text_structure.xml
57.3 KB
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
131
132
133
134
135
136
137
138
139
140
141
142
143
144
145
146
147
148
149
150
151
152
153
154
155
156
157
158
159
160
161
162
163
164
165
166
167
168
169
170
171
172
173
174
175
176
177
178
179
180
181
182
183
184
185
186
187
188
189
190
191
192
193
194
195
196
197
198
199
200
201
202
203
204
205
206
207
208
209
210
211
212
213
214
215
216
217
218
219
220
221
222
223
224
225
226
227
228
229
230
231
232
233
234
235
236
237
238
239
240
241
242
243
244
245
246
247
248
249
250
251
252
253
254
255
256
257
258
259
260
261
262
263
264
265
266
267
268
269
270
271
272
273
274
275
276
277
278
279
280
281
282
283
284
285
286
287
288
289
290
291
292
293
294
<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
<xi:include href="PPC_header.xml"/>
<TEI>
<xi:include href="header.xml"/>
<text>
<body>
<div xml:id="div-1">
<u xml:id="u-1.0" who="#PosełPawełZalewski">Otwieram wspólne posiedzenie Komisji Kultury i Środków Przekazu oraz Komisji Spraw Zagranicznych.</u>
<u xml:id="u-1.1" who="#PosełPawełZalewski">Witam posłów i przedstawicieli rządu, a także zaproszonych gości i ekspertów. Witam serdecznie przedstawicieli mediów, którzy licznie przybyli na dzisiejsze posiedzenie. Cieszymy się, że państwo jesteście zainteresowani tematem dzisiejszych obrad. Jest on niezwykle ważny z punktu widzenia polskiej polityki oraz relacji polsko-białoruskich.</u>
<u xml:id="u-1.2" who="#PosełPawełZalewski">Porządek dzienny przewiduje omówienie możliwości uruchomienia radia dla Białorusi. Jeśli nie usłyszę sprzeciwu, uznam, że porządek dzienny został przyjęty. Sprzeciwu nie słyszę, zatem przystępujemy do realizacji porządku obrad.</u>
<u xml:id="u-1.3" who="#PosełPawełZalewski">Chciałbym prosić ministra Adama Lipińskiego o przedstawienie stanowiska rządu i stanu prac dotyczących możliwości uruchomienia radia dla Białorusi.</u>
</div>
<div xml:id="div-2">
<u xml:id="u-2.0" who="#SekretarzstanuwKancelariiPrezesaRadyMinistrówAdamLipiński">Temat radia dla Białorusi przewija się w debacie publicznej w Polsce od kilku lat. Z pewnością znacie państwo przeszłość – mam na myśli uruchomienie kilka lat temu Radia Racja, a potem problemy, jakie Radio Racja miało z uzyskaniem środków finansowych na prowadzenie działalności i zawieszenie funkcjonowania tego radia. Radio nie było w stanie spłacić części zobowiązań z powodu wstrzymania pieniędzy przez donatorów.</u>
<u xml:id="u-2.1" who="#SekretarzstanuwKancelariiPrezesaRadyMinistrówAdamLipiński">Kiedy problemem tym zajęła się Kancelaria Prezesa Rady Ministrów, usiłowaliśmy rozpoznać problem od podstaw i zająć jakieś stanowisko. Wstępnie mamy wypracowane stanowisko, aczkolwiek nie jest to decyzja ostateczna. Sądzę, że po posiedzeniu połączonych Komisji będziemy mieli większą jasność co do tego, w jakim kierunku mamy zmierzać i jakie rozwiązania przyjąć.</u>
<u xml:id="u-2.2" who="#SekretarzstanuwKancelariiPrezesaRadyMinistrówAdamLipiński">Prace rozpoczęliśmy od zidentyfikowania problemu, ponieważ dziwne było to, że od kilku lat nie można zrealizować projektu, który wydawał się oczywisty. Nie można było znaleźć środków finansowych, a także uzyskać zgody różnych czynników rządowych i pozarządowych, aby uruchomić radio dla Białorusi.</u>
<u xml:id="u-2.3" who="#SekretarzstanuwKancelariiPrezesaRadyMinistrówAdamLipiński">Nie byliśmy w stanie także zrozumieć, dlaczego nie ma zgody wśród środowisk białoruskich, które mieszkają na terenie Polski. O tym zapewne dowiemy się w dniu dzisiejszym, bowiem przedstawiciele tych środowisk zostali zaproszeni na posiedzenie Komisji.</u>
<u xml:id="u-2.4" who="#SekretarzstanuwKancelariiPrezesaRadyMinistrówAdamLipiński">Nasza wiedza na dzień dzisiejszy jest następująca. Są dwie poważne inicjatywy uruchomienia radia dla Białorusi. Jest także kilka mniejszych inicjatyw, które nie uzyskały pozytywnej oceny.</u>
<u xml:id="u-2.5" who="#SekretarzstanuwKancelariiPrezesaRadyMinistrówAdamLipiński">Jeśli chodzi o dwie poważne inicjatywy, jest to po pierwsze, odtworzenie Radia Racja i nadawanie programu dzięki dofinansowaniu tego przedsięwzięcia i częściowemu oddłużeniu. Dług wynosi ok. 500 tys. zł.</u>
<u xml:id="u-2.6" who="#SekretarzstanuwKancelariiPrezesaRadyMinistrówAdamLipiński">Drugi projekt to wsparcie propozycji uruchomienia Europejskiego Radia dla Białorusi. Ta inicjatywa, przedstawiana od kilku miesięcy, jest intensywnie popierana przez środowiska zagraniczne, przede wszystkim amerykańskie i czeskie.</u>
<u xml:id="u-2.7" who="#SekretarzstanuwKancelariiPrezesaRadyMinistrówAdamLipiński">Trzecia propozycja wiąże się z połączeniem obu przedsięwzięć. Polegałaby ona na uruchomieniu wspólnego radia, które działałoby przy wykorzystaniu bazy materialnej oraz koncesji na nadawanie programu Radia Racja, natomiast realizowałoby program merytoryczny przedstawiony przez Europejskie Radio dla Białorusi.</u>
<u xml:id="u-2.8" who="#SekretarzstanuwKancelariiPrezesaRadyMinistrówAdamLipiński">Usiłowaliśmy doprowadzić do porozumienia obu stron, czyli inicjatorów obu przedsięwzięć. Doszło do kilku spotkań w Kancelarii Prezesa Rady Ministrów, których celem było wypracowanie stanowiska. Do dnia dzisiejszego nie udało się dojść do porozumienia. Zapewne dziś będziemy mogli się dowiedzieć, jakie są tego przyczyny.</u>
<u xml:id="u-2.9" who="#SekretarzstanuwKancelariiPrezesaRadyMinistrówAdamLipiński">Istotny jest fakt, że radio jest bardzo oczekiwane na Białorusi z powodu sytuacji politycznej. Premier rządu polskiego zadeklarował poparcie dla inicjatywy uruchomienia radia dla Białorusi bardzo szybko. Termin wyznaczony został do połowy lutego. Taka deklaracja została przedstawiona i jest ona wiążąca dla rządu.</u>
<u xml:id="u-2.10" who="#SekretarzstanuwKancelariiPrezesaRadyMinistrówAdamLipiński">Kilkanaście dni temu powstał w Kancelarii Prezesa Rady Ministrów Międzyresortowy Zespół ds. Wspierania Przemian Demokratycznych w Krajach Europy Środkowowschodniej. Ten zespół ma zamiar m.in. koordynować przekazywanie środków finansowych dla organizacji pozarządowych, które wypełniają cele zawarte w programie działania zespołu.</u>
</div>
<div xml:id="div-3">
<u xml:id="u-3.0" who="#PosełPawełZalewski">Czy przedstawiciele rządu chcieliby uzupełnić wypowiedź pana ministra? Rozumiem, że na tym etapie nie ma takiej potrzeby.</u>
<u xml:id="u-3.1" who="#PosełPawełZalewski">Temat jest bardzo istotny i wiem, że wiele osób chciałoby zabrać głos w dyskusji. Niestety, mamy mało czasu. Wiem, że o godz. 18.00 wielu posłów ma posiedzenia klubów bądź innych komisji. Mamy zatem do dyspozycji godzinę, w czasie której powinniśmy omówić ten temat.</u>
