text_structure.xml
64.9 KB
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
131
132
133
134
135
136
137
138
139
140
141
142
143
144
145
146
147
148
149
150
151
152
153
154
155
156
157
158
159
160
161
162
163
164
165
166
167
168
169
170
171
172
173
174
175
176
177
178
179
180
181
182
183
184
185
186
187
188
189
190
191
192
193
194
195
196
197
198
199
200
201
202
203
204
205
206
207
208
209
210
211
212
213
214
215
216
217
218
219
220
221
222
223
224
225
226
227
228
229
230
231
232
233
234
235
236
237
238
239
240
241
242
243
244
245
246
247
248
249
250
251
252
253
254
255
256
257
258
259
260
261
262
263
264
265
266
267
268
269
270
271
272
273
274
275
276
277
278
279
280
281
282
283
284
285
286
287
288
289
290
291
292
293
294
295
296
297
298
299
300
301
302
303
304
305
306
307
308
309
310
311
312
313
<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
<xi:include href="PPC_header.xml"/>
<TEI>
<xi:include href="header.xml"/>
<text>
<body>
<div xml:id="div-1">
<u xml:id="u-1.0" who="#PosełJacekPiechota">Pragnę państwu przypomnieć, że wymogi proceduralne dotyczące pierwszego czytania projektu ustawy na forum komisji sejmowych przewidują przedstawienie uzasadnienia projektu ustawy przez przedstawiciela wnioskodawców, wysłuchanie jego odpowiedzi na ewentualne pytania lub wątpliwości członków połączonych Komisji, przeprowadzenie dyskusji dotyczącej ogólnych założeń projektu ustawy oraz ustalenie toku dalszych prac. Prezydia połączonych Komisji proponują, o ile oczywiście nie zostaną zgłoszone inne wnioski, aby końcowym efektem naszego dzisiejszego posiedzenia było powołanie podkomisji, której zadaniem będzie opracowanie ostatecznej wersji projektu ustawy.</u>
<u xml:id="u-1.1" who="#PosełJacekPiechota">Czy ktoś z państwa chciałby zabrać głos na temat zaproponowanego przeze mnie trybu prowadzenia dzisiejszych obrad?</u>
</div>
<div xml:id="div-2">
<u xml:id="u-2.0" who="#PosełStanisławStec">Chciałbym jedynie zapytać, czy w naszym posiedzeniu uczestniczy oficjalny przedstawiciel rządu?</u>
</div>
<div xml:id="div-3">
<u xml:id="u-3.0" who="#PosełJacekPiechota">W naszym posiedzeniu uczestniczy wiceprezes Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa pan Michał Wójcik oraz wicedyrektor Departamentu Rynku i Giełd Ministerstwa Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej pan Sławomir Ołtarzewski.</u>
</div>
<div xml:id="div-4">
<u xml:id="u-4.0" who="#PosełStanisławStec">Mam nadzieję, panie przewodniczący, że nieobecność wyższych rangą przedstawicieli obydwu wymienionych przez pana instytucji nie świadczy o tym, że rząd nie docenia problemów objętych zakresem regulacji zaproponowanych w projekcie ustawy.</u>
</div>
<div xml:id="div-5">
<u xml:id="u-5.0" who="#PosełJacekPiechota">Myślę, panie pośle, że obaj panowie odniosą się do pana wypowiedzi w trakcie dyskusji.</u>
<u xml:id="u-5.1" who="#PosełJacekPiechota">Proszę pana posła Ryszarda Bondyrę o przedstawienie uzasadnienia omawianego dzisiaj projektu.</u>
</div>
<div xml:id="div-6">
<u xml:id="u-6.0" who="#PosełRyszardBondyra">W imieniu Klubu Parlamentarnego Polskiego Stronnictwa Ludowego, chciałbym przedstawić państwu projekt ustawy o organizacji rynku produktów rolnych i żywnościowych oraz o rolniczych grupach producenckich i ich zrzeszeniach. Wynikająca zarówno z dotyczących nas bezpośrednio uwarunkowań, jak i z aspiracji naszego kraju związanych z uzyskaniem członkostwa Unii Europejskiej, konieczność uregulowania niektórych kwestii związanych z funkcjonowaniem polskiego rolnictwa spowodowała, że po przeanalizowaniu wszystkich dostępnych nam materiałów, w tym także opracowań przygotowanych przez FAPA, PHARE, ustawodawstwa Unii Europejskiej, dokumentów akcesyjnych państw starających się o członkostwo Unii Europejskiej, doszliśmy do wniosku, iż w istniejącej obecnie strukturze organizacyjnej wyraźnie odczuwalny jest brak jednego z podstawowych jej ogniw, jakim są grupy producenckie oraz ich zrzeszeń, które powinny już niedługo stać się nieodzownym elementem krajowego rynku produktów rolnych.</u>
<u xml:id="u-6.1" who="#PosełRyszardBondyra">Przedstawiając przygotowany przez nas projekt zwracamy się do członków połączonych Komisji z prośbą o ustalenie dalszego trybu prac nad regulacją, która w przyszłości pozwoli polskim rolnikom nie tylko na korzystanie z dobrodziejstw wynikających ze wspólnej polityki rolnej, ale także na zaoferowanie konsumentom tańszych, lepszych i bardziej im przyjaznych produktów rolnych.</u>
<u xml:id="u-6.2" who="#PosełRyszardBondyra">Ponieważ omawiany projekt zawiera rozwiązania, które już funkcjonują w krajach Unii Europejskiej i są zgodne z rozporządzeniami Rady Unii Europejskiej, chciałbym powiedzieć, że tworząc ten projekt, staraliśmy się je dostosować do istniejących w naszym kraju warunków uznając, że polscy rolnicy, podobnie jak rolnicy w krajach Unii Europejskiej, powinni mieć prawo dobrowolnego zrzeszania się w grupy producenckie, które są w stanie zaoferować zarówno konsumentom, jak i pośrednikom jednolite duże partie produktów rolnych, co pozwoli im na ustalanie średniego, a nie maksymalnego jak w chwili obecnej, poziomu cen.</u>
<u xml:id="u-6.3" who="#PosełRyszardBondyra">Obowiązujące w krajach Unii Europejskiej wymogi, niejako zmuszają nas - a przede wszystkim naszych negocjatorów - do przedstawienia uznawanych przez nasze państwo prawnych oraz organizacyjnych aspektów działalności grup producenckich, które będą funkcjonowały na terenie naszego kraju, ponieważ pomoc kierowana przez Unię Europejską do niektórych obszarów działalności zarówno w postaci funduszy przedakcesyjnych, jak i poakcesyjnych, przekazywana jest wyłącznie za pośrednictwem grup producenckich.</u>
<u xml:id="u-6.4" who="#PosełRyszardBondyra">W przedstawionym państwu projekcie proponujemy wprowadzenie nowej, nie funkcjonującej dotychczas w polskim prawodawstwie, formy prawnej, a mianowicie spółki cywilnej z osobowością prawną, która byłaby rejestrowana przez organy administracji państwowej. Chciałbym bardzo wyraźnie zaznaczyć, że tego rodzaju wymóg muszą spełniać grupy producenckie funkcjonujące na terenie Unii Europejskiej. Ponieważ jednak, zgodnie z obowiązującymi w tej chwili przepisami prawa, na terenie naszego kraju mogą funkcjonować zarówno spółki cywilne, spółki komandytowe, spółdzielnie, zrzeszenia, jak i stowarzyszenia, proponujemy - aby już na samym wstępie kwestia formy prawnej nie wywoływała niepotrzebnych dyskusji, przyjęcie jednej formy prawnej, która byłaby w pełni zrozumiała dla rolników wyrażających chęć zawiązania grupy producenckiej.</u>
<u xml:id="u-6.5" who="#PosełRyszardBondyra">Biorąc pod uwagę doświadczenia 3 państw, które stosunkowo niedawno starały się o uzyskanie członkostwa Unii Europejskiej, zaproponowaliśmy, aby możliwość utworzenia takiej grupy miało minimum 5 - a nie 2, jak w przypadku spółki cywilnej - rolników, a jej obszar produkcyjny był skupiony na przestrzeni 15 kilometrów i pozwalał tym samym na kontrolowanie produkcji.</u>
<u xml:id="u-6.6" who="#PosełRyszardBondyra">Projektodawcy uważają, że grupy producenckie powinny mieć prawo do tworzenia zrzeszeń, które w początkowym etapie powinny przybrać formę spółek akcyjnych składających się przynajmniej z trzech grup producenckich produkujących jeden określony produkt lub produkty pokrewne. Stworzyłoby to grupom producenckim możliwość realizowania bardziej kosztownych lub pracochłonnych inwestycji umożliwiających przedstawienie jednolitej i dostosowanej do potrzeb klientów - dzięki standaryzacji i pakowaniu produktów - oferty.</u>
