PPC / ppc

text_structure.xml 667 KB
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232 233 234 235 236 237 238 239 240 241 242 243 244 245 246 247 248 249 250 251 252 253 254 255 256 257 258 259 260 261 262 263 264 265 266 267 268 269 270 271 272 273 274 275 276 277 278 279 280 281 282 283 284 285 286 287 288 289 290 291 292 293 294 295 296 297 298 299 300 301 302 303 304 305 306 307 308 309 310 311 312 313 314 315 316 317 318 319 320 321 322 323 324 325 326 327 328 329 330 331 332 333 334 335 336 337 338 339 340 341 342 343 344 345 346 347 348 349 350 351 352 353 354 355 356 357 358 359 360 361 362 363 364 365 366 367 368 369 370 371 372 373 374 375 376 377 378 379 380 381 382 383 384 385 386 387 388 389 390 391 392 393 394 395 396 397 398 399 400 401 402 403 404 405 406 407 408 409 410 411 412 413 414 415 416 417 418 419 420 421 422 423 424 425 426 427 428 429 430 431 432 433 434 435 436 437 438 439 440 441 442 443 444 445 446 447 448 449 450 451 452 453 454 455 456 457 458 459 460 461 462 463 464 465 466 467 468 469 470 471 472 473 474 475 476 477 478 479 480 481 482 483 484 485 486 487 488 489 490 491 492 493 494 495 496 497 498 499 500 501 502 503 504 505 506 507 508 509 510 511 512 513 514 515 516 517 518 519 520 521 522 523 524 525 526 527 528 529 530 531 532 533 534 535 536 537 538 539 540 541 542 543 544 545 546 547 548 549 550 551 552 553 554 555 556 557 558 559 560 561 562 563 564 565 566 567 568 569 570 571 572 573 574 575 576 577 578 579 580 581 582 583 584 585 586 587 588 589 590 591 592 593 594 595 596 597 598 599 600 601 602 603 604 605 606 607 608 609 610 611 612 613 614 615 616 617 618 619 620 621 622 623 624 625 626 627 628 629 630 631 632 633 634 635 636 637 638 639 640 641 642 643 644 645 646 647 648 649 650 651 652 653 654 655 656 657 658 659 660 661 662 663 664 665 666 667 668 669 670 671 672 673 674 675 676 677 678 679 680 681 682 683 684 685 686 687 688 689 690 691 692 693 694 695 696 697 698 699 700 701 702 703 704 705 706 707 708 709 710 711 712 713 714 715 716 717 718 719 720 721 722 723 724 725 726 727 728 729 730 731 732 733 734 735 736 737 738 739 740 741 742 743 744 745 746 747 748 749 750 751 752 753 754 755 756 757 758 759 760 761 762 763 764 765 766 767 768 769 770 771 772 773 774 775 776 777 778 779 780 781 782 783 784 785 786 787 788 789 790 791 792 793 794 795 796 797 798 799 800 801 802 803 804 805 806 807 808 809 810 811 812 813 814 815 816 817 818 819 820 821 822 823 824 825 826 827 828 829 830 831 832 833 834 835 836 837 838 839 840 841 842 843 844 845 846 847 848 849 850 851 852 853 854 855 856 857 858 859 860 861 862 863 864 865 866 867 868 869 870 871 872 873 874 875 876 877 878 879 880 881 882 883 884 885 886 887 888 889 890 891 892 893 894 895 896 897 898 899 900 901 902 903 904 905 906 907 908 909 910 911 912 913 914 915 916 917 918 919 920 921 922 923 924 925 926 927 928 929 930 931 932 933 934 935 936 937 938 939 940 941 942 943 944 945 946 947 948 949 950 951 952 953 954 955 956 957 958 959 960 961 962 963 964 965 966 967 968 969 970 971 972 973 974 975 976 977 978 979 980 981 982 983 984 985 986 987 988 989 990 991 992 993 994 995 996 997 998 999 1000 1001 1002 1003 1004 1005 1006 1007 1008 1009 1010 1011 1012 1013 1014 1015 1016 1017 1018 1019 1020 1021 1022 1023 1024 1025 1026 1027 1028 1029 1030 1031 1032 1033 1034 1035 1036 1037 1038 1039 1040 1041 1042 1043 1044 1045 1046 1047 1048 1049 1050 1051 1052 1053 1054 1055 1056 1057 1058 1059 1060 1061 1062 1063 1064 1065 1066 1067 1068 1069 1070 1071 1072 1073 1074 1075 1076 1077 1078 1079 1080 1081 1082 1083 1084 1085 1086 1087 1088 1089 1090 1091 1092 1093 1094 1095 1096 1097 1098 1099 1100 1101 1102 1103 1104 1105 1106 1107 1108 1109 1110 1111 1112 1113 1114 1115 1116 1117 1118 1119 1120 1121 1122 1123 1124 1125 1126 1127 1128 1129 1130 1131 1132 1133 1134 1135 1136 1137 1138 1139 1140 1141 1142 1143 1144 1145 1146 1147 1148 1149 1150 1151 1152 1153 1154 1155 1156 1157 1158 1159 1160 1161 1162 1163 1164 1165 1166 1167 1168 1169 1170 1171 1172 1173 1174 1175 1176 1177 1178 1179 1180 1181 1182 1183 1184 1185 1186 1187 1188 1189 1190 1191 1192 1193 1194 1195 1196 1197 1198 1199 1200 1201 1202 1203 1204 1205 1206 1207 1208 1209 1210 1211 1212 1213 1214 1215 1216 1217 1218 1219 1220 1221 1222 1223 1224 1225 1226 1227 1228 1229 1230 1231 1232 1233 1234 1235 1236 1237 1238 1239 1240 1241 1242 1243 1244 1245 1246 1247 1248 1249 1250 1251 1252 1253 1254 1255 1256 1257 1258 1259 1260 1261 1262 1263 1264 1265 1266 1267 1268 1269 1270 1271 1272 1273 1274 1275 1276 1277 1278 1279 1280 1281 1282 1283 1284 1285 1286 1287 1288 1289 1290 1291 1292 1293 1294 1295 1296 1297 1298 1299 1300 1301 1302 1303 1304 1305 1306 1307 1308 1309 1310 1311 1312 1313 1314 1315 1316 1317 1318 1319 1320 1321 1322 1323 1324 1325 1326 1327 1328 1329 1330 1331 1332 1333 1334 1335 1336 1337 1338 1339 1340 1341 1342 1343 1344 1345 1346 1347 1348 1349 1350 1351 1352 1353 1354 1355 1356 1357 1358 1359 1360 1361 1362 1363 1364 1365 1366 1367 1368 1369 1370 1371 1372 1373 1374 1375 1376 1377 1378 1379 1380 1381 1382 1383 1384 1385 1386 1387 1388 1389 1390 1391 1392 1393 1394 1395 1396 1397 1398 1399 1400 1401 1402 1403 1404 1405 1406 1407 1408 1409 1410 1411 1412 1413 1414 1415 1416 1417 1418 1419 1420 1421 1422 1423 1424 1425 1426 1427 1428 1429 1430 1431 1432 1433 1434 1435 1436 1437 1438 1439 1440 1441 1442 1443 1444 1445 1446 1447 1448 1449 1450 1451 1452 1453 1454 1455 1456 1457 1458 1459 1460 1461 1462 1463 1464 1465 1466 1467 1468 1469 1470 1471 1472 1473 1474 1475 1476 1477 1478 1479 1480 1481 1482 1483 1484 1485 1486 1487 1488 1489 1490 1491 1492 1493 1494 1495 1496 1497 1498 1499 1500 1501 1502 1503 1504 1505 1506 1507 1508 1509 1510 1511 1512 1513 1514 1515 1516 1517 1518 1519 1520 1521 1522 1523 1524 1525 1526 1527 1528 1529 1530 1531 1532 1533 1534 1535 1536 1537 1538 1539 1540 1541 1542 1543 1544 1545 1546 1547 1548 1549 1550 1551 1552 1553 1554 1555 1556 1557 1558 1559 1560 1561 1562 1563 1564 1565 1566 1567 1568 1569 1570 1571 1572 1573 1574 1575 1576 1577 1578 1579 1580 1581 1582 1583 1584 1585 1586 1587 1588 1589 1590 1591 1592 1593 1594 1595 1596 1597 1598 1599 1600 1601 1602 1603 1604 1605 1606 1607 1608 1609 1610 1611 1612 1613 1614 1615 1616 1617 1618 1619 1620 1621 1622 1623 1624 1625 1626 1627 1628 1629 1630 1631 1632 1633 1634 1635 1636 1637 1638 1639 1640 1641 1642 1643 1644 1645 1646 1647 1648 1649 1650 1651 1652 1653 1654 1655 1656 1657 1658 1659 1660 1661 1662 1663 1664 1665 1666 1667 1668 1669 1670 1671 1672 1673 1674 1675 1676 1677 1678 1679 1680 1681 1682 1683 1684 1685 1686 1687 1688 1689 1690 1691 1692 1693 1694 1695 1696 1697 1698 1699 1700 1701 1702 1703 1704 1705 1706 1707 1708 1709 1710 1711 1712 1713 1714 1715 1716 1717 1718 1719 1720 1721 1722 1723 1724 1725 1726 1727 1728 1729 1730 1731 1732 1733 1734 1735 1736 1737 1738 1739 1740 1741 1742 1743 1744 1745 1746 1747 1748 1749 1750 1751 1752 1753 1754 1755 1756 1757 1758 1759 1760 1761 1762 1763 1764 1765 1766 1767 1768 1769 1770 1771 1772 1773 1774 1775 1776 1777 1778 1779 1780 1781 1782 1783 1784 1785 1786 1787 1788 1789 1790 1791 1792 1793 1794 1795 1796 1797 1798 1799 1800 1801 1802 1803 1804 1805 1806 1807 1808 1809 1810 1811 1812 1813 1814 1815 1816 1817 1818 1819 1820 1821 1822 1823 1824 1825 1826 1827 1828 1829 1830 1831 1832 1833 1834 1835 1836 1837 1838 1839 1840 1841 1842 1843 1844 1845 1846 1847 1848 1849 1850 1851 1852 1853 1854 1855 1856 1857 1858 1859 1860 1861 1862 1863 1864 1865 1866 1867 1868 1869 1870 1871 1872 1873 1874 1875 1876 1877 1878 1879 1880 1881 1882 1883 1884 1885 1886 1887 1888 1889 1890 1891 1892 1893 1894 1895 1896 1897 1898 1899 1900 1901 1902 1903 1904 1905 1906 1907 1908 1909 1910 1911 1912 1913 1914 1915 1916 1917 1918 1919 1920 1921 1922 1923 1924 1925 1926 1927 1928 1929 1930 1931 1932 1933 1934 1935 1936 1937 1938 1939 1940 1941 1942 1943 1944 1945 1946 1947 1948 1949 1950 1951 1952 1953 1954 1955 1956 1957 1958 1959 1960 1961 1962 1963 1964 1965 1966 1967 1968 1969 1970 1971 1972 1973 1974 1975 1976 1977 1978 1979 1980 1981 1982 1983 1984 1985 1986 1987 1988 1989 1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021 2022 2023 2024 2025 2026 2027 2028 2029 2030 2031 2032 2033 2034 2035 2036 2037 2038 2039 2040 2041 2042 2043 2044 2045 2046 2047 2048 2049 2050 2051 2052 2053 2054 2055 2056 2057 2058 2059 2060 2061 2062 2063 2064 2065 2066 2067 2068 2069 2070 2071 2072 2073 2074 2075 2076 2077 2078 2079 2080 2081 2082 2083 2084 2085 2086 2087 2088 2089 2090 2091 2092 2093 2094 2095 2096 2097 2098 2099 2100 2101 2102 2103 2104 2105 2106 2107 2108 2109 2110 2111 2112 2113 2114 2115 2116 2117 2118 2119 2120 2121 2122 2123 2124 2125 2126 2127 2128 2129 2130 2131 2132 2133 2134 2135 2136 2137 2138 2139 2140 2141 2142 2143 2144 2145 2146 2147 2148 2149 2150 2151 2152 2153 2154 2155 2156 2157 2158 2159 2160 2161 2162 2163 2164 2165 2166 2167 2168 2169 2170 2171 2172 2173 2174 2175 2176 2177 2178 2179 2180 2181 2182 2183 2184 2185 2186 2187 2188 2189 2190 2191 2192 2193 2194 2195 2196 2197 2198 2199 2200 2201 2202 2203 2204 2205 2206 2207 2208 2209 2210 2211 2212 2213 2214 2215 2216 2217 2218 2219 2220 2221 2222 2223 2224 2225 2226 2227 2228 2229 2230 2231 2232 2233 2234 2235 2236 2237 2238 2239 2240 2241 2242 2243 2244 2245 2246 2247 2248 2249 2250 2251 2252 2253 2254 2255 2256 2257 2258 2259 2260 2261 2262 2263 2264 2265 2266 2267 2268 2269 2270 2271 2272 2273 2274 2275 2276 2277 2278 2279 2280 2281 2282 2283 2284 2285 2286 2287 2288 2289 2290 2291 2292 2293 2294 2295 2296 2297 2298 2299 2300 2301 2302 2303 2304 2305 2306 2307 2308 2309 2310 2311 2312 2313 2314 2315 2316 2317 2318 2319 2320 2321 2322 2323 2324 2325 2326 2327 2328 2329 2330 2331 2332 2333 2334 2335 2336 2337 2338 2339 2340 2341 2342 2343 2344 2345 2346 2347 2348 2349 2350 2351 2352 2353 2354 2355 2356 2357 2358 2359 2360 2361 2362 2363 2364 2365 2366 2367 2368 2369 2370 2371 2372 2373 2374 2375 2376 2377 2378 2379 2380 2381 2382 2383 2384 2385 2386 2387 2388 2389 2390 2391 2392 2393 2394 2395 2396 2397 2398 2399 2400 2401 2402 2403 2404 2405 2406 2407 2408 2409 2410 2411 2412 2413 2414 2415 2416 2417 2418 2419 2420 2421 2422 2423 2424 2425 2426 2427 2428 2429 2430 2431 2432 2433 2434 2435 2436 2437 2438 2439 2440 2441 2442 2443 2444 2445 2446 2447 2448 2449 2450 2451 2452 2453 2454 2455 2456 2457 2458 2459 2460 2461 2462 2463 2464 2465 2466 2467 2468 2469 2470 2471 2472 2473 2474 2475 2476 2477 2478 2479 2480 2481 2482 2483 2484 2485 2486 2487 2488 2489 2490 2491 2492 2493 2494 2495 2496 2497 2498 2499 2500 2501 2502 2503 2504 2505 2506 2507 2508 2509 2510 2511 2512 2513 2514 2515 2516 2517 2518 2519 2520 2521 2522 2523 2524 2525 2526 2527 2528 2529 2530 2531 2532 2533 2534 2535 2536 2537 2538 2539 2540 2541 2542 2543 2544 2545 2546 2547 2548 2549 2550 2551 2552 2553 2554 2555 2556 2557 2558 2559 2560 2561 2562 2563 2564 2565 2566 2567 2568 2569 2570 2571 2572 2573 2574 2575 2576 2577 2578 2579 2580 2581 2582 2583 2584 2585 2586 2587 2588 2589 2590 2591 2592 2593 2594 2595 2596 2597 2598 2599 2600 2601 2602 2603 2604 2605 2606 2607 2608 2609 2610 2611 2612 2613 2614 2615 2616 2617 2618 2619 2620 2621 2622 2623 2624 2625 2626 2627 2628 2629 2630 2631 2632 2633 2634 2635 2636 2637 2638 2639 2640 2641 2642 2643 2644 2645 2646 2647 2648 2649 2650 2651 2652 2653 2654 2655 2656 2657 2658 2659 2660 2661 2662 2663 2664 2665 2666 2667 2668 2669 2670 2671 2672 2673 2674 2675 2676 2677 2678 2679 2680 2681 2682 2683 2684 2685 2686 2687 2688 2689 2690 2691 2692 2693 2694 2695 2696 2697 2698 2699 2700 2701 2702 2703 2704 2705 2706 2707 2708 2709 2710 2711 2712 2713 2714 2715 2716 2717 2718 2719 2720 2721 2722 2723 2724 2725 2726 2727 2728 2729 2730 2731 2732 2733 2734 2735 2736 2737 2738 2739 2740 2741 2742 2743 2744 2745 2746 2747 2748 2749 2750 2751 2752 2753 2754 2755 2756 2757 2758 2759 2760 2761 2762 2763 2764 2765 2766 2767 2768 2769 2770 2771 2772 2773 2774 2775 2776 2777 2778 2779 2780 2781 2782 2783 2784 2785 2786 2787 2788 2789 2790 2791 2792 2793 2794 2795 2796 2797 2798 2799 2800 2801 2802 2803 2804 2805 2806 2807 2808 2809 2810 2811 2812 2813 2814 2815 2816 2817 2818 2819 2820 2821 2822 2823 2824 2825 2826 2827 2828 2829 2830 2831 2832 2833 2834 2835 2836 2837 2838 2839 2840 2841 2842 2843 2844 2845 2846 2847 2848 2849 2850 2851 2852 2853 2854 2855 2856 2857 2858 2859 2860 2861 2862 2863 2864 2865 2866 2867 2868 2869 2870 2871 2872 2873 2874 2875 2876 2877 2878 2879 2880 2881 2882 2883 2884 2885 2886 2887 2888 2889 2890 2891 2892 2893 2894 2895 2896 2897 2898 2899 2900 2901 2902 2903 2904 2905 2906 2907 2908 2909 2910 2911 2912 2913 2914 2915 2916 2917 2918 2919 2920 2921 2922 2923 2924 2925 2926 2927 2928 2929 2930 2931 2932 2933 2934 2935 2936 2937 2938 2939 2940 2941 2942 2943 2944 2945 2946 2947 2948 2949 2950 2951 2952 2953 2954 2955 2956 2957 2958 2959 2960 2961 2962 2963 2964 2965 2966 2967 2968 2969 2970 2971 2972 2973 2974 2975 2976 2977 2978 2979 2980 2981 2982 2983 2984 2985 2986 2987 2988 2989 2990 2991 2992 2993 2994 2995 2996 2997 2998 2999 3000 3001 3002 3003 3004 3005 3006 3007 3008 3009 3010 3011 3012 3013 3014 3015 3016 3017 3018 3019 3020 3021 3022 3023 3024 3025 3026 3027 3028 3029 3030 3031 3032 3033 3034 3035 3036 3037 3038 3039 3040 3041 3042 3043 3044 3045 3046 3047 3048 3049 3050 3051 3052 3053 3054 3055 3056 3057 3058 3059 3060 3061 3062 3063 3064 3065 3066 3067 3068 3069 3070 3071 3072 3073 3074 3075 3076 3077 3078 3079 3080 3081 3082 3083 3084 3085 3086 3087 3088 3089 3090 3091 3092 3093 3094 3095 3096 3097 3098 3099 3100 3101 3102 3103 3104 3105 3106 3107 3108 3109 3110 3111 3112 3113 3114 3115 3116 3117 3118 3119 3120 3121 3122 3123 3124 3125 3126 3127 3128 3129 3130 3131 3132 3133 3134 3135 3136 3137 3138 3139 3140 3141 3142 3143 3144 3145 3146 3147 3148 3149 3150 3151 3152 3153 3154 3155 3156 3157 3158 3159 3160 3161 3162 3163 3164 3165 3166 3167 3168 3169 3170 3171 3172 3173 3174 3175 3176 3177 3178 3179 3180 3181 3182 3183 3184 3185 3186 3187 3188 3189 3190 3191 3192 3193 3194 3195 3196 3197 3198 3199 3200 3201 3202 3203 3204 3205 3206 3207 3208 3209 3210 3211 3212 3213 3214 3215 3216 3217 3218 3219 3220 3221 3222 3223 3224 3225 3226 3227 3228 3229 3230 3231 3232 3233 3234 3235 3236 3237 3238 3239 3240 3241 3242 3243 3244 3245 3246 3247 3248 3249 3250 3251 3252 3253 3254 3255 3256 3257 3258 3259 3260 3261 3262 3263 3264 3265 3266 3267 3268 3269 3270 3271 3272 3273 3274 3275 3276 3277 3278 3279 3280 3281 3282 3283 3284 3285 3286 3287 3288 3289 3290 3291 3292 3293 3294 3295 3296 3297 3298 3299 3300 3301 3302 3303 3304 3305 3306 3307 3308 3309 3310 3311 3312 3313 3314 3315 3316 3317 3318 3319 3320 3321 3322 3323 3324 3325 3326 3327 3328 3329 3330 3331 3332 3333 3334 3335 3336 3337 3338 3339 3340 3341 3342 3343 3344 3345 3346 3347 3348 3349 3350 3351 3352 3353 3354 3355 3356 3357 3358 3359 3360 3361 3362 3363 3364 3365 3366 3367 3368 3369 3370 3371 3372 3373 3374 3375 3376 3377 3378 3379 3380 3381 3382 3383 3384 3385 3386 3387 3388 3389 3390 3391 3392 3393 3394 3395 3396 3397 3398 3399 3400 
<?xml version='1.0' encoding='utf-8'?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
  <xi:include href="PPC_header.xml" />
  <TEI>
    <xi:include href="header.xml" />
    <text>
      <body>
        <div xml:id="div-1">
          <u xml:id="u-1.0" who="#komentarz">(Początek posiedzenia o godz. 10 min 8)</u>
          <u xml:id="u-1.1" who="#komentarz">(Na posiedzeniu przewodniczą marszałek Sejmu Elżbieta Witek oraz wicemarszałkowie Piotr Zgorzelski, Małgorzata Kidawa-Błońska, Małgorzata Gosiewska i Włodzimierz Czarzasty)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-2">
          <u xml:id="u-2.0" who="#ElżbietaWitek">Otwieram posiedzenie.</u>
          <u xml:id="u-2.1" who="#komentarz">(Marszałek trzykrotnie uderza laską marszałkowską)</u>
          <u xml:id="u-2.2" who="#ElżbietaWitek">Na sekretarzy dzisiejszych obrad powołuję posłów Marcina Duszka, Konrada Frysztaka, Filipa Kaczyńskiego i Franciszka Sterczewskiego.</u>
          <u xml:id="u-2.3" who="#ElżbietaWitek">W pierwszej części obrad sekretarzami będą posłowie Marcin Duszek i Filip Kaczyński.</u>
          <u xml:id="u-2.4" who="#ElżbietaWitek">Protokół i listę mówców prowadzić będą posłowie Marcin Duszek i Konrad Frysztak.</u>
          <u xml:id="u-2.5" who="#ElżbietaWitek">Protokół 43. posiedzenia Sejmu uważam za przyjęty.</u>
          <u xml:id="u-2.6" who="#ElżbietaWitek">Komisja Rolnictwa i Rozwoju Wsi przedłożyła sprawozdanie o rządowym projekcie ustawy o zmianie niektórych ustaw w celu ułatwienia prowadzenia przez rolników rolniczego handlu detalicznego, druk nr 1821.</u>
          <u xml:id="u-2.7" who="#ElżbietaWitek">W związku z tym, po uzyskaniu jednolitej opinii Konwentu Seniorów, podjęłam decyzję o uzupełnieniu porządku dziennego o punkt obejmujący rozpatrzenie tego sprawozdania.</u>
          <u xml:id="u-2.8" who="#ElżbietaWitek">Proponuję, aby w tym przypadku Sejm wyraził zgodę na skrócenie terminu, o którym mowa w art. 44 ust. 3 regulaminu Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-2.9" who="#ElżbietaWitek">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważała, że Sejm propozycję przyjął.</u>
          <u xml:id="u-2.10" who="#ElżbietaWitek">Sprzeciwu nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-2.11" who="#ElżbietaWitek">Prezydium Sejmu proponuje, aby Sejm przeprowadził debatę krótką w dyskusji nad sprawozdaniem komisji o rządowym projekcie ustawy budżetowej na rok 2022.</u>
          <u xml:id="u-2.12" who="#ElżbietaWitek">Prezydium Sejmu proponuje także, aby Sejm wysłuchał 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i 3-minutowych oświadczeń w imieniu kół w dyskusjach nad pozostałymi punktami porządku dziennego.</u>
          <u xml:id="u-2.13" who="#ElżbietaWitek">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważała, że Sejm propozycje przyjął.</u>
          <u xml:id="u-2.14" who="#komentarz">(Poseł Zbigniew Konwiński: Sprzeciw, pani marszałek, sprzeciw wobec budżetowej.)</u>
          <u xml:id="u-2.15" who="#ElżbietaWitek">W związku ze zgłoszonym sprzeciwem wobec debaty krótkiej budżetowej zaproponowanej przez Sejm przegłosujemy ten sprzeciw.</u>
          <u xml:id="u-2.16" who="#ElżbietaWitek">Przystępujemy do głosowania nad propozycją Prezydium Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-2.17" who="#ElżbietaWitek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem propozycji Prezydium Sejmu wysłuchania debaty krótkiej w dyskusji nad sprawozdaniem komisji o rządowym projekcie ustawy budżetowej na rok 2022, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-2.18" who="#komentarz">(Głos z sali: Nie działa.)</u>
          <u xml:id="u-2.19" who="#ElżbietaWitek">U kogo nie działa?</u>
          <u xml:id="u-2.20" who="#ElżbietaWitek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-2.21" who="#ElżbietaWitek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-2.22" who="#ElżbietaWitek">Głosowało 414 posłów. 218 — za, 195 — przeciw, wstrzymał się 1.</u>
          <u xml:id="u-2.23" who="#ElżbietaWitek">Sejm propozycję Prezydium Sejmu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-2.24" who="#ElżbietaWitek">Informuję, że Konwent Seniorów jednomyślnie zaopiniował propozycję rozpatrzenia na bieżącym posiedzeniu informacji w sprawie kierunków i strategii polskiej polityki względem Unii Europejskiej, wybranych państw Unii Europejskiej oraz Stanów Zjednoczonych, o której przedstawienie wnosi Klub Parlamentarny Koalicja Polska — PSL, UED, Konserwatyści.</u>
          <u xml:id="u-2.25" who="#ElżbietaWitek">Punkty porządku dziennego bieżącego posiedzenia będą rozpatrywane zgodnie z kolejnością zaopiniowaną przez Prezydium Sejmu i Konwent Seniorów.</u>
          <u xml:id="u-2.26" who="#ElżbietaWitek">Informacja w tej sprawie dostępna jest w Systemie Informacyjnym Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-2.27" who="#ElżbietaWitek">Proszę pana posła sekretarza o odczytanie komunikatów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-3">
          <u xml:id="u-3.0" who="#MarcinDuszek">Informuję, że w dniu dzisiejszym odbędą się posiedzenia Komisji:</u>
          <u xml:id="u-3.1" who="#MarcinDuszek">— Etyki Poselskiej — o godz. 10.30,</u>
          <u xml:id="u-3.2" who="#MarcinDuszek">— Kultury i Środków Przekazu wspólnie z Komisją Sprawiedliwości i Praw Człowieka — o godz. 10.30,</u>
          <u xml:id="u-3.3" who="#MarcinDuszek">— do Spraw Służb Specjalnych — o godz. 11,</u>
          <u xml:id="u-3.4" who="#MarcinDuszek">— do Spraw Unii Europejskiej — o godz. 11,</u>
          <u xml:id="u-3.5" who="#MarcinDuszek">— Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej — o godz. 11,</u>
          <u xml:id="u-3.6" who="#MarcinDuszek">— Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa — o godz. 11,</u>
          <u xml:id="u-3.7" who="#MarcinDuszek">— do Spraw Kontroli Państwowej — o godz. 12,</u>
          <u xml:id="u-3.8" who="#MarcinDuszek">— do Spraw Unii Europejskiej — o godz. 12.30,</u>
          <u xml:id="u-3.9" who="#MarcinDuszek">— do Spraw Kontroli Państwowej — o godz. 13,</u>
          <u xml:id="u-3.10" who="#MarcinDuszek">— Ustawodawczej — o godz. 13.30,</u>
          <u xml:id="u-3.11" who="#MarcinDuszek">— Kultury Fizycznej, Sportu i Turystyki — o godz. 15,</u>
          <u xml:id="u-3.12" who="#MarcinDuszek">— Łączności z Polakami za Granicą — o godz. 16,</u>
          <u xml:id="u-3.13" who="#MarcinDuszek">— Kultury Fizycznej, Sportu i Turystyki — o godz. 17,</u>
          <u xml:id="u-3.14" who="#MarcinDuszek">— Spraw Zagranicznych — o godz. 18.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-4">
          <u xml:id="u-4.0" who="#ElżbietaWitek">Proszę państwa, bardzo państwa proszę o wysłuchanie teraz ważnego komunikatu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-5">
          <u xml:id="u-5.0" who="#MarcinDuszek">Kancelaria Sejmu przypomina o planowanym wprowadzeniu uwierzytelnienia dwuskładnikowego w systemie sejmowej poczty elektronicznej od dnia 17 grudnia 2021 r. Posłowie, którzy jeszcze nie odebrali tokenów lub ich nie skonfigurowali, proszeni są o zgłoszenie się do stanowisk w dolnej palarni. Punkty konsultacyjne będą otwarte do zakończenia posiedzenia. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-6">
          <u xml:id="u-6.0" who="#ElżbietaWitek">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-6.1" who="#ElżbietaWitek">Mamy wnioski formalne.</u>
          <u xml:id="u-6.2" who="#ElżbietaWitek">Pierwszy wniosek, pan poseł Piotr Zgorzelski, Koalicja Polska.</u>
          <u xml:id="u-6.3" who="#ElżbietaWitek">Bardzo proszę, panie marszałku. Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-7">
          <u xml:id="u-7.0" who="#PiotrZgorzelski">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Dla 100, może 200 tys. polskich rodzin nadchodzące święta będą bardzo smutne. Będzie żal, będą łzy, będą wspomnienia o tych, których niestety zabraknie przy wigilijnym stole. Do dziś bowiem z powodu pandemii zmarło ponad 88 tys. Polaków, a w tym samym czasie odnotowano ok. 140 tys. nadmiarowych zgonów. Zmarli może i mieli poglądy polityczne, ale nie umierali jako zwolennicy tej czy innej partii. Umierali Polacy, obywatele, umierali ojcowie i matki, bracia i siostry, żony i mężowie, córki i synowie. Nie przywrócimy im życia, nie zmniejszymy żalu, którego źródłem jest ich nieobecność, ale możemy wykonać gest szacunku wobec zmarłych i okazać serdeczność ich zrozpaczonym krewnym. To minimum, które możemy i powinniśmy zrobić. Gesty, także te gesty symboliczne, są ważne dla poszczególnych ludzi i dla całej naszej narodowej wspólnoty. Ważne są zawsze, ale w tym przedświątecznym czasie są zarówno potrzebne, jak i niezbędne. Musimy się pokłonić przed zmarłymi i objąć myślami naszych zasmuconych rodaków. Stać nas na to. Prawdę mówiąc, to nasz moralny i po prostu ludzki obowiązek. Mam głębokie przekonanie, że wszyscy tu to rozumiemy i czujemy.</u>
          <u xml:id="u-7.1" who="#PiotrZgorzelski">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Proszę, byśmy nisko się pochylili przed zmarłymi i przed tymi, którzy ich opłakują. Otoczmy ich szczerą modlitwą czy też serdeczną myślą. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-7.2" who="#komentarz">(Zebrani wstają)</u>
          <u xml:id="u-7.3" who="#komentarz">(Poseł Robert Telus: Wieczny odpoczynek racz im dać, Panie…)</u>
          <u xml:id="u-7.4" who="#komentarz">(Posłowie: …a światłość wiekuista niechaj im świeci.)</u>
          <u xml:id="u-7.5" who="#komentarz">(Poseł Robert Telus: Wieczny odpoczynek racz im dać, Panie…)</u>
          <u xml:id="u-7.6" who="#komentarz">(Posłowie: …a światłość wiekuista niechaj im świeci.)</u>
          <u xml:id="u-7.7" who="#komentarz">(Poseł Robert Telus: Wieczny odpoczynek racz im dać, Panie…)</u>
          <u xml:id="u-7.8" who="#komentarz">(Posłowie: …a światłość wiekuista niechaj im świeci.)</u>
          <u xml:id="u-7.9" who="#komentarz">(Poseł Robert Telus: Niech odpoczywają w pokoju wiecznym.)</u>
          <u xml:id="u-7.10" who="#komentarz">(Posłowie: Amen.)</u>
          <u xml:id="u-7.11" who="#PiotrZgorzelski">Amen. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-8">
          <u xml:id="u-8.0" who="#ElżbietaWitek">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-8.1" who="#ElżbietaWitek">Proszę bardzo, z wnioskiem formalnym pani poseł Marzena Okła-Drewnowicz, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-9">
          <u xml:id="u-9.0" who="#MarzenaOkłaDrewnowicz">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Zgłaszam wniosek o odroczenie obrad, by pan premier Morawiecki choć raz stanął przed Polakami w prawdzie i powiedział im, jak zrujnował ich na święta. Wiemy, że inflacja i drożyzna są wam na rękę, bo wtedy puchną portfele rządu, a tracą polskie rodziny.</u>
          <u xml:id="u-9.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-9.2" who="#komentarz">(Część posłów wstaje i pokazuje kartki z napisem: PiS = drożyzna)</u>
          <u xml:id="u-9.3" who="#MarzenaOkłaDrewnowicz">Wzywam pana, panie premierze… Wiem, że był pan bankierem, ale wzywam pana, niech pan pochyli się nad tymi, którzy odliczają grosz do grosza. Niech pan pochyli się nad polskimi emerytami — tych, którzy pobierają głodowe emerytury, jest ponad 300 tys. — nad samotną matką, która jeszcze 6 lat temu mogła kupić w popularnym dyskoncie 30 jajek za 8 zł, a teraz kupuje je za 16 zł. To jest wasza odpowiedzialność. Tarcza nie działa. Wy do tego doprowadziliście.</u>
          <u xml:id="u-9.4" who="#komentarz">(Marszałek wyłącza mikrofon, poseł przemawia przy wyłączonym mikrofonie, oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-10">
          <u xml:id="u-10.0" who="#ElżbietaWitek">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-10.1" who="#ElżbietaWitek">Ponieważ padł wniosek formalny o odroczenie posiedzenia, poddam ten wniosek pod głosowanie.</u>
          <u xml:id="u-10.2" who="#ElżbietaWitek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-10.3" who="#ElżbietaWitek">Kto z pań i panów posłów jest za odroczeniem posiedzenia, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-10.4" who="#ElżbietaWitek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-10.5" who="#ElżbietaWitek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-10.6" who="#komentarz">(Głos z sali: Jeszcze chwila.)</u>
          <u xml:id="u-10.7" who="#komentarz">(Poseł Rafał Grupiński: Nie działa.)</u>
          <u xml:id="u-10.8" who="#ElżbietaWitek">U kogo nie działa?</u>
          <u xml:id="u-10.9" who="#komentarz">(Głosy z sali: Działa, działa.)</u>
          <u xml:id="u-10.10" who="#komentarz">(Głos z sali: Co u was działa?)</u>
          <u xml:id="u-10.11" who="#ElżbietaWitek">Działa, dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-10.12" who="#ElżbietaWitek">Głosowało 421 posłów. 196 — za, 220 — przeciw, 5 się wstrzymało.</u>
          <u xml:id="u-10.13" who="#ElżbietaWitek">Sejm wniosek odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-10.14" who="#ElżbietaWitek">Pani poseł Anita Kucharska-Dziedzic, Lewica.</u>
          <u xml:id="u-10.15" who="#ElżbietaWitek">Proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-11">
          <u xml:id="u-11.0" who="#AnitaKucharskaDziedzic">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Składam wniosek formalny o zamknięcie obrad do czasu przedstawienia zarówno przez panią marszałek, jak i przez pana premiera Morawieckiego pełnej informacji, z kim i w jakim trybie procedujemy na sali sejmowej. Jest z nami Mejza czy go nie ma? Gdzie jest Mejza? Na urlopie od obowiązków poselskich?</u>
          <u xml:id="u-11.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-11.2" who="#AnitaKucharskaDziedzic">Bo na urlopie od nicnierobienia już jest, to wiemy.</u>
          <u xml:id="u-11.3" who="#komentarz">(Poseł Barbara Bartuś: Pani poseł, żarty sobie pani robi?)</u>
          <u xml:id="u-11.4" who="#AnitaKucharskaDziedzic">Panie Premierze! Proszę o wyjaśnienie sprawy korupcji politycznej, bo oferowanie stanowisk rządowych w zamian za głosowanie nad budżetem czy kagańcem Czarnka, to jest absolutny skandal.</u>
          <u xml:id="u-11.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-11.6" who="#komentarz">(Głosy z sali: Uuu…)</u>
          <u xml:id="u-11.7" who="#komentarz">(Poseł Barbara Bartuś: Poważna jest pani?)</u>
          <u xml:id="u-11.8" who="#AnitaKucharskaDziedzic">Pani Marszałek! Chodzi o informację, kiedy Mejza złoży oświadczenie majątkowe, jakim cudem jest jedynym posłem, którego nie obowiązuje regulamin, oświadczenie majątkowe, rzetelne, prawdziwe, informujące, skąd facet z długami ma ciężką kasę…</u>
          <u xml:id="u-11.9" who="#komentarz">(Poseł Barbara Bartuś: Czy pani jest poważna?)</u>
          <u xml:id="u-11.10" who="#komentarz">(Marszałek wyłącza mikrofon, poseł przemawia przy wyłączonym mikrofonie, oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-12">
          <u xml:id="u-12.0" who="#ElżbietaWitek">Dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-12.1" who="#ElżbietaWitek">Pani poseł, pan poseł Mejza złożył oświadczenie…</u>
          <u xml:id="u-12.2" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
          <u xml:id="u-12.3" who="#ElżbietaWitek">Pani poseł…</u>
          <u xml:id="u-12.4" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
          <u xml:id="u-12.5" who="#ElżbietaWitek">Pani poseł…</u>
          <u xml:id="u-12.6" who="#komentarz">(Poseł Sławomir Nitras: Ale niech pani nie krzyczy.)</u>
          <u xml:id="u-12.7" who="#ElżbietaWitek">Nie pani jest od tego, żeby mówić, które jest poprawnie złożone, a które nie. Od tego są Komisja Etyki Poselskiej i CBA.</u>
          <u xml:id="u-12.8" who="#komentarz">(Poseł Anita Kucharska-Dziedzic: Pani marszałek…)</u>
          <u xml:id="u-12.9" who="#ElżbietaWitek">Poza tym, pani poseł, złożyła pani nieregulaminowy wniosek, ponieważ na tym posiedzeniu Sejmu zgodnie z regulaminem rozpatrujemy budżet.</u>
          <u xml:id="u-12.10" who="#komentarz">(Poseł Sławomir Nitras: Czemu pani broni Mejzy? Czemu pani broni Mejzy?)</u>
          <u xml:id="u-12.11" who="#ElżbietaWitek">Wtedy, kiedy rozpatrywany jest budżet, nie można zamknąć posiedzenia Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-12.12" who="#ElżbietaWitek">Proszę, pan poseł Robert Winnicki, Konfederacja.</u>
          <u xml:id="u-12.13" who="#komentarz">(Głos z sali: Czemu pani taka nabzdyczona?)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-13">
          <u xml:id="u-13.0" who="#RobertWinnicki">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Wczoraj minęła 40. rocznica wprowadzenia stanu wojennego.</u>
          <u xml:id="u-13.1" who="#komentarz">(Poseł Piotr Kaleta: A Grzegorz znowu nie ma maseczki?)</u>
          <u xml:id="u-13.2" who="#RobertWinnicki">To jest dobra okoliczność, żeby pani marszałek wyjęła z szuflady i poddała pod głosowanie wniosek Konfederacji o to, żeby z funkcji wicemarszałka Sejmu odwołać PZPR-owskiego funkcjonariusza, gloryfikatora armii sowieckiej, a jednocześnie człowieka, który zhańbił Wysoką Izbę podczas debaty parlamentarnej…</u>
          <u xml:id="u-13.3" who="#komentarz">(Poseł Sławomir Nitras: Terleckiego.)</u>
          <u xml:id="u-13.4" who="#komentarz">(Poseł Piotr Kaleta: Włodek, jest pytanie do ciebie.)</u>
          <u xml:id="u-13.5" who="#RobertWinnicki">…wywieszając nowy symbol lewicy, tęczowej lewicy, w miejscu, gdzie pani marszałek w tym momencie siedzi i prowadzi obrady.</u>
          <u xml:id="u-13.6" who="#komentarz">(Głos z sali: Siadaj!)</u>
          <u xml:id="u-13.7" who="#komentarz">(Głos z sali: Zejdź, bo cię zniosą.)</u>
          <u xml:id="u-13.8" who="#RobertWinnicki">Jest to dobry moment, szanowni państwo, żeby poddać pod głosowanie wniosek Konfederacji o odwołanie z funkcji wicemarszałka Sejmu Włodzimierza Czarzastego.</u>
          <u xml:id="u-13.9" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-13.10" who="#RobertWinnicki">40 lat po stanie wojennym trzeba, żeby w tej Izbie padło bardzo mocno również poprzez czyny, a nie tylko poprzez słowa: precz z komuną, precz z lewactwem, precz z lewactwem starym i nowym.</u>
          <u xml:id="u-13.11" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-13.12" who="#komentarz">(Głos z sali: Znalazł się…)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-14">
          <u xml:id="u-14.0" who="#ElżbietaWitek">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-14.1" who="#ElżbietaWitek">Ponieważ nie był to wniosek formalny, nie poddam go pod głosowanie.</u>
          <u xml:id="u-14.2" who="#ElżbietaWitek">Pan poseł Mirosław Suchoń, Polska 2050.</u>
          <u xml:id="u-14.3" who="#ElżbietaWitek">Proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-15">
          <u xml:id="u-15.0" who="#MirosławSuchoń">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-15.1" who="#MirosławSuchoń">Szanowna Pani Marszałek! Panie Premierze! Wysoka Izbo! Drożyzna demoluje portfele Polek i Polaków. Te działania, które podejmują rząd i większość, są niewystarczające, zbyt płytkie i niczego nie zmienią. Specjaliści mówią, że to, co zaproponowaliście, nie jest warte… nie jest tym, czego potrzebują Polacy, a Polacy dziś potrzebują realnego wsparcia. Specjaliści mówią, że inflacja zostanie z nami na dłużej. Wy wprowadzacie obywateli w błąd. Powiedzcie prawdę: Jak długo drożyzna zostanie z Polakami, ta drożyzna, która dzisiaj demoluje portfele Polaków?</u>
          <u xml:id="u-15.2" who="#MirosławSuchoń">Ale chcę zapytać też o to, co z naszym projektem dotyczącym zawieszenia poboru opłaty emisyjnej, tej opłaty, którą wprowadził rząd PiS i która oznacza niestety wyższe ceny paliwa. Wy podczas posiedzenia komisji odrzuciliście ten projekt.</u>
          <u xml:id="u-15.3" who="#MirosławSuchoń">I, pani marszałek, zwracam się z wnioskiem o przerwę do momentu, kiedy ten dobry projekt Polski 2050 trafi pod obrady…</u>
          <u xml:id="u-15.4" who="#komentarz">(Marszałek wyłącza mikrofon, poseł przemawia przy wyłączonym mikrofonie, oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-16">
          <u xml:id="u-16.0" who="#ElżbietaWitek">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-16.1" who="#ElżbietaWitek">O tym nie pan zdecyduje, ale o przerwie możemy zdecydować teraz.</u>
          <u xml:id="u-16.2" who="#ElżbietaWitek">Zgłoszony został wniosek formalny o przerwę w obradach.</u>
          <u xml:id="u-16.3" who="#ElżbietaWitek">Poddam ten wniosek pod głosowanie.</u>
          <u xml:id="u-16.4" who="#ElżbietaWitek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-16.5" who="#ElżbietaWitek">Kto z pań i panów posłów jest za zarządzeniem przerwy w obradach, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-16.6" who="#ElżbietaWitek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-16.7" who="#ElżbietaWitek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-16.8" who="#ElżbietaWitek">Głosowało 420 posłów. 194 — za, 221 — przeciw, 5 się wstrzymało.</u>
          <u xml:id="u-16.9" who="#ElżbietaWitek">Sejm wniosek odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-16.10" who="#ElżbietaWitek">I ostatni wniosek, pan poseł Janusz Kowalski, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-16.11" who="#ElżbietaWitek">Proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-17">
          <u xml:id="u-17.0" who="#JanuszKowalski">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Szanowna, droga Platformo Obywatelska, pełna hipokryzji! Przecież kilka dni temu głosowaliście przeciwko walce polskiego rządu…</u>
          <u xml:id="u-17.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Zamknij się!)</u>
          <u xml:id="u-17.2" who="#JanuszKowalski">…o niskie ceny energii i ciepła, a teraz mówicie o drożyźnie. Drożyzna w Unii Europejskiej ma twarz Donalda Tuska i Europejskiej Partii Ludowej. To wy odpowiadacie za wysokie ceny energii i ciepła.</u>
          <u xml:id="u-17.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-17.4" who="#JanuszKowalski">I te obrazki pokażcie Donaldowi Tuskowi.</u>
          <u xml:id="u-17.5" who="#JanuszKowalski">A skoro mowa o Donaldzie Tusku, to, szanowni państwo, przeczytajcie sobie fragment mojej książki o Donaldzie Tusku…</u>
          <u xml:id="u-17.6" who="#komentarz">(Poseł Rafał Grupiński: Zejdź!)</u>
          <u xml:id="u-17.7" who="#JanuszKowalski">…o waszej prorosyjskiej polityce…</u>
          <u xml:id="u-17.8" who="#komentarz">(Głos z sali: Ha, ha, ha!)</u>
          <u xml:id="u-17.9" who="#JanuszKowalski">…bo to wy w 2010 r. przestawialiście Polskę na wschód, to wy w 2010 r. chcieliście zabetonować rosyjskim gazem do 2037 r. Polskę.</u>
          <u xml:id="u-17.10" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-17.11" who="#komentarz">(Głos z sali: Brawo!)</u>
          <u xml:id="u-17.12" who="#komentarz">(Część posłów skanduje: Drożyzna! Drożyzna! Drożyzna!)</u>
          <u xml:id="u-17.13" who="#JanuszKowalski">Przeczytajcie sobie o tym jak prezes Jarosław Kaczyński we wrześniu 2010 r. spowodował, że nie przedłużyliśmy do 2037 r. kontraktu z Putinem.</u>
          <u xml:id="u-17.14" who="#JanuszKowalski">To Donald Tusk jest najbardziej proputinowskim premierem III RP. Przeczytajcie sobie, chociaż ja wiem, że bardzo mało książek czytacie. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-17.15" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-17.16" who="#komentarz">(Głosy z sali: Brawo!)</u>
          <u xml:id="u-17.17" who="#komentarz">(Głos z sali: Prezes dostał.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-18">
          <u xml:id="u-18.0" who="#ElżbietaWitek">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-18.1" who="#ElżbietaWitek">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 1. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Finansów Publicznych o rządowym projekcie ustawy budżetowej na rok 2022 (druki nr 1624 i 1819).</u>
          <u xml:id="u-18.2" who="#ElżbietaWitek">Proszę pana posła Wiesława Janczyka o przedstawienie sprawozdania komisji.</u>
          <u xml:id="u-18.3" who="#komentarz">(Poseł Adam Szłapka: Ma prezes tę kadrę?)</u>
          <u xml:id="u-18.4" who="#komentarz">(Głos z sali: Mejzie daj.)</u>
          <u xml:id="u-18.5" who="#komentarz">(Poseł Borys Budka: Mejza ma podobno teraz dużo czasu, tylko czytać nie umie.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-19">
          <u xml:id="u-19.0" who="#WiesławJanczyk">Wielce Szanowna Pani Marszałek! Panowie Premierzy! Wysoki Sejmie! Projekt ustawy budżetowej na rok 2022. Pierwsze czytanie tego projektu odbyło się w dniu 14 października br.</u>
          <u xml:id="u-19.1" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-20">
          <u xml:id="u-20.0" who="#ElżbietaWitek">Panie pośle, przepraszam bardzo. Na chwileczkę przerwę panu.</u>
          <u xml:id="u-20.1" who="#ElżbietaWitek">Proszę państwa, mamy bardzo ważną debatę budżetową, dlatego proszę wszystkich posłów, którzy mają inne zajęcia, o to, żeby w miarę sprawnie opuścili salę plenarną, tak żeby pan poseł mógł przedstawić sprawozdanie.</u>
          <u xml:id="u-20.2" who="#ElżbietaWitek">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-21">
          <u xml:id="u-21.0" who="#WiesławJanczyk">Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-22">
          <u xml:id="u-22.0" who="#ElżbietaWitek">Jeszcze chwilę, panie pośle, jeszcze chwileczkę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-23">
          <u xml:id="u-23.0" who="#WiesławJanczyk">Pierwsze czytanie tego projektu…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-24">
          <u xml:id="u-24.0" who="#ElżbietaWitek">Panie pośle, jeszcze chwileczkę.</u>
          <u xml:id="u-24.1" who="#ElżbietaWitek">Bardzo proszę państwa posłów o sprawne opuszczanie sali, bo to jest ważna debata. Pozwólmy panu posłowi przedstawić sprawozdanie.</u>
          <u xml:id="u-24.2" who="#ElżbietaWitek">Proszę, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-25">
          <u xml:id="u-25.0" who="#WiesławJanczyk">Dziękuję bardzo, pani marszałek.</u>
          <u xml:id="u-25.1" who="#WiesławJanczyk">Pierwsze czytanie tego projektu odbyło się w dniu 14 października br. 30 września rząd Rzeczypospolitej Polskiej przekazał Sejmowi projekt ustawy, po czym, zgodnie z art. 106 ust. 1 regulaminu Sejmu, został on skierowany do Komisji Finansów Publicznych celem przedstawienia sprawozdania do dnia 3 grudnia br. Komisja Finansów Publicznych rozpatrzyła projekt, kierując się przyjętym przez Prezydium Sejmu harmonogramem prac, a efektem tychże prac jest prezentowane sprawozdanie zawarte w druku sejmowym nr 1819.</u>
          <u xml:id="u-25.2" who="#WiesławJanczyk">Projekt ustawy budżetowej na rok 2022 został przygotowany w warunkach niepewności i istnienia ryzyka niepomyślnego przebiegu zjawisk gospodarczych w perspektywie najbliższych kilku lat. Niemniej ostatnia prognoza Komisji Europejskiej z jesieni 2021 r. zakłada dla Polski wzrost produktu krajowego brutto w roku przyszłym o 5,2%. W projekcie rząd założył wzrost o 4,6. To jednak, jak ostatecznie ukształtuje się wzrost gospodarczy w roku przyszłym, jest jeszcze niewiadome, bowiem trudno przewidzieć nie tylko rozwój pandemii, ale także reakcje na nią rządów oraz przedsiębiorców z różnych państw, w tym zwłaszcza u naszych głównych partnerów handlowych. Trudno też przewidzieć rozwój wydarzeń za naszą wschodnią granicą.</u>
          <u xml:id="u-25.3" who="#WiesławJanczyk">Budżet przedstawiony przez rząd zakłada, iż w roku 2022 deficyt sektora instytucji rządowych i samorządowych — general government — wyniesie 2,9% PKB, tj. poniżej wartości referencyjnej 3% PKB określonej w Traktacie o funkcjonowaniu Unii Europejskiej w art. 126 ust. 1. Ostatnia prognoza Komisji Europejskiej wskazuje, że deficyt ten może być niższy i może stanowić 1,8% PKB. Rząd zakłada także dług sektora rządowego i samorządowego na poziomie 56,6% PKB, a ostatnia prognoza Komisji wskazuje na wielkość niższą, wynoszącą 51% PKB. Można zatem uznać, iż polskie finanse publiczne odpowiadają właściwie na obecną trudną sytuację po pandemii COVID-19 i nie powinny być zagrożeniem dla rozwoju społeczno-gospodarczego w dłuższym okresie.</u>
          <u xml:id="u-25.4" who="#WiesławJanczyk">Rząd założył na rok 2022 wzrost cen towarów i usług konsumpcyjnych na poziomie 3,3%. Wzrost ten może być nieco wyższy — według ostatniej prognozy Komisji Europejskiej szacowany jest dla Polski na 5,2%, dla Unii Europejskiej na 2,5%.</u>
          <u xml:id="u-25.5" who="#WiesławJanczyk">Projekt ustawy budżetowej na 2022 r. spełnia wymogi ustawy o finansach publicznych dotyczące w szczególności zastosowania skorygowanej okresowo stabilizującej reguły wydatkowej. Kwota wydatków na rok 2022 została powiększona o 1/3 prognozowanej sumy skutków finansowych po stronie dochodów i wydatków wynikających z działań dyskrecjonalnych bezpośrednio nakierowanych na powstrzymywanie skutków epidemii w 2020 r. i walkę z tymi skutkami oraz na bezpośrednie wsparcie dotkniętych nimi podmiotów. Ponadto w kwocie wydatków na rok 2022 uwzględniono aktualizacje dotychczas wprowadzonych i skutki nowych działań dyskrecjonalnych w zakresie podatków i składek na ubezpieczenia społeczne.</u>
          <u xml:id="u-25.6" who="#WiesławJanczyk">W przedłożonym Sejmowi projekcie budżetu na rok 2022 rząd przyjął dochody w kwocie 481 436 950 tys. zł i wydatki w kwocie wyższej, 512 361 550 tys. zł, co skutkuje…</u>
          <u xml:id="u-25.7" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
          <u xml:id="u-25.8" who="#komentarz">(Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek Sejmu Piotr Zgorzelski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-26">
          <u xml:id="u-26.0" who="#PiotrZgorzelski">Panie ministrze, przepraszam bardzo.</u>
          <u xml:id="u-26.1" who="#PiotrZgorzelski">Czy mogę prosić państwa posłów o wyciszenie rozmów?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-27">
          <u xml:id="u-27.0" who="#WiesławJanczyk">Dziękuję bardzo, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-27.1" who="#WiesławJanczyk">…co skutkuje przyjęciem deficytu budżetu państwa w wysokości 30 924 600 tys. zł, tj. stanowiącego 1,1% PKB.</u>
          <u xml:id="u-27.2" who="#WiesławJanczyk">Dochody będą mniejsze nominalnie o 0,3% i realnie o 3,5% w stosunku do 2021 r. Znacząco ma się ponadto obniżyć ich relacja do PKB, o 1,4 punktu procentowego, z 19,1% do 17,7%. Takie obniżenie dochodów budżetu spowodowane jest w pierwszej kolejności ubytkiem dochodów niepodatkowych, o 23,3 mld zł, tj. o 41,9%, i w drugiej kolejności reformą systemu podatkowego, czego skutkiem ma być m.in. mniejszy o 4,2 mld zł pobór podatku dochodowego od osób fizycznych, PIT.</u>
          <u xml:id="u-27.3" who="#WiesławJanczyk">Wydatki budżetu państwa na rok 2022 będą natomiast niższe o 2,1% — niższe niż wskazuje na to przewidywane wykonanie wydatków budżetu w roku bieżącym. W rządowym projekcie ustawy budżetowej na rok 2022 zapewniono środki m.in.: na finansowanie programu „Rodzina 500+”; na realizację zobowiązania rządu do zwiększenia w roku 2022 nakładów na finansowanie ochrony zdrowia do poziomu 5,75% PKB; na waloryzację świadczeń emerytalno-rentowych od 1 marca 2022 r. wskaźnikiem państwowej waloryzacji na poziomie 104,89%; na finansowanie zadań w ramach Funduszu Solidarnościowego oraz na realizację świadczeń rodzinnych zakładającą podwyższenie kwoty świadczenia pielęgnacyjnego od 1 stycznia przyszłego roku; na finansowanie potrzeb obronnych Rzeczypospolitej Polskiej na poziomie 2,2% PKB; na finansowanie zadań w obszarze mieszkalnictwa, w zakresie transportu lądowego: infrastruktury drogowej; na realizację programów wieloletnich w obszarze gospodarki morskiej; na realizację inwestycji w obszarze kultury i ochrony dziedzictwa narodowego, w tym na odbudowę Pałacu Saskiego i Pałacu Brühla; na finansowanie zadań w obszarze rolnictwa, w tym dopłaty do ubezpieczeń upraw rolnych i zwierząt gospodarskich, zwalczanie chorób zakaźnych zwierząt, dopłaty do paliwa rolniczego.</u>
          <u xml:id="u-27.4" who="#WiesławJanczyk">Projekt budżetu na rok 2022 opracowano przy zabezpieczeniu środków finansowych niezbędnych do kontynuacji dotychczasowych priorytetów rządu z zakresu prowadzonej przez rząd polityki społeczno-gospodarczej.</u>
          <u xml:id="u-27.5" who="#WiesławJanczyk">Szanowni Państwo! Chciałbym przybliżyć szczegółowe prace Komisji Finansów Publicznych, jakie odbyły się w ramach pierwszego czytania i doprowadziły do przygotowania sprawozdania z prac tejże komisji.</u>
          <u xml:id="u-27.6" who="#WiesławJanczyk">Komisja Finansów Publicznych na swoich posiedzeniach rozpatrywała własne części budżetowe. Ponadto rozpatrzyła opinie innych komisji sejmowych w zakresie określonym postanowieniem marszałka Sejmu z dnia 13 października 2021 r.</u>
          <u xml:id="u-27.7" who="#WiesławJanczyk">W czasie posiedzeń Komisji Finansów Publicznych prezentowane były opinie o fragmentach budżetu rozpatrywanych przez reprezentantów innych komisji i posłów koreferentów z ramienia komisji finansów. Posłowie przedstawiali najważniejsze informacje z dyskusji na posiedzeniach innych komisji. Szczególne zainteresowanie posłów budziły m.in. kwestie dotyczące założeń makroekonomicznych budżetu, w tym w odniesieniu do inflacji, deficytu i długu publicznego, oraz kwestie dotyczące zatrudnienia i poziomu wynagrodzeń w różnych jednostkach.</u>
          <u xml:id="u-27.8" who="#WiesławJanczyk">Jeśli chodzi o prace innych komisji, do których skierowany był do rozpatrzenia projekt ustawy budżetowej, to należy wskazać, iż komisje sejmowe przedłożyły Komisji Finansów Publicznych łącznie 25 opinii. Były to opinie pozytywne. Jedynie w dwóch opiniach komisji zawarto poprawki. Do części opinii komisji dołączono zdania odrębne, było ich łącznie 32.</u>
          <u xml:id="u-27.9" who="#WiesławJanczyk">Scharakteryzuję krótko poprawki do projektu ustawy budżetowej na rok przyszły. Zgłoszonych zostało łącznie 599 poprawek. 132 poprawki dotyczyły dochodów budżetu państwa, zawartych w załączniku nr 1, i wskazywały na potrzebę podniesienia dochodów podatkowych, z podatku akcyzowego i podatku od towarów i usług, po to aby możliwe było sfinansowanie określonych wydatków. 456 poprawek dotyczyło wydatków budżetu państwa. W poprawkach tych odwoływano się do pomniejszenia wydatków m.in. Kancelarii Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, Sądu Najwyższego, Trybunału Konstytucyjnego, Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji, Instytutu Pamięci Narodowej, Ministerstwa Sprawiedliwości, Kancelarii Prezesa Rady Ministrów, Funduszu Kościelnego, a także wydatków przewidzianych na obronę narodową, na obsługę długu Skarbu Państwa oraz na rezerwy celowe.</u>
          <u xml:id="u-27.10" who="#WiesławJanczyk">W głosowaniu, które odbyło się na posiedzeniu komisji 2 grudnia, akceptację komisji uzyskało 55 poprawek. Komisja nie przyjęła 544 poprawek, z których zdecydowana większość została ponownie zgłoszona jako wnioski mniejszości — jest ich 498, załączono je do sprawozdania komisji. Komisja nie zaakceptowała wszystkich tych poprawek, co do których opinię negatywną wyraził przedstawiciel rządu. Należy wskazać, iż poprawki te nie miały istotnego wpływu na wielkości ogólne budżetu państwa, bowiem ogólna kwota dochodów i wydatków budżetu państwa nie uległa zmianom. Ta opinia dotyczy tych poprawek, które zostały przyjęte, a nie wszystkich poprawek, które zostały złożone.</u>
          <u xml:id="u-27.11" who="#WiesławJanczyk">Zauważyć można, iż zmniejszone zostały wydatki niektórych jednostek mających autonomię budżetową, w tym: Kancelarii Senatu — o 7%, co wiąże się głównie z tym, że o 10 mln zł zmniejszono wydatki zaplanowane na realizację zadań w zakresie sprawowania opieki nad Polonią i Polakami za granicą, ponieważ wydatki na ten cel ujęto w innej części budżetu; Sądu Najwyższego — o 5%; Naczelnego Sądu Administracyjnego i Trybunału Konstytucyjnego — o 4%; Państwowej Inspekcji Pracy — o 3%; Instytutu Pamięci Narodowej, rzecznika praw obywatelskich i rzecznika praw dziecka — o 1%. Zmniejszeniu uległy także wydatki sądów powszechnych i wydatki ujęte w rezerwach celowych — o 3%.</u>
          <u xml:id="u-27.12" who="#WiesławJanczyk">Szanowni Państwo! Kończąc, powiem, że starałem się przekazać to sprawozdanie w formie możliwie najbardziej skrótowej i możliwie najbardziej zdyscyplinowanej. Chciałem podziękować wszystkim paniom i panom posłom, którzy uczestniczyli w pracach komisji tematycznych i w pracach Komisji Finansów Publicznych. Chciałem podziękować posłom referentom, koreferentom za dobre przygotowanie. Muszę powiedzieć, że prace nad tym budżetem w komisji finansów przebiegały w sposób wyjątkowo sprawny. Dziękuję za atmosferę tej pracy. Dowodem tego może być fakt przegłosowania tych prawie 600 poprawek, myślę, w bardzo dobrym terminie. Przede wszystkim zgodnie z wolą pani marszałek Sejmu byliśmy w stanie dostarczyć sprawozdanie z naszych prac we właściwym czasie, respektując harmonogram prac. Dziękuję też wszystkim przedstawicielom instytucji rządowych, instytucji konstytucyjnych za ich przygotowanie i merytoryczny wkład w debatę. Dziękuję tym wszystkim, którzy w tej debacie brali czynny udział.</u>
          <u xml:id="u-27.13" who="#WiesławJanczyk">Cóż, pozostaje mi stwierdzić, że Komisja Finansów Publicznych po rozpatrzeniu projektu ustawy budżetowej na rok 2022, wraz ze stanowiskami przekazanymi przez właściwe komisje, wnosi o uchwalenie załączonego projektu ustawy budżetowej na rok 2022. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-27.14" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-28">
          <u xml:id="u-28.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-28.1" who="#PiotrZgorzelski">Sejm ustalił w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego podział czasu pomiędzy kluby i koła, w zależności od ich wielkości, w granicach od 49 do 4 minut, tj. debatę krótką.</u>
          <u xml:id="u-28.2" who="#PiotrZgorzelski">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-28.3" who="#PiotrZgorzelski">Jako pierwszy głos zabierze pan poseł Wiesław Janczyk, który przedstawi stanowisko Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-29">
          <u xml:id="u-29.0" who="#WiesławJanczyk">Panie Marszałku! Panowie Ministrowie! Wysoki Sejmie! Co można powiedzieć o budżecie, o którym już tyle powiedziano? To dokument, który jak co roku jest drogowskazem dla biznesu, dla ludzi, dla administracji, dla wszystkich grup społecznych i zawodowych, dla grup branżowych. Odzwierciedla on również stan finansów państwa. W tym roku, a właściwie w roku 2022, o którym mowa w tej ustawie budżetowej, przychodzi nam pokonać wyzwania związane z bardzo rozchwianą gospodarką rynkową.</u>
          <u xml:id="u-29.1" who="#WiesławJanczyk">Dzisiaj ludzi w Polsce najbardziej interesuje kilka tematów. Według badań opinii społecznej jest to kwestia bezpieczeństwa wewnętrznego, ale też bezpieczeństwa granic. Ten budżet po raz kolejny wychodzi naprzeciw tym oczekiwaniom — poprzez dysponowanie 2,2% wydatków na armię, na zbrojenia, na wynagrodzenia dla służb mundurowych, dla wojska. W pierwszym czytaniu nasz klub złożył poprawkę, dzięki której będzie można wyasygnować kwotę ponad 1 mld zł na modernizację tych służb. Chodzi o tych, którzy dzisiaj pełnią służbę i ciężko pracują na naszej wschodniej granicy. Myślę, że to jest dobry sygnał dla tych wszystkich ludzi, mówiący o tym, że Sejm Rzeczypospolitej, posłowie, parlamentarzyści myślą o nich godzina po godzinie i dzień po dniu.</u>
          <u xml:id="u-29.2" who="#WiesławJanczyk">Kolejnym tematem, który w związku z pandemią COVID bardzo zajmuje naszych obywateli, jest kwestia zdrowia. Tutaj dobrą wiadomością, jaką przygotował rząd, jeśli chodzi o projekt budżetu, jest kwestia zwiększenia nakładów na ochronę zdrowia. Przypominam, że jak przejmowaliśmy stery władzy, to NFZ realizował budżet na poziomie 71 mld. Dzisiaj to 132 mld zł.</u>
          <u xml:id="u-29.3" who="#WiesławJanczyk">Realizujemy ten budżet nie bez przeszkód, bo COVID spowodował wzrost czynników zewnętrznych, które przekładają się na wzrost inflacji. Nie tylko w krajach Europy Środkowej, w tym w Polsce, jest to dotkliwy problem. Ten problem dotyka również takie mocarstwa jak Stany Zjednoczone, gdzie inflacja po listopadzie wynosi 6,8%, takie kraje jak Niemcy, naszych bezpośrednich sąsiadów. Tam inflacja jest najwyższa od 30 lat, a w Stanach — najwyższa od 40 lat. Oczywiście rząd przygotowuje pakiet ochronny, pakiet antyinflacyjny. Dzisiaj już wiemy, że kwota wsparcia to będzie co najmniej 10 mld zł. Będziemy działać odważnie i reagować elastycznie na potrzeby naszego społeczeństwa, zwłaszcza ludzi mniej zamożnych, którym będziemy starali się dać podstawę do funkcjonowania. Nie zapominajmy też o tym, że obniżając w tym pakiecie antyinflacyjnym akcyzę, opłatę paliwową, VAT, doprowadzamy do tego, że wszyscy, którzy dzisiaj pracują w przemyśle transportowym, ale także właściciele firm, wszyscy, będą beneficjentami tej pomocy państwa.</u>
          <u xml:id="u-29.4" who="#WiesławJanczyk">Szanowni Państwo! Budżet ma być realizowany w warunkach niepewnych dostaw i drastycznego wzrostu cen światowych nośników energii, surowców, prądu, gazu, ropy naftowej, frachtu. Wiemy, że zwłaszcza te nośniki energii przekładają się na wzrost inflacji, który jest, nie ma co ukrywać, dotkliwy. Jaką odpowiedź niesie ten budżet dla tych, którzy chcą optymizmu, którzy troszczą się o przyszłość? Nie hamujemy wzrostu, nie hamujemy wzrostu płac, rosną emerytury, rosną renty.</u>
          <u xml:id="u-29.5" who="#komentarz">(Głos z sali: Inflacja rośnie.)</u>
          <u xml:id="u-29.6" who="#WiesławJanczyk">Proszę państwa, skonstruowaliśmy ten budżet, domykając go z niewielkim deficytem i nie wyprzedajemy polskich sreber rodowych, nie wyprzedajemy polskich firm, a nasi poprzednicy robili to prawie za każdym razem.</u>
          <u xml:id="u-29.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-29.8" who="#komentarz">(Głos z sali: Brawo!)</u>
          <u xml:id="u-29.9" who="#WiesławJanczyk">Szanowni Państwo! Nie hamujemy inwestycji. Polski Ład to kwota ponad 100 mld zł, która zasila dzisiaj kasy jednostek samorządu terytorialnego — tam są przeznaczane potężne nakłady na infrastrukturę komunalną według uznania samorządów, według priorytetów, jakie one same ustalają. Utrzymujemy wydatki społeczne, utrzymujemy program 500+, program „Dobry start”, program „Maluch+”, utrzymujemy świadczenia dla pań, które urodziły czwórkę i więcej dzieci. O wydatkach na armię wspomniałem, na zbrojenia.</u>
          <u xml:id="u-29.10" who="#WiesławJanczyk">Jeśli chodzi o zdrowie, realizujemy umowy społeczne — kwota przeznaczona na wydatki na zdrowie to 5,75% PKB. Chronimy miejsca pracy. Wiecie państwo, ile przeznaczyliśmy w roku COVID-owym na ochronę tychże miejsc pracy? Wiemy, że trudniej jest odtworzyć miejsca pracy, niż je utrzymać. Chcemy obniżać bezrobocie i to bezrobocie obniżyliśmy w porównaniu z naszymi poprzednikami o milion osób. Jednocześnie podnosimy kwotę wolną od podatku do 30 tys. zł. Utrzymujemy zerowy PIT dla młodych ludzi do 26. roku życia, wielu z nich z tego powodu nie wyjeżdża za granicę, bo mają chociażby na to, żeby opłacić mieszkanie tam, gdzie dostają pracę. Ale utrzymujemy też obniżony podatek PIT dla wszystkich, dla 26 mln Polaków, do 17%, proszę o tym nie zapominać.</u>
          <u xml:id="u-29.11" who="#WiesławJanczyk">O innych częściach budżetowych szczegółowo powiedzą moi koledzy w ramach przeznaczonego w debacie czasu dla klubu Prawo i Sprawiedliwość, nie chcę wchodzić w ich rolę. Ale zwiększamy subwencje dla samorządów z 51,3 mld do 72 mld zł, wydatki na oświatę — pomimo że uczniów w relacji do tego czasu, kiedy państwo rządziliście, kiedy opozycja rządziła, ubyło ok. 1 mln w szkołach — zwiększamy z 40 mld do 53,4 mld zł.</u>
          <u xml:id="u-29.12" who="#WiesławJanczyk">Chciałbym się odnieść, szanowni państwo, do również mocno dyskutowanej kwestii długu. Dług sektora finansów publicznych w 2015 r. wynosił 877 mld zł, w ubiegłym roku wyniósł 1111 mld zł, nie ukrywamy tych kwot. Jeśli chodzi o kwestię, mówię o roku 2020, długu instytucji rządowych i samorządowych, to wynosił on 923 mld, a na koniec 2020 r. — 1336 mld zł.</u>
          <u xml:id="u-29.13" who="#WiesławJanczyk">Proszę państwa, chcę powiedzieć, że doprowadziliśmy do tego, że udział walut w naszych zobowiązaniach kredytowych spadł poniżej 25% i to zadłużenie jest uwolnione od tego czynnika ryzyka różnic kursowych, które było zmorą przez dziesięciolecia przy finansowaniu długu publicznego. Dług sektora general government wyniesie 56,6% PKB, chociaż jak czytałem w sprawozdaniu komisji dane Komisji Europejskiej, możemy być nastawieni optymistycznie, że będzie on trochę mniejszy.</u>
          <u xml:id="u-29.14" who="#WiesławJanczyk">Chcemy, żeby rejestrowane bezrobocie spadło z 6 do 5,9%. Wzrost płac w sferze budżetowej wyniesie 4,4% oraz zostanie uruchomiony fundusz nagród — 3%. Przeciętne wynagrodzenie w gospodarce narodowej wyniesie 5922 zł, pensja minimalna — 3010 zł, a minimalna stawka godzinowa — 19,7 zł. Już nie będę przypominał, ile ona wynosiła jeszcze nie tak dawno.</u>
          <u xml:id="u-29.15" who="#WiesławJanczyk">Szanowni Państwo! Te elementy, które pozwoliły na konstrukcję budżetu zrównoważonego, który przynieśliśmy w 2020 r., owocują dzisiaj. Owocuje reforma Krajowej Administracji Skarbowej, uszczelnienie celne granicy, wprowadzenie systemu SENT 1, SENT 2, SENT 3, odważne wprowadzenie regulacji zawartych w ustawie o biegłych rewidentach, firmach audytorskich, wprowadzenie komitetów audytu, rozdzielenie możliwości świadczenia usług doradczych i audytorskich przez te same wielkie podmioty. Bez kontroli, bez udziału kontrolerów Krajowej Administracji Skarbowej możemy liczyć na większe dochody do budżetu państwa.</u>
          <u xml:id="u-29.16" who="#WiesławJanczyk">Z dumą chcę powiedzieć jedno: wspieram rząd Prawa i Sprawiedliwości. Szanowni państwo, wczoraj obchodziliśmy 40. rocznicę wprowadzenia stanu wojennego w Polsce. Z dumą chcę podkreślić jeden fakt, że postulaty zapisane wtedy przez związkowców w Stoczni Gdańskiej na tablicy, która trafiła na listę światowego dziedzictwa UNESCO, nigdy nie zostały zrealizowane w tak szeroki sposób, odzwierciedlając wrażliwość społeczną, jak za rządów Prawa i Sprawiedliwości.</u>
          <u xml:id="u-29.17" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-29.18" who="#WiesławJanczyk">Chcę powiedzieć to z dumą i myślę, że nikt nie potrafi znaleźć argumentów, żeby temu zaprzeczyć. Ale jest tam jeszcze jeden element, który my przeoraliśmy i zmieniliśmy w sposób drastyczny: świadczenia dla rodziny bez dochodu. Myślę, że ci, którzy tę tablicę wtedy tworzyli, nawet nie myśleli o tym, że takie preferencje będą skierowane ze strony państwa do każdego obywatela. Przychodzimy z budżetem, który będzie wspierał wzrost gospodarczy i daje realną szansę na godne życie dla każdego Polaka. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-29.19" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-29.20" who="#komentarz">(Głos z sali: Brawo!)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-30">
          <u xml:id="u-30.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-30.1" who="#PiotrZgorzelski">Proszę o zabranie głosu pana posła Andrzeja Szlachtę.</u>
          <u xml:id="u-30.2" who="#komentarz">(Poseł Krystyna Skowrońska: Ale pani poseł Leszczyna.)</u>
          <u xml:id="u-30.3" who="#komentarz">(Poseł Jakub Rutnicki: Panie marszałku…)</u>
          <u xml:id="u-30.4" who="#PiotrZgorzelski">A, przepraszam bardzo serdecznie, tak jest.</u>
          <u xml:id="u-30.5" who="#PiotrZgorzelski">Pani poseł Izabela Leszczyna.</u>
          <u xml:id="u-30.6" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-31">
          <u xml:id="u-31.0" who="#IzabelaLeszczyna">Dziękuję, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-31.1" who="#IzabelaLeszczyna">Właściwie w tym równaniu można by…</u>
          <u xml:id="u-31.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-31.3" who="#IzabelaLeszczyna">…Tak, to równanie pokazuje cały ten wasz przyszłoroczny budżet — budżet proinflacyjny, budżet rozpasany i wreszcie budżet fasadowy.</u>
          <u xml:id="u-31.4" who="#IzabelaLeszczyna">Wczoraj w wolnym, demokratycznym Senacie odbyła się debata o przejrzystości finansów publicznych, debata, która nie mogłaby się odbyć w Sejmie zarządzanym przez panią marszałek Witek. Było trzech byłych ministrów finansów, jeden z rządu PiS-u, pięciu byłych wiceministrów finansów. Wszyscy są głęboko zaniepokojeni wyprowadzaniem wydatków poza budżet i brakiem kontroli nad publicznymi pieniędzmi, brakiem kontroli Sejmu i brakiem kontroli opinii publicznej. W kontekście braku przejrzystości, w kontekście fasadowości tego budżetu potwierdzonej przez Najwyższą Izbę Kontroli zasadne wydaje się pytanie, czy w ogóle warto rozmawiać o tej szczątkowej części finansów publicznych. Bo w gruncie rzeczy wprowadzamy tylko opinię publiczną w błąd.</u>
          <u xml:id="u-31.5" who="#IzabelaLeszczyna">Dlaczego budżet jest fasadowy, rozpasany i proinflacyjny? Bo wskaźniki makroekonomiczne w tym projekcie są wzięte z sufitu, są jak rzut kulą w płot. Bo ustawa budżetowa od kilku lat łamie art. 219 konstytucji, który mówi, że Sejm uchwala budżet państwa na rok budżetowy, a nie na 2 lata. My będziemy przyjmować sprawozdanie z wykonania budżetu w czasie, kiedy rozpasanie rządowej konsumpcji będzie trwało w najlepsze.</u>
          <u xml:id="u-31.6" who="#komentarz">(Głos z sali: A gdzie jest minister finansów?)</u>
          <u xml:id="u-31.7" who="#IzabelaLeszczyna">Budżet jest fasadowy, bo z limitu wydatków, stabilizującej reguły wydatkowej wyjęliście fundusz COVID-owy i to wszystko, co jest w BGK. To znaczy, że stabilizująca reguła wydatkowa nie widzi wydatków PFR-u, nie widzi wydatków funduszu BGK. To właściwie po co nam taka reguła? To o czym my tu rozmawiamy? Okłamujemy z tej mównicy Polki i Polaków. Po co? Wam to jest potrzebne, ja rozumiem. Ale my nie będziemy w tym uczestniczyć. Do reguły finansów minister włożył jakieś lewe dowody, żeby jeszcze bardziej poszerzyć sobie przestrzeń wydawania publicznego grosza.</u>
          <u xml:id="u-31.8" who="#IzabelaLeszczyna">Dług poza kontrolą parlamentu, poza budżetem — w przyszłym roku to będzie 350 mld zł.</u>
          <u xml:id="u-31.9" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-31.10" who="#IzabelaLeszczyna">Jak pan przewodniczący może w ogóle mówić o niskim deficycie? 350 mld zł poza kontrolą budżetu, a deficyt, jaki musieliście zaraportować do Komisji Europejskiej, to przecież 143 mld. Są te dokumenty. Dlaczego o tym nie mówicie tu, z mównicy sejmowej?</u>
          <u xml:id="u-31.11" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-31.12" who="#IzabelaLeszczyna">Nadal rozdajecie obligacje, rozdajecie je telewizji Kurskiego. Wiecie, co to znaczy? To znaczy, że przyszły demokratyczny rząd będzie płacił za propagandę Kurskiego, za estetyczne bezguście tej telewizji i za etyczny upadek telewizji propagandowej, PiS-owskiej.</u>
          <u xml:id="u-31.13" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-31.14" who="#IzabelaLeszczyna">Ten budżet jest rozpasany, bo macie w nim 35 nowo powołanych funduszy: instytutów, agend, na które chcecie wydać 40 mld zł. Rozpasanie państwa w czasie pandemii jest po prostu niemoralne. Codziennie umierają setki ludzi, 0,5 tys. ludzi dziennie umiera, a wiecie, ile pieniędzy PiS przeznacza na zdrowie? Uwaga, warto to pamiętać. Kłamią, że przeznaczają 5,75% PKB na zdrowie. Tak naprawdę w relacji do przyszłorocznego PKB, ale wyliczonego na podstawie prawdziwych wskaźników makroekonomicznych, a nie tych wymyślonych przez specjalistów z NBP i Ministerstwa Finansów, na zdrowie przeznaczą 4,89% PKB w drugim roku pandemii.</u>
          <u xml:id="u-31.15" who="#komentarz">(Poseł Teresa Wargocka: A nominalnie?)</u>
          <u xml:id="u-31.16" who="#IzabelaLeszczyna">4,89%, z czego, uwaga, wszystko to są właściwie składki, które wpłacacie państwo do Narodowego Funduszu Zdrowia, a z budżetu idzie tylko 0,8%.</u>
          <u xml:id="u-31.17" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-31.18" who="#komentarz">(Poseł Teresa Wargocka: Nominalnie?)</u>
          <u xml:id="u-31.19" who="#komentarz">(Głos z sali: Co nominalnie?)</u>
          <u xml:id="u-31.20" who="#IzabelaLeszczyna">Jak wam nie wstyd? To dlatego życie Polaków skróciło się o 1,5 roku w czasie waszych rządów.</u>
          <u xml:id="u-31.21" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-31.22" who="#komentarz">(Poseł Tadeusz Cymański: Ciężkie oskarżenie, oj, ciężkie.)</u>
          <u xml:id="u-31.23" who="#komentarz">(Poseł Jakub Rutnicki: Wasz sukces.)</u>
          <u xml:id="u-31.24" who="#komentarz">(Głos z sali: Nie fair.)</u>
          <u xml:id="u-31.25" who="#IzabelaLeszczyna">Dlaczego jeszcze nie warto tego budżetu traktować poważnie? Dlatego że PiS zdradził Polaków. I zdradził Polskę. Mieli do wyboru ponad 20 mld zł zaliczki już w tym roku i kolejne transze z Krajowego Planu Odbudowy w przyszłym roku, żeby zapewnić środki na inwestycje i na prawdziwy dobrobyt obywateli. Wybrali partyjne sądy, zemstę na odważnych, niezawisłych sędziach i likwidację autonomii samorządów.</u>
          <u xml:id="u-31.26" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-31.27" who="#IzabelaLeszczyna">Wiecie, co się teraz okazało? Że klub Koalicji Obywatelskiej miał rację, kiedy przy głosowaniu nad Funduszem Odbudowy chciał wpisać obecność samorządów w komitecie monitorującym. Bo dzisiaj to jest jeden z warunków Komisji Europejskiej, żebyśmy w ogóle te pieniądze dostali.</u>
          <u xml:id="u-31.28" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-31.29" who="#IzabelaLeszczyna">Ponieważ nie możemy na te pieniądze liczyć, ten budżet musi stać się bardziej inwestycyjny, a mniej rozpasany. Jeśli minister finansów uzna, że poprawki przedstawione przez panią Zofię Czernow dostaną pozytywną rekomendację i będą przyjęte, to być może wycofamy wniosek o odrzucenie tego budżetu w drugim czytaniu, który za chwilę na ręce pana marszałka złożę.</u>
          <u xml:id="u-31.30" who="#IzabelaLeszczyna">To jest wasz budżet. To jest rok 2022.</u>
          <u xml:id="u-31.31" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-31.32" who="#komentarz">(Poseł Teresa Wargocka: Ta plansza to jest wyraz waszej bezsilności.)</u>
          <u xml:id="u-31.33" who="#komentarz">(Głos z sali: Prawdy.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-32">
          <u xml:id="u-32.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-32.1" who="#PiotrZgorzelski">Teraz głos zabierze w imieniu klubu Lewicy pan poseł Dariusz Wieczorek.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-33">
          <u xml:id="u-33.0" who="#DariuszWieczorek">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Rzeczywiście przedstawiony projekt budżetu jest projektem, który nie ma nic wspólnego z rzeczywistością. To swego rodzaju bajki z mchu i paproci, które rząd Prawa i Sprawiedliwości pisze nam w kolejnych budżetach od 2015 r. To budżet chaosu, to budżet stagnacji, to jest budżet kolejnego roku zaciemniania finansów państwa, bo mamy wrażenie, że bardzo dobrze wam jest poruszać się w takiej mętnej wodzie, ale to nie wróży nic dobrego, jeżeli chodzi o sytuację ekonomiczną, sytuację budżetu państwa w roku 2022.</u>
          <u xml:id="u-33.1" who="#DariuszWieczorek">Jest kilka nierealnych założeń, które pojawiły się w tym budżecie i które, można powiedzieć, dyskwalifikują ten projekt budżetu. Chociażby dotyczy to kwestii inflacji na poziomie 3,3%. Przecież wszyscy widzimy, co się dzieje, jeżeli chodzi o inflację w tym roku, w związku z tym zakładanie takiego poziomu inflacji w budżecie — ja wiem, że budżet był szykowany wcześniej — sprawia, że ten budżet staje się nierealny.</u>
          <u xml:id="u-33.2" who="#DariuszWieczorek">Rzecz kolejna. Planujecie 86 mld środków z Unii Europejskiej. Nasuwa się pytanie, czy rzeczywiście środki z Unii Europejskiej się pojawią, bo przecież doskonale wiemy, że raczej w tym roku nie ma żadnych szans na to, ażeby środki z Unii Europejskiej się pojawiły. Dotyczy to pierwszej transzy funduszu odbudowy. Pod znakiem zapytania są także środki z Unii Europejskiej w roku 2022. Aby była jasność, możecie zaklinać rzeczywistość, ale to jest tylko wasza wina, że dzisiaj wszyscy jako Polacy cierpimy z tego powodu, że tych środków nie otrzymujemy. Te wasze wewnętrzne walki, walka z Unią Europejską, wszystkie te sprawy, z którymi mamy do czynienia w ostatnich dniach, chociażby kompletnie idiotyczne wymachiwanie szabelką i mówienie, że jak Unia nam nie da, to my nie będziemy płacić, są po prostu niepoważne. I żeby była jasność: wszyscy na tym cierpimy.</u>
          <u xml:id="u-33.3" who="#DariuszWieczorek">Przyrost zadłużenia planujecie na poziomie 140 mld zł. 140 mld zł. Przypomnę, że jeżeli chodzi o Najwyższą Izbę Kontroli i o kontrolę, która była w tym roku prowadzona, to Najwyższa Izba Kontroli wykazała, że ok. 290 mld zł jest wydatkowane poza budżetem.</u>
          <u xml:id="u-33.4" who="#komentarz">(Głos z sali: To jest niezgodne z prawem.)</u>
          <u xml:id="u-33.5" who="#DariuszWieczorek">Nasuwa się w tej sytuacji pytanie dotyczące prognozowanych dochodów budżetowych, tego, czy rzeczywiście są one dobrze prognozowane. Zgodnie z naszą oceną niedoszacowanie, jeśli chodzi o same wpływy podatkowe do budżetu, jest na poziomie 30–40 mld zł. Z czego to wynika? Wynika to chociażby z kwestii inflacyjnych. Przypomnę, że jeżeli chodzi o plan na rok 2022, to tylko w zakresie VAT-u jest planowany realny wzrost w stosunku do PKB, w stosunku do roku 2021 i udział tego podatku wynosi 8,6%. Natomiast zdziwieni jesteśmy, że planuje się zmniejszenie dochodów, jeżeli chodzi o akcyzę, bo przecież na tej sali debatujemy nad ustawą, która podnosi podatek akcyzowy, w związku z czym konia z rzędem temu, kto jest w stanie wyjaśnić, jakim cudem mają się zmniejszyć wpływy z akcyzy w roku 2022.</u>
          <u xml:id="u-33.6" who="#komentarz">(Głos z sali: Obniżamy.)</u>
          <u xml:id="u-33.7" who="#DariuszWieczorek">Zmniejszają się wpływy z CIT-u, zmniejszają się wpływy z PIT-u. I tu nasuwa się pytanie — bo pamiętamy, że podobno w kieszeniach Polaków, jak mówił pan premier, dzięki Polskiemu Ładowi ma zostać 11 mld zł, natomiast wpływy z PIT-u maleją o 4 mld zł — kto w tym zakresie ma rację, czy pan premier, jeśli chodzi o zapisy ustawy budżetowej, czy my. My mówimy, że jednak mamy w przypadku Polskiego Ładu do czynienia, mówiąc krótko, raczej z dużym oszustwem wobec Polek i Polaków i wcale tak ładnie nie będzie, że kwota wolna od podatku rzeczywiście spowoduje mniejsze wpływy do budżetu.</u>
          <u xml:id="u-33.8" who="#DariuszWieczorek">Kluczową sprawą są inwestycje. Co do tego nie ma wątpliwości, że mamy dzisiaj najniższy wzrost inwestycji w stosunku do PKB właściwie od początku transformacji, to jest poziom 16%. I również w tym budżecie — co najlepiej pokazuje filozofię Prawa i Sprawiedliwości i rządu — mamy zmniejszenie nakładów inwestycyjnych z poziomu 7,7% w 2021 r. do poziomu 5,6% w 2022 r. Zwracamy uwagę na to, że bez inwestycji nie ma rozwoju, nie ma walki z inflacją, nie ma nowych i trwałych miejsc pracy. Sprawa inwestycji jest kluczową sprawą. Jeżeli do tego dołożymy ten wielki znak zapytania, jeżeli chodzi o środki z Unii Europejskiej, to, można powiedzieć, mamy bardzo poważny problem.</u>
          <u xml:id="u-33.9" who="#DariuszWieczorek">Jeżeli chodzi o kwestię konkretnych wydatków, bo oczywiście deficyt budżetowy jest planowany na poziomie 31 mld zł, to te wydatki budzą jednak nasz niepokój, i co do tego nie ma wątpliwości, bo, po pierwsze, wskaźnik wynagrodzeń zgodnie z tym zapisem jest planowany na poziomie 100% — a więc zamrożenie wynagrodzeń. Oczywiście rząd deklaruje posunięcia dotyczące i funduszu nagród, i jednak jakiejś korekty, ale to wszystko jest za mało przy inflacji na poziomie 7,7%, jaka została odnotowana tylko w tym miesiącu. To jest zdecydowanie za mało.</u>
          <u xml:id="u-33.10" who="#DariuszWieczorek">Jeśli chodzi o kwestie dopłat do telewizji, to już było to poruszane. Kwestie wydatków majątkowych na drogi, kwestie subwencji dla samorządów… Przypomnijmy tylko, mówiąc o wydatkach, że wpisaliście państwo, jeżeli chodzi o samorządy, fundusz rozwojowy na poziomie 11 mld zł. Tylko wpisaliście go w budżet 2021 r. Rodzi się pytanie, dlaczego nie ma kontynuacji tego w budżecie na rok 2022. Bo tej pozycji nie ma odnośnie do wydatków samorządowych. Wydatki inwestycyjne są na poziomie 0,5 mld zł. W ogóle jest wielki problem, jeśli chodzi o samorządy i ich funkcjonowanie, i co do tego nie mamy żadnych wątpliwości.</u>
          <u xml:id="u-33.11" who="#DariuszWieczorek">Klub Lewicy oprócz tych poprawek, które składaliśmy na posiedzeniu komisji, chce złożyć jeszcze dwie bardzo istotne poprawki. Pierwsza dotyczy obszaru zdrowia. Kompletnie nie traktujecie poważnie tego obszaru i nakład na poziomie 5,6% PKB to zdecydowanie za mało. Generalnie proponujemy poprawkę, która będzie zwiększała subwencję na zadania w obszarze zdrowia o 10 mld zł. Podobnie jest, jeśli chodzi o zrekompensowanie jednostkom samorządu terytorialnego strat podatkowych na poziomie 4 mld zł.</u>
          <u xml:id="u-33.12" who="#DariuszWieczorek">Zaciemnienie tego budżetu ciekawie uwidacznia się w rezerwach celowych. Prawie 40 mld zostawiliście sobie na rezerwy celowe. I cóż mamy w tych rezerwach? Ano mamy np. rezerwę na zwiększenie środków przeznaczonych na wypłaty wynagrodzeń dla osób odwołanych z kierowniczych stanowisk państwowych. Czyli znowu będziecie odwoływać po to, żeby dać komuś zarobić. Mamy rezerwę na odbudowę dochodów budżetu państwa — 2,3 mld zł, rezerwa na poprawę finansów publicznych, rezerwa na dostępność wychowania przedszkolnego i słusznie. Tylko pytanie, dlaczego to nie pojawia się w budżecie. Mamy rezerwę na zmiany systemowe i niektóre zmiany organizacyjne, w tym nowe zadania — 3 mld zł. Czy ktoś na tej sali jest w stanie odpowiedzieć, na jakie to nowe zadania rząd chce wydać 3 mld zł? Fundusz dopłat na sfinansowanie wypłat w ramach budownictwa socjalnego i komunalnego — 1 mld zł. Przypomnę, że jest to bardzo istotne i powinno znaleźć się w tym budżecie. To są rzeczy, które pojawiają się w projekcie budżetu. 40 mld zł w samych rezerwach to w naszej ocenie jest kompletne zaciemnianie budżetu i dowolne sterowanie tymi wydatkami w przyszłości.</u>
          <u xml:id="u-33.13" who="#DariuszWieczorek">W tej sytuacji klub Lewicy przedstawia swoje poprawki. W przypadku ich nieprzyjęcia będziemy głosowali przeciwko przyjęciu ustawy budżetowej. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-33.14" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-34">
          <u xml:id="u-34.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-34.1" who="#PiotrZgorzelski">Proszę o zabranie głosu pana posła Czesława Siekierskiego, który przedstawi stanowisko Klubu Parlamentarnego Koalicja Polska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-35">
          <u xml:id="u-35.0" who="#CzesławSiekierski">Tak szybko przyszedłem, że proszę o dodatkowy czas.</u>
          <u xml:id="u-35.1" who="#komentarz">(Poseł Dariusz Wieczorek: No właśnie, proszę bardzo.)</u>
          <u xml:id="u-35.2" who="#CzesławSiekierski">Panie Marszałku! Szanowni Państwo! Zmieniające się uwarunkowania makroekonomiczne sprawiają, że zapisy omawianego projektu budżetu na 2022 r. w wielu przypadkach są nieaktualne i w najbliższym czasie będą wymagać nowelizacji i uaktualnień założeń. Odnosi się to nie tylko do rosnącej ciągle skali podwyżek cen i tym samym nieaktualnej już projekcji inflacji na 2022 r., ale także do założeń, jeśli chodzi o wpływy budżetowe.</u>
          <u xml:id="u-35.3" who="#CzesławSiekierski">Podobna sytuacja jest w przypadku założeń odnośnie do deficytu budżetowego. Znaczna część wydatków jest wyprowadzona poza budżet. Gdyby uwzględnić je w budżecie, to oczywiście dziura budżetowa byłaby znacznie, znacznie większa. Podwyżki stóp procentowych to nie tylko wzrost rat już zaciągniętych kredytów hipotecznych, ale dalszy wzrost wydatków budżetowych na obsługę zadłużenia. Obligacje polskiego rządu tracą na wartości najszybciej od kilku lat.</u>
          <u xml:id="u-35.4" who="#CzesławSiekierski">Przechodzę do Polskiego Ładu. Polski Ład to przede wszystkim duża niepewność, chaos, komplikacja systemu podatkowego, znaczny wzrost podatków dla firm oraz trwałe obniżenie dochodów samorządów. A więc — firmy i samorządy. Widać wyraźnie, że wszystkie zapowiadane w Polskim Ładzie zmiany będą finansowane przez wspomniane samorządy i przez przedsiębiorców.</u>
          <u xml:id="u-35.5" who="#CzesławSiekierski">Negatywnym aspektem Polskiego Ładu są również centralizacja i dwukrotnie przeze mnie wspomniane trwałe zmniejszenie dochodów samorządów. Polski Ład wpłynie nie tylko na podwyższenie kosztów wytwarzania w procesie produkcji, ale także na wzrost kosztów administracyjnych, księgowych i innych, jeśli chodzi o przedsiębiorców. Wzrost kosztów wytwarzania, głównie ze względu na wzrost kosztów paliw, energii, przełoży się na wzrost cen towarów i usług. Wczoraj byłem na spotkaniu z przedsiębiorcami i u niektórych z nich widać strach w oczach. Mówią, że zatowarowanie firmy to wzrost kosztów o 100%. Taka jest sytuacja, jeśli chodzi o przedsiębiorstwa. W podobnej sytuacji są rolnicy. Wzrost kosztów paliw, ale przede wszystkim gazu, który przekłada się na wzrost cen nawozów, jest dwu-, trzykrotny. To wszystko zagraża możliwości pełnej produkcji w roku przyszłym.</u>
          <u xml:id="u-35.6" who="#CzesławSiekierski">Za wzrost kosztów życia zapłacą wszyscy konsumenci. O drożyźnie była tu mowa. Jest ona tym bardziej odczuwalna, że przecież zbliżają się święta. Pakiet antyinflacyjny, osłonowy. Wspomniane przez pana przewodniczącego 10 mld to dużo, dużo za mało.</u>
          <u xml:id="u-35.7" who="#CzesławSiekierski">Wreszcie trzeba się zastanowić, jak można było nie sięgnąć, nie skorzystać z pieniędzy unijnych w ramach Krajowego Planu Odbudowy, które leżały na stole, były dostępne. Potrzebna była tylko dobra wola.</u>
          <u xml:id="u-35.8" who="#CzesławSiekierski">Szanowni Państwo! Budżet to nie tylko liczby. Budżet to warunki życia polskich rodzin. Pomyślmy o tych najbiedniejszych. To po pierwsze.</u>
          <u xml:id="u-35.9" who="#CzesławSiekierski">Po drugie, wczoraj jeden z wyborców w czasie rozmowy mówi: panie pośle, nie ma za co żyć. Zorientował się, że tak trafnie to ujął, i mówi: pytam, za co żyć. Ja to pytanie w imieniu tego wyborcy, a myślę, że też w imieniu milionów wyborców, kieruję do pana premiera: Za co żyć?</u>
          <u xml:id="u-35.10" who="#CzesławSiekierski">Trudno, aby w takiej sytuacji popierać taki budżet. Dlatego proponujemy jako Koalicja Polska — Polskie Stronnictwo Ludowe poprawki. Chcemy przeznaczyć, zwiększyć środki na utworzenie specjalnej rezerwy na narodowy program oddłużenia szpitali — 5 mld. Wiemy, jaka sytuacja jest w szpitalach, szczególnie w tych powiatowych, ale nie tylko.</u>
          <u xml:id="u-35.11" who="#CzesławSiekierski">Po drugie, chcemy także zwiększyć część oświatową subwencji ogólnej dla jednostek samorządu terytorialnego. Samorządy ponoszą ogromne koszty finansowania edukacji, szczególnie jeśli chodzi o płace dla nauczycieli. To nie pozwala im realizować innych inwestycji, na które czekają mieszkańcy.</u>
          <u xml:id="u-35.12" who="#CzesławSiekierski">Po trzecie, mamy trzy poprawki sfinansowane z różnych źródeł, jeśli chodzi o utworzenie rezerwy celowej na fundusz klęskowy dla rolników. O trudnej sytuacji rolników mówiłem. Wymagają oni wsparcia, bo to jest problem bezpieczeństwa żywnościowego nas wszystkich.</u>
          <u xml:id="u-35.13" who="#CzesławSiekierski">Kolejna poprawka dotyczy utworzenia rezerwy na „Narodowy program zwalczania chorób nowotworowych”. Wiemy, jaka to jest poważna sytuacja, jeśli chodzi o potrzeby finansowe związane z przeciwdziałaniem ograniczeniu chorób nowotworowych.</u>
          <u xml:id="u-35.14" who="#CzesławSiekierski">Wreszcie także środki na program antysmogowy. Na skutek smogu umierają tysiące polskich obywateli.</u>