<u xml:id="u-3.2" who="#PosełPawełZalewski">Sądzę, że to jest możliwe przy dużej dyscyplinie wypowiedzi, dlatego proponuję, aby osoby zabierające głos nie wypowiadały się dłużej niż 3 minuty. Jeśli państwo zaakceptowalibyście te ograniczenia czasowe, byłbym bardzo zobowiązany.</u>
<u xml:id="u-3.3" who="#PosełPawełZalewski">Proszę o zwięzłe i konkretne wypowiedzi.</u>
</div>
<div xml:id="div-4">
<u xml:id="u-4.0" who="#PosełPawełKowal">Rozumiem, że umawiamy się, iż czas wypowiedzi nie będzie przekraczał 3 minut i nie ma sprzeciwu co do tej zasady. Dziękuję.</u>
</div>
<div xml:id="div-5">
<u xml:id="u-5.0" who="#PosełPiotrGadzinowski">Chciałbym zadać panu ministrowi pytanie w związku z informacją, którą dziś uzyskałem, iż przetarg na radio, które będzie nadawało na Białoruś pod auspicjami Parlamentu Europejskiego, w których uczestniczyły również Telewizja Polska S.A. i Polskie Radio S.A., wygrała radiofonia niemiecka.</u>
<u xml:id="u-5.1" who="#PosełPiotrGadzinowski">Czy pan potwierdza tę informację? Jeśli tak, to pojawia się pytanie, czy jest zasadne, że strona polska angażuje się w procesy demokratyczne na Białorusi, w zwalczanie prezydenta Łukaszenki, co niesie różne konsekwencje, także dla mniejszości polskiej, a całe instrumentarium będzie po innej stronie. W związku z tym nasz wpływ będzie ograniczony.</u>
<u xml:id="u-5.2" who="#PosełPiotrGadzinowski">Będziemy składać deklaracje, snuć plany, ale efekty tego mogą być ograniczone.</u>
</div>
<div xml:id="div-6">
<u xml:id="u-6.0" who="#PosełPawełZalewski">Proponuję, abyśmy teraz odbyli dyskusję, w trakcie której mogą państwo kierować pytania do przedstawicieli rządu, a później poprosimy stronę rządową o ustosunkowanie się do debaty.</u>
</div>
<div xml:id="div-7">
<u xml:id="u-7.0" who="#PosełRobertTyszkiewicz">Sytuacja likwidacji wolności mediów na Białorusi ułatwia administracji Łukaszenki przedstawianie białoruskiej opinii publicznej negatywnego obrazu Zachodu, przede wszystkim Stanów Zjednoczonych, Polski i Litwy.</u>
<u xml:id="u-7.1" who="#PosełRobertTyszkiewicz">Brak niezależnej informacji z zewnątrz umożliwia kreowanie wizerunku Polski jako państwa zbankrutowanego, słabego, niezapewniającego obywatelom minimum rozwojowego, a jednocześnie agresywnego wobec wschodnich sąsiadów.</u>
<u xml:id="u-7.2" who="#PosełRobertTyszkiewicz">Sytuację pogarsza dodatkowo fakt, że obserwujemy w ostatnim czasie swoistą ofensywę informacyjną Białorusi, skierowaną na teren Polski. Przez satelitę INTELSAT nadawany jest kanał cyfrowy pierwszy – telewizyjny kanał narodowy. Program telewizji białoruskiej nadawany jest też przez Internet.</u>
<u xml:id="u-7.3" who="#PosełRobertTyszkiewicz">Stworzono cyfrowy kanał satelitarny, nadający przez wspomnianego satelitę docelowo w ciągu doby 16–17 godzin programu, który ma być emitowany w Rosji, na Ukrainie i w Polsce.</u>
<u xml:id="u-7.4" who="#PosełRobertTyszkiewicz">Program stacji obejmuje programy informacyjne, analizy informacyjno-publicystyczne, ale także filmy i programy dla dzieci. Z informacji konsula Republiki Białoruskiej w Białymstoku wynika, że podpisano już umowy ze wszystkimi białostockimi sieciami kablowymi, a podobne umowy będą podpisywane w innych miastach.</u>
<u xml:id="u-7.5" who="#PosełRobertTyszkiewicz">W tym samym czasie, gdy podpisuje się umowy z polskimi dystrybutorami, odbiera się możliwość oglądania polskich programów telewizyjnych na Białorusi poprzez usunięcie z telewizji kablowych Programu I Telewizji Polskiej.</u>
<u xml:id="u-7.6" who="#PosełRobertTyszkiewicz">Jednocześnie rozbudowano emisję programów radiowych. W Grodnie zainstalowano nową antenę przekaźnikową, która umożliwia odbiór częstotliwości 101,2 FM, a antena ta ma za zadanie transmisję programów radia państwowego i rejonowego także na teren Polski.</u>
<u xml:id="u-7.7" who="#PosełRobertTyszkiewicz">W kontekście tych wydarzeń chciałbym powiedzieć, że uruchomienia radia dla Białorusi, realizowanego przy wsparciu rządu polskiego, ma za zadanie – po pierwsze, budowanie na Białorusi pozytywnego obrazu Polski i demokracji polskiej, odkłamywanie tego, co propaganda Łukaszenki czyni w dziedzinie wrogiego nastawiania dwóch naszych społeczeństw do siebie.</u>
<u xml:id="u-7.8" who="#PosełRobertTyszkiewicz">Po drugie, wspieranie procesów demokratycznych, ponieważ tylko z sąsiadem demokratycznym, szanującym wolności, w tym także wolności mniejszości narodowych, możemy układać sobie w przyszłości korzystne stosunki i oparte na wzajemnym szacunku.</u>
<u xml:id="u-7.9" who="#PosełRobertTyszkiewicz">Odnosząc się do propozycji rządu, chciałbym stwierdzić, że koncepcja budowy na bazie Radia Racja, z uwzględnieniem wszystkich środowisk, które są zainteresowane uczestnictwem w nadawaniu programów dla Białorusi, wydaje się ze wszech miar warta poparcia.</u>
<u xml:id="u-7.10" who="#PosełRobertTyszkiewicz">Po pierwsze, Radio Racja pozwala na uruchomienie nadawania w najkrótszym czasie ze względu na posiadaną koncesję i częstotliwość.</u>
<u xml:id="u-7.11" who="#PosełRobertTyszkiewicz">Po drugie, posiada sprzęt i doświadczenie techniczno-organizacyjne, niezbędne do natychmiastowego rozpoczęcia działalności.</u>
<u xml:id="u-7.12" who="#PosełRobertTyszkiewicz">Po trzecie, koncepcja wznowienia działalności Radia Racja zakłada pełną otwartość na współpracę ze wszystkimi środowiskami w Polsce i wśród opozycji białoruskiej, zainteresowanymi tworzeniem radia dla Białorusi.</u>
<u xml:id="u-7.13" who="#PosełRobertTyszkiewicz">Po czwarte, Radio Racja łączy inicjatywę i głębokie wzajemne zrozumienie obywateli polskich narodowości białoruskiej, sił demokratycznych na Białorusi oraz mniejszości polskiej na Białorusi. Stanowi zatem praktyczną realizację idei pomostu budowanego przez mniejszości narodowe po obu stronach granicy, a także fundament dla dobrego sąsiedztwa Polski i przyszłej wolnej, demokratycznej Białorusi.</u>
<u xml:id="u-7.14" who="#PosełRobertTyszkiewicz">Chciałbym podkreślić wieloletnie zakorzenienie środowiska Radia Racja, związanego ze Związkiem Białoruskim w Polsce, w procesie budowy społeczeństwa obywatelskiego na Białorusi, potwierdzone wcześniejszym aktywnym uczestnictwem tego środowiska w walce o wolność i demokrację w Polsce w ramach ruchu solidarnościowego. Daje to gwarancję realizacji programu, który spotka się z właściwym zrozumieniem po stronie białoruskiej.</u>
</div>
<div xml:id="div-8">
<u xml:id="u-8.0" who="#PosełJerzyFedorowicz">Czy moglibyśmy wysłuchać naszych przyjaciół reprezentujących stronę białoruską? Wówczas uzyskalibyśmy więcej informacji. Fakt, że należałoby powołać radio dla Białorusi, nie ulega wątpliwości.</u>
<u xml:id="u-8.1" who="#PosełJerzyFedorowicz">Z wypowiedzi pana ministra wynika, że jest jakiś nierozwiązany problem, brak porozumienia między inicjatorami dwóch pomysłów. Może informacja ze strony środowisk białoruskich ułatwiłaby nam znalezienie rozwiązania.</u>
