PPC / ppc

text_structure.xml 677 KB
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232 233 234 235 236 237 238 239 240 241 242 243 244 245 246 247 248 249 250 251 252 253 254 255 256 257 258 259 260 261 262 263 264 265 266 267 268 269 270 271 272 273 274 275 276 277 278 279 280 281 282 283 284 285 286 287 288 289 290 291 292 293 294 295 296 297 298 299 300 301 302 303 304 305 306 307 308 309 310 311 312 313 314 315 316 317 318 319 320 321 322 323 324 325 326 327 328 329 330 331 332 333 334 335 336 337 338 339 340 341 342 343 344 345 346 347 348 349 350 351 352 353 354 355 356 357 358 359 360 361 362 363 364 365 366 367 368 369 370 371 372 373 374 375 376 377 378 379 380 381 382 383 384 385 386 387 388 389 390 391 392 393 394 395 396 397 398 399 400 401 402 403 404 405 406 407 408 409 410 411 412 413 414 415 416 417 418 419 420 421 422 423 424 425 426 427 428 429 430 431 432 433 434 435 436 437 438 439 440 441 442 443 444 445 446 447 448 449 450 451 452 453 454 455 456 457 458 459 460 461 462 463 464 465 466 467 468 469 470 471 472 473 474 475 476 477 478 479 480 481 482 483 484 485 486 487 488 489 490 491 492 493 494 495 496 497 498 499 500 501 502 503 504 505 506 507 508 509 510 511 512 513 514 515 516 517 518 519 520 521 522 523 524 525 526 527 528 529 530 531 532 533 534 535 536 537 538 539 540 541 542 543 544 545 546 547 548 549 550 551 552 553 554 555 556 557 558 559 560 561 562 563 564 565 566 567 568 569 570 571 572 573 574 575 576 577 578 579 580 581 582 583 584 585 586 587 588 589 590 591 592 593 594 595 596 597 598 599 600 601 602 603 604 605 606 607 608 609 610 611 612 613 614 615 616 617 618 619 620 621 622 623 624 625 626 627 628 629 630 631 632 633 634 635 636 637 638 639 640 641 642 643 644 645 646 647 648 649 650 651 652 653 654 655 656 657 658 659 660 661 662 663 664 665 666 667 668 669 670 671 672 673 674 675 676 677 678 679 680 681 682 683 684 685 686 687 688 689 690 691 692 693 694 695 696 697 698 699 700 701 702 703 704 705 706 707 708 709 710 711 712 713 714 715 716 717 718 719 720 721 722 723 724 725 726 727 728 729 730 731 732 733 734 735 736 737 738 739 740 741 742 743 744 745 746 747 748 749 750 751 752 753 754 755 756 757 758 759 760 761 762 763 764 765 766 767 768 769 770 771 772 773 774 775 776 777 778 779 780 781 782 783 784 785 786 787 788 789 790 791 792 793 794 795 796 797 798 799 800 801 802 803 804 805 806 807 808 809 810 811 812 813 814 815 816 817 818 819 820 821 822 823 824 825 826 827 828 829 830 831 832 833 834 835 836 837 838 839 840 841 842 843 844 845 846 847 848 849 850 851 852 853 854 855 856 857 858 859 860 861 862 863 864 865 866 867 868 869 870 871 872 873 874 875 876 877 878 879 880 881 882 883 884 885 886 887 888 889 890 891 892 893 894 895 896 897 898 899 900 901 902 903 904 905 906 907 908 909 910 911 912 913 914 915 916 917 918 919 920 921 922 923 924 925 926 927 928 929 930 931 932 933 934 935 936 937 938 939 940 941 942 943 944 945 946 947 948 949 950 951 952 953 954 955 956 957 958 959 960 961 962 963 964 965 966 967 968 969 970 971 972 973 974 975 976 977 978 979 980 981 982 983 984 985 986 987 988 989 990 991 992 993 994 995 996 997 998 999 1000 1001 1002 1003 1004 1005 1006 1007 1008 1009 1010 1011 1012 1013 1014 1015 1016 1017 1018 1019 1020 1021 1022 1023 1024 1025 1026 1027 1028 1029 1030 1031 1032 1033 1034 1035 1036 1037 1038 1039 1040 1041 1042 1043 1044 1045 1046 1047 1048 1049 1050 1051 1052 1053 1054 1055 1056 1057 1058 1059 1060 1061 1062 1063 1064 1065 1066 1067 1068 1069 1070 1071 1072 1073 1074 1075 1076 1077 1078 1079 1080 1081 1082 1083 1084 1085 1086 1087 1088 1089 1090 1091 1092 1093 1094 1095 1096 1097 1098 1099 1100 1101 1102 1103 1104 1105 1106 1107 1108 1109 1110 1111 1112 1113 1114 1115 1116 1117 1118 1119 1120 1121 1122 1123 1124 1125 1126 1127 1128 1129 1130 1131 1132 1133 1134 1135 1136 1137 1138 1139 1140 1141 1142 1143 1144 1145 1146 1147 1148 1149 1150 1151 1152 1153 1154 1155 1156 1157 1158 1159 1160 1161 1162 1163 1164 1165 1166 1167 1168 1169 1170 1171 1172 1173 1174 1175 1176 1177 1178 1179 1180 1181 1182 1183 1184 1185 1186 1187 1188 1189 1190 1191 1192 1193 1194 1195 1196 1197 1198 1199 1200 1201 1202 1203 1204 1205 1206 1207 1208 1209 1210 1211 1212 1213 1214 1215 1216 1217 1218 1219 1220 1221 1222 1223 1224 1225 1226 1227 1228 1229 1230 1231 1232 1233 1234 1235 1236 1237 1238 1239 1240 1241 1242 1243 1244 1245 1246 1247 1248 1249 1250 1251 1252 1253 1254 1255 1256 1257 1258 1259 1260 1261 1262 1263 1264 1265 1266 1267 1268 1269 1270 1271 1272 1273 1274 1275 1276 1277 1278 1279 1280 1281 1282 1283 1284 1285 1286 1287 1288 1289 1290 1291 1292 1293 1294 1295 1296 1297 1298 1299 1300 1301 1302 1303 1304 1305 1306 1307 1308 1309 1310 1311 1312 1313 1314 1315 1316 1317 1318 1319 1320 1321 1322 1323 1324 1325 1326 1327 1328 1329 1330 1331 1332 1333 1334 1335 1336 1337 1338 1339 1340 1341 1342 1343 1344 1345 1346 1347 1348 1349 1350 1351 1352 1353 1354 1355 1356 1357 1358 1359 1360 1361 1362 1363 1364 1365 1366 1367 1368 1369 1370 1371 1372 1373 1374 1375 1376 1377 1378 1379 1380 1381 1382 1383 1384 1385 1386 1387 1388 1389 1390 1391 1392 1393 1394 1395 1396 1397 1398 1399 1400 1401 1402 1403 1404 1405 1406 1407 1408 1409 1410 1411 1412 1413 1414 1415 1416 1417 1418 1419 1420 1421 1422 1423 1424 1425 1426 1427 1428 1429 1430 1431 1432 1433 1434 1435 1436 1437 1438 1439 1440 1441 1442 1443 1444 1445 1446 1447 1448 1449 1450 1451 1452 1453 1454 1455 1456 1457 1458 1459 1460 1461 1462 1463 1464 1465 1466 1467 1468 1469 1470 1471 1472 1473 1474 1475 1476 1477 1478 1479 1480 1481 1482 1483 1484 1485 1486 1487 1488 1489 1490 1491 1492 1493 1494 1495 1496 1497 1498 1499 1500 1501 1502 1503 1504 1505 1506 1507 1508 1509 1510 1511 1512 1513 1514 1515 1516 1517 1518 1519 1520 1521 1522 1523 1524 1525 1526 1527 1528 1529 1530 1531 1532 1533 1534 1535 1536 1537 1538 1539 1540 1541 1542 1543 1544 1545 1546 1547 1548 1549 1550 1551 1552 1553 1554 1555 1556 1557 1558 1559 1560 1561 1562 1563 1564 1565 1566 1567 1568 1569 1570 1571 1572 1573 1574 1575 1576 1577 1578 1579 1580 1581 1582 1583 1584 1585 1586 1587 1588 1589 1590 1591 1592 1593 1594 1595 1596 1597 1598 1599 1600 1601 1602 1603 1604 1605 1606 1607 1608 1609 1610 1611 1612 1613 1614 1615 1616 1617 1618 1619 1620 1621 1622 1623 1624 1625 1626 1627 1628 1629 1630 1631 1632 1633 1634 1635 1636 1637 1638 1639 1640 1641 1642 1643 1644 1645 1646 1647 1648 1649 1650 1651 1652 1653 1654 1655 1656 1657 1658 1659 1660 1661 1662 1663 1664 1665 1666 1667 1668 1669 1670 1671 1672 1673 1674 1675 1676 1677 1678 1679 1680 1681 1682 1683 1684 1685 1686 1687 1688 1689 1690 1691 1692 1693 1694 1695 1696 1697 1698 1699 1700 1701 1702 1703 1704 1705 1706 1707 1708 1709 1710 1711 1712 1713 1714 1715 1716 1717 1718 1719 1720 1721 1722 1723 1724 1725 1726 1727 1728 1729 1730 1731 1732 1733 1734 1735 1736 1737 1738 1739 1740 1741 1742 1743 1744 1745 1746 1747 1748 1749 1750 1751 1752 1753 1754 1755 1756 1757 1758 1759 1760 1761 1762 1763 1764 1765 1766 1767 1768 1769 1770 1771 1772 1773 1774 1775 1776 1777 1778 1779 1780 1781 1782 1783 1784 1785 1786 1787 1788 1789 1790 1791 1792 1793 1794 1795 1796 1797 1798 1799 1800 1801 1802 1803 1804 1805 1806 1807 1808 1809 1810 1811 1812 1813 1814 1815 1816 1817 1818 1819 1820 1821 1822 1823 1824 1825 1826 1827 1828 1829 1830 1831 1832 1833 1834 1835 1836 1837 1838 1839 1840 1841 1842 1843 1844 1845 1846 1847 1848 1849 1850 1851 1852 1853 1854 1855 1856 1857 1858 1859 1860 1861 1862 1863 1864 1865 1866 1867 1868 1869 1870 1871 1872 1873 1874 1875 1876 1877 1878 1879 1880 1881 1882 1883 1884 1885 1886 1887 1888 1889 1890 1891 1892 1893 1894 1895 1896 1897 1898 1899 1900 1901 1902 1903 1904 1905 1906 1907 1908 1909 1910 1911 1912 1913 1914 1915 1916 1917 1918 1919 1920 1921 1922 1923 1924 1925 1926 1927 1928 1929 1930 1931 1932 1933 1934 1935 1936 1937 1938 1939 1940 1941 1942 1943 1944 1945 1946 1947 1948 1949 1950 1951 1952 1953 1954 1955 1956 1957 1958 1959 1960 1961 1962 1963 1964 1965 1966 1967 1968 1969 1970 1971 1972 1973 1974 1975 1976 1977 1978 1979 1980 1981 1982 1983 1984 1985 1986 1987 1988 1989 1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021 2022 2023 2024 2025 2026 2027 2028 2029 2030 2031 2032 2033 2034 2035 2036 2037 2038 2039 2040 2041 2042 2043 2044 2045 2046 2047 2048 2049 2050 2051 2052 2053 2054 2055 2056 2057 2058 2059 2060 2061 2062 2063 2064 2065 2066 2067 2068 2069 2070 2071 2072 2073 2074 2075 2076 2077 2078 2079 2080 2081 2082 2083 2084 2085 2086 2087 2088 2089 2090 2091 2092 2093 2094 2095 2096 2097 2098 2099 2100 2101 2102 2103 2104 2105 2106 2107 2108 2109 2110 2111 2112 2113 2114 2115 2116 2117 2118 2119 2120 2121 2122 2123 2124 2125 2126 2127 2128 2129 2130 2131 2132 2133 2134 2135 2136 2137 2138 2139 2140 2141 2142 2143 2144 2145 2146 2147 2148 2149 2150 2151 2152 2153 2154 2155 2156 2157 2158 2159 2160 2161 2162 2163 2164 2165 2166 2167 2168 2169 2170 2171 2172 2173 2174 2175 2176 2177 2178 2179 2180 2181 2182 2183 2184 2185 2186 2187 2188 2189 2190 2191 2192 2193 2194 2195 2196 2197 2198 2199 2200 2201 2202 2203 2204 2205 2206 2207 2208 2209 2210 2211 2212 2213 2214 2215 2216 2217 2218 2219 2220 2221 2222 2223 2224 2225 2226 2227 2228 2229 2230 2231 2232 2233 2234 2235 2236 2237 2238 2239 2240 2241 2242 2243 2244 2245 2246 2247 2248 2249 2250 2251 2252 2253 2254 2255 2256 2257 2258 2259 2260 2261 2262 2263 2264 2265 2266 2267 2268 2269 2270 2271 2272 2273 2274 2275 2276 2277 2278 2279 2280 2281 2282 2283 2284 2285 2286 2287 2288 2289 2290 2291 2292 2293 2294 2295 2296 2297 2298 2299 2300 2301 2302 2303 2304 2305 2306 2307 2308 2309 2310 2311 2312 2313 2314 2315 2316 2317 2318 2319 2320 2321 2322 2323 2324 2325 2326 2327 2328 2329 2330 2331 2332 2333 2334 2335 2336 2337 2338 2339 2340 2341 2342 2343 2344 2345 2346 2347 2348 2349 2350 2351 2352 2353 2354 2355 2356 2357 2358 2359 2360 2361 2362 2363 2364 2365 2366 2367 2368 2369 2370 2371 2372 2373 2374 2375 2376 2377 2378 2379 2380 2381 2382 2383 2384 2385 2386 2387 2388 2389 2390 2391 2392 2393 2394 2395 2396 2397 2398 2399 2400 2401 2402 2403 2404 2405 2406 2407 2408 2409 2410 2411 2412 2413 2414 2415 2416 2417 2418 2419 2420 2421 2422 2423 2424 2425 2426 2427 2428 2429 2430 2431 2432 2433 2434 2435 2436 2437 2438 2439 2440 2441 2442 2443 2444 2445 2446 2447 2448 2449 2450 2451 2452 2453 2454 2455 2456 2457 2458 2459 2460 2461 2462 2463 2464 2465 2466 2467 2468 2469 2470 2471 2472 2473 2474 2475 2476 2477 2478 2479 2480 2481 2482 2483 2484 2485 2486 2487 2488 2489 2490 2491 2492 2493 2494 2495 2496 2497 2498 2499 2500 2501 2502 2503 2504 2505 2506 2507 2508 2509 2510 2511 2512 2513 2514 2515 2516 2517 2518 2519 2520 2521 2522 2523 2524 2525 2526 2527 2528 2529 2530 2531 2532 2533 2534 2535 2536 2537 2538 2539 2540 2541 2542 2543 2544 2545 2546 2547 2548 2549 2550 2551 2552 2553 2554 2555 2556 2557 2558 2559 2560 2561 2562 2563 2564 2565 2566 2567 2568 2569 2570 2571 2572 2573 2574 2575 2576 2577 2578 2579 2580 2581 2582 2583 2584 2585 2586 2587 2588 2589 2590 2591 2592 2593 2594 2595 2596 2597 2598 2599 2600 2601 2602 2603 2604 2605 2606 2607 2608 2609 2610 2611 2612 2613 2614 2615 2616 2617 2618 2619 2620 2621 2622 2623 2624 2625 2626 2627 2628 2629 2630 2631 2632 2633 2634 2635 2636 2637 2638 2639 2640 2641 2642 2643 2644 2645 2646 2647 2648 2649 2650 2651 2652 2653 2654 2655 2656 2657 2658 2659 2660 2661 2662 2663 2664 2665 2666 2667 2668 2669 2670 2671 2672 2673 2674 2675 2676 2677 2678 2679 2680 2681 2682 2683 2684 2685 2686 2687 2688 2689 2690 2691 2692 2693 2694 2695 2696 2697 2698 2699 2700 2701 2702 2703 2704 2705 2706 2707 2708 2709 2710 2711 2712 2713 2714 2715 2716 2717 2718 2719 2720 2721 2722 2723 2724 2725 2726 2727 2728 2729 2730 2731 2732 2733 2734 2735 2736 2737 2738 2739 2740 2741 2742 2743 2744 2745 2746 2747 2748 2749 2750 2751 2752 2753 2754 2755 2756 2757 2758 2759 2760 2761 2762 2763 2764 2765 2766 2767 2768 2769 2770 2771 2772 2773 2774 2775 2776 2777 2778 2779 2780 2781 2782 2783 2784 2785 2786 2787 2788 2789 2790 2791 2792 2793 2794 2795 2796 2797 2798 2799 2800 2801 2802 2803 2804 2805 2806 2807 2808 2809 2810 2811 2812 2813 2814 2815 2816 2817 2818 2819 2820 2821 2822 2823 2824 2825 2826 2827 2828 2829 2830 2831 2832 2833 2834 2835 2836 2837 2838 2839 2840 2841 2842 2843 2844 2845 2846 2847 2848 2849 2850 2851 2852 2853 2854 2855 2856 2857 2858 2859 2860 2861 2862 2863 2864 2865 2866 2867 2868 2869 2870 2871 2872 2873 2874 2875 2876 2877 2878 2879 2880 2881 2882 2883 2884 2885 2886 2887 2888 2889 2890 2891 2892 2893 2894 2895 2896 2897 2898 2899 2900 2901 2902 2903 2904 2905 2906 2907 2908 2909 2910 2911 2912 2913 2914 2915 2916 2917 2918 2919 2920 2921 2922 2923 2924 2925 2926 2927 2928 2929 2930 2931 2932 2933 2934 2935 2936 2937 2938 2939 2940 2941 2942 2943 2944 2945 2946 2947 2948 2949 2950 2951 2952 2953 2954 2955 2956 2957 2958 2959 2960 2961 2962 2963 2964 2965 2966 2967 2968 2969 2970 2971 2972 2973 2974 2975 2976 2977 2978 2979 2980 2981 2982 2983 2984 2985 2986 2987 2988 2989 2990 2991 2992 2993 2994 2995 2996 2997 2998 2999 3000 3001 3002 3003 3004 3005 3006 3007 3008 3009 3010 
<?xml version='1.0' encoding='utf-8'?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
  <xi:include href="PPC_header.xml" />
  <TEI>
    <xi:include href="header.xml" />
    <text>
      <body>
        <div xml:id="div-1">
          <u xml:id="u-1.0" who="#komentarz">(Wznowienie posiedzenia o godz. 9 min 09)</u>
          <u xml:id="u-1.1" who="#komentarz">(Na posiedzeniu przewodniczą marszałek Sejmu Józef Zych oraz wicemarszałkowie Aleksander Małachowski, Olga Krzyżanowska i Marek Borowski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-2">
          <u xml:id="u-2.0" who="#JózefZych">Wznawiam posiedzenie.</u>
          <u xml:id="u-2.1" who="#JózefZych">Na sekretarzy dzisiejszych obrad powołuję panią poseł Danutę Ciborowską oraz panów posłów Leszka Chwata, Stanisława Ciesielskiego i Tadeusza Jacka Zielińskiego.</u>
          <u xml:id="u-2.2" who="#JózefZych">W pierwszej części obrad sekretarzami będą panowie posłowie Leszek Chwat i Stanisław Ciesielski.</u>
          <u xml:id="u-2.3" who="#JózefZych">Protokół i listę mówców prowadzić będą pani poseł Danuta Ciborowska i pan poseł Leszek Chwat.</u>
          <u xml:id="u-2.4" who="#JózefZych">Proszę wyznaczonych posłów sekretarzy o zajęcie miejsc przy stole prezydialnym.</u>
          <u xml:id="u-2.5" who="#JózefZych">Proszę posła sekretarza o odczytanie komunikatu o posiedzeniach komisji, które odbędą się w dniu dzisiejszym.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-3">
          <u xml:id="u-3.0" who="#LeszekChwat">Informuję, że w dniu dzisiejszym, za zgodą marszałka Sejmu, odbędą się następujące posiedzenia komisji:</u>
          <u xml:id="u-3.1" who="#LeszekChwat">— Komisji Integracji Europejskiej — bezpośrednio po zakończeniu głosowań;</u>
          <u xml:id="u-3.2" who="#LeszekChwat">— Komisji Systemu Gospodarczego i Przemysłu — bezpośrednio po zakończeniu głosowań;</u>
          <u xml:id="u-3.3" who="#LeszekChwat">— Komisji do Spraw Służb Specjalnych — o godz. 11;</u>
          <u xml:id="u-3.4" who="#LeszekChwat">— Komisji Transportu, Łączności, Handlu i Usług wspólnie z Komisją Ustawodawczą — o godz. 11.30;</u>
          <u xml:id="u-3.5" who="#LeszekChwat">— Komisji Polityki Przestrzennej, Budowlanej i Mieszkaniowej wspólnie z Komisją Polityki Społecznej, Komisją Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej oraz Komisją Ustawodawczą — o godz. 12;</u>
          <u xml:id="u-3.6" who="#LeszekChwat">— Komisji Administracji i Spraw Wewnętrznych wspólnie z Komisją Sprawiedliwości i Praw Człowieka oraz Komisją Ustawodawczą — o godz. 12.30;</u>
          <u xml:id="u-3.7" who="#LeszekChwat">— Komisji Administracji i Spraw Wewnętrznych wspólnie z Komisją Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej oraz Komisją Ustawodawczą — o godz. 13;</u>
          <u xml:id="u-3.8" who="#LeszekChwat">— Komisji Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej — o godz. 13;</u>
          <u xml:id="u-3.9" who="#LeszekChwat">— Komisji Administracji i Spraw Wewnętrznych wspólnie z Komisją Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej oraz Komisją Ustawodawczą — o godz. 14;</u>
          <u xml:id="u-3.10" who="#LeszekChwat">— Komisji Obrony Narodowej — o godz. 14;</u>
          <u xml:id="u-3.11" who="#LeszekChwat">— Komisji Nadzwyczajnej do rozpatrzenia projektów ustaw dotyczących reformy systemu ubezpieczeń społecznych — o godz. 14;</u>
          <u xml:id="u-3.12" who="#LeszekChwat">— Komisji Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej — o godz. 14;</u>
          <u xml:id="u-3.13" who="#LeszekChwat">— Komisji Zdrowia wspólnie z Komisją Ustawodawczą — o godz. 14;</u>
          <u xml:id="u-3.14" who="#LeszekChwat">— Komisji Polityki Przestrzennej, Budowlanej i Mieszkaniowej wspólnie z Komisją Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej, Komisją Systemu Gospodarczego i Przemysłu oraz Komisją Ustawodawczą — o godz. 15.30;</u>
          <u xml:id="u-3.15" who="#LeszekChwat">— Komisji Polityki Przestrzennej, Budowlanej i Mieszkaniowej wspólnie z Komisją Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej oraz Komisją Ustawodawczą — bezpośrednio po zakończeniu wspólnego posiedzenia z Komisją Systemu Gospodarczego i Przemysłu;</u>
          <u xml:id="u-3.16" who="#LeszekChwat">— Komisji Polityki Gospodarczej, Budżetu i Finansów wspólnie z Komisją Przekształceń Własnościowych oraz Komisją Ustawodawczą — o godz. 16;</u>
          <u xml:id="u-3.17" who="#LeszekChwat">— Komisji Regulaminowej i Spraw Poselskich — o godz. 16;</u>
          <u xml:id="u-3.18" who="#LeszekChwat">— Komisji Nadzwyczajnej do zbadania zasadności zarzutów Najwyższej Izby Kontroli w stosunku do niektórych byłych ministrów współpracy gospodarczej z zagranicą — o godz. 16;</u>
          <u xml:id="u-3.19" who="#LeszekChwat">— Komisji Polityki Społecznej wspólnie z Komisją Ustawodawczą — o godz. 17;</u>
          <u xml:id="u-3.20" who="#LeszekChwat">— Komisji Łączności z Polakami za Granicą — o godz. 17.30.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-4">
          <u xml:id="u-4.0" who="#JózefZych">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-4.1" who="#JózefZych">Powracamy do rozpatrzenia punktu 8 porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Kultury i Środków Przekazu oraz Komisji Ustawodawczej o poselskim i rządowym projektach ustaw o Polskiej Agencji Prasowej.</u>
          <u xml:id="u-4.2" who="#JózefZych">Sejm wysłuchał sprawozdania komisji przedstawionego przez pana posła Jerzego Wenderlicha i przeprowadził dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-4.3" who="#JózefZych">W dyskusji zgłoszono poprawki.</u>
          <u xml:id="u-4.4" who="#JózefZych">Sejm skierował projekt ustawy ponownie do komisji.</u>
          <u xml:id="u-4.5" who="#JózefZych">Sprawozdanie komisji zostało paniom i panom posłom doręczone w druku nr 2430-A.</u>
          <u xml:id="u-4.6" who="#JózefZych">Przystępujemy zatem do trzeciego czytania.</u>
          <u xml:id="u-4.7" who="#JózefZych">O zabranie głosu proszę sprawozdawcę komisji pana posła Jerzego Wenderlicha.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-5">
          <u xml:id="u-5.0" who="#JerzyWenderlich">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Podczas wczorajszej debaty nad poselskim i rządowym projektami ustaw o Polskiej Agencji Prasowej zgłoszono 9 poprawek. Udało nam się odbyć jeszcze wczoraj posiedzenie połączonych Komisji Kultury i Środków Przekazu oraz Komisji Ustawodawczej. Komisje postanowiły, po merytorycznej, wnikliwej dyskusji, wnieść o odrzucenie zgłoszonych poprawek.</u>
          <u xml:id="u-5.1" who="#JerzyWenderlich">Myślę, że jeśli posłowie nie zadają pytań, poseł sprawozdawca „się nie wychyla” i nie bawi się w opowiadanie, opisywanie. Jeśli będą jakieś pytania, jestem do dyspozycji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-6">
          <u xml:id="u-6.0" who="#JózefZych">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-6.1" who="#JózefZych">Przechodzimy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-6.2" who="#JózefZych">Komisje wnoszą o uchwalenie projektu ustawy zawartego w sprawozdaniu.</u>
          <u xml:id="u-6.3" who="#JózefZych">Komisje przedstawiają poprawki, nad którymi głosować będziemy w pierwszej kolejności.</u>
          <u xml:id="u-6.4" who="#JózefZych">W poprawce nr 1 do art. 1 ust. 1 wnioskodawca proponuje, aby Polska Agencja Prasowa nie miała charakteru publicznej agencji prasowej.</u>
          <u xml:id="u-6.5" who="#JózefZych">Komisje wnoszą o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-6.6" who="#JózefZych">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki nr 1 do art. 1 ust. 1, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-6.7" who="#JózefZych">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-6.8" who="#JózefZych">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-6.9" who="#JózefZych">W głosowaniu udział wzięło 382 posłów. Za przyjęciem poprawki nr 1 głosowało 5 posłów, przeciw - 371, 6 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-6.10" who="#JózefZych">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-6.11" who="#JózefZych">W poprawce nr 2 do art. 1 wnioskodawca proponuje, aby skreślić ust. 2, który nakłada na Polską Agencję Prasową obowiązek upowszechniania stanowiska Sejmu, Senatu, prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej i Rady Ministrów.</u>
          <u xml:id="u-6.12" who="#JózefZych">Konsekwencją przyjęcia tej poprawki będzie bezprzedmiotowość poprawki nr 3.</u>
          <u xml:id="u-6.13" who="#JózefZych">Komisje wnoszą o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-6.14" who="#JózefZych">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki nr 2 do art. 1, polegającej na skreśleniu ust. 2, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-6.15" who="#JózefZych">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-6.16" who="#JózefZych">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-6.17" who="#JózefZych">W głosowaniu udział wzięło 377 posłów. Za przyjęciem poprawki głosowało 59 posłów, przeciwko - 303, 15 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-6.18" who="#JózefZych">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-6.19" who="#JózefZych">W poprawce nr 3 do art. 1 ust. 2 wnioskodawca proponuje, aby Polska Agencja Prasowa upowszechniała stanowiska Sejmu, Senatu, prezydenta Rzeczypospolitej i Rady Ministrów, a nie, jak proponują komisje, miała obowiązek upowszechniać stanowiska tych organów.</u>
          <u xml:id="u-6.20" who="#JózefZych">Komisje wnoszą o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-6.21" who="#JózefZych">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki nr 3 do art. 1 ust. 2, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-6.22" who="#JózefZych">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-6.23" who="#JózefZych">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-6.24" who="#JózefZych">W głosowaniu udział wzięło 378 posłów. Za przyjęciem poprawki głosowało 75 posłów, przeciw - 288, 15 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-6.25" who="#JózefZych">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-6.26" who="#JózefZych">W poprawce nr 4 do art. 7 ust. 5 wnioskodawca proponuje, aby osobom trzecim nie można było udostępnić więcej niż 30% akcji, które nie mogą dawać więcej niż 30% głosów na walnym zgromadzeniu, a nie, jak proponują komisje, 49% akcji.</u>
          <u xml:id="u-6.27" who="#JózefZych">Komisje wnoszą o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-6.28" who="#JózefZych">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki nr 4 do art. 7 ust. 5, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-6.29" who="#JózefZych">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-6.30" who="#JózefZych">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-6.31" who="#JózefZych">W głosowaniu wzięło udział 385 posłów. Za przyjęciem poprawki głosowało 87 posłów, przeciw - 286, 12 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-6.32" who="#JózefZych">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-6.33" who="#JózefZych">W poprawce nr 5 do art. 7 ust. 5 wnioskodawca proponuje, aby jeden akcjonariusz nie mógł nabywać więcej niż 3% akcji, które nie mogą dawać więcej niż 3% głosów na walnym zgromadzeniu.</u>
          <u xml:id="u-6.34" who="#JózefZych">Komisje wnoszą o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-6.35" who="#JózefZych">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki nr 5 do art. 7 ust. 5, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-6.36" who="#JózefZych">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-6.37" who="#JózefZych">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-6.38" who="#JózefZych">W głosowaniu wzięło udział 381 posłów. Za przyjęciem poprawki głosowało 80 posłów, przeciw - 289, 12 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-6.39" who="#JózefZych">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-6.40" who="#JózefZych">W poprawce nr 6 wnioskodawca proponuje, aby skreślić art. 10, który stanowi, że w spółce działa Rada Programowa Polskiej Agencji Prasowej SA jako jej organ opiniodawczo-doradczy.</u>
          <u xml:id="u-6.41" who="#JózefZych">Komisje wnoszą o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-6.42" who="#JózefZych">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki polegającej na skreśleniu art. 10, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-6.43" who="#JózefZych">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-6.44" who="#JózefZych">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-6.45" who="#JózefZych">W głosowaniu wzięło udział 380 posłów. Za przyjęciem poprawki głosowało 104 posłów, przeciw - 257, 19 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-6.46" who="#JózefZych">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-6.47" who="#JózefZych">W poprawce nr 7 do art. 11 wnioskodawca proponuje, aby minister skarbu państwa przekazał stosowne środki na potrzeby tworzonej spółki, umożliwiające podjęcie przez nią działalności bez zadłużenia.</u>
          <u xml:id="u-6.48" who="#JózefZych">Komisje wnoszą o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-6.49" who="#JózefZych">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 11, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-6.50" who="#JózefZych">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-6.51" who="#JózefZych">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-6.52" who="#JózefZych">W głosowaniu wzięło udział 382 posłów. Za przyjęciem poprawki głosowało 77 posłów, przeciw - 298, 7 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-6.53" who="#JózefZych">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-6.54" who="#JózefZych">W poprawce nr 8 wnioskodawca proponuje, aby skreślić art. 14, który reguluje sytuację prawną pracowników Polskiej Agencji Prasowej w chwili przekształcenia jej w spółkę akcyjną skarbu państwa.</u>
          <u xml:id="u-6.55" who="#JózefZych">Komisje wnoszą o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-6.56" who="#JózefZych">Przyjęcie tej poprawki spowoduje bezprzedmiotowość poprawki nr 9.</u>
          <u xml:id="u-6.57" who="#JózefZych">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki polegającej na skreśleniu art. 14, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-6.58" who="#JózefZych">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-6.59" who="#JózefZych">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-6.60" who="#JózefZych">W głosowaniu wzięło udział 383 posłów. Za przyjęciem poprawki głosowało 64 posłów, przeciw - 309, 10 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-6.61" who="#JózefZych">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-6.62" who="#JózefZych">W poprawce nr 9 do art. 14 ust. 1 wnioskodawca proponuje, aby minister skarbu państwa zapewnił dotacje z budżetu na pokrycie kosztów przekształcenia i utrzymania w pierwszym etapie przekształceń dotychczasowego stanu zatrudnienia.</u>
          <u xml:id="u-6.63" who="#JózefZych">Komisje wnoszą o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-6.64" who="#JózefZych">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 14 ust. 1, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-6.65" who="#JózefZych">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-6.66" who="#JózefZych">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-6.67" who="#JózefZych">W głosowaniu wzięło udział 382 posłów. Za przyjęciem poprawki głosowało 64 posłów, przeciw - 288, 30 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-6.68" who="#JózefZych">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-6.69" who="#JózefZych">Przystępujemy do głosowania nad całością projektu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-6.70" who="#JózefZych">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem w całości projektu ustawy o Polskiej Agencji Prasowej, w brzmieniu proponowanym przez Komisję Kultury i Środków Przekazu oraz Komisję Ustawodawczą, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-6.71" who="#JózefZych">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-6.72" who="#JózefZych">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-6.73" who="#JózefZych">W głosowaniu wzięło udział 382 posłów. Za przyjęciem ustawy głosowało 368 posłów, przeciw - 11, 3 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-6.74" who="#JózefZych">Stwierdzam, że Sejm uchwalił ustawę o Polskiej Agencji Prasowej.</u>
          <u xml:id="u-6.75" who="#JózefZych">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-6.76" who="#JózefZych">Powracamy do rozpatrzenia punktu 15 porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Obrony Narodowej oraz Komisji Ustawodawczej o poselskim projekcie ustawy o zmianie ustaw o służbie wojskowej żołnierzy zawodowych i o wyższym szkolnictwie wojskowym.</u>
          <u xml:id="u-6.77" who="#JózefZych">Sejm wysłuchał sprawozdania komisji przedstawionego przez pana posła Włodzimierza Nieporęta i przeprowadził dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-6.78" who="#JózefZych">W dyskusji nie zgłoszono poprawek.</u>
          <u xml:id="u-6.79" who="#JózefZych">Przystępujemy zatem do trzeciego czytania.</u>
          <u xml:id="u-6.80" who="#JózefZych">Przechodzimy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-6.81" who="#JózefZych">Komisje wnoszą o uchwalenie projektu ustawy zawartego w sprawozdaniu.</u>
          <u xml:id="u-6.82" who="#JózefZych">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem w całości projektu ustawy o zmianie ustaw o służbie wojskowej żołnierzy zawodowych i o wyższym szkolnictwie wojskowym, w brzmieniu proponowanym przez Komisję Obrony Narodowej oraz Komisję Ustawodawczą, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-6.83" who="#JózefZych">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-6.84" who="#JózefZych">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-6.85" who="#JózefZych">W głosowaniu wzięło udział 382 posłów. Za przyjęciem ustawy głosowało 370 posłów, przeciw - 5, 7 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-6.86" who="#JózefZych">Stwierdzam, że Sejm uchwalił ustawę o zmianie ustawy o służbie wojskowej żołnierzy zawodowych oraz ustawy o wyższym szkolnictwie wojskowym.</u>
          <u xml:id="u-6.87" who="#JózefZych">Powracamy do rozpatrzenia punktu 16 porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka oraz Komisji Ustawodawczej o:</u>
          <u xml:id="u-6.88" who="#JózefZych">1) poselskim projekcie ustawy o zmianie rozporządzenia prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 24 października 1934 r. Prawo upadłościowe i niektórych ustaw,</u>
          <u xml:id="u-6.89" who="#JózefZych">2) rządowym projekcie ustawy o zmianie rozporządzenia prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 24 października 1934 r. Prawo upadłościowe i niektórych innych ustaw.</u>
          <u xml:id="u-6.90" who="#JózefZych">Sejm wysłuchał sprawozdania komisji przedstawionego przez pana posła Kazimierza Pańtaka i przeprowadził dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-6.91" who="#JózefZych">W dyskusji nie zgłoszono poprawek.</u>
          <u xml:id="u-6.92" who="#JózefZych">Przechodzimy zatem do trzeciego czytania.</u>
          <u xml:id="u-6.93" who="#JózefZych">Komisje wnoszą o uchwalenie projektu ustawy zawartego w sprawozdaniu.</u>
          <u xml:id="u-6.94" who="#JózefZych">Komisje przedstawiają wniosek mniejszości, nad którym głosować będziemy w pierwszej kolejności.</u>
          <u xml:id="u-6.95" who="#JózefZych">We wniosku mniejszości wnioskodawcy proponują, aby skreślić art. 5 i 6 projektu ustawy nowelizującej, dotyczące zwolnienia od podatku dochodowego od osób fizycznych i prawnych odpowiednio przychodów lub dochodów z likwidacji majątku masy upadłościowej.</u>
          <u xml:id="u-6.96" who="#JózefZych">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem wniosku mniejszości polegającego na skreśleniu art. 5 i 6 projektu ustawy nowelizującej, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-6.97" who="#JózefZych">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-6.98" who="#JózefZych">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-6.99" who="#JózefZych">W głosowaniu wzięło udział 384 posłów. Za przyjęciem wniosku mniejszości głosowało 334 posłów, przeciw - 34, 16 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-6.100" who="#JózefZych">Stwierdzam, że Sejm przyjął wniosek mniejszości.</u>
          <u xml:id="u-6.101" who="#JózefZych">Przystępujemy do głosowania nad całością projektu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-6.102" who="#JózefZych">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem w całości projektu ustawy o zmianie rozporządzenia prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 24 października 1934 r. Prawo upadłościowe i niektórych innych ustaw, w brzmieniu proponowanym przez Komisję Sprawiedliwości i Praw Człowieka oraz Komisję Ustawodawczą, wraz z przyjętą poprawką, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-6.103" who="#JózefZych">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-6.104" who="#JózefZych">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-6.105" who="#JózefZych">W głosowaniu wzięło udział 385 posłów. Za przyjęciem ustawy głosowało 379 posłów, przeciw - 5, 1 poseł wstrzymał się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-6.106" who="#JózefZych">Stwierdzam, że Sejm uchwalił ustawę o zmianie rozporządzenia prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 24 października 1934 r. Prawo upadłościowe i niektórych innych ustaw.</u>
          <u xml:id="u-6.107" who="#JózefZych">Powracamy do rozpatrzenia punktu 18 porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Zdrowia oraz Komisji Ustawodawczej o komisyjnym projekcie ustawy o zmianie ustawy o ochronie zdrowia psychicznego.</u>
          <u xml:id="u-6.108" who="#JózefZych">Sejm wysłuchał sprawozdania komisji przedstawionego przez pana posła Marka Balickiego i przeprowadził dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-6.109" who="#JózefZych">W dyskusji zgłoszono poprawki do projektu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-6.110" who="#JózefZych">Sejm podjął decyzję o niekierowaniu projektu ustawy ponownie do komisji.</u>
          <u xml:id="u-6.111" who="#JózefZych">Tekst poprawek został paniom i panom posłom doręczony.</u>
          <u xml:id="u-6.112" who="#JózefZych">Przystępujemy zatem do trzeciego czytania.</u>
          <u xml:id="u-6.113" who="#JózefZych">O zabranie głosu proszę sprawozdawcę komisji pana posła Marka Balickiego w celu przedstawienia zgłoszonych poprawek.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-7">
          <u xml:id="u-7.0" who="#MarekBalicki">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W czasie wczorajszego drugiego czytania zostały zgłoszone cztery poprawki. Poprawka nr 1 ma charakter redakcyjny, poprawki nr 2, 3 i 4 - jest propozycja, żeby przegłosować je łącznie - dotyczą zmiany brzmienia dotychczasowego ust. 1 w art. 55, tak aby minister zdrowia w drodze rozporządzenia ustalił docelową sieć publicznych zakładów psychiatrycznej opieki zdrowotnej. Jeśli będą pytania, oczywiście chętnie odpowiem. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-8">
          <u xml:id="u-8.0" who="#JózefZych">Dobrze. Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-8.1" who="#JózefZych">Przechodzimy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-8.2" who="#JózefZych">Komisje wnoszą o uchwalenie projektu ustawy zawartego w sprawozdaniu.</u>
          <u xml:id="u-8.3" who="#JózefZych">Nad poprawkami głosować będziemy w pierwszej kolejności.</u>
          <u xml:id="u-8.4" who="#JózefZych">W poprawce nr 1 do art. 46 ust. 2a wnioskodawca proponuje, aby wyrazy: „do tego zakładu” zastąpić wyrazami: „do publicznego zakładu psychiatrycznej opieki zdrowotnej”.</u>
          <u xml:id="u-8.5" who="#JózefZych">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 46 ust. 2a, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-8.6" who="#JózefZych">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-8.7" who="#JózefZych">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-8.8" who="#JózefZych">W głosowaniu wzięło udział 384 posłów. Za przyjęciem poprawki głosowało 383 posłów, głosów przeciw nie było, 1 poseł wstrzymał się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-8.9" who="#JózefZych">Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-8.10" who="#JózefZych">W poprawce nr 2 w dodawanej zmianie do art. 55 ust. 1 wnioskodawca proponuje, aby minister zdrowia i opieki społecznej ustalił w drodze rozporządzenia docelową sieć publicznych zakładów psychiatrycznej opieki zdrowotnej.</u>
          <u xml:id="u-8.11" who="#JózefZych">Przepis obowiązujący zobowiązywał ministra zdrowia i opieki społecznej do opracowania w terminie 6 miesięcy od dnia wejścia w życie ustawy docelowej sieci publicznych zakładów psychiatrycznej opieki zdrowotnej.</u>
          <u xml:id="u-8.12" who="#JózefZych">Wnioskodawca proponuje ponadto, aby rozporządzenie to zostało wydane w ciągu 3 miesięcy od dnia wejścia w życie ustawy, co jest treścią poprawki nr 3.</u>
          <u xml:id="u-8.13" who="#JózefZych">Poprawka nr 4 jest konsekwencją propozycji zawartej w poprawce nr 2.</u>
          <u xml:id="u-8.14" who="#JózefZych">Nad tymi poprawkami głosować będziemy łącznie.</u>
          <u xml:id="u-8.15" who="#JózefZych">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawek do art. 55 ust. 1 oraz polegającej na dodaniu art. 2 projektu ustawy nowelizującej, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-8.16" who="#JózefZych">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-8.17" who="#JózefZych">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-8.18" who="#JózefZych">W głosowaniu wzięło udział 387 posłów. Za przyjęciem poprawek głosowało 386 posłów, przeciw - 1 poseł, żaden z posłów nie wstrzymał się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-8.19" who="#JózefZych">Stwierdzam, że Sejm poprawki przyjął.</u>
          <u xml:id="u-8.20" who="#JózefZych">Przystępujemy do głosowania nad całością projektu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-8.21" who="#JózefZych">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem w całości projektu ustawy o zmianie ustawy o ochronie zdrowia psychicznego, w brzmieniu proponowanym przez Komisję Zdrowia oraz Komisję Ustawodawczą, wraz z przyjętymi poprawkami, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-8.22" who="#JózefZych">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-8.23" who="#JózefZych">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-8.24" who="#JózefZych">W głosowaniu wzięło udział 388 posłów. Za przyjęciem ustawy głosowało 386 posłów, przeciw - 2, wstrzymujących się nie było.</u>
          <u xml:id="u-8.25" who="#JózefZych">Stwierdzam, że Sejm uchwalił ustawę o zmianie ustawy o ochronie zdrowia psychicznego.</u>
          <u xml:id="u-8.26" who="#JózefZych">Powracamy do rozpatrzenia punktu 20 porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej oraz Komisji Ustawodawczej o komisyjnym projekcie ustawy o zmianie ustawy o samorządzie terytorialnym.</u>
          <u xml:id="u-8.27" who="#JózefZych">Sejm wysłuchał sprawozdania komisji przedstawionego przez pana posła Jana Marię Rokitę i przeprowadził dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-8.28" who="#JózefZych">W dyskusji nie zgłoszono poprawek.</u>
          <u xml:id="u-8.29" who="#JózefZych">Przystępujemy zatem do trzeciego czytania.</u>
          <u xml:id="u-8.30" who="#JózefZych">Przechodzimy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-8.31" who="#JózefZych">Komisje wnoszą o uchwalenie projektu ustawy zawartego w sprawozdaniu.</u>
          <u xml:id="u-8.32" who="#JózefZych">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem w całości projektu ustawy o zmianie ustawy o samorządzie terytorialnym, w brzmieniu proponowanym przez Komisję Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej oraz Komisję Ustawodawczą, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-8.33" who="#JózefZych">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-8.34" who="#JózefZych">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-8.35" who="#JózefZych">W głosowaniu wzięło udział 383 posłów. Za przyjęciem ustawy głosowało 380 posłów, przeciwnych głosów nie było, 3 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-8.36" who="#JózefZych">Stwierdzam, że Sejm uchwalił ustawę o zmianie ustawy o samorządzie terytorialnym.</u>
          <u xml:id="u-8.37" who="#JózefZych">Powracamy do rozpatrzenia punktu 22 porządku dziennego: Pierwsze czytanie poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy o zrekompensowaniu okresowego niepodwyższania płac w sferze budżetowej oraz utraty niektórych wzrostów lub dodatków do emerytur i rent.</u>
          <u xml:id="u-8.38" who="#JózefZych">Sejm w dniu wczorajszym wysłuchał uzasadnienia projektu ustawy przedstawionego przez pana posła Krzysztofa Baszczyńskiego i przeprowadził dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-8.39" who="#JózefZych">W dyskusji zgłoszono wnioski:</u>
          <u xml:id="u-8.40" who="#JózefZych">— o niezwłoczne przystąpienie do drugiego czytania projektu ustawy,</u>
          <u xml:id="u-8.41" who="#JózefZych">— o skierowanie projektu ustawy do komisji.</u>
          <u xml:id="u-8.42" who="#JózefZych">W pierwszej kolejności poddam pod głosowanie wniosek o niezwłoczne przystąpienie do drugiego czytania.</u>
          <u xml:id="u-8.43" who="#JózefZych">Proszę, pani poseł Błoch.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-9">
          <u xml:id="u-9.0" who="#JadwigaBłoch">Panie Marszałku! Ja w sprawie zgłoszonego sprzeciwu. Jesteśmy skłonni wycofać sprzeciw, ponieważ od wczoraj od godz. 24 nastąpiły nowe okoliczności, rząd przedstawił nowe zmiany, jednak pod warunkiem, że pan marszałek zobowiąże Komisję Przekształceń Własnościowych i Komisję Ustawodawczą, że te spotkają się dzisiaj, przedstawią sprawozdanie i jutro Sejm będzie mógł przystąpić do drugiego i trzeciego czytania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-10">
          <u xml:id="u-10.0" who="#JózefZych">Wysoki Sejmie! W sprawie przejścia do drugiego czytania mamy cztery wnioski, a więc wycofanie jednego nie może tego przesądzić, wszyscy musieliby wyrazić na to zgodę.</u>
          <u xml:id="u-10.1" who="#JózefZych">Ponieważ trzy pozostałe kluby podtrzymują wnioski, poddaję to pod głosowanie.</u>
          <u xml:id="u-10.2" who="#JózefZych">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem wniosku o przystąpienie do drugiego czytania projektu ustawy, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-10.3" who="#JózefZych">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-10.4" who="#JózefZych">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-10.5" who="#JózefZych">W głosowaniu wzięło udział 379 posłów. Za przyjęciem wniosku o przystąpienie do drugiego czytania głosowało 65 posłów, przeciw - 239, wstrzymało się od głosowania 75 posłów.</u>
          <u xml:id="u-10.6" who="#JózefZych">Stwierdzam, że Sejm wniosek odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-10.7" who="#JózefZych">W tej sytuacji Prezydium Sejmu proponuje, aby Sejm skierował poselski projekt ustawy o zmianie ustawy o zrekompensowaniu okresowego niepodwyższania płac w sferze budżetowej oraz utraty niektórych wzrostów lub dodatków do emerytur i rent do Komisji Polityki Społecznej, Komisji Przekształceń Własnościowych oraz Komisji Ustawodawczej w celu rozpatrzenia.</u>
          <u xml:id="u-10.8" who="#JózefZych">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm propozycję przyjął.</u>
          <u xml:id="u-10.9" who="#JózefZych">Jest sprzeciw.</u>
          <u xml:id="u-10.10" who="#JózefZych">Proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-11">
          <u xml:id="u-11.0" who="#LudwikTurko">Panie Marszałku! W przypadku tej nowelizacji, dla przyspieszenia procedury, proponujemy skierowanie projektu tylko do dwóch komisji, do Komisji Przekształceń Własnościowych oraz Komisji Ustawodawczej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-12">
          <u xml:id="u-12.0" who="#JózefZych">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-12.1" who="#JózefZych">Do wniosku pani poseł za chwileczkę wrócę, pamiętam o tym.</u>
          <u xml:id="u-12.2" who="#JózefZych">Wysoki Sejmie! W związku z tym sprzeciwem i propozycją ograniczenia do dwóch komisji, w pierwszej kolejności poddam pod głosowanie propozycję Prezydium Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-12.3" who="#JózefZych">Jej ewentualne odrzucenie oznaczać będzie, że przyjmujemy propozycję pana posła Turko.</u>
          <u xml:id="u-12.4" who="#JózefZych">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem propozycji Prezydium Sejmu dotyczącej skierowania projektu do trzech komisji, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-12.5" who="#JózefZych">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-12.6" who="#JózefZych">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-12.7" who="#JózefZych">W głosowaniu wzięło udział 388 posłów. Za przyjęciem wniosku Prezydium Sejmu głosowało 22 posłów, przeciw - 351, wstrzymało się od głosowania 15 posłów.</u>
          <u xml:id="u-12.8" who="#JózefZych">Stwierdzam, że Sejm propozycję Prezydium Sejmu odrzucił i tym samym przyjął propozycję pana posła Turko, aby skierować projekt do Komisji Przekształceń Własnościowych oraz Komisji Ustawodawczej.</u>
          <u xml:id="u-12.9" who="#JózefZych">Wysoki Sejmie! Przed chwilą pani poseł Błoch zgłosiła propozycję, aby zobowiązać komisje do zebrania się jeszcze w dniu dzisiejszym i do jak najwcześniejszego przedstawienia nam sprawozdania.</u>
          <u xml:id="u-12.10" who="#JózefZych">Czy tak, pani poseł? Tak.</u>
          <u xml:id="u-12.11" who="#JózefZych">Wysoki Sejmie! Poddaję tę propozycję pod głosowanie.</u>
          <u xml:id="u-12.12" who="#JózefZych">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem propozycji pani poseł Błoch, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-12.13" who="#JózefZych">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-12.14" who="#JózefZych">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-12.15" who="#JózefZych">W głosowaniu wzięło udział 382 posłów. Za przyjęciem propozycji pani poseł głosowało 345 posłów, przeciw - 7, wstrzymało się od głosowania 30 posłów.</u>
          <u xml:id="u-12.16" who="#JózefZych">Stwierdzam, że Sejm propozycję przyjął, a zatem komisje są zobowiązane do przedłożenia sprawozdania w takim terminie, abyśmy mogli sprawę rozpatrzyć w dniu jutrzejszym. Przypominam, że musi być zgłoszony wniosek do Prezydium Sejmu i Prezydium musi skorzystać z uprawnienia, aby ewentualnie przedstawić Sejmowi taką propozycję.</u>
          <u xml:id="u-12.17" who="#JózefZych">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 23 porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Polityki Gospodarczej, Budżetu i Finansów oraz Komisji Ustawodawczej o poselskich oraz rządowym projektach ustaw o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym (druki nr 2007, 2218, 2289, 2397 i 2397-A) - trzecie czytanie.</u>
          <u xml:id="u-12.18" who="#JózefZych">Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji pana posła Stanisława Steca.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-13">
          <u xml:id="u-13.0" who="#StanisławStec">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Komisja Polityki Gospodarczej, Budżetu i Finansów oraz Komisja Ustawodawcza rozpatrzyły tylko 4 poprawki, ponieważ pozostałe zostały wycofane. Komisje rekomendują przyjęcie jednej poprawki, natomiast pozostałe trzy proponują odrzucić. Szczegółowych informacji udzielę, jeżeli będą pytania przy omawianiu poszczególnych pozycji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-14">
          <u xml:id="u-14.0" who="#JózefZych">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-14.1" who="#JózefZych">Przechodzimy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-14.2" who="#JózefZych">Komisje wnoszą o uchwalenie projektu ustawy zawartego w sprawozdaniu.</u>
          <u xml:id="u-14.3" who="#JózefZych">Komisje przedstawiają również wnioski mniejszości oraz poprawki, nad którymi głosować będziemy zgodnie ze wzrastającą numeracją artykułów.</u>
          <u xml:id="u-14.4" who="#JózefZych">W poprawce nr 1 do art. 4 pkt. 5 i 6 wnioskodawca proponuje, aby importem usług były usługi świadczone na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej bezpośrednio przez osobę lub jednostkę mającą siedzibę bądź miejsce zamieszkania za granicą oraz aby przez pojęcie eksportu usług rozumieć także usługi określone w art. 39.</u>
          <u xml:id="u-14.5" who="#JózefZych">W poprawce nr 4 do art. 39 pkt 3 wnioskodawca proponuje, aby eksportem usług były usługi świadczone w kraju, jeśli z zawartych umów dotyczących sprzedaży eksportowanego towaru wynika, że ich wartość jest uwzględniana w cenie towaru, lub jeżeli te usługi są wykonywane na zlecenie osoby zagranicznej w rozumieniu przepisów Prawa dewizowego.</u>
          <u xml:id="u-14.6" who="#JózefZych">Nad poprawkami tymi głosować będziemy łącznie.</u>
          <u xml:id="u-14.7" who="#JózefZych">Komisje wnoszą o ich odrzucenie.</u>
          <u xml:id="u-14.8" who="#JózefZych">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawek do art. 4 pkt. 5 i 6 oraz do art. 39 pkt 3, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-14.9" who="#JózefZych">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-14.10" who="#JózefZych">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-14.11" who="#JózefZych">W głosowaniu wzięło udział 385 posłów. Za przyjęciem poprawek głosowało 71 posłów, przeciw - 298, 16 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-14.12" who="#JózefZych">Stwierdzam, że Sejm poprawki odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-14.13" who="#JózefZych">W poprawce nr 2 lit. a do art. 7 ust. 1 pkt 4 wnioskodawca proponuje, aby nie zwalniać od VAT i podatku akcyzowego importu towarów zwolnionych od cła na podstawie art. 190 § 1 pkt. 38–40 Kodeksu cywilnego, dotyczących importu samolotów powyżej 12 ton, urządzeń do kierowania w ruchu lotniczym i sprzętu ratowniczo-gaśniczego.</u>
          <u xml:id="u-14.14" who="#JózefZych">Komisje wnoszą o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-14.15" who="#JózefZych">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 7 ust. 1 pkt 4, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-14.16" who="#JózefZych">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-14.17" who="#JózefZych">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-14.18" who="#JózefZych">W głosowaniu wzięło udział 378 posłów. Za przyjęciem poprawki głosowało 68 posłów, przeciw - 303, 7 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-14.19" who="#JózefZych">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-14.20" who="#JózefZych">W poprawce nr 2 lit. b do art. 7 ust. 1 pkt 4 wnioskodawca proponuje, aby nie wyłączać ze zwolnienia od VAT i podatku akcyzowego samochodów zwolnionych od cła na podstawie art. 190 § 1 pkt 6 Kodeksu celnego dotyczącego mienia przesiedleńczego.</u>
          <u xml:id="u-14.21" who="#JózefZych">Konsekwencją przyjęcia tej poprawki będzie skreślenie art. 2 projektu ustawy nowelizującej.</u>
          <u xml:id="u-14.22" who="#JózefZych">Komisje wnoszą o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-14.23" who="#JózefZych">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 7 ust. 1 pkt. 4 oraz polegającej na skreśleniu art. 2 projektu ustawy nowelizującej, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-14.24" who="#JózefZych">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-14.25" who="#JózefZych">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-14.26" who="#JózefZych">W głosowaniu wzięło udział 384 posłów. Za przyjęciem poprawki głosowało 370 posłów, przeciw - 2, 12 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-14.27" who="#JózefZych">Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-14.28" who="#JózefZych">We wniosku mniejszości nr 1 do art. 25 wnioskodawcy proponują, aby dodać ust. 1b oraz ust. 4, stanowiące, że:</u>
          <u xml:id="u-14.29" who="#JózefZych">— obniżenie kwoty lub zwrotu różnicy podatku należnego stosuje się do nabywania przez podatnika samochodów, których producenci lub importerzy uzyskali wymagane odrębnymi przepisami w sprawie warunków technicznych pojazdów świadectwa homologacji, kwalifikujące te samochody jako ciężarowe,</u>
          <u xml:id="u-14.30" who="#JózefZych">— minister finansów w porozumieniu z ministrem komunikacji i gospodarki morskiej może określić sposób dokumentowania przez podatników spełnienia przez producentów lub importerów wymagań, o których mowa w art. 25 ust. 1b.</u>
          <u xml:id="u-14.31" who="#JózefZych">We wniosku mniejszości nr 2 do art. 3 projektu ustawy nowelizującej wnioskodawcy proponują, aby przepisy art. 25 weszły w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.</u>
          <u xml:id="u-14.32" who="#JózefZych">Nad tymi wnioskami głosować będziemy łącznie.</u>
          <u xml:id="u-14.33" who="#JózefZych">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem wniosku mniejszości do art. 25, polegającego na dodaniu ust. 1b i ust. 4, oraz do art. 3 projektu ustawy nowelizującej, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-14.34" who="#JózefZych">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-14.35" who="#JózefZych">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-14.36" who="#JózefZych">W głosowaniu wzięło udział 385 posłów. Za przyjęciem wniosków mniejszości głosowało 166 posłów, przeciw - 204, 15 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-14.37" who="#JózefZych">Stwierdzam, że Sejm wnioski mniejszości odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-14.38" who="#JózefZych">W poprawce nr 3 do art. 29 ust. 1 wnioskodawca proponuje, aby obowiązek prowadzenia ewidencji obrotu i należnego podatku przy zastosowaniu kas rejestrujących ciążył na podatnikach, jeżeli ich roczny obrót przekracza 200 tys. zł. Przepis obowiązujący nie określa granicy obrotu.</u>