          <u xml:id="u-35.15" who="#CzesławSiekierski">Wreszcie nieduża poprawka dotycząca finansowania działalności Mauzoleum Martyrologii Wsi Polskich w Michniowie. Jest potrzeba finansowania, aby upowszechnić także problem martyrologii. Stąd potrzeba finansowania tego muzeum, które zostało rozbudowane, za co kieruję podziękowania do poprzedniego rządu, a także do obecnego. Bardzo dziękuję, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-35.16" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-36">
          <u xml:id="u-36.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-36.1" who="#PiotrZgorzelski">Jeszcze jest czas do wykorzystania, gdyby pan poseł lub któryś z kolegów chciał jeszcze później zabrać głos w dyskusji.</u>
          <u xml:id="u-36.2" who="#PiotrZgorzelski">Proszę teraz pana posła Jakuba Kuleszę o to, aby przedstawił stanowisko koła Konfederacja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-37">
          <u xml:id="u-37.0" who="#JakubKulesza">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-37.1" who="#JakubKulesza">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Zdradzę państwu sekret: perpetuum mobile nie działa, nie istnieje ani w fizyce klasycznej, ani tym bardziej w ekonomii. Dobrobyt nie bierze się z dotacji publicznych, dobrobyt bierze się z ciężkiej pracy obywateli, a od przelewania publicznych pieniędzy z konta na konto, z funduszu na fundusz, z budżetu do funduszy pozabudżetowych i na odwrót ten dobrobyt po prostu nie powstanie. Obywatele na tym całym mechanizmie mogą jedynie stracić, ponieważ państwa system jest dziurawy i po prostu przecieka, tak jak każdy publiczny system finansów.</u>
          <u xml:id="u-37.2" who="#JakubKulesza">Szanowni Państwo! Ustawa, nad którą debatujemy, to najważniejsza ustawa w całym roku. To jest ustawa budżetowa, a państwo — mówię o większości sejmowej — ustalili, by nad tą ustawą przeprowadzić debatę krótką, czyli żeby np. kołu Konfederacji przypadło tylko 5 minut. 676 stron ustawy, 230 stron uzasadnienia i 820 stron sprawozdania komisji — łącznie 1726 stron, a państwo dają Konfederacji tylko 5 minut na dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-37.3" who="#komentarz">(Głos z sali: Za dużo.)</u>
          <u xml:id="u-37.4" who="#JakubKulesza">Naprawdę za dużo, za dużo. To jest właśnie bardzo merytoryczne podejście.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-38">
          <u xml:id="u-38.0" who="#PiotrZgorzelski">Proszę pozwolić panu posłowi zabrać głos.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-39">
          <u xml:id="u-39.0" who="#JakubKulesza">To wróćmy do tej merytoryki. Budżet to jest plan. Plan może się udać, jeżeli ma sensowne założenia. Jakie są państwa założenia? Sprawdźmy. 4,6% wzrostu PKB, 3,3% inflacji. Państwo w to naprawdę wierzą? To popatrzmy na deklaracje osoby najbardziej odpowiedzialnej za drożynę czy inflację w Polsce, czyli deklaracje prezesa NBP, który odpowiada za politykę monetarną w Polsce. Na początku 2020 r. prezes Glapiński powiedział, że PKB urośnie o 2%. Na koniec roku okazało się, że PKB skurczyło się o 2,7%. Żeby pomylić się o 4,7% we wzroście PKB, to naprawdę nie trzeba być ekonomistą. W kwietniu 2020 r. prezes NBP straszył nas deflacją, że ceny będą spadać, że nie grozi nam drożyzna. Jak było, wszyscy widzieliśmy. W styczniu 2021 r. usłyszeliśmy, że inflacja, czyli drożyzna, będzie spadać i dalej grozi nam deflacja. W marcu 2021 r. prezes NBP zapowiedział, że inflacja w latach 2021 i 2022 wystąpi, ale wyniesie tylko 2,5%. Już w czerwcu osiągnęła 4,5% i wtedy usłyszeliśmy od prezesa NBP, że to jest absolutny szczyt, a dzisiaj inflacja rok do roku wynosi 7,7%. Tyle wychodzi z państwa planów.</u>
          <u xml:id="u-39.1" who="#JakubKulesza">I to nie jest tak, że państwo się pomylili. To wynika z tego, że państwo nie wiedzą, skąd bierze się drożyzna, skąd bierze się spadek PKB. To wynika z tego, jak państwo próbują temu zapobiegać. Otóż państwo postanowili w zeszłym roku, że na 3 miesiące zamkną gospodarkę, a obywatele tego nie odczują, bo państwo stworzą dotacje publiczne. Państwo myśleli, że perpetuum mobile działa i że poprzez wydrukowane przez NBP pieniądze państwo stworzą fundusze, które to fundusze, pieniądze wpompują w gospodarkę, i w związku z tym gospodarka może nie funkcjonować. Pieniądze się wpompuje i jakoś to będzie. Już wtedy mówiliśmy, że dodruk pieniędzy, wpuszczenie ich na rynek w taki sposób spowoduje niesamowitą inflację. I za państwa działanie, za zamknięcie gospodarki — ten dobrobyt nie bierze się z powietrza — zapłacą wszyscy obywatele. Rzeczywiście wszyscy za to płacimy ogromną drożyzną, inflacją na poziomie 7,7%. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-39.2" who="#JakubKulesza">Mam nadzieję, że rząd, który myli się tak często w tak ważnych sprawach…</u>
          <u xml:id="u-39.3" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-40">
          <u xml:id="u-40.0" who="#PiotrZgorzelski">Proszę nie przeszkadzać posłowi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-41">
          <u xml:id="u-41.0" who="#JakubKulesza">…nie będzie miał więcej dużego wpływu na tak ważną ustawę, jaką jest ustawa budżetowa. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-41.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-42">
          <u xml:id="u-42.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-42.1" who="#PiotrZgorzelski">Stanowisko Koła Parlamentarnego Polska 2050 przedstawi pani poseł Paulina Hennig-Kloska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-43">
          <u xml:id="u-43.0" who="#PaulinaHennigKloska">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Panie i Panowie Posłowie! Po wielu tygodniach pracy w Komisji Finansów Publicznych ten budżet można podsumować w zasadzie jednym zdaniem: zamiast przeznaczyć pieniądze na ratowanie zdrowia i życia Polek i Polaków, wolicie je przeznaczyć na telewizję Kurskiego i ministerstwo sportu, dla Mejzy.</u>
          <u xml:id="u-43.1" who="#PaulinaHennigKloska">Czeka nas rok inflacji, a drożyzna będzie wywoływać u Polaków bezsenność. Tarcza nie zadziała — to już wiadomo. Inflacja dalej będzie utrzymywać się na poziomie blisko 7% w ujęciu rocznym. Ceny będą rosnąć przynajmniej do wiosny, jeśli nie dłużej. Przyjmuje się, że nawet w 2023 r. ceny będą rosnąć na poziomie nieakceptowalnym, trudnym dla portfeli Polek i Polaków. To są najnowsze prognozy. Jak reaguje rząd na te prognozy? Proponuje dodatek osłonowy. Co to takiego? Nieudolna próba obniżenia rachunków za energię czy ogrzewanie mieszkania. Proponujecie dokładnie 17 zł, maksymalnie 17 zł na osobę w statystycznej 3-osobowej polskiej rodzinie przy cenie węgla — 1500 zł za 1 t. Na ogrzanie średniego 100-metrowego domu jednorodzinnego potrzeba 5 t. Pomyślcie, czy to pomoże.</u>
          <u xml:id="u-43.2" who="#PaulinaHennigKloska">Do Urzędu Regulacji Energetyki wpłynęły już wnioski o zmianę taryf dla gospodarstw domowych. Skala wnioskowanych podwyżek to 40%. Szacuje się, że skończymy na 20-procentowej podwyżce z początkiem roku. Podkreślę: z początkiem roku, czyli jeszcze nie jest ona w całości skonsumowana, jest skonsumowana dopiero na poziomie inflacji producenckiej, nie konsumenckiej. By rozwiązać problem rosnących cen prądu, musimy przede wszystkim zacząć inwestować w energetykę, w rozwój odnawialnych źródeł energii, w rozwój sieci energetycznych, budowę magazynów energii. Nie ma na to pieniędzy w tym budżecie, mimo że po raz kolejny wpłynie do niego — kolejny, bo w tym roku też wpłynęło — ponad 20 mld zł ze sprzedaży praw do emisji. Wy te pieniądze po prostu przepalacie w piecu na węgiel.</u>
          <u xml:id="u-43.3" who="#PaulinaHennigKloska">Nie potraficie też zadbać o interesy Polek i Polaków w Brukseli. Nie wiem, naprawdę nie rozumiem, jak można było w tak trudnych czasach, przy tak rozchwianej gospodarce rynkowej doprowadzić do tego, że ta zaliczka do końca roku nie wpłynie na nasz rachunek. Mówię tu oczywiście o zaliczce z Funduszu Odbudowy, czyli o 4,7 mld euro na inwestycje w Polsce. Nawet jeśli teraz polski Krajowy Plan Odbudowy zostanie zaakceptowany i te pieniądze zostaną dla nas uruchomione, zaliczki już nie będzie, ona przepada z końcem grudnia. Będziemy musieli na te inwestycje uruchamiać prefinansowanie, a więc finansowanie z kredytu, co dalej będzie pobudzało inflację, a warunkiem opanowania drastycznego wzrostu cen jest opanowanie wzrostu długu. Dalej nas zadłużacie poza budżetem i poza kontrolą parlamentu, a więc również poza regułami gry. I mówienie, panie przewodniczący, że to nieprawda, bo wy nic nie ukrywacie, nie jest prawdą. Obchodzicie reguły gry, obchodzicie regułę wydatkową, obchodzicie kontrolę parlamentu. Dobrze wiecie, że naginacie prawo, bo ustawa okołobudżetowa jest pełna różnych wydatków, które będą finansowane z pieniędzy pozabudżetowych, z obligacji Banku Gospodarstwa Krajowego. W ten sposób po prostu wprowadzacie obywateli w błąd.</u>
          <u xml:id="u-43.4" who="#PaulinaHennigKloska">Zdrowie to kolejna puszka Pandory zakopana przez was głęboko pod ziemią. Fundusz Medyczny miał dać miliardy złotych na zdrowie. W tym i w przyszłym roku łącznie miało to być minimalnie 6 mld zł, a w zasadzie mogło być praktycznie ponad 8 mld zł, blisko 9 mld zł. Co z tego wyszło? W tym roku mieliście wydać ponad 4 mld zł, z budżetu przeznaczyliście do funduszu niecałe 2 mld zł, a wydano, uwaga, 171 mln zł. Tak naprawdę utrudniliście dostęp do świadczeń medycznych, przesuwając zadania do Funduszu Medycznego i nie uruchamiając żadnych pieniędzy i żadnych konkursów. W tym roku znowu mamy limit ponad 4 mld zł w funduszu, ale pieniądze zabezpieczone to 2 mld zł. Oczywiście jest pytanie: Ile wydacie? Jaki jest efekt dla obywateli?</u>
          <u xml:id="u-43.5" who="#PaulinaHennigKloska">Panie marszałku, jeszcze chwilkę, bo już kończę, ale to jest bardzo ważna sprawa.</u>
          <u xml:id="u-43.6" who="#PaulinaHennigKloska">Jaki jest efekt dla obywateli? Np. chorzy na mukowiscydozę mogliby przyjąć dostępne na świecie leki, które hamują rozwój tej choroby, ale lek ten jest dla nich zbyt drogi, a państwo go po prostu nie refunduje. Mimo że obiecywaliście refundację od 1 stycznia, to już wiemy, że jej nie będzie. Ten lek jest refundowany praktycznie w całej Europie Zachodniej: w Niemczech, we Francji, w Austrii, we Włoszech, również w Czechach i na Słowacji, ale nie w Polsce. A dlaczego?</u>
          <u xml:id="u-43.7" who="#komentarz">(Poseł Tadeusz Cymański: Są rozmowy, negocjacje.)</u>
          <u xml:id="u-43.8" who="#PaulinaHennigKloska">Nie jest refundowany w Polsce, bo zamiast wydać pieniądze na ratowanie ludzkiego życia, wolicie — powtórzę — wydać je na utworzenie stanowiska dla Mejzy i utrzymywanie propagandy w telewizji Kurskiego.</u>
          <u xml:id="u-43.9" who="#komentarz">(Poseł Tadeusz Cymański: Są negocjacje z producentami.)</u>
          <u xml:id="u-43.10" who="#PaulinaHennigKloska">To nie jest budżet dla ludzi.</u>
          <u xml:id="u-43.11" who="#komentarz">(Poseł Tadeusz Cymański: To nieprawda.)</u>
          <u xml:id="u-43.12" who="#PaulinaHennigKloska">Będziemy wnioskować o odrzucenie tego budżetu w drugim czytaniu. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-43.13" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-44">
          <u xml:id="u-44.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-44.1" who="#PiotrZgorzelski">Teraz pani poseł Agnieszka Ścigaj przedstawi stanowisko Koła Poselskiego Polskie Sprawy.</u>
          <u xml:id="u-44.2" who="#PiotrZgorzelski">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-45">
          <u xml:id="u-45.0" who="#AgnieszkaŚcigaj">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Koło Polskie Sprawy ma jeszcze mniej czasu niż Konfederacja, bo tylko 4 minuty, ale czy to nie wystarczy, żeby odnieść do tak ważnej ustawy, jaką powinna być ustawa budżetowa? Budżet państwa to nie tylko cyferki. Za jego tworzeniem stoi pewna filozofia. To pozwala ocenić, czy dany rząd dobrze gospodaruje ciężko wypracowanymi przez Polaków środkami.</u>
          <u xml:id="u-45.1" who="#AgnieszkaŚcigaj">Czy w tym przypadku da się to ocenić? Nie, ponieważ ta ustawa była tworzona w oparciu o zafałszowane dane. Wielokrotnie przewijała się tutaj opinia Najwyższej Izby Kontroli, która mówiła, że nie tylko środki zapisane w ustawie budżetowej, lecz także środki pozabudżetowe, których jest 290 mld, to pieniądze podatników. Nie wiemy, jak one są wydawane, ponieważ są poza ustawą budżetową. Nie wiemy również, jak wydawane było 100 mld zł. Tak naprawdę odbyło się to bez kontroli, bez ustawy o zamówieniach publicznych. Mówił o tym Urząd Zamówień Publicznych w ubiegłym roku. Nie wiemy, ile pieniędzy zostało dodrukowane, bo przecież inflacja nie bierze się znikąd, pieniądze zostały dodrukowane. Nie wiemy, jaki jest naprawdę deficyt, bo nie wiemy, ile mamy długu. Kiedyś mówiliście, że budżet powinien być zrównoważony — taka była intencja Prawa i Sprawiedliwości — czyli przychody powinny zamykać się na tym samym poziomie co wydatki. Jesteśmy już bardzo daleko od tej intencji, więc nie da się wprost ocenić, czy budżet jest dobry dla przyszłych pokoleń. Przecież tak powinniśmy patrzeć na finanse państwa. Nie chodzi o to, że jakoś to będzie, minie kolejny rok, byle do wyborów. Niestety, taka filozofia stoi za tym budżetem. To ukrywanie, kreatywna księgowość i wspomniane zniesienie reguły wydatkowej na inwestycje. Nie wiemy, ile tak naprawdę długu na inwestycje zaciągnięto. Pieniądze poukrywano w różnych ministerstwach, różnych funduszach, nowych agencjach. Brak jest reform poszczególnych instytucji. Każdy problem, jaki się pojawiał, powodował powołanie nowej instytucji. Nie zadziałał program 500+? Powołajmy instytut rodziny, który rozwiąże problem związany z demografią.</u>
          <u xml:id="u-45.2" who="#AgnieszkaŚcigaj">Brakuje reform związanych z systemem emerytalnym. Kolejne pokolenia nie będą mieścić się w systemie opartym na zastępowalności, nie będą mieć dobrych emerytur. Nikt nie przygotował dla nich żadnej propozycji reformy. Czy tak ma wyglądać budżet państwa każdego roku, że jakoś to będzie, byle do wyborów, czy zaczniemy myśleć o polityce państwa jako polityce odpowiedzialnej, która wpłynie na następne pokolenia? Nie możemy zostawiać im kolejnych długów. My już spłacaliśmy długi. Mówiono nam, że nie możemy zarabiać tyle, ile zarabiają nasi rówieśnicy na Zachodzie, dlatego że spłacamy długi po komunie. Czy nie zostawimy następnym pokoleniom państwa z jeszcze większymi długami? Przecież tak właśnie będzie. To oni będą spłacać długi. Będziemy co chwila obciążać ich nowymi podatkami, które będziemy nazywać daniną, akcyzą czy w inny sposób, a oni nigdy nie będą w stanie żyć na takim poziomie jak ich koledzy z Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-45.3" who="#AgnieszkaŚcigaj">Niewiele i niechętnie mówicie państwo naszych reformach, ale chętnie mówicie o reformach poza naszymi granicami, w Unii Europejskiej i w innych państwach. Zajmijmy się pracą nad polskimi wydatkami, nad polskim budżetem, żeby on był przejrzysty, klarowny, zadaniowy. To jest rozwiązanie. Ważne, żebyśmy każdemu mogli pokazać, jak wydajemy pieniądze. Nie może być tak, że każde ministerstwo będzie oddzielnym księstwem, w którym znajdują się pieniądze do rozdawania w określonych okręgach i nie będzie to poddawane żadnej kontroli. Zacznijmy patrzeć na budżet państwa jak na budżet własnego gospodarstwa domowego. Ma być oszczędnie i ekonomicznie. Zacznijmy się zastanawiać, czy Polacy następnym razem chętnie nam zaufają, powierzając nam swoje pieniądze. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-45.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-46">
          <u xml:id="u-46.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-46.1" who="#PiotrZgorzelski">Proszę teraz pana posła Andrzeja Szlachtę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-47">
          <u xml:id="u-47.0" who="#AndrzejSzlachta">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Państwo Ministrowie! W rekordowym budżecie państwa na 2022 r., który przekraczał 0,5 bln zł — dokładnie było to 512 mld zł — rekordową wartość miała subwencja ogólna dla jednostek samorządu terytorialnego. Wysokość tej subwencji to 72 487 mln zł. Była ona większa o 40% do podobnej subwencji z roku 2015. Ta wysoka subwencja i duże środki finansowe kierowane były z budżetu państwa na inwestycje samorządowe. Ostatnio skierowano ponad 24 mld zł dla wszystkich samorządów według kryterium potrzeb, a nie, jak próbowała wmówić Polakom opozycja, według afiliacji politycznej. To świadczy o tym, że rząd Prawa i Sprawiedliwości dobrze troszczy się o polskie samorządy. Kolejne kwoty z budżetu państwa przeznaczono na inwestycje dotyczące sieci kanalizacyjnych i wodociągowych. Chodzi o ponad 4 mld zł dla ponad 1700 gmin. Dla gmin popegeerowskich, o których zapomnieli wszyscy rządzący poprzednio, przeznaczono ponad 340 mln zł. Były też środki dla ponad 200 gmin górskich w wysokości blisko 700 mln zł. Świadczy to o trosce rządu o polskie samorządy.</u>
          <u xml:id="u-47.1" who="#AndrzejSzlachta">W budżecie państwa na 2022 r. subwencja oświatowa wynosi ponad 53 mld zł. Jest o 13 mld więcej w stosunku do subwencji z roku 2015. W pierwszym roku rządów koalicji PO-PSL subwencja oświatowa wynosiła niewiele ponad 30 mld zł. Po 8 latach tych rządów wzrosła do 40 400 mln, czyli o ok. 10 mld zł. Średnia płaca nauczyciela wynosiła wtedy 3100 zł, a obecnie wynosi ponad 5 tys. zł.</u>
          <u xml:id="u-47.2" who="#AndrzejSzlachta">Zadania w obszarze oświaty i wychowania realizowane są przez osiem ministerstw, wojewodów i Fundusz Promocji Kultury. Chodzi o skonsolidowaną kwotę wynoszącą w tym roku 56 440 mln zł. Jest to kwota wyższa o ponad 40% w stosunku do kwoty z roku 2015.</u>
          <u xml:id="u-47.3" who="#AndrzejSzlachta">Ważnym zadaniem rządu jest również realizacja celu długoterminowej polityki naukowej, naukowo-technicznej i innowacyjnej państwa, a także kształcenie na poziomie wyższym. Skonsolidowana kwota wydatków na szkolnictwo wyższe i naukę wynosi w budżecie na 2022 r. 32 850 mln zł, z czego na szkolnictwo wyższe i naukę przeznaczono ponad 27 mld zł, a na badania naukowe służące praktycznym zastosowaniom — blisko 6 mld zł.</u>
          <u xml:id="u-47.4" who="#AndrzejSzlachta">Największą pozycję w dziale 730: Szkolnictwo wyższe i nauka stanowią wydatki na działalność dydaktyczną i badawczą, tj. kwota 17 mld zł. Na dotacje i subwencje zaplanowano w budżecie kwotę ponad 24 mld zł, na wydatki bieżące jednostek budżetowych szkolnictwa wyższego i nauki — ponad 1,5 mld zł, a na wydatki majątkowe — ponad 1 mld zł. Na pomoc materialną dla studentów i doktorantów zaplanowano ponad 1527 mln zł, na działalność Narodowego Centrum Badań i Rozwoju — 1240 mln zł, a na współpracę zagranicą — 650 mln zł.</u>
          <u xml:id="u-47.5" who="#AndrzejSzlachta">W ramach programów wieloletnich szkolnictwa wyższego i zdrowia zaplanowano strategiczne zadania, takie jak budowa kampusu Akademii Muzycznej w Bydgoszczy, której cały koszt wynosi 290 mln zł, rozbudowa infrastruktury Uniwersytetu Warszawskiego — 188 mln zł w roku 2022, przebudowa i rozbudowa szpitala Uniwersytetu Medycznego w Lublinie — ponad 34 mln zł, drugi etap budowy Centrum Kliniczno-Dydaktycznego Uniwersytetu Medycznego w Łodzi — kwota 140 mln zł, rozbudowa Szpitala Uniwersyteckiego nr 2 w Bydgoszczy — ponad 72 mld zł, a na modernizację Pomorskiego Uniwersytetu Medycznego w Szczecinie zaplanowano w tym budżecie 114 mld zł, a koszt całego projektu modernizacyjnego zaplanowano na ponad 0,5 mld zł.</u>
          <u xml:id="u-47.6" who="#AndrzejSzlachta">Tak dużych nakładów budżetowych na obiekty szkolnictwa wyższego i szpitale kliniczne nie było nigdy dotąd, chodzi o ostatnie kilkanaście lat. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-47.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-48">
          <u xml:id="u-48.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-48.1" who="#PiotrZgorzelski">Proszę teraz o zabranie głosu panią poseł Zofię Czernow, Koalicja Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-48.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-49">
          <u xml:id="u-49.0" who="#ZofiaCzernow">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Panie Ministrze! Dziś odbywa się bardzo ważna debata o finansach państwa, o bezpieczeństwie finansów publicznych, o pieniądzach Polaków. Pytam się w takim razie: Gdzie jest pan premier?</u>
          <u xml:id="u-49.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-49.2" who="#ZofiaCzernow">Gdzie jest konstytucyjny minister finansów? Brak tych osób jest wymowny, proszę państwa. Rozmawiamy o tym, jak zostaną wykorzystane pieniądze Polaków. Chodzi o sprostanie wysokiej rangi wyzwaniom społecznym i gospodarczym, jak pandemia, która zbiera obfite żniwo śmierci, inflacja i związana z tym drożyzna, a także brak skuteczności w zwalczaniu smogu. Niestety problemy te nie są skutecznie rozwiązywane.</u>
          <u xml:id="u-49.3" who="#ZofiaCzernow">Dlatego klub Koalicja Obywatelska zgłasza poprawki do projektu budżetu. Po pierwsze, żądamy, podkreślam: żądamy zwiększenia wydatków na zdrowie o 20 mld zł,…</u>
          <u xml:id="u-49.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-49.5" who="#ZofiaCzernow">…aby zapobiec katastrofie w ochronie zdrowia. Proponujemy przeznaczyć te pieniądze na leczenie chorób nowotworowych, układu sercowo-naczyniowego, opiekę psychiatryczną i wiele innych. Dzięki temu poprawi się wskaźnik PKB, jeżeli chodzi o zdrowie, który wynosi zaledwie 4,89%, a premier kłamie, mówiąc, że wynosi on powyżej 5%.</u>
          <u xml:id="u-49.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-49.7" who="#ZofiaCzernow">Jest to jeden z najwyższych w Unii Europejskiej wskaźników.</u>
          <u xml:id="u-49.8" who="#komentarz">(Głos z sali: Najniższych.)</u>
          <u xml:id="u-49.9" who="#ZofiaCzernow">Przepraszam: najniższych.</u>
          <u xml:id="u-49.10" who="#ZofiaCzernow">Źródłem finansowania będzie tu podatek inflacyjny wyjęty z kieszeni Polaków. Polacy żądają zwrotu swoich pieniędzy, bo chcą się leczyć, leczyć swoich bliski i żyć, po prostu żyć.</u>
          <u xml:id="u-49.11" who="#ZofiaCzernow">Kolejna poprawka. Na transformację energetyczną proponujemy 10 mld zł,…</u>
          <u xml:id="u-49.12" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-49.13" who="#ZofiaCzernow">…gdyż jest ona nie tylko nakazem chwili powstałym z powodu obniżania się mocy przestarzałych elektrowni, lecz jednocześnie jest to też ważne i skuteczne działanie antyinflacyjne. W przeciwnym razie czeka nas dalszy gwałtowny wzrost cen energii i konieczność kupowania jej na zewnętrznych rynkach. Nie godzimy się na zaniżanie wpływów ze sprzedaży uprawnień do emisji CO2 i żółwie tempo transformacji energetycznej.</u>
          <u xml:id="u-49.14" who="#ZofiaCzernow">Mówimy: nie skokowemu i nieuzasadnionemu wzrostowi wydatków kancelarii premiera, prezydenta, Izby Dyscyplinarnej Sądu Najwyższego, licznych agencji i instytutów.</u>
          <u xml:id="u-49.15" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-49.16" who="#ZofiaCzernow">Potrzebna jest zdecydowana walka ze smogiem, a dotychczasowe programy są niestety dziurawe, jak choćby ten dotyczący wsparcia wymiany ogrzewania w budynkach wielomieszkaniowych. Tam mieszka najwięcej Polaków, tam mieszkają ci najbiedniejsi. Proponujemy przeznaczyć na ten cel 1 mld zł ze sprzedaży uprawnień do emisji CO2.</u>
          <u xml:id="u-49.17" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-49.18" who="#ZofiaCzernow">Już najwyższy czas, aby nauczyciele mieli godne wynagrodzenie. Proponujemy przeznaczyć na ten cel 6,5 mld zł, podwyższyć wynagrodzenia w dwóch etapach: od 1 stycznia — o 6% oraz od 1 września wprowadzić drugi etap wzrostu wynagrodzeń.</u>
          <u xml:id="u-49.19" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-49.20" who="#ZofiaCzernow"> Źródłem finansowania będą pieniądze, które są w budżecie, ale ukryte w różnych rezerwach. Chodzi o 40 mld zł ukrytych w rezerwach na wszystko, aby później dowolnie i, co chcę podkreślić, bez uzasadnienia nimi dysponować.</u>
          <u xml:id="u-49.21" who="#ZofiaCzernow">Wynagrodzenia sfery budżetowej w ostatnim czasie uległy znacznemu rozwarstwieniu. Aby choć częściowo to zniwelować, konieczne jest — i o to wnioskujemy — zwiększenie wynagrodzeń dla pracowników administracyjnych sądów i prokuratur o 390 mln zł, wzrost płac dla pracowników cywilnych w Policji i Straży Granicznej. Czas najwyższy się upomnieć o tych pracowników.</u>
          <u xml:id="u-49.22" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-49.23" who="#ZofiaCzernow">Rząd nie reaguje, Wysoko Izbo, na lawinowo narastające problemy na wsi, w tym szczególnie kilkakrotny wzrost cen nawozów, który bezpośrednio przekłada się na rosnące ceny żywności i drożyznę. Rolnicy muszą otrzymać pomoc, aby ograniczyć inflację. Proponujemy 800 mln zł na dopłaty dla rolników do zakupu nawozów…</u>
          <u xml:id="u-49.24" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-49.25" who="#ZofiaCzernow">…oraz zwiększenie kwoty o 200 mln zł na dopłaty do ubezpieczeń upraw rolnych i zwierząt gospodarskich. Te pieniądze w budżecie już były, ale PiS na ostatnim posiedzeniu komisji finansów to zabrał. Niestety taka jest prawda.</u>
          <u xml:id="u-49.26" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-49.27" who="#ZofiaCzernow">Jest wiele problemów społecznych, które można rozwiązać przy stosunkowo niskich nakładach. Proponujemy Wysokiej Izbie wznowienie programu leczenia niepłodności metodą in vitro, znaczącą poprawę, jeżeli chodzi o leczenie psychiatryczne dzieci i młodzieży, uruchomienie telefonu zaufania z prawdziwego zdarzenia. To naprawdę słabo działa,…</u>
          <u xml:id="u-49.28" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-49.29" who="#ZofiaCzernow">…a młodzież popełnia samobójstwa. Jak długo to będzie trwało? Na co czekamy, Wysoka Izbo?</u>
          <u xml:id="u-49.30" who="#ZofiaCzernow">Bardzo ważna poprawka, która jest nie tylko potrzebnym wsparciem, ale także wyrazem solidarności z gminami objętymi strefą stanu wyjątkowego. Proponujemy na ten cel 280 mln zł, po 10 dla każdej gminy.</u>
          <u xml:id="u-49.31" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-49.32" who="#ZofiaCzernow">Te gminy tych pieniędzy potrzebują.</u>
          <u xml:id="u-49.33" who="#ZofiaCzernow">Kończąc, zachęcam wszystkich posłów do poparcia tych ważnych i słusznych poprawek, które będzie świadczyło o tym, że szanujemy pieniądze Polaków i liczymy się z ich pilnymi potrzebami i oczekiwaniami. Składamy również dwie poprawki do części tekstowej.</u>
          <u xml:id="u-49.34" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-49.35" who="#ZofiaCzernow">Za chwilę przekażę panu marszałkowi nasze poprawki. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-49.36" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-50">
          <u xml:id="u-50.0" who="#PiotrZgorzelski">Dobrze. Dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-50.1" who="#PiotrZgorzelski">Czas Lewicy, kontynuuje pan poseł Jan Szopiński.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-51">
          <u xml:id="u-51.0" who="#JanSzopiński">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chciałem zapytać, czy wynika to może z przeoczenia, czy faktycznie w proponowanych poprawkach do budżetu brakuje poprawki posłów PiS-u, którzy złożyli przecież uchwałę w sprawie wezwania państw Unii Europejskiej do zawieszenia unijnego systemu handlu uprawnieniami do emisji CO2 i podjęcia działań na rzecz reformy poprzez likwidację praw do obrotu uprawnieniami. Rozumiem, że wszyscy posłowie PiS-u podpisani pod tamtą uchwałą zawnioskują za odrzuceniem projektu budżetu, gdyż w przeciwnym razie będzie to przyznanie się, że ma ona charakter wybitnie propagandowy. Jej celem nie jest tak jak napisano w uzasadnieniu, ochrona polskich interesów, a przeciwnie — będzie to wyrażenie zgody na spekulacyjne operacje finansowe rządu, powodujące drenaż polskiego podatnika. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-51.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-52">
          <u xml:id="u-52.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-52.1" who="#PiotrZgorzelski">Proszę teraz pana posła Krzysztofa Paszyka o kontynuowanie wystąpienia w imieniu Klubu Parlamentarnego Koalicja Polska.</u>
          <u xml:id="u-52.2" who="#PiotrZgorzelski">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-53">
          <u xml:id="u-53.0" who="#KrzysztofPaszyk">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-53.1" who="#KrzysztofPaszyk">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Dzisiaj w imieniu Klubu Parlamentarnego Koalicji Polskiej — PSL-u, Unii Europejskich Demokratów i Konserwatystów przy okazji debaty budżetowej chcę się upomnieć o kondycję finansową polskich samorządów, bo propaganda ze strony rządzących płynie na całego, natomiast przyjęliście państwo metodę dania do kieszeni lewej, ale zabrania znacznie więcej z prawej. Dzisiaj to powoduje, że pieniędzy, na które wyłączny wpływ mają samorządy, jest bardzo niewiele. Oczywiście próbujecie to maskować wsparciem, które jest dedykowane tym inwestycjom, które uzna wojewoda lub inny namiestnik władzy, natomiast nie o to chodzi w samorządzie.</u>
          <u xml:id="u-53.2" who="#KrzysztofPaszyk">Druga rzecz, która dzisiaj też musi przy tej okazji wybrzmieć: środki, na które samorządy czekały z Unii Europejskiej, są również dzisiaj w wyniku waszej polityki bardzo zagrożone. Dlatego w imieniu Klubu Parlamentarnego Koalicja Polska wnoszę kolejne poprawki regionalne, wychodzące naprzeciw właśnie rzeczywistym potrzebom samorządowym, które niestety w wyniku złej polityki regionalnej państwa nie mogą być spełnione. Uważamy, że właśnie w tym kontekście budżet państwa jest niestety niewystarczający, jeśli chodzi o realizowanie dobrej polityki regionalnej przez polskie samorządy. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-53.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-54">
          <u xml:id="u-54.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-54.1" who="#PiotrZgorzelski">Teraz głos zabierze pan poseł Robert Winnicki w imieniu Konfederacji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-55">
          <u xml:id="u-55.0" who="#RobertWinnicki">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Ten budżet się nie zepnie. Ten budżet się nie zepnie w 2022 r., o ile Polska nie przystąpi do radykalnej walki z inflacją, z drożyzną, z procesami gospodarczymi wykańczającymi nasz przemysł, wykańczającymi również nasze gospodarstwa domowe; jeśli Polska nie wypowie pakietu klimatyczno-energetycznego Unii Europejskiej; nie zatrzyma szalonego wzrostu cen prądu; nie zatrzyma szalonego wzrostu cen gazu i wszelkich innych nośników energetycznych poprzez radykalną obniżkę podatków. Tego nie ma w tym budżecie. To jest budżet przetrwania, a nie budżet rozwoju.</u>
          <u xml:id="u-55.1" who="#RobertWinnicki">Domagamy się radykalnych kroków, które zmniejszą koszty życia, ale też dadzą rozwój naszej gospodarce. To jest postulat Konfederacji i należy wreszcie na forum Unii Europejskiej zacząć walczyć o nasze interesy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-56">
          <u xml:id="u-56.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-56.1" who="#PiotrZgorzelski">Głos zabierze pan poseł Ryszard Galla, poseł niezrzeszony.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-57">
          <u xml:id="u-57.0" who="#RyszardGalla">Panie Marszałku! Panowie Ministrowie! Wysoka Izbo! Mamy dzisiaj drugie czytanie ustawy budżetowej na 2022 r. Powiedziałbym, wyjątkowej procedury… Właśnie doświadczam pewnych działań ukierunkowanych na, powiedziałbym, antyniemieckość.</u>
          <u xml:id="u-57.1" who="#RyszardGalla">Co to znaczy? Już w pierwszym czytaniu mieliśmy kilka poprawek złożonych do budżetu, które miały na celu ograniczenie środków na funkcjonowanie mniejszości narodowych i etnicznych w Polsce.</u>
          <u xml:id="u-57.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Skandal!)</u>
          <u xml:id="u-57.3" who="#RyszardGalla">Rzecz bez precedensu. Na szczęście, szanowni państwo, te poprawki zostały odrzucone w komisjach merytorycznych, a przede wszystkim w Komisji Finansów Publicznych, za co chciałbym moim koleżankom i kolegom z komisji serdecznie podziękować.</u>
          <u xml:id="u-57.4" who="#RyszardGalla">Natomiast wczoraj dowiedziałem się, że to nie koniec, że jest złożona poprawka, która ma akceptację ministerstwa edukacji, panie ministrze, o kwotę 39 800 tys. zł obniżająca część oświatową subwencji ogólnej dla samorządów. Bo system państwo znacie, wiecie, jaki jest — nie ma pieniędzy przeznaczonych na poszczególne mniejszości, nie ma takiej możliwości. Jeśli są środki, to albo na realizację zadań z zakresu nauczania języka mniejszości, albo na projekty, które są składane przez mniejszości w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych i Administracji. Mogę powiedzieć, że akurat w tym momencie mamy pozytywną sytuację, czyli zgłoszenie poprawki ze strony ministerstwa spraw wewnętrznych dokładającej 1 mln zł na projekty mniejszościowe. Natomiast chciałbym się skoncentrować na tym wniosku, od którego zacząłem, by o 39 800 tys. zmniejszyć subwencję, przeznaczając tę kwotę na rezerwę celową pn. „środki na nauczanie języka polskiego w Niemczech”.</u>
          <u xml:id="u-57.5" who="#RyszardGalla">Szanowni Państwo! Nie mam nic przeciwko temu, aby dokładać pieniądze na naukę języka polskiego w Niemczech. Głosuję za tym dwiema rękoma, ale jestem przeciwnikiem tego, aby zabierać środki z subwencji oświatowej, i to jeszcze zaznaczając, że to są środki, których należy pozbawić mniejszość niemiecką — patrz: dzieci uczące się języka niemieckiego jako ojczystego. Szanowni państwo, w mojej ocenie jest to rzecz nie do wykonania. Nie do wykonania, panie ministrze, ponieważ jest to subwencja ogólna, która dotyczy samorządów, bo to oni ją otrzymują. Samorządy przeznaczają te środki na realizację zadań w szkole, czyli dostają je dyrektorzy szkół, pokrywają koszty, chociażby nawet związane z zatrudnieniem nauczycieli. A więc tak naprawdę krzywdzimy dzieci. W środowisku mniejszości niemieckiej jest ponad 48 tys., prawie 50 tys. dzieci, obywateli polskich, dzieci, które mają prawo, zgodnie z konstytucją, zgodnie z ustawą o mniejszościach narodowych i etnicznych czy też zgodnie z ustawą o oświacie, uczyć się tego języka. I dzisiaj ktoś proponuje zabrać te środki.</u>
          <u xml:id="u-57.6" who="#RyszardGalla">Szanowni Państwo! Powiem tak. W ostatnim czasie dużo słyszymy na temat właśnie stosowania symetrii. Nikt, kto jest zainteresowany funkcjonowaniem mniejszości, środowiska mniejszości nie uznają takich zasad. Każde prawo nabyte jest prawem szanowanym. A tutaj, żeby rozmawiać dyplomatycznie ze stroną niemiecką, stosuje się pewnego rodzaju zakładnictwo, bo, przepraszam bardzo, ale ja i moje środowisko czujemy się zakładnikami. My, obywatele Rzeczypospolitej Polskiej, lojalni patrioci zamieszkujący ziemie na terenie Polski, stajemy się zakładnikami Polaków mieszkających w Niemczech. Myślę, proszę państwa, że w XXI w. jest to rzecz nie do pomyślenia.</u>
          <u xml:id="u-57.7" who="#RyszardGalla">Dlatego też bardzo bym prosił, panie ministrze Skuza — do pana kieruję te słowa, ponieważ pan jest osobą tutaj chyba najwłaściwszą, która ma ogląd budżetu państwa i, także, wzgląd na stosowanie przepisów prawa — proszę was, nie akceptujcie tej poprawki, której celem w moim przekonaniu jest przede wszystkim ograniczenie środków dla samorządów. Nie zwalnia się przecież samorządów z obowiązku realizacji zadania, samorząd wręcz musi to zadanie zrealizować, ale będzie miał pomniejszone środki na realizację tego zadania. A wiecie, że jest trudna sytuacja, pan szczególnie wie o tym, jak jest w samorządach. Dlatego też chciałbym tutaj i do pana, i do pana ministra Murdzka zaapelować o to, aby ta poprawka została zaopiniowana negatywnie. A do was, szanowni państwo, koleżanki i koledzy posłowie, mam gorącą prośbę, aby ta poprawka, jeśli trafi na posiedzenie plenarne, została przez państwa odrzucona. O to proszę i za to dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-57.8" who="#RyszardGalla">Chciałbym także, wykorzystując jeszcze te parę minut, podziękować przedstawicielom Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji, bo, myślę, to jest jedyny ośrodek, który rozumie sprawy mniejszości narodowych i etnicznych i dba o to, aby jednak zadania, które są nałożone w ustawach, były przez państwo polskie jak najlepiej realizowane. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-57.9" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-58">
          <u xml:id="u-58.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-58.1" who="#PiotrZgorzelski">Proszę teraz pana posła Andrzeja Kosztowniaka, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-59">
          <u xml:id="u-59.0" who="#AndrzejKosztowniak">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-59.1" who="#AndrzejKosztowniak">Panie Marszałku! Państwo Ministrowie! Szanowni Państwo! Dzisiaj debatujemy na temat budżetu na 2022 r., budżetu, który bez wątpienia nie tylko w Polsce, bo podobnie jest w Europie czy na świecie, będzie budżetem szczególnym. Tak de facto jest od 2 lat dla większości światowych gospodarek. Słyszymy z ust opozycji na wszelkie możliwe sposoby odmieniane informacje dotyczące wzrostu długu Skarbu Państwa, wzrostu wydatków w różnych obszarach, co do których państwo uważacie, że nie są tymi właściwymi, choć my będziemy uważali, że wsparcie dla przedsiębiorców, wsparcie dla rodzin, wsparcie dla służby zdrowia i wsparcie w sytuacji, w której dzisiaj jesteśmy — myślę o polskim wojsku, polskich służbach — jest niezbędne, a nie tylko potrzebne. I tym bez wątpienia, szanowni państwo, będziemy się różnić.</u>
          <u xml:id="u-59.2" who="#AndrzejKosztowniak">Teraz odrobinę odnośnie do prawdy, do liczb, o których powinniśmy tutaj mówić przede wszystkim jako członkowie komisji finansów, którzy wypowiadają się w sprawach budżetu państwa. Nie da się, szanowni państwo, odnosić do długu Skarbu Państwa bez odniesienia się do sytuacji pandemicznej. Chcielibyśmy powiedzieć: postpandemicznej, ale ona jest cały czas sytuacją pandemiczną. Myślę, że 2022 r. bez wątpienia też taki będzie.</u>
          <u xml:id="u-59.3" who="#AndrzejKosztowniak">Szanowni Państwo! Dług Skarbu Państwa w 2021 r., czyli w tym, który kończymy, to 1102 mln zł. W przyszłym roku to będzie 1155 mln zł, co będzie stanowiło 42% w relacji do PKB. Daleko nam jeszcze, szanowni państwo, do progów ostrożnościowych. Jeżeli patrzymy na państwowy dług publiczny — w tym roku on będzie wynosił 1147 mln zł, stanowiąc 45,4%, a w przyszłym roku będzie na poziomie 1192 mln zł, stanowiąc 43,8% — to również ta wartość jest daleka do progów ostrożnościowych wynikających z polskiej konstytucji, ustawy o finansach publicznych, ale również tych progów, które przewiduje Unia Europejska.</u>
          <u xml:id="u-59.4" who="#AndrzejKosztowniak">Myślę, że te kilka lat temu moglibyśmy jeszcze pomarzyć o takiej wysokości długu. Przypomnę, że w pewnym momencie w naszym kraju musieliśmy czy też większość parlamentarna w tamtym czasie musiała podjąć decyzję, która będzie rozpatrywana, jak myślę, przez pokolenia. Chodziło o zabranie pieniędzy z otwartych funduszy emerytalnych po to, żeby nie przekroczyć określonego długu, maksymalnego długu określonego w naszej konstytucji.</u>
          <u xml:id="u-59.5" who="#AndrzejKosztowniak">Szanowni Państwo! Jeżeli mówimy o długu Skarbu Państwa, on jest cały czas pod kontrolą i jest tym długiem, który jest jednym z niższych, ewentualnie środkowych stanów w Unii Europejskiej. Ale państwo powtarzacie też bez przerwy jak mantrę informację dotyczącą inflacji. Pokazujecie te wasze tablice: PiS równa się drożyzna. Jeżeli byśmy popatrzyli na drożyznę i na inflację w Europie, na świecie, to trzeba dzisiaj jasno powiedzieć, że świat to drożyzna, a nie jedna czy druga partia polityczna, która jest przedstawicielem w naszym parlamencie.</u>
          <u xml:id="u-59.6" who="#AndrzejKosztowniak">Szanowni Państwo! Do rzeczy. Inflacja w tym roku: Unia Europejska — 4,5%; Niemcy — 5,5%, najwyższa od 30 lat; Włochy — 3,5%, najwyższa do 10 lat; Francja — ponad 3,5%, najwyższa od wielu, wielu lat; Hiszpania — prawie 6%, najwyższa, szanowni państwo, od ponad 30 lat; Litwa — ponad 8%, najwyższa od wielu lat; Belgia — 5,8–6%, najwyższa od 30 lat, Holandia — 4%, najwyższa od ponad 25 lat; Wielka Brytania, która jest poza Unią Europejską, ale cały czas mamy bardzo bliskie relacje jako członkowie Unii również w Wielką Brytanią — prawie 4,5% czy 4,5%.</u>
          <u xml:id="u-59.7" who="#AndrzejKosztowniak">To są, szanowni państwo, państwa, które od kilkudziesięciu lat nie notowały tak wysokiego poziomu inflacji. Pragnę powiedzieć, że w tych państwach, które wskazałem, w większości rządzą koalicje socjaldemokratyczne i lewicowe. I mówienie o tym, że my jako rząd Prawa i Sprawiedliwości wprowadziliśmy państwo polskie i polską gospodarkę na jakiś grunt inflacyjny, jest nieprawdziwe. Już nie powiem tutaj o takich gospodarkach, które zostały wspomniane, jak choćby Stany Zjednoczone — odczyt na poziomie 6,5% czy 6,8%, jak nawet niektórzy podają, zdecydowanie wyższy w Stanach Zjednoczonych niż oczekiwano; Turcja — 20%; Chiny — najwyższy od lat.</u>
          <u xml:id="u-59.8" who="#AndrzejKosztowniak">To wszystko powoduje, szanowni państwo, że wystąpiły pewne przyczyny, które budują poziom inflacji nie tylko w Polsce, ale też na całym świecie. To przede wszystkim największy szok cenowy od lat 90. wynikający z nośników energii, przede wszystkim ropy naftowej, gazu, a w przypadku Europy i w przypadku państwa polskiego gaz będzie miał wielkie znaczenie. Niestety część przedstawicieli polskiej sceny politycznej, reprezentując nasze interesy na poziomie Unii Europejskiej, często o tym zapomina. Ale są też pozytywne aspekty w odniesieniu do naszego budżetu.</u>
          <u xml:id="u-59.9" who="#AndrzejKosztowniak">Inflację trzeba czytać, proszę państwa, z kilkoma współczynnikami i czynnikami ekonomicznymi. PKB w Unii Europejskiej na poziomie 2%, my — ponad 5%. To jest coś, co nas cieszy i daje nam wielką nadzieję, pokazuje nam, że ta gospodarka polska jest prowadzona w sposób właściwy. Poziom bezrobocia — niecałe 5%. Zbliżamy się do naturalnej stopy bezrobocia, która nigdy, przepraszam, przez ostatnie kilkadziesiąt lat w Polsce nie była naszym udziałem.</u>
          <u xml:id="u-59.10" who="#AndrzejKosztowniak">To wszystko pokazuje, szanowni państwo, jedną rzecz: polskie finanse publiczne nie są może w znakomitej formie, tak jakbyśmy sobie wszyscy życzyli, również my ze strony Prawa i Sprawiedliwości, ale są zdecydowanie w lepszej sytuacji i kondycji niż finanse publiczne wielu państw Unii Europejskiej czy też wielu państw na świecie. Pakiety antyinflacyjne, pakiety pomocowe, pakiety obniżenia podatków powodują to, że dla Polaków pomimo wzrostu inflacji, o którym tak wiele mówicie i któremu również my poświęcamy tak wiele czasu, będzie zdecydowanie łatwiejszy do przetrwania kolejny rok w nadziei — myślę, że jest to nadzieja nie tylko moja, ale także nas wszystkich — że przyszły rok przyniesie rzeczywiście pierwszy poważniejszy spadek inflacji w okresie końcówka wiosny — początek lata, wtedy kiedy zarówno gaz, jak i ropa naftowa mają coraz mniejsze znaczenie, ale również poziom cen żywności naturalnie spada wszędzie na świecie.</u>
          <u xml:id="u-59.11" who="#AndrzejKosztowniak">Proszę państwa, to dobry budżet. Gorąco państwa prosimy, abyście te wszystkie uwagi, które kierujecie, rozważyli. My będziemy je również rozważali. Prosimy o to, abyście poparli ten budżet, który jest dobrym budżetem dla naszego kraju, dla naszych obywateli.</u>
          <u xml:id="u-59.12" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-60">
          <u xml:id="u-60.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-60.1" who="#PiotrZgorzelski">Proszę o zabranie głosu pana posła Janusza Cichonia, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-61">
          <u xml:id="u-61.0" who="#JanuszCichoń">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panowie Ministrowie! Białe jest białe, a czarne — czarne.</u>
          <u xml:id="u-61.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-61.2" who="#JanuszCichoń">To PiS jest odpowiedzialny za drożyznę w Polsce i nikt Polakom i Polkom nie wmówi, że jest inaczej. PiS to drożyzna, a drożyzna to wy właśnie.</u>
          <u xml:id="u-61.3" who="#JanuszCichoń">Inflacja jest jak przysłowiowa koza, mówiłem o tym w komisji finansów i na poprzednim posiedzeniu Sejmu. Jeszcze wczoraj premier i minister finansów zacierali ręce, bo dzięki niej rosły wpływy budżetowe. Można było nowelizować kolejne budżety, opowiadając, że rząd zabiera mafiom, że skutecznie uszczelnia system podatkowy. Ale to nieprawda, ten wzrost dochodów wynikał przede wszystkim z rosnących cen produktów i usług. To polskie gospodarstwa domowe z roku na rok, z miesiąca na miesiąc muszą wydawać coraz więcej, żeby normalnie żyć. Dochody z VAT rosną, ale co mają z tego polskie rodziny? Miały mieć pieniądze na godne życie, dzisiaj mają ledwo na przeżycie. Rosnąca skala ubóstwa to jest jaskrawy dowód tego właśnie.</u>
          <u xml:id="u-61.4" who="#JanuszCichoń">Ale to nie wszystko, bo inflacja podbija nominalne PKB. Dzięki inflacji produkt krajowy brutto jest coraz wyższy, imponujący w tym nominalnym wymiarze, a dzięki temu spada też relatywnie zadłużenie. Wyrastacie z długów, chciałoby się powiedzieć przewrotnie. Inflacja pozwala wam na zadłużanie państwa na nienotowaną dotąd skalę zupełnie bez kontroli. Rozdajecie pieniądze dla swoich w formule, którą wielokrotnie już przytaczałem: komu na, komu nie. To w gruncie rzeczy komuna w czystej postaci. Opieracie wzrost gospodarczy na konsumpcji finansowanej długiem, spada stopa inwestycji, spada stopa oszczędności. Do tego wygląda na to, że ten rok to będzie pierwszy rok, w którym spadają oszczędności gospodarstw domowych.</u>
          <u xml:id="u-61.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-61.6" who="#komentarz">(Poseł Gabriela Masłowska: Same nieszczęścia.)</u>
          <u xml:id="u-61.7" who="#JanuszCichoń">To jest karmienie tej kozy i tworzenie jej znakomitych warunków. Ona się rozpycha i pokazuje rogi. Zaparła się i się tak łatwo nie da się wyprowadzić. A historia tej choroby to jest listek za listeczkiem, ponad 40 nowych podatków i opłat oraz podwyższanie istniejących. Za każdym razem mówiliśmy, że to jest napędzanie inflacji, że to kolejne impulsy inflacyjne, bo rosnące koszty podatkowe w działalności gospodarczej przerzucane są na klientów i ceny produktów i usług, i ceny produktów i usług rosną.</u>
          <u xml:id="u-61.8" who="#JanuszCichoń">Ile warte jest jeszcze słowo prezesa, który mówił, że nie będziecie podnosić podatków? Tu też mamy do czynienia z inflacją.</u>
          <u xml:id="u-61.9" who="#komentarz">(Poseł Andrzej Kosztowniak: Właśnie obniżyliśmy.)</u>
          <u xml:id="u-61.10" who="#JanuszCichoń">Pamiętacie bajkę o Kozusze Kłamczusze? „Nic nie jadłam, nic nie piłam”. A wy dalej tę kozę karmicie. W 2020 r. Nowy Ład, najwyższa podwyżka w historii, jeśli chodzi o ludzi prowadzących działalność gospodarczą. Listek za listeczkiem, więc nie ma się co dziwić, że się zapiera ta koza i bodzie. A do tego dochodzi jeszcze gospodarowanie majątkiem. Wielokrotnie o tym mówiłem, przytaczałem: Turów, Nowe Jaworzno, Bełchatów, Ostrołęka.</u>
          <u xml:id="u-61.11" who="#komentarz">(Poseł Andrzej Kosztowniak: Miliardy zysku… Miliardy zysku.)</u>
          <u xml:id="u-61.12" who="#JanuszCichoń">Nie możemy też zapominać o Don Orleone, bo tutaj mamy do czynienia z gigantycznym pasmem sukcesów. Parę lat temu ropa na rynkach światowych kosztowała 128 dolarów za baryłkę, dzisiaj — 75. Cen na stacjach nie będę przytaczał, bo każdy je widzi i klnie na czym świat stoi — drożyzna+, to ten PiS, tak mówią ludzie płacąc rachunki.</u>
          <u xml:id="u-61.13" who="#komentarz">(Poseł Gabriela Masłowska: Wstyd! Wstyd, panie…)</u>
          <u xml:id="u-61.14" who="#JanuszCichoń">Mówicie, że kurs się zmienił. To zapytam, kto w państwie polskim, kto w państwie PiS tak naprawdę odpowiada za siłę polskiej złotówki. Mam przypominać skrajnie nieodpowiedzialne interwencje na rynku walutowym, po to by przynieść rządowi parę miliardów w prezencie? To całkowicie niezależny — ale chyba od zdrowego rozsądku — prezes Narodowego Banku Polskiego.</u>
          <u xml:id="u-61.15" who="#JanuszCichoń">Nakręcacie spiralę inflacyjną. Tarcza inflacyjna, która ma, jak mówi premier, częściowo złagodzić skutki, będzie tę inflację tylko nakręcać, a potrzebna jest eliminacja przyczyn. Mówiłem to wielokrotnie: przestańcie doić państwo i obywateli, wstrzymajcie Nowy Ład w części dotyczącej przedsiębiorców, zmieńcie prezesa NBP, tak na dobry początek, i przedstawcie nowy budżet oparty na realnych założeniach, bo ten jest w gruncie rzeczy nie do zaakceptowania.</u>
          <u xml:id="u-61.16" who="#komentarz">(Głos z sali: Balcerowicz…)</u>
          <u xml:id="u-61.17" who="#JanuszCichoń">To wniosek o odrzucenie tego budżetu.</u>
          <u xml:id="u-61.18" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-62">
          <u xml:id="u-62.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-62.1" who="#PiotrZgorzelski">Głos teraz zabierze pan poseł Zdzisław Sipiera, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-63">
          <u xml:id="u-63.0" who="#ZdzisławSipiera">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Na początku miałem rozpocząć od swojej części, o której miałem mówić, ale dwa słowa odniesienia do mojego przedmówcy.</u>
          <u xml:id="u-63.1" who="#ZdzisławSipiera">Proszę państwa, wydaje mi się, że to jest dziwna sytuacja, że były minister mówi takie słowa: że czysta komuna w czystym wydaniu, że nikt nie czuwa nad długiem, skończcie rozdawnictwo pieniędzy, może powrót pana Balcerowicza, może pana Rostowskiego. Panie ministrze, dopóki nie macie władzy, starajcie się jednak nie przeszkadzać, lecz posłuchać, jaką mamy propozycję dla naszych obywateli.</u>
          <u xml:id="u-63.2" who="#ZdzisławSipiera">A jaką mamy propozycję? Przede wszystkim w tej dziedzinie, która jest istotna, dotyczącej bezpieczeństwa, co obywatele zawsze uważają za bardzo ważne, ale nie zawsze to było w przeszłości użytkowane w praktyce. Chodzi m.in. o bardzo istotne wydatki na obronę narodową, na sprawy wewnętrzne, jak również o finansowanie budżetów wojewodów przede wszystkim pod kątem działań ppoż. i wszystkich elementów przeciwkryzysowych. Te wydatki, proszę państwa, w przyszłym roku w planie budżetu państwa ogółem wynoszą 104,6 mld zł, tj. ponad 20% budżetu, które idzie na bezpieczeństwo państwa polskiego.</u>
          <u xml:id="u-63.3" who="#ZdzisławSipiera">Dlaczego tak dużo pieniędzy przeznaczamy na tę strefę? Dlatego, że to jest to, czego obywatele bezpośrednio oczekują. Oczekują spokoju, bezpieczeństwa, zapewnienia tego, że służby państwowe dbają o tę sferę, i to nie tylko deklaratywnie, mówiąc o tym, że starają się to robić, że przeznaczają konkretne pieniądze. Od momentu, kiedy ustawa budżetowa była w pierwszym czytaniu, polski parlament uchwalił trzy bardzo ważne ustawy, które doposażają budżet, konkretnie pewne sfery, czyli Policję, straż pożarną, Straż Graniczną i Służbę Ochrony Państwa, poprzez program modernizacyjny. Ponad 10 mld zł będzie przeznaczonych w najbliższych 4 latach, a w tym roku będzie to ok. 10 mld zł. Chodzi też o dodatkowe posterunki Policji. Przypomnę, że w przyszłym roku będzie przywróconych 250 posterunków. Ile, proszę państwa, tych posterunków było zlikwidowanych? Słyszałem na posiedzeniu jednej z komisji, mówiła o tym pani posłanka Platformy Obywatelskiej, że samorządowcy w przeszłości prosili o likwidację posterunków Policji. Takiej hipokryzji i takiego zakłamania trudno słuchać, ale taka widocznie jest państwa narracja.</u>
          <u xml:id="u-63.4" who="#komentarz">(Poseł Monika Wielichowska: Posterunki nie zapewniają bezpieczeństwa, tylko patrole. Taka różnica.)</u>
          <u xml:id="u-63.5" who="#ZdzisławSipiera">Nowy sprzęt i wyposażenie, nowe etaty policyjne, nowe uposażenie pracowników, również pracujących w Policji, nowa — nad tym trwają już prace — szkoła Policji, poszerzenie szkolenia policjantów, nowe etaty w Straży Pożarnej, 53 nowe strażnice, 67 modernizacji istniejących i 40 specjalistycznych pojazdów do ochrony przeciwpożarowej wysokiej klasy.</u>
          <u xml:id="u-63.6" who="#ZdzisławSipiera">Druga rzecz dotyczy ustawy, która ma na razie może mniejszy wyraz budżetowy, ale jest bardzo ważna, zresztą została przyjęta w konsensusie w polskim parlamencie. Chodzi o ustawę o ochotniczych strażach pożarnych. To bardzo istotna rzecz, która poprzez budżet daje też stabilizację w przypadku tak ważnej sfery.</u>
          <u xml:id="u-63.7" who="#ZdzisławSipiera">I wreszcie to, co jest istotne, jeżeli chodzi o 1800 etatów w przypadku nowej ustawy dotyczącej Centralnego Biura Zwalczania Cyberprzestępczości. To jest naprawdę, proszę państwa, bardzo, bardzo potrzebne w tych czasach. To jest sfera ogromnych zagrożeń. Widzimy nie tylko jako obywatele, ale również ci, którzy pełnią funkcję publiczne, jak łatwo jest ulec takim właśnie zagrożeniom, które nas dotykają. To tyle, jeżeli chodzi o pewne zakresy spraw wewnętrznych i porządku publicznego.</u>
          <u xml:id="u-63.8" who="#ZdzisławSipiera">Obrona narodowa. Przypominam, że przeznaczamy jako istotny podmiot 2,2% PKB na obronność. Podtrzymujemy to i wydajemy te środki finansowe. Przypomnę, jakie są cele wydatkowania tych pieniędzy: modernizacja techniczna Wojska Polskiego, wzmocnienie zdolności operacyjnych jednostek operacyjnych dyslokowanych na wschodzie kraju — chyba nie muszę wszystkim tłumaczyć, dlaczego ma to być w tej części Polski — zwiększenie liczebności Sił Zbrojnych RP, tworzenie warunków dla zwiększenia obecności wojsk Stanów Zjednoczonych w Polsce, formowanie struktur oraz budowa zdolności operacyjnych jednostek Wojsk Obrony Terytorialnej, formowanie struktur i budowa zdolności operacyjnych Wojsk Obrony Cyberprzestrzeni, realizacja procesu szkolenia Sił Zbrojnych, w szczególności w ramach krajowych i międzynarodowych ćwiczeń i treningów, zwiększenie zdolności wojskowej służby zdrowia do przeciwdziałania i zwalczania zagrożeń epidemiologicznych. W tym momencie chodzi też o bardzo istotny element, o czym mówił pan poseł Kosztowniak, czyli dotykający Polskę COVID.</u>
          <u xml:id="u-63.9" who="#ZdzisławSipiera">Proszę państwa, dwa słowa na temat tego, jakie były prace i jak długo te prace trwały. Moi przedmówcy z klubu Prawa i Sprawiedliwości o tym mówili. Opozycja złożyła 132 poprawki, żeby zwiększyć budżet państwa o powyżej 20 mld. Mówicie o rozdawnictwie pieniędzy, pan poseł mówił o rozdawnictwie pieniędzy. To jak te wnioski traktować? Przecież jesteście niekonsekwentni. Albo jest rozdawnictwo, albo nie ma rozdawnictwa. 77 wniosków zmniejszających wydatki Instytutu Pamięci Narodowej, 74 wnioski zmniejszające wydatki Kancelarii Prezesa Rady Ministrów, 21 wniosków zmniejszających wydatki Kancelarii Prezydenta i 16 wniosków zmniejszających wydatki na obronę narodową.</u>
          <u xml:id="u-63.10" who="#komentarz">(Poseł Krzysztof Gadowski: W przypadku kancelarii premiera i Kancelarii Prezydenta zwiększacie.)</u>
          <u xml:id="u-63.11" who="#ZdzisławSipiera">Ale nie było żadnego państwa wniosku zmniejszającego np. wydatki Senatu, prawda? Ale to taka mała dygresja. Proszę państwa, dlaczego o tym mówię? Dlatego że to wszystko ma jeden cel. Mówicie państwo o drożyźnie, mówicie państwo o tym, że PiS to drożyzna. Oczywiście to jest teraz wasza nowa zasada, którą będziecie prezentowali. Jakoś dziwnym trafem również na portalach internetowych się to pojawiło, ale taka jest właśnie rzeczywistość.</u>
          <u xml:id="u-63.12" who="#komentarz">(Poseł Krzysztof Gadowski: To prawda.)</u>
          <u xml:id="u-63.13" who="#ZdzisławSipiera">Polacy chcą i oczekują realizacji zwiększenia bezpieczeństwa i porządku publicznego. W tym budżecie Prawo i Sprawiedliwość to proponuje, to zabezpiecza na przyszły rok.</u>
          <u xml:id="u-63.14" who="#ZdzisławSipiera">Zabezpieczenie granic państwa. Przypomnę, że została przyjęta ustawa, której opozycja nie chciała poprzeć, dotycząca budowy i zabezpieczenia granicy wschodniej. Chodzi o silną i dobrze uzbrojoną armię, profesjonalne i skuteczne działanie organizacji publicznej. O tym nie mówiłem, ale jest cały komplet zagadnień związanych z KPRM. Obywatele chcą mieć administrację sprawną, szybką i skuteczną, opartą również na cyfrowych możliwościach. Chodzi oczywiście również o kwestię dotyczącą umiejętnego radzenia sobie w sytuacjach kryzysowych. Sądzę, że w tym budżecie, ogromnym — po raz pierwszy w historii Polski jest to budżet w wysokości ponad 500 mld, ponad 0,5 bln zł…</u>
          <u xml:id="u-63.15" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-63.16" who="#ZdzisławSipiera">… — ten komponent bezpieczeństwa jest zapewniony. Prawo i Sprawiedliwość będzie popierało ten budżet, żeby obywatele czuli się w Polsce bezpiecznie. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-63.17" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-64">
          <u xml:id="u-64.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję bardzo panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-64.1" who="#PiotrZgorzelski">Proszę o zabranie głosu panią poseł Krystynę Skowrońską, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-65">
          <u xml:id="u-65.0" who="#KrystynaSkowrońska">Od wielu dni, panie marszałku, panie i panowie posłowie, mówimy: budżety na 2021 r. i na przyszły rok to drożyzna. To PiS każdemu obywatelowi wyciąga każdego dnia z kieszeni pieniądze. Nie macie swoich pieniędzy. Rząd nie daje. Rząd najpierw bierze, a dopiero potem daje. Jak daje? Byle jak.</u>
          <u xml:id="u-65.1" who="#KrystynaSkowrońska">Chcemy powiedzieć, że największa państwa hipokryzja, jeżeli chodzi o budżety z ostatnich 3 lat, a rządzicie 6 lat, dotyczy Funduszu Medycznego. Zapowiadany był szumnie przez prezydenta Dudę. W mailach Dworczyka — hasło: 3 mld zł na zdrowie. W 2020 r. z 2 mld wydano 200 mln. W bieżącym roku do listopada z przeszło 4 mld zł wydano tylko 171 mln zł. A czekają np. dzieciaki chore na choroby rzadkie, mukowiscydozę. Mówię hasłowo, dlatego że czasu mamy mało. W 2022 r. też nie dacie państwo 4 mld, też kłamiecie, zaplanowaliście tylko 2 mld. A każdego roku przez ostatnie 6 lat — po 2 mld zł na telewizję Kurskiego. Czy wam nie wstyd?</u>
          <u xml:id="u-65.2" who="#KrystynaSkowrońska">I teraz uwzględniając to wszystko: Jak rządzicie? Przez ostatnie 6 lat drożyzna PiS. Zwiększają się długi szpitali. Te długi szpitali zwiększyły się o przeszło 6 mld zł. I manipulacja, czysta manipulacja na Narodowym Funduszu Zdrowia. Państwo mówicie, że wydajecie 5,75%. Nieprawda, państwo sprytnie to zaniżyliście, zamiast 129 mld zł będzie 112 mld — ale to są pieniądze Polaków, to są nasze pieniądze, przez nas zapłacone. Wynikiem tego są długi szpitali, kolejki do lekarza, bo one się nie zmniejszyły, i tragedie, które mogą czekać szpitale w przyszłości. Drogi prąd, drogie nośniki — zero osłony. Mówicie o dobrym budżecie? 350 mld długu w tym roku, w 2022 r. Jakby było tak dobrze w ochronie zdrowia i wszędzie, to nie strajkowaliby pielęgniarki, ratownicy medyczni, nie umierałoby tyle osób. Na państwa sumieniu ciąży 80 tys. zgonów COVID-owych — nie poradziliście sobie w ochronie zdrowia — i 140 tys. zgonów ponadwymiarowych. To obciąża wasze sumienie. To brak działania. I nie mówcie, że ważniejsza jest obrona narodowa. Najważniejsze dla każdego Polaka, dla nas wszystkich jest życie Polaków i ratowanie. Wyciągacie każdego dnia z naszych kieszeni pieniądze. Nikt wam tego nie zapomni. PiS — to drożyzna, PiS — to nadmiarowe zgony, PiS — to długi szpitali, PiS — to strajki pracowników ochrony zdrowia, PiS — to niewykorzystany Fundusz Medyczny. To wasze sumienie. Za to kiedyś odpowiecie. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-65.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-65.4" who="#komentarz">(Głos z sali: Brawo!)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-66">
          <u xml:id="u-66.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-66.1" who="#PiotrZgorzelski">Głos zabierze teraz pani poseł Gabriela Masłowska, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-67">
          <u xml:id="u-67.0" who="#GabrielaMasłowska">Dziękuję, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-67.1" who="#GabrielaMasłowska">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Rząd Zjednoczonej Prawicy konsekwentnie realizuje politykę wzrostu nakładów na ochronę zdrowia i jednocześnie wdraża jej reformę. Budżet ochrony zdrowia na rok 2022 jest kolejnym potwierdzeniem tego, że potrafimy dotrzymywać obietnic i realizować ambitne projekty.</u>
          <u xml:id="u-67.2" who="#GabrielaMasłowska">Ogółem nakłady na ochronę zdrowia w roku 2022 wyniosą 133 600 mln zł, co stanowi 5,75% PKB. Jest to o 13 100 mln zł więcej niż w roku 2021. Jeśli uwzględnić przy tym ok. 20 mld zł na przeciwdziałanie pandemii z funduszu COVID-owego, czyli jakby spoza systemu, będzie to kwota blisko 150 mld zł. W ciągu 5 lat, w latach 2015–2020, nakłady na ochronę zdrowia wzrosły o 50%, blisko 50%. W porównywalnym okresie też 5 lat, za waszych rządów, w latach 2011–2015, wzrosły zaledwie o 14%. Ustawowe gwarancje 7% PKB i konsekwentna ich realizacja rok po roku przez rząd PiS oznaczają, że do średniej krajów Unii Europejskiej dojdziemy już w 2027 r.</u>
          <u xml:id="u-67.3" who="#GabrielaMasłowska">W świetle powyższych liczb w osłupienie wprawia demagogia lub brak wiedzy — a pewnie jedno i drugie — byłego premiera, który przybył z Brukseli, podobno naprawiać Polskę, a który 24 listopada zarzucał rządowi, że, cytuję: dzisiaj Polska — co ludziom się chyba w głowie nie mieści — jest jedynym krajem w Europie, który w czasie pandemii obniżył ilość środków na ochronę zdrowia.</u>
          <u xml:id="u-67.4" who="#GabrielaMasłowska">Od 2009 r., gdy był premierem, wydatki na ochronę zdrowia w relacji do PKB zaczęły spadać, by w 2014 r. osiągnąć najniższy poziom 4,57% PKB. W 2015 r. nakłady według planu wynosiły 74 mld zł, to był ostatni rok waszych rządów. Począwszy od 2016 r., rosną systematycznie, przekraczając w 2020 r. poziom 100 mld, w 2021 r. — 120 mld, a na 2022 r. — 133 mld, jest to ok. 80% więcej, aniżeli wynosiły nakłady na ochronę zdrowia w czasie waszych rządów. Ponadto jest fundusz COVID-owy: 2020 r. — 10 mld, 2021 r. — 30 mld, na 2022 r. zaplanowano ok. 20 mld. Jak wspomniałam, są to jeszcze dodatkowe środki, które trafiają również na potrzeby w zakresie ochrony zdrowia.</u>
          <u xml:id="u-67.5" who="#GabrielaMasłowska">A więc w stwierdzeniu, że maleją nakłady na ochronę zdrowia — które zresztą także tutaj się pojawia ciągle, w komisjach i w tej Izbie — jest tyle prawdy, ile w stwierdzeniu, że dzisiaj inflacja jest najwyższa w XXI w. Nie jest prawdą, że inflacja jest najwyższa w XXI w., bo w lipcu 2000 r. wynosiła 11,6%. I oczywiście dodajecie, że jest to wina PiS. Tusk nie chce pamiętać, państwo również, że kiedy rządziliście i kiedy nie było pandemii, nie było ochrony gospodarki, ochrony firm, które otrzymały ok. 200 mld zł w ramach pomocy, nie było wzrostu cen surowców energetycznych. Inflacja wiosną 2008 r. wynosiła 4,8%, a wiosną 2011 r., w czasie waszych rządów, wynosiła 5% i utrzymywała się powyżej 4% w 2012 r.</u>
          <u xml:id="u-67.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-67.7" who="#komentarz">(Głos z sali: A tarcza była?)</u>
          <u xml:id="u-67.8" who="#GabrielaMasłowska">Co wtedy państwo robiliście? Co państwo robiliście?</u>
          <u xml:id="u-67.9" who="#komentarz">(Głos z sali: Nic, zero.)</u>
          <u xml:id="u-67.10" who="#komentarz">(Głos z sali: Otóż to.)</u>
          <u xml:id="u-67.11" who="#GabrielaMasłowska">Nie widziałam pani poseł Skowrońskiej i innych posłów z tabliczką z napisem: drożyzna. Nie wylewaliście wtedy krokodylich łez, że ludziom dzieje się krzywda.</u>
          <u xml:id="u-67.12" who="#komentarz">(Głos z sali: Gdzie byliście?)</u>
          <u xml:id="u-67.13" who="#GabrielaMasłowska">Inflacja w latach rządów Prawa i Sprawiedliwości 2017–2019 była zbliżona do 2% i nie przekraczała celu inflacyjnego. W 2020 r. wzrost cen towarów konsumpcyjnych wyniósł 3,4% i mieścił się w dopuszczalnym odchyleniu od celu inflacyjnego. Wysoka Izbo, co wtedy państwo robiliście, jakie były wasze działania związane z przeciwdziałaniem inflacji?</u>
          <u xml:id="u-67.14" who="#komentarz">(Głos z sali: Żadne.)</u>
          <u xml:id="u-67.15" who="#GabrielaMasłowska">Przerzucaliście wszystkie ciężary na najuboższych, na społeczeństwo.</u>
          <u xml:id="u-67.16" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
          <u xml:id="u-67.17" who="#GabrielaMasłowska">Ano co robiliście? Co pani poseł robiła? Za czym pani poseł głosowała?</u>
          <u xml:id="u-67.18" who="#komentarz">(Poseł Monika Wielichowska: Ale niech pani powie, co wy robicie.)</u>
          <u xml:id="u-67.19" who="#GabrielaMasłowska">Podnosiliście stopy procentowe, jeśli chodzi o kredyty, powodując drożyznę pieniądza kredytowego…</u>
          <u xml:id="u-67.20" who="#komentarz">(Poseł Monika Wielichowska: O swoich rządach mówcie.)</u>
          <u xml:id="u-67.21" who="#GabrielaMasłowska">…powodując zadłużenie osób, które zaciągnęły kredyty, i bankructwa wielu kredytobiorców.</u>
          <u xml:id="u-67.22" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-67.23" who="#komentarz">(Głos z sali: Tak jest.)</u>
          <u xml:id="u-67.24" who="#komentarz">(Poseł Monika Wielichowska: Od 20 lat najwyższa inflacja.)</u>
          <u xml:id="u-67.25" who="#GabrielaMasłowska">Hamowaliście wzrost gospodarki poprzez te wysokie stopy procentowe, ostrą politykę monetarną, utrzymywaliście wysokie bezrobocie.</u>
          <u xml:id="u-67.26" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
          <u xml:id="u-67.27" who="#komentarz">(Część posłów pokazuje kartki z napisem: PiS = drożyzna)</u>
          <u xml:id="u-67.28" who="#komentarz">(Głos z sali: Wyżej, wyżej.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-68">
          <u xml:id="u-68.0" who="#PiotrZgorzelski">Przepraszam bardzo, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-68.1" who="#PiotrZgorzelski">Sami koledzy klubowi przeszkadzają pani poseł w wystąpieniu.</u>
          <u xml:id="u-68.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Ale, panie marszałku, co to jest? To jest Sejm?)</u>
          <u xml:id="u-68.3" who="#PiotrZgorzelski">Panie pośle, proszę pana, żebyście nie przeszkadzali swojej koleżance klubowej.</u>
          <u xml:id="u-68.4" who="#komentarz">(Głos z sali: To proszę uspokoić również Platformę Obywatelską.)</u>
          <u xml:id="u-68.5" who="#komentarz">(Poseł Piotr Kaleta: Przepraszam bardzo, protestuję. Tu siedzą porządni ludzie i Krystyna Skowrońska.)</u>
          <u xml:id="u-68.6" who="#komentarz">(Głos z sali: No.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-69">
          <u xml:id="u-69.0" who="#GabrielaMasłowska">Bezrobocie za waszych rządów było największą zmorą III Rzeczypospolitej. Wskaźnik dotyczący osób bezrobotnych był w 2015 r. o 40% wyższy aniżeli w roku 2021. Zmniejszyliśmy ten wskaźnik z 9,7% za waszych rządów do 5,6%.</u>
          <u xml:id="u-69.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Tak jest.)</u>
          <u xml:id="u-69.2" who="#GabrielaMasłowska">Co robiliście wtedy, kiedy za waszych rządów inflacja wynosiła 4%, 5%? Ano podnosiliście podatki: VAT z 22% do 23%, VAT na książki,…</u>
          <u xml:id="u-69.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-69.4" who="#GabrielaMasłowska">…na prasę specjalistyczną, na warzywa, owoce, ryby, na mąkę, kasze, zlikwidowaliście ulgę internetową.</u>
          <u xml:id="u-69.5" who="#komentarz">(Poseł Monika Wielichowska: Tymczasem inflacja jest najwyższa od 20 lat.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-70">
          <u xml:id="u-70.0" who="#PiotrZgorzelski">Proszę pozwolić wypowiedzieć się pani poseł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-71">
          <u xml:id="u-71.0" who="#GabrielaMasłowska">Nawet zasiłki pogrzebowe zmniejszyliście z 6 tys. zł do 4 tys. zł.</u>
          <u xml:id="u-71.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-71.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Hańba!)</u>
          <u xml:id="u-71.3" who="#komentarz">(Głos z sali: Ooo…)</u>
          <u xml:id="u-71.4" who="#GabrielaMasłowska">To była wasza tarcza antyinflacyjna i to jest ta alternatywa, jaką macie dla Polski wobec polityki obecnego rządu Zjednoczonej Prawicy.</u>
          <u xml:id="u-71.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-71.6" who="#komentarz">(Głos z sali: Brawo!)</u>
          <u xml:id="u-71.7" who="#GabrielaMasłowska">Wracam do kwestii ochrony zdrowia. Mówiłam o ogólnych wydatkach. 133 mld, czyli blisko 80% więcej, niż wy dawaliście na ochronę zdrowia. Jeśli chodzi o wydatki będące w dyspozycji ministra zdrowia na rok przyszły, to jest to kwota ponad 14 800 mln zł, tj. o 23% więcej aniżeli w roku 2021. No, jeśli jest to mniej, niż było przedtem, to jest to albo amnezja, albo próba nie naprawy państwa, tylko robienia zadymy, chaosu, po prostu żerowania na niskich uczuciach Polaków. Do istotnych pozycji w tym zakresie należy wzrost o ponad 850 mln zł środków przewidzianych na finansowanie staży i specjalizacji medycznych w związku przede wszystkim z podwyżką wynagrodzeń stażystów i rezydentów wskutek ustawy o ustalaniu najniższego wynagrodzenia. Drugą znaczącą pozycję będzie stanowić budżet na uczelnie medyczne — wzrost o 306 mln zł, do poziomu 2 mld zł. Chodzi tu głównie o zwiększenie limitów dotyczących studiów medycznych. Także w zakresie inwestycji w szpitalach nastąpił wzrost o 130 mln zł, do kwoty 900 mln zł. Na programy polityki zdrowotnej przewiduje się o 31 mln zł więcej niż w roku ubiegłym, a więc następuje wzrost do poziomu 1433 mln zł. Środki przewidziane są na świadczenia wysokospecjalistyczne, bezpłatne leki dla kobiet w ciąży, ratownictwo medyczne w ramach budżetów wojewodów. Podpuszczacie ratowników medycznych. Zwiększyliśmy o 24% środki na ratownictwo medyczne, o prawie 600 mln zł, do poziomu 2800 mln zł, na zwiększenie stawki za dobokaretkę oraz dodatki wyjazdowe. Gdzie to było za waszych czasów?</u>
          <u xml:id="u-71.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-71.9" who="#komentarz">(Poseł Tadeusz Cymański: Kontynuuj.)</u>
          <u xml:id="u-71.10" who="#GabrielaMasłowska">O 460 mln zł wzmocniona zostanie inspekcja sanitarna, bo trzeba było to pilnie zrobić, ponieważ państwo likwidowaliście nagminnie laboratoria wszędzie, gdzie tylko się dało.</u>
          <u xml:id="u-71.11" who="#komentarz">(Poseł Tadeusz Cymański: Coś niesamowitego.)</u>
          <u xml:id="u-71.12" who="#GabrielaMasłowska">Sprzedawaliście w obce ręce, bo Niemcy potrafią lepiej robić badania diagnostyczne w polskich laboratoriach, w polskich szpitalach niż polscy diagności. Taka była wasza polityka.</u>
          <u xml:id="u-71.13" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-71.14" who="#komentarz">(Poseł Tadeusz Cymański: I co wy na to?)</u>
          <u xml:id="u-71.15" who="#komentarz">(Głos z sali: Brawo!)</u>
          <u xml:id="u-71.16" who="#GabrielaMasłowska">4 mld zł na Fundusz Medyczny.</u>
          <u xml:id="u-71.17" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
          <u xml:id="u-71.18" who="#komentarz">(Poseł Tadeusz Cymański: Nie żałuj.)</u>
          <u xml:id="u-71.19" who="#GabrielaMasłowska">Była tu mowa o Funduszu Medycznym. Pani poseł, dokładnie pan minister wyjaśniał kwestię Funduszu Medycznego zarówno w Komisji Zdrowia, jak i w komisji finansów. Nie ma tu nic do ukrycia. To są duże pieniądze, do dyspozycji m.in. na pediatrię. Choroba COVID spowodowała, że zapotrzebowanie na ten cel ze strony szpitali psychiatrycznych nie było tak duże, jak oczekiwaliśmy. I te pieniądze nie przepadają, one są. A to są duże pieniądze i trzeba dokładnie przygotować procedury ich wykorzystania. Bo każdą okazję wykorzystacie do tego, by twierdzić, że tam są jakieś nieprawidłowości, i będziecie z tej mównicy sto razy powtarzać, sądząc, że Polacy w to uwierzą. Jak widzimy, nie wierzą wam. Mamy także oczywiście dodatkowe środki na psychiatrię, która jest wielkim problemem w Polsce. Cieszę się, że rząd stworzył nowy program innego podejścia do leczenia dzieci w takich ciężkich sytuacjach. Jest to stopniowe leczenie — nie tak jak dotychczas, że się je zamykało w szpitalach — poprzez pozostawienie w środowisku itd.</u>
          <u xml:id="u-71.20" who="#komentarz">(Poseł Krystyna Skowrońska: 6 lat.)</u>
          <u xml:id="u-71.21" who="#GabrielaMasłowska">Proszę państwa, to wszystko, co będzie w roku 2022, będzie stanowiło kontynuację zadań i podejmowanie nowych zadań, bo od wielu lat walczymy z zaniedbaniami naszych oponentów, naszych przeciwników politycznych. Co zrobiliśmy? Dwa zdania, ponieważ nie ma czasu, a więc tylko na niektóre rzeczy wskażę. Co zrobiliśmy? Kształcimy o 50% więcej lekarzy, aniżeli państwo kształciliście.</u>
          <u xml:id="u-71.22" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-71.23" who="#GabrielaMasłowska">Bo nic w tym kierunku nie robiliście, żeby zwiększyć liczbę osób przyjmowanych na studia, zwiększyć liczbę specjalizacji itd. Proszę państwa, bezpłatne badania profilaktyczne 40+ i wiele, wiele innych działań. Tu mnie koledzy oczywiście mobilizują, że trzeba kończyć. Proszę państwa, myślę, że z czystym sumieniem można głosować za projektem budżetu na 2022 r. dla dobra Polaków, ponieważ dla nas stawką jest życie i zdrowie Polaków. Będziemy konsekwentnie to realizować. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-71.24" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-71.25" who="#komentarz">(Głos z sali: Brawo!)</u>
          <u xml:id="u-71.26" who="#komentarz">(Głos z sali: Brawo, Gabrysiu!)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-72">
          <u xml:id="u-72.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-72.1" who="#PiotrZgorzelski">Głos zabierze pani poseł Monika Wielichowska, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-73">
          <u xml:id="u-73.0" who="#MonikaWielichowska">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Moja przedmówczyni nie zauważyła faktu, że od ponad 6 lat w Polsce niepodzielnie rządzi PiS, że inflację mamy największą od 20 lat i że PiS równa się drożyzna.</u>
          <u xml:id="u-73.1" who="#MonikaWielichowska">Najważniejsze jednak dzisiaj jest zdrowie. System ochrony zdrowia jest nadwyrężony pandemią, tak samo jak przemęczeni walką o zdrowie i życie Polaków są medycy i pracownicy niemedyczni. To oni od wielu miesięcy walczą na pierwszej linii frontu walki z pandemią, która przez bezczynność i nieodpowiedzialność rządu zbiera tragiczne żniwo, jeśli chodzi o zgony i wykryte zakażenia. Rząd zapewnia, że w przyszłym roku nakłady na zdrowie będą wyższe. Nie wiem, skąd ten optymizm, bo w żadnej mierze nie jest to realny wzrost. Trzeba przede wszystkim zadać sobie pytanie, jak proponowany budżet będzie wykorzystany i czy poprawi dostęp pacjentów do nowoczesnego i efektywnego leczenia. Zdrowie zawsze powinno być najważniejsze, a w czasie pandemii potraktowane w sposób szczególny, nie tylko poprzez niewielkie zwiększenie środków, bo tych jest zdecydowanie za mało. Tę nadwyżkę przecież zje inflacja, a potem pożre ona jeszcze więcej. W sposób przemyślany, wypracowany z ekspertami trzeba tak poukładać system ochrony zdrowia, by był bardziej efektywny, by pomagał pacjentom i wspierał pacjentów, bo to pacjenci są najważniejsi w całym systemie ochrony zdrowia. Pandemia i niezdiagnozowani, zaniedbani pacjenci z chorobami onkologicznymi, kardiologicznymi, diabetologicznymi, z chorobami przewlekłymi zaciągają olbrzymi dług zdrowotny.</u>
          <u xml:id="u-73.2" who="#MonikaWielichowska">Kiedy brakuje pieniędzy na świadczenia medyczne, kiedy publiczna służba zdrowia ciągle się zadłuża, a powiatowe szpitale stoją na skraju finansowego bankructwa, co robi rząd? Rząd uruchamia Fundusz Medyczny, fundusz, który ma funkcjonować w ramach tych samych środków z budżetu Ministerstwa Zdrowia. Przecieraliśmy oczy ze zdumienia, słysząc kilka dni temu takie wystąpienie, kolejną propagandę premiera Morawieckiego, który powiedział: Fundusz Medyczny to specjalnie skonstruowany wehikuł medyczno-finansowy, który ma zasilać cały system zdrowia, w jego najbardziej newralgicznych miejscach, w finansowanie. Znowu słyszymy: ma, choć ów fundusz działa prawie 2 lata, a z 6 mld wykorzystuje ile? Jedynie 171 mln. No tak, ale wszyscy pamiętamy, że Fundusz Medyczny miał inne podłoże niż troska władzy o bezpieczeństwo zdrowotne Polaków. To był fundusz wyborczy Andrzeja Dudy, będący odpowiedzią na falę krytyki, która spadła na niego, jak i zresztą na rząd PiS-u, kiedy to telewizji Kurskiego dali 2 mld zł zamiast, jak my chcieliśmy, na walkę z rakiem. Fundusz Medyczny to rzeczywiście wehikuł czasu, który przeniósł się w nieokreśloną daleką przyszłość. Ciągle o nim słyszymy, nikt go nie widział, taki pic na wodę, fotomontaż. Ale kiedy się o nim opowiada, jest sprawdzonym lekiem na spadające słupki PiS-u. Tak nie uzdrowicie systemu ochrony zdrowia, dlatego żądamy realnego finansowego zastrzyku dla zdrowia.</u>
          <u xml:id="u-73.3" who="#MonikaWielichowska">Do projektu na rok 2022 złożyliśmy poprawkę, która zwiększa nakłady na zdrowie o 20 mld zł. I nie wyobrażam sobie, nie wyobrażam sobie, by ktokolwiek z posłów Wysokiej Izby zagłosował przeciwko naszej poprawce.</u>
          <u xml:id="u-73.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-73.5" who="#komentarz">(Poseł Krystyna Skowrońska: Brawo, pani poseł!)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-74">
          <u xml:id="u-74.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-74.1" who="#PiotrZgorzelski">Głos zabierze pan poseł Tadeusz Cymański, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-75">
          <u xml:id="u-75.0" who="#TadeuszCymański">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Cóż, bardzo mało czasu, a chciałoby się tyle powiedzieć. Cała moja koncepcja wystąpienia została zdemolowana przez szanownych kolegów i koleżanki z Platformy, którzy wystąpili z tak prostym, chciałoby się powiedzieć: populistycznym, prymitywnym chwytem, z tym właśnie napisem. Ale to na mnie nie działa źle, to działa jak płachta na byka i odpowiem wam na to. To jest problem demokracji. Tak, jeżeli tak uważacie, takiego prymitywnego skrótu myślowego używacie, każdy rząd odpowiada za to, co się dzieje, i za drożyznę też odpowiadamy, tak jak wójt i burmistrz odpowiadają za to, co się dzieje w ich miastach. To prawda. Ale partia, główna partia opozycyjna, która mieni się, aspiruje do wzięcia odpowiedzialności za ciężar rządów w kraju, powinna prezentować wyższy poziom i nie wciskać tego aż tak mocno, bo obrażacie inteligencję swoich wyborców, jak również innych myślących. Każdy Polak jest już na tyle wyedukowany, że dobrze to wie. Mamy swoją odpowiedzialność, ale przede wszystkim obiektywne, zewnętrzne, niezależne czynniki są główną tego przyczyną, w tym polityka klimatyczna. Nie mogę rozwinąć skrzydeł, skrótowo tylko mówię,…</u>
          <u xml:id="u-75.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-75.2" who="#TadeuszCymański">…teraz 5 minut, a 3 minuty dla przewodniczącego.</u>
          <u xml:id="u-75.3" who="#TadeuszCymański">Proszę państwa, więc jeżeli tak — trudny wybór, kusa rada. Trzeba dokonać wyboru, za kilka miesięcy albo za 2 lata. Jeżeli PiS to drożyzna, to oddalę się trochę i powiem: a co to jest Platforma? Platforma równa się co? Proszę państwa, to jest pytanie, jakiego wyboru dokonacie. A o Platformie mogę powiedzieć tak na gorąco, że gdybym dzisiaj rano te plakaty robił, to Platforma równa się dobrobyt, oczywiście ironicznie.</u>
          <u xml:id="u-75.4" who="#komentarz">(Głos z sali: Ha, ha, ha!)</u>
          <u xml:id="u-75.5" who="#TadeuszCymański">Albo też ja bym osobiście powiedział: pogoda dla bogaczy. To lepiej. Ale można by też powiedzieć, z czym się kojarzy Platforma.</u>
          <u xml:id="u-75.6" who="#komentarz">(Wypowiedzi poza mikrofonem)</u>
          <u xml:id="u-75.7" who="#TadeuszCymański">Panie marszałku, króciutko ich.</u>
          <u xml:id="u-75.8" who="#komentarz">(Poseł Krzysztof Gadowski: To nie prymitywne?)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-76">
          <u xml:id="u-76.0" who="#PiotrZgorzelski">Przepraszam…</u>
          <u xml:id="u-76.1" who="#komentarz">(Wypowiedzi poza mikrofonem)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-77">
          <u xml:id="u-77.0" who="#TadeuszCymański">To nieważne. Ja wam nie przerywałem. Teraz ja mówię.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-78">
          <u xml:id="u-78.0" who="#PiotrZgorzelski">Szanowni państwo, bardzo proszę umożliwić wystąpienie posłowi Tadeuszowi Cymańskiemu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-79">
          <u xml:id="u-79.0" who="#TadeuszCymański">Jeszcze mam ponad minutę.</u>
          <u xml:id="u-79.1" who="#TadeuszCymański">A więc Platforma to godziwa płaca minimalna, 5 zł za godzinę. Platforma to godziwa emerytura, przyjrzyjmy się, jak to było.</u>
          <u xml:id="u-79.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Hańba!)</u>
          <u xml:id="u-79.3" who="#TadeuszCymański">Platforma — wakacje dla każdej rodziny. To najpiękniejszy symbol naszych rządów. Miliony Polaków podniosły się z kolan. A u was co było? To wam teraz odpowiem. Nie mam czasu, taka szkoda. Pomoc dla niepełnosprawnych, ta sprawa w Sejmie. A fakty, konkrety? 2015 r., sprawdźcie to, ci, którzy nas słuchają. 15 mld łącznie. 2021 r., ostatni nasz rok, 29 mld. Fakty czy nie?</u>
          <u xml:id="u-79.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-79.5" who="#TadeuszCymański">A mimo to jeszcze brakuje.</u>
          <u xml:id="u-79.6" who="#TadeuszCymański">Panie Ministrze! Przy okazji, szybciutko, temat dotyczący pomocy dla pracujących niepełnosprawnych. Obiecano? Obiecano. A więc słowo się rzekło, kobyłka u płotu. Musimy to zrobić, naprawić ten błąd, przy 30 tys. kwoty wolnej. Kwota wolna od podatku, nie będę się już na was tutaj… I mieszkanie, gniazdo, to ciepło rodzinne. Idzie Wigilia. Komu pomagaliście? Tym, którzy wyjechali za granicę?</u>
          <u xml:id="u-79.7" who="#komentarz">(Głos z sali: Najbogatszym.)</u>
          <u xml:id="u-79.8" who="#TadeuszCymański">Bo my się za nimi ujęliśmy.</u>
          <u xml:id="u-79.9" who="#TadeuszCymański">Kończąc i przekazując pałeczkę przewodniczącemu, powiem tylko jeszcze jedną rzecz. Czy KPO to Mikołaj święty na saniach z reniferami? To jest program pożyczkowy, bądźmy uczciwi i oddajmy sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-79.10" who="#TadeuszCymański">Kończąc, powiem jedną rzecz. Gdy był kryzys, Marek Balicki chyba w radiu TOK FM albo ZET mówił tak: A co zrobić? Skąd brać pieniądze? I Marek Balicki jak przysłowiowy prawdziwy lewicowiec powiedział: Podnieść podatki dla najbogatszych. Jaka była odpowiedź ówczesnego ministra w rządzie Platformy? To nic nie daje, bo w ministerstwie to analizowaliśmy, to tylko miliard. Po jakimś czasie sięgnęliście jednak rączką do rodzin żałobników i wygarnęliście kilkaset milionów zasiłku pogrzebowego. Jaka była odpowiedź? Pani redaktor, musimy każdą złotówkę oglądać, ale nie w tych kieszeniach, gdzie jest dużo pieniędzy, tylko w tych, gdzie jest ich mało. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-79.11" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-79.12" who="#komentarz">(Głos z sali: Brawo!)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-80">