</div>
<div xml:id="div-9">
<u xml:id="u-9.0" who="#PosełPawełZalewski">Kto z państwa chciałby zabrać głos?</u>
</div>
<div xml:id="div-10">
<u xml:id="u-10.0" who="#ByłyambasadorRPnaBiałorusiMariuszMaszkiewicz">Uprzedzając dyskusję dotyczącą potencjalnego konfliktu między dwoma środowiskami, które chcą robić to samo, chciałbym powiedzieć, że Radio Racja i środowisko mniejszości białoruskiej w Polsce ma prawo do tego, żeby nadawać dla swojej społeczności na Białostocczyźnie.</u>
<u xml:id="u-10.1" who="#ByłyambasadorRPnaBiałorusiMariuszMaszkiewicz">Doświadczenie z lat 1997–2001, kiedy nadawano również audycje w języku białoruskim poza granice Polski, pokazuje, że jest możliwe docieranie do społeczeństwa białoruskojęzycznego z wolną myślą i informacją, która nie jest ograniczana przez żadne władze.</u>
<u xml:id="u-10.2" who="#ByłyambasadorRPnaBiałorusiMariuszMaszkiewicz">Sądzę, że konieczne jest powołanie grupy roboczej albo grupy porozumienia, która dałaby możliwość wyjścia z tej sytuacji. Z jednej strony Europejskie Radio dla Białorusi, działając w ramach konsorcjum Media Consulta, które wygrało przetarg w Unii Europejskiej, a z drugiej strony środowisko białostockie nadające w ramach swoich założeń programowych mogłyby realizować ten sam wspólny cel.</u>
<u xml:id="u-10.3" who="#ByłyambasadorRPnaBiałorusiMariuszMaszkiewicz">Jestem głęboko przekonany, że osiągnięcie takiego porozumienia będzie możliwe.</u>
</div>
<div xml:id="div-11">
<u xml:id="u-11.0" who="#PrezesWschodnioeuropejskiegoCentrumDemokracjiPawełKazanecki">Chciałbym zaproponować myślenie w kierunku uruchomienia obu inicjatyw. Europejskie Radio dla Białorusi w chwili obecnej nie wymaga żadnego finansowania ze strony rządu polskiego i ma zabezpieczone środki na następne 5 lat, dysponując ze strony amerykańskiej kwotą 1 mln USD rocznie i dodatkowo środkami Unii Europejskiej.</u>
<u xml:id="u-11.1" who="#PrezesWschodnioeuropejskiegoCentrumDemokracjiPawełKazanecki">Wydaje mi się również, że środowiska białoruskie w Białymstoku powinny mieć możliwość nadawania w swoim języku na terytorium Białostocczyzny.</u>
<u xml:id="u-11.2" who="#PrezesWschodnioeuropejskiegoCentrumDemokracjiPawełKazanecki">Uważam, że obie inicjatywy – radio polsko-białoruskie o charakterze regionalnym białostocko-grodzieńskim, jak i radio o charakterze międzynarodowym, nadające na terytorium całej Białorusi, dysponujące najbardziej profesjonalnymi kadrami dziennikarskimi, mają prawo działać.</u>
<u xml:id="u-11.3" who="#PrezesWschodnioeuropejskiegoCentrumDemokracjiPawełKazanecki">Myślę, że najprostszym sposobem rozwiązania konfliktu między środowiskami jest umożliwienie realizacji obu inicjatyw i w ciągu kilku miesięcy ich funkcjonowania doprowadzenie do współpracy.</u>
<u xml:id="u-11.4" who="#PrezesWschodnioeuropejskiegoCentrumDemokracjiPawełKazanecki">Blokowanie inicjatywy międzynarodowej nie jest w interesie rządu polskiego, a odblokowanie Europejskiego Radia dla Białorusi daje możliwość rządowi polskiemu zarówno kontroli, jak i koordynowania środków międzynarodowych na ten projekt.</u>
<u xml:id="u-11.5" who="#PrezesWschodnioeuropejskiegoCentrumDemokracjiPawełKazanecki">Powołanie konsorcjum, powołanie specjalnej rady donorskiej składającej się z przedstawicieli kilkunastu państw, w której rząd polski mógłby przejąć przewodnictwo i koordynację, pozwoliłoby na zaangażowanie do tych dwóch projektów międzynarodowych środków, a jednocześnie przyciągnięcie międzynarodowej opinii publicznej i polityków rządów innych krajów do problemów Białorusi.</u>
<u xml:id="u-11.6" who="#PrezesWschodnioeuropejskiegoCentrumDemokracjiPawełKazanecki">Stwarza to rządowi polskiemu możliwość wpływania ogólnie na europejską politykę wobec tego kraju. Dodatkowo daje bardzo silny instrument polityczny, którego dziś Polska nie ma.</u>
<u xml:id="u-11.7" who="#PrezesWschodnioeuropejskiegoCentrumDemokracjiPawełKazanecki">Prowadzenie własnej, tylko polskiej polityki wobec Białorusi, bez poparcia krajów europejskich, nie daje w dłuższej perspektywie możliwości prawdziwych zmian demokratycznych w tym kraju.</u>
</div>
<div xml:id="div-12">
<u xml:id="u-12.0" who="#AgnieszkaRomaszewskaGuzy">Pragnę odpowiedzieć na pytanie skierowane do ministra Adama Lipińskiego. Nie chciałabym wkraczać w kompetencje urzędników, natomiast ze względu na to, że jestem szefową zespołu Telewizji Polskiej do spraw nadawania na Białoruś, mogę dosyć kompetentnie udzielić odpowiedzi.</u>
<u xml:id="u-12.1" who="#AgnieszkaRomaszewskaGuzy">Nie posiadam pełnego zestawu informacji, ale na podstawie wiedzy, którą posiadam, mogę stwierdzić, że Telewizja Polska S.A. była podmiotem ekonomicznie najsilniejszym, biorącym udział w przetargu na zespół środków medialnych emitowanych na Białoruś. Chodziło o kwotę 2 mln euro, co jest bardzo niską sumą, jeśli chodzi o programy telewizyjne. Z tej puli środków tylko 1,3 mln euro jest przeznaczone na telewizję. Pozostała część środków jest przeznaczona na uruchomienie radia dla Białorusi. Istotnym elementem tej inicjatywy jest także wsparcie niezależnej prasy.</u>
<u xml:id="u-12.2" who="#AgnieszkaRomaszewskaGuzy">Z niesłychanym bólem i zdziwieniem stwierdziliśmy, że wygrało konsorcjum, które w trakcie przetargu zmieniło skład. Początkowo było to konsorcjum moskiewskiej telewizji TV CENTR i niemieckiej spółki Media Consulta. Potem spółka Media Consulta stała się wiodącym podmiotem przetargu i przyłączyły się do niej podmioty: Europejskie Radio dla Białorusi, podmiot litewski i inna telewizja rosyjska.</u>
<u xml:id="u-12.3" who="#AgnieszkaRomaszewskaGuzy">Jaki jest wpływ tej sprawy na to, co jest przedmiotem naszego zainteresowania? Myślę, że polska polityka wymaga takiego środka, jakim jest niezależna informacja i niezależne radio na Białorusi. Nie stoi to w żadnej sprzeczności z tym, abyśmy brali udział we wszystkich inicjatywach europejskich, międzynarodowych, w których takie miejsce się dla nas znajduje i które mają ten sam cel.</u>
<u xml:id="u-12.4" who="#AgnieszkaRomaszewskaGuzy">Pan minister przedstawił dwie inicjatywy radiowe. Jak rozumiem, jedna z nich ma los zapewniony, bo skoro Komisja Europejska uznała, że ta inicjatywa wchodząca w skład konsorcjum będzie dotowana, to znaczy, że ma możliwość działania i nie potrzebuje bezpośredniej, natychmiastowej pomocy ze strony Polski.</u>
<u xml:id="u-12.5" who="#AgnieszkaRomaszewskaGuzy">To znacznie ogranicza pole naszych zainteresowań.</u>
</div>
<div xml:id="div-13">
<u xml:id="u-13.0" who="#PosełRomanCzepe">W tej sprawie chodzi o pieniądze, tylko różny może być cel ich wydatkowania, niekoniecznie biznesowy.</u>
<u xml:id="u-13.1" who="#PosełRomanCzepe">Wielka szkoda, że Telewizja Polska S.A. nie wygrała konkursu. Takie są prawa konkursu. Ponadto inne podmioty uzyskały silne wsparcie. Należy wyrazić żal, że nasza telewizja była słabo wspierana.</u>
