text_structure.xml
19.2 KB
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
<?xml version='1.0' encoding='utf-8'?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
<xi:include href="PPC_header.xml" />
<TEI>
<xi:include href="header.xml" />
<text>
<body>
<div xml:id="div-1">
<u xml:id="u-1.0" who="#MirosławSuchoń">Otwieram posiedzenie Komisji Infrastruktury.</u>
<u xml:id="u-1.1" who="#MirosławSuchoń">Witam panie posłanki i panów posłów. Witam niezwykle serdecznie pana Macieja Brzosko, p.o. wicedyrektora Departamentu Infrastruktury Najwyższej Izby Kontroli.</u>
<u xml:id="u-1.2" who="#MirosławSuchoń">Na podstawie listy obecności stwierdzam kworum.</u>
<u xml:id="u-1.3" who="#MirosławSuchoń">Zgodnie z przedstawionym porządkiem przedmiotem dzisiejszego posiedzenia będzie rozpatrzenie i zaopiniowanie dla Komisji do Spraw Kontroli Państwowej sprawozdania z działalności Najwyższej Izby Kontroli w 2023 r. (druk nr 483) w zakresie działania Komisji Infrastruktury. Czy są uwagi do porządku dziennego? Nie widzę. Wobec niezgłoszenia wniosków do porządku dziennego stwierdzam jego przyjęcie.</u>
<u xml:id="u-1.4" who="#MirosławSuchoń">Przystępujemy do realizacji przyjętego porządku. Bardzo proszę pana dyrektora o zabranie głosu i przedstawienie sprawozdania.</u>
<u xml:id="u-1.5" who="#MaciejBrzosko">Panie przewodniczący, Wysoka Komisjo, realizując w 2023 r. tematy kontroli w zakresie budownictwa, planowania zagospodarowania przestrzennego oraz mieszkalnictwa, transportu drogowego i lotniczego, NIK przeprowadziła sześć kontroli planowych oraz czternaście kontroli doraźnych, w ramach których sformułowała wnioski pokontrolne – w tym nie tylko wskazujące na potrzebę wyeliminowania stwierdzonych nieprawidłowości czy poprawy skuteczności funkcjonowania kontrolowanych podmiotów, ale również wnioski systemowe dotyczące funkcjonowania całej kontrolowanej działalności.</u>
<u xml:id="u-1.6" who="#MaciejBrzosko">Zagadnienia związane z zagospodarowaniem przestrzennym pozostają od wielu lat w obszarze szczególnego zainteresowania Najwyższej Izby Kontroli. W 2023 r. działaniami kontrolnymi objęto: zagadnienia związane z procesem wydawania decyzji o warunkach zabudowy i decyzji pozwolenia na budowę, działania organów administracji publicznej w zakresie wykrywania samowoli budowlanych oraz legalizacji lub rozbiórki obiektów budowlanych, a także zagadnienia związane z ustaleniem i egzekwowaniem przez gminy opłat adiacenckich oraz opłat planistycznych.</u>
<u xml:id="u-1.7" who="#MaciejBrzosko">Wyniki kontroli wykazały, że organy administracji publicznej swoje obowiązki w zakresie wydawania zarówno decyzji o warunkach zabudowy, jak i decyzji o pozwoleniu na budowę wykonywały z naruszeniem prawa, w tym k.p.a., ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, przepisów o ochronie danych osobowych lub regulacji wewnętrznych. Organy administracji publicznej nierzetelnie prowadziły i dokumentowały postępowania związane z wydawaniem ww. decyzji, jak również nierzetelnie wykonywały obowiązki sprawozdawcze.</u>
<u xml:id="u-1.8" who="#MaciejBrzosko">Na szczególną uwagę zasługuje fakt, że miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego jedynie w ograniczonym stopniu pełniły przypisaną im rolę prawnego narzędzia wdrażania lokalnej polityki przestrzennej. Wynikało to z faktu niskiego pokrycia powierzchni gmin planami miejscowymi. W konsekwencji decyzje o warunkach zabudowy stały się podstawowym instrumentem gospodarowania przestrzenią gmin, doprowadzając do rozproszenia zabudowy, uszczuplenia terenu systemu ekologicznego, wysokich kosztów uzbrojenia terenu, a często także degradacji krajobrazu.</u>