<u xml:id="u-6.7" who="#PosełRyszardBondyra">W przedstawionym państwu projekcie przewidziano także różne formy pomocy, z których mogłyby korzystać grupy producenckie zarówno w momencie organizowania grup, jak i w późniejszej fazie ich działalności. Wnioskodawcy proponują między innymi, aby grupy i zrzeszenia producenckie mogły korzystać z pomocy finansowej Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa przeznaczonej na utworzenie funduszu założycielskiego, która po trzech latach funkcjonowania grupy lub zrzeszenia ulegałaby częściowemu umorzeniu.</u>
<u xml:id="u-6.8" who="#PosełRyszardBondyra">Biorąc pod uwagę złą kondycję finansową polskiego rolnictwa, sprawiającą, że rolnicy obawialiby się zainwestować swoje środki w przedsięwzięcie, które nie przyniesie w początkowej fazie rewelacyjnych efektów, proponujemy, aby grupy i zrzeszenia producenckie mogły korzystać z poręczeń Agencji. W przyszłości, po uzyskaniu członkostwa Unii Europejskiej, zgodnie z rozporządzeniem 2200 z 1996 r., będzie istniała możliwość refundacji wspomnianych przed chwilą kosztów na tych obszarach, na których grupy producenckie zajmują tylko 15% powierzchni, a tak właśnie będzie w przypadku naszego kraju.</u>
<u xml:id="u-6.9" who="#PosełRyszardBondyra">W projekcie ustawy przewidziano także, że Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, dokonywała będzie - przez okres pierwszych 5 lat - pełnej refundacji kosztów poniesionych w związku z zakładaniem, organizacją i prowadzeniem grup producenckich, a w następnych latach do 20% tych kosztów. Proponujemy także, biorąc pod uwagę rozwiązania stosowane w Niemczech, aby dla stale funkcjonujących grup producenckich stworzona została możliwość uzyskania dotacji do inwestycji związanych z działalnością grupy, takich chociażby jak budowa przechowalni, zakup linii uszlachetniania, czy pakowania. Oczywiście, uważamy, że z takiej możliwości powinny również korzystać zrzeszenia producenckie.</u>
<u xml:id="u-6.10" who="#PosełRyszardBondyra">Ponieważ zależy nam na tym, aby rolnicy skupiali się w grupach i zrzeszeniach producenckich, uznaliśmy, że aby osiągnąć ten cel nie możemy ich obarczać podatkiem od nieruchomości. W związku z tym, że w przypadku spółki cywilnej nieruchomość stanowiłby obszar przeznaczony na prowadzenie wspólnej przechowalni lub sortowni produktów rolnych, proponujemy aby grupy i zrzeszenia producenckie zostały zwolnione z obowiązku płacenia zarówno podatku od nieruchomości, jak i podatku dochodowego, tym bardziej że w chwili obecnej rolnicy i tak są z niego zwolnieni zgodnie z przepisami obowiązującego prawa. Uważamy, że w tej sytuacji obowiązek płacenia obydwu podatków byłby dla rolników swego rodzaju karą za podjęcie decyzji o wspólnym gospodarowaniu.</u>
<u xml:id="u-6.11" who="#PosełRyszardBondyra">Druga część przedstawionego państwu projektu ustawy dotyczy organizacji rynku produktów rolnych, a zaproponowane w niej regulacje mają zachęcić zakłady przetwórcze oraz podmioty zajmujące się skupem produktów rolnych do zawierania co najmniej 5-letnich kontraktów, które zapewnią zarówno stabilizację procesu produkcyjnego jak i procesów inwestycyjnych. Musimy bowiem pamiętać, że produkcja niektórych artykułów rolnych wymaga stosowania ciężkiego specjalistycznego sprzętu, którego zakup pociąga za sobą wieloletnie skutki finansowe.</u>
<u xml:id="u-6.12" who="#PosełRyszardBondyra">Korzystając z rozwiązań stosowanych w innych krajach, a szczególnie w Niemczech, proponujemy, aby firmy, przedsiębiorstwa lub spółki, które zawrą z grupami i zrzeszeniami producenckimi co najmniej 5-letnie umowy kontraktacyjne otrzymały możliwość uzyskania od Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa dotacji przeznaczonych na inwestycje związane z uszlachetnianiem, standaryzacją oraz pakowaniem produktów rolnych wytwarzanych przez te grupy.</u>
<u xml:id="u-6.13" who="#PosełRyszardBondyra">Sądzę, że przedstawiłem państwu wszystkie podstawowe kwestie, które powinny być przedmiotem dyskusji oraz dalszych prac prowadzonych nad projektem ustawy.</u>
</div>
<div xml:id="div-7">
<u xml:id="u-7.0" who="#PosełJacekPiechota">Przystępujemy zatem do drugiej części naszych obrad, która zgodnie z przyjętą procedurą przeznaczona jest zarówno na formułowanie pytań i wątpliwości skierowanych do przedstawiciela wnioskodawców, jak i na wysłuchanie udzielanych przez niego wyjaśnień i odpowiedzi.</u>
<u xml:id="u-7.1" who="#PosełJacekPiechota">Czy ktoś z państwa chciałby skierować do pana posła pytania dotyczące projektu ustawy lub prosić o wyjaśnienie związanych z nim wątpliwości?</u>
</div>
<div xml:id="div-8">
<u xml:id="u-8.0" who="#PosełRomanJagieliński">Czy pan poseł Bondyra mógłby mi powiedzieć, jakie czynniki zdecydowały o wprowadzeniu do tekstu projektu ustawy zapisu dotyczącego obowiązku zawierania co najmniej 5-letnich umów kontraktacyjnych?</u>
<u xml:id="u-8.1" who="#PosełRomanJagieliński">Pytam o to, ponieważ interesuje mnie, co pan poseł Bondyra zamierza zrobić w sytuacji, gdy grupie producentów nie uda się uzyskać takiego partnera na rynku produktów rolnych?</u>
</div>
<div xml:id="div-9">
<u xml:id="u-9.0" who="#PosełJacekPiechota">Czy są inne pytania?</u>
</div>
<div xml:id="div-10">
<u xml:id="u-10.0" who="#PosełZdzisławPupa">Moje pytanie dotyczy art. 8 ust. 3., który otrzymał następujące brzmienie: „Dotacji udziela wojewoda po zasięgnięciu opinii izby rolniczej”. Ponieważ uważam, że powinniśmy dążyć do upodmiotowienia izb rolniczych, chciałbym dowiedzieć się, czy nie sądzi pan, że udzielenie tej dotacji powinno następować na wniosek izby rolniczej?</u>
</div>
<div xml:id="div-11">
<u xml:id="u-11.0" who="#PosełJacekPiechota">Czy jeszcze ktoś z państwa chciałby zadać pytanie dotyczące projektu ustawy?</u>
</div>
<div xml:id="div-12">
<u xml:id="u-12.0" who="#PosełStanisławStec">Moje pytanie dotyczy treści art. 2., w którym stwierdza się: „Do umowy o współdziałaniu w rolniczej grupie producenckiej stosuje się przepisy Kodeksu cywilnego dotyczące spółki, z zastrzeżeniem ust. 3.” Dlaczego autorzy projektu nie uwzględnili w zapisie tego artykułu takiej formy prawnej jak spółdzielnie działające na podstawie przepisów Prawa spółdzielczego? Pytam o to, ponieważ uważam, że tego rodzaju rozwiązanie byłoby znacznie prostsze a tym samym bardziej dostępne dla rolników.</u>
</div>
<div xml:id="div-13">
<u xml:id="u-13.0" who="#PosełJacekPiechota">Czy są inne pytania?</u>
</div>
<div xml:id="div-14">
<u xml:id="u-14.0" who="#PosełZbigniewChrzanowski">Moje pierwsze pytanie dotyczy art. 4, który ogranicza odległość pomiędzy gruntami, na których prowadzona jest działalność konkretnej grupy producenckiej do 15 km.</u>
<u xml:id="u-14.1" who="#PosełZbigniewChrzanowski">Czy proponowany zapis, w sytuacji, gdy w promieniu 15 km nie ma na przykład drugiego producenta trzody chlewnej, nie ogranicza prawa działających na tym terenie producentów trzody?</u>
<u xml:id="u-14.2" who="#PosełZbigniewChrzanowski">Czy nie należałoby, biorąc pod uwagę wymagania nowoczesnych technologii produkcji trzody chlewnej, które zakładają, że poszczególni producenci prosiąt, warchlaków i tuczników powinni być oddaleni od siebie o minimum 30 km, dążyć do rozszerzenia obszaru, na którym istnieje możliwość utworzenia grupy producenckiej, ponieważ w przeciwnym przypadku doprowadzimy do ograniczenia możliwości zastosowania nowoczesnych technologii?</u>
<u xml:id="u-14.3" who="#PosełZbigniewChrzanowski">Drugie pytanie dotyczy art. 8, który stwierdza, że grupy i zrzeszenia producenckie mogą ubiegać się o przyznanie dotacji na inwestycje w wysokości do 25% ich kosztów pod warunkiem, że w okresie pierwszych dwóch lat działalności średnia roczna wartość zbytu ich produktów była nie mniejsza niż 15000 ECU w przypadku zrzeszenia i 5000 ECU w przypadku rolniczej grupy producenckiej.</u>
