text_structure.xml
31.8 KB
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
131
132
133
134
135
136
137
138
139
140
141
142
143
144
145
146
147
148
149
150
151
152
153
154
155
156
157
158
159
160
161
162
163
164
165
166
167
168
<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
<xi:include href="PPC_header.xml"/>
<TEI>
<xi:include href="header.xml"/>
<text>
<body>
<div xml:id="div-1">
<u xml:id="u-1.0" who="#PosełJanMariaJackowski">Otwieram posiedzenie Komisji. Witam wszystkich obecnych. W dniu dzisiejszym odbywamy wspólne posiedzenie z delegacją Izby Poselskiej Parlamentu Republiki Czech.</u>
<u xml:id="u-1.1" who="#PosełJanMariaJackowski">W dniu wczorajszym ustaliliśmy z panem Kasalem przebieg dzisiejszego posiedzenia. Najpierw wysłuchamy informacji na temat specyfiki i zagadnień, którymi zajmuje się Komisja naszych gości. Następnie przedstawimy krótką informację na temat prac naszej Komisji. Później odbędzie się dyskusja.</u>
<u xml:id="u-1.2" who="#PosełJanMariaJackowski">Proponujemy, żeby dyskusja była ukierunkowana pod kątem dwóch tematów: stosunków kulturalnych między Polską i Czechami oraz sposobów finansowania kultury przez państwo oraz przez inne podmioty. Przewidujemy, że posiedzenie będzie trwało do godz. 154o, gdyż nasi goście odlatują w dniu dzisiejszym do Pragi.</u>
<u xml:id="u-1.3" who="#PosełJanMariaJackowski">Poprosiłem pana przewodniczącego Kasala, żeby współprzewodniczył w dzisiejszych obradach.</u>
<u xml:id="u-1.4" who="#PosełJanMariaJackowski">Czy są uwagi do porządku obrad? Nie ma zgłoszeń. Stwierdzam, że porządek obrad został przyjęty.</u>
<u xml:id="u-1.5" who="#PosełJanMariaJackowski">Oddaję głos panu przewodniczącemu z prośbą o przedstawienie informacji na temat prac Komisji Mediów Izby Poselskiej Parlamentu Czech.</u>
</div>
<div xml:id="div-2">
<u xml:id="u-2.0" who="#ZastępcaprzewodniczącegoIzbyPoselskiejParlamentuCzechJanKasal">Jesteśmy szczęśliwi, że możemy się z państwem spotkać. Niewątpliwie oprócz dwóch wymienionych tematów znaleźlibyśmy wiele innych interesujących spraw. Omówienie innych tematów musimy zostawić na inną okazję.</u>
<u xml:id="u-2.1" who="#ZastępcaprzewodniczącegoIzbyPoselskiejParlamentuCzechJanKasal">W Izbie Poselskiej Parlamentu Czech pracuje Komisja ds. Nauki, Szkolnictwa, Kultury, Młodzieży i Środków Masowego Przekazu. Obaj obecni na posiedzeniu posłowie reprezentują tę Komisję. Poseł Pavel Dostál jest zastępcą przewodniczącego tej Komisji, a poseł Miroslav Kucera jest przewodniczącym podkomisji kultury.</u>
<u xml:id="u-2.2" who="#ZastępcaprzewodniczącegoIzbyPoselskiejParlamentuCzechJanKasal">Na podstawie kilkuletnich doświadczeń stwierdziliśmy, że podstawowym przedmiotem pracy tej Komisji dotyczy głównie nauki, szkolnictwa, kultury i młodzieży. Dlatego Izba Poselska powołała osobną Komisję ds. Mediów. Członkami tej Komisji są członkowie Komisji Nauki, Szkolnictwa, Kultury i Młodzieży, a także członkowie innych komisji, m.in. Komisji Spraw Zagranicznych oraz Komisji Budżetu, gdyż Komisja ta ma charakter przekrojowy.</u>
<u xml:id="u-2.3" who="#ZastępcaprzewodniczącegoIzbyPoselskiejParlamentuCzechJanKasal">Zakres działania Komisji Mediów jest bardzo szeroki. Stwarzamy grunt do tego, żeby osoby interesujące się mediami mogły spotykać się w Parlamencie, dyskutować i współpracować z Komisją. Zauważamy wśród posłów duże zainteresowania pracą w tej Komisji. O tym, jak duże jest to zainteresowanie może świadczyć fakt, że zastępcami przewodniczącego tej Komisji są dwaj zastępcy przewodniczącego Izby Poselskiej Parlamentu.</u>
<u xml:id="u-2.4" who="#ZastępcaprzewodniczącegoIzbyPoselskiejParlamentuCzechJanKasal">Nie chcę przedłużać tego tematu, gdyż będzie on poruszany w ramach tematów, o których mówił pan przewodniczący. Tyle chciałem państwu powiedzieć tytułem wstępu.</u>
