text_structure.xml
19.1 KB
<?xml version='1.0' encoding='utf-8'?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
<xi:include href="PPC_header.xml" />
<TEI>
<xi:include href="header.xml" />
<text>
<body>
<div xml:id="div-1">
<u xml:id="u-1.0" who="#AndrzejKosztowniak">Pani dyrektor, oddaję głos. Bardzo proszę o przedstawienie sprawozdania i omówienie sytuacji z wykonania budżetu za okres od stycznia do października 2024 r. Bardzo proszę.</u>
<u xml:id="u-1.1" who="#AnnaNapiórkowska">Szanowny panie przewodniczący, Wysoka Komisjo, szacunkowe dane z wykonania budżetu państwa za okres od stycznia do października 2024 r. zostały opublikowane na stronie Biuletynu Informacji Publicznej Ministerstwa Finansów 15 listopada. W okresie styczeń – październik tego roku zrealizowano dochody budżetu państwa w kwocie 519,5 mld zł, co stanowi 76,1% planu, przy czym w październiku porównujemy to oczywiście jeszcze do planu sprzed nowelizacji, dlatego że nowelizacja została ogłoszona 29 listopada. Wydatki budżetu państwa zostały zrealizowane w kwocie 649,3 mld zł, co stanowiło 74,9% planu sprzed nowelizacji. Deficyt wyniósł 129,8 mld zł, czyli 70,5% planu. W okresie styczeń – październik dochody budżetu państwa wynosiły 519,5 mld czyli 76,1% planu i były wyższe o około 44,1 mld zł, czyli o 9,3% w porównaniu z tym samym okresem roku ubiegłego. Dochody podatkowe wyniosły 464,6 mld zł i były wyższe w stosunku do wykonania w okresie styczeń – październik 2023 r. o 45,4 mld zł, czyli o 10,8%.</u>
<u xml:id="u-1.2" who="#AnnaNapiórkowska">Wykonanie poszczególnych kategorii dochodów w stosunku do planu na rok 2024 przedstawia się następująco. Dochody z podatku VAT wyniosły 243,6 mld zł, czyli 77% planu. Dochody z podatku CIT wyniosły 49,8 mld zł, czyli 71,1% planu. Dochody z podatku PIT wyniosły 80,6 mld zł, czyli 73,8% planu. Dochody z podatku akcyzowego wyniosły 74,1 mld zł, czyli 83,3%. Dochody niepodatkowe wyniosły 53,6 mld zł, to jest 71,9% planu. W okresie styczeń – październik wykonanie dochodów niepodatkowych wyniosło, tak jak przed chwilą wspomniałam, 53,6 mld zł i było niższe o około 0,8 mld zł w stosunku do wykonania styczeń – październik 2023 r. Było to przede wszystkim związane z niższymi wpływami z tytułu aukcji uprawnień do emisji gazów cieplarnianych, które w stosunku do analogicznego okresu roku ubiegłego były niższe o około 4,2 mld zł, czyli aż o 26,7%.</u>
<u xml:id="u-1.3" who="#AnnaNapiórkowska">W okresie styczeń – październik 2024 r. wykonanie dochodów z VAT wyniosło 243,6 mld zł i było wyższe o prawie 37,1 mld zł, czyli o 18% w stosunku do wykonania styczeń – październik 2023 r. Jeżeli chodzi o wykonanie dochodów z podatku akcyzowego, to wyniosło ono 74,1 mld zł i było wyższe o 6,1%, czyli nominalnie o 4,3 mld zł w stosunku do tego samego okresu roku poprzedniego. Jeżeli chodzi o dochody z PIT, wykonanie wyniosło w tym okresie 80,6 mld zł i było wyższe o około 11,8 mld zł, czyli 17,2% w stosunku do wykonania w tym samym okresie w roku 2023. Na wykonanie to miały wpływ wyższe niż przed rokiem udziały przekazywane jednostkom samorządu terytorialnego. W 2023 r. samorządy otrzymywały co miesiąc udziały w kwocie około 4,3 mld zł, a w roku 2024 udziały te wynoszą około 6,1 mld zł. W okresie styczeń – październik wykonanie dochodów z CIT wyniosło 49,8 mld zł i było niższe o 9 mld zł, czyli o 15,4% w stosunku do wykonania w okresie styczeń – październik 2023 r. W tym przypadku należy wskazać na negatywny efekt, jeżeli chodzi o ujęcie rok do roku, rozliczenia rocznego podatku za rok 2023. Saldo rozliczenia było o około 6,5 mld zł niższe niż saldo rozliczenia za rok 2022.</u>
