text_structure.xml
34.1 KB
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
<xi:include href="PPC_header.xml"/>
<TEI>
<xi:include href="header.xml"/>
<text>
<body>
<div xml:id="div-1">
<u xml:id="u-1.0" who="#PosłankaKrystynaSzumilas">Otwieram posiedzenie Komisji. Witam przedstawicieli Ministerstwa Edukacji i Nauki i zaproszonych gości oraz państwa posłów.</u>
<u xml:id="u-1.1" who="#PosłankaKrystynaSzumilas">W porządku dzisiejszego posiedzenia mamy jeden punkt – rozpatrzenie odpowiedzi ministra edukacji i nauki na dezyderat nr 1 w sprawie warunków nauczania języków obcych w szkołach publicznych.</u>
<u xml:id="u-1.2" who="#PosłankaKrystynaSzumilas">Czy są uwagi do porządku obrad?</u>
<u xml:id="u-1.3" who="#PosłankaKrystynaSzumilas">Nie ma uwag.</u>
<u xml:id="u-1.4" who="#PosłankaKrystynaSzumilas">Stwierdzam, że porządek dzienny został przyjęty.</u>
<u xml:id="u-1.5" who="#PosłankaKrystynaSzumilas">Przystępujemy do realizacji porządku obrad.</u>
<u xml:id="u-1.6" who="#PosłankaKrystynaSzumilas">Przypominam, że Komisja w dniu 22 lutego br. uchwaliła dezyderat do prezesa Rady Ministrów w sprawie warunków nauczania języków obcych w szkołach publicznych. Odpowiedź na dezyderat otrzymaliśmy w dniu 29 marca br. Udzielił jej minister edukacji i nauki.</u>
<u xml:id="u-1.7" who="#PosłankaKrystynaSzumilas">Odpowiedź jest bardzo obszerna i została doręczona wszystkim państwu posłom.</u>
<u xml:id="u-1.8" who="#PosłankaKrystynaSzumilas">Proszę o zabranie głosu przedstawiciela Ministerstwa Edukacji i Nauki w celu przedstawienie odpowiedzi na zawarte w dezyderacie uwagi i postulaty.</u>
</div>
<div xml:id="div-2">
<u xml:id="u-2.0" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieEdukacjiiNaukiStanisławSławiński">Proszę, aby główne punkty naszej odpowiedzi przedstawiła pani dyrektor Anna Zawisza. Ja odniosę się do ewentualnych uwag posłów, po zreferowaniu odpowiedzi.</u>
</div>
<div xml:id="div-3">
<u xml:id="u-3.0" who="#PosłankaKrystynaSzumilas">Proszę bardzo panią dyrektor.</u>
</div>
<div xml:id="div-4">
<u xml:id="u-4.0" who="#DyrektorDepartamentuKształceniaOgólnegoiSpecjalnegoMinisterstwaEdukacjiiNaukiAnnaZawisza">Otrzymaliście państwo obszerny materiał, w którym staraliśmy się uwzględnić wszystkie problemy wymagające uregulowania po to, aby można było przyjąć, iż od 2008 r. obowiązkowa edukacja językowa rozpocznie się w klasach pierwszych w nauczaniu zintegrowanym. Jest to zadanie niezwykle trudne.</u>
<u xml:id="u-4.1" who="#DyrektorDepartamentuKształceniaOgólnegoiSpecjalnegoMinisterstwaEdukacjiiNaukiAnnaZawisza">Jeśli państwo wyrażą zgodę, nie będę cytowała obszernych fragmentów tego materiału odnoszącego się do spraw wskazanych w dezyderacie, ponieważ byłoby to chyba nadużyciem cierpliwości państwa. Chciałam natomiast skupić się na kilku problemach, które uważamy za najistotniejsze.</u>
<u xml:id="u-4.2" who="#DyrektorDepartamentuKształceniaOgólnegoiSpecjalnegoMinisterstwaEdukacjiiNaukiAnnaZawisza">Podstawową i najważniejszą kwestią jest uregulowanie prawne, które gwarantowałoby możliwość prowadzenia ciągłej 12-letniej edukacji pierwszego języka obcego w szkołach. Oznacza to, że zarówno podstawa programowa, programy nauczania, jak i podręczniki muszą być przygotowane w taki sposób, aby dziecko rozpoczynające naukę języka obcego w pierwszej klasie miało zagwarantowaną kontynuację tej nauki na następnych etapach edukacji. Tylko to może gwarantować przygotowanie ucznia do posługiwania się biegle w mowie i piśmie danym językiem obcym.</u>
<u xml:id="u-4.3" who="#DyrektorDepartamentuKształceniaOgólnegoiSpecjalnegoMinisterstwaEdukacjiiNaukiAnnaZawisza">Począwszy od klasy IV szkoły podstawowej, planujemy wprowadzenie nauki drugiego języka obcego, co – jak wiadomo – jest standardem unijnym, a także priorytetem przyjętym przez resort edukacji. Drugi język nauczany byłby w cyklu 9-letnim i znowu wymaga to zmiany podstaw programowych i wydania nowych podręczników oraz nowych programów nauczania, aby zapewnić przez 9 lat ciągłość nauki drugiego języka i będzie to gwarancja osiągnięcia średniej znajomości języka obcego przez uczniów.</u>