</div>
<div xml:id="div-3">
<u xml:id="u-3.0" who="#PosełJanMariaJackowski">Przedstawię państwu krótką informację. W polskim Sejmie pracuje 26 Komisji, które są organami Sejmu. W Komisjach odbywa się praca legislacyjna. Posłowie pracujący w naszej Komisji zajmują się nie tylko pracami legislacyjnymi. Rolą Komisji jest także tworzenie opinii o pewnych problemach i zagadnieniach.</u>
<u xml:id="u-3.1" who="#PosełJanMariaJackowski">Poza posiedzeniami poświęconymi pracom legislacyjnym odbywają się posiedzenia dotyczące konkretnych tematów. Bardzo często prace legislacyjne odbywają się w podkomisjach. Na wczorajszym posiedzeniu Komisji omawialiśmy przyszłość radia publicznego w Polsce. Na poprzednim posiedzeniu mówiliśmy o problemach związanych ze sceną narodową. Zakres problematyki, którą zajmuje się Komisja, jest dosyć szeroki. Nie jest jednak aż tak szeroki, jak czeskiej Komisji Mediów.</u>
<u xml:id="u-3.2" who="#PosełJanMariaJackowski">Nasza Komisja liczy 29 członków. Reprezentacja poszczególnych klubów wynika z parytetu. Największą reprezentację w Komisji ma Klub Akcji Wyborczej „Solidarność”. Następna co do wielkości grupa reprezentuje Klub Lewicy Demokratycznej. Kolejny jest klub Unii Wolności. Członkiem Komisji jest także nieobecny w dniu dzisiejszym były minister kultury i sztuki poseł Podkański, który reprezentuje Klub Polskiego Stronnictwa Ludowego.</u>
<u xml:id="u-3.3" who="#PosełJanMariaJackowski">W chwili obecnej w Komisji toczą się prace legislacyjne nad dwoma projektami ustaw. Rozpatrujemy projekt ustawy Prawo o języku polskim. W dniu jutrzejszym odbędzie pierwsze posiedzenie Podkomisja Nadzwyczajna, która pracować będzie nad nowelizacją ustawy o radiofonii i telewizji. Z informacji uzyskanych z Ministerstwa Kultury i Sztuki wynika, że rząd zamierza skierować do Sejmu projekt ustawy o kinematografii. Podjęta została także inicjatywa poselska dotycząca trudnego tematu przemocy i agresji w mediach. Tak w skrócie mógłbym przedstawić zagadnienia, którymi zajmuje się nasza Komisja.</u>
<u xml:id="u-3.4" who="#PosełJanMariaJackowski">W Polsce jest podobnie jak w Republice Czech. Posiedzenia Komisji zazwyczaj wzbudzają duże zainteresowanie mediów oraz opinii publicznej.</u>
<u xml:id="u-3.5" who="#PosełJanMariaJackowski">Otwieram dyskusję. Naszym gościom pozostawiam decyzję w sprawie wyboru tematu, od którego ją rozpoczniemy.</u>
</div>
<div xml:id="div-4">
<u xml:id="u-4.0" who="#PrzewodniczącyJanKasal">Sądzę, że tematy możemy rozpatrzeć w takiej kolejności, jaką zaproponował pan na początku posiedzenia.</u>
</div>
<div xml:id="div-5">
<u xml:id="u-5.0" who="#PosełJanMariaJackowski">Proszę o zgłaszanie się do głosu.</u>
</div>
<div xml:id="div-6">
<u xml:id="u-6.0" who="#PosełMarcinZawiła">Chciałbym zadać pytanie porównawcze. Jak wyglądają wzajemne kompetencje centrali w Pradze wobec samorządów lokalnych w zarządzaniu kulturą, w sensie wpływu na placówki i ośrodki kultury?</u>
</div>
<div xml:id="div-7">
<u xml:id="u-7.0" who="#PrzewodniczącyJanKasal">Problem polega na tym, że w Republice Czech jest tylko jeden szczebel samorządu. Jest to samorząd gminny. Następną wybieraną władzą jest parlament. Taka sytuacja trwa od 1990 roku i będzie trwała do 2000 roku, kiedy wejdzie w życie nowa ustawa o powołaniu województw.</u>
<u xml:id="u-7.1" who="#PrzewodniczącyJanKasal">Poproszę posła Kucerę, żeby przedstawił państwu, jak różnorodna jest sytuacja w tym zakresie w Republice Czech.</u>
</div>
<div xml:id="div-8">
<u xml:id="u-8.0" who="#PosełMiroslavKucera">W 1990 roku istniało w Czechach wiele placówek kulturalnych i domów kultury, które nazywano ośrodkami kulturalnymi. Placówki te miały swoją powiatową, wojewódzką i centralną sieć. Były one zorganizowane jako instytucje administracji państwowej, związków branżowych i zakładów.</u>