          <u xml:id="u-14.39" who="#JózefZych">Komisje wnoszą o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-14.40" who="#JózefZych">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 29 ust. 1, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-14.41" who="#JózefZych">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-14.42" who="#JózefZych">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-14.43" who="#JózefZych">W głosowaniu wzięło udział 383 posłów. Za przyjęciem poprawki głosowało 87 posłów, przeciw - 286, 10 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-14.44" who="#JózefZych">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-14.45" who="#JózefZych">Przystępujemy do głosowania nad całością projektu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-14.46" who="#JózefZych">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem w całości projektu ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym, w brzmieniu proponowanym przez Komisję Polityki Gospodarczej, Budżetu i Finansów oraz Komisję Ustawodawczą, wraz z przyjętą poprawką, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-14.47" who="#JózefZych">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-14.48" who="#JózefZych">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-14.49" who="#JózefZych">W głosowaniu wzięło udział 385 posłów. Za przyjęciem ustawy głosowało 374 posłów, przeciw - 6, 5 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-14.50" who="#JózefZych">Stwierdzam, że Sejm uchwalił ustawę o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym.</u>
          <u xml:id="u-14.51" who="#JózefZych">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 24 porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Polityki Gospodarczej, Budżetu i Finansów oraz Komisji Ustawodawczej o rządowym projekcie ustawy Ordynacja podatkowa (druki nr 1177, 1177-A, 2343 i 2343-A) - trzecie czytanie.</u>
          <u xml:id="u-14.52" who="#JózefZych">O zabranie głosu proszę sprawozdawcę komisji pana posła Wiesława Ciesielskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-15">
          <u xml:id="u-15.0" who="#WiesławCiesielski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W trakcie drugiego czytania do projektu ustawy Ordynacja podatkowa zgłoszono 93 poprawki. Dwie z nich, a konkretnie poprawka nr 41 dotycząca art. 82 § 2–6 oraz poprawka nr 86 dotycząca art. 316 § 2 i 4, zostały wycofane. Poprawka nr 93, z uwagi na brak odniesienia do numeru działu, pozostaje bez rozpatrzenia. Komisje proponują 74 poprawki odrzucić, resztę przyjąć.</u>
          <u xml:id="u-15.1" who="#WiesławCiesielski">Liczba poprawek powoduje, że odnosić się do nich będę w razie potrzeby. Przypominam, że oprócz poprawek zgłoszono także 25 wniosków mniejszości.</u>
          <u xml:id="u-15.2" who="#WiesławCiesielski">Pragnę również, panie marszałku, sprostować ewidentny błąd w druku dodatkowego sprawozdania komisji. Chodzi o druk nr 2343-A, gdzie na str. 12 przy poprawce nr 70 jest wniosek komisji, by poprawkę odrzucić, a powinno być akurat odwrotnie. Komisje bez sprzeciwu rekomendują przyjęcie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-16">
          <u xml:id="u-16.0" who="#JózefZych">Dobrze, do tego jeszcze wrócimy w odpowiednim momencie.</u>
          <u xml:id="u-16.1" who="#JózefZych">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-16.2" who="#JózefZych">Przechodzimy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-16.3" who="#JózefZych">Komisje wnoszą o uchwalenie projektu ustawy zawartego w sprawozdaniu.</u>
          <u xml:id="u-16.4" who="#JózefZych">Komisje przedstawiają wnioski mniejszości i poprawki, nad którymi głosować będziemy zgodnie ze wzrastającą numeracją artykułów.</u>
          <u xml:id="u-16.5" who="#JózefZych">W poprawce nr 1 do art. 1 wnioskodawcy proponują, aby skreślić pkt 3 stanowiący, że Ordynacja podatkowa normuje deklaracje majątkowe.</u>
          <u xml:id="u-16.6" who="#JózefZych">W poprawce nr 52 wnioskodawcy proponują, aby skreślić rozdział 16 działu III, dotyczący obowiązku składania deklaracji majątkowych. Identyczny w treści jest wniosek mniejszości nr 12.</u>
          <u xml:id="u-16.7" who="#JózefZych">Nad tymi poprawkami i wnioskiem mniejszości głosować będziemy łącznie.</u>
          <u xml:id="u-16.8" who="#JózefZych">Komisje wnoszą o ich odrzucenie.</u>
          <u xml:id="u-16.9" who="#JózefZych">Przyjęcie tych poprawek spowoduje bezprzedmiotowość poprawek od nr 53 do nr 61.</u>
          <u xml:id="u-16.10" who="#JózefZych">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-16.11" who="#JózefZych">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 1, polegającej na skreśleniu pkt. 3, poprawki oraz wniosku mniejszości polegających na skreśleniu w dziale III rozdziału 16, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-16.12" who="#JózefZych">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-16.13" who="#JózefZych">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-16.14" who="#JózefZych">W głosowaniu wzięło udział 356 posłów. Za przyjęciem głosowało 166 posłów, przeciw - 183, 7 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-16.15" who="#JózefZych">Stwierdzam, że Sejm poprawki i wniosek mniejszości odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-16.16" who="#JózefZych">We wniosku mniejszości nr 1 do art. 4 § 1 wnioskodawcy proponują, aby obowiązkiem podatkowym była nie skonkretyzowana powinność poniesienia przymusowego świadczenia pieniężnego.</u>
          <u xml:id="u-16.17" who="#JózefZych">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem wniosku mniejszości do art. 4 §1, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-16.18" who="#JózefZych">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-16.19" who="#JózefZych">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-16.20" who="#JózefZych">W głosowaniu wzięło udział 356 posłów. Za przyjęciem wniosku mniejszości głosowało 233 posłów, przeciw - 114, 9 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-16.21" who="#JózefZych">Stwierdzam, że Sejm wniosek mniejszości przyjął.</u>
          <u xml:id="u-16.22" who="#JózefZych">W poprawce nr 2 do art. 8 wnioskodawca proponuje, aby podstawę obliczania podatku stanowiła podstawa opodatkowania zadeklarowana przez podatnika.</u>
          <u xml:id="u-16.23" who="#JózefZych">Komisje wnoszą o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-16.24" who="#JózefZych">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 8, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-16.25" who="#JózefZych">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-16.26" who="#JózefZych">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-16.27" who="#JózefZych">W głosowaniu wzięło udział 361 posłów. Za przyjęciem poprawki głosowało 14 posłów, przeciw - 343, 4 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-16.28" who="#JózefZych">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-16.29" who="#JózefZych">W poprawkach nr: 3, 71, 75–77, 86, 87 i 89 wnioskodawca proponuje, aby:</u>
          <u xml:id="u-16.30" who="#JózefZych">— do organów podatkowych zaliczać także podatkowe komisje odwoławcze jako organy właściwe do rozpatrywania odwołań w sprawach wymiaru podatku dochodowego od osób fizycznych we wskazanych przez wnioskodawcę przypadkach;</u>
          <u xml:id="u-16.31" who="#JózefZych">— minister finansów określał skład, tryb i organizację tych komisji;</u>
          <u xml:id="u-16.32" who="#JózefZych">— organem właściwym do stwierdzenia nieważności uchylenia lub zmiany ostatecznych rozstrzygnięć komisji była izba skarbowa;</u>
          <u xml:id="u-16.33" who="#JózefZych">— do czasu powołania tych komisji odwołania rozpatrywały podatkowe komisje odwoławcze powołane na podstawie przepisów Kodeksu postępowania administracyjnego.</u>
          <u xml:id="u-16.34" who="#JózefZych">Nad tymi poprawkami głosować będziemy łącznie.</u>
          <u xml:id="u-16.35" who="#JózefZych">Komisje wnoszą o ich odrzucenie.</u>
          <u xml:id="u-16.36" who="#JózefZych">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawek: do art. 13 § 1 pkt 2, do art. 232 § 2 i polegającej na dodaniu § 3 i 4 do art. 255 § 1, do art. 259 § 1, do art. 264 § 1, polegającej na skreśleniu ust. 3 w art. 24 ustawy o kontroli skarbowej, polegającej na skreśleniu zmiany trzeciej w art. 329 oraz do art. 345, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-16.37" who="#JózefZych">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-16.38" who="#JózefZych">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-16.39" who="#JózefZych">W głosowaniu wzięło udział 361 posłów. Za przyjęciem poprawek głosowało 10 posłów, przeciw - 346, 5 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-16.40" who="#JózefZych">Stwierdzam, że Sejm poprawki odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-16.41" who="#JózefZych">We wniosku mniejszości nr 2 do art. 14 § 1 pkt 2 wnioskodawcy proponują, aby minister finansów, dokonując urzędowej interpretacji prawa podatkowego, uwzględniał orzecznictwo sądów oraz Trybunału Konstytucyjnego.</u>
          <u xml:id="u-16.42" who="#JózefZych">To jest zawsze obowiązkiem.</u>
          <u xml:id="u-16.43" who="#JózefZych">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-16.44" who="#JózefZych">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem wniosku mniejszości do art. 14 § 1 pkt 2, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-16.45" who="#JózefZych">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-16.46" who="#JózefZych">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-16.47" who="#JózefZych">W głosowaniu wzięło udział 362 posłów. Za przyjęciem wniosku głosowało 245 posłów, przeciw - 102, 15 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-16.48" who="#JózefZych">Stwierdzam, że Sejm wniosek mniejszości przyjął.</u>
          <u xml:id="u-16.49" who="#JózefZych">W poprawce nr 4 do art. 14 § 4 wnioskodawca proponuje, aby pisemne informacje w zakresie stosowania przepisów prawa wydane przez organ podatkowy pierwszej instancji w indywidualnej sprawie były wiążące przy kontroli podatkowej.</u>
          <u xml:id="u-16.50" who="#JózefZych">Komisje wnoszą o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-16.51" who="#JózefZych">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 14 § 4, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-16.52" who="#JózefZych">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-16.53" who="#JózefZych">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-16.54" who="#JózefZych">W głosowaniu wzięło udział 367 posłów. Za przyjęciem poprawki głosowało 80 posłów, przeciw - 285, 2 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-16.55" who="#JózefZych">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-16.56" who="#JózefZych">We wniosku mniejszości nr 3 do art. 14 wnioskodawcy proponują, aby dodać § 6 stanowiący, że zastosowanie się przez podatnika do urzędowej interpretacji prawa podatkowego nie może mu szkodzić.</u>
          <u xml:id="u-16.57" who="#JózefZych">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem wniosku mniejszości do art. 14, polegającego na dodaniu § 6, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-16.58" who="#JózefZych">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-16.59" who="#JózefZych">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-16.60" who="#JózefZych">W głosowaniu wzięło udział 362 posłów. Za przyjęciem wniosku głosowało 334 posłów, przeciw - 24, 4 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-16.61" who="#JózefZych">Stwierdzam, że Sejm wniosek mniejszości przyjął.</u>
          <u xml:id="u-16.62" who="#JózefZych">W poprawce nr 5 wnioskodawca proponuje, aby skreślić art. 17 dotyczący ustalania właściwości miejscowej organów podatkowych.</u>
          <u xml:id="u-16.63" who="#JózefZych">W poprawce nr 6 do art. 18 wnioskodawca proponuje, aby skreślić § 2 stanowiący, że minister finansów może określić przypadki, w których w razie zmiany właściwości miejscowej w trakcie roku podatkowego lub okresu rozliczeniowego właściwy jest inny organ niż ten, który był właściwy w pierwszym dniu roku podatkowego lub okresu rozliczeniowego.</u>
          <u xml:id="u-16.64" who="#JózefZych">Nad tymi poprawkami głosować będziemy łącznie.</u>
          <u xml:id="u-16.65" who="#JózefZych">Komisje wnoszą o ich odrzucenie.</u>
          <u xml:id="u-16.66" who="#JózefZych">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki polegającej na skreśleniu art. 17 oraz poprawki polegającej na skreśleniu § 2 w art. 18, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-16.67" who="#JózefZych">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-16.68" who="#JózefZych">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-16.69" who="#JózefZych">W głosowaniu wzięło udział 366 posłów. Za przyjęciem poprawek głosowało 7 posłów, przeciw - 357, 2 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-16.70" who="#JózefZych">Stwierdzam, że Sejm poprawki odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-16.71" who="#JózefZych">W poprawce nr 7 do art. 22 §1 wnioskodawca proponuje, aby uprawnienia do zaniechania ustalania zobowiązań podatkowych, poboru podatków oraz do zwalniania płatników z obowiązku pobierania podatków lub zaliczek przysługiwały Radzie Ministrów, a nie - jak proponują komisje - ministrowi finansów.</u>
          <u xml:id="u-16.72" who="#JózefZych">Komisje wnoszą o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-16.73" who="#JózefZych">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 22 §1, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-16.74" who="#JózefZych">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-16.75" who="#JózefZych">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-16.76" who="#JózefZych">W głosowaniu wzięło udział 365 posłów. Za przyjęciem poprawki głosowało 13 posłów, przeciw - 349, wstrzymało się od głosowania 3 posłów.</u>
          <u xml:id="u-16.77" who="#JózefZych">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-16.78" who="#JózefZych">W poprawce nr 8 do art. 22 § 2 wnioskodawca proponuje, aby skreślić pkt 1 stanowiący, że organ podatkowy na wniosek podatnika może zaniechać ustalania lub poboru podatku, gdy zagraża to ważnym interesom podatnika.</u>
          <u xml:id="u-16.79" who="#JózefZych">Komisje wnoszą o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-16.80" who="#JózefZych">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 22 § 2, polegającej na skreśleniu pkt. 1, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-16.81" who="#JózefZych">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-16.82" who="#JózefZych">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-16.83" who="#JózefZych">W głosowaniu wzięło udział 367 posłów. Za przyjęciem poprawki głosowało 3 posłów, przeciw - 363, wstrzymał się od głosowania 1 poseł.</u>
          <u xml:id="u-16.84" who="#JózefZych">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-16.85" who="#JózefZych">W poprawce nr 9 wnioskodawca proponuje, aby zmienić kolejność rozdziałów w dziale III.</u>
          <u xml:id="u-16.86" who="#JózefZych">Komisje wnoszą o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-16.87" who="#JózefZych">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki polegającej na zmianie kolejności rozdziałów w dziale III, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-16.88" who="#JózefZych">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-16.89" who="#JózefZych">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-16.90" who="#JózefZych">W głosowaniu wzięło udział 357 posłów. Za przyjęciem poprawki głosowało 68 posłów, przeciw - 283, wstrzymało się od głosowania 6 posłów.</u>
          <u xml:id="u-16.91" who="#JózefZych">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-16.92" who="#JózefZych">W poprawce nr 10 do art. 27 §1 wnioskodawca proponuje, aby płatnik nie odpowiadał swoim majątkiem za pobranie podatku w wysokości niższej od należnej.</u>
          <u xml:id="u-16.93" who="#JózefZych">W poprawce nr 13 do art. 30 §1 wnioskodawca proponuje, aby w decyzji o odpowiedzialności podatkowej płatnika lub inkasenta określać wysokość pobranego, a nie wpłaconego podatku, a nie - jak proponują komisje - nie pobranego lub pobranego, a nie wpłaconego podatku.</u>
          <u xml:id="u-16.94" who="#JózefZych">Nad tymi poprawkami głosować będziemy łącznie.</u>
          <u xml:id="u-16.95" who="#JózefZych">Komisje wnoszą o ich odrzucenie.</u>
          <u xml:id="u-16.96" who="#JózefZych">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawek do art. 27 §1 oraz do art. 30 §1, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-16.97" who="#JózefZych">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-16.98" who="#JózefZych">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-16.99" who="#JózefZych">W głosowaniu wzięło udział 361 posłów. Za przyjęciem poprawek głosowało 6 posłów, przeciw - 350, wstrzymało się od głosowania 5 posłów.</u>
          <u xml:id="u-16.100" who="#JózefZych">Stwierdzam, że Sejm poprawki odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-16.101" who="#JózefZych">W poprawce nr 11 do art. 27 wnioskodawca proponuje, aby dodać § 3 stanowiący, że notariusz odpowiada jak płatnik, z wyłączeniem odpowiedzialności za pobranie podatku w wysokości niższej od należnej.</u>
          <u xml:id="u-16.102" who="#JózefZych">Komisje wnoszą o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-16.103" who="#JózefZych">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 27, polegającej na dodaniu § 3, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-16.104" who="#JózefZych">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-16.105" who="#JózefZych">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-16.106" who="#JózefZych">W głosowaniu wzięło udział 365 posłów. Za przyjęciem poprawki głosowało 11 posłów, przeciw - 349, wstrzymało się od głosowania 5 posłów.</u>
          <u xml:id="u-16.107" who="#JózefZych">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-16.108" who="#JózefZych">W poprawce nr 12 do art. 28 § 2 wnioskodawca proponuje, aby organ podatkowy z urzędu wydawał decyzje o zwrocie nienależnego wynagrodzenia.</u>
          <u xml:id="u-16.109" who="#JózefZych">Komisje wnoszą o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-16.110" who="#JózefZych">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 28 § 2, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-16.111" who="#JózefZych">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-16.112" who="#JózefZych">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-16.113" who="#JózefZych">W głosowaniu wzięło udział 370 posłów. Za przyjęciem poprawki głosowało 9 posłów, przeciw - 359, 2 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-16.114" who="#JózefZych">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-16.115" who="#JózefZych">Poprawkę nr 13 rozpatrzyliśmy.</u>
          <u xml:id="u-16.116" who="#JózefZych">W poprawce nr 14 do art. 33 § 1 wnioskodawca proponuje, aby zobowiązanie podatkowe mogło być zabezpieczone na majątku podatnika, jeżeli z dowodów zgromadzonych w postępowaniu wynika, że może ono nie zostać wykonane, a nie, jak proponowały komisje, jeżeli zachodzi uzasadniona obawa, że nie zostanie ono wykonane.</u>
          <u xml:id="u-16.117" who="#JózefZych">Komisje wnoszą o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-16.118" who="#JózefZych">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki nr 14 do art. 33 § 1, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-16.119" who="#JózefZych">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-16.120" who="#JózefZych">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-16.121" who="#JózefZych">W głosowaniu wzięło udział 367 posłów. Za przyjęciem poprawki głosowało 350 posłów, przeciw - 12, 5 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-16.122" who="#JózefZych">Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-16.123" who="#JózefZych">W poprawce nr 15 do art. 33 § 1 wnioskodawca proponuje, aby zobowiązanie podatkowe mogło być zabezpieczone na majątku podatnika tylko na podstawie prawomocnego postanowienia sądu.</u>
          <u xml:id="u-16.124" who="#JózefZych">Komisje wnoszą o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-16.125" who="#JózefZych">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki nr 15 do art. 33 § 1, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-16.126" who="#JózefZych">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-16.127" who="#JózefZych">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-16.128" who="#JózefZych">W głosowaniu wzięło udział 365 posłów. Za przyjęciem poprawki głosowało 12 posłów, przeciw - 347, 6 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-16.129" who="#JózefZych">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-16.130" who="#JózefZych">W poprawce nr 16 do art. 33 wnioskodawca proponuje, aby skreślić § 5, stanowiący, że przepisy dotyczące zabezpieczenia dokonanego przed wydaniem decyzji ustalającej wysokość zobowiązania lub zaległości podatkowej stosuje się odpowiednio do należności określonych w decyzji o odpowiedzialności podatkowej płatnika lub inkasenta.</u>
          <u xml:id="u-16.131" who="#JózefZych">Komisje wnoszą o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-16.132" who="#JózefZych">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 33, polegającej na skreśleniu § 5, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-16.133" who="#JózefZych">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-16.134" who="#JózefZych">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-16.135" who="#JózefZych">W głosowaniu wzięło udział 370 posłów. Za przyjęciem poprawki głosowało 10 posłów, przeciw - 358, 2 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-16.136" who="#JózefZych">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-16.137" who="#JózefZych">W poprawce nr 17 do art. 34 wnioskodawca proponuje, aby skreślić § 2 stanowiący, że część ułamkowa nieruchomości może być przedmiotem hipoteki ustawowej, jeżeli stanowi udział podatnika.</u>
          <u xml:id="u-16.138" who="#JózefZych">Komisje wnoszą o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-16.139" who="#JózefZych">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 34, polegającej na skreśleniu § 2, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-16.140" who="#JózefZych">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-16.141" who="#JózefZych">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-16.142" who="#JózefZych">W głosowaniu wzięło udział 375 posłów. Za przyjęciem poprawki głosowało 64 posłów, przeciwko - 308, 3 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-16.143" who="#JózefZych">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-16.144" who="#JózefZych">W poprawce nr 18 do art. 34 § 5 wnioskodawca proponuje, aby skreślić przepis stanowiący, że hipoteka ustawowa ma pierwszeństwo przed innymi hipotekami, chociażby wierzytelność z tytułu podatków nie została ujawniona w księdze wieczystej.</u>
          <u xml:id="u-16.145" who="#JózefZych">Komisje wnoszą o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-16.146" who="#JózefZych">Jej przyjęcie spowoduje bezprzedmiotowość poprawek nr 19–21, 24 i 25.</u>
          <u xml:id="u-16.147" who="#JózefZych">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 34 § 5, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-16.148" who="#JózefZych">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-16.149" who="#JózefZych">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-16.150" who="#JózefZych">W głosowaniu wzięło udział 366 posłów. Za przyjęciem poprawki głosowało 7 posłów, przeciw - 358, 1 poseł wstrzymał się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-16.151" who="#JózefZych">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-16.152" who="#JózefZych">W poprawce nr 19 do art. 34 § 5 wnioskodawca proponuje, aby hipoteka ustawowa miała pierwszeństwo przed innymi hipotekami, jeżeli wierzytelność z tytułu podatków została ujawniona w księdze wieczystej, a nie, jak proponują komisje, chociażby nie została ona ujawniona w księdze wieczystej.</u>
          <u xml:id="u-16.153" who="#JózefZych">W poprawce nr 20 do art. 34 wnioskodawcy proponują, aby skreślić § 6, stanowiący, że przepisu § 5 nie stosuje się, jeżeli przedmiot hipoteki ustawowej jest obciążony hipoteką zabezpieczającą kredyt na cele mieszkaniowe.</u>
          <u xml:id="u-16.154" who="#JózefZych">W poprawce nr 21 do art. 34 wnioskodawca proponuje, aby do należności przypadających od płatnika lub inkasenta stosować odpowiednio przepisy § 1–5, a nie, jak proponują komisje, § 1–6.</u>
          <u xml:id="u-16.155" who="#JózefZych">W poprawce nr 24 do art. 36 wnioskodawcy proponują, aby skreślić § 2 i 3, stanowiące, że wpisanej hipotece ustawowej przysługuje pierwszeństwo przed hipotekami nie ujawnionymi w księdze wieczystej oraz że zasady tej nie stosuje się, jeżeli żadna z hipotek ustawowych nie została ujawniona w księdze wieczystej.</u>
          <u xml:id="u-16.156" who="#JózefZych">W poprawce nr 25 wnioskodawca proponuje, aby skreślić art. 37, stanowiący, że jeżeli organ podatkowy nie złoży wniosku o wpis hipoteki ustawowej w ciągu miesiąca od dnia jej powstania, hipoteka ta wygasa.</u>
          <u xml:id="u-16.157" who="#JózefZych">Nad tymi poprawkami głosować będziemy łącznie.</u>
          <u xml:id="u-16.158" who="#JózefZych">Ich przyjęcie spowoduje bezprzedmiotowość poprawki nr 26.</u>
          <u xml:id="u-16.159" who="#JózefZych">Komisje wnoszą o odrzucenie tych poprawek.</u>
          <u xml:id="u-16.160" who="#JózefZych">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawek do art. 34 § 5 i 7 oraz polegającej na skreśleniu § 6, a także polegającej na skreśleniu § 2 i 3 w art. 36 oraz polegającej na skreśleniu art. 37, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-16.161" who="#JózefZych">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-16.162" who="#JózefZych">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-16.163" who="#JózefZych">W głosowaniu wzięło udział 370 posłów. Za przyjęciem poprawek głosowało 8 posłów, przeciw - 358, 4 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-16.164" who="#JózefZych">Stwierdzam, że Sejm poprawki odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-16.165" who="#JózefZych">W poprawce nr 22 do art. 35 wnioskodawca proponuje, aby hipoteka ustawowa powstawała z chwilą wpisu do księgi wieczystej, a nie, jak proponują komisje, z dniem doręczenia decyzji ustalającej wysokość zobowiązania podatkowego, wydania decyzji określającej wysokość zaległości podatkowej, wydania decyzji o odpowiedzialności płatnika lub inkasenta.</u>
          <u xml:id="u-16.166" who="#JózefZych">Komisje wnoszą o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-16.167" who="#JózefZych">Jej przyjęcie spowoduje bezprzedmiotowość poprawki nr 23.</u>
          <u xml:id="u-16.168" who="#JózefZych">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 35, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-16.169" who="#JózefZych">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-16.170" who="#JózefZych">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-16.171" who="#JózefZych">W głosowaniu wzięło udział 370 posłów. Za przyjęciem poprawki głosowało 8 posłów, przeciw - 357, 5 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-16.172" who="#JózefZych">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-16.173" who="#JózefZych">W poprawce nr 23 do art. 35 wnioskodawca proponuje, aby hipoteka ustawowa powstawała z dniem wpisu do księgi wieczystej.</u>
          <u xml:id="u-16.174" who="#JózefZych">Komisje wnoszą o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-16.175" who="#JózefZych">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki nr 23 do art. 35, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-16.176" who="#JózefZych">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-16.177" who="#JózefZych">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-16.178" who="#JózefZych">W głosowaniu wzięło udział 361 posłów. Za przyjęciem poprawki głosowało 12 posłów, przeciw - 343, 6 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-16.179" who="#JózefZych">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-16.180" who="#JózefZych">W poprawce nr 26 do art. 37 wnioskodawca proponuje, aby w wypadku niezłożenia wniosku o wpis hipoteki ustawowej w terminie miesiąca od dnia jej powstania wygasało uprawnienie do jej ustanowienia, a nie, jak proponują komisje, wygasała ta hipoteka.</u>
          <u xml:id="u-16.181" who="#JózefZych">Komisje wnoszą o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-16.182" who="#JózefZych">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 37, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-16.183" who="#JózefZych">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-16.184" who="#JózefZych">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-16.185" who="#JózefZych">W głosowaniu wzięło udział 369 posłów. Za przyjęciem poprawki głosowało 3 posłów, przeciw - 364, 2 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-16.186" who="#JózefZych">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-16.187" who="#JózefZych">W poprawce nr 27 do art. 39 § 1 wnioskodawca proponuje, aby podatnik, płatnik lub interesant obowiązani byli do wyjawienia nieruchomości i praw majątkowych, jeżeli z dowodów zgromadzonych w postępowaniu wynika, że zobowiązanie podatkowe może zostać nie wykonane.</u>
          <u xml:id="u-16.188" who="#JózefZych">Komisje wnoszą o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-16.189" who="#JózefZych">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 39 § 1, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-16.190" who="#JózefZych">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-16.191" who="#JózefZych">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-16.192" who="#JózefZych">W głosowaniu wzięło udział 371 posłów. Za przyjęciem poprawki głosowało 338 posłów, przeciw - 31, 2 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-16.193" who="#JózefZych">Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-16.194" who="#JózefZych">W poprawce nr 28 wnioskodawca proponuje, aby skreślić art. 40 dotyczący wydawania na wniosek nabywającego zaświadczenia o wysokości nie ujawnionych hipotek ustawowych oraz treści tego zaświadczenia.</u>
          <u xml:id="u-16.195" who="#JózefZych">Komisje wnoszą o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-16.196" who="#JózefZych">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki polegającej na skreśleniu art. 40, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-16.197" who="#JózefZych">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-16.198" who="#JózefZych">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-16.199" who="#JózefZych">W głosowaniu wzięło udział 368 posłów. Za przyjęciem poprawki głosowało 4 posłów, przeciw - 363, wstrzymał się od głosowania 1 poseł.</u>
          <u xml:id="u-16.200" who="#JózefZych">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-16.201" who="#JózefZych">W poprawce nr 29 do art. 41 § 1 pkt 2, który stanowi, że skarbowi państwa przysługuje z tytułu zaległości podatkowych zastaw skarbowy na rzeczach ruchomych, wnioskodawca proponuje, aby dodać wyrazy: „będących własnością podatnika”.</u>
          <u xml:id="u-16.202" who="#JózefZych">Komisje wnoszą o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-16.203" who="#JózefZych">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 41 § 1 pkt 2, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-16.204" who="#JózefZych">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-16.205" who="#JózefZych">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-16.206" who="#JózefZych">W głosowaniu wzięło udział 369 posłów. Za przyjęciem poprawki głosowało 347 posłów, przeciw - 16, wstrzymało się od głosowania 6 posłów.</u>
          <u xml:id="u-16.207" who="#JózefZych">Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-16.208" who="#JózefZych">We wniosku mniejszości nr 4 do art. 54 § 1 wnioskodawcy proponują, aby skreślić pkt 5 stanowiący, że odsetek za zwłokę od zaległości podatkowych nie nalicza się w przypadku wstrzymania wykonania decyzji.</u>
          <u xml:id="u-16.209" who="#JózefZych">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem wniosku mniejszości do art. 54 § 1, polegającego na skreśleniu pkt. 5, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-16.210" who="#JózefZych">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-16.211" who="#JózefZych">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-16.212" who="#JózefZych">W głosowaniu wzięło udział 366 posłów. Za przyjęciem wniosku głosowało 248 posłów, przeciw - 103, 15 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-16.213" who="#JózefZych">Stwierdzam, że Sejm wniosek mniejszości przyjął.</u>
          <u xml:id="u-16.214" who="#JózefZych">W poprawce nr 30 do art. 55 wnioskodawca proponuje, aby skreślić § 1, stanowiący, że odsetki za zwłokę wpłacane są bez wezwania organu podatkowego.</u>
          <u xml:id="u-16.215" who="#JózefZych">Komisje wnoszą o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-16.216" who="#JózefZych">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 55, polegającej na skreśleniu § 1, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-16.217" who="#JózefZych">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-16.218" who="#JózefZych">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-16.219" who="#JózefZych">W głosowaniu wzięło udział 360 posłów. Za przyjęciem poprawki głosowało 12 posłów, przeciw - 344, 4 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-16.220" who="#JózefZych">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-16.221" who="#JózefZych">W poprawce nr 31 do art. 56 § 1 wnioskodawca proponuje, aby stawka odsetek za zwłokę wynosiła 50%, a nie, jak proponują komisje, 200% podstawy procentowej kredytu lombardowego.</u>
          <u xml:id="u-16.222" who="#JózefZych">Komisje wnoszą o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-16.223" who="#JózefZych">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 56 § 1, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-16.224" who="#JózefZych">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-16.225" who="#JózefZych">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-16.226" who="#JózefZych">W głosowaniu wzięło udział 361 posłów. Za przyjęciem poprawki głosowało 4 posłów, przeciw - 353, 4 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-16.227" who="#JózefZych">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-16.228" who="#JózefZych">W poprawce nr 32 lit. a-c do art. 57 wnioskodawca proponuje, aby dodać § 5, stanowiący, że nie ustala się opłaty prolongacyjnej, gdy przyczyną wydania decyzji o odroczeniu płatności lub rozłożeniu na raty podatku lub zaległości podatkowej była klęska żywiołowa lub wypadek losowy.</u>
          <u xml:id="u-16.229" who="#JózefZych">Komisje wnoszą o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-16.230" who="#JózefZych">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 57, polegającej na dodaniu nowego § 5 oraz na zmianie numeracji i powołań w pozostałych paragrafach, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-16.231" who="#JózefZych">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-16.232" who="#JózefZych">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-16.233" who="#JózefZych">W głosowaniu wzięło udział 362 posłów. Za przyjęciem poprawki głosowało 350 posłów, przeciw - 8, 4 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-16.234" who="#JózefZych">Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-16.235" who="#komentarz">(Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek Sejmu Aleksander Małachowski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-17">
          <u xml:id="u-17.0" who="#AleksanderMałachowski">Kontynuujemy głosowanie.</u>
          <u xml:id="u-17.1" who="#AleksanderMałachowski">W poprawce nr 32 lit. d do art. 57 wnioskodawca proponuje, aby dodać § 8 stanowiący, że nie ustala się opłaty prolongacyjnej, gdy podatnik w okresie 2 lat przed wydaniem takiej decyzji o odroczeniu płatności lub rozłożeniu na raty podatku lub zaległości podatkowej terminowo regulował podatki.</u>
          <u xml:id="u-17.2" who="#AleksanderMałachowski">Komisje wnoszą o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-17.3" who="#AleksanderMałachowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-17.4" who="#AleksanderMałachowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 57, polegającej na dodaniu nowego § 8, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-17.5" who="#AleksanderMałachowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-17.6" who="#AleksanderMałachowski">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-17.7" who="#AleksanderMałachowski">Głosowało 353 posłów. Za padło 11 głosów, przeciw - 339, wstrzymało się 3 posłów.</u>
          <u xml:id="u-17.8" who="#AleksanderMałachowski">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-17.9" who="#AleksanderMałachowski">W poprawce nr 33 do art. 59 § 2 pkt 1 wnioskodawca proponuje, aby zobowiązanie płatnika lub inkasenta wygasało wskutek zapłaty pobranej należności, a nie, jak proponują komisje, wskutek zapłaty należności wynikającej z decyzji o odpowiedzialności podatkowej.</u>
          <u xml:id="u-17.10" who="#AleksanderMałachowski">Komisje wnoszą o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-17.11" who="#AleksanderMałachowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-17.12" who="#AleksanderMałachowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 59 § 2 pkt 1, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-17.13" who="#AleksanderMałachowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-17.14" who="#AleksanderMałachowski">Kto się wstrzymał od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-17.15" who="#AleksanderMałachowski">Głosowało 354 posłów. Za padły 3 głosy, przeciw - 343, wstrzymało się 8 posłów.</u>
          <u xml:id="u-17.16" who="#AleksanderMałachowski">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-17.17" who="#AleksanderMałachowski">W poprawce nr 34 do art. 60 wnioskodawca proponuje, aby zapłata następowała z chwilą wpłaty w kasie urzędu skarbowego, złożenia przelewu w banku oraz wpłaty w urzędzie pocztowym potwierdzonej przekazem.</u>
          <u xml:id="u-17.18" who="#AleksanderMałachowski">Komisje natomiast proponują, aby:</u>
          <u xml:id="u-17.19" who="#AleksanderMałachowski">— przy zapłacie gotówką terminem dokonania zapłaty podatku był dzień wpłacenia kwoty w kasie organu podatkowego, banku, placówce pocztowej lub dzień pobrania podatku przez płatnika lub inkasenta,</u>
          <u xml:id="u-17.20" who="#AleksanderMałachowski">— w obrocie bezgotówkowym — dzień obciążenia rachunku bankowego.</u>
          <u xml:id="u-17.21" who="#AleksanderMałachowski">Komisje wnoszą o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-17.22" who="#AleksanderMałachowski">Jej przyjęcie spowoduje bezprzedmiotowość poprawki nr 35.</u>
          <u xml:id="u-17.23" who="#AleksanderMałachowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-17.24" who="#AleksanderMałachowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 60, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-17.25" who="#AleksanderMałachowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-17.26" who="#AleksanderMałachowski">Kto się wstrzymał od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-17.27" who="#AleksanderMałachowski">Głosowało 358 posłów. Za padły 2 głosy, przeciw - 351, wstrzymało się 5 posłów.</u>
          <u xml:id="u-17.28" who="#AleksanderMałachowski">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-17.29" who="#AleksanderMałachowski">W poprawce nr 35 do art. 60 § 1 pkt 2 wnioskodawca proponuje, aby za termin dokonania zapłaty podatku uważać w obrocie bezgotówkowym dzień złożenia potwierdzonego przelewu w banku, a nie, jak proponują komisje, dzień obciążenia rachunku bankowego podatnika.</u>
          <u xml:id="u-17.30" who="#AleksanderMałachowski">Komisje wnoszą o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-17.31" who="#AleksanderMałachowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-17.32" who="#AleksanderMałachowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 60 § 1 pkt 2, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-17.33" who="#AleksanderMałachowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-17.34" who="#AleksanderMałachowski">Kto się wstrzymał od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-17.35" who="#AleksanderMałachowski">Głosowało 356 posłów. Za padły 4 głosy, przeciw - 350, wstrzymało się 2 posłów.</u>
          <u xml:id="u-17.36" who="#AleksanderMałachowski">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-17.37" who="#AleksanderMałachowski">W poprawce nr 36 do art. 64 § 2 wnioskodawca proponuje, aby przepis § 1 dotyczący potrącania z wzajemnej wierzytelności wobec skarbu państwa nie był stosowany wyłącznie do wierzytelności z tytułu wykonanych przez podatnika w trybie przepisów o zamówieniach publicznych robót budowlanych, dostaw lub usług.</u>
          <u xml:id="u-17.38" who="#AleksanderMałachowski">Komisje wnoszą o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-17.39" who="#AleksanderMałachowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-17.40" who="#AleksanderMałachowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 64 § 2, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-17.41" who="#AleksanderMałachowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-17.42" who="#AleksanderMałachowski">Kto się wstrzymał od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-17.43" who="#AleksanderMałachowski">Głosowało 350 posłów. Za padły 4 głosy, przeciw - 339, wstrzymało się 7 posłów.</u>
          <u xml:id="u-17.44" who="#AleksanderMałachowski">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-17.45" who="#AleksanderMałachowski">W poprawce nr 37 do art. 67 wnioskodawca proponuje, aby we wszystkich paragrafach tego artykułu dotyczących możliwości umorzenia zaległości podatkowych lub odsetek za zwłokę i określenia przez ministra finansów właściwości rzeczowej organów podatkowych w sprawach umarzania uwzględnić także opłatę prolongacyjną.</u>
          <u xml:id="u-17.46" who="#AleksanderMałachowski">Komisje wnoszą o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-17.47" who="#AleksanderMałachowski">Jej przyjęcie spowoduje natomiast bezprzedmiotowość wniosku mniejszości nr 5.</u>
          <u xml:id="u-17.48" who="#AleksanderMałachowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-17.49" who="#AleksanderMałachowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 67, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-17.50" who="#AleksanderMałachowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-17.51" who="#AleksanderMałachowski">Kto się wstrzymał od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-17.52" who="#AleksanderMałachowski">Głosowało 357 posłów. Za padły 74 głosy, przeciw - 277, wstrzymało się 6 posłów.</u>
          <u xml:id="u-17.53" who="#AleksanderMałachowski">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-17.54" who="#AleksanderMałachowski">We wniosku mniejszości nr 5 do art. 67 § 1 i 3 wnioskodawcy proponują, aby w przypadkach uzasadnionych ważnym interesem podatnika lub interesem publicznym organ podatkowy mógł umorzyć w całości lub w części także opłatę prolongacyjną.</u>
          <u xml:id="u-17.55" who="#AleksanderMałachowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-17.56" who="#AleksanderMałachowski">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem wniosku mniejszości do art. 67 § 1 i 3, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-17.57" who="#AleksanderMałachowski">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-17.58" who="#AleksanderMałachowski">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-17.59" who="#AleksanderMałachowski">Głosowało 350 posłów. Za padły 72 głosy, przeciw - 269, wstrzymało się 9 posłów.</u>
          <u xml:id="u-17.60" who="#AleksanderMałachowski">Stwierdzam, że Sejm wniosek mniejszości odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-17.61" who="#AleksanderMałachowski">W poprawce nr 38 do art. 72 wnioskodawca proponuje, aby dodać § 3 stanowiący, że zwrotu nadpłaty dokonuje organ podatkowy z urzędu.</u>
          <u xml:id="u-17.62" who="#AleksanderMałachowski">Komisje wnoszą o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-17.63" who="#AleksanderMałachowski">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 72, polegającej na dodaniu § 3, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-17.64" who="#AleksanderMałachowski">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-17.65" who="#AleksanderMałachowski">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-17.66" who="#AleksanderMałachowski">Głosowało 344 posłów. Za padło 6 głosów, przeciw - 328, wstrzymało się 10 posłów.</u>
          <u xml:id="u-17.67" who="#AleksanderMałachowski">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-17.68" who="#AleksanderMałachowski">We wniosku mniejszości nr 6 do art. 75 wnioskodawcy proponują, aby dodać § 3 stanowiący, że organ podatkowy może na wniosek podatnika dokonać wcześniejszego zwrotu nadpłaty podatku, jeżeli jest to uzasadnione szczególnymi okolicznościami.</u>
          <u xml:id="u-17.69" who="#AleksanderMałachowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-17.70" who="#AleksanderMałachowski">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem wniosku mniejszości do art. 75, polegającego na dodaniu § 3, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-17.71" who="#AleksanderMałachowski">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-17.72" who="#AleksanderMałachowski">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-17.73" who="#AleksanderMałachowski">Głosowało 352 posłów. Za padło 236 głosów, przeciw - 103, wstrzymało się 13 posłów.</u>
          <u xml:id="u-17.74" who="#AleksanderMałachowski">Stwierdzam, że Sejm wniosek mniejszości przyjął.</u>
          <u xml:id="u-17.75" who="#AleksanderMałachowski">W poprawce nr 39 do art. 82 § 1 wnioskodawca proponuje, aby podmioty wymienione w tym paragrafie były obowiązane do przekazywania organowi podatkowemu określonych informacji, tylko o ile nie są one objęte tajemnicą państwową lub służbową.</u>
          <u xml:id="u-17.76" who="#AleksanderMałachowski">Komisje wnoszą o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-17.77" who="#AleksanderMałachowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-17.78" who="#AleksanderMałachowski">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 82 § 1, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-17.79" who="#AleksanderMałachowski">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-17.80" who="#AleksanderMałachowski">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-17.81" who="#AleksanderMałachowski">Głosowało 351 posłów. Za padło 11 głosów, przeciw - 335, wstrzymało się 5 posłów.</u>
          <u xml:id="u-17.82" who="#AleksanderMałachowski">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-17.83" who="#AleksanderMałachowski">We wniosku mniejszości nr 7 do art. 82 § 1 pkt 2 wnioskodawcy proponują, aby podmioty wymienione w tym przepisie obowiązane były do sporządzania i przekazywania informacji bez wezwania przez organ podatkowy w przypadku umów zawartych z osobami zagranicznymi tylko wtedy, gdy mogą one mieć wpływ na unikanie podwójnego opodatkowania.</u>
          <u xml:id="u-17.84" who="#AleksanderMałachowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-17.85" who="#AleksanderMałachowski">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem wniosku mniejszości do art. 82 § 1 pkt 2, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-17.86" who="#AleksanderMałachowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-17.87" who="#AleksanderMałachowski">Kto się wstrzymał od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-17.88" who="#AleksanderMałachowski">Głosowało 356 posłów. Za padło 70 głosów, przeciw - 279, wstrzymało się 7 posłów.</u>
          <u xml:id="u-17.89" who="#AleksanderMałachowski">Stwierdzam, że Sejm wniosek mniejszości odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-17.90" who="#AleksanderMałachowski">W poprawce nr 40 do art. 82 § 1 pkt 2 wnioskodawcy proponują, aby podmioty wymienione w tym artykule miały obowiązek przekazywania informacji bez wezwania przez organ podatkowy, jeśli chodzi o umowy zawarte z osobami zagranicznymi, o ile mają one wpływ na powstanie obowiązku podatkowego tych osób.</u>
          <u xml:id="u-17.91" who="#AleksanderMałachowski">Komisje wnoszą o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-17.92" who="#AleksanderMałachowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-17.93" who="#AleksanderMałachowski">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 82 § 1 pkt 2, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-17.94" who="#AleksanderMałachowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-17.95" who="#AleksanderMałachowski">Kto się wstrzymał od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-17.96" who="#AleksanderMałachowski">Głosowało 356 posłów. Za padło 151 głosów, przeciw - 194, wstrzymało się 11 posłów.</u>
          <u xml:id="u-17.97" who="#AleksanderMałachowski">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-17.98" who="#AleksanderMałachowski">We wniosku mniejszości nr 8 wnioskodawcy proponują, aby skreślić art. 85 dotyczący określania przez ministra finansów grup podmiotów obowiązanych m.in. do składania zeznań, wykazów, informacji, deklaracji, prowadzenia ksiąg lub ewidencji.</u>
          <u xml:id="u-17.99" who="#AleksanderMałachowski">Przyjęcie tego wniosku spowoduje bezprzedmiotowość poprawek nr 41 i 42.</u>
          <u xml:id="u-17.100" who="#AleksanderMałachowski">Pani posłanka Góralska, proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-18">
          <u xml:id="u-18.0" who="#HelenaGóralska">Panie Marszałku! Ponieważ wniosek mniejszości nr 8 i poprawkę nr 41 ja składałam, mam prośbę o przegłosowanie najpierw poprawki nr 41, która zawęża upoważnienia dla ministra finansów, i w przypadku gdyby ta poprawka przeszła, to wniosek mniejszości nr 8 wycofam; w ten sposób unikniemy jednego głosowania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-19">
          <u xml:id="u-19.0" who="#AleksanderMałachowski">Dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-19.1" who="#AleksanderMałachowski">Czy ktoś jeszcze w tej sprawie?</u>
          <u xml:id="u-19.2" who="#AleksanderMałachowski">Pani posłanko, wniosek mniejszości zakłada skreślenie przepisu, a w poprawce proponuje się inną treść tego przepisu. Wobec tego dalej idący jest wniosek mniejszości.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-20">
          <u xml:id="u-20.0" who="#HelenaGóralska">Dokładnie tak, panie marszałku. Jest tak, jak pan marszałek mówi. Jeżeli przeszłaby ta inna treść, to wycofuję wniosek o skreślenie całego artykułu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-21">
          <u xml:id="u-21.0" who="#AleksanderMałachowski">Właśnie dlatego w tej chwili proponujemy, ażeby najpierw poddać pod głosowanie wniosek mniejszości.</u>
          <u xml:id="u-21.1" who="#AleksanderMałachowski">Pan poseł sprawozdawca ma opinię w tej sprawie?</u>
          <u xml:id="u-21.2" who="#komentarz">(Poseł Wiesław Ciesielski: Można głosować.)</u>
          <u xml:id="u-21.3" who="#AleksanderMałachowski">Tak, ale należy najpierw głosować nad wnioskiem mniejszości, nie ma innego rozwiązania. Skoro przyjęcie tego wniosku spowoduje bezprzedmiotowość poprawki nr 41, to wtedy nie musi jej pani wycofywać, ona i tak będzie z mocy prawa nieważna.</u>
          <u xml:id="u-21.4" who="#AleksanderMałachowski">Przystępujemy zatem do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-21.5" who="#AleksanderMałachowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem wniosku mniejszości, polegającego na skreśleniu art. 85, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-21.6" who="#AleksanderMałachowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-21.7" who="#AleksanderMałachowski">Kto się wstrzymał od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-21.8" who="#AleksanderMałachowski">Głosowało 345 posłów. Za padły 72 głosy, przeciw - 271, wstrzymało się 2 posłów.</u>
          <u xml:id="u-21.9" who="#AleksanderMałachowski">Stwierdzam, że Sejm wniosek mniejszości odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-21.10" who="#AleksanderMałachowski">W poprawce nr 41 do art. 85 wnioskodawca proponuje, aby skreślić przepis dotyczący upoważnienia ministra finansów do określenia grup podmiotów obowiązanych do składania zeznań, wykazów, informacji lub deklaracji oraz ustalenia zakresu danych w tych dokumentach, terminów ich składania i załączników.</u>
          <u xml:id="u-21.11" who="#AleksanderMałachowski">Wnioskodawca proponuje, aby minister finansów mógł określać tylko te grupy podatników, które obowiązane są do prowadzenia uproszczonych ksiąg lub ewidencji.</u>
          <u xml:id="u-21.12" who="#AleksanderMałachowski">Komisje wnoszą o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-21.13" who="#AleksanderMałachowski">Jej przyjęcie spowoduje bezprzedmiotowość poprawki nr 43... 42, przepraszam, tu jest błąd w scenariuszu. Powtarzam - jej przyjęcie spowoduje bezprzedmiotowość poprawki nr 42.</u>
          <u xml:id="u-21.14" who="#AleksanderMałachowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-21.15" who="#AleksanderMałachowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 85, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-21.16" who="#AleksanderMałachowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-21.17" who="#AleksanderMałachowski">Kto się wstrzymał od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-21.18" who="#AleksanderMałachowski">Głosowało 339 posłów. Za padło 126 głosów, przeciw - 199, 14 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-21.19" who="#AleksanderMałachowski">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-21.20" who="#AleksanderMałachowski">W poprawce nr 42 do art. 85 pkt 1 wnioskodawca proponuje, aby skreślić przepis zawarty w lit. a, stanowiący, że minister finansów może określić grupy podmiotów obowiązanych do składania zeznań, wykazów, informacji lub deklaracji oraz ustalać zakres danych w tych dokumentach, terminy ich składania i rodzaje załączników.</u>
          <u xml:id="u-21.21" who="#AleksanderMałachowski">Komisje wnoszą o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-21.22" who="#AleksanderMałachowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-21.23" who="#AleksanderMałachowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 85 pkt 1, polegającej na skreśleniu lit. a, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-21.24" who="#AleksanderMałachowski">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-21.25" who="#AleksanderMałachowski">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-21.26" who="#AleksanderMałachowski">Głosowało 345 posłów. Za padło 69 głosów, przeciw - 269, 7 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-21.27" who="#AleksanderMałachowski">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-21.28" who="#AleksanderMałachowski">We wniosku mniejszości nr 9 oraz w poprawce nr 43 do art. 87 wnioskodawcy proponują, aby dodać nowy § 2 stanowiący, że rolnicy sprzedający produkty roślinne i zwierzęce z własnej hodowli, nie przerobione przemysłowo, nie muszą wystawiać kupującemu rachunku potwierdzającego sprzedaż lub usługę, chyba że sprzedaż jest dokonywana w odrębnych stałych miejscach sprzedaży poza obrębem uprawy lub hodowli.</u>
          <u xml:id="u-21.29" who="#AleksanderMałachowski">Nad wnioskiem mniejszości i poprawką głosować będziemy łącznie.</u>
          <u xml:id="u-21.30" who="#AleksanderMałachowski">Komisje wnoszą o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-21.31" who="#AleksanderMałachowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-21.32" who="#AleksanderMałachowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest przyjęciem wniosku mniejszości oraz poprawki do art. 87, polegających na dodaniu nowego § 2, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-21.33" who="#AleksanderMałachowski">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-21.34" who="#AleksanderMałachowski">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-21.35" who="#AleksanderMałachowski">Głosowało 357 posłów. Za padło 276 głosów, przeciw - 70, 11 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-21.36" who="#AleksanderMałachowski">Stwierdzam, że Sejm wniosek mniejszości i poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-21.37" who="#AleksanderMałachowski">W poprawce nr 44 do art. 91 wnioskodawca proponuje, aby podatnicy ponosili odpowiedzialność solidarną, gdy wynika to z umowy zawartej między nimi.</u>
