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam, panie ministrze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-359">
          <u xml:id="u-359.0" who="#MiłoszMotyka">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-359.1" who="#MiłoszMotyka">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! W istocie jest to projekt techniczny. To jest projekt, który nie powinien budzić kontrowersji, bo to projekt, który de facto urynkawia, który pozwala na dostosowanie obecnej sytuacji do sytuacji na rynkach. A więc nie jest mrożeniem cen, jak próbowali tutaj przed momentem, więc bezpośrednio odpowiadam na te zarzuty, posłowie Konfederacji imputować. Jest odwrotnie.</u>
          <u xml:id="u-359.2" who="#komentarz">(Poseł Krzysztof Mulawa: Uwalniacie?)</u>
          <u xml:id="u-359.3" who="#MiłoszMotyka">My, a szczególnie wy jesteście prorynkowymi zwolennikami właśnie takich rozwiązań, które powinny iść z duchem tego, by rząd reagował na sytuację rynkową. Jeżeli na rynku jest taniej, to naszą odpowiedzialnością jest na to reagować. Grzechem zaniechania byłoby, gdybyśmy nie reagowali na te sytuacje, nie dali impulsu też przedsiębiorstwom energetycznym do tego, by te ceny były niższe. O tym, jak dzisiaj one się kształtują, było w sprawozdaniu posła z komisji, ale o tym warto powiedzieć.</u>
          <u xml:id="u-359.4" who="#MiłoszMotyka">Do końca września oczywiście mamy tę ochronę. O tym, jak będą się kształtowały wnioski taryfowe, będziemy wiedzieli po przesunięciu. Ale dzisiaj na poziomie rynku widzimy, że to są ceny w granicach 500 zł za 1 MWh, czyli wynoszą właśnie tyle, ile wynoszą ceny zamrożone. I na tym polega to techniczne przesunięcie. Nic się tutaj w rachunkach do końca września nie zmieni. A więc to imputowanie, że jest to działanie stricte wyborcze, nie ma sensu, bo jest to po prostu nieprawda, choć takie działania wyborcze znamy. Mówił o tym pan poseł Suski. Przypominam panu posłowi przewodniczącemu Suskiemu, który mówił o trybie pracy, że to prawda, że jest to pilny projekt, i to prawda, że teraz szczególnie te ceny na rynkach, jak widzimy, są niższe i naszym zdaniem należy je uwzględnić we wnioskach taryfowych. Stąd też ten termin. Przecież to, że ceny będą niższe w kwietniu, trudno było przewidzieć np. w październiku ub.r.</u>
          <u xml:id="u-359.5" who="#MiłoszMotyka">Ale warto przypomnieć, jak wy działaliście. Przecież 22 sierpnia 2023 r., czyli na ostatnim posiedzeniu Sejmu tamtej kadencji, przyjęliście ustawę, która zwiększała limit zużycia energii z 2 do 3 MWh, z 2,6 do 3,6, powyżej których odbiorcy płaciliby cenę wyższą niż ta cena maksymalna, cena mrożona. Proszę sobie tylko zadać pytanie, czy to było działanie, które nie miało charakteru wyborczego. Ono miało charakter stricte wyborczy. Ale poszliście dalej. We wrześniu wprowadziliście tzw. rozporządzenie taryfowe. We wrześniu, bo już nie było posiedzeń Sejmu i trudniej było ściągnąć posłów, wprowadziliście dopłaty rozporządzeniem taryfowym. One wchodziły od kiedy? Od października. To było działanie prospołeczne? To było działanie proobywatelskie? To było działanie dla odbiorców? A nasze jest, panie pośle, przepraszam, jakie? Jest właśnie takie, że z odpowiednim wyprzedzeniem, kilkumiesięcznym, będzie odpowiadało na te wnioski, bo przecież to przesunięcie będzie obowiązywało od lipca.</u>
          <u xml:id="u-359.6" who="#MiłoszMotyka">Natomiast pytał pan o tryb. Różnica jest fundamentalna, bo jest to ustawa rządowa. Ustawa rządowa została roboczo skonsultowana z Rządowym Centrum Legislacji, została skonsultowana z Urzędem Regulacji Energetyki. Projekty poselskie w poprzedniej kadencji ani z Rządowym Centrum Legislacji, ani z Urzędem Regulacji Energetyki, który nie był zapraszany nawet na posiedzenia komisji, nie były uzgadniane. A więc, jak pan poseł widzi, jest to fundamentalna różnica w procedowaniu nad projektem ustawy. Ma pan co prawda doświadczenie w poprawkach i my również je mamy, z tym że my wprowadziliśmy poprawki, które gwarantują większe bezpieczeństwo dla przedsiębiorstw energetycznych, a pan wprowadzał poprawki, sam się pan tym chwalił na naszej komisji, które jednak ustawę odległościową, ustawę rządową zmieniały, de facto blokując inwestycje, m.in. dla przedsiębiorców. A więc z naszej strony mamy poprawki, które dają większą pewność bezpieczeństwa inwestycyjnego dla przedsiębiorców, a z waszej strony było ograniczanie inwestycji. Tym się w zakresie poprawek różnimy.</u>
          <u xml:id="u-359.7" who="#MiłoszMotyka">Było o systemie handlu emisjami i o całym systemie wsparcia. Jeden cytat: Fit for 55 można było zablokować na pierwszym etapie, na etapie rozporządzeń, na obecnym etapie jest to bardzo trudne, jest to niemożliwe. 14 maja 2023 r. powiedziała to Beata Szydło do ówczesnego premiera Mateusza Morawieckiego, który mówił, że żadnego Fit for 55 nie ma. Jak widać, jest. Sama pani premier Szydło to potwierdziła. A było to po dyskusji na temat ETS-u, w ramach której zagłosowaliście w Parlamencie Europejskim przeciwko stanowisku negocjacyjnemu wspólnie z socjalistami i z zielonymi. Wtedy można było system ETS na poziomie europejskim zmienić. Była do tego furtka, była taka możliwość. Nie zgodziliście się na to.</u>
          <u xml:id="u-359.8" who="#MiłoszMotyka">Ale w trakcie naszej prezydencji pojawiła się też dobra wiadomość. Zwracaliśmy na to uwagę, nie było momentu, by powiedzieć o tym na posiedzeniu komisji, dlatego warto o tym powiedzieć teraz. Zmiany w zakresie systemu ETS — tak, one są możliwe. Chodzi o wprowadzenie w pierwszym kroku korytarza cenowego, tak aby nie dochodziło do spekulacji, żeby nie dochodziło do radykalnych, nagłych podwyżek cen uprawnień, żeby nie biły one po kieszeni przedsiębiorców. Taka propozycja była już omawiana na poziomie ministrów do spraw energii, ministrów do spraw klimatu. Liczymy na to, że również poprzecie taką zmianę w pierwszym kroku. W drugim kroku chodzi oczywiście o przesunięcie wejścia w życie EU ETS2. Wejście EU ETS2 w życie nie było wynegocjowane za rządów premiera Donalda Tuska, ale za rządów premiera Morawieckiego, bo to on wówczas się na to zgodził. Pakiet Fit for 55 to duży pakiet, którego częścią jest EU ETS2. Gdyby się nie zgodził, to od 2027 r. to rozporządzenie w ramach systemu ETS2 nie wchodziłoby w życie, nie rozmawialibyśmy o tym. Jak widać, są to rzeczy, które zostały nam pozostawione w spadku.</u>
          <u xml:id="u-359.9" who="#MiłoszMotyka">Pani poseł Paluch mówiła, że rząd Prawa i Sprawiedliwości dopłacił 27 mld zł z budżetu, żeby zmniejszyć wysokie rachunki. Dopłacono 27 mld zł z budżetu PiS-u czy z budżetu Polaków? Oczywiście pieniądze na dopłaty do rachunków, na mrożenie cen energii zostały przesunięte w ramach funduszu COVID-owego. Koszty tego działania widzimy dzisiaj w energetyce, bo nie przeprowadzono inwestycji w rynek bilansujący, nie przeprowadzono inwestycji w elastyczność sieci, w magazyny energii i w sieci przesyłowe. Do sieci przesyłowych trzeba wreszcie wrócić, bo chodzi nie tylko o inwestycje, o których mówimy i które realizujemy — teraz w zakresie planu inwestycyjnego przewidziano rekordowe 64 mld — ale też o zmiany legislacyjne. Dzisiaj, żeby obniżyć ceny energii, żeby wykorzystać ten potencjał, który dają magazyny energii i elastyczność sieci, trzeba odblokować wydane już warunki przyłączenia. Trzeba sprawić, aby te warunki przyłączenia były lepiej wykorzystywane przez przedsiębiorców.</u>
          <u xml:id="u-359.10" who="#MiłoszMotyka">Dlatego wprowadzamy ustawę sieciową UC84. To jest ustawa, która będzie wprowadzała kamienie milowe w zakresie warunków przyłączenia, realizacji inwestycji. Jeśli nie realizujesz tej inwestycji w przypadku każdego kolejnego kamienia milowego, to po prostu tracisz warunki przyłączenia. Chodzi o to, żeby ich nie blokować tym, którzy faktycznie chcą je wykorzystać, ażeby później ich też nie odkupywać, żeby nie były one przedmiotem spekulacji, żeby nie były przedmiotem handlu. To jednak nie jest temat, który znalazł się w agendzie wczoraj. To jest temat, który… Dzisiaj mamy wydane warunki przyłączenia na 30 GW, które nie są realizowane, tylko i wyłącznie w zakresie odnawialnych źródeł energii w Polsce przez ostatnie lata.</u>
          <u xml:id="u-359.11" who="#MiłoszMotyka">Dlaczego nie wprowadziliście żadnej ustawy dotyczącej tego zakresu? Dzisiaj mówicie o tym, że doprowadziliście do tego, że mamy najwyższe ceny energii elektrycznej w Europie, i sami bijecie się w piersi. Szanuję to, natomiast odpowiedzią na to powinna być ustawa sieciowa, która powinna być przyjęta już dawno. My ją przyjmujemy. Na posiedzeniu komisji zagłosowaliście, mimo tych głosów, za tym projektem. Liczę na to, że zagłosujecie także za ustawą sieciową, która będzie wprowadzała duże uproszczenia dla przedsiębiorców, bo jest to projekt deregulacyjny, która będzie gwarantowała też, że ten proces będzie bardziej transparentny, że będą funkcjonowały wreszcie konkretne platformy dla przedsiębiorców, tak aby warunki przyłączenia nie były odrzucane tylko i wyłącznie z powodów formalnych. Uważamy, że jeśli chodzi o powody formalne, to ten wniosek powinien przechodzić po prostu z automatu, żeby to był dużo szybszy proces, żeby te inwestycje były realizowane, a nie tylko i wyłącznie dochodziło do spekulacji.</u>
          <u xml:id="u-359.12" who="#MiłoszMotyka">Pan poseł Mariusz Krystian mówił natomiast o opłatach. Dziękuję. Nie potraficie przyznać się do tego, że zagłosowaliście za ustawą dotyczącą mrożenia cen energii, naszego wsparcia dla odbiorców indywidualnych, bo dzięki niej właśnie obniżyliśmy opłatę mocową do zera. Pewnie o tym nie wiecie, ale dobrze się stało. Obniżyliśmy te opłaty, które są jednymi z czynników podwyższających cenę energii elektrycznej. Tamta opłata mocowa została obniżona do zera. Dzisiaj wynosi ona 0 zł. Dziękuję za poparcie tej ustawy. Rozumiem, że pan poseł może po prostu nie wiedział, że jest to jeden z elementów tamtej ustawy. To była złożona, kompleksowa ustawa, więc dzisiaj za to dziękuję. Oczywiście obniżamy też te opłaty.</u>
          <u xml:id="u-359.13" who="#MiłoszMotyka">Na posiedzeniu komisji pan poseł Kowalski mówił o imporcie energii. Chciałbym poinformować pana posła, że w ciągu pierwszych miesięcy tego roku byliśmy wreszcie, pierwszy raz od 5 lat, eksporterem netto energii elektrycznej, a rok do roku eksport wzrósł o 70%. To jest dobra wiadomość, nie tylko jeśli chodzi o ceny na rynkach. Dzięki temu możemy dzisiaj mówić o ewentualnym, możliwym obniżeniu taryf. Po to jest ta ustawa. Jest to także dobra wiadomość dla naszych elektrowni, bo one są po prostu tego beneficjentami. Istnieje natomiast alternatywa. Można oczywiście nie wprowadzać zmiany — rozumiem, że sami też jej nie zgłosiliście — ale czy wy naprawdę chcecie dalej prowadzić taką politykę, która miałaby nie reagować na wyzwania rynku wtedy, gdy ceny na rynkach wzrastają? Mówiliście, że należy ingerować, że należy chronić odbiorców indywidualnych. My mówimy: wtedy, gdy ceny energii na rynkach spadają, należy się dostosować, mobilizować i dawać impuls przedsiębiorstwom energetycznym, żeby obniżały taryfy. Tak, spółki i przedsiębiorstwa energetyczne mają służyć obywatelom, a nie jakiejkolwiek partii politycznej. Może to jest ta fundamentalna różnica pomiędzy nami.</u>
          <u xml:id="u-359.14" who="#MiłoszMotyka">Pani poseł Koc mówiła, że mamy jedne z najwyższych cen energii elektrycznej w Europie. Wzrost cen energii elektrycznej w czasie 8 lat rządów Prawa i Sprawiedliwości wyniósł 70%. Jeżeli w swoim programie w 2015 r. pisaliście, że doprowadzicie do tego, że ceny będą jednymi z niższych, a dzisiaj mówicie, że są one jednymi z najwyższych w Europie, to znaczy, że gdzieś po drodze pogubiliście się w programie, który mieliście realizować.</u>
          <u xml:id="u-359.15" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-359.16" who="#MiłoszMotyka">Jest na to odpowiedź. Byliśmy importerem nie tylko energii elektrycznej, której teraz jesteśmy eksporterem — byliśmy także importerem węgla. Dzisiaj jawicie się jako obrońcy polskiego węgla przeciwko OZE. Polska energetyka naprawdę potrzebuje odnawialnych źródeł energii, potrzebuje stabilnych mocy. Tak, potrzebuje dzisiaj także bloków węglowych, które gwarantują nam moc w odpowiednim czasie, ale wy importowaliście węgiel z Australii, z Indonezji, z Rosji. Importowały go spółki Skarbu Państwa, czemu zaprzeczaliście i kłamaliście, m.in. po aneksji Krymu przez Rosję. A dzisiaj efekty tego wystarczy zobaczyć na nabrzeżu w Gdyni. Są posłowie z Pomorza, mogą zrobić zdjęcia posłom z Katowic, gdzie jest dzisiaj węgiel i skąd jest importowany.</u>
          <u xml:id="u-359.17" who="#MiłoszMotyka">Natomiast mówiliście też o tym, że błędem jest realizacja ideologii zielonego ładu, że to jest realizacja sprzecznych z polską energetyką, z polską racją stanu, także w komisji to padało, założeń. Jest absolutnie odwrotnie — rolą rządu jest reagowanie na sytuację, w której ceny są niższe. A niższe ceny także są dzięki temu, że mamy większe moce z odnawialnych źródeł energii. I z tej mównicy to nie wybrzmiało, ale przecież sami się chwaliliście, że inwestowaliście w OZE. Więc kiedy mówicie prawdę? Wtedy, gdy w komisji energii chwalicie się wzrostem mocy zainstalowanych u prosumentów z fotowoltaiki, chwalicie się inwestycjami w morską energetykę wiatrową — szkoda tylko, że jeżeli chodzi o porty instalacyjne, to nie wykorzystywaliście do tego infrastruktury polskiej, tylko duńską, i firmy nie polskie, a niemieckie, ale to już dygresja — czy wtedy, gdy jesteście obrońcami polskiego węgla? Kiedy mówicie prawdę? Wtedy, gdy polski węgiel nie jest wydobywany, gdy jest ograniczane wydobycie, wtedy, gdy jest ograniczona efektywność wydobycia, czy wtedy, gdy importujecie ten węgiel z Indonezji, z Australii, z krain zamorskich, jak to mówił Mateusz Morawiecki? Musicie się naprawdę zdecydować, na czym chcecie budować swoje założenia energetyczne, bo one się kompletnie rozjechały, praktyka rozjechała się z tym, co mówicie tutaj. Mówiliście: nie będzie importu węgla. Był rekordowy. Mówiliście: nie będzie importu energii elektrycznej. Był rekordowy. I skąd? Z Niemiec. Dzisiaj postponujecie ich politykę energetyczną, tylko że sami energię elektryczną importowaliście z Niemiec.</u>
          <u xml:id="u-359.18" who="#komentarz">(Głos z sali: Niesamowite.)</u>
          <u xml:id="u-359.19" who="#MiłoszMotyka">Postponujecie naszą, z tym tylko że my do Niemiec tę energię eksportujemy i na tym zarabiamy.</u>
          <u xml:id="u-359.20" who="#MiłoszMotyka">Liczymy na poparcie tej ustawy. To jest ustawa, która jest właśnie impulsem w stronę przedsiębiorstw energetycznych, ku temu, by ceny energii były po prostu niższe. Ale to nie jest tylko i wyłącznie ta ustawa, bo to jest też szereg kolejnych ustaw. Ustawa odległościowa, nad którą prace się toczą, dzisiaj została skierowana do specjalnej podkomisji. Wsparcie dla przedsiębiorstw energochłonnych także przegłosowaliśmy wspólnie z wami, waszymi głosami. Nie zapominamy o przedsiębiorcach, bo pół miliarda złotych dzięki poszerzeniu kodów PKD i ulgi dla przemysłu energochłonnego zostało zagwarantowane. To jedno. Ale my wprowadzamy też dodatkowe dedykowane programy wsparcia z Funduszu Modernizacyjnego i z Krajowego Planu Odbudowy dla przedsiębiorców na magazyny energii, żeby mogli je wybudować, dzięki czemu zmagazynują te nadwyżki energii elektrycznej z odnawialnych źródeł, które się pojawiają w systemie. Bo dzisiaj największym wyzwaniem jest bilansowanie systemu energetycznego i to jest nasza odpowiedź: budowa magazynów energii, budowa mocy stabilnych. Tak, inwestycje w bloki gazowe również są realizowane.</u>