<u xml:id="u-14.4" who="#PosełZbigniewChrzanowski">Ponieważ stwierdził pan, panie pośle Bondyra, że proponowana przez państwa regulacja ma stworzyć możliwość produkowania dużych partii jednolitego produktu, muszę powiedzieć, iż w moim przekonaniu, osiągnięcie rocznego obrotu w wysokości 5000 ECU, a więc około 20 tys zł, nie gwarantuje w tej chwili możliwości prowadzenia tego rodzaju produkcji. Z posiadanych przeze mnie informacji wynika bowiem, że dużo większe obroty osiągają obecnie rolnicy prowadzący średniej wielkości gospodarstwa rolne.</u>
</div>
<div xml:id="div-15">
<u xml:id="u-15.0" who="#PosełJacekPiechota">Czy pan poseł Bondyra może udzielić odpowiedzi na tę grupę pytań?</u>
</div>
<div xml:id="div-16">
<u xml:id="u-16.0" who="#PosełRyszardBondyra">Jeżeli państwo pozwolą, to w pierwszej kolejności chciałbym udzielić odpowiedzi na ostatnie pytanie, dotyczące progu upoważniającego grupy i zrzeszenia producenckie do korzystania z dotacji przeznaczonej na inwestycje. Otóż pragnę zwrócić uwagę, że w art.8, podobnie jak w art. 2 i 3 określamy pewne minimum, które zgodnie z intencją wnioskodawców, pozwala na objęcie przepisami tej ustawy jak największego obszaru i jak najszerszej grupy osób.</u>
<u xml:id="u-16.1" who="#PosełRyszardBondyra">Ponieważ od wielu lat mówi się o tym, także na forum parlamentu, że nie powinniśmy wspierać gospodarstw produkujących wyłącznie na własne potrzeby, pragnę zauważyć, że wymienione przez państwa zapisy dotyczą rolników, którzy przynajmniej część wyprodukowanych przez siebie produktów rolnych sprzedają na rynku. Oczywiście, członkowie połączonych Komisji oraz większość członków parlamentu ma prawo uznać, że górna granica tego progu powinna być określona na wyższym poziomie.</u>
<u xml:id="u-16.2" who="#PosełRyszardBondyra">Odpowiadając na drugie pytanie pana posła Chrzanowskiego, dotyczące obszaru, na jakim może funkcjonować grupa producencka, muszę powiedzieć, że tworząc ten zapis braliśmy pod uwagę dokumenty akcesyjne 3 państw ubiegających się nie tak dawno o członkostwo Unii Europejskiej, w których określono, że odległość między gruntami członków grupy nie może przekraczać 15 kilometrów. Oczywiście, możemy przyjąć inną odległość, ale powinniśmy to zrobić jak najszybciej, ponieważ nasi negocjatorzy już w tej chwili prowadzą rozmowy dotyczące zasad tworzenia i funkcjonowanie grup producenckich nie dysponując żadnymi konkretnymi ustaleniami dotyczącymi naszych preferencji, które mogliby przedstawić przedstawicielom Unii Europejskiej.</u>
<u xml:id="u-16.3" who="#PosełRyszardBondyra">Korzystając z okazji chciałbym państwa poinformować, że poszczególne kraje Unii Europejskiej w bardzo zróżnicowany sposób uregulowały kwestie związane z procesem tworzenia grup producenckich. W niektórych krajach grupę producencką może utworzyć 40, a w innych tylko 5 członków, co oczywiście pociąga za sobą także znaczne zróżnicowanie poziomu osiąganej przez grupę produkcji.</u>
<u xml:id="u-16.4" who="#PosełRyszardBondyra">Odpowiadając na pytanie pana posła Steca dotyczące przyjętej w ustawie formy prawnej, pragnę przypomnieć, że już w początkowej fazie mojej poprzedniej wypowiedzi starałem się wyjaśnić, jakie względy zadecydowały o wybraniu tej właśnie formy funkcjonowania grup i zrzeszeń producenckich. Otóż w sytuacji, gdy istnieje kilka form prawnych, celem przedstawionej państwu propozycji było jak największe uproszczenie sytuacji poprzez przyjęcie tylko jednej formy prawnej.</u>
<u xml:id="u-16.5" who="#PosełRyszardBondyra">To prawda, że w Niemczech przeważającą formą prawną stanowiącą podstawę funkcjonowania grup producenckich jest spółdzielczość, ale wydaje się nam, że w przypadku naszego kraju - o czym oczywiście możemy dyskutować w toku dalszych prac nad projektem ustawy - najbardziej odpowiednią, a jednocześnie najbardziej przyjazną dla rolników formą działania jest spółka cywilna, która stwarza rolnikom możliwość zawarcia takiej umowy, jaką uznają za stosowną. Pragnę wyjaśnić, że naszym zamiarem jest nadanie grupom producenckim oddzielnej formy prawnej, która stanowiłaby swego rodzaju ofertę dla polskich rolników, którzy nie są w stanie na tym etapie zapoznać się z zasadami funkcjonowania rynku kapitałowego.</u>
<u xml:id="u-16.6" who="#PosełRyszardBondyra">Odpowiadając na pytanie pana posła Pupy, czy nie należałoby dążyć do upodmiotowienia izb rolniczych, pragnę wyjaśnić, że cytowany przez pana zapis odnosi się do środków budżetowych. Muszę przyznać, że będąc gorącym zwolennikiem upodmiotowienia izb rolniczych we wszystkich obszarach prowadzonej przez nie działalności, chciałbym aby przyznano im wspomnianą przez pana kompetencję, ale w tym celu należałoby dokonać modyfikacji zadań oraz roli izb rolniczych przyznając im środki pochodzące z dotacji budżetowych.</u>
</div>
<div xml:id="div-17">
<u xml:id="u-17.0" who="#PosełZdzisławPupa">Moje pytanie dotyczyło zupełnie innej kwestii.</u>
</div>
<div xml:id="div-18">
<u xml:id="u-18.0" who="#PosełRyszardBondyra">Wobec tego źle je zrozumiałem.</u>
</div>
<div xml:id="div-19">
<u xml:id="u-19.0" who="#PosełZdzisławPupa">Nie pytałem o to, czy izby rolnicze nie mogłyby udzielać dotacji przeznaczonych na założenie i funkcjonowanie grup producenckich. Zapytałem pana, czy dotacje dla grup producenckich nie powinny być przyznawane przez wojewodę na wniosek izby rolniczej.</u>
</div>
<div xml:id="div-20">
<u xml:id="u-20.0" who="#PosełRyszardBondyra">Nie dostrzegam żadnych przeszkód, które uniemożliwiałyby wprowadzenie takiego zapisu i w związku z tym sądzę, że przedstawioną przez pana propozycję będziemy mogli rozpatrzyć w toku dalszych prac nad projektem ustawy.</u>
<u xml:id="u-20.1" who="#PosełRyszardBondyra">Ponieważ pytanie pana posła Jagielińskiego dotyczyło 5-letnich umów kontraktacyjnych pragnę wyjaśnić, że jednym z podstawowych wymogów - o którym wspomina się także w nowym rozporządzeniu Unii Europejskiej - umożliwiających prawidłowe funkcjonowanie grup producenckich jest zapewnienie im poczucia stabilności, w tym także stabilności związanej z zamierzeniami o charakterze inwestycyjnym. Proponowane przez nas wieloletnie umowy kontraktacyjne miałyby obligatoryjny charakter tylko dla tych przedsiębiorstw, które chciałyby skorzystać z dotacji budżetowych.</u>
<u xml:id="u-20.2" who="#PosełRyszardBondyra">Pragnę zwrócić uwagę, że w tej chwili jednym z podstawowych braków mających negatywny wpływ na funkcjonowanie krajowego rynku, jest brak jakichkolwiek form zachęty do podejmowania inwestycji, o czym świadczy chociażby los polskich producentów chmielu. Tymczasem jedna z zasad obowiązujących w krajach Unii Europejskiej stwierdza, że pomoc finansowa w postaci środków pochodzących z budżetu Unii Europejskiej może być przekazywana jedynie za pośrednictwem grup producenckich. Oznacza to, że nie istnieje żadna możliwość bezpośredniego przekazania tego rodzaju dotacji do indywidualnego producenta, który poniósł znaczne wydatki związane na przykład z zakupem specjalistycznego sprzętu.</u>
<u xml:id="u-20.3" who="#PosełRyszardBondyra">Uważamy, że długoletnie umowy kontraktacyjne pozwolą takim rolnikom działającym w ramach grup producenckich na odzyskanie nakładów poniesionych na usprawnienie procesu produkcyjnego.</u>
</div>
<div xml:id="div-21">
<u xml:id="u-21.0" who="#PosełJacekPiechota">Przystępujemy do kolejnej tury pytań. Jako pierwszy chęć zabrania głosu wyraził pan poseł Paździor.</u>
</div>
<div xml:id="div-22">
<u xml:id="u-22.0" who="#PosełHelmutPaździor">Moje pytanie dotyczy art. 10. Chciałbym dowiedzieć się, jakie względy brali pod uwagę wnioskodawcy przedstawiając propozycję dotyczącą wysokości dotacji?</u>