          <u xml:id="u-21.38" who="#AleksanderMałachowski">Komisje wnoszą o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-21.39" who="#AleksanderMałachowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-21.40" who="#AleksanderMałachowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 91, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-21.41" who="#AleksanderMałachowski">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-21.42" who="#AleksanderMałachowski">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-21.43" who="#AleksanderMałachowski">Głosowało 330 posłów. Za padło 21 głosów, przeciw - 302, 7 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-21.44" who="#AleksanderMałachowski">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-21.45" who="#AleksanderMałachowski">W poprawce nr 45 do art. 107 wnioskodawca proponuje, aby dodać § 3 stanowiący, że organ podatkowy odstąpi od orzeczenia odpowiedzialności podatkowej ze względu na zasady współżycia społecznego lub inne ważne względy społeczno-gospodarcze.</u>
          <u xml:id="u-21.46" who="#AleksanderMałachowski">Komisje wnoszą o odrzucenie...</u>
          <u xml:id="u-21.47" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
          <u xml:id="u-21.48" who="#AleksanderMałachowski">Wysoka Izbo! Przestaję słyszeć swój głos. Bardzo proszę o obniżenie wysokości tonu rozmów.</u>
          <u xml:id="u-21.49" who="#AleksanderMałachowski">Komisje wnoszą o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-21.50" who="#AleksanderMałachowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-21.51" who="#AleksanderMałachowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 107, polegającej na dodaniu § 3, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-21.52" who="#AleksanderMałachowski">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-21.53" who="#AleksanderMałachowski">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-21.54" who="#AleksanderMałachowski">Głosowało 354 posłów. Za padło 69 głosów, przeciw - 275, 10 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-21.55" who="#AleksanderMałachowski">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-21.56" who="#AleksanderMałachowski">W poprawce nr 46 lit. a do art. 110 § 2 pkt 2 wnioskodawca proponuje, aby odpowiedzialność rozwiedzionego małżonka podatnika nie obejmowała opłaty prolongacyjnej.</u>
          <u xml:id="u-21.57" who="#AleksanderMałachowski">Komisje wnoszą o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-21.58" who="#AleksanderMałachowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-21.59" who="#AleksanderMałachowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 110 § 2 pkt 2, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-21.60" who="#AleksanderMałachowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-21.61" who="#AleksanderMałachowski">Kto się wstrzymał od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-21.62" who="#AleksanderMałachowski">Głosowało 354 posłów. Za padło 9 głosów, przeciw - 340, wstrzymało się 5 posłów.</u>
          <u xml:id="u-21.63" who="#AleksanderMałachowski">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-21.64" who="#AleksanderMałachowski">W poprawce nr 46 lit. b do art. 110 wnioskodawca proponuje, aby dodać § 3 stanowiący, że organ podatkowy na wniosek rozwiedzionego małżonka podatnika ograniczy lub wyłączy jego odpowiedzialność za zaległości podatkowe, jeżeli stałoby to w sprzeczności z zasadami współżycia społecznego.</u>
          <u xml:id="u-21.65" who="#AleksanderMałachowski">Komisje wnoszą o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-21.66" who="#AleksanderMałachowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-21.67" who="#AleksanderMałachowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 110, polegającej na dodaniu § 3, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-21.68" who="#AleksanderMałachowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-21.69" who="#AleksanderMałachowski">Kto się wstrzymał od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-21.70" who="#AleksanderMałachowski">Głosowało 358 posłów. Za padły 73 głosy, przeciw - 279, wstrzymało się 6 posłów.</u>
          <u xml:id="u-21.71" who="#AleksanderMałachowski">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-21.72" who="#AleksanderMałachowski">W poprawce nr 47 wnioskodawca proponuje, aby skreślić art. 111 dotyczący solidarnej odpowiedzialności członka rodziny podatnika prowadzącego działalność gospodarczą lub wykonującego wolny zawód za zaległości podatkowe wynikające z tej działalności.</u>
          <u xml:id="u-21.73" who="#AleksanderMałachowski">Komisje wnoszą o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-21.74" who="#AleksanderMałachowski">Jej przyjęcie spowoduje bezprzedmiotowość poprawki nr 48.</u>
          <u xml:id="u-21.75" who="#AleksanderMałachowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-21.76" who="#AleksanderMałachowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem poprawki polegającej na skreśleniu art. 111, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-21.77" who="#AleksanderMałachowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-21.78" who="#AleksanderMałachowski">Kto się wstrzymał od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-21.79" who="#AleksanderMałachowski">Głosowało 338 posłów. Za padło 14 głosów, przeciw - 318, wstrzymało się 6 posłów.</u>
          <u xml:id="u-21.80" who="#AleksanderMałachowski">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-21.81" who="#AleksanderMałachowski">W poprawce nr 48 lit. a do art. 111 § 1, który stanowi, że członek rodziny odpowiada solidarnie z podatnikiem prowadzącym działalność gospodarczą lub wykonującym wolny zawód za zaległości powstałe w okresie, w którym stale współpracował z podatnikiem, wnioskodawca proponuje, aby dopisać wyrazy: „w jej wykonywaniu”.</u>
          <u xml:id="u-21.82" who="#AleksanderMałachowski">Komisje wnoszą o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-21.83" who="#AleksanderMałachowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-21.84" who="#AleksanderMałachowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 111 § 1, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-21.85" who="#AleksanderMałachowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-21.86" who="#AleksanderMałachowski">Kto się wstrzymał od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-21.87" who="#AleksanderMałachowski">Głosowało 352 posłów. Za padło 306 głosów, przeciw - 39, wstrzymało się 7 posłów.</u>
          <u xml:id="u-21.88" who="#AleksanderMałachowski">Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-21.89" who="#AleksanderMałachowski">W poprawce nr 48 lit. b i c do art. 111 wnioskodawca proponuje, aby dodać nowy § 2 stanowiący, że odpowiedzialność członka rodziny nie dotyczy osób, które w momencie powstania zobowiązań podatkowych były małoletnie lub alimentowane i czerpały korzyści z działalności gospodarczej podatnika tylko w związku i w zakresie wykonywania przez niego obowiązku alimentacyjnego.</u>
          <u xml:id="u-21.90" who="#AleksanderMałachowski">Komisje wnoszą o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-21.91" who="#AleksanderMałachowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-21.92" who="#AleksanderMałachowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 111, polegającej na dodaniu nowego § 2 i zmianie numeracji pozostałych paragrafów, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-21.93" who="#AleksanderMałachowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-21.94" who="#AleksanderMałachowski">Kto się wstrzymał od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-21.95" who="#AleksanderMałachowski">Głosowało 360 posłów. Za padło 89 głosów, przeciw - 267, wstrzymało się 4 posłów.</u>
          <u xml:id="u-21.96" who="#AleksanderMałachowski">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-21.97" who="#AleksanderMałachowski">We wniosku mniejszości nr 10 do art. 112 wnioskodawca proponuje:</u>
          <u xml:id="u-21.98" who="#AleksanderMałachowski">— aby także nabywca gospodarstwa rolnego był odpowiedzialny solidarnie z podatnikiem za zaległości podatkowe powstałe przed dniem nabycia, chyba że w chwili nabycia nie wiedział o tych zaległościach mimo zachowania należytej staranności;</u>
          <u xml:id="u-21.99" who="#AleksanderMałachowski">— aby skreślić przepisy stanowiące, że nabywca odpowiada całym swoim majątkiem oraz że odpowiedzialności takiej podlega nabywca środków trwałych o wartości w dniu zbycia co najmniej 10 tys. zł;</u>
          <u xml:id="u-21.100" who="#AleksanderMałachowski">— aby ograniczyć odpowiedzialność nabywcy do wartości nabytego przedsiębiorstwa lub gospodarstwa według stanu w chwili nabycia, a według cen w chwili zapłaty lub egzekucji zaległości;</u>
          <u xml:id="u-21.101" who="#AleksanderMałachowski">— aby skreślić przepis stanowiący, że nabywca odpowiada za zaległości podatkowe nie wykazane w zaświadczeniu o wysokości zaległości podatkowych zbywcy, gdy zbywca nie ujawnił organowi podatkowemu rzeczywistej wysokości zobowiązań podatkowych.</u>
          <u xml:id="u-21.102" who="#AleksanderMałachowski">Przyjęcie tego wniosku mniejszości spowoduje bezprzedmiotowość poprawki nr 49.</u>
          <u xml:id="u-21.103" who="#AleksanderMałachowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-21.104" who="#AleksanderMałachowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem wniosku mniejszości do art. 112, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-21.105" who="#AleksanderMałachowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-21.106" who="#AleksanderMałachowski">Kto się wstrzymał od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-21.107" who="#AleksanderMałachowski">Głosowało 361 posłów. Za padło 78 głosów, przeciw - 279, wstrzymało się 4 posłów.</u>
          <u xml:id="u-21.108" who="#AleksanderMałachowski">Stwierdzam, że Sejm wniosek mniejszości odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-21.109" who="#AleksanderMałachowski">W poprawce nr 49 do art. 112 § 8 wnioskodawca proponuje, aby skreślić przepis stanowiący, że nabywca odpowiada za zaległości podatkowe nie wykazane w zaświadczeniu o wysokości zaległości podatkowych zbywcy, gdy zbywca nie ujawnił organowi podatkowemu rzeczywistej wysokości zobowiązań podatkowych.</u>
          <u xml:id="u-21.110" who="#AleksanderMałachowski">Komisje wnoszą o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-21.111" who="#AleksanderMałachowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-21.112" who="#AleksanderMałachowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 112 § 8, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-21.113" who="#AleksanderMałachowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-21.114" who="#AleksanderMałachowski">Kto się wstrzymał od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-21.115" who="#AleksanderMałachowski">Głosowało 359 posłów. Za padły 134 głosy, przeciw - 214 głosów, wstrzymało się 11 posłów.</u>
          <u xml:id="u-21.116" who="#AleksanderMałachowski">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-21.117" who="#AleksanderMałachowski">W poprawce nr 50 wnioskodawca proponuje, aby skreślić art. 114 dotyczący solidarnej odpowiedzialności całym majątkiem dzierżawcy nieruchomości z podatnikiem będącym jej właścicielem, użytkownikiem wieczystym lub posiadaczem samoistnym za zaległości wynikające z opodatkowania nieruchomości.</u>
          <u xml:id="u-21.118" who="#AleksanderMałachowski">Komisje wnoszą o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-21.119" who="#AleksanderMałachowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-21.120" who="#AleksanderMałachowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem poprawki polegającej na skreśleniu art. 114, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-21.121" who="#AleksanderMałachowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-21.122" who="#AleksanderMałachowski">Kto się wstrzymał od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-21.123" who="#AleksanderMałachowski">Głosowało 353 posłów. Za padło 5 głosów, przeciw - 342 głosy, wstrzymało się 6 posłów.</u>
          <u xml:id="u-21.124" who="#AleksanderMałachowski">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-21.125" who="#AleksanderMałachowski">We wniosku mniejszości nr 11 do art. 116 § 1 wnioskodawca proponuje, aby za zaległości podatkowe spółki z ograniczoną odpowiedzialnością oraz akcyjnej odpowiadali także byli członkowie zarządu spółki oraz aby skreślić przepis wyłączający odpowiedzialność członka zarządu, który wykaże, że we właściwym czasie zgłoszono upadłość lub wszczęto postępowanie układowe albo że brak podjęcia tych działań nastąpił nie z jego winy bądź wskaże mienie, z którego egzekucja jest możliwa.</u>
          <u xml:id="u-21.126" who="#AleksanderMałachowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-21.127" who="#AleksanderMałachowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem wniosku mniejszości do art. 116 § 1, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-21.128" who="#AleksanderMałachowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-21.129" who="#AleksanderMałachowski">Kto się wstrzymał od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-21.130" who="#AleksanderMałachowski">Głosowało 345 posłów. Za padły 3 głosy, przeciw - 337 głosów, wstrzymało się 5 posłów.</u>
          <u xml:id="u-21.131" who="#AleksanderMałachowski">Stwierdzam, że Sejm wniosek mniejszości odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-21.132" who="#AleksanderMałachowski">W poprawce nr 51 do art. 118 § 1 wnioskodawca proponuje, aby decyzji o odpowiedzialności podatkowej osoby trzeciej nie można było wydać, jeśli od końca roku kalendarzowego, w którym powstała zaległość, upłynęły 3 lata, a nie, jak proponują komisje, 5 lat.</u>
          <u xml:id="u-21.133" who="#AleksanderMałachowski">Komisje wnoszą o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-21.134" who="#AleksanderMałachowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-21.135" who="#AleksanderMałachowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 118 § 1, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-21.136" who="#AleksanderMałachowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-21.137" who="#AleksanderMałachowski">Kto się wstrzymał od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-21.138" who="#AleksanderMałachowski">Głosowało 350 posłów. Za padło 76 głosów, przeciw - 271, wstrzymało się 3 posłów.</u>
          <u xml:id="u-21.139" who="#AleksanderMałachowski">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-21.140" who="#AleksanderMałachowski">Poprawka nr 52 została już rozpatrzona.</u>
          <u xml:id="u-21.141" who="#AleksanderMałachowski">W poprawce nr 53 do art. 122 wnioskodawca proponuje, aby deklaracja majątkowa była składana w urzędzie skarbowym wyznaczonej osobie.</u>
          <u xml:id="u-21.142" who="#AleksanderMałachowski">Komisje wnoszą o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-21.143" who="#AleksanderMałachowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-21.144" who="#AleksanderMałachowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 122, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-21.145" who="#AleksanderMałachowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-21.146" who="#AleksanderMałachowski">Kto się wstrzymał od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-21.147" who="#AleksanderMałachowski">Głosowało 343 posłów. Za padło 7 głosów, przeciw - 330, wstrzymało się 6 posłów.</u>
          <u xml:id="u-21.148" who="#AleksanderMałachowski">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-21.149" who="#AleksanderMałachowski">W poprawce nr 54 do art. 123 § 1 i § 2 wnioskodawca proponuje, aby:</u>
          <u xml:id="u-21.150" who="#AleksanderMałachowski">— zwolnić od obowiązku składania deklaracji majątkowych osoby fizyczne posiadające mienie o wartości nie przekraczającej 500 tys. zł, a nie, jak proponowały komisje, 50 tys. zł,</u>
          <u xml:id="u-21.151" who="#AleksanderMałachowski">— zwolnić od tego obowiązku małżonków, jeżeli wartość posiadanego przez nich mienia nie przekracza miliona złotych, a nie, jak proponowały komisje, 100 tys. zł.</u>
          <u xml:id="u-21.152" who="#AleksanderMałachowski">Komisje wnoszą o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-21.153" who="#AleksanderMałachowski">Jej przyjęcie spowoduje bezprzedmiotowość poprawek nr 55 oraz 56.</u>
          <u xml:id="u-21.154" who="#AleksanderMałachowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-21.155" who="#AleksanderMałachowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art.123 § 1 i § 2, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-21.156" who="#AleksanderMałachowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-21.157" who="#AleksanderMałachowski">Kto się wstrzymał od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-21.158" who="#AleksanderMałachowski">Głosowało 354 posłów. Za padło 327 głosów, przeciw - 20, wstrzymało się 7 posłów.</u>
          <u xml:id="u-21.159" who="#AleksanderMałachowski">Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-21.160" who="#AleksanderMałachowski">Poprawki nr 55 i 56 stały się bezprzedmiotowe.</u>
          <u xml:id="u-21.161" who="#AleksanderMałachowski">Przechodzimy do rozpatrzenia poprawki nr 57.</u>
          <u xml:id="u-21.162" who="#AleksanderMałachowski">W poprawce nr 57 wnioskodawca proponuje, aby skreślić art. 124, dotyczący składania przez osobę fizyczną oświadczenia o wartości posiadanego mienia nie przekraczającej 300 tys. zł.</u>
          <u xml:id="u-21.163" who="#AleksanderMałachowski">Konsekwencją przyjęcia tej poprawki będą zmiany:</u>
          <u xml:id="u-21.164" who="#AleksanderMałachowski">— w art. 125, co jest treścią poprawki nr 59,</u>
          <u xml:id="u-21.165" who="#AleksanderMałachowski">— w art. 130, co jest treścią poprawki nr 60,</u>
          <u xml:id="u-21.166" who="#AleksanderMałachowski">— w art. 131, co jest treścią poprawki nr 61.</u>
          <u xml:id="u-21.167" who="#AleksanderMałachowski">Nad poprawkami tymi głosować będziemy łącznie.</u>
          <u xml:id="u-21.168" who="#AleksanderMałachowski">Komisje wnoszą o ich przyjęcie.</u>
          <u xml:id="u-21.169" who="#AleksanderMałachowski">Przyjęcie poprawki nr 57 spowoduje bezprzedmiotowość poprawki nr 58.</u>
          <u xml:id="u-21.170" who="#AleksanderMałachowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-21.171" who="#AleksanderMałachowski">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawek: polegającej na skreśleniu art. 124 oraz do art. 125, 130 i 131, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-21.172" who="#AleksanderMałachowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-21.173" who="#AleksanderMałachowski">Kto się wstrzymał od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-21.174" who="#AleksanderMałachowski">Głosowało 354 posłów. Za padło 315 głosów, przeciw - 34 głosy, wstrzymało się 5 posłów.</u>
          <u xml:id="u-21.175" who="#AleksanderMałachowski">Stwierdzam, że Sejm poprawki przyjął.</u>
          <u xml:id="u-21.176" who="#AleksanderMałachowski">Poprawka nr 58 stała się w tej sytuacji bezprzedmiotowa.</u>
          <u xml:id="u-21.177" who="#AleksanderMałachowski">Poprawki nr 59–61 zostały już rozpatrzone.</u>
          <u xml:id="u-21.178" who="#AleksanderMałachowski">W poprawce nr 62 do art. 135 § 1 wnioskodawca proponuje zmianę redakcyjną.</u>
          <u xml:id="u-21.179" who="#AleksanderMałachowski">Komisje wnoszą o jej odrzucenie.</u>
          <u xml:id="u-21.180" who="#AleksanderMałachowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-21.181" who="#AleksanderMałachowski">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 135 § 1, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-21.182" who="#AleksanderMałachowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-21.183" who="#AleksanderMałachowski">Kto się wstrzymał od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-21.184" who="#AleksanderMałachowski">Głosowało 343 posłów. Za padło 15 głosów, przeciw - 325, wstrzymało się 3 posłów.</u>
          <u xml:id="u-21.185" who="#AleksanderMałachowski">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-21.186" who="#AleksanderMałachowski">W poprawce nr 63 do art. 147 § 4 wnioskodawca proponuje, aby w sprawach dotyczących praw lub obowiązków podlegających dziedziczeniu, a nie, jak proponowały komisje, dziedzicznych, na miejsce dotychczasowej strony wstępowali jej następcy prawni.</u>
          <u xml:id="u-21.187" who="#AleksanderMałachowski">Komisje wnoszą o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-21.188" who="#AleksanderMałachowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-21.189" who="#AleksanderMałachowski">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 147 § 4, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-21.190" who="#AleksanderMałachowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-21.191" who="#AleksanderMałachowski">Kto się wstrzymał od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-21.192" who="#AleksanderMałachowski">Głosowało 352 posłów. Za padło 328 głosów, przeciw - 19, wstrzymało się 5 posłów.</u>
          <u xml:id="u-21.193" who="#AleksanderMałachowski">Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-21.194" who="#AleksanderMałachowski">We wniosku mniejszości nr 13 oraz w poprawce nr 64 do art. 151 § 1 wnioskodawca proponuje, aby załatwienie sprawy podatkowej wymagającej przeprowadzenia postępowania wyjaśniającego następowało nie później niż w ciągu miesiąca od dnia wszczęcia postępowania, a nie, jak proponują komisje, nie później niż w ciągu 2 miesięcy.</u>
          <u xml:id="u-21.195" who="#AleksanderMałachowski">Nad tymi propozycjami głosować będziemy łącznie.</u>
          <u xml:id="u-21.196" who="#AleksanderMałachowski">Komisje wnoszą o odrzucenie poprawki.</u>
          <u xml:id="u-21.197" who="#AleksanderMałachowski">Proszę bardzo, pani posłanka Góralska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-22">
          <u xml:id="u-22.0" who="#HelenaGóralska">W związku z tym wnioskiem mniejszości i poprawką chcę zadać pytanie ministrowi finansów: Jakie...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-23">
          <u xml:id="u-23.0" who="#AleksanderMałachowski">Pani posłanko, przepraszam panią bardzo, nie można kierować w trzecim czytaniu pytań do ministrów, tylko do posła sprawozdawcy.</u>
          <u xml:id="u-23.1" who="#AleksanderMałachowski">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-24">
          <u xml:id="u-24.0" who="#HelenaGóralska">Wydawało mi się, że podczas głosowania nad Ordynacją podatkową minister finansów powinien być na sali.</u>
          <u xml:id="u-24.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-25">
          <u xml:id="u-25.0" who="#AleksanderMałachowski">Regulamin nie mówi o kwestii obecności, regulamin określa, do kogo można skierować pytanie. Nie wiem, czy jest ktoś z Ministerstwa Finansów. Powinien być.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-26">
          <u xml:id="u-26.0" who="#HelenaGóralska">W związku z niemożnością zadania pytania ministrowi finansów zadaję pytanie posłowi sprawozdawcy: Ile czasu w obecnym stanie prawnym, zgodnie z ustawą o zobowiązaniach podatkowych, trwa rozpatrywanie tych spraw przez urzędy skarbowe?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-27">
          <u xml:id="u-27.0" who="#AleksanderMałachowski">Proszę posła sprawozdawcę o udzielenie odpowiedzi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-28">
          <u xml:id="u-28.0" who="#WiesławCiesielski">Obecnie rozpatrywanie tych spraw trwa jeden miesiąc.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-29">
          <u xml:id="u-29.0" who="#AleksanderMałachowski">Proszę bardzo, pani posłanko.</u>
          <u xml:id="u-29.1" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
          <u xml:id="u-29.2" who="#AleksanderMałachowski">Proszę państwa o spokój, to naprawdę niczego nie zmienia.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-30">
          <u xml:id="u-30.0" who="#HelenaGóralska">Mam prawo do zadawania pytań.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-31">
          <u xml:id="u-31.0" who="#AleksanderMałachowski">Proszę bardzo, nie kwestionujemy tego prawa.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-32">
          <u xml:id="u-32.0" who="#HelenaGóralska">Wobec tego istnieje obowiązek udzielania odpowiedzi. W związku z tym chcę zadać pytanie, dlaczego wydłużamy czas rozpatrywania tych spraw z 1 miesiąca do 2 miesięcy, skoro nie było żadnych sygnałów z urzędów skarbowych, że nie radzą sobie w tym terminie, a wydłużenie z 1 miesiąca do 2 miesięcy stanowi dotkliwość dla każdego podatnika.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-33">
          <u xml:id="u-33.0" who="#AleksanderMałachowski">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-34">
          <u xml:id="u-34.0" who="#WiesławCiesielski">Akurat argumentem rządu, Ministerstwa Finansów było to, że urzędy skarbowe nie radzą sobie w czasie 1 miesiąca, dlatego jest potrzeba wydłużenia tego terminu do 2 miesięcy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-35">
          <u xml:id="u-35.0" who="#AleksanderMałachowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-35.1" who="#AleksanderMałachowski">Przypominam, iż komisje wnoszą o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-35.2" who="#AleksanderMałachowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-35.3" who="#AleksanderMałachowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem wniosku mniejszości i poprawki do art. 151 § 1, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-35.4" who="#AleksanderMałachowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-35.5" who="#AleksanderMałachowski">Kto się wstrzymał od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-35.6" who="#AleksanderMałachowski">Głosowało 335 posłów. Za padło 299 głosów,...</u>
          <u xml:id="u-35.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-35.8" who="#AleksanderMałachowski">... przeciw — 27, wstrzymało się 9 posłów.</u>
          <u xml:id="u-35.9" who="#AleksanderMałachowski">Stwierdzam, że Sejm wniosek mniejszości i poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-35.10" who="#AleksanderMałachowski">We wniosku mniejszości nr 14 oraz w poprawce nr 65 do art. 153 wnioskodawca proponuje, aby na niezałatwienie sprawy we właściwym terminie służyło zażalenie, a nie, jak proponują komisje, skarga.</u>
          <u xml:id="u-35.11" who="#AleksanderMałachowski">Nad tymi propozycjami głosować będziemy łącznie.</u>
          <u xml:id="u-35.12" who="#AleksanderMałachowski">Komisje wnoszą o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-35.13" who="#AleksanderMałachowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-35.14" who="#AleksanderMałachowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem wniosku mniejszości i poprawki do art. 153, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-35.15" who="#AleksanderMałachowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-35.16" who="#AleksanderMałachowski">Kto się wstrzymał od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-35.17" who="#AleksanderMałachowski">Głosowało 340 posłów. Za padło 67 głosów, przeciw - 264, wstrzymało się 9 posłów.</u>
          <u xml:id="u-35.18" who="#AleksanderMałachowski">Stwierdzam, że Sejm wniosek mniejszości i poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-35.19" who="#AleksanderMałachowski">W poprawce nr 66 do art. 162 wnioskodawcy proponują odmienny tryb doręczania pisma w przypadku niemożności jego doręczenia osobie fizycznej w mieszkaniu lub w miejscu pracy.</u>
          <u xml:id="u-35.20" who="#AleksanderMałachowski">Komisje wnoszą o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-35.21" who="#AleksanderMałachowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-35.22" who="#AleksanderMałachowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 162, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-35.23" who="#AleksanderMałachowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-35.24" who="#AleksanderMałachowski">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-35.25" who="#AleksanderMałachowski">Głosowało 336 posłów. Za padły 72 głosy, przeciw - 256 głosów, wstrzymało się 8 posłów.</u>
          <u xml:id="u-35.26" who="#AleksanderMałachowski">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-35.27" who="#AleksanderMałachowski">We wniosku mniejszości nr 15 do art. 174 § 1 wnioskodawca proponuje, aby w razie uchybienia terminu organ podatkowy przywracał ten termin, jeżeli zainteresowany uprawdopodobni, że uchybienie nastąpiło bez jego winy, a nie, jak proponują komisje, mógł przywrócić termin na wniosek zainteresowanego.</u>
          <u xml:id="u-35.28" who="#AleksanderMałachowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-35.29" who="#AleksanderMałachowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem wniosku mniejszości do art. 174 § 1, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-35.30" who="#AleksanderMałachowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-35.31" who="#AleksanderMałachowski">Kto się wstrzymał od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-35.32" who="#AleksanderMałachowski">Głosowało 348 posłów. Za padło 310 głosów, przeciw - 30, wstrzymało się 8 posłów.</u>
          <u xml:id="u-35.33" who="#AleksanderMałachowski">Stwierdzam, że Sejm wniosek mniejszości przyjął.</u>
          <u xml:id="u-35.34" who="#AleksanderMałachowski">We wniosku mniejszości nr 16 do art. 180 § 1 wnioskodawca proponuje, aby podania mogły być wnoszone także za pomocą poczty elektronicznej.</u>
          <u xml:id="u-35.35" who="#AleksanderMałachowski">Przystępujemy do głosowania...</u>
          <u xml:id="u-35.36" who="#AleksanderMałachowski">Proszę bardzo, pani posłanko. Przepraszam, nie zauważyłem pani od razu, bo patrzyłem, czy z drugiej strony ktoś nie pragnie zadać pytania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-36">
          <u xml:id="u-36.0" who="#HelenaGóralska">Panie Marszałku! Mam prośbę do posła sprawozdawcy, żeby wyjaśnił, dlaczego rząd się temu przeciwstawiał. Otóż dotychczasowe brzmienie § 1 jest takie, że podania, żądania, wyjaśnienia, odwołania mogą być wnoszone na piśmie, telegraficznie lub za pomocą dalekopisu, telefaksu, a także ustnie do protokołu. W związku z tym proszę mi wyjaśnić, dlaczego nie można tej korespondencji prowadzić również za pomocą poczty elektronicznej? To nie jest przymus, to jest tylko możliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-37">
          <u xml:id="u-37.0" who="#AleksanderMałachowski">Proszę, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-38">
          <u xml:id="u-38.0" who="#WiesławCiesielski">To jest trudna rola posła sprawozdawcy, kiedy ma odpowiadać, posługując się argumentami, które padały na posiedzeniu komisji. Otóż argumenty były związane przede wszystkim z tym, iż w urzędach skarbowych poczty elektronicznej praktycznie jeszcze nie ma, natomiast wniosek pani poseł Góralskiej zmierza do tego, żeby iść z postępem.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-39">
          <u xml:id="u-39.0" who="#AleksanderMałachowski">Czy są jeszcze pytania w tej sprawie?</u>
          <u xml:id="u-39.1" who="#AleksanderMałachowski">Jeśli nie ma pytań, przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-39.2" who="#AleksanderMałachowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest...</u>
          <u xml:id="u-39.3" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
          <u xml:id="u-39.4" who="#AleksanderMałachowski">Chciałbym jednak słyszeć własny głos, panowie posłowie!</u>
          <u xml:id="u-39.5" who="#AleksanderMałachowski">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem wniosku mniejszości do art. 180 § 1, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-39.6" who="#AleksanderMałachowski">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-39.7" who="#AleksanderMałachowski">Kto się wstrzymał od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-39.8" who="#AleksanderMałachowski">Głosowało 354 posłów. Za padło 315 głosów, przeciw - 15, 24 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-39.9" who="#AleksanderMałachowski">Stwierdzam, że Sejm wniosek mniejszości przyjął.</u>
          <u xml:id="u-39.10" who="#AleksanderMałachowski">W poprawce nr 67 do art. 190 wnioskodawca proponuje, aby dodać § 4, stanowiący, że przepisy dotyczące umożliwienia przeglądania akt i żądanie uwierzytelnienia odpisów lub kopii akt sprawy stosuje się również do pełnomocnika strony.</u>
          <u xml:id="u-39.11" who="#AleksanderMałachowski">Komisje wnoszą o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-39.12" who="#AleksanderMałachowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-39.13" who="#AleksanderMałachowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 190, polegającej na dodaniu § 4, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-39.14" who="#AleksanderMałachowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-39.15" who="#AleksanderMałachowski">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-39.16" who="#AleksanderMałachowski">Głosowało 360 posłów. Za padło 87 głosów, przeciw - 268, 5 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-39.17" who="#AleksanderMałachowski">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-39.18" who="#AleksanderMałachowski">W poprawce nr 68 do art. 194 § 1 oraz polegającej na dodaniu nowego § 2 wnioskodawca proponuje:</u>
          <u xml:id="u-39.19" who="#AleksanderMałachowski">— po pierwsze, aby banki obowiązane były do przekazywania informacji dotyczących podejrzanego w związku ze wszczętym postępowaniem przygotowawczym w sprawie karnej skarbowej, a nie — jak proponują komisje — informacji dotyczących strony postępowania w związku z postępowaniem podatkowym wszczętym przez urząd skarbowy;</u>
          <u xml:id="u-39.20" who="#AleksanderMałachowski">— po drugie, aby banki były obowiązane udzielać informacji na temat nabytych za ich pośrednictwem akcji skarbu państwa, obligacji, certyfikatów depozytowych i obrotu tymi papierami wartościowymi na pisemne żądanie naczelnika urzędu skarbowego także w związku z innym postępowaniem niż w sprawie karnej skarbowej.</u>
          <u xml:id="u-39.21" who="#AleksanderMałachowski">Komisje wnoszą o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-39.22" who="#AleksanderMałachowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-39.23" who="#AleksanderMałachowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 194 § 1 oraz polegającej na dodaniu nowego § 2, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-39.24" who="#AleksanderMałachowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-39.25" who="#AleksanderMałachowski">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-39.26" who="#AleksanderMałachowski">Głosowało 357 posłów. Za padły 3 głosy, przeciw - 344, 10 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-39.27" who="#AleksanderMałachowski">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-39.28" who="#AleksanderMałachowski">We wniosku mniejszości nr 17 do art. 194 § 1 wnioskodawca proponuje, aby obowiązek sporządzenia i przekazywania urzędom skarbowym przez banki i inne podmioty prowadzące przedsiębiorstwa maklerskie informacji dotyczących strony postępowania uzależnić od potrzeby uzupełnienia lub porównania z nimi dowodów zgromadzonych w postępowaniu.</u>
          <u xml:id="u-39.29" who="#AleksanderMałachowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-39.30" who="#AleksanderMałachowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem wniosku mniejszości do art. 194 § 1, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-39.31" who="#AleksanderMałachowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-39.32" who="#AleksanderMałachowski">Kto się wstrzymał od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-39.33" who="#AleksanderMałachowski">Głosowało 360 posłów. Za padło 76 głosów, przeciw - 280, wstrzymało się 4 posłów.</u>
          <u xml:id="u-39.34" who="#AleksanderMałachowski">Stwierdzam, że Sejm wniosek mniejszości odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-39.35" who="#AleksanderMałachowski">We wniosku mniejszości nr 18 wnioskodawca w artykule dodawanym po art. 196 proponuje, aby:</u>
          <u xml:id="u-39.36" who="#AleksanderMałachowski">— podatnik będący osobą fizyczną nie prowadzącą działalności gospodarczej mógł wnieść do sądu rejonowego sprzeciw dotyczący skierowanego do banku żądania sporządzenia i przekazania informacji,</u>
          <u xml:id="u-39.37" who="#AleksanderMałachowski">— do postępowania sądowego dotyczącego tego sprzeciwu stosować przepisy postępowania nieprocesowego z Kodeksu postępowania cywilnego z uwzględnieniem przepisów niniejszej ustawy.</u>
          <u xml:id="u-39.38" who="#AleksanderMałachowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-39.39" who="#AleksanderMałachowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem wniosku mniejszości polegającego na dodaniu artykułu po art. 196, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-39.40" who="#AleksanderMałachowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-39.41" who="#AleksanderMałachowski">Kto się wstrzymał od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-39.42" who="#AleksanderMałachowski">Głosowało 356 posłów. Za padło 76 głosów, przeciw - 271, wstrzymało się 9 posłów.</u>
          <u xml:id="u-39.43" who="#AleksanderMałachowski">Stwierdzam, że Sejm wniosek mniejszości odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-39.44" who="#AleksanderMałachowski">We wniosku mniejszości nr 19 do art. 207 pkt 2 wnioskodawca proponuje, aby świadkami nie mogły być osoby obowiązane do zachowania ustawowo określonej tajemnicy, a nie, jak proponują komisje, do zachowania tajemnicy państwowej lub służbowej.</u>
          <u xml:id="u-39.45" who="#AleksanderMałachowski">Konsekwencją przyjęcia tego wniosku mniejszości będzie nowe brzmienie § 2 w art. 208.</u>
          <u xml:id="u-39.46" who="#AleksanderMałachowski">Pan poseł Braun.</u>
          <u xml:id="u-39.47" who="#AleksanderMałachowski">Jak rozumiem, pytanie?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-40">
          <u xml:id="u-40.0" who="#JuliuszBraun">Panie pośle sprawozdawco, mam pytanie. Sejm kilkakrotnie w tej kadencji zajmował się sprawą tajemnicy dziennikarskiej, ponieważ występowała kolizja pomiędzy Kodeksem postępowania karnego a Prawem prasowym. W Kodeksie postępowania karnego w ostatecznej wersji przyjęliśmy zasadę ochrony tajemnicy dziennikarskiej, która jest tajemnicą zawodową. Czy w przypadku odrzucenia tego wniosku mniejszości znowu nie cofniemy ochrony tajemnicy dziennikarskiej, która nie jest ani służbową, ani państwową? Bardzo proszę o wyjaśnienie. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-41">
          <u xml:id="u-41.0" who="#AleksanderMałachowski">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-41.1" who="#AleksanderMałachowski">Proszę pana posła sprawozdawcę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-42">
          <u xml:id="u-42.0" who="#WiesławCiesielski">W trakcie prac komisji uznano, że określenie „tajemnica państwowa i służbowa” wyczerpuje wszelkie możliwe praktycznie sytuacje.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-43">
          <u xml:id="u-43.0" who="#AleksanderMałachowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-43.1" who="#AleksanderMałachowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-43.2" who="#AleksanderMałachowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem wniosku mniejszości do art. 207 pkt 2, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-43.3" who="#AleksanderMałachowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-43.4" who="#AleksanderMałachowski">Kto się wstrzymał od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-43.5" who="#AleksanderMałachowski">Głosowało 345 posłów. Za padły 83 głosy, przeciw - 251, wstrzymało się 11 posłów.</u>
          <u xml:id="u-43.6" who="#AleksanderMałachowski">Stwierdzam, że Sejm wniosek mniejszości odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-43.7" who="#AleksanderMałachowski">W poprawce nr 69 do art. 217 i 218 wnioskodawcy proponują, aby zawieszenie postępowania na wniosek strony wstrzymywało bieg terminów wyznaczonych przez organ podatkowy, a nie, jak proponują komisje, przewidzianych w dziale IV.</u>
          <u xml:id="u-43.8" who="#AleksanderMałachowski">Wnioskodawcy proponują także, aby:</u>
          <u xml:id="u-43.9" who="#AleksanderMałachowski">— wymienić niektóre przyczyny uzasadniające podjęcie postępowania z urzędu po ustaniu przyczyny jego zawieszenia,</u>
          <u xml:id="u-43.10" who="#AleksanderMałachowski">— organ podatkowy mógł zwracać się do sądu spadku o ustanowienie kuratora spadku.</u>
          <u xml:id="u-43.11" who="#AleksanderMałachowski">Komisje wnoszą o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-43.12" who="#AleksanderMałachowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-43.13" who="#AleksanderMałachowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 217 i 218, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-43.14" who="#AleksanderMałachowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-43.15" who="#AleksanderMałachowski">Kto się wstrzymał od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-43.16" who="#AleksanderMałachowski">Głosowało 347 posłów. Za padło 77 głosów, przeciw - 262 głosy, wstrzymało się 8 posłów.</u>
          <u xml:id="u-43.17" who="#AleksanderMałachowski">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-43.18" who="#AleksanderMałachowski">W poprawce nr 70 do art. 226 wnioskodawca proponuje, aby nie mogło szkodzić stronie także błędne pouczenie w decyzji co do prawa odwołania albo wniesienia powództwa do sądu powszechnego.</u>
          <u xml:id="u-43.19" who="#AleksanderMałachowski">Komisje wnoszą o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-43.20" who="#AleksanderMałachowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-43.21" who="#AleksanderMałachowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 226, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-43.22" who="#AleksanderMałachowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-43.23" who="#AleksanderMałachowski">Kto się wstrzymał od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-43.24" who="#AleksanderMałachowski">Głosowało 312 posłów. Za padło 261 głosów, przeciw - 28, wstrzymało się 23 posłów.</u>
          <u xml:id="u-43.25" who="#AleksanderMałachowski">Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-43.26" who="#AleksanderMałachowski">Poprawkę nr 71 już rozpatrzyliśmy.</u>
          <u xml:id="u-43.27" who="#AleksanderMałachowski">We wniosku mniejszości nr 20 do art. 236 § 2 wnioskodawca proponuje, aby organ podatkowy pierwszej instancji wstrzymał wykonanie decyzji, jeżeli strona wpłaci na jego rachunek bezsporną kwotę zobowiązania lub zaległości oraz 50% kwoty spornej.</u>
          <u xml:id="u-43.28" who="#AleksanderMałachowski">Komisje natomiast w tym przepisie proponują, aby organ podatkowy wstrzymywał wykonanie decyzji ze względu na szczególnie ważny interes strony.</u>
          <u xml:id="u-43.29" who="#AleksanderMałachowski">Przyjęcie tego wniosku mniejszości spowoduje bezprzedmiotowość poprawki nr 72.</u>
          <u xml:id="u-43.30" who="#AleksanderMałachowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-43.31" who="#AleksanderMałachowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem wniosku mniejszości do art. 236 § 2, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-43.32" who="#AleksanderMałachowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-43.33" who="#AleksanderMałachowski">Kto się wstrzymał od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-43.34" who="#AleksanderMałachowski">Głosowało 333 posłów. Za padło 8 głosów, przeciw - 314, wstrzymało się 11 posłów.</u>
          <u xml:id="u-43.35" who="#AleksanderMałachowski">Stwierdzam, że Sejm wniosek mniejszości odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-43.36" who="#AleksanderMałachowski">W poprawce nr 72 do art. 236 wnioskodawca proponuje, aby, po pierwsze, wniesienie odwołania od decyzji organu podatkowego wstrzymywało jej wykonanie pod warunkiem wpłacenia przez podatnika kwoty bezspornej oraz, po drugie, aby dodać przepis dotyczący poboru odsetek za zwłokę w przypadku nieuwzględnienia odwołania w całości lub części.</u>
          <u xml:id="u-43.37" who="#AleksanderMałachowski">Komisje wnoszą o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-43.38" who="#AleksanderMałachowski">Jej przyjęcie spowoduje bezprzedmiotowość poprawki nr 73.</u>
          <u xml:id="u-43.39" who="#AleksanderMałachowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-43.40" who="#AleksanderMałachowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 236, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-43.41" who="#AleksanderMałachowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-43.42" who="#AleksanderMałachowski">Kto się wstrzymał od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-43.43" who="#AleksanderMałachowski">Głosowało 351 posłów. Za padło 5 głosów, przeciw - 342 głosy, wstrzymało się 4 posłów.</u>
          <u xml:id="u-43.44" who="#AleksanderMałachowski">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-43.45" who="#AleksanderMałachowski">W poprawce nr 73 do art. 236 wnioskodawca proponuje, aby skreślić § 3 stanowiący, że postanowienie o wstrzymaniu wykonania decyzji może być w każdym czasie uchylone przez organ, który je wydał, lub przez organ odwoławczy.</u>
          <u xml:id="u-43.46" who="#AleksanderMałachowski">Komisje wnoszą o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-43.47" who="#AleksanderMałachowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-43.48" who="#AleksanderMałachowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 236, polegającej na skreśleniu § 3, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-43.49" who="#AleksanderMałachowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-43.50" who="#AleksanderMałachowski">Kto się wstrzymał od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-43.51" who="#AleksanderMałachowski">Głosowało 347 posłów. Za padło 68 głosów, przeciw - 269, wstrzymało się 10 posłów.</u>
          <u xml:id="u-43.52" who="#AleksanderMałachowski">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-43.53" who="#AleksanderMałachowski">W poprawce nr 74 do art. 242 § 1 wnioskodawcy proponują, aby organ odwoławczy nie mógł wydać decyzji na niekorzyść odwołującego się, chyba że zaskarżona decyzja narusza rażąco prawo lub interes publiczny.</u>
          <u xml:id="u-43.54" who="#AleksanderMałachowski">Komisje wnoszą o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-43.55" who="#AleksanderMałachowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-43.56" who="#AleksanderMałachowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 242 § 1, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-43.57" who="#AleksanderMałachowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-43.58" who="#AleksanderMałachowski">Kto się wstrzymał od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-43.59" who="#AleksanderMałachowski">Głosowało 330 posłów. Za padło 71 głosów, przeciw - 254, wstrzymało się 5 posłów.</u>
          <u xml:id="u-43.60" who="#AleksanderMałachowski">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-43.61" who="#AleksanderMałachowski">We wniosku mniejszości nr 22 wnioskodawca proponuje w dodawanym po art. 245 artykule, aby organ odwoławczy nie mógł wydać decyzji na niekorzyść strony odwołującej się, chyba że zaskarżona decyzja rażąco narusza prawo lub interes społeczny.</u>
          <u xml:id="u-43.62" who="#AleksanderMałachowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-43.63" who="#AleksanderMałachowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem wniosku mniejszości, polegającego na dodaniu artykułu po art. 245, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-43.64" who="#AleksanderMałachowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-43.65" who="#AleksanderMałachowski">Kto się wstrzymał od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-43.66" who="#AleksanderMałachowski">Głosowało 354 posłów. Za padło 290 głosów, przeciw - 40, wstrzymało się 24 posłów.</u>
          <u xml:id="u-43.67" who="#AleksanderMałachowski">Stwierdzam, że Sejm wniosek mniejszości przyjął.</u>
          <u xml:id="u-43.68" who="#AleksanderMałachowski">Pan poseł sprawozdawca, proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-44">
          <u xml:id="u-44.0" who="#WiesławCiesielski">W świetle wyników tego głosowania wnioskodawcy upoważnili mnie, żeby wycofać wniosek mniejszości nr 21.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-45">
          <u xml:id="u-45.0" who="#AleksanderMałachowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-45.1" who="#AleksanderMałachowski">Jeśli wniosek został wycofany, przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-45.2" who="#AleksanderMałachowski">Proszę o niepoprawianie mnie ze strony ław rządowych.</u>
          <u xml:id="u-45.3" who="#AleksanderMałachowski">Poprawki nr 75–77 zostały już rozpatrzone.</u>
          <u xml:id="u-45.4" who="#AleksanderMałachowski">W poprawce nr 78 do art. 271 § 2 wnioskodawca proponuje, aby dodać pkt 3 stanowiący, że stronie służy odszkodowanie z powodu szkody spowodowanej wydaniem decyzji następnie uchylonej lub unieważnionej, także jeżeli szkoda została poniesiona wskutek błędnej informacji, do której podatnik się zastosował.</u>
          <u xml:id="u-45.5" who="#AleksanderMałachowski">Komisje wnoszą o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-45.6" who="#AleksanderMałachowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-45.7" who="#AleksanderMałachowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 271 § 2, polegającej na dodaniu pkt. 3, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-45.8" who="#AleksanderMałachowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-45.9" who="#AleksanderMałachowski">Kto się wstrzymał od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-45.10" who="#AleksanderMałachowski">Głosowało 344 posłów. Za padły 104 głosy, przeciw - 232, wstrzymało się 8 posłów.</u>
          <u xml:id="u-45.11" who="#AleksanderMałachowski">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-45.12" who="#AleksanderMałachowski">W poprawce nr 79 do art. 285 wnioskodawca proponuje, aby dodać § 3, stanowiący, że jeżeli złożone przez podatnika zeznanie nie zostało zakwestionowane w okresie 2 lat, domniemywa się, iż rozliczenie jest prawidłowe, a po tym terminie można zakwestionować zeznanie tylko z przyczyn stanowiących podstawę do wznowienia postępowania.</u>
          <u xml:id="u-45.13" who="#AleksanderMałachowski">Komisje wnoszą o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-45.14" who="#AleksanderMałachowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-45.15" who="#AleksanderMałachowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 285, polegającej na dodaniu § 3, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-45.16" who="#AleksanderMałachowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-45.17" who="#AleksanderMałachowski">Kto się wstrzymał od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-45.18" who="#AleksanderMałachowski">Głosowało 339 posłów. Za padło 9 głosów, przeciw - 325, wstrzymało się 5 posłów.</u>
          <u xml:id="u-45.19" who="#AleksanderMałachowski">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-45.20" who="#AleksanderMałachowski">W poprawce nr 80 do art. 300 § 1 wnioskodawca proponuje, aby kontrolowanego powiadomić o miejscu i terminie przeprowadzenia dowodu z zeznań świadków, opinii biegłych lub z oględzin nie później niż na 3 dni przed podjęciem tych czynności, a nie, jak proponują komisje, nie później niż bezpośrednio przed ich podjęciem.</u>
          <u xml:id="u-45.21" who="#AleksanderMałachowski">Komisje wnoszą o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-45.22" who="#AleksanderMałachowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-45.23" who="#AleksanderMałachowski">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 300 § 1, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-45.24" who="#AleksanderMałachowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-45.25" who="#AleksanderMałachowski">Kto się wstrzymał od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-45.26" who="#AleksanderMałachowski">Głosowało 354 posłów. Za padło 11 głosów, przeciw - 338, wstrzymało się 5 posłów.</u>
          <u xml:id="u-45.27" who="#AleksanderMałachowski">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-45.28" who="#AleksanderMałachowski">Poprawkę nr 81 rozpatrzymy po poprawce nr 82.</u>
          <u xml:id="u-45.29" who="#AleksanderMałachowski">W poprawce nr 82 wnioskodawca proponuje, aby po art. 307 dodać artykuł stanowiący, że w toku postępowań prowadzonych przez urząd skarbowy dostęp do deklaracji majątkowych przysługuje wyłącznie pracownikowi załatwiającemu sprawę, jego bezpośredniemu przełożonemu i naczelnikowi urzędu skarbowego, a akta sprawy przechowuje się w pomieszczeniu zabezpieczonym zgodnie z przepisami o ochronie tajemnicy państwowej i służbowej.</u>
          <u xml:id="u-45.30" who="#AleksanderMałachowski">Komisje wnoszą o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-45.31" who="#AleksanderMałachowski">Jej przyjęcie spowoduje bezprzedmiotowość poprawki nr 81.</u>
          <u xml:id="u-45.32" who="#AleksanderMałachowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-45.33" who="#AleksanderMałachowski">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki polegającej na dodaniu artykułu po art. 307, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-45.34" who="#AleksanderMałachowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-45.35" who="#AleksanderMałachowski">Kto się wstrzymał od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-45.36" who="#AleksanderMałachowski">Głosowało 356 posłów. Za padło 326 głosów, przeciw - 11, wstrzymało się 19 posłów.</u>
          <u xml:id="u-45.37" who="#AleksanderMałachowski">Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-45.38" who="#AleksanderMałachowski">Poprawki nr 81 nie będziemy rozpatrywać, jak powiedziałem.</u>
          <u xml:id="u-45.39" who="#AleksanderMałachowski">Poprawkę nr 83 rozpatrzymy po poprawce nr 84.</u>
          <u xml:id="u-45.40" who="#AleksanderMałachowski">W poprawce nr 84 wnioskodawca proponuje, aby skreślić art. 316 dotyczący podawania do wiadomości przez ministra finansów, organy podatkowe i prezesa Najwyższej Izby Kontroli zbiorczych informacji dotyczących podatków oraz wysokości zapłaconych podatków lub zaległości podatkowych poszczególnych podatników.</u>
          <u xml:id="u-45.41" who="#AleksanderMałachowski">Komisje wnoszą o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-45.42" who="#AleksanderMałachowski">Jej przyjęcie spowoduje bezprzedmiotowość poprawki nr 83 i wniosku mniejszości nr 23.</u>