<u xml:id="u-4.4" who="#DyrektorDepartamentuKształceniaOgólnegoiSpecjalnegoMinisterstwaEdukacjiiNaukiAnnaZawisza">Znajomość języków otwiera możliwości edukacji w krajach całej Unii Europejskiej, która bez znajomości języka jest niemożliwa. Stwarza to możliwość zaistnienia na rynku pracy w całej Unii, a to bez znajomości języka jest bardzo trudne. I wreszcie, otwiera szerokie możliwości nawiązywania zwykłych ludzkich kontaktów między obywatelami krajów Unii i nie tylko Unii.</u>
<u xml:id="u-4.5" who="#DyrektorDepartamentuKształceniaOgólnegoiSpecjalnegoMinisterstwaEdukacjiiNaukiAnnaZawisza">Co trzeba zrobić, aby to, o czym mówiłam, było możliwe? Po pierwsze, muszą być dokonane zmiany prawne, o czym już wspomniałam, które dadzą podstawę do wprowadzenia obowiązku nauczania języków obcych. Po drugie, muszą być przygotowane programy i podręczniki, a mamy na to stosunkowo mało czasu do roku 2008. Po trzecie, trzeba przygotować odpowiednią kadrę nauczycieli języków obcych. Ci nauczyciele muszą spełniać dwa warunki, pierwszy to legitymowanie się udokumentowaną znajomością języka obcego, drugi to posiadanie udokumentowanej umiejętności prowadzenia zajęć z dziećmi w klasach najmłodszych.</u>
<u xml:id="u-4.6" who="#DyrektorDepartamentuKształceniaOgólnegoiSpecjalnegoMinisterstwaEdukacjiiNaukiAnnaZawisza">Staraliśmy się opisać te problemy w naszym materiale stanowiącym odpowiedź na dezyderat Komisji. Podjęliśmy także działania zmierzające do rozpoznania rzeczywistej, aktualnej sytuacji w naszych szkołach, jeśli chodzi o nauczanie języków obcych. Chciałam państwa poinformować, że w klasach początkowych nauczania zintegrowanego uczy się języka obcego w tej chwili średnio 20 proc. naszych uczniów. Zajęcia odbywają się w ramach godzin oddanych do dyspozycji dyrektora szkoły. Występuje tu bardzo znaczne zróżnicowanie w różnych województwach. Np. języka obcego uczy się 37 proc. uczniów w woj. śląskim i woj. podkarpackim, a np. w woj. kujawsko-pomorskim zaledwie 4 proc. uczniów i 6 proc. w woj. pomorskim.</u>
<u xml:id="u-4.7" who="#DyrektorDepartamentuKształceniaOgólnegoiSpecjalnegoMinisterstwaEdukacjiiNaukiAnnaZawisza">Spróbowaliśmy – na to udało się pozyskać ponad 23 mln zł – zwrócić się do szkół z prośbą o zgłoszenie, gdzie jest możliwość wprowadzenia nauki języka angielskiego już od 1 września 2006 r. Otrzymaliśmy następujące informacje. Mamy w Polsce ok. 20 tysięcy oddziałów klas pierwszych. Zgłoszenia o gotowości rozpoczęcia obowiązkowej nauki języka angielskiego w klasach pierwszych otrzymaliśmy z 14 tysięcy szkół. Dane te weryfikujemy przez kuratorów oświaty i wiemy, że w 70 proc. szkół mamy nauczycieli przygotowanych do pracy z małymi dziećmi.</u>
<u xml:id="u-4.8" who="#DyrektorDepartamentuKształceniaOgólnegoiSpecjalnegoMinisterstwaEdukacjiiNaukiAnnaZawisza">Do końca maja br. przyjmujemy zgłoszenia od szkół do podjęcia tego zadania. Kwoty zaplanowane na pokrycie kosztów wynikające ze wszystkich tych zgłoszeń. Uprzedzam państwa pytania i powiadam, nie ma jeszcze zatwierdzonych programów nauczania, ale proszę pamiętać, że nauczyciele są ludźmi wolnymi i mogą, pracując w szkołach, w których odbywa się nauczanie języka, stosować własne, autorskie programy nauczania. Liczymy na to, że autorskie programy nauczania zostaną nadesłane do resortu – i o to zwróciliśmy się do nauczycieli – i będziemy je mogli zatwierdzić i upowszechnić. Ponadto każdy nauczyciel może przygotować własny program, według którego będzie prowadził zajęcia. Jest to wielka praca i – jak mówiłam – każde zgłoszenie jest weryfikowane przez kuratorów oświaty. To, co udało się zrobić do tej chwili i to, co uda się rozpoznać na podstawie nadsyłanych informacji, zwłaszcza o nauczycielach języka obcego, jest bardzo ważne.</u>