<u xml:id="u-22.1" who="#PosełHelmutPaździor">Czy zawarte w niej wskaźniki procentowe, kształtujące się na poziomie od 1 do 3% rzeczywiście mają motywacyjny charakter?</u>
<u xml:id="u-22.2" who="#PosełHelmutPaździor">Drugie pytanie dotyczy art. 11 pkt 3, który stwierdza, że: „Kredyt, o którym mowa w ust. 1 może być umorzony w części nie przekraczającej 40% należnych spłat po 3 latach działalności grupy i zrzeszenia”. Ponieważ użycie wyrazu „może” świadczy o tym, że nie musi, jakie kryteria mają decydować o umorzeniu części kredytu?</u>
</div>
<div xml:id="div-23">
<u xml:id="u-23.0" who="#PosełRyszardBondyra">Panie przewodniczący, czy mogę od razu odpowiedzieć na te pytania?</u>
</div>
<div xml:id="div-24">
<u xml:id="u-24.0" who="#PosełJacekPiechota">Bardzo proszę.</u>
</div>
<div xml:id="div-25">
<u xml:id="u-25.0" who="#PosełRyszardBondyra">Odpowiadając na pytanie dotyczące art. 10, dotyczącego uzależnienia skali dotacji od wielkości produkcji pragnę wyjaśnić, że proponowane przez nas udziały procentowe są niższe od udziałów obowiązujących w krajach Unii Europejskiej. W tej chwili wynoszą one bowiem 4% w pierwszym i drugim roku oraz 2% w pozostałych latach działalności. Od przyszłego roku, zgodnie z nowym rozporządzeniem Rady Unii Europejskiej, wspomniany już wskaźnik w pierwszym roku działalności będzie kształtował się na poziomie 4,5%, a w trzecim i w pozostałych latach działalności na poziomie 2,5%. Pragnę wyjaśnić, że środki, o których w tej chwili mówimy, przekazywane są z budżetu Unii Europejskiej wszystkim krajom członkowskim. Ponieważ przyjęto zasadę, zgodnie z którą nie wolno przekroczyć kwoty dotacji przyznanej poszczególnym krajom, na początku roku wypłaca się zaliczkowo 2% należnych środków, odkładając wypłatę pozostałych 2% - od przyszłego roku 2,5% - na koniec roku.</u>
<u xml:id="u-25.1" who="#PosełRyszardBondyra">Odpowiadając na pytanie dotyczące możliwości umorzenia części kredytu, chciałbym powiedzieć, że także i ta propozycja wynika z przepisów prawa obowiązujących w krajach Unii Europejskiej, które gwarantują nam, że po uzyskaniu członkostwa Unii Europejskiej będziemy mieli możliwość uzyskania dotacji refundującej koszty związane z założeniem grupy producenckiej. Dlatego proponujemy, chcąc zapewnić trwałe funkcjonowanie grupy producenckiej, aby uzyskała ona możliwość umorzenia części kredytu dopiero po trzech latach działalności. Pragnę zauważyć, że umorzenie części kredytu nie będzie stanowiło obciążenia dla budżetu naszego państwa, ponieważ będzie refundowane z budżetu Unii Europejskiej. Jeszcze raz chciałbym powtórzyć - mówiłem o tym w swoim pierwszym wystąpieniu - że powyższe zasady dotyczą tylko tych państw, w których grupy producenckie wytwarzają mniej niż 15% produkcji w skali całego kraju. Jestem przekonany, że ten warunek, przynajmniej w początkowej fazie, będzie spełniało także i nasze państwo.</u>
</div>
<div xml:id="div-26">
<u xml:id="u-26.0" who="#PosełJacekPiechota">Czy pan poseł Jagieliński chciałby zadać dodatkowe pytanie?</u>
</div>
<div xml:id="div-27">
<u xml:id="u-27.0" who="#PosełRomanJagieliński">Chociaż jestem zwolennikiem uchwalenia tej ustawy, chciałbym prosić pana posła Bondyrę, aby nie robił nam wody z mózgu. Nie mogę bowiem uwierzyć w to, że projekt tej ustawy został przygotowany z myślą o naszym przyszłym członkostwie w Unii Europejskiej, ponieważ w tej chwili nikt nie jest w stanie zagwarantować, że Polska stanie się członkiem tej organizacji w 2002 lub 2005 roku, a przecież z chwilą uchwalenia tej ustawy wynikające z jej zapisów wydatki obciążą budżet naszego państwa.</u>
<u xml:id="u-27.1" who="#PosełRomanJagieliński">Dlaczego twierdzi pan, że indywidualny producent rolny nie będzie mógł uzyskać dotacji?</u>
<u xml:id="u-27.2" who="#PosełRomanJagieliński">Pytam o to, ponieważ nie znam zapisów, które uniemożliwiałyby indywidualnemu rolnikowi uzyskanie dotacji pochodzącej z budżetu państwa. Różnica między rolnikiem indywidualnym a grupą producencką polega jedynie na tym, że grupy producenckie mogą liczyć na wsparcie finansowe wynikające z polityki rolnej Unii Europejskiej, ponieważ ich działalność pozwala na koncentrację produkcji oraz zwiększać dochodowość po-szczególnych rolników wchodzących w skład grup producenckich.</u>
<u xml:id="u-27.3" who="#PosełRomanJagieliński">Czy pan poseł Bondyra, nie czekając na inne pytania, chciałby rozwiać wątpliwości pana posła Jagielińskiego?</u>
</div>
<div xml:id="div-28">
<u xml:id="u-28.0" who="#PosełRyszardBondyra">Panie pośle Jagieliński, w moim przekonaniu dysponuje pan wiedzą, która była aktualna 2 a nawet 3 lata temu. Po zmianach, jakie nastąpiły w prawodawstwie Unii Europejskiej, dotacje z budżetu Unii Europejskiej mogą otrzymać, na przykład w przypadku chmielu, tylko grupy producenckie. Stosowną regulację tej kwestii zawiera rozporządzenie nr 2096.</u>
<u xml:id="u-28.1" who="#PosełRyszardBondyra">Odnosząc się do pańskiej uwagi, iż nie ma żadnych gwarancji, że Polska w najbliższym czasie stanie się członkiem Unii Europejskiej, chciałbym wyjaśnić, że w swoich dotychczasowych wypowiedziach stwierdziłem jedynie, iż proponowane przez nas rozwiązania funkcjonują już w krajach będących naszymi najbliższymi sąsiadami. Oczywiście, możemy przyjąć zupełnie inne rozwiązania prawne lub w ogóle zrezygnować z tego sposobu gospodarowania, ale po raz kolejny chciałbym przypomnieć, że to my powinniśmy dostosować funkcjonujące w naszym kraju rozwiązania do ustawodawstwa Unii Europejskiej. Nie chciałbym, aby w momencie, gdy Polska stanie się członkiem tej organizacji - jeżeli w ogóle to nastąpi - okazało się, że polscy rolnicy nie mają możliwości skorzystania z jakiejkolwiek formy pomocy.</u>
<u xml:id="u-28.2" who="#PosełRyszardBondyra">Jeszcze raz chciałbym także przypomnieć, że nasi przedstawiciele już w tej chwili uczestniczą w negocjacjach dotyczących między innymi zasad funkcjonowania grup producenckich. Nie przedstawiając naszej własnej koncepcji, pozbawiamy się możliwości wynegocjowania jak najkorzystniejszych warunków w sytuacji, gdy w poszczególnych krajach, a nawet regionach Unii Europejskiej, funkcjonują bardzo zróżnicowane rozwiązania określające zarówno minimalną liczbę członków, jak i minimalną wielkość produkcji.</u>
</div>
<div xml:id="div-29">
<u xml:id="u-29.0" who="#PosełJacekPiechota">Chciałbym zwrócić uwagę, panie pośle Bondyra, że pan poseł Jagieliński nie kwestionował potrzeby tworzenia podstaw prawnych umożliwiających tworzenie i funkcjonowanie grup producenckich. Myślę, że niezwykle istotną kwestią jest również zapewnienie warunków umożliwiających równoczesną i równoprawną działalność zarówno grup producenckich, jak i rolników indywidualnych, którzy będą funkcjonowali poza tymi grupami i zrzeszeniami.</u>
<u xml:id="u-29.1" who="#PosełJacekPiechota">Czy jeszcze ktoś z państwa chciałby zabrać głos na temat omawianego projektu ustawy?</u>
</div>
<div xml:id="div-30">
<u xml:id="u-30.0" who="#PosełJanChmielewski">Chciałbym zapytać, czy nie wydaje się panu, że prezentowany przez pana projekt nie łamie zasady konkurencji?</u>
<u xml:id="u-30.1" who="#PosełJanChmielewski">Czy przeprowadzono analizę dotyczącą konsekwencji wprowadzenia proponowanego przez państwa systemu wspierania procesu tworzenia i dalszej działalności grup i zrzeszeń producenckich?</u>
<u xml:id="u-30.2" who="#PosełJanChmielewski">Interesuje mnie także zależność pomiędzy sposobem zbytu płodów rolnych a ich jakością. Inaczej mówiąc, czy długoterminowe umowy kontraktacyjne pozwalają na wy-egzekwowanie odpowiedniej jakości objętych nimi produktów?</u>
</div>
<div xml:id="div-31">
<u xml:id="u-31.0" who="#PosełJacekPiechota">Czy są inne pytania?</u>
</div>
<div xml:id="div-32">