          <u xml:id="u-45.43" who="#AleksanderMałachowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-45.44" who="#AleksanderMałachowski">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki polegającej na skreśleniu art. 316, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-45.45" who="#AleksanderMałachowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-45.46" who="#AleksanderMałachowski">Kto się wstrzymał od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-45.47" who="#AleksanderMałachowski">Głosowało 353 posłów. Za padły 2 głosy, przeciw - 346, wstrzymało się 5 posłów.</u>
          <u xml:id="u-45.48" who="#AleksanderMałachowski">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-45.49" who="#AleksanderMałachowski">We wniosku mniejszości nr 23 do art. 316 wnioskodawca proponuje, aby skreślić § 2 i § 3, stanowiące, że:</u>
          <u xml:id="u-45.50" who="#AleksanderMałachowski">— minister finansów, organy podatkowe oraz prezes Najwyższej Izby Kontroli podają do publicznej wiadomości zbiorcze informacje dotyczące podatków,</u>
          <u xml:id="u-45.51" who="#AleksanderMałachowski">— minister finansów, a także prezes Najwyższej Izby Kontroli mogą w szczególnie uzasadnionych przypadkach podać do publicznej wiadomości informacje dotyczące wysokości zapłaconych podatków lub stanu zaległości podatkowych poszczególnych podatników.</u>
          <u xml:id="u-45.52" who="#AleksanderMałachowski">Przyjęcie tego wniosku mniejszości spowoduje bezprzedmiotowość poprawki nr 83.</u>
          <u xml:id="u-45.53" who="#AleksanderMałachowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-45.54" who="#AleksanderMałachowski">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem wniosku mniejszości do art. 316, polegającego na skreśleniu § 2 i § 3, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-45.55" who="#AleksanderMałachowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-45.56" who="#AleksanderMałachowski">Kto się wstrzymał od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-45.57" who="#AleksanderMałachowski">Głosowało 353 posłów. Za padły 104 głosy, przeciw - 237, wstrzymało się 12 posłów.</u>
          <u xml:id="u-45.58" who="#AleksanderMałachowski">Stwierdzam, że Sejm wniosek mniejszości odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-45.59" who="#AleksanderMałachowski">W poprawce nr 83 wnioskodawca proponuje, aby skreślić § 2 w art. 316 stanowiący, że w szczególnie uzasadnionych przypadkach minister finansów oraz prezes Najwyższej Izby Kontroli mogą podać do publicznej wiadomości informacje dotyczące wysokości zapłaconych podatków lub zaległości podatkowych poszczególnych podatników.</u>
          <u xml:id="u-45.60" who="#AleksanderMałachowski">Komisje wnoszą o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-45.61" who="#AleksanderMałachowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-45.62" who="#AleksanderMałachowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 316 polegającej na skreśleniu § 2, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-45.63" who="#AleksanderMałachowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-45.64" who="#AleksanderMałachowski">Kto się wstrzymał od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-45.65" who="#AleksanderMałachowski">Głosowało 354 posłów. Za padło 335 głosów, przeciw - 15, wstrzymało się 4 posłów.</u>
          <u xml:id="u-45.66" who="#AleksanderMałachowski">Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-45.67" who="#AleksanderMałachowski">W poprawce nr 85 do art. 317 § 1 wnioskodawca proponuje, aby osoba obowiązana do zachowania tajemnicy państwowej i ujawniająca informacje objęte tą tajemnicą podlegała karze pozbawienia wolności do lat 5, a nie, jak proponowały komisje, do lat 3.</u>
          <u xml:id="u-45.68" who="#AleksanderMałachowski">Komisje wnoszą o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-45.69" who="#AleksanderMałachowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-45.70" who="#AleksanderMałachowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 317 § 1, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-45.71" who="#AleksanderMałachowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-45.72" who="#AleksanderMałachowski">Kto się wstrzymał od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-45.73" who="#AleksanderMałachowski">Głosowało 357 posłów. Za padło 277 głosów, przeciw - 73, wstrzymało się 7 posłów.</u>
          <u xml:id="u-45.74" who="#AleksanderMałachowski">Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-45.75" who="#AleksanderMałachowski">Poprawki nr 86 i 87 zostały już rozpatrzone.</u>
          <u xml:id="u-45.76" who="#AleksanderMałachowski">W poprawce nr 88 do art. 335 § 1 wnioskodawca proponuje, aby do spraw wszczętych, a nie rozpatrzonych w pierwszej instancji przed 1 stycznia 1998 r. stosować przepisy ustawy, jeśli nie są mniej korzystne dla podatnika niż przepisy dotychczas obowiązujące.</u>
          <u xml:id="u-45.77" who="#AleksanderMałachowski">Komisje wnoszą o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-45.78" who="#AleksanderMałachowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-45.79" who="#AleksanderMałachowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 335 § 1, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-45.80" who="#AleksanderMałachowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-45.81" who="#AleksanderMałachowski">Kto się wstrzymał od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-45.82" who="#AleksanderMałachowski">Głosowało 350 posłów. Za padło 8 głosów, przeciw - 333, wstrzymało się 9 posłów.</u>
          <u xml:id="u-45.83" who="#AleksanderMałachowski">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-45.84" who="#AleksanderMałachowski">Poprawka nr 89 została już rozpatrzona.</u>
          <u xml:id="u-45.85" who="#AleksanderMałachowski">W poprawce nr 90 wnioskodawca proponuje, aby po art. 351 dodać artykuł stanowiący, że Rada Ministrów w ciągu 3 lat od dnia wejścia w życie ustawy przedstawi Sejmowi informację o zakresie wykorzystywania deklaracji majątkowych w toku postępowań karnych skarbowych lub podatkowych, prowadzonych przez urzędy skarbowe w roku poprzedzającym.</u>
          <u xml:id="u-45.86" who="#AleksanderMałachowski">Komisje wnoszą o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-45.87" who="#AleksanderMałachowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-45.88" who="#AleksanderMałachowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem poprawki, polegającej na dodaniu artykułu po art. 351, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-45.89" who="#AleksanderMałachowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-45.90" who="#AleksanderMałachowski">Kto się wstrzymał od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-45.91" who="#AleksanderMałachowski">Głosowało 350 posłów. Za padło 327 głosów, przeciw - 20, wstrzymało się 3 posłów.</u>
          <u xml:id="u-45.92" who="#AleksanderMałachowski">Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-45.93" who="#AleksanderMałachowski">We wniosku mniejszości nr 24 wnioskodawca w dodawanym po art. 352 artykule proponuje, aby do dnia 31 grudnia 1999 r. banki i inne podmioty prowadzące przedsiębiorstwa maklerskie mogły występować do urzędu skarbowego z wnioskami o ograniczenie zakresu żądanej informacji i terminu jej przekazania.</u>
          <u xml:id="u-45.94" who="#AleksanderMałachowski">Przyjęcie tego wniosku spowoduje bezprzedmiotowość wniosku mniejszości nr 25.</u>
          <u xml:id="u-45.95" who="#AleksanderMałachowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-45.96" who="#AleksanderMałachowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem wniosku mniejszości polegającego na dodaniu artykułu po art. 352, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-45.97" who="#AleksanderMałachowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-45.98" who="#AleksanderMałachowski">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-45.99" who="#AleksanderMałachowski">Głosowało 354 posłów. Za padły 324 głosy, przeciw - 29, 1 poseł wstrzymał się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-45.100" who="#AleksanderMałachowski">Stwierdzam, że Sejm wniosek mniejszości przyjął.</u>
          <u xml:id="u-45.101" who="#AleksanderMałachowski">W poprawce nr 91 do art. 354 wnioskodawca proponuje, aby rozdział 16 wszedł w życie z dniem 1 lipca 1998 r., a nie, jak proponują komisje, z dniem 1 stycznia 1998 roku.</u>
          <u xml:id="u-45.102" who="#AleksanderMałachowski">Komisje pozostawiły tę poprawkę bez rozpatrzenia.</u>
          <u xml:id="u-45.103" who="#AleksanderMałachowski">Czy pan poseł sprawozdawca może objaśnić, dlaczego tak się stało?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-46">
          <u xml:id="u-46.0" who="#WiesławCiesielski">Rzecz polega na tym, że są dwa rozdziały 16, w dziale III i w dziale IV. Autor poprawki nie wskazał, o który dział chodzi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-47">
          <u xml:id="u-47.0" who="#AleksanderMałachowski">Czy pan poseł Saar, który był wnioskodawcą tej poprawki, może tutaj przedstawić swoje stanowisko?</u>
          <u xml:id="u-47.1" who="#komentarz">(Poseł Paweł Saar: Dział III.)</u>
          <u xml:id="u-47.2" who="#AleksanderMałachowski">Panie pośle sprawozdawco, proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-48">
          <u xml:id="u-48.0" who="#WiesławCiesielski">Trudno mi się odnosić do wniosku, skoro komisja na ten temat nie zabierała głosu właśnie w związku z tym mankamentem, a swoje zdanie to ja mogę mieć tylko dla siebie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-49">
          <u xml:id="u-49.0" who="#AleksanderMałachowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-49.1" who="#AleksanderMałachowski">Poddamy to pod głosowanie, wiemy w tej chwili, nad czym głosujemy.</u>
          <u xml:id="u-49.2" who="#AleksanderMałachowski">Przystępujemy zatem do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-49.3" who="#AleksanderMałachowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 354, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-49.4" who="#AleksanderMałachowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-49.5" who="#AleksanderMałachowski">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-49.6" who="#AleksanderMałachowski">Głosowało 359 posłów. Za padło 80 głosów, przeciw - 239, 40 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-49.7" who="#AleksanderMałachowski">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-49.8" who="#AleksanderMałachowski">Wysoka Izbo! Przystępujemy do głosowania nad całością projektu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-49.9" who="#AleksanderMałachowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem w całości projektu ustawy Ordynacja podatkowa, w brzmieniu proponowanym przez Komisję Polityki Gospodarczej, Budżetu i Finansów oraz Komisję Ustawodawczą, wraz z przyjętymi poprawkami, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-49.10" who="#AleksanderMałachowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-49.11" who="#AleksanderMałachowski">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-49.12" who="#AleksanderMałachowski">Głosowało 361 posłów. Za padło 266 głosów, przeciw - 84, 11 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-49.13" who="#AleksanderMałachowski">Stwierdzam, że Sejm uchwalił ustawę Ordynacja podatkowa.</u>
          <u xml:id="u-49.14" who="#AleksanderMałachowski">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-50">
          <u xml:id="u-50.0" who="#WiesławCiesielski">Chcę tylko w swoim imieniu powiedzieć: dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-50.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-51">
          <u xml:id="u-51.0" who="#AleksanderMałachowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-51.1" who="#AleksanderMałachowski">Przekazuję prowadzenie obrad.</u>
          <u xml:id="u-51.2" who="#komentarz">(Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek Sejmu Olga Krzyżanowska)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-52">
          <u xml:id="u-52.0" who="#OlgaKrzyżanowska">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 25 porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka oraz Komisji Ustawodawczej o komisyjnym projekcie ustawy o komornikach sądowych i egzekucji (druki nr 2196 i 2481).</u>
          <u xml:id="u-52.1" who="#OlgaKrzyżanowska">Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji pana posła Aleksandra Bentkowskiego.</u>
          <u xml:id="u-52.2" who="#OlgaKrzyżanowska">Panie pośle, chwileczkę. Jeszcze są dwa komunikaty.</u>
          <u xml:id="u-52.3" who="#OlgaKrzyżanowska">Bardzo proszę pana posła sekretarza o odczytanie komunikatów.</u>
          <u xml:id="u-52.4" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
          <u xml:id="u-52.5" who="#OlgaKrzyżanowska">Proszę o chwilę ciszy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-53">
          <u xml:id="u-53.0" who="#LeszekChwat">Wspólne posiedzenie Komisji Przekształceń Własnościowych oraz Komisji Ustawodawczej odbędzie się 31 lipca o godz. 18.30 w sali nr 14.</u>
          <u xml:id="u-53.1" who="#LeszekChwat">Komunikat drugi: w sali dolnej palarni jest wydawany druk zawierający analizę wykonania budżetu w 1996 r., przedłożoną przez NIK.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-54">
          <u xml:id="u-54.0" who="#OlgaKrzyżanowska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-54.1" who="#OlgaKrzyżanowska">Proszę państwa o zajmowanie miejsc.</u>
          <u xml:id="u-54.2" who="#OlgaKrzyżanowska">Przystępujemy do obrad.</u>
          <u xml:id="u-54.3" who="#OlgaKrzyżanowska">Proszę bardzo o zabranie głosu sprawozdawcę komisji pana posła Aleksandra Bentkowskiego.</u>
          <u xml:id="u-54.4" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
          <u xml:id="u-54.5" who="#OlgaKrzyżanowska">Uprzejmie proszę państwa o przerwanie rozmów i zajmowanie miejsc na sali. Tych z państwa, którzy mają posiedzenia komisji, bardzo proszę o udanie się na nie i umożliwienie nam obradowania.</u>
          <u xml:id="u-54.6" who="#OlgaKrzyżanowska">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-55">
          <u xml:id="u-55.0" who="#AleksanderBentkowski">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Chciałbym przedstawić państwu sprawozdanie po pierwszym czytaniu ustawy o komornikach sądowych i egzekucji. Jest to niezmiernie ważna ustawa. Jak zapewne państwo wiecie, obecnie w wymiarze sprawiedliwości najbardziej szwankuje egzekucja sądowa. Zmiany, które proponujemy, są bardzo radykalne. Chcemy, aby egzekucja rzeczywiście była bardziej skuteczna, a co najważniejsze, tańsza albo bardziej dostępna wierzycielom.</u>
          <u xml:id="u-55.1" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-56">
          <u xml:id="u-56.0" who="#OlgaKrzyżanowska">Proszę państwa, bardzo proszę o przerwanie rozmów na sali.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-57">
          <u xml:id="u-57.0" who="#AleksanderBentkowski">Dostrzegliśmy dwa najważniejsze problemy. Pierwszy polegał na tym, że egzekucja komornicza była w rezultacie niezwykle droga dla wierzyciela, ponieważ praktycznie zaczynała się od wpłaty zaliczki stanowiącej co najmniej 25% wartości dochodzonego roszczenia - mówię o egzekucji majątkowej - a były też znane komisji wypadki, że pierwsze opłaty wynosiły 30, 40, a nawet sześćdziesiąt kilka procent dochodzonego czy egzekwowanego roszczenia.</u>
          <u xml:id="u-57.1" who="#AleksanderBentkowski">Drugi zarzut to bardzo mała, wręcz nikła skuteczność egzekucji sądowych, na przykład wszczynanych z inicjatywy sądu, egzekucji na rzecz sądu, czyli skarbu państwa.</u>
          <u xml:id="u-57.2" who="#AleksanderBentkowski">Zawarte w tej ustawie propozycje są bardzo radykalne i generalnie zmierzają do tego, że wynagrodzenie komornika zależy od skuteczności egzekucji. Jeżeli egzekwuje on mało skutecznie, po prostu nie zarobi.</u>
          <u xml:id="u-57.3" who="#AleksanderBentkowski">Druga, jak sądzę, bardzo ważna zasada, to obniżenie pierwszej wpłaty, którą ma uiścić wierzyciel, aby egzekucja mogła być wszczęta. Jest to obniżenie bardzo radykalne - do 7%. Wierzyciel wszczynający egzekucję nie wpłacałby, tak jak dzisiaj, 25 i więcej procent dochodzonego roszczenia, lecz 7%.</u>
          <u xml:id="u-57.4" who="#AleksanderBentkowski">Cała konstrukcja ustawy opiera się na założeniu, że komornik sądowy jest funkcjonariuszem publicznym działającym przy sądzie rejonowym. Jest on pracownikiem sądu, ale jak gdyby stojącym obok sądu. Wynika to z dalszej konstrukcji ustawy.</u>
          <u xml:id="u-57.5" who="#AleksanderBentkowski">Komornik uzyskuje także nowe uprawnienia. Dotychczas kojarzył się on z wykonywaniem orzeczeń sądowych, natomiast teraz ma prawo sporządzać protokół rejestrujący stan faktyczny. Jest to zupełna nowość w naszym systemie prawnym. Polega to na tym, według naszych zamierzeń, że sąd bądź prokurator może zlecić komornikowi wykonanie rejestracji określonego stanu na piśmie - której komornik, po wizji na miejscu, dokonuje - bądź dokonanie określonej czynności na zlecenie sądu lub prokuratura.</u>
          <u xml:id="u-57.6" who="#AleksanderBentkowski">Inna czynność, bardziej już pragmatyczna, to możliwość doręczenia przez komornika zawiadomień sądowych, obwieszczeń, protestów, zażaleń oraz innych dokumentów.</u>
          <u xml:id="u-57.7" who="#AleksanderBentkowski">Kolejną nowością, która została zaaprobowana przez komisję, jest wyraźny zapis, że komornik podlega tylko ustawom oraz orzeczeniom sądowym. Nie będzie tak swobodnego dysponowania komornikiem, jak to ma miejsce obecnie.</u>
          <u xml:id="u-57.8" who="#AleksanderBentkowski">Zupełną nowością jest także i to, że wierzyciel ma prawo wyboru komornika w granicach Sądu Apelacyjnego, a więc nie jest przywiązany wyłącznie do komornika, który urzęduje w danym rewirze. Tak więc jeżeli uzna, że jego komornik jest mało skuteczny, mało operatywny, może korzystać z pomocy komornika z innego rewiru, w granicach danego Sądu Apelacyjnego.</u>
          <u xml:id="u-57.9" who="#AleksanderBentkowski">I tutaj nasuwa się pierwsza moja wątpliwość czy propozycja... Mianowicie, czy w drugim czytaniu nie należałoby rozważyć tego, że ewentualnie komornik w określonych przypadkach mógłby na zasadzie substytucji przekazywać sprawy do prowadzenia także w innych częściach Polski, w innych apelacjach? Czy nie można by stworzyć takiego rodzaju substytucji? — oczywiście jako wyjątku od zasady. Przecież wiecie państwo zapewne, że bardzo często egzekucje prowadzone są przez komornika z jednej części Polski w bardzo odległej miejscowości i egzekucje te, z natury rzeczy, są często mało skuteczne.</u>
          <u xml:id="u-57.10" who="#AleksanderBentkowski">Ponieważ komornicy niewątpliwie otrzymują bardzo wiele uprawnień, stają się instytucją bardziej samodzielną, komisja proponuje podwyższenie kwalifikacji komorniczych. Warunkiem koniecznym jest ukończenie wyższych studiów prawniczych lub administracyjnych. Oczywiście dotyczy to tych komorników, którzy będą zdawać egzamin po wejściu w życie ustawy. Komornika powołuje minister sprawiedliwości, co oczywiście odpowiednio podnosi rangę tego zawodu.</u>
          <u xml:id="u-57.11" who="#AleksanderBentkowski">Ponieważ komornik ponosi odpowiedzialność za dokonywane przez siebie czynności, to - chcąc zapewnić większą gwarancję odzyskania odszkodowania dla wierzyciela, czy nawet niekiedy dla dłużnika - nakładamy na komornika obowiązek zawarcia umowy o ubezpieczeniu odpowiedzialności cywilnej za szkodę. Będzie to dodatkowe zabezpieczenie dla tego, kto poniósł szkodę z powodu czynności komorniczych.</u>
          <u xml:id="u-57.12" who="#AleksanderBentkowski">Wprowadzamy instytucję aplikantów i asesorów komorniczych. Aplikacja trwa 2 lata, natomiast asesura może trwać nawet dłużej. Niemniej jednak uważamy za konieczne przeprowadzenie tak dokładnego szkolenia komorników, ponieważ z chwilą wejścia w życie tej ustawy komornicy rzeczywiście uzyskują status, który zobowiązuje ich do wypełnienia swoich czynności w sposób odpowiedzialny, zwłaszcza na wysokim poziomie etycznym - co jest zupełnie oczywiste - ale także prawnym.</u>
          <u xml:id="u-57.13" who="#AleksanderBentkowski">Bardzo istotne jest rozliczenie kosztów komorniczych. Dzisiaj to jest swoiste horrendum, komornik ma określonych około 30 czy 40 czynności, które pieczołowicie wyszczególnia w spisie kosztów. I w zasadzie największym zmartwieniem komornika jest wynalezienie czynności, za które można pobrać pieniądze albo od wierzyciela, albo, w konsekwencji, od dłużnika. Dzisiaj komornika praktycznie obowiązuje jedna czynność podstawowa, dokonanie egzekucji należności bądź wykonanie tytułu egzekucyjnego. Natomiast koszty osobowe, koszty organizowania biura, kancelarii, koszty ochrony, koszty przejazdów w miejscowości będącej siedzibą komornika, opłaty na samorząd komorniczy - to wszystko jest wliczane w ciężar prowadzenia kancelarii i pokrywane jest z opłat egzekucyjnych, z tych 7% czy potem (będę o tym dalej mówił) z otrzymanej w konsekwencji opłaty wyższej, wyegzekwowanej już od dłużnika.</u>
          <u xml:id="u-57.14" who="#AleksanderBentkowski">Wydatkami, którymi można ekstra, dodatkowo obciążyć wierzyciela składającego wniosek, są należności biegłych, koszty ogłoszeń w pismach, koszty transportu specjalistycznego, np. zajętego mienia, koszty przejazdu poza miejscowość, w której urzęduje komornik, koszty doręczeń na przykład wyegzekwowanych środków pieniężnych. Staraliśmy się bardzo precyzyjnie określić, jakie mogą być dodatkowe koszty zaliczone do kosztów komorniczych. Wydaje mi się, że jest to dosyć dokładnie przedstawione i że nie pozostawia się komornikowi jakiejkolwiek możliwości manewru, który pozwalałby mu na zawyżanie tych kosztów. Oczywiście te koszty, którymi w pierwszej fazie egzekucji byłby obciążony wierzyciel, są w efekcie egzekwowane potem od dłużnika.</u>
          <u xml:id="u-57.15" who="#AleksanderBentkowski">Tak jak powiedziałem na początku, egzekucja rozpoczyna się od złożenia wniosku egzekucyjnego oraz opłaty egzekucyjnej w wysokości 7% wartości mienia. Nie mówię o egzekucji innego rodzaju, ponieważ w tych przypadkach odpłatność za tę egzekucję będzie określona w drodze rozporządzenia przez ministra, ale jest to margines działalności komorniczej, egzekucyjnej. Egzekucja majątkowa jest egzekucją główną, która z jednej strony stanowi największe obciążenie w kancelariach komorniczych, a z drugiej strony przynosi komornikowi największe efekty finansowe. A więc egzekucja zaczyna się od wpłacenia nie więcej niż 7% wartości egzekwowanej należności. Komornik może nawet, jeżeli uzna to za stosowne, rozłożyć wierzycielowi tę pierwszą wpłatę, 7-procentową, na raty. Cała opłata, maksymalna, jaką komornik może pobrać za wykonanie czynności egzekucyjnej, wynosi 21%, ale pozostałe 14% komornik może otrzymać dopiero wtedy, kiedy wyegzekwuje całą należność. I sukcesywnie, w miarę egzekwowania należności będzie on zaliczał na swoją rzecz procentowo pozostałe 14% swojej należności.</u>
          <u xml:id="u-57.16" who="#AleksanderBentkowski">Jest wprowadzona górna granica zarobku komornika, która wynosi trzydziestokrotną wysokość przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia. Pozornie wydaje się, że to bardzo dużo - 300 mln zł - ale jest to maksymalne wynagrodzenie, jakie może otrzymać komornik przy egzekucji powyżej 1 mld zł. Trzeba pamiętać, że takie egzekucje stanowią tylko 1% wszystkich egzekucji przeprowadzanych w Polsce. 1% - a więc jest to coś nadzwyczajnego, co się może zdarzyć komornikowi niezbyt często, no i w takiej sytuacji, kiedy dotyczy to mienia o tak poważnej wartości, zarobek komornika może być odpowiednio wysoki. Oczywiście od swojego wynagrodzenia płaci on normalny podatek, tak jak wszyscy. Uważamy, że komornik ma szansę dobrze zarobić, pod warunkiem, że skutecznie wykonuje egzekucje; wtedy jest to korzyść obopólna - z jednej strony dla wierzyciela, bo przecież w tym celu zwraca się on do komornika, z drugiej strony dla samego komornika. A nadto jest to korzyść także dla wymiaru sprawiedliwości, bo wymiar sprawiedliwości jest wtedy szanowany, kiedy jego orzeczenia są wykonywane.</u>
          <u xml:id="u-57.17" who="#AleksanderBentkowski">Nadzór nad komornikami sprawuje minister sprawiedliwości. Ale, tak jak powiedziałem, są te ograniczenia - tylko w zakresie określonym ustawą i orzeczeniami sądu. Jako nowość ustawa wprowadza odpowiedzialność dyscyplinarną komorników. Jest to sąd dyscyplinarny, ale nieco inaczej ukształtowany, nie tak jak w innych korporacjach. Sąd ten składa się w zasadzie z sędziów zawodowych. W drugiej instancji orzeka trzech sędziów zawodowych.</u>
          <u xml:id="u-57.18" who="#AleksanderBentkowski">Proponujemy powołanie samorządu komorniczego w podobny sposób jak w innych korporacjach. Jest Krajowy Zjazd Komorników, który jest najwyższą instancją. Powołuje on Krajową Radę Komorniczą. Są okręgowe rady komorników, które pokrywają się terytorialnie z obecnymi apelacjami. W efekcie komornicy, którzy dzisiaj narzekają na duże skrępowanie w prowadzeniu swojej działalności egzekucyjnej, zyskują bardzo duże uprawnienia. Z drugiej strony liczymy na to, że te uprawnienia, a zwłaszcza sposób finansowania egzekucji, sposób określenia wynagrodzenia komorników, wyraźne uzależnienie wynagrodzenia komorników od efektywności egzekucji, spowodują, że ta egzekucja będzie zdecydowanie bardziej skuteczna. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-58">
          <u xml:id="u-58.0" who="#OlgaKrzyżanowska">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-58.1" who="#OlgaKrzyżanowska">Przemawiał sprawozdawca komisji pan poseł Aleksander Bentkowski.</u>
          <u xml:id="u-58.2" who="#OlgaKrzyżanowska">Sejm postanowił o wysłuchaniu w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego 10-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i 5-minutowych w imieniu kół.</u>
          <u xml:id="u-58.3" who="#OlgaKrzyżanowska">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-58.4" who="#OlgaKrzyżanowska">Proszę pana posła Kazimierza Pańtaka o zabranie głosu w imieniu klubu Sojuszu Lewicy Demokratycznej. Następnym mówcą będzie pan poseł Jan Świrepo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-59">
          <u xml:id="u-59.0" who="#KazimierzPańtak">Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Ustawa, którą dzisiaj rozpatrujemy, jest bardzo ważna. Nazwałbym ją ustawą ustrojową, jeżeli chodzi o funkcjonowanie trzeciej władzy, sądownictwa. Jest to ustawa ustrojowa dlatego, że wieńczy realizację wyroku sądowego, na co oczekuje strona, która wniosła sprawę, powód, który wygrał tę sprawę, ustrojowa nie tylko dlatego, że ma przysporzyć to powodowi korzyści, których oczekiwał, wnosząc sprawę i tocząc często nawet wieloletni bój, przedstawiając swoje racje w sądzie, przede wszystkim świadczyć ma ona o powadze wymiaru sprawiedliwości. Nie ma nic gorszego niż to, gdy wyrok sądu Rzeczypospolitej nie jest wykonany, a sytuacja w dziedzinie egzekucji — mówił o tym bardzo delikatnie i oględnie pan poseł sprawozdawca Aleksander Bentkowski — jest gorzej niż zła. W tej Izbie zajmowaliśmy się tą sprawą przy okazji różnych spraw wielokrotnie, dwukrotnie była nad tym debata związana raz z interpelacją poselską, a drugi raz — z zapytaniem poselskim. Stwierdziliśmy ponad wszelką wątpliwość, a przedstawiciel Ministerstwa Sprawiedliwości zbytnio temu nie przeczył, że sytuacja egzekucji jest w naszym systemie prawnym, delikatnie mówiąc, zła. Dlatego klub Sojuszu Lewicy Demokratycznej, w którego imieniu przemawiam, będzie głosował za tą ustawą, pomimo iż powstała ona w tempie superekspresowym. Komisja wniosła ją do laski marszałkowskiej półtora miesiąca temu, pracowaliśmy nad tą ustawą w podkomisji i komisjach, rezygnując z własnych ewentualnych wakacji. Posiedzenia odbywały się w czasie przerwy w obradach Sejmu. Dlatego, być może, ustawa ma luki, może nawet błędy, ponieważ nie zdążyliśmy dokonać wielu symulacji czy zasięgnąć ekspertyz w zakresie funkcjonowania: czy komornicy utrzymają się za tak obniżony wpis, jaki należy wpłacić przy wszczęciu egzekucji, czy być może będzie to interes nieopłacalny. A chcielibyśmy, żeby był to interes opłacalny zarówno dla komorników, jak i dla wierzycieli, ponieważ sprawna egzekucja jest uwieńczeniem najważniejszego celu procesu cywilnego, to jest osiągnięcia efektu, na jaki liczy strona, wnosząc pozew i płacąc ciężkie pieniądze w poszczególnych instancjach, dochodząc swoich racji (wpis do sądu czy opłaty adwokackie, radcowskie), chce osiągnąć. Ta ustawa jest też ważna, ponieważ wieńczy to, co nazwałbym — tu na własną odpowiedzialność użyję sformułowania — reformą czy małą reformą sądownictwa. Złożyło się na to pojęcie wiele ustaw, które znowelizowaliśmy w tej kadencji: a to nowelizacja Kodeksu postępowania cywilnego, gdzie wprowadziliśmy praktycznie trójinstancyjność, a to nowelizacja Kodeksu cywilnego, a to zmiana ustawy o ustroju sądów powszechnych. Ta ustawa powinna być przyjęta przez ten parlament, aby weszła w życie jak najszybciej.</u>
          <u xml:id="u-59.1" who="#KazimierzPańtak">Niestety, muszę apelować do wysokich komisji, których sam zresztą też jestem członkiem, aby poprawki, które ewentualnie zostaną zgłoszone (mam 3 takie poprawki), zostały rozpatrzone w dniu dzisiejszym, abyśmy jutro mogli tę ustawę przyjąć. Gdyby nie było innych poprawek - bo podczas konsultacji kuluarowych wielu kolegów posłów zastanawia się, czy wnosić poprawki, jeżeli miałoby to opóźnić wejście tej ustawy w życie, nierozpatrzenie jej w dniu jutrzejszym - to nawet jestem skłonny wycofać swoje poprawki, choć uważam niektóre z nich za ważne. Wówczas będziemy mogli ewentualnie liczyć na to, że Senat takie poprawki wniesie.</u>
          <u xml:id="u-59.2" who="#KazimierzPańtak">Wnoszę poprawkę do art. 45, polegającą na dodaniu ustępu; zatytułowałem go 1a, bo będę również wnosił o wykreślenie jednego z ustępów. Poprawka polega na tym, że jeżeli egzekucja okaże się bezskuteczna bądź wyegzekwowana kwota nie wystarczy na pokrycie kosztów egzekucji, komornik zwraca połowę opłaty stosunkowej czy przyjętej opłaty, którą wniósł wierzyciel komornikowi, przedstawiając tytuł egzekucyjny, tytuł wykonawczy. Dlaczego tę poprawkę uważam za ważną? Jedną z przyczyn opieszałości w dokonywaniu egzekucji przez komornika czy jej nierealizowania jest to, że w zasadzie komornik ma wybitnie dobrą sytuację - weźmie zaliczkę i w zasadzie na tym może skończyć się jego aktywność. Takie były głosy wielu wyborców i z praktyki to też wynika. Nie chciałbym tu obrażać komorników rzetelnie pracujących, ale takie jest poczucie wierzycieli, że aktywność komornika kończy się w momencie przyjęcia zaliczki. Często nie jest za bardzo zainteresowany poszukiwaniem majątku i wyegzekwowaniem należności. Ma wydrukowane postanowienia, a często jego aktywność jest niesprawdzalna. Oczywiście wiele do życzenia pozostawia też współpraca wierzyciela z komornikiem. Ale jeśli komornik wziął pieniądze, na tym mógłby często zakończyć działalność. Przez tę poprawkę chciałbym wprowadzić jakiś element dopingu dla komornika, a jednocześnie zachęty, żeby chciał efektywnie działać. Bo jeżeli nie wyegzekwuje... Choć pewnie w większości wypadków jest to niezależne od komornika. Jednocześnie chodzi o to, aby wierzyciel miał jakąś gwarancję, że odzyska chociaż część pieniędzy. Chcę powiedzieć to, o czym mówiłem wcześniej, że wierzyciel często poniósł już ogromne wydatki, dochodząc swojego roszczenia podczas procesu sądowego. Dlatego wnoszę tę poprawkę, aby komornik, jeżeli egzekucja jest bezskuteczna bądź nie wystarcza na pokrycie kosztów, zwrócił połowę zaliczki, którą przyjął przy wszczęciu egzekucji.</u>
          <u xml:id="u-59.3" who="#KazimierzPańtak">Sprawa druga. Chciałbym też, gdyż uważam ten przepis za niezbyt fortunnie sformułowany, zmienić albo w ogóle skreślić art. 45 ust. 4. Przepis ten brzmi: „Nie opłacony wniosek o wszczęcie egzekucji wniesiony przez adwokata lub radcę prawnego zwraca się bez wezwania do opłat”. Rzeczywiście na mocy ustawy o kosztach sądowych nie opłacony przez radcę prawnego albo adwokata wniosek bądź pozew powoduje, że sąd to zwraca, ale dotyczy to tylko opłat stałych, nie opłat stosunkowych. Sąd wzywa radcę prawnego czy adwokata do wniesienia opłaty stosunkowej. Bo sąd oblicza, może też kwestionować wysokość roszczenia, często sąd podwyższa, i chce, żeby ta opłata była należycie obliczona. Moim zdaniem, gdyby ten przepis dotyczył opłat stałych, wtedy sprawa byłaby ewidentna, tak jak w postępowaniu sądowym, ale ponieważ chodzi o opłaty stosunkowe, uważam, że komornik powinien to obliczyć. Często może nawet powstać błąd przy obliczaniu opłat stosunkowych — to jest kwestia, czy do należności dochodzonej egzekucji należy doliczyć odsetki itd. Dlatego uważam, że przepis ten należy skreślić, ponieważ jest to zbyt duża dolegliwość dla strony, jeżeli ten przepis miałby zastosowanie.</u>
          <u xml:id="u-59.4" who="#KazimierzPańtak">Sprawa ostatnia. Uważam za nieporozumienie określenie w art. 39 ust. 3 w sposób formalny tzw. kosztów przejazdu. Uważam, że koszty przejazdu powinny być kosztami rzeczywistymi bądź kosztami obliczonymi na podstawie przepisów ustawy, które stosuje się wobec pracowników instytucji państwowych, mianowicie chodzi o limit w zależności od liczby kilometrów. Regulują to odpowiednie przepisy. Natomiast tutaj przyjęto zasadę, która moim zdaniem może być bardzo krzywdząca dla wierzycieli, a jednocześnie być przedmiotem nie uzasadnionego, nie opodatkowanego dochodu komorników. Przepis brzmi: „Ilekroć w ustawie jest mowa o kosztach przejazdu, rozumie się przez to koszt 1/4 ceny litra benzyny wysokooktanowej za jeden 1 km drogi”. (Przepraszam, pani marszałek, dokończę tylko swoją myśl.). Powoduje to, że jeśli komornik przejedzie 100 km, to cena tego przejazdu będzie równa cenie 40 litrów benzyny, bo 1/4 litra benzyny na 1 km to jest przy 100 km 40 litrów i uzyskany w ten sposób swoisty dochód, bo przecież koszt przejazdu 100 km nie może wynosić tyle, ile kosztuje 40 litrów benzyny, byłby nie opodatkowany. W sposób sztuczny nabijałoby to kasę komornikom, którzy nie płaciliby od tego podatku, i byłoby krzywdzące, jeśli chodzi o wierzycieli. Ponieważ są ogólne przepisy, które się stosuje przy zwrocie tych kosztów, uważam za zasadny wniosek, aby ten przepis skreślić. Dziękuję uprzejmie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-60">
          <u xml:id="u-60.0" who="#OlgaKrzyżanowska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-60.1" who="#OlgaKrzyżanowska">Panie pośle, rozumiem, że otrzymam poprawki na piśmie.</u>
          <u xml:id="u-60.2" who="#OlgaKrzyżanowska">Przemawiał pan poseł Kazimierz Pańtak.</u>
          <u xml:id="u-60.3" who="#OlgaKrzyżanowska">Proszę pana posła Jana Świrepo o zabranie głosu w imieniu klubu Polskiego Stronnictwa Ludowego. Następnym mówcą będzie pan poseł Jerzy Wierchowicz.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-61">
          <u xml:id="u-61.0" who="#JanŚwirepo">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Klub Parlamentarny Polskiego Stronnictwa Ludowego pragnie potwierdzić, że rozwijająca się nasza gospodarka rynkowa wymaga prawnego i efektywnego egzekwowania należności, szczególnie po wyrokach sądowych. Dotychczasowe przepisy powodowały, że egzekucje komornicze stawały się coraz mniej efektywne, a koszty egzekucji wzrastały do 50% kwoty wierzytelności. Coraz częściej podmioty gospodarcze w celu egzekwowania swoich należności sięgają do rozwiązań niezgodnych z prawem, ale bardzo efektywnych.</u>
          <u xml:id="u-61.1" who="#JanŚwirepo">Projekt ustawy w zasadniczy sposób zmienia obowiązujące w tym zakresie przepisy, szczególnie można tu podać przykład zapisu art. 8 - możliwość wyboru przez wierzyciela komornika w granicach właściwości sądu apelacyjnego, przy jednoczesnym zachowaniu terenu działania komornika i obowiązku wszczynania postępowania egzekucyjnego na tym obszarze.</u>
          <u xml:id="u-61.2" who="#JanŚwirepo">Pozytywnie oceniamy zapisy w rozdz. 5 i 6, gdzie dosyć precyzyjnie określono, co tworzy koszty działalności egzekucyjnej komornika i za jakie wydatki należy się komornikowi zwrot kosztów, w tym także kosztów przejazdu równych kosztowi 1/4 litra benzyny na 1 km drogi.</u>
          <u xml:id="u-61.3" who="#JanŚwirepo">Największe kontrowersje wywołują w chwili obecnej wielkości opłat egzekucyjnych oraz brak powiązań wynagrodzenia komornika z efektywnością egzekucji. Problem ten rozwiązują zapisy w rozdz. 7 i 8, mówiące o opłatach egzekucyjnych i wynagrodzeniu komorników. Wynagrodzenie komorników, zgodnie z zapisem projektu ustawy w art. 61 i 62, składa się z dwóch części - stałej, w wysokości przeciętnego wynagrodzenia, i ruchomej, to znaczy wynagrodzenia prowizyjnego, wynikającego z opłat egzekucyjnych pobranych i ściągniętych w danym miesiącu, pomniejszonych o koszty działalności egzekucyjnej.</u>
          <u xml:id="u-61.4" who="#JanŚwirepo">Klub Parlamentarny Polskiego Stronnictwa Ludowego pozytywnie ocenia fakt, że projekt ustawy o komornikach sądowych i egzekucji przedstawiony w sprawozdaniu znacznie różni się od projektu komisyjnego. Projekt ten precyzyjnie określa wielkość opłat egzekucyjnych, w tym opłat za wszczęcie egzekucji (art. 45), które zgodnie z projektem wynoszą 7% egzekwowanej wartości, lecz nie więcej niż 1/3 całej opłaty. Jednocześnie w art. 49 ogranicza się maksymalną opłatę, która nie może być wyższa niż 21% wartości egzekwowanego świadczenia, jednak nie może być też niższa niż 1/10 i wyższa niż 30-krotna wysokość prognozowanego przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w państwowej sferze budżetowej. Obecnie opłata ta wynosiłaby ok. 30 tys. zł.</u>
          <u xml:id="u-61.5" who="#JanŚwirepo">Mamy nadzieję, że projekt ustawy zostanie uchwalony jeszcze na tym posiedzeniu, zwiększając znacznie bezpieczeństwo w obrocie gospodarczym. Głosując za odrzuceniem wniosku mniejszości, będziemy głosowali także za przyjęciem całej ustawy. Dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-62">
          <u xml:id="u-62.0" who="#OlgaKrzyżanowska">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-62.1" who="#OlgaKrzyżanowska">Przemawiał pan poseł Jan Świrepo.</u>
          <u xml:id="u-62.2" who="#OlgaKrzyżanowska">Proszę bardzo pana posła Jerzego Wierchowicza o zabranie głosu w imieniu Klubu Parlamentarnego Unii Wolności. Następnym mówcą będzie pan poseł Stanisław Rogowski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-63">
          <u xml:id="u-63.0" who="#JerzyWierchowicz">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Jak już powiedziano, egzekucja prawomocnych orzeczeń sądowych niemal od zawsze w naszym kraju była najsłabszym ogniwem w łańcuchu czynności, które składają się na wymiar sprawiedliwości. A właśnie skuteczność egzekwowania orzeczeń jest miernikiem jakości, miernikiem oceny poziomu pracy wymiaru sprawiedliwości. Właśnie przez pryzmat tej skuteczności zwykli obywatele oceniają swoje demokratyczne państwo. Słabość tej egzekucji, jej nieskuteczność często wywołują rozgoryczenie, gniew, pomówienie o korupcję, właśnie ze strony szarych obywateli. Trzeba jasno powiedzieć, że oni mają pełne prawo domagać się od państwa, by wyroki wydawane w imieniu tegoż państwa były respektowane i skutecznie egzekwowane. Niestety, tak dzisiaj nie jest i o tym mówili przedmówcy.</u>
          <u xml:id="u-63.1" who="#JerzyWierchowicz">Uzyskanie prawomocnego orzeczenia sądowego często jest dopiero początkiem drogi do uzyskania satysfakcji, zwykle materialnej. Zjawisko wydawania tzw. papierowych wyroków, które z różnych względów nie są wykonywane, jest niestety nader częste. Na pewno jedną z przyczyn tego chorego stanu rzeczy jest niewłaściwe funkcjonowanie komorników. Dzieje się tak nie tylko z winy samych komorników, ale także z winy przestarzałych regulacji prawnych mówiących o funkcjonowaniu tego zawodu.</u>
          <u xml:id="u-63.2" who="#JerzyWierchowicz">Po wielu dyskusjach między przedstawicielami Ministerstwa Sprawiedliwości, organizacji komorniczych i sejmowej Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka do laski marszałkowskiej zgłoszono projekt komisji sejmowej. Po debacie, jaka miała miejsce przed pierwszym czytaniem, w trakcie pierwszego czytania, także na forum właściwej komisji sejmowej oraz właściwej podkomisji powołanej do opracowania tego projektu, powstało sprawozdanie, nad którym dzisiaj debatujemy i w którym zawarto moim zdaniem projekt będący jednak wypadkową, kompromisem wszystkich żądań, wszystkich postulatów stron sporu o ukształtowanie nowych zasad funkcjonowania zawodu komorniczego. Jest oczywiste, że nie wszystkich on może zadowolić, już padły tu głosy krytyczne pod adresem tego projektu, gdyż tak jest rzeczywiście. Sam mam kilka uwag krytycznych. Jednakże jeden cel nadrzędny przyświeca chyba wszystkim bezpośrednio pracującym nad tym projektem, chodzi o to, by nastąpiła poprawa sytuacji wierzycieli, a więc tego obywatela, który zgłasza się do komornika, by ten wyegzekwował należne mu od dłużnika świadczenie. Sądzę, że polepszenie sytuacji wierzyciela w nowej, proponowanej regulacji następuje, i to jest bardzo istotne. Dlatego też chciałbym zacząć od poparcia rozwiązania proponowanego w rozdz. 7 projektu, gdzie mówi się o opłatach egzekucyjnych. Dzisiaj często dochodzi do paradoksalnej sytuacji polegającej na tym, że wierzyciel, mimo iż dysponuje prawomocnym orzeczeniem sądowym, nie wszczyna egzekucji, gdyż po prostu na egzekucję już go nie stać. Mam nadzieję, że nowe regulacje — mówię tu o przepisach art. 43–60 projektu — na takie sytuacje nie pozwolą.</u>
          <u xml:id="u-63.3" who="#JerzyWierchowicz">W projekcie proponuje się, by wszczęcie egzekucji było uzależnione od uiszczenia części opłaty, w wysokości 7% od wartości egzekwowanego świadczenia. Dzisiaj ta opłata wstępna może wynosić, jak wiemy, aż 25% wartości egzekwowanego świadczenia, a więc pod rządami nowej ustawy będzie ona trzy i pół raza niższa. Natomiast cała opłata finalna, według projektu ustawy, nad którą debatujemy, nie może być wyższa niż 21% wartości egzekwowanego świadczenia; dzisiaj zdarza się, że jest ona zdecydowanie wyższa.</u>
          <u xml:id="u-63.4" who="#JerzyWierchowicz">Z regulacjami dotyczącymi opłat egzekucyjnych, które uiszcza wierzyciel, łączą się ściśle przepisy rozdziału następnego, zatytułowanego „Wynagrodzenie komorników”. Intencją projektodawców oraz innych osób pracujących nad tą ustawą było od początku ścisłe uzależnienie, o czym mówił poseł sprawozdawca, wynagrodzenia komornika za prowadzenie egzekucji w danej sprawie od skuteczności tej właśnie egzekucji. Niestety w przedłożonym projekcie takiego jasnego uzależnienia, naszym zdaniem, dopatrzyć się nie sposób. Art. 61 mówi o stałym wynagrodzeniu miesięcznym komornika. I na to zgoda. Jednakże w ust. 2 tego artykułu mówi się, iż komornik oprócz wynagrodzenia, o którym mowa w ust. 1, pobiera wynagrodzenie prowizyjne z uzyskanych opłat egzekucyjnych. Takie sformułowanie nie jest, naszym zdaniem, jasne i będzie rodzić obawy, iż komornik będzie uzyskiwał prowizję przede wszystkim z opłat pobieranych od wierzycieli — a ci przecież płacą dobrowolnie — nie dbając tym samym zbytnio o uzyskanie opłat egzekucyjnych od dłużników, po prostu nie będzie tych opłat od dłużników ściągał skutecznie. Zdecydowanie lepiej brzmi sformułowanie proponowane przez rząd, gdzie się mówi, iż oprócz wynagrodzenia miesięcznego komornik pobiera prowizyjne wynagrodzenie związane z efektywnością egzekucji, w wysokości opłat egzekucji ściągniętych od dłużnika. Myślę, że o to tu chodzi.</u>
          <u xml:id="u-63.5" who="#JerzyWierchowicz">Sądzę, że właściwszym rozwiązaniem będzie także dodanie do proponowanego dotychczas brzmienia ust. 2 art. 62 słów: „przedstawiając zatrudniającemu go sądowi jego wyliczenie” (chodzi tu o wynagrodzenie komornika) oraz: „Należny od całości wynagrodzenia podatek przekazuje sąd”. Zwiększy to, naszym zdaniem, pożądany nadzór sądu nad komornikiem i zapewni bieżącą kontrolę sądu nad jego działalnością.</u>
          <u xml:id="u-63.6" who="#JerzyWierchowicz">Absolutnie pozytywnym rozwiązaniem, o czym już wspomniano, jest propozycja, by komornik ponosił odpowiedzialność za ewentualną szkodę wyrządzoną przy wykonywaniu czynności służbowych (art. 23 projektu), a także obligatoryjność zawarcia przez komornika umowy ubezpieczenia od odpowiedzialności cywilnej za ewentualnie wyrządzoną szkodę, która wynikła z jego działalności. Tutaj nasuwa się problem, czy ma zastosowanie przepis art. 417 K.c., dotyczący odpowiedzialności skarbu państwa za działanie funkcjonariuszy publicznych, czy też nie. Czy przepis proponowany w tym projekcie będzie lex specialis do przepisu Kodeksu cywilnego, czy też będzie obowiązywała solidarna odpowiedzialność skarbu państwa i komornika. To są zagadnienia, co do których, jak myślę, moje wątpliwości rozwieje pan minister sprawiedliwości.</u>
          <u xml:id="u-63.7" who="#JerzyWierchowicz">Ważną, nową regulacją w tym projekcie, godną pełnej akceptacji, jest prawo wyboru komornika w granicach właściwości sądu apelacyjnego. Leży to oczywiście w interesie wierzyciela i myślę, że wszyscy to nowatorskie rozwiązanie poprzemy.</u>
          <u xml:id="u-63.8" who="#JerzyWierchowicz">Zgłaszamy jednak kolejne zastrzeżenie do regulacji zawartej w przepisach przejściowych (chodzi tutaj o przepis art. 101 ust. 2). Naszym zdaniem minister sprawiedliwości istotnie powinien mieć możliwość zwolnienia komornika od spełnienia obowiązku, o którym mowa w ust. 1 tegoż artykułu. Chodzi tutaj o wymogi, jakie stawia się osobom, które już wykonują zawód komornika, a które będą wykonywać ten zawód w chwili wejścia w życie nowej ustawy, zakładając, że ustawa ta będzie uchwalona, na czym nam wszystkim na pewno zależy. Zwolnienie takie, wydane przez ministra sprawiedliwości, winno następować jednakże wtedy, gdy z takim wnioskiem wystąpi prezes sądu apelacyjnego właściwego dla miejsca działania komornika; i tej treści poprawkę zgłaszamy.</u>
          <u xml:id="u-63.9" who="#JerzyWierchowicz">Wysoka Izbo! Składam odpowiednie poprawki w sprawach, które budzą nasze wątpliwości i nie ukrywam, że od stosunku Wysokiej Izby do naszych zastrzeżeń, do naszych poprawek zależy ostateczne stanowisko mego klubu w głosowaniu nad całością projektu tej ustawy. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-63.10" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-64">
          <u xml:id="u-64.0" who="#OlgaKrzyżanowska">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-64.1" who="#OlgaKrzyżanowska">Przemawiał pan poseł Jerzy Wierchowicz.</u>
          <u xml:id="u-64.2" who="#OlgaKrzyżanowska">Proszę bardzo pana posła Stanisława Rogowskiego o zabranie głosu w imieniu klubu Unii Pracy. Następnym mówcą będzie pan poseł Eugeniusz Januła.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-65">
          <u xml:id="u-65.0" who="#StanisławRogowski">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Powtórzę tylko uwagi posła sprawozdawcy i moich przedmówców, że z zadowoleniem należy powitać to, iż komisja sprawiedliwości, pracując bardzo efektywnie i szybko, przedstawiła jeszcze przed zakończeniem tej kadencji sprawozdanie o komisyjnym projekcie ustawy o komornikach sądowych i egzekucji. Taka ustawa jest potrzebna, kwestia ta nie podlega dyskusji, oczywiste jest bowiem to, iż nie tylko w ostatnich latach, lecz w ogóle w historii naszego kraju egzekucja była chyba najsłabszą stroną polskiego systemu sądowniczego. To oczywiste, na złą tradycję trudno się tu powoływać, ale tak właśnie było. Nie wiem, z czego to wynikało, nie chciałbym się nad tym dłużej rozwodzić, ale rzeczywiście istniała nieegzekwowalność wyroków sądowych, która dotykała przede wszystkim osoby uboższe, nie mające własnych możliwości egzekucyjnych. Nie mówię tu o modnej ostatnio w niektórych kręgach egzekucji przeprowadzanej siłą, ale po prostu o pewnym „wychodzeniu” spraw u komorników, którzy nie zawsze byli skłonni do wyegzekwowania szczególnie bardzo niewielkich wierzytelności. To powodowało wątpliwości co do konstytucyjnego prawa do sądu i nie stwarzało gwarancji materialnych, że takie prawo w istocie stosowane jest wobec wszystkich w równym stopniu, że funkcjonuje ono w jednakowy sposób. Do ustawy tej można mieć różne zastrzeżenia i przede wszystkim wątpliwości, czy rzeczywiście poprawi ona efektywność w takim stopniu, jak byśmy chcieli, czy wyjaśni całkowicie wszystkie kwestie finansowe. Wprawdzie w tym zakresie jest to duży krok naprzód i wszystko, żeby tak właśnie było, zostało zrobione zgodnie z najlepszą wiedzą komisji, ale chociażby jeśli chodzi o wynagrodzenie prowizyjne i o kwestie związane z jego obliczaniem, to, być może, w praktyce nie do końca się sprawdzi. Niemniej jednak wydaje się, że brak ustawy, nawet w tym kształcie, będzie o wiele gorszym skutkiem aniżeli ustawa uchwalona, jak mówię, z pewnymi wątpliwościami, z pewnymi strefami cienia, które wyjaśnią się dopiero podczas stosowania tych zapisów.</u>
          <u xml:id="u-65.1" who="#StanisławRogowski">Chciałbym powiedzieć jeszcze w imieniu mojego klubu, że szczególnie zależy nam na tym, by poprawiła się sytuacja, jeśli chodzi o funkcjonowanie komorników, które wielokrotnie było krytycznie oceniane przez społeczeństwo, szczególnie przez osoby, które miały niewielkie wierzytelności, a które po długich miesiącach czy latach uzyskiwały właściwy, dla siebie dogodny, wyrok, a potem nie mogły tego wyegzekwować. Chodzi o to, by wprowadzony system z jednej strony był dostosowany do realiów gospodarki rynkowej, a z drugiej był zharmonizowany ze wszystkimi innymi przepisami, które reformowały w ostatnich czasach cały nasz system sądownictwa, z kodeksami, jak również z przepisami o prokuraturze, o sądach, a przede wszystkim umożliwiał wykonywanie wyroków sądowych.</u>
          <u xml:id="u-65.2" who="#StanisławRogowski">Na zakończenie chciałbym jeszcze powiedzieć o dwóch szczegółowych kwestiach. Mianowicie będziemy głosować przeciwko wnioskowi mniejszości, który pozwala być komornikiem osobie, która ukończyły jedynie studia ekonomiczne, a nie prawnicze lub administracyjne. W pierwszym czytaniu wyrażałem również pewne wątpliwości, czy studia administracyjne rzeczywiście zapewniają dobrą wiedzę, ale biorąc pod uwagę programy studiów, ponieważ na studiach administracyjnych jest także sporo prawa, można to dopuścić. Natomiast nie wydaje się, żeby właściwe było dopuszczenie do tego zawodu osób, które mają tylko studia ekonomiczne, albowiem tu wykształcenie prawnicze i pewna znajomość prawa jest, naszym zdaniem, niezbędna.</u>
          <u xml:id="u-65.3" who="#StanisławRogowski">I jeszcze jedno. Bardzo dobrze, że w art. 24 wprowadzono obowiązek ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej. Trudno sobie wyobrazić, by miało być inaczej. W krajach rozwiniętych osoby wykonujące takie zawody zaufania publicznego jak m.in. komornik właściwie nie działają bez ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej. Brak takiego ubezpieczenia jest przecież niebezpieczny nie tylko dla samego komornika, ale przede wszystkim dla jego klientów, bo w razie powstania szkody tylko w rzadkich przypadkach komornik może zaspokoić ewentualne wierzytelności ze swoich środków. Dlatego też ten obowiązek jest konieczny i bardzo dobrze się stało, że taki zapis się tu znalazł. Chciałbym tu wnieść poprawkę niewielką, ale jednak taką, która będzie precyzowała w art. 15 jedną z przesłanek dla ministra sprawiedliwości do odwołania komornika. Mianowicie w pkt. 7 ta przesłanka brzmi obecnie tak: komornik może być odwołany, jeżeli utracił z zawinionych przez siebie przyczyn ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej. Oczywiście to jest słuszne. Natomiast może być też taka sytuacja, że komornik w ogóle nie zawarł, również z przyczyn zawinionych, takiej umowy. Oczywiście niezawarcie umowy nie jest utraceniem umowy. Dlatego dodanie słów „nie zawarł” i potem „lub utracił” itd. będzie wypełniało całkowicie brzmienie tej przesłanki.</u>
          <u xml:id="u-65.4" who="#StanisławRogowski">Myślę, że po uwzględnieniu przez komisje niektórych, a może wszystkich poprawek ustawa będzie lepsza. W każdym razie nasz klub poprze w głosowaniu ten projekt ustawy. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-66">
          <u xml:id="u-66.0" who="#OlgaKrzyżanowska">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-66.1" who="#OlgaKrzyżanowska">Przemawiał pan poseł Stanisław Rogowski.</u>
          <u xml:id="u-66.2" who="#OlgaKrzyżanowska">Proszę bardzo o zabranie głosu pana posła Eugeniusza Janułę z Nowej Demokracji - Koła Poselskiego. Następnym mówcą będzie pan poseł Piotr Chojnacki.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-67">
          <u xml:id="u-67.0" who="#EugeniuszJanuła">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Wyrazem skuteczności państwa demokratycznego jest kwestia ściągalności podatków oraz możliwości egzekucji komorniczej. O ile w Polsce podatki się egzekwuje stosunkowo już nieźle, to piętą Achillesową polskiego systemu jest to, że bardzo wielu obywateli ma prawomocne wyroki, a nie jest w stanie uzyskać ściągalności. A więc zdaniem tej grupy obywateli, nie tylko zresztą tej, państwo, mówiąc trywialnie, nabija ich w butelkę.</u>
          <u xml:id="u-67.1" who="#EugeniuszJanuła">Nowelizacja ustawy idzie w tym kierunku, by doprowadzić do skuteczności egzekucji komorniczej. Jest to bardzo ważny aspekt i wbrew pozorom nie zawiera się tylko w określeniu zawodu komornika czy jakiegoś katalogu jego działań, ale jest to ustawa w pewnym sensie fundamentalna dla naszego wymiaru sprawiedliwości, czyli dla systemu demokratycznego w ogóle.</u>
          <u xml:id="u-67.2" who="#EugeniuszJanuła">Generalnie rzecz biorąc, Nowa Demokracja zgadza się ze stanowiskiem zaprezentowanym przez pana posła sprawozdawcę. Natomiast mamy pewne wątpliwości, nie zgłaszamy ich na piśmie, ale jeszcze do rozważenia są takie: kwestia wynagrodzenia prowizyjnego czy urzędniczego. W naszym rozumieniu komornik jest i powinien być urzędnikiem państwa, wynagradzanym godnie i sowicie, bo pełni bardzo ważną funkcję. Wynagrodzenie prowizyjne powinno być nieznacznym tylko dodatkiem do jego pensji, dlatego że zarówno komornik, jak i celnik i, za przeproszeniem, wykonawca wyroków sądowych, czyli np. kat, jeżeliby mieli wynagrodzenie prowizyjne, no to, przepraszam, będą dążyli do...</u>
          <u xml:id="u-67.3" who="#komentarz">(Wesołość na sali)</u>
          <u xml:id="u-67.4" who="#EugeniuszJanuła"> To musi budzić śmiech, ale jest to kwestia pewnego systemu, bo dążyliby do maksymalnego egzekwowania swoich należności. Nie w tym kierunku państwo powinno iść. A więc te sprawy, leżące może nie tyle w sferze formalnej, ile moralnej, muszą jednak być tutaj również wyeksponowane w aspekcie infrastruktury prawa.</u>
          <u xml:id="u-67.5" who="#EugeniuszJanuła">Wreszcie kwestia, której dotyczy wniosek mniejszości, a mianowicie, czy komornikiem może czy musi być tylko i wyłącznie prawnik.</u>
          <u xml:id="u-67.6" who="#EugeniuszJanuła">Pani marszałek, Wysoka Izbo, Nowa Demokracja stoi na stanowisku, że tutaj powinniśmy być bardziej liberalni. Należy dopuścić również do wykonywania zawodu komornika chociażby ekonomistów. Dlaczego? Bo przecież wiedza ekonomiczna jest również niezbędna, a nie tylko sucha znajomość prawa. Natomiast dla komorników, którzy nie reprezentują zawodu prawniczego, należy oczywiście przeprowadzać pewnego rodzaju aplikacje i w konsekwencji egzamin ze znajomości prawa, bo pewnym zakresem znajomości prawa komornik się musi odznaczać.</u>
          <u xml:id="u-67.7" who="#EugeniuszJanuła">Generalnie rzecz biorąc i konkludując moje wystąpienie, chcę powiedzieć, że Nowa Demokracja jest za szybkim zakończeniem prac nad projektem tej ustawy, bo w celu uzupełnienia systemu prawa ta ustawa jest nam pilnie i koniecznie potrzebna. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-68">
          <u xml:id="u-68.0" who="#OlgaKrzyżanowska">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-68.1" who="#OlgaKrzyżanowska">Przemawiał pan poseł Eugeniusz Januła.</u>
          <u xml:id="u-68.2" who="#OlgaKrzyżanowska">Proszę o zabranie głosu pana posła Piotra Chojnackiego, nie zrzeszonego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-69">