<u xml:id="u-8.1" who="#PosełMiroslavKucera">Jeśli myślał pan właśnie o takich domach kultury, to u nas praktycznie przestały już one działać. Ministerstwo Kultury kieruje tylko najważniejszymi instytucjami o charakterze kulturalnym. Pozostałe instytucje kulturalne przeszły pod zarządzanie gmin. Zależy tylko od woli i środków finansowych gmin, czy będą utrzymywać tego rodzaju instytucje. Mam na myśli takie instytucje kultury, jak teatry, muzea, galerie i inne.</u>
<u xml:id="u-8.2" who="#PosełMiroslavKucera">Państwo przeznacza niewielkie środki finansowe na indywidualne wspomaganie tych instytucji, jeśli zakres ich działalności przekracza rejon gminy. Okazało się, że nie jest to najbardziej szczęśliwe rozwiązanie. Bardzo często władze samorządowe nie mają środków na utrzymanie tych instytucji. Zazwyczaj placówki kulturalne zakresem swojego działania przekraczają granice gminy.</u>
<u xml:id="u-8.3" who="#PosełMiroslavKucera">Wyobrażamy sobie, że po 2000 roku, kiedy zostaną powołane województwa, tego rodzaju placówki kulturalne będą podlegać urzędom wojewódzkim. Państwu, a więc ministerstwu podlegać będą tylko duże placówki, takie jak Teatr Narodowy, Galeria Narodowa, Muzeum Narodowe itp.</u>
</div>
<div xml:id="div-9">
<u xml:id="u-9.0" who="#PrzewodniczącyJanKasal">Prosiłbym teraz posła Dostala, żeby uzupełnił tę informację danymi o działalności sceny polskiej i instytucji mniejszości polskiej.</u>
</div>
<div xml:id="div-10">
<u xml:id="u-10.0" who="#PosełPavelDostal">Sytuacja jest bardzo prosta. W Republice Czeskiej w okolicach Ostrawy żyje bardzo mocna grupa polskiej mniejszości narodowej. Ta grupa ma pełne poparcie państwa czeskiego w działaniach kulturalnych. W Cieszynie Czeskim działa teatr polski. Swym działaniem obejmuje on cały region Ostrawy. Jest on bezpośrednio związany z budżetem państwa czeskiego.</u>
<u xml:id="u-10.1" who="#PosełPavelDostal">Jest to jeden z nielicznych teatrów, który obok instytucji narodowych związany jest z budżetem państwa. Przed trzema laty, kiedy sieć zawodowych scen teatralnych była gęsta, podjęto decyzję o zmniejszeniu ich liczby. Już wtedy powiedziano, że scena polska pozostanie i będzie miała pełne poparcie ze strony państwa.</u>
<u xml:id="u-10.2" who="#PosełPavelDostal">Jestem posłem z tego regionu. Prowadzimy działania zmierzające do tego, żeby scena polska stała się centrum kulturalnym tego regionu. Proszę zrozumieć, że ten teatr nie występuje tylko w Czechach, ale także wyjeżdża do Polski. Dlatego chcemy wszcząć rokowania z Ambasadą Rzeczypospolitej Polskiej w Pradze na temat uczestnictwa Polski w budowie tego rodzaju centrum kultury.</u>
<u xml:id="u-10.3" who="#PosełPavelDostal">Jest to region polsko-czesko-słowacki. Musimy sobie uświadomić, że w Słowacji, tuż za granicą Czech, żyje mocna grupa mniejszości narodowości polskiej. Wiemy, w jaki sposób rząd Słowacji troszczy się o mniejszości narodowe. Ta scena mogłaby również zabezpieczyć potrzeby mniejszości polskiej w całym regionie.</u>
<u xml:id="u-10.4" who="#PosełPavelDostal">Należy zwrócić uwagę na to, że scena polska jest wysoko oceniana przez krytyków teatralnych. Dla mieszkańców narodowości polskiej nadawana jest audycja publiczno-prawnego radia czeskiego, które ma redakcję polską. Ta redakcja nie wysyła programów do Polski, tak jak ma to miejsce w redakcji czeskiej polskiego radia, która wysyła programy w języku czeskim do Czech.</u>
<u xml:id="u-10.5" who="#PosełPavelDostal">Dodam, że nie mamy żadnych problemów z polską mniejszością narodową. Stosowane są napisy dwujęzyczne. Gdyby we wszystkich gminach współpraca rozwijała się tak dobrze, jak w tym regionie, bylibyśmy bardzo zadowoleni.</u>