<u xml:id="u-13.2" who="#PosełRomanCzepe">Jeśli chodzi o Radio Racja, sprawa jest na etapie pozbawiania go koncesji. Gdyby nie fakt, że nie odbiera dokumentów, zapewne doszłoby już do pozbawienia go koncesji. Gdyby natomiast uzyskało wsparcie i zaczęło nadawać program dla Białorusi, koncesja zostałaby przywrócona.</u>
<u xml:id="u-13.3" who="#PosełRomanCzepe">Pragnę zwrócić uwagę, że Radio Racja jest niemal wyłącznie skierowane do Białorusinów mieszkających w Polsce, ale nie tylko. Środowisko Białorusinów w Polsce jest niezwykle podzielone, nie tylko politycznie, ale także pod względem stosunku do reżimu Łukaszenki. Dlatego Radio Racja nie zawsze jest wspierane przez wszystkich i trzeba się z tym pogodzić.</u>
<u xml:id="u-13.4" who="#PosełRomanCzepe">Myślę, że inicjatywa odbudowy Radia Racja, którą należałoby wesprzeć, mogłaby zbliżyć do siebie te środowiska.</u>
</div>
<div xml:id="div-14">
<u xml:id="u-14.0" who="#PrzedstawicielkaDepartamentuKoncesyjnegoBiuraKrajowejRadyRadiofoniiiTelewizjiAgnieszkaOgrodowicz">Chciałam przedstawić pewną uwagę techniczną, która jednak może przełożyć się na sposób myślenia o tej dość skomplikowanej sytuacji. Rozumiem, że najlepszym rozwiązaniem byłoby połączenie dwóch inicjatyw i pozwolenie na swobodne rozwijanie się projektom wspieranym przez Europę oraz Stany Zjednoczone, a jednocześnie inwestować we własny podmiot.</u>
<u xml:id="u-14.1" who="#PrzedstawicielkaDepartamentuKoncesyjnegoBiuraKrajowejRadyRadiofoniiiTelewizjiAgnieszkaOgrodowicz">Niestety, sytuacja wygląda tak, że koncesja może być wykonywana tylko przez jedną z tych dwóch spółek. W związku z tym porozumienie na etapie umów o współpracy, umów programowych, niewiążących się jednocześnie z przekazywaniem w jakikolwiek sposób kontroli nad wykonywaniem koncesji, może między tymi podmiotami występować.</u>
<u xml:id="u-14.2" who="#PrzedstawicielkaDepartamentuKoncesyjnegoBiuraKrajowejRadyRadiofoniiiTelewizjiAgnieszkaOgrodowicz">W prowadzonym postępowaniu koncesyjnym, zarówno tym, który dotyczy wygasającej w lipcu 2006 r. koncesji Radia Racja, jak i tego nowo otwartego w sierpniu ubiegłego roku postępowania w ramach ponownego udzielenia koncesji na następny 7-letni okres, należy zwrócić uwagę na fakt konieczności wybrania jednego z dwóch podmiotów.</u>
<u xml:id="u-14.3" who="#PrzedstawicielkaDepartamentuKoncesyjnegoBiuraKrajowejRadyRadiofoniiiTelewizjiAgnieszkaOgrodowicz">Nie chodzi o wybranie dowolne, tylko takie, którego rozstrzygnięcie jest wsparte kryteriami ustawy o radiofonii i telewizji. Ktoś te kryteria musi spełniać. Obecnie mamy taką sytuację, że mimo długotrwałych rozmów i starań ze strony wszystkich zainteresowanych, żaden z wniosków nie spełnia kryteriów i nie nadaje się do merytorycznego rozstrzygnięcia na „tak”.</u>
<u xml:id="u-14.4" who="#PrzedstawicielkaDepartamentuKoncesyjnegoBiuraKrajowejRadyRadiofoniiiTelewizjiAgnieszkaOgrodowicz">Podstawowym problemem w obu przypadkach jest zarówno strona formalnoprawna, jak i kwestie finansowe.</u>
</div>
<div xml:id="div-15">
<u xml:id="u-15.0" who="#PosełKrzysztofLisek">Na sali widzę wiele osób, które były zaangażowane w proces przemian demokratycznych w Polsce. Myślę, że wszyscy pamiętamy o tym, jak szukaliśmy rozgłośni radiowych, które przedstawiały prawdę o tym, co dzieje się w Polsce. Były to zagraniczne rozgłośnie radiowe, bo w Polsce nie było możliwości, aby nasze media mogły informować nas zgodnie z prawdą.</u>
<u xml:id="u-15.1" who="#PosełKrzysztofLisek">Rozważając problem radia dla Białorusi, musimy mieć na uwadze fakt, że dziś jest 26 stycznia, a wybory na Białorusi odbędą się 19 marca. Nie chciałbym, aby po raz kolejny zaprzepaszczono tę sprawę w niekończących się dyskusjach. Dziś ważne jest bardzo szybkie działanie.</u>
<u xml:id="u-15.2" who="#PosełKrzysztofLisek">Jeżeli mamy ludzi, którzy posiadają doświadczenie w nadawaniu z Polski i są to osoby związane ze środowiskiem Białorusinów w Polsce, to wydaje mi się, że polską racją stanu jest uruchomienie tej inicjatywy tak szybko, jak to jest możliwe.</u>
<u xml:id="u-15.3" who="#PosełKrzysztofLisek">Proszę wybaczyć, ale nie może być tak, że formalności i urzędnicza bezduszność zabiją tę inicjatywę. To jest kwestia polskiej racji stanu. Naprawdę nie są istotne paragrafy.</u>
<u xml:id="u-15.4" who="#PosełKrzysztofLisek">Jeśli chodzi o łączenie inicjatyw, w mediach, podobnie jak w biznesie i wśród organizacji pozarządowych, była, jest i będzie konkurencja. Nie ma nic złego w tym, że będą dwie inicjatywy – jedna finansowana przez Komisję Europejską, druga z budżetu polskiego podatnika. Dziś naszym obowiązkiem jest jak najszybciej zrealizować tę inicjatywę.</u>
<u xml:id="u-15.5" who="#PosełKrzysztofLisek">Radio Racja jest inicjatywą, w którą zaangażowani są Białorusini mieszkający w Polsce. Proszę pamiętać, że ci ludzie, podobnie jak Polacy mieszkający na Białorusi, będą kiedyś pomostem między demokratyczną Polską a demokratyczną – miejmy nadzieję, że już niedługo – Białorusią.</u>
<u xml:id="u-15.6" who="#PosełKrzysztofLisek">Racją stanu Polski jest współpracować z tymi środowiskami.</u>
</div>
<div xml:id="div-16">
<u xml:id="u-16.0" who="#RedaktorAgnieszkaRomaszewskaGuzy">Inicjatywa Radia Racja dla mnie, jako przedstawiciela Telewizji Polskiej S.A., ma szczególne znaczenie i budzi moją wielką sympatię. Spółka, która wygrała przetarg – Media Consulta, zwróciła się do Radia Racja, proponując wejście do konsorcjum. Radio Racja nie zdecydowało się przystąpić do konsorcjum ze względu na to, aby nie osłabiać szans Telewizji Polskiej S.A.</u>
<u xml:id="u-16.1" who="#RedaktorAgnieszkaRomaszewskaGuzy">To budzi mój wielki szacunek.</u>
</div>
<div xml:id="div-17">
<u xml:id="u-17.0" who="#PosełPiotrGadzinowski">Mój przedmówca powiedział, że w czasach PRL media informowały nieprawdziwie. Ponieważ wówczas pracowałem w mediach, chciałbym powiedzieć, że informowałem prawdziwie, choć nie zawsze kompletnie.</u>
</div>
<div xml:id="div-18">
<u xml:id="u-18.0" who="#PosełPawełKowal">Chciałbym poprzeć głos posła Krzysztofa Liska. Często ujmujemy politykę zagraniczną w kategoriach wielkich dziejowych procesów, a to jest konkretna sytuacja, w której trzeba podjąć konkretne działania.</u>
<u xml:id="u-18.1" who="#PosełPawełKowal">Popieram wszystkie inicjatywy i uważam, że nie musimy nikogo wykluczać. Jest konkretna grupa ludzi, jest zespół ministra Adama Lipińskiego. Wspieram działania rządu i chciałbym poprosić o przedstawienie konkretnych dat.</u>
<u xml:id="u-18.2" who="#PosełPawełKowal">Możemy zadeklarować wsparcie dla działań pana ministra, natomiast dobrze jest przewidzieć jakieś daty w tym projekcie, bo to umożliwi jego szybszą realizację i wszystkich nas zmobilizuje do działania.</u>