<u xml:id="u-32.0" who="#PosełElżbietaBarys">Moje pytanie dotyczy art. 6 projektu ustawy. Ponieważ zrzeszenie grup producenckich ma funkcjonować w formie spółki akcyjnej, chciałabym zapytać, jakie względy zadecydowały po pierwsze o ograniczeniu obszaru działalności do jednego województwa, a po drugie - do pokrewnej produkcji rolnej?</u>
<u xml:id="u-32.1" who="#PosełElżbietaBarys">Pytam o to, ponieważ uważam, że tego rodzaju zapisami nie możemy ograniczać istniejącej swobody gospodarowania.</u>
<u xml:id="u-32.2" who="#PosełElżbietaBarys">Proszę także o wyjaśnienie, dlaczego wnioskodawcy proponują przyjęcie takiej formy prawnej jak spółka cywilna, która - co trzeba przyznać - upraszczając funkcjonowanie grup i zrzeszeń rodzi jednak bardzo poważne skutki w sferze odpowiedzialności, obejmując nią także osobisty majątek wspólników. Mając na uwadze niebezpieczeństwo związane z wprowadzeniem tego zapisu, chciałabym zapytać, czy nie należałoby jednak przyjąć innej formy funkcjonowania grup producenckich?</u>
<u xml:id="u-32.3" who="#PosełElżbietaBarys">W moim przekonaniu, nie możemy również, jak to uczyniono w ust.3, nadać osobowości prawnej spółce cywilnej, ponieważ mogą ją uzyskać - i zarówno w naszym, jak i europejskim systemie prawnym - tylko spółki kapitałowe. Można zatem stwierdzić, że przedstawiony nam projekt budzi bardzo poważne wątpliwości natury prawnej.</u>
</div>
<div xml:id="div-33">
<u xml:id="u-33.0" who="#PosełJacekPiechota">Chciałbym przypomnieć, że pan poseł Bondyra już wypowiadał się na temat formy prawnej funkcjonowania grupy producenckiej i stwierdził, że może być ona przedmiotem dyskusji. Wypo-wiedź pani poseł możemy zatem uznać za jeden z głosów przemawiających za tym, że zaproponowana przez wnioskodawców forma spółki cywilnej nie jest najlepszym rozwiązaniem.</u>
<u xml:id="u-33.1" who="#PosełJacekPiechota">Czy są inne pytania?</u>
</div>
<div xml:id="div-34">
<u xml:id="u-34.0" who="#PosełZbigniewChrzanowski">Kontynuując niejako myśl zawartą w wypowiedzi pani poseł Barys, chciałbym - odnosząc się do propozycji przyjęcia formy spółki cywilnej dla zrzeszenia grup producenckich - przypomnieć, że w chwili obecnej minimalny kapitał założycielski tego rodzaju spółki wynosi 1 mld zł.</u>
<u xml:id="u-34.1" who="#PosełZbigniewChrzanowski">Czy pan poseł Bondyra mógłby nam wyjaśnić, na jakiej podstawie zamierza utworzyć spółkę akcyjną, skoro roczne obroty zrzeszenia grup producenckich mają wynosić 15 tys. ECU, czyli 60 tys. zł?</u>
</div>
<div xml:id="div-35">
<u xml:id="u-35.0" who="#PosełJacekPiechota">Czy jeszcze ktoś z państwa chciałby zadać pytanie?</u>
</div>
<div xml:id="div-36">
<u xml:id="u-36.0" who="#PosełStanisławKopeć">Nawiązując do treści art. 18, który przewiduje możliwość zwolnienia grup i zrzeszeń producentów z obowiązku uiszczania podatku od nieruchomości, chciałbym powiedzieć, że należy przypuszczać, iż gminy bardzo niechętnie będą wydawały zezwolenia na budowę wspólnych inwestycji nie mając możliwości uzupełnienia utraconych wpływów.</u>
<u xml:id="u-36.1" who="#PosełStanisławKopeć">Czy mógłby nam pan powiedzieć, jak będzie funkcjonowało - pana zdaniem - zaproponowane przez wnioskodawców rozwiązanie w najbliższej przyszłości?</u>
<u xml:id="u-36.2" who="#PosełStanisławKopeć">Pytam o to, ponieważ niektóre z przyjętych rozwiązań już dzisiaj są źródłem poważnych konfliktów pomiędzy producentami rolnymi i organami samorządu terytorialnego.</u>
</div>
<div xml:id="div-37">
<u xml:id="u-37.0" who="#PosełJacekPiechota">Czy są inne pytania? Nie ma.</u>
<u xml:id="u-37.1" who="#PosełJacekPiechota">Wobec tego proszę pana posła Bondyrę o wyjaśnienie zgłoszonych wątpliwości.</u>
</div>
<div xml:id="div-38">
<u xml:id="u-38.0" who="#PosełRyszardBondyra">Odpowiadając na pytanie pana posła Kopcia, chciałbym wyjaśnić, że wnioskodawcy uznali, iż w sytuacji, gdy rolnicy nie płacą podatku od nieruchomości nie można nim obciążać także rolników prowadzących wspólną działalność produkcyjną w ramach grupy lub zrzeszenia producentów funkcjonujących na zasadach spółki cywilnej, która stwarza możliwość wydzielenia wspólnego gruntu, na którym może być na przykład zbudowana przechowalnia płodów rolnych lub linia przeznaczona do ich sortowania.</u>
<u xml:id="u-38.1" who="#PosełRyszardBondyra">Wydaje mi się, panie pośle, że biorąc pod uwagę aktualną sytuację można stwierdzić, iż gminy nie poniosą żadnych strat, ponieważ przed utworzeniem grupy producenckiej lub zrzeszenia, a tym samym przed podjęciem decyzji o wspólnym gospodarowaniu na obszarze, którego powierzchnia nie przekracza 1 hektara, nie możemy mówić o jakichkolwiek obciążeniach.</u>
<u xml:id="u-38.2" who="#PosełRyszardBondyra">Odpowiadając na pytanie pani poseł Barys, dlaczego proponujemy ograniczenie zasięgu działalności zrzeszenia grup producenckich do obszaru jednego województwa, chciałbym powiedzieć, że głównym argumentem przemawiającym za przyjęciem takiego właśnie rozwiązania, była możliwość skoncentrowania produkcji na określonym obszarze. Pragnę zwrócić uwagę, że w ust. 2 art. 4 stwarzamy możliwość odstąpienia od tej zasady w przypadku, gdy przylegające do siebie grunty stanowiące własność rolników zamierzających utworzyć grupę producencką znajdują się w sąsiednich województwach.</u>
<u xml:id="u-38.3" who="#PosełRyszardBondyra">Odpowiadając na pytanie dotyczące formy prawnej działalności grup i zrzeszeń producenckich, chciałbym odwołać się do prawodawstwa Unii Europejskiej, które nie wyznaczając formy prawnej stawia warunek, że musi ona być uznawana przez państwo, a w procesie tworzenia grup i zrzeszeń musi być zachowana zasada dobrowolności.</u>
<u xml:id="u-38.4" who="#PosełRyszardBondyra">Oczywiście, każda z funkcjonujących form prawnych ma zarówno pewne wady, jak i zalety, ale naszym zdaniem forma spółki cywilnej jest nie tylko najprostsza ale także najbardziej zrozumiała dla rolników.</u>
<u xml:id="u-38.5" who="#PosełRyszardBondyra">Jeszcze raz chciałbym powtórzyć, że zaproponowana w projekcie ustawy maksymalna odległość, została ustalona na podstawie analizy dokumentów akcesyjnych państw będących już w tej chwili członkami Unii Europejskiej.</u>
<u xml:id="u-38.6" who="#PosełRyszardBondyra">Odnosząc się do uwagi dotyczącej związku pomiędzy kilkuletnią kontraktacją a jakością produktów rolnych pragnę wyjaśnić, że grupy producenckie muszą spełnić wymóg standaryzacji wytwarzanego przez nie produktu.</u>
<u xml:id="u-38.7" who="#PosełRyszardBondyra">Odpowiadając na zarzut, że proponowane przez nas rozwiązania łamią zasadę konkurencyjności muszę przypomnieć, że od momentu podpisania traktatu rzymskiego zarówno produkty rolne, jak i produkcja rolna nie podlegają zasadom wolnego rynku. Uważamy ponadto, że przedstawione państwu formy wspierania działalności grup producenckich przyniosą określone korzyści nie tylko polskiemu rolnictwu, ale także konsumentom.</u>
<u xml:id="u-38.8" who="#PosełRyszardBondyra">Zdajemy sobie sprawę, że kapitał założycielski w przypadku spółki akcyjnej musi wynosić 1 mld starych zł. Jestem jednak przekonany, że pan poseł Chrzanowski, który skierował do mnie to pytanie, dobrze wie, że w momencie rejestracji spółki potrzebna jest tylko 1/4 tej kwoty, a więc 250 mln zł starych zł. Myślę, że w przypadku zrzeszeń grup producenckich nie jest to zbyt wygórowana kwota.</u>
</div>
<div xml:id="div-39">
<u xml:id="u-39.0" who="#PosełJacekPiechota">Czy są inne pytania?</u>
</div>
<div xml:id="div-40">
<u xml:id="u-40.0" who="#PosełElżbietaBarys">Ponieważ spółkę cywilną można rozwiązać w terminie trzech miesięcy przed upływem roku obrotowego a autorzy tego projektu zobowiązują budżet państwa do udzielania tym spółkom określonych dotacji, chciałabym się dowiedzieć, w jaki sposób zostanie dokonane ich rozliczenie?</u>