<u xml:id="u-4.9" who="#DyrektorDepartamentuKształceniaOgólnegoiSpecjalnegoMinisterstwaEdukacjiiNaukiAnnaZawisza">Od 2008 roku planujemy wprowadzić do szkół odpowiednio przygotowane programy i podręczniki do nauki języka obcego w oparciu o podstawę programową w nauczaniu zintegrowanym. Planujemy przeszkolenie odpowiedniej grupy nauczycieli, po to, aby mogli podjąć naukę języka z dziećmi.</u>
</div>
<div xml:id="div-5">
<u xml:id="u-5.0" who="#PosłankaKrystynaSzumilas">Czy pan minister chciałby coś dodać?</u>
</div>
<div xml:id="div-6">
<u xml:id="u-6.0" who="#PodsekretarzstanuwMEiNStanisławSławiński">Chciałbym dodać, że prace nad wprowadzeniem nauki języków obcych od pierwszej klasy szkoły podstawowej odbywają się równolegle z przygotowaniami do wprowadzenia zmian w prawie oświatowym. Przede wszystkim rozpatrywana jest kwestia objęcia obowiązkiem szkolnym 6-latków, ponieważ to wiąże się z obowiązkiem wczesnego podejmowania nauki języka obcego.</u>
<u xml:id="u-6.1" who="#PodsekretarzstanuwMEiNStanisławSławiński">Chciałem też powiedzieć, że sytuacja demograficzna sprawia, iż obecny rok i następne są okresem, w którym demografia sprzyja realizacji programu podjęcia powszechnego nauczania języków obcych w szkołach. Jeżeli prawidłowo prognozujemy przebieg wydarzeń, może nastąpić skokowa zmiana, czy skok w rozwoju edukacji, kolejny po tym, czego dokonano w latach 90. Są przesłanki do tego, aby wypowiadać się w tej sprawie z ostrożnym, ale optymizmem.</u>
</div>
<div xml:id="div-7">
<u xml:id="u-7.0" who="#PosłankaKrystynaSzumilas">Otwieram dyskusję.</u>
</div>
<div xml:id="div-8">
<u xml:id="u-8.0" who="#PosłankaDomicelaKopaczewska">Jestem trochę zaszokowana informacją, jaką nam przekazała pani dyrektor, o liczbach dzieci uczących się w szkołach języka obcego, począwszy od klasy pierwszej, w poszczególnych województwach. Moje województwo kujawsko-pomorskie wymienione jest na samym końcu, jako te, w którym najmniej procentowo dzieci uczy się języka obcego. Chyba to jest pomyłka i tak źle nie jest. Mam taką nadzieję, że państwo weryfikowali te dane i jest trochę lepiej, ale to jest taka moja osobista dygresja.</u>
<u xml:id="u-8.1" who="#PosłankaDomicelaKopaczewska">Materiał przedstawiony przez resort jest bardzo obszerny i dotyczy przede wszystkim aktualnego stanu w zakresie nauki języka obcego w szkołach. Mnie interesuje coś innego. Pani dyrektor mówiła o trudnościach organizacyjnych i o bardzo krótkim terminie, w którym zamierza się wprowadzić powszechną i obowiązkową naukę języka angielskiego. Czy wobec braku wykwalifikowanych nauczycieli języka obcego myśli się o dwutorowym przygotowaniu tych nauczycieli w możliwie krótkim czasie? Część nauczycieli już uczy języków obcych, chociaż nie są w pełni przygotowani do nauczania małych dzieci. Nauczycieli tych pozyskuje się z językowych kolegiów nauczycielskich i z wydziałów filologicznych wyższych uczelni.</u>
<u xml:id="u-8.2" who="#PosłankaDomicelaKopaczewska">Czy resort zamierza podjąć działania, które zachęcałyby absolwentów kierunków filologicznych do podjęcia pracy w szkołach? To jest największy problem, ponieważ tych absolwentów jest stosunkowo dużo, ale znaczna ich część podejmuje pracę poza oświatą publiczną.</u>
<u xml:id="u-8.3" who="#PosłankaDomicelaKopaczewska">Pani dyrektor mówiła o programach autorskich nauczycieli, które mają być wprowadzone już w najbliższym roku szkolnym. Rozumiem, że gdy zostanie opracowana podstawa programowa nauki języka przez 12 lat, to programy autorskie będą włączone do podstawy, czy też uwzględnione w podstawie programowej.</u>
</div>
<div xml:id="div-9">
<u xml:id="u-9.0" who="#PosełMirosławKrajewski">Starożytni zauważyliby, iż poznanie jest królową dowodów. Po naszym dezyderacie wydaje się, że Ministerstwo Edukacji i Nauki rozpoznało problem i według mnie, odpowiedziało na postulaty zawarte w dezyderacie w sposób wyczerpujący. Jednak w wystąpieniu pani dyrektor było mniej uwag o tym punkcie dezyderatu, w którym jest mowa o potrzebie wypracowania efektywniejszego systemu kształcenia i doskonalenia nauczycieli, chociaż w materiale resortu jest to zawarte.</u>