</div>
<div xml:id="div-11">
<u xml:id="u-11.0" who="#PrzewodniczącyJanKasal">Chciałbym powiedzieć, że w przypadku szkolnictwa w języku narodowym ustalone są kryteria liczby uczniów w klasie. W przypadku szkół nauczających w języku polskim kryteria dotyczące liczby uczniów w klasie są naruszane.</u>
</div>
<div xml:id="div-12">
<u xml:id="u-12.0" who="#PosełMiroslavKucera">W ubiegłym roku podjęto decyzję o budowie nowej szkoły polskiej.</u>
</div>
<div xml:id="div-13">
<u xml:id="u-13.0" who="#PosełJanMariaJackowski">Dziękuję państwu za te wyjaśnienia. Do głosu za-pisało się trzech posłów, którym udzielam głosu w kolejności zgłoszeń. Jako pierwsza zabierze głos pani poseł Waniek, która była ministrem - szefem Kancelarii Prezydenta RP Aleksandra Kwaśniewskiego.</u>
</div>
<div xml:id="div-14">
<u xml:id="u-14.0" who="#PosełDanutaWaniek">Z dużą uwagą przeczytałam materiały, które od państwa dostaliśmy, w tym tekst umowy polsko-czeskiej o współpracy w latach 1996–1997. Wspominam o tym w kontekście wcześniejszej wypowiedzi w sprawie dofinansowania przez rząd polski budowy centrum kultury dla mniejszości polskiej.</u>
<u xml:id="u-14.1" who="#PosełDanutaWaniek">Sądzę, że taka inicjatywa w większym stopniu leży po stronie rządu niż po stronie parlamentu. W ramach realizacji tej umowy nasz udział w działaniach mógłby być taki, że gdyby decyzja rządu sugerowała nam podjęcie decyzji budżetowej w tej sprawie, najprawdopodobniej będziemy głosowali za jej poparciem.</u>
<u xml:id="u-14.2" who="#PosełDanutaWaniek">Chciałabym zadać państwu pytanie. Jesteśmy w trakcie ustalania ustawy budżetowej. Najprawdopodobniej nasi goście znajdują się na tym samym etapie prac w parlamencie. Jaki procent budżetu przeznaczają państwo na kulturę narodową w 1998 r.?</u>
</div>
<div xml:id="div-15">
<u xml:id="u-15.0" who="#PosełMiroslavKucera">Już od dwóch lat jest to 0,75% budżetu państwa. Nie jesteśmy zadowoleni z tej sytuacji. Bylibyśmy radzi, gdyby dotacja budżetowa wynosiła 0,85%. Wyobrażamy sobie, że w niedalekiej perspektywie wydatki na cele kultury wynosić będą 1% wydatków budżetu państwa.</u>
<u xml:id="u-15.1" who="#PosełMiroslavKucera">Znaczna część tych środków przeznaczona jest na ochronę zabytków. W dniu wczorajszym pan przewodniczący mówił o tym, że część środków przeznaczona jest na wynagrodzenie duchownych. W tym zakresie sytuacja jest u nas odmienna niż w Polsce.</u>
</div>
<div xml:id="div-16">
<u xml:id="u-16.0" who="#PosełDanutaWaniek">Niezależnie od tego mogę stwierdzić, że troszczymy się o kulturę na podobnym poziomie finansowym.</u>
</div>
<div xml:id="div-17">
<u xml:id="u-17.0" who="#PrzewodniczącyJanKasal">Dla porównania powiem państwu, że środki, które ma do dyspozycji resort kultury z budżetu państwa są takie same, jak środki, które ma do dyspozycji publiczno-prawna telewizja czeska.</u>
</div>
<div xml:id="div-18">
<u xml:id="u-18.0" who="#PosełJanMariaJackowski">W Polsce wydatki na kulturę wynoszą 0,72% budżetu.</u>
</div>
<div xml:id="div-19">
<u xml:id="u-19.0" who="#PosełMariuszOlszewski">Chciałbym państwa zapytać o dwie sprawy. Pierwsza sprawa dotyczy promocji kultury czeskiej za granicą. Czy w tej chwili w Czechach realizowana jest polityka, koordynowana przez Ministerstwo Kultury, mająca na celu przedstawianie dorobku kultury czeskiej poza granicami Czech? Jeśli tak, jaki jest udział wydatków na ten cel w budżecie kultury?</u>
<u xml:id="u-19.1" who="#PosełMariuszOlszewski">Jaki kraj prowadzi na terenie Czech największą promocję swojej kultury?</u>
</div>
<div xml:id="div-20">
