text_structure.xml
9.39 KB
<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?>
<teiCorpus xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
<xi:include href="PPC_header.xml"/>
<TEI>
<xi:include href="header.xml"/>
<text>
<body>
<p xml:id="div-1">Odpowiadając na zapytanie Pana Posła Jana Łącznego znak: SPS-024-336/06 z dnia 24.01.2006 r., pragnę przedłożyć poniższe wyjaśnienia:</p>
<p xml:id="div-2">Państwowa Inspekcja Pracy, w ramach przyznanych jej ustawowo uprawnień, kontroluje przestrzeganie przepisów dotyczących zatrudniania pracowników z uwzględnieniem pracy ˝na czarno˝. Kontrole te obejmują zagadnienia związane z nawiązywaniem i rozwiązywaniem stosunku pracy, w tym między innymi kontrole: obowiązku potwierdzania na piśmie warunków umowy o pracę, prawidłowości sporządzania umów o pracę, zgodności rodzaju umowy z charakterem świadczonej pracy, obowiązku wydawania świadectw pracy, prowadzenia akt osobowych pracowników, przestrzegania regulaminu pracy. Przepisy Kodeksu pracy, regulując obowiązki pracodawcy związane z zatrudnianiem pracowników, przewidują pisemną formę zawarcia z nim umowy o pracę, a w razie niezachowania tej formy - obowiązek pracodawcy potwierdzenia pracownikowi na piśmie - najpóźniej w dniu rozpoczęcia przez niego pracy, rodzaju zawartej umowy oraz jej warunków. Pracodawca ma także ustawowy obowiązek poinformowania każdego pracownika, w formie pisemnej, o jego podstawowych warunkach zatrudnienia obejmujących zwłaszcza normy czasu pracy, wymiar urlopu wypoczynkowego oraz okres wypowiedzenia umowy o pracę. Niepotwierdzenie przez pracodawcę w formie pisemnej rodzaju umowy o pracę zawartej z pracownikiem oraz jej warunków stanowi wykroczenie przeciwko prawom pracownika zagrożone karą grzywny w wysokości od 20 zł do 5 000 zł. W obecnym stanie prawnym inspektor pracy może także za takie wykroczenie nałożyć na pracodawcę lub osobę działającą w jego imieniu grzywnę w drodze mandatu karnego w wysokości do 1 000 zł.</p>
<p xml:id="div-3">W wyniku przeprowadzonych przez Państwową Inspekcję Pracy w 2004 r. kontroli u 285 pracodawców stwierdzono, iż ponad 29% skontrolowanych nie potwierdziło na piśmie rodzaju i warunków umowy o pracę 208 pracownikom, zaś prawie 10% pracodawców zawarło ze 162 osobami umowy cywilnoprawne w warunkach właściwych stosunkowi pracy. Inspektorzy pracy nałożyli na winnych popełnienia stwierdzonych wykroczeń 98 grzywien w drodze mandatów karnych na łączną kwotę 45 300 zł., zaś wobec 15 - skierowali wnioski o ukaranie do sądów grodzkich.</p>
<p xml:id="div-4">Do pracodawców skierowano także 263 wystąpienia zawierające 1 328 wniosków polecających usunięcie stwierdzonych naruszeń przepisów prawa pracy.</p>
<p xml:id="div-5">Państwowa Inspekcja Pracy uprawniona jest także do wnoszenia powództw, a za zgodą zainteresowanej osoby, uczestniczenia w postępowaniu przed sądem pracy, o ustalenie istnienia stosunku pracy, jeżeli łączący strony stosunek prawny, wbrew zawartej miedzy nimi umowie, ma cechy stosunku pracy. W latach 2002 - 2004 inspektorzy pracy wnieśli 355 pozwów o ustalenie istnienia stosunku pracy 1 534 osób. Efektem pozwów było potwierdzenie istnienia stosunku pracy 296 osób. Sądy oddaliły powództwa dotyczące 274 osób. Pozostałe sprawy nadal się toczą.</p>
<p xml:id="div-6">Liczba wytaczanych przez inspektorów pracy powództw od kilku lat spada. Na fakt ten mają niewątpliwie wpływ doświadczenia inspektorów pracy zdobyte przez okres obowiązywania przepisów uprawniających inspektorów do działania w tym zakresie, a przede wszystkim - utrzymująca się w orzecznictwie sądów - tendencja, do uznawania, że o istnieniu stosunku pracy przesądza wola stron zawierających daną umowę. Poza tym, w obecnej sytuacji na rynku pracy, osoby podejmujące pracę na podstawie umów cywilnoprawnych lub bez jakiejkolwiek umowy, w obawie o utratę źródła dochodu, często nie są zainteresowane w wytoczeniu na ich rzecz powództw. Skutkiem takich obaw jest cofanie pozwów, które na ich rzecz skierowali inspektorzy pracy lub składanie w toku postępowania oświadczeń, że ich wolą było zawarcie umowy cywilnoprawnej a nie umowy o pracę. Dlatego też nadal inspektorzy pracy częściej korzystali z szybszego i mniej czasochłonnego środka zmierzającego do potwierdzenia istnienia stosunku pracy jakim jest wystąpienie do pracodawcy, zgodnie z art. 9 pkt. 5 ustawy z dnia 6 marca 1981 r. o Państwowej Inspekcji Pracy (Dz. U. z 2001 r. Nr 124, poz. 1362) - a w przypadkach, w których wytaczają powództwa starają się nie działać wbrew woli samych zainteresowanych.</p>