          <u xml:id="u-69.0" who="#PiotrChojnacki">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Dobiegają końca prace nad projektem ustawy o komornikach sądowych i egzekucji. Jest to projekt komisyjny. Z satysfakcją muszę stwierdzić, że odpowiada on moim oczekiwaniom w tym względzie. Mówię o tym dlatego, gdyż pierwsza wersja projektu budziła istotne wątpliwości, w szczególności w sferze dotyczącej pełnej samodzielności i niezależności organów egzekucyjnych - komorników. Wydaje się bowiem, że komornik z racji swoich funkcji nie może być utożsamiany z niektórymi wolnymi zawodami prawniczymi, na przykład adwokatami czy notariuszami, albowiem my w swojej pracy posługujemy się czasami autorytetem państwa, natomiast komornik w swojej pracy bardzo często, niestety, musi się posługiwać siłą tego państwa - myślę tu o asyście policyjnej czy innych organach, którymi może się posłużyć w toku egzekucji. Stąd pełne usamodzielnienie komornika nie powinno wchodzić w grę i ustawa ostatecznie wersję taką akceptuje, to znaczy, że komornik w dalszym ciągu pozostaje organem egzekucji sądowej i jest przypisany do właściwego sądu rejonowego, na którego terenie ma swoją siedzibę. Podlega w tym względzie odpowiedniemu nadzorowi organizacyjnemu i judykacyjnemu sądów, które nad nim stoją. Jest to prawidłowe.</u>
          <u xml:id="u-69.1" who="#PiotrChojnacki">Mówiono tu wiele o tym, że egzekucja nasza jest, niestety, egzekucją mało skuteczną. Jako prezes sądu i wieloletni sędzia muszę powiedzieć, że istotnie tak jest. Szczególnie teraz, kiedy życie gospodarcze uległo bardzo znacznemu skomplikowaniu, obserwujemy wręcz bezsilność organów komorniczych w prowadzeniu egzekucji, zwłaszcza egzekucji sum pieniężnych, a także egzekucji z nieruchomości, które są bardzo złożoną procedurą, wymagającą doskonałej wręcz znajomości prawa. Naprzeciw temu wychodzi rozwiązanie podnoszące w sposób istotny kwalifikacje komornicze. Nie zgadzam się z kolegami przedmówcami, którzy wnosili o to, żeby inne zawody również były dopuszczone do wykonywania tych funkcji, poza kierunkami wykształcenia prawniczego i administracyjnego. Wykształcenie ekonomiczne, kolego Januła, raczej tu nie powinno mieć bezpośredniego zastosowania, są to jednak dwie zupełnie różne dziedziny ludzkiej działalności. Trzeba bowiem mieć na względzie, że komornik w swojej pracy musi dysponować nie tylko określoną wiedzą, wiedzą stricte prawniczą i w zakresie egzekucji bardzo złożoną. Kto miał do czynienia z przepisami Kodeksu postępowania cywilnego w zakresie egzekucji, wie, jak trudna to jest dziedzina, z którą sobie nierzadko i sędziowie nie radzą. Dlatego też dopuszczenie innych osób byłoby za dużym ryzykiem. Słusznie też w ustawie przewiduje się aplikację komorniczą i kolejne stopnie wtajemniczenia, a mianowicie asesurę, a dopiero następnie powołanie na komornika, co jest zjawiskiem bardzo pożądanym. 10-letni okres, jaki pozostawiamy komornikom obecnie mającym te uprawnienia do uzupełnienia swoich kwalifikacji, jest w moim przekonaniu wystarczający. Kto w ciągu 10 lat nie uzupełni swojej wiedzy w tym względzie, nie powinien ubiegać się o nominację komorniczą.</u>
          <u xml:id="u-69.2" who="#PiotrChojnacki">O wynagrodzeniach mówiło się tu sporo. Nie będę rozważał kwestii dotyczących opłat egzekucyjnych, rzecz jest do dyskusji, jak zwykle, gdy chodzi o pieniądze. Dla jednych kwota 30-krotnego średniego wynagrodzenia może być kwotą bardzo wysoką i może bulwersować, natomiast na innych wcale nie musi robić tak oszałamiającego wrażenia. Uważam, że wynagrodzenie komornika powinno być adekwatne do jego pracy i tu powiązanie skuteczności egzekucji z wynagrodzeniem komornika - i to powiązanie wprost - jest w pełni uzasadnione.</u>
          <u xml:id="u-69.3" who="#PiotrChojnacki">Jak powiedziałem wcześniej, mam niejakie doświadczenia z pracy z komornikami, obserwowałem i nadzorowałem tę pracę i wiem, że wymaga ona szczególnych predyspozycji psychofizycznych, nie tylko intelektualnych. Jest to praca ciężka, często odbywa się w środowisku kryminogennym, zdemoralizowanym w znacznym stopniu, toteż komornik pracujący w tych środowiskach jest narażony na liczne nieprzyjemności, nie mówiąc o bezpośrednim zagrożeniu życia i zdrowia, bo przecież nierzadkie są przypadki czynnych napaści na komorników w trakcie wykonywania przez nich czynności egzekucyjnych. Dlatego ustalenie wynagrodzenia, maksymalnego wprawdzie, ale w tej kwocie, o której jest mowa, uważam za całkowicie do przyjęcia.</u>
          <u xml:id="u-69.4" who="#PiotrChojnacki">Na koniec chcę tylko jeszcze wnieść poprawkę do art. 97, aby po pkt. 1 w tym artykule dodać: skreślić art. 21. Przepisy wprowadzające ustawę o komornikach sądowych i egzekucji wyłączają wszystkie unormowania dotyczące komorników z ustawy Prawo o ustroju sądów powszechnych. W tym zakresie trzeba też przyjąć, że art. 21, który tej kwestii dotyczy, przez pomyłkę nie został skreślony i dlatego będę wnosił o skreślenie art. 121 z ustawy Prawo o ustroju sądów powszechnych. Dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-70">
          <u xml:id="u-70.0" who="#OlgaKrzyżanowska">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-70.1" who="#OlgaKrzyżanowska">Przemawiał pan poseł Piotr Chojnacki.</u>
          <u xml:id="u-70.2" who="#OlgaKrzyżanowska">Był to ostatni ze zgłoszonych mówców.</u>
          <u xml:id="u-70.3" who="#OlgaKrzyżanowska">Proszę bardzo o zabranie głosu sekretarza stanu w Ministerstwie Sprawiedliwości pana Grzegorza Ciecierskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-71">
          <u xml:id="u-71.0" who="#GrzegorzCiecierski">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Trudna sytuacja w zakresie postępowania egzekucyjnego wymaga wprowadzenia szybkich zmian ustawowych i organizacyjnych. Konieczne jest zatem przyjęcie takich rozwiązań, które zwiększą efektywność egzekucji, o czym tu powszechnie mówiono, przyspieszą postępowanie i - co jest niezwykle istotne - obniżą koszty tego postępowania. Tym postulatom wyszedł naprzeciw poselski projekt ustawy o komornikach sądowych i egzekucji.</u>
          <u xml:id="u-71.1" who="#GrzegorzCiecierski">Niektóre propozycje przewidziane w projekcie poselskim spotkały się z krytycznymi uwagami rządu, zawartymi w przedstawionym w dniu 9 maja 1997 r. Wysokiej Izbie stanowisku rządu. Przypomnę, że według projektu ustrój komorników miał być oparty na pełnej prywatyzacji ich działalności i niemal całkowitej niezależności od organów państwa. Rząd nie podzielał tych założeń i był przeciwny tak radykalnym zmianom. Jednocześnie jednak, już przy przedłożeniu stanowiska rządu do projektu poselskiego, został przedstawiony projekt ustawy o komornikach sądowych i opłatach egzekucyjnych opracowany w Ministerstwie Sprawiedliwości we współpracy z Komisją Kodyfikacyjną Prawa Cywilnego, w skład której wchodzą wybitni procesualiści zarówno naukowcy, jak i sędziowie Sądu Najwyższego.</u>
          <u xml:id="u-71.2" who="#GrzegorzCiecierski">Wysoki Sejmie! Autorzy tego projektu brali następnie czynny udział w pracach Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka, Komisji Ustawodawczej oraz w podkomisji nadzwyczajnej do rozpatrzenia projektu ustawy o komornikach sądowych i egzekucji. Prezentowany dziś Wysokiej Izbie projekt ustawy zawarty w sprawozdaniu Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka oraz Komisji Ustawodawczej jest więc owocem wspólnej pracy wyżej wymienionych podkomisji oraz przedstawicieli rządu i komisji kodyfikacyjnej, a także - co chcę szczególnie podkreślić - przedstawicieli Stowarzyszenia Komorników Polskich. Wypracowany w ten sposób projekt aktu prawnego podnosi status zawodowy komornika jako funkcjonariusza publicznego, przed którym stawia się wysokie wymagania zawodowe, tj. ukończenie wyższych studiów i odbycie 2-letniej aplikacji komorniczej. Jednocześnie reguluje się wysokość wynagrodzenia komornika, które w znacznej mierze zostaje uzależnione od skuteczności egzekucji. W toku dyskusji zgodnie przyjęto, że skuteczność i szybkość egzekucji wymaga znacznej samodzielności komorników, przy jednoczesnym istnieniu systemu kontroli ze strony resortu sprawiedliwości i kontroli ze strony samorządu komorniczego. Utworzenie samorządu komorniczego o szerokich uprawnieniach nadzorczych jest zupełnym novum w naszym ustawodawstwie i czyni zadość licznym postulatom wysuwanym przez środowisko komorników. Wśród licznych celów, jakie spełniałby ten samorząd, jest m.in. wyrażenie opinii w sprawach powoływania i odwoływania komorników i asesorów komorniczych, co powinno mieć pozytywny wpływ także na poziom etyczny tej grupy zawodowej. Do zadań samorządu komorniczego ma należeć m.in. budowanie i utrzymywanie hal aukcyjnych, co powinno urealnić egzekucję z ruchomości, prowadzenie różnych wspólnych dla komorników przedsięwzięć, w tym ich szkoleń itp.</u>
          <u xml:id="u-71.3" who="#GrzegorzCiecierski">Pani Marszałek! Panie i Panowie Posłowie! Jak już wspomniałem, wśród założeń projektu ustawy dominował postulat obniżenia kosztów egzekucji. Ze zrozumiałych względów nie będę prezentował szczegółowo przyjętych rozwiązań - zrobił to pan poseł sprawozdawca. Ograniczę się do wyrażenia poglądu, że znaczne obniżenie kosztów egzekucji, ustalenie w ustawie, a nie jak dotąd w rozporządzeniu, wysokości opłat egzekucyjnych oraz uproszczenie całego systemu pobierania i rozliczania opłat stanowi pozytywny wynik dyskusji różnych środowisk.</u>
          <u xml:id="u-71.4" who="#GrzegorzCiecierski">Projekt ustawy zawiera szereg nowych rozwiązań, np. możliwość wyboru komornika przez wierzyciela w granicach obszaru całego sądu apelacyjnego. Powinno to być elementem konkurencyjności, ale i dużej mobilizacji w szybkim podejmowaniu czynności. Istotne znaczenie dla podniesienia jakości pracy komorników powinny mieć również nowe przepisy z zakresu postępowania dyscyplinarnego komorników.</u>
          <u xml:id="u-71.5" who="#GrzegorzCiecierski">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Wystąpienie kończę prośbą o przyjęcie projektu ustawy w wersji objętej omawianym sprawozdaniem. Na zakończenie pragnę dodać, że rząd traktuje projekt ustawy jako pierwszy krok w zakresie uzdrowienia postępowania egzekucyjnego. Trwają bowiem zakrojone na szeroką skalę prace Komisji Kodyfikacyjnej Prawa Cywilnego nad przygotowaniem projektu zmian w prawie egzekucyjnym objętym Kodeksem postępowania cywilnego.</u>
          <u xml:id="u-71.6" who="#GrzegorzCiecierski">Jeżeli można, pani marszałek, chciałbym odnieść się do uwagi pana posła Wierchowicza, w pełni zgadzam się bowiem z jego stanowiskiem i stanowiskiem wszystkich posłów, których głęboką troską jest poprawienie sytuacji egzekucyjnej, bo nie ma nic gorszego dla powagi państwa, jak nie wyegzekowane skutecznie orzeczenia sądowe. To świadczy o dużym kryzysie i stąd też bardzo aktywny udział rządu w pracach nad tym projektem. Mnie jest trudno, panie pośle, na bieżąco przedstawić to stanowisko. Myślę, że będzie szczegółowa dyskusja na posiedzeniu komisji. Chcę tylko powiedzieć, jeśli pan pozwoli, że ustawa w art. 23 obejmuje wszystkie czynności komornika — także te, których nie ma w Kodeksie postępowania cywilnego. Między tym przepisem, ogólnie określającym odpowiedzialność komornika, a art. 769 § 1 i 2 K.p.c. będzie zachodził — w moim przekonaniu — stosunek ogólności i specjalności. Art. 23 projektu ustawy o komornikach stanowi lex generalis, natomiast art. 769 K.p.c. stanowi lex specialis, odnoszący się wyłącznie do czynności egzekucyjnych prowadzonych według K.p.c., czyli odpowiedzialność byłaby tu solidarna zarówno komornika, jak i skarbu państwa. Odszkodowanie według art. 769 § 1 zawęża podstawy odpowiedzialności solidarnej. Brak jest tutaj możliwości zapobieżenia szkodzie przez strony egzekucji. Dlatego też w moim przekonaniu nie zachodzi sprzeczność między art. 23 i art. 769 K.p.c.</u>
          <u xml:id="u-71.7" who="#GrzegorzCiecierski">Jeśli chodzi o inne uwagi tutaj zgłaszane, to sądzę, że będzie możliwość szczegółowego ich przeanalizowania w komisjach, dlatego prosiłbym panią marszałek o zwolnienie mnie z obowiązku zajmowania stanowiska. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-71.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-72">
          <u xml:id="u-72.0" who="#OlgaKrzyżanowska">Dziękuję, panie ministrze.</u>
          <u xml:id="u-72.1" who="#OlgaKrzyżanowska">Czy pan poseł ma pytanie do pana ministra?</u>
          <u xml:id="u-72.2" who="#OlgaKrzyżanowska">Proszę bardzo przedstawić pytanie, zanim udzielę głosu panu posłowi sprawozdawcy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-73">
          <u xml:id="u-73.0" who="#StanisławStec">Panie ministrze, mam takie pytanie: Czy pana zdaniem po wejściu w życie tej ustawy jest nadzieja, że w ciągu 3 czy 6 miesięcy nastąpi poprawa efektywności egzekucji realizowanej przez komorników i obniżenie ich kosztów? Na wysokość kosztów bardzo narzekają ci, którzy chcą dochodzić należności już zasądzonych i nieraz ze względu na koszty po prostu z tego rezygnują. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-74">
          <u xml:id="u-74.0" who="#OlgaKrzyżanowska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-74.1" who="#OlgaKrzyżanowska">Proszę bardzo, może pan minister będzie uprzejmy odpowiedzieć.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-75">
          <u xml:id="u-75.0" who="#GrzegorzCiecierski">Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Istotą i filozofią działania przepisów ustawy, którą omawiamy, jest właśnie próba uzdrowienia tego, o co pan poseł Stec był łaskaw zapytać. Mogę powiedzieć, że zmiana systemu wynagradzania komorników, przejście na bardzo prosty system wynagrodzenia stałego w wysokości jednej przeciętnej prognozowanej miesięcznej w sferze budżetowej, to jest stała podstawa. Potem jest premia prowizyjna. Była tu już mowa o tym - pan poseł Bentkowski to przedstawiał - jaka jest kolejność pokrywania wydatków, jeżeli chodzi o kwestie odnoszące się do premii prowizyjnej. Muszę powiedzieć, że generalnie rzecz biorąc, bo chciałbym za zgodą pani marszałek operować generaliami, koszty egzekucji w tym układzie przewiduje się zmniejszyć o połowę - z 40% do 20%. Wierzyciel będzie obciążony wpłatą 7-procentowej zaliczki, w przeciwieństwie do kosztów, jakie ponosił. Oczywiście koszty egzekucji w tej sytuacji spadają z 40% do 21%. Jednak nieskomplikowany system wynagradzania - bo dotychczas obowiązujący system jest bardzo skomplikowany, wielowątkowy i niewątpliwie nawet bardzo trudny do kontrolowania przez stronę, która w tym się gubi - opiera się na tym, aby jednak przyspieszyć to w sposób zdecydowany. Żeby komornik nie odczuł spadku poziomu swoich dochodów, musi znacznie - przynajmniej o 1/3 - zwiększyć wydajność, tzn. liczbę przeprowadzanych czynności, a to wymusza z kolei prowadzenie tych prac szybko, w sposób zdecydowany. Dochodzi jeszcze to, że pozostałe 14% zaliczki będzie mógł sobie policzyć przy wyegzekwowaniu tego roszczenia, a zatem po efektywnym zakończeniu egzekucji, co, szanowny panie pośle, stanowi najlepszy doping, wpływa na zwiększenie skuteczności prowadzenia egzekucji, chociaż oczywiście chcę powiedzieć, że dotychczas, według naszych informacji i naszych stymulacji i analiz, które prowadziliśmy w różnym ujęciu, jedynie tzw. duże egzekucje stanowią 3% ogólnej liczby spraw przechodzących przez system egzekucyjny, natomiast 40% spraw, generalnie biorąc, to sprawy, które nie przynoszą żadnego dochodu, bo to są zwolnienia, sprawy alimentacyjne itd. W tym stanie rzeczy po to, aby utrzymać kancelarię na dotychczasowym poziomie przy tym systemie opłat egzekucyjnych, branych dopiero w dwóch trzecich po zakończeniu egzekucji, taka obawa nie istnieje, a wymuszanie załatwiania większej liczby spraw odpowiada również na troskę, którą pan poseł się kierował, że te sprawy muszą być załatwiane szybko. Wreszcie jest kwestia konkurencyjności. Jeżeli w ramach dużego obszaru sądu apelacyjnego zainteresowany może wybrać komornika, o którym wie, że jest skuteczny, i przekazać mu swoją sprawę, to jest to również kwestia możliwości przyspieszenia przez stronę. Oczywiście ten fakt będzie pewnie pociągał za sobą pewne skutki finansowe zmierzające do tego, że jednak pewne opłaty i koszty postępowania będą tu większe, ale też zachowujemy gwarancję, że komornik właściwy, według właściwego rewiru, będzie musiał przyjąć sprawę osoby, która się do niego zwróci. A zatem jest to możliwość przyśpieszenia, możliwość wyboru przy jednoczesnym zagwarantowaniu tego minimum, które jest obecnie. Tak więc biorąc pod uwagę system opłat, system wynagradzania prowizyjnego, zwłaszcza komorników, a także sam układ tabelaryczny tych wielkości mamy gwarancję, że na razie na etapie wstępnej nowelizacji tych przepisów, przed generalną przebudową całego systemu egzekucji, co nastąpi już w wyniku prac komisji kodyfikacyjnej, mamy pełną podstawę, aby przypuszczać, że rozwiązania te będą skuteczne. Zresztą analizowaliśmy je wszechstronnie z przedstawicielami komorników i uważamy, że takie niebezpieczeństwo, aby mogło być gorzej albo też aby nie było znaczącego postępu, w tej materii nie istnieje.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-76">
          <u xml:id="u-76.0" who="#OlgaKrzyżanowska">Dziękuję, panie ministrze.</u>
          <u xml:id="u-76.1" who="#OlgaKrzyżanowska">Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji pana posła Aleksandra Bentkowskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-77">
          <u xml:id="u-77.0" who="#AleksanderBentkowski">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Jak na tak kontrowersyjną i nietypową ustawę stosunkowo niewiele jest zgłoszonych poprawek. Mam nadzieję, że dzisiaj jeszcze wieczorem postaramy się te poprawki omówić i przedstawić Sejmowi do rozstrzygnięcia w dniu jutrzejszym.</u>
          <u xml:id="u-77.1" who="#AleksanderBentkowski">Odpowiadając także po części na pytanie pana posła Steca tutaj przedstawione panu ministrowi Ciecierskiemu, powiem, że od początku zakładaliśmy sens zmiany tej ustawy tylko wtedy, kiedy przyniesie ona bardzo konkretne efekty. Głęboko wierzę w to, że teraz ta ustawa zacznie skuteczniej chronić interes wierzyciela. Nie ukrywam - kosztem interesu dłużnika. Ciężar prowadzenia tej egzekucji przenosimy jednak z wierzyciela na dłużnika. Aby komornik mógł uzyskać te pieniądze od dłużnika, musi tę egzekucję prowadzić skutecznie. Tak więc osobiście będę popierał poprawkę zgłoszoną tutaj przez pana posła Pańtaka, aby w przypadku nieskutecznej egzekucji komornik był zobligowany do zwrócenia połowy opłaty. Będzie to bardzo dobry doping dla komornika, aby tę egzekucję prowadzić skutecznie, bo bardzo niechętnie przyjdzie mu chyba zwracać, jak sądzę, opłatę już przyjętą.</u>
          <u xml:id="u-77.2" who="#AleksanderBentkowski">Tutaj była sugestia pana posła Wierchowicza, żeby bardzo mocno zaakcentować to, że prowizja jest z tych pozostałych 14%. Owszem, może to być wpisane, ale mamy dokładne rozliczenia. Komornik praktycznie z tych 7% nie jest w stanie utrzymać kancelarii. Jeżeli nie będzie on egzekwował skutecznie, powyżej tych 7%, to jego kancelaria zbankrutuje. Zatem tak czy owak jego prowizja będzie z tych pozostałych 14%, bo absolutnie 7% nie wystarczy na utrzymanie kancelarii. Ministerstwo w ogóle było zdania, że 7% to za mało, żeby stanowiło minimum na utrzymanie kancelarii, że powinno być 9% lub nawet więcej. Ale myśmy tutaj bardzo konsekwentnie, właśnie chcąc zmusić komornika do efektywności, powiedzieli: jeżeli nie ściągniesz pieniędzy od dłużnika, to twoja kancelaria upadnie. Takie jest generalne przesłanie tej ustawy, ale będziemy o tym, jak sądzę, rozmawiać szczegółowo.</u>
          <u xml:id="u-77.3" who="#AleksanderBentkowski">Natomiast poprawka pana posła Rogowskiego jest to, jak gdyby, jak powiedział jeden z panów senatorów, superfluum, ale niech będzie wyraźnie powiedziane, że także w przypadku niezawarcia... Bo warunek zawarcia umowy jest konieczny do prowadzenia kancelarii, zwłaszcza do tego, żeby ta kancelaria mogła być po prostu otworzona.</u>
          <u xml:id="u-77.4" who="#AleksanderBentkowski">Poprawka złożona przez pana posła Pańtaka dotyczy kosztów dojazdu. My się nad tym zastanawialiśmy i nie bardzo wiemy, w jaki sposób rozliczać koszty dojazdu. Propozycja jest taka, żeby w ogóle o nich nie pisać i wtedy będą brane pod uwagę przepisy ogólne o rozliczeniach kosztów, kosztów delegacji, kosztów wyjazdów, które są określone przez ministra finansów. Może to też jest jakieś rozwiązanie, ale zwracam uwagę na to, że koszty dojazdu mogą być rozliczane tylko w przypadku komorników działających poza terenem siedziby ich kancelarii, czyli na przykład w Warszawie komornicy praktycznie nie będą z tego przepisu korzystać. Komornicy terenowi owszem, tak.</u>
          <u xml:id="u-77.5" who="#AleksanderBentkowski">Dziękuję za te uwagi i sądzę, że wprowadzenie ich będzie korzystne. Szkoda tylko, że żaden z kolegów nie podjął mojej sugestii dotyczącej ewentualnej substytucji. Nie bardzo mogłem to zgłosić, nie wypadało. Ale myślę, że Senat powinien się nad tym zastanowić, czy warto wprowadzić instytucję substytucji. Na przykład komornik z Warszawy, który wszczyna egzekucję w Szczecinie, powiedziałbym, w bardzo wątpliwy sposób może ją bezpośrednio nadzorować. Stąd byłoby dobrze, gdyby w zakresie pobranych kosztów mógł przekazać tę sprawę do prowadzenia, w ramach substytucji, w Szczecinie, oczywiście pod warunkiem, że jego kolega komornik w Szczecinie zechce tę sprawę prowadzić przy podzieleniu się kosztami. Instytucja substytucji dobrze funkcjonuje w adwokaturze i w tym wypadku może być przeniesiona. Przecież tam też koszty są w substytucji rozliczane w ramach honorarium pobranego przez adwokata. Ale to już, jak sądzę, zmartwienie Senatu i pewna propozycja do rozpatrzenia. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-78">
          <u xml:id="u-78.0" who="#OlgaKrzyżanowska">Dziękuję, panie pośle sprawozdawco.</u>
          <u xml:id="u-78.1" who="#OlgaKrzyżanowska">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-78.2" who="#OlgaKrzyżanowska">W związku z tym, że w czasie drugiego czytania zgłoszono do przedłożonego projektu ustawy poprawki, Prezydium Sejmu proponuje, aby Sejm ponownie skierował projekt ustawy do Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka oraz Komisji Ustawodawczej w celu przedstawienia dodatkowego sprawozdania.</u>
          <u xml:id="u-78.3" who="#OlgaKrzyżanowska">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważała, że Sejm propozycję przyjął.</u>
          <u xml:id="u-78.4" who="#OlgaKrzyżanowska">Sprzeciwu nie słyszę. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-78.5" who="#OlgaKrzyżanowska">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 28 porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Edukacji, Nauki i Postępu Technicznego, Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka oraz Komisji Polityki Społecznej o poselskim projekcie rezolucji w sprawie opracowania rządowego programu zapobiegania i eliminowania zjawiska wykorzystywania seksualnego nieletnich (druki nr 2251 i 2433).</u>
          <u xml:id="u-78.6" who="#OlgaKrzyżanowska">Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji pana posła Piotra Polmańskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-79">
          <u xml:id="u-79.0" who="#PiotrPolmański">Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! 17 czerwca trzy komisje, Komisja Edukacji, Nauki i Postępu Technicznego, Komisja Sprawiedliwości i Praw Człowieka oraz Komisja Polityki Społecznej, rozpatrzyły na wspólnym posiedzeniu poselski projekt rezolucji w sprawie opracowania rządowego programu zapobiegania i eliminowania zjawiska wykorzystywania seksualnego nieletnich, zawarty w druku sejmowym nr 2251. Przypadł mi w udziale zaszczyt złożenia sprawozdania z tego posiedzenia i rekomendowania Wysokiej Izbie projektu rezolucji zawartego w druku nr 2433.</u>
          <u xml:id="u-79.1" who="#PiotrPolmański">Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Dyskusja na posiedzeniu trzech połączonych komisji wykazała, że jest pełna zgodność wszystkich zainteresowanych stron, by Sejm Rzeczypospolitej Polskiej podjął rezolucję w sprawie opracowania przez rząd programu zapobiegania i eliminowania zjawiska wykorzystywania seksualnego nieletnich.</u>
          <u xml:id="u-79.2" who="#PiotrPolmański">Należy przypomnieć, że 7 lutego br. z inicjatywy posłów Koła Konserwatywno-Ludowego odbyła się sejmowa debata nad informacją rządu o wykorzystywaniu seksualnym dzieci i sposobach przeciwdziałania temu zjawisku. Wykazała ona, że oprócz doraźnych, często jednorazowych działań rząd nie ma programu zapobiegania i zwalczania tych groźnych zjawisk. I to jest główny powód, dla którego wnioskodawcy, w imieniu których miałem zaszczyt uzasadniać projekt rezolucji na posiedzeniu połączonych komisji, przedstawiają poselską inicjatywę.</u>
          <u xml:id="u-79.3" who="#PiotrPolmański">Ale jest i druga przyczyna. W dniach 27–31 sierpnia 1996 r. w Sztokholmie odbył się Światowy Kongres Przeciwko Seksualnemu Wykorzystywaniu Dzieci do Celów Komercyjnych. W końcowej deklaracji kongresu, którą podpisała również delegacja polska, wezwano uczestników do przyjęcia, najpóźniej do 2000 r., programów działania przeciwko seksualnemu wykorzystywaniu dzieci i rosnącemu handlowi seksem.</u>
          <u xml:id="u-79.4" who="#PiotrPolmański">Według raportu międzynarodowej organizacji zajmującej się zwalczaniem prostytucji dziecięcej w Azji czy w Ameryce kraje Europy Środkowo-Wschodniej, w tym także Polska, są rynkiem, na którym rozpoczął się proces aktywnego poszukiwania dzieci do zatrudniania w seksbiznesie. Dlaczego powstaje tu taki rynek? Dlatego, że: po pierwsze, mamy do czynienia raczej z bezkarnością przestępców, po drugie, z brakiem skutecznej ochrony prawnej, a po trzecie - wiedza o zjawisku jest znikoma. Ponadto rynek ten ma dogodne położenie geograficzne, jest on bliski i łatwo dostępny. Decyduje tu również stosunkowo wysoki stopień bezpieczeństwa zdrowotnego, to znaczy niska zachorowalność na AIDS.</u>
          <u xml:id="u-79.5" who="#PiotrPolmański">Wnioskodawcy uważają, że w celu przeciwdziałania temu groźnemu zjawisku rząd powinien opracować do końca bieżącego roku długofalowy program zapobiegania i zwalczania tego zjawiska, którego pierwsze symptomy już w Polsce obserwujemy. Trzeba i należy przypomnieć chociażby przypadki fotografa z Rzeszowa, pedofila ze Szczecina, policjantów z Bytomia czy wykrycie wielu tysięcy kaset pornograficznych z udziałem dzieci na bazarze Różyckiego w Warszawie. O kolejnych przypadkach pedofilii informują media i gazety coraz częściej.</u>
          <u xml:id="u-79.6" who="#PiotrPolmański">Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Mimo braku stanowiska rządu na posiedzeniu komisji przedstawiciele poszczególnych resortów, tj. spraw wewnętrznych i administracji, sprawiedliwości, a także Ministerstwa Edukacji Narodowej, w pełni poparli zgłoszoną rezolucję, wyrażając pogląd, aby tym zjawiskom przeciwdziałać energiczniej i skuteczniej. Wczoraj wpłynęło do Sejmu stanowisko rządu w tej sprawie, które w pełni popiera ideę wypracowania systemowych rozwiązań dotyczących strategii i metod skutecznego przeciwdziałania oraz łagodzenia skutków tego niebezpiecznego zjawiska. To stanowisko należy przyjąć z zadowoleniem.</u>
          <u xml:id="u-79.7" who="#PiotrPolmański">Z uwagi na upływ czasu - przypomnę, że z inicjatywy Koła Konserwatywno-Ludowego i innych posłów projekt rezolucji został złożony w marcu bieżącego roku, a dziś mamy koniec lipca - komisje stanęły na stanowisku, że rząd nie będzie w stanie przygotować do końca bieżącego roku długofalowego i szczegółowego programu zapobiegania i eliminowania tego zjawiska, toteż wprowadziły zapis, aby rząd opracował do końca 1997 r. założenia takiego programu.</u>
          <u xml:id="u-79.8" who="#PiotrPolmański">Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Przyjęcie przez Sejm RP omawianej przeze mnie rezolucji i zobowiązanie rządu do stworzenia programu pozwoli na poprawę skuteczności ochrony nieletnich przed wykorzystywaniem seksualnym oraz na pełniejszą realizację praw dziecka gwarantowanych przez obowiązujące w Polsce normy prawne oraz konwencje i umowy międzynarodowe. Dlatego też w imieniu Komisji Edukacji, Nauki i Postępu Technicznego, Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka oraz Komisji Polityki Społecznej wnoszę, by Sejm Rzeczypospolitej Polskiej uchwalił projekt rezolucji zawarty w druku nr 2433. Dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-80">
          <u xml:id="u-80.0" who="#OlgaKrzyżanowska">Dziękuję panu posłowi sprawozdawcy.</u>
          <u xml:id="u-80.1" who="#OlgaKrzyżanowska">Sejm postanowił o wysłuchaniu w debacie nad tym punktem porządku dziennego 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i kół.</u>
          <u xml:id="u-80.2" who="#OlgaKrzyżanowska">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-80.3" who="#OlgaKrzyżanowska">Proszę bardzo panią poseł Irenę Nowacką o zabranie głosu w imieniu klubu Sojuszu Lewicy Demokratycznej. Następnym mówcą będzie pan poseł Ireneusz Skubis.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-81">
          <u xml:id="u-81.0" who="#IrenaMariaNowacka">Pani Marszałek! Panie Posłanki! Panowie Posłowie! Klub Parlamentarny Sojuszu Lewicy Demokratycznej, w imieniu którego zabieram głos, będzie głosował za przyjęciem rezolucji w sprawie opracowania rządowego programu zapobiegania i eliminowania zjawiska wykorzystywania seksualnego nieletnich. Będziemy głosowali za jej przyjęciem zwłaszcza dlatego, że mamy świadomość, iż w ogromnej mierze polskie społeczeństwo podchodzi do zjawiska seksualnego molestowania dzieci bardzo nieufnie, nie wierzy, że ktoś może pragnąć kontaktu seksualnego z dzieckiem, a to, że do takiego kontaktu dochodzi, to ludziom już się w głowach zupełnie nie mieści. I mimo że kiedy sprawca zostaje ujawniony, zostaje potępiony, skazany, osadzony w więzieniu, w tym więzieniu musi być otoczony specjalną troską ze strony personelu więziennego, bowiem narażony jest na szczególne szykany ze strony współwięźniów, to jednak zjawisko nie ginie, nie maleje, wręcz przeciwnie - wszystkie te sygnały, o których donoszą media, pokazują, że skala zjawiska znacznie się poszerza.</u>
          <u xml:id="u-81.1" who="#IrenaMariaNowacka">Jakie są dokładne dane, jakie to zjawisko ma rozmiary? Na dobrą sprawę nikt tego nie wie, nie tylko w Polsce, ale także na świecie. Jeśli chodzi np. o dane, które przytaczane są w rozmaitych materiałach amerykańskich, to jedne mówią, że w ciągu roku molestowaniu seksualnemu bywa poddane ok. 50 tys. dzieci, z kolei inne mówią, że jest to już ok. 0,5 mln; czyli dane te różnią się między sobą w sposób zdecydowany. W Polsce pierwsze badania zapoczątkowano w 1985 r., kolejne, dokładniejsze, pod kierunkiem pana prof. Lwa-Starowicza - na początku lat dziewięćdziesiątych, i dzisiaj już wiadomo z tych wszystkich badań, że ponad 90% wszystkich przypadków czynów nierządnych wobec dzieci pozostaje nie wykrytych, pozostaje nadal utajnionych. Jest to dla nas kolejny bodziec do tego, żeby głosować za rezolucją przedstawioną przez pana posła.</u>
          <u xml:id="u-81.2" who="#IrenaMariaNowacka">Nie zgodziłabym się tylko z jednym — że rząd do tej pory nic w sprawie zapobiegania temu strasznemu procederowi nie robił. Otóż w informacji, którą wczoraj dostaliśmy, wskazuje się wprost, w jakich programach (a są to: Krajowy program działań na rzecz kobiet, Program przeciw przemocy „Wyrównać szanse” i Program polityki rodzinnej) o tym zjawisku się mówi, pokazuje, w jaki sposób z nim walczyć i w jaki sposób mu przeciwdziałać. Niemniej jednak uważamy, że niedawno powołany pełnomocnik rządu do spraw dzieci będzie mógł skuteczniej niż do tej pory zająć się problemem, a zwłaszcza profilaktyką tego zjawiska, albowiem łatwiej jest zapobiegać, pokazywać, w jaki sposób można nie dopuścić do seksualnego molestowania dzieci, aniżeli potem leczyć skutki, które w psychice dziecka zostają na całe życie. Dla tych wszystkich powodów mój klub będzie głosował za przyjęciem tekstu rezolucji przedłożonego przez trzy komisje. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-81.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-82">
          <u xml:id="u-82.0" who="#OlgaKrzyżanowska">Dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-82.1" who="#OlgaKrzyżanowska">Przemawiała pani poseł Irena Nowacka.</u>
          <u xml:id="u-82.2" who="#OlgaKrzyżanowska">Proszę pana posła Ireneusza Skubisa o zabranie głosu w imieniu klubu Polskiego Stronnictwa Ludowego. Następnym mówcą będzie pani poseł Joanna Staręga-Piasek.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-83">
          <u xml:id="u-83.0" who="#IreneuszSkubis">Pani Marszałek! Panie Posłanki! Panowie Posłowie! Po raz kolejny w tej kadencji Sejmu zajmujemy się problemem seksualnego wykorzystywania nieletnich. Seksualne wykorzystywanie dzieci jest ukrytym problemem społecznym o trudnym do oszacowania zasięgu. Na dzień dzisiejszy podejmowane są w naszym kraju próby zdiagnozowania tego zjawiska, ale jeszcze pilniejszą sprawą jest przyjęcie skutecznych - podkreślam - skutecznych strategii zapobiegawczych. Po raz pierwszy na skalę międzynarodową przedstawiciele 119 krajów zebrani w Sztokholmie w 1996 r. na Światowym Kongresie Przeciwko Seksualnemu Wykorzystywaniu Dzieci do Celów Komercyjnych zobowiązali się do międzynarodowej współpracy mającej na celu zwalczanie tego zjawiska. Świat zatem nazwał problem po imieniu. Dostrzegł, moim zdaniem też za późno, bardzo ważny problem społeczny. Sam termin seksualne wykorzystywanie małoletnich dzieci zamiennie można nazwać przemocą i agresją seksualną, nadużyciem czy przestępstwem seksualnym lub wręcz molestowaniem seksualnym. Jakkolwiek byśmy to zjawisko nazywali, to dzisiaj wiemy, że ono istniało i istnieje i przechodzić obojętnie obok tego dłużej nie możemy.</u>
          <u xml:id="u-83.1" who="#IreneuszSkubis">Proponowana rezolucja w sprawie opracowania rządowego programu zapobiegania i eliminowania zjawiska wykorzystywania seksualnego nieletnich powinna być przez Wysoką Izbę przyjęta, a przez rząd - niezależnie od okoliczności - wykonana i to zgodnie z propozycją zawartą w drukach nr 2251 i 2433, tj. do końca bieżącego roku.</u>
          <u xml:id="u-83.2" who="#IreneuszSkubis">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Po pierwsze, w długofalowym rządowym programie zapobiegania i eliminowania zjawiska seksualnego wykorzystywania nieletnich powinny się znaleźć zagadnienia rzetelnej informacji społeczeństwa o problemie, sposobie jego rozpoznania i możliwościach pomocowych.</u>
          <u xml:id="u-83.3" who="#IreneuszSkubis">Po drugie, w ramach funkcjonującego systemu opieki nad dzieckiem stworzyć należy system pomocy dziecku - ofierze przemocy. Mam tu na uwadze resort sprawiedliwości, resort spraw wewnętrznych, resort zdrowia i edukacji czy urząd pełnomocnika rządu do spraw rodziny i kobiet, ale nie tylko, bo włączyć się tu muszą i inni, na przykład organizacje młodzieżowe.</u>
          <u xml:id="u-83.4" who="#IreneuszSkubis">Po trzecie, należy uczulić społeczeństwo na problem, aby wyeliminować lekceważący stosunek do zgłaszanych przypadków. Myślę, że czas skończyć dyskusję na ten temat w Wysokiej Izbie, w komisjach i kuluarach sejmowych. Dajmy po prostu szansę rządowi i instytucjom pozarządowym - przyjmijmy rezolucję. Stwórzmy program, tak jak powiedział poseł sprawozdawca Piotr Polmański, stwórzmy wstępne założenia do końca bieżącego roku, do końca 1997, ale nie uciekajmy od długofalowych założeń i długofalowego, skutecznego programu.</u>
          <u xml:id="u-83.5" who="#IreneuszSkubis">Klub Polskiego Stronnictwa Ludowego, w imieniu którego przemawiam, będzie głosował za przyjęciem omawianej rezolucji. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-83.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-84">
          <u xml:id="u-84.0" who="#OlgaKrzyżanowska">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-84.1" who="#OlgaKrzyżanowska">Przemawiał pan poseł Ireneusz Skubis.</u>
          <u xml:id="u-84.2" who="#OlgaKrzyżanowska">Proszę bardzo o zabranie głosu panią poseł Joannę Staręgę-Piasek w imieniu klubu Unii Wolności. Następnym mówcą będzie pani poseł Izabela Jaruga-Nowacka.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-85">
          <u xml:id="u-85.0" who="#JoannaStaręgaPiasek">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Mój klub, klub Unii Wolności będzie głosował za przyjęciem tej rezolucji i myślę, że ta jednomyślność wszystkich klubów, wszystkich posłów przemawiających w tej sprawie jest dosyć ważna. Ja osobiście mam zawsze bardzo mieszane uczucia, jeśli chodzi o akt prawny w postaci rezolucji. Myślę, że w czasie tej kadencji uchwaliliśmy już sporo rezolucji. Jeżeli Sejm nie wykaże się pewną daleko posuniętą konsekwencją, jeżeli tylko uchwali rezolucję traktując w poważny sposób ten problem jako bardzo trudny, ale nie wyegzekwuje tego programu, to będziemy mieli jeszcze jedną rezolucję i z mniej czy bardziej czystymi sumieniami rozstaniemy się. Mnie osobiście wydaje się, że to zjawisko charakteryzuje się tym, że ono nie jest do rozwiązania, ono jest do rozwiązywania. To jest bardzo istotna sprawa przy budowaniu programu. To nie może być program na rok, dwa czy trzy lata, dlatego że istota tego zjawiska polega na tym, że w jakimś sensie permanentnie, stale trzeba temu przeciwdziałać, ze świadomością, że rozwiązać to będzie bardzo trudno.</u>
          <u xml:id="u-85.1" who="#JoannaStaręgaPiasek">Drugi element programu - pierwszy to ta permanentność - to sprawa jednoznacznego, bardzo silnego potępienia tej zbrodni o skutkach dalekosiężnych, o skutkach, można by powiedzieć, dających o sobie znać z dużym opóźnieniem, dramatycznych. Skutkach, które się odciskają na słabych i bezbronnych. Wydaje mi się, że uruchomienie wyobraźni i znalezienie różnych form potępiania, pewnego typu ostracyzmu w obliczu tego przestępstwa, powinno być drugim elementem programu.</u>
          <u xml:id="u-85.2" who="#JoannaStaręgaPiasek">Dalej. Wydaje mi się, że specjalne znaczenie i specjalną formę powinna mieć prewencja, a nie jest to wcale łatwe. To wymaga ogromnej wyobraźni ustalających, uchwalających, proponujących ten program. Bo właściwie można by powiedzieć, że prewencja sprowadza się do nieprowokowania, niewyzwalania pewnych niezdrowych emocji, do szerokiej, mądrej edukacji. Nie umiałabym tutaj znaleźć innych obszarów. Oczywiście są różne instrumenty, za pomocą których można przeciwdziałać temu zjawisku. W pełni zgadzam się z tym, o czym mówił mój przedmówca, i chcę powiedzieć, że istotnym elementem tego programu musi być pewna sieć bezpiecznej i skutecznej pomocy. Nie mówiłabym tutaj o resortach, lecz sprowadziłabym całą sprawę znacznie niżej - do nauczyciela, lekarza, pracownika socjalnego, policjanta, dlatego że jeżeli ten program, na który tutaj oczekujemy, będzie się rozgrywał na poziomie ministrów i pełnomocników, to będzie on skażony od początku pewną niemocą. Według mnie należy zobowiązać, zobligować właśnie nauczycieli, lekarzy, pracowników socjalnych, policjantów do współdziałania, do współpracy.</u>
          <u xml:id="u-85.3" who="#JoannaStaręgaPiasek">No i sprawa w moim przekonaniu istotna, jeśli chodzi o sieć bezpiecznej pomocy, a niestety ma to ciągle miejsce: ujawnienie tego typu przestępstwa w żadnym stopniu nie może się obrócić przeciwko ofierze. To jest cały problem z takiego bardzo trudnego obszaru pewnej, jakby na to nie patrzeć, intymności. Jest szalenie ważne, żeby była zachowana tajemnica w tym całym sposobie wspierania, jak i powiadam, społeczny charakter tego powinien być taki, że nie powinno się to obracać przeciwko ofierze.</u>
          <u xml:id="u-85.4" who="#JoannaStaręgaPiasek">Dotarła do mnie ostatnio informacja o napadniętej na ulicy młodej dziewczynie, która, kiedy pobiegła do stosunkowo blisko usytuowanej komendy policji, została tam wyśmiana, spotkała się z niechęcią, gdy poprosiła o odprowadzenie do domu, z niechęcią do niesienia rzeczywistej pomocy, i ujawnienie tego, co się jej zdarzyło przed chwilą, obróciło się przeciwko niej. Być może to są jednostkowe przykłady, ale mówię o pewnej dosyć istotnej sprawie w budowaniu tego programu.</u>
          <u xml:id="u-85.5" who="#JoannaStaręgaPiasek">Chcę powiedzieć, że pewnego typu mój sceptycyzm przy pełnym poparciu tej rezolucji wiąże się jeszcze z tym terminem — do końca 1997 r. Trudno sobie bowiem wyobrazić, że w czasie tej kadencji Sejmu rząd — w tej chwili, wobec całego szeregu różnych, równoległych, bardzo poważnych kwestii — będzie miał czas, pomysł, żeby się skupić na przygotowaniu tego programu. Bez względu na wyniki wyborów, następny rząd, myślę, będzie zaczynał od budżetu, a nie od tego programu. W związku z tym w moim przekonaniu jest to termin niefortunny. Niemniej wydaje mi się, że przyjęcie tej rezolucji i przekazanie w ramach pewnej interpersonalnej czy inpersonalnej ciągłości następnemu Sejmowi jest wskazane. Istnieje konieczność wyegzekwowania tego programu, wydaje mi się to dosyć ważne.</u>
          <u xml:id="u-85.6" who="#JoannaStaręgaPiasek">No i ostatnia kwestia...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-86">
          <u xml:id="u-86.0" who="#OlgaKrzyżanowska">Pani poseł, minął czas.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-87">
          <u xml:id="u-87.0" who="#JoannaStaręgaPiasek">Jeszcze tylko jedno zdanie. Tutaj mówiono o tym, że elementy tego programu pojawiły się w różnych innych programach. Mnie się wydaje, że to musi być program bardzo widoczny i bardzo czytelny, jednoznacznie zdefiniowany, określony, ze wskazaniem adresatów tego programu. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-87.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-88">
          <u xml:id="u-88.0" who="#OlgaKrzyżanowska">Dziękuję bardzo, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-88.1" who="#OlgaKrzyżanowska">Proszę bardzo panią poseł Izabelę Jarugę-Nowacką o zabranie głosu w imieniu klubu Unii Pracy. Następnym mówcą będzie pan poseł Piotr Polmański.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-89">
          <u xml:id="u-89.0" who="#IzabelaJarugaNowacka">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Chciałabym w imieniu Unii Pracy Klubu Parlamentarnego poprzeć projekt rezolucji Sejmu w sprawie opracowania założeń rządowego programu zapobiegania i eliminowania zjawiska wykorzystywania seksualnego nieletnich. Uważamy, że założenia tego programu powinny powstać właśnie teraz, ponieważ, jak słusznie powiedziała pani poseł Staręga-Piasek, ma to być proces, a więc musi powstać program, który będzie służył eliminowaniu tego zjawiska.</u>
          <u xml:id="u-89.1" who="#IzabelaJarugaNowacka">Naszym zdaniem są różne aspekty tego zjawiska. Wykorzystywanie seksualne dzieci w rodzinie występowało przed 1989 r. i niestety występuje nadal. W Polsce po 1989 r., z chwilą uruchomienia mechanizmów gospodarki rynkowej powstały pewne negatywne zjawiska społeczne, takie jak ubożenie społeczeństwa, ubóstwo, które bardzo wyraźnie dotknęły dzieci. Jest to ta grupa, która najboleśniej odczuła proces transformacji, odczuła takie zjawiska jak pogłębiająca się niesprawiedliwość społeczna, dysfunkcyjność wielu rodzin, bezrobocie, niski poziom edukacji, rosnący konsumpcjonizm. To wszystko narasta.</u>
          <u xml:id="u-89.2" who="#IzabelaJarugaNowacka">Myślę, że zwłaszcza wtedy, kiedy będzie układany budżet, w tym długofalowym programie trzeba będzie uwzględnić to, że szanse edukacyjne są w tym zakresie bardzo nierówne. Jeżeli będziemy zmniejszali różnice społeczne, to tym samym będziemy oddziaływali na rzecz eliminowania zjawiska dyskryminowania i seksualnego wykorzystywania dzieci. Myślę, że to właśnie będą istotne elementy układania proporcji, elementy tworzenia nowego budżetu. Dlatego w imieniu Unii Pracy Klubu Parlamentarnego zdecydowanie opowiadam się za tym, żeby termin założeń programu był przyjęty.</u>
          <u xml:id="u-89.3" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
          <u xml:id="u-89.4" who="#IzabelaJarugaNowacka">Przepraszam panów bardzo, to jednak przeszkadza. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-89.5" who="#IzabelaJarugaNowacka">Są to niezmiernie ważne zjawiska, które pewnie będą rozwiązywane przez lata, ale trzeba jak najszybciej te sprawy podjąć, żeby móc to wyrównywać.</u>
          <u xml:id="u-89.6" who="#IzabelaJarugaNowacka">Kolejna sprawa, o której chcę powiedzieć. Otóż Polska wskutek otwarcia granic, wskutek biedy, w wyniku konsumpcyjnego stosunku dzieci do życia, niskiego poziomu edukacji stała się bardzo atrakcyjnym rynkiem dla biznesu, handlu i pornografii dziecięcej. Sądzę, że powinniśmy podjąć zdecydowane kroki w tym zakresie po to, żeby Polska takim miejscem nie była. Oczywiście trzeba podjąć szereg działań, potrzeba wielu umiejętności, aby się przed tym bronić. Mówiła o tym pani poseł Staręga-Piasek. Do mnie też docierają różne sygnały. Dziecko bardzo często jest stawiane na równi ze swoim prześladowcą. Jest odpytywane w taki sposób, że czuje się winne lub współwinne tego czynu, tej krzywdy, którą mu wyrządzono.</u>
          <u xml:id="u-89.7" who="#IzabelaJarugaNowacka">Chciałabym też powiedzieć, że przecież ta rezolucja - i tu odpowiadam pani poseł Nowackiej - nie jest wymierzona przeciwko rządowi. Nie twierdzimy, że rząd nic nie robi. Dzisiaj w gazetach także są informacje, że ujęto przestępcę, który wykorzystywał seksualnie dziewczynki. Twierdzimy tylko i twierdzimy to naprawdę już nie w celach politycznych, nie chcąc nikomu tutaj z tego tytułu przykładać, że istnieje rzeczywista potrzeba wypracowania takiego programu - mam nadzieję, że rząd tę potrzebę widzi - i ten program także ma dotyczyć przede wszystkim sfery eliminowania tego zjawiska. Na marginesie wspomnę, że w toku debaty, która się toczyła 7 lutego, i w komisji były również głosy, że program zapobiegania i eliminowania zjawiska wykorzystywania seksualnego nieletnich musi powstać, ale edukacja seksualna nie.</u>
          <u xml:id="u-89.8" who="#IzabelaJarugaNowacka">Tutaj także do pana posła sprawozdawcy się zwracam, bo to była pana wypowiedź. Jeżeli mamy nauczyć społeczeństwo, i dorosłych, i dzieci, umiejętności bronienia się przed wykorzystywaniem seksualnym, to trudno w tym samym zdaniu mówić, że się opowiadamy przeciwko edukacji seksualnej. Właśnie tak sobie tę edukację wyobrażam, że będzie się m.in. uczyło dzieci reakcji, kiedy już się czują krzywdzone, i odróżniania, kiedy to jest uczucie, że tak powiem, dla nich przyjazne. I dzieci takie zajęcia mają w szkołach - kiedy dziecko ma prawo powiedzieć: nie.</u>
          <u xml:id="u-89.9" who="#IzabelaJarugaNowacka">I ostatnie zdanie, pani marszałek, bo słyszę, że czas się kończy.</u>
          <u xml:id="u-89.10" who="#IzabelaJarugaNowacka">Chcę powiedzieć, że wreszcie naprawdę potrzebny jest ogromny proces bardziej partnerskiego i poważnego traktowania praw dzieci i spraw dzieci. Dziękuję uprzejmie.</u>
          <u xml:id="u-89.11" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-90">
          <u xml:id="u-90.0" who="#OlgaKrzyżanowska">Dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-90.1" who="#OlgaKrzyżanowska">Przemawiała pani poseł Izabela Jaruga-Nowacka.</u>
          <u xml:id="u-90.2" who="#OlgaKrzyżanowska">Proszę o zabranie głosu pana posła Piotra Polmańskiego w imieniu Koła Konserwatywno-Ludowego. Następnym mówcą będzie pan poseł Eugeniusz Januła.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-91">
          <u xml:id="u-91.0" who="#PiotrPolmański">Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Przemawiam tym razem w imieniu Koła Konserwatywno-Ludowego. W pełni popieramy inicjatywę poselską dotyczącą projektu rezolucji w sprawie opracowania rządowego programu zapobiegania i eliminowania zjawiska wykorzystywania seksualnego nieletnich. Chciałbym przypomnieć, że to właśnie z inicjatywy posłów Koła Konserwatywno-Ludowego odbyła się w Sejmie 7 lutego br. debata nad informacją rządu w tej sprawie. Posłowie Koła Konserwatywno-Ludowego byli też wspólnie z innymi posłami inicjatorami poselskiej inicjatywy, nad którą dziś debatujemy. Uważamy, że dotychczasowe działania rządu w zakresie zapobiegania i eliminowania zjawiska wykorzystywania seksualnego nieletnich są mało skuteczne i nie wychodzą naprzeciw oczekiwaniom społecznym, a problem przecież staje się coraz groźniejszy. Dlatego też jest potrzeba, by rząd, także na bazie końcowej rezolucji kongresu światowego w Sztokholmie, który się odbył w ubiegłym roku, opracował program, który skutecznie będzie bronił nieletnich przed wykorzystywaniem seksualnym, który postawi barierę rosnącemu handlowi seksem z udziałem dzieci. W pełni więc popieramy przedstawiony przez komisje sejmowe projekt rezolucji i wnosimy o jej uchwalenie. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-91.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-92">
          <u xml:id="u-92.0" who="#OlgaKrzyżanowska">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-92.1" who="#OlgaKrzyżanowska">Przemawiał pan poseł Piotr Polmański.</u>
          <u xml:id="u-92.2" who="#OlgaKrzyżanowska">Proszę o zabranie głosu pana posła Eugeniusza Janułę w imieniu Nowej Demokracji - Koła Poselskiego. Następnym mówcą będzie pani poseł Katarzyna Maria Piekarska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-93">
          <u xml:id="u-93.0" who="#EugeniuszJanuła">Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Dyskutujemy dziś o bardzo poważnym zjawisku, poważnym na tyle, że to, co widzimy, to, co widzi opinia publiczna przede wszystkim, to jest pewnego rodzaju tylko wierzchołek góry lodowej. I faktycznie otwarcie naszych granic, co na pewno jest elementem sensownym, spowodowało nasilenie tego zjawiska, bo wytworzył się pewien handel żywym towarem, w tym dziećmi. Wszystko, co tu zostało powiedziane, jest bardzo sensowne i tę rezolucję trzeba uchwalić. Kwestia jest tylko następująca: oczywiście programy edukacyjne, szkoła, pracownicy socjalni, ale decydująca jest tutaj rodzina, która jest przecież podstawowym podmiotem wychowania, i nie możemy ominąć w tym ewentualnym programie, który, miejmy nadzieję, powstanie, właśnie rodziny, jest również kwestia wychowania rodzinnego. Dlatego Nowa Demokracja przychyla się do stanowiska, że wszystkie podmioty, a w szczególności podmioty pozarządowe, powinny tutaj ściśle ze sobą współdziałać i musi to być program długoletni, długofalowy. Sami zauważamy, że pewne zjawiska patologiczne w naszym kraju ulegają powolnej eliminacji. Chciałoby się, żeby również i to zjawisko ulegało eliminacji, ale przede wszystkim trzeba tutaj rozpoznać rozmiary tego zjawiska, rozpoznać główne nasilenie zagrożenia i później sensownie i długofalowo temu przeciwdziałać. Dlatego że społeczeństwo, zwłaszcza jeśli chodzi o te młode osoby, które zostały w ten czy inny sposób dotknięte, ponosi olbrzymie straty psychiczne. Można powiedzieć, że dzieci, które zostały dotknięte tym zjawiskiem, są w pewnym sensie - nawet nie waham się tego powiedzieć - sierotami społecznymi. Dlatego też popieramy w pełni tę rezolucję, uważając, że nie tyle rząd, ile szereg instytucji pozarządowych w tym programie, który, miejmy nadzieję, zostanie wypracowany, będzie uczestniczyć. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-93.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-94">
          <u xml:id="u-94.0" who="#OlgaKrzyżanowska">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-94.1" who="#OlgaKrzyżanowska">Przemawiał pan poseł Eugeniusz Januła.</u>
          <u xml:id="u-94.2" who="#OlgaKrzyżanowska">Proszę o zabranie głosu panią poseł Katarzynę Marię Piekarską, nie zrzeszoną.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-95">
          <u xml:id="u-95.0" who="#KatarzynaMariaPiekarska">Pani Marszałek! Koleżanki, Koledzy Posłowie! Zaproponowana rezolucja w sprawie opracowania rządowego programu zapobiegania zjawisku wykorzystywania seksualnego nieletnich i eliminowania go zasługuje, moim zdaniem, w pełni na poparcie. Obowiązująca, ratyfikowana przez Polskę, Konwencja o Ochronie Praw Dziecka mówi, że jest ono samodzielnym podmiotem, a ze względu na swą niedojrzałość psychiczną i fizyczną wymaga szczególnej opieki i ochrony prawnej. Wyjątkowego znaczenia w aspekcie zjawiska wykorzystywania seksualnego dzieci nabiera ta część sformułowania konwencji, która podkreśla konieczność szczególnej opieki i ochrony. Przestępstwa na tle seksualnym wobec dzieci bazują na przewadze osoby dorosłej nad dzieckiem i z tego też punktu widzenia są szczególnie odrażające. Z przewagą osoby dorosłej łączy się także fakt, że wiele z omawianych przestępstw stanowi tzw. ciemną liczbę, ponieważ dzieci są albo silnie zastraszone przez pedofila, albo, co gorsza, tym przestępcą okazuje się członek najbliższej rodziny. Dane policyjne mówią o 70% takich wypadków. Jest to ktoś, do kogo dziecko ma zazwyczaj największe zaufanie lub kto stanowił dla niego rodzicielski autorytet. Spustoszenie, jakie czyni wówczas postępowanie pedofila w psychice dziecka, jest olbrzymie. Do poczucia upokorzenia fizycznego, bólu i lęku dochodzi często poczucie winy, gdyż dziecko raczej siebie jest gotowe winić za to, co się stało, niż ukochaną, bardzo ważną w jego życiu osobę.</u>
          <u xml:id="u-95.1" who="#KatarzynaMariaPiekarska">Zdaniem amerykańskich badaczy tego zjawiska prawie 50% kobiet szukających opieki psychiatrycznej było w młodości wykorzystywanych seksualnie. Trwałe następstwa tych zdarzeń to na przykład używanie przemocy wobec innych, prostytuowanie się, narkotyzowanie, nadużywanie alkoholu, zaburzenia seksualne i zaburzenia osobowości, a także tendencje samobójcze. Z badań natomiast prof. Lwa-Starowicza wynika, że w Polsce ok. 6% dziewczynek i 2% chłopców poddawanych było różnym czynom lubieżnym. Dane policyjne świadczą o narastaniu tego zjawiska. W roku 1996 wszczęto w tego typu sprawach 1207 postępowań przygotowawczych. Trzeba też dodać, że w dużej części przypadków o przestępstwach zawiadomili krewni bądź nauczyciele. Jest to niezmiernie istotne, ponieważ przestępstwa tej kategorii, o czym moi przedmówcy wielokrotnie tutaj już mówili, są popełniane z reguły w zaciszu domowym. Ich zewnętrzne skutki są łatwiejsze do zaobserwowania tylko w wypadku osób bliskich, nauczycieli mających z dzieckiem do czynienia na co dzień. Oczywiście zapobieganie zjawisku seksualnego wykorzystywania nieletnich musi objąć cały wachlarz działań, ponieważ te przestępstwa są tylko częścią patologii występującej w rodzinie, w środowisku nieletnich. Potrzebny jest więc program, o którym mówi rezolucja, do którego należy włączyć nie tylko Policję, sądy czy prokuraturę, ale także - przy szeroko rozumianej profilaktyce - działalność psychologów, pedagogów, kościołów i związków wyznaniowych. Niezbędna tu będzie również aktywność czy koordynacja programu przez rządowego pełnomocnika do spraw dzieci i rządowego pełnomocnika do spraw rodziny i kobiet.</u>
          <u xml:id="u-95.2" who="#KatarzynaMariaPiekarska">Na zakończenie chciałabym wspomnieć o wykorzystywaniu nieletnich za pośrednictwem sieci Internetu. Okazało się na przykład, że na ogólnie dostępną listę dyskusyjną, zlokalizowaną w tzw. news server, a poświęconą, co ciekawe, problematyce rodziny i wychowaniu dzieci, przesyłane były z terenu Polski pliki graficzne zawierające treści pornograficzne. Podjęte przez policję działania pozwoliły ustalić ich nadawcę, ale z całą pewnością nie jest to jedyny tego typu przypadek. Przypuszczam nawet, że takich przypadków będzie więcej. Tak więc i o tych nowych możliwościach, jakie niesie w tej chwili technika, także trzeba będzie pomyśleć.</u>
          <u xml:id="u-95.3" who="#KatarzynaMariaPiekarska">Popierając projekt rezolucji, pragnę przypomnieć, że nowo uchwalona Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej w art. 72 ust. 1 gwarantuje przestrzeganie praw dziecka i stwierdza, że każdy ma prawo żądać od organów władzy publicznej ochrony dziecka przed przemocą, okrucieństwem, wyzyskiem i demoralizacją.</u>
          <u xml:id="u-95.4" who="#KatarzynaMariaPiekarska">I już zupełnie na koniec chcę także wspomnieć, że nowa konstytucja daje delegację do powołania rzecznika praw dziecka, co - mam nadzieję - już wkrótce nastąpi. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-95.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-96">