<u xml:id="u-20.0" who="#PrzewodniczącyJanKasal">Republika Czech ma znacznie mniejsze możliwości promocji kultury niż Rzeczypospolita Polska, gdyż nie mamy do dyspozycji programu publicznej telewizji satelitarnej, takiej jak Telewizja POLONIA.</u>
</div>
<div xml:id="div-21">
<u xml:id="u-21.0" who="#PosełMiroslavKucera">Sądzę, że nie chodziło tu tylko o rolę środków masowego przekazu w tej dziedzinie, ale także o szerszą promocję kultury.</u>
<u xml:id="u-21.1" who="#PosełMiroslavKucera">W tej chwili nie pamiętam dokładnie danych. Dyskutowaliśmy o tym wczoraj, w sposób bardzo szczegółowy. Na promocję naszej kultury za granicą przeznaczana jest bardzo mała kwota. Oprócz standardowych umów międzypaństwowych liczymy na niestandardową współpracę. W zakresie promocji znaczącą rolę odgrywa kulturalne zbliżanie się różnych regionów. Jeśli mamy mówić o Polsce, to niewątpliwie dotyczyć będzie to regionu Cieszyna, Kłodzka i Nysy. Tego rodzaju przedsięwzięcia pozostają poza działaniami państwa.</u>
</div>
<div xml:id="div-22">
<u xml:id="u-22.0" who="#PosełPavelDostal">Oprócz kontaktów oficjalnych istnieją jeszcze kontakty poszczególnych zespołów, chociaż na przykład filharmonia, gdyby miała występować wszędzie tam, gdzie jest zapraszana, nigdy nie mogłaby wystąpić w kraju. Utrzymywana jest bieżąca współpraca i kontakty pomiędzy placówkami kultury w zakresie sztuk plastycznych, teatru. Wydaje się, że największa współpraca w zakresie kontaktów w dziedzinie kultury istnieje między zespołami amatorskimi.</u>
<u xml:id="u-22.1" who="#PosełPavelDostal">Jeśli miałbym odpowiedzieć na pytanie, jaka kultura jest najbardziej promowana w Republice Czeskiej musiałbym powiedzieć, że jest to - niestety - nadawana za pośrednictwem prywatnych telewizji upadła kultura amerykańska.</u>
</div>
<div xml:id="div-23">
<u xml:id="u-23.0" who="#PosełZbigniewLeraczyk">Chciałbym powrócić na chwilę do problemów finansowych. Oba państwa dają niewiele pieniędzy na kulturę. Na szczęście samorządy gminne i miejskie w Polsce dają tych pieniędzy więcej. Średnio jest to około 2,5% ich budżetu. Są też takie gminy, jak na przykład Bielsko Biała, która daje na kulturę prawie 5% swojego budżetu. Jestem ciekawy jak wygląda to w Czechach.</u>
<u xml:id="u-23.1" who="#PosełZbigniewLeraczyk">Tak się składa, że w posiedzeniu bierze udział dwóch posłów ziemi bielskiej - poseł Wawak i ja. Nasze województwo graniczy z Republiką Czech i ze Słowacją. Mogę potwierdzić, że istnieje wiele wspólnych inicjatyw prowadzonych na terenach przygranicznych. Dotyczy to na przykład Tygodnia Kultury Beskidzkiej, Góralskiego Święta w Jabłonkowie, wymiany teatralnej prowadzonej przez teatr w Bielsku i Cieszynie, a także Festiwalu na Granicy. Bardzo ciekawa jest inicjatywa Galerii Samorządowych z Bielska, Frydka-Mistka, Żyliny i Czadcy na Słowacji. Co dwa lata organizowane są wspólne wystawy malarzy i plastyków z trzech państw.</u>
<u xml:id="u-23.2" who="#PosełZbigniewLeraczyk">Patrząc na porozumienie zawarte między naszymi rządami, szczególnie w zakresie współpracy kulturalnej, sądzę że byłoby dobrze, gdyby pieniądze na wspólne działania były przeznaczone głównie na przygraniczną wymianę kulturalną.</u>
</div>
<div xml:id="div-24">
<u xml:id="u-24.0" who="#PosełMiroslavKucera">Chciałbym odpowiedzieć na pytanie dotyczące finansowania kultury z budżetów samorządów. To, co pan mówił, jest prawdą. Jestem członkiem rady miejskiej Pardubic, które liczą 100 tys. mieszkańców. Wiem, że Pardubice i leżące w sąsiedztwie Hradec Kralove na cele kultury przeznaczają z własnego budżetu 4–5%. Sądzę, że mój kolega z Ołomuńca ma podobne doświadczenia. W znacznym stopniu jest to spowodowane tym, że w 1990 roku kultura w naszym kraju została odpaństwowiona.</u>