<u xml:id="u-18.3" who="#PosełPawełKowal">Deklaruję, że zarówno ja osobiście, jak i wielu członków Komisji będzie w każdej sytuacji do dyspozycji pana ministra. Możemy udzielać zarówno wsparcia politycznego, jak i podejmując konkretne działania.</u>
<u xml:id="u-18.4" who="#PosełPawełKowal">Potrzebujemy tego radia i uprzejmie proszę o podanie kilku dat.</u>
<u xml:id="u-18.5" who="#PosełPawełKowal">Grupa posłów zaproponowała przyjęty przez większość członków prezydiów obu Komisji projekt dezyderatu do Rady Ministrów w brzmieniu, z którym mogli się państwo zapoznać, gdyż otrzymaliście go na piśmie.</u>
<u xml:id="u-18.6" who="#PosełPawełKowal">Dezyderat w sposób wyważony formułuje nasze oczekiwania pod adresem rządu. Wnoszę o jego przyjęcie.</u>
</div>
<div xml:id="div-19">
<u xml:id="u-19.0" who="#PosełPawełZalewski">Myślę, że w tym momencie możemy rozszerzyć dyskusję o kwestię dezyderatu, którego projekt otrzymali państwo na piśmie.</u>
<u xml:id="u-19.1" who="#PosełPawełZalewski">Chciałbym, abyśmy przyjęli dezyderat w dniu dzisiejszym.</u>
</div>
<div xml:id="div-20">
<u xml:id="u-20.0" who="#PrezesEuropejskiegoRadiadlaBiałorusiDymitryjNowikov">Jestem mniejszościowym współwłaścicielem Radia Racja. Byłem kiedyś dyrektorem programowych Radia 101,2 FM, które zostało zamknięte przez Łukaszenkę na Białorusi w 1996 r.</u>
<u xml:id="u-20.1" who="#PrezesEuropejskiegoRadiadlaBiałorusiDymitryjNowikov">Jestem autorem idei nadawania na Białoruś przez nadajniki FM. Chyba nadszedł czas, żeby ludzie, którzy pracują nad tymi projektami, powiedzieli kilka słów na ten temat.</u>
<u xml:id="u-20.2" who="#PrezesEuropejskiegoRadiadlaBiałorusiDymitryjNowikov">Nie widzimy sprzeczności pomiędzy dwoma projektami. Naszym zadaniem było uruchomienie radia dla Białorusi. Mieliśmy taką możliwość jeszcze w październiku 2005 r. i działaliśmy w tym kierunku.</u>
<u xml:id="u-20.3" who="#PrezesEuropejskiegoRadiadlaBiałorusiDymitryjNowikov">Wtedy jeszcze pracowaliśmy na bazie Radia Racja, ponieważ radio to posiadało multikoncesję, która obejmowała częstotliwość FM małej mocy – 105,5 FM, częstotliwość na falach krótkich w Leszczynce pod Warszawą i częstotliwość na falach średnich w Katowicach Koszęcinie.</u>
<u xml:id="u-20.4" who="#PrezesEuropejskiegoRadiadlaBiałorusiDymitryjNowikov">Niestety, z powodów formalnoprawnych nasze zamierzenie nie powiodło się i założyliśmy nową spółkę non profit – Europejskie Radio dla Białorusi. Dołączyliśmy do konsorcjum.</u>
<u xml:id="u-20.5" who="#PrezesEuropejskiegoRadiadlaBiałorusiDymitryjNowikov">Nie można dłużej czekać. Polityka rządzi się swoimi prawami, a my musimy działać. Naszym celem było szybkie uruchomienie radia dla Białorusi. Zaprosiliśmy do przystąpienia do spółki Stowarzyszenie Dziennikarzy Białoruskich, zaprosiliśmy stowarzyszenie „Obywatelska Białoruś” z Czech, Stowarzyszenie Mediów Polskich, Fundację Wzajemnej Pomocy Chrześcijańskiej. Jest jeszcze miejsce dla wszystkich chętnych.</u>
<u xml:id="u-20.6" who="#PrezesEuropejskiegoRadiadlaBiałorusiDymitryjNowikov">Nie dostrzegamy tu konfliktu. Związek Białoruski powinien mieć swoje radio, które już funkcjonowało. Stworzony został dobry zespół dziennikarzy, którzy już się sprawdzili. Opowiadamy się za rozwiązaniem tego problemu.</u>
<u xml:id="u-20.7" who="#PrezesEuropejskiegoRadiadlaBiałorusiDymitryjNowikov">Z drugiej strony myślimy o radiu skierowanym do społeczeństwa białoruskiego, które ma swoje problemy, inne niż występujące po naszej stronie granicy. Potrzebne jest uruchomienie radia dla Białorusi, które nadawałoby dla ludzi mieszkających na terytorium Białorusi.</u>
<u xml:id="u-20.8" who="#PrezesEuropejskiegoRadiadlaBiałorusiDymitryjNowikov">Te dwie stacje mogłyby ze sobą współpracować. Mamy dobrych dziennikarzy i możemy współpracować programowo, przekazywać serwis wiadomości. Radio, które nadawałoby na teren Białorusi, też potrzebuje wiadomości zagranicznych, ale zależy nam na tym, aby była to inicjatywa międzynarodowa.</u>
<u xml:id="u-20.9" who="#PrezesEuropejskiegoRadiadlaBiałorusiDymitryjNowikov">Jestem wdzięczny władzom polskim za to, że stwarzają nam możliwość, aby tu działać i pracować. Polska powinna być krajem wiodącym w realizacji tej inicjatywy, ale zależy nam na dołączeniu wszystkich donorów. Nie chcemy działać wyłącznie w związku z wyborami na Białorusi. Zależy nam na społeczeństwie białoruskim, które będzie rządzić Białorusią nie dzisiaj, lecz za 5–10 lat. Zamierzamy pracować również dla nich.</u>
<u xml:id="u-20.10" who="#PrezesEuropejskiegoRadiadlaBiałorusiDymitryjNowikov">Dlatego chcemy skupić wszelkie możliwe siły wokół tego projektu.</u>
</div>
<div xml:id="div-21">
<u xml:id="u-21.0" who="#PosłankaIwonaŚledzińskaKatarasińska">Przyznam, że przychodząc na posiedzenie Komisji, miałam większą jasność niż w tej chwili. Chciałabym zatem dopytać o pewne kwestie.</u>
<u xml:id="u-21.1" who="#PosłankaIwonaŚledzińskaKatarasińska">Intencją rządu polskiego i części połączonych Komisji było szybkie uruchomienie inicjatywy, która, wykorzystując doświadczenia, kadrę i ewentualną koncesję Radia Racja, przekazywałaby niezależną informację na teren Białorusi, skierowaną zarówno do Białorusinów pochodzenia polskiego, jak i społeczeństwa białoruskiego.</u>
<u xml:id="u-21.2" who="#PosłankaIwonaŚledzińskaKatarasińska">Pełna informacja jest podstawą każdego systemu demokratycznego. Rozumiałam, że intencją rządu, którą gorąco popierałam, było, aby z racji sąsiedztwa i chęci wzmocnienia dobrych kontaktów między społeczeństwami wspomóc budowę demokracji na Białorusi.</u>
<u xml:id="u-21.3" who="#PosłankaIwonaŚledzińskaKatarasińska">Teraz mówimy o dwóch inicjatywach i przed chwilą usłyszałam od przedstawiciela Radia Racja, że jest zainteresowany działaniem na terytorium Polski w interesie społeczności białoruskiej zamieszkującej terytorium Polski. Mój przedmówca tylekroć użył sformułowania „Radio Racja”, że można było odnieść wrażenie, iż reprezentuje tę właśnie inicjatywę.</u>
<u xml:id="u-21.4" who="#PosłankaIwonaŚledzińskaKatarasińska">Myślę, że nie ma potrzeby i trudno byłoby o zgodę, aby wspierać równolegle dwie inicjatywy o tak bardzo różnym charakterze. Nam zależy na tym, aby wspierać zarówno aspiracje środowiska białoruskiego działającego w Polsce, jak i aspiracje środowiska polskiego zamieszkującego na Białorusi, a także przemiany demokratyczne.</u>
<u xml:id="u-21.5" who="#PosłankaIwonaŚledzińskaKatarasińska">Taka jest intencja polskiego rządu i taką intencję wspomogą bądź nie posłowie. Przyjmując proponowany dezyderat, opowiedzielibyśmy się jednoznacznie za tą inicjatywą.</u>
<u xml:id="u-21.6" who="#PosłankaIwonaŚledzińskaKatarasińska">Jeżeli zaczniemy się spierać, to pozostaniemy w tym samym miejscu, w którym jesteśmy. Są dobre chęci, ale nie ma żadnego działania.</u>
