PPC / ppc

text_structure.xml 837 KB
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232 233 234 235 236 237 238 239 240 241 242 243 244 245 246 247 248 249 250 251 252 253 254 255 256 257 258 259 260 261 262 263 264 265 266 267 268 269 270 271 272 273 274 275 276 277 278 279 280 281 282 283 284 285 286 287 288 289 290 291 292 293 294 295 296 297 298 299 300 301 302 303 304 305 306 307 308 309 310 311 312 313 314 315 316 317 318 319 320 321 322 323 324 325 326 327 328 329 330 331 332 333 334 335 336 337 338 339 340 341 342 343 344 345 346 347 348 349 350 351 352 353 354 355 356 357 358 359 360 361 362 363 364 365 366 367 368 369 370 371 372 373 374 375 376 377 378 379 380 381 382 383 384 385 386 387 388 389 390 391 392 393 394 395 396 397 398 399 400 401 402 403 404 405 406 407 408 409 410 411 412 413 414 415 416 417 418 419 420 421 422 423 424 425 426 427 428 429 430 431 432 433 434 435 436 437 438 439 440 441 442 443 444 445 446 447 448 449 450 451 452 453 454 455 456 457 458 459 460 461 462 463 464 465 466 467 468 469 470 471 472 473 474 475 476 477 478 479 480 481 482 483 484 485 486 487 488 489 490 491 492 493 494 495 496 497 498 499 500 501 502 503 504 505 506 507 508 509 510 511 512 513 514 515 516 517 518 519 520 521 522 523 524 525 526 527 528 529 530 531 532 533 534 535 536 537 538 539 540 541 542 543 544 545 546 547 548 549 550 551 552 553 554 555 556 557 558 559 560 561 562 563 564 565 566 567 568 569 570 571 572 573 574 575 576 577 578 579 580 581 582 583 584 585 586 587 588 589 590 591 592 593 594 595 596 597 598 599 600 601 602 603 604 605 606 607 608 609 610 611 612 613 614 615 616 617 618 619 620 621 622 623 624 625 626 627 628 629 630 631 632 633 634 635 636 637 638 639 640 641 642 643 644 645 646 647 648 649 650 651 652 653 654 655 656 657 658 659 660 661 662 663 664 665 666 667 668 669 670 671 672 673 674 675 676 677 678 679 680 681 682 683 684 685 686 687 688 689 690 691 692 693 694 695 696 697 698 699 700 701 702 703 704 705 706 707 708 709 710 711 712 713 714 715 716 717 718 719 720 721 722 723 724 725 726 727 728 729 730 731 732 733 734 735 736 737 738 739 740 741 742 743 744 745 746 747 748 749 750 751 752 753 754 755 756 757 758 759 760 761 762 763 764 765 766 767 768 769 770 771 772 773 774 775 776 777 778 779 780 781 782 783 784 785 786 787 788 789 790 791 792 793 794 795 796 797 798 799 800 801 802 803 804 805 806 807 808 809 810 811 812 813 814 815 816 817 818 819 820 821 822 823 824 825 826 827 828 829 830 831 832 833 834 835 836 837 838 839 840 841 842 843 844 845 846 847 848 849 850 851 852 853 854 855 856 857 858 859 860 861 862 863 864 865 866 867 868 869 870 871 872 873 874 875 876 877 878 879 880 881 882 883 884 885 886 887 888 889 890 891 892 893 894 895 896 897 898 899 900 901 902 903 904 905 906 907 908 909 910 911 912 913 914 915 916 917 918 919 920 921 922 923 924 925 926 927 928 929 930 931 932 933 934 935 936 937 938 939 940 941 942 943 944 945 946 947 948 949 950 951 952 953 954 955 956 957 958 959 960 961 962 963 964 965 966 967 968 969 970 971 972 973 974 975 976 977 978 979 980 981 982 983 984 985 986 987 988 989 990 991 992 993 994 995 996 997 998 999 1000 1001 1002 1003 1004 1005 1006 1007 1008 1009 1010 1011 1012 1013 1014 1015 1016 1017 1018 1019 1020 1021 1022 1023 1024 1025 1026 1027 1028 1029 1030 1031 1032 1033 1034 1035 1036 1037 1038 1039 1040 1041 1042 1043 1044 1045 1046 1047 1048 1049 1050 1051 1052 1053 1054 1055 1056 1057 1058 1059 1060 1061 1062 1063 1064 1065 1066 1067 1068 1069 1070 1071 1072 1073 1074 1075 1076 1077 1078 1079 1080 1081 1082 1083 1084 1085 1086 1087 1088 1089 1090 1091 1092 1093 1094 1095 1096 1097 1098 1099 1100 1101 1102 1103 1104 1105 1106 1107 1108 1109 1110 1111 1112 1113 1114 1115 1116 1117 1118 1119 1120 1121 1122 1123 1124 1125 1126 1127 1128 1129 1130 1131 1132 1133 1134 1135 1136 1137 1138 1139 1140 1141 1142 1143 1144 1145 1146 1147 1148 1149 1150 1151 1152 1153 1154 1155 1156 1157 1158 1159 1160 1161 1162 1163 1164 1165 1166 1167 1168 1169 1170 1171 1172 1173 1174 1175 1176 1177 1178 1179 1180 1181 1182 1183 1184 1185 1186 1187 1188 1189 1190 1191 1192 1193 1194 1195 1196 1197 1198 1199 1200 1201 1202 1203 1204 1205 1206 1207 1208 1209 1210 1211 1212 1213 1214 1215 1216 1217 1218 1219 1220 1221 1222 1223 1224 1225 1226 1227 1228 1229 1230 1231 1232 1233 1234 1235 1236 1237 1238 1239 1240 1241 1242 1243 1244 1245 1246 1247 1248 1249 1250 1251 1252 1253 1254 1255 1256 1257 1258 1259 1260 1261 1262 1263 1264 1265 1266 1267 1268 1269 1270 1271 1272 1273 1274 1275 1276 1277 1278 1279 1280 1281 1282 1283 1284 1285 1286 1287 1288 1289 1290 1291 1292 1293 1294 1295 1296 1297 1298 1299 1300 1301 1302 1303 1304 1305 1306 1307 1308 1309 1310 1311 1312 1313 1314 1315 1316 1317 1318 1319 1320 1321 1322 1323 1324 1325 1326 1327 1328 1329 1330 1331 1332 1333 1334 1335 1336 1337 1338 1339 1340 1341 1342 1343 1344 1345 1346 1347 1348 1349 1350 1351 1352 1353 1354 1355 1356 1357 1358 1359 1360 1361 1362 1363 1364 1365 1366 1367 1368 1369 1370 1371 1372 1373 1374 1375 1376 1377 1378 1379 1380 1381 1382 1383 1384 1385 1386 1387 1388 1389 1390 1391 1392 1393 1394 1395 1396 1397 1398 1399 1400 1401 1402 1403 1404 1405 1406 1407 1408 1409 1410 1411 1412 1413 1414 1415 1416 1417 1418 1419 1420 1421 1422 1423 1424 1425 1426 1427 1428 1429 1430 1431 1432 1433 1434 1435 1436 1437 1438 1439 1440 1441 1442 1443 1444 1445 1446 1447 1448 1449 1450 1451 1452 1453 1454 1455 1456 1457 1458 1459 1460 1461 1462 1463 1464 1465 1466 1467 1468 1469 1470 1471 1472 1473 1474 1475 1476 1477 1478 1479 1480 1481 1482 1483 1484 1485 1486 1487 1488 1489 1490 1491 1492 1493 1494 1495 1496 1497 1498 1499 1500 1501 1502 1503 1504 1505 1506 1507 1508 1509 1510 1511 1512 1513 1514 1515 1516 1517 1518 1519 1520 1521 1522 1523 1524 1525 1526 1527 1528 1529 1530 1531 1532 1533 1534 1535 1536 1537 1538 1539 1540 1541 1542 1543 1544 1545 1546 1547 1548 1549 1550 1551 1552 1553 1554 1555 1556 1557 1558 1559 1560 1561 1562 1563 1564 1565 1566 1567 1568 1569 1570 1571 1572 1573 1574 1575 1576 1577 1578 1579 1580 1581 1582 1583 1584 1585 1586 1587 1588 1589 1590 1591 1592 1593 1594 1595 1596 1597 1598 1599 1600 1601 1602 1603 1604 1605 1606 1607 1608 1609 1610 1611 1612 1613 1614 1615 1616 1617 1618 1619 1620 1621 1622 1623 1624 1625 1626 1627 1628 1629 1630 1631 1632 1633 1634 1635 1636 1637 1638 1639 1640 1641 1642 1643 1644 1645 1646 1647 1648 1649 1650 1651 1652 1653 1654 1655 1656 1657 1658 1659 1660 1661 1662 1663 1664 1665 1666 1667 1668 1669 1670 1671 1672 1673 1674 1675 1676 1677 1678 1679 1680 1681 1682 1683 1684 1685 1686 1687 1688 1689 1690 1691 1692 1693 1694 1695 1696 1697 1698 1699 1700 1701 1702 1703 1704 1705 1706 1707 1708 1709 1710 1711 1712 1713 1714 1715 1716 1717 1718 1719 1720 1721 1722 1723 1724 1725 1726 1727 1728 1729 1730 1731 1732 1733 1734 1735 1736 1737 1738 1739 1740 1741 1742 1743 1744 1745 1746 1747 1748 1749 1750 1751 1752 1753 1754 1755 1756 1757 1758 1759 1760 1761 1762 1763 1764 1765 1766 1767 1768 1769 1770 1771 1772 1773 1774 1775 1776 1777 1778 1779 1780 1781 1782 1783 1784 1785 1786 1787 1788 1789 1790 1791 1792 1793 1794 1795 1796 1797 1798 1799 1800 1801 1802 1803 1804 1805 1806 1807 1808 1809 1810 1811 1812 1813 1814 1815 1816 1817 1818 1819 1820 1821 1822 1823 1824 1825 1826 1827 1828 1829 1830 1831 1832 1833 1834 1835 1836 1837 1838 1839 1840 1841 1842 1843 1844 1845 1846 1847 1848 1849 1850 1851 1852 1853 1854 1855 1856 1857 1858 1859 1860 1861 1862 1863 1864 1865 1866 1867 1868 1869 1870 1871 1872 1873 1874 1875 1876 1877 1878 1879 1880 1881 1882 1883 1884 1885 1886 1887 1888 1889 1890 1891 1892 1893 1894 1895 1896 1897 1898 1899 1900 1901 1902 1903 1904 1905 1906 1907 1908 1909 1910 1911 1912 1913 1914 1915 1916 1917 1918 1919 1920 1921 1922 1923 1924 1925 1926 1927 1928 1929 1930 1931 1932 1933 1934 1935 1936 1937 1938 1939 1940 1941 1942 1943 1944 1945 1946 1947 1948 1949 1950 1951 1952 1953 1954 1955 1956 1957 1958 1959 1960 1961 1962 1963 1964 1965 1966 1967 1968 1969 1970 1971 1972 1973 1974 1975 1976 1977 1978 1979 1980 1981 1982 1983 1984 1985 1986 1987 1988 1989 1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021 2022 2023 2024 2025 2026 2027 2028 2029 2030 2031 2032 2033 2034 2035 2036 2037 2038 2039 2040 2041 2042 2043 2044 2045 2046 2047 2048 2049 2050 2051 2052 2053 2054 2055 2056 2057 2058 2059 2060 2061 2062 2063 2064 2065 2066 2067 2068 2069 2070 2071 2072 2073 2074 2075 2076 2077 2078 2079 2080 2081 2082 2083 2084 2085 2086 2087 2088 2089 2090 2091 2092 2093 2094 2095 2096 2097 2098 2099 2100 2101 2102 2103 2104 2105 2106 2107 2108 2109 2110 2111 2112 2113 2114 2115 2116 2117 2118 2119 2120 2121 2122 2123 2124 2125 2126 2127 2128 2129 2130 2131 2132 2133 2134 2135 2136 2137 2138 2139 2140 2141 2142 2143 2144 2145 2146 2147 2148 2149 2150 2151 2152 2153 2154 2155 2156 2157 2158 2159 2160 2161 2162 2163 2164 2165 2166 2167 2168 2169 2170 2171 2172 2173 2174 2175 2176 2177 2178 2179 2180 2181 2182 2183 2184 2185 2186 2187 2188 2189 2190 2191 2192 2193 2194 2195 2196 2197 2198 2199 2200 2201 2202 2203 2204 2205 2206 2207 2208 2209 2210 2211 2212 2213 2214 2215 2216 2217 2218 2219 2220 2221 2222 2223 2224 2225 2226 2227 2228 2229 2230 2231 2232 2233 2234 2235 2236 2237 2238 2239 2240 2241 2242 2243 2244 2245 2246 2247 2248 2249 2250 2251 2252 2253 2254 2255 2256 2257 2258 2259 2260 2261 2262 2263 2264 2265 2266 2267 2268 2269 2270 2271 2272 2273 2274 2275 2276 2277 2278 2279 2280 2281 2282 2283 2284 2285 2286 2287 2288 2289 2290 2291 2292 2293 2294 2295 2296 2297 2298 2299 2300 2301 2302 2303 2304 2305 2306 2307 2308 2309 2310 2311 2312 2313 2314 2315 2316 2317 2318 2319 2320 2321 2322 2323 2324 2325 2326 2327 2328 2329 2330 2331 2332 2333 2334 2335 2336 2337 2338 2339 2340 2341 2342 2343 2344 2345 2346 2347 2348 2349 2350 2351 2352 2353 2354 2355 2356 2357 2358 2359 2360 2361 2362 2363 2364 2365 2366 2367 2368 2369 2370 2371 2372 2373 2374 2375 2376 2377 2378 2379 2380 2381 2382 2383 2384 2385 2386 2387 2388 2389 2390 2391 2392 2393 2394 2395 2396 2397 2398 2399 2400 2401 2402 2403 2404 2405 2406 2407 2408 2409 2410 2411 2412 2413 2414 2415 2416 2417 2418 2419 2420 2421 2422 2423 2424 2425 2426 2427 2428 2429 2430 2431 2432 2433 2434 2435 2436 2437 2438 2439 2440 2441 2442 2443 2444 2445 2446 2447 2448 2449 2450 2451 2452 2453 2454 2455 2456 2457 2458 2459 2460 2461 2462 2463 2464 2465 2466 2467 2468 2469 2470 2471 2472 2473 2474 2475 2476 2477 2478 2479 2480 2481 2482 2483 2484 2485 2486 2487 2488 2489 2490 2491 2492 2493 2494 2495 2496 2497 2498 2499 2500 2501 2502 2503 2504 2505 2506 2507 2508 2509 2510 2511 2512 2513 2514 2515 2516 2517 2518 2519 2520 2521 2522 2523 2524 2525 2526 2527 2528 2529 2530 2531 2532 2533 2534 2535 2536 2537 2538 2539 2540 2541 2542 2543 2544 2545 2546 2547 2548 2549 2550 2551 2552 2553 2554 2555 2556 2557 2558 2559 2560 2561 2562 2563 2564 2565 2566 2567 2568 2569 2570 2571 2572 2573 2574 2575 2576 2577 2578 2579 2580 2581 2582 2583 2584 2585 2586 2587 2588 2589 2590 2591 2592 2593 2594 2595 2596 2597 2598 2599 2600 2601 2602 2603 2604 2605 2606 2607 2608 2609 2610 2611 2612 2613 2614 2615 2616 2617 2618 2619 2620 2621 2622 2623 2624 2625 2626 2627 2628 2629 2630 2631 2632 2633 2634 2635 2636 2637 2638 2639 2640 2641 2642 2643 2644 2645 2646 2647 2648 2649 2650 2651 2652 2653 2654 2655 2656 2657 2658 2659 2660 2661 2662 2663 2664 2665 2666 2667 2668 2669 2670 2671 2672 2673 2674 2675 2676 2677 2678 2679 2680 2681 2682 2683 2684 2685 2686 2687 2688 2689 2690 2691 2692 2693 2694 2695 2696 2697 2698 2699 2700 2701 2702 2703 2704 2705 2706 2707 2708 2709 2710 2711 2712 2713 2714 2715 2716 2717 2718 2719 2720 2721 2722 2723 2724 2725 2726 2727 2728 2729 2730 2731 2732 2733 2734 2735 2736 2737 2738 2739 2740 2741 2742 2743 2744 2745 2746 2747 2748 2749 2750 2751 2752 2753 2754 2755 2756 2757 2758 2759 2760 2761 2762 2763 2764 2765 2766 2767 2768 2769 2770 2771 2772 2773 2774 2775 2776 2777 2778 2779 2780 2781 2782 2783 2784 2785 2786 2787 2788 2789 2790 2791 2792 2793 2794 2795 2796 2797 2798 2799 2800 2801 2802 2803 2804 2805 2806 2807 2808 2809 2810 2811 2812 2813 2814 2815 2816 2817 2818 2819 2820 2821 2822 2823 2824 2825 2826 2827 2828 2829 2830 2831 2832 2833 2834 2835 2836 2837 2838 2839 2840 2841 2842 2843 2844 2845 2846 2847 2848 2849 2850 2851 2852 2853 2854 2855 2856 2857 2858 2859 2860 2861 2862 2863 2864 2865 2866 2867 2868 2869 2870 2871 2872 2873 2874 2875 2876 2877 2878 2879 2880 2881 2882 2883 2884 2885 2886 2887 2888 2889 2890 2891 2892 2893 2894 2895 2896 2897 2898 2899 2900 2901 2902 2903 2904 2905 2906 2907 2908 2909 2910 2911 2912 2913 2914 2915 2916 2917 2918 2919 2920 2921 2922 2923 2924 2925 2926 2927 2928 2929 2930 2931 2932 2933 2934 2935 2936 2937 2938 2939 2940 2941 2942 2943 2944 2945 2946 2947 2948 2949 2950 2951 2952 2953 2954 2955 2956 2957 2958 2959 2960 2961 2962 2963 2964 2965 2966 2967 2968 2969 2970 2971 2972 2973 2974 2975 2976 2977 2978 2979 2980 2981 2982 2983 2984 2985 2986 2987 2988 2989 2990 2991 2992 2993 2994 2995 2996 2997 2998 2999 3000 3001 3002 3003 3004 3005 3006 3007 3008 3009 3010 3011 3012 3013 3014 3015 3016 3017 3018 3019 3020 3021 3022 3023 3024 3025 3026 3027 3028 3029 3030 3031 3032 3033 3034 3035 3036 3037 3038 3039 3040 3041 3042 3043 3044 3045 3046 3047 3048 3049 3050 3051 3052 3053 3054 3055 3056 3057 3058 3059 3060 3061 3062 3063 3064 3065 3066 3067 3068 3069 3070 3071 3072 3073 3074 3075 3076 3077 3078 3079 3080 3081 3082 3083 3084 3085 3086 3087 3088 3089 3090 3091 3092 3093 3094 3095 3096 3097 3098 3099 3100 3101 3102 3103 3104 3105 3106 3107 3108 3109 3110 3111 3112 3113 3114 3115 3116 3117 3118 3119 3120 3121 3122 3123 3124 3125 3126 3127 3128 3129 3130 3131 3132 3133 3134 3135 3136 3137 3138 3139 3140 3141 3142 3143 3144 3145 3146 3147 3148 3149 3150 3151 3152 3153 3154 3155 3156 3157 3158 3159 3160 3161 3162 3163 3164 3165 3166 3167 3168 3169 3170 3171 3172 3173 3174 3175 3176 3177 3178 3179 3180 3181 3182 3183 3184 3185 3186 3187 3188 3189 3190 3191 3192 3193 3194 3195 3196 3197 3198 3199 3200 3201 3202 3203 3204 3205 3206 3207 3208 3209 3210 3211 3212 3213 3214 3215 3216 3217 3218 3219 3220 3221 3222 3223 3224 3225 3226 3227 3228 3229 3230 3231 3232 3233 3234 3235 3236 3237 3238 3239 3240 3241 3242 3243 3244 3245 3246 3247 3248 3249 3250 3251 3252 3253 3254 3255 3256 3257 3258 3259 3260 3261 3262 3263 3264 3265 3266 3267 3268 3269 3270 3271 3272 3273 3274 3275 3276 3277 3278 3279 3280 3281 3282 3283 3284 3285 3286 3287 3288 3289 3290 3291 3292 3293 3294 3295 3296 3297 3298 3299 3300 3301 3302 3303 3304 3305 3306 3307 3308 3309 3310 3311 3312 3313 3314 3315 3316 3317 3318 3319 3320 3321 3322 3323 3324 3325 3326 3327 3328 3329 3330 3331 3332 3333 3334 3335 3336 3337 3338 3339 3340 3341 3342 3343 3344 3345 3346 3347 3348 3349 3350 3351 3352 3353 3354 3355 3356 3357 3358 3359 3360 3361 3362 3363 3364 3365 3366 3367 3368 3369 3370 3371 3372 3373 3374 3375 3376 3377 3378 3379 3380 3381 3382 3383 3384 3385 3386 3387 3388 3389 3390 3391 3392 3393 3394 3395 3396 3397 3398 3399 3400 3401 3402 3403 3404 3405 3406 3407 3408 3409 3410 3411 3412 3413 3414 3415 3416 3417 3418 3419 3420 3421 3422 3423 3424 3425 3426 3427 3428 3429 3430 3431 3432 3433 3434 3435 3436 3437 3438 3439 3440 3441 3442 3443 3444 3445 3446 3447 3448 3449 3450 3451 3452 3453 3454 3455 3456 3457 3458 3459 3460 3461 3462 3463 3464 3465 3466 3467 3468 3469 3470 3471 3472 3473 3474 3475 3476 3477 3478 3479 3480 3481 3482 3483 3484 3485 3486 3487 3488 3489 3490 3491 3492 3493 3494 3495 3496 3497 3498 3499 3500 3501 3502 3503 3504 3505 3506 3507 3508 3509 3510 3511 3512 3513 3514 3515 3516 3517 3518 3519 3520 3521 3522 3523 3524 3525 3526 3527 3528 3529 3530 3531 3532 3533 3534 3535 3536 3537 3538 3539 3540 3541 3542 3543 3544 3545 3546 3547 3548 3549 3550 3551 3552 3553 3554 3555 3556 3557 3558 3559 3560 3561 3562 3563 3564 3565 3566 3567 3568 3569 3570 3571 3572 3573 3574 3575 3576 3577 3578 3579 3580 3581 3582 3583 3584 3585 3586 3587 3588 3589 3590 3591 3592 3593 3594 3595 3596 3597 3598 3599 3600 3601 3602 3603 3604 3605 3606 3607 3608 3609 3610 3611 3612 3613 3614 3615 3616 3617 3618 3619 3620 3621 3622 3623 3624 3625 3626 3627 3628 3629 3630 3631 3632 3633 3634 3635 3636 3637 3638 3639 3640 3641 3642 3643 3644 3645 3646 3647 3648 3649 3650 3651 3652 3653 3654 3655 3656 3657 3658 3659 3660 3661 3662 3663 3664 3665 3666 3667 3668 3669 3670 3671 3672 3673 3674 3675 3676 3677 3678 3679 3680 3681 3682 3683 3684 3685 3686 3687 3688 3689 3690 3691 3692 3693 3694 3695 3696 3697 3698 3699 3700 3701 3702 3703 3704 3705 3706 3707 3708 3709 3710 3711 3712 3713 3714 3715 3716 3717 3718 3719 3720 3721 3722 3723 3724 3725 3726 3727 3728 3729 3730 3731 3732 3733 3734 3735 3736 3737 3738 3739 3740 3741 3742 3743 3744 3745 3746 3747 3748 3749 3750 3751 3752 3753 3754 3755 3756 3757 3758 3759 3760 3761 3762 3763 3764 3765 3766 3767 3768 3769 3770 3771 3772 3773 3774 3775 3776 3777 3778 3779 3780 3781 3782 3783 3784 3785 3786 3787 3788 3789 3790 3791 3792 3793 3794 3795 3796 3797 3798 3799 3800 3801 3802 3803 3804 3805 3806 3807 3808 3809 3810 3811 3812 3813 3814 3815 3816 3817 3818 3819 3820 3821 3822 3823 3824 3825 3826 3827 3828 3829 3830 3831 3832 3833 3834 3835 3836 3837 3838 3839 3840 3841 3842 3843 3844 3845 3846 3847 3848 3849 3850 3851 3852 3853 3854 3855 3856 3857 3858 3859 3860 3861 3862 3863 3864 3865 3866 3867 3868 3869 3870 3871 3872 3873 3874 3875 3876 3877 3878 3879 3880 3881 3882 3883 3884 3885 3886 3887 3888 3889 3890 3891 3892 3893 3894 3895 3896 3897 3898 3899 3900 3901 3902 3903 3904 3905 3906 3907 3908 3909 3910 3911 3912 3913 3914 3915 3916 3917 3918 3919 3920 3921 3922 3923 3924 3925 3926 3927 3928 3929 3930 3931 3932 3933 3934 3935 3936 3937 3938 3939 3940 3941 3942 3943 3944 3945 3946 3947 3948 3949 3950 3951 3952 3953 3954 3955 3956 3957 3958 3959 3960 3961 3962 3963 3964 3965 3966 3967 3968 3969 3970 3971 3972 3973 3974 3975 3976 3977 3978 3979 3980 3981 3982 3983 3984 3985 3986 3987 3988 3989 3990 3991 3992 3993 3994 3995 3996 3997 3998 3999 4000 4001 4002 4003 4004 4005 4006 4007 4008 4009 4010 4011 4012 4013 4014 4015 4016 4017 4018 4019 4020 4021 4022 4023 4024 4025 4026 4027 4028 4029 4030 4031 4032 4033 4034 4035 4036 4037 4038 4039 4040 4041 4042 4043 4044 4045 4046 4047 4048 4049 4050 4051 4052 4053 4054 4055 4056 4057 4058 4059 4060 4061 4062 4063 4064 4065 4066 4067 4068 4069 4070 4071 4072 4073 4074 4075 4076 4077 4078 4079 4080 4081 4082 4083 4084 4085 4086 4087 4088 4089 4090 4091 4092 4093 4094 4095 4096 4097 4098 4099 4100 4101 4102 4103 4104 4105 4106 4107 4108 4109 4110 4111 4112 4113 4114 4115 4116 4117 4118 4119 4120 4121 
<?xml version='1.0' encoding='utf-8'?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
  <xi:include href="PPC_header.xml" />
  <TEI>
    <xi:include href="header.xml" />
    <text>
      <body>
        <div xml:id="div-1">
          <u xml:id="u-1.0" who="#komentarz">(Początek posiedzenia o godz. 10 min 04)</u>
          <u xml:id="u-1.1" who="#komentarz">(Na posiedzeniu przewodniczą marszałek Sejmu Szymon Hołownia oraz wicemarszałkowie Monika Wielichowska, Krzysztof Bosak i Dorota Niedziela)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-2">
          <u xml:id="u-2.0" who="#Marszałek">Dzień dobry państwu.</u>
          <u xml:id="u-2.1" who="#Marszałek">Otwieram posiedzenie.</u>
          <u xml:id="u-2.2" who="#komentarz">(Marszałek trzykrotnie uderza laską marszałkowską)</u>
          <u xml:id="u-2.3" who="#Marszałek">Na sekretarzy dzisiejszych obrad powołuję posłów Jolantę Niezgodzką, Joannę Wichę, Filipa Kaczyńskiego oraz Michała Moskala.</u>
          <u xml:id="u-2.4" who="#Marszałek">W pierwszej części obrad sekretarzami będą posłowie Joanna Wicha oraz Michał Moskal.</u>
          <u xml:id="u-2.5" who="#Marszałek">Protokół i listę mówców prowadzić będą posłowie Filip Kaczyński oraz Michał Moskal.</u>
          <u xml:id="u-2.6" who="#Marszałek">Protokół 17. posiedzenia Sejmu uważam za przyjęty.</u>
          <u xml:id="u-2.7" who="#Marszałek">Wysoka Izbo! W dniu 18 września zmarł pan Jerzy Józef Wuttke — poseł na Sejm X i II kadencji, plastyk, nauczyciel akademicki.</u>
          <u xml:id="u-2.8" who="#Marszałek">Uczcijmy jego pamięć chwilą ciszy.</u>
          <u xml:id="u-2.9" who="#komentarz">(Zebrani wstają, chwila ciszy)</u>
          <u xml:id="u-2.10" who="#komentarz">(Głos z sali: Wieczny odpoczynek racz mu dać, Panie…)</u>
          <u xml:id="u-2.11" who="#komentarz">(Posłowie: …a światłość wiekuista niechaj mu świeci.)</u>
          <u xml:id="u-2.12" who="#komentarz">(Głos z sali: Niech odpoczywa w pokoju wiecznym.)</u>
          <u xml:id="u-2.13" who="#komentarz">(Posłowie: Amen.)</u>
          <u xml:id="u-2.14" who="#Marszałek">Dziękuję państwu.</u>
          <u xml:id="u-2.15" who="#Marszałek">Chciałbym bardzo serdecznie pozdrowić naszych kolegów z parlamentu greckiego, którzy przysłuchują się naszym obradom. Pan Spyridon Koulkoudinas — przewodniczący grecko-polskiej grupy parlamentarnej, pan Alexandros chrhstos Aylonitis i pan Ioannis Tsimaris odwiedzają Sejm na zaproszenie przewodniczącej Polsko-Greckiej Grupy Parlamentarnej pani Wandy Nowickiej. Serdecznie was witamy.</u>
          <u xml:id="u-2.16" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-2.17" who="#Marszałek">Szanowni Państwo! W związku z powołaniem członków Państwowej Komisji do spraw przeciwdziałania wykorzystaniu seksualnemu małoletnich poniżej lat 15, po uzyskaniu jednolitej opinii Konwentu Seniorów, podjąłem decyzję o uzupełnieniu porządku dziennego o punkt: Ślubowanie członków Państwowej Komisji do spraw przeciwdziałania wykorzystaniu seksualnemu małoletnich poniżej lat 15.</u>
          <u xml:id="u-2.18" who="#Marszałek">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 1. porządku dziennego: Ślubowanie członków Państwowej Komisji do spraw przeciwdziałania wykorzystaniu seksualnemu małoletnich poniżej lat 15.</u>
          <u xml:id="u-2.19" who="#Marszałek">Zgodnie z art. 8 ust. 4 ustawy o Państwowej Komisji do spraw przeciwdziałania wykorzystaniu seksualnemu małoletnich poniżej lat 15 przed przystąpieniem do wykonywania obowiązków członkowie komisji składają przed Sejmem Rzeczypospolitej Polskiej ślubowanie.</u>
          <u xml:id="u-2.20" who="#Marszałek">Stwierdzam, że członkowie komisji pan Konrad Ciesiołkiewicz i pani Katarzyna Komoniewska zgłosili się w celu złożenia ślubowania.</u>
          <u xml:id="u-2.21" who="#Marszałek">Bardzo proszę o zbliżenie się do stołu prezydialnego, a wszystkich państwa proszę o powstanie.</u>
          <u xml:id="u-2.22" who="#komentarz">(Zebrani wstają)</u>
          <u xml:id="u-2.23" who="#Marszałek">Obecnie odczytam rotę ślubowania:</u>
          <u xml:id="u-2.24" who="#Marszałek">„Ślubuję uroczyście, że przy wykonywaniu powierzonych mi obowiązków członka Państwowej Komisji do spraw przeciwdziałania wykorzystaniu seksualnemu małoletnich poniżej lat 15 dochowam wierności Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, będę strzec praw dziecka, kierując się przepisami prawa, dobrem dziecka i dobrem rodziny. Ślubuję, że powierzone mi obowiązki będę wypełniać bezstronnie, z najwyższą sumiennością i starannością, że będę strzec godności powierzonego mi stanowiska oraz dochowam tajemnicy prawnie chronionej”.</u>
          <u xml:id="u-2.25" who="#Marszałek">Pan Konrad Ciesiołkiewicz.</u>
          <u xml:id="u-2.26" who="#Marszałek">Konrad Ciesiołkiewicz: Ślubuję.</u>
          <u xml:id="u-2.27" who="#Marszałek">Pani Katarzyna Komoniewska.</u>
          <u xml:id="u-2.28" who="#Marszałek">Katarzyna Komoniewska: Ślubuję.</u>
          <u xml:id="u-2.29" who="#Marszałek">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-2.30" who="#Marszałek">Stwierdzam, że pan Konrad Ciesiołkiewicz oraz pani Katarzyna Komoniewska złożyli ślubowanie członka Państwowej Komisji do spraw przeciwdziałania wykorzystaniu seksualnemu małoletnich poniżej lat 15.</u>
          <u xml:id="u-2.31" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-2.32" who="#Marszałek">Życzymy państwu owocnej pracy dla dobra polskich dzieci.</u>
          <u xml:id="u-2.33" who="#Marszałek">Szanowni Państwo! Po zasięgnięciu opinii Konwentu Seniorów podjąłem decyzję o skreśleniu z porządku dziennego bieżącego posiedzenia punktu: Przedstawiony przez Prezesa Rady Ministrów dokument: „Stan bezpieczeństwa ruchu drogowego oraz działania realizowane w tym zakresie w 2023 r.” wraz ze stanowiskiem Komisji Infrastruktury (druki nr 422 i 469). Ten punkt rozpatrzymy na kolejnym posiedzeniu.</u>
          <u xml:id="u-2.34" who="#Marszałek">Na 17. posiedzeniu Sejm nie przeprowadził głosowania nad wnioskiem o odrzucenie w pierwszym czytaniu poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy o ochotniczych strażach pożarnych oraz niektórych innych ustaw, druk nr 603.</u>
          <u xml:id="u-2.35" who="#Marszałek">W związku z tym, po uzyskaniu jednolitej opinii Konwentu Seniorów, podjąłem decyzję o uzupełnieniu porządku dziennego o punkt obejmujący to głosowanie.</u>
          <u xml:id="u-2.36" who="#Marszałek">Rada Ministrów przedłożyła projekt ustawy o ochronie ludności i obronie cywilnej, druk nr 664.</u>
          <u xml:id="u-2.37" who="#Marszałek">W związku z tym, po uzyskaniu jednolitej opinii Konwentu Seniorów, podjąłem decyzję o uzupełnieniu porządku dziennego o punkt obejmujący pierwsze czytanie tego projektu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-2.38" who="#Marszałek">Właściwe komisje przedłożyły sprawozdania o projektach ustaw:</u>
          <u xml:id="u-2.39" who="#Marszałek">— o zmianie ustawy o działalności lobbingowej w procesie stanowienia prawa, druk nr 663,</u>
          <u xml:id="u-2.40" who="#Marszałek">— o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw, druk nr 657,</u>
          <u xml:id="u-2.41" who="#Marszałek">— o zmianie ustawy o udostępnianiu informacji gospodarczych i wymianie danych gospodarczych, druk nr 654,</u>
          <u xml:id="u-2.42" who="#Marszałek">— o zmianie niektórych ustaw w związku z utworzeniem oddziałów o profilu mundurowym oraz ułatwieniem powrotu do służby w Policji i Straży Granicznej, druk nr 649,</u>
          <u xml:id="u-2.43" who="#Marszałek">— o ratyfikacji Międzynarodowej Konwencji w sprawie ochrony wszystkich osób przed wymuszonym zaginięciem, przyjętej w Nowym Jorku dnia 20 grudnia 2006 r., druk nr 642.</u>
          <u xml:id="u-2.44" who="#Marszałek">W związku z tym, po uzyskaniu jednolitej opinii Konwentu Seniorów, podjąłem decyzję o uzupełnieniu porządku dziennego o punkty obejmujące rozpatrzenie tych sprawozdań.</u>
          <u xml:id="u-2.45" who="#Marszałek">Wysoka Izbo! Komisja Kultury i Środków Przekazu przedłożyła sprawozdanie o poselskim projekcie uchwały w sprawie ustanowienia Dnia Pamięci Ofiar Zagłady Osób z Zaburzeniami Psychicznymi na terenach okupowanej Polski podczas II wojny światowej, druk nr 641.</u>
          <u xml:id="u-2.46" who="#Marszałek">W związku z tym, po uzyskaniu jednolitej opinii Konwentu Seniorów, podjąłem decyzję o uzupełnieniu porządku dziennego o punkt obejmujący rozpatrzenie tego sprawozdania.</u>
          <u xml:id="u-2.47" who="#Marszałek">Prezes Rady Ministrów wyraził gotowość przedłożenia informacji przez Radę Ministrów na temat powodzi we wrześniu 2024 r. w południowo-zachodniej części terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, działaniach podjętych w celu zapobieżenia jej skutkom oraz w celu ich usunięcia.</u>
          <u xml:id="u-2.48" who="#Marszałek">W związku z tym, po uzyskaniu jednolitej opinii Konwentu Seniorów, podjąłem decyzję o uzupełnieniu porządku dziennego o tę informację, jak państwo wiedzą, dzisiaj po godz. 18.</u>
          <u xml:id="u-2.49" who="#Marszałek">Właściwe podmioty przedłożyły projekty ustaw:</u>
          <u xml:id="u-2.50" who="#Marszałek">— o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z usuwaniem skutków powodzi oraz niektórych innych ustaw, druk nr 672,</u>
          <u xml:id="u-2.51" who="#Marszałek">— o szczególnych rozwiązaniach związanych ze wsparciem finansowym dla poszkodowanych przez powódź w 2024 roku, druk nr 669,</u>
          <u xml:id="u-2.52" who="#Marszałek">— o zmianie niektórych ustaw w celu wsparcia przedsiębiorców zatrudniających żołnierzy Obrony Terytorialnej lub żołnierzy Aktywnej Rezerwy, druk nr 673.</u>
          <u xml:id="u-2.53" who="#Marszałek">W związku z tym, po uzyskaniu jednolitej opinii Konwentu Seniorów, podjąłem decyzję o uzupełnieniu porządku dziennego o punkty obejmujące pierwsze czytania tych projektów.</u>
          <u xml:id="u-2.54" who="#Marszałek">Na podstawie art. 51 ust. 2 regulaminu Sejmu właściwe podmioty wnoszą o przystąpienie do pierwszego czytania bez zachowania terminu określonego w art. 37 ust. 4 regulaminu Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-2.55" who="#Marszałek">Wnioskodawcy uzasadniają te wnioski terminowością i pilną wagą spraw regulowanych w projektach.</u>
          <u xml:id="u-2.56" who="#Marszałek">Wnioski te poddam kolejno pod głosowanie.</u>
          <u xml:id="u-2.57" who="#Marszałek">Będziemy teraz głosować nad projektem ustawy z druku nr 672.</u>
          <u xml:id="u-2.58" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem wniosku o przystąpienie do pierwszego czytania rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z usuwaniem skutków powodzi oraz niektórych innych ustaw bez zachowania terminu określonego w art. 37 ust. 4 regulaminu Sejmu, druk nr 672, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-2.59" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-2.60" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-2.61" who="#komentarz">(Poseł Jakub Rutnicki: Co głosujemy?)</u>
          <u xml:id="u-2.62" who="#Marszałek">Działa? Działa.</u>
          <u xml:id="u-2.63" who="#Marszałek">Głosujemy nad skróceniem terminu, tak żebyśmy mogli rozpatrywać rządowy projekt ustawy powodziowej na tym posiedzeniu Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-2.64" who="#komentarz">(Głos z sali: Panie marszałku…)</u>
          <u xml:id="u-2.65" who="#Marszałek">Czytam za wolno, to mówicie, że za wolno. Czytam za szybko, mówicie: za szybko. Weź tu dogódź.</u>
          <u xml:id="u-2.66" who="#komentarz">(Poseł Konrad Berkowicz: Średnio.)</u>
          <u xml:id="u-2.67" who="#Marszałek">Średnio mam czytać? Dobrze. Będę czytał średnio, dobrze.</u>
          <u xml:id="u-2.68" who="#komentarz">(Poseł Konrad Berkowicz: Nie tak średnio.)</u>
          <u xml:id="u-2.69" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-2.70" who="#komentarz">(Głos z sali: Jeszcze raz?)</u>
          <u xml:id="u-2.71" who="#Marszałek">Głosowało 418 posłów. 416 — za, 2 — przeciw, nikt się nie wstrzymał.</u>
          <u xml:id="u-2.72" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm wniosek przyjął.</u>
          <u xml:id="u-2.73" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania nad projektem ustawy z druku nr 669.</u>
          <u xml:id="u-2.74" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem wniosku o przystąpienie do pierwszego czytania poselskiego projektu ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych ze wsparciem finansowym dla poszkodowanych przez powódź w 2024 roku bez zachowania terminu określonego w art. 37 ust. 4 regulaminu Sejmu, druk nr 669, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-2.75" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-2.76" who="#komentarz">(Głos z sali: Za.)</u>
          <u xml:id="u-2.77" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-2.78" who="#komentarz">(Głos z sali: Ooo…)</u>
          <u xml:id="u-2.79" who="#Marszałek">Kto jest przeciw, już pytałem, więc teraz zapytam, kto się wstrzymał.</u>
          <u xml:id="u-2.80" who="#komentarz">(Głos z sali: Pytanie pana marszałka…)</u>
          <u xml:id="u-2.81" who="#Marszałek">To chyba dobrze. Pan nigdy, panie pośle, nie pyta i źle pan na tym wychodzi.</u>
          <u xml:id="u-2.82" who="#Marszałek">Głosowało 418 posłów. 416 — za, nikt nie był przeciw, 2 się wstrzymało.</u>
          <u xml:id="u-2.83" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm wniosek przyjął.</u>
          <u xml:id="u-2.84" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania nad projektem z druku nr 673.</u>
          <u xml:id="u-2.85" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem wniosku o przystąpienie do pierwszego czytania rządowego projektu ustawy o zmianie niektórych ustaw w celu wsparcia przedsiębiorców zatrudniających żołnierzy Obrony Terytorialnej lub żołnierzy Aktywnej Rezerwy bez zachowania terminu określonego w art. 37 ust. 4 regulaminu Sejmu, druk nr 673, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-2.86" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-2.87" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-2.88" who="#Marszałek">Głosowało 418 posłów. 417 — za, nikt nie był przeciw, 1 się wstrzymał.</u>
          <u xml:id="u-2.89" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm wniosek przyjął.</u>
          <u xml:id="u-2.90" who="#Marszałek">A więc skróciliśmy terminy i umożliwiliśmy procedowanie nad trzema ustawami związanymi z powodzią na tym posiedzeniu Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-2.91" who="#Marszałek">Teraz terminowa ustawa, od której zależą orzeczenia osób z niepełnosprawnościami. Też terminowa, bardzo pilna sytuacja.</u>
          <u xml:id="u-2.92" who="#Marszałek">Komisja Polityki Społecznej i Rodziny przedłożyła sprawozdanie o poselskim projekcie ustawy o zmianie ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych, druk nr 667.</u>
          <u xml:id="u-2.93" who="#Marszałek">W związku z tym, po uzyskaniu jednolitej opinii Konwentu Seniorów, podjąłem decyzję o uzupełnieniu porządku dziennego o punkt obejmujący rozpatrzenie tego sprawozdania.</u>
          <u xml:id="u-2.94" who="#Marszałek">Na podstawie art. 51 ust. 2 regulaminu Sejmu przewodniczący Komisji Polityki Społecznej i Rodziny zgłosił wniosek o przystąpienie do drugiego czytania bez zachowania terminu określonego w art. 44 ust. 3 regulaminu Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-2.95" who="#Marszałek">Wnioskodawca uzasadnia ten wniosek terminowością spraw regulowanych w projekcie.</u>
          <u xml:id="u-2.96" who="#Marszałek">Wniosek poddam teraz pod głosowanie.</u>
          <u xml:id="u-2.97" who="#Marszałek">Głosujemy.</u>
          <u xml:id="u-2.98" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem wniosku o przystąpienie do drugiego czytania projektu ustawy o zmianie ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych bez zachowania terminu określonego w art. 44 ust. 3 regulaminu Sejmu, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-2.99" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-2.100" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-2.101" who="#Marszałek">Głosowało 418 posłów. 414 — za, nikt nie był przeciw, 4 się wstrzymało.</u>
          <u xml:id="u-2.102" who="#Marszałek">Sejm wniosek przyjął.</u>
          <u xml:id="u-2.103" who="#Marszałek">Postaram się teraz czytać średnio, bo dużo tego jest.</u>
          <u xml:id="u-2.104" who="#Marszałek">Prezydium Sejmu proponuje, aby Sejm wysłuchał 15-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i 5-minutowego oświadczenia w imieniu koła:</u>
          <u xml:id="u-2.105" who="#Marszałek">— w dyskusji nad informacją prezesa Rady Ministrów i członków Rady Ministrów na temat powodzi we wrześniu br.;</u>
          <u xml:id="u-2.106" who="#Marszałek">— w łącznej dyskusji w pierwszych czytaniach projektów ustaw:</u>
          <u xml:id="u-2.107" who="#Marszałek">— o szczególnych rozwiązaniach związanych z usuwaniem skutków powodzi,</u>
          <u xml:id="u-2.108" who="#Marszałek">— o szczególnych rozwiązaniach związanych ze wsparciem finansowym dla poszkodowanych.</u>
          <u xml:id="u-2.109" who="#Marszałek">A więc tu 15 minut dla klubów.</u>
          <u xml:id="u-2.110" who="#Marszałek">Prezydium Sejmu proponuje również, aby Sejm wysłuchał 10-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i 5-minutowego oświadczenia w imieniu koła:</u>
          <u xml:id="u-2.111" who="#Marszałek">— w dyskusji nad informacją dla Sejmu i Senatu o udziale Rzeczypospolitej Polskiej w pracach Unii Europejskiej w okresie styczeń-czerwiec br.,</u>
          <u xml:id="u-2.112" who="#Marszałek">— w pierwszym czytaniu rządowego projektu ustawy o ochronie ludności i obronie cywilnej.</u>
          <u xml:id="u-2.113" who="#Marszałek">Prezydium Sejmu proponuje też, aby Sejm wysłuchał 3-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i koła w dyskusjach nad:</u>
          <u xml:id="u-2.114" who="#Marszałek">— poselskim projektem uchwały w sprawie ustanowienia Dnia Pamięci Ofiar Zagłady Osób z Zaburzeniami Psychicznymi na terenach okupowanej Polski,</u>
          <u xml:id="u-2.115" who="#Marszałek">— rządowym projektem ustawy o ratyfikacji Międzynarodowej Konwencji w sprawie ochrony wszystkich osób przed wymuszonym zaginięciem.</u>
          <u xml:id="u-2.116" who="#Marszałek">Prezydium Sejmu proponuje również, aby Sejm wysłuchał 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i 3-minutowego oświadczenia w imieniu koła w dyskusjach nad pozostałymi punktami porządku dziennego.</u>
          <u xml:id="u-2.117" who="#Marszałek">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm te propozycje przyjął.</u>
          <u xml:id="u-2.118" who="#Marszałek">Sprzeciwu nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-2.119" who="#Marszałek">Ostatnia informacja, formalna.</u>
          <u xml:id="u-2.120" who="#Marszałek">Informuję, że Konwent Seniorów jednomyślnie zaopiniował propozycję rozpatrzenia na bieżącym posiedzeniu informacji w sprawie zaniechań administracji rządowej w zakresie budowy i modernizacji infrastruktury przeciwpowodziowej w Polsce oraz działań i zaniechań administracji rządowej oraz podległych jej służb przed powodzią i podczas powodzi w południowo-zachodniej Polsce we wrześniu br., o przedstawienie której wnosił Klub Poselski Konfederacja.</u>
          <u xml:id="u-2.121" who="#Marszałek">Punkty porządku dziennego bieżącego posiedzenia będą rozpatrywane zgodnie z kolejnością zaopiniowaną przez Prezydium Sejmu i Konwent Seniorów.</u>
          <u xml:id="u-2.122" who="#Marszałek">Informacja w tej sprawie oraz harmonogram planowanych posiedzeń zespołów poselskich dostępne są w Systemie Informacyjnym Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-2.123" who="#Marszałek">Zanim poproszę panią posłankę sekretarz o odczytanie komunikatów, pozdrowię uczniów liceum im. Batorego — to nasi sąsiedzi — w Warszawie, którzy są tutaj na zaproszenie posła Adama Krzemińskiego, a także uczniów i nauczycieli ze Szkoły Podstawowej nr 24 im. Polskich Olimpijczyków z Zielonej Góry, których zaprosiła pani posłanka Katarzyna Osos.</u>
          <u xml:id="u-2.124" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-2.125" who="#Marszałek">Pozdrawiamy was bardzo serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-2.126" who="#Marszałek">Pani posłanko, bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-3">
          <u xml:id="u-3.0" who="#JoannaWicha">Informuję, że dziś odbędą się posiedzenia Komisji:</u>
          <u xml:id="u-3.1" who="#JoannaWicha">— Gospodarki i Rozwoju wspólnie z Komisją Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa — godz. 10.30,</u>
          <u xml:id="u-3.2" who="#JoannaWicha">— do Spraw Służb Specjalnych — godz. 11,</u>
          <u xml:id="u-3.3" who="#JoannaWicha">— Etyki Poselskiej — godz. 11,</u>
          <u xml:id="u-3.4" who="#JoannaWicha">— Infrastruktury — godz. 11,</u>
          <u xml:id="u-3.5" who="#JoannaWicha">— do Spraw Petycji — godz. 12,</u>
          <u xml:id="u-3.6" who="#JoannaWicha">— do Spraw Unii Europejskiej — godz. 12,</u>
          <u xml:id="u-3.7" who="#JoannaWicha">— Rolnictwa i Rozwoju Wsi — godz. 13,</u>
          <u xml:id="u-3.8" who="#JoannaWicha">— do Spraw Petycji — godz. 13,</u>
          <u xml:id="u-3.9" who="#JoannaWicha">— Finansów Publicznych — godz. 13.30,</u>
          <u xml:id="u-3.10" who="#JoannaWicha">— Regulaminowej, Spraw Poselskich i Immunitetowych — godz. 13.30,</u>
          <u xml:id="u-3.11" who="#JoannaWicha">— Gospodarki i Rozwoju wspólnie z Komisją Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa — godz. 14,</u>
          <u xml:id="u-3.12" who="#JoannaWicha">— Infrastruktury — godz. 14,</u>
          <u xml:id="u-3.13" who="#JoannaWicha">— Edukacji i Nauki — godz. 14.30,</u>
          <u xml:id="u-3.14" who="#JoannaWicha">— Obrony Narodowej wspólnie z Komisją Zdrowia — godz. 15,</u>
          <u xml:id="u-3.15" who="#JoannaWicha">— Spraw Zagranicznych — godz. 15,</u>
          <u xml:id="u-3.16" who="#JoannaWicha">— Infrastruktury — godz. 16,</u>
          <u xml:id="u-3.17" who="#JoannaWicha">— Kultury Fizycznej, Sportu i Turystyki — godz. 16,</u>
          <u xml:id="u-3.18" who="#JoannaWicha">— do Spraw Kontroli Państwowej — godz. 17,</u>
          <u xml:id="u-3.19" who="#JoannaWicha">— do Spraw Energii, Klimatu i Aktywów Państwowych — godz. 19. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-4">
          <u xml:id="u-4.0" who="#Marszałek">Bardzo dziękuję, pani posłanko.</u>
          <u xml:id="u-4.1" who="#Marszałek">Pani posłanka Nowicka zwróciła uwagę, że kiedy odczytywałem powitanie posłów greckich, nie było ich jeszcze na galerii, bo wchodzili, więc jeszcze raz: serdecznie was witamy, drodzy przyjaciele. Welcome to Polish Sejm, dear friends from the Greek Parliament. I hope, you will enjoy it.</u>
          <u xml:id="u-4.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-4.3" who="#Marszałek">A teraz w ramach zgłaszania wniosków formalnych bardzo serdecznie proszę o zabranie głosu jako pierwszego pana posła Bartosza Romowicza z Polski 2050.</u>
          <u xml:id="u-4.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-4.5" who="#Marszałek">Co tu się wydarzyło, panie pośle, że pan pierwszy dzisiaj?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-5">
          <u xml:id="u-5.0" who="#BartoszRomowicz">Panie Marszałku! Panie Posłanki! Panowie Posłowie! Na tym posiedzeniu Sejmu będziemy rozmawiać o bezpieczeństwie Polek i Polaków. Patrzą na nas 2 mln osób poszkodowanych, ale patrzy także na nas 36 mln Polek i Polaków, którzy myślą o przyszłości i o bezpieczeństwie.</u>
          <u xml:id="u-5.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Serce rośnie.)</u>
          <u xml:id="u-5.2" who="#BartoszRomowicz">My jako klasa polityczna musimy zrobić wszystko, by w trakcie tego posiedzenia nie zrobić hucpy politycznej. Dzisiaj i jutro będziemy dyskutować de facto o tym, co będzie się działo nie za 4 lata, nie w tej kadencji, tylko przez najbliższych kilka kadencji. Podam państwu dowód na to. Kiedy zapadła decyzja polityczna o tym, że trzeba budować zbiornik w Raciborzu? Po powodzi w 2007 r., czyli za czasów rządu premiera Tuska. Kto skończył tę inwestycję kilka rządów później? Rząd premiera Morawieckiego. To pokazuje, że w przypadku takich inwestycji, które dotyczą bezpieczeństwa Polaków, jeden rząd zaczyna, drugi rząd kontynuuje, potem trzeci, czwarty, a piąty kończy. Apeluję do wszystkich z tego miejsca, abyśmy w trakcie tego posiedzenia…</u>
          <u xml:id="u-5.3" who="#komentarz">(Poseł Barbara Bartuś: Nie zatrzymujcie inwestycji, które zaczynaliśmy.)</u>
          <u xml:id="u-5.4" who="#BartoszRomowicz">…wypracowali jak najlepsze rozwiązania dla Polek i Polaków, żeby nasi obywatele się nie musieli wstydzić za nas jako ich przedstawicieli.</u>
          <u xml:id="u-5.5" who="#BartoszRomowicz">Panie Marszałku! Składam wniosek formalny o zmianę w sposobie prowadzenia dyskusji w trakcie tego posiedzenia. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-5.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-6">
          <u xml:id="u-6.0" who="#Marszałek">Dyskusja jeszcze się nie zaczęła, a więc mam nadzieję, że ten wniosek wszyscy poniesiemy w naszych sercach na przyszłość, kiedy będziemy mieli…</u>
          <u xml:id="u-6.1" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
          <u xml:id="u-6.2" who="#Marszałek">Tak, ja wierzę, że wszyscy mamy serca. Opozycja również. I wierzę, że to rzeczywiście będzie dyskusja. Nie wiem jak wy, pewnie wielu z was też było na miejscu, ja też byłem. Słyszeliśmy jedno: nie kłóćcie się, pomóżcie nam. Nie kłóćcie się, pomagajcie. I myślę, że chyba wszyscy dzisiaj będziemy rzecznikami dokładnie takiej postawy.</u>
          <u xml:id="u-6.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-6.4" who="#Marszałek">Głos zabierze pan poseł Marek Jakubiak.</u>
          <u xml:id="u-6.5" who="#Marszałek">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-7">
          <u xml:id="u-7.0" who="#MarekJakubiak">„Nie kłóćcie się” nie oznacza „nie debatujcie”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-8">
          <u xml:id="u-8.0" who="#Marszałek">Oczywiście.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-9">
          <u xml:id="u-9.0" who="#MarekJakubiak">Proszę państwa, zwracam się przede wszystkim do Prezydium Sejmu o wszczęcie procedur związanych z powołaniem komisji śledczej badającej wpływ służb niemieckich na polską scenę polityczną ze szczególnym uwzględnieniem…</u>
          <u xml:id="u-9.1" who="#komentarz">(Poseł Jakub Rutnicki: Konfederacji.)</u>
          <u xml:id="u-9.2" who="#MarekJakubiak">…ministerstwa ochrony środowiska…</u>
          <u xml:id="u-9.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-9.4" who="#komentarz">(Głos z sali: Brawo!)</u>
          <u xml:id="u-9.5" who="#komentarz">(Głos z sali: Braun nam ciągle opowiadał coś o tym.)</u>
          <u xml:id="u-9.6" who="#MarekJakubiak">…bowiem nawet dzisiaj, proszę państwa, pani minister Hennig-Kloska zagłosowała przeciwko ustawie powodziowej.</u>
          <u xml:id="u-9.7" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
          <u xml:id="u-9.8" who="#komentarz">(Głos z sali: Ooo…)</u>
          <u xml:id="u-9.9" who="#MarekJakubiak">To są, proszę państwa, znamienite przykłady tego, że tam się dzieje coś nie tak, coś niedobrego się dzieje.</u>
          <u xml:id="u-9.10" who="#MarekJakubiak">Ponadto wnoszę, panie marszałku, o przemyślenie propozycji, żeby dzisiejszą debatę o godz. 18 poprowadziła pani marszałek Monika Wielichowska. Oczekują tego mieszkańcy Dolnego Śląska, którzy z całą pewnością będą z tego zadowoleni. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-9.11" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-10">
          <u xml:id="u-10.0" who="#Marszałek">Dziękuję bardzo. Wniosku formalnego pan…</u>
          <u xml:id="u-10.1" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
          <u xml:id="u-10.2" who="#Marszałek">Przepraszam, moment, rozumiem.</u>
          <u xml:id="u-10.3" who="#Marszałek">Głos zabierze pani minister Hennig-Kloska.</u>
          <u xml:id="u-10.4" who="#Marszałek">Bardzo proszę.</u>
          <u xml:id="u-10.5" who="#komentarz">(Głos z sali: Pomyliła się.)</u>
          <u xml:id="u-10.6" who="#komentarz">(Poseł Marek Jakubiak: Pomyliła się, na pewno.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-11">
          <u xml:id="u-11.0" who="#PaulinaHennigKloska">Panie Pośle! W ramach wyjaśnienia: oczywiście to zwykła omyłka.</u>
          <u xml:id="u-11.1" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
          <u xml:id="u-11.2" who="#komentarz">(Poseł Marek Jakubiak: Tak? No jak?)</u>
          <u xml:id="u-11.3" who="#PaulinaHennigKloska">Byłam pewna…</u>
          <u xml:id="u-11.4" who="#komentarz">(Poruszenie na sali, dzwonek)</u>
          <u xml:id="u-11.5" who="#PaulinaHennigKloska">…Zaraz, mam już kartkę z głosowaniem…</u>
          <u xml:id="u-11.6" who="#komentarz">(Część posłów skanduje: Pomyłka! Pomyłka! Pomyłka!)</u>
          <u xml:id="u-11.7" who="#PaulinaHennigKloska">Tego typu omyłek na tej sali, pan dobrze wie…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-12">
          <u xml:id="u-12.0" who="#Marszałek">Ten chór nieomylnych posłów, który przychodzi później z pisemnymi uzasadnieniami i wytłumaczeniami, dlaczego nie tak zagłosował, niech na moment ucichnie, żeby pani minister mogła powiedzieć to, co ma do powiedzenia, skoro występuje jako przedstawiciel Rady Ministrów.</u>
          <u xml:id="u-12.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Ale już powiedziała.)</u>
          <u xml:id="u-12.2" who="#Marszałek">Bardzo proszę, pani minister.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-13">
          <u xml:id="u-13.0" who="#PaulinaHennigKloska">Występuję w odpowiedzi na wniosek pana posła jako posłanka na Sejm.</u>
          <u xml:id="u-13.1" who="#komentarz">(Poruszenie na sali, dzwonek)</u>
          <u xml:id="u-13.2" who="#PaulinaHennigKloska">Tego typu omyłki się zdarzają, pan dobrze wie…</u>
          <u xml:id="u-13.3" who="#komentarz">(Poseł Barbara Bartuś: To jest kolejna pomyłka, nie ma takiego trybu.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-14">
          <u xml:id="u-14.0" who="#Marszałek">Proszę kontynuować, pani minister, i nie przejmować się tymi objawami ludzkiej sympatii.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-15">
          <u xml:id="u-15.0" who="#PaulinaHennigKloska">Natomiast byłam pewna, że to głosowanie dotyczy państwa wniosku o odrzucenie bardzo ważnej ustawy o OSP, na co nie mogliśmy pozwolić. Za chwilę złożę w tej sprawie oświadczenie. Dziękuję bardzo. Ustawa o OSP też musi być procedowana. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-15.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-16">
          <u xml:id="u-16.0" who="#Marszałek">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-16.1" who="#Marszałek">Widzę, że mój apel o to, żeby się nie kłócić, a pomagać, długo nie pożył.</u>
          <u xml:id="u-16.2" who="#komentarz">(Poseł Janusz Kowalski: Z wnioskiem przeciwnym.)</u>
          <u xml:id="u-16.3" who="#Marszałek">Do jakiego wniosku?</u>
          <u xml:id="u-16.4" who="#komentarz">(Głos z sali: Do poprzedniego.)</u>
          <u xml:id="u-16.5" who="#komentarz">(Poseł Marek Jakubiak: Do mojego.)</u>
          <u xml:id="u-16.6" who="#Marszałek">Przecież nie złożył pan wniosku o przerwę.</u>
          <u xml:id="u-16.7" who="#Marszałek">Czy pan, panie ministrze, słyszał wniosek o przerwę? Ja też nie słyszałem, a więc już jest nas dwóch.</u>
          <u xml:id="u-16.8" who="#komentarz">(Poseł Marek Jakubiak: Powtarzam: wniosek o przerwę…)</u>
          <u xml:id="u-16.9" who="#Marszałek">Ale teraz już pan nie jest na mównicy i nie może pan zgłosić wniosku o przerwę, bo był czas na zgłoszenie wniosku o przerwę, panie pośle. A więc nie było wniosku o przerwę, nie ma wniosku przeciwnego.</u>
          <u xml:id="u-16.10" who="#komentarz">(Poseł Janusz Kowalski: Ale…)</u>
          <u xml:id="u-16.11" who="#Marszałek">Dziękuję, panie pośle, ja też pana serdecznie pozdrawiam.</u>
          <u xml:id="u-16.12" who="#Marszałek">Poseł Andrzej Śliwka, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-16.13" who="#Marszałek">Jest poseł Andrzej Śliwka? Jest.</u>
          <u xml:id="u-16.14" who="#Marszałek">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-17">
          <u xml:id="u-17.0" who="#AndrzejŚliwka">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Rolą odpowiedzialnych rządzących nie jest proponowanie kredytu lichwiarskiego, proponowanie dopłat do kas fiskalnych czy też pytanie dziennikarzy, ile wybudowali zbiorników retencyjnych. Rolą odpowiedzialnych rządzących nie jest obwinianie bobrów za skutki powodzi. Wreszcie rolą odpowiedzialnych rządzących nie jest lekceważenie zagrożeń. Donald Tusk wiedział o nadciągającej powodzi i nic nie powiedział.</u>
          <u xml:id="u-17.1" who="#AndrzejŚliwka">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Nikt z tych biednych ludzi nie został ostrzeżony na czas.</u>
          <u xml:id="u-17.2" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
          <u xml:id="u-17.3" who="#AndrzejŚliwka">Powtórzę: nikt z tych biednych ludzi nie został ostrzeżony na czas. Zamiast usłyszeć: ewakuujcie się, usłyszeli: prognozy nie są alarmujące. Nieobecny tu pan premier Donald Tusk wiedział 10 września o tym, że zbliża się powódź.</u>
          <u xml:id="u-17.4" who="#komentarz">(Głos z sali: Skandal!)</u>
          <u xml:id="u-17.5" who="#AndrzejŚliwka">Wiedział 11 września, że zbliża się powódź. Wiedział 12 września, że zbliża się powódź. Wiedział 13 września, że zbliża się powódź.</u>
          <u xml:id="u-17.6" who="#komentarz">(Poseł Krystyna Skowrońska: Siadaj!)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-18">
          <u xml:id="u-18.0" who="#Marszałek">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-19">
          <u xml:id="u-19.0" who="#AndrzejŚliwka">I dezinformował. Co miał zamiast…</u>
          <u xml:id="u-19.1" who="#komentarz">(Marszałek wyłącza mikrofon, poseł przemawia przy wyłączonym mikrofonie, oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-20">
          <u xml:id="u-20.0" who="#Marszałek">Dziękuję bardzo, panie pośle. Rozumiem, że nie zgłasza pan żadnego wniosku formalnego. Czyli zaczęło się, tak? Zaczęło się to polsko-polskie piekło nad głowami potrzebujących i pokrzywdzonych. Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-20.1" who="#Marszałek">Wniosek formalny w imieniu klubu Koalicja Obywatelska złoży pan poseł Zbigniew Konwiński.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-21">
          <u xml:id="u-21.0" who="#ZbigniewKonwiński">Panie pośle, pańska formacja jest ostatnią, która powinna pouczać w czasach trudnych rząd.</u>
          <u xml:id="u-21.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-21.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Ooo…)</u>
          <u xml:id="u-21.3" who="#ZbigniewKonwiński">Wtedy kiedy Polskę dopadły dwa wielkie nieszczęścia: pandemia i w jakimś stopniu wojna w Ukrainie, co wy robiliście? W pierwszej kolejności napełnialiście kieszenie sobie i swoim kumplom. Tak wykorzystywaliście pandemię i wojnę w Ukrainie.</u>
          <u xml:id="u-21.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-21.5" who="#komentarz">(Poseł Barbara Bartuś: Co myśmy robili? A co wy robicie?)</u>
          <u xml:id="u-21.6" who="#komentarz">(Część posłów skanduje: Do roboty! Do roboty! Do roboty!)</u>
          <u xml:id="u-21.7" who="#ZbigniewKonwiński">Trzeba było budować wały przeciwpowodziowe. Są dane, statystyki, które pokazują, że my w ciągu 1 roku naszych rządów wybudowaliśmy więcej wałów przeciwpowodziowych niż wy przez 8 lat. A co wy robiliście? Wy, zamiast budować wały przeciwpowodziowe, robiliście wały.</u>
          <u xml:id="u-21.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-22">
          <u xml:id="u-22.0" who="#Marszałek">Jako ostatni w tej serii pan poseł Sławomir Mentzen, Konfederacja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-23">
          <u xml:id="u-23.0" who="#SławomirMentzen">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Według raportów francuskiej Ecole de Guerre Economique Niemcy wydają miliony euro na działania wymierzone we francuski przemysł nuklearny. Finansowane przez rząd federalny fundacje Heinricha Bölla, Róży Luksemburg, poprzez różnego rodzaju publikacje, szkolenia, stypendia, spotkania z politykami, z liderami opinii, starają się utrudnić i spowolnić rozwój francuskiej energetyki jądrowej. Fundacja im. Heinricha Bölla działa również w Polsce, współpracuje z obecnymi w tej koalicji rządowej Zielonymi, finansuje campus Rafała Trzaskowskiego.</u>
          <u xml:id="u-23.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Uuu…)</u>
          <u xml:id="u-23.2" who="#SławomirMentzen">Nie ma żadnego powodu, a potrzeba wręcz wielkiej naiwności, żeby uważać, że niemiecka agentura wpływu działa w Polsce inaczej niż w Niemczech.</u>
          <u xml:id="u-23.3" who="#komentarz">(Głos z sali: We Francji.)</u>
          <u xml:id="u-23.4" who="#SławomirMentzen">Od lat wiadomo, że Niemcy finansują najróżniejsze ekologiczne organizacje, które zajmują się powstrzymywaniem inwestycji w Polsce, w tym inwestycji przeciwpowodziowych.</u>
          <u xml:id="u-23.5" who="#komentarz">(Głos z sali: Sławek, we Francji.)</u>
          <u xml:id="u-23.6" who="#SławomirMentzen">W tym czasie polskie służby nie znalazły ani jednego niemieckiego agenta.</u>
          <u xml:id="u-23.7" who="#SławomirMentzen">Wnoszę o przerwanie obrad do czasu, aż premier Donald Tusk wyjaśni nam, czy całkowita ślepota państwa polskiego względem niemieckiej agentury i agentury wpływu to jeszcze jest głupota, czy już zdrada.</u>
          <u xml:id="u-23.8" who="#komentarz">(Głos z sali: Zdrada!)</u>
          <u xml:id="u-23.9" who="#SławomirMentzen">Zajmijcie się poważnym przeciwnikiem, a nie bobrami.</u>
          <u xml:id="u-23.10" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-24">
          <u xml:id="u-24.0" who="#Marszałek">Drodzy państwo, drodzy panowie, rozumiem, że został złożony wniosek o przerwę. Za chwilę go poddam pod głosowanie.</u>
          <u xml:id="u-24.1" who="#Marszałek">Jako pierwszy z wnioskiem przeciwnym zgłosił się pan poseł Ćwik.</u>
          <u xml:id="u-24.2" who="#Marszałek">Bardzo proszę, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-24.3" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
          <u xml:id="u-24.4" who="#Marszałek">Padł. Przecież przed chwilą pan poseł Mentzen zgłosił wniosek o przerwę.</u>
          <u xml:id="u-24.5" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
          <u xml:id="u-24.6" who="#Marszałek">No gdzie? Przecież zgłosił wniosek o przerwę. I wtedy zgłosił się pan poseł Ćwik z wnioskiem przeciwnym.</u>
          <u xml:id="u-24.7" who="#Marszałek">Bardzo proszę, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-24.8" who="#komentarz">(Głos z sali: Falstart.)</u>
          <u xml:id="u-24.9" who="#Marszałek">Jest jeden wniosek formalny. Nie można być na dwa sposoby przeciwnym jednej prostej przerwie. Ludzie, przecież to prosta filozofia jest.</u>
          <u xml:id="u-24.10" who="#Marszałek">Bardzo proszę, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-25">
          <u xml:id="u-25.0" who="#SławomirĆwik">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Zgłaszam wniosek przeciwny do wniosku o przerwę, ponieważ my w tej chwili nie mamy czasu na przerwę, tylko musimy razem, wspólnie pracować dla Polaków dotkniętych klęską powodzi.</u>
          <u xml:id="u-25.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-25.2" who="#SławomirĆwik">Apeluję przede wszystkim do prawej strony sceny politycznej: Skupmy się na tym, aby razem pracować dla dobra Polek i Polaków. To nie jest czas na kłótnie, na szukanie winnych — kto zawinił tydzień, miesiąc czy rok temu.</u>
          <u xml:id="u-25.3" who="#komentarz">(Głos z sali: Bardzo ważne to jest.)</u>
          <u xml:id="u-25.4" who="#SławomirĆwik">Dzisiaj musimy przede wszystkim znaleźć rozwiązania, które pomogą tym, którzy zostali dotknięci powodzią i jej skutkami. To nie jest też czas na obrażanie Polaków, którzy wzięli udział w wyborach 15 października, i sugerowanie, że niemieckie wpływy decydowały o rządzie w Polsce.</u>
          <u xml:id="u-25.5" who="#komentarz">(Głos z sali: No oczywiście.)</u>
          <u xml:id="u-25.6" who="#SławomirĆwik">To 11 600 tys. Polek i Polaków, którzy zagłosowali na koalicję 15 października…</u>
          <u xml:id="u-25.7" who="#komentarz">(Poseł Barbara Bartuś: Nie ma takiej koalicji.)</u>
          <u xml:id="u-25.8" who="#SławomirĆwik">…zadecydowało o tym, kto dzisiaj rządzi w Polsce.</u>
          <u xml:id="u-25.9" who="#komentarz">(Poseł Barbara Bartuś: Mówi się, że jesteście Trzecią Drogą.)</u>
          <u xml:id="u-25.10" who="#SławomirĆwik">Proszę to uszanować i bierzmy się razem do pracy.</u>
          <u xml:id="u-25.11" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-25.12" who="#komentarz">(Poseł Barbara Bartuś: Jest koalicja 13 grudnia.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-26">
          <u xml:id="u-26.0" who="#Marszałek">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-26.1" who="#Marszałek">Pan poseł Ćwik chciał przerwy? Nie chciał przerwy. Pan poseł Mentzen chciał przerwy. Sprawę tę rozstrzygniemy w głosowaniu.</u>
          <u xml:id="u-26.2" who="#Marszałek">Głosujemy.</u>
          <u xml:id="u-26.3" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za zarządzeniem przerwy w obradach, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-26.4" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-26.5" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-26.6" who="#Marszałek">Głosowało 417 posłów. 79 — za, 232 — przeciw, 106 się wstrzymało.</u>
          <u xml:id="u-26.7" who="#Marszałek">Sejm wniosek o przerwę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-26.8" who="#Marszałek">W trybie art. 186 minister Nitras chciał jeszcze zabrać głos.</u>
          <u xml:id="u-26.9" who="#komentarz">(Głos z sali: Po co?)</u>
          <u xml:id="u-26.10" who="#Marszałek">Bardzo proszę.</u>
          <u xml:id="u-26.11" who="#komentarz">(Poseł Barbara Bartuś: Co mówiliśmy o sporcie, panie marszałku?)</u>
          <u xml:id="u-26.12" who="#Marszałek">Zaraz się tego dowiemy, pani poseł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-27">
          <u xml:id="u-27.0" who="#SławomirNitras">Szanowni Państwo! Wysoka Izbo! Panie Marszałku! Sprawa rosyjskich, obcych wpływów jest sprawą poważną. Działa Państwowa Komisja Wyborcza i ważne, żeby te sprawy traktować z należytą powagą, jakiej wymaga autorytet i powaga państwa.</u>
          <u xml:id="u-27.1" who="#SławomirNitras">Chciałbym, panie pośle Mentzen, pana poinformować, że kłamie pan i informuje pan opinię publiczną w sposób charakterystyczny dla nieodpowiedzialnych polityków.</u>
          <u xml:id="u-27.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-27.3" who="#SławomirNitras">Fundacja im. Heinricha Bölla nie finansuje Campusu Polska Przyszłości.</u>
          <u xml:id="u-27.4" who="#komentarz">(Poseł Jakub Rutnicki: Pan kłamie.)</u>
          <u xml:id="u-27.5" who="#SławomirNitras">Jeśli rozmawiamy o obcych wpływach, to są to sprawy, którymi nie powinni zajmować się politycy kandydujący w wyborach czy próbujący udowodnić, że są komukolwiek potrzebni,…</u>
          <u xml:id="u-27.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-27.7" who="#SławomirNitras">…tylko powinni to robić poważni, państwowi urzędnicy w oderwaniu od sporu politycznego. A pan tymi swoimi insynuacjami stawia się na równym poziomie z panem Kaczyńskim, który panu albo innemu potencjalnemu kandydatowi imputuje powiązania z Wojskowymi Służbami Informacyjnymi. Stawiając się w jednym rzędzie z panem Kaczyńskim, reprezentując ten sam poziom, musi pan mieć świadomość, że to jest poziom wyjątkowo niski. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-27.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-27.9" who="#komentarz">(Poseł Barbara Bartuś: Panie marszałku, na jakiej podstawie…)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-28">
          <u xml:id="u-28.0" who="#Marszałek">Art. 186, pani minister, przepraszam, pani poseł, życzę jak najlepiej</u>
          <u xml:id="u-28.1" who="#komentarz">(Poseł Barbara Bartuś: Ale chyba Prezydium przyjęło jakąś…)</u>
          <u xml:id="u-28.2" who="#Marszałek">Pamięta pani doskonale, bo spieraliśmy się o tę wykładnię — to marszałek prowadzący decyduje o tym, czy wystąpienie danego ministra jest na temat, czy też nie jest na temat. Marszałek w tej sprawie zdecydował. Marszałek w tej sprawie podjął decyzję. Ja rozumiem, że się pani z nią nie zgadza. Na pewno pani pamięta nasz miesiąc miodowy, w którym, kiedy był wasz rząd, dopuszczałem do głosu ministrów niezależnie od tego, o czym mówili, bo uważałem, że ta Izba jest od tego, żeby rozmawiać i żeby się wypowiadać.</u>
          <u xml:id="u-28.3" who="#komentarz">(Poseł Dorota Niedziela: Pani siada.)</u>
          <u xml:id="u-28.4" who="#komentarz">(Głos z sali: Teraz cenzura.)</u>
          <u xml:id="u-28.5" who="#komentarz">(Poseł Barbara Bartuś: Natomiast tam jest wyraźnie napisane: marszałek decyduje o tym, czy była debata na ten temat…)</u>
          <u xml:id="u-28.6" who="#Marszałek">Pani poseł, robię, co mogę, żeby opozycja była w tym Sejmie słyszalna. Mam dla pani propozycję: proszę znaleźć mi w czasie poprzedniej kadencji Sejmu posiedzenie Sejmu, na którym były trzy ustawy opozycji. Na tym posiedzeniu Sejmu są trzy ustawy Prawa i Sprawiedliwości.</u>
          <u xml:id="u-28.7" who="#komentarz">(Poseł Barbara Bartuś: Panie marszałku, nie o tym rozmawiamy.)</u>
          <u xml:id="u-28.8" who="#Marszałek">Proszę mi wmawiać dalej, że niesprawiedliwie rozkładam akcenty w tej Izbie.</u>
          <u xml:id="u-28.9" who="#komentarz">(Głos z sali: Ktoś musi.)</u>
          <u xml:id="u-28.10" who="#komentarz">(Poseł Dorota Niedziela: Pani poseł…)</u>
          <u xml:id="u-28.11" who="#komentarz">(Poseł Barbara Bartuś: Wracamy do posiedzenia komisji regulaminowej, na którym pan tłumaczył…)</u>
          <u xml:id="u-28.12" who="#Marszałek">Dziękuję, pani poseł. Dziękuję serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-28.13" who="#komentarz">(Poseł Barbara Bartuś: To jest niezgodne z regulaminem.)</u>
          <u xml:id="u-28.14" who="#Marszałek">Zawsze będę miło wspominał to posiedzenie komisji z pani udziałem.</u>
          <u xml:id="u-28.15" who="#komentarz">(Poseł Jakub Rutnicki: Proszę zejść.)</u>
          <u xml:id="u-28.16" who="#Marszałek">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 2. porządku dziennego: Pierwsze czytanie poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy o ochotniczych strażach pożarnych oraz niektórych innych ustaw (druk nr 603) — kontynuacja.</u>
          <u xml:id="u-28.17" who="#Marszałek">W dyskusji zgłoszono wniosek o odrzucenie projektu ustawy w pierwszym czytaniu, który poddam pod głosowanie.</u>
          <u xml:id="u-28.18" who="#Marszałek">Odrzucenie tego wniosku oznaczać będzie, że Sejm, zgodnie z propozycją zaopiniowaną przez Prezydium Sejmu, skierował ten projekt ustawy do Komisji Administracji i Spraw Wewnętrznych w celu rozpatrzenia.</u>
          <u xml:id="u-28.19" who="#Marszałek">Głosujemy.</u>
          <u xml:id="u-28.20" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem wniosku o odrzucenie w pierwszym czytaniu projektu ustawy zawartego w druku nr 603, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-28.21" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-28.22" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-28.23" who="#Marszałek">Głosowało 415 posłów. 161 — za, 228 — przeciw, 26 się wstrzymało.</u>
          <u xml:id="u-28.24" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm wniosek odrzucił, a tym samym skierował ten projekt ustawy do Komisji Administracji i Spraw Wewnętrznych w celu rozpatrzenia.</u>
          <u xml:id="u-28.25" who="#Marszałek">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 3. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Regulaminowej, Spraw Poselskich i Immunitetowych o komisyjnym projekcie ustawy o zmianie ustawy o działalności lobbingowej w procesie stanowienia prawa (druki nr 650 i 663)…</u>
          <u xml:id="u-28.26" who="#Marszałek">Proszę pana posła Jarosława Urbaniaka o przedstawienie sprawozdania komisji, może po krótkiej chwili na reorganizację sali.</u>
          <u xml:id="u-28.27" who="#Marszałek">Skorzystam z tej krótkiej przerwy technicznej, żeby pozdrowić Koło Gospodyń Wiejskich „Kolorowe Wianki” ze Starej Łuplanki, wiadomo, z Podlasia. Panie są tutaj na zaproszenie pani posłanki Barbary Okuły. Serdeczne pozdrowienia.</u>
          <u xml:id="u-28.28" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-28.29" who="#komentarz">(Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek Sejmu Monika Wielichowska)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-29">
          <u xml:id="u-29.0" who="#MonikaWielichowska">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 3. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Regulaminowej, Spraw Poselskich i Immunitetowych o komisyjnym projekcie ustawy o zmianie ustawy o działalności lobbingowej w procesie stanowienia prawa (druki nr 650 i 663).</u>
          <u xml:id="u-29.1" who="#MonikaWielichowska">Proszę pana posła Jarosława Urbaniaka o przedstawienie sprawozdania komisji, a wszystkich państwa o przeniesienie rozmów w kuluary. Bardzo proszę przenieść rozmowy w kuluary, chcielibyśmy rozpocząć procedowanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-30">
          <u xml:id="u-30.0" who="#JarosławUrbaniak">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt przedstawić sprawozdanie Komisji Regulaminowej, Spraw Poselskich i Immunitetowych o komisyjnym projekcie ustawy o zmianie ustawy o działalności lobbingowej w procesie stanowienia prawa, druk nr 650. I może po tym, co przed momentem się działo na tej sali, pani marszałek, warto powiedzieć starą mądrość: dobrze jest wtedy, kiedy każdy dobrze robi to, co do niego należy.</u>
          <u xml:id="u-30.1" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
          <u xml:id="u-30.2" who="#JarosławUrbaniak">W innym celu powiedziałem tę maksymę, pani marszałek, ale jeszcze bardzo proszę o przerwę, bo jednak kuluary przeniosły się na salę plenarną, a to mnie osobiście przeszkadza.</u>
          <u xml:id="u-30.3" who="#komentarz">(Gwar na sali, dzwonek)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-31">
          <u xml:id="u-31.0" who="#MonikaWielichowska">Bardzo proszę o przeniesienie rozmów w kuluary, panie ministrze Szymański, panie pośle Rząsa, panie ministrze Mroczek. Również bardzo proszę panią posłankę. Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-31.1" who="#MonikaWielichowska">Proszę kontynuować.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-32">
          <u xml:id="u-32.0" who="#JarosławUrbaniak">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! To robienie dobrze tego, co do nas należy, to m.in. mrówcza praca komisji regulaminowej związana ze zmianą regulaminu Sejmu, a w konsekwencji to, o czym dziś mówimy, czyli zmiana ustawy o działalności lobbingowej tak, żeby ustawa o działalności lobbingowej była spójna z regulaminem Sejmu. To wszystko ma bardzo ważne podłoże. Mianowicie jest realizacją tego, co obiecaliśmy w kamieniach milowych Unii Europejskiej. Te ogromne zmiany, jakie nastąpiły w lipcu w regulaminie Sejmu, to m.in. to, że poza zupełnie szczególnymi wyjątkami każdy projekt poselski, komisyjny, klubowy musi mieć ocenę skutków regulacji. W tym regulaminie zmieniono to, co drażniło nie tylko Polki i Polaków, ale także wszystkich w Unii Europejskiej, którzy traktując nas jak swojego partnera, patrzyli na super szybką legislację w Polsce, gdy w ostatnich 8 latach potrafiono robić tak, że rano o godz. 10 pojawiał się projekt ustawy, a wieczorem była to już ustawa wychodząca z Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-32.1" who="#JarosławUrbaniak">Ten projekt ustawy dostosowuje ustawę o działalności lobbingowej do zmian, które poczyniliśmy wcześniej, o których przed momentem mówiłem. Te zmiany po części były kosmetyczne, czyściły legislacyjnie projekt do obecnego stanu. Najważniejsze rzeczy to są kwestie związane z tym, aby można było przeprowadzać konsultacje projektów ustaw w Internecie, na portalu Sejmu i żeby były one zgodne z prawem.</u>
          <u xml:id="u-32.2" who="#JarosławUrbaniak">Najwięcej dyskusji było wokół sformułowania, że z portalu będą usuwane wszelkie uwagi obywateli, które będą niezgodne z prawem. I tutaj wszyscy, ponad podziałami, zgodziliśmy się, że z jednej strony w Internecie, a już na pewno w tak ważnej sprawie jak konsultacje społeczne projektów ustaw, trzeba uniknąć mowy nienawiści. Nie o to nam chodzi w zmianie regulaminu Sejmu, żeby ludzie opluwali jedną czy drugą stronę sceny politycznej, tylko żeby fachowcy, którzy tutaj nie zasiadają, którzy nie mają okazji być też pracownikami Kancelarii Sejmu, legislatorami, którzy nam pomagają w procesie legislacyjnym, mogli zgłosić uwagi co do bardzo szczegółowych rzeczy przez Internet. I w tej sprawie zostały zgłoszone poprawki. Jedna z nich została przyjęta. Sformułowanie, że nie udostępnia się uwag, które zawierają treści niezgodne z prawem, zostało rozszerzone o sformułowanie: w szczególności treści naruszających dobra osobiste, tajemnice prawnie chronione lub przepisy karne. I to jest najważniejsza zmiana, jaka zaszła w projekcie ustawy od momentu, kiedy komisja regulaminowa podjęła inicjatywę ustawodawczą, aby dostosować tę ustawę do zmian, jakie nastąpiły w regulaminie Sejmu w lipcu.</u>
          <u xml:id="u-32.3" who="#JarosławUrbaniak">Warto dodać, że etykiety są ważne. Kiedy pojawiło się słowo „lobbing”, zainteresowanie pracami komisji regulaminowej wzrosło niewspółmiernie do wagi spraw, jakie rzeczywiście tutaj były poruszane, i mieliśmy licznych gości z branży lobbingowej, którzy podnosili sprawy niekoniecznie związane ze zmianą regulaminu Sejmu i tymi drobnymi zmianami, które w tej ustawie zaszły.</u>
          <u xml:id="u-32.4" who="#JarosławUrbaniak">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Komisja Regulaminowa, Spraw Poselskich i Immunitetowych wnosi, aby Wysoka Izba raczyła przyjąć ten projekt ustawy wraz z poprawkami. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-32.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-33">
          <u xml:id="u-33.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-33.1" who="#MonikaWielichowska">Sejm ustalił, że w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego wysłucha 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i 3-minutowego oświadczenia w imieniu koła.</u>
          <u xml:id="u-33.2" who="#MonikaWielichowska">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-33.3" who="#MonikaWielichowska">Jako pierwszego zapraszam do zabrania głosu pana posła Kazimierza Smolińskiego, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-34">
          <u xml:id="u-34.0" who="#KazimierzSmoliński">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Pan przewodniczący, przedstawiając sprawozdanie, powiedział o kwestii rzetelności i prawidłowości prowadzonego procesu legislacyjnego. W tym zakresie niestety w projekcie, który wydawałoby się, że jest niekontrowersyjny i wszyscy powinni się zgodzić z jego treścią, pojawiły się jednak wątpliwości.</u>
          <u xml:id="u-34.1" who="#KazimierzSmoliński">Pierwsza wątpliwość to ta, o której mówił pan przewodniczący, sprawozdawca, że w procesie konsultacji nagle zapis: nie uwzględnia się uwag, które są niezgodne z prawem… Moim zdaniem czy zdaniem klubu, który reprezentuję, jest to sprzeczne z dotychczasową treścią regulaminu Sejmu, który zmieniliśmy i wchodzi w życie w przyszłym miesiącu, z art. 34a, gdzie pkt 6 stanowi, że uwagi, o których mowa wcześniej, są udostępniane w Systemie Informacyjnym Sejmu. Nie ma żadnych ograniczeń, jeżeli chodzi o uwagi do projektów poselskich, czy one w jakiś sposób są ograniczone, czy są zgodne z prawem, czy są niezgodne. Wszystkie uwagi będą prezentowane w Systemie Informacyjnym Sejmu. Teraz się nagle wprowadza w ustawie lobbingowej, że w przypadku uwag, które są niezgodne z prawem, oczywiście ocena będzie należała do Kancelarii Sejmu. Dlatego był sprzeciw co do tego, nie tylko ze strony firm lobbingowych, które nagle się pokazały — i dobrze, że się pokazały na posiedzeniu komisji, bo do tej pory ich aktywność była właściwie znikoma… Gdzieś tam nagle się okazało, że jakieś uwagi zgłaszają. Więc w tym zakresie złożyliśmy wniosek, wniosek mniejszości, który nie został przyjęty przez komisję. Wobec tego będę składał poprawkę, żeby w ogóle ten przepis projektowanej ustawy skreślić i pozostawić ten zapis, który wynika z regulaminu Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-34.2" who="#KazimierzSmoliński">Druga sprawa. Moim zdaniem to też jest sprzeczność z ideą, o której pan przewodniczący mówił, że w projektach poselskich mamy obowiązek prowadzenia konsultacji społecznych, a w tym projekcie zaprezentowanej zmiany dotyczącej ustawy o działalności lobbingowej jest zapis, że mogą być przeprowadzone konsultacje społeczne. Wobec tego też uważamy, że taki zapis powinien być zmieniony. W tym zakresie też jest poprawka, że marszałek Sejmu zarządza konsultacje, tak samo jak w przypadku konsultacji społecznych dotyczących projektów poselskich, tak samo w przypadku tej działalności lobbingowej. Jeżeli takie będą projekty, to one też będą podlegały z urzędu konsultacjom społecznym, a nie wtedy, kiedy pan marszałek czy Prezydium uzna, że trzeba lub nie trzeba. Obowiązkowe konsultacje. I to też jest zgodne z ideą, która przyświecała Wysokiej Izbie, jeżeli chodzi o zmianę regulaminu Sejmu, gdzie jest wyraźnie w art. 34a w ust. 1 mowa o tym, że pan marszałek zarządza udostępnienie projektu w systemie informacji, a tutaj jest mowa o tym, że może zarządzić. A więc to proponowana zmiana.</u>
          <u xml:id="u-34.3" who="#KazimierzSmoliński">Były też wcześniej uwagi dotyczące kwestii zgłaszania uwag, czy osoby fizyczne mają to robić tylko na rzecz innej osoby, czy też w imieniu tej osoby. Firmy lobbingowe uważały, że oprócz zapisu „na rzecz” powinno być również „w imieniu tej osoby”. Myśmy taką poprawkę złożyli. Ona nie została przyjęta. Zgłaszamy ją jako wniosek mniejszości, bo rzeczywiście firmy lobbingowe uznały — i moim zdaniem czy naszym zdaniem słusznie — że można składać uwagi nie tylko na rzecz kogoś, lecz także w imieniu kogoś.</u>
          <u xml:id="u-34.4" who="#KazimierzSmoliński">W tym zakresie brak pewnych konsekwencji, dlatego w tym kształcie my tego projektu nie będziemy popierać. Zobaczymy, jak proces dalej będzie przebiegał. Wówczas podejmiemy decyzję co do głosowania nad tym projektem. Dziękuję bardzo. Składam poprawki.</u>
          <u xml:id="u-34.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-35">
          <u xml:id="u-35.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-35.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam panią posłankę Elżbietę Gelert, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-36">
          <u xml:id="u-36.0" who="#ElżbietaGelert">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! W imieniu Koalicji Obywatelskiej chciałabym przedstawić stanowisko wobec projektu ustawy o zmianie ustawy o działalności lobbingowej w procesie stanowienia prawa, druk nr 650.</u>
          <u xml:id="u-36.1" who="#ElżbietaGelert">Projektowana ustawa, jak tu już zostało powiedziane, ma na celu przede wszystkim ograniczenie stosowania procedur przyspieszonych, a ponadto nakłada obowiązek przeprowadzenia oceny skutków regulacji i konsultacji społecznych. Pamiętamy z poprzednich lat, że bardzo często, o czym zresztą też już mówił przewodniczący komisji, tego samego dnia ustawy się pojawiały i tego samego dnia nad nimi głosowano. Nie chcielibyśmy, aby to trwało nadal.</u>
          <u xml:id="u-36.2" who="#ElżbietaGelert">Proponuje się zgłoszenie uwag dotyczących uzupełnienia ustawy w formie elektronicznej. Zgłaszanie uwag do ustawy w formie elektronicznej. Też było przedmiotem dyskusji to, czy ma to być tylko w formie elektronicznej, czy to jest dobry czas, czy w tej chwili faktycznie wszyscy mają dostęp do systemu elektronicznego. Niestety świat idzie do przodu i pewnie będzie to nieuchronne, tak że nie powinno to budzić aż tak dużych wątpliwości.</u>
          <u xml:id="u-36.3" who="#ElżbietaGelert">W zgłoszonych uwagach określa się również zakres, cele oraz czas udostępniania i przetwarzania przez Kancelarię Sejmu danych osobowych uczestników konsultacji.</u>
          <u xml:id="u-36.4" who="#ElżbietaGelert">W trakcie procedowania nad tą ustawą została naniesiona i przyjęta poprawka — akurat ta poprawka została przyjęta, bo było naniesionych kilka poprawek — która doprecyzowuje, co to znaczy: treści niezgodne z prawem. Budziła ona dosyć sporo kontrowersji i pewnie dalej budzi, czy na pewno ta poprawka wyczerpuje wszystkie znamiona treści niezgodnych z prawem.</u>
          <u xml:id="u-36.5" who="#ElżbietaGelert">W obecnym kształcie stanowisko Koalicji Obywatelskiej jest przychylne, jeśli chodzi o przyjęcie tej ustawy. Myślę, że prace dalej będą trwały, ponieważ zgłaszane są dalsze poprawki, więc zobaczymy, jak będzie wyglądała ta ustawa w ogólnym kształcie. Na chwilę obecną stanowisko Koalicji Obywatelskiej jest takie, że jesteśmy za przyjęciem ustawy. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-37">
          <u xml:id="u-37.0" who="#MonikaWielichowska">Bardzo dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-37.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Łukasza Osmalaka, Polska 2050 — Trzecia Droga.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-38">
          <u xml:id="u-38.0" who="#ŁukaszOsmalak">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-38.1" who="#ŁukaszOsmalak">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Szanowni Obywatele! To, że dzisiaj powinniśmy być wszyscy jak jedna wielka zaciśnięta pięść, myślę, że nie ulega żadnej wątpliwości. Zresztą powiedziane to już zostało dzisiaj kilkukrotnie na tej sali.</u>
          <u xml:id="u-38.2" who="#ŁukaszOsmalak">To, że mamy być wszyscy razem, że mamy się nie kłócić, że mamy być otwarci, powoduje też to, że powinniśmy rozmawiać z obywatelami i powinniśmy wsłuchiwać się w sposób szczególny w ich głos. Ma to związek oczywiście z regulaminem Sejmu, ma to związek z tym, że chcemy wprowadzić rozwiązania, które pozwolą nam m.in. na to, aby nasi obywatele mogli konsultować, głównie w formie elektronicznej, projekty ustaw, które będą podlegały pracy Sejmu, które będą pojawiały się na naszych posiedzeniach komisji, które będą debatowane tutaj, na tej sali.</u>
          <u xml:id="u-38.3" who="#ŁukaszOsmalak">W związku z powyższym pojawiają się zagrożenia związane m.in. z tym, że może pojawić się mowa nienawiści, mogą pojawić się wpisy negatywne, mogą pojawić się wpisy, które będą kogoś obrażały czy które będą wręcz, mówiąc wprost, niezgodne z prawem. Właśnie po to pochylamy się nad regulaminem Sejmu, właśnie po to na posiedzeniach komisji regulaminowej nad tym pracujemy i właśnie po to pan marszałek Szymon Hołownia wraz z Prezydium Sejmu proponuje wprowadzenie tego typu zmian do regulaminu Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-38.4" who="#ŁukaszOsmalak">Szanowni Państwo! Klub Parlamentarny Polska 2050 — Trzecia Droga będzie za dalszym procedowaniem nad tym projektem i będzie głosował za nim. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-38.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-39">
          <u xml:id="u-39.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-39.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Michała Pyrzyka, Polskie Stronnictwo Ludowe — Trzecia Droga.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-40">
          <u xml:id="u-40.0" who="#MichałPyrzyk">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-40.1" who="#MichałPyrzyk">Szanowna Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Mam zaszczyt w imieniu Klubu Parlamentarnego Polskie Stronnictwo Ludowe — Trzecia Droga przedstawić nasze stanowisko wobec projektu Komisji Regulaminowej, Spraw Poselskich i Immunitetowych dotyczącego zmiany ustawy o działalności lobbingowej w procesie stanowienia prawa.</u>
          <u xml:id="u-40.2" who="#MichałPyrzyk">Procedowana nowelizacja zawiera zmiany, których podstawowym celem jest zwiększenie transparentności procesu ustawodawczego i stworzenie warunków proceduralnych sprzyjających poprawie jakości stanowionych ustaw, stanowionego prawa. Dotyczy ona zapisania w tzw. ustawie lobbingowej obowiązku przeprowadzania konsultacji społecznych w przypadku projektów ustaw zgłaszanych przez posłów i stanowi wprowadzenie do polskiego ustawodawstwa kolejnego z tzw. kamieni milowych, czyli warunków, od spełnienia których zależało i zależy uruchomienie środków z Krajowego Planu Odbudowy i Zwiększenia Odporności. Projektowana ustawa zawiera rozwiązania uzupełniające przepisy regulaminu Sejmu, które wprowadziliśmy uchwałą z dnia 26 lipca tego roku, i przewiduje powszechnie dostępną możliwość wyrażenia opinii o niektórych wniesionych do Sejmu projektach ustaw, w szczególności — o projektach poselskich.</u>
          <u xml:id="u-40.3" who="#MichałPyrzyk">Projektowana instytucja konsultacji społecznych stanowi więc nową formę tzw. partycypacji społecznej w postępowaniu ustawodawczym. Konsultacje społeczne odbywać się będą poprzez zgłaszanie uwag do projektu ustawy, co będzie mogło nastąpić z wykorzystaniem usługi elektronicznej udostępnionej przez ministra właściwego do spraw informatyzacji. W projekcie ustawy przewiduje się jedyne ograniczenie przedmiotowego prawa do udziału w konsultacjach: nie zostaną udostępnione takie uwagi zgłoszone w toku konsultacji społecznych, które zawierają treści niezgodne z prawem, czyli np. tzw. mowę nienawiści. Jest to bardzo dobry zapis, szanowni państwo, mający na celu dbałość o jakość i kulturę debaty publicznej, której niestety często brakuje.</u>
          <u xml:id="u-40.4" who="#MichałPyrzyk">Mając na uwadze powyższe, Klub Parlamentarny Polskie Stronnictwo Ludowe — Trzecia Droga będzie za uchwaleniem omawianego projektu ustawy. Oczywiście mówię o projekcie w obecnym kształcie. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-41">
          <u xml:id="u-41.0" who="#MonikaWielichowska">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-41.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam panią posłankę Wandę Nowicką, Lewica.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-42">
          <u xml:id="u-42.0" who="#WandaNowicka">Szanowna Pani Marszałkini! Wysoka Izbo! Mam przyjemność zaprezentować stanowisko klubu parlamentarnego Lewicy dotyczące projektu ustawy o zmianie ustawy o działalności lobbingowej w procesie stanowienia prawa, druk nr 650.</u>
          <u xml:id="u-42.1" who="#WandaNowicka">Projekt ten wprowadza konsultacje społeczne jako nową formę partycypacji obywatelskiej, co stanowi istotny krok w kierunku zwiększenia transparentności procesu stanowienia prawa oraz aktywizacji społeczeństwa w kształtowaniu legislacji. Lewica od lat zajmuje stanowisko, że udział obywateli w procesie tworzenia prawa jest fundamentem demokracji. Prowadzenie konsultacji społecznych uwzględniające możliwość zgłaszania uwag przez osoby fizyczne, prawne oraz inne podmioty otwiera nowe możliwości komunikacji obywateli z władzą ustawodawczą.</u>
          <u xml:id="u-42.2" who="#WandaNowicka">Wierzymy, że dostępność tego narzędzia w formie elektronicznej i wykorzystanie zaufanych metod uwierzytelniania uczynią ten proces bardziej efektywnym i dostępnym dla szerokiej grupy zainteresowanych. Transparentność osiągana tu poprzez publiczne udostępnianie zgłoszonych uwag przyczyni się do ograniczenia podejrzeń o niejawne naciski lobbingowe, a tym samym wzmocni społeczne zaufanie do Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-42.3" who="#WandaNowicka">Na posiedzeniu komisji regulaminowej pojawiły się kontrowersje dotyczące art. 9c ust. 2, który zakłada nieudostępnianie zgłoszonych uwag, jeśli zawierają treści niezgodne z prawem, w tym mowę nienawiści. Jest to kluczowy zapis, który zabezpiecza proces konsultacyjny przed używaniem go do rozpowszechniania treści sprzecznych z podstawowymi wartościami demokratycznego społeczeństwa, takimi jak szacunek i równość. W wyniku dyskusji na temat zakresu tych przepisów przyjęto w głosowaniu poprawkę, która precyzuje i rozszerza katalog treści niezgodnych z prawem, których udostępnianie będzie wyłączone. Nie będą publikowane treści naruszające dobra osobiste, zawierające tajemnice prawnie chronione, chodzi tu też o kwestię przepisów karnych i katalogu treści podlegających ograniczeniu. Zgłoszone poprawki są naszym zdaniem zasadne, gdyż doprecyzowanie zakresu wyłączeń poprawia klarowność przepisów i eliminuje ryzyko nadinterpretacji.</u>
          <u xml:id="u-42.4" who="#WandaNowicka">Klub parlamentarny Lewicy ocenia projekt ustawy pozytywnie. Wprowadzenie mechanizmu konsultacji społecznych jest wprost krokiem we właściwym kierunku, zarówno z perspektywy wzmocnienia demokracji, jak i wypełnienia zobowiązań wynikających z Krajowego Planu Odbudowy. Zaproponowane poprawki, w szczególności te związane z ochroną przed treściami niezgodnymi z prawem, zwiększają ochronę praw obywateli i podnoszą jakość procesu legislacyjnego. Dlatego klub parlamentarny Lewicy deklaruje, że zagłosuje za przyjęciem tej ustawy.</u>
          <u xml:id="u-42.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-43">
          <u xml:id="u-43.0" who="#MonikaWielichowska">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-43.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszamy pana posła Grzegorza Płaczka, Konfederacja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-44">
          <u xml:id="u-44.0" who="#GrzegorzAdamPłaczek">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Projekt ustawy o zmianie ustawy o działalności lobbingowej w procesie stanowienia prawa, druk nr 650, głównie uzupełnia regulacje prawne w zakresie nowej instytucji prawnej dotyczącej postępowania ustawodawczego, tj. konsultacji społecznych projektów ustaw.</u>
          <u xml:id="u-44.1" who="#GrzegorzAdamPłaczek">Wprowadzenie tej instytucji oznacza implementację jednego z tzw. kamieni milowych, czyli warunków, od których spełnienia uzależnione jest uruchomienie środków finansowych z KPO. Jeśli Polska nie włączy konsultacji społecznych do procesu postępowania ustawodawczego, pieniędzy z Brukseli nie będzie. Zatem proponowana zmiana wynika niemal wyłącznie z presji wywieranej na Polskę ze strony Brukseli, a nie z realnej konieczności wynikającej z potrzeb polskiego parlamentu.</u>
          <u xml:id="u-44.2" who="#GrzegorzAdamPłaczek">W obecnym stanie prawnym przedkładane w Sejmie projekty ustaw nie są poddawane szerokim konsultacjom społecznym. Co prawda regulamin Sejmu nakłada na wnioskodawcę obowiązek przedstawienia w uzasadnieniu projektu informacji o zasięgniętych opiniach dotyczących danego projektu, jednak czynności te składają się na przeprowadzenie konsultacji, które mają w istocie charakter instytucjonalny i symboliczny. Tak więc co do zasady obecnie w konsultacjach uczestniczą wyłącznie podmioty, w odniesieniu do których prawo do udziału w konsultacjach ma podstawy ustawowe, np. Sąd Najwyższy, Krajowa Rada Sądownictwa, Krajowa Rada Radców Prawnych czy Naczelna Rada Adwokacka.</u>
          <u xml:id="u-44.3" who="#GrzegorzAdamPłaczek">Projektowana nowa instytucja konsultacji społecznych uzupełnia listę podmiotów biorących udział w konsultacjach o nową, w założeniu powszechnie dostępną, możliwość wyrażania opinii o niektórych wniesionych do Sejmu projektach ustaw, a w szczególności, zgodnie z zapisami KPO — o projektach poselskich. Ma to oczywiście rozmydlić obraz, zapobiegać poselskim wrzutkom legislacyjnym i przekonać obywateli, że od dziś posłowie obozu rządzącego będą się liczyć z głosami sprzeciwu zwykłych, pojedynczych Polaków. Oczywista bzdura.</u>
          <u xml:id="u-44.4" who="#GrzegorzAdamPłaczek">Przypatrując się dotychczasowym działaniom parlamentu i komisji sejmowych oraz patrząc na to, iż niemal praktyką stało się ignorowanie nieprzychylnych opinii niektórych instytucji, mało prawdopodobne wydaje się, że nowa instytucja konsultacji społecznych zmieni diametralnie proces legislacyjny. Ileż to razy byliśmy w tym budynku świadkami przegłosowywania ustaw, przed którymi przestrzegały liczne środowiska czy eksperci. Głos zwykłych ludzi niestety rzadko kiedy jest w tej Izbie słyszalny.</u>
          <u xml:id="u-44.5" who="#GrzegorzAdamPłaczek">Wprowadzenie konsultacji społecznych, w dodatku on-line, niewiele zmieni, a założenie, iż w toku konsultacji społecznych nie zostaną udostępnione uwagi, które zawierają treści niezgodne z prawem, czyli np. tzw. mowę nienawiści, na kilometr pachnie cenzurą. Bo jakim prawem urzędnik będzie decydował, czy coś jest mową nienawiści, czy nie? Od tego są sądy powszechne.</u>
          <u xml:id="u-44.6" who="#GrzegorzAdamPłaczek">Nie ulega wątpliwości, że Sejm powinien zająć się raczej naprawą samej ustawy o działalności lobbingowej, która wciąż wzbudza obawy i kontrowersje. Wprowadzamy konsultacje społeczne, bo tak chce Unia, a wciąż przecież nie wprowadziliśmy wystarczająco precyzyjnych definicji działalności lobbingowej, co stwarza ryzyko, że wiele działań podejmowanych przez różne grupy interesu pozostaje poza zakresem regulacji. Słaba lub zbyt szeroka definicja lobbingu prowadzi do omijania prawa przez niektóre podmioty i zwiększa nieprzejrzystość procesu stanowienia prawa. Ustanawiając kolejne zapisy i paragrafy, zapominamy, że uchwalona w 2005 r. ustawa o działalności lobbingowej w procesie stanowienia prawa nie przewiduje skutecznych mechanizmów monitorowania działalności lobbingowej, przez co od lat pogłębia się zjawisko tzw. cichego lobbingu, który nie jest zgłaszany i monitorowany. Ustawa przewiduje zbyt łagodne sankcje za nieprzestrzeganie przepisów dotyczących działalności lobbingowej, a procedury rejestracji małych lobbystów są zbyt skomplikowane. Chcemy w polskim parlamencie wprowadzić instytucję konsultacji społecznych, zamiatając jednocześnie pod dywan fakt, iż ustawa nie pomaga w rozróżnieniu legalnej działalności lobbingowej od innych form wpływu, które mogą być nielegalne lub nieetyczne. To wszystko dzieje się w tym budynku.</u>
          <u xml:id="u-44.7" who="#GrzegorzAdamPłaczek">Jeśli obecna ustawa o działalności lobbingowej w procesie stanowienia prawa nie przewiduje odpowiednich narzędzi umożliwiających społeczeństwu śledzenie i monitorowanie działalności lobbingowej, to wprowadzanie konsultacji społecznych, zwłaszcza realizowanych on-line, nie wpłynie znacznie na polepszenie jakości procesu legislacji. Pisma i uwagi będą nadchodzić, a potem będą skrzętnie archiwizowane. Jednak prawda jest taka, że na końcu procesu legislacyjnego o tym, czy dana ustawa zostanie uchwalona, czy nie, zadecyduje większość.</u>
          <u xml:id="u-44.8" who="#GrzegorzAdamPłaczek">Czas zająć się realnym problemem. Oficjalna liczba osób daje do myślenia, osób, które w 2023 r. jako oficjalni lobbyści brały udział w spotkaniach komisji sejmowej. W 2023 r. — to informacja ze strony sejmowej — było tych osób 10. Czas zrobić z tym porządek…</u>
          <u xml:id="u-44.9" who="#komentarz">(Poseł Jarosław Urbaniak: Każdy decyduje za siebie.)</u>
          <u xml:id="u-44.10" who="#GrzegorzAdamPłaczek">…a nie tylko wiecznie malować trawniki na zielono i wprowadzać zmiany…</u>
          <u xml:id="u-44.11" who="#komentarz">(Poseł Jarosław Urbaniak: Pomaluje pan na jasnozielono czy ciemnozielono te trawniki?)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-45">
          <u xml:id="u-45.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-46">
          <u xml:id="u-46.0" who="#GrzegorzAdamPłaczek">…które realnie nic w zakresie lobbingu ze strony branż farmaceutycznych, zbrojeniowych i energetycznych w polskim Sejmie nie zmienią.</u>
          <u xml:id="u-46.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-47">
          <u xml:id="u-47.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-47.1" who="#MonikaWielichowska">Wysoka Izbo! Do pytań zapisało się dziesięcioro posłów.</u>
          <u xml:id="u-47.2" who="#MonikaWielichowska">Wyznaczam czas na 1 minutę i zamykam listę.</u>
          <u xml:id="u-47.3" who="#MonikaWielichowska">Zapraszamy jako pierwszego do zabrania głosu pana posła Marka Gróbarczyka, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-48">
          <u xml:id="u-48.0" who="#MarekGróbarczyk">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-48.1" who="#MarekGróbarczyk">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Sprawa lobbingu nabiera dzisiaj zupełnie innego znaczenia. Trzeba ją traktować bardzo szeroko, a przede wszystkim w różnych aspektach, a to za sprawą wielu osób i organizacji, które już dzisiaj przyznają się oficjalne do tego, że były lobbowane za pewnego rodzaju swoją działalność.</u>
          <u xml:id="u-48.2" who="#MarekGróbarczyk">Ale wracając do ustawy, która, jak myślę, musi dopiero przejść nowelizację, warto zapytać: Kto będzie weryfikował tę mowę nienawiści, jaka grupa polityczna zostanie do tego wyznaczona? Czy nie stanie się tak, słyszeliśmy to wszyscy, jak było w przypadku chłopaka z Lądka-Zdroju, który zadzwonił, wpisał w Internecie, że nastąpiły ataki czy próba grabieży, a Donald Tusk wysłał do niego sześciu zbrojnych, żeby go aresztować? Czy to nie chodzi o to, żeby faktycznie zatkać, ale już teraz oficjalnie, legislacyjnie, przez Policję wolny głos w Polsce?</u>
          <u xml:id="u-48.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-49">
          <u xml:id="u-49.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-49.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Andrzeja Adamczyka, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-50">
          <u xml:id="u-50.0" who="#AndrzejAdamczyk">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-50.1" who="#AndrzejAdamczyk">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Nie często angażuję się w problemy, sprawy rozważane przez komisję regulaminową i spraw poselskich, ale tym razem skorzystam z takiej okazji, a każe mi to czynić moje 19-letnie doświadczenie parlamentarne.</u>
          <u xml:id="u-50.2" who="#AndrzejAdamczyk">Mam pytanie kierowane do komisji, ale także do prezydium Sejmu. Mam nadzieję, że otrzymam odpowiedź pisemną co najmniej od prezydium Sejmu. Co z działalnością organizacji społecznych reprezentujących partnerów społecznych na posiedzeniach komisji, podkomisji, kiedy procedowane są projekty, ważne projekty ustaw? Czy komisja, prezydium Sejmu przeprowadzi analizę pod kątem czasu funkcjonowania takich organizacji od momentu ich rejestracji do pierwszego wystąpienia w Sejmie?</u>
          <u xml:id="u-50.3" who="#AndrzejAdamczyk">Myślę, że parlamentarzyści mają to doświadczenie. Ja byłbym w stanie przytoczyć, dać przykład co najmniej jednej takiej organizacji, która po paru miesiącach od rejestracji ogrywała jedną z głównych ról w debacie nad ważnym dla państwa projektem ustawy. To jest istotny element pracy. Zwracam się do pana przewodniczącego komisji o odniesienie się do tej sprawy. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-50.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-51">
          <u xml:id="u-51.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-51.1" who="#MonikaWielichowska">Chciałam przywitać grupę młodzieży z II Liceum Ogólnokształcącego im. Jana Śniadeckiego w Kielcach, która przebywa u nas na zaproszenie posła Rafała Kasprzyka i obserwują nasze obrady. Pozdrawiam was serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-51.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-51.3" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Kazimierza Smolińskiego, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-51.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-52">
          <u xml:id="u-52.0" who="#KazimierzSmoliński">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-52.1" who="#KazimierzSmoliński">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Mam pytanie do przewodniczącego komisji, przedstawiciela wnioskodawców. Co się zmieniło od lipca tego roku, kiedy zmienialiśmy regulamin Sejmu i wprowadziliśmy obowiązkowe konsultacje, jeżeli chodzi o projekty poselskie, powołując się na KPO? Teraz wprowadzamy ustawę lobbingową i tam już wpisujemy, że marszałek może przeprowadzić te konsultacje. I co się zmieniło od lipca, że w uchwalonym regulaminie Sejmu wprowadziliśmy zapis, że udostępniane są wszystkie uwagi, bez żadnego ograniczenia, a teraz nagle w kolejnej ustawie piszemy, że tylko uwagi niezgodne z prawem nie będą uwzględniane? Jeżeli są jakieś zastrzeżenia w kwestii uwag, to zmieńmy regulamin, który wejdzie w życie dopiero 31 października tego roku, a nie róbmy tak, że pozostawiamy zapis, że wszystkie uwagi dotyczące projektów poselskich będą uwzględniane, ale w innych ustawach ustalamy, że nie wszystkie. Będzie jakaś ocena zgodności czy też niezgodności z prawem? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-53">
          <u xml:id="u-53.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-53.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Krzysztofa Mulawę, Konfederacja. Nie widzę pana posła.</u>
          <u xml:id="u-53.2" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Grzegorza Płaczka, Konfederacja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-54">
          <u xml:id="u-54.0" who="#GrzegorzAdamPłaczek">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Wiemy, że przed nami nowe narzędzie — konsultacje społeczne. Wiemy również, że konsultacje społeczne będą wyglądać w ten sposób, że Nowak czy Wiśniewski będzie wysyłać zgłoszenie online, będzie wiadomo, co to za osoba z imienia i nazwiska, będziemy znać PESEL takiej osoby. W związku z tym wiemy, że na końcu tego procesu będzie cenzor, będzie osoba bądź będą osoby wybrane do tego, żeby mówić Polakom, co jest zgodne z prawem, a co nie, i co jest tzw. mową nienawiści, a co nie jest. Chciałbym zapytać, kim będą te osoby i co się wydarzyło w polskim prawie, że to już nie sądy powszechne będą decydować o tym, że coś jest mową nienawiści, tylko urzędnik. Kto będzie tym cenzorem?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-55">
          <u xml:id="u-55.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-55.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam panią poseł Annę Gembicką, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-56">
          <u xml:id="u-56.0" who="#AnnaGembicka">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Ze strony koalicji rządzącej pojawiły się zarzuty, że czasy się zmieniły, że już nie będziemy pracować nad ustawami w przyspieszonym trybie. Dziwię się, szanowni państwo, że mówicie to dzisiaj, kiedy tak ważne jest, żebyśmy jak najszybciej przyjęli ustawę dla powodzian. To posiedzenie Sejmu powinno się odbyć w zeszłym tygodniu, żeby zwiększyć pomoc doraźną, żeby zwiększyć środki na odbudowę domów, żeby uruchomić pomoc dla przedsiębiorców czy rolników. Powinniśmy pracować dzień i noc nad tymi rozwiązaniami. Szkoda, że państwo nie widzicie, że w chwili kryzysu rozwiązania systemowe trzeba uruchomić natychmiast.</u>
          <u xml:id="u-56.1" who="#AnnaGembicka">A co do lobbingu, niestety doczekaliśmy czasów, gdy lobbyści wchodzą na salę plenarną, żeby pilnować, jak głosują posłowie koalicji rządzącej. Doczekaliśmy czasów, że posłowie koalicji rządzącej składają ustawy, które leżą bezpośrednio w interesie lobbystów, i to kosztem stawiania Polakom wiatraków pod oknami. I to tymi problemami powinniśmy się zająć.</u>
          <u xml:id="u-56.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-57">
          <u xml:id="u-57.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-57.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Krzysztofa Grabczuka, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-58">
          <u xml:id="u-58.0" who="#KrzysztofGrabczuk">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Pani poseł, proszę nie oceniać innych miarą własnego zepsucia. To, jak psuliście prawo w tym Sejmie, i to, co robiliście z ustawami, że jednego dnia się pojawiała ustawa, na drugi dzień nad nią głosowaliście, to szczyt pewnej hipokryzji. Proszę państwa, przepisy prawa powinny być trwałe, ale przede wszystkim powinny być transparentne i czytelne. Nie może być takiego przekonania wśród Polek i Polaków, że oto za konkretnymi przepisami prawa stoi jakaś grupa lobbystyczna. Żeby były one transparentne, potrzebne są konsultacje, jak najbardziej szerokie, dostępne konsultacje, tak żeby zarówno eksperci, jak i każda Polka czy każdy Polak mogli w tym uczestniczyć. To jest fundament demokracji. Im więcej osób będzie w tym procesie uczestniczyło, tym dla nas wszystkich lepiej. Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-58.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-59">
          <u xml:id="u-59.0" who="#MonikaWielichowska">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-59.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Michała Pyrzyka, Polskie Stronnictwo Ludowe — Trzecia Droga.</u>
          <u xml:id="u-59.2" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
          <u xml:id="u-59.3" who="#komentarz">(Poseł Krzysztof Grabczuk: Ja do pani nie mówiłem.)</u>
          <u xml:id="u-59.4" who="#MonikaWielichowska">Pani poseł, trwa spokojna, wyważona dyskusja i niech tak już zostanie.</u>
          <u xml:id="u-59.5" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-60">
          <u xml:id="u-60.0" who="#MichałPyrzyk">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-60.1" who="#MichałPyrzyk">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Procedowana zmiana ustawy o działalności lobbingowej w procesie stanowienia prawa to projekt, który wraz z odpowiednimi zapisami, które wprowadziliśmy w lipcu do regulaminu Sejmu, nada odpowiednią rangę ustawowym projektom poselskim, które często służyły sprawującym władzę czy były wręcz przez nich wykorzystywane, bo stanowiły szybką, wręcz ekspresową ścieżkę legislacyjną. Szybkość ta jednak niestety nie zawsze szła w parze z jakością stanowionego prawa. Dlatego bardzo dobrze się dzieje, że projekty poselskie będą musiały zarówno posiadać ocenę skutków regulacji, jak i być poddane szerokim konsultacjom społecznym. To na pewno dobry krok w kwestii jakości stanowienia prawa i poprawy kultury debaty publicznej. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-60.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-61">
          <u xml:id="u-61.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-61.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Tadeusza Tomaszewskiego, klub Lewicy.</u>
          <u xml:id="u-61.2" who="#MonikaWielichowska">Jest pan poseł? Jest.</u>
          <u xml:id="u-61.3" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam serdecznie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-62">
          <u xml:id="u-62.0" who="#TadeuszTomaszewski">Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Udział obywateli w konsultacjach społecznych, w szczególności w projektach poselskich to ważny element demokracji. Szkoda tylko, że straciliśmy 2 lata — 2 lata na wdrożenie jednego z kamieni milowych. Dlatego chciałem zapytać pana posła sprawozdawcę: Szanowny panie pośle, co pana zdaniem było przyczyną, że przez 2 lata nie byliśmy w stanie wdrożyć tak prostego kamienia milowego, o którym dzisiaj rozmawiamy, czyli konsultacji społecznych projektów poselskich? Te konsultacje społeczne, po przyjęciu zarówno nowelizacji regulaminu Sejmu, jak i dzisiaj omawianej zmiany w ustawie lobbingowej, wprowadzają nowy rodzaj partycypacji społecznej. Warto przypomnieć, że 2 kwietnia 1997 r. w konstytucji zapisaliśmy możliwość wnoszenia do Wysokiej Izby projektów obywatelskich. Czyli obywatele uczestniczą w tworzeniu prawa, a teraz będą mieli instytucjonalną możliwość wpływania na tworzone prawo. To jest bardzo ważne. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-63">
          <u xml:id="u-63.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-63.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam panią posłankę Małgorzatę Pępek, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-64">
          <u xml:id="u-64.0" who="#MałgorzataPępek">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! O tym, że ten projekt jest nad wyraz potrzebny, nikogo nie trzeba przekonywać. Ostatnie 8 lat rządów PiS dobitnie pokazało, jak destrukcyjny wpływ na funkcjonowanie państwa ma źle stanowione prawo. Brak przejrzystości, rzetelnych ocen skutków regulacji, ciągłe wykorzystywanie inicjatywy poselskiej do szybkiego uchwalania ustaw przygotowywanych w ministerstwach czy ograniczanie znaczenia konsultacji społecznych to główne antyobywatelskie grzechy legislacji właśnie za waszych rządów, rządów PiS. Obecny projekt nie dość, że kończy z tym stanem rzeczy, to jeszcze realizuje jeden z kamieni milowych KPO. Stąd wszystkim nam, jak tu jesteśmy, powinno zależeć, żeby te przepisy były uchwalone jak najszybciej. Według założeń ustawa ma wejść w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia. Ale czy z uwagi na potrzebę implementacji kamienia milowego możliwe jest skrócenie tego terminu? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-64.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-65">
          <u xml:id="u-65.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-65.1" who="#MonikaWielichowska">Lista posłów zapisanych do głosu została wyczerpana.</u>
          <u xml:id="u-65.2" who="#MonikaWielichowska">Zapraszamy sprawozdawcę komisji pana posła Jarosława Urbaniaka.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-66">
          <u xml:id="u-66.0" who="#JarosławUrbaniak">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Tak jak w moim pierwszym wystąpieniu jako sprawozdawca zapowiadałem, działo się to w komisji, dzieje się tutaj. Słowo „lobbingowa” w tytule tej ustawy podnosi ciśnienie, sprawia, że temperatura krwi jest wyższa. Ale my nie o tym. Jestem mocno zdziwiony, że posłowie z wieloletnim doświadczeniem tutaj, w Sejmie, zapominają o jednej podstawowej kwestii, która nas ogranicza — o zakresie przedłożenia, o tym, co przez ostatnie lata było łamane. Nie wolno zmieniać prawa szerzej, niż jest to zaproponowane w projekcie ustawy. Jeśli chodzi o wszelkie uwagi co do tego, że działalność lobbingowa w polskim Sejmie nie jest prowadzona w sposób transparentny, w sposób, który by nas zadowalał, że tak naprawdę w dużej części jej nie ma — nasi goście deklarowali, że pracują, po czym, co w Sejmie jest łatwe do ustalenia, okazywało się, że dokładnie ta firma lobbingowa, która mówiła o tym, jaka jest aktywna na terenie Sejmu, brała udział w ostatniej kadencji, z tego, co powiedzieli pracownicy kancelarii, w raptem trzech posiedzeniach komisji i tylko raz przedstawiciel tej firmy zabrał głos — ja o tym wszystkim wiem. Wiemy o tym wszystkim. Natomiast w tej zmianie nie ma nic o działalności lobbingowej, tak jak chcieli nasi goście i jak chcieli dzisiaj niektórzy pytający. My w tej zmianie mówimy o dostosowaniu tej ustawy do zmian w regulaminie Sejmu, które wprowadziliśmy.</u>
          <u xml:id="u-66.1" who="#JarosławUrbaniak">To, co mnie w tych pytaniach najbardziej zabolało, to wypowiedź pani poseł Gembickiej. Jak można zarzucać dzisiaj, o godz. 11.20, że my robimy coś przeciwko powodzianom, bo w zmianach regulaminowych mówimy, że prawo powinno być stanowione z namysłem, powoli, roztropnie?</u>
          <u xml:id="u-66.2" who="#komentarz">(Poseł Anna Gembicka: Posiedzenie powinno być w zeszłym tygodniu i od razu powinniśmy przyjąć, i pracować dzień i noc, a nie…)</u>
          <u xml:id="u-66.3" who="#JarosławUrbaniak">Pani poseł na mnie nie krzyczy. Ja bym proponował, żeby pani, zamiast krzyczeć i zamiast mówić nieprawdę, spróbowała zobaczyć, co się dzieje w Polsce w ostatnich tygodniach, jak wygląda kalendarium wydarzeń w ostatnich dniach. Może zrozumiałaby pani, że pani totalne bzdury tu przed momentem mówiła.</u>
          <u xml:id="u-66.4" who="#komentarz">(Poseł Anna Gembicka: Widzę, co się dzieje, że Sejm nic nie robił…)</u>
          <u xml:id="u-66.5" who="#JarosławUrbaniak">Proszę nie pokrzykiwać.</u>
          <u xml:id="u-66.6" who="#JarosławUrbaniak">Jeśli chodzi o projekt ustawy o pomocy dla powodzian, duży projekt ustawy, właśnie przed godziną Sejm, zgodnie z tym nowym regulaminem, przegłosował, że będzie on procedowany w przyspieszonym trybie, bo jest powódź, katastrofa.</u>
          <u xml:id="u-66.7" who="#komentarz">(Poseł Anna Gembicka: Przedłożony powinien być w zeszłym tygodniu.)</u>
          <u xml:id="u-66.8" who="#JarosławUrbaniak">A wy przez 8 lat pchaliście ustawy o Trybunale Konstytucyjnym, o Krajowej Radzie Sądownictwa, Prawo geodezyjne, ustawę o wiatrakach, żeby zablokować — rano weszło, wieczorem wyszło. To właśnie o to chodzi w tym regulaminie, w tych zmianach, że jak stanowimy prawo, które zmienia ustrój, które jest ważne, które wymaga namysłu, to trzeba robić to zgodnie z terminami, powoli, z rozsądkiem, a nie szybko. A szybko działamy wtedy, kiedy rzeczywiście jest ku temu poważny powód, tak jak dzisiaj. Wczoraj rząd przyjął projekt ustawy, dzisiaj rano postanowiliśmy, że będziemy nad nim procedować w trybie pilnym, który przewiduje regulamin. Trzeba czytać, a nie tylko krzyczeć.</u>
          <u xml:id="u-66.9" who="#komentarz">(Poseł Rafał Weber: W zeszłym tygodniu powinno to być.)</u>
          <u xml:id="u-66.10" who="#JarosławUrbaniak">Ważne pytanie zadał pan poseł Tomaszewski, dlaczego przez ponad 2 lata, mimo że pan premier Morawiecki, deklarując zmiany w regulaminie Sejmu przed Komisją Europejską, zakreślił termin… Tutaj pan poseł Tomaszewski trochę się pomylił, bo 2 lata temu minął termin wprowadzenia tego, a deklaracja była jeszcze wcześniejsza i blokowało to m.in. KPO. To jest pytanie mocno polityczne. Ja mogę odpowiedzieć tylko w taki sposób: przez te ponad 2 lata, 3 lata nikt nie podjął inicjatywy, nie było tematu zmiany regulaminu Sejmu. To znaczy, że z jednej strony mówi się: dacie nam pieniądze z KPO pod warunkiem, że my zrobimy to i to, a potem nic się w tym zakresie nie robi. Dla mnie to sprawa, którą niekoniecznie wszyscy mogą zrozumieć, ale my na tej sali rozumiemy. Jeżeli stawiamy warunek i go przez tak długi okres nie spełniamy, to sami włączamy hamulec ręczny, żeby pieniędzy z KPO nie zrobić. I później mamy te teatrzyki Zielona Gęś, które pan premier Morawiecki razem z PiS-em odstawiał, że zła Unia Europejska uderza w Polskę, nie chce dać pieniędzy. Wszystkim daje, nam nie daje. No bo wszyscy swoje deklaracje spełnili, a my nawet w tak prostej sprawie jak zmiana regulaminu Sejmu nie zrobiliśmy nic. To do oceny wyborców, a może nawet prokuratury.</u>
          <u xml:id="u-66.11" who="#JarosławUrbaniak">To są chyba te najważniejsze pytania. Padały jeszcze takie pytania odnośnie do tego, kto będzie decydował. Wiem, że wam się w głowie nie mieści, że osoba, która będzie usuwała wpisy w konsultacjach, w których będą przekleństwa albo zamiast uwag co do zapisu konkretnego w którymś przepisie mówiła o tym, jaki to premier jest fajny albo jaki szef opozycji jest fajny, używając słów obraźliwych, to nie będzie żaden polityk, tylko normalny, zwykły urzędnik Kancelarii Sejmu, który pracuje tutaj od lat. Urzędnicy kancelarii przez lata — i to ja jako wieloletni poseł mogę powiedzieć o pracownikach Kancelarii Sejmu — umieją zachowywać obiektywizm przy pracach wtedy, kiedy nam pomagają, niezależnie od tego, kto rządzi. To naprawdę nie jest żaden poważny wysiłek. Wystarczy trochę dobrej woli, żeby wiedzieć, co jest mową nienawiści, a co nie. Bo inaczej to albo te konsultacje będą miały sens i w nich znajdziemy rzeczywiste uwagi obywateli co do projektów ustaw, nad którymi będziemy procedować, albo będziemy mieli kolejny portal, który zamieni się w szczujnię i wyzwiska i z tego nic więcej nie będzie.</u>
          <u xml:id="u-66.12" who="#JarosławUrbaniak">Mam nadzieję, że państwo są zadowoleni z odpowiedzi, jakiej udzieliłem na zadane pytania. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-66.13" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-66.14" who="#komentarz">(Poseł Tomasz Zimoch: Wyczerpująco, brawo! To było brawurowe wystąpienie posła Urbaniaka, pani marszałek.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-67">
          <u xml:id="u-67.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-67.1" who="#MonikaWielichowska">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-67.2" who="#MonikaWielichowska">W związku z tym, że w czasie drugiego czytania zgłoszono do przedłożonego projektu ustawy poprawki, marszałek Sejmu kieruje ten projekt ustawy ponownie do Komisji Regulaminowej, Spraw Poselskich i Immunitetowych w celu przedstawienia sprawozdania.</u>
          <u xml:id="u-67.3" who="#MonikaWielichowska">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 4. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Infrastruktury o rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy o delegowaniu kierowców w transporcie drogowym oraz niektórych innych ustaw (druki nr 602 i 623).</u>
          <u xml:id="u-67.4" who="#MonikaWielichowska">Proszę pana posła Krzysztofa Truskolaskiego o przedstawienie sprawozdania komisji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-68">
          <u xml:id="u-68.0" who="#KrzysztofTruskolaski">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt przedstawić sprawozdanie Komisji Infrastruktury o bardzo ważnym projekcie ustawy o zmianie ustawy o delegowaniu kierowców w transporcie drogowym oraz niektórych innych ustaw z druków nr 602 i 623.</u>
          <u xml:id="u-68.1" who="#KrzysztofTruskolaski">Projekt ten został przedstawiony przez Radę Ministrów. Wprowadza istotne zmiany mające na celu dostosowanie polskiego prawa do przepisów unijnych wynikających z tzw. Pakietu Mobilności. Jest to reakcja na dynamicznie zmieniający się rynek transportu międzynarodowego, który szczególnie w Polsce odgrywa kluczową rolę w gospodarce, generując znaczną część naszego PKB. Wnioskodawcy zwracają również uwagę na konieczność skuteczniejszego monitorowania przewoźników zagranicznych, szczególnie tych spoza Unii Europejskiej, wprowadzenie obowiązku rejestracji w systemie Fendt. Dla tych przewoźników to ważny krok w eliminacji nieuczciwej konkurencji, z którą od lat borykają się polskie firmy.</u>
          <u xml:id="u-68.2" who="#KrzysztofTruskolaski">Nowe przepisy są odpowiedzią na postulaty zgłaszane przez przedstawicieli środowiska przewoźników drogowych, w tym przewoźników, którzy zorganizowali protesty przed przejściami drogowymi granicznymi z Ukrainą. Obecnie polska branża transportu drogowego boryka się z wieloma problemami i na pewno ten projekt ustawy pomoże polskim przewoźnikom. Zgodnie z ustawą należy tworzyć równe warunki konkurencyjne dla wszystkich uczestników rynku przy jednoczesnym dbaniu o interesy polskich firm oraz pracowników.</u>
          <u xml:id="u-68.3" who="#KrzysztofTruskolaski">Komisja Infrastruktury, która rozpatrzyła ten projekt 12 września 2024 r., wnosi, aby Wysoki Sejm uchwalił załączony projekt ustawy wraz z jedną poprawką. Na posiedzeniu komisji dyskusja była merytoryczna. Projekt ten nie budzi większych kontrowersji. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-68.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-69">
          <u xml:id="u-69.0" who="#MonikaWielichowska">Sejm ustalił, że w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego wysłucha 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i 3-minutowego oświadczenia w imieniu koła.</u>
          <u xml:id="u-69.1" who="#MonikaWielichowska">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-69.2" who="#MonikaWielichowska">Pierwszego do zabrania głosu zapraszam pana posła Rafała Webera, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-69.3" who="#MonikaWielichowska">Raz jeszcze zapraszam pana posła Rafała Webera, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-70">
          <u xml:id="u-70.0" who="#RafałWeber">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-70.1" who="#RafałWeber">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Bardzo lakoniczne sprawozdanie pana posła Truskolaskiego. Nie poruszył bardzo ważnego wątku, który pojawił się na posiedzeniu komisji, która 12 września obradowała na temat projektu ustawy o zmianie ustawy o delegowaniu kierowców. Ważnym wątkiem jest kwestia poruszona przez Biuro Legislacyjne, które wskazywało na to, że już wtedy, 12 września, terminy, które obowiązują zarówno Senat, jak i prezydenta Rzeczypospolitej, mogą nałożyć się na dzień wejścia w życie dużej części przepisów tej ustawy. Bardzo lakonicznie mówiąc, może być tak, że ustawa nie zostanie przepracowana ani przez Senat, ani tym bardziej nie zostanie podpisana przez prezydenta, a wyjdziemy już poza termin 1 listopada. Dziwi więc fakt, że podczas poprzedniego posiedzenia Sejmu ten projekt nie został przepracowany w całości. Nie jest on obszerny, nie jest to materia, która wzbudza nad wyraz wątpliwości. My mamy co do tej ustawy swoje uwagi, za chwileczkę je przedstawimy, a w zasadzie powtórzymy, bo o tych uwagach mówiliśmy na posiedzeniu, podczas pierwszego czytania. Natomiast nic nie stało na przeszkodzie, żeby podczas jednego posiedzenia Sejmu ten projekt ustawy został przegłosowany. Natomiast teraz, już po 2 tygodniach, faktycznie ryzyko, na które wskazywał mecenas Biura Legislacyjnego, występuje i najprawdopodobniej tak będzie, że ustawa nie zostanie podpisana, nie wejdzie w życie, a będziemy po terminie 1 listopada. To rzecz pierwsza.</u>
          <u xml:id="u-70.2" who="#RafałWeber">Rzecz druga dotyczy już samych przepisów. Ministerstwo Infrastruktury dąży do zniesienia obowiązku rejestracji przejazdów kabotażowych wykonywanych w Polsce przez firmy z Unii Europejskiej. Pamiętam, jak wprowadzaliśmy ten przepis do ustawy o delegowaniu kierowców. Wówczas większość organizacji transportowych ten przepis popierała. Z tego, co wiem, nic się nie zmieniło. To znaczy, że nadal większość organizacji transportowych popiera to, aby firmy transportowe spoza Polski, ale z Unii Europejskiej realizowały kabotaż przy wcześniejszym zgłoszeniu takiego przejazdu w systemie SENT. Skąd zmiana stanowiska rządu w tym zakresie? Słyszałem o bojaźni przed wystąpieniem Komisji Europejskiej. Natomiast trzeba powiedzieć, że takie przepisy istnieją już w innych państwach Unii Europejskiej i nic nie stoi na przeszkodzie, żeby istniały również w Polsce. Mamy za mało wiedzy na temat liczby przewozów realizowanych przez transportowców spoza Unii Europejskiej, tych przewozów kabotażowych, a taka wiedza jest niezbędna do tego, aby podejmować kolejne działania czy kolejne kroki prawne chroniące polskich transportowców. Tak że w naszej ocenie, w naszym przekonaniu kontrowersje budzi rezygnacja z tego przepisu, bo stoi ona wbrew oczekiwaniom dużej części branży transportu drogowego.</u>
          <u xml:id="u-70.3" who="#RafałWeber">Trzecia uwaga. Duża część dyskusji została podczas pierwszego czytania skupiona na braku pomocy finansowej. Wskazywałem, że ocena skutków regulacji tego projektu wskazuje 0 zł zarówno po stronie wydatków z budżetu państwa, jak i 0 zł skutków po stronie przedsiębiorców, ale także pracowników branży transportu drogowego. Tak że ta ustawa nie ma żadnego finansowego wpływu na funkcjonowanie branży transportu drogowego. W odpowiedzi minister Bukowiec powiedział, że rząd pracuje nad inną ustawą, ustawą o transporcie drogowym, znajdującą się pod nr UD18. Wczytałem się w tę ustawę na stronie legislacja.gov.pl. Ostatnia zmiana w tym projekcie jest z 18 kwietnia 2024 r., tak że sprzed kilku miesięcy. Wiemy, że te prace się toczą, natomiast nie wiemy, jaki jest ich efekt. Namiastkę dyskusji międzyrządowej mieliśmy na jednym z posiedzeń Komisji Infrastruktury, bodajże w lipcu, kiedy to resorty finansów i polityki i rodziny przerzucały jak gorący kartofel sprawę zmniejszenia składek ZUS-owskich, a także zmniejszenia opodatkowania, które jest nałożone na firmy transportu drogowego. A przypomnę, że w lipcu 2023 r. potrafiliśmy jako rząd pana premiera Mateusza Morawieckiego — za wprowadzenie tych przepisów odpowiadał minister Andrzej Adamczyk — wprowadzić przepisy, które zmniejszyły koszty funkcjonowania firm transportowych w Polsce, i to o 10 mld zł, nawet ponad 10 mld zł: 4,8 mld zł po stronie pracodawców i 5,5 mld zł po stronie pracowników, czyli kierowców. Tak że można wprowadzić takie przepisy, wtedy kiedy jest wola polityczna. Pytanie o wolę polityczną — w tej chwili wychodzi na to, że jej nie ma, skoro najpierw idzie projekt mało znaczący, a nad tym ważniejszym projektem prace cały czas się toczą i nie ma uzgodnienia. Ale ważna jest również siła, perswazja i umiejętność przekonywania partnerów rządowych. Te umiejętności były po naszej stronie. Czy są po stronie obecnego rządu lub obecnego kierownictwa Ministerstwa Infrastruktury? Na tę chwilę sytuacja wygląda na to, że nie. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-70.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-71">
          <u xml:id="u-71.0" who="#MonikaWielichowska">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-71.1" who="#MonikaWielichowska">Chcę serdecznie przywitać w Sejmie gości pana posła Henryka Kiepury z powiatu kłobuckiego, czyli uczniów, uczennice i nauczycieli ze Szkoły Podstawowej nr 1 im. Adama Mickiewicza w Krzepicach. Witamy was serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-71.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-71.3" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Piotra Kandybę, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-72">
          <u xml:id="u-72.0" who="#PiotrKandyba">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Ponieważ czasu jest niewiele, tak jak zauważył poseł przedmówca, bardzo się dziwię, że te uwagi, które teraz padły, nie padły na posiedzeniu komisji. Bo jakoś nie przypominam sobie, żeby na posiedzeniu komisji w ogóle była dyskusja na te tematy. Nie mamy czasu, więc prośba jest taka…</u>
          <u xml:id="u-72.1" who="#komentarz">(Gwar na sali, dzwonek)</u>
          <u xml:id="u-72.2" who="#komentarz">(Poseł Andrzej Adamczyk: Proszę przeczytać stenogram.)</u>
          <u xml:id="u-72.3" who="#PiotrKandyba">Wracam do mojej wypowiedzi. Wydawało się, że jak rzadko bywa w tym Sejmie, projekt spotkał się z dosyć szeroką, ponadpartyjną zgodą i opinią, że należy go szybko wprowadzić. Zresztą mówił to pan przed chwilą. W podobnie pozytywnym tonie wypowiadają się środowiska przewoźników.</u>
          <u xml:id="u-72.4" who="#PiotrKandyba">Wprowadzenie bardziej precyzyjnej, ścisłej ewidencji czy też miejscami podstaw do jakiejkolwiek ewidencji jest krytyczne pod kątem wyrównywania szans naszych przewoźników względem nieuczciwej konkurencji spoza granic Unii Europejskiej. Wprowadzane są większe kompetencje i nowe narzędzia pracy dla służb, inspektoratu transportu drogowego i urzędów celno-skarbowych. Powinny one skutecznie ukrócić praktyki nieuczciwej konkurencji i dać polskiej branży transportowej równe szanse na rynku, z czym, mam nadzieję, wszyscy się zgodzimy.</u>
          <u xml:id="u-72.5" who="#PiotrKandyba">Zamiast 5 minut jest 1,5 minuty. Nie mamy czasu, każda minuta jest ważna. Wszystkie ręce na pokład i jedziemy, bo branża transportowa na to czeka. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-72.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-73">
          <u xml:id="u-73.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-73.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Mirosława Suchonia, Polska 2050 — Trzecia Droga.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-74">
          <u xml:id="u-74.0" who="#MirosławSuchoń">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! To jest niezwykle ważna debata. Jest ważna dlatego, że dotyczy jednej z polskich potęg eksportowych, branży transportowej, która w ciągu naszego członkostwa w Unii Europejskiej zdobyła sobie uznanie, szacunek, a przede wszystkim sporą część rynku przewozów na terenie Unii Europejskiej. To, co dzisiaj widzimy, to, krótko mówiąc, niepokojące skutki wieloletniej działalności poprzedniego rządu, który nie stanął na wysokości zadania, w wielu przypadkach nie stanął na wysokości zadania i spowodował negatywne warunki funkcjonowania naszej branży transportowej na tym bardzo konkurencyjnym rynku.</u>
          <u xml:id="u-74.1" who="#MirosławSuchoń">Trzeba wspomnieć choćby takie proste kwestie jak wymaganie posiadania tych samych urządzeń do mierzenia czasu pracy przez wszystkich, którzy wykonują przewozy na terenie Rzeczypospolitej Polskiej, na terenie Unii Europejskiej. Poprzedni rząd uznał za stosowne, aby te przepisy dotyczyły wyłącznie firm polskich, wyłącznie firm z terenu Unii Europejskiej. Te przepisy nie dotyczą np. firm z terenu Ukrainy, które przyjeżdżają do nas i wykonują przewozy. To jest wielkie zaniedbanie poprzedniego rządu.</u>
          <u xml:id="u-74.2" who="#MirosławSuchoń">Od wielu miesięcy pracujemy nad tym, aby likwidować te zaniedbania, aby wprowadzać takie mechanizmy, które będą sprzyjały naszej branży transportowej, sprzyjały przede wszystkim równej konkurencji na rynku. Myślę, że dla wszystkich jest jasne, że jeżeli polskie firmy muszą ponosić koszty np. nowych tachografów, a firmy z krajów, które nie są w Unii Europejskiej, nie muszą ponosić tych kosztów, to uderza to w nasze firmy. Nie możemy dopuszczać do takich sytuacji. W związku z tym wprowadzamy kolejne przepisy, które mają uszczelnić ten rynek, które mają wprowadzić równe zasady konkurencji na tym, jak powiedziałem, trudnym rynku.</u>
          <u xml:id="u-74.3" who="#MirosławSuchoń">Ten projekt ustawy dotyczy jednego z aspektów równej konkurencji, mianowicie wprowadza obowiązek rejestracji przez przewoźników spoza Unii Europejskiej faktu wjazdu na teren Rzeczypospolitej Polskiej w systemie SENT. Dzięki temu jako państwo, jako służby, które są odpowiedzialne za bezpieczeństwo, a także za tworzenie równych warunków konkurencji, będziemy mogli monitorować, w jaki sposób te przewozy są wykonywane. To jest niezwykle ważne, dlatego że nasze firmy od wielu lat podnoszą, co zresztą było również przedmiotem debaty w parlamencie, na posiedzeniu Komisji Infrastruktury, że w ostatnich latach te warunki zmieniły się na niekorzyść. Doszło do bardzo poważnego zawahania. Krótko mówiąc, trzeba z tym walczyć.</u>
          <u xml:id="u-74.4" who="#MirosławSuchoń">Ten projekt ustawy odpowiada potrzebom rynku transportowego. Tak jak powiedziałem, dotyczy stworzenia równych warunków konkurencji, ale nie tylko — ten projekt ustawy przewiduje również wprowadzenie czasowego wydłużenia obowiązywania świadectw, które umożliwiają ośrodkom szkolenia kierowców prowadzenie kursów. To jest niezwykle ważne. Pokazuje to, że reforma, która była wdrażana przez poprzedni rząd, nie była do końca przemyślana. W wyniku wprowadzenia zmian doszło do sytuacji, w której ośrodki szkolenia kierowców mające wyższy poziom referencyjności w zasadzie nie mogą uzyskać specjalnego zaświadczenia od kuratora. W związku z tym zaświadczenia, które funkcjonowały w 2020 r. czy w 2021 r., zostaną wydłużone na kolejne lata. Zadaniem ministerstwa jest oczywiście kompleksowe rozwiązanie tego problemu. Są na to różne pomysły. Tym, co dzisiaj możemy zrobić, żeby nie doprowadzić do załamania tych małych polskich firm, które prowadzą ośrodki szkolenia kierowców, jest wydłużenie czasu obowiązywania o taki okres, który będzie umożliwiał podjęcie kompleksowych zmian w tej dziedzinie.</u>
          <u xml:id="u-74.5" who="#MirosławSuchoń">W związku z tym jest to bardzo dobry projekt ustawy. Dziękuję za to, że komisja niezwykle sprawnie zajęła się tym projektem. Chcę powiedzieć o jednej rzeczy. Składam poprawkę, która, mam wrażenie, została przedyskutowana podczas posiedzenia komisji. Otóż proponujemy, aby kierowca zagranicznej firmy ponosił karę w wysokości 2 tys. zł w przypadku, kiedy nie zgłosi przejazdu, nie uruchomi urządzenia, które ma monitorować przejazd. Zaproponowana w ustawie kwota 1 tys. zł jest w naszej ocenie zbyt niska. Pozwolę sobie złożyć stosowną poprawkę na ręce pani marszałek z nadzieją i prośbą o przyjęcie tego rozwiązania. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-74.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-75">
          <u xml:id="u-75.0" who="#MonikaWielichowska">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-75.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam do zabrania głosu panią poseł Barbarę Oliwiecką, Polska 2050 — Trzecia Droga.</u>
          <u xml:id="u-75.2" who="#komentarz">(Poseł Mirosław Suchoń: Pani posłanki już nie będzie.)</u>
          <u xml:id="u-75.3" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Henryka Smolarza, Polskie Stronnictwo Ludowe — Trzecia Droga.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-76">
          <u xml:id="u-76.0" who="#HenrykSmolarz">Szanowna Pani Marszałek! Panie Ministrze! Szanowni Państwo! Bardzo mnie cieszy jako przedstawiciela Polskiego Stronnictwa Ludowego — Trzeciej Drogi szybkie procedowanie nad wzmiankowanym projektem ustawy i przyjęcie rozwiązań, które są odpowiedzią na oczekiwania branży transportowej. Mówiliśmy o tym już bardzo szeroko — o trudnej sytuacji związanej z wybuchem wojny w Ukrainie i szerokim dostępem firm przewozowych z tego kraju, o sytuacji, w jakiej znalazła się polska gospodarka, polscy przewoźnicy mający utrudniony dostęp do rynku transportowego.</u>
          <u xml:id="u-76.1" who="#HenrykSmolarz">Mówiliśmy o tym, jak wielką rolę pełnią w gospodarce europejskiej polscy przewoźnicy, o skali, o dynamicznie rozwijającej się branży transportowej i równie wielkich problemach, które w związku z tym się pojawiły. Zatem projekt, o którym dzisiaj mówimy, jest odpowiedzią na to oczekiwanie branży transportowej. Uszczegóławiając przepisy, wprowadzając je wcześniej w życie, spowodujemy pewną stabilizację i wzrost dochodów, wzrost liczby miejsc pracy, stabilność przepisów. Tym samym uporządkujemy dynamicznie zmieniającą się sytuację w tej branży i próby podejmowane przez poprzednie rządy dotyczące różnych rozwiązań w różnych obszarach w zakresie monitorowania przepływu towarów i pozwoleń na przewozy, które odbywały się z pewnymi ograniczeniami, z pewnymi — mówiąc jasno — nadużyciami.</u>
          <u xml:id="u-76.2" who="#HenrykSmolarz">System SENT, który jest kluczowy w omawianym projekcie, zapewni obowiązek rejestrowania przewoźników z państw trzecich, taki ich udział i pełną kontrolę ze strony państwa polskiego, aby zasady konkurencyjności i wzajemności w transporcie i w wymianie umów były stosowane w sposób jasny, przejrzysty i transparentny. I to jest chyba główny cel tej ustawy. Mamy zatem nadzieję, podobnie jak przewoźnicy, że rozwiąże on większość problemów. Oczywiście pojawiają się pewne obawy i pewne oczekiwania w zakresie samego systemu, możliwości jego funkcjonowania, wydolności, ale to już jest prośba do odpowiednich instytucji o to, aby zadbać, by nie było w tym obszarze żadnych niepewnych sytuacji, chociaż rozwiązania ustawowe przewidują i procedury postępowania na wypadek tego typu problemów.</u>
          <u xml:id="u-76.3" who="#HenrykSmolarz">Druga część projektu ustawy to zmiany polegające na przedłużeniu do 31 sierpnia 2027 r. okresu przejściowego na spełnienie warunków posiadania akredytacji kuratora oświaty przyznanej ośrodkom szkolenia kierowców oraz wojewódzkim ośrodkom ruchu drogowego. Ta zmiana pozwoli na utrzymanie na dotychczasowym poziomie liczby podmiotów uprawnionych do prowadzenia kursów dla kandydatów na instruktorów nauki jazdy, warsztatów doskonalenia zawodowego, dla instruktorów i wykładowców nauki jazdy i do prowadzenia szkoleń kandydatów na kierowców w formie nauczania na odległość z wykorzystaniem technik komputerowych i Internetu. Oczywiście ocena tego rozwiązania ze strony mojego klubu, myślę, że również Polaków, jest pozytywna ze względu na istotny wpływ na zapewnienie ciągłości procesu szkolenia i egzaminowania kierowców, a w konsekwencji na polski sektor transportu drogowego.</u>
          <u xml:id="u-76.4" who="#HenrykSmolarz">Podsumuję: przedkładany projekt ustawy o zmianie ustawy o delegowaniu kierowców oraz niektórych innych ustaw wymaga pilnego uchwalenia jako wpisujący się w działania zmierzające do ochrony konkurencyjności polskich przewoźników drogowych i uczciwej konkurencji na rynku transportu drogowego, o czym mówiłem na wstępie. Popieramy ten projekt i będziemy głosowali za jego przyjęciem. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-76.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-77">
          <u xml:id="u-77.0" who="#MonikaWielichowska">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-77.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam panią posłankę Martę Stożek, Lewica.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-78">
          <u xml:id="u-78.0" who="#MartaStożek">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Projekt ustawy o zmianie ustawy o delegowaniu kierowców w transporcie drogowym oraz niektórych innych ustaw ma na celu wzmocnienie kontroli nad przewozami wykonywanymi przez przewoźników spoza Unii Europejskiej, co odpowiada na potrzeby polskiego sektora transportowego, który zmaga się z nieuczciwą konkurencją zagranicznych przewoźników. Wprowadzenie obowiązku rejestracji transportu w systemie SENT przez firmy spoza Unii Europejskiej jest jednym z kluczowych zapisów. Obejmuje to również zgłaszanie przewozów kabotażowych, które są szczególnie problematyczne dla polskich przewoźników. Jednym z kluczowych elementów jest obowiązek zgłaszania przewozów przed ich rozpoczęciem. Firma zagraniczna będzie musiała uzyskać specjalny numer referencyjny, który będzie stanowił dowód rejestracji przewozu. Ten krok ma na celu zwiększenie przejrzystości działania firm transportowych, co pozwoli na lepszy nadzór nad ich działalnością. Inspekcja Transportu Drogowego będzie odpowiedzialna za kontrolowanie przewozów, a także za nakładanie kar za nieprzestrzeganie tych przepisów. Istotną zmianą jest również przedłużenie okresu przejściowego dla ośrodków szkolenia kierowców, które muszą spełnić wymagania dotyczące akredytacji.</u>
          <u xml:id="u-78.1" who="#MartaStożek">Lewica pozytywnie ocenia ten projekt, podkreślając, że jego wdrożenie przyczyni się do poprawy sytuacji polskich przewoźników oraz kierowców. Wszyscy czekamy na dalsze monitorowanie rynku i dalsze procedowanie nad innymi rozwiązaniami na rzecz wspierania polskiej branży transportowej i logistycznej. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-78.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-79">
          <u xml:id="u-79.0" who="#MonikaWielichowska">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-79.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Krzysztofa Mulawę, Konfederacja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-80">
          <u xml:id="u-80.0" who="#KrzysztofMulawa">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Niestety wszystko za wolno, szanowni państwo. Przez 1,5 roku polscy przewoźnicy musieli czekać na zmiany legislacyjne. Niestety setki milionów złotych straciły polskie firmy, stracili polscy przewoźnicy. Dzisiaj mamy właściwie konsensus całej klasy politycznej, jak słucham tej debaty. Szkoda, że tak późno. Czasami trzeba słuchać Konfederacji. Dlaczego trzeba słuchać Konfederacji? Dlatego, żeby szanowne koleżanki i szanowni koledzy nie musieli się wstydzić podczas rozmów ze swoimi wyborcami i wstydzić przed swoim własnym sumieniem z powodu grzechu zaniedbania.</u>
          <u xml:id="u-80.1" who="#KrzysztofMulawa">Oczywiście naturalną kwestią jest, że w naszym interesie, a jednocześnie naszym obowiązkiem jest dbałość o każdą, nawet najmniejszą gałąź przemysłu, a kluczowym zadaniem powinno być stałe monitorowanie takich gigantów jak choćby branża transportowa w Polsce, która składa się na 6–7% polskiego PKB, i patrzenie na jej specyficzne problemy. Obok polskiego rolnictwa to właśnie transport został najbardziej poszkodowany w wyniku nieodpowiedzialnych z punktu widzenia interesu narodowego decyzji polskich rządzących podejmowanych wtedy, kiedy wybuchła wojna na Ukrainie. Z wyjątkiem Konfederacji — podkreślam: z wyjątkiem Konfederacji — wszystkie siły polityczne bezrefleksyjnie głosowały za masowym wwozem do Polski płodów rolnych z Ukrainy. Oczywiście winni tego, że polskie magazyny zostały zapchane bardzo często fatalnej jakości zbożem z Ukrainy, są pan premier Morawiecki i ówczesny minister rolnictwa, i to zostanie im zapamiętane.</u>
          <u xml:id="u-80.2" who="#KrzysztofMulawa">Podobnie sytuacja kształtowała się w przypadku branży transportowej, ponieważ polscy przewoźnicy zza granicy wschodniej byli i nadal są zupełnie wolni od wielu obowiązków i nakazów unijnych i zaczęli swobodnie hasać po 6% polskiego PKB. Co w tym czasie się stało? Najzwyczajniej w świecie nie tylko przejęli wiele tras i prawdopodobnie przejęli już na zawsze wiele przewozów, ale także wykonywali i nadal wykonują przewozy kabotażowe, które są w Polsce nielegalne. To wszystko działo się równolegle przy bardzo sprawnym lobbingu na rzecz Ukrainy przez ukraińskiego ministra infrastruktury, który właściwie zamieszkał w Brukseli, i przy bardzo słabej, nieefektywnej postawie naszego ministra, którego działania można kolokwialnie nazwać: nic nie mogę, nie teraz, może kiedyś, na razie odpuśćmy.</u>
          <u xml:id="u-80.3" who="#KrzysztofMulawa">Konfederacja, politycy i działacze lokalni od początku byli z polskimi przewoźnikami. Byli wtedy, kiedy polscy przewoźnicy po raz pierwszy spotkali się w bardzo dużej grupie, to była ponad setka osób, w Tuchowiczu pod Łukowem. My tam byliśmy, pomagaliśmy przewoźnikom w formułowaniu ich postulatów. Byliśmy również z przewoźnikami wtedy, kiedy jeszcze próbowali w sposób całkowicie pokojowy przedstawić fatalną sytuację w swojej branży i zdecydowali się na przejazd 300 ciągnikami siodłowymi obwodnicą Warszawy. Jako Konfederacja byliśmy z nimi również na granicy, kiedy już byli zrozpaczeni i postanowili blokować, nadal pokojowo, polsko-ukraińską granicę.</u>
          <u xml:id="u-80.4" who="#KrzysztofMulawa">Dzisiaj wy wszyscy, szanowni państwo, mówicie tak, jak Konfederacja mówiła półtora roku temu. Trochę późno, bo te setki milionów straciliśmy my jako państwo i stracili je polscy obywatele, polskie firmy. Ile przez półtora roku musiało paść polskich biznesów i ile tras musiało być przejętych przez przewoźników ze Wschodu?</u>
          <u xml:id="u-80.5" who="#KrzysztofMulawa">Mam dwa apele. Pierwszy apel jest o to, żebyście słuchali Konfederacji i nie musieli się wstydzić, a drugi apel jest oczywiście do ministerstwa.</u>
          <u xml:id="u-80.6" who="#KrzysztofMulawa">Panie Wiceministrze! To jest przecież tylko część postulatów branży, która będzie spełniona tą legislacją, tym projektem ustawy. Absolutnie nie siadamy, nie palimy cygar, bo w kolejce czekają kwestie związane z dostępem on-line’owym do geolokalizacji dla Inspekcji Transportu Drogowego. Czekają kwestia skróconego terminu płatności — mam nadzieję, że w ministerstwie znacie temat — i kwestia tachografów. To są nadal trzy postulaty, więc to jest dopiero połowiczny sukces, przede wszystkim sukces polskich przewoźników, którzy jak mówili, tak zrobili, czyli zjednoczyli się i protestowali do skutku. Ale to, że dzisiaj wszyscy mówimy jednym głosem, postrzegam jako mały sukces Konfederacji. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-80.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-81">
          <u xml:id="u-81.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-81.1" who="#MonikaWielichowska">Chciałabym pozdrowić Klub Seniora „Piast” z Włocławka z radną miasta panią Eweliną Brodzińską na czele. Przybyli państwo dzisiaj na zaproszenie pana posła Krystiana Łuczaka. Pozdrawiamy serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-81.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-81.3" who="#MonikaWielichowska">Do pytań zapisało się 12 posłów.</u>
          <u xml:id="u-81.4" who="#MonikaWielichowska">Wyznaczam czas — 1 minuta i zamykam listę.</u>
          <u xml:id="u-81.5" who="#MonikaWielichowska">Pierwszego do głosu zapraszam pana posła Wiesława Różyńskiego, Polskie Stronnictwo Ludowe — Trzecia Droga. Nie widzę.</u>
          <u xml:id="u-81.6" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Marcina Porzucka, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-82">
          <u xml:id="u-82.0" who="#MarcinPorzucek">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pytałem o propozycje rządu, oprócz tych, które państwo teraz przedstawiają, dwa tygodnie temu i niestety nie uzyskaliśmy konkretnej odpowiedzi, jak faktycznie chcecie pomóc polskim transportowcom, nie tylko zmieniając terminy, ale także proponując coś na bardzo długi czas. Mam nadzieję, że tym razem będzie odpowiedź. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-82.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-83">
          <u xml:id="u-83.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję. Ja jestem panią marszałek, a nie panem marszałkiem.</u>
          <u xml:id="u-83.1" who="#komentarz">(Poseł Marcin Porzucek: Przepraszam.)</u>
          <u xml:id="u-83.2" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Krzysztofa Mulawę, Konfederacja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-84">
          <u xml:id="u-84.0" who="#KrzysztofMulawa">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Tak jak przed chwilą mówiłem, zwracam uwagę na trzy elementy. Również te dwa elementy z trzech podnosiłem w ostatniej dyskusji w ramach pierwszego czytania i chciałbym pana ministra dopytać, jaki jest status wprowadzania tych kolejnych zmian. Tak jak mówiłem, te zmiany, nad którymi dzisiaj będziemy procedowali, to są postulaty połowicznie satysfakcjonujące branżę transportowców. Proszę o informację i podanie jakiegokolwiek terminu, kiedy będziecie państwo chcieli przedstawić zmiany legislacyjne w tych trzech aspektach. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-84.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-85">
          <u xml:id="u-85.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-85.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Czesława Hoca, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-86">
          <u xml:id="u-86.0" who="#CzesławHoc">Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! SENT, czyli System Elektronicznego Nadzoru Transportu, służy do monitorowania drogowego i kolejowego przewozu towarów wrażliwych, tj. uznawanych przez ustawodawcę za takie, które mogą być wykorzystane do oszustw podatkowych w zakresie podatku VAT oraz podatku akcyzowego, np. paliw, alkoholi, chemikaliów, smarów, rozpuszczalników czy suszu tytoniowego, oraz przewozu zboża, jaj, mięsa drobiowego i produktów pszczelich. SENT nakłada na przewoźników obowiązek wyposażenia środków transportu w geolokalizator. Obowiązuje też wykaz kar oraz sankcji za naruszenie obowiązku w tym zakresie.</u>
          <u xml:id="u-86.1" who="#CzesławHoc">Mogą być nimi obciążeni zarówno wysyłający, odbierający, jak i przewoźnicy. System SENT prowadzony jest przez szefa Krajowej Administracji Skarbowej. Od 1 stycznia 2025 r. będzie dotyczył wszystkich państw Unii Europejskiej, Konfederacji Szwajcarskiej i państw EFTA.</u>
          <u xml:id="u-86.2" who="#CzesławHoc">Pytanie do pana ministra: Czy rzeczywiście polski przewoźnik, który jest potentatem w aspekcie przewozów drogowych, jest chroniony i dobrze zabezpieczony?</u>
          <u xml:id="u-86.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-87">
          <u xml:id="u-87.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-87.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam panią poseł Annę Gembicką, Prawo i Sprawiedliwość. Nie widzę, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-87.2" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam panią poseł Małgorzatę Pępek, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-88">
          <u xml:id="u-88.0" who="#MałgorzataPępek">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Powiedzmy sobie szczerze, że ochrona polskiej branży transportowej przed nieuczciwą i, co ważne, nierówną konkurencją z krajów spoza Unii Europejskiej dla każdego rządu powinna być priorytetem. Bardzo dobrze się stało, że przewoźnicy zagraniczni zostaną objęci obowiązkiem rejestracji w systemie SENT. Szczególnie ważne jest to, że przepisy te zostały wypracowane na podstawie postulatów zgłaszanych przez samą branżę transportową. Tym samym robimy to, czego miesiącami nie mogli doprosić się od poprzedniego rządu polscy kierowcy, którzy m.in. organizowali protesty przed przejściami granicznymi z Ukrainą, zwracając uwagę na dziurawe prawo i nierówne traktowanie.</u>
          <u xml:id="u-88.1" who="#MałgorzataPępek">Moje pytanie dotyczy dalszej ochrony naszych przewoźników, którzy, jak wiemy, od lat dominują na rynku. Jakie jeszcze rozwiązania możemy wprowadzić jako państwo, które chroniłyby polski transport przed konkurencją z pozostałych krajów, a jednocześnie nie stały w sprzeczności z unijnymi przepisami? Czy Ministerstwo Infrastruktury podejmie legislacyjne działania w tym zakresie? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-88.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-89">
          <u xml:id="u-89.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-89.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Andrzeja Adamczyka, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-90">
          <u xml:id="u-90.0" who="#AndrzejAdamczyk">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-90.1" who="#AndrzejAdamczyk">Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Wrócę do wątku, który poruszył w swoim wystąpieniu pan minister Rafał Weber, a dotyczy on odstąpienia od zapisów ustawy przyjętych w ubiegłym roku. Posiłkuję się tutaj, aby być precyzyjnym, zdaniem z uzasadnienia projektu ustawy: Otóż w wyniku przeprowadzenia dodatkowych analiz uznano za zasadne odstąpienie od wprowadzenia dodatkowego ograniczenia nieprzewidzianego przepisami rozporządzenia itd., itd., dotyczącego wspólnych zasad dostępu do rynku międzynarodowych przewozów drogowych. Pan minister wie, o co pytam. I dalej w uzasadnieniu czytamy, że uznano, że rejestracja w systemie SENT zagranicznych podmiotów wykonujących przewóz kabotażowy rzeczy byłaby obowiązkiem administracyjnym wykraczającym itd., itd.</u>
          <u xml:id="u-90.2" who="#AndrzejAdamczyk">Te zmiany zostały przyjęte przy dużej aprobacie, a wręcz w związku z oczekiwaniami branży. Co takiego się stało, że po roku dokonujecie państwo tak istotnej zmiany? Dlaczego odchodzicie od zapisów, które w prawie państw członków unijnych często występują? W wielu państwach te zapisy są obowiązujące. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-90.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-91">
          <u xml:id="u-91.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-91.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Jerzego Meysztowicza, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-92">
          <u xml:id="u-92.0" who="#JerzyMeysztowicz">Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Bardzo dobrze, że wspólnie pochylamy się nad branżą transportową i staramy się pomóc polskim firmom przewozowym. Natomiast te przepisy, które są jak najbardziej słuszne i tutaj co do ich uchwalenia nie ma żadnych wątpliwości, będą dotyczyć rzeczywiście przewoźników spoza Unii Europejskiej. Ale musimy się liczyć również z taką sytuacją, że przedsiębiorcy spoza Unii Europejskiej będą rejestrować firmy w Polsce i będą wykorzystywać to, że będą zarejestrowani w Polsce, żeby uniknąć tych dodatkowych przepisów i obciążeń.</u>
          <u xml:id="u-92.1" who="#JerzyMeysztowicz">Pytanie jest takie: Czy ministerstwo będzie kontrolować i sprawdzać, czy rzeczywiście do takich sytuacji dochodzi? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-92.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-93">
          <u xml:id="u-93.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-93.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam panią poseł Krystynę Skowrońską, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-94">
          <u xml:id="u-94.0" who="#KrystynaSkowrońska">Szanowna Pani Marszałek! Panie Ministrze! Panie i Panowie Posłowie! Mam pytania do pana ministra i prośbę o wysłuchanie przez kolegów z Prawa i Sprawiedliwość. Od początku wojny, gdy była trudna sytuacja, m.in. z samochodami, które obsługiwały rynek polski, państwo tego nie zrobili, nie znaleźli jakiegoś sposobu. Dzisiaj państwo nie współpracujecie, a szkoda, żeby rozwiązać problem. M.in. wideolokalizacja dotycząca przewozu kabotażowego jest nam potrzebna i powinniśmy zrobić wszystko, aby tego terminu dotrzymać.</u>
          <u xml:id="u-94.1" who="#KrystynaSkowrońska">Panie Ministrze! Jak pan to ocenia? Jakie są realne możliwości, jeżeli wszyscy będziemy zgodnie pracować nad rozwiązaniem, które jest potrzebne polskiej gospodarce?</u>
          <u xml:id="u-94.2" who="#KrystynaSkowrońska">Pozdrawiam serdecznie młodych na galerii. Słuchajcie, pracujemy. Pozdrawiamy również strażaków i wszystkie służby, które pracują na terenach, które zostały dotknięte klęską powodzi. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-94.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-95">
          <u xml:id="u-95.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-95.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Mirosława Suchonia, Polska 2050 — Trzecia Droga.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-96">
          <u xml:id="u-96.0" who="#MirosławSuchoń">Bardzo serdecznie dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-96.1" who="#MirosławSuchoń">Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Dotknę jednego ważnego tematu, który dotyczy współpracy pomiędzy Inspekcją Transportu Drogowego a Krajową Administracją Skarbową. Panie ministrze, bardzo bym prosił o informację, czy pomiędzy ITD a KAS planowane jest zawarcie porozumienia, które umożliwiłoby wykorzystanie pełni możliwości, które daje SENT. Mówię tutaj nie tylko o weryfikacji tego, że dane zgłoszenie zostało zarejestrowane i ono jest aktywne, ale także o zweryfikowaniu np. trasy bądź też tras przewozu wykonywanego przez danego zagranicznego przewoźnika. Wiemy, że to jest rozwiązanie, za pomogą którego możemy rzeczywiście weryfikować faktyczne drogi, faktyczne przewozy. W związku z tym wydaje się, że coś takiego jest potrzebne. Bardzo proszę o udzielenie odpowiedzi. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-96.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-97">
          <u xml:id="u-97.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-97.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Krzysztofa Szymańskiego, Konfederacja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-98">
          <u xml:id="u-98.0" who="#KrzysztofSzymański">Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Bardzo się cieszę, że ten projekt jest,…</u>
          <u xml:id="u-98.1" who="#komentarz">(Gwar na sali, dzwonek)</u>
          <u xml:id="u-98.2" who="#KrzysztofSzymański">…i bardzo się cieszę, że spotkał się z takim szerokim poparciem, bo przez ostatnie parę lat jakoś tego poparcia nie widziałem. Kiedy przewoźnicy potrzebowali tego wsparcia i kiedy oni aż zostali zmuszeni do protestowania, do blokowania, to wtedy jedyną siłą polityczną, która ich wsparła, była Konfederacja — a była ona odsądzana od czci i wiary przez pozostałą część. A więc cieszę się, że to rozwiązanie nagle po paru latach spotyka się ze zrozumieniem.</u>
          <u xml:id="u-98.3" who="#KrzysztofSzymański">Natomiast pytanie, które mam do pana ministra, to jest pytanie o system, o dostęp inspekcji drogowej do systemu, a przede wszystkim do danych geolokalizacyjnych systemu SENT, ponieważ w tym momencie te przepisy wydają się martwe. Nie wiem, czy ma sens wprowadzanie przepisów, które są swego rodzaju wydmuszką. Nie da się tego wprowadzić w życie, tak żeby to funkcjonowało. A więc pytanie: Czy i kiedy ministerstwo planuje wprowadzić możliwość dostępu do danych geolokalizacyjnych dla inspekcji drogowej? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-98.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-99">
          <u xml:id="u-99.0" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Krzysztofa Cieciórę, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-100">
          <u xml:id="u-100.0" who="#KrzysztofCiecióra">Pani Marszałek! Panie Ministrze! Szanowni Państwo! Moje pytanie dotyczy sposobu wdrażania tej ustawy w życie i tego, z jakimi kosztami to się wiąże, czy to wiąże się też z nowymi etatami, z nowymi pracownikami. Ale jest także kwestia szkoleń czy powiązania ze sobą tych służb. Na ile jesteście państwo gotowi na wdrożenie tego systemu? Na ile ten system będzie funkcjonował sprawnie? Wiemy o tym, że każde dołożenie do systemu kolejnych funkcjonalności jest kłopotliwe. Czy państwo to analizowaliście? Czy jesteście gotowi na to, aby system SENT obsługiwał większą ilość podmiotów, z większym również uszczegołówieniem? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-100.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-101">
          <u xml:id="u-101.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-101.1" who="#MonikaWielichowska">Pan poseł Rafał Weber, Prawo i Sprawiedliwość, teraz może zadać pytanie panu ministrowi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-102">
          <u xml:id="u-102.0" who="#RafałWeber">I to zrobię, pani marszałek, dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-102.1" who="#RafałWeber">Panie Ministrze! Powielę pytanie z mojej pierwszej wypowiedzi, pytanie o terminy. Biuro Legislacyjne na posiedzeniu sejmowej Komisji Infrastruktury 12 września zwracało uwagę, że byliśmy już wtedy w niedoczasie. Jest 30 dni na rozpatrzenie tego projektu ustawy przez Senat, 21 dni — przez prezydenta. Oczywiście te terminy mogą być krótsze, ale zgodnie z konstytucją tak są rozpisane. Dzisiaj mamy dosłownie 37 dni do 1 listopada, a 1 listopada ma wejść w życie część przepisów tejże ustawy. I pytanie, czy zdążymy, bo te obawy i to ryzyko, na które zwracał uwagę mecenas z Biura Legislacyjnego, są coraz większe. Dlaczego straciliśmy 2 tygodnie? Dlaczego ta ustawa nie została przeprowadzona na poprzednim posiedzeniu Sejmu? Powtarzam: nie jest zbyt duża, nie jest zbyt obszerna, nie zgłaszaliśmy wniosku o jej odrzucenie w pierwszym czytaniu, nie zgłaszaliśmy wniosku o powołanie podkomisji. Naprawdę można byłoby tę ustawę przeprowadzić podczas jednego posiedzenia. A tak jest strata całych 14 dni na zbędną zwłokę w przyjęciu tej ustawy.</u>
          <u xml:id="u-102.2" who="#RafałWeber">I jeszcze jedna rzecz na koniec. Obowiązek rejestracji w systemie SENT przewozów kabotażowych po Polsce przez państwa trzecie został wpisany przez nas z terminem wejścia w życie od 1 stycznia 2025 r., tak że nie jest to odkrycie Ameryki, nie jest to nic nowego. Jest to tylko coś, co jest ewentualnym skróceniem terminu wejścia w życie tego przepisu. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-102.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-103">
          <u xml:id="u-103.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-103.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Piotra Kandybę, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-104">
          <u xml:id="u-104.0" who="#PiotrKandyba">Szanowna Pani Marszałek! Szanowny Ministrze! Wysoka Izbo! Mówi pan o 14 dniach, kiedy wiele lat upłynęło. Wprowadzamy w końcu ten przepis.</u>
          <u xml:id="u-104.1" who="#PiotrKandyba">Jeżeli chodzi o uczestniczenie w protestach, to muszę powiedzieć szanownej Konfederacji, że nie tylko państwo uczestniczyliście w tych protestach, bo ja także i wielu posłów Platformy. Tylko że my jechaliśmy tam po to, żeby rozmawiać, a nie podjudzać.</u>
          <u xml:id="u-104.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-104.3" who="#PiotrKandyba">Kiedy byłem na tych protestach, to otrzymywałem taką informację: tak, przyjeżdżają, nawet pan Braun przyjeżdża, ale on sobie robi zdjęcia, pogada i jedzie dalej. To nie na tym polega. Właśnie my chcieliśmy rozwiązać tę kwestię.</u>
          <u xml:id="u-104.4" who="#komentarz">(Poseł Krzysztof Mulawa: W jaki sposób rozwiązaliście?)</u>
          <u xml:id="u-104.5" who="#PiotrKandyba">Choćby tym, nad czym teraz procedujemy.</u>
          <u xml:id="u-104.6" who="#PiotrKandyba">Moje pytanie do ministra to jest pytanie na temat tachografów. Faktycznie, co dalej? To jest problem i chcielibyśmy, żeby branża transportowa miała rozwiązanie. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-104.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-105">
          <u xml:id="u-105.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-105.1" who="#MonikaWielichowska">Odnalazł się pan poseł Wiesław Różyński, Polskie Stronnictwo Ludowe — Trzecia Droga.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-106">
          <u xml:id="u-106.0" who="#WiesławRóżyński">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! W 2022 r. nasza wschodnia granica stała się zbawieniem dla obywateli Ukrainy, którzy uciekali przed wojną, a jednocześnie był to początek ogromnego problemu naszych polskich przewoźników. Z czasem polscy przewoźnicy zaczęli coraz mocniej odczuwać obecność konkurencji w transporcie. Polskie władze wówczas wydawały się bezradne. Coraz częściej pojawiały się protesty na granicach, aby ostatecznie pod koniec 2023 r. w poważny sposób zablokować granicę wschodnią, naszą granicę z Ukrainą. Dziś polski rząd wychodzi naprzeciw oczekiwaniom przewoźnikom. Tu chciałem podziękować panu ministrowi Klimczakowi, który spotykał się w tym roku z grupą przewoźników. Myślę, że są już pierwsze efekty. Zmiana przepisów pozwoli na skuteczne monitorowanie kontrolowanych podmiotów.</u>
          <u xml:id="u-106.1" who="#WiesławRóżyński">Ale jeszcze w związku z tą ustawą mam pytanie: Czy minister planuje kolejne zmiany i regulacje mające na celu wyeliminowanie nieuczciwej konkurencji, a jeśli tak, to w jakim zakresie prowadzone będą prace? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-107">
          <u xml:id="u-107.0" who="#MonikaWielichowska">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-107.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam sekretarza stanu w Ministerstwie Infrastruktury pana Stanisława Bukowca.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-108">
          <u xml:id="u-108.0" who="#StanisławBukowiec">Szanowna Pani Marszałek! Szanowni Państwo! Po pierwsze, chciałbym podziękować państwu za merytoryczną dyskusję nad tym projektem, zarówno na sali plenarnej, jak i podczas posiedzenia komisji. Problem, którego dotykamy, dotyczy ważnej gałęzi polskiej gospodarki, dotyczy polskich przedsiębiorców prowadzących działalność w zakresie transportu.</u>
          <u xml:id="u-108.1" who="#StanisławBukowiec">Liczne pytania i sugestie, które padły, wymagają odpowiedzi. Pan minister Weber pytał o termin. Szanowni państwo, otóż ustawa została przyjęta w lipcu 2023 r. z vacatio legis wynoszącym 1,5 roku. To był ten czas, żeby rozpocząć pracę nad dostosowaniem takich rozwiązań, które zabezpieczałyby polskich przewoźników. Nic państwo nie zrobili z tą sprawą w tamtym roku. Doprowadziło to do dramatycznej sytuacji, jeśli chodzi o sytuację polskich przewoźników, do protestów. Wiemy o tym. Wiele osób, wielu polityków zaangażowało się we wsparcie i poparcie dla tych protestów, również pan minister Dariusz Klimczak, który chwilę po tym, jak został zaprzysiężony, pojechał na granicę, spotykał się z polskimi przedsiębiorcami i z polskimi przewoźnikami po to, żeby próbować rozwiązywać ich problemy.</u>
          <u xml:id="u-108.2" who="#komentarz">(Poseł Krzysztof Mulawa: Dlaczego wcześniej tego nie było?)</u>
          <u xml:id="u-108.3" who="#StanisławBukowiec">Oczywiście zasługa wszystkich państwa, czy z Konfederacji, czy z Koalicji Obywatelskiej, czy z Trzeciej Drogi, zasługa wszystkich, którzy się angażowali w to, aby pomóc polskim przedsiębiorcom, i dalej się angażują, jest warta podkreślenia.</u>
          <u xml:id="u-108.4" who="#StanisławBukowiec">Szanowni Państwo! Próbujemy przyspieszyć wejście w życie tych rozwiązań, tej ustawy, ale wiecie państwo doskonale, że wprowadzenie tego systemu wiąże się też ze zmianą systemu KAS-u. Współpracujemy z Ministerstwem Finansów. Ten system musiał być odpowiednio przygotowany i w tej chwili jesteśmy przygotowani do tego, aby właśnie od 1 listopada te rozwiązania wprowadzić. Są oczywiście pytania, czy ten termin jest zagrożony, czy jest niezagrożony. Robimy wszystko, żeby ten termin utrzymać, bo chcemy wspomóc polskich przewoźników.</u>
          <u xml:id="u-108.5" who="#StanisławBukowiec">Jeżeli chodzi o pozostałe pytania, to pan minister Adamczyk pytał o kabotaż z krajów Unii Europejskiej. Panie ministrze, pan doskonale wie, że tutaj są rozwiązania, które nie mogą być wprowadzone w życie, dlatego że, jeśli chodzi o prowadzenie działalności na terenie Unii Europejskiej, są odpowiednie dyrektywy, przepisy, które uniemożliwiają nam wprowadzanie pewnych zasad, które kontrolowałyby ten przewóz. Natomiast rozporządzenie unijne nr 1072 określa warunki prowadzenia takiej działalności przez przewoźników unijnych z krajami trzecimi. I tutaj w oparciu o to rozporządzenie możemy mieć wiedzę na temat prowadzonej działalności przez takich przewoźników unijnych.</u>
          <u xml:id="u-108.6" who="#StanisławBukowiec">Pan przewodniczący Mirosław Suchoń pytał o współpracę GITD z KAS-em, jeśli chodzi o weryfikację lokalizatora, weryfikację przejazdu przewoźników. Tak, jesteśmy już po rozmowach i dopinamy kwestię porozumienia na mocy przepisów wynikających z tego projektu. GITD będzie miało dostęp do takich danych zgromadzonych w rejestrze, które będą niezbędne do realizacji właśnie ustawowych zadań.</u>
          <u xml:id="u-108.7" who="#StanisławBukowiec">Pan poseł Ciecióra, pan minister Ciecióra pytał o koszty. Tutaj nie mamy żadnych dodatkowych kosztów, jeśli chodzi o nowe etaty. Przez ten czas pracowały zespoły robocze wspólnie z Ministerstwem Finansów, wspólnie z KAS-em. Wypracowaliśmy taki model działania, który spowoduje, że w sposób, myślę, płynny przejdziemy do wprowadzenia tych rozwiązań w życie.</u>
          <u xml:id="u-108.8" who="#StanisławBukowiec">Pytanie o tachografy. Proszę państwa, rząd hiszpański wprowadził do tamtejszego KPO zapisy, które umożliwiały zakup tachografów właśnie z tych środków. W ten sposób rząd hiszpański pomógł swoim przedsiębiorcom, przewoźnikom, ale to się stało 2 lata temu, wtedy kiedy była możliwość zapisania…</u>
          <u xml:id="u-108.9" who="#komentarz">(Poseł Krzysztof Mulawa: Znowu nic się nie da?)</u>
          <u xml:id="u-108.10" who="#StanisławBukowiec">Sekundkę.</u>
          <u xml:id="u-108.11" who="#StanisławBukowiec">…takich środków w KPO.</u>
          <u xml:id="u-108.12" who="#StanisławBukowiec">Mam pytanie: Dlaczego państwo tego nie zrobili, dlaczego dofinansowanie zakupu tachografów nie zostało wpisane do KPO?</u>
          <u xml:id="u-108.13" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-108.14" who="#komentarz">(Głos z sali: Dobre pytania.)</u>
          <u xml:id="u-108.15" who="#StanisławBukowiec">Proszę państwa, oczywiście próbujemy w tej chwili wspomóc przedsiębiorców, ale to jest kłopotliwe, dlatego że to są też duże środki, które są potrzebne na wsparcie tego rozwiązania. Mamy pewne plany, mamy pewne pomysły i myślę, że pan minister Klimczak w najbliższym czasie po rozmowie z ministrem finansów będzie przedstawiał takie propozycje.</u>
          <u xml:id="u-108.16" who="#StanisławBukowiec">Myślę, że jeśli chodzi o te tematy czy te pytania, które padły, na wszystkie starałem się odpowiedzieć.</u>
          <u xml:id="u-108.17" who="#StanisławBukowiec">Zwrócę się jeszcze na koniec do pana posła Mulawy. Jeśli chodzi o inne postulaty, które są zgłaszane, to tak, rozmawiamy, w kolejnych projektach ustaw będą pewne propozycje, które będziemy przedstawiać. Myślę, że to się stanie niebawem.</u>
          <u xml:id="u-108.18" who="#StanisławBukowiec">I na koniec taka uwaga: nie palę cygar, nie palę papierosów, nigdy nie paliłem. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-108.19" who="#komentarz">(Poseł Krzysztof Mulawa: Dziękuję bardzo.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-109">
          <u xml:id="u-109.0" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam sprawozdawcę komisji pana posła Krzysztofa Truskolaskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-110">
          <u xml:id="u-110.0" who="#KrzysztofTruskolaski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-110.1" who="#KrzysztofTruskolaski">Szanowna Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Szanowni Państwo! Jakoś na posiedzeniu Komisji Infrastruktury nie zauważyłem, żeby któryś z posłów PiS podważał termin 1 listopada. Nikt z PiS-u nie odezwał się w tej sprawie. Rzeczywiście Biuro Legislacyjne mówiło o zagrożeniu, ale pan minister uznał, że dalej będziemy procedować nad tą ustawą i że zdążymy. Ja również jestem pewien, że Senat zdąży przed tym terminem i prezydent na pewno podpisze taką ustawę z uwagi na to, że pomaga ona polskim przedsiębiorcom z branży transportowej.</u>
          <u xml:id="u-110.2" who="#KrzysztofTruskolaski">Nie zauważyłem również, panie pośle, żeby składał pan stosowną poprawkę w pierwszym czytaniu czy teraz, w trakcie drugiego czytania, aby ten termin wejścia w życie przedłużyć. A więc nie wiem, po co podważa pan ten termin, jeżeli wy tak naprawdę nie chcecie zmieniać tego terminu, bo nie złożyliście poprawki.</u>
          <u xml:id="u-110.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-110.4" who="#KrzysztofTruskolaski">Mieliście szansę, ale nie zrobiliście tego. My się wyrobimy, panie pośle. Proszę rozmawiać z panem prezydentem, żeby również nie zwlekał i jak najszybciej podpisał tę ustawę. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-110.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-111">
          <u xml:id="u-111.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-111.1" who="#MonikaWielichowska">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-111.2" who="#MonikaWielichowska">W związku z tym, że w czasie drugiego czytania zgłoszono do przedłożonego projektu ustawy poprawki, marszałek Sejmu kieruje ten projekt ustawy ponownie do Komisji Infrastruktury w celu przedstawienia sprawozdania.</u>
          <u xml:id="u-111.3" who="#MonikaWielichowska">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 5. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Polityki Społecznej i Rodziny o poselskim projekcie ustawy o zmianie ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (druki nr 665 i 667).</u>
          <u xml:id="u-111.4" who="#MonikaWielichowska">Proszę panią poseł Maję Nowak o przedstawienie sprawozdania komisji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-112">
          <u xml:id="u-112.0" who="#MajaEwaNowak">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Mam przyjemność przedstawić sprawozdanie Komisji Polityki Społecznej i Rodziny o poselskim projekcie ustawy o zmianie ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych.</u>
          <u xml:id="u-112.1" who="#MajaEwaNowak">Ustawa z druku nr 665 zmienia ustawę o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych. W obecnym stanie prawnym możliwe jest zachowanie ważności dotychczasowego orzeczenia o niepełnosprawności albo o stopniu niepełnosprawności do czasu wydania kolejnego orzeczenia, jeżeli wniosek o wydanie kolejnego orzeczenia został złożony w okresie ważności aktualnego orzeczenia. Zachowanie ważności jest możliwe do czasu wydania ostatecznego, nowego orzeczenia, ale nie dłużej niż przez 6 miesięcy od dnia upływu ważności, a także nie dłużej niż do dnia ukończenia przez osobę z niepełnosprawnością 16. roku życia.</u>
          <u xml:id="u-112.2" who="#MajaEwaNowak">Powyższe zapisy spowodowały, że z wieloma posłami, klubami parlamentarnymi kontaktowało się mnóstwo osób z niepełnosprawnościami, które z dniem 30 września znalazłyby się w pewnego rodzaju luce prawnej, tracąc tym samym środki do życia czy możliwość korzystania ze sprzętu rehabilitacyjnego. Prawo, które tworzymy, ma jak najlepiej służyć obywatelom i ułatwiać im życie, a nie je komplikować. W odpowiedzi na liczne apele przygotowaliśmy zmiany dotyczące obecnego stanu prawnego.</u>
          <u xml:id="u-112.3" who="#MajaEwaNowak">Projekt tej ustawy ma na celu usunięcie zapisu o granicy dotyczącej 16. roku życia i zrównanie tym samym sytuacji prawnej osób posiadających orzeczenie o niepełnosprawności lub o stopniu niepełnosprawności poprzez umożliwienie zachowania w mocy orzeczeń niezależnie od wieku tych osób. Przepisy przejściowe mają doprecyzować, że decyzje i rozstrzygnięcia, na podstawie których przyznano prawo do świadczeń uzależnionych od niepełnosprawności i wydawanych na podstawie orzeczeń o niepełnosprawności lub o stopniu niepełnosprawności, których ważność została przedłużona, również zmieniają swój okres ważności, bo uwzględnia się tu wydłużoną ważność orzeczeń.</u>
          <u xml:id="u-112.4" who="#MajaEwaNowak">Marszałek Sejmu, zgodnie z art. 37 ust. 1 i art. 40 ust. 1 regulaminu Sejmu, skierował w dniu 20 września 2024 r. powyższy projekt ustawy do Komisji Polityki Społecznej i Rodziny do pierwszego czytania. Komisja Polityki Społecznej i Rodziny po przeprowadzeniu pierwszego czytania oraz rozpatrzeniu tego projektu ustawy na posiedzeniu w dniu 24 września wnosi o uchwalenie załączonego projektu ustawy. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-112.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-113">
          <u xml:id="u-113.0" who="#MonikaWielichowska">Bardzo dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-113.1" who="#MonikaWielichowska">Chciałam pozdrowić Zespół Szkolno-Przedszkolny ze Strzelna, którego reprezentacja przebywa tu dzisiaj na zaproszenie pani poseł Iwony Kozłowskiej. Pozdrawiam państwa serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-113.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-113.3" who="#MonikaWielichowska">Sejm ustalił, że w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego wysłucha 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i 3-minutowego oświadczenia w imieniu koła.</u>
          <u xml:id="u-113.4" who="#MonikaWielichowska">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-113.5" who="#MonikaWielichowska">Pierwszego do zabrania głosu zapraszam pana posła Mariusza Krystiana, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-114">
          <u xml:id="u-114.0" who="#MariuszKrystian">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt przedstawić stanowisko Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość wobec poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych.</u>
          <u xml:id="u-114.1" who="#MariuszKrystian">Projekt zmienia ustawę z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych poprzez skreślenie art. 6bb ust. 2. Zapis ust. 1 tego samego artykułu wspomnianej ustawy umożliwia zachowanie ważności dotychczasowego orzeczenia o niepełnosprawności lub o stopniu niepełnosprawności do czasu wydania kolejnego orzeczenia, jeżeli taki wniosek został złożony w okresie ważności orzeczenia orzekającego niepełnosprawność lub stopnień niepełnosprawności, nie dłużej jednak niż do ostatniego dnia 6. miesiąca następującego po dacie upływu tej ważności. Natomiast zapis art. 6bb ust. 2 mówi, że zachowanie ważności orzeczenia o niepełnosprawności jest możliwe nie dłużej niż do dnia ukończenia przez osobę niepełnosprawną 16. roku życia. Projekt uchyla tę rozbieżność i zrównuje sytuację prawną osób posiadających orzeczenie o niepełnosprawności i osób posiadających orzeczenie o stopniu niepełnosprawności, pozwalając na zachowanie takiego samego czasu ważności orzeczenia niezależnie od wieku świadczeniobiorcy.</u>
          <u xml:id="u-114.2" who="#MariuszKrystian">Projekt wychodzi naprzeciw oczekiwaniom osób z niepełnosprawnościami. Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość popiera każdą regulację, która jest korzystna dla osób z niepełnosprawnościami. Podobnie wcześniej rząd Prawa i Sprawiedliwości wprowadzał wiele korzystnych programów, projektów i rozwiązań w tym względzie, m.in.: podwyższenie świadczenia pielęgnacyjnego, podwyższenie dofinansowania warsztatów terapii zajęciowej, powstanie Funduszu Solidarnościowego, w ramach którego funkcjonowały programy dotyczące asystencji osobistej, opieki wytchnieniowej, centrów opiekuńczo-mieszkalnych, a także wypłacanie świadczeń uzupełniających dla osób niezdolnych do samodzielnej egzystencji, zwiększenie dofinansowania zakładów aktywności zawodowej, wprowadzenie programu „Samodzielność — Aktywność — Mobilność!”, wprowadzenie programu „Dostępność+”, uruchomienie programu „Za życiem” czy zwiększenie dofinansowania dla osób korzystających ze środowiskowych domów samopomocy.</u>
          <u xml:id="u-114.3" who="#MariuszKrystian">Warto jednak dodać, że wspomnianą przeze mnie na wstępie ustawę nowelizowaliśmy jako Sejm w lipcu br. Niestety w tamtej nowelizacji rząd zapomniał o dzieciach i młodzieży. Ta nowelizacja naprawia ten błąd, jednakże na ostatnim posiedzeniu Komisji Spraw Społecznych i Rodziny posłowie koalicji rządzącej zaprezentowali kolejną listę poprawek do tej ustawy. To pokazuje jasno brak systematyki pracy Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej w tym względzie.</u>
          <u xml:id="u-114.4" who="#MariuszKrystian">Często w swoich wystąpieniach państwo z koalicji rządzącej mówicie, że naprawiacie błędy rządu Prawa i Sprawiedliwości. Wasze działanie jednak można opisać, używając przenośni: niewielkie ognisko gasicie benzyną, doprowadzając do ogromnego pożaru. W tak ważnej sprawie potrzeba logiki, pracy i systematyki, a nie polityki. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-114.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-115">
          <u xml:id="u-115.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-115.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam panią posłankę Jolantę Niezgodzką, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-116">
          <u xml:id="u-116.0" who="#JolantaNiezgodzka">Szanowna Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! W imieniu klubu Koalicja Obywatelska mam przyjemność przedstawić stanowisko wobec ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych.</u>
          <u xml:id="u-116.1" who="#JolantaNiezgodzka">Obowiązujące przepisy umożliwiają zachowanie ważności dotychczasowego orzeczenia o niepełnosprawności albo o stopniu niepełnosprawności do czasu wydania kolejnego orzeczenia, jeżeli wniosek o wydanie kolejnego orzeczenia o niepełnosprawności albo o stopniu niepełnosprawności został złożony w okresie ważności odpowiednio orzeczenia ustalającego niepełnosprawność albo orzeczenia ustalającego stopień niepełnosprawności. Natomiast zachowanie ważności orzeczenia o niepełnosprawności jest ograniczone przez wiek osoby niepełnosprawnej. Zachowanie tego orzeczenia jest możliwe nie dłużej niż do dnia ukończenia przez nią 16. roku życia. Przepisy ustawy zostaną ujednolicone w tym zakresie, umożliwiając niezależnie od wieku osoby niepełnosprawnej zachowanie w mocy orzeczenia o niepełnosprawności przez analogiczny okres, jaki jest przewidziany w przypadku zachowania ważności orzeczenia o stopniu niepełnosprawności.</u>
          <u xml:id="u-116.2" who="#JolantaNiezgodzka">Ten projekt uchyla regulację, która umożliwiała zachowywanie ważności orzeczenia o niepełnosprawności nie dłużej niż do dnia ukończenia przez osobę niepełnosprawną 16. roku życia. Tym samym jeżeli wniosek osoby z niepełnosprawnością o wydanie nowego orzeczenia albo o niepełnosprawności, albo o stopniu niepełnosprawności zostanie złożony w okresie ważności odpowiednio orzeczenia ustalającego niepełnosprawność albo stopień niepełnosprawności, to zachowuje on ważność do czasu, gdy nowe orzeczenie stanie się ostateczne.</u>
          <u xml:id="u-116.3" who="#JolantaNiezgodzka">Okres zachowania ważności orzeczenia o niepełnosprawności nie będzie ograniczony przez wiek osoby niepełnosprawnej. Zachowanie ważności orzeczenia o niepełnosprawności będzie możliwe również po ukończeniu przez osobę z niepełnosprawnością 16. roku życia. Ten projekt wchodzi w życie z dniem ogłoszenia, z mocą od 30 września. Ustawa powinna wejść jednak w życie jak najszybciej, ponieważ jest to problem, który dotyczy dzisiaj ok. 5 tys. osób. Brak zmiany stanu prawnego może skutkować utratą świadczeń przez osoby, które utracą ważność orzeczeń o niepełnosprawności w związku z osiągnięciem 16. roku życia. Dlatego w imieniu klubu Koalicji Obywatelskiej wnosimy o to, żeby ten projekt był procedowany niezwłocznie. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-116.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-117">
          <u xml:id="u-117.0" who="#MonikaWielichowska">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-117.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam panią poseł Bożennę Hołownię, Polska 2050 — Trzecia Droga.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-118">
          <u xml:id="u-118.0" who="#BożennaHołownia">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! W imieniu klubu poselskiego Polska 2050 — Trzecia Droga chciałabym powiedzieć, że ta ustawa jest bardzo ważną ustawą, ponieważ dla osób niepełnosprawnych pozostawienie ich poza systemem opieki byłoby naprawdę ogromną tragedią. W związku z powyższym podjęliśmy wysiłek i przygotowaliśmy poprawkę do ustawy, która przywraca osobom w wieku pomiędzy 16 a 18 lat takie same prawa, jak mają wszystkie inne osoby niepełnosprawne. Ta ustawa jest wyrównaniem szans i powoduje, że żadna osoba niepełnosprawna nie zostanie wyrzucona z systemu.</u>
          <u xml:id="u-118.1" who="#BożennaHołownia">W związku z powyższym klub Polska 2050 — Trzecia Droga wnosi o uchwalenie tej ustawy.</u>
          <u xml:id="u-118.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-119">
          <u xml:id="u-119.0" who="#MonikaWielichowska">Bardzo dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-119.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam panią poseł Agnieszkę Marię Kłopotek, Polskie Stronnictwo Ludowe — Trzecia Droga.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-120">
          <u xml:id="u-120.0" who="#AgnieszkaMariaKłopotek">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Mam przyjemność w imieniu Klubu Parlamentarnego Polskie Stronnictwo Ludowe — Trzecia Droga przedstawić sprawozdanie Komisji Polityki Społecznej i Rodziny o poselskim projekcie ustawy o zmianie ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych.</u>
          <u xml:id="u-120.1" who="#AgnieszkaMariaKłopotek">Powyższy projekt ustawy wpłynął do Sejmu w dniu 18 września 2024 r. 20 września został skierowany do pierwszego czytania do Komisji Polityki Społecznej i Rodziny oraz skierowany do zaopiniowania do organizacji samorządowych. Dotychczasowe przepisy umożliwiają zachowanie ważności dotychczasowego orzeczenia o niepełnosprawności albo o stopniu niepełnosprawności do czasu wydania kolejnego orzeczenia, jeżeli wniosek o wydanie kolejnego orzeczenia został złożony w okresie ważności odpowiednio: orzeczenia ustalającego niepełnosprawność albo orzeczenia ustalającego stopień niepełnosprawności nie dłużej jednak niż do ostatniego dnia 6. miesiąca następującego po dacie określającej tę ważność. Zachowanie ważności orzeczenia o niepełnosprawności jest jednak ograniczone przez wiek osoby niepełnosprawnej nie dłużej niż do dnia ukończenia przez taką osobę 16. roku życia, stąd potrzeba wprowadzenia poprawki odnośnie do zmiany tych przepisów.</u>
          <u xml:id="u-120.2" who="#AgnieszkaMariaKłopotek">Obecnie projekt ustawy dotyczy uchylenia regulacji art. 6bb ust. 2 ustawy o rehabilitacji obowiązującej od dnia 3 sierpnia br., która aktualnie umożliwia zachowanie ważności orzeczenia o niepełnosprawności w okresie trwania procedury ubiegania się o nowe orzeczenie o stopniu niepełnosprawności nie dłużej niż do dnia ukończenia przez osobę niepełnosprawną 16. roku życia. Potrzeba wprowadzenia tej zmiany wynika z ujednolicenia sytuacji prawnej osób poniżej 16. roku życia z pozostałymi osobami, których orzeczenie o niepełnosprawności albo orzeczenie o stopniu niepełnosprawności tracą ważność po okresie, na który zostały ustalone.</u>
          <u xml:id="u-120.3" who="#AgnieszkaMariaKłopotek">Projekt ustawy dotyczy również zabezpieczenia prawa m.in. do świadczeń rodzinnych, świadczeń z funduszu alimentacyjnego, zasiłków dla opiekunów na podstawie decyzji lub rozstrzygnięć podejmowanych na podstawie przepisów ustawy z dnia 24 lipca 2024 r. o zmianie ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych. Wejście w życie ustawy nie będzie wymagać wydania aktów wykonawczych. Projekt ustawy jest zgodny z prawem Unii Europejskiej, a ustawa ma wejść w życie z dniem ogłoszenia, z mocą od dnia 30 września 2024 r.</u>
          <u xml:id="u-120.4" who="#AgnieszkaMariaKłopotek">W związku z powyższym klub Polskie Stronnictwo Ludowe — Trzecia Droga będzie głosował za przyjęciem proponowanego projektu ustawy. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-120.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-121">
          <u xml:id="u-121.0" who="#MonikaWielichowska">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-121.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam panią poseł Katarzynę Ueberhan, Lewica.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-122">
          <u xml:id="u-122.0" who="#KatarzynaUeberhan">Szanowna Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Mam przyjemność przedstawić stanowisko klubu Lewicy odnośnie do sprawozdania komisji o poselskim projekcie ustawy o zmianie ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych, druk nr 665, druk sprawozdania nr 667. Niniejsze przedłożenie wynika z potrzeby wprowadzenia zmian i konieczności ujednolicenia sytuacji prawnej osób poniżej 16. roku życia z sytuacją pozostałych osób, których orzeczenia o niepełnosprawności albo orzeczenia o stopniu niepełnosprawności tracą ważność po okresie, na który zostały ustalone.</u>
          <u xml:id="u-122.1" who="#KatarzynaUeberhan">Ten projekt po raz kolejny pokazuje, jak bardzo potrzebujemy zmian systemowych w ogóle w systemie orzecznictwa w Polsce. W chwili obecnej w naszym kraju funkcjonuje sześć systemów orzekania o niepełnosprawności: cztery w sprawie uprawnienia do świadczeń rentowych, piąty dotyczy stopnia niepełnosprawności, a szósty kształcenia specjalnego. To oznacza ni mniej, ni więcej, tylko konieczność badań przez różne zespoły orzecznicze, co w przypadku osób chorych, ze szczególnymi potrzebami, z różnego rodzaju niepełnosprawnościami wiąże się z dużymi utrudnieniami. Przepisy są sprzeczne, dezorientują i tak naprawdę utrudniają osobom z niepełnosprawnościami korzystanie z ich praw. Wprowadzone przez poprzedników świadczenie wspierające miało być sposobem na uporządkowanie systemu bez wprowadzenia niezbędnej reformy. Ale reforma systemu orzecznictwa jest nadal jak najbardziej potrzebna, bo sytuacja nie została naprawiona, powiedziałabym nawet, że system jest jeszcze bardziej skomplikowany, niż był. Po latach zaniedbań sytuacja osób z niepełnosprawnościami jest naprawdę trudna, a lista wyzwań — naprawdę długa. Dlatego krok po kroku musimy wprowadzać niezbędne reformy, musimy wreszcie wdrożyć Konwencję o prawach osób niepełnosprawnych, która od tak wielu lat czeka na realizację, a przede wszystkim musimy te zmiany wprowadzić nie ponad głowami tych osób, ale w ciągłym dialogu z osobami, których te przepisy dotyczą czy mają dotyczyć. Cały czas kleimy system, naprawiamy go, naprawiamy po poprzednikach, ale w mojej ocenie czas ten system zacząć tworzyć od nowa. Jako przewodnicząca komisji polityki społecznej chciałam powiedzieć, że potrzebujemy — chcę wywołać ten temat — nowego kodeksu socjalnego, potrzebujemy gruntownej zmiany, nawet nie tyle zmiany, ile uporządkowania tych przepisów raz na zawsze. Z tego miejsca deklaruję rozpoczęcie prac, bo tak dalej po prostu być nie może.</u>
          <u xml:id="u-122.2" who="#KatarzynaUeberhan">Równocześnie chciałabym złożyć jeszcze poprawkę w drugim czytaniu do niniejszego projektu ustawy. Proszę bardzo, pani marszałek. Z uwagi na upływające terminy i konieczność naprawdę szybkich prac nad tym projektem składam również wniosek o nieodsyłanie projektu do komisji, tylko o niezwłoczne przejście do trzeciego czytania. Tutaj wniosek na piśmie. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-122.3" who="#KatarzynaUeberhan">W imieniu klubu Lewicy informuję, że oczywiście w dalszym ciągu popieramy niniejsze przedłożenie i prosimy o niezwłoczne procedowanie i głosowanie nad projektem. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-122.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-123">
          <u xml:id="u-123.0" who="#MonikaWielichowska">Bardzo dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-123.1" who="#MonikaWielichowska">Dziś odwiedzili nas uczennice i uczniowie klas IVa i IVc z XXX Liceum Ogólnokształcącego im. ks. bp. Ignacego Krasickiego w Łodzi, którzy przyjechali do Sejmu na zaproszenie posłanki Ewy Szymanowskiej. Pozdrawiamy was serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-123.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-123.3" who="#MonikaWielichowska">Do głosu zapisało się kilkoro posłów.</u>
          <u xml:id="u-123.4" who="#MonikaWielichowska">Wyznaczam czas wystąpienia na 1 minutę.</u>
          <u xml:id="u-123.5" who="#MonikaWielichowska">Zamykam listę.</u>
          <u xml:id="u-123.6" who="#MonikaWielichowska">Jako pierwszy głos ma poseł Czesław Hoc, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-123.7" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-124">
          <u xml:id="u-124.0" who="#CzesławHoc">Szanowna Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Nowelizacja jest pilna i potrzebna. Zresztą wszystkie nasze działania, które zmniejszą frasunek osób z niepełnosprawnością i poprawią jakość ich życia, to nasz święty poselski obowiązek. Obecnie chodzi o prawo do świadczeń zależnych od niepełnosprawności i zachowanie ciągłości wypłat, w szczególności po 30 września 2024 r., m.in. świadczeń rodzinnych zależnych od niepełnosprawności, np. zasiłku pielęgnacyjnego, a także świadczeń z funduszu alimentacyjnego. W dniu 30 września 2024 r. upłynie ważność orzeczeń o niepełnosprawności prawie 400 tys. osób. Chodzi też o orzeczenia o niepełnosprawności wydawane dzieciom w wieku do ukończenia 16. roku życia. Pytanie: Jeśli przyjmiemy tę nowelizację, karty parkingowe niepełnosprawnych będą ważne do 31 marca 2025 r., a zatem jakie działania czekają osoby z niepełnosprawnością po tym terminie, panie ministrze? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-124.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-125">
          <u xml:id="u-125.0" who="#MonikaWielichowska">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-125.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Mariusza Krystiana, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-126">
          <u xml:id="u-126.0" who="#MariuszKrystian">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Proszę o odpowiedź na piśmie na pytanie dotyczące programu „Samodzielność — Aktywność — Mobilność!”. Nowelizowana ustawa i ten projekt wprowadza bardzo ważną zmianę w sensie technicznym, bardzo ważną dla wszystkich osób z niepełnosprawnościami, zwłaszcza tych poniżej 16. roku życia. W uzasadnieniu i w przedstawieniu stanowiska klubu parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość przedstawiłem programy, które już zostały wdrożone przez rząd Prawa i Sprawiedliwości i funkcjonują. Jednym z nich jest właśnie program „Samodzielność — Aktywność — Mobilność!”, na którego roczne funkcjonowanie rząd Prawa i Sprawiedliwości przeznaczał 0,5 mld zł. W tym roku na realizację tego programu w budżecie państwa zapisano 60 mln zł. Dlaczego tak drastyczna różnica in minus? Skąd wynika ograniczenie funkcjonowania tego programu? Dlaczego podjęto tak złą decyzję? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-126.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-127">
          <u xml:id="u-127.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-127.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Tadeusza Tomaszewskiego, klub Lewicy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-128">
          <u xml:id="u-128.0" who="#TadeuszTomaszewski">Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! To bardzo ważne z punktu widzenia równości, w szczególności osób z niepełnosprawnościami. Projekt poselski naprawia błąd dotyczący przedłużenia orzeczenia o stopniu niepełnosprawności, jego ważności dla osób, które ukończą 16. rok życia. Ta zmiana i pilna potrzeba jej wprowadzenia są bardzo istotne, dlatego że prawo dotyczące orzeczenia o stopniu niepełnosprawności to również prawo do świadczeń rodzinnych, świadczeń z funduszu alimentacyjnego, świadczeń dla opiekunów, dodatków na pokrycie utrzymania dziecka oraz osoby niepełnoletniej w rodzinie z pieczą zastępczą oraz świadczenia „aktywni rodzice w pracy”. Dlatego też Komisja Polityki Społecznej i Rodziny wspólnie z wnioskodawcami w dniu wczorajszym, wsłuchując się również w opinie organizacji pozarządowych, przyjęła ten projekt, który pomoże wyrównać sytuację osób z niepełnosprawnościami. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-129">
          <u xml:id="u-129.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-129.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Krzysztofa Cieciórę, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-130">
          <u xml:id="u-130.0" who="#KrzysztofCiecióra">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-130.1" who="#KrzysztofCiecióra">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Z tej mównicy kilkukrotnie padło sformułowanie: naprawiamy błędy po poprzednikach. Przecież, szanowni państwo, w tej ustawie to wy poprawiacie błędy po sobie. Bo w lipcu nowelizowaliście ustawę, którą popsuliście, i my dzisiaj naprawiamy błędy po was, z lipca. To jest bardzo ważne, żebyście to zapamiętali.</u>
          <u xml:id="u-130.2" who="#KrzysztofCiecióra">Natomiast jaką my mamy dzisiaj gwarancję, że te środki ostatecznie będą wypłacane? Czy pieniądze w budżecie są na to zabezpieczone? To po pierwsze. Po drugie, dzisiaj dowiadujemy się o tym, że wstrzymywane są przyjęcia do szpitali w Polsce ze względu na ograniczenia finansowe NFZ. Moje bardzo podstawowe pytanie: Czy macie zabezpieczone na to środki? Czy mamy gwarancję, że te pieniądze będą wypłacane osobom, które na to zasługują? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-130.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-130.4" who="#komentarz">(Poseł Anna Wojciechowska: Ojej.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-131">
          <u xml:id="u-131.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-131.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam panią posłankę Annę Wojciechowską, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-132">
          <u xml:id="u-132.0" who="#AnnaWojciechowska">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Aż się zamyśliłam. Ciągle państwo pytacie, czy mamy zabezpieczone środki w budżecie dla osób niepełnosprawnych. Wcale się nie dziwię, bo sami jesteście o tym przekonani, że nie zostawiliście nic w tym budżecie dla nas, a my jednak damy sobie z tym radę.</u>
          <u xml:id="u-132.1" who="#AnnaWojciechowska">Szanowni Państwo! Stopień niepełnosprawności — znane są problemy z orzecznictwem komisji od lat, od lat, od lat dla osób niepełnosprawnych. Poprzedni rząd nic z tym nie zrobił, kolejki były potężne. Projekt ustawy jest bardzo dobry i oczekiwany. Pytanie: Czy w przypadku dzieci niepełnosprawnych z chorobami nieuleczalnymi i niemających szans na wyleczenie można orzec niepełnosprawność bez wymogu ponownie odnawiania orzeczenia komisji? Jedno orzeczenie na całe życie — czy nie powinniśmy się zastanowić nad takim rozwiązaniem? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-133">
          <u xml:id="u-133.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-133.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam panią poseł Józefę Szczurek-Żelazko, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-134">
          <u xml:id="u-134.0" who="#JózefaSzczurekŻelazko">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Obecna koalicja rządząca zapowiadała przed wyborami ogromne zmiany w systemie wsparcia osób z niepełnosprawnościami. Również zapowiadała, że w bardzo szybkim tempie ureguluje to, o czym moja poprzedniczka mówiła, czyli zreformuje system orzekania o stopniu niepełnosprawności. Mija już prawie rok, państwo nic w tym zakresie nie zrobili. Przygotowujecie jakieś ustawy, które, tak jak mój poprzednik powiedział, poprawiają to, co sami już uchwaliliście. Bo weźcie pod uwagę, że rządzicie już prawie rok. Najwyższa pora, żebyście systemowo zaczęli rozwiązywać problemy, na co czekają Polacy, a szczególnie osoby niepełnosprawne.</u>
          <u xml:id="u-134.1" who="#JózefaSzczurekŻelazko">W takim razie pytam panią minister i osoby, które odpowiadają za system: Kiedy wreszcie zreformujecie ten system? Bo tak głośno mówiliście o tym, że natychmiast kiedy przejmiecie władzę, zreformujecie system. Mówicie państwo o rencie socjalnej, która ma trafić do osób, które powinny być beneficjentami. Okazuje się, że zespoły do spraw orzekania o stopniu niepełnosprawności wykazują kolejki ponadpółroczne. Komu więc te świadczenia przekażecie?</u>
          <u xml:id="u-134.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-135">
          <u xml:id="u-135.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-135.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Rafała Webera, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-136">
          <u xml:id="u-136.0" who="#RafałWeber">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Pytania posłów Prawa i Sprawiedliwości o kwestie finansowe są jak najbardziej zasadne i właściwe. Co rusz dowiadujemy się, że ten rząd, rząd Donalda Tuska, na najpilniejsze potrzeby polskiego społeczeństwa pieniędzy po prostu nie ma. Przykładem takim w dziedzinie ochrony zdrowia, również osób niepełnosprawnych, i to z dużą niepełnosprawnością, jest sytuacja z II kwartału tego roku w Stalowej Woli. Zakład opiekuńczo-leczniczy uzyskał mniejsze finansowanie na opiekę swoich pacjentów i musiał zlikwidować kilka łóżek, aby wyrobić się finansowo w ramach roku 2024. Teraz słyszymy o przełożeniu terminowych zabiegów i operacji z tego roku na rok przyszły, bo szpitale nie mają środków finansowych.</u>
          <u xml:id="u-136.1" who="#RafałWeber">Tak że to, co mówimy, to święta prawda i rzeczywistość przez nas opisywana. Wsparcie i pomoc osobom niepełnosprawnym są konieczne, są niezbędne, trzeba na to mieć środki finansowe. Musicie zrobić wszystko, żeby te środki finansowe w przyszłości zapewnić. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-136.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-137">
          <u xml:id="u-137.0" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam panią poseł Agnieszkę Ścigaj, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-138">
          <u xml:id="u-138.0" who="#AgnieszkaŚcigaj">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Problem, który teraz omawiamy, to nie jest problem tego typu, że musimy podjąć ustawę, bo ludzie przez to stracą świadczenia, albo że kończą im się orzeczenia. Problem polega na tym, że absolutnie zmniejszyła się przepustowość powiatowych komisji do spraw orzekania i wojewódzkich komisji do spraw orzekania. Wcześniej trwało to 3 miesiące, a są miejsca, gdzie na wydanie tego orzeczenia czeka się do 7–8 miesięcy.</u>
          <u xml:id="u-138.1" who="#AgnieszkaŚcigaj">Mam pytanie. Dużo mówi się o zmianach systemowych. Nie chodzi o to, żeby drugi raz kleić ustawę, zepsutą przez państwa już wcześniej, w lipcu ustawę techniczną, która tak naprawdę jest bardzo potrzebna. Kiedy rzeczywiście pojawią się środki na zmiany systemowe, choćby nawet tak proste jak przyspieszenie działań komisji powiatowych i wojewódzkich, żeby ludzie nie czekali po parę miesięcy na wydanie orzeczenia? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-138.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-139">
          <u xml:id="u-139.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-139.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam panią poseł Bożennę Hołownię, Polska 2050 — Trzecia Droga.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-140">
          <u xml:id="u-140.0" who="#BożennaHołownia">Chciałabym bardzo podziękować przede wszystkim kolegom i koleżankom z PiS-u za troskę o to, jak dobrze i prawidłowo prowadzić proces legislacyjny, żeby nie trzeba było go poprawiać. Myślę, że musimy wziąć sobie taką opinię do serca, zwłaszcza że mamy do czynienia z mistrzami poprawiania własnych ustaw.</u>
          <u xml:id="u-140.1" who="#BożennaHołownia">Chciałabym zadać pytanie, w jaki sposób ministerstwo zdobędzie pieniądze np. na zmiany systemu informatycznego w ZUS-ie, który obsługuje te wszystkie zmiany, skoro rząd Prawa i Sprawiedliwości w ogóle nie zapewnił pieniędzy na takie rzeczy w swoim budżecie. Przypominam, że pracujemy w oparciu o budżet opracowany przez rząd Prawa i Sprawiedliwości.</u>
          <u xml:id="u-140.2" who="#BożennaHołownia">Chciałabym jednocześnie złożyć małą, niewielką poprawkę techniczną, ale nie mam jak. To wszystko. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-140.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-141">
          <u xml:id="u-141.0" who="#MonikaWielichowska">Lista posłów zapisanych do głosu została wyczerpana.</u>
          <u xml:id="u-141.1" who="#MonikaWielichowska">O zabranie głosu proszę sekretarza stanu w Ministerstwie Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej Łukasza Krasonia.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-142">
          <u xml:id="u-142.0" who="#ŁukaszKrasoń">Dzień dobry. Z prawej strony sali padło wiele gorzkich słów. Trudno byłoby mi się spodziewać czegoś innego. Padły pytania o system orzekania, zgodnie z którymi tak naprawdę to jest ten element będący fundamentem wszelkich problemów czy wyzwań, jakie trzeba pokonać, aby poprawić życie osób z niepełnosprawnościami. Tak, ja też się z tym zgadzam. Temat orzecznictwa nie został załatwiony przez ostatnie 10 lat, a może i więcej. To jest temat, który naprawdę jest w tym dyskursie politycznym za długo.</u>
          <u xml:id="u-142.1" who="#ŁukaszKrasoń">Chciałbym tylko przypomnieć, że jeszcze za czasów rządów Prawa i Sprawiedliwości były na to środki unijne, 500 mln zł, które już wtedy powinny zostać uruchomione. Tak naprawdę powinniśmy już być w toku prac. To nie będą prace, które będą trwać 2 miesiące. Aby mądrze wydać te pieniądze, aby stworzyć realny system, który będzie fundamentem służącym do wypłaty świadczeń, do dawania ludziom z określoną niepełnosprawnością konkretnych usług w indywidualny sposób, to musi się to już zacząć dziać. To naprawdę będzie proces, który potrwa pewnie 2–3 lata, daj Bóg, żeby trwał krócej. Państwo tego nie zrobiliście. Okres, w którym przy władzy jest koalicja 15 października, to okres bardzo dobrze spożytkowany w tym zakresie. Już niedługo te środki zostaną uruchomione. W najbliższym okresie, w październiku będziemy na komitecie monitorującym. Będziemy już chcieli forsować odpowiednie projekty. To będzie miało wpływ, realny, rzeczywisty i bardzo szeroko zakrojony wpływ, jeśli chodzi o osoby z niepełnosprawnościami.</u>
          <u xml:id="u-142.2" who="#ŁukaszKrasoń">Ten projekt, który dzisiaj jest przedkładany, rozwiązuje problem pewnej luki dotyczącej osób po 16. roku życia. Musicie państwo wiedzieć, że dzisiaj system dzieli osoby z niepełnosprawnościami na dwie grupy, czyli te do 16 roku życia i te po 16 roku życia. Ta pierwsza grupa mogłaby zostać pominięta przy bardzo niekorzystnym ciągu zdarzeń. Chcemy tego uniknąć, bo, proszę mi wierzyć, naszym zadaniem jest dbanie o te osoby i zapewnienie im realnego wsparcia. Bardzo się cieszę, że będziemy nad tym procedować tutaj, w Sejmie. Mam nadzieję, że pan prezydent szybko to podpisze, abyśmy mogli wypełnić tę lukę. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-142.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-143">
          <u xml:id="u-143.0" who="#MonikaWielichowska">Bardzo dziękuję panu ministrowi.</u>
          <u xml:id="u-143.1" who="#MonikaWielichowska">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-143.2" who="#MonikaWielichowska">W związku z tym, że w czasie drugiego czytania zgłoszono do przedłożonego projektu ustawy poprawki…</u>
          <u xml:id="u-143.3" who="#MonikaWielichowska">Dobrze, jeszcze momencik.</u>
          <u xml:id="u-143.4" who="#MonikaWielichowska">W międzyczasie serdecznie przywitam wycieczkę z gminy Łęczyca.</u>
          <u xml:id="u-143.5" who="#MonikaWielichowska">Ogłaszam 2 minuty przerwy.</u>
          <u xml:id="u-143.6" who="#komentarz">(Przerwa w posiedzeniu od godz. 12 min 54 do godz. 12 min 56)</u>
          <u xml:id="u-143.7" who="#MonikaWielichowska">Dobrze, wracamy.</u>
          <u xml:id="u-143.8" who="#MonikaWielichowska">Wznawiam obrady.</u>
          <u xml:id="u-143.9" who="#MonikaWielichowska">Wysoka Izbo! Informuję, że podczas drugiego czytania zostały zgłoszone poprawki.</u>
          <u xml:id="u-143.10" who="#MonikaWielichowska">Został zgłoszony także wniosek o przystąpienie do trzeciego czytania bez kierowania projektu do komisji.</u>
          <u xml:id="u-143.11" who="#MonikaWielichowska">Do głosowania w tej sprawie przystąpimy w bloku głosowań.</u>
          <u xml:id="u-143.12" who="#MonikaWielichowska">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 6. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Finansów Publicznych o rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw (druki nr 601, 601-A i 657).</u>
          <u xml:id="u-143.13" who="#MonikaWielichowska">Proszę panią poseł Katarzynę Kierzek-Koperską o przedstawienie sprawozdania komisji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-144">
          <u xml:id="u-144.0" who="#KatarzynaKierzekKoperska">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Projekt ustawy o PIT kasowym proponuje rozwiązania polegające na wprowadzeniu możliwości wyboru przez przedsiębiorców kasowej metody rozliczania przychodów i kosztów uzyskania przychodów, czyli tzw. kasowego PIT.</u>
          <u xml:id="u-144.1" who="#KatarzynaKierzekKoperska">Aż trzy ustawy mają być zmienione w tej propozycji. To ma być ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawa o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne oraz ustawa o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych.</u>
          <u xml:id="u-144.2" who="#KatarzynaKierzekKoperska">W obecnym stanie prawnym w podatku dochodowym od osób fizycznych jest zasada memoriału, czyli ustalanie przychodów z działalności gospodarczej na moment, w którym zostaje wystawiona faktura. Oznacza to, że przychodem są kwoty należne, choćby nie zostały faktycznie otrzymane. To jest definicja wynikająca z ustaw podatkowych. Dla przedsiębiorcy przychód z działalności gospodarczej powstaje zatem w dacie wystawienia faktury, wykonania usługi lub wydania towaru, niezależnie od tego, czy przedsiębiorca otrzymał zapłatę, czy nie. Tylko niektóre rodzaje przychodów w działalności gospodarczej są rozliczne kasowo. Takim przykładem są odsetki albo odszkodowania.</u>
          <u xml:id="u-144.3" who="#KatarzynaKierzekKoperska">Kasowy PIT jest adresowany do przedsiębiorców prowadzących jednoosobową działalność gospodarczą w niewielkich rozmiarach. Dlaczego? Dlatego że to ma być propozycja dla najmniejszych podmiotów, które są, jak wiemy, najsłabsze na rynku przedsiębiorców i potrzebują wsparcia państwa w utrzymaniu chociażby płynności finansowej w swoich firmach.</u>
          <u xml:id="u-144.4" who="#KatarzynaKierzekKoperska">Kasowy PIT będą mogli stosować podatnicy PIT prowadzący działalność gospodarczą w różnych systemach, według skali podatkowej, tzw. podatku liniowego oraz ryczałtowanych przychodów ewidencjonowanych, chodzi o tzw. ryczałt ewidencjonowany.</u>
          <u xml:id="u-144.5" who="#KatarzynaKierzekKoperska">Z projektowanego rozwiązania dotyczącego kasowego PIT będą mogły korzystać osoby fizyczne prowadzące właśnie tę działalność. Kasowy PIT co do zasady będą mogli stosować również podatnicy rozpoczynający prowadzenie działalności gospodarczej dla przychodów z tej działalności osiągniętych w roku jej rozpoczęcia. Mamy limit, który wynosi 250 tys. euro. Komisja pochyliła się nad propozycją, żeby jednak była to wartość wyrażona w polskim złotym, i przegłosowała poprawkę na posiedzeniu komisji, żeby był to 1 mln zł.</u>
          <u xml:id="u-144.6" who="#KatarzynaKierzekKoperska">Kasowy PIT jest zatem adresowany do małych firm prowadzących działalność w niewielkich rozmiarach, ponieważ takie firmy, jako najsłabsze podmioty na rynku, najbardziej dotyka problem zatorów płatniczych. Z tego względu prawo do kasowego PIT będzie warunkowane wysokością przychodów z działalności gospodarczej prowadzonej samodzielnie osiągniętych w roku poprzednim. Wysokość tych przychodów nie będzie zatem przekraczała 1 mln zł. Według wartości, oczywiście w polskim złotym, przy tak określonym limicie znacząca część podmiotów będzie mogła skorzystać z tego rozwiązania. Dlaczego? Dlatego że według GUS-u takich firm, to są dane za 2022 r., w Polsce jest 90–95%, tak że są to potężne liczby małych podmiotów, które czekają na tego typu rozwiązania. Przedsiębiorstwo w spadku też będzie się kwalifikowało do tych rozwiązań i przy obliczaniu tego 1 mln zł będzie uwzględniało również przychody zmarłego przedsiębiorcy, co oznacza, że będą sumowane przychody z poprzedniego roku osiągnięte z działalności prowadzonej samodzielnie przez zmarłego przedsiębiorcę i przychody przedsiębiorstwa w spadku. W przypadku gdy w poprzednim roku podatnik prowadził działalność samodzielnie i w formie np. spółki jawnej, przy ustaleniu limitu przychodów dla celów prawa do kasowego PIT będą uwzględniane tylko przychody z działalności prowadzonej samodzielnie.</u>
          <u xml:id="u-144.7" who="#KatarzynaKierzekKoperska">Przesłanką warunkującą możliwość stosowania PIT będzie również nieprowadzenie ksiąg rachunkowych. Uznano, że ten limit dla ksiąg rachunkowych jest w wysokości 2 mln zł. Oczywiście można prowadzić księgi rachunkowe poniżej tego limitu, ale mają być to rozwiązania skierowane do tych najmniejszych podmiotów, więc podatnik będzie mógł zrezygnować z prowadzenia ksiąg rachunkowych na rzecz np. księgi przychodów i rozchodów i skorzystać z tego rozwiązania, oczywiście pod warunkiem, że nie przekroczy limitu 1 mln zł. Dla celów kasowego PIT przyjęto więc, że prowadzenie ksiąg rachunkowych będzie wykluczające. Wymaga ono też dużego profesjonalizmu w porównaniu z prowadzeniem podatkowej księgi przychodów i rozchodów. Jak wiemy w związku z konstrukcją ksiąg rachunkowych, tamta możliwość weryfikowania wierzytelności jest znacznie łatwiejsza.</u>
          <u xml:id="u-144.8" who="#KatarzynaKierzekKoperska">Przesłanką warunkującą stosowanie kasowego PIT będzie złożenie właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego oświadczenia o wyborze tej formy rozliczeń, ponieważ jest to forma fakultatywna. Złożenie oświadczenia będzie skutkowało również na lata następne, do czasu rezygnacji. W metodzie kasowej przychód będzie powstawał w dacie uregulowania należności. Przez „uregulowanie należności” będzie również rozumiane częściowe uregulowanie należności, a także wpłaty na poczet dostaw, towarów i usług, które zostaną wykonane w następnych okresach sprawozdawczych. Przychód powstanie nie później niż w terminie 2 lat, licząc od daty wystawienia faktury. Oznacza to, że z upływem 2 lat, licząc od daty wystawienia faktury, podatnik będzie obowiązany rozpoznać przychód z działalności gospodarczej, nawet jeżeli w tym czasie nie otrzymał od kontrahenta zapłaty. Taka sama sytuacja wystąpi również w momencie likwidacji działalności gospodarczej. Na moment likwidacji działalności gospodarczej, nawet jeżeli nie upłyną te 2 lata, podatnik będzie musiał wykazać ten przychód jako należny.</u>
          <u xml:id="u-144.9" who="#KatarzynaKierzekKoperska">PIT kasowy będzie dotyczył wyłącznie transakcji udokumentowanych fakturami. Istotne znaczenie będzie miało również to, że faktura była wystawiona w terminach określonych zgodnie z odrębnymi przepisami. Wymóg udokumentowania transakcji fakturami ułatwi weryfikację zasadności stosowania przez przedsiębiorców metody kasowej. W celu uniknięcia ewentualnych nadużyć metoda kasowa rozliczania przychodów nie znajdzie zastosowania w przypadku transakcji z podmiotami powiązanymi. W tym przypadku „wywieranie znacznego wpływu” będzie rozumiane jako posiadanie bezpośrednio lub pośrednio 5% udziałów w kapitale lub prawa głosu w organach kontrolnych stanowiących lub zarządzających. Okoliczność ta powoduje, że PIT kasowy będzie miał zastosowanie wyłącznie do transakcji pomiędzy przedsiębiorcami, którzy nie są ze sobą powiązani. Pozwala to na zmniejszenie potencjalnego ryzyka uchylania się od opodatkowania poprzez nieujawnienie faktu otrzymania zapłaty od osoby niebędącej przedsiębiorcą.</u>
          <u xml:id="u-144.10" who="#KatarzynaKierzekKoperska">Stosowanie przez przedsiębiorcę kasowego PIT pozostanie bez wpływu na rozliczenie podatku dochodowego kontrahenta tego przedsiębiorcy. Chodzi o to, że przedsiębiorca, który otrzyma taką fakturę, będzie ją rozliczał w sposób memoriałowy, natomiast wystawca faktury, czyli ten nasz mały podatnik, który skorzysta z metody kasowej, będzie stosował metodę kasową. Chodzi o to, żeby ci mali podatnicy nie byli z natury wykluczani przez duże podmioty na rynku przez to właśnie, że te duże podmioty też musiałyby korzystać z metody kasowej. Jest to zrobione po to, żeby chronić te podmioty, które z tej metody kasowej skorzystają.</u>
          <u xml:id="u-144.11" who="#KatarzynaKierzekKoperska">Metoda kasowa nie znajdzie zastosowania w odniesieniu do przychodów z odpłatnego zbycia środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych ujętych w ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych. Dla tej grupy kosztów zostanie utrzymana zasada memoriałowa.</u>
          <u xml:id="u-144.12" who="#KatarzynaKierzekKoperska">Jeśli przedsiębiorca w roku podatkowym, w którym zmarł, stosował metodę kasową, to również przedsiębiorstwo w spadku będzie stosować tę metodę do końca roku podatkowego.</u>
          <u xml:id="u-144.13" who="#KatarzynaKierzekKoperska">To są te szczególne rozwiązania dotyczące zaliczania do kosztów uzyskania przychodów poniesionych wydatków, skierowane do podatników stosujących metodę kasową. Zasadą będzie potrącanie kosztów uzyskania przychodów w roku podatkowym uregulowania zobowiązania. Jeżeli zobowiązanie zostanie uregulowane po rezygnacji z metody kasowej, to koszty uzyskania przychodów będą potrącane w roku uregulowania należności.</u>
          <u xml:id="u-144.14" who="#KatarzynaKierzekKoperska">Trochę jest tych szczegółów i nie chcę państwu wszystkiego podawać, bo można oczywiście się zapoznać z projektem ustawy, ale to są istotne szczegóły dla przedsiębiorców.</u>
          <u xml:id="u-144.15" who="#KatarzynaKierzekKoperska">W przypadku gdy zobowiązanie zostanie przez podatnika uregulowane po likwidacji działalności gospodarczej lub po zmianie formy opodatkowania na ryczałt od przychodów ewidencjonowanych albo na podatek tonażowy, koszty uzyskania przychodu zostaną potrącone w ostatnim okresie rozliczeniowym przed tą likwidacją.</u>
          <u xml:id="u-144.16" who="#KatarzynaKierzekKoperska">Proszę państwa, warto też zaznaczyć, że te przepisy, jeżeli oczywiście Wysoka Izba tak zdecyduje, mają być wprowadzone 1 stycznia 2025 r., a ich treść ma korzystne działanie na sektor MŚP, szczególnie na mikroprzedsiębiorców. Projekt nie stwarza też zagrożeń korupcyjnych. Dziękuję bardzo za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-144.17" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-144.18" who="#komentarz">(Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek Sejmu Krzysztof Bosak)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-145">
          <u xml:id="u-145.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-145.1" who="#KrzysztofBosak">Zanim przejdziemy do dyskusji, pragnę przywitać przedstawicieli Polonijnej Rady Konsultacyjnej przy marszałek Senatu. Witamy serdecznie grupę przysłuchującą się obradom, a także wszystkich innych gości, którzy także przysłuchują się naszym obradom.</u>
          <u xml:id="u-145.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-145.3" who="#KrzysztofBosak">Przechodzimy do dyskusji.</u>
          <u xml:id="u-145.4" who="#KrzysztofBosak">Sejm ustalił, że w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego wysłucha 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i 3-minutowego oświadczenia w imieniu koła.</u>
          <u xml:id="u-145.5" who="#KrzysztofBosak">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-145.6" who="#KrzysztofBosak">Jako pierwszy głos zabiera poseł Henryk Kowalczyk w imieniu klubu Prawo i Sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-145.7" who="#KrzysztofBosak">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-145.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-146">
          <u xml:id="u-146.0" who="#HenrykKowalczyk">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! W imieniu Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość mam zaszczyt przedstawić stanowisko wobec sprawozdania o projekcie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych zawartego w druku nr 657.</u>
          <u xml:id="u-146.1" who="#HenrykKowalczyk">Oczywiście, tak jak mówiłem w czasie pierwszego czytania, ten projekt jest mocno niedoskonały, w niektórych przypadkach jest wręcz, nawet pułapką dla przedsiębiorców. Jeszcze można go naprawić. Składamy cztery poprawki do tego projektu.</u>
          <u xml:id="u-146.2" who="#HenrykKowalczyk">Jeśli chodzi o omówienie pokrótce tych poprawek, to po pierwsze, nie widzę powodów do tego, aby z projektu wyłączyć spółki kapitałowe jawne, spółki cywilne, dlatego że tak naprawdę działalność gospodarcza jest podobna w przypadku zarówno jednoosobowej działalności gospodarczej, jak i spółek. Zachęcaliśmy do tworzenia spółek, tak aby to była bardzo przejrzysta forma działalności gospodarczej, więc teraz nie możemy karać przedsiębiorców, którzy poszli w tę formę działalności. A więc pierwsza poprawka polega na tym, żebyśmy rozszerzyli to również na inne formy działalności gospodarczej.</u>
          <u xml:id="u-146.3" who="#HenrykKowalczyk">Poprawka druga, na co zwracałem uwagę już poprzednio, to jest kwota limitu. Oczywiście zastąpienie euro złotówkami nic tu nie zmienia, dlatego że tak naprawdę to poziom tej kwoty jest niewielki. Bo cóż to jest milion złotych przychodu przy działalności gospodarczej, w momencie kiedy np. ktoś prowadzi usługi budowlane z materiałami budowlanymi łącznie? Wobec tego ten milion to naprawdę jest niewiele. Jednym z warunków, które dopuszczają stosowanie metody kasowej, jest m.in. prowadzenie ksiąg rachunkowych. Ten warunek byłby wystarczający, bo rzeczywiście prowadzenie ksiąg rachunkowych jest już związane z taką kwotą, która na to pozwala. To jest już bardziej profesjonalnie prowadzona i bardziej skomplikowana działalność gospodarcza. Obowiązek prowadzenia ksiąg rachunkowych odnosi się do 2,5 mln euro, więc mniej więcej to byłaby ta kwota. Zostawienie tego warunku, a wyrzucenie limitu miliona złotych na pewno byłoby urealnieniem tej ustawy i rzeczywiście mogłoby wprowadzić realną pomoc dla przedsiębiorców.</u>
          <u xml:id="u-146.4" who="#HenrykKowalczyk">Poprawka trzecia, która — myślę — jest kluczowa. Tak naprawdę bez tej poprawki, bez przyjęcia tej poprawki nie widzę możliwości poparcia tej ustawy. To jest poprawka, która likwiduje barierę czy ograniczenie metody kasowej do 2 lat. Co to znaczy? Że odkładamy problem w czasie i właściwie zastawiamy pułapkę na przedsiębiorców, bo po 2 latach, bez względu na to, czy przedsiębiorca otrzyma płatność, czy nie, jest zmuszony do odprowadzenia podatku. Tak naprawdę ja nie widzę wielkich szans na to, że jeśli ktoś nie otrzymał płatności przez 2 lata, to akurat po 2 latach ją otrzyma. Jest duże prawdopodobieństwo, że nadal jej nie otrzyma, a wtedy nadchodzi moment płacenia podatku. Jest to więc — myślę — kluczowa z punktu widzenia naszego klubu poprawka. Jeśli nie wyrzucimy tych ograniczeń, że po 2 latach płacimy podatek, to właściwie nie ma o czym mówić. Zastawimy pułapkę. Rzeczywiście przedsiębiorcy mogą radować się przez 2 lata, a po 2 latach zostaną stosownie ukarani. To jest więc chyba najbardziej kluczowa z poprawek, która warunkuje wsparcie tej ustawy.</u>
          <u xml:id="u-146.5" who="#HenrykKowalczyk">Jest jeszcze jedna. Projekt ustawy wyrzuca koszty pochodzące ze sprzedaży wartości niematerialnych i prawnych. Nie widzę tutaj różnicy, powodu, aby oddzielić koszty tego typu od innych kosztów, przychodów. To też powinno być ujęte i te rodzaje przychodów nie powinny być wyrzucane z warunków uzyskania i przejścia na metodę kasową.</u>
          <u xml:id="u-146.6" who="#HenrykKowalczyk">Składając te poprawki, ufamy, że nastąpi refleksja, że zostaną one przyjęte, a wtedy będziemy mogli powiedzieć: tak, rzeczywiście wspieramy przedsiębiorców. Bez tych poprawek to będzie tylko proteza albo udawanie, że takie wsparcie jest istotne. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-146.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-147">
          <u xml:id="u-147.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-147.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam do wystąpienia panią poseł Dorotę Marek, klub Koalicja Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-147.2" who="#KrzysztofBosak">Proszę bardzo, pani poseł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-148">
          <u xml:id="u-148.0" who="#DorotaMarek">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Proponowane zmiany dotyczące podatku dochodowego od osób fizycznych, zwane modelem kasowym PIT, stanowią istotny krok w kierunku uproszczenia naszego systemu podatkowego. Rozwiązanie to ma na celu rozliczanie podatków od rzeczywiście otrzymanych dochodów, a nie kwot wynikających z zobowiązań, które mogą nie zostać w pełni rozliczone.</u>
          <u xml:id="u-148.1" who="#DorotaMarek">Od 1 stycznia 2025 r. przedsiębiorcy będą mogli skorzystać z nowych zasad rozliczeń. Nowy system opiera się na zasadzie, że podatek będzie naliczany wyłącznie od środków, które faktycznie wpłynęły na konto podatnika, a nie na podstawie faktur lub umów, w przypadku których należność nie została jeszcze uregulowana. Jest to istotna zmiana dla przedsiębiorców, którzy często stają w obliczu konieczności zapłaty podatku od środków, które faktycznie nie wpłynęły na ich konto. Model kasowy PIT przynosi szereg korzyści, takich jak uproszczenie rozliczeń, poprawa płynności finansowej, zmniejszenie ryzyka finansowego.</u>
          <u xml:id="u-148.2" who="#DorotaMarek">Szanowni państwo, wprowadzenie kasowego PIT-u to odpowiedź na potrzeby polskich przedsiębiorców, którzy zyskają stabilność finansową i możliwość lepszego planowania swoich zobowiązań podatkowych. Jest to także krok w stronę bardziej sprawiedliwego i zrównoważonego systemu podatkowego w naszym kraju. Ta ustawa jest przejawem naszej odpowiedzialności za gospodarkę. Sprawne, rozwijające się, patrzące w przyszłość nowoczesne państwo będzie mogło funkcjonować tylko wtedy, gdy rządzący będą traktować przedsiębiorców jak przedsiębiorców, a nie jak przestępców, a pozwolą im pracować bez zbędnych i zawiłych przepisów. Taka synergia przyniesie korzyści dla gospodarki, a tym samym i dla całego państwa.</u>
          <u xml:id="u-148.3" who="#DorotaMarek">Niniejszy projekt ustawy po pierwszym czytaniu na tej sali został przekazany do Komisji Finansów Publicznych, która doprecyzowała przepisy dotyczące wprowadzenia metody kasowej oraz obowiązków związanych z ewidencją faktur i rachunkowością. Wprowadziliśmy zmiany w ustawach, do których się odwołujemy, m.in. w ustawie o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych czy też ustawie o zryczałtowanym podatku dochodowym. Poprawiony projekt zawiera szczegółowe przepisy dotyczące przedsiębiorstw przejętych w drodze sukcesji, które mogą kontynuować metodę kasową rozliczania przychodów oraz prowadzić ewidencję faktur po zmarłym przedsiębiorcy. W imieniu klubu Koalicji Obywatelskiej proszę o przyjęcie tej ustawy. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-148.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-149">
          <u xml:id="u-149.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-149.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam pana posła Sławomira Ćwika, klub Polska 2050 — Trzecia Droga.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-150">
          <u xml:id="u-150.0" who="#SławomirĆwik">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Procedowany projekt ustawy jest ukłonem w stosunku do najmniejszych przedsiębiorców, którzy będą mogli skorzystać z PIT kasowego, kasowej metody rozliczeń, w miejsce metody memoriałowej, kiedy niezależnie od tego, czy otrzymali zapłatę, czy nie, musieli zapłacić podatek. W tej sytuacji będą mogli, jeśli chodzi o swoje przychody, rozliczać się w ten sposób, że będą mogli zapłacić podatek tylko od kwot otrzymanych, od zapłaty. Oczywiście jest tutaj szereg ograniczeń. Nie będą mogli oni korzystać z tej metody np. w przypadku transakcji dokonywanych z konsumentami lub też mających za przedmiot środki trwałe lub wartości niematerialne i prawne. Tutaj będzie nadal obowiązywała metoda memoriałowa. Mamy też na względzie to, że koszt obsługi księgowej dla takich przedsiębiorców będzie większy. Natomiast jest naprawdę duża grupa przedsiębiorców najmniejszych, którzy nawet kwestie księgowania załatwiają we własnym zakresie, i wierzę w to, że będą mogli oni być zainteresowani stosowaniem metody kasowej PIT.</u>
          <u xml:id="u-150.1" who="#SławomirĆwik">W związku z tym, że w trakcie prac komisji pojawiła się dyskusja na temat zastąpienia kwoty określonej limitem w kwocie euro poprzez określenie jej w złotówkach, to na wniosek komisja zdecydowała się na zmianę, na poprawkę, w tym sensie, że nie będzie to limit 250 tys. euro, a 1 mln zł.</u>
          <u xml:id="u-150.2" who="#SławomirĆwik">Sprawdźmy w praktyce, czy ta metoda określona w nowelizacji ustawy się przyjmie, czy będzie zainteresowanie nią podatników. Myślę, że gdyby ewentualnie były w tym zakresie potrzeby nowelizacji, dokonania zmian, to powinniśmy to śledzić i w miarę potrzeb być otwarci na to, żeby udoskonalić tę metodę. Natomiast cieszy nas to, że w tej chwili jest ona wprowadzana, że przedsiębiorcy będą mieli możliwość skorzystania z tej metody i jej przetestowania. W związku z tym w imieniu klubu Polska 2050 chcę powiedzieć, że także wnioskujemy o przyjęcie procedowanego projektu ustawy. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-151">
          <u xml:id="u-151.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-151.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam panią poseł Agnieszkę Kłopotek, PSL — Trzecia Droga.</u>
          <u xml:id="u-151.2" who="#KrzysztofBosak">Proszę bardzo, pani poseł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-152">
          <u xml:id="u-152.0" who="#AgnieszkaMariaKłopotek">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu Klubu Parlamentarnego Polskie Stronnictwo Ludowe — Trzecia Droga mam przyjemność wygłosić oświadczenie w sprawie rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw.</u>
          <u xml:id="u-152.1" who="#AgnieszkaMariaKłopotek">Projekt ustawy wpłynął do Sejmu w dniu 16 sierpnia 2024 r. 26 sierpnia został skierowany do pierwszego czytania na posiedzeniu Sejmu, a następnie do pracy w komisji. Komisja Finansów Publicznych na posiedzeniu w dniu 12 września skierowała projekt do dalszego procedowania.</u>
          <u xml:id="u-152.2" who="#AgnieszkaMariaKłopotek">Obecnie w podatku dochodowym od osób fizycznych zasadą jest tzw. memoriałowy sposób ustalania przychodów z działalności gospodarczej. Oznacza to, że dla przedsiębiorców przychód z działalności gospodarczej powstaje z datą wystawienia faktury, wykonania usługi lub wydania towaru, niezależnie od tego, czy otrzymali należną im zapłatę. W konsekwencji przedsiębiorcy muszą zapłacić podatek dochodowy od przychodu, którego jeszcze faktycznie nie otrzymali. Taka zasada ustalania przychodów z działalności gospodarczej jest szczególnie uciążliwa dla tych przedsiębiorców, którzy prowadzą działalność w niewielkich rozmiarach. Zasada ta negatywnie wpływa na ich płynność finansową, przez co wpływa również na zmniejszenie konkurencyjności w stosunku do większych firm.</u>
          <u xml:id="u-152.3" who="#AgnieszkaMariaKłopotek">Kasowy PIT będą mogli wybrać przedsiębiorcy, którzy wykonują działalność wyłącznie samodzielnie, jeżeli ich przychody z tej działalności w poprzednim roku podatkowym nie przekroczyły kwoty odpowiadającej równowartości 1 mln zł. Rozwiązanie dotyczyć będzie także tych przedsiębiorców, którzy rozpoczynają prowadzenie działalności gospodarczej. Kasowy PIT będzie dobrowolną formą rozliczeń, którą podatnik będzie wybierał, składając oświadczenie naczelnikowi urzędu skarbowego. Dzięki tym nowym przepisom przedsiębiorcy będą płacić podatek dochodowy od osób fizycznych dopiero po faktycznym otrzymaniu zapłaty za wydany towar albo wykonaną usługę oraz potrącać koszty uzyskania przychodów po dokonaniu zapłaty za otrzymany towar lub wykonaną usługę. Po upływie 2 lat, licząc od dnia wystawienia faktury, przedsiębiorcy będą musieli rozpoznać przychód z działalności gospodarczej, nawet jeżeli nie otrzymają od kontrahentów zapłaty za wydany towar lub wykonaną usługę.</u>
          <u xml:id="u-152.4" who="#AgnieszkaMariaKłopotek">Z projektowanego rozwiązania będą mogły korzystać osoby fizyczne osiągające przychody z działalności gospodarczej prowadzonej samodzielnie. Samodzielne prowadzenie działalności nie oznacza, że w tej działalności podatnik nie może zatrudniać pracowników. Samodzielne prowadzenie działalności oznacza, że prawa do kasowego PIT nie będą miały osoby prowadzące działalność gospodarczą np. w formie spółki cywilnej czy spółki jawnej. Dzięki tym rozwiązaniom przedsiębiorcy będą płacić PIT dopiero po faktycznym otrzymaniu zapłaty za wydany towar albo wykonaną usługę.</u>
          <u xml:id="u-152.5" who="#AgnieszkaMariaKłopotek">PIT kasowy będzie można stosować wyłącznie do transakcji między przedsiębiorcami, tzw. B2B. Przedsiębiorca rozpozna przychód i koszty uzyskania przychodu w sposób kasowy, gdy stroną transakcji będzie inny przedsiębiorca. Pozwala to na zmniejszenie potencjalnego ryzyka uchylenia się od opodatkowania poprzez nieujawnienie faktu otrzymania zapłaty od osoby niebędącej przedsiębiorcą. Co ważne, kasowy PIT będzie dotyczył wyłącznie transakcji udokumentowanych fakturami.</u>
          <u xml:id="u-152.6" who="#AgnieszkaMariaKłopotek">Projekt ustawy jest zgodny z prawem Unii Europejskiej i nie podlega obowiązkowi przedstawienia właściwym instytucjom Unii Europejskiej, w tym Europejskiemu Bankowi Centralnemu. Projekt ustawy nie podlega również procedurze notyfikacji aktów prawnych, określonej w przepisach rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 23 grudnia 2002 r. w sprawie funkcjonowania krajowego systemu notyfikacji norm i aktów prawnych. Projekt nie stwarza zagrożeń korupcyjnych.</u>
          <u xml:id="u-152.7" who="#AgnieszkaMariaKłopotek">Biorąc powyższe pod uwagę, Klub Parlamentarny Polskie Stronnictwo Ludowe — Trzecia Droga będzie głosował za przyjęciem tego projektu ustawy. Bardzo dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-153">
          <u xml:id="u-153.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-153.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam teraz pana posła Tomasza Trelę, klub Lewicy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-154">
          <u xml:id="u-154.0" who="#TomaszTrela">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Mam przyjemność przedstawić stanowisko Koalicyjnego Klubu Parlamentarnego Lewicy, które już prezentowałem podczas pierwszego czytania. Podtrzymuję zdanie, że to dobre rozwiązanie dla najmniejszych przedsiębiorców, dla tych, którzy prowadzą te najmniejsze działalności gospodarcze. Tak samo dobrym rozwiązaniem wydaje się to, że zastępujemy kwotę 250 tys. euro kwotą 1 mln zł, a może docelowo ta kwota będzie ciut wyższa, bo to wprowadzi taką przejrzystość i jednorodność w tych przepisach.</u>
          <u xml:id="u-154.1" who="#TomaszTrela">Są przedsiębiorcy, którzy często się skarżą, że świadcząc usługi czy dokonując sprzedaży, wystawiają faktury, tych faktur nie mają opłaconych w terminie, a już to zobowiązanie podatkowe muszą realizować. Wydaje się więc to bardzo dobrą formą wyjścia naprzeciw oczekiwaniom przedsiębiorców. Mam nadzieję, że od 1 stycznia przedsiębiorcy będą korzystać z tej formy.</u>
          <u xml:id="u-154.2" who="#TomaszTrela">Raz jeszcze deklaruję, że Koalicyjny Klub Parlamentarny Lewicy będzie popierał to rozwiązanie. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-154.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-155">
          <u xml:id="u-155.0" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam pana posła Sławomira Mentzena, klub Konfederacja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-156">
          <u xml:id="u-156.0" who="#SławomirMentzen">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Przedstawiana propozycja PIT-u kasowego zawiera mnóstwo niepotrzebnych ograniczeń i wyłączeń, w wyniku których praktyczne jej zastosowanie będzie bardzo ograniczone.</u>
          <u xml:id="u-156.1" who="#SławomirMentzen">Możliwość wyboru PIT-u kasowego została ograniczona tylko do najmniejszych przedsiębiorców, o przychodzie do 1 mln zł, takich, którzy mają przychody w relacjach z innymi przedsiębiorcami, oraz została ograniczona tylko na 2 lata. W zawiązku z tym nie jest to tak naprawdę PIT kasowy i ta propozycja jest odległa od zapowiedzi premiera Donalda Tuska, który mówił, że przedsiębiorcy będą mieli możliwość rozliczenia się na podstawie PIT-u kasowego. Dlatego w trosce o realizację obietnicy premiera Donalda Tuska składamy kilka poprawek, które mają przybliżyć ten projekt do czegoś, co rzeczywiście można byłoby nazwać PIT-em kasowym.</u>
          <u xml:id="u-156.2" who="#SławomirMentzen">W pierwszej poprawce proponujemy wykreślenie tego ograniczenia tylko do transakcji między przedsiębiorcami. W uzasadnieniu ustawy w żaden sposób nie zostało wykazane, dlaczego należy wykluczyć przedsiębiorców uzyskujących przychody od konsumentów, a nie od przedsiębiorców.</u>
          <u xml:id="u-156.3" who="#SławomirMentzen">Zgłaszamy też przy okazji poprawkę uszczelniającą te przepisy, tzn. polegającą na rozszerzeniu pojęcia uregulowania należności również na zbycie tej należności. Bez tej poprawki może się okazać, że ustawa będzie miała istotne dziury i dojdzie do handlu takimi należnościami.</u>
          <u xml:id="u-156.4" who="#SławomirMentzen">Uważamy też za zasadne likwidację tego 2-letniego okresu, po którym i tak trzeba będzie zapłacić podatek od nieopłaconej faktury. Na tym polega istota PIT-u kasowego, że nie płacimy podatku do momentu otrzymania zapłaty, a nie nie płacimy podatku do momentu otrzymania zapłaty, ale i tak go płacimy za 2 lata. To w ogóle nie jest żaden PIT kasowy.</u>
          <u xml:id="u-156.5" who="#SławomirMentzen">Naszą kluczową poprawką jest jednak wprowadzenie zapisu stanowiącego, że z PIT-u kasowego mogą korzystać wszyscy przedsiębiorcy rozliczający się na podstawie księgi przychodów i rozchodów. Załatwia to nam od razu kilka problemów. W projekcie z PIT-u kasowego są wykluczone spółki cywilne, spółki jawne, spółki partnerskie. I znowu uzasadnienie w żaden sposób nie tłumaczy dlaczego. Wydaje się, że wynika to tylko z lenistwa ustawodawcy, któremu nie chciało się wprowadzić odpowiednich przepisów wykluczających np. spółki cywilne, w których skład wchodzi spółka z o.o. prowadząca pełną księgowość, a nie KPiR. Jeżeli przyjmiemy założenie, że może na podstawie tego rozliczać się każdy, kto prowadzi księgę przychodów i rozchodów, automatycznie wykluczamy spółki cywilne i spółki jawne, w skład których wchodzą spółki kapitałowe, więc ten problem znika.</u>
          <u xml:id="u-156.6" who="#SławomirMentzen">Jednocześnie podnosimy limit, do którego można rozliczać się na podstawie tego PIT-u kasowego, do 2 mln euro, dzięki czemu znaczenie większa liczba przedsiębiorców będzie mogła z tego skorzystać. Limit 2 mln euro ma dosyć głęboki sens, ponieważ jest to limit dla małego podatnika. Obecnie w przepisach jest tak, że jak ktoś jest małym podatnikiem, to ma możliwość skorzystania z wielu udogodnień, np. może się rozliczać na ryczałcie, jeżeli jest podatnikiem CIT, to może płacić 9-procentowy podatek, może rozliczać podatki kwartalnie, może stosować jednorazową amortyzację, a także, co najważniejsze, może stosować kasowy VAT. Nie widzę żadnego powodu, dla którego pozwalamy przedsiębiorcom stosować kasowy VAT do 2 mln euro przychodu, a kasowy podatek dochodowy tylko do 1 mln zł. To nie ma wielkiego sensu. Jeżeli boimy się tego, że…</u>
          <u xml:id="u-156.7" who="#komentarz">(Poseł Sławomir Ćwik: O to pan wnioskował na posiedzeniu komisji, panie pośle.)</u>
          <u xml:id="u-156.8" who="#SławomirMentzen">Tak, a teraz wnioskuję o podniesienie do 2 mln euro i wydaje mi się, że mam do tego prawo. Jeżeli zrobimy to na poziomie 2 mln euro, czyli na poziomie małego podatnika… Przedsiębiorcy są przyzwyczajeni do tego, że od tego progu nie mają już tych udogodnień.</u>
          <u xml:id="u-156.9" who="#SławomirMentzen">A wracając do mojej poprzedniej myśli, zanim mi pan przerwał, pytam, jakie jest uzasadnienie, żeby pozwolić ludziom rozliczać VAT kasowy do 2 mln euro, a PIT kasowy tylko do 1 mln zł. Jeżeli boimy się, że ktoś będzie oszukiwał, to na VAT będzie oszukiwał do 2 mln euro. Nie widzę żadnego uzasadnienia, żeby tak to trzymać. To jest trochę takie traktowanie tych przedsiębiorców jak oszustów i złodziei, jak to miał w zwyczaju poprzedni rząd, bo to w poprzedniej kadencji przyjmowano przepisy, gdzie…</u>
          <u xml:id="u-156.10" who="#komentarz">(Poseł Anna Kwiecień: Hańba!)</u>
          <u xml:id="u-156.11" who="#SławomirMentzen">Jaka hańba, proszę pani? To wy zaczęliście traktować przedsiębiorców jak złodziei. W przepisach dotyczących wszczęcia kontroli albo w przepisach dotyczących dostępu do tajemnicy bankowej zaczęliście traktować uczciwych ludzi, tak jak wcześniej były traktowane tylko osoby podejrzane o przestępstwa albo wykroczenia. To wy zaczęliście traktować przedsiębiorców jak oszustów i złodziei, a teraz obecna władza idzie dokładnie tym samym tropem i kontynuuje może tego rodzaju nie retorykę w tym momencie, ale kształtowanie przepisów, na podstawie których nie wierzymy przedsiębiorcy, że jeżeli przekroczy 1 mln zł przychodu, to nie będzie dalej zachowywał się uczciwie. Nagle coś w niego wstępuje i zacznie wyłudzać podatek dochodowy pomimo tego, że nie będzie wyłudzał VAT-u, bo pozwalamy mu na rozliczenie VAT-u kasowego aż do 2 mln euro.</u>
          <u xml:id="u-156.12" who="#SławomirMentzen">Głęboko wierzę, że podatki powinny być niskie i proste. Ta regulacja bez uwzględnienia tych poprawek niestety nie jest czymś, co można nazwać niskim i przede wszystkim prostym podatkiem, komplikuje rozliczenia. Sytuacja, w której przedsiębiorca będzie musiał kasowo rozliczać VAT, a memoriałowo podatek dochodowy, sprawi, że te rozliczenia będą niesamowicie skomplikowane i mało kto w praktyce z tych przepisów w tej formie będzie chciał skorzystać.</u>
          <u xml:id="u-156.13" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-157">
          <u xml:id="u-157.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle, za te merytoryczne uwagi. Przyjmujemy poprawki.</u>
          <u xml:id="u-157.1" who="#KrzysztofBosak">Przechodzimy do zadawania pytań.</u>
          <u xml:id="u-157.2" who="#KrzysztofBosak">Jako pierwszy pytanie zada pan poseł Jerzy Meysztowicz, klub Koalicja Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-157.3" who="#KrzysztofBosak">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-157.4" who="#KrzysztofBosak">Określam czas pytania na 1 minutę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-158">
          <u xml:id="u-158.0" who="#JerzyMeysztowicz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Bardzo dobrze, że procedujemy nad tą ustawą. Rzeczywiście to był jeden z programów koalicji 15 października, Koalicji Obywatelskiej. Oczywiście dzięki pracy w komisji można wprowadzić pewne poprawki, dobrze, że pracujemy i jest zgoda na to, żeby tę ustawę przegłosować.</u>
          <u xml:id="u-158.1" who="#JerzyMeysztowicz">W wielu aktach prawnych w Polsce pojawia się limit euro. Czasami to wynika z zapisów prawa unijnego, ale bardzo często — tak jak w tym przypadku — to była propozycja Ministerstwa Finansów. Czy nie pora, żeby rzeczywiście — pomimo tego, że w tej chwili nie spełniamy kryteriów konwergencji — jednak zacząć pracować nad wprowadzeniem Polski do strefy euro?</u>
          <u xml:id="u-158.2" who="#JerzyMeysztowicz">Przykład: w tej chwili, jeżeli przedsiębiorca może rozliczać PIT kasowy w wysokości 1 mln euro, to w jednym roku taki przedsiębiorca nie będzie mógł osiągnąć dochodów w wysokości 1 mln zł, a w następnym roku inny przedsiębiorca 1200 tys. To powoduje, że rzeczywiście nie będziemy równo traktować podmiotów gospodarczych. Proszę państwa, pora siąść i zacząć się zastanawiać, kiedy wprowadzić Polskę do strefy euro. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-158.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-159">
          <u xml:id="u-159.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-159.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam pana posła Zbigniewa Boguckiego, klub PiS.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-160">
          <u xml:id="u-160.0" who="#ZbigniewBogucki">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Szanowny Panie Ministrze! Kilka bardzo prostych pytań. Dlaczego nie dotrzymujecie obietnic? To pytanie oczywiście do koalicji rządzącej, a przede wszystkim do Donalda Tuska. 100 konkretów, miał być PIT kasowy dla przedsiębiorców bez różnicowania na prowadzących indywidualne działalności gospodarcze, bez różnego rodzaju obostrzeń i kryteriów. I konkretne pytania: Dlaczego tylko dla jednoosobowych działalności gospodarczych, a nie np. dla spółek czy spółek cywilnych? Dlaczego tylko do 1 mln zł? Skąd ten limit? Trudno go wytłumaczyć. Dlaczego tylko 2 lata na kasowe rozliczenie? W istocie ten warunek powoduje, że nie ma PIT-u kasowego, bo po 2 latach przedsiębiorca, który nie uzyska wpływów i tak będzie musiał zapłacić podatek, więc to, co państwo proponujecie, jest zwykłą fasadą, jest udawaniem, jest pudrowaniem. Nie jest prawdziwym rozwiązaniem. Panie ministrze, bardzo proszę o odpowiedzi, dlaczego niestety te rozwiązania nie są rozwiązaniami realnymi i pytam nie w imieniu swoim, tylko w imieniu przedsiębiorców. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-160.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-161">
          <u xml:id="u-161.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-161.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam pana posła Władysława Dajczaka, klub PiS.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-162">
          <u xml:id="u-162.0" who="#WładysławDajczak">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Pani poseł z Koalicji Obywatelskiej, która przedstawiała stanowisko klubu Platformy Obywatelskiej, w mocnych, takich bardzo przesadnych, patetycznych wręcz słowach mówiła o tej ustawie, że jest rewolucyjna, że ma ogromne znaczenie dla przedsiębiorców, że będzie naprawdę znaczącą pomocą. Okazuje się, że to, co mówił przed chwilą mój kolega, to, co mówił pan minister Kowalczyk z tej mównicy, jest to tylko zwykła fasada. Myślę, że po to to robicie, aby móc mówić, że kolejna obietnica koalicji 15 grudnia jest spełniana. No to jest żadne spełnienie obietnicy, o której mówiliście w kampanii wyborczej, bo można by było o tym mówić, jeśli by były spełnione te trzy warunki, o których mówił poseł Bogucki, o których wcześniej mówił pan minister Kowalczyk. Jeśli te poprawki zostaną uwzględnione, to tak. Panie ministrze, dlaczego takie ograniczenia i sprowadzenie tej ustawy tylko do przedsiębiorców, którzy mają relację między przedsiębiorcami, a np. przedsiębiorca, który współpracuje z osobą fizyczną, już nie będzie mógł z tej ustawy korzystać?</u>
          <u xml:id="u-162.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-163">
          <u xml:id="u-163.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-163.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam panią poseł Karolinę Pawliczak, klub Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-164">
          <u xml:id="u-164.0" who="#KarolinaPawliczak">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Przedsiębiorcy mówią: nareszcie, bo to faktycznie prawdziwe dla nich wsparcie, szczególnie gdy dostali potężny cios przy wprowadzaniu rozwiązań tzw. polskiego bezładu w poprzedniej kadencji. Przypomnę: kasowy PIT pozwala podatnikom na wykazanie przychodów działalności dopiero wtedy, gdy przedsiębiorca faktycznie otrzyma zapłatę od kontrahentów. Pytanie moje dotyczy tego: Czy zakłada się rozszerzenie beneficjentów tego wsparcia o spółki cywilne? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-164.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-165">
          <u xml:id="u-165.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-165.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam panią poseł Klaudię Jachirę, klub Koalicja Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-165.2" who="#KrzysztofBosak">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-166">
          <u xml:id="u-166.0" who="#KlaudiaJachira">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Przepisy, które pozwolą odprowadzać podatki od realnie otrzymanych dochodów, a nie od zobowiązań, które często widnieją tylko na papierze, to bez wątpienia krok w dobrą stronę. W stronę ułatwiania życia przedsiębiorcom. Dlatego apeluję do tej Izby, byśmy się nie ograniczali tylko do tego rozwiązania. Przedsiębiorcy wciąż czekają na potrzebne i obiecane obniżenie składki zdrowotnej, na handlowe niedziele i niepodnoszenie w sposób sztuczny płacy minimalnej. Przedsiębiorcy boją się pełnego ozusowania umów. Ale nie tylko przedsiębiorcy, bo to wpłynie bardzo źle na całą gospodarkę, jeżeli w pełni ozusujemy umowy cywilnoprawne. Przedsiębiorcy czekają, aż wreszcie zaczniemy im po prostu ufać i docenimy ich za to, że chce się im ciężko pracować, ryzykować własnym majątkiem i utrzymywać państwo, w tym nas — także tę Izbę. Dlatego jesteśmy winni im stworzenie przyjaznego otoczenia prawnego, stabilnego i przejrzystego systemu podatkowego. Wprowadzenie kasowego PIT-u, choć ważne, nie zwalnia nas z potrzeby wprowadzenia kolejnych niezbędnych dla biznesu i polskich przedsiębiorców zmian.</u>
          <u xml:id="u-166.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-167">
          <u xml:id="u-167.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-167.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam posła Witolda Tumanowicza, klub Konfederacja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-168">
          <u xml:id="u-168.0" who="#WitoldTumanowicz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Tak, kwestia kasowego PIT-u stanowiła jedną z obietnic Platformy Obywatelskiej, ale jak to zawsze z tymi obietnicami bywa: tu się pojawiły oczywiście gwiazdki, mały druczek, kolejna obietnica, która została wykastrowana.</u>
          <u xml:id="u-168.1" who="#WitoldTumanowicz">Mam pytania: Ilu przedsiębiorców ostatecznie skorzysta z tych rozwiązań przy uwzględnieniu takich ograniczeń, jakie narzuciliście? Czy nie lepiej jednak przyjąć poprawki Konfederacji, które rozszerzają możliwość skorzystania z tego kasowego PIT-u? A niech symbolem tego, jak obecny rząd traktuje przedsiębiorców, będzie to, że w przypadku powodzi zaproponował on dopłatę do kas fiskalnych. Rozumiem, że tir kas fiskalnych już jedzie na tereny powodziowe, bo oczywiście nic tak bardzo nie jest potrzebne powodzianom jak właśnie kasy fiskalne. Może zatamują tę wysoką wodę właśnie nimi. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-168.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-169">
          <u xml:id="u-169.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-169.1" who="#KrzysztofBosak">Jako ostatni pytania zadaje poseł Przemysław Wipler, także Konfederacja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-170">
          <u xml:id="u-170.0" who="#PrzemysławWipler">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Najbardziej fundamentalne pytanie dotyczące tej ustawy jest takie: Jaki sens ma kasowy VAT przy przychodach do 2 mln euro w sytuacji, w której chcecie wprowadzić kasowy PIT przy przychodach tylko do 200 tys. euro czy łaskawie 250 tys. euro, czy do 1 mln zł? Przecież to nie ma żadnego sensu.</u>
          <u xml:id="u-170.1" who="#PrzemysławWipler">Chciałbym również odpowiedzi na pytanie, jaki sens ma wyłączanie z możliwości skorzystania z tego rozwiązania mikroprzedsiębiorców, małych firm rodzinnych z uwagi na formę prowadzenia działalności, na prowadzenie jej w formie spółek cywilnych? Czym uzasadniona jest taka dyskryminacja? Czym uzasadnione jest takie komplikowanie systemu podatkowego? O ile pozycji znów spadniemy w zestawieniach OECD, jak będą liczyć za pomocą tych wszystkich matryc, ile mamy różnych wariantów płacenia podatków? Kasowy PIT — niekasowy PIT, kasowy VAT — niekasowy VAT. Składki odprowadzane na zasadach ogólnych — składki odprowadzane przez przedsiębiorców. Nie ma to sensu, a pytanie brzmi: Czy poprzecie naprawiające te błędy poprawki przygotowane przez posłów Konfederacji? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-170.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-171">
          <u xml:id="u-171.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-171.1" who="#KrzysztofBosak">Na pytania posłów odpowie podsekretarz stanu w Ministerstwie Finansów pan minister Jarosław Neneman.</u>
          <u xml:id="u-171.2" who="#KrzysztofBosak">Zapraszamy, panie ministrze.</u>
          <u xml:id="u-171.3" who="#KrzysztofBosak">Zanim pan minister zacznie, to jeszcze pozwolę sobie pozdrowić gości, którzy przysłuchują się naszym obradom, ze szkoły podstawowej z Nowej Wsi. Trafili oni do Sejmu pod opieką pani dyrektor Teresy Anasińskiej. Pozdrawiamy serdecznie i życzymy udanej wizyty w Sejmie.</u>
          <u xml:id="u-171.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-171.5" who="#KrzysztofBosak">Proszę bardzo, panie ministrze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-172">
          <u xml:id="u-172.0" who="#JarosławNeneman">Panie Marszałku! Szanowni Państwo! Te argumenty, które padały z państwa strony, były już podnoszone w ramach komisji, mówiliśmy o nich, ale być może trzeba powiedzieć o tym jeszcze raz.</u>
          <u xml:id="u-172.1" who="#JarosławNeneman">Dlaczego limit jest tu taki, a nie inny? To rozwiązanie adresujemy do małych przedsiębiorców. Zobaczmy, jak ono będzie funkcjonowało. Jeśli nie będzie kłopotów, jeśli nie zauważymy niekorzystnych zjawisk, możemy zwiększyć limit. Dlaczego limit jest inny w przypadku VAT-u, a inny w przypadku podatku dochodowego? Zasady działania PIT-u kasowego są inne, a zasady w przypadku VAT-u — inne. W tym przypadku dwie strony transakcji muszą działać w tym zakresie na tej samej zasadzie, czyli VAT-u kasowego. W drugim przypadku jedna strona może rozliczać podatki memoriałowo, a druga — stosując metodę kasową. Dlaczego wyłączyliśmy z tego transakcje z konsumentami? Chodzi o to, żeby ten system był szczelniejszy. Można sobie wyobrazić pewnego rodzaju — może słowo „zmowa” to tu za dużo — porozumienie między klientem a przedsiębiorcą. Klient najczęściej nie potrzebuje dokumentu, klient nie ma kosztów, więc niekoniecznie jest zainteresowany. Po stronie przedsiębiorcy potrzebny jest dokument, potrzebna jest zapłata, żeby można było to zaliczyć w koszty.</u>
          <u xml:id="u-172.2" who="#JarosławNeneman">Była jeszcze jedna kwestia, ale mi umknęła z głowy. Rozumiem, że jutro będzie okazja, żeby na…</u>
          <u xml:id="u-172.3" who="#komentarz">(Poseł Henryk Kowalczyk: 2 lata.)</u>
          <u xml:id="u-172.4" who="#JarosławNeneman">2 lata. O, to jest bardzo ważne. Dziękuję za podpowiedź.</u>
          <u xml:id="u-172.5" who="#JarosławNeneman">Proszę państwa, te przepisy, które teraz proponujemy, nie wykluczają ulgi na złe długi. Po 2 latach można będzie skorzystać z ulgi na złe długi, więc nie jest prawdą stwierdzenie, że zastawiamy pułapkę typu: nie płacisz przez 2 lata, ale po 2 latach cię dopadniemy. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-173">
          <u xml:id="u-173.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie ministrze.</u>
          <u xml:id="u-173.1" who="#KrzysztofBosak">Teraz mam pytanie, czy sprawozdawca komisji pani poseł Katarzyna Kierzek-Koperska chce zabrać głos. Nie widzimy pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-173.2" who="#KrzysztofBosak">Zatem lista posłów zapisanych do głosu została wyczerpana.</u>
          <u xml:id="u-173.3" who="#KrzysztofBosak">Zamykam dyskusję w tej sprawie.</u>
          <u xml:id="u-173.4" who="#KrzysztofBosak">W związku z tym, że w czasie drugiego czytania zgłoszono liczne poprawki do przedłożonego projektu ustawy, marszałek Sejmu kieruje ten projekt ustawy ponownie do Komisji Finansów Publicznych w celu przedstawienia sprawozdania.</u>
          <u xml:id="u-173.5" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo wszystkim posłom zaangażowanym w debatę.</u>
          <u xml:id="u-173.6" who="#KrzysztofBosak">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 7. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi o rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy o paszach (druki nr 606 i 648).</u>
          <u xml:id="u-173.7" who="#KrzysztofBosak">Proszę panią poseł Alicję Łepkowską-Gołaś o przedstawienie sprawozdania komisji.</u>
          <u xml:id="u-173.8" who="#KrzysztofBosak">Proszę bardzo, pani poseł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-174">
          <u xml:id="u-174.0" who="#AlicjaŁepkowskaGołaś">Szanowny Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Komisja Rolnictwa i Rozwoju Wsi 12 września przeprowadziła pierwsze czytanie rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy o paszach, druk nr 606. Uzasadnienie projektu przedstawił sekretarz stanu w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi Jacek Czerniak. Jak powiedział pan minister, celem projektowanej ustawy jest przesunięcie o 5 lat terminu wejścia w życie zakazu wprowadzania do obrotu i stosowania w żywieniu zwierząt pasz genetycznie zmodyfikowanych oraz organizmów genetycznie zmodyfikowanych przeznaczonych do użytku paszowego, tj. z dnia 1 stycznia 2025 r. na dzień 1 stycznia 2030 r. Ewentualne wejście w życie zakazu byłoby niezgodne z prawem Unii Europejskiej oraz porozumieniami handlowymi WTO. Warto podkreślić, że w żadnym państwie członkowskim nie wprowadzono takiego zakazu. Ponadto podmioty sektora paszowego oraz środowisko rolnicze jednoznacznie wskazują, że wprowadzenie zakazu doprowadziłoby do utraty konkurencyjności rodzimych produktów pochodzenia zwierzęcego na rynkach międzynarodowych.</u>
          <u xml:id="u-174.1" who="#AlicjaŁepkowskaGołaś">Do zapewnienia ciągłości produkcji pasz w Unii Europejskiej potrzeba 40 mln t śruty sojowej, co odpowiada ok. 20 mln t białka. Unia Europejska importuje 92% tego białka, a tylko 8% pochodzi z produkcji rodzimej. Podobnie wygląda statystyka, jeśli chodzi o warunki krajowe. Polska rocznie importuje ok. 2,5 mln t śruty sojowej, co odpowiada ok. 1,4 mln t białka. Śruta sojowa i ziarna soi wraz z importowaną śrutą słonecznikową oraz słonecznikiem stanowią ponad 70% białka używanego do produkcji pasz w Polsce. Krajowa produkcja białka paszowego stanowi ok. 26–30%. W głównej mierze chodzi o nasiona roślin strączkowych, suszone wywary oraz poekstrakcyjną śrutę rzepakową.</u>
          <u xml:id="u-174.2" who="#AlicjaŁepkowskaGołaś">Z tego powodu sytuacja zarówno krajowego, jak i unijnego rynku surowców białkowych uniemożliwia zrezygnowanie z pasz wytwarzanych z udziałem organizmów genetycznie zmodyfikowanych. Na rynku wciąż brakuje wystarczającej liczby ustandaryzowanych komponentów wysokobiałkowych, które są niezbędne do zaspokojenia potrzeb sektora paszowego. Całkowite zastąpienie białka sojowego krajowymi surowcami paszowymi jest niemożliwe również ze względu na ich dopuszczalne ilości w dietach drobiu i młodych świń. Przekroczenie dopuszczalnych udziałów tych surowców zmniejszy efektywność produkcji zwierzęcej i będzie skutkować stratami ekonomicznymi.</u>
          <u xml:id="u-174.3" who="#AlicjaŁepkowskaGołaś">Stosowana w paszach genetycznie modyfikowana soja jest bezpieczna dla zdrowia i życia człowieka, co potwierdzają badania naukowców. Nie ma żadnych rzetelnych publikacji naukowych potwierdzających kontrowersyjne tezy na temat jej szkodliwości dla ludzi i zwierząt. Instytut Zootechniki — Państwowy Instytut Badawczy w Krakowie oraz Państwowy Instytut Weterynaryjny — Państwowy Instytut Badawczy w Puławach w latach 2008–2011 oceniały stosowanie modyfikowanych genetycznie materiałów paszowych w żywieniu zwierząt gospodarskich takich jak drób, bydło i świnie. Wyniki badań realizowanych w ramach wieloletniego programu są jednoznaczne. Nie stwierdzono negatywnego wpływu tych surowców paszowych na wskaźniki produkcyjne, jakość uzyskiwanych produktów odzwierzęcych przeznaczonych do spożycia przez ludzi oraz status metaboliczny i zdrowotny zwierząt. Oznacza to, że genetycznie zmodyfikowane materiały paszowe są równoważne pokarmowo z paszami konwencjonalnymi. Nie stwierdzono też pasażu spożywanego przez zwierzęta zmodyfikowanego genetycznie materiału do mięsa, mleka i jaj, więc produkty spożywcze pozyskiwane od zwierząt skarmianych paszami z udziałem soi modyfikowanej genetycznie są bezpieczne dla konsumentów.</u>
          <u xml:id="u-174.4" who="#AlicjaŁepkowskaGołaś">Podczas posiedzenia komisji została zgłoszona poprawka o skróceniu derogacji do 3 lat. Poprawka została odrzucona. W związku z powyższym Komisja Rolnictwa i Rozwoju Wsi po przeprowadzeniu pierwszego czytania oraz rozpatrzeniu tego projektu ustawy na posiedzeniu w dniu 12 września 2024 r. wnosi o uchwalenie projektu ustawy z druku nr 606 bez poprawek. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-174.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-175">
          <u xml:id="u-175.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-175.1" who="#KrzysztofBosak">Przechodzimy do wystąpień klubowych.</u>
          <u xml:id="u-175.2" who="#KrzysztofBosak">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-175.3" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam, jako pierwszy głos zabierze pan poseł Zbigniew Dolata, klub PiS.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-176">
          <u xml:id="u-176.0" who="#ZbigniewDolata">Szanowny Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt przedstawić stanowisko klubu Prawa i Sprawiedliwości wobec rządowego projektu nowelizacji ustawy o paszach, druki nr 606 i 648.</u>
          <u xml:id="u-176.1" who="#ZbigniewDolata">Najpierw powiem kilka słów na temat tematu, którym się zajmujemy. Temat jest niezwykle ważny i dotyczy bezpieczeństwa żywnościowego Polski. Bezpieczeństwo białkowe jest elementem bezpieczeństwa żywnościowego Polski. Mówimy o imporcie poekstrakcyjnej śruty sojowej GMO, której kupujemy ok. 2,5 mln t rocznie. Wartość tego importu oscyluje blisko 5 mld zł rocznie, to oczywiście kwota zależna od cen rynkowych, a teraz już nawet blisko 7 mld zł. Komponenty wysokobiałkowe stosowane w paszach do żywienia zwierząt to nie są pomarańcze, to nie są cytryny, które nie wyrosną w Polsce. To są komponenty, które mogą wyprodukować polscy rolnicy. Jeśli nawet nie możemy w 100% zastąpić importowanej poekstrakcyjnej śruty sojowej, to na pewno możemy ją z dnia na dzień zastąpić w 30%, może nawet w nieco większym stopniu.</u>
          <u xml:id="u-176.2" who="#ZbigniewDolata">Od wielu lat realizowany był program naukowo-badawczy. Od 2010 r. przeprowadzono dwie edycje. Przeznaczono na to ponad 70 mln zł. Setki milionów złotych przeznaczono na dopłaty do produkcji. Wywołano produkcję, animowano produkcję roślin strączkowych, również soi. Podstawowy problem polega na tym, że rolnicy nie mają co zrobić z wyprodukowanymi nasionami, z tym ziarnem. Firmy paszowe, a w 80% są to wielkie koncerny z obcym kapitałem, nie są zainteresowane zakupem polskich komponentów wysokobiałkowych. Jest tak dlatego, że są to końcowe terminale importerów soi.</u>
          <u xml:id="u-176.3" who="#ZbigniewDolata">Propozycja rządu pana Tuska jest absolutną kapitulacją przed lobby importerów właśnie tej poekstrakcyjnej śruty sojowej, absolutną kapitulacją. To jest działanie w interesie rolników argentyńskich, brazylijskich, amerykańskich, ale nie w interesie polskiego rolnika. To jest absolutny skandal, ponieważ przedłużenie zakazu importu poekstrakcyjnej śruty sojowej GMO do roku 2030 to jest sygnał dla importerów: nic nie musicie zmieniać. To jest sygnał dla wytwórców pasz: nic nie musicie zmieniać, nie musicie kupować od polskiego rolnika komponentów wysokobiałkowych, nie musicie kupować nasion roślin strączkowych, nie musicie kupować polskiej soi, działajcie sobie tak dalej.</u>
          <u xml:id="u-176.4" who="#ZbigniewDolata">W uzasadnieniu tego rządowego projektu mogliśmy przeczytać m.in., że oczekiwanym efektem tej nowelizacji jest utrzymanie stabilizacji w zakresie funkcjonowania sektora rolnego w zakresie wytwarzania pasz dla zwierząt oraz utrzymanie silnej pozycji Polski i konkurencyjności rodzimej produkcji zwierzęcej na światowym rynku. To jest mniej więcej takie podejście jak komunikat premiera Tuska przed powodzią: nic się nie wydarzy. To jest dokładnie to samo, przejaw wybitnej wręcz krótkowzroczności. Bo wystarczy tylko jakieś zawirowanie w Ameryce Południowej, jakaś susza, jakieś problemy z produkcją soi tam, żeby ceny wzrosły tak bardzo, że konkurencyjność polskiego sektora chociażby drobiu czy wieprzowiny gwałtownie spadnie. Rząd mówi: wszystko będzie po staremu, nic się nie wydarzy. A kto zagwarantuje, że się nie wydarzy? Nikt. Te środki, które zainwestowano w rozwój rodzimej produkcji roślin wysokobiałkowych, tak naprawdę — rząd mówi — już spisujemy na straty. To krótkowzroczne myślenie i myślenie antyrolnicze, myślenie wbrew polskiemu rolnikowi.</u>
          <u xml:id="u-176.5" who="#ZbigniewDolata">Dlatego na ręce pana marszałka składam poprawkę, która zakłada skrócenie terminu wejścia w życie zakazu do 1 stycznia 2027 r., tak żeby zmobilizować rząd i resort rolnictwa do działania. O to właśnie chodzi w tej poprawce. Od przyjęcia tej poprawki uzależniamy głosowanie nad całością projektu ustawy. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-177">
          <u xml:id="u-177.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-177.1" who="#KrzysztofBosak">Każdy klub ma tyle samo czasu — 5 minut. Apeluję o dyscyplinę czasową.</u>
          <u xml:id="u-177.2" who="#KrzysztofBosak">Proszę bardzo, pan poseł Łukasz Horbatowski, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-178">
          <u xml:id="u-178.0" who="#ŁukaszHorbatowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-178.1" who="#ŁukaszHorbatowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Po pierwsze, Polska odgrywa kluczową rolę w europejskim rynku produkcji drobiu, trzody chlewnej i wołowiny, a jednym z czynników, które przyczyniają się do naszej konkurencyjności, są relatywnie niższe koszty produkcji. Obecnie jednak stoimy przed wyzwaniem.</u>
          <u xml:id="u-178.2" who="#ŁukaszHorbatowski">Wycofanie genetycznie modyfikowanej śruty sojowej z pasz bez odpowiedniego przygotowania spowodowałoby gwałtowny wzrost cen żywności, w szczególności mięsa drobiowego, co drastycznie osłabiłoby naszą pozycję, pozycję polskich producentów w Europie.</u>
          <u xml:id="u-178.3" who="#ŁukaszHorbatowski">Przedłużenie terminu zakazu o 5 lat pozwoli nam przygotować alternatywne źródła białka, które będą nie tylko dostępne, ale także opłacalne dla polskich producentów pasz. Komisja Europejska także uznaje konieczność odbudowy rynku roślin białkowych i wdraża działania mające na celu zmniejszenie zależności Unii Europejskiej od importu białka, co wpisuje się w długofalową strategię: od pola do stołu.</u>
          <u xml:id="u-178.4" who="#ŁukaszHorbatowski">Kolejną istotną kwestią jest obecna sytuacja związana z agresją Federacji Rosyjskiej na Ukrainę. Konflikt ten wpłynął na destabilizację dostaw surowców rolnych w regionie, co bezpośrednio oddziałuje na rynek pasz. W takim kontekście wycofanie pasz mogłoby jeszcze bardziej skomplikować sytuację polskich producentów. To nie jest czas na radykalne kroki. Potrzebujemy stabilności i czasu na dostosowanie sektora rolniczego.</u>
          <u xml:id="u-178.5" who="#ŁukaszHorbatowski">Podczas prac Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi pojawiły się różne stanowiska. Mój przedmówca, poseł Zbigniew Dolata, zarzucił rządowi uleganie wpływom lobbystów. To skandal, że pan poseł dzisiaj mówi o lobbystach, a pytanie — na posiedzeniu komisji też o tym rozmawialiśmy — jest takie: Ile razy wydłużaliście ten termin podczas swoich rządów? Ile razy? Trzy, cztery? Powiedzmy sobie prosto, panie pośle. Dzisiaj wy nie możecie z mównicy mówić i zarzucić nam po roku, że wydłużamy termin czegoś, czego wy nie przygotowaliście. Mieliście 8 lat na przygotowanie się. Nie zrobiliście z tym kompletnie nic.</u>
          <u xml:id="u-178.6" who="#komentarz">(Poseł Robert Telus: Skapitulowaliście. Tylko tyle.)</u>
          <u xml:id="u-178.7" who="#ŁukaszHorbatowski">Szanowni Państwo! Opozycja sugerowała również skrócenie tego okresu o 2 lata — tutaj poseł Sachajko. Jednak taka propozycja bez dostatecznego czasu na przygotowanie rynku i producentów zagraża stabilności ekonomicznej wielu małych i średnich przedsiębiorstw rolnych w naszym kraju. Nie możemy grać rynkiem, wprowadzając zmiany bez odpowiednich przygotowań. Dlatego przedłużenie tego terminu o 5 lat jest uzasadnione i rozsądne. Wreszcie podkreślam, że kluczowe jest monitorowanie sytuacji. 5 lat to czas, w którym zarówno producenci, naukowcy, jak i rząd będą mogli odpowiednio zareagować na dynamicznie zmieniające się warunki rynkowe. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-178.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-179">
          <u xml:id="u-179.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-179.1" who="#KrzysztofBosak">Teraz pan poseł Marcin Skonieczka, klub Polska 2050 — Trzecia Droga.</u>
          <u xml:id="u-179.2" who="#KrzysztofBosak">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-180">
          <u xml:id="u-180.0" who="#MarcinSkonieczka">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Ustawa o paszach została przyjęta 22 lipca 2006 r. W tym roku kończy, skończyła już 18 lat. Ale tak jak już było zauważone, niektóre przepisy tej ustawy nie weszły w życie, o czym mówi art. 65. W tym artykule są dwa wyjątki. Pierwszy jest o tym, że wydłużony termin wejścia w życie dotyczy art. 15, który brzmi w ten sposób: zabrania się wytwarzania, wprowadzania do obrotu i stosowania w wyżywieniu zwierząt pasz genetycznie zmodyfikowanych oraz organizmów genetycznie zmodyfikowanych przeznaczonych do użytku paszowego. I kolejny: art. 53 mówi o sankcjach i o tym, że te osoby, które wprowadzają do obrotu lub stosują te pasze, podlegają karze grzywny.</u>
          <u xml:id="u-180.1" who="#MarcinSkonieczka">A więc intencją ustawy z 2006 r. było wprowadzenie zakazu stosowania pasz genetycznie modyfikowanych, ale od 18 lat co kilka lat ta regulacja jest przekładana, przekładany jest termin jej wejścia w życie. Dlaczego tak się dzieje? Otóż jednym z istotnych składników pasz jest soja, która zapewnia odpowiednią ilość białka. I tak jak już było powiedziane wcześniej, w Unii Europejskiej zużywa się rocznie 40 mln t śruty sojowej do produkcji pasz. 92% tej śruty pochodzi z importu, a tylko 8% białka jest z produkcji rodzimej.</u>
          <u xml:id="u-180.2" who="#MarcinSkonieczka">W Polsce wygląda to podobnie: większość śruty sojowej jest importowana i właśnie ona zapewnia białko w naszych paszach. Największymi producentami soi są natomiast: Brazylia, Stany Zjednoczone i Argentyna, które zapewniają 70% pasz i produktów sojowych. Co istotne, w obu Amerykach zdecydowana większość upraw pochodzi z nasion modyfikowanych genetycznie i jest to od 94% do 97%. Czyli mamy taką sytuację, że Polska jest krajem wolnym od upraw GMO, jednak cały czas importuje tego typu pasze z innych krajów. Tutaj kluczowym czynnikiem jest cena. Otóż, tak jak zauważono w uzasadnieniu, śruta genetycznie modyfikowana jest tańsza o 30% od tej non-GMO. Gdybyśmy dzisiaj wprowadzili zakaz stosowania śruty genetycznie modyfikowanej, to nastąpiłby wzrost cen pasz, co z kolei odbiłoby się na produkcji kurcząt — w tym przypadku koszt pasz wzrósłby o 11%, na produkcji warchlaków — tutaj koszt pasz wzrósłby o 12%, a także na produkcji tuczników — wzrost od 10% do 12%. To by było niekorzystne dla naszych producentów, ponieważ w żadnym kraju Unii Europejskiej takiego zakazu nie ma. Mielibyśmy najdroższą produkcję i nasza konkurencyjność znacznie by spadła.</u>
          <u xml:id="u-180.3" who="#MarcinSkonieczka">Jednocześnie chciałbym uspokoić wszystkich konsumentów. Otóż wszystkie pasze, które są wprowadzane w Polsce do obrotu, muszą mieć stosowne zezwolenie Komisji Europejskiej i Komisja Europejska prowadzi rejestr, bada te produkty i zapewnia, że są one bezpieczne. Konsumenci nie muszą się obawiać. Dodatkowo pragnę przypomnieć, że w 2020 r. weszła ustawa umożliwiająca znakowanie produktów, które są wolne od GMO. Konsumenci w sklepach, na półkach widzą więc produkty, które są wytworzone bez zastosowania pasz GMO i mogą te produkty wybrać. Oczywiście one są droższe, ale ich wybór to już świadoma decyzja konsumenta. To rozwiązanie docelowo może spowodować, że stopniowo ta śruta modyfikowana będzie wypierana i zastępowana rodzimą produkcją wolną od GMO, ale do tego potrzeba czasu.</u>
          <u xml:id="u-180.4" who="#MarcinSkonieczka">Szanowni Państwo! To, o czym mówiłem, wyraźnie pokazuje, że przez 18 lat nie udało się wyeliminować z polskiego rynku soi GMO i nadal odgrywa ona istotną rolę. Rządowi Prawa i Sprawiedliwości przez 8 lat również to się nie udało, bo po prostu nie da się ręcznie sterować rynkiem. Jeżeli chcemy utrzymać konkurencyjność polskiego rolnictwa, to musimy ten zakaz przedłużyć o 5 lat, dlatego Klub Parlamentarny Polska 2050 — Trzecia Droga popiera procedowany projekt ustawy. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-180.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-181">
          <u xml:id="u-181.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-181.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam pana posła Jarosława Rzepę, klub PSL — Trzecia Droga.</u>
          <u xml:id="u-181.2" who="#KrzysztofBosak">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-182">
          <u xml:id="u-182.0" who="#JarosławRzepa">Szanowny Panie Marszałku! Panie Ministrze! Szanowne Panie Posłanki i Szanowni Panowie Posłowie! Wysoka Izbo! To, o czym dzisiaj dyskutujemy, tak naprawdę wraca do nas co kilka lat. Kiedy na rok, na 2 lata przedłużamy to memorandum, dyskutujemy o tym, że tak naprawdę powinniśmy od tego odejść. Dzisiaj pewnie oglądają nas wszyscy ci, którzy to przetwarzają, którzy to produkują, a na końcu oglądają nas ci, którzy konsumują.</u>
          <u xml:id="u-182.1" who="#JarosławRzepa">Te wszystkie programy, o których mówił pan poseł Dolata, tj. polskie białko i programy wsparcia dla produkcji, to są w pewnym stopniu, jak można powiedzieć, pieniądze, które wydawaliśmy przez ostatnie lata i nadal wydajemy, ale tak naprawdę celu, który byśmy chcieli osiągnąć, czyli odejścia od genetycznie modyfikowanej śruty, cały czas nie osiągnęliśmy. Dlaczego tak się dzieje, szanowni państwo? Oczywiście państwo mówiliście o tych powiązaniach między branżą a tymi, którzy tę śrutę sprowadzają z całego świata. Ale sprowadza ją również cała Europa: Polska 2,5 mln t, a Europa — 40 mln t.</u>
          <u xml:id="u-182.2" who="#JarosławRzepa">Szanowni Państwo! Abyśmy mogli myśleć o tym, żeby powiązać polski przemysł paszowy najlepiej z polskim białkiem, musimy realnie zacząć działać na rzecz tego elementu, o którym wszyscy mówimy, tj. na rzecz wskaźnika białkowego, który byśmy wprowadzili jako obowiązkowy. Jeżeli tego nie zrobimy, to żadne pieniądze na polskie białko, żadne pieniądze na wsparcie tego realnie nie połączą. Te 5 lat jest też po to, szanowni państwo, żebyśmy podjęli odważne decyzje. Bo rządowi PiS-u się to nie udało przez 8 lat, nie udało się wam podjąć żadnej odważnej decyzji.</u>
          <u xml:id="u-182.3" who="#komentarz">(Poseł Robert Telus: Będziemy cytować.)</u>
          <u xml:id="u-182.4" who="#JarosławRzepa">Niestety nie udało wam się podjąć. I to was boli, szanowni państwo.</u>
          <u xml:id="u-182.5" who="#komentarz">(Poseł Robert Telus: Ja będę bił brawo.)</u>
          <u xml:id="u-182.6" who="#JarosławRzepa">Polski konsument oczekiwałby od nas, żebyśmy myśleli w tych kategoriach, by dbać o jego zdrowie.</u>
          <u xml:id="u-182.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-182.8" who="#JarosławRzepa">Dlatego też wydaje mi się, szanowni państwo, że to memorandum jest dzisiaj potrzebne, aby to ustabilizować, jeżeli chodzi o rynek paszowy oraz producentów drobiu i trzody, jest szalenie istotne. A my mamy czas na to, żeby podjąć wreszcie odważne decyzje, które nie spowodują maksymalnego wzrostu cen, bo to także musimy brać mocno pod uwagę. Jak na to, szanowni państwo, możemy też odpowiedzieć? Możemy też na to odpowiedzieć produkcją soi nie genetycznie modyfikowanej np. na Ukrainie.</u>
          <u xml:id="u-182.9" who="#komentarz">(Poseł Robert Telus: W Polsce. Panie pośle, jesteśmy w polskim Sejmie.)</u>
          <u xml:id="u-182.10" who="#JarosławRzepa">Panie pośle, gdybyśmy mieli możliwość i stabilność tej produkcji w Polsce, pewnie byśmy o tym mówili. Pan doskonale wie, że jeszcze jest zawodność produkcji, postęp genetyczny naszych odmian, wydaje mi się, jest niewystarczający, aby można było odważnie o tym mówić. Natomiast to jest jedna z alternatyw, o których mówię, którą trzeba brać pod uwagę ze względu, powiedzmy sobie, na nasze zapotrzebowanie na soję nie genetycznie modyfikowaną. Ale lepszym rozwiązaniem jest powiązanie naszego polskiego białka pochodzącego z roślin wysokobiałkowych z przemysłem paszowym. Te 5 lat to jest czas na to, żebyśmy podjęli te odważne decyzje, ale też przekonali się i byli pewni ze strony nauki, że to jest możliwe. Bo nie możemy wprowadzać czegoś, co w żaden sposób nie będzie tolerancyjne czy dla drobiu, czy dla młodych świń. Też musimy brać to pod uwagę. Nie możemy zamykać czegoś, jeśli to spowoduje ogromne perturbacje na rynku paszowym i u producentów. Musimy zachowywać się racjonalnie, szanowni państwo.</u>
          <u xml:id="u-182.11" who="#JarosławRzepa">Dlatego myślę, że ta decyzja jest dzisiaj decyzją konieczną. Nie jest decyzją najlepszą, ale jest decyzją dającą nam czas na to, żeby podjąć te decyzje, co do których państwu w poprzednim rządzie niestety determinacji zabrakło. Nam tej determinacji być może nie zabraknie…</u>
          <u xml:id="u-182.12" who="#komentarz">(Poseł Robert Telus: Być może.)</u>
          <u xml:id="u-182.13" who="#JarosławRzepa">…ponieważ dla nas najważniejsze jest to, co jest na końcu, czyli dobro naszych obywateli. A dobrem naszych obywateli jest to, żeby mieli pewność, że jedzą dobrą wołowinę, dobrą wieprzowinę, dobre mięso drobiowe, ze zwierząt karmionych paszami produkowanymi w Polsce, z polskich komponentów, w polskich zakładach przetwórczych i u tych, którzy te zwierzęta hodują. To jest chyba, wydaje mi się, naszym wspólnym celem, celem tej Izby. Mam nadzieję, że przez te 5 lat to zrobimy.</u>
          <u xml:id="u-182.14" who="#JarosławRzepa">Klub Parlamentarny Polskie Stronnictwo Ludowe zagłosuje i zachęcam wszystkich do takiego ruchu, bo to jest normalne i to jest konieczne. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-182.15" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-183">
          <u xml:id="u-183.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-183.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam pana posła Łukasza Litewkę, klub Lewicy.</u>
          <u xml:id="u-183.2" who="#KrzysztofBosak">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-184">
          <u xml:id="u-184.0" who="#ŁukaszLitewka">Szanowny Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Tak jak tutaj moi przedmówcy już wspomnieli, celem rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy o paszach jest przede wszystkim przesunięcie terminu wejścia w życie przepisu o zakazie wytwarzania, wprowadzania do obrotu i stosowania w żywieniu zwierząt na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej pasz genetycznie zmodyfikowanych. Termin, o którym rozmawiamy, to nie 1 stycznia 2025 r., a 1 stycznia 2030 r., czyli to dokładnie 5 lat.</u>
          <u xml:id="u-184.1" who="#ŁukaszLitewka">Ewentualne wejście w życie ww. zakazu byłoby oczywiście niezgodne z prawem europejskim oraz porozumieniami handlowymi Światowej Organizacji Handlu. Warto również podkreślić, że w żadnym państwie członkowskim tego zakazu nie wprowadzono. Ponadto podmioty sektora paszowego oraz środowisko rolnicze jednoznacznie wskazują, że wprowadzenie zakazu doprowadziłoby do utraty konkurencyjności rodzimych produktów pochodzenia zwierzęcego. Obecna sytuacja zarówno krajowego, jak i unijnego rynku surowców białkowych uniemożliwia zrezygnowanie z pasz wytwarzanych z udziałem organizmów genetycznie zmodyfikowanych. Na rynku wciąż brakuje wystarczającej ilości ustandaryzowanych komponentów wysokobiałkowych niezbędnych do zaspokojenia potrzeb sektora paszowego. Całkowite zastąpienie białka sojowego krajowymi surowcami paszowymi jest niemożliwe również ze względu na ich dopuszczalne ilości w dietach drobiu i młodych świń. Przekroczenie dopuszczalnych udziałów tych surowców zmniejszy efektywność produkcji zwierzęcej i będzie skutkować stratami ekonomicznymi.</u>
          <u xml:id="u-184.2" who="#ŁukaszLitewka">Wysoka Izbo! Wyniki badań naukowców potwierdzają, iż genetycznie zmodyfikowane organizmy stosowane w paszach są bezpieczne dla zdrowia i życia człowieka. Systematycznie wykonywane badania nie stwierdzają pasażu spożywanego przez zwierzęta zmodyfikowanego genetycznie materiału do mięsa, mleka czy jaj. Zatem produkty spożywcze pozyskiwane od zwierząt karmionych paszami z udziałem GMO są bezpieczne dla konsumentów. Ponadto pasze genetycznie modyfikowane nie mogą być wprowadzane do obrotu, jeżeli nie zostało wydane dla nich zezwolenie Komisji Europejskiej, która to ustanawia i prowadzi rejestr genetycznie zmodyfikowanej żywności i paszy.</u>
          <u xml:id="u-184.3" who="#ŁukaszLitewka">Realizacja przepisu art. 15 ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia 22 lipca 2006 r. o paszach, w którym został ustanowiony zakaz wprowadzania do obrotu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej pasz pochodzących z roślin genetycznie modyfikowanych oraz organizmów genetycznie modyfikowanych, wymaga czasu na znalezienie zastępczych składników porównywalnych pod względem jakościowym i ekonomicznym do np. importowanej śruty sojowej. Przesunięcie zakazu do wspomnianego 2030 r. pozwoli nam realnie ocenić, jak w okresie najbliższych 5 lat ulegnie zmianie organizacja rynku roślin białkowych, i pozwoli przedsiębiorcom paszowym na przebudowę dotychczasowego systemu skupu, dystrybucji produkcji oraz ewentualne dostosowanie receptur i linii technologicznych do produkcji pasz.</u>
          <u xml:id="u-184.4" who="#ŁukaszLitewka">Klub Lewicy poprze ww. projekt. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-184.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-185">
          <u xml:id="u-185.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-185.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam pana posła Romana Fritza, klub Konfederacja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-186">
          <u xml:id="u-186.0" who="#RomanFritz">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Za czasów rządów Prawa i Sprawiedliwości moratorium na zakaz sprzedaży soi GMO było przedłużane właśnie dlatego, że poprzednicy nie byli w stanie wytworzyć odpowiedniego rodzaju paszy, można powiedzieć, rodzimej. Jaki jest cel tych dążeń i działań? Otóż stworzenie warunków, by podstawową paszą wysokobiałkową była ta pochodząca z produkcji rodzimej. Teraz de facto nic się nie zmieniło. Przytaczane są argumenty i za, i przeciw. Za — tutaj stroną społeczną jest Izba Zbożowo-Paszowa i Krajowa Izba Producentów Drobiu i Pasz — przytacza się głównie argumenty ekonomiczne, wskazując na możliwą utratę konkurencyjności produkcji, m.in. drobiu, a co za tym idzie, zmniejszanie tej produkcji, co wpłynęłoby na wykorzystanie wszystkich zbóż. Drugim argumentem podnoszonym jest to, że żaden z krajów unijnych nie wprowadził podobnego zakazu. W końcu trzecim argumentem jest trudność granicząca z niemożliwością zastąpienia soi GMO innymi składnikami.</u>
          <u xml:id="u-186.1" who="#RomanFritz">Można przytoczyć jeszcze argumenty przeciw. Były minister pan Robert Telus powiedział, że przedłużacie o 5 lat, a to oznacza, że jasno mówicie wszystkim, że nawet nie będziecie próbować czegoś z tym zrobić. Innym argumentem przeciw jest to, że brak zakazu umożliwia producentom pasz sprowadzanie soi np. z Ameryki Południowej, w efekcie powodując niską samowystarczalność polskiej gospodarki. Za kolejnym przedłużeniem terminu wejścia w życie zakazu stosowania pasz GMO stają zakłady paszowe i importerzy.</u>
          <u xml:id="u-186.2" who="#RomanFritz">Proszę państwa, po tym wstępie chciałbym przytoczyć taką wizję, zadać sobie pytanie: Jak ma wyglądać polskie rolnictwo za 20, 30 lat? Oczywiście powinniśmy patrzeć w stronę technologii i robotyzacji, które bez wątpienia pomagają w produkcji rolno-spożywczej, niemniej jednak jeśli chodzi o rynek pasz, powinniśmy bardzo rozważnie podejmować decyzje, rozumiejąc konsekwencje wynikające z długoterminowego stosowania pasz GMO.</u>
          <u xml:id="u-186.3" who="#RomanFritz">Może warto spojrzeć na historię i zastanowić się, jak wyglądała hodowla w Polsce jeszcze dekadę czy dwie dekady temu. Otóż były gospodarstwa rodzinne, w których dominował model zrównoważony, moim zdaniem, najlepszy zarówno dla konsumentów, jak i bezpieczeństwa żywnościowego. Wyróżniały się one jakością pod każdym względem. Walory smakowe, bezpieczeństwo żywności oraz inne czynniki pokazują nam przewagę tego rodzaju gospodarstw nad żywnością przetworzoną pochodzącą z wielkich oligopoli. Takie gospodarstwa często korzystały z własnej paszy wytworzonej z własnych surowców lub pozyskiwały paszę od lokalnych rolników. To napędzało z kolei lokalną gospodarkę i wspierało rozwój ekonomiczny regionów, a w efekcie całej krajowej gospodarki.</u>
          <u xml:id="u-186.4" who="#RomanFritz">Mam wrażenie, że my karmimy rolnika łyżeczką i temu poświęcona jest ta dyskusja, a np. światowi giganci wspomagają swoje areały na Ukrainie całymi hektolitrami. Warto taką dygresję zrobić, że konkurujemy z gigantami, firmami typu Kernel czy Cargill, właścicielami latyfundiów z setkami tysięcy hektarów. Biorąc pod uwagę ekonomię skali i możliwości zbiorów właśnie tam, polski rolnik nie jest w stanie konkurować.</u>
          <u xml:id="u-186.5" who="#RomanFritz">Chciałbym państwu zwrócić uwagę na jeszcze jeden aspekt, mianowicie na promocję żywnościową marki made in Poland. Hasło takie powinno się jednoznacznie kojarzyć z najwyższymi standardami jakościowymi, bezpieczeństwem żywnościowym i zdrowotnym. Nie powinniśmy narażać na choćby tylko potencjalny szwank naszego krajowego pozycjonowania się względem produktów żywnościowych z zagranicy. Do poziomu pozytywnego odbioru marki made in Poland dochodzi się długimi latami. Podobne sukcesy dawno temu odniósł przemysł niemiecki, lansując brend made in Germany. Jest to proces kosztowny, ale finalnie, w perspektywie wieloletniej dla kraju opłacalny, gdyż z raz osiągniętej pozycji praktycznie nie da się zjechać w dół. Stąd zachęcamy do namysłu i refleksji, czy potencjalny i nawet hipotetyczny problem zdrowotnościowy związany z GMO nie spowoduje w konsekwencji obniżenia pozytywnego postrzegania i ratingu polskich produktów rolnych, uniemożliwiając de facto stosowanie z powodzeniem symbolu jakościowego made in Poland.</u>
          <u xml:id="u-186.6" who="#RomanFritz">Paradoksalnie dodatkowym argumentem rynkowym jest zdanie z uzasadnienia projektu zakładające odmienne podejście. Cytuję: W żadnym innym państwie członkowskim Unii Europejskiej nie wprowadzono dotychczas zakazu stosowania soi GMO, co może znacznie ograniczyć opłacalność i krajowe możliwości produkcyjne tego sektora, a w konsekwencji również eksport. Otóż nabywca produktów rolnych w takiej sytuacji widziałby tę zasadniczą różnicę i miałby 100-procentową pewność, że w Polsce produkty te są objęte zakazem stosowania soi GMO i właśnie dlatego mógłby się zdecydować na zakup tych produktów z logo made in Poland.</u>
          <u xml:id="u-186.7" who="#RomanFritz">Biorąc pod uwagę wszystkie za i przeciw, Konfederacja wstrzyma się od głosu. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-186.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-187">
          <u xml:id="u-187.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-187.1" who="#KrzysztofBosak">Chciałbym przywitać goszczących dzisiaj w Sejmie uczniów ze Szkoły Podstawowej im. Emilii Szczanieckiej ze Lwówka, którzy goszczą w Sejmie na zaproszenie pana posła Jakuba Rutnickiego. Życzymy udanej wizyty.</u>
          <u xml:id="u-187.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-187.3" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam do ostatniego wystąpienia pana posła Jarosława Sachajkę, koło Kukiz’15.</u>
          <u xml:id="u-187.4" who="#KrzysztofBosak">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-188">
          <u xml:id="u-188.0" who="#JarosławSachajko">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! W imieniu koła Kukiz’15 mam zaszczyt przedstawić stanowisko odnośnie do rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy, a właściwie stanowiska komisji rolnictwa, która w swojej większości — powtórzmy: PSL, Platformy, Lewicy — poparła to, co rząd i obecny tutaj minister zaproponowali. Projekt dotyczy zmiany terminu wejścia w życie przepisu, który zakazuje w Polsce wytwarzania, wprowadzania do obrotu i stosowania w żywieniu zwierząt pasz genetycznie zmodyfikowanych oraz organizmów genetycznie zmodyfikowanych. Chodzi o to, żeby ten już 7-krotnie przesuwany od 2006 r. — bo wtedy powstała ta ustawa — termin przedłużyć, nie jak to było w ostatnich latach o 2 lata. Chodzi o to, żeby jednokrotnie przedłużyć o 5 lat i żeby ten nierozwiązany problem znowu był podjęty dopiero za 5 lat. Czyli obecna koalicja rządząca z dwoma ministrami, jak widzę, bo jeden minister siedzi w ławach ministerialnych, drugi stoi tutaj na końcu ław poselskich, metodą strusia chce schować problem i udawać, że go nie ma.</u>
          <u xml:id="u-188.1" who="#JarosławSachajko">Szanowni Państwo! Nie chciałbym mieszać porządków i tematów, ale to jest dokładnie to samo, co w tej chwili mamy z powodzią. Oni udawali, że nic się nie dzieje, wprost niszczyli budowę infrastruktury, a w tej chwili są przerażeni. I dokładnie tego samego zaraz możemy się spodziewać w przypadku żywności. Nic nie jest robione. Ta ustawa pokazuje, że nawet nie ma próby naprawienia sytuacji, naprawienia sytuacji braku bezpieczeństwa żywnościowego Polski.</u>
          <u xml:id="u-188.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Ale kto ją zepsuł?)</u>
          <u xml:id="u-188.3" who="#JarosławSachajko">W tej chwili jesteśmy uzależnieni od soi genetycznie modyfikowanej sprowadzanej z Argentyny, Brazylii, Stanów Zjednoczonych. Jesteśmy uzależnieni. Jeżeliby się z jakiegoś powodu okazało, że tej soi genetycznie modyfikowanej nie będziemy mieli — abstrahując, nie abstrahując od tego, jak ona wpływa na zdrowie zwierząt, które my później jemy, ale chodzi o samą substancję białkową — to będziemy głodować. A oni nic nie robią ku temu, żeby nas zabezpieczyć. Szanowni państwo, mamy rząd, który zachowuje się jak struś albo jak malutkie dziecko: schowam się i problemu nie ma. Ale problem jest realny. Jesteśmy pozbawieni leków, a w tej chwili próbuje się nas pozbawić żywności. Bo co? Bo koncerny? Bo państwo się boją, bo państwo nie potrafią niczego zrobić?</u>
          <u xml:id="u-188.4" who="#JarosławSachajko">Mamy tutaj Lewicę, która pięknie mówiła o tym, że nie popiera GMO. Mamy Zielonych, którzy dbają o środowisko. Ale tutaj nie dbają, bo pani poseł w komisji mówiła, że przez tyle lat nic nie zostało zrobione, to musimy to zrobić za 5 lat.</u>
          <u xml:id="u-188.5" who="#komentarz">(Głos z sali: Nie, mówiła że… strategia.)</u>
          <u xml:id="u-188.6" who="#JarosławSachajko">Nie. To można dużo szybciej poukładać, tylko trzeba się nie bać — nie bać się tych wielkich międzynarodowych korporacji, które w tej chwili na stryczku żywnościowym, najważniejszym stryczku, trzymają Polskę. Wstyd, szanowni państwo, wstyd.</u>
          <u xml:id="u-188.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-189">
          <u xml:id="u-189.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-189.1" who="#KrzysztofBosak">Przechodzimy do pytań…</u>
          <u xml:id="u-189.2" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
          <u xml:id="u-189.3" who="#komentarz">(Poseł Jarosław Sachajko: Przynajmniej próbowałem, a ty nie.)</u>
          <u xml:id="u-189.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-189.5" who="#komentarz">(Głos z sali: Ooo…)</u>
          <u xml:id="u-189.6" who="#KrzysztofBosak">Przechodzimy do zadawania pytań.</u>
          <u xml:id="u-189.7" who="#KrzysztofBosak">Mamy 10 osób.</u>
          <u xml:id="u-189.8" who="#KrzysztofBosak">Określam czas na zadawanie pytania na 1 minutę.</u>
          <u xml:id="u-189.9" who="#komentarz">(Głos z sali: Mamy przyspieszenie, panie marszałku, można 2 minuty.)</u>
          <u xml:id="u-189.10" who="#komentarz">(Głos z sali: To jest ważny temat.)</u>
          <u xml:id="u-189.11" who="#KrzysztofBosak">Dobrze, niech będzie 1,5 minuty.</u>
          <u xml:id="u-189.12" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-189.13" who="#KrzysztofBosak">Gdzie jest nasza lista pytań? Kto jest pierwszy?</u>
          <u xml:id="u-189.14" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam pana posła Krzysztofa Cieciórę. Nie ma pana posła? Jest.</u>
          <u xml:id="u-189.15" who="#KrzysztofBosak">Proszę bardzo.</u>
          <u xml:id="u-189.16" who="#komentarz">(Głos z sali: Spytaj, co było na zdjęciu ministra Kołodziejczaka.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-190">
          <u xml:id="u-190.0" who="#KrzysztofCiecióra">Na pewno drogie buty. Na pewno były drogie buty.</u>
          <u xml:id="u-190.1" who="#KrzysztofCiecióra">Panie Marszałku! Wysoka Izbo…</u>
          <u xml:id="u-190.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Zazdrościmy.)</u>
          <u xml:id="u-190.3" who="#KrzysztofCiecióra">Nie, nie, nie zazdroszczę akurat butów Kołodziejczaka. Wszystkiego, tylko nie tego.</u>
          <u xml:id="u-190.4" who="#KrzysztofCiecióra">Szanowni Państwo! Traktuję tę debatę jednak jako przykry moment dzisiejszych obrad, bo faktycznie jest tak, że przez wiele lat nie udało się zmienić tego systemu i dzisiaj chcecie go znowu przedłużyć o kolejne 5 lat. A przecież miało być tak pięknie. Jak doszliście do władzy, to mieliście przekazać rolnikom miód i chleb tak naprawdę w każdym obszarze, a okazuje się, że na posiedzeniu komisji rolnictwa przede wszystkim zajmujemy się tym, żeby wszystko wróciło do tego, jak było — tak jak jest z kołami gospodyń wiejskich, tak jak jest z OSP. Zajmujecie się wszystkim, tylko nie tym, co jest tak naprawdę zasadnicze.</u>
          <u xml:id="u-190.5" who="#KrzysztofCiecióra">Dzisiaj mamy tutaj panią poseł z Zielonych, ale nie tylko, bo przecież cała Platforma Obywatelska… Jak wy gardłowaliście w sprawie GMO. Stop GMO. GMO to jest zło. Pamiętacie to? Ja to pamiętam, jak słyszeliście… Dzisiaj już nie jest takie złe, tak?</u>
          <u xml:id="u-190.6" who="#komentarz">(Poseł Małgorzata Tracz: Dalej tak jest.)</u>
          <u xml:id="u-190.7" who="#KrzysztofCiecióra">Tak samo z bobrami. Jeszcze niedawno tak broniliście tych biednych bobrów. Dzisiaj wasz premier chce je odstrzelać i siedzicie cicho. Tak to właśnie wygląda.</u>
          <u xml:id="u-190.8" who="#komentarz">(Poseł Małgorzata Tracz: Dalej jako Zieloni bronimy.)</u>
          <u xml:id="u-190.9" who="#KrzysztofCiecióra">Myślę, że przez najbliższe 5 lat również będziecie siedzieć cicho i uważam, że to jest ogromna szkoda. Mam nadzieję, że rolnicy się o tym dowiedzą, że to usłyszą, że to pójdzie dalej. My jesteśmy gotowi do tego, aby zmienić system, jaki funkcjonuje dzisiaj w Polsce.</u>
          <u xml:id="u-190.10" who="#KrzysztofCiecióra">Zresztą jest gotowa ustawa. Tak naprawdę wystarczy wziąć się do roboty i zacząć nad nią pracować. Jest projekt ustawy, macie tę ustawę w ministerstwie, wystarczy ją odświeżyć. I możecie się pod nią podpisać, nie ma żadnego problemu. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-190.11" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-190.12" who="#komentarz">(Głos z sali: Jeszcze nic nie zrobili. 8 lat, panie pośle, 8 lat.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-191">
          <u xml:id="u-191.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-191.1" who="#KrzysztofBosak">Rozumiem, że nie ma pani poseł Anny Gembickiej.</u>
          <u xml:id="u-191.2" who="#KrzysztofBosak">Pani poseł Małgorzata Tracz, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-192">
          <u xml:id="u-192.0" who="#MałgorzataTracz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Zieloni byli i są przeciwko GMO.</u>
          <u xml:id="u-192.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Zobaczymy w czasie głosowania.)</u>
          <u xml:id="u-192.2" who="#MałgorzataTracz">Rozumiemy problem wynikający ze stosowania pasz właśnie z GMO w Polsce i chcemy tego zakazu. Mam wrażenie, że wszyscy, jak tu siedzimy w parlamencie, chcemy tego zakazu. Ale mam wrażenie, że ostatnie lata, szczególnie ostatnie 8 lat rządów PiS, to była taka zabawa w ciuciubabkę: przesuwamy o 2 lata i nic nie robimy, przesuwamy o 2 lata i nic nie robimy. A teraz stoimy przed konkretną szansą. Okej, przesuwamy wejście w życie tego zakazu pasz GMO o 5 lat, ale jednocześnie… I tu pytanie do pana ministra, panów ministrów: Jak realnie będzie wyglądał polski program białkowy, jego rozwój, wsparcie dla rolników? Oprócz tego wiemy, że Unia Europejska rozpoczęła prace nad europejską strategią białkową. Jaka tutaj jest rola Polski? Osobiście uważam, że musimy odejść od pasz GMO, i mam nadzieję, że to będzie szybciej niż w ciągu 5 lat i że stanie się to dzięki synergii krajowych i europejskich programów, żeby uniezależnić się właśnie od importu pasz z Ameryki Południowej, Ameryki Północnej. Wiele państw europejskich te działania już podejmuje. Mamy instytucję soi naddunajskiej. Mam nadzieję, że Polska także będzie aktywnie wprowadzać programy białkowe, i krajowe, i europejskie, i odejście od pasz GMO po prostu nastąpi szybciej niż w ciągu 5 lat.</u>
          <u xml:id="u-192.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-193">
          <u xml:id="u-193.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-193.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam pana posła Witolda Tumanowicza, klub Konfederacja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-194">
          <u xml:id="u-194.0" who="#WitoldTumanowicz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam jedno pytanie: Jakie są możliwości zablokowania importu z krajów Unii Europejskiej pasz z dodatkiem surowców GMO, gdy już wejdzie w życie przepis zakazujący stosowania takich surowców przez polskie mieszalnie pasz? Przede wszystkim jak to się będzie miało do zasad wspólnego rynku unijnego? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-195">
          <u xml:id="u-195.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-195.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam teraz pana posła Zbigniewa Dolatę, klub PiS.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-196">
          <u xml:id="u-196.0" who="#ZbigniewDolata">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Mam bardzo konkretne pytanie do pana ministra. Czy w związku z próbą przeforsowania tego moratorium, zmiany terminu o kolejne 5 lat ministerstwo rolnictwa zamierza wprowadzić ustawę, która zmusi firmy paszowe do korzystania z polskiego białka? My jako Prawo i Sprawiedliwość przygotowaliśmy taki projekt ustawy. Ten projekt trafił do laski marszałkowskiej. Ten projekt jest w zamrażarce pana marszałka. Mam teraz pytanie: Czy macie zamiar skorzystać z naszych rozwiązań, czy też macie jakieś własne rozwiązania, które spowodują animację popytu? Trzeba przepisami prawa skorygować mechanizm lobbingu firm paszowych, które importują poekstrakcyjną śrutę sojową GMO. Trzeba zobowiązać je do wykorzystywania krajowych źródeł białka, tego, co wyrośnie na polach polskich rolników. Wbrew temu, co sugerujecie, nie mówimy, że trzeba zastąpić import w 100%, bo importu nie da się od razu zastąpić w 100%, ale można zastąpić go na początek w 15%, taka jest nasza propozycja, i co roku zwiększać udział krajowych komponentów o 6%, żeby w 2032 r. dojść do 40% własnych źródeł białka wykorzystywanych w paszach. To będzie oznaczało, że w kieszeniach polskich rolników zostanie dodatkowo ponad 3 mld zł. O to się bijemy.</u>
          <u xml:id="u-196.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-197">
          <u xml:id="u-197.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-197.1" who="#KrzysztofBosak">Teraz pan poseł Kazimierz Plocke, klub Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-198">
          <u xml:id="u-198.0" who="#KazimierzPlocke">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-198.1" who="#KazimierzPlocke">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Panie pośle Dolata, mieliście szansę wprowadzić ustawę wskaźnikową. Nie zrobiliście tego. Chcieliście wprowadzić zakaz na 2 lata, ale potem zorientowaliście się, że to jest projekt, który się nie sprawdzi. W wyniku uzgodnień między klubami zdecydowano, że będzie to 3-letni okres, który się kończy. My proponujemy okres 5-letni.</u>
          <u xml:id="u-198.2" who="#KazimierzPlocke">W związku z tym mam dwa pytania do pana ministra. Chciałbym dowiedzieć się i zapytać, czy ministerstwo dysponuje wynikami badań naukowych, które potwierdzałyby bądź nie, że stosowanie modyfikowanej genetycznie śruty sojowej ma negatywny wpływ na zdrowie zwierząt, a także, idąc dalej, na zdrowie konsumentów. Jeżeli takie ekspertyzy są w posiadaniu ministerstwa, chętnie bym się z nimi zapoznał, żeby raz na zawsze zakończyć ten spór o to, czy GMO jest trucizną, czy jest towarem, który może być stosowany w obrocie.</u>
          <u xml:id="u-198.3" who="#KazimierzPlocke">Mam drugie pytanie, panie ministrze. 5-letni okres to pewnie będzie czas, który, jak zakładam, resort wykorzysta na przygotowanie polskiego sektora paszowego we współpracy z nauką, również przygotowanie się jak najlepiej, jeśli chodzi o wykorzystanie krajowych źródeł białka. Chciałbym się dowiedzieć, jak zostanie zaplanowany okres tych 5 lat. Co będzie się działo od stycznia przyszłego roku przez następne 5 lat? Bardzo dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-199">
          <u xml:id="u-199.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-199.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam teraz pana posła Piotra Głowskiego, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-200">
          <u xml:id="u-200.0" who="#PiotrGłowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Nie da się w czasie 1,5 minuty, którym dysponuję…</u>
          <u xml:id="u-200.1" who="#komentarz">(Poseł Kazimierz Plocke: Da się.)</u>
          <u xml:id="u-200.2" who="#PiotrGłowski">…wytłumaczyć całego procesu legislacyjnego, ale można przytoczyć kilka dat. Myślę, że gdyby obecna opozycja przez ostatnie lata chciała coś zmienić w tym zakresie, toby zmieniła. Zmieniała ona tę ustawę jedynie w ten sposób, że przedłużała jej obowiązywanie o kolejne lata. I tak w listopadzie 2016 r. premier Beata Szydło w uzasadnieniu pisała: zmiana, jeżeli nie będzie dodatkowego źródła, spowoduje zmianę cen, a nie mamy zastępników. W listopadzie 2018 r. premier Morawiecki pisał to samo. 19 listopada 2020 r. uchwalona została ustawa, pod którą podpisał się, gdzieś tutaj był, pan Jarosław Sachajko. Pan poseł przed chwileczką mówił.</u>
          <u xml:id="u-200.3" who="#komentarz">(Głos z sali: Tutaj jest.)</u>
          <u xml:id="u-200.4" who="#PiotrGłowski">Jest pan jeszcze.</u>
          <u xml:id="u-200.5" who="#komentarz">(Głos z sali: Oczywiście. Nie: jeszcze, ale przez cały czas.)</u>
          <u xml:id="u-200.6" who="#PiotrGłowski">Również pan podpisał się pod dokumentem, żeby przedłużyć obowiązywanie ustawy o kolejne lata. Wcześniej zmieniano tę ustawę w 2008 r., w 2013 r. Jeżeli ktoś nie chce, by nazywano go hipokrytą, to dzisiaj nie wypada, co najmniej nie wypada mówić, że chcieliście to zmienić, ale nie zmieniliście, że teraz można by było to zrobić w ciągu kilku miesięcy.</u>
          <u xml:id="u-200.7" who="#PiotrGłowski">Mam nadzieję, przyłączam się tutaj do apelu pana posła Plockego, że uda nam się w tym czasie wytłumaczyć, jaki jest wpływ GMO na nasze życie i zdrowie. Być może nowe badania, pamiętajmy, że to jest ustawa z 2006 r., będą mówiły, że wszelkie nasze obawy są zupełnie płonne. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-200.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-201">
          <u xml:id="u-201.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-201.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam teraz pana posła Roberta Telusa, klub PiS.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-202">
          <u xml:id="u-202.0" who="#RobertTelus">Szanowny Panie Marszałku! Myślę, że ostatnia wypowiedź pana posła obrazuje wszystko. To jest fundament. Fundament jest taki: dajcie nam czas, to pokażemy, że GMO nie szkodzi ludziom. Tak jak powiedział premier Tusk: będziemy stosować prawo tak, jak my je rozumiemy. Tak samo jest w tej samej sprawie.</u>
          <u xml:id="u-202.1" who="#RobertTelus">Oczywiście będziecie nam zarzucać, że tego nie zrobiliśmy, ale my przedstawiliśmy ustawę. Panie ministrze, jeśli pan nie wie, to powiem panu nawet, w której szufladzie znajduje się ona u was w ministerstwie. Proszę ją wziąć, jeżeli chcecie to zrobić. To, że dzisiaj przedłużacie obowiązywanie ustawy o 5 lat, pokazuje, że po prostu skapitulowaliście. My to robiliśmy, przygotowaliśmy ustawę, złożyliśmy projekt do laski marszałkowskiej. Chcemy to zrobić, a wy po prostu skapitulowaliście.</u>
          <u xml:id="u-202.2" who="#komentarz">(Głos z sali: 8 lat.)</u>
          <u xml:id="u-202.3" who="#RobertTelus">Dlaczego? Panie ministrze, jak byśmy na to nie patrzyli, oznacza to, że lobby GMO jest tak silne, że spowodowało, że skapitulowaliście.</u>
          <u xml:id="u-202.4" who="#komentarz">(Głos z sali: Przez 8 lat też było silne?)</u>
          <u xml:id="u-202.5" who="#RobertTelus">To jest przegrana, przegrana Polski, przegrana nas, rolników. Dziwię się, że w ministerstwie są ludzie, którzy powołują się na rolnictwo, na to, że są rolnikami, i popierają tę ustawę, tę kapitulację.</u>
          <u xml:id="u-202.6" who="#komentarz">(Głos z sali: Dziwię się, że był pan ministrem i pan tego nie wprowadził.)</u>
          <u xml:id="u-202.7" who="#RobertTelus">To jest kapitulacja ministerstwa, to jest kapitulacja Polski przed lobby GMO. I to jest wasz największy błąd.</u>
          <u xml:id="u-202.8" who="#komentarz">(Głos z sali: Za rządów PiS-u…)</u>
          <u xml:id="u-202.9" who="#RobertTelus">Jeszcze raz to powiem: jeżeli, panie ministrze, chcecie tylko to zrobić, to powiem panu, gdzie ta ustawa leży. Zróbcie współczynnik korygujący. Po co współczynnik korygujący? Żeby zmusić firmy. Wiecie, ile spotkań zorganizowaliśmy na ten temat? I firmy już się zgodziły na 15% i 6% co roku. To było uzgodnione. I teraz trzeba to tylko wykonać, tylko powiedzieć: dobrze, wprowadzamy tę ustawę, która jest przygotowana. A wy tego nie chcieliście. Skapitulowaliście.</u>
          <u xml:id="u-202.10" who="#komentarz">(Poseł Kazimierz Plocke: Nie…)</u>
          <u xml:id="u-202.11" who="#RobertTelus">Lobby jest silniejsze, a pan przewodniczący powiedział dlaczego. Dlatego, że chcecie teraz mieć czas na to, żeby przedstawić społeczeństwu, że GMO nie jest szkodliwe. Tak pan powiedział tu przed chwilą. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-202.12" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-202.13" who="#komentarz">(Poseł Piotr Głowski: Tak powiedziałem?)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-203">
          <u xml:id="u-203.0" who="#KrzysztofBosak">Pan poseł Marcin Skonieczka, Polska 2050 — Trzecia Droga.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-204">
          <u xml:id="u-204.0" who="#MarcinSkonieczka">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Przed chwilą minister Telus przyznał się, że przez 8 lat rząd PiS-u kapitulował przed lobbystami.</u>
          <u xml:id="u-204.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Tak jest.)</u>
          <u xml:id="u-204.2" who="#komentarz">(Głos Robert Telus: Nie, my ustawę wprowadziliśmy. Ustawa jest.)</u>
          <u xml:id="u-204.3" who="#MarcinSkonieczka">Kapitulował przed tymi rozwiązaniami, które były korzystne dla importerów soi. Nie zrobiliście nic w tej kwestii.</u>
          <u xml:id="u-204.4" who="#MarcinSkonieczka">Szanowni Państwo! To nie jest tylko problem Polski, on dotyczy całej Unii Europejskiej i tylko wspólnie uda nam się go rozwiązać. 17 października zeszłego roku Komisja Europejska przyjęła rezolucję białkową i w ramach tej rezolucji zobowiązała Komisję Europejską do przygotowania strategii białkowej. Stąd moje pytania do pana ministra: Czy i jakie postulaty dotyczące tej strategii będzie przedstawiał polski rząd? Jakie działania będą proponowane, aby właśnie w kolejnych latach uniezależnić zarówno Polskę, jak i Unię Europejską od importu soi? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-204.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-205">
          <u xml:id="u-205.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-205.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam pana posła Jarosława Sachajkę, koło Kukiz’15.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-206">
          <u xml:id="u-206.0" who="#JarosławSachajko">Dziękuję, panie marszałku, aczkolwiek proszę zaczekać jeszcze kilka tygodni.</u>
          <u xml:id="u-206.1" who="#JarosławSachajko">Panie Marszałku! Panowie Ministrowie! Wysoka Izbo! Pan poseł Piotr Głowacki…</u>
          <u xml:id="u-206.2" who="#komentarz">(Poseł Piotr Głowski: Głowski.)</u>
          <u xml:id="u-206.3" who="#JarosławSachajko">…Głowski, przepraszam, opowiadał o tym, jaka była historia. Rzeczywiście była taka historia, że to było przedłużane co dwa lata, bo wbrew temu, co pan poseł powiedział — że nie zostało nic zrobione, co jest nieprawdą — zostało właśnie dużo zrobione.</u>
          <u xml:id="u-206.4" who="#komentarz">(Poseł Marcin Skonieczka: A gdzie są efekty?)</u>
          <u xml:id="u-206.5" who="#JarosławSachajko">Zostały dokończone badania polskich naukowców. Trwało to rzeczywiście 5 lat, trzeba było na to wydać dużo pieniędzy, ale one już są.</u>
          <u xml:id="u-206.6" who="#komentarz">(Głos z sali: Co z nich wynika?)</u>
          <u xml:id="u-206.7" who="#JarosławSachajko">Dużo zostało zrobione właśnie w kwestii dokształcania rolników, jak opłacalnie produkować soję nie-GMO.</u>
          <u xml:id="u-206.8" who="#komentarz">(Poseł Marcin Skonieczka: Jakie są efekty?)</u>
          <u xml:id="u-206.9" who="#JarosławSachajko">Więc oczywiście pan poseł może tego nie wiedzieć, bo jest pierwszą kadencję, ale ci panowie powinni to dokładnie wiedzieć.</u>
          <u xml:id="u-206.10" who="#komentarz">(Poseł Piotr Głowski: Wiemy.)</u>
          <u xml:id="u-206.11" who="#komentarz">(Poseł Kazimierz Plocke: Wiemy.)</u>
          <u xml:id="u-206.12" who="#JarosławSachajko">Pan minister nie powinien takich banialuk opowiadać. Proszę się zapoznać z badaniami francuskiego prof. Séraliniego, który dokładnie mówi…</u>
          <u xml:id="u-206.13" who="#komentarz">(Poseł Piotr Głowski: To tak jak u Macierewicza.)</u>
          <u xml:id="u-206.14" who="#JarosławSachajko">Bo akurat w przypadku soi nie chodzi o samą soję genetycznie modyfikowaną….</u>
          <u xml:id="u-206.15" who="#komentarz">(Poseł Kazimierz Plocke: To wy straszycie.)</u>
          <u xml:id="u-206.16" who="#JarosławSachajko">Dalej straszę, panie pośle, bo nie chodzi o soję genetycznie modyfikowaną, tylko o to świństwo, którym się ją pryska. Ale właśnie pan metodą strusia próbuje powiedzieć, że nie ma w tym problemu. Niech pan zapyta koleżankę z Zielonych, która jest w tym samym klubie, będzie dużo więcej wiedziała.</u>
          <u xml:id="u-206.17" who="#JarosławSachajko">Ale ważniejsze jest, żeby zapytać pana ministra Kołodziejczaka, czy go interesuje coś więcej niż kapusta i ziemniaki, z których dobrze sobie żyje.</u>
          <u xml:id="u-206.18" who="#komentarz">(Poseł Piotr Głowski: Ooo… Ale prywatnie…)</u>
          <u xml:id="u-206.19" who="#JarosławSachajko">Czy nie interesują go może jednak producenci pasz, którzy również produkują?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-207">
          <u xml:id="u-207.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-208">
          <u xml:id="u-208.0" who="#JarosławSachajko">Panie marszałku, muszę skończyć, bo się nagle klangor odezwał, żebym nie mógł skończyć.</u>
          <u xml:id="u-208.1" who="#komentarz">(Poseł Piotr Głowski: Ooo…)</u>
          <u xml:id="u-208.2" who="#JarosławSachajko">Boli to państwa.</u>
          <u xml:id="u-208.3" who="#komentarz">(Poseł Piotr Głowski: Ale tak nie przystoi.)</u>
          <u xml:id="u-208.4" who="#komentarz">(Poseł Kazimierz Plocke: Panie marszałku, co to jest?)</u>
          <u xml:id="u-208.5" who="#JarosławSachajko">Boli to państwa, bo my jesteśmy w polskim parlamencie i nas interesuje całe rolnictwo, a nie prywata pana ministra.</u>
          <u xml:id="u-208.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-208.7" who="#komentarz">(Poseł Piotr Głowski: Jak tak można?)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-209">
          <u xml:id="u-209.0" who="#KrzysztofBosak">Panie pośle, to czas na pytania, czas na wystąpienia już był.</u>
          <u xml:id="u-209.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam pana posła Zbigniewa Sosnowskiego, klub PSL — Trzecia Droga.</u>
          <u xml:id="u-209.2" who="#KrzysztofBosak">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-210">
          <u xml:id="u-210.0" who="#ZbigniewSosnowski">Szanowny Panie Ministrze! Szanowni Panowie Ministrowie! Wysoki Sejmie! Zapewne wszyscy tu obecni zgodzimy się z tym, że polski rząd, a szczególnie Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi musi podjąć działania, które doprowadzą do tego, że białka z roślin produkowanych w Polsce będzie w paszach więcej. To nie podlega żadnej dyskusji. Ale bezdyskusyjne jest też to, że gdybyśmy nie przyjęli tej ustawy, Polska byłaby pierwszym krajem w Europie, który by wprowadził zakaz. I wtedy trzeba by postawić sobie takie autentyczne pytanie, czy działalibyśmy na szkodę czy na korzyść polskiego rolnika. Oczywiście rząd PiS-u dzisiaj wytacza wielkie armaty, choć przez 8 lat nic nie zmienił w tej sprawie.</u>
          <u xml:id="u-210.1" who="#komentarz">(Poseł Jarosław Sachajko: Nie słuchał pan, co przed chwilą mówiłem?)</u>
          <u xml:id="u-210.2" who="#ZbigniewSosnowski">A zatem chciałbym zapytać pana ministra o to, czy rzeczywiście wprowadzanie tego zakazu poprawiłoby sytuację w polskim rolnictwie i doprowadziłoby do tego, że opłacalność dla polskich rolników by wzrosła. Czy mogłoby to doprowadzić do tego, że spotkalibyśmy się z wielkim kryzysem szczególnie w zakresie hodowli drobiu? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-210.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-211">
          <u xml:id="u-211.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-211.1" who="#KrzysztofBosak">Pan poseł Jarosław Rzepa, klub PSL — Trzecia Droga.</u>
          <u xml:id="u-211.2" who="#KrzysztofBosak">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-212">
          <u xml:id="u-212.0" who="#JarosławRzepa">Panie Marszałku! Panowie Ministrowie! Wysoka Izbo! Pytanie do pana ministra: Czy w resorcie trwają prace nad rozwiązaniami, które powiązałyby właśnie nasz przemysł przetwórczy z produkcją? To jest jak gdyby jedna część tego pytania. Druga brzmi: Jak wygląda wsparcie dla polskiej hodowli roślin wysokobiałkowych, szczególnie jeśli chodzi o soję? Czy w oparciu o te odmiany soi, które dzisiaj są już udziałem nie tylko doświadczalnictwa, ale również produkcji na wysoce jeszcze niezadowalającej powierzchni w Polsce, prowadzimy rozmowy z sąsiadami, którzy mają lepsze warunki klimatyczne, mniej zawodne niż w Polsce, do produkcji soi, na temat wykorzystania polskich odmian właśnie w tych warunkach klimatyczno-glebowych i późniejszego ewentualnego sprowadzania tej niemodyfikowanej genetycznie soi przez polskich przetwórców? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-213">
          <u xml:id="u-213.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-213.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam pana posła Romana Fritza, Konfederacja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-214">
          <u xml:id="u-214.0" who="#RomanFritz">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam pytanie do ministra, a w zasadzie dwa pytania. Przy tego typu projektach ustaw — krótkich, bardzo krótkich, wręcz mikroskopijnie krótkich — nasuwa się pierwsze pytanie: Kto skorzysta? Jak nazywają się te globalne koncerny, które praktycznie mają monopol? Ja bym chciał, bardzo byłbym rad usłyszeć nazwę i dowiedzieć się, co i kto się za tym kryje, żeby państwo to odszyfrowali Polakom. I pytanie drugie: Jaka jest definicja GMO, tego smoka, o którym wszyscy państwo tutaj opowiadacie?</u>
          <u xml:id="u-214.1" who="#komentarz">(Poseł Kazimierz Plocke: No właśnie. Dobre pytanie.)</u>
          <u xml:id="u-214.2" who="#RomanFritz">Ponieważ definicja jest bardzo rozmyta i niektórzy nawet interpretują to w ten sposób, że jest to krzyżowanie roślin, gatunków, zupełnie podstawowe działania ulepszające wzrost roślin. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-215">
          <u xml:id="u-215.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-215.1" who="#KrzysztofBosak">Jako ostatni pytanie zada poseł Michał Kołodziejczak, Koalicja Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-215.2" who="#KrzysztofBosak">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-216">
          <u xml:id="u-216.0" who="#MichałKołodziejczak">Specjalnie zapisałem się do pytań, bo mam pytania do kolegów z PiS-u. Co wy zrobiliście przez 8 lat, żeby dzisiaj mówienie nie o paszy wysokobiałkowej było w trendzie, tylko o tym, co zrobiliście, żeby ona była produkowana? Mówimy tu o konkretach. Ale jeżeli wy mówicie o rolnictwie raczej generalnie, na nim się nie znając, to się tylko i wyłącznie ośmieszacie, bo dzisiaj możemy powiedzieć, zapytać, co zrobiliście, żebyśmy nie musieli dzisiaj tej ustawy zmieniać, przedłużać, żeby rolnicy i producenci zwierząt, drobiu mieli paszę wysokobiałkową w zasięgu ręki. Przygotowaliście ustawy, ale to jest właśnie ten wasz chory absurd, o którym trzeba głośno mówić. Zostawiliście 5, 10, 50 ustaw, tylko zapomnieliście o jednym: rolnicy to są pragmatycy i ludzie konkretni, chcą mieć konkret, a nie zapisane ustawy.</u>
          <u xml:id="u-216.1" who="#MichałKołodziejczak">Mówicie o lobby GMO. Przez 8 lat chowaliście głowę w piasek i wspieraliście tych, którzy na tym się bogacą, i zostawiliście bałagan w ministerstwie rolnictwa. Brak strategii, jeżeli chodzi o paszę GMO. Nie będę wymieniał tutaj nikogo z nazwiska, ale jesteście ekspertami w mówieniu o czymś, ale nierobieniu tego. A problemy rozwiązywaliście tak, że gdyby dzisiejsza powódź była za waszych rządów, to pewnie jeszcze pogłębilibyście jej skutki, żeby później udać, że z pustymi czekami tam jedziecie i wspieracie ludzi, tak żeby problemów było jak najwięcej i żeby później udawać, że poprzez rozdawanie pieniędzy będziecie je rozwiązywać. Hipokryci z PiS-u, nic więcej.</u>
          <u xml:id="u-216.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-217">
          <u xml:id="u-217.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-217.1" who="#KrzysztofBosak">W ten sposób dobrnęliśmy do końca sesji pytań.</u>
          <u xml:id="u-217.2" who="#komentarz">(Poseł Zbigniew Dolata: Panie marszałku, odpowiem.)</u>
          <u xml:id="u-217.3" who="#KrzysztofBosak">Przepraszam bardzo, panie pośle, ale do odpowiedzi jest przewidziany sekretarz stanu w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi pan minister Jacek Czerniak.</u>
          <u xml:id="u-217.4" who="#komentarz">(Poseł Zbigniew Dolata: Ale pan minister pytał kolegów z PiS-u, więc ja w imieniu Prawa i Sprawiedliwości…)</u>
          <u xml:id="u-217.5" who="#KrzysztofBosak">Panie pośle, ale to tak nie działa.</u>
          <u xml:id="u-217.6" who="#komentarz">(Poseł Zbigniew Dolata: Pół minuty.)</u>
          <u xml:id="u-217.7" who="#KrzysztofBosak">Bardzo mi przykro.</u>
          <u xml:id="u-217.8" who="#komentarz">(Głos z sali: Ja też byłem wspomniany.)</u>
          <u xml:id="u-217.9" who="#KrzysztofBosak">Nie, nie mogę pana dopuścić.</u>
          <u xml:id="u-217.10" who="#komentarz">(Poseł Zbigniew Dolata: Padło pytanie od ministra.)</u>
          <u xml:id="u-217.11" who="#KrzysztofBosak">Gdybym chciał odpowiedzieć w tej estetyce, w jakiej posłowie się wypowiadają, to powiedziałbym: przez ostatnie 8 lat mogliście odpowiadać jako rząd. Ale teraz w rządzie jest inna opcja, dlatego proszę pana ministra Jacka Czerniaka.</u>
          <u xml:id="u-217.12" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-217.13" who="#KrzysztofBosak">Proszę bardzo, panie ministrze.</u>
          <u xml:id="u-217.14" who="#komentarz">(Poseł Zbigniew Dolata: Odpowiem prywatnie panu ministrowi.)</u>
          <u xml:id="u-217.15" who="#KrzysztofBosak">Proszę bardzo, panie ministrze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-218">
          <u xml:id="u-218.0" who="#JacekCzerniak">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-218.1" who="#JacekCzerniak">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Bardzo dużo kwestii zostało poruszonych podczas omawiania tego projektu, tej krótkiej, jak było powiedziane, nowelizacji, dotyczącej przesunięcia terminu. Gdzieś w tle był projekt ustawy o tzw. wskaźnikach białkowych. Na wstępie chcę jednoznacznie podkreślić, stwierdzić: rząd pana premiera Donalda Tuska dba o bezpieczeństwo żywnościowe Polski.</u>
          <u xml:id="u-218.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-218.3" who="#komentarz">(Głos z sali: Brawo!)</u>
          <u xml:id="u-218.4" who="#JacekCzerniak">Również Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi pod kierownictwem pana Czesława Siekierskiego wykonuje to zadanie i dba o bezpieczeństwo Polski. Uspokajam wszystkich, którzy w to wątpią, którzy to kwestionują i którzy podnoszą to bez użycia argumentów.</u>
          <u xml:id="u-218.5" who="#JacekCzerniak">Szanowni państwo posłowie, zwrócę się teraz do konsumentów, bo tu również przewijała się myśl, że żywność, którą spożywamy, czy bez stosowania GMO, czy z GMO, jest szkodliwa dla zdrowia. Proszę państwa, mamy związane z tym badania — to są jednostki naukowe, nie są to badania niecertyfikowane. Instytut Zootechniki — Państwowy Instytut Badawczy w Krakowie oraz Państwowy Instytut Weterynaryjny — Państwowy Instytut Badawczy w Puławach w latach 2008–2011 badały, oceniały stosowanie genetycznie modyfikowanych materiałów paszowych w żywieniu zwierząt gospodarskich takich jak drób, bydło i świnie. Jakie są konkluzje z tych badań? Wyniki badań realizowanych w ramach programu wieloletniego są jednoznaczne: nie stwierdzono negatywnego wpływu tych surowców paszowych na wskaźniki produkcyjne, jakość uzyskiwanych produktów odzwierzęcych przeznaczonych do spożycia przez ludzi ani na status metaboliczny i zdrowotny zwierząt. Oznacza to, że genetycznie zmodyfikowane materiały paszowe są równoważne pokarmowo z paszami konwencjonalnymi.</u>
          <u xml:id="u-218.6" who="#JacekCzerniak">Konkluzja z tych badań: nie stwierdzono również pasażu spożywanego przez zwierzęta zmodyfikowanego genetycznie materiału do mięsa, mleka i jaj, więc produkty spożywcze pozyskiwane od zwierząt skarmionych paszami z udziałem GMO są bezpieczne dla konsumentów. To jest konkluzja pierwsza.</u>
          <u xml:id="u-218.7" who="#JacekCzerniak">Szanowni Państwo! Pan poseł Ciecióra właściwie w swojej wypowiedzi, a nie pytaniu stwierdził: Przez wiele lat nie udało nam się zmienić systemu. To jest prawda, zgadzam się z tym, nie będę tego kwestionował. To jest stwierdzenie faktu.</u>
          <u xml:id="u-218.8" who="#JacekCzerniak">Pan poseł Dolata też mówił o faktach, tylko nie rozwinął tych faktów do końca. Import — 2,5 mln t, zgadza się. Wymienił kwotę 5–7 mld, tylko nie dodał, ile z tego importu śruty sojowej mamy białka. Pan doskonale wie, bo pan prowadzi podkomisję — z tego importowanego towaru mamy 1,4 mln t białka. Podam teraz dla przykładu informację o produkcji rodzimej, żeby sobie uzmysłowić, jaka jest skala, jaki jest problem. Jeśli chodzi o soję — 80 tys. ha, produkujemy 76 tys. t białka. Proszę sobie zestawić produkcję rodzimą z importem. Ktoś powie, że za mało jest tej produkcji rodzimej, nie mamy określonych dopłat itd. Ale chcę również powiedzieć, że ten areał się zwiększa, bo w stosunku do 2023 r. w tym roku jest wzrost o 100 tys. ha produkcji roślin białkowych, chodzi o groch, łubin, bobik, soję, tj. z 360 do 480 tys. ha zwiększony został areał. Ktoś powie: nic nie robicie w tym kierunku, żeby ten rodzimy produkt był zwiększany. Otóż mamy dopłaty, pierwszy filar wspólnej polityki rolnej, planu strategicznego. Jest to 820 zł do hektara, 92 tys. rolników złożyło wnioski. A więc w tym zakresie oczywiście próbujemy rozwiązać ten problem, ale jesteśmy w Unii Europejskiej. W kontekście tych działań związanych z Unią Europejską przypomnę również państwu taką rzecz. Było stwierdzenie, że projekt ustawy wskaźnikowej, obecny projekt jest w zamrażarce. Otóż ten projekt został skierowany do notyfikacji w Komisji Europejskiej, bo to jest materia, która budzi określone emocje i zgodnie z prawem musi być poddana notyfikacji. I tu chyba się państwo nie dziwicie?</u>
          <u xml:id="u-218.9" who="#komentarz">(Poseł Jarosław Sachajko: To nie znaczy, że można…)</u>
          <u xml:id="u-218.10" who="#JacekCzerniak">Szanowni Państwo! Teraz, proszę państwa, przeczytam państwu ogólną ocenę projektu wskaźnikowego, bo tu jest poszerzony kontekst: Z uwagi na potrzebę utrzymania wysokiej efektywności krajowej produkcji zwierzęcej i konkurencyjności cenowej produktów, zwłaszcza drobiowych, co było podkreślane, aktualnie nie jest możliwe zastępowanie śruty sojowej GMO wysokobiałkowymi nasionami roślin bobowatych w tempie proponowanym w projekcie ustawy ze względów gospodarczych, społecznych i ekonomicznych.</u>
          <u xml:id="u-218.11" who="#JacekCzerniak">To jest stanowisko rządu Mateusza Morawieckiego wobec propozycji ustawy poselskiej pana posła Sachajki. Żeby nie było, że do końca nie przeczytałem konkluzji, konkluzja była następująca: Mając na uwadze powyższe, Rada Ministrów ocenia przedmiotowy dokument negatywnie.</u>
          <u xml:id="u-218.12" who="#komentarz">(Poseł Zbigniew Dolata: Ale mówimy o innym projekcie, panie ministrze.)</u>
          <u xml:id="u-218.13" who="#JacekCzerniak">Ależ oczywiście, ja o tym mówię. Panie pośle Dolata, proszę słuchać. Tylko zakres jest podobny, mówię o kwestii wskaźników białkowych.</u>
          <u xml:id="u-218.14" who="#JacekCzerniak">Zgodność z prawem Unii Europejskiej. Pomimo informacji zawartej w uzasadnieniu projektu ustawy o braku sprzeczności z prawem Unii Europejskiej i wymienieniu obowiązujących przepisów rozporządzeń prawa paszowego zamieszczone w projekcie przepisy nie potwierdzają powyższego stwierdzenia. Eufemistycznie mówiąc, nie są zgodne z prawem unijnym. Rozszerzam, to jest inny projekt ustawy wskaźnikowej.</u>
          <u xml:id="u-218.15" who="#JacekCzerniak">Notabene panowie posłowie z PiS-u stwierdziliście, że ten projekt poselski pana posła Sachajki był zły. Zobaczymy, jak Komisja Europejska odniesie się do waszego projektu, jakie będą dalsze działania. Jesteśmy w stanie wspólnie zrealizować, jak mówił tutaj poseł Telus, w której szufladzie. Nie wiem, jaką ma wiedzę, które to szuflady są.</u>
          <u xml:id="u-218.16" who="#JacekCzerniak">Wracając do dyskusji, pytań, szanowni panowie z PiS-u zarzucacie, że lobbyści wkroczyli na teren ministerstwa czy działają w Polsce i spowodowali, że ta ustawa ma taki, a nie inny charakter. Nie wiem, kogo mieliście na myśli. Jeżeli macie na myśli konkretne osoby, które nie zostały zgłoszone w procesie, to już trzeba to zgłosić.</u>
          <u xml:id="u-218.17" who="#JacekCzerniak">Jak ustosunkowała się do projektu — do tego projektu ustawy dotyczącego przesunięcia terminu paszowego — Krajowa Rada Izb Rolniczych? Przedstawicielstwo rolników. Chyba tego nie kwestionujecie? Samorząd rolniczy uważa, że zaproponowane rozwiązania wymagają modyfikacji. Proponujemy, aby w nowelizacji ustawy o paszach wycofać zamiar wprowadzenia całkowitego zakazu dodatku surowców GMO do pasz.</u>
          <u xml:id="u-218.18" who="#JacekCzerniak">Proszę państwa, to są lobbyści waszym zdaniem? To jest oficjalny materiał. Czy lobbystami są również przedstawiciele branży drobiarskiej, którzy podpisali się pod tym materiałem i przedstawiają argumenty, dlaczego te wskaźniki czy ta sytuacja mogą spowodować zachwianie ich konkurencyjności, dlaczego mogą mieć problemy finansowe itd.? Proszę państwa, nie nazywajmy lobbystami przedstawicieli branży, bo oni to oficjalnie podpisali, chyba że macie kogoś innego na myśli.</u>
          <u xml:id="u-218.19" who="#komentarz">(Poseł Zbigniew Dolata: Ludzie też nie chcieli zbiórki.)</u>
          <u xml:id="u-218.20" who="#JacekCzerniak">A to proszę zgłosić odpowiednim służbom, panie pośle Dolata, bo to jest naprawdę już zgodnie z tym procesem niedobra sytuacja.</u>
          <u xml:id="u-218.21" who="#JacekCzerniak">Szanowni Państwo! Bardzo dziękuję za te pytania, które dotyczyły, po pierwsze, troski o to, jak my mamy jako Polska w tej sytuacji się zachować. Ponieważ ta strategia białkowa faktycznie dzisiaj jest opracowana przez Komisję Europejską, my czekamy, ale również nasze propozycje będą zgłoszone, propozycje dotyczące tych kwestii, o których mówiłem wcześniej, poszerzenia areału produkcji roślin, dopłat itd. Tylko pamiętajmy o tym, co powiedział, przepraszam, że cytuję, rząd Mateusza Morawieckiego, że dzisiaj to jest niemożliwe. Być może to się zmieni za te 5 lat, w przeciągu tych 5 lat zastosujemy określone rozwiązania, które spowodują, że to będzie dobre dla polskiego rolnika, bo ten interes jest dla nas najważniejszy.</u>
          <u xml:id="u-218.22" who="#JacekCzerniak">Co do kwestii definicji GMO, innych spraw, proszę państwa, to jest dzisiaj temat, który, mam wrażenie, jest takim tematem, żeby straszyć Polaków, ale przecież konsumenci widzą, co jest z GMO, co jest bez GMO.</u>
          <u xml:id="u-218.23" who="#JacekCzerniak">Muszę powiedzieć, że pan z Konfederacji powiedział o tym haśle „Made in Poland”. Akurat my łącznie z KOWR-em prowadzimy taką akcję „Kupuj świadomie”, gdzie towary oznakowane są przez taki znak „Produkt Polski”. Jest to dobrowolny znak, tylko muszą być spełnione dwie przesłanki, żeby dany produkt był nim oznakowany. Towar musi pochodzić — i to pan poseł mówił — w 100% ze składników polskich lub ewentualnie proporcja może być 75% do 25%, a te 25% może pochodzić spoza terytorium RP, pod warunkiem, że tych składników nie ma np. w bakaliach itd. „Kupuj świadomie — produkt Polski” — jest takie oznakowanie, jest to dobrowolne oznakowanie i konsumenci mają prawo wyboru co do tychże produktów.</u>
          <u xml:id="u-218.24" who="#JacekCzerniak">Jestem do państwa dyspozycji. Proponuję, żebyśmy te kwestie wspólnie, razem rozwiązywali, nie wykorzystywali sytuacji zmiany, że tak powiem, miejsc w parlamencie, że wtedy można było przesuwać termin itd., a teraz jest to coś haniebnego itd., bo naprawdę Polacy widzą, że to nie jest argument właściwy. Dziękuję bardzo, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-218.25" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-219">
          <u xml:id="u-219.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie ministrze.</u>
          <u xml:id="u-219.1" who="#KrzysztofBosak">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-219.2" who="#KrzysztofBosak">W związku z tym, że w czasie drugiego czytania zgłoszono do przedłożonego projektu ustawy poprawki, marszałek Sejmu kieruje ten projekt ustawy ponownie do Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi w celu przedstawienia sprawozdania.</u>
          <u xml:id="u-219.3" who="#KrzysztofBosak">A w związku z tym, że wyczerpaliśmy wszystkie punkty porządku przewidziane do rozpatrzenia, do debaty przed blokiem głosowań i mamy ponad 2,5-godzinne przyspieszenie, ogłaszam teraz przerwę. Powrócimy do obrad o godz. 17.30, na kiedy zarządzono i zaplanowano początek głosowań. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-219.4" who="#komentarz">(Przerwa w posiedzeniu od godz. 14 min 53 do godz. 17 min 38)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-220">
          <u xml:id="u-220.0" who="#Marszałek">Wznawiam obrady.</u>
          <u xml:id="u-220.1" who="#Marszałek">Szanowni Państwo! Prezydium Sejmu, po zasięgnięciu opinii Konwentu Seniorów, przedłożyło wnioski w sprawie:</u>
          <u xml:id="u-220.2" who="#Marszałek">— zmian w składach osobowych komisji sejmowych, druk nr 676,</u>
          <u xml:id="u-220.3" who="#Marszałek">— zmian w składzie osobowym Komisji Śledczej do zbadania legalności, prawidłowości oraz celowości czynności operacyjno-rozpoznawczych podejmowanych m.in. z wykorzystaniem oprogramowania Pegasus przez członków Rady Ministrów, służby specjalne, Policję, organy kontroli skarbowej oraz celno-skarbowej, organy powołane do ścigania przestępstw i prokuraturę w okresie od dnia 16 listopada 2015 r. do dnia 20 listopada 2023 r., druk nr 677.</u>
          <u xml:id="u-220.4" who="#Marszałek">W związku z tym, po uzyskaniu jednolitej opinii Konwentu Seniorów, podjąłem decyzję o uzupełnieniu porządku dziennego o punkty obejmujące rozpatrzenie tych wniosków.</u>
          <u xml:id="u-220.5" who="#Marszałek">Szanowni Państwo! Nastąpiła zmiana w porządku głosowania. Zwracam państwa uwagę na to, że będziemy głosować w innej kolejności.</u>
          <u xml:id="u-220.6" who="#Marszałek">Najpierw przegłosujemy zmiany w składach osobowych komisji sejmowych i zmianę w składzie osobowym komisji śledczej. Tak więc dwa ostatnie głosowania przechodzą na początek.</u>
          <u xml:id="u-220.7" who="#Marszałek">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 8. porządku dziennego: Zmiany w składach osobowych komisji sejmowych (druk nr 676).</u>
          <u xml:id="u-220.8" who="#Marszałek">Prezydium Sejmu na podstawie art. 20 ust. 1 oraz art. 143 ust. 11 regulaminu Sejmu, po zasięgnięciu opinii Konwentu Seniorów, przedłożyło wniosek w sprawie zmian w składach osobowych komisji sejmowych.</u>
          <u xml:id="u-220.9" who="#Marszałek">Czy ktoś z pań i panów posłów pragnie zabrać głos w sprawie przedstawionych propozycji?</u>
          <u xml:id="u-220.10" who="#Marszałek">Nikt się nie zgłasza.</u>
          <u xml:id="u-220.11" who="#Marszałek">Przystępujemy zatem do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-220.12" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem wniosku w brzmieniu z druku nr 676, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-220.13" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-220.14" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-220.15" who="#Marszałek">Czekamy jeszcze na panią poseł.</u>
          <u xml:id="u-220.16" who="#Marszałek">Głosowało 419 posłów. 413 — za, 2 — przeciw, 4 się wstrzymało.</u>
          <u xml:id="u-220.17" who="#Marszałek">Sejm podjął uchwałę w sprawie zmian w składach osobowych komisji sejmowych.</u>
          <u xml:id="u-220.18" who="#Marszałek">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 9. porządku dziennego: Zmiany w składzie osobowym Komisji Śledczej do zbadania legalności, prawidłowości oraz celowości czynności operacyjno-rozpoznawczych podejmowanych m.in. z wykorzystaniem oprogramowania Pegasus przez członków Rady Ministrów, służby specjalne, Policję, organy kontroli skarbowej oraz celno-skarbowej, organy powołane do ścigania przestępstw i prokuraturę w okresie od dnia 16 listopada 2015 r. do dnia 20 listopada 2023 r. (druk nr 677).</u>
          <u xml:id="u-220.19" who="#Marszałek">Prezydium Sejmu na podstawie art. 2 ust. 1 i art. 5a ustawy z dnia 21 stycznia 1999 r. o sejmowej komisji śledczej oraz art. 136c ust. 12 regulaminu Sejmu przedłożyło wniosek w sprawie zmian w składzie osobowym komisji śledczej.</u>
          <u xml:id="u-220.20" who="#Marszałek">Prezydium Sejmu podjęło uchwałę o odrzuceniu wniosku o dokonanie skreślenia posła Sławomira Ćwika z listy kandydatów do ww. komisji śledczej.</u>
          <u xml:id="u-220.21" who="#Marszałek">Czy ktoś z pań i panów posłów pragnie zabrać głos w sprawie przedstawionej propozycji?</u>
          <u xml:id="u-220.22" who="#Marszałek">Jest zgłoszenie z klubu PiS. Pan poseł Szczucki.</u>
          <u xml:id="u-220.23" who="#Marszałek">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-220.24" who="#Marszałek">1 minuta.</u>
          <u xml:id="u-220.25" who="#Marszałek">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-221">
          <u xml:id="u-221.0" who="#KrzysztofSzczucki">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-221.1" who="#KrzysztofSzczucki">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chciałbym Wysokiej Izbie przypomnieć, że 10 września br. Trybunał Konstytucyjny uznał uchwałę o powołaniu komisji śledczej w sprawie Pegasusa za niezgodną z konstytucją…</u>
          <u xml:id="u-221.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Nie ma trybunału.)</u>
          <u xml:id="u-221.3" who="#komentarz">(Głos z sali: A co powiedział w sprawie lewych etatów?)</u>
          <u xml:id="u-221.4" who="#KrzysztofSzczucki">…za niezgodną z jednym z najważniejszych artykułów polskiej konstytucji, czyli z art. 2 stanowiącym o zasadzie demokratycznego państwa prawa. To oznacza, że ta komisja nie ma prawa działać. Jeżeli Sejm uzupełni jej skład, jeżeli prace tej komisji będą kontynuowane, to będzie oznaczało ni mniej, ni więcej tylko to, że Sejm pogwałci konstytucję, wystąpi wbrew ustawie zasadniczej i wbrew orzeczeniu sądu, który za przestrzeganie konstytucji jest w Polsce odpowiedzialny. To będzie po prostu przestępstwo, to będzie działanie nielegalne i prędzej czy później będzie się z tym wiązała odpowiedzialność karna. Dziękuję bardzo, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-221.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-222">
          <u xml:id="u-222.0" who="#Marszałek">Czy pan poseł Kaleta chce wykorzystać 7 sekund, które zostało z czasu przewidzianego na wypowiedź pana posła Szczuckiego w imieniu klubu Prawa i Sprawiedliwości?</u>
          <u xml:id="u-222.1" who="#komentarz">(Poseł Barbara Bartuś: To przy następnym punkcie.)</u>
          <u xml:id="u-222.2" who="#Marszałek">Chodzi o 7 sekund… Nie, o 10 sekund.</u>
          <u xml:id="u-222.3" who="#Marszałek">Bardzo proszę.</u>
          <u xml:id="u-222.4" who="#Marszałek">10 sekund.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-223">
          <u xml:id="u-223.0" who="#SebastianKaleta">Ta komisja powinna się zwinąć, panie marszałku, ponieważ wystarczy odpowiedzieć na jedno proste pytanie. Pan minister Bodnar unika tu odpowiedzi. Może pan minister Siemoniak mógłby odpowiedzieć. Czy Polska posiada…</u>
          <u xml:id="u-223.1" who="#komentarz">(Marszałek wyłącza mikrofon, poseł przemawia przy wyłączonym mikrofonie)</u>
          <u xml:id="u-223.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Stop!)</u>
          <u xml:id="u-223.3" who="#komentarz">(Głos z sali: Ooo…)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-224">
          <u xml:id="u-224.0" who="#Marszałek">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-224.1" who="#Marszałek">Wiadomość dla pana posła Szczuckiego.</u>
          <u xml:id="u-224.2" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
          <u xml:id="u-224.3" who="#Marszałek">Nawet gdybyśmy uznali, że wiadomość i informacja, jak myślę, cenne dla pana Szczuckiego, który podnosił tutaj sprawę postanowienia Trybunału Konstytucyjnego, nawet gdybyśmy założyli, że Trybunał Konstytucyjny może uznawać sobie działalność tych czy innych komisji sejmowych lub ich nie uznawać, to — i tu zwracam państwa uwagę — w wydawaniu tego postanowienia brała udział osoba, która nie jest sędzią Trybunału Konstytucyjnego: pan Jarosław Wyrembak.</u>
          <u xml:id="u-224.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-224.5" who="#komentarz">(Głos z sali: Wie pan co, panie marszałku…)</u>
          <u xml:id="u-224.6" who="#Marszałek">W związku z powyższym to postanowienie jest opinią, która nie ma żadnej mocy prawnej, a z całą pewnością nie jest wyrokiem, jak słyszałem, Trybunału Konstytucyjnego.</u>
          <u xml:id="u-224.7" who="#komentarz">(Głos z sali: Ha, ha, ha!)</u>
          <u xml:id="u-224.8" who="#komentarz">(Poseł Barbara Bartuś: Nie ma mocy prawnej uchwała Sejmu… Kto ją ustanowił?)</u>
          <u xml:id="u-224.9" who="#Marszałek">Bardzo proszę…</u>
          <u xml:id="u-224.10" who="#Marszałek">Bardzo serdecznie witam pana posła.</u>
          <u xml:id="u-224.11" who="#komentarz">(Poseł Dariusz Matecki: Dzień dobry, panie marszałku.)</u>
          <u xml:id="u-224.12" who="#Marszałek">Dzień dobry, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-224.13" who="#komentarz">(Poseł Dariusz Matecki: Sprostowanie.)</u>
          <u xml:id="u-224.14" who="#Marszałek">Nie, nie, panie pośle, absolutnie nie. Nie ma dyskusji w tej… Była dyskusja klubowa. Każdy klub ma po minucie.</u>
          <u xml:id="u-224.15" who="#komentarz">(Poseł Dariusz Matecki: Trybunał Konstytucyjny orzekł…)</u>
          <u xml:id="u-224.16" who="#Marszałek">Ale ja już panu powiedziałem, że nie orzekł, bo to nie był Trybunał Konstytucyjny, ale uległ pan złudzeniu. To jest fikcja. Nie, tam była osoba przebrana za sędziego Trybunału Konstytucyjnego.</u>
          <u xml:id="u-224.17" who="#komentarz">(Poruszenie na sali, oklaski)</u>
          <u xml:id="u-224.18" who="#Marszałek">Musi pan odróżnić prawdę od fikcji. To nie było żadne postanowienie i to nie był żaden Trybunał Konstytucyjny. Serdecznie dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-224.19" who="#komentarz">(Głos z sali: Pan nie będzie decydował, co jest prawdą.)</u>
          <u xml:id="u-224.20" who="#Marszałek">Pana zdanie jest inne. Bardzo dobrze to rozumiem.</u>
          <u xml:id="u-224.21" who="#Marszałek">Bardzo proszę, pan poseł Wipler w imieniu klubu Konfederacja.</u>
          <u xml:id="u-224.22" who="#Marszałek">1 minuta.</u>
          <u xml:id="u-224.23" who="#komentarz">(Głos z sali: Przebrany jesteś ty za marszałka.)</u>
          <u xml:id="u-224.24" who="#Marszałek">Szanowna pani poseł, ja, że powiem tak kolokwialnie, patelni z panią po bruku nie ciągałem, a więc dla pani nie: ty, przebrany za marszałka, tylko wciąż: panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-224.25" who="#komentarz">(Głos z sali: Ha, ha, ha!)</u>
          <u xml:id="u-224.26" who="#komentarz">(Głos z sali: Ooo…)</u>
          <u xml:id="u-224.27" who="#komentarz">(Głos z sali: Uuu…)</u>
          <u xml:id="u-224.28" who="#Marszałek">Obowiązuje tu, pani poseł, pewne decorum w tej Izbie. Bardzo bym prosił, pani poseł Szczurek-Żelazko, żebyśmy go wzajemnie przestrzegali.</u>
          <u xml:id="u-224.29" who="#Marszałek">Bardzo proszę, pan poseł Wipler.</u>
          <u xml:id="u-224.30" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
          <u xml:id="u-224.31" who="#Marszałek">Bardzo proszę, panie pośle. Proszę się nie przejmować.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-225">
          <u xml:id="u-225.0" who="#PrzemysławWipler">Panie Marszałku! Szanowna Wysoka Izbo! W tej konkretnej sprawie widzimy, jak zawiesiła się konstytucja i jak wzajemne przez was kwestionowanie poszczególnych jej zapisów doprowadziło do głębokiego chaosu państwowego. Wyrok Trybunału Konstytucyjnego, postanowienie, które mówi, że komisja została powołana niezgodnie z konstytucją, nie jest pierwszym tego rodzaju. Gdy było takie rozstrzygnięcie w sprawie komisji bankowej, gdy zakwestionowano jej legalność, to nikt tego nie kwestionował. Takie rzeczy już się działy.</u>
          <u xml:id="u-225.1" who="#PrzemysławWipler">Ale w tej sytuacji mamy faktycznie problem: kto był, kto nie był sędzią. Mamy problem, który wy podnosiliście, koledzy i koleżanki z Prawa i Sprawiedliwości, że jeżeli nie ma opublikowanego wyroku TK, to nie ma wyroku, a rząd od kilku miesięcy nie publikuje wyroków Trybunału Konstytucyjnego. Mamy konkretny bałagan, który rozstrzygnie ostatecznie sąd. Bo koniec końców skończy się to tak, że będziemy wzywać świadków. Ci świadkowie przyjdą albo nie, my ich ukarzemy. Sąd, jeżeli podtrzyma tę karę, to znaczy, że zgodnie z sądami i prawem polskim konstytucja jest, istnieje. Innej drogi rozstrzygnięcia tego już w chwili obecnej nie mamy. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-225.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-226">
          <u xml:id="u-226.0" who="#Marszałek">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-226.1" who="#Marszałek">Jeżeli nie ma więcej zgłoszeń, a ich nie widzę, chciałbym serdecznie pozdrowić klub Babie Lato, klub 50+ z Kampinosu, który zaprosiła do Sejmu pani posłanka Kinga Gajewska.</u>
          <u xml:id="u-226.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-226.3" who="#Marszałek">Pozdrawiany was serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-226.4" who="#Marszałek">Lista posłów zapisanych do głosu została wyczerpana.</u>
          <u xml:id="u-226.5" who="#Marszałek">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-226.6" who="#Marszałek">Przypominam, że na podstawie art. 2 ust. 1 ustawy o sejmowej komisji śledczej zmian w składzie osobowym komisji Sejm dokonuje bezwzględną większością głosów.</u>
          <u xml:id="u-226.7" who="#Marszałek">Głosowania będą dwa.</u>
          <u xml:id="u-226.8" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania nad odwołaniem posła Pawła Śliza ze składu komisji.</u>
          <u xml:id="u-226.9" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem wniosku o odwołanie posła Pawła Śliza ze składu komisji, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-226.10" who="#komentarz">(Gwar na sali, dzwonek)</u>
          <u xml:id="u-226.11" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-226.12" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-226.13" who="#komentarz">(Głos z sali: Nie działa.)</u>
          <u xml:id="u-226.14" who="#Marszałek">Głosowało 247 posłów. Większość bezwzględna — 124. 239 — za, nikt nie był przeciw, 8 się wstrzymało.</u>
          <u xml:id="u-226.15" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm bezwzględną większością głosów odwołał posła Pawła Śliza ze składu komisji.</u>
          <u xml:id="u-226.16" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania nad wyborem posła Sławomira Ćwika do składu komisji.</u>
          <u xml:id="u-226.17" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za wyborem posła Sławomira Ćwika do składu komisji, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-226.18" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-226.19" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-226.20" who="#Marszałek">Głosowało 252 posłów. Większość bezwzględna — 127. 243 — za, nikt nie był przeciw, 9 się wstrzymało.</u>
          <u xml:id="u-226.21" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm bezwzględną większością głosów wybrał posła Sławomira Ćwika do składu komisji.</u>
          <u xml:id="u-226.22" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-226.23" who="#Marszałek">Powracamy do rozpatrzenia punktu 3. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Regulaminowej, Spraw Poselskich i Immunitetowych o komisyjnym projekcie ustawy o zmianie ustawy o działalności lobbingowej w procesie stanowienia prawa.</u>
          <u xml:id="u-226.24" who="#Marszałek">Dodatkowe sprawozdanie komisji to druk nr 663-A.</u>
          <u xml:id="u-226.25" who="#Marszałek">Przystępujemy do trzeciego czytania.</u>
          <u xml:id="u-226.26" who="#Marszałek">Proszę pana posła Jarosława Urbaniaka o przedstawienie dodatkowego sprawozdania komisji.</u>
          <u xml:id="u-226.27" who="#Marszałek">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-227">
          <u xml:id="u-227.0" who="#JarosławUrbaniak">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Dzisiaj odbyło się drugie czytanie ustawy o działalności lobbingowej w stanowieniu prawa. Dzisiaj na tej debacie klub Prawa i Sprawiedliwości zgłosił dwie poprawki. Dziś obradowała komisja i rekomenduje Wysokiej Izbie odrzucenie obu poprawek i przyjęcie całości ustawy. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-227.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-228">
          <u xml:id="u-228.0" who="#Marszałek">Dziękuję bardzo, panie przewodniczący.</u>
          <u xml:id="u-228.1" who="#Marszałek">Jak państwo słyszeli, komisja wnosi o uchwalenie projektu ustawy z druku nr 663.</u>
          <u xml:id="u-228.2" who="#Marszałek">Komisja przedstawia również wnioski mniejszości, a także w dodatkowym sprawozdaniu poprawki, nad którymi głosować będziemy w pierwszej kolejności.</u>
          <u xml:id="u-228.3" who="#Marszałek">Wszystkie poprawki oraz wnioski mniejszości zostały zgłoszone do art. 1 projektu ustawy nowelizującej zawierającego zmiany do ustawy o działalności lobbingowej w procesie stanowienia prawa.</u>
          <u xml:id="u-228.4" who="#Marszałek">W 1. poprawce do dodawanego art. 9a wnioskodawcy proponują nowe brzmienie ust. 1.</u>
          <u xml:id="u-228.5" who="#Marszałek">Komisja wnosi o jej odrzucenie.</u>
          <u xml:id="u-228.6" who="#Marszałek">Głosujemy.</u>
          <u xml:id="u-228.7" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem 1. poprawki, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-228.8" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-228.9" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-228.10" who="#Marszałek">Głosowało 426 posłów. 197 — za, 229 — przeciw, nikt się nie wstrzymał.</u>
          <u xml:id="u-228.11" who="#Marszałek">Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-228.12" who="#Marszałek">W 1. wniosku mniejszości do dodawanego art. 9a wnioskodawcy proponują zmianę w ust. 3.</u>
          <u xml:id="u-228.13" who="#Marszałek">Z wnioskiem tym łączą się 2. i 4. wnioski mniejszości.</u>
          <u xml:id="u-228.14" who="#Marszałek">Głosować będziemy nad nimi łącznie.</u>
          <u xml:id="u-228.15" who="#Marszałek">Głosujemy.</u>
          <u xml:id="u-228.16" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem wniosków mniejszości 1., 2. i 4., zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-228.17" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-228.18" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-228.19" who="#Marszałek">Głosowało 427 posłów. 178 — za, 229 — przeciw, 20 się wstrzymało.</u>
          <u xml:id="u-228.20" who="#Marszałek">Sejm wnioski mniejszości odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-228.21" who="#Marszałek">W 2. poprawce do dodawanego art. 9c wnioskodawcy proponują skreślić ust. 2.</u>
          <u xml:id="u-228.22" who="#Marszałek">Komisja wnosi o jej odrzucenie.</u>
          <u xml:id="u-228.23" who="#Marszałek">Przyjęcie tej poprawki spowoduje bezprzedmiotowość 3. wniosku mniejszości.</u>
          <u xml:id="u-228.24" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-228.25" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem 2. poprawki, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-228.26" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-228.27" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-228.28" who="#Marszałek">Głosowało 427 posłów. 197 — za, 230 — przeciw, nikt się nie wstrzymał.</u>
          <u xml:id="u-228.29" who="#Marszałek">Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-228.30" who="#Marszałek">W 3. wniosku mniejszości do dodawanego art. 9c ust. 2 wnioskodawcy proponują, aby nie udostępniać uwag, które zawierają treści niezwiązane z projektem ustawy.</u>
          <u xml:id="u-228.31" who="#Marszałek">Głosujemy.</u>
          <u xml:id="u-228.32" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem 3. wniosku mniejszości, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-228.33" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-228.34" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-228.35" who="#Marszałek">Głosowało 428 posłów. 197 — za, 231 — przeciw, nikt się nie wstrzymał.</u>
          <u xml:id="u-228.36" who="#Marszałek">Sejm wniosek mniejszości odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-228.37" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania nad całością projektu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-228.38" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem w całości projektu ustawy w brzmieniu z druku nr 663, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-228.39" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-228.40" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-228.41" who="#Marszałek">Głosowało 427 posłów. 230 — za, 177 — przeciw, 20 się wstrzymało.</u>
          <u xml:id="u-228.42" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm uchwalił ustawę o zmianie ustawy o działalności lobbingowej w procesie stanowienia prawa.</u>
          <u xml:id="u-228.43" who="#Marszałek">Powracamy do rozpatrzenia punktu 4. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Infrastruktury o rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy o delegowaniu kierowców w transporcie drogowym oraz niektórych innych ustaw.</u>
          <u xml:id="u-228.44" who="#Marszałek">Dodatkowe sprawozdanie komisji to druk nr 623-A.</u>
          <u xml:id="u-228.45" who="#Marszałek">Przystępujemy do trzeciego czytania.</u>
          <u xml:id="u-228.46" who="#Marszałek">Proszę pana posła Krzysztofa Truskolaskiego o przedstawienie sprawozdania komisji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-229">
          <u xml:id="u-229.0" who="#KrzysztofTruskolaski">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W trakcie drugiego czytania zgłoszono jedną poprawkę. Komisja, której posiedzenie odbyło się w dniu dzisiejszym, rekomenduje, aby przyjąć całą ustawę oraz przyjąć poprawkę. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-229.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-230">
          <u xml:id="u-230.0" who="#Marszałek">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-230.1" who="#Marszałek">Komisja wnosi o uchwalenie projektu ustawy z druku nr 623.</u>
          <u xml:id="u-230.2" who="#Marszałek">Komisja przedstawia również w dodatkowym sprawozdaniu poprawkę, nad którą głosować będziemy w pierwszej kolejności.</u>
          <u xml:id="u-230.3" who="#Marszałek">W jedynej poprawce do załącznika nr 1 do ustawy o transporcie drogowym wnioskodawcy proponują, aby maksymalna grzywna za czyn opisany w tym przepisie wynosiła 2 tys. zł.</u>
          <u xml:id="u-230.4" who="#Marszałek">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-230.5" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-230.6" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-230.7" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-230.8" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-230.9" who="#Marszałek">Głosowało 428 posłów. 424 — za, 2 — przeciw, 2 się wstrzymało.</u>
          <u xml:id="u-230.10" who="#Marszałek">Sejm poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-230.11" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania nad całością projektu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-230.12" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem w całości projektu ustawy w brzmieniu z druku nr 623, wraz z przyjętą poprawką, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-230.13" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-230.14" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-230.15" who="#Marszałek">Głosowało 429 posłów. 253 — za, nikt nie był przeciw, 176 się wstrzymało.</u>
          <u xml:id="u-230.16" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm uchwalił ustawę o zmianie ustawy o delegowaniu kierowców w transporcie drogowym oraz niektórych innych ustaw.</u>
          <u xml:id="u-230.17" who="#Marszałek">Powracamy do rozpatrzenia punktu 5. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Polityki Społecznej i Rodziny o poselskim projekcie ustawy o zmianie ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych.</u>
          <u xml:id="u-230.18" who="#Marszałek">W trakcie drugiego czytania zgłoszone zostały poprawki.</u>
          <u xml:id="u-230.19" who="#Marszałek">Uprawniony wnioskodawca złożył na podstawie art. 51 ust. 1 pkt 4 uzasadniony wniosek o przystąpienie do trzeciego czytania bez kierowania projektu ustawy do komisji.</u>
          <u xml:id="u-230.20" who="#Marszałek">W pierwszej kolejności pod głosowanie poddam wniosek o przystąpienie do trzeciego czytania bez kierowania projektu ustawy do komisji.</u>
          <u xml:id="u-230.21" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-230.22" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem wniosku o przystąpienie do trzeciego czytania bez kierowania projektu ustawy do komisji, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-230.23" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-230.24" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-230.25" who="#Marszałek">Głosowało 428 posłów. 406 — za, 3 — przeciw, 19 się wstrzymało.</u>
          <u xml:id="u-230.26" who="#Marszałek">Sejm wniosek przyjął.</u>
          <u xml:id="u-230.27" who="#Marszałek">Przystępujemy do trzeciego czytania.</u>
          <u xml:id="u-230.28" who="#Marszałek">Zestawienie zgłoszonych poprawek zostało paniom i panom posłom doręczone do druku nr 667.</u>
          <u xml:id="u-230.29" who="#Marszałek">Komisja wnosi o uchwalenie projektu ustawy z druku nr 667.</u>
          <u xml:id="u-230.30" who="#Marszałek">W 1. poprawce wnioskodawcy proponują inne brzmienie art. 1.</u>
          <u xml:id="u-230.31" who="#Marszałek">Z poprawką tą łączy się poprawka 3.</u>
          <u xml:id="u-230.32" who="#Marszałek">Nad tymi poprawkami głosować będziemy łącznie.</u>
          <u xml:id="u-230.33" who="#Marszałek">Przyjęcie tych poprawek spowoduje bezprzedmiotowość 2. poprawki.</u>
          <u xml:id="u-230.34" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-230.35" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawek 1. i 3., zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-230.36" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-230.37" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-230.38" who="#Marszałek">Głosowało 429 posłów. 409 — za, nikt nie był przeciw, 20 się wstrzymało.</u>
          <u xml:id="u-230.39" who="#Marszałek">Sejm poprawki przyjął.</u>
          <u xml:id="u-230.40" who="#Marszałek">W związku z powyższym poprawka 2. staje się bezprzedmiotowa.</u>
          <u xml:id="u-230.41" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania nad całością projektu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-230.42" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem w całości projektu ustawy w brzmieniu z druku nr 667, wraz z przyjętymi poprawkami, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-230.43" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-230.44" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-230.45" who="#Marszałek">Głosowało 426 posłów. 423 — za, nikt nie był przeciw, 3 się wstrzymało.</u>
          <u xml:id="u-230.46" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm uchwalił ustawę o zmianie ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych.</u>
          <u xml:id="u-230.47" who="#Marszałek">Zakończyliśmy blok głosowań.</u>
          <u xml:id="u-230.48" who="#Marszałek">Informacja rządu w sprawie działań w związku z powodzią przewidziana jest na godz. 18.15.</u>
          <u xml:id="u-230.49" who="#Marszałek">W związku z powyższym zarządzam przerwę do godz. 18.15.</u>
          <u xml:id="u-230.50" who="#komentarz">(Przerwa w posiedzeniu od godz. 17 min 56 do godz. 18 min 19)</u>
          <u xml:id="u-230.51" who="#Marszałek">Szanowni Państwo! Jest godz. 18.20. Myślę, że możemy zaczynać.</u>
          <u xml:id="u-230.52" who="#Marszałek">Wznawiam obrady.</u>
          <u xml:id="u-230.53" who="#Marszałek">Na początek jestem winien małe wyjaśnienie. Poproszono mnie o sprostowanie pewnej informacji. Otóż osobą, która chciała w sposób retoryczny skrócić relacje ze mną, nie była pani poseł Józefa Szczurek-Żelazko, którą serdecznie za tę supozycję przepraszam. Była to pani poseł Katarzyna Czochara, której serdecznie za tę propozycję dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-230.54" who="#Marszałek">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 10. porządku dziennego: Informacja Prezesa Rady Ministrów i członków Rady Ministrów na temat powodzi we wrześniu 2024 r. w południowo-zachodniej części terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, działaniach podjętych w celu zapobieżenia jej skutkom oraz w celu ich usunięcia.</u>
          <u xml:id="u-230.55" who="#Marszałek">Proszę teraz o zabranie głosu prezesa Rady Ministrów pana Donalda Tuska i o przedstawienie tej informacji.</u>
          <u xml:id="u-230.56" who="#Marszałek">W następnej kolejności wystąpią inni członkowie rządu.</u>
          <u xml:id="u-230.57" who="#Marszałek">Bardzo proszę, panie premierze.</u>
          <u xml:id="u-230.58" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-231">
          <u xml:id="u-231.0" who="#DonaldTusk">Panie Marszałku! Szanowni Panie i Panowie Posłowie! Nie mogę inaczej zacząć tej informacji rządu niż od słów podziękowań i hołdu dla tych wszystkich, których państwo oglądacie na miejscu w mediach, o tysiącach, dziesiątkach tysięcy ludzi, tych cichych bohaterów, mieszkańców tych ziem.</u>
          <u xml:id="u-231.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-231.2" who="#DonaldTusk">Dobrze, że z tej sali mogą usłyszeć, że niezależnie od partyjnych barw wszyscy dzisiaj jednoczymy się z nimi w ich bólu, w ich trosce, w ich gigantycznej pracy. Mamy w sercach zarówno tych, którzy zostali przez tę wielką wodę poszkodowani, jak i tych, którzy bezinteresownie od wielu, wielu dni, czasami 48 godzin bez chwili snu pomagają w walce z powodzią i z jej skutkami. Bez tego wielkiego wysiłku — i to nie jest jakiś okolicznościowy zwrot, to są konkrety — bez tego gigantycznego wysiłku dziesiątków tysięcy ludzi tam, na miejscu i setek tysięcy ludzi, którzy w różny sposób okazują solidarność, praktyczną pomoc tym, którzy walczą z powodzią, nie mielibyśmy szans z tą największą, jak się okazuje, według ostatnich raportów zespołów naukowych z Polski, z Europy, z tą największą ulewą w historii. Nigdy tak dużo deszczu nie spadło w Europie Środkowej w tak krótkim czasie.</u>
          <u xml:id="u-231.3" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
          <u xml:id="u-231.4" who="#DonaldTusk">Musimy sobie to bardzo wyraźnie powiedzieć, że wysiłek tych ludzi, którzy ułożyli m.in. nie tysiące, ale miliony worków z piaskiem na wałach w tych miejscach, gdzie woda się wdzierała, i w tych miejscach, gdzie na szczęście nie dotarła, m.in. dzięki ich pracy, dzięki ich staraniom… Musimy zdać sobie sprawę właśnie ze skali tego zjawiska. Dopiero wtedy zrozumiemy, jak wielką wartością były, są i będą w najbliższych dniach i tygodniach wysiłek i solidarność tych i ofiar, i równocześnie bohaterów tych trudnych dni. Udało się tym ludziom, mieszkańcom, strażakom, druhom z ochotniczej straży pożarnej, żołnierzom, żołnierzom WOT-u, policjantom, samorządowcom, im wszystkim udało się w wielu miejscach zapobiec najgorszemu.</u>
          <u xml:id="u-231.5" who="#DonaldTusk">Kiedy dzisiaj rano we Wrocławiu odbywała się kolejna odprawa sztabu, to widziałem tę ulgę w oczach wojewody dolnośląskiego, prezydenta Wrocławia, kiedy mogli potwierdzić prognozę z ostatnich godzin, że stan alarmowy na Odrze we Wrocławiu należy do przeszłości. To jest informacja kluczowa, żeby zrozumieć skalę tego zjawiska i skalę działań i walki ludzi z tym katastrofalnym zjawiskiem pogodowym, bo jeśli mamy do czynienia z powodzią — mówię tutaj o opadach, o ilości wody — większą niż w 1997 r., jeśli chodzi o opad w regionie, w tej części Europy, a równocześnie możemy dzisiaj właśnie z poczuciem ulgi i w imieniu tych wszystkich, którzy walczyli, z poczuciem satysfakcji powiedzieć, że uniknęliśmy tej najgorszej katastrofy, jeśli chodzi o rozmiar, czyli duże miasta, duże skupiska ludności takie jak Wrocław czy Opole zostały uratowane przed tą wielką wodą… Nie muszę nikomu tłumaczyć, właściwie liczby chyba są takim najmocniejszym, najdobitniejszym przykładem czy ilustracją tego, co dzięki wysiłkowi tych ludzi ominęło te wielkie skupiska ludności na Dolnym Śląsku, Opolszczyźnie. Według wstępnych ocen zniszczonych i zalanych lokali mieszkalnych w tym roku mimo tej wielkiej wody, największej w historii — to jest oczywiście estymacja, jeszcze za wcześnie na bardzo precyzyjne dane — będzie prawdopodobnie dziesięciokrotnie mniej niż w 1997 r. To w niczym nie umniejsza skali katastrofy i tragedii ludzi, którzy są tam, na miejscu. Ktoś, kto stracił dorobek swojego życia, mieszkanie, dom, nie pocieszy się statystykami. Ale tutaj musimy to głośno powiedzieć, kierujemy te słowa do tych, którzy walczyli tam od pierwszych dni: rzeczywiście dzięki ich cichemu heroizmowi do tej największej tragedii, która mogła ogarnąć setki tysięcy ludzi, setki tysięcy mieszkań, gospodarstw domowych, nie doszło…</u>
          <u xml:id="u-231.6" who="#komentarz">(Poseł Marek Suski: A mogło być mniej, jakby pan ich ostrzegł.)</u>
          <u xml:id="u-231.7" who="#komentarz">(Głos z sali: O Jezu, Suski.)</u>
          <u xml:id="u-231.8" who="#DonaldTusk">Jestem przekonany, że ci ludzie, akurat w przeciwieństwie do niektórych tu obecnych, nie, nie mam zamiaru tu nikogo rozliczać.</u>
          <u xml:id="u-231.9" who="#komentarz">(Głos z sali: No jeszcze tego by brakowało.)</u>
          <u xml:id="u-231.10" who="#DonaldTusk">Ja wśród tych ludzi jestem od pierwszych godzin tej powodzi. Prosiłbym o uszanowanie tych ludzi, którzy chcą wysłuchać tej informacji. Jeśli państwa ona nie interesuje, to nie znaczy, że tych, którzy są tam, na miejscu, nie interesuje.</u>
          <u xml:id="u-231.11" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-231.12" who="#DonaldTusk">Skończę, będziecie mieli prawo głosu.</u>
          <u xml:id="u-231.13" who="#komentarz">(Poseł Barbara Bartuś: Czekamy w napięciu właśnie.)</u>
          <u xml:id="u-231.14" who="#komentarz">(Głos z sali: Ofiary uczcić.)</u>
          <u xml:id="u-231.15" who="#komentarz">(Poseł Tomasz Zimoch: Pani Lichocka.)</u>
          <u xml:id="u-231.16" who="#komentarz">(Głos z sali: Zamilcz.)</u>
          <u xml:id="u-231.17" who="#DonaldTusk">Wydaje mi się, że czasami, kiedy nie ma się nic konstruktywnego, mądrego do powiedzenia, kiedy nie ma stosownych słów, lepiej milczeć i słuchać tych, którzy chcą podzielić się informacją z tymi wszystkimi, którzy na nią czekają.</u>
          <u xml:id="u-231.18" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-231.19" who="#DonaldTusk">Od pierwszych godzin — także przecież bardzo wielu z was na tej sali — widziałem tych ludzi, byli tam, na miejscu. W ciągu pierwszych siedmiu dni powodzi rozmawiałem, spotykałem się z ludźmi dwa razy w Kłodzku, Głuchołazach, w Nysie, w Jeleniej Górze, we Wrocławiu oczywiście, w Głogowie, w Nowej Soli. Byliśmy także na wszelki wypadek w Szczecinie, bo tam jeszcze w dolnym biegu Odry czekają na tę falę. Nic nie wskazuje na to, żeby doszło do tak dramatycznych zdarzeń jak na Dolnym Śląsku czy na Opolszczyźnie, ale chciałem mieć pewność, odwiedzając Lubuskie i Zachodniopomorskie, że i tam przygotowania są na najwyższym możliwym poziomie. I chcę wam powiedzieć coś, co było dla mnie bardzo uderzające. W tych miejscach, gdzie ludzie byli w autentycznej rozpaczy, gdzie emocje były jak najbardziej uzasadnione — mówiłem o tym wielokrotnie w czasie otwartych posiedzeń sztabu kryzysowego, że rozumiem tych wszystkich bez wyjątku, którzy tam ucierpieli i którzy mają w sobie czasami też bardzo dużo złości, rozpaczy, to jest absolutnie zrozumiałe — słyszałem od nich wszystkich praktycznie bez wyjątku, że oczekują od nas, od ludzi tu zgromadzonych, solidarności z nimi w tym nieszczęściu, a nie politycznej bijatyki.</u>
          <u xml:id="u-231.20" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-231.21" who="#DonaldTusk">Wydaje mi się to absolutnie kluczowe, bo przecież w historii, w naszej polskiej historii zawsze sprawdzaliśmy się jakoś i zdawaliśmy egzamin wtedy, kiedy w takich dramatycznych momentach pokazywaliśmy, że jesteśmy z tymi ludźmi i że staramy się cały nasz czas poświęcić pomocy dla nich, a nie rozgrywaniu jakichś gier czy uprawianiu polityki na nieszczęściu innych ludzi. Wydaje się, że także dzisiaj mamy wszyscy bez wyjątku szansę, żeby ludzie uwierzyli, że naprawdę tak jest, że to, co mamy dzisiaj i w głowach, i w sercach, to jest przede wszystkim potrzeba ratowania, pomocy i zbudowania wspólnie razem lepszej przyszłości dla ludzi tak dramatycznie poszkodowanych.</u>
          <u xml:id="u-231.22" who="#DonaldTusk">Pierwsze godziny poświęcone były przede wszystkim ratowaniu. Tak jak już wspomniałem, to też wynika z mojej rozmowy z szefami rządów w państwach także poszkodowanych przez tę wodę, że wszyscy mieli dokładnie ten sam trudny moment, kiedy woda, przekraczająca dotychczasowe doświadczenia, uderzała z wielką siłą i trzeba było ratować przede wszystkim ludzkie życie, ludzkie zdrowie, także majątek, dobytek tych ludzi. To była pierwsza, najtrudniejsza faza. Tutaj jeszcze raz chcę podkreślić nadzwyczajne poświęcenie, naprawdę niespotykane, tych wszystkich, którzy pospieszyli z pomocą ze względu na swoją pracę, rolę społeczną, mundur. Ale to nie była zwykła służba, to naprawdę… Kiedy widziałem tych ludzi po 30–40 godzinach na nogach, byli absolutnie wykończeni, a równocześnie widziałem w ich oczach satysfakcję, bo od ludzi tam, na miejscu słyszeli z reguły, nie zawsze, ale z reguły, dobre słowa, takie słowa płynące z obu stron — tych, którzy pomagali, i tych, którzy pomocy potrzebowali. Nawzajem się wspierali. To było w ogóle kluczowe, żeby ta wielka akcja, ta pierwsza faza ratunku była możliwie najbardziej skuteczna. Nie muszę też państwa przekonywać — mam taką nadzieję — że zaufanie pomiędzy tymi, którzy ratują, i tymi, którzy są ratowani, to jest absolutnie niezbędny warunek tego, żeby akcja przyniosła powodzenie. Tak jak rzeczą absolutnie niedopuszczalną były, i to obserwowaliśmy tam, na miejscu, ale także w mediach społecznościowych, próby, i to, powiedziałbym, momentami aż budzące obrzydzenie, rujnowania tego zaufania pomiędzy strażakami a ludźmi, którzy czekali na ich pomoc, pomiędzy żołnierzami, policjantami a ofiarami powodzi. Powiem o tym za chwilę jeszcze parę słów po to, żeby zapobiec pewnym procesom, których jesteśmy świadkami. Ta lekcja była szczególnie dobitna. Chcę też powiedzieć, i mam nadzieję, że powtórzylibyście państwo te słowa za mną, że byliśmy z wami. Mówię tu do pracowników instytucji samorządowych i administracji państwowej, ale też do strażaków i policjantów. Jeśli usłyszeliście tam czasami złe głosy, jeśli czasami słyszeliście gdzieś tam w mediach ludzi, którzy kwestionowali wasz wysiłek, wasze poświęcenie, to pamiętajcie, że tak naprawdę cała Polska z nielicznymi wyjątkami była całym sercem z wami. Chciałbym, żeby żadne złe działania, żadni źli ludzie, którzy oczywiście tak jak zawsze ujawnili się w chwilach kryzysu czy katastrofy, nie zepsuli tego wrażenia naprawdę imponującej solidarności — nie tylko tam, na miejscu powodzi.</u>
          <u xml:id="u-231.23" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-231.24" who="#DonaldTusk">Kiedy po tej pierwszej fali ta pierwsza faza ratunku zaczęła przekształcać się w drugą fazę, a więc fazę pomocy doraźnej, woda zaczęła schodzić, przestała wylewać się na ulice miast, kluczowe było zorganizowanie błyskawicznej i masywnej pomocy doraźnej. Co kilka godzin odbieram meldunki ze wszystkich gmin wiejskich i miejskich, które są lub były ogarnięte powodzią, po to, żeby sprawdzić, na ile ten system pierwszej doraźnej pomocy… Nazywamy go 8 + 2 tys. To te 10 tys. zł, które de facto bezwarunkowo wypłacamy wszystkim, którzy zgłaszają się z informacją, bo przecież łatwo jest ją później potwierdzić, sprawdzić, z informacją, że dotknęła ich katastrofa, że woda wdarła się mieszkania. W ciągu kilku dni zostało wypłaconych dobrze ponad 30 tys. tych zasiłków. To jest duża operacja. Tak jak mówiłem, środków na pewno nie zabraknie. Każdy, kto się zgłosi — przypadki nadużyć, wiecie, próby wyłudzeń są minimalne, to w ogóle nie przeszkadza w tej akcji, tak jak powiedziałem, później łatwo będzie to sprawdzić, ale to wszystko nie ma większego znaczenia przy tej masywnej pomocy — każdy, kto potrzebuje doraźnej bezzwrotnej pomocy, jeszcze raz pragnę to podkreślić, otrzyma 10 tys. zł od pierwszych godzin, nawet nie od pierwszych dni, ale od pierwszych godzin.</u>
          <u xml:id="u-231.25" who="#DonaldTusk">Mamy swoje doświadczenia z 2010 r. i 2011 r., kiedy naprawialiśmy skutki tamtej powodzi. Chodzi o to, żeby dawać pieniądze szybko, pieniądze naprawdę pomagające ludziom, nie jakieś symboliczne kwoty, żeby to były duże pieniądze, bo inaczej nie miałoby to sensu. Ta doraźna pomoc idzie w ciągu godzin, dni i dociera do wszystkich zainteresowanych. Jak wiecie, przeznaczona jest także na zniszczenia spowodowane wodą w budynkach gospodarczych, czy to w garażach, czy to w budynkach w gospodarstwach rolnych. Na każdego poszkodowanego czeka 100 tys. zł bezzwrotnej pomocy. Mówimy: do 100 tys. zł, ale każdy, kto był w tych miejscach, wie, że szkody są tam rzeczywiście bardzo masywne. Jeśli ktoś zwraca się o pomoc, to te 100 tys. zł z reguły nie wystarczy — może nie z reguły, ale na pewno nie zawsze wystarczy. Mamy też 200 tys. zł bezzwrotnej pomocy dla tych, którym woda zniszczyła mieszkanie czy budynek mieszkalny. Chcę wyraźnie podkreślić, że wszędzie tam, gdzie doszło do bardzo masywnych zniszczeń, gdzie będzie konieczna odbudowa od fundamentów albo przeniesienie mieszkańców z terenów ewidentnie zalewowych, stamtąd, gdzie odbudowa nie będzie miała sensu, państwo weźmie na siebie także wysiłek organizacyjny i finansowy, bo wiadomo, że 200 tys. zł bezzwrotnej pomocy w takiej sytuacji nie wystarczy. Państwo zapewni także środki dla tych, którzy zostali najtragiczniej dotknięci falą powodziową.</u>
          <u xml:id="u-231.26" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-231.27" who="#DonaldTusk">Używam tych danych ostrożnie, bo oczywiście one będą się zmieniały w zależności od potrzeb, ale w tej chwili dysponujemy tymi środkami, co wynika z tej decyzji, która radykalnie uelastyczniła korzystanie ze środków europejskich, z działań ministra finansów. W sobotę będziemy nowelizowali projekt budżetu pod kątem tej kwestii. Nie będzie w tym przesady, jeśli powiem, że w tej chwili chyba będziemy mieli do dyspozycji mniej więcej 23 mld zł na zniwelowanie skutków powodzi, zarówno na doraźną pomoc finansową, naprawy i odbudowę infrastruktury, jak i na odbudowę plus, o której za chwilę powiem jeszcze jedno zdanie. Nie chcę mówić niczego na wyrost. Akurat po debacie budżetowej wszyscy na tej sali wiedzą, że nasze finanse publiczne nie są w takiej kondycji, która pozwala, wiecie, mnożyć i mnożyć wydatki. Ewentualne 23 mld zł — dobrze, że ich istotną część stanowią środki europejskie, szczególnie te, których z różnych powodów i tak nie moglibyśmy wykorzystać, gdyby nie ta decyzja — z całą pewnością nie wystarczą, jeśli myślimy o procesie odbudowy, a także budowy nowej infrastruktury przeciwpowodziowej w perspektywie kilku lat. Zdaję sobie z tego sprawę. Te 23 mld zł na pewno wystarczą jednak na najbliższych kilkanaście miesięcy, czyli na bezpośrednią akcję pomocy i odbudowy w tej drugiej fazie. Ludzie muszą mieć gdzie mieszkać. Niezależnie od tego, kiedy ruszy odbudowa ich domów mieszkalnych czy mieszkań, musimy zapewnić im tymczasowe miejsca zamieszkania. Niezależnie od tego, czy będą to domy modułowe, czy będą to gdzieniegdzie kontenery, czy na krótką metę będą to hotele, za które będziemy płacili, chcemy unikać bardzo prowizorycznych rozwiązań. To wszystko będzie wymagało bardzo poważnej gotówki.</u>
          <u xml:id="u-231.28" who="#DonaldTusk">W tej chwili jesteśmy w być może najtrudniejszej fazie w sensie psychospołecznym i organizacyjnym. To jest osuszanie, to jest sprzątanie, pompowanie wody, zabezpieczanie wałów, przez które woda już się nie przelewa, ale na które wciąż jest długotrwała presja wody, tej bardzo długiej fali, już nie tak wysokiej, ale bardzo długiej. A więc są miejscowości, gdzie ta woda ciągle stoi. Wystarczy, że wspomnę bardzo dotknięte powodzią miasto Lewin Brzeski. Te dni są więc bardzo trudne też z punktu widzenia mieszkańców. Pamiętajmy o tym. To też było zadanie, które postawiłem wszystkim służbom. Nie może być tak, że skończyła się powódź, skończył się ten najbardziej spektakularny dramat i później ludzie zostają ze swoim zdewastowanym mieszkaniem, z kupą śmieci na ulicy, zniszczonego dobytku, że zostają z tym sami.</u>
          <u xml:id="u-231.29" who="#DonaldTusk">A więc jeszcze dzisiaj rano odebrałem meldunek od gen. Sokołowskiego, dowódców WOT-u i oczywiście strażaków, że będziemy dysponowali siłami wojska i straży pożarnej na miejscu tak długo, jak długo będzie trwała ta akcja sprzątania, osuszania i takiego elementarnego przystosowania tych miejsc na nowo do życia. Oni będą cały czas do dyspozycji ludzi.</u>
          <u xml:id="u-231.30" who="#DonaldTusk">Jeśli chodzi o odbudowę+, to jest oczywiście za wcześnie, żeby mówić, na czym będą polegały te inwestycje, ale to nie jest żaden prezent. Byłoby dobrze, żeby te inwestycje, zarówno w infrastrukturę, jak i budynki mieszkalne, w same miasta, te najbardziej zniszczone, a także to, jak będziemy inwestowali wielki wysiłek ludzi i w końcu wielkie pieniądze podatnika, a nie nasze, spowodowały, że efekt będzie lepszy niż przed powodzią. To jest możliwe.</u>
          <u xml:id="u-231.31" who="#DonaldTusk">Myśmy to już sprawdzili i część z państwa pamięta to zarówno po 1997 r., jak i po 2010 r., ale też po trąbach powietrznych w 2008 r. Pamiętam to do dziś, np. po osuwiskach w górach, pamiętam jak dziś Lanckoronę, gdzie zbudowano de facto nowe osiedle domów jednorodzinnych po tym, jak się osunęły wówczas ze zbocza góry. Idźmy tym tropem. Pójdziemy tym tropem. Tzn. tam, gdzie będziemy inwestowali te duże pieniądze, i infrastruktura, i te miejsca powinny być lepsze niż przed powodzią, a nie tylko bezpieczniejsze. To jest oczywiste, chociaż to będzie wymagało trudnych decyzji. Od razu przerwę wszystkie spekulacje: jako premier rządu oczywiście wezmę na siebie odpowiedzialność za te decyzje, rząd weźmie odpowiedzialność za te decyzje. Ale liczę tutaj na współpracę, bo trzeba będzie przecież przekonać ludzi na miejscu do tych decyzji infrastrukturalnych, np. dotyczących zbiorników. Każdy ma coś za kołnierzem tutaj, nie spierajcie się o to, naprawdę. Raczej szukajcie synergii na tej sali, ale przede wszystkim tam na miejscu. Chodzi o te decyzje dotyczące infrastruktury przeciwpowodziowej, która powinna zapobiec tym zjawiskom. Naukowcy są tutaj jednoznaczni, że nie chodzi o spory na temat klimatu, tylko chodzi o to, jak będą wyglądały zjawiska pogodowe w ciągu najbliższych kilkunastu czy nawet kilkudziesięciu lat. A sytuacja będzie krytyczna, jeśli chodzi o efekty tych zmian klimatycznych.</u>
          <u xml:id="u-231.32" who="#DonaldTusk">Nie mamy więc wyboru i rząd podejmie takie decyzje, ale chcemy, żeby wszyscy bez wyjątku pomogli nie tylko przekonać ludzi, ale też pomóc tym ludziom, których te decyzje nieuchronnie dotkną. I możemy solidarnie naprawić to wszystko, czego czasami zaniechaliśmy. I moja propozycja dla was wszystkich jest taka, żebyście dzisiaj raczej szukali wspólnego działania, a nie pola do politycznej bijatyki.</u>
          <u xml:id="u-231.33" who="#DonaldTusk">Przejdę do tematu trudnego. Kiedy mówimy o tym jednym z najbardziej krytycznych momentów, jakim jest przystosowanie tych miejsc znowu do życia, usuwanie brudu, ta wielka sprawa, nie zapominajmy też, że oprócz tego, co woda zniszczyła, co woda naniosła, oprócz tych zniszczonych mebli, samochodów, tego błota, które zostało naniesione do ludzkich piwnic, mieszkań i na ulice naszych miast, w przestrzeni publicznej też powstał brud. Nieprzypadkowo wtedy, kiedy organizowaliśmy prace sztabu kryzysowego, podjąłem decyzję, która przez niektórych była kwestionowana. Część pracy sztabu, bo przecież sztab pracował 20 godzin na dobę, tam ludzie spali po 3–4 godziny… Mówię o tej części informacyjnej, w przypadku której podjąłem decyzję, żeby była transparentna, żeby media pokazywały ludziom to, co do powiedzenia ma nie polityk, premier czy jakiś minister, tylko co do powiedzenia ma strażak, żołnierz, policjant, miejscowy wójt czy burmistrz. Chodziło także o to, żeby budować elementarne zaufanie między ludźmi w tak trudnym czasie jak akcja w czasie powodzi. I to był jedyny powód, dla którego o tym zdecydowaliśmy. Było to trudne. Tzn. wiecie, dla takich ludzi jak my obecność mediów czy świadomość, że ludzie słuchają, nie jest niczym nowym, ale dla strażaków czy dla żołnierzy to wcale nie jest jakaś frajda.</u>
          <u xml:id="u-231.34" who="#komentarz">(Poseł Iwona Ewa Arent: Nie jest.)</u>
          <u xml:id="u-231.35" who="#DonaldTusk">Ale oni dobrze rozumieli, że to jest także w interesie tych wszystkich, którzy nieśli pomoc. Chodziło o to, żeby ludzie rozumieli, co robimy. Żeby ludzie mieli zaufanie do decyzji żołnierzy i do decyzji strażaków. I dlatego konsekwentnie starałem się, aby ta informacja z posiedzeń sztabu była co najmniej dwa razy dziennie dostępna dla wszystkich zainteresowanych. Ta informacja była także niezbędna, ponieważ równocześnie pojawiała się naprawdę wielka fala dezinformacji. Nieprzypadkowo jedną z instytucji, z którą współpracowałem w tych dniach we Wrocławiu, była miejscowa delegatura Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego. Co się pojawiło i co się także do dzisiaj pojawia w sieci? Tutaj będę do was apelował, żebyście tego nie wzmacniali, tu nie może być miejsca na jakąś niemądrą albo brutalną politykę. W sieci przede wszystkim pojawiły się bardzo niebezpieczne z punktu widzenia strażaków i żołnierzy fejki, kłamstwa o tym, że gdzieś jakaś miejscowa władza wysadza w powietrze wały, żeby zalać jakąś miejscowość. Był jeden taki sygnał, później było pięć, a później się okazało, że wygląda to prawie na akcję. I wiecie, to jest taka synteza zdarzeń, które przynoszą czasami katastrofalne skutki, bo skąd ludzie mają wiedzieć, co jest prawdą, a co nie? Nagle czytają o swojej miejscowości, że będzie zalana, bo ktoś wysadza wały. To jest sekunda i ludzie w to wierzą. Czy to pomyleniec — nie chcę używać złych słów, ale ktoś ewidentnie niezrównoważony, bo na to wygląda — ktoś, kto udając żołnierza, informował jakieś urzędy, że właśnie będą wysadzane wały? Czy to była — i tu już mamy dokumentację — zorganizowana akcja rosyjskich trolli? Mniej więcej to są te same konta, o czym więcej powie premier Gawkowski. Był wzrost o 300%, tak jak dzisiaj informował, aktywności kont, o których wiemy, bo mamy to, tak jak już powiedziałem, udokumentowane, że są to konta organizowane przez Rosję. One były bardzo aktywne w COVID-zie. Prawa część sali pamięta tę dywersję w sieci, która miała podważać zaufanie, zresztą nie tylko w Polsce, ale też w całej Europie. Tak samo dzisiaj mieliśmy do czynienia z aktywnością tych kont, których głównym zadaniem było podważanie wzajemnego zaufania i budzenie paniki wśród ludzi.</u>
          <u xml:id="u-231.36" who="#DonaldTusk">Jeśli ktoś jest strażakiem, żołnierzem, policjantem tam, na miejscu, ten wie, co to znaczy być w bezpośrednim kontakcie z ludźmi, którzy czekają na pomoc, a później nagle zaczynają się bać, że to nie jest pomoc, tylko ktoś przychodzi im zaszkodzić. Bardzo dużo musieli znieść też nieprzyjemnych sytuacji żołnierze, policjanci i strażacy, kiedy pojawiały się takie krótkotrwałe chwile negatywnej emocji spowodowane dywersją w sieci, dezinformacją. To dotyczyło tych właśnie sugestii, że wały będą wysadzane.</u>
          <u xml:id="u-231.37" who="#DonaldTusk">Później jak fala rozlewały się także dezinformacje dotyczące — że użyję tego slangu — pracy na zbiornikach. Rozumiem, bo przecież nieprzypadkowo zawsze w takich sytuacjach nagle okazuje się, że mamy tysiące, a nawet setki tysięcy ekspertów. Jak jest powódź, to są setki tysięcy ekspertów od tego, jak należy pracować na zbiornikach wodnych, na ciekach wodnych, jakie podejmować decyzje. Każdy, kto chociaż trochę miał z tym do czynienia, dobrze wie, że to są bardzo skomplikowane algorytmy. Mamy do czynienia z dziesiątkami dużych zbiorników i setkami małych. To niezwykle skomplikowana sieć. Każdej godziny trzeba podejmować decyzje. I to nie są decyzje ani premiera, ani posłanek i posłów, i Bogu dzięki, ani komentatorów w sieci czy w mediach. To są decyzje ludzi, którzy są do tego przygotowani.</u>
          <u xml:id="u-231.38" who="#DonaldTusk">To nie jest tak, że Wody Polskie, urzędnicy samorządowi mogą zapobiec zdarzeniom meteorologicznym. Jeszcze jadąc tu, do Sejmu, słyszałem taki komentarz w jednej z rozgłośni radiowych, dlaczego nikt nie zapobiegł powodzi. Powodzi nie można zapobiec, bo ona się zdarza z przyczyn obiektywnych. Można organizować gorzej lub lepiej pomoc, ratunek.</u>
          <u xml:id="u-231.39" who="#DonaldTusk">Chcę bardzo mocno podkreślić, że przygniatającą większość tych sygnałów sprawdzamy, współpracując z ABW, z Policją, ze strażakami, z prokuraturą tam, gdzie trzeba, o tym, że ktoś intencjonalnie wysadza wały albo spuszcza wodę ze zbiornika, żeby zalać jakąś miejscowość. To są też fejki, to jest też dezinformacja. Czasami z głupoty, czasami z nadgorliwości, a czasami sterowana przez naszych wrogów, przeciwników — to też mamy udokumentowane.</u>
          <u xml:id="u-231.40" who="#DonaldTusk">Apeluję do was wszystkich bez wyjątku: nie szerujcie tego typu informacji. To nikomu w niczym nie pomoże. Ludzie tam, na miejscu, będą się jeszcze bardziej bali. Oni mają wystarczająco powodów, dużo powodów, żeby się bać: tego, co się zdarzyło, tego, co się może w przyszłości zdarzyć. Nie dokładajcie do tego. Bo wiecie, jak jakiś anonimowy troll pisze, że tysiące ludzi zginęło i są pod wodą w samochodach, no to jest to jakaś dywersja albo jacyś psychopaci w sieci. Ale jeśli to się później pojawia i jest powielane przez posłów, to wtedy robi się dramat.</u>
          <u xml:id="u-231.41" who="#DonaldTusk">Słuchajcie, jak się czuje policja, powiedzcie mi, pomyślcie. Jest informacja o ofiarach śmiertelnych…</u>
          <u xml:id="u-231.42" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
          <u xml:id="u-231.43" who="#DonaldTusk">Proszę teraz o skupienie, bo mówimy o najpoważniejszej sprawie w tej powodzi, jeśli chodzi komunikację między ludźmi.</u>
          <u xml:id="u-231.44" who="#DonaldTusk">Jeśli są policjanci, to informują. Oni są tam wszędzie, każdego dnia. Przy wodzie, pod wodą, jak trzeba było, w każdej tej miejscowości. I to policjant, i strażak informuje swojego przełożonego o tym, co znalazł, kogo znalazł, jakie są ofiary, kto jest ranny, kto zmarł lub zginął. Na końcu ich szef, komendant, mówi do całej Polski, melduje w sztabie: mamy siedem ofiar śmiertelnych. Wystarczająco dużo, żeby nie robić z tego takiej podłej polityki. Jedna osoba zaginiona. Wśród siedmiu ofiar śmiertelnych jest siedmiu polskich obywateli, jeden niemiecki. Jest jedna osoba zaginiona, jej los jest nieznany, nie będziemy tu spekulować, ale trudno tutaj oczywiście o jakiś optymizm. A ja czytam… To, że ja czytam, to nieważne, ale czytają ci policjanci, którzy o tym informują w danej miejscowości, w danym mieście, w sztabie, w mediach, swoich przełożonych, swoich podwładnych. Jak oni się czują, jak myślicie, kiedy słyszą, widzą już nie trolli, nie jakichś psychopatów, ale polityków, którzy mówią: to jest 400 ofiar, Tusk ukrywa ofiary? Naprawdę, pomyślcie przez chwilę, zanim zrobicie jeszcze raz coś takiego.</u>
          <u xml:id="u-231.45" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-231.46" who="#DonaldTusk">Ja jestem odporny, tak, ja od lat słyszę: wina Tuska, na mój temat możecie wszystko powiedzieć, ale pomyślcie, jak dotykacie w ten sposób ludzi tam, na miejscu.</u>
          <u xml:id="u-231.47" who="#DonaldTusk">Proszę, nie powtarzajcie tego typu informacji. Myśmy wszyscy zdarli gardło, prosząc posłów, dziennikarzy, komentatorów, ludzi: sprawdźcie dwa, trzy razy, zbadajcie źródło takiej dezinformacji. Nauczmy się tego wreszcie, że jeśli ktoś ewidentnie chce skonfliktować ludzi, napuścić jednych na drugich, naszczuć w czasie katastrofy, a mamy do czynienia z poważną katastrofą, to znaczy, że ma złą wolę albo jest niepoczytalny. Nikt o zdrowym umyśle i z dobrą wolą takich rzeczy nie może robić, bo one są wprost wymierzone w ofiary powodzi, nie w polityków. Jeszcze raz gorąco proszę, pomyślcie o tym.</u>
          <u xml:id="u-231.48" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-231.49" who="#DonaldTusk">Macie prawo i korzystacie z tego prawa. Mówicie o tym, że akcja pomocy przyszła za późno.</u>
          <u xml:id="u-231.50" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
          <u xml:id="u-231.51" who="#DonaldTusk">Będziemy robili bardzo dokładny audyt, gdzie, co zawiodło.</u>
          <u xml:id="u-231.52" who="#komentarz">(Poseł Marek Suski: Ooo…)</u>
          <u xml:id="u-231.53" who="#DonaldTusk">Chcę wam przypomnieć, że wy jesteście ostatnimi, którzy mogą mówić, że ktoś się spóźnił z akcją pomocy dotyczącą powodzi, bo wtedy, kiedy ludzie tam na miejscu pomagali…</u>
          <u xml:id="u-231.54" who="#komentarz">(Poseł Barbara Bartuś: Nie z akcją pomocy, tylko z akcją ostrzegania.)</u>
          <u xml:id="u-231.55" who="#DonaldTusk">I mówię nie o mnie, bo to jest moja robota i ja tu nie mam nic do rzeczy. Ale ci ludzie, którzy tam na miejscu pomagali powodzianom w sobotę, w telewizji oglądali was na wiecu politycznym.</u>
          <u xml:id="u-231.56" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-231.57" who="#komentarz">(Głos z sali: Ale w piątek pan powiedział, że nie ma co się obawiać.)</u>
          <u xml:id="u-231.58" who="#DonaldTusk">Ja nie powiedziałem i możecie to państwo sprawdzić. Miałem osobiście dużo powodów, żeby to komentować, bo byłem głównym bohaterem tego politycznego wydarzenia w Warszawie. Nie powiedziałem na ten temat ani jednego słowa.</u>
          <u xml:id="u-231.59" who="#komentarz">(Gwar na sali, dzwonek)</u>
          <u xml:id="u-231.60" who="#komentarz">(Poseł Barbara Bartuś: Jest pan premierem rządu.)</u>
          <u xml:id="u-231.61" who="#DonaldTusk">Ale wydaje mi się, że wy też nie powinniście wypowiadać się na temat tego, kto za późno tam pojechał, kto w ogóle tam pojechał i kto zajął się powodzią wtedy, w tę sobotę, kiedy woda naprawdę przyszła do miast, kiedy w Głuchołazach…</u>
          <u xml:id="u-231.62" who="#komentarz">(Głos z sali: Kto zatrzymał pomoc, o tym mówimy.)</u>
          <u xml:id="u-231.63" who="#DonaldTusk">Ja w tym czasie byłem w Głuchołazach, w niedzielę rano w Kłodzku, we Wrocławiu.</u>
          <u xml:id="u-231.64" who="#komentarz">(Głos z sali: Dlaczego zbagatelizował pan ostrzeżenia?)</u>
          <u xml:id="u-231.65" who="#komentarz">(Głos z sali: Prognozy nie są przesadnie alarmujące.)</u>
          <u xml:id="u-231.66" who="#DonaldTusk">Więc proszę was, nie róbcie też tego typu atmosfery, bo ona niczemu nie służy.</u>
          <u xml:id="u-231.67" who="#komentarz">(Głos z sali: To nie my.)</u>
          <u xml:id="u-231.68" who="#DonaldTusk">Prognozy były jednoznaczne, prognozy były jednoznaczne, nieprzypadkowo…</u>
          <u xml:id="u-231.69" who="#komentarz">(Głos z sali: Niealarmujące.)</u>
          <u xml:id="u-231.70" who="#DonaldTusk">Przez chwilę jakbyście wysłuchali, to może też w tej sprawie nabralibyście jakiejś racjonalności.</u>
          <u xml:id="u-231.71" who="#komentarz">(Gwar na sali, dzwonek)</u>
          <u xml:id="u-231.72" who="#DonaldTusk">Premier polskiego rządu organizuje tam, na miejscu sztab kryzysowy, w piątek o godz. 8 rano pierwsze posiedzenie tego sztabu odbywa się we Wrocławiu. Kiedy w trakcie i tuż po tym pierwszym posiedzeniu, mimo że prognozy przez te dni były zmienne, akurat w piątek…</u>
          <u xml:id="u-231.73" who="#komentarz">(Głos z sali: Nie było.)</u>
          <u xml:id="u-231.74" who="#DonaldTusk">I proszę ze mną nie dyskutować, bo mamy raporty Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej.</u>
          <u xml:id="u-231.75" who="#komentarz">(Poseł Janusz Kowalski: My też.)</u>
          <u xml:id="u-231.76" who="#DonaldTusk">Były bardzo alarmujące wtedy, kiedy podejmowaliśmy decyzje w środę, kiedy poleciłem ministrowi spraw wewnętrznych i administracji szybką organizację sztabów tam na miejscu w środę.</u>
          <u xml:id="u-231.77" who="#komentarz">(Poseł Janusz Kowalski: Mamy raporty.)</u>
          <u xml:id="u-231.78" who="#komentarz">(Głos z sali: Sprawdzimy.)</u>
          <u xml:id="u-231.79" who="#DonaldTusk">13 w piątek, pechowego 13 w piątek prognoza poranna brzmiała: opad nie będzie tak duży, jak prognozowaliśmy dzień wcześniej. Ludzie we Wrocławiu pytali: Panie premierze, czy tu będzie taka powódź jak w 1997 r.? Piątkowa prognoza nie wskazywała na to, że Wrocław będzie zalany.</u>
          <u xml:id="u-231.80" who="#komentarz">(Poseł Iwona Ewa Arent: A w nocy już zalało.)</u>
          <u xml:id="u-231.81" who="#DonaldTusk">Nie, Wrocław nie był zalany, proszę nie opowiadać bajek.</u>
          <u xml:id="u-231.82" who="#komentarz">(Poseł Iwona Ewa Arent: Ja nie mówię o Wrocławiu.)</u>
          <u xml:id="u-231.83" who="#komentarz">(Głos z sali: A Kłodzko?)</u>
          <u xml:id="u-231.84" who="#komentarz">(Głos z sali: A Bystrzyca?)</u>
          <u xml:id="u-231.85" who="#DonaldTusk">W piątek wieczorem prognozy znowu się pogorszyły. Przestańcie manipulować, bo to też bardzo szkodzi tym wszystkim, którzy są zaangażowani w akcję powodziową.</u>
          <u xml:id="u-231.86" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-231.87" who="#DonaldTusk">W piątek rano — i wszyscy to widzieli, i wszyscy to słyszeli — powiedziałem słowa kluczowe tego pierwszego dnia: niezależnie od tego, jaka jest o godz. 8 czy 7 rano prognoza, nie lekceważymy tego niebezpieczeństwa.</u>
          <u xml:id="u-231.88" who="#komentarz">(Głos z sali: Zlekceważyłeś.)</u>
          <u xml:id="u-231.89" who="#DonaldTusk">Wszędzie wysyłamy służby. Od pierwszego dnia wzywaliśmy wszystkich mieszkańców i powtarzaliśmy to każdego dnia wielokrotnie: nie lekceważcie rekomendacji straży i Policji o potrzebie ewakuacji. Od pierwszych godzin straż pożarna, Policja i wojsko docierały do miejscowości wówczas jeszcze nie zalanych, tylko zagrożonych.</u>
          <u xml:id="u-231.90" who="#komentarz">(Głos z sali: Czyli gdzie?)</u>
          <u xml:id="u-231.91" who="#DonaldTusk">Jeśli ktoś ma obawy co do tego, czy cała akcja antypowodziowa, ratownicza zostanie rozliczona, to są to obawy niepotrzebne. Każda decyzja, czy to jest decyzja Wód Polskich, władz samorządowych, premiera, rządu, zostanie przedstawiona, kalendarium będzie bardzo dokładne.</u>
          <u xml:id="u-231.92" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
          <u xml:id="u-231.93" who="#DonaldTusk">Tylko od audytu na temat tego, jak mają pracować zbiorniki albo gdzie ma straż pożarna pojechać, kogo ewakuować, nie jesteście wy…</u>
          <u xml:id="u-231.94" who="#komentarz">(Poseł Janusz Kowalski: My.)</u>
          <u xml:id="u-231.95" who="#DonaldTusk">…bo wy nie macie, nie gniewajcie się, o tym zielonego pojęcia.</u>
          <u xml:id="u-231.96" who="#komentarz">(Poruszenie na sali, oklaski)</u>
          <u xml:id="u-231.97" who="#DonaldTusk">Od tego są ludzie, którzy tam ciężko pracowali każdego dnia i podejmowali decyzje zgodnie z najlepszą wiedzą. Chyba widzieliście też to, co oni czuli, kiedy słyszą, że tu domorosły ekspert…</u>
          <u xml:id="u-231.98" who="#komentarz">(Głos z sali: Jeszcze będzie pan dalej nas obrażał?)</u>
          <u xml:id="u-231.99" who="#DonaldTusk">…domorosły ekspert z ław sejmowych albo z jakiejś redakcji wygłasza tyrady, co oni mieli robić tam przy zbiorniku czy na cieku wodnym.</u>
          <u xml:id="u-231.100" who="#komentarz">(Poseł Barbara Bartuś: Panie premierze, prawie 40 minut już pan gada. Co pan Sejmowi polskiemu chce przekazać?)</u>
          <u xml:id="u-231.101" who="#DonaldTusk">Wszystko zostanie sprawdzone, każdy sygnał, np. sygnał dotyczący Jeleniej Góry. Pamiętacie, pojawił się sygnał, że ktoś rozkopał wał, ponieważ chronił własną inwestycję. Tam natychmiast pojawiła się Policja i natychmiast sprawą zajęła się prokuratura. Nie musimy w tej chwili jedni na drugich szczuć.</u>
          <u xml:id="u-231.102" who="#komentarz">(Poseł Barbara Bartuś: To po co pan to robi.)</u>
          <u xml:id="u-231.103" who="#komentarz">(Poseł Anna Krupka: Właśnie pan to robi.)</u>
          <u xml:id="u-231.104" who="#DonaldTusk">My dzisiaj musimy solidarnie koncentrować się na akcji pomocy.</u>
          <u xml:id="u-231.105" who="#komentarz">(Głos z sali: Zacznij od siebie.)</u>
          <u xml:id="u-231.106" who="#DonaldTusk">Od pierwszych godzin do dzisiaj włącznie nie wypowiedziałem ani jednego słowa na temat zachowania niektórych polityków, którzy od pierwszych godzin za jedyną swoją misję uznali konfliktowanie i szczucie na tych, którzy tam się angażowali, żeby pomagać.</u>
          <u xml:id="u-231.107" who="#komentarz">(Głos z sali: I znowu kłamiesz.)</u>
          <u xml:id="u-231.108" who="#DonaldTusk">Więc wzywam jeszcze raz, nie róbcie tego więcej, bo przed nami jeszcze bardzo dużo pracy.</u>
          <u xml:id="u-231.109" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-231.110" who="#DonaldTusk">Polski naród zdał egzamin, tak jak w wielu takich dramatycznych przypadkach. Możemy wyjść zjednoczeni z tej katastrofy. Wielkie narody zdają egzamin wtedy, kiedy trzeba się jednoczyć wokół pomocy. Jest jeszcze czas na to, żebyśmy wszyscy niezależnie od tego, co do siebie czujemy i co o sobie myślimy, w sprawie pomocy, w sprawie akcji przeciwpowodziowej się zjednoczyli. I jestem przekonany, że dzisiaj, jutro ludzie będą patrzyli na nas, na wszystkich na tej sali, czy my zdajemy ten egzamin, tak jak zdali ten egzamin ludzie tam mieszkający i ludzie im pomagający. Wszyscy bez wyjątku jesteśmy to winni powodzianom, strażakom, policjantom, żołnierzom — naszą wspólną pracę na rzecz tych, którzy są ofiarami tej powodzi. Bardzo na was wszystkich liczę, bo przed nami jeszcze bardzo dużo roboty. Zjednoczmy się w tej pracy. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-231.111" who="#komentarz">(Część posłów wstaje, długotrwałe oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-232">
          <u xml:id="u-232.0" who="#Marszałek">Dziękuję bardzo, panie premierze.</u>
          <u xml:id="u-232.1" who="#Marszałek">Szanowni Państwo! Głos zabiorą teraz poszczególni członkowie Rady Ministrów. Zwracam się z uprzejmą prośbą do państwa ministrów o to, aby wypowiedzi były możliwie zwięzłe — choć materia bardzo nas wszystkich interesuje — dlatego że przewidziane są wystąpienia 14 członków Rady Ministrów, a chcielibyśmy dzisiaj odbyć również debatę i wysłuchać pytań, a następnie odpowiedzi w tej ważnej dla nas wszystkich sprawie.</u>
          <u xml:id="u-232.2" who="#Marszałek">Proszę w związku z tym pana ministra spraw wewnętrznych Tomasza Siemoniaka o przedstawienie informacji.</u>
          <u xml:id="u-232.3" who="#Marszałek">Bardzo proszę, panie ministrze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-233">
          <u xml:id="u-233.0" who="#TomaszSiemoniak">Panie Marszałku! Panie Premierze! Wysoki Sejmie! Przedstawię informację o działaniach Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji i jego służb, z oczywistym zastrzeżeniem, że ta akcja się toczy. W tej chwili tysiące funkcjonariuszy i żołnierzy nadal działa, żeby zapobiegać powodzi oraz nieść pomoc.</u>
          <u xml:id="u-233.1" who="#TomaszSiemoniak">Szanowni Państwo! 11 września, w środę, Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej wydał ostrzeżenia pierwszego, drugiego i trzeciego stopnia przed intensywnymi opadami deszczu. Kilkadziesiąt minut później Rządowe Centrum Bezpieczeństwa przesłało wiadomość tekstową do odbiorców o treści: W najbliższych dniach IMGW prognozuje intensywne, nawalne opady deszczu w znacznej części Polski, co może skutkować podtopieniami i gwałtownym wzrostem poziomu w rzekach. Przygotuj się na zagrożenie i nie daj się zaskoczyć. Pamiętaj o zasadach bezpieczeństwa. Upewnij się, że cała rodzina wie, co robić w czasie powodzi. Utrzymuj naładowany telefon i powerbank. Nie zbliżaj się do wezbranych rzek. Słuchaj poleceń służb.</u>
          <u xml:id="u-233.2" who="#TomaszSiemoniak">Natychmiast po tych informacjach poleciłem mojemu zastępcy, po kontakcie z panem premierem Donaldem Tuskiem, zorganizowanie odprawy ze służbami i z wojewodami. Następnego dnia, w czwartek 12 września, zorganizowaliśmy odprawę z moim udziałem, pod moim przewodnictwem, ze służbami, z wojewodami tych województw, które były zagrożone, polecając podjęcie wszelkich działań mających na celu przygotowanie do powodzi. Państwowa Straż Pożarna postawiła w stan gotowości centralny odwód operacyjny ze szkół pożarniczych. Polecono komendantom wojewódzkim z województw dolnośląskiego, opolskiego, śląskiego i małopolskiego podjęcie stosownych działań.</u>
          <u xml:id="u-233.3" who="#komentarz">(Poseł Marek Suski: Kiedy?)</u>
          <u xml:id="u-233.4" who="#TomaszSiemoniak">W czwartek 12 września.</u>
          <u xml:id="u-233.5" who="#TomaszSiemoniak">W województwach dolnośląskim i opolskim odbyły się posiedzenia wojewódzkich zespołów zarządzania kryzysowego z udziałem starostów i wszystkich służb, po to, aby przygotować się do ewentualnej powodzi. Zaczęło się tego dnia przesuwanie sił straży pożarnej i wojska na tereny województw opolskiego i dolnośląskiego.</u>
          <u xml:id="u-233.6" who="#TomaszSiemoniak">W piątek 13 września we Wrocławiu odbyła się pod przewodnictwem pana premiera Donalda Tuska odprawa z udziałem wszystkich służb, wojewodów. W tym momencie te zadysponowane służby i wojsko były już w drodze do tych miejsc, które ocenialiśmy jako najbardziej zagrożone. Najbardziej zagrożone w naszej ocenie, co potem się potwierdziło, były dwa powiaty: powiat kłodzki i powiat nyski. Tam zostały skierowane te siły już w piątek w godzinach popołudniowych.</u>
          <u xml:id="u-233.7" who="#TomaszSiemoniak">Na polecenie pana premiera w piątek wieczorem udałem się do tych powiatów, uczestniczyłem w nocy z piątku na sobotę na stanowisku kierowania Komendy Powiatowej Państwowej Straży Pożarnej w Nysie o godz. 1 w odprawie, w pierwszej ocenie sytuacji, gdy mamy do czynienia z gwałtownym wzrostem wody i zjawiskiem powodzi, i koniecznym podjęciem decyzji o ewakuacji.</u>
          <u xml:id="u-233.8" who="#TomaszSiemoniak">Byłem o godz. 3 w nocy w Głuchołazach, w czasie podejmowania decyzji o ewakuacji. Była tam straż pożarna. Była tam straż pożarna spoza odwodu zadysponowanego przez komendanta głównego. Ci strażacy ze szkół pożarniczych w bardzo trudnych warunkach, szanowni państwo, w sytuacji rwącej rzeki, która była bliska wystąpienia z brzegów, mostu, który się chwiał, bardzo dzielnie, ofiarnie pracowali, razem z miejscowymi strażakami, pod dowództwem komendanta Kuśmierskiego, po to, aby ratować miasto. Rano w sobotę odbyliśmy spotkanie sztabu powodziowego w Nysie i kilka godzin później w Kłodzku. Tego samego dnia w Głuchołazach i w Nysie odbyliśmy odprawy już z udziałem pana premiera Donalda Tuska. Zadanie dla wszystkich służb było jasne: ochrona życia, zdrowia, majątku obywateli oraz infrastruktury przy użyciu wszystkich dostępnych środków. Tak jak mówiłem, od czwartku, piątku wszystkie te zasoby były przesuwane na te tereny, które były zagrożone, a potem były poddane gwałtownemu zjawisku powodzi.</u>
          <u xml:id="u-233.9" who="#TomaszSiemoniak">Podkreślę: akcją ratowniczą dowodziła Państwowa Straż Pożarna. Wszystkie decyzje, wszystkie rozkazy, które były wydawane, były wydawane przez właściwych dowódców. Nikt tu się nie wtrącał. Ale chcę bardzo wyraźnie powiedzieć, że jako minister spraw wewnętrznych i administracji biorę pełną odpowiedzialność za wszystkie decyzje i rozkazy Państwowej Straży Pożarnej i Policji, podejmowane w bardzo trudnych warunkach, z najlepszą wiedzą, wolą i w realizacji celu ochrony życia, zdrowia i majątku obywateli. Ogromna ofiarność strażaków, strażaków ochotników, policjantów i oczywiście żołnierzy była widoczna dla wszystkich, którzy także w mediach obserwowali to, co się działo.</u>
          <u xml:id="u-233.10" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-233.11" who="#TomaszSiemoniak">Bardzo chciałbym podkreślić, że w tych ciężkich dniach wszystkie służby i wojsko działały w sposób absolutnie skonsolidowany. Mam doświadczenia z poprzednich klęsk żywiołowych, gdy pracowałem w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych i Administracji. Pamiętam, jak było wtedy. Chciałbym podziękować wszystkim żołnierzom, dowódcom, a przede wszystkim panu premierowi Kosiniakowi-Kamyszowi za nadzwyczajne osobiste zaangażowanie,…</u>
          <u xml:id="u-233.12" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-233.13" who="#TomaszSiemoniak">…za podejmowanie natychmiastowych decyzji i za taką pracę i służbę, gdzie nie miało to żadnego znaczenia, czy to jest strażak, policjant czy żołnierz. Wszyscy ludzie w mundurach działali razem.</u>
          <u xml:id="u-233.14" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-233.15" who="#TomaszSiemoniak">Gdy była potrzeba uruchomienia śmigłowców, mimo że większość tych śmigłowców pochodziła z Wojska Polskiego, to Policja podjęła się koordynacji tych lotów.</u>
          <u xml:id="u-233.16" who="#komentarz">(Głos z sali: Niebywałe.)</u>
          <u xml:id="u-233.17" who="#TomaszSiemoniak">Chciałbym bardzo podkreślić wielkie zaangażowanie i ogromną ofiarność pilotów ratowników. Oni dokonywali rzeczy niemożliwych, ratując, ewakuując ludzi, zrzucając big bagi, te wielkie worki, w miejscach, gdzie były wyrwy w wałach. 25 śmigłowców, które mieliśmy do dyspozycji, odegrało ogromną rolę i w ratowaniu życia i zdrowia, i w ratowaniu sytuacji powodziowej. Od samego początku było jasne, że będziemy działali w dwóch kierunkach: prowadzili akcję przeciwpowodziową, co się dzieje do tej pory, i jednocześnie akcję wsparcia na poszkodowanych terenach. W tym celu wszelkie zasoby straży pożarnej, Policji, Rządowej Agencji Rezerw Strategicznych zostały natychmiast uruchomione. Rezerwy strategiczne zostały uruchomione już w niedzielę i każdego dnia zwiększaliśmy zaangażowanie, jeśli chodzi o RARS, według zapotrzebowania wojewodów, według zapotrzebowania samorządowców. Prezes RARS był na miejscu, jeździł w zespole, w którym także byli komendanci główni lub ich zastępcy Państwowej Straży Pożarnej i Policji, tak aby natychmiast reagować, jeśli pojawiały się jakieś potrzeby.</u>
          <u xml:id="u-233.18" who="#TomaszSiemoniak">Podjęliśmy ważne kroki legislacyjne. W poniedziałek, 16 września, zebrała się Rada Ministrów. Podjęta została decyzja o zwiększeniu wysokości zasiłku z 6 tys. zł do 8 tys. zł, co razem z 2 tys. tzw. zasiłku powodziowego dawało możliwość bardzo szybkiej wypłaty wszystkim poszkodowanym. Premier o tym wspominał, że ten zasiłek otrzymało już 30 tys. rodzin. Do tej pory zostały zaangażowane w to środki w wysokości 135 mln zł. Trwają prace nad przygotowaniem wypłat na remont mieszkania lub domu po 100 tys. zł i 200 tys. zł.</u>
          <u xml:id="u-233.19" who="#TomaszSiemoniak">Rozporządzenie o stanie klęski żywiołowej rozszerzaliśmy w następnych dniach po to, aby wszystkie poszkodowane powiaty i gminy mogły być nim objęte, tak aby wszystkim służbom, samorządom dać możliwość pełnego działania, jeśli chodzi o walkę z zagrożeniami i wsparcie obywateli.</u>
          <u xml:id="u-233.20" who="#TomaszSiemoniak">Drugim działaniem formalnym, bardzo istotnym w mojej ocenie, było to, że powołani zostali pełnomocnicy ministra spraw wewnętrznych i administracji w czterech gminach, przejmując zarządzanie kryzysowe, przejmując usuwanie skutków klęski żywiołowej.</u>
          <u xml:id="u-233.21" who="#TomaszSiemoniak">Bardzo chciałbym podziękować z trybuny sejmowej komendantowi Kamienieckiemu, który taką rolę pełni w Lądku-Zdroju i w Stroniu Śląskim, komendantowi Kuśmierskiemu, który w Głuchołazach, w swojej rodzinnej miejscowości, pracuje 23 godziny na dobę, żeby wspierać ludzi.</u>
          <u xml:id="u-233.22" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-233.23" who="#TomaszSiemoniak">Dziękuję komendantowi Kulawinkowi w Lewinie Brzeskim, który w bardzo trudnych warunkach podjął się przejęcia tych najtrudniejszych rzeczy i to nie przeciwko burmistrzom czy samorządom. To nie są żadni komisarze, to są ludzie, którzy wspierają samorządy. To rozwiązanie zastosowane w polskich warunkach po raz pierwszy w mojej ocenie bardzo się sprawdziło.</u>
          <u xml:id="u-233.24" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-233.25" who="#TomaszSiemoniak">Walka z dezinformacją, o której mówił pan premier. Tu mieliśmy bardzo skuteczne działania Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego polegające na tym, że osobnik, który był przebrany w wojskowy mundur i chodził wśród ludzi i mówił, że ten wał będzie wysadzony, wywołując panikę, został zatrzymany i decyzją sądu aresztowany na 3 miesiące. Ta skuteczność i bardzo trafna decyzja sądu pokazuje, że nie ma na to zgody. Nie ma możliwości, żeby w tak trudnej sytuacji ktokolwiek grał emocjami, ktokolwiek wykorzystywał zwłaszcza polski mundur do tego, żeby siać panikę wśród ludzi.</u>
          <u xml:id="u-233.26" who="#TomaszSiemoniak">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Przechodzimy do fazy szacowania strat. W sobotę odbyło się pierwsze spotkanie z udziałem wojewodów. Trwają prace nad programem odbudowa+, nad przygotowaniem wniosków do europejskiego funduszu solidarności. Wykorzystaliśmy w pewnych obszarach mechanizm pomocy Unii Europejskiej, tak żeby uzupełniać zasoby, zwłaszcza jeśli chodzi o osuszacze bardzo potrzebne do tego, aby przywracać normalne życie na terenach powodziowych.</u>
          <u xml:id="u-233.27" who="#TomaszSiemoniak">Pod kierunkiem MSWiA został przygotowany projekt ustawy powodziowej. Jutro Wysoka Izba tym projektem się zajmie. Liczymy bardzo na współpracę, na pracę ponad podziałami. To są rozwiązania korzystne dla obywateli: tych, którzy są poszkodowani, tych, którzy niosą im pomoc. Liczymy na to, że w bardzo szybkim trybie ta ustawa będzie przyjęta.</u>
          <u xml:id="u-233.28" who="#TomaszSiemoniak">Zwrócę uwagę jeszcze na jeden fakt związany z rozporządzeniem o stanie klęski żywiołowej. Ono wprowadza taki obowiązek, że prezydent Rzeczypospolitej powinien być informowany o tym, co się dzieje. I tak od momentu wejścia tego rozporządzenia się dzieje. Ja przekazałem polecenie Państwowej Straży Pożarnej i Biuro Bezpieczeństwa Narodowego otrzymuje pełną informację o siłach, środkach, obszarach, zagrożeniach i wszelkich sytuacjach, z którymi mamy do czynienia.</u>
          <u xml:id="u-233.29" who="#TomaszSiemoniak">Na koniec wspomnę o tym, że Rada Ministrów 16 września przyjęła projekt ustawy o ochronie ludności i obronie cywilnej. Ten projekt dotyczy w znacznym stopniu zagrożeń wojennych, stanu wojennego, stanu wojny i zorganizowania państwa na ten czas, ale to był i jest bardzo ważny krok Rady Ministrów podkreślający znaczenie ochrony ludności, budowy systemu ochrony ludności, wzmocnienia obrony cywilnej, wzmocnienia Państwowej Straży Pożarnej, która w tych dniach okazuje się kluczową służbą nie tylko jeśli chodzi o, zgodnie z nazwą, pożary, nie tylko jeśli chodzi o ratownictwo w wypadkach samochodowych — to, jak państwo wiedzą, jest w tym momencie jednym z głównych zadań straży pożarnej — lecz także w sytuacjach klęsk żywiołowych, kiedy okazuje się absolutnie niezastąpiona.</u>
          <u xml:id="u-233.30" who="#TomaszSiemoniak">Chciałbym bardzo serdecznie podziękować tysiącom funkcjonariuszy i żołnierzy, tysiącom obywateli, którzy jako wolontariusze w różnych miejscach: w Nysie, w Kłodzku, w niezliczonych mniejszych miejscowościach, których nazw nie było w mediach, bo są po prostu mniejsze, dzielnie i ofiarnie nieśli pomoc. Dziękuję wszystkim tym, którzy bezpośrednio do gmin czy też do naszych hubów we Wrocławiu, Opolu, Wałbrzychu skierowali setki tirów z pomocą. To wielki odruch serca i solidarności. Pomoc, która jest przekazywana za pośrednictwem rządu, trafia do tych, którzy jej najbardziej potrzebują.</u>
          <u xml:id="u-233.31" who="#TomaszSiemoniak">Odbudowa będzie trwała wiele miesięcy. Służby MSWiA absolutnie do samego końca, do odbudowy ostatniego domu, ostatniej drogi, szkoły i ostatniego mostu będą działać na rzecz naszych obywateli. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-233.32" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-234">
          <u xml:id="u-234.0" who="#Marszałek">Dziękuję bardzo, panie ministrze.</u>
          <u xml:id="u-234.1" who="#Marszałek">Proszę teraz wiceprezesa Rady Ministrów, ministra obrony narodowej pana Władysława Kosiniaka-Kamysza o przedstawienie informacji.</u>
          <u xml:id="u-234.2" who="#Marszałek">Ja tylko jeszcze raz zwrócę państwu uwagę, że doskonale wiem, jaki czas Sejm przewidział na wystąpienia. Jeżeli każdy zabierający głos zechce wykorzystać w pełni ten czas, skończymy ten punkt przed godz. 2 w nocy. Tak wynika z moich obliczeń. Oczywiście absolutnie jesteśmy gotowi do tej pracy. To w państwa rękach jest decyzja, jak to będzie wyglądać.</u>
          <u xml:id="u-234.3" who="#Marszałek">Bardzo proszę, panie premierze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-235">
          <u xml:id="u-235.0" who="#WładysławKosiniakKamysz">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-235.1" who="#WładysławKosiniakKamysz">Panie Marszałku! Panie Premierze! Wysoka Izbo! Szanowni Państwo! Wojsko Polskie od pierwszych godzin jest zaangażowane w akcje ochrony życia i zdrowia ludności, pomocy obywatelom, we wszystkie działania państwa związane z walką z powodzią. Pan premier, pan minister Siemoniak przedstawili harmonogram działań, podjętych decyzji, przygotowania operacji przeciwpowodziowej. Ja powiem o zaangażowaniu wojska w te działania, bezprecedensowym zaangażowaniu wojska.</u>
          <u xml:id="u-235.2" who="#WładysławKosiniakKamysz">Na ten moment do operacji wciąż jest wydzielonych ponad 25 tys. żołnierzy, 20 tys. żołnierzy Wojska Polskiego bierze udział w akcji bezpośrednio w tym momencie. W kluczowym momencie, w kulminacyjnym momencie zaangażowania ponad 25 tys. żołnierzy było zaangażowanych w walkę z powodzią i usuwaniem jej skutków. W walce z powodzią zostały użyte wszystkie rodzaje Sił Zbrojnych: zarówno Wojska Lądowe, Wojska Obrony Terytorialnej, Wojska Specjalne, Siły Powietrzne, jak i Marynarka Wojenna. Wszystkie te akcje, które prowadziliśmy, były w pełni skoordynowane z działaniem Państwowej Straży Pożarnej i Policji pod przewodnictwem sztabu, który na czele z premierem pracował w Warszawie, a przede wszystkim we Wrocławiu, na Dolnym Śląsku.</u>
          <u xml:id="u-235.3" who="#WładysławKosiniakKamysz">W odniesieniu do tego, jak to wyglądało, gdzie miało miejsce, jeśli chodzi o działania, które zostały podjęte, to tak jak pan minister Siemoniak w retrospekcji wspomina: 11 września — posiedzenie Rządowego Centrum Bezpieczeństwa, udział ministra Leśniakiewicza. Od razu po tym posiedzeniu jest nawiązany kontakt z szefem Sztabu Generalnego gen. Kukułą. 11 września następuje rozpoznanie przez Wojska Obrony Terytorialnej. 12 września rozpoczyna się formowanie wojskowych zgrupowań zadaniowych. Dowodzenie w tej akcji zostaje powierzone dowódcy WOT gen. Krzysztofowi Stańczykowi, który od tego momentu dowodzi całą operacją, nie tylko Wojskami Obrony Terytorialnej, ale wydzielonymi do operacji wojskami operacyjnymi, które dzisiaj stanowią zasadniczy trzon operacji, bo jest tam ok. 13–14 tys. żołnierzy wojsk operacyjnych. Od tego momentu tworzą się cztery wojskowe zgrupowania zadaniowe: w Małopolsce, w Wielkopolsce, na Śląsku i Dolnym Śląsku. Wydzielono brygady obrony terytorialnej. Również na Opolszczyźnie i w województwie lubuskim rozpoczyna się taka działalność. Tam brygady obrony terytorialnej powstają na mocy decyzji, którą podjąłem w czerwcu tego roku. To są nowo tworzone brygady, które teraz w wojskowych zgrupowaniach zadaniowych były podporządkowane pod brygady sąsiednie. Oprócz tego od 12 września powstają inżynieryjne grupy zadaniowe wydzielone z wojsk operacyjnych, z wydzielonymi ośmioma śmigłowcami, z pływającymi transporterami samobieżnymi, z łodziami saperskimi, z wojskami inżynieryjnymi. 12 września dowódcy brygad WOT rozpoczynają ścisłe współdziałanie ze służbami i z organami administracji terytorialnej. W efekcie kierują oficerów łącznikowych do sześciu wojewódzkich centrów zarządzania kryzysowego oraz czterech powiatowych i 11 gminnych. 13 września, gdy odbywa się posiedzenie sztabu we Wrocławiu pod przewodnictwem pana premiera, o godz. 14 w Sztabie Generalnym w Warszawie przy udziale najważniejszych dowódców odbieram meldunek od szefa Sztabu Generalnego, dowódcy Wojsk Obrony Terytorialnej oraz dowódcy generalnego rodzajów Sił Zbrojnych o gotowości czterech zespołów zadaniowych, zgrupowań zadaniowych i pięciu zespołów inżynieryjnych. Przechodzą one do działania. Zostają uruchomione 13 września w województwie opolskim w Głuchołazach jako pierwsze. Stosownie do wniosków składanych przez wojewodów zostają uruchomione w poszczególnych obszarach, w których potrzebne jest wsparcie. Do działań bezpośrednich skierowano ponad 1300 jednostek sprzętu wojskowego, 2431 jednostek zostało wydzielonych do operacji, gotowych do użycia, w tym 758 pojazdów osobowych i ciężarowych, 48 cystern, 17 pojazdów sanitarnych, 43 spycharko-ładowarki, 59 wywrotek, 19 PTS-ów, 40 łodzi saperskich. Kluczowe dla charakteru operacji i jej powodzenia było wydzielenie i podporządkowanie dowódcy WOT specjalistycznych komponentów wojsk operacyjnych, które wspierały wojskowe zgrupowania zadaniowe Wojsk Obrony Terytorialnej.</u>
          <u xml:id="u-235.4" who="#WładysławKosiniakKamysz">Pan minister Siemoniak mówił o koordynacji działań. To jest ten moment, w którym warto podkreślić niezwykłą współpracę wszystkich służb państwa oraz ochotniczych straży pożarnych, dzięki której w wielu miejscach można było przeciwdziałać skutkom powodzi, przeciwdziałać wystąpieniom wody z wałów, przeciekom, różnego rodzaju przesiękom, przemakaniu wałów w różnych miejscach. To współdziałanie było niezwykłe pod względem koordynacji pomiędzy Państwową Strażą Pożarną, Policją, wojskiem, ochotniczymi strażami pożarnymi i wszystkimi innymi służbami państwa oraz administracją samorządową. Przykłady tego najwyraźniej widać w takich akcjach, które dotyczyły ogromnego zagrożenia.</u>
          <u xml:id="u-235.5" who="#WładysławKosiniakKamysz">Jest noc z poniedziałku na wtorek w minionym tygodniu, gdy zagrożona jest Nysa. Dochodzi do nadwyrężenia w jednej części wału, który chroni Nysę. Jest ogromna mobilizacja miejscowej ludności, zaangażowanie wszystkich służb i pełna koordynacja do godzin wczesnoporannych prowadzona przez pana ministra Siemoniaka, za co bardzo serdecznie dziękuję. Jest uruchomienie śmigłowców, zrzucanie big bagów, zaangażowanie i starosty, i burmistrza Nysy, a także ogromna ofiarność ludności, która się objawiała na każdym etapie tych działań. Ta akcja umożliwiła zatamowanie rozlewania się wody, przekraczania wałów i utrzymanie tego wału, co było kluczowe dla ochrony bardzo dużego skupiska miejskiego, jakim jest miasto Nysa. To jest też początek ogromnego zaangażowania w operacji zrzucania big bagów — w operacji uszczelniania wałów — przez zarówno śmigłowce policyjne i Straży Granicznej, jak i śmigłowce Wojsk Lądowych Wojska Polskiego.</u>
          <u xml:id="u-235.6" who="#WładysławKosiniakKamysz">Kolejne działania, które zostały podjęte, dotyczyły komponentu inżynieryjnego — od samego początku. To nie tylko działania związane z umacnianiem wałów, gdzie praca inżynierów wojskowych miała ogromne znaczenie. Także teraz w ramach usuwania skutków powodzi wojska inżynieryjne prowadzą działania, analizując miejsca, w których doszło do zerwania mostów. Wyodrębniono specjalne zespoły. Podam trochę danych, bo to jest konieczne dla docenienia pracy, wysiłku i służby żołnierzy. Wojska inżynieryjne realizowały działania np. przy udrożnieniu 129 km dróg, dokonały rekonesansu, jeśli chodzi o 27 uszkodzonych mostów, w czterech lokalizacjach: Głuchołazy, Krapkowice, Stronie Śląskie, Lądek-Zdrój. Trwają już działania naprawcze, realizowana jest przeprawa na nowo. Wojska inżynieryjne będą budowały tymczasowe mosty z wykorzystaniem konstrukcji DMS-65 pozyskanej z Rządowej Agencji Rezerw Strategicznych. Odbudowa tymczasowej infrastruktury drogowej realizowana jest w większości miejscowości. Wywożone są odpady — przez wszystkie zaangażowane siły. Trwa sprzątanie tych miejsc, w których doszło do powodzi.</u>
          <u xml:id="u-235.7" who="#WładysławKosiniakKamysz">My z panem ministrem Siemoniakiem i z ministrem Klimczakiem odwiedziliśmy prawie wszystkie miejsca, wszystkie miejscowości gminne, mniejsze wsie, miasta, w których doszło do powodzi i w których było zagrożenie. Byliśmy w gminie wiejskiej Kłodzko, w Kłodzku, w miejscowości Żelazno, w Lądku-Zdroju, w Stroniach Śląskich, w Nysie, w Głuchołazach, w Lewinie Brzeskim, w Brzegu Dolnym, we Wleniu, w Oławie, w Lwówku Śląskim, w Wołowie, w Szprotawie, w Głogowie, w Brzeszczach, we wszystkich województwach: małopolskim, dolnośląskim, opolskim, śląskim, lubuskim, wszędzie, gdzie działają żołnierze, funkcjonariusze i ludność cywilna, koordynując działania, też ewakuując ludność.</u>
          <u xml:id="u-235.8" who="#WładysławKosiniakKamysz">Ta ewakuacja miała kluczowe znaczenie z soboty na niedzielę, z niedzieli na poniedziałek. To były te dni, w których użyto wszystkich środków i sił. PTS-y, śmigłowce, łodzie płaskodenne, łodzie, które mają do swojej dyspozycji zarówno Państwowa Straż Pożarna, jak i ochotnicza straż pożarna, wojsko. Wykonano 125 misji lotniczych. To są loty patrolowe, transportowe, podczas których zrzucono 744 big bagi. Ewakuowano 4539 osób, w tym 98 osób przy użyciu śmigłowców. Wojsko działa, można powiedzieć, we wszystkich domenach, bo dba również o wydawanie posiłków. Od początku akcji wydano 18 tys. posiłków dla osób cywilnych oraz rozdano 27 tys. l wody butelkowej. Śmigłowce wykonały 31 lotów transportowych. 48 cystern dostarczyło dotychczas do różnych miejscowości dotkniętych powodzią 1400 tys. l wody. Udrożniono 129 km dróg. Żandarmeria Wojskową, która jest niewielką formacją, liczącą ok. 3 tys., zaangażowała 500 osób bezpośrednio na miejscu, szczególnie w województwach dolnośląskim i opolskim. Żandarmi przeprowadzili 2227 patroli, uczestniczyli w 149 interwencjach. Zatrzymywano szabrowników, tych, którzy się dopuszczali naprawdę ohydnego rozboju wobec ludności najbardziej poszkodowanej, a sądy, co — myślę — warto podkreślić, w trybie kilkugodzinnym skazywały na bezwzględne więzienie tych, którzy kradli mienie powodzian. To jest kompletnie niedopuszczalne i będzie karane z całą stanowczością.</u>
          <u xml:id="u-235.9" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-235.10" who="#WładysławKosiniakKamysz">Bardzo ważnym aspektem działalności wojska jest też wsparcie medyczne, jest wsparcie ochrony zdrowia we współudziale pani minister Leszczyny. Pan minister Tomczyk, odpowiedzialny za to w resorcie obrony narodowej, przygotował działania komponentu medycznego. Powstał szpital w Nysie, wojskowy szpital polowy w Nysie, który został utworzony w trybie pilnym. Uzyskał pełną zdolność i przyjął setki pacjentów, bo ok. 400 pacjentów już zostało przyjętych w tym szpitale. To pokazuje, jak bardzo potrzebne było zaangażowanie również w tę operację.</u>
          <u xml:id="u-235.11" who="#WładysławKosiniakKamysz">Siedem mobilnych nie tylko ambulatoriów, ale tak naprawdę specjalistycznych poradni, które na bazie tych ambulatoriów w różnych miejscowościach, np. w Lewinie Brzeskim, w miejscowościach dotkniętych zalaniem, zostało utworzonych. Były tam wydawane recepty, udzielane świadczenia medyczne. Ta pierwsza pomoc trafiała na miejsce wszędzie, gdzie to było konieczne.</u>
          <u xml:id="u-235.12" who="#WładysławKosiniakKamysz">Zaangażowana została również Wojskowa Inspekcja Sanitarna. Szczepienia funkcjonariuszy i żołnierzy na choroby, które mogą być wywołane rozlewiskami po powodzi, szczególnie WZW A, dur brzuszny, szczepienia w tym zakresie były, są i będą realizowane.</u>
          <u xml:id="u-235.13" who="#WładysławKosiniakKamysz">Kolejne działanie to działanie komponentu wojsk chemicznych. To teraz ma swój szczególny charakter. 18 zespołów do dezynfekcji pomieszczeń. Trwa ta dezynfekcja w szkołach, w przedszkolach, w miejscach użyteczności publicznej, jak również, jeżeli taka będzie konieczność, w gospodarstwach domowych, w gospodarstwach rolnych, do których doszła woda i w których potrzebne jest pełne przywrócenie do funkcjonowania i normalności.</u>
          <u xml:id="u-235.14" who="#WładysławKosiniakKamysz">Szanowni Państwo! Tych działań wojska de facto w każdej domenie jest ogromnie dużo. Żołnierze przynosili też jedną zasadniczą rzecz, zasadniczą wartość, która jest potrzebna osobom dotkniętym powodzią. Przynosili nadzieję. Widok munduru żołnierza Wojska Polskiego dodawał otuchy i dawał nadzieję. Żołnierz Wojska Polskiego, żołnierz Wojsk Obrony Terytorialnej, wojsk operacyjnych będzie na tych terenach i usunie wszystkie skutki powodzi, dopóki trzeba będzie,…</u>
          <u xml:id="u-235.15" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-235.16" who="#WładysławKosiniakKamysz">…do ostatniego miejsca, do ostatniej wsi, do ostatniego sioła, gdzie trzeba udzielić wsparcia.</u>
          <u xml:id="u-235.17" who="#WładysławKosiniakKamysz">Dlatego aktywowaliśmy 23 września o godz. 12 wielofalową, wielomiesięczną operację „Feniks”, mającą na celu odbudowę, uporządkowanie i nie tylko powrót do stanu sprzed zalania, sprzed uszkodzenia, lecz także, tak jak wskazał kierunek na posiedzeniu sztabu pan premier, podniesienie jakości tych miejsc, użyteczności tych miejsc, osiągnięcie najlepszego standardu, jaki jest możliwy, żeby one były jeszcze lepsze niż te, które uległy zniszczeniu. To jest bardzo dla nas ważne, żeby jakość życia, normalność powróciła tam jak najszybciej.</u>
          <u xml:id="u-235.18" who="#WładysławKosiniakKamysz">I tak jak Feniks się odradza z popiołu, tak każdy budynek, każda miejscowość, każdy dom, każde mieszkanie, każda szkoła, każdy plac zabaw i szpital w Nysie zostaną odbudowane i powrócą do pełnej działalności.</u>
          <u xml:id="u-235.19" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-235.20" who="#WładysławKosiniakKamysz">To jest nasze zobowiązanie, to jest wielkie zobowiązanie Wojska Polskiego i wszystkich służb państwa. Po to też zostaje powołany minister, który będzie koordynował te działania. To będzie we współpracy ze służbami państwa, ale nie odbędzie się to bez zaangażowania wspólnoty lokalnej, wspólnoty samorządowej, ale właśnie w konsultacjach z tą wspólnotą.</u>
          <u xml:id="u-235.21" who="#WładysławKosiniakKamysz">Na koniec słowa otuchy i pokrzepienia chciałbym przekazać dla wszystkich tych, którzy zostali dotknięci powodzią. Oni tego od nas potrzebują, potrzebują naszego wspólnego zaangażowania, jedności, współpracy, bo normalność dla nich jest dzisiaj rzeczą najważniejszą, powrót do normalnego życia. I to się musi odbyć we współdziałaniu.</u>
          <u xml:id="u-235.22" who="#WładysławKosiniakKamysz">Chcę podziękować tym wszystkim żołnierzom, którzy od kilkunastu dni, czasem bez snu, bez przerwy, realizują misję obrony swoich rodaków przed klęską żywiołową,…</u>
          <u xml:id="u-235.23" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-235.24" who="#WładysławKosiniakKamysz">…bo żołnierz Wojska Polskiego, w szczególny sposób żołnierz Wojsk Obrony Terytorialnej jest powołany do dbania o lokalną społeczność, o tych, którzy są najbliżej. Myślę, że swoim działaniem udowodnili to, co naprawdę jest kluczowe w takich sprawach, że są zawsze gotowi, są blisko — i żołnierze wojsk operacyjnych, i żołnierze Wojsk Obrony Terytorialnej, i podchorążowie ze szkół wojskowych, którzy w liczbie prawie tysiąca, gdy Wrocław był najbardziej zagrożony, z Akademii Wojsk Lądowych, ze Szkoły Orląt w Dęblinie czy z WAT-u ruszyli na pomoc, i 900 podchorążych przygotowujących się do działań, do studiów czy studiujących już udzielało tej pomocy. Wszystkie rodzaje wojsk, wszystkie rodzaje Sił Zbrojnych.</u>
          <u xml:id="u-235.25" who="#WładysławKosiniakKamysz">Komponent cyber, o którym też warto powiedzieć, wspiera pana premiera Gawkowskiego w działaniach odnoszących się do walki z nielegalnymi zbiórkami, fałszywymi zbiórkami czy z dezinformacją, choćby tą dotyczącą wysadzania wału w okolicach Nysy, i udziela tych wszystkich informacji Policji.</u>
          <u xml:id="u-235.26" who="#WładysławKosiniakKamysz">Chciałbym podziękować też dowódcom, którzy w niezwykły sposób osobiście, na czele z szefem Sztabu Generalnego, zaangażowali się w tę misję — gen. Kukuła ze Sztabu Generalnego czy gen. Czosnek, który przez część czasu sprawował też nadzór nad tą operacją. Dowódcą operacji „Feniks” jest i pozostanie gen. Krzysztof Stańczyk we współudziale z gen. Barabiedą. Na miejscu przez cały czas od pierwszych godzin był dowódca generalny Rodzajów Sił Zbrojnych pan gen. Marek Sokołowski, jego zastępcy gen. Owczarek czy Ostrowski. Dziękuję im wszystkim, ich dowódcom sztabów, ich podwładnym, oficerom, podoficerom, wszystkim żołnierzom Wojska Polskiego za bezgraniczne oddanie. Polska jest z was dumna.</u>
          <u xml:id="u-235.27" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-235.28" who="#WładysławKosiniakKamysz">Wszyscy ci, którzy doświadczają waszej pomocy, są wam wdzięczni.</u>
          <u xml:id="u-235.29" who="#WładysławKosiniakKamysz">Na ręce pana ministra Siemoniaka przekazuję podziękowania strażakom Państwowej Straży Pożarnej, Policji, wszystkich służb mundurowych podległych Ministerstwu Spraw Wewnętrznych i Administracji oraz wszystkim strażakom ochotniczych straży pożarnych, ochotnikom, którzy w niezwykłej liczbie stawili się do walki z powodzią.</u>
          <u xml:id="u-235.30" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-235.31" who="#WładysławKosiniakKamysz">Na ręce pana ministra Klimczaka składam podziękowania dla wszystkich służb związanych z udrażnianiem ciągów komunikacyjnych — kolej, drogowcy, transportowcy, wszyscy ci, którzy się zaangażowali.</u>
          <u xml:id="u-235.32" who="#WładysławKosiniakKamysz">Ale najbardziej, w imieniu pewnie nie tylko swoim, ale jeszcze raz nas wszystkich, dziękuję solidarności i braterstwu Polaków, które zawsze zwycięża.</u>
          <u xml:id="u-235.33" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-236">
          <u xml:id="u-236.0" who="#Marszałek">Dziękuję bardzo, panie premierze.</u>
          <u xml:id="u-236.1" who="#Marszałek">Proszę teraz pana wicepremiera i ministra cyfryzacji Krzysztofa Gawkowskiego o przedstawienie informacji.</u>
          <u xml:id="u-236.2" who="#Marszałek">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-237">
          <u xml:id="u-237.0" who="#KrzysztofGawkowski">Panie Marszałku! Panie Premierze! Wysoka Izbo! Ministerstwo Cyfryzacji w tym trudnym czasie związane było przede wszystkim z zapewnieniem stałej łączności i komunikacji na terenach, które były zalewane, i na tych, które były wzmocnione. Jeżeli chodzi o możliwości przerwania wałów, przelania się wody, komunikowaliśmy się ze służbami podległymi Ministerstwu Spraw Wewnętrznych i Administracji i z Ministerstwem Obrony Narodowej. Ale przede wszystkim zapewnialiśmy łączność, która miała służyć tym wszystkim, którzy potrzebowali informacji.</u>
          <u xml:id="u-237.1" who="#KrzysztofGawkowski">Działania Ministerstwa Cyfryzacji były skupione w pięciu obszarach: po pierwsze, zapewnienie łączności satelitarnej, po drugie, zapewnienie i przywrócenie łączności mobilnej, po trzecie, uruchomienie usług mobilnych, po czwarte, walka z dezinformacją i w końcu po piąte, przekazywanie sprzętu komputerowego dla powodzian, instytucji, które ten sprzęt w sytuacji krytycznej utraciły.</u>
          <u xml:id="u-237.2" who="#KrzysztofGawkowski">Łączność satelitarna w okresie pierwszych godzin i dni okazała się kluczowa. Ponad 270 przekazanych starlinków, które odebrała Policja i Państwowa Straż Pożarna, nie tylko służyło wsparciem służbom, ale i komunikowały się z ludnością cywilną, służyły do komunikacji szpitalom, POZ-om czy aptekom. Dzięki łączności satelitarnej mieliśmy nieprzerwany kontakt ze wszystkimi samorządami, instytucjami, które pracowały na rzecz zapobiegania katastrofie.</u>
          <u xml:id="u-237.3" who="#KrzysztofGawkowski">Łączność mobilna była drugim ważnym aspektem budowania opieki w ramach komunikacji i szybkiego przekazywania informacji. Jeszcze przed rozpoczęciem pierwszych zalań, przed kulminacją fali powodziowej został powołany specjalny zespół kryzysowy, który wspólnie z operatorami miał zarządzać siecią, jej przepływem, a przede wszystkim reakcją, jeżeli jakieś stacje bazowe BTS nie działałyby i w tym przypadku utrudniały łączność ludności cywilnej. Już w pierwszych godzinach, kiedy fala powodziowa uderzała, udało się zorganizować łączność mobilną, która została zorganizowana przez operatorów przy wsparciu Ministerstwa Cyfryzacji.</u>
          <u xml:id="u-237.4" who="#KrzysztofGawkowski">Podczas tragedii w zalewanych w województwach opolskim, śląskim i dolnośląskim miejscowościach cierpiały stacje bazowe. Tak, taka sytuacja miała miejsce. W kulminacyjnym momencie nie działało 100 stacji bazowych. W ciągu 2 następnych dni przywróciliśmy 50% skuteczności i łączności, a w ciągu 5 dni zeszliśmy do poniżej 1000 osób, które nie miały łączności elektronicznej, łączności mobilnej. Dzisiaj, po tygodniu od tych wydarzeń, działają wszystkie stacje mobilne, wszystkie BTS-y w Polsce. To zapewnia nieprzerwaną łączność i komunikację w wielu miejscach, gdzie informacja powinna w czasie rzeczywistym, tak szybko, jak to możliwe, znaleźć się u interesariuszy.</u>
          <u xml:id="u-237.5" who="#KrzysztofGawkowski">Usługi mobilne — ważne, bo aplikacja, urządzenie, telefon daje szansę na to, że możemy mieć wiedzę o powodzi w sposób nieprzerwany. W aplikacji znanej i lubianej przez Polaków mObywatel utworzyliśmy specjalną usługę: alert powodziowy. Dało to szansę na to, żeby informacje dotyczące komunikatów IMGW, dane dotyczące tego, co wiedzieliśmy o skutkach i możliwościach przejścia fali powodziowej, dane hydrologiczne pojawiały się w czasie rzeczywistym. Są one dostępne również dzisiaj. Uruchomiliśmy jedną wspólną stronę informacyjną dotyczącą powodzi: powodz2024.gov.pl. Przypominam o niej dlatego, że jest ona nadzwyczaj popularna. Widzimy, jak wiele osób potrzebowało tego jednego wspólnego miejsca przekazywania informacji.</u>
          <u xml:id="u-237.6" who="#KrzysztofGawkowski">W końcu rozpoczęliśmy proces walki z dezinformacją. Rozpoczął się on dokładnie w sobotę. Kiedy przechodziła pierwsza mocna fala powodziowa, rozpoczęły się też działania sprawdzające, czy nie ma ona wpływu na sianie dezinformacji. Niestety ten wpływ był i cały czas trwa. W pierwszych czterech dniach zanotowaliśmy wzmożenie ruchu internetowego tej dezinformacji, o której mówił pan premier, o 300%. Taki wzrost dezinformacji jasno wskazywał na adresację IP kont, które były używane podczas pierwszych dni, kiedy Rosja zaatakowała Ukrainę. To te same konta, te same grupy APT atakowały i siały w Polsce dezinformację. Robiły to w sposób nie tyle nieprzyzwoity, ile mający wywołać jeden efekt, efekt, który miał spowodować panikę. Kiedy patrzymy w stronę tych białoruskich, rosyjskich kont, tej całej dezinformacji, możemy powiedzieć: tak, jesteśmy w trakcie zimnej wojny dezinformacyjnej z Rosją czy z Białorusią. Nie jest to nic nadzwyczajnego. Walczymy z tym nieustannie. W siłach odpowiedzialnych za walkę z dezinformacją wzmocniliśmy stan kadrowy. Doprowadziliśmy również do sytuacji, w której walka z dezinformacją przy współpracy z platformami cyfrowymi odbywała się 24 godziny na dobę.</u>
          <u xml:id="u-237.7" who="#KrzysztofGawkowski">Zaskakująca jest jednak inna sytuacja dotycząca dezinformacji. W dniu dzisiejszym zostały zatrzymane dwie osoby, 25-latek i 28-latek, które zbudowały cały system do dezinformacji. Powstał on w ciągu czterech dni. To Polacy, Polacy, którzy zakupili kilkadziesiąt komputerów, zbudowali system kilkudziesięciu kart SIM, które pracowały z różnymi telefonami, i w ciągu ostatnich dni z pełną premedytacją dokonywali dezinformacji w Internecie. Dzisiaj CBZC dokonało ich zatrzymania. Bardzo serdecznie dziękuję panu ministrowi Siemoniakowi za tę skuteczną akcję. Dotyczyło to chociażby takich wpisów tej grupy jak ten, który pojawiał się w polskiej sieci powielany niestety też przez polityków. Brzmiał tak: mała dziewczynka wpadła do rwącej rzeki. Katastrofa. Kolejne brzmiały tak: Oni umierają, nikt im nie pomaga. Będą wysadzali wały, rząd ma taki plan. To robiło dwóch Polaków, którzy dzisiaj zostali zatrzymani.</u>
          <u xml:id="u-237.8" who="#KrzysztofGawkowski">Powinniśmy podziękować brawami wszystkim, którzy walczyli z dezinformacją i cały czas z nią walczą.</u>
          <u xml:id="u-237.9" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-237.10" who="#KrzysztofGawkowski">Walka z dezinformacją nie ma koloru flagi politycznej, ale ma kolor rozsądku. Apeluję o ten rozsądek. Nie chodzi o powielanie, o wskazywanie winnych, ale czasami o chwilę zastanowienia, czy ta dezinformacja nie ma koloru innej flagi państwowej albo czy nie jest związana z działaniem nierozsądnego, zainteresowanego paniką polskiego obywatela.</u>
          <u xml:id="u-237.11" who="#KrzysztofGawkowski">Szanowni Państwo! W końcu przechodzę do kwestii sprzętu komputerowego dla powodzian. To ważne, bo podczas tej tragedii sprzęt utraciły instytucje, utracili go także obywatele. W ramach ustawy, która ma służyć powodzianom, rozpoczęliśmy pracę nad przekazaniem do szkół 16 tys. laptopów, które nie tylko mają służyć, ale też dawać poczucie, że ten sprzęt będzie pozwalał na edukację, na komunikację. Będzie i w szkole, i w domach. Sprzęt może być przekazywany potrzebującym uczniom, tak to zostało pomyślane. Będzie on odtwarzał infrastrukturę.</u>
          <u xml:id="u-237.12" who="#KrzysztofGawkowski">Pracujemy z jednostkami, które proszą nas o pomoc. Dotyczy to jednostek w ramach ochrony zdrowia, szpitala w Nysie, POZ-ów, ale również jednostek prywatnych. Odtwarzamy tę infrastrukturę. Zadaniem państwa jest zapewnienie łączności, komunikacji i sprzętu. Nie ma mowy, żeby państwo zamykało oczy w sytuacjach krytycznych, bo komunikacja, dobra informacja, skuteczne zarządzanie jest odpowiedzią. Państwo pokazuje, że umie działać, że potrafi działać,…</u>
          <u xml:id="u-237.13" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-237.14" who="#KrzysztofGawkowski">…że ma rozsądek, aby powiedzieć każdemu obywatelowi: będziesz dobrze zabezpieczony w sytuacji kryzysowej.</u>
          <u xml:id="u-237.15" who="#KrzysztofGawkowski">Serdecznie dziękuję wszystkim paniom i panom ministrom, którzy zarządzali sytuacją kryzysową przy współpracy z ministerstwem cyfryzacji, za dobrą koordynację. Mam nadzieję, że w sprawach komunikacji, cyfryzacji będziemy już tylko szli w kierunku pomagania i rozwiązywania problemów, a kryzysy się skończyły. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-237.16" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-238">
          <u xml:id="u-238.0" who="#Marszałek">Dziękuję bardzo, panie premierze, również za dyscyplinę czasową.</u>
          <u xml:id="u-238.1" who="#Marszałek">Teraz bardzo proszę pana ministra infrastruktury Dariusza Klimczaka o przedstawienie informacji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-239">
          <u xml:id="u-239.0" who="#DariuszKlimczak">Panie Marszałku! Panie Premierze! Wysoka Izbo! Wszystkie instytucje podległe ministerstwu infrastruktury, które były do tego przeznaczone, od samego początku uczestniczyły w działaniach przeciwpowodziowych, a następnie w walce z powodzią i jej skutkami. Wszyscy nasi współpracownicy, którzy zostali oddelegowani do tych działań, działali ramię w ramię ze strażakami, z policjantami, z Wojskiem Polskim, wespół w zespół z wszystkimi wolontariuszami, samorządowcami, przedsiębiorcami, przedstawicielami organizacji pozarządowych, wszystkimi, którzy nie bali się tej wielkiej wody i pojechali pomagać innym ludziom. Byli to pracownicy wielu instytucji, począwszy od Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej, poprzez Wody Polskie, Generalną Dyrekcję Dróg Krajowych i Autostrad, Instytut Badawczy Dróg i Mostów, PKP Polskie Linie Kolejowe, wiele innych spółek kolejowych, wliczając w to naszego narodowego przewoźnika PKP Intercity, Morską Służbę Poszukiwania i Ratownictwa SAR, a skończywszy na Polskiej Agencji Żeglugi Powietrznej, która w doskonały sposób współpracowała m.in. z Państwową Strażą Pożarną w zakresie współpracy dronowej. Wszystkim tym pracownikom chciałbym bardzo serdecznie podziękować za zaangażowanie.</u>
          <u xml:id="u-239.1" who="#DariuszKlimczak">Działania, które zostały podjęte we wszystkich tych instytucjach, miały trzy podstawowe cele. Po pierwsze, maksymalne wykorzystanie istniejącej infrastruktury i urządzeń hydrotechnicznych mających na celu uchronienie ludności przed powodzią. Po drugie, zapewnienie w tak ekstremalnych warunkach ciągłości komunikacji i transportu zarówno drogowego, jak i kolejowego. I po trzecie, pełną współpracę z innymi instytucjami w walce z powodzią i jej skutkami. Sprawczość państwa w sytuacjach kryzysowych to przede wszystkim ścisłe stosowanie się do zaleceń wszystkich jego służb, do instrukcji, procedur i wytycznych. Ale przede wszystkim ważny jest człowiek. Wszystkie procedury i instrukcje nie mogą być w pełni wykorzystane, jeżeli nie ma profesjonalizmu, zaangażowania, poświęcenia, a to daje przede wszystkim człowiek, jego charakter. Cóż nam z procedur, cóż nam z instrukcji, jeżeli człowiek nie potrafi współpracować z człowiekiem, jeżeli nie ma zdolności współpracowania zespołowego, z innymi ludźmi. Wszystkie te grupy naszych współpracowników z Ministerstwa Infrastruktury, które współpracowały z pracownikami MON-u, MSW i wielu innych ministerstw, tworzyły jeden wielki zespół, były drużyną i dawały z siebie dużo więcej, niż przewidywały ich obowiązki.</u>
          <u xml:id="u-239.2" who="#DariuszKlimczak">Wielu naszych współpracowników z tych instytucji, które wymieniłem, to także mieszkańcy terenów, które uległy powodzi. Tam byli mieszkańcy i pracownicy Wód Polskich ze Stronia Śląskiego, z Nysy, byli kolejarze z Kłodzka, kolejarze z Głogowa, ale także pracownicy generalnej dyrekcji dróg krajowych np. z Głuchołaz. Był także przykład pracownika, który jednocześnie z jednej strony bronił naszej inwestycji drogowej, bronił mostu, a z drugiej strony w tym samym czasie bronił swojej rodziny, bronił swojego domu przed zalaniem. Wszystkim im należy się szacunek. Kłaniam się im nisko i dziękuję za to wielkie poświęcenie.</u>
          <u xml:id="u-239.3" who="#DariuszKlimczak">Jeżeli chodzi o drogi, to fala powodziowa zalała 14 odcinków dróg krajowych. Wciąż dokładnie szacujemy, jakie były to odcinki. To jest przynajmniej kilkadziesiąt kilometrów zalanych i zniszczonych dróg i 9 obiektów mostowych. Z tych 14 odcinków bardzo szybko udało się nam przywrócić przejezdność 11 odcinków dróg krajowych. Dotychczas nie są przejezdne 3 drogi na terenie województwa opolskiego. Są to drogi krajowe nr 40, nr 45 oraz nr 94. Od początku powodzi wszystkie autostrady i drogi ekspresowe zachowaliśmy jako w pełni przejezdne.</u>
          <u xml:id="u-239.4" who="#DariuszKlimczak">Jeżeli chodzi o współpracę z innymi instytucjami i służbami, to warto tu podkreślić przykład Krosna Odrzańskiego. Tam mieszkańcy, samorządowcy wiedzieli, że zbliża się fala powodziowa. Bardzo szybko zdiagnozowali, że wielką przeszkodą jest zwiększony ruch przez ich miasto, w tym tranzytowy. Dziękuję im za bardzo wczesny sygnał wysłany do generalnej dyrekcji, ale także do Policji. Dzięki temu mogliśmy udrożnić przepustowość tego miasta. Dzięki temu wszyscy ci, którzy angażowali się w budowę wałów przeciwpowodziowych i umocnień, mogli zrobić to na czas. Bardzo serdecznie za to dziękuję, tym bardziej że bardzo szybko zostały wyznaczone objazdy, a tranzyt, który przeszkadzał w umocnieniach przeciwpowodziowych, został zatrzymany.</u>
          <u xml:id="u-239.5" who="#DariuszKlimczak">Podobna sytuacja była z tymi, którzy chcieli nieść pomoc, a więc z przewoźnikami deklarującymi pomoc humanitarną. Bardzo szybko udało się zwolnić ich z opłat drogowych. Na dzisiaj według danych Inspekcji Transportu Drogowego skorzystało z tego uprawnienia ponad 420 transportowców, którzy jechali i jadą dalej z pomocą do powodzian. Dziękuję tutaj tym, z którymi spotykałem się na protestach, bo pierwsi zwrócili się do mnie ci przewoźnicy, którzy kiedyś blokowali naszą granicę z Ukrainą i protestowali. Dalej bardzo dobrze współpracujemy i bardzo serdecznie dziękuję, że zwróciliście na to uwagę.</u>
          <u xml:id="u-239.6" who="#DariuszKlimczak">Inny głośny przykład dobrej współpracy, jeżeli chodzi o zachowanie ciągłości komunikacyjnej i próbę naprawiania infrastruktury drogowej, to są Głuchołazy. Tam budowaliśmy most. Tymczasowo została zorganizowana przeprawa mostowa. Fala zabrała i jedną, i drugą przeprawę. Trzeba było szybko wybudować most. Serdecznie dziękuję ministrom Siemoniakowi i Kosiniakowi-Kamyszowi za to, że udało nam się połączyć siły, zapewnić drogowy most składany z agencji rezerw strategicznych oraz zaprosić wojska inżynieryjne do jak najszybszego przystąpienia do prac. Dzisiaj jesteśmy na etapie uprzątnięcia placu, uprzątnięcia koryta rzeki, wyciągnięcia za pomocą specjalistycznych urządzeń tego, co zostało w rzece, a pamiętajmy, że tam rzeka zmieniła swój przebieg. Dziękuję wszystkim za tę pracę. Mam nadzieję, że ten most zostanie szybko wybudowany.</u>
          <u xml:id="u-239.7" who="#DariuszKlimczak">Ale nie tylko na drogach krajowych mieliśmy zapotrzebowanie na tymczasowe przeprawy przez rzeki. Takie przeprawy było trzeba wybudować w wielu innych miejscach na drogach powiatowych i gminnych. I tutaj także się zorganizowaliśmy z wojskiem i z MSWiA. Dzisiaj rano kolejny raz obradował zespół, który skupiał wszystkich zarządców dróg, żeby maksymalnie wykorzystać nasz potencjał, maksymalnie wykorzystać potencjał tych, którzy znają się na tej robocie i chcą jak najszybciej zapewnić przejazd.</u>
          <u xml:id="u-239.8" who="#DariuszKlimczak">Chciałbym bardzo serdecznie podziękować izbie inżynierów budownictwa, która dołączyła do naszego Instytutu Badawczego Dróg i Mostów. To ci ludzie bezinteresownie od razu ruszyli z pomocą, żeby ocenić stan wszystkich obiektów drogowych i mostowych, żeby można było bezpiecznie się po nich poruszać, ale także żeby stwierdzić, czy one wymagają drobnej naprawy, większej korekty czy całkowitej przebudowy. Wszystkim inżynierom, wszystkim przedstawicielom politechnik, którzy odpowiedzieli na nasz apel, przede wszystkim Instytutu Badawczego Dróg i Mostów, bardzo serdecznie dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-239.9" who="#DariuszKlimczak">Część informacyjną dotyczącą Wód Polskich chciałbym zacząć od zbiornika Racibórz Dolny, którego rola w osłonie przeciwpowodziowej jest nie do przecenienia. Przed jego uruchomieniem spotkałem się z całym zespołem kierującym pracami zbiornika, jeszcze przed wielką akcją jego wypełnienia. Działo się to w obecności wszystkich pracowników i szefa RZGW w Gliwicach. Wszystkich pracowników, którzy zapewnili o przetestowanych wszystkich procedurach, także ja zapewniłem, że mogą liczyć i na mnie, i na naszych współpracowników w chwili nieprzewidzianej. Pamiętajmy, że ten zbiornik w tego typu sytuacji był po raz pierwszy uruchamiany. Zdarzyła się taka sytuacja i o każdej porze dnia i nocy mogliśmy się ze sobą komunikować, bo po prostu się znaliśmy, mieliśmy do siebie telefony, kontakt. My także do późnych godzin nocnych przebywaliśmy i czekaliśmy na te komunikaty, o tym, w czym trzeba pomóc, gdzie jest uszkodzenie, które trzeba natychmiast naprawić przy pomocy m.in. wojska.</u>
          <u xml:id="u-239.10" who="#DariuszKlimczak">Zbiornik Racibórz Dolny chroni przed powodzią 2,5 mln Polaków, którzy mieszkają w trzech województwach: śląskim, opolskim i dolnośląskim. Ten zbiornik chroni Opole i Wrocław, ale także Brzeg, Oławę, Racibórz, Kędzierzyn-Koźle i dziesiątki innych miejscowości. On jest odpowiedzią na tę ogromną traumę z 1997 r. Jego powstanie to wyraz ponadpartyjnego porozumienia, przekazywania sobie bez względu na zmianę rządów pałeczki w sztafecie inwestycyjnej. Dzięki temu udało się stworzyć imponujący obiekt, który w szczytowym momencie przyjął niemal 150 mln m3 wody. Ściął on kulminacyjną falę powodziową i doskonale wypełnił swoją rolę, a teraz, w niedzielę praca tego zbiornika zostanie zakończona. Ten zbiornik to z jednej strony jest przykład ponadpartyjnego działania, ale ten zbiornik to jest także przykład wlokących się procedur i długotrwałych inwestycji. O tym powinniśmy pamiętać, planując kolejne tego typu działania.</u>
          <u xml:id="u-239.11" who="#DariuszKlimczak">Kluczową rolę w walce z powodzią odgrywały zbiorniki tzw. kaskady nyskiej. Zgodnie z informacjami, które uzyskałem od przedstawicieli Wód Polskich, wszystkie zbiorniki: Topola, Kozielno, Otmuchów, Nysa dysponowały rezerwami powodziowymi większymi od wymaganych. Topola miała rezerwę na poziomie 137% wymaganej, Kozielno — 161% wymaganej, Otmuchów — 127% wymaganej, a Nysa — 136% wymaganej rezerwy. Wszystkie razem miały ok. 178 mln m3 zabezpieczonej rezerwy powodziowej, czyli mniej więcej tyle, ile wspomniany przeze mnie wcześniej słynny Racibórz Dolny na Odrze.</u>
          <u xml:id="u-239.12" who="#DariuszKlimczak">Oprócz tego wyprzedzająco zwiększono odpływ ze zbiornika Otmuchów: z 6 do 20 m3/s i zbiornika Nysa: z 10 do 35 m3/s. Są to zbiorniki oczywiście wchodzące w skład kaskady nyskiej. Te odpływy zwiększono, mimo że stany na wodowskazach wskazywały dolne strefy średnich stanów wód. Zebrano wówczas także sztab kryzysowy, który działał 24 godziny na dobę.</u>
          <u xml:id="u-239.13" who="#DariuszKlimczak">To, co ważne w przypadku omawiania tego zbiornika: on został wyremontowany w latach 2009–2014, została przeprowadzona gruntowna modernizacja tego zbiornika, wprowadzono szereg prac, które umożliwiły przeprowadzenie przez odcinek miejski maksymalnego przepływu powodziowego wynoszącego ok. 1400 m3/s. Ważne, że pomimo trwającego remontu w zbiorniku, także w kaskadzie nyskiej, Otmuchów dzięki wysiłkom pracowników Wód Polskich udało się wykorzystać go do celów przeciwpowodziowych. Mimo trwającego remontu natychmiast, w trybie natychmiastowym usunięto z niego cały sprzęt budowlany i przygotowano go na przyjęcie fali powodziowej.</u>
          <u xml:id="u-239.14" who="#DariuszKlimczak">Jeżeli chodzi o Stronie Śląskie, jest to doskonały przykład, jaka siła wody przeszła właśnie w tamtej części Polski. To jest zbiornik, który został wyremontowany w 2011 r., skontrolowany w 2022 r., w 2023 r. nie wytrzymał naporu wody. Wodowskaz Lądek-Zdrój znajdujący się poniżej zbiornika w szczytowym momencie wskazał przepływ w wysokości 322 m3/s, podczas gdy zbiornik projektowany był na przepływ 82 m3/s. Przepływ był tak ekstremalny, że brakowało skali na krzywej pomiarowej.</u>
          <u xml:id="u-239.15" who="#DariuszKlimczak">Szanowni Państwo! Wiele zbiorników pracowało na to, żeby uchronić ludzi przed powodzią. Chciałbym podkreślić, że wszystkie działania, które miały miejsce, będą podlegały szczegółowej kontroli różnych instytucji — zarówno jeżeli chodzi o sterowanie zbiornikami, przyczyny awarii, jak i inne działania prowadzone przez służby podczas tych tragicznych dni. Ta powódź pokazała, że urządzenia wodne, takie jak polder Żelazna pod Opolem, wspomniany Racibórz Dolny czy polder w nadleśnictwie w powiecie wołowskim, zdały swój egzamin.</u>
          <u xml:id="u-239.16" who="#DariuszKlimczak">Od mojego wejścia do rządu zabiegam o kolejne tego typu inwestycje w ramach nowego projektu Banku Światowego. Jego przedstawiciele już w kwietniu tego roku wizytowali tereny, gdzie są one planowane. Nasi współpracownicy z Wód Polskich zaplanowali 1,5 mld euro, za które planujemy wybudować m.in. zbiornik w zlewni środkowej Wisły, która ma chronić Kraków z dwóch stron, ale także zbiornik Kamieniec Ząbkowicki, o którym bardzo dużo się mówi i należy przystąpić do jego budowy. Wszystkie te poldery zdały swój egzamin. Jeżeli chodzi o zniszczone urządzenia hydrotechniczne, to już zaczęły się prace naprawcze w wielu miejscach, m.in. przy Nysie, na Białej Głuchołaskiej, na Nysie Kłodzkiej.</u>
          <u xml:id="u-239.17" who="#DariuszKlimczak">Chciałbym na koniec powiedzieć także o kolei, ponieważ pracownikom PKP PLK udało się udrożnić 25 odcinków linii kolejowych, czyli ponad 350 km. Polskie Linie Kolejowe były przygotowane do powodzi — przygotowały 18 zespołów Kolejowego Ratownictwa Technicznego. Było przygotowanych 171 zespołów awaryjnego usuwania usterek, 66 pociągów sieciowych, dodatkowe lokomotywy spalinowe. Powołano także regionalne zespoły zarządzania kryzysowego w Krakowie, Sosnowcu, Wrocławiu i Poznaniu. Dzisiaj większość tych linii jest przejezdnych, została nam tak naprawdę jedna miejscowość. Częściowo nieprzejezdne są przejścia graniczne z naszymi czeskimi sąsiadami, ale to także ze względu na straty, jakie oni tam ponieśli.</u>
          <u xml:id="u-239.18" who="#DariuszKlimczak">Mamy ponadto już czynne wszystkie zalane dworce kolejowe. Tutaj pozwolę sobie na taką ostatnią dygresję, bo byłem w wielu miejscach, gdzie kolejarze naprawiali te tory, m.in. w Kłodzku. Widziałem, jak natura potrafiła zniszczyć infrastrukturę kolejową. Widziałem tory kolejowe postawione pionowo. Widziałem ustawione jak płot lub skręcone jak kod genetyczny DNA — taka była siła tej natury. Mimo niezwykle trudnych warunków powodziowych udało nam się na bieżąco przywracać przejezdność zarówno na drogach, jak i na kolei. Transport funkcjonował i zapewniał zaopatrzenie mieszkańcom zalanych miejscowości, a przewoźnicy już w trakcie akcji pomocowej oferowali przewozy dzieciom z terenów powodziowych na tzw. zielone szkoły. To inicjatywa, którą autorką jest minister edukacji pani Barbara Nowacka.</u>
          <u xml:id="u-239.19" who="#DariuszKlimczak">Na koniec chciałbym powiedzieć o stratach, które są ogromne — zarówno w drogach, na kolei, jak i w infrastrukturze hydrotechnicznej. Zapewniam, że wszystko odbudujemy i to w zdecydowanie lepszej jakości, niż istniało to przed tą tragiczną powodzią. Nie zapominamy także o naszych współpracownikach z Wód Polskich, z kolei — wszyscy ci pracownicy, których majątki, których domy uległy także powodzi, mają zapewnioną pomoc z funduszy socjalnych, niezależną od pomocy państwa.</u>
          <u xml:id="u-239.20" who="#DariuszKlimczak">Wszystkim, z którymi współpracowałem podczas tej trudnej sytuacji, tej trudnej powodzi, bardzo serdecznie dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-239.21" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-240">
          <u xml:id="u-240.0" who="#Marszałek">Dziękuję bardzo panu ministrowi.</u>
          <u xml:id="u-240.1" who="#Marszałek">Proszę teraz ministra finansów pana Andrzeja Domańskiego o przedstawienie informacji.</u>
          <u xml:id="u-240.2" who="#Marszałek">Szanowni Państwo! Ponieważ ta debata będzie trwała dość długo, jak się możemy spodziewać…</u>
          <u xml:id="u-240.3" who="#komentarz">(Głos z sali: To nie jest debata.)</u>
          <u xml:id="u-240.4" who="#Marszałek">…debata nad informacją, którą w tej chwili rząd przedstawia, żeby być precyzyjnym na potrzeby państwa, korzystając z art. 185, skorzystam z uprawnienia i poproszę państwa, żeby dzisiaj nie było oświadczeń poselskich. Jeżeli ktoś jednak mimo to będzie chciał złożyć oświadczenie poselskie, może zrobić to na piśmie do protokołu, tak żebyśmy te obrady w możliwie normalnym czasie skończyli.</u>
          <u xml:id="u-240.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-240.6" who="#Marszałek">Bardzo proszę, panie ministrze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-241">
          <u xml:id="u-241.0" who="#AndrzejDomański">Panie Marszałku! Panie Premierze! Wysoka Izbo! Tragiczne wydarzenia związane z powodzią w naszym kraju poruszyły nas wszystkich. Ogrom ludzkiej tragedii wymagał od nas natychmiastowej reakcji i pomocy, także finansowej. Na realizację zadań związanych ze zwalczaniem skutków powodzi zabezpieczyliśmy w budżecie państwa w ciągu 48 godzin środki w wysokości 2 mld zł. Wiemy, że tę kwotę będziemy sukcesywnie zwiększać zgodnie z potrzebami.</u>
          <u xml:id="u-241.1" who="#AndrzejDomański">Naszym priorytetem jest rozdysponowanie tych środków do potrzebujących jak najszybciej, dlatego też wpływające od wojewodów wnioski o wsparcie rozpatrujemy bezzwłocznie. Do dziś zgodnie z dotychczas złożonym zapotrzebowaniem wydaliśmy decyzje umożliwiające uruchomienie środków na wypłaty zasiłków powodziowych dla poszkodowanych osób oraz na wsparcie przedsiębiorców w łącznej kwocie 600 mln zł.</u>
          <u xml:id="u-241.2" who="#AndrzejDomański">Na sfinansowanie kosztów odbudowy będziemy oczywiście potrzebowali znacznie więcej środków. Dysponujemy również środkami z tzw. rezerwy subwencji ogólnej w wysokości 738 mln zł. Rezerwa ta w całości może być przeznaczona dla jednostek samorządu terytorialnego, w których w wyniku powodzi wystąpiły straty w ich majątku. Podziału tej rezerwy dokonamy wspólnie ze stroną samorządową po dokładnym oszacowaniu strat.</u>
          <u xml:id="u-241.3" who="#AndrzejDomański">Wiemy, że środków na wielki program odbudowa+ będziemy potrzebowali istotnie więcej. W końcu środki te posłużą na wypłatę odszkodowań gospodarstwom domowym, ale również na odbudowę infrastruktury oraz na bardzo istotne wsparcie przedsiębiorców. Dlatego w ramach budżetu na rok 2025 będziemy proponować istotne zwiększenie kwoty dostępnej na przeciwdziałanie i usuwanie skutków powodzi.</u>
          <u xml:id="u-241.4" who="#AndrzejDomański">Wiemy, że konieczne jest szybkie i bardzo wymierne wsparcie, w szczególności małych, lokalnych firm, które są źródłem utrzymania dla wielu rodzin i lokalnej społeczności. Działać trzeba tu i teraz i tak też robimy.</u>
          <u xml:id="u-241.5" who="#AndrzejDomański">Poza wsparciem finansowym każdy przedsiębiorca może wystąpić zgodnie z Ordynacją podatkową o umorzenie zobowiązań podatkowych. Wnioski powodzian rozpatrywane są w pierwszej kolejności, a zaświadczenia wydawane od ręki. Poszkodowani mogą naturalnie składać wnioski w dowolnym, najbliższym urzędzie skarbowym na terenie kraju.</u>
          <u xml:id="u-241.6" who="#AndrzejDomański">Wiemy, że wiele osób poszkodowanych w powodzi spłaca kredyty hipoteczne. Spotykamy się z poszkodowanymi, którym powódź zabrała lub zniszczyła ich domy, a kredyty muszą przecież nadal spłacać. To potężne, ludzkie tragedie, dlatego wprowadzamy bezzwrotną pomoc dla kredytobiorców. Wszyscy poszkodowani, którzy utracili chociażby czasowo możliwość korzystania z domu czy mieszkania, mogą skorzystać z Funduszu Wsparcia Kredytobiorców. W ramach wsparcia fundusz będzie spłacał należne raty przez 12 miesięcy, a pomoc ta — chciałbym podkreślić to bardzo wyraźnie — będzie bezzwrotna.</u>
          <u xml:id="u-241.7" who="#AndrzejDomański">To, co łączy nas, Polaków, to fakt, że w trudnych momentach potrafimy się jednoczyć i dzielić z tymi, którzy potrzebują pomocy. Już od pierwszych dni powodzi widzimy potężną mobilizację wśród polskich przedsiębiorców. Potężne środki oraz dary przekazywane przez polskich przedsiębiorców. Dlatego też wprowadziliśmy zerową stawkę VAT dla darowizn, towarów i usług przekazywanych na rzecz poszkodowanych wskutek powodzi. Zerowy VAT obejmuje m.in. żywność, koce, ubrania, czyli to, co jest niezbędne osobom poszkodowanym w powodzi. Dotyczy to również nieodpłatnych usług, takich jak zakwaterowanie czy wynajem agregatów prądotwórczych czy osuszaczy, które mogą okazać się niezbędne w tej trudnej, bardzo trudnej sytuacji.</u>
          <u xml:id="u-241.8" who="#AndrzejDomański">W życie weszło również rozporządzenie, dzięki któremu zerowa stawka VAT może być stosowana również w przypadku darowizn materiałów budowlanych. Wszystko po to, abyśmy jak najszybciej podnieśli się z tej wielkiej, wielkiej tragedii. Walka ze skutkami powodzi potrwa jeszcze wiele miesięcy.</u>
          <u xml:id="u-241.9" who="#AndrzejDomański">Panie Marszałku! Panie Premierze! Wysoka Izbo! Budżet jest gotowy na finansowanie usuwania skutków powodzi. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-241.10" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-242">
          <u xml:id="u-242.0" who="#Marszałek">Dziękuję bardzo, panie ministrze.</u>
          <u xml:id="u-242.1" who="#Marszałek">Proszę teraz panią minister klimatu i środowiska Paulinę Hennig-Kloskę o przedstawienie informacji.</u>
          <u xml:id="u-242.2" who="#Marszałek">Bardzo proszę, pani minister.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-243">
          <u xml:id="u-243.0" who="#PaulinaHennigKloska">Panie Marszałku! Panie Premierze! Panie i Panowie Posłowie! Ministerstwo Klimatu i Środowiska praktycznie od pierwszych godzin powodzi borykało się przede wszystkim z problemem zapewnienia mieszkańcom południa ciągłości dostaw energii elektrycznej. To było dla nas główne wyzwanie. Jak już informowaliśmy, w szczytowym momencie bez prądu pozostawało 80 tys. gospodarstw domowych, ale oczywiście w tym systemie w jednych domach prąd się pojawiał, w innych zanikał, ten system trwał ciągiem. Dzisiaj bez prądu pozostaje łącznie 1190 odbiorców w sześciu województwach. Według najnowszych zapewnień dostawcy energii na tym terenie do końca tygodnia wszystkie problemy zostaną rozwiązane i we wszystkich domach pojawi się prąd. To niezwykle ważna informacja.</u>
          <u xml:id="u-243.1" who="#PaulinaHennigKloska">Jeżeli chodzi o infrastrukturę środowiskową i bezpieczeństwo środowiskowe, obecnie w województwie dolnośląskim na zalanych terenach niesprawnych pozostaje 15 oczyszczalni ścieków i siedem stacji paliw, w województwie opolskim osiem oczyszczalni ścieków i jedna stacja paliw, a w województwie lubuskim jedna oczyszczalnia ścieków. Obiekty oczywiście zostały zabezpieczone i są monitorowane przez służby środowiskowe. Próbujemy tam również prowadzić naprawy, które usprawnią te obiekty i przywrócą ich pełną sprawność.</u>
          <u xml:id="u-243.2" who="#PaulinaHennigKloska">Jeżeli chodzi o ostrzeżenia hydrologiczne i osuwiskowe, Państwowa Służba Geologiczna wprowadziła stan zagrożenia hydrogeologicznego na okres do 30 września dla województw: dolnośląskiego, opolskiego oraz południowych części województwa lubuskiego i wielkopolskiego. Monitorujemy na tym terenie stan wód podziemnych, które mogły zostać w naturalny sposób zanieczyszczone w konsekwencji zalania składowisk odpadów, osadników, oczyszczalni ścieków czy zakładów przemysłowych. Dotychczas nie stwierdzono żadnych takich przypadków.</u>
          <u xml:id="u-243.3" who="#PaulinaHennigKloska">Główny geolog kraju wydał ostrzeżenie o zagrożeniu osuwiskowym na terenach powodziowych. Obecnie służby monitorują już 16 tego typu lokalizacji, dlatego chciałabym zaapelować do wszystkich poruszających się na terenie, na którym wystąpiła powódź, o ostrożność, bo tych lokalizacji niestety może pojawiać się więcej.</u>
          <u xml:id="u-243.4" who="#PaulinaHennigKloska">Sprzątamy w parkach narodowych i lasach państwowych, naprawiając szkody tak, by jak najszybciej przywrócić ten teren do pełnej dyspozycji mieszkańców i turystów. Dołączamy się do apelu mieszkańców południa, by nie pogarszać sytuacji materialnej miejscowej ludności poprzez odwoływanie wyjazdów turystycznych. To niezwykle ważne, by problemy tamtejszej ludności nie pogłębiały się dalej. Szybka praca służb Karkonoskiego Parku Narodowego sprawiła, że dzisiaj wszystkie szlaki i ścieżki są już otwarte. Karkonosze serdecznie zapraszają turystów do siebie.</u>
          <u xml:id="u-243.5" who="#PaulinaHennigKloska">Wspólnie z parkami narodowymi pracujemy też nad ofertą zielonych szkół dla dzieci z terenów dotkniętych powodzią. Chcemy wykorzystać potencjał parkowy taki jak baza edukacyjna czy noclegowa i świetnych fachowców. Mamy nadzieję, że ministerstwo edukacji skorzysta z naszej oferty.</u>
          <u xml:id="u-243.6" who="#PaulinaHennigKloska">Jeśli chodzi o pomoc dla powodzian, do pakietu rozwiązań przygotowanego przez rząd dołożyliśmy 1000 zł na wsparcie na rachunki za prąd, na tzw. osuszacze.</u>
          <u xml:id="u-243.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-243.8" who="#PaulinaHennigKloska">To niezwykle ważne. Wiele rodzin dzisiaj boryka się z problemem, koniecznością osuszenia swoich domów i mieszkań, rachunki będą więc wyższe. Chcemy je również wesprzeć w tym zakresie, więc też wielkie podziękowania dla ministra finansów za wygospodarowanie pieniędzy na ten cel.</u>
          <u xml:id="u-243.9" who="#PaulinaHennigKloska">Działa też pomoc dla samorządów, nasze doraźne wsparcie przeznaczone dla samorządów, podległych im zakładów komunalnych, straży pożarnych już funkcjonuje. Ono może być przeznaczone na interwencyjne zakupy osuszaczy, agregatów, ale także przywracanie sprawności obiektom infrastruktury środowiskowej i gospodarki wodnej, by jak najszybciej mogły służyć mieszkańcom. Wojewódzkie fundusze ochrony środowiska i gospodarki wodnej we Wrocławiu, Opolu i Katowicach wygospodarowały na ten cel 46 mln zł ze swoich oszczędności. To oczywiście są środki nie na odbudowę, tylko na sprzątanie i pierwsze naprawy, ale dużo już udało się w tym zakresie zrobić. W przypadku województwa opolskiego z wnioskami wystąpiły takie gminy, jak Krapkowice, Gogolin czy Bierawa. Mamy też wnioski z przedsiębiorstw komunalnych, wodociągowych i kanalizacyjnych, m.in. z Prudnika, Nysy czy Kietrza — bardzo doświadczonych losem przez ostatnie dni.</u>
          <u xml:id="u-243.10" who="#PaulinaHennigKloska">W województwie dolnośląskim z naszej pomocy chce skorzystać gmina Sobótka, by odbudować lokalną zaporę wodną. W Jeleniej Górze wspólnie przywracamy sprawność tamtejszej oczyszczalni ścieków, bo całkowitemu zniszczeniu uległo wyposażenie laboratorium ścieków. Wnioski złożyły też ochotnicze straże pożarne z tych wszystkich regionów. W wielu gminach każdy z funduszy regionalnych uruchomił też punkty kontaktowe dla samorządów, uprościł procedury, by te pieniądze były dostępne szybko. To pieniądze na sprzątanie, pierwszą pomoc, pieniądze potrzebne doraźnie, o których też mówił pan premier, pieniądze na odbudowę, są one przez rząd przygotowywane.</u>
          <u xml:id="u-243.11" who="#PaulinaHennigKloska">Odpowiadamy też szybko na problemy związane z odpadami popowodziowymi. Rada Ministrów na wniosek Ministerstwa Klimatu i Środowiska zmieniła rozporządzenie, co ułatwiło usuwanie odpadów z tego terenu. Wczoraj przeprowadziliśmy również szybkie konsultacje z wojewodami, z samorządami, wojewódzkimi inspektorami ochrony środowiska po to, by wydać ostateczną instrukcję stosowania, tak by firmy, które pomagają wywozić odpady z terenów popowodziowych, nie były w przyszłości karane.</u>
          <u xml:id="u-243.12" who="#PaulinaHennigKloska">Oczywiście dokładamy też swoją istotną cegiełkę do puli środków na odbudowę miast i wsi dotkniętych tragedią, chodzi o ponad 2 mld zł ze środków europejskich. To pieniądze oczywiście zarówno na odbudowę, remont domów wielo- i jednorodzinnych, naprawę większych awarii w oczyszczalniach ścieków, w infrastrukturze wodnej i kanalizacyjnej, ale także — co będzie niezwykle ważne w najbliższych latach — adaptacje miast do zmian klimatu. Budowa odporności miast na nagłe wyładowania atmosferyczne jest coraz bardziej potrzebna i w zasadzie w Ministerstwie Klimatu i Środowiska od pierwszych dni, od kiedy działa tam nowe kierownictwo po zmianie rządu, pracujemy nad tym, by właśnie wzmacniać samorządy w tym zakresie. To niezwykle ważny proces. Wygospodarowaliśmy na ten cel miliardy złotych ze środków europejskich. Podpisaliśmy już pierwszych 51 umów za sprawą pracy Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, ale, co też ważne, przygotowaliśmy projekt ustawy — Prawo ochrony środowiska, nad którym prace w zasadzie się zakończyły, którego celem jest właśnie wspieranie miast, samorządów, w budowaniu odporności na wypadek wystąpienia nagłych wyładowań atmosferycznych czy właśnie powodzi. Ten projekt, ta ustawa trafiła właśnie do komitetu stałego Rady Ministrów. Jest gotowa, panie premierze, możemy przystąpić do procedowania nad nią i jej rozpatrzenia na posiedzeniu Rady Ministrów.</u>
          <u xml:id="u-243.13" who="#komentarz">(Głos z sali: Co z bobrami?)</u>
          <u xml:id="u-243.14" who="#PaulinaHennigKloska">Dlaczego to jest tak ważne, szanowni państwo? Kryzys klimatyczny widać gołym okiem. Eksperci są zgodni: jeśli pozostaniemy bierni, zamiast mówić o powodzi tysiąclecia, będziemy mówić o tysiącleciu powodzi. Takie zagrożenia przed nami stoją.</u>
          <u xml:id="u-243.15" who="#komentarz">(Głos z sali: Bobry proszę ratować.)</u>
          <u xml:id="u-243.16" who="#PaulinaHennigKloska">Tego lata w zasadzie każdego tygodnia oglądaliśmy w serwisach informacyjnych zdjęcia zalewanych miast, a jednocześnie Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej ostrzegał przed suszą hydrologiczną. Notowaliśmy historycznie niskie poziomy wód w polskich rzekach. Tak więc mamy rok suszy przerwany nagle brutalnie błyskawiczną powodzią.</u>
          <u xml:id="u-243.17" who="#PaulinaHennigKloska">Na Dolnym Śląsku, szanowni państwo, przed powodzią notowano poważne deficyty wody. W wybranych miastach brakowało wody pitnej. Takie miejscowości jak Karpacz, Kowary czy Świeradów-Zdrój miały problem z dostarczaniem wody pitnej swoim mieszkańcom. To efekt właśnie tego, o czym mówię — deficytu wody wynikającego z suszy hydrologicznej. Kilka dni po tych wydarzeniach przyszła na te same tereny wielka woda. To jest przykład zmian klimatycznych, które się dzieją na naszych oczach. Opady przez długi czas nie występują albo są zbyt słabe, wysychają ujęcia wody, a potem woda zagraża zdrowiu i życiu ludzi. Dziś eksperci Ministerstwa Klimatu i Środowiska oczywiście pozostają do dyspozycji pełnomocnika rządu w kwestii przygotowania dobrego planu zarządzania zasobami wody w Polsce przy uwzględnieniu potrzeb retencjonowania tej wody i potrzeb wynikających z walki z powodzią.</u>
          <u xml:id="u-243.18" who="#PaulinaHennigKloska">Oczywiście, kończąc swoje wystąpienie, chciałabym bardzo, bardzo podziękować wszystkim służbom, które przez ostatnie dni w ramach resortu klimatu i środowiska wspierały tereny dotknięte powodzią, wspierały lokalne społeczności. To m.in. pracownicy regionalnych dyrekcji ochrony środowiska, wojewódzkich inspektoratów ochrony środowiska, wojewódzkich funduszy ochrony środowiska i gospodarki wodnej, parków narodowych, regionalnych dyrekcji Lasów Państwowych oraz pracownicy ministerstwa i centralnych instytucji tam pracujących.</u>
          <u xml:id="u-243.19" who="#PaulinaHennigKloska">Sztab w Ministerstwie Klimatu i Środowiska do dziś pracuje 24 godziny na dobę i będzie tak pracował tak długo, jak będzie trzeba. I za to bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-243.20" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-243.21" who="#komentarz">(Głos z sali: A bobry?)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-244">
          <u xml:id="u-244.0" who="#Marszałek">Dziękuję bardzo, pani minister.</u>
          <u xml:id="u-244.1" who="#Marszałek">Proszę teraz panią minister zdrowia Izabelę Leszczynę o przedstawienie informacji.</u>
          <u xml:id="u-244.2" who="#Marszałek">Bardzo proszę, pani minister.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-245">
          <u xml:id="u-245.0" who="#IzabelaLeszczyna">Panie Marszałku! Panie Premierze! Wysoki Sejmie! Najważniejszą informacją, jaką chciałabym z państwem się podzielić, jest ta, że wszyscy pacjenci, mieszkańcy obszarów dotkniętych powodzią mają zapewniony dostęp do lekarzy podstawowej opieki zdrowotnej, do lekarstw i do leczenia szpitalnego, jeżeli takiego potrzebują.</u>
          <u xml:id="u-245.1" who="#IzabelaLeszczyna">Ministerstwo Zdrowia w porozumieniu z Narodowym Funduszem Zdrowia, Państwową Inspekcją Sanitarną, głównym inspektorem farmaceutycznym oraz Lotniczym Pogotowiem Ratunkowym od 15 września podjęło szereg działań w zakresie wsparcia powodzian i wsparcia podmiotów leczniczych, które ucierpiały w wyniku sytuacji w południowo-zachodniej Polsce. Działania te podejmujemy w ramach sztabu kryzysowego w Ministerstwie Zdrowia, którego prace koordynuje minister Marek Kos.</u>
          <u xml:id="u-245.2" who="#IzabelaLeszczyna">Współpracujemy z dysponentami zespołów ratownictwa medycznego i urzędami wojewódzkimi w zakresie relokacji ratowników oraz informacji o utrudnieniach komunikacyjnych i dojeździe do miejsc udzielania świadczeń medycznych. Na moją prośbę dyrektorzy oddziałów wojewódzkich NFZ zostali włączeni do prac sztabów kryzysowych urzędów wojewódzkich. Dzięki temu możemy ściśle współpracować z lokalnymi władzami.</u>
          <u xml:id="u-245.3" who="#IzabelaLeszczyna">Uruchomiliśmy bezpłatną całodobową infolinię NFZ pod numerem 800 190 590, która jest wsparciem dla pacjentów z terenów objętych powodzią. Konsultanci udzielają informacji o miejscach udzielania świadczeń podstawowej opieki zdrowotnej i świadczeń szpitalnych, o czynnych aptekach. Te informacje są na bieżąco każdego dnia aktualizowane.</u>
          <u xml:id="u-245.4" who="#IzabelaLeszczyna">We współpracy z oddziałami dolnośląskiego i opolskiego NFZ organizujemy także opiekę psychologiczną dla mieszkańców zalanych terenów. Informacja o miejscach i sposobie uzyskania takiej pomocy jest dostępna właśnie pod numerem infolinii, który przed chwilą podałam. Wsparcia mieszkańcom udzielają psycholodzy i psychiatrzy z centrów zdrowia psychicznego i poradni zdrowia psychicznego. Zorganizowana została także pomoc mobilna. Wsparcie zaoferowali Polskie Towarzystwo Psychologiczne i Polskie Towarzystwo Terapii Poznawczej i Behawioralnej oraz rektorzy uczelni prowadzących kształcenie na kierunkach psychologii klinicznej, za co serdecznie dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-245.5" who="#IzabelaLeszczyna">W porozumieniu z Fundacją Dajemy Dzieciom Siłę oraz Fundacją ITAKA wzmocnione zostało działanie linii telefonicznych, gdzie można uzyskać także wsparcie psychologiczne. Dla dorosłych to jest numer 870 22 22, dla dzieci — 116 111. Linie są oczywiście bezpłatne, a pomoc psychologa dostępna jest 24 godziny przez 7 dni w tygodniu.</u>
          <u xml:id="u-245.6" who="#IzabelaLeszczyna">Monitorujemy sytuację w zakładach opiekuńczo-leczniczych i w hospicjach. Monitorujemy także zabezpieczenie pacjentów w hospicjach domowych, pacjentów, którzy są wentylowani mechanicznie, żywieni dojelitowo lub korzystają z tlenoterapii. To było szczególnie ważne wtedy, gdy wyłączany był prąd, trzeba było zapewnić tym ludziom agregaty.</u>
          <u xml:id="u-245.7" who="#IzabelaLeszczyna">Szczególnym wsparciem Ministerstwo Zdrowia objęło także pacjentów wymagających dializowania. W związku z brakiem prądu i wody w stacjach dializ w Nysie i Kłodzku ponad 80 pacjentów wymagających dializoterapii zostało przetransportowanych m.in. transportem lotniczym do stacji m.in. w Głubczycach i Polanicy-Zdroju. Dyrekcje podtopionych stacji dializ na bieżąco telefonicznie kontaktują się z pacjentami. Ci, których stan zdrowia był taki, że powinni byli pozostać w ośrodkach, zostali tam i zostali zaopiekowani.</u>
          <u xml:id="u-245.8" who="#IzabelaLeszczyna">Wystąpiłam także do ministra spraw wewnętrznych i administracji z prośbą o zorganizowanie w oparciu o infrastrukturę RARS-u specjalnego magazynu asortymentu medycznego pozyskanego m.in. w ramach darowizn czy innych przedsięwzięć pomocowych w celu wsparcia podmiotów leczniczych dotkniętych powodzią. Magazyn został uruchomiony.</u>
          <u xml:id="u-245.9" who="#IzabelaLeszczyna">Pozwolę sobie przedstawić Wysokiej Izbie sytuację pacjentów w pierwszych dniach powodzi w województwach opolskim i dolnośląskim, ponieważ tam sytuacja była najtrudniejsza. Województwo opolskie, szpital w Nysie. To szpital, który ucierpiał zdecydowanie najbardziej. Decyzję o ewakuacji podjęto 15 września. Ewakuacja rozpoczęła się w godzinach wieczornych i trwała do północy. Ewakuowano 43 osoby, a drugi etap ewakuacji zaplanowano na 16 września w godzinach przedpołudniowych. Wtedy ewakuowano pozostałych pacjentów. W sumie w tym szpitalu było 101 pacjentów. 7 wypisano do domu, 94 chorych zostało przetransportowanych do innych szpitali. Pacjentów przyjęły trzy szpitale w Opolu, szpitale w Katowicach, Raciborzu, Kluczborku, Strzelcach Opolskich, Namysłowie, Bielsku-Białej, Oleśnie i w miejscowości Kup.</u>
          <u xml:id="u-245.10" who="#IzabelaLeszczyna">Jednocześnie chciałabym zdementować nieprawdziwe informacje, które pojawiały się w przestrzeni publicznej. Informuję Wysoką Izbę, że stan zdrowia żadnego z ewakuowanych pacjentów nie uległ pogorszeniu. Ewakuację prowadziły zespoły ratownictwa medycznego, w tym zespoły lotnicze, we współpracy z zespołami straży pożarnej i wojskiem. Pacjenci na łodziach byli transportowani do karetek lub samolotów wojskowych. Odbyło się 12 takich lotów.</u>
          <u xml:id="u-245.11" who="#IzabelaLeszczyna">Szpital w Nysie w chwili obecnej nie ma możliwości realizacji świadczeń medycznych, dlatego od 19 września ruszył szpital polowy w Nysie zorganizowany przez Ministerstwo Obrony Narodowej. Szpital jest placówką 116. Szpitala Wojskowego w Opolu. Powstał we współpracy z personelem medycznym szpitala w Nysie. Szpital ten zapewnia, jak mówił pan premier Kosiniak-Kamysz, triage, wstępną diagnostykę, leczenie dorosłych i dzieci oraz transport do szpitali docelowych, zabezpiecza świadczenia całodobowo, ponadto wykonuje szczepienia profilaktyczne przeciwko tężcowi i innym chorobom zakaźnym.</u>
          <u xml:id="u-245.12" who="#IzabelaLeszczyna">Jednocześnie na bazie szpitala MSWiA w Głuchołazach powstał dodatkowy oddział chorób wewnętrznych z 32 łóżkami i 5 stanowiskami intensywnej terapii. Świadczenia medyczne w tym oddziale zapewniają także lekarze, pracownicy medyczni ze szpitala w Nysie.</u>
          <u xml:id="u-245.13" who="#IzabelaLeszczyna">Wznowienie działania szpitala w Nysie uzależnione jest od napraw instalacji elektrycznej i uruchomienia dostaw wody, zabezpieczenia potrzeb sprzętowych, w tym tomografu komputerowego, i gruntownego remontu kilku oddziałów, przede wszystkim laboratorium szpitalnego. Pozostaję w stałym kontakcie ze starostą nyskim.</u>
          <u xml:id="u-245.14" who="#IzabelaLeszczyna">Inne podmioty lecznicze, które w województwie opolskim ucierpiały, to szpital w Głuchołazach i Opolskie Centrum Rehabilitacji w Korfantowie. Tam nie była potrzebna ewakuacja. Ewakuacja była potrzebna także w Zakładzie Opiekuńczo-Leczniczym w Paczkowie. Wojewoda opolska podjęła taką decyzję przede wszystkim z powodu braku personelu, tzn. ludzie nie mogli po prostu dojechać do pracy. Ewakuowano 35 osób leżących, wykorzystano śmigłowce straży pożarnej Sokół. Wszyscy pensjonariusze już dzisiaj wrócili do swojego macierzystego ośrodka w Paczkowie.</u>
          <u xml:id="u-245.15" who="#IzabelaLeszczyna">W województwie dolnośląskim ucierpiał szpital w Kłodzku, ale zdecydowanie mniej niż szpital w Nysie. Został przywrócony do normalnego funkcjonowania, personel pracował w ramach 24-godzinnych dyżurów, kilka pacjentek położniczych zostało przetransportowanych do szpitala w Polanicy-Zdroju. Szpital specjalistyczny w Wałbrzychu miał jedynie awarię zasilania w części pediatrycznej. Było uruchomione zasilanie awaryjne. Dzisiaj szpital pracuje prawidłowo. Natomiast Wojewódzkie Centrum Psychiatrii Długoterminowej w Stroniu Śląskim ocalało. To jest nieprawdopodobne, bo wszyscy widzieliśmy, jak wygląda Stronie Śląskie, natomiast na szczęście to centrum ocalało. Tam jest 300 pacjentów z niepełnosprawnościami intelektualnymi, często osoby starsze z demencją. Oczywiście były problemy, brakowało wody i prądu, to wszystko należało zabezpieczyć i to zostało zrobione. A determinacja dyrekcji i personelu sprawiła, że centrum to funkcjonuje bez zakłóceń.</u>
          <u xml:id="u-245.16" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-245.17" who="#IzabelaLeszczyna">Problemy miał Ośrodek Rehabilitacyjny i Opiekuńczy Zgromadzenia Sióstr św. Elżbiety we Wleniu. To też jest miejscowość, która bardzo ucierpiała. Tam było 60 pacjentów i personel. Zostały zalane piwnice, oczywiście został wyłączony prąd, dostarczano wodę pitną. Sytuacja dzisiaj jest ustabilizowana.</u>
          <u xml:id="u-245.18" who="#IzabelaLeszczyna">Wszystkie podmioty uzdrowiskowe na terenie Dolnego Śląska zadbały o bezpieczeństwo pacjentów przebywających w leczeniu uzdrowiskowym. Najtrudniejsza sytuacja dotyczyła Uzdrowiska Lądek-Długopole w Lądku-Zdroju. Podjęto 16 września decyzję o pełnej ewakuacji pacjentów z sanatorium uzdrowiskowego Jan. W sumie ewakuowano 250 osób. Obecnie funkcjonują już uzdrowiska w Długopolu-Zdroju.</u>
          <u xml:id="u-245.19" who="#IzabelaLeszczyna">Z ministrem Kosem byliśmy w szpitalach w Nysie, Kłodzku, Stroniu Śląskim i Lądku-Zdroju. To, co mogę powiedzieć na pewno: pracownicy tych szpitali, osoby zarządzające tymi szpitalami dołożyły wszelkiej staranności do tego, żeby zapewnić bezpieczeństwo pacjentom i kuracjuszom i za to z całego serca dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-245.20" who="#IzabelaLeszczyna">Jeśli chodzi o podstawową opiekę zdrowotną, to w województwie dolnośląskim zostało poszkodowanych na skutek powodzi 31 poradni, ale tylko cztery zawiesiły działalność. W opolskim poszkodowanych było pięć POZ-ów, zawiesiła działalność tylko jedna przychodnia. Co zrobiliśmy, żeby zapewnić dostępność lekarza rodzinnego? NFZ wydał zarządzenie, które umożliwia pacjentom z terenów zalanych korzystanie z wizyt lekarskich w każdym POZ bez względu na to, czy są do niego zapisani, czy nie.</u>
          <u xml:id="u-245.21" who="#IzabelaLeszczyna">Informacja na temat sytuacji sanitarnej. Państwowa Inspekcja Sanitarna realizuje cztery grupy problemowe: bezpieczeństwo zaopatrzenia w wodę pitną, bezpieczeństwo żywności, choroby infekcyjne, zatrucia, szczepienia i bezpieczeństwo epidemiologiczne. Obecnie działania stacji sanitarno-epidemiologicznych skupiają się przede wszystkim na pobieraniu próbek wody, przeprowadzaniu badań laboratoryjnych wody do spożycia oraz wydawaniu środków dezynfekcyjnych. Stacje sanitarne na terenach zalanych, na terenach objętych powodzią pracują w trybie 24-godzinnym. W przypadku wyłączenia wodociągu z eksploatacji woda przeznaczona do spożycia dostarczana jest jako woda butelkowana lub woda z cystern.</u>
          <u xml:id="u-245.22" who="#IzabelaLeszczyna">Jeśli chodzi o apteki, brak dostępu odnotowaliśmy tylko w Stroniu Śląskim 16, 18 września i w Lewinie Brzeskim 17 i 18 września. Dzisiaj dostępność leków we wszystkich miejscowościach jest zapewniona.</u>
          <u xml:id="u-245.23" who="#IzabelaLeszczyna">Działania Lotniczego Pogotowia Ratunkowego. Uruchomiliśmy dwa dodatkowe zespoły ratownictwa z bazami w Opolu i Wrocławiu. Baza z Wrocławia została przesunięta 23 września do bazy w Zielonej Górze. Postawiliśmy w stan gotowości także mobilną grupę zabezpieczenia medycznego LPR. LPR wykonało 76 lotów do wypadków lub osób chorych, w tym dwa loty z wykorzystaniem technik linowych i cztery transporty międzyszpitalne.</u>
          <u xml:id="u-245.24" who="#IzabelaLeszczyna">Na zakończenie pragnę podziękować wszystkim służbom, instytucjom zaangażowanym w zapewnianie ciągłości opieki medycznej i bezpieczeństwa epidemiologicznego. Dziękuję Policji, straży pożarnej oraz wojsku. Wasza pomoc była i jest bezcenna. Chciałabym także podziękować osobom indywidualnym, lekarzom, pielęgniarkom, ratownikom medycznym, wszystkim pracownikom szpitali, przychodni, aptek. Dziękuję szczególnie tym, którzy sami będąc ofiarami powodzi, przyszli do pracy, żeby leczyć i wspierać pacjentów. Dziękuję z całego serca.</u>
          <u xml:id="u-245.25" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-246">
          <u xml:id="u-246.0" who="#Marszałek">Dziękuję bardzo, pani minister.</u>
          <u xml:id="u-246.1" who="#Marszałek">Proszę teraz panią minister edukacji Barbarę Nowacką o przedstawienie informacji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-247">
          <u xml:id="u-247.0" who="#BarbaraNowacka">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Premierze! Muszę zacząć od podziękowań dla wszystkich nauczycielek, nauczycieli i dyrektorów szkół, którzy w momencie kryzysu zachowali wielką przytomność umysłu i wykazali wielką determinację, by wesprzeć dzieci i młodzież w kryzysie.</u>
          <u xml:id="u-247.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-247.2" who="#BarbaraNowacka">Ta jedna z najważniejszych grup zawodowych stanęła absolutnie na wysokości zadania. Dość, że państwu przedstawię dwie liczby: 604 — tyle szkół było zamkniętych 17 września, dzisiaj 43 placówki edukacyjne nie działają. Wiele z tych placówek, które dzisiaj jeszcze nie są zdatne do przyjęcia dzieci i młodzieży, działa w innych formach, w innych miejscach. Dyrektorzy organizowali pracę tak, by dzieci jak najkrócej były pozostawione bez edukacji szkolnej. Tu jest ich wielka siła i absolutnie godne podziwu działanie.</u>
          <u xml:id="u-247.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-247.4" who="#BarbaraNowacka">Ministerstwo Edukacji Narodowej od samego początku współpracowało z kuratorami, którzy pracowali z delegaturami, nauczycielkami, dyrektorami szkół, tak byśmy na bieżąco byli w stanie monitorować sytuację i wspierać ich wtedy, kiedy zachodziła taka potrzeba, również w ramach zarządzania kryzysowego, również w ramach szybkiego działania, wspierania, często wspierania punktowego lub wydawania odpowiednich informacji tudzież — co zresztą było potrzebne — wykładni legislacyjnych.</u>
          <u xml:id="u-247.5" who="#BarbaraNowacka">W tej chwili nie działają 23 placówki na Dolnym Śląsku, w województwie lubuskim nie działa pięć placówek, w województwie opolskim — 15. Na Śląsku działają wszystkie placówki oświatowe. Ministerstwo edukacji w tej chwili liczy straty. Wiemy o mniej więcej 200 placówkach, które są uszkodzone w bardzo różnym stopniu. Niektóre będą mogły wrócić do pracy w ciągu kilku dni. Niektóre, pomimo uszkodzeń, po dopuszczeniu już w tej chwili funkcjonują. O innych wiemy, że przez najbliższe miesiące te budynki szkolne będą remontowane i Ministerstwo Edukacji Narodowej, również we współpracy z Ministerstwem Finansów, takie środki dla szkół zapewnia.</u>
          <u xml:id="u-247.6" who="#BarbaraNowacka">Zapewniamy też środki na wsparcie dzieci i młodzieży, uczniów i uczennic poszkodowanych w wyniku powodzi. Program, który funkcjonował, zostaje w ramach ustawy powodziowej rozszerzony i dodatkowo wsparty środkami przez Ministerstwo Edukacji Narodowej, tak by każde z dzieci, każdy uczeń, każda uczennica mogli ubiegać się o zapomogę, którą ze strony państwa polskiego otrzymają.</u>
          <u xml:id="u-247.7" who="#BarbaraNowacka">Analizujemy straty, sprawdzamy też, jakie są potrzeby. Często są to potrzeby remontowe, często są to potrzeby dotyczące chociażby wyposażenia w sprzęt. Tutaj wielkie podziękowanie dla Ministerstwa Cyfryzacji za szybkie działanie, by laptopy dotarły do uczniów, tak by jak najmniej czasu byli pozbawieni sprzętu.</u>
          <u xml:id="u-247.8" who="#BarbaraNowacka">Wygospodarowaliśmy też środki na podręczniki i na odbudowę bibliotek. Będziemy mieć te środki w tym roku i w następnych latach, tak długo jak będą potrzebne, bo na edukację po powodzi i na wsparcie powodzian w tym obszarze pieniędzy absolutnie nie może zabraknąć i nie zabraknie. Chciałabym, żeby każda osoba, która dzisiaj martwi się o przyszłość, wiedziała, że jesteśmy gotowi zabezpieczyć środki finansowe dla dzieci i młodzieży i dla szkół.</u>
          <u xml:id="u-247.9" who="#BarbaraNowacka">Podjęliśmy od razu wraz z Ministerstwem Zdrowia działania dotyczące wsparcia psychologicznego zarówno dzieci i młodzieży, jak i nauczycielek i nauczycieli. Działa w tej chwili linia telefoniczna, którą organizuje ministerstwo, gdzie działamy dwutorowo: wspieramy dzieci i młodzież, ale też wspieramy nauczycielki i nauczycieli w ich kryzysie oraz w tym, jak rozmawiać z dziećmi i młodzieżą w kryzysie, bo te rozmowy już teraz trwają, od kiedy młodzież wróciła do szkół.</u>
          <u xml:id="u-247.10" who="#BarbaraNowacka">Zorganizowaliśmy wsparcie bezpośrednie „Szkoły szkołom”. Szkoły, które są gotowe nieść pomoc, mogą skontaktować się z tymi placówkami, które pomocy potrzebują. Ten moduł w ramach systemu SIO działa sprawnie. Tu bardzo duże podziękowania dla tych wszystkich, którzy z innych szkół wspierają potrzebujących uczniów i uczennice, potrzebujące szkoły. To wielka solidarność środowiska nauczycielskiego, którą bardzo wyraźnie widać, i cieszę się, że ta pomoc celowana, dokładnie taka, jaka jest potrzebna, dociera.</u>
          <u xml:id="u-247.11" who="#BarbaraNowacka">Kolejnym działaniem ministerstwa jest inicjatywa „Zielone szkoły”. Na stronie zieloneszkoly.men.gov.pl każda placówka, która chce, by te dzieci, które są dotknięte powodzią, wyjechały na zieloną szkołę, może się zgłosić. W tym momencie mamy blisko 1 tys. osób, które są zgłoszone na te wycieczki. Dzięki wielkiemu wsparciu międzyresortowemu, tu wspomnę o ministerstwie sportu, o Ministerstwie Infrastruktury, a za ich pośrednictwem dzięki kolejom państwowym, działaniom Ministerstwa Aktywów Państwowych — pani ministra Hennig-Kloska wspomniała też o ministerstwie klimatu, które wyraża gotowość wsparcia młodzieży — mamy blisko 5 tys. sprawdzonych miejsc. Włączają się też samorządy. Pierwsze dzieci już wyjechały na ten zorganizowany wypoczynek, wypoczynek edukacyjny i wypoczynek ze wsparciem. Tu też jest wielka rola organizacji pozarządowych, które bardzo wspierają i samorządy, i nas w tym działaniu. Wiemy też, że dzisiaj część rodziców nie chce, by młodzież i dzieci w tej chwili wyjeżdżały. Dlatego te zielone szkoły będą nie tylko do końca roku, ale także w czasie feryjnym przez nas organizowane i wspierane. Jest to pobyt również organizowany we współpracy z kuratorami.</u>
          <u xml:id="u-247.12" who="#BarbaraNowacka">Kuratorzy oświaty w tej trudnej sytuacji stanęli na wysokości zadania. Chciałam szczególnie podziękować kuratorce dolnośląskiej, śląskiej, kuratorce opolskiej i kuratorowi lubuskiemu, bo ich praca bardzo wspierała funkcjonowanie placówek oświatowych,…</u>
          <u xml:id="u-247.13" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-247.14" who="#BarbaraNowacka">…ale i wszystkim innym kuratorom, którzy w ramach zarządzania kryzysowego bardzo szybko i sprawnie współpracowali i będą podejmować dalsze działania, by zapewnić bezpieczeństwo młodzieży na zielonych szkołach.</u>
          <u xml:id="u-247.15" who="#BarbaraNowacka">Zmieniamy legislację, dostosowujemy w ustawie powodziowej przepisy tak, by jak najszybciej i najelastyczniej placówki mogły funkcjonować zgodnie z prawem, zapewniając bezpieczeństwo dzieci i komfort pracy nauczycielek i nauczycieli.</u>
          <u xml:id="u-247.16" who="#BarbaraNowacka">Szanowni Państwo! Dziękując za każdą współpracę, za każdy gest wykonany przez społeczeństwo obywatelskie, przez instytucje państwowe, przez ludzi dobrej woli, chciałam podziękować też wszystkim służbom. Obejrzałam kilka zniszczonych placówek. Widziałam wielką współpracę służb, wielką działalność służb mundurowych w odbudowie. Jedno jest dla nas, dla całego rządu oczywiste: odbudujemy tam, gdzie trzeba, wesprzemy każdą potrzebującą osobę, bo to jest obowiązek nie tylko rządu, ale każdej Polki i każdego Polaka. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-247.17" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-248">
          <u xml:id="u-248.0" who="#Marszałek">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-248.1" who="#Marszałek">Proszę minister rodziny, pracy i polityki społecznej panią Agnieszkę Dziemianowicz-Bąk o przedstawienie informacji.</u>
          <u xml:id="u-248.2" who="#Marszałek">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-249">
          <u xml:id="u-249.0" who="#AgnieszkaDziemianowiczBąk">Panie Marszałku! Panie Premierze! Wysoka Izbo! Jak wiemy, stanem klęski żywiołowej objęto 196 gmin w 31 powiatach. Na tych obszarach mieszka 2629 tys. osób w 876 gospodarstwach domowych. Pracuje tam 952 tys. osób, mieszka blisko 52 tys. bezrobotnych, działa 347 tys. przedsiębiorstw. Te liczby pokazują skalę kryzysu, ale przede wszystkim skalę potencjalnie potrzebnej pomocy i wsparcia. W ostatnich dniach dla tysięcy z tych osób życie nagle się zatrzymało. Musiały one opuścić swoje domy, ratować siebie, bliskich i dobytek swojego życia. Niektóre straciły wszystko. Kolejne tysiące nie mogły dotrzeć do pracy, nie mogły zawieźć dziecka do żłobka. Przede wszystkim jednak wiele z tych osób znalazło się w sytuacji potrzeby natychmiastowej, pilnej, doraźnej pomocy finansowej. Taką pomoc zapewniły i wciąż zapewniają bezzwrotne zasiłki na pomoc doraźną: 2 tys. zł plus 8 tys. zł, czyli zasiłek powodziowy i zasiłek z pomocy społecznej. Pomoc w postaci tych zasiłków trafiła już na dzień dzisiejszy do ponad 30 tys. rodzin, o czym przed chwilą mówił pan premier. Jeszcze kilka godzin temu, na godz. 14, było to 29 777 rodzin, w tym w województwie dolnośląskim — 16 482 rodziny, w województwie śląskim — 1565 rodzin, a w województwie opolskim — 11 730 rodzin. Łączna suma środków wypłaconych wojewodom z rezerwy celowej na pokrycie kosztów zasiłków dla osób poszkodowanych to 233 314 tys. zł. Z tego do poszkodowanych w formie tych bezzwrotnych zasiłków już trafiło 135 699 tys. zł. To są dane z dziś z godz. 14. Trzeba jednak pamiętać, że te kwoty rosną z godziny na godzinę. Uruchomiony strumień pieniędzy skutecznie dociera do poszkodowanych.</u>
          <u xml:id="u-249.1" who="#AgnieszkaDziemianowiczBąk">Od pierwszych dni udzielania tej pomocy zależy nam wszystkim na tym, aby pomoc ta była szybka, bezzwrotna i łatwo dostępna. Aby to zagwarantować, uprościliśmy w drodze rozporządzenia formularz dotyczący pomocy społecznej dla powodzian. Pracownicy socjalni wypełniają wyłącznie skróconą wersję tego formularza, ograniczając się do zbierania tylko niezbędnych danych osobowych i informacji o poniesionych krzywdach. Wnioski zarówno o zasiłek powodziowy, jak i o zasiłek z pomocy społecznej, czyli 10 tys. zł, jak również wnioski o pomoc remontową w wysokości 100 tys. zł i 200 tys. zł można składać ustnie, bez żadnych zaświadczeń, na zasadzie jednego okienka, czyli u tego samego pracownika pomocy społecznej lub urzędnika. Często nie trzeba chodzić do żadnego okienka, bo pracownicy pomocy społecznej sami przychodzą do osób poszkodowanych i zbierają zapotrzebowanie na taką pomoc.</u>
          <u xml:id="u-249.2" who="#AgnieszkaDziemianowiczBąk">Chciałabym z tego miejsca serdecznie i z całego serca podziękować wszystkim pracownikom pomocy społecznej, którzy często sami są osobami poszkodowanymi przez powódź,…</u>
          <u xml:id="u-249.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-249.4" who="#AgnieszkaDziemianowiczBąk">…sami stracili domy, sami bali się o zdrowie i bezpieczeństwo swoje i swoich bliskich.</u>
          <u xml:id="u-249.5" who="#AgnieszkaDziemianowiczBąk">Szanowni Państwo! Dziękuję państwu za to, że tak solidarnie realizują państwo swoje obowiązki, pełnią swoją misję i dbają o to, by pomoc skutecznie docierała do mieszkańców. To także dzięki wam słowa: nikt nie zostanie bez pomocy stają się rzeczywistością.</u>
          <u xml:id="u-249.6" who="#AgnieszkaDziemianowiczBąk">Pomoc jest potrzebna, a na pewno jeszcze długo będzie potrzebna także na rynku pracy na zalanych terenach. Dlatego zostały zabezpieczone specjalne środki z Funduszu Pracy na finansowanie pomocy, wsparcia i działań kierowanych do pracowników, pracodawców i osób bezrobotnych z terenów powodzi. W rozporządzeniu Rady Ministrów zabezpieczyliśmy prawo pracowników do płatnych 10 dni usprawiedliwionej nieobecności z powodu powodzi, a także możliwość wypłacania poszkodowanym pracownikom środków z funduszu świadczeń socjalnych. W przygotowanej przez rząd nowelizacji ustawy powodziowej zawarliśmy szereg kolejnych rozwiązań zabezpieczających pracowników dotkniętych powodzią i ich pracodawców.</u>
          <u xml:id="u-249.7" who="#AgnieszkaDziemianowiczBąk">Wracając do pomocy społecznej, pamiętamy o tym, że pomoc i polityka społeczna to nie tylko zasiłki, ale także domy pomocy społecznej i ośrodki pomocy społecznej. W gminach objętych stanem klęski żywiołowej funkcjonuje w sumie 196 ośrodków pomocy społecznej i miejskich ośrodków pomocy rodzinie. Jesteśmy w stałym kontakcie z pracownikami i obywatelami korzystającymi z usług tych instytucji i zgłaszającymi się do tych ośrodków, prowadzimy infolinię oraz monitorujemy wypłatę zasiłków. Za pośrednictwem wydziałów polityki społecznej urzędów wojewódzkich na bieżąco są zbierane informacje i dane o sytuacji domów pomocy społecznej, występujących tam problemach i aktualnych potrzebach. W trakcie powodzi zostali ewakuowani mieszkańcy dwóch domów pomocy społecznej: w Bystrzycy Kłodzkiej w województwie dolnośląskim i w Klisinie w województwie opolskim. Mieszkańcy domu pomocy społecznej w Bystrzycy Kłodzkiej już kilka dni temu wrócili do domu i są bezpieczni. Mieszkańcy domu pomocy społecznej w Klisinie zostali przeniesieni do innego ośrodka, do filii w Dzbańcach, a sytuacja jest opanowana.</u>
          <u xml:id="u-249.8" who="#AgnieszkaDziemianowiczBąk">W niektórych domach pomocy społecznej na zagrożonych terenach wystąpiły takie problemy jak brak prądu, podtopienia piwnic, brak możliwości dojazdu samochodów z dostawami towaru, problemy z dostarczeniem do placówek wody pitnej, utrudniony dojazd do domów pomocy społecznej pracowników tam zatrudnionych. Na szczęście wszystkie te problemy miały charakter przejściowy i na bieżąco były skutecznie rozwiązywane.</u>
          <u xml:id="u-249.9" who="#AgnieszkaDziemianowiczBąk">Większość domów pomocy społecznej znajdujących się na zagrożonych, zalanych obszarach była i jest bezpieczna i co najważniejsze, świadczy swoje usługi bez zakłóceń. Na terenach objętych klęską powodzi instytucje pomocowe państwa polskiego i samorządu działają i pracują, i to jest najważniejsza informacja dla mieszkańców potrzebujących pomocy.</u>
          <u xml:id="u-249.10" who="#AgnieszkaDziemianowiczBąk">Jeżeli chodzi o opiekę żłobkową, to z informacji pozyskanych od gmin i podmiotów prowadzących żłobki wynika, że z uwagi na to, że dzieci objęte taką opieką co do zasady przebywają w tych instytucjach czasowo, żadne dziecko i żaden opiekun nie ucierpieli w wyniku powodzi, nie były także konieczne ewakuacje z tych miejsc. Są natomiast straty materialne, które są obecnie wyceniane. W Ministerstwie Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej przygotowujemy rozwiązania, aby te straty ograniczyć lub zrekompensować.</u>
          <u xml:id="u-249.11" who="#AgnieszkaDziemianowiczBąk">Przechodzę do kwestii pieczy zastępczej. Na terenie powiatów objętych stanem klęski żywiołowej w pieczy zastępczej przebywa 7510 dzieci. Zalaniu uległo 10 placówek opiekuńczo-wychowawczych oraz 70 rodzinnych ośrodków pieczy zastępczej. Jednostki pieczy zastępczej są niejako rozsiane po całym terenie zalanych powiatów, co sprawiło, że kryzys zagroził relatywnie niedużej liczbie miejsc, choć oczywiście każde zagrożenie było traktowane poważnie. Wyjątek stanowiło Kłodzko, gdzie cztery placówki były zlokalizowane blisko siebie i wszystkie uległy zalaniu. Nie odnotowano jednak żadnego zagrożenia zdrowia ani życia wychowanków. Na kryzys narażona była jedynie infrastruktura, budynki i ich otoczenie. Szacujemy, że koszt jej odtworzenia w tych zniszczonych placówkach wyniesie do 10 mln zł, choć oczywiście są to ostrożne szacunki. Podczas kryzysu zagrożone zalaniem placówki i rodziny były ewakuowane i przenoszone do lokalizacji niezagrożonych powodzią. Dzieci były kwaterowane w innych, położonych wyżej placówkach, a także w hotelach i ośrodkach wypoczynkowych. Obecnie większość z nich wróciła już bezpiecznie do domów.</u>
          <u xml:id="u-249.12" who="#AgnieszkaDziemianowiczBąk">Bezpieczeństwo, pomoc i odbudowa — to trzy filary i kierunki polityki społecznej, którymi podążamy, aby osobom, rodzinom, pracownikom, pracodawcom i instytucjom jak najszybciej, a przede wszystkim jak najskuteczniej przywrócić normalność. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-249.13" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-250">
          <u xml:id="u-250.0" who="#Marszałek">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-250.1" who="#Marszałek">Teraz proszę pana ministra rozwoju i technologii Krzysztofa Paszyka o przedstawienie informacji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-251">
          <u xml:id="u-251.0" who="#KrzysztofPaszyk">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-251.1" who="#KrzysztofPaszyk">Panie Marszałku! Panie Premierze! Panie i Panowie Posłowie! W związku z zaleceniem sztabu kryzysowego wspólna działalność Ministerstwa Rozwoju i Technologii i Głównego Urzędu Nadzoru Budowlanego koncentrowała się na ocenie stanu budynków, obiektów infrastrukturalnych, które zostały dotknięte powodzią. Mieliśmy świadomość, że ten proces musi być skoordynowany i musi postępować szybko, dlatego jeszcze w ubiegłym tygodniu zwróciłem się do wojewódzkich inspektoratów nadzoru budowlanego z całego kraju, aby wsparli swoich kolegów w regionach dotkniętych powodzią. Bardzo dziękuję, spotkało się to z bardzo szybką reakcją.</u>
          <u xml:id="u-251.2" who="#KrzysztofPaszyk">Dzięki współpracy z izbą inżynierów budownictwa udało się zmobilizować kolejnych kilkuset uprawnionych inżynierów do tego, aby ten proces odbywał się w sprawny sposób. Dzięki tej współpracy w proces oceny stanu budynków, niezwykle ważnej oceny, bo rzutującej na to, czy osoby dotknięte powodzią będą mogły w bezpieczny sposób wrócić do swoich mieszkań, do swoich domów, udało się zaangażować 347 inspektorów nadzoru budowlanego — 253 z województw innych niż te dotknięte powodzią, 94 z województw objętych powodzią. W proces oceny stanu budynków zaangażowało się 162 inżynierów z izby inżynierów budownictwa, za co każdemu bardzo serdecznie dziękuję, na czele z szefostwem izby.</u>
          <u xml:id="u-251.3" who="#KrzysztofPaszyk">W efekcie tych prac do dzisiejszego ranka ocenie zostało poddanych 5777 obiektów, w większości mieszkań i domów, ale także — wspominał o tym pan minister Dariusz Klimczak — obiektów infrastrukturalnych. W województwie dolnośląskim oceniono 2139 obiektów budowlanych, w województwie opolskim — 3147 obiektów budowlanych, w województwie śląskim — 471 obiektów budowlanych, a w województwie lubuskim — 21 obiektów budowlanych. To jest oczywiście proces, który trwa. Chcę zapewnić samorządy, chcę zapewnić osoby, które czekają na tę ocenę, że wojewódzkie inspektoraty nadzoru budowlanego są otwarte i gotowe do oceny. Zachęcam do tego, aby niezwłocznie kontaktować się z tymi właśnie jednostkami, zważywszy na pewną specyfikę i atmosferę panującą w wojewódzkich inspektoratach nadzoru budowlanego w województwach dotkniętych powodzią. Również centrala w Warszawie, a więc Główny Urząd Nadzoru Budowlanego, otworzyła specjalny kontakt do tego, aby móc zgłaszać pilną potrzebę oceny stanu budynków. Dalej będziemy sprawnie realizować ten proces, bo bezpieczeństwo osób, które chcą wrócić, chcą porządkować, chcą odbudowywać, jest dzisiaj najważniejsze.</u>
          <u xml:id="u-251.4" who="#KrzysztofPaszyk">Niezależnie od tego Ministerstwo Rozwoju i Technologii przygotowało przepisy, które będą usprawniać proces naprawy i odbudowy. Chcemy, aby naprawa budynków, mieszkań nie wymagała zgłoszeń do nadzoru budowlanego, a odbudowa nie wiązała się z procedurą uzyskiwania pozwolenia na budowę. Te przepisy są przygotowane i gotowe do wdrożenia. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-251.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-252">
          <u xml:id="u-252.0" who="#Marszałek">Dziękuję bardzo, panie ministrze, również za dyscyplinę czasową.</u>
          <u xml:id="u-252.1" who="#Marszałek">Teraz będę prosił o zabranie głosu pana ministra sprawiedliwości Adama Bodnara, który zadeklarował, że będzie mówił 3 minuty.</u>
          <u xml:id="u-252.2" who="#Marszałek">Bardzo proszę o przedstawienie informacji, panie ministrze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-253">
          <u xml:id="u-253.0" who="#AdamBodnar">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Przede wszystkim chciałbym bardzo serdecznie podziękować pracownikom sądów, prokuratur, więziennictwa, sędziom, prokuratorom i funkcjonariuszom więziennictwa za pełne zaangażowanie w kwestie ochrony budynków, infrastruktury sądowniczej, prokuratorskiej, a także zakładów karnych, aresztów śledczych.</u>
          <u xml:id="u-253.1" who="#AdamBodnar">Chciałbym skupić się na przedstawieniu informacji dotyczącej działalności prokuratury w kontekście powodzi, ponieważ od samego początku prokuratura jest zaangażowana we współpracę z Policją, a także z Agencją Bezpieczeństwa Wewnętrznego, jeżeli chodzi o różne przypadki zachowań, które mogą wypełniać znamiona przestępstw. Tym najpoważniejszym czy może najczęściej spotykanym typem przestępstw jest oczywiście przestępstwo kradzieży, kradzieży zuchwałej, to, co popularnie jest zwane szabrownictwem. Takich spraw prokuratura prowadzi obecnie 15 w różnych jednostkach prokuratury. Czasami to są sprawy absolutnie przykre, skandaliczne, jeżeli szabrownictwo dotyczy kradzieży na szkodę osób, które są strażakami albo wolontariuszami albo starają się ratować swoje własne mienie.</u>
          <u xml:id="u-253.2" who="#AdamBodnar">Są prowadzone bardzo istotne sprawy dotyczące sprowadzenia zagrożenia dla wałów powodziowych. Prokuratura Okręgowa w Świdnicy prowadzi sprawę dotyczącą nieumyślnego sprowadzenia zdarzenia w postaci rozmycia zapory ziemnej suchego zbiornika przeciwpowodziowego Stronie Śląskie zlokalizowanego na potoku Morawka, lewobrzeżnym dopływie Białej Lądeckiej. Prokuratura Rejonowa w Głogowie zajmuje się sprawą w miejscowości Bartodzieje, gdzie w bliskości wału przeciwpowodziowego prowadzone były prace za pomocą ciężkiego sprzętu zmierzające do wyciągnięcia maszyn rolniczych i one spowodowały zagrożenie dla wału. W mediach była opisywana sprawa prowadzona przez Prokuraturę Okręgową w Jeleniej Górze dotycząca prac w okolicach jednego z hoteli. To jest postępowanie, które jest w fazie in rem. Sprawa jest wyjaśniania.</u>
          <u xml:id="u-253.3" who="#AdamBodnar">Jeszcze z ważnych spraw, które są prowadzone, są różne oszukańcze zbiórki na ofiary powodzi, a także jest sprawa, o której mówił i pan premier, i pan minister Siemoniak, czyli sprawa dotycząca osoby, która ubrana w mundur wcielała się w funkcjonariusza państwowego, żołnierza SKW i rozpowszechniała fałszywe wiadomości dotyczące sytuacji na wałach.</u>
          <u xml:id="u-253.4" who="#AdamBodnar">Chciałbym podkreślić, że prokuratura będzie zdeterminowana, aby wyjaśniać wszystkie sprawy, które są związane z powodzią. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-253.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-254">
          <u xml:id="u-254.0" who="#Marszałek">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-254.1" who="#Marszałek">Jest pan słownym człowiekiem, panie profesorze. Bardzo dziękuję za tę informację.</u>
          <u xml:id="u-254.2" who="#Marszałek">Proszę pana ministra nauki Dariusza Wieczorka o przedstawienie informacji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-255">
          <u xml:id="u-255.0" who="#DariuszWieczorek">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Krótka informacja o tym, co się działo, jeżeli chodzi o uczelnie wyższe i tereny dotknięte przez powódź. Oczywiście studenci wracają na uczelnie 1 października, natomiast wiele osób, które studiują na tych terenach, zostało dotkniętych powodzią.</u>
          <u xml:id="u-255.1" who="#DariuszWieczorek">W tej chwili mamy informacje o stratach, które występują na trzech uczelniach zawodowych na tym terenie. Oczywiście będziemy monitorować, co dalej będzie się działo, jak jest w innych uczelniach, które funkcjonują na tym terenie.</u>
          <u xml:id="u-255.2" who="#DariuszWieczorek">16 września pozwoliłem sobie wysłać pismo do wszystkich rektorów uczelni wyższych z prośbą o to, ażeby, po pierwsze, udzielili pomocy instytucjonalnej, a więc aby przekazali do dyspozycji osób, które ucierpiały w powodzi, i służb, które funkcjonowały, ratując te osoby i ratując mienie, akademiki, udostępnili je i miejsca noclegowe. Po drugie, poprosiłem o to, ażeby w przypadku studentów, pracowników, osób, które dotknęła powódź, wykorzystać możliwości, którymi dysponują rektorzy, aby przekazali specjalne zapomogi związane ze stanem klęski żywiołowej. Wiele uczelni już to realizuje i wiele uczelni odpowiedziało na ten apel. Na uczelniach, które były na potencjalnie zagrożonych terenach, zaczęły też funkcjonować sztaby kryzysowe. Wszystko wskazuje na to, że jeżeli chodzi o rok akademicki, nie ma żadnego zagrożenia dotyczącego uruchomienia normalnie wszystkich szkół wyższych w Polsce.</u>
          <u xml:id="u-255.3" who="#DariuszWieczorek">Dziękuję bardzo wszystkim rektorom i całej społeczności akademickiej za tę solidarność i za pomoc. Oczywiście mamy zabezpieczone środki. Dysponujemy środkami, aby zrefundować ewentualnie koszty, które będą te uczelnie ponosiły na odbudowę bądź na świadczenia związane z zapomogami. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-255.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-256">
          <u xml:id="u-256.0" who="#Marszałek">Dziękuję bardzo, panie ministrze.</u>
          <u xml:id="u-256.1" who="#Marszałek">Proszę ministra sportu i turystyki Sławomira Nitrasa o przedstawienie informacji.</u>
          <u xml:id="u-256.2" who="#Marszałek">Bardzo proszę, panie ministrze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-257">
          <u xml:id="u-257.0" who="#SławomirNitras">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! My jako Ministerstwo Sportu i Turystyki przygotowaliśmy cztery zasadnicze instrumenty wsparcia w tej trudnej sytuacji. Pierwszy to oczywiście kwestia odbudowy infrastruktury sportowej, która ucierpiała w trakcie powodzi. W tegorocznym budżecie ministerstwa sportu — zaznaczam: tegorocznym budżecie — zarezerwowaliśmy kwotę 200 mln zł. Jesteśmy gotowi również w przypadku budżetu na przyszły rok na kwotę 200 mln zł. Po oszacowaniu wszystkich potrzeb… My dużo wiemy na temat potrzeb, dlatego że znamy większość obiektów, bo wiele z tych obiektów powstawało przy wsparciu ministerstwa sportu. A więc myślę, że nasze szacunki są bliskie rzeczywistości. Ale oczywiście jesteśmy gotowi na zwiększenie tego budżetu, gdyby była konieczność.</u>
          <u xml:id="u-257.1" who="#SławomirNitras">Procedujemy nad ustawą, jutro będzie się nią zajmował Sejm, dlatego że dzisiejsze ustawodawstwo pozwala ministerstwu w sytuacjach klęski żywiołowej dofinansować koszty odbudowy inwestycji do 80% kosztów. Chcemy, żeby gminy, które ucierpiały, inne podmioty, które ucierpiały w tej powodzi… Nie chcemy tworzyć sytuacji, że dofinansowujemy inwestycje na poziomie 80%. Chcemy to wsparcie zwiększyć, więc w tej ustawie są stosowne zapisy, które zwiększają poziom naszego zaangażowania do 99% kosztów inwestycji.</u>
          <u xml:id="u-257.2" who="#SławomirNitras">Drugim instrumentem wsparcia jest podobny instrument na odbudowę infrastruktury, na wsparcie infrastruktury turystycznej, publicznej infrastruktury turystycznej: parków, atrakcji turystycznych, szlaków turystycznych. Tutaj podobny instrument przygotowało ministerstwo klimatu. Na ten cel w tegorocznym budżecie przygotowaliśmy 82 mln zł.</u>
          <u xml:id="u-257.3" who="#SławomirNitras">Trzecim instrumentem jest instrument wsparcia dla organizatorów turystycznych, którzy nie mogli zrealizować usług, za które wzięli zaliczki — mieli klientów, ludzi, którzy wykupywali różnego rodzaju atrakcje turystyczne. Ze względu na to, że obiekty są zniszczone, że szlaki komunikacyjne zostały przerwane, że miejscowości nie są gotowe na przyjęcie turystów, przygotowaliśmy instrument wsparcia dla tych organizatorów w kwocie 50 mln zł w tegorocznym budżecie i przygotujemy, oczywiście jeżeli będzie taka potrzeba, w budżecie na rok 2025 również odpowiednie środki.</u>
          <u xml:id="u-257.4" who="#SławomirNitras">Ostatnim instrumentem wsparcia, który przygotowaliśmy, jest program promocji terenów województw opolskiego, dolnośląskiego i śląskiego, które są w stanie przyjąć turystów. Wiemy, że wiele osób ma tendencję do rezygnowania z wykupionych, rezerwowanych usług ze względu na to, że obawiają się powodzi, więc przygotowaliśmy warty 2 mln zł program promocji i informacji o tym, gdzie jest bezpiecznie, gdzie można wypoczywać, by zminimalizować lub zlikwidować potencjalne straty organizatorów turystycznych.</u>
          <u xml:id="u-257.5" who="#SławomirNitras">Bazy Centralnego Ośrodka Sportu pozostawiliśmy do dyspozycji Ministerstwa Edukacji Narodowej, będziemy przyjmowali w tych ośrodkach uczniów w ramach zielonych szkół. Chcemy, żeby poza wypoczynkiem i edukacją mogli również poznać ofertę centralnych ośrodków sportu, sportową ofertę, więc myślę, że to będzie atrakcyjne dla tych uczniów, którzy skorzystają z tej oferty.</u>
          <u xml:id="u-257.6" who="#SławomirNitras">W ostatnim zdaniu chciałbym bardzo serdecznie podziękować tym wszystkim, środowisku sportowemu — klubom sportowym, związkom sportowym, którzy okazali solidarność środowisku sportowemu, które ucierpiało — które robi zbiórki, deklaruje pomoc. Solidarność środowiska sportowego w tych trudnych okolicznościach jest bardzo cenna i bardzo serdecznie jeszcze raz za to dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-257.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-258">
          <u xml:id="u-258.0" who="#Marszałek">Dziękuję bardzo, panie ministrze.</u>
          <u xml:id="u-258.1" who="#Marszałek">Jako ostatni z ramienia Rady Ministrów głos ma zabrać podsekretarz stanu w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi pan Adam Nowak.</u>
          <u xml:id="u-258.2" who="#komentarz">(Poseł Robert Telus: A gdzie minister?)</u>
          <u xml:id="u-258.3" who="#Marszałek">Bardzo proszę o przedstawienie informacji.</u>
          <u xml:id="u-258.4" who="#komentarz">(Poseł Robert Telus: Ja czekałem na ministra rolnictwa.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-259">
          <u xml:id="u-259.0" who="#AdamNowak">Panie Marszałku! Panie Premierze! Szanowni Państwo Ministrowie! Wysoka Izbo! Odpowiadając na pytanie, które pada z ław, z miejsc poselskich, mogę powiedzieć, że pan minister Czesław Siekierski uczestniczy w szczycie ministrów rolnictwa Grupy Wyszehradzkiej w Poznaniu pod jego przewodnictwem, gdzie również z naszymi sąsiadami z Czech omawia kwestie związane z powodzią.</u>
          <u xml:id="u-259.1" who="#AdamNowak">A co do tych najważniejszych działań i zadań w obszarze rolnictwa, w obszarze bezpieczeństwa żywnościowego, które związane są z ostatnimi skutkami klęski żywiołowej, to, po pierwsze, trochę statystyk. Według danych z Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej przetworzonych, odpowiednio opracowanych przez Agencję Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa 27 tys. ha gruntów rolnych pozostało wciąż z niezebranymi uprawami w plonie głównym. To jest informacja bez województwa lubuskiego, gdzie otrzymaliśmy dane z instytutu meteorologii, a jeszcze nie są przetworzone przez agencję.</u>
          <u xml:id="u-259.2" who="#AdamNowak">Jeśli mówimy o działkach rolnych dotkniętych powodzią, to 68 tys. ha było pod lustrem wody, ok. 80 tys. ha było bezpośrednio związane z tym terenem zalewowym, ale nie znajdowało się tam lustro wody, i ok. 120 tys. ha działek rolnych, na terenie których wystąpiła powódź.</u>
          <u xml:id="u-259.3" who="#AdamNowak">Ogólnie, tak jak wspomniałem, według danych sprzed 3 dni bez województwa lubuskiego skutki powodzi dotknęły 4300 producentów rolnych, którzy posiadają numer gospodarstwa, w tym 3400 rolników, którzy odnotowali na co najmniej jednej działce straty powyżej 30%. To jeśli chodzi o te straty w uprawach.</u>
          <u xml:id="u-259.4" who="#AdamNowak">Oczywiście na polach znajduje się najwięcej kukurydzy na ziarno, zdecydowana większość kukurydzy na ziarno, ponadto są to ziemniaki, soja oraz buraki cukrowe. Jeśli mówimy o tej grupie strat, o gospodarstwach, które nie zebrały plonów, przewidujemy wsparcie na poziomie ok. 5 tys. zł do 1 ha, co na tę obecną powierzchnię, którą wskazałem, daje ok. 150 mln już teraz, które są na ten cel wyasygnowane ze środków Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi.</u>
          <u xml:id="u-259.5" who="#AdamNowak">Ponadto to będzie program zgłoszony do Komisji Europejskiej, nienotyfikowany, tak aby ta pomoc była szybka, sprawna, na podstawie tych danych satelitarnych, danych wektorowych, które agencja obecnie posiada. Wiemy, że sprawna i szybka pomoc jest dzisiaj bardzo ważnym elementem i aspektem, a jednocześnie korzystanie z danych satelitarnych, z map pozwoli nam na precyzyjne skierowanie pomocy do tych gospodarstw, na te działki rolne, które faktyczne skutkami powodzi były dotknięte.</u>
          <u xml:id="u-259.6" who="#AdamNowak">Jeśli mówimy o kolejnych działaniach, będzie to w ramach pakietu, w ramach programu notyfikowanego w Komisji Europejskiej, aby nie wchodziło to w pomoc de minimis. Tam będą zarówno wsparcia w zakresie ulgi kredytowej, dofinansowania do odsetek kredytów, które rolnicy na premiowanych, preferencyjnych warunkach już podjęli, jak i kwestie umorzenia czynszów dzierżawnych dla gruntów własności rolnej Skarbu Państwa. Również w ten pakiet będzie wchodziło umorzenie składek na ubezpieczenie społeczne rolników w ramach Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego, a także dofinansowanie związane z sanitacją, z przywróceniem potencjału gleby, rekultywacją gleby.</u>
          <u xml:id="u-259.7" who="#AdamNowak">Co do działań związanych, szanowni państwo, Wysoka Izbo, ze środkami pieniężnymi: przewidujemy szybką wypłatę zaliczek, dopłat bezpośrednich dla rolników z gmin i powiatów dotkniętych skutkami klęski żywiołowej, klęski powodzi, tj. 70% w przypadku dopłat bezpośrednich, 85% w przypadku tych pozostałych środków, z których korzystają rolnicy, ale najszybciej możemy tego dokonać 15 października, po uwzględnieniu kursu euro na dzień 30 września.</u>
          <u xml:id="u-259.8" who="#AdamNowak">Jeśli mówimy o tych działaniach, które podjęliśmy w związku ze stanem klęski żywiołowej, to byliśmy, jesteśmy cały czas blisko spraw rolników, odbywaliśmy spotkania sztabu, odbywaliśmy spotkania w województwach zarówno opolskim, jak i dolnośląskim, minister Czesław Siekierski uczestniczył również w spotkaniach w województwach śląskim i małopolskim. Czyli byliśmy i jesteśmy blisko tych spraw. I choć w pierwszej fazie bezpośrednio nie odwiedzaliśmy gospodarstw, to byliśmy w ciągłym kontakcie z doradztwem rolniczym, z naszymi inspekcjami, które te gospodarstwa na bieżąco monitorowały.</u>
          <u xml:id="u-259.9" who="#AdamNowak">Chcę podkreślić jedną, kluczową informację z punktu widzenia kontroli: w przypadku gospodarstw z terenów dotkniętych powodzią na pewien czas zostały zawieszone rutynowe kontrole związane z m.in. z wykonywaniem zobowiązań wynikających ze wspólnej polityki rolnej, z poszczególnych programów realizowanych przez rolników, przy czym jednocześnie podejmujemy bardzo szczegółowe kontrole w obszarze bezpieczeństwa żywności, w obszarze produkcji roślinnej i zwierzęcej.</u>
          <u xml:id="u-259.10" who="#AdamNowak">Chciałbym Wysokiej Izbie przekazać w imieniu kierownictwa resortu dobrą informację: żadne duże stado hodowlane w obszarze produkcji zwierzęcej, bydła mlecznego, bydła mięsnego, trzody chlewnej nie ucierpiało z powodu całkowitego zniszczenia tej obsady, nie doszło do śmierci zwierząt. Wszystkie duże gospodarstwa udało się ewakuować, co jest z punktu widzenia priorytetów ratowniczych ważną informacją. Oczywiście są znaczne straty, jeśli chodzi o budynki inwentarskie, o budynki gospodarcze w tych gospodarstwach. Aby ocenić skalę strat i zniszczeń, minister Czesław Siekierski w poniedziałek, zaraz po napłynięciu tej kluczowej, dużej fali powodziowej przygotował pismo, we wtorek ono zostało skierowane do wojewodów, w celu jak najszybszego rozpoczęcia prac przez komisje szacujące straty. Mamy tu na myśli głównie straty w produkcji roślinnej, zmagazynowanej już, zebranej, bo wiemy, że wiele magazynów płaskich, silosów i innych miejsc przechowywania już zebranych zbóż było wypełnionych. Stąd też inspekcja weterynaryjna w zakresie zbóż paszowych podejmuje działania w celu weryfikacji skali zniszczeń. Dodatkowo to samo dotyczy budynków inwentarskich oraz strat w maszynach i środkach produkcji na nowy sezon, głównie w materiale siewnym oraz nawozach.</u>
          <u xml:id="u-259.11" who="#AdamNowak">Kolejna z dobrych informacji jest taka, że żadne znaczne składy nawozowe oraz środków ochrony roślin nie zostały dotknięte, nie zostały naruszone wskutek powodzi, co z punktu widzenia składu chemicznego wody powodziowej jest informacją pozytywną, która jak myślę, też powinna częściowo uspokoić opinię publiczną. Jednocześnie w odniesieniu do rolnictwa, do gospodarstw rolnych: jesteśmy w takim momencie agronomicznym, że stosowanie tych środków ochrony roślin nie było bardzo intensywne, co też z tego punktu widzenia ma pozytywny wpływ na sytuację.</u>
          <u xml:id="u-259.12" who="#AdamNowak">Co do działań podejmowanych przez poszczególne instytucje, przez poszczególne służby: jeśli chodzi o Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa poza tymi działaniami, o których wspomniałem, w zakresie zwolnienia z czynszów dzierżawnych tych działek, które zostały dotknięte skutkami powodzi, to przygotowywane są rozwiązania co do pozostałych działek wchodzących w skład gospodarstwa, a będących w zasobie własności rolnej Skarbu Państwa. Umożliwiono podległym dzierżawcom nieruchomości zasobu własności rolnej Skarbu Państwa zawieranie umów dzierżawy nieruchomości na rzecz osób poszkodowanych w bieżącym roku przez powódź. Dodatkowo umożliwiono użyczenie niezagospodarowanego mienia z zasobu na rzecz osób poszkodowanych oraz zorganizowano punkty przyjęcia i rozdysponowania pomocy przez oddziały terenowe KOWR w Opolu oraz we Wrocławiu. To są głównie punkty bazujące na ośrodkach hodowli zarodowej oraz spółkach hodowlanych wchodzących w skład zasobu KOWR, chodzi m.in. o Ośrodek Hodowli Zarodowej w Głogówku, gospodarstwo w Charbielinie oraz gospodarstwa w powiecie kłodzkim oraz w powiecie ząbkowickim. Ponadto spółki KOWR-owskie włączyły się w pomoc dla rolników poprzez wsparcie transportu pasz i materiałów niezbędnych do kontynuacji produkcji. To jest główny cel postawiony przed KOWR: wszelkie możliwe środki i zasoby mają być przekierowane na to wsparcie, bo jest ono niezbędne dla zachowania produkcji zwierzęcej w gospodarstwie.</u>
          <u xml:id="u-259.13" who="#AdamNowak">Jeśli mówimy o wykorzystaniu tych zbóż i materiałów, które miały kontakt z wodą powodziową, to wszelkie produkty spożywcze, które miały być przeznaczone do spożycia przez ludzi, do skarmiania zwierząt i które miały kontakt z wodą powodziową, nie mogą być wykorzystane do tego celu. Mogą być wykorzystane jedyne do celów energetycznych, jako substrat do biogazowni i z biogazowniami również ten kontakt za pośrednictwem inspekcji weterynaryjnej podjęliśmy. 29 z nich wyraziło gotowość do przyjmowania takich produktów. Oczywiście substrat musi spełniać konkretne wymogi, aby nie zaburzyć procesów zachodzących w biogazowniach, przy uwzględnieniu wykorzystania pofermentu na cele rolnicze.</u>
          <u xml:id="u-259.14" who="#AdamNowak">W Kasie Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego, poza tym, że doszło do umorzenia, poza wsparciem w zakresie składek w ramach funduszu składkowego ubezpieczenia społecznego rolników, podjęto decyzję o wsparciu ochotniczych straży pożarnych, które w pierwszej fazie w małych miejscowościach podejmowały bezpośrednie działania na rzecz ewakuacji zwierząt, gospodarstw, niosły pomoc potrzebującym. Warto bowiem zauważyć, że to właśnie ochotnicze straże w głównej mierze podejmowały działania na bardziej rozproszonych, mniej zagęszczonych terenach, bo wiadomo, że priorytetem było ratowanie życia ludzkiego. Natomiast tu wielkie ukłony dla tych zaangażowanych w te działania. Pozostała część wsparcia z funduszu składkowego będzie skierowana na zielone szkoły, jako wsparcie programu realizowanego przez Ministerstwo Edukacji Narodowej dla dzieci z obszarów wiejskich.</u>
          <u xml:id="u-259.15" who="#AdamNowak">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Tak jak wspomniałem, priorytetem jest utrzymanie i zapewnienie ciągłości pracy gospodarstw rolnych. Drugim jest zapewnienie bezpieczeństwa żywnościowego poprzez wprowadzenie na rynek tylko tych surowców i produktów, które spełniają wyśrubowane standardy, bo mamy świadomość, że od tego zależy również reputacja Polski na arenie europejskiej. Chcę jednocześnie podkreślić, że w tej chwili kluczowe są działania związane z odpowiednio szybkim oszacowaniem tego, co pozostało w gospodarstwach. Stąd też pismo, o którym wspomniałem, pana ministra do wojewodów. Jednocześnie chcę poinformować, że minister rolnictwa Czesław Siekierski wystąpił do Komisji Europejskiej, do komisarza do spraw rolnictwa z wnioskiem o uruchomienie rezerwy rolnej na poczet wsparcia gospodarstw dotkniętych stratami wskutek powodzi, podobnie jak miało to miejsce w przypadku innych klęsk żywiołowych, które nawiedziły Polskę w tym roku.</u>
          <u xml:id="u-259.16" who="#AdamNowak">Konkludując, chciałbym w imieniu resortu rolnictwa podziękować wszystkim rolnikom, którzy w ramach samopomocy i solidarności wzajemnej podjęli działania na rzecz wsparcia tych gospodarstw, które zostały dotknięte skutkami powodzi. To są głównie gospodarstwa z produkcją zwierzęcą, bo wiemy, że zapewnienie wody pitnej było priorytetem, zapewnienie możliwości doju i odbioru mleka było priorytetem, podobnie jak zapewnienie pasz tam, gdzie gospodarstwa niestety te pasze utraciły. Stąd też ukłony dla samorządu rolniczego, organizacji rolniczych oraz ośrodków doradztwa rolniczego za to, że te działania koordynowały. Chcę również powiedzieć, że patrzymy w przyszłość, stąd też ważny będzie program sanitacji i odpowiedniego przygotowania gleb. Specjaliści z Instytutu Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa, Instytutu Technologiczno-Przyrodniczego oraz Krajowej Stacji Chemiczno-Rolniczej będą badali stan tych gleb, tak aby rekultywacja przeszła sprawnie, szybko, zgodnie z potrzebami, żeby potencjał produkcyjny obszarów wiejskich, terenów rolnych jak najszybciej został przywrócony. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-259.17" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-260">
          <u xml:id="u-260.0" who="#Marszałek">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-260.1" who="#Marszałek">Na tym zakończyliśmy przedstawianie przez Radę Ministrów informacji.</u>
          <u xml:id="u-260.2" who="#Marszałek">Przypominam, że Sejm ustalił, że w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego wysłucha 15-minutowych oświadczeń w imieniu klubów oraz 5-minutowego oświadczenia w imieniu koła.</u>
          <u xml:id="u-260.3" who="#Marszałek">Po nich nastąpi seria pytań. Tych pytań będzie, z tego, co słyszę, 47. Czas na zadanie pytania to będzie 1 minuta. Jeżeli wszyscy wykorzystają maksimum czasu, to mamy szansę gdzieś koło północy, chwilę po północy te obrady skończyć. Oczywiście to też będzie zależało od tego, ilu członków Rady Ministrów na państwa pytania będzie odpowiadać.</u>
          <u xml:id="u-260.4" who="#Marszałek">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-260.5" who="#Marszałek">Jako pierwszy głos zabierze pan poseł Marcin Ociepa, który przedstawi stanowisko klubu Prawo i Sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-260.6" who="#Marszałek">Bardzo proszę.</u>
          <u xml:id="u-260.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-261">
          <u xml:id="u-261.0" who="#MarcinOciepa">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-261.1" who="#MarcinOciepa">Panie Marszałku! Wysoka Izbo!</u>
          <u xml:id="u-261.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Premiera nie ma.)</u>
          <u xml:id="u-261.3" who="#komentarz">(Głos z sali: Już go nie ma.)</u>
          <u xml:id="u-261.4" who="#MarcinOciepa">Dzisiaj usłyszeliśmy od pana premiera o tym, że zginęło siedem osób, a jedna osoba jest zaginiona. Nie mogę się pogodzić z tym, że nie uczciliśmy pamięci tych ofiar chociażby minutą ciszy, więc chciałbym teraz poprosić Wysoką Izbę o to, żebyśmy wspomnieli ofiary powodzi.</u>
          <u xml:id="u-261.5" who="#komentarz">(Zebrani wstają, chwila ciszy)</u>
          <u xml:id="u-261.6" who="#komentarz">(Poseł Robert Telus: Wieczny odpoczynek racz im dać, Panie…)</u>
          <u xml:id="u-261.7" who="#komentarz">(Posłowie: …a światłość wiekuista niechaj im świeci.)</u>
          <u xml:id="u-261.8" who="#komentarz">(Poseł Robert Telus: Wieczny odpoczynek racz im dać, Panie…)</u>
          <u xml:id="u-261.9" who="#komentarz">(Posłowie: …a światłość wiekuista niechaj im świeci.)</u>
          <u xml:id="u-261.10" who="#komentarz">(Poseł Robert Telus: Wieczny odpoczynek racz im dać, Panie…)</u>
          <u xml:id="u-261.11" who="#komentarz">(Posłowie: …a światłość wiekuista niechaj im świeci.)</u>
          <u xml:id="u-261.12" who="#komentarz">(Poseł Robert Telus: Niech odpoczywają w pokoju wiecznym.)</u>
          <u xml:id="u-261.13" who="#komentarz">(Posłowie: Amen.)</u>
          <u xml:id="u-261.14" who="#MarcinOciepa">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-261.15" who="#MarcinOciepa">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Sytuacje skrajne mają to do siebie, że pokazują prawdziwą naturę człowieka. To właśnie kryzys, klęska żywiołowa czy wojna są momentem wielkiego testu i nie raz weryfikowały one ludzi w taki sposób, że ci dużo mówiący i prężący przed kamerami muskuły okazywali się tchórzami, a ci skromni i cisi nagle odkrywali w sobie gen bohatera, który nie pozwolił im trwać w bezczynności, kiedy innym dzieje się krzywda. Chciałbym w tym miejscu w imieniu Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość, ale przede wszystkim jako poseł ziemi opolskiej wyrazić wielkie wyrazy uznania dla wszystkich służb mundurowych, które stanęły na wysokości zadania i ruszyły, by ratować życie, zdrowie i dobytek dotkniętych powodzią.</u>
          <u xml:id="u-261.16" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-261.17" who="#MarcinOciepa">Dziękuję strażakom, żołnierzom, policjantom, ratownikom medycznym i całej służbie zdrowia za ich heroiczne poświęcenie i profesjonalizm. Dziękuję fantastycznym ochotniczym strażom pożarnym, harcerzom i wolontariuszom, którzy ruszyli z całej Polski, by nieść wszelaką pomoc na zalanych terenach, a także wielu naszym rodakom, którzy nadal przesyłają swoje wsparcie materiałowe i finansowe.</u>
          <u xml:id="u-261.18" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-261.19" who="#MarcinOciepa">Swoją postawą pokazujecie, że Polska jest krajem solidarności i społeczeństwa obywatelskiego.</u>
          <u xml:id="u-261.20" who="#komentarz">(Poseł Jakub Rutnicki: Suski.)</u>
          <u xml:id="u-261.21" who="#MarcinOciepa">Tak, polskie społeczeństwo obywatelskie zdało egzamin, ale czy zdał go również rząd? Oddajmy głos samorządowcom z zalanych terenów.</u>
          <u xml:id="u-261.22" who="#MarcinOciepa">Cytuję: Mam wielkie obawy o to, jak nasze państwo będzie funkcjonować. Największym problemem tak naprawdę dla mnie jest to, że przepływ informacji jest nieprawdziwy, zakłamany, trafiający z dużym opóźnieniem. W tym momencie, kiedy była największa potrzeba, największy dramat rozgrywał się w Lewinie Brzeskim, to tak naprawdę sztab kryzysowy, który powinien funkcjonować właśnie najbliżej ludzi, on kompletnie nie funkcjonował — Jacek Monkiewicz, starosta brzeski z Platformy Obywatelskiej.</u>
          <u xml:id="u-261.23" who="#MarcinOciepa">Przenieśmy się do rzeczonego Lewina Brzeskiego. Ja też nie byłem informowany, że idzie wielka woda — Artur Kotara, burmistrz z PSL.</u>
          <u xml:id="u-261.24" who="#MarcinOciepa">Kłodzko. Informacje o tym, że zbiornik w Stroniu Śląskim pękł, dostałem od dziennikarzy, nie było żadnych oficjalnych komunikatów. Nie mieliśmy szans się przygotować — Michał Piszko, burmistrz Kłodzka z Platformy Obywatelskiej.</u>
          <u xml:id="u-261.25" who="#MarcinOciepa">Starosta kłodzki Małgorzata Jędrzejewska-Skrzypczyk z Koalicji Obywatelskiej o tym samym zbiorniku powiedziała: Do końca mieliśmy — mamy to zresztą na piśmie — informacje, że wał w Stroniu Śląskim jest bezpieczny. To są wypowiedzi waszych samorządowców.</u>
          <u xml:id="u-261.26" who="#MarcinOciepa">Jeszcze Lądek-Zdrój i słowa burmistrza Tomasza Nowickiego: Robiliśmy do niedzieli sami worki z piaskiem, sami koordynowaliśmy działania. W niedzielę przyszła powódź, a WOT przyjechał dopiero w środę. Koniec cytatu.</u>
          <u xml:id="u-261.27" who="#komentarz">(Głos z sali: Skandal!)</u>
          <u xml:id="u-261.28" who="#MarcinOciepa">Takich wypowiedzi jest oczywiście więcej. Można je wszystkie odszukać w Internecie. Pytanie zatem, gdzie był ten rząd, który jest taki dumny i się szczycił tutaj swoimi osiągnięciami?</u>
          <u xml:id="u-261.29" who="#komentarz">(Poseł Bożena Borys-Szopa: Nie ma premiera.)</u>
          <u xml:id="u-261.30" who="#MarcinOciepa">Od pewnego momentu mieliśmy oczywiście do czynienia z transmitowanymi posiedzeniami zespołu zarządzania kryzysowego pod przewodnictwem premiera. To jednak było zarządzanie nie kryzysem powodziowym, lecz wizerunkiem szefa rządu.</u>
          <u xml:id="u-261.31" who="#komentarz">(Poseł Joanna Borowiak: Tak jest.)</u>
          <u xml:id="u-261.32" who="#MarcinOciepa">Taka jest prawda o tych posiedzeniach.</u>
          <u xml:id="u-261.33" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-261.34" who="#komentarz">(Poseł Barbara Bartuś: Dokładnie.)</u>
          <u xml:id="u-261.35" who="#MarcinOciepa">Bo jak inaczej nazwać miejscami żałosne spektakle, będące formą teatralizacji polityki, w których premier publicznie odpytywał swoich ministrów, wojewodów i komendantów służb, pozując na dobrego cara, który ruga złych bojarów, najlepiej oczywiście tych okropnych koalicjantów. Przecież każdy, kto zajmował się zarządzaniem kryzysowym, wie, że takie spotkania nie znoszą kamer. Wymagają swobody wypowiedzi także od niebędących politykami oficerów wojska, straży pożarnej czy Policji, nieprzywykłych do brylowania, lecz przywykłych do chłodnego wykonywania swojego rzemiosła. Zatem owe spektakle, w których premier mógł się poczuć jak bohater „Big Brothera”, były kompletnie dysfunkcjonalne. Ale dzisiaj premier przyznał, że były jeszcze równoległe inne odprawy, już nie pod publiczkę. Tzn. premier dublował te odprawy, marnując czas podległych sobie służb.</u>
          <u xml:id="u-261.36" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-261.37" who="#komentarz">(Poseł Jakub Rutnicki: I znowu fake newsy.)</u>
          <u xml:id="u-261.38" who="#MarcinOciepa">Zresztą to chorobliwe, niemal instynktowne odsuwanie od siebie winy czasem sprowadza się do groteski, bo ostatnio w roli złych bojarów obok koalicjantów obsadzono bobry, które premier uczynił współwinnymi powodzi. Nie wiem tylko, czy te bobry mają być winne wyżu genueńskiego czy braku informacji ze strony wojewodów dla lokalnych samorządów, bo to jest prawda o waszym zarządzaniu kryzysowym.</u>
          <u xml:id="u-261.39" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-261.40" who="#MarcinOciepa">Tymczasem fakty są następujące: Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej wydał pierwsze ostrzeżenie o zbliżającej się powodzi 10 września o godz. 15. Ponawiał je jeszcze czterokrotnie, podnosząc alarm do najwyższego możliwego stopnia.</u>
          <u xml:id="u-261.41" who="#komentarz">(Poseł Roman Giertych: A wy na manifestacje.)</u>
          <u xml:id="u-261.42" who="#MarcinOciepa">Podobne ostrzeżenie wysłała w tych dniach Komisja Europejska, a mimo to premier 13 września o godz. 9.14 wypowiedział słynne słowa: Prognozy nie były przesadnie alarmujące. Dzisiaj premier na dodatek wprowadził Wysoką Izbę w błąd, gdy mówił, że nie było tych spodziewanych opadów, że miały być mniejsze opady deszczu, co jest nieprawdą. Nasi posłowie, pan poseł Mosiński i pan poseł Płażyński, byli z kontrolą w IMGW, z której wynikło czarno na białym, że w piątek o godz. 6 rano, czyli tego dnia, kiedy premier powiedział, że prognozy nie są przesadnie alarmujące, ta sytuacja dalej jest alarmowa i że spodziewamy się olbrzymich opadów deszczu. O godz. 6 rano, 3 godziny przed premierem, IMGW ostrzegał premiera, że te prognozy są cały czas bardzo złe. A premier dzisiaj powiedział, że nie, że tego dnia już miało nie padać.</u>
          <u xml:id="u-261.43" who="#komentarz">(Głos z sali: Skandal!)</u>
          <u xml:id="u-261.44" who="#komentarz">(Poseł Jakub Rutnicki: Ale czemu kłamiesz, człowieku?)</u>
          <u xml:id="u-261.45" who="#komentarz">(Głos z sali: Gdzie jest premier?)</u>
          <u xml:id="u-261.46" who="#MarcinOciepa">Co więcej, dziś na podkomisji obrony narodowej do spraw społecznych w wojsku, której jestem przewodniczącym, usłyszeliśmy, że także wojskowe służby meteorologiczne informowały ministra obrony narodowej o zagrożeniu już 11 września, czyli dwa dni przed tymi pamiętnymi słowami premiera. Mamy ostrzeżenia IMGW, wojska, Komisji Europejskiej, a mimo to premier swoimi nieodpowiedzialnymi słowami uśpił czujność samorządów, ale także swoich wojewodów. Bo np. wojewoda dolnośląski wystąpił o wsparcie WOT dopiero 14 września o godz. 15.15. Ledwie paręnaście godzin przed wodą, która uderzyła we wspomniany Lądek-Zdrój.</u>
          <u xml:id="u-261.47" who="#komentarz">(Głos z sali: Skandal!)</u>
          <u xml:id="u-261.48" who="#MarcinOciepa">Czy pan premier nie wie, że podstawą zarządzania kryzysowego jest nastawianie się na najczarniejsze scenariusze? Dlaczego premier Czech potrafił zaalarmować swoich obywateli, a pan, w trosce o swój wizerunek posłańca tylko dobrych nowin, ich uspokajał? Dlaczego ludzie musieli wysyłać na zalane tereny chociażby wodę mineralną dla powodzian, choć dysponująca kilkudziesięcioma cysternami z wodą pitną Państwowa Straż Pożarna skierowała w tych kluczowych dniach na tereny powodziowe jedynie trzy cysterny?</u>
          <u xml:id="u-261.49" who="#komentarz">(Głos z sali: Suski wodę przysłał.)</u>
          <u xml:id="u-261.50" who="#MarcinOciepa">W ogóle dlaczego w tych pierwszych, kluczowych dniach użyto jedynie 9% jednostek ujętych w krajowym systemie ratowniczo-gaśniczym?</u>
          <u xml:id="u-261.51" who="#komentarz">(Głos z sali: Skandal!)</u>
          <u xml:id="u-261.52" who="#MarcinOciepa">Naprawdę nie przekazano panu listy miejscowości odciętych od świata albo wymagających pomocy naszych strażaków? Dzisiaj tyle razy mówiono o dużych miastach. Tak, panie premierze, ja sam jestem urodzonym opolaninem. Bardzo się cieszę, że Opole tym razem uniknęło powodzi. Ale jestem także posłem całej ziemi opolskiej, tych małych miejscowości, w których także byliśmy, i te miejscowości ucierpiały, a ci ludzie są równi mieszkańcom dużych miast i także zasługują na pomoc wojska…</u>
          <u xml:id="u-261.53" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-261.54" who="#MarcinOciepa">…i straży pożarnej.</u>
          <u xml:id="u-261.55" who="#MarcinOciepa">Podsumowując liczne pańskie błędy, wśród najważniejszych są: zignorowanie ostrzeżeń i prognoz, złe zarządzanie upustem wody ze zbiorników retencyjnych, opóźnienia w przekazywaniu ostrzeżeń, niewystarczające wykorzystanie służb, chaos komunikacyjny i jeszcze to haniebne szczucie na opozycję w trakcie klęski żywiołowej.</u>
          <u xml:id="u-261.56" who="#MarcinOciepa">Dzisiaj jest mowa o dezinformacji.</u>
          <u xml:id="u-261.57" who="#komentarz">(Poseł Jakub Rutnicki: Zróbcie zdjęcie Kaczyńskiego.)</u>
          <u xml:id="u-261.58" who="#komentarz">(Głos z sali: Masz telefon, to sobie zrób.)</u>
          <u xml:id="u-261.59" who="#MarcinOciepa">Wy mówicie o dezinformacji, a to wy w czasie ataku hybrydowego na naszą granicę mówiliście, że tam są zabijani ludzie i zakopywani w lesie. W czasie kryzysu odrzańskiego mówiliście, że w Odrze jest rtęć.</u>
          <u xml:id="u-261.60" who="#MarcinOciepa">Panie premierze, pan mówi o dezinformacji? Cytując klasyka: daj pan spokój.</u>
          <u xml:id="u-261.61" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-261.62" who="#MarcinOciepa">Tak się składa, że gdyby nie Zjednoczona Prawica, to nie byłoby w ogóle Wojsk Obrony Terytorialnej. Prawda, panie ministrze obrony narodowej?</u>
          <u xml:id="u-261.63" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-261.64" who="#MarcinOciepa">Jak głosowaliście przy tworzeniu WOT-u? A ci, którzy najgłośniej krzyczą, właśnie byli przeciwko. Gdyby nie nasze rządy, nie byłoby także tak ogromnego doposażenia państwowej i ochotniczych straży pożarnych.</u>
          <u xml:id="u-261.65" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-261.66" who="#komentarz">(Poseł Joanna Borowiak: Dokładnie.)</u>
          <u xml:id="u-261.67" who="#MarcinOciepa">Prawda, panie ministrze spraw wewnętrznych i administracji?</u>
          <u xml:id="u-261.68" who="#MarcinOciepa">Przedłożyliśmy pakiet ustaw na ratunek, by jak najszybciej wesprzeć potrzebujących pomocy mieszkańców zalanych terenów. Bardzo proszę państwa o rzetelną pracę nad tym pakietem.</u>
          <u xml:id="u-261.69" who="#MarcinOciepa">Panie Marszałku! Wysoka Izbo!</u>
          <u xml:id="u-261.70" who="#komentarz">(Głos z sali: Ale to jest pani marszałek.)</u>
          <u xml:id="u-261.71" who="#komentarz">(Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek Sejmu Dorota Niedziela)</u>
          <u xml:id="u-261.72" who="#MarcinOciepa">Pan premier z pewnością chciałby zostać zapamiętany jako lider, który w koszulce z krótkim rękawem ręcznie zarządza kryzysem.</u>
          <u xml:id="u-261.73" who="#komentarz">(Poseł Joanna Borowiak: To akurat jest ważne.)</u>
          <u xml:id="u-261.74" who="#MarcinOciepa">Tak chciałby zostać zapamiętany Donald Tusk. Tymczasem już na zawsze symbolem zarządzania kryzysowego Donalda Tuska będą krótkie spodenki.</u>
          <u xml:id="u-261.75" who="#komentarz">(Poseł Zbigniew Konwiński: Morawiecki zaraz czasu nie będzie miał.)</u>
          <u xml:id="u-261.76" who="#MarcinOciepa">To pokazowe sztaby, oferta pożyczek dla powodzian, dofinansowanie kas fiskalnych dla przedsiębiorców, którzy stracili cały swój dobytek, i uśmiechnięte zdjęcie nad ciepłą zupą. No i bobry, nie zapominajmy o bobrach. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-261.77" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-262">
          <u xml:id="u-262.0" who="#DorotaNiedziela">W imieniu klubu Prawo i Sprawiedliwość głos zabierze pan poseł Mateusz Morawiecki.</u>
          <u xml:id="u-262.1" who="#komentarz">(Poseł Jakub Rutnicki: Ile byście kaloszy tam sprzedali?)</u>
          <u xml:id="u-262.2" who="#DorotaNiedziela">Panie pośle, chwileczkę.</u>
          <u xml:id="u-262.3" who="#DorotaNiedziela">W imieniu klubu Prawa i Sprawiedliwości dalszą część wypowiedzi przedstawi pan poseł Mateusz Morawiecki.</u>
          <u xml:id="u-262.4" who="#DorotaNiedziela">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-263">
          <u xml:id="u-263.0" who="#MateuszMorawiecki">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-263.1" who="#MateuszMorawiecki">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Na początku chciałbym złożyć wyrazy najgłębszego współczucia, kondolencje wszystkim, którzy stracili bliskich w tej strasznej tragedii. Ale też opozycja musi oczywiście patrzeć rządzącym na ręce, musi informować o tych błędach, które kosztowały mienie, kosztowały zdrowie, a może nawet kosztowały życie.</u>
          <u xml:id="u-263.2" who="#komentarz">(Poseł Jakub Rutnicki: Red is Bad.)</u>
          <u xml:id="u-263.3" who="#MateuszMorawiecki">Po to jesteśmy, aby przywołać prawdę, aby pokazać, na czym polegało zarządzanie kryzysem, z którym mieliśmy do czynienia. Rządzący oblali ten egzamin, i to w całej rozciągłości, ponieważ nie potrafili stanąć na wysokości zadania i zrobić wszystkiego, żeby ochronić ludzkie życie, ludzkie zdrowie. Najbardziej zawalił wasz lider, lider, który chciał jechać do…</u>
          <u xml:id="u-263.4" who="#komentarz">(Głos z sali: Nie ma go.)</u>
          <u xml:id="u-263.5" who="#MateuszMorawiecki">Nie ma go dzisiaj, nie ma go teraz.</u>
          <u xml:id="u-263.6" who="#komentarz">(Poseł Zbigniew Konwiński: Gdzie jest Kaczyński?)</u>
          <u xml:id="u-263.7" who="#komentarz">(Poseł Jakub Rutnicki: Kłamca z Wrocławia.)</u>
          <u xml:id="u-263.8" who="#MateuszMorawiecki">Lider, który chciał chyba na weekend pojechać sobie do Sopotu i dlatego w piątek przed tym weekendem wypowiedział te haniebne słowa. Ja także przypomnę o tym, co powiedział pan minister Marcin Ociepa…</u>
          <u xml:id="u-263.9" who="#komentarz">(Poseł Jakub Rutnicki: Ty byłeś wtedy na demonstracji, kłamco.)</u>
          <u xml:id="u-263.10" who="#MateuszMorawiecki">…że już od 10 września, drodzy rodacy, Republika Czeska, Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej w Polsce i Komisja Europejska przestrzegały Polaków, przestrzegały rząd polski przed ogromnymi opadami deszczu, które grożą kataklizmem.</u>
          <u xml:id="u-263.11" who="#komentarz">(Głos z sali: Cały świat ostrzegał przed COVID-em.)</u>
          <u xml:id="u-263.12" who="#MateuszMorawiecki">Rząd nic z tym nie zrobił. Minął wtorek, minęła środa, minął czwartek. W piątek premier Tusk powiedział, wypowiedział te haniebne słowa, że prognozy nie są przesadnie alarmujące. Szanowni państwo, te słowa to nie jest zwykły błąd. Zdajmy sobie sprawę, że te słowa to słowa, które kosztowały ludzi być może życie, być może kosztowały ich zdrowie, a na pewno kosztowały utratę dobytku i spowodowały, że służby, że samorządy, że ludzie po prostu się zdemobilizowali. Przecież to jest naturalna konsekwencja tego, że premier rządu mówi o tym, że prognozy nie są przesadnie alarmujące. A czym to się różni, zapytajmy, od tego, co padło 27 lat wcześniej. Powiedział to premier Cimoszewicz: mogliście się ubezpieczać. Tak to zdanie wtedy mniej więcej wyglądało, brzmiało. Ale tamto zdanie było wypowiedziane po powodzi, po tragedii.</u>
          <u xml:id="u-263.13" who="#komentarz">(Głos z sali: Człowieku, ty pandemię kończyłeś, jak ona jeszcze trwała.)</u>
          <u xml:id="u-263.14" who="#MateuszMorawiecki">To wypowiedziane zdanie było gorsze, bo było wypowiedziane przed tragedią i dlatego ono niestety mogło kosztować także życie, mogło kosztować zdrowie ludzi.</u>
          <u xml:id="u-263.15" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-263.16" who="#MateuszMorawiecki">Ale, szanowni państwo, to nie wszystko. To ruganie, to besztanie urzędników, to wywalanie z zemsty tych, którzy byli kompetentni. To wszystko spowodowało także, że w pierwszych dniach tej tragedii rząd był pogubiony. Jak nazwać w ogóle to besztanie? Putinada. Uwaga, to nie są moje słowa.</u>
          <u xml:id="u-263.17" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-263.18" who="#komentarz">(Głos z sali: Zejdź, człowieku.)</u>
          <u xml:id="u-263.19" who="#MateuszMorawiecki">To słowa Jacka Żakowskiego, czyli dziennikarza, który was wspiera dzień po dniu.</u>
          <u xml:id="u-263.20" who="#komentarz">(Poseł Krystyna Skowrońska: Nie błaźnij się, bez błazenady.)</u>
          <u xml:id="u-263.21" who="#MateuszMorawiecki">Tak, to jest właśnie putinada. Pamiętamy to z PRL-u, kiedy brał car swoich bojarów, rugał ich i powodował, że ludzie byli zastraszeni. Do tego doprowadziliście i to spowodowało kolejne błędy.</u>
          <u xml:id="u-263.22" who="#komentarz">(Poseł Jakub Rutnicki: Nos ci rośnie.)</u>
          <u xml:id="u-263.23" who="#MateuszMorawiecki">To doprowadziło do tego, że na Dolnym Śląsku i Opolszczyźnie rozpętało się piekło. Byłem tam, widziałem to. Nie lekceważcie tego.</u>
          <u xml:id="u-263.24" who="#komentarz">(Głos z sali: Działki ci zalało?)</u>
          <u xml:id="u-263.25" who="#komentarz">(Głos z sali: W lakierkach.)</u>
          <u xml:id="u-263.26" who="#MateuszMorawiecki">Wiem, na czym polegało to piekło. Ludzie nie zostali ostrzeżeni w porę. Cała akcja, która potem była prowadzona, była prowadzona już po czasie.</u>
          <u xml:id="u-263.27" who="#komentarz">(Głos z sali: Koniec.)</u>
          <u xml:id="u-263.28" who="#MateuszMorawiecki">Dlatego, pani marszałek, Wysoka Izbo, przygotowaliśmy państwo dobrze na czas trudny, na czas powodzi.</u>
          <u xml:id="u-263.29" who="#komentarz">(Poseł Krystyna Skowrońska: Czas minął.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-264">
          <u xml:id="u-264.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-265">
          <u xml:id="u-265.0" who="#MateuszMorawiecki">Zbiornik w Raciborzu, przed chwilą mówił o tym pan minister Krzysztof Ciecióra, przygotowany był w czasie naszych rządów. On ochronił rzeczywiście Opole, Wrocław.</u>
          <u xml:id="u-265.1" who="#komentarz">(Poseł Jakub Rutnicki: Worki z piaskiem…)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-266">
          <u xml:id="u-266.0" who="#DorotaNiedziela">Bardzo dziękuję, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-267">
          <u xml:id="u-267.0" who="#MateuszMorawiecki">Ale miasta takie jak Stronie Śląskie, które jeszcze w niedzielę o godz. 8…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-268">
          <u xml:id="u-268.0" who="#DorotaNiedziela">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-268.1" who="#DorotaNiedziela">Panie pośle, czy mogę prosić?</u>
          <u xml:id="u-268.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Wszyscy ministrowie mówili dłużej, jesteśmy największym klubem.)</u>
          <u xml:id="u-268.3" who="#DorotaNiedziela">Mogę prosić? Bardzo proszę zmierzać do końca, dobrze?</u>
          <u xml:id="u-268.4" who="#DorotaNiedziela">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-269">
          <u xml:id="u-269.0" who="#MateuszMorawiecki">Zmierzam do zakończenia.</u>
          <u xml:id="u-269.1" who="#MateuszMorawiecki">O godz. 8 rano premier mówi: Tama prawdopodobnie nie pęknie.</u>
          <u xml:id="u-269.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Schodź stamtąd.)</u>
          <u xml:id="u-269.3" who="#MateuszMorawiecki">Godz. 10 — tama pęka.</u>
          <u xml:id="u-269.4" who="#MateuszMorawiecki">Przygotowaliśmy państwo na trudny czas.</u>
          <u xml:id="u-269.5" who="#komentarz">(Wicemarszałek wyłącza mikrofon, poseł przemawia przy wyłączonym mikrofonie, oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-270">
          <u xml:id="u-270.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękujemy bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-270.1" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam pana posła Zbigniewa Konwińskiego, Klub Parlamentarny Koalicja Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-270.2" who="#komentarz">(Poseł Barbara Bartuś: 40 minut mówił pan premier Tusk, o niczym.)</u>
          <u xml:id="u-270.3" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-270.4" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-270.5" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam.</u>
          <u xml:id="u-270.6" who="#DorotaNiedziela">W imieniu Klubu Parlamentarnego Koalicja Obywatelska głos zabierze pan poseł Zbigniew Konwiński.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-271">
          <u xml:id="u-271.0" who="#ZbigniewKonwiński">Tak jest z wami, że na każdym nieszczęściu chcecie robić politykę, bez względu na to, czy jesteście w opozycji czy rządzicie.</u>
          <u xml:id="u-271.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-271.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Brawo!)</u>
          <u xml:id="u-271.3" who="#ZbigniewKonwiński">Różnica jest tylko taka, że kiedy rządzicie, to oprócz tego, że robicie na nieszczęściu politykę, to jeszcze napychacie sobie kieszenie. Taka jest różnica.</u>
          <u xml:id="u-271.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-271.5" who="#ZbigniewKonwiński">W czasach trudnych, w czasach kryzysu test, egzamin zdaje również opozycja.</u>
          <u xml:id="u-271.6" who="#komentarz">(Poseł Paweł Jabłoński: Opozycja i bobry.)</u>
          <u xml:id="u-271.7" who="#ZbigniewKonwiński">Wy oblaliście egzamin, nie potrafiliście zachować się przyzwoicie w tej trudnej sytuacji.</u>
          <u xml:id="u-271.8" who="#komentarz">(Głos z sali: Jak z bobrami?)</u>
          <u xml:id="u-271.9" who="#ZbigniewKonwiński">To, jak przygotowaliście Polskę na ten czas, pokazują chociażby dane dotyczące budowy wałów przeciwpowodziowych. W jednym roku my wybudowaliśmy więcej wałów przeciwpowodziowych, w latach 2007–2015, niż wy podczas 8 lat swoich rządów.</u>
          <u xml:id="u-271.10" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-271.11" who="#ZbigniewKonwiński">Robiliście wały, zamiast je budować, to jest ta różnica.</u>
          <u xml:id="u-271.12" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-271.13" who="#komentarz">(Głos z sali: Co to za język.)</u>
          <u xml:id="u-271.14" who="#ZbigniewKonwiński">Gdzie jest lider opozycji?</u>
          <u xml:id="u-271.15" who="#komentarz">(Głos z sali: Gdzie Tusk?)</u>
          <u xml:id="u-271.16" who="#ZbigniewKonwiński">Ważna debata, premier jest cały czas, był cały czas na debacie.</u>
          <u xml:id="u-271.17" who="#komentarz">(Głos z sali: A gdzie Tusk?)</u>
          <u xml:id="u-271.18" who="#komentarz">(Głos z sali: Gdzie masz premiera?)</u>
          <u xml:id="u-271.19" who="#komentarz">(Poruszenie na sali, dzwonek)</u>
          <u xml:id="u-271.20" who="#ZbigniewKonwiński">Zgadzam się z jednym.</u>
          <u xml:id="u-271.21" who="#komentarz">(Część posłów skanduje: Gdzie jest Tusk? Gdzie jest Tusk? Gdzie jest Tusk?)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-272">
          <u xml:id="u-272.0" who="#DorotaNiedziela">Panie pośle, bardzo proszę…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-273">
          <u xml:id="u-273.0" who="#ZbigniewKonwiński">Z tym, co przed chwilą tu zostało powiedziane. Rzeczywiście czas trudny to jest czas egzaminu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-274">
          <u xml:id="u-274.0" who="#DorotaNiedziela">Panie pośle, czy mogę prosić…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-275">
          <u xml:id="u-275.0" who="#ZbigniewKonwiński">Wy egzamin w czasach trudnych oblewaliście. Pandemia koronawirusa: rekordowa umieralność wśród Polaków, rekordowa w Unii Europejskiej, rekordowa tu nad Wisłą, przez waszą nieudolną politykę.</u>
          <u xml:id="u-275.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Powiedz, ile osób umarło w powodzi.)</u>
          <u xml:id="u-275.2" who="#ZbigniewKonwiński">Respiratory, maseczki, bo chcieliście przy okazji zarobić. Wojna w Ukrainie, agregatory prądotwórcze, również przepłacone. Można by odmówić litanię tak naprawdę na temat tego, jak próbowaliście bogacić się na polskim nieszczęściu.</u>
          <u xml:id="u-275.3" who="#komentarz">(Głos z sali: O powodzi mów.)</u>
          <u xml:id="u-275.4" who="#komentarz">(Głos z sali: Nic to was nie obchodzi, tak?)</u>
          <u xml:id="u-275.5" who="#ZbigniewKonwiński">Nawet zdając sobie sprawę z tego, co robicie, próbowaliście sobie ustawą zapewnić bezkarność.</u>
          <u xml:id="u-275.6" who="#komentarz">(Poseł Paweł Jabłoński: O powodzi mów.)</u>
          <u xml:id="u-275.7" who="#ZbigniewKonwiński">Ale nie zapewnicie sobie ustawą bezkarności, bo złodziejstwo będzie zawsze złodziejstwem.</u>
          <u xml:id="u-275.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-275.9" who="#ZbigniewKonwiński">Jakby tak szukać prawdy w wystąpieniach moich przedmówców, to można ją rzeczywiście znaleźć w tych takich krótkich pauzach na złapanie oddechu.</u>
          <u xml:id="u-275.10" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-275.11" who="#ZbigniewKonwiński">Wtedy była tak naprawdę prawda w waszym wystąpieniu.</u>
          <u xml:id="u-275.12" who="#komentarz">(Głos z sali: Mówisz o Tusku?)</u>
          <u xml:id="u-275.13" who="#ZbigniewKonwiński">Panie i Panowie z PiS! Kłamiecie zawsze, niestety z kłamstwa uczyniliście sposób uprawiania polityki.</u>
          <u xml:id="u-275.14" who="#komentarz">(Głos z sali: To wy jesteście mistrzami kłamstwa.)</u>
          <u xml:id="u-275.15" who="#ZbigniewKonwiński">Kłamiecie, bo inaczej nie potraficie. Podam taki jeden przykład z ostatnich dni: wypowiedź waszego lidera. Pan Kaczyński w wywiadzie dla PAP mówił, iż ubolewa, że kolejne inwestycje w zbiorniki retencyjne na terenie ziemi kłodzkiej zostały zablokowane przez, tu zacytuję: nieodpowiedzialną działalność ówczesnej opozycji.</u>
          <u xml:id="u-275.16" who="#komentarz">(Głos z sali: Pani Wielichowska.)</u>
          <u xml:id="u-275.17" who="#ZbigniewKonwiński">A kiedy to minister Gróbarczyk, pani minister Zalewska, ówczesny szef kancelarii premiera Michał Dworczyk czy Przemysław Daca, prezes Wód Polskich, byli w opozycji do rządu PiS czy w opozycji do pana Morawieckiego?</u>
          <u xml:id="u-275.18" who="#komentarz">(Głos z sali: No właśnie.)</u>
          <u xml:id="u-275.19" who="#ZbigniewKonwiński">Od kiedy? Bo to oni są za to odpowiedzialni i oni podejmowali te decyzje.</u>
          <u xml:id="u-275.20" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-275.21" who="#ZbigniewKonwiński">To za nimi lobbowali politycy PiS. Dziś budujecie czarny PR na krzywdzie ludzi.</u>
          <u xml:id="u-275.22" who="#komentarz">(Głos z sali: Ale wy za to odpowiadacie.)</u>
          <u xml:id="u-275.23" who="#ZbigniewKonwiński">Nie widziałem was na wałach przeciwpowodziowych, choć wały rzeczywiście lubicie.</u>
          <u xml:id="u-275.24" who="#komentarz">(Głos z sali: Nie kłam.)</u>
          <u xml:id="u-275.25" who="#komentarz">(Głos z sali: Trzeba było tam być, toby pan zobaczył.)</u>
          <u xml:id="u-275.26" who="#ZbigniewKonwiński">Gdy powódź pustoszyła południe Polski, widziałem was na demonstracji w Warszawie, na której nie padło nawet słowo o tragedii powodzian, o tragedii Polaków.</u>
          <u xml:id="u-275.27" who="#komentarz">(Głos z sali: Idiota.)</u>
          <u xml:id="u-275.28" who="#komentarz">(Głos z sali: Jak mogłeś widzieć?)</u>
          <u xml:id="u-275.29" who="#ZbigniewKonwiński">Widziałem także waszego prezydenta pysznie bawiącego się na dożynkach.</u>
          <u xml:id="u-275.30" who="#komentarz">(Głos z sali: Na których był też minister Siekierski.)</u>
          <u xml:id="u-275.31" who="#ZbigniewKonwiński">Nie będę poświęcał wam więcej czasu, bo po prostu nie zasługujecie na to, by uczciwi ludzie zwracali na was uwagę. Jesteście patologią polskiej polityki.</u>
          <u xml:id="u-275.32" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-275.33" who="#komentarz">(Głos z sali: Jesteś skończony.)</u>
          <u xml:id="u-275.34" who="#ZbigniewKonwiński">Dziś na szczególną uwagę zasługują przede wszystkim ci, którzy potrzebują pomocy. Ci, do których polski rząd kieruje pomoc. To o nich jest ta debata, a nie o was czy nawet nie o Platformie Obywatelskiej. To jest debata właśnie o tym, czego dziś potrzebują Polacy na tych terenach, które zostały zalane.</u>
          <u xml:id="u-275.35" who="#komentarz">(Poseł Anna Gembicka: Ani słowa o tym nie powiedziałeś, człowieku.)</u>
          <u xml:id="u-275.36" who="#komentarz">(Poseł Bożena Borys-Szopa: Język miłości.)</u>
          <u xml:id="u-275.37" who="#ZbigniewKonwiński">Kataklizm powodzi, który dotknął południe Polski, przez część ekspertów jest porównywany do tego z 1997 r. To pokazuje tak naprawdę wyzwania, przed którymi stanęli zarówno obywatele, samorządy, jak i rząd. Nie ma ani pewnie nie będzie państwa w 100% przygotowanego na taki żywioł. Pokazują to chociażby przykłady Austrii, Czech, Słowacji czy Rumunii.</u>
          <u xml:id="u-275.38" who="#komentarz">(Głos z sali: Cztery dni zmarnowałeś…)</u>
          <u xml:id="u-275.39" who="#ZbigniewKonwiński">Ważne są reakcja, pomoc, solidarność. I w tych trzech aspektach zdaliśmy egzamin.</u>
          <u xml:id="u-275.40" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-275.41" who="#ZbigniewKonwiński">Reakcja służb i władz była właściwa, natychmiastowa i skuteczna na tyle, na ile pozwalał żywioł. W walkę z nim zaangażowano dziesiątki tysięcy strażaków, żołnierzy, funkcjonariuszy Policji. Chciałbym im serdecznie podziękować za poświęcenie i oddanie dla Rzeczypospolitej.</u>
          <u xml:id="u-275.42" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-275.43" who="#ZbigniewKonwiński">W tych trudnych chwilach Polacy solidarnie włączyli się w pomoc powodzianom. Zebrano miliony złotych w trakcie zbiórek, tysiące ton niezwykle potrzebnych produktów. To pokazuje, że jako społeczeństwo wciąż potrafimy być razem, i za to bardzo serdecznie dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-275.44" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-275.45" who="#ZbigniewKonwiński">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Rząd i premier od samego początku byli obecni na terenach dotkniętych powodzią. Wszyscy widzieliśmy obrazy ze sztabu kryzysowego. Byliśmy świadkami natychmiastowego podejmowania decyzji. Widzieliśmy obronę życia i mienia obywateli.</u>
          <u xml:id="u-275.46" who="#komentarz">(Głos z sali: Ludzi zabiliście.)</u>
          <u xml:id="u-275.47" who="#ZbigniewKonwiński">Tak działa sprawne państwo, tak działa sprawny rząd.</u>
          <u xml:id="u-275.48" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-275.49" who="#ZbigniewKonwiński">Nikt nie zostanie sam — to są słowa najczęściej słyszane w czasie kataklizmu. Nikt nie zostanie sam, co oznacza najszerszy program pomocy dla osób poszkodowanych przez powódź. Program obejmujący kompleksową pomoc mieszkańcom i rodzinom, pomoc skierowaną na rzecz odbudowy infrastruktury — począwszy od drogowej, a skończywszy na edukacyjnej — rewitalizację otoczenia zniszczonego przez powódź, budowę skutecznego systemu przeciwpowodziowego. Rząd inicjuje ważny program odbudowa+. Nazwa nie jest tu przypadkowa, oznacza ona bowiem, że dotknięte powodzią tereny nie tylko odzyskają dawny blask, dawny wygląd, ale też zostaną zmodernizowane. Będzie nowocześniej i bezpieczniej. Koszt tego ogromnego programu oszacowano dziś na kwotę 23 mld zł. Będą nowa infrastruktura drogowa, nowe szkoły, przedszkola i urzędy, ale nade wszystko znajdą się środki na nowe i skuteczne zabezpieczenia przeciwpowodziowe, tak by ta tragedia już nigdy nie miała miejsca.</u>
          <u xml:id="u-275.50" who="#ZbigniewKonwiński">Pomoc to nie tylko odbudowanie infrastruktury, ale także pomoc obywatelom, pomoc ludziom. I na tym polu rząd premiera Donalda Tuska przyjął rozwiązania o skali niemającej precedensu w historii Polski. Kilka z nich można przytoczyć. 10 tys. natychmiastowej pomocy dla powodzian na życie na dziś, 100 lub 200 tys. zł bezzwrotnej pomocy dla tych, którzy muszą remontować lub odbudować dom. Powtórzę: pomocy bezzwrotnej. 12 rat kredytu spłaconych przez państwo dla tych, którzy nie mogą mieszkać w swoich domach czy mieszkaniach bez względu na wysokość raty. Wsparcie dla dzieci to np. zasiłek losowy w wysokości 1 tys. zł, dofinansowanie do wyjazdu terapeutycznego w wysokości 1,5 tys. zł czy wsparcie organizacji zajęć terapeutyczno-edukacyjnych w wysokości 500 zł, a dla przedsiębiorców m.in. rozłożenie na raty należności podatkowych, umorzenie zaległości podatkowych czy odroczenie terminu zapłaty należności podatkowych.</u>
          <u xml:id="u-275.51" who="#ZbigniewKonwiński">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chciałbym jeszcze raz podziękować tym wszystkim, którzy nie szczędząc sił ani zdrowia, walczyli i wciąż walczą z żywiołem. Żadne słowa, nawet te najbardziej wzniosłe, nie oddadzą wdzięczności, którą jesteśmy wam winni. Chylę przed wami czoło. Teraz przed nami czas odbudowy, czas wyciągania wniosków z tej tragedii. Nie mam wątpliwości, że rząd premiera Donalda Tuska zrobi wszystko i zrobił wszystko, co konieczne, by zarówno odbudować tereny dotknięte katastrofą, jak i przygotować region na przyszłość, zabezpieczyć go przed powtórką powodzi. Wyciągajmy wnioski i bądźmy razem w ciężkich chwilach. Wiem, że być może to jest dla was trudne, ale w ciężkich chwilach trzeba być razem. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-275.52" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-275.53" who="#komentarz">(Głos z sali: Brawo!)</u>
          <u xml:id="u-275.54" who="#komentarz">(Głos z sali: Minuta ci została.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-276">
          <u xml:id="u-276.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję bardzo. Bardzo dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-276.1" who="#DorotaNiedziela">Jako druga osoba w imieniu klubu Koalicji Obywatelskiej wygłosi swoje oświadczenie pan poseł Michał Jaros.</u>
          <u xml:id="u-276.2" who="#DorotaNiedziela">Bardzo proszę, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-276.3" who="#DorotaNiedziela">I jeszcze zanim pan poseł zacznie, słuchajcie państwo, ja bardzo proszę kolejny raz, jeżeli występuje ktoś w imieniu klubu, bardzo proszę o niepokrzykiwanie. Ja mam oczywiście spisane te osoby.</u>
          <u xml:id="u-276.4" who="#komentarz">(Głos z sali: Ooo…)</u>
          <u xml:id="u-276.5" who="#DorotaNiedziela">Bardzo proszę o nieprzeszkadzanie, dobrze? Będę zwracać uwagę niestety. Dajmy szansę wypowiedzieć się innym.</u>
          <u xml:id="u-276.6" who="#komentarz">(Głos z sali: Aresztują.)</u>
          <u xml:id="u-276.7" who="#DorotaNiedziela">Należy się nam wszystkim szacunek, a szczególnie tym — pan poseł Matecki ma oczywiście dużo do powiedzenia — którzy występują w imieniu klubów.</u>
          <u xml:id="u-276.8" who="#DorotaNiedziela">Bardzo proszę, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-277">
          <u xml:id="u-277.0" who="#MichałJaros">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Ostatni tydzień to tydzień, w którym Polacy skupili się na walce z wielką powodzią, która miała miejsce na terenie województw dolnośląskiego, opolskiego, śląskiego oraz lubuskiego.</u>
          <u xml:id="u-277.1" who="#komentarz">(Głos z sali: To prawda.)</u>
          <u xml:id="u-277.2" who="#MichałJaros">Pełna mobilizacja miała miejsce nie tylko na terenach, w które uderzyła powódź, ale przede wszystkim w całej Polsce. Z całego kraju na tereny dotknięte powodzią przyjeżdżali strażacy, medycy, policjanci, żołnierze, ale także zwykli obywatele i obywatelki, którzy widząc tragedię, zdecydowali się po prostu pomóc. To objaw skutecznego państwa, dla którego los obywateli jest najważniejszy, i wzruszającej solidarności Polek i Polaków.</u>
          <u xml:id="u-277.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-277.4" who="#komentarz">(Głos z sali: Brawo!)</u>
          <u xml:id="u-277.5" who="#MichałJaros">Działania rządu w walce z powodzią skupiały się na trzech aspektach. Po pierwsze, zapobieganiu powodzi, po drugie, likwidacji skutków, po trzecie, walce z dezinformacją. Nie ulega wątpliwości, że rząd stanął na wysokości zadania i sprostał wyzwaniom związanym z zarządzaniem i koordynacją działań w czasie zarządzania kryzysowego. Na pochwałę zasługuje przede wszystkim wzorowa współpraca różnych służb na Dolnym Śląsku. Zapobieganie powodzi jest najcięższym zadaniem. Żywioł jest nieprzewidywalny, a walka z nim wymaga skutecznej koordynacji działań. Od pierwszych dni były opracowywane plany, działania i analizy sytuacji hydrologicznej. Niestety z uwagi na ukształtowanie terenu miejscowości położone blisko gór i zbiorników retencyjnych ucierpiały najbardziej. Mowa tutaj o Kłodzku, Stroniu Śląskim, Lądku-Zdroju, Międzylesiu, Bystrzycy Kłodzkiej, Głuchołazach, Nysie i Paczkowie. Pomimo zagrożenia akcje ewakuacyjne udało się przeprowadzić sprawnie. Wyzwaniem w takich sytuacjach jest naturalnie komunikacja, którą musimy usprawniać. W momencie, gdy fala powodziowa opuściła południowe powiaty, zaczęła się przesuwać wraz z nurtem głównych rzek na północ. Przygotowywaliśmy kolejne miejscowości na nadejście wody. Opole, Oława, Wrocław, Brzeg Dolny, Głogów były gotowe na falę kulminacyjną i udało się tutaj zminimalizować straty.</u>
          <u xml:id="u-277.6" who="#MichałJaros">Szczególne podziękowania należą się premierowi Donaldowi Tuskowi,…</u>
          <u xml:id="u-277.7" who="#komentarz">(Wesołość na sali)</u>
          <u xml:id="u-277.8" who="#MichałJaros">…który wraz z ministrami i służbami podczas codziennych sztabów kryzysowych na bieżąco monitorował sytuację i rozwiązywał problemy.</u>
          <u xml:id="u-277.9" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-277.10" who="#MichałJaros">Rząd nie zapomni o nikim, kto został pokrzywdzony w wyniku powodzi. Na Dolnym Śląsku straty oszacowano na 5 mld zł, natomiast na Opolszczyźnie na ponad 2,2 mld zł. Wydział Polityki Społecznej Dolnośląskiego Urzędu Wojewódzkiego do dnia 20 września wypłacił ponad 45 mln zł w ramach zasiłków pomocowych. Wnioski wciąż napływają, a ich wypłata jest ciągle realizowana. Już 17 września udostępnione zostały środki z rezerwy celowej budżetu państwa na usuwanie skutków klęski żywiołowej, a następnego dnia jednostki samorządu terytorialnego otrzymały 50 mln zł. Rządowa Agencja Rezerw Strategicznych dostarczyła produkty pierwszej potrzeby, takie jak woda, koce, agregaty, na kwotę ok. 12,5 mln zł. To kolejny przykład na szybkie i zdecydowane działania rządu. Łącznie na pomoc i odbudowę po powodzi przeznaczymy do 23 mld zł. Ta kwota to suma środków z budżetu krajowego, ale także środków europejskich. Te pieniądze będą mogły zostać przeznaczone na bezpośrednie wsparcie dla osób, które ucierpiały w czasie powodzi, ale także na odbudowę infrastruktury takiej jak drogi, linie kolejowe, mosty czy infrastruktury telekomunikacyjnej.</u>
          <u xml:id="u-277.11" who="#MichałJaros">Już dziś musimy myśleć o przyszłości miejsc, które ucierpiały podczas powodzi. Już dziś musimy myśleć o ich odbudowie i zabezpieczeniu. Na ten moment w zwalczaniu powodzi wzięło udział nawet 26 tys. żołnierzy z wojsk operacyjnych i z Wojsk Obrony Terytorialnej, którzy każdego dnia pomagają w usuwaniu skutków powodzi.</u>
          <u xml:id="u-277.12" who="#MichałJaros">W tym miejscu nie mogę nie wspomnieć o cichym bohaterze powodzi — zbiorniku Racibórz, największym obiekcie hydrotechnicznym w Polsce. Ta budowla to naturalnie sukces wielu różnych rządów, ale kluczowe decyzje zapadały za naszych rządów.</u>
          <u xml:id="u-277.13" who="#komentarz">(Głos z sali: Ha, ha, ha!)</u>
          <u xml:id="u-277.14" who="#MichałJaros">Wyraźnie widać, że koszt budowy, który wynosił 2 mld zł, uchronił miliony osób i olbrzymi majątek. Rząd Platformy Obywatelskiej i Polskiego Stronnictwa Ludowego…</u>
          <u xml:id="u-277.15" who="#komentarz">(Głos z sali: Jak można tak kłamać?)</u>
          <u xml:id="u-277.16" who="#MichałJaros">…zbudował w latach 2008–2015 1732 km wałów przeciwpowodziowych.</u>
          <u xml:id="u-277.17" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-277.18" who="#MichałJaros">W trakcie rządów PiS powstało tych wałów zaledwie 302 km. To jest znaczna różnica. To brak inwestycji przeciwpowodziowych spowodował, że mamy do czynienia z tak wielką tragedią. Rozmiar zniszczeń powodziowych na Dolnym Śląsku mógłby być ograniczony, gdyby powstały zabezpieczenia w Kotlinie Kłodzkiej, w dorzeczu Nysy Kłodzkiej, w dolinie rzeki Białej i w dolinie rzeki Bystrzycy Dusznickiej — to na Dolnym Śląsku. Tak samo jest, jeśli chodzi o województwo opolskie. Wstępne straty w wyniku powodzi oszacowano w Lądku-Zdroju na 250 mln zł. Zabezpieczenia, które mogły ocalić miasto, wciąż nie powstały, bo rząd poprzedni, rząd PiS, i Wody Polskie dopuścili się olbrzymich zaniedbań. Te zabezpieczenia wyceniono na kwotę znacznie niższą, bo 105 mln zł. Inwestycje w ochronę przeciwpowodziową, którą PiS koncertowo zaniedbał, pozwalają, jak widać, uniknąć… To znacznie mniejsze wydatki na usuwanie skutków powodzi, a przede wszystkim na zapobieganie tragediom i ludzkim dramatom.</u>
          <u xml:id="u-277.19" who="#MichałJaros">Bezzwrotna kwota wsparcia wyniesie 100 tys. zł na remont lub odbudowę budynków gospodarczych oraz 200 tys. zł w przypadku budynków mieszkalnych. Wbrew szerzonej dezinformacji te pieniądze to bezzwrotna pomoc, a nie pożyczka, i nie będzie ona opodatkowana. Pomoc będzie szybka, skuteczna i elastyczna. Środki zostaną przekazane szybko i bez zbędnej biurokracji. Ewentualne nadużycia będą weryfikowane później. Teraz kluczowa jest jak najszybsza pomoc powodzianom.</u>
          <u xml:id="u-277.20" who="#MichałJaros">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Dziękuję każdemu, kto chciał i zdecydował się pomóc w walce z żywiołem. Słowa podziękowania należą się tym, którzy zdecydowali się wesprzeć powodzian. Słowa uznania należą się wszystkim, którzy z oddaniem i poświęceniem pracują w najtrudniejszych warunkach. Jesteśmy wdzięczni za ogromny wysiłek mieszkańców i samorządowców, za ich ciężką pracę, za ciężką pracę wszystkich służb. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-277.21" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-278">
          <u xml:id="u-278.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-278.1" who="#DorotaNiedziela">Oświadczenie w imieniu Klubu Parlamentarnego Polska 2050 — Trzecia Droga wygłosi pan poseł Paweł Zalewski.</u>
          <u xml:id="u-278.2" who="#DorotaNiedziela">Bardzo proszę, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-279">
          <u xml:id="u-279.0" who="#PawełZalewski">Pani Marszałek! Panie Premierze! Wysoka Izbo! Chcę zacząć moje wystąpienie w imieniu klubu Polska 2050 od złożenia wyrazów głębokiego współczucia bliskim tych, którzy zginęli w powodzi, a także wyrazów współczucia i bardzo głębokiej solidarności tym wszystkim, którzy w powodzi ucierpieli. Ustaliliśmy z koleżankami i kolegami z klubu, że będę mówił przede wszystkim do tych dotkniętych powodzią, bo oni tak naprawdę są najważniejsi. Nie jako grupa, ale jako każdy człowiek — każdy człowiek, który przeżył koszmar, który jest konfrontowany z pytaniem, co dalej, w jaki sposób wrócić do normalności, do normalnego życia. Każdy człowiek, który znajduje się w tej sytuacji, jest dzisiaj adresatem tego, co w tej Izbie mówimy wszyscy, od prawej strony po lewą stronę.</u>
          <u xml:id="u-279.1" who="#PawełZalewski">Chcę powiedzieć, że dzisiaj najważniejszą rzeczą, która nas tutaj sprowadza, jest pomoc, konkretna pomoc dla powodzian. Dziękuję Radzie Ministrów, dziękuję premierowi, dziękuję ministrom za te bardzo dogłębne informacje o tym, co zrobili w przypadku tego koszmarnego żywiołu — woda, powódź to wielka siła, to koszmarny żywioł. A dziękuję przede wszystkim za to, co powiedzieli o tym, co zrobią, co państwo zrobi dla tych, którzy ucierpieli, i za tę niezwykle ważną deklarację, za to niezwykle ważne zobowiązanie, panie premierze, państwo ministrowie, że nikt, kto potrzebuje pomocy, nie będzie odchodził z kwitkiem, że każdy, kto znalazł się w sytuacji tragedii, będzie taką pomoc miał.</u>
          <u xml:id="u-279.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-279.3" who="#PawełZalewski">To jest wielkie zobowiązanie, które — mogę powiedzieć w imieniu pani minister z naszego klubu i naszych posłów, członków naszego środowiska politycznego — będziemy realizować z całą mocą. Jestem przekonany, że te propozycje, ta konkretna pomoc, która obejmuje wszystkie dziedziny życia, odpowiadają na tę potrzebę, która dzisiaj na tych terenach występuje.</u>
          <u xml:id="u-279.4" who="#PawełZalewski">Ale równolegle do tej walki, bo ciągle jeszcze trwa walka o to, aby powodzi na terenach niezalanych nie było, i ciągle biorą w niej udział z wielką ofiarnością, z wielkim poświęceniem służby, wojsko, ludność cywilna, administracja lokalna — otóż równolegle do tej walki trwa bardzo ważny proces, który obejmuje nas wszystkich, także w tej Izbie, a może nawet przede wszystkim w tej Izbie. To jest proces budowy zaufania. Zaufanie jest niezwykle ważną wartością społeczną, której w Polsce, wiemy doskonale, bardzo często brakowało. Jak się czyta różne badania, to się widzi, że zaufanie do państwa, ale także zaufanie do siebie nawzajem nie jest na najwyższym poziomie. A my wiemy doskonale, że tylko zaufanie pozwoli społeczeństwu przejść przez kryzys. Żyjemy w bardzo trudnych czasach, w bardzo niebezpiecznych czasach.</u>
          <u xml:id="u-279.5" who="#PawełZalewski">Dziś mamy powódź, mamy dramat w południowo-zachodniej Polsce, na Dolnym Śląsku, na Opolszczyźnie, w Małopolsce, na Śląsku, ale przecież przygotowujemy się do bardzo ważnych innych wyzwań. W tych wszystkich wyzwaniach zaufanie jest kluczem do sukcesu. I to zaufanie nie ma barwy politycznej. Nie chodzi o zaufanie do PiS-u czy zaufanie do Platformy. To jest zaufanie do instytucji państwowych, a także do siebie nawzajem. Jak patrzę na to, co się dzieje na terenach dotkniętych powodzią, to widzę bardzo wyraźnie, że ludzie, którzy tam mieszkają, ten egzamin, krytyczny egzamin solidarności sąsiedzkiej, zdają.</u>
          <u xml:id="u-279.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-279.7" who="#PawełZalewski">Mamy olbrzymią liczbę przykładów tego, jak ludzie sobie pomagają, pomagali, jak ludzie wychodzili do siebie i nawet niepytani robili wszystko, aby uratować życie, dobytek i pomóc wszystkim dotkniętym.</u>
          <u xml:id="u-279.8" who="#PawełZalewski">Mamy również działania służb państwa, działania wojska. I nie jest przypadkiem, że ze wszystkich ław w tej Izbie płyną podziękowania do żołnierzy Wojska Polskiego, do funkcjonariuszy Policji, straży pożarnej, do druhów ochotniczych straży pożarnych, do tych wszystkich, którzy w samorządach, a także w administracji państwowej zaangażowali się w walkę z tym żywiołem i w pomoc ludziom. To jest bardzo ważne doświadczenie. To jest bardzo ważne doświadczenie, bo pokazuje, że możemy mieć zaufanie do siebie nawzajem, a także możemy mieć zaufanie do instytucji państwowych, do tych wszystkich instytucji, którym dzisiaj nawet opozycja dziękowała. I słusznie, i za to jestem wam wdzięczny, biłem brawo waszemu przedstawicielowi, gdy słusznie dziękował służbom.</u>
          <u xml:id="u-279.9" who="#PawełZalewski">Budowa zaufania to jest bardzo ważne zadanie. Ale ona nie dotyczy wyłącznie instytucji państwowych, które przecież przygotowały te wystąpienia. Ministrowie są politykami, ale to, co dzisiaj pokazali, to efekt pracy urzędów, instytucji od dołu do góry, to efekt świadomości potrzeb nie konkretnej grupy politycznej, ale tych wszystkich, którzy służą państwu, bo praca w administracji, bo praca w służbach, bo praca w wojsku jest wielką służbą państwu polskiemu. I to jest ich zasługa. Dzisiaj widać, że ich praca przynosi efekt, że ich praca ma sens i że to wielkie zobowiązanie, które na siebie przyjmujemy, że wszyscy, którzy potrzebują pomocy, ją otrzymają, zostanie zrealizowane.</u>
          <u xml:id="u-279.10" who="#PawełZalewski">Jestem przekonany, panie i panowie posłowie z opozycji, że to jest również wasza wola, że to jest również wasz interes i że wy podobnie myślicie. Bo tylko i wyłącznie działając razem i odcinając pewne kwestie od bieżącej polityki, od szukania plusów i minusów dla siebie i dla drugiej strony, tylko wtedy, kiedy uznamy, że jest pewna wartość, pewien moment, w którym trzeba być razem, odniesiemy sukces. Musimy być tacy jak Polacy na samym dole — że sobie pomagają w tej kluczowej kwestii.</u>
          <u xml:id="u-279.11" who="#PawełZalewski">Szanowni państwo, jest moment, w którym wojny plemienne powinny się skończyć. One powinny się skończyć na tej sali. To jest moment, w którym wszyscy są zagrożeni.</u>
          <u xml:id="u-279.12" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-279.13" who="#PawełZalewski">A tak jest w południowo-zachodniej Polsce dotkniętej powodzią. To jest ten moment, kiedy wojnom plemiennym trzeba powiedzieć: dość…</u>
          <u xml:id="u-279.14" who="#komentarz">(Głos z sali: Powiedz to premierowi.)</u>
          <u xml:id="u-279.15" who="#PawełZalewski">Nie jesteśmy na ty, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-279.16" who="#PawełZalewski">…bo wszyscy będziemy z tego rozliczani.</u>
          <u xml:id="u-279.17" who="#PawełZalewski">Muszę powiedzieć, że ta Izba jest pewnym symbolem. Jest symbolem tego, co w Polsce jest dobre, ale także jest symbolem tego, co w Polsce jest złe. Ja nie chcę tutaj nikogo pokazywać, bo myślę, że nie ma nikogo bez winy, ja też mogę pierwszy uderzyć się w piersi, ale ta kłótliwość i to pieniactwo, które są widoczne, także podczas tej debaty… Zamiast mówić o tym, aby pomóc Polakom, co robiliście? Przekrzykiwaliście się nawzajem, obarczaliście się odpowiedzialnością w zupełnie absurdalny sposób. Przecież jak się… Jaki obraz państwa wyłania się z wypowiedzi opozycji, i pana ministra Ociepy, i pana premiera Morawieckiego? Że to rząd doprowadził do powodzi i że to rząd jest odpowiedzialny nawet za ofiary śmiertelne. Przecież to jest absurd. Przecież wy sami wiecie, że to jest absurd. To jest ten moment, aby…</u>
          <u xml:id="u-279.18" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
          <u xml:id="u-279.19" who="#PawełZalewski">A z drugiej strony — tak, rzeczywiście — myślę, że słowa o patologii tutaj dziś w tej debacie, tej konkretnej debacie, są absolutnie nieuzasadnione, bo nie o tym rozmawiamy. Rozmawiamy o tym, co wspólnie zrobić. To jest nasz wielki egzamin. Państwo rozumiane jako administracja, rozumiane jako służby, jako wojsko — przecież to jest państwo — zdaje egzamin. Państwo robi, co może w tych warunkach, i przyznam, że ten obraz, który przedstawili ministrowie, jest imponujący. Naprawdę jest imponujący i musicie to przyznać.</u>
          <u xml:id="u-279.20" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-279.21" who="#PawełZalewski">Ale z drugiej strony jest to wielkie zadanie dla nas, dla nas na tej sali, abyśmy to my zdali egzamin z budowania zaufania, zaufania do polityki, do partii politycznych,…</u>
          <u xml:id="u-279.22" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-279.23" who="#PawełZalewski">…do liderów państwowych, bo opozycja też przewodzi państwu, też ma swoją rolę, nie tylko koalicja rządowa taką odgrywa. I to jest rzecz absolutnie fundamentalna. Dziś, kiedy pytamy się, czy państwo zdaje egzamin, musimy sobie zadać pytanie, czy my w tej Izbie zdajemy egzamin…</u>
          <u xml:id="u-279.24" who="#komentarz">(Głos z sali: Nie zdajemy.)</u>
          <u xml:id="u-279.25" who="#PawełZalewski">…czy jesteśmy w stanie rozmawiać o konkretnych projektach — jutro zobaczymy, jutro będą omawiane konkretne ustawy — czy jesteśmy w stanie rozmawiać o interesach, problemach i tragediach konkretnych ludzi, którzy przeżyli i przeżywają tę powódź i będą jeszcze przeżywali jej skutki. I to jest rzecz absolutnie fundamentalna, to jest rzecz bardzo ważna dla nas. Jeżeli bowiem mówimy o wspólnocie narodowej, którą jesteśmy — bo mimo wojen plemiennych jesteśmy wspólnotą narodową — to musimy sobie powiedzieć, jakiej polityki w warunkach kryzysu wspólnota narodowa potrzebuje.</u>
          <u xml:id="u-279.26" who="#PawełZalewski">Ostatnia rzecz, dwa słowa. Otóż bardzo ważna jest pomoc tu i teraz, bardzo ważne są deklaracje dotyczące odbudowy. Muszę powiedzieć, że jestem dumny, że jestem członkiem tego rządu, że jestem członkiem klubu, który ten rząd wspiera w zakresie zobowiązań, które podejmuje. Ale my, Polska 2050, myślimy z dużym wyprzedzeniem. Wiemy, że te projekty hydrologiczne, te projekty hydrotechniczne, które chronią przed powodzią, wymagają porozumienia ponadpartyjnego. Wielokrotnie o tym mówiliśmy i tego oczekujemy. Cieszymy się również, że były takie zapowiedzi, że będą powstawały nowe zbiorniki retencyjne, że będą wzmacniane wały, że będą oczyszczane rzeki, że mówiąc krótko, państwo będzie przygotowywało się na następną nawałnicę.</u>
          <u xml:id="u-279.27" who="#PawełZalewski">Kończąc, powiem tak: chciałbym, abyśmy wszyscy, także opozycja, podjęli to zobowiązanie, które dzisiaj, jak myślę, wspólnie czynimy, że wszystkim będziemy pomagali i że jutro przyjmiemy ustawy, które będą konkretne, które będą w bardzo konkretny sposób mówiły, jak te zobowiązania rządowe będą realizowane, że wszyscy będziemy głosowali za ich przyjęciem. Mam nadzieję, że zdamy ten egzamin i że pokażemy, że jako Izba jesteśmy reprezentantem wspólnoty narodowej. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-279.28" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-280">
          <u xml:id="u-280.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-280.1" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam pana marszałka Piotra Zgorzelskiego i proszę o wystąpienie w imieniu Klubu Parlamentarnego Polskie Stronnictwo Ludowe — Trzecia Droga.</u>
          <u xml:id="u-280.2" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-281">
          <u xml:id="u-281.0" who="#PiotrZgorzelski">Wielce Szanowna Pani Marszałek! Panie Premierze! Wysoka Izbo! Ten straszny kataklizm, jakim jest powódź, był chwilą próby. To była chwila próby dla instytucji państwa, samorządów, służb, organizacji pozarządowych, dla ludzi dobrej woli. W tym miejscu należy podziękować wszystkim, którzy w tak trudnym momencie, momencie próby, zdali egzamin. W tym niezwykle trudnym czasie byliście nieustannie przy potrzebujących. Dzięki waszemu zaangażowaniu ludzie, których dotknął kataklizm, czuli, że państwo jest przy nich, czuli się zaopiekowani. Chcę, patrząc na zaangażowanie służb, powiedzieć naszym współobywatelom: państwo działało i działa dla was, nikt nie pozostanie bez pomocy, bo wreszcie państwo podaje rękę wszystkim obywatelom, a nie podkłada nogę tym, którzy nie zgadzają się z linią rządzącą.</u>
          <u xml:id="u-281.1" who="#PiotrZgorzelski">W chwili, gdy ludzie drżeli o swój byt, a służby i przedstawiciele rządu na południu kraju byli z obywatelami, część sceny politycznej w Warszawie organizowała polityczny wiec, na którym można było usłyszeć odmawianie innym prawa do patriotyzmu, hejt i szczucie. Ten rażący kontrast pokazuje różnicę pomiędzy dbaniem o drugiego człowieka a kłamstwem i pogardą. Ten kontrast pokazuje różnicę pomiędzy nami a tymi, dla których nie ma takiego momentu i takiej tragedii, które zahamowałyby sączące się jad i nienawiść.</u>
          <u xml:id="u-281.2" who="#PiotrZgorzelski">Do wsparcia potrzebujących ruszyły instytucje państwa, żołnierze, strażacy, policjanci, wszystkie służby oraz organizacje pozarządowe, jak Caritas, Polski Czerwony Krzyż, Polska Akcja Humanitarna, Polski Związek Łowiecki, Wielka Orkiestra Świątecznej Pomocy. Organizacje społeczne wydały tysiące posiłków, ubrań i litrów wody pitnej. Pomagały i pomagają po prostu wszędzie. To jest niesamowita wartość i siła naszego społeczeństwa obywatelskiego.</u>
          <u xml:id="u-281.3" who="#PiotrZgorzelski">Ze sztabów kryzysowych płynęła do wszystkich Polek i Polaków jasna informacja. Obywatele mogą być pewni, że państwo na tej tragedii nie zrobi żadnego haniebnego interesu, jak bywało przy pandemii czy w sytuacji wojny za naszą wschodnią granicą. Transparentność w działaniu i uczciwość w pracy — tego Polacy mogą być pewni.</u>
          <u xml:id="u-281.4" who="#PiotrZgorzelski">Wspominając powódź z 2010 r., przypominam sobie, jak kluczowe było zgodne działanie w obliczu kryzysu. Widziałem wtedy, jak wiele można osiągnąć, kiedy zjednoczymy siły w poczuciu wspólnoty i w imię solidarności ponad podziałami. Tamte trudne dni — pamiętam je doskonale — pokazały, że wspólne działania przynoszą efekty. A jak jest z tym dzisiaj? Odpowiedzialność za zaniedbania ostatnich lat w zakresie bezpieczeństwa przeciwpowodziowego w ogromnym stopniu spoczywa na barkach obecnej opozycji.</u>
          <u xml:id="u-281.5" who="#komentarz">(Głos z sali: Ha.)</u>
          <u xml:id="u-281.6" who="#PiotrZgorzelski">Nikt nie zdejmie z was odpowiedzialności za brak kompleksowych inwestycji w zbiorniki przeciwpowodziowe oraz za zaniechanie systemowego pogłębiania rzek, modernizacji i konserwacji wałów.</u>
          <u xml:id="u-281.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-281.8" who="#PiotrZgorzelski">Za waszych rządów nie było jednak szansy na poważne podejście do bezpieczeństwa przeciwpowodziowego, skoro, cytuję: Wody Polskie zostały całkowicie ograbione z pieniędzy.</u>
          <u xml:id="u-281.9" who="#komentarz">(Głos z sali: Nieprawda!)</u>
          <u xml:id="u-281.10" who="#PiotrZgorzelski">Ilu dramatów i nieszczęść można było uniknąć, gdyby nie wcześniejsze wasze zaniedbania?</u>
          <u xml:id="u-281.11" who="#komentarz">(Głos z sali: Nie kłam.)</u>
          <u xml:id="u-281.12" who="#PiotrZgorzelski">Organizowanie posiedzeń sztabów kryzysowych na miejscu to była zintegrowana odpowiedź państwa polskiego na zagrożenie obywateli. Klucz do sukcesu w sytuacjach nadzwyczajnych leży w działaniu oraz rzetelnej informacji. I tak też było.</u>
          <u xml:id="u-281.13" who="#komentarz">(Poseł Janusz Kowalski: Panie marszałku…)</u>
          <u xml:id="u-281.14" who="#PiotrZgorzelski">Gdy wszyscy działają zgodnie, to pomoc jest szybka, skuteczna i dociera do wszystkich potrzebujących.</u>
          <u xml:id="u-281.15" who="#PiotrZgorzelski">Dziś przed nami kolejne wyzwanie — operacja Feniks, projekt Ministerstwa Obrony Narodowej, który ma na celu naprawienie skutków powodzi. Wojsko będzie obecne tak długo, jak to będzie konieczne. MON zapowiedziało, że operacja potrwa do końca roku, z możliwością przedłużenia. Projekt ten jest dzisiaj bardzo wysoko oceniany zarówno przez ekspertów, jak i przez zwykłych obywateli. Wojsko było gotowe do działania, zanim jeszcze wpłynęły pierwsze wnioski od władz cywilnych. Wojsko działało szybko. Już 14 września na wałach było 433 żołnierzy, a 2 dni później — ponad 2,5 tys. W szczytowym momencie, 22 września, w walce z powodzią uczestniczyło 26 tys. żołnierzy. Zakres operacji, organizacja i szybkość działania były na najwyższym poziomie i miały skalę dotąd niespotykaną. Pragnę przypomnieć kilka faktów. W Nysie wojskowe szpitale polowe przyjęły 400 osób w ostatnim tygodniu. W Głuchołazach zbudowano mobilną przeprawę przez rzekę.</u>
          <u xml:id="u-281.16" who="#PiotrZgorzelski">Wysoka Izbo! Opozycja krytykuje obecne działania, zarzucając brak rozbudowy infrastruktury. Nie porównuje jednak swoich dokonań z tym, co zrobiono wcześniej. Statystyki wypadają jednak na ich niekorzyść, oszczędzę tych liczb. Powódź to nie czas na polityczne spory. To czas na solidarność i działanie. Zamiast rzucać kłody pod nogi i narzekać, należy skupić się na przyszłości i ochronie Polski oraz Polaków przed kolejnymi katastrofami. Zatem zwracam się do was: poprzyjcie ustawę o obronie cywilnej, której przez 8 lat nie udało wam się przeprowadzić. Poprzyjcie nasze plany budowy systemów antypowodziowych i wsparcia dla poszkodowanych. Możemy to zrobić razem, bo najważniejsze jest bezpieczeństwo obywateli.</u>
          <u xml:id="u-281.17" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-282">
          <u xml:id="u-282.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-282.1" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam pana posła Henryka Smolarza, Klub Parlamentarny Polskie Stronnictwo Ludowe — Trzecia Droga.</u>
          <u xml:id="u-282.2" who="#DorotaNiedziela">Panie pośle, chciałabym, żeby pan się zapoznał z wykazem klubów i wiedział, że Polskie Stronnictwo Ludowe — Trzecia Droga to inny klub niż Polska 2050 — Trzecia Droga.</u>
          <u xml:id="u-282.3" who="#komentarz">(Głos z sali: Słabo widoczne.)</u>
          <u xml:id="u-282.4" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-282.5" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-283">
          <u xml:id="u-283.0" who="#HenrykSmolarz">Szanowna Pani Marszałek! Panie Premierze! Wysoka Izbo! Natura po raz kolejny pokazała swoją siłę. Mimo wysiłków mieszkańców terenów ogarniętych powodzią, mimo wysiłku samorządowców i administracji rządowej, pracowników Wód Polskich, strażaków, policjantów i wojskowych nie udało się uniknąć zniszczeń.</u>
          <u xml:id="u-283.1" who="#HenrykSmolarz">Wszystkim, którzy stanęli w obronie życia, zdrowia i majątku tak wspólnego, jak i indywidualnego, należy się głęboka wdzięczność i szacunek. Po raz kolejny Polacy dowiedli, że w obliczu nieszczęścia potrafimy się zjednoczyć i podjąć wspólne działania.</u>
          <u xml:id="u-283.2" who="#HenrykSmolarz">Powódź jeszcze się nie skończyła. Wysoka woda przechodzi w tej chwili przez kolejne miejscowości położone nad Odrą w województwie lubuskim i wkrótce dotrze do Szczecina. A w miastach szczególnie dotkniętych katastrofą: w Stroniu Śląskim, Lądku-Zdroju, Głuchołazach, Lewinie Brzeskim, Kłodzku oraz w innych miejscowościach leżących na terenach województw śląskiego, dolnośląskiego, opolskiego trwa wielkie sprzątanie i szacowanie strat.</u>
          <u xml:id="u-283.3" who="#HenrykSmolarz">Administracja rządowa od początku zaangażowała wszelkie siły i środki, by pomóc powodzianom. Chcę podkreślić, że to nie jest zadanie na tygodnie czy miesiące, lecz na lata. Jestem pewien, że koalicyjny rząd zrobi wszystko, aby odbudować tereny ogarnięte powodzią. Nikogo nie zostawimy samego i o nikim nie zapomnimy. Działania naprawcze już trwają, a za ich koordynację odpowiada Ministerstwo Infrastruktury kierowane przez ministra Dariusza Klimczaka. Wielkim wyzwaniem będzie odbudowa i naprawa uszkodzonych przez powódź dróg, mostów, budynków oraz innych obiektów infrastrukturalnych. Największe straty poniosły Wody Polskie. Powódź uszkodziła zbiorniki retencyjne, wały, jazy oraz inne urządzenia hydrotechniczne. Ich naprawa może kosztować nawet 1 mld zł. Koszt odbudowy zbiornika wodnego w Stroniu Śląskim może sięgnąć ponad 400 mln zł, zaś naprawa uszkodzeń zbiornika w Nysie — 180 mln zł.</u>
          <u xml:id="u-283.4" who="#HenrykSmolarz">Koszt remontu zniszczonych i uszkodzonych dróg według Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad może zamknąć się kwotą nawet 155 mln zł. Wszyscy mamy w pamięci obraz dwóch mostów w Głuchołazach zerwanych przez wysoką wodę. Z pewnością zostaną one odbudowane, tak jak odbudowana zostanie infrastruktura Stronia Śląskiego, uroczego miasteczka, które żywioł niemal starł z powierzchni ziemi. Dodać do tego musimy straty w infrastrukturze kolejowej szacowane wstępnie na 125–155 mln zł. Tylko w województwie dolnośląskim uszkodzonych zostało ponad 6 tys. budynków mieszkalnych, blisko 3,5 tys. budynków gospodarczych oraz 426 obiektów takich jak szkoły, centra kultury czy budynki ochotniczej straży pożarnej. Wstępne szacunki strat w trzech województwach wynoszą ponad 4 mld zł.</u>
          <u xml:id="u-283.5" who="#HenrykSmolarz">Powódź dotknęła też rolników. Zalanych zostało ok. 68 tys. ha gruntów rolnych, choć nie na wszystkich prowadzone były uprawy. Chcę podkreślić, że ministerstwo rolnictwa, Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa, a także inne służby podległe ministrowi rolnictwa natychmiast, gdy tylko zdarzyło się nieszczęście, podjęły działania, których celem było wsparcie rolników dotkniętych powodzią.</u>
          <u xml:id="u-283.6" who="#HenrykSmolarz">Wymienię tylko kilka z nich, o których wspominał już minister Adam Nowak. Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa koordynuje przekazywanie gospodarstwom rolnym pasz, zbóż, materiału siewnego, by jak najszybciej pomóc w odbudowie produkcji rolniczej. Ta pomoc ze spółek Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa, a także Krajowej Grupy Spożywczej od samego początku płynie do najbardziej potrzebujących.</u>
          <u xml:id="u-283.7" who="#HenrykSmolarz">Udostępnione zostały obiekty — w województwie opolskim sześć, a w województwie dolnośląskim trzy — które służą za magazyny pomocy, która jest przygotowywana najbardziej potrzebującym. W rejonach dotkniętych powodzią są prowadzone kontrole bezpieczeństwa żywności oraz zdrowia zwierząt, by zapobiec rozprzestrzenianiu się chorób i zabezpieczyć jakość produktów rolnych. Wypłacone zostaną zaliczki na dopłaty bezpośrednie. Rolnicy z terenów powodziowych będą potraktowani priorytetowo i otrzymają 70% zaliczek, a ich wypłata rozpocznie się już w połowie października. Rolnicy z obszarów objętych stanem klęski żywiołowej nie będą musieli składać dodatkowych oświadczeń o nadzwyczajnych okolicznościach, co znacznie przyspieszy uzyskanie wsparcia.</u>
          <u xml:id="u-283.8" who="#HenrykSmolarz">Minister rolnictwa Czesław Siekierski wystąpił do Komisji Europejskiej z wnioskiem o nadzwyczajną pomoc z rezerwy rolnej Unii Europejskiej w celu zrekompensowania strat poniesionych przez rolników. Pomocą objęci będą rolnicy, którzy skorzystają z ulg w podatku rolnym, a także w płatnościach składek KRUS. Rolnicy skorzystają ze zwolnienia z opłat za badanie gleby w okręgowych stacjach chemiczno-rolniczych, co pomoże w szybszej ocenie i odtworzeniu zniszczonych upraw.</u>
          <u xml:id="u-283.9" who="#HenrykSmolarz">Ministerstwo rolnictwa planuje też uruchomienie dodatkowego wsparcia na projekty związane z retencją wodną oraz kanalizacją, co pozwoli lepiej ochronić tereny rolnicze przed przyszłymi katastrofami.</u>
          <u xml:id="u-283.10" who="#HenrykSmolarz">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Na zakończenie pozwolę sobie na drobną refleksję. Ze strony opozycji niestety usłyszeliśmy wiele gorzkich i niesprawiedliwych uwag pod adresem rządu i premiera Donalda Tuska, jakby to on odpowiadał za wywołanie powodzi. Otóż w 1953 r. Holandię dotknęła katastrofa — sztorm na Morzu Północnym. Spowodował on olbrzymią falę, która w nocy z 31 stycznia na 1 lutego wdarła się 75 km w głąb kraju. Woda zalała 200 tys. ha ziemi, zginęło 1836 osób, zniszczeniu uległo 47 tys. budynków. By w przyszłości uniknąć podobnych tragedii, Holendrzy stworzyli system śluz i zapór przeciwpowodziowych nazywanych Planem Delta. Jego realizacja trwała 40 lat i była potężnym przedsięwzięciem. Mówię o tym dlatego, że głęboko wierzę, iż nas stać na podobny wysiłek. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-283.11" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-284">
          <u xml:id="u-284.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-284.1" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam pana posła Michała Pyrzyka, Klub Parlamentarny Polskie Stronnictwo Ludowe — Trzecia Droga.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-285">
          <u xml:id="u-285.0" who="#MichałPyrzyk">Szanowna Pani Marszałek! Panie Premierze! Wysoka Izbo! Mam już niewiele czasu, więc powiem tylko to, że kiedy nadchodziła ta pierwsza wielka fala, to wtedy samorządowcy, ale również społeczności lokalne z południowo-zachodniej Polski, sztaby kryzysowe z udziałem panów premierów, ministrów, przedstawicieli służb, straży, inspekcji robiły wszystko, aby uchronić swoje miejscowości i społeczności lokalne przed powodzią. Doskonale zadziałała w tym momencie zasada subsydiarności, bo szybkie wsparcie, w tym natychmiastowa obecność na terenach powodziowych żołnierzy Wojska Polskiego w liczbie 25 tys. osób, było w tym czasie ogromnie ważne. Mieszkańcy nie czuli się pozostawieni sami sobie, wiedzieli, że mogą szybko przekazywać swoje spostrzeżenia, oczekiwania najważniejszym osobom w państwie i w większości czuli, że mają pomoc na wyciągnięcie ręki i w zasadzie od ręki. Sami zresztą mieszkańcy pozostawali aktywni poprzez zorganizowane działania w ramach ochotniczych straży pożarnych, kół gospodyń wiejskich, rad sołeckich, rad osiedli czy innych grup zorganizowanych. Najpierw zapobiegali powodzi, a potem minimalizowali jej skutki, za co również i za to współdziałanie ogromnie im dziękujemy. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-285.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-286">
          <u xml:id="u-286.0" who="#DorotaNiedziela">Bardzo dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-286.1" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam panią poseł Annę Marię Żukowską, klub parlamentarny Lewicy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-287">
          <u xml:id="u-287.0" who="#AnnaMariaŻukowska">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Dużo dzisiaj wszyscy ministrowie zreferowali, w jaki sposób ich ministerstwa, ich resorty pomagają ludziom. Pomoc ludziom to jest naczelne hasło, które przyświeca ministrom, ministerkom z Lewicy. Agnieszka Dziemianowicz-Bąk, ministra pracy i polityki społecznej, zagwarantowała, że wypłacą już ponad 120 mln zł bezzwrotnej pomocy, a pomoc trafiła do 20 tys. rodzin. Również zapewniła 1053 miejsca noclegowe dla powodzian w ośrodkach ochotniczych hufców pracy, które również będą pomagały w usuwaniu skutków powodzi.</u>
          <u xml:id="u-287.1" who="#AnnaMariaŻukowska">Minister Gawkowski zapewnił łączność, zapewnił starlinki, bo czymże jest czy to telefon komórkowy, czy tablet, poprzez które nie można się połączyć ze światem, nie można się dowiedzieć o ewentualnych nadciągających zagrożeniach czy tym, gdzie szukać pomocy.</u>
          <u xml:id="u-287.2" who="#AnnaMariaŻukowska">Minister Wieczorek zapewnił, że studenci mogą ubiegać się na uczelniach o przyznanie zapomogi w związku z trudną sytuacją życiową, a uczelnie mogą się zwracać o podniesienie subwencji oraz o dotacje celowe na naprawę infrastruktury.</u>
          <u xml:id="u-287.3" who="#AnnaMariaŻukowska">To są rzeczy, którymi zajmujemy się w rządzie. Ja odpieram tezy i nie zgadzam się absolutnie z tezami, że rząd nie podołał, że nie było współpracy, że służby ze sobą nie współdziałały. Wszystko to, co dzisiaj padło na tej sali, dobitnie pokazuje, że rząd działa doskonale i że wszystkie rzeczy są przeprowadzane profesjonalnie.</u>
          <u xml:id="u-287.4" who="#komentarz">(Poseł Katarzyna Sójka: Nieprawda!)</u>
          <u xml:id="u-287.5" who="#AnnaMariaŻukowska">Ale nie tylko o tym chciałam dzisiaj powiedzieć. Naczelnym tematem jest powódź. Pan premier Donald Tusk powiedział, że powodzie są zawsze, w związku z tym nie da się przed nimi uchronić. Owszem, są zawsze. Pytanie jest takie: Jak często i jak duże są te powodzie? Mamy do czynienia z kryzysem klimatycznym, o czym mówiła też pani ministra Hennig-Kloska. Sytuacja w porównaniu z przywoływaną tutaj powodzią, wielką wodą w 1997 r. jest taka, że w przypadku tej powodzi spadło o 20% więcej wody, o 20% więcej opadów niż wówczas. Oczywiście infrastruktura spowodowała, że skutki na szczęście są dużo mniejsze, też jeżeli chodzi o ofiary, i tutaj głębokie wyrazy współczucia dla rodzin osób, które zmarły, i dla osoby, która jest jeszcze poszukiwana, ja akurat nie tracę nadziei, że może mimo wszystko te poszukiwania skończą się pozytywnie. Dzięki infrastrukturze uchroniony został i Wrocław, i Opole. Niestety nie wszystkie miejscowości mają takie szanse. Dlaczego? Dlatego że nie wszędzie da się zbudować infrastrukturę taką jak zbiornik w Raciborzu, bo po prostu jest tam mniej miejsca, zwłaszcza na terenach górskich.</u>
          <u xml:id="u-287.6" who="#AnnaMariaŻukowska">Jeżeli mówimy o przyczynach tej powodzi — tak, niż genueński jest przyczyną tej powodzi. Niże genueńskie zdarzały się zawsze. Tylko że ten był dużo bardziej potężny niż wszystkie inne poprzednie. Spotkałam się dzisiaj z parlamentarzystami z Grecji, z polsko-greckiej grupy bilateralnej i poruszaliśmy ten temat. Oni powiedzieli, że w tym roku temperatura w Morzu Jońskim wynosiła 30 stopni Celsjusza. Zastanówmy się, jak to oddziałuje na potęgę tego niżu. On jest dużo bardziej złowieszczy, generuje dużo większe gromadzenie wody, która gdzieś później musi spaść. I tak się składa, że niż genueński tradycyjnie kieruje się w stronę Polski. A więc mieliśmy taką sytuację, że najpierw była duża susza, później nastąpiła potężna powódź. To, co musimy zrobić, to przywrócenie małej retencji, także w górach. Czy ktoś kiedyś wyobrażał sobie powódź na Śnieżce albo na Szrenicy w schronisku górskim? A taką sytuację mieliśmy w tym roku, dlatego że wycinane są lasy, powstają wielkie rynny i lasy w górach nie zatrzymują wody.</u>
          <u xml:id="u-287.7" who="#komentarz">(Poseł Małgorzata Golińska: Kłamie pani.)</u>
          <u xml:id="u-287.8" who="#AnnaMariaŻukowska">Ta woda po prostu pędzi, spływa i m.in. dlatego powodzie na terenach górskich były tak dramatyczne.</u>
          <u xml:id="u-287.9" who="#AnnaMariaŻukowska">Kolejnym powodem, dla którego zdarzają się zalania terenów zamieszkałych, jest to, że osiedla deweloperskie powstają na terenach zalewowych — nie tylko w tych województwach, które zostały dotknięte powodzią, także w moim mieście, w Warszawie. Dlaczego są tam budowane? Dlatego że miasta się rozlewają, bo ceny gruntów w centrach miast są wysokie, są ogromnie wysokie i deweloperzy budują tak, żeby móc sprzedać, m.in. na terenach zalewowych. Co trzeba zrobić, żeby to się zmieniło, żeby z tym skończyć? Po pierwsze, musimy wprowadzić budownictwo tanich mieszkań na wynajem. Musimy wprowadzić podatek od pustostanów, co wpłynie na powrót na rynek nawet do 2 mln mieszkań, tak jest szacowane, oraz — w związku z nasyceniem rynku tymi mieszkaniami — spadek cen innych mieszkań, w centrach miast. I jeszcze ustawa antyfliperska, niestety odrzucona przez szanowny parlament tej kadencji, złożona przez klub parlamentarny Lewicy. Będziemy się zastanawiać, czy składać ją ponownie. To są rzeczy, które mają szansę zabezpieczyć ludzi przed tym, żeby nie zalewało im domów, żeby nie zalewało im miejsc pracy. Często w budynkach mieszkalnych czy na osiedlach są sklepy, sklepiki, miejsca usługowe i ludzie tracą swoje miejsce do zarabiania pieniędzy, ludzie tracą swoje biznesy i tracą miejsca pracy.</u>
          <u xml:id="u-287.10" who="#AnnaMariaŻukowska">I na koniec do przemyślenia: Polska zagłosowała, zresztą wbrew rekomendacji własnego ministerstwa klimatu, przeciwko wprowadzeniu Nature Restoration Law, na krótko przed tą powodzią. A to prawo — na szczęście nie udało się go zablokować dzięki Austrii, która zagłosowała za, ono zostało wprowadzone, będzie wprowadzone w Unii Europejskiej, będziemy mieli obowiązek je implementować — pozwala na tworzenie polderów, na odtwarzanie mokradeł i na tworzenie małej retencji, która jest niezbędna do tego, żeby zarówno przeciwdziałać suszy, jak i przeciwdziałać powodzi.</u>
          <u xml:id="u-287.11" who="#AnnaMariaŻukowska">Tak że zostawiam państwa parlamentarzystów i parlamentarzystki z tą refleksją, że rzeczy, o których mówiłam, rzeczy wymienione przeze mnie są konieczne na przyszłość. Mówiliśmy o tym, i bardzo dobrze oczywiście, jak sobie radzimy ze skutkami tej powodzi, co zostało zrobione. Ale więcej musi być zrobione, żebyśmy uniknęli dramatycznych skutków powodzi, które, tak, będą, tylko chodzi o to, żeby nie były tak dramatyczne w skutkach. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-287.12" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-288">
          <u xml:id="u-288.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-288.1" who="#DorotaNiedziela">Bardzo proszę, pani poseł Anita Kucharska-Dziedzic, klub parlamentarny Lewicy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-289">
          <u xml:id="u-289.0" who="#AnitaKucharskaDziedzic">Pani Marszałkini! Panie Ministry! Panowie Ministrowie! Wysoka Izbo! Notowałam to, co panowie i panie ministrowie mówili na temat skutków powodzi i swoich działań ratunkowych. Ta państwa informacja jest jednocześnie ewaluacją czy właściwie w elementach analizą SWOT na wypadek kolejnej powodzi, która się może powtórzyć nie za 1000, nie za 100, nie za 10 lat, ale może się powtórzyć nawet w tym roku i może mieć zgubne skutki ze względu na to, w jakim stanie po owej powodzi, o czym państwo mówili, jest choćby infrastruktura krytyczna. Pani ministra mówiła o tym, że właściwie wszystkie oczyszczalnie ścieków są nieczynne. To jest oczywiste i to jest naturalne, dlatego że to jest jedyna infrastruktura krytyczna, która powinna się znajdować i znajduje się na terenach najniższych, które pierwsze będą dotknięte powodzią. Ale jakim cudem — jakim cudem — infrastruktura krytyczna pozostała, była budowana na terenach zalewowych? Mamy mapy ryzyka powodziowego i mamy narzędzia do tego, żeby zapobiegać, czyli nie wydawać zgód na zabudowę wbrew opiniom RZGW. A te zgody są nadal wydawane. Być może — mam nadzieję i o to apeluję — po doświadczeniu tej powodzi tak już nie będzie.</u>
          <u xml:id="u-289.1" who="#AnitaKucharskaDziedzic">Dziękowano tutaj inżynierom budownictwa, i słusznie. Ale to, jak inżynierowie budownictwa oceniają infrastrukturę przeciwpowodziową, jej stan, wiemy od co najmniej kilku lat. Od co najmniej trzech ten raport widnieje na stronach IMGW. Dzięki temu raportowi wiemy, że co trzecia zapora w Polsce przed powodzią była w stanie niedostatecznym. Między co trzecia a co piąta była w stanie zagrażającym bezpieczeństwu. Jaki jest ich stan teraz, po powodzi? Wiemy o jednej, która naporu wody nie wytrzymała. Większość tej infrastruktury inżynieryjnej była w stanie dostatecznym lub niezagrażającym bezpieczeństwu, ale z uwagami. Czyli były niedoróbki do poprawienia. Nie robiono tego.</u>
          <u xml:id="u-289.2" who="#AnitaKucharskaDziedzic">Mamy infrastrukturę w podobnym wieku, w podobnym stanie — Stronie nie wytrzymało, Jarnołtówek tak. Ale Jarnołtówek został bardzo mocno osłabiony. Pytanie, na ile zdążymy go umocnić przed kolejnym zagrożeniem. Nie wytrzymała Topola, która jest nową inwestycją, w miarę świeżą. Też nie wytrzymała. Pytanie, czy tylko inżynierów mamy dzisiaj pytać o to, i z nimi to konsultować, co i gdzie budować, zważywszy na to, że najbardziej dotknięte, niemalże w 90%, Głuchołazy i Lewin Brzeski, zalane tą powodzią… Rzeki, które przepływają przez Głuchołazy i Lewin Brzeski, są w 90% uregulowane. Regulacja rzek, pełna regulacja, zakończyła się katastrofą. Wiele inwestycji, które miały pozór działania przeciwpowodziowego, miało tylko ten pozór, bo de facto służyły regulacji i użeglowieniu.</u>
          <u xml:id="u-289.3" who="#AnitaKucharskaDziedzic">Jeżeli mówimy o wałach przeciwpowodziowych, to one w zasadzie były w stanie dostatecznym i dobrym. Jak to się ma do raportów cząstkowych, które pokazują, że wały nie były koszone, że ludzie, kosząc te wały, odkrywali w nich dziury? Jeżeli mówimy o raportach cząstkowych, o wałach, to chociażby w pobliżu Nowej Soli były one dziurawe. Nie były ani w stanie dostatecznym, ani w stanie dobrym. Były miejscowości zupełnie zalane, które tych wałów w ogóle nie miały, jak Osiecznica w Lubuskiem. Możemy przypominać Wodom Polskim, że w 2018 r. zakupiły 200 samochodów za 17 mln zł, a w 2021 r. — 278 samochodów za 29 mln. Ja pytam, i tej informacji mi zabrakło, czy Wody Polskie zakupiły sprzęt do skaningu laserowego, fotogrametrii, kamery do podczerwieni, piezometry, czujniki ciśnieniowe, termiczne, termoaktywne czujniki liniowe. Dlaczego wymieniam te urządzenia? Dlatego że gdyby one były, gdyby były używane, tobyśmy nie musieli sprawdzać histerycznie, na moment przed powodzią, w jakim stanie są wały.</u>
          <u xml:id="u-289.4" who="#AnitaKucharskaDziedzic">Nie mamy także instytucji wałowego, monitorującego te wały na bieżąco.</u>
          <u xml:id="u-289.5" who="#komentarz">(Poseł Jakub Rutnicki: Mamy wały, w dużych ilościach mamy.)</u>
          <u xml:id="u-289.6" who="#AnitaKucharskaDziedzic">Jeżeli będziemy się kłócić o to, kto niszczy te wały, czy niszczą je bobry, karczowniki, piżmaki, jenoty czy lisy…</u>
          <u xml:id="u-289.7" who="#komentarz">(Głos z sali: Chronić bobry.)</u>
          <u xml:id="u-289.8" who="#AnitaKucharskaDziedzic">…to zwróćmy uwagę, że Polska jest jedynym krajem w Europie, który na wałach nie stosuje siatek zabezpieczających przed zniszczeniami, przed zwierzętami.</u>
          <u xml:id="u-289.9" who="#komentarz">(Głos z sali: Stosujemy je.)</u>
          <u xml:id="u-289.10" who="#AnitaKucharskaDziedzic">Mamy sporo, mamy naprawdę sporo wdrożeń. Nasi naukowcy są świetni, mamy sporo wdrożeń, mamy sporo aplikacji międzynarodowych, ale zarządzanie odgórne naszą infrastrukturą nie zadziałało. Efekty widzimy.</u>
          <u xml:id="u-289.11" who="#AnitaKucharskaDziedzic">Teraz zwróćmy też uwagę, bo mówiliśmy o różnej polityce dotyczącej zabezpieczeń czy w górach, czy na nizinach, że pani ministra apeluje o gospodarkę leśną w zakresie pozysku drewna, żeby robiono to w górach bez harwesterów, bo w zlewniach górskich musimy zachować pojemność retencyjną. A jeżeli używamy harwesterów, to potem mamy wyżłobione przez nie nowe miejsca, którymi spływa woda, a spływa naruszoną glebą i mamy efekty zalania ziemią, mułem, piaskiem kolejnych miejscowości.</u>
          <u xml:id="u-289.12" who="#AnitaKucharskaDziedzic">Jakim cudem WOT, którym się państwo tak chwaliliście — mówię do opozycji — w pierwszych dniach powodzi mówi, że nie ma czym dotrzeć na tereny zalane, bo mają tylko łodzie płaskodenne? Cieszę się, że pan minister mówi teraz, że będą dostawać od wojsk inżynieryjnych, będą się dzielić, bo i tym się teraz dzielą, śmigłowcami i PTS-ami, ale oni powinni mieć ten sprzęt. Cieszę się, że mamy wojska chemiczne, które będą dezynfekować, i że szukamy w tej chwili osuszaczy i że będą one przychodzić z całej Europy, ale pytam, co poza lewymi interesami robili szefowie Rządowej Agencji Rezerw Strategicznych. Bo to wszystko powinno być w agencji rezerw strategicznych.</u>
          <u xml:id="u-289.13" who="#komentarz">(Głos z sali: Pan Morawiecki.)</u>
          <u xml:id="u-289.14" who="#AnitaKucharskaDziedzic">To jest, proszę państwa, nauczka dla nas wszystkich, bo tak jak powiedziała moja poprzedniczka, nie unikniemy powodzi, ale możemy minimalizować ich skutki…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-290">
          <u xml:id="u-290.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję, pani poseł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-291">
          <u xml:id="u-291.0" who="#AnitaKucharskaDziedzic">…jeżeli będziemy dobrze przygotowani. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-291.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-292">
          <u xml:id="u-292.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-292.1" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam pana marszałka Krzysztofa Bosaka w imieniu klubu parlamentarnego Konfederacja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-293">
          <u xml:id="u-293.0" who="#KrzysztofBosak">Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! W pierwszej kolejności należy wyrazić solidarność z ludźmi dotkniętymi powodzią. Ponad 30 powiatów zostało dotkniętych klęską. Ponad 700 miejscowości zostało zalanych lub znalazło się w obszarze oddziaływania powodzi. Ponad 50 tys. poszkodowanych.</u>
          <u xml:id="u-293.1" who="#KrzysztofBosak">Wyrazy współczucia dla wszystkich, którzy utracili swoje majątki. Wyrazy współczucia dla wszystkich, których szanse na normalne spokojne życie zostały odebrane, także dla tych, którzy prowadzą działalność gospodarczą i dorobek ich życia często został zniszczony. Wyrazy szacunku także dla wszystkich zaangażowanych w akcję pomocową, w ratowanie ludzi, w ratowanie dobytku.</u>
          <u xml:id="u-293.2" who="#KrzysztofBosak">Warto odnotować tak na marginesie, że ciągle nie mamy całościowej statystyki liczby ofiar. Doprawdy trudno uwierzyć w te dotychczas podawane statystyki. Apel do rządu o transparentną komunikację. Jeżeli zamierzacie państwo zaktualizować statystykę ofiar, to proszę nie odwlekać tego w czasie, dlatego że to będzie podważać wiarygodność instytucji państwowych w dłuższej perspektywie.</u>
          <u xml:id="u-293.3" who="#KrzysztofBosak">Chciałbym wyrazić swój szacunek i nasz szacunek, Konfederacji, po pierwsze, dla strażaków, których ogromna liczba z ogromnym poświęceniem i ogromną zdolnością do improwizacji została zaangażowana, zaangażowała się spontanicznie. Wielu strażaków z całego kraju chciało jechać w rejon powodzi i spontanicznie zgłaszało się do pomocy. Ogromny szacunek dla żołnierzy, których rekordowa liczba została zmobilizowana, według różnych wyliczeń między 23 a 26 tys. Niezależnie od tego, jaka liczba jest najwłaściwsza, każdemu z zaangażowanych żołnierzy należy się szacunek. Także dla funkcjonariuszy innych służb, Policji, która wyłapuje szabrowników, którzy pojawili się na terenach zalanych, dla wolontariuszy, jak również na końcu, i nie jest to najmniej ważne, dla pracowników wszystkich państwowych instytucji, w szczególności samorządów, które nieraz stawały na głowie, żeby zapanować nad sytuacją na terenie zalanych gmin, a także dla pracowników Wód Polskich, którzy dobrze wykonywali swoje obowiązki mimo niedofinansowania tej instytucji, mimo czasem dziwnie wydanych pozwoleń wodnoprawnych, które stały się podstawą do tego, żeby nie opróżniać zbiorników i nie budować maksymalnej zdolności przyjęcia fali powodziowej, tylko trzymać wodę w zbiornikach, także wtedy, kiedy już wiedziano, że ta fala powodziowa idzie. To jest do wyjaśnienia, dlaczego te pozwolenia wodnoprawne w takiej, a nie innej formie obowiązywały, od kiedy i dlaczego nie zostaliśmy jako kraj przygotowani prawidłowo na przyjęcie fali powodziowej w takiej skali, w jakiej ona nadeszła.</u>
          <u xml:id="u-293.4" who="#KrzysztofBosak">Po tych wyrazach szacunku i solidarności należy się odnieść do tego, co jest przedmiotem tej debaty, czyli oceny działań rządu. To moje wystąpienie i inne wystąpienia klubowe zostały poprzedzone próbą zagadania tematu przez 3-godzinny festiwal bicia piany i gadulstwa ze strony rządu. Ta sprawa nie jest tak skomplikowana, żeby cała Rada Ministrów musiała przez tę mównicę się przewinąć i referować każde pojedyncze pismo, które wysłał każdy pojedynczy minister.</u>
          <u xml:id="u-293.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-293.6" who="#KrzysztofBosak">Polacy dzisiaj oczekiwali odpowiedzi na kilka rozpalających opinię publiczną zagadnień, takich jak właśnie te, które poruszam, dlaczego doszło do opóźnień, dlaczego doszło do nieprzygotowania, dlaczego samorządy były zaskakiwane sytuacją, dlaczego przez wiele dni rozjeżdżały się informacje medialne i rzeczywiste. Te rzeczy powinny być dzisiaj tutaj wyjaśnione. Rozwodnienie rzeczywistych problemów w 3-godzinnym gadulstwie wszystkich ministrów po kolei nie sprawia, że to, co ma rząd do powiedzenia, jest jakkolwiek bardziej przekonujące. Przeciwnie, pokazuje, że coś tutaj jest do ukrycia, coś tutaj było zamieszane, coś tutaj było przykrywane. I to, co jest przykrywane, zostanie wydobyte na światło dzienne, jeśli nie dziś w trakcie tej debaty, to przez następne tygodnie i miesiące aktywności posłów opozycji.</u>
          <u xml:id="u-293.7" who="#komentarz">(Głos z sali: Prawa i Sprawiedliwości.)</u>
          <u xml:id="u-293.8" who="#KrzysztofBosak">Ale uwaga dla rządu, nie tylko opozycji. Posłowie z tych ław też powinni wiedzieć, że w ich głębokim interesie, ich wyborców z ich okręgów wyborczych jest to, żeby po tej katastrofie, do której doszło, klasa polityczna jako całość odzyskała wiarygodność, bo w tej chwili ta wiarygodność jest bardzo poważnie nadszarpnięta. Świadomość obywateli jest taka, że politycy po raz kolejny nie zdołali przygotować państwa i społeczeństwa, nawet kiedy już szła fala powodziowa, kiedy tama była zerwana, na nadchodzącą katastrofę. Najlepiej poinformowanym profilem w Polsce okazał się prowadzony przez amatorów profil Remiza.pl, który podawał najaktualniejsze informacje z największą wiarygodnością. Przecież to jest katastrofa wiarygodności instytucji państwa i komunikacji kryzysowej.</u>
          <u xml:id="u-293.9" who="#KrzysztofBosak">Jaka była rzeczywistość? A na marginesie zwrócę uwagę, że te sztaby kryzysowe, które premier uruchomił, to ta sama metoda na zagadanie tematu. Gadać, gadać, gadać, gadać, gadać, gadać tyle, żeby informacje naprawdę ważne w tym potoku gadulstwa zniknęły, żeby rozwodnić kontrowersje. Znana jest ta metoda. Ja pamiętam doskonale z czasów rządu, pierwszego rządu Donalda Tuska, jak miał kryzys, tutaj większość Rady Ministrów tego nie pamięta, bo może była jeszcze poza polityką, ale ja pamiętam, jak był kryzys wokół ACTA, premier usiadł z właściwą sobie cierpliwością i przez kilkanaście godzin dał szansę protestującym, żeby się zmęczyli. Tak dzisiaj tutaj państwo jako Rada Ministrów dali nam szansę i obywatelom, którzy chcieliby śledzić tę debatę, żeby się zmęczyli, żeby już nie doczekać do wystąpień posłów opozycji. Otóż my zadbamy, żeby właściwe informacje i właściwa ocena sytuacji dotarła do wyborców. Metoda na zagadanie już nie działa, pokazuje tylko, że tutaj jest coś do ukrycia.</u>
          <u xml:id="u-293.10" who="#KrzysztofBosak">Jaka była rzeczywistość i jaka jest rzeczywistość? Państwo zawiodło obywateli. Państwo zawiodło obywateli w przygotowaniach, w ostrzeganiu i w przepływie informacji. Rażący jest kontrast pomiędzy wypowiedziami polskiego premiera i premiera Czech. Cała Polska to widziała. Nie da się tego zagadać, nie da się tego ukryć.</u>
          <u xml:id="u-293.11" who="#KrzysztofBosak">Premier jednego państwa na podstawie tych samych danych ostrzega swoich obywateli, premier drugiego państwa stwierdza, że prognozy nie są alarmujące. Jak to możliwe? Pomyłka? Pomyłka to jest najbardziej przychylna interpretacja, jaka jest możliwa dla tego rządu.</u>
          <u xml:id="u-293.12" who="#KrzysztofBosak">Te kontrasty pomiędzy różnymi resortami. MON już mobilizował żołnierzy, a premier mówił, że prognozy nie są przesadnie alarmujące. One były alarmujące, jak dziś już to wiemy, m.in. z interwencji przeprowadzonych przez posłów opozycji i z analizy komunikatów, które wypływały z Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej.</u>
          <u xml:id="u-293.13" who="#KrzysztofBosak">Następnie brak ostrzeżeń. Jak to jest możliwe, że ostrzeżenia właściwe nie płynęły do samorządów, do niektórych do samego końca? Jak to jest możliwe, że jedynym sposobem zarządzania ewakuacji w terenach, na których szła rwąca fala powodziowa, było dowiadywanie się z mediów, że ta fala idzie? Brak przepływu informacji podnoszony przez samorządowców wymaga wyjaśnienia. Przeanalizowania wymagają plany zarządzania kryzysowego, zarówno krajowy, jak i w tych województwach. Jeżeli te rzeczy zostały wykonane niezgodnie z planami, przeanalizowania wymaga to, dlaczego tak się stało. Jeżeli zaś te rzeczy, do których doszło, które nastąpiły, nie były w tych planach opisane, no to oczywiście te plany okazują się nic niewarte. Okazują się po prostu, tak jak wielu w polskiej polityce i administracji podejrzewa, nic niewnoszącą makulaturą iw prawdziwej, kryzysowej sytuacji mają wartość makulatury. A okazuje się, że zarządzanie kryzysowe odbywa się przez telefony komórkowe osób dobrze poinformowanych, mających do siebie telefony tak długo, jak działają maszty telefonii komórkowej. A jak maszty zawiodą, to już nie ma żadnego zarządzania, po prostu koniec gry.</u>
          <u xml:id="u-293.14" who="#KrzysztofBosak">Następnie brak wezwania do ewakuacji i spóźniona, niedostateczna mobilizacja. Mobilizacja służb państwowych była spóźniona i niedostateczna. Przez wiele dni widać było, że ta oddolna tendencja do mobilizacji przerasta mobilizację instytucji państwowych. Tak nie powinno być, tak nie powinno to wyglądać.</u>
          <u xml:id="u-293.15" who="#KrzysztofBosak">Następnie brak koordynacji przez wiele dni. Miasta najbardziej dotknięte powodzią nie były prawidłowo koordynowane przez przedstawicieli administracji rządowej, odpowiedzialnych za to służb 2–3 dni po tym, jak zostały sparaliżowane przez powódź. To nie może tak wyglądać, że dopiero po tym, jak jedna z mieszkanek nagrała apel, informując przez media, że administracja utraciła zdolność do zarządzania sytuacją w mieście, że służby nie wiedzą, co mają robić, że nikt nie zarządza, pan minister na wniosek premiera wydał odpowiedne rozporządzenia. Przecież to się powinno wydarzyć dobę po zalaniu miast.</u>
          <u xml:id="u-293.16" who="#komentarz">(Głos z sali: Wniosek wojewody.)</u>
          <u xml:id="u-293.17" who="#KrzysztofBosak">Ale to nie jest cały obraz. Do zaniedbań doszło dużo wcześniej i to nie jest wina, żeby było jasne, jednego rządu. To jest wina tak naprawdę wszystkich rządów po kolei. Wymieńmy te zaniedbania, żebyśmy mogli z nich wyciągnąć wnioski i jako wszyscy posłowie w tej Izbie, przezwyciężyć tę niemoc, przezwyciężyć te trudności, które powodują, że nie budujemy właściwego poziomu przygotowania na sytuacje kryzysowe, w tym na powodzie, które są powtarzalne, które nie różnią się tak bardzo od siebie, żebyśmy nie byli w stanie się na nie przygotować.</u>
          <u xml:id="u-293.18" who="#KrzysztofBosak">Więc po pierwsze, brak budowy systemu komunikacji kryzysowej. W jaki sposób samorządy mają odbierać te informacje? W jaki sposób mają się komunikować ze sobą pracownicy, np. Wód Polskich z regionalnymi sztabami kryzysowymi? Czytamy w artykułach, że w pewnym momencie czujniki na zbiornikach przestały działać. Pracownicy pracujący na zbiornikach utracili kontakt, utracili łączność z odpowiednimi sztabami. Samorządowcy utracili kontakt z innymi jednostkami administracji.</u>
          <u xml:id="u-293.19" who="#komentarz">(Poseł Maria Małgorzata Janyska: Pan mija się z rzeczywistością.)</u>
          <u xml:id="u-293.20" who="#KrzysztofBosak">Jaki jest nasz pomysł na tę sytuację w czasie, kiedy od 2 lat toczy się wojna na Ukrainie, mamy konflikt na granicy, jesteśmy w trakcie kryzysu migracyjnego, przyjęliśmy największą falę uchodźców w III Rzeczypospolitej od początku jej historii? Jaki jest pomysł na komunikację kryzysową? Tajemnicą poliszynela wśród wszystkich, którzy zajmują się tematem, jest fakt, że zbudowanie jakiegokolwiek spójnego systemu komunikacji niezależnej od komercyjnych operatorów telekomunikacyjnych w Polsce jest czymś, z czym nie mogą już sobie poradzić żadne rządy. Nie tylko ten, nie tylko poprzedni — żadne. Trzeba to zmienić.</u>
          <u xml:id="u-293.21" who="#KrzysztofBosak">Brak ćwiczeń. Ćwiczenia są albo fikcyjne, albo ich w ogóle nie ma. Mam na myśli ćwiczenia z zakresu sytuacji kryzysowych, w które byłyby włączone służby i różne instytucje, różne jednostki samorządu.</u>
          <u xml:id="u-293.22" who="#KrzysztofBosak">Następnie formalna likwidacja obrony cywilnej wprowadzona przez poprzedni rząd i przez już prawie rok rządzenia niezmieniona przez obecny rząd. A teraz w pośpiechu wyciągana z szuflady ustawa, której rozpatrywanie przez rząd nieszczęśliwie zbiegło się z tą powodzią.</u>
          <u xml:id="u-293.23" who="#KrzysztofBosak">Brak służby przeciwpowodziowej. Czesi mają specjalną służbę ratunkową na okoliczność powodzi. Przygotowani są do ewakuacji ludności. W naszym wypadku okazało się, że łodzie ratunkowe trzeba ściągać od morskiej służby ratunkowej z Wybrzeża, a być może nie wszystkie łodzie przygotowane do działania na śródlądziu były zmobilizowane na czas i ściągnięte w rejon działania.</u>
          <u xml:id="u-293.24" who="#KrzysztofBosak">Dalej, jest też bardzo poważne wyzwanie, które mamy w Polsce, w mediach i w klasie politycznej, w różnych partiach i w samym rządzie, z czym ten rząd musi sobie poradzić. Mam nadzieję, że chce. Mam nadzieję, że nie jest więźniem tego dziwnego lobby, a mianowicie chodzi o propagandę przeciwników inwestycji przeciwpowodziowej.</u>
          <u xml:id="u-293.25" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-293.26" who="#KrzysztofBosak">Zrobiliście z tych ludzi, tych szkodników, tych dywersantów dyrektorów, wiceprezesów, wiceministrów, a być może nawet tutaj, w ławie rządowej, siedzą ludzie w randze konstytucyjnych ministrów, którzy są za tym, żebyśmy nie mieli takiej infrastruktury jak Niemcy. Z kim wy się na głowy pozamienialiście? Jak można z takich szkodników zrobić ministrów? Jak możecie tolerować to, że niemieckie rządowe przedsiębiorstwa finansują w Polsce propagandę przeciwko budowie zbiorników przeciwpowodziowych? Oni to pobudowali i teraz nam finansują programy, żebyśmy my tego nie robili. Mają trzykrotnie wyższy poziom retencji wody w rzekach niż my. I mamy teraz zostać na tym poziomie, tak? To jest absurd. Usuńcie tych ludzi z rządu. Zacznijcie realizować program przyjęty przez poprzedni rząd albo go zmieńcie zgodnie z polską racją stanu, jeśli macie inne odczytanie tej racji stanu, zamiast kombinować podczas publicznych debat, jak nie wykonać uchwalonego prawomocnie prawa. To jest niepraworządność, panie ministrze sprawiedliwości. Chyba się pan ze mną zgodzi, prawda? Niewykonywanie ustaw uchwalonych prawidłowo jest brakiem praworządności. Więc zacznijmy działać zgodnie z praworządnością. Jest program zabezpieczenia Odry? Przygotujmy ten program. Jeżeli uważacie, że trzeba to zrobić inaczej, powiedzcie jak. A nie: półsłówka na panelach, śmieszki, że tutaj, prawda, minister nie wyda pozwolenia, to Wody Polskie nie będą mogły wybudować, ustawa nie będzie złamana, zbiornik nie będzie wybudowany. Przecież to jest dywersja. I chcecie tych ludzi jeszcze wyżej wynosić?</u>
          <u xml:id="u-293.27" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-293.28" who="#KrzysztofBosak">Trzeba przejrzeć pozwolenia wodnoprawne. Jeśli jest prawdą, że pozwolenia wodnoprawne dla tych zbiorników umożliwiały w sytuacji powodziowej nieopróżnianie ich, to powstaje pytanie, dlaczego takie pozwolenia wodnoprawne są wydawane i obowiązują. Może powinny być takie, które określają, że jak idzie fala powodziowa, to należy opróżniać zbiorniki już w pierwszym momencie, kiedy są prognozy, a nie czekać. Na co czekać? Mnożą się teraz teorie spiskowe, że chodziło o to, żeby udowodnić teorię klimatystów. Szczerze wątpię, ale wy swoim działaniem i swoją głupią propagandą sami takie teorie podsycacie, a później będziecie zwalać winę na to, że to Rosja wprowadza propagandę i dezinformację. Może i Rosja, nie zdziwiłbym się. Natomiast to wy do tego dopuszczacie.</u>
          <u xml:id="u-293.29" who="#KrzysztofBosak">Potrzebujemy silnego, skutecznego państwa działającego bez wątpliwości w interesie obywateli. Wy w tej chwili takiego państwa Polakom nie dostarczacie. Albo to zaczniecie robić, albo po kolei poustępujcie z rządu, wszyscy, którzy byliście w to zaangażowani. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-293.30" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-294">
          <u xml:id="u-294.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję, panie marszałku. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-294.1" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam pana posła Marka Jakubiaka, który wystąpi w imieniu koła parlamentarnego Kukiz’15.</u>
          <u xml:id="u-294.2" who="#DorotaNiedziela">Bardzo proszę, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-295">
          <u xml:id="u-295.0" who="#MarekJakubiak">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Każda powódź, każdy kataklizm niesie za sobą ofiary. Te ofiary, proszę państwa, są mniejsze albo większe. Najlepiej by było, gdyby ich w ogóle nie było, ale to mogłoby się wydarzyć tylko w takiej sytuacji, gdyby ludzie byli ostrzeżeni przed powodzią, czyli w najlepszym dla tej sytuacji czasie, a nie w trakcie powodzi. Należy przyjąć co do zasady to, że takie zjawisko atmosferyczne przy dzisiejszej technice można, proszę państwa, zdefiniować, można je odnaleźć na parę dni przed jego zaistnieniem.</u>
          <u xml:id="u-295.1" who="#MarekJakubiak">W tym przypadku mamy dosłownie encyklopedyczną, podręcznikową sytuację, w której to europejski system Copernicus zawiadamia państwa, które mogą być zagrożone powodzią, o możliwości gigantycznych opadów z chmur o nazwie cumulonimbusy, o wysokości kilkunastu kilometrów każda. To są miliony hektolitrów wody w powietrzu. Co robi polski rząd? W zasadzie nic nie robi, bo dopiero kilka dni później zaczyna działać. Dzisiaj z ust pana ministra Siemoniaka usłyszałem, że oni się dowiedzieli 11 września. Pan komisarz odpowiedzialny za te sprawy w Unii Europejskiej mówił, że to było 10 września. W tym przypadku, proszę państwa, każda godzina jest ważna. Nie wiem, czy wiecie, że ta powódź była tak dynamiczna, że w tej sali, w której siedzicie, w ciągu 30–40 sekund woda by się podniosła o 3 m. Kto z was by wyszedł stąd z życiem? Dlatego trzeba by było powiedzieć rano: nie idziemy do tej sali. Tak samo powinno być tam. Mieszkańcy powinni wiedzieć, że mają się ewakuować. Nie można ewakuować szpitali za pomocą pontonów, ludzie stamtąd muszą być wywiezieni przed powodzią, a nie w trakcie powodzi.</u>
          <u xml:id="u-295.2" who="#MarekJakubiak">Jeżeli mówimy już o takich kataklizmach, proszę państwa, to oczywiście ja też nie rozumiem tego dzisiejszego tramwaju, tego kilkugodzinnego ciągu zdarzeń.</u>
          <u xml:id="u-295.3" who="#komentarz">(Poseł Maria Małgorzata Janyska: To trzeba było słuchać.)</u>
          <u xml:id="u-295.4" who="#MarekJakubiak">Mi się jednak wydaje, że chodzi o to, żeby zagadać to, co powiedział Donald Tusk z tej trybuny. Mi się wydaje, że chodzi o to, żebyśmy zapomnieli, co on tu powiedział, a powiedział m.in., żebyśmy milczeli, bo nie wypada, że nie powinniśmy teraz narzekać, krytykować, tylko powinniśmy zająć się ludźmi. Przede wszystkim ludźmi powinniśmy się zająć.</u>
          <u xml:id="u-295.5" who="#komentarz">(Poseł Maria Małgorzata Janyska: To proszę się zająć ludźmi.)</u>
          <u xml:id="u-295.6" who="#MarekJakubiak">Proszę was: nie róbcie wiochy.</u>
          <u xml:id="u-295.7" who="#MarekJakubiak">Sytuacja jest taka: opozycja jest od tego, żeby pokazywała, co rząd robi źle.</u>
          <u xml:id="u-295.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-295.9" who="#MarekJakubiak">A rząd ma się nie obrażać i nie strzelać tu fochów, tylko robić tak, żeby opozycja miała mało do powiedzenia. Proste i nieskomplikowane.</u>
          <u xml:id="u-295.10" who="#MarekJakubiak">Taki przykład. Mamy tutaj ministra Bodnara. Proszę państwa…</u>
          <u xml:id="u-295.11" who="#komentarz">(Poseł Maria Małgorzata Janyska: Ale wiochy zalało, wie pan?)</u>
          <u xml:id="u-295.12" who="#MarekJakubiak">Ale pani poseł nie zrozumiała.</u>
          <u xml:id="u-295.13" who="#MarekJakubiak">Powiem państwu tak: wsadziliście do więzienia chłopaka, który napisał jakiegoś tam tweeta, napisał, że jakieś wały są przerwane. Dlaczego zatem nie aresztowaliście prezydenta miasta Wrocławia, który zrobił to samo?</u>
          <u xml:id="u-295.14" who="#komentarz">(Wesołość na sali)</u>
          <u xml:id="u-295.15" who="#MarekJakubiak">Po prostu wstał, wyszedł i jeszcze dwóch generałów mu dali. Też go do ancla wsadźcie na 3 miesiące.</u>
          <u xml:id="u-295.16" who="#MarekJakubiak">Wiecie, ja nie mam pretensji, nawet powiem, że nie szydziłbym z tego faktu, że tam pojechał Donald Tusk, że tam był Kosiniak-Kamysz, że tam byli inni ministrowie. Miejsce rządu jest tam, gdzie naród cierpi. To jest prawda i tu akurat nie mam im nic do zarzucenia. Być może za duża ta agenda była, być może za dużo tych ludzi, stąd te transmisje były takie trochę rwane. Ludzie nie bardzo chyba wiedzieli, co mają mówić. Słuchałem ich wszystkich. Donald Tusk mówi: zapewniliśmy pełną transparentność po to, żeby wszyscy wszystko wiedzieli, po czym okazuje się, że na te wszystkie transmitowane posiedzenia sztabu nie wpuszczają Telewizji Republiki. Co to jest? Co to? Obraziliście się na widzów Republiki?</u>
          <u xml:id="u-295.17" who="#komentarz">(Głos z sali: Patotelewizja.)</u>
          <u xml:id="u-295.18" who="#MarekJakubiak">Wolicie oglądać upadłe telewizje? Prawdę mówiąc, naprawdę nie widzę w tym wszystkim symetrii. Jeżeli dzisiaj mówimy o tym, że powinno się tutaj… Poseł Zalewski miał bardzo ładne przemówienie, zbyt długie, ale powiem, że było okej. Jest mowa o tym, że powinniśmy się połączyć ponad tragedią narodu polskiego, ale występuje przedstawiciel Platformy Obywatelskiej i do drugiej strony mówi: warcholstwo. Co z wami jest?</u>
          <u xml:id="u-295.19" who="#komentarz">(Głos z sali: A co jest z tobą?)</u>
          <u xml:id="u-295.20" who="#MarekJakubiak">Ludzie, przecież mówicie o pojednaniu ponad tragedią ludzką. Co z wami się dzieje? Może mniej emocji? Może mniej kawy? Tylko zacznijmy dyskutować o tym, jak to się dzieje, że mamy takie tragedie. Przecież macie specjalistów u siebie, którzy przez lata sabotowali budowę zbiorników. Krzysztof Bosak przed chwilą o tym mówił. Popytajcie się. Prawda, pani marszałek? Pani marszałek nie słyszy nawet.</u>
          <u xml:id="u-295.21" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-296">
          <u xml:id="u-296.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-296.1" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam pana posła Adama Gomołę, posła niezależnego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-297">
          <u xml:id="u-297.0" who="#AdamGomoła">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Dwie ważne sprawy usłyszeliśmy dzisiaj. Po pierwsze, wiemy już, że mieliśmy do czynienia z największą, najintensywniejszą i najbardziej skumulowaną na jednym obszarze ulewą prawdopodobnie w historii, którą notujemy, na terenach Europy Środkowo-Wschodniej, a mimo to doświadczyliśmy — tak się szacuje, o tym mówił dzisiaj premier — skutków dziesięciokrotnie mniejszych, niż to miało miejsce podczas powodzi 1000-lecia, tak ją wtedy nazywaliśmy, w 1997 r. Na pewno trzeba tutaj oddać hołd wszystkim osobom, które doprowadziły do tego, że te skutki zostały zminimalizowane, które wciąż nad tym pracują i będą pracować nad tym jeszcze miesiącami.</u>
          <u xml:id="u-297.1" who="#AdamGomoła">Ale trzeba też chyba wskazać jednego bohatera, takiego, którego Polacy już nazwali królem Raciborzem Dolnym Wielkim, i wszystkie osoby zaangażowane w jego budowę: samych pracowników, ale także wszystkie administracje. Trwało to przez czas różnych administracji, z różnych stron sceny politycznej. Zwrócę uwagę także na te 700 osób, które musiały zostać wysiedlone po to, aby zbiornik Racibórz Dolny powstał. Oni opuścili swoje domostwa, które były ich miejscami historycznymi, rodzinnymi. Żadne pieniądze na świecie prawdopodobnie dla wielu z nich nie byłyby w stanie zrekompensować straty, którą ponieśli, ale jednak oni się na to zdecydowali. Dzięki temu dzisiaj setki tysięcy osób, jeżeli nie miliony, zawdzięczają im ocalenie własnego dobytku. Za to należą im się na pewno ogromne brawa.</u>
          <u xml:id="u-297.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-297.3" who="#AdamGomoła">Bardzo się cieszę, słuchając zapowiedzi z przeróżnych resortów o tym, jak ta pomoc już jest oferowana i jak jeszcze będzie oferowana. Natomiast zwrócę uwagę jako poseł ziemi opolskiej na jedną bardzo ważną grupę. Szczególnie apeluję do Ministerstwa Finansów, do Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej i bezpośrednio do premiera, aby mieć na względzie to, że szczególnie w województwie opolskim i województwie dolnośląskim, tam, gdzie straty są największe, bardzo dużą grupę stanowią osoby, które podejmują się emigracji wahadłowej, które często pracują poza granicami Polski, często podejmują pracę za naszą zachodnią granicą, jednak tutaj mają swoje rodziny, tutaj wracają, tu mają swoje domy. Jeżeli — słyszę takie zapowiedzi — będą oferowane zwroty za wynagrodzenie, którego te osoby nie mają z uwagi na to, że usuwają skutki szkód wywołanych przez powódź, to aby one także, mimo że nie pracują na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, miały zapewnione nawet nie tyle dodatkowe pieniądze, co po prostu utrzymanie ich dochodów, z których się do tej pory utrzymywały, szczególnie że to są zazwyczaj jedyne osoby pracujące w rodzinie. Dla zapewnienia takiej naprawdę sprawiedliwej, zrównoważonej odbudowy to będzie bardzo, bardzo ważne. Jest to mój bardzo gorący apel w tę stronę.</u>
          <u xml:id="u-297.4" who="#AdamGomoła">Cieszę się też, słuchając zapowiedzi o odbudowie, bo mam w głowie słowa premiera Churchilla, który mawiał, że nigdy nie powinno się zmarnować dobrego kryzysu. Będziemy na pewno starali się nie tylko podejmować te oczywiście dobre decyzje, takie, żeby to, co odbudujemy, co powstanie w miejscu tego, co zostało zniszczone, było jeszcze lepsze niż to co dotychczas, ale chodzi też o to, żebyśmy poszli trochę po rozum do głowy i trochę nabrali refleksji, aby nie wydawać już więcej zgód na budowę jakichkolwiek budynków na terenach, które są zalewowe w sposób oczywisty. Tutaj szczególnie w pierś mogą się uderzyć urzędnicy, którzy wydawali tzw. WZ, czy deweloperzy, którzy lokowali swoje inwestycje, kierując się czystym doraźnym zyskiem, narażając ludzi, którzy kupowali od nich te domy, na straty, na zniszczenie ich domów. Tego wszystkiego musimy się wzbraniać przy tych planach.</u>
          <u xml:id="u-297.5" who="#AdamGomoła">Natomiast wracając w ten weekend z terenów, które były objęte powodzią, miałem taką refleksję: przyjdzie taki dzień — dzisiaj jeszcze o tym nie myślimy, ale przyjdzie taki dzień — w którym powiemy sobie, że już o tej powodzi zapomnieliśmy, że już poszliśmy spać, nie myśląc ani chwili przez jeden dzień o powodzi. Natomiast kiedy nastąpi kolejna taka tragedia? Czy w kwietniu nie dojdzie do sytuacji, w której po 20-stopniowych temperaturach w marcu przyjdą przymrozki i znów pojawią się prośby o odszkodowania ze strony rolników i znów prawdopodobnie na nie odpowiemy jako rząd? Czy znów nie przyjdą w przyszłym roku wielomiesięczne susze, które spowodują straty w uprawach, doprowadzą do pożarów, które będą trawiły już nie tylko uprawy rolne, ale i wszystko inne?</u>
          <u xml:id="u-297.6" who="#komentarz">(Poseł Marek Suski: Powiedz, że Tusk…)</u>
          <u xml:id="u-297.7" who="#AdamGomoła">Jest szereg innych rzeczy wywołanych przez jedno zjawisko, o którym się chyba w tej Izbie zbyt często nie chce mówić — zmiany klimatyczne. Absolutnie trzeba tutaj podkreślić to, o czym mówiła pani minister Hennig-Kloska: powódź z 1997 r., którą nazwaliśmy wtedy powodzią tysiąclecia, okazała się tą powodzią tysiąclecia wcale nie być, ale może być początkiem tysiąclecia powodzi. Naszą odpowiedzialnością jako decydentów jest to, żeby zapobiegać tego typu wydarzeniom.</u>
          <u xml:id="u-297.8" who="#AdamGomoła">Na koniec już drobna historia ku refleksji całej tej Izby, zasłyszana od jednej z osób, którą odwiedziłem w Opawicy przy granicy polsko-czeskiej. Tam po powodzi w 1997 r. jeden z właścicieli domów posadził pięć sadzonek małych modrzewi sięgających do kolana. Wtedy się z niego śmiano, pytano: Kiedy to ci może pomóc?</u>
          <u xml:id="u-297.9" who="#komentarz">(Głos z sali: Pani marszałek, minął panu czas.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-298">
          <u xml:id="u-298.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękujemy, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-298.1" who="#komentarz">(Poseł Katarzyna Czochara: Pani marszałek, pan Morawiecki miał wyłączony.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-299">
          <u xml:id="u-299.0" who="#AdamGomoła">Zaraz skończę, pani marszałek, za 10–15 sekund.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-300">
          <u xml:id="u-300.0" who="#DorotaNiedziela">Bardzo proszę.</u>
          <u xml:id="u-300.1" who="#komentarz">(Poseł Katarzyna Czochara: To my też będziemy mogli dłużej.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-301">
          <u xml:id="u-301.0" who="#AdamGomoła">Kiedy te drzewa mogą jakkolwiek cię uchronić?</u>
          <u xml:id="u-301.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Dyskryminacja.)</u>
          <u xml:id="u-301.2" who="#AdamGomoła">I okazało się, że 27 lat później te sięgające do kolan modrzewie miały 10 m i wszystko inne zostało zniszczone.</u>
          <u xml:id="u-301.3" who="#komentarz">(Głos z sali: Minuta.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-302">
          <u xml:id="u-302.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękujemy, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-303">
          <u xml:id="u-303.0" who="#AdamGomoła">Wszędzie indziej leżały głazy, konary, tylko tam, na wysokości jego domu te drzewa uchroniły jego dobrobyt.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-304">
          <u xml:id="u-304.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-305">
          <u xml:id="u-305.0" who="#AdamGomoła">Myślenie na lata, na dekady, na pokolenia to jest…</u>
          <u xml:id="u-305.1" who="#komentarz">(Marszałek wyłącza mikrofon, poseł przemawia przy wyłączonym mikrofonie)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-306">
          <u xml:id="u-306.0" who="#DorotaNiedziela">Panie pośle, bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-306.1" who="#DorotaNiedziela">Na tym zakończyliśmy wystąpienia i oświadczenia w imieniu klubów, koła i niezrzeszonego posła.</u>
          <u xml:id="u-306.2" who="#DorotaNiedziela">O głos poprosił wiceprezes Rady Ministrów, minister obrony narodowej pan Władysław Kosiniak-Kamysz.</u>
          <u xml:id="u-306.3" who="#komentarz">(Głos z sali: Litości.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-307">
          <u xml:id="u-307.0" who="#WładysławKosiniakKamysz">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-307.1" who="#WładysławKosiniakKamysz">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Dziękujemy za tę część debaty, bardzo ważne wystąpienia i oświadczenia wszystkich klubów. Jesteśmy głęboko przekonani, że ta jedność w obliczu zagrożenia, tragedii przede wszystkim tych, którzy we własnych domostwach, gospodarstwach, w miejscowościach doświadczyli skutków powodzi, jest po prostu bardzo ważna.</u>
          <u xml:id="u-307.2" who="#WładysławKosiniakKamysz">W momencie, kiedy prowadzimy tę dyskusję, wciąż na wałach są strażacy Państwowej Straży Pożarnej, strażacy ochotnicy, policjanci i żołnierze. Patrolują i wzmacniają wały w województwie lubuskim, w województwie zachodniopomorskim, wszędzie tam, gdzie zbliża się lub utrzymuje się fala, bo ona jest bardzo długa, utrzymuje się przez kilkadziesiąt godzin i powoduje, że zmęczenie wałów jest niezwykle doskwierające i niebezpieczne. Dlatego jeszcze raz, jak myślę, od nas wszystkich, od całej Wysokiej Izby płyną wyrazy wielkiego szacunku za nieprzerwaną, wielogodzinną pracę w dzień i noc, za służbę, która przynosi efekty. Pozytywne jest to, co na pewno płynie z tej części debaty, czyli ta wzajemna solidarność, która wybrzmiewała w tej części debaty dokładnie, wybrzmiewała w głosach wszystkich klubów parlamentarnych.</u>
          <u xml:id="u-307.3" who="#WładysławKosiniakKamysz">To, co na pewno chcielibyśmy jeszcze raz powtórzyć, to moment, w którym rozpoczęły się wszystkie działania. Kiedy Rządowe Centrum Bezpieczeństwa na polecenie pana ministra Siemoniaka jest zwoływane pierwszy raz, po ostrzeżeniach z 10 i 11 września.</u>
          <u xml:id="u-307.4" who="#komentarz">(Poseł Przemysław Czarnek: Kiedy?)</u>
          <u xml:id="u-307.5" who="#WładysławKosiniakKamysz">Kiedy pierwsze sygnały są zgłaszane do poszczególnych służb. Pamiętam dobrze 12 września, to, kiedy gen. Kukuła już dzień wcześniej robił rozpoznanie, gdy ok. godz. 9 rano rozmawiam z nim przez telefon, przy czym jest już po rozmowie z ministrem Leśniakiewiczem, który w szybkim tempie daje zapotrzebowanie dla wojska. 12 września rozpoczyna się tworzenie wojskowych zgrupowań zadaniowych: czterech wojskowych zgrupowań zadaniowych utworzonych przez WOT, do tego pięciu grup inżynieryjnych utworzonych przez wojska operacyjne. O godz. 14 w dniu 13 września jest meldunek o pełnej gotowości. Porównując to do działań wojska i zaangażowania wojska w poprzednie masywne zdarzenia powodziowe, szczególnie do 2010 r., kiedy skala powodzi na terytorium kraju była większa, bo większy obszar był objęty powodzią, żołnierzy było w najliczniejszym momencie zaangażowanych ok. 7 tys., teraz jest ich 26 tys., a włączenie się do działań Sił Zbrojnych było w późniejszym terminie niż teraz i nastąpiło w momencie, kiedy woda zalewała miejscowości. Teraz było przed wystąpieniem wody, przed zalaniem miejscowości, nawet przed opadami, masywnymi opadami deszczu.</u>
          <u xml:id="u-307.6" who="#WładysławKosiniakKamysz">To jest pierwsza kwestia. Dalej są straż pożarna, szkoły aspirantów, bo działają nie tylko służący w Państwowej Straży Pożarnej, ale też szkoły aspirantów. Choćby szpital w Stroniu Śląskim został utworzony przez szkołę aspirantów z Krakowa. Były podejmowane także inne działania, zgodnie z zapotrzebowaniem na określone materiały i środki zgłaszanym przez gminne, powiatowe czy wojewódzkie sztaby zarządzania kryzysowego. Tu ustawa bardzo precyzyjnie opisuje schemat postępowania i on jest hierarchiczny w tym wypadku. Dlaczego takie zaangażowanie? To pytanie też się przewijało w wielu wypowiedziach o zaangażowaniu premiera, członków rządu, szefów poszczególnych formacji mundurowych i ich obecności na posiedzeniach sztabu i otwartych sztabów. To jest element komunikacji strategicznej, którą prowadziliśmy w tym zakresie. Komunikacja i informacja, szczególnie na terenach, na których były problemy z łącznością internetową, za pośrednictwem tradycyjnych środków przekazu, takich jak radio i telewizja, dawały szansę na informowanie o działaniach rządu, o działaniach służb, o obecności, o tym, że takie i takie elementy systemu bezpieczeństwa są uruchamiane: od działania zabezpieczającego przed powodzią, umacniania wałów przez elementy związane z ewakuacją do ratowania życia i zdrowia. Wielką operacją była np. ewakuacja szpitala w Nysie, ciężko chorych, leżących.</u>
          <u xml:id="u-307.7" who="#komentarz">(Głos z sali: To była kompromitacja.)</u>
          <u xml:id="u-307.8" who="#WładysławKosiniakKamysz">Ewakuacja była przeprowadzona w taki sposób, by zachować bezpieczeństwo i zdrowie, życie pacjentów, również tych najciężej chorych.</u>
          <u xml:id="u-307.9" who="#komentarz">(Głos z sali: Nikt szpitala nie poinformował.)</u>
          <u xml:id="u-307.10" who="#WładysławKosiniakKamysz">Do tego dochodziła ewakuacja zakładu opiekuńczo-leczniczego, w którym większość osób była leżąca. Odbywało się to przy użyciu PTS-ów i przy użyciu śmigłowców.</u>
          <u xml:id="u-307.11" who="#komentarz">(Głos z sali: Wszystko źle, dla nich to wszystko źle.)</u>
          <u xml:id="u-307.12" who="#WładysławKosiniakKamysz">To był moment krytyczny, gdy na pewno trzeba zabezpieczyć funkcje życiowe pacjenta i przetransportować go do innych ośrodków medycznych. Więc dochodziło do sytuacji…</u>
          <u xml:id="u-307.13" who="#komentarz">(Głos z sali: Gdzie? Na halę sportową ich wywieźliście.)</u>
          <u xml:id="u-307.14" who="#WładysławKosiniakKamysz">Rozumiem wasze emocje, bo to jest naturalne, że w momentach trudnych każdy ma prawo do wyrażania tych emocji, ale uszanujcie tych ratowników medycznych, tych żołnierzy, tych strażaków, którzy w deszczu, w nocy, przez całą noc ewakuowali szpital w Nysie i zrobili to bardzo dobrze, naprawdę. Proszę o szacunek dla nich.</u>
          <u xml:id="u-307.15" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
          <u xml:id="u-307.16" who="#WładysławKosiniakKamysz">Proszę o szacunek dla nich.</u>
          <u xml:id="u-307.17" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-307.18" who="#komentarz">(Poseł Janusz Kowalski: Na pontonach się nie ewakuuje ludzi.)</u>
          <u xml:id="u-307.19" who="#WładysławKosiniakKamysz">Proszę o szacunek dla nich. Naprawdę nie…</u>
          <u xml:id="u-307.20" who="#komentarz">(Poseł Janusz Kowalski: Bijecie brawo, że ludzi na pontonach ewakuowaliście.)</u>
          <u xml:id="u-307.21" who="#WładysławKosiniakKamysz">Myślę, że ci wszyscy biją brawo strażakom…</u>
          <u xml:id="u-307.22" who="#komentarz">(Poseł Janusz Kowalski: To skandal!)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-308">
          <u xml:id="u-308.0" who="#DorotaNiedziela">Panie pośle Kowalski, bardzo proszę nie przeszkadzać.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-309">
          <u xml:id="u-309.0" who="#WładysławKosiniakKamysz">…żołnierzom Wojska Polskiego, ochotnikom i wszystkim tym, którzy ratowali życie. To jest naprawdę wielki szacunek. Myślę, że pan poseł tu również ten szacunek wyraża pomimo teraz wzburzenia.</u>
          <u xml:id="u-309.1" who="#WładysławKosiniakKamysz">To była sprawa niezwykle ważna, żeby ten moment ewakuacji w różne miejsca… A przypomnę, że prawie 5 tys. osób zostało ewakuowanych, również w warunkach bardzo trudnych, bo z niedzieli na poniedziałek czy z poniedziałku na wtorek to było wciąż przy mocno padającym deszczu, przy obfitych opadach i w bardzo trudnych warunkach atmosferycznych, które nie zawsze pozwalały na użycie śmigłowców.</u>
          <u xml:id="u-309.2" who="#WładysławKosiniakKamysz">Na koniec chciałbym jeszcze powiedzieć o jednej sprawie, która w tej pierwszej części nie wybrzmiała, a jest też sprawą solidarności między państwami, między naszymi sojusznikami. Tutaj duża współpraca z Republiką Czeską i to też jest inaczej, niż było np. w 1997 r. Cały czas mamy kontakt z Republiką Czeską. Oni też mieli moment krytyczny u siebie, którego nie przewidywali, czyli pęknięcie wału w okolicach Ostrawy i zalanie Ostrawy. Żadne hipotezy nie zakładały takiego scenariusza. Działo się to na początku ubiegłego tygodnia. Wtedy też polscy saperzy wraz z naszymi partnerami z Czech zostali wezwani do oceny ryzyka nad Ostrawą, czy nie trzeba im tam pomóc, ale wcześniej jeszcze Republika Czeska użyczyła załogi i piloci, obsługa naziemna od niedzieli uczestniczyła również w działaniach ratunkowych na terytorium Polski. Na stałe te trzy śmigłowce Mi-17 wojska, sił powietrznych Republiki Czeskiej stacjonują w Powidzu. Są w Europejskich Siłach Szybkiego Reagowania. Te przez ostatnie dni współdziałały z polskimi żołnierzami pilotami.</u>
          <u xml:id="u-309.3" who="#WładysławKosiniakKamysz">Chciałbym bardzo serdecznie podziękować naszym sąsiadom z Republiki Czeskiej. Chciałbym podziękować wszystkim państwom, które zgłaszają do nas ofertę wsparcia, pomocy, naprawy. Grupy rozpoznawcze wysłali już nasi sojusznicy z Turcji, którzy chcą wspomóc nas w budowie mostów. Pamiętają piękną akcję naszych służb w trakcie ratunkowej operacji w Turcji, kiedy postawiony tam został szpital polowy. Chcą się za to też odwdzięczyć. Przyjeżdżają do Polski, będą pomagać w działaniach inżynieryjnych. To samo zgłasza Republika Federalna Niemiec. Są zgłoszenia z Francji, z Włoch, z innych państw. Bardzo za to serdecznie dziękujemy. To jest praktyczny wymiar solidarności europejskiej w ramach Unii Europejskiej, jak również solidarności sojuszniczej w ramach Paktu Północnoatlantyckiego.</u>
          <u xml:id="u-309.4" who="#WładysławKosiniakKamysz">Jeszcze raz serdeczne pozdrowienia dla tych wszystkich, którzy też dzisiejszej nocy bronią wałów, udzielają pomocy i dbają o bezpieczeństwo na terenach doświadczonych powodzią.</u>
          <u xml:id="u-309.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-310">
          <u xml:id="u-310.0" who="#DorotaNiedziela">Bardzo dziękuję, panie premierze.</u>
          <u xml:id="u-310.1" who="#DorotaNiedziela">Bardzo proszę o zabranie głosu ministra spraw wewnętrznych i administracji pana ministra Tomasza Siemoniaka.</u>
          <u xml:id="u-310.2" who="#komentarz">(Poseł Janusz Kowalski: Gdzie są nasze pytania?)</u>
          <u xml:id="u-310.3" who="#komentarz">(Głos z sali: Czemu nie możemy zadać pytań?)</u>
          <u xml:id="u-310.4" who="#komentarz">(Poseł Janusz Kowalski: Ale o co tutaj chodzi?)</u>
          <u xml:id="u-310.5" who="#DorotaNiedziela">Czy pan poseł Kowalski… Bardzo pana przepraszam. Panie pośle, w trybie…</u>
          <u xml:id="u-310.6" who="#komentarz">(Poseł Janusz Kowalski: Zadamy pytanie o Nysę. Boicie się pytań.)</u>
          <u xml:id="u-310.7" who="#DorotaNiedziela">Panie pośle, zaraz będą pytania.</u>
          <u xml:id="u-310.8" who="#DorotaNiedziela">W trybie art. 183…</u>
          <u xml:id="u-310.9" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
          <u xml:id="u-310.10" who="#DorotaNiedziela">Panie pośle Kowalski, zwracam panu uwagę, że zakłóca pan obrady Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-310.11" who="#komentarz">(Poseł Janusz Kowalski: Boi się pan pytań o Nysę?)</u>
          <u xml:id="u-310.12" who="#DorotaNiedziela">Panie pośle Kowalski, zwracam panu uwagę, że zakłóca pan obrady Sejmu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-311">
          <u xml:id="u-311.0" who="#TomaszSiemoniak">Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Odpowiemy na państwa pytania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-312">
          <u xml:id="u-312.0" who="#DorotaNiedziela">Panie ministrze, momencik.</u>
          <u xml:id="u-312.1" who="#DorotaNiedziela">Czy pan poseł Kowalski ma dostęp do regulaminu Sejmu?</u>
          <u xml:id="u-312.2" who="#komentarz">(Poseł Janusz Kowalski: Niech mnie pani regulaminem nie straszy. Ludzi nie poinformowaliście.)</u>
          <u xml:id="u-312.3" who="#DorotaNiedziela">Jeśli pan poseł ma dostęp, to proszę sobie sprawdzić art. 186 ust. 2, który stanowi, że członkowie rządu są dopuszczani do wypowiedzi w trakcie porządku obrad.</u>
          <u xml:id="u-312.4" who="#komentarz">(Poseł Janusz Kowalski: Prawdy się boicie.)</u>
          <u xml:id="u-312.5" who="#DorotaNiedziela">Panie pośle Kowalski, na podstawie art. 175 ust. 3 regulaminu Sejmu przywołuję pana do porządku.</u>
          <u xml:id="u-312.6" who="#komentarz">(Głos z sali: Precz z komuną!)</u>
          <u xml:id="u-312.7" who="#DorotaNiedziela">Czy pan poseł zrozumiał?</u>
          <u xml:id="u-312.8" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-312.9" who="#komentarz">(Poseł Katarzyna Czochara: O czym pan minister będzie mówił?)</u>
          <u xml:id="u-312.10" who="#DorotaNiedziela">Czy pani poseł też chce usłyszeć…</u>
          <u xml:id="u-312.11" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
          <u xml:id="u-312.12" who="#DorotaNiedziela">Pani poseł, czy chce pani usłyszeć przywołanie do porządku?</u>
          <u xml:id="u-312.13" who="#komentarz">(Poseł Katarzyna Czochara: Proszę nas poinformować, czy wszyscy ministrowie będą mówić.)</u>
          <u xml:id="u-312.14" who="#DorotaNiedziela">Bardzo proszę o umożliwienie wystąpienia panu ministrowi.</u>
          <u xml:id="u-312.15" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
          <u xml:id="u-312.16" who="#DorotaNiedziela">Pani poseł, na podstawie art. 175 przywołuję panią do porządku.</u>
          <u xml:id="u-312.17" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-312.18" who="#DorotaNiedziela">Bardzo proszę, panie ministrze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-313">
          <u xml:id="u-313.0" who="#TomaszSiemoniak">Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Będziemy tutaj, odpowiemy na wszystkie pytania. Ja chcę odpowiedzieć też na to, co wasi przedstawiciele…</u>
          <u xml:id="u-313.1" who="#komentarz">(Poseł Janusz Kowalski: No to proszę dać nam zadać te pytania.)</u>
          <u xml:id="u-313.2" who="#TomaszSiemoniak">Proszę mi nie przeszkadzać, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-313.3" who="#komentarz">(Poseł Janusz Kowalski: To proszę siąść i proszę nam dać zadać pytania.)</u>
          <u xml:id="u-313.4" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-314">
          <u xml:id="u-314.0" who="#DorotaNiedziela">Panie pośle Kowalski…</u>
          <u xml:id="u-314.1" who="#komentarz">(Poseł Janusz Kowalski: Za szpital w Nysie.)</u>
          <u xml:id="u-314.2" who="#DorotaNiedziela">Panie pośle, na podstawie art…</u>
          <u xml:id="u-314.3" who="#komentarz">(Głos z sali: Co to jest w ogóle tutaj?)</u>
          <u xml:id="u-314.4" who="#komentarz">(Głos z sali: Usunąć go.)</u>
          <u xml:id="u-314.5" who="#DorotaNiedziela">Panie pośle Kowalski, na podstawie art. 175 regulaminu Sejmu przywołuję pana do porządku i stwierdzam, że uniemożliwia pan obrady Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-314.6" who="#komentarz">(Głos z sali: Skandal!)</u>
          <u xml:id="u-314.7" who="#komentarz">(Głos z sali: Możecie całą noc dyskutować.)</u>
          <u xml:id="u-314.8" who="#DorotaNiedziela">Jeżeli panowie posłowie spieszą się do innych obowiązków, to proszę o opuszczenie sali.</u>
          <u xml:id="u-314.9" who="#DorotaNiedziela">A teraz wysłuchamy wystąpienia pana ministra Tomasza Siemoniaka.</u>
          <u xml:id="u-314.10" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-314.11" who="#komentarz">(Głos z sali: Los Polski ich nie interesuje.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-315">
          <u xml:id="u-315.0" who="#TomaszSiemoniak">Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Dziwię się bardzo zachowaniu posłów ze strony PiS, bo chciałem się odnieść do tego, o czym mówili posłowie Morawiecki i Ociepa, a na wszystkie pytania odpowiemy.</u>
          <u xml:id="u-315.1" who="#TomaszSiemoniak">Dziękując za tę debatę, dołączam do tych podziękowań premiera Kosiniaka-Kamysza.</u>
          <u xml:id="u-315.2" who="#TomaszSiemoniak">Bardzo wiele wątków, wszystkie z tych pytań wątpliwości i uwagi zostały odnotowane przez nas, przez ministrów. Czekamy na pytania. Natomiast chcę powtórzyć to, co mówiłem tutaj wcześniej, bo najwyraźniej do niektórych posłów…</u>
          <u xml:id="u-315.3" who="#komentarz">(Głos z sali: Za kratę idą, nie? Zmęczyli się.)</u>
          <u xml:id="u-315.4" who="#TomaszSiemoniak">…występujących w imieniu klubu Prawa i Sprawiedliwości te informacje nie dotarły. Otóż 11 września po ostrzeżeniu Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej Rządowe Centrum Bezpieczeństwa wysłało wiadomość do wszystkich odbiorców na tych terenach, gdzie mogło dojść do zagrożenia, w której bardzo wyraźnie była mowa o opadach, bardzo wyraźnie była mowa o zagrożeniu powodziowym. Tego samego dnia, w środę 11 września, w Rządowym Centrum Bezpieczeństwa odbyła się telekonferencja z wojewodami i ze wszystkimi służbami. Następnego dnia odbyła się wideokonferencja z wojewodami i ze wszystkimi służbami, w której brałem udział, podczas której zapadły decyzje o kierowaniu sił do województw opolskiego i dolnośląskiego. W tych województwach po południu odbyły się posiedzenia wojewódzkich zespołów zarządzania kryzysowego i wojewodowie uruchomili wszelkie procedury związane z przygotowaniami do powodzi. Następnie w piątek 13 września rano — sztab we Wrocławiu pod przewodnictwem premiera Donalda Tuska, potem — moja obecność wspólnie z ministrem Leśniakiewiczem w nocy na stanowisku dowodzenia w Nysie, o godz. 1 w nocy w Państwowej Straży Pożarnej, o godz. 3 w nocy w Głuchołazach, gdzie byli samorządowcy, gdzie był starosta, gdzie zapadały decyzje. W sobotę rano — sztab w Nysie, w południe — sztab w Kłodzku, z udziałem wszystkich samorządowców, wszystkich służb, mediów, które tam na miejscu były.</u>
          <u xml:id="u-315.5" who="#TomaszSiemoniak">Co do ewakuacji — już kończę — ponieważ w nocy z czternastego na piętnastego byłem na terenie powiatu kłodzkiego, jak wszyscy mieszkańcy tej okolicy o godz. 1.54 w nocy otrzymałem SMS-a o możliwej ewakuacji wszystkich tych, którzy mieszkają wzdłuż Nysy Kłodzkiej i wzdłuż rzeki Biała Lądecka.</u>
          <u xml:id="u-315.6" who="#komentarz">(Poseł Jakub Rutnicki: Pełna ewakuacja PiS.)</u>
          <u xml:id="u-315.7" who="#TomaszSiemoniak">Naprawdę można różnie oceniać działania rządu, służb, ale są pewne fakty, których nie można zlekceważyć. W ramach tego działania od środy, od ostrzeżenia IMGW, wszystkie procedury i wszystkie siły zostały skierowane. Gdy byłem w nocy w Głuchołazach, byli tam już strażacy z odwodu komendanta głównego, ze szkół pożarniczych. To oni wsparli miejscowe siły straży pożarnej. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-315.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-316">
          <u xml:id="u-316.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję, panie ministrze.</u>
          <u xml:id="u-316.1" who="#DorotaNiedziela">Przechodzimy do trybu zadawania pytań.</u>
          <u xml:id="u-316.2" who="#DorotaNiedziela">Mamy 52 osoby, które będą zadawały pytania.</u>
          <u xml:id="u-316.3" who="#komentarz">(Głos z sali: Ooo…)</u>
          <u xml:id="u-316.4" who="#komentarz">(Poseł Jakub Rutnicki: Jak już tam za kratą było?)</u>
          <u xml:id="u-316.5" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam jako pierwszą panią poseł Elżbietę Witek, Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-316.6" who="#DorotaNiedziela">Bardzo proszę, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-316.7" who="#DorotaNiedziela">Ustalam czas — minuta.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-317">
          <u xml:id="u-317.0" who="#ElżbietaWitek">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Panie Ministrze Siemoniak! Nie wiem, czy pan wie, że w Łodzi jest samochód strażacki, który po rozłożeniu może być salą sztabową. Nie wiem, czy pan wie, że nawet wtedy, kiedy nie ma połączenia telefonicznego, 16 wojewódzkich komend Państwowej Straży Pożarnej dysponuje samochodami logistycznymi, które są w stanie nawiązać łączność radiową, koordynować działalność sztabów. Tego nie było. Dlaczego było wykorzystane zaledwie 9% z krajowego systemu ratowniczo-gaśniczego? W trzech województwach była powódź, nie w szesnastu. Natychmiast powinny być uruchomione jednostki państwowej i ochotniczej straży pożarnej z pozostałych terenów. Tego nie było. Czy pan wie, ile najnowocześniejszego sprzętu do ratowania ludzi z takich powodzi mają ochotnicze i państwowe straże pożarne? Gdzie ten sprzęt był? Nie było go. Łodzie płaskodenne — właśnie po to, żeby nie black hawki, tylko one mogły ratować ludzi. Nie robiliście tego.</u>
          <u xml:id="u-317.1" who="#ElżbietaWitek">To, co się przed chwileczką wydarzyło — pani marszałek pozwoli — naprawdę jest wielkim skandalem.</u>
          <u xml:id="u-317.2" who="#komentarz">(Głos z sali: To jest skandal.)</u>
          <u xml:id="u-317.3" who="#ElżbietaWitek">Państwo godzinami opowiadacie bzdury…</u>
          <u xml:id="u-317.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-317.5" who="#komentarz">(Głos z sali: Pani marszałek, koniec czasu.)</u>
          <u xml:id="u-317.6" who="#ElżbietaWitek">…mówicie o emocjach tkwiących w nas. To nie nasze emocje są najważniejsze, ale ludzi, ludzi.</u>
          <u xml:id="u-317.7" who="#komentarz">(Poseł Jakub Rutnicki: Czas minął.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-318">
          <u xml:id="u-318.0" who="#DorotaNiedziela">Bardzo dziękuję, pani poseł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-319">
          <u xml:id="u-319.0" who="#ElżbietaWitek">Pan premier Donald Tusk zainteresował się dużymi miastami — Wrocławiem, Opolem. A co z mniejszymi miejscowościami?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-320">
          <u xml:id="u-320.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję, pani poseł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-321">
          <u xml:id="u-321.0" who="#ElżbietaWitek">Tam nikt nie dojeżdża.</u>
          <u xml:id="u-321.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Nie kłam.)</u>
          <u xml:id="u-321.2" who="#ElżbietaWitek">Nie wiecie, nie macie pojęcia — jestem z Dolnego Śląska — ile tam jest biedy, tragedii w tej chwili.</u>
          <u xml:id="u-321.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-321.4" who="#komentarz">(Wicemarszałek wyłącza mikrofon, poseł przemawia przy wyłączonym mikrofonie)</u>
          <u xml:id="u-321.5" who="#komentarz">(Głos z sali: Trzeba było w sobotę nie krzyczeć na wiecu.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-322">
          <u xml:id="u-322.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję bardzo, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-322.1" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam do zadania pytania panią poseł Gabrielę Lenartowicz.</u>
          <u xml:id="u-322.2" who="#komentarz">(Wicemarszałek włącza mikrofon)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-323">
          <u xml:id="u-323.0" who="#ElżbietaWitek">Pozwalała pani innym, pozwolę sobie jeszcze tylko jedno zdanie.</u>
          <u xml:id="u-323.1" who="#ElżbietaWitek">Mówicie państwo, że uprawiamy politykę na powodzi. Przypominam: jesteśmy politykami…</u>
          <u xml:id="u-323.2" who="#komentarz">(Wicemarszałek wyłącza mikrofon, poseł przemawia przy wyłączonym mikrofonie, oklaski)</u>
          <u xml:id="u-323.3" who="#komentarz">(Głos z sali: Brawo!)</u>
          <u xml:id="u-323.4" who="#komentarz">(Głos z sali: Widzieliśmy panią na wiecu.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-324">
          <u xml:id="u-324.0" who="#DorotaNiedziela">Pani poseł, bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-324.1" who="#DorotaNiedziela">Pani poseł Gabriela Lenartowicz, Klub Parlamentarny Koalicja Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-324.2" who="#DorotaNiedziela">Bardzo proszę, pani poseł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-325">
          <u xml:id="u-325.0" who="#GabrielaLenartowicz">Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Więcej współpracy, mniej nienawiści. Myślę, że tego od nas oczekują Polacy.</u>
          <u xml:id="u-325.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-325.2" who="#GabrielaLenartowicz">Były tu już podziękowania dla cichych bohaterów, do których też się dołączam, ale dzisiaj chciałabym złożyć hołd niememu bohaterowi tych wydarzeń, czyli zbiornikowi Racibórz. Przez chwilę była o tym mowa. Przypominam, że towarzyszyłam narodzeniu się tego zbiornika, od 1997 r., najpierw uczestnicząc w Raciborzu w sztabie powodziowym, potem współpracując z Bankiem Światowym w przysparzaniu środków finansowych dla zbudowania tego zbiornika. Mówię o tym dlatego, że kluczowy dla powstania tego zbiornika stał się rok 2010, kiedy to rząd Platformy i PSL-u przełamał tę niemoc przez dobre ustawy, możliwość wywłaszczeń i przesiedleń ludzi na partnerskich, słusznych zasadach i wybudowanie im nawet nowej miejscowości, według reguł Banku Światowego. To jest ważne, bo gdyby rząd PiS…</u>
          <u xml:id="u-325.3" who="#komentarz">(Głos z sali: Czas minął.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-326">
          <u xml:id="u-326.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję, pani poseł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-327">
          <u xml:id="u-327.0" who="#GabrielaLenartowicz">…tak się zachował w przypadku zbiorników, które miały być budowane w Kotlinie Kłodzkiej, to być może…</u>
          <u xml:id="u-327.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Przekroczony czas.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-328">
          <u xml:id="u-328.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję bardzo, pani poseł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-329">
          <u xml:id="u-329.0" who="#GabrielaLenartowicz">…nie byłoby tego problemu, nie musiałby chyłkiem uciekać od tych decyzji.</u>
          <u xml:id="u-329.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Rząd Tuska wstrzymał…)</u>
          <u xml:id="u-329.2" who="#GabrielaLenartowicz">Jestem przekonana, że te zasady według reguł Banku Światowego zostaną na stałe wprowadzone do naszego…</u>
          <u xml:id="u-329.3" who="#komentarz">(Wicemarszałek wyłącza mikrofon, poseł przemawia przy wyłączonym mikrofonie, oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-330">
          <u xml:id="u-330.0" who="#DorotaNiedziela">Bardzo dziękuję, pani poseł. Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-330.1" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam pana posła Sławomira Ćwika, Klub Parlamentarny Polska 2050 — Trzecia Droga.</u>
          <u xml:id="u-330.2" who="#komentarz">(Poseł Marzena Anna Machałek: To jest nierówne traktowanie posłów.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-331">
          <u xml:id="u-331.0" who="#SławomirĆwik">Szanowna Pani Marszałek! Państwo Ministrowie! Wysoka Izbo! Na początku pozwolę sobie na dygresję. Obawiam się, że gdyby nie daj Boże Polskę nawiedziło trzęsienie ziemi czy tsunami na Bałtyku, to niektórzy by stwierdzili, że to wina Tuska.</u>
          <u xml:id="u-331.1" who="#SławomirĆwik">Wracam do kwestii powodzi. Nie wątpię, że poradzimy sobie z usunięciem skutków powodzi, damy radę, jak zawsze, odbudować domy, mieszkania, infrastrukturę. Prawdziwym wyzwaniem będzie jednak dla nas wszystkich podjęcie działań zabezpieczających nas w możliwie największym stopniu przed skutkami anomalii pogodowych w przyszłości. Według naukowców w związku z szybkimi zmianami klimatu należy oczekiwać, że anomalie pogodowe będą coraz częstsze, i negowanie tego jest nieodpowiedzialne i szkodliwe dla Polski. To będą nie tylko powodzie. Jeszcze groźniejszym zjawiskiem są długotrwałe susze. Do tych zagrożeń musimy podchodzić całościowo, w każdym znaczeniu. Tutaj musimy sobie wspólnie postawić pytanie, czy damy radę. Musimy wspólnie pracować nad tym, aby przeciwdziałać tym zjawiskom w przyszłości, bo liczą się pokolenia, a nie kadencja, bo liczy się Polska. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-331.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-332">
          <u xml:id="u-332.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-332.1" who="#DorotaNiedziela">Proszę państwa, jeszcze raz apeluję naprawdę i do prawej, i do lewej strony sali o to, żeby zachować spokój, szczególnie panowie. Wiem, że jest późna pora, ale naprawdę śmiech na tej sali przy takim temacie nie jest naszą dobrą wizytówką.</u>
          <u xml:id="u-332.2" who="#komentarz">(Głos z sali: A pouczanie za każdym razem…)</u>
          <u xml:id="u-332.3" who="#DorotaNiedziela">Panie pośle, czy może pan raz wysłuchać czegoś w spokoju i nie dogadywać? Bardzo byłabym wdzięczna.</u>
          <u xml:id="u-332.4" who="#DorotaNiedziela">Jeszcze jedno chciałabym ustalić. Ustaliliśmy czas zadawania pytania na minutę.</u>
          <u xml:id="u-332.5" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
          <u xml:id="u-332.6" who="#DorotaNiedziela">Czy pan poseł ma coś do powiedzenia?</u>
          <u xml:id="u-332.7" who="#komentarz">(Głos z sali: Tak.)</u>
          <u xml:id="u-332.8" who="#DorotaNiedziela">To proszę się zapisać do głosu.</u>
          <u xml:id="u-332.9" who="#DorotaNiedziela">Ustalamy czas na 1 minutę. Wytrzymuję jeszcze 14 sekund i zwracam państwu uwagę. Po 30 sekundach drugi raz zwrócę uwagę, a po 40 przedłużonych — czy możemy się tak umówić — wyłączę głos, żebyśmy wszyscy mieli równe zasady. Czy może tak być?</u>
          <u xml:id="u-332.10" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
          <u xml:id="u-332.11" who="#DorotaNiedziela">A więc bardzo proszę, trzymam się tej zasady od dawna. Bardzo proszę, pozwólcie państwo wszystkim się wypowiedzieć w spokoju. Wysłuchajcie, wytrzymujcie ten temperament i wszystko zakończy się normalną rozmową. Myślę, że wszyscy, i Polki, i Polacy, nie chcą słyszeć tych wszystkich krzyków i dogadywań, które tutaj się wydarzają. Jeszcze raz bardzo proszę. Jest bardzo późna pora i proszę o zachowanie powagi.</u>
          <u xml:id="u-332.12" who="#DorotaNiedziela">Bardzo proszę pana posła Andrzeja Grzyba, Klub Parlamentarny Polskie Stronnictwo Ludowe — Trzecia Droga.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-333">
          <u xml:id="u-333.0" who="#AndrzejGrzyb">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Chciałem zwrócić uwagę — oczywiście na Dolnym Śląsku, na Opolszczyźnie, również w województwie śląskim miały miejsce wydarzenia, które wszyscy odnotowujemy — że jeszcze w ramach sierpniowych podwyższonych opadów, np. w Dolinie Baryczy, czyli w powiecie ostrowskim, ale nie tylko, tam też były opady i tam jest ponad 4 tys. ha zalanych gruntów. Stan alarmowy jest przekroczony o ponad 60 cm. Tam ta woda nie opada. Dlaczego? To są wieloletnie zaniedbania w zakresie konserwacji tej rzeki. Tutaj też jest potrzebna odważna decyzja związana z tym, żeby instytucje odpowiedzialne za prowadzenie tej gospodarki pozwoliły na to, żeby akurat na tej rzece, nizinnej, leniwej rzece, ale jednocześnie groźnej z punktu widzenia zalewania terenów rolniczych, a także miast, można było zrobić konserwację. Ja interpelowałem w tej sprawie jeszcze do poprzedniego rządu. Nic w tej sprawie nie zrobiono. A w tej chwili, tak jak powiedziałem, 4 tys. ha według samorządów jest zalane. I gdyby zdarzył się nieco większy opad teraz, jak ostatnio…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-334">
          <u xml:id="u-334.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-335">
          <u xml:id="u-335.0" who="#AndrzejGrzyb">…to miasto Odolanów również byłoby zalane, tak jak inne miasta na terenie Dolnego Śląska, mimo że to jest bardzo leniwa rzeka. W moim przekonaniu tu potrzeba rewizji relacji pomiędzy Wodami Polskimi i agencjami ochrony środowiska. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-335.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-336">
          <u xml:id="u-336.0" who="#DorotaNiedziela">Bardzo dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-336.1" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam, głos zabierze pan poseł Tadeusz Tomaszewski, klub parlamentarny Lewicy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-337">
          <u xml:id="u-337.0" who="#TadeuszTomaszewski">Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Sporu, który toczymy, społeczeństwo nie przyjmuje dobrze. To od społeczeństwa polskiego płynie biało-czerwona fala pomocy dla powodzian, bo społeczeństwo obywatelskie wie o tym, że trzeba się w tych trudnych chwilach jednoczyć. A dlaczego nie tu? Oto jest pytanie.</u>
          <u xml:id="u-337.1" who="#TadeuszTomaszewski">Dzisiaj ministerstwo rolnictwa zaprezentowało formę pomocy dla poszkodowanych rolników. Myślę, że trzeba to przeanalizować. 5 tys. za zalane uprawy, czyli brak możliwości zbioru. GUS podaje, że do celów pomocy społecznej z hektara przeliczeniowego jest 5400 zł. To jest niewystarczająca pomoc. Po pierwsze, materiał siewny, po drugie, nawozy, po trzecie, pomoc związana z kredytem. Generalnie będziemy 12 miesięcy płacić za kredyty hipoteczne.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-338">
          <u xml:id="u-338.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-339">
          <u xml:id="u-339.0" who="#TadeuszTomaszewski">A rolnikom pan minister zaproponował dzisiaj dopłatę do oprocentowania kredytu. Warto to jeszcze raz przeanalizować. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-339.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-340">
          <u xml:id="u-340.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-340.1" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam pana posła Włodzimierza Skalika, klub parlamentarny Konfederacja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-341">
          <u xml:id="u-341.0" who="#WłodzimierzSkalik">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Szanowni Państwo Ministrowie! Niedawno, w lipcu, rząd opublikował informację o projekcie ustawy o zmianie ustawy o rewitalizacji rzeki Odry skutkującym uchyleniem katalogu inwestycji na rzece Odrze. Wśród uchylanych projektów inwestycyjnych znalazły się m.in. budowy zbiorników retencyjnych na terenie województwa opolskiego, w Racławicach Śląskich, Ścinawie i Morowie. Skreślane przez rząd projekty budowy zbiorników retencyjnych miałyby zabezpieczać rozległe obszary wielu gmin.</u>
          <u xml:id="u-341.1" who="#WłodzimierzSkalik">Panie Premierze! Pytam w imieniu mieszkańców ziemi opolskiej: Czy w świetle ostatnich wydarzeń, doświadczeń rząd wycofa się z pomysłu zaniechania budowy zbiorników retencyjnych w Racławicach Śląskich, Ścinawie i Morowie?</u>
          <u xml:id="u-341.2" who="#WłodzimierzSkalik">Druga kwestia. Do obsługi śmigłowców biorących udział w akcji zostały udostępnione z dnia na dzień lotniska sportowe aeroklubów opolskiego, dolnośląskiego i lubuskiego w Zielonej Górze. Lotniska te są utrzymywane siłą tych stowarzyszeń bez pomocy publicznej. Mam pytanie do pana ministra finansów Andrzeja Domańskiego: Czy pan, panie ministrze, wycofa się z projektu opodatkowania tych lotnisk nowym podatkiem w wysokości bagatela ok. 30% ich rocznych przychodów? Wprowadzenie w życie tego projektu doprowadzi do upadłości tych aeroklubów, z których teraz korzystaliście w ciągu kilku miesięcy…</u>
          <u xml:id="u-341.3" who="#komentarz">(Wicemarszałek wyłącza mikrofon, poseł przemawia przy wyłączonym mikrofonie, oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-342">
          <u xml:id="u-342.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-342.1" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam pana posła Jarosława Sachajkę, koło parlamentarne Kukiz’15.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-343">
          <u xml:id="u-343.0" who="#JarosławSachajko">Tak, pani marszałek, bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-343.1" who="#JarosławSachajko">Państwo Ministrowie! Wysoka Izbo! Szczególnie wy, drodzy Polacy! Kiedy słuchaliśmy dzisiejszego wystąpienia premiera Donalda Tuska, po raz kolejny okazało się, że w trudnych chwilach możecie liczyć tylko na siebie. Premiera nie było stać na słowo: przepraszam. Przepraszam za to, że w pierwszych dniach zawaliłem, zaspałem, nie ostrzegłem was. Polskiego premiera ostrzegał premier Czech, ostrzegał unijny komisarz, ostrzegał polski instytut. Nie wiem, czy to sam premier, bo może to jego otoczenie, ale nie było dzisiaj też stać pana premiera na to, żeby powiedzieć, kto go wprowadził w błąd, kto go nie poinformował. Czyli liczcie cały czas tylko na siebie, bo mamy rząd, który cały czas mówi, że jest wspaniale. A wyobraźcie sobie, drodzy Polacy, jaka byłaby inna sytuacja, gdybyście mieli dodatkowe 2 dni, żebyście mogli się spakować, wyjechać, przenieść swój majątek na wyższe piętra. Wyobraźcie sobie, co by było, jakby tam była masa strażaków, WOT-u, który by zawczasu zabezpieczał wały, budynki, miasta. Niestety tego nie mieliśmy.</u>
          <u xml:id="u-343.2" who="#JarosławSachajko">Chciałbym zapytać również, gdzie jest pani marszałek Wielichowska. Powinna tutaj stać i przepraszać tych wszystkich, których wprowadziła w błąd, mówiąc, że niepotrzebne jej są zbiorniki, ale jej tutaj niestety nie ma.</u>
          <u xml:id="u-343.3" who="#JarosławSachajko">Na koniec: pan Bartosz Romowicz rano się chwalił, że przez kilkanaście lat zbiornik Racibórz był zbudowany. Panie pośle…</u>
          <u xml:id="u-343.4" who="#komentarz">(Wicemarszałek wyłącza mikrofon, poseł przemawia przy wyłączonym mikrofonie, oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-344">
          <u xml:id="u-344.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-344.1" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam pana posła Przemysława Czarnka, Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-345">
          <u xml:id="u-345.0" who="#PrzemysławCzarnek">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Wieczór przejdzie do historii parlamentaryzmu. Godna podziwu, tak samo nieudolna jak wasze działanie, próba ochrony premiera rządu polskiego przed prawnokarną odpowiedzialnością za zaniedbania nienotowane w tym państwie od dziesięcioleci. Nieudolna. Wielki szacunek dla służb, dla Wojsk Obrony Terytorialnej, które stworzyliśmy, a które opluwaliście.</u>
          <u xml:id="u-345.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-345.2" who="#PrzemysławCzarnek">Wielki szacunek dla straży pożarnej, którą my wyposażyliśmy w sprzęt, przez was w ogóle nie osiągalny. Szacunek.</u>
          <u xml:id="u-345.3" who="#komentarz">(Głos z sali: Okradaliście, a nie wyposażaliście.)</u>
          <u xml:id="u-345.4" who="#PrzemysławCzarnek">Szanowni państwo, ale mówicie o wydarzeniach od 14 czy 15 września, a my chcemy mówić o wydarzeniach od 6 do 13 września. Dlaczego pan, panie premierze, wiedząc 10 września, że idzie fala, nie ostrzegł Polaków? Wiedząc 11 września od IMGW, że idzie fala, nie ostrzegł Polaków? Dlaczego 13 września okłamał pan Polaków, że nie ma powodów do paniki? Dlaczego pan spowodował katastrofalne straty dla hurtowników, dla właścicieli sklepów, salonów fryzjerskich i innych działalności gospodarczej, bo kłamał pan, że nie trzeba się ewakuować, bo nie ma powodów do paniki? To jest zaniedbanie, za które pan, panie premierze, odpowie prawnokarnie bez względu na to, jaką hucpę dzisiaj urządziliście. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-345.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-345.6" who="#komentarz">(Głos z sali: Co robiłeś w sobotę, Czarnek?)</u>
          <u xml:id="u-345.7" who="#komentarz">(Głos z sali: Brawo!)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-346">
          <u xml:id="u-346.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-346.1" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam panią marszałek Monikę Wielichowską w trybie sprostowania.</u>
          <u xml:id="u-346.2" who="#komentarz">(Głos z sali: A czyje wystąpienie sprostuje?)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-347">
          <u xml:id="u-347.0" who="#MonikaWielichowska">Panie pośle Sachajko, teraz pan wyszedł.</u>
          <u xml:id="u-347.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Proszę nie kłamać, jestem, pani poseł.)</u>
          <u xml:id="u-347.2" who="#MonikaWielichowska">Warto przypomnieć, że Prawo i Sprawiedliwość rządziło w latach 2015–2023. W roku 2019 mieszkańcy powiatu kłodzkiego poznali opracowaną na zlecenie Wód Polskich analizę budowy zbiorników, która była wykonana za plecami i nad głowami mieszkańców i samorządów.</u>
          <u xml:id="u-347.3" who="#komentarz">(Głos z sali: W jakim trybie to wystąpienie?)</u>
          <u xml:id="u-347.4" who="#komentarz">(Głos z sali: Ale swoją wypowiedź proszę prostować.)</u>
          <u xml:id="u-347.5" who="#MonikaWielichowska">Analiza ta pokazywała, panie pośle, wysiedlenia, dlatego mieszkańcy protestowali. Samorządy wtedy podejmowały uchwały negujące to opracowanie, a ponad 80 naukowców i organizacji pozarządowych zostało sygnatariuszami memoriału, który również negatywnie odnosił się do tej analizy, ale jednocześnie pokazywał pożądany kierunek prac nad ochroną przeciwpowodziową. Mówimy o roku 2019. Przedtem, wtedy i 4 lata później rządziło Prawo i Sprawiedliwość i wszystkie kluczowe decyzje w tej sprawie, analizy budowy zbiorników podejmowali ówczesny zarząd Wód Polskich i minister Gróbarczyk dzisiaj największy nieobecny na tej sali, który powiedział, że jest czymś nieodpowiedzialnym zaplanowanie kolejnych dziewięciu zbiorników, jak to mówią, chyba psu na budę. Działo się to wtedy przy wsparciu dwojga ministrów: Dworczyka i Zalewskiej, którzy mówili, że nie będzie wysiedleń w celu budowy nowych zbiorników. Minęły lata 2019, 2020, 2021, 2022 i 2023 rząd PiS nie podjął dyskusji ani działań na rzecz ochrony przeciwpowodziowej i zostawił mieszkańców i nie wrócił do rozmowy, bo nie zrobił już nic.</u>
          <u xml:id="u-347.6" who="#komentarz">(Głos z sali: Nie ma pani wstydu, wstydu pani nie ma.)</u>
          <u xml:id="u-347.7" who="#komentarz">(Głos z sali: Mikrofon, pani marszałek.)</u>
          <u xml:id="u-347.8" who="#MonikaWielichowska">Dziś wasz hejt i kłamstwa nie pomogą, bo ludziom zalanym przez wielką wodę nie pomogą w ratowaniu ich dobytku i ukojeniu smutku. Desperacja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-348">
          <u xml:id="u-348.0" who="#DorotaNiedziela">Pani marszałek, dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-349">
          <u xml:id="u-349.0" who="#MonikaWielichowska">Dziś wasze krzyki to desperacja. Wasze kłamstwa przykryją fakty, a hejt to tylko hejt. Dziś liczy się pomoc, dziś liczy się odbudowa.</u>
          <u xml:id="u-349.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Pani marszałek, co z tym czasem?)</u>
          <u xml:id="u-349.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Bez wstydu.)</u>
          <u xml:id="u-349.3" who="#komentarz">(Głos z sali: Ile czasu jeszcze pani marszałek?)</u>
          <u xml:id="u-349.4" who="#MonikaWielichowska">Ja was wszystkich zapraszam do Ołdrzychowic Kłodzkich, do Kłodzka, do Stronia, do moich sąsiadów…</u>
          <u xml:id="u-349.5" who="#komentarz">(Wicemarszałek wyłącza mikrofon, poseł przemawia przy wyłączonym mikrofonie, oklaski)</u>
          <u xml:id="u-349.6" who="#komentarz">(Część posłów skanduje! Przeproś! Przeproś! Przeproś!)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-350">
          <u xml:id="u-350.0" who="#DorotaNiedziela">Pani marszałek, dziękuję. Bardzo dziękuję, pani marszałek.</u>
          <u xml:id="u-350.1" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam pana posła Michała Jarosa, Klub Parlamentarny Koalicja Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-350.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Gdzie Gróbarczyk?)</u>
          <u xml:id="u-350.3" who="#komentarz">(Głos z sali: Ty się nie odzywaj.)</u>
          <u xml:id="u-350.4" who="#komentarz">(Głos z sali: Nie jestem z tobą na ty.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-351">
          <u xml:id="u-351.0" who="#MichałJaros">Szanowna Pani Marszałek…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-352">
          <u xml:id="u-352.0" who="#DorotaNiedziela">Proszę chwilę zaczekać.</u>
          <u xml:id="u-352.1" who="#DorotaNiedziela">Bardzo przepraszam, panie pośle…</u>
          <u xml:id="u-352.2" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
          <u xml:id="u-352.3" who="#DorotaNiedziela">Panie pośle, bardzo proszę…</u>
          <u xml:id="u-352.4" who="#komentarz">(Głos z sali: Niech pani zapisze, pani marszałek, trzeba zapisać.)</u>
          <u xml:id="u-352.5" who="#DorotaNiedziela">Prosiłam o to…</u>
          <u xml:id="u-352.6" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
          <u xml:id="u-352.7" who="#DorotaNiedziela">…Bardzo proszę… Prosiłam o to na początku i miałam nadzieję, że państwo zrozumieli. Jeszcze raz przypomnę temat…</u>
          <u xml:id="u-352.8" who="#komentarz">(Głos z sali: To tych dwóch wielkich.)</u>
          <u xml:id="u-352.9" who="#DorotaNiedziela">Panie pośle, jeszcze raz proszę. Powiedziałam — obydwie strony proszę. Jeszcze raz przypomnę, że rozmawiamy o tragedii ludzkiej, więc bardzo proszę o zachowanie powagi.</u>
          <u xml:id="u-352.10" who="#komentarz">(Głos z sali: Dla Suskiego to obce.)</u>
          <u xml:id="u-352.11" who="#DorotaNiedziela">Bardzo proszę, pan poseł Jaros.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-353">
          <u xml:id="u-353.0" who="#MichałJaros">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Pan poseł Czarnek często mówił o patriotyzmie, a dzisiaj mówił o odpowiedzialności. Więc ja zadaję pytanie, panie pośle: Czy odpowiedzialny patriota zamiast budować wały przeciwpowodziowe, rozdawałby wille swoim znajomym i kolegom z partii?</u>
          <u xml:id="u-353.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-353.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Brawo!)</u>
          <u xml:id="u-353.3" who="#MichałJaros">Ale pytanie do ministra obrony narodowej. Bo mówiłem, miałem dzisiaj wystąpienie o 26 tys. żołnierzy. Jakie siły i środki zostały zadysponowane do obrony przed powodzią, a także do usuwania skutków powodzi?</u>
          <u xml:id="u-353.4" who="#MichałJaros">I druga kwestia. Czy są jakieś braki sprzętowe — to ważne, jeśli chodzi o przeszłość — które wymagają uzupełnienia, aby reagować na takie sytuacje w przyszłości?</u>
          <u xml:id="u-353.5" who="#komentarz">(Poseł Przemysław Czarnek: Pani marszałek, w trybie sprostowania będę prosił.)</u>
          <u xml:id="u-353.6" who="#MichałJaros">I teraz do pana posła Sachajki. Panie pośle, w tej Izbie nie ma drugiej takiej osoby…</u>
          <u xml:id="u-353.7" who="#komentarz">(Głos z sali: Ale gdzie to pytanie?)</u>
          <u xml:id="u-353.8" who="#MichałJaros">…która by tyle zrobiła dla ziemi kłodzkiej, co pani marszałek Wielichowska. Musi pan to zrozumieć.</u>
          <u xml:id="u-353.9" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-353.10" who="#komentarz">(Głos z sali: Ooo…)</u>
          <u xml:id="u-353.11" who="#komentarz">(Poseł Przemysław Czarnek: Pani marszałek, w trybie sprostowania, przepraszam, muszę, bo zostałem…)</u>
          <u xml:id="u-353.12" who="#komentarz">(Głos z sali: Te wille+…)</u>
          <u xml:id="u-353.13" who="#komentarz">(Głos z sali: Pani marszałek, na to pytanie powinien…)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-354">
          <u xml:id="u-354.0" who="#DorotaNiedziela">10 sekund.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-355">
          <u xml:id="u-355.0" who="#PrzemysławCzarnek">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Odpowiedzialny patriota rozdaje nie wille, bo nie były rozdane, tylko sprzęt wysokiej jakości dla ochotniczych straży pożarnych, dla Państwowej Straży Pożarnej, dla Wojsk Obrony Terytorialnej.</u>
          <u xml:id="u-355.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Dlaczego rozkradacie…)</u>
          <u xml:id="u-355.2" who="#PrzemysławCzarnek">Wy tego nie potraficie i nigdy nie będziecie potrafić. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-355.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-356">
          <u xml:id="u-356.0" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam panią poseł Aleksandrę Leo, Klub Parlamentarny Polska 2050 — Trzecia Droga.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-357">
          <u xml:id="u-357.0" who="#AleksandraLeo">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! W zeszłym tygodniu byłam w Kłodzku, Lądku, spotkałam się m.in. z dyrekcją Zespołu Szkół Społecznych w Kłodzku oraz szefem schroniska dla bezdomnych psów. Zespół Szkół Społecznych to najstarsza szkoła społeczna w Kłodzku, działa od ponad 33 lat. Ponad 200 uczniów nie ma dokąd wrócić, woda zniszczyła praktycznie wszystko, nową salę multimedialną, pracownię chemiczną, świeżo wyremontowane klasy. Schronisko dla bezdomnych zwierząt to miejsce, gdzie niechciane i zapomniane zwierzęta czuły się bezpieczne i zaopiekowane. Dzięki pracy i poświęceniu wolontariuszy z całej Polski udało się znaleźć domy tymczasowe, ale bez wsparcia finansowego odbudowanie schroniska nie będzie możliwe, zwierzęta nie będą miały dokąd wracać. Obydwie placówki to stowarzyszenia, organizacje pozarządowe. Obecnie pomoc trafia do samorządów, zasili m.in. szkoły, ale publiczne.</u>
          <u xml:id="u-357.1" who="#AleksandraLeo">Zwracam się z pytaniem do pana ministra Marka Krawczyka: Gdzie i w jaki sposób NGOs, fundacje czy stowarzyszenia, takie jak schroniska czy szkoły społeczne…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-358">
          <u xml:id="u-358.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję, pani poseł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-359">
          <u xml:id="u-359.0" who="#AleksandraLeo">…będą mogły szukać pomocy? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-359.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-360">
          <u xml:id="u-360.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-360.1" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam pana posła Henryka Smolarza, Klub Parlamentarny Polskie Stronnictwo Ludowe — Trzecia Droga. Nie widzę pana posła.</u>
          <u xml:id="u-360.2" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam panią poseł Anitę Kucharską-Dziedzic, klub parlamentarny Lewicy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-361">
          <u xml:id="u-361.0" who="#AnitaKucharskaDziedzic">Powracam z pytaniem o infrastrukturę przeciwpowodziową. Mamy osłabioną tamę i zbiornik w Jarnołtówku. Czy przewidujecie państwo natychmiastową ekspertyzę, tudzież kwestię zabezpieczenia remontów, żeby to przetrwało następną sytuację?</u>
          <u xml:id="u-361.1" who="#AnitaKucharskaDziedzic">Kanał ulgi na zbiorniku w Nysie. Czy powracamy do tej koncepcji? Bo widać, że on by się w tej chwili przydał. Mamy awarię np. śluzy Brody. To są rzeczy z tej infrastruktury przeciwpowodziowej wymagające natychmiastowej interwencji i jeszcze wiele, wiele innych. Żebyśmy pamiętali nie tylko i wyłącznie o mieszkańcach Wrocławia czy Opola, ale także o takich małych miejscowościach jak Pokrzywna, Łąka Prudnicka, Moszczanka, Stary Raduszec, Milsko czy Dąbrowa, gdzie ludzie potracili wszystko, a całe miejscowości są w wodzie. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-361.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-362">
          <u xml:id="u-362.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-362.1" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam pana posła Krzysztofa Tuduja, klub parlamentarny Konfederacja.</u>
          <u xml:id="u-362.2" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-363">
          <u xml:id="u-363.0" who="#KrzysztofTuduj">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-363.1" who="#KrzysztofTuduj">Pani Marszałek! Państwo Ministrowie! Wysoka Izbo! Mam dwa pytania. Jedno bezpośrednio do pana premiera, który niestety jest nieobecny wśród nas podczas tej debaty. Czy mógłby jednak uznać swój błąd w zakresie komunikacji i publicznie o tym powiedzieć, że to był błąd? Jeżeli premier zarządza sytuacją kryzysową, jedzie do Wrocławia, jedzie w rejon zagrożenia i nadaje komunikat, który jest komunikatem sprzecznym z rzeczywistością, to popełnia bardzo kardynalny błąd w sytuacji zagrożenia, w sytuacji kryzysowej. Jest to coś strasznego i ma wielkie skutki. Pytanie, czy premier mógłby się do tego przyznać, retoryczne pewnie.</u>
          <u xml:id="u-363.2" who="#KrzysztofTuduj">Natomiast drugie pytanie i prośba — i tutaj jest prośba o odpowiedź na piśmie — na temat kadry zarządzającej w spółce Wody Polskie. Jedno ze źródeł internetowych, doniesienie medialne jest takie, że była miotła kadrowa po zmianie władzy, ale żeby nie było tak, że jest istotne, czyi to są specjaliści, czy wasi, czy nasi, to proszę uprzejmie o odpowiedź na piśmie na pytanie: Kto został zwolniony w tym roku z kadry zarządzającej Wód Polskich? Jakie te osoby miały kompetencje w zakresie zarządzania…</u>
          <u xml:id="u-363.3" who="#komentarz">(Poseł Anita Kucharska-Dziedzic: Żadne.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-364">
          <u xml:id="u-364.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-365">
          <u xml:id="u-365.0" who="#KrzysztofTuduj">…i jakie zostały zatrudnione? Jakie te osoby miały kompetencje? Bardzo proszę o odpowiedź na piśmie, żebyśmy mogli spokojnie, wnikliwie, bez tych emocji, przerzucania się analizować błędy i doprowadzać…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-366">
          <u xml:id="u-366.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-367">
          <u xml:id="u-367.0" who="#KrzysztofTuduj">…nasze państwo do sytuacji, w której będzie potrafiło sprostać takim wyzwaniom.</u>
          <u xml:id="u-367.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-368">
          <u xml:id="u-368.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-368.1" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam pana posła Janusza Kowalskiego, Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-369">
          <u xml:id="u-369.0" who="#JanuszKowalski">Premier Donald Tusk 10, 11, 12, 13 września wiedział, że idzie wielka powódź, wielka fala. Był ostrzegany przez Unię Europejską, przez własne służby. Nie zrobił kompletnie nic. Zbagatelizował powódź. I co? I zalało setki tysięcy Polaków, województwa, gminy.</u>
          <u xml:id="u-369.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Wolniej.)</u>
          <u xml:id="u-369.2" who="#JanuszKowalski">Ta debata jest o tym, czego wy nie zrobiliście. Bo my wiemy, co Polacy zrobili. Polacy zdali egzamin, ale ta niekompetentna, pyszna ekipa nie zdała egzaminu. W normalnym państwie byłaby dymisja Tuska, Trybunał Stanu, zarzuty karne i więzienie, ale to jest państwo z dykty.</u>
          <u xml:id="u-369.3" who="#komentarz">(Głos z sali: Weź, się puknij.)</u>
          <u xml:id="u-369.4" who="#JanuszKowalski">To jest państwo z dykty. Chcecie tą patoustawką zakryć błędy Tuska, ale macie strach w oczach, i my to wiemy, i my was dokładnie… Dowiecie się, co oznacza termin „totalnie merytoryczna opozycja”.</u>
          <u xml:id="u-369.5" who="#komentarz">(Wesołość na sali)</u>
          <u xml:id="u-369.6" who="#JanuszKowalski">Rozliczymy was ze wszystkiego.</u>
          <u xml:id="u-369.7" who="#JanuszKowalski">A najważniejsze, panie Bodnar, jakim trzeba być człowiekiem, żeby ujawnić, a ujawniacie, dokumentację medyczną ministra sprawiedliwości Zbigniewa Ziobro? Robicie to, żeby zakryć wasze afery. Czy wszczął już pan śledztwo w tej sprawie? Czy wszczął już pan śledztwo? Z czego pan się śmieje, panie Gawkowski?</u>
          <u xml:id="u-369.8" who="#komentarz">(Głos z sali: Z ciebie się śmiejemy.)</u>
          <u xml:id="u-369.9" who="#komentarz">(Głos z sali: Z ciebie.)</u>
          <u xml:id="u-369.10" who="#JanuszKowalski">My bronimy ludzi. Dla was ujawnianie dokumentacji to jest standard?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-370">
          <u xml:id="u-370.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-371">
          <u xml:id="u-371.0" who="#JanuszKowalski">To jest zbydlęcenie. Z czego się pan śmieje, panie Gawkowski?</u>
          <u xml:id="u-371.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-371.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Merytoryczny, kończ już to.)</u>
          <u xml:id="u-371.3" who="#komentarz">(Głos z sali: Napij się wody.)</u>
          <u xml:id="u-371.4" who="#komentarz">(Głos z sali: Było super.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-372">
          <u xml:id="u-372.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-372.1" who="#DorotaNiedziela">Panie pośle Kowalski, chciałam tylko zwrócić uwagę, że ludzie, którzy wypowiadają się merytorycznie, nie muszą krzyczeć. Chcę panu przypomnieć, że na tej sali mamy mikrofony.</u>
          <u xml:id="u-372.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-372.3" who="#komentarz">(Głos z sali: On cały czas w galopie.)</u>
          <u xml:id="u-372.4" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam panią poseł Zofię Czernow, Klub Parlamentarny Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-373">
          <u xml:id="u-373.0" who="#ZofiaCzernow">Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Państwo Ministrowie! Mniej emocji, po pierwsze. Ja jestem z Jeleniej Góry, gdzie znajduje się jedna z największych oczyszczalni ścieków, które ucierpiały podczas tej powodzi. Oczyszczalnia po gruntownej modernizacji obsługiwała 100 tys. mieszkańców. To bardzo ważna inwestycja. W tej chwili trwa walka z czasem, aby oczyszczalnię uruchomić. I chciałabym zwrócić uwagę na to, że dofinansowanie czy pomoc bezzwrotna z budżetu państwa w przypadku oczyszczalni ścieków musi być niemalże natychmiastowa, bo tutaj absolutnie nie można czekać. Dotyczy to nie tylko Jeleniej Góry, ale wszystkich miast i miejscowości, gdzie takie oczyszczalnie zostały uszkodzone.</u>
          <u xml:id="u-373.1" who="#ZofiaCzernow">Dlatego bardzo bym prosiła rząd, aby w trybie błyskawicznym pomóc tym miastom i gminom, bo same sobie nie poradzą. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-373.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-374">
          <u xml:id="u-374.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-374.1" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam panią poseł Ewę Szymanowską, Klub Parlamentarny Polska 2050 — Trzecia Droga.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-375">
          <u xml:id="u-375.0" who="#EwaSzymanowska">Szanowna Pani Marszałek! Panie Premierze! Wysoka Izbo! Totalnie merytoryczna opozycja to taka, która łączy, a nie dzieli.</u>
          <u xml:id="u-375.1" who="#komentarz">(Poseł Janusz Kowalski: Połączymy was, zarzutami was połączymy.)</u>
          <u xml:id="u-375.2" who="#EwaSzymanowska">Nie robi ona na Facebooku i innych social mediach hucpy politycznej. Niestety, w rzeczywistości tak to wygląda. Panowie z Konfederacji się śmiejecie. Naprostujecie swojego kolegę pana Mentzena, powiecie mu, żeby nie nagrywał bzdetnych filmików na TikToku i nie mówił, że premier nie miał prawa pojechać na tereny powodziowe? Skrytykowaliście tych ludzi za to, że tam byli. Dlaczego?</u>
          <u xml:id="u-375.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-375.4" who="#EwaSzymanowska">Co byście mówili, gdyby premiera tam nie było? Macie takiego kandydata na prezydenta, który dalej prowadzi sobie kampanię w najlepsze, bawi się na TikToku. Ja już widzę, że on ma ambicję, ale jakim będzie prezydentem?</u>
          <u xml:id="u-375.5" who="#komentarz">(Poseł Krzysztof Tuduj: To pytanie do rządu?)</u>
          <u xml:id="u-375.6" who="#EwaSzymanowska">Takim, który będzie siedział w Warszawie w Pałacu Prezydenckim? Takim będzie mężem stanu? On jest tylko takim kozakiem.</u>
          <u xml:id="u-375.7" who="#komentarz">(Głos z sali: Fantazja.)</u>
          <u xml:id="u-375.8" who="#komentarz">(Głos z sali: Halo, o powodzi mówimy.)</u>
          <u xml:id="u-375.9" who="#EwaSzymanowska">Pytanie do rządu: Czy będzie zapewniona pomoc psychologiczna dla osób dotkniętych powodzią? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-375.10" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-376">
          <u xml:id="u-376.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-376.1" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam pana posła Stanisława Tomczyszyna, Klub Parlamentarny Polskie Stronnictwo Ludowe — Trzecia Droga.</u>
          <u xml:id="u-376.2" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-377">
          <u xml:id="u-377.0" who="#StanisławTomczyszyn">Szanowna Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Chciałbym powiedzieć tak: egzamin w walce z powodzią i zdał rząd, i zdają w tej chwili ludzie, którzy walczą na wałach. Fala wielkiej powodzi przechodzi przez województwo lubuskie. Chciałbym bardzo serdecznie podziękować wszystkim ludziom, którzy walczą o swoje domostwa, jak również wojsku, Policji, straży pożarnej, zarówno Państwowej Straży Pożarnej, jak i ochotnikom. Wszyscy tutaj, w Sejmie też musimy zdać egzamin z odpowiedzialności za to, co w naszym państwie się w tej chwili dzieje.</u>
          <u xml:id="u-377.1" who="#StanisławTomczyszyn">Moje pytanie — jedno z wielu na pewno, bo tutaj tych wypowiedzi też było sporo — kieruję również do rządu: Kto ocenia bądź będzie oceniał stan obiektów mostowych, które ucierpiały podczas powodzi? Gdzie samorządy mogą się udać po pomoc? Trzeba również dobrze oszacować szkody na nieruchomościach, zwłaszcza indywidualnych. Potrzebna będzie pomoc państwa dla samorządów, które muszą zapłacić rzeczoznawcom. Samorządy i ludzie liczą na pomoc państwa. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-377.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-378">
          <u xml:id="u-378.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-378.1" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam panią poseł Martę Stożek, klub parlamentarny Lewicy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-379">
          <u xml:id="u-379.0" who="#MartaStożek">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Mam jedno pytanie. Jako mieszkanka gminy Oborniki Śląskie w powiecie trzebnickim, gdzie w miejscowości Uraz doszło do zalania domu, jednego domu w całej miejscowości, jestem zaniepokojona tym, że według obecnych przepisów ta poszkodowana rodzina nie może otrzymać pomocy doraźnej ani środków na odbudowę, ponieważ rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 16 września ograniczyło listę gmin i miejscowości, w których są stosowane te szczególne rozwiązania związane z usuwaniem skutków powodzi, do tych określonych w kolejnym rozporządzeniu, rozporządzeniu o wprowadzeniu stanu klęski żywiołowej, a w tym akcie nie ma wymienionego powiatu trzebnickiego ani innych miejscowości, przez które przechodziła fala powodziowa. Czy rząd planuje wprowadzenie rozwiązań dla takich właśnie pojedynczych przypadków, w których nie ma sensu wprowadzanie stanu klęski żywiołowej, ale straty pozostają takie same? Krzywda i rozpacz — takie same. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-380">
          <u xml:id="u-380.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję bardzo, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-380.1" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam pana posła Kacpra Płażyńskiego, Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-381">
          <u xml:id="u-381.0" who="#KacperPłażyński">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Premier Donald Tusk dzisiaj powiedział, że będzie przeprowadzać audyty, żeby sprawdzić, co nie wyszło. Wiem, co nie wyszło.</u>
          <u xml:id="u-381.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Sam nie wiesz.)</u>
          <u xml:id="u-381.2" who="#KacperPłażyński">To premier Tusk zawiódł, bo nie przygotował Polski na tę powódź.</u>
          <u xml:id="u-381.3" who="#KacperPłażyński">Cieszę się bardzo, że w końcu padło ze strony rządu przyznanie się, że już 10 września państwo wiedzieli o tym, że ta fala będzie, że te prognozy meteorologiczne są fatalne. Tylko wyjaśnijcie mi państwo, jak to jest możliwe, że burmistrz Paczkowa 9 września już zaczął skupywać łodzie, przygotowywać się na ewentualną ewakuację, a państwo rozlokowaliście wojsko w sobotę, o czym też dzisiaj powiedzieliście.</u>
          <u xml:id="u-381.4" who="#komentarz">(Głos z sali: Tak było.)</u>
          <u xml:id="u-381.5" who="#komentarz">(Głos z sali: A wy krzyczeliście w sobotę…)</u>
          <u xml:id="u-381.6" who="#KacperPłażyński">Wojska Obrony Terytorialnej mają taką dewizę: zawsze blisko, zawsze gotowi. Nie wiem, jak to jest możliwe — jeżeli państwo uważacie, że to jest sprawne zarządzanie kryzysowe — że oddziały WOT-u, które stworzyliśmy, były przygotowane w ciągu — ilu — 4–5 dni. A ten przykład, panie premierze Kosiniak-Kamysz, szpitala w Nysie i jego ewakuacji — nawet dziennikarze Onetu wykazali, jakie to było fatalne zarządzanie kryzysowe i że ludzi obłożnie chorych na pontonach w wodzie trzeba było z tego szpitala wynosić.</u>
          <u xml:id="u-381.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-381.8" who="#komentarz">(Głos z sali: Kłamiesz!)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-382">
          <u xml:id="u-382.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-382.1" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam panią poseł Iwonę Małgorzatę Krawczyk, Klub Parlamentarny Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-383">
          <u xml:id="u-383.0" who="#IwonaMałgorzataKrawczyk">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Jestem mieszkanką powiatu kamiennogórskiego, którego mieszkańcy po raz kolejny doświadczyli powodziowego dramatu, tak jak mieszkańcy 30 innych powiatów z trzech województw: dolnośląskiego, śląskiego czy opolskiego. Dziś jednak solidarnie zapewniamy, że zrobimy wszystko, aby skoncentrować się i zapewnić jak najszybszy powrót do normalności.</u>
          <u xml:id="u-383.1" who="#IwonaMałgorzataKrawczyk">Dlatego mam dwa pytania. Po pierwsze: Czy opracowane mechanizmy wsparcia uwzględnią konieczność maksymalnego uproszczenia i skrócenia procedur wynikających z ustawy — Prawo zamówień publicznych? Chodzi np. chociażby o zamówienia z wolnej ręki. Pytanie drugie. Jednostki samorządu terytorialnego nie mają przygotowanej dokumentacji w zakresie odbudowy zniszczonej infrastruktury. Czy istnieje możliwość, aby w naborach nie wymagano dokumentacji? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-383.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-384">
          <u xml:id="u-384.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-384.1" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam pana posła Tomasza Zimocha, Klub Parlamentarny Polska 2050 — Trzecia Droga.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-385">
          <u xml:id="u-385.0" who="#TomaszZimoch">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Kilkanaście godzin temu Sejm odwiedziła najlepsza drużyna świata, Drużyna Szpiku. Podarować komuś drugie życie — to coś szczególnie wyjątkowego. Na nowe życie czekają poszkodowani przez powódź. Kilka dni temu w Głuchołazach te słowa wypowiedział do mnie pan Andrzej: Ludzie stracili dobytek całego życia. Budujące, że jednak biorą się w garść. To pokazujmy! Dramat już się stał, a teraz czas walki. Pani Ania z mężem dodała: Zaczęliśmy z mężem chodzić od domu do domu. Pytaliśmy, kto potrzebuje najbardziej pomocy.</u>
          <u xml:id="u-385.1" who="#TomaszZimoch">Pani Grażynie woda zniszczyła doszczętnie mieszkanie. Niedopuszczalne, bym zaczęła płakać, proszę pana, to nic by nie dało. Trzeba dawać ludziom wiarę i optymizm.</u>
          <u xml:id="u-385.2" who="#TomaszZimoch">W solidarności siła — usłyszałem od Podhalan spotkanych w Głuchołazach. Znajomi z Opolszczyzny powiedzieli nam, że Głuchołazy potrzebują olbrzymiej pomocy. Płakaliśmy przed telewizorem, płaczemy i tutaj, ale trzeba coś dobrego zrobić dla tych ludzi. Skrzyknęliśmy się i jesteśmy.</u>
          <u xml:id="u-385.3" who="#TomaszZimoch">To Sejm musi się skrzyknąć teraz, szanowni państwo. Rząd sprostał wymaganiom. Wymaganiom sprostały organizacje pozarządowe, o których dzisiaj nikt z was nie mówi, jak choćby Dobra Fabryka. To z tej sali powinien wyjść wyraźnie sygnał solidarności. A jeśli już tak mówicie, to przystąpcie do apelu. Kilka dni temu zaproponowałem, byśmy my, parlamentarzyści, wrześniową dietę przeznaczyli na rzecz powodzian. Jest zarejestrowana oficjalna zbiórka. Panie Kowalski, panie Czarnek, panie Jabłoński, weźcie, podarujcie wrześniową dietę na rzecz powodzian.</u>
          <u xml:id="u-385.4" who="#komentarz">(Głos z sali: My już dawno pomagamy.)</u>
          <u xml:id="u-385.5" who="#komentarz">(Poseł Janusz Kowalski: Oddaj kasę z KRS-u.)</u>
          <u xml:id="u-385.6" who="#TomaszZimoch">Oddałem właśnie tam, panie Kowalski.</u>
          <u xml:id="u-385.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-386">
          <u xml:id="u-386.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-386.1" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam pana posła Jarosława Rzepę, Klub Parlamentarny Polskie Stronnictwo Ludowe — Trzecia Droga.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-387">
          <u xml:id="u-387.0" who="#JarosławRzepa">Szanowna Pani Marszałek! Panie Premierze! Wysoka Izbo! Z tej mównicy padło dzisiaj bardzo wiele ważnych słów, ale też chciałbym złożyć życzenia, żeby tej determinacji do tych wszystkich zapowiedzianych działań nie zabrakło, żebyśmy to wszystko wdrożyli w życie.</u>
          <u xml:id="u-387.1" who="#JarosławRzepa">Żywię nadzieję, szanowni państwo, że w przyszłości wały przeciwpowodziowe będą wałami przeciwpowodziowymi, a nie eksperymentami środowiskowymi, i że pieniądze będą na czas i w odpowiedniej ilości. Wiecie państwo pewnie, co chcę przez to powiedzieć.</u>
          <u xml:id="u-387.2" who="#JarosławRzepa">Ale chciałbym z tego miejsca podziękować bardzo wszystkim służbom z Pomorza Zachodniego, które włączyły się, 12. dywizji czy 3 tys. żołnierzy, którzy bronili Wrocławia, województwa lubuskiego, batalionowi Batory z Państwowej Straży Pożarnej, który również ratował ludzi z Dolnego Śląska, ale również wszystkim z Pomorza Zachodniego: i mieszkańcom, i przedsiębiorcom, którzy pomagali, pomagają samorządowi województwa, który już zadeklarował pieniądze i przyjmuje dzieci.</u>
          <u xml:id="u-387.3" who="#JarosławRzepa">Szanowni Państwo! Dziękuję również wam, posłom, bo wiem, że wszystkie kluby poselskie, wszystkie osoby zbierały i zbierają dary dla powodzian, ale też przypominam, że w domu poselskim można również nadal te dary składać. Pamiętajmy o nich.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-388">
          <u xml:id="u-388.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-388.1" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam pana posła Pawła Szefernakera, Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-389">
          <u xml:id="u-389.0" who="#PawełSzefernaker">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Państwo skupili się dzisiaj na tym, aby opisać, jak wyglądała akcja ratownicza, jak będzie wyglądała kwestia odbudowy, ale przed akcją ratowniczą i przed odbudową jest faza przygotowawcza. Nie ma większej szkody niż zmarnowany czas. Relacje samorządowców, wójtów, burmistrzów, tych, którzy są poszkodowani, sprowadzają się do tego, że w pierwszych godzinach, w pierwszych dniach w Kotlinie Kłodzkiej niestety, ale państwa polskiego nie było.</u>
          <u xml:id="u-389.1" who="#komentarz">(Poseł Jakub Rutnicki: Gdzie byłeś?)</u>
          <u xml:id="u-389.2" who="#PawełSzefernaker">Pan premier Kosiniak-Kamysz bardzo szczegółowo zdał relację z tego, jaki sprzęt został zadysponowany przez Wojsko Polskie. A więc chciałbym się dowiedzieć, jakie siły i środki będące w dyspozycji służb podległych MSWiA — bo państwo mówili tutaj o aspirantach szkoły pożarniczej — jakie odwody operacyjne zostały zadysponowane w dniach 11–14 września na tereny powodziowe. Ilu cystern, sherpów, rękawów powodziowych, pomp wysokiej wydajności oraz agregatów, którymi dysponuje KSRG, użyto w pierwszych dniach? Nie po pięciu dniach, nie po siedmiu dniach, ale w pierwszych godzinach. Ile sprzętu czekało na to, aż przyjdzie fala powodziowa?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-390">
          <u xml:id="u-390.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-391">
          <u xml:id="u-391.0" who="#PawełSzefernaker">Dlaczego nie podjęto takich działań, które byłyby adekwatne do prognozowanych opadów?</u>
          <u xml:id="u-391.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Podjęto.)</u>
          <u xml:id="u-391.2" who="#PawełSzefernaker">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-391.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-392">
          <u xml:id="u-392.0" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam pana posła Łukasza Horbatowskiego, Klub Parlamentarny Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-393">
          <u xml:id="u-393.0" who="#ŁukaszHorbatowski">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Jako mieszkaniec Głogowa z tego miejsca chcę powiedzieć: dziękuję wszystkim mieszkańcom powiatu głogowskiego i powiatów ościennych, którzy heroicznie walczyli o utrzymanie wałów, 62 km wałów na terenie powiatu głogowskiego.</u>
          <u xml:id="u-393.1" who="#ŁukaszHorbatowski">Zaangażowanie było ogromne i miało różne formy: od noszenia worków przez wożenie piasku do zaangażowania wszystkich przedsiębiorców na tym terenie do tego, żeby przygotować i wyżywić również tych, którzy walczyli.</u>
          <u xml:id="u-393.2" who="#ŁukaszHorbatowski">Ale z tego miejsca chcę również podziękować panu premierowi i rządowi za ten sztab, który się odbył w Głogowie, ponieważ on bardzo mocno wsparł samorządowców z tego terenu: prezydenta, wójtów gmin Kotla, Pęcław, gminy wiejskiej Głogów, gminy Żukowice, miasta Głogowa, którzy już 9. dzień walczą o utrzymanie wałów. Niestety nie udało się na dwóch osiedlach: Widziszów i Krzepów, nie udało się w miejscowości Przedmoście. Tam mamy wiele domów zalanych.</u>
          <u xml:id="u-393.3" who="#ŁukaszHorbatowski">I tutaj mam pytania, tych pytań jest bardzo wiele. Musimy na nie sobie odpowiedzieć w najbliższym czasie bardzo szczegółowo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-394">
          <u xml:id="u-394.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-395">
          <u xml:id="u-395.0" who="#ŁukaszHorbatowski">Jedno z tych pytań oczywiście dotyczy koordynacji. Jako były wójt uczestniczyłem w szkoleniu z zarządzania kryzysowego w 2011 r. W ostatnich latach takich szkoleń nie było. Dlaczego?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-396">
          <u xml:id="u-396.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-397">
          <u xml:id="u-397.0" who="#ŁukaszHorbatowski">Nie wiem.</u>
          <u xml:id="u-397.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Przeszkol Tuska.)</u>
          <u xml:id="u-397.2" who="#ŁukaszHorbatowski">To jest pytanie do pana ministra Siemoniaka. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-398">
          <u xml:id="u-398.0" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam pana posła Zbigniewa Boguckiego, Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-399">
          <u xml:id="u-399.0" who="#ZbigniewBogucki">Pani Marszałek! Wysoki Sejmie!</u>
          <u xml:id="u-399.1" who="#komentarz">(Poseł Jakub Rutnicki: Pracujesz? Nie miałeś czasu w sobotę? Gdzie byłeś w sobotę? Co robiłeś?)</u>
          <u xml:id="u-399.2" who="#ZbigniewBogucki">To, że trzeba pomagać, jest oczywiste i wszyscy się z tym zgadzamy. To, że nie można było powstrzymać tych wielkich mas wody, też jest oczywiste i nie próbujcie państwo manipulować, że nasze zarzuty tego dotyczą.</u>
          <u xml:id="u-399.3" who="#ZbigniewBogucki">Szanowni Państwo! Ale można było zrobić bardzo dużo w ramach zarządzania kryzysowego, a tego niestety nie zrobiono. Szefem tego zarządzania kryzysowego jest Donald Tusk jako premier. I dzisiaj z tej mównicy w imieniu wszystkich tych, których dotknęła powódź, oskarżam ciebie, Donaldzie Tusk…</u>
          <u xml:id="u-399.4" who="#komentarz">(Poseł Patryk Jaskulski: Panie premierze.)</u>
          <u xml:id="u-399.5" who="#ZbigniewBogucki">Oskarżam ciebie premierze Donaldzie Tusku o to, że 13 września, na dzień przed tragedią…</u>
          <u xml:id="u-399.6" who="#komentarz">(Poseł Jakub Rutnicki: A co ty robiłeś 14 września?)</u>
          <u xml:id="u-399.7" who="#ZbigniewBogucki">…mówiłeś, że prognozy nie są przesadnie alarmujące.</u>
          <u xml:id="u-399.8" who="#komentarz">(Poseł Jakub Rutnicki: Stałeś i się darłeś.)</u>
          <u xml:id="u-399.9" who="#ZbigniewBogucki">Że 13 września, mimo 100 ostrzeżeń z Komisji Europejskiej, mimo prognoz meteorologicznych mówiłeś, że grożą nam co najwyżej lokalne podtopienia. Oskarżam o to, że nie daliście czasu ludziom, żeby się mogli ewakuować. Oskarżam o to, że nie pozwoliliście ludziom zabrać swojego majątku ruchomego.</u>
          <u xml:id="u-399.10" who="#komentarz">(Głos z sali: Przestańcie zbijać kapitał.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-400">
          <u xml:id="u-400.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-401">
          <u xml:id="u-401.0" who="#ZbigniewBogucki">Wreszcie oskarżam o to, że nie wykorzystaliście wielkiego potencjału polskich służb i polskiej armii, która mogła zareagować, i zareagowała, i pomogłaby tym ludziom. To jest akt oskarżenia wobec was.</u>
          <u xml:id="u-401.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-402">
          <u xml:id="u-402.0" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam pana posła Marka Jana Chmielewskiego, Klub Parlamentarny Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-403">
          <u xml:id="u-403.0" who="#MarekJanChmielewski">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Panowie Ministrowie! Premierze! Szanowni Państwo! Nie ma takiego kraju, w którym byłaby wystarczająca liczba służb, wojska, żeby zabezpieczyć całe terytorium przed tak wielką tragedią, jaka się wydarzyła. Myślę, że na ten temat nie dyskutujmy. Ale dzisiaj premier Tusk już powiedział jedną bardzo ważną rzecz. Mamy w naszym kraju wielu cichych bohaterów. To są mieszkańcy, to są nasi sąsiedzi, z którymi żyjemy, którzy w tym momencie zdali najważniejszy egzamin: egzamin z solidarności, ale również z zaufania do państwa.</u>
          <u xml:id="u-403.1" who="#MarekJanChmielewski">To zaufanie do państwa może być jeszcze większe, jeżeli spróbujemy w następnym czasie zająć się takim tematem, który się przewija w trakcie naszych spotkań z mieszkańcami. Ponieważ pochodzę z powiatu dzierżoniowskiego, a to jest jeden z powiatów, który również został dotknięty powodzią, wiem, że pojawia się takie pytanie: Czy w kolejnych pracach naszego rządu moglibyśmy również zająć się ważną kwestią, jaką jest ubezpieczenie mieszkańców, którzy z własnej woli stają na wałach albo reagują na zagrożenia, poświęcają swój sprzęt? Jeżeli coś by się zdarzyło, to czy będą w ten sposób ubezpieczeni, bo teraz nie są, w odróżnieniu oczywiście od wszelkich służb i pracowników różnych jednostek, którzy z natury rzeczy są ubezpieczeni.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-404">
          <u xml:id="u-404.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-405">
          <u xml:id="u-405.0" who="#MarekJanChmielewski">Apeluję o to, aby również zastanowić się w przyszłości nad taką zmianą przepisów, żeby objąć tych ludzi ubezpieczeniami.</u>
          <u xml:id="u-405.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-406">
          <u xml:id="u-406.0" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam panią poseł Annę Gembicką, Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-407">
          <u xml:id="u-407.0" who="#AnnaGembicka">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Dobrze, że wróciliśmy do dyskusji o działaniach rządu w czasie powodzi. Słuchając stanowiska Platformy, myślałam, że tematem tej dyskusji jest Prawo i Sprawiedliwość. Podam wam, szanowni państwo, jedną podstawową różnicę. My będąc w opozycji, przedstawiamy projekty ustaw.</u>
          <u xml:id="u-407.1" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
          <u xml:id="u-407.2" who="#AnnaGembicka">Przedstawiamy konkretne rozwiązania, co zrobić, żeby pomóc powodzianom.</u>
          <u xml:id="u-407.3" who="#komentarz">(Poseł Jakub Rutnicki: Gdy rządziliście, to kradliście.)</u>
          <u xml:id="u-407.4" who="#AnnaGembicka">A co wy robiliście, gdy był kryzys na granicy?</u>
          <u xml:id="u-407.5" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
          <u xml:id="u-407.6" who="#AnnaGembicka">Kiedy Rosja nam wydała wojnę hybrydową, wy jeździliście biegać z pizzą.</u>
          <u xml:id="u-407.7" who="#komentarz">(Głos z sali: Pani marszałek, może pani go uspokoić?)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-408">
          <u xml:id="u-408.0" who="#DorotaNiedziela">Panie pośle! Panie pośle!</u>
          <u xml:id="u-408.1" who="#komentarz">(Poseł Jakub Rutnicki: To, że kradli, każdy wie.)</u>
          <u xml:id="u-408.2" who="#komentarz">(Głos z sali: On stoi ponad prawem?)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-409">
          <u xml:id="u-409.0" who="#AnnaGembicka">Przywoziliście zupkę bandytom, którzy szturmowali naszą granicę.</u>
          <u xml:id="u-409.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Proszę go wyprosić.)</u>
          <u xml:id="u-409.2" who="#AnnaGembicka">Obrażaliście strażników i obrażaliście wojskowych. Takie było wasze zachowanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-410">
          <u xml:id="u-410.0" who="#DorotaNiedziela">Pani poseł, czy ja mogę chwilę? Pani poseł, chwileczkę.</u>
          <u xml:id="u-410.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Obejrzysz nagranie i zobaczysz.)</u>
          <u xml:id="u-410.2" who="#DorotaNiedziela">Panie pośle, bardzo proszę o niepokrzykiwanie. Proszę o kontynuację panią poseł.</u>
          <u xml:id="u-410.3" who="#komentarz">(Poseł Jakub Rutnicki: Worek by ukradli, jakby mogli.)</u>
          <u xml:id="u-410.4" who="#DorotaNiedziela">Panie pośle, bardzo proszę o uspokojenie.</u>
          <u xml:id="u-410.5" who="#DorotaNiedziela">Pani poseł, proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-411">
          <u xml:id="u-411.0" who="#AnnaGembicka">Drodzy Państwo! Sobotę zaczęliście nie od ewakuacji ludzi, tylko od atakowania PiS-u.</u>
          <u xml:id="u-411.1" who="#komentarz">(Poseł Jakub Rutnicki: A co wy robiliście?)</u>
          <u xml:id="u-411.2" who="#AnnaGembicka">Mieliście czas nagrywać hejterskie filmiki, a nie mieliście czasu ostrzec Polaków przed wielką wodą.</u>
          <u xml:id="u-411.3" who="#AnnaGembicka">Jak nielegalnie przejmowaliście TVP, to nawet sygnał umieliście wyłączyć, a teraz nie umieliście nadać ostrzeżenia, żeby ludzie uciekali ze swoich domów.</u>
          <u xml:id="u-411.4" who="#komentarz">(Głos z sali: Proszę nie kłamać.)</u>
          <u xml:id="u-411.5" who="#AnnaGembicka">My wiemy z ministerstwa rolnictwa, że nawet instytucje podległe ministrowi ostrzegały przed tą sytuacją. A dlaczego Polaków nie ostrzegł premier?</u>
          <u xml:id="u-411.6" who="#AnnaGembicka">Pani marszałek, ostatnie zdanie.</u>
          <u xml:id="u-411.7" who="#AnnaGembicka">Skończcie już z tą szopką pt. dobry car i źli bojarzy, bo Polacy zasługują na poważne traktowanie.</u>
          <u xml:id="u-411.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-412">
          <u xml:id="u-412.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-412.1" who="#komentarz">(Poseł Jakub Rutnicki: Ale jak ktoś kłamie…)</u>
          <u xml:id="u-412.2" who="#DorotaNiedziela">Panie pośle Rutnicki, bardzo proszę o uspokojenie. Zbliżamy się do końca, mamy jeszcze 25 pytań.</u>
          <u xml:id="u-412.3" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
          <u xml:id="u-412.4" who="#DorotaNiedziela">Proszę o uspokojenie się na sali.</u>
          <u xml:id="u-412.5" who="#DorotaNiedziela">Bardzo proszę panią poseł Jolantę Niezgodzką, Klub Parlamentarny Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-413">
          <u xml:id="u-413.0" who="#JolantaNiezgodzka">Szanowna Pani Marszałek! Państwo Ministrowie! Wysoki Sejmie! Wiele obiektów noclegowych na Dolnym Śląsku ucierpiało bezpośrednio w wyniku powodzi, zostały zniszczone, uszkodzone i tu zaplanowane są mechanizmy pomocy rządowej na remont czy odbudowę. Ale są też obiekty, które bezpośrednio nie zostały dotknięte powodzią, ale niezależnie od tego, czy obiekt został uszkodzony, czy też nie, wiele z nich dzisiaj nie może przyjmować turystów, ponieważ np. nie ma dróg, mostów czy kanalizacji. Ich źródło dochodu, czyli turyści, zniknęło, a oni przecież muszą wyżywić rodzinę, opłacić kredyty. Ci mieszkańcy prowadzą obiekty noclegowe w różnych formach, w formie jednoosobowej działalności gospodarczej, agroturystyki, zagród edukacyjnych czy zwykłego najmu. Dlatego też chciałam zwrócić uwagę na to, by przygotowując kolejne formy wsparcia, brać pod uwagę te zróżnicowane formy świadczenia usług turystycznych.</u>
          <u xml:id="u-413.1" who="#JolantaNiezgodzka">Na koniec mam ogromny apel do wszystkich osób, które wybierają się na Dolny Śląsk, które mają rezerwacje w miejscach, które nie zostały zalane, do których jest sprawna komunikacja: nie odwołujcie państwo swoich rezerwacji, przyjeżdżajcie, czekamy na was na Dolnym Śląsku.</u>
          <u xml:id="u-413.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-414">
          <u xml:id="u-414.0" who="#DorotaNiedziela">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-414.1" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam pana posła Pawła Hreniaka, Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-415">
          <u xml:id="u-415.0" who="#PawełHreniak">Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! 15 września premier Donald Tusk wziął udział w konferencji prasowej w Kłodzku. Na tej konferencji, jak podają media, powiedział, cytuję: Najtrudniejsza sytuacja jest w Stroniu i Międzylesiu. Pojawiły się głosy, że być może tama na zbiorniku nie wytrzyma, ale one nie są prawdziwe, ona powinna wytrzymać. Natomiast przesiąka i woda płynie. Ale nie powinno dojść do jakiegoś zasadniczego dramatu. Tak powiedział premier Donald Tusk w Kłodzku 15 września, w niedzielę, ok. godz. 8 na konferencji. Już 2 godziny później, jak podały Wody Polskie w komunikacie, ok. 10.30 ze względu na ciągły napór wody zapora w Stroniu nie wytrzymała i zalała Stronie, Lądek-Zdrój, Kłodzko i wszystkie mniejsze miejscowości na trasie fali z przerwanej zapory. Moje pytanie: Na jakiej podstawie premier o godz. 8 na 2 godziny przed przerwaniem zapory w Stroniu przekazał mieszkańcom tak uspokajający komunikat? Wszyscy dziś doskonale wiemy, że ta zapora w Stroniu przelewała się już dzień wcześniej i stwarzała realne niebezpieczeństwo dla mieszkańców. Naprawdę nie jestem w stanie zrozumieć, dlaczego premier w sytuacji realnego zagrożenia uspokaja mieszkańców, zamiast bić na alarm. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-415.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-416">
          <u xml:id="u-416.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-416.1" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam panią poseł Katarzynę Kierzek-Koperską, Klub Parlamentarny Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-417">
          <u xml:id="u-417.0" who="#KatarzynaKierzekKoperska">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! W powodzi ucierpiało wielu przedsiębiorców. Cieszą mnie te działania, które są skierowane do przedsiębiorców. Dziękuję panu ministrowi Domańskiemu za rozporządzenie z 19 września w sprawie przedłużenia zapłaty podatku. Następny krok to będą oczywiście ulgi w spłacie zobowiązań podatkowych. Mam nadzieję, że to też pójdzie sprawnie, ponieważ to są zawsze decyzje uznaniowe. Dziękuję również, panie ministrze, za zerowy VAT, to jest też bardzo ważne. Środki na odbudowę powodzian mamy już zapewnione, to jest też ważna informacja. Ważne jest też to, aby te środki były kierowane również z KPO i z tej pomocy unijnej.</u>
          <u xml:id="u-417.1" who="#KatarzynaKierzekKoperska">Ale przedsiębiorcy czy przedsiębiorstwa to także miejsca pracy. Ucierpiał bowiem nie tylko pracownik, ale również pracodawca. Jak firma ma zapłacić swoim pracownikom należne zgodnie z Kodeksem pracy wynagrodzenie, jeżeli straciła źródło utrzymania? W związku z tym mam pytanie: Czy bierze pan, panie premierze, pod uwagę rozwiązania w tej kwestii?</u>
          <u xml:id="u-417.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Kasy fiskalne.)</u>
          <u xml:id="u-417.3" who="#KatarzynaKierzekKoperska">Czy z tych środków pomocowych przedsiębiorca będzie mógł zapłacić swoim pracownikom wynagrodzenia, bo jeżeli nie pomożemy w odbudowie firm, będziemy mieć dużo większy problem, jakim będzie lokalne bezrobocie, ale także niezawinione ryzyko łamania prawa pracy przez pracodawcę. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-417.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-418">
          <u xml:id="u-418.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-418.1" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam pana posła Pawła Jabłońskiego, Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-419">
          <u xml:id="u-419.0" who="#PawełJabłoński">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-419.1" who="#PawełJabłoński">Pani Marszałek! Szanowni Państwo! Mówicie tutaj, że państwo zdało egzamin. No, drodzy państwo, przykra jest ta debata, bo zdali egzamin strażacy, żołnierze, funkcjonariusze, medycy, dziesiątki tysięcy osób.</u>
          <u xml:id="u-419.2" who="#komentarz">(Głos z sali: To jest państwo.)</u>
          <u xml:id="u-419.3" who="#PawełJabłoński">Tak, ale wy tego egzaminu nie zdaliście. Państwa polskiego w Kotlinie Kłodzkiej nie było. To nie są moje słowa, drodzy państwo, to są słowa pana Pawła Kisielewskiego, który mieszka w Kłodzku, mieszka w domu tuż przy rzece, i oddaję mu głos: Już w piątek, 13 września, na dzień przed powodzią dzwoniliśmy do miasta, żeby nam wojsko dali, ale powiedzieli, że wojewoda jeszcze nie podjął decyzji. Wojewoda podjął decyzję dopiero w sobotę o godz. 16, kiedy woda przechodziła już prawie przez mur przy domu, wtedy nie było już czego ratować. Tutaj w najwęższym gardle Kotliny Kłodzkiej nie było straży, Policji, nikogo, byliśmy tylko my sami. To mówi mieszkaniec Kotliny Kłodzkiej, zostawiliście tych ludzi. Jeszcze żebyście tylko milczeli, ale przecież mieliście prognozy, mieliście ostrzeżenia, a Tusk dodatkowo dezinformował, mówił, że nie będzie powodów do paniki, że prognozy nie są przesadnie alarmujące.</u>
          <u xml:id="u-419.4" who="#komentarz">(Głos z sali: Kłamiesz.)</u>
          <u xml:id="u-419.5" who="#PawełJabłoński">Dlaczego to robiliście? To jest wasza odpowiedzialność.</u>
          <u xml:id="u-419.6" who="#komentarz">(Głos z sali: To jest wasza odpowiedzialność.)</u>
          <u xml:id="u-419.7" who="#PawełJabłoński">Nie mówcie, że to jest nienawiść, szczucie, to są fakty. To są fakty dla was niewygodne,…</u>
          <u xml:id="u-419.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-419.9" who="#PawełJabłoński">…fakty trudne, ale będziecie musieli się z tych faktów rozliczyć.</u>
          <u xml:id="u-419.10" who="#komentarz">(Głos z sali: Oj, będziesz się musiał rozliczać.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-420">
          <u xml:id="u-420.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-420.1" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam panią poseł Sylwię Bielawską, Klub Parlamentarny Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-421">
          <u xml:id="u-421.0" who="#SylwiaBielawska">Pani Marszałek! Panie i Panowie Ministrowie! Wysoka Izbo! Jestem posłanką ziemi wałbrzyskiej, świdnickiej, dzierżoniowskiej, kłodzkiej i ząbkowickiej, a więc tych obszarów, które jako pierwsze zderzyły się z falą powodziową. To my jako pierwsi ruszyliśmy również na pomoc tym, którzy tej pomocy oczekiwali. Nie mówię o tym tylko po to, żebyście państwo wiedzieli, że wszyscy zakasaliśmy rękawy i wzięliśmy się do ciężkiej pracy po to, aby pomóc tym ludziom, którzy tej pomocy tak bardzo potrzebowali w pierwszych godzinach i w każdej następnej. Jestem tu, ponieważ spotykaliśmy się tam z wójtami, burmistrzami i prezydentami i to właśnie te osoby kierowały do nas pytania, i jestem zobowiązana, aby przekazać je właśnie tutaj, gronu ministrów.</u>
          <u xml:id="u-421.1" who="#SylwiaBielawska">Po pierwsze, czy zakładacie państwo, że fundusze na odbudowę zniszczonej infrastruktury będą dla tych terenów, dla tych samorządów dostępne w sposób łatwiejszy? To właśnie ci wójtowie, burmistrzowie i prezydenci proszą, abyście państwo założyli wprowadzenie maksymalnie uproszczonej procedury do programów i funduszy Unii Europejskiej właśnie dla tych samorządów. Proszą także o wprowadzenie nowych kodów interwencji do tych programów i funduszy, tak żeby można było np. zakupić sprzęt i wyposażenie. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-421.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-422">
          <u xml:id="u-422.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-422.1" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam pana posła Radosława Fogla, Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-423">
          <u xml:id="u-423.0" who="#RadosławFogiel">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Zacznę od tego, że jedna minuta na pytanie w tak ważnej sprawie to kpina i pani doskonale o tym wie, pani marszałek.</u>
          <u xml:id="u-423.1" who="#komentarz">(Głos z sali: To wystarczy.)</u>
          <u xml:id="u-423.2" who="#RadosławFogiel">Mam tutaj raport Ośrodka Studiów Wschodnich, ośrodka analitycznego polskiego rządu. Czytamy w nim: Działania władz czeskich pozytywnie wyróżniają się na tle innych państw regionu. Szybkie opróżnienie zbiorników retencyjnych 11–13 września, wyprzedzające decyzje o ewakuacji mieszkańców i placówek, wczesne i kompleksowe informacje poprzedzające nadejście fal powodziowych. Doniesienia o zbliżającej się powodzi dużej skali czeski odpowiednich IMiGW przekazał już 10 września rano, w wyniku czego, jak przekonują jego pracownicy, kraj nigdy nie był przygotowany na podobny kataklizm z tak dużym wyprzedzeniem.</u>
          <u xml:id="u-423.3" who="#komentarz">(Głos z sali: W Warszawie jesteś…)</u>
          <u xml:id="u-423.4" who="#RadosławFogiel">Jak to możliwe, że dysponując tymi samymi danymi, polski rząd nie przygotował się, a polski premier dezinformował? Cytuję OSW po to, żebyście wyciągnęli wnioski, a nie żebyście go zaatakowali, bo to będzie pewnie wasz pierwszy instynkt, tak jak zrobiliście z tym Bogu ducha winnym chłopakiem, którego dom zalała powódź. Napisał na Facebooku…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-424">
          <u xml:id="u-424.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-425">
          <u xml:id="u-425.0" who="#RadosławFogiel">Ostrzegał przed szabrownikami, a wyście wysłali do niego policję. Wstyd.</u>
          <u xml:id="u-425.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-426">
          <u xml:id="u-426.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-426.1" who="#DorotaNiedziela">Panie pośle, chciałam panu przypomnieć, mówiąc pana słowami: wyście 8 lat, jak rozumiem, w Sejmie nie prowadzili żadnej poważnej dyskusji? Bo o ile pamiętam, czas na wypowiedzi wynosił wtedy minutę, pół minuty, 30 sekund. Przypominam sobie taką wypowiedź, na którą pan Terlecki dał mi 10 sekund. Więc bardzo proszę nie iść w tę stronę, dobrze? Zachowujemy pełną, naprawdę pełną demokrację. Jeszcze raz: minuta. Umówiliśmy się: minuta, po 15 sekundach zwracam uwagę.</u>
          <u xml:id="u-426.2" who="#DorotaNiedziela">Pan jest młodym posłem, więc proszę się zastanowić, czy pan ma coś do powiedzenia.</u>
          <u xml:id="u-426.3" who="#komentarz">(Głos z sali: Pani marszałek, niech pani…)</u>
          <u xml:id="u-426.4" who="#DorotaNiedziela">Panie pośle, umówiliśmy się na minutę. Po 15 sekundach panu przypominam, żeby skończyć, po następnych 30 sekundach panu przypominam, a po 40 sekundach — wyłączam. 1 minuta i 40 sekund. Bardzo proszę przypomnieć sobie czasy „wyście”. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-426.5" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam panią poseł Annę Sobolak, Klub Parlamentarny Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-427">
          <u xml:id="u-427.0" who="#AnnaSobolak">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Za nami bardzo trudny czas, a przed nami też duże wyzwania związane z odbudową terenów dotkniętych katastrofą. Chcę jednak podkreślić, że oprócz ludzkiego cierpienia powódź oraz proces usuwania jej skutków wiążą się z powstawaniem znacznych ilości odpadów. Jeśli nie zostaną one odpowiednio zagospodarowane, mogą stanowić wtórne zagrożenie o złożonym charakterze obejmującym m.in. wysoki potencjał epidemiologiczny, powstawanie siedlisk dla gryzoni, owadów i insektów, a także negatywny wpływ na środowisko naturalne, w szczególności na wodę i na glebę, a przez to i na człowieka.</u>
          <u xml:id="u-427.1" who="#AnnaSobolak">Zwracam się więc z prośbą, pytaniem o możliwość wprowadzenia zerowej stawki podatki VAT na usługi związane z transportem oraz zagospodarowaniem odpadów, które powstały w wyniku powodzi na terenie województw: dolnośląskiego, opolskiego i śląskiego. Mowa o kodach odpadów tzw. szesnastek powstałych w wyniku zdarzeń losowych, a także klęsk żywiołowych na terenach dotkniętych powodzią. Wprowadzenie zerowej stawki VAT na ww. usługi mogłoby znacząco przyczynić się do przyspieszenia procesu oczyszczania terenów zalanych, a obniżenie kosztów tych usług ułatwiłoby gminom, a przede wszystkim mieszkańcom dotkniętym powodzią skuteczniejsze i szybsze działania naprawcze. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-427.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-428">
          <u xml:id="u-428.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-428.1" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam pana posła Michała Wójcika, Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-429">
          <u xml:id="u-429.0" who="#MichałWójcik">Pani Marszałek! Szanowni Państwo! Wy tak naprawdę powinniście przepraszać naród, powinniście przepraszać społeczeństwo za to, co zrobiliście, a właściwie czego nie zrobiliście, za wielkie zaniechanie.</u>
          <u xml:id="u-429.1" who="#komentarz">(Poseł Jacek Niedźwiedzki: W dobrą stronę patrzysz.)</u>
          <u xml:id="u-429.2" who="#komentarz">(Poseł Patryk Jaskulski: Ale my tu jesteśmy.)</u>
          <u xml:id="u-429.3" who="#MichałWójcik">Mieliście informację, że będzie taka sytuacja, że może być wielka woda, że ona zaleje wsie i miasteczka, zabierze dobytek ludziom, być może życie i zdrowie. I co zrobiliście z tą informacją? Przez kilka dni nic. Wielu z was — pan premier, wielu ministrów — miało tę informację. Nic nie zrobiliście. Czeski rząd przygotował społeczeństwo, wy nie i taka jest prawda. Za to powinniście przepraszać.</u>
          <u xml:id="u-429.4" who="#MichałWójcik">Powinniście przepraszać także za to, że przez miesiące ścigaliście nas za to, co daliśmy z Funduszu Sprawiedliwości, panie ministrze. 200 mln zł dla strażaków. Ten sprzęt dzisiaj ratuje życie i zdrowie ludzi, a wy nas ścigacie.</u>
          <u xml:id="u-429.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-429.6" who="#MichałWójcik">Powinniście przepraszać za Wojska Obrony Terytorialnej. Chcieliście je zlikwidować, a dzisiaj dziękujecie żołnierzom z tej formacji. To wy powinniście przepraszać, panie ministrze finansów, za kasy fiskalne. To panu przyszło do głowy.</u>
          <u xml:id="u-429.7" who="#MichałWójcik">Pani minister klimatu i środowiska, pani miała pomysł na pożyczki, takie nisko oprocentowane dla ludzi, którzy przechodzili dramat.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-430">
          <u xml:id="u-430.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-431">
          <u xml:id="u-431.0" who="#MichałWójcik">Panowie ministrze sprawiedliwości, ministrze spraw wewnętrznych, powinniście przepraszać za to, że funkcjonariusze w kominiarkach weszli do 22-letniego młodego człowieka, który napisał słowa prawdy, a na koniec jeszcze współwinnymi zrobiliście bobry.</u>
          <u xml:id="u-431.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-432">
          <u xml:id="u-432.0" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam panią poseł Dorotę Marek, Klub Parlamentarny Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-433">
          <u xml:id="u-433.0" who="#DorotaMarek">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Panie Pośle! W piątek jeden z pańskich kolegów mówił, że premier Donald Tusk przesadza z komunikatami, bo prognozy nie są tak drastyczne, a u nas nie pada.</u>
          <u xml:id="u-433.1" who="#DorotaMarek">Przechodząc do meritum: to, co wydarzyło się w ostatnich tygodniach w województwach dolnośląskim oraz opolskim, to ogromna tragedia, która zabrała nie tylko majątek, infrastrukturę, ale również ludzkie życie. Chciałabym zapytać o stan infrastruktury przesyłowej na obszarach dotkniętych powodzią. Przed nami jesień, później zimna, temperatury zaczną spadać w nocy poniżej zera, ludzie będą chcieli ogrzewać mieszkania. Dochodzą do nas sygnały, że dotknięci powodzią już próbują na własną rękę podłączać się do sieci i ogrzewać swoje mieszkania w sposób bardzo powszechny, np. tzw. farelkami. Taka sytuacja może spowodować kolejne zagrożenia, tym razem pożarowe. W związku z tym moje pytanie: Jak długo potrwa naprawa infrastruktury energetycznej oraz gazowej na terenach dotkniętych kataklizmem? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-433.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-434">
          <u xml:id="u-434.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-434.1" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam panią poseł Małgorzatę Golińską, Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-435">
          <u xml:id="u-435.0" who="#MałgorzataGolińska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-435.1" who="#MałgorzataGolińska">Pani Marszałek! Nieobecny Panie Premierze!</u>
          <u xml:id="u-435.2" who="#komentarz">(Głos z sali: A gdzie prezes Kaczyński?)</u>
          <u xml:id="u-435.3" who="#MałgorzataGolińska">Dużo mówi się o modernizacji wałów. Czy prawdą jest, że w czasie rządów Prawa i Sprawiedliwości został zmieniony sposób raportowania do GUS modernizacji wałów? Za waszych czasów, jeśli modernizacja trwała 3 lata, to te same kilometry zgłaszaliście każdego roku, a za czasu rządów Prawa i Sprawiedliwości raportowaliśmy raz, na koniec modernizacji.</u>
          <u xml:id="u-435.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-435.5" who="#MałgorzataGolińska">Czy prawdą jest, że ilość tych kilometrów za waszych czasów wynikała też z konieczności odbudowy po powodzi z 2010 r.? Czy też teraz, po tej powodzi będziecie zmuszeni do odbudowania wałów i przez to za chwilę będziecie z radością oznajmiać, że macie sukces w tej dziedzinie?</u>
          <u xml:id="u-435.6" who="#MałgorzataGolińska">Brak koszenia wałów w tym roku. Czy prawdą jest, że wprowadziliście standard NGOs, że przed koszeniem należy sprawdzić przez botanika, co będzie koszone? Czy właśnie dlatego, że boicie się aktywistów, wstrzymaliście koszenie wałów? Składacie hołdy zbiornikowi Racibórz. Czy prawdą jest, że zwolniliście człowieka, który był współtwórcą tego zbiornika? Czy prawdą jest, że w centrum operacyjnym RZGW we Wrocławiu w kluczowych…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-436">
          <u xml:id="u-436.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję, pani poseł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-437">
          <u xml:id="u-437.0" who="#MałgorzataGolińska">…pierwszych dniach powodzi zamiast specjalistów dyżur pełniły osoby z administracji, w tym sekretarki, a przez to dzwoniący tam kierownicy zbiorników w sytuacji krytycznej nie mogli uzyskać merytorycznych informacji?</u>
          <u xml:id="u-437.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-438">
          <u xml:id="u-438.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję, pani poseł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-439">
          <u xml:id="u-439.0" who="#MałgorzataGolińska">I czy właśnie dlatego również dzwoniący tam samorządowcy nie potrafili uzyskać skutecznej decyzji, kiedy jej najbardziej…</u>
          <u xml:id="u-439.1" who="#komentarz">(Wicemarszałek wyłącza mikrofon, poseł przemawia przy wyłączonym mikrofonie, oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-440">
          <u xml:id="u-440.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-440.1" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam panią poseł Klaudię Jachirę, Klub Parlamentarny Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-441">
          <u xml:id="u-441.0" who="#KlaudiaJachira">Pani Marszałkini! Wysoka Izbo! Przez kilka dni ostatniego tygodnia przebywałam w prawdziwej Polsce: solidarnej, zjednoczonej wokół wspólnej sprawy i gotowej do poświęceń, w Polsce bez podziałów na płeć, wyznanie czy sympatie polityczne, gdzie ludzie się do siebie uśmiechają, gdzie każdy jest potrzebny i nikt nie jest wykluczony, gdzie razem pracujemy, jemy i odpoczywamy, gdzie jedni przychodzą, drudzy odchodzą, ale praca trwa dalej, w dzień i w nocy, z własnej woli, bez przymusu, ale z satysfakcją i z poczuciem, że tak trzeba, bo bronimy i chronimy się, i jest to wspólna sprawa, przed wspólnym zagrożeniem, dopóki nie napełnimy wszystkich worków i nie uszczelnimy wszystkich słabych punktów. Byłam w tej Polsce, o której zawsze marzyłam, o której Norwid mówił, że to wielki zbiorowy obowiązek. I chciałam podziękować wszystkim, którzy przez ostatnie dni nie zajmowali się narzekaniem i jątrzeniem na Twitterze, tylko masowo ruszyli do pomocy, dziękuję przede wszystkim mieszkańcom, służbom, lokalnym aktywistom, organizatorom zbiórek, samorządowcom za dobrą, oddolną organizację…</u>
          <u xml:id="u-441.1" who="#komentarz">(Głos z sali: A migranci na białoruskiej granicy?)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-442">
          <u xml:id="u-442.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję, pani poseł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-443">
          <u xml:id="u-443.0" who="#KlaudiaJachira">…ale też rządowi za to, że był na miejscu, a chwilami nawet przeniósł stolicę tam, gdzie trzeba było, do Wrocławia.</u>
          <u xml:id="u-443.1" who="#KlaudiaJachira">Bardzo proszę, abyśmy tego wielkiego zbiorowego obowiązku, tego kapitału społecznego nie marnowali tutaj, bo tu nie ma tej Polski solidarnej…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-444">
          <u xml:id="u-444.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję, pani poseł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-445">
          <u xml:id="u-445.0" who="#KlaudiaJachira">…tej, która była tam, na wałach, a bardzo tego potrzebujemy. To jest nasz kapitał społeczny.</u>
          <u xml:id="u-445.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-446">
          <u xml:id="u-446.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-446.1" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam panią poseł Katarzynę Czocharę, Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-447">
          <u xml:id="u-447.0" who="#KatarzynaCzochara">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Powodzi nie da się powstrzymać — tak dzisiaj powiedział Donald Tusk — ale można w dużym stopniu minimalizować jej skutki. A co działo się na tych terenach, gdzie społeczność, miejscowości dotknięte zostały potężną falą powodziową? Szanowni państwo, mieszkam w jednej z zalanych miejscowości.</u>
          <u xml:id="u-447.1" who="#KatarzynaCzochara">Panie ministrze, siły WOT dotarły do Moszczanki w niedzielę popołudniu. Kiedy przechodziła fala kulminacyjna? Rozpoczęła się w nocy z piątku na sobotę, przechodziła w sobotę, niedzielę. Kiedy przyjechał do nas oddział WOT, nie dało się już nic zrobić. Dostaliśmy również wsparcie ochotniczych straży pożarnych. To samo było w Jarnołtówku, Pokrzywnej, Chomiąży, Krasnym Polu, Opawicach, Bodzanowie, Murowie, Białej Nyskiej. Dlaczego Donald Tusk i cała ekipa rządząca nie przeniosła również tam tej stolicy?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-448">
          <u xml:id="u-448.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję, pani poseł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-449">
          <u xml:id="u-449.0" who="#KatarzynaCzochara">Gdzie byliście? Dlaczego nie broniliście tych małych miejscowości? Dzisiaj w kilometrach liczone są zniszczone drogi, mosty, są zalane domy. Zbliża się zima, okres grzewczy. Co dzisiaj powiecie? Dzisiaj powinno z ust ministrów, premiera…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-450">
          <u xml:id="u-450.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję, pani poseł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-451">
          <u xml:id="u-451.0" who="#KatarzynaCzochara">…wszystkich was, paść słowo „przepraszam”.</u>
          <u xml:id="u-451.1" who="#komentarz">(Wicemarszałek wyłącza mikrofon, poseł przemawia przy wyłączonym mikrofonie, oklaski)</u>
          <u xml:id="u-451.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Brawo!)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-452">
          <u xml:id="u-452.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-452.1" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam pana posła Dominika Jaśkowca, Klub Parlamentarny Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-453">
          <u xml:id="u-453.0" who="#DominikJaśkowiec">Pani Marszałek! Państwo Ministrowie! Wysoka Izbo! Powodzi w całej południowej Polsce będzie za sprawą zmian klimatycznych coraz więcej. Musimy się do tego przygotować. Jednym z niezwykle potrzebnych działań legislacyjnych jest pilne rozszerzenie katalogu budowli przeciwpowodziowych ujętych w specustawie powodziowej o instalacje pełniące funkcje retencyjne, wspomagające ochronę przed powodzią, takie jak zbiorniki, rowy, kanały i pompownie zarządzane przez samorządy gminne. W obecnym systemie prawnym samorządy te nie posiadają narzędzi do ich szybkiej budowy z uwagi na brak możliwości dokonywania niezbędnych wywłaszczeń. Przyjęta przez PiS deforma systemu zarządzania wodami tej kwestii nie uregulowała. My musimy to zrobić. Stąd moje pytanie: Kiedy możemy spodziewać się projektu regulacji w tej istotnej dla samorządów sprawie? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-453.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-454">
          <u xml:id="u-454.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-454.1" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam pana posła Mariusza Krystiana, Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-455">
          <u xml:id="u-455.0" who="#MariuszKrystian">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Nieobecny Panie Premierze! Czy odpowiedzialny kapitan statku, widząc na horyzoncie nadciągający sztorm, chowa się i nie ostrzega pasażerów? Dlaczego więc pan nie podjął odpowiednich działań, by maksymalnie ochronić obywateli przed skutkami powodzi, pomimo że wszelkie prognozy jasno wskazywały na grozę nadchodzącej powodzi? Dlaczego pan zachował się jak kapitan statku „Costa Concordia”, który w obliczu katastrofy uciekł i nie wypełnił ciążących na nim obowiązków?</u>
          <u xml:id="u-455.1" who="#MariuszKrystian">Nieobecny Panie Premierze! Powiedział pan, że zniszczenia powodziowe są wynikiem działania niszczycielskich sił natury. A tak naprawdę znaczna część zniszczeń to efekt natury pana rządów — bylejakości, lenistwa, nieudolności, kłamstwa i politycznego cynizmu.</u>
          <u xml:id="u-455.2" who="#MariuszKrystian">Nieobecny Panie Premierze! Czy gdyby pana prywatny dom lub rządowe wille znajdowały się w Kotlinie Kłodzkiej, to też pozwoliłby pan sobie na tak skandaliczną bierność i brak odpowiedzialności?</u>
          <u xml:id="u-455.3" who="#MariuszKrystian">Nieobecny Panie Premierze! Ta powódź była swoistym egzaminem dla pana rządów, egzaminem z przywództwa, troski o obywateli i skuteczności działań w obliczu kryzysu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-456">
          <u xml:id="u-456.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-457">
          <u xml:id="u-457.0" who="#MariuszKrystian">Niestety oblał pan ten egzamin z kretesem. Południową Polskę zalała nie tylko fala powodziowa, ale także albo przede wszystkim fala niekompetencji, zaniechań i bylejakości pana i pana rządu.</u>
          <u xml:id="u-457.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-458">
          <u xml:id="u-458.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-458.1" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam panią poseł Katarzynę Matusik-Lipiec, Klub Parlamentarny Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-459">
          <u xml:id="u-459.0" who="#KatarzynaMatusikLipiec">Pani Marszałek! Państwo Ministrowie! Wysoka Izbo! W obliczu skutków tego ogromnego kataklizmu, który dotknął nasz kraj, rząd Donalda Tuska podejmuje ogromny wysiłek usuwania skutków powodzi i odbudowy zalanych terenów.</u>
          <u xml:id="u-459.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Daj pani spokój.)</u>
          <u xml:id="u-459.2" who="#KatarzynaMatusikLipiec">Powódź to ogromna trauma dla ludzi. Dlatego Ministerstwo Zdrowia i Ministerstwo Edukacji Narodowej uruchomiły specjalną pomoc psychologiczną dla powodzian. Ja jednak chciałabym zwrócić szczególną uwagę na sytuację dzieci i młodzieży z zalanych terenów. Dzieci mocno i intensywnie przeżywają traumę, często o tym nie informując. W tym trudnym czasie ich rodzice siłą rzeczy całą swoją uwagę koncentrują na usuwaniu skutków powodzi i nie zawsze mogą odpowiednio dużo czasu poświęcić swoim dzieciom. Ministerstwo Edukacji Narodowej zauważyło ten problem i przygotowało program: zielona szkoła.</u>
          <u xml:id="u-459.3" who="#KatarzynaMatusikLipiec">Moje pytanie kieruję do pani minister. Chciałam zapytać, na czym polega ten program, jak wspiera dzieci i młodzież, jak wspiera ich rodziców, kiedy się rozpoczął, jak długo będzie trwał i czym jest platforma „Szkoły szkołom”. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-459.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-459.5" who="#komentarz">(Głos z sali: Obywatelska.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-460">
          <u xml:id="u-460.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję bardzo, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-460.1" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam pana posła Ireneusza Zyskę, Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-461">
          <u xml:id="u-461.0" who="#IreneuszZyska">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Panie Premierze! W swoim wystąpieniu mówił pan o budowaniu zaufania między niosącymi pomoc i potrzebującymi pomocy. W ostatnią sobotę jako poseł ziemi wałbrzyskiej byłem z darami u powodzian w Kotlinie Kłodzkiej. Mieszkańcy Stronia Śląskiego wylewający po powodzi szlam ze swoich domów mówili, że panu zaufali, że uwierzyli w pańskie zapewnienia. Zrozpaczeni, prosili mnie, abym zadał panu premierowi pytania: Dlaczego pan ich nie ostrzegł? Dlaczego pan ich uspokajał, że prognozy nie są przesadnie alarmujące, że nie ma powodów do paniki? Dlaczego nie ogłosił pan mobilizacji służb mundurowych i nie wysłał ich z pomocą do zagrożonych miejscowości, jak to uczynił chociażby premier Czech? Dlaczego jeszcze w niedzielę 15 września rano na konferencji prasowej w Kłodzku mówił pan, że tama w Stroniu Śląskim nie jest zagrożona, a już 2 godziny później tama została przerwana przez wezbrane wody rzeki Morawki? Tym bardziej że dzień wcześniej Wody Polskie informowały, że woda przelewa się przez koronę tamy i że konieczna jest pilna ewakuacja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-462">
          <u xml:id="u-462.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-463">
          <u xml:id="u-463.0" who="#IreneuszZyska">Panie Premierze! Zginęli ludzie, a Stronie Śląskie i sąsiednie miejscowości zostały doszczętnie zniszczone. Przez zaniechanie doprowadził pan do katastrofy wielkich rozmiarów, za co prędzej czy później poniesie pan odpowiedzialność. A dzisiaj, zamiast szukać winnych wśród bobrów, niech pan przeprosi i poda się do dymisji.</u>
          <u xml:id="u-463.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-464">
          <u xml:id="u-464.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-464.1" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam panią poseł Renatę Rak, Klub Parlamentarny Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-465">
          <u xml:id="u-465.0" who="#RenataRak">Pani Marszałek! Państwo Ministrowie! Wysoka Izbo! W budżecie jednostek samorządu terytorialnego znajduje się rezerwa celowa na realizację zadań własnych z zakresu zarządzania kryzysowego w wysokości nie mniejszej niż 0,5% wydatków budżetu. W każdej gminie i w każdym powiecie są to duże środki finansowe, które często nie są wykorzystywane. Na skierowane do RIO pytania samorządowców powiatu szczecineckiego o wydatkowanie tych środków otrzymano odpowiedź, że środki z rezerwy celowej mogą być wykorzystane tylko na terenie danej jednostki samorządu terytorialnego. Dlatego samorządy wnioskują, aby wprowadzić zmiany w ustawie o zarządzaniu kryzysowym umożliwiające przekazanie części tych środków dla gmin, na terenie których został ogłoszony stan klęski żywiołowej i które tej pomocy bardzo potrzebują. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-465.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-466">
          <u xml:id="u-466.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-466.1" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam pana posła Krzysztofa Cieciórę, Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-467">
          <u xml:id="u-467.0" who="#KrzysztofCiecióra">Pani Marszałek! Państwo Ministrowie! Wysoka Izbo! Kiedy ta woda ustała, dosyć szybko razem z moimi współpracownikami, mieszkańcami województwa łódzkiego zorganizowałem ciężarówkę pomocy i pojechaliśmy tam rozwozić żywność, wodę. Później około 20 osób, wolontariuszy zgłosiło się do mnie, że chcą pomóc. Pojechaliśmy w okolice Głuchołazów i tam przez długi czas pomagaliśmy rolnikom, mieszkańcom m.in. Nowego Świętowa, ale nie tylko. I właśnie w Nowym Świętowie trafiłem na taki dom, gdzie był syn właścicielki, który poprosił nas, żebyśmy wynieśli wszystko z tego domu, bo nie nadawało się do użytkowania. Pytam: A gdzie jest właścicielka? Ten pan mi mówi, że niestety umarła. Kiedy umarła? No w trakcie tej fali. Czyli to jest ofiara powodzi? Mówi: nie, nie, bo pan przyszedł i stwierdził, że był to atak serca, więc ona nie jest ofiarą powodzi.</u>
          <u xml:id="u-467.1" who="#KrzysztofCiecióra">Zbadałem tę sprawę. Rzeczywiście początkowo ta pani, pani Wanda, była podawana jako ofiara powodzi. Później policja zdementowała tę informację, mówiąc, że nie, to był atak serca, ona nie utonęła. Szanowni państwo, pytam z tej mównicy i pytam po raz pierwszy tak naprawdę podczas tej debaty: Ile mamy realnie ofiar w konsekwencji tej powodzi? Ile jest tych ofiar, których nie ostrzegliście, a których mogliśmy uniknąć? Przecież gdybyśmy wiedzieli o tym, że ta fala dojdzie do Nowego Świętowa, tę panią wyprowadziliby sąsiedzi lub rodzina. Ona nie musiałaby w tak tragicznych warunkach umierać. I ona nie jest ofiarą powodzi? Uderzcie się w pierś i powiedzcie, ile osób umarło w trakcie tej powodzi? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-467.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-468">
          <u xml:id="u-468.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-468.1" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam panią poseł Bożenę Lisowską, Klub Parlamentarny Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-469">
          <u xml:id="u-469.0" who="#BożenaLisowska">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Na nas jako współczesnych, obecnych tutaj parlamentarzystach ciąży obowiązek przygotowania kraju, jego infrastruktury, służb, tak aby w przyszłości minimalizować skutki takich kataklizmów. Wzajemne obwinianie się niczego nie buduje, dlatego zwracam się, szanowni państwo, o to, abyśmy wspólnie ponad podziałami politycznymi przygotowali odpowiednie prawo, specustawę, która zabezpieczy Polaków na przyszłe okoliczności powodziowe, suszowe i inne kataklizmy.</u>
          <u xml:id="u-469.1" who="#BożenaLisowska">Wśród poszkodowanych są osoby fizyczne, firmy, instytucje publiczne, szpitale, ale bardzo mało mówimy dzisiaj o rolnikach. O to chciałbym też zaapelować do Rady Ministrów, do ministerstwa rolnictwa, aby mieli na względzie także ich szkody i utracone mienie.</u>
          <u xml:id="u-469.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-470">
          <u xml:id="u-470.0" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam pana posła Macieja Małeckiego, Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-471">
          <u xml:id="u-471.0" who="#MaciejMałecki">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Fakty, które wychodzą na jaw w sprawie powodzi, są dla rządu Donalda Tuska bezlitosne. Donald Tusk wiedział o nadciągającej katastrofie 10 września, wiedział 11 września, 12 i 13 września. Przed wielką wodą, przed nadchodzącym kataklizmem ostrzegali was Czesi, ostrzegała was Komisja Europejska, ostrzegał was Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej. Dlaczego Donald Tusk nie ostrzegł ludzi 3 dni wcześniej? Dlaczego nie dał czasu tym ludziom na spokojną ewakuację, na przeniesienie swojego dobytku do sąsiadów, do przyjaciół, do rodziny, może na wyższe piętro, także majątku, które stanowią małe rodzinne firmy, na przeparkowanie samochodu w bezpieczniejsze miejsca? Dlaczego nie opróżniliście zbiorników retencyjnych? To wszystko uchroniłoby ludzi przez skutkami powodzi. Dlaczego oddaliście rzeki w ręce tak niekompetentnych osób jak panie minister Hennig-Kloska czy pani minister Zielińska, która chwali się, że blokowała budowę zbiorników retencyjnych?</u>
          <u xml:id="u-471.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Nie kłam.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-472">
          <u xml:id="u-472.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-473">
          <u xml:id="u-473.0" who="#MaciejMałecki">I jeszcze jedno: przestańcie wycierać sobie usta bohaterstwem strażaków, żołnierzy i tych, którzy nieśli pomoc.</u>
          <u xml:id="u-473.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-473.2" who="#MaciejMałecki">Bo gdybyście 3 dni wcześniej ostrzegli ludzi, to strażacy, żołnierze WOT-u i wszystkie służby nie musieliby…</u>
          <u xml:id="u-473.3" who="#komentarz">(Wicemarszałek wyłącza mikrofon, poseł przemawia przy wyłączonym mikrofonie, oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-474">
          <u xml:id="u-474.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-474.1" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam pana posła Witolda Zembaczyńskiego, Klub Parlamentarny Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-475">
          <u xml:id="u-475.0" who="#WitoldZembaczyński">Szanowna Pani Marszałkini! Wysoka Rado Ministrów! Państwo Posłowie! Przede wszystkim chcę wypowiedzieć wielkie wyrazy solidarności i współczucia dla wszystkich powodzian, dla wszystkich osób, których domostwa ucierpiały, których miejscowości ucierpiały, i złożyć takie zobowiązanie, że odbudujemy to wszystko. Trochę to zajmie, ale patrząc na możliwości państwa, które potrzebuje dzisiaj wsparcia z każdej strony, również wsparcia ze strony opozycji, patrząc na tę operację Feniks i będąc świadkiem tych wydarzeń, naocznym świadkiem, patrzę w przyszłość optymistycznie.</u>
          <u xml:id="u-475.1" who="#WitoldZembaczyński">Ale trzeba wyciągać wnioski tu i teraz. Jednym z tych wniosków jest to, że przy takim kataklizmie bardzo potrzebujemy systemu koordynacji wolontariatu. Bardzo dużo różnych grup ratowniczych, ratowników WOPR, grup paramilitarnych i innych dobrych ludzi rzuciło się na pomoc. Podjęli słuszną decyzję, przyjeżdżając do zalanych województw. Potrzebujemy stworzyć system, który będzie ten potencjał umiał skonsumować.</u>
          <u xml:id="u-475.2" who="#WitoldZembaczyński">Co do tych opowieści o tym, że 22-latek coś opublikował na Facebooku, a potem został za to zatrzymany, to powiem tak…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-476">
          <u xml:id="u-476.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-477">
          <u xml:id="u-477.0" who="#WitoldZembaczyński">Drodzy Państwo z PiS-u! Jak ma się wiedzę na temat szabrowników, to dzwoni się na policję, a nie pisze posty.</u>
          <u xml:id="u-477.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Wstyd!)</u>
          <u xml:id="u-477.2" who="#WitoldZembaczyński">Tak że nie róbcie ludziom wody z mózgu, bo tej wody już u nas na Opolszczyźnie wystarczy.</u>
          <u xml:id="u-477.3" who="#WitoldZembaczyński">Co do kolejnych fake newsów, jak np. kwestia komunikacji, to, drodzy państwo, kto był na tych terenach powodziowych… Widzę tu parę osób, które tam były.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-478">
          <u xml:id="u-478.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-479">
          <u xml:id="u-479.0" who="#WitoldZembaczyński">Jedno zdanie, pani marszałek.</u>
          <u xml:id="u-479.1" who="#WitoldZembaczyński">Kiedy wysiada telefonia komórkowa, nie ma Internetu, wtedy sprawdzają się takie systemy komunikacji, jakie mają np. Czesi. To jest po kablu, to są takie szczekaczki.</u>
          <u xml:id="u-479.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Pani marszałek, nie wyłączyła pani mikrofonu.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-480">
          <u xml:id="u-480.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję, panie pośle. Bardzo dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-481">
          <u xml:id="u-481.0" who="#WitoldZembaczyński">Nie ma możliwości zastąpienia tych nowoczesnych technologii tam, gdzie nie ma prądu. To jest wielkie wyzwanie dla samorządów…</u>
          <u xml:id="u-481.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Czemu pan ma tyle czasu?)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-482">
          <u xml:id="u-482.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-483">
          <u xml:id="u-483.0" who="#WitoldZembaczyński">…tworzenie systemów komunikacji, banków energii i przede wszystkim umiejętności zarządzania kryzysem.</u>
          <u xml:id="u-483.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Pani marszałek, pani wyłączyła mikrofon…)</u>
          <u xml:id="u-483.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Czemu pan ma tyle czasu?)</u>
          <u xml:id="u-483.3" who="#WitoldZembaczyński">Bo nikt ich kompetencji, tamtych samorządowców na dole siłą państwa nie zastąpi. Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-483.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-484">
          <u xml:id="u-484.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-484.1" who="#DorotaNiedziela">Moja decyzja o przedłużeniu wystąpienia pana posła jest związana z tym, że pan poseł osobiście przez wszystkie te dni był na miejscu, pomagał i stał z tymi ludźmi ramię w ramię i dlatego dostał więcej czasu.</u>
          <u xml:id="u-484.2" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
          <u xml:id="u-484.3" who="#komentarz">(Poseł Janusz Kowalski: A wcześniej hejtował OSP, atakował OSP.)</u>
          <u xml:id="u-484.4" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam pana posła Michała Moskala, Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-484.5" who="#komentarz">(Poseł Janusz Kowalski: Hejterze, pogubiłeś się w życiu.)</u>
          <u xml:id="u-484.6" who="#DorotaNiedziela">Panie pośle Kowalski, widzę, że odzyskał pan znowu energię. Bardzo proszę umożliwić klubowemu koledze wystąpienie.</u>
          <u xml:id="u-484.7" who="#DorotaNiedziela">Bardzo proszę, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-485">
          <u xml:id="u-485.0" who="#MichałMoskal">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Nieobecny Premierze! Chcieliście rządzić spektakularnie, więc z dumą niedawno ogłosiliście, że wyrzuciliście 98% kluczowej kadry zarządzającej w spółkach Skarbu Państwa. I mamy spektakularny chaos dzięki wam. Od ponad tygodnia Tauron przerzuca się winą z Wodami Polskimi za to, kto sprowadził niebezpieczeństwo na Wrocław. Niebezpieczeństwo, które zostało powstrzymane dzięki Wojskom Obrony Terytorialnej, które Tusk nazywał parawojskiem. Zastąpiliście kompetentnych ludzi tłustymi kotami Tuska tylko dlatego, że potrzebowaliście stołków dla swoich. Zapewniam was, że obywatele was za to rozliczą. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-485.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-485.2" who="#komentarz">(Poseł Janusz Kowalski: Jak widzę tego hejtera, to zawsze…)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-486">
          <u xml:id="u-486.0" who="#DorotaNiedziela">O chwilę sprostowania poprosiła pani poseł Zielińska.</u>
          <u xml:id="u-486.1" who="#DorotaNiedziela">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-487">
          <u xml:id="u-487.0" who="#UrszulaSaraZielińska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-487.1" who="#UrszulaSaraZielińska">Pani Marszałek! Ja w ramach sprostowania kłamstwa pana posła Małeckiego. Jedynym, który blokował budowę zbiorników retencyjnych, zwłaszcza zbiorników retencyjnych w Kotlinie Kłodzkiej, był minister PiS-u odpowiedzialny za gospodarkę wodną przez 8 lat, w latach 2015–2023, pan Marek psu na budę Gróbarczyk, który mówił, że psu na budę są zbiorniki retencyjne w Kotlinie Kłodzkiej, i pani Anna Zalewska również z PiS-u. Więc tutaj szukajcie winnych braku zbiorników retencyjnych.</u>
          <u xml:id="u-487.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Do dymisji.)</u>
          <u xml:id="u-487.3" who="#komentarz">(Głos z sali: Pani nawet już bobry opuściła.)</u>
          <u xml:id="u-487.4" who="#komentarz">(Głos z sali: Dymisja.)</u>
          <u xml:id="u-487.5" who="#komentarz">(Głos z sali: Zdradziła bobry.)</u>
          <u xml:id="u-487.6" who="#komentarz">(Poseł Włodzimierz Skalik: A co ze zbiornikami województwa…)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-488">
          <u xml:id="u-488.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-488.1" who="#komentarz">(Poseł Maciej Małecki: Pani marszałek, 30 sekund mi wystarczy.)</u>
          <u xml:id="u-488.2" who="#DorotaNiedziela">Ale nie ma sprostowania. Panie pośle, ale sprostowanie do sprostowania?</u>
          <u xml:id="u-488.3" who="#komentarz">(Poseł Maciej Małecki: Pani poseł nie brała udziału w dyskusji w ogóle.)</u>
          <u xml:id="u-488.4" who="#DorotaNiedziela">Każdy brał udział, każdy miał prawo sprostowania.</u>
          <u xml:id="u-488.5" who="#komentarz">(Poseł Maciej Małecki: Pani poseł mnie źle zrozumiała. Pani marszałek, 30 sekund.)</u>
          <u xml:id="u-488.6" who="#DorotaNiedziela">Czy możemy się umówić na koniec już, bo mamy jeszcze trzy osoby? Bardzo proszę.</u>
          <u xml:id="u-488.7" who="#DorotaNiedziela">Pani poseł Marzena Anna Machałek, Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-488.8" who="#komentarz">(Poseł Maciej Małecki: 30 sekund.)</u>
          <u xml:id="u-488.9" who="#DorotaNiedziela">Panie pośle, bardzo proszę, na sprostowanie od odpowiedzi była jedna osoba, trwało to… 52 osoby występowały. Sprostowanie było do wypowiedzi jednego posła.</u>
          <u xml:id="u-488.10" who="#DorotaNiedziela">Bardzo proszę, pani poseł Marzena Anna Machałek.</u>
          <u xml:id="u-488.11" who="#komentarz">(Poseł Maciej Małecki: 30 sekund?)</u>
          <u xml:id="u-488.12" who="#DorotaNiedziela">Panie pośle, proszę do mnie.</u>
          <u xml:id="u-488.13" who="#komentarz">(Głos z sali: Sprostowania są dla posłów koalicji.)</u>
          <u xml:id="u-488.14" who="#DorotaNiedziela">Proszę pozwolić wypowiedzieć się pani poseł Machałek.</u>
          <u xml:id="u-488.15" who="#DorotaNiedziela">Bardzo proszę, pani poseł, bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-489">
          <u xml:id="u-489.0" who="#MarzenaAnnaMachałek">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Przyjechałam z Jeleniej Góry, zalanej Jeleni Góry. Rzeczywiście dawne województwo jeleniogórskie zostało dotknięte dramatycznymi skutkami powodzi. Należy tu rzeczywiście podziękować mieszkańcom, samorządowcom za wielką heroiczną postawę. Trzeba podziękować służbom, terytorialsom, OSP. Rozmawiałam z nimi. To było rzeczywiście wielkie, godne podziwu działanie. Ale były też inne przykłady. Wśród mieszkańców Jeleniej Góry panuje ogromne oburzenie na działania prezydenta. 11 września, może zapatrzony w Tuska, powiedział, że Jelenia Góra jest bezpieczna. 13 września w związku z jubileuszem spółki Wodnik odpowiedzialnej za gospodarkę wodno-ściekową odbywał się bal przebierańców w stylu kowbojskim, a w tym czasie była zalewana Jelenia Góra oraz oczyszczalnia ścieków, za którą właśnie ten Wodnik odpowiadał.</u>
          <u xml:id="u-489.1" who="#MarzenaAnnaMachałek">Zadaję pytanie: Gdzie tu była informacja? Gdzie tu było działanie? Gdzie tu była odpowiedzialność za mieszkańców, nie tylko mieszkańców Jeleniej Góry, ale także za Polskę? To było chyba zapatrzenie w swojego szefa Tuska. To jest lekceważenie, skrajny brak odpowiedzialności. To jest tak naprawdę rozbrojenie Polski, kiedy się nie przekazuje właściwych w odpowiednim czasie informacji.</u>
          <u xml:id="u-489.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-489.3" who="#komentarz">(Głos z sali: Wstyd!)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-490">
          <u xml:id="u-490.0" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam pana posła Sebastiana Łukaszewicza, Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-491">
          <u xml:id="u-491.0" who="#SebastianŁukaszewicz">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Trzy litery, RCB, Rządowe Centrum Bezpieczeństwa. To RCB formułuje treść komunikatów, które każdy z nas dostaje jako SMS-y. Komunikaty te brzmiały np. tak: Uwaga! W nocy i jutro 12, 13 września intensywne nawalne opady deszczu, możliwe podtopienia. Nie zbliżaj się do wezbranych rzek, słuchaj poleceń służb.</u>
          <u xml:id="u-491.1" who="#SebastianŁukaszewicz">Żaden, żaden z wysłanych komunikatów nie mówił o konieczności ewakuacji. Żaden z nich nie mówił o zabezpieczeniu dobytku tych ludzi, którzy stracili go w tej powodzi. Jeżeli ten, kto sformułował i zatwierdził te komunikaty, wiedział o realnej skali zagrożenia, to ten ktoś ma na sumieniu dramat tysięcy ludzi na południu Polski. Pytanie, czy zrobiono to z głupoty czy z premedytacją i z niekompetencji na polecenie premiera Donalda Tuska, który celowo kazał ignorować i uspokajać ludzi. Państwo polskie zawiodło i nie potrafiło ochronić swoich obywateli w sytuacji, w której wiele z ofiar dało się po prostu uniknąć. Polacy o tym nie zapomną i bardzo dobrze o tym wiecie. Dlatego organizujecie tę debatę pod osłoną nocy. Ale dziś są media społecznościowe i być może nie będziecie wjeżdżać do domu o 6 rano do ludzi, którzy będą podawać nasze wpisy czy lajkować nasze wpisy na portalu X.</u>
          <u xml:id="u-491.2" who="#SebastianŁukaszewicz">Przechodząc do pytań: Kto przygotowywał treść alertów RCB? Kto je akceptował? Czy były naciski na RCB ze strony pana premiera, żeby język tych alertów był celowo łagodzony?</u>
          <u xml:id="u-491.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-492">
          <u xml:id="u-492.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-492.1" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam pana posła Marka Suskiego, Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-493">
          <u xml:id="u-493.0" who="#MarekSuski">Wysoka Izbo! 18 września podczas posiedzenia tzw. sztabu kryzysowego komendant główny Policji Marek Boroń chwalił się, że zatrzymano Sebastiana T., 22-latka. Skuto go w kajdanki, zawieziono na dołek i powiedziano mu, że art. 172 Kodeksu karnego przewiduje karę za utrudnianie akcji mającej na celu zapobieżenie niebezpieczeństwu dla życia lub zdrowia wielu osób albo mienia wielkich rozmiarów. Ten człowiek powiedział, że ustawiano program telewizji, zabraniano ludziom mówić prawdy i powiedział o tym, że grasują złodzieje na wałach.</u>
          <u xml:id="u-493.1" who="#MarekSuski">Tymczasem wiemy o tym, że premier Donald Tusk już od 10 września wiedział, że prognozy są alarmujące. Tymczasem wprowadził ludzi w fatalną dezinformację w czasie powodzi. Zatem mam pytanie do pana komendanta głównego, czy zatrzyma i kiedy zatrzyma obywatela Donalda T. za dezinformację fatalną w skutkach. Kodeks karny, art. 172. Do roboty, panie komendancie.</u>
          <u xml:id="u-493.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-493.3" who="#komentarz">(Głos z sali: Marek S.)</u>
          <u xml:id="u-493.4" who="#komentarz">(Poseł Maciej Małecki: Pani marszałek, jeszcze ja na koniec.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-494">
          <u xml:id="u-494.0" who="#DorotaNiedziela">Proszę, 10 sekund. Wystarczy? Bardzo proszę.</u>
          <u xml:id="u-494.1" who="#komentarz">(Poseł Maciej Małecki: 30 sekund, tak?)</u>
          <u xml:id="u-494.2" who="#DorotaNiedziela">Dziesięć. Proszę mówić, bo traci pan czas.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-495">
          <u xml:id="u-495.0" who="#MaciejMałecki">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Pani minister Zielińska tłumaczy się trochę jak przedszkolak, który nabroił i później mówi, że to nie ona.</u>
          <u xml:id="u-495.1" who="#MaciejMałecki">Pani minister, mnóstwo jest pani wypowiedzi szczycących się blokowaniem budowy zbiorników. Ale ja przeczytam tweeta z 10 września…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-496">
          <u xml:id="u-496.0" who="#DorotaNiedziela">Panie pośle, panie pośle…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-497">
          <u xml:id="u-497.0" who="#MaciejMałecki">…którego u pani można znaleźć. Co było 10 września u pani minister Zielińskiej?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-498">
          <u xml:id="u-498.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję, panie pośle. Dwa razy 10 sekund pan dostał.</u>
          <u xml:id="u-498.1" who="#DorotaNiedziela">Jeszcze wczoraj 73% rzek znajdowało się w strefie wody niskiej…</u>
          <u xml:id="u-498.2" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-498.3" who="#DorotaNiedziela">Na szczęście dzisiaj pada.</u>
          <u xml:id="u-498.4" who="#DorotaNiedziela">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-498.5" who="#DorotaNiedziela">Na tym wyczerpaliśmy listę posłów i posłanek zapisanych do zadawania pytań.</u>
          <u xml:id="u-498.6" who="#DorotaNiedziela">Odpowiedzi udzieli jako pierwszy pan minister infrastruktury Dariusz Klimczak.</u>
          <u xml:id="u-498.7" who="#DorotaNiedziela">Bardzo proszę, panie ministrze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-499">
          <u xml:id="u-499.0" who="#DariuszKlimczak">Dziękuję. Pani Marszałek. Dziękuję także za wszystkie pytania. Pan poseł Andrzej Grzyb pytał o rzekę Barycz i o konieczną konserwację. Przychylam się do pana wniosku i przedstawię tą sprawę niezwłocznie odpowiednim częściom naszych Wód Polskich.</u>
          <u xml:id="u-499.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-499.2" who="#DariuszKlimczak">Rewizja relacji między Wodami Polskimi a ochroną środowiska to jest wielkie wyzwanie, które jest przed nami. Myślę, że znajdziemy wspólny język.</u>
          <u xml:id="u-499.3" who="#DariuszKlimczak">Jeżeli chodzi o pytanie pana posła Skalika dotyczące nowelizacji ustawy odrzańskiej, to ta ustawa ma jedynie wpis do wykazu prac legislacyjnych Rady Ministrów i prawdziwa dyskusja dopiero przed nami. Jestem reprezentantem tej części sceny politycznej, co do której na pewno państwo nie muszą się obawiać, że nie zachowamy środka i wyważenia w kwestii tej nowelizacji.</u>
          <u xml:id="u-499.4" who="#DariuszKlimczak">Pani poseł Kucharska-Dziedzic zapytała o sprawę, która także leży mi na sercu — będziemy pamiętać o wszystkich rodzajach zbiorników, nie tylko tych przy dużych miastach. Jeżeli chodzi o potrzebne ekspertyzy i kontrole inspekcji budowlanej, to już teraz uzyskałem informację, że jest już po kontroli Jarnołtówka. O wszystkich innych sprawach także panią poseł poinformujemy.</u>
          <u xml:id="u-499.5" who="#DariuszKlimczak">Pan poseł Tomczyszyn pytał, gdzie samorządy mogą liczyć na wsparcie w ocenie obiektów drogowo-mostowych. To wsparcie można uzyskać m.in. za pośrednictwem Instytutu Badawczego Dróg i Mostów i ośrodków, które wspierają instytut.</u>
          <u xml:id="u-499.6" who="#DariuszKlimczak">Pan poseł Jaśkowiec zapytał także o zmianę regulacji, które uporządkują relacje między samorządami a Wodami Polskimi. Doskonale pan wie, ile kwestii do uregulowania jest w Krakowie. Rozmawialiśmy na ten temat już kilkukrotnie. Jest wiele obiektów, które do dzisiaj nie są zidentyfikowane, czy są naturalnymi ciekami, czy urządzeniami. Wielka praca przed nami. Tych kwestii do rozstrzygnięcia jest naprawdę bardzo wiele.</u>
          <u xml:id="u-499.7" who="#DariuszKlimczak">Były jeszcze dwa pytania personalne. W jednym padła prośba o odpowiedź na piśmie, druga także się do tego kwalifikuje, tym bardziej że chciałbym, żeby sprawy dotyczące standardów koszenia pod ekologów zostały wyjaśnione na piśmie. Bardzo serdecznie dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-499.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-500">
          <u xml:id="u-500.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję, panie ministrze.</u>
          <u xml:id="u-500.1" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam ministra finansów pana Andrzeja Domańskiego do udzieleni odpowiedzi na pytania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-501">
          <u xml:id="u-501.0" who="#AndrzejDomański">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Padło wiele pytań. Na część oczywiście odpowiemy dzisiaj, natomiast na część odpowiemy pisemnie.</u>
          <u xml:id="u-501.1" who="#AndrzejDomański">Jeżeli chodzi o pytanie pana posła Skalika, to nie, nie zmieniamy opodatkowania lotnisk podatkiem od nieruchomości. Chciałbym, żeby to padło bardzo, bardzo wyraźnie.</u>
          <u xml:id="u-501.2" who="#komentarz">(Poseł Włodzimierz Skalik: Panie ministrze, brawo!)</u>
          <u xml:id="u-501.3" who="#AndrzejDomański">Jeżeli chodzi o pytanie pani poseł Kierzek-Koperskiej, to umorzenie podatku jest już w tej chwili możliwe, zgodnie z art. 67a i 67b Ordynacji podatkowej. Rozmawiałem z szefem Krajowej Administracji Skarbowej, aby zawsze, kiedy jest to zgodne z prawem i wskazuje na to interes podatnika, organy dokonywały takiego umorzenia. Jednocześnie wprowadziliśmy osobne rozporządzenie, które bez żadnych formalności, bez żadnych dokumentów poszkodowanym przedsiębiorcom z terenów objętych powodzią pozwala na odroczenie podatków. Wprowadziliśmy również szereg rozwiązań, takich jak 0% VAT na pomoc udzielaną osobom poszkodowanym w powodzi czy 0% VAT na materiały budowlane.</u>
          <u xml:id="u-501.4" who="#AndrzejDomański">Odpowiadając na pytanie pani poseł Bielawskiej: pracujemy ze stroną samorządową właśnie teraz, aby 738 mln zł z rezerwy subwencji ogólnej przeznaczyć na pomoc samorządom z terenów dotkniętych powodzią. Jednocześnie, jeżeli chodzi o fundusze unijne, to tak, oczekujemy tutaj pełnej elastyczności. Te środki muszą szybko trafić do samorządów i dla mnie bardzo istotne jest to, iż mówimy tutaj o pełnym prefinansowaniu oraz o braku wkładu własnego. To powinno umożliwić samorządom efektywne, szybkie wydawanie środków na niezbędne cele. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-501.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-502">
          <u xml:id="u-502.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję bardzo, panie ministrze.</u>
          <u xml:id="u-502.1" who="#DorotaNiedziela">Odpowiedzi na tematy związane z rolnictwem udzieli podsekretarz stanu w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi pan Adam Nowak.</u>
          <u xml:id="u-502.2" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam, panie ministrze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-503">
          <u xml:id="u-503.0" who="#AdamNowak">Pani Marszałek! Panowie Premierzy! Szanowni Państwo Ministrowie! Wysoka Izbo! Co do pytań i tematów, które pojawiły się w kontekście rolnictwa, zacznę od tego ostatniego z pytań, ostatniej kwestii wyrażonej przez panią posłankę Bożenę Lisowską. Tak, zależy nam na tym, żeby rolnictwo na terenach dotkniętych powodzią odzyskało konkurencyjność, odzyskało możliwość prowadzenia działania takiego jak przed powodzią, a nawet jeszcze zmodernizowanego tam, gdzie będzie taka potrzeba, aby maszyny, urządzenia zmodernizować. Natomiast w pierwszej kolejności rekompensaty za to, co uległo zniszczeniu, czego rolnicy na polach nie zebrali, co stracili w gospodarstwach.</u>
          <u xml:id="u-503.1" who="#AdamNowak">Sprawa druga, pytanie pana posła Tadeusza Tomaszewskiego. Tak, kwota 5451 zł podana 20 września przez GUS jako średnia dochodowość z hektara w gospodarstwie była punktem wyjścia do szacowania tych strat. Natomiast nad formami zwrotnymi powiedzieliśmy o umorzeniu pożyczek, oprocentowania od pożyczek, przejęciu ich ewentualnego na ten czas przez agencję, natomiast formy zwrotne będą przez nas dyskutowane po oszacowaniu strat i udzieleniu pomocy w formie bezzwrotnej. Więc to jest kwestia taka. Natomiast chcemy zauważyć, że to dla tych, którzy będą chcieli te gospodarstwa nie tylko odbudować, ale zmodernizować i korzystać ze środków pomocowych.</u>
          <u xml:id="u-503.2" who="#AdamNowak">Natomiast co do kwestii, którą poruszał pan poseł Andrzej Grzyb, gruntów zalanych w Dolinie Baryczy. Musimy przeanalizować tę sytuację, bo, szanowni państwo, pani marszałek, Wysoka Izbo, w pierwszej kolejności koncentrujemy się na terenach, na których został ogłoszony stan klęski żywiołowej, bo tam ta pomoc, to wsparcie jest bezzwłocznie, najszybciej potrzebne. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-503.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-504">
          <u xml:id="u-504.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję bardzo, panie ministrze.</u>
          <u xml:id="u-504.1" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam do udzielenia odpowiedzi ministra sprawiedliwości pana Adama Bodnara.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-505">
          <u xml:id="u-505.0" who="#AdamBodnar">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Chciałbym się odnieść do trzech kwestii, które pojawiały się w kontekście działalności Ministerstwa Sprawiedliwości. Pierwsza kwestia dotyczy tego 22-latka. Ustaliliśmy z panem ministrem Siemoniakiem, że ta sprawa zostanie wyjaśniona, żeby nie było żadnych wątpliwości. To jest ta sprawa dotycząca zatrzymania dokonanego przez Policję w związku z art. 172 Kodeksu karnego.</u>
          <u xml:id="u-505.1" who="#AdamBodnar">Druga kwestia, ale niestety nie ma posła Michała Wójcika, który miał pytania czy uwagi dotyczące Funduszu Sprawiedliwości. Była bardzo dobra analiza przygotowana przez redakcję portalu Konkrent24 dotycząca tego, w jaki sposób wykorzystywany jest ten argument dotyczący wykorzystywania środków z Funduszu Sprawiedliwości na rzecz ochotniczej straży pożarnej. Ale zwrócę może uwagę na jedną rzecz, że akurat w okręgu wyborczym pana Wójcika przekazano ponad 2 mln zł różnych środków z Funduszu Sprawiedliwości i to jest znacząco większa kwota niż np. na okręg wyborczy nr 2, czyli na Kotlinę Kłodzką.</u>
          <u xml:id="u-505.2" who="#AdamBodnar">Trzecia rzecz ja bym się chciał odwołać też do wypowiedzi pana posła Boguckiego, który użył takiego, można powiedzieć z Emila Zoli, oskarżenia pod różnym adresem. Myślę, że ktoś, kto mógłby być złośliwy, to mógłby zadać pytanie, dlaczego 14 września angażowano służby państwowe do zabezpieczenia demonstracji przewidzianej na 50 tys. uczestników pod Ministerstwem Sprawiedliwości i dlaczego tak naprawdę w tych dniach być może energia wszystkich nas nie powinna być skoncentrowana na południowo-zachodnią Polskę. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-505.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-505.4" who="#komentarz">(Poseł Marek Suski: Wypuśćcie księdza, nie torturujcie człowieka.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-506">
          <u xml:id="u-506.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję bardzo, panie ministrze.</u>
          <u xml:id="u-506.1" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam do udzielenia odpowiedzi minister edukacji panią Barbarę Nowacką.</u>
          <u xml:id="u-506.2" who="#DorotaNiedziela">Bardzo proszę, pani minister.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-507">
          <u xml:id="u-507.0" who="#BarbaraNowacka">Pani Marszałek! Państwo Posłowie! Odpowiadając pani posłance Matusik-Lipiec: pomoc psychologiczna dzieci i młodzieży, pierwszy telefon zaufania, pierwsze możliwości kontaktu szybkich z psychologiem były 18. W tej chwili dyżuruje ponad 40 psychologów, linia jest dostępna całodobowo. W następnych dniach, czyli 19 i 20, zorganizowaliśmy również wsparcie dla nauczycielek i dla nauczycieli oraz wsparcie dla nauczycielek i nauczycieli, jak szkolić rodziców, czyli w środę pierwsze działania, późniejsze szkolenie i webinary dla nauczycielek i nauczycieli.</u>
          <u xml:id="u-507.1" who="#BarbaraNowacka">Jeśli chodzi o zielone szkoły, to planowaliśmy, żeby trwały do końca roku, natomiast po moich spotkaniach z nauczycielami, ze społecznością na Dolnym Śląsku, na terenach dotkniętych powodzią postanowiłam przedłużyć te działania przynajmniej na czas feryjny, tak żeby dzieci z tamtych terenów mogły odpocząć, bezpiecznie spędzić ferie w miejscach, w których będą się czuły bezpieczne. Dziękuję za to pytanie. Jutro o godz. 15.30 na posiedzeniu sejmowej komisji edukacji jestem do państwa dyspozycji. Dziękuję państwu bardzo.</u>
          <u xml:id="u-507.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-508">
          <u xml:id="u-508.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękujemy bardzo, pani minister.</u>
          <u xml:id="u-508.1" who="#DorotaNiedziela">Do udzielenia odpowiedzi zapraszam sekretarza stanu w Ministerstwie Funduszy i Polityki Regionalnej pana ministra Jacka Karnowskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-509">
          <u xml:id="u-509.0" who="#JacekKarnowski">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Na pytanie pana posła Andrzeja Grzyba, pani posłanki Anity Kucharskiej-Dziedzic i pana Mirosława Rzepy odpowiadam: po rewizji programów unijnych w Ministerstwie Funduszy i Polityki Regionalnej jest 3,5 mld zł na odbudowę wałów w całej Polsce, nie tylko na tych terenach, które ucierpiały w powodzi, na przebudowę wszystkich jazów, urządzeń związanych z potrzebami przeciwpowodziowymi.</u>
          <u xml:id="u-509.1" who="#JacekKarnowski">Na pytanie pani posłanki Zofii Czernow odpowiem, że jesteśmy w stałym kontakcie z panem prezydentem Jeleniej Góry. Wiemy o sytuacji związanej z oczyszczalnią ścieków i bardzo dobra wiadomość z dnia dzisiejszego, którą podała pani minister funduszy, jest taka, że Komisja Europejska zgodziła się, żebyśmy odbudowali z obecnych finansów, z tego okresu aplikacyjnego wszystkie te projekty unijne, które zostały zniszczone w czasie powodzi, a które były wykonywane ze środków z poprzednich okresów aplikacyjnych.</u>
          <u xml:id="u-509.2" who="#JacekKarnowski">Na pytanie pani posłanki Katarzyny Kierzek-Koperskiej i pani posłanki Jolanty Niezgody odpowiem tak: rozmawiamy z panem marszałkiem województwa dolnośląskiego, a także z panem marszałkiem województwa śląskiego, żeby w sposób szczególny pomóc przedsiębiorcom związanym z branżą turystyczną. Tutaj przede wszystkim pomoc będzie pochodziła z Europejskiego Funduszu Społecznego. Taka pomoc jest możliwa, szczególnie że z funduszy regionalnych przewidujemy na pomoc i na odbudowę ok. 1,4 mld zł.</u>
          <u xml:id="u-509.3" who="#JacekKarnowski">Jeżeli chodzi o pytanie pani posłanki Sylwii Bielawskiej, to rzeczywiście wszelkie uproszczenia, prefinansowania 100%, o których mówił pan minister Domański, 100% środków unijnych bez wkładu własnego i także możliwość finansowania tych rzeczy, które zostały zniszczone, jak również zniszczenia trwałości projektów dla tych inwestycji, które zostały zniszczone przez powódź, są przewidywane w rozmowach z Unią Europejską. Miejmy nadzieję, że niedługo będziemy mogli podać kolejne dobre wiadomości. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-509.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-510">
          <u xml:id="u-510.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję, panie ministrze.</u>
          <u xml:id="u-510.1" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam ministra spraw wewnętrznych i administracji pana Tomasza Siemoniaka do udzielenia odpowiedzi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-511">
          <u xml:id="u-511.0" who="#TomaszSiemoniak">Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Odpowiadając pani marszałek Witek, która się niepokoiła, że nie zostały zadysponowane samochody dowodzenia i łączności: otóż 15 takich samochodów dowodzenia i łączności zostało zadysponowanych państwowej straży pożarnej, więc nie wiem, skąd pani marszałek miała takie informacje. Kilka z tych wozów można było widzieć w czasie codziennych dwóch odpraw, bo te wozy stały po prostu w Lądku-Zdroju, Stroniu, Głuchołazach i Lewinie Brzeskim.</u>
          <u xml:id="u-511.1" who="#TomaszSiemoniak">Panu posłowi Szefernakerowi przekazałem bardzo szczegółowe dane dotyczące zaangażowania straży pożarnej, począwszy od 12 września. Każdego dnia komendant główny Państwowej Straży Pożarnej przekazywał te dane opinii publicznej. Można je znaleźć na stronach internetowych, ale, jak mówię, przekazałem posłowi szczegółowe opracowanie w tym zakresie.</u>
          <u xml:id="u-511.2" who="#TomaszSiemoniak">Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Chciałbym w imieniu rządu podziękować i za debatę, i za wszystkie pytania. Liczymy na to, że będą państwo posłowie uczestniczyli też w debacie nad projektem rządowym ustawy powodziowej o godz. 12.45. Wszystko dzieje się przez cały czas. Od rana tysiące funkcjonariuszy, żołnierzy ruszają albo do zabezpieczania miejsc przed powodzią, albo do wsparcia, więc bardzo liczymy na spokojną, merytoryczną pracę nad tą ustawą i szybkie jej przyjęcie w ciągu najbliższych dni. Nie ma tutaj nic do ukrycia. Naprawdę trudno nam było zrozumieć w ławach rządowych, dlaczego niektórzy posłowie formułowali taką pretensję, że bardzo szeroko przedstawiliśmy te informacje. Uważamy, że Wysoka Izba zasługuje na pełną informację, na wszystkie fakty, na wszystkie liczby, które tutaj ze strony ministrów padały.</u>
          <u xml:id="u-511.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-511.4" who="#TomaszSiemoniak">Dla naszego rządu nie ma w tym momencie ważniejszej sprawy niż walka z powodzią. Wszyscy bez wyjątku ministrowie są zaangażowani w te sprawy. Obok pracy sztabu, który państwo posłowie mieli też okazję obserwować, wielu ministrów jeździ, wspiera, organizuje, załatwia różne sprawy. Również wielu posłom chciałbym tutaj podziękować. Posłom z różnych klubów miałem możliwość spotkać po prostu bezpośrednio w akcjach wsparcia. Jak myślę, bardzo ważne jest to, że parlament pracuje nie tylko tu, w Warszawie, ale parlamentarzyści, państwo posłowie są też obecni i aktywni. Bardzo, bardzo za to dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-511.5" who="#TomaszSiemoniak">Chciałbym też podziękować w imieniu służb, wojska za te wszystkie ciepłe słowa. Natomiast oczywiście to nie jest tak, że jakimś odrębnym państwem są służby i wojsko. Działamy tutaj wszyscy razem. W takich sytuacjach, gdy jeden policjant popełnia błąd, państwo posłowie z opozycji adresują to natychmiast do mnie. Mówią, że to jest moja wina, natomiast służby działają dobrze. To rząd i ministrowie są tak czy inaczej źli. Proszę o rzetelną ocenę tego, co się dzieje, o opieranie się na faktach, o szacunek do ofiar tej powodzi. Przyjęliśmy zasadę, że tylko Policja przekazuje informacje na temat ofiar śmiertelnych. Nikt żadnych nacisków w żadną stronę tutaj nie wywiera. Po prostu Policja, służba zdrowia działają w takich sytuacjach i budowanie jakichś emocji, opowiadanie o setkach ofiar, a takie rzeczy też się pojawiały w mediach, jest naprawdę nie fair wobec Policji, która rzetelnie od komisariatu, od posterunku do komend powiatowych, komend wojewódzkich te sprawy przekazuje. Przekazuje to w taki sposób, żeby najpierw o tym, że jest ofiara śmiertelna, powiadomić rodzinę, żeby nie budzić jakichś emocji. To jest poważna sprawa, gdy bliscy tych osób, które zamieszkują na tym terenie, bliscy w całej Polsce, bliscy na całym świecie się dowiadują o setkach ofiar. To jest nieprawda. Jedna osoba jest osobą poszukiwaną, może się zdarzyć, że będą następne ofiary, oby nie. Ale ufajcie państwo Policji, że takie informacje przekaże. Nie ma najmniejszego powodu, żeby w jakikolwiek sposób to ukrywać.</u>
          <u xml:id="u-511.6" who="#TomaszSiemoniak">Jeszcze raz państwu dziękuję, zapraszam, zachęcam do obecności o godz. 12.45, gdy będziemy prezentowali projekt ustawy o walce ze skutkami powodzi.</u>
          <u xml:id="u-511.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-512">
          <u xml:id="u-512.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję bardzo, panie ministrze.</u>
          <u xml:id="u-512.1" who="#DorotaNiedziela">Zamykam dyskusję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-513">
          <u xml:id="u-513.0" who="#TomaszKostuś">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Szanowny Panie Premierze! Jako poseł z dotkniętej powodzią Opolszczyzny obserwujący na miejscu kataklizm i szkody, które wyrządziła, chciałbym przede wszystkim podziękować rządowi za profesjonalną koordynację działań ratowniczych i ogromne zaangażowanie służb — funkcjonariuszy PSP oraz żołnierzy — bez czego straty byłyby nieporównanie większe.</u>
          <u xml:id="u-513.1" who="#TomaszKostuś">Teraz Opolszczyzna jest na etapie sprzątania i usuwania szkód, co rodzi nowe wyzwania i potrzeby. W obliczu ogromnej ilości odpadów popowodziowych narastającym problemem staje się ich składowanie i utylizacja. Odpady te składają się z najróżniejszych frakcji, często zmieszanych, są to meble, gabaryty, elektrośmieci, ale także gruz, muł i szlam. Tylko w gminie Prudnik do 23 września zwieziono na PSZOK 270 t zniszczonych mebli i odpadów wielkogabarytowych po powodzi. 70 t odpadów zmieszanych już wywieziono z Prudnika do składowisk. W województwie kompletnie zalanych zostało kilka miejscowości, w tym Głuchołazy czy Lewin Brzeski — tam odpadów będzie odpowiednio więcej. Ich liczba w sposób oczywisty przekracza możliwości przerobu czy składowania lokalnych PSZOK-ów. W Głuchołazach, Prudniku i Paczkowie zlikwidowano jakiś czas temu stałe składowiska, mogą tam działać tylko składowiska tymczasowe. Niezależnie od tego koszt wywozu i utylizacji takiej masy odpadów będzie ogromny, lokalne JST nie dysponują funduszami na pokrycie tak dużego kosztu.</u>
          <u xml:id="u-513.2" who="#TomaszKostuś">W związku z powyższym zwracam się do pana premiera z pytaniem, czy rząd ma plan wsparcia poszkodowanych obszarów również w tym niesłychanie ważnym, także ze względów epidemiologicznych, zakresie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-514">
          <u xml:id="u-514.0" who="#DorotaNiedziela">W dyskusji złożono wniosek o odrzucenie informacji.</u>
          <u xml:id="u-514.1" who="#komentarz">(Poseł Zbigniew Bogucki: Pani marszałek…)</u>
          <u xml:id="u-514.2" who="#DorotaNiedziela">Nie, panie pośle, już koniec ze sprostowaniami. Panie pośle, bardzo proszę, zamknęłam już przed chwilą dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-514.3" who="#DorotaNiedziela">W dyskusji zgłoszono wniosek o odrzucenie informacji.</u>
          <u xml:id="u-514.4" who="#DorotaNiedziela">Do głosowania nad tym wnioskiem przystąpimy w bloku głosowań.</u>
          <u xml:id="u-514.5" who="#DorotaNiedziela">Na tym zakończyliśmy rozpatrywanie punktów porządku dziennego zaplanowanych na dzień 25 września br.</u>
          <u xml:id="u-514.6" who="#DorotaNiedziela">Zanim jeszcze zarządzę przerwę, chciałabym…</u>
          <u xml:id="u-514.7" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
          <u xml:id="u-514.8" who="#DorotaNiedziela">Czy państwo mogą jeszcze chwilę?</u>
          <u xml:id="u-514.9" who="#DorotaNiedziela">Panie pośle Bogucki…</u>
          <u xml:id="u-514.10" who="#DorotaNiedziela">Chciałabym na koniec bardzo podziękować, że wytrzymaliście państwo do godz. 1.20, że część tej dyskusji była bardzo merytoryczna. Bardzo państwu dziękuję. Życzę krótkiej, aczkolwiek regeneracyjnej nocy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-515">
          <u xml:id="u-515.0" who="#WaldemarAndzel">Oświadczenie w sprawie wstrzymania przyjęć przez szpitale</u>
          <u xml:id="u-515.1" who="#WaldemarAndzel">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! 3 lata temu pan marszałek Hołownia obiecywał, że każdy pacjent będzie miał osobistego lekarza, kierującego na bilans zdrowia, dostępnego i w gabinecie, i na telefon, i przez aplikację. Jeśli nie uda się na NFZ, to będzie zwrot kosztów leczenia prywatnego. Tymczasem szpitale odwołują przyjęcia, przekroczono limity NFZ. Takie tam kolejne 100 konkretów na 100 dni naszej wspaniałej koalicji rządzącej. Panie marszałku, ja panu po raz pierwszy serdecznie współczuję. Pan się nie wypłaci.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-516">
          <u xml:id="u-516.0" who="#BarbaraBartuś">Oświadczenie poselskie w 71. rocznicę zatrzymania prymasa Polski ks. kard. Stefana Wyszyńskiego oraz jego sekretarza i kapelana ks. abp. Antoniego Baraniaka</u>
          <u xml:id="u-516.1" who="#BarbaraBartuś">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Dzisiaj mija 71 lat od zatrzymania prymasa Polski ks. kard. Stefana Wyszyńskiego oraz ks. abp. Antoniego Baraniaka.</u>
          <u xml:id="u-516.2" who="#BarbaraBartuś">W nocy z 25 na 26 września 1953 r. władze komunistyczne aresztowały kard. Stefana Wyszyńskiego, prymasa Polski, a wraz z prymasem aresztowano jego sekretarza, skromnego i cichego biskupa pochodzącego z Wielkopolski, Antoniego Baraniaka.</u>
          <u xml:id="u-516.3" who="#BarbaraBartuś">Po zakończeniu II wojny światowej i przejęciu władzy w Polsce przez komunistów rozpoczął się proces eliminowania wszelkiej opozycji, zarówno legalnej, jak i tej działającej w konspiracji, zrzeszającej organizacje dążące do odzyskania przez kraj pełnej niepodległości. W ciągu kilku lat funkcjonariusze aparatu bezpieczeństwa wspierani przez oficerów NKWD zdołali zlikwidować praktycznie całość opozycji. Ostatnią zachowującą suwerenność siłą stał się Kościół katolicki, którym od 1948 r. kierował właśnie arcybiskup warszawsko-gnieźnieński, prymas Polski kard. Stefan Wyszyński.</u>
          <u xml:id="u-516.4" who="#BarbaraBartuś">Wieczorem 25 września 1953 r. pod bramę Pałacu Prymasowskiego w Warszawie przybyli funkcjonariusze Urzędu Bezpieczeństwa, którzy domagali się wpuszczenia pod pretekstem przekazania listu do bp. Antoniego Baraniaka. Prymas, zawiadomiony o wizycie funkcjonariuszy, zezwolił na ich wejście. Podczas rozmowy ubowcy przekazali kard. Wyszyńskiemu pismo zawierające decyzję rządu usuwającą go z miasta i zakazującą wykonywania posługi kapłańskiej. Prymas nie podpisał otrzymanej decyzji, zaznaczając, że jest ona pozbawiona podstaw prawnych, ale wyprowadzono go z Pałacu Prymasowskiego i pod eskortą sześciu aut przewieziono do klasztoru w Rywałdzie.</u>
          <u xml:id="u-516.5" who="#BarbaraBartuś">Podczas 3-letniego internowania kard. Wyszyński przebywał jeszcze w Stoczku koło Lidzbarka Warmińskiego, Prudniku na Śląsku Opolskim i Komańczy w Bieszczadach.</u>
          <u xml:id="u-516.6" who="#BarbaraBartuś">Z aresztowaniem prymasa Stefana Wyszyńskiego wiązało się silne uderzenie w struktury Kościoła i sterroryzowanie pozostałych na wolności hierarchów. Ograniczenie wpływów filaru chrześcijaństwa było dla komunistów niezwykle ważne, o czym świadczyły stosowane przez nich metody prowadzące często do skrajnych postępowań wobec duchownych, tj. ich gnębienia oraz prześladowania.</u>
          <u xml:id="u-516.7" who="#BarbaraBartuś">Kilka godzin po zatrzymaniu kardynała na podstawie nakazu wystawionego przez prokuraturę wojskową został aresztowany sufragan gnieźnieński, kapelan prymasowski — abp Antoni Baraniak. Więzienie przy ul. Rakowieckiej, do którego trafił, było katownią, w której władze komunistyczne usiłowały niszczyć życiorysy polskich patriotów, i taka właśnie intencja przyświecała zatrzymaniu sekretarza i kapelana prymasa Polski. Więziono go bez procesu 27 miesięcy.</u>
          <u xml:id="u-516.8" who="#BarbaraBartuś">Arcybiskup Baraniak już w pierwszych tygodniach więzienia schudł kilkanaście kilogramów. Tortury, jakim go poddano, były straszliwe: zdzieranie paznokci, pobicia, które pozostawiły ślad w postaci 10-centymetrowych blizn, podawanie zastrzyków i zatruwanie organizmu oraz psychiczne maltretowanie, przetrzymywanie nago w ciemnicy (małej, wychłodzonej celi z mokrą posadzką) czy spuszczanie przez wiele godzin kropli wody na głowę. W korytarzyku obok tego karceru strzelano ludziom w tył głowy, a krew i ludzkie szczątki, które zostały na ziemi po głowie roztrzaskanej strzałem, spłukiwano wodą. Spływała ona do mokrego karceru, w którym nie było kanalizacji ani odpływu. Nie było tam także wiadra na odchody. Wszystko, co tam spłynęło, zostawało w celi. Więźniowie, których tam umieszczano, siedzieli jakby w szambie. I to wszystko 50-letni duchowny znosił w osamotnieniu. Biskupowi Antoniemu, wbrew regulaminowi, nie pozwolono na pisanie i otrzymywanie listów, widzenia z rodziną i praktyki kapłańskie.</u>
          <u xml:id="u-516.9" who="#BarbaraBartuś">Wiadomo, że w tym czasie odbyło się blisko 150 przesłuchań (niektóre trwały po kilkanaście godzin), a na przesłuchania zabierano go nawet z więziennego szpitala, mimo że w opiniach więziennych lekarzy stan jego określano jako poważny. Komuniści mieli nadzieję wymusić w ten sposób fałszywe zeznania oraz uczynić z nich podstawę do oskarżenia prymasa Wyszyńskiego o szpiegostwo i zdradę stanu. Ale nie zdołali złamać mężnego duchownego. Nie nosił munduru, tylko sutannę, ale z pewnością zasługuje na miano żołnierza niezłomnego Kościoła.</u>
          <u xml:id="u-516.10" who="#BarbaraBartuś">Warto również przytoczyć świadectwo Eugeniusza Kosiela, który w latach 80. był niedzielnym organistą u księży salezjanów w parafii w Marszałkach, gdzie 30 grudnia 1955 r. przewieziono księdza arcybiskupa:</u>
          <u xml:id="u-516.11" who="#BarbaraBartuś">Ubecy przewozili ks. abp. Antoniego Baraniaka odkrytym samochodem, tzw. wojskowym łazikiem, a ciężko chory kapłan był ubrany tylko w letni, cienki płaszcz, zapewne ten, w którym został aresztowany we wrześniu 1953 r. Po przyjeździe do Marszałek ubecy wnieśli w pozycji siedzącej zmarzniętego abp. Baraniaka, rzucili go na ławę w kuchni i powiedzieli: Przywieźliśmy wam Dziadka Mroza.</u>
          <u xml:id="u-516.12" who="#BarbaraBartuś">Postawa arcybiskupa podczas uwięzienia i okrutnych tortur ochroniła prymasa przed pokazowym procesem i nie udało się komunistom skompromitować Kościoła, tak jak to się stało w Chorwacji, Czechach, Rumunii, Słowacji i na Węgrzech. Tylko w Polsce taki pokazowy proces prymasa się nie odbył, a za tym wszystkim stał skromny, pokorny człowiek, który nie ugiął się i — jak sam mówił — nie ześwinił się. Niestety historia bohaterskiego biskupa jest wciąż tak mało znana, wciąż tak mało wiemy i tak mało mówimy o tej niezwykłej postaci.</u>
          <u xml:id="u-516.13" who="#BarbaraBartuś">W 2018 r. prezydent RP Andrzej Duda pośmiertnie odznaczył abp. Antoniego Baraniaka Orderem Orła Białego, a decyzją Sejmu z lipca 2023 r. abp Antoni Baraniak został patronem roku 2024. Jednak ile osób w Polsce o tym wie? Ilu młodych ludzi zna historię tego niezłomnego kapłana?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-517">
          <u xml:id="u-517.0" who="#MarcinJózefaciuk">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Przez ostatnie miesiące zbierał się Parlamentarny Zespół ds. ADHD. Wypracowane w nim zostały, wraz ze stroną społeczną oraz specjalistami, rekomendacje. Wśród nich są m.in.:</u>
          <u xml:id="u-517.1" who="#MarcinJózefaciuk">— edukacja nauczycieli i nauczycielek w kwestii ADHD dzieci i młodzieży,</u>
          <u xml:id="u-517.2" who="#MarcinJózefaciuk">— aktualizacja zapisów rozporządzenia MEN w sprawie warunków organizowania kształcenia, wychowania i opieki dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnych, niedostosowanych społecznie i zagrożonych niedostosowaniem społecznym o zaburzenia,</u>
          <u xml:id="u-517.3" who="#MarcinJózefaciuk">— przeprowadzenie kampanii społecznej dotyczącej problematyki osób z ADHD,</u>
          <u xml:id="u-517.4" who="#MarcinJózefaciuk">— powiązanie oceny funkcjonalnej z wysokością dodatkowej kwoty wsparcia na dziecko w szkole,</u>
          <u xml:id="u-517.5" who="#MarcinJózefaciuk">— przekazanie środków finansowych do samorządów, aby mogło być zapewnione finansowane wsparcie dla dzieci z ADHD, zanim zostaną wprowadzone diagnozy funkcjonalne,</u>
          <u xml:id="u-517.6" who="#MarcinJózefaciuk">— zniesienie ocen z zachowania dla dzieci neuroróżnorodnych,</u>
          <u xml:id="u-517.7" who="#MarcinJózefaciuk">— przygotowanie dostosowania egzaminów ósmoklasisty oraz maturalnych do potrzeb dzieci i młodzieży z ADHD,</u>
          <u xml:id="u-517.8" who="#MarcinJózefaciuk">— kontynuacja refundacji leków na ADHD do ukończenia edukacji szkolnej (w przypadku rozpoczęcia farmakoterapii przed 18. rokiem życia),</u>
          <u xml:id="u-517.9" who="#MarcinJózefaciuk">— dostęp do diagnozy na NFZ wykonywanej nie tylko przez psychologów klinicznych,</u>
          <u xml:id="u-517.10" who="#MarcinJózefaciuk">— skrócenie procedury importu interwencyjnego (obecnie 12–15 tygodni),</u>
          <u xml:id="u-517.11" who="#MarcinJózefaciuk">— zadbanie o dostępność leków adekwatną do liczby zdiagnozowanych osób,</u>
          <u xml:id="u-517.12" who="#MarcinJózefaciuk">— wprowadzenie przynajmniej częściowej refundacji leków na ADHD dla dorosłych,</u>
          <u xml:id="u-517.13" who="#MarcinJózefaciuk">— umożliwienie osobom z ADHD uwzględnienia rekomendacji ogólnych dotyczących traktowania pracowników z ADHD w adekwatny sposób w prawie pracy,</u>
          <u xml:id="u-517.14" who="#MarcinJózefaciuk">— włączenie tematyki neuroróżnorodności do programów studiów, przede wszystkim psychologii i pedagogiki.</u>
          <u xml:id="u-517.15" who="#MarcinJózefaciuk">To tylko część rekomendacji. Pełna lista zostanie rozesłana do ministerstw, których to dotyczy, 1 października, czyli pierwszego dnia miesiąca świadomości ADHD — z zaproszeniem na spotkanie zespołu pod koniec miesiąca.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-518">
          <u xml:id="u-518.0" who="#FryderykSylwesterKapinos">Oświadczenie poselskie w sprawie wydarzeń patriotycznych we wrześniu i sierpniu 2024 r.</u>
          <u xml:id="u-518.1" who="#FryderykSylwesterKapinos">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Okres między 16. a 17. posiedzeniem Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej był bogaty w wiele wydarzeń patriotycznych w naszym kraju. 1 i 15 sierpnia oraz 1 września to w Polsce daty o bardzo mocnym wydźwięku historycznym. Rocznice wybuchu powstania warszawskiego, Cudu na Wisłą i rozpoczęcia II wojny światowej to jedne z punktów zwrotnych w historii naszego kraju.</u>
          <u xml:id="u-518.2" who="#FryderykSylwesterKapinos">W moim rodzinnym powiecie mieleckim 80. rocznica wybuchu powstania warszawskiego była pięknie obchodzona w mieście Mielcu. Główne uroczystości godziny W przyciągnęły wiele osób chcących oddać hołd bohaterom walk o wolną Polskę. To zawsze wzruszający i chwytający za serce moment, gdy 1 sierpnia o godz. 17 rozlega się dźwięk syren alarmowych, a nasze myśli płyną ku tym chwilom sprzed lat. W tym roku mieliśmy również szereg wydarzeń towarzyszących: spektakl teatralny, koncert, spacer trasą grobów powstańczych, historyczną grę miejską. Wszystko po to, aby jeszcze lepiej przybliżyć atmosferę i historię tamtych dni roku 1944.</u>
          <u xml:id="u-518.3" who="#FryderykSylwesterKapinos">Również sierpień, lecz ponad dwie dekady wcześniej zapisał się bardzo mocno w historii naszej ojczyzny. Na pamiątkę kluczowej bitwy wojny polsko-bolszewickiej, określanej mianem Cudu na Wisłą w dniu 15 sierpnia obchodzimy Święto Wojska Polskiego. Oprócz obchodów centralnych w tym okresie celebrowane jest to święto w poszczególnych miastach i garnizonach wojskowych. Tak było w tym roku w Nowej Dębie, gdzie świętowały jednostki miejscowego garnizonu: 18. Pułk Artylerii, Ośrodek Szkolenia Poligonowego Wojsk Lądowych Dęba oraz 33. Wojskowy Oddział Gospodarczy. Była to znakomita okazja, aby podziękować polskim żołnierzom za ich piękną służbę, godną postawę, umiłowanie do munduru oraz pełne pasji i zaangażowania wypełnianie powierzonych obowiązków. Za to i wiele więcej należy się Wojsku Polskiemu szacunek i uznanie, a fraza: murem za polskim mundurem powinna być nie sloganem, lecz realną postawą nas wszystkich. To bowiem nasi żołnierze własną piersią, do ostatniej kropli krwi są gotowi bronić polskiej granicy.</u>
          <u xml:id="u-518.4" who="#FryderykSylwesterKapinos">Dzień 1 września w historii naszego kraju nieodłącznie kojarzy się z atakiem Niemiec, który rozpoczął II wojnę światową. W ubiegłą niedzielę w Radomyślu Wielkim odbyła się uroczystość upamiętnienia walk na terenie gminy Radomyśl Wielki podczas II wojny światowej. To wydarzenie pokazało, że pamięć o tamtym czasie jest w lokalnych społecznościach bardzo silna. Na tym terenie nie brakowało heroicznych dokonań polskich żołnierzy, którzy wielokrotnie musieli mierzyć się z przeważającymi siłami wroga. Broniąc swojej ojczyny, przewyższali go jednak swoim zaangażowaniem i poświęceniem. Na szali wolności Polski kładli swoje zdrowie i życie, przelewając krew, dawali świadectwo swojego patriotyzmu.</u>
          <u xml:id="u-518.5" who="#FryderykSylwesterKapinos">W tym miejscu pragnę bardzo serdecznie podziękować wszystkim osobom zaangażowanym w organizację wydarzeń patriotycznych. Dzięki państwa zaangażowaniu nie odejdą w niepamięć ważne daty z historii naszej ojczyzny, lecz przeciwnie, pamięć o nich przetrwa dla kolejnych pokoleń. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-519">
          <u xml:id="u-519.0" who="#MariaKoc">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W obliczu ogromnej tragedii, jaka wydarzyła się w Polsce w ostatnich dniach, w obliczu ogromnej powodzi, jaka dotknęła południowo-zachodnią część naszego kraju, rodzi się zasadnicze pytanie, czy tej tragedii można było choć częściowo zapobiec. Wydaje się, że tak. Jednak błędy popełnione przez rządzących w dużym stopniu uniemożliwiły skuteczną walkę z powodzią. Błędy te i zaniechania budzą wiele wątpliwości i pytań.</u>
          <u xml:id="u-519.1" who="#MariaKoc">Po pierwsze, dlaczego premier Donald Tusk, mając dostęp do pełnych prognoz, które stwierdzały wystąpienie powodzi w najbliższych dniach w południowo-zachodniej Polsce, w dniu 13 września 2024 r. uspokajał mieszkańców tamtych terenów, stwierdzając, że prognozy nie są przesadnie alarmujące i nie ma powodów do paniki? Dlaczego pan premier zignorował ostrzeżenia przekazane do Polski 10 września br. z unijnego systemu Copernicus? Dlaczego zignorował pan prognozy IMGW oraz ostrzeżenia płynące z Czech?</u>
          <u xml:id="u-519.2" who="#MariaKoc">Czy premier Donald Tusk zdaje sobie sprawę z tego, że jego uspokajające, bagatelizujące zagrożenie komunikaty spowodowały, że wielu ludzi zaniechało ewakuacji swojego mienia i siebie samych? Czy zdaje pan sobie sprawę z tego, że powiedzenie prawdy o zbliżającej się powodzi w dniu 13 września mogło zapobiec wielu zniszczeniom i ludzkim tragediom?</u>
          <u xml:id="u-519.3" who="#MariaKoc">Pytania te zadaję, ponieważ powodzie w Polsce nie są czymś incydentalnym i mogą się powtórzyć. Postawa premiera kraju ma kluczowe znaczenie dla właściwego reagowania społeczeństwa i służb w obliczu zbliżających się katastrof. Czy premier Donald Tusk potrafi z tej sytuacji wyciągnąć wnioski? Podejrzewam, że to pytanie pozostanie bez odpowiedzi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-520">
          <u xml:id="u-520.0" who="#MariaJoannaKoźlakiewicz">Oświadczenie poselskie w sprawie działalności organizacji pozarządowych w Polsce</u>
          <u xml:id="u-520.1" who="#MariaJoannaKoźlakiewicz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Dziś chciałabym zwrócić uwagę na niezwykle ważną rolę, jaką pełnią w naszym kraju organizacje pozarządowe. To właśnie te organizacje — fundacje, stowarzyszenia i inicjatywy społeczne — są kluczowymi podmiotami, które wspierają różnorodne działania na rzecz społeczeństwa. Działają w obszarach, gdzie często instytucje państwowe nie są w stanie dotrzeć, oferując pomoc najbardziej potrzebującym, wspierając przestrzeganie praw człowieka, rozwój edukacji, ochronę środowiska i wiele innych kluczowych inicjatyw. Dziś, kiedy w Polsce na południu walczymy ze skutkami powodzi, działalność organizacji pozarządowych jest niezwykle ważna i praktycznie bezcenna.</u>
          <u xml:id="u-520.2" who="#MariaJoannaKoźlakiewicz">Organizacje pozarządowe są jednym z filarów demokratycznego państwa i stanowią wyraz aktywności obywatelskiej. Jednak w ostatnich latach ich działalność staje się coraz trudniejsza. Ograniczone i bardzo skomplikowane procedury konkursowe, biurokracja i brak stabilnego wsparcia finansowego utrudniają im realizację ważnych projektów. Tymczasem to właśnie NGOs często podejmują się zadań, które są kluczowe dla społeczności lokalnych — od wspierania seniorów, po ochronę praw dzieci czy osób z niepełnosprawnościami.</u>
          <u xml:id="u-520.3" who="#MariaJoannaKoźlakiewicz">Apeluję o zwiększenie wsparcia dla organizacji pozarządowych, zarówno poprzez ułatwienie dostępu do środków finansowych, jak i uproszczenie procedur biurokratycznych. W czasach gdy kryzysy społeczne i gospodarcze dotykają coraz większą część naszego społeczeństwa, ich rola jest nie do przecenienia. Zasługują na pełne wsparcie państwa, aby mogły realizować swoje działania w sposób ciągły i efektywny. Wzmacniając organizacje pozarządowe, wzmacniamy społeczeństwo obywatelskie, a tym samym całą Polskę. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-521">
          <u xml:id="u-521.0" who="#GrzegorzLorek">Budowa portu w Gdyni</u>
          <u xml:id="u-521.1" who="#GrzegorzLorek">Na jesieni 1920 r. rząd polski podejmuje decyzję o budowie w Gdyni tymczasowego portu wojennego i schroniska dla rybaków wg projektu inż. Wendy. Sejm RP uchwala we wrześniu 1922 r. ustawę o budowie portu w Gdyni, a już 29 kwietnia 1923 r. z udziałem prezydenta Stanisława Wojciechowskiego i premiera Władysława Sikorskiego odbywa się w Gdyni uroczyste otwarcie tymczasowego portu wojennego i schroniska dla rybaków.</u>
          <u xml:id="u-521.2" who="#GrzegorzLorek">Datą uznawaną za formalny początek Portu Gdynia jest 23 września 1922 r., kiedy to Sejm uchwalił ustawę, której art. 1 stwierdzał: Upoważnia się Rząd do poczynienia niezbędnych zarządzeń celem wykonania budowy portu morskiego przy Gdyni na Pomorzu, jako portu użyteczności publicznej.</u>
          <u xml:id="u-521.3" who="#GrzegorzLorek">W sierpniu tego samego roku do nabrzeża gdyńskiego portu wpływa pierwszy pełnomorski statek. Była to jednostka o nazwie Kentucky, pływająca pod banderą francuską.</u>
          <u xml:id="u-521.4" who="#GrzegorzLorek">W ciągu kilkunastu lat mała rybacka osada przekształciła się w jeden z największych i najnowocześniejszych portów w Europie, wokół którego powstało miasto liczące tuż przed wybuchem II wojny światowej ponad 120 tys. mieszkańców. Było to spektakularne wydarzenie dla polskiej racji stanu. Szkoda, że dziś koalicja 13 grudnia nie rozumie potrzeby, i to szybkiej, budowy CPK.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-522">
          <u xml:id="u-522.0" who="#AgnieszkaAnnaSoin">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Blisko 2 tygodnie temu byliśmy świadkami tragicznych wydarzeń, które dotknęły południową część Polski. Z trwogą patrzyliśmy na obrazy zalewanych miast, zniszczonej infrastruktury drogowej, dorobku mieszkańców regionu, któremu służę jako parlamentarzystka. Patrzymy na ogromny dramat ludzki.</u>
          <u xml:id="u-522.1" who="#AgnieszkaAnnaSoin">Dziś na zabłoconych, zdewastowanych przez powódź ulicach unosi się kurz, czuć w powietrzu zapach wilgoci. Wiele ulic w Kłodzku, Kudowie-Zdroju, Lądku-Zdroju, Stroniu Śląskim wygląda jak polne drogi po ulewnych deszczach, znajdują się na nich stosy zniszczonych mebli, sprzętu AGD i liczne bloki ścian tynkowych.</u>
          <u xml:id="u-522.2" who="#AgnieszkaAnnaSoin">Sprzątanie po żywiole zajmie nam miesiące, być może długie lata. Dziękuję wszystkim za okazane serce, falę dobroci, która nadciągnęła ze strony wolontariuszy i służb, by nieść pomoc najbardziej potrzebującym. Przed nami ogromne wyzwanie, by zdążyć przed zimą: osuszenie murów kamienic, umocnienie wałów przeciwpowodziowych, zapewnienie schronienia, dachu nad głową osobom dotkniętym powodzią.</u>
          <u xml:id="u-522.3" who="#AgnieszkaAnnaSoin">Jako poseł na Sejm ziemi dolnośląskiej poczynię wszelkie starania, aby ustawa dotycząca wsparcia dla poszkodowanych w wyniku niszczycielskiego żywiołu stała się realną szansą na powrót do normalności tym wszystkim, którzy ucierpieli w jego wyniku. Konieczne są pomoc i natychmiastowe rozwiązania systemowe, które przyspieszą ten proces. Całym sercem jestem z tymi wszystkimi, których dotknęła tragedia. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-523">
          <u xml:id="u-523.0" who="#AndrzejSzejna">Oświadczenie w sprawie wzrostu poparcia dla Alternative für Deutschland</u>
          <u xml:id="u-523.1" who="#AndrzejSzejna">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! 1 września 2024 r. skrajna prawica odniosła w Niemczech największy sukces polityczny od czasów II wojny światowej, wygrywając w Turyngii i zajmując drugie miejsce w Saksonii i Brandenburgii. Triumf Alternative für Deutschland oraz skrajnie lewicowego Sojuszu Sahry Wagenknecht — dla Rozsądku i Sprawiedliwości (BSW) nie jest dobrą wiadomością dla Europy, dla Polski, ale również dla Ukrainy.</u>
          <u xml:id="u-523.2" who="#AndrzejSzejna">Te wyraźnie prorosyjskie i antyukraińskie ugrupowania mają na swoich sztandarach m.in. referendum w sprawie wyjścia Niemiec z Unii Europejskiej i przekształcenia UE w związek niepodległych narodów. AfD domaga się całkowitego zamknięcia granic zewnętrznych UE i przywrócenia kontroli na granicach państw. Trudno powiedzieć, czym to się może skończyć. Biorąc natomiast pod uwagę, że to Unia jest motorem coraz lepszych relacji handlowych pomiędzy Warszawą a Berlinem, powodów do niepokoju z naszej strony nie brakuje.</u>
          <u xml:id="u-523.3" who="#AndrzejSzejna">Należy zwrócić uwagę, iż najnowsze badania sondażowe przeprowadzane w Niemczech w związku z wyborami do Bundestagu, które odbędą się we wrześniu 2025 r., dają AfD silną pozycję w większości landów. Ostatnie badania z września br. mówią, iż CDU/CSU może liczyć na 32,6% poparcia, AfD — na 17,9%, SPD — na 14,8%, Zieloni — na 10,9%, BSW zaś — na 8,1%. Na przestrzeni kilku ostatnich lat AfD osiągała najwyższe notowania w sondażach w 2023 r. I choć z początkiem roku 2024 nastąpił delikatny spadek poparcia dla tej partii, to na obecną chwilę znów możemy zauważyć jego wzrost. Mając na uwadze ostanie wybory do landtagów w Turyngii, Saksonii i Brandenburgii oraz silną pozycję AfD w wielu landach (w tym również w landach tzw. Niemiec zachodnich), należy bacznie obserwować sytuację polityczną w Niemczech, tym bardziej że Niemcy są największym partnerem handlowym Polski, pod względem zarówno eksportu, jak i importu, oraz jednym z największych inwestorów zagranicznych. W pierwszej połowie 2024 r. wartość niemieckiego eksportu do Polski była większa niż eksportu do Chin. To daje nam awans na czwarte miejsce w zestawieniu głównych kierunków eksportowych Niemiec. Z roku na rok coraz więcej polskich firm decyduje się również na inwestycje w Niemczech.</u>
          <u xml:id="u-523.4" who="#AndrzejSzejna">Polsce bardzo zależy także na wzmocnieniu potencjału w dziedzinie współpracy między Polską a Niemcami w takich obszarach jak modernizacja infrastruktury energetycznej, współpraca naukowo-techniczna czy też wspieranie współpracy przedsiębiorstw w zakresie innowacji oraz modernizacji.</u>
          <u xml:id="u-523.5" who="#AndrzejSzejna">W 2024 r. zacieśniono współpracę w ramach Polsko-Niemieckiego Forum Gospodarczego oraz Trójkąta Weimarskiego, co ma na celu realizację konkretnych projektów gospodarczych. Co prawda wśród ekonomistów i na rynkach finansowych nie widać niepokoju i na tę chwilę nic nie wskazuje na potencjalne pojawienie się problemów w relacjach gospodarczych pomiędzy Polską a Niemcami w przypadku wejścia AfD do rządu, ale wzrost znaczenia tej partii jest niepokojący w kontekście wsparcia Ukrainy w wojnie z Rosją.</u>
          <u xml:id="u-523.6" who="#AndrzejSzejna">Już teraz pomiędzy Polską a Niemcami istnieje wiele rozbieżności w podejściu do konfliktu za naszą wschodnią granicą. Dojście AfD czy partii Sahry Wagenknecht do władzy oznaczać będzie dużą zmianę w niemieckich relacjach z Rosją, co zapewne nie pozostanie bez wpływu na to, jak będzie się kształtowała polityka naszego zachodniego sąsiada w stosunku do Ukrainy. Skrajna lewica domaga się m.in. wstrzymania dostaw broni do Ukrainy i podjęcia natychmiastowych negocjacji pokojowych z Rosją. Wśród postulatów tych partii jest też zniesienie sankcji wobec Rosji oraz reaktywacja gazociągu Nord Stream.</u>
          <u xml:id="u-523.7" who="#AndrzejSzejna">Rosnące poparcie dla obu tych partii sprawia, że rząd w Berlinie unika publicznego i wyraźnego popierania Ukrainy. Z obawy przed populistami zarówno SPD, jak i CDU w kampanii wyborczej unikają tematu pomocy wojskowej dla Ukrainy. Niewątpliwie coraz większe poparcie dla partii prorosyjskich będzie powodowało, że polityczny kompromis z Polską będzie coraz trudniejszy do osiągnięcia.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-524">
          <u xml:id="u-524.0" who="#TadeuszTomaszewski">Oświadczenie ws. programu odbudowy obiektów sportowych na terenach dotkniętych skutkami powodzi</u>
          <u xml:id="u-524.1" who="#TadeuszTomaszewski">Szanowny Panie Marszałku! W związku z wprowadzeniem stanu klęski żywiołowej na obszarze części województw opolskiego i dolnośląskiego zarządy Opolskiego Związku Piłki Nożnej oraz Dolnośląskiego Związku Piłki Nożnej apelują do ministra sportu i turystyki o ogłoszenie programu odbudowy obiektów sportowych dotkniętych powodzią.</u>
          <u xml:id="u-524.2" who="#TadeuszTomaszewski">Żywioł, który w dramatyczny sposób dotknął nasze województwa, spowodował również ogromne straty w infrastrukturze sportowej. Wiele opolskich i dolnośląskich klubów pozostało bez obiektów sportowych i treningowych, z których część została całkowicie zniszczona, a duża część wymaga gruntownych prac remontowych i renowacyjnych. Zarówno Opolski, jak i Dolnośląski Związek Piłki Nożnej udzieli poszkodowanym klubom wsparcia w zakresie doposażenia w sprzęt sportowy, ale odbudowa zniszczonej infrastruktury i związane z nią koszty będą z całą pewnością przekraczać możliwości zarówno klubów, jak i samorządów.</u>
          <u xml:id="u-524.3" who="#TadeuszTomaszewski">Zdajemy sobie sprawę, że w tej ogromnie trudnej sytuacji, w jakiej znalazło się teraz wiele miast i wsi południowej i południowo-zachodniej Polski, w pierwszej kolejności odbudowywane będą obiekty infrastruktury krytycznej, transportowej i ważne obiekty użyteczności publicznej. Apelujemy jednak gorąco o uruchomienie dodatkowych środków przeznaczonych na odbudowę zniszczonych przez powódź obiektów sportowych. Specjalny program ich odbudowy pozwoliłby wielu małym i lokalnym klubom na powrót w niedalekiej perspektywie do pełnego współzawodnictwa sportowego, a mieszkańcom dotkniętych żywiołem terenów, zwłaszcza dzieciom i młodzieży, przywróciłby możliwość podejmowania sportowej aktywności, spędzania w ten sposób czasu wolnego. Bez dodatkowego wsparcia i pomocy finansowej ze strony ministerstwa trudno będzie to osiągnąć.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-525">
          <u xml:id="u-525.0" who="#BartoszZawieja">Na wniosek pana Grzegorza Wojtery — wójta gminy Suchy Las przedkładam informację na temat przygotowania dokumentacji projektowej dla inwestycji: Budowa węzła przesiadkowego przy przystanku pasażerskim Poznań Suchy Las wraz z likwidacją kolizyjnego przejazdu drogowego przez linie kolejowe w ciągu ul. Sucholeskiej, w ramach projektu pt.: Integracja węzłów na północnej obwodnicy towarowej m. Poznania z miejskim transportem zbiorowym — dokumentacja. Dodatkowo dokumentacja obejmuje zakres poznański, tj. ulice tzw. Nowoobornicką, Szymanowskiego, Mateckiego i Omańkowskiego w Poznaniu.</u>
          <u xml:id="u-525.1" who="#BartoszZawieja">Poniżej aktualny stan zawansowania prac.</u>
          <u xml:id="u-525.2" who="#BartoszZawieja">Węzeł przesiadkowy Suchy Las: projekt budowlany — 100%, projekty wykonawcze koordynacji PKP wraz uzyskaniem decyzji środowiskowej — wysokie zaawansowanie.</u>
          <u xml:id="u-525.3" who="#BartoszZawieja">Zakres poznański: zaawansowanie — 70%, projekty wykonawcze wraz z raportem oddziaływania na środowisko — poziom średniozaawansowany.</u>
          <u xml:id="u-525.4" who="#BartoszZawieja">Uważam, że taki stan rzeczy daje możliwość realizacji tej inwestycji przy udziale lokalnych samorządów oraz wparcia finansowego PKP PLK ze środków UE lub KPO.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-526">
          <u xml:id="u-526.0" who="#DorotaNiedziela">Zarządzam przerwę w posiedzeniu do godz. 9 rano.</u>
          <u xml:id="u-526.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-526.2" who="#komentarz">(Przerwa w posiedzeniu o godz. 1 min 20)</u>
        </div>
      </body>
    </text>
  </TEI>
</teiCorpus>