          <u xml:id="u-359.21" who="#MiłoszMotyka">Bardzo dziękuję za poparcie tej ustawy w komisji i bardzo proszę o poparcie tej ustawy na sali plenarnej. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-359.22" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-360">
          <u xml:id="u-360.0" who="#DorotaNiedziela">Bardzo dziękuję, panie ministrze.</u>
          <u xml:id="u-360.1" who="#DorotaNiedziela">Głos zabierze sprawozdawca komisji pan poseł Rafał Komarewicz.</u>
          <u xml:id="u-360.2" who="#DorotaNiedziela">Bardzo proszę, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-361">
          <u xml:id="u-361.0" who="#RafałKomarewicz">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Ja dosłownie dwa słowa. Mimo takiej burzliwej dyskusji na temat tej ustawy, która jest ustawą techniczną, dziękuję bardzo wszystkim posłom za to, że w Komisji do Spraw Energii, Klimatu i Aktywów Państwowych wszyscy zagłosowaliśmy za tą ustawą. Też mam nadzieję, że ta ustawa przejdzie w Sejmie głosami wszystkich posłów. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-361.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-362">
          <u xml:id="u-362.0" who="#DorotaNiedziela">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-362.1" who="#DorotaNiedziela">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-362.2" who="#DorotaNiedziela">Do trzeciego czytania projektu ustawy przejdziemy w bloku głosowań.</u>
          <u xml:id="u-362.3" who="#DorotaNiedziela">Ogłaszam przerwę do godz. 21.30, tj. do rozpoczęcia głosowań. Dziękuję bardzo państwu.</u>
          <u xml:id="u-362.4" who="#komentarz">(Przerwa w posiedzeniu od godz. 21 min 09 do godz. 21 min 31)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-363">
          <u xml:id="u-363.0" who="#Marszałek">Dobry wieczór państwu.</u>
          <u xml:id="u-363.1" who="#Marszałek">Wznawiam obrady.</u>
          <u xml:id="u-363.2" who="#Marszałek">Są wnioski formalne. Cóż zrobisz? Rano nie było, ale wieczorem są.</u>
          <u xml:id="u-363.3" who="#Marszałek">Pan poseł Jarosław Sachajko, Republikanie.</u>
          <u xml:id="u-363.4" who="#Marszałek">Bardzo proszę, pan poseł Jarosław Sachajko.</u>
          <u xml:id="u-363.5" who="#Marszałek">Proszę państwa, czekaliśmy na to cały dzień od rana. Cały dzień.</u>
          <u xml:id="u-363.6" who="#Marszałek">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-364">
          <u xml:id="u-364.0" who="#JarosławSachajko">Szanowny Panie Marszałku! Nieobecny Panie Premierze! Ostatnio pan premier Donald Tusk mówił o repolonizacji i polskim kapitale. Panie ministrze Siemoniak, jest pan obecny. Proszę wezwać służby, ktoś nam podmienił premiera.</u>
          <u xml:id="u-364.1" who="#komentarz">(Gwar na sali, dzwonek)</u>
          <u xml:id="u-364.2" who="#JarosławSachajko">Czy Platforma naprawdę myśli, że Polacy zapomnieli, kto wyprzedał Polskę? Przecież jednym z haseł exposé pana premiera Tuska z 2007 r. była właśnie prywatyzacja. Za rządów Platformy Obywatelskiej wyprzedano ponad 900 spółek Skarbu Państwa. Ostatnio Platforma Obywatelska przypomniała, co są warte jej obietnice. 100 konkretów na 100 dni, a zrealizowano ich 9. Teraz Polacy przypominają sobie zamykane komisariaty, poczty, zamykane zakłady pracy, przez co było 40% bezrobocia w powiecie. Naród polski przypomina sobie, co robiliście oraz że nie dotrzymujecie obietnic, i więcej nie pozwoli wystawić się na sprzedaż.</u>
          <u xml:id="u-364.3" who="#JarosławSachajko">Zgłaszam wniosek formalny o przerwę i informację premiera w sprawie spółek, które rząd premiera Tuska zrepolonizował za pierwszych swoich rządów lub przez ostatni rok. Śmiało, panie premierze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-365">
          <u xml:id="u-365.0" who="#Marszałek">A teraz śmiało pani posłanka Anna Gembicka, która jak zwykle w kontrze do pana posła Sachajki.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-366">
          <u xml:id="u-366.0" who="#AnnaGembicka">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Zgłaszam wniosek przeciwny, bo pan poseł nie przytoczył cytatu z 2007 r. Wtedy Donald Tusk mówił: jestem za prywatyzacją wszędzie tam, gdzie to możliwe. To nie była żadna strategia, to była finansowa desperacja. Budżet się walił, a władza Platformy i PSL-u zaczęła sprzedawać to, co miało wartość. Tak jak alkoholik wyprzedaje sprzęty z mieszkania, byle przetrwać kolejny dzień, tak Platforma wyprzedawała państwowy majątek, byle tylko dotrwać do kolejnego kwartału. Zgadnijcie państwo, co się dzieje teraz. Wróciła Platforma, wróciły problemy budżetowe. Wróciła Platforma, wróciły tragiczne wyniki spółek Skarbu Państwa. Wrócili „fachowcy” Platformy, wróci prywatyzacja. Patriotyzm gospodarczy to w waszym wydaniu promowanie ogórków wyprodukowanych w Niemczech i amerykańskich wafelków. Rozwijanie przedsiębiorczości to w waszym wydaniu wspieranie innowacyjnego chleba i zmiękczacza wody zamiast przełomowych terapii onkologicznych czy bezzałogowych pojazdów.</u>
          <u xml:id="u-366.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Gdzie Izera? Gdzie Izera?)</u>
          <u xml:id="u-366.2" who="#AnnaGembicka">Wy cierpicie na ciężką chorobę: mikromanię. Nie wierzycie w Polskę i naród polski. I obawiam się, że nie ma już dla was lekarstwa.</u>
          <u xml:id="u-366.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-367">
          <u xml:id="u-367.0" who="#Marszałek">Niemieckie ogórki, gospodarczy alkoholizm…</u>
          <u xml:id="u-367.1" who="#Marszałek">Ale mamy też wniosek o przerwę, który musimy przegłosować.</u>
          <u xml:id="u-367.2" who="#Marszałek">Poddaję ten wniosek pod głosowanie.</u>
          <u xml:id="u-367.3" who="#Marszałek">Głosujemy.</u>
          <u xml:id="u-367.4" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za zarządzeniem w tej chwili przerwy w obradach, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-367.5" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-367.6" who="#komentarz">(Głos z sali: Nie działa.)</u>
          <u xml:id="u-367.7" who="#Marszałek">Komu nie działa?</u>
          <u xml:id="u-367.8" who="#Marszałek">Poseł Śliwka jak rączy jeleń po prostu wbiegł na salę.</u>
          <u xml:id="u-367.9" who="#komentarz">(Poseł Andrzej Śliwka: Dziękuję, panie marszałku.)</u>
          <u xml:id="u-367.10" who="#komentarz">(Głos z sali: Jeszcze chwila.)</u>
          <u xml:id="u-367.11" who="#Marszałek">Tak, widzę, jest ta dynamika.</u>
          <u xml:id="u-367.12" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
          <u xml:id="u-367.13" who="#Marszałek">Staram się, jak mogę.</u>
          <u xml:id="u-367.14" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-367.15" who="#Marszałek">Jak widzicie, wypoczęty staję się jeszcze bardziej błyskotliwy.</u>
          <u xml:id="u-367.16" who="#Marszałek">Głosowało 426 posłów. 185 — za, 237 — przeciw, 4 się wstrzymało.</u>
          <u xml:id="u-367.17" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm ten wniosek odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-367.18" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-367.19" who="#Marszałek">Jako następny wniosek chce zgłosić pan poseł Roman Fritz.</u>
          <u xml:id="u-367.20" who="#Marszałek">A co tu się wydarzyło? Niezrzeszony? 3 tygodnie mnie nie było? No dobrze, pan poseł Roman Fritz, niezrzeszony. Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-368">
          <u xml:id="u-368.0" who="#RomanFritz">Konfederacja Korony Polskiej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-369">
          <u xml:id="u-369.0" who="#Marszałek">Korony Polskiej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-370">
          <u xml:id="u-370.0" who="#RomanFritz">Tak jest.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-371">
          <u xml:id="u-371.0" who="#Marszałek">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-372">
          <u xml:id="u-372.0" who="#RomanFritz">Szanowny Panie Marszałku! Szanowni Państwo Ministrowie! Wysoka Izbo! Dokładnie tydzień temu, 16 kwietnia, w Wielką Środę, odwiedziłem szpital w Oleśnicy.</u>
          <u xml:id="u-372.1" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
          <u xml:id="u-372.2" who="#komentarz">(Głosy z sali: Hańba! Hańba!)</u>
          <u xml:id="u-372.3" who="#RomanFritz">Okazuje się, że w Polsce w majestacie prawa można mordować w sposób przeokrutny. Dzieci w na tyle zaawansowanym stadium rozwoju, że mogą funkcjonować poza organizmem matki. Niestety zabito 9-miesięcznego Felka zastrzykiem z chlorku potasu w serce. Okazuje się, że niektórzy ministrowie chcą w zamian prześladować interwenujących posłów, a nie aborterkę, która się w ogóle tym szczyci. Wnoszę o sprawdzenie kworum i tego, czy jest w ogóle gdzieś dostępna pani minister zdrowia, aby coś powiedziała na ten temat. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-372.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-372.5" who="#komentarz">(Głos z sali: Jaka minister?)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-373">
          <u xml:id="u-373.0" who="#Marszałek">Pani poseł Dorota Łoboda z wnioskiem przeciwnym.</u>
          <u xml:id="u-373.1" who="#Marszałek">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-374">
          <u xml:id="u-374.0" who="#DorotaŁoboda">To, co zrobiliście pan poseł z europosłem Grzegorzem Braunem, to jest skandal i hańba.</u>
          <u xml:id="u-374.1" who="#DorotaŁoboda">Państwo zdezorganizowali pracę szpitala, zagrozili zdrowiu i życiu pacjentek.</u>
          <u xml:id="u-374.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-374.3" who="#komentarz">(Gwar na sali, dzwonek)</u>
          <u xml:id="u-374.4" who="#DorotaŁoboda">Nie stanęli państwo w niczyjej obronie.</u>
          <u xml:id="u-374.5" who="#komentarz">(Poseł Krzysztof Bosak: Mordercy!)</u>
          <u xml:id="u-374.6" who="#DorotaŁoboda">Narazili państwo zdrowie i życie kobiet, które leżały tam na różnych oddziałach, na ginekologiczno-położniczym i na innych. Żaden poseł nie ma prawa dezorganizować pracy szpitala i zagrażać życiu i zdrowiu pacjentek. Wstydźcie się.</u>
          <u xml:id="u-374.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-374.8" who="#komentarz">(Głos z sali: Bosak krzyczał.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-375">
          <u xml:id="u-375.0" who="#Marszałek">Szanowni Państwo! Rozmawiamy o niewyobrażalnym bezmiarze ludzkiej tragedii, która spotkała tę rodzinę. Naprawdę chcecie, żeby do tej rodziny dotarły te krzyki z sali sejmowej i to, co się w tej chwili w Sejmie dzieje?</u>
          <u xml:id="u-375.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Do tej lekarki, a nie rodziny.)</u>
          <u xml:id="u-375.2" who="#Marszałek">Czy to jest ten moment i ten sposób? Bo ja uważam, że jeżeli kogoś spotkało takie nieszczęście, taki dramat, takie cierpienie, to wszyscy powinniśmy wykazać trochę więcej człowieczeństwa w tej sytuacji.</u>
          <u xml:id="u-375.3" who="#komentarz">(Głos z sali: Jaki dramat?)</u>
          <u xml:id="u-375.4" who="#komentarz">(Poseł Tomasz Zimoch: Marszałek Bosak krzyczał.)</u>
          <u xml:id="u-375.5" who="#Marszałek">Takie jest moje zdanie, ale rozumiem, że ktoś może mieć w tej sprawie inne.</u>
          <u xml:id="u-375.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-375.7" who="#komentarz">(Głos z sali: Pani minister!)</u>
          <u xml:id="u-375.8" who="#komentarz">(Minister do Spraw Równości Katarzyna Kotula: Mogę zabrać głos?)</u>
          <u xml:id="u-375.9" who="#Marszałek">Pani minister? Przepraszam, może pani zabrać głos, ale po wnioskach formalnych, dobrze? Bardzo proszę. Skończymy tę serię wniosków formalnych.</u>
          <u xml:id="u-375.10" who="#Marszałek">Przystępujemy teraz do stwierdzenia kworum. Proszę o naciśnięcie przycisku w celu potwierdzenia obecności na posiedzeniu. Jakiegokolwiek przycisku. Możecie państwo nacisnąć czerwony, zielony lub żółty, jak wskazują logo partii Polska 2050 i krawat posła Pietrykowskiego.</u>
          <u xml:id="u-375.11" who="#komentarz">(Głos z sali: Dobrze, że pan powiedział, zmieniamy.)</u>
          <u xml:id="u-375.12" who="#Marszałek">Stwierdzam kworum.</u>
          <u xml:id="u-375.13" who="#Marszałek">Jako następny wniosek formalny chce zgłosić pan poseł Adrian Zandberg, koło Razem.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-376">
          <u xml:id="u-376.0" who="#AdrianZandberg">Wysoka Izbo! Przyjęliśmy dzisiaj przez aklamację uchwałę w sprawie 1000-lecia korony polskiej. Słusznie. Mam pytanie do rządu, jak planujemy tę rocznicę uczcić. Od razu zastrzegam, że nie chodzi mi tutaj o piknik organizowany przez kolegę pana premiera za pieniądze Orlenu i Totalizatora Sportowego, tylko chodzi mi o coś trwałego, o coś, z czego mogłyby korzystać kolejne pokolenia Polek i Polaków.</u>
          <u xml:id="u-376.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-376.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Brawo!)</u>
          <u xml:id="u-376.3" who="#AdrianZandberg">Finowie niedawno przy okazji podobnej rocznicy zbudowali najlepszą bibliotekę na świecie. A co robimy my? Zdaje się, że niewiele, a to byłaby naprawdę świetna okazja, żeby uruchomić budowę setek tysięcy mieszkań społecznych, mieszkań na wynajem i skończyć w Polsce raz na zawsze z problemem mieszkaniowym. To byłby dobry dzień, żeby otworzyć polskie fabryki innowacyjnych leków. To byłby świetny dzień, żeby uruchomić nową elektrownię. Tak poważne państwa czczą podobne rocznice. Nawet ten biedny PRL potrafił zbudować tysiąc szkół na 1000-lecie. A co wy zrobicie? Bo na razie wychodzi na to, że stworzycie kolejne tysiąc synekur w spółkach Skarbu Państwa, a pan minister Kropiwnicki przejedzie w czynie społecznym 1000 km na kilometrówce.</u>
          <u xml:id="u-376.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-376.5" who="#komentarz">(Głos z sali: Ile przejechałeś?)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-377">
          <u xml:id="u-377.0" who="#Marszałek">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-377.1" who="#Marszałek">Pan poseł Andrzej Tomasz Zapałowski, Konfederacja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-378">
          <u xml:id="u-378.0" who="#AndrzejTomaszZapałowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! 2 miesiące temu z tej mównicy premier Tusk powiedział w odniesieniu do białej księgi i Tarczy Wschód, że to jest egzamin z patriotyzmu, kto jest za bezpieczną Polską. Akurat, przepraszam, to powiedział pan premier Kamysz, ale w podobnym tonie wypowiedział się pan premier Tusk. I co mamy dzisiaj? To, że głosowanie przeciwko białej księdze, to jest rosyjski sabotaż. A ja się pytam, bo 2 miesiące minęły, gdzie jest zapowiedziane przez premiera wypowiedzenie konwencji ottawskiej.</u>