<u xml:id="u-9.1" who="#PosełMirosławKrajewski">W odpowiedzi pana ministra na nasz dezyderat zostało stwierdzone, że potrzebne są rozwiązania polegające na prowadzeniu kształcenia nauczycieli wyłącznie w systemie szkolnictwa wyższego, co wymaga dokonania zmian w dwóch ustawach: z 7 września 1991 r. o systemie oświaty i z 27 lipca 2005 r. – Prawo o szkolnictwie wyższym. Mam pytanie: czy w resorcie trwają już prace nad aktualizacją tych ustaw i wprowadzeniem takich zmian, aby można było doprowadzić do kształcenia nauczycieli wyłącznie w szkołach wyższych? Truizmem jest powtarzanie, iż o poziomie edukacji językowej w szkole decydują nauczyciele.</u>
</div>
<div xml:id="div-10">
<u xml:id="u-10.0" who="#PosłankaKrystynaSzumilas">Nie do końca zgadzam się z opinią, że ta obszerna odpowiedź ministra na dezyderat zawiera ustosunkowanie się do wszystkich naszych pytań i propozycji. Mogę zgodzić się z tym, że w informacji dużo miejsca poświęcono systemowi kształcenia i dokształcania nauczycieli. Jest też podany harmonogram wprowadzania nauki języka obcego od pierwszej klasy szkoły podstawowej. Wymienia się standardy wyposażenia szkół. Mowa jest o rozwijaniu różnych form kontaktów międzynarodowych. Brakuje mi natomiast informacji na temat zewnętrznego oceniania efektów nauczania języka obcego, jest tylko mowa o mierzeniu jakości, a nam nie o to chodziło. Wyraźnie pytaliśmy: w jaki sposób i kiedy będzie można wprowadzić system zewnętrznego sprawdzania w formie egzaminów zewnętrznych umiejętności językowych uczniów? Nie ma mowy o tym w informacji.</u>
<u xml:id="u-10.1" who="#PosłankaKrystynaSzumilas">Drugi poważny problem polega na tym, że obecnie tylko 20 proc. uczniów pierwszych klas uczy się języka obcego. Wynika to przede wszystkim z braku dostatecznej liczby nauczycieli. Nauczyciele kształcą się w kolegiach językowych i na studiach wyższych i przygotowywani są do wykonywania zawodu nauczycielskiego, ale po ukończeniu kolegium czy szkoły wyższej nie podejmują pracy w szkołach. Rezultat jest taki, że w małych szkołach wiejskich i w małych miasteczkach w ogóle nie ma nauczycieli języków obcych. Dlatego pytaliśmy w dezyderacie, jak ten problem rozwiązać, jak motywować nauczycieli do podejmowania zajęć w tych szkołach. Nie uzyskaliśmy na to odpowiedzi.</u>
<u xml:id="u-10.2" who="#PosłankaKrystynaSzumilas">Jeżeli nie ma odpowiedzi na te dwa zasadnicze pytania, to odpowiedź na nasz dezyderat należałoby uznać za niezadowalającą.</u>
</div>
<div xml:id="div-11">
<u xml:id="u-11.0" who="#PosełTadeuszSławecki">Cieszy mnie optymizm resortu edukacji, nie jestem jednak pewien, czy nie jest to optymizm urzędowy. Wszyscy wiemy, że problem, który chcemy rozwiązać, jest bardzo trudny do rozwiązania. Największą trudnością jest brak kadry nauczycielskiej. Zdajemy sobie chyba sprawę z tego, że rola nauczyciela w nauczaniu wczesnoszkolnym jest szczególnie ważna i ten nauczyciel musi być nawet bardziej profesjonalny niż w późniejszych latach nauczania. Małe dziecko uczone przez złego nauczyciela będzie później przez całe życie odwzorowywało to, czego nauczyło się w okresie wczesnoszkolnym.</u>
<u xml:id="u-11.1" who="#PosełTadeuszSławecki">Małe dzieci muszą uczyć nauczyciele dobrze przygotowani. Skąd wziąć tych nauczycieli? Kolegia nauczycielskie rzeczywiści kształcą wiele osób, ale znaczna część absolwentów tych kolegiów nie podejmuje pracy w szkole. Tu jest jeszcze dodatkowy problem. W roku 2006 precyzyjnie określa się kwalifikacje niezbędne do nauczania w szkole. Dotychczas wielu nauczycieli języków obcych uczyło jakby na granicy prawa, tzn. byli najpierw wolontariusze z Anglii czy USA, później zatrudniano wiele osób przybyłych do nas z innych krajów Europy. Pomijano z reguły sprawy ich kwalifikacji nauczycielskich.</u>
<u xml:id="u-11.2" who="#PosełTadeuszSławecki">Wiemy, że jest u nas duża grupa bezrobotnych nauczycieli przygotowanych do wychowania przedszkolnego czy wczesnoszkolnego. Czy resort rozważa możliwość przyznania uczelniom grantów na prowadzenie przekwalifikowania nauczycieli do nauki języka obcego?</u>
</div>
<div xml:id="div-12">