          <u xml:id="u-96.0" who="#OlgaKrzyżanowska">Dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-96.1" who="#OlgaKrzyżanowska">Przemawiała pani poseł Katarzyna Maria Piekarska.</u>
          <u xml:id="u-96.2" who="#OlgaKrzyżanowska">Lista posłów zapisanych do głosu została wyczerpana.</u>
          <u xml:id="u-96.3" who="#OlgaKrzyżanowska">Proszę bardzo, rozumiem, że w formie pytania, tak?</u>
          <u xml:id="u-96.4" who="#komentarz">(Poseł Jerzy Jaskiernia: Pani marszałek, czy można w formie pytania zgłosić poprawkę?)</u>
          <u xml:id="u-96.5" who="#OlgaKrzyżanowska">Panie pośle, są tylko wystąpienia klubowe.</u>
          <u xml:id="u-96.6" who="#komentarz">(Poseł Jerzy Jaskiernia: A jak poseł może zgłosić poprawkę?)</u>
          <u xml:id="u-96.7" who="#OlgaKrzyżanowska">Może zgłosić pisemnie, ale tylko w trybie pytania mogę panu posłowi udzielić głosu.</u>
          <u xml:id="u-96.8" who="#OlgaKrzyżanowska">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-97">
          <u xml:id="u-97.0" who="#JerzyJaskiernia">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Projekt rezolucji jest w pełni zasadny. Chciałbym jedynie podnieść pewien problem w postaci pytania do pana posła sprawozdawcy bądź do pani minister. Uzależniam od odpowiedzi na to pytanie ewentualne złożenie na ręce pani marszałek poprawki na piśmie. Otóż projekt rezolucji odwołuje się do jednego dokumentu, jakim jest deklaracja końcowa Światowego Kongresu Przeciwko Seksualnemu Wykorzystywaniu Dzieci do Celów Komercyjnych, który odbył się w Sztokholmie w 1996 r. Rodzi się w związku z tym pytanie, ponieważ na tle tego tekstu może powstać wrażenie, że do 1996 r. nic się nie działo, że jest to w ogóle pierwszy impuls międzynarodowy. Tymczasem jest międzynarodowa Konwencja Praw Dziecka, są bardzo ważne postanowienia Rady Europy w zakresie seksualnego wykorzystywania dzieci i przeciwdziałania temu procederowi, również w skali międzynarodowej. Zastanawiam się nad tym, czy nie byłoby jednak zasadne odniesienie się do szerszych zobowiązań międzynarodowych Polski. W związku z tym moja poprawka — jeżeli oczywiście poseł sprawozdawca uzna, że byłaby ona zasadna, bo być może sprawa była dyskutowana w komisjach — byłaby następująca: po słowach „Mając na uwadze realizację” dodać słowa „międzynarodowych zobowiązań Rzeczypospolitej Polskiej, a w szczególności” — i dalej: „przyjętej przez Polskę deklaracji końcowej...”. W ten sposób obejmowalibyśmy i międzynarodową Konwencję Praw Dziecka, i inne zobowiązania międzynarodowe, jestem bowiem przekonany, że w systemie ONZ, Rady Europy i innych organizacji są odpowiednie sformułowania. W tej sytuacji umiejscowilibyśmy ten impuls sztokholmski w pewnej sekwencji, ale jednak podkreślając, że były również inne dokumenty prawne, które mogłyby wchodzić w rachubę.</u>
          <u xml:id="u-97.1" who="#JerzyJaskiernia">Pani marszałek, jeszcze raz podkreślam, uzależniam ewentualne zgłoszenie poprawki od tego, co pan poseł sprawozdawca bądź pani minister powiedzą. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-98">
          <u xml:id="u-98.0" who="#OlgaKrzyżanowska">Dziękuję uprzejmie.</u>
          <u xml:id="u-98.1" who="#OlgaKrzyżanowska">Rozumiem, że nie ma więcej pytań.</u>
          <u xml:id="u-98.2" who="#OlgaKrzyżanowska">Proszę bardzo o zabranie głosu pełnomocnika rządu do spraw rodziny i kobiet panią Jolantę Banach.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-99">
          <u xml:id="u-99.0" who="#JolantaBanach">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! W imieniu rządu mam zaszczyt przyłączyć się do tego zgodnie dzisiaj panującego na tej sali przekonania, że powinien powstać na szczeblu centralnym taki program, który w sposób kompleksowy ujmie przeróżne działania podejmowane nie tylko przez różne resorty w ramach struktur rządowych, ale również przez samorządy i organizacje pozarządowe na rzecz eliminowania zjawiska wykorzystywania seksualnego nieletnich. Te działania powinny być prowadzone w trzech podstawowych płaszczyznach: edukacyjnej - przy wykorzystaniu systemu kształcenia, systemów medialnych, ochrony prawnej dziecka oraz budowy infrastruktury pomocy ofiarom przemocy, w tym dzieciom wykorzystywanym seksualnie.</u>
          <u xml:id="u-99.1" who="#JolantaBanach">Jeśli chodzi o ochronę prawną ofiar przemocy, wykorzystywania seksualnego, to polski Kodeks karny penalizuje kilka typów przestępstw seksualnych, których ofiarami mogą być nieletni, a w odniesieniu do art. 166 - nieletni do 15 roku życia. Są to art. 168, 169, 170, a więc czyn nierządny niedobrowolny, art. 176 - czyn lubieżny względem osoby poniżej lat 15, czyn nierządny w obecności osoby do lat 15 albo publicznie, art. 177 Kodeksu karnego - obcowanie płciowe z krewnym w linii prostej (bratem lub siostrą) albo z osobą pozostającą w stosunku przysposobienia (art. 175) oraz rozpowszechnianie, sporządzanie, przechowywanie, przenoszenie, przesyłanie przewożenie w celu rozpowszechniania przedmiotów o charakterze pornograficznym (art. 173).</u>
          <u xml:id="u-99.2" who="#JolantaBanach">Należy z całą mocą podkreślić, o czym już państwo mówiliście, że przy tym typie przestępstw ich ciemna liczba jest bardzo duża. Uwarunkowana jest ona zarówno czynnikami obiektywnymi - anonimowością działania sprawców, skrytością działania, zacieraniem śladów, zgodą ofiar - jak i subiektywnymi, takimi jak brak świadomości dziecka co do znaczenia erotycznego czynu. (Jest diagnoza postawiona przez ekspertów i w pełni przyłączam się do głosu pani poseł Izabeli Jarugi-Nowackiej, że wprowadzenie wiedzy o życiu seksualnym człowieka do programu kształcenia w polskich szkołach niewątpliwie będzie wychodzić naprzeciw identyfikacji czynów, które w odniesieniu do dzieci zagrażają ich rozwojowi fizycznemu, emocjonalnemu i moralnemu.) Do przyczyn subiektywnych należy też niechęć do zawiadamiania organów ścigania, obawa przed sprawcą, korzyści uzyskiwane przez dzieci jako zapłata.</u>
          <u xml:id="u-99.3" who="#JolantaBanach">W 1996 r. jednostki Policji wszczęły 1207 postępowań przygotowawczych. W postępowaniach tych stwierdzono 1737 czynów przestępczych, co wskazuje, że ich liczba rośnie. Wykryto aż 1623 sprawców tych przestępstw, co świadczy też o wysokim stopniu wykrywalności. W postępowaniach ustalono 1506 pokrzywdzonych dzieci. Warto również odnotować, że na ogólną liczbę 1737 przestępstw obywatele zawiadomili o 939, ale aż 507 wykryła policja podczas prowadzonych postępowań przygotowawczych i w toku pracy operacyjno-rozpoznawczej, co należy ocenić jako pozytywny i satysfakcjonujący trend w budowaniu tego typu struktur w ramach służb policyjnych.</u>
          <u xml:id="u-99.4" who="#JolantaBanach">W 1996 r. ustalonych zostało 793 podejrzanych. Charakterystykę przestępstw i przestępców przedstawiła pani poseł Piekarska; ja nie będę do tego wracać, chcę tylko państwu powiedzieć, że w ramach działań profilaktycznych i prewencyjnych w ramach struktur policyjnych podejmuje się kroki inspirujące i dotyczące współuczestnictwa Policji w tworzeniu wielu inicjatyw na rzecz pomocy ofiarom i potencjalnym ofiarom przemocy. Są to telefony pomocy psychologiczno-prawnej dla dziecka i jego rodziny, ośrodki interwencji społecznej dla dzieci, punkty pomocy w sytuacjach kryzysowych, policyjne telefony zaufania, pogotowie dziecięce przy policyjnych izbach dziecka, ośrodki robocze do spraw przemocy i problemów w rodzinie, ośrodki interwencji kryzysowej, zespoły do spraw przemocy w rodzinie.</u>
          <u xml:id="u-99.5" who="#JolantaBanach">Oczywiście działania te, nie skoordynowane i nie połączone z budową prawdziwej infrastruktury społecznej, w której niesiona byłaby pomoc ofiarom przemocy, nie będą w pełni satysfakcjonujące. Programem stałego partnerskiego współdziałania Policji, społeczeństwa, różnorodnych podmiotów pozapolicyjnych, między innymi na rzecz zapobiegania zjawiskom patologicznym, jest program zaproponowany przez Komendę Główną Policji pod nazwą „Bezpieczne Miasto”. Jest to program już realizowany, który dotyczy przede wszystkim problematyki demoralizacji i przestępczości nieletnich, spraw rodziny i dziecka w rodzinie, ochrony ofiar przestępstw i wykroczeń, tworzenia programów edukacji dla dzieci i młodzieży.</u>
          <u xml:id="u-99.6" who="#JolantaBanach">Również w statystyce policyjnej dużo się tutaj zmieniło, ponieważ komendant główny Policji wprowadził do katalogu przestępstw, wykorzystywanego w policyjnej statystyce przestępczości, szereg symboli kwalifikacji prawnych, pozwalających na wyodrębnienie przestępstw skierowanych przeciwko dzieciom. Pozwala to na uzyskiwanie w statystyce obrazu ofiary przestępczości, w tym również dziecka, nie zaś samego dziecka jako ofiary tylko pewnej grupy przestępstw.</u>
          <u xml:id="u-99.7" who="#JolantaBanach">Ministerstwo Sprawiedliwości w notatce, o którą poprosiłam w związku z dzisiejszym posiedzeniem, poinformowało, że na podstawie przyjętego przez rząd Programu polityki rodzinnej państwa oraz Krajowego planu działań na rzecz kobiet, podjęło już przygotowania do przeprowadzenia badań ankietowych mających na celu określenie częstotliwości występowania zjawiska przemocy w rodzinie, w tym seksualnego wykorzystywania dzieci. Planowane jest także przeprowadzenie cyklu szkoleń dla sędziów, kuratorów i pracowników rodzinnych ośrodków diagnostyczno-konsultacyjnych oraz wyposażenie tych ostatnich w specjalistyczne pomoce naukowe, a także wprowadzenie najnowszych technik badań sprawców i ofiar, jeśli chodzi o seksualne wykorzystywanie dzieci. A zatem te elementy, o których jeszcze Wysoka Izba nie miała okazji dyskutować, a które wynikają z Krajowego programu działań na rzecz kobiet i Programu polityki rodzinnej państwa, są podejmowane przez różnorodne rządowe ośrodki. Jest to niezwykle istotne. Jak głos rozsądku zabrzmiała wypowiedź pani poseł Joanny Staręgi-Piasek, która słusznie powiedziała, że działania podejmowane li tylko na szczeblu rządowym, a ujęte w ramy instytucjonalne programu, mogą mieć w pewnym stopniu charakter utopijny, jeżeli nie będą im towarzyszyły działania dotyczące samorządów, administracji rządowej i specjalnej w terenie, a także organizacji pozarządowych. Nie chciałabym, żeby rządowe programy spotykał właśnie taki los.</u>
          <u xml:id="u-99.8" who="#JolantaBanach">W tym celu pełnomocnik rządu do spraw dzieci zobowiązał się już, po uzgodnieniach ze mną, przygotować program dotyczący eliminacji zjawiska wykorzystywania seksualnego dzieci, ale program mający głównie charakter edukacyjny, podpowiadający przeróżnym instytucjom, jak to się robi. Dlaczego podpowiadający? Proszę sobie wyobrazić, że kiedy na początku tego roku rząd przyjmował Krajowy program działań na rzecz kobiet i autorzy tegoż programu określili jako warunek jego realizacji wprowadzenie na różnych typach wyższych uczelni (głównie mówiono tutaj o takich kierunkach studiów jak nauczycielskie, prawnicze, medyczne) szkoleń dotyczących problematyki równego statusu kobiet i mężczyzn, wówczas okazało się, że w ramach obowiązującej na uczelniach autonomii oczywiście nie można narzucić uczelni żadnego z tych programów. Jedynie minister edukacji narodowej może wystąpić do rady szkoły wyższej z prośbą o uwzględnienie w programach studiów wyższych problematyki dotyczącej praw człowieka, w tym równego statusu kobiet i mężczyzn, a także, jak mniemam, problematyki związanej z przestępczością w rodzinie. I tu miejmy świadomość, że będziemy mieli do czynienia z barierami w postaci naturalnej autonomii przeróżnych instytucji, które będą realizowały te programy.</u>
          <u xml:id="u-99.9" who="#JolantaBanach">I na koniec jeszcze chcę państwu powiedzieć, że oprócz Programu polityki rodzinnej państwa, w którym dwa rozdziały: Ochrona prawna rodziny i Pomoc rodzinie z dysfunkcjami, zostały skierowane bezpośrednio do ofiar przemocy, w Biurze Pełnomocnika Rządu do Spraw Rodziny i Kobiet opracowany został program przeciw przemocy: „Wyrównać szanse”. Jest to program, o którym informację Rada Ministrów przyjęła w lutym br., natomiast w lipcu upoważniła pełnomocnika rządu do spraw rodziny i kobiet do podpisania porozumienia z Funduszem Rozwoju Narodów Zjednoczonych na bezzwrotną pomoc ze strony tego funduszu wynoszącą 100 tys. dolarów. Następne 100 tys. dolarów, bo takie są zasady udzielania owej pomocy, zabezpieczono w budżecie Biura Pełnomocnika Rządu do Spraw Rodziny i Kobiet. Obecnie jesteśmy na etapie rozpatrywania tzw. dużej aplikacji do Narodów Zjednoczonych i być może pod koniec sierpnia dojdzie do podpisania umowy, na podstawie której zgromadzimy 200 tys. dolarów na stworzenie w Polsce pilotażowego systemu budowy centrów niesienia pomocy ofiarom przemocy rodzinnej, w tym także ofiarom wykorzystywania seksualnego. Centra te będą miały charakter pomocy kompleksowej, nie będą się ograniczały do zapewnienia schronienia, lecz także do pomocy m.in. terapeutycznej, także sprawcy — jeżeli wyrazi on na to zgodę. A w Programie polityki rodzinnej państwa zawarliśmy również zapis o rozważeniu możliwości przygotowania odrębnego aktu ustawodawczego, skierowanego tylko do ofiar przemocy, w którym można by było zastosować np. instytucję zamiany kary na rzecz dobrowolnej terapii sprawcy. Jest to niezwykle ważne. Mówię tutaj tylko o szczegółach, żeby przybliżyć państwu, w jakim kierunku zmierza budowa owej infrastruktury w zakresie niesienia pomocy ofiarom przemocy, w tym oczywiście przemocy seksualnej, także i w odniesieniu do dzieci.</u>
          <u xml:id="u-99.10" who="#JolantaBanach">Konkludując i popierając w zupełności przedłożoną rezolucję, w uzgodnieniu z pełnomocnikiem rządu do spraw dzieci mam zaszczyt w imieniu rządu zapewnić państwa, iż pełnomocnik rządu do spraw dzieci podejmuje się przygotowania założeń programu rządowego dotyczącego eliminowania zjawiska wykorzystywania seksualnego dzieci.</u>
          <u xml:id="u-99.11" who="#JolantaBanach">Jeśli chodzi o zapytanie pana posła Jaskierni, to oczywiście myślę, że w tej rezolucji należałoby się powołać na wszystkie dyrektywy Wspólnot Europejskich, na rekomendację Rady Europy, a przede wszystkim na Konwencję o Prawach Dziecka, a także na nową Konstytucję Rzeczypospolitej Polskiej. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-100">
          <u xml:id="u-100.0" who="#OlgaKrzyżanowska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-100.1" who="#OlgaKrzyżanowska">Przemawiała pełnomocnik rządu do spraw rodziny i kobiet pani Jolanta Banach.</u>
          <u xml:id="u-100.2" who="#komentarz">(Poseł Jerzy Jaskiernia: Pani marszałek, mam pytanie.)</u>
          <u xml:id="u-100.3" who="#OlgaKrzyżanowska">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-101">
          <u xml:id="u-101.0" who="#JerzyJaskiernia">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Bardzo dziękuję pani minister, gdyż rzeczywiście niejako antycypując to, co rząd wyrazi w raporcie, który chcemy uzyskać, i w programie, zostało tutaj podanych wiele ważnych informacji. Miałbym jednak w związku z wystąpieniem pani minister, trzy pytania.</u>
          <u xml:id="u-101.1" who="#JerzyJaskiernia">Pierwsze pytanie. Opinia publiczna jest zbulwersowana dużą liczbą informacji, które pojawiły się w ostatnich miesiącach na temat seksualnego molestowania dzieci i tym podobnych praktyk. Czy ostatnio mamy do czynienia ze wzrostem przestępczości w tym zakresie i stąd ta liczba informacji, czy się częściej o tym pisze? Jaka jest przyczyna, że w ostatnich miesiącach wręcz jesteśmy zasypywani tego typu informacjami? Jak rząd ocenia sytuację w tym zakresie?</u>
          <u xml:id="u-101.2" who="#JerzyJaskiernia">Sprawa druga. Pani minister wspomniała o pewnych zamysłach, zresztą cennych, uzyskania międzynarodowej pomocy finansowej w systemie Organizacji Narodów Zjednoczonych i z innych programów. Chciałbym zapytać, czy kwestia zwalczania przestępstwa seksualnego wykorzystywania dzieci jest również sytuowana w obszarze międzynarodowej współpracy polskiej Policji i Ministerstwa Sprawiedliwości. Byliśmy wielokrotnie informowani w Izbie, że w odniesieniu do przestępczości zorganizowanej i innych przestępstw o charakterze międzynarodowym, polskie organy podejmują takie współdziałanie. Chciałbym wiedzieć, czy również ten typ przestępstw jest takim współdziałaniem objęty, zwłaszcza że mieliśmy do czynienia z sytuacjami, jak pamiętam w Szczecinie, w innych miastach, odnośnie do których ten wątek wydaje się ważny.</u>
          <u xml:id="u-101.3" who="#JerzyJaskiernia">Wreszcie trzecie pytanie. Wspomniała pani, że pracujecie nad aktem ustawodawczym, w którym uwzględniona jest nowa koncepcja w odniesieniu do ofiar przemocy i kwestii podjęcia terapii sprawcy. Chciałbym zapytać: Czy chodzi o jakieś polskie rozwiązania, czy też korzystacie państwo z rozwiązań, które już w społeczności międzynarodowej w poszczególnych krajach zostały wypracowane? Chciałbym zapytać: Czy tu chodzi o polskie rozwiązania, czy też macie na uwadze konkretne rozwiązania już stosowane w innych krajach i przynoszące rezultaty, które chcielibyście uwzględnić?</u>
          <u xml:id="u-101.4" who="#JerzyJaskiernia">Natomiast, pani marszałek, wracając do kwestii poprawki, pani minister przekonała mnie, że dodanie słów „międzynarodowych zobowiązań Rzeczypospolitej Polskiej” będzie tutaj zasadne. Wchodzą przecież w grę nie tylko dyrektywy Unii Europejskiej, w związku z tym że jesteśmy na etapie stowarzyszenia, ale także jesteśmy członkiem Rady Europy, a Rada Europy w tej sprawie się expressis verbis wypowiedziała. Wydaje się, że nawet nie wyszczególniając tych instytucji, mając szacunek dla kongresu w Sztokholmie, tego typu szersze ujęcie jest zasadne. Stąd pozwalam sobie wręczyć pani marszałek tekst mojej poprawki. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-102">
          <u xml:id="u-102.0" who="#OlgaKrzyżanowska">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-102.1" who="#OlgaKrzyżanowska">Proszę bardzo panią poseł Jarugę-Nowacką, jak rozumiem - pytanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-103">
          <u xml:id="u-103.0" who="#IzabelaJarugaNowacka">Niestety nie, pani marszałek. Mam prośbę do pani marszałek, sprawa formalna.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-104">
          <u xml:id="u-104.0" who="#OlgaKrzyżanowska">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-105">
          <u xml:id="u-105.0" who="#IzabelaJarugaNowacka">Otóż, pani marszałek, nie prowadzimy debaty na temat samego zjawiska. Taka debata oparta na informacjach rządu odbyła się 7 lutego. Dzisiaj Sejm zgodził się zaledwie na 5-minutowe oświadczenia klubów, ponieważ mieliśmy się odnieść tylko do kwestii uchwalenia rezolucji. Bardzo bym prosiła, żeby debata dotyczyła tylko tego tematu i tych konkretnie spraw. Inaczej rzeczywiście czas tej debaty jest śmiesznie niepoważny. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-106">
          <u xml:id="u-106.0" who="#OlgaKrzyżanowska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-106.1" who="#OlgaKrzyżanowska">Proszę bardzo, rozumiem, że pani minister odpowie na pytania pana posła Jaskierni.</u>
          <u xml:id="u-106.2" who="#OlgaKrzyżanowska">Zwracam się z prośbą, żeby to było możliwie zwięzłe, dlatego że zgadzam się z panią poseł Jarugą-Nowacką, iż to jest tak poważny problem, że załatwianie go w 5 minut jest niepoważne. Nam chodzi o to, żeby dzisiaj w napiętym czasie sejmowym znaleźć możliwość uchwalenia tej rezolucji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-107">
          <u xml:id="u-107.0" who="#JolantaBanach">Rzeczywiście debata na ten temat się odbyła, więc dzisiaj nie musimy mieć jakichś szczególnych wyrzutów sumienia z powodu 5-minutowych oświadczeń, ponieważ dużo o tym mówiliśmy. Ale oczywiście chętnie panu posłowi odpowiem.</u>
          <u xml:id="u-107.1" who="#JolantaBanach">Czy duża liczba informacji na ten temat dowodzi wzrostu przestępczości i liczby skazanych, głównie z art. 176? Otóż, panie pośle, niekoniecznie, dlatego że dane, które uzyskałam z Komendy Głównej Policji, a także z Ministerstwa Sprawiedliwości, wskazują, że liczba przestępstw i liczba skazanych od roku 1990 ulega przeróżnym wahaniom. Raz jest to liczba większa, raz mniejsza. W związku z tym trudno mówić o wzroście przestępczości. Natomiast można mówić o wzroście wykrywalności tego typu przestępstw. I to jest chyba szczególny powód zainteresowania się tym mediów. Ta wykrywalność sięga 93,4%, więc jest ona wyjątkowa w działalności organów ścigania.</u>
          <u xml:id="u-107.2" who="#JolantaBanach">Czy w obszarze działań Policji i Ministerstwa Sprawiedliwości jest uwzględniona współpraca międzynarodowa w zakresie rozwiązywania problemów dotyczących wykorzystywania seksualnego (w tym w celach komercyjnych głównie, rozumiem)? Panie pośle, tego nie wiem. Jeśli pan poseł wyrazi zgodę, to myślę, że zwrócę się i do komendanta Papały, i do ministra sprawiedliwości o udzielenie panu odpowiedzi na piśmie, bo, jak mówię, debata na ten temat odbyła się w lutym i wówczas obydwie te instytucje były o to pytane.</u>
          <u xml:id="u-107.3" who="#JolantaBanach">Czy podejmujemy działania na rzecz wprowadzenia odrębnego uregulowania ustawowego dotyczącego pomocy ofiarom przemocy i w ogóle rozwiązywania problemu? Otóż chcę powiedzieć, że w programie polityki rodzinnej rząd skoncentrował się na dwóch zadaniach, które trudno nazwać rozpoczęciem prac ustawodawczych. Te dwa zadania to, po pierwsze, bardzo szczegółowa analiza obowiązujących przepisów prawnych w zakresie gwarantowania skuteczności ochrony prawnej ofiarom przemocy. Oczywiście w tej pracy weźmiemy pod uwagę wszystkie możliwe międzynarodowe przykłady. Już takie wzięliśmy, bo chcę powiedzieć, że pełnomocnik rządu do spraw rodziny i kobiet przetłumaczył podręcznik ONZ: „Strategie postępowania z przemocą w rodzinie”, będący pracą komparatystyczną, dotyczącą porównania różnych systemów prawnych w tym zakresie, łącznie z australijskim. A więc najpierw musimy dokonać analizy skuteczności naszych przepisów prawnych. Nie możemy brać wprost różnych wzorów zachodnich, w tym np. amerykańskich, bo jak pan poseł znakomicie wie, nie wszystkie stany posiadają np. kodeksy, uregulowania kodeksowe. A więc specustawy dotyczące eliminowania przemocy rodzinnej są tam uwarunkowane tym, że nie ma rozwiązań kodeksowych. A więc najpierw analiza, a potem na podstawie tej analizy rozważenie możliwości wprowadzenia odrębnego aktu prawnego, i to przy wykorzystaniu owych strategii podręcznika ONZ, który — chętnie państwu służę tym podręcznikiem — już znajduje się w biurze pełnomocnika i został przesłany ministrowi sprawiedliwości. Dziękuję bardzo, pani marszałek.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-108">
          <u xml:id="u-108.0" who="#OlgaKrzyżanowska">Dziękuję, pani minister.</u>
          <u xml:id="u-108.1" who="#OlgaKrzyżanowska">Proszę bardzo o zabranie głosu sprawozdawcę komisji pana posła Piotra Polmańskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-109">
          <u xml:id="u-109.0" who="#PiotrPolmański">Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Może bardzo króciutko odniosę się do wypowiedzi pani poseł Jarugi-Nowackiej, która przemawiała w imieniu klubu Sojuszu Lewicy Demokratycznej. Otóż pani poseł chyba nie zrozumiała mnie do końca. Ja nie powiedziałem, że rząd nic nie robi, wręcz przeciwnie - rząd robi, tyle że w sposób niewystarczający. Oczekiwania społeczne są dużo większe, bo zagrożenie jest ogromne. O tym, że rząd działa i robi, mówiła już pani pełnomocnik Banach. To gwoli sprostowania.</u>
          <u xml:id="u-109.1" who="#PiotrPolmański">Natomiast co do pytania i poprawki pana posła Jaskierni chcę powiedzieć, że ze stanowiska rządu, które mam przed sobą, jak również z tego, co powiedziała pani pełnomocnik, wynika, że rząd podjął już określone działania w różnym zakresie, także dotyczące zjawiska wykorzystywania seksualnego. To są programy, o których już mówiła pani pełnomocnik, i to są działania w oparciu o normy prawa międzynarodowego, takie jak Deklaracja Praw Człowieka, Konwencja o Prawach Dziecka itd. Te działania są podejmowane w oparciu o te akty prawne. I to się już dzieje. Rezolucja, o której przyjęcie wnosili wnioskodawcy - komisje również wnoszą o jej uchwalenie - jest uzupełnieniem tych działań. Bo przecież, panie pośle, pojawiło się zjawisko nowe, i to bardzo groźne, to znaczy wykorzystywanie seksualne nieletnich, dzieci, w tym także do seks-biznesu. I myślę, że pana poprawka w zasadzie niczego nie wnosi i jeżeli mogę prosić o jej wycofanie, to bardzo o to proszę. Aczkolwiek, tak jak mówię, nie jestem przeciwko tej poprawce, ale, jak wspomniałem na początku, te działania, o które pan się zwraca w oparciu o normy prawa międzynarodowego, są już przecież przez rząd podejmowane, o czym mówiła pani pełnomocnik Banach.</u>
          <u xml:id="u-109.2" who="#PiotrPolmański">Na koniec chciałbym powiedzieć, że z zadowoleniem przyjmuję pełne, praktycznie jednomyślne poparcie ze strony wszystkich klubów poselskich i rządu dla tej poselskiej inicjatywy. Myślę, że wychodzi ona naprzeciw oczekiwaniom społeczeństwa, a zwłaszcza naszych najmłodszych obywateli. I za to, zwłaszcza w imieniu dzieci, serdecznie państwu dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-110">
          <u xml:id="u-110.0" who="#OlgaKrzyżanowska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-110.1" who="#OlgaKrzyżanowska">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-110.2" who="#komentarz">(Poseł Jerzy Jaskiernia: Proszę o głos.)</u>
          <u xml:id="u-110.3" who="#OlgaKrzyżanowska">Rozumiem, że będzie to decyzja co do poprawki, bo bardzo prosimy już nie wracać do dyskusji, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-110.4" who="#OlgaKrzyżanowska">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-111">
          <u xml:id="u-111.0" who="#JerzyJaskiernia">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Nie będę mógł wycofać poprawki, ponieważ to, co powiedział pan poseł Polmański, przemawia na rzecz mojej poprawki. Skoro Sejm zwraca się do rządu w bardzo poważnej kwestii, to przecież nie bez znaczenia jest inspiracja, bo ona w jakimś stopniu również rzutuje na to, co rząd ma zrobić. Gdybyśmy chcieli ograniczyć rzecz tylko do deklaracji ze Sztokholmu, mogłoby powstać wrażenie, że chcemy ograniczyć działania rządu tylko do tego, co wynika z tej deklaracji. Tymczasem zwracam uwagę na to samo, o czym mówiła pani minister Banach, mianowicie są dyrektywy Unii Europejskiej, ale w szczególności są ważne dokumenty Rady Europy, której jesteśmy członkiem. A nam chodzi o to, żeby rząd dał kompleksowy program w oparciu o wszystkie wiążące zobowiązania. Dlatego podtrzymuję, pani marszałek, poprawkę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-112">
          <u xml:id="u-112.0" who="#OlgaKrzyżanowska">Rozumiem. Powtórzę. Poprawka brzmi następująco, pierwszy akapit: „Mając na uwadze realizację międzynarodowych zobowiązań Rzeczypospolitej Polskiej, a w szczególności...”. I dalej tak, jak jest.</u>
          <u xml:id="u-112.1" who="#OlgaKrzyżanowska">Moja propozycja, Wysoka Izbo, jest taka, żeby nie odsyłać projektu rezolucji z powrotem do komisji. Poprawka pana posła Jaskierni będzie wydrukowana i poddana pod głosowanie w pierwszej kolejności. Następnie w dniu jutrzejszym, rano, będziemy głosować nad całością projektu rezolucji.</u>
          <u xml:id="u-112.2" who="#OlgaKrzyżanowska">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważała, że Sejm tę propozycję przyjął.</u>
          <u xml:id="u-112.3" who="#OlgaKrzyżanowska">Sprzeciwu nie słyszę. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-112.4" who="#OlgaKrzyżanowska">Czy są jakieś komunikaty? Nie ma.</u>
          <u xml:id="u-112.5" who="#OlgaKrzyżanowska">Wysoki Sejmie! Ogłaszam godzinną przerwę w obradach, do godz. 15.</u>
          <u xml:id="u-112.6" who="#OlgaKrzyżanowska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-112.7" who="#komentarz">(Przerwa w posiedzeniu od godz. 14 min 02 do godz. 15 min 02)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-113">
          <u xml:id="u-113.0" who="#JózefZych">Wznawiam obrady.</u>
          <u xml:id="u-113.1" who="#JózefZych">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 29 porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Polityki Gospodarczej, Budżetu i Finansów, Komisji Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej, Komisji Transportu, Łączności, Handlu i Usług oraz Komisji Ustawodawczej o poselskim projekcie ustawy o finansowaniu dróg publicznych (druki nr 2041 i 2475).</u>
          <u xml:id="u-113.2" who="#JózefZych">O zabranie głosu proszę sprawozdawcę komisji pana posła Andrzeja Szarawarskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-114">
          <u xml:id="u-114.0" who="#AndrzejSzarawarski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Przypadł mi w udziale zaszczyt złożenia Wysokiej Izbie sprawozdania z prac nad ustawą o finansowaniu dróg publicznych, ustawą bardzo ważną, tworzącą w pewnym sensie konstytucję zapewniającą, mam nadzieję, utrzymanie polskich dróg w przyszłości w znacznie lepszym stanie niż dzisiaj.</u>
          <u xml:id="u-114.1" who="#AndrzejSzarawarski">Stan sieci drogowej w Polsce w ocenie użytkowników, a także zarządców dróg, jest zdecydowanie niezadowalający. Przyczyny tego stanu leżą przede wszystkim w braku dostosowania sieci drogowej do narastającego ruchu krajowego i zagranicznego na polskich drogach, w tym ciężkiego transportu drogowego, oraz braku remontów i nieodpowiednim utrzymaniu dróg, w rezultacie czego nastąpiło znaczne, nadmierne wręcz zużycie nawierzchni i obiektów inżynieryjnych.</u>
          <u xml:id="u-114.2" who="#AndrzejSzarawarski">Na krajowych drogach zamiejskich 53% nawierzchni jest obecnie w stanie ostrzegawczym, wymaga podjęcia natychmiastowych prac konserwacyjnych i odtworzeniowych, natomiast w ponad 30% mamy stan krytyczny, wymagający natychmiastowych prac zabezpieczających jezdnie przed całkowitym zużyciem.</u>
          <u xml:id="u-114.3" who="#AndrzejSzarawarski">Bezpośredni wpływ na sytuację w drogownictwie ma system finansowania dróg publicznych. Zgodnie z obowiązującą dziś ustawą o drogach publicznych głównym źródłem finansowania drogownictwa jest budżet państwa - w odniesieniu do dróg krajowych i wojewódzkich - a budżety gmin - w odniesieniu do dróg gminnych i lokalnych.</u>
          <u xml:id="u-114.4" who="#AndrzejSzarawarski">Do roku 1977 wysokość środków przeznaczonych w budżecie państwa na drogi systematycznie wzrastała co najmniej o kilka procent rocznie. Po roku 1978 nastąpiła stagnacja. Od roku 1993 nakłady na drogi utrzymują się nieproporcjonalnie nisko w stosunku do wydatków z lat siedemdziesiątych. Utrzymywanie się tego stanu przez wiele lat przyniosło widoczne dziś efekty na drogach. Mimo że w ostatnich latach nastąpiło znaczne zwiększenie nakładów na drogownictwo, mamy równocześnie do czynienia z wyraźnym rozdźwiękiem między tempem wzrostu ruchu samochodowego, który w ostatnich latach rozwija się bardzo dynamicznie, a nakładami finansowymi i zakresem robót wykonywanych na sieci drogowej. Stan ten oraz potrzeba długoletniego planowania kosztownych inwestycji drogowych zmusza do poszukiwania nowych rozwiązań w zakresie finansowania drogownictwa. Właśnie ta potrzeba była głównym motywem inicjatywy poselskiej (druk nr 2041), której celem było wprowadzenie nowego systemu finansowania dróg.</u>
          <u xml:id="u-114.5" who="#AndrzejSzarawarski">Sprawozdanie zawarte w druku nr 2475 przedstawia znacznie odbiegający od pierwowzoru tekst ustawy o finansowaniu dróg. Podkomisja powołana do przygotowania projektu tej ustawy oraz połączone komisje na swoich czterech posiedzeniach w tej sprawie starały się stworzyć maksymalnie prosty, czytelny system finansowania dróg, nie powodujący konieczności powoływana nowych instytucji, nie wprowadzający zakłóceń i dodatkowych obciążeń w pracy instytucji odpowiedzialnych dzisiaj za zbieranie podatków i zarządzanie drogami. Stąd po wielu dyskusjach odeszliśmy od idei powołania Funduszu Drogowego oraz wprowadzenia quasi-podatku w postaci opłaty drogowej, opierając ostatecznie mechanizm finansowania dróg na podatku akcyzowym od paliw płynnych i gazu przeznaczonego do napędzania pojazdów samochodowych. Dzięki temu przedstawiony w sprawozdaniu tekst ustawy jest bardzo krótki, zwarty i tworzy system, który można bardzo szybko wdrożyć bez zbędnych nakładów i kosztów i realizować go przez istniejące, działające w ramach swoich normalnych kompetencji instytucje podatkowe i zarządzające drogami.</u>
          <u xml:id="u-114.6" who="#AndrzejSzarawarski">Poselski projekt ustawy o finansowaniu dróg publicznych ma na celu przede wszystkim zwiększenie wielkości środków finansowych z budżetu państwa przeznaczonych na rozwój i utrzymywanie dróg oraz zagwarantowanie stabilnego na lata systemu finansowania, pozwalającego planować wielkie inwestycje drogowe i terminowo je realizować. 24 czerwca połączone sejmowe Komisje: Transportu, Łączności, Handlu i Usług; Polityki Gospodarczej, Budżetu i Finansów; Ustawodawcza oraz Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej przyjęły poselski projekt ustawy o finansowaniu dróg. Ponieważ różni się on znacznie od pierwowzoru wprowadzonego do pierwszego czytania, stąd w kilku słowach sprecyzuję, co w tym projekcie zostało zawarte.</u>
          <u xml:id="u-114.7" who="#AndrzejSzarawarski">System finansowania dróg wojewódzkich i krajowych oparliśmy na budżecie państwa, a dróg gminnych i lokalnych - na budżecie gmin. Podział źródeł finansowania dróg krajowych i wojewódzkich oraz samorządowych jest zgodny z zasadą finansowania dróg przez gminy w ramach zadań własnych. Zagwarantowaliśmy w ustawie stały dopływ środków budżetowych na zadania dotyczące dróg krajowych i wojewódzkich w wysokości nie mniejszej niż 30% planowanych na dany rok wpływów z podatku akcyzowego od paliw silnikowych. Nakłady na budowę, modernizację, utrzymanie i ochronę dróg krajowych i wojewódzkich wyniosą w roku bieżącym 1977 mln zł. Stanowi to 27,8% planowanych na ten rok wpływów z podatku akcyzowego od paliw silnikowych. Nakłady (bez wzrostu), przy przyjęciu średniej inflacji 11% na rok przyszły, wynosiłyby 2194 mln zł. Uwzględniając dane zawarte w nowym systemie finansowania dróg, można stwierdzić, że przyjęcie tego systemu da w porównaniu do dawnego systemu finansowania dróg wzrost środków o 20,3%.</u>
          <u xml:id="u-114.8" who="#AndrzejSzarawarski">Zgodnie z wymogami stawianymi przez Unię Europejską wpływy z podatku akcyzowego będą w następnych latach wzrastały. Będzie również rosło zużycie paliw. Stąd proponowany przez nas mechanizm, jeśli chodzi o stały procentowy udział w akcyzie środków na finansowanie dróg, gwarantuje przez najbliższe lata stałe wzrosty nakładów na budownictwo drogowe. Jeżeli chodzi o objęcie akcyzą gazu wykorzystywanego do pojazdów samochodowych, to do dnia dzisiejszego gaz nie jest objęty akcyzą. Uważamy, że będzie to dodatkowy dopływ środków dla drogownictwa i mimo wprowadzenia akcyzy gaz w dalszym ciągu będzie tańszym środkiem niż paliwa płynne. Przewidujemy, że w przyszłych latach liczba pojazdów napędzanych gazem będzie dynamicznie rosła, stąd wprowadzenie w tej ustawie obowiązku obciążenia gazu do napędu silników samochodowych akcyzą.</u>
          <u xml:id="u-114.9" who="#AndrzejSzarawarski">Wbrew podnoszonym obawom nie będzie przeszkód technicznych do wyodrębnienia gazu używanego do napędu silników samochodowych spośród gazów do innych celów, mimo że jest to ten sam gaz, gdyż sposób napełniania butli gazowych do pojazdów jest inny niż w wypadku butli używanych do innych celów. Zgodnie z rozporządzeniem ministra przemysłu i handlu z 30 sierpnia 1996 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać bazy i stacje paliw płynnych, obowiązywać będzie bezwzględny zakaz napełniania wszelkich butli, także turystycznych, na stacjach paliw. A więc gaz na stacjach będzie wyłącznie gazem do napędzania pojazdów.</u>
          <u xml:id="u-114.10" who="#AndrzejSzarawarski">Ustawa, którą mam zaszczyt Wysokiej Izbie przedstawić, likwiduje podatek od środków transportowych w odniesieniu do samochodów osobowych. Jest to postulat podnoszony od wielu lat, który w tej ustawie realizujemy. Utrzymamy natomiast podatek od środków transportowych w odniesieniu do autobusów, samochodowych ciężarowych, ciągników siodłowych i balastowych oraz przyczep i naczep o ładowności powyżej 5 t. Pomimo podwyższonego opodatkowania paliw podatkiem akcyzowym przewiduje się pozostawienie podatku od środków transportu w odniesieniu do pojazdów najbardziej niszczących drogi, wykorzystywanych do celów zarobkowych.</u>
          <u xml:id="u-114.11" who="#AndrzejSzarawarski">Oczywiście likwidacja tego podatku spowoduje ubytek środków w gminach. Jest to bowiem dochód gminy, stąd projekt przewiduje pełną rekompensatę dla gmin z tytułu traconych wpływów z podatku od środków transportowych. Nastąpi ona w formie subwencji drogowej w wysokości 6,66% planowanych wpływów z podatku akcyzowego. Przewidywany roczny dochód z tytułu podatku od środków transportowych wyniesie w bieżącym roku 985 600 tys. zł. Mówię — przewidywany, ponieważ ten podatek nie zawsze jest ściągany przez gminy w pełnej wysokości od wszystkich, którzy powinni go płacić. Kwota rekompensaty wyliczona została po analizie 90 gmin reprezentatywnych dla gmin w Polsce i ustalono ją w wysokości 0,43% subwencji dla gmin z budżetu, czyli jest to rząd 492 mln zł. Ze względu na to, że jest to szacunkowe wyliczenie, podnieśliśmy tę kwotę do 0,45%, czyli do kwoty 589 mln zł planowanej akcyzy, daje to w przeliczeniu 6,66%.</u>
          <u xml:id="u-114.12" who="#AndrzejSzarawarski">Subwencja drogowa zgodnie z zapisami tej ustawy będzie przekazywana gminom w dwóch ratach w terminach do 31 maja i 31 października każdego roku. Pomimo nazwy tej subwencji środki pochodzące z subwencji drogowej nie muszą być oczywiście przeznaczane na drogi, tak jak dzisiaj środki pochodzące z podatku od środków transportu nie są również obligatoryjnie przeznaczone w gminach na utrzymanie dróg. Gminy w związku z tym będą mogły tę subwencję wykorzystać na inne cele. Zasady i tryb przekazywania subwencji określi w drodze rozporządzenia minister finansów w porozumieniu ze stroną samorządową Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego.</u>
          <u xml:id="u-114.13" who="#AndrzejSzarawarski">Przyjęcie ustawy o finansowaniu dróg wymaga odpowiednich zmian w obowiązujących ustawach, m. in. w ustawie o drogach publicznych z 1985 r., zmian polegających na wykreśleniu z niej postanowień w zakresie uregulowań dotyczących finansowania dróg, w ustawie z dnia 24 listopada 1995 r. o zmianie zakresu działania niektórych miast oraz o miejskich strefach usług publicznych, która również dotyczyła finansowania dróg publicznych, w ustawie o opłatach i podatkach lokalnych, jak również w innych ustawach. Projekty zmian w innych ustawach są przedstawione w tekście ustawy, nie będę więc ich omawiał szczegółowo.</u>
          <u xml:id="u-114.14" who="#AndrzejSzarawarski">W trakcie pracy nad ustawą zgłoszono wnioski mniejszości.</u>
          <u xml:id="u-114.15" who="#AndrzejSzarawarski">Wniosek mniejszości o największym ciężarze gatunkowym dotyczy sposobu rekompensowania gminom utraconej części dochodów z tytułu zlikwidowania podatku od środków transportu dla samochodów osobowych. Ministerstwo Finansów proponowało, aby zwiększyć subwencje dla gmin o 0,45% i aby naliczać w następnych latach te 0,45% od wielkości dochodów budżetu państwa. Powodowało to, szczególnie zdaniem przedstawicieli gmin, sytuację, w której istniałyby dwa różne systemy finansowania dróg o różnej dynamice wzrostu w przyszłych latach. Z jednej strony finansowanie dróg krajowych i wojewódzkich byłoby oparte na dochodach z akcyzy, a z drugiej strony drogi lokalne byłyby finansowane w formie zwiększonego o 0,45% udziału gmin w ogólnej subwencji.</u>
          <u xml:id="u-114.16" who="#AndrzejSzarawarski">Przedstawiciele gmin bardzo ostro protestowali przeciwko takiemu sposobowi finansowania, uważając, że dynamika wzrostu nakładów na drogi krajowe i wojewódzkie powinna być ta sama jak dynamika wzrostu nakładów na drogi lokalne i gminne, a można to zrealizować tylko w takim wypadku, jeżeli finansowanie będzie miało to samo źródło, czyli podatek akcyzowy. Dlatego w ustawie przyjęliśmy, po wielu dyskusjach, rozwiązanie, zgodnie z którym drogi krajowe będą miały nie mniej niż 30% udziału w akcyzie, natomiast drogi gminne i lokalne - nie mniej niż 6,66%, czyli jest to pułap wyjścia wyliczony na podstawie roku bieżącego.</u>
          <u xml:id="u-114.17" who="#AndrzejSzarawarski">Minister finansów podnosi zasadny argument, że jest to zmiana systemu finansowania gminy, która nie mieści się w obecnie praktykowanym systemie. Gminy są finansowane z budżetu państwa w formie subwencji budżetowych i w tym układzie jest to zakłócenie systemu finansowania. Głosy były podzielone, stąd wniosek mniejszości nr 1 zakłada sposób finansowania poprzez dodanie do ogólnej subwencji 0,45% liczonych od dochodów budżetu państwa. Wywołuje to oczywiście konsekwencje w odpowiednich artykułach w całej ustawie, a głównie w art. 9, który wymagałby wtedy zupełnie innego zapisu.</u>
          <u xml:id="u-114.18" who="#AndrzejSzarawarski">Drugi wniosek mniejszości dotyczy terminów wypłat subwencji: czy, jak przewiduje ustawa, dwa terminy - do 31 maja i do 31 października, czy, jak proponuje wniosek mniejszości, 4 terminy - 31 marca pierwsza rata, 31 maja druga rata, 31 sierpnia trzecia rata i 31 października czwarta rata. Przedstawiciele gmin, którzy zgłaszali ten wniosek, sugerują, że podatek od środków transportu w zasadzie jest pierwszym dochodem, który wpływa do gmin z początkiem roku, i pozbawienie go ich na początku roku może wywołać zakłócenia w finansowaniu normalnej działalności gmin, chociaż tu zdania między samorządowcami były podzielone. Duża część samorządowców uważała, że skoro przyjęliśmy taki czytelny, oparty na podatku akcyzowym system finansowania dróg, to oczywiście dwie raty - w terminie 31 maja i 31 października - dadzą się zaakceptować, dlatego zgłaszam ten wniosek mniejszości jako wniosek płynący przede wszystkim ze środowisk samorządowych, chociaż w tej kwestii zdania tych środowisk były podczas prac komisji podzielone.</u>
          <u xml:id="u-114.19" who="#AndrzejSzarawarski">Wniosek nr 3: w art. 27f skreślić ust. 2. Jest to zapis mówiący o minimalnej wysokości subwencji dla każdej gminy, oczywiście do rozstrzygnięcia przez Wysoką Izbę.</u>
          <u xml:id="u-114.20" who="#AndrzejSzarawarski">Chciałbym podkreślić jedno: mimo dużej różnicy zdań na początku i bardzo wielu trudności z dojściem do ostatecznego rozwiązania, które, jak państwo sami zauważycie, bardzo różni się od pierwowzoru, udało nam się, mam nadzieję, wypracować bardzo dobry, czytelny system, który można zrealizować praktycznie bez żadnych dodatkowych kosztów, bez żadnych dodatkowych etatów. Mamy nadzieję, że urzeczywistni on tę podstawową ideę, jaką zakładaliśmy - wzrost środków na finansowanie dróg. Poczucie stanu zagrożenia dróg było tak wielkie, że ostatecznie udało nam się osiągnąć to, iż ustawa rozpatrywana przez cztery komisje sejmowe została jednogłośnie przyjęta.</u>
          <u xml:id="u-114.21" who="#AndrzejSzarawarski">Tak więc przedkładam Wysokiej Izbie to sprawozdanie w nadziei, że będziemy mogli tę ustawę szybko uchwalić, zwłaszcza że stan klęski powodziowej spowodował, że jednym z wielkich poszkodowanych tej powodzi są drogi i infrastruktura techniczna dróg, mosty, wiadukty. Tak więc jest jeszcze większe uzasadnienie dla podejmowanego rozwiązania, bo szkody te będziemy usuwać przez wiele lat. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-114.22" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-115">
          <u xml:id="u-115.0" who="#JózefZych">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-115.1" who="#JózefZych">Przypominam, że Sejm podjął decyzję o wysłuchaniu w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego 10-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i 5-minutowych w imieniu kół.</u>
          <u xml:id="u-115.2" who="#JózefZych">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-115.3" who="#JózefZych">O zabranie głosu proszę pana posła Józefa Kaletę, Sojusz Lewicy Demokratycznej. Kolejnym mówcą będzie pan poseł Alfred Domagalski, Polskie Stronnictwo Ludowe.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-116">
          <u xml:id="u-116.0" who="#JózefKaleta">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu Klubu Parlamentarnego Sojuszu Lewicy Demokratycznej mam zaszczyt przedstawić Wysokiej Izbie stanowisko w sprawie projektu ustawy o finansowaniu dróg publicznych. Przedłożony Wysokiej Izbie projekt ustawy uwzględnia w dużym stopniu uwagi i wnioski zgłoszone w pierwszym czytaniu.</u>
          <u xml:id="u-116.1" who="#JózefKaleta">Posłowie Sojuszu Lewicy Demokratycznej pozytywnie oceniają rezygnację z planowanego wcześniej tworzenia celowego funduszu drogowego i związanego z tym tworzenia rozbudowanego aparatu administracyjnego. Na pozytywną ocenę zasługuje naszym zdaniem także precyzyjne określenie w projekcie ustawy zasad podziału środków finansowych na finansowanie dróg krajowych i wojewódzkich oraz powiązanie źródeł finansowania dróg z wpływami budżetowymi z tytułu podatku akcyzowego od paliw silnikowych. Jest to na pewno najbardziej obiektywne kryterium dostosowywania rozmiarów środków finansowych do potrzeb w zakresie budowy, modernizacji, utrzymania i ochrony dróg publicznych. Wzrost liczby środków transportowych i intensywność korzystania przez ich posiadaczy z dróg pozwoli na odpowiednie zwiększenie wpływów budżetowych z tytułu podatku akcyzowego od paliw silnikowych i przekazanie ich na finansowanie dróg. Użytkownicy dróg publicznych będą zatem musieli uczestniczyć w kosztach ich finansowania w stopniu proporcjonalnym do rozmiarów ich niszczenia.</u>
          <u xml:id="u-116.2" who="#JózefKaleta">Posłowie SLD szczególnie pozytywnie oceniają projekt włączenia podatku od środków transportowych do podatku akcyzowego od paliw silnikowych. Jest to nareszcie realizacja powszechnie od wielu lat zgłaszanych postulatów, także w tej Izbie. W 1994 r. Wysoka Izba podjęła prawie jednomyślnie rezolucję wzywającą rząd do przedstawienia w ciągu miesiąca projektu ustawy o włączeniu podatku od środków transportowych do podatku akcyzowego od paliw silnikowych. Za włączeniem podatku od środków transportowych do ceny paliw opowiedział się także w 1994 r. były rzecznik praw obywatelskich prof. Tadeusz Zieliński. Na początku ubiegłego roku premier Cimoszewicz oficjalnie poinformował społeczeństwo poprzez środki masowego przekazu, że rząd przekaże Sejmowi projekt ustawy o włączeniu podatku od środków transportowych do podatku akcyzowego od paliw silnikowych najpóźniej na przełomie kwietnia i maja 1996 r.</u>
          <u xml:id="u-116.3" who="#JózefKaleta">Włączenie podatku od środków transportowych do podatku akcyzowego od paliw silnikowych pozwoli na obciążenie tym podatkiem przewoźników zagranicznych, którzy dotychczas nie płacą w Polsce tego podatku i są pod tym względem niesłusznie uprzywilejowani w stosunku do przewoźników krajowych. Operacja ta pozwoli także na odpowiednie powiązanie wysokości podatku z rozmiarami zniszczeń dróg dokonywanych przez przewoźników.</u>
          <u xml:id="u-116.4" who="#JózefKaleta">Włączenie podatku od środków transportowych do podatku akcyzowego od paliw silnikowych nie spowoduje zmniejszenia dochodów budżetów gmin z tego tytułu, czego tak bardzo obawiały się samorządy terytorialne. Projekt ustawy przewiduje bowiem odpowiednią rekompensatę z tego tytułu budżetom gmin. Poza tym część podatku od środków transportowych zostanie utrzymana w budżetach gmin, gdyż zakłada się w projekcie ustawy, że będą nim nadal objęte samochody ciężarowe o ładowności powyżej 2 ton, ciągniki, przyczepy i autobusy.</u>
          <u xml:id="u-116.5" who="#JózefKaleta">W imieniu klubu SLD proponuję połączenie pkt. 1 i 2 w art. 8 projektu ustawy, nieuzasadnione jest bowiem mówienie w pkt. 1 o samochodach ciężarowych o ładowności 2–12 ton, a w pkt. 2 o samochodach o ładowności powyżej 12 ton. Można przecież w jednym punkcie zapisać, że podatkowi podlegają samochody ciężarowe o ładowności powyżej 2 ton.</u>
          <u xml:id="u-116.6" who="#JózefKaleta">Niestety, projekt ustawy nie przewiduje żadnej rekompensaty dla inwalidów, którzy są obecnie zwolnieni z tego podatku, nie ma bowiem, jak się wydaje, technicznych możliwości zapewnienia takiej rekompensaty w projekcie ustawy o finansowaniu dróg publicznych. Ewentualnie taka rekompensata mogłaby być przewidziana w przepisach o podatku dochodowym od osób fizycznych.</u>
          <u xml:id="u-116.7" who="#JózefKaleta">Kończąc, wnoszę, aby Wysoka Izba raczyła uchwalić projekt ustawy o finansowaniu dróg publicznych w brzmieniu przedłożonym przed cztery komisje sejmowe. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-116.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-117">
          <u xml:id="u-117.0" who="#JózefZych">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-117.1" who="#JózefZych">O zabranie głosu proszę posła Alfreda Domagalskiego, Polskie Stronnictwo Ludowe. Kolejnym mówcą będzie pan poseł Włodzimierz Puzyna, Unia Wolności.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-118">
          <u xml:id="u-118.0" who="#AlfredDomagalski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Problem finansowania dróg publicznych, którego dotyczy omawiany projekt ustawy, funkcjonuje w tej Izbie od początku II kadencji Sejmu. Już w marcu 1994 r. Sejm wezwał rząd do inicjatywy ustawodawczej w tej sprawie, ale dopiero inicjatywa poselska z II połowy ubiegłego roku doczekała się biegu legislacyjnego. Wydaje się, iż kwestia nowego rozwiązania w finansowaniu dróg publicznych dobiega szczęśliwego końca. Przedłożony przez Komisję Polityki Gospodarczej, Budżetu i Finansów, Komisję Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej, Komisję Transportu, Łączności, Handlu i Usług oraz Komisję Ustawodawczą projekt ustawy o finansowaniu dróg publicznych wychodzi, zdaniem Polskiego Stronnictwa Ludowego, w imieniu którego mam zaszczyt przemawiać, naprzeciw zgłoszonym postulatom powiązania świadczeń na rzecz utrzymania i budowy dróg z intensywnością korzystania z nich. Jest to zupełnie inny projekt od tego przedłożonego w pierwszym czytaniu, projekt zdecydowanie lepszy, zasługujący naszym zdaniem na poparcie. Od 9 stycznia, kiedy to odbyło się pierwsze czytanie, w czasie pracy w komisjach udało się wyeliminować z pierwotnego projektu te rozwiązania, które budziły poważne wątpliwości, jak chociażby dotyczące utworzenia specjalnego Funduszu Drogowego z oddzielną administracją czy też wynikającej z tamtych propozycji podwyżki cen paliw. W zasadzie nowy projekt nie zawiera tych rozwiązań, co do których mój klub wnosił w czasie pierwszego czytania zastrzeżenia i uwagi.</u>
          <u xml:id="u-118.1" who="#AlfredDomagalski">Omawiany dziś projekt ustawy, gwarantując przeznaczenie na potrzeby drogownictwa minimum 30% planowanych na dany rok wpływów z podatku akcyzowego od paliw silnikowych, zabezpiecza stały wzrost wydatków na budownictwo drogowe, proporcjonalny do wzrostu zużycia paliw, a więc wzrastającego natężenia ruchu drogowego, a o to przecież chodziło. Jednocześnie projekt ustawy, likwidując częściowo dotychczasowy podatek od środków transportowych, wyrównuje utracone dochody własne gmin poprzez subwencję drogową określoną w wysokości nie mniejszej niż 6,66% planowanych na dany rok wpływów z podatku akcyzowego od paliw silnikowych. W projekcie przewiduje się także stały, jasny i czytelny podział środków finansowych na budowę i utrzymanie dróg krajowych i wojewódzkich. Naszym zdaniem projekt ustawy spełnia oczekiwania wielu środowisk i stwarza nadzieję na systematyczną poprawę stanu polskich dróg. Zaletą tego projektu ustawy jest także jego zwartość, prostota i czytelność.</u>
          <u xml:id="u-118.2" who="#AlfredDomagalski">Klub Polskiego Stronnictwa Ludowego popiera przedłożoną propozycję połączonych komisji zawartą w druku nr 2475 i będzie głosował za jej przyjęciem.</u>
          <u xml:id="u-118.3" who="#AlfredDomagalski">Nie podzielamy, niestety, rozwiązania zawartego przede wszystkim we wniosku mniejszości nr 1, będziemy głosowali za jego odrzuceniem, a to głównie z tego względu, by nie powodować zmniejszania dochodów gmin. Gminom przybywa zadań; powinno im przybywać także środków finansowych. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-118.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-119">
          <u xml:id="u-119.0" who="#JózefZych">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-119.1" who="#JózefZych">Obecnie o zabranie głosu proszę pana posła Włodzimierza Puzynę, Unia Wolności. Kolejnym mówcą będzie pan poseł Tadeusz Moszyński, Unia Pracy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-120">
          <u xml:id="u-120.0" who="#WłodzimierzPuzyna">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu klubu Unii Wolności pragnę wyrazić, podobnie jak mój przedmówca, satysfakcję, iż projekt obecnie przedstawiony Wysokiej Izbie w stosunku do wersji, którą poznaliśmy w pierwszym czytaniu, uległ znacznej pozytywnej modyfikacji. W toku prac w komisjach usunięto te wszystkie mankamenty, przeciwko którym oponowaliśmy, może z wyjątkiem jednego, jakim jest jednak efekt usztywnienia struktury budżetu. Ale rozumiejąc, że konieczne jest znaczne zwiększenie nakładów na infrastrukturę, z takim mankamentem gotowi jesteśmy się zgodzić, jeśli będzie on jedynym mankamentem tej ustawy.</u>
          <u xml:id="u-120.1" who="#WłodzimierzPuzyna">Projekt, który dzisiaj Wysokiej Izbie przedstawiają wysokie komisje, gotowi jesteśmy popierać, wyrażając szczególną satysfakcję z tego, iż udało się znaleźć w toku żmudnych, trudnych negocjacji formułę gwarantującą rekompensatę gminom utraty dochodów związanych z częściową likwidacją podatku dochodowego od środków transportu. Myślę, że praca w komisjach nad tą ustawą była dobrym przykładem pracy ponad podziałami, której głównym celem było znalezienie kompromisowego rozwiązania. Cieszę się, że tak się stało, a my mogliśmy wszyscy odczuwać satysfakcję z tak wykonanego dzieła.</u>
          <u xml:id="u-120.2" who="#WłodzimierzPuzyna">Idąc w ślad za moimi przedmówcami, chciałbym też wyrazić negatywną opinię mojego klubu dotyczącą wniosków mniejszości, proponujących inną formułę rekompensaty gminom, nie odpowiadającą podstawowym założeniom, które przyjęliśmy, szukając rozwiązania kompromisowego, a które polegały na tym, że nowe źródło rekompensujące musi dawać podobne pieniądze i mieć podobną dynamikę rozwojową, zależną od tego, jak rośnie liczba samochodów używanych na terenie gminy. Postulat wniosku mniejszości czy rozwiązanie wniosku mniejszości tym wymogom nie odpowiada, dlatego będziemy przeciwni temu wnioskowi mniejszości.</u>
          <u xml:id="u-120.3" who="#WłodzimierzPuzyna">Jeszcze raz chciałbym, reasumując, podkreślić, że klub Unii Wolności generalnie ten projekt ustawy będzie popierał. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-120.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-121">
          <u xml:id="u-121.0" who="#JózefZych">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-121.1" who="#JózefZych">O zabranie głosu proszę pana posła Tadeusza Moszyńskiego, Unia Pracy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-122">
          <u xml:id="u-122.0" who="#TadeuszMoszyński">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Historia walki o zniesienie podatku drogowego sięga już kilkunastu lat, a przynajmniej kilku. W zasadzie jedynym jej efektem do tej pory była zmiana nazwy tego podatku z podatku drogowego na podatek od środków transportu. Przypomnę, że w 1994 r. Sejm podjął uchwałę wzywającą rząd do wliczenia podatku drogowego w cenę paliwa, były co najmniej dwa dezyderaty Komisji Transportu, Łączności, Handlu i Usług w tej sprawie, było kilka interpelacji i wiele zapytań. I dobrze się stało, że wreszcie pod koniec kadencji - i to jest powód do zadowolenia - udało się tę sprawę uregulować.</u>