          <u xml:id="u-378.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-378.2" who="#AndrzejTomaszZapałowski">Panie Premierze! Wyście nie zdali egzaminu. Od 8 miesięcy leży projekt Konfederacji. W ramach ostatniego wniosku formalnego mówiłem, że nie mamy informacji dotyczącej tego, czego Wojsko Polskie się pozbywa.</u>
          <u xml:id="u-378.3" who="#komentarz">(Poseł Krzysztof Bosak: Hańba!)</u>
          <u xml:id="u-378.4" who="#AndrzejTomaszZapałowski">I co? Przyjeżdżam do domu i czytam w prasie ukraińskiej, że na początku roku przekazaliście kolejnych 60 czołgów Ukrainie.</u>
          <u xml:id="u-378.5" who="#komentarz">(Poseł Krzysztof Bosak: Zdrada!)</u>
          <u xml:id="u-378.6" who="#AndrzejTomaszZapałowski">Składam wniosek formalny o przerwę i aby zagłosować, wprowadzić, przepraszam, do porządku obrad wypowiedzenie konwencji genewskiej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-379">
          <u xml:id="u-379.0" who="#Marszałek">A konkretnie ottawskiej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-380">
          <u xml:id="u-380.0" who="#AndrzejTomaszZapałowski">Zobaczymy w głosowaniu, czy wy zdacie ten egzamin. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-380.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Do znachora.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-381">
          <u xml:id="u-381.0" who="#Marszałek">Ottawskiej, nie genewskiej.</u>
          <u xml:id="u-381.1" who="#Marszałek">Wniosek o przerwę już był. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-381.2" who="#Marszałek">Pani posłanka Katarzyna Sójka, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-381.3" who="#Marszałek">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-382">
          <u xml:id="u-382.0" who="#KatarzynaSójka">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Składam wniosek formalny o to, by pani minister Leszczyna wyszła tutaj i powiedziała w końcu pacjentom prawdę, komu odebrała szansę na życie i w jak przebiegły sposób to zrobiła. Ponad rok pani minister Leszczyna blokowała umowy dla 19 szpitali. Ponad 4 mld zł z Funduszu Medycznego. Fundusz Medyczny wspiera terapie chorób rzadkich, takich jak SMA, profilaktykę HPV, psychiatrię dziecięcą czy właśnie wielkie inwestycje w onkologię, które pani minister zabrała.</u>
          <u xml:id="u-382.1" who="#komentarz">(Poseł Jakub Rutnicki: Nie zabrała.)</u>
          <u xml:id="u-382.2" who="#komentarz">(Poseł Barbara Bartuś: Zabrała.)</u>
          <u xml:id="u-382.3" who="#KatarzynaSójka">Szanowni Państwo! Minister Leszczyna straszyła kontrolą CBA, a następnie po 1,5 roku anulowała cały konkurs. Ale dziś dowiadujemy się z „Gazety Wyborczej”, że po cichu, w tajemnicy i bez słowa pani minister Leszczyna przekazuje 4 mld zł z Funduszu Medycznego — tak, z tego funduszu, który miał ratować życie chorych na raka — na łatanie dziur w NFZ. Bo w rok doprowadziliście do zapaści finansowej w ochronie zdrowia.</u>
          <u xml:id="u-382.4" who="#komentarz">(Głos z sali: Skandal!)</u>
          <u xml:id="u-382.5" who="#KatarzynaSójka">Szanowni Państwo! Przekazana kwota 4 mld zł jest oczywiście zbieżna z tą uwolnioną z anulowanego konkursu na onkologię. Przypadek?</u>
          <u xml:id="u-382.6" who="#komentarz">(Poseł Joanna Borowiak: Nie.)</u>
          <u xml:id="u-382.7" who="#KatarzynaSójka">Nie sądzę.</u>
          <u xml:id="u-382.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-382.9" who="#KatarzynaSójka">Mam pytanie do pani minister. Na jakiej podstawie prawnej środki zostały przekazane do NFZ-etu, skoro ustawa o Funduszu Medycznym takiego wariantu nie przewiduje?</u>
          <u xml:id="u-382.10" who="#komentarz">(Głos z sali: Czas jest.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-383">
          <u xml:id="u-383.0" who="#Marszałek">Dziękuję, pani poseł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-384">
          <u xml:id="u-384.0" who="#KatarzynaSójka">Może to tej sprawie powinny przyjrzeć się właściwe służby?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-385">
          <u xml:id="u-385.0" who="#Marszałek">Dziękuję, pani poseł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-386">
          <u xml:id="u-386.0" who="#KatarzynaSójka">Jedno zdanie. Pani minister, czy naprawdę myśli pani, że nowotwór poczeka, aż pani domknie budżet? To nie jest tylko polityczna decyzja. To jest zwykłe oszustwo chorych ludzi.</u>
          <u xml:id="u-386.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-387">
          <u xml:id="u-387.0" who="#Marszałek">Dziękuję, pani poseł. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-387.1" who="#Marszałek">O głos prosi pani minister Katarzyna Kotula, minister do spraw równości.</u>
          <u xml:id="u-387.2" who="#Marszałek">Bardzo proszę.</u>
          <u xml:id="u-387.3" who="#komentarz">(Część posłów skanduje: Odpowiedz! Odpowiedz! Odpowiedz!)</u>
          <u xml:id="u-387.4" who="#Marszałek">Od odpowiedzi na pytania, jak państwo wiedzą, jest punkt: Pytania w sprawach bieżących.</u>
          <u xml:id="u-387.5" who="#Marszałek">Bardzo proszę, pani minister.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-388">
          <u xml:id="u-388.0" who="#KatarzynaKotula">Panie Marszałku! Wysoka Izbo!</u>
          <u xml:id="u-388.1" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-389">
          <u xml:id="u-389.0" who="#Marszałek">Bardzo proszę państwa o ciszę.</u>
          <u xml:id="u-389.1" who="#Marszałek">Minister do Spraw Równości Katarzyna Kotula:</u>
          <u xml:id="u-389.2" who="#Marszałek">Fakty, nie emocje.</u>
          <u xml:id="u-389.3" who="#komentarz">(Gwar na sali, dzwonek)</u>
          <u xml:id="u-389.4" who="#Marszałek">Panowie z Konfederacji, panie i panowie z Prawa i Sprawiedliwości, to wy obecni na tej sali podpisaliście się pod wnioskiem do Trybunału Konstytucyjnego, który w konsekwencji państwa inicjatywy…</u>
          <u xml:id="u-389.5" who="#komentarz">(Poseł Krzysztof Bosak: Bronił życia dzieci.)</u>
          <u xml:id="u-389.6" who="#Marszałek">To wy o to prosiliście, to wolą i decyzją waszego prezesa Trybunał Konstytucyjny wydał wyrok, który zlikwidował przesłankę, która pozwalała na przerywanie ciąży w przypadku wad genetycznych.</u>
          <u xml:id="u-389.7" who="#komentarz">(Głos z sali: O czym pani mówi?)</u>
          <u xml:id="u-389.8" who="#Marszałek">I co ciekawe, ta przesłanka miała swój limit.</u>
          <u xml:id="u-389.9" who="#komentarz">(Poseł Barbara Bartuś: I dlatego zabito w 9. miesiącu dziecko?)</u>
          <u xml:id="u-389.10" who="#Marszałek">Pani nie zakrzyczy dzisiaj sumienia. Wiem, że wiecie, że macie tę sprawę dzisiaj… To wy ponosicie za nią odpowiedzialność. To po pierwsze.</u>
          <u xml:id="u-389.11" who="#komentarz">(Głos z sali: Pani sumienia nie ma.)</u>
          <u xml:id="u-389.12" who="#Marszałek">Po drugie, chciałabym, żeby w sprawie pani Anity jako ostatnie wybrzmiały jednak jej, a nie nasze słowa, bo to jej życie jest ważniejsze.</u>
          <u xml:id="u-389.13" who="#komentarz">(Poseł Krzysztof Bosak: Każdy ma prawo do życia.)</u>
          <u xml:id="u-389.14" who="#Marszałek">Cytuję: myślałam, że nic gorszego od dwóch strat ciąż, moich dzieci, mnie nie spotka, a jednak się myliłam. Krzyczę o pomoc, a jej nie otrzymuję. Proszę więc, byście wezwali kogoś, kto pomoże. Jak mam się pogodzić z nieuleczalną chorobą typu drugiego — śmiertelnego?</u>
          <u xml:id="u-389.15" who="#komentarz">(Poseł Joanna Borowiak: Miała pomoc zagwarantowaną.)</u>
          <u xml:id="u-389.16" who="#Marszałek">Jak mam żyć, wiedząc, że moje dziecko umrze?</u>
          <u xml:id="u-389.17" who="#Marszałek">Pani poseł, wstyd, że chce pani dzisiaj oceniać inną kobietę, która otrzymała pomoc.</u>
          <u xml:id="u-389.18" who="#komentarz">(Głos z sali: Nie zabijaj.)</u>
          <u xml:id="u-389.19" who="#Marszałek">Trochę szacunku dla innych kobiet, to przede wszystkim.</u>
          <u xml:id="u-389.20" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-389.21" who="#komentarz">(Głos z sali: A wy co zrobiliście?)</u>
          <u xml:id="u-389.22" who="#Marszałek">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-389.23" who="#Marszałek">Powracamy do rozpatrzenia punktu 4. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji do Spraw Energii, Klimatu i Aktywów Państwowych o rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach służących ochronie odbiorców energii elektrycznej w 2023 roku oraz w 2024 roku w związku z sytuacją na rynku energii elektrycznej.</u>
          <u xml:id="u-389.24" who="#Marszałek">Przystępujemy do trzeciego czytania.</u>
          <u xml:id="u-389.25" who="#Marszałek">Komisja wnosi o uchwalenie projektu ustawy z druku nr 1183.</u>
          <u xml:id="u-389.26" who="#Marszałek">Głosować będziemy nad całością projektu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-389.27" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem w całości projektu ustawy w brzmieniu z druku nr 1183, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-389.28" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-389.29" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-389.30" who="#Marszałek">Głosowało 432 posłów. 416 — za, nikt nie był przeciw, 16 się wstrzymało.</u>
          <u xml:id="u-389.31" who="#Marszałek">Sejm uchwalił ustawę o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach służących ochronie odbiorców energii elektrycznej w 2023 roku i 2024 roku w związku z sytuacją na rynku energii elektrycznej.</u>
          <u xml:id="u-389.32" who="#Marszałek">Dziękuję państwu za to głosowanie. Pozwoli nam ono bezzwłocznie przekazać tę ustawę do Senatu.</u>
          <u xml:id="u-389.33" who="#Marszałek">Na tym zakończyliśmy rozpatrywanie punktów porządku dziennego zaplanowanych na dzień dzisiejszy.</u>
          <u xml:id="u-389.34" who="#Marszałek">Informuję, że zgłosili się posłowie w celu wygłoszenia oświadczeń poselskich.</u>
          <u xml:id="u-389.35" who="#Marszałek">Jeśli ktoś z pań i panów posłów pragnie jeszcze wygłosić oświadczenie, zapraszam do zrobienia tego w tej chwili.</u>
          <u xml:id="u-389.36" who="#Marszałek">Zarządzam 2 minuty przerwy. Po niej zostaną wygłoszone oświadczenia poselskie. Serdecznie państwu dziękuję i do jutra.</u>
          <u xml:id="u-389.37" who="#komentarz">(Przerwa w posiedzeniu od godz. 21 min 48 do godz. 21 min 55)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-390">
          <u xml:id="u-390.0" who="#KrzysztofBosak">Wznawiam obrady.</u>
          <u xml:id="u-390.1" who="#KrzysztofBosak">Na tym zakończyliśmy rozpatrywanie punktów porządku dziennego zaplanowanych na dzień 23 kwietnia br.</u>
          <u xml:id="u-390.2" who="#KrzysztofBosak">Informuję, że zgłosili się posłowie w celu wygłoszenia oświadczeń poselskich.</u>
          <u xml:id="u-390.3" who="#KrzysztofBosak">Czy ktoś z pań i panów posłów pragnie jeszcze wygłosić oświadczenie?</u>
          <u xml:id="u-390.4" who="#KrzysztofBosak">Jeżeli tak, proszę się zapisać.</u>
          <u xml:id="u-390.5" who="#KrzysztofBosak">Nikt się nie zgłasza.</u>
          <u xml:id="u-390.6" who="#KrzysztofBosak">Listę posłów zgłoszonych do oświadczeń uważam zatem za zamkniętą.</u>
          <u xml:id="u-390.7" who="#KrzysztofBosak">Wyznaczam czas oświadczeń na 1 minutę.</u>
          <u xml:id="u-390.8" who="#KrzysztofBosak">Głos jako pierwszy zabierze poseł Roman Fritz.</u>
          <u xml:id="u-390.9" who="#KrzysztofBosak">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-391">
          <u xml:id="u-391.0" who="#RomanFritz">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-391.1" who="#RomanFritz">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Niedane mi było dokładniej powiedzieć w czasie składania wniosku formalnego z uwagi na krzyki z lewej strony sali. W polskiej konstytucji zawarty jest taki tekst, że życie w Polsce jest chronione. Każde życie. No i mamy właśnie ten nieszczęsny wypadek z Oleśnicy sprzed kilku miesięcy, sprzed pół roku praktycznie, bo to październik 2024 r. Niestety nie jest to przypadek jedyny. Nad tym trzeba się pochylić i nad tym trzeba pracować. Jak to jest możliwe, że w Polsce pomimo niedozwolonych praktyk aborcyjnych przeprowadza się mordowanie dzieci w tak rozwiniętym stadium jak 9. miesiąc ciąży, 37. tydzień. Boli zwłaszcza ta sytuacja, bo przecież to dziecko mogło żyć, było konsultowane w klinice w Łodzi. Zaproponowano tzw. terminację ciąży, czyli cesarskie cięcie, z takim założeniem, że dziecko urodzi się żywe i będzie mogło funkcjonować pomimo schorzenia w polskim społeczeństwie.</u>
          <u xml:id="u-391.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Czas.)</u>
          <u xml:id="u-391.3" who="#RomanFritz">Jeżeli państwo teraz przeszkadzacie, bo coś państwu tutaj nie pasuje w tej narracji, bo państwu, pani przeszkadza to, że poseł pojechał do szpitala na interwencję, a nie przeszkadza pani to, że zabito to dziecko zastrzykiem chlorku potasu w serce… Ono umarło w przeokrutnym cierpieniu. Czy pani sobie zdaje z tego sprawę? Proszę państwa, apeluję o przepracowanie tego tematu.</u>
          <u xml:id="u-391.4" who="#komentarz">(Głos z sali: Czas.)</u>
          <u xml:id="u-391.5" who="#RomanFritz">Media zupełnie na odwrót to opisały, że ktoś tam najechał i terroryzował lekarkę.</u>
          <u xml:id="u-391.6" who="#komentarz">(Głos z sali: Czas.)</u>
          <u xml:id="u-391.7" who="#komentarz">(Głos z sali: Panie marszałku, czas.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-392">
          <u xml:id="u-392.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-393">
          <u xml:id="u-393.0" who="#RomanFritz">Nie, to kłamstwo, straszliwe kłamstwo. Proszę państwa, w Polsce morduje się dzieci w szpitalach. Apeluję właśnie do prokuratury, aby się przypatrzyła tym haniebnym procederom. Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-393.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-393.2" who="#komentarz">(Poseł Monika Wielichowska: O minutę dłużej niech ma każdy.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-394">
          <u xml:id="u-394.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-394.1" who="#KrzysztofBosak">Teraz proszę o zachowanie dyscypliny czasowej. Staram się pozwolić każdemu dokończyć, ale proszę nie przekraczać reguł przyzwoitości.</u>
          <u xml:id="u-394.2" who="#KrzysztofBosak">Proszę teraz pana posła Włodzimierza Skalika. Nie widzę pana posła.</u>
          <u xml:id="u-394.3" who="#KrzysztofBosak">Zatem pan poseł Jarosław Sachajko.</u>
          <u xml:id="u-394.4" who="#KrzysztofBosak">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-395">
          <u xml:id="u-395.0" who="#JarosławSachajko">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-395.1" who="#JarosławSachajko">Panie Marszałku! Drodzy Polacy! Pan premier Donald Tusk od miesięcy opowiada o pakiecie deregulacyjnym. A okazuje się, że teraz, po wielu miesiącach pracy i próbach pomocy panu premierowi, nawet pan Brzostka zrezygnował, kiedy zobaczył pozoranctwo i grę na czas Platformy Obywatelskiej — aby dotrwać do wyborów. Od miesięcy słyszymy tylko obietnice. Rzeczywistość jest brutalna. Polskie firmy toną w biurokracji i masie obciążeń, a równocześnie zagraniczne korporacje płacą w Polsce śladowe podatki. Małe i średnie przedsiębiorstwa, które budują budżet państwa, są traktowane jak przestępcy. Są one zmuszane do udowadniania własnej niewinności, podczas gdy międzynarodowe firmy przerzucają miliardy zysków za granicę, unikając podatków. Premiera i cały rząd utrzymuje nie Orange, nie Carrefour, nie Auchan, a polski podatnik, polski przedsiębiorca, polski rolnik. To im należy się prawda i szacunek. Polacy mają prawo wiedzieć, dla kogo pracuje obecny rząd.</u>