<u xml:id="u-12.0" who="#PosełZbigniewWłodkowski">Pani dyrektor bardzo ładnie przedstawiła nam harmonogram wprowadzenia nauki języka obcego w klasach I-III w nauczaniu zintegrowanym, a także problemy, które powodują przesunięcie wprowadzenia tego obowiązku na rok 2008. Samorządowcy i nauczyciele pytają: czy rozważacie państwo w resorcie wprowadzenie programu wyposażenia sal dydaktycznych do nauki języków na wzór programu wyposażenia sal komputerowych? Nasze szkoły, szczególnie wiejskie, są bardzo słabo wyposażone w odpowiednie pomoce do nauczania języków.</u>
</div>
<div xml:id="div-13">
<u xml:id="u-13.0" who="#PosłankaKrystynaSzumilas">Mam jeszcze jedno pytanie. Czy wprowadzanie nauki języka obcego do pierwszej klasy szkoły podstawowej będzie obejmowało tylko i wyłącznie naukę języka angielskiego jako obowiązkowego, czy też rozważa się możliwość prowadzenia nauki innych języków?</u>
</div>
<div xml:id="div-14">
<u xml:id="u-14.0" who="#DyrektordepartamentuMEiNAnnaZawisza">Nie ma sposobu na to, żeby zmusić człowieka do pracy tam, gdzie nie chce pracować i dotyczy to także absolwentów kolegiów czy studiów nauczycielskich. Można natomiast skłonić go do podjęcia pracy w szkole przy pomocy zachęt materialnych. Bardzo trudno byłoby jednak wprowadzić inne wynagradzanie nauczycieli języków obcych niż wynagradzanie np. polonistów czy matematyków. To jest utopijne myślenie o kształtowaniu systemu płac.</u>
<u xml:id="u-14.1" who="#DyrektordepartamentuMEiNAnnaZawisza">Moim zdaniem szczególnie w małych miejscowościach jest szansa, która polega na tym, że niż demograficzny i mniej liczne klasy w szkołach powodują, iż część nauczycieli traci etaty. Podejmujemy starania o to, aby kolegia nauczycielskie włączyć do systemu szkolnictwa wyższego. W związku z tym jestem przekonana, że znalezienie nauczycieli języków obcych będzie odbywać się tak, iż będą to nauczyciele mający przygotowanie nie tylko do nauczania języka angielskiego, ale będą to nauczyciele nauczania zintegrowanego, np. w zakresie nauczania przyrody, posiadający jednocześnie kwalifikacje do nauczania języka obcego, w które wyposażą ich wyższe uczelnie. W tym upatrujemy sposób na zatrudnienie nauczycieli języka obcego w małych miejscowościach.</u>
<u xml:id="u-14.2" who="#DyrektordepartamentuMEiNAnnaZawisza">Problem zewnętrznego oceniania nauczania języków obcych jest bardzo poważny, ale o tym za chwilę. To co powiem, nie jest optymizmem urzędowym, tylko moim osobistym poglądem, ponieważ nie mogłabym pracować w resorcie, gdybym tu przyszła i powiedziała, że to, co zamierzamy zrobić, jest nie do zrobienia czy też niewykonalne.</u>
<u xml:id="u-14.3" who="#DyrektordepartamentuMEiNAnnaZawisza">Trzeba szukać dróg i sposobów wykonania całej tej pracy. Jednocześnie mam poczucie, że jest ogrom pracy do zrobienia i że wszyscy będziemy się tym poważnie zajmować i że będą z tym poważne problemy, zarówno w szkolnictwie wyższym, jak i w resorcie.</u>
<u xml:id="u-14.4" who="#DyrektordepartamentuMEiNAnnaZawisza">Jeśli chodzi o zewnętrzne ocenianie nauczania języków obcych jestem za tym, aby takie oceny były dokonywane. Chcemy w roku 2008 wprowadzić obowiązkową naukę języka obcego w pierwszych klasach. To pierwsze zewnętrzne sprawdzenie wiedzy odbędzie się pod koniec nauki w klasie VI, ponieważ bylibyśmy niesprawiedliwi wobec części dzieci, gdybyśmy spróbowali system egzaminów zewnętrznych prowadzić w sprawdzianie po VI klasie i w egzaminie pogimnazjalnym. Do sprawdzianu stanęłyby dzieci, które uczyły się języka od IV klasy i te, które uczyły się od pierwszej klasy.</u>
<u xml:id="u-14.5" who="#DyrektordepartamentuMEiNAnnaZawisza">Dzieci, które uczą się języka obcego w szkołach, jest na razie tylko 20 proc., a dotyczy to szkół publicznych, gdzie obowiązkowa nauka języka obcego jest za darmo. Nie mówiłam o tych dzieciach, które uczą się poza szkołą lub w szkołach, gdzie są lektorzy opłacani przez rodziców.</u>