<u xml:id="u-1.4" who="#AnnaNapiórkowska">W okresie styczeń – październik tego roku wykonanie dochodów z podatku od niektórych instytucji finansowych wyniosło 5,3 mld zł i było wyższe o 0,4 mld zł, czyli o 8,2% w stosunku do roku ubiegłego. Jeżeli chodzi o dochody z podatku od sprzedaży detalicznej, wykonanie wyniosło 3,6 mld zł i było wyższe o około 0,4 mld zł, czyli o 11,3% w stosunku do roku ubiegłego. Jeżeli chodzi o dochody niepodatkowe, tak jak już wcześniej wspominałam, wykonanie wyniosło 53,6 mld zł. Jest ono niższe o 0,8 mld zł, czyli o 1,6% w stosunku do ubiegłego roku.</u>
<u xml:id="u-1.5" who="#AnnaNapiórkowska">Jeżeli chodzi o wydatki budżetu państwa w okresie styczeń – październik 2024 roku, wykonanie wyniosło 649,3 mld zł, czyli blisko 75% planu. Wydatki były wyższe o 137,5 mld zł, czyli prawie 27% w stosunku do tego samego okresu roku ubiegłego. Nominalny wzrost wydatków po dziesięciu miesiącach wynika ze wzrostu wydatków ogółem zaplanowanych w ustawie budżetowej na rok 2024. Wzrost planu wydatków w ustawie na 2024 r. wynosi blisko 25%. Wydatki rok do roku są wyższe w planie o 173 mld zł. Wynika to przede wszystkim z faktu, że w 2024 r. z budżetu państwa była sfinansowana wypłata tak zwanej trzynastej i czternastej emerytury. W ubiegłym roku 2023 były finansowane z Funduszu Solidarnościowego. Do 800 zł wzrosło świadczenie wychowawcze. Tutaj wydatki rok do roku są wyższe o 23 mld zł. Oczywiście rosną także wydatki obronne, w stosunku do 2023 r. plan jest wyższy o 20,7 mld zł, jak również wydatki na finansowanie zdrowia o 14,2 mld zł. Są to oczywiście najważniejsze pozycje w budżecie, które w stosunku do planu na 2023 r. istotnie rosną. W konsekwencji wyższych wydatków zaplanowanych na te cele najwyższe wykonanie odnotowano właśnie w części Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Wykonanie tutaj wyniosło 142,6 mld zł. Subwencje ogólne dla jednostek samorządu terytorialnego wyniosły 105,3 mld zł, czyli blisko 90% planu. Na obronę narodową wydatkowano 76,9 mld zł, czyli 65,4% planu, na obsługę długu Skarbu Państwa 51 mld zł, czyli 76,6% planu, budżety wojewodów to kwota 45,3 mld zł.</u>
<u xml:id="u-1.6" who="#AnnaNapiórkowska">Porównując wykonanie wydatków w okresie styczeń – październik z okresem ubiegłorocznym, największe różnice, jeżeli chodzi o wykonanie rok do roku, odnotowano właśnie w części 73 – Zakład Ubezpieczeń Społecznych, co ma związek z podwyższeniem z 500 do 800 zł wysokości świadczenia wychowawczego. W zakresie dotacji przekazanej do Funduszu Ubezpieczeń Społecznych na wypłatę świadczeń gwarantowanych przez państwo, czyli uzupełnienie wypłat rent i emerytur, wykonanie wyniosło 49 mld zł i rok do roku było wyższe o prawie 10 mld zł. Jeżeli chodzi o część dotyczącą subwencji ogólnej dla jednostek samorządu terytorialnego, wyższe wydatki o 19,1 mld zł były związane przede wszystkim z podwyżką wynagrodzeń dla nauczycieli o 30%. Jeżeli chodzi o budżety wojewodów, wykonanie było wyższe o 9,6 mld zł głównie w zakresie świadczeń rodzinnych, świadczeń z Funduszu Alimentacyjnego, zasiłków stałych, a także komend powiatowych Państwowej Straży Pożarnej.</u>
<u xml:id="u-1.7" who="#AnnaNapiórkowska">Ponadto w związku z wystąpieniem powodzi na terenie południowej i południowo-zachodniej Polski we wrześniu i październiku z tak zwanych naturalnych oszczędności, które corocznie pojawiają się w budżecie, do października były utworzone dwie dodatkowe rezerwy celowe, z których było finansowane usuwanie skutków powodzi. Dodatkowo mogę już teraz poinformować, że w listopadzie, w ubiegły piątek utworzyliśmy kolejną rezerwę na kolejny 1 mld zł. Jeżeli będą dalsze potrzeby, są jeszcze możliwości utworzenia kolejnych, dodatkowych rezerw.</u>