          <u xml:id="u-395.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-396">
          <u xml:id="u-396.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-396.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam teraz pana posła Grzegorza Lorka, klub PiS.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-397">
          <u xml:id="u-397.0" who="#GrzegorzLorek">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Prezydencie Piotrkowa Trybunalskiego! Szanowni Państwo Radni! Ile jest warte dla was ludzkie życie? Ile jest warte cierpienie zgwałconej nastolatki? Za ile jesteście w stanie sprzedać bezpieczeństwo waszych sąsiadów i bliskich? Za 148 mln? Suma olbrzymia, ale czy zdrowie i życie ludzi, waszych sąsiadów i bliskich można w ogóle tak wyceniać? Mieszkańcy Piotrkowa Trybunalskiego nie chcą, by w mieście powstało centrum integracji cudzoziemców. Nie chcą tego mieszkańcy wielu miast w Polsce. Nie chcą najazdu migrantów już nawet Niemcy, którzy rozpoczęli katastrofalną inwazję obcych na Europę. Nie chcą Duńczycy, którzy zaczęli kontrolować otwartą przez lata granicę. A wy chcecie.</u>
          <u xml:id="u-397.1" who="#GrzegorzLorek">Podczas dzisiejszej burzliwej sesji rada miasta próbowała podjąć uchwałę przeciwko budowie centrum. Mieszkańcy chcą, aby takiej uchwały o budowie nie podejmować. Ale prezydent Juliusz Wiernicki przekonywał, że uchwała przeciwko budowie centrum może pozbawić miasto funduszy z Unii Europejskiej, że miasto straci 148 mln. Hańba, zdrada. Czyj to jest prezydent? Żadne pieniądze nas nie przekupią — takie były reakcje mieszkańców. I mieli rację. Bo gdybyście jeszcze chcieli zbudować centrum naiwności czy głupoty… Ale wy chcecie przehandlować zdrowie i życie mieszkańców Piotrkowa. Jeśli przehandlujecie bezpieczeństwo za brukselskie srebrniki, stracicie nie tylko prawo do reprezentowania mieszkańców — w referendum, które szybko zostanie przeprowadzone, mieszkańcy was odwołają — ale stracicie też honor i godność. Wasze nazwiska na zawsze będą symbolem hańby i działalności przeciwko Polsce oraz mieszkańcom własnego miasta.</u>
          <u xml:id="u-397.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-398">
          <u xml:id="u-398.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-398.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam pana posła Krzysztofa Haburę, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-399">
          <u xml:id="u-399.0" who="#KrzysztofHabura">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-399.1" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-400">
          <u xml:id="u-400.0" who="#KrzysztofBosak">Przepraszam, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-400.1" who="#KrzysztofBosak">Bardzo proszę koło dyskusyjne posłów z klubu PiS, którzy są w tylnych ławach, o przeniesienie dyskusji do kuluarów, bo słychać państwa aż tutaj, przy mównicy, bardzo dobrze. Pani poseł, panowie posłowie, bardzo proszę zająć miejsca, słuchać oświadczeń albo przejść do kuluarów. Bardzo proszę. Mamy tam wygodne, skórzane kanapy, na których można usiąść i podyskutować.</u>
          <u xml:id="u-400.2" who="#komentarz">(Poseł Artur Jarosław Łącki: Zbierają 500 tys. na Nawrockiego.)</u>
          <u xml:id="u-400.3" who="#KrzysztofBosak">A tutaj proszę pozwolić wygłosić te oświadczenia w spokoju. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-400.4" who="#KrzysztofBosak">Pan poseł Krzysztof Habura raz jeszcze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-401">
          <u xml:id="u-401.0" who="#KrzysztofHabura">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Rok 2025 jest dla nas, Polaków, rokiem szczególnym. To rok, w którym Polska obchodzi 1000-lecie koronacji Bolesława Chrobrego. To nie tylko sucha data z podręczników historii. To 1000 lat naszej państwowości, 1000 lat dumy, walki o niezależność i tożsamość. W roku 1025 Polska po raz pierwszy została uznana za królestwo. Bolesław Chrobry nie tylko włożył królewską koronę, ale przede wszystkim umocnił fundamenty naszego państwa. Pokazał, że Polska będzie suwerenną, dumną wspólnotą wolnych ludzi. Dziś, po wiekach prób, wojen, rozbiorów i odbudowy, mamy moralny obowiązek pamiętać o tym dziedzictwie. Chrobry przekazał nam lekcję odwagi, odpowiedzialności i jedności. To właśnie w jedności bije serce Polski. Niech ta rocznica będzie dla nas nie tylko powodem do refleksji, ale i zobowiązaniem, by budować Polskę silną, sprawiedliwą i odporną na podziały, bo jak mówi historia, tylko wspólnie jesteśmy w stanie sięgać po koronę zwycięstwa.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-402">
          <u xml:id="u-402.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-402.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam panią poseł Katarzynę Królak, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-403">
          <u xml:id="u-403.0" who="#KatarzynaKrólak">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Moje liceum w Morągu, liceum im. Leona Kruczkowskiego, obchodzi jubileusz 80-lecia. LO im. Kruczkowskiego to szkoła, która wykształciła tysiące absolwentów, w tym mnie i moje dzieci. Pozdrawiam sędziego Pawła Juszczyszyna, mojego kolegę z tego liceum. Szkoła to nie tylko budynek, to ludzie, nauczyciele, uczniowie, ale także administracja i pomoc. Szkoła to społeczność. Dzięki również moim nauczycielom jestem tu, gdzie jestem, i jestem tym, kim jestem. Morąg miał swojego senatora, a teraz ma swojego posła. Wszystkim tym, którzy się do tego przyczynili, bardzo serdecznie dziękuję, a mojej szkole życzę kolejnych udanych lat i jubileuszy. Jestem dumna z tego, że oficjalne obchody 80-lecia liceum mogę objąć patronatem. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-403.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-404">
          <u xml:id="u-404.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie poseł.</u>
          <u xml:id="u-404.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam panią poseł Marię Koźlakiewicz, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-405">
          <u xml:id="u-405.0" who="#MariaJoannaKoźlakiewicz">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W związku z trwającą kampanią prezydencką pragnę zwrócić uwagę na niepokojące zjawisko, które nasila się w ostatnich dniach na terenie całego kraju. Mam na myśli dewastację i niszczenie banerów wyborczych kandydatów na prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej. Niestety coraz częściej spotykamy się z sytuacją, kiedy plakaty, banery i inne materiały wyborcze są niszczone, malowane są na nich obraźliwe hasła i grafiki. Takie zachowanie jest nie tylko niedopuszczalne, ale przede wszystkim godzi w podstawowe wartości demokratyczne, jakimi powinniśmy się kierować — wszyscy uczestnicy życia publicznego.</u>
          <u xml:id="u-405.1" who="#MariaJoannaKoźlakiewicz">Kampania wyborcza to czas szczególny, to czas, gdy świętujemy demokrację i wolność wyboru. Każdy z nas ma prawo do swobodnego wyrażania myśli i poglądów, ale z pełnym szacunkiem dla innych osób, dla innych komitetów oraz dla odmiennych stanowisk politycznych. Niszczenie banerów wyborczych, stosowanie agresji słownej czy umieszczanie obraźliwych treści jest skandaliczne, niedopuszczalne i zasługuje na zdecydowaną krytykę ze strony wszystkich ugrupowań politycznych.</u>
          <u xml:id="u-405.2" who="#MariaJoannaKoźlakiewicz">Zróbmy wszystko, aby ta kampania prezydencka była dowodem naszej dojrzałości demokratycznej i szacunku do drugiego człowieka. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-405.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-406">
          <u xml:id="u-406.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, pani poseł. Dziękuję też za dyscyplinę czasową.</u>
          <u xml:id="u-406.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam pana posła Patryka Gabriela, Koalicja Obywatelska. Nie widzę pana posła.</u>
          <u xml:id="u-406.2" who="#KrzysztofBosak">A zatem pani poseł Anna Gembicka, klub PiS.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-407">
          <u xml:id="u-407.0" who="#AnnaGembicka">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Rząd Donalda Tuska bardzo dużo mówił o tym, jak skuteczny będzie w walce o polskie interesy za granicą. Ostatnio mogliśmy się zapoznać z komunikatem MSZ-u chwalącym Niemców: To decyzja, na którą czekały pokolenia Polaków. Co takiego się wydarzyło? Może w końcu Polska otrzymała należne reparacje? Otóż nie. Polski MSZ pochwalił Niemców za to, że postawili w Berlinie kamień, który będzie tymczasowym upamiętnieniem pomordowanych przez nich Polaków. Tymczasowy kamień. Wstyd. A jednocześnie konferencja naukowa poświęcona rabunkowi dzieł sztuki przez Niemców zostaje odwołana. I to nie przez niemiecką ambasadę, ale przez prof. Ruchniewicza, nominata Tuska, który publicznie przyznaje, że temat może być zbyt niewygodny dla strony niemieckiej. To pokazuje, jak głęboko sięga autocenzura pseudoelit powiązanych z rządem Tuska, jak bardzo boją się poruszać tematy trudne dla ich niemieckich partnerów. Mamy do czynienia z rządem, który zamiast domagać się sprawiedliwości i zwrotu naszej narodowej spuścizny, działa jak rzecznik interesów Berlina.</u>
          <u xml:id="u-407.1" who="#AnnaGembicka">Donald Tusk może bać się gniewu Berlina. Ale my nie możemy bać się prawdy. Niemcy mają obowiązek rozliczyć się ze swoich win, również tych popełnionych na polu kultury.</u>
          <u xml:id="u-407.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-407.3" who="#komentarz">(Poseł Artur Jarosław Łącki: Raczej 2 minuty.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-408">
          <u xml:id="u-408.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-408.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam posła Roberta Wardzałę, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-409">
          <u xml:id="u-409.0" who="#RobertWardzała">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Złożyłem zapytanie do ministra nauki i szkolnictwa wyższego w sprawie wysokości tegorocznych nakładów na remonty i budowę akademików. To sprawa ważna dla ambitnych młodych ludzi, nie zawsze dobrze sytuowanych. Dlatego chciałbym, by to pytanie wybrzmiało także stąd, z mównicy.</u>
          <u xml:id="u-409.1" who="#RobertWardzała">W ubiegłym roku ministerstwo przeznaczyło ponad 0,5 mld zł na inwestycje w remonty i budowę nowych akademików. To dało nadzieję zarówno studentom, jak i uczelniom, które same nie nadrobią zaniedbań w tym zakresie. Jest to istotne zwłaszcza w dużych ośrodkach akademickich, jak Kraków, w którym wynajmowane mieszkania są drogie, a zdarza się, że i trudno dostępne. Znam przypadki, że z tego właśnie powodu studenci codziennie dojeżdżali na zajęcia nawet ponad 100 km. Dlatego też proszę o informację: Jaką kwotę ministerstwo w tym roku przekaże uczelniom na remonty i budowę akademików? Ile z tych pieniędzy trafi do Małopolski? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-409.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-410">
          <u xml:id="u-410.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-410.1" who="#KrzysztofBosak">Pani poseł Maria Koc, klub PiS.</u>
          <u xml:id="u-410.2" who="#KrzysztofBosak">Proszę bardzo, pani poseł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-411">
          <u xml:id="u-411.0" who="#MariaKoc">Dziękuję, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-411.1" who="#MariaKoc">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W ramach trwającej w Polsce kampanii wyborczej politycy rządzącej krajem Platformy Obywatelskiej na czele z premierem Tuskiem oraz Rafałem Trzaskowskim prześcigają się znowu w składaniu różnych obietnic bez pokrycia. Nowością wśród składanych przez polityków partii rządzącej dekaracji jest repolonizacja gospodarki. Kolejny chwyt marketingowy, który ma wytworzyć wśród Polaków wrażenie, że zarówno Tusk, jak i Trzaskowski od zarania dziejów byli patriotami gospodarczymi, nigdy nie byli liberałami, nigdy nie mówili, że kapitał nie ma narodowości. Kłopot jednak w tym, że ani Tusk, ani Trzaskowski nie są za grosz wiarygodni w swoich deklaracjach wsparcia polskiego kapitału i polskich firm. Liczą się bowiem fakty i czyny, a nie słowa. A za rządów Trzaskowskiego w Warszawie nawet drzewa do nasadzeń w mieście kupuje się w Niemczech, tramwaje kupuje się w Korei, a metro buduje w Warszawie firma turecka. Z kolei Donald Tusk mówiący o repolonizacji gospodarki brzmi nie tylko niewiarygodnie, ale wręcz groteskowo. Wszak to człowiek, który odpowiada za masową wyprzedaż majątku narodowego za bezcen w latach 2008–2014. To właśnie w tych latach rząd Tuska wyprzedał akcje i udziały aż 950 spółek Skarbu Państwa na 1350 tychże spółek. Sprzedawano wszystko, jak leci, nie patrząc na interes narodowy. Sprzedano nawet Polskie Nagrania za 8 mln zł.</u>
          <u xml:id="u-411.2" who="#MariaKoc">Polacy pamiętają, Polacy nie dadzą się wam znowu oszukać. Dlatego już niedługo w czasie wyborów prezydenckich pokażą wam, gdzie jest wasze miejsce. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-411.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-411.4" who="#komentarz">(Głos z sali: Brawo!)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-412">
          <u xml:id="u-412.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-412.1" who="#KrzysztofBosak">Pan poseł Marcin Józefaciuk, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-413">
          <u xml:id="u-413.0" who="#MarcinJózefaciuk">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chcę dzisiaj złożyć hołd jednemu z najbardziej niebezpiecznych przedmiotów codziennego użytku, a dokładnie książce. Książka może wzbudzić emocje, zmienić światopogląd, a nawet sprawić, że człowiek zacznie myśleć. A to, jak wiemy, bardzo niebezpieczna praktyka.</u>
          <u xml:id="u-413.1" who="#MarcinJózefaciuk">W Świecie Dysku wszystko było możliwe, a najmniej niemożliwa była logika. Pratchett zauważył celnie: Nie możesz dać ludziom demokracji i oczekiwać, że nie zaczną z niej korzystać. A jak mawiała niania Ogg: To nie magia, to polityka. A polityka to magia z trochę gorszym PR-em.</u>
          <u xml:id="u-413.2" who="#MarcinJózefaciuk">Jak pisał Terry Pratchett: Kiedy dajesz komuś książkę, nie dajesz mu tylko papieru, tuszu i kleju. Dajesz mu całkiem nowe życie.</u>
          <u xml:id="u-413.3" who="#MarcinJózefaciuk">Zatem czytajmy — dla zdrowia psychicznego, dla rozwoju, a czasem po prostu dlatego, że to sposób na ucieczkę, gdy pogoda jest zła, humor średni, a deadline goni. Z okazji Światowego Dnia Książki życzę, aby nasze półki się uginały, a zakładki nigdy nie gubiły. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-413.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-414">