          <u xml:id="u-80.0" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Cymański niemal jak Kaszpirowski.</u>
          <u xml:id="u-80.1" who="#PiotrZgorzelski">Pani poseł Gabriela Lenartowicz, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-81">
          <u xml:id="u-81.0" who="#GabrielaLenartowicz">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Drogo, drożej, ciemno — taką transformację energetyczną proponuje rząd PiS. Spółki Skarbu Państwa, zamiast inwestować w OZE, topią pieniądze w Ostrołękach, w kupowaniu gazet, a rosnące koszty przerzucają na odbiorców energii, powodując szalejącą drożyznę.</u>
          <u xml:id="u-81.1" who="#komentarz">(Głos z sali: I Jaworzno nie działa.)</u>
          <u xml:id="u-81.2" who="#GabrielaLenartowicz">Z drogich uprawnień tak naprawdę rząd się cieszy, bo z ich sprzedaży, tych bezpłatnych, które otrzymał, tylko w tym roku do budżetu wpłynie niemal 30 mld, prawie trzy razy więcej, niż zaplanował i… ślad po nich ginie w tym budżecie.</u>
          <u xml:id="u-81.3" who="#komentarz">(Głos z sali: Nie, nie.)</u>
          <u xml:id="u-81.4" who="#GabrielaLenartowicz">Co proponujemy? 10 mld na swoisty fundusz odporności polskich rodzin na wasze wzrosty cen energii i zdrowe ciepło, czyli na bezpieczeństwo dostaw energii dla polskich rodzin i uniezależnienie się od drożyzny w postaci własnych źródeł energii odnawialnej, magazynów energii; na efektywność energetyczną, by oszczędzić zużycie, unikając strat energii w domach. Przypominamy też, że rząd powinien inwestować co najmniej połowę pieniędzy z ETS w dekarbonizację energetyki, tak by nie były potrzebne drogie zakupy uprawnień do emisji, bo to jest jedyna droga do obniżenia kosztów energii i cen płaconych przez obywateli. Przypomnę, że proponujemy także 1 mld na ekologiczne ogrzewanie w budynkach wielorodzinnych. One są także źródłem smogu, mieszka tam najwięcej niezamożnych rodaków, tymczasem rząd bezpośrednio wspiera tylko właścicieli domów jednorodzinnych. Do roboty, panowie.</u>
          <u xml:id="u-81.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-82">
          <u xml:id="u-82.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-82.1" who="#PiotrZgorzelski">Pozostały czas przeznaczony dla klubu wykorzysta pan poseł Dariusz Rosati, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-83">
          <u xml:id="u-83.0" who="#DariuszRosati">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Niestety mimo płomiennych apeli państwa posłów z Prawa i Sprawiedliwości będziemy głosować za odrzuceniem projektu budżetu.</u>
          <u xml:id="u-83.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-83.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Straszne.)</u>
          <u xml:id="u-83.3" who="#DariuszRosati">Z trzech powodów.</u>
          <u xml:id="u-83.4" who="#DariuszRosati">Po pierwsze, założenia makroekonomiczne, które przyjęliście, są zupełnie nieaktualne. Na przyszły rok zakładacie inflację na poziomie 3,3%. Przecież wszyscy wiemy, że będzie wyższa. Nie popełniajcie kolejny raz tego błędu. A może to nie jest błąd, może to celowa działalność. Po drugie, przyjęliście stopę procentową na poziomie 1%. Już teraz wynosi ona 2,25%, a Rada Polityki Pieniężnej wreszcie się zbiera do jej podnoszenia. Kurs dolara przyjęliście na poziomie 3,80 zł, jest w tej chwili 4,10 zł, euro też nie doszacowaliście. To jest pierwszy powód. Trzeba to przerobić.</u>
          <u xml:id="u-83.5" who="#DariuszRosati">Drugi, pewnie ważniejszy, a przynajmniej bardziej kłopotliwy dla was, powód jest taki, że Sejm z roku na rok przestaje kontrolować coraz większą część pieniędzy publicznych. W 2019 r. decydował o mniej więcej 90% pieniędzy, które wydawał rząd, pozostałe 10% szło przez Krajowy Fundusz Drogowy, poza budżetem. To było 10%. W przyszłym roku ma to być 40%.</u>
          <u xml:id="u-83.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-83.7" who="#DariuszRosati">40% pieniędzy publicznych wydawanych przez rząd przechodzi poza kontrolą parlamentu. Nie wiem, jak państwo posłowie się do tego odnoszą.</u>
          <u xml:id="u-83.8" who="#komentarz">(Głos z sali: Dobrze.)</u>
          <u xml:id="u-83.9" who="#DariuszRosati">Bo ja rozumiem, ja wiem, że rząd jest zadowolony, dlatego że ma więcej możliwości wydawania pieniędzy.</u>
          <u xml:id="u-83.10" who="#komentarz">(Głos z sali: Mamy zaufanie do rządu.)</u>
          <u xml:id="u-83.11" who="#komentarz">(Poseł Jakub Rutnicki: Ale my nie mamy.)</u>
          <u xml:id="u-83.12" who="#DariuszRosati">Natomiast, że posłowie nie chcą kontrolować… Nie spełniacie w ogóle swojej konstytucyjnej funkcji. 40% — wiecie, ile to oznacza? To oznacza łącznie 350 mld zł więcej wydatków w przyszłym roku w stosunku do tego, co widzimy w budżecie, więc naprawdę jest się nad czym pochylić.</u>
          <u xml:id="u-83.13" who="#DariuszRosati">I trzeci powód. Budżet jest tak skonstruowany, że praktycznie nie ma w nim pieniędzy na rozwój ważnych obszarów usług publicznych i społecznych. Była mowa o zdrowiu. Piszecie z uporem — 5,75% PKB, ale PKB z 2020 r. A jeżeli odwołamy się do PKB planowanego na przyszły rok, to jest to 4,9%. I 4,9%, jak spojrzymy na statystyki Eurostatu… Bo w ogóle nie wierzę w to, co państwo przedstawiacie, jeśli chodzi o finansowanie służby zdrowia. Eurostat daje rzetelne statystyki. Od 3 lat jest 4,9%. Nie ma wzrostu, a mamy pandemię. Mimo że mamy pandemię, to udział wydatków na zdrowie w Polsce nie rośnie. To jest pierwsza sprawa.</u>
          <u xml:id="u-83.14" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-83.15" who="#komentarz">(Poseł Gabriela Masłowska: A kwota?)</u>
          <u xml:id="u-83.16" who="#DariuszRosati">Druga sprawa. Chcę państwu powiedzieć, jak to wygląda na tle Unii Europejskiej, bo warto się przyjrzeć. Jeśli chodzi o tak ważne obszary usług społecznych jak zdrowie, jesteśmy na 23. miejscu na 27 państw. Jeśli chodzi o ochronę środowiska, jesteśmy na 22. miejscu, praktycznie wcale nie ma wzrostu wydatków. Jeśli chodzi o walkę z wykluczeniem społecznym — na 22. miejscu. Jeśli chodzi o badania naukowe — na 23. miejscu. Jeśli chodzi o budowę mieszkań — na 24. miejscu. Transformacja energetyczna — na 24. miejscu.</u>
          <u xml:id="u-83.17" who="#komentarz">(Głos z sali: A na którym byliśmy?)</u>
          <u xml:id="u-83.18" who="#DariuszRosati">Ale są rankingi, w których jesteśmy wyżej.</u>
          <u xml:id="u-83.19" who="#komentarz">(Poseł Krystyna Skowrońska: Inflacja.)</u>
          <u xml:id="u-83.20" who="#DariuszRosati">Wydatki na Policję — na 6. miejscu.</u>
          <u xml:id="u-83.21" who="#komentarz">(Głos z sali: To źle?)</u>
          <u xml:id="u-83.22" who="#DariuszRosati">I teraz jest pytanie, co jest ważniejsze.</u>
          <u xml:id="u-83.23" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
          <u xml:id="u-83.24" who="#DariuszRosati">6. miejsce w 2020 r. — panowie, spróbujcie słuchać ze zrozumieniem.</u>
          <u xml:id="u-83.25" who="#komentarz">(Głos z sali: A Białoruś?)</u>
          <u xml:id="u-83.26" who="#DariuszRosati">Nie mówimy o Białorusi, nie mówimy o tym roku, tylko mówimy o poprzednich latach.</u>
          <u xml:id="u-83.27" who="#DariuszRosati">W związku z tym mamy do czynienia z sytuacją, w której są pewne priorytety realizowane przez rząd Prawa i Sprawiedliwości. Ale nie wiem, czy one są akurat najważniejsze w oczach wszystkich Polaków. Mamy drożyznę, o której mówimy. Mamy kryzys zdrowotny, którego nie jesteście w stanie przełamać. Mamy kryzys ze szczepieniami, nie posuwacie się ani na krok w realizacji najbardziej skutecznej metody walki z kryzysem pandemicznym. W tej sprawie nie robicie nic.</u>
          <u xml:id="u-83.28" who="#komentarz">(Głos z sali: Bezpieczeństwo.)</u>
          <u xml:id="u-83.29" who="#komentarz">(Głos z sali: A to źle?)</u>
          <u xml:id="u-83.30" who="#komentarz">(Poseł Janusz Korwin-Mikke: Jak to się nie posuwają?)</u>
          <u xml:id="u-83.31" who="#DariuszRosati">Mamy zapaść w inwestycjach, jesteśmy na 3. miejscu od końca, jeśli chodzi o poziom inwestycji prywatnych. 12,1% w 2020 r. Za nami jest tylko Grecja, ale to jest kraj w kryzysie, i Luksemburg, ale to jest kraj tak bogaty, że oni już prawdopodobnie nie mają w co inwestować. I to się cały czas pogarsza.</u>
          <u xml:id="u-83.32" who="#DariuszRosati">Szanowni Państwo! Bez inwestycji nie ma rozwoju, nie będzie rozwoju. My wszyscy jedziemy na ostatnich oparach paliwa, jeśli chodzi o wzrost gospodarczy. To jest cały czas wzrost finansowany dosypywaniem pieniędzy do konsumpcji. Przecież nie ma się co dziwić, że mamy jedną z najwyższych inflacji w Europie, właśnie dlatego, że tyle pieniędzy trafia na rynek, a nie trafiają one na inwestycje, na rozwój zdolności wytwórczych, tak żeby w ślad za pieniądzem popytowym była także jakaś podaż.</u>
          <u xml:id="u-83.33" who="#DariuszRosati">Mamy wreszcie trzeci kryzys, szanowni państwo — to jest konflikt z Unią Europejską i stratę prawie 50 mld euro. To już chyba mamy załatwione, że w tym roku nie zobaczymy ani jednego euro. Macie jeszcze szansę, żeby się dogadać z Unią Europejską, ale jeżeli się nie dogadacie, naprawdę nie będziemy mieli pieniędzy na inwestycje. Pewnie obetniecie znowu samorządom albo będziecie nam wmawiać, że wydatki na zdrowie rosną w stosunku do tego, co było w 2010 r. czy 2015 r. Oczywiście, że rosną, PKB jest dwa razy wyższe. To jest inflacja, ale to także jest rozwój gospodarczy. Ale my chcemy więcej.</u>
          <u xml:id="u-83.34" who="#DariuszRosati">Polacy oczekują od was, żebyście rozwiązywali problemy. Dlatego, że w tym budżecie nie ma żadnych instrumentów, które je rozwiązują. Chodzi o brak inwestycji, zapaść demograficzną, brak rąk do pracy, kryzys zdrowotny, kryzys, jeśli chodzi o edukację, transformację energetyczną, wszystko jest zawalone. Więc jak my mamy poprzeć ten budżet? Przeróbcie go. W tej chwili to jest dokument, który nadaje się do kosza. Proszę przyjść jeszcze raz i przynieść porządny budżet na przyszły rok.</u>
          <u xml:id="u-83.35" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-83.36" who="#komentarz">(Głos z sali: Brawo!)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-84">
          <u xml:id="u-84.0" who="#PiotrZgorzelski">Zmierzamy do konkluzji.</u>
          <u xml:id="u-84.1" who="#PiotrZgorzelski">Na tym zakończyły się wystąpienia w imieniu klubów i kół…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-85">
          <u xml:id="u-85.0" who="#WiesławJanczyk">Panie Marszałku! Według mojej obserwacji zostały jeszcze ponad 2 minuty, dokładnie 2 minuty i 8 sekund dla klubu Prawa i Sprawiedliwości. Chciałbym ten czas zagospodarować.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-86">
          <u xml:id="u-86.0" who="#PiotrZgorzelski">Przepraszam, nie miałem takiej informacji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-87">
          <u xml:id="u-87.0" who="#WiesławJanczyk">Ja widziałem, zapamiętałem zegar, bardzo bym prosił.</u>
          <u xml:id="u-87.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Bonus, 2 minuty.)</u>
          <u xml:id="u-87.2" who="#WiesławJanczyk">Nie, nie o to chodzi, 2 minuty…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-88">
          <u xml:id="u-88.0" who="#PiotrZgorzelski">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-89">
          <u xml:id="u-89.0" who="#WiesławJanczyk">Panie Marszałku! Zacznę może od tego, że do tego dobrego budżetu — bo nie podzielam opinii mojego przedmówcy, jakkolwiek doceniam przygotowanie i merytoryczną wypowiedź, jedną z nielicznych, może jedyną — jeszcze garść poprawek, kilkanaście poprawek klubu Prawo i Sprawiedliwość, który popiera z całą mocą ten dobrze przygotowany dokument.</u>
          <u xml:id="u-89.1" who="#WiesławJanczyk">Szanowni Państwo! Pozwólcie, że się odniosę krótko. Rządziliście 8 lat, przypominam sobie budżety na poziomie ok. 30 mld. W tej chwili, przy niewielkim deficycie 30,9 mld…</u>
          <u xml:id="u-89.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Jakim niewielkim?)</u>
          <u xml:id="u-89.3" who="#WiesławJanczyk">…mam nadzieję, że będzie mniejszy — 512,4 mld. Proszę państwa, przecież my tych pieniędzy nie konsumujemy, tylko instytucje administracji państwowej, samorządy, poszczególni dysponenci.</u>
          <u xml:id="u-89.4" who="#WiesławJanczyk">Proszę państwa, oceniam jako hucpę deklarację głosowania, zgłoszenia wniosku o odrzucenie budżetu w drugim czytaniu. Proszę państwa, dysponenci budżetowi w czasach kryzysu czekają na pieniądze. Musimy jak najszybciej uchwalić ustawę, żeby pan prezydent mógł ją podpisać i żeby pieniądze mogły być uruchomione. Właśnie to, co cechuje rząd Prawa i Sprawiedliwości, to jest błyskawiczne dysponowanie pieniędzmi. Oczywiście w tym samym kierunku idzie nasza tarcza antyinflacyjna, bo rezygnujemy z części dochodów po to, żeby one zostały w kieszeni obywateli i żeby mogły amortyzować skutki inflacji.</u>
          <u xml:id="u-89.5" who="#komentarz">(Głos z sali: Bonus.)</u>
          <u xml:id="u-89.6" who="#WiesławJanczyk">Nie chciałbym wracać do tego, jakie państwo mieliście pomysły, ale przypomnijmy sobie wypowiedź pana premiera Donalda Tuska, jak inflacja urosła za waszych czasów do 5%. Powiedział, że gdyby miał taki przycisk, który sprawi, że ceny żywności będą niskie, toby go cały czas naciskał. Proszę państwa, zaproponował wejście do strefy euro, co w naturalny sposób u naszych sąsiadów południowych zwiększyło ceny. Oni u nas, w Polsce Południowej, robili zakupy.</u>
          <u xml:id="u-89.7" who="#WiesławJanczyk">To nie są najlepsze sposoby, ale co było głównym sposobem rozwiązania tej sytuacji? Podniesienie VAT do 23%.</u>
          <u xml:id="u-89.8" who="#komentarz">(Głos z sali: A wy zmniejszyliście?)</u>
          <u xml:id="u-89.9" who="#WiesławJanczyk">Podniesienie wieku emerytalnego — dla pań na wsi o 12 lat, dla pań w ogóle o 7 lat, dla panów plus 2% do 67. roku życia.</u>
          <u xml:id="u-89.10" who="#WiesławJanczyk">Przez to straciliście władzę. Musicie jeszcze dosyć długo siedzieć i grzać ławy opozycji, żeby Polacy wam to wszystko zapomnieli. Wiem, że na to liczycie.</u>
          <u xml:id="u-89.11" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-89.12" who="#komentarz">(Głos z sali: Za 20 lat.)</u>
          <u xml:id="u-89.13" who="#komentarz">(Głos z sali: Jakie emerytury są?)</u>
          <u xml:id="u-89.14" who="#WiesławJanczyk">Proszę państwa, jak słyszę na waszym kongresie czy zjeździe wypowiedzi nobliwych posłów o tym, że kobieta jest człowiekiem. To jak ma się to do tego, że kobietom ciężko pracującym na wsi o 12 lat podnieśliście wiek, prawo do nabycia emerytury, lichej emerytury, takiej, jakie za waszych czasów były oferowane?</u>
          <u xml:id="u-89.15" who="#komentarz">(Poseł Krzysztof Gadowski: Wróć do budżetu.)</u>
          <u xml:id="u-89.16" who="#WiesławJanczyk">Proszę państwa, kwestia zielonego ładu. Czy to nie przypadkiem za waszych rządów uwolniono ceny praw do emisji CO2, która dzisiaj w sposób znaczący generuje inflację?</u>
          <u xml:id="u-89.17" who="#komentarz">(Poseł Jakub Rutnicki: Ile zarabiacie na tym?)</u>
          <u xml:id="u-89.18" who="#komentarz">(Poseł Krzysztof Gadowski: Nic nie zrobiliście z transformacją.)</u>
          <u xml:id="u-89.19" who="#WiesławJanczyk">Proszę państwa, pytanie jest inne: Czy Unię stać na wdrażanie dzisiaj polityki zielonego ładu w sytuacji, kiedy mocarstwa takie jak Chiny, Stany Zjednoczone, Bliski Wschód, Indochiny w ogóle z tego się wycofują, ewentualnie potakują?</u>
          <u xml:id="u-89.20" who="#komentarz">(Poseł Krzysztof Gadowski: Ostrołęka.)</u>
          <u xml:id="u-89.21" who="#WiesławJanczyk">Po co? Po to, żeby zlikwidować konkurencyjność gospodarki europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-89.22" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-89.23" who="#WiesławJanczyk">Czy przekazujecie tę informację swoim przyjaciołom w europarlamencie czy w Unii Europejskiej, żeby chwilę się zastanowili nad kosztami tego? Nie mówię o tym jako o narzędziu do treatowania takich państw w Europie Środkowej, w tym Polski. Potrafię to sobie wyobrazić, ale że Unia sama jako całość dzisiaj nie bierze tego pod uwagę, to budzi to moje lekkie zastanowienie.</u>
          <u xml:id="u-89.24" who="#WiesławJanczyk">Szanowni państwo, zostało mi, jeśli dobrze liczę, jakieś 45 minut.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-90">
          <u xml:id="u-90.0" who="#PiotrZgorzelski">Panie ministrze, nie 45 minut, tylko jest już przekroczony czas.</u>
          <u xml:id="u-90.1" who="#komentarz">(Głos z sali: 5 sekund.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-91">
          <u xml:id="u-91.0" who="#WiesławJanczyk">Panie Premierze! Agencja Fitch, raport Global Economic Outlook, prognoza wzrostu PKB to 6,4%, a inflacji na przyszły rok 4%. Czy pan to zauważył?</u>
          <u xml:id="u-91.1" who="#WiesławJanczyk">Proszę państwa, po raz kolejny podjęto próbę odpersonalizowania, zanonimizowania rzeczywistych osiągnięć rządów Prawa i Sprawiedliwości.</u>
          <u xml:id="u-91.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Ha, ha, ha!)</u>
          <u xml:id="u-91.3" who="#WiesławJanczyk">Proszę państwa, chcę tylko jedną rzecz powiedzieć: strach i odwaga w tych wypowiedziach, które tutaj miały miejsce, mieszały się. Odwaga była po naszej stronie. My przyjęliśmy, chcemy przyjąć w tej Izbie dobry dokument.</u>
          <u xml:id="u-91.4" who="#komentarz">(Głos z sali: Odważne podwyżki?)</u>
          <u xml:id="u-91.5" who="#WiesławJanczyk">Proszę państwa, państwo epatowaliście obywateli strachem, a my mamy wielkie marzenia i nie paraliżujemy ich strachem. To marzenie o dobrobycie dla zwykłych ludzi. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-91.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-91.7" who="#komentarz">(Poseł Jakub Rutnicki: Mejza!)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-92">
          <u xml:id="u-92.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-92.1" who="#PiotrZgorzelski">Na tym zakończyliśmy…</u>
          <u xml:id="u-92.2" who="#komentarz">(Poseł Wiesław Janczyk: Jestem posłem sprawozdawcą. Mogę?)</u>
          <u xml:id="u-92.3" who="#PiotrZgorzelski">Tak.</u>
          <u xml:id="u-92.4" who="#PiotrZgorzelski">Szanowni Państwo! Występuję dzisiaj w podwójnej roli. Mam zaszczyt być też sprawozdawcą sejmowej Komisji Finansów Publicznych.</u>
          <u xml:id="u-92.5" who="#PiotrZgorzelski">Proszę państwa, otrzymałem na moje ręce od służb pana marszałka poprawki złożone w drugim czytaniu. Chciałem podziękować wszystkim klubom za to, że te poprawki… Nie zapominam o wnioskach mniejszości, których jest sporo. Dzisiaj mają już taki charakter dopinający, wyważony.</u>
          <u xml:id="u-92.6" who="#PiotrZgorzelski">Byłem bardzo mocno pocieszony deklaracją jednego z klubów, klubu Lewica, że zechciałby poprzeć budżet. Zauważyłem, że ciężar tej poprawki jest jednak dosyć duży, ale na pewno będziemy to rozważać. Wszystkie ręce na pokład, żeby pieniądze jak najszybciej trafiły do ludzi, bardzo mnie to interesuje. Z wnikliwą uwagą będę też jako przewodniczący komisji finansów próbował na ten temat rozmawiać.</u>
          <u xml:id="u-92.7" who="#PiotrZgorzelski">Chcę powiedzieć, że samo zadłużanie szpitali następowało przez lata. Tutaj mieliśmy też poprawkę Polskiego Stronnictwa Ludowego dotyczącą 5 mld z dedykacją, z przeznaczeniem na oddłużenie szpitali. Bardzo szlachetny cel w dzisiejszych COVID-owych czasach. Przypomnę tylko, że to przecież nasz rząd podniósł właściwie o 100% wynagrodzenia lekarzy, którzy pracują w kontakcie z pacjentami COVID-owymi, żeby nie brakowało w jakimś ekstremalnym stopniu obsługi merytorycznej osób, które dzisiaj wymagają leczenia i wymagają opieki.</u>
          <u xml:id="u-92.8" who="#PiotrZgorzelski">Oczywiście też zauważam tę żarliwą wypowiedź posła niezrzeszonego pana Ryszarda Galli. Będziemy tę sprawę omawiać jeszcze na posiedzeniu komisji finansów, myślę, że z udziałem przedstawicieli rządu, po to żeby znaleźć tutaj jakiś konsensus. Mam nadzieję, że tak się stanie.</u>
          <u xml:id="u-92.9" who="#PiotrZgorzelski">Mili Państwo! Jako przewodniczący od razu też proszę obecnych tutaj posłów uczestniczących w pracach naszej komisji o to, żeby jednak byli osobiście — nie będzie zwolnienia, jeśli chodzi o pracę zdalną, bez względu na słuszną decyzję pani marszałek — z uwagi na to, że chciałbym, żebyśmy przygotowali dobre sprawozdanie do trzeciego czytania. Tak żeby sprawnie można było przeprowadzić procedowanie nad tymi wszystkimi poprawkami, to uprzejmie proszę wszystkich państwa o obecność i uczestniczenie w naszych pracach. Jutro o godz. 10 zaczynamy prace w komisji po drugim czytaniu. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-92.10" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-92.11" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję, panie ministrze.</u>
          <u xml:id="u-92.12" who="#PiotrZgorzelski">Chcę tylko przypomnieć, że czas, który pan tutaj już rozpoczął, będzie odliczony od tego, kiedy będzie pan chciał odnieść się do wystąpień i do pytań.</u>
          <u xml:id="u-92.13" who="#komentarz">(Głos z sali: Panie marszałku…)</u>
          <u xml:id="u-92.14" who="#komentarz">(Poseł Wiesław Janczyk: Tak, tak, to znaczy… Panie marszałku, przepraszam, chciałbym odnieść się tylko do wystąpień klubowych. Już nie będę korzystał z tego czasu. Deklaruję to.)</u>
          <u xml:id="u-92.15" who="#PiotrZgorzelski">Rozumiem.</u>
          <u xml:id="u-92.16" who="#PiotrZgorzelski">Szanowni państwo…</u>
          <u xml:id="u-92.17" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
          <u xml:id="u-92.18" who="#PiotrZgorzelski">Ale proszę, panie pośle, nie robić takich uwag, bo mam wrażenie, że akurat nie ma tutaj żadnych ograniczeń, jeśli chodzi o wystąpienia i o pytania.</u>
          <u xml:id="u-92.19" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-92.20" who="#PiotrZgorzelski">Do pytań zapisało się 67 osób.</u>
          <u xml:id="u-92.21" who="#PiotrZgorzelski">Czy ktoś z państwa posłów chciałby jeszcze do tej listy się dopisać?</u>
          <u xml:id="u-92.22" who="#PiotrZgorzelski">Jeżeli nie, to zamykam ją, ustalając czas na zadanie pytania — 1 minuta.</u>
          <u xml:id="u-92.23" who="#PiotrZgorzelski">Jako pierwszy pytanie zada pan poseł Aleksander Mrówczyński.</u>
          <u xml:id="u-92.24" who="#PiotrZgorzelski">Nie ma.</u>
          <u xml:id="u-92.25" who="#PiotrZgorzelski">A zatem prosimy panią poseł Krystynę Skowrońską.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-93">
          <u xml:id="u-93.0" who="#KrystynaSkowrońska">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Drożyzna równa się PiS.</u>
          <u xml:id="u-93.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Pani poseł, wyżej, wyżej.)</u>
          <u xml:id="u-93.2" who="#KrystynaSkowrońska">Wasza wina, wasza wina, wasza wielka wina.</u>
          <u xml:id="u-93.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-93.4" who="#KrystynaSkowrońska">A zatem chcę powiedzieć, że przez ostatnie 6 lat, a wy wypominacie, VAT wynosił 23%.</u>
          <u xml:id="u-93.5" who="#komentarz">(Głos z sali: Brawo!)</u>
          <u xml:id="u-93.6" who="#komentarz">(Głos z sali: Zdjęcie zrobione?)</u>
          <u xml:id="u-93.7" who="#KrystynaSkowrońska">Co wyście zrobili, panie ministrze? Czy przez 6 lat ten rząd obniżył VAT? Nie. Każdego miesiąca każdego roku 8 mld z naszych kieszeni.</u>
          <u xml:id="u-93.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-93.9" who="#KrystynaSkowrońska">I co wy mówicie? Szukajcie porządnych argumentów.</u>
          <u xml:id="u-93.10" who="#komentarz">(Poseł Sylwester Tułajew: Już zrobione zdjęcie, pani poseł?)</u>
          <u xml:id="u-93.11" who="#KrystynaSkowrońska">Budżet. Pan poseł Rosati powiedział, że budżet jest dwa razy zwiększony, ale jedziecie na długu, jedziecie na oparach. Mówicie państwo o transformacji, o wyciąganiu pieniędzy z kieszeni. A państwo ich nie oddajecie. Jak wyciągniecie, to jak złodzieje nie oddacie. W 2014 r. był złożony wniosek do sądu arbitrażowego w Sztokholmie. Zwrócono w 2010 r. Zapamiętajcie: Platforma złożyła wniosek w sprawie kontraktu, państwo dostali 6 mld. 24 mld w przypadku emisji CO2. W okresie kryzysu szpitale nie dostały pomocy. Nadmiarowe zgony, dłuższe kolejki i ludzie umierają przed szpitalami. Wasza wina, wasza wina, wasza bardzo wielka wina.</u>
          <u xml:id="u-93.12" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-93.13" who="#KrystynaSkowrońska">PiS równa się drożyzna.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-94">
          <u xml:id="u-94.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-94.1" who="#PiotrZgorzelski">Proszę pana posła Rafała Adamczyka.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-95">
          <u xml:id="u-95.0" who="#RafałAdamczyk">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pozwolę sobie przeczytać poprawki, które dotyczą Zagłębia, okręgu 32. Zagospodarowanie terenu pokopalnianego w Wojkowicach. Rozbudowa, remont, termomodernizacja budynków oświatowych na terenie Dąbrowy Górniczej, w Sosnowcu, w powiecie będzińskim. Przebudowa S1 w Sosnowcu. Gospodarka wodno-ściekowa w Dąbrowie Górniczej. Przebudowa S1 w Sosnowcu. Budowa letniego basenu w Będzinie. Drogi w gminie Siewierz. Remont zamku w Będzinie i w Siewierzu i wiele, wiele innych. To jest kilkadziesiąt poprawek, które są złożone, podpisane. Pytanie otwarte: Czy posłanki i posłowie Wysokiego Sejmu poprą te poprawki? O lewą stronę jestem spokojny. Pytanie jest skierowane przede wszystkim do prawej strony. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-95.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-96">
          <u xml:id="u-96.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-96.1" who="#PiotrZgorzelski">Proszę pana posła Czesława Siekierskiego, Koalicja Polska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-97">
          <u xml:id="u-97.0" who="#CzesławSiekierski">Po pierwsze: Jaka wielkość środków w obszarze funduszy celowych i innych pozabudżetowych przesunie się z roku 2021 na 2022? Mówimy o raju wydatkowym, który jest nie tylko w rezerwach budżetowych, ale także w BGK, Polskim Funduszu Rozwoju, funduszu COVID-owym. To wszystko jest do dyspozycji premiera i rządu, poza kontrolą Sejmu. Pytanie, które nawiązuje do wypowiedzi o tym, jaka jest rzeczywista sytuacja, jeśli chodzi o finansowanie służby zdrowia, o czym mówiła pani poseł Masłowska. Jakie przewidujecie wsparcie dla rolników w tej sytuacji, w której się znajdujemy? Wreszcie jeśli chodzi o poziom zadłużenia: Jaki jest rzeczywisty poziom zadłużenia państwa w ujęciu centralnym, rządowym, ale także w ujęciu samorządowym? Ile środków uzyskaliśmy ze sprzedaży uprawnień do emisji? Gdzie one poszły? Bo one poszły i są w budżecie. Wreszcie: Jak szacujecie wielkość podatku inflacyjnego, który jednak wpłynął do budżetu, zapłacili go konsumenci? Myślę, że proszę o odpowiedź na piśmie, panie ministrze, bo to jest niemożliwe, żeby odnieść się do tych pytań w innej formule. Na piśmie. Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-97.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-98">
          <u xml:id="u-98.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-98.1" who="#PiotrZgorzelski">Pytanie zada pan poseł Janusz Korwin-Mikke.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-99">
          <u xml:id="u-99.0" who="#JanuszKorwinMikke">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chciałem zapytać rząd, czy zdaje sobie sprawę z tego, że rząd udaje rząd prawicowy. Otóż różnica między prawicą a lewicą polega na tym, że lewica chce możliwie dużo dawać, żeby budżet był duży, żeby z niego można było dać. A prawica chce mieć budżet mały, żeby nie zabierać jednym i dawać drugim, tylko żeby ludzie te pieniądze po prostu mieli w kieszeni. Bo, po pierwsze, oni lepiej wiedzą, na co wydać, niż rząd. Nawet gdyby rząd nie kradł, nawet gdyby rząd chciał jak najlepiej, to i tak nie wie tego co ja. Po drugie, tworzy się warstwa ludzi, którzy tracą czas na pisanie podań o różne ulgi itd. To jest duża, ciężka praca. Ludzie, zamiast pracować, tym się zajmują. Ale, po czwarte, robi się ogromna kategoria ludzi, którzy żyją z tych dotacji kosztem innych. To, co wy robicie, to nie jest polityka prawicowa, tylko lewicowa. Nie chcę jej nawet krytykować, niech to lewica krytykuje. Tylko to nie jest polityka prawicowa. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-99.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-100">
          <u xml:id="u-100.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-100.1" who="#PiotrZgorzelski">Pytanie zada pan poseł Michał Gramatyka.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-101">
          <u xml:id="u-101.0" who="#MichałGramatyka">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Miał być program dla Śląska. Miała być inteligentna kopalnia. Miały być gigantyczne farmy fotowoltaiczne w okolicach Jaworzna. Miało być Beskidzkie Centrum Narciarstwa za 500 mln zł.</u>
          <u xml:id="u-101.1" who="#komentarz">(Poseł Janusz Korwin-Mikke: No właśnie.)</u>
          <u xml:id="u-101.2" who="#MichałGramatyka">Miał być kompleks produkcji wodoru. Miał być poligon dla dronów na terenach Kopalni Węgla Kamiennego Krupiński. Temat dronów najlepiej podsumował wasz minister, pan minister Dworczyk w tych mejlach, które niby nie są jego, nie są wasze i do których się nie przyznajecie. A temat waszego epokowego programu dla Śląska najlepiej podsumowała górnicza „Solidarność”, ojciec i matka chrzestni w jednej osobie, bo wycofała swoich przedstawicieli z rady wykonawczej programu. A szef tej „Solidarności” powiedział: nie rób pan propagandy — do pana premiera. Albo ten program realizuj, albo po męsku odpuść. Czy zatem zamierzacie realizować, czy po męsku odpuścicie?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-102">
          <u xml:id="u-102.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-102.1" who="#PiotrZgorzelski">Pytanie zada pan poseł Ryszard Galla.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-103">
          <u xml:id="u-103.0" who="#RyszardGalla">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-103.1" who="#RyszardGalla">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Moje pytanie chciałbym skierować do przedstawicieli Ministerstwa Edukacji i Nauki. W uzasadnieniu poprawki, o której mówiłem w swoim wystąpieniu, czyli dotyczącej obniżenia subwencji ogólnej w części oświatowej, wnioskodawca dokonał takiego zapisu. Zapisał, że od 1 września 2022 r. nastąpi obniżenie z 3 godzin do 1 godziny, czyli odebranie 2 godzin, tygodniowo w zakresie nauki języka niemieckiego jako ojczystego. Chciałbym zapytać pana przedstawiciela, pana ministra, jak to ma być zrealizowane. W jaki sposób państwo chcecie skonsumować tę poprawkę? Co będzie także z innymi formami nauczania? Bo przecież mamy jeszcze klasy dwujęzyczne, z rozszerzonym językiem, mamy także inne przedmioty w języku niemieckim jako ojczystym. Jak państwo chcecie to fizycznie zrealizować? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-103.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-104">
          <u xml:id="u-104.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję bardzo panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-104.1" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Janusz Kowalski jest na sali?</u>
          <u xml:id="u-104.2" who="#PiotrZgorzelski">Nie widzę.</u>
          <u xml:id="u-104.3" who="#PiotrZgorzelski">Pani poseł Iwony Śledzińskiej-Katarasińskiej też nie ma.</u>
          <u xml:id="u-104.4" who="#PiotrZgorzelski">Zatem pan poseł Jan Szopiński, który na pewno jest.</u>
          <u xml:id="u-104.5" who="#komentarz">(Poseł Jan Szopiński: Tak jest.)</u>
          <u xml:id="u-104.6" who="#komentarz">(Głos z sali: A jakżeby inaczej.)</u>
          <u xml:id="u-104.7" who="#komentarz">(Głos z sali: Jak zwykle.)</u>
          <u xml:id="u-104.8" who="#komentarz">(Poseł Sylwester Tułajew: Zawsze pierwszy był albo drugi.)</u>
          <u xml:id="u-104.9" who="#PiotrZgorzelski">Widzi pan, panie pośle, jakie pan ma entrée?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-105">
          <u xml:id="u-105.0" who="#JanSzopiński">Tak, dziękuję bardzo, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-105.1" who="#JanSzopiński">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Nie ma sprawnego działania Policji bez pracowników cywilnych Policji. To duża, prawie 25-tysięczna grupa profesjonalistów, informatyków, finansistów, techników, analityków i innych specjalistów, bez których niemożliwe byłoby funkcjonowanie ani Komendy Głównej Policji, ani komend i jednostek Policji żadnego szczebla i żadnej specjalności. Otóż w 2022 r. 25% spośród tych pracowników zarabiać będzie najniższą krajową. Złożyliśmy poprawkę oznaczoną numerem 478, która daje tym pracownikom nadzieję. Daje nadzieję na wyższe uposażenie. Panie i panowie posłowie, ta poprawka daje tym pracownikom nadzieję. Los tych pracowników jest w waszych rękach, tylko jest pytanie, czy ten los będzie również w waszych sercach. Głosujcie za poprawką nr 478. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-105.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-106">
          <u xml:id="u-106.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-106.1" who="#PiotrZgorzelski">Pytanie zada pan poseł Dariusz Klimczak, Koalicja Polska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-107">
          <u xml:id="u-107.0" who="#DariuszKlimczak">Szanowny Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Nasz klub Koalicji Polskiej — Polskiego Stronnictwa Ludowego zgłosił szereg poprawek obejmujących ważne obszary funkcjonowania naszego państwa. Wśród nich jest także obszar dotyczący infrastruktury. Ja konsekwentnie dopominam się o inwestycje z województwa łódzkiego, inwestycje drogowe, o które zabiegałem jako ludowiec, ale one były także potwierdzane przez państwa parlamentarzystów, a do dzisiaj niestety nie zostały zrealizowane. Dlatego pytam, czy w następnym budżecie znajdą się w końcu pieniądze na obwodnicę Radomska, na obwodnicę Skierniewic, na obwodnicę Tomaszowa Mazowieckiego, a także długo wyczekiwany remont drogi od Spały przez Inowłódz do miejscowości Poświętne i dalej, do końca województwa, drogi krajowej nr 48, na której zdarza się bardzo wiele tragicznych wypadków. To inwestycje od lat wyczekiwane przez mieszkańców województwa łódzkiego. Bardzo proszę, aby znalazły się pieniądze na tego rodzaju działania. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-108">
          <u xml:id="u-108.0" who="#PiotrZgorzelski">Prosimy teraz, jeśli pan poseł pozwoli, panią poseł Iwonę Śledzińską-Katarasińską.</u>
          <u xml:id="u-108.1" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-109">
          <u xml:id="u-109.0" who="#IwonaŚledzińskaKatarasińska">Dziękuję bardzo, panie marszałku. Najmocniej przepraszam — przyszłam prosto z komisji, naprawdę, a już szybciej nie umiałam.</u>
          <u xml:id="u-109.1" who="#IwonaŚledzińskaKatarasińska">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Przyszły rok nie rysuje się chyba oszałamiająco dla budżetu, a zwłaszcza dla Polaków, więc dobrze by było szukać jakichś oszczędności. Wiemy, że dobrze byłoby szukać pieniędzy na wydatki, które naprawdę są potrzebne, np. na ochronę zdrowia. Więc mam pytanie do prawej części sali: Czy poprzecie państwo naszą poprawkę, poprawkę Koalicji Obywatelskiej, która likwiduje kuriozalny zapis o przekazywaniu każdego roku 2 mld zł telewizji publicznej pana Jacka Kurskiego?</u>
          <u xml:id="u-109.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-109.3" who="#IwonaŚledzińskaKatarasińska">Wydaje mi się, że pieniądze podatników nie powinny służyć kłamstwu, chamstwu i szczuciu Polaka na Polaka. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-109.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-109.5" who="#komentarz">(Głos z sali: Adam Michnik.)</u>
          <u xml:id="u-109.6" who="#komentarz">(Głos z sali: Ikona.)</u>
          <u xml:id="u-109.7" who="#komentarz">(Głos z sali: „Wyborcza”.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-110">
          <u xml:id="u-110.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-110.1" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Artur Dziambor.</u>
          <u xml:id="u-110.2" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-111">
          <u xml:id="u-111.0" who="#ArturDziambor">Dziękuję, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-111.1" who="#ArturDziambor">Wysoka Izbo! Debata budżetowa to zawsze jest debata na temat czczych obietnic i pobożnych życzeń partii rządzącej. Oczywiście rozmawiamy też tutaj o jakimś stopniu rozdawnictwa, więc idźmy w to i porozmawiajmy o tym, co rzeczywiście jest ważne.</u>
          <u xml:id="u-111.2" who="#ArturDziambor">W styczniu tego roku wygłosiłem z mównicy sejmowej przemówienie w ramach oświadczeń poselskich na temat dzieci chorujących na SMA. Rozmawialiśmy wtedy o tym, jak gigantyczne koszty ponoszą rodzice tych dzieci i jak dramatyczna jest ich sytuacja: muszą zbierać pieniądze, żeby ich dziecko miało jakiekolwiek szanse na przeżycie i na życie w miarę normalny sposób. Jest też wiele innych chorób, chociażby mukowiscydoza, ale jest również mnóstwo chorób rzadkich, którymi NFZ się nie zajmuje, umywa ręce. Państwo o to nie dba, dlatego powstało mnóstwo portali charytatywnych, które zbierają pieniądze, bo okazuje się, że ludzie, chociaż uciskani przez was podatkami, wciąż są bardzo ofiarni.</u>
          <u xml:id="u-111.3" who="#ArturDziambor">Chciałbym zapytać, gdzie w budżecie znalazły się dodatkowe środki na leczenie chorób rzadkich, szczególnie dzieci, które na to chorują, ostatnio masowo. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-111.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-112">
          <u xml:id="u-112.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-112.1" who="#PiotrZgorzelski">Poproszę panią poseł Paulinę Hennig-Kloskę.</u>
          <u xml:id="u-112.2" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
          <u xml:id="u-112.3" who="#PiotrZgorzelski">To przesuniemy.</u>
          <u xml:id="u-112.4" who="#PiotrZgorzelski">A teraz pan poseł Andrzej Kosztowniak.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-113">
          <u xml:id="u-113.0" who="#AndrzejKosztowniak">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-113.1" who="#AndrzejKosztowniak">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Szanowni Państwo! Dwa bardzo krótkie pytania.</u>
          <u xml:id="u-113.2" who="#AndrzejKosztowniak">Panie Ministrze! Jedno pytanie o inflację, w Polsce i w Europie: Ile państw w Unii Europejskiej od okresu rozpoczęcia COVID-19 zanotowało wzrost inflacji? Prosiłbym gorąco o to, abyście państwo tę informację podali nam wszystkim, bo wydaje mi się, że część z nas ucieka.</u>
          <u xml:id="u-113.3" who="#AndrzejKosztowniak">I drugie krótkie pytanie. Chciałbym porównać dwa okresy, które wydają się nieco podobne. Za rządów Platformy Obywatelskiej również wystąpiła pewna presja inflacyjna. Chciałbym zapytać, jakie w tamtym czasie zostały zastosowane narzędzia, które miały zwalczyć tę inflację. Słyszeliśmy Donalda Tuska, który mówił jasno, że gdyby miał ten guzik, toby bez przerwy wciskał, wciskał, a niektórzy mówią, że nawet zawijał później w papierki.</u>
          <u xml:id="u-113.4" who="#komentarz">(Głos z sali: 6 lat!)</u>
          <u xml:id="u-113.5" who="#AndrzejKosztowniak">Mam pytanie, jakie obecny rząd zastosuje narzędzia, aby walczyć z inflacją.</u>
          <u xml:id="u-113.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-114">
          <u xml:id="u-114.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-114.1" who="#PiotrZgorzelski">Czy można prosić o nieprowadzenie dyskusji z zadającym pytanie? Bo wtedy w ogóle nic nie rozumiemy.</u>
          <u xml:id="u-114.2" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Krzysztof Gadowski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-115">
          <u xml:id="u-115.0" who="#KrzysztofGadowski">Szanowny Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Ta drożyzna skąd się wzięła? M.in. z waszego nieróbstwa w zakresie transformacji energetyki.</u>
          <u xml:id="u-115.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-115.2" who="#KrzysztofGadowski">To, że dzisiaj uprawnienia kosztują 87 euro w stosunku do 2016 r., kiedy kosztowały 6 euro, to wasz problem. Wyście nic nie zrobili w zakresie zmiany, transformacji energetycznej. Zablokowaliście rozwój OZE, wiatraków na lądzie, blokujecie fotowoltaikę w zakresie własnego taniego prądu. Nic w tym zakresie nie robicie. Nie wybudowaliście sieci energetycznej do obsługi fotowoltaiki.</u>
          <u xml:id="u-115.3" who="#KrzysztofGadowski">Panie Ministrze! Podpisaliście w maju br. tzw. umowę społeczną na Śląsku z górnikami i co obiecaliście? Obiecaliście, że do końca września powołacie Fundusz Transformacji Śląska — ustawą. Pytanie zasadnicze: Kiedy to zrobicie? Dziś mamy 14 grudnia. Jakie środki finansowe na ten fundusz zabezpieczacie? Dziś nie doszacowaliście wpływów z emisji. Mówicie o prawie 15 mld zł. Na co te pieniądze przeznaczacie? A przecież w tym roku to ponad 24 mld zł. A w przyszłym roku ile? 30–40 mld? I na co one pójdą? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-115.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-116">
          <u xml:id="u-116.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-116.1" who="#PiotrZgorzelski">Proszę o zadanie pytania panią poseł Małgorzatę Prokop-Paczkowską.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-117">
          <u xml:id="u-117.0" who="#MałgorzataProkopPaczkowska">To musi zabrzmieć głośno i wyraźnie. PiS w swoim budżecie zaplanował miliony na odprawy dla swoich zwalnianych notabli. Zaplanował też miliony na nie wiadomo co. Od miesięcy w zamrażarce leży moja ustawa o domach pomocy społecznej. Chodzi w niej o to, aby ludzie tam pracujący zarabiali choć odrobinę lepiej. Podczas pandemii widzieliśmy, jaka to ważna, odpowiedzialna praca. Ci ludzie ze swoimi podopiecznymi musieli tam podczas kwarantanny zamieszkać. Ale PiS ma gdzieś domy pomocy społecznej i to, jak kończą swój żywot nasi seniorzy.</u>
          <u xml:id="u-117.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-118">
          <u xml:id="u-118.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-118.1" who="#PiotrZgorzelski">Pytanie zada pan poseł Mirosław Suchoń.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-119">
          <u xml:id="u-119.0" who="#MirosławSuchoń">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-119.1" who="#MirosławSuchoń">Szanowny Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Wśród poprawek, które zgłosiłem do budżetu, są niezwykle ważne związane z budową infrastruktury, m.in. budową Beskidzkiej Drogi Integracyjnej oraz skrzyżowań bezkolizyjnych w Pszczynie i w Czechowicach-Dziedzicach, z drogami wojewódzkimi m.in. w powiatach cieszyńskim, żywieckim i bielskim. Chciałem zapytać pana ministra, czy rząd poprze te poprawki, które wynikają z realnych potrzeb naszego regionu. Mówiąc wprost, jeżeli tych dróg nie będzie, jeżeli nie zostaną wyremontowane, to nie ma co liczyć na to, że w tym regionie nastąpi znaczące przyspieszenie gospodarcze, a przecież tego gospodarczego przyspieszenia potrzebujemy. Chciałem również zapytać o to, czy rząd poprze mój wniosek, moją poprawkę dotyczącą walki ze smogiem w tym jednym z najbardziej zanieczyszczonych regionów pod względem zanieczyszczenia powietrza w całej Europie. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-120">
          <u xml:id="u-120.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-120.1" who="#PiotrZgorzelski">Proszę o zadanie pytania pana posła Sylwestra Tułajewa.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-121">
          <u xml:id="u-121.0" who="#SylwesterTułajew">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Projekt budżetu państwa na rok 2022 to przede wszystkim bezpieczeństwo — bezpieczeństwo Polski, bezpieczeństwo wszystkich obywateli. Tak skonstruowany projekt budżetu sprawia, że realizujemy nasze zobowiązania względem NATO. Przeznaczamy 57 800 mln zł na obronę narodową, realizujemy nasze zobowiązania względem NATO na poziomie 2,2% PKB. To bardzo ważne. Z drugiej strony mamy odpowiednie finansowanie Policji, przeznaczamy na nią blisko 11 mld zł, zwiększamy tę kwotę. Na Państwową Straż Pożarną przeznaczamy 3400 mln zł. O 100 mln zł więcej przekażemy Straży Granicznej — budżet Straży Granicznej to 1800 mln zł. Zwracam się z gorącym apelem do wszystkich parlamentarzystów, a szczególnie do posłów opozycji, aby poparli ten budżet, aby poparli bezpieczeństwo Polski, aby poparli bezpieczeństwo wszystkich obywateli, które jest zapewnione w tym budżecie, który został przedstawiony przez rząd Prawa i Sprawiedliwości.</u>
          <u xml:id="u-121.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-122">
          <u xml:id="u-122.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-122.1" who="#PiotrZgorzelski">Proszę o zadanie pytania panią marszałek Barbarę Dolniak.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-123">
          <u xml:id="u-123.0" who="#BarbaraDolniak">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-123.1" who="#BarbaraDolniak">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Zjednoczona Prawica, idąc 6 lat temu do wyborów, mówiła o istotnych zmianach w wymiarze sprawiedliwości. Dzisiaj, po 6 latach, nawet rządzący nie kwestionują tego, że jest źle. Proponujecie państwo wzrost wynagrodzeń pracowników administracyjnych, kuratorów sądowych i pracowników prokuratury na poziomie, który nie pokryje nawet inflacji. Nie słuchacie państwo tych pracowników, którzy mówią, jak niskie wynagrodzenia obowiązują w sądach czy prokuraturze. Wyliczacie państwo jakieś średnie wynagrodzenia, które nie mają nic wspólnego z rzeczywistością. Nie wyobrażam sobie, byście chcieli naprawiać wymiar sprawiedliwości, nie wynagradzając osób, które w tym wymiarze pracują, pracowników administracyjnych, kuratorów…</u>
          <u xml:id="u-123.2" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-124">
          <u xml:id="u-124.0" who="#PiotrZgorzelski">Przepraszam, pani marszałek.</u>
          <u xml:id="u-124.1" who="#PiotrZgorzelski">Jeszcze raz bardzo proszę o umożliwienie wystąpienia koleżance.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-125">
          <u xml:id="u-125.0" who="#BarbaraDolniak">…czy pracowników prokuratury. To głosowanie będzie dowodem na to, czy chcecie wyprowadzić wymiar sprawiedliwości na prostą, czy w dalszym ciągu zawłaszczać go politycznie.</u>
          <u xml:id="u-125.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-126">
          <u xml:id="u-126.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-126.1" who="#PiotrZgorzelski">Pytanie zada pan poseł Krzysztof Śmiszek.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-127">
          <u xml:id="u-127.0" who="#KrzysztofŚmiszek">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W budżecie na 2022 r. zaplanowano pieniądze na wszystko — na fundusze, na instytuty, na synekury dla krewnych i znajomych królika. A na co nie zaplanowanych żadnych pieniędzy? Na podwyżki dla strajkujących od miesięcy pracowników administracyjnych sądów i prokuratur, dla osób, na których opiera się tak naprawdę nasz wymiar sprawiedliwości, dla kilkudziesięciu tysięcy ludzi bardzo często niewidocznych, którzy tworzą, wraz z niezależnymi sędziami, polski wymiar sprawiedliwości. To są ludzie, dzięki którym nasze konstytucyjne prawo, prawo do sądu, jest realizowane nawet w tak ciężkich czasach, jak czasy Prawa i Sprawiedliwości, które rozmontowuje wymiar sprawiedliwości. Dlatego klub Lewicy złożył poprawkę na kwotę 184 mln zł. To naprawdę niewiele w skali całego budżetu, ale bardzo wiele dla tych, dzięki którym Polacy mogą jeszcze liczyć na wymiar sprawiedliwości.</u>
          <u xml:id="u-127.1" who="#KrzysztofŚmiszek">Wzywam wszystkie siły polityczne, ale przede wszystkim Prawo i Sprawiedliwość, żeby poparły tę naszą poprawkę. Wymiar sprawiedliwości to nie tylko niezależni sędziowie, którym należy się szacunek i godność. To także ciężko pracujący pracownicy administracyjni — i w sądach, i w prokuraturach. Uczyńmy ich życie troszkę lepszym. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-127.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-128">
          <u xml:id="u-128.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-128.1" who="#PiotrZgorzelski">Pytanie zada pan poseł Wojciech Maksymowicz.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-129">
          <u xml:id="u-129.0" who="#WojciechMaksymowicz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Nawiążę do wypowiedzi posła Wiesława Janczyka, którą w kontekście Funduszu Medycznego należałoby niestety odebrać jako żart. Cytuję: To, czym charakteryzuje się Prawo i Sprawiedliwość, to błyskawiczne dysponowanie pieniędzmi.</u>
          <u xml:id="u-129.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-129.2" who="#WojciechMaksymowicz">Proszę państwa, to jest w zasadzie tragikomiczne: 4 mld zł założonych, z czego 171 mln zł wydanych, tak? To jest kumulowane, będzie przeniesione na później.</u>
          <u xml:id="u-129.3" who="#WojciechMaksymowicz">Czy nie ma potrzeb, czy raczej nie potrafią państwo tego rozdysponować? A może jest jeszcze gorzej, może postanowiono kumulować środki, bo potrzeby chorych na raka, umierające dzieci mogą poczekać? Może dopiero superkumulacja w 2023 r. pozwoli rozdawać prezenty w celu wygrania wyborów? Czy to w ogóle jest możliwe? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-129.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-130">
          <u xml:id="u-130.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-130.1" who="#PiotrZgorzelski">Proszę o zadanie pytania pana posła Andrzeja Szlachtę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-131">
          <u xml:id="u-131.0" who="#AndrzejSzlachta">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Państwo Ministrowie! W 2018 r. minister infrastruktury zabezpieczył w budżecie na 2019 r. dodatkowe środki finansowe na szkolnictwo lotnicze studentów. Wynikało to z dynamicznego rozwoju rynku lotniczego. Wtedy uczelnie publiczne kształcące personel lotniczy dla lotnictwa cywilnego otrzymały kwotę 24 mln zł i ta kwota utrzymała się do chwili obecnej. Uczelnie oczekują, aby tę kwotę powiększyć o 10 mln zł.</u>
          <u xml:id="u-131.1" who="#AndrzejSzlachta">Dlatego zwracam się z pytaniem do pana ministra infrastruktury: Czy jest możliwość, aby w części 39: Transport dokonać takiego przesunięcia? Chodzi o to, aby zabezpieczyć uczelniom kształcącym pilotów lotnictwa cywilnego możliwość realizacji ich ważnych zadań. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-132">
          <u xml:id="u-132.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-132.1" who="#PiotrZgorzelski">Pytanie zada pan poseł Tomasz Piotr Nowak.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-133">
          <u xml:id="u-133.0" who="#TomaszPiotrNowak">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Cóż widzimy w tym budżecie? Widzimy kłamstwo leżące u podstaw tworzenia tych wszystkich wyliczeń.</u>
          <u xml:id="u-133.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-133.2" who="#TomaszPiotrNowak">Mówi się tu o 3,3% inflacji, podczas gdy my wchodzimy do sklepu i widzimy, że jest zdecydowanie więcej. Polacy dostrzegają kłamstwo, coraz wyraźniej. A co widzą? Widzą taką oto prawdę: PiS = drożyzna.</u>
          <u xml:id="u-133.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-133.4" who="#TomaszPiotrNowak">I od tego nie uciekniecie. Nie uciekniecie od tego: PiS = drożyzna.</u>
          <u xml:id="u-133.5" who="#komentarz">(Głos z sali: Skandal!)</u>
          <u xml:id="u-133.6" who="#TomaszPiotrNowak">Szanowni Państwo! Wyzwania, które stoją przed Polską, są wyzwaniami transformacyjnymi. Każdy odpowiedzialny rząd musiałby stanąć w prawdzie i powiedzieć np.: przed nami jest transformacja energetyczna. Przeglądamy budżet i nie widzimy w nim takich konsekwentnych danych odnośnie do transformacji energetycznej. Poprzyjcie naszą poprawkę: transformacja energetyczna — 10 mld zł po to, ażeby prąd, którego cena będzie szalała w przyszłym roku, był zdecydowanie tańszy.</u>
          <u xml:id="u-133.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-133.8" who="#komentarz">(Głos z sali: Brawo!)</u>
          <u xml:id="u-133.9" who="#komentarz">(Poseł Paweł Rychlik: Dzięki Tuskowi będzie szalała.)</u>
          <u xml:id="u-133.10" who="#komentarz">(Poseł Krystyna Skowrońska: To wasze 6 lat, weźcie się do roboty.)</u>
          <u xml:id="u-133.11" who="#komentarz">(Głos z sali: Spokojnie, pani poseł.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-134">
          <u xml:id="u-134.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-134.1" who="#PiotrZgorzelski">Pytanie zada pan poseł Dariusz Wieczorek.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-135">
          <u xml:id="u-135.0" who="#DariuszWieczorek">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Pewnie oprócz tej nierealnej inflacji jest też planowane na przyszły rok nierealne PKB, nierealny wzrost PKB. Natomiast mam pytanie dotyczące tych słynnych funduszy. Prawda jest taka, że w tym budżecie, zresztą tak jak w poprzednich budżetach… Właściwie drugi budżet wydajemy w tych różnych funduszach i jednostkach zależnych. Jest taki Fundusz Inwestycji Kapitałowych. Cena energii jest tak wysoka m.in. z tego względu, że odpisy z dywidend spółek Skarbu Państwa idą m.in. na ten Fundusz Inwestycji Kapitałowych. Tam będzie pewnie kwota ok. 1 mld zł właściwie do dyspozycji pana premiera.</u>
          <u xml:id="u-135.1" who="#DariuszWieczorek">Moje pytanie jest takie: Jakie są plany, jeżeli chodzi o zakup akcji spółek przez pana premiera i które spółki chcemy kupić? Czy to są kolejne spółki medialne, czy to jest koncern TVN? Na co chcecie te pieniądze przeznaczyć?</u>
          <u xml:id="u-135.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-135.3" who="#DariuszWieczorek">Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-136">
          <u xml:id="u-136.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-136.1" who="#PiotrZgorzelski">Pytanie zada pan poseł Zbigniew Babalski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-137">
          <u xml:id="u-137.0" who="#ZbigniewBabalski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-137.1" who="#ZbigniewBabalski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam czasami takie wrażenie, że niektórym z państwa z opozycji bardzo zależy na tym, żeby zrobić dobre zdjęcie z tą czerwoną kartką. Mówicie: podnieście wyżej, będzie lepiej wyglądało.</u>
          <u xml:id="u-137.2" who="#komentarz">(Poseł Krystyna Skowrońska: A podać panu?)</u>
          <u xml:id="u-137.3" who="#ZbigniewBabalski">Panie Ministrze! Wracam do ustawy modernizacyjnej. Tam jest sytuacja dość jasna odnośnie do inwestycji w przypadku czterech służb mundurowych. Proszę pana o udzielenie odpowiedzi na pytanie: Jakie przedsięwzięcia płacowe w tej ustawie modernizacyjnej będą podjęte począwszy od roku 2022, jeśli chodzi o cztery służby: Straż Graniczną, Policję, SOP, straż pożarną?</u>
          <u xml:id="u-137.4" who="#ZbigniewBabalski">I na koniec pytanie retoryczne do opozycji, na które nikt nie potrafi odpowiedzieć, a jest ono aktualne od dziesiątków lat. Co jest lepsze: niska inflacja i wyższe bezrobocie czy niższe bezrobocie i wyższa inflacja? Nie da się tego pogodzić absolutnie tylko i wyłącznie jednym cięciem i jednym rozstrzygnięciem. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-137.5" who="#komentarz">(Poseł Krystyna Skowrońska: Drożyzna+.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-138">
          <u xml:id="u-138.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-138.1" who="#komentarz">(Poseł Jakub Rutnicki: Oj, nawet PiS nie wspiera, panie pośle.)</u>
          <u xml:id="u-138.2" who="#komentarz">(Poseł Zbigniew Babalski: Trzeba mówić prawdę.)</u>
          <u xml:id="u-138.3" who="#komentarz">(Głos z sali: Zawsze trzeba mówić prawdę.)</u>
          <u xml:id="u-138.4" who="#komentarz">(Poseł Zbigniew Babalski: Zdjęcie już masz zrobione.)</u>
          <u xml:id="u-138.5" who="#PiotrZgorzelski">Pytanie teraz zada pani poseł Ewa Kołodziej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-139">
          <u xml:id="u-139.0" who="#EwaKołodziej">Panie Ministrze! Panie Premierze! Jako przewodnicząca Parlamentarnego Zespołu ds. Cukrzycy nie wyobrażam sobie, żeby w przyszłorocznym budżecie nie znalazła się poprawka Parlamentarnego Zespołu ds. Cukrzycy dotycząca grupy osób chorych na cukrzycę. Grupa ta będzie miała refundowane nowoczesne leki, takie jak flozyny i inkretyny, oraz nowoczesne systemy do monitorowania glikemii, a także dostęp do pomp insulinowych.</u>
          <u xml:id="u-139.1" who="#EwaKołodziej">Szanowni Państwo! Cukrzyca nazywana jest pierwszą niezakaźną pandemią na świecie. To nie przypadek, dlatego że w Polsce zapadło na nią już 3 mln osób, natomiast 5 mln osób jest grupie ryzyka. Nie trzeba być wybitnym matematykiem, żeby uświadomić sobie, że 8 mln osób w Polsce choruje na tę chorobę bądź niebawem na nią zapadnie.</u>
          <u xml:id="u-139.2" who="#EwaKołodziej">Szanowni Państwo! W czasach pandemii, kiedy zmagamy się z koronawirusem, cukrzyca to pierwsza choroba współistniejąca, która predysponuje do ciężkiego przejścia COVID-19. W tym momencie nie pomagając cukrzykom, narażamy ich na utratę życia i zdrowia.</u>
          <u xml:id="u-139.3" who="#EwaKołodziej">Panie Ministrze! Panie Premierze! Nie wyobrażam sobie, żeby ta poprawka nie uzyskała państwa akceptacji. Bardzo proszę o odpowiedź na piśmie. Dziękuję ślicznie za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-139.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-140">
          <u xml:id="u-140.0" who="#PiotrZgorzelski">Pytanie zada pan poseł Tomasz Trela.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-141">
          <u xml:id="u-141.0" who="#TomaszTrela">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! 3 maja złożyliście państwo projekt dotyczący Krajowego Planu Odbudowy. Chodziło o 270 mld zł na pomoc dla samorządów, przedsiębiorców, obywateli. Tych pieniędzy nie ma w tym roku i wszystko wskazuje na to, że nie będzie ich też w przyszłym roku. Również samorządy nie dostaną tych pieniędzy. Dlatego złożyłem dwie poprawki. Pierwsza poprawka przeznacza 62 600 tys. zł na inwestycje w obiekty kultury i edukacji w Łodzi. Druga poprawka przeznacza 23 100 tys. zł na przebudowę przejazdu drogowo-kolejowego na drodze krajowej nr 71 w Pabianicach.</u>
          <u xml:id="u-141.1" who="#TomaszTrela">Chciałbym zapytać pana ministra, czy samorządy, które nie dostaną pieniędzy w ramach funduszy europejskich ze względu na państwa nierozsądną, nieracjonalną politykę względem Unii Europejskiej, mogą liczyć na wsparcie pana ministra i większości Prawa i Sprawiedliwości? Chodzi o poparcie tych dwóch poprawek. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-141.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-142">
          <u xml:id="u-142.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-142.1" who="#PiotrZgorzelski">Proszę o zadanie pytania pana posła Pawła Rychlika.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-143">
          <u xml:id="u-143.0" who="#PawełRychlik">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Opozycja mówi dzisiaj o wzrastającej cenie energii. Należy przypomnieć, że jest to pokłosie decyzji Donalda Tuska z lat 2014–2015.</u>
          <u xml:id="u-143.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Tak, tak, tak.)</u>
          <u xml:id="u-143.2" who="#komentarz">(Poseł Krystyna Skowrońska: 6 lat.)</u>
          <u xml:id="u-143.3" who="#PawełRychlik">Drodzy Polacy! Dzisiaj za wzrost ceny energii odpowiada nikt inny jak właśnie Donald Tusk, który w proponowanych budżetach zapisywał dochody bieżące z prywatyzacji, czyli z grabieży majątku narodowego.</u>
          <u xml:id="u-143.4" who="#komentarz">(Głos z sali: Ha, ha, ha!)</u>
          <u xml:id="u-143.5" who="#komentarz">(Poseł Maria Małgorzata Janyska: Nie ośmieszajcie się.)</u>
          <u xml:id="u-143.6" who="#komentarz">(Poseł Krystyna Skowrońska: A teraz Obajtek…)</u>
          <u xml:id="u-143.7" who="#PawełRychlik">Panie Ministrze! Chciałbym zapytać, jakie są pozostałości i dywidendy z tej grabieży. Ile spółek Skarbu Państwa pozostało? Jakie środki wpłyną do budżetu państwa z tego tytułu w 2022 r.? Bardzo serdecznie dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-143.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-144">
          <u xml:id="u-144.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-144.1" who="#PiotrZgorzelski">Pytanie zada pan poseł Grzegorz Rusiecki, Koalicja Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-144.2" who="#PiotrZgorzelski">Nie ma.</u>
          <u xml:id="u-144.3" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Tadeusz Tomaszewski.</u>
          <u xml:id="u-144.4" who="#PiotrZgorzelski">Też nie widzę.</u>
          <u xml:id="u-144.5" who="#PiotrZgorzelski">Jest na sali pani poseł Maria Małgorzata Janyska.</u>
          <u xml:id="u-144.6" who="#komentarz">(Poseł Krystyna Skowrońska: Nie będzie podwyżek. Tak mówił premier Morawiecki.)</u>
          <u xml:id="u-144.7" who="#PiotrZgorzelski">Pani poseł Krystyna Skowrońska. Chciałem powiedzieć, że głos ma…</u>
          <u xml:id="u-144.8" who="#komentarz">(Poseł Paweł Rychlik: A Ewa Kopacz powiedziała, że będą.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-145">
          <u xml:id="u-145.0" who="#MariaMałgorzataJanyska">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Drogi Rządzie! Właściwie najdroższy rządzie, bo jest najdroższy od 2015 r., droższy o 664%.</u>
          <u xml:id="u-145.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-145.2" who="#MariaMałgorzataJanyska">Za co pobieracie, najdrożsi, wynagrodzenia? Mam wrażenie, że za marnotrawienie środków, za upychanie ich po funduszach na zewnątrz budżetu, żeby nikt was nie kontrolował, za upychanie długu na zewnątrz przez emisję papierów dłużnych, żeby nikt was nie kontrolował. Nie potraficie pomnażać pieniędzy, czyli robić tego, do czego zostaliście powołani. Przez taką właśnie działalność Polacy za chwilę będą musieli iść na zakupy z torbami pieniędzy o wiele większymi niż torby z zakupami, które za te pieniądze zrobią.</u>
          <u xml:id="u-145.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-145.4" who="#MariaMałgorzataJanyska">Mam pytanie do was, najdrożsi. Czy zrobiliście coś w kwestii KPO? Gdzie jest KPO? Gdzie są środki dla samorządów, dla społeczności lokalnych, które to społeczności powinny otrzymać, bo ograbiacie ich z dochodów własnych? Nie zapytam już was o mosty, o koleje, o PKS-y w każdej wiosce…</u>
          <u xml:id="u-145.5" who="#komentarz">(Poseł Jakub Rutnicki: Obwodnice.)</u>
          <u xml:id="u-145.6" who="#MariaMałgorzataJanyska">…o obwodnice. Dlaczego? Dlatego że usłyszymy sakramentalne: chcielibyśmy. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-145.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-146">
          <u xml:id="u-146.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-146.1" who="#PiotrZgorzelski">Pytanie zada pan poseł Wiesław Buż.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-147">
          <u xml:id="u-147.0" who="#WiesławBuż">Zostawiła pani poseł urządzenie. Bardzo proszę.</u>
          <u xml:id="u-147.1" who="#komentarz">(Poseł Maria Małgorzata Janyska: Można skorzystać z myśli…)</u>
          <u xml:id="u-147.2" who="#WiesławBuż">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pandemia COVID-19 sprawiła, że transformacja cyfrowa ma ogromny wpływ na sektor publiczny i prywatny, a przede wszystkim na lokalne biznesy, w tym małą gastronomię i przewóz osób w systemie taksówek.</u>
          <u xml:id="u-147.3" who="#WiesławBuż">Wielu przedsiębiorców zostało skazanych na łaskę globalnych gigantów cyfrowych i usługi wykonywane są za pomocą aplikacji. Światowi potentaci narzucają niekorzystne dla małych i średnich firm warunki współpracy. Co rząd zamierza zrobić w tej sprawie? Ekonomiści oceniają, a przedsiębiorcy wiedzą o tym z własnego doświadczenia, że takie działania powodują ogromne straty dla budżetu państwa. Wskazują oni na fakt unikania ewidencjonowania transferu finansowego i unikania obowiązków podatkowych. Polska gospodarka powinna być odporna na działania cyfrowych gigantów. Jak wobec tego rząd zamierza ukrócić transfer finansowych gigantów w obrocie międzynarodowym, aby poprawić sytuację budżetową państwa? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-147.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-148">
          <u xml:id="u-148.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-148.1" who="#PiotrZgorzelski">Pytanie zada pan poseł Piotr Benedykt Zientarski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-149">
          <u xml:id="u-149.0" who="#PiotrBenedyktZientarski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Czy pan minister sprawiedliwości i jego najbliżsi współpracownicy rozumieją, jaki wpływ na funkcjonowanie sądów i prokuratur mają sekretariaty? Jako adwokat z ponadtrzydziestoletnim stażem przesiedziałem w sekretariatach tysiące godzin i byłem świadkiem tej ciężkiej, stresującej, odpowiedzialnej, wręcz benedyktyńskiej pracy. Bez tej pracy, która naprawdę wymaga wysokich kwalifikacji, sądy i prokuratury nie mogą prawidłowo funkcjonować. Płace urągają zasadzie sprawiedliwej płacy. Rotacja kadr jest zupełnie zrozumiała, ale wiąże się z odchodzeniem osób doświadczonych i przyuczaniem nowych. Fakt, że okres rozpoznawania spraw uległ za tego ministra sprawiedliwości przedłużeniu, często dwukrotnemu, wynika także z sytuacji płacowej pracowników sądów i prokuratur.</u>
          <u xml:id="u-149.1" who="#PiotrBenedyktZientarski">Przy tej drożyźnie pensje pracowników administracyjnych sądów i prokuratur są wręcz poniżające.</u>
          <u xml:id="u-149.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-150">
          <u xml:id="u-150.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-150.1" who="#PiotrZgorzelski">Pytanie zada pan poseł Jerzy Hardie-Douglas.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-151">
          <u xml:id="u-151.0" who="#JerzyHardieDouglas">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Reprezentuję właściwie rubieże województwa zachodniopomorskiego. Jestem ze Szczecinka, miasta, które podobnie jak i jego okolice, jest uważane za jedno z miast, które są szczególnie wykluczone komunikacyjnie. Mamy bardzo daleko do najbliższych dróg szybkiego ruchu i wielką nadzieję od lat wiążemy z przebudową drogi ekspresowej S11. W tym roku ruszyła budowa na odcinku Koszalin — Bobolice. To jest oczywiście za mało. My w Szczecinku, a przypomnę, że jest to teren chyba najbardziej rozwinięty przemysłowo na Pomorzu Środkowym, czekamy cały czas na budowę odcinka Bobolice — Szczecinek. Ukazał się już ZRID, tzn. rozpoczęły się prace, czyli w najbliższych miesiącach właściwie budowa odcinka między Bobolicami a Szczecinkiem mogłaby zacząć być realizowana. Są zabezpieczone pieniądze wyłącznie na wykup gruntów. Dlatego moja poprawka dotyczy zwiększenia finansowania tego odcinka drogi, który jest nam niezwykle potrzebny. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-151.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-151.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Brawo!)</u>
          <u xml:id="u-151.3" who="#komentarz">(Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek Sejmu Małgorzata Kidawa-Błońska)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-152">
          <u xml:id="u-152.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-152.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę, pan poseł Dariusz Rosati, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-153">
          <u xml:id="u-153.0" who="#DariuszRosati">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Mówicie państwo często, że wysokie ceny energii to wina Donalda Tuska, ale gdy rządził Tusk, to pozwolenia na emisję były po 6 euro, a gdy rządzicie wy, są po 85.</u>
          <u xml:id="u-153.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-153.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Brawo!)</u>
          <u xml:id="u-153.3" who="#komentarz">(Poseł Krystyna Skowrońska: Wina PiS.)</u>
          <u xml:id="u-153.4" who="#DariuszRosati">Mówię tak z pewną dozą złośliwości oczywiście, bo przecież sami sobie zdajecie sprawę, że to nie od tego zależy. Ale proponuję sprowadzić tę dyskusję do naprawdę merytorycznych argumentów.</u>
          <u xml:id="u-153.5" who="#komentarz">(Poseł Krystyna Skowrońska: Wasza wina, wasza wina, wasza bardzo wielka wina.)</u>
          <u xml:id="u-153.6" who="#DariuszRosati">Chcę wam również powiedzieć, że 40% wydatków rządowych, które przechodzą poza parlamentem, poza tą Izbą i poza waszą kontrolą — wskazuję na panie posłanki i panów posłów z klubu Prawa i Sprawiedliwości — oznacza, że mamy do czynienia z brakiem kontroli nad olbrzymią częścią finansów publicznych. Krótko mówiąc, ponieważ wiemy, gdzie te pieniądze trafiają, one często trafiają właśnie do rozmaitych fundacji, chodzi np. o wspieranie Marszu Niepodległości, albo trafiają do o. Rydzyka. Chcę powiedzieć, że to jest naprawdę wielka pralnia pieniędzy i musicie z tym skończyć.</u>
          <u xml:id="u-153.7" who="#DariuszRosati">Dwa sprostowania na koniec. Pani posłanka Masłowska mówiła, że w XX w. już mieliśmy wyższą inflację i podała jako przykład lipiec 2020 r. Chcę powiedzieć, że lipiec 2020 r. był w ubiegłym stuleciu, a nie w tym.</u>
          <u xml:id="u-153.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-153.9" who="#DariuszRosati">I wreszcie, pan przewodniczący Janczyk powiedział, że inflacja jest planowana na przyszły rok na 4%. Być może się przesłyszałem, ale jeszcze raz podkreślam: zaplanowaliście inflację na 3,3 i musicie ją teraz wziąć pod uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-154">
          <u xml:id="u-154.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-154.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">I ostatnie pytanie do pana ministra, jeśli jest. Chodzi mi o stawki FRA, które wyraźnie wskazują na oczekiwanie inflacyjne powyżej 3%. Proszę powiedzieć, jak Ministerstwo Finansów będzie finansować potrzeby pożyczkowe i jak to wpłynie na budżet?</u>
          <u xml:id="u-154.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-154.3" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-154.4" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę, pan poseł Arkadiusz Marchewka, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-155">
          <u xml:id="u-155.0" who="#ArkadiuszMarchewka">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Widzę, że macie trzy zasady: łupić przedsiębiorców, zadłużać państwo i nakręcać inflację. Zapomnieliście o tym, że rolą państwa powinno być wspieranie ludzi najbardziej przedsiębiorczych i wyciąganie do nich ręki z pomocą, a nie po to, żeby zabierać kolejne podatki. Od przyszłego roku uderzycie w przedsiębiorców nowym ładem. Znam przykład stolarza, który od przyszłego roku zapłaci każdego miesiąca 400 zł więcej podatków przez wasze decyzje. Ostatnio opodatkowywaliście podwójnie wiele firm rodzinnych, a wiele przedsiębiorstw, takich, które mają wielkie hale produkcyjne, musi już nawet płacić podatek od deszczu.</u>
          <u xml:id="u-155.1" who="#ArkadiuszMarchewka">Jesteście współodpowiedzialni za tę inflację, bo nałożyliście szereg podatków: opłata mocowa, podatek handlowy, podatek od napojów słodzonych i taka jest prawda, że bierzecie za to współodpowiedzialność. I co jeszcze ważne, zadłużacie ten kraj najszybciej w historii. Na koniec przyszłego roku to już będzie ponad 1,5 bln zł. Praktycznie to jest 40 tys. zł na głowę każdego Polaka.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-156">
          <u xml:id="u-156.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-157">
          <u xml:id="u-157.0" who="#ArkadiuszMarchewka">To jest wasza współodpowiedzialność. To jest cała prawda o waszych rządach.</u>
          <u xml:id="u-157.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-158">
          <u xml:id="u-158.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-158.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę, pan poseł Krzysztof Truskolaski, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-159">
          <u xml:id="u-159.0" who="#KrzysztofTruskolaski">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Jako podlascy posłowie Koalicji Obywatelskiej zgłosiliśmy 27 poprawek do tego budżetu, regionalnych, bardzo ważnych poprawek. Dzisiaj chciałbym zaapelować do wszystkich posłów Prawa i Sprawiedliwości, abyście ponad podziałami politycznymi spojrzeli na te poprawki, bo to są naprawdę bardzo ważne inwestycje dla województwa podlaskiego. Jeżeli zależy wam na mieszkańcach województwa podlaskiego, jeżeli zależy wam na samorządowcach z województwa podlaskiego, to na pewno te poprawki poprzecie, bo m.in mamy poprawkę dotyczącą drogi krajowej nr 8 z Białegostoku do węzła Raczki. Jest to pierwszy etap, 100 mln zł. Jest to droga śmierci i jak najszybciej trzeba ją zrobić. Dlatego dajemy 100 mln zł, żeby rozpocząć pracę nad tą drogą.</u>
          <u xml:id="u-159.1" who="#KrzysztofTruskolaski">Ale nie tylko to, bo również zwiększenie części oświatowej subwencji dla samorządów z województwa podlaskiego. Chcemy, aby subwencja edukacyjna była większa o 7 mln, bo samorządom po prostu nie starcza. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-159.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-160">
          <u xml:id="u-160.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-160.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Pan poseł Michał Szczerba, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-161">
          <u xml:id="u-161.0" who="#MichałSzczerba">Szanowna Pani Marszałek! Chciałbym bardzo wyraźnie powiedzieć, szczególnie warszawiankom i warszawiakom, że Polski Ład drenuje budżet miasta stołecznego Warszawy z pieniędzy. Warszawa straci na Polskim Ładzie 1 mld zł rocznie, mimo że otrzyma 400 mln rekompensaty.</u>
          <u xml:id="u-161.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Hańba!)</u>
          <u xml:id="u-161.2" who="#MichałSzczerba">Cena za energię elektryczną tylko w przypadku Metra Warszawskiego w przyszłym roku wzrośnie o 86%. Blisko Sejmu, niecałe 500 m stąd jest bardzo znane liceum im. Batorego. To liceum już obliczyło, że w ich przypadku cena energii elektrycznej wzrośnie o 75%. Szanowni państwo, w związku z tym składamy konkretne poprawki, poprawki o charakterze inwestycyjnym w odniesieniu do Warszawy. Chodzi o budowę centrum muzyki Sinfonia Varsovia, budowę hali widowiskowo-sportowej przy Stadionie Narodowym, odbudowę stadionu lekkoatletycznego Skry, zadaszenie łyżwiarskiego toru wyścigowego Stegny.</u>
          <u xml:id="u-161.3" who="#komentarz">(Głos z sali: Tak jest.)</u>
          <u xml:id="u-161.4" who="#MichałSzczerba">Ale również, szanowni państwo, oto poprawka, którą składam na prośbę pani Wandy Traczyk-Stawskiej. Chodzi o 3 mln zł na Izbę Pamięci przy Cmentarzu Powstańców Warszawy.</u>
          <u xml:id="u-161.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-161.6" who="#MichałSzczerba">Szanowni Państwo! Ten rząd przekazał 3 mln zł Bąkiewiczowi. Jeżeli chcecie dawać Bąkiewiczowi, dajcie też na pamięć o ludności cywilnej powstańczej Warszawy. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-161.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-161.8" who="#komentarz">(Głos z sali: Brawo!)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-162">
          <u xml:id="u-162.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę, pan poseł Artur Łącki, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-163">
          <u xml:id="u-163.0" who="#ArturŁącki">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Miały być nowe promy budowane w polskich, szczecińskich stoczniach, a jest rdzewiejąca stępka i międzynarodowy wstyd. Miały być potężne fermy wiatrowe na szelfie bałtyckim, tymczasem nie ma transformacji energetycznej, prąd drożeje, a teraz zaczyna już i jego brakować. Miały być pieniądze dla psychiatrii dziecięcej, o co się upominamy cały czas. Co z tego zostało? Czarnkowy telefon zaufania. Nie potraficie realizować wielkich strukturalnych projektów, więc może dofinansujcie tych, którzy potrafią — samorządy?</u>
          <u xml:id="u-163.1" who="#ArturŁącki">Złożyłem poprawkę nr 14, dotyczącą budowy obwodnicy miasta Gryfic, chodzi o kwotę 50 mln zł. Wzywam posłów z PiS reprezentujących powiat gryficki o poparcie tej poprawki. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-163.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-163.3" who="#komentarz">(Poseł Jakub Rutnicki: Całe województwo zachodniopomorskie.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-164">
          <u xml:id="u-164.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-164.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Pan poseł Tomasz Szymański, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-165">
          <u xml:id="u-165.0" who="#TomaszSzymański">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Z tego miejsca w imieniu parlamentarzystów Platformy Obywatelskiej, Koalicji Obywatelskiej chciałbym zaapelować o poparcie poprawki, którą przygotowaliśmy, według której należy przeznaczyć dodatkowe środki na podwyższenie wynagrodzeń pracowników cywilnych zarówno jednostek Policji: komend wojewódzkich, komend powiatowych, jak i pracowników cywilnych Straży Granicznej.</u>
          <u xml:id="u-165.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-165.2" who="#TomaszSzymański">Jak państwo wiecie, funkcjonariusze Straży Granicznej oraz Policji wykonują bardzo ciężkie zadania i bardzo ciężką służbę w tej chwili na granicy. Natomiast ich koledzy, z którymi razem pracują za biurkami, nie mają żadnych dodatków, nie mają żadnych podwyżek. Od 1 stycznia funkcjonariusz średnio dostanie 677 zł podwyżki, natomiast jego kolega, pracownik cywilny — jedynie 167 zł. Oznacza to że blisko 30 tys. pracowników cywilnych komend powiatowych i wojewódzkich Policji będzie pracowało znowu za najniższą krajową. Tak być nie może.</u>
          <u xml:id="u-165.3" who="#TomaszSzymański">W imieniu parlamentarzystów Koalicji Obywatelskiej bardzo państwa proszę, panie ministrze, o to żeby przyjąć poprawkę, która nada sens pracy pracowników cywilnych służb mundurowych, bo nie mogą pracować za tak strasznie niewielkie pieniądze. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-165.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-166">
          <u xml:id="u-166.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-166.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę, pani poseł Marta Golbik, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-167">
          <u xml:id="u-167.0" who="#MartaGolbik">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-167.1" who="#MartaGolbik">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Ileż to razy mówiliście o tym, że chcecie pomagać tym najsłabszym? Tymczasem fundujecie najdroższe w historii święta. Dzisiaj zakupy są dwukrotnie droższe niż w 2015 r., i to ci najsłabsi ponoszą największe konsekwencje tego, że mamy taką drożyznę, a wy nic z tym nie robicie.</u>
          <u xml:id="u-167.2" who="#MartaGolbik">Trochę ponad tydzień temu na posiedzeniu komisji finansów złożyliśmy poprawkę dotyczącą dofinansowania psychiatrii dziecięcej, czyli chodzi tu również o tych najsłabszych, tych najbardziej potrzebujących. Posłowie PiS odrzucili tę poprawkę, której przyjęcie kosztowałoby 200 mln zł. To pokazuje, jak dbacie o tych najmłodszych, o tych najsłabszych. Na nich nie macie pieniędzy. Macie pieniądze na wszystko inne. Dlatego apelujemy o to, żebyście poprawili swoje błędy podczas głosowania nad budżetem, bo wtedy również będziemy składać poprawki dotyczące psychiatrii dziecięcej, zdrowia. Spróbujcie to naprawić. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-167.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-168">
          <u xml:id="u-168.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-168.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Pan poseł Andrzej Szewiński, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-169">
          <u xml:id="u-169.0" who="#AndrzejSzewiński">Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Dlaczego w projekcie ustawy budżetowej środki zaplanowane w części dotyczącej subwencji i środków na zadania samorządowe są niewystarczające? Taka sytuacja może doprowadzić wiele samorządów do upadłości. Przykład Częstochowy: subwencja oświatowa niższa o 150 mln od kwoty, jaką należy zabezpieczyć na realizację nałożonych zadań, zmniejszony podatek od osób fizycznych — 88 mln, do tego dochodzi koszt energii, podwyżek wynagrodzeń. Budżet miasta łącznie został pomniejszony o 260 mln.</u>
          <u xml:id="u-169.1" who="#AndrzejSzewiński">W odniesieniu do ustawy budżetowej złożyłem wiele wniosków regionalnych, które są jakże ważne, jeśli weźmie się pod uwagę strategię rozwoju Polski. Są to wnioski dotyczące: budowy węzła drogowego DK 1, DK 46, przedłużenia ul. 1 Maja do ul. Krakowskiej, wraz z wiaduktem nad torami, budowy linii tramwajowej do dzielnicy Północ czy też modernizacji teatru w Częstochowie. I pytanie: Czy znajdą się środki na przedmiotowe zadania?</u>
          <u xml:id="u-169.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-170">
          <u xml:id="u-170.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-170.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę, pan poseł Piotr Borys, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-171">
          <u xml:id="u-171.0" who="#PiotrBorys">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Ilu jeszcze ludzi musi umrzeć w Polsce, abyście przejrzeli na oczy?</u>