<u xml:id="u-21.7" who="#PosłankaIwonaŚledzińskaKatarasińska">Jeśli chodzi o przetarg ogłoszony przez Komisję Europejską i rozstrzygnięty, nie jest w kompetencjach polskiego parlamentu, by wpływać na jego wynik. Ta kwestia jest w gestii polskich eurodeputowanych, którzy w Parlamencie Europejskim mogą wypowiadać się w tej sprawie.</u>
<u xml:id="u-21.8" who="#PosłankaIwonaŚledzińskaKatarasińska">Chciałabym, żebyśmy określili temat naszych obrad. Wydaje mi się, że przedmiotem naszych rozważań nie jest rozstrzyganie racji poszczególnych środowisk. Chcemy wesprzeć starania rządu polskiego i proszę, żebyśmy na tym się skoncentrowali. Stanowisko rządu jest klarowne. Albo wspieramy to stanowisko i mobilizujemy rząd do określonych działań, albo zaczynamy rozstrzygać spory środowiskowe, które mnie osobiście nie interesują.</u>
</div>
<div xml:id="div-22">
<u xml:id="u-22.0" who="#EkspertredaktortygodnikaWprostJerzyMarekNowakowski">Przyznam, że słuchając tej debaty, mam wrażenie cofnięcia się w czasie o kilka lat. Przecież debaty o powstaniu Radia Racja, o jego działaniu toczyły się 7 lat temu i wtedy zapadały decyzje. Od 7 lat zdarzyło się niewiele, to znaczy „udało się” doprowadzić do tego, że ta inicjatywa w sensie finansowym upadła.</u>
<u xml:id="u-22.1" who="#EkspertredaktortygodnikaWprostJerzyMarekNowakowski">Pozwolę sobie powiedzieć o rzeczy zupełnie podstawowej. Otóż radio to nie jest tylko redakcja, ludzie, maszyny, ale słuchacze. Podstawowe pytanie brzmi – w jaki sposób radio dla Białorusi dotrze do słuchaczy?</u>
<u xml:id="u-22.2" who="#EkspertredaktortygodnikaWprostJerzyMarekNowakowski">Pomysły użycia fal ultrakrótkich są absurdalne. Każdy, kto zna się minimalnie na radiu, wie, że fale ultrakrótkie docierają na 20–30 km od granicy. Ci, którzy słuchaliby tego radia na falach UKF, mogą słuchać radia polskiego, ukraińskiego bądź litewskiego, w zależności od miejsca zamieszkania.</u>
<u xml:id="u-22.3" who="#EkspertredaktortygodnikaWprostJerzyMarekNowakowski">Uważam, że obie te inicjatywy są dobre i mają sens. Obie muszą być, ze względu na regulacje EBU, zakorzenione w nadawaniu wewnątrz Polski. Kiedy powstawało Radio Racja, głównym problemem było uzasadnienie wobec EBU, dlaczego nadajemy poza nasze granice. Koncesja dla Radia Racja była swego rodzaju „zasłoną dymną”, która miała usprawiedliwić nadawanie.</u>
<u xml:id="u-22.4" who="#EkspertredaktortygodnikaWprostJerzyMarekNowakowski">Jeśli mamy tworzyć wolny głos dla Białorusi, to pierwszą rzeczą, o której należy rozmawiać, jest wydanie przez rząd RP kilku mln euro na zakup dwóch porządnych nadajników średniofalowych i nadawanie na falach średnich, co gwarantuje zabezpieczenie 40–70% terytorium Białorusi.</u>
<u xml:id="u-22.5" who="#EkspertredaktortygodnikaWprostJerzyMarekNowakowski">Tylko takie działanie ma sens. Cały świat nadaje na falach średnich. Legendy rozsnuwane przez osoby, które nie mają o tym pojęcia, że nikt fal średnich nie słucha, są doświadczeniem polskim, wynikającym z tego, że od kilkunastu lat najpierw dekapitalizował się sprzęt, a potem Polskie Radio rezygnowało z tego.</u>
<u xml:id="u-22.6" who="#EkspertredaktortygodnikaWprostJerzyMarekNowakowski">Jeśli chodzi o Leszczynkę i nadawanie na falach krótkich, propagacja fali jest taka, że w miarę skutecznie fale krótkie trafiają do okolic Witebska. Nadawanie na falach krótkich miałoby sens pod warunkiem wynajęcia nadajników, które są w dwóch miejscach – w Samarze w Rosji i w Norwegii, w okolicach Przylądka Północnego.</u>
<u xml:id="u-22.7" who="#EkspertredaktortygodnikaWprostJerzyMarekNowakowski">Jest to do rozważenia, ale wydaje się nie najlepszym pomysłem. Bez mówienia o sposobie nadawania ta debata jest w dużej mierze dyskusją pozorną. Jeżeli mówimy o krótkim dystansie, o perspektywie najbliższych wyborów, to przypominam, że istnieje Radio „Polonia” nadające w języku białoruskim, mające na Białorusi nie najgorszy odbiór i pewien autorytet. Do wyborów jedyne, co można zrobić, to ludzi z obu środowisk zaprosić na fale Radia „Polonia”.</u>
<u xml:id="u-22.8" who="#EkspertredaktortygodnikaWprostJerzyMarekNowakowski">W dłuższej perspektywie czasowej jest to kwestia decyzji o kosztach. Można przekazać środki budżetowe na nabycie nowych nadajników przez Polskie Radio S.A., które będzie je wynajmowało, leasingowało niezależnym radiom białoruskim.</u>
<u xml:id="u-22.9" who="#EkspertredaktortygodnikaWprostJerzyMarekNowakowski">Przypominam również, że dzięki nadajnikom średniofalowym, które mają charakterystykę nadawania prawie kołową, można uciec spod „gilotyny” EBU, udając, że nadajemy audycje dla Białorusinów mieszkających w Polsce.</u>
<u xml:id="u-22.10" who="#EkspertredaktortygodnikaWprostJerzyMarekNowakowski">Wydaje się, że zespół ministra Adama Lipińskiego i rząd polski powinien zwrócić uwagę na wymianę opinii w tej materii z rządem Republiki Litewskiej, ponieważ podobne inicjatywy rodzą się na Litwie i na Ukrainie. Za chwilę będziemy mieli 10 słabych rozgłośni białoruskich, których nikt nie będzie mógł słuchać.</u>
<u xml:id="u-22.11" who="#EkspertredaktortygodnikaWprostJerzyMarekNowakowski">W odróżnieniu od sporej części tu obecnych przez 4 lata kierowałem radiem, które było na Białorusi słuchane.</u>
</div>
<div xml:id="div-23">
<u xml:id="u-23.0" who="#PrzedstawicielZwiązkuBiałoruskiegowZgromadzeniuWspólnikówRadiaRacjaOlegŁatyszonek">Projekt wznowienia działalności Radia Racja polega na nadawaniu najpierw na falach średnich, uzupełnionych o fale FM na Białostocczyźnie i szukanie takiej częstotliwości FM, która by sięgała Grodna i Brześcia. W ten sposób udałoby się stworzyć wspólną przestrzeń informacyjną dla Białorusinów w Polsce, na Białorusi zachodniej oraz dla mniejszości polskiej na Białorusi, z którą mamy doskonałe kontakty i potrafimy jej problemy zrozumieć.</u>
<u xml:id="u-23.1" who="#PrzedstawicielZwiązkuBiałoruskiegowZgromadzeniuWspólnikówRadiaRacjaOlegŁatyszonek">Przy odpowiedniej pomocy finansowej i prawnej możemy zacząć nadawanie jeszcze w lutym. Mamy dziennikarzy nie tylko z Polski, ale także własne środowiska dziennikarskie na Białorusi gotowe do współpracy. Jest dziś obecny reprezentant tego środowiska, pan Mikołaj Markiewicz, znany więzień sumienia na Białorusi.</u>
<u xml:id="u-23.2" who="#PrzedstawicielZwiązkuBiałoruskiegowZgromadzeniuWspólnikówRadiaRacjaOlegŁatyszonek">Jestem pewny, że możemy rozpocząć w lutym, najdalej na miesiąc przed wyborami.</u>
</div>
<div xml:id="div-24">
<u xml:id="u-24.0" who="#PosełAndrzejSośnierz">Proponuję, żebyśmy na dzisiejszym posiedzeniu nie próbowali rozstrzygać sporów pomiędzy poszczególnymi środowiskami, bo to zaprowadzi nas donikąd i opóźni sprawę. Poprzez uchwalenie dezyderatu dajemy silny sygnał rządowi polskiemu do załatwienia sprawy. Skoncentrujmy się na tym, a nie dajmy się wciągać w problemy, których nie rozwiążemy.</u>