          <u xml:id="u-414.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-414.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam panią poseł Barbarę Grygorcewicz, Koalicja Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-414.2" who="#KrzysztofBosak">Proszę bardzo, pani poseł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-415">
          <u xml:id="u-415.0" who="#BarbaraGrygorcewicz">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-415.1" who="#BarbaraGrygorcewicz">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Z dużym niepokojem obserwuję kolejne wybryki europosła Grzegorza Brauna. Kandydat na prezydenta wtargnął do szpitala w Oleśnicy, utrudniając pracę lekarzy i pielęgniarek. Pod płaszczykiem walki o swoje ideały dopuścił się czynu, który w mojej ocenie można nazwać próbą samosądu, a już na pewno brutalnym naruszeniem porządku i podstawowych zasad funkcjonowania placówki medycznej.</u>
          <u xml:id="u-415.2" who="#BarbaraGrygorcewicz">W Polsce brakuje lekarzy. Coraz trudniej o specjalistów. Coraz trudniej o terminy wizyt. Każda osoba w białym fartuchu jest dziś na wagę złota i nie możemy sobie pozwolić na sytuacje, w których ktoś, nawet europoseł, a może zwłaszcza europoseł pozwala sobie na takie nadużycia wobec ludzi ratujących życie. Służba zdrowia to nie arena politycznych prowokacji i happeningów. To przestrzeń zaufania, odpowiedzialności i ciężkiej pracy. Wszyscy mamy obowiązek bronić tych wartości. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-415.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-416">
          <u xml:id="u-416.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-416.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam panią poseł Bożenę Lisowską, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-417">
          <u xml:id="u-417.0" who="#BożenaLisowska">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Dziś w Sejmie minister Sikorski przedstawił exposé dotyczące polityki zagranicznej Polski na 2025 r. W czasie wystąpienia podkreślił, że nie wiemy, jak dalej potoczy się wojna, ale Ukraina bohatersko się broni, a Europa kontynuuje pomoc. Otoczenie międzynarodowe Polski jest mniej przewidywalne, ale jesteśmy coraz silniejsi w Unii Europejskiej, a także w NATO. Wydajemy coraz więcej także na obronność — prawie 5% PKB, co stanowi 50 mld dolarów. Potencjał wszystkich krajów członkowskich NATO rośnie i sięga 1,5 bln dolarów, podczas gdy Rosja ma tylko 145 mld dolarów.</u>
          <u xml:id="u-417.1" who="#BożenaLisowska">Szanowni Państwo! Po tym exposé jestem przekonana, że w tych trudnych czasach mamy odpowiednią osobę na stanowisku ministra spraw zagranicznych. Dziękuję, panie ministrze, za to exposé i za to, w jaki sposób sprawuje pan tę zaszczytną funkcję.</u>
          <u xml:id="u-417.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-418">
          <u xml:id="u-418.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-418.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam panią poseł Annę Kwiecień, klub PiS.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-419">
          <u xml:id="u-419.0" who="#AnnaKwiecień">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! W ostatnich dniach słyszeliśmy o dramacie związanym z pożarem Biebrzańskiego Parku Narodowego. Ta dramatyczna sytuacja pokazała jedno: strażacy i druhowie mogli gasić ten pożar dzięki sprzętowi zakupionemu w ramach Funduszu Sprawiedliwości, za który to sprzęt dzisiaj niestety Koalicja Obywatelska ściga posłów i ministrów Prawa i Sprawiedliwości. Przy gaszeniu brali udział żołnierze Wojsk Obrony Terytorialnej. Przypomnę, że była to podobno prywatna armia pana Macierewicza. Niezbędne okazały się śmigłowce Black Hawk, proszę państwa, za które też Prawo i Sprawiedliwość było w czambuł krytykowane. Mówiono, że to zakup zbyteczny, nikomu niepotrzebny i najprawdopodobniej nigdy nie będzie wykorzystany. Mało tego, w całej akcji także wykorzystano pojazdy SHERP, też kupione za tego złego PiS-u.</u>
          <u xml:id="u-419.1" who="#AnnaKwiecień">Szanowni Państwo! Wczoraj rozmawiałam ze strażakami. Powiedzieli jedno: dziękujemy Bogu za to, że PiS rządził przez ostatnie 8 lat i po prostu dobrze nas wyposażył.</u>
          <u xml:id="u-419.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-419.3" who="#komentarz">(Głos z sali: Brawo!)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-420">
          <u xml:id="u-420.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-420.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam panią poseł Ewę Leniart, klub PiS.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-421">
          <u xml:id="u-421.0" who="#EwaLeniart">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Warto przypomnieć, że 30 marca br. minęło 80 lat od śmierci bł. Natalii Tułasiewicz. Kim jest Natalia Tułasiewicz? Jest to patronka polskich nauczycieli, co zostało postanowione 19 stycznia 2022 r. Była to nauczycielka, poetka, osoba nieprzeciętna, o wyjątkowej wrażliwości na słowo, chłonna także poznania świata, a przede wszystkim otwarta na młodych ludzi. Gotowa do zaszczepienia w młodych ludziach potrzeby poznania otaczającego świata, miłości do innych ludzi i wzajemnego szacunku. Ta wieloletnia nauczycielka szkół poznańskich stała się w okresie II wojny światowej pełnomocnikiem rządu londyńskiego. Niestety w wyniku zdekonspirowania w 1944 r. przeszła ciężkie śledztwo w niemieckim więzieniu. Skazana na obóz koncentracyjny w Ravensbrück 30 marca 1945 r. dokonała swego żywota, pozostając wierną ideałom, w które wierzyła. Warto przypomnieć patronkę polskich nauczycieli w roku, w którym przypada 80. rocznica jej śmierci.</u>
          <u xml:id="u-421.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-422">
          <u xml:id="u-422.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-422.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam teraz pana posła Kazimierza Chomę, klub PiS.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-423">
          <u xml:id="u-423.0" who="#KazimierzBogusławChoma">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! 8 maja 2025 r. o godz. 19 rozpoczną się Parlamentarne Spotkania Modlitewne 2025, na które zaprasza duszpasterstwo parlamentarne oraz Komitet Inicjatywny Modlitwy Parlamentarnej. Zakończy się to w piątek 9 maja o godz. 7.30 mszą świętą oraz spotkaniem przy śniadaniu. Inspiracje czerpią organizatorzy z tradycji National Prayer Breakfast, odbywającego się od 1953 r. w Stanach Zjednoczonych, które gromadzi przywódców politycznych, duchowych i społecznych na wspólnej modlitwie za dobro kraju, ponad podziałami politycznymi. Podobne wydarzenia mają miejsce w wielu państwach na świecie, inspirując przedstawicieli różnych środowisk wokół wartości chrześcijańskich i troski o przyszłość narodów. Każdy z państwa ma zaproszenie na tę wyjątkową uroczystość w skrytkach w klubach. Prosimy tych, którzy się zdecydują na uczestnictwo, o wysłanie potwierdzenia do 30 kwietnia na adres wskazany w tym zaproszeniu. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-423.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-424">
          <u xml:id="u-424.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-424.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam teraz pana posła Bartłomieja Dorywalskiego, klub PiS.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-425">
          <u xml:id="u-425.0" who="#BartłomiejDorywalski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Z głębokim smutkiem i żalem pragnę dziś zabrać głos, by wspomnieć śp. Jadwigę Czarnołęską-Gosiewską — osobę niezwykłą, pełną ciepła, mądrości i siły ducha. W dniu dzisiejszym w Kołakach Kościelnych odbył się jej pogrzeb. Odeszła w wieku 89 lat, pozostawiając po sobie ogromny dorobek życia, który na zawsze zapisze się w pamięci wielu pokoleń Polaków.</u>
          <u xml:id="u-425.1" who="#BartłomiejDorywalski">Pani doktor była wybitnym pediatrą, przez ponad pół wieku niosła pomoc najmłodszym pacjentom, lecz to tylko część jej wyjątkowej misji. Była społecznikiem, działaczką polityczną i ekologiczną, patriotką w najgłębszym tego słowa znaczeniu. Była także mamą śp. Przemysława Gosiewskiego — wicepremiera, parlamentarzysty, honorowego obywatela Włoszczowy, mojego nauczyciela, który tragicznie zginął w katastrofie smoleńskiej. Była strażniczką pamięci o swoim synu. To dzięki niej powstało muzeum jego imienia. Pamiętam, jak uczestniczyła w odsłonięciu obelisku na stacji PKP Włoszczowa Północ. Ta wizyta w naszym mieście, tak symboliczna, dziś wybrzmiewa jeszcze mocniej.</u>
          <u xml:id="u-425.2" who="#BartłomiejDorywalski">Dla mnie to wielki zaszczyt, że mogłem znać panią Jadwigę. Jej siła i niezłomna postawa wobec wartości, którym poświęciła życie, pozostaną dla mnie i wielu mieszkańców Włoszczowy źródłem inspiracji. W imieniu własnym oraz społeczności, którą reprezentuję, pragnę złożyć najszczersze wyrazy współczucia rodzinie, bliskim i wszystkim, których dotknęła ta niepowetowana strata.</u>
          <u xml:id="u-425.3" who="#BartłomiejDorywalski">Pani Doktor! Dziękujemy za dobro, które pani pozostawiła, za światło, które wciąż w nas świeci. Wieczny odpoczynek racz jej dać, Panie.</u>
          <u xml:id="u-425.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-426">
          <u xml:id="u-426.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-426.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam panią poseł Klaudię Jachirę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-427">
          <u xml:id="u-427.0" who="#KlaudiaJachira">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Tegoroczny Światowy Dzień Ziemi miał szczególną oprawę. Przekazy medialne zdominowały obrazy płonących mokradeł nad Biebrzą. Nie, to nie jest oksymoron. Mokradła mogą płonąć na skutek ocieplenia klimatu i nadmiernej melioracji. O ile to pierwsze wymaga skoordynowanej, ogólnoświatowej akcji, o tyle to drugie zależne jest już tylko od nas. Po dekadach błędnego osuszania przyszedł czas na naturalną retencję i zasypywanie rowów melioracyjnych. Ta minimalna ilość wody, która jeszcze spada corocznie w Polsce, powinna pozostać jak najdłużej w glebie z korzyścią dla roślin i zwierząt, a co za tym idzie — również dla leśników i rolników.</u>
          <u xml:id="u-427.1" who="#KlaudiaJachira">Czas na globalną zmianę w myśleniu o środowisku i o naszej w nim roli. Długo ludzie czynili ziemię sobie poddaną. Teraz musimy pozwolić jej odpocząć, jeśli nie chcemy więcej oglądać tak dramatycznych obrazów jak te znad Biebrzy.</u>
          <u xml:id="u-427.2" who="#KlaudiaJachira">Chciałabym także podziękować wszystkim strażakom, którzy brali udział w tej wielkiej akcji gaszenia pożaru. Obyście jak najrzadziej musieli jeździć na tak dramatyczne akcje.</u>
          <u xml:id="u-427.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-428">
          <u xml:id="u-428.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-428.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam panią poseł Lidię Czechak, klub PiS.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-429">
          <u xml:id="u-429.0" who="#LidiaCzechak">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Wczoraj obchodziliśmy Międzynarodowy Dzień Ziemi. Przy tej okazji pragnę zwrócić uwagę na jedno z najpoważniejszych wyzwań środowiskowych, z jakimi zmaga się obecnie Polska, czyli niedobory wody. Na jednego mieszkańca naszego kraju przypada trzy razy mniej wody, niż wynosi średnia Europy, co pokazuje, że jesteśmy zagrożeni deficytem tego surowca.</u>
          <u xml:id="u-429.1" who="#LidiaCzechak">Choć temat ten nie zawsze przebija się do debaty publicznej, skutki deficytu wody są coraz bardziej odczuwalne, zarówno w rolnictwie, w gospodarstwach domowych, jak i w funkcjonowaniu całych ekosystemów. Coraz częstsze susze, obniżający się poziom wód gruntowych, zanik małych rzek i mokradeł to alarmujące sygnały, których nie możemy ignorować.</u>
          <u xml:id="u-429.2" who="#LidiaCzechak">Międzynarodowy Dzień Ziemi to nie tylko moment refleksji, ale także wezwanie do działania. Musimy postawić na zrównoważoną gospodarkę wodną, rozwój retencji, także tej rozproszonej, lokalnej, oraz ochronę naturalnych zbiorników wodnych. Potrzebujemy również edukacji ekologicznej, wspierania rolnictwa, które oszczędza wodę, a nie ją marnuje.</u>
          <u xml:id="u-429.3" who="#LidiaCzechak">Woda to nieodnawialny zasób, bez którego nie ma życia, zdrowia ani bezpieczeństwa. Dlatego apeluję o ponadpartyjne zaangażowanie w działania legislacyjne i inwestycyjne, które zabezpieczą zasoby wodne Polski dziś i dla przyszłych pokoleń. Z okazji Dnia Ziemi zachęcam wszystkich do refleksji nad codziennymi wyborami, bo nawet małe decyzje podejmowane przez miliony ludzi mogą prowadzić do wielkich zmian. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-429.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-430">
          <u xml:id="u-430.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-430.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam pana posła Waldemara Andzela, klub PiS.</u>
          <u xml:id="u-430.2" who="#KrzysztofBosak">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-431">
          <u xml:id="u-431.0" who="#WaldemarAndzel">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Papież Franciszek odszedł w Poniedziałek Wielkanocny. Miał 88 lat. Swoje stanowisko piastował od 2013 r. Był 266. następcą św. Piotra. W swojej posłudze duszpasterskiej kierował się pokorą i olbrzymią skromnością. Był papieżem otwartym na problemy zmieniającego się świata. Cześć jego pamięci! Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-431.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-432">
          <u xml:id="u-432.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-432.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam panią poseł Annę Pieczarkę, klub PiS.</u>
          <u xml:id="u-432.2" who="#KrzysztofBosak">Proszę bardzo, pani poseł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-433">
          <u xml:id="u-433.0" who="#AnnaPieczarka">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-433.1" who="#AnnaPieczarka">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Nie milkną echa tragedii z udziałem młodych ludzi, do których dochodziło ostatnio na terenie całej Polski. Coraz częściej pojawiają się głosy, że w wielu przypadkach ich powodem jest hejt rówieśniczy. Jest więc pilna potrzeba reakcji na wszechobecne, jak się okazuje, nękanie i przemoc, zwłaszcza w sieci.</u>
          <u xml:id="u-433.2" who="#AnnaPieczarka">W Internecie krążą nekrologi nastolatków, którzy odbierają sobie życie, bo nie radzą sobie z emocjami. Wielu z nich jest dosłownie zaszczutych przez swoich kolegów i koleżanki. Z mediów ogólnopolskich poznaliśmy m.in. historię czternastolatki, która popełniła samobójstwo. Powodem miało być wyśmiewanie przez rówieśników.</u>
          <u xml:id="u-433.3" who="#AnnaPieczarka">Gdzie szukać przyczyny? W domach, bo dzieci uczą się od dorosłych. Widzą i słyszą, jak dorośli rozmawiają o innych, jak oceniają, przeklinają, gardzą. A potem młodzi ludzie przenoszą to do szkoły, na przerwy, do mediów społecznościowych, bo zwłaszcza tam czują się anonimowi. Z najnowszych badań wynika, że 1/3 nastolatków spotyka się z poniżającymi komentarzami w sieci.</u>