<u xml:id="u-1.9" who="#MaciejBrzosko">Podkreślenia wymaga również to, że model prowadzenia polityki zagospodarowania przestrzennego przyjęty przez kontrolowane gminy nie rekompensował kosztów poniesionych na realizację postanowień zawartych w planach miejscowych. Było to konsekwencją niekorzystania przez gminy w wystarczający sposób z instrumentów dochodowych przewidzianych w ustawie o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, tj. związanych z naliczaniem renty planistycznej, a także z instrumentów dochodowych przewidzianych w ustawie o gospodarce nieruchomościami, tj. z naliczania opłaty adiacenckiej. Niska realizacja dochodu z tytułu tych opłat wynikała m.in. z niezrealizowania ustawowych obowiązków związanych z naliczaniem opłat planistycznej i adiacenckiej, jak również z przewlekłości prowadzonych postępowań związanych z wydawaniem decyzji naliczających te opłaty.</u>
<u xml:id="u-1.10" who="#MaciejBrzosko">W sferze związanej z budownictwem komunalnym i mieszkalnictwem NIK podjęła kontrole istotne z punktu widzenia obywateli, dotyczące utrzymania komunalnych budynków mieszkalnych, gospodarowania nieruchomościami oraz pustostanami wchodzącymi w skład komunalnego zasobu mieszkaniowego, najmu lokali użytkowych, sprzedaży komunalnych lokali mieszkalnych oraz monitorowania wtórnego obrotu lokalami mieszkaniowymi sprzedawanymi z udziałem bonifikaty.</u>
<u xml:id="u-1.11" who="#MaciejBrzosko">Wyniki przedmiotowych kontroli wykazały m.in., że szczególnym problemem gmin w sferze gospodarowania nieruchomościami jest brak w ogóle lub brak aktualnych dokumentów będących podstawą racjonalnego i efektywnego zarządzania posiadanym zasobem. Pomimo to działania skontrolowanych gmin związane z utrzymaniem należytego stanu technicznego zasobu mieszkaniowego, procesem zasiedlenia mieszkań komunalnych, a także ich sprzedażą prowadzone były rzetelnie i zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa.</u>
<u xml:id="u-1.12" who="#MaciejBrzosko">Najwyższa Izba Kontroli rokrocznie poświęca w swych kontrolach wiele uwagi problematyce transportu, jego funkcjonalności i dostosowaniu do potrzeb obywateli. W 2023 r. NIK zbadała kompleksowo funkcjonowanie systemu szkolenia kandydatów na kierowców. Wyniki tej kontroli wykazały, że obowiązujący w Polsce system szkolenia kierowców jest nieskuteczny i nie pozwala na rzetelną weryfikację wiedzy, umiejętności i zachowań przyszłych kierowców podczas egzaminu państwowego na prawo jazdy. Przeprowadzona przez NIK analiza obowiązujących programów szkolenia, kursów i warsztatów oraz warunków, trybu, zakresu i zasad przebiegu egzaminów wykazała istotne braki oraz niespójności, czego skutkiem były niezadowalające efekty nauczania. Szkolenie kandydatów na kierowców…</u>
<u xml:id="u-1.13" who="#MaciejBrzosko">Szkolenie kandydatów na kierowców było ukierunkowane na uzyskiwanie pozytywnych wyników egzaminów, a nie na nabycie odpowiedniego poziomu wiedzy, umiejętności i zachowań gwarantujących bezpieczne i odpowiedzialne kierowanie pojazdami przez osoby szkolone. Liczne stwierdzone w toku niniejszej kontroli nieprawidłowości w realizacji zadań ustawowych m.in. przez kolejnych ministrów właściwych do spraw transportu, a także samorządy wojewódzkie i powiatowe miały negatywny wpływ na podniesienie kwalifikacji kierujących pojazdami.</u>
<u xml:id="u-1.14" who="#MaciejBrzosko">W obszarze transportu kolejowego w 2023 r. NIK zbadała realizację „Krajowego programu kolejowego” w zakresie wdrożenia systemu ERTMS na liniach kolejowych zarządzanych przez PKP PLK SA, jak również wybranych projektów infrastrukturalnych ujętych w tym programie.</u>