<u xml:id="u-40.1" who="#PosełElżbietaBarys">Czy spółka będzie musiała zwrócić uzyskaną od państwa dotację?</u>
<u xml:id="u-40.2" who="#PosełElżbietaBarys">Jeżeli nie, to czy będzie to oznaczało bezpowrotną utratę tych środków?</u>
</div>
<div xml:id="div-41">
<u xml:id="u-41.0" who="#PosełJacekPiechota">Czy pan poseł Bondyra mógłby odpowiedzieć na te pytania?</u>
</div>
<div xml:id="div-42">
<u xml:id="u-42.0" who="#PosełRyszardBondyra">W przedstawionym państwu projekcie przewidzieliśmy możliwość zwrotu uzyskanej od państwa dotacji zarówno przez grupę producencką, zrzeszenie, jak i konkretne przedsiębiorstwo.</u>
</div>
<div xml:id="div-43">
<u xml:id="u-43.0" who="#PosełJacekPiechota">Jeżeli uzyskane odpowiedzi nie usatysfakcjonowały w pełni autorów pytań, to już za chwilę będą oni mieli okazję do wyrażenia swoich opinii w trakcie dyskusji. Myślę, że podkomisja, jeżeli oczywiście podejmiemy decyzję o jej powołaniu, co chciałbym państwu zaproponować w imieniu prezydiów połączonych Komisji, rozważy wszystkie argumenty przemawiające za przyjęciem lub odrzuceniem zgłoszonych przez państwa wątpliwości.</u>
<u xml:id="u-43.1" who="#PosełJacekPiechota">Przystępujemy zatem do trzeciej części naszego posiedzenia, a więc debaty nad ogólnymi założeniami projektu. Jako pierwszy chęć zabrania głosu wyraził pan poseł Daszkiewicz.</u>
</div>
<div xml:id="div-44">
<u xml:id="u-44.0" who="#PosełEdwardDaszkiewicz">Ponieważ w pierwszej fazie naszych obrad nie usłyszałem wypowiedzi, która podważałaby podstawowe założenia przedstawionego nam projektu ustawy, chciałbym zgłosić wniosek o powołanie podkomisji, której zadaniem byłoby przygotowanie ostatecznej wersji ustawy.</u>
</div>
<div xml:id="div-45">
<u xml:id="u-45.0" who="#PosełJacekPiechota">Czy jeszcze ktoś z państwa chciałby zabrać głos w dyskusji?</u>
</div>
<div xml:id="div-46">
<u xml:id="u-46.0" who="#PosełRomualdAjchler">Chociaż mój przedmówca wyręczył mnie zgłaszając wniosek, którego przyjęcie chciałem zaproponować w końcowej fazie mojej wypowiedzi, muszę stwierdzić, że mam pewne wątpliwości związane z opiniami przedstawionymi podczas dzisiejszego posiedzenia przez pana posła Bondyrę oraz pana posła Steca.</u>
<u xml:id="u-46.1" who="#PosełRomualdAjchler">Otóż uważam, że funkcjonujące obecnie w naszym kraju regulacje prawne pozwalają na tworzenie grup i zrzeszeń producenckich na podstawie przepisów ustawy - Prawo spółdzielcze. Czytając uzasadnienie przedstawionego nam projektu odnoszę wrażenie, że polska wieś pozbawiona jest infrastruktury, co nie jest zgodne z prawdą, ponieważ na obszarach wiejskich funkcjonują jeszcze gminne spółdzielnie oraz spółdzielnie kółek i organizacji rolniczych. Chociaż zakres ich działalności jest obecnie bardzo ograniczony, nie widzę żadnych przeszkód uniemożliwiających wykorzystanie tych podmiotów w procesie tworzenia grup i zrzeszeń producentów. Biorąc pod uwagę zamieszczoną w omawianym projekcie propozycję, aby odległość pomiędzy poszczególnymi członkami grupy producenckiej nie przekraczała 15 km, powinniśmy pamiętać, że w niedalekiej przeszłości w promieniu 15 km od rolnika zawsze funkcjonowała nie tylko gminna spółdzielnia, ale także spółdzielnia kółek rolniczych.</u>
<u xml:id="u-46.2" who="#PosełRomualdAjchler">Chociaż możemy w tej sytuacji uznać, że infrastruktura wiejska nadal istnieje, a w związku z tym nadal mamy możliwość jej wykorzystania, autorzy tego projektu proponują nam utworzenie kolejnej grupy podmiotów, których zadaniem jest uporządkowanie rynku artykułów rolnych. Oczywiście, można zadać sobie pytanie, dlaczego funkcjonujące w tej chwili gminne spółdzielnie oraz spółdzielnie kółek rolniczych nie zajmują się standaryzacją ziemniaków lub warzyw? Przecież nikt im w tym nie przeszkadza.</u>
<u xml:id="u-46.3" who="#PosełRomualdAjchler">Otóż główną zachętą do prowadzenia tego rodzaju działalności są proponowane przez państwa - w tej właśnie ustawie - różnego rodzaju dotacje przeznaczone zarówno dla producentów rolnych, jak i podmiotów zajmujących się zbytem wytworzonych przez nich artykułów rolnych. Czy nie można sobie wyobrazić, że tego rodzaju dotacje lub dopłaty z budżetu państwa - z przewidzianą w ustawie możliwością ich częściowego umorzenia - otrzymywałaby nie tylko gminna spółdzielnia, która mogłaby je przeznaczyć na rozbudowę infrastruktury, ale także zakłady przetwórcze i giełdy, które kupowałyby od grup producenckich wytworzone przez nie produkty?</u>
<u xml:id="u-46.4" who="#PosełRomualdAjchler">Uważam, biorąc pod uwagę zapis art. 2 pkt 2, w którym zakłada się, że grupy producenckie będą tworzone na podstawie przepisów Kodeksu cywilnego, że pierwsze grupy producenckie powstaną dopiero za dwa lata, ponieważ tyle czasu zajmie uruchomienie procedury oraz stworzenie bazy technicznej umożliwiającej ich funkcjonowanie. Jestem także przekonany o tym, że obok grup producenckich należałoby również - bo tylko wówczas będę mógł zaakceptować przedstawione nam dzisiaj propozycje - objąć tym systemem także spółdzielnie rolnicze.</u>
<u xml:id="u-46.5" who="#PosełRomualdAjchler">Kończąc swoją wypowiedź chciałbym powiedzieć, że popieram wniosek pana posła Daszkiewicza dotyczący powołania podkomisji, której celem będzie rozpatrzenie tego projektu, który jest - moim zdaniem - jedną z prób uporządkowania rynku rolnego w naszym kraju. Dziwię się tylko, dlaczego do tej chwili nie mogliśmy zapoznać się z opinią rządu dotyczącą tych kwestii?</u>
</div>
<div xml:id="div-47">
<u xml:id="u-47.0" who="#PosełJacekPiechota">Nawiązując do ostatniego fragmentu pańskiej wypowiedzi, chciałbym poinformować, że po zakończeniu wystąpień poselskich miałem zamiar poprosić uczestniczących w dzisiejszym posiedzeniu przedstawicieli Ministerstwa Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej oraz Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa o przedstawienie opinii resortu.</u>
<u xml:id="u-47.1" who="#PosełJacekPiechota">Czy jeszcze ktoś z państwa chciałby zabrać głos w dyskusji?</u>
</div>
<div xml:id="div-48">
<u xml:id="u-48.0" who="#PosełStanisławStec">Muszę stwierdzić, iż podzielam wynikającą z uzasadnienia ustawy opinię, że na przełomie lat 90-tych, w wyniku podjęcia nierozważnych decyzji, doprowadzono do zerwania istniejących wówczas powiązań pomiędzy rolnikami a zakładami przemysłu rolno-spożywczego, doprowadzając w ten sposób do powstania największej słabości polskiego rolnictwa i związanego z wsią przemysłu przetwórczego. Konsekwencje tych decyzji w najbardziej dotkliwy sposób odczuliśmy w 1998 roku, kiedy to eksperymentalnie wprowadzono dopłaty do oprocentowania kredytów przeznaczonych na zakup zbóż. Chociaż w zasadzie były one przeznaczone dla zakładów przemysłu rolno-spożywczego, to jednak zostały przez nie wykorzystane w zbyt małym stopniu, albowiem wspomniane już zakłady nie chciały krępować swej działalności określonymi regułami postępowania.</u>
<u xml:id="u-48.1" who="#PosełStanisławStec">Dlatego uważam, że przedstawiony nam dzisiaj projekt ustawy, który wprowadza między innymi obowiązek zawierania umów kontraktacyjnych pomiędzy rolnikami i zakładami przemysłu rolno-spożywczego, stwarzając w ten sposób gwarancję zbytu wytworzonych przez rolników produktów rolnych, byłby jednym z największych osiągnięć, pod warunkiem, że zawarte w nim zapisy byłyby realizowane w praktyce. Mając na względzie wagę tej regulacji w pełni popieram wniosek o skierowanie projektu do podkomisji. Chciałbym jednak, aby przed rozpoczęciem jej prac umożliwiono nam zapoznanie się z oficjalnym stanowiskiem rządu w tej sprawie. Mam bowiem nadzieję, że rząd przedstawi nam pozytywną opinię na temat tego projektu, wskazując jednocześnie na pewne niedoskonałości legislacyjne. Nie ulega bowiem wątpliwości, iż w ustawie wystarczyłoby jedynie stwierdzić, że grupa producencka powinna mieć osobowość prawną, ponieważ wówczas o wyborze formy prawnej mogliby zadecydować jej członkowie.</u>