          <u xml:id="u-433.4" who="#AnnaPieczarka">Reasumując, zjawisko hejtu rówieśniczego wymyka się spod kontroli i zatacza coraz szersze kręgi. Jest pilna potrzeba reakcji na wielu płaszczyznach, aby temu przeciwdziałać. Potrzeba przede wszystkim spójnych kampanii społecznych, współdziałania służb, dotarcia zarówno do starszych, jak i do młodszych. Apeluję o to do właściwych resortów, mających potężne narzędzia i możliwości, aby to zrealizować. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-433.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-434">
          <u xml:id="u-434.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-434.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam panią poseł Magdalenę Filipek-Sobczak, klub PiS.</u>
          <u xml:id="u-434.2" who="#KrzysztofBosak">Proszę bardzo, pani poseł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-435">
          <u xml:id="u-435.0" who="#MagdalenaFilipekSobczak">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Centrum Onkologii Ziemi Lubelskiej, szpital, który każdego dnia ratuje życie setek pacjentów z całej wschodniej Polski, nie otrzyma 300 mln zł, które miały zostać przeznaczone na budowę ośrodka profilaktyczno-diagnostycznego dla dzieci, młodzieży i dorosłych. Inwestycja, która miała służyć tysiącom rodzin, została brutalnie zatrzymana przez obecny rząd. To nie przypadek. Rząd nie potrafi zapanować nad finansami publicznej ochrony zdrowia. Narodowy Fundusz Zdrowia potrzebował ponad 6 mld zł na wypłatę nadwykonań za poprzedni rok. Miał tylko 771 mln zł, dołożono 1,7 mld zł z rezerwy ogólnej. I co dalej? Zabrakło 4 mld zł, więc Ministerstwo Zdrowia sięgnęło po środki z Funduszu Medycznego. To nie jest odpowiedzialność, to jest kreatywna księgowość. Władza chwali się rzekomą troską o zdrowie, a w rzeczywistości okrada przyszłość systemu ochrony zdrowia, by łatać budżetowe dziury. Fundusz Medyczny, powołany przez rząd Zjednoczonej Prawicy, miał być strategicznym narzędziem do walki o zdrowie Polaków, zapewnić inwestycje w nowoczesne terapie, diagnostykę, profilaktykę. Dziś te środki idą na gaszenie pożarów wywołanych brakiem planu i kompetencji. Za czasów rządów Prawa i Sprawiedliwości Centrum Onkologii Ziemi Lubelskiej otrzymywało realne wsparcie, rozwijało się i inwestowało. Dziś obecna władza nie tylko nie realizuje nowych projektów, lecz także blokuje te, które były już przygotowane. Tu nie chodzi o cyfry w Excelu, tu chodzi o życie obywateli. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-435.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-436">
          <u xml:id="u-436.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-436.1" who="#KrzysztofBosak">Teraz zapraszam panią poseł Monikę Pawłowską, klub PiS.</u>
          <u xml:id="u-436.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Nie ma.)</u>
          <u xml:id="u-436.3" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam zatem pana posła Szymona Giżyńskiego, także klub PiS.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-437">
          <u xml:id="u-437.0" who="#SzymonGiżyński">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Podczas przemówienia na GLOBSEC Forum 2024 przewodnicząca Komisji Europejskiej Ursula von der Leyen do tego kawałka Europy, w którym leży Polska, zastosowała potrójną miarę. Najpierw w wystąpieniu przewodniczącej Unii Europejskiej Polska była państwem środkowoeuropejskim, parę zdań dalej leżała już w Europie Środkowo-Wschodniej, by swój tułaczy los zakończyć w objęciach Europy Wschodniej. Nie mogłem zadać pytania w tej sprawie panu ministrowi Radosławowi Sikorskiemu z powodu klauzuli limitów podczas dzisiejszej debaty sejmowej, dlatego czynię to teraz w trybie oświadczenia poselskiego. Czy uważa pan minister, iż to błądzenie palcem Ursuli von der Leyen po mapie Europy w poszukiwaniu lokum dla Polski było przypadkowe? Ja uważam, że nie. W rzeczonym przemówieniu Ursuli von der Leyen nawet nie zakamuflowano, lecz złożono ostentacyjną i oficjalną ofertę na ręce prezydenta Rosji Władimira Putina, by siąść do stołu i wspólnie orzec, gdzie należy usadowić Polskę: w Europie Środkowej, Europie Środkowo-Wschodniej czy po prostu w Europie Wschodniej, ze wszystkimi tego konsekwencjami. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-437.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-437.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Brawo!)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-438">
          <u xml:id="u-438.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle</u>
          <u xml:id="u-438.1" who="#KrzysztofBosak">Teraz zapraszam panią poseł Marzenę Annę Machałek, klub PiS.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-439">
          <u xml:id="u-439.0" who="#MarzenaAnnaMachałek">Dziękuję, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-439.1" who="#MarzenaAnnaMachałek">Wysoka Izbo! Dziś dobre wiadomości. Dotarła do nas informacja, że poseł Dariusz Matecki może wyjść z aresztu za poręczeniem majątkowym, bo to niepotrzebny już środek zapobiegawczy — pytanie, czy kiedykolwiek był potrzebny. Wczoraj zapadła decyzja, że Marcin Romanowski nie będzie ścigany notą Interpolu. Interpol nie uwzględnił wniosku polskiej prokuratury i nie wyraził zgody na wpisanie Marcina Romanowskiego na listę ściganych przez organizację czerwoną notą. Parę tygodni temu sąd uchylił areszt wobec matki dziecka ze spektrum autyzmu. W areszcie, w niehumanitarnych warunkach, przebywały też urzędniczki. Mam nadzieję, że to, co się wydarzyło wczoraj i dzisiaj, to jest jakiś znak, że kończy się demokracja walcząca, że kończy się demokracja Tuska, jakkolwiek ją rozumie, że w Polsce zostanie przywrócona prawdziwa demokracja, gdzie opozycja nie będzie prześladowana zarówno aresztami, jak i zabieraniem pieniędzy i subwencji. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-439.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-439.3" who="#komentarz">(Głos z sali: Jeszcze będzie pięknie, jeszcze będzie normalnie.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-440">
          <u xml:id="u-440.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-440.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam pana posła Krystiana Łuczaka, Koalicja Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-440.2" who="#KrzysztofBosak">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-441">
          <u xml:id="u-441.0" who="#KrystianŁuczak">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Według najnowszego raportu Biblioteki Narodowej o stanie czytelnictwa w Polsce lekturę co najmniej jednej książki rocznie zadeklarowało 41% ankietowanych. Jak wynika z badań, częściej czytają kobiety niż mężczyźni, ale niezmiennie najwięcej czytelników, bo aż 54%, stanowi młodzież w wieku od 15 do 18 lat. Co ciekawe, zmieniają się również sposoby pozyskiwania informacji o książkach i nowościach wydawniczych. Coraz większą rolę odgrywają internetowe platformy społecznościowe, które wpływają na decyzje czytelnicze, zwłaszcza wśród młodszych odbiorców.</u>
          <u xml:id="u-441.1" who="#KrystianŁuczak">Czytelnictwo wśród dzieci i młodzieży ma kluczowe znaczenie dla ich rozwoju intelektualnego i emocjonalnego. Regularne czytanie wspiera rozwój językowy, wyobraźnię oraz zdolności analityczne. Ponadto kształtowanie nawyków czytelniczych od najmłodszych lat przekłada się na lepsze wyniki edukacyjne i większą aktywność obywatelską. Dlatego tak ważna, również dla dalszego rozwoju społeczeństwa opartego na wiedzy i refleksji, jest kontynuacja działań wspierających dostęp do książek oraz promujących czytanie, takich jak „Narodowy program rozwoju czytelnictwa”, który wzmacnia rolę bibliotek publicznych, szkolnych i pedagogicznych jako lokalnych ośrodków życia społecznego. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-441.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-442">
          <u xml:id="u-442.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-442.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam pana posła Pawła Sałka, klub PiS.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-443">
          <u xml:id="u-443.0" who="#PawełSałek">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Do mojego biura poselskiego zgłaszają się sokolnicy z prośbą o interwencję w sprawie niedbalstwa i łamania przepisów ustawy o ochronie przyrody przy wydawaniu certyfikatów CITES przez Ministerstwo Klimatu i Środowiska. Sprawa była już przedmiotem obrad specjalnie zwołanej Komisji Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa, gdyż nasze dziedzictwo historyczne i kulturowe, czyli sokolnictwo, jest niszczone przez obecnie rządzących w Ministerstwie Klimatu i Środowiska oraz w Państwowej Radzie Ochrony Przyrody. Dokonuje się degradacji dorobku i pracy wielu pokoleń polskich sokolników, a przypomnę, że sokolnictwo jest na liście światowego dziedzictwa UNESCO. Brak możliwości uzyskania świadectwa CITES przez hodowców sokołów jest problemem, bo nowa Państwowa Rada Ochrony Przyrody jest sparaliżowana i nie działa przy PROP Komisja do spraw CITES, co powoduje, że od zeszłego roku praktycznie nie są wydawane opinie dla uzyskania tych świadectw. Skutkuje to tym, że ministerstwo nie wydaje świadectw CITES w ustawowym terminie 30 dni.</u>
          <u xml:id="u-443.1" who="#PawełSałek">Polscy sokolnicy, hodowcy są cenieni przez partnerów zagranicznych, którzy chętnie nabywają urodzone w Polsce ptaki. W zeszłym roku w związku z niewydaniem krajowym hodowcom niezbędnych dokumentów w określonym terminie zagraniczni nabywcy nie byli w stanie nabyć u nas ptaków, a i ten rok nie wygląda dobrze. Dziś polska hodowla takich ptaków jak sokół wędrowny czy raróg stepowy jest na krawędzi funkcjonowania. W obecnej sytuacji oczekuję od resortu środowiska podjęcia natychmiastowych działań w celu ratowania polskich sokołów i sokolnictwa. Darzbór, chwal ćwik.</u>
          <u xml:id="u-443.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-444">
          <u xml:id="u-444.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-444.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam pana posła Andrzeja Zapałowskiego, Konfederacja.</u>
          <u xml:id="u-444.2" who="#KrzysztofBosak">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-445">
          <u xml:id="u-445.0" who="#AndrzejTomaszZapałowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Dzisiaj po południu, w dniu debaty nad polityką zagraniczną, polskie MSZ i ukraińskie MSZ wydały akt potępienia wandalizmu związanego z nałożeniem nowej tablicy w Monastyrze. Szkoda, że w poprzednich latach nie było takich działań, kiedy Ukraińcy nielegalnie umieszczali tam tablicę. Nie pochwalam po prostu tego typu działań, ale muszę powiedzieć, że treść tablicy odzwierciedla prawdę historyczną, ponieważ tam naziści ukraińscy zamordowali kilkuset Żydów, Polaków, Rusinów i Ukraińców. Jak brzmiał napis na tej nielegalnie nałożonej tablicy? Zbiorowa mogiła Ukraińców, członków UPA odpowiadających za terror i ludobójstwo na bezbronnej ludności polskiej, ukraińskiej i żydowskiej.</u>
          <u xml:id="u-445.1" who="#AndrzejTomaszZapałowski">Szanowni Państwo! 30 lat borykamy się z problemem, żeby w końcu jasno doprowadzić pewne sprawy do końca. Nie może być na polskiej ziemi grobów, przepraszam, nie grobów, tylko upamiętnień ku czci sprawców ludobójstwa. A tego po prostu chce strona ukraińska na ziemi, na której zginęło kilkaset osób wymordowanych, koło Lubaczowa.</u>
          <u xml:id="u-445.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-446">
          <u xml:id="u-446.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-446.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam posła Witolda Tumanowicza, także Konfederacja. Nie widzę pana posła. Może jeszcze do nas dotrze.</u>
          <u xml:id="u-446.2" who="#KrzysztofBosak">Pani poseł Iwona Kozłowska, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-447">
          <u xml:id="u-447.0" who="#IwonaMariaKozłowska">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W swoim exposé minister Radosław Sikorski poruszył kwestię niedawno otwartego Centrum Analiz, Szkolenia i Edukacji NATO — Ukraina w Bydgoszczy, w którego tworzeniu odegrał zresztą kluczową rolę. Zadaniem centrum jest m.in. rozwój systemu szkoleń i edukacji wojskowej, zwiększenie interoperacyjności między siłami zbrojnymi Ukrainy i NATO, analiza i wymiana doświadczeń w dziedzinie obronności i bezpieczeństwa, zwiększenie zdolności sił zbrojnych Ukrainy. Oprócz tego w Bydgoszczy mamy Centrum Szkolenia Sił Połączonych NATO, Grupę Integracyjną Sił NATO, Centrum Eksperckie Policji Wojskowych NATO, Zespół Wsparcia Teleinformatycznego NATO, a także międzynarodową szkołę, w której uczą się dzieci oficerów i pracowników NATO.</u>
          <u xml:id="u-447.1" who="#IwonaMariaKozłowska">Bydgoszcz jest jednym z najważniejszych ośrodków strategicznych na mapie Polski w zakresie bezpieczeństwa naszych granic. Resort spraw zagranicznych odegrał znaczącą rolę w tworzeniu tych ośrodków, ale też aktywnie i skutecznie uczestniczy w realizacji celów Paktu Północnoatlantyckiego, Unii Europejskiej oraz wsparcia Ukrainy. Bezpieczeństwo państwa to priorytet rządu Donalda Tuska i trwającej prezydencji Polski w Unii Europejskiej. Bardzo dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-448">
          <u xml:id="u-448.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-448.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam pana posła Henryka Szopińskiego, Koalicja Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-448.2" who="#KrzysztofBosak">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-449">
          <u xml:id="u-449.0" who="#HenrykSzopiński">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! 23 kwietnia to ważna data dla literatury światowej. W tym dniu obchodzimy Światowy Dzień Książki i Praw Autorskich, święto ustanowione przez UNESCO w 1995 r. Data nie jest przypadkowa, bo tegoż dnia w 1616 r. zmarli trzej wybitni pisarze: William Szekspir, Miguel de Cervantes, a także Inca Garcilaso de la Vega, peruwiański kronikarz i pisarz.</u>
          <u xml:id="u-449.1" who="#HenrykSzopiński">23 kwietnia to również dzień praw autorskich. W Polsce ustawa o prawach autorskich w obecnym kształcie zaczęła działać dopiero od 1994 r., kończąc wówczas z wszechobecnym piractwem. Bez tej ustawy rynek książki mógłby już nie istnieć. Ta ważna dla wszystkich książkofilów, ale też pisarzy, poetów i literatów uroczystość obchodzona jest w ponad 100 krajach na całym świecie. Promuje czytelnictwo i uświadamia znaczenie ochrony praw autorskich. W wielu miejscach na świecie, także w Polsce, odbywają się kiermasze książek, spotkania autorskie, maratony czytania czy akcje: książka za książkę.</u>
          <u xml:id="u-449.2" who="#HenrykSzopiński">Z okazji światowego dnia książki życzę wszystkim miłośnikom książki wielu niezapomnianych literackich przygód, czasu na czytanie i radości z odkrywania nowych światów ukrytych między stronami. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-449.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-450">
          <u xml:id="u-450.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-450.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam panią poseł Agnieszkę Soin, klub PiS.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-451">