<u xml:id="u-24.1" who="#PosełMiroslavKucera">Chciałbym jeszcze wygłosić uwagę dotyczącą promocji kultury zagranicznej na terenie Republiki Czech. Moje własne doświadczenia wskazują, że najbardziej intensywne działania w zakresie promocji kultury narodowej prowadzi strona francuska. Dobre doświadczenia w tym zakresie mamy z Austrią.</u>
<u xml:id="u-24.2" who="#PosełMiroslavKucera">Kiedy mówiłem o doświadczeniach gmin, wpadł mi do głowy pewien pomysł. W moim mieście, w Pardubicach, od dwóch lat ma siedzibę British Council, który osiąga dobre wyniki. Nasze miasto przeznaczyło jeden z ogromnych budynków na Starówce na działalność podobnych instytucji. Prowadzimy rozmowy ze stroną francuską, z Instytutem Goethego oraz Rosyjskim Domem Kultury. Ponieważ miasto leży w Czechach Wschodnich, wpadł mi teraz do głowy pomysł, że powinniśmy nawiązać współpracę z podobnym domem kultury na terenie Polski.</u>
</div>
<div xml:id="div-25">
<u xml:id="u-25.0" who="#PosełZbigniewLeraczyk">Jest to bardzo dobry pomysł. Myślę, że go podchwycę. Jestem prezydentem miasta Bielsko Biała, które liczy około 200 tys. mieszkańców. Jeśli pan poseł pozwoli, rozwiniemy ten temat.</u>
</div>
<div xml:id="div-26">
<u xml:id="u-26.0" who="#PosełTomaszWełnicki">Wiemy, że w Czechach, podobnie jak w Polsce, w latach 60. i 70. wiele osób wyjechało na Zachód, gdyż musiało emigrować. Wśród emigrantów byli także twórcy kultury. Czy państwo utrzymują z nimi sformalizowane kontakty? Czy istnieje Komisja w Parlamencie zajmująca się kontaktami z diasporą czeską? Czy takie kontakty są utrzymywane w ramach prac prowadzonych przez Komisję, której są państwo członkami?</u>
</div>
<div xml:id="div-27">
<u xml:id="u-27.0" who="#PosełPavelDostal">Na to pytanie odpowiedziałbym panu w ten sposób. Pan Mrożek nigdy nie przestał być Polakiem tylko dlatego, że wyjechał do Francji. Sądzę także, że dla Polaków pan Kundera jest nadal wielkim pisarzem czeskim mimo tego, że żyje w Paryżu, a Milos Forman jest nadal wielkim czeskim reżyserem.</u>
<u xml:id="u-27.1" who="#PosełPavelDostal">Sądzę, że artyści i twórcy żyjący za granicą rozsławiają własne kraje. Z naszymi krajanami mieszkającymi za granicą mamy pewien problem, gdyż występują wśród nich wielkie antagonizmy. Przekonałem się o tym, kiedy jako reżyser teatralny byłem w Wiedniu. Dzielą się oni na emigrację przedwojenną, emigrację z 1948 roku, emigrację z 1968 roku i emigrację ekonomiczną.</u>
<u xml:id="u-27.2" who="#PosełPavelDostal">Parlament nie utrzymuje oficjalnych kontaktów kulturalnych z naszymi rodakami za granicą. Takie kontakty utrzymuje władza wykonawcza - rząd. Szczerze mówiąc nie są one zbyt wielkie. Uważam, że nowa demokratyczna republika popełniła poważny błąd, gdyż przy nawiązywaniu kontaktów z innymi krajami nie wykorzystała kontaktów z rodakami żyjącymi w tych krajach. Tego rodzaju ruch, który w Polsce nazywany jest Polonią, w czeskim pojęciu nie egzystuje.</u>
</div>
<div xml:id="div-28">
<u xml:id="u-28.0" who="#PrzewodniczącyJanKasal">Do tej wypowiedzi chcę dodać dwie uwagi. W Izbie Poselskiej Parlamentu Republiki Czech nie istnieje żadna sformalizowana struktura zajmująca się tym tematem, natomiast w Senacie istnieje Komisja, która zajmuje się współpracą z rodakami.</u>
<u xml:id="u-28.1" who="#PrzewodniczącyJanKasal">Wyrażę pewną myśl, którą mogą państwo uznać nawet za świętokradztwo. Uważam, że Czesi mają większą zdolność asymilacji w obcym środowisku niż Polacy.</u>
</div>
<div xml:id="div-29">
<u xml:id="u-29.0" who="#PosełJanMariaJackowski">Przy tej okazji poinformuję, że w naszym Sejmie istnieje Komisja Łączności z Polakami za Granicą. Bardziej wszechstronnie tym problemem zajmuje się Senat.</u>
</div>
<div xml:id="div-30">