          <u xml:id="u-171.1" who="#PiotrBorys">Składamy poprawkę na kwotę 20 mld zł, aby ratować ludzi w pandemii. Ponad 80 tys. więcej Polaków umarło w wyniku tego, że system przestał działać. W zakresie psychiatrii dziecięcej składamy poprawkę na kwotę 100 mln zł. Odnotowano ponad 1000 prób samobójczych wśród dzieci. Tak nie może być. Przejrzyjcie naprawdę na oczy. Mamy największą śmiertelność w czasie pandemii, największą inflację i największą drożyznę w Europie. Trzeba coś z tym zrobić. Chcemy, aby w sytuacji tej drożyzny 1 mld zł został przekazany na rzecz rolników na dopłaty do bardzo drogich nawozów. Chcemy, aby nauczyciele mieli podwyżki od 1 stycznia, dlatego składamy poprawkę na kwotę 6,5 mld zł. Chcemy w końcu dowartościować cywilnych pracowników sądów i prokuratur, podobnie jak pracowników administracji zatrudnionych w Policji i w Straży Granicznej. Chciałbym także zgłosić jedną poprawkę, która jest odbiciem waszych nieudolnych rządów jak w soczewce. Na kwotę 15 mln zł składam poprawkę dotyczącą zawalonej 3 lata temu kładki dla pieszych w przebiegu drogi krajowej w Lublinie. Tak wyglądają wasze rządy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-172">
          <u xml:id="u-172.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-173">
          <u xml:id="u-173.0" who="#PiotrBorys">Znajdźcie w końcu pieniądze nawet na takie niewielkie inwestycje.</u>
          <u xml:id="u-173.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-173.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Brawo!)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-174">
          <u xml:id="u-174.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-174.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę, pan poseł Aleksander Miszalski, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-175">
          <u xml:id="u-175.0" who="#AleksanderMiszalski">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! PiS równa się drożyzna. PiS to galopujące ceny, to inflacja. To jest oczywista oczywistość. Ale PiS to nie tylko drożyzna. PiS to również strata parudziesięciu miliardów złotych w KPO, dlatego że kłócicie się o Izbę Dyscyplinarną. PiS to również kary nałożone przez Trybunał Sprawiedliwości. To jest 1,5 mln euro dziennie, w sumie uzbierało się już 80 mln euro.</u>
          <u xml:id="u-175.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-175.2" who="#AleksanderMiszalski">PiS to codziennie 500 osób, które umierają. Od początku pandemii to jest 150 tys. niepotrzebnych, nadwymiarowych śmierci. I przy tym wszystkim PiS to 4,89% PKB na ochronę zdrowia. A skoro jesteśmy przy ochronie zdrowia, to złożyliśmy trochę poprawek dotyczących Małopolski, m.in. odnośnie do szpitali powiatowych, dróg, połączeń kolejowych, ochrony powietrza. I co? Poprzecie te poprawki? Na pewno ich nie poprzecie, ponieważ musicie wydać na nacjonalistów, na Tadeusza Rydzyka, na antyszczepionkowców, na TVP Info i wreszcie na kary unijne.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-176">
          <u xml:id="u-176.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-177">
          <u xml:id="u-177.0" who="#AleksanderMiszalski">A wszystko po to, żeby dalej próbować utrzymać się przy korycie.</u>
          <u xml:id="u-177.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-177.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Brawo! Mocne było.)</u>
          <u xml:id="u-177.3" who="#komentarz">(Poseł Piotr Kaleta: Ogień.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-178">
          <u xml:id="u-178.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-178.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę, pan poseł Maciej Lasek, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-179">
          <u xml:id="u-179.0" who="#MaciejLasek">Szanowna Pani Marszałek! Nieobecny Panie Premierze! Wysoka Izbo! Polskie lotniska w 2020 r. straciły 640 mln zł. Kwota 142 mln pomocy udzielonej w 2021 r. była niewystarczająca. W sytuacji gdy tak doświadczona pandemią branża lotnicza leczy rany, Polska Agencja Żeglugi Powietrznej zwiększa wysokość opłat za świadczone przez siebie usługi terminalowe dla tych lotnisk.</u>
          <u xml:id="u-179.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Skandal!)</u>
          <u xml:id="u-179.2" who="#MaciejLasek">Zwiększa niemal o 40%. Kto za to zapłaci? Zapłaci pasażer. Bilety będą droższe, jak zresztą wszystko inne, zgodnie z waszym programem.</u>
          <u xml:id="u-179.3" who="#komentarz">(Głos z sali: Polski Ład.)</u>
          <u xml:id="u-179.4" who="#MaciejLasek">Wspólnie z grupą posłów klubu Koalicji Obywatelskiej złożyliśmy poprawkę przyznającą 50 mln dotacji celowej z przeznaczeniem na utrzymanie opłat terminalowych na dotychczasowym poziomie. Jeśli rzeczywiście zależy wam, aby polskie lotniska nadal były oknem na świat dla regionów, to poprzyjcie tę poprawkę. Branża lotnicza tego oczekuje. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-179.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-180">
          <u xml:id="u-180.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-180.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Pan poseł Dariusz Joński, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-181">
          <u xml:id="u-181.0" who="#DariuszJoński">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Ten projekt budżetu jest skrojony pod działaczy i polityków Prawa i Sprawiedliwości. W tym budżecie nie zabraknie na Fundusz Patriotyczny, Narodowy Instytut Wolności, Polską Fundację Narodową, Fundusz Sprawiedliwości czy fundusz ekologiczny. Na te wszystkie fundusze, instytuty są pieniądze. A co macie dla ludzi? Dla ludzi macie najdroższe święta od 20 lat. Święta najdroższe od 20 lat. Otóż pomimo że jest bardzo wysoka inflacja — 7-procentowa — to jeśli ktokolwiek będzie chciał kupić karpia, zapłaci za niego 260% więcej niż rok temu, za dorsza zapłaci 220% więcej niż rok temu, za pomarańcze — 100% więcej niż rok temu, za rodzynki — 300% więcej niż rok temu, za śledzie — 50% więcej, za cukier — 25% więcej. Spełnia się niestety marzenie pana premiera Morawieckiego, który powiedział, że ludzie mają, delikatnie powiem, harować za miskę ryżu. Tak, bo nie ma nic innego do zaproponowania, nie zrobił nic, żeby ta inflacja i ta drożyzna były dużo lżejsze, tak jak jest w innych krajach.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-182">
          <u xml:id="u-182.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-183">
          <u xml:id="u-183.0" who="#DariuszJoński">Chciałbym zapytać pana premiera Morawieckiego, ale nie ma go na sali. Niech odpowie wielu Polakom na pytanie nie tylko o to, jak żyć, ale także jak przeżyć do pierwszego. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-183.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-184">
          <u xml:id="u-184.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-184.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę, pani poseł Marta Wcisło, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-185">
          <u xml:id="u-185.0" who="#MartaWcisło">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Debata budżetowa odbywa się bez ministra finansów. Dlaczego? Dlatego, że to jest najgorszy budżet, budżet drożyzny+, wirtualnej księgowości, rozpasany budżet, budżet wydatków na swoich, w tym na odprawy, zwiększenie wydatków dla premiera i prezydenta. A po drugiej stronie co widzimy? Ograbianie samorządów, dla najuboższych dodatek osłonowy w wysokości 17 zł i na służbę zdrowia realnie, średnio ok. 5% w czasie pandemii. Domagamy się z tego z miejsca zwiększenia środków na służbę zdrowia o 20 mld, w szczególności na onkologię, Centrum Onkologii Ziemi Lubelskiej, szpitale powiatowe, oddziały pediatryczne w Puławach, Lubartowie, Janowie Lubelskim i na pokrycie wielu innych wydatków i kosztów inwestycji w województwach najuboższych na Lubelszczyźnie, która jest jednym z najbiedniejszych regionów w Polsce. A do posłów z Lubelszczyzny apeluję, aby nie bali się podnieść ręki w słusznej sprawie. Ten budżet, szanowni państwo, to budżet drożyzny, budżet niesprawiedliwy. I nie ma na to naszej zgody.</u>
          <u xml:id="u-185.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-185.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Brawo!)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-186">
          <u xml:id="u-186.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-186.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę, pan poseł Ryszard Wilczyński, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-187">
          <u xml:id="u-187.0" who="#RyszardWilczyński">Wysoka Izbo! Podobno PiS ma nabożeństwo do tego, co narodowe, wszystkiego, co narodowe, ale jest wyjątek: chodzi o narodowe dziedzictwo kulturowe. Otóż mamy w Polsce 80 tys. zabytków nieruchomych, kilkaset tysięcy ruchomych. Ile w budżecie Rzeczypospolitej jest przewidziane na ochronę zabytków? 177 mln zł, 1/3 . 1/3! Tyle dajemy na ochronę zabytków. Oczywiście nie muszę mówić, że większość tej kwoty idzie na obiekty sakralne. A więc PiS w ogóle nie chroni zabytków. Gdyby nie praca samorządów, gdyby nie środki unijne, rozpadłaby się większość. To jest wstyd i hańba. Może wreszcie należałoby coś z tą hańbą narodową zrobić, aby to, co jest naszym dziedzictwem, to, co otrzymaliśmy od poprzednich pokoleń, rzeczywiście było chronione. I przykład. Województwo opolskie — 3366 zabytków. Ile ma wojewódzki konserwator zabytków? 700 tys. Tak wygląda wasze rządzenie.</u>
          <u xml:id="u-187.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-188">
          <u xml:id="u-188.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-188.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę, pani poseł Aleksandra Gajewska, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-189">
          <u xml:id="u-189.0" who="#AleksandraGajewska">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Warszawiacy to nasi wspólni wyborcy, to pełnoprawni obywatele tego kraju, o których my w tej Izbie powinniśmy wspólnie zadbać. Tymczasem oni stali się jakąś waszą polityczną obsesją. Przegrywacie w Warszawie kolejne wybory. Zamiast wyciągać konsekwencje, zmieniać swoje podejście, nastawienie, proponować inne rozwiązania, wy się na warszawiakach coraz bardziej chcecie odgrywać. Wykluczyliście ich z funduszu inwestycji lokalnych, teraz dobijacie Polskim Ładem, na którym Warszawa straci 1 mld zł, a jeszcze podwyżkami wynikającymi z inflacji.</u>
          <u xml:id="u-189.1" who="#AleksandraGajewska">Dlatego chcielibyśmy wesprzeć Warszawę, zgłaszając poprawki. Ja jako warszawska posłanka, jako szefowa Parlamentarnego Zespołu ds. m.st. Warszawy zgłosiłam ich ponad 20. Chodzi m.in. o budowę żłobków w trzech dzielnicach, zakup autobusów niskoemisyjnych, wsparcie dla szpitali miejskich, wsparcie dla domu dziennego pobytu seniora, program przeciwdziałania przemocy wśród dzieci.</u>
          <u xml:id="u-189.2" who="#AleksandraGajewska">Państwo macie szansę wyjść naprzeciw potrzebom warszawiaków i przestać ich traktować jako swoich politycznych przeciwników. My was sprawdzimy. Tak że poprzyjcie nasze poprawki i wyjdźcie naprzeciw potrzebom, pokażcie warszawiakom…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-190">
          <u xml:id="u-190.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-191">
          <u xml:id="u-191.0" who="#AleksandraGajewska">…że ich potrzeby też są dla was ważne. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-191.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-192">
          <u xml:id="u-192.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-192.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę, pan poseł Cezary Grabarczyk, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-193">
          <u xml:id="u-193.0" who="#CezaryGrabarczyk">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Jest drogo, ale wszyscy wiemy, że będzie jeszcze drożej. Rosną ceny żywności i to w szczególności niepokoi dziś Polaków. Dlaczego będzie drożej? Dlatego że rośnie także cena nawozów sztucznych. Dziś nawozy droższe są o 100%, 200%, czasami o 260%. Co proponuje rząd? Wie pan minister? Pana kolega z rządu zaproponował izbom rolniczym, aby rolnicy przekierowali zainteresowanie na zwiększenie udziału w nawożeniu nawozami organicznymi.</u>
          <u xml:id="u-193.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Proszę wszystko przeczytać, a nie…)</u>
          <u xml:id="u-193.2" who="#CezaryGrabarczyk">My proponujemy inne rozwiązanie: dopłaćmy rolnikom przy zakupie nawozów sztucznych. Zgłosiliśmy poprawkę. Proponujemy, żeby PiS, jeżeli chcecie, aby żywność była tańsza, poparł poprawkę. 800 mln na dopłaty do zakupu nawozów sztucznych dla rolników.</u>
          <u xml:id="u-193.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-194">
          <u xml:id="u-194.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-194.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Pan poseł Krzysztof Grabczuk, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-195">
          <u xml:id="u-195.0" who="#KrzysztofGrabczuk">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Jestem koleżeński i zwracam się do moich koleżanek i kolegów z PiS-u: jeśli ktoś chce, chętnie to pożyczę, żebyście sobie państwo mogli z tym zrobić zdjęcie.</u>
          <u xml:id="u-195.1" who="#komentarz">(Poseł Piotr Kaleta: A możesz dać?)</u>
          <u xml:id="u-195.2" who="#KrzysztofGrabczuk">Tak, tak.</u>
          <u xml:id="u-195.3" who="#KrzysztofGrabczuk">Proszę państwa, to nie jest dobry budżet dla Polski, to nie jest dobry budżet dla Polaków. Rok 2022, wszystko na to wskazuje, będzie rokiem bardzo drogim, być może najdroższym. Dlatego raz jeszcze apelujemy, byście państwo poparli nasze propozycje, żeby zwiększyć środki finansowe dla służby zdrowia, dla nauczycieli, dla pracowników cywilnych Policji, Straży Granicznej, prokuratury czy też sądów. Prosimy również i wnioskujemy o to, żeby znalazły się środki na dopłaty dla rolników, bo rolnicy są dzisiaj w bardzo trudnej sytuacji, ale również na wsparcie dla samorządów, które są objęte stanem wyjątkowym.</u>
          <u xml:id="u-195.4" who="#KrzysztofGrabczuk">Państwo nie macie prawa moralnego mówić, że nie ma pieniędzy w budżecie, skoro są pieniądze, żeby każdego dnia płacić 1,5 mln kary do Unii Europejskiej, i skoro sami wewnętrznymi rozgrywkami blokujecie, powodujecie to, że nie możemy otrzymać miliardów z Unii Europejskiej. Poprzyjcie nasze poprawki. Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-195.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-195.6" who="#komentarz">(Głos z sali: Brawo!)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-196">
          <u xml:id="u-196.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-196.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Pan poseł Marek Sowa, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-197">
          <u xml:id="u-197.0" who="#MarekSowa">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Dzisiaj na sali nie ma premiera Morawieckiego, ale kilka miesięcy temu tutaj był i tak mówił:</u>
          <u xml:id="u-197.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Zacięło się, nieprzygotowany.)</u>
          <u xml:id="u-197.2" who="#komentarz">(Poseł Marek Sowa odtwarza nagranie z telefonu komórkowego: Jednak mimo tych waszych błędów, ogromnych błędów z przeszłości chcę powiedzieć: nie będzie podwyżek cen energii.)</u>
          <u xml:id="u-197.3" who="#komentarz">(Poseł Cezary Grabarczyk: Kłamał.)</u>
          <u xml:id="u-197.4" who="#komentarz">(Głos z sali: Pinokio.)</u>
          <u xml:id="u-197.5" who="#MarekSowa">Szanowni Państwo! Nie pierwszy raz premier Morawiecki kłamał, okłamał Polki i Polaków, bo jest ostatnią osobą, której zależy na taniej energii, na tanim opale, na tanich produktach. Jest osobą, która za wszelką cenę chce zedrzeć z Polaków ostatni grosz, chce, aby im zostało tylko na michę ryżu. To jest prawdziwy obraz premiera Morawieckiego.</u>
          <u xml:id="u-197.6" who="#MarekSowa">Szanowni Państwo! PiS = drożyzna. To wasz znak firmowy, to jest znak firmowy PiS-u, bo robicie wszystko, aby z podatku inflacyjnego do budżetu wpłynęło jak najwięcej. Tylko dzięki tej inflacji skorzystacie, zyskacie 30 mld zł.</u>
          <u xml:id="u-197.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-198">
          <u xml:id="u-198.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-198.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Pan poseł Michał Jaros, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-199">
          <u xml:id="u-199.0" who="#MichałJaros">Szanowna Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Powtórzę po raz kolejny, bo mówię to ja i mówią eksperci: nie znacie się na gospodarce. Chyba nawet nie wiecie, co to jest gospodarka. Wydaje się wam, że to taka krowa, którą można wyłącznie doić, albo bank, z którego można wyłącznie brać pieniądze. W tym roku w rankingu systemów podatkowych państw OECD zajmujemy przedostatnie miejsce, za Włochami. Tym swoim Polskim Ładem uderzacie przede wszystkim w polskie małe i średnie przedsiębiorstwa, nie w korporacje, bo tych polskich firm nie stać na doradców podatkowych i na walkę o swoje prawa, o swoje pieniądze z fiskusem przez wiele lat.</u>
          <u xml:id="u-199.1" who="#MichałJaros">Pozostaje kilka pytań, szanowni państwo. Dlaczego niszczycie sukces gospodarczy kilku pokoleń Polek i Polaków? Dlaczego znacząco podnosicie obciążenia publiczne dla przedsiębiorców w tym bardzo trudnym i niestabilnym gospodarczo czasie? Dlaczego niszczycie polskie małe i średnie przedsiębiorstwa? Dlaczego komplikujecie przepisy zamiast je upraszczać? Mam nadzieję, że znacie powiedzenie, że Kazimierz Wielki zastał Polskę drewnianą, a zostawił murowaną. Po was zostaną tylko drzazgi. Cofacie gospodarczo Polskę o dziesiątki lat. A poza tym, pani marszałek, uważam, że Ostrołękę trzeba podliczyć i rozliczyć, a winnych ukarać. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-199.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-200">
          <u xml:id="u-200.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-200.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę, pani poseł Zofia Czernow, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-201">
          <u xml:id="u-201.0" who="#ZofiaCzernow">Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Panie Ministrze! Chciałam zapytać o przejrzystość finansów publicznych. Polakom ta informacja się należy. Wiemy, że 350 mld jest poza kontrolą Wysokiej Izby już dziś, a w tym budżecie na pięciu stronach, w 72 pozycjach jest prawie 40 mld zł ukrytych w różnych rezerwach, które zaraz po półroczu będą uruchamiane na różne wydatki, mniej lub bardziej potrzebne. Żądamy, aby tę kwotę przeznaczyć na realizację zgłoszonych przez nas poprawek. Ta kwota w zupełności wystarczy. Nie zgadzamy się, aby prawie 10% dochodów budżetu było ukryte w rezerwach.</u>
          <u xml:id="u-201.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-201.2" who="#ZofiaCzernow">Są tu bardzo ciekawe zapisy, np. rezerwa na zmiany systemowe i niektóre zmiany organizacyjne, w tym nowe zadania — tu są kolejne instytuty itd., itd. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-201.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-202">
          <u xml:id="u-202.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-202.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę, pan poseł Tomasz Głogowski, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-203">
          <u xml:id="u-203.0" who="#TomaszGłogowski">Szanowna Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Chciałem zapytać o zabezpieczenie w budżecie na rok 2022 środków na likwidację bomb ekologicznych, czyli składowisk odpadów niebezpiecznych po byłych zakładach z branży chemicznej. Mam na myśli Zakłady Chemiczne Tarnowskie Góry, Zakłady Chemiczne Zachem w Bydgoszczy, Zakłady Organika-Azot w Jaworznie czy Zakłady Przemysłu Barwników Boruta w Zgierzu. Na przykładzie pierwszego z nich, czyli Zakładów Chemicznych Tarnowskie Góry, mogę powiedzieć, że 2/3 prac przy zabezpieczeniu tych niebezpiecznych odpadów zostało już wykonanych, zrealizowanych w przeszłości, ale od roku 2015 żadne dalsze działania nie są realizowane, za to Ministerstwo Środowiska powołało specjalny zespół do spraw terenów zdegradowanych. Ten zespół odbył kilkanaście posiedzeń, ale same posiedzenia nie przyczyniły się do rozwiązania problemu. W odpowiedzi na moją interpelację z lutego br. wiceminister klimatu i środowiska poinformował mnie, że rekultywacja terenów po tych zakładach przemysłu chemicznego będzie finansowana z Krajowego Planu Odbudowy. Ale pojawił się problem — ten Krajowy Plan Odbudowy nadal nie jest zatwierdzony, nie wiadomo, kiedy będzie zatwierdzony, w tym roku raczej na pewno nie. Polska już traci z tego tytułu pieniądze. A więc pytanie: Czy środki na te zadania są zabezpieczone w przyszłorocznym budżecie? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-203.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-203.2" who="#komentarz">(Głos z sali: To jest merytoryczne pytanie, jedno z nielicznych.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-204">
          <u xml:id="u-204.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-204.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę, pani poseł Iwona Maria Kozłowska, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-205">
          <u xml:id="u-205.0" who="#IwonaMariaKozłowska">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! PiS = drożyzna dla pracowników pomocy społecznej. W projekcie ustawy budżetowej nie znalazłam zapewnienia środków na podwyżki płac dla pracowników socjalnych, pielęgniarek, opiekunek, opiekunów, rehabilitantów, terapeutów w domach pomocy społecznej. Każda z tych grup zawodowych, obciążonych psychicznie i fizycznie szczególnie w okresie pandemii, wykonuje niezmiernie odpowiedzialną pracę, poświęca się dla osób niesamodzielnych, dla osób chorych, osób z niepełnosprawnościami. DPS-y nie są placówkami medycznymi i w związku z tym pracownicy, wykonując bardzo podobne obowiązki jak pracownicy zakładów opiekuńczo-leczniczych czy pielęgniarki na oddziałach szpitalnych, nie są objęci siatką płac obowiązującą w opiece zdrowotnej. Ta dysproporcja wynagrodzeń powoduje odpływ wykwalifikowanej kadry z domów pomocy społecznej. Kiedy ten problem zostanie rozwiązany? Jutro? Pojutrze? W domach pomocy społecznej będą chorzy, będą osoby starsze, będą osoby z niepełnosprawnościami, ale nie będzie nikogo, kto będzie mógł tymi osobami się zająć, kto będzie je pielęgnował i będzie się nimi opiekował.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-206">
          <u xml:id="u-206.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-207">
          <u xml:id="u-207.0" who="#IwonaMariaKozłowska">PiS to drożyzna dla pracowników pomocy społecznej. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-207.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-208">
          <u xml:id="u-208.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-208.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę, pani poseł Anna Wojciechowska, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-209">
          <u xml:id="u-209.0" who="#AnnaWojciechowska">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! To nie jest budżet robiony z myślą o Polakach, to jest budżet dla PiS-u. Ile jest tam pieniędzy ukrytych dla poprawy samopoczucia rządu PiS-u, tego dokładnie nie wiemy, proszę państwa, bo rząd się wyżywi — nawet jak będzie drożyzna, to rząd dodrukuje sobie po prostu pieniądze. Niedofinansowana jest służba zdrowia, która funkcjonuje już na krawędzi, rolnictwo chyli się ku upadkowi, energetyka jest w sytuacji krytycznej, ignorancja co do odnawialnych źródeł energii itd., itd. Koalicja Obywatelska złożyła doskonałe propozycje poprawek. Proszę je przyjąć. Budżet jest do poprawy w każdej części, bo to jest jedna wielka niewiadoma. Tak naprawdę nie wiemy, jakie jest zadłużenie naszego państwa, ale dla rządu w tej chwili to nic nie znaczy. Dziennie, proszę państwa, umiera pół tysiąca osób na COVID. Przerażające, bo wszyscy podeszli do tego jak do normalnej sytuacji. Egoizm i bezwzględność — i wszystko to, wszystko dla władzy.</u>
          <u xml:id="u-209.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-210">
          <u xml:id="u-210.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-210.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę, pani poseł Elżbieta Gapińska, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-211">
          <u xml:id="u-211.0" who="#ElżbietaGapińska">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Rządzicie 6 lat. PiS = drożyzna. Nazwa waszej partii to synonim drożyzny. W listopadzie inflacja osiągnęła poziom 7,7%, a państwo dzisiaj, w ostatnich godzinach, kiedy znajdujemy się na tej sali, tak jak przez kilka poprzednich lat i dni, jesteście z siebie megazadowoleni. Nie wiem, z czego państwo się cieszycie.</u>
          <u xml:id="u-211.1" who="#ElżbietaGapińska">Podoba wam się też budżet na przyszły rok. To budżet, w którym brakuje pieniędzy na wszystko: na zdrowie, na ekologię, na transformację energetyczną. Nie ma na to, brakuje pieniędzy. Może dacie chociaż 6,5 mld zł dla nauczycieli. Te pieniądze po prostu im się należą za to, że dbają oni o wasze dzieci, że wytrzymują w szkole, w której próbujecie ich indoktrynować i próbujecie indoktrynować dzieci. Dajcie nauczycielom pieniądze, bo im się to należy.</u>
          <u xml:id="u-211.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-211.3" who="#komentarz">(Poseł Jakub Rutnicki: Brawo!)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-212">
          <u xml:id="u-212.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-212.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Pani poseł Krystyna Sibińska, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-213">
          <u xml:id="u-213.0" who="#KrystynaSibińska">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Po pierwsze, PiS to drożyzna. Po drugie, ma rację pani poseł Skowrońska, która mówi, że to jest wasza wina, wielka wina.</u>
          <u xml:id="u-213.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-213.2" who="#KrystynaSibińska">Po trzecie, szukam w budżecie na rok 2022 pieniędzy na drogi. Otwieram portal Ministerstwa Infrastruktury, zakładkę: Rządowy Fundusz Rozwoju Dróg, dawniej Fundusz Dróg Samorządowych, dawniej schetynówki, i szukam rozstrzygnięcia naboru wniosków na 2021 r. Tam gdzie są zadania obwodnicowe, nie ma rozstrzygnięcia, a wiem, że wszystkie procedury zostały już zakończone. Leży to na biurku u premiera Morawieckiego i czeka na podpis. Nie podpisuje. Dlaczego? Pewnie nie ma pieniędzy. A czekają tam m.in. dokumenty dotyczące obwodnicy Drezdenka, obwodnicy Nowej Soli. Nie ma też rozstrzygnięcia w sprawie zadań gminnych i powiatowych, bo nie ma pieniędzy. Czekają obwodnice w województwie lubuskim. Północna obwodnica Gorzowa, południowa obwodnica Zielonej Góry, obwodnice Słubic, Kożuchowa, Krosna Odrzańskiego, Kostrzyna nad Odrą.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-214">
          <u xml:id="u-214.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Proszę kończyć, pani poseł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-215">
          <u xml:id="u-215.0" who="#KrystynaSibińska">Nie znajdziemy w tym budżecie pieniędzy na obwodnicę Świebodzina, Nowogrodu Bobrzańskiego, Kargowej, a także węzła Łagów na autostradzie A2…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-216">
          <u xml:id="u-216.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-217">
          <u xml:id="u-217.0" who="#KrystynaSibińska">…a o to się upominamy.</u>
          <u xml:id="u-217.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-218">
          <u xml:id="u-218.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-218.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę, pan poseł Jakub Rutnicki, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-219">
          <u xml:id="u-219.0" who="#JakubRutnicki">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-219.1" who="#JakubRutnicki">Pani Marszałek! PiS to drożyzna. To drożyzna każdego dnia, ale przede wszystkim to będą najdroższe święta od 20 lat. Chcecie pomagać Polakom — dajecie 17 zł na głowę. A premier Morawiecki z żoną w 1 dzień, szanowni państwo, ile dostają? 14 mln zł. Taka jest wasza prawdziwa twarz.</u>
          <u xml:id="u-219.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-219.3" who="#JakubRutnicki">Mówicie: przez 8 lat Platformy Obywatelskiej. Porównajmy. Jaki był poziom inflacji w 2015 r., gdy zostawialiśmy rządy? 0%. Jaki będzie poziom inflacji w 2022 r.? Najprawdopodobniej ponad 8%. To są konkrety.</u>
          <u xml:id="u-219.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-219.5" who="#JakubRutnicki">Średnia rata kredytu przez 3 miesiące, szanowni państwo, wzrośnie o 300 zł. Mówicie o zadłużeniu i o tym, jak świetnie sobie radzicie. Sprawdźmy. 2015 r. Na każdego Polaka przypada zadłużenie w wysokości 20 tys. zł, a po latach waszych rządów — 40 tys. zł. Suma zadłużenia to 1 bln 400 mln zł.</u>
          <u xml:id="u-219.6" who="#JakubRutnicki">I symbol. Wspieracie Mejzę. Wspieracie człowieka, który żerował na krzywdzie dzieci. Rodzice dzieci chorych na SMA każdego dnia zbierają pieniądze. Na terapię potrzeba 8 mln zł. Nie mogą uzbierać tej kwoty np. w Zbąszyniu. Wspieracie Mejzę, a nie wspieracie takich rodziców. Zróbcie coś z tym.</u>
          <u xml:id="u-219.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-220">
          <u xml:id="u-220.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-220.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę, pani poseł Klaudia Jachira, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-221">
          <u xml:id="u-221.0" who="#KlaudiaJachira">Panie Przewodniczący Komitetu ds. Bezpieczeństwa Kaczyński! Pani Marszałek! Panie Ministrze Mejzo! Mam pytanie do premiera Morawieckiego. Czy to prawda, że wysłał pan SMS-a do wysokiego urzędnika Komisji Europejskiej z prośbą o pomoc, aby Polska otrzymała pieniądze, i podpisał się pan, cytuję: ostatni Europejczyk w rządzie? Czy pan premier chciał przez to przekazać, że rządzą nami nie-Europejczycy? W czyim imieniu obecny rząd realizuje swoją antyeuropejską politykę? Przecież poparcie dla Unii jest u nas najwyższe w Europie i wynosi 90%.</u>
          <u xml:id="u-221.1" who="#KlaudiaJachira">Rozmawiamy tu o budżecie. Wszyscy cierpimy z powodu wysokiej inflacji i drożyzny. Dlaczego rząd jest przeciwny otrzymaniu zaliczki z Funduszu Odbudowy w wysokości 22 mld zł? Dlaczego w całym rządzie zależy na tym tylko panu, panie premierze? A może to nie rząd rządzi. Kto w takim razie rządzi Polską?</u>
          <u xml:id="u-221.2" who="#KlaudiaJachira">Panie Premierze! Apeluję o szczerą odpowiedź.</u>
          <u xml:id="u-221.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-222">
          <u xml:id="u-222.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-222.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę, pan poseł Michał Krawczyk, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-223">
          <u xml:id="u-223.0" who="#MichałKrawczyk">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Mam pytanie do państwa posłów i posłanek z Prawa i Sprawiedliwości. Czy państwo w ogóle czasami chodzicie do sklepu spożywczego?</u>
          <u xml:id="u-223.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Tak.)</u>
          <u xml:id="u-223.2" who="#MichałKrawczyk">Jeśli chodzicie, to doskonale wiecie, że to jest prawda.</u>
          <u xml:id="u-223.3" who="#komentarz">(Poseł Jakub Rutnicki: Nie.)</u>
          <u xml:id="u-223.4" who="#komentarz">(Głos z sali: Wyżej.)</u>
          <u xml:id="u-223.5" who="#MichałKrawczyk">Proszę bardzo. Przez ostatnie 6 lat waszych rządów ceny idą w górę, w sklepach spożywczych w sposób niewyobrażalny.</u>
          <u xml:id="u-223.6" who="#komentarz">(Głos z sali: Masz już ładne zdjęcie.)</u>
          <u xml:id="u-223.7" who="#MichałKrawczyk">Przez ostatni rok podstawowy koszyk zakupów podrożał o 35%. Fundujecie Polakom najdroższe święta Bożego Narodzenia od 20 lat. Co planujecie w budżecie na przyszły rok? Kolejne 214 mln zł wzrostu wydatków w kancelarii premiera. 2 mld zł na publiczną propagandę w TVP. I kolejne miliony, dziesiątki milionów złotych na łąkę w Baranowie.</u>
          <u xml:id="u-223.8" who="#MichałKrawczyk">Pytam, czy dzięki tym milionom przybędzie w szkołach dodatkowych zajęć z angielskiego albo z matematyki dla dzieci.</u>
          <u xml:id="u-223.9" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-223.10" who="#MichałKrawczyk">Czy może przybędzie łóżek na oddziałach pediatrycznych, które są tak potrzebne?</u>
          <u xml:id="u-223.11" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-223.12" who="#MichałKrawczyk">Czy może dzięki tym pieniądzom w Polsce urodzi się więcej dzieci z in vitro? Nie. Jesteście całkowicie oderwani od rzeczywistości, ale Polki i Polacy twardo stąpają po ziemi i mówią: PiS musi odejść.</u>
          <u xml:id="u-223.13" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-224">
          <u xml:id="u-224.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-224.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę, pan poseł Konrad Frysztak, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-225">
          <u xml:id="u-225.0" who="#KonradFrysztak">Pani Marszałek! Szanowni Państwo! Państwo rządzicie już 6 lat. To jest właśnie wynik waszych działań, wynik tego, że drożyzna w Polsce jest zasługą Prawa i Sprawiedliwości. To, że mamy drogie paliwo, to, że mamy drogą energię, to, że produkty spożywcze są drogie, to jest również wynik pracy nie kogo innego jak szefa komisji energii i aktywów państwowych Marka Suskiego.</u>
          <u xml:id="u-225.1" who="#KonradFrysztak">Szanowni Państwo! To właśnie dzisiaj przez te rządy będziemy mieli najdroższe święta od 20 lat. Ale aby zrekompensować radomianom, mieszkańcom ziemi radomskiej te wielkie wydatki, mam wielką prośbę — tu przed chwilą był były kandydat na prezydenta Wojciech Skurkiewicz czy były prezydent Andrzej Kosztowniak — zagłosujcie za radomskimi poprawkami.</u>
          <u xml:id="u-225.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-225.3" who="#KonradFrysztak">Dajcie pieniądze na budowę, zakup śmigłowca dla Lotniczego Pogotowia Ratunkowego i dajcie pieniądze na obiecywaną również przez pana, panie ministrze Skurkiewicz, który stoi w kuluarach, przebudowę ul. Wolanowskiej. To pan to obiecywał w kampanii wyborczej mieszkańcom tej ulicy w Radomiu.</u>
          <u xml:id="u-225.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-226">
          <u xml:id="u-226.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-226.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę, pan poseł Tomasz Zimoch, Polska 2050.</u>
          <u xml:id="u-226.2" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
          <u xml:id="u-226.3" who="#komentarz">(Poseł Konrad Frysztak: Pan minister sobie odsłucha na Facebooku.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-227">
          <u xml:id="u-227.0" who="#TomaszZimoch">Pani Marszałek! Panie Ministrze! Dlaczego opracowując projekt budżetu, nadal zapominacie o pracownikach sądów i prokuratur, o pracownikach cywilnych Policji? Poprzyjcie państwo poprawki w ich sprawie.</u>
          <u xml:id="u-227.1" who="#TomaszZimoch">Ale istotne jest pytanie, dlaczego Fundusz Medyczny nadal nie jest funduszem ratującym ludzkie życie, dlaczego nie jest funduszem pomagającym ciężko chorym. Obiecano w ramach tego funduszu ponad 4 mld zł, a w tym roku wydano zaledwie 170 mln zł. Dlaczego osoby dotknięte chorobami rzadkimi drżą z niepewności, drżą, czy będą objęte niezbędnymi terapiami, czy nagle zostaną ich pozbawieni.</u>
          <u xml:id="u-227.2" who="#TomaszZimoch">Proszę państwa, jak w ramach budżetu rząd chce pomóc chorym, np. na mukowiscydozę, jak chce w przyszłym roku pomagać tym, którzy cierpią na nocną napadową hemoglobinurię? Brak refundacji leków, przerwanie terapii dla tych ciężko chorych jest dla nich ogłoszeniem wyroku śmierci.</u>
          <u xml:id="u-227.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-228">
          <u xml:id="u-228.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-228.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę, pani poseł Małgorzata Pępek, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-229">
          <u xml:id="u-229.0" who="#MałgorzataPępek">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Proponuję zmianę nazwy waszej partii, bo nie macie nic wspólnego ani z prawem, ani ze sprawiedliwością. PiS to drożyzna. Projekt ustawy budżetowej na rok 2022 — już dziś można to powiedzieć — przynajmniej w części założeń jest nieaktualny. Jednym z powodów takiego stanu rzeczy jest nad wyraz wysoka inflacja i jej konsekwencje. Do tego dochodzi kreatywna księgowość i przepuszczanie ogromnych środków poprzez różnego rodzaju agendy, które nie są ujęte w budżetowym planie. Tak ma wyglądać przejrzystość finansów publicznych. To wszystko pokazuje, że ustawa budżetowa już dawno przestała odzwierciedlać faktyczny stan finansów państwa.</u>
          <u xml:id="u-229.1" who="#MałgorzataPępek">Złożyłam sporo poprawek, których, jak podejrzewam, na pewno nie uwzględnicie, bo robicie to złośliwie i na południe Polski kierujecie coraz to mniejsze środki finansowe. Chciałam prosić o pisemną odpowiedź na te poprawki, które z uzasadnieniem na pewno zostaną nieprzegłosowane. Potrzebne jest bardzo wiele inwestycji na południu Polski i proszę o traktowanie południa Polski w inny sposób, nie tak jak traktujecie do tej pory, po macoszemu. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-229.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-230">
          <u xml:id="u-230.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-230.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę, pan poseł Mateusz Bochenek, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-231">
          <u xml:id="u-231.0" who="#MateuszBochenek">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-231.1" who="#MateuszBochenek">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Kreatywna księgowość, wyprowadzanie pieniędzy poza budżet państwa, ogromne rozpasanie władzy. To widzimy, czytając ten budżet. Niestety pokazujecie także i tym budżetem, i swoją postawą tę sytuację. W zasadzie to równanie idealnie ją opisuje: PiS równa się drożyzna. Drożyzna w sklepach, drożyzna na stacjach benzynowych. Widzimy tę drożyznę, otrzymując rachunki. Niestety jeśli tak dalej będziecie rządzić, będzie tylko gorzej. A Polacy dzisiaj zasługują na odpowiedzialną władzę, także odpowiedzialną władzę, która przyjmie Fundusz Odbudowy, która będzie działała zgodnie z prawem, przepisami prawa, na podstawie i w granicach tego prawa, która będzie przestrzegała praworządności, bo to podstawowa wartość, którą powinniśmy się szczycić i dumnie pokazywać. Dzięki temu możemy także pozyskać ważne środki dla przedsiębiorców, aby walczyć ze skutkami pandemii. Dzisiaj potrzebne są zmiany i przyjęcie poprawek dotyczących podwyżek dla pracowników cywilnych Policji, dla chociażby nauczycieli, ale także przyjęcie ważnych poprawek w sprawie Zagłębia Dąbrowskiego…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-232">
          <u xml:id="u-232.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-233">
          <u xml:id="u-233.0" who="#MateuszBochenek">…na które czekają samorządy i mieszkańcy. Koniec rozpasania władzy, dzisiaj należy wspierać mieszkańców i obywateli. Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-233.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-234">
          <u xml:id="u-234.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę, pan poseł Grzegorz Rusiecki, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-235">
          <u xml:id="u-235.0" who="#GrzegorzRusiecki">Szanowna Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Budżet na 2022 r. to najlepszy dowód na nieudolność PiS-u. To kolejne zadłużanie państwa o 140 mld zł, to nowe podatki. Wielu małych przedsiębiorców już dziś zastanawia się, czy w przyszłym roku nie będzie musiało ograniczyć bądź też zlikwidować swojej działalności gospodarczej. Nie ma pieniędzy na słuszne, właściwe podwyżki dla nauczycieli, dla pracowników administracji, sądów, prokuratur, pracowników Policji i Straży Granicznej czy pomocy społecznej. Nie ma pieniędzy na ochronę zdrowia, w tym na psychiatrię dziecięcą. Z takich tematów lokalnych nie ma nawet pieniędzy na opracowanie koncepcji przebiegu drogi S12 pomiędzy Kaliszem, Lesznem i Głogowem.</u>
          <u xml:id="u-235.1" who="#GrzegorzRusiecki">Czekają nas najdroższe święta. Nie panujecie nad inflacją, nie panujecie nad COVID-em, nie panujecie nad polskim rządem, nie panujecie nad Polską. Zróbcie więc, proszę, najlepszy prezent: nie szkodźcie już więcej, zrezygnujcie i odejdźcie. To będzie najlepszy prezent dla Polaków. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-235.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-235.3" who="#komentarz">(Poseł Jakub Rutnicki: Tak jest!)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-236">
          <u xml:id="u-236.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-236.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę, pan poseł Tadeusz Tomaszewski, Lewica.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-237">
          <u xml:id="u-237.0" who="#TadeuszTomaszewski">Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Budżet państwa to powinna być nadzieja na lepsze życie rodzin pracowników budżetowych. Wielu z nich dziś otrzymuje wynagrodzenie na poziomie płacy minimalnej. W Kasie Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego w placówkach terenowych 60% z nich otrzymuje właśnie wynagrodzenie minimalne. Mówią tak: pora zmienić pracę, nie można tak ciągle do emerytury na płacy minimalnej. Ciągle bieda, dosyć. Czy w tym budżecie nastąpi radykalna poprawa sytuacji pracowników Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego oraz innych pracowników budżetowych?</u>
          <u xml:id="u-237.1" who="#TadeuszTomaszewski">Drugie pytanie: Czy w tym budżecie znajdują się środki na modernizację i remont drogi krajowej nr 15 na odcinku Gniezno — Żydowo — Czeluśnin? Tam dochodzi do wypadków i kolizji, w których giną ludzie. Proszę o odpowiedź na piśmie. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-238">
          <u xml:id="u-238.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-238.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Ostatnie pytanie zadaje pan poseł Janusz Kowalski, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-239">
          <u xml:id="u-239.0" who="#JanuszKowalski">Szanowna Pani Marszałek! Szanowni Państwo! Budżet na rok 2022 będzie zawierał bardzo ważną pozycję, przełom po ostatnich 30 latach, jeżeli chodzi o kwestię finansowania nauki języka polskiego w Niemczech — aż 30 mln zł, po przyjęciu przez Sejm poprawki pana ministra Czarnka, z inicjatywy Solidarnej Polski. To rzeczywiście jest przełom, bo chcę powiedzieć, szanowni państwo, że od 30 lat na poziomie federalnym Republika Federalna Niemiec nie finansowała i nie finansuje nawet 1 euro, 1 marką nauki języka polskiego. To bardzo ważna pozycja i mam nadzieję, że to jest również dobra wiadomość dla wszystkich Polaków dyskryminowanych przez rząd w Republice Federalnej Niemiec. Ci, którzy do tej pory czekają na naukę języka polskiego dla dzieci, dostaną w budżecie 2022 r. wielkie wsparcie od polskiego państwa. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-239.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-240">
          <u xml:id="u-240.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-240.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">To było ostatnie pytanie.</u>
          <u xml:id="u-240.2" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę podsekretarza stanu w Ministerstwie Zdrowia pana ministra Sławomira Gadomskiego o odpowiedź na pytania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-241">
          <u xml:id="u-241.0" who="#SławomirGadomski">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Szanowni Państwo! Myślę, że prace nad ustawą budżetową to moment, kiedy powinniśmy opierać się przede wszystkim na liczbach, faktach i wokół nich toczyć dyskusję. W toku dyskusji, w toku pytań było wiele emocjonalnych pytań związanych z finansowaniem terapii, refundacji określonych cząsteczek, psychiatrią dziecięcą, mimo że są to kwestie szczegółowe, a do ogólnych jeszcze wrócę, to chciałbym zacząć od psychiatrii dziecięcej.</u>
          <u xml:id="u-241.1" who="#SławomirGadomski">Szanowni Państwo! Psychiatria dziecięca to obszar, który akurat wzięliśmy pod specjalną opiekę. To my 2 lata temu wdrożyliśmy zmiany w tym obszarze i reformę psychiatrii dziecięcej, zakontraktowanie placówek zdrowia środowiskowego, ale przede wszystkim, co może jest istotne, trzykrotnie w stosunku do roku 2015 zwiększyliśmy nakłady w tym obszarze. Wartość umów zakontraktowanych przez Narodowy Fundusz Zdrowia wtedy wynosiła 167 mln. Plan na rok 2021 to prawie 470 mln, o 300 mln więcej. To są materialne i złotówkowe efekty tego, jak wyglądają nakłady na psychiatrię dziecięcą. Rozumiem, że dzisiaj można mówić, że kolejne nakłady są potrzebne, rozumiem, że jest poprawka na 100 mln, ale przypominam również, że na początku tego roku pan premier Morawiecki ogłosił zmiany w finansowaniu psychiatrii, które de facto od teraz się materializują. Agencja Oceny Technologii Medycznych i Taryfikacji dokonała retaryfikacji taryf w zakresie psychiatrii dziecięcej, psychiatrii. Część z nich była już przedmiotem obrad na poziomie rady taryfikacji, część będzie 17 grudnia. Już dzisiaj, szanowni państwo, deklaruję, że na obszar psychiatrii będzie przeznaczone kolejne ponad 300 mln zł od 2022 r. na wzrosty wycen.</u>
          <u xml:id="u-241.2" who="#SławomirGadomski">Skoro jesteśmy generalnie przy psychiatrii, to też chciałem zwrócić państwu uwagę, już nie cofając się do prehistorii, ale porównując tylko rok 2022, o którym dyskutujemy, do roku 2020, że w roku 2020 finansowanie opieki wynosiło psychiatrycznej 3,4 mld zł. Natomiast plan na rok 2022 to 4,4 mld zł. Tylko w przeciągu 2 lat zwiększamy ten budżet o ponad 1 mld zł, co pokazuje w oczywisty sposób, że jest to dla nas priorytet, i to związany z wdrażaniem pewnych reform, i priorytet związany z finansowaniem tego obszaru. Te ponad 300 mln zł, o których mówiłem, w zakresie wzrostu wycen mamy zabezpieczone.</u>
          <u xml:id="u-241.3" who="#SławomirGadomski">Co więcej, myślę, że wielokrotnie w toku prac Komisji Zdrowia mówiliście państwo o dużym udziale wydatków Narodowego Funduszu Zdrowia. Chciałem zwrócić uwagę, że akurat finansowanie i wzrosty wycen w psychiatrii dziecięcej będą wynikiem skierowania dotacji podmiotowej do Narodowego Funduszu Zdrowia. Dotacje podmiotowe realizujemy sukcesywnie od ok. 4 lat. Pierwsze dotacje podmiotowe dla Narodowego Funduszu Zdrowia to 2018 r. Wcześniej takich precedensów nie było. Teraz nie jest to precedens, tylko jest to norma. Jest to norma, która wynika również z funkcjonowania ustawy 6%, ustawy gwarantującej określony poziom nakładów na ochronę zdrowia.</u>
          <u xml:id="u-241.4" who="#SławomirGadomski">Myślę, że warto wrócić się do kwestii dynamiki nakładów, bo dzisiaj z mównicy padało głównie hasło związane z tym, że liczymy nakłady w stosunku do 2 lat wstecz i że jest to nieefektywne, niekorzystne dla systemu ochrony zdrowia. Przypominam, szanowni państwo, że w procedowanej w roku 2018 ustawie 6%, której nowelizację zresztą miałem przyjemność prowadzić, również w roku 2021, zmieniliśmy nomenklaturę i podejście, określając docelowy poziom nakładów na poziomie 7% PKB. Te ustawy gwarantują stały wzrost.</u>
          <u xml:id="u-241.5" who="#SławomirGadomski">Jeżeli popatrzymy sobie historycznie na kształtowanie się nakładów w latach 2010–2015 — wiem, że to już historia z brodą, ale jeszcze w ramach przypomnienia — to wtedy nakłady sukcesywnie, rokrocznie praktycznie, w stosunku do PKB malały. Co roku, od 2010 r. do 2015 r., te nakłady malały. W 2010 r. kształtowały się na poziomie prawie 5% PKB liczonego według tej nomenklatury, o której mówię, czyli 2 lata wstecz. W roku 2015–4,5%. To pokazuje tę zmianę. Teraz rozpatrując to w reżimie ustawy, 6% czy 7% PKB: te nakłady stale rosną, w ogromnym stopniu. Jeszcze w roku 2020, ledwie 2 lata temu, nakłady na ochronę zdrowia to było 107 mld zł. Według planu, według projektu ustawy budżetowej na przyszły rok, to będzie 133,5 mld, a de facto już dzisiaj jestem gotowy zadeklarować, że będą istotnie wyższe. Myślę, że na poziomie wykonania będą wynosiły ok. 140 mld zł. Mówię oczywiście o wydatkach niezwiązanych z COVID-em.</u>
          <u xml:id="u-241.6" who="#SławomirGadomski">Serię pytań rozpoczęła pani poseł Skowrońska, która mówiła o tym, że nie pomogliśmy w pandemii szpitalom. Pani poseł, szanowni państwo, pomogliśmy wydatnie. Wydatki skierowane na walkę z pandemią, wydatki w obszarze zdrowotnym w żadnym stopniu nie obciążyły budżetu Narodowego Funduszu Zdrowia, nie obciążyły kosztów leczenia pacjentów, nazwijmy to, standardowych. Te wydatki pochodzą albo z budżetu państwa, albo z rezerw celowych będących w dyspozycji ministra zdrowia czy innych dysponentów, albo z Funduszu Przeciwdziałania COVID-19. Tylko w tym roku, 2021 r., wyniosły ponad 30 mld zł. Finalnie zamkniemy rok pewnie na poziomie 31–32 mld zł. Ogromna część tych środków trafiła do szpitali w postaci zaliczek, finansowania świadczeń COVID-owych czy inwestycji. Przypominam, że aby te szpitale nie ucierpiały i nie były pewnym niewolnikiem finansowania systemu ochrony zdrowia, wprowadziliśmy system zaliczek, który dawał możliwość, niezależnie od stopnia wykonania procedur, pobierania 100% wielkości kontraktu, który szpitale miały w roku 2019. To jest ta ewidentna pomoc szpitalom, ale nie tylko — również te wydatki, o których mówiłem.</u>
          <u xml:id="u-241.7" who="#SławomirGadomski">W toku dyskusji wielokrotnie przywoływany był Fundusz Medyczny. Rozumiem, szanowni państwo, że wszyscy byśmy chcieli pewne zmiany wdrażać szybko. Chcielibyśmy, i osobiście chciałbym, żeby Fundusz Medyczny już teraz funkcjonował pełną parą, ale pragnę przypomnieć, że ten fundusz to takie dziecko, które ma roczek. Dopiero dokonaliśmy pewnej jego ewaluacji, pewnej oceny.</u>
          <u xml:id="u-241.8" who="#SławomirGadomski">W niektórych obszarach, mogę to powiedzieć z pełną premedytacją, np. w obszarach infrastrukturalnych, pewnym standardem funkcjonowania jest to, że konkursy, które są wynikiem tak jak w tym przypadku przyjęcia ustawy, są przygotowywane miesiącami. Nie ma w tym nic nadzwyczajnego. Pierwszy projekt, który uruchomiliśmy na początku grudnia, dotyczący pediatrii, to projekt z alokacją 2 mld zł. Być może w innych sektorach, w szczególności w drogownictwie, nie robi to wrażenia, natomiast w sektorze ochrony zdrowia to rekordowy konkurs, największy, jaki minister zdrowia kiedykolwiek ogłosił.</u>
          <u xml:id="u-241.9" who="#SławomirGadomski">Dla przypomnienia, jeśli chodzi o alokację unijnych funduszy infrastrukturalnych, które zostały ustanowione na lata 2014–2020, minister zdrowia dysponował kwotą 3 mld zł na wiele konkursów, na wszystkie obszary wsparcia w perspektywie 6-letniej. Tutaj ogłosiliśmy jeden konkurs, na 2 mld zł, na wsparcie obszaru pediatrii; kolejny, do połowy następnego roku, konkurs w zakresie onkologii — znowu 2 mld w ramach alokacji. To ogromne postępowania konkursowe. Jeżeli spojrzymy wstecz, to widzimy, że np. w obszarze onkologii budżet, którym dysponował minister zdrowia jeszcze kilka lat temu, chociażby w ramach „Narodowego programu zwalczania chorób nowotworowych”, to 250 mln zł, z czego około połowa z przeznaczeniem na inwestycje. W ramach Narodowej Strategii Onkologicznej zwiększyliśmy ten budżet dwukrotnie, więc i mniej więcej dwukrotnie wzrósł budżet na inwestycje, do poziomu ok. 250 mln zł. Konkurs na 2 mld to ogromny konkurs i ogromne wyzwanie — i dla beneficjentów, jeśli chodzi o przygotowanie się do tego konkursu, i dla nas w Ministerstwie Zdrowia.</u>
          <u xml:id="u-241.10" who="#SławomirGadomski">Państwo mówicie o pewnych opóźnieniach, o tym, że nic się nie dzieje w zakresie Funduszu Medycznego. Chcę przypomnieć, że gdy w roku 2014, w grudniu, Komisja Europejska przyjęła do realizacji Program Operacyjny „Infrastruktura i środowisko”, to ówczesne Ministerstwo Zdrowia pierwsze konkursy ogłosiło w październiku, po 10 miesiącach. Konkurs na 167 mln zł. Czy uważam, że to jest skandaliczne? Nie. Czy uważam, że były opóźnienia? Nie. Ten proces musi trwać, żeby pewne procedury były transparentne, obiektywne, dobrze przygotowane.</u>
          <u xml:id="u-241.11" who="#SławomirGadomski">Podobnie jest w przypadku obszaru lekowego, jeśli chodzi o Fundusz Medyczny. Ostatnio dość szczegółowo tłumaczyłem to na posiedzeniu senackiej Komisji Zdrowia. Odsyłam do ustawy, w której jest mowa o tym, kiedy pewne procedury finansowania leków innowacyjnych, nowych technologii terapeutycznych leków będą przedstawiane do pewnej oceny. Agencja Oceny Technologii Medycznych i Taryfikacji zgodnie z ustawą miała określony czas na przygotowanie wykazów technologii innowacyjnych. Jeden miał powstać pod koniec lutego, drugi pod koniec sierpnia 2021 r., potem były poddane analizie, a następnie skierowane jako pewne oczekiwanie i życzenie ministra finansów do firm farmaceutycznych, które mogą, ale nie muszą — bo nie jesteśmy w stanie ustawowo nikogo zmusić — złożyć stosowne wnioski refundacyjne. Zostały one złożone w przypadku niektórych terapii wymienionych na tych listach. Trwają negocjacje. Mam nadzieję, że jeszcze w grudniu finansowanie dwóch czy trzech procesów negocjacyjnych, które trwają, zostanie zrealizowane.</u>
          <u xml:id="u-241.12" who="#SławomirGadomski">Szanowni Państwo! Myślę, że na posiedzeniu komisji szczegółowo odniesiemy się do poprawek, zwłaszcza tej 20-miliardowej. Nie bardzo rozumiem, czy ma być skierowana na pomoc związaną z pandemią, czy na pomoc związaną ze świadczeniami COVID-owymi, czy ogólnie na wzmocnienie sektora ochrony zdrowia. Zachęcam do obiektywnej analizy tych zwiększeń, których dokonaliśmy w ostatnim roku, i przypominam jeszcze raz, że wzrost finansowania ochrony zdrowia w stosunku do tego, co było 2 lata temu, to prawie 30%. To wzrost o prawie 30 mld zł. To są obiektywne miary. To są miary, które pokazują, jak istotna, jak priorytetowo traktowana jest przez nas ochrona zdrowia. Co ważne, te wzrosty nie są wyłącznie wynikiem, co państwo nieraz przekazujecie, wzrostu nakładów w Narodowym Funduszu Zdrowia. W tych wzrostach w bardzo dużym stopniu uczestniczy również budżet państwa, w szczególności w części 46: Zdrowie. W 2015 r. budżet będący w dyspozycji ministra zdrowia i chociażby wojewodów na finansowanie inspekcji i innych zadań był w wysokości 9 mld zł. To był wkład budżetu państwa w nakłady na sektor ochrony zdrowia. W projektowanej ustawie na rok 2022 jest 25 mld zł, prawie trzykrotnie więcej. Dziękuję serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-241.13" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-242">
          <u xml:id="u-242.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-242.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę sekretarza stanu w Ministerstwie Finansów pana ministra Sebastiana Skuzę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-243">
          <u xml:id="u-243.0" who="#SebastianSkuza">Szanowna Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Nie będę w stanie odnieść się do wszystkich poprawek zgłoszonych podczas drugiego czytania, ponieważ nie miałem jeszcze możliwości zapoznania się z nimi. Zatem nie mogę odpowiedzieć na pytanie, czy te poprawki uzyskają poparcie strony rządowej.</u>
          <u xml:id="u-243.1" who="#SebastianSkuza">W pierwszej kolejności chciałbym się odnieść do problematyki inflacji. Podam może kilka liczb. Według analityków bankowych mediana w sierpniu 2021 r., czyli w momencie tworzenia ustawy budżetowej, to 3,7%. Takie były prognozy rynkowe. Komisja Europejska w lipcu prognozowała inflację dla Polski w wysokości 3,1%. Bank Światowy w październiku prognozował 3,6%. Międzynarodowy Fundusz Walutowy w październiku — 3,3%. To nie było celowe działanie rządu dotyczące zaniżania inflacji, jeżeli chodzi o jej prognozy na rok 2022. Można powiedzieć, że była to taka mediana wszystkich prognoz, które pojawiły się na rynku, także prognoz instytucji międzynarodowych. Mieściliśmy się, myślę, w tym przedziale. Inflacja jest obecnie problemem ogólnoświatowym. Podam przykład państwa strefy euro, naszego sąsiada, Litwy. Odczyt za listopad — 9,3%. Jest to członek strefy euro. Zwróćmy uwagę na rzecz następującą. Cel inflacyjny EBC jest niższy niż Narodowego Banku Polskiego z przedziałem, a Europejski Bank Centralny nie podnosi stóp procentowych.</u>
          <u xml:id="u-243.2" who="#SebastianSkuza">Następną rzeczą, do której chciałbym się odnieść, jest kwestia transparentności finansów publicznych. W dniu wczorajszym w Senacie była na ten temat debata. Notabene byli tam też przedstawiciele rynku, instytucji finansowych, pracodawców i eksperci. Również ich prognozy co do inflacji się nie sprawdziły. Myślę, że nie spodziewali się tak wysokiej inflacji. Jest to problem ogólnoświatowy, tak jak już powiedziałem. Wracając do przejrzystości, transparentności finansów publicznych, nie mogę się zgodzić z tezą, że 40% jest poza kontrolą. Tu rozmawiamy o takich środkach jak np. fundusze podległe Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych czy Narodowemu Funduszowi Zdrowia. Nie można powiedzieć, że tu nie ma kontroli. Wczoraj wyjaśniałem, że Fundusz Przeciwdziałania COVID-19 był funduszem doraźnym, ad hoc. Obecnie stosunek jego wydatków do wydatków z budżetu państwa wynosi 1 do 10. Jeżeli chodzi o transparentność, to myślę, że transparentność finansów publicznych zapewniają rozwiązania unijne, tzw. statystyki ESA. Składamy sprawozdania okresowo, przedstawiamy cały sektor finansów publicznych właśnie według metodologii unijnej. Mogę powiedzieć, że dług całego sektora finansów publicznych według metodologii unijnej za rok bieżący będzie oscylował, jak myślę, w okolicach 56% produktu krajowego brutto.</u>
          <u xml:id="u-243.3" who="#SebastianSkuza">Padło tu również pytanie pana prof. Rosatiego o stawki forward rate agreement. Chciałbym powiedzieć, że jeżeli chodzi o narażenie na ryzyko dotyczące stóp procentowych, to jesteśmy dobrze przygotowani z tego względu, że ok. 3/4 długu Skarbu Państwa ma oprocentowanie stałe, więc zmiany stawek, przynajmniej w przyszłym roku, nie powinny mieć aż tak zasadniczego znaczenia.</u>
          <u xml:id="u-243.4" who="#SebastianSkuza">Padały również pytania o jednostki samorządu terytorialnego. Z tego miejsca mogę z dużą dozą prawdopodobieństwa, niemal 100-procentową, oszacować, że rok 2021, podobnie jak rok 2020, jednostki samorządu terytorialnego zbiorczo zamkną nadwyżką. Możemy tylko dyskutować, czy ta nadwyżka będzie 10-cyfrowa czy 11-cyfrowa, niemniej na pewno rok zamknie się nadwyżką.</u>
          <u xml:id="u-243.5" who="#SebastianSkuza">Padło pytanie o budżet m.st. Warszawy. Chciałbym podkreślić, jeżeli chodzi o wpływy z tytułu udziału w podatkach dochodowych, wraz z rekompensatą, którą m.st. Warszawa otrzyma z subwencji wynoszącej w tym roku 8 mld, że te wpływy — jak m.st. Warszawa oszacowało przed ogłoszeniem Polskiego Ładu — będą wyższe o ok. 166 mln zł. W mniejszych jednostkach samorządu terytorialnego dość powszechne jest, Wysoki Sejmie, odniesienie, że środków w jednostkach samorządu terytorialnego, zwłaszcza na inwestycje w tym roku, jest rekordowa ilość. Trzeba mieć na względzie dodatkowe 8 mld subwencji rekompensującej oraz 4 mld zł wydatków na sieci wodno-kanalizacyjne, które trafiły do jednostek samorządu terytorialnego, gdzie ubytki w tej sieci były największe.</u>
          <u xml:id="u-243.6" who="#SebastianSkuza">Pojawiały się również pytania związane z podwyżkami, w szczególności w służbach mundurowych. Ustawa budżetowa zakłada wzrost wynagrodzeń w państwowej sferze budżetowej o 4,4%, odblokowanie 3-procentowego funduszu nagród. Ponadto nie należy zapominać o rozwiązaniu doraźnym w roku bieżącym, czyli dodatkowym 6-procentowym funduszu na działania promotywacyjne.</u>
          <u xml:id="u-243.7" who="#SebastianSkuza">Jeżeli chodzi o służby mundurowe, to oprócz 4,4% funkcjonariusze dodatkowo dostaną jeszcze ok. 406 zł na etat. Również pracownicy cywilni będą mieli podwyżki w wysokości ok. 356 zł na etat. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-243.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-244">
          <u xml:id="u-244.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo, panie ministrze.</u>
          <u xml:id="u-244.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-244.2" who="#MałgorzataKidawaBłońska">W związku z tym, że w czasie drugiego czytania zgłoszono do przedłożonego projektu ustawy poprawki, proponuję, aby Sejm ponownie skierował ten projekt do Komisji Finansów Publicznych w celu przedstawienia sprawozdania.</u>
          <u xml:id="u-244.3" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważała, że Sejm propozycję przyjął.</u>
          <u xml:id="u-244.4" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Sprzeciwu nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-244.5" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Komisja Infrastruktury przedłożyła sprawozdanie o rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy o transporcie drogowym, ustawy o czasie pracy kierowców oraz niektórych innych ustaw, druk nr 1836.</u>
          <u xml:id="u-244.6" who="#MałgorzataKidawaBłońska">W związku z tym, na podstawie art. 95e regulaminu Sejmu, marszałek Sejmu podjęła decyzję o uzupełnieniu porządku dziennego o punkt obejmujący rozpatrzenie tego sprawozdania.</u>
          <u xml:id="u-244.7" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Marszałek Sejmu proponuje, aby w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego Sejm wysłuchał 5-minutowch oświadczeń w imieniu klubów i 3-minutowych oświadczeń w imieniu kół.</u>
          <u xml:id="u-244.8" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważała, że Sejm propozycję przyjął.</u>
          <u xml:id="u-244.9" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Sprzeciwu nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-244.10" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 2. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi o rządowym projekcie ustawy o zmianie niektórych ustaw w celu ułatwienia prowadzenia przez rolników rolniczego handlu detalicznego (druki nr 1516 i 1821).</u>
          <u xml:id="u-244.11" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Proszę pana posła Kazimierza Gwiazdowskiego o przedstawienie sprawozdania komisji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-245">
          <u xml:id="u-245.0" who="#KazimierzGwiazdowski">Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Przypadł mi zaszczyt przedstawienia sprawozdania Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi o rządowym projekcie ustawy o zmianie niektórych ustaw w celu ułatwienia prowadzenia przez rolników rolniczego handlu detalicznego, druk nr 1516.</u>
          <u xml:id="u-245.1" who="#KazimierzGwiazdowski">Sejm na 38. posiedzeniu w dniu 1 października 2021 r., zgodnie z art. 39 ust. 2 regulaminu Sejmu, skierował powyższy projekt ustawy do Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi. Komisja Rolnictwa i Rozwoju Wsi rozpatrzyła ten projekt ustawy na posiedzeniu w dniu 8 grudnia 2021 r. Podczas rozpatrywania tej ustawy zgłoszono dwie poprawki, które zostały przez komisję przyjęte.</u>
          <u xml:id="u-245.2" who="#KazimierzGwiazdowski">W projekcie ustawy przewiduje się ułatwienia prowadzenia przez rolników rolniczego handlu detalicznego. Proponuje się zmiany ustawy z dnia 25 sierpnia 2006 r. o bezpieczeństwie żywności i żywienia, Dz. U. z 2020 r. poz. 2021, oraz ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, Dz. U. z 2021 r. poz. 1128, z późn. zm. Proponowane zmiany przepisów wynikają z programu Polski Ład, w którym zapowiadano inicjatywę uwolnienia rolniczego handlu detalicznego. Celem ustawy jest przede wszystkim zwiększenie obszaru, na którym mogą być prowadzone dostawy żywności wyprodukowanej w ramach rolniczego handlu detalicznego do zakładów prowadzących handel detaliczny z przeznaczeniem dla konsumenta finalnego, takich jak sklepy, restauracje, stołówki. To terytorium całego kraju, obecnie jest to województwo. Chcemy to rozszerzyć na cały kraj, bo uważamy, że rolniczy handel detaliczny w Polsce dobrze się rozwija.</u>
          <u xml:id="u-245.3" who="#KazimierzGwiazdowski">Rolniczy handel detaliczny jest funkcjonującą w Polsce od 2017 r. specyficzną formą handlu detalicznego. Jest on przede wszystkim dedykowany rolnikom. Podstawowym warunkiem prowadzenia tej działalności jest to, że żywność produkowana i wprowadzana na rynek musi pochodzić w całości lub w części z własnej uprawy, hodowli lub chowu danego podmiotu.</u>
          <u xml:id="u-245.4" who="#KazimierzGwiazdowski">Proponuje się również, aby w art. 21 ust. 1 pkt 71a ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych liczbę 40 tys. zastąpić liczbą 100 tys. zł. Przyjęcie powyższego rozwiązania ograniczy liczbę osób obowiązanych do złożenia pisemnego oświadczenia o wyborze opodatkowania ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych na dany rok podatkowy, a z drugiej strony umożliwi pozyskiwanie wyższych dochodów przez producentów rolnych.</u>
          <u xml:id="u-245.5" who="#KazimierzGwiazdowski">Procedowana ustawa jest oczekiwana przez rolników, którzy coraz częściej decydują się na rolniczy handel detaliczny, dzięki czemu my wszyscy, konsumenci, mamy zdrową żywność. Komisja Rolnictwa i Rozwoju Wsi po rozpatrzeniu tego projektu ustawy na posiedzeniu w dniu 8 grudnia 2021 r. wnosi, aby Wysoki Sejm uchwalić raczył załączony projekt ustawy. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-245.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-246">
          <u xml:id="u-246.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-246.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Sejm ustalił, że w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego wysłucha 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i 3-minutowych oświadczeń w imieniu kół.</u>
          <u xml:id="u-246.2" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-246.3" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Jako pierwszy głos zabierze pan poseł Fryderyk Kapinos, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-246.4" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-247">
          <u xml:id="u-247.0" who="#FryderykKapinos">Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt przedstawić stanowisko Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość o rządowym projekcie ustawy o zmianie niektórych ustaw w celu ułatwienia prowadzenia przez rolników rolniczego handlu detalicznego, druki sejmowe nr 1516 i 1821.</u>
          <u xml:id="u-247.1" who="#FryderykKapinos">Na posiedzenie Sejmu wraca bardzo istotny projekt ustawy będący realizacją inicjatywy nazwanej: uwolnienie rolniczego handlu detalicznego, zawartej w dokumencie rządowym Polski Ład. Warto po raz kolejny podkreślić, że rząd Prawa i Sprawiedliwości chce zwiększyć możliwości rolników wynikające z wprowadzonego w 2017 r. rolniczego handlu detalicznego, który cieszy się w naszym kraju dużą popularnością. Przypomnę, że obecnie w Polsce taką formę sprzedaży żywności prowadzi kilkanaście tysięcy rolników.</u>
          <u xml:id="u-247.2" who="#FryderykKapinos">W przedmiotowym projekcie ustawy proponuje się ułatwienie dla rolników prowadzących rolniczy handel detaliczny z zakresu bezpieczeństwa żywności oraz ulgi w opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Podstawowym celem proponowanych zmian jest wspomniane wcześniej zwiększenie możliwości rozwoju w Polsce działalności w ramach rolniczego handlu detalicznego. Rozwiązania przewidziane w projekcie obejmują przede wszystkim, po pierwsze, rozszerzenie na cały kraj obszaru zbywania żywności niezwierzęcego pochodzenia wyprodukowanej w ramach RHD do innych zakładów prowadzących handel detaliczny z przeznaczeniem dla konsumenta, takich jak np. sklepy, restauracje czy stołówki, po drugie, zniesienie maksymalnych limitów dotyczących zbytu żywności konsumentom, po trzecie, podwyższenie kwoty przychodów zwolnionej z podatku dochodowego z obecnych 40 tys. zł do 100 tys. zł.</u>
          <u xml:id="u-247.3" who="#FryderykKapinos">W dniu 1 października 2021 r. odbyło się pierwsze czytanie projektu na 38. posiedzeniu Sejmu RP, na którym projekt skierowano do dalszych prac w Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi. Komisja po przeprowadzeniu pierwszego czytania oraz rozpatrzeniu projektu na posiedzeniu 8 grudnia 2021 r. przyjęła projekt jednogłośnie. Jako członek Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi pozwolę sobie poinformować, że w trakcie prac komisji przyjęto kilka poprawek do projektu ustawy, z których najistotniejsze dotyczyły uwzględnienia uwagi Komisji Europejskiej zgłoszonej w ramach procedury notyfikacji w celu zapewnienia zgodności proponowanych rozwiązań z przepisami prawa żywnościowego Unii Europejskiej oraz zmiany daty stosowania przepisów z zakresu opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych korzystnej dla podmiotów prowadzących rolniczy handel detaliczny.</u>
          <u xml:id="u-247.4" who="#FryderykKapinos">Komisja Europejska zgłosiła również uwagę do projektu dotyczącą obszaru, na którym może być zbywana żywność pochodzenia zwierzęcego wyprodukowana w ramach RHD do innych zakładów prowadzących handel detaliczny z przeznaczeniem dla konsumenta. Zdaniem Komisji Europejskiej zgodnie z przepisami Unii Europejskiej dostawy takiej żywności w odróżnieniu od żywności pochodzenia niezwierzęcego powinny być prowadzone lokalnie, nie zaś na całym terytorium Polski, o ile do działalności RHD mają mieć zastosowanie uproszczone wymagania sanitarne.</u>
          <u xml:id="u-247.5" who="#FryderykKapinos">W wyniku przyjęcia poprawki uwzględniającej uwagę Komisji Europejskiej w projekcie zakłada się, że powiększony zostanie obszar — do terytorium całego kraju — na którym będą prowadzone dostawy żywności pochodzenia niezwierzęcego wytwarzanej w ramach RHD do innych zakładów. Z kolei obszar takiego zbytu w przypadku żywności pochodzenia zwierzęcego i żywności zawierającej jednocześnie środki spożywcze pochodzenia niezwierzęcego i produkty pochodzenia zwierzęcego pozostanie bez zmian.</u>
          <u xml:id="u-247.6" who="#FryderykKapinos">Pozostałe najistotniejsze rozwiązania przewidziane w projekcie, tj. dotyczące zniesienia maksymalnych limitów dotyczących zbytu żywności konsumentom oraz podwyższenia kwoty przychodów zwolnionej z podatku dochodowego, nie uległy zmianie.</u>
          <u xml:id="u-247.7" who="#FryderykKapinos">Podsumowując, należy zdecydowanie stwierdzić, że projekt ustawy jest kolejnym dużym krokiem w celu udoskonalenia rolniczego handlu detalicznego. Znakomicie wpisuje się on w koncepcję skrócenia łańcucha dostaw: od pola do stołu. Podjęta przez rząd Prawa i Sprawiedliwości inicjatywa ustawodawcza wychodzi naprzeciw oczekiwaniom rolników, ale również konsumentów. Przyjęcie projektu przedmiotowej ustawy sprawi, że dostęp do zdrowej, polskiej żywności będzie jeszcze lepszy, oraz ma dużą szansę pozytywnie wpłynąć na promocję rolniczego handlu detalicznego.</u>
          <u xml:id="u-247.8" who="#FryderykKapinos">Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość popiera proponowane rozwiązania i wnosi, aby Wysoki Sejm raczył uchwalić przedmiotowy projekt ustawy. Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-247.9" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-248">
          <u xml:id="u-248.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-248.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę, pan poseł Kazimierz Plocke, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-249">
          <u xml:id="u-249.0" who="#KazimierzPlocke">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Zanim przejdę do omówienia projektu ustawy o rolniczym handlu detalicznym, najpierw kilka sprostowań.</u>
          <u xml:id="u-249.1" who="#KazimierzPlocke">Po pierwsze, wbrew temu, co napisano w uzasadnieniu, proponowane przepisy nie wynikają z dokumentu rządowego Polski Ład. Jak wiadomo, rząd Polskiego Ładu nie przyjął jako swojego programu, a zatem jest to program partyjny Zjednoczonej Prawicy. Po wtóre, po wysłuchaniu i analizie wypowiedzi polityków obozu rządzącego o tym, że proponowane zmiany rozwiążą problemy polskiego rolnictwa, uważam, że są one, że tak powiem, mijające się z prawdą. Naszym zdaniem tak się nie stanie. Z czego wynikają nasze obawy? Mianowicie dotychczas z ulg w ramach rolniczego handlu detalicznego skorzystało według danych rządowych 12 876 gospodarstw rolnych, a przypomnę, że w bazie danych jest 1300 tys. gospodarstw, które aspirują do płatności bezpośrednich. Zatem dedykowana ustawa ma objąć ok. 1% gospodarstw rolnych.</u>
          <u xml:id="u-249.2" who="#KazimierzPlocke">Według obecnych przepisów produkcja żywności w ramach rolniczego handlu detalicznego o wartości do 40 tys. zł jest zwolniona z podatku dochodowego od osób fizycznych. W postulowanych przepisach proponuje się podniesienie tej kwoty do 100 tys. zł. My w dalszym ciągu pytamy, dlaczego tej kwoty nie można podwyższyć np. do 200 tys. zł. Dziś wiemy, że kwoty 40 tys. zł nie da się utrzymać, ponieważ rząd planuje zwolnić z płacenia podatku dochodowego wszystkich obywateli osiągających dochody roczne do 30 tys. zł. Pozostawienie kwoty 40 tys. zł dla rolników w ramach rolniczego handlu detalicznego byłoby groteską.</u>
          <u xml:id="u-249.3" who="#KazimierzPlocke">Uważamy, że tę kwestię należy rozstrzygnąć w ten sposób i kwotę należy podwyższyć chociażby ze względu na galopującą inflację.</u>
          <u xml:id="u-249.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-249.5" who="#KazimierzPlocke">Z dostępnych statystyk wynika, że rolnicy nie garną się do przekraczania przychodów na poziomie 40 tys. zł i uiszczania 2% zryczałtowanego podatku dochodowego. Z kolei według uzasadnienia projektu ustawy w 2018 r. 122 gospodarstwa zadeklarowały przychody z rolniczego handlu detalicznego powyżej 40 tys. zł, w 2019 r. były to 153 gospodarstwa. Dlaczego tak mało? Odpowiedź jest prosta: system jest nadmiernie zbiurokratyzowany. Jeśli to się zmieni, zainteresowanie rolników rolniczym handlem detalicznym z pewnością wzrośnie.</u>
          <u xml:id="u-249.6" who="#KazimierzPlocke">Według danych rządowych podwyższenie kwoty z 40 tys. do 100 tys. zł zmniejszy wpływy do budżetu o 15,5 mln zł. Przyznacie państwo, że to nie za wiele. To oznacza, że za 15,5 mln zł chcecie zachęcić rolników do wdrożenia skomplikowanego i obciążonego nadmierną biurokracją systemu. Warto zapamiętać, że w Polskim Ładzie wskazano ustawy, m.in. Kodeks rolny, akcyzę i prezentowany dzisiaj projekt ustawy o rolniczym handlu detalicznym. Naszym zdaniem to o wiele za mało. A zainteresowanych odsyłam do programu partyjnego Polski Ład, s. 78.</u>
          <u xml:id="u-249.7" who="#KazimierzPlocke">Panie ministrze, jeszcze dwie kwestie.</u>
          <u xml:id="u-249.8" who="#KazimierzPlocke">Pierwsza kwestia. Komisja Europejska sformułowała uwagi w ramach notyfikacji tego projektu ustawy. Chciałbym zapytać: W jaki sposób i czy wszystkie uwagi komisji zostały uwzględnione? Czy nie istnieje konieczność poinformowania Komisji Europejskiej o uwagach wdrożonych do rzeczonego projektu ustawy przed głosowaniem?</u>
          <u xml:id="u-249.9" who="#KazimierzPlocke">Druga kwestia to sprawa wejścia ustawy w życie. Zapis mówi, że to jest 14 dni od ogłoszenia ustawy, co oznacza, że ustawa będzie prawem obowiązującym na początku 2022 r. Natomiast chciałem spytać: Co z systemem podatkowym dla rolników, który powinien obowiązywać od 1 stycznia roku budżetowego?</u>
          <u xml:id="u-249.10" who="#KazimierzPlocke">Podsumowując — mój klub poprze projekt ustawy, ale oczekujemy od pana ministra odpowiedzi na nasze wątpliwości i uwagi. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-249.11" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-250">
          <u xml:id="u-250.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-250.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Pani poseł Anita Sowińska, Lewica.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-251">
          <u xml:id="u-251.0" who="#AnitaSowińska">Szanowna Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt przedstawić stanowisko klubu parlamentarnego Lewicy wobec rządowego projektu ustawy o zmianie niektórych ustaw w celu ułatwienia prowadzenia przez rolników rolniczego handlu detalicznego.</u>
          <u xml:id="u-251.1" who="#AnitaSowińska">Rolniczy handel detaliczny to specyficzna, funkcjonująca od 2017 r. forma handlu detalicznego dedykowana rolnikom. Dane z Inspekcji Weterynaryjnej i inspekcji sanitarnej wskazują, że pod koniec 2020 r. rolniczy handel detaliczny prowadziło w ramach produkcji zwierzęcej ponad 11 tys. gospodarstw, a w ramach produkcji roślinnej ponad 1500 gospodarstw. Nie jest to duża skala — stanowi to niecały 1% wszystkich gospodarstw rolnych.</u>
          <u xml:id="u-251.2" who="#AnitaSowińska">Omawiany projekt ustawy zawiera kilka kluczowych zmian w funkcjonowaniu rolniczego handlu detalicznego. Po pierwsze, w projekcie ustawy proponuje się zniesienie maksymalnych limitów żywności w odniesieniu do sprzedaży konsumentom finalnym. Druga zmiana polega na podwyższeniu limitu przychodów ze sprzedaży zwolnionych z podatku dochodowego od osób fizycznych z 40 tys. zł do 100 tys. zł. Po trzecie, w projekcie ustawy proponuje się zwiększenie obszaru, na którym mogą być prowadzone dostawy żywności wyprodukowanej w ramach rolniczego handlu detalicznego, do terytorium całego kraju. Obecnie obszar ten jest ograniczony do województwa oraz powiatów lub miast sąsiadujących z tym województwem. Po czwarte, zmianie ulega definicja pojęcia: rolniczy handel detaliczny. W przypadku żywności zawierającej więcej niż jeden składnik — np. przetworzone produkty mięsne, mleczne czy gotowe posiłki — wprowadzono zmianę, że żywność powinna zawierać co najmniej jeden składnik pochodzący w całości z własnej uprawy, hodowli lub chowu danego podmiotu. Dodatkowo produkcja oraz zbywanie żywności w ramach RHD mają podlegać przepisom prawa żywnościowego.</u>
          <u xml:id="u-251.3" who="#AnitaSowińska">Co do zasady proponowane zmiany należy ocenić pozytywnie. Ich celem jest wzmocnienie pozycji rolników na rynku spożywczym i skrócenie łańcuchów dystrybucji, tak aby rolnicy mogli przedstawiać swoją ofertę bezpośrednio konsumentom. Wprowadzone rozwiązania powinny też zapewnić większe dochody ze sprzedaży własnych produktów.</u>
          <u xml:id="u-251.4" who="#AnitaSowińska">Jedna sprawa jest jednak niepokojąca. W trakcie pierwszego czytania zwróciłam uwagę na ryzyko nadużyć, które mogą wynikać ze zmiany definicji rolniczego handlu detalicznego. Ta zmiana mówi o tym, że żywność powinna zawierać co najmniej jeden składnik pochodzący z własnej uprawy, hodowli lub chowu danego podmiotu. Ta zmiana powoduje, że jeżeli w gotowym posiłku z własnej uprawy są tylko rzodkiewki, a reszta to np. ryż z Chin, soja z USA, mięso i pomidory z Hiszpanii, to taki posiłek będzie można sprzedawać bez podatku dochodowego.</u>
          <u xml:id="u-251.5" who="#AnitaSowińska">Na tę samą kwestię zwróciła uwagę Krajowa Rada Izb Rolniczych w swojej opinii z 17 września. Rada podaje przykład rolnika, który uprawia tylko groszek i dodaje go do potraw w różnej formie, albo rolnika utrzymującego kilka tuczników słoninowych i dodającego tłuszcz z tych tuczników do wszystkich potraw. Zgodnie z tym projektem ustawy, nawet jeżeli wszystkie inne składniki pochodzą z zakupu z innych źródeł, taki producent potraw będzie mógł korzystać ze zwolnienia z podatku dochodowego. Krajowa Rada Izb Rolniczych proponuje także konkretne rozwiązania zmian w projekcie ustawy, np. zapis, że jeden z dwóch głównych składników produktu złożonego winien pochodzić w całości z własnej uprawy, hodowli lub chowu. Ewentualnie mogłoby też być określenie procentowe stosowane w innych krajach. Niestety ta sprawa nie została naprawiona w projekcie ustawy i uważam, że jest to duże niedopatrzenie.</u>
          <u xml:id="u-251.6" who="#AnitaSowińska">Podsumowując, chcę powiedzieć, że kierunek jest dobry, ale ta ustawa jest napisana nieprofesjonalnie. Pomimo tego Lewica zagłosuje za tą ustawą, gdyż naszym zdaniem korzyści z niej płynące przewyższają ryzyka z nią związane. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-251.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-252">
          <u xml:id="u-252.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-252.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Pan poseł Mirosław Maliszewski, Koalicja Polska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-253">
          <u xml:id="u-253.0" who="#MirosławMaliszewski">Szanowna Pani Marszałek! Panie Ministrze! Panie i Panowie Posłowie! Dzisiaj mówimy o rolniczym handlu detalicznym, ale tak naprawdę to jest kontynuacja tego, co kilka lat temu zrobiło ministerstwo rolnictwa pod kierownictwem Marka Sawickiego i co zrobił rząd, kiedy to ministerstwo mówiło o sprzedaży bezpośredniej. To jest kontynuacja, tylko pod zmienioną nazwą.</u>
          <u xml:id="u-253.1" who="#MirosławMaliszewski">Cóż to takiego jest ta sprzedaż bezpośrednia albo rolniczy handel detaliczny? Czym to się różni od podstawowej produkcji rolnej? Otóż wyjaśnijmy, że dzisiaj wytwarzanie podstawowych produktów rolnych nie wymaga żadnego zezwolenia, nie wymaga żadnej zgody, nie wymaga żadnego specjalnego traktowania, ani nie wymaga ulg podatkowych. Czyli rolnik, opierając się na przepisach ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, może swoje produkty sprzedawać na wolnym rynku, nie płacąc za te produkty podatku.</u>
          <u xml:id="u-253.2" who="#MirosławMaliszewski">Czym jest sprzedaż bezpośrednia i dzisiaj omawiany rolniczy handel detaliczny? Otóż dotyczy to sytuacji, w której rolnik zamierza wyprodukowaną w swoim gospodarstwie żywność przetwarzać i w formie przetworów oferować na rynku, sprzedawać na rynku. Pamiętam tę dyskusję, bo ona toczy się wokół tego tematu od lat. Zawsze było takie niebezpieczeństwo, że produkty wytworzone na bazie produktów zwierzęcych, np. mleka czy mięsa, muszą spełniać określone warunki higieniczne, ponieważ one podlegają skomplikowanej obróbce i mają specyficzne właściwości. A więc aby ludzi nie narażać na niebezpieczeństwo, zawsze zwracamy uwagę na to, aby przetwarzanie produktów zwierzęcych odbywało się zgodnie z zasadami higieny i wymogami weterynaryjnymi czy bezpieczeństwa produkcji żywności. I to był taki swoisty hamulec, którego dzisiaj także doświadczamy, jeśli chodzi o większy rozwój sprzedaży bezpośredniej, rolniczego handlu detalicznego.</u>