<u xml:id="u-14.6" who="#DyrektordepartamentuMEiNAnnaZawisza">Przewidujemy zewnętrzne badanie efektów nauczania języka obcego, ale dopiero po zakończeniu pierwszego etapu tej nauki, kiedy można będzie zrobić jednolity sprawdzian dla dzieci kończących klasę III. Z całą pewnością będzie to uwzględnione w sprawdzianie po klasie VI, a potem w ramach przeprowadzania egzaminu gimnazjalnego.</u>
<u xml:id="u-14.7" who="#DyrektordepartamentuMEiNAnnaZawisza">Resort zamawia na uczelniach studia dla nauczycieli z funduszy unijnych i będziemy tak robić nadal. Będą to studia zamówione dla tych, którzy są anglistami czy germanistami, a nie mają przygotowania do nauczania wczesnoszkolnego, albo dla tych nauczycieli, którzy mają certyfikaty nieuznawane, a twierdzą, iż znają język. Ci nauczyciele będą odbywać studia podyplomowe po to, aby uzyskać potwierdzenie kwalifikacji. Nauczyciele będą kierowani na takie studia i to gwarantuje poważne traktowanie przez nich tego kształcenia.</u>
<u xml:id="u-14.8" who="#DyrektordepartamentuMEiNAnnaZawisza">Czy zamierza się wprowadzać naukę wyłącznie języka angielskiego? Chcielibyśmy, aby każde dziecko przez 12 lat uczyło się języka angielskiego, ponieważ jest to jednak pierwszy język w Unii Europejskiej. Mierzymy jednak siły na zamiary. Jeżeli nie uda się znaleźć odpowiedniej liczby nauczycieli anglistów, to będą to germaniści albo romaniści, ale wówczas będziemy się starać, aby od IV klasy drugim językiem był obligatoryjnie język angielski. Takie są zamiary resortu.</u>
<u xml:id="u-14.9" who="#DyrektordepartamentuMEiNAnnaZawisza">Jeśli chodzi o wyposażenie szkół w pomoce i sale do nauczania języka obcego, to już w tej chwili robi się bardzo dużo dla doposażenia szkół w pracownie internetowe w szkołach podstawowych. Natomiast wprowadzenie tej obudowy do nauczania języka obcego zależy na razie tylko do nauczyciela, od jego umiejętności zgromadzenia i posługiwania się różnymi pomocami w nauce języka obcego. Na zapewnienie pełniejszego wyposażenia szkół w urządzenia i sale językowe trzeba będzie jeszcze poczekać.</u>
<u xml:id="u-14.10" who="#DyrektordepartamentuMEiNAnnaZawisza">Nie odniosłam się do treści materiału, który zaprezentowaliśmy państwu na piśmie, celowo uznając, że jeśli nie uporamy się z wprowadzeniem od pierwszej klasy nauki języka obcego, to żadne nasze działania w późniejszym czasie już nie będą skuteczne. Dlatego cały wysiłek resortu w tych sprawach dotyczy upowszechnienia nauki języka obcego i wprowadzenia jej od pierwszej klasy szkoły podstawowej, a ponadto zapewnienie nauki języka angielskiego w IV klasie, jeśli dziecko uczyło się języka niemieckiego albo zapewnienie nauki języka niemieckiego w IV klasie, jeżeli dziecko uczyło się od pierwszej klasy języka angielskiego. W szkołach pogimnazjalnych też trzeba stworzyć odpowiednie warunki, aby można było kontynuować naukę języka obcego i nie powodować przerwy w nauczaniu, czy też zaczynać nauki jakiegoś innego języka np. hiszpańskiego.</u>
<u xml:id="u-14.11" who="#DyrektordepartamentuMEiNAnnaZawisza">Nie jesteśmy spokojni, czy wszystko to, co jest zamierzone, zostanie wprowadzone w życie zgodnie z przyjętym harmonogramem, ale jak państwo widzicie my z pełną determinacją działamy aby to osiągnąć. Nie zabraknie nam determinacji, aby do roku 2008 zrobić wszystko, tak jak zostało zaplanowane.</u>
</div>
<div xml:id="div-15">
<u xml:id="u-15.0" who="#PodsekretarzstanuwMEiNStanisławSławiński">W uzupełnieniu tych wyjaśnień chciałbym przedstawić kilka uwag. Było pytanie o podstawę programową. Prace nad opracowaniem podstawy programowej w zakresie kształcenia językowego trwają, z tym, że ustalono, iż ta podstawa może dotyczyć nauczania zarówno nauki języka angielskiego, jak i języka niemieckiego. Są pewne problemy definiowane uniwersalnie, ale podstawa programowa nie będzie jakąś syntezą czy kompilacją programów autorskich, natomiast będzie pewnym uniwersalnym standardem, opartym o doświadczenia nie tylko krajowe, dotyczące podstaw nauczania języka obcego. Podstawa programowa ma charakter pewnego pogodzenia ogólnych zasad nauczania języków, a nie jest czymś, co streszcza różne propozycje programowe.</u>