<u xml:id="u-30.0" who="#PosełMiroslavKucera">Staramy się bardzo szanować pracę naszych rodaków na rzecz naszego kraju. Wiem, że od 1993 roku, od kiedy istnieje samodzielne państwo czeskie przyznano kilka orderów i odznaczeń państwowych dla ludzi, którzy mieszkają za granicą, w tym ważnym osobistościom kulturalnym. Wspomnę tylko pisarza Skworeckiego, który mieszka w Kanadzie lub choreografa Kiliana działającego w Holandii.</u>
<u xml:id="u-30.1" who="#PosełMiroslavKucera">Z rodakami za granicą utrzymują kontakty wyższe uczelnie. Niedawno doktorat Wyższej Szkoły Artystycznej otrzymał reżyser Forman.</u>
</div>
<div xml:id="div-31">
<u xml:id="u-31.0" who="#PosełPavelDostal">Chciałbym powrócić do innych problemów kultury, gdyż zostało nam już bardzo mało czasu. Rodacy żyjący za granicą nie uregulują za nas spraw związanych z kulturą. Nie wiem, czy państwo postawili kiedyś pytanie, dlaczego kraje postkomunistyczne mają w zasadzie takie same problemy związane z kulturą? Rozwinięte demokracje w krajach europejskich nie mają takich problemów bez względu na to, czy rządzą w nich konserwatyści czy socjaliści. Jest chyba normalne, że środków na kulturę nigdy nie jest dosyć.</u>
<u xml:id="u-31.1" who="#PosełPavelDostal">To pytanie postawiliśmy sobie w naszej Komisji. Przestudiowaliśmy różne materiały. Zaczęliśmy nawiązywać kontakty z ambasadami różnych krajów. Chcieliśmy wytworzyć własne spojrzenie na ten problem. Doszliśmy do wniosku, że obowiązkiem państwa jest ochrona kultury, a nie kierowanie kulturą. Państwo powinno stwarzać kulturze przestrzeń do jej rozwoju. Na to właśnie potrzebne są pieniądze.</u>
<u xml:id="u-31.2" who="#PosełPavelDostal">Jest prawdą, że pozbyliśmy się w Republice Czech presji ideologicznej na kulturę. Na kulturę zaczęła jednak oddziaływać presja ekonomiczna. Artyści i twórcy często twierdzą w dyskusjach, że dyktat ekonomiczny jest tak samo niebezpieczny jak presja ideologiczna. Dyktat ekonomiczny jest nawet bardziej niebezpieczny, gdyż zmusza artystę do o wiele większej uległości. W wielu przypadkach twórca zdradza sam siebie.</u>
<u xml:id="u-31.3" who="#PosełPavelDostal">Zauważyliśmy, że pieniądze na kulturę nie pochodzą tylko z budżetu państwa. We wszystkich krajach zachodnich istnieje tak zwany system wieloźródłowego finansowania kultury. Nie myślę wyłącznie o sponsoringu. Proszę nie wierzyć, że sponsoring może uratować kulturę. W krajach Unii Europejskiej średni udział sponsoringu w wydatkach na kulturę wynosi od 3 do 5%.</u>
<u xml:id="u-31.4" who="#PosełPavelDostal">We Francji, Holandii i Austrii państwo określa i identyfikuje swoje interesy publiczne w tym zakresie. Państwo taksatywnie określa jaką gałąź kultury będzie popierało w drodze 100-procentowej dotacji. Leży w naszym interesie publicznym, żeby Republika Czech miała swój Teatr Narodowy, Bibliotekę Narodową, Galerię Narodową i inne narodowe instytucje kultury.</u>
<u xml:id="u-31.5" who="#PosełPavelDostal">Istnieją instytucje kulturalne, których istnienie leży w interesie regionów. O te instytucje powinny dbać władze regionu. Państwo miałoby jedynie wyrazić swoje poparcie dla tych instytucji regionalnych w formie dotacji częściowych.</u>
<u xml:id="u-31.6" who="#PosełPavelDostal">Są także instytucje kulturalne, których istnienie uzależnione jest od tego, czy radni chcą mieć u siebie kanalizację, czy raczej placówkę kulturalną. W Republice Czeskiej istnieje kilka małych miast, w których funkcjonują teatry zawodowe ściśle uzależnione od budżetu miasta i gminy. Dotyczy to innych placówek kultury, takich jak muzea, galerie itp.</u>