          <u xml:id="u-253.3" who="#MirosławMaliszewski">Trochę inaczej to wygląda w przypadku produktów roślinnych, gdzie ta obróbka jest łatwiejsza. Chodzi np. o robienie wypieków na bazie mąk czy robienie przetworów owocowo-warzywnych na bazie owoców i warzyw wytworzonych w danym gospodarstwie, gdzie ryzyko niebezpieczeństwa żywnościowego dla potencjalnego konsumenta jest niewielkie i tę działalność łatwiej jest prowadzić. Ale też pamiętam tę dyskusję, wtedy kiedy mówiliśmy o kolejnych udogodnieniach, która dotyczyła kwestii podatkowych. Zawsze były obawy, że z powodu obecności na rynku żywności przetwarzanej przez duże podmioty, przez dużych graczy zmniejszą się wpływy do budżetu z tytułu podatku dochodowego. Dlatego trzeba stopniowo uwalniać rolniczy handel detaliczny czy sprzedaż bezpośrednią, po to aby to miejsce na rynku, które mają duże podmioty, pomału zajmowali rolnicy, którzy chcą sprzedawać swoje produkty w formie przerobionej. To nie rozwija się tak dynamicznie i dotyczy tylko 1% gospodarstw czy nawet mniej niż 1% gospodarstw właśnie ze względów podatkowych, ze względu na konieczność spełnienia wymagań weterynaryjnych czy wymagań dotyczących bezpieczeństwa żywności, jeżeli chodzi o produkcję zwierzęcą. Jeżeli pod tym względem nic nie zmienimy, to ten rolniczy handel detaliczny nadal będzie dotyczył 1% gospodarstw.</u>
          <u xml:id="u-253.4" who="#MirosławMaliszewski">Jakie dzisiaj są bariery, jeśli chodzi o szerszy rozwój, i jakie w związku z tym trzeba podjąć kolejne kroki, aby ten rodzaj sprzedaży zwiększyć i aby dotyczył on więcej niż 1% rolników? Dzisiaj on dotyczy głównie małych rolników, którzy posiadają gospodarstwa rozdrobnione i którzy ze względu na mały wolumen produkcji muszą zająć się przetwórstwem, po to aby zwiększyć wartość dodaną, aby uzyskać dodatkowe dochody z tytułu sprzedaży produktów przetworzonych do swojego gospodarstwa. Po pierwsze, należy spowodować, aby w ramach nowych programów pomocowych, planu strategicznego było realizowane wsparcie dla takich gospodarstw na zakup urządzeń, które będą umożliwiały to przetwórstwo i na zakup których dzisiaj wiele z tych gospodarstw nie stać. Ci rolnicy nie posiadają zdolności kredytowej, nie są w stanie zaciągnąć pożyczki, po to aby takie urządzenia kupić. A więc wsparcie techniczne w planie strategicznym powinno być zdecydowanie wyższe, niż jest nawet dzisiaj proponowane w tym projekcie. Po drugie, te produkty dotyczą wąskiego wycinka działalności rolniczej, dlatego że jest bariera w racjonalnym sprzedaniu tych produktów. Nie ma dzisiaj dużego odbiorcy, który byłby w stanie od rolnika trochę większego niż mały, drobny kupić te produkty i je zagospodarować. Przedstawiamy to zawsze obrazowo: np. gdyby producent wiśni wytwarzający w swoim gospodarstwie 10–20 t wiśni przerobił je na dżemy, soki, nie byłby w stanie racjonalnie tej produkcji sprzedać nawet w ciągu pozostałej części roku kalendarzowego poza zbiorami, bo po prostu nie ma takiego miejsca, nie ma takiego odbiorcy, nie ma takiego klienta, który taką liczbę słoików dżemu wiśniowego byłby w stanie kupić.</u>
          <u xml:id="u-253.5" who="#MirosławMaliszewski">Pozostaje więc pytanie: Czy nie warto — ono jest retoryczne, bo na pewno warto — rolników wesprzeć w relacjach handlowych wobec dużych odbiorców, dużych graczy na rynku? Chodzi o wymuszenie albo zaproponowanie — tak jest w niektórych krajach Europy Zachodniej — niektórym sklepom sieciowym wydzielenie określonych półek, na których byłyby sprzedawane takie produkty. Jeżeli te wszystkie rozwiązania byśmy wprowadzili w życie, to moglibyśmy uznać, że ten rodzaj produkcji rolnej ma pewną szansę.</u>
          <u xml:id="u-253.6" who="#MirosławMaliszewski">Ponieważ kierunek wskazany w tym projekcie nie jest odwrotny od tego, który od lat proponujemy, klub Koalicji Polskiej i Polskiego Stronnictwa Ludowego poprze ten projekt, zakładając, że w odpowiednich momentach będą się pojawiały dalsze korzystne dla niego zmiany.</u>
          <u xml:id="u-253.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-254">
          <u xml:id="u-254.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-254.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Pan poseł Robert Winnicki, Konfederacja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-255">
          <u xml:id="u-255.0" who="#RobertWinnicki">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Oczywiście projekt umożliwiający rolnikom sprzedaż detaliczną na szerszą skalę jest potrzebny. Natomiast dzisiaj w Sejmie powinniśmy dyskutować o tym, co nadchodzi, jeśli chodzi o polskie rolnictwo, a co jest sygnowane nazwiskiem polityka PiS-u, który jednocześnie wywodzi się z PSL-u, czyli pana Janusza Wojciechowskiego. A nadchodzi trzęsienie ziemi nie tylko w polskim, ale i europejskim rolnictwie, szanowni państwo, pod nazwą: Europejski Zielony Ład. Tak, chodzi o Europejski Zielony Ład, o którym służba naukowa Komisji Europejskiej napisała, że doprowadzi on do dramatycznego załamania rolnictwa i produkcji rolnej w skali całego kontynentu. Europejski Zielony Ład, który doprowadzi do tego, że Europa z eksportera żywności stanie się znaczącym importerem żywności. Europejski Zielony Ład, który doprowadzi do tego, że dziesiątki, setki tysięcy gospodarstw w Polsce, gdzie i tak nie jest lekko, staną na skraju bankructwa, przestanie opłacać się produkcja. Będą zmniejszone areały uprawy zbóż, będą zmniejszone areały uprawy pasz. Będzie likwidacja do kilkudziesięciu procent, jeśli chodzi o produkcję mięsa, o produkcję zwierzęcą, o hodowlę, również jeśli chodzi o mleczarstwo, prognozowany spadek jest nawet kilkunastoprocentowy.</u>
          <u xml:id="u-255.1" who="#RobertWinnicki">To jest, proszę państwa, ta kwestia, nad którą dzisiaj Sejm powinien debatować. Unia Europejska rękami PiS-owskiego komisarza z PSL-owskim rodowodem chce likwidacji europejskiego rolnictwa, chce również uderzyć w polskie rolnictwo. I co się dzieje w Sejmie w tej sprawie? Jaka jest debata? Gdzie jest krzyk rozpaczy, który powinien być tutaj wydawany, i gdzie jest sprzeciw wobec tego europejskiego, unijnego szaleństwa, które dzisiaj uderza w branżę i które konsoliduje opór rolników na terenie całej Europy?</u>
          <u xml:id="u-255.2" who="#RobertWinnicki">Szanowni Państwo! To są poważne wyzwania, to jest poważna odpowiedzialność wobec samowystarczalności żywnościowej kraju, wobec kolejnych pokoleń Polaków, którzy zmierzą się z kolejnymi utopijnymi projektami Unii Europejskiej. Dzisiaj trzeba z tego miejsca bardzo stanowczo powiedzieć: dosyć, dosyć tego unijnego szaleństwa sygnowanego przez Janusza Wojciechowskiego, przez PiS-owskiego komisarza z PSL-owskim rodowodem.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-256">
          <u xml:id="u-256.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-256.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę, pan poseł Mirosław Suchoń, Polska 2050.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-257">
          <u xml:id="u-257.0" who="#MirosławSuchoń">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-257.1" who="#MirosławSuchoń">Szanowna Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt przedstawić w imieniu Koła Parlamentarnego Polska 2050 stanowisko w sprawie rządowego projektu ustawy o zmianie niektórych ustaw w celu ułatwienia prowadzenia przez rolników rolniczego handlu detalicznego.</u>
          <u xml:id="u-257.2" who="#MirosławSuchoń">Szanowni Państwo! Tak jak tu już było powiedziane, deklarowanym przez rząd celem ustawy jest wprowadzenie pewnych ułatwień w zakresie rolniczego handlu detalicznego. Proponuje się szereg zmian, które według rządu mają dać impuls do zwiększenia dochodów mieszkańców terenów wiejskich, m.in. zmianę definicji rolniczego handlu detalicznego, rozszerzenie obszaru, na którym mogą być prowadzone dostawy żywności, czy doprecyzowanie kwestii pochodzenia składników wykorzystywanych do produkcji żywności w ramach rolniczego handlu detalicznego. Efektem tej ustawy ma być również skrócenie w niektórych obszarach drogi z pola na stół.</u>
          <u xml:id="u-257.3" who="#MirosławSuchoń">Oczywiście cele te są bliskie Polsce 2050. Pytanie jest jednak takie, czy ta nowelizacja rozwiąże problemy, które trapią dziś polską wieś. Niestety nie mamy dobrych informacji. Z pewnością ten pomysł rządu nie jest remedium na wszystkie problemy polskiej wsi, choć myślę, że nie możemy tutaj wszyscy oprzeć się wrażeniu, że pan minister mówił o tej ustawie tak, jakby to był Święty Graal rolnictwa. Niestety nie jest.</u>
          <u xml:id="u-257.4" who="#MirosławSuchoń">Po pierwsze, wąski zakres obowiązywania zmian. Z rolniczego handlu detalicznego skorzystało zaledwie 12 876 gospodarstw, czyli stosunkowo niewielka grupa, a koszt tych zmian to zaledwie 15,5 mln zł. A więc już sam projekt i uzasadnienie pokazują, że to jest bardzo wąskie rozwiązanie, które nie da wystarczającego impulsu, żeby rozwiązać problemy polskiej wsi.</u>
          <u xml:id="u-257.5" who="#MirosławSuchoń">Myślę, że te problemy, panie ministrze, są o wiele głębsze, a na to nakłada się dzisiejsza sytuacja, czyli szalejąca drożyzna, wysoka inflacja, brak odwagi w kreowaniu rozwiązań. Niestety ten projekt tego wszystkiego nie zapewnia.</u>
          <u xml:id="u-257.6" who="#MirosławSuchoń">Podczas prac nie wyjaśniono też części naszych wątpliwości dotyczących tego, czy przypadkiem nie dojdzie do takiej sytuacji, w której pod rolniczy handel zostaną podciągnięte takie działalności, gdzie wykorzystuje się składniki importowane, co byłoby oczywiście ze szkodą dla rolnictwa. W tych sytuacjach Polska 2050 Szymona Hołowni będzie zdecydowanie walczyła o prawa polskiej wsi, o prawa rolników.</u>
          <u xml:id="u-257.7" who="#MirosławSuchoń">Te rozwiązania, choć wąskie, idą w dobrym kierunku. W związku z tym Koło Parlamentarne Polska 2050 będzie ten projekt ustawy popierać. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-258">
          <u xml:id="u-258.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-258.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Do pytań zgłosili się posłowie.</u>
          <u xml:id="u-258.2" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Czy ktoś z państwa chce jeszcze zadać pytanie?</u>
          <u xml:id="u-258.3" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Zamykam listę.</u>
          <u xml:id="u-258.4" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Jako pierwszy pan poseł Tadeusz Tomaszewski, Lewica.</u>
          <u xml:id="u-258.5" who="#MałgorzataKidawaBłońska">1 minuta na zadanie pytania.</u>
          <u xml:id="u-258.6" who="#komentarz">(Poseł Leszek Galemba: Nie ma.)</u>
          <u xml:id="u-258.7" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Pan poseł Artur Łącki, Koalicja Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-258.8" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Pan poseł Janusz Kowalski, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-258.9" who="#komentarz">(Poseł Leszek Galemba: Ja się nie zapisywałem, to może rzeczywiście… Nie zapisywałem się ze względu na to, że ich nie ma.)</u>
          <u xml:id="u-258.10" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Ale to zapisać się trzeba.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-259">
          <u xml:id="u-259.0" who="#JanuszKowalski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-259.1" who="#JanuszKowalski">Szanowna Pani Marszałek! Szanowni Państwo! Dzisiaj, kiedy rozmawiamy o kondycji polskiej wsi, rozmawiamy o kondycji gospodarstw domowych indywidualnych rolników… Często rozmawiam z nimi. Ostatnio byłem w Namysłowie, ostatnio byłem w Kluczborku, ostatnio rozmawiałem z rolnikami w Głubczycach i wszyscy rzeczywiście martwią się rosnącymi cenami, szczególnie cenami paliwa, cenami gazu, który jest bardzo często wykorzystywany do różnych czynności związanych z produkcją na wsi.</u>
          <u xml:id="u-259.2" who="#JanuszKowalski">Dla nas, szanowni państwo, dzisiaj jest bardzo ważny wniosek: tym, co jest największym zagrożeniem dla polskiej wsi, jest unijny regulacyjny green deal. W tej sprawie Polska musi w sposób jednoznaczny green deal odrzucić, a na pewno zawetować pakiet Fit for 55. To jest absolutnie racja stanu, jeśli chodzi o polską wieś, ponieważ koszty regulacyjne związane z unijną polityką klimatyczną będą ciosem w samo serce produktywności, efektywności polskiej wsi. Na to nie możemy pozwolić. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-260">
          <u xml:id="u-260.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-260.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę, pan poseł Rafał Adamczyk, Lewica.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-261">
          <u xml:id="u-261.0" who="#RafałAdamczyk">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Krajowa Rada Izb Rolniczych wyraziła opinię na temat ustawy i prosiłbym o pisemne odniesienie się do stwierdzenia, które zacytuję: Pewne wątpliwości może budzić zaproponowany przepis dotyczący pochodzenia składników wykorzystywanych do produkcji żywności innej niż pierwotna, stanowiący, iż żywność produkowana w ramach RHD zawierająca więcej niż jeden składnik powinna zawierać co najmniej jeden składnik pochodzący w całości z własnej uprawy, hodowli lub chowu danego podmiotu. Bardzo proszę o pisemną odpowiedź. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-262">
          <u xml:id="u-262.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-262.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Pan poseł Jan Szopiński, Lewica.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-263">
          <u xml:id="u-263.0" who="#JanSzopiński">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Chciałbym zapytać pana ministra o metody weryfikacji oraz ewentualne sankcje, które mogą spotkać rolników działających z naruszeniem uchwalonych przepisów. Mamy w propozycji, jak się wydaje, martwy zapis, który stanowi, że rolnik może handlować wyłącznie artykułami, w których składzie jest przynajmniej jeden składnik produkowany przez tego rolnika. Kto i na jakiej podstawie będzie stwierdzał, czy kiełbasa sprzedawana na przydrożnym straganie została zrobiona ze świni hodowanej w gospodarstwie tego rolnika czy jego sąsiada? Jakie metody weryfikacji ustawodawca proponuje, aby stwierdzić, czy jabłka stanowiące przedmiot transakcji urosły w sadzie pana Kowalskiego, a nie w sadzie pana Nowaka? Uprzejmie proszę pana ministra o odpowiedź w tej sprawie na piśmie w związku z wieloma pytaniami, które otrzymuję. Dotyczą one weryfikacji, o których mówiłem. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-264">
          <u xml:id="u-264.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-264.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę, pan poseł Mirosław Suchoń, Polska 2050.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-265">
          <u xml:id="u-265.0" who="#MirosławSuchoń">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-265.1" who="#MirosławSuchoń">Szanowna Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Chciałem zapytać o dwie sprawy. Pierwsze pytanie dotyczy bardzo bliskich rolnikom dopłat bezpośrednich. Jeśli chodzi o relacje z Unią Europejską, rząd postawił na konflikt ideologiczny, który dotyczy politycznej kontroli nad wymiarem sprawiedliwości. To przesłania zarówno władzy, jak i większości z Prawa i Sprawiedliwości sprawy polskiej gospodarki, polskiego rolnictwa i bardzo źle oddziałuje na państwo polskie. Panie ministrze, co z dopłatami bezpośrednimi? Kiedy będą na poziomie unijnym, ale nie na średnim poziomie unijnym? Kiedy wreszcie nasi rolnicy będą na poziomie unijnym?</u>
          <u xml:id="u-265.2" who="#MirosławSuchoń">Drugie pytanie chciałem skierować do pana ministra. Dotyczy ono kontroli. W jaki sposób prowadzona będzie kontrola, jeśli chodzi o te przepisy, żeby nie dochodziło do naruszeń związanych z wykorzystywaniem np. importowanych składników i przedstawianiem ich jako produkcji rodzimej? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-265.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-266">
          <u xml:id="u-266.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-266.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Pan poseł Piotr Borys, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-267">
          <u xml:id="u-267.0" who="#PiotrBorys">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Ustawa jest w swoim założeniu słuszna. Ma ona zwiększyć liczbę rolników korzystających z ulgi związanej z tzw. handlem detalicznym, którą chcemy zwiększyć z 40 tys. do 100 tys. zł.</u>
          <u xml:id="u-267.1" who="#PiotrBorys">Bardzo niepokoją nas kwestie systemowe. Chodzi przecież zaledwie o 12 tys. rolników z 1300 tys. To niecały 1%, wiec coś w tym systemie nie działa. Stąd moje pytania. Po pierwsze, jaka jest skala środków w ramach planu strategicznego nowej polityki rolnej, aby wspierać rolników m.in. w proponowanych zakupach sprzętu? Czy będą np. ośrodki doradztwa rolniczego? Czy Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa będzie mogła pozyskiwać środki, aby wesprzeć promocję produktów i pomóc w handlu przetworami, które są wytwarzane przez rolników? W jakim zakresie ta ustawa wejdzie w życie? Przecież kończy się rok, a jest jeszcze Senat. Od kiedy tak naprawdę ustawa zacznie obowiązywać z uwagi na zmiany podatkowe w Polsce? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-268">
          <u xml:id="u-268.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-268.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Pan poseł Krzysztof Grabczuk, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-269">
          <u xml:id="u-269.0" who="#KrzysztofGrabczuk">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Ten projekt ustawy idzie w dobrym kierunku. Mam trzy uwagi krytyczne. Pierwsza uwaga: niestety projekt dotyczy bardzo małej grupy rolników. Chodzi o niecały 1%. Druga uwaga. Jeśli będzie ustawa i kwota 30 tys. zł będzie zwolniona z podatku, to te 40 tys. nie zrobią najmniejszego wrażenia. Uważam, że na tym etapie tę kwotę trzeba podnieść. Trzeci element. Ten system jest dość skomplikowany. Jeśli chcemy cokolwiek wprowadzić, zachęcić rolników, powinniśmy dążyć do tego, żeby system był jak najprostszy.</u>
          <u xml:id="u-269.1" who="#KrzysztofGrabczuk">Pozytywy. Po pierwsze, skracamy łańcuch dostaw. To jest rzecz niezwykle ważna. Z pola na stół. Drugi element — promocja zdrowej żywności. Namawiałbym pana ministra do tego — kilka razy o tym mówiłem i powtórzę to raz jeszcze — żeby ministerstwo stworzyło program, który będzie zachęcał rolników do prowadzenia gospodarstw ekologicznych. Taka jest przyszłość. Na tym naprawdę będzie można zarobić pieniądze. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-269.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-270">
          <u xml:id="u-270.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-270.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę, pani poseł Teresa Pamuła, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-271">
          <u xml:id="u-271.0" who="#TeresaPamuła">Pani Marszałek! Panie Ministrze! Szanowni Państwo! Na pewno rolniczy handel detaliczny nie uzdrowi całego rolnictwa. Jest to jeden z elementów, który umożliwia rolnikom podniesienie opłacalności produkcji. Chodzi o sprzedaż swoich produktów i skrócenia tego łańcucha.</u>
          <u xml:id="u-271.1" who="#TeresaPamuła">Panie Ministrze! Chciałam zapytać: Czy zarejestrowanie rolniczego handlu detalicznego naprawdę jest tak skomplikowane? Czy przygotowane są rozporządzenia, które zwiększą kwoty na przetwórstwo w ramach rolniczego handlu detalicznego? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-271.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-272">
          <u xml:id="u-272.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuje, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-272.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę, pan poseł Ryszard Wilczyński, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-273">
          <u xml:id="u-273.0" who="#RyszardWilczyński">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Kluczowe pytanie brzmi: Dlaczego rolniczy handel detaliczny jest taką niszą? Dotyczy poniżej 1% gospodarstw. Gdzie jest pies pogrzebany? Czy resort ma jasną diagnozę? Czy ta interwencja legislacyjna rzeczywiście rozwiązuje problemy? Bo wydaje się, że mamy taką sytuację: rolnik ma co sprzedać, ale nie ma komu sprzedać, nie ma gdzie sprzedawać, czyli chodzi o infrastrukturę, i czasami nie ma kiedy. Tzn. mówimy o sytuacji, że w Europie taką sprzedażą zajmują się pewne kooperatywy, uzgodnienia pomiędzy rolnikami, może nawet stowarzyszenia. Jest wyznaczone miejsce, jest wynajęty człowiek i sprzedaje. A więc kłania się cała kwestia zorganizowania sprzedaży i wsparcia rządowego tej sprzedaży, co może się dziać poprzez mechanizmy PROW-u i wykorzystanie lokalnych grup działania.</u>
          <u xml:id="u-273.1" who="#RyszardWilczyński">I znowu pytanie, czy były takie próby, czy są przykłady, jak to wygląda, jak zamierzacie państwo wykorzystać mechanizmy PROW-u, w tym w szczególności działanie lokalnych grup działania, które przecież pokrywają cały kraj?</u>
          <u xml:id="u-273.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-274">
          <u xml:id="u-274.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-274.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Proszę, pan poseł Grzegorz Wojciechowski, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-275">
          <u xml:id="u-275.0" who="#GrzegorzWojciechowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-275.1" who="#GrzegorzWojciechowski">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Przed chwilą poseł Konfederacji w płomiennym wystąpieniu krytykował zielony ład, który jest popierany przez wszystkie praktycznie związki zawodowe drobnych rolników w całej Europie. Kiedy próbowałem dopytać, który przepis zielonego ładu, rozporządzenie zielonego ładu czy coś takiego, ten poseł, tak jak ma w zwyczaju, po prostu uciekł.</u>
          <u xml:id="u-275.2" who="#GrzegorzWojciechowski">Otóż wyjaśnię może, że zielony ład jest to koncepcja polityczna, natomiast to, co spotka polskich rolników, to będzie na pewno w planie strategicznym i będzie też w tej ustawie, nad którą w tej chwili procedujemy, a nie w żadnym zielonym ładzie, który przede wszystkim nie dotyczy w ogóle rolników.</u>
          <u xml:id="u-275.3" who="#komentarz">(Głos z sali: Brawo!)</u>
          <u xml:id="u-275.4" who="#GrzegorzWojciechowski">Jeszcze, jeśli mogę, pani marszałek, chciałem tylko dopowiedzieć, że w tej ustawie faktycznie nawet nie tyle chodzi o skrócenie łańcuchów dostaw, co o skrócenie łańcuchów sprzedaży, podobnie jak to jest np. zrobione w ustawie włoskiej. Dziękuję bardzo. Dziękuję, pani marszałek.</u>
          <u xml:id="u-275.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-276">
          <u xml:id="u-276.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-276.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę, pan poseł Kazimierz Plocke, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-277">
          <u xml:id="u-277.0" who="#KazimierzPlocke">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-277.1" who="#KazimierzPlocke">Pani Marszałek! Mam dwa pytania do pana ministra. Pierwsze pytanie. W ustawie zapisaliśmy, że gospodarstwa rolne wytwarzające i wprowadzające żywność na rynek będą podlegały urzędowej kontroli ze strony inspekcji weterynaryjnej, inspekcji sanitarnej. Czy to oznacza, że małe gospodarstwa rolne będą podlegały takim samym procedurom jak firmy, przedsiębiorstwa wytwarzające żywność w sposób przemysłowy?</u>
          <u xml:id="u-277.2" who="#KazimierzPlocke">I drugie pytanie. Czy minister rolnictwa podejmie negocjacje z Ministerstwem Finansów w zakresie zmiany załącznika nr 2 do ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w zakresie określenia limitów produkcji? Te, które są proponowane obecnie, moim zdaniem są za niskie, bo 100 szt. drobiu na rok to rzeczywiście jest niewystarczający limit. Czy takie działania będą podjęte ze strony ministerstwa? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-277.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-278">
          <u xml:id="u-278.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-278.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Pan poseł Leszek Galemba, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-279">
          <u xml:id="u-279.0" who="#LeszekGalemba">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-279.1" who="#LeszekGalemba">Szanowna Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Dziwię się posłom opozycji, że podważają rolniczy handel detaliczny.</u>
          <u xml:id="u-279.2" who="#komentarz">(Poseł Ryszard Wilczyński: Kto podważa?)</u>
          <u xml:id="u-279.3" who="#LeszekGalemba">Że podważacie sprzedaż surowców. Podważacie, jakbyście nie wiedzieli, że na każdym produkcie jest etykieta.</u>
          <u xml:id="u-279.4" who="#komentarz">(Głosy z sali: Kto podważa?)</u>
          <u xml:id="u-279.5" who="#LeszekGalemba">Panowie od początku podważali, przysłuchiwałem się waszym słowom.</u>
          <u xml:id="u-279.6" who="#komentarz">(Poseł Ryszard Wilczyński: Ale kto?)</u>
          <u xml:id="u-279.7" who="#LeszekGalemba">Rolniczy handel detaliczny to przyszłość rolnictwa. Podważacie ilość powstałych podmiotów. To jest ok. 50 gospodarstw w powiecie, 330 powiatów razy 50 daje nam tę liczbę. Czyli rozwija się to wszystko.</u>
          <u xml:id="u-279.8" who="#LeszekGalemba">Panie Ministrze! Jeżeli chodzi o podniesienie do 100 tys. kwoty wolnej od podatku, to czy zwiększy się dochód właśnie tych gospodarstw czy nie? Zwiększy się. Jeżeli ktoś podważa tę ideę: że to jest za mało, że można by 200, jak tutaj słyszałem z ust… Nie. Chcemy racjonalnie: z 40 tys. do 100 tys., a potem 2%. Każdy ma prawo sprzedawać, ile zechce. Surowce naprawdę pochodzą z tych gospodarstw rolnych. Nie mylcie pojęć. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-279.9" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-280">
          <u xml:id="u-280.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę, pan poseł Tadeusz Tomaszewski, Lewica.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-281">
          <u xml:id="u-281.0" who="#TadeuszTomaszewski">Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Ta ustawa idzie we właściwym kierunku, zwłaszcza że jak sobie przypomnimy, 2 czy 3 tygodnie temu uchwalaliśmy ustawę, która mówi o tym, że samorządy będą miały obowiązek wyznaczenia miejsc handlu, m.in. handlu detalicznego dla rolników. Po drugie, podnosimy kwotę wolną od podatku do 100 tys. Zapewne w jakieś perspektywie warto by było jednak określić, że właśnie ta szczególna forma wsparcia rozwoju rolniczego handlu detalicznego wymagałaby dłuższej perspektywy spojrzenia, czyli, powiedzmy, określenia, że to jest jednak promocja państwa, tej formy sprzedaży i że ten podatek wynosi 1%. Czy jako element obrotu…</u>
          <u xml:id="u-281.1" who="#TadeuszTomaszewski">Druga rzecz, która jest zawarta w tej ustawie. Jest w niej mowa o tym, że produkt wytworzony powinien być sprzedawany na terenie danego województwa. Wobec powyższego chciałbym zapytać, czym jest spowodowane to uwarunkowanie, że tylko na terenie województwa, w którym produkt został wytworzony. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-282">
          <u xml:id="u-282.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-282.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Ostanie pytanie, pan poseł Romuald Ajchler.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-283">
          <u xml:id="u-283.0" who="#RomualdAjchler">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-283.1" who="#RomualdAjchler">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Lewica poprze projekt ustawy, bowiem uważamy, że nie możemy mówić już dzisiaj na wsi o tym, że jest drożyzna, tylko że wkradła się bieda i że rolnicy walczą z biedą. Cała komisja rolnictwa przyjęła projekt jednogłośnie. Lewica popiera każdą ustawę, która idzie w tym kierunku, że mianowicie próbuje zwiększyć dochody rolników.</u>
          <u xml:id="u-283.2" who="#RomualdAjchler">Chciałem jednak zapytać przy tej okazji panie ministrze, jaki procent rolników skorzysta z dobrodziejstwa tej ustawy. Mamy ok. 1,5 mln gospodarstw rolnych. Mówi się, że 20–30 gospodarstw na wsi, w powiecie będzie brało udział w handlu detalicznym. Chciałbym żeby pan odpowiedział, jaki to jest procent. Jak wy szacujecie, jakie ewentualnie dobrodziejstwa wynikające z tej ustawy popłyną na wieś? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-283.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-284">
          <u xml:id="u-284.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-284.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę sekretarza stanu w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi pana ministra Lecha Kołakowskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-285">
          <u xml:id="u-285.0" who="#LechAntoniKołakowski">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Szanowne Panie i Szanowni Panowie Posłowie! Jest to bardzo ważna ustawa dla rolników. Jest to kolejny krok. Państwo polskie wychodzi naprzeciw oczekiwaniom. Poruszono bardzo wiele istotnych kwestii, padły wyrazy poparcia, praktycznie ze strony wszystkich klubów, ugrupowań. Bardzo się z tego cieszymy.</u>
          <u xml:id="u-285.1" who="#LechAntoniKołakowski">Przechodzę do pytań. Jako pierwszy pytania zadał pan poseł Kazimierz Plocke. Chcę powiedzieć, że rolniczy handel detaliczny jest dodatkową działalnością i że jest to bardzo oczekiwane przez środowiska rolników, którzy chcą osiągnąć dodatkowy dochód z przetwarzania i sprzedaży produkowanej żywności. Podwyższać kolejne progi będziemy mogli w następnych etapach, jeżeli będzie taka potrzeba. Pochylamy się nad tym problemem.</u>
          <u xml:id="u-285.2" who="#LechAntoniKołakowski">Odnośnie do Komisji Europejskiej — wszystkie uwagi zostały uwzględnione. Jest to przedmiotem drugiego czytania. System podatkowy jest zgodny z prawem. Trybunał Konstytucyjny wypowiadał się, że zmiany podatkowe mogą być wprowadzane, jeżeli są korzystne dla rolników. Bardzo ważny aspekt, dotyczący kontroli, nadzoru był poruszany przez kilkoro posłów. To wynika z wymogów Komisji Europejskiej, ta kontrola jest nadzorem. Jest to wymóg Komisji Europejskiej, jeżeli chodzi o wpisanie tu tego typu kontroli.</u>
          <u xml:id="u-285.3" who="#LechAntoniKołakowski">Kolejne pytanie zadała poseł Anita Sowińska. Ograniczenie procentowe ustanowione jest w przypadku podatku dochodowego od osób fizycznych. I rolnicy korzystają z tej możliwości.</u>
          <u xml:id="u-285.4" who="#LechAntoniKołakowski">Pan poseł Mirosław Maliszewski. Tak jak wcześniej wskazałem, kontrola jest to nadzór. Wynika to z wymogów Komisji Europejskiej, dotyczy ryzyka dla produktów. Chodzi tu o kontrolę inspekcji. Chcę również dodać, że tu występują też elementy edukacyjne odnośnie do wsparcia z PROW, działania 4.2. A w ogóle chcę bardzo podziękować panu posłowi za deklarację poparcia tego dobrego projektu.</u>
          <u xml:id="u-285.5" who="#LechAntoniKołakowski">Pan poseł Robert Winnicki pytał o zielony ład. Chcę powiedzieć, że kierować będziemy się polską racją stanu i dobrem polskiej wsi, producentów żywności.</u>
          <u xml:id="u-285.6" who="#LechAntoniKołakowski">Pan poseł Mirosław Suchoń. Tu chcę powiedzieć, że jest to kolejny krok w kierunku poprawy sytuacji ekonomicznej rolników.</u>
          <u xml:id="u-285.7" who="#LechAntoniKołakowski">Pan poseł Piotr Borys. Sytuacja dotyczy podatków od 1 stycznia 2020 r.</u>
          <u xml:id="u-285.8" who="#LechAntoniKołakowski">Pan poseł Krzysztof Grabczuk. W planie strategicznym jest to 200 tys. zł i to jest na wniosek…</u>
          <u xml:id="u-285.9" who="#LechAntoniKołakowski">Pani poseł Teresa Pamuła. Bardzo dziękuję za to pytanie. Jest to bardzo prosta procedura. Należy tylko złożyć wniosek do powiatowego lekarza weterynarii lub inspekcji sanitarnej. Prościej się nie da, ale bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-285.10" who="#LechAntoniKołakowski">Pan poseł Ryszard Wilczyński. Za pomocą mechanizmów PROW można otrzymać 200 tys. zł, oczywiście chodzi tu też o zachęty i dalszą pomoc. W PROW wsparcie inwestycyjne w zakresie targowisk, budów, modernizacji mogą otrzymać samorządy, gminy, powiaty — do 1 mln zł.</u>
          <u xml:id="u-285.11" who="#LechAntoniKołakowski">Pan poseł Leszek Galemba pytał o nadzór. Chodzi o bezpieczeństwo żywności i obywateli. Tak że pewne kwestie muszą być uregulowane prawnie.</u>
          <u xml:id="u-285.12" who="#LechAntoniKołakowski">Pan poseł Tadeusz Tomaszewski. Tutaj chcę podkreślić szczególną rolę też ustawy wspierającej, o handlu w piątki i soboty. Jest to bardzo potrzebne i oczekiwane zadanie.</u>
          <u xml:id="u-285.13" who="#LechAntoniKołakowski">Pan poseł Romuald Ajchler. Zakładano, że tym programem w roku 2017 objętych będzie 10 tys. rolników. Dzisiaj widzimy, że jest ich 14 tys., czyli jest ich o 40% więcej. Chcę tu jednak dodać, że na tę chwilę takie jest oczekiwanie, takie jest zapotrzebowanie i ci rolnicy, którzy składają deklaracje dotyczące handlu rolniczego, są w tym aspekcie zaspokojeni. Najprawdopodobniej podniesienie kwoty do 100 tys. jest bardzo zasadne, ale chcę też powiedzieć, że to nie ogranicza możliwości dalszych nowelizacji ani przedstawiania kolejnych aspektów dotyczących ułatwień w prowadzeniu tego handlu oraz jego zwiększenia. Jest to kolejny krok w działaniach rządu: stanowienie prawa w taki sposób, aby można było udzielać maksymalnej pomocy rolnikom, tym bardziej że w znaczącej części dotyczy to rolników, którzy mają gospodarstwa o mniejszej powierzchni i traktują tę działalność jako przynoszącą dodatkowy dochód.</u>
          <u xml:id="u-285.14" who="#LechAntoniKołakowski">Szanowni Państwo! O wadze tej ustawy i o bardzo dobrym kierunkowym przygotowaniu projektu świadczy to, że posłowie nie składali żadnych konkretnych poprawek. I za to dziękuję opozycji. Bardzo proszę o poparcie tego przedłożenia. Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-285.15" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-286">
          <u xml:id="u-286.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-286.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-286.2" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Do trzeciego czytania projektu ustawy przystąpimy w bloku głosowań.</u>
          <u xml:id="u-286.3" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Właściwe komisje przedłożyły sprawozdanie o poselskim projekcie ustawy o zmianie ustawy o Instytucie Pamięci Narodowej — Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu, druk nr 1837.</u>
          <u xml:id="u-286.4" who="#MałgorzataKidawaBłońska">W związku z tym, po uzyskaniu jednolitej opinii Konwentu Seniorów, marszałek Sejmu podjęła decyzję o uzupełnieniu porządku dziennego o punkt obejmujący rozpatrzenie tego sprawozdania.</u>
          <u xml:id="u-286.5" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Marszałek Sejmu proponuje, aby w tym przypadku Sejm wyraził zgodę na zastosowanie art. 51 pkt 3 regulaminu Sejmu oraz w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego wysłuchał 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i 3-minutowych oświadczeń w imieniu kół.</u>
          <u xml:id="u-286.6" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważała, że Sejm propozycje przyjął.</u>
          <u xml:id="u-286.7" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Sprzeciwu nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-286.8" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 3. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Kultury i Środków Przekazu oraz Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka o poselskim projekcie ustawy o zmianie ustawy o Instytucie Pamięci Narodowej — Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu (druki nr 1822 i 1837).</u>
          <u xml:id="u-286.9" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę pana posła Krzysztofa Lipca o przedstawienie sprawozdania komisji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-287">
          <u xml:id="u-287.0" who="#KrzysztofLipiec">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-287.1" who="#KrzysztofLipiec">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! W imieniu Komisji Kultury i Środków Przekazu oraz Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka mam przyjemność przedstawić Wysokiej Izbie sprawozdanie o poselskim projekcie ustawy o zmianie ustawy o Instytucie Pamięci Narodowej — Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu, który został przedstawiony w druku nr 1822.</u>
          <u xml:id="u-287.2" who="#KrzysztofLipiec">Podczas dzisiejszego wspólnego posiedzenia komisji odbyło się pierwsze czytanie tego projektu. Projekt został uzasadniony przez posła, który reprezentował środowisko posłów, którzy przedłożyli ten projekt ustawy. Odnosząc się krótko do treści tego projektu ustawy, trzeba powiedzieć, że rzecz dotyczy kwestii — w ramach tej nowelizacji — Muzeum Żołnierzy Wyklętych i Więźniów Politycznych PRL. To muzeum powstało w 2016 r. na mocy zarządzenia ministra sprawiedliwości. Muzeum nie posiadało osobowości prawnej, zostało powołane, jak wspomniałem, na zasadzie zarządzenia i funkcjonowało w ramach struktury organizacyjnej Służby Więziennej. Muzeum to jest zlokalizowane przy ul. Rakowieckiej 37, a więc każdy polski patriota wie, o czym mówimy w tej sprawie. To jest miejsce kaźni wielu pokoleń Polaków, którzy za to, że chcieli żyć dla Rzeczypospolitej i działali na rzecz niepodległości Rzeczypospolitej, byli tam męczeni i katowani przede wszystkim w okresie stalinowskim przez funkcjonariuszy Urzędu Bezpieczeństwa Publicznego, ale również i w późniejszym okresie, aż do, można powiedzieć, roku 1990, kiedy to odzyskaliśmy jako państwo byt państwa niepodległego.</u>
          <u xml:id="u-287.3" who="#KrzysztofLipiec">Proszę państwa, pomysł autorów tegoż projektu ustawy zasadza się na tym, aby to muzeum zostało przejęte przez Instytut Pamięci Narodowej w ramach prowadzonej przez Instytut Pamięci Narodowej działalności ustawowej, rzecz dotyczy działalności kulturalnej, i uzyskało osobowość prawną. To jest bardzo pożądane rozstrzygnięcie, które zostało zawarte w tym przedłożeniu, i to ważne w naszym kulturowym dziedzictwie muzeum powinno mieć bardzo mocne umocowanie, dlatego też takie rozstrzygnięcie zostało zaproponowane. Z chwilą podjęcia tej ustawy działalność muzeum będą regulowały trzy akty ustawowe: ustawa o Instytucie Pamięci Narodowej, ustawa o muzeach oraz ustawa o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej.</u>
          <u xml:id="u-287.4" who="#KrzysztofLipiec">W tej ustawie zostały również zaproponowane rozstrzygnięcia, które de facto skutkują tym, że inwestycja tegoż muzeum będzie realizowana w oparciu o przygotowany i dosyć mocno zaangażowany projekt. Chodzi o to, aby ta kwestia również została uregulowana w sposób ustawowy, aby nie przepadły terminy, szczególnie w kontekście zapadłych już decyzji administracyjnych, w tym w zakresie pozwolenia na budowę i pozwolenia na rozbiórkę. Rzecz dotyczy również jednego obiektu, natomiast te kwestie nie zostały, że tak powiem, zrealizowane z tego względu, że w czasie pandemii brakowało środków inwestycyjnych. I o tym stanowi przedłożona ustawa, albowiem jest tam zawarta dyspozycja, która stanowi o tym, żeby w terminie 2 tygodni od wejścia w życie tej ustawy Rada Ministrów podjęła uchwałę o ustanowieniu wieloletniego programu finansowego dla tego muzeum.</u>
          <u xml:id="u-287.5" who="#KrzysztofLipiec">Wysoka Izbo! Wnoszę w imieniu połączonych komisji, aby Wysoki Sejm uchwalił załączony projekt ustawy z druku nr 1837. To jest dobre rozstrzygnięcie i bardzo polecam, zachęcam, aby ponad podziałami politycznymi Wysoka Izba zechciała uchwalić ustawę o zmianie ustawy o Instytucie Pamięci Narodowej — Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu. Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-287.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-288">
          <u xml:id="u-288.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-288.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Sejm ustalił, że w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego wysłucha 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i 3-minutowych oświadczeń w imieniu kół.</u>
          <u xml:id="u-288.2" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-288.3" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Jako pierwszy pan poseł Dariusz Olszewski, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-289">
          <u xml:id="u-289.0" who="#DariuszOlszewski">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt przedstawić stanowisko klubu Prawo i Sprawiedliwość w sprawie ustawy o zmianie ustawy o Instytucie Pamięci Narodowej — Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu.</u>
          <u xml:id="u-289.1" who="#DariuszOlszewski">Szanowni Państwo! Od zakończenia II wojny światowej minęło już 76 lat, ale bardzo powoli przebija się do świadomości Polaków wiedza o tym, że po latach niemieckiej okupacji wkraczająca na polskie ziemie Armia Czerwona nie niosła Polsce i Polakom wolności i pokoju. Oddziały NKWD i Smiersz przynosiły ze sobą niewyobrażalne tortury i śmierć zadawane wszystkim niepokornym i nieposłusznym nowej komunistycznej władzy, wszystkim, którzy nie akceptowali siłą narzuconego ustroju. Inteligencję i wielu opornych wywożono na Sybir czy na stepy Kazachstanu. Żołnierzy i uczestników ruchu oporu antykomunistycznego aresztowano, torturowano i mordowano. Czyniono wszystko, aby w narodzie polskim osłabić tożsamość narodową, świadomość historyczną, patriotyzm i wiarę katolicką. Za taką nieugiętą postawę wobec sowietyzacji Polski żołnierze AK, WiN, NSZ i innych organizacji drugiej konspiracji zostali wyklęci przez władzę komunistyczną. Wielu z nich przeszło niewyobrażalne tortury w więzieniach NKWD i aresztach śledczych Urzędu Bezpieczeństwa Publicznego.</u>
          <u xml:id="u-289.2" who="#DariuszOlszewski">Obok tzw. Łączki na terenie Cmentarza Wojskowego na warszawskich Powązkach, więzienia Toledo na Pradze, więzienia w Rembertowie symbolem zniewolenia oraz terroru wobec żołnierzy i polskiego społeczeństwa jest przede wszystkim areszt śledczy na warszawskim Mokotowie. Pawilon X tego aresztu był miejscem niewyobrażalnych tortur, jakie spotkały polskich patriotów. Przez tego rodzaju miejsca utworzone na terenie całego kraju przeszły setki tysięcy ludzi, a dziesiątki tysięcy — straciły życie. Nie tylko dlatego, że nie zgadzali się oni na Polskę bolszewicką, ich jedyną winą było to, że chcieli Polski polskiej, rządzonej przez Polaków.</u>
          <u xml:id="u-289.3" who="#DariuszOlszewski">Temat ten dopiero od początku lat 90. powoli zaczął docierać do świadomości Polaków. Ujawnienia prawdy o ofiarach domagają się ostatni żyjący wyklęci oraz rodziny poległych i pomordowanych. Poznanie prawdy historycznej jest szczególnie ważne dla prawidłowego ukształtowania postaw i charakterów młodego pokolenia dla zakorzenienia w nich miłości do ojczyzny i czci wobec obrońców polskości.</u>
          <u xml:id="u-289.4" who="#DariuszOlszewski">Teren więzienia przy ul. Rakowieckiej, a zwłaszcza jego budynki, są niemymi świadkami wydarzeń tamtych lat. Ściana straceń z licznymi dziurami po kulach zmusza do zadumy i pamięci o ofiarach reżymu komunistycznego.</u>
          <u xml:id="u-289.5" who="#DariuszOlszewski">Wraz z rodzinami żołnierzy wyklętych chciałbym w tym miejscu podziękować panu ministrowi Zbigniewowi Ziobrze za rozpoczęcie procesu upamiętniania żołnierzy wyklętych i za podjętą decyzję o przekształceniu więzienia mokotowskiego w państwową jednostkę muzealną poświęconą tak licznym ofiarom zbrodniczego reżymu. Dzięki tej odważnej inicjatywie dowody zbrodni komunistycznych i mordów sądowych zostaną zabezpieczone i wyeksponowane. Prawda historyczna będzie udostępniana wszystkim zainteresowanym, a dowody licznych zbrodni zostaną zaprezentowane w świetle dziennym.</u>
          <u xml:id="u-289.6" who="#DariuszOlszewski">Oczywiście zrozumiałe jest, że Ministerstwo Sprawiedliwości nie jest już właściwym organem do prowadzenia placówki muzealnej, i najlepszym krokiem do osiągnięcia zamierzonego celu jest kolejna decyzja, tym razem o przekazaniu muzeum żołnierzy wyklętych pod zarząd Instytutu Pamięci Narodowej. Pozwoli to na prawidłowy rozwój tej placówki, utrzymanie założonego jej charakteru oraz kontynuowanie badań historycznych i dokumentowanie prawdy historycznej. Muzeum powinno być miejscem ukazującym i dokumentującym tragedie i dramaty z szacunkiem i uznaniem dla cierpienia oraz zadumą nad poświęceniem uczestników walki o wolność i niezawisłość ojczyzny. Winno służyć refleksji nad dramatem minionego czasu, poznaniu nieznanych zdarzeń czy uzyskaniu wiadomości o losach bliskich. Dawać możliwość opowiedzenia czy udostępnienia ich losów szerszej publiczności oraz odnalezienia grobów i miejsc tajnych pochówków. Ważnym elementem jest także umożliwienie nawiązania kontaktów z towarzyszami walki i cierpienia. Muzeum powinno pokazywać, że Polska chce pamiętać o swoich bohaterach i wyjaśnić, dlaczego wyklęci byli wyklęci.</u>
          <u xml:id="u-289.7" who="#DariuszOlszewski">Wysoki Sejmie! Klub PiS popiera ustawę o zmianie ustawy o Instytucie Pamięci Narodowej — Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu i będzie głosował za przyjęciem ww. ustawy. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-289.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-290">
          <u xml:id="u-290.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-290.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę, pan poseł Michał Szczerba, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-291">
          <u xml:id="u-291.0" who="#MichałSzczerba">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Witam pana ministra Kaletę, ale chciałbym przede wszystkim przywitać nieobecnego dzisiaj ministra kultury i dziedzictwa narodowego pana Piotra Glińskiego. Bo, Wysoka Izbo, wtedy kiedy rozmawiamy o muzeach, na sali posiedzeń powinien być minister kultury.</u>
          <u xml:id="u-291.1" who="#MichałSzczerba">Chciałbym powiedzieć jedną rzecz na samym początku. Miejsce o adresie: ul. Rakowiecka 37, areszt śledczy na Mokotowie, gdzie ginęli polscy patrioci w okresie powojennym, jest dla Koalicji Obywatelskiej święte. Ale ta debata nie jest o tym, czy tam powinno być muzeum, bo to sprawa oczywista. Pytanie jest dzisiaj zasadnicze: W jaki sposób powinno być zorganizowane, przez kogo powinno być prowadzone i czy projekty ustaw, które są przekazywane Wysokiej Izbie, powinny być przykładem niechlujstwa, bałaganu i niekompetencji? Bo tak trzeba po prostu, Wysoka Izbo, nazwać projekt poselski pisany na kolanie, złożony 2 grudnia przez grupę posłów, przede wszystkim Solidarnej Polski. Dzisiaj nieobecność ministra kultury na posiedzeniu połączonych komisji jest przykładem niepoważnego traktowania tego projektu i niepoważnego traktowania tego zagadnienia. O tym chcemy bardzo wyraźnie powiedzieć.</u>
          <u xml:id="u-291.2" who="#MichałSzczerba">Szanowni Państwo! W zamyśle, jak rozumiem, wnioskodawców jest przekazanie tego muzeum Instytutowi Pamięci Narodowej. Ale zadajmy sobie podstawowe pytanie: Czy Instytut Pamięci Narodowej jest właściwą jednostką do prowadzenia muzeów w Rzeczypospolitej Polskiej? W mojej opinii nie. Jest ustawa o muzeach, jest ustawa o prowadzeniu działalności kulturalnej. A pierwszą rzeczą, którą widzimy w tym projekcie, jest co? Jest wyłączenie stosowania tych ustaw, w szczególności jeśli chodzi o ustawę o muzeach, chcecie wykreślenia działania z art. 6 ust. 1, czyli tego, że statut muzeum jest uzgadniany z ministrem kultury. Chcecie wyrzucić art. 8 ustawy o muzeach, czyli nadzór ministra kultury nad tym muzeum. Chcecie, żeby minister kultury nie miał jakiegokolwiek wpływu na obsadzenie rady muzeum, która przy muzeum powstanie. Chcecie wyłączyć art. 23, który mówi o tym, że muzea państwowe i samorządowe mogą dokonywać zamiany, sprzedaży, darowizn muzealiów, czyli wpływać na podnoszenie wartości tej jednostki. Chcecie wykreślić art. 24, który określa możliwość wpływania ministra kultury na wykreślanie muzealiów z inwentarza. I chcecie wyłączyć udział ministra kultury przy ewentualnej likwidacji muzeum. Taka jest, szanowni państwo, rzeczywistość.</u>
          <u xml:id="u-291.3" who="#MichałSzczerba">Nie ma na sali, szanowni państwo, również prezesa Instytutu Pamięci Narodowej. Tak naprawdę w żaden sposób, w sposób oficjalny powołany przez Sejm i przez Senat prezes IPN w tej sprawie nie zabrał głosu, czyli tak naprawdę nieznane jest stanowisko instytucji w tej sprawie. Czy rzeczywiście w ciągu 30 dni od momentu ogłoszenia ustawy chciałby przejąć tę instytucję? Instytucję rozgrzebaną z niezakończonym procesem inwestycyjnym, z pięcioma decyzjami administracyjnymi, których termin ważności kończy się na początku przyszłego roku, czyli może innymi słowy część przepisów tej ustawy wejdzie z mocą wsteczną wtedy, kiedy decyzje dotyczące rozbudowy muzeum czy też rozbiórek nie będą już po prostu obowiązywać.</u>
          <u xml:id="u-291.4" who="#MichałSzczerba">Wysoka Izbo! Legislatorzy sejmowi na tym projekcie nie zostawili suchej nitki. To jest kolejna rzecz, którą należy podkreślić. Chciałbym zapytać, jaka jest rzeczywista chęć wspierania przez was pożytecznych, wartościowych inwestycji dotyczących patriotyzmu, dotyczących propagowania ważnych rzeczy z punktu widzenia historii. Bo mamy, szanowni państwo, Fundusz Patriotyczny — 30 mln zł. Ogłoszono, że to są środki na to, żeby pielęgnować pamięć o naszych bohaterach. Szanowni państwo, mamy „Cele bezpieki” w byłym resorcie Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego — to jest obecnie Ministerstwo Sprawiedliwości. Muzeum Powstania Warszawskiego otrzymało te „Cele bezpieki” w pieczę i starało się o środki z Funduszu Patriotycznego. Czy Wysoka Izba wie, z kim Muzeum Powstania Warszawskiego przegrało w konkursie o pieniądze z Funduszu Patriotycznego? Z Bąkiewiczem, ze Strażą Narodową, ze Stowarzyszeniem Marsz Niepodległości. Czy tak chcecie prowadzić sprawy dotyczące również tego muzeum?</u>
          <u xml:id="u-291.5" who="#komentarz">(Poseł Janusz Kowalski: Polscy patrioci.)</u>
          <u xml:id="u-291.6" who="#MichałSzczerba">Szanowni Państwo! O godz. 15 pojawiło się sprawozdanie połączonych komisji. Chcieliśmy wprowadzić do tego projektu nasze poprawki, ale szanowni państwo, wnosimy do wnioskodawców o to, żeby wycofali ten projekt. Tego projektu nie da się po prostu poprawić. Ten projekt trzeba poprawić na nowo i w tym pisaniu tego projektu na nowo powinna być kluczowa rola ministra kultury i dziedzictwa narodowego, którego również wzywam do aktywności w tej sprawie. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-291.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-292">
          <u xml:id="u-292.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-292.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę, pani poseł Anna Maria Żukowska, Lewica.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-293">
          <u xml:id="u-293.0" who="#AnnaMariaŻukowska">Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Jako Lewica byliśmy przeciwko powołaniu Instytutu Pamięci Narodowej. Złożyliśmy projekt ustawy o likwidacji tegoż instytutu, w związku z czym nie widzimy powodów, by dawać kolejne kompetencje temu instytutowi. Uważamy, że muzeami w Polsce powinno się zajmować ministerstwo kultury. Nie jest to instytucja, która powinna być w jakikolwiek sposób związana z bieżącą polityką, dlatego jesteśmy przeciwko tej ustawie i będziemy głosowali przeciwko. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-294">
          <u xml:id="u-294.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-294.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę, pan poseł Jarosław Rzepa, Koalicja Polska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-295">
          <u xml:id="u-295.0" who="#JarosławRzepa">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Dzisiaj na posiedzeniu połączonych Komisji: Kultury i Środków Przekazu oraz Sprawiedliwości i Praw Człowieka rozpatrywaliśmy przedłożony projekt, któremu nadano nr 1822.</u>
          <u xml:id="u-295.1" who="#JarosławRzepa">Szanowni Państwo! Patrząc na ideę, która przyświecała — mam nadzieję — tym, którzy stworzyli muzeum w ramach Ministerstwa Sprawiedliwości i proponują dzisiaj, aby przekazać je Instytutowi Pamięci Narodowej, należy stwierdzić, że ta idea jest z założenia słuszna. Jest z założenia słuszna, jeśli chodzi o osoby, których dotyka, o pamięć o tych ludziach, ich cierpieniu, traumatycznych wydarzeniach, wspomnianej Rakowieckiej 37. Mam nadzieję, że jeżeli zostanie to zrealizowane właśnie w tym miejscu, to będziemy potrafili wspólnie mówić o prawdzie, również tej bolesnej. Ona nie zawsze była tylko i wyłącznie patriotyczna.</u>
          <u xml:id="u-295.2" who="#JarosławRzepa">Chciałbym, żebyśmy, szanowni państwo, zobaczyli, co się stało dzisiaj na posiedzeniu połączonych komisji. Bardzo żałuję, że ten projekt nie jest projektem rządowym, bo taki powinien być. Moi przedmówcy mówili o roli ministra kultury. To jest resort powołany do tego, aby sprawował nadzór, opiekę nad muzeami w Polsce. Wiem, że to nie jest rozwiązanie, które funkcjonuje wszędzie, ale tak powinno być, a my, stanowiąc prawo, powinniśmy to prawo stanowić dobrze.</u>
          <u xml:id="u-295.3" who="#JarosławRzepa">Kolejna rzecz, która budzi wątpliwości. Wiecie państwo, że takie muzeum w Polsce funkcjonuje przecież w Ostrołęce. Jest prowadzone wspólnie przez ministerstwo kultury i samorząd. Szkoda, że tego też nie wzięliśmy pod uwagę. Rzeczą niedobrą jest to, że nie poznaliśmy nawet szacunkowych kosztów. Jeżeli mówimy o czymś, to powinniśmy wiedzieć, za ile zamierzamy coś zrealizować. To bardzo niedobrze, że tak się dzieje.</u>
          <u xml:id="u-295.4" who="#JarosławRzepa">Kolejna rzecz, o której myślę, nie wróży wielkiej przyszłości albo wróży niepewną przyszłość. Szkoda, że autorzy nie postanowili zaprosić wszystkich stron, wszystkich klubów, kół parlamentarnych do tego, żebyśmy stworzyli projekt wspólnie. Żołnierze wyklęci, żołnierze niezłomni czy patrioci, ci, którzy walczyli z minionym systemem, byli w każdym z naszych obozów politycznych. Szkoda, że państwo tak bardzo mocno to zawłaszczacie i nie pozwalacie, żebyśmy pracowali nad tym wspólnie.</u>
          <u xml:id="u-295.5" who="#JarosławRzepa">Bardzo mnie smuci to, że pan minister kultury jest dzisiaj nieobecny, ale jest dzisiaj również niemy. Nie wyraża swojej opinii, nie przychodzi na posiedzenie i tym zachowaniem daje pewne świadectwo. Niestety nie jesteśmy w stanie poznać jego zdania.</u>
          <u xml:id="u-295.6" who="#JarosławRzepa">Mając to na względzie, szanowni państwo, nie wiem jeszcze, jaką rekomendację ostatecznie przekażę moim koleżankom i kolegom. Uważam, że idea jest słuszna, natomiast sposób wykonania niestety po raz kolejny jest słaby, mierny, a niektórzy mówią bardziej dosadnie. Dlatego jeszcze się z tym wstrzymam, ale mam nadzieję, że ci, którzy pracowali nad tym projektem, są w stanie to przemyśleć, wziąć do serca, podjąć głęboką refleksję i może powrócić do tego pomysłu, żeby to był wspólny projekt. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-295.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-295.8" who="#komentarz">(Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek Sejmu Małgorzata Gosiewska)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-296">
          <u xml:id="u-296.0" who="#MałgorzataGosiewska">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-296.1" who="#MałgorzataGosiewska">Pan poseł Michał Urbaniak w imieniu koła Konfederacja.</u>
          <u xml:id="u-296.2" who="#MałgorzataGosiewska">Zapraszam, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-297">
          <u xml:id="u-297.0" who="#MichałUrbaniak">Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Prawdą jest, że część projektów PiS-u, a w zasadzie większość, jest przygotowana dość niechlujnie, szybko, na kolanie. Takie jest zazwyczaj pierwsze wrażenie, kiedy się je czyta. Prawdą jest też, że ta ustawa nie w pełni określa stosunek muzeum choćby do ministra kultury. To prawda. Problemem jest też to, że kiedy na tej sali mówi się o Instytucie Pamięci Narodowej, część posłów ma pianę na ustach i przestaje myśleć racjonalnie.</u>
          <u xml:id="u-297.1" who="#MichałUrbaniak">Instytut to ważna instytucja i należy o tym pamiętać. Stoi na straży historii naszego narodu, stoi na straży prawdy. Takie przynajmniej jest założenie tej instytucji. Jest ona solą w oku zwłaszcza tych, którzy są powiązani z poprzednim systemem, bo stara się nie pozwalać na fałszowanie historii, a to boli ojkofobów. IPN ma nieocenione zasługi zwłaszcza w rozpowszechnianiu historii po II wojnie światowej, historii XX w., o zapomnianych bohaterach, którzy często chwytali za broń już w akcie ostateczności. Trzeba o tym pamiętać i trzeba też pamiętać o tym, że IPN nieustannie odkłamuje historię o żołnierzach wyklętych. Nie boi się takich osób jak „Bury” czy „Łupaszka”, bo wie, że oni też oddali życie za ojczyznę w walce o Polskę.</u>
          <u xml:id="u-297.2" who="#MichałUrbaniak">Głosując nad tym projektem, który ma zaowocować przekazaniem zwierzchnictwa Muzeum Żołnierzy Wyklętych i Więźniów Politycznych PRL z Ministerstwa Sprawiedliwości do IPN-u, należy zastanowić się nad tym, czy nie powinien tu jeszcze zadziałać minister kultury. Pewnie powinien.</u>
          <u xml:id="u-297.3" who="#komentarz">(Poseł Iwona Śledzińska-Katarasińska: No, no.)</u>
          <u xml:id="u-297.4" who="#MichałUrbaniak">IPN jest instytucją, która ma wyjaśniać, stąd nie dziwi mnie taki ruch. Trzeba pamiętać też o tym, że gdyby zmieniła się władza, IPN mógłby być bardziej niezależną instytucją niż minister kultury, bo w tym wypadku, jeśli zmieniłby się minister kultury, to w zasadzie z dnia na dzień mógłby zamknąć takie muzeum i nikt by nic pewnie z tym nie mógł zrobić. Nie dziwi mnie to, że część tej sali tak się sprzeciwia temu projektowi, bo myślę, że kalkuluje sobie, że gdy przejmie władzę, to zlikwiduje IPN. I nie będzie już problemu. Natomiast to nie znaczy, że to będzie słuszne. To nie będzie słuszne. I my będziemy o tym pamiętać. To nie znaczy, że będziemy bezkrytycznie patrzeć na działalność tego muzeum, ale zasadniczo popieramy fakt, by ono trafiło właśnie do IPN-u. Co ciekawe, widać tu też pewną hipokryzję części właśnie tej sali, ponieważ znienawidzony przez wielu minister Ziobro z własnych rąk oddaje muzeum innej instytucji, a ktoś się temu sprzeciwia. Zatem mam wrażenie, że chodzi głównie o walkę polityczną, a nie o realne działanie na rzecz upamiętnienia bohaterów, którzy stracili życie m.in. przez zbrodniarzy PRL. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-297.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-298">
          <u xml:id="u-298.0" who="#MałgorzataGosiewska">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-298.1" who="#MałgorzataGosiewska">Pan poseł Tomasz Zimoch w imieniu koła Polska 2050.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-299">
          <u xml:id="u-299.0" who="#TomaszZimoch">Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Panie Ministrze! Po raz kolejny posiedzenie komisji pokazało, jak trudne jest obecnie sejmowanie. Nie są przyjmowane argumenty, głosy przeciwne odnośnie do niektórych propozycji są ignorowane, osoby mające prawo wyrażać własne poglądy są niestety obrażane, a uwagi sejmowych legislatorów są lekceważone i pomijane. Przy procedowaniu nad tym projektem nie ma sejmowej współpracy, a przecież powinno wszystkim zależeć, właśnie tu, w polskim parlamencie, na przywróceniu wspólnotowej pamięci o podziemiu niepodległościowym po II wojnie światowej. Właśnie w Sejmie, omawiając takie projekty ustaw, nie powinniśmy poszerzać budowanej od kilku lat propagandy historycznej. Rację mają ci historycy, którzy domagają się, by pamięć o podziemiu powojennym nie przesłaniała przecież działania Armii Krajowej czy późniejszych zrywów sprzeciwu wobec władzy komunistycznej. Po dzisiejszym posiedzeniu komisji mam wrażenie, że rację mają też nauczyciele, mówiąc, że w programie szkolnym żołnierze wyklęci stają się centralnymi figurami polskiej historii XX w.</u>
          <u xml:id="u-299.1" who="#TomaszZimoch">Projekt przenosi Muzeum Żołnierzy Wyklętych i Więźniów Politycznych PRL w gestię Instytutu Pamięci Narodowej. W związku z tym jego prezesowi daje pełną władzę nad tą placówką. Przecież kierujący obecnie Instytutem Pamięci Narodowej, najdelikatniej mówiąc, nie radził sobie w Gdańsku z prowadzeniem Muzeum II Wojny Światowej, a IPN karnie wykonuje politykę historyczną.</u>
          <u xml:id="u-299.2" who="#TomaszZimoch">Koło Parlamentarne Polska 2050 będzie głosować przeciwko tej ustawie, bo naszym zdaniem rozszerza zakres kompetencji instytucji, do której nie tylko my nie mamy pełnego zaufania. Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-299.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-300">
          <u xml:id="u-300.0" who="#MałgorzataGosiewska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-300.1" who="#MałgorzataGosiewska">Na tym zakończyliśmy wystąpienia w imieniu klubów i kół.</u>
          <u xml:id="u-300.2" who="#MałgorzataGosiewska">Przechodzimy do pytań.</u>
          <u xml:id="u-300.3" who="#MałgorzataGosiewska">Zamykam listę osób chcących zadać pytanie.</u>
          <u xml:id="u-300.4" who="#MałgorzataGosiewska">Wyznaczam czas — 1 minuta.</u>
          <u xml:id="u-300.5" who="#MałgorzataGosiewska">Pierwsze pytanie zada pan poseł Tadeusz Tomaszewski, klub Lewica.</u>
          <u xml:id="u-300.6" who="#MałgorzataGosiewska">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-301">
          <u xml:id="u-301.0" who="#TadeuszTomaszewski">Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Szanowny Panie Ministrze! Ten projekt ustawy, gdyby w szczególny sposób nie kierował funkcjonowania pełnoprawnego już muzeum do Instytutu Pamięci Narodowej, wart byłby procedowania. Czyżby nagle projektodawcy, zwracam się do wnioskodawców, uznali, że minister kultury i dziedzictwa narodowego — myślę że ten obszar jest elementem dziedzictwa narodowego — powinien być prowadzony właśnie przez ministra kultury, a nie przez Instytut Pamięci Narodowej? Dlatego też chciałbym zapytać, jakie są argumenty merytoryczne ze strony wnioskodawców, że przewidują powierzenie funkcjonowania tego szczególnego muzeum właśnie Instytutowi Pamięci Narodowej. Po drugie, przewiduje się wieloletni program budowy. Chciałbym zapytać o to, w jaki sposób i z jakich środków Rada Ministrów będzie finansowała to muzeum. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-302">
          <u xml:id="u-302.0" who="#MałgorzataGosiewska">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-302.1" who="#MałgorzataGosiewska">Pan poseł Janusz Kowalski, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-303">
          <u xml:id="u-303.0" who="#JanuszKowalski">Szanowna Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! W tym wielkim sporze o kształt polityki historycznej Polski, która odzyskała niepodległość po sowieckiej okupacji, zwyciężył śp. Lech Kaczyński, a nie obściskujący się ze zbrodniarzem, mordercą i sowieckim kolaborantem Wojciechem Jaruzelskim Adam Michnik.</u>
          <u xml:id="u-303.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-303.2" who="#JanuszKowalski">To śp. Lech Kaczyński przywrócił pamięci narodowej godność i pamięć o powstańcach warszawskich. Miasto stołeczne Warszawa ma wspaniały pomnik, jakim jest Muzeum Powstania Warszawskiego. Również śp. Lech Kaczyński przywrócił wiedzę i pamięć o żołnierzach wyklętych jako inicjator ważnego święta, które odbywa się 1 marca, Narodowego Dnia Pamięci Żołnierzy Wyklętych. I dzisiaj chciałbym bardzo serdecznie podziękować panu ministrowi Zbigniewowi Ziobro, Patrykowi Jakiemu oraz panu ministrowi Sebastianowi Kalecie za to, że kontynuują to dzieło, realizują testament śp. Lecha Kaczyńskiego. To muzeum powstaje. Dobrze, że znajdzie się w Instytucie Pamięci Narodowej, że tam zostanie zbudowane. To będzie wspaniała placówka. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-303.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-304">
          <u xml:id="u-304.0" who="#MałgorzataGosiewska">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-304.1" who="#MałgorzataGosiewska">Pan poseł Jan Szopiński, klub Lewica.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-305">
          <u xml:id="u-305.0" who="#JanSzopiński">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Projekt ten daje nadzieję, że IPN przez prawie 25 lat swojej działalności zdążył już rozliczyć wszystkie osoby, które dopuściły się czynów noszących znamiona przestępstwa, i powoli w miejsce prokuratorów zacznie zatrudniać muzealników oraz konserwatorów zabytków.</u>
          <u xml:id="u-305.1" who="#JanSzopiński">Moje pytanie dotyczy budżetu przedmiotowego muzeum. Jaki był dotychczasowy budżet tej instytucji? Czy wraz z przekazaniem kompetencji nastąpiło przekazanie środków między Ministerstwem Sprawiedliwości a IPN-em? Czy może minister przekazał nadzór nad muzeum bez uszczuplania swojego budżetu, a na jego działalność przeznaczone zostaną nowe środki z budżetu państwa? Uprzejmie proszę o odpowiedź na piśmie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-306">
          <u xml:id="u-306.0" who="#MałgorzataGosiewska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-306.1" who="#MałgorzataGosiewska">Pan poseł Rafał Adamczyk, klub Lewica.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-307">
          <u xml:id="u-307.0" who="#RafałAdamczyk">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! W projekcie ustawy czytamy: Rada Ministrów w terminie 14 dni od wejścia w życie ustawy podejmie uchwałę w sprawie ustanowienia programu wieloletniego pn. „Budowa Muzeum Żołnierzy Wyklętych i Więźniów Politycznych PRL w Warszawie”. Program wieloletni pn. „Budowa Muzeum Żołnierzy Wyklętych i Więźniów Politycznych PRL w Warszawie” stanowi załącznik do niniejszej ustawy. Bardzo proszę o pisemną odpowiedź na pytanie, jakie środki zostaną przeznaczone na zacytowany przeze mnie program w poszczególnych latach. Jeżeli będzie on obejmował nie tylko rok 2022, proszę też uzupełnić tę informację pisemną o kolejne lata. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-308">
          <u xml:id="u-308.0" who="#MałgorzataGosiewska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-308.1" who="#MałgorzataGosiewska">Pan poseł Mirosław Suchoń, Polska 2050.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-309">
          <u xml:id="u-309.0" who="#MirosławSuchoń">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-309.1" who="#MirosławSuchoń">Szanowna Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! W rozdziale 6d znajduje się upoważnienie dla prezesa instytutu do nadania statutu muzeum. W ramach tego upoważnienia i w ramach tego statutu będą określone również źródła finansowania. Bardzo bym prosił, aby ministerstwo odpowiedziało na pytanie, jakie to będą źródła finansowania. Czy w związku z przejęciem muzeum wzrośnie budżet Instytutu Pamięci Narodowej i o jaką kwotę? Bardzo proszę o odpowiedź na piśmie. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-310">
          <u xml:id="u-310.0" who="#MałgorzataGosiewska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-310.1" who="#MałgorzataGosiewska">Pani poseł Iwona Śledzińska-Katarasińska, Koalicja Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-310.2" who="#MałgorzataGosiewska">Zapraszam, pani poseł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-311">
          <u xml:id="u-311.0" who="#IwonaŚledzińskaKatarasińska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-311.1" who="#IwonaŚledzińskaKatarasińska">Pani Marszałek! Panie i Panowie Posłowie! Poseł sprawozdawca apelował, żeby przyjąć tę ustawę ponad podziałami. To bardzo dobra idea i jestem za. Tylko że jeżeli chce się coś przyjmować ponad podziałami, to należy słuchać wszystkich. Dzisiaj na to posiedzenie byli doproszeni posłowie z komisji kultury. Jako żywo nie bardzo wiem dlaczego, ani nie było ministra kultury, ani nie było stanowiska ministerstwa kultury, ani nie było przedstawiciela ministerstwa kultury. Wszystkie nasze wnioski i apele o tym, żeby jednak poprosić o taką opinię i poczekać na nią, jak gdyby poszły w powietrze. Mam takie pytanie do wnioskodawców: Czy naprawdę najszczytniejszą ideę musicie spaprać? Bo ja tego nie rozumiem. Dlaczego zgłaszacie projekt, w którym mówicie o muzeum, które muzeum nie jest? Powołujecie się na ustawę o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej i ustawę o muzeach, kiedy legislatorzy mówią, że akurat ta propozycja jest w sprzeczności z tymi ustawami. Także na zasadzie „bo ważna sprawa” uważacie, że Sejm może sobie przedłużyć ważność decyzji administracyjnych, bo ona, nie daj Boże, skończy się 31 grudnia tego roku, a jak się tego nie przedłuży, to będzie klops. Naprawdę bardzo proszę na przyszłość o ustawy, nad którymi można pracować.</u>
          <u xml:id="u-311.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-312">
          <u xml:id="u-312.0" who="#MałgorzataGosiewska">Dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-312.1" who="#MałgorzataGosiewska">Pani poseł, już o pół minuty przedłużony jest czas.</u>
          <u xml:id="u-312.2" who="#MałgorzataGosiewska">Pan poseł Piotr Adamowicz, Koalicja Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-312.3" who="#MałgorzataGosiewska">Bardzo proszę, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-313">
          <u xml:id="u-313.0" who="#PiotrAdamowicz">Dziękuję, pani marszałek, maska mi się zaplątała.</u>
          <u xml:id="u-313.1" who="#PiotrAdamowicz">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Padły tutaj pytania: Dlaczego nie Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego, a IPN? Nie wiem, ale być może jest tak, że to ma być taka potężna instytucja, quasi-ministerium prawdy historycznej. Być może do tego tak naprawdę to się sprowadza. Poseł Szczerba wspomniał o niechlujstwie. Drodzy państwo, naprawdę tak. W projekcie zgłoszonym mieliśmy cezurę końcową — rok 1991. Nie wiem, dlaczego 1991. W poprawce jest rok 1990. Nie wiem, dlaczego 1990. Sprawdziłem. Józef Szaniawski, ostatni więzień PRL-u, wyszedł w grudniu 1989 r. Wytłumaczcie to z łaski swojej. Teraz najważniejsza kwestia, bo czas goni. Na posiedzeniu komisji padały pytania o koszt tej inwestycji. Nie ma mowy o COVID-zie. Zostawmy COVID, rosnące ceny materiałów. Kancelaria Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej pana Andrzeja Dudy, zgłaszając projekt o odbudowie Pałacu Brühla i Pałacu Saskiego, przedstawiła kosztorys: 2400 mln rozpisane precyzyjnie na 10 lat. Wszyscy mogli to poznać. Dlaczego nie potraficie oszacować wartości tej inwestycji? Dziękuję uprzejmie.</u>
          <u xml:id="u-313.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-314">
          <u xml:id="u-314.0" who="#MałgorzataGosiewska">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-314.1" who="#MałgorzataGosiewska">Pani poseł Klaudia Jachira, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-315">
          <u xml:id="u-315.0" who="#KlaudiaJachira">Panie Przewodniczący Komitetu ds. Bezpieczeństwa Kaczyński! Pani Marszałek! Ministrze Mejzo! Przy tworzeniu Muzeum Żołnierzy Wyklętych i Więźniów Politycznych PRL chcę podkreślić: szacunek dla tych, którzy walczyli o wolność i za nią ginęli, ale pogarda dla tych, którzy pod tymi szczytnymi hasłami mordowali ludność cywilną, zajmowali się rozbojem lub antysemityzmem. Oprócz prawdziwych patriotów i bohaterów byli też bandyci. Pytam więc, czy w tym muzeum zamierzacie fałszować historię. Czy będzie tam sala Burego, który ponosi odpowiedzialność za szereg zbrodni wojennych? Z jego rozkazu rozstrzeliwano jeńców litewskich, ludność cywilną narodowości białoruskiej lub wyznania prawosławnego. Czy będzie sala Łupaszki, który oskarżany jest o to, że jego oddział dokonał masakry na litewskiej ludności cywilnej w Dubinkach?</u>
          <u xml:id="u-315.1" who="#komentarz">(Poseł Dariusz Bąk: Pani marszałek, co to jest?)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-316">
          <u xml:id="u-316.0" who="#MałgorzataGosiewska">Nie, nie. Dosyć już tego. Dosyć, pani poseł. Dosyć tych plugawych kłamstw. Dosyć.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-317">
          <u xml:id="u-317.0" who="#KlaudiaJachira">A może warto, na odwrót, pomyśleć o sali upamiętniającej ofiary Burego…</u>
          <u xml:id="u-317.1" who="#komentarz">(Wicemarszałek wyłącza mikrofon, poseł przemawia przy wyłączonym mikrofonie)</u>
          <u xml:id="u-317.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Hańba!)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-318">
          <u xml:id="u-318.0" who="#MałgorzataGosiewska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-318.1" who="#MałgorzataGosiewska">Pani poseł Anna Milczanowska, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-318.2" who="#komentarz">(Poseł Klaudia Jachira: Po prostu zadałam pytanie. Mam do tego prawo.)</u>
          <u xml:id="u-318.3" who="#komentarz">(Głos z sali: A jesteś stuknięta czy nie?)</u>
          <u xml:id="u-318.4" who="#MałgorzataGosiewska">Jasne. Z plugawymi kłamstwami, pani poseł, na mównicy…</u>
          <u xml:id="u-318.5" who="#komentarz">(Poseł Klaudia Jachira: Tak zakłamujecie historię.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-319">
          <u xml:id="u-319.0" who="#AnnaMilczanowska">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Pani poseł, niech pani już przestanie się kompromitować, bo to, co przed chwilą usłyszeliśmy, to słowa haniebne.</u>
          <u xml:id="u-319.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Hańba!)</u>
          <u xml:id="u-319.2" who="#AnnaMilczanowska">Nie przystoi posłowi Rzeczypospolitej Polskiej takich tekstów kłamliwych, obrażających bohaterów Rzeczypospolitej Polskiej wygłaszać.</u>
          <u xml:id="u-319.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-319.4" who="#AnnaMilczanowska">Panie Ministrze! Panie Prezesie! Czy prawdą jest, że Instytut Pamięci Narodowej — Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu jest urzędem państwowym o uprawnieniach badawczych, edukacyjnych, archiwalnych, śledczych, poszukiwawczych? Dzisiaj podczas obrad w komisji wspólnej: kultury i sprawiedliwości był obecny pan wiceprezes Instytutu Pamięci Narodowej dr Mateusz Szpytma. Jest również obecny teraz, mamy przyspieszenie obrad Sejmu, więc proszę nie kłamać, że prezes Instytutu Pamięci Narodowej jest nieobecny. Bardzo serdecznie pragnę podziękować pani poseł Anicie Czerwińskiej za pomysł, aby takie muzeum powstało, Ministerstwu Sprawiedliwości za to, że tego dokonało i że Muzeum Żołnierzy Wyklętych i Więźniów Politycznych PRL istnieje w naszym kraju. Dobrze, że ta placówka będzie podlegała Instytutowi Pamięci Narodowej, który na bieżąco bada historię współczesną naszej ojczyzny. Chwała instytutowi za to.</u>
          <u xml:id="u-319.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-320">
          <u xml:id="u-320.0" who="#MałgorzataGosiewska">Dziękuję bardzo, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-320.1" who="#MałgorzataGosiewska">Pan poseł Michał Szczerba, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-321">
          <u xml:id="u-321.0" who="#MichałSzczerba">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Chciałbym zadać konkretne pytania. Najpierw panu ministrowi Kalecie. Czy były prowadzone rozmowy między ministrem sprawiedliwości a ministrem kultury i dziedzictwa narodowego w kwestii ewentualnego przejęcia Muzeum Żołnierzy Wyklętych i Więźniów Politycznych PRL? Jeśli tak, prosimy o terminy, prosimy o ustalenia. Jeśli pan dzisiaj tego nie przekaże, będziemy wnioskować o dokumenty w tej sprawie.</u>
          <u xml:id="u-321.1" who="#MichałSzczerba">Kolejne pytanie: Czy w tej sprawie były prowadzone rozmowy z ministrem kultury? Pytanie kieruję do przedstawiciela wiceprezesa IPN, który jest obecny na sali. Dlaczego chcecie państwo wyeliminować art. 23? Z punktu widzenia ustawy o muzeach, z punktu widzenia tego artykułu bardzo ważna jest możliwość, którą on kształtuje, dotycząca współpracy między muzeami i możliwość dokonywania zamiany, sprzedaży lub darowizny muzealiów.</u>
          <u xml:id="u-321.2" who="#MichałSzczerba">Kolejna, ostatnia rzecz, pani marszałek: Jaki będzie związek między funkcjonującym Muzeum Żołnierzy Wyklętych w Ostrołęce a docelowym Muzeum Żołnierzy Wyklętych i Więźniów Politycznych PRL? Czy tutaj widzicie możliwość i przestrzeń współpracy? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-321.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-322">
          <u xml:id="u-322.0" who="#MałgorzataGosiewska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-322.1" who="#MałgorzataGosiewska">Pan poseł Krzysztof Paszyk, Koalicja Polska.</u>
          <u xml:id="u-322.2" who="#MałgorzataGosiewska">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-323">
          <u xml:id="u-323.0" who="#KrzysztofPaszyk">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-323.1" who="#KrzysztofPaszyk">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Panowie Ministrowie! Nie wnikając w szczegóły tej ustawy, uważam, że wszystkich patriotów i organizacje, które w przeszłości tych patriotów gromadziły, powinniśmy traktować w sposób równy i sprawiedliwy. Przy okazji debaty dotyczącej ustawy o żołnierzach niezłomnych, o osobach represjonowanych przez PRL, chciałem zapytać panów ministrów o to, czy żołnierze Batalionów Chłopskich, drugiej po Armii Krajowej organizacji podziemnej podczas II wojny światowej, również doczekają się właściwego miejsca w historii, bo to też byli patrioci o wielkich zasługach w tych trudnych czasach, walczący z okupantem. Uważam, że również należy im się godne miejsce w historii. Jeśli przywracamy dzisiaj to godne miejsce, to powinniśmy przywracać wszystkim. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-324">
          <u xml:id="u-324.0" who="#MałgorzataGosiewska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-324.1" who="#MałgorzataGosiewska">Pani poseł Joanna Fabisiak, Koalicja Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-324.2" who="#MałgorzataGosiewska">Ale nie widzę pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-324.3" who="#MałgorzataGosiewska">Pani marszałek Małgorzata Kidawa-Błońska.</u>
          <u xml:id="u-324.4" who="#MałgorzataGosiewska">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-325">
          <u xml:id="u-325.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Nikt tutaj nie kwestionuje celowości powstania tego muzeum i tego, co powiedział poseł Szczerba, że rzeczywiście są to rzeczy święte dla wszystkich Polaków. Ale, po pierwsze, bardzo bym chciała, żeby historią zajmowali się historycy, a nie politycy. To bardzo nam ułatwi znalezienie porozumienia.</u>
          <u xml:id="u-325.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Po drugie, skoro ten projekt jest tak ważny i pilny, to dlaczego procedujemy nad nim w ciągu 24 godzin? Naprawdę nic by się nie stało, gdybyśmy mieli czas na porozmawianie z ministrem kultury, który może przedstawiłby nam swoją rację, gdybyśmy posłuchali, czy istnieje możliwość współpracy Instytutu Pamięci Narodowej z ministrem kultury, co wydawałoby się zasadne, ponieważ instytut ma inne zadania, a zupełnie inaczej prowadzi się muzeum, to są także trochę inne cele. Nie rozumiem, dlaczego nie dano nam szansy tego wysłuchać. Wydaje mi się, że powodem jest to, że Ministerstwo Sprawiedliwości wie, że nie zdąży zrealizować tych wszystkich terminów i odrzuca to muzeum jak palący kartofel, żeby nie brać za to odpowiedzialności. Szkoda, że marnujecie taką szansę i że nie mogliśmy przygotować wspólnie dobrej, mądrej ustawy.</u>
          <u xml:id="u-325.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-326">
          <u xml:id="u-326.0" who="#MałgorzataGosiewska">Dziękuję, pani marszałek.</u>
          <u xml:id="u-326.1" who="#MałgorzataGosiewska">Pan poseł Dariusz Bąk, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-327">
          <u xml:id="u-327.0" who="#DariuszBąk">Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Chwała Instytutowi Pamięci Narodowej za to, że wydobyła z ciemności prawdziwych bohaterów i przywraca właściwą pamięć Polakom. Dzięki Instytutowi Pamięci Narodowej wiemy, kto był bohaterem, a kto zdrajcą, wiemy, kto był ofiarą, a kto katem. I dlatego z tej trybuny sejmowej wyrażam szacunek dla Instytutu Pamięci Narodowej.</u>
          <u xml:id="u-327.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-327.2" who="#DariuszBąk">Mam pytanie do pana ministra bądź przedstawiciela IPN-u. To muzeum istnieje już od 3 lat. Czy jest nim duże zainteresowanie? Bo według mojej wiedzy zainteresowanie jest bardzo duże. To muzeum pozwoli w sposób bardziej dogłębny poznać prawdziwą historię narodu polskiego, oświecić Polaków, żeby się uszlachetnili. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-327.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-328">
          <u xml:id="u-328.0" who="#MałgorzataGosiewska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-328.1" who="#MałgorzataGosiewska">Niestety są też osoby odporne na wiedzę, co usłyszeliśmy kilka pytań wcześniej.</u>
          <u xml:id="u-328.2" who="#MałgorzataGosiewska">Pan poseł Tomasz Zimoch, Polska 2050.</u>
          <u xml:id="u-328.3" who="#MałgorzataGosiewska">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-329">
          <u xml:id="u-329.0" who="#TomaszZimoch">Pani Marszałek! Tylko po co recenzować i pouczać innych posłów? To jest zupełnie niepotrzebne.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-330">
          <u xml:id="u-330.0" who="#MałgorzataGosiewska">Jeśli głupota pada z mównicy…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-331">
          <u xml:id="u-331.0" who="#TomaszZimoch">Pani Ministrze! Mam kilka pytań do pana, choć widzę, że pan rzeczywiście notuje dosyć wnikliwie, słuchając naszych wypowiedzi. Dlaczego nie zostały policzone — a jeśli zostały, to dlaczego nie zostały nam przedstawione — koszty powstania muzeum albo przekazania tego muzeum, tak to nazwijmy, do IPN-u? Czy bierze pan pod uwagę, że wszelkie sprawy związane z tą inwestycją w przyszłości będą — albo inaczej: powinny być — regulowane już tylko ustawami? Jeszcze jedno pytanie: Gdyby pan był ministrem kultury, to czy dzisiaj nie poczułby się pan trochę dotknięty tym, że to nie właśnie panu oddano władzę nad tym muzeum? Czy zadzwoniłby pan do ministra sprawiedliwości, do szefa IPN-u w tej sprawie? Bo najlepiej rozmawiać, opierając się na własnych przykładach. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-331.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-332">
          <u xml:id="u-332.0" who="#MałgorzataGosiewska">Pan poseł Grzegorz Wojciechowski, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-332.1" who="#MałgorzataGosiewska">Bardzo proszę, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-333">
          <u xml:id="u-333.0" who="#GrzegorzWojciechowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-333.1" who="#GrzegorzWojciechowski">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! To muzeum to muzeum jeszcze niezabliźnionych ran — ran, które na tkance narodu polskiego jeszcze nie zdążyły się zabliźnić, bo jeszcze żyją bliscy tych, którzy byli tam mordowani. Konieczna jest pamięć o tych ludziach, którzy ponieśli śmierć lub doznali cierpień za to, że chcieli wolnej Polski, chcieli żyć w normalnej ojczyźnie. Myślę, że jest wielka rola Instytutu Pamięci Narodowej w kwestii zbadania tego jeszcze, bowiem wiele tam pozostało do zbadania, ale też w kwestii krzewienia tej wiedzy, trudnej wiedzy o tych czasach. Dobrze się stało…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-334">