<u xml:id="u-1.8" who="#AnnaNapiórkowska">Jeżeli chodzi o wydatki na obsługę długu Skarbu Państwa, w ustawie na 2024 r. wydatki na ten cel zaplanowano w kwocie 66,5 mld zł. Realizacja wyniosła 51 mld zł, czyli 76,6% planu, z tego na obsługę zadłużenia krajowego wydatkowano 44,1 mld zł, a na obsługę zadłużenia zagranicznego 6,8 mld zł.</u>
<u xml:id="u-1.9" who="#AnnaNapiórkowska">Jeżeli chodzi o wykonanie budżetów jednostek samorządu terytorialnego w tym okresie, terminy przekazywania sprawozdań oraz odbiorów sprawozdań w zakresie budżetów jednostek samorządu terytorialnego są określone w rozporządzeniu Ministra Finansów w sprawie sprawozdawczości budżetowej. Ministerstwo Finansów otrzymuje sprawozdania miesięczne za styczeń, marzec, czerwiec, wrzesień, listopad i grudzień, co oznacza, że terminy są przewidziane tak, że za październik jeszcze nie otrzymaliśmy danych. Na podstawie danych ze sprawozdań za trzy kwartały, wykonanie przedstawia się następująco. Dochody zostały zrealizowane w kwocie 316,2 mld zł, czyli 73,4% planu. Po trzech kwartałach dochody jednostek samorządu terytorialnego były wyższe o 51 mld zł, czyli o 19,2% w porównaniu z tym samym okresem roku ubiegłego. Wydatki zrealizowano w kwocie 295,2 mld zł, czyli 62,7% planu. Po trzech kwartałach były one o 14,9% wyższe w stosunku do ubiegłego roku. Wynik budżetów wszystkich jednostek samorządu terytorialnego to nadwyżka budżetowa w kwocie 21,1 mld zł, przy planowanym deficycie 39,5 mld zł. W stosunku do analogicznego okresu roku poprzedniego wynik jest lepszy o 12,8 mld zł. Tak to wygląda w ogólnym zarysie. Dziękuję bardzo.</u>
<u xml:id="u-1.10" who="#PatrykWicher">I jeszcze jedno pytanie, czy fundusz covidowy istnieje dalej i czy z funduszu covidowego przekierowywane są środki na powódź? Słyszałem, że fundusz covidowy jest złym, niewłaściwym funduszem. Jeżeli dalej działa, dalej jest wykorzystywany, to dlaczego mimo wieloletnich informacji o nieprawidłowościach w funduszu covidowym jest on nadal funkcjonującym funduszem, o ile tak jest?</u>
<u xml:id="u-1.11" who="#PatrykWicher">Idąc konsekwentnie dalej, moi drodzy państwo, bardzo byśmy prosili, żeby informacje o funduszach w porównaniu roku 2023 i roku 2024 z ich przeznaczeniem, celowością, wielkością zostały nam przedłożone na piśmie, jeżeli pan przewodniczący oczywiście wyrazi taką wolę i skieruje taką prośbę jako przewodniczący podkomisji. Myślę, że to nam dużo pokaże, że pokaże nam, żebyśmy dyskutowali merytorycznie, dyskutowali o budżecie, o kształcie budżetu, o czymś, co jest naturalnym. A przypomnę państwu, że unijny współczynnik zadłużenia, długu publicznego obejmuje także wszystkie fundusze zewnętrzne, wszystkie inne, samorządowe, niesamorządowe. A więc współczynnik ten i tak, i tak kompleksowo pokazuje stan finansów względem zadłużenia do PKB. To tak na marginesie, żeby już nie kontynuować politycznych dyskusji, a pokazać właśnie, jak przez wiele lat trwała dyskusja polityczna. Dziękuję bardzo.</u>
<u xml:id="u-1.12" who="#TomaszSzałwiński">Ja tylko pragnę przypomnieć, dlatego że być może to umknęło. Jest informacja kwartalna o stanie finansów publicznych. Ona jest przygotowywana od lat. Są tam wszystkie fundusze. Wszystkie fundusze raportowane są kwartalnie. Dokument ten trafia do Komisji Finansów Publicznych co kwartał. Dodatkowo na stronie BGK co kwartał są publikowane wykonania wszystkich 20 funduszy BGK, począwszy od kwietnia tego roku. Są również zawarte plany funduszy. Nigdy tego nie było. BGK nigdy oficjalnie tych… Były one dostępne, często dyskutowane na forum Komisji Finansów Publicznych, ale nigdy nie były zawieszone na stronie. Te wszystkie informacje są dostępne zarówno na stronie BGK, jak i na naszych stronach. Taki materiał wisi na naszych stronach. Papierowo bądź elektronicznie jest przekazywany do Komisji Finansów Publicznych co kwartał. Są tam wszystkie informacje o wszystkich funduszach pozabudżetowych w różnych układach. Aneks statystyczny do tego dokumentu ze wszystkimi funduszami to jest 50 stron. Są wszystkie fundusze, i celowe, i BGK. Mówię to wyprzedzająco. Jeżeli będzie taka prośba, to jest gotowy materiał.</u>