<u xml:id="u-48.2" who="#PosełStanisławStec">Uważam także, że w tekście ustawy, poza proponowanymi subwencjami finansowymi, powinniśmy umieścić zapis umożliwiający grupie producenckiej - w okresie, gdy kredyt komercyjny jest jeszcze zbyt drogi - uzyskanie preferencyjnego kredytu przeznaczonego na przykład na rozbudowę przechowalnictwa płodów rolnych, które jest prawdziwą kulą u nogi zaplecza funkcjonujących już w naszym kraju giełd i rynków hurtowych.</u>
<u xml:id="u-48.3" who="#PosełStanisławStec">Nie obawiam się skutków zwolnienia grup i zrzeszeń producenckich z obowiązku płacenia podatku od nieruchomości. Rolnicy są bowiem członkami lokalnych samorządów i w związku z tym dobro rolników jest jednocześnie dobrem samorządu rolniczego, a więc dobrem gminy.</u>
<u xml:id="u-48.4" who="#PosełStanisławStec">Uważając, że nie powinniśmy tracić cennego czasu, opowiadam się za jak najszybszym skierowaniem tego projektu do podkomisji.</u>
</div>
<div xml:id="div-49">
<u xml:id="u-49.0" who="#PosełJacekPiechota">Czy jeszcze ktoś z państwa chciałby zabrać głos w tej sprawie?</u>
</div>
<div xml:id="div-50">
<u xml:id="u-50.0" who="#PosełZbigniewChrzanowski">Popierając wniosek o skierowanie tego projektu do podkomisji, chciałbym jednak podzielić się z państwem kilkoma uwagami dotyczącymi dotychczasowej dyskusji.</u>
<u xml:id="u-50.1" who="#PosełZbigniewChrzanowski">Nie mogę zgodzić się z opinią pana posła, że do zerwania związków łączących rolnika z zakładami przemysłu rolno-spożywczego doprowadziły decyzje podejmowane na przełomie lat 90-tych. Moim zdaniem doprowadziła do tego ogromna koncentracja tego przemysłu, której źródeł należy poszukiwać w poprzednim okresie a o prawdziwości tego stwierdzenia świadczy chociażby, pomimo postępującego spadku cen produktów rolnych, stały poziom cen produktu finalnego. Tego rodzaju zjawisko nie ma nic wspólnego z zasadą konkurencji, ponieważ jednoznacznie wskazuje, że zakłady przemysłu rolno-spożywczego dyktują poziom cen rolnikom, a nie odwrotnie.</u>
<u xml:id="u-50.2" who="#PosełZbigniewChrzanowski">Na początku lat 90-tych rozpoczął się proces dekoncentracji przemysłu rolno-spożywczego, który doprowadził do tego, że od 1993 roku przemysł rolno-spożywczy oraz drobni producenci zaczęli rozwijać się we właściwy sposób osiągając godziwe zyski. Polityka, którą realizowano w okresie ostatnich 4 lat doprowadziła jednak do tego, że w tej chwili przemysł rolno-spożywczy - myślę w tej chwili o drobnych producentach - stoi na krawędzi bankructwa, o czym świadczą przykłady z mojego okręgu wyborczego.</u>
<u xml:id="u-50.3" who="#PosełZbigniewChrzanowski">Odnosząc się do przedstawionego nam projektu ustawy, muszę powiedzieć, że chociaż jest ona bardzo potrzebna, to jednak tworzenie grup producenckich w naszym kraju powinno być - w moim przekonaniu - nie tylko jednym z elementów procesu re-strukturyzacji polskiego rolnictwa ale także instrumentem ułatwiającym jego przystosowanie do wymogów Unii Europejskiej. Nie możemy jednak już dzisiaj zastosować w polskim rolnictwie rozwiązań funkcjonujących w krajach będących członkami tej organizacji, ponieważ w zdecydowany sposób różni się ono od rolnictwa unijnego.</u>
<u xml:id="u-50.4" who="#PosełZbigniewChrzanowski">Uważam, że chcąc przygotować nasze rolnictwo do integracji z rolnictwem Unii Europejskiej, powinniśmy zadbać o to, żeby powstające w naszym kraju grupy producenckie były na tyle silne pod względem finansowym, ponieważ tylko w tym przypadku będą one mogły realizować racjonalne inwestycje, które w przyszłości umożliwią im konkurowanie z rolnictwem Unii Europejskiej. Dlatego uważam, że zaproponowane w ustawie minimalne progi wysokości obrotów osiąganych przez zrzeszenia i grupy producenckie powinny być na tyle wysokie, aby uniemożliwić zmarnowanie pieniędzy przeznaczonych na rozwój polskiego rolnictwa. Nie ulega bowiem wątpliwości, że rozdzielenie ogólnej kwoty dotacji na wszystkich producentów nie zapewni jej właściwego wykorzystania.</u>
<u xml:id="u-50.5" who="#PosełZbigniewChrzanowski">Popierając wniosek o skierowanie tego projektu do podkomisji mam jednocześnie nadzieję, że zostanie on w toku jej prac gruntownie przebudowany, ponieważ przedstawione nam zapisy sprawiają wrażenie, że głównym celem utworzenia grupy producenckiej jest uzyskanie dotacji z budżetu państwa. Myślę, że od polskich rolników powinniśmy jednak wymagać także twórczego sposobu myślenia, co oznacza, że tworząc grupę producencką powinni mieć świadomość, iż będą musieli zastanowić się nad tym, w jaki sposób wyprodukować produkt dobrej jakości, w jaki sposób go przechować a następnie sprzedać oraz w jaki sposób konkurować na rynku.</u>
</div>
<div xml:id="div-51">
<u xml:id="u-51.0" who="#PosełJacekPiechota">Jako ostatni chęć zabrania głosu wyraził pan poseł Gruszka.</u>
</div>
<div xml:id="div-52">
<u xml:id="u-52.0" who="#PosełJózefGruszka">Sądzę, że oceniając przedstawiony nam dzisiaj projekt bez wahania można stwierdzić, iż jest on jednym z najważniejszych instrumentów restrukturyzacji polskiego rolnictwa. Jestem przekonany, że wszyscy uczestnicy dzisiejszej dyskusji, bez względu na zgłaszane wątpliwości i propozycje dotyczące modyfikacji tego projektu uważają, że tego rodzaju narzędzie jest nam bardzo potrzebne.</u>
<u xml:id="u-52.1" who="#PosełJózefGruszka">Odnosząc się do wątpliwości dotyczących zaproponowanej formy prawnej, chciałbym przypomnieć, że przedstawiciel wnioskodawców bardzo wyraźnie stwierdził, iż ostateczny kształt dotyczącego tej kwestii zapisu może być przedmiotem dyskusji. Możliwe jest zatem jego rozszerzenie na wszystkie spółki prawa handlowego.</u>
<u xml:id="u-52.2" who="#PosełJózefGruszka">Uważam, że powinniśmy zadbać o to, aby zaproponowane w projekcie zwolnienia podatkowe nie stanowiły w pierwszym okresie działalności grup i zrzeszeń producenckich swego rodzaju blokady psychologicznej zniechęcającej rolników do uczestniczenia w tej formie działalności. Musimy mieć bowiem świadomość, że producent rolny, który w tej chwili nie płaci podatku od nieruchomości, może obawiać się, że po utworzeniu grupy producenckiej zostanie nim jednak obciążony. Myślę, że członkom podkomisji uda się opracować jeszcze kilka innych form pomocy, które wpłynęłyby na zwiększenie zainteresowania rolników udziałem w procesie tworzenia grup i zrzeszeń producenckich.</u>
<u xml:id="u-52.3" who="#PosełJózefGruszka">Na zakończenie, skoro mówimy o restrukturyzacji polskiego rolnictwa, chciałbym poruszyć bardzo istotną - moim zdaniem - kwestię, o której nie wspomniano w trakcie dzisiejszej dyskusji. Otóż po blisko 45 latach istnienia spółdzielczości, rolnicy nabrali przekonania, że sami potrafią lepiej zadbać o swoje interesy. Tymczasem okazało się w warunkach gospodarki rynkowej samotny rolnik jest zupełnie bezsilny.</u>
<u xml:id="u-52.4" who="#PosełJózefGruszka">Opowiadam się panie przewodniczący za przekazaniem tego projektu do podkomisji.</u>
</div>
<div xml:id="div-53">
<u xml:id="u-53.0" who="#PosełJacekPiechota">Ponieważ, jak się domyślam, nie przygotowano jeszcze stanowiska rządu dotyczącego tego projektu ustawy, chciałbym przypomnieć, że zgodnie z obowiązującą w tym zakresie procedurą, będziemy chcieli się z nim zapoznać przed podjęciem decyzji o ewentualnym przyjęciu sprawozdania połączonych Komisji i skierowaniu go do drugiego czytania.</u>