          <u xml:id="u-334.0" who="#MałgorzataGosiewska">Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-335">
          <u xml:id="u-335.0" who="#GrzegorzWojciechowski">…że powstał pomysł przeniesienia własności tego muzeum do Instytutu Pamięci Narodowej, bo tam jest jego miejsce. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-335.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-336">
          <u xml:id="u-336.0" who="#MałgorzataGosiewska">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-336.1" who="#MałgorzataGosiewska">Lista posłów zapisanych do głosu została wyczerpana.</u>
          <u xml:id="u-336.2" who="#MałgorzataGosiewska">O udzielenie odpowiedzi na pytania pań i panów posłów uprzejmie proszę sekretarza stanu w Ministerstwie Sprawiedliwości pana ministra Sebastiana Kaletę.</u>
          <u xml:id="u-336.3" who="#MałgorzataGosiewska">Bardzo proszę, panie ministrze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-337">
          <u xml:id="u-337.0" who="#SebastianKaleta">Szanowna Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! „Ponieważ żyli prawem wilka/ historia o nich głucho milczy”, „nie opłakała ich Elektra/ nie pogrzebała Antygona/ i będą tak przez całą wieczność/ w głębokim śniegu wiecznie konać”. W ten sposób o dramacie żołnierzy wyklętych w wierszu „Wilki” pisał Zbigniew Herbert.</u>
          <u xml:id="u-337.1" who="#SebastianKaleta">W Polsce już wolnej dosyć długo trwa spowodowanie, by historia przestała w pełni pisać o tym, co Herbert określił jako głuche milczenie. Żołnierze wyklęci nie porzucili nie tylko swojej miłości do ojczyzny, kiedy zakończyła się II wojna światowa, ale nie porzucili także broni. Nie porzucili z tego powodu, że m.in. mieli świadomość tego, że jeśli to zrobią, mogą zostać zamordowani. Tak w istocie się działo. To właśnie robili komuniści w areszcie śledczym przy ul. Rakowieckiej w Warszawie — strzałem w tył głowy. Dziś, po dziesiątkach lat, udało się nawet znaleźć ślady po kulach na murach więzienia. W tej właśnie sprawie spotykamy się dziś w Sejmie, by historia przestała głucho milczeć o swoich bohaterach i by pokryte tynkiem dziury po kulach odkryć i pokazać lekcje historii, pokazać historię opresji i terroru, historię walki i zniewolenia, historię marzeń, które przez krew i pot znalazły swoją ścieżkę ku wolności.</u>
          <u xml:id="u-337.2" who="#SebastianKaleta">Muzeum Żołnierzy Wyklętych i Więźniów Politycznych PRL działa od 2016 r. Decyzją ministra sprawiedliwości Zbigniewa Ziobry przystąpiono do zamknięcia funkcjonującego aresztu i podjęcia działań, by ten betonowy pomnik ociekający krwią polskich bohaterów był miejscem hołdu dla ich poświęcenia. Przeprowadzono konkursy architektoniczne, uzyskano pozwolenia na budowę. Dzisiaj Sejm podejmuje decyzję, czy miejsce to będzie służyło naszemu państwu jako część Instytutu Pamięci Narodowej, który w oparciu o finanse gwarantowane niniejszą ustawą przeprowadzi prace rewitalizacyjne celem uhonorowania przetrzymywanych tam bohaterów, ale i zorganizowania wystaw, które szczegółowo opowiedzą historię Polski w okresie narzuconego jej komunistycznego jarzma w latach 1944–1990.</u>
          <u xml:id="u-337.3" who="#SebastianKaleta">Jest to miejsce wyjątkowe w skali Polski i Europy. To tu zamordowani zostali gen. „Nil”, rtm. Witold Pilecki, mjr Łukasz Ciepliński i setki innych. W celach tych komuna trzymała Jacka Kuronia, Antoniego Macierewicza, Andrzeja Czumę, Karola Modzelewskiego, Jana Lityńskiego i setki, tysiące innych opozycjonistów czasów PRL. To muzeum nie obejmuje swoją pamięcią wyłącznie żołnierzy wyklętych, szanowni państwo, Wysoki Sejmie, to muzeum opowie o zmaganiach milionów Polaków, by komunę odrzucić również po okresie stalinowskim. To będzie pierwsze i wyjątkowe miejsce w Polsce, które w całości opowie tę dramatyczną walkę Polaków o wolność. Te mury nie rozróżniały barw politycznych i historia wszystkich tych osób jest i będzie opowiadana w tym muzeum. Historia dziś może przestać głucho milczeć. Tego będzie dotyczyć głosowanie nad tą ustawą.</u>
          <u xml:id="u-337.4" who="#SebastianKaleta">Natomiast przechodząc do pytań i wątpliwości, które poruszyliście państwo w ramach pytań, postaram się w miarę szczegółowo udzielić odpowiedzi. Wiele pytań dotyczyło dotychczasowego funkcjonowania muzeum. Mam nadzieję, że poprzez przekazanie tych informacji przekonam państwa i państwa kluby, byśmy wspólnie tę ustawę przyjęli, i że uznają państwo wyjaśnienia, które przedstawię, za wystarczające, byście państwo z nami wspólnie poparli tę ustawę, byśmy wspólnie wysłali taki sygnał, jaki wysyłali więzieni tam Polacy. Tam wszyscy byli równi, wszyscy chcieli wolnej Polski. Mam nadzieję, że w tej Izbie również. I możemy to pokazać. Zatem przechodzę do szczegółów podnoszonych w pytaniach.</u>
          <u xml:id="u-337.5" who="#SebastianKaleta">Pojawiły się wątpliwości co do wyłączenia stosowania niektórych przepisów ustawy o muzeach. To wyłączenie wynika z faktu, że IPN jest instytucją państwową, ale niezależną od rządu. Ta ustawa zakłada zachowanie tej zasady. Obawiam się, że gdyby tych przepisów nie było, państwo moglibyście podnieść zarzut, że właśnie dochodzi do zwiększenia wpływu rządu na funkcjonowanie IPN-u. I taka idea przyświeca tym przepisom, punktowo, w niektórych miejscach wyłączającym nadzór ministra kultury dotyczący funkcjonowania muzeum. Natomiast niektóre przepisy szczegółowe, jak choćby przepisy, można powiedzieć, bardzo ważne, ale odnoszące się do zachowania muzealiów, tutaj będą obowiązywać.</u>
          <u xml:id="u-337.6" who="#SebastianKaleta">Druga kwestia dotyczy tego, dlaczego IPN… IPN jest instytucją, która docelowo powinna naturalnie kierować tą placówką. Pani marszałek Kidawa-Błońska powiedziała, że tą sprawą powinni się zajmować historycy, a nie politycy. W istocie nie jest przecież tajemnicą, że Ministerstwo Sprawiedliwości, które powołało tę instytucję, niezależnie od moich prób mówienia o apolityczności, jest kierowane przez polityka.</u>
          <u xml:id="u-337.7" who="#komentarz">(Poseł Małgorzata Kidawa-Błońska: Ale o coś innego mi chodziło…)</u>
          <u xml:id="u-337.8" who="#SebastianKaleta">Natomiast koncepcja tej ustawy polega na tym, żeby właśnie wyłączyć z bieżącej pracy rządu kwestie dotyczące prac muzeum i realizacji inwestycji. Chodzi o to, żeby IPN de facto mógł rozwinąć swoją działalność dzięki muzeum. Dlaczego? Ponieważ od pierwszego dnia funkcjonowania muzeum to historycy IPN byli wiodącymi postaciami w pracach badawczych, w przygotowywaniu wystaw tymczasowych czy też różnego rodzaju przedsięwzięciach kulturalnych, które muzeum cały czas organizuje. Wspólnie z Instytutem Pamięci Narodowej jest wydawany biuletyn. To historycy IPN są w gremiach decyzyjnych, które podejmowały decyzje o projektach, o koncepcjach. Zatem nie jest niczym nadzwyczajnym, że chodzi tu o IPN.</u>
          <u xml:id="u-337.9" who="#SebastianKaleta">Mogę powiedzieć więcej: od pierwszego dnia IPN jest częścią tej instytucji, tej idei, bo to właśnie historycy IPN włożyli najwięcej wysiłku historycznego, by odkryć tajemnice tego miejsca. Pan prof. Krzysztof Szwagrzyk przeprowadził ze swoim zespołem szereg prac badawczych, odkryto, ekshumowano szczątki osób, które były tam mordowane w różnych okresach, również w czasach okupacji niemieckiej. Tak więc ta idea, idea muzeum w pełni przekłada się również na to, co robi IPN. Dzięki tej placówce działalność IPN z pewnością się rozwinie.</u>
          <u xml:id="u-337.10" who="#SebastianKaleta">Natomiast padały też pytania dotyczące momentu, w którym ta zmiana ma nastąpić. W związku z faktem, że w 2016 r. areszt śledczy przy ul. Rakowieckiej był działającym aresztem, nie było formalnej możliwości, żeby minister kultury założył tam muzeum. Padło tutaj pytanie, czy ministerstwo kultury rozmawiało w tej sprawie z Ministerstwem Sprawiedliwości. Tak, od 5 lat w tej sprawie rozmawiamy. Natomiast kiedy powstawała idea muzeum, tam był działający areszt. W celu zrealizowania tego zamierzenia należało w pierwszej kolejności spowodować zlikwidowanie aresztu i przygotowanie podwalin pod opracowanie możliwości, opracowanie koncepcji, w jaki sposób ten budynek, ten kompleks obiektów będzie mógł spełniać funkcje muzealne. W związku z tym, że najpierw w ramach Służby Więziennej wydzielono komórkę, która miała takie zadania, i to już była komórka, którą nazywamy muzeum, minister sprawiedliwości musiał przeprowadzić działania celem znalezienia innych miejsc dla osadzonych. Ten proces został przeprowadzony. Również ta komórka przeprowadziła konkursy, o których mówiłem. Również ta komórka przeprowadziła proces pozyskania pozwoleń na budowę. Natomiast kiedy były podejmowane decyzje dotyczące już konkretnego kształtu tej instytucji w gronie również politycznym i rozmawialiśmy o przyszłości, to przyszłość rysowała się taka, że minister sprawiedliwości, jako że nie jest ministrem kultury, kiedy takie muzeum powstanie, zostanie zbudowane, nie jest właściwy, żeby nadzorować funkcjonowanie działającego muzeum.</u>
          <u xml:id="u-337.11" who="#komentarz">(Poseł Małgorzata Kidawa-Błońska: No właśnie.)</u>
          <u xml:id="u-337.12" who="#komentarz">(Poseł Iwona Śledzińska-Katarasińska: No tak.)</u>
          <u xml:id="u-337.13" who="#SebastianKaleta">I wtedy właśnie powstała koncepcja przekazania tego do IPN. Dzisiaj to się, można powiedzieć, krystalizuje z tego powodu, że jesteśmy w kluczowym momencie, momencie, w którym wszystko, co trzeba było zrobić przed przetargiem, jest wykonane. Jest odebrana dokumentacja, są pozwolenia, jest jasna koncepcja, jest już kilkanaście tysięcy eksponatów zgromadzonych przez muzeum. Teraz trzeba po prostu zrewitalizować budynek i zorganizować wystawę, a w związku z tym — ustalić finansowanie. I to finansowanie również będzie zagwarantowane w tej ustawie.</u>
          <u xml:id="u-337.14" who="#SebastianKaleta">Padały pytania o koszty. Koszty na ten moment są znane. Chodzi o wiele lat, cały proces inwestycyjny. Dokumentacja jest już znana w przeciwieństwie do ustawy, którą państwo przywołaliście. Tutaj nie rozmawiamy o, można powiedzieć, szacunkach, ale już o pewnych konkretach wynikających z projektów budowlanych, które są odebrane. Powiem, jakie są to kwoty. W 2022 r., jeśli plan — chodzi o te dokumenty, które są już zgromadzone — będzie finansowany, to jest 7 mln zł, w 2023 r. — 85 mln zł, 2024 r. — 143 mln zł, 2025 r. — 227 mln zł, 2026 r. — 208 mln zł, 2027 r. — 12 mln zł. Jest to plan realizacji wieloetapowej inwestycji z różnymi etapami oddawania również do użytku, jeśli będzie taka możliwość, wystaw, bo jest tu kilka budynków. I taki koszt wynika z dokumentacji, która jest uzyskana. Oczywiście jeśli chodzi o etapowanie tej inwestycji i czas realizacji, to również tutaj Rada Ministrów będzie się nad tym w niedługim czasie pochylała.</u>
          <u xml:id="u-337.15" who="#SebastianKaleta">Było pytanie dotyczące relacji muzeum w Ostrołęce do muzeum przy ul. Rakowieckiej. Działalność muzeum w Ostrołęce ma dotyczyć stricte tematyki żołnierzy wyklętych, natomiast działalność muzeum przy ul. Rakowieckiej dotyczy, tak jak powiedziałem wcześniej, całego okresu walki z komuną. Ta tematyka jest szersza, a przede wszystkim to muzeum samo w sobie, ten budynek przy ul. Rakowieckiej 37 jest pomnikiem. Ta dyskusja, dyskusja na temat tego, co zrobić z tym miejscem, już od jakiegoś czasu czekała nas jako społeczeństwo polskie. Zdaje się, że jest tutaj polityczne poparcie i że najwłaściwsza decyzja jest taka, żeby w tym miejscu było muzeum, że ten budynek powinien dzisiaj pełnić taką funkcję, że nie powinien być czynnym aresztem. Ten projekt właśnie to gwarantuje.</u>
          <u xml:id="u-337.16" who="#SebastianKaleta">Bardzo dziękuję panu posłowi Dariuszowi Bąkowi za głos, pytanie dotyczące tego, co się dzieje w muzeum od kilku lat, bo ono funkcjonuje. Wbrew niektórym opiniom czy głosom, które były dzisiaj przedstawiane, to nie jest utworzenie, to jest przekazanie czegoś, co działa, czegoś, co ma już swój dorobek, podstawy i filary, łącznie z prawem do nieruchomości. Natomiast rozmawiamy o inwestycji i o tym, co będzie po zakończeniu inwestycji. Otóż z uwagi na COVID działalność była ograniczona, jak państwo wiecie. Wstęp do tego muzeum mają tylko zorganizowane grupy, natomiast od kilku lat są tam organizowane najważniejsze uroczystości państwowe związane z kluczowymi rocznicami, wokół których, można powiedzieć, skupia się praca muzeum: 1 marca i 13 grudnia. Wczoraj na terenie muzeum również odbyła się uroczystość państwowa. Pan prezydent Andrzej Duda wręczył odznaczenia kilkudziesięciu osobom zasłużonym w walce z komunistami i wiele z tych osób siedziało właśnie na ul. Rakowieckiej. Po kilkudziesięciu latach te osoby z rąk prezydenta wolnej Polski odebrały medale za to, że komuna wtrąciła je właśnie do tego więzienia. Czy to nie jest taki symbol, na którym powinno nam dzisiaj zależeć? Te uroczystości są organizowane konsekwentnie. Serdecznie państwa posłów do tego miejsca zapraszam, żeby państwo przekonali się, że te mury naprawdę krzyczą. Te mury krzyczą głosami Polaków, którzy nie mogli żyć w wolnym państwie i zapłacili najwyższą cenę, by o to wolne państwo polskie walczyć.</u>
          <u xml:id="u-337.17" who="#SebastianKaleta">Pojawiło się pytanie, dlaczego pilnie. Rzeczywiście jest ono zasadne, bo dzisiaj procedujemy dosyć dynamicznie. Ustawa nie jest długa, natomiast kwestie organizacyjne mają znaczenie fundamentalne. Nie ukrywam tego przed państwem z tego powodu, że jeśli ta ustawa zostanie przyjęta sprawnie, to równie szybko będą mogły ruszyć procedury przetargowe. Jako że wszystko, co dotyczy przygotowania przetargu, jest gotowe i czeka na podstawy finansowania, gwarancje finansowe, to Muzeum Żołnierzy Wyklętych i Więźniów Politycznych PRL po wejściu w życie tej ustawy i zagwarantowaniu finansowania będzie mogło rozpisać przetarg. Gdyby tej ustawy nie było, być może ta inwestycja mogłaby dopiero wystartować pomimo tak dalekich wysiłków i tak dalekich punktów, które osiągnęliśmy, z opóźnieniem, czego nie chcemy. Z tego powodu m.in. jest również część przepisów tej ustawy.</u>
          <u xml:id="u-337.18" who="#SebastianKaleta">Pani Marszałek! Na koniec, jeśli mógłbym poprosić… Mam nadzieję, że przekonałem państwa do tego, żeby poprzeć tę ustawę bądź przynajmniej nie być jej przeciwnym. Natomiast jeśli pani marszałek pozwoli, bo były też pytania dotyczące statusu IPN i relacji w tym procesie, być może pan prezes IPN zechciałby zabrać głos, to wtedy mieliby państwo oficjalne stanowisko IPN, już do protokołu, podczas dzisiejszej debaty. Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-337.19" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-338">
          <u xml:id="u-338.0" who="#MałgorzataGosiewska">Dziękuję bardzo, panie ministrze.</u>
          <u xml:id="u-338.1" who="#MałgorzataGosiewska">Rzeczywiście pytania były personalnie kierowane do pana prezesa, zastępcy prezesa Instytutu Pamięci Narodowej.</u>
          <u xml:id="u-338.2" who="#MałgorzataGosiewska">W związku z tym zapraszam pana Mateusza Szpytmę, zastępcę prezesa Instytutu Pamięci Narodowej.</u>
          <u xml:id="u-338.3" who="#MałgorzataGosiewska">Bardzo proszę o udzielenie odpowiedzi na pytania pań i panów posłów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-339">
          <u xml:id="u-339.0" who="#MateuszSzpytma">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Na wstępie chciałbym przeprosić, że nie jestem od początku dyskusji, ale pierwotnie ten punkt posiedzenia miał być o godz. 16.30, taką dostaliśmy informację, później o godz. 16.15, ostatecznie — o godz. 15.30. Ale byliśmy przez 2,5 godziny na posiedzeniu komisji sejmowej, co pokazuje, że poważnie podchodzimy do tej sprawy.</u>
          <u xml:id="u-339.1" who="#MateuszSzpytma">Może powiem słowo o tym, dlaczego nie ma pana prezesa dr. Karola Nawrockiego. Otóż dzisiaj wręcza w Lublinie kombatantom, osobom represjonowanym, działaczom opozycji demokratycznej Krzyże Wolności i Solidarności. Ten termin był ustalony wcześniej niż termin dzisiejszego posiedzenia. Przepraszamy.</u>
          <u xml:id="u-339.2" who="#MateuszSzpytma">Odnosząc się do tego, o czym państwo wspomnieli, chciałbym na wstępie zacytować fragment preambuły, która została uchwalona w tej sali 23 lata temu, za 4 dni będą 23 lata: Mając na względzie czyny obywateli dokonywane na rzecz niepodległego bytu państwa polskiego w obronie wolności oraz godności ludzkiej ustawa reguluje… I wtedy, w 1998 r., gdy podejmowano tę decyzję o powstaniu Instytutu Pamięci Narodowej, przydzielono nam zadania naukowo-edukacyjne, śledcze oraz archiwalne i to były trzy piony. W 2006 r. decyzją Wysokiej Izby doszedł pion lustracyjny, a w 2016 r. — pion upamiętnień walk i męczeństwa. Teraz grupa posłów, mająca poparcie Ministerstwa Sprawiedliwości, złożyła projekt pozwalający prezesowi Instytutu Pamięci Narodowej na prowadzenie muzeum.</u>
          <u xml:id="u-339.3" who="#MateuszSzpytma">Chciałbym podziękować za to zaufanie wobec władz Instytutu Pamięci Narodowej. To jest tak, że my, szanowni państwo, akurat tą działką, tą historią, zajmujemy się od samego początku i temat żołnierzy wyklętych, więźniów politycznych leżał u podstaw powstania Instytutu Pamięci Narodowej. Wydaliśmy mnóstwo książek na ten temat, zajmowaliśmy się w różnym zakresie bardzo wieloma aspektami. Muszę państwu powiedzieć, że chociaż do tej pory nie mamy delegacji ustawowej do tego, aby zakładać muzea, to prowadzimy miejsca, izby pamięci. Mamy takie jedno miejsce na ul. Strzeleckiej 8 w Warszawie, na Pradze, gdzie mieściła się pierwsza siedziba NKWD. Pokazujemy w niej zbrodnie NKWD i urzędu bezpieczeństwa. Można przyjść, zobaczyć. To dowód na to, że Instytut Pamięci Narodowej umie i potrafi sobie radzić także z zadaniami, które dotyczą muzealnictwa.</u>
          <u xml:id="u-339.4" who="#MateuszSzpytma">Tak się złożyło, że w obecnym kierownictwie Instytutu Pamięci Narodowej… Na jego czele stoi, jak państwo wielokrotnie zauważali, pan dr Karol Nawrocki, który przez 4 lata był dyrektorem jednej z największych w Polsce placówek muzealnych, ma więc znakomite doświadczenie w tym zakresie. Jednocześnie jest członkiem Rady Muzeum Żołnierzy Wyklętych i Więźniów Politycznych PRL, o którym mówimy. Drugi wiceprezes, mówię o panu prof. Karolu Polejowskim, jest wieloletnim pracownikiem Muzeum II Wojny Światowej, a także muzeum w Malborku. Nieskromnie powiem, że ja jestem współtwórcą Muzeum Polaków Ratujących Żydów podczas II wojny światowej im. Rodziny Ulmów w Markowej. Jak widać, jakieś doświadczenie mamy. Jesteśmy pewni, że pod kątem merytorycznym i organizacyjnym w tej sprawie sobie poradzimy.</u>
          <u xml:id="u-339.5" who="#MateuszSzpytma">Padły pytania, jeśli chodzi o kwestię Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Wiem, że pan prezes Nawrocki jest w znakomitej relacji zawodowej z panem premierem Piotrem Glińskim, więc jestem przekonany, że także w przypadku tego muzeum ta współpraca będzie przebiegać bardzo dobrze. Natomiast nie jestem w stanie odpowiedzieć na pytanie, czy były jakieś formalne rozmowy między Instytutem Pamięci Narodowej a ministerstwem kultury. O to trzeba by pytać pana prezesa.</u>
          <u xml:id="u-339.6" who="#MateuszSzpytma">Na koniec powiem też, że chcielibyśmy, aby to było miejsce, które będzie łączyć. Jest ono rzeczywiście szczególne w historii Polski. Tutaj po prostu od 1945 r. aż do 1989 r. były więzione różne osoby. Chodzi tu o nazwiska, które są podręcznikowe, a także o nazwiska, które dzisiaj współtworzą naszą demokrację, czy to patrzymy na prawą stronę, czy to patrzymy na inną część sali. Także z tej strony — tutaj patrzę na Platformę Obywatelską — jest bardzo wiele osób, które były tam więzione, a które współtworzą państwa formację. Mamy też właśnie nadzieję, że będziemy to muzeum tworzyć wspólnie. Zresztą dotychczasowe doświadczenia obecnego kierownictwa też wskazują, że nie jest tak źle, jeśli chodzi… Na posiedzeniu komisji pan redaktor, pan poseł Piotr Adamowicz wspominał, że pan marszałek Borusewicz w życiu mi niczego nie da do tego muzeum. Będziemy apelować, żeby było inaczej. I powiem, że koledzy pana marszałka Borusewicza dali, po prostu. A więc może jak troszeczkę czasu minie, zobaczycie państwo, że nie będzie to w żadnym sensie muzeum polityczne. Też jak uczciwie popatrzycie państwo na nasze wydawnictwa, to zobaczycie, że są one bardzo różne, są na każdy temat. Są takie, które będą wam odpowiadać, i takie, które będą odpowiadać wam — po prostu ważne jest to, żeby one miały odpowiedni warsztat historyczny.</u>
          <u xml:id="u-339.7" who="#MateuszSzpytma">Natomiast odpowiadając jeszcze szczegółowo na pytanie posła z Polskiego Stronnictwa Ludowego pana Krzysztofa Paszyka powiem tylko, że jeśli chodzi o Bataliony Chłopskie, to nie jest to temat zapomniany, bo jest on poruszany w otwartym niedawno też przy współpracy Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego Mauzoleum Martyrologii Wsi Polskich w Michniowie. Wiele na ten temat by powiedział pan poseł sprawozdawca Lipiec. Ponadto 2 lata temu we współpracy z urzędem do spraw kombatantów, a także we współpracy z Polskim Stronnictwem Ludowym odsłoniliśmy bardzo piękny pomnik na Mokotowie w Warszawie poświęcony żołnierzom Batalionów Chłopskich i Ludowego Związku Kobiet. Ten pomnik jest znakomitym obiektem, przy którym co najmniej raz w roku się spotykamy.</u>
          <u xml:id="u-339.8" who="#MateuszSzpytma">Tak że jest tych inicjatyw bardzo dużo, a jeśli państwo mają jeszcze jakieś inne pomysły, ale też zarzuty, to pan prezes dr Karol Nawrocki naprawdę jest osobą otwartą, niezważającą nawet na ataki. Myślę, że mogę w jego imieniu powiedzieć, że nie tylko chętnie się z państwem spotka przy okazji corocznych sprawozdań z działalności i składania wniosków o środki budżetowe, ale także zaprasza do swojego gabinetu wszystkich, od prawej do lewej strony. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-339.9" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-340">
          <u xml:id="u-340.0" who="#MałgorzataGosiewska">Dziękuję bardzo, panie prezesie.</u>
          <u xml:id="u-340.1" who="#MałgorzataGosiewska">O głos prosił również sprawozdawca komisji pan poseł Krzysztof Lipiec.</u>
          <u xml:id="u-340.2" who="#MałgorzataGosiewska">Bardzo proszę, panie pośle, ale apeluję już o zwięzłość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-341">
          <u xml:id="u-341.0" who="#KrzysztofLipiec">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-341.1" who="#KrzysztofLipiec">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Dla porządku rzeczy chciałem tylko wyjaśnić jedną kwestię, albowiem tak samo na posiedzeniu połączonych komisji, jak i dzisiaj, podczas tej debaty był czyniony zarzut, że nie jest obecny minister kultury i dziedzictwa narodowego. Chcę powiedzieć, że państwo przecież o tym doskonale wiecie, że w postępowaniu legislacyjnym w polskim parlamencie biorą udział nie przedstawiciele poszczególnych resortów, tylko przedstawiciele rządu. W toku prac legislacyjnych nad projektem tej ustawy rząd delegował ministra sprawiedliwości, którego reprezentował dzisiaj sekretarz stanu pan Sebastian Kaleta. I jestem panu ministrowi wdzięczny za to, że tak pięknie podsumował ten proces legislacyjny, co prawda szybki, ale naprawdę bardzo potrzebny. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-341.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-342">
          <u xml:id="u-342.0" who="#MałgorzataGosiewska">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-342.1" who="#MałgorzataGosiewska">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-342.2" who="#MałgorzataGosiewska">Do trzeciego czytania projektu ustawy przystąpimy w bloku głosowań.</u>
          <u xml:id="u-342.3" who="#MałgorzataGosiewska">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 4. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Infrastruktury o rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy o transporcie drogowym, ustawy o czasie pracy kierowców oraz niektórych innych ustaw (druki nr 1835 i 1836).</u>
          <u xml:id="u-342.4" who="#MałgorzataGosiewska">Uprzejmie proszę pana posła Piotra Króla o przedstawienie sprawozdania komisji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-343">
          <u xml:id="u-343.0" who="#PiotrKról">Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoki Sejmie! Mam zaszczyt w imieniu Komisji Infrastruktury przedstawić sprawozdanie o rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy o transporcie drogowym, ustawy o czasie pracy kierowców oraz niektórych innych ustaw, druk nr 1835. Sprawozdanie Komisji Infrastruktury będzie miało nr 1836.</u>
          <u xml:id="u-343.1" who="#PiotrKról">Chciałbym tylko przypomnieć, że celem projektu ustawy jest transpozycja do polskiego porządku prawnego art. 2 dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 15 lipca 2020 r. ustanawiającej przepisy szczególne w odniesieniu do dyrektywy 96/71/WE i dyrektywy 2014/67/UE dotyczące delegowania kierowców w sektorze transportu drogowego oraz zmieniającej dyrektywę 2006/22/WE w odniesieniu do wymogów w zakresie egzekwowania przepisów oraz rozporządzenie nr 1024/2012, stanowiącej jeden z aktów wchodzących w skład tzw. Pakietu Mobilności.</u>
          <u xml:id="u-343.2" who="#PiotrKról">Marszałek Sejmu, zgodnie z art. 37 ust. 1 i art. 40 ust. 1 regulaminu Sejmu, skierowała w dniu 9 grudnia 2021 r. powyższy projekt ustawy do Komisji Infrastruktury do pierwszego czytania.</u>
          <u xml:id="u-343.3" who="#PiotrKról">Chciałbym powiedzieć, że podczas dzisiejszego posiedzenia przyjęto osiem poprawek, a odrzucono sześć poprawek.</u>
          <u xml:id="u-343.4" who="#PiotrKról">Komisja Infrastruktury po przeprowadzeniu tego pierwszego czytania i rozpatrzeniu projektu ustawy oraz rozpatrzeniu poprawek wnosi, by Wysoki Sejm uchwalić raczył załączony projekt ustawy. Dziękuję serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-343.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-344">
          <u xml:id="u-344.0" who="#MałgorzataGosiewska">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-344.1" who="#MałgorzataGosiewska">Sejm ustalił, że w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego wysłucha 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i 3-minutowych oświadczeń w imieniu kół.</u>
          <u xml:id="u-344.2" who="#MałgorzataGosiewska">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-344.3" who="#MałgorzataGosiewska">Stanowisko Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość przedstawi Wysokiej Izbie pani poseł Anna Milczanowska.</u>
          <u xml:id="u-344.4" who="#MałgorzataGosiewska">Bardzo proszę, pani poseł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-345">
          <u xml:id="u-345.0" who="#AnnaMilczanowska">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Pragnę przedstawić stanowisko Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość w zakresie złożonego przez rząd projektu ustawy o zmianie ustawy o transporcie drogowym, ustawy o czasie pracy kierowców oraz niektórych innych ustaw, druk nr 1835.</u>
          <u xml:id="u-345.1" who="#AnnaMilczanowska">Celem projektu ustawy jest transpozycja do polskiego systemu prawnego przyjętej, funkcjonującej w europejskim prawodawstwie dyrektywy oraz rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady, wchodzących w skład tzw. Pakietu Mobilności I.</u>
          <u xml:id="u-345.2" who="#AnnaMilczanowska">Wedle założeń unijnego prawodawcy przyjęty pakiet ma na celu tworzenie bezpiecznego, efektywnego i społecznie odpowiedzialnego sektora transportu drogowego. Ponadto celem dyrektywy jest zapewnienie równowagi pomiędzy poprawą warunków socjalnych i warunków pracy kierowców a zwiększeniem swobody świadczenia usług transportu drogowego w oparciu o uczciwą konkurencję między krajowymi i zagranicznymi przewoźnikami, co w konsekwencji ma przyczynić się do usprawnienia funkcjonowania rynku transportu drogowego w Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-345.3" who="#AnnaMilczanowska">W projekcie zaproponowano także niezbędne zmiany w dotychczas istniejących przepisach, mające na uwadze potrzebę wyeliminowania niejasności oraz poprawy czytelności norm prawnych sprawiających trudności w interpretacji.</u>
          <u xml:id="u-345.4" who="#AnnaMilczanowska">Należy wskazać, iż regulacja kwestii transportu drogowego, transportu ciężkiego na terenie Unii Europejskiej z uwagi na zastrzeżenia Polski co do przyjętych rozwiązań jest przedmiotem licznych działań polskiego rządu przeciwdziałających utracie konkurencyjności polskich przedsiębiorstw z branży transportowej.</u>
          <u xml:id="u-345.5" who="#AnnaMilczanowska">Warte podkreślenia jest również otwarcie Ministerstwa Infrastruktury z przebywającym z nami tutaj, na sali panem ministrem Rafałem Weberem na dialog z przedsiębiorcami zajmującymi się transportem drogowym. Dzisiaj na posiedzeniu komisji przedstawiciele przedsiębiorców niejednokrotnie to podkreślali. Dialog taki trwał właściwie do wczoraj. Pan minister Rafał Weber uczestniczył również w rozmowach na forum transportu drogowego.</u>
          <u xml:id="u-345.6" who="#AnnaMilczanowska">W trakcie wielomiesięcznych konsultacji z przedsiębiorcami zajmującymi się transportem przyjęte zostały poprawki, różne rozstrzygnięcia przez Ministerstwo Infrastruktury i przez rząd, ale myślę, że także poprawki, które zostały przyjęte dzisiaj na posiedzeniu Komisji Infrastruktury i prawdopodobnie będą też przyjmowane podczas posiedzeń Senatu, pozwolą na poprawienie prawa krajowego, aby możliwe było, by ta ustawa była neutralna dla rynku transportu drogowego.</u>
          <u xml:id="u-345.7" who="#AnnaMilczanowska">Z uwagi na konieczność przystosowania polskiego prawa do prawomocnych regulacji Pakietu Mobilności I klub Prawa i Sprawiedliwości popiera proponowany projekt ustawy. Dziękuję serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-345.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-346">
          <u xml:id="u-346.0" who="#MałgorzataGosiewska">Dziękuję bardzo, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-346.1" who="#MałgorzataGosiewska">W imieniu Klubu Parlamentarnego Koalicja Obywatelska głos zabierze pan poseł Paweł Papke.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-347">
          <u xml:id="u-347.0" who="#PawełPapke">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-347.1" who="#PawełPapke">Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt przedstawić stanowisko Klubu Parlamentarnego Koalicja Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-347.2" who="#PawełPapke">Druk nr 1835 to projekt ustawy o zmianie ustawy o transporcie drogowym, ustawy o czasie pracy kierowców oraz niektórych innych ustaw. Celem projektu, tak jak moja poprzedniczka, pani poseł wspomniała, jest transpozycja do polskiego porządku prawnego art. 2 dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady Unii Europejskiej 2020/1057 z dnia 15 lipca 2020 r., wchodzącej w skład tzw. Pakietu Mobilności. Państwa członkowskie zostały zobowiązane do wprowadzenia środków niezbędnych do jej wykonania do dnia 2 lutego 2022 r. i od tego też dnia te środki należy stosować.</u>
          <u xml:id="u-347.3" who="#PawełPapke">Zgodnie z motywem dyrektywy zmierza ona do utworzenia bezpiecznego, efektywnego i społecznie odpowiedzialnego sektora transportu drogowego. Ponadto celem dyrektywy jest zapewnienie równowagi między poprawą warunków socjalnych i warunków pracy kierowców a zwiększeniem swobody świadczenia usług transportu drogowego w oparciu o uczciwą konkurencję między krajowymi i zagranicznymi przewoźnikami, co w konsekwencji powinno przyczynić się do poprawnego funkcjonowania rynku transportu drogowego w całej Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-347.4" who="#PawełPapke">Projektowana ustawa wprowadza także zmiany mające na celu zwiększenie skuteczności nadzoru nad rynkiem usług przewozowych w Polsce, eliminację nieuczciwej konkurencji między przewoźnikami i lepszą ochronę rynku wewnętrznego przed nieuczciwą konkurencją ze strony przewoźników spoza Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-347.5" who="#PawełPapke">Projekt ustawy ma na celu również zapewnienie stosowania przepisów rozporządzenia zmieniającego rozporządzenie w odniesieniu do minimalnych wymogów dotyczących maksymalnego dziennego i tygodniowego czasu prowadzenia pojazdu, minimalnych przerw oraz dziennego i tygodniowego odpoczynku oraz zmieniającego rozporządzenie nr 165/2014 w odniesieniu do określania położenia za pomocą tachografów.</u>
          <u xml:id="u-347.6" who="#PawełPapke">Niestety należy zwrócić uwagę na opieszałość rządu i implementację powyższej dyrektywy w ostatniej chwili. Czasu do 2 lutego 2022 r. zostało bardzo mało. Utrudni to przedsiębiorcom z branży transportowej właściwe przygotowanie się do nowego prawa.</u>
          <u xml:id="u-347.7" who="#PawełPapke">Należy jeszcze zwrócić uwagę na porażkę rządu w negocjacjach z Unią Europejską, aby jak najlepiej zabezpieczyć polskie firmy transportowe.</u>
          <u xml:id="u-347.8" who="#PawełPapke">Niestety w czasie szalejącej w Polsce inflacji, drożejącego paliwa i pandemii COVID-19 firmy stracą rentowność, co może grozić upadłościami i stratami miejsc pracy. Zapewne przewoźnicy przerzucą koszty działalności na swoich kooperantów. Na końcu oczywiście jest ostatnie ogniwo, czyli konsument. Co za tym idzie, niedługo zobaczymy wzrost cen detalicznych i cen usług.</u>
          <u xml:id="u-347.9" who="#PawełPapke">Posłowie wraz ze środowiskiem transportowym na dzisiejszym posiedzeniu Komisji Infrastruktury zaproponowali sześć bardzo ważnych poprawek, które znacząco ułatwiłyby przetrwanie i zapewniły konkurencyjność finansową polskich firm transportowych. Niestety, wszystkie te poprawki zostały odrzucone. Padła na szczęście deklaracja ze strony rządowej, z ust pana ministra Webera, że w czasie prac w Senacie rząd ze stroną społeczną i Senatem wróci do nich i po ich dokładnym przeanalizowaniu, przemyśleniu, przyjmie je. Mamy nadzieje, że dotrzyma pan słowa.</u>
          <u xml:id="u-347.10" who="#PawełPapke">Na koniec, panie ministrze, chcę powiedzieć jedną rzecz. Pan sam jest parlamentarzystą. 288 stron to taka gruba książka. Parlamentarzyści mieli tylko kilkadziesiąt godzin, żeby zapoznać się z tym projektem i go zaopiniować. Chyba nie tak powinna wyglądać praca w Sejmie.</u>
          <u xml:id="u-347.11" who="#PawełPapke">Na podstawie powyższego Klub Parlamentarny Koalicja Obywatelska warunkowo poprze proponowaną nowelizację ustawy o transporcie drogowym, ustawy o czasie pracy kierowców oraz niektórych innych ustaw z druku nr 1835. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-347.12" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-348">
          <u xml:id="u-348.0" who="#MałgorzataGosiewska">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-348.1" who="#MałgorzataGosiewska">W imieniu klubu Lewica głos zabierze pan poseł Maciej Kopiec.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-349">
          <u xml:id="u-349.0" who="#MaciejKopiec">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt przedstawić stanowisko Koalicyjnego Klubu Parlamentarnego Lewicy wobec ustawy z druku nr 1835. Projekt dotyczy dostosowania polskiego prawa do przepisów Unii Europejskiej tworzących tzw. pakiet mobilności. Zapisy pakietu dotyczą m.in. zasad wynagradzania kierowców wykonujących międzynarodowy transport drogowy na zasadach obowiązujących państwa przyjmującego, uznając ich za pracowników delegowanych.</u>
          <u xml:id="u-349.1" who="#MaciejKopiec">Przywołam najważniejsze proponowane rozwiązania. Od 20 maja 2022 r. nowe przepisy nałożą na przedsiębiorców wykonujących transport drogowy rzeczy z wykorzystaniem pojazdów, których dopuszczalna masa całkowita przekracza 2,5 t i nie jest większa od 3,5 t, obowiązki dotyczące dostępu do zawodu przewoźnika drogowego w transporcie międzynarodowym rzeczy. Wykonywanie tego rodzaju przewozów będzie wymagało posiadania przez przewoźnika zezwolenia na wykonywanie zawodu przewoźnika drogowego oraz licencji wspólnotowej. Doprecyzowano przepisy dotyczące dostępu do zawodu przewoźnika drogowego. Dotyczy to m.in. wymagań związanych z posiadaniem siedziby przedsiębiorcy. Wprowadzony zostanie obowiązek prowadzenia ksiąg rachunkowych na terytorium Polski. Rozszerzono katalog naruszeń przepisów prawa, które wykluczają spełnienie wymagań dobrej reputacji przez przedsiębiorcę i zarządzającego transportem. Doprecyzowano przepisy dotyczące wykonywania przewozów kabotażowych w Unii Europejskiej z uwzględnieniem zasad wykonywania i kontroli takich operacji transportowych w Polsce.</u>
          <u xml:id="u-349.2" who="#MaciejKopiec">Wprowadzone zmiany przede wszystkim poprawiają sytuację finansową kierowców, natomiast będą generować dodatkowe koszty dla przedsiębiorców. Przedstawiciele branży zwracali w trakcie trwania posiedzenia Komisji Infrastruktury uwagę, że należy jak najszybciej wprowadzić nieuniknione zmiany legislacyjne, aby przedsiębiorcy mogli przygotować się do czekających ich zmian oraz faktycznie wdrożyć w życie nowe rozwiązania, co bezpośrednio związane będzie z dostosowaniem umów o pracę z kierowcami.</u>
          <u xml:id="u-349.3" who="#MaciejKopiec">Ministerstwo twierdzi, że wprowadzone zmiany mają również na celu zwiększenie skuteczności nadzoru nad rynkiem usług przewozowych w Polsce, eliminację nieuczciwej konkurencji między przewoźnikami i lepszą ochronę rynku wewnętrznego.</u>
          <u xml:id="u-349.4" who="#MaciejKopiec">Branża transportowa jest świadoma, że wprowadzenie Pakietu Mobilności I jest nieuniknione, jednak, jak zwracaliśmy uwagę w trakcie posiedzenia komisji wspólnie z posłem Mirosławem Suchoniem z Polski 2050, prosimy o poparcie poprawki mającej na celu okrojenie do tylko niezbędnych kar w nowym taryfikatorze. Wprowadzone zmiany nie powinny wykraczać poza implementację prawa Unii Europejskiej i nadmiernie obciążać przedsiębiorców.</u>
          <u xml:id="u-349.5" who="#MaciejKopiec">Pakiet Mobilności I to jedno z największych wyzwań dla branży transportowej w ostatnim czasie. Pomimo tego, że Ministerstwo Infrastruktury dopiero teraz rozpoczęło szczegółowe prace nad tym projektem w Sejmie, przedstawiciele branży, mając świadomość rewolucyjnego poziomu wprowadzanych zmian, już w grudniu ub.r. zwracali się do ministerstwa o jak najszybsze rozpoczęcie prac legislacyjnych, aby był czas na spokojną dyskusję i analizę wszystkich kontrowersji. Szkoda, że tak długo trwały prace legislacyjne nad tym projektem. Ubolewam, że z większą uwagą nie mogliśmy przeanalizować wszystkich zapisów zawartych w projekcie przedstawionym przez ministerstwo.</u>
          <u xml:id="u-349.6" who="#MaciejKopiec">Pan minister na posiedzeniu komisji raczył przyznać, że projekt nie jest dopracowany, a ministerstwo chce go jeszcze poprawić w Senacie, co deprecjonuje powagę Komisji Infrastruktury. W latach 2022–2031 maksymalny limit wydatków dla Głównego Inspektoratu Transportu Drogowego będzie wynosił niecałe 177 mln zł, tymczasem odbudowa Pałacu Saskiego ma kosztować prawie 2,5 mld zł. Wszyscy możemy przyznać, że GITD wnosi zdecydowanie więcej, jeśli chodzi o bezpieczeństwo na polskich drogach, niż Pałac Saski, jeśli chodzi o solidną pozycję Polski na arenie międzynarodowej. Tutaj pojawia się pytanie do pana ministra: Czy rozważaliście państwo zwiększenie poziomu finansowania inspekcji transportu drogowego?</u>
          <u xml:id="u-349.7" who="#MaciejKopiec">Należy pamiętać, że branża transportowa jest bardzo ważną gałęzią polskiej gospodarki. Jeżeli chcemy funkcjonować na rynku europejskim, zachowując konkurencyjność, powinnyśmy jak najszybciej i w jak najbardziej transparentny sposób wdrożyć unijną dyrektywę, nie pozostawiając miejsca na dwuznaczności w kwestii interpretacji. Klub Lewicy wspiera poprawki opozycji i poprze projekt ustawy. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-349.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-350">
          <u xml:id="u-350.0" who="#MałgorzataGosiewska">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-350.1" who="#MałgorzataGosiewska">Pan poseł Stefan Krajewski, Koalicja Polska.</u>
          <u xml:id="u-350.2" who="#MałgorzataGosiewska">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-351">
          <u xml:id="u-351.0" who="#StefanKrajewski">Szanowna Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt zaprezentować stanowisko Klubu Parlamentarnego Koalicja Polska — Polskie Stronnictwo Ludowe, Unia Europejskich Demokratów, Konserwatyści wobec sprawozdania Komisji Infrastruktury o rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy o transporcie drogowym, ustawy o czasie pracy kierowców oraz niektórych innych ustaw, druk nr 1835.</u>
          <u xml:id="u-351.1" who="#StefanKrajewski">Celem projektu ustawy jest transpozycja do polskiego porządku prawnego art. 2 dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady Unii Europejskiej nr 2020/1057 z dnia 15 lipca 2020 r. ustanawiającej przepisy szczególne w odniesieniu do dyrektywy 96/71/WE i dyrektywy 2014/67/UE dotyczące delegowania kierowców w sektorze transportu drogowego oraz zmieniające dyrektywę 2006/22/WE w odniesieniu do wymogów w zakresie egzekwowania przepisów oraz rozporządzenia Unii Europejskiej nr 1024/2012 zwanej dalej dyrektywą Unii Europejskiej 2020/1057, która stanowi jeden z aktów wchodzących w skład tzw. Pakietu Mobilności I.</u>
          <u xml:id="u-351.2" who="#StefanKrajewski">W sierpniu 2020 r. wprowadzono pierwsze zmiany dotyczące przepisów Pakietu Mobilności. Kierowca powinien wrócić do swojego miejsca zamieszkania lub miejsca siedziby firmy nie rzadziej niż co 4 tygodnie. Kierowca nie może odbywać regularnych 45-godzinnych odpoczynków tygodniowych w kabinie pojazdu, natomiast powinien skorzystać z hotelu bądź z miejsca do tego przystosowanego. Pojawiła się możliwość odbywania dwóch z rzędu skróconych odpoczynków tygodniowych w transporcie międzynarodowym, trzeba jednak spełnić szereg warunków. Od 2 lutego 2022 r. kierowca na początku pierwszego postoju po przekroczeniu granicy państwa członkowskiego będzie wprowadzał symbol państwa, do którego wjechał. Postój ten ma odbywać się w najbliższym możliwym miejscu postoju na granicy lub po jej przekroczeniu. Wyrównanie do wysokości pensji minimalnej nie będzie obowiązywało w przypadku tranzytu oraz transportu bilateralnego w zakresie dwóch dodatkowych operacji: załadunku i rozładunku. W przypadku przerzutów dokonywanych przez przewoźnika między dwoma krajami przewoźnik nie może mieć siedziby w żadnym z nich. Zmian jest sporo. Przepisy nakładają od 20 maja 2022 r. na przedsiębiorców wykonujących transport drogowy rzeczy z wykorzystaniem pojazdów, których dopuszczalna masa całkowita przekracza 2,5 t i nie jest większa niż 3,5 t, obowiązki dotyczące dostępu do zawodu przewoźnika drogowego w transporcie międzynarodowym rzeczy.</u>
          <u xml:id="u-351.3" who="#StefanKrajewski">A zatem zmian jest dosyć dużo i dotkną one w znacznej części przedsiębiorców transportowych, którzy zapowiadają, że wskutek podwyższenia wynagrodzeń kierowców wykonujących międzynarodowy transport drogowy koszt tych wynagrodzeń może wzrosnąć nawet o 100%, co spowoduje, że krajowe firmy staną się mało atrakcyjne na rynku. Efektem zmian może być przeniesienie działalności z Polski na terytorium innego kraju, np. Niemiec. Zapowiadane zmiany będą najbardziej odczuwalne właśnie w takich krajach jak Polska, gdzie zgodnie ze wszystkimi statystykami wysokość płacy minimalnej nie jest zbyt duża w porównaniu z wysokością płac w niektórych państwach Unii Europejskiej. Polscy pracodawcy będą musieli wypłacać wyrównanie do wysokości płacy zagranicznej obowiązującej w danym kraju. Zastosowanie się do nowych przepisów spowoduje wzrost kosztów ponoszonych przez firmy transportowe. W celu uniknięcia strat firmy transportowe z pewnością będą podnosiły ceny, a co z tym się wiąże, ceny wzrosną, koszty usług wzrosną, więc różnice te pokryjemy my jako konsumenci końcowi.</u>
          <u xml:id="u-351.4" who="#StefanKrajewski">Mam nadzieję, że rządzący się zreflektują i wprowadzą zmiany, o których mówił pan minister dzisiaj na posiedzeniu komisji, oraz że zostaną uwzględnione poprawki, które były zgłaszane tak naprawdę przez środowiska przedsiębiorców. Udzielając dzisiaj odpowiedzi, pan minister powiedział: jak wy wprowadzicie poprawki w Senacie, to my po ich przyjęciu to poprzemy, bo zdajemy sobie sprawę, że trzeba to dostosować, natomiast, niektóre kwestie nie muszą wejść w życie już w tym momencie. Szanujmy polskich przedsiębiorców, szanujmy polskich przewoźników, dbajmy o nich, bo skutki pandemii mocno już oni odczuli, a te zmiany dotkną ich jeszcze bardziej. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-351.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-352">
          <u xml:id="u-352.0" who="#MałgorzataGosiewska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-352.1" who="#MałgorzataGosiewska">Pan poseł Krystian Kamiński zabierze głos w imieniu koła Konfederacja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-353">
          <u xml:id="u-353.0" who="#KrystianKamiński">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Polska była liderem transportu drogowego w Europie. Ponad 20% całego transportu drogowego wykonywały właśnie firmy polskie. Byliśmy liderem w zakresie kabotażu we Francji, w Niemczech i Unia Europejska chciała to ograniczyć. Nie jest to dziwne. Pakiet Mobilności właśnie temu służy: ograniczeniu naszych wpływów w transporcie. Sprawy dotyczące ograniczenia kabotażu, spędzania przerw w kabinach pojazdów, powrotów samochodów do kraju, przepisów o delegowaniu kierowców, podwyższenia kar mają temu służyć i nie ma co się dziwić.</u>
          <u xml:id="u-353.1" who="#KrystianKamiński">Rząd niestety wskutek swojej nieudolności nie był w stanie zatrzymać tego procesu i Pakiet Mobilności na poziomie unijnym wszedł w życie, ale to, co zobaczyliśmy w związku z implementacją tego prawa do polskiego prawa, jest jednak pewnym przegięciem. Wczoraj wieczorem dostaliśmy druk do przeczytania, dzisiaj o godz. 9 odbyło się posiedzenie komisji, o godz. 17 wprowadzono to na posiedzenie i pewnie jutro odbędzie się głosowanie. To są jakieś żarty? Serio? Jeszcze w kwestii poprawek minister powiedział: nie mamy czasu na wprowadzanie poprawek, może w Senacie się uda. A co będzie, jeśli się nie uda? Co będzie, jeśli nie uda się tego poprawić w Senacie? Nasi przedsiębiorcy będą na tym tracić, bo wy nie mogliście zostawić sobie więcej czasu, żeby można było przeprowadzić normalną procedurę sejmową? Czy to jest poważne traktowanie Sejmu i legislacji w Polsce? Nie, to będzie kolejny bubel prawny, za który potem firmy transportowe dostaną po tyłku po raz kolejny. To jest naprawdę niepoważne traktowanie tego wszystkiego. Uważam, że to powinno dyskwalifikować dalsze procedowanie nad tym projektem.</u>
          <u xml:id="u-353.2" who="#KrystianKamiński">Dodatkowo, naturalnie przy okazji, postanowiliście z tego skorzystać, bo rząd nigdy nie traci okazji, żeby zwiększyć swoje dochody. W związku z podwyższeniem tych pensji w przyszłym roku wpłynie chociażby do ZUS-u kwota przeszło 2 mld zł, NFZ zyska z zaliczki z tytułu PIT, wszystko pójdzie do góry. Prawie 5 mld zł. Kto za to zapłaci? Przedsiębiorcy zapłacą, podobno oni mają pieniądze. Zwiększyliście liczby etatów w różnych miejscach i zamiast pomagać tym przedsiębiorcom i doprowadzić do tego, by próba wyrugowania ich z rynku zagranicznego była dokonywana jak najmniejszym kosztem, by dawała im mimo wszystko szansę rozwoju, dodatkowo ich dobijacie. Zamknie im to możliwość rozwoju taborów, zamknie im to możliwość wprowadzenia podwyżek dla pracowników, w związku z czym pewnie część pracowników przeniesie się za granicę, a może nawet i całe firmy się przeniosą. Implementacja tego prawa oznacza w dużej mierze upadek polskiego transportu drogowego za granicą.</u>
          <u xml:id="u-353.3" who="#KrystianKamiński">Dlatego jako Konfederacja składamy wniosek o odrzucenie w całości tego rządowego projektu. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-353.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-354">
          <u xml:id="u-354.0" who="#MałgorzataGosiewska">Pan poseł Mirosław Suchoń, Polska 2050.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-355">
          <u xml:id="u-355.0" who="#MirosławSuchoń">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-355.1" who="#MirosławSuchoń">Szanowna Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt przedstawić stanowisko Koła Parlamentarnego Polska 2050 odnośnie do rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy o transporcie drogowym, ustawy o czasie pracy kierowców oraz niektórych innych ustaw.</u>
          <u xml:id="u-355.2" who="#MirosławSuchoń">Wysoka Izbo! Celem tego projektu jest wdrożenie dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2020/1057 z 15 lipca 2020 r., stanowiących część Pakietu Mobilności. Te przepisy należy stosować od 2 lutego 2022 r., co oznacza, że to w zasadzie ostatni moment, kiedy trzeba je wdrożyć, i od tego zacznę.</u>
          <u xml:id="u-355.3" who="#MirosławSuchoń">Dyrektywa weszła w życie z dniem 1 sierpnia 2020 r. Jednak nie mogę się oprzeć refleksji, że to jest za późno, że jednak prace można było rozpocząć wcześniej. To nie jest podyktowane chęcią uczynienia zarzutu wobec rządu, ale chęcią tworzenia w parlamencie stabilnych i przewidywalnych warunków działania branży, a z pewnością czekanie do ostatniej chwili nie jest tym, co buduje tę stabilność. Niemniej jednak dzisiaj należy podejmować decyzje, ponieważ jesteśmy u progu wejścia w życie przepisów.</u>
          <u xml:id="u-355.4" who="#MirosławSuchoń">Kiedy te prace ruszyły, to pierwszy projekt przypominał granat. Ten granat, gdyby rzeczywiście dotrwał do dnia dzisiejszego, z pewnością wysadziłby w powietrze całą branżę transportową i pewnie trzeba by było wrócić do jakiegoś transportu konnego, bo w takich warunkach, jakie były pierwotnie w projekcie, z pewnością branża nie dałaby rady.</u>
          <u xml:id="u-355.5" who="#MirosławSuchoń">Nie możemy uciekać od skutków gospodarczych. Efektem Pakietu Mobilności niestety jest pogorszenie warunków działania polskich firm i za to winę ponosi rząd. Jest to bezpośrednia wina rządu, który zamiast zajmować się dbaniem o interesy gospodarcze, tak jak robią to Francuzi, Niemcy, uwikłał się w bezsensowną i przegraną wojnę polityczną dotyczącą kontroli nad wymiarem sprawiedliwości. Dzisiaj ministerstwo i rząd oburzają się, że Niemcy, Francuzi walczą o swoje. Ale wymagamy od rządu — walczcie o polskie firmy, walczcie o polską gospodarkę, a nie politykujcie, bo od tego naprawdę są inne miejsca.</u>
          <u xml:id="u-355.6" who="#MirosławSuchoń">Tak jak powiedziałem, ten projekt ewoluował, więc tutaj pana ministra docenię, że wyszedł naprzeciw wielu oczekiwaniom branży transportowej, ale do załatwienia pozostało co najmniej sześć spraw, które uzgodniła cała branża, i przedstawiła w jednolitym stanowisku. O tym już mówili moi szanowni przedmówcy: pan poseł Kopiec, pan poseł Papke i pan poseł Krajewski. Pewnie pan poseł Grabarczyk też o tym powie. Ale w imieniu Koła Parlamentarnego Polska 2050 składam sześć poprawek. Konkretnie były one omawiane podczas posiedzenia komisji. Pan minister podczas posiedzenia komisji mówił, że to za wcześnie, że pozytywnie, ale trochę za wcześnie. Drugie czytanie, panie ministrze, to jest ten moment, w którym trzeba podjąć męską decyzję, wesprzeć polską branżę transportową i przyjąć poprawki branży transportowej, które niniejszym na ręce pani marszałek pozwalam sobie złożyć. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-355.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-356">
          <u xml:id="u-356.0" who="#MałgorzataGosiewska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-356.1" who="#MałgorzataGosiewska">Bardzo proszę o przekazanie poprawek.</u>
          <u xml:id="u-356.2" who="#MałgorzataGosiewska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-356.3" who="#MałgorzataGosiewska">Przechodzimy do pytań.</u>
          <u xml:id="u-356.4" who="#MałgorzataGosiewska">Zamykam listę osób chcących zadać pytanie.</u>
          <u xml:id="u-356.5" who="#MałgorzataGosiewska">Wyznaczam czas na zadanie pytania — 1 minuta.</u>
          <u xml:id="u-356.6" who="#MałgorzataGosiewska">Jako pierwszy pytanie zada pan poseł Andrzej Szewiński, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-357">
          <u xml:id="u-357.0" who="#AndrzejSzewiński">Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Podczas konsultacji społecznych padły argumenty, iż wprowadzenie w życie przedmiotowego projektu spowoduje, iż diety i ryczałty kierowców w firmach transportowych będą traktowane jako element wynagrodzenia i będą podlegały opodatkowaniu i dodatkowym opłatom na poczet składek na ubezpieczenie społeczne. Efektem takich zmian dla kierowców nieobjętych delegowaniem w międzynarodowym transporcie będzie średni wzrost kosztów pracy o ponad 17%. Dla kierowców delegowanych w transporcie międzynarodowym będzie jeszcze wyższy wzrost kosztów, co wpłynie na obniżenie konkurencyjności polskich firm przewozowych.</u>
          <u xml:id="u-357.1" who="#AndrzejSzewiński">Szanowny Panie Ministrze! Czy można wprowadzić w życie przepisy dostosowujące polskie prawo do unijnych regulacji, tak aby polscy przedsiębiorcy nie byli poszkodowani? Dziękuję i proszę o odpowiedź na piśmie.</u>
          <u xml:id="u-357.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-358">
          <u xml:id="u-358.0" who="#MałgorzataGosiewska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-358.1" who="#MałgorzataGosiewska">Pan poseł Tadeusz Tomaszewski, klub Lewica.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-359">
          <u xml:id="u-359.0" who="#TadeuszTomaszewski">Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Celem tej zmiany ustawy o transporcie drogowym jest transpozycja dyrektywy Parlamentu Europejskiego. Ona weszła w ubiegłym roku i trzeba przenieść do polskiego prawa rozwiązania z tej dyrektywy do dnia 2 lutego 2022 r.</u>
          <u xml:id="u-359.1" who="#TadeuszTomaszewski">Jednym z podmiotów, który będzie realizował część kontrolną rozwiązań prawnych zawartych w ustawie jest Inspekcja Transportu Drogowego, a również jej oddziały wojewódzkie. Są też zadania dla samorządów. Ustawa przewiduje dodatkowe środki finansowe właśnie dla inspekcji i dla jej oddziałów ze względu na zwiększone zatrudnienie. Chciałbym zapytać, jakie nowe zadania będzie realizował w związku z tym samorząd powiatowy i gdzie są zabezpieczone środki finansowe na realizację zadań prowadzonych przez samorząd powiatowy? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-359.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-360">
          <u xml:id="u-360.0" who="#MałgorzataGosiewska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-360.1" who="#MałgorzataGosiewska">Pan poseł Jan Szopiński, klub Lewica.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-361">
          <u xml:id="u-361.0" who="#JanSzopiński">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Wprowadzenie do porządku obrad tego punktu kilka godzin po przedłożeniu Sejmowi 500 stron ustawy świadczy o niepoważnym traktowaniu posłów. Co gorsze, świadczy również o niepoważnym traktowaniu całej branży transportowej.</u>
          <u xml:id="u-361.1" who="#JanSzopiński">Rząd miał prawie 2 lata na przygotowanie stosownych przepisów oraz na wprowadzenie ich w życie. Zamiast tego rząd zajmował się walkami o stołki, tworzeniem nowych ministerstw i obsadzaniem nowych ministrów Mejzów na tych stanowiskach. Ustawa zmienia znacząco warunki funkcjonowania podmiotów związanych z transportem i to powinno być przedmiotem obrad i przedmiotem analiz Wysokiej Izby. Tymczasem mamy ustawową wielką pardubicką, jest kilka godzin na zapoznanie się z 500 stronami projektu tej ustawy.</u>
          <u xml:id="u-361.2" who="#JanSzopiński">Mam pytanie: Co zmieni się w zakresie zadań samorządów i jakie finansowanie otrzymają samorządy w tym zakresie z budżetu państwa?</u>
          <u xml:id="u-361.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-362">
          <u xml:id="u-362.0" who="#MałgorzataGosiewska">Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-363">
          <u xml:id="u-363.0" who="#JanSzopiński">Uprzejmie proszę pana ministra o odpowiedź na piśmie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-364">
          <u xml:id="u-364.0" who="#MałgorzataGosiewska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-364.1" who="#MałgorzataGosiewska">Pan poseł Rafał Adamczyk, klub Lewica.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-365">
          <u xml:id="u-365.0" who="#RafałAdamczyk">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o transporcie drogowym, ustawy o czasie pracy kierowców oraz niektórych ustaw — oczywiście z zaskoczenia, wczoraj, po półtorarocznej pewnie ciężkiej pracy ministerstwa. Jest pytanie i poproszę o odpowiedź na piśmie: Jakie zwiększone środki trafią do Inspekcji Transportu Drogowego, ze szczególnym uwzględnieniem województwa śląskiego? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-365.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-366">
          <u xml:id="u-366.0" who="#MałgorzataGosiewska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-366.1" who="#MałgorzataGosiewska">Pan poseł Mirosław Suchoń, Polska 2050.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-367">
          <u xml:id="u-367.0" who="#MirosławSuchoń">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-367.1" who="#MirosławSuchoń">Szanowna Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Panie ministrze, chciałem zadać pytanie troszeczkę z boku — w sprawie branży transportowej. Otóż w wielu innych państwach branża transportowa otrzymuje wsparcie dla swojej działalności. Ono oczywiście mieści się w granicach szeroko rozumianych możliwości, jakie rysują się w Unii Europejskiej. To wsparcie jest związane choćby z możliwością pewnych dotacji do taboru, odnowienia taboru, pewnych dotacji związanych z ograniczaniem emisyjności oraz tworzeniem nowych rozwiązań, które można finansować w ramach dostępnych środków finansowych. Pytanie, czy rząd w tej trudnej sytuacji, w której branża będzie musiała niestety ponieść miliardowe koszty związane z dostosowaniem się do nowych przepisów, przewiduje jakiekolwiek wsparcie. Wiele innych branż takie wsparcie otrzymuje. Czy będzie wsparcie dla branży transportowej? Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-367.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-368">
          <u xml:id="u-368.0" who="#MałgorzataGosiewska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-368.1" who="#MałgorzataGosiewska">Pan poseł Franciszek Sterczewski, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-369">
          <u xml:id="u-369.0" who="#FranciszekSterczewski">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Nareszcie zrobiliście coś, żeby uporządkować kilka drogowych patologii, o których mówimy od dawna. Polscy kierowcy traktowani są jak woły pociągowe, których jedynym celem jest przewożenie jak największej ilości towarów w jak najkrótszym czasie za jak najniższą cenę.</u>
          <u xml:id="u-369.1" who="#FranciszekSterczewski">W końcu zwróciliście uwagę na problem przerw w pracy. Kierowcy komunikacji miejskiej przez cały dzień jeździli praktycznie bez odpoczynku — czy służbowych delegacji, i to przez przepisy, które służymy temu, by kierowcom międzynarodowym płacić jak najmniej. Dzięki tej ustawie sytuacja zawodowa grupy liczącej kilka tysięcy osób stanie się lepsza, dlatego ją popieram. Ale to tylko jedna strona medalu.</u>
          <u xml:id="u-369.2" who="#FranciszekSterczewski">W budżetówce od wielu miesięcy trwają protesty, m.in. pracowników cywilnych Policji, Inspekcji Transportu Drogowego czy Państwowej Inspekcji Pracy, a więc osób, które odpowiadają za bezpieczeństwo na drogach. Kiedy to zauważycie? Kiedy zaczniecie cenić ich pracę? Nawet dobre przepisy nie rozwiążą problemu, jeżeli nie będzie komu ich wprowadzać i egzekwować. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-369.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-370">
          <u xml:id="u-370.0" who="#MałgorzataGosiewska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-370.1" who="#MałgorzataGosiewska">Pan poseł Jerzy Paul, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-371">
          <u xml:id="u-371.0" who="#JerzyPaul">Szanowna Pani Marszałek! Szanowny Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Wszyscy zdajemy sobie sprawę, że transport drogowy jest ważną częścią polskiej gospodarki. Polskie firmy transportowe przebojem podbijały zachodnie rynki swoją sumiennością, dotrzymywaniem terminów i dobrym taborem samochodowym. Sukcesy polskich kierowców na rynku europejskim stały się solą w oku zachodniego kosztownego transportu kołowego. Niestety dzisiejsze propozycje zmian w ustawie są w większości wymuszone przez Unię Europejską, która na siłę chce obarczyć polskich kierowców dodatkowymi wymogami, ograniczeniami i kosztami, co niestety ma z powrotem przynieść większą konkurencyjność francuskim czy niemieckim firmom transportowym.</u>
          <u xml:id="u-371.1" who="#JerzyPaul">Szanowny Panie Ministrze! W imieniu swoim, ale i kierowców pragnę podziękować za dziesiątki spotkań z przedstawicielami firm transportowych, dzięki którym udało się wypracować ustawy możliwie najmniej dotykające branże polskiego transportu kołowego, a zarazem polskich kierowców.</u>
          <u xml:id="u-371.2" who="#JerzyPaul">Panie Ministrze! W związku z dzisiejszymi propozycjami zmiany ustawy mam pytanie: Którzy polscy europarlamentarzyści w Unii Europejskiej bronili polskiego transportu drogowego, a którzy milczeli i los polskich kierowców był im obojętny? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-371.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-372">
          <u xml:id="u-372.0" who="#MałgorzataGosiewska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-372.1" who="#MałgorzataGosiewska">Pan poseł Dobromir Sośnierz, koło Konfederacja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-373">
          <u xml:id="u-373.0" who="#DobromirSośnierz">Jak już w Unii Europejskiej odegraliście państwo teatralny sprzeciw wobec tych regulacji, to teraz przykładnie je wdrażacie. Powiedziałbym: nie tylko przykładnie, ale i nawet nadgorliwie, bo jak przykładny uczniak nie tylko wdrażamy te regulacje, tak jak Unia sobie wymarzyła, zamiast starać się np. zrobić to w sposób możliwie dziurawy, żeby to nie działało, skoro to nie jest dla nas dobre, ale jeszcze rozwiązaliśmy zadania z gwiazdką i wdrożyliśmy własne regulacje na złość polskim firmom i polskim kierowcom. Jak już odpłakaliśmy lament na pogrzebie, to teraz przystępujemy do konsumpcji nieboszczyka: 5 mln zł w budżecie w przyszłym roku, 70 mld zł w ciągu następnych 10 lat. Widzę, że skusiło jednak i wolimy łupić swoich kierowców, niż ich bronić przez durnymi regulacjami z Unii Europejskiej. Dlaczego?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-374">
          <u xml:id="u-374.0" who="#MałgorzataGosiewska">Pan poseł Krystian Kamiński, Konfederacja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-375">
          <u xml:id="u-375.0" who="#KrystianKamiński">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Odpowiadając na pytania kilku osób: GITD — 97 etatów, 110 mln zł, WITD — 330 etatów, 370 mln zł. Nie, przepraszam: 260 mln zł, a 370 mln zł wszystkich razem. Gdzieś tam na którejś z tych 350 czy 400 stron jest to zapisane.</u>
          <u xml:id="u-375.1" who="#KrystianKamiński">Pytanie za 100 punktów. Czemu łupicie polskie firmy, żeby potem 370 mln zł reinwestować w to, żeby jeszcze im kary dowalać? Jaki to ma sens?</u>
          <u xml:id="u-375.2" who="#komentarz">(Sekretarz Stanu w Ministerstwie Infrastruktury Rafał Weber: Proszę zostać, odpowiem, proszę zostać na sali.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-376">
          <u xml:id="u-376.0" who="#MałgorzataGosiewska">Ojejku…</u>
          <u xml:id="u-376.1" who="#MałgorzataGosiewska">Pani poseł Małgorzata Pępek, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-377">
          <u xml:id="u-377.0" who="#MałgorzataPępek">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Polskie firmy transportowe rządzą na rynku Unii Europejskiej. Swoją przewagę zbudowały na solidności, inwestycjach w sprzęt i niższych niż na zachodzie Europy wynagrodzeniach. Dziś transport wypracowuje aż 7% polskiego PKB i daje pracę 700 tys. osób. Procedowana ustawa, choć dostosowuje polskie prawo do przepisów unijnych tworzących tzw. Pakiet Mobilności I i dotyczy zasad wynagradzania kierowców wykonujących międzynarodowy transport drogowy, uznając ich za pracowników delegowanych, to w ocenie samych zainteresowanych stanowi realną groźbę likwidacji tysięcy miejsc prac w transporcie.</u>
          <u xml:id="u-377.1" who="#MałgorzataPępek">Pytanie zasadnicze brzmi: Co rząd zrobił, jakie środki dyplomatyczne przedsięwzięto, aby ochronić interesy polskich firm transportowych na forum unijnym w tej materii? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-377.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-378">
          <u xml:id="u-378.0" who="#MałgorzataGosiewska">Dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-378.1" who="#MałgorzataGosiewska">Pan poseł Marek Dyduch, klub Lewica.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-379">
          <u xml:id="u-379.0" who="#MarekDyduch">Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Dzisiaj w Europie jednym z najlepszych, najbardziej poszukiwanych towarów jest praca i wykwalifikowani pracownicy. Transport jest kluczem do obsługi gospodarki, do dostaw towarów. Widzimy po Wielkiej Brytanii, że wszystko się mogło załamać na skutek niedoceniania transportu — i kooperacja, i różne inne kwestie związane np. z obrotem towarowym. A więc jest to bardzo ważna dziedzina życia publicznego, gospodarczego.</u>
          <u xml:id="u-379.1" who="#MarekDyduch">Chciałem zapytać, patrząc na ogromną konkurencję, która jest w Europie: Ilu polskich kierowców szacunkowo może pracować w innych firmach europejskich, np. w Wielkiej Brytanii? I drugie pytanie: Co może zagrozić polskim firmom transportowym, jeżeli chodzi o konkurencję, utrzymanie się na rynku europejskim? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-379.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-380">
          <u xml:id="u-380.0" who="#MałgorzataGosiewska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-380.1" who="#MałgorzataGosiewska">Pan poseł Paweł Papke, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-381">
          <u xml:id="u-381.0" who="#PawełPapke">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-381.1" who="#PawełPapke">Szanowna Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Tym razem mam to przy sobie. Panie ministrze, to ok. 300 stron. A polski parlament miał kilkadziesiąt godzin, żeby zapoznać się z powyższymi propozycjami regulacji, z opiniami i z innymi dokumentami, które mają świadczyć o tym, że ta ustawa jest niezbędna. Pan jest też parlamentarzystą. Chyba nie tak to powinno wyglądać.</u>
          <u xml:id="u-381.2" who="#PawełPapke">Stąd wynika pytanie: Dlaczego tak długo trwały konsultacje społeczne z branżą transportową i dlaczego prace rządowe nad tym projektem tak długo trwały, że mamy tu, w parlamencie, tak mało czasu, aby zdążyć przed 2 lutego 2022 r.? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-381.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-382">
          <u xml:id="u-382.0" who="#MałgorzataGosiewska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-382.1" who="#MałgorzataGosiewska">Pan poseł Cezary Grabarczyk, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-383">
          <u xml:id="u-383.0" who="#CezaryGrabarczyk">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Zajmujemy się dziś tą ustawą, dlatego że wdrażamy rezultat prac w Unii Europejskiej nad Pakietem Mobilności. Ale w pracach nad tym pakietem polski rząd doznał klęski i dziś powinniśmy zastanawiać się, jak branżę transportu drogowego objąć tarczą. Jakie pomysły ma w tym zakresie rząd, żeby poprawić sytuację przedstawicieli branży transportowej? Ta branża to potęga w Europie. Dziś możemy tak jeszcze powiedzieć. Ale jak będzie po lutym, gdy te przepisy wejdą w życie? Wszyscy zadają sobie to pytanie, a pan minister musi na to pytanie odpowiedzieć. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-383.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-384">
          <u xml:id="u-384.0" who="#MałgorzataGosiewska">Pan poseł Grzegorz Wojciechowski, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-385">
          <u xml:id="u-385.0" who="#GrzegorzWojciechowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-385.1" who="#GrzegorzWojciechowski">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Odnoszę wrażenie, że to nie jest Pakiet Mobilności, tylko braku mobilności, skoro kierowcy są delegowani do danego kraju, że tak powiem, na stałe i tam zarabiają.</u>
          <u xml:id="u-385.2" who="#GrzegorzWojciechowski">Ale mam dwa pytania. Pierwsze pytanie dotyczy sporów, które istnieją w tym zakresie. Te sprawy były nieuregulowane i bardzo często do biura zgłaszają się przede wszystkim właściciele niewielkich firm, którzy mają spory z kierowcami. Czy to rozwiązanie wpłynie na rozwiązanie tych sporów? I druga kwestia: Co z kierowcami państw trzecich, którzy czasami wykonują przewozy na terenie Polski czy też innych krajów Unii Europejskiej? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-385.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-386">
          <u xml:id="u-386.0" who="#MałgorzataGosiewska">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-386.1" who="#MałgorzataGosiewska">Pan poseł Paweł Rychlik, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-386.2" who="#MałgorzataGosiewska">Zapraszam.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-387">
          <u xml:id="u-387.0" who="#PawełRychlik">Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Pani marszałek, nie myślałem, że kiedykolwiek zgodzę się z panem posłem Franciszkiem Sterczewskim. Tak, zgadzam się, są przypadki nadużyć, wykorzystywania polskich kierowców przez polskich przewoźników. Nie musimy daleko szukać. Przecież tutaj, w Warszawie, mieście stołecznym rządzonym przez wiceprzewodniczącego Platformy Obywatelskiej Rafała Trzaskowskiego, mamy przypadki grubych nadużyć, tragedii związanych właśnie z nieprawidłowym naliczaniem godzin pracy przez kierowców. Dlatego dobrze, że w końcu te zapisy ustawy regulują i porządkują zasady zatrudnienia kierowców.</u>
          <u xml:id="u-387.1" who="#PawełRychlik">Panie ministrze, czy omawiany projekt wprowadza zasady wynagradzania kierowców wykonujących transport międzynarodowy na zasadach obowiązujących na terenie państwa przyjmującego, pod warunkiem że uzna się ich za pracowników delegowanych? Bardzo serdecznie dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-387.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-388">
          <u xml:id="u-388.0" who="#MałgorzataGosiewska">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-388.1" who="#MałgorzataGosiewska">Pani poseł Joanna Fabisiak, Koalicja Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-388.2" who="#MałgorzataGosiewska">Bardzo proszę, pani poseł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-389">
          <u xml:id="u-389.0" who="#JoannaFabisiak">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Ta ustawa nakłada nowe obowiązki na ITS, na samorząd, o czym była mowa tu wielokrotnie. Wielu posłów o tym mówiło. Ale dzisiaj pół dnia trwała debata budżetowa. Słuchając jej, nie usłyszałam, aby ta ustawa i płynące z przyjęcia tej ustawy konsekwencje finansowe były jakoś uwzględnione w wydatkach budżetowych. Pytam zatem pana ministra, czy tak jest. Czy takie środki, i w jakiej wysokości, pójdą w ślad za uchwaleniem tej ustawy? To z pewnością będzie miało miejsce.</u>
          <u xml:id="u-389.1" who="#JoannaFabisiak">Taka konkluzja po wysłuchaniu debaty budżetowej i obecnej dyskusji: jeśli jest tak dobrze i ma być tak dobrze, dlaczego jest tak źle? Dlaczego tak wielu przedsiębiorców nie tylko narzeka? Rwą włosy z głowy, że będzie tragicznie, że będą plajty. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-389.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-390">
          <u xml:id="u-390.0" who="#MałgorzataGosiewska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-390.1" who="#MałgorzataGosiewska">Pan poseł Stefan Krajewski, Koalicja Polska.</u>
          <u xml:id="u-390.2" who="#MałgorzataGosiewska">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-391">
          <u xml:id="u-391.0" who="#StefanKrajewski">Szanowna Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Kiedy zapytałem o tempo, pan minister w sposób nawet niegrzeczny odpowiedział mi na posiedzeniu komisji. Pamiętamy niedawną dyskusję na temat likwidacji opłat na bramkach, wprowadzania e-TOLL, możliwości zakupu biletów, e-biletów, papierowych biletów. Dziś, po 2 tygodniach funkcjonowania, widzimy, jak to działa. Wystarczy wejść na portale, wystarczy obejrzeć filmy na portalach społecznościowych o tym, co dzisiaj kierowcy sądzą o waszych rozwiązaniach. Bubel pogania bubel, za co zapłacą ostatecznie kierowcy, bo nie mogą kupić biletów, bo bilety papierowe nie są dostępne, a na koniec dostaną odpowiednie wezwanie i zapłacą 400 czy 500 zł. Tak będzie w tym przypadku, kiedy na tempo robicie wszystko, bez odpowiedniej debaty, bez dyskusji, bez zapytania strony społecznej, tak naprawdę przewoźników, bo różne zrzeszenia będą mówić swoje. A co mówią na ten temat przewoźnicy? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-391.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-392">
          <u xml:id="u-392.0" who="#MałgorzataGosiewska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-392.1" who="#MałgorzataGosiewska">Ostatnie pytanie, pani poseł Anna Milczanowska, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-392.2" who="#MałgorzataGosiewska">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-393">
          <u xml:id="u-393.0" who="#AnnaMilczanowska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-393.1" who="#AnnaMilczanowska">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Ponieważ tak dużo teraz z mównicy sejmowej było mówione o przewoźnikach, chciałabym zadać takie pytanie. Zresztą odpowiedź na nie znajduje się w przedstawionym przez pana ministra projekcie ustawy. Z iloma podmiotami był konsultowany ten projekt ustawy? Chodzi mi o podmioty, przedsiębiorców transportowych, ale także o stronę społeczną. Ile ich opinii zostało zaakceptowanych przez rząd? Dziękuję serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-393.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-394">
          <u xml:id="u-394.0" who="#MałgorzataGosiewska">Dziękuję bardzo, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-394.1" who="#MałgorzataGosiewska">Lista posłów zapisanych do głosu została wyczerpana.</u>
          <u xml:id="u-394.2" who="#MałgorzataGosiewska">Uprzejmie proszę sekretarza stanu w Ministerstwie Infrastruktury pana ministra Rafała Webera o udzielenie odpowiedzi na postawione pytania.</u>
          <u xml:id="u-394.3" who="#MałgorzataGosiewska">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-395">
          <u xml:id="u-395.0" who="#RafałWeber">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-395.1" who="#RafałWeber">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Rozpocznę może od wniosku, który został złożony, który polega na odrzuceniu tego projektu w drugim czytaniu, bo nic bardziej szkodliwego państwo nie mogą wymyślić. Nic bardziej się nie wpisuje w scenariusz niemiecki czy francuski jak właśnie taka propozycja. Bo właśnie o to chodzi, żeby od 2 lutego w Polsce nic się nie zmieniło, aby Pakiet Mobilności nietknięty przez polskie prawodawstwo mógł wejść w życie, bo wtedy koszty, które potencjalnie byłyby ponoszone przez polskich przewoźników drogowych w każdym innym kraju Unii Europejskiej, szczególnie w Niemczech, we Francji, we Włoszech, w Hiszpanii, byłyby dużo wyższe niż to, co my proponujemy w przepisach ustawy. Kiedyś bym zapytał, czy ten wniosek został napisany cyrylicą, ale on nie został napisany cyrylicą. On został napisany przez was po niemiecku albo po francusku i widać, czyje interesy reprezentujecie.</u>
          <u xml:id="u-395.2" who="#RafałWeber">Natomiast jeżeli chodzi o sam Pakiet Mobilności, to, szanowni państwo, tym, którzy mówią, że rząd był bierny, że rząd nie walczył z tymi przepisami, chcę bardzo jasno powiedzieć, że Pakiet Mobilności jest dzieckiem Platformy Obywatelskiej, jest dzieckiem Lewicy, jest dzieckiem PSL-u, jest dzieckiem tych frakcji politycznych, które w Parlamencie Europejskim należą do EPP, należą do liberałów i należą do socjaldemokratów. To te frakcje parły jak szalone do tego, aby te przepisy w końcu weszły w życie i niestety próbowały bardzo mocno ograniczyć rynek przewozowy czy bardzo mocno ograniczyć firmy transportowe, które przez ostatnie lata tak wspaniale się rozwijały.</u>
          <u xml:id="u-395.3" who="#RafałWeber">Między 2015 a 2019 r. królem czy prezydentem Europy, a formalnie przewodniczącym Rady Europejskiej, był niejaki Donald Tusk.</u>
          <u xml:id="u-395.4" who="#komentarz">(Poseł Dariusz Joński: Bez Tuska nie ma życia.)</u>
          <u xml:id="u-395.5" who="#RafałWeber">Proszę wskazać choć jeden cytat z tego pana, w którym odnosiłby się do Pakietu Mobilności, jeden cytat, w którym skrytykowałby te przepisy, jeden cytat, w którym by podkreślił, że będą one dyskryminujące dla polskich przewoźników.</u>
          <u xml:id="u-395.6" who="#komentarz">(Poseł Dariusz Joński: A Jarosław Kaczyński coś…)</u>
          <u xml:id="u-395.7" who="#RafałWeber">Ja takiego sformułowania nie znalazłem. Donald Tusk, jeżeli chodzi o Pakiet Mobilności, wywiesił białą flagę. To rząd polski przygotował skargę do Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, to rząd Prawa i Sprawiedliwości zachęcił do tego dziewięć innych państw: siedem zrobiło to indywidualnie, dwa pozostałe przyłączyły się do Polski, jeżeli chodzi o tę skargę do Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej. Piłeczka jeszcze jest w grze. Używaliśmy w tych skargach nie tylko argumentów gospodarczych, ekonomicznych czy prawnych — prawnych w sensie ograniczenia konkurencyjności — ale używaliśmy również ostatnio bardzo modnych argumentów ekologicznych. Bo Pakiet Mobilności jest pseudoekologiczny, jest antyekologiczny, jest aklimatyczny. Realizacja przepisów, które nakazują firmie, żeby pojazd powrócił do państwa siedziby, niesie za sobą zwiększenie emisji dwutlenku węgla o 3 mln t rocznie. Wskazuje na to nie tylko analiza przygotowana przez Instytut Transportu Samochodowego na zlecenie polskiego rządu, ale również analiza przygotowana na zlecenie Komisji Europejskiej. I co Komisja Europejska robi z tą analizą? Na razie jeszcze nic nie robi, aczkolwiek cały czas wywieramy wspólnie z państwami like-minded presję na to, aby ten dokument został użyty do mocnej rewizji Pakietu Mobilności. Skoro argumenty gospodarcze, ekonomiczne, finansowe, prawne nie pomagają, to może w końcu te cudowne argumenty ekologiczne wezmą górę i wskażą drogę postępowania.</u>
          <u xml:id="u-395.8" who="#RafałWeber">Tak że piłeczka w ocenie Ministerstwa Infrastruktury jest jeszcze w grze. Jeżeli wygra zdrowy rozsądek, jeżeli wygra logika, to w odniesieniu do Pakietu Mobilności albo w pewnym zakresie powinien zostać on uznany za niewłaściwy przez Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej, albo wcześniej Komisja Europejska czy komisarz do spraw transportu pani Vălean powinna sama podjąć inicjatywę legislacyjną, aby przynajmniej te w części szkodliwe przepisy zmienić. I mam podskórne przekonanie, że tak będzie.</u>
          <u xml:id="u-395.9" who="#RafałWeber">Państwo się oczywiście tym nie interesują, nawet nie macie bladego pojęcia, na jakim jest to etapie, ale oczywiście krytyka bardzo mocna…</u>
          <u xml:id="u-395.10" who="#komentarz">(Głos z sali: Skandal!)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-396">
          <u xml:id="u-396.0" who="#MałgorzataGosiewska">Panie ministrze, proszę nie przesadzać. Proszę nie obrażać posłów, dobrze? Szanujmy się nawzajem.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-397">
          <u xml:id="u-397.0" who="#RafałWeber">Pani marszałek…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-398">
          <u xml:id="u-398.0" who="#MałgorzataGosiewska">Wymagamy od opozycji szacunku w stosunku do siebie, więc my też szanujmy opozycję.</u>
          <u xml:id="u-398.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-398.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Brawo, pani marszałek!)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-399">
          <u xml:id="u-399.0" who="#RafałWeber">Dobrze.</u>
          <u xml:id="u-399.1" who="#komentarz">(Głos z sali: No, nie ma pan nic do powiedzenia więcej?)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-400">
          <u xml:id="u-400.0" who="#MałgorzataGosiewska">Ale, szanowni państwo, prosiłam o wzajemny szacunek. Zwróciłam uwagę panu, panu posłowi też zwracam uwagę.</u>
          <u xml:id="u-400.1" who="#MałgorzataGosiewska">Panie ministrze, proszę kontynuować.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-401">
          <u xml:id="u-401.0" who="#RafałWeber">Jeżeli chodzi o wsparcie dla branży, również zachęcam do odrobienia pracy domowej i do podliczenia, ile w trakcie pandemii COVID-19 branża transportu drogowego uzyskała wsparcia z tarczy antykryzysowej. Takie dane można uzyskać, można śmiało posługiwać się tym, co przygotowała Polska Fundacja Rozwoju, i wtedy wyjdą dziesiątki milionów złotych, które zostały przekazane oczywiście wszystkim firmom w Polsce, również tym, które świadczą usługi transportowe, też w zakresie transportu międzynarodowego. Myślę, że wyjdą tutaj bardzo ciekawe liczby. Ciekawe, czy szanowni państwo sięgniecie do tych informacji.</u>
          <u xml:id="u-401.1" who="#RafałWeber">Natomiast jeśli chodzi o kwestie obecne czy przyszłościowe, to kto będzie przecież korzystał z programu budowy dróg krajowych, w głównej mierze polegającego na budowie autostrad i dróg ekspresowych, kto będzie korzystał z tych inwestycji? Będą z nich korzystały polskie firmy transportowe, polskie firmy przewozowe. Dzięki tej sieci dróg szybkiego ruchu dobra, wszelkiego rodzaju towary będą przewożone szybciej, bezpieczniej, w bardziej komfortowych warunkach. I to właśnie polskie firmy transportowe z tego dobra będą korzystać. Jeżeli wskazujecie państwo na jakieś nadmierne obciążenia przewoźników czy wszystkich tych, którzy operują w Polsce, to proszę porównać opłaty drogowe, które w tej chwili są w naszym kraju, do opłat, które występują w innych państwach nie tylko Unii Europejskiej, ale też szerzej — w państwach, które nie są zrzeszone w Unii Europejskiej. Wyjdzie z tego bardzo ciekawe zestawienie. Jeżeli mnie pamięć nie myli, jeśli chodzi o wysokość opłat drogowych, jesteśmy tylko za Bułgarią, tzn. tylko i wyłącznie w Bułgarii opłaty drogowe pobierane od pojazdów ważących powyżej 3,5 t są niższe niż w Polsce. Warto też zaznaczyć fakt, że waloryzacji, rewaloryzacji czy podwyższania opłat drogowych w ostatnich latach, przynajmniej za czasów rządów Prawa i Sprawiedliwości, nie było.</u>