<u xml:id="u-1.13" who="#AndrzejKosztowniak">Ale drodzy państwo, pozwólcie, że ja teraz zadam pytanie. Pani dyrektor, chciałem wrócić do części dochodowej budżetu oraz do wykonania zarówno podatku dochodowego od osób fizycznych, jak i podatku dochodowego od osób prawnych, szczególnie od osób prawnych. Czy jest już prowadzona jakaś głębsza analiza tego, co się stało, dlaczego dzisiaj, do tej chwili mamy ponad 9 mld zł in minus w stosunku do planu? Czy jest to skutek fizycznego zamykania przedsiębiorstw, dlatego że specjalnych zmian w zakresie podatku od osób prawnych, o ile pamiętam, w tym roku nie mieliśmy? Proszę mnie w razie czego wyprowadzić z błędu. Co jest powodem, że spadek jest tak duży w odniesieniu do roku 2023? Mamy tutaj porównanie styczeń – październik 2023 r. do 2024 r. Co jest powodem takiego tąpnięcia? Nie mówimy o przyroście, a mówimy de facto o tąpnięciu na ponad 9 mld zł. Zakładam, że skończy się to kilkunastoma miliardami w przypadku całego roku rok do roku. Czy może pani jakoś rozwinąć ten element? Chodzi mi także o delikatną analizę dotyczącą również podatku dochodowego od osób fizycznych. Jak to wygląda? Jak państwo przewidujecie? Może nie będę rozwijał tutaj kwestii VAT-u, dlatego że to widzimy. Chyba też nie będzie takiego wpływu, jaki zakładaliśmy. Ale przede wszystkim proszę jakoś rozwinąć element związany z CIT-em, dlatego że to mnie najbardziej niepokoi. Proszę o odpowiedź.</u>
<u xml:id="u-1.14" who="#MateuszNajsztub">W skrócie, dane, które przedstawiła pani dyrektor, są jak najbardziej prawdziwe, ale tak jak też pani dyrektor zaznaczyła, na 9 mld zł różnicy w stosunku do poprzedniego roku, w dużej mierze składa się kwota 6,5 mld zł wynikająca z salda rozliczenia rocznego roku 2023 względem roku 2022. Dla przykładu co to znaczy? Podatnicy rozliczający się CIT-em w 2022 r. notowali podstawę opodatkowania w wysokości około 478,5 mld zł, natomiast w 2023 r. podstawa opodatkowania wyniosła 455,8 mld zł, czyli było około 23,7 mld zł różnicy rok do roku, co tak naprawdę widzieliśmy dopiero w tym roku ze względu na to, że podatki co do zasady rozliczane są rocznie. Jest to część efektu. Natomiast druga część efektu jest już widoczna po części tak naprawdę w danych GUS-u, ponieważ ostatnio opublikowane wyniki finansowe badanych przedsiębiorstw niefinansowych były znacznie niższe w okresie styczeń – wrzesień 2024 r. w stosunku do analogicznego okresu poprzedniego roku.</u>
<u xml:id="u-1.15" who="#MateuszNajsztub">Teraz jeszcze jedna ważna rzecz, na którą wydaje mi się, że warto zwrócić uwagę. Otóż dane, które prezentujemy na stronie Ministerstwa Finansów, dotyczą przede wszystkim wykonania budżetu państwa. Natomiast całkowite dochody z CIT-u są dzielone pomiędzy jednostki samorządu terytorialnego i budżet państwa. Reforma samorządu terytorialnego, która miała miejsce w 2022 r., spowodowała, że obecnie samorządy dostają równe raty. Co to znaczy? To znaczy, że wszelkie odchylenia od prognozy tak naprawdę spadają na budżet państwa, w związku z czym różnice po stronie budżetu państwa, które notujemy, są o wiele wyższe w stosunku do wykonania całego CIT-u, tak zwanego CIT 100%, czyli całkowitych wpływów, które płacą podatnicy. Dla przykładu podam, że o ile całkowite wykonanie CIT-u za okres styczeń – październik 2024 r. było niższe o 15,4% rok do roku, o tyle całkowite wykonanie CIT-u w budżecie państwa plus w jednostkach samorządu terytorialnego za ten okres było niższe o 6,8%. Oczywiście tutaj także był spadek, ale nie tak olbrzymi, jaki jest widoczny po stronie budżetu państwa.</u>