          <u xml:id="u-122.1" who="#TadeuszMoszyński">Faktem jest, że ustawa przedstawiona nam dzisiaj ma zupełnie inną konstrukcję i zupełnie inną filozofię od tej, która była krytykowana w czasie pierwszego czytania, myślę, że słusznie, przede wszystkim za tę całą oprawę biurokratyczną, za Fundusz Drogowy, za radę nadzorczą przy tym funduszu itd. Myślę, że ta krytyka byłaby znacznie ostrzejsza, gdyby to nie dotyczyło sprawy tak ważnej i tak oczekiwanej społecznie. Gdybyśmy abstrahowali od oczekiwań społecznych, to ten pierwszy projekt, praktycznie biorąc, nie powinien nawet być kierowany do komisji. Podzielam również zdanie moich poprzedników, którzy z tego miejsca wyrażali zadowolenie z kształtu ustawy, uważając, że ta ustawa jest zdecydowanie lepsza od pierwowzoru. I tutaj słowa uznania głównie dla przewodniczącego podkomisji, któremu udało się tę sprawę doprowadzić do szczęśliwego finału.</u>
          <u xml:id="u-122.2" who="#TadeuszMoszyński">Jak powiedziałem, ustawa jest dobra i wychodzi naprzeciw oczekiwaniom wszystkich, którzy liczą na to, że drogi wreszcie będą lepiej finansowane. Ale te oczekiwania, tak na dobrą sprawę, nie mogą być spełnione wystarczająco szybko. Powiem tylko tyle, że w tej chwili nakłady na drogownictwo zaspokajają 1/10 potrzeb. Nawet więc przy bardzo optymistycznym założeniu pana posła sprawozdawcy, że w przyszłym roku te nakłady będą zwiększone o 20%, i tak wiele lat trzeba będzie czekać, aby osiągnąć poziom, który byłby adekwatny do zapotrzebowania na fundusze ze strony naszych bardzo mizernych dróg i całego drogownictwa. Myślę również, że przyjęto za punkt startu chyba zbyt niski poziom. Można by przyjąć nieco wyższy poziom, bo wiadomo przecież, że poziom nakładów na drogi, poziom funduszy uzyskiwanych z budżetu państwa, a uzależnionych od podatku akcyzowego od paliw - jeżeli te nakłady w tej chwili założyliśmy na poziomie zerowym i liczymy, że w przyszłym roku wzrosną o 20% - będzie rósł zbyt powoli. Myślę, że można było rzucić na szalę więcej i zwiększyć te nakłady tak, by proporcjonalnie szybciej wzrastały. Być może po kilku latach można by je zmniejszyć, natomiast w tej chwili zapotrzebowanie drogownictwa na pieniądze jest tak duże, że właściwie każda suma, którą byśmy przeznaczyli, zostanie wchłonięta.</u>
          <u xml:id="u-122.3" who="#TadeuszMoszyński">Również sprawa powodzi spowodowała dodatkowe potrzeby. No cóż, można ubolewać, że nie poszliśmy na całość i nie zwiększyliśmy tych środków już na wstępie po to, żeby je później nieco zmniejszyć. Powiem tylko tyle, że Unia Pracy przyjmuje zawsze z dużym uznaniem każdą propozycję zmierzającą do poprawy sytuacji drogowej w Polsce, do poprawy stanu jezdni i stanu infrastruktury transportowej. I oczywiście będziemy głosować za tą ustawą.</u>
          <u xml:id="u-122.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-123">
          <u xml:id="u-123.0" who="#JózefZych">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-123.1" who="#JózefZych">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-124">
          <u xml:id="u-124.0" who="#RomualdAjchler">Panie marszałku, mam pytanie do pana posła sprawozdawcy. Czym kierowała się komisja zachowując zapisy art. 7, gdzie w dalszym ciągu utrzymuje się podatek od środków transportowych? Rozumiem, że chodzi o utrzymanie chociaż części dochodów gmin. Ale czy nie lepiej było zwiększyć o ułamek procentu subwencje gminom i w ten sposób zlikwidować w ogóle pojęcie podatku od środków transportowych? W tej chwili mamy taką oto sytuację, że podatek od środków transportowych trochę jest, a trochę go nie ma. W związku z tym nie rozumiem, jakie motywacje przyświecały komisji przy podejmowaniu takiego właśnie połowicznego - w moim przekonaniu - rozwiązania. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-125">
          <u xml:id="u-125.0" who="#JózefZych">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-125.1" who="#JózefZych">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-126">
          <u xml:id="u-126.0" who="#StanisławPawlak">Mam pytanie do ministra finansów. Wiadomo, że ustawa likwiduje dotychczasowy podatek od środków transportowych od niektórych pojazdów i w związku z tym należy się spodziewać wzrostu cen paliw. Czy mógłbym się dowiedzieć, jakie - z dniem 1 stycznia 1998 r. - mogą być skutki wzrostu cen paliw w dwóch grupach: przede wszystkim oleju napędowego stosowanego w rolnictwie, a także cen benzyny? Czy można to dzisiaj w przybliżeniu podać? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-127">
          <u xml:id="u-127.0" who="#JózefZych">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-127.1" who="#JózefZych">Dalszych pytań nie ma.</u>
          <u xml:id="u-127.2" who="#JózefZych">Lista posłów zapisanych do głosu została wyczerpana.</u>
          <u xml:id="u-127.3" who="#JózefZych">O zabranie głosu proszę ministra transportu i gospodarki morskiej pana Bogusława Liberadzkiego.</u>
          <u xml:id="u-127.4" who="#JózefZych">Panie ministrze, mam prośbę. Aczkolwiek pytania były adresowane do pana posła sprawozdawcy Szarawarskiego, ale gdyby pan uznał, że może pan ustosunkować się do niektórych z nich, to bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-128">
          <u xml:id="u-128.0" who="#BogusławLiberadzki">Dziękuję bardzo, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-128.1" who="#BogusławLiberadzki">Panie i Panowie Posłowie! Chciałem przede wszystkim wyrazić dużą satysfakcję z tego, że inicjatywa poselska dotycząca projektu ustawy o finansowaniu dróg publicznych wychodzi naprzeciw tak pilnej potrzebie stworzenia stabilnego systemu finansowania drogownictwa powiązanego z wielkością ruchu drogowego, który zapewnia zarówno wzrost nakładów na drogi, które są eksploatowane przez coraz większą liczbę pojazdów, każdy pojazd przejeżdża coraz większą liczbę kilometrów codziennie, jak i daje też to możliwość przewidywania wielkości nakładów w okresach dłuższych niż 1 rok. Proponowane rozwiązanie rzeczywiście powinno powstrzymać postępującą dekapitalizację dróg. Z pewną przykrością słuchałem tego, co panowie posłowie byli uprzejmi powiedzieć, że już w 1994 r. Sejm się zwrócił w tej sprawie, w 1995 r. rząd upomniał ponownie. Pragnę wyrazić satysfakcję, że to rozwiązanie, którego byłem i jestem zwolennikiem, nareszcie przybrało konkretną postać i z tego powodu dodatkowo chcę wyrazić zarówno uznanie, szacunek, jak i podziękowanie wszystkim paniom i panom posłom, zwłaszcza zaś panu posłowi Szarawarskiemu, przewodniczącemu komisji, za to, że to rozwiązanie dzisiaj stało się przedmiotem debaty, i wyrażam głębokie przekonanie, że będzie ono przyjęte przez Wysoką Izbę. Pozwoli to, zwłaszcza w tak skomplikowanej sytuacji, jaka powstała po powodzi, począwszy już od stycznia przyszłego roku z większym rozmachem prowadzić inwestycje drogowe, tak by w pierwszym rzędzie zapobiec dalszej dekapitalizacji, a potem umożliwić odtwarzanie dróg.</u>
          <u xml:id="u-128.2" who="#BogusławLiberadzki">W stanowisku do projektu ustawy z 3 czerwca rząd zaproponował utrzymanie podatku od środków transportowych w odniesieniu do autobusów, samochodów ciężarowych, ciągników siodłowych i balastowych oraz przyczep i naczep o ładowności powyżej 5 ton.</u>
          <u xml:id="u-128.3" who="#BogusławLiberadzki">Było pytanie pana posła, a dlaczego tak, a dlaczego nie ułamek grosza czy ileś groszy więcej w podatku. Dlatego, panie pośle, że, po pierwsze, ciężarówka, zwłaszcza 40-tonowa, czy autobus 40-osobowy są dużo bardziej uciążliwe dla środowiska, szczególnie zaś dla obszaru zabudowanego gminnego niż przeciętny samochód osobowy. Nie widzę powodów, aby koszty używania dróg przez samochody wykorzystywane bezpośrednio w sferze produkcji rzeczowej czy usług zarobkowych, znacznie większe niż przez samochody osobowe, przekładać na wszystkich użytkowników dróg, także użytkowników samochodów osobowych, nawet o 1 czy 2 grosze. Niech płacą za siebie.</u>
          <u xml:id="u-128.4" who="#BogusławLiberadzki">Po drugie, jest to też rozwiązanie Unii Europejskiej. Zgodnie z dyrektywami Unii Europejskiej mamy powinność od tzw. ciężkich środków transportu wprowadzić podatek na rzecz gmin, samorządów lokalnych oraz podatek za używanie dróg w ramach tzw. pokrywania społecznych kosztów transportu. To jest rozwiązanie europejskie.</u>
          <u xml:id="u-128.5" who="#BogusławLiberadzki">Pan poseł pytał także o skutki wzrostu cen paliw: olej do silnika typu diesel, benzyna. Skutki wzrostu cen paliw będą proporcjonalne do tempa wzrostu akcyzy, więc jeżeli wzrost akcyzy planowany jest na rok przyszły o ponad 25% — w tej chwili w założeniach budżetowych, które Wysokiej Izbie są znane — oznacza to, że nowa stawka akcyzowa będzie wynosić 30%, proporcjonalnie, co najmniej 30%. Całym sercem jestem za propozycją wyrażoną przez pana posła Moszyńskiego, żeby to było więcej niż 30%, ale to już nowy rząd po wyborach, który Wysoka Izba wyłoni, będzie ostatecznie decydował, jaki procent zostanie przeznaczony na drogi. Zużywamy, Wysoka Izbo, około 12 mld litrów paliw płynnych dla potrzeb naszego transportu, z tego około 1400–1500 mln litrów oleju napędowego zużywają ciągniki rolnicze, o które pytał pan poseł Pawlak. Utracone wpływy samorządów z tytułu niepłacenia podatku od posiadania samochodów osobowych szacujemy na poziomie około 600 mln zł, z tego wynika, że co najmniej 5 groszy od litra będzie trzeba mieć wpływu, żeby pokryć przez dotację ogólną utracone dochody gmin. Z tego względu co najmniej tego typu podwyżka cen będzie potrzebna.</u>
          <u xml:id="u-128.6" who="#BogusławLiberadzki">Rząd zaproponował także objęcie akcyzą gazu wykorzystywanego do napędu pojazdów samochodowych. Pan poseł Szarawarski był uprzejmy to przedstawić. Nadal gaz będzie znacznie tańszy czy to od benzyny, czy to od oleju napędowego i jego zalety jako środka bardziej ekologicznego będą mogły się przejawiać, a jednocześnie będzie zachowana zasada sprawiedliwości społecznej, bo za korzystanie z drogi, za zużywanie drogi (nie używam tu słowa: niszczenie, bo niszczenie to jest nadmierne zużywanie), niezależnie od tego, czy jedziemy używając gazu, czy benzyny (nie chcę powiedzieć: na gazie czy na benzynie), będziemy w ten sam sposób płacić, w zależności od długości zużytej drogi.</u>
          <u xml:id="u-128.7" who="#BogusławLiberadzki">Rząd także opowiadał się za nierozszerzaniem zadań własnych gmin określonych w ustawie z dnia 24 listopada 1995 r. o zmianie zakresu działania niektórych miast oraz o miejskich strefach usług publicznych na zadania w zakresie budowy i modernizacji dróg wojewódzkich, a także zaproponował stworzenie możliwości finansowania ze środków określonych w ustawie zadań w zakresie zwiększenia bezpieczeństwa ruchu drogowego. Uważamy, że zwłaszcza ta ostatnia kwestia zawarta w stanowisku rządu jest szczególnie ważna. Zeszłej doby na naszych drogach zostało zabitych 15 osób, dwa dni temu - 21 osób. Taki jest stan bezpieczeństwa na naszych drogach.</u>
          <u xml:id="u-128.8" who="#BogusławLiberadzki">W toku prac sejmowych ministrowie: transportu i gospodarki morskiej oraz finansów zgłosili szereg szczegółowych propozycji zapisów do projektu ustawy. Wyrażam satysfakcję - i jeszcze raz dziękuję paniom i panom posłom - że w większości te nasze dobre rady, propozycje zostały uwzględnione.</u>
          <u xml:id="u-128.9" who="#BogusławLiberadzki">Popierając poselski projekt ustawy o finansowaniu dróg publicznych, rząd miał na względzie zapobieżenie dekapitalizacji, a także ten bardzo ważny aspekt dobrze rozumianego kryterium sprawiedliwości społecznej. Uważamy, że tym sposobem - tak jak panowie posłowie podkreślali - nastąpi powiązanie nakładów na drogi z wielkością ruchu drogowego. Udział w wydatkach na drogi będą mieli także użytkownicy pojazdów zagranicznych. Chcę jeszcze raz, Wysoka Izbo, jeżeli można, przytoczyć podstawowe dane. Do Polski wjeżdża co najmniej 20 mln zagranicznych samochodów osobowych. Jeżeli każdy z tych samochodów tankuje chociaż jeden raz 50 litrów, to jest 1 mld litrów. Jeżeli od każdego litra mielibyśmy chociażby te 5 groszy, to jest 50 mln zł. A jeżeli będzie to również na utrzymanie dróg krajowych i wojewódzkich - to wtedy odpowiednio więcej. Czyli w tej akcyzie przekładają nam się przychody budżetu państwa. Co roku wjeżdża na teren Polski 900 tys. ciężarówek zagranicznych. Mają dużo większe zbiorniki, trzeba zatankować ok. 400 litrów. To są więc kolejne wielkości, z których dotychczas rezygnujemy, a teraz będziemy mogli po prostu je pobierać.</u>
          <u xml:id="u-128.10" who="#BogusławLiberadzki">Ponadto - co jest rzeczą ze wszech miar ważną - chcemy uniknąć za 3 czy 4 lata, podczas negocjacji naszego członkostwa w Unii Europejskiej, zarzutu braku programu modernizacji polskich dróg. Na pewno będzie zarzut co do ich stanu technicznego, ale przy posiadaniu programu jest możliwość jego finansowania. Będzie można mówić o okresie dojścia do europejskiego standardu, jeśli chodzi o nasze drogi. I ta ustawa nam to umożliwi.</u>
          <u xml:id="u-128.11" who="#BogusławLiberadzki">Także założenie stałego wzrostu nakładów na drogi krajowe i wojewódzkie zostało uznane przez rząd za priorytet w przyjętych założeniach polityki społeczno-gospodarczej na rok 1998. Uważamy, że przyjęcie tego rozwiązania ustawowego pozwoli planować zadania w zakresie drogownictwa na kilka lat naprzód.</u>
          <u xml:id="u-128.12" who="#BogusławLiberadzki">Przyjęcie rozwiązań zawartych w projekcie, korzystne dla większości użytkowników dróg ze względu na likwidację podatku od środków transportowych w odniesieniu do samochodów osobowych, wydaje się szczególnie aktualne w stosunku do tych ludzi, którzy utracili możliwości zarobkowania na całym obszarze popowodziowym, i dla gmin, w których ok. 200 tys. samochodów zostało podtopionych, zatopionych, zalanych. Nie wiemy, czy będą one mogły być odremontowane - a w wielu gminach jest to większość zarejestrowanych samochodów. Przyjęcie projektu zagwarantuje, że taka gmina nie utraci przychodu, zwłaszcza ta gmina zatopiona. Im mocniej gmina ucierpiała, tym większe ryzyko nieotrzymania drugiej raty podatku w tym roku i przynajmniej przez cały rok następny. Teraz to ryzyko będzie wyeliminowane.</u>
          <u xml:id="u-128.13" who="#BogusławLiberadzki">Projekt ten przewiduje pełną rekompensatę dla gmin z tytułu utraconych wpływów podatku od środków transportu. Jednocześnie mamy świadomość, iż sposób rekompensowania gminom ubytku dochodów był przedmiotem długotrwałej dyskusji, zarówno na posiedzeniach komisji, jak i podkomisji, że to się także odzwierciedla we wnioskach mniejszości.</u>
          <u xml:id="u-128.14" who="#BogusławLiberadzki">Chciałbym, działając tutaj jako upoważniony przez Radę Ministrów do występowania w imieniu rządu w sprawie tego projektu ustawy, wnieść o to, żeby wniosek mniejszości nr 1 został przyjęty przez Wysoką Izbę. Pragnę także wnieść o to, żeby wniosek mniejszości nr 2, mówiący o terminach przekazywania z budżetu państwa dotacji, został odrzucony. Utrzymanie dwóch terminów jest realne, jeśli chodzi o możliwości realizacji ustawy budżetowej, a czterech według stanowiska ministra finansów jest nierealne.</u>
          <u xml:id="u-128.15" who="#BogusławLiberadzki">Wniosek mniejszości nr 3 proponujemy przyjąć, gdyż zaproponowany w projekcie poselskim zapis jest niewykonalny z powodu braku możliwości ścisłego określenia faktycznie utraconych dochodów przez każdą gminą oddzielnie, zwłaszcza, wracam do tego argumentu, za rok 1997. A ile utraciły gminy dotknięte powodzią, skoro nie ma samochodów? Proponuję, żeby było bez tego zapisu w ust. 2, natomiast wyjściowo przyjąć stan samochodów zarejestrowanych na połowę roku bieżącego i od tego udział w dotacji ogólnej.</u>
          <u xml:id="u-128.16" who="#BogusławLiberadzki">Jeszcze raz pragnę wyrazić wdzięczność wszystkim paniom i panom posłom, klubom i kołom, wszystkim głosującym, komisjom i przewodniczącym komisji, z moją komisją na czele i panem posłem Szarawarskim, za tak życzliwe podejście i zrozumienie. Mam nadzieję, że ustawę tę uda nam się uchwalić i że będzie uchwalona bardzo w porę. Dziękuję za uwagę. Dziękuję, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-128.17" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-129">
          <u xml:id="u-129.0" who="#JózefZych">Dziękuję, panie ministrze.</u>
          <u xml:id="u-129.1" who="#JózefZych">O zabranie głosu proszę sprawozdawcę...</u>
          <u xml:id="u-129.2" who="#JózefZych">Przepraszam, jest jeszcze zgłoszenie.</u>
          <u xml:id="u-129.3" who="#JózefZych">Proszę bardzo, pan poseł Moszyński.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-130">
          <u xml:id="u-130.0" who="#TadeuszMoszyński">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! W trybie sprostowania. Otóż mówiąc o wieloletniej walce Sejmu z rządem, nie miałem na myśli ministerstwa transportu i pana ministra osobiście, ponieważ od początku był pan po naszej stronie barykady.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-131">
          <u xml:id="u-131.0" who="#JózefZych">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-131.1" who="#JózefZych">Proszę bardzo, pan poseł Jaskiernia.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-132">
          <u xml:id="u-132.0" who="#JerzyJaskiernia">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Wspomniał pan, panie ministrze, w swoim przemówieniu, że Unia Europejska może sformułować zarzut w zakresie stanu technicznego polskich dróg. Rozumiem, że jest to bardzo poważne zagadnienie, i podzielam myślenie, które pan zaprezentował. Ale chciałbym zapytać, czy na tle takiego kataklizmu, jakim jest powódź w Polsce (niektórzy określają powódź tysiąclecia), Unia Europejska poczuwa się do wsparcia Polski, będącej na statusie stowarzyszenia, właśnie w odniesieniu do infrastruktury drogowej. Innymi słowy, czy obecnie w tym zakresie możemy ze strony Unii Europejskiej oczekiwać na pewną pomoc, która wydaje się jest również w interesie Unii Europejskiej, której państwa korzystają z infrastruktury polskiej?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-133">
          <u xml:id="u-133.0" who="#JózefZych">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-133.1" who="#JózefZych">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-134">
          <u xml:id="u-134.0" who="#StanisławPawlak">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam pytanie do pana ministra Liberadzkiego w świetle dokonywania zwrotu gminom utraconych dochodów w dwóch ratach i w czterech ratach. Budżety gmin konstruuje się po stronie dochodów i rozlicza się wpływy do tych dochodów w systemach kwartalnych. Jaki przepis zmieni sprawozdawczość w gminach, żeby za pierwszy kwartał wykazać wpływy z utraconego dochodu, czyli zwrot w postaci subwencji zerowej dla gmin? 31 marca jest właśnie tym terminem. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-135">
          <u xml:id="u-135.0" who="#JózefZych">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-135.1" who="#JózefZych">Czy jeszcze ktoś z państwa chciałby zadać pytanie? Nie.</u>
          <u xml:id="u-135.2" who="#JózefZych">Bardzo proszę, panie ministrze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-136">
          <u xml:id="u-136.0" who="#BogusławLiberadzki">Jeżeli można zacząć od drugiego pytania, dlaczego dwukrotnie i dlaczego nie 31 marca. Tak się składa, panie pośle, że do 31 marca najczęściej w Rzeczypospolitej Polskiej jest zima i inwestycje drogowe zaczyna się po 31 marca - to jest reguła. I w związku z tym i tak są dotacje ogólne, które, tak jak minister finansów to przedstawia, są potrzebne na szkoły, ogrzewanie, szpitale itd. Tak więc jestem zobowiązany to przedstawić i to przedstawiam.</u>
          <u xml:id="u-136.1" who="#BogusławLiberadzki">Pan poseł Jaskiernia był uprzejmy spytać, czy Unia Europejska poczuwa się do wsparcia. Otóż Unia Europejska poczuwa się do wsparcia i to wsparcie jest przynajmniej trojakie. Po pierwsze, jest zwiększony program PHARE, a także Unia Europejska elastycznie traktuje zmianę zastosowania dotychczas przewidzianych kwot PHARE i przyspieszenie ewentualnie ich wpłaty; mówimy tu o kwocie rzędu 40 mln ECU. Po drugie, złapany byłem (przepraszam za słowo „złapany”) telefonicznie 17 lipca w Szczecinie, kiedy przed falą powodziową oglądałem różne obiekty gospodarki morskiej, przez wiceprezydenta Europejskiego Banku Inwestycyjnego, czyli banku Unii Europejskiej, z propozycją kredytu do 300 mln ECU na odtworzenie infrastruktury po powodzi. Kredyt może być dostępny dosyć szybko, przygotowujemy stosowne dokumenty. Po trzecie, to są różnego rodzaju indywidualne lub wspólne przedsięwzięcia bezpośrednio dotyczące pomocy ludzkiej. Mamy również wsparcie ze strony Unii Europejskiej, wyrażającej opinię o naszej reputacji gospodarczej jako kraju i reputacji zawodowej ludzi odpowiedzialnych za sektor transportu w Polsce. Być może spowoduje to, iż z wynegocjowanego już prawie kredytu 242 mln dolarów — jako drugiego kredytu drogowego z Banku Światowego — będzie można dokonać przedpłaty do 15% tuż po misji oceniającej Banku Światowego, która powinna być w połowie sierpnia tego roku. Te, w zaokrągleniu, 36 mln dolarów mogłoby być uruchomione: po pierwsze, zanim zarząd Banku Światowego i rząd polski zaaprobują i ratyfikują umowę pożyczkową, a po drugie, może być wykorzystane właśnie na obszarach zalanych bez normalnie wymaganego komponentu 50% ze strony budżetu państwa. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-137">
          <u xml:id="u-137.0" who="#JózefZych">Dziękuję, panie ministrze.</u>
          <u xml:id="u-137.1" who="#JózefZych">Jeżeli wolno, to chciałbym jedynie dodać, że podczas mojego ostatniego pobytu w Brukseli, w trakcie rozmowy z przewodniczącym Parlamentu Europejskiego dowiedziałem się, że dodatkowo będą rozważane kwestie uruchomienia ewentualnie rezerwy, a ostatnio otrzymałem list od pani Fischer, przewodniczącej Zgromadzenia Parlamentarnego Rady Europy, która też widzi możliwości skorzystania przez nas z odpowiednich funduszy. W dniu 11 sierpnia udaję się na rozmowy w tej sprawie z panią Fischer.</u>
          <u xml:id="u-137.2" who="#JózefZych">O zabranie głosu proszę sprawozdawcę komisji pana posła Andrzeja Szarawarskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-138">
          <u xml:id="u-138.0" who="#AndrzejSzarawarski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W pierwszej kolejności chcę się odnieść do wniosku zgłoszonego przez pana posła Kaletę. Po wyjaśnieniach pan poseł Kaleta wycofuje ten wniosek, jako że dotyczy on materii innej ustawy. Art. 7 mówi o zmianach w ustawie o podatkach i opłatach lokalnych, a nie w ustawie o finansowaniu dróg, stąd załatwiliśmy temat. Proszę przyjąć do wiadomości, że nie ma żadnego wniosku w tym względzie.</u>
          <u xml:id="u-138.1" who="#AndrzejSzarawarski">Pytanie pana posła Pawlaka, jaki to będzie miało wpływ na paliwo rolnicze. Kwestia paliwa rolniczego nie jest rozstrzygnięta. Ustawa jest zakwestionowana przez pana prezydenta. Podejrzewam, że znajdziemy takie rozwiązanie, zgodnie z którym albo będzie paliwo rolnicze bez akcyzy, jak jest w ustawie, albo będzie system dopłat rekompensujących rolnikom zwiększone nakłady na paliwo; będzie więc albo tak, albo tak. W każdym razie rolnicy uzyskają stosowną rekompensatę za to, że zużywają paliwo, a nie jeżdżą ciągnikami po drogach. To jest materia innej ustawy. Myślę, że na finansowanie dróg będzie to w jakimś sensie miało wpływ, bo gdyby przyjęto te zasady w odniesieniu do paliwa rolniczego, to ponad miliard litrów byłoby wyłączone z akcyzy, a zatem byłyby mniejsze dochody z tytułu sprzedaży paliw. Jeżeli natomiast będzie dopłata do hektara rekompensująca wzrost kosztów paliwa, to dzięki tej ustawie będą większe dochody, bo paliwo będzie sprzedawane po normalnych cenach, a rekompensata będzie w przeliczeniu na hektar. Ale to zostanie rozstrzygnięte w innej ustawie.</u>
          <u xml:id="u-138.2" who="#AndrzejSzarawarski">Pytanie, dlaczego utrzymaliśmy podatek. Po pierwsze, jest to zgodne z tym, co jest w Unii Europejskiej. Po drugie, gdybyśmy całkowicie znieśli opłaty z tytułu środków transportu, to dziura w budżecie w przyszłym roku wyniosłaby 1200 mln zł. Utrzymując podatek od samochodów ciężarowych, autobusów, przyczep o ładowności powyżej 5 ton, zmniejszamy dziurę budżetową do 600 mln zł. I to jest jedna motywacja. Bo musielibyśmy i tak znaleźć inne źródło dochodów budżetu państwa, czyli wprowadzić jakiś inny dodatkowy podatek. Z drugiej strony oczywiście czym innym jest używanie samochodu osobowego do celów niezarobkowych, a czym innym jest eksploatowanie w pracy zarobkowej samochodów ciężarowych i autobusów, które są bardziej uciążliwe dla środowiska i otoczenia. Stąd ta opłata nie obciąży bezpośrednio tych, którzy wykonują usługę transportową, ponieważ jako część kosztów transportu zostanie wliczona w cenę tej usługi. Uciążliwość utrzymania tego podatku dla wykonujących transport zarobkowo jest więc zupełnie inna niż dla osób prywatnych, eksploatujących swoje prywatne samochody.</u>
          <u xml:id="u-138.3" who="#AndrzejSzarawarski">Panie marszałku, chciałbym zwrócić się z apelem, abyśmy w związku z wycofaniem wniosku pana posła Kalety, czyli przy braku jakichkolwiek wniosków dotyczących zmian w ustawie, przeszli do trzeciego czytania w dniu jutrzejszym. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-139">
          <u xml:id="u-139.0" who="#JózefZych">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-139.1" who="#JózefZych">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-139.2" who="#JózefZych">Do trzeciego czytania projektu ustawy przystąpimy jutro rano.</u>
          <u xml:id="u-139.3" who="#JózefZych">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 30 porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Polityki Przestrzennej, Budowlanej i Mieszkaniowej oraz Komisji Ustawodawczej o stanowisku Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy o niektórych formach popierania budownictwa mieszkaniowego oraz o zmianie niektórych ustaw (druki nr 2496 i 2569).</u>
          <u xml:id="u-139.4" who="#JózefZych">O zabranie głosu proszę sprawozdawcę komisji pana posła Jerzego Jankowskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-140">
          <u xml:id="u-140.0" who="#JerzyJankowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Połączone komisje, to jest Komisja Ustawodawcza oraz Komisja Polityki Przestrzennej, Budowlanej i Mieszkaniowej, rozpatrzyły uchwałę Senatu w sprawie zgłoszonych poprawek nowelizujących ustawę o niektórych formach popierania budownictwa mieszkaniowego. Z uwagi na to, że materia jest doskonale znana wszystkim obecnym na tej sali, chciałbym ograniczyć swoje wystąpienie do zrelacjonowania trzech zgłoszonych poprawek.</u>
          <u xml:id="u-140.1" who="#JerzyJankowski">Wszystkie poprawki uzyskały akceptację komisji.</u>
          <u xml:id="u-140.2" who="#JerzyJankowski">Poprawka pierwsza dotyczy ust. 3 w art. 1 nowelizowanej ustawy. W projekcie sejmowym znajdował się zapis fakultatywny, stwierdzający, że w momencie zakończenia inwestycji 10% kosztów przedsięwzięcia może być umorzone, natomiast w propozycji Senatu została zniesiona forma fakultatywności, zastąpiono ją formą obligatoryjną. Oznacza to, że kredyt udzielony ze środków Krajowego Funduszu Mieszkaniowego umarza się w wysokości 10% kosztów przedsięwzięcia po jego zakończeniu i rozliczeniu.</u>
          <u xml:id="u-140.3" who="#JerzyJankowski">Poprawka druga zmierza do tego, aby środki z Krajowego Funduszu Mieszkaniowego w pierwszej kolejności przeznaczane były dla tych towarzystw budownictwa społecznego, w których większość udziałów mają spółdzielnie mieszkaniowe. Chodzi po prostu o to, aby spółdzielnie aktywnie włączyły się w realizację TBS, a tym samym mogły przyczynić się do skrócenia kolejki posiadaczy książeczek mieszkaniowych. Przypomnę tu, że istota ustawy polega na tym, że środki z Krajowego Funduszu Mieszkaniowego po przyjęciu tej ustawy zostałyby przeznaczone na realizację budownictwa na wynajem i lokatorskich mieszkań spółdzielczych, a więc bez możliwości posiadania prawa własności.</u>
          <u xml:id="u-140.4" who="#JerzyJankowski">Poprawka trzecia sprowadza się do tego, że Senat proponuje, aby pierwszeństwo w przydziale mieszkań lokatorskich miały te osoby, które zostały przyjęte do spółdzielni przed 29 listopada 1991 r. A więc pozostajemy tu w zgodności z filozofią ustawy, która obowiązywała, mianowicie ustawy o szczególnych warunkach realizacji inwestycji w latach 1991–1995, tym samym stwarzając zamkniętą grupę członków, którzy mogą z tego pierwszeństwa skorzystać, gdyż osoby przyjęte po 1 listopada już z tego korzystać by nie mogły.</u>
          <u xml:id="u-140.5" who="#JerzyJankowski">I tak, Wysoka Izbo, panie marszałku, jak wspomniałem na wstępie, połączone komisje rekomendują przyjęcie trzech poprawek Senatu. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-140.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-141">
          <u xml:id="u-141.0" who="#JózefZych">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-141.1" who="#JózefZych">Sejm podjął decyzję o wysłuchaniu w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i kół.</u>
          <u xml:id="u-141.2" who="#JózefZych">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-141.3" who="#JózefZych">O zabranie głosu proszę pana posła Tadeusza Bilińskiego z Sojuszu Lewicy Demokratycznej. Kolejnym mówcą będzie pan poseł Jan Andrykiewicz z Polskiego Stronnictwa Ludowego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-142">
          <u xml:id="u-142.0" who="#TadeuszBiliński">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! W imieniu Klubu Parlamentarnego Sojuszu Lewicy Demokratycznej mam zaszczyt przedstawić Wysokiej Izbie stanowisko klubu w sprawie uchwały Senatu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 26 czerwca 1997 r. w sprawie ustawy o zmianie ustawy o niektórych formach popierania budownictwa mieszkaniowego oraz o zmianie niektórych ustaw.</u>
          <u xml:id="u-142.1" who="#TadeuszBiliński">Wysoka Izbo! Sejm na posiedzeniu w dniu 5 czerwca 1997 r. uchwalił ustawę o zmianie ustawy o niektórych formach popierania budownictwa mieszkaniowego, wprowadzając istotne zmiany do warunków korzystania z Krajowego Funduszu Mieszkaniowego:</u>
          <u xml:id="u-142.2" who="#TadeuszBiliński">— zwiększono maksymalną wysokość kredytu do 70% wartości przedsięwzięcia inwestycyjnego;</u>
          <u xml:id="u-142.3" who="#TadeuszBiliński">— wprowadzono możliwość umorzenia części zaciągniętego kredytu do wysokości 10% przedsięwzięcia inwestycyjnego po jego zakończeniu i rozliczeniu;</u>
          <u xml:id="u-142.4" who="#TadeuszBiliński">— podwyższono górny pułap dopuszczalnych dochodów gospodarstwa domowego o 30%;</u>
          <u xml:id="u-142.5" who="#TadeuszBiliński">— umożliwiono pozyskiwanie mieszkania czynszowego także członkom spółdzielni mieszkaniowych, oczekującym na przydział mieszkania.</u>
          <u xml:id="u-142.6" who="#TadeuszBiliński">Wszystkie te zmiany Klub Parlamentarny Sojuszu Lewicy Demokratycznej popiera, zresztą dwie z nich zostały zgłoszone przez klub w pierwszym czytaniu. Przyjęte przez Sejm zmiany czynią podejmowanie przedsięwzięć inwestycyjnych w zakresie czynszowego budownictwa mieszkaniowego bardziej atrakcyjnym. Dlatego też zmiany te uzyskały pełną akceptację inwestorów, a przede wszystkim samorządów terytorialnych.</u>
          <u xml:id="u-142.7" who="#TadeuszBiliński">Senat, akceptując wprowadzone zmiany, wniósł trzy poprawki, wszystkie o znaczeniu merytorycznym. Uznał, że umorzenie części kredytu powinno być obligatoryjne, a nie fakultatywne i winno wynosić 10% kosztów całego przedsięwzięcia inwestycyjnego, niezależnie od wysokości zaciągniętego kredytu. Poprawkę należy ocenić jako trafną, bardzo celową. Zarówno obligatoryjność umorzenia, jak i jednoznaczny sposób ustalenia jego wysokości są celowe i zasadne.</u>
          <u xml:id="u-142.8" who="#TadeuszBiliński">Również ograniczenie pierwszeństwa w zasiedlaniu mieszkań wybudowanych z udziałem kredytu Krajowego Funduszu Mieszkaniowego przez członków przyjętych do spółdzielni mieszkaniowych oraz kandydatów na członków spółdzielni mieszkaniowych tylko do przypadków, w których spółdzielnie mieszkaniowe mają większość udziałów, jest bardzo trafne. Poprawka ta przeciwdziała ewentualnemu, bardzo prawdopodobnemu wyłączaniu się samorządów terytorialnych z podejmowania inicjatyw, powoływania towarzystw budownictwa społecznego, z podejmowania przedsięwzięć inwestycyjnych, mogłoby to bowiem być dla samorządów mało opłacalne.</u>
          <u xml:id="u-142.9" who="#TadeuszBiliński">Trzecia poprawka ogranicza krąg członków spółdzielni mieszkaniowych, mających pierwszeństwo w zasiedlaniu mieszkań do osób przyjętych w poczet członków spółdzielni przed dniem wejścia w życie tzw. specustawy, ustawy o zmianie niektórych warunków przygotowania inwestycji budownictwa mieszkaniowego. I ta poprawka jest w pełni uzasadniona. Stawia w tej samej sytuacji zarówno kandydatów, jak i członków spółdzielni.</u>
          <u xml:id="u-142.10" who="#TadeuszBiliński">Mając na uwadze powyżej przedstawione uzasadnienie tych trzech poprawek, Klub Parlamentarny Sojuszu Lewicy Demokratycznej w pełni opowiada się za przyjęciem przez Wysoką Izbę poprawek zawartych w uchwale Senatu Rzeczypospolitej Polskiej (druk nr 2496). Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-142.11" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-143">
          <u xml:id="u-143.0" who="#JózefZych">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-143.1" who="#JózefZych">O zabranie głosu proszę pana posła Jana Andrykiewicza, Polskie Stronnictwo Ludowe. Kolejnym mówcą będzie pan poseł Marcin Zawiła, Unia Wolności.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-144">
          <u xml:id="u-144.0" who="#JanAndrykiewicz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu Klubu Parlamentarnego Polskiego Stronnictwa Ludowego podobnie jak mój przedmówca chciałbym poprzeć wszystkie trzy poprawki Senatu. Jednocześnie jednak wyrażam troskę o to, czy środki zgromadzone w Krajowym Funduszu Mieszkaniowym, w związku z tym, że w znacznej części będą wydane na akcję powodziową, będą wystarczające, ażeby sprostać tym wszystkim wydatkom. Zarówno poprawka nr 1, jak i poprawka nr 3 są bardzo cenne dla inwestorów, niemniej jednak w projekcie budżetu na 1998 r. trzeba będzie przewidzieć znacząco wyższe środki na Krajowy Fundusz Mieszkaniowy; i o to w swym wystąpieniu apeluję. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-144.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-145">
          <u xml:id="u-145.0" who="#JózefZych">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-145.1" who="#JózefZych">Głos zabierze pan poseł Marcin Zawiła z Unii Wolności. Następnym mówcą będzie pani poseł Beata Świerczyńska z Unii Pracy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-146">
          <u xml:id="u-146.0" who="#MarcinZawiła">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Klub Parlamentarny Unii Wolności popiera poprawki zgłoszone w Senacie, aczkolwiek wyraża jedną wątpliwość. Wątpliwość dotyczy wycofania fakultatywności umorzenia 10% kredytów. Rzeczywiście mechanizm, polegający na tym, że kredyty są umarzane z mocy ustawy, budzi pewne wątpliwości. Sądzę, że jednak brakowało określenia bardzo precyzyjnych kryteriów umorzenia, gdyż sprawa byłaby wtedy czystsza i jasna, ponieważ sformułowanie: kredyt z ustawowym umorzeniem, brzmi trochę wątpliwie.</u>
          <u xml:id="u-146.1" who="#MarcinZawiła">Mamy nadzieję, że wszystko to przyczyni się do rozwoju budownictwa czynszowego. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-146.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-147">
          <u xml:id="u-147.0" who="#JózefZych">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-147.1" who="#JózefZych">Pani poseł Beaty Świerczyńskiej...</u>
          <u xml:id="u-147.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Biegnie.)</u>
          <u xml:id="u-147.3" who="#JózefZych">Biegnie? To poczekamy. Ciekawe tylko, skąd biegnie...</u>
          <u xml:id="u-147.4" who="#komentarz">(Poseł Jerzy Jankowski: Z sali klubowej, tam obraduje komisja.)</u>
          <u xml:id="u-147.5" who="#JózefZych">W międzyczasie radio nas wyręcza. Pełny gest dobrej woli w stosunku do pani poseł - czekamy.</u>
          <u xml:id="u-147.6" who="#JózefZych">Tego jeszcze nie było, na pewno to przejdzie do historii parlamentaryzmu.</u>
          <u xml:id="u-147.7" who="#komentarz">(Poseł Jerzy Jankowski: Było.)</u>
          <u xml:id="u-147.8" who="#JózefZych">Było już, tak? A, przepraszam.</u>
          <u xml:id="u-147.9" who="#JózefZych">Gdyby pani poseł teraz zrezygnowała, tobym powiedział, że mam dziś największego pecha.</u>
          <u xml:id="u-147.10" who="#JózefZych">I co?</u>
          <u xml:id="u-147.11" who="#komentarz">(Poseł Jerzy Jankowski: Jednak nie ma.)</u>
          <u xml:id="u-147.12" who="#JózefZych">No to już nie będziemy czekać, Wysoki Sejmie, bo jeśli tam przemawia, to może to potrwać zbyt długo.</u>
          <u xml:id="u-147.13" who="#JózefZych">Lista posłów zapisanych do głosu została wyczerpana.</u>
          <u xml:id="u-147.14" who="#JózefZych">Czy pan poseł sprawozdawca chciałby zabrać głos? Nie.</u>
          <u xml:id="u-147.15" who="#JózefZych">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-147.16" who="#JózefZych">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-147.17" who="#JózefZych">Do głosowania przystąpimy jutro rano.</u>
          <u xml:id="u-147.18" who="#JózefZych">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 31 porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Polityki Gospodarczej, Budżetu i Finansów, Komisji Polityki Przestrzennej, Budowlanej i Mieszkaniowej oraz Komisji Ustawodawczej o stanowisku Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy o pomocy państwa w spłacie niektórych kredytów mieszkaniowych, refundacji bankom wypłaconych premii gwarancyjnych oraz o zmianie niektórych ustaw (druki nr 2471 i 2570).</u>
          <u xml:id="u-147.19" who="#JózefZych">O zabranie głosu proszę sprawozdawcę komisji pana posła Jerzego Jankowskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-148">
          <u xml:id="u-148.0" who="#JerzyJankowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Senat w uchwale z dnia 20 czerwca 1997 r. w sprawie ustawy o zmianie ustawy o pomocy państwa w spłacie niektórych kredytów mieszkaniowych, refundacji bankom wypłaconych premii gwarancyjnych oraz zmianie niektórych ustaw zgłosił 5 poprawek, z czego połączone komisje - Komisja Ustawodawcza oraz Komisja Polityki Przestrzennej, Budowlanej i Mieszkaniowej - zarekomendowały przyjęcie trzech poprawek, natomiast dwie zostały zaopiniowane negatywnie.</u>
          <u xml:id="u-148.1" who="#JerzyJankowski">Panie marszałku, chciałbym przejść do wyjaśnienia przesłanek, które legły u podstaw pozytywnych bądź negatywnych opinii komisji sejmowych w stosunku do poprawek zgłaszanych przez Senat.</u>
          <u xml:id="u-148.2" who="#JerzyJankowski">Poprawka nr 1, odnosząca się do art. 1 pkt 2, została zaopiniowana negatywnie z uwagi na trzy przesłanki. Po pierwsze - proponowany zapis uchwały burzy obowiązujący porządek prawny, gdyż ingeruje w prawomocne orzeczenia sądu, jeśli nastąpiło wykluczenie członka ze spółdzielni. Po drugie - wykracza poza zakres materii regulacji nowelizowanej ustawy, gdyż wnosi o zmiany w funkcjonującym Prawie spółdzielczym. Po trzecie - ustawa, którą nowelizujemy, nie zmienia warunków spłaty kredytów. Jest to jedynie próba złagodzenia ciężarów, jakie ponoszą członkowie spółdzielni z tytułu spłacanych kredytów mieszkaniowych. Z uwagi na te trzy przesłanki, które przedstawiłem, komisje negatywnie opiniują stanowisko Senatu.</u>
          <u xml:id="u-148.3" who="#JerzyJankowski">Poprawka nr 2 dotyczy art. 9, a polega na propozycji skreślenia ust. 3 w tymże artykule. Jest ona w pełni zasadna, gdyż taki projekt regulacji, upoważniającej Radę Ministrów do określenia zasad i sposobu spłaty kredytów oraz wykupu odsetek, jest już zawarty w ust. 2, w związku z tym mielibyśmy tutaj powtórzenie.</u>
          <u xml:id="u-148.4" who="#JerzyJankowski">Poprawka nr 3 polega na dodaniu ust. 2 do art. 10a i mówi, że kredytobiorca, który w dwóch kolejnych miesięcznych ratach nie dokona wpłaty, traci uprawnienia wynikające z art. 10a ust. 1 - mianowicie jeżeli systematycznie przez 20 lat spłaca kredyt, to po 20 latach pozostała część zadłużenia zostanie mu umorzona. Przyjęcie regulacji zgłoszonej przez Senat jest obostrzeniem reguł rozliczania się, ponieważ rozliczenie między bankiem a spółdzielnią dokonuje się w cyklu kwartalnym i nie ma znaczenia, czy członek spółdzielni będzie wnosił przypadającą ratę kredytu regularnie co miesiąc, czy też wniesie ją raz na kwartał. W związku z tym wprowadzenie zasady, że może on przekroczyć tę regularność wpłaty tylko dwa razy, a w przeciwnym wypadku zostanie pozbawiony uprawnienia, jest obostrzeniem w stosunku do tego, co zaproponował Sejm. Dlatego komisje nie poparły stanowiska Senatu i negatywnie opiniują tę poprawkę.</u>
          <u xml:id="u-148.5" who="#JerzyJankowski">Poprawka nr 4, odnosząca się do art. 10b, jest w pełni uzasadniona, ponieważ konsumuje możliwość umorzenia kredytu, wynikającą z art. 11 ust. 3; dlatego komisje uważają, że należy tę poprawkę przyjąć.</u>
          <u xml:id="u-148.6" who="#JerzyJankowski">Poprawka nr 5, ostatnia: w przedłożeniu sejmowym pominięto możliwość umorzenia kredytu, jest mowa tylko o odsetkach wykupionych przejściowo bądź skapitalizowanych. Natomiast nie mówi się, że istnieje możliwość umorzenia kredytu, jeśli kredytobiorca spełni wszystkie warunki określone ustawą o pomocy państwa. Dlatego uważamy, że ta poprawka również powinna być przyjęta przez Wysoką Izbę.</u>
          <u xml:id="u-148.7" who="#JerzyJankowski">Tak jak powiedziałem na wstępie: trzy poprawki uzyskały akceptację komisji, dwie - zostały zaopiniowane negatywnie. I będziemy wnosić o głosowanie w taki właśnie sposób. Dziękuję, panie marszałku.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-149">
          <u xml:id="u-149.0" who="#JózefZych">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-149.1" who="#JózefZych">Sejm podjął decyzję o wysłuchaniu w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i kół.</u>
          <u xml:id="u-149.2" who="#JózefZych">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-149.3" who="#JózefZych">O zabranie głosu proszę pana posła Józefa Nowickiego z Sojuszu Lewicy Demokratycznej. Kolejnym mówcą będzie pan poseł Jan Andrykiewicz z Polskiego Stronnictwa Ludowego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-150">
          <u xml:id="u-150.0" who="#JózefNowicki">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Pragnę przedstawić stanowisko Klubu Parlamentarnego Sojuszu Lewicy Demokratycznej dotyczące poprawek Senatu do zmiany ustawy o pomocy państwa w spłacie niektórych kredytów mieszkaniowych. Pan poseł sprawozdawca bardzo szczegółowo omówił poszczególne poprawki i przedstawił uzasadnienie stanowiska połączonych komisji co do odrzucenia, a także przyjęcia poprawek zgłoszonych przez Senat, przedstawił istotę tych poprawek, dlatego też chciałbym w imieniu naszego klubu przedstawić następujące stanowisko.</u>
          <u xml:id="u-150.1" who="#JózefNowicki">Sojusz Lewicy Demokratycznej Klub Parlamentarny będzie głosował zgodnie z przedłożeniem komisji, przyjmując uzasadnienie dotyczące odrzucenia poprawek, a także przyjęcia. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-150.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-151">
          <u xml:id="u-151.0" who="#JózefZych">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-151.1" who="#JózefZych">Głos zabierze pan poseł Jan Andrykiewicz, Polskie Stronnictwo Ludowe. Następnym mówcą będzie pan poseł Jan Olszowski, Unia Wolności.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-152">
          <u xml:id="u-152.0" who="#JanAndrykiewicz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Ponieważ moi przedmówcy, zarówno poseł sprawozdawca, jak i poseł reprezentujący Sojusz Lewicy Demokratycznej, przedstawili stanowisko połączonych komisji, chcę powiedzieć, że Polskie Stronnictwo Ludowe, w którego imieniu mam zaszczyt przemawiać, podobnie ocenia poprawki Senatu. W wypadku poprawki nr 1 będzie za jej odrzuceniem, a jeśli chodzi o poprawki nr 2, 4, 5 - za ich przyjęciem. W wypadku poprawki nr 3 także będziemy za odrzuceniem.</u>
          <u xml:id="u-152.1" who="#JanAndrykiewicz">Bardzo istotne jest to, że Senat niezbyt wnikliwie odczytał ustawę i chcąc polepszyć warunki spłaty, de facto by je pogorszył. To jest uwaga odnośnie do tego, by Senat bardziej wnikliwie to rozpatrywał. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-152.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-153">
          <u xml:id="u-153.0" who="#JózefZych">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-153.1" who="#JózefZych">Obecnie głos zabierze pan poseł Jan Olszowski, Unia Wolności, a następnie pani poseł Beata Świerczyńska, Unia Pracy.</u>
          <u xml:id="u-153.2" who="#JózefZych">Proszę zawiadomić panią poseł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-154">
          <u xml:id="u-154.0" who="#JanOlszowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Unia Wolności popiera stanowisko połączonych komisji dotyczące stanowiska Senatu w sprawie ustawy o pomocy państwa w spłacie niektórych kredytów mieszkaniowych, refundacji bankom wypłacanych premii gwarancyjnych oraz o zmianie niektórych ustaw. Przypomnieć jednakże wypada, że Sejm uchwalił nowelizację ustawy z 1995 r. w maju br. Wówczas wszyscy poparliśmy nowelizację wyżej wymienionej ustawy, łagodzącą w sposób istotny sytuację wszystkich tych, którzy swego czasu wpadli w pułapkę kredytową spowodowaną poddaniem starego systemu kredytów mieszkaniowych nowym regułom rynku kapitałowego.</u>
          <u xml:id="u-154.1" who="#JanOlszowski">Budżet państwa przeznacza na wykup odsetek ok. 1 mld nowych złotych rocznie. Wówczas podjęte przez nas decyzje były ze wszech miar słuszne, choć minister finansów zgłaszał zastrzeżenia. Dziś, kiedy rozpatrujemy poprawki Senatu do tej ustawy, sytuacja jest nieco inna. Wielu ludzi jest nie tylko zadłużonych, jak spółdzielcy, którym współczuliśmy i współczujemy, ale także straciło cały swój majątek i dach nad głową.</u>
          <u xml:id="u-154.2" who="#JanOlszowski">Rząd twierdzi, że ma pieniądze i zbuduje w szybkim tempie ok. 1 tys. nowych domów dla ofiar powodzi, stosując nowoczesne technologie. Chcielibyśmy, aby obietnica ta została dotrzymana, aczkolwiek analizując liczbę mieszkań, jakie zostały oddane na przestrzeni ostatnich lat (w latach 1990–1992 było to odpowiednio: 134 tys., 137 tys. i 133 tys. mieszkań oraz 55 tys. mieszkań, jakie zostały oddane w 1996 r.), pozwolę sobie wyrazić wątpliwość, czy jest możliwy tak błyskotliwy postęp w naszym budownictwie, które od lat jest niestety w mizernym stanie. Pozostaje jedynie mieć nadzieję, że sprawdzi się teoria, iż Polacy najlepiej sprawdzają się w sytuacjach kryzysowych. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-155">
          <u xml:id="u-155.0" who="#JózefZych">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-155.1" who="#JózefZych">O zabranie głosu proszę panią poseł Beatę Świerczyńską, Unia Pracy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-156">
          <u xml:id="u-156.0" who="#BeataŚwierczyńska">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Unia Pracy będzie głosować, jeśli chodzi o poprawki Senatu, zgodnie z zaleceniem komisji. W jednym tylko przypadku mamy odmienne zdanie, a mianowicie chcielibyśmy poprzeć poprawkę Senatu nr 3. Chodzi o to, że osoby, które przez 20 lat będą regularnie, systematycznie spłacały kredyt, uzyskają prawo do tego, by - po okresie tych 20 lat spłaty - reszta długu po stronie budżetu państwa, a także kredytu była im umorzona. Natomiast Senat proponuje, ażeby wprowadzić tutaj pewien wyjątek: mianowicie by ten, komu zdarzyła się jedna wpadka i tylko jeden raz w ciągu tych 20 lat z przyczyn losowych nie dokonał w terminie spłaty, ale nie więcej niż dwóch rat, również z tego umorzenia po 20 latach mógł skorzystać. Biorąc pod uwagę bardzo silnie motywujący charakter przepisów, które przyjął Sejm, a mianowicie że te spłaty muszą być regularne, systematyczne itd. i wtedy będzie można skorzystać z umorzenia, uważamy - uwzględniając najróżniejsze ludzkie sytuacje, przede wszystkim sytuacje losowe, wypadek, pobyt w szpitalu itd. - że wysiłek często być może nawet 19 lat regularnej spłaty może zostać w przypadku takich zawirowań losowych zaprzepaszczony. Tak więc chcielibyśmy poprawkę, która nieco łagodzi te kryteria, przyjąć. Stąd też nasze odmienne stanowisko akurat w przypadku poprawki nr 3. Dziękuję bardzo za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-156.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-156.2" who="#komentarz">(Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek Sejmu Olga Krzyżanowska)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-157">
          <u xml:id="u-157.0" who="#OlgaKrzyżanowska">Dziękuję pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-157.1" who="#OlgaKrzyżanowska">Przemawiała pani poseł Beata Świerczyńska.</u>
          <u xml:id="u-157.2" who="#OlgaKrzyżanowska">Lista posłów zapisanych do głosu została wyczerpana.</u>
          <u xml:id="u-157.3" who="#OlgaKrzyżanowska">Czy pan poseł sprawozdawca chciałby zabrać głos?</u>
          <u xml:id="u-157.4" who="#komentarz">(Poseł Jerzy Jankowski: Tak.)</u>
          <u xml:id="u-157.5" who="#OlgaKrzyżanowska">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-158">
          <u xml:id="u-158.0" who="#JerzyJankowski">Pani marszałek, przepraszam, widocznie w swoim sprawozdaniu niezbyt jasno się wyraziłem. Otóż przyjęcie poprawki Senatu nr 3 nie poprawia, tylko pogarsza sytuację członków spółdzielni, kredytobiorców, dlatego że rozliczenie między bankiem a spółdzielnią następuje raz na kwartał. Tak jest w umowach kredytowych. Nie ma znaczenia, czy przysłowiowy Kowalski - przepraszam, jeżeli Kowalski jest kredytobiorcą i go obrażę - wpłaci ratę kredytu w końcu stycznia, w końcu lutego czy w końcu marca, może przynieść ostatniego dnia marca i może tak robić co kwartał, i nic się nie dzieje, będzie miał nadal możliwość korzystania z dobrodziejstw ustawy po upływie 20 lat. Natomiast przyjęcie poprawki Senatu spowoduje, że jeżeli on się tak zachowa dwa razy w ciągu 20 lat, to te uprawnienia utraci. Czyli propozycja Senatu jest bardziej rygorystyczna i mniej korzystna dla spłacających kredyt niż to, co uchwaliła Wysoka Izba. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-159">
          <u xml:id="u-159.0" who="#OlgaKrzyżanowska">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-159.1" who="#OlgaKrzyżanowska">Rozumiem, że nie ma więcej pytań.</u>
          <u xml:id="u-159.2" who="#OlgaKrzyżanowska">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-159.3" who="#OlgaKrzyżanowska">Do głosowania nad tym punktem porządku dziennego przystąpimy w dniu jutrzejszym rano.</u>
          <u xml:id="u-159.4" who="#OlgaKrzyżanowska">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 32 porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Polityki Przestrzennej, Budowlanej i Mieszkaniowej oraz Komisji Ustawodawczej o prezydenckim projekcie ustawy o listach zastawnych i bankach hipotecznych (druki nr 2388 i 2583).</u>
          <u xml:id="u-159.5" who="#OlgaKrzyżanowska">Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji pana posła Jerzego Jankowskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-160">
          <u xml:id="u-160.0" who="#JerzyJankowski">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej zgłosił do laski marszałkowskiej projekt ustawy o listach zastawnych i bankach hipotecznych. Projekt ustawy był przedmiotem prac podkomisji oraz połączonych Komisji: Ustawodawczej oraz Polityki Przestrzennej, Budowlanej i Mieszkaniowej i zyskał ich pozytywną rekomendację. Projekt ten jest dopełnieniem ustawodawstwa polskiego w zakresie regulacji systemu bankowego oraz systemu finansowania budownictwa w Polsce. Proponowane rozwiązania mają na celu umożliwienie tworzenia systemu banków hipotecznych, które w systemach gospodarki rynkowej odgrywają istotną rolę w finansowaniu budownictwa mieszkaniowego dzięki wykorzystywaniu mechanizmów rynkowych.</u>
          <u xml:id="u-160.1" who="#JerzyJankowski">Wysoka Izbo! W Polsce pozyskiwanie kapitału na budowę, rozbudowę, zakup własnego mieszkania związane jest w dalszym ciągu z interwencjonizmem państwa, czy to w bezpośredniej formie wykupu odsetek od kredytów mieszkaniowych, czy w formie możliwości odpisów podatkowych. W obecnej sytuacji wysokiej ceny realizacji inwestycji budowlanych, przy niskich dochodach ludności, możliwy do uzyskania kredyt bankowy, również we wprowadzonym w tym roku systemie kontraktowym, z kas mieszkaniowych nie wystarcza na pokrycie zapotrzebowania kapitałowego do momentu ukończenia inwestycji. Możliwości finansowania budżetowego są ograniczone i niewspółmierne do zapotrzebowania na kapitał, którym budownictwo miałoby być finansowane.</u>
          <u xml:id="u-160.2" who="#JerzyJankowski">Utworzenie systemu banków hipotecznych stwarza szansę uzyskania kredytu uzupełniającego brakujący kapitał, jak również możliwość budowania w oparciu o podstawowy kredyt z banku hipotecznego, ponieważ będzie to kredyt długoterminowy. Dopiero w sytuacji jednoczesnego istnienia mechanizmów rynkowych finansowania budownictwa kredytem hipotecznym oraz systemów wspieranych przez państwo będzie można liczyć na realny przyrost liczby jednostek mieszkaniowych.</u>
          <u xml:id="u-160.3" who="#JerzyJankowski">Panie Posłanki! Panowie Posłowie! Skalę problemu charakteryzują następujące dane. Potrzeba nowych jednostek mieszkaniowych szacowana jest obecnie na ok. 1,5–2 mln. Rocznie oddaje się do użytku 50 tys. nowych mieszkań. Tyle samo liczba mieszkań rocznie ulega wyburzeniu. Nie zaspokojone potrzeby mieszkaniowe pozostają od lat na tym samym poziomie. Rzutuje to ujemnie na całą gospodarkę narodową oraz problemy bezrobocia. Brak dostatecznej liczby mieszkań uniemożliwia migrację w rejony, gdzie oferowane są miejsca pracy.</u>
          <u xml:id="u-160.4" who="#JerzyJankowski">Przedłożony projekt ustawy ma gospodarczo podstawowe znaczenie dla już wprowadzonych systemów finansowania budownictwa, w tym w oparciu o środki budżetu państwa. Prace nad nim zajęły ponad 2 lata ze względu na rozległą materię regulacji. Na przedłożony projekt składają się przepisy z zakresu Prawa bankowego, gospodarki finansowej banku, prawa hipotecznego, regulacji rynku papierów wartościowych. Projekt został wszechstronnie skonsultowany w resortach i zyskał poparcie rządu, Narodowego Banku Polskiego, środowiska bankowego oraz ekspertów międzynarodowych. Nie nasuwa również wątpliwości od strony legislacyjnej oraz od strony spójności z polskim systemem prawnym.</u>
          <u xml:id="u-160.5" who="#JerzyJankowski">Jeżeli spojrzymy na skalę problemu braku mieszkań w Polsce, to stanie się oczywiste, że rozwiązanie tego problemu nie jest możliwe bez uruchomienia nowych źródeł kapitału długoterminowego, bo taki jest tu niezbędny. Taki nie wykorzystany kapitał w Polsce istnieje. Jest on zamrożony w nieruchomościach. Wyceną tej wartości zajmą się specjaliści oraz rozwijający się rynek nieruchomości. Do nas należy stworzenie ram prawnych, w których możliwe byłoby powstanie instytucji, które będą w stanie zamienić wartość nieruchomości w kapitał udzielany w formie kredytu. Chodzi przy tym o to, by był to proces masowy, a kredyty przystępne. Dlatego mówimy o konieczności stworzenia systemu, a nie powołania określonej instytucji. Ten system wymaga kompleksowo opracowanych norm prawnych. Są one zawarte w projekcie ustawy, którą mam zaszczyt państwu przedłożyć. Konieczność uregulowania prawnego wiąże się również z faktem, że system ten jest wynikiem obowiązywania pewnego standardu europejskiego.</u>