          <u xml:id="u-401.2" who="#RafałWeber">Jeżeli chodzi o kwestie konsultacji, o które pytali państwo posłowie, one odbywały się faktycznie w ciągu ostatnich kilku miesięcy. Ministerstwo Infrastruktury złożyło projekt ustawy z prośbą o wpis do wykazu prac rządu jeszcze w kwietniu tego roku, czyli ponad 8 miesięcy temu. Tak trudna i skomplikowana, ale przede wszystkim nowa materia wymagała miesięcy wspólnej pracy ze środowiskiem przewoźników, wcześniej oczywiście ze środowiskiem związków zawodowych, które reprezentowały kierowców. Tutaj te interesy mają dwie strony. Coś, co leży w interesie przedsiębiorcy, nie do końca leży w interesie związku zawodowego i odwrotnie. Musieliśmy te wszystkie racje zbalansować. Jak część z państwa mogła dzisiaj usłyszeć na posiedzeniu Komisji Infrastruktury nie ode mnie, tylko od przewoźników, którzy byli dzisiaj tam reprezentowani, te przepisy są do przyjęcia, są najmniejszym złem, które w tej chwili może im się przydarzyć.</u>
          <u xml:id="u-401.3" who="#RafałWeber">Przechodząc do szczegółów, jeżeli chodzi o kwestie wynagrodzeń, to regulujemy je dokładnie w taki sam sposób, w jaki są uregulowane zarobki, w jaki jest uregulowany model wynagrodzeń pracowników delegowanych we wszystkich innych dziedzinach, we wszystkich innych zawodach. Tutaj zawód kierowcy, jeżeli chodzi o sposób wynagradzania, będzie podlegał takim samym przepisom jak każdy inny zawód. W Polsce ta sytuacja będzie miała miejsce oczywiście od 2 lutego przyszłego roku.</u>
          <u xml:id="u-401.4" who="#RafałWeber">Jeżeli chodzi o wpływy, to są one wyszczególnione również w OSR, czyli w ocenie skutków regulacji. W związku z nowym modelem wynagradzania najwięcej wpływów będzie kierowanych do ZUS i do NFZ, ale to są środki finansowe, z których później kierowcy, czy to przechodząc na emeryturę lub rentę, czy to korzystając ze zwolnienia chorobowego, będą mieli oddawane. Inaczej wygląda emerytura przy zarobkach na poziomie płacy minimalnej, nieważne, czy to 2600 zł, 3000 zł czy 3200 zł, a inaczej wtedy, kiedy składki emerytalne są odprowadzane od średniej w gospodarce narodowej. Tak będzie od 2 lutego przyszłego roku. Tak więc składki wpłyną do ZUS-u, ale ZUS będzie pośrednikiem i później prześle je na świadczenie emerytalne czy rentowe. Później będzie je przekierowywał takiemu kierowcy w ramach świadczenia. Podobnie — składki na Narodowy Fundusz Zdrowotny. Im większa podstawa odprowadzenia składek, tym większe świadczenie chorobowe w razie niedyspozycji pracownika. Tak że ktoś, kto mówi, że nagle budżet państwa zyska i zostanie ozłocony, gdy przepisy wejdą w życie, nie ma racji. To wynika z OSR-u.</u>
          <u xml:id="u-401.5" who="#RafałWeber">Kolejna kwestia dotyczy poprawek, które zostały zgłoszone — teraz to widzę — po raz kolejny przez posłów opozycji. Wykorzystując kilka godzin przerwy między posiedzeniem komisji a drugim czytaniem na sali plenarnej, przepracowaliśmy te poprawki. Nie negujemy ich wprowadzenia ani ich wartości merytorycznej. Zresztą mówiłem o tym na posiedzeniu komisji. Natomiast już widzimy potrzebne korekty legislacyjne, które trzeba będzie nanieść po to, żeby nie było żadnych wątpliwości interpretacyjnych. To zrobimy. Jestem przekonany, że podczas prac Senatu uda się przekonać senatorów do tego, aby je wprowadzić, i że pomogą w tym także przewoźnicy, którzy również postulują poprawki.</u>
          <u xml:id="u-401.6" who="#RafałWeber">Na koniec bardzo gorąco dziękuję wszystkim, którym zależy na tym, aby w Polsce i w Europie rozwijał się transport drogowy. A, szanowni państwo, dlaczego przez ostatnie lata transport drogowy w Europie się rozwijał? Dlatego że jesteśmy w Unii Europejskiej. Możemy jeździć swobodnie, nie musimy prosić się o zezwolenia drogowe, tak jak to się działo wtedy, kiedy nie byliśmy w Unii Europejskiej. Nie musimy stać na granicach, czekać na odprawy i przez to tracić czasu na dostawę towarów albo na ich wwóz do naszego kraju. Właśnie dzięki temu, że jesteśmy w Unii Europejskiej, polscy przewoźnicy odnieśli sukces. Porozmawiajcie, panowie, koledzy z Konfederacji, z tymi, którzy dzisiaj byli na posiedzeniu komisji. Gdyby nie bytność w Unii Europejskiej, nawet z tymi wszystkimi — powiedzmy — negatywnymi rzeczami, które się w międzyczasie dokleja, polscy przewoźnicy nie odnieśliby takiego sukcesu. Mam nadzieję, że wdrażając Pakiet Mobilności, wspólnymi siłami stworzymy im takie warunki, w których nadal będą mogli się rozwijać. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-401.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-402">
          <u xml:id="u-402.0" who="#MałgorzataGosiewska">Dziękuję bardzo, panie ministrze.</u>
          <u xml:id="u-402.1" who="#MałgorzataGosiewska">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-402.2" who="#MałgorzataGosiewska">W związku z tym, że w czasie drugiego czytania zgłoszono do przedłożonego projektu ustawy poprawki, proponuję, aby Sejm ponownie skierował ten projekt do Komisji Infrastruktury celem przedstawienia sprawozdania.</u>
          <u xml:id="u-402.3" who="#MałgorzataGosiewska">Jeśli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważała, że Sejm propozycję przyjął.</u>
          <u xml:id="u-402.4" who="#MałgorzataGosiewska">Sprzeciwu nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-402.5" who="#MałgorzataGosiewska">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 5. porządku dziennego: Pierwsze czytanie obywatelskiego projektu ustawy o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz o zmianie niektórych ustaw (druk nr 1692).</u>
          <u xml:id="u-402.6" who="#MałgorzataGosiewska">Uprzejmie proszę Przedstawiciela Komitetu Inicjatywy Ustawodawczej pana Marcina Zielenieckiego o przedstawienie uzasadnienia projektu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-402.7" who="#MałgorzataGosiewska">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-403">
          <u xml:id="u-403.0" who="#MarcinZieleniecki">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Przypadł mi w udziale zaszczyt — a zarazem jest to duża przyjemność — przedstawienia Wysokiej Izbie obywatelskiego projektu ustawy o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz o zmianie niektórych ustaw.</u>
          <u xml:id="u-403.1" who="#MarcinZieleniecki">Projekt ustawy przewiduje wprowadzenie do polskiego systemu ubezpieczeń społecznych emerytury stażowej. Jest to projekt, pod którym swój podpis złożyło 235 tys. obywateli naszego kraju. Podpisy pod projektem składały zarówno osoby starsze, spracowane, mające za sobą w wielu wypadkach dziesiątki lat ciężkiej pracy, często wykonywanej w szczególnych warunkach, charakteryzujących się znaczną szkodliwością dla zdrowia, a także znaczną uciążliwością, jak i osoby młodsze, często dzieci takich pracowników wiedzące z autopsji, jak wygląda życie rodziców po 40 latach ciężkiej, wyczerpującej pracy: pomiędzy pracą zawodową na trzy zmiany, odpoczynkiem domowym, kolejnymi wizytami u lekarza, a wraz z wiekiem coraz częstszymi pobytami w szpitalu.</u>
          <u xml:id="u-403.2" who="#MarcinZieleniecki">Projekt ustawy, jak również jego uzasadnienie, został napisany przez życie. Mamy indywidualne historie tysięcy polskich pracowników opisane w listach kierowanych do władz państwowych, a także do związków zawodowych z nadzieją, że znajdzie się ktoś, kto będzie chciał im pomóc w tej sprawie.</u>
          <u xml:id="u-403.3" who="#MarcinZieleniecki">Chciałbym przedstawić państwu dwie z takich historii.</u>
          <u xml:id="u-403.4" who="#MarcinZieleniecki">Historia pana Czesława: Mam 62 lata. Pracować zacząłem 1 września 1974 r. w wieku 15 lat jako pracownik młodociany. Przez 3 lata nauki w zawodzie mechanika samochodowego w szkole przyzakładowej przez 3 dni w tygodniu uczyłem się zawodu, a przez kolejne 3 dni tygodnia pracowałem. Po odbyciu służby wojskowej zacząłem pracować jako mechanik samochodowy, a od 1983 r. — w wytwórni silników wysokoprężnych jako monter hamownik silników spalinowych. Jest to praca w szczególnie szkodliwych warunkach: duży hałas, liczne szkodliwe substancje i związki chemiczne pochodzące z pracy silników. Dawniej posiadałem prawo do dodatku za pracę w szkodliwych warunkach, dodatku za wysługę lat, nagrody jubileuszowej, a nawet posiłków regeneracyjnych i mleka, aż zakład został sprywatyzowany. Zabrano mi wszystkie dodatki i dziś, mimo że pracuję w jeszcze bardziej szkodliwych warunkach, nie mam nic prócz gołej stawki godzinowej wynagrodzenia. W ciągu 47 lat pracy tylko raz otrzymałem nagrodę jubileuszową za 25 lat pracy. Byłem przekonany, że po ukończeniu 60. roku życia będę mógł przejść na emeryturę w obniżonym wieku ze względu na szkodliwe warunki pracy, ale znów się zawiodłem. Okazało się bowiem, że ostatni rocznik, który mógł przejść na ten rodzaj emerytury, to ten, który urodził się w 1958 r. Znów zabrakło mi szczęścia albo raczej taki mamy sprawiedliwy system społeczny w tym kraju. Kiedy wmawia mi się, że mimo 47 lat ciężkiej pracy nie mogę przejść na emeryturę stażową, i wymaga się ode mnie pracy przez 50 lat, to zastanawiam się, czy żyję jeszcze w Europie, czy w jakimś kraju trzeciego świata. Jaki przykład państwo daje młodemu pokoleniu, jak chce je zachęcić do sumiennej pracy, skoro nie ma jakiegokolwiek poszanowania i wdzięczności dla tego pokolenia, które uczciwie i od najmłodszych lat pracowało, pracuje i chyba dalej będzie pracować jak niewolnicy do śmierci?</u>
          <u xml:id="u-403.5" who="#MarcinZieleniecki">I drugi przykład, przykład pani Katarzyny: W 1983 r. w wieku 15 lat rozpoczęłam naukę zawodu w przyzakładowej szkole zawodowej o profilu: ceramika użytkowa. Przez 3 dni uczyłam się w szkole, przez 3 dni pracowałam na wydziale produkcyjnym, wykonując pracę w szczególnych warunkach. Od 38 lat warunki mojej pracy nie uległy zmianie. Wysoka temperatura, ręczne odlewanie form, ręczne przenoszenie odlewów ceramicznych, dźwiganie i przenoszenie ciężkich desek z odlewami. Od 1986 r. do dziś wykonuję ten sam rodzaj pracy. W 1999 r. odebrano nam kategorię: szczególne warunki pracy. Gdyby nie to, w wieku 55 lat, po 40 latach pracy, mogłabym przejść na emeryturę w obniżonym wieku emerytalnym. Dziś nie mam ani prawa do wcześniejszej emerytury, ani prawa do emerytury pomostowej. Zarówno ja, jak i inne panie pracujące w moim zakładzie pracy przy tej ciężkiej, monotonnej pracy narzekamy na problemy z układem ruchu. Problemy z kręgosłupem, rwy kulszowe, operacje stawu biodrowego, problemy z cieśnią w przypadku pań w wieku 50 lat wykonujących prace manualne są w naszym zakładzie na porządku dziennym. ZUS odmawia nam prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy. Jestem wrakiem człowieka. Jestem spracowana, zmęczona. Pracuję w warunkach ciągłego bólu, na lekach przeciwbólowych, bo z czegoś muszę żyć. Wynagrodzenie, jakie osiągam, ani nie daje mi satysfakcji, ani nie rekompensuje mi cierpienia. Zapraszamy do naszego zakładu. Z perspektywy biurka w Warszawie nikt nie jest w stanie ocenić, jak wygląda nasza praca i nasze życie.</u>
          <u xml:id="u-403.6" who="#MarcinZieleniecki">Przejdę teraz do przedstawienia uzasadnienia projektu ustawy. Projekt ustawy przewiduje wprowadzenie do polskiego systemu emerytalnego, zarówno powszechnego jak i rolniczego, emerytury przysługującej wyłącznie z tytuły osiągniętego okresu ubezpieczenia, zwanej dalej: emeryturą stażową. Jest to rozwiązanie zgodne z oczekiwaniami społecznymi osób, które ze względu na utratę sił będącą konsekwencją długiego okresu wykonywania pracy zarobkowej nie są w stanie kontynuować jej wykonywania aż do momentu osiągnięcia wieku emerytalnego. Wprowadzenie tego rozwiązania zapowiedziane zostało przez prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Andrzeja Dudę w trakcie kampanii prezydenckiej w 2020 r. Od wielu lat z postulatem wprowadzenia emerytur przysługujących z tytułu wysługi występowały związki zawodowe, a Niezależny Samorządny Związek Zawodowy „Solidarność” wprowadził ten postulat do umowy programowej zawartej z prezydentem Andrzejem Dudą w trakcie ostatniej kampanii prezydenckiej.</u>
          <u xml:id="u-403.7" who="#MarcinZieleniecki">Wprowadzony z dniem 1 stycznia 1999 r. system emerytalny, tzw. system zdefiniowanej składki, uzależnia prawo do emerytury od spełnienia przez ubezpieczonego wyłącznie jednego warunku, tj. od osiągnięcia przez niego wieku emerytalnego wynoszącego 60 lat dla kobiet i 65 lat dla mężczyzn. Staż ubezpieczeniowy w tym systemie nie ma waloru przesłanki nabycia prawa do świadczenia. W rezultacie każda osoba, która przez choćby najkrótszy czas podlegała ubezpieczeniu emerytalnemu, z chwilą osiągnięcia tego wieku nabędzie prawo do emerytury. Długość okresu opłacania składek wpływa jednak na wysokość emerytury, a także na objęcie ubezpieczonego gwarancją uzyskania świadczenia w wysokości nie niższej od kwoty najniższej emerytury. Taka gwarancja przysługuje wyłącznie ubezpieczonym, którzy legitymują się okresem składkowym i nieskładkowym wynoszącym co najmniej 20 lat dla kobiet i co najmniej 25 lat dla mężczyzn.</u>
          <u xml:id="u-403.8" who="#MarcinZieleniecki">W teorii polityki społecznej od dawna pozytywnie ocenia się fakt posługiwania się przez systemy emerytalne przesłanką stażu ubezpieczeniowego. Okres ubezpieczenia pełni w nich rolę miernika, który pozwala ocenić wkład ubezpieczonego w tworzenie Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Pozwala on także stwierdzić, że dochód utracony w wyniku zaistnienia określonego zdarzenia losowego, w tym przypadku w wyniku osiągnięcia wieku emerytalnego, osiągany przez ubezpieczonego ma charakter normalny, stały i podstawowy, a nie przejściowy i dodatkowy, i pozwala też wyeliminować z kręgu osób uprawnionych osoby, których przynależność do wspólnoty ryzyka miała charakter incydentalny.</u>
          <u xml:id="u-403.9" who="#MarcinZieleniecki">Włączenie stażu ubezpieczeniowego do układu warunków nabycia prawa do emerytury jest wyrazem uwzględnienia elementów związanych z wysługą. System emerytalny powinien opierać się na założeniu, że po wielu latach pracy człowiek ma prawo zaprzestać aktywności zawodowej i pozostałą część swojego życia spędzić bez pracy, choćby zachował jeszcze zdolność do zarobkowania. Obawy związane z pozbawieniem wysługi charakteru przesłanki nabycia prawa do emerytury w nowym systemie emerytalnym znajdują potwierdzenie w danych statystycznych dotyczących struktury emerytur wypłacanych przez ZUS w ramach nowego systemu emerytalnego. W ciągu ostatnich 10 lat lawinowo wzrosła w naszym kraju liczba przyznanych i wypłacanych emerytur niższych od kwoty najniższego świadczenia emerytalnego. Jeszcze w 2011 r. liczba takich emerytur wynosiła niecałe 24 tys., a udział takich emerytur w ogólnej liczbie przyznanych i wypłaconych emerytur z nowego systemu wynosił ok. 4%. W 2020 r. liczba takich emerytur wynosiła czy wynosi już 310 tys., a ich udział w ogólnej liczbie przyznanych i wypłaconych świadczeń wzrósł do prawie 10%. Oznacza to blisko trzynastokrotny wzrost liczby takich świadczeń w ciągu ostatnich 10 lat.</u>
          <u xml:id="u-403.10" who="#MarcinZieleniecki">Zdaniem wnioskodawców powyższe dane jednoznacznie wskazują na to, że stosowane do tej pory w nowym systemie emerytalnym wyłącznie ekonomiczne zachęty do regularnego opłacania składek na ubezpieczenie emerytalne, które wpisane są w formułę ustalania wysokości emerytury, okazują się niewystarczające. Ubezpieczeni albo nie dostrzegają korzyści wynikających z systematycznego opłacania wysokich składek, albo traktują te korzyści jako odległą i niepewną perspektywę.</u>
          <u xml:id="u-403.11" who="#MarcinZieleniecki">W rezultacie konieczne jest zastosowanie nowych, dodatkowych bodźców i taką rolę właśnie mogłoby pełnić wprowadzenie do systemu emerytalnego tzw. emerytury stażowej, która przysługiwałaby ubezpieczonym, którzy osiągnęli odpowiednio długi okres ubezpieczenia jeszcze przed osiągnięciem wieku emerytalnego. Możliwość przejścia na taką emeryturę byłaby swego rodzaju nagrodą dla ubezpieczonych, którzy w młodym wieku zaczęli wykonywać pracę zarobkową, a następnie przez wiele lat regularnie opłacali składki na ubezpieczenie emerytalne. Stanowiłaby także wyraz docenienia przez państwo ubezpieczonych legitymujących się długim okresem ubezpieczenia. Przejście na taką emeryturę byłoby uprawnieniem, a nie obowiązkiem ubezpieczonego. Mógłby on, nie składając wniosku o taką emeryturę, bez jakiegokolwiek ograniczenia kontynuować wykonywanie pracy po osiągnięciu okresu ubezpieczenia uprawniającego do emerytury stażowej. Konsekwencją długiego i przerwanego okresu wykonywania pracy zarobkowej jest jednak w wielu wypadkach utrata sił uniemożliwiająca jej kontynuowanie do momentu osiągnięcia wieku emerytalnego — i w tych przypadkach ubezpieczony mógłby zakończyć wykonywanie pracy i cieszyć się z zasłużonej emerytury.</u>
          <u xml:id="u-403.12" who="#MarcinZieleniecki">W projekcie proponuje się, aby w powszechnym systemie emerytalnym emerytura stażowa przysługiwała osobom urodzonym po 31 grudnia 1948 r., tj. objętym nowym systemem emerytalnym, czyli systemem zdefiniowanej składki, które osiągnęły okres składkowy i nieskładkowy wynoszący 35 lat dla kobiet i 40 lat dla mężczyzn. Nabycie prawa do takiej emerytury byłoby uzależnione od jej wysokości. Emerytura stażowa przysługiwałaby pod warunkiem, że jej wysokość ustalona przy zastosowaniu tzw. formuły zdefiniowanej składki nie byłaby niższa od kwoty najniższego świadczenia emerytalnego.</u>
          <u xml:id="u-403.13" who="#MarcinZieleniecki">Ponieważ wysokość emerytury obliczonej według tej formuły zależy przede wszystkim od takich czynników jak wartość składek na ubezpieczenie emerytalne wpłacone w okresie aktywności zawodowej, jak również średnie dalsze trwanie życia osób w wieku osoby przechodzącej na emeryturę, prawo do emerytury stażowej przysługiwałoby ubezpieczonym, którzy legitymują się długim okresem składkowym i nieskładkowym pod warunkiem opłacania za nich składki na ubezpieczenie emerytalne od odpowiednio wysokiej podstawy wymiaru. W systemie rolniczym ten projekt zakłada również objęcie osób objętych systemem ubezpieczenia społecznego rolników prawem do takiej emerytury stażowej. Tak że w tym systemie prawo do tej emerytury przysługiwałoby osobom legitymującym się okresem podlegania ubezpieczeniu emerytalno-rentowemu wynoszącym 35 lat dla kobiet i 40 lat dla mężczyzn. Emerytura stażowa również w ich przypadku nie mogłaby być niższa od najniższego świadczenia emerytalnego.</u>
          <u xml:id="u-403.14" who="#MarcinZieleniecki">Może tylko, ponieważ czas mi się kończy, jak rozumiem…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-404">
          <u xml:id="u-404.0" who="#MałgorzataGosiewska">Tak.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-405">
          <u xml:id="u-405.0" who="#MarcinZieleniecki">Dwa słowa na temat skutków finansowych. W uzasadnieniu tego projektu macie państwo dokonane szacunki dotyczące kosztów finansowych tego projektu. One zostały przygotowane w oparciu o dostępne dane dotyczące właśnie skutków finansowych wprowadzenia emerytury stażowej dla osób, które osiągnęły okres składkowy i nieskładkowy wynoszący 35 lat w przypadku kobiet i 40 lat w przypadku mężczyzn. Ale te szacunki nie uwzględniają tego ograniczenia, o którym wspominałem, tzn. ograniczenia zakresu podmiotowego tego prawa do emerytury stażowej do osób, które wypracowały sobie emeryturę w kwocie najniższej emerytury. Te skutki zostały wyliczone w dwóch wariantach, tzn. w wariancie, w którym z takiego świadczenia skorzystałaby tylko połowa osób uprawnionych, i w wariancie, w którym wszyscy uprawnieni skorzystaliby z tego rozwiązania. W pierwszym wariancie, czyli chodzi o 50% osób chętnych w pierwszym roku obowiązywania projektowanej ustawy, wydatki na świadczenia uległyby zwiększeniu o kwotę ok. 4 mld zł, a w kolejnych latach o kwoty 7 mld, 6,5 mld i ok. 6 mld. Wpływy ze składek…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-406">
          <u xml:id="u-406.0" who="#MałgorzataGosiewska">Panie przewodniczący, proszę już kończyć.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-407">
          <u xml:id="u-407.0" who="#MarcinZieleniecki">Już kończę.</u>
          <u xml:id="u-407.1" who="#MarcinZieleniecki">Wpływy ze składek uległyby zmniejszeniu o odpowiednio 2 mld, 3,6 mld, 3,7 mld i 3,6 mld w 5. roku obowiązywania nowej regulacji.</u>
          <u xml:id="u-407.2" who="#MarcinZieleniecki">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Zwracam się do wszystkich klubów parlamentarnych o poparcie obywatelskiego projektu ustawy zmieniającej ustawę o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych i wprowadzającej do polskiego systemu ubezpieczenia społecznego emeryturę stażową. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-407.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-408">
          <u xml:id="u-408.0" who="#MałgorzataGosiewska">Dziękuję przedstawicielowi Komitetu Inicjatywy Ustawodawczej za przedstawienie projektu.</u>
          <u xml:id="u-408.1" who="#MałgorzataGosiewska">Sejm ustalił, że w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego wysłucha 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i 3-minutowych oświadczeń w imieniu kół.</u>
          <u xml:id="u-408.2" who="#MałgorzataGosiewska">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-408.3" who="#MałgorzataGosiewska">Stanowisko Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość przedstawi Wysokiej Izbie pan poseł Janusz Śniadek.</u>
          <u xml:id="u-408.4" who="#MałgorzataGosiewska">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-409">
          <u xml:id="u-409.0" who="#JanuszŚniadek">Pani Marszałek! Panie Ministrze! Przedstawiciele Komitetu Inicjatywy Ustawodawczej! Wysoka Izbo! Mam honor w imieniu Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość, Zjednoczonej Prawicy przedstawić stanowisko w sprawie obywatelskiego projektu ustawy o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz o zmianie niektórych ustaw, druk nr 1692.</u>
          <u xml:id="u-409.1" who="#JanuszŚniadek">Przyznaję, że dzisiaj staję tutaj z wyjątkowo ciężkim sercem, bo chciałbym móc zadeklarować, że jest jednoznaczne stanowisko Zjednoczonej Prawicy, zgodnie z apelem pana Zielenieckiego w imieniu komitetu wzywającego do poparcia tej ustawy. Niestety ciągle jeszcze na razie takiego stanowiska nie ma, pozostaje mi tylko wyjaśnić pewne opinie czy wątpliwości, jakie w tej chwili są dyskutowane.</u>
          <u xml:id="u-409.2" who="#JanuszŚniadek">Historia postulatu emerytury stażowej — wspominał o tym pan Marcin Zieleniecki — jako priorytetu dla „Solidarności” sięga przełomu pierwszej i drugiej dekady tego wieku. W roku 2008, kiedy toczyliśmy bój o emerytury pomostowe, przegrany zresztą na wiele miesięcy, po raz pierwszy zaczął się pojawiać, już jako ogólnozwiązkowy, postulat emerytur stażowych. On się przewijał dalej, ale działo się to wszystko właśnie w momencie wycofania postulatu czy uprawnień do emerytur pomostowych wbrew deklaracjom wyborczym w 2011 r. W 2012 r. nastąpiło podniesienie wieku emerytalnego o 2 lata dla mężczyzn, 7 lat dla kobiet, 12 lat np. dla kobiet w KRUS-ie. Zaowocowało to m.in. wyjściem „Solidarności” z Komisji Trójstronnej, przekształconej w późniejszą Radę Dialogu Społecznego.</u>
          <u xml:id="u-409.3" who="#JanuszŚniadek">Przyznam, że dla mnie wielką satysfakcją było dotrzymanie umowy zawartej między „Solidarnością” a panem prezydentem, dotyczącej cofnięcia podniesienia wieku emerytalnego, co miało miejsce w 2017 r. Również jeśli chodzi o politykę społeczną, to Prawo i Sprawiedliwość wykonało wiele działań, m.in. można przytoczyć przykłady corocznej wypłaty trzynastej emerytury od 2020 r. czy wzrostu najniższej emerytury od 2015 r. do dzisiaj, sięgającego ponad 40%.</u>
          <u xml:id="u-409.4" who="#JanuszŚniadek">Przedstawiany projekt zakłada, że zgodnie z dodawanym ubezpieczeniem urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 r. będzie przysługiwała emerytura, jeżeli okres składkowy i nieskładkowy wyniesie co najmniej 35 lat dla kobiet i 40 dla mężczyzn, oraz że emerytura przysługująca z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych określona w art. 26, łącznie z okresową emeryturą kapitałową, albo emerytura przysługująca z funduszu określona w art. 26 jest co najmniej równa kwocie najniższej emerytury, o której mowa w art. 85 ustawy. Przyznam jednak, że to uzależnianie prawa do emerytury od wysokości świadczenia wynikającego ze zgromadzonego kapitału jest trochę problematyczne.</u>
          <u xml:id="u-409.5" who="#JanuszŚniadek">Spoglądam na czas, a chciałem choć troszkę odnieść się jeszcze do kosztów, o których wspominał pod koniec pan Marcin Zieleniecki. Rzeczywiście mam w wyliczeniu przygotowanym również przez ZUS zupełnie analogiczne kwoty, są one niemałe. W każdym razie zakończę tylko podsumowaniem, że są wyliczone szacunkowe łączne skutki finansowe w okresie 10 lat od wejścia w życie proponowanych zmian przepisów w kwotach zdyskontowanych inflacją na 2020 r. w cenach stałych z tego roku. Otóż jeśli chodzi o zwiększenie wydatków na emerytury z FUS w latach 2022–2031, scenariusz ten ze 100-procentowym skorzystaniem z prawa do tego uprawnienia wyniesie 70,9 mld zł, scenariusz 50-procentowy — 35,5 mld zł. Z kolei zmniejszenie wpływów składkowych z tytułu odejścia tych osób na emeryturę — scenariusz 100-procentowy — to jest 50,2 mld zł…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-410">
          <u xml:id="u-410.0" who="#MałgorzataGosiewska">Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-411">
          <u xml:id="u-411.0" who="#JanuszŚniadek">…scenariusz 50-procentowy — 24,9 mld zł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-412">
          <u xml:id="u-412.0" who="#MałgorzataGosiewska">Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-413">
          <u xml:id="u-413.0" who="#JanuszŚniadek">Pani Marszałek! Wysoka Izbo, wnoszę o skierowanie tego projektu do dalszych prac.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-414">
          <u xml:id="u-414.0" who="#MałgorzataGosiewska">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-414.1" who="#MałgorzataGosiewska">Pani poseł Joanna Frydrych w imieniu Koalicji Obywatelskiej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-415">
          <u xml:id="u-415.0" who="#JoannaFrydrych">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-415.1" who="#JoannaFrydrych">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! W imieniu Klubu Parlamentarnego Koalicja Obywatelska przedstawiam stanowisko w sprawie obywatelskiego projektu ustawy o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz o zmianie niektórych ustaw.</u>
          <u xml:id="u-415.2" who="#JoannaFrydrych">Obywatelski projekt ustawy zakłada wprowadzenie emerytur, do których prawo uzależnione jest od stażu pracy ubezpieczonego niezależnie od jego wieku. Udowodniony okres składkowy i nieskładkowy wynosiłby dla kobiet 35 lat, a dla mężczyzn 40 lat. Ponadto aby takie świadczenie zostało przyznane, jego wysokość musi być na poziomie co najmniej najniższej emerytury.</u>
          <u xml:id="u-415.3" who="#JoannaFrydrych">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! System emerytalny ma na celu zapewnienie bezpieczeństwa socjalnego obywateli. Rozwiązania funkcjonujące w Polsce uzależniają przyznanie prawa do emerytury od osiągnięcia wieku emerytalnego. Zasady dotyczące ustalenia wysokości świadczenia emerytalnego oparte są na modelu zdefiniowanej składki. Im więcej do systemu odprowadził ubezpieczony w postaci składek, tym więcej z systemu otrzyma jako świadczeniobiorca. Model ten zakłada elementarną sprawiedliwość. Jasno określa, kto i kiedy otrzyma emeryturę oraz jaka będzie jej wysokość. System ten należy ocenić jako nowoczesny i odpowiadający na wyzwania demograficzne. Każdy ubezpieczony powinien ocenić, jakie świadczenie otrzyma i co powinien zrobić, aby je pomnożyć. Trzeba mieć jednak świadomość, że z roku na rok rośnie skala ubóstwa emerytalnego w Polsce. Pod koniec grudnia 2015 r. 76 tys. emerytów pobierało emerytury niższe od minimalnej. Polityka rządu PiS spowodowała, że pod koniec 2020 r. liczba takich emerytów wzrosła do 310 tys.</u>
          <u xml:id="u-415.4" who="#JoannaFrydrych">W tym miejscu należy zwrócić uwagę na wzrost liczby osób wykluczonych społecznie. Z opublikowanego przez Szlachetną Paczkę raportu o biedzie w roku 2021 jasno wynika, że dotyka ona 2 mln Polaków. Tyle osób żyje dziś poniżej granicy skrajnego ubóstwa, czyli w warunkach stałego zagrożenia dla zdrowia fizycznego i psychicznego. Mówimy w tym momencie o życiu za mniej niż 20 zł dziennie. W ostatnim roku liczba takich osób wzrosła o 400 tys.</u>
          <u xml:id="u-415.5" who="#JoannaFrydrych">PiS obiecywało wiele. Jedną z obietnic był np. wzrost emerytur. Kłamaliście, a jedyne co wam wyszło, to drożyzna, inflacja i horrendalne liczby zgonów. Jeżeli Polki i Polacy skorzystają z emerytur wprowadzonych przedmiotową ustawą, wielu z nich będzie skazanych na niskie świadczenia. Na stronie internetowej ZUS podana jest średnia emerytura dla mężczyzny przechodzącego na emeryturę w wieku 65 lat i wynosi ona 3184,20 zł. Jeżeli ten mężczyzna skorzysta z emerytury stażowej, otrzyma świadczenie w wysokości 2564,61 zł, czyli o 619,59 zł miesięcznie niższe. Natomiast średnia emerytura dla kobiety przechodzącej na emeryturę w wieku 60 lat wynosi 2127,81 zł. Jeżeli ta sama kobieta skorzysta z emerytury stażowej, otrzyma świadczenie w wysokości 1743,18 zł, czyli o 384,63 zł miesięcznie niższe. To są moje poglądowe wyliczenia. Jeżeli poddamy analizie dokładne dane, różnice te mogą być większe. Dlatego wprowadzając nowy komponent do systemu emerytalnego, należy wprowadzić elementy kształtowania świadomości ubezpieczeniowej w społeczeństwie, żeby ubezpieczony w pełni świadomie dokonywał swojego wyboru rezygnacji z aktywności zawodowej i miał pełną wiedzę o wysokości przyznanego świadczenia, żeby to był jego wybór, a nie wypychanie go z rynku pracy. To jest obowiązek oraz odpowiedzialność rządu. Kształtowanie świadomości ubezpieczeniowej wśród Polaków będzie wyrażało troskę o wysokość przyszłych świadczeń oraz zwiększy zainteresowanie pracowników wykonywaniem pracy rejestrowanej, zmniejszy skalę zatrudnienia w szarej strefie, co przełoży się na zgromadzenie większego kapitału emerytalnego i uniknięcie pogłębiania się ubóstwa emerytalnego. Ponadto rząd musi odpowiedzialnie prowadzić politykę demograficzną oraz politykę migracyjną, by nie zachwiać rynkiem pracy. To też są bardzo ważne obszary, które świecą się na czerwono, bo obecny rząd w tych obszarach również nic nie robi.</u>
          <u xml:id="u-415.6" who="#JoannaFrydrych">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Z racji tego, że jest to projekt obywatelski i jest duże oczekiwanie społeczne, jeśli chodzi o wprowadzenie emerytur stażowych, w imieniu Klubu Parlamentarnego Koalicja Obywatelska składam wniosek o skierowanie tego projektu do dalszych prac w komisjach sejmowych. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-415.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-416">
          <u xml:id="u-416.0" who="#MałgorzataGosiewska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-416.1" who="#MałgorzataGosiewska">Pani poseł Magdalena Biejat w imieniu klubu Lewica.</u>
          <u xml:id="u-416.2" who="#MałgorzataGosiewska">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-417">
          <u xml:id="u-417.0" who="#MagdalenaBiejat">Wysoka Izbo! Emerytury stażowe są przede wszystkim sprawiedliwym rozwiązaniem. Osoba, która pracuje 35–40 lat, która odprowadza składki i uczciwie płaci przez te wszystkie lata podatki, powinna móc odejść na zasłużoną emeryturę niezależnie od tego, czy po 40 latach pracy ma 55 czy 65 lat. Dlatego Lewica oczywiście popiera ten projekt.</u>
          <u xml:id="u-417.1" who="#MagdalenaBiejat">Chcemy jasno powiedzieć, że to nadal jest zbyt mało. Potrzebujemy jako społeczeństwo od was, od posłów i posłanek partii rządzącej, jak również od posłów i posłanek opozycji myślenia o tym, jak zagwarantować nam wszystkim godne życie na europejskim poziomie, a nie kombinowania, jakby tu najmniej wypłacić, jak oszczędzić na obywatelach, na emerytach, na pacjentach. Niestety, takie spojrzenie, mam wrażenie, dominuje na tej sali od lat. Z takim podejściem Lewica nigdy się nie zgodzi.</u>
          <u xml:id="u-417.2" who="#MagdalenaBiejat">Kombinowanie, jak nie płacić należnych świadczeń, jak zminimalizować koszty, dobitnie widać właśnie na przykładzie emerytur stażowych. Związki zawodowe od przeszło dekady walczą o emerytury dla osób z najdłuższą wysługą lat. PiS wraz ze swoim kandydatem na prezydenta obiecywał je w kolejnych kampaniach. Ze związkowcami spotykał się premier Morawiecki. Raz za razem rząd zbywał ten pomysł milczeniem. Dziś procedujemy nie nad obiecanym projektem rządowym. Nie procedujemy też nad zamrożonymi przez was projektami opozycji, w tym nad projektem Lewicy dotyczącym emerytur stażowych, który złożyliśmy razem z OPZZ, oraz pozostałych rozwiązań, które dałyby Polakom szansę na bezpieczeństwo emerytalne na europejskim poziomie. Procedujemy dziś nad projektem obywatelskim nie dlatego, że chcieliście, ale dlatego, że musicie tego wysłuchać. Domagają się tego obywatele. Projekt jak żaden inny cieszy się poparciem miażdżącej większości społeczeństwa. Świadczy o tym 700 tys. zebranych pod nim podpisów. Wiemy z doświadczenia, że obiecaliście obywatelom i związkowcom emerytury stażowe, ale nie macie najmniejszej ochoty ich wprowadzić. Po dzisiejszej debacie dowiemy się, czy będziecie dalej cynicznie kłamać w żywe oczy, czy będziecie nadal nad tym procedować, czy wbrew własnym zapewnieniom odłożycie to do zamrażarki.</u>
          <u xml:id="u-417.3" who="#MagdalenaBiejat">Tymczasem pragnę zwrócić uwagę koleżanek i kolegów z obu stron sali na to, że samo wprowadzenie emerytur stażowych bez zagwarantowania ich godnego poziomu ponownie wykluczy z tego rozwiązania osoby najciężej pracujące, które często otrzymują niskie wynagrodzenia. Już w ubiegłym roku razem z OPZZ złożyliśmy projekt ustawy wprowadzającej emerytury stażowe, który wiąże je z emeryturą minimalną, 1600 zł, i z rentą w wysokości 1200 zł. Od roku leży on w sejmowej zamrażarce.</u>
          <u xml:id="u-417.4" who="#MagdalenaBiejat">Uważamy także, że do stażu powinny być wliczane lata przepracowane na umowach śmieciowych, które promowały kolejne rządy po 1989 r. Państwo — mimo że tak chwalicie się swoim prosocjalnym podejściem — nie zrobiliście absolutnie nic, żeby tamte błędy naprawić. Ten pomysł, który zgłosiliśmy, także leży w zamrażarce. Tylko wtedy osoby, które rzeczywiście wypracowały już długi staż uprawniający do przejścia na wcześniejszą, ale w pełni zasłużoną emeryturę, będą mogły z niej skorzystać. Bez tych elementów emerytury stażowe pozostaną nadal pustą obietnicą dla większości obywateli. Na lewicy nie zgadzamy się na to, by władza cynicznie kantowała własnych obywateli, dlatego złożymy do tego projektu odpowiednie poprawki.</u>
          <u xml:id="u-417.5" who="#MagdalenaBiejat">W Polsce potrzebujemy systemu emerytalnego, który zapewni godne emerytury na poziomie adekwatnym do kosztów życia. Potrzebujemy ich, by zachęcić do podejmowania legalnego zatrudnienia i co za tym idzie — płacenia podatków. Potrzebujemy godnych emerytur także do tego, by utrzymać koniunkturę na rynku, bo do 2035 r. już 27% Polaków będzie pobierało emerytury. Głodowe świadczenia, do których nie będzie kwalifikowała się większość emerytów, to recepta na zapaść ekonomiczną.</u>
          <u xml:id="u-417.6" who="#MagdalenaBiejat">Wiemy, że rozwiązania gwarantujące Polkom i Polakom dobre emerytury, dobrą edukację, dobrą ochronę zdrowia, życie na europejskim poziomie są możliwe, są opłacalne i jak najbardziej wykonalne — dziś, tu, w Polsce. Świadczą o tym sukcesy podobnych rozwiązań w innych krajach europejskich, opinie ekspertów i matematyka, bo to wszystko wyliczyliśmy.</u>
          <u xml:id="u-417.7" who="#MagdalenaBiejat">Jedyne, czego brakuje dziś rządzącym — w przypadku emerytur stażowych widać to bardzo dokładnie — to wola, aby te rozwiązania wprowadzić, aby zrealizować obietnice i wywiązać się ze swoich zobowiązań wobec społeczeństwa. Nam na lewicy tej woli nie brakuje i dlatego popieramy obywatelski projekt wprowadzający emerytury stażowe. Zachęcamy do poparcia naszych poprawek, o ile dadzą nam państwo szansę, aby je złożyć, gwarantujących wysokość i dostępność tych emerytur. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-417.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-418">
          <u xml:id="u-418.0" who="#MałgorzataGosiewska">Dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-418.1" who="#MałgorzataGosiewska">Pani poseł Bożena Żelazowska w imieniu klubu Koalicja Polska.</u>
          <u xml:id="u-418.2" who="#MałgorzataGosiewska">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-419">
          <u xml:id="u-419.0" who="#BożenaŻelazowska">Szanowna Pani Marszałek! Panie Ministrze! Panie i Panowie Posłowie! W imieniu Klubu Parlamentarnego Koalicja Polska — Polskie Stronnictwo Ludowe, Unia Europejskich Demokratów, Konserwatyści przedstawię stanowisko wobec obywatelskiego projektu ustawy o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz o zmianie niektórych ustaw z druku nr 1692.</u>
          <u xml:id="u-419.1" who="#BożenaŻelazowska">Projekt dotyczy wprowadzenia do polskiego systemu prawnego emerytury przysługującej wyłącznie z tytułu osiągniętego okresu ubezpieczenia, tj. emerytury stażowej, dla osób urodzonych po 31 grudnia 1948 r., czyli osób objętych nowym systemem emerytalnym, które osiągnęły okres składkowy i nieskładkowy wynoszący 35 lat dla kobiet i 40 lat dla mężczyzn. Godna emerytura to niezbywalne prawo każdego ciężko pracującego człowieka, a ustawa ta wychodzi naprzeciw oczekiwaniom pracowników i jest odpowiedzią na ich głosy. 35 lat opłacania składki przez kobiety i 40 lat przez mężczyzn to wystarczający okres, żeby zgromadzić środki na co najmniej minimalną emeryturę, a tylko do takiej dopłaca budżet państwa w przypadku jej nieosiągnięcia. Należy docenić tych, którzy odprowadzają składki i ciężko pracują, często fizycznie, od najmłodszych lat, i dać im prawo wyboru, czy chcą dalej pracować, czy chcą skorzystać z prawa do emerytury.</u>
          <u xml:id="u-419.2" who="#BożenaŻelazowska">Emerytura stażowa to wybór, nie konieczność, dlatego każdy, kto będzie czuł się na siłach, aby dalej pracować, będzie miał taką możliwość, co — jak pokazuje sytuacja na rynku pracy — jest dobrym rozwiązaniem dla emerytów, ale również dla pracodawców, którzy nie tracą doświadczonych pracowników. Ustawa ta, co jest niezwykle istotne, nie dyskryminuje rolników, którzy również mają szansę skorzystać z emerytury stażowej, bo to oni, pamiętajmy, ciężko pracują od najmłodszych lat i jak wynika ze statystyk, mają niestety najniższe emerytury. Proponowane rozwiązanie ma również istotny charakter edukacyjny, jeśli chodzi o osoby dopiero wchodzące na rynek pracy. Pokazuje bowiem, że kapitał na przyszłą emeryturę należy budować już od samego początku pracy zawodowej.</u>
          <u xml:id="u-419.3" who="#BożenaŻelazowska">Przypomnę, że klub Polskiego Stronnictwa Ludowego wspólnie z Ogólnopolskim Porozumieniem Związków Zawodowych już 23 stycznia 2020 r. złożył projekt ustawy dotyczący emerytury stażowej obejmujący dokładnie te kwestie, czyli wiek i staż. Ten projekt niestety, drodzy państwo, trafił do zamrażarki, w której jest do dzisiaj. Gdyby wszedł w życie w ubiegłym roku, to już przez ten cały rok przyszli emeryci mogliby z tego korzystać.</u>
          <u xml:id="u-419.4" who="#BożenaŻelazowska">Dlatego klub Polskiego Stronnictwa Ludowego popiera projekt tej ustawy i skierowanie go do dalszych prac. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-420">
          <u xml:id="u-420.0" who="#MałgorzataGosiewska">Dziękuję bardzo, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-420.1" who="#MałgorzataGosiewska">Pan poseł Dobromir Sośnierz wystąpi w imieniu koła Konfederacja.</u>
          <u xml:id="u-420.2" who="#MałgorzataGosiewska">Zapraszam.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-421">
          <u xml:id="u-421.0" who="#DobromirSośnierz">Z przerażeniem słucham tej debaty i tego zalewu demagogii z państwa strony. Świadczy to o tym, że jesteście chyba wszyscy tutaj kompletnie oderwani od rzeczywistości. Polski system emerytalny opiera się w całości na założeniu, że jest to system repartycyjny, czyli oparty na składkach płaconych na bieżąco. 30 lat temu, na początku lat 90., Unia Polityki Realnej mówiła, że to źle się skończy. Postulowaliśmy stworzenie funduszu emerytalnego z prywatyzowanego majątku państwowego, z dochodów z prywatyzacji. Państwo tego nie zrobili — jedni, drudzy, trzeci, wszyscy — i jesteśmy w takiej sytuacji, w jakiej jesteśmy.</u>
          <u xml:id="u-421.1" who="#DobromirSośnierz">Nadciąga demograficzne tsunami. W 2060 r. liczba emerytów może wynieść ok. 12 mln. Kurczy nam się baza pracujących, powiększa się baza emerytów, w wiek emerytalny wchodzą roczniki najbardziej liczne. A wy rozmawiacie tutaj o powiększeniu. Jest wielka, gigantyczna dziura w środku naszego budżetu, a wy rozmawiacie o jej powiększeniu. Uchwalanie takiej ustawy to jest działanie na pograniczu zdrady stanu po prostu. 1/3 wszystkich wydatków sektora publicznego już w tej chwili stanowią emerytury. Oczywiście to dotyczy jednocześnie największej części elektoratu PiS-u. PiS jest jedyną partią, której większość elektoratu stanowią osoby, które nie pracują. I to m.in. jest tego skutkiem.</u>
          <u xml:id="u-421.2" who="#DobromirSośnierz">Jeśli zsumujemy wydatki na emerytury, to będą one równe łącznym wydatkom na bezpieczeństwo wewnętrze, czyli policję, sądy, więziennictwo itd., bezpieczeństwo zewnętrzne, czyli armię, ochronę zdrowia i całe szkolnictwo, łącznie ze szkolnictwem wyższym. To jest rozmiar tej katastrofy, a my mówimy o jeszcze większym rozszczelnieniu tego systemu. Jeśli wymienieni w wystąpieniu wnioskodawcy pan Czesław i pani Jadwiga — nie pamiętam, jak się nazywała — przejdą teraz na wcześniejszą emeryturę, to na ich miejsce do pracy będzie musiał przyjść ktoś inny. Ale ten ktoś oprócz tego, że będzie musiał utrzymać z pracy siebie i płacić na wszystkie obecne wydatki państwowe, będzie musiał jeszcze utrzymać pana Czesława i panią Jadwigę. Do tego chcecie doprowadzić. Przy średniej długości życia kobiet wynoszącej 82 lata, jeśli kobieta pójdzie do pracy w wieku 18 lat i przejdzie na emeryturę po 35 latach pracy, to będzie średnio na emeryturze 29 lat. Za 35 lat pracy dostanie 29 lat emerytury. Co wy robicie? O czym wy w ogóle dyskutujecie?</u>
          <u xml:id="u-421.3" who="#DobromirSośnierz">Już w tej chwili transfery, którymi PiS próbuje obsługiwać swoją niszę elektoratową, to jest kwota ok. 50 mld zł rocznie — 13. emerytura, 14. emerytura, korzyści z Polskiego Ładu, które będą oczywiście dla tej grupy najwyraźniejsze. Obniżenie wieku emerytalnego, przepraszam, podwyższenie kosztuje nas już w tej chwili ok. 50 mld zł rocznie. 70 mld zł w ciągu 10 lat ma kosztować ten pomysł. Czy to jest przypadek, że właśnie procedując poprzednio nad projektem ustawy, mówiliśmy w debacie, która właśnie się zakończyła, o tym…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-422">
          <u xml:id="u-422.0" who="#MałgorzataGosiewska">Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-423">
          <u xml:id="u-423.0" who="#DobromirSośnierz">…że 70 mld zł z sektora transportowego rząd chce wycisnąć…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-424">
          <u xml:id="u-424.0" who="#MałgorzataGosiewska">Dziękuję, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-425">
          <u xml:id="u-425.0" who="#DobromirSośnierz">…w ciągu kolejnych 10 lat. Czy to jest przypadek?</u>
          <u xml:id="u-425.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-426">
          <u xml:id="u-426.0" who="#MałgorzataGosiewska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-426.1" who="#MałgorzataGosiewska">Pan poseł Mirosław Suchoń w imieniu koła Polska 2050.</u>
          <u xml:id="u-426.2" who="#MałgorzataGosiewska">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-427">
          <u xml:id="u-427.0" who="#MirosławSuchoń">Uprzejmie dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-427.1" who="#MirosławSuchoń">Szanowna Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Szanowni Państwo Przedstawiciele Wnioskodawców! Mam zaszczyt przedstawić stanowisko Koła Parlamentarnego Polska 2050 w sprawie obywatelskiego projektu ustawy o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz o zmianie niektórych ustaw.</u>
          <u xml:id="u-427.2" who="#MirosławSuchoń">Szanowni Państwo! System emerytalny jest w takim stanie, że wymaga dyskusji ponad podziałami, z uwzględnieniem potrzeb dzisiejszych, ale i potrzeb kolejnych pokoleń. Oczywiście ten projekt ustawy może stanowić głos w dyskusji. Celem projektu jest wprowadzenie tzw. emerytury stażowej. Jest to rozwiązanie, które umożliwia pracownikom posiadającym określony staż pracy odejście na emeryturę przed osiągnięciem ustawowego wieku emerytalnego. Wnioskodawcy proponują, aby na emeryturę mogły odejść kobiety po przepracowaniu 35 lat i mężczyźni po przepracowaniu 40 lat. Emerytura miałaby być ustalana na zasadach podobnych do zasad stosowanych w obecnie obowiązującym systemie.</u>
          <u xml:id="u-427.3" who="#MirosławSuchoń">Wnioskodawcy szacują, iż minimalne koszty tej ustawy wyniosą w pierwszym roku 6 mld zł, zaś w kolejnym to już będzie ok. 11 mld zł, przy czym Zakład Ubezpieczeń Społecznych wskazał, że połączone koszty zwiększonych emerytur i zmniejszonych wpływów mogą wynieść w kolejnych 10 latach od ok. 60,5 mld zł do 121 mld zł. To bardzo wysoki koszt, biorąc pod uwagę to, że już w 2015 r. według GUS-u ten ukryty dług emerytalny wynosił niemalże 4960 mld zł. To jest potężny koszt, który jest nałożony na barki naszych dzieci i wnuków, bo kiedyś te pieniądze trzeba będzie wypłacić. Pomimo tego bardzo wysokiego dzisiaj kosztu tej ustawy efektem mogą być niestety bardzo niskie emerytury. Sami wnioskodawcy wskazują, iż w ciągu ostatnich 10 lat lawinowo wzrosła liczba niskich emerytur, co prawdopodobnie również wiąże się z tym, że jest możliwość wcześniejszego przejścia na emeryturę.</u>
          <u xml:id="u-427.4" who="#MirosławSuchoń">Co prawda wnioskodawcy przewidują pewien mechanizm zabezpieczający, niemniej jednak dla kobiet będzie to zazwyczaj albo minimalna, albo zbliżona do minimalnej wysokość. I to jest bardzo ważny alert. Na dodatek rząd Prawa i Sprawiedliwości chce pozbawić członków otwartych funduszy emerytalnych 15% zgromadzonych kapitałów, czyli znów oznacza to pomniejszenie emerytur. Dzisiaj potrzebna jest oczywiście bardzo szeroka dyskusja na temat aktywizacji zawodowej jak największej liczby Polaków. Mamy poczucie, że tutaj brakuje propozycji. Można skorzystać z tych, które są zawarte w programie gospodarczym Polski 2050, związanych z przeznaczeniem 8-procentowej składki rentowej na składkę emerytalną czy też wypłaceniem wszystkich utraconych emerytur, 13. emerytur osobom, które zdecydują się na późniejsze przejście na emeryturę, niemniej jednak dzisiaj obywatele oczekują wyższych emerytur i stabilnych warunków w systemie emerytalnym. I w tej kwestii deklaruję, że Polska 2050 zawsze będzie pracować nad tymi rozwiązaniami, które gwarantują zaspokojenie takich potrzeb. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-428">
          <u xml:id="u-428.0" who="#MałgorzataGosiewska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-428.1" who="#MałgorzataGosiewska">W imieniu koła Kukiz’15 głos zabierze pan poseł Stanisław Żuk.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-429">
          <u xml:id="u-429.0" who="#StanisławŻuk">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Dzisiaj debatujemy o obywatelskiej inicjatywie ustawodawczej dotyczącej ustawy o zmianie ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz o zmianie niektórych ustaw, pod którą podpisało się 235 tys. obywateli popierających ten projekt ustawy.</u>
          <u xml:id="u-429.1" who="#StanisławŻuk">Projekt ten jako cel główny przyjmuje osiągnięcie okresu ubezpieczeniowego do uzyskania emerytury z powszechnego i rolniczego systemu emerytalnego. Wykorzystanie okresu ubezpieczeniowego jako miernika pozwala ocenić wkład ubezpieczonego w tworzenie funduszu ubezpieczeniowego i ma pozytywny odbiór społeczny.</u>
          <u xml:id="u-429.2" who="#StanisławŻuk">Bardzo zła tendencja do przechodzenia na emeryturę osób otrzymujących świadczenia emerytalne niższe od kwoty najniższego świadczenia emerytalnego świadczy o tym, że obecne rozwiązania polegające na zachęcaniu do regularnego opłacania składek są niewystarczające. 310 tys. osób w roku 2020 otrzymywało emerytury niższe od najniższego świadczenia emerytalnego. Jest to trzynastokrotny wzrost w porównaniu do roku 2011. Mając na uwadze takie zachowania ubezpieczonych, należy szukać nowych rozwiązań w celu osiągania długiego okresu ubezpieczenia jeszcze przed osiągnięciem wieku emerytalnego. Przejście na emeryturę po 35 latach dla kobiet i 40 latach dla mężczyzn okresu składkowego i nieskładkowego, przed osiągnięciem wieku emerytalnego — będzie nagrodą dla ubezpieczonych i docenieniem przez państwo za długoletnie okresy ubezpieczenia.</u>
          <u xml:id="u-429.3" who="#StanisławŻuk">Kolejnym wyzwaniem jest niedopuszczenie, aby emerytura stażowa była niższa od najniższego świadczenia emerytalnego. Emerytura stażowa będzie uprawnieniem, a nie obowiązkiem ubezpieczonego, dlatego może on kontynuować pracę po osiągnięciu okresu ubezpieczenia uprawniającego do emerytury stażowej. Musimy pamiętać także, że są zawody czy rodzaje pracy wykonywane przez ubezpieczonych, gdzie sprawność psychofizyczna jest niezbędna dla bezpiecznego i efektywnego wykonywania pracy. Szanowni państwo, nie wszyscy są pracownikami na stanowiskach nierobotniczych. Podam własny przykład. Praca w systemie 4-brygadowym, na trzy zmiany, na mrozie, na wysokościach, 30 m — jako młody człowiek przez 11 lat taką pracę mogłem wykonywać, ale w wieku 60 lat nawet bym nie miał co się do tej pracy zbliżać. A więc trzeba wziąć pod uwagę, że są ludzie, którzy naprawdę ciężko pracują. Nie wszyscy mogą skończyć studia i mieć zawody, pracować na stanowiskach nierobotniczych. Są też tacy, którzy wykonują konkretne roboty.</u>
          <u xml:id="u-429.4" who="#StanisławŻuk">Jako koło Kukiz’15 — Demokracja Bezpośrednia uważamy procedowany projekt za bardzo dobry i odpowiadamy się za dalszym nad nim procedowaniem. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-429.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-430">
          <u xml:id="u-430.0" who="#MałgorzataGosiewska">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-430.1" who="#MałgorzataGosiewska">Przechodzimy do pytań.</u>
          <u xml:id="u-430.2" who="#MałgorzataGosiewska">Zamykam listę osób chcących zadać pytanie.</u>
          <u xml:id="u-430.3" who="#MałgorzataGosiewska">Wyznaczam czas — 1 minuta.</u>
          <u xml:id="u-430.4" who="#MałgorzataGosiewska">Jednocześnie proszę, byście państwo nie przekraczali określonego czasu, bo jest sporo osób, które zapisały się do pytań.</u>
          <u xml:id="u-430.5" who="#MałgorzataGosiewska">Jako pierwszy pytanie zadaje pan poseł Janusz Kowalski, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-430.6" who="#MałgorzataGosiewska">Nie widzę.</u>
          <u xml:id="u-430.7" who="#MałgorzataGosiewska">Pani poseł Krystyna Skowrońska, Koalicja Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-430.8" who="#MałgorzataGosiewska">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-431">
          <u xml:id="u-431.0" who="#KrystynaSkowrońska">Pani Marszałek! Panie i Panowie Posłowie! Panie Ministrze! Chciałam zapytać, bo pan poseł z Prawa i Sprawiedliwości mówił, że nie ma stanowiska rządu, dlaczego tego stanowiska nie ma i kiedy to stanowisko będzie, żebyśmy się dowiedzieli, jak państwo wypowiadacie się w sprawie tej inicjatywy.</u>
          <u xml:id="u-431.1" who="#KrystynaSkowrońska">Wnioskodawców chciałam zapytać, czy dobrze zrozumiałam, że nie każdy będzie mógł skorzystać z tego uprawnienia, z emerytury stażowej — jeżeli jego zgromadzone składki nie pozwolą na osiągnięcie emerytury minimalnej, wtedy on nie przechodzi na emeryturę, on będzie musiał dalej pracować. Dlaczego państwo przyjęli takie rozwiązanie? Może w tym przypadku trzeba pomyśleć o innym rozwiązaniu?</u>
          <u xml:id="u-431.2" who="#KrystynaSkowrońska">I jeszcze jedno. Tak liczyłam i liczyłam, siedząc na sali: osoba, która chodziła do szkoły zawodowej, będzie mogła przejść na emeryturę w roku 2024, a student, ktoś, kto studiował, np. lekarz medycyny — dopiero w 2029 r. Poprosiłabym o wyjaśnienie, i to stronę rządową.</u>
          <u xml:id="u-431.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-432">
          <u xml:id="u-432.0" who="#MałgorzataGosiewska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-432.1" who="#MałgorzataGosiewska">Pan poseł Tadeusz Tomaszewski z klubu Lewica zada kolejne pytanie.</u>
          <u xml:id="u-432.2" who="#MałgorzataGosiewska">Panie pośle, prosiłam o trzymanie się czasu. Mamy 29 osób.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-433">
          <u xml:id="u-433.0" who="#TadeuszTomaszewski">Pani Marszałek! Szanowni przedstawiciele inicjatywy ustawodawczej! Panie Ministrze! Panie ministrze, dobrze się składa, że pan dzisiaj reprezentuje rząd. Pewno miejsce siedzenia zmienia punkt widzenia. 22 lipca 2010 r. poseł Stanisław Szwed, reprezentujący klub Prawa i Sprawiedliwości, o emeryturach pomostowych w czasie pierwszego czytania tej ustawy mówił: „Budżet państwa, budżet ZUS nie poniesie z tego tytułu dodatkowych kosztów, chyba że w wyjątkowych przypadkach, gdy ktoś nie ma środków wypracowanych na minimalną emeryturę, wtedy budżet państwa musiałby dopłacić. Nie przypuszczam, żeby była to jakaś znaczna grupa osób”. W odpowiedzi na moją interpelację 1 grudnia tego roku pan minister pisze, że koszty to w pierwszym roku 7,4 mld zł. W związku z powyższym pisze pan również, że będzie stanowisko rządu. Czy to będzie stanowisko rządu, które przekazał pan w interpelacji? Czy będzie zmiana stanowiska ministerstwa pracy na rzecz korzystnego stanowiska rządu? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-434">
          <u xml:id="u-434.0" who="#MałgorzataGosiewska">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-434.1" who="#MałgorzataGosiewska">Pan poseł Robert Winnicki, Konfederacja.</u>
          <u xml:id="u-434.2" who="#MałgorzataGosiewska">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-435">
          <u xml:id="u-435.0" who="#RobertWinnicki">Pani Marszałek! Panie Przewodniczący! Wysoka Izbo! Sytuacja jest jasna. Po wojnie mieliśmy wyż demograficzny, kiedy urodzili się moi rodzice. Potem, w latach 80., mieliśmy drugi wyż demograficzny, kiedy urodziłem się ja. Potem już wyżu demograficznego nie było. To oznacza, że jesteśmy społeczeństwem szybko się starzejącym. To oznacza, szanowni państwo, że będzie coraz gorzej, jeśli chodzi o rynek pracy. To oznacza, że przy wydłużającej się, cały czas się zwiększającej, pomijając ostatnie 2 lata, średniej długości życia w Polsce będziemy mieli miliony emerytów. Cały wysiłek legislacyjny, cały wysiłek państwa polskiego musi być skoncentrowany na tym, żeby jak najdłużej ludzie mogli być aktywni zawodowo, a nie na tym, żeby jak najszybciej odsyłać ich z rynku pracy na emeryturę. To jest kwestia racji stanu państwa polskiego w obecnym czasie.</u>
          <u xml:id="u-435.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-436">
          <u xml:id="u-436.0" who="#MałgorzataGosiewska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-436.1" who="#MałgorzataGosiewska">Pan poseł Mirosław Suchoń, Polska 2050.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-437">
          <u xml:id="u-437.0" who="#MirosławSuchoń">Uprzejmie dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-437.1" who="#MirosławSuchoń">Szanowna Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Szanowni Panowie Przedstawiciele Wnioskodawców! Po pierwsze, chciałbym zapytać wnioskodawców, z jakich powodów ten próg uzyskania emerytury stażowej został ustalony na poziomie minimalnej emerytury. Jest to prosta droga do ubóstwa. Być może jeszcze nie jest bardzo widoczna w wieku 57, 58 lat, natomiast z pewnością prowadząca do ubóstwa w wieku 70, 80, 90 lat, a taka jest perspektywa.</u>
          <u xml:id="u-437.2" who="#MirosławSuchoń">I pytanie do pana ministra: Czy prawdą jest to, co zostało przedstawione w opinii Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, że projekt przedstawiony przez grupę społeczną jest sprzeczny z celami tzw. Polskiego Ładu oraz planami aktywizacji zawodowej, co do której chyba wszyscy się tutaj zgadzamy, że jest to niezwykle potrzebne? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-437.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-438">
          <u xml:id="u-438.0" who="#MałgorzataGosiewska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-438.1" who="#MałgorzataGosiewska">Pan poseł Jan Mosiński, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-438.2" who="#MałgorzataGosiewska">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-439">
          <u xml:id="u-439.0" who="#JanMosiński">Pani Marszałek! Panie Ministrze! Panie Przewodniczący Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego „Solidarność”! Wysoka Izbo! Chciałbym podziękować tym wszystkim, którzy podpisali się pod obywatelskim projektem ustawy o emeryturach stażowych. To pokazuje, że żyjemy w państwie obywatelskim, nie tak jak było za rządów Platformy Obywatelskiej i PSL-u, kiedy prawie 300 tys. związkowców manifestowało przeciwko podwyższeniu wieku emerytalnego. Nie było miejsca na żadną debatę za waszych rządów. Teraz będzie debata. Cieszę się z tego, że „Solidarność” się do tego przyczyniła, składając projekt obywatelski, który pozwoli na poziomie komisji sejmowych, na poziomie polskiego parlamentu na debatę dotyczącą miejsca emerytur stażowych w polskim systemie emerytalnym. Mamy też projekt prezydencki. Moje pytanie kieruję zarówno do wnioskodawców, czyli przedstawicieli komitetu inicjatywy obywatelskiej, i do pana ministra. Czy jest szansa, aby pracować jednocześnie nad tymi dwoma projektami? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-440">
          <u xml:id="u-440.0" who="#MałgorzataGosiewska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-440.1" who="#MałgorzataGosiewska">Pan poseł Artur Łącki, Koalicja Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-440.2" who="#MałgorzataGosiewska">Zapraszam.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-441">
          <u xml:id="u-441.0" who="#ArturŁącki">Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Wnioskodawcy! W uzasadnieniu do ustawy czytamy, że wprowadzenie tego rozwiązania zapowiedziane zostało przez prezydenta RP Andrzeja Dudę w trakcie kampanii prezydenckiej w 2020 r. Od wielu lat z postulatem wprowadzenia emerytur przysługujących z tytułu wysługi występowały związki zawodowe, a NSZZ „Solidarność” wprowadził ten postulat do umowy programowej zawartej z prezydentem Andrzejem Dudą w trakcie ostatniej kampanii wyborczej. Jest to rozwiązanie zgodne z oczekiwaniami społecznymi osób, które ze względu na utratę sił będącą konsekwencją długiego okresu wykonywania pracy zarobkowej nie są w stanie kontynuować jej wykonywania aż do momentu osiągnięcia wieku emerytalnego.</u>
          <u xml:id="u-441.1" who="#ArturŁącki">Tak. Uważam, że to rozwiązanie powinno być korzystne dla wielu osób. Przypomnę tylko przy okazji, że oczekiwań społecznych jest dużo więcej, np. niezawisłe i szybko pracujące sądy,…</u>
          <u xml:id="u-441.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-441.3" who="#ArturŁącki">…prawo do rzetelnej informacji, pomoc ludziom poszkodowanym przez systemy bankowe. Tym ludziom pan prezydent też obiecywał wsparcie. Jakoś nie wyszło.</u>
          <u xml:id="u-441.4" who="#ArturŁącki">Czytamy również w uzasadnieniu, że w zależności od przyjętego…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-442">
          <u xml:id="u-442.0" who="#MałgorzataGosiewska">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-443">
          <u xml:id="u-443.0" who="#ArturŁącki">…wariantu wydatki na świadczenia emerytalne bardzo się zwiększą.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-444">
          <u xml:id="u-444.0" who="#MałgorzataGosiewska">Przepraszam, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-445">
          <u xml:id="u-445.0" who="#ArturŁącki">Ostatnie zdanie, pani marszałek.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-446">
          <u xml:id="u-446.0" who="#MałgorzataGosiewska">Panie pośle, to nie jest wystąpienie klubowe.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-447">
          <u xml:id="u-447.0" who="#ArturŁącki">W związku z tym mam pytanie, na ile rzetelne są te obliczenia, skoro nie uwzględniają grupy społecznej, czyli rolników. Istnieje bardzo dużo przesłanek, że taką emeryturę będą dostawali. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-447.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-448">
          <u xml:id="u-448.0" who="#MałgorzataGosiewska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-448.1" who="#MałgorzataGosiewska">Panie pośle, przekroczył pan czas i nadużył formy wystąpienia.</u>
          <u xml:id="u-448.2" who="#MałgorzataGosiewska">Pan poseł Jan Szopiński, klub Lewica.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-449">
          <u xml:id="u-449.0" who="#JanSzopiński">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Dzisiejszą debatę można zdefiniować w sposób następujący: pan Duda zrobił niedźwiedzią przysługę panu Dudzie.</u>
          <u xml:id="u-449.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Pan prezydent Duda.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-450">
          <u xml:id="u-450.0" who="#MałgorzataGosiewska">Pan prezydent.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-451">
          <u xml:id="u-451.0" who="#JanSzopiński">Pan przewodniczący Duda uprzedził pana prezydenta Dudę w złożeniu tego projektu. Chodzi o rozwiązanie, które prezydent obiecał przecież wszystkim Polakom podczas kampanii wyborczej.</u>
          <u xml:id="u-451.1" who="#JanSzopiński">Panie Prezydencie! Od zakończenia kampanii wyborczej mijają 2 lata. Czy faktycznie w tym czasie cała Kancelaria Prezydenta z budżetem ponad 200 mln zł rocznie nie była w stanie przygotować tego projektu? Czy 420 zatrudnionych w Kancelarii Prezydenta pracowników nie znalazło czasu na przygotowanie lub zlecenie przygotowania ustawy spełniającej wyborcze obietnice prezydenta naszego kraju? Może trzeba zrewidować omawiany w dniu dzisiejszym budżet pana prezydenta? Dzisiaj podziękowania należą się panu przewodniczącemu Dudzie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-452">
          <u xml:id="u-452.0" who="#MałgorzataGosiewska">Himalaje hipokryzji, przepraszam.</u>
          <u xml:id="u-452.1" who="#komentarz">(Poseł Sławomir Nitras: Jezu, co za chamski…)</u>
          <u xml:id="u-452.2" who="#MałgorzataGosiewska">Pan poseł Dobromir Sośnierz, Konfederacja.</u>
          <u xml:id="u-452.3" who="#MałgorzataGosiewska">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-453">
          <u xml:id="u-453.0" who="#DobromirSośnierz">Kiedy państwa brały się za wdrażanie systemów emerytalnych, na jednego pracującego przypadało kilku, nawet kilkunastu pracujących. Ludzie do emerytury przeważnie nie dożywali, a jak dożywali, to byli na niej kilka lat. W tej chwili ludzie żyją coraz dłużej, wchodzą na rynek pracy coraz później, m.in. przez lansowaną przez państwo modę na studiowanie na koszt podatnika. Efekt jest taki, że niedługo, w 2060 r., na 12 mln emerytów będzie przypadało 17 mln pracujących, jak dobrze pójdzie. Już w tej chwili, żeby ten system się trzymał, jesteśmy zmuszeni importować siłę roboczą z zagranicy, ale w ten sposób tylko opóźniamy katastrofę i powiększamy ją na przyszłość, bo ci ludzie, pracując tutaj, po prostu nabywają prawa do emerytur. W ten sposób zaciągamy jeszcze większy dług emerytalny, który będziemy musieli odpracować ludziom, którzy być może już wtedy nie będą mieszkali w Polsce, bo wrócą do siebie albo pojadą na Zachód, i to Polacy będą musieli eksportować emerytury za granicę.</u>
          <u xml:id="u-453.1" who="#DobromirSośnierz">Jaki macie pomysł, jedni, drudzy, trzeci — wszyscy na wyjście z tego impasu, a nie na pogłębianie go?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-454">
          <u xml:id="u-454.0" who="#MałgorzataGosiewska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-454.1" who="#MałgorzataGosiewska">Pani poseł Katarzyna Czochara, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-454.2" who="#MałgorzataGosiewska">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-455">
          <u xml:id="u-455.0" who="#KatarzynaCzochara">Pani Marszałek! Panie Ministrze! Projekt ustawy obywatelskiej przewiduje wprowadzenie do polskiego systemu emerytalnego zarówno powszechnego, jak i rolniczego tzw. emerytury stażowej. Projekt ustawy proponuje, aby emerytura stażowa przysługiwała osobom urodzonym po 1 grudnia 1948 r., które osiągnęły wysokość stażu pracy dla kobiet — 35 lat i dla mężczyzn — 40 lat.</u>
          <u xml:id="u-455.1" who="#KatarzynaCzochara">Panie Ministrze! Mam pytanie, czy ministerstwo posiada na chwilę obecną wyliczenia kosztów dotyczących wprowadzenia tejże emerytury stażowej oraz czy przejście na emeryturę stażową będzie dobrowolne dla osób, którym, powiedzmy, stan zdrowia nie pozwala na to, aby w dalszym ciągu pracować. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-455.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-456">
          <u xml:id="u-456.0" who="#MałgorzataGosiewska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-456.1" who="#MałgorzataGosiewska">Pani poseł Iwona Maria Kozłowska, Koalicja Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-456.2" who="#MałgorzataGosiewska">Zapraszam, pani poseł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-457">
          <u xml:id="u-457.0" who="#IwonaMariaKozłowska">Szanowna Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Nie zauważyłam, aby zmianie ustawy emerytalnej towarzyszyła niezbędna zmiana przepisów Kodeksu pracy w zakresie ochrony przedemerytalnej, która obecnie jest przewidziana w art. 39.</u>
          <u xml:id="u-457.1" who="#IwonaMariaKozłowska">Co to oznacza? W praktyce nic nie będzie stało na przeszkodzie, by pracodawca zwolnił pracownika z uwagi na emeryturę stażową, do której nabył on prawo. I tu rodzą się pytania i wątpliwości. Czy emerytura stażowa będzie uprawnieniem socjalnym, czy nabyciem właściwej emerytury? Czy przepisy Kodeksu pracy nie powinny jednoznacznie wskazywać, że nabycie prawa do wcześniejszej emerytury stażowej objęte zostanie uprawnieniami ochronnymi i czy nie powinien obowiązywać w tym wypadku zakaz wypowiadania umowy o pracę do czasu osiągnięcia właściwego wieku emerytalnego, odpowiednio 60 i 65 lat? To ubezpieczony sam powinien decydować po uzyskaniu uprawnienia, czy z niego skorzysta, czy też nie, a uprawnienia do emerytury stażowej nie są i nie powinny być przesłanką do rozwiązania stosunku pracy. Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-457.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-457.3" who="#komentarz">(Głos z sali: Brawo!)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-458">
          <u xml:id="u-458.0" who="#MałgorzataGosiewska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-458.1" who="#MałgorzataGosiewska">Pan poseł Rafał Adamczyk, klub Lewica.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-459">
          <u xml:id="u-459.0" who="#RafałAdamczyk">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Panie Przewodniczący! W ramach procesu legislacyjnego otrzymaliśmy opinię Rady Ubezpieczenia Społecznego Rolników z 8 grudnia 2021 r., gdzie rada rolników zwraca uwagę, że proponowane zmiany w przedmiotowym projekcie ustawy będą generować dodatkowe koszty związane z modyfikacją systemów informatycznych Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego, które nie zostały uwzględnione w budżecie kasy.</u>
          <u xml:id="u-459.1" who="#RafałAdamczyk">Panie Ministrze! Czy jest jakaś alternatywa, jeżeli chodzi o ten problem finansowy, o te kasy? Proszę o pisemną odpowiedź. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-459.2" who="#komentarz">(Poseł Sławomir Nitras: Bardzo dobre pytanie.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-460">
          <u xml:id="u-460.0" who="#MałgorzataGosiewska">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-460.1" who="#MałgorzataGosiewska">Pan poseł Mariusz Trepka, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-461">
          <u xml:id="u-461.0" who="#MariuszTrepka">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Panie Przewodniczący! Szanowni Państwo! Emerytura stażowa, w moim uznaniu, jest dziejowym sprawiedliwym podejściem, bo bardzo często jest tak, że osoby, które nie wypracowują tylu lat pracy, dożywają wieku emerytalnego i przechodzą na emeryturę, natomiast jest wiele grup społecznych i wiele osób, które wypracowują staż pracy i bardzo często nie dożywają wieku emerytalnego. Dlatego uważam, że ta ustawa powinna wejść w życie.</u>
          <u xml:id="u-461.1" who="#MariuszTrepka">Panie Ministrze! Mam takie pytanie: Czy mamy to dokładnie policzone, ile dokładnie społeczeństwo, pracownicy, którzy jeszcze pracują, mogą się spodziewać tej emerytury stażowej. Jakie to będą kwoty? Bo właśnie to jest dla nich najważniejsze, żeby usłyszeli tę kwotę. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-461.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-462">
          <u xml:id="u-462.0" who="#MałgorzataGosiewska">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-462.1" who="#MałgorzataGosiewska">Pani poseł Joanna Fabisiak, Koalicja Obywatelska, zada kolejne pytanie.</u>
          <u xml:id="u-462.2" who="#MałgorzataGosiewska">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-463">
          <u xml:id="u-463.0" who="#JoannaFabisiak">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Ta ustawa wyklucza pewną dużą grupę osób i dlatego o sprawiedliwości historycznej, dziejowej chyba nie można mówić. Wnioskodawca mówił o pani Jadwidze, która w wieku 15 lat zaczęła pracę, i dla niej to będzie dobrodziejstwo. A ja powiem o pani Jadwidze, która mogła zacząć pracować, mając 43 lata, bo musiała wychować troje dzieci, bo gdyby miała czworo, to obecnie już miałaby mama+, jakiś dodatek, natomiast ona miała troje, a do tego chorą matkę, której nie chciała oddać do domu opieki, opiekowała się nią. Gdy odchowała dzieci, a mama zmarła, mogła pójść do pracy i miała 43 lata. I teraz okres składkowy 35-letni czyni z niej osobę chyba 78-letnią, dla której nie ma znaczenia ani sensu emerytura stażowa. Zatem pytam, czy te sytuacje — nie specjalne, ale życiowe, polskie, normalne — są też uwzględnione w tym lub innym projekcie? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-463.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-464">
          <u xml:id="u-464.0" who="#MałgorzataGosiewska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-464.1" who="#MałgorzataGosiewska">Pan poseł Marek Dyduch, klub Lewica.</u>
          <u xml:id="u-464.2" who="#MałgorzataGosiewska">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-465">
          <u xml:id="u-465.0" who="#MarekDyduch">Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Bólem każdego rządu jest ilość pieniędzy wpływających do Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, dlatego od kilkudziesięciu lat kombinujemy jak konie pod górę, jak te pieniądze zdobyć, i manipulujemy, ile ich wypłacić dla emerytów i rencistów. I dlatego Donald Tusk wziął kilkadziesiąt miliardów złotych z komercyjnych funduszy emerytalnych, dlatego PiS dokończył tego dzieła. Każdy rząd się martwi, ile ma do funduszu dopłacić. Otóż na Fundusz Ubezpieczeń Społecznych wpływa rynek pracy, to, ile ludzi pracuje, jak są oskładkowani, w jakiej wysokości, jak zarabiają. To jest pierwsze źródło tego funduszu. I tu powinniśmy się starać, żeby jak najbardziej to wzbogacić.</u>
          <u xml:id="u-465.1" who="#MarekDyduch">I po drugie, chodzi oczywiście o to, jakie jest bezrobocie. Dzisiaj mamy warunki bardzo dobre, bo bezrobocie jest znikome, Polacy zarabiają coraz więcej. To kiedy mamy wprowadzić systemowe rozwiązanie, że wprowadzamy drugie kryterium otrzymywania emerytur i rent? Właśnie teraz trzeba to zrobić. Państwo i tak będzie dokładać do funduszu. Jest tylko pytanie: Ile? Ale jak będziemy bogatszym krajem i będziemy bogatsi, to sobie z tym poradzimy. Trzeba ludziom dać szansę. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-465.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-466">
          <u xml:id="u-466.0" who="#MałgorzataGosiewska">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-466.1" who="#MałgorzataGosiewska">Pan poseł Paweł Rychlik, Prawo i Sprawiedliwość — z przeprosinami, że pana pominęłam. Nie wiem, jakoś przegapiłam.</u>
          <u xml:id="u-466.2" who="#MałgorzataGosiewska">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-467">
          <u xml:id="u-467.0" who="#PawełRychlik">Pani Marszałek! Panie Ministrze! Panie Przewodniczący! Wysoka Izbo! Posłowie opozycji zarzucają, że ten projekt jest niesprawiedliwy. Nie dziwię się, bo wy wymierzyliście Polakom sprawiedliwość w 2011 r., podwyższając wiek emerytalny dla mężczyzn o 2 lata, a dla kobiet o 7 lat, do 67 lat życia.</u>
          <u xml:id="u-467.1" who="#PawełRychlik">Panie Ministrze! Wtedy jako student farmacji w Poznaniu prowadziłem akcję zbierania podpisów, prowadzoną przez związek „Solidarność”. Dzisiaj podpisałem się również pod państwa projektem.</u>
          <u xml:id="u-467.2" who="#komentarz">(Poseł Sławomir Nitras: Pan studia skończył?)</u>
          <u xml:id="u-467.3" who="#PawełRychlik">Chciałem, panie przewodniczący, zapytać nie o to, ilu Polaków może skorzystać z zapisów tej ustawy, ale o to, czy de facto macie szacunki, ilu faktycznie polskich pracowników, ile ludzi pracy, bo tak jak powiedział pan wnioskodawca, to jest projekt ustawy pisany przez życie, życie ludzi pracy, ludzi ciężkiej pracy, ilu Polaków faktycznie skorzysta z tej ustawy? Bardzo serdecznie dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-467.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-468">
          <u xml:id="u-468.0" who="#MałgorzataGosiewska">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-468.1" who="#MałgorzataGosiewska">Pani poseł Aleksandra Gajewska, Koalicja Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-468.2" who="#MałgorzataGosiewska">A pan poseł Nitras myśli, że jak ma maseczkę, to nie słychać pana kąśliwych uwag cały czas wypowiadanych z ław.</u>
          <u xml:id="u-468.3" who="#komentarz">(Poseł Sławomir Nitras: Myślę, że jak nic nie mówię, to mnie nie słychać.)</u>
          <u xml:id="u-468.4" who="#MałgorzataGosiewska">Ale właśnie pan ciągle coś mówi, panie pośle. Bardzo pana proszę o spokojne przysłuchiwanie się obradom, a nie ciągłe dziamgolenie.</u>
          <u xml:id="u-468.5" who="#komentarz">(Poseł Sławomir Nitras: Ja słyszałem kąśliwą uwagę pani…)</u>
          <u xml:id="u-468.6" who="#MałgorzataGosiewska">Panie pośle, zwracam panu uwagę.</u>
          <u xml:id="u-468.7" who="#komentarz">(Poseł Sławomir Nitras: Jak pani nie będzie komentować słów posłów, to…)</u>
          <u xml:id="u-468.8" who="#MałgorzataGosiewska">Bardzo proszę, pani poseł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-469">
          <u xml:id="u-469.0" who="#AleksandraGajewska">Pani Marszałek! Wysoka Izbo…</u>
          <u xml:id="u-469.1" who="#komentarz">(Poseł Sławomir Nitras: Stęskniła się pani za mną.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-470">
          <u xml:id="u-470.0" who="#MałgorzataGosiewska">Mam inne tęsknoty, naprawdę, nie takie.</u>
          <u xml:id="u-470.1" who="#komentarz">(Poseł Sławomir Nitras: Wątpię.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-471">
          <u xml:id="u-471.0" who="#AleksandraGajewska">Czy ja mogę poczekać, aż państwo skończą?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-472">
          <u xml:id="u-472.0" who="#MałgorzataGosiewska">Bardzo proszę, pani poseł, dodam czas.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-473">
          <u xml:id="u-473.0" who="#AleksandraGajewska">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Nikt z przedmówców z Koalicji Obywatelskiej nie powiedział, że ten projekt jest niesprawiedliwy. Wszyscy mówią, że jest absolutnie wart dalszych prac w komisji. Takie rozwiązania funkcjonują w różnych krajach zachodnich, tylko oczywiście diabeł tkwi w szczegółach, więc musimy głęboko się zastanowić nad konkretnymi zapisami, bo oprócz dawania ludziom możliwości przechodzenia na świadczenia po przepracowaniu określonego stażu trzeba również tworzyć system zachęt do pozostania na rynku dla tych, którzy chcą na nim zostać.</u>
          <u xml:id="u-473.1" who="#AleksandraGajewska">W 2017 r. została podana informacja o przygotowywanych przez rząd propozycjach. Był to m.in. bon emerytalny, 10 tys. zł za dodatkowe 2 lata pozostania na rynku pracy. Wtedy pani premier Szydło mówiła, że to jeden z dyskutowanych wariantów. Jakie warianty były jeszcze dyskutowane? Bo jakoś żadnego z nim nie ujrzeliśmy. Rząd nie zrobił nic, by wesprzeć system emerytalny. I warto…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-474">
          <u xml:id="u-474.0" who="#MałgorzataGosiewska">Dziękuję, pani poseł. Dodałam czas.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-475">
          <u xml:id="u-475.0" who="#AleksandraGajewska">Ale, pani marszałek…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-476">
          <u xml:id="u-476.0" who="#MałgorzataGosiewska">Ale dodałam czas.</u>
          <u xml:id="u-476.1" who="#MałgorzataGosiewska">Pani Daria Gosek-Popiołek, klub Lewica.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-477">
          <u xml:id="u-477.0" who="#AleksandraGajewska">Państwo wymieniali zdania, więc chciałabym dokończyć.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-478">
          <u xml:id="u-478.0" who="#MałgorzataGosiewska">Pani poseł, proszę nie nadużywać.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-479">
          <u xml:id="u-479.0" who="#AleksandraGajewska">Warto, żeby przy okazji rozmowy o emeryturach stażowych pomyśleć nie tylko o słusznym prawie do wyboru…</u>
          <u xml:id="u-479.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Czas, pani marszałek.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-480">
          <u xml:id="u-480.0" who="#MałgorzataGosiewska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-480.1" who="#MałgorzataGosiewska">Pani poseł Daria Gosek-Popiołek, klub Lewica.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-481">
          <u xml:id="u-481.0" who="#AleksandraGajewska">…ale także o daniu ludziom konkretnych korzyści…</u>
          <u xml:id="u-481.1" who="#komentarz">(Wicemarszałek wyłącza mikrofon, poseł przemawia przy wyłączonym mikrofonie, oklaski)</u>
          <u xml:id="u-481.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Brawo!)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-482">
          <u xml:id="u-482.0" who="#MałgorzataGosiewska">Nie, nie, ale naprawdę nie nadużywajmy. Przepraszam.</u>
          <u xml:id="u-482.1" who="#MałgorzataGosiewska">Pani poseł, bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-483">
          <u xml:id="u-483.0" who="#DariaGosekPopiołek">Pani Marszałek! Szanowni Państwo! Panie Przewodniczący! Państwo Posłowie! Pan poseł Śniadek, sprawozdając stanowisko klubu Zjednoczonej Prawicy, powiedział, że właściwie klub nie ma zdania. Szczerze mówiąc, nie mieści mi się w głowie, jak można nie mieć zdania o obywatelskim projekcie, który poprawia sytuację osób, które naprawdę ciężko pracowały przez całe życie i powinny móc z tej swojej pracy skorzystać. Jak rozumiem, to trochę wyjaśnia też to, dlaczego np. projekt Lewicy zapewniający emeryturę minimalną tym osobom, które lata przepracowały na umowach-zleceniach, na śmieciówkach i na starość będą dostawać kilkaset złotych emerytury, również jest w zamrażalce sejmowej. Dlatego że nie mają państwo zdania o tym, że ludzie powinni dostawać na starość godne pieniądze. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-483.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-483.2" who="#komentarz">(Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek Sejmu Włodzimierz Czarzasty)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-484">
          <u xml:id="u-484.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-484.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dobry wieczór państwu.</u>
          <u xml:id="u-484.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pani poseł Ewa Kołodziej, Koalicja Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-484.3" who="#WłodzimierzCzarzasty">Zapraszam serdecznie wieczorową porą.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-485">
          <u xml:id="u-485.0" who="#EwaKołodziej">Dziękuję pięknie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-486">
          <u xml:id="u-486.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Proszę pięknie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-487">
          <u xml:id="u-487.0" who="#EwaKołodziej">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Każdy chciałby mieć zapewnione bezpieczeństwo socjalne podczas jesieni swojego życia. To może zagwarantować jedynie godna emerytura, która seniorom zarówno pozwoli zapłacić wszystkie finansowe zobowiązania, jak i pozwoli przynajmniej na drobne przyjemności.</u>
          <u xml:id="u-487.1" who="#EwaKołodziej">W związku z tym moje pytania. Skąd idea limitu 35 lat dla kobiet i 40 lat dla mężczyzn? Czy dysponujecie państwo analizami, badaniami uzasadniającymi ten podział ze względu na staż pracy różniący się 5 latami w przypadku kobiet i mężczyzn? Z czego wynika ta różnica? Czy przedstawiciele inicjatywy ustawodawczej mają wiedzę, czy macie państwo jakieś takie wstępne symulacje, ile będzie wynosiła ta emerytura stażowa? Czy mają państwo również wiedzę, jakieś symulacje, ile osób skorzysta z tej emerytury? Bo my podejrzewamy, że to będzie kwota niestety bardzo niska, wynosząca 1250 zł, która będzie wpędzała seniorów w ubóstwo.</u>
          <u xml:id="u-487.2" who="#EwaKołodziej">Ludzie będą popadać w tarapaty finansowe, w związku z czym będą być może żałowali swoich decyzji. Będą mamieni waszymi obietnicami wysokich emerytur, a potem będą chcieli wrócić na swoje stanowiska pracy, a to stanowisko pracy będzie już zajęte, bo ktoś już zajmie ich miejsce. W związku z tym co przewidujecie dla tych ludzi, którzy niestety zostaną oszukani obietnicą dużych pieniędzy z waszej strony, a życie okaże się brutalne i te emerytury będą bardzo niskie? Czy przewidujecie jakieś świadczenia socjalne dla tych osób, które będą mieć te emerytury stażowe?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-488">