<u xml:id="u-53.1" who="#PosełJacekPiechota">Czy uczestniczący w posiedzeniu przedstawiciele Ministerstwa Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej oraz Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa chcieliby przedstawić swoje opinie na temat tego projektu?</u>
</div>
<div xml:id="div-54">
<u xml:id="u-54.0" who="#WiceprezesAgencjiRestrukturyzacjiiModernizacjiRolnictwaMichałWójcik">Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, jako instytucja współuczestnicząca w programie tworzenia rynków hurtowych, jest zadowolona z wszelkich inicjatyw, które mają na celu maksymalne przyspieszenie procesu tworzenia grup producenckich, ponieważ będziemy mieli wówczas partnera, któremu na określonym etapie odsprzedamy udziały, jakie posiadamy w tej chwili w rynkach hurtowych.</u>
<u xml:id="u-54.1" who="#WiceprezesAgencjiRestrukturyzacjiiModernizacjiRolnictwaMichałWójcik">Dlatego będziemy wspierali zgłoszoną dzisiaj inicjatywę w ramach programów rządowych.</u>
</div>
<div xml:id="div-55">
<u xml:id="u-55.0" who="#PosełJacekPiechota">Czy przedstawiciel resortu rolnictwa także chciałby wypowiedzieć się na temat projektu ustawy?</u>
</div>
<div xml:id="div-56">
<u xml:id="u-56.0" who="#WicedyrektorDepartamentuRynkuiGiełdMinisterstwaRolnictwaiGospodarkiŻywnościowejSławomirOłtarzewski">Jako przedstawiciel resortu rolnictwa i gospodarki żywnościowej chciałbym państwa poinformować, że w tej chwili przygotowujemy zarówno projekt stanowiska rządu dotyczącego tej ustawy, jak i propozycję zawierającą koncepcję organizacji grup producenckich.</u>
</div>
<div xml:id="div-57">
<u xml:id="u-57.0" who="#PosełJacekPiechota">Biorąc pod uwagę doświadczenie uzyskane w trakcie posiedzeń Komisji Małych i Średnich Przedsiębiorstw muszę powiedzieć, że najchętniej zapoznałbym się z opinią Ministerstwa Finansów. Nie byłbym przewodniczącym Komisji Małych i Średnich Przedsiębiorstw, gdybym nie powiedział, że nasza Komisja domaga się od kierownictwa resortu gospodarki przedstawienia projektu ustawy o dopuszczalności pomocy publicznej, która ma bardzo istotne znaczenie dla niewielkich przedsiębiorstw i o której będziemy mogli podyskutować wspólnie z Komisją Rolnictwa i Rozwoju Wsi.</u>
<u xml:id="u-57.1" who="#PosełJacekPiechota">Czy jeszcze ktoś z zaproszonych gości chciałby zabrać głos na temat projektu ustawy?</u>
</div>
<div xml:id="div-58">
<u xml:id="u-58.0" who="#RadcaWiceprezesaRadyMinistrówStefaniaOlszewskaKuśniarska">Chciałabym państwa poinformować, że już pojutrze Komitet Ekonomiczny Rady Ministrów będzie dyskutował na temat przedstawionych przez ministra rolnictwa i gospodarki żywnościowej projektów stanowisk rządu dotyczących ustawy o grupach producenckich oraz ustawy o gospodarstwie rodzinnym.</u>
<u xml:id="u-58.1" who="#RadcaWiceprezesaRadyMinistrówStefaniaOlszewskaKuśniarska">Po zaakceptowaniu projektów stanowisk przez Komitet Ekonomiczny Rady Ministrów, zostaną one przekazane na posiedzenie Rady Ministrów w celu zatwierdzenia. Myślę, że już niedługo połączone Komisje będą mogły zapoznać się z oficjalnym stanowiskiem rządu dotyczącym omawianej dzisiaj ustawy. Nie jestem upoważniona do przedstawienia kulisów prac związanych z jego przygotowaniem.</u>
</div>
<div xml:id="div-59">
<u xml:id="u-59.0" who="#PosełJacekPiechota">Możemy być zatem pewni, że już niedługo zapoznamy się ze stanowiskiem rządu w tej sprawie.</u>
<u xml:id="u-59.1" who="#PosełJacekPiechota">Ponieważ w trakcie debaty, poza wnioskiem o skierowanie projektu ustawy do pod-komisji, nie zgłoszono innych wniosków, chciałbym zapytać, czy jeszcze ktoś z państwa chciałby zabrać głos w tej sprawie? Nie widzę.</u>
<u xml:id="u-59.2" who="#PosełJacekPiechota">Wobec tego proponuję, abyśmy poddali ten wniosek pod głosowanie a następnie przystąpili do ustalenia składu podkomisji, uwzględniając fakt, że w jej pracach powinni uczestniczyć przedstawiciele obydwu obradujących dzisiaj Komisji.</u>
<u xml:id="u-59.3" who="#PosełJacekPiechota">Przystępujemy do głosowania.</u>
<u xml:id="u-59.4" who="#PosełJacekPiechota">Kto z państwa opowiada się za skierowaniem projektu ustawy do podkomisji?</u>
<u xml:id="u-59.5" who="#PosełJacekPiechota">W głosowaniu za skierowaniem projektu ustawy do podkomisji opowiedziało się 17 posłów, 1 poseł był przeciwny, nikt nie wstrzymał się od głosu.</u>
<u xml:id="u-59.6" who="#PosełJacekPiechota">Stwierdzam, że połączone Komisje postanowiły skierować projekt ustawy do podkomisji.</u>
<u xml:id="u-59.7" who="#PosełJacekPiechota">Proszę członków Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi o zgłaszanie kandydatur posłów, którzy powinni - państwa zdaniem - uczestniczyć w pracach podkomisji.</u>
</div>
<div xml:id="div-60">
<u xml:id="u-60.0" who="#PosełWojciechSzczęsnyZarzycki">Proponuję, aby w pracach podkomisji uczestniczył pan poseł Bondyra.</u>
</div>
<div xml:id="div-61">
<u xml:id="u-61.0" who="#PosełJacekPiechota">Czy są inne kandydatury? Pan poseł zgłasza kandydaturę pana posła Chrzanowskiego.</u>
<u xml:id="u-61.1" who="#PosełJacekPiechota">Chciałbym państwa poinformować, że prezydium połączonych Komisji proponuje, aby w skład podkomisji weszło 6 posłów, a więc po 3 posłów z każdej Komisji.</u>
</div>
<div xml:id="div-62">
<u xml:id="u-62.0" who="#PosełRyszardMatusiak">Chciałbym zgłosić kandydaturę pana posła Marka Kaczyńskiego.</u>
</div>
<div xml:id="div-63">
<u xml:id="u-63.0" who="#PosełJacekPiechota">Czy są inne kandydatury?</u>
</div>
<div xml:id="div-64">
<u xml:id="u-64.0" who="#PosełJerzyPilarczyk">Proponuję, aby w pracach podkomisji uczestniczył pan poseł Stanisław Pawlak.</u>
</div>
<div xml:id="div-65">
<u xml:id="u-65.0" who="#PosełJacekPiechota">Ponieważ zgłoszono już 4 kandydatury posłów będących członkami Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi, chciałbym zgłosić kandydaturę pana posła Romana Jagielińskiego.</u>
<u xml:id="u-65.1" who="#PosełJacekPiechota">Czy jeszcze ktoś z członków Komisji Małych i Średnich Przedsiębiorstw chciałby zgłosić kandydaturę jednego z pozostałych członków tej Komisji lub wyrazić chęć uczestniczenia w pracach podkomisji?</u>
<u xml:id="u-65.2" who="#PosełJacekPiechota">Czy pan poseł Chmielewski zgłasza chęć uczestniczenia w pracach podkomisji?</u>
</div>
<div xml:id="div-66">
<u xml:id="u-66.0" who="#PosełJanChmielewski">Tak.</u>
</div>
<div xml:id="div-67">
<u xml:id="u-67.0" who="#PosełJacekPiechota">Czy jeszcze ktoś z członków Komisji Małych i Średnich Przedsiębiorstw chciałby zgłosić chęć udziału w pracach podkomisji?</u>
<u xml:id="u-67.1" who="#PosełJacekPiechota">Nie widzę. Wobec tego chciałbym zaproponować członkom Komisji Małych i Średnich Przedsiębiorstw, aby - biorąc pod uwagę fakt, że Komisja Rolnictwa i Rozwoju Wsi jest komisją wiodącą w przypadku tej ustawy - zrezygnowali z zachowania parytetu składu podkomisji.</u>
<u xml:id="u-67.2" who="#PosełJacekPiechota">Przystępujemy do głosowania.</u>
<u xml:id="u-67.3" who="#PosełJacekPiechota">Kto z państwa opowiada się za tym, aby w skład podkomisji powołani zostali następujący posłowie: Ryszard Bondyra, Zbigniew Chrzanowski, Marek Kaczyński, Stanisław Pawlak, Roman Jagieliński oraz Jan Chmielewski.</u>
<u xml:id="u-67.4" who="#PosełJacekPiechota">W głosowaniu połączone Komisje jednomyślnie opowiedziały się za powołaniem podkomisji w proponowanym składzie.</u>
<u xml:id="u-67.5" who="#PosełJacekPiechota">Stwierdzam, że połączone Komisje powołały podkomisję w zaproponowanym składzie.</u>
<u xml:id="u-67.6" who="#PosełJacekPiechota">Czy ktoś z państwa chciałby zabrać głos w sprawach różnych?</u>
<u xml:id="u-67.7" who="#PosełJacekPiechota">Nie widzę.</u>
<u xml:id="u-67.8" who="#PosełJacekPiechota">Dziękuję państwu za udział w dzisiejszym spotkaniu. Zamykam posiedzenie Komisji.</u>
</div>
</body>
</text>
</TEI>
</teiCorpus>