<u xml:id="u-31.7" who="#PosełPavelDostal">Przy opracowaniu strategii polityki kulturalnej powiedziano jasno, że o wysokości środków z budżetu państwa przeznaczonych na kulturę nie może decydować urzędnik państwowy, ale fundusze kulturalne. W zarządzaniu tymi funduszami brałyby udział rady nadzorcze, twórcy oraz ludzie działający w zakresie kultury. Stworzony został ustawowo państwowy fundusz kultury. Na podstawie odrębnej ustawy powołano państwowy fundusz czeskiej kinematografii. Zaczęliśmy poszukiwać funduszy poza państwem.</u>
<u xml:id="u-31.8" who="#PosełPavelDostal">Jest dla mnie zdumiewające, że zamierzacie państwo zająć się stworzeniem podobnego funduszu dla wsparcia kinematografii polskiej. Założenia tego funduszu są takie same jak u nas. U nas także wykorzystywane są przychody wszystkich telewizji w wysokości 5%. Źródła finansowania zostaną poszerzone o podatek od nośników informacji takich, jak płyty CD i kasety, a przynajmniej jest taka propozycja. W przypadku kaset uważamy, że jeśli ktoś na przykład produkuje pornografię, powinien przynajmniej odprowadzać środki w formie podatku na kinematografię. Podobne rozwiązania zastosowano w przypadku państwowego funduszu kultury.</u>
</div>
<div xml:id="div-32">
<u xml:id="u-32.0" who="#PosełJanMariaJackowski">Zbliżamy się do końca dzisiejszego posiedzenia.</u>
</div>
<div xml:id="div-33">
<u xml:id="u-33.0" who="#PosełDanutaWaniek">Bardzo się cieszę, że miałam okazję do wysłuchania informacji o sposobach troszczenia się i kierowania polityką kulturalną w Republice Czech. Chciałabym przekazać państwu pewną uwagę. W naszej wspólnej historii były takie czasy, kiedy mieliśmy bardziej intensywny kontakt z czeską kulturą. Nazwiska czeskich artystów były w Polsce znane. Sądzę, że podobnie było w Czechach.</u>
<u xml:id="u-33.1" who="#PosełDanutaWaniek">Wiem, że czasy się zmieniły. Jednak, choćby dlatego, że jesteśmy sąsiadami, może należałoby przywrócić dawną intensywność kontaktów kulturalnych. Na pewno będzie to dobrze służyć poznawaniu się w zupełnie innych warunkach ustrojowych.</u>
</div>
<div xml:id="div-34">
<u xml:id="u-34.0" who="#PosełJanMariaJackowski">W jeszcze innych warunkach ustrojowych - u zarania państwa polskiego - księżniczka czeska Dubrawka poślubiła Mieszka, księcia Polan. Tak zaczęła się historia państwa polskiego. Miało to wymiar nie tylko polityczny i dynastyczny. Dzięki temu małżeństwu Polska przyjęła chrzest i włączyła się do cywilizacji łacińskiej. Myślę, że nasze ponad 1000-letnie kontakty świadczą o tym, że powinniśmy utrzymywać bliską sąsiedzką więź.</u>
<u xml:id="u-34.1" who="#PosełJanMariaJackowski">Dziękuję państwu za możliwość odbycia wspólnego posiedzenia. Sądzę, że doszło do konkretnych ustaleń, gdyż posłowie Leraczyk i Kucera zapowiedzieli nawiązanie współpracy transgranicznej między swoimi miastami. Wysłuchaliśmy bardzo interesujących informacji o problemach kultury, które w naszych krajach są podobne.</u>
</div>
<div xml:id="div-35">
<u xml:id="u-35.0" who="#PrzewodniczącyJanKasal">W imieniu naszej delegacji chciałbym państwu podziękować za otwartą dyskusję. Wierzę, że jest to dopiero początek naszych dyskusji. Mam nadzieję, że wasza Komisja znajdzie czas, żeby przyjechać do Pragi, gdzie dyskusja mogłaby być kontynuowana.</u>
<u xml:id="u-35.1" who="#PrzewodniczącyJanKasal">Istnieje między nami pewna różnica. Państwo niedawno rozpoczęli swoją kadencję. My zbliżamy się do końca kadencji. Z pewnością w czerwcu zostanie wybrany jakiś parlament. Nie chcę uprzedzać wyników wyborów. Gdybym jednak miał bawić się w proroka, powiedziałbym, że posłowie Kucera i Dostal z pewnością będą posłami. Na pewno mamy dobrą wolę, żeby tę dyskusję kontynuować.</u>
<u xml:id="u-35.2" who="#PrzewodniczącyJanKasal">Dziękujemy za gościnność.</u>
</div>
<div xml:id="div-36">
<u xml:id="u-36.0" who="#PosełJanMariaJackowski">Na tym zamykam wspólne posiedzenie naszych Komisji.</u>
</div>
</body>
</text>
</TEI>
</teiCorpus>