<u xml:id="u-1.15" who="#MaciejBrzosko">Badając realizację „Krajowego programu kolejowego” w zakresie budowy systemu ERTMS, NIK stwierdziła, że zarząd spółki nie osiągnął rezultatów określonych w „Krajowym programie kolejowym” i w krajowym planie wdrażania interoperacyjności. Nie zabudował bowiem systemu GSM-R na żadnym z ok. 14 tys. km linii kolejowych, a system ETCS zabudował na 500 km, stanowiących zaledwie 25% wielkości planowanej w „Krajowym programie kolejowym” do osiągnięcia w 2023 r., i to mimo wykorzystania przyznanego na ten cel dofinansowania z Unii Europejskiej w kwocie 9,4 mld zł. Zarząd PKP PLK SA odstąpił również od wdrożenia GSM-R na kolejnych ok. 4 tys. km linii, na których sygnał tego systemu planowano zapewnić w drodze roamingu. Dodatkowo nierzetelne przygotowanie przez zarząd PKP PLK SA założeń dotyczących wdrożenia systemu ETCS i GSM-R oraz ich realizacja niezgodnie z terminami określonymi w „Krajowym programie kolejowym” i w krajowym planie wdrażania interoperacyjności skutkowały opóźnieniem w zabudowie infrastruktury własnej systemu GSM-R wynoszącym do czasu kontroli NIK ponad 1000 dni.</u>
<u xml:id="u-1.16" who="#MaciejBrzosko">NIK zwróciła również uwagę na nierzetelne działania ministra właściwego do spraw transportu oraz Centrum Unijnych Projektów Transportowych w zakresie nadzoru nad realizacją przez PKP PLK SA wdrożenia programu ERTMS. Minister właściwy do spraw transportu, pomimo iż posiadał informację o braku realizacji zadań wdrożeniowych systemu, nie podjął skutecznych działań zaradczych w tym zakresie. Z kolei Centrum Unijnych Projektów Transportowych odstąpiło od prowadzenia monitoringu postępów w realizacji zakresu wdrożenia systemów określonych w umowach o dofinansowanie. W konsekwencji CUPT nie posiadało od 2017 r. informacji m.in. o liczbie kilometrów zabudowanych systemem GSM-R, mimo przekazania PKP PLK SA na ten cel dofinansowania w wysokości ponad 1 mld zł.</u>
<u xml:id="u-1.17" who="#MaciejBrzosko">Na problemy w osiągnięciu efektów dotyczących zwiększenia bezpieczeństwa funkcjonowania transportu kolejowego założonych w „Krajowym programie kolejowym”, a w szczególności prowadzenia ruchu kolejowego, wskazują również wyniki kontroli dotyczącej realizacji wybranych projektów „Krajowego programu kolejowego” na terenie województwa śląskiego. Kontrola wykazała m.in., że realizacja kluczowych przedsięwzięć modernizacyjnych dotyczących szlaków kolejowych na terenie województwa śląskiego przez PKP PLK SA była opóźniona m.in. z powodu nierzetelnych działań spółki w zakresie przygotowania dokumentacji niezbędnej do ich zrealizowania.</u>
<u xml:id="u-1.18" who="#MaciejBrzosko">Znaczną część działań kontrolnych NIK w 2023 r. w obszarze transportu zogniskowano wokół infrastruktury drogowej. Działaniami kontrolnymi objęto: realizację zadań finansowanych z Rządowego Funduszu Rozwoju Dróg, realizację zadań związanych z budową obwodnic, jak również zarządzanie przez Generalną Dyrekcję Dróg Krajowych i Autostrad drogami zlokalizowanymi w bezpośrednim sąsiedztwie dróg ekspresowych i autostrad.</u>
<u xml:id="u-1.19" who="#MaciejBrzosko">Wyniki tych kontroli wskazują m.in. na powtarzające się od lat problemy z jakością opracowywanej dokumentacji projektowej, brakiem należytego nadzoru nad realizacją zadań inwestycyjnych czy nierzetelnym odbiorem końcowym robót budowlanych, a także nierzetelnym zarządzaniem majątkiem powstałym w wyniku realizacji inwestycji drogowych.</u>