<u xml:id="u-15.1" who="#PodsekretarzstanuwMEiNStanisławSławiński">Jaki może być wpływ na to, aby ludzie, którzy otrzymali odpowiednie przygotowanie do nauczania języków, obcych zechcieli podjąć pracę w szkole, a nie szukali dla siebie zajęć poza szkołą? Wszyscy dobrze wiemy, że próby pozyskiwania nauczycieli drogą przenoszenia ich z miast na wieś nie mają szans powodzenia. Wskazane są takie działania, aby doinwestować w sposób uprzywilejowany nauczycielską kadrę lokalną, która tam żyje i tam pracuje i tam zamierza nadal pracować. To powinno przynieść większe efekty, zwłaszcza że w warunkach niżu demograficznego i zmniejszania się liczby uczniów wielu nauczycieli ma dodatkową motywację, żeby poszukiwać takiej formy uzupełniania swoich kwalifikacji, która pozwoli im kontynuować swoją karierę zawodową, tam gdzie mieszkają.</u>
<u xml:id="u-15.2" who="#PodsekretarzstanuwMEiNStanisławSławiński">Z rozpoznania, które posiadam, wynika, że kwestia uczenia języka obcego w pracowniach językowych jest niejednoznacznie oceniana wśród metodyków i dydaktyków. Nie ma to takiego znaczenia, jak w przypadku pracowni internetowych, że są one absolutnym warunkiem edukacji informatycznej. Są zwolennicy inwestowania w pracownie językowe, ale coraz więcej jest głosów podważających zasadność takich działań i uznawania tego za warunek dobrego nauczania języków obcych.</u>
<u xml:id="u-15.3" who="#PodsekretarzstanuwMEiNStanisławSławiński">Nie mówiliśmy tu o rozwijaniu kontaktów międzynarodowych jako stałego elementu edukacji językowej w Polsce. Podejmowanych jest wiele działań, może mało widocznych, ale dość skutecznych, takich jak m.in. wymiana wakacyjna dzieci i młodzieży i organizowanie łączności internetowej. To też będzie miało wpływ na skuteczność nauczania języków obcych.</u>
</div>
<div xml:id="div-16">
<u xml:id="u-16.0" who="#PosełRyszardKnosala">Jeżeli chce się teraz wprowadzić w uczelni nowy kierunek studiów o profilu pedagogicznym, program kształcenia musi uwzględniać umiejętności nauczania w zakresie dwóch przedmiotów szkolnych. Ten wymóg nie obowiązuje, jeżeli chodzi o kształcenie w zakresie języków obcych na uczelni. Być może studentów można nakłonić na kształcenie się w zakresie dwóch języków, ale ktoś musiałby za to zapłacić, ponieważ to są dodatkowe godziny zajęć na uczelni. Gdyby uczelnie otrzymały taką ofertę, byłoby to do załatwienia.</u>
</div>
<div xml:id="div-17">
<u xml:id="u-17.0" who="#PodsekretarzstanuwMEiNStanisławSławiński">Chciałbym poinformować, że są bardzo liczne głosy w środowisku szkół wyższych przeciwko kształceniu dwukierunkowemu i tutaj nie ma zgody.</u>
<u xml:id="u-17.1" who="#PodsekretarzstanuwMEiNStanisławSławiński">Obowiązujące obecnie prawo zakłada, że studia nauczycielskie muszą być dwukierunkowe i to dotyczy w pewnej mierze także kształcenia językowego nauczycieli. Tymczasem od bardzo poważnych gremiów akademickich nadsyłane są dezyderaty, aby wycofać się z kształcenia dwukierunkowego. I tu występuje sprzeczność. Z jednej strony chodzi o jakość kształcenia, i taka jest argumentacja środowisk akademickich, że w warunkach czasowych studiów, wykształcenie studentów na odpowiednim poziomie dwóch przedmiotów jest praktycznie niewykonalne. Z drugiej strony wszelkie kryteria polityki edukacyjnej wymagają prowadzenia dwukierunkowości na studiach nauczycielskich. Ten problem jest nierozstrzygnięty.</u>
</div>
<div xml:id="div-18">
<u xml:id="u-18.0" who="#PosełRyszardKnosala">Mówiłem już, że trwają prace nad wdrażaniem nowych standardów kształcenia, w tym także językowego. Jeżeli te standardy zostaną na mocy rozporządzenia ministra wprowadzone, trzeba będzie potem to zmieniać. Rada Główna Szkolnictwa Wyższego na swoich posiedzeniach procesuje i zatwierdza od kilku do kilkunastu standardów kształcenia w zakresie różnych przedmiotów i są one przygotowane do wdrożenia. Byłby jeszcze czas, aby wykonać jakiś ruch i uzgodnić sprawę dwukierunkowości, ale za pół roku będzie już za późno.</u>
</div>
<div xml:id="div-19">