<p xml:id="div-7">W latach 2002 - 2004 przekazano następującą liczbę wniosków zawartych w wystąpieniach do pracodawców o ustalenie istnienia stosunku pracy lub potwierdzenia na piśmie warunków umowy:</p>
<p xml:id="div-8">- w 2002 r. - realizacja 1 006 wniosków zawartych w wystąpieniach (56% skierowanych wniosków) spowodowała potwierdzenie istnienia stosunku pracy 11 299 osób będących stronami umów cywilnoprawnych (64% osób objętych wnioskami).</p>
<p xml:id="div-9">- w 2003 r. - realizacja 2 725 wniosków zawartych w wystąpieniach (prawie 64% skierowanych wniosków) spowodowała potwierdzenie istnienia stosunku pracy 10 913 osób będących stronami umów cywilnoprawnych lub pracujących bez żadnej umowy (66% osób objętych wnioskami),</p>
<p xml:id="div-10">- w 2004 r. - realizacja 2 969 wniosków zawartych w wystąpieniach (63% wszystkich skierowanych w tym zakresie wniosków) spowodowała potwierdzenie istnienia stosunku pracy 14 928 osób (68% osób, których dotyczyły wystąpienia).</p>
<p xml:id="div-11">Jednocześnie uprzejmie informuję Pana Posła, że kontrola nielegalnego zatrudnienia jest sprawowana również przez wojewodów, zgodnie z art. 116 ust. 1 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (Dz. U. Nr 99, poz. 1001 z późn. zm.). W wyniku przeprowadzonych przez wojewodów w 2005 r. kontroli stwierdzono w 5 971 skontrolowanych jednostkach 6 420 osób zatrudnionych bez potwierdzenia na piśmie rodzaju zawartej umowy o pracę i jej warunków lub niezgłoszonych do ubezpieczenia społecznego. W jednostkach tych inspektorzy służb kontroli legalności zatrudnienia stwierdzili również 7 158 osób bezrobotnych, które podjęły zatrudnienie, inną pracę zarobkową lub działalność bez powiadomienia powiatowego urzędu pracy oraz 1 680 przypadków nielegalnego zatrudnienia cudzoziemców.</p>
<p xml:id="div-12">W związku z tym wojewodowie skierowali do sądów rejonowych z tego zakresu wykroczeniem 5 776 wniosków o ukaranie, obejmowały one zarówno osoby bezrobotne jak i pracodawców, którzy dokonali tego wykroczenia przeciwko przepisom ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy.</p>
<p xml:id="div-13">Natomiast na podkreślenie zasługuje fakt, że w wyniku działań kontrolnych służb kontroli legalności zatrudnienia w 2005 r. dokonano 5 709 legalizacji nielegalnego zatrudnienia, tzn. pracodawcy dobrowolnie zawarli umowy o pracę lub umowy cywilnoprawne z osobami dotychczas wykonującymi pracę,,na czarno˝.</p>
<p xml:id="div-14">Uprzejmie informuję Pana Posła, że działania mające na celu ograniczanie nielegalnego zatrudnienia lub nielegalnej innej pracy zarobkowej, o której mowa w art. 2 ust. 1 pkt 13 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku, są przez Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej traktowane priorytetowo. Do działań tych zaliczyć należy:</p>
<p xml:id="div-15">- opracowywanie projektów regulacji prawnych z zakresu kontroli legalności zatrudnienia ułatwiających kontrolę podmiotów działających w,,szarej strefie˝.</p>
<p xml:id="div-16">- rozszerzenie zakresu sankcji za nieprzestrzeganie przepisów ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy.</p>
<p xml:id="div-17">- prowadzenie ciągłej kampanii informującej obywateli o zagrożeniach z jakimi mogą się spotkać przy podejmowaniu nielegalnej pracy. Szczególnie istotne są informacje prasowe i telewizyjne dotyczące nielegalnego pośrednictwa pracy.</p>
<p xml:id="div-18">Mając na uwadze to, że zarówno Państwowa Inspekcja Pracy jak i wojewodowie kontrolują m. in. legalność zatrudnienia - w Ministerstwie Pracy i Polityki Społecznej rozpoczęte zostały prace legislacyjne mające na celu przekazanie sprawowanej przez wojewodów kontroli, zgodnie z art. 116 ust. 1 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (Dz. U. Nr 99, poz. 1001 z późn. zm.), do Państwowej Inspekcji Pracy. Spowoduje to zmniejszenie liczby organów kontrolnych oraz zwiększy efektywność przeprowadzanych kontroli.</p>
<p xml:id="div-19">Reasumując, chciałbym zapewnić Pana Posła, że działania podejmowane przez Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej oraz przeprowadzane przez Państwową Inspekcję Pracy i wojewodów kontrole legalności zatrudnienia, powinny spowodować ograniczenie nielegalnego zatrudnienia na rynku pracy.</p>
<p xml:id="div-20">Minister</p>
<p xml:id="div-21">Krzysztof Michałkiewicz</p>
<p xml:id="div-22">Warszawa, dnia 13 lutego 2006 r.</p>
</body>
</text>
</TEI>
</teiCorpus>