<u xml:id="u-1.20" who="#MaciejBrzosko">W 2023 r. NIK poświęciła dwie kontrole transportowi lotniczemu. Podczas pierwszej z nich, badając działalność spółki Mazowiecki Port Lotniczy Warszawa–Modlin Sp. z o.o. i zarządzanego przez nią portu lotniczego, NIK ustaliła, że działania podejmowane przez zarząd spółki w okresie objętym kontrolą nakierowane były na rozwój Mazowieckiego Portu Lotniczego Warszawa–Modlin. Były one jednak obarczone nieprawidłowościami natury finansowej i organizacyjnej, ograniczone niekorzystną umową z wiodącym przewoźnikiem lotniczym oraz brakiem porozumienia między wspólnikami co do pozyskania przez spółkę zewnętrznego finansowania inwestycji. W konsekwencji do dnia zakończenia kontroli spółce zarządzającej lotniskiem nie udało się – mimo podejmowanych prób i przygotowywania różnych koncepcji – zrealizować inicjatyw zmierzających do rozbudowy portu lotniczego.</u>
<u xml:id="u-1.21" who="#MaciejBrzosko">Z uwagi na rozwój istniejących i planowanych portów lotniczych zlokalizowanych w stolicy oraz w jej okolicach NIK, przekazując kluczowe ustalenia kontroli ministrowi infrastruktury oraz pełnomocnikowi rządu do spraw Centralnego Portu Komunikacyjnego, zwróciła się o podjęcie działań związanych z funkcjonowaniem Mazowieckiego Portu Lotniczego Warszawa–Modlin, w tym również w kontekście krajowej infrastruktury transportowej.</u>
<u xml:id="u-1.22" who="#MaciejBrzosko">Podjęta w obszarze lotnictwa druga kontrola dotyczyła zapewnienia bezpieczeństwa kontroli ruchu lotniczego w ramach działalności ośrodka regionalnego Polskiej Agencji Żeglugi Powietrznej w Łodzi i była kontrolą rozpoznawczą do zagadnienia zapewnienia bezpieczeństwa ruchu lotniczego w lotnictwie cywilnym, badanego w szerszej kontroli planowej.</u>
<u xml:id="u-1.23" who="#MaciejBrzosko">Wyniki kontroli rozpoznawczej wykazały, że służby kontroli ruchu lotniczego zapewniały bezpieczeństwo ruchu lotniczego w lotnictwie cywilnym, przestrzegając przy tym obowiązujących przepisów prawa oraz wewnętrznych procedur.</u>
<u xml:id="u-1.24" who="#MaciejBrzosko">Mając na uwadze, że ograniczenie negatywnego wpływu transportu na środowisko jest jednym z celów polityki transportowej Unii Europejskiej, a emisja komunikacyjna jest druga w kolejności – po tzw. niskiej emisji – przyczyną złej jakości powietrza szczególnie w dużych miastach w Polsce, NIK skontrolowała, czy władze miast podejmują prawidłowe i skuteczne działania na rzecz ograniczenia zanieczyszczeń komunikacyjnych w miastach.</u>
<u xml:id="u-1.25" who="#MaciejBrzosko">Jak wykazały wyniki kontroli, pomimo działań podejmowanych przez wszystkie skontrolowane miasta na rzecz ograniczenia zanieczyszczeń komunikacyjnych wciąż nie rozwiązano problemu nadmiernej emisji zanieczyszczeń pochodzących ze źródeł transportowych i negatywnego oddziaływania wspomnianych na zdrowie ludzi.</u>
<u xml:id="u-1.26" who="#MaciejBrzosko">Wyniki kontroli wskazały przy tym, że do osiągnięcia akceptowalnych poziomów zanieczyszczeń powietrza niezbędne jest zapewnienie spójnej polityki transportowej w mieście, w tym podjęcie działań na rzecz zwiększenia atrakcyjności komunikacji publicznej, aby stanowiła realną alternatywę dla samochodów osobowych. Promowanie transportu zbiorowego jako ekologicznego i mniej emisyjnego powinno iść w parze z przeciwdziałaniem wykluczeniu komunikacyjnemu.</u>
<u xml:id="u-1.27" who="#MaciejBrzosko">W 2023 r. NIK zakończyła kontrolę I22005 – realizacja zadań w zakresie zapobiegania wykluczeniu komunikacyjnemu – mającą charakter rozpoznania problemu wykluczenia komunikacyjnego. Kontrola pozwoliła na zidentyfikowanie dwóch obszarów problemowych – brak aktualizacji planu zrównoważonego rozwoju publicznego transportu zbiorowego oraz niezawieranie porozumień z marszałkami województw ościennych w zakresie organizacji publicznego transportu zbiorowego w tzw. połączeniach stykowych.</u>