          <u xml:id="u-488.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję serdecznie, pani poseł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-489">
          <u xml:id="u-489.0" who="#EwaKołodziej">I na koniec moje pytanie. Z czego będzie finansowana emerytura stażowa, jeśli okazałoby się, że rząd wypełni wasze zobowiązania i wprowadzi w życie emerytury stażowe pod koniec 2022 r.? Dziękuję pięknie za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-489.1" who="#EwaKołodziej">Dziękuję, panie marszałku, za przedłużenie czasu.</u>
          <u xml:id="u-489.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-490">
          <u xml:id="u-490.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Teraz głos zabierze pani poseł Marta Wcisło.</u>
          <u xml:id="u-490.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pani posłanko, przedłużyłem czas o 50 sekund i powiem szczerze, już dostałem krytyczne uwagi, więc będę musiał się wziąć do roboty mądrzej.</u>
          <u xml:id="u-490.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pani poseł Marta Wcisło, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-491">
          <u xml:id="u-491.0" who="#MartaWcisło">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-491.1" who="#MartaWcisło">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Przedstawiciele Inicjatywy Ustawodawczej! To całkiem niezły projekt obywatelski o emeryturach stażowych. Ma jednak dwa aspekty, pozytywny i może mniej pozytywny. Ten pozytywny to możliwość wyboru po przepracowaniu 35 lat przez kobiety i 40 przez mężczyzn. Jak najbardziej, każdy powinien mieć prawo wyboru, czy chce pozostać na rynku pracy, czy chce skorzystać ze świadczenia emerytalnego. Ta druga strona to jednak fakt, że z rynku pracy może zniknąć blisko 400 tys. osób, niezwykle cennych dla rynku pracy. Dlatego pytam, jakie są analizy rządu w tym zakresie. Dlaczego rząd nie ma stanowiska? Czy dlatego, że jest to projekt obywatelski? Chciałabym poznać też stanowisko Prawa i Sprawiedliwości, bo zapowiadaliście, że jesteście partią prospołeczną, a w przypadku tak ważnego projektu nie macie stanowiska. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-491.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-492">
          <u xml:id="u-492.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-492.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pani Zofia Czernow, Koalicja Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-492.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Zapraszam panią poseł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-493">
          <u xml:id="u-493.0" who="#ZofiaCzernow">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Panie Ministrze! Projekt ustawy stażowej umożliwia Polakom wybór terminu przejścia na emeryturę po przepracowaniu 35 lat przez kobiety, a 40 lat przez mężczyzn. Wiele kobiet i mężczyzn pracuje bardzo długo. Niektórzy już od 15. roku życia, zwłaszcza wtedy kiedy rozpoczynali naukę w szkołach zawodowych, równolegle z nauką pracowali. Bardzo ważne jest natomiast, aby przed wyborem mieli jasny i dokładny przekaz, jaką emeryturę otrzymają: czy to będzie emerytura pozwalająca normalnie funkcjonować, czy też będą to emerytury głodowe.</u>
          <u xml:id="u-493.1" who="#ZofiaCzernow">Zapytam o grupę ludzi, którzy pracują w rzemiośle, pracują bardzo długo. Płacili i płacą niskie składki, ale uważam, że ta sprawa musi być rozpatrzona szczególnie. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-493.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-494">
          <u xml:id="u-494.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-494.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pani posłanka Barbara Nowacka, Koalicja Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-494.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę, pani posłanko.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-495">
          <u xml:id="u-495.0" who="#BarbaraNowacka">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-495.1" who="#BarbaraNowacka">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Szanowni Wnioskodawcy! Ubóstwo, ubóstwo osób starszych jest coraz większym problemem w Polsce. Ubóstwo kobiet jest problemem narastającym. Kobiety wcześniej przechodzą na emeryturę, te emerytury są mniejsze, a kobiety żyją dłużej. Pytanie do państwa jest takie — bo postulat, żeby każdy mógł sobie wybrać w każdym obszarze życia jest słuszny — w jaki sposób państwo zamierzacie przeciwdziałać ubóstwu kobiet, przeciwdziałać wypychaniu ich z rynku pracy, proponując takie rozwiązania. Zwracam się też z pytaniem do ministerstwa, czy macie państwo wyliczenia, w jaki sposób proponowane przejście na emeryturę stażową spowoduje, że ubóstwo kobiet będzie wzrastać. Jakie są programy przeciwdziałające temu, by Polki na emeryturze nie były biedne i nie były głodne? Proponowane rozwiązania nie dostrzegają tego problemu, który dotyka tysięcy Polek.</u>
          <u xml:id="u-495.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-496">
          <u xml:id="u-496.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-496.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Michał Szczerba.</u>
          <u xml:id="u-496.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Jeżeli nie ma pana posła Michała Szczerby, to znaczy, że jest z nami pan poseł Dariusz Joński.</u>
          <u xml:id="u-496.3" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-496.4" who="#komentarz">(Głos z sali: Ha, ha, ha!)</u>
          <u xml:id="u-496.5" who="#komentarz">(Poseł Sławomir Nitras: Za dwóch.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-497">
          <u xml:id="u-497.0" who="#DariuszJoński">To znaczy, że mam 2 minuty?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-498">
          <u xml:id="u-498.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">O, nie cwaniakujemy dzisiaj.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-499">
          <u xml:id="u-499.0" who="#DariuszJoński">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam pytanie do wnioskodawców, dlatego że mam umowę programową „Solidarności” z wtedy kandydatem na prezydenta Andrzejem Dudą. Nie jest ona zbyt długa, ale jest tutaj zobowiązanie dotyczące m.in. właśnie emerytur stażowych. Minęło 5 lat, nic się w tej sprawie nie stało. Przed kolejną kampanią pan prezydent Duda znowu podpisał z państwem porozumienie, obiecując, że będą emerytury stażowe. Co prawda chwilę później już udzielił wywiadu i powiedział, że postulat ten jest bardzo trudny do spełnienia z punktu widzenia systemu ubezpieczeń społecznych. Teraz państwo przychodzicie z projektem, mija 7 lat, od kiedy prezydentem jest Andrzej Duda, i dopiero dzisiaj składa projekt ustawy.</u>
          <u xml:id="u-499.1" who="#DariuszJoński">Mam do was, do wnioskodawców takie pytanie, bo ktoś tutaj oszukuje, ktoś tu kantuje. Dlaczego Prawo i Sprawiedliwość tylko i wyłącznie na konferencjach prasowych przed kampaniami albo w trakcie kampanii potrafi przedstawiać takie projekty, a kiedy trzeba poprzeć projekt dotyczący emerytur stażowych, to wychodzi poseł w imieniu PiS-u i mówi, że nie ma w tej sprawie zdania. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-499.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-500">
          <u xml:id="u-500.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-500.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pani poseł Małgorzata Niemczyk, Koalicja Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-500.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Nie ma.</u>
          <u xml:id="u-500.3" who="#WłodzimierzCzarzasty">Zapraszam pana posła Sławomira Nitrasa, Klub Parlamentarny Koalicja Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-500.4" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-501">
          <u xml:id="u-501.0" who="#SławomirNitras">Dziękuję, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-501.1" who="#SławomirNitras">Szanowni Państwo! Chyba wiem, dlaczego klub PiS-u nie ma stanowiska w tej sprawie, dlaczego rząd nie ma stanowiska w tej sprawie. Dlatego że oni po prostu już nie mają pieniędzy.</u>
          <u xml:id="u-501.2" who="#SławomirNitras">Szanowni Państwo! Chciałbym się z tej mównicy upomnieć o tych, którzy pracują. Dzisiaj czytałem raport dotyczący dostępności mieszkań dla ludzi pracujących, młodych, którzy nie mają własnego mieszkania. Połowa z nich nie ma szansy na własne mieszkanie, nigdy, a państwo proponujecie ustawę, która nakłada kilkadziesiąt miliardów zobowiązań, nikt nie wie, czy 20 czy 50, która zmniejsza liczbę ludzi pracujących i nakłada obowiązki na ludzi pracujących. Wy po prostu nie macie na to pieniędzy. Ta księżycowa gospodarka skończyła się w roku 1980, m.in. powstaniem „Solidarności”. Wtedy „Solidarność” powstała dlatego, że państwo zbankrutowało. Dzisiaj to nie jest „Solidarność” Wałęsy, tylko to dzisiaj „Solidarność” podcina gałąź i wydaje pieniądze, których nie ma. To się skończy dokładnie taką samą katastrofą gospodarczą, bo ludzie nie będą w stanie tego waszego systemu niby-socjalnego utrzymać. Skończycie dokładnie jak Polska w roku 1989, która zbankrutowała, bo ludzie nie będą w stanie na ten system zarobić. Wy proponujecie, żeby 50-letnie osoby przechodziły na emeryturę — niektóre, bo innym każecie pracować długo.</u>
          <u xml:id="u-501.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-502">
          <u xml:id="u-502.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję serdecznie, panie pośle, dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-502.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pani poseł Małgorzata Pępek, Koalicja Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-502.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-503">
          <u xml:id="u-503.0" who="#MałgorzataPępek">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Nie ulega wątpliwości, że postulat zapewnienia pracownikom o długim stażu ubezpieczeniowym możliwości przejścia na emeryturę przed osiągnięciem wieku emerytalnego cieszy się bardzo wysokim poparciem społecznym. Zaletą procedowanej ustawy jest również fakt, iż ewentualna decyzja o przejściu na emeryturę pozostawałaby w gestii samych zainteresowanych, a w przypadku braku usatysfakcjonowania wysokością świadczenia taka osoba mogłaby zdecydować o dalszej pracy. Wsłuchując się w argumenty obu stron na temat celów tej ustawy, proszę wnioskodawców o odpowiedź na pytanie, czy tzw. emerytura stażowa nie spowoduje obniżenia ogólnego poziomu emerytur i zmniejszenia podaży pracy osób w wieku przedemerytalnym, które spełniałyby warunek stażu. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-503.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-504">
          <u xml:id="u-504.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-504.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pani poseł Joanna Frydrych, Koalicja Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-504.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-505">
          <u xml:id="u-505.0" who="#JoannaFrydrych">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-505.1" who="#JoannaFrydrych">Panie Marszałku! Mam pytanie do przedstawiciela Komitetu Inicjatywy Ustawodawczej, do pana ministra Marcina Zielenieckiego. Szanowny panie ministrze, mówił pan, że prezydent obiecał emerytury stażowe i że zostało podpisane porozumienie z „Solidarnością”. Dzisiaj prezydent Andrzej Duda złożył projekt dotyczący emerytur stażowych, ale zdecydowanie różni się on od obywatelskiego. Warunkiem przyznania emerytury według prezydenckiego projektu jest 39 lat stażu pracy dla kobiety i 44 lata pracy dla mężczyzny. I wchodzą w to tylko okresy składkowe.</u>
          <u xml:id="u-505.2" who="#JoannaFrydrych">Do niedawna był pan wiceministrem w Ministerstwie Pracy, Polityki Społecznej i Rodziny. Wielokrotnie, nawet wspólnie, uczestniczyliśmy w konferencjach Polskiego Stowarzyszenia Ubezpieczenia Społecznego. Był pan przecież członkiem zarządu. Jest pan fachowcem w dziedzinie polityki społecznej, przede wszystkim systemu ubezpieczeń społecznych. Moje pytanie: Który projekt ustawy według pana będzie lepszy dla ubezpieczonych: obywatelski, nad którym teraz procedujemy, czy prezydencki? Dlaczego, będąc w rządzie, nie wykazywał pan inicjatywy rządowej w sprawie emerytur stażowych? Czy PiS nie chciał wówczas emerytur stażowych, skoro dzisiaj również nie ma opinii o danej sprawie i stanowiska? Pytanie do strony rządowej: Czy wydacie pozytywną opinię na temat obywatelskiego projektu ustawy, czy raczej będziecie państwo popierać projekt prezydencki? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-505.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-506">
          <u xml:id="u-506.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-506.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Krzysztof Grabczuk, Koalicja Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-506.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-507">
          <u xml:id="u-507.0" who="#KrzysztofGrabczuk">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Ten projekt może być dobrym projektem, ale muszą być spełnione przynajmniej dwa warunki. Po pierwsze, ciągłe budowanie świadomości emerytalnej, a po drugie, zachęty. Mówię o ciągłym budowaniu świadomości, żeby ludzie dokładnie wiedzieli — jeśli pójdą wcześniej na emeryturę — jakie będą brać później emerytury. To ma być permanentny proces uczenia. Mamy w tym zakresie dość duże zaległości.</u>
          <u xml:id="u-507.1" who="#KrzysztofGrabczuk">Drugi element, proszę państwa. Mają być wszelkiego rodzaju zachęty. Nawet jeśli ludzie osiągną 35 lat pracy — w przypadku kobiet i 40 lat pracy — w przypadku mężczyzn, trzeba stworzyć zachęty, żeby ludzie pozostawali na rynku pracy. Bo stosunek ludzi pracujących do niepracujących będzie się pogarszał. Mówię o tym celowo, bo niektórych danych nie da się zafałszować. W roku 2015, kiedy kończyliśmy rządy, ubóstwo emerytalne dotyczyło 76 tys. osób, w roku 2020–310 tys. osób. W ostatnim okresie — mówię o generalnym ubóstwie — liczba ta wzrosła o 400 osób. Do tego nie możemy dopuścić. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-507.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-508">
          <u xml:id="u-508.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-508.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Przemysław Koperski, klub parlamentarny Lewica.</u>
          <u xml:id="u-508.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-509">
          <u xml:id="u-509.0" who="#PrzemysławKoperski">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Panie Przewodniczący! Szanowni Państwo! Wysoka Izbo! Pamiętam końcówkę lat 80., 1989 r., kiedy byłem uczniem szkoły podstawowej, VIII klasy. Przyjechała wtedy do nas delegacja z kopalni z Jastrzębia — teraz jest Jastrzębska Spółka Węglowa — i zachęcali nas, żebyśmy zostali górnikami. Część moich kolegów się skusiła. Część moich kolegów od 15. roku życia była mechanikami samochodowymi, moje koleżanki były fryzjerkami, kelnerkami. Dzisiaj zbliżają się do pięćdziesiątki. Muszę powiedzieć, że oni oczekują takiego rozwiązania, jakie proponuje dzisiaj grupa związana z inicjatywą obywatelską. Mam pytanie do przewodniczącego i do pana ministra. Do pana przewodniczącego: Czy ma wiarę w to, że w tym Sejmie znajdzie się większość, która poprze te dobre rozwiązania? Do pana ministra: Czy Prawo i Sprawiedliwość poprze emeryturę stażową? Na nią dzisiaj czekają setki tysięcy Polaków. Dziękuję uprzejmie.</u>
          <u xml:id="u-509.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-510">
          <u xml:id="u-510.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-510.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Proszę państwa, na te wszystkie pytania postara się odpowiedzieć sekretarz stanu w Ministerstwie Rodziny i Polityki Społecznej pan minister Stanisław Szwed, a na te, na które nie da odpowiedzi dziś, pewnie prześle odpowiedzi na piśmie w późniejszym terminie.</u>
          <u xml:id="u-510.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Proszę bardzo, panie ministrze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-511">
          <u xml:id="u-511.0" who="#StanisławSzwed">Panie Marszałku! Panie Przewodniczący wraz z Całym Komitetem Inicjatywy Ustawodawczej! Wysoki Sejmie! Chciałem przede wszystkim bardzo serdecznie podziękować wszystkim naszym rodakom, którzy podpisali się pod projektem. To prawie 240 tys. obywateli, którzy wyrazili swój pogląd. Mamy doświadczenia z poprzednich lat, że jeśli chodzi o system emerytalny czy o kwestię referendum przywracającego wiek emerytalny, to zebranych podpisów było ponad milion. Tak że to jest, myślę, cenna inicjatywa.</u>
          <u xml:id="u-511.1" who="#StanisławSzwed">Nie ma w tej chwili jeszcze stanowiska rządu. Ono jest opracowywane w naszym ministerstwie, ale generalnie chcemy na ten temat dyskutować, bo sprawa jest ważna. Myślę, że to jest taki moment, żebyśmy w ogóle podyskutowali na temat systemu emerytalnego, bo przecież to wymaga dłuższej analizy, dłuższej pracy.</u>
          <u xml:id="u-511.2" who="#StanisławSzwed">Pan poseł Tomaszewski zapytał mnie o emerytury pomostowe. Oczywiście to jest zupełnie co innego niż emerytury stażowe, tak że jeśli chodzi o emerytury pomostowe…</u>
          <u xml:id="u-511.3" who="#komentarz">(Poseł Tadeusz Tomaszewski: Nie, nie o stażowe…)</u>
          <u xml:id="u-511.4" who="#StanisławSzwed">…jakby nie było zmiany ustawy o emeryturach pomostowych w 2009 r. wprowadzonej przez koalicję Platformy Obywatelskiej i PSL, to dzisiaj mielibyśmy o wiele mniej takich problemów, o których mówił pan minister Marcin Zieleniecki, bo te osoby…</u>
          <u xml:id="u-511.5" who="#komentarz">(Poseł Tadeusz Tomaszewski: To był obywatelski…)</u>
          <u xml:id="u-511.6" who="#StanisławSzwed">…o których tutaj była mowa w tych przykładach, skorzystałyby z wcześniejszych rozwiązań, które dotyczyły pracy w warunkach szczególnych czy o szczególnym charakterze.</u>
          <u xml:id="u-511.7" who="#StanisławSzwed">Zmiana ustawy, wprowadzenie emerytur pomostowych w znaczny sposób ograniczyło możliwość przechodzenia. To był rok 2009. W 2012 r. ta sama koalicja podwyższyła wiek emerytalny, odrzuciła wniosek o referendum. Też nie zapytaliśmy wtedy, bo nie było takiej szansy, nie daliście jej państwo, żebyśmy zapytali obywateli, jak system emerytalny powinien w Polsce wyglądać. Myślę, że jest dzisiaj taki moment na bazie tego projektu, żeby się zastanowić, czy jeśli chodzi o system, który od 1998 r. w Polsce funkcjonuje, czyli tzw. zdefiniowanej składki, czyli im więcej odkładamy, dłużej pracujemy, tym mamy wyższe świadczenie, czy jeszcze do tego komponent stażowy jest potrzebny. I w tym projekcie to jest pokazane.</u>
          <u xml:id="u-511.8" who="#StanisławSzwed">Często w tej dyskusji padała kwestia groszowych emerytur. To jest pokłosie 1998 r. i wprowadzenia zdefiniowanej składki. Pracujesz krótko, nie masz stażu i od tego masz obliczaną emeryturę. Stąd są te emerytury groszowe. Ich przybywa więcej, bo jest większa liczba osób, która nabywa prawa emerytalne. Stąd było kilkanaście tysięcy, a teraz jest ich kilkaset tysięcy. Na pewno to rozwiązanie, które zostało zaproponowane w obywatelskim projekcie, tę kwestię by rozwiązywało, bo mówimy, że nabywa prawo do emerytury stażowej osoba, która ma nazbierane na minimalną emeryturę. Wtedy tę kwestię byśmy na pewno w jakiś sposób rozwiązali, kwestię, nad którą dyskutujemy, czy wprowadzać staż emerytalny przy emeryturach groszowych, który upoważniałby do otrzymywania świadczenia. To jest jedno z tych rozwiązań, nad którym warto się przy tej okazji też pochylić. A więc mamy zdefiniowaną składkę, ale jest ten komponent stażowy, czy jego przywracamy.</u>
          <u xml:id="u-511.9" who="#StanisławSzwed">Teraz jest taka kwestia, bo też już tutaj padały pytania dotyczące prezydenckiego projektu. Pan prezydent faktycznie zaproponował trochę inne wysokości stażu, ale dotyczą okresów składkowych i nieskładkowych. Różne są rozwiązania, np. w Niemczech staż emertytalny to jest 45 lat, jednakowy dla kobiety i dla mężczyzny, można odejść po 45 latach. My dzisiaj mówimy w tym projekcie: 30 lat i 40 lat, prezydent mówi: 35 lat i 40 lat, prezydent mówi: 39 lat i 44 lata. To jest kwestia, jak myślę, do dyskusji. Jak wpłynie projekt prezydencki, myślę, że również wspólnie, razem będzie to rozpatrywane. Ale główną tak jakby decyzją jest to, czy do tego systemu wprowadzamy element stażowy. Myślę, że to jest taka pierwsza kwestia, którą warto przy tej okazji rozważyć.</u>
          <u xml:id="u-511.10" who="#StanisławSzwed">Druga kwestia dotyczy zasadniczej sprawy. To najbardziej pokazała kwestia przywrócenia wieku emerytalnego, czyli pracownik podejmuje decyzję, czy chce przejść na emeryturę. To jest jego decyzja, nie narzucamy mu z góry, nie wypychamy go, choć zdarzają się na pewno przypadki, w których pracodawcy wypychają pracowników na emerytury. Ale to pracownik powinien podejmować decyzję. W przypadku emerytur stażowych też jest podobna sytuacja, czyli nie możemy zakładać, że w 100%, wszyscy będą chcieli od razu przejść na emerytury stażowe, bo tę decyzję będzie podejmowała osoba, która by się decydowała na emeryturę stażową, tak jak jest powszechnym systemie emerytalnym.</u>
          <u xml:id="u-511.11" who="#StanisławSzwed">I też pokazują dzisiejsze badania, dzisiejsze dane, które też tutaj mam, wyliczenia z Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, że wzrasta nam liczba osób, które po przejściu na emeryturę podejmują dalszą pracę. Ona jest w tej chwili w okolicach 800 tys. osób, które podejmują pracę. I ten wskaźnik z roku na rok jest wyższy, czyli ktoś przechodzi na emeryturę, ale podejmuje pracę. Rozwiązanie, które przyjęliśmy w tym roku w Polskim Ładzie, tzw. podatek zerowy dla seniorów, też ma ten cel, czyli osoba, która nabyła prawa do emerytury, ale nie przejdzie na emeryturę, będzie od nowego roku zwolniona z podatku. A więc to kolejne rozwiązanie tak jakby dające możliwość podjęcia decyzji osobie, która ma możliwość przejścia na emeryturę, ale z tej możliwości nie skorzysta, bo to jest jej wybór, i nie będzie płaciła podatku. Myślę, że to też jest rozwiązanie.</u>
          <u xml:id="u-511.12" who="#StanisławSzwed">Oczywiście tutaj były różne pytania. Mogę tylko podać przykład najniższej emerytury, która w latach 2016–2021 wzrosła o ponad 40%, bo była na poziomie 890 zł, a dzisiaj jest na poziomie 1250,88 zł. Jest wzrost minimalnej emerytury. To też pokazuje, że zależało nam na tym, aby najniższe świadczenia wzrastały, jak też oczywiście waloryzacja kwotowo-procentowa. 13. i 14. emerytura, o których też tutaj już dzisiaj była mowa, to także są te rozwiązania, które poprawiają sytuację emerytalną.</u>
          <u xml:id="u-511.13" who="#StanisławSzwed">Jeśli chodzi o koszty, bo to wielokrotnie przebijało w tej dyskusji, oczywiście mamy przygotowane, tak jak też tutaj pan minister Marcin Zieleniecki już przedstawiał, dla tak jakby dwóch grup, czyli 100% osób korzysta z tych rozwiązań i na poziomie 50%. Te koszty rozkładają się na poziomie podobnym do tego, co tutaj było przedstawione. My mamy też dane z Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, czyli jeżeli byśmy szacowali te koszty, to one przy 50% byłyby na poziomie 3,5 mld zł, a przy 100% — na poziomie 7 mld zł. Oczywiście nie mamy w tej chwili zaplanowanych środków na budżet 2022 r., ale na 2023 r. można takie kwestie już rozwiązać.</u>
          <u xml:id="u-511.14" who="#StanisławSzwed">Padło też pytanie o emerytury KRUS-owskie. Z tych szacunków, które mamy, bo w projekcie obywatelskim nie jest to oszacowane, wynika, że ta korzyść, jeśli chodzi o emerytury rolnicze, byłaby rzędu ok. 900 mln zł. Czyli jest też ta kwestia liczenia.</u>
          <u xml:id="u-511.15" who="#StanisławSzwed">Ale tak jak powiedziałem, dzisiaj precyzyjnie nie da się określić, jakiej grupy to dotyczy i jakie też będzie pojedyncze świadczenie, bo to wynika z indywidualnego wyliczenia dla poszczególnej osoby, która by przechodziła na emeryturę. Tak jak to jest również w tej chwili w systemie, będą doradcy emerytalni, którzy będą mogli takiej osobie doradzić, czy w danym momencie ta sytuacja dla niej jest opłacalna, czy nie, ale ta osoba musi sama podjąć decyzję, czy zdrowie jej pozwala dalej pracować. Musi ona rozważyć, czy są może inne obowiązki, opieka w domu nad kimś bliskim, czy różne inne czynniki, które powodują, że rezygnuje z pracy bądź podejmuje pracę, bo z tych wyliczeń wynika, że jeżeli przepracuje jeszcze kolejny rok, to będzie miała emeryturę wyższą i bardziej się jej to opłaca. Kluczem jest to, że te decyzje podejmuje osoba, która by chciała z tego skorzystać. Czyli tutaj w tym zakresie trudno precyzyjnie oszacować koszty. Biorąc jakieś wielkości, przyjmujemy te kwoty, o których mówiliśmy.</u>
          <u xml:id="u-511.16" who="#StanisławSzwed">Jest też rekomendacja ze strony naszego ministerstwa, żeby ten projekt skierować do komisji i podkomisji i tam nad nim pracować. Mamy również nadzieję, że w najbliższym czasie będzie tutaj przedstawiany Wysokiej Izbie projekt prezydencki oraz że wspólnie, razem na posiedzeniu komisji będziemy mogli te dwa projekty rozpatrzyć i przygotować dobre rozwiązanie, które spełni oczekiwania tych osób, które oczekują na emerytury stażowe. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-511.17" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-512">
          <u xml:id="u-512.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-512.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">W trybie sprostowania poprosił o głos pan poseł Tadeusz Tomaszewski z klubu parlamentarnego Lewica.</u>
          <u xml:id="u-512.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-513">
          <u xml:id="u-513.0" who="#TadeuszTomaszewski">Panie Marszałku Zacny! Panie Ministrze! Cytowałem pana wypowiedź z dnia 22 lipca 2010 r., kiedy to przedstawiciel inicjatywy ustawodawczej śp. Jan Guz prezentował tego typu ustawę, o której dzisiaj rozmawiałem. Tylko tyle. Dziękuję uprzejmie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-514">
          <u xml:id="u-514.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-514.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę przedstawiciela Komitetu Inicjatywy Ustawodawczej pana Marcina Zielenieckiego o zabranie głosu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-515">
          <u xml:id="u-515.0" who="#MarcinZieleniecki">Ile mam czasu?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-516">
          <u xml:id="u-516.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Ma pan, proszę pana, 15 minut, ale wsłuchamy się w pana słowa, w związku z czym damy radę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-517">
          <u xml:id="u-517.0" who="#MarcinZieleniecki">Bardzo dziękuję, na to liczyłem, szczerze mówiąc.</u>
          <u xml:id="u-517.1" who="#MarcinZieleniecki">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Przede wszystkim chciałem podziękować za merytoryczną dyskusję nad, przypomnę, obywatelskim projektem ustawy o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, wprowadzającym emerytury stażowe.</u>
          <u xml:id="u-517.2" who="#MarcinZieleniecki">W dyskusji pojawiło się wiele wątków. Spróbuję się może ustosunkować do tych, które tutaj najczęściej się przewijały. Najczęściej chyba przewijał się wątek przesłanki uzależniającej prawo do emerytury stażowej od wypracowania kapitału czy wkładu emerytalnego, pozwalającego na ustalenie emerytury w kwocie najniższego świadczenia emerytalnego. Dość często też pojawiał się wątek dotyczący właśnie tych niskich świadczeń, tego, czy są w tym projekcie zabezpieczenia dla osób, których świadczenie może być niskie.</u>
          <u xml:id="u-517.3" who="#MarcinZieleniecki">A więc właśnie ta przesłanka, przesłanka uzależniająca możliwość przejścia na emeryturę stażową od posiadania prawa do emerytury w kwocie najniższego świadczenia, właśnie pełni taką rolę osłonową. Ona ma zapobiegać temu, aby te świadczenia stażowe nie były świadczeniami głodowymi, jak to się niekiedy mówi. Tylko osoby, które osiągnęły długi staż, ale jednocześnie opłacały składki od wynagrodzeń osiąganych w takiej wysokości, w której przejście na emeryturę pozwala po prostu na ustalenie tego świadczenia w kwocie minimalnego świadczenia, nabędą prawo do emerytury. To jest właśnie ten element chroniący przed niską wysokością świadczeń emerytalnych w przypadku świadczeń stażowych. Oczywiście te świadczenia będą ustalane — tutaj macie państwo rację — według formuły zdefiniowanej składki. Wiemy, jak ta formuła działa, wiemy, że wysokość świadczenia w tym systemie zależy od wartości wkładu emerytalnego, czyli wysokości składek wniesionych w okresie aktywności zawodowej, ale ten proponowany staż, w przypadku kobiet — 35 lat, w przypadku mężczyzn — 40 lat, jest gwarancją tego, że ten wkład będzie odpowiednio dużej wartości.</u>
          <u xml:id="u-517.4" who="#MarcinZieleniecki">Podobnie wygląda sytuacja, jeżeli chodzi o drugi element tej formuły zdefiniowanej składki, bo przecież emeryturę obliczamy, dzieląc ten wkład emerytalny przez średnie dalsze trwanie życia osób w wieku osoby przechodzącej na emeryturę wyrażone w miesiącach. A więc im wcześniej ubezpieczony zdecyduje się przejść na emeryturę, tym ta liczba miesięcy jest większa i tym świadczenie jest niższe, prawda? A więc to jest jak gdyby mechanizm, który ma skłaniać do świadomych decyzji. Tutaj zgadzam się z państwem, że osoby, które spełnią te wymagania stażowe, będą musiały podjąć indywidualną, świadomą decyzję co do tego, czy w tym konkretnym momencie decydować się przejść na emeryturę, czy też poczekać. Te decyzje są obwarowane wieloma czynnikami, nie tylko ekonomicznymi, ale też np. stanem zdrowia, sytuacją rodzinną, planami co do tego, w jaki sposób spędzić życie na emeryturze. Każda z tych decyzji jest decyzją indywidualną. To jest projekt, który zwiększa elastyczność, bo pozwala ubezpieczonym podjąć niezależną, autonomiczną decyzję dotyczącą momentu przejścia na emeryturę. Od pracownika zależy, czy chce pracować dłużej i uzyskać świadczenie emerytalne w wyższej wysokości, czy też, kierując się innymi względami, zdecyduje się przejść na emeryturę wtedy, kiedy spełni warunki stażowe.</u>
          <u xml:id="u-517.5" who="#MarcinZieleniecki">Było kilka bardziej szczegółowych pytań. Pani poseł Skowrońska pytała o studentów czy okresy studiów. Nie mamy do czynienia z dyskryminacją osób, które studiowały. Taką funkcję pełni właśnie przesłanka okresów składkowych i nieskładkowych. Gdybyśmy brali pod uwagę czy proponowali tylko okresy składkowe, to być może ten argument byłby trafny, ale tak się akurat składa, że okresy studiów, podobnie jak inne okresy, np. okresy opieki nad dziećmi — kiedy w trakcie urlopu wychowawczego nie były jeszcze opłacane składki na ubezpieczenie społeczne — są uwzględniane w stażu, od którego zależy prawo do emerytury stażowej. A raczej proponujemy, aby od tego było uzależnione prawo do emerytury stażowej. Tutaj naszym zdaniem nie ma elementu dyskryminacji.</u>
          <u xml:id="u-517.6" who="#MarcinZieleniecki">Było pytanie w podobnym duchu o uwzględnianie w tym projekcie rzemieślników. Warto podkreślić, że to jest — rzeczywiście podawałem przykłady z życia wzięte, osób, które pozostawały w stosunku pracy — projekt, który ma szerszy zakres podmiotowy. Nie proponujemy w nim tylko tego, aby osoby, które były ubezpieczone z tytułu pozostawania w stosunku pracy, miały uprawnienie do emerytury stażowej. To jest projekt adresowany do różnych kategorii ubezpieczonych, w tym osób prowadzących pozarolniczą działalność. Przywoływany był także fakt, że rzemieślnicy opłacali czy opłacają niskie składki, więc to nie wpływa na możliwość nabycia prawa do emerytury stażowej w myśl tego projektu.</u>
          <u xml:id="u-517.7" who="#MarcinZieleniecki">Było pytanie dotyczące liczby osób, które skorzystają czy będą mogły skorzystać z rozwiązań zawartych w obywatelskim projekcie ustawy. Zakład Ubezpieczeń Społecznych w opinii dotyczącej tego projektu szacuje liczbę takich osób na 470 tys.</u>
          <u xml:id="u-517.8" who="#MarcinZieleniecki">Chciałem poruszyć jeszcze jeden wątek, problem ochrony przedemerytalnej. Też uważam, że na ten wątek warto zwrócić uwagę. Państwo pamiętają treść art. 39 Kodeks pracy. Wiemy, że Kodeks pracy zapewnia szczególną ochronę trwałości stosunku pracy osobom, które są w wieku niższym o 4 lata od wieku emerytalnego. W tym zakresie ten projekt niczego nie zmienia. Ochrona przed wypowiedzeniem stosunku pracy będzie nadal przysługiwała na 4 lata przed momentem osiągnięcia wieku emerytalnego.</u>
          <u xml:id="u-517.9" who="#MarcinZieleniecki">Drugim zabezpieczeniem przed wypychaniem osób, które spełnią warunki nabycia prawa do emerytury stażowej, jest zasada, która jest fundamentem polskiego prawa pracy: spełnienie warunków nabycia prawa do emerytury, nawet osiągnięcie wieku emerytalnego, nie może stanowić przyczyny uzasadniającej wypowiedzenie umowy o pracę pracownikowi. Nawet jeżeli pracownik osiągnie dziś obowiązujący wiek emerytalny, czyli 60 lat w przypadku kobiet, 65 lat w przypadku mężczyzn, nie ma możliwości, aby z tego powodu pracodawca rozwiązał z nim stosunek pracy, i tutaj ta zasada też będzie obowiązywać.</u>
          <u xml:id="u-517.10" who="#MarcinZieleniecki">Było pytanie o pracownice czy osoby ubezpieczone, które z uwagi na opiekę nad dzieckiem, wychowywanie dużej liczby dzieci późno weszły w okres aktywności zawodowej. Chcę zwrócić państwa uwagę na to, że nie możemy rozpatrywać tego projektu w oderwaniu od innych rozwiązań, które mamy w szeroko rozumianym systemie zabezpieczenia społecznego. Rozwiązania w postaci tzw. rodzicielskich świadczeń uzupełniających mamy już w systemie od kilku lat.</u>
          <u xml:id="u-517.11" who="#MarcinZieleniecki">Może jeszcze jeden wątek, który też pojawił się w dyskusji. Chodzi o to, czy mamy przemyślaną kwestię zróżnicowania stażu uprawniającego do emerytury stażowej dla kobiet i dla mężczyzn i czy to akurat powinien być staż 35 lat dla kobiet, 40 lat dla mężczyzn. Myślę, że te przykłady, które podawałem, prezentując projekt ustawy, są dość wymowne. To jest projekt adresowany właśnie do osób, które bardzo wcześnie, w bardzo młodym wieku rozpoczęły swoją aktywność zawodową i uczciwie przez długi czas — 35 lat w przypadku kobiet, 40 lat w przypadku mężczyzn — wykonywały pracę zarobkową. Jeżeli przyjmiemy, i tutaj nie jest potrzebne jakieś wielkie szacowanie, jeżeli przyłożymy rozwiązania zawarte w tym projekcie do tego wzorca, 15 lat plus 35, to możemy mniej więcej określić… Oczywiście ten model, jeżeli chodzi o zatrudnienie, nie zawsze wyglądał w taki sposób, jak to przedstawiłem. Historia każdego z ubezpieczonych jest inna, różna jest sytuacja materialna, sytuacja rodzinna, różny jest punkt startu, różna jest wysokość wynagrodzeń, ale możemy dzięki temu sobie wyobrazić, jakie kategorie osób mogą czy będą mogły skorzystać z dobrodziejstwa emerytury stażowej.</u>
          <u xml:id="u-517.12" who="#MarcinZieleniecki">Jeszcze o jednej rzeczy chcę powiedzieć. Mianowicie uważam, że ten wątek, który się pojawił w dyskusji, o edukacyjnym, wychowawczym charakterze emerytury stażowej jest bardzo ważny, dlatego że model zatrudnienia, który przedstawiłem: wczesny start, nieprzerwana praca przez wiele dziesiątek lat, bardzo często praca na jednym stanowisku pracy bez względu na warunki pracy, jeżeli chodzi o młode pokolenia — państwo też tutaj kilkakrotnie ten wątek przywoływaliście, mówiąc o repartycyjnym systemie ubezpieczenia społecznego — wcale nie jest, że tak powiem, chętnie przyjmowany. Wiemy, że niechętnie płacimy składki, a w wielu wypadkach mamy do czynienia właśnie z sytuacjami, kiedy unikamy płacenia składek, więc ten walor edukacyjny, pokazanie przykładu, że warto płacić składki od najmłodszych lat w sposób nieprzerwany, jest bardzo ważne.</u>
          <u xml:id="u-517.13" who="#MarcinZieleniecki">Na koniec chcę podziękować przede wszystkim panu ministrowi za słowa, za deklarację dotyczącą przystąpienia do prac nad projektem ustawy, przedstawicielom wszystkich klubów parlamentarnych za życzliwość i przychylność dla tego projektu. Mam nadzieję, że oczekiwania Polaków, którzy podpisali się pod obywatelskim projektem ustawy o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych w tym zakresie zostaną spełnione. Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-517.14" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-518">
          <u xml:id="u-518.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-518.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-518.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">W dyskusji zgłoszono wniosek o odrzucenie projektu ustawy w pierwszym czytaniu.</u>
          <u xml:id="u-518.3" who="#WłodzimierzCzarzasty">Do głosowania nad tym wnioskiem przystąpimy w bloku głosowań.</u>
          <u xml:id="u-518.4" who="#WłodzimierzCzarzasty">Proszę państwa, na tym zakończyliśmy rozpatrywanie punktów porządku dziennego zaplanowanych na dzień 14 grudnia br.</u>
          <u xml:id="u-518.5" who="#WłodzimierzCzarzasty">Serdecznie dziękuję panom ministrom, dziękuję serdecznie wnioskodawcom, dziękuję serdecznie państwu za przybycie do domu demokracji, jakim jest Sejm.</u>
          <u xml:id="u-518.6" who="#WłodzimierzCzarzasty">Informuję, że zgłosili się posłowie w celu wygłoszenia oświadczeń poselskich.</u>
          <u xml:id="u-518.7" who="#WłodzimierzCzarzasty">Czy ktoś z pań i panów posłów pragnie jeszcze wygłosić oświadczenie?</u>
          <u xml:id="u-518.8" who="#WłodzimierzCzarzasty">Nikt się nie zgłasza.</u>
          <u xml:id="u-518.9" who="#WłodzimierzCzarzasty">Listę posłów zgłoszonych do oświadczeń uważam zatem za zamkniętą.</u>
          <u xml:id="u-518.10" who="#WłodzimierzCzarzasty">I zaczynamy.</u>
          <u xml:id="u-518.11" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Tomasz Zieliński, Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-518.12" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-519">
          <u xml:id="u-519.0" who="#TomaszZieliński">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Tuż przed ogłoszeniem kolejnej edycji programu Polski Ład warto kilka słów powiedzieć o wielkości środków pozyskanych przez samorządy z terenu Zamojszczyzny w ramach pierwszego naboru w zakresie Programu Inwestycji Strategicznych.</u>
          <u xml:id="u-519.1" who="#TomaszZieliński">Dzisiejsza Zamojszczyzna to 55 samorządów, w tym 50 gmin wiejskich i miejskich, cztery starostwa powiatowe oraz jedno miasto na prawach powiatu. Jest to teren, na którym samorządy muszą systematycznie odrabiać zapóźnienia gospodarcze i społeczne, szczególnie w zakresie budowy i modernizacji sieci drogowej, wodociągów, kanalizacji, modernizacji szkół i placówek oświatowych, bibliotek, domów kultury oraz szeregu budynków użyteczności publicznej, takich jak świetlice wiejskie czy remizy strażackie.</u>
          <u xml:id="u-519.2" who="#TomaszZieliński">Wielkość budżetów szczególnie małych wiejskich gmin uniemożliwia przeprowadzenie samodzielnie takich inwestycji, tak bardzo potrzebnych mieszkańcom, których celem jest ogólnie rozumiana poprawa życia lokalnej społeczności. Ogłoszenie w lipcu tego roku pierwszego naboru w ramach Programu Inwestycji Strategicznych przez Bank Gospodarstwa Krajowego był odpowiedzią na potrzeby samorządów Zamojszczyzny, tym bardziej że w skali kraju przeznaczono na bezzwrotne dotacje 23 mld zł. Wnioski można było składać zgodnie z ustalonymi kryteriami w ramach czterech priorytetów, zaś wkład własny samorządu wynosił w zależności od wartości zadania inwestycyjnego od 5% do 20%.</u>
          <u xml:id="u-519.3" who="#TomaszZieliński">W wyniku pierwszego naboru w ramach Programu Inwestycji Strategicznych samorządy z terenu Zamojszczyzny w sumie otrzymały bezzwrotną dotację na zadania inwestycyjne w wysokości 380 561 tys. zł, co jest rekordową kwotą finansowania tych terenów w historii III Rzeczypospolitej. W poszczególnych powiatach dotacje wyniosły: w powiecie biłgorajskim — ponad 107 mln, hrubieszowskim — 66 mln, tomaszowskim — 86 mln, zamojskim — 97 mln, zaś miasto Zamość otrzymało 23 mln zł. Należy podkreślić, że dotacje, wbrew obawom polityków opozycji, otrzymały wszystkie samorządy i nikt podczas oceny wniosków nie brał pod uwagę poglądów politycznych ich włodarzy.</u>
          <u xml:id="u-519.4" who="#TomaszZieliński">W ramach Programu Inwestycji Strategicznych na Zamojszczyźnie zrealizowanych zostanie 96 projektów z różnych dziedzin. Rzeczywiście dominują inwestycje związane z budową i modernizacją dróg gminnych i powiatowych, budową wodociągów i kanalizacji, modernizacji oczyszczalni ścieków, budową przedszkoli, boisk sportowych oraz wiele, wiele innych.</u>
          <u xml:id="u-519.5" who="#TomaszZieliński">Podczas akcji przekazywania symbolicznych czeków samorządowcom oraz podczas spotkań ogromna większość z nich podkreślała wyjątkowość tego programu. Po pierwsze, ilość otrzymanych środków jest bardzo duża, w wielu przypadkach sięga połowy aktualnego budżetu gminy. Po drugie, niewielki wkład własny umożliwia gminie, nawet będącej w trudnej sytuacji finansowej, realizację planowanej inwestycji.</u>
          <u xml:id="u-519.6" who="#TomaszZieliński">Po ogłoszeniu wyniku wspomnianego wyżej naboru w ciągu tygodnia samorządy otrzymały kolejne bardzo dobre informacje. Zgodnie z założeniami rząd premiera Mateusza Morawieckiego postanowił wesprzeć projekty wodno-kanalizacyjne dodatkową kwotą 4 mld zł. Jak zapowiedziano, projekty uzyskają wsparcie szczególnie tam, gdzie brak jest nowoczesnej sieci wodno-kanalizacyjnej, bądź tam, gdzie są sieci wodociągowe niebezpieczne dla zdrowia i konieczna jest ich wymiana. W ramach tego programu gminy z terenu Zamojszczyzny otrzymały ponad 135 mln zł bezzwrotnej dotacji z podziałem na inwestycje związane z wodociągami, z zaopatrzeniem w wodę — ponad 40 mln zł, oraz inwestycje kanalizacyjne — ponad 95 mln zł.</u>
          <u xml:id="u-519.7" who="#TomaszZieliński">Program Inwestycji Strategicznych uruchomiony w ramach programu Polski Ład jest ogromną szansą dla mieszkańców całego kraju, ale w szczególności dla terenów Polski wschodniej, gdzie występują bardzo duże braki w zakresie infrastruktury. Jako mieszkaniec Lubelszczyzny głęboko wierzę, że kolejne edycje tego programu definitywnie zlikwidują dysproporcje rozwojowe występujące pomiędzy poszczególnymi obszarami naszego państwa. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-519.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-520">
          <u xml:id="u-520.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-520.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Tadeusz Tomaszewski, klub parlamentarny Lewica.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-521">
          <u xml:id="u-521.0" who="#TadeuszTomaszewski">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Moje oświadczenie dotyczy zaniedbań ze strony Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad związanych z przebudową i remontem drogi krajowej nr 15 na odcinku Gniezno — Żydowo — Czeluścin. Kilka lat wcześniej generalna dyrekcja dróg krajowych przeprowadziła remont pierwszego odcinka drogi, Września — Czeluścin. Remont drugiego odcinka, Czeluścin — Żydowo — Gniezno, miał być przeprowadzony już w roku 2019. Samorządy gminy Czerniejewo, miasta Gniezna i gminy Niechanowo, włączając się w tę ważną inwestycję, przyjęły stosowne uzgodnienia. Wiele tych uzgodnień niestety traci już swoją ważność ze względu na upływ czasu.</u>
          <u xml:id="u-521.1" who="#TadeuszTomaszewski">Ten remont i przebudowa są ważne, po pierwsze, z powodu bezpieczeństwa kierowców korzystających z tej drogi, ale też żyjących tam mieszkańców. Dochodzi do częstych kolizji i wypadków, w tym wypadków śmiertelnych w miejscowościach Cielimowo i Szczytniki Czerniejewskie. Po drugie, ten odcinek drogi łączy dwa ośrodki, jest to droga również w kierunku na Wrocław. Z tej drogi korzystają też mieszkańcy tamtej części Polski, przemieszczając się, krótko mówiąc, nad morze. Dlatego też od kilku lat czynię starania, wspólnie z przedstawicielami samorządów, aby remont tej drogi został przeprowadzony wcześniej. Jest jakaś nadzieja, bo jak informują media, został przeprowadzony przetarg na wykonanie dokumentacji i uzgodnień administracyjnych w zakresie przebudowy tego odcinka drogi. Niemniej jednak zapowiedź mówiąca o tym, że dopiero w 2023 r. ma być prowadzona ta inwestycja, mieszkańców i samorządowców nie satysfakcjonuje. Dlatego też po raz kolejny 3 grudnia pozwoliłem sobie złożyć interpelację do ministra infrastruktury. Mam nadzieję, że odpowiedź będzie inna niż ta z lutego 2020 r.</u>
          <u xml:id="u-521.2" who="#TadeuszTomaszewski">Aby również odpowiedzieć pozytywnie i pomóc generalnej dyrekcji w pracy nad projektem budżetu państwa na rok 2022, złożyłem stosowną poprawkę, która zawarta jest w sprawozdaniu, wniosek mniejszości nr 493. Przewiduje ona rezerwę celową na remont tej drogi w kwocie 18 mln zł. Mam nadzieję, że zostaną wzięte pod uwagę wysiłek i oczekiwania mieszkańców oraz samorządowców powiatu gnieźnieńskiego dotyczące przebudowy tego odcinka drogi, ważnego z punktu widzenia województwa wielkopolskiego, ale także, tak jak powiedziałem, transferu z województwa dolnośląskiego nad morze, i inwestycja zostanie przeprowadzona czy rozpoczęta już w roku 2022. Bardzo na to liczę i wnoszę do Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad o poinformowanie o sposobie załatwienia tej interwencji w ramach odpowiedzi na interpelację. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-522">
          <u xml:id="u-522.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-522.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Bartłomiej Dorywalski, Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-523">
          <u xml:id="u-523.0" who="#BartłomiejDorywalski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Strajk w obronie krzyży we Włoszczowie.</u>
          <u xml:id="u-523.1" who="#BartłomiejDorywalski">W okresie PRL krzyże pojawiły się w szkołach, gdy powstawała „Solidarność”, w 1980 i 1981 r. Po wprowadzeniu stanu wojennego władze powróciły jednak do ateizacji społeczeństwa. Ze szkół zaczęto usuwać symbole wiary i tak było we Włoszczowie.</u>
          <u xml:id="u-523.2" who="#BartłomiejDorywalski">W piątek 30 listopada 1984 r. młodzież postanowiła bardzo uroczyście poświęcić krzyże w miejscowym kościele. Ok. 200 uczniów przeszło demonstracyjnie ulicami Włoszczowy w procesji z internatu do miejscowego kościoła parafialnego pw. Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny. W dłoniach nieśli drewniane krzyżyki, takie jakie zwyczajowo wiesza się nad drzwiami w domach. W tym czasie w szkole zorganizowano dyskotekę. Uczniowie ją zignorowali, wybierając wieczorne nabożeństwo. Podczas mszy ówczesny ksiądz proboszcz Kazimierz Biernacki poświęcił krzyże i tłumaczył młodym ludziom, jaką odpowiedzialność biorą na siebie, niosąc krzyż Chrystusowy. W sobotę krzyże zawisły w klasach. Młodzi ludzie modlili się i śpiewali pieśni kościelne, dawali nauczycielom krzyże do pocałowania i dopiero wieszali nad drzwiami. Ponowne zdjęcie krzyży ze ścian doprowadziło do protestu, który przybrał formę strajku. W dniu 3 grudnia 1984 r. ówczesny dyrektor szkoły Julian Lis podjął decyzję o bezterminowym zawieszeniu zajęć szkolnych i wezwał młodzież do opuszczenia budynku szkoły. Młodzież nie podporządkowała się temu zarządzeniu i ok. 200 osób, w tym dwaj księża, Marek Łabuda i Andrzej Wilczyński, pozostało w szkole, domagając się ponownego zawieszenia w salach lekcyjnych krzyży usuniętych na polecenie dyrekcji.</u>
          <u xml:id="u-523.3" who="#BartłomiejDorywalski">Drogi dojazdowe do Włoszczowy zostały obstawione przez patrole ZOMO. Funkcjonariusze legitymowali osoby wjeżdżające, niejednokrotnie blokując możliwość jakichkolwiek kontaktów ze stroną strajkującą. Część nauczycieli, zwolenników dyrektora Lisa, odwiedzała domy uczniów i namawiała rodziców, żeby zabrali swoje dzieci ze szkoły. Lokalna społeczność solidaryzowała się ze strajkującymi, do szkoły zanoszono wyżywienie oraz odzież. Sytuacja z dnia na dzień stawała się coraz bardziej tragiczna. Niepewność, ciągłe oczekiwanie na wiadomości ze strony uczniów, spowodowała, że rodzice wystosowali petycję do ministra oświaty. Niestety nic ona nie dała. W obawie o uczniów, a także o swoją przyszłość nauczyciele prosili, aby doprowadzić do zakończenia strajku. Niektórzy rodzice nawet siłą zabierali dzieci do domu. Ostatecznie w szkole zostało ok. 80 osób.</u>
          <u xml:id="u-523.4" who="#BartłomiejDorywalski">16 grudnia 1984 r. strajk zakończono. Tego dnia do Włoszczowy przybył bp Mieczysław Jaworski i dziękował młodzieży za dojrzałą postawę. Od szkoły do pobliskiego kościoła ruszyła procesja z krzyżami, po drodze dołączali do niej mieszkańcy Włoszczowy.</u>
          <u xml:id="u-523.5" who="#BartłomiejDorywalski">Na represje ze strony szkoły nie trzeba było długo czekać. Na zwołanej po świętach radzie pedagogicznej podjęto decyzję o wyrzuceniu Renaty Gałkiewicz ze szkoły. Anna Synowska i Mariola Lewicka zdały maturę dopiero kilkanaście lat później. Z pracy próbowano zwolnić nauczyciela Kazimierza Ostrowskiego, jednak po odwołaniu od wypowiedzenia decyzję cofnięto. Władze szkolne nie wywiązały się z wcześniejszych zapewnień o braku stosowania represji wobec strajkujących, wręcz przeciwnie, byli oni szykanowani. Z kolei uczestniczący w strajku duchowni stanęli przed sądem i zostali zmuszeni do wyjazdu za granicę, na misje do Afryki.</u>
          <u xml:id="u-523.6" who="#BartłomiejDorywalski">Od wydarzeń z tamtych lat minęło już 37 lat. Wielu z uczestników strajku już nie żyje. Ciężko jest odpowiedzieć za nich, czy dzisiaj, znając konsekwencje tych czynów, zdecydowaliby się na taki akt jak wtedy, w grudniu 1984 r. Ci, którzy pozostali, zapewniają, że tak.</u>
          <u xml:id="u-523.7" who="#BartłomiejDorywalski">Pamięć o tych wydarzeniach wśród włoszczowian jest wiecznie żywa, czego wyrazem były uroczyste obchody, jakie miały miejsce w dniu 3 grudnia br. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-523.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-524">
          <u xml:id="u-524.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-524.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Jan Szopiński z klubu parlamentarnego Lewica.</u>
          <u xml:id="u-524.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-525">
          <u xml:id="u-525.0" who="#JanSzopiński">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W dniu dzisiejszym Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Świekatowie w województwie kujawsko-pomorskim przekazał następujący komunikat: Informujemy, że planowana wypłata świadczenia wychowawczego 500+ w dniu 14 grudnia 2021 r. będzie zrealizowana w późniejszym terminie, niezwłocznie po otrzymaniu środków finansowych z urzędu wojewódzkiego.</u>
          <u xml:id="u-525.1" who="#JanSzopiński">Panie i Panowie Ministrowie! To jedna z najmniejszych gmin w województwie kujawsko-pomorskim. Panie i panowie ministrowie, zbliżają się święta Bożego Narodzenia. Dla niektórych liczy się każdy grosz. W związku z tym mam pytanie: Kiedy beneficjenci programu 500+ z gminy Świekatowo otrzymają należne środki, by godnie przygotować święta Bożego Narodzenia? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-526">
          <u xml:id="u-526.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-526.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Rafał Adamczyk, klub parlamentarny Lewica.</u>
          <u xml:id="u-526.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-527">
          <u xml:id="u-527.0" who="#RafałAdamczyk">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Szanowni Państwo! Dzisiaj dzięki wygranemu głosowaniu podczas posiedzenia połączonych komisji edukacji i Komisji Obrony Narodowej opozycji udało się zablokować prace nad fatalnym projektem ustawy o zmianie ustawy — Prawo oświatowe oraz niektórych innych ustaw. To mały sukces opozycji, ale wielkie zwycięstwo wszystkich, którzy protestowali przeciwko tym zmianom, przede wszystkim rodziców, nauczycieli i uczniów.</u>
          <u xml:id="u-527.1" who="#RafałAdamczyk">Szanowni Państwo! Dlaczego wbrew deklaracjom Ministerstwa Edukacji i Nauki o odbiurokratyzowaniu pracy szkół i placówek projekt zmian w Prawie oświatowym procedowany w Sejmie Rzeczypospolitej Polskiej zawiera rozwiązania wymuszające gromadzenie dodatkowych dokumentów niezbędnych do wdrożenia zajęć dodatkowych, uzupełniających, projektów edukacyjnych wzbogacających ofertę edukacyjną szkół i placówek publicznych? Ujęte w ramy prawne procedury administracyjne utrudniające prace nad budowaniem dobrej szkoły świadczą o braku zaufania aktualnie rządzących do dyrektorów szkół i placówek, do nauczycieli i rodziców uczniów. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-528">
          <u xml:id="u-528.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-528.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Grzegorz Lorek, Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-529">
          <u xml:id="u-529.0" who="#GrzegorzLorek">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Stan wojenny na ziemi piotrkowskiej.</u>
          <u xml:id="u-529.1" who="#GrzegorzLorek">Zakłady przemysłowe ziemi piotrkowskiej bardzo wcześnie włączyły się w ogólnopolski ruch niepodległościowy, którego finałem było utworzenie na podstawie tzw. porozumień sierpniowych „Solidarności”. 8 sierpnia rozpoczął się strajk w Zakładzie Transportu i Sprzętu Technologicznego przy KWB Bełchatów. Protestowano w Tomaszowie Mazowieckim, Piotrkowie Trybunalskim i Radomsku. Fale strajków przetaczały się przez region od września do listopada 1980 r. Zazwyczaj kończyły się podpisaniem porozumień, które zapewniały, iż postulaty płacowo-socjalne robotników będą realizowane. Stopniowo też tworzyły się w różnych zakładach pracy zalążki komórek niezależnych związków zawodowych. W połowie stycznia miały już ok. 44 tys. członków.</u>
          <u xml:id="u-529.2" who="#GrzegorzLorek">Przez cały okres „Solidarności” prowadzono różnego rodzaju działalność protestacyjną. Największe zgromadzenie odbyło się 30 lipca w Piotrkowie Trybunalskim, gdzie w manifestacji, która zakończyła się przed budynkiem urzędu wojewódzkiego, wzięło udział 4 tys. ludzi. W zakładach utrzymywano gotowość strajkową, atmosfera nabrzmiewała. W nocy z 12 na 13 grudnia milicja i Służba Bezpieczeństwa rozpoczęły aresztowania. Trzeba dodać, że trwały one także później. Zabrzmiała groźna fraza: stan wojenny. W regionie internowano 42 osoby, m.in. śp. Zbigniewa Mrozińskiego, późniejszego posła na Sejm, Jacka Tworkowskiego, również posła na Sejm, Teresę Lechowską, Leszka Rusina, Witolda Kowalczyka i wielu innych działaczy „Solidarności”. Organy bezpieczeństwa przeprowadziły ponad 200 rozmów, próbując zastraszyć znajomych oraz rodziny zatrzymanych. Wszystkich internowanych zwolniono do 15 listopada 1982 r. Warto wspomnieć, że ówczesne władze komunistyczne internowały nie tylko aktywnych działaczy, ale w swojej perfidii zdecydowały się na internowanie osób już kiedyś zatrzymanych i represjonowanych — weteranów II wojny światowej, których podejrzewano o antypaństwowe sympatie. Do takich osób należał Adam Trybus, dawny cichociemny, człowiek wtedy już ciężko chory, represjonowany w okresie stalinowskim. Pan Adam zmarł w lipcu 1982 r., a internowanie przyspieszyło jego śmierć.</u>
          <u xml:id="u-529.3" who="#GrzegorzLorek">Dzień po wprowadzeniu stanu wojennego w wielu zakładach całego regionu odbyły się krótkie strajki. Był to protest przeciwko jego wprowadzeniu. Zarówno rodziny internowanych, jak i oni sami otrzymali pomoc od pozostających na wolności działaczy „Solidarności” oraz od Kościoła katolickiego. W Piotrkowie organizował ją m.in. o. Remigiusz Wysocki z kościoła ojców jezuitów, w Tomaszowie Mazowieckim centrum pomocy było przy kościele św. Rodziny, a w Radomsku — przy kościele św. Lamberta. Działalność niepodległościową przeniesiono do podziemia. Wydawano wiele tytułów prasy, były także periodyki, które ukazywały się nieregularnie, ponieważ ich redakcje były permanentnie inwigilowane i zamykane. W Piotrkowie Trybunalskim powstało Duszpasterstwo Ludzi Pracy, na zaproszenie którego po mszach św. za ojczyznę odbywały się spotkania, na których bywali m.in. Jan Olszewski, Jerzy Kropiwnicki czy Kornel Morawiecki.</u>
          <u xml:id="u-529.4" who="#GrzegorzLorek">Stan wojenny był dla wielu Polaków bez wątpienia doznaniem niemal eschatologicznym. Motywy jego wprowadzenia do dziś są badane przez historyków i nadal budzą wielkie emocje. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-529.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-530">
          <u xml:id="u-530.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-530.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Aleksander Mrówczyński, Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-531">
          <u xml:id="u-531.0" who="#AleksanderMrówczyński">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Rok temu, 28 listopada, zmarł poseł na Sejm Rzeczypospolitej Polskiej VIII kadencji Jan Kilian, mój serdeczny przyjaciel. Zaprzyjaźniliśmy się po wyborach parlamentarnych w 2015 r. Śp. Jan Kilian był moim rówieśnikiem, był młodszy o 3 tygodnie. Samorządowiec, radny Rady Powiatu Starogardzkiego, radny rady miasta, społecznik. Człowiek serdeczny, skromny, pełen empatii, bardzo oddany małej i tej dużej ojczyźnie, oddany Bogu. Włożył wiele wysiłku w starania o to, by do planu weszła budowa obwodnicy Starogardu Gdańskiego. Przez cały czas pracy w Sejmie VIII kadencji przy każdej możliwej okazji przekonywał o konieczności budowy obwodnicy.</u>
          <u xml:id="u-531.1" who="#AleksanderMrówczyński">Osobiście bardzo zabolała mnie śmierć Janka, bardzo mi go brakuje. Wspieraliśmy się w pracy parlamentarnej, razem pracowaliśmy w Parlamentarnym Zespole ds. rozwiązywania problemów mieszkańców „Polski powiatowo-gminnej”, w Komisji Infrastruktury. Przygotowaliśmy wspólne wyjazdowe posiedzenie Komisji Infrastruktury w maju 2017 r. w jego mieście, w Starogardzie Gdańskim, i w Chojnicach. Pragnę dodać, że w naszych miastach nigdy wcześniej nie było posiedzenia komisji sejmowej. W czasie tych 2 dni, bo było to dwudniowe wyjazdowe posiedzenie, dyskutowaliśmy o wykluczeniu komunikacyjnym, o planach związanych z drogą krajową nr 22, o jego obwodnicy, obwodnicy Starogardu Gdańskiego.</u>
          <u xml:id="u-531.2" who="#AleksanderMrówczyński">W niedzielę, 28 listopada tego roku, w Starogardzie Gdańskim i w Gdańsku na cmentarzu Srebrzysko odbyły się uroczystości rocznicowe upamiętniające osobę śp. posła Jana Kiliana. Wieniec na grobie złożył m.in. wicewojewoda pomorski Mariusz Łuczyk. Msza św. za duszę zmarłego została odprawiona w kościele pw. św. Katarzyny w Starogardzie Gdańskim. Po niej odbyła się wieczornica, w czasie której wspominano osobę śp. Jana Kiliana. Niestety z powodu choroby i złego samopoczucia nie mogłem uczestniczyć w rocznicowych obchodach, czego bardzo żałuję. W moim imieniu głos zabrał wicewojewoda pomorski Mariusz Łuczyk. W uroczystościach wzięła udział rodzina oraz m.in. pan poseł Kazimierz Smoliński, działacze Prawa i Sprawiedliwości ze Starogardu Gdańskiego i z Tczewa.</u>
          <u xml:id="u-531.3" who="#AleksanderMrówczyński">Janku, spoczywaj w pokoju. Bardzo mi ciebie brakuje. Zabiegam o to, by po wybudowaniu obwodnicy Starogardu Gdańskiego nosiła ona twoje imię: imię Jana Kiliana, posła na Sejm Rzeczypospolitej Polskiej, na co Janek jako poseł wielce zasłużył. Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-531.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-532">
          <u xml:id="u-532.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-532.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Andrzej Kryj, Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-532.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-533">
          <u xml:id="u-533.0" who="#AndrzejKryj">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Na początku lat 80. XX w. największym pracodawcą w Ostrowcu Świętokrzyskim, a jednocześnie najsilniejszym zakładem pracy w strukturze świętokrzyskiego Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego „Solidarność” była Huta im. Marcelego Nowotki. W tzw. starym i nowym zakładzie huty pracowało wówczas 16 tys. osób, spośród których zdecydowana większość należała do związku.</u>
          <u xml:id="u-533.1" who="#AndrzejKryj">Prężna działalność Hutniczej „Solidarności” w latach 1980–1981 zaowocowała tym, że w momencie wprowadzenia stanu wojennego właśnie tu wybuchł największy i jedyny o takim charakterze strajk na ziemi świętokrzyskiej. Jego wybuch należy wiązać z internowaniem przywódców ostrowieckiej „Solidarności”, jakie miało miejsce nocą z 12 na 13 grudnia. Łącznie na terenie miasta zatrzymano ponad 20 osób, wśród których byli m.in. Wiesław Standzikowski, Henryk Gruszka, Robert Minkina, Adam Mitura, Józef Gurczyński i Henryk Nawojski. Internowania rozpoczęły się o północy i trwały do godz. 3 nad ranem.</u>
          <u xml:id="u-533.2" who="#AndrzejKryj">Pierwszymi spośród osób, które zostały poinformowane o zatrzymaniu związkowców, byli ich koledzy dyżurujący w Delegaturze Zarządu Regionu Świętokrzyskiego NSZZ „Solidarność” na osiedlu Ogrody: Marceli Czarnecki, Tadeusz Kiełkiewicz, Mieczysław Kadewski, Józef Fudala. To do nich ok. godz. 1 dotarli bliscy internowanych, którzy opowiedzieli o brutalności działań milicjantów. Po ich wysłuchaniu dyżurujący w siedzibie delegatury rozeszli się po mieście, aby informować o zachodzących wydarzeniach innych działaczy związku. Niezależnie od nich akcję ostrzegawczą zorganizowała Wiesława Standzikowska, żona internowanego szefa hutniczej „Solidarności”, która powiadomiła o tym Zygmunta Jakubowskiego i Wiesława Kwiatkowskiego. W ten sposób powiadomieni zostali również Stefan Kowalski i Waldemar Gomuła.</u>
          <u xml:id="u-533.3" who="#AndrzejKryj">Dzięki akcji ostrzegawczej kilku czołowych działaczy „Solidarności” hutniczej uniknęło internowania i większość z nich znalazła się na terenie swoich zakładów pracy, gdzie włączyli się w organizację strajku. Trwał on od godzin porannych dnia 13 grudnia do godz. 2 dnia 15 grudnia 1981 r. Wzięło w nim udział kilka tysięcy osób. W chwili zakończenia strajku oba zakłady opuściło ok. 1750 hutników — 1500 zakład metalurgiczny i 250 w zakład hutniczo-przetwórczy. Hutnicy zawiązali wówczas komitet strajkowy, który następnie przekształcił się w komitet ocalenia związku. Powołali straż robotniczą i ogłosili postulaty, wśród których znalazło się m.in. żądanie uwolnienia internowanych kolegów.</u>
          <u xml:id="u-533.4" who="#AndrzejKryj">Epilogiem tego strajku były procesy wytoczone przywódcom i szczególnie aktywnym uczestnikom strajku. Należeli do nich Marceli Czarnecki, Andrzej Dudek, Jerzy Jabłoński, Tadeusz Stasiowski, Jerzy Borowiec, Henryk Piątek, Marian Susfał, Jan Szaran, Andrzej Wójcik, Janusz Ziajski i Józef Fudala. Zostali oni skazani na kary więzienia. Kolejnymi osobami skazanymi na kary więzienia za działalność w strukturach podziemnej „Solidarności” byli Leszek Olszewski, Krzysztof Partyka, Jarosław Salita, Ryszard Sobala, Zbigniew Walczyk i Andrzej Żółciński. Wyroki zapadły w czerwcu 1982 r. Osób prześladowanych, m.in. zwolnionych z pracy było znacznie więcej.</u>
          <u xml:id="u-533.5" who="#AndrzejKryj">Ostrowiec Świętokrzyski pamięta o tamtych wydarzeniach. W dniu 10 grudnia staraniem działaczy Stowarzyszenia „Wolni i Solidarni 1980–1989” Jerzego Jabłońskiego, Wiesława Kwiatkowskiego, Mieczysław Dudka, Krzysztofa Mikosa, Stanisława Oleszka, Tadeusza Relikowskiego, Wojciecha Krasuskiego, Marka Kolczugi i Jana Kaptura w Ostrowieckim Browarze Kultury została otwarta wystawa „40-lecie wprowadzenia stanu wojennego”.</u>
          <u xml:id="u-533.6" who="#AndrzejKryj">Wieczorem 13 grudnia w kościółku hutniczym odprawiona została msza święta, a następnie przeszedł marsz pamięci ofiar stanu wojennego. W tym roku odbył się już po raz 17. Jego uczestnicy złożyli kwiaty i zapalili znicze pod tablicą pamiątkową na rondzie „Solidarności”.</u>
          <u xml:id="u-533.7" who="#AndrzejKryj">Ostrowiec pamięta i nie zapomni. Chwała bohaterskim ostrowieckim hutnikom, którzy sprzeciwili się wprowadzenia stanu wojennego. Chwała bohaterom walki o wolną Polskę. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-533.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-534">
          <u xml:id="u-534.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-534.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Maciej Kopiec, klub parlamentarny Lewica.</u>
          <u xml:id="u-534.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-535">
          <u xml:id="u-535.0" who="#MaciejKopiec">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-535.1" who="#MaciejKopiec">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Alert RCB to wiadomości SMS, które wysyłane są tylko w nadzwyczajnych sytuacjach, gdy bezpośrednio zagrożone jest życie i zdrowie ludzi. Tak opisany jest przez rząd na oficjalnej stronie internetowej. Wczoraj mieszkańcy Rybnika otrzymali alert o treści: Uwaga! Dnia 13 i 14 grudnia prognozowana jest zła jakość powietrza w zakresie pyłu zawieszonego. Zrezygnuj z aktywności na zewnątrz. To kuriozalne, że rząd ostrzega przed nieudolnością rządu, która to nieudolność zagraża zdrowiu i życiu obywateli. Katowice i Kraków wprowadziły dziś bezpłatną komunikację miejską po to, by ograniczyć emisję, co powoduje, że po raz kolejny koszty nieudolności rządu będą ponosiły samorządy. Program „Czyste powietrze” zaplanowany na lata 2019–2029 dysponuje 103 mld zł. W ciągu 3 lat wydano zaledwie ponad 2 mld. Jeśli nic się nie zmieni, do końca jego trwania wydamy zaledwie 9 mld. Zmarnujecie państwo 90% zaplanowanych środków. To jest prawdziwa miara waszej efektywności i troski o zdrowie ludzi.</u>
          <u xml:id="u-535.2" who="#MaciejKopiec">Kilka dni temu, 9 grudnia zapadł wyrok w prawie Oliwera Palarza z Rybnika, który wykazał przed sądem częściową utratę zdrowia oraz ograniczenie wolności ze względu na panujący smog. Powodowi zasądzono 30 tys. zł zadośćuczynienia. Z wyroku wynika więc jasno, że państwo narusza dobra osobiste obywateli. Ponadto art. 38 konstytucji mówi jasno o tym, że państwo polskie zapewnia wszystkim obywatelom prawną ochronę życia. Tymczasem dziecko idące do szkoły oddycha powietrzem porównywalnym do palenia papierosów. Polski Alarm Smogowy w grudniu ub.r. obliczył, że w województwie śląskim trzeba będzie wymienić 140 tys. kotłów. Głównym powodem, dla którego Polacy nie zmieniają źródła ogrzewania i energii, są ceny. To nie jest tak, że oni to robią na złość. Ich po prostu na to nie stać. W budżecie Polski są tylko jedne pieniądze i to wyłącznie od PiS zależy, jak są wydawane.</u>
          <u xml:id="u-535.3" who="#MaciejKopiec">Fakty. Centralny Port Komunikacyjny — budżet 35 mld zł. To 350 tys. ekologicznych źródeł ciepła połączonych z OZE. Telewizja Polska — budżet 18 mld zł. To 180 tys. źródeł ciepła. Pałac Saski — 2,5 mld zł. To 25 tys. źródeł ciepła. Przekop Mierzei Wiślanej — 2 mld zł. To 20 tys. źródeł ciepła. W 30 s znalazłem źródła finansowania dla ponad pół miliona nowoczesnych źródeł energii dla domów jednorodzinnych.</u>
          <u xml:id="u-535.4" who="#MaciejKopiec">Polski Alarm Smogowy w zeszłym roku obliczył, przypominam, że w samym województwie śląskim należy wymienić 140 tys. kotłów. To tak dla wskazania skali. Ale rząd zamiast zająć się czystym powietrzem załatwia spółce Solorz — Obajtek monopol na ogrzewanie atomem, żeby przypadkiem nikt nie zrobił tego taniej i lepiej.</u>
          <u xml:id="u-535.5" who="#MaciejKopiec">Jednym z filarów Funduszu Odbudowy jest transformacja energetyczna i zielone źródła energii. Państwo jeździcie po Polsce i rozdajecie bony na pieniądze z tego funduszu, tymczasem to czeki bez pokrycia. Tych pieniędzy nie będzie przez łamanie praworządności, przez ksenofobię, przez wasz kierunek na polexit. Wiecie już, że wasz upór w demontażu praworządności odebrał Polsce 770 mld zł. Premier Morawiecki jest już tak zrozpaczony, że wysyła SMS-y do polityków europejskich, podpisując się: ostatni Europejczyk w tym rządzie. Jak nisko trzeba upaść? Takie są konsekwencje konszachtów z Orbánem i Le Pen i wygłaszania bzdur. Veto albo śmierć. Będzie śmierć wywołana chorobami spowodowanymi oddychaniem powietrzem, które zabija, i to wy jesteście za to odpowiedzialni. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-536">
          <u xml:id="u-536.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-536.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Michał Gramatyka, Polska 2050.</u>
          <u xml:id="u-536.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Zapraszam, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-537">
          <u xml:id="u-537.0" who="#MichałGramatyka">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Są w historii sztuki postaci cokolwiek kontrowersyjne, np. Daniele da Volterra, przyjaciel i uczeń Michała Anioła, który w XVI w. na polecenie papieża Pawła IV domalował elementy garderoby na słynnym fresku „Sąd ostateczny”, albo np. papież Pius IX, który w połowie XIX w. zasłynął tym, że podobno własnoręcznie dłutem odrąbywał elementy przyrodzenia wszystkim rzeźbom znajdującym się w państwie kościelnym.</u>
          <u xml:id="u-537.1" who="#MichałGramatyka">Do tego niesławnego panteonu dołączyła ostatnio dyrektorka Muzeum Śląskiego w Katowicach, pani Maria Czarnecka. Oto podczas 11. Triennale Grafiki Polskiej w tymże muzeum zauważyła, że jedna z prac jest zatytułowana w sposób, który uwzględnia hasło: lex Szyszko. Była to praca pana Michała Krawca, jednego z polskich grafików, kolaż przedstawiający maszyny do wycinania drzew na tle stalowych, poprzemysłowych budynków. Tego nie ma tutaj być, tego nie może tu być, przez takie postawy pan prof. Szyszko nie żyje — miała powiedzieć dyrektorka i nakazać pracownikom Muzeum Śląskiego natychmiastowe wydrapanie ze ściany tego właśnie elementu nazwy. Nie zezwolę na rozpoczęcie konferencji prasowej otwierającej triennale, jeżeli ta nazwa, ten napis natychmiast nie zniknie. Przypomnijmy, że chodziło o tytuł grafiki jednego z uczestników triennale.</u>
          <u xml:id="u-537.2" who="#MichałGramatyka">Ze zdumieniem ostatnio usłyszałem, że pan marszałek województwa śląskiego kompletnie tą sytuacją zainteresowany nie jest. Mówi: nie było mnie tam, nie mam nic wspólnego z tą wystawą, nie mam bladego pojęcia, dlaczego pani dyrektor zachowała się właśnie w taki sposób. Poprzednią dyrektorkę Muzeum Śląskiego odwołał. Co istotne, po sądowej batalii okazało się, że odwołał ją z poważnym naruszeniem prawa. Zarzucał jej zresztą niekompetencję. Jak bardzo była niekompetentna, świadczy jej obecna praca. Poprzednia dyrektorka Muzeum Śląskiego jest dziś szefem Galerii Narodowej w Pradze — czeskiej Pradze, wybranym oczywiście w konkursie. Bracia Czesi bardzo są dumni z jej pracy. Tak właśnie dziś wygląda kultura i sztuka w województwie rządzonym przez PiS.</u>
          <u xml:id="u-537.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-538">
          <u xml:id="u-538.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-538.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Mirosław Suchoń, Polska 2050.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-539">
          <u xml:id="u-539.0" who="#MirosławSuchoń">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! 10 grudnia obchodziliśmy Dzień Praw Człowieka. To święto ustanowione w rocznicę przyjęcia w 1948 r. przez Zgromadzenie Ogólne Narodów Zjednoczonych Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka. To dokument niezwykle ważny dla wszystkich, myślę, ludzi na świecie. Ogłoszono w nim niezbywalne prawa, które przysługują każdemu jako istocie ludzkiej, niezależnie od rasy, koloru skóry, religii, płci, języka, poglądów politycznych, pochodzenia narodowego lub społecznego, majątku, urodzenia czy też innego statusu. W tym dniu szczególnie pamiętamy o orędownikach praw człowieka, którzy dążą do zapewnienia ochrony praw własnych oraz praw innych i wkładają wiele wysiłku w działania zapewniające przestrzeganie ich na co dzień. Wielu z nich jest za to prześladowanych, pozbawionych pracy czy niesłusznie więzionych. Z okazji święta pamiętamy o ich odwadze i osiągnięciach. Ale to też okazja do refleksji, na ile nasz stosunek do innych ludzi wyraża nasze człowieczeństwo. Dziś jest to pytanie niezwykle aktualne, dlatego zachęcam, aby sięgnąć do deklaracji i odkryć ją dla siebie. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-539.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-540">
          <u xml:id="u-540.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-540.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Janusz Kowalski, Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-540.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Nie ma pana posła.</u>
          <u xml:id="u-540.3" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Waldemar Andzel.</u>
          <u xml:id="u-540.4" who="#WłodzimierzCzarzasty">No to mnie martwi ta absencja.</u>
          <u xml:id="u-540.5" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Wiesław Buż, klub parlamentarny Lewica.</u>
          <u xml:id="u-540.6" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-541">
          <u xml:id="u-541.0" who="#WiesławBuż">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Składam oświadczenie w sprawie zmiany przepisu dotyczących dodatków COVID-owych dla pracowników medycznych.</u>
          <u xml:id="u-541.1" who="#WiesławBuż">1 listopada 2021 r. pojawiły się nowe zasady rozliczania dodatków COVID-owych dla medyków. Obecnie obowiązujące regulacje dotyczące rozliczania dodatków COVID-owych przewidują, że są one wypłacane za każdą godzinę opieki nad pacjentem z COVID-19 lub podejrzeniem zakażenia wirusem SARS-CoV-2. Dodatki stanowią 100% wynagrodzenia wynikającego z umowy o pracę lub z umowy cywilnoprawnej należnego za każdą godzinę pracy, ale maksymalna miesięczna kwota nie może być wyższa niż 15 tys. zł. Muszą być też spełnione wymagane kryteria. Kryteria poniżej muszą być spełnione łącznie: a) wykonuje zawód medyczny; b) uczestniczy w udzielaniu świadczeń zdrowotnych i ma bezpośredni kontakt z pacjentami z podejrzeniem zakażenia wirusem SARS-CoV-2; c) pracuje na oddziałach, w których placówka medyczna zapewnia łóżka dla pacjentów z podejrzeniem oraz potwierdzonym zakażeniem SARS-CoV-2, tzw. II poziom zabezpieczenia COVID-owego. Oświadczam, że wysoce niesprawiedliwe jest pominięcie tysięcy pracowników, którzy nie spełniają wymogu z pkt c. Wymóg mówiący o bezpośrednim kontakcie z pacjentem wykluczył z dodatków diagnostów laboratoryjnych, którzy takiego kontaktu nie mają, choć codziennie w swojej pracy każdy z nich ma kontakt z materiałem zakaźnym osób chorujących na COVID-19.</u>
          <u xml:id="u-541.2" who="#WiesławBuż">Tysiące pracowników ochrony zdrowia codziennie i z poświęceniem biorą czynny udział w procesie leczenia chorób, również narażając swoje życie i zdrowie. Ich praca wygląda tak samo jak pracowników będących pracownikami tzw. oddziałów COVID-owych: wielogodzinne noszenie kombinezonów, używanie szkodliwych środków do dezynfekcji itp. Pracownicy, którzy zostali wykluczeni według nowych zasad rozliczenia dodatków COVID-owych dla medyków, to: pracownicy pracowni diagnostycznych — podstawą leczenia COVID-19 jest diagnostyka obrazowa układu oddechowego: badanie tomografii komputerowej płuc, zdjęcia RTG i wiele innych — pracownicy pracowni endoskopii i pracownicy bloków operacyjnych. Wymienieni pracownicy zmagają się z czwartą falą. Wykonują ponad 100 tys. testów na dobę. Do tej pory wykonali 20 mln testów w kierunku COVID-19. Powyższe statystyki pokazują, że nie ma wątpliwości co do zasadności włączenia tej grupy medyków i tej grupy zawodowej do katalogu uprawnionych, którzy powinni otrzymać dodatek COVID-owy.</u>
          <u xml:id="u-541.3" who="#WiesławBuż">Oświadczam, że grupa pracowników pracowni diagnostycznych, pracowni endoskopii i pracowników bloków operacyjnych została wykluczona z otrzymywania dodatku COVID-owego, mimo że codziennie w takim samym stopniu jest narażona na kontakt z wirusem SARS-CoV-2. Oświadczam, że zmiany wprowadzone 1 listopada br. działają już od miesiąca października. Świadczenia za miesiąc październik nie zostały wypłacone powyższym pracownikom. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-542">
          <u xml:id="u-542.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-542.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pani poseł Małgorzata Chmiel, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-543">
          <u xml:id="u-543.0" who="#MałgorzataChmiel">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pracujemy nad budżetem na 2022 r. Dla mnie jako posła z Pomorza najważniejsze są oczywiście inwestycje w województwie pomorskim, więc co roku zabiegam o te najważniejsze, które są zgłaszane przez mieszkańców.</u>
          <u xml:id="u-543.1" who="#MałgorzataChmiel">W tym roku złożyłam dwie poprawki o pieniądze na rozbudowę dwóch węzłów na obecnie istniejącej obwodnicy Trójmiasta S6. Pierwsza dotyczy 16 mln zł na rozbudowę węzła Szadółki. Obecnie istniejący węzeł jest niewymiarowy i nie spełnia norm drogi szybkiego ruchu. Druga poprawka dotyczy 10 mln zł na rozbudowę węzła Kowale, który podobnie jak węzeł Szadółki jest niewymiarowy i nie spełnia norm.</u>
          <u xml:id="u-543.2" who="#MałgorzataChmiel">Mieszkańcy i władze samorządowe od lat postulują rozbudowę tych węzłów nie tylko ze względu na uciążliwe korki, ale przede wszystkim na bezpieczeństwo przejazdu. Obydwa węzły ze względu na swoją niewymiarowość mają bardzo złą widoczność, co utrudnia kierowcom włączanie się do ruchu. To powoduje powstawanie sytuacji niebezpiecznych dla innych użytkowników ruchu. Ponadto obydwa węzły nie są przystosowane do ruchu rowerowego i pieszego. Chodzi o rowerzystów i pieszych chcących przedostać się na drugą stronę obwodnicy. Niektórzy jednak wbrew temu próbują. To może się skończyć tragicznie.</u>
          <u xml:id="u-543.3" who="#MałgorzataChmiel">Zarówno mieszkańcy, jak i miasto Gdańsk od lat zabiegają o budowę tych węzłów. Niestety koszt ich rozbudowy przekracza możliwości finansowe miasta Gdańska. Szacuje się, że rozbudowa obydwu węzłów pochłonie ok. 200 mln zł za każdy z nich. Apeluję więc do rządu PiS o akceptację tych poprawek i poparcie przeznaczenia pieniędzy na rozpoczęcie rozbudowy tych dwóch ważnych węzłów. Na posiedzeniu komisji finansów posłowie PiS, nawet ci z Pomorza, którzy tak bardzo w czasie kampanii wyborczej obiecywali pomagać mieszkańcom, niestety nie poparli tych dwóch poprawek. Brak słów. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-544">
          <u xml:id="u-544.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-544.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Z krótkim oświadczeniem spóźniony pan poseł Waldemar Andzel, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-544.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Panie pośle, zapraszam.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-545">
          <u xml:id="u-545.0" who="#WaldemarAndzel">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-545.1" who="#WaldemarAndzel">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! 40 lat temu 13 grudnia 1981 r. w Polsce został wprowadzony stan wojenny. Władzę w kraju przejęła Wojskowa Rada Ocalenia Narodowego.</u>
          <u xml:id="u-545.2" who="#WaldemarAndzel">Naliczono ok. 100 ofiar stanu wojennego. Oczywiście było ich znacznie więcej, niemalże wszyscy zamordowani przez tzw. nieznanych sprawców byli rzeczywistymi ofiarami SB, MO lub ZOMO. Uważam, że 40. rocznica tego tragicznego dnia w polskiej historii jest doskonałą okazją, aby wszystkich odpowiedzialnych za wprowadzenie stanu wojennego nazywać przestępcami lub sprawcami. Skończmy z retoryką nazywania bandytów architektami, twórcami czy autorami stanu wojennego. A doskonale wiemy, że towarzysze Kiszczak i Jaruzelski nie są jedynymi sprawcami.</u>
          <u xml:id="u-545.3" who="#WaldemarAndzel">Pan Andrzej Kołodziej, działacz „Solidarności” i sygnatariusz porozumień sierpniowych, stwierdził, że wprowadzenie stanu wojennego było zdradą elit, w tym elit „Solidarności”. Doprowadzenie do stworzenia III RP, kontynuacji PRL-u, uderza w dzisiejsze czasy dobitnie, czego najlepszy przykład mamy w upolitycznionym sądownictwie.</u>
          <u xml:id="u-545.4" who="#WaldemarAndzel">Pięknym gestem upamiętniającym ofiary stanu wojennego było zapalenie w wielu miejscach na świecie świateł wolności. Cześć i chwała bohaterom. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-546">
          <u xml:id="u-546.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-546.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Na tym zakończyliśmy oświadczenia poselskie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-547">
          <u xml:id="u-547.0" who="#NorbertKaczmarczyk">Oświadczenie w sprawie 40. rocznicy wprowadzenia stanu wojennego w Polsce.</u>
          <u xml:id="u-547.1" who="#NorbertKaczmarczyk">Dnia 13 grudnia 1981 r. o godz. 6 rano Polskie Radio nadało wystąpienie gen. Wojciecha Jaruzelskiego, w którym informował on Polaków o ukonstytuowaniu się Wojskowej Rady Ocalenia Narodowego — WRON — i wprowadzeniu na mocy dekretu Rady Państwa stanu wojennego na terenie całego kraju.</u>
          <u xml:id="u-547.2" who="#NorbertKaczmarczyk">Do walki z ludnością cywilną zmobilizowano bardzo duże siły. Szacuje się, że w tej ogromnej operacji wzięło udział łącznie ok. 70 tys. żołnierzy i 30 tys. milicjantów oraz 1750 czołgów, prawie 2 tys. wozów bojowych i 9 tys. samochodów.</u>
          <u xml:id="u-547.3" who="#NorbertKaczmarczyk">To jedna z najczarniejszych kart w historii naszej ojczyzny. Wskazuje się, że w trakcie stanu wojennego internowano ponad 10 tys. działaczy związanych z „Solidarnością”, a życie straciło od kilkudziesięciu do ok. 100 osób — w tym dziewięciu górników z kopalni Wujek podczas pacyfikacji strajku. Trzeba podkreślić, że dokładna liczba osób, które w wyniku wprowadzenia stanu wojennego poniosły śmierć, nie jest do końca znana. Dotyczy to także tych, którzy stracili zdrowie fizyczne i psychiczne w wyniku prześladowania, znęcania się i pobicia podczas śledztwa.</u>
          <u xml:id="u-547.4" who="#NorbertKaczmarczyk">Pamiętajmy o ofiarach komunistycznego reżimu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-548">
          <u xml:id="u-548.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Zarządzam przerwę w posiedzeniu do jutra, tj. 15 grudnia 2021 r., do godz. 9.</u>
          <u xml:id="u-548.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję państwu serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-548.2" who="#komentarz">(Przerwa w posiedzeniu o godz. 20 min 31)</u>
        </div>
      </body>
    </text>
  </TEI>
</teiCorpus>