<u xml:id="u-24.1" who="#PosełAndrzejSośnierz">Rząd, jako organ wykonawczy, będzie zmobilizowany tym dezyderatem do wykonania zadania szybko.</u>
</div>
<div xml:id="div-25">
<u xml:id="u-25.0" who="#PosełJerzyFedorowicz">Radio „Wolna Europa” wspierało nasze działania, kiedy Polska nie była krajem wolnym. Teraz jesteśmy członkiem Unii Europejskiej i podlegamy procedurom. Czy rozmawiamy o nielegalnym radiu? Nie możemy tego czynić, ponieważ jesteśmy posłami Sejmu RP albo też musimy rozstrzygać te kwestie w konspiracji.</u>
<u xml:id="u-25.1" who="#PosełJerzyFedorowicz">Jeśli mówimy o legalnym radiu, to proszę minister Barbarę Tuge-Erecińską o odpowiedź, czy możemy procedować w sprawie radia, które miałoby większy zasięg niż obowiązujący w Unii Europejskiej. To jest podstawa rozmowy.</u>
<u xml:id="u-25.2" who="#PosełJerzyFedorowicz">W dezyderacie znajduje się sformułowanie, że opowiadamy się za uruchomieniem niezależnego radia dla Białorusi. Jeśli pani minister stwierdzi, że wolno nam nadawać na całą Białoruś, to natychmiast podpiszę się pod tym dezyderatem. Jeżeli okaże się, że nie jest to możliwe, chciałbym spotkać się z kolegami z Białorusi, których znam i porozmawialibyśmy w układzie pozaparlamentarnym.</u>
<u xml:id="u-25.3" who="#PosełJerzyFedorowicz">Proszę o odpowiedź na to podstawowe pytanie.</u>
</div>
<div xml:id="div-26">
<u xml:id="u-26.0" who="#PosełPawełZalewski">Sądzę, że po zamknięciu tej fazy pytań i dyskusji poproszę przedstawicieli rządu o odpowiedź. Obecnie kontynuujemy dyskusję. Kto z państwa chciałby zabrać głos?</u>
</div>
<div xml:id="div-27">
<u xml:id="u-27.0" who="#RedaktorAgnieszkaRomaszewskaGuzy">Chciałam krótko zabrać głos w sprawie częstotliwości. Oczywiście jest to forum, na którym nie do końca jest sens omawiania szczegółów. Trzeba rozważać całe spektrum różnych pomysłów, bo każdy z nich ma swoje ograniczenia. Fale FM są bardzo szeroko słuchane, ale ich zasięg jest niedaleki i wymagają uzgodnień międzynarodowych. Możemy używać tylko tych, które są już prawnie uzgodnione z Białorusią.</u>
<u xml:id="u-27.1" who="#RedaktorAgnieszkaRomaszewskaGuzy">Nikt nie mówi o tym, żebyśmy piracko nadawali na Białoruś. Nie sądzę, aby rząd miał to na myśli.</u>
<u xml:id="u-27.2" who="#RedaktorAgnieszkaRomaszewskaGuzy">Mowa jest również o falach średnich i cały czas rozważamy możliwość nadawania na falach średnich. Cały czas jest czynny nadajnik, który ma bardzo dalekie pokrycie na wschodnią Białoruś i jest do wykorzystania.</u>
<u xml:id="u-27.3" who="#RedaktorAgnieszkaRomaszewskaGuzy">Pan Jerzy Marek Nowakowski, jako były dyrektor V Programu Polskiego Radia, z prawdziwą lojalnością reklamował białoruską część Radia „Polonia”. Prawdą jest, że jest to potencjał niewykorzystany i niedofinansowany. Najprawdopodobniej należałoby się zastanowić, czy można wykorzystać tę bazę w realizacji rozważanej inicjatywy.</u>
<u xml:id="u-27.4" who="#RedaktorAgnieszkaRomaszewskaGuzy">Fundamentalna jest kwestia współdziałania z naszymi partnerami, zwłaszcza z tymi, którzy mogą nam pomóc w sprawie nadajników.</u>
</div>
<div xml:id="div-28">
<u xml:id="u-28.0" who="#PosełPawełZalewski">Kto z państwa chciałby jeszcze zabrać głos?</u>
</div>
<div xml:id="div-29">
<u xml:id="u-29.0" who="#PosełRomanCzepe">W tej krótkiej dyskusji trudno by rozstrzygnąć kwestię związaną z Radiem Racja. Dezyderat połączonych Komisji dotyczy inicjatywy rządowej. Wydaje mi się, że istnieje potrzeba poświęcenia odrębnego spotkania sytuacji Radia Racja. Radio samo sobie nie poradzi. Ten temat warto podjąć i wspomóc związane z radiem środowisko.</u>
</div>
<div xml:id="div-30">
<u xml:id="u-30.0" who="#PosełAndrzejSośnierz">Proponuję, żebyśmy przystąpili do pracy nad dezyderatem. Mam sugestię, aby uzupełnić tekst dezyderatu i w drugim akapicie, po wyrazach „polskich obywateli narodowości białoruskiej” dodać wyrazy „zorganizowanych wokół Radia Racja”.</u>
</div>
<div xml:id="div-31">
<u xml:id="u-31.0" who="#PosełRomanCzepe">Nie możemy tłumaczyć, wokół czego i kogo jest ktoś zorganizowany.</u>
</div>
<div xml:id="div-32">
<u xml:id="u-32.0" who="#PosełPawełKowal">To jest poprawka formalna i nie rozumiem, w jakim trybie pan poseł zabiera głos, przerywając czyjąś wypowiedź. Nad poprawką można dyskutować i ewentualnie poddać ją pod głosowanie.</u>
</div>
<div xml:id="div-33">
<u xml:id="u-33.0" who="#PosełPawełZalewski">Mamy poprawkę formalnie zgłoszoną do projektu. Proponuję krótką wymianę zdań na temat projektu dezyderatu. Proszę ograniczać czas wypowiedzi.</u>
<u xml:id="u-33.1" who="#PosełPawełZalewski">Czy pan poseł zechciałby jeszcze raz przeczytać poprawkę, tym razem cytując całe zdanie?</u>
</div>
<div xml:id="div-34">
<u xml:id="u-34.0" who="#PosełAndrzejSośnierz">„W związku z powyższym połączone Komisje popierają starania Kancelarii Prezesa Rady Ministrów o uruchomienie radia dla Białorusi, które łączyłoby w sobie inicjatywę polskich obywateli narodowości białoruskiej, zorganizowanych wokół Radia Racja i aktywność Białorusinów po drugiej stronie granicy”.</u>
</div>
<div xml:id="div-35">
<u xml:id="u-35.0" who="#PosełPawełZalewski">Proszę o krótkie wypowiedzi dotyczące projektu dezyderatu, wraz z odniesieniem się do poprawki, która została zaproponowana.</u>
</div>
<div xml:id="div-36">
<u xml:id="u-36.0" who="#PosełKrzysztofBosak">Zgadzam się z treścią dezyderatu, natomiast w pierwszym zdaniu mamy pewną nieścisłość, którą można by wyeliminować drobną poprawką redakcyjną. W demokracji dostęp do informacji jest ograniczony prawem i interesem państwa, dlatego proponuję pominąć w pierwszym zdaniu słowo „niczym”.</u>
<u xml:id="u-36.1" who="#PosełKrzysztofBosak">Wówczas ten fragment zdania brzmiałby następująco: „Uznając, że jedną z podstawowych zasad demokracji jest prawo nieograniczonego dostępu do informacji”. Wprowadzanie takiej nieprawdy jest zupełnie niepotrzebne.</u>
</div>
<div xml:id="div-37">
<u xml:id="u-37.0" who="#PosełPawełZalewski">Jeśli to jest formalny wniosek, proszę sformułować poprawkę.</u>
</div>
<div xml:id="div-38">
<u xml:id="u-38.0" who="#PosełKrzysztofBosak">Moja poprawka polega na wykreśleniu w pierwszym zdaniu projektu wyrazu „niczym”.</u>
</div>
<div xml:id="div-39">
<u xml:id="u-39.0" who="#PosełPawełZalewski">Sądzę, że możemy przyjąć tę propozycję w trybie autopoprawki. Kto z państwa chciałby jeszcze zabrać głos?</u>
</div>
<div xml:id="div-40">
<u xml:id="u-40.0" who="#PosełRomanCzepe">W pierwszym zdaniu proponuję po wyrazach „nieograniczonego dostępu do informacji,” dodać wyrazy „do wyrażania”.</u>
</div>
<div xml:id="div-41">
<u xml:id="u-41.0" who="#PosełPawełZalewski">Przyjmujemy tę uwagę w trybie autopoprawki.</u>