          <u xml:id="u-451.0" who="#AgnieszkaAnnaSoin">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-451.1" who="#AgnieszkaAnnaSoin">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pamięć o tragicznych wydarzeniach na kartach naszej historii jest naszą powinnością i odpowiedzialnością, którą musimy przekazywać następnym pokoleniom.</u>
          <u xml:id="u-451.2" who="#AgnieszkaAnnaSoin">13 kwietnia obchodziliśmy 85. rocznicę ujawnienia przez Niemców informacji o zbrodni przeciwko polskim jeńcom w Katyniu. Dokładnie tego dnia został uchwalony przez Sejm w 2007 r. Dzień Pamięci Ofiar Zbrodni Katyńskiej. Dziękuję wszystkim, którzy tak licznie wzięli udział w uroczystościach. Dziękuję mieszkańcom Dolnego Śląska, regionowi, któremu służę, za udział w mszy świętej w intencji ofiar zbrodni katyńskiej w kościele garnizonowym, a później pod pomnikiem Ofiar Zbrodni Katyńskiej we Wrocławiu. Z tego miejsca pragnę też podziękować Instytutowi Pamięci Narodowej, w którego misję wpisuje się m.in. upamiętnienie historycznych wydarzeń narodu polskiego w kraju i za granicą.</u>
          <u xml:id="u-451.3" who="#AgnieszkaAnnaSoin">Naszym zadaniem jest pielęgnowanie pamięci o ofiarach tych wydarzeń. Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-451.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-452">
          <u xml:id="u-452.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-452.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam pana posła Rafała Webera, klub PiS.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-453">
          <u xml:id="u-453.0" who="#RafałWeber">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W jednym z wywiadów telewizyjnych wiceminister edukacji narodowej Katarzyna Lubnauer powiedziała, tutaj krótki cytat: popełniliśmy błąd. To twierdzenie, to uderzenie się w pierś słyszalne w całej Polsce, jest oczywiście związane z przyznaniem się, że obecny rząd popełnił megabłąd związany z zakazem zadawania zadań domowych uczniom w szkołach podstawowych. Ale przecież od samego początku my jako Prawo i Sprawiedliwość mówiliśmy, ale też środowiska nauczycieli i rodziców mówiły, że niedopuszczalne jest niezadawanie zadań domowych uczniom szkół podstawowych. To będzie cofało ich w rozwoju, to będzie dysfunkcjonalne, to będzie coś, do czego nie wolno dopuścić. Jednak ten rząd się na to zdecydował.</u>
          <u xml:id="u-453.1" who="#RafałWeber">Mam nadzieję, że to przyznanie się do winy to pierwszy krok do wycofania się z tego złego i szkodliwego dla młodego pokolenia pomysłu. Mam nadzieję, że pójdą za tym konkretne działania i polska szkoła powróci do swojej normalnej egzystencji. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-453.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-454">
          <u xml:id="u-454.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-454.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam pana posła Artura Łąckiego, Koalicja Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-454.2" who="#KrzysztofBosak">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-455">
          <u xml:id="u-455.0" who="#ArturJarosławŁącki">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Misją młodzieżowych ośrodków wychowawczych jest eliminowanie przejawów niedostosowania społecznego oraz przygotowanie wychowanków do samodzielonego życia zgodnie z obowiązującymi normami społecznymi i prawnymi. W Polsce działa ok. 90 młodzieżowych ośrodków wychowawczych, ich prowadzeniem w ramach realizacji zadań własnych zajmują się starostwa powiatowe. W przeważającej części MOW-y funkcjonują w starych, wymagających niejednokrotnie kapitalnych remontów obiektach. Starostwa i dyrekcje ośrodków stają na głowie, by zapewnić wychowankom choćby minimum komfortu, poczucia bezpieczeństwa, jednak przy niewystarczających środkach finansowych coraz trudniej to spełnić. Paradoksalnie jednym ze sposobów wzmocnienia finansowego MOW-ów mogłaby być likwidacja części z nich, bo czy wychowanków jest 15, 25 czy 45, ilość personelu i kadry pedagogicznej jest w zasadzie taka sama. Często dochodzi do paradoksalnej sytuacji, gdy personelu i kadry jest więcej niż wychowanków, a dyrekcja takiego ośrodka, zamiast skupić się na realizacji misji, walczy o jego przetrwanie. Za to każda próba przeniesienia bądź postawienia ośrodka w stan likwidacji jest oprotestowana przez pracowników, którzy zdają się widzieć tylko własny interes, zapominając, że najważniejsze jest dobro wychowanków.</u>
          <u xml:id="u-455.1" who="#ArturJarosławŁącki">W Zachodniopomorskiem jest najwyższy w kraju wskaźnik miejsc w młodzieżowych ośrodkach wychowawczych, wynosi on 3,3 miejsca na 1 tys. dzieci w wieku od 12. do 18. roku życia, ale żaden z nich nie ma obłożenia w 100%. Likwidacja jednego lub dwóch ośrodków nie pogorszyłaby sytuacji, za to poprawiłaby kondycję finansową pozostałych placówek, do których skierowano by wychowanków tych zlikwidowanych.</u>
          <u xml:id="u-455.2" who="#ArturJarosławŁącki">Wysoka Izbo! Jeżeli mamy przygotować tych młodych ludzi do samodzielnego życia, jeżeli mamy ich uczyć, że przestrzeganie norm społecznych i prawnych im się najzwyczajniej w świecie opłaci, to zapewnijmy im warunki zgodne z tymi normami. Niech pobyt w młodzieżowym ośrodku wychowawczym będzie autentyczną szansą powrotu do społeczeństwa oraz szansą na zdobycie i uzupełnienie wykształcenia. Dlatego uważam, że Ministerstwo Edukacji Narodowej powinno zweryfikować cały system młodzieżowych ośrodków wychowawczych i opracować program ich działalności na miarę i zgodnie ze standardami XXI w. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-455.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-456">
          <u xml:id="u-456.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-456.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam pana posła Zbigniewa Boguckiego, klub PiS.</u>
          <u xml:id="u-456.2" who="#KrzysztofBosak">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-457">
          <u xml:id="u-457.0" who="#ZbigniewBogucki">Szanowny Panie Marszałku! Wysoki Sejmie. Dzisiaj sesja Rady Miasta w Szczecinie. Jest projekt klubu Prawa i Sprawiedliwości dotyczący sprzeciwu wobec tworzenia centrów integracji migrantów, a de facto dla nielegalnych migrantów, bo przecież o to w konsekwencji chodzi, bo tak będzie realizowany pakt migracyjny. Platforma Obywatelska, która ma bezwzględną większość w Radzie Miasta, łamiąc wszystkie zapisy statutu, nie dopuszcza do jakiejkolwiek dyskusji, poprzez wniosek formalny, zamyka dyskusję, uwaga, jeszcze przed przedstawieniem uzasadnienia wniosku.</u>
          <u xml:id="u-457.1" who="#ZbigniewBogucki">Czego państwo się boicie? Ale to nie wszystko, można powiedzieć, że to tylko pół biedy dzisiaj na sesji Rady Miasta w Szczecinie. Dlatego że budżet, który miał mieć deficyt 200 mln zł, dzisiaj ma już 428 mln zł. Ponad 100% zwiększony deficyt budżetowy, deficyt budżetowy ponad 100%, a w tym samym czasie podwyżki czynszu, podatku od nieruchomości, za wywóz śmieci, strefy płatnego parkowania, ale także podwyżka cen biletów komunikacji miejskiej.</u>
          <u xml:id="u-457.2" who="#ZbigniewBogucki">Nie ma rządowych programów, nie ma KPO i co pozostało? Pozostały te inwestycje, które przeprowadził jeszcze rząd Prawa i Sprawiedliwości, chociażby Trasa Północna, chociażby SDS i ulice, które są dzisiaj remontowane. Łącznie ok. 400 mln zł od tego złego rządu Prawa i Sprawiedliwości. To są dzisiaj jedyne inwestycje, które są prowadzone w Szczecinie. Jeszcze dodam do tego żłobki. Budżet tak dzisiaj wygląda, że jest właściwie rozłożony na łopaty. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-457.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-458">
          <u xml:id="u-458.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-458.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam pana posła Krzysztofa Mulawę, Konfederacja. Nie widzę pana posła.</u>
          <u xml:id="u-458.2" who="#KrzysztofBosak">Zatem zapraszam pana posła Jarosława Wałęsę, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-459">
          <u xml:id="u-459.0" who="#JarosławWałęsa">Apel Stowarzyszenia Rodzina Katyńska w Gdańsku.</u>
          <u xml:id="u-459.1" who="#JarosławWałęsa">85 lat temu Polska rozdarta pomiędzy dwóch okupantów, tj. Niemcy i Związek Sowiecki, doświadczyła jednej z najstraszniejszych zbrodni w swojej historii. Zbrodni, która miała na celu unicestwienie naszej elity, oficerów Wojska Polskiego, przedstawicieli inteligencji, funkcjonariuszy państwowych.</u>
          <u xml:id="u-459.2" who="#JarosławWałęsa">5 marca 1940 r. najwyższe władze ZSRR z Józefem Stalinem na czele podjęły decyzję o rozstrzelaniu tysięcy polskich jeńców wojennych oraz osób więzionych w sowieckich aresztach. Egzekucji w ramach tej ludobójczej akcji dokonało NKWD. Oficerowie z Kozielska zostali zamordowani w Katyniu, jeńcy ze Starobielska w Charkowie, a ci z Ostaszkowa w Kalininie, skąd ich ciała wywożono do Miednoje. W więzieniach w Kijowie, w Charkowie i w Mińsku i innych miastach ginęli polscy urzędnicy, nauczyciele, lekarze, inżynierowie, prawnicy — kwiat polskiej inteligencji.</u>
          <u xml:id="u-459.3" who="#JarosławWałęsa">Wiosną 1940 r. w zaledwie kilka tygodni strzałem w tył głowy rozstrzelano i zamordowano 21 857 naszych rodaków.</u>
          <u xml:id="u-459.4" who="#JarosławWałęsa">Ale sowiecki terror na tym się nie zakończył. Władze ZSSR podjęły decyzję o deportacji tysięcy rodzin ofiar w głąb Kazachstanu. 13 kwietnia 1940 r. w jednym z dniu setki polskich rodzin, kobiet, dzieci i starców wyrwano z domów i wywieziono w nieludzkich warunkach na Wschód. Pozostawieni na pastwę głodu, chorób i katorżniczej pracy ginęli w zapomnieniu. Pominął upływu lat sprawcy zbrodni katyńskiej nigdy nie zostali osądzeni. Do dziś nie znamy wszystkich miejsc kaźni i pochówku ofiar. Mimo licznych starań śledztwo w tej sprawie było torpedowane, a w Rosji nadal są siły, które próbują zniekształcić prawdziwą historię. W 85. rocznicę tej tragedii odajemy hołd wszystkim pomordowanym. Pamięć o nich jest naszym obowiązkiem. To nie tylko historia, ale także przestroga dla nas i dla przyszłych pokoleń. Musimy strzec prawdy o Katyniu i nie pozwolić, by kiedykolwiek została ona zakłamana. Cześć ich pamięci!</u>
          <u xml:id="u-459.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-460">
          <u xml:id="u-460.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-460.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam panią poseł Marię Kurowską, klub PiS. Nie widzę pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-460.2" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam panu posła Piotra Uruskiego, klub PiS.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-461">
          <u xml:id="u-461.0" who="#PiotrUruski">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Po raz kolejny zabieram głos w temacie zagrożeń związanych z nadmierną populacją wilka i niedźwiedzia. Zwierzęta te stwarzają realne zagrożenie dla zdrowia, a nawet życia ludzkiego. Coraz częściej pojawiające się materiały dotyczące zagrożenia ze strony niedźwiedzi i wilków w mediach czy na portalach internetowych świadczą o zwiększającym się problemie i coraz większych obawach mieszkańców. Na tę sytuację reagują lokalne samorządy, np. w dniu 18 czerwca 2024 r. Rada Miejska w Zagórzu podjęła apel w sprawie podjęcia działań zmierzających do zminimalizowania zagrożenia ze strony konfliktowych, dużych i chronionych drapieżników. Zebrano blisko 2300 podpisów mieszkańców gminy Zagórz popierających ten apel. Populacja niedźwiedzia i wilka dzisiaj nie jest już populacją zagrożoną, o czym świadczy corocznie zwiększająca się liczebność tych gatunków. W związku z tym odstrzał redukcyjny lub odłowienie części osobników jest całkowicie uzasadnione. Przykładami mogą być kraje skandynawskie czy też nasi południowi sąsiedzi, gdzie dokonuje się odstrzału dla zarządzania populacją w związku z zagrożeniem dla zwierząt gospodarskich, a nawet bezpieczeństwa ludzi. Na Słowacji zgodnie z rozporządzeniem ministra rolnictwa do 15 stycznia 2025 r. myśliwi mogli odstrzelić 74 sztuki wilków, które według opinii resortu wyrządzają szkody w gospodarstwach rolnych. Słowacy w części kraju wprowadzają stan wyjątkowy, a rząd zatwierdził odstrzał 350 niedźwiedzi. Z takiego powodu również w Szwecji będzie dokonany odstrzał blisko połowy ich populacji. W Rumunii po odstrzale 220 osobników w 2023 r. po śmierci 19-letniej turystki parlament w roku 2024 zatwierdził ustawę umożliwiającą odstrzał 481 niedźwiedzi. Należy nadmienić, że w grudniu 2024 Komitet Konwencji Berneńskiej zagłosował za obniżeniem statusu ochronnego wilka na terenie Unii Europejskiej. Biorąc to wszystko pod uwagę, powinno się w Polsce podjąć kroki zmierzające do redukcji populacji wilka i niedźwiedzia. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-461.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-462">
          <u xml:id="u-462.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-462.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam pana posła Łukasza Mejzę, klub PiS.</u>
          <u xml:id="u-462.2" who="#KrzysztofBosak">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-463">
          <u xml:id="u-463.0" who="#ŁukaszMejza">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Kochana Polsko! Pragnę przypomnieć, że 7 marca 2025 r. to jeden z najbardziej haniebnych dni w historii polskiego parlamentaryzmu. To właśnie wtedy nasz serdeczny kolega i wybitny polski patriota poseł Dariusz Matecki został w sposób teatralny i mocno haniebny zatrzymany przez ABW tylko dlatego, aby najsłabszy rząd w historii, rząd Donalda Tuska, mógł przykryć chociażby to, co próbuje zgotować polskim kobietom, wpuszczając do Polski hordy dzikich migrantów.</u>
          <u xml:id="u-463.1" who="#ŁukaszMejza">Darku! Chciałbym się zwrócić w tym momencie do ciebie. Przyjacielu, wytrzymaj jeszcze trochę. Jestem przekonany, że ci polityczni bandyci już wiedzą, że nadciąga noc komety i że to jest ich koniec. I wkrótce nadejdzie wolna Polska i to oni zostaną rozliczeni przez prawdziwy wymiar sprawiedliwości. Jeszcze chwila. Zwycięży Polska, zwycięży wolna Polska. Dziękuję serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-463.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-464">
          <u xml:id="u-464.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-464.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam do wygłoszenia ostatniego oświadczenia pana posła Michała Wosia, klub PiS. Ale pana posła nie ma.</u>
          <u xml:id="u-464.2" who="#KrzysztofBosak">Na tym zakończyliśmy oświadczenia poselskie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-465">
          <u xml:id="u-465.0" who="#BarbaraBartuś">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Rok 2025 jest czasem głębokiej refleksji nad historią i tożsamością naszej ojczyzny. W tym roku obchodzimy dwa wielkie jubileusze, które mają fundamentalne znaczenie dla dziejów Rzeczypospolitej.</u>