          <u xml:id="u-160.6" who="#JerzyJankowski">Wysoka Izbo! System banków hipotecznych ma swoje korzenie w tworzonych w przeszłości w XVI w. na terenie Śląska towarzystwach kredytowych-ziemskich. Niszczona gospodarka dźwigała się wtedy w oparciu o wartość majątków ziemskich. Ich właściciele, zastawiając nieruchomości, grunty, budynki, emitowali na tej podstawie papiery wartościowe, listy zastawne i pozyskiwali w ten sposób kapitał. Na tym polega ogólna idea funkcjonowania banków hipotecznych.</u>
          <u xml:id="u-160.7" who="#JerzyJankowski">List zastawny jako instrument pozyskiwania kapitału był udoskonalany i jest obecnie nowoczesnym instrumentem stabilizującym rynek finansowy. W takich krajach jak Niemcy, Dania, Szwecja pewność inwestycji w listy zastawne porównywalna jest z bezpieczeństwem inwestowania w papiery skarbowe. Jest to możliwe dzięki rygorom, jakie ustawodawstwo nakłada na funkcjonowanie banku hipotecznego, uwarunkowaniom emisji listów zastawnych oraz prowadzeniu szczególnego nadzoru, a przede wszystkim dzięki obowiązującej tam zasadzie wyspecjalizowania banków hipotecznych. Mechanizmy te uwzględnia polski projekt ustawy o listach zastawnych i bankach hipotecznych.</u>
          <u xml:id="u-160.8" who="#JerzyJankowski">W krajach, w których obowiązuje zasada specjalizacji banków hipotecznych, list zastawny odgrywa duże znaczenie gospodarcze w finansowaniu budownictwa. W Danii 80% środków na kredyty hipoteczne pochodzi z wyspecjalizowanych banków hipotecznych. Negatywny przykład stanowią doświadczenia w tej dziedzinie we Włoszech, a przede wszystkim we Francji. Na przykładzie pierwszego europejskiego banku hipotecznego - Crédit France widać, że przyjęcie zasady, iż emitował on listy zastawne jako bank uniwersalny, doprowadziło do degradacji listów zastawnych jako instrumentu refinansowania kredytów hipotecznych w tym kraju.</u>
          <u xml:id="u-160.9" who="#JerzyJankowski">Zasada specjalizacji banków hipotecznych obowiązywała również w Polsce przedwojennej w praktyce działalności hipoteki. Przedwojenna ustawa stanowi wzorzec dla przedłożonego projektu jako nawiązanie do polskiej tradycji bankowej, dostosowane do współczesnych potrzeb. Zasada, że wszystkie banki mogą emitować listy zastawne, doprowadziłaby do sytuacji, że licencję dostawałyby jedynie banki największe. Taki scenariusz łatwo przewidzieć w Polsce.</u>
          <u xml:id="u-160.10" who="#JerzyJankowski">Wprowadzenie na rynek bankowości hipotecznej monopolistów - podobnie jak teraz finansowanie budownictwa jest praktycznie udziałem jednego banku: PKO Bank Państwowy - pogrzebałoby ideę maksymalnej rynkowej konkurencji w systemie wielu banków hipotecznych, której kryterium byłaby jakość listów zastawnych, zapewnienie im właściwych zabezpieczeń, a nie tylko kryterium standingu banku emitenta.</u>
          <u xml:id="u-160.11" who="#JerzyJankowski">Przyjęcie zasady specjalizacji banków hipotecznych nie ogranicza możliwości angażowania w tę działalność banków, które posiadają zbyt małe kapitały, by utworzyć odrębne banki hipoteczne - córki. W projekcie ustawy przyjęto zapis, że bank hipoteczny jest spółką akcyjną. Banki takie mogą zatem angażować się wspólnie w dowolnej wysokości kapitałowej.</u>
          <u xml:id="u-160.12" who="#JerzyJankowski">Jedynie przy uwzględnieniu zasady specjalizacji, która daje podstawy klarownych przepływów kapitałów, możliwe jest zapewnienie efektywnego nadzoru sprawowanego przy emisji listów zastawnych. Efektywny nadzór nad listami zastawnymi jest istotnym zaleceniem dyrektywy europejskiej. Jest również argumentem dla inwestorów listów zastawnych. Pamiętajmy, że to od nich ma pochodzić kapitał na kredyty hipoteczne.</u>
          <u xml:id="u-160.13" who="#JerzyJankowski">W sytuacji dopuszczenia emisji listów zastawnych przez banki uniwersalne jako działalności wyodrębnionej organizacyjnie powstaje pytanie: Jak przekonać inwestora, że na list zastawny propagowany jako bezpieczny papier wartościowy nie nakłada się ryzyko ogólnej działalności bankowej?</u>
          <u xml:id="u-160.14" who="#JerzyJankowski">Praktyka państw europejskich, a także nasze niedawne doświadczenia z biurami maklerskimi pokazują niezbicie, że żadne sposoby organizacyjnego wyodrębnienia tej działalności w strukturze banku uniwersalnego i jego nadzorowanie nie są w stanie wyeliminować problemu nakładania się ryzyka i nacisków o charakterze nieformalnym na kierunki działalności wyodrębnionej.</u>
          <u xml:id="u-160.15" who="#JerzyJankowski">Proszę wyobrazić sobie sytuację konfliktu interesów, reprezentowanych w ramach jednego banku przez przedstawiciela departamentu bankowości hipotecznej i przedstawicieli odpowiedzialnych za dominującą część działalności bankowej; zawsze będzie musiało dochodzić do kompromisów, być może kosztem jakości listów zastawnych. Do konfliktów niewątpliwie by dochodziło, bo zupełnie inna jest filozofia prowadzenia bankowości uniwersalnej, nastawionej w dużej mierze na szybki zysk i bardziej ryzykowne operacje, a inna w przypadku banku hipotecznego. Jest to strategia długofalowa związana z długoterminowymi kredytami hipotecznymi i długoterminowymi listami zastawnymi.</u>
          <u xml:id="u-160.16" who="#JerzyJankowski">Zatrzymałem się dłużej przy zasadzie specjalizacji, ponieważ stanowi ona o istocie projektu, który daje szansę tworzenia nowej jakości polskiej bankowości. Tylko klarowne nowe rozwiązania umożliwiają oderwanie się od systemu finansowania budownictwa, w którym tkwimy, a który jest nieefektywny, bo związany z finansowaniem jedynie przez banki uniwersalne albo poprzez środki budżetowe czy pomoc zagraniczną.</u>
          <u xml:id="u-160.17" who="#JerzyJankowski">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Obniżająca się inflacja pozwoli na wprowadzenie w perspektywie kilku lat systemu banków hipotecznych w Polsce, jednak pod warunkiem jak najszybszego uchwalenia ustawy regulującej tę sferę bankowości. Jakiś czas zabierze gromadzenie know-how dla emisji listów zastawnych, rozpoznanie nowego papieru wartościowego przez inwestorów listów zastawnych. Ponieważ system ten z założenia oparty jest na mechanizmach rynkowych, jego wdrożenie pozbawione będzie promowania poprzez udogodnienia fiskalne i tym samym wymagać będzie czasu.</u>
          <u xml:id="u-160.18" who="#JerzyJankowski">Uchwalenie ustawy umożliwi rozwój polskiej bankowości hipotecznej i zgromadzenie podstawowych doświadczeń, zanim dołączymy do państw Unii Europejskiej. Potrzeba na to kilku lat, podczas których bankowość hipoteczna może być stymulowana przez politykę licencyjną, promującą tworzenie banków hipotecznych na podstawie polskiego kapitału. Po wejściu do Unii ta swoboda licencyjna będzie ograniczona.</u>
          <u xml:id="u-160.19" who="#JerzyJankowski">Ważne jest, by pierwsze emisje listów zastawnych nie nasuwały wątpliwości co do ich zabezpieczenia. Przedłożony projekt daje maksymalne systemowe gwarancje, wyrażające się m.in. w kilku przywilejach dla zabezpieczeń hipotecznych do listów zastawnych. Nadużycie zaufania inwestorów zahamowałoby rozwój bankowości hipotecznej, a wtedy prognozowany przez ekonomistów ogromny wzrost popytu na kredyty hipoteczne po wejściu Polski do Unii Europejskiej wykorzystany zostanie przede wszystkim przez zagraniczne banki hipoteczne, z którymi banki polskie nie będą w stanie konkurować.</u>
          <u xml:id="u-160.20" who="#JerzyJankowski">System banków hipotecznych w Polsce może istotnie poprawić dostępność środków finansowych w skali kraju, pozwala bowiem na szerokie wykorzystanie i zamianę na kapitał inwestycyjny dobra narodowego, jakim jest wartość nieruchomości, tj. gruntów, budynków, mieszkań. Prawo własności nieruchomości jest prawem powszechnym, szczególnie w mniejszych miastach oraz na obszarach wiejskich. Za pośrednictwem banków hipotecznych, które tradycyjnie prowadzą ścisłą kooperację z bankami o rozwiniętej sieci - w Polsce może to być na przykład system banków spółdzielczych - źródła finansowania docierałyby wszędzie tam, gdzie istnieje potrzeba inwestowania oraz możliwość hipotecznego obciążania nieruchomości. Prowadzenie tego rodzaju działalności stawia bankom wyższe wymagania ze względu na jej ekonomiczno-społeczny aspekt. Dlatego też projekt ustawy zawiera szereg rygorystycznych zasad. Przepisy ograniczają funkcjonowanie banku hipotecznego do działalności wiążącej się z niskim stopniem ryzyka oraz poddają banki hipoteczne szczególnemu nadzorowi powiernika oraz Narodowego Banku Polskiego.</u>
          <u xml:id="u-160.21" who="#JerzyJankowski">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Podczas prac połączonych komisji zgłoszony został wniosek mniejszości do art. 43. Wedle propozycji zawartej w projekcie komisyjnym pierwszeństwo zabezpieczenia hipotecznego miało dotyczyć tylko tych kredytów, które są związane z emisją listów zastawnych. Wniosek mniejszości rozszerza to na wszystkie kredyty hipoteczne o charakterze kredytów mieszkaniowych. W mojej ocenie to rozwiązanie zawarte we wniosku mniejszości nie odpowiada filozofii ustawy, jest niezgodne z istniejącym porządkiem prawnym i będzie wymagało uporządkowania przepisów Kodeksu cywilnego.</u>
          <u xml:id="u-160.22" who="#JerzyJankowski">Pani Marszałek! Reasumując, wnoszę o jak najszybsze określenie jasnych reguł gry w tej trudnej dziedzinie bankowości hipotecznej, czyli o uchwalenie przedłożonej ustawy o listach zastawnych i bankach hipotecznych, gdyż jest to niezbędne:</u>
          <u xml:id="u-160.23" who="#JerzyJankowski">1) dla efektywności wszystkich wprowadzonych do tej pory systemów wspierania budownictwa mieszkaniowego przez państwo;</u>
          <u xml:id="u-160.24" who="#JerzyJankowski">2) przede wszystkim zaś do uruchomienia źródeł długoterminowego kapitału, bez którego problem budownictwa nie będzie w Polsce rozwiązany.</u>
          <u xml:id="u-160.25" who="#JerzyJankowski">Dlatego też wnoszę o przejście do trzeciego czytania jeszcze w trakcie tego posiedzenia Sejmu. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-160.26" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-161">
          <u xml:id="u-161.0" who="#OlgaKrzyżanowska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-161.1" who="#OlgaKrzyżanowska">Przemawiał sprawozdawca pan poseł Jankowski.</u>
          <u xml:id="u-161.2" who="#OlgaKrzyżanowska">Sejm podjął decyzję o wysłuchaniu w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego 10-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i 5-minutowych w imieniu kół.</u>
          <u xml:id="u-161.3" who="#OlgaKrzyżanowska">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-161.4" who="#OlgaKrzyżanowska">Proszę pana posła Wojciecha Grabałowskiego o zabranie głosu w imieniu klubu Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-162">
          <u xml:id="u-162.0" who="#WojciechGrabałowski">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Projekt ustawy o listach zastawnych i bankach hipotecznych jest jednym z niewielu przykładów kompromisu odnośnie do rozwiązań, które służyć mają naszej gospodarce. Nikt ani nie negował, ani nie neguje faktu, że wzbogacenie polskiego rynku kapitałowego i polskiego systemu bankowego o te instytucje ma pełne uzasadnienie ekonomiczne i gospodarcze, i to nie tylko z tego powodu, że inni je z powodzeniem stosują, ale również dlatego, że dzisiaj finansowanie inwestycji długoterminowych opiera się w naszym kraju na lokatach średnio- i krótkoterminowych, a to dość znacznie i poważnie zwiększa ryzyko utrzymania płynności instytucji kredytujących.</u>
          <u xml:id="u-162.1" who="#WojciechGrabałowski">Polskiej gospodarce i społeczeństwu niezbędny jest mechanizm umożliwiający pozyskiwanie długoterminowych środków, zwłaszcza na finansowanie budownictwa, a także mechanizm, który odblokuje wreszcie zamrożone w nieruchomościach i ziemi kapitały. Projekt ten został zgodnie z wolą Wysokiej Izby rozpatrzony w podkomisji roboczej oraz w połączonych Komisjach: Polityki Przestrzennej, Budowlanej i Mieszkaniowej oraz Ustawodawczej. Po tych pracach przedstawia on zwartą i komplementarną koncepcję i w chwili obecnej nadaje się do uchwalenia. Uporządkowano przede wszystkim bardzo logicznie następstwo artykułów, uporządkowano numerację, wyczyszczono stylistykę projektu. Projekt ten opiera się na polskich rozwiązaniach przedwojennych, a także na doświadczeniach innych krajów, tworzy podwaliny prawne pod całą infrastrukturę, na której opiera się kredyt hipoteczny. Może on się stać - i na pewno się stanie - właściwą dźwignią rozwoju gospodarczego, a w szczególności budownictwa, w tym mieszkaniowego.</u>
          <u xml:id="u-162.2" who="#WojciechGrabałowski">W polskim systemie bankowym pojawia się nowy rodzaj wyspecjalizowanych banków, działających w ścisłych ramach określonych przedłożonym projektem, które za absolutnie podstawowe założenie przyjmują bezpieczeństwo ich działalności, co jest bardzo istotne i bardzo ważne. Projektem tym wprowadzamy również nowy instrument rynku kapitałowego - listy zastawne. Przypomnę, że wraz z listami zastawnymi, używanymi do refinansowania pożyczek dla sektora publicznego, w Unii Europejskiej w obrocie znajdują się listy zastawne wartości ok. 800 mld ECU, które odgrywają ogromną rolę w finansowaniu inwestowania w nieruchomości, i to jest właśnie główną miarą sprawy, którą reguluje się w projekcie.</u>
          <u xml:id="u-162.3" who="#WojciechGrabałowski">Uchwalenie ustawy pozwoli na oderwanie się od budżetowego finansowania budownictwa mieszkaniowego na rzecz mechanizmów rynkowych, nie po to, by całkowicie negować pierwsze rozwiązania, a więc wspomożenie budżetowe, ale by przesunąć ciężar tego finansowania w stronę mechanizmów rynkowych. Pozytywem jest również to, że rozpatrujemy ten projekt na posiedzeniu, na którym również rozpatrywane było Prawo bankowe i ustawa o Narodowym Banku Polskim. Projekt dziś rozpatrywany jest spójny z tymi aktami i stanowi dobre dopełnienie regulacji prawnych polskiego systemu bankowego.</u>
          <u xml:id="u-162.4" who="#WojciechGrabałowski">Klub Sojuszu Lewicy Demokratycznej popiera ten projekt, z pełną świadomością korzyści, jakie niesie on polskiej gospodarce i społeczeństwu, i wnosi o jak najszybsze przejście do trzeciego czytania. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-162.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-163">
          <u xml:id="u-163.0" who="#OlgaKrzyżanowska">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-163.1" who="#OlgaKrzyżanowska">Przemawiał pan poseł Wojciech Grabałowski.</u>
          <u xml:id="u-163.2" who="#OlgaKrzyżanowska">Proszę teraz pana posła Janusza Cichosza o zabranie głosu w imieniu klubu Polskiego Stronnictwa Ludowego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-164">
          <u xml:id="u-164.0" who="#JanuszCichosz">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Ideą uchwalenia projektu ustawy o listach zastawnych i bankach hipotecznych jest usunięcie jednej z istotnych barier w rozwoju budownictwa mieszkaniowego w Polsce, jaką są trudności w pozyskiwaniu przez banki długoterminowych środków finansowych, którymi mogłyby być finansowane długoterminowe kredyty z przeznaczeniem głównie na cele budowlane. Obecnie do finansowania długoterminowych inwestycji angażują one w większości krótko- i średnioterminowe lokaty. Są jednak banki, które posiadają dostateczne środki pozwalające im na angażowanie się w szerszym zakresie w inwestycje długoterminowe. Są to najczęściej banki ekonomicznie silne, o znacznie rozwiniętej sieci placówek. Banki te mogłyby z powodzeniem wykonywać czynności banków hipotecznych. Sugestie takie w imieniu Klubu Parlamentarnego Polskiego Stronnictwa Ludowego zgłosiłem podczas pierwszego czytania projektu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-164.1" who="#JanuszCichosz">Dopuszczenie banków komercyjnych do wykonywania czynności przewidzianych w projekcie ustawy dla banków hipotecznych po spełnieniu określonych warunków przyczyniłoby się do znacznego rozszerzenia sieci banków, które zajmowałyby się problematyką banków hipotecznych, a tym samym przybliżyło te usługi do klientów. Ponadto na pewno przyspieszyłoby to proces uruchamiania przewidzianych projektem ustawy usług, a także do zmniejszenia związanych z tym kosztów. Mam tu na myśli kadrę, lokale i inne niezbędne środki potrzebne do uruchomienia nowych placówek, jakimi będą banki hipoteczne. Sądzę, że nie byłoby to także hamulcem dla tworzenia banków hipotecznych.</u>
          <u xml:id="u-164.2" who="#JanuszCichosz">W imieniu Klubu Parlamentarnego Polskiego Stronnictwa Ludowego zgłaszam następującą poprawkę do art. 10. Proponuję, by w art. 10 dodać nowe ustępy w brzmieniu: 3. Banki działające w dniu wejścia w życie ustawy mogą wykonywać czynności banku hipotecznego po spełnieniu warunków i uzyskaniu zgody komisji nadzoru bankowego. 4. Zasady wyodrębnienia organizacyjnego i finansowego działalności bankowo-hipotecznej określa Komisja Nadzoru Bankowego. 5. Banki działające w dniu wejścia w życie ustawy mogą być przekształcane w banki hipoteczne po spełnieniu wymogów określonych niniejszą ustawą.</u>
          <u xml:id="u-164.3" who="#JanuszCichosz">Pragnę ponadto zaznaczyć, że ustawa będzie w pełni działać wówczas, gdy zostanie przeprowadzona reforma prawa polskiego w odniesieniu do ustroju ksiąg wieczystych i hipoteki, zwłaszcza hipoteki ustawowej skarbu państwa. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-164.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-165">
          <u xml:id="u-165.0" who="#OlgaKrzyżanowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-165.1" who="#OlgaKrzyżanowska">Przemawiał pan poseł Janusz Cichosz.</u>
          <u xml:id="u-165.2" who="#OlgaKrzyżanowska">Otrzymamy, panie pośle, poprawki na piśmie? Tak?</u>
          <u xml:id="u-165.3" who="#komentarz">(Poseł Janusz Cichosz: Tak, zaraz wręczę pani marszałek.)</u>
          <u xml:id="u-165.4" who="#OlgaKrzyżanowska">Lista posłów zapisanych do głosu została wyczerpana.</u>
          <u xml:id="u-165.5" who="#OlgaKrzyżanowska">Pytanie?</u>
          <u xml:id="u-165.6" who="#OlgaKrzyżanowska">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-166">
          <u xml:id="u-166.0" who="#RomualdAjchler">Pani Marszałek! W związku z tym, że lista mówców została wyczerpana, mam pytanie do posła sprawozdawcy. Czy w świetle sprawozdania należy rozumieć, że podstawową działalnością finansowania w systemie banków hipotecznych będzie tylko budownictwo mieszkaniowe, bo takie, panie przewodniczący, odniosłem wrażenie po wysłuchaniu tego sprawozdania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-167">
          <u xml:id="u-167.0" who="#OlgaKrzyżanowska">Czy pan poseł sprawozdawca chciałby zabrać głos?</u>
          <u xml:id="u-167.1" who="#OlgaKrzyżanowska">Słucham, pani poseł. Rozumiem, że pani poseł chce zabrać głos w imieniu klubu, tak?</u>
          <u xml:id="u-167.2" who="#komentarz">(Poseł Beata Świerczyńska: Tak.)</u>
          <u xml:id="u-167.3" who="#OlgaKrzyżanowska">Niestety, nie mieliśmy pani zgłoszenia.</u>
          <u xml:id="u-167.4" who="#OlgaKrzyżanowska">Proszę bardzo, pani poseł Świerczyńska zabierze głos w imieniu klubu Unii Pracy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-168">
          <u xml:id="u-168.0" who="#BeataŚwierczyńska">Dziękuję bardzo, pani marszałek i przepraszam za te kłopoty. Niestety, pośpiech zmusza nas do pewnych błędów, nie zgłoszono mojego nazwiska do tej debaty. Niemniej ustawa jest na tyle ważna, że trzeba powiedzieć o niej kilka słów. W imieniu Unii Pracy chciałabym przedstawić nasze stanowisko odnośnie do tej ustawy.</u>
          <u xml:id="u-168.1" who="#BeataŚwierczyńska">Po pierwsze, refleksja, dlaczego dopiero teraz pracujemy nad tak ważną dla polskiego mieszkalnictwa, przede wszystkim dla polskiego budownictwa mieszkaniowego ustawą? Ustawa ta wprowadza bardzo ważny instrument, jakim jest pozyskiwanie pieniądza z rynku kapitałowego na budownictwo mieszkaniowe; dlaczego musieliśmy czekać aż 4 lata, i to na projekt prezydencki. Bardzo dobrze, że pan prezydent przypomniał swoje obietnice wyborcze i zrobił coś dla budownictwa mieszkaniowego, bo taki właśnie sens i taki cel ma ta ustawa, ale, niestety, straciliśmy 4 lata.</u>
          <u xml:id="u-168.2" who="#BeataŚwierczyńska">Jeszcze jedna kwestia. Praca nad tym projektem przebiegała w ogromnym pośpiechu. Stąd też przy całej konieczności wprowadzenia tego rozwiązania, istnieją pewne wątpliwości, czy nie będziemy musieli tej ustawy w krótkim czasie - już oczywiście w następnym Sejmie - nowelizować.</u>
          <u xml:id="u-168.3" who="#BeataŚwierczyńska">I jeszcze jedna bardzo ważna kwestia. Otóż ustawa ta wprowadza dla kredytów mieszkaniowych, które będą służyć pod zastaw emitowanych przez bank hipoteczny listów zastawnych, pierwszeństwo w zaspokojeniu wierzytelności na hipotece, pierwszeństwo za wierzytelnościami z tytułu alimentów i płacy. Otóż takie pierwszeństwo należy się chyba wszystkim kredytom mieszkaniowym, jeżeli chcemy bez większego zaangażowania budżetu państwa obniżać ich cenę. Bo na cenę kredytu w jednoznaczny i bezpośredni sposób wpływa oczywiście ryzyko związane z udzielaniem takich kredytów. Jeżeli dziś bank uniwersalny czy bank hipoteczny nie wie, jak wygląda hipoteka, jak w przyszłości będzie wyglądała i jak wygląda hipoteka nowo wznoszonego obiektu - przy pomocy kredytu, którego udziela - ma prawo do tego, ażeby wliczyć sobie w cenę kredytu ryzyko, jakie ponosi. Stąd też Unia Pracy gorąco popiera wniosek mniejszości zmierzający do tego, ażeby wszystkie kredyty mieszkaniowe hipoteczne uzyskały ten przywilej, który uzyskać mają tylko te, które będą zastawem dla listów zastawnych.</u>
          <u xml:id="u-168.4" who="#BeataŚwierczyńska">Dodam jeszcze, już zupełnie na zakończenie, że tego typu rozwiązanie jest jednym z istotnych elementów polityki mieszkaniowej państwa, wspierania mieszkalnictwa. To prawda, że burzy on dotychczasowy porządek prawny, ale tak się zdarza, że większość ustaw, większość zapisów, które przyjmujemy w tej Wysokiej Izbie, burzy dotychczasowy porządek prawny.</u>
          <u xml:id="u-168.5" who="#BeataŚwierczyńska">Fakt, że potrzeby budownictwa mieszkaniowego są tak ogromne, i że skala ludzkiego - powiedzmy - dyskomfortu z tytułu bardzo źle bądź w ogóle nie zaspokojonych potrzeb mieszkaniowych jest tak ogromna, przemawia za przyjęciem proponowanego we wniosku mniejszości rozwiązania. Dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-169">
          <u xml:id="u-169.0" who="#OlgaKrzyżanowska">Dziękuję pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-169.1" who="#OlgaKrzyżanowska">Czy jeszcze ktoś z państwa chce zabrać głos?</u>
          <u xml:id="u-169.2" who="#OlgaKrzyżanowska">Jeżeli nie, to proszę bardzo o zabranie głosu podsekretarza stanu w Ministerstwie Finansów pana Karola Szwarca.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-170">
          <u xml:id="u-170.0" who="#KarolSzwarc">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Chcę się wypowiedzieć tylko w dwóch sprawach. Po pierwsze, w kwestii wprowadzenia tego instrumentu, to jest pieniądza o charakterze długoterminowym, do polskiego systemu bankowego. Jest to niezwykle istotne, albowiem zmniejsza element ryzyka. W sytuacji, kiedy w sektorze bankowym jest coraz więcej banków prywatnych, jest to bardzo ważne. Co prawda listy zastawne będą emitowane w związku z nieruchomościami, ale będą również przyczyniały się do stabilizacji całego systemu bankowego.</u>
          <u xml:id="u-170.1" who="#KarolSzwarc">Drugi problem, długo dyskutowany: czy potrzebne są tu banki specjalistyczne, czy też powierzyć to bankom uniwersalnym. Czemu w tej ustawie zwyciężył pogląd, że powinny to być banki specjalistyczne? Otóż jest to dla polskiej gospodarki nowe rozwiązanie. Jeśli wprowadzamy coś nowego, zwłaszcza tam, gdzie mamy do czynienia z pieniędzmi, to jest potrzebny niezwykle duży stopień bezpieczeństwa. Potrzebny jest wysoki stopień przejrzystości działalności tych banków. Są to bowiem instrumenty, których w większości w ogóle nie stosowaliśmy. Chodzi również o ograniczenie ryzyka działalności banków, a także o możliwość sprawowania przez Narodowy Bank Polski efektywnego nadzoru, nadzoru szczególnego, związanego z zabezpieczeniem listów zastawnych. Ponadto wydzielenie tych banków wiąże się z niższymi kosztami własnymi prowadzenia działalności bankowej.</u>
          <u xml:id="u-170.2" who="#KarolSzwarc">Wydaje mi się, że te argumenty powinny skłonić pana posła Cichosza do zrozumienia potrzeby wprowadzenia właśnie takiego, a nie innego rozwiązania. Panie pośle Cichosz, jeśli mógłbym mieć do pana prośbę, to prosiłbym o wycofanie tej poprawki. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-171">
          <u xml:id="u-171.0" who="#OlgaKrzyżanowska">Dziękuję, panie ministrze.</u>
          <u xml:id="u-171.1" who="#OlgaKrzyżanowska">Przemawiał podsekretarz stanu w Ministerstwie Finansów pan Karol Szwarc.</u>
          <u xml:id="u-171.2" who="#OlgaKrzyżanowska">Proszę bardzo o zabranie głosu sprawozdawcę komisji pana posła Jankowskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-172">
          <u xml:id="u-172.0" who="#JerzyJankowski">Pani Marszałek! W trakcie debaty pan poseł Ajchler zadał pytanie, czy prawidłowe jest jego odczucie, że wprowadzenie ustawy o bankach hipotecznych i listach zastawnych nakierowane jest tylko na pozyskiwanie środków na budownictwo mieszkaniowe.</u>
          <u xml:id="u-172.1" who="#JerzyJankowski">Przepraszam, jeżeli tak przedstawiłem sprawozdanie, że wynikało z niego, iż tylko ten obszar byłby przedmiotem kredytów hipotecznych. Otóż nie, panie pośle, chodzi o to, żeby zaistniała możliwość uruchamiania środków finansowych w postaci długoterminowych kredytów w oderwaniu od depozytów bankowych, gdyż wiadomo, że łączenie kredytu z depozytem bankowym zawsze wiąże się z ryzykiem - te depozyty mogą być bardzo szybko skonsumowane przez ich właścicieli. Tu zaś wiążemy to z listami zastawnymi, które są gwarantowane na nieruchomościach, a w związku z tym ten okres kredytowania może być dłuższy. Dotyczy to wszelkiej działalności inwestycyjnej, a nie tylko budownictwa mieszkaniowego. Każda działalność inwestycyjna będzie mogła być tymi kredytami finansowana.</u>
          <u xml:id="u-172.2" who="#JerzyJankowski">Pani marszałek, przedstawiając sprawozdanie dosyć długo mówiłem o zachowaniu specjalistycznego charakteru banku. Podniósł tę kwestię pan poseł Cichosz, to stanowisko również jest popierane przez Narodowy Bank Polski. Jestem w posiadaniu stosownej opinii - mówiłem o tym również w swoim sprawozdaniu - że właśnie zachowanie specjalistycznych banków doprowadzi do tego, że będziemy mieli, po pierwsze, czysty i przejrzysty system funkcjonowania, po drugie - możliwość łatwej kontroli przepływów kapitałowych takiego banku.</u>
          <u xml:id="u-172.3" who="#JerzyJankowski">Było to przedmiotem sporów nawet podczas prac podkomisji, były duże wątpliwości, czy przyjąć zasadę uniwersalizmu, czy też zasadę banków specjalistycznych. Przeważył pogląd, że powinien to być jednak bank specjalistyczny. Według mnie - zresztą takie było przekonanie podkomisji, a potem połączonych komisji - nie powstanie tych banków tak dużo, iż będzie łatwość dostępu, tzn. że będzie istniała duża sieć. Przedstawiając sprawozdanie mówiłem też, że istnieje taka ewentualność, iż bank hipoteczny może zawrzeć umowę np. z bankami spółdzielczymi czy z PKO Bankiem Państwowym, z tymi, które mają największą sieć, aby te kredyty były jak najbliżej tego, który chce z nich skorzystać. Takiego niebezpieczeństwa tutaj nie widzę. To wszystko, pani marszałek. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-173">
          <u xml:id="u-173.0" who="#OlgaKrzyżanowska">Dziękuję bardzo panu posłowi sprawozdawcy.</u>
          <u xml:id="u-173.1" who="#OlgaKrzyżanowska">Słucham?</u>
          <u xml:id="u-173.2" who="#komentarz">(Poseł Janusz Cichosz: Tylko sprostowanie, bo nie zostałem zrozumiany przez pana posła.)</u>
          <u xml:id="u-173.3" who="#OlgaKrzyżanowska">Proszę bardzo, panie pośle, ale ściśle w trybie sprostowania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-174">
          <u xml:id="u-174.0" who="#JanuszCichosz">To, co mówiłem w swoim wystąpieniu, nie było skierowane przeciwko bankom hipotecznym. Jestem za bankami hipotecznymi. Mówiłem tylko, by - jeżeli to nowe, o czym myślimy, że będzie doskonałe, nie będzie się rozwijało - można było powierzyć te czynności hipoteczne bankom komercyjnym. Tylko to mówiłem. A obwarowałem to takimi warunkami, że o tym, czy dopuścić taki bank komercyjny, zadecyduje Komisja Nadzoru Bankowego. Jeżeli uzna, że nie, to nigdy go nie dopuści. I tak chciałbym być zrozumiany, a nie tak, że jestem przeciwko bankom hipotecznym. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-175">
          <u xml:id="u-175.0" who="#OlgaKrzyżanowska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-175.1" who="#OlgaKrzyżanowska">Proszę państwa, rozumiem, że nie ma więcej zgłoszeń.</u>
          <u xml:id="u-175.2" who="#OlgaKrzyżanowska">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-175.3" who="#OlgaKrzyżanowska">W związku z tym, że w czasie drugiego czytania zgłoszono do przedłożonego projektu ustawy poprawkę, Prezydium Sejmu proponuje, aby Sejm ponownie skierował projekt ustawy do Komisji Polityki Przestrzennej, Budowlanej i Mieszkaniowej oraz Komisji Ustawodawczej w celu przedstawienia dodatkowego sprawozdania.</u>
          <u xml:id="u-175.4" who="#OlgaKrzyżanowska">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważała, że Sejm tę propozycję przyjął.</u>
          <u xml:id="u-175.5" who="#OlgaKrzyżanowska">Sprzeciwu nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-175.6" who="#OlgaKrzyżanowska">W związku z tym, że jest to poprawka dotycząca jednego problemu, jest prośba do komisji: jeśli komisje przygotują to dodatkowe sprawozdanie na jutro, istnieje możliwość, żeby trzecie czytanie odbyło się w dniu jutrzejszym. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-175.7" who="#OlgaKrzyżanowska">Wysoka Izbo! Ogłoszę teraz przerwę w obradach do godz. 18.30.</u>
          <u xml:id="u-175.8" who="#OlgaKrzyżanowska">Przerwa jest spowodowana tym, że pracują komisje, nie ma sprawozdawców do następnych punktów, nie ma sprawozdań komisji do punktów porządku dziennego, które przyjęliśmy wczoraj, ze względu na to, że dość szybko dzisiaj procedujemy. W tej chwili praktycznie musimy poczekać albo na sprawozdania komisji, albo na zgłoszenie się - po posiedzeniach komisji - posłów dyskutantów i sprawozdawców do następnych punktów porządku dziennego.</u>
          <u xml:id="u-175.9" who="#OlgaKrzyżanowska">Ogłaszam przerwę do godz. 18.30, czyli półtoragodzinną. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-175.10" who="#komentarz">(Przerwa w posiedzeniu od godz. 17 min 02 do godz. 18 min 33)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-176">
          <u xml:id="u-176.0" who="#MarekBorowski">Wznawiam obrady.</u>
          <u xml:id="u-176.1" who="#MarekBorowski">Proszę państwa, w związku z tym, że niektóre punkty rozpatrzyliśmy szybciej, niż przewidywaliśmy, powstały pewne możliwości zmian w porządku dziennym. A zatem niektóre punkty przewidziane na jutro będą rozpatrywane w dniu dzisiejszym.</u>
          <u xml:id="u-176.2" who="#MarekBorowski">Po uzgodnieniach w Prezydium Sejmu kolejność oraz treść punktów porządku dziennego przewidzianych do rozpatrzenia w dniu dzisiejszym jest następująca. Rozpoczniemy za chwilę od pierwszego czytania poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy o rewaloryzacji emerytur i rent, o zasadach ustalania emerytur i rent oraz o zmianie niektórych ustaw. Przewidziane są tutaj 5-minutowe oświadczenia w imieniu klubów i kół. W następnej kolejności rozpatrzymy sprawozdanie Komisji Polityki Społecznej i Komisji Zdrowia o poselskim projekcie uchwały Karta Praw Osób Niepełnosprawnych. Tu również przewidziane są 5-minutowe oświadczenia w imieniu klubów i kół. Potem rozpatrzymy pierwsze czytanie poselskiego projektu ustawy o restrukturyzacji finansowej górnictwa węgla kamiennego. Tu także mamy 5-minutowe oświadczenia w imieniu klubów i kół. I jako ostatni punkt w dniu dzisiejszym przewidujemy sprawozdanie Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka oraz Komisji Ustawodawczej o projekcie ustawy o organizacji i postępowaniu przed Trybunałem Konstytucyjnym. Taka jest kolejność. Przepraszam tych posłów, którzy byli przygotowani do debaty nad Trybunałem Konstytucyjnym, ponieważ odbędzie się ona nieco później.</u>
          <u xml:id="u-176.3" who="#MarekBorowski">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 38 porządku dziennego: Pierwsze czytanie poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy o rewaloryzacji emerytur i rent, o zasadach ustalania emerytur i rent oraz o zmianie niektórych ustaw (druk nr 2146).</u>
          <u xml:id="u-176.4" who="#MarekBorowski">Proszę o zabranie głosu panią poseł Marię Dmochowską w celu przedstawienia uzasadnienia projektu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-176.5" who="#komentarz">(Poseł Jerzy Jaskiernia: A o której godzinie pan marszałek przewiduje procedowanie dotyczące Trybunału?)</u>
          <u xml:id="u-176.6" who="#MarekBorowski">Chwileczkę, przepraszam, bo skupiłem się tutaj na wypadku.</u>
          <u xml:id="u-176.7" who="#MarekBorowski">Czy wszystko w porządku, pani poseł?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-177">
          <u xml:id="u-177.0" who="#MariaDmochowska">Nie było żadnego wypadku. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-178">
          <u xml:id="u-178.0" who="#MarekBorowski">To dobrze.</u>
          <u xml:id="u-178.1" who="#MarekBorowski">Policzmy: mamy 5-minutowe oświadczenia w trzech kolejnych punktach, więc przy założeniu, że będą 4 wypowiedzi plus wprowadzenie, 40 minut na jeden punkt... myślę, że gdzieś za 2 godziny.</u>
          <u xml:id="u-178.2" who="#komentarz">(Poseł Jerzy Jaskiernia: O godz. 20.30?)</u>
          <u xml:id="u-178.3" who="#MarekBorowski">Tak, ale proszę być jednak w kontakcie z salą i śledzić przebieg obrad.</u>
          <u xml:id="u-178.4" who="#MarekBorowski">Proszę bardzo, pani poseł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-179">
          <u xml:id="u-179.0" who="#MariaDmochowska">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Na początku proszę mi pozwolić na małą dygresję. Czasami - np. gdy omawiana była ustawa o pożarnictwie - koledzy występowali w mundurach ochotniczej straży pożarnej, górale w ubiorach góralskich. Ponieważ dziś jest dzień przed rocznicą powstania warszawskiego i za chwilę będę brała udział w apelu poległych, moich kolegów z powstania, przyszłam - to zbieg okoliczności - w mundurze, w stroju klubowym Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej. Stąd tak przed państwem występuję. To taka mała dygresja.</u>
          <u xml:id="u-179.1" who="#MariaDmochowska">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt w imieniu wnioskodawców przedstawić Wysokiej Izbie projekt zmiany ustawy o rewaloryzacji emerytur i rent, o zasadach ustalania emerytur i rent oraz o zmianie niektórych ustaw. Proponujemy w tej ustawie zmianę polegającą na uznaniu okresu pełnienia służby w polskich podziemnych formacjach i organizacjach o charakterze wojskowym za okres składkowy, czyli naliczany w wymiarze 1,3% podstawy wymiaru świadczeń za każdy rok tej działalności. Za okres składkowy uznaje się obecnie m.in. okres służby w Wojsku Polskim w tym samym okresie II wojny światowej, a także pracy przymusowej u obu okupantów. Natomiast okres walki z okupantem w okupowanym kraju, w najcięższych warunkach okupacyjnych, służby pełnionej ochotniczo, zalicza się do okresów nieskładkowych, w wymiarze 0,7% podstawy wymiaru świadczeń. Jest to, chyba państwo przyznają, rażąca niesprawiedliwość, mająca swe odległe korzenie w czasach, w których każdy były żołnierz AK, Batalionów Chłopskich czy innych formacji niepodległościowych był osobą podejrzaną i drugiej kategorii. To trzeba dziś koniecznie zmienić, oddając tym żołnierzom należną sprawiedliwość. Powtarzam raz jeszcze: jest to wyrównanie niesprawiedliwego potraktowania w ustawie żołnierzy z tego samego okresu, w zależności od tego, czy byli w armii regularnej, poza granicami kraju, czy w Armii Krajowej lub w innej formacji.</u>
          <u xml:id="u-179.2" who="#MariaDmochowska">Istnieje tu również konieczność wyrównania drugiej jeszcze, równie albo jeszcze bardziej rażącej nierówności między kombatantami - tymi, którzy pozostają w pracowniczym systemie zaopatrzenia, i tymi, którzy otrzymują emeryturę lub rentę w systemie mundurowym jako byli żołnierze, milicjanci, policjanci itd. Ci pierwsi, czyli pracownicy, okres swej uprzedniej działalności kombatanckiej mają naliczany jako nieskładkowy - jak już mówiliśmy wszyscy - ale np. okres swej służby wojskowej normalnej, pełnionej już po wojnie, w czasie pokoju, mają naliczany zgodnie z prawem jako składkowy, natomiast emeryci otrzymujący emerytury na podstawie ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym żołnierzy zawodowych i ich rodzin opublikowanej 26 stycznia 1994 r. - oraz ci, którzy mają emerytury podlegające przepisom innych ustaw mundurowych, mają okres swej poprzedniej działalności kombatanckiej - być może, że nawet nieraz w tym samym oddziale - zaliczany jako składkowy. Jest to zupełnie wyjątkowa, niczym nie uzasadniona nierówność podmiotów w ich prawach i niedopuszczalna w państwie prawnym jakaś zaszłość, która chyba była naszym wielkim niedopatrzeniem. Chcemy, przedstawiając Wysokiej Izbie nasz projekt, aby okresy walki zbrojnej były traktowane jednakowo we wszystkich aktach prawnych dotyczących zaopatrzenia społecznego, jednakowo dla ogółu pracowników, żołnierzy zawodowych czy innych służb mundurowych. Ta nowelizacja ma znaczenie moralne i prawne, wyrównuje dziwną sytuację. Zwracam się wobec tego do Wysokiej Izby o jej uchwalenie, ażebyśmy jak najszybciej to wyrównali. Jest bowiem wielkim niedopatrzeniem Sejmu - za które na pewno ktoś, kto o tym decydował, ponosi moralną odpowiedzialność - że ustawa, która trafiła do laski marszałkowskiej w styczniu br. i została przesłana do pierwszego czytania do Komisji Polityki Społecznej w lutym br., nie mogła, mimo różnych monitów tych, którzy ten projekt podpisali, doczekać się pierwszego czytania.</u>
          <u xml:id="u-179.3" who="#MariaDmochowska">To wy, państwo posłanki i posłowie, głosując w pierwszym dniu tego posiedzenia Sejmu za wprowadzeniem jej do porządku dziennego, staliście się jakby jej opiekunami, ponieważ przyczyniliście się do naprawienia pewnego zaniedbania, którego nie chciałabym - w trosce o tę nowelizację - głębiej analizować. Mam na myśli chyba blokadę załatwienia całej sprawy. To wy, państwo, wpuściliście, że tak powiem, projekt ustawy na to posiedzenie Sejmu, za co wyrażam państwu moją ogromną wdzięczność i ogromną radość. Apeluję, żeby to procedowanie odbyło się możliwie szybko i bez jakichś większych trudności, ponieważ ustawa jest prosta, jasna, czytelna, możliwa do zrealizowania i chyba bardzo potrzebna jeszcze przed końcem naszej kadencji. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-179.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-180">
          <u xml:id="u-180.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-180.1" who="#MarekBorowski">Sejm postanowił o wysłuchaniu w debacie nad tym punktem porządku dziennego 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i kół.</u>
          <u xml:id="u-180.2" who="#MarekBorowski">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-180.3" who="#MarekBorowski">Proszę o zabranie głosu pana posła Józefa Grabka z Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-181">
          <u xml:id="u-181.0" who="#JózefGrabek">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt prezentować stanowisko Klubu Parlamentarnego Sojuszu Lewicy Demokratycznej wobec poselskiego projektu ustawy z druku nr 2146.</u>
          <u xml:id="u-181.1" who="#JózefGrabek">Projekt jest próbą uregulowania kontrowersyjnej sytuacji prawnej, boleśnie odczuwanej i gorąco dyskutowanej wśród byłych członków i uczestników różnych nurtów polskiego ruchu oporu z lat wojny i okupacji. Sprawa dotyczy środowiska zasłużonego dla niepodległości Polski, godnego szacunku i opieki ze strony państwa i młodszych pokoleń.</u>
          <u xml:id="u-181.2" who="#JózefGrabek">Ogromna większość Polaków, pełniących w tych trudnych latach służbę w podziemnych organizacjach i formacjach, w tym w oddziałach partyzanckich, przeżywała i przeżywa lata powojennej Polski jako osoby cywilne, funkcjonujące w różnych strukturach społeczeństwa. Dzisiaj osoby te są świadczeniobiorcami Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Ich emerytury zostały wypracowane i wyliczone w powszechnym pracowniczym systemie emerytalno-rentowym z uwzględnieniem kombatanckiego okresu uczestniczenia w ruchu oporu. Lata działalności niepodległościowej są kwalifikowane po 0,7% podstawy wymiaru emerytury za każdy rok.</u>
          <u xml:id="u-181.3" who="#JózefGrabek">Odmiennie przedstawia się dzisiaj sytuacja tych Polaków, których po służbie Polsce Podziemnej świadomy wybór lub życiowe okoliczności skierowały do czynnej służby wojskowej. Ustawa z 10 grudnia 1993 r. o zaopatrzeniu emerytalnym żołnierzy zawodowych oraz ich rodzin uznaje okresy działalności w ruchu oporu za równorzędne ze służbą wojskową w Wojsku Polskim. Przy wyliczaniu emerytury lata te traktowane są jako tzw. okresy składkowe, liczone współczynnikiem 2,6% lub co najmniej 1,3%. Ta duża różnica w wysokości współczynnika 2,6%–0,7% za rok jest powodem poczucia krzywdy byłych bojowników Armii Krajowej, Armii Ludowej, Batalionów Chłopskich i innych ugrupowań i organizacji otrzymujących emerytury w powszechnym systemie pracowniczym. Kilkakrotnie „lepiej wyceniane” są lata służby wojskowej w okresie pokoju niż lata zmagań z okupantem. Różnica ta ma wymiar materialny i przede wszystkim moralny. Są tego bardzo konkretne korzenie i początki. Trzeba wiedzieć, że osobom, których świadczenia emerytalne lub rentowe podlegały rewaloryzacji z mocy ustawy o rewaloryzacji emerytur i rent z dnia 17 października 1991 r., uwzględniono przy ustalaniu wysokości emerytury lub renty jako okresy składkowe po 1,3% podstawy jej wymiaru za każdy pełny rok okresy pełnienia służby w polskich podziemnych formacjach i organizacjach, w tym w działających w ramach tych organizacji oddziałach partyzanckich w okresie II wojny światowej. Natomiast — i tu trzeba zwrócić uwagę na datę — osobom, którym świadczenia przyznano po dniu 15 listopada 1991 r., wymienione wyżej okresy uwzględniono zgodnie z ustawą jako nieskładkowe, liczone po 0,7% podstawy wymiaru za każdy rok. Osoby te pobierają zatem niższe świadczenia. Nadmienić należy, że jako okresy składkowe liczone po 1,3% podstawy wymiaru świadczenia traktowane są okresy służby wojskowej.</u>
          <u xml:id="u-181.4" who="#JózefGrabek">Ta rażąca niesprawiedliwość miała swoje konkretne korzenie w konkretnym czasie, który nie wiąże się z kadencją tego parlamentu. Zdaniem posłów wnioskodawców udział w ruchu oporu winien być honorowany wysoko zarówno w systemach emerytalnych tzw. mundurowych, jak i w tych powszechnych, dotyczących ogółu pracowników. Przy czym właściwym współczynnikiem dla systemu powszechnego winien być współczynnik 1,3%, czyli jak za rok składkowy. Wymaga to uregulowań w postaci zmiany ustawy o rewaloryzacji emerytur i rent, o zasadach ustalania emerytur i rent oraz o zmianie niektórych ustaw. I to właśnie jest przedmiotem poselskiej inicjatywy.</u>
          <u xml:id="u-181.5" who="#JózefGrabek">Klub Parlamentarny Sojuszu Lewicy Demokratycznej wnosi o nadanie niniejszemu projektowi ustawy stosownego biegu w procedurze legislacyjnej poprzez skierowanie go do Komisji Polityki Społecznej i Komisji Ustawodawczej. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-181.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-182">
          <u xml:id="u-182.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję bardzo panu posłowi Grabkowi z Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
          <u xml:id="u-182.1" who="#MarekBorowski">Zgłosił się pan poseł Borek z Polskiego Stronnictwa Ludowego i jemu udzielam teraz głosu.</u>
          <u xml:id="u-182.2" who="#MarekBorowski">Proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-183">
          <u xml:id="u-183.0" who="#RomanEdwardBorek">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Wydaje mi się, że nie ma takich słów i nie ma takiej rekompensaty, aby można zrekompensować stracone zdrowie tym, którzy w czasie II wojny światowej walczyli o suwerenną i niezależną Polskę. Bez względu na to, w jakim ugrupowaniu walczyli, walczyli o to, abyśmy dziś mogli spokojne i uczciwie żyć. Klub Polskiego Stronnictwa Ludowego zdaje sobie sprawę z tego, że każde nadawanie nowych uprawnień, każde przyznawanie dodatkowych świadczeń socjalnych, świadczeń finansowych powoduje skutki ujemne dla budżetu państwa, jednak w tej sytuacji wydaje nam się, że te skutki finansowe nie są tak duże, aby budżet państwa pomimo sytuacji, w jakiej w tej chwili się znajduje, nie mógł ich udźwignąć. Wydaje mi się, że my wszyscy jako parlament i jako obywatele tym ludziom jesteśmy to winni. Dlatego klub Polskiego Stronnictwa Ludowego popiera projekt tej ustawy i popieramy wniosek, który złożył mój przedmówca. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-183.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-184">
          <u xml:id="u-184.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję bardzo panu posłowi Borkowi z Polskiego Stronnictwa Ludowego.</u>
          <u xml:id="u-184.1" who="#MarekBorowski">Głos obecnie zabierze pan poseł Krzysztof Budnik z Unii Wolności.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-185">
          <u xml:id="u-185.0" who="#KrzysztofBudnik">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu Klubu Parlamentarnego Unii Wolności z ogromną satysfakcją popieram przedstawiony projekt ustawy. Z obowiązku, a zarazem z ogromną satysfakcją pragnę powiedzieć, że projekt ten nie powstał z inicjatywy wyłącznie posłów Unii Wolności, ale może przede wszystkim powstał z inicjatywy posłów członków Parlamentarnego Zespołu Tradycji Niepodległościowych, który tę kwestię wielokrotnie na swoich posiedzeniach podnosił; ostatecznie udało nam się sformułować omawiany w dniu dzisiejszym projekt ustawy.</u>
          <u xml:id="u-185.1" who="#KrzysztofBudnik">Naszym zdaniem ustawa ta ma wymiar przede wszystkim moralny, honorowy, aby tych, którzy w najtrudniejszym okresie walki o niepodległość ojczyzny potrafili tak bardzo zapomnieć o sobie, nie dyskryminować przy obecnych regulacjach powszechnych, skoro już nie jesteśmy w stanie w większym zakresie otoczyć ich opieką, na którą niewątpliwie zasługują. Musimy bowiem pamiętać, że ustawa dotyczy przede wszystkim tych kombatantów, którzy byli członkami, byli zaangażowani w okresie drugiej wojny światowej w działalność organizacji niepodległościowych, Armii Krajowej, Batalionów Chłopskich, po wojnie bardzo często byli ofiarami represji okresu stalinowskiego, nie mieli takich możliwości jak ci, którzy wówczas sprawowali władzę, by robić karierę zawodową, zdobywać wykształcenie. Tak więc dzisiejsze emerytury tych osób są bardzo niskie i są zbliżone do tych najniższych.</u>
          <u xml:id="u-185.2" who="#KrzysztofBudnik">Skutki budżetowe, o których tutaj mówimy, nie są wielkie, ale niezależnie od ich wielkości uważamy, że naprawienie tej nierówności prawnej jest naszym obowiązkiem. Bardzo się cieszymy, że ten projekt ustawy wpisuje się w ogóle w tendencję rozciągania większej opieki nad kombatantami. Przypomnę, że przy ostatniej nowelizacji tzw. ustawy kombatanckiej udostępniliśmy wojskowe placówki służby zdrowia kombatantom, a więc osobom, które walczyły czynnie z bronią w ręku w okresie drugiej wojny światowej.</u>
          <u xml:id="u-185.3" who="#KrzysztofBudnik">W pełni popieramy przedstawiony projekt ustawy z tego względu, że żaden z moich przedmówców nie wnosił zastrzeżeń co do treści przedstawionych przepisów prawnych. Ośmielam się złożyć wniosek o bezpośrednie przejście do drugiego czytania. Ośmielam się również zasugerować, że kwestia ta, a także projekt ustawy jest znany przedstawicielom Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych oraz Ministerstwa Pracy i Polityki Socjalnej i nie wywołuje tutaj żadnych kontrowersji. Jeżeli Sejm tej kadencji chce mieć honor uchwalenia tej nowelizacji, a więc zniesienia tej nierówności, to wydaje mi się, iż wniosek o przejście do drugiego czytania jest w pełni zasadny. Tak więc zgłaszam ten wniosek i bardzo gorąco proszę o jego poparcie. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-185.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-186">
          <u xml:id="u-186.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję panu posłowi Budnikowi z Unii Wolności.</u>
          <u xml:id="u-186.1" who="#MarekBorowski">Proszę o zabranie głosu pana posła Stanisława Wiśniewskiego z Unii Pracy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-187">
          <u xml:id="u-187.0" who="#StanisławWiśniewski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Wydaje mi się, że nie potrzeba zbyt wielkiej dyskusji; faktem jest, że my jako obywatele, jako posłowie zapomnieliśmy w swoim działaniu o pewnej grupie ludzi zasłużonych i przy ustanawianiu różnych rozwiązań prawnych na rzecz poszczególnych grup zawodowych ta grupa pozostała w cieniu. Jest żenujące, że dziś mówi się tu o kosztach tego rozwiązania prawnego, ile to budżet państwa będzie kosztowało. Przypomnijmy sobie różne wnioski, inicjatywy, w wyniku których budżet państwa przy takich rozwiązaniach musi łożyć bardzo wielkie środki.</u>
          <u xml:id="u-187.1" who="#StanisławWiśniewski">Nie chciałbym się rozwodzić nad tym zagadnieniem. Sądzę, że mam prawo i obowiązek w imieniu Klubu Parlamentarnego Unii Pracy poprzeć wniosek zgłoszony przez pana posła Budnika, abyśmy mogli jeszcze na tym posiedzeniu Sejmu przejść do drugiego i trzeciego czytania tej ustawy. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-187.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-188">
          <u xml:id="u-188.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję panu posłowi Wiśniewskiemu.</u>
          <u xml:id="u-188.1" who="#MarekBorowski">Lista posłów zapisanych do głosu została wyczerpana.</u>
          <u xml:id="u-188.2" who="#MarekBorowski">Proszę obecnie o zabranie głosu podsekretarza stanu w Ministerstwie Pracy i Polityki Socjalnej pana Lesława Nawackiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-189">
          <u xml:id="u-189.0" who="#LesławNawacki">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Szybki tok pracy nad tą inicjatywą poselską spowodował — co z przykrością stwierdzam — że nie jestem w stanie w dniu dzisiejszym prezentować stanowiska rządu, które zostało przyjęte przez Radę Ministrów in pleno. Zrobi to rząd we wtorek na swoim najbliższym posiedzeniu. Niemniej jednak mam upoważnienie ministra pracy, który jest autorem projektu stanowiska, do przekazania Wysokiej Izbie, że będziemy proponowali rządowi Rzeczypospolitej przyjęcie poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy o rewaloryzacji emerytur i rent ze względów bardzo precyzyjnie tutaj przedstawionych zarówno przez panią poseł sprawozdawcę, jak i przez posłów występujących w imieniu klubów.</u>
          <u xml:id="u-189.1" who="#LesławNawacki">Niewątpliwie muszą mieć absolutny priorytet względy społeczne, polityczne, ale także merytoryczne, a przede wszystkim przesłanki jednakowego traktowania - przy wymiarze świadczeń emerytalno-rentowych - okresów pełnienia służby w polskich podziemnych formacjach i organizacjach, niezależnie od daty zgłoszenia wniosku. Dlatego sądzę, że formalnie stanowisko rządowe przekażemy w toku prac parlamentarnych, ale mam nadzieję, że moja zapowiedź pozytywnego stosunku do tego projektu jest równie wiążąca w toku tej debaty. Rząd popiera ten wniosek. Popiera także wszystkie starania dotyczące szybkiego uchwalenia projektu ustawy. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-189.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-190">
          <u xml:id="u-190.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-190.1" who="#MarekBorowski">Pani poseł sprawozdawca?</u>
          <u xml:id="u-190.2" who="#komentarz">(Poseł Maria Dmochowska: Dziękuję bardzo.)</u>
          <u xml:id="u-190.3" who="#MarekBorowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-190.4" who="#MarekBorowski">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-190.5" who="#MarekBorowski">W dyskusji zgłoszono dwa wnioski: pierwszy - o niezwłoczne przejście do drugiego czytania projektu; drugi - o skierowanie go do komisji. Mówiąc szczerze, nie mamy w tej chwili warunków, aby rozstrzygnąć tę kwestię. Słucham?</u>
          <u xml:id="u-190.6" who="#komentarz">(Głos z sali: Nie będzie sprzeciwu.)</u>
          <u xml:id="u-190.7" who="#MarekBorowski">Nie, to nie jest kwestia sprzeciwu. Tu są po prostu dwa wnioski.</u>
          <u xml:id="u-190.8" who="#komentarz">(Poseł Jan Rulewski: A może wycofać wniosek?)</u>
          <u xml:id="u-190.9" who="#MarekBorowski">Słucham, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-191">
          <u xml:id="u-191.0" who="#JanRulewski">Panie marszałku, chciałbym wykorzystać czas na tym posiedzeniu i zwrócić się do posła Grabka, aby rozważył możliwość wycofania swojego wniosku wobec zgodnej opinii rządu i wielu klubów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-192">
          <u xml:id="u-192.0" who="#MarekBorowski">Proszę państwa, były dwa głosy, żeby skierować projekt do komisji - również pana posła Borka. Tak więc nie...</u>
          <u xml:id="u-192.1" who="#komentarz">(Poseł Krzysztof Budnik: On to wycofał.)</u>
          <u xml:id="u-192.2" who="#MarekBorowski">Nie... To ja muszę o tym wiedzieć.</u>
          <u xml:id="u-192.3" who="#MarekBorowski">Może nie reagujmy nerwowo w tej sprawie. Przypominam, że jutro odbędą się dwa głosowania. Będzie głosowanie ranne i głosowanie wieczorne. W związku z tym, jeśli obydwaj wnioskodawcy do jutra zdecydują się wycofać wnioski, to drugie czytanie zostanie przeprowadzone dość sprawnie i głosowanie odbędzie się wieczorem, o godz. 22 - tak mamy przewidziane. Bo w tej chwili, niestety, nie jestem w stanie uzyskać takiej deklaracji od obydwu wnioskodawców. W tej sytuacji rozstrzygniemy tę sprawę jutro rano.</u>
          <u xml:id="u-192.4" who="#MarekBorowski">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 36 porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Polityki Społecznej oraz Komisji Zdrowia o poselskim projekcie uchwały Karta Praw Osób Niepełnosprawnych (druki nr 2159 i 2454).</u>
          <u xml:id="u-192.5" who="#MarekBorowski">Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji panią poseł Joannę Staręgę-Piasek.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-193">
          <u xml:id="u-193.0" who="#JoannaStaręgaPiasek">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt w imieniu Komisji Polityki Społecznej i Komisji Zdrowia przedstawić projekt uchwały Karta Praw Osób Niepełnosprawnych.</u>
          <u xml:id="u-193.1" who="#JoannaStaręgaPiasek">Chcę powiedzieć, że celem tej uchwały Sejmu jest zwrócenie uwagi i stworzenie pewnego punktu odniesienia przy uchwalaniu innych szczegółowych ustaw dotyczących osób niepełnosprawnych. To jest cel główny. Drugim jest wyrażenie przez Sejm pewnej deklaracji: jest to uchwała, tej rangi akt prawny, tylko tej rangi akt prawny, zwrócenie uwagi na pewną postawę czy opinię Sejmu w sprawie osób niepełnosprawnych.</u>
          <u xml:id="u-193.2" who="#JoannaStaręgaPiasek">Ogólną myślą, która została sformułowana w uchwale, jest założenie, iż należy robić wszystko - my możemy to robić na poziomie legislacyjnym - ażeby osoby niepełnosprawne były w pełni zintegrowane ze społeczeństwem, zarówno w szkole i w pracy, jak i w różnych miejscach umożliwiających im uczestnictwo w życiu publicznym. Innymi słowy, celem uchwały jest stworzenie podstaw do tego, ażeby niepełnosprawność w minimalnym stopniu wpływała na marginalizację czy izolację dotkniętych nią osób.</u>
          <