<u xml:id="u-41.1" who="#PosełPawełZalewski">Czy pan poseł ma jeszcze uwagi w odniesieniu do tego tekstu?</u>
</div>
<div xml:id="div-42">
<u xml:id="u-42.0" who="#PosełRomanCzepe">Czy drobiazgi są ważne? Jeśli nie, to dziękuję za głos.</u>
</div>
<div xml:id="div-43">
<u xml:id="u-43.0" who="#PosełAleksanderChłopek">Zwracam uwagę na błąd literowy w trzecim wyrazie od końca. Jest wyraz „dziale”, a powinien być „dziele”.</u>
</div>
<div xml:id="div-44">
<u xml:id="u-44.0" who="#PosełPawełZalewski">Dziękuję za zwrócenie uwagi na ten błąd.</u>
<u xml:id="u-44.1" who="#PosełPawełZalewski">Czy ktoś z państwa posłów chciałby zabrać głos w sprawie dezyderatu? Nie ma zgłoszeń.</u>
<u xml:id="u-44.2" who="#PosełPawełZalewski">Zanim przystąpimy do głosowania nad dezyderatem, chciałbym prosić przedstawicieli rządu o ustosunkowanie się do dyskusji. Przepraszam państwa za brak czasu i możliwości dłuższych wypowiedzi.</u>
</div>
<div xml:id="div-45">
<u xml:id="u-45.0" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieSprawZagranicznychBarbaraTugeErecińska">Odpowiadając na pytanie posła Jerzego Fedorowicza, pragnę powiedzieć, że w sposób oczywisty emisja programów radiowych jest możliwa w sposób legalny – i o takim projekcie rozmawiamy – tylko w zakresie istniejących porozumień i przyznanych fal radiowych.</u>
<u xml:id="u-45.1" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieSprawZagranicznychBarbaraTugeErecińska">W przypadku, gdyby miało to wychodzić poza przyznane w porozumieniach koncesje, wymagałoby to uzgodnień zarówno z Białorusią, jak i z innymi państwami sąsiednimi.</u>
<u xml:id="u-45.2" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieSprawZagranicznychBarbaraTugeErecińska">Rozmowy zarówno z Ukrainą, jak i z Litwą prowadzone są przez Ministerstwo Spraw Zagranicznych, mamy zatem dobrą orientację na temat ewentualnych inicjatyw, które pojawiają się w tamtych krajach.</u>
<u xml:id="u-45.3" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieSprawZagranicznychBarbaraTugeErecińska">Nie mogę powiedzieć, aby rozmowy te napawały szczególnym optymizmem co do szybkiej możliwości uruchomienia wspólnego działania.</u>
<u xml:id="u-45.4" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieSprawZagranicznychBarbaraTugeErecińska">Z punktu widzenia Ministerstwa Spraw Zagranicznych szalenie istotne jest, żeby kwestia sytuacji na Białorusi dotarła do świadomości międzynarodowej i stała się przedmiotem dyskusji na forach międzynarodowych.</u>
<u xml:id="u-45.5" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieSprawZagranicznychBarbaraTugeErecińska">Ponownie z inicjatywy Polski na najbliższym posiedzeniu Rady do spraw Ogólnych w dnia 30–31 stycznia w Brukseli sprawa Białorusi wróci na agendę wspólnej inicjatywy Polski i Litwy. Zjawi się tam również pan Aleksander Milinkiewicz. Wiemy, że czternaście delegacji na szczeblu ministrów spraw zagranicznych zapowiedziało udział w spotkaniu z nim.</u>
<u xml:id="u-45.6" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieSprawZagranicznychBarbaraTugeErecińska">Wszelkie inicjatywy mające na celu zapewnienie niezależnej informacji dla społeczeństwa białoruskiego, które są inicjatywami międzynarodowymi, mają ten walor, że Białoruś jest obecna w dyskusjach politycznych na forum międzynarodowym.</u>
<u xml:id="u-45.7" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieSprawZagranicznychBarbaraTugeErecińska">To, biorąc pod uwagę dłuższą perspektywę czasową, jest niezwykle istotne.</u>
</div>
<div xml:id="div-46">
<u xml:id="u-46.0" who="#PosełPawełZalewski">Dziękuję pani minister za wyjaśnienie i informacje, które przedstawiła.</u>
<u xml:id="u-46.1" who="#PosełPawełZalewski">Czy minister Adam Lipiński zechciałby odnieść się do przebiegu dyskusji?</u>
</div>
<div xml:id="div-47">
<u xml:id="u-47.0" who="#SekretarzstanuwKPRMAdamLipiński">Chciałbym przedstawić kilka deklaracji w imieniu zespołu międzyresortowego. Po pierwsze, chcemy popierać wszelkie inicjatywy, których celem jest powołanie rozgłośni radiowych nadających na teren Białorusi. Tak traktujemy obie inicjatywy, które były dziś prezentowane.</u>
<u xml:id="u-47.1" who="#SekretarzstanuwKPRMAdamLipiński">Po drugie, byłoby wskazane, aby w tych projektach brali udział także nasi partnerzy zagraniczni, żeby były to projekty międzynarodowe. Czynimy wszystko, aby tak było.</u>
<u xml:id="u-47.2" who="#SekretarzstanuwKPRMAdamLipiński">Po trzecie, mamy wstępne rozpoznanie zainteresowania ze strony Litwy. Mniejsze zainteresowanie przejawia Ukraina. Naszym zadaniem jest zainteresować stronę ukraińską przystąpieniem do projektu.</u>
<u xml:id="u-47.3" who="#SekretarzstanuwKPRMAdamLipiński">Po czwarte, gdyby można było uruchomić obie rozgłośnie, to Radio Racja może nadawać od 15 lutego, natomiast Europejskie Radio dla Białorusi od lipca.</u>
</div>
<div xml:id="div-48">
<u xml:id="u-48.0" who="#PosełPawełZalewski">Czy minister Krzysztof Olendzki chciałby zabrać głos? Rozumiem, że nie ma takiej potrzeby.</u>
<u xml:id="u-48.1" who="#PosełPawełZalewski">Przystępujemy do podjęcia decyzji w sprawie dezyderatu. Proszę posła Pawła Kowala o przeprowadzenie głosowania.</u>
</div>
<div xml:id="div-49">
<u xml:id="u-49.0" who="#PosełPawełKowal">Przystępujemy do głosowania. W imieniu wnioskodawców przyjmuję jako autopoprawki dwie zmiany – skreślenie wyrazu „niczym” w pierwszym wersie oraz dodanie po wyrazach „do informacji,” wyrazów „do wyrażania”.</u>
<u xml:id="u-49.1" who="#PosełPawełKowal">Poddam pod głosowanie poprawkę posła Andrzeja Sośnierza. Polega ona na tym, aby w drugim akapicie, po wyrazie „białoruskiej” dodać wyrazy „zorganizowanych wokół Radia Racja”.</u>
<u xml:id="u-49.2" who="#PosełPawełKowal">W pierwszej kolejności poddam pod głosowanie tę poprawkę, a następnie całość dezyderatu.</u>
<u xml:id="u-49.3" who="#PosełPawełKowal">Kto z państwa posłów jest za przyjęciem poprawki posła Andrzeja Sośnierza?</u>
<u xml:id="u-49.4" who="#PosełPawełKowal">Stwierdzam, że Komisje 23 głosami za, przy braku przeciwnych i 3 wstrzymujących się, przyjęły poprawkę.</u>
<u xml:id="u-49.5" who="#PosełPawełKowal">Poddaję pod głosowanie całość dezyderatu z przyjętą poprawką. Kto z państwa posłów jest za przyjęciem dezyderatu?</u>
<u xml:id="u-49.6" who="#PosełPawełKowal">Stwierdzam, że Komisje jednogłośnie przyjęły dezyderat.</u>
</div>
<div xml:id="div-50">
<u xml:id="u-50.0" who="#PosełPawełZalewski">Dziękuję zaproszonym gościom za przybycie na posiedzenie Komisji, a także przedstawicielom rządu. Mam nadzieję, że determinacja ministra Adama Lipińskiego doprowadzi do uruchomienia radia dla Białorusi.</u>
<u xml:id="u-50.1" who="#PosełPawełZalewski">Zamykam wspólne posiedzenie Komisji.</u>
</div>
</body>
</text>
</TEI>
</teiCorpus>