<u xml:id="u-1.28" who="#MaciejBrzosko">Szanowny panie przewodniczący, Wysoka Komisjo, w wyniku przeprowadzenia omówionych kontroli NIK skierowała do organów ścigania cztery zawiadomienia o uzasadnionym podejrzeniu popełnieniu przestępstwa lub wykroczenia, za które przewidziana jest odpowiedzialność ustawowa. W przypadku dwóch kontroli – system szkolenia kandydatów na kierowców oraz wydawanie decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania przez organy wykonawcze gmin – NIK zidentyfikowała mechanizmy korupcjogenne polegające na dowolności postępowania, jak również konflikcie interesów i słabości kontroli.</u>
<u xml:id="u-1.29" who="#MaciejBrzosko">Dziękuję za uwagę. Wnoszę o pozytywne zaopiniowanie sprawozdania z działalności NIK w 2023 r. w zakresie działania Wysokiej Komisji.</u>
<u xml:id="u-1.30" who="#MirosławSuchoń">Otwieram dyskusję. Czy są zgłoszenia do dyskusji w tym punkcie porządku obrad? Nie widzę zgłoszeń.</u>
<u xml:id="u-1.31" who="#MirosławSuchoń">Mam tylko jedno pytanie: której jednostki dotyczy zgłoszenie do organów ścigania w zakresie uprawnień do kierowania pojazdami? Czy pan dyrektor może udzielić takiej informacji?</u>
<u xml:id="u-1.32" who="#MaciejBrzosko">Natomiast realizując prośbę pana ministra… Chodzi o zapis o mechanizmach korupcjogennych? Tak? To, o czym wspominałem. W przypadku dwóch kontroli – system szkolenia kandydatów na kierowców oraz wydawanie decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania przez organy wykonawcze gmin – NIK zidentyfikowała mechanizmy korupcjogenne polegające na dowolności postępowania, jak również konflikcie interesów i słabości kontroli.</u>
<u xml:id="u-1.33" who="#MirosławSuchoń">Jeżeli chodzi o mechanizmy korupcjogenne polegające na dowolności decyzji w zakresie wydawania uprawnień, to czy jest możliwość scharakteryzowania obszaru, czy także w tym przypadku pan dyrektor byłby uprzejmy udzielić dokładniejszej informacji pisemnie?</u>
<u xml:id="u-1.34" who="#MirosławSuchoń">Czy mamy jeszcze pytania dotyczące tej informacji? Nie widzę. W związku z tym zamykam dyskusję.</u>
<u xml:id="u-1.35" who="#MirosławSuchoń">Czy w związku z przedstawioną informacją jest sprzeciw wobec pozytywnego zaopiniowania sprawozdania z działalności Najwyższej Izby Kontroli w zakresie działania Komisji?</u>
<u xml:id="u-1.36" who="#MirosławSuchoń">Proszę o podanie wyników głosowania.</u>
<u xml:id="u-1.37" who="#MirosławSuchoń">Stwierdzam, że Komisja negatywnie zaopiniowała sprawozdanie dotyczące działalności Najwyższej Izby Kontroli w zakresie działania Komisji.</u>
<u xml:id="u-1.38" who="#MirosławSuchoń">Stwierdzam, że Komisja przyjęła opinię nr 5 w sprawie sprawozdania z działalności Najwyższej Izby Kontroli w 2023 r. (druk nr 483) w zakresie działania Komisji.</u>
<u xml:id="u-1.39" who="#MirosławSuchoń">Na tym wyczerpaliśmy porządek dzienny…</u>
<u xml:id="u-1.40" who="#MirosławSuchoń">No właśnie, Komisja przyjęła porządek dzienny posiedzenia.</u>
<u xml:id="u-1.41" who="#MirosławSuchoń">Szanowni państwo, na tym wyczerpaliśmy porządek dzienny posiedzenia Komisji.</u>
<u xml:id="u-1.42" who="#MirosławSuchoń">Dziękuję państwu, zamykam posiedzenie Komisji Infrastruktury.</u>
<u xml:id="u-1.43" who="#MirosławSuchoń">Informuję, że protokół posiedzenia z załączonym pełnym zapisem jego przebiegu będzie wyłożony do wglądu w sekretariacie Komisji w Kancelarii Sejmu. Dziękuję bardzo. Zamknęliśmy posiedzenie Komisji.</u>
</div>
</body>
</text>
</TEI>
</teiCorpus>