          <u xml:id="u-465.1" who="#BarbaraBartuś">1000 lat temu, w roku 1025, Bolesław Chrobry, władca silnego, chrześcijańskiego państwa Piastów, został koronowany na pierwszego króla Polski. Choć nie znamy dokładnej daty tej koronacji, historycy wskazują na dzień 18 kwietnia. Był to moment przełomowy — akt polityczny i duchowy, który potwierdził miejsce Polski w rodzinie narodów europejskich. Korona na skroniach Bolesława była nie tylko znakiem suwerenności, lecz także symbolem ciągłości i dojrzałości naszej państwowości.</u>
          <u xml:id="u-465.2" who="#BarbaraBartuś">Drugą rocznicą, jaką wspominamy, jest 500-lecie hołdu pruskiego, wydarzenia, które miało miejsce 10 kwietnia 1525 r. na krakowskim rynku. Gdy ostatni wielki mistrz zakonu krzyżackiego Albert Hohenzollern ukląkł przed królem Zygmuntem Starym, świat ujrzał potęgę i godność Rzeczypospolitej. Obraz Matejki ukazujący tę scenę stał się ikoną naszej dumy narodowej, dumy z państwa, które potrafiło łączyć siłę z majestatem i mądrością.</u>
          <u xml:id="u-465.3" who="#BarbaraBartuś">Właśnie w duchu tej dumy — spokojnej, wspólnotowej i radosnej — 12 kwietnia ulicami Warszawy przeszedł Marsz Tysiąclecia. Rozpoczęty Mszą św. w kościele pw. Świętego Krzyża, a zwieńczony wspólnym polonezem i patriotycznym zgromadzeniem na pl. Zamkowym marsz zgromadził tysiące Polaków — ludzi młodych i starszych, rodziny, wspólnoty, przedstawicieli różnych regionów i środowisk. To było prawdziwe święto serca i ducha narodu, radosna manifestacja naszej wierności tradycji, przywiązania do wartości, ale też wiary w przyszłość.</u>
          <u xml:id="u-465.4" who="#BarbaraBartuś">Jako posłowie Rzeczypospolitej mamy obowiązek przypominać, że Polska nie zaczęła się wczoraj. Ma ponad 1000 lat nieprzerwanego trwania, walki o suwerenność, troski o dobro wspólne. Dzisiejsze rocznice to nie tylko powód do historycznej zadumy, to wezwanie do odpowiedzialności. Odpowiedzialności za to, co zbudowaliśmy, i za to, co przekażemy kolejnym pokoleniom.</u>
          <u xml:id="u-465.5" who="#BarbaraBartuś">Warto dziś przypomnieć słowa prof. Andrzeja Nowaka: Polska to nie przypadek historii, lecz owoc wysiłku pokoleń. A prof. Wojciech Polak podkreślał, że koronacja Bolesława Chrobrego była fundamentem, na którym przez wieki budowaliśmy naszą wolność i państwowość.</u>
          <u xml:id="u-465.6" who="#BarbaraBartuś">Dlatego ten jubileusz nie może być tylko kolejną datą w kalendarzu. To święto naszej tożsamości. To dzień, który ma jednoczyć. Bo jak powiedział marszałek Józef Piłsudski: Naród, który nie szanuje swojej przeszłości, nie zasługuje na szacunek teraźniejszości i nie ma prawa do przyszłości.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-466">
          <u xml:id="u-466.0" who="#BronisławFoltyn">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Od ponad 3 lat na budynku ratusza w samym sercu polskiego Cieszyna powiewają flagi obcego państwa — flagi ukraińskie. Obecne władze miasta za nic mają poszanowanie prawa, za nic mają również protokół dyplomatyczny, a przede wszystkim łamią wszelkie zasady współżycia społecznego. Władze Cieszyna wbrew woli mieszkańców dopuszczają się skandalicznych, samowolnych działań, bez przyjęcia choćby uchwały rady miejskiej w tej sprawie.</u>
          <u xml:id="u-466.1" who="#BronisławFoltyn">Mamy do czynienia z jawnym nadużyciem władzy przez panią burmistrz Gabrielę Staszkiewicz. To przykład skrajnej arogancji, pogardy wobec obywateli i bezczelnej prywaty. Ratusz miejski w Cieszynie to nie jest prywatny folwark pani burmistrz, to nie jest prywatna posiadłość, gdzie wedle własnego uznania może eksponować własne poglądy i manifesty polityczne.</u>
          <u xml:id="u-466.2" who="#BronisławFoltyn">Zlekceważono przepisy, nie przyjęto choćby jednej, prostej uchwały w tej sprawie. Zignorowano również głos tysięcy mieszkańców, którzy od wielu miesięcy, a nawet lat domagają się usunięcia ukraińskich flag z ratusza. Mimo licznych protestów, mimo skarg, mimo złożenia petycji, pod którą zebrano ponad 1200 podpisów mieszkańców, Gabriela Staszkiewicz jest głucha na głos obywateli. Burmistrz Cieszyna traktuje mieszkańców w sposób pełen pogardy, a szczególnie czyni to w odniesieniu do osób, które protestują przeciw ukrainizacji cieszyńskiego ratusza. Osoby te są zastraszane i upokarzane.</u>
          <u xml:id="u-466.3" who="#BronisławFoltyn">Najbardziej oburzające jednak są wypowiedzi obrońców samowoli pani burmistrz. W przestrzeni internetowej mówią oni wprost: „że nie czują się Polakami”, „że wstydzą się Polski”. Szanowni państwo, to nie jest już spór o flagi — to głęboki kryzys tożsamości i szacunku wobec własnego kraju. Czy w jakimkolwiek innym państwie dopuszczono by do takiej sytuacji? Czy na ukraińskim ratuszu przez 3 lata wisiałyby flagi obcego kraju, wystawione tam na stałe, bez zgody narodu? Odpowiedź jest jasna — nigdy.</u>
          <u xml:id="u-466.4" who="#BronisławFoltyn">Dlatego stanowczo domagam się natychmiastowego usunięcia nielegalnych flag z budynku ratusza w Cieszynie. Żądam przestrzegania prawa, poszanowania polskich symboli narodowych i zakończenia tego żenującego spektaklu pani burmistrz Staszkiewicz. To mieszkańcy są gospodarzami tego miasta. Chyba czas najwyższy, by o tym przypomnieć tym, którzy najwyraźniej już o tym zapomnieli. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-467">
          <u xml:id="u-467.0" who="#MajaEwaNowak">Szanowny Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Ministerstwo Zdrowia ogłosiło konkurs nr FM-SIS.04.ONKO.2025 na projekty strategiczne w zakresie dofinansowania zadań związanych z budową, przebudową, modernizacją oraz doposażeniem infrastruktury strategicznej podmiotów leczniczych udzielających świadczeń onkologicznych. Na ten cel przeznaczono kwotę 4,5 mld zł w ramach subfunduszu infrastruktury strategicznej.</u>
          <u xml:id="u-467.1" who="#MajaEwaNowak">To kolejna szansa na realne wzmocnienie potencjału lubuskich podmiotów leczniczych, które udzielają świadczeń w zakresach onkologicznych, a tym samym — na poprawę jakości i dostępności opieki onkologicznej dla mieszkanek i mieszkańców naszego regionu.</u>
          <u xml:id="u-467.2" who="#MajaEwaNowak">Nabór wniosków potrwa od 5 maja 2025 r. do 15 lipca 2025 r. Wnioski należy składać wyłącznie w formie elektronicznej za pośrednictwem systemu dostępnego na stronie Ministerstwa Zdrowia.</u>
          <u xml:id="u-467.3" who="#MajaEwaNowak">Chciałabym również przypomnieć, że wcześniejszy wniosek dotyczący onkologii o dofinansowanie dla szpitala w Zielonej Górze został odrzucony z przyczyn niezależnych od wnioskodawcy. Dlatego tym bardziej zachęcam wszystkie podmioty z województwa lubuskiego do aktywnego udziału w nowym konkursie i wykorzystania tej szansy na poprawę infrastruktury oraz standardów opieki onkologicznej w regionie.</u>
          <u xml:id="u-467.4" who="#MajaEwaNowak">Jako posłanka ziemi lubuskiej deklaruję pełne wsparcie dla wszystkich podmiotów z naszego województwa, które zdecydują się przystąpić do konkursu. Wierzę, że podejmując wspólny wysiłek, możemy przyczynić się do zwiększenia dostępności nowoczesnej diagnostyki i leczenia onkologicznego w regionie, a tym samym — do podniesienia standardów opieki zdrowotnej dla mieszkańców województwa lubuskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-468">
          <u xml:id="u-468.0" who="#MichałPyrzyk">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W tych pięknych kwietniowych dniach obchodzimy doniosłą rocznicę, tysiąclecie koronacji Bolesława Chrobrego, która miała miejsce w 1025 r. w Gnieźnie.</u>
          <u xml:id="u-468.1" who="#MichałPyrzyk">To wydarzenie stanowi jeden z najważniejszych momentów w historii Polski, będąc symbolicznym i faktycznym potwierdzeniem niezależności oraz suwerenności młodego państwa piastowskiego.</u>
          <u xml:id="u-468.2" who="#MichałPyrzyk">Koronacja Bolesława Chrobrego nie była jedynie aktem ceremonialnym. Była świadectwem rosnącej siły i znaczenia Polski, uznaniem jej podmiotowości wśród ówczesnych potęg oraz dowodem na dojrzałość naszej państwowości. To właśnie wtedy Polska wkroczyła na arenę europejską jako królestwo z silnym władcą, zorganizowaną strukturą władzy i zakorzenioną już chrześcijańską tożsamością.</u>
          <u xml:id="u-468.3" who="#MichałPyrzyk">Rocznica ta przypomina nam również o Gnieźnie, kolebce polskiej państwowości, miejscu symbolicznego zjednoczenia władzy świeckiej i duchowej, gdzie wcześniej odbył się zjazd gnieźnieński i gdzie spoczywa św. Wojciech — patron Polski.</u>
          <u xml:id="u-468.4" who="#MichałPyrzyk">Niech ta rocznica będzie również dla nas wszystkich przypomnieniem o potrzebie troski o wolność, o niepodległość, o jedność oraz o dziedzictwo, które pozostawili nam przodkowie. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-469">
          <u xml:id="u-469.0" who="#ArturSzałabawka">Unikalna szansa na zamknięcie Morza Bałtyckiego</u>
          <u xml:id="u-469.1" who="#ArturSzałabawka">Polska ma dziś unikalną szansę, by zamknąć Morze Bałtyckie dla Federacji Rosyjskiej — informacyjnie, strategicznie i obronnie. Ale pytanie, które musimy sobie postawić, brzmi: Czy my z tej szansy skorzystamy?</u>
          <u xml:id="u-469.2" who="#ArturSzałabawka">Trwa ogromny projekt budowy dwudziestu morskich farm wiatrowych w polskiej wyłącznej strefie ekonomicznej. Inwestycje te będą kosztować miliardy złotych, powstaną dziesiątki kilometrów od brzegu, w miejscach całkowicie poza zasięgiem naszych lądowych radarów. To nie tylko infrastruktura energetyczna — to potencjalny wysunięty bastion wczesnego ostrzegania. Tymczasem nikt nie wymaga od inwestorów, by instalowali tam radary, głowice optoelektroniczne, systemy ostrzegania czy interwencyjne siły pływające. Mówimy o obszarach, które mogą być celem sabotażu, działania grup dywersyjnych, a nawet rosyjskich dronów nawodnych czy podwodnych. A my poprzestajemy na „ekspertyzach”, które nie nakładają żadnych obowiązków. To tak, jakbyśmy budowali elektrownię atomową, ale zapomnieli o płocie, monitoringu i ochronie. Przecież to absurdalne.</u>
          <u xml:id="u-469.3" who="#ArturSzałabawka">Morskie farmy wiatrowe to idealna platforma dla systemów wczesnego ostrzegania — wystarczy wykorzystać ich konstrukcję do zamontowania sensorów i wpiąć je w zintegrowany system radiolokacyjny nadzoru. Dzięki współpracy z Danią i Szwecją moglibyśmy objąć pełnym dozorem środkowy Bałtyk. Żadna rosyjska jednostka nie przemknęłaby niezauważona w stronę gazoportu w Świnoujściu.</u>
          <u xml:id="u-469.4" who="#ArturSzałabawka">Dlaczego MON nie korzysta z zapisów ustawy o bezpieczeństwie morskim z 2011 r., która pozwala nakładać obowiązki na inwestorów już na etapie planowania? Dlaczego nie działa Marynarka Wojenna, skoro to właśnie ona będzie musiała bronić tej infrastruktury w razie zagrożenia? Dlaczego nie inwestujemy w potencjał, który mamy niemal za darmo na wyciągnięcie ręki?</u>
          <u xml:id="u-469.5" who="#ArturSzałabawka">Jeżeli nie zmienimy podejścia już teraz, to za kilka lat będziemy mieć farmy wiatrowe, ale bez ochrony, bez łączności, bez zintegrowanego nadzoru. Za to z pełną świadomością, że zmarnowaliśmy strategiczną okazję, by uczynić Bałtyk bezpiecznym.</u>
          <u xml:id="u-469.6" who="#ArturSzałabawka">Pytam: Czy rzeczywiście stać nas na taką krótkowzroczność?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-470">
          <u xml:id="u-470.0" who="#TadeuszTomaszewski">Oświadczenie poselskie w sprawie podpisania listu intencyjnego przez podmioty zainteresowane odbudową zasobów wodnych jezior Powidzkiego Parku Krajobrazowego</u>
          <u xml:id="u-470.1" who="#TadeuszTomaszewski">Szanowny Panie Marszałku! Szanowna Izbo! Z zadowoleniem przyjąłem podpisanie listu intencyjnego przez podmioty zainteresowane odbudową zasobów wodnych jezior Powidzkiego Parku Krajobrazowego i terenów przyległych, które odbyło się 22 kwietnia br., w Międzynarodowy Dzień Ziemi, w Skorzęcinie (powiat gnieźnieński).</u>
          <u xml:id="u-470.2" who="#TadeuszTomaszewski">Podział zadań pomiędzy partnerami: samorządami, Lasami Państwowymi, Wodami Polskimi i ZE PAK SA, został uzgodniony już w listopadzie 2022 r. w formie listu intencyjnego podpisanego w Wilczynie. Konieczność zawarcia ponownie takiego porozumienia dla zadania pn. „Zwiększenie retencji i ochrony przeciwpowodziowej środkowej Warty poprzez wykorzystanie zbiorników powyrobiskowych w zlewni Biskupiej Strugi oraz przystosowanie Kanału Ślesińskiego do przerzutu wód” wynikła z zeszłorocznej decyzji PGW WP, które uznały, że realizacja projektu nie jest ich zadaniem statutowym i nie mogą być liderem projektu.</u>
          <u xml:id="u-470.3" who="#TadeuszTomaszewski">Projekt, nad którym będą współpracować partnerzy, z pożytkiem dla poprawy zasobów wodnych jezior, ma w pierwszej kolejności znaczenie retencyjne i ma na celu ratowanie wysychających jezior w regionie. Zakłada się wykorzystanie nadmiarów wody z rzeki Warty, które w przeciwnym razie zmierzałyby przez Odrę do Bałtyku. Efektem realizacji projektu będzie także odbudowa mokradeł, cieków oraz poprawa stanu zasobów leśnych. Strony listu zobowiązały się do wspólnej dbałości o linię brzegową, w tym — do reagowania na pojawiające się nieprawidłowości.</u>
          <u xml:id="u-470.4" who="#TadeuszTomaszewski">Stronami listu intencyjnego są Samorząd Województwa Wielkopolskiego — Urząd Marszałkowski Województwa Wielkopolskiego, gminy członkowskie Stowarzyszenia Powidzkiego Parku Krajobrazowego (gminy: Powidz, Kleczew, Ostrowite, Wilczyn, Orchowo, Trzemeszno, Jeziora Wielkie, Witkowo, Kazimierz Biskupi), powiaty: słupecki, gnieźnieński, koniński i mogileński, nadleśnictwa: Konin, Miradz, Gniezno, a także ZE PAK SA.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-471">
          <u xml:id="u-471.0" who="#WitoldTumanowicz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Prezydent Białorusi Aleksander Łukaszenka ogłosił plan sprowadzenia 150 tys. pracowników z Pakistanu. Oficjalnie ma to rozwiązać problemy gospodarcze i demograficzne jego kraju, w rzeczywistości jednak może to być kolejny krok w kierunku destabilizacji wschodniej granicy Unii Europejskiej, a przede wszystkim Polski.</u>
          <u xml:id="u-471.1" who="#WitoldTumanowicz">Zaproszenie Pakistańczyków z całymi rodzinami może posłużyć jako pretekst do wywołania nowego kryzysu migracyjnego. Eksperci słusznie ostrzegają, że to nie troska o gospodarkę Białorusi, lecz forma politycznego nacisku na Zachód. Tymczasem rząd Donalda Tuska reaguje w sposób pozorowany — zawiesza prawo do azylu tylko na samej granicy, podczas gdy po jej przekroczeniu Polska nadal jest zmuszana do przyjmowania wniosków. To za mało, to nie działa.</u>
          <u xml:id="u-471.2" who="#WitoldTumanowicz">Domagam się natychmiastowego wzmocnienia granicy z Białorusią i porzucenia szkodliwej unijnej polityki otwartych drzwi, która naraża życie i bezpieczeństwo Polaków. Przypominam hasło kampanii Sławomira Mentzena i apeluję o jego wdrożenie w praktyce: Szczelne granice — bezpieczne ulice.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-472">
          <u xml:id="u-472.0" who="#KrzysztofBosak">Zarządzam przerwę w posiedzeniu do jutra, tj. do 24 kwietnia 2025 r., do godz. 9.</u>
          <u xml:id="u-472.1" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo. Dobranoc.</u>
          <u xml:id="u-472.2" who="#komentarz">(Przerwa w posiedzeniu o godz. 22 min 52)</u>
        </div>
      </body>
    </text>
  </TEI>
</teiCorpus>