<u xml:id="u-1.16" who="#AgnieszkaMariaKłopotek">Natomiast cały czas jest problem, jak finansować nauczycieli, jak zapewnić utrzymanie nauczycieli, zarobki nauczycieli, w jakiej formule. Pojawiają się propozycje, żeby budżet państwa przejął na siebie właśnie finansowanie wynagrodzeń nauczycieli, natomiast wszystko związane z utrzymaniem szkół i substancji, żeby było w gestii samorządów. Czy to jest dobre rozwiązanie, nie wiem, dlatego że nie jestem specjalistką. Naprawdę należy pochylić się nad tym problemem i poważnie zacząć dyskusję, zacząć rozmawiać. My możemy dosypywać pieniędzy do oświaty, ale w pewnym sensie nie zabezpieczy to dobrego funkcjonowania systemu. Trzeba dawać podwyżki, gdyż wiadomo, że jest inflacja, i tak dalej. W związku z tym jest to normalny proces, że wynagrodzenia powinny rosnąć, ale w związku z tym, że była bardzo wysoka inflacja, jak też inne czynniki powodują, że samorządy nie są w tej chwili w stanie utrzymać szkół i sfinansować wynagrodzeń.</u>
<u xml:id="u-1.17" who="#AgnieszkaMariaKłopotek">W tym momencie u siebie w województwie, myślę, że gdzie indziej też, mam lawinę pism w związku z likwidacją małych wiejskich szkół, których samorządy po prostu nie są w stanie utrzymać. Są to szkoły, do których chodzi zarówno 20-30 dzieciaków, jak i takie, gdzie jest ich 80-90, co dla mnie absolutnie jest nie do zaakceptowania. Natomiast rzeczywiście samorządy, które mają kilka wiejskich szkół, w tej chwili nie są w stanie finansowo poradzić sobie z prawidłowym funkcjonowaniem i utrzymaniem owych szkół. Trzeba naprawdę zacząć rozmawiać o tym, co zrobić. Tak jak powiedział kolega poseł Wicher, ponad podziałami możemy dyskutować, absolutnie odsunąć politykę na bok. Jest to bardzo poważny problem dotykający dużej części naszego społeczeństwa i wpływający również na poziom kształcenia naszych dzieci i na edukację. Bardzo dziękuję.</u>
<u xml:id="u-1.18" who="#AdamGłębski">Szanowny panie przewodniczący, państwo członkowie podkomisji, niestety z przykrością muszę stwierdzić, że tak szerokich oczekiwań, jakie zostały przedstawione, Ministerstwo Finansów nie jest w stanie spełnić. Nie dysponujemy informacjami, które umożliwiałyby przeprowadzenie tak głębokiej analizy systemu oświatowego w jednostkach samorządu terytorialnego. Tego typu wypowiedzi, tego typu problemy, jakie zostały poruszone, należałoby skierować do Ministerstwo Edukacji Narodowej, które dysponuje znacznie bogatszymi informacjami o samej strukturze jednostek oświatowych, strukturze zatrudnienia, jak również o finansowaniu poszczególnych placówek. Myślę, że Ministerstwo Edukacji Narodowej byłoby znacznie lepszym adresatem pytania niż my. Oczywiście jeżeli chodzi o zestawienie informacji na temat subwencji oświatowej, wydatków na oświatę, oczywiście takie zostawienie możemy państwu przygotować, natomiast proszę pamiętać, że subwencja oświatowa nie jest jedynym źródłem finansowania zadań oświatowych, z uwagi na to, że oświata jest zadaniem własnym samorządu. Dziękuję.</u>
<u xml:id="u-1.19" who="#AndrzejKosztowniak">W takim razie bardzo serdecznie dziękuję. Życzę miłego dnia. Do zobaczenia na sali plenarnej, dlatego że większość z nas dzisiaj przesiedzi praktycznie cały dzień na sali plenarnej.</u>
</div>
</body>
</text>
</TEI>
</teiCorpus>