<u xml:id="u-19.0" who="#PosełTadeuszSławecki">Odniosę się krótko do wypowiedzi pana ministra. Zaskoczył mnie pan stwierdzeniem, że wiele uczelni chce wrócić do kształcenia nauczycieli tylko na jednym kierunku. Przecież Kolegium Rektorów Uczelni Pedagogicznych pracowało kilka lat nad tymi nowymi założeniami i akceptowało pomysł kształcenia dwukierunkowego. Nie wiem, co się stało, że teraz zamierza się od tego odejść.</u>
</div>
<div xml:id="div-20">
<u xml:id="u-20.0" who="#PosełAleksanderChłopek">Podziwiam determinację resortu i nadzieję, że omawiane zamierzenia wprowadzania obowiązkowej nauki języka obcego od pierwszej klasy szkoły podstawowej powiodą się, ale według mnie jest to niemal niemożliwe do zrealizowania.</u>
<u xml:id="u-20.1" who="#PosełAleksanderChłopek">Trzeba sobie w pełni uświadomić, że to wiąże się ze środkami finansowymi, jakie są potrzebne na ten cel. Pozyskanie nauczycieli języka obcego w takiej liczbie, aby można było zapewnić ciągłość nauczania w szkole przez dwanaście lat, wymaga wielkich nakładów finansowych.</u>
<u xml:id="u-20.2" who="#PosełAleksanderChłopek">Nie ma co zgłaszać pretensji w tej sprawie do resortu. To jest nasz obowiązek, posłów i parlamentu, aby znaleźć odpowiednie środki finansowe w budżecie na najbliższe lata. Bez tego realizacja tego programu z pewnością się nie uda.</u>
<u xml:id="u-20.3" who="#PosełAleksanderChłopek">Potrzebne są także zmiany formalnoprawne, które będą umożliwiały wprowadzenie innych uposażeń dla nauczycieli języków obcych. W szkołach niepublicznych jest to możliwe i tam nauczyciele języków obcych mają wyższe uposażenia. W szkole, którą prowadziłem, nauczyciele języków obcych mieli zawsze 80 a nawet 100-procentowy dodatek do każdej godziny zajęć językowych. I to było gwarancją, że będą uczyli dobrze i skutecznie, aby uczniowie znali po 12 latach nauki język obcy perfekcyjnie.</u>
<u xml:id="u-20.4" who="#PosełAleksanderChłopek">Pan minister użył sformułowania, które napawa mnie pewną nadzieją, że należy doinwestować w sposób uprzywilejowany kadrę lokalną nauczycieli. To jest jakieś wyjście z sytuacji, chciałbym tylko usłyszeć jakieś rozwinięcie tej myśli.</u>
</div>
<div xml:id="div-21">
<u xml:id="u-21.0" who="#PodsekretarzstanuwMEiNStanisławSławiński">Chodzi generalnie o to, że jeśli my zamawiamy prowadzenie pewnych kierunków studiów czy pewne rodzaje studiów, to w ramach takiego zamówienia mamy przywilej określenia warunków i wskazania, dla kogo są one przeznaczone. Wtedy opis tych warunków pozwala dokonać takiego uprzywilejowania, o jakim mówiłem.</u>
</div>
<div xml:id="div-22">
<u xml:id="u-22.0" who="#PosłankaKrystynaSzumilas">Nasza kolejna dyskusja wskazuje na to, że jest to temat bardzo ważny. Podczas dyskusji zgłoszono wniosek o zwrócenie do resortu odpowiedzi, jako niezadowalającej z powodu pominięcia w jej treści informacji na temat mechanizmów motywujących nauczycieli języków obcych do podejmowania zatrudnienia w szkołach, szczególnie w małych miejscowościach oraz pominięcia sprawy zewnętrznego mierzenia osiągnięć językowych uczniów po każdym etapie nauczania.</u>
<u xml:id="u-22.1" who="#PosłankaKrystynaSzumilas">Kto jest za przyjęciem tego wniosku?</u>
<u xml:id="u-22.2" who="#PosłankaKrystynaSzumilas">Stwierdzam, że Komisja przy 6 głosach za, 17 przeciwnych i 4 wstrzymujących się, odrzuciła wniosek.</u>
<u xml:id="u-22.3" who="#PosłankaKrystynaSzumilas">Poddaję teraz pod głosowanie przyjęcie całości odpowiedzi bez zastrzeżeń.</u>
<u xml:id="u-22.4" who="#PosłankaKrystynaSzumilas">Kto jest za przyjęciem odpowiedzi ministra na dezyderat nr 1 w sprawie warunków nauczania języków obcych w szkołach publicznych?</u>
<u xml:id="u-22.5" who="#PosłankaKrystynaSzumilas">Stwierdzam, że Komisja 18 głosami, przy 1 przeciwnym i 8 wstrzymujących się, przyjęła do wiadomości odpowiedź na dezyderat.</u>
<u xml:id="u-22.6" who="#PosłankaKrystynaSzumilas">Wyczerpaliśmy porządek dzienny dzisiejszych obrad – zamykam posiedzenie Komisji.</u>
</div>
</body>
</text>
</TEI>
</teiCorpus>