PPC / ppc

text_structure.xml 32.7 KB
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 
<?xml version='1.0' encoding='utf-8'?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
  <xi:include href="PPC_header.xml" />
  <TEI>
    <xi:include href="header.xml" />
    <text>
      <body>
        <div xml:id="div-1">
          <u xml:id="u-1.0" who="#AleksandraGajewska">Jeżeli chodzi o sprawozdanie to zacznę od wspierania rodzin w wymiarze usług, czyli w 2023 r. ogółem zatrudnionych było 3748 asystentów rodziny i to jest o 1% więcej niż w roku 2022.  Z tego 3222 asystentów było zatrudnionych na podstawie umowy o pracę w systemie zadaniowego czasu pracy oraz 526 asystentów zatrudnionych było na podstawie umów o świadczenie usług. Oznacza to zasadnicze utrzymanie liczby asystentów zatrudnionych w oparciu o umowę o pracę na tym samym poziomie co w 2022 r. i świadczy o tym, że samorząd gminy nie utrzymuje tak bardzo postulowanej przez samych asystentów rodziny formy ich zatrudnienia.</u>
          <u xml:id="u-1.1" who="#AleksandraGajewska">Z naszej perspektywy uważamy, że sam asystent rodziny powinien być rozwijany przez gminy, a w gminach powinna być wykonywana praca z rodzinami tak, żeby jak najmniej dzieci, które nie powinny znaleźć się w pieczy zastępczej mogły rozwijać się w swoim środowisku rodzinnym, jeżeli jest to dla nich bezpieczne i prawidłowe. W tej nowelizacji będziemy dążyć do tego, żeby te zadania były wykonywane przez samorządy gminne.</u>
          <u xml:id="u-1.2" who="#AleksandraGajewska">Napływ dzieci do pieczy zastępczej w ostatnich latach coraz bardziej się zwiększa. Dzisiaj w tym systemie znajduje się co setne dziecko w Polsce i to są dane, które są porażające. Ogółem w 2023 r. w ramach realizacji ustawy z usług asystentów rodziny skorzystało 39 190 rodzin w tym 11 098 rodzin zobowiązanych zostało do współpracy z asystentem rodziny przez sąd. W stosunku do 2022 r. oznacza to wzrost o 11% liczby rodzin, do których sąd skierował asystenta rodziny. Na ten wzrost wpływ ma między innymi wprowadzenie ustawą z dnia 18 marca 2016 r. zmiany ustawy Kodeks rodzinny i opiekuńczy gwarancji pozwalającej zapobiec umieszczaniu dziecka w pieczy jedynie z powodu ubóstwa rodziców. Użycie tego środka jest możliwe po wyczerpaniu wszystkich narzędzi wsparcia rodziny określonych w ustawie z dnia 25 lutego 1964 r. – Kodeks rodzinny i opiekuńczy oraz w ustawie o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej, czyli także po wykorzystaniu pracy prowadzonej przez asystenta rodziny z daną rodziną. Z danych wynika, że charakter problemów wychowawczych, z którymi zmagają się rodziny jest niestety coraz bardziej złożony, wielopoziomowy i coraz częściej sąd korzysta z tego narzędzia, by rodzinom została udzielona taka pomoc. Spośród 19 tys. rodzin, z którymi asystenci rodziny prowadzili pracę, w roku którego dotyczy sprawozdanie dla 14 153 rodzin współpraca ta zakończyła się w 2023 r. i to jest 21% ogółu, a w 5812 przypadków nastąpiło to w związku z osiągnięciem założonych celów. Są to dane, które są budujące, bo pokazują, że tam gdzie pracują asystenci rodziny, jesteśmy w stanie osiągać założone cele i gdyby w gminach była rozwinięta ta funkcja i było więcej asystentów rodziny to ta praca mogłaby dawać większe skutki i owoce w rozumieniu korzyści dla dzieci. W roku 2023 na obszarze Polski działało 1976 placówek wsparcia dziennego co oznacza zmniejszenie o 68 placówek w stosunku do roku 2022 w tym 1087 placówek  prowadzonych było przez inny podmiot niż samorząd gminny. W tym roku do gminnych placówek wsparcia dziennego uczęszczało 35 139 dzieci. W 2023 r. funkcjonowały 54 rodziny wspierające, z tego 13 rodzin wspierających prowadziło prace nie dłużej niż 3 miesiące,  34 nie dłużej niż 12 miesięcy, a w 12 przypadkach wskazano, że rodziny wspierające prowadziły prace dłużej niż rok. Z pomocy 54 rodzin wspierających skorzystało 57 rodzin.</u>
          <u xml:id="u-1.3" who="#AleksandraGajewska">Teraz przejdę do kwestii związanej ze wsparciem rodzinnych form pieczy zastępczej. Liczba dzieci umieszczonych w pieczy zastępczej w 2023 r. wyniosła ogółem 75 903 dzieci wobec  73 402 w 2022 r. i to daje wzrost o 3% liczby dzieci, które znajdowały się w tym systemie pieczy. W 2023 r. w rodzinnej pieczy zastępczej przebywało ogółem 58 472 dzieci umieszczonych  w 36 998 podmiotach rodzinnej pieczy zastępczej. Oznacza to wzrost o 1,3% liczby podmiotów w porównaniu do roku poprzedniego. Liczba rodzin zastępczych w 2023 roku wyniosła 36 154 i można było zaobserwować wzrost liczby tych rodzin o 431. Przypominam natomiast, że był to znaczący dopływ dzieci do pieczy zastępczej, więc to również nie zaspokoiło potrzeb, które powstały w 2023 r. Jedyny spadek w 2022 r. w stosunku do poprzedniego dotyczył liczby rodzin zastępczych zawodowych. Rodziny zastępcze stanowiły 98% ogólnej liczby podmiotów rodzinnej pieczy zastępczej, a pozostałe 2% w liczbie 884 to rodzinne domy dziecka, których liczba w stosunku do 2022 r. wzrosła o 7,2%. O ponad 2% wzrosła także liczba rodzin zastępczych niezawodowych, więc na koniec 2023 r. zatrudnionych było 1839 koordynatorów rodzinnej pieczy zastępczej i to jest o 5% więcej niż w roku 2022. Na dzień 31 grudnia 2023 r. na terenie Polski działało  1313 placówek opiekuńczo-wychowawczych co oznacza zwiększenie liczby tych placówek w stosunku do roku poprzedniego o 7. Ponadto w kraju działało 11 placówek opiekuńczo-terapeutycznych i 3 interwencyjne środki preadopcyjne. Na ten sam dzień w placówkach instytucjonalnej pieczy zastępczej w tym także prowadzonych przez marszałków województw przebywało łącznie 17 431 dzieci. W porównaniu z rokiem poprzednim to było o 635 dzieci więcej. Przeciętna liczba wychowanków w placówkach opiekuńczo-wychowawczych na poziomie powiatu na koniec 2023 r. pozostała na tym samym poziomie tj. 13 wychowanków.</u>
          <u xml:id="u-1.4" who="#AleksandraGajewska">Przejdę teraz do kosztów. Średni miesięczny koszt utrzymania dziecka w rodzinnej pieczy zastępczej w 2023 r. wynosił 1465 zł i wzrósł w stosunku do roku poprzedniego o 9,2%, przy czym w rodzinie zastępczej zawodowej i rodzinnym domu dziecka 2886 zł – oznacza to wzrost o 5,2%. Powyższe kwoty oczywiście nie zawierają kosztów wsparcia rodzinnej pieczy zastępczej, czyli kosztów organizatora rodzinnej pieczy zastępczej oraz zatrudnienia koordynatorów rodzinnej pieczy zastępczej. Jeżeli chodzi o średni miesięczny koszt utrzymania dziecka w placówce opiekuńczo-wychowawczej, czyli mówimy o pieczy instytucjonalnej, to wynosił on w 2023 r. 7458 zł i był wyższy o 13,5% niż w 2022 r. Średni koszt również nie zawiera kosztów związanych z zadaniami realizowanymi przez powiatowe centra pomocy w rodzinie, bo mają one oddzielne budżety. Jeśli chodzi o wydatki na pieczę zastępczą i współfinansowanie przez gminę, to w 2023 r. wydatki gmin związane ze współfinansowaniem pobytu dzieci w rodzinnej pieczy zastępczej wyniosły 274 910 tys. zł i były wyższe o 26,4% niż w 2022 r., a wkład poniesiony przez gminę stanowił 20% ogółu wydatków na świadczenia dla rodzin zastępczych, rodzinnych domów dziecka oraz na wynagrodzenia dla osób pełniących funkcje rodzin zastępczych i rodzinnych domów dziecka.</u>
          <u xml:id="u-1.5" who="#AleksandraGajewska">Jeśli chodzi o zadania związane ze współfinansowaniem pobytu dzieci w instytucjonalnej pieczy zastępczej, to te wydatki wyniosły 302 mln zł i stanowią 19,4% ogółu wydatków z budżetów powiatów na wydatki bieżące poniesione na rzecz instytucjonalnej pieczy zastępczej. W 2022 r. wydatki gmin związane ze współfinansowaniem pobytu dzieci w instytucjonalnej pieczy zastępczej wyniosły 243 500 tys. zł i to było 18,8% ogółu wydatków poniesionych na rzecz instytucjonalnej pieczy zastępczej. Łącznie na piecze zastępcze obu typów współfinansowanie gmin w 2023 r. wyniosło 23,8%, a udział ten w roku 2022 wynosił 21,5%. Z danych uzyskanych ze sprawozdań budżetowych składanych przez jednostki samorządu terytorialnego wynika, że wydatki na realizację ustawy w sprawozdawanym roku wyniosły ogółem 4220 000 tys. zł i były o pół miliarda większe, czyli o 13,7% niż w roku poprzednim.</u>
          <u xml:id="u-1.6" who="#AleksandraGajewska">Kolejną kwestią są usamodzielnienia. Liczba dzieci powyżej 18. roku życia, które opuściły pieczę zastępczą w 2023 r. wyniosła 6314, biorąc pod uwagę uśrednioną dla 2023 r. liczbę wychowanków w wieku 18–24 lata opuszczających pieczę zastępczą. Przeciętna wartość wsparcia dla wychowanka z tytułu kontynuowania nauki wynosiła 5664 zł rocznie, na usamodzielnienie 6004 zł natomiast na zagospodarowanie 2559 zł. Kwestia usamodzielnienia również jest tematem, który jest bardzo dokładnie przez nas analizowany i będzie usprawniany po proponowanej przez nas nowelizacji, tak by skutecznie usamodzielniać i wcześniej rozpocząć ten proces, bo cały czas podkreślamy, że usamodzielnienie jest to proces długotrwały w przypadku dzieci, które znalazły się w pieczy zastępczej, a których funkcjonowanie jest związane z traumą albo mają jakieś specjalne potrzeby i do nich również trzeba dostosować proces usamodzielnienia.</u>
          <u xml:id="u-1.7" who="#AleksandraGajewska">Jeżeli chodzi o adopcję krajową i zagraniczną to na koniec 2023 r. liczba dzieci oczekujących na adopcję zmniejszyła się w porównaniu ze stanem na dzień 31 grudnia 2022 r. o 78 dzieci. Podobnie liczba kandydatów na rodziców adopcyjnych oczekujących na przysposobienie dziecka zmalała o 73 osoby, przy czym małżonkowie liczeni są jako jeden kandydat. Liczba orzeczonych przysposobień w 2023 r. w porównaniu do 2022 r. zmniejszyła się o 281 dzieci i to jest spadek o 10% w stosunku do poprzedniego roku. Liczba przysposobionych dzieci w 2023 r. wyniosła ogółem 2482.</u>
          <u xml:id="u-1.8" who="#AleksandraGajewska">Na koniec chcę jeszcze powiedzieć, że w 2023 r. organ centralny, którego rolę na mocy Konwencji o ochronie dzieci i współpracy w dziedzinie przysposobienia międzynarodowego z dnia 29 maja 1993 r. pełni minister rodziny i polityki społecznej, wydał 12 zgód na kontynuowanie procedury o przysposobienie, w której mowa w art. 17c Konwencji haskiej. Zgody te dotyczyły 18 dzieci, z czego jedna sprawa dotyczyła łączenia rodzeństwa, a 11 spraw odnosiło się do dzieci posiadających specyficzne potrzeby medyczne, dla których adopcja związana ze zmianą miejsca zamieszkania w Rzeczypospolitej Polskiej na miejsce zamieszkania w innym państwie uznana została za najlepszą ze wszystkich zastępczych form opieki nad dzieckiem. W 2022 r. wydano 12 zgód dotyczących 16 dzieci.</u>
          <u xml:id="u-1.9" who="#AleksandraGajewska">To tyle, jeśli chodzi o sprawozdanie, najważniejsze dane i szczegóły dotyczące roku 2023. Większość dyskusji, które prowadzimy w Sejmie czy w Senacie głównie koncentruje się na proponowanych zmianach i tym, jak to się odnosi do rzeczywistości, więc oczywiście jesteśmy otwarci na dyskusję po raz kolejny również tutaj. Bardzo serdecznie dziękuję wszystkim, którzy współpracują i pracują z nami nad zmianami w ramach tego systemu pieczy zastępczej, które mamy nadzieję będziemy już niedługo państwu przedstawiać, konsultować i mam nadzieję również wdrażać w tej Izbie. Dziękuję uprzejmie.</u>
          <u xml:id="u-1.10" who="#MirosławKwiatkowski">W tym miejscu muszę powiedzieć, że kwota bazowa, od której liczono wszelkiego rodzaju dodatki i wypłaty to była 2560 zł, gdy przyjmiemy, że w 2021 r. średnia krajowa wynosiła 2122 zł brutto to wychodziło, że ta kwota bazowa to było 120% średniej krajowej, a wynagrodzenie rodzica zawodowego zastępczego to było 120% tej kwoty, czyli praktycznie zaokrąglając 140% tej kwoty od średniej krajowej. Jeżeli popatrzymy na koszty samego utrzymania dziecka w 2001 r., to kwota ta wynosiła 1100 zł. Gdybyśmy podeszli do tego jeden do jednego, to z tego wynikałoby, że na chwilę obecną kwota dla rodzica zastępczego tak jak było wspomniane, że dla dwóch pracujących osób i całej rodziny pensję dostaje jedna osoba to w zaokrągleniu byłaby to kwota 12 490 zł, a kwota na utrzymanie dziecka wynosiłaby 4666 zł co bardzo realnie wpisuje się w to, co jest wyliczane na utrzymanie dziecka. Podejrzewam, że gdyby te kwoty funkcjonowały na dzień dzisiejszy to nie mielibyśmy problemu z rodzicielstwem zastępczym, bo byłoby to jakościowe, do sprawdzenia i z pożytkiem dla dzieci. Nawet gdy weźmiemy pod uwagę ustawę z 2011 r. – zajmijmy się tylko kosztem utrzymania dziecka, bo z jednej strony wynagrodzenia powinny być rewaloryzowane zgodnie z ustawą i powinny być ustalane na podstawie doświadczenia, wiedzy i kompetencji rodziców zastępczych, a tak naprawdę jest to w większości jedna minimalna kwota, która jest wypłacana wszystkim bez względu na staż, wiedzę i to, że rodziny zawodowe muszą odbywać szkolenia – muszą się kształcić non stop i to nie jest jedno szkolenie w roku tylko kilka takich szkoleń, czyli stale muszą podnosić swoje kompetencje.</u>
          <u xml:id="u-1.11" who="#MirosławKwiatkowski">Jeżeli popatrzymy tylko na koszty utrzymania dziecka to w 2011 r. było to 1000 zł, czyli przez te całe 11 lat praktycznie nic się nie zmieniło i to było 72% najniższej krajowej, bo nie mówimy o średniej, natomiast obecnie jest to 1517 zł i jest to 32% najniższej krajowej, czyli widzimy, że ta kwota systematycznie schodzi. Gdy jeszcze dojdzie do tego, że podczas wprowadzania rejestru do ustawy w 2020 r., gdy była nowelizacja nagle okazało się, że w artykule ustawy, która dotyczyła rewaloryzacji wynagrodzeń i kosztów utrzymania na dzieci wykreślono pkt 1, który mówił o rewaloryzacji o procent inflacji – przerzucono ten zapis do pkt 2, w którym jest 5% próg.  W tym roku trzeba powiedzieć, że te rodziny, które już zarabiają poniżej najniższej krajowej, czyli 1567 zł zamiast 1666 zł nie będą miały tego zrewaloryzowane. Dlaczego o tym mówię?  Bo 1 kwietnia zawsze była podejmowana decyzja o rewaloryzacji, a teraz jej nie będzie.  Nie będzie też rewaloryzacji kosztów utrzymania dziecka. Stąd też chylę czoła przed naszym ministerstwem, które wzięło sobie do serca to, żeby to zmienić, wprowadzić i skonsultować to z nami, zanim obejrzy to światło dzienne, bo wtedy będziemy mogli wyłapywać takie smaczki jak artykuł eliminujący podwyżkę najniższych kwot, które są poniżej godności ludzkiej. Po prostu nie dopuścimy takich rzeczy. Dziękuję ślicznie.</u>
          <u xml:id="u-1.12" who="#AgnieszkaPalka">Chylę również czoła dla naszego ministerstwa, które bardzo szeroko i dogłębnie przeprowadziło konsultacje. Wiem, że niektóre zmiany potrzebują ciszy i skupienia, żeby wszystko przeanalizować, dlatego właśnie bardzo kibicuję i będę uczestniczyć w kolejnych spotkaniach. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-1.13" who="#BarbaraOliwiecka">Rodziny zastępcze zastępują nie tylko rodziców, ale warto, żebyśmy my jako posłowie i posłanki wiedzieli, że rodziny, opiekunowie zastępczy, rodzice zastępczy zastępują państwo. Zastępują to na bardzo nierównych warunkach – bez urlopu, nienależycie wynagradzani i bez wsparcia. Oczywiście wszyscy wiemy, że potrzeba dużo zmian technicznych, finansowych, ale przede wszystkim potrzeba zmiany nastawienia. Bardzo często spotykam się z tym, że z ust rodzin zastępczych pada, że oni nie chcą się czuć jak petenci wobec państwa i wobec systemu opieki społecznej, bo oni są po prostu partnerami, którzy wyręczają państwo. W zasadzie rodziny zastępcze mają największą moc sprawczą, żeby przeciąć łańcuch niewłaściwych zachowań i faktycznie dać dobre wzorce dzieciom. Wiele samorządów mówi o tym, że brakuje rodzin zastępczych – można prowadzić tysiące kampanii, ale najlepszymi ambasadorami są same rodziny zastępcze.</u>
          <u xml:id="u-1.14" who="#BarbaraOliwiecka">Bardzo często spotykam się z tym, że rodziny zastępcze nie mają dużo dobrych rzeczy do powiedzenia, bo są przemęczeni, nie mają wsparcia, mają kontrole, w trakcie których są oceniani za łatwo i za szybko, a faktycznie mają za mało takiej realnej pomocy. Kwestia finansowa również jest ważna. Nawiązując jeszcze do tego wypalenia i do tego, że faktycznie rodziny zastępcze to są najlepsi ambasadorowie tej formy opieki, wiele z nich mówi mi, że ich dzieci nie chcą kontynuować tej drogi – nie chcą i mówią, że będą robić w życiu wszystko, ale na pewno nie będą rodziną zastępczą, bo widzą jak ich rodzice się męczą. W toku tych prac warto byłoby się pochylić nad kwestiami finansowymi i nad zróżnicowaniem regionalnym, jeżeli chodzi o wynagradzanie, bo ono rośnie. Są samorządy, które inwestują w tę formę opieki, ale spotkałam się również z tym, że w obrębie jednego samorządu kwestia wynagrodzeń zależy od siły negocjacyjnej danej pary czy danego opiekuna. W obrębie jednego samorządu niektóre osoby były bardziej świadome przepisów, miały większą siłę przebicia w rozmowie z samorządem i dostawały więcej środków i przywilejów niż inne osoby. Warto pochylić się nad tym, żeby to uregulować.</u>
          <u xml:id="u-1.15" who="#BarbaraOliwiecka">Mówiąc o pieczy zastępczej, również wiem i znam sytuację drugiej strony, czyli urzędników, którzy zajmują się pieczą zastępczą – oni też są przeciążeni odpowiedzialnością, a szczególnie taką, kiedy mają orzeczenia sądowe i chcą ratować dzieci i zabierać z rodzin patologicznych, a nie mają dokąd, bo nie ma rodzin. Autentycznie spotkałam się z sytuacją, kiedy urzędniczka mówiła mi, że budzi się w nocy i zastanawia, czy temu dziecku, które powinno być już dawno odebrane, nic się nie dzieje. Mam propozycję do pani przewodniczącej, ale też do pani przewodniczącej Moniki Rosy z Komisji Dzieci i Młodzieży, żeby faktycznie połączyć działania w tym obszarze, żeby pani minister nie musiała dublować swoich wizyt i powtarzać tych komunikatów. Myślę, że to jest ten obszar, gdzie te komisje powinny bardzo mocno współpracować. Dziękuję ślicznie.</u>
          <u xml:id="u-1.16" who="#AleksandraGajewska">Zawsze każdorazowo podkreślamy, że to podejście raczej powinno być systemowe, co jest oczywiste, natomiast powinno ono koncentrować się na indywidualnych potrzebach dzieci i rodzin. Wypracowujemy to nie tylko z poszczególnymi Komisjami – naprawdę proszę mi wierzyć, że jeżeli mam być na każdej podkomisji, Komisji i spowoduje to, że potem będziemy wszyscy wspólnie głosować nad tymi rozwiązaniami, to mogę przychodzić każdego dnia na każdą Komisję, żeby znaleźć te rozwiązania i żeby one spotkały się z naszym obopólnym poparciem. Nie współpracujemy wyłącznie z przedstawicielami parlamentu, bo przede wszystkim współpracujemy z praktykami, ekspertami, stroną społeczną i myślę, że istotne jest również ro, że współpracujemy też między sobą, bo wyzwania związane z pieczą zastępczą są wielowymiarowe – dotyczą wymiaru sprawiedliwości, funkcjonowania sądów, kuratorów, ale też dotyczą dostępu do usług zdrowotnych i diagnozowania dzieci. Mamy pełne wsparcie rzeczniczki praw dziecka, za co jesteśmy bardzo wdzięczni, bo możemy liczyć na interwencję i na wsparcie merytoryczne w tych kwestiach. To są obszary, które są dla nas niezwykle ważne, bo w końcu możemy w ramach prac równolegle prowadzić działania na tych wielu niezwykle potrzebnych obszarach.</u>
          <u xml:id="u-1.17" who="#AleksandraGajewska">Podkreślając jeszcze raz to, nad czym będziemy się koncentrować w tej zmianie legislacyjnej jest to, że będziemy chcieli poprawić warunki funkcjonowania rodzin zastępczych – mówimy również o warunkach zatrudnienia, ale też ogólnego wsparcia dla rodzin. Rozumiem, że to o czym mówiła pani poseł dotyczyło tego, czym zajmują się rodziny wspierające. Oczywiście znamy te wyzwania i znamy też państwa oczekiwania dotyczące formalizowania pracy. Cały czas podkreślamy, jaki ta praca ma wymiar, bo właściwie jest to praca całodobowa każdego dnia i niezależnie od tego, czy mamy piątek, niedzielę czy środa wieczór ta praca jest cały czas wykonywana.  Absolutnie zdajemy sobie z tego sprawę. Z panem dyrektorem aktywnie podchodziliśmy do poszukiwania dodatkowych środków i będziemy stwarzać centra wsparcia regionalnego dla rodzin, gdzie będą państwo mogli uzyskać to wsparcie. Mam nadzieję, że w miarę postępowania procesu deinstytucjonalizacji te instytucje też będą coraz bardziej wyspecjalizowane w tym, żeby świadczyć usługi dla dzieci z całego systemu pieczy. Oczywiście koncentrujemy się również na poprawie funkcjonowania instytucjonalnej pieczy poprzez wprowadzanie nowych form pracy z wychowankami – tutaj mówimy głównie o usamodzielnieniu.</u>
          <u xml:id="u-1.18" who="#AleksandraGajewska">Istotnymi zmianami, które będziemy wprowadzać jest kwestia zadań i obowiązków samorządów i gmin, czyli praca z rodziną, ale też powiatów, czyli poszukiwania rodzin. Wielokrotnie, jak się z państwem spotykamy i są obecni przedstawiciele tych środowisk, to są to ci, którzy zajmują się tym wyzwaniem i dobrze opiekują się tym tematem, a tam gdzie tych usług to przedstawiciele środowisk nie uczestniczą z nami w tej debacie. Musimy w tej ustawie zaproponować takie rozwiązania, które będą obdzielały ich odpowiedzialnością w wymiarze praktycznym, ale również finansowym, jeżeli chodzi o pieczę zastępczą tak, żeby każdy rozumiał, że my w obrębie naszych zadań musimy wywiązywać się z obowiązków, tak jak ten cały system został tak zaprojektowany, bo on jest wielopoziomowy. Gdyby każdy wywiązywał się maksymalnie możliwie z tego co ma do zrobienia, to my dzisiaj nie mówilibyśmy o takim kryzysie, w którym jesteśmy w systemie pieczy zastępczej. To co podkreślałam na poprzednim posiedzeniu Komisji u pani przewodniczącej Rosy było to, że my w tych działaniach, które podejmujemy, zajmujemy się istniejącym kryzysem, czyli tymi dziećmi, które powinny znaleźć się w pieczy zastępczej, a nie ma dla nich miejsca i tym co trzeba zrobić natychmiast, kiedy dzieci w trybie interwencyjnym są przekazywane do systemu pieczy i odbierane rodzicom.</u>
          <u xml:id="u-1.19" who="#AleksandraGajewska">Mówimy też o długofalowym wymiarze tych zmian, czyli w końcu chcemy skoncentrować się na tych przyczynach, bo nie sposób, żebyśmy co roku spotykali się tutaj i podejmowali kolejne działania, kiedy nie mamy przepracowanych przyczyn. To jest kwestia pracy z rodzinami, kwestia rodzin zastępczych i inwestowania w ten system. Znowu trzeba podejść do tego wielopoziomowo, tak jak państwo to powiedzieli. Przekazujecie sobie państwo te obawy, które występują w systemie, to co jest trudem, a my chcielibyśmy wytworzyć mechanizmy, które państwa wesprą tak, żebyście państwo mogli powiedzieć, że się poprawiło, jest lepiej i że warto się poświęcić tej pracy, a my tę pracę niezwykle doceniamy. Uważamy, że to jest niezwykła funkcja, której państwo poświęcają swoje życie, swój czas i swoje codzienne zaangażowanie. Mamy nadzieję, że poprzez działania, które będziemy wprowadzać nie tylko będą to nasze wyrazy uznania,  ale również państwo będą odczuwali to w praktyce. Rozwiązania, które chcemy przedstawić państwu do tak zwanych prekonsultacji, mam nadzieję, że przedstawimy w maju. Natomiast, tak jak wielokrotnie się już umawialiśmy, chcemy najpierw zrobić prekonsultacje nad konkretnymi przepisami, przepracować to i wtedy przyjść i złożyć projekt. Chcielibyśmy w końcu wypracować projekt, którego wszyscy czujemy się współautorami razem ze stroną społeczną, żeby on rzeczywiście był tym wyczekiwanym upragnionym i systemowym rozwiązaniem. Dlatego właśnie pracujemy w takim trybie – odbyliśmy kilkadziesiąt spotkań z przedstawicielami strony społecznej, gmin, powiatów, parlamentarzystów i wsłuchujemy się w propozycje każdego.  Pan dyrektor w swoich działaniach w zasadzie koncentruje się wyłącznie na kwestiach związanych z pieczą zastępczą i przeorganizowaliśmy departament tak, żeby był tak zwany lider projektu, osoba wiodąca w tym aspekcie, która nie ma innych obszarów do zaopiekowania tylko właśnie ten system pieczy. Również zależało nam na tym, żeby była to osoba, która ma doświadczenie w samorządzie i sprawnie z sukcesami zarządzała tym aspektem, więc rozumie ten system zarówno od potrzeby lokalnej, rodziców, dzieci, jest na to wysoko uwrażliwiona, współpracowała z organizacjami pozarządowymi, ale też wie, jakie mechanizmy przyjmowały do tej pory samorządy, co robiły i jak można spowodować usprawnienie tych działań.</u>
          <u xml:id="u-1.20" who="#AleksandraGajewska">Jeżeli chodzi o prace przygotowawcze u rodzin zastępczych to bardzo trudno byłoby ująć w ramy prawne takie praktyki, bo jednak musimy tym kandydatom postawić nie chcę powiedzieć, że konkretne wymagania, ale przyznają państwo, że jest to bardzo odpowiedzialna praca i trzeba sobie zdawać sprawę z tego z czym ona się wiąże. Oczywiście wiem o co chodzi, bo chodzi o to, że odciążyłoby to same rodziny, a też dałoby pełne wyobrażenie osobom, które potem mierzą się z tymi zadaniami.</u>
          <u xml:id="u-1.21" who="#AleksandraGajewska">Była poruszona kwestia DPS. Na posiedzeniu Komisji u pani przewodniczącej Rosy cały jeden punkt był poświęcony dzieciom, które znajdują się w ZOL i w DPS i jak wygląda sytuacja z nimi związana. Jesteśmy zdania, że dziecko w pierwszej kolejności powinno znaleźć się w pieczy zastępczej i powinniśmy dołożyć wszelkich starań, by to zrobić. Dziecko w ośrodku znajduje się dopiero po postanowieniu sądu, jeżeli sąd uzna, że nie ma innego rozwiązania. Mówimy również o tym, że powinno być to monitorowane i cały czas powinny być podejmowane działania, by dziecko zmieniło miejsce, a nie cały czas było w tej instytucjonalnej pieczy. Na poprzedniej Komisji był podany przykład dziewczynki Anastazji i my już podjęliśmy interwencję w Białej Podlaskiej, żeby wesprzeć te wysiłki rodziny zastępczej, która chciałaby zaopiekować się takim dzieckiem, które miało trafić do pieczy instytucjonalnej.</u>
          <u xml:id="u-1.22" who="#AleksandraGajewska">Jeżeli chodzi o koordynatorów to ja przyznam, że ja nie znam tych spraw, żeby koordynatorzy byli zatrudniani w takich formach. Pytałam o to pana dyrektora i pan dyrektor na pewno zaraz uzupełni tę wypowiedź, a ja się jeszcze ewentualnie wtedy do tego odniosę.</u>
          <u xml:id="u-1.23" who="#MichałGuć">Proszę państwa, problem przy konstruowaniu tych przepisów jest taki, że zarówno praktyka zespołu, który nad tym pracuje i setki spotkań, które odbywamy, rozmawiamy ze wszystkimi interesariuszami systemu – bo to nie jest tylko rodzinna piecza zastępcza, ale też piecza instytucjonalna, gdzie również trzeba wprowadzić pewne zmiany, które poprawią warunki dzieciakom, bo to jest kwestia adopcji i pracy z rodziną i każdy ma jakieś pomysły, a my musimy wybrać te najpilniejsze, które w obecnej sytuacji najszybciej przysporzą jakieś zmiany i poprawią sytuację. Na pewno pomysłów będzie dużo, ale też z tego powodu ministra zdecydowała o prekonsultacjach, żebyśmy mogli jeszcze o tych proponowanych przepisach porozmawiać i żeby na przykład rodziny zastępcze powiedziały, które rozwiązanie jest ciekawe, ale może nie jest priorytetowe i może zamiast tego zróbmy coś innego. Taka będzie rola tych prekonsultacji. Jesteśmy otwarci na dialog.</u>
          <u xml:id="u-1.24" who="#MichałGuć">Poruszę jeszcze drugi wątek à propos wsparcia dla rodzin zastępczych. Proszę państwa, myślę, że warto pamiętać o tym, że w tej chwili upowszechnia się wątek dotyczący tak zwanych kręgów wsparcia. W programie FERS, czyli Fundusze Europejskie dla Rozwoju Społecznego, w pieniądzach, które Ministerstwo Rodziny ma z EFS, jest przewidziane 140 mln zł na wdrażanie tego właśnie modelu kręgu wsparcia. Kręgi wsparcia rozpoczęły się od wątków osób z niepełnosprawnością, ale ja już znam przypadki, gdzie właśnie jest to wykorzystywane na przykład przez rodzinne domy dziecka. Ta metodologia w tej chwili w ramach projektu będzie wypracowywana i myślę, że to jest taki szczególny mechanizm, który działa już w wielu sytuacjach, a który należałoby upowszechnić, bo on mógłby przynieść dużą ulgę rodzinom zastępczym i rodzinnym domom dziecka.</u>
          <u xml:id="u-1.25" who="#AleksandraGajewska">Trzeba sobie jasno powiedzieć, że te postępowania są dzisiaj przewlekłe i trwają za długo,  a im dłużej trwa postępowanie tym dziecko ma mniejsze szanse na to, żeby znaleźć kochającą rodzinę i dom. Pracujemy nad tym z Ministerstwem Sprawiedliwości i w obszarze Kodeksu rodzinnego również prowadzone są działania. Muszę powiedzieć, że bardzo doceniam to, że w takim zakresie wszyscy razem nad tym pracujemy. Chcielibyśmy jeszcze, żeby w Ministerstwie Rodziny powstały wypracowane i oczekiwane rozwiązania, które pozwalałyby na szybką ścieżkę diagnostyczną dzieci i szybką opieką nad dziećmi, które znajdują się w pieczy zastępczej, bo przyznają państwo, że wtedy byłaby to realna pomoc dla osób, u których znajdują się dzieci ze szczególnymi potrzebami. Wiedzielibyśmy, jakie są potrzeby tych dzieci i byłaby wówczas możliwość zaopiekowania się nimi, a nie tylko zdiagnozowania ich potrzeb. My też mamy trudności, żeby mówić o finansowaniu usług prywatnych, kiedy dostępne są usługi publiczne, ale wszyscy wiemy jak przewlekłe są procesy i to, żeby na przykład dostać się z dziećmi do specjalistów. Dlatego uważamy, że powinna być ścieżka dla dzieci w pieczy zastępczej, które potrzebują pilnego działania, bo dzieci wsparte odpowiednią terapią, fizjoterapią i ćwiczeniami są w stanie jak najlepiej funkcjonować w przyszłości, a wszystkim nam na tym zależy. Do tego, żebym mogła powiedzieć, że czuję, że te prace są kompleksowo prowadzone brakuje mi jeszcze wkładu od Ministerstwa Zdrowia i proszę o państwa wsparcie w tym zakresie.</u>
          <u xml:id="u-1.26" who="#MichałGuć">W planach Departamentu Pomocy Społecznej również pracujemy nad tym, jak wyciągać z DPS te dzieci czy młodych ludzi, bo to czasem jest młodzież. Proszę państwa, mamy pewien problem systemowy, a mianowicie powiaty, które odpowiadają za pieczę zastępczą tak naprawdę są ustrojowo zainteresowane tym, żeby dzieci kierować do DPS, ponieważ za dziecko w pieczy zastępczej płaci powiat, a za dziecko w DPS płaci gmina. Jeżeli dołożymy do tego jeszcze przepis, który w ramach Zespołu do spraw Reformy Pomocy Społecznej jest zaplanowany do zmian, a mianowicie, że to jest gmina właściwa dla opiekuna prawnego to jeszcze bywa tak, że ostatecznie płaci za to gmina, w której była placówka czy rodzina zastępcza, w której było dziecko z niepełnosprawnością. W tym momencie nie płaci za to dziecko ani gmina, z której to dziecko pochodziło, ani powiat, z którego to dziecko pochodziło tylko płaci jakaś gmina, na której terenie przypadkiem znalazła się placówka czy rodzina zastępcza, która zajmowała się tym dzieckiem przez jakiś czas. To też jest problem rozwiązań ustrojowych, więc z jednej strony musimy się pochylić nad losem każdego dziecka, a z drugiej zaplanować rozwiązania, które w przyszłości nie będą promowały takich sytuacji.</u>
          <u xml:id="u-1.27" who="#KatarzynaUeberhan">Szanowni państwo, przechodzimy do pkt 2. Marszałek Sejmu 18 marca tego roku zwrócił się do przewodniczących Komisji sejmowych o przekazanie do Komisji do Spraw Kontroli Państwowej propozycji tematów kontroli NIK na rok 2026 wyznaczając termin do dnia 4 kwietnia tego roku. Sekretariat za pośrednictwem urządzeń iPad oraz w wersji papierowej udostępnił państwu propozycję tematów kontroli, które zostały przygotowane w oparciu o propozycje zgłaszane przez państwa posłów do planu pracy Komisji oraz propozycje tematów dla poszczególnych podkomisji, jak również uwzględniając postulaty posłów przekazywane do sekretariatu oraz do mnie bezpośrednio. Czy są uwagi do propozycji tematów? Nie widzę. Stwierdzam, że Komisja przyjęła powyższą propozycję. Proszę państwa, wyczerpaliśmy porządek dzienny posiedzenia. Dziękuję serdecznie wszystkim za pracę i za udział w dzisiejszym posiedzeniu. Zamykam posiedzenie Komisji. Dziękuję.</u>
        </div>
      </body>
    </text>
  </TEI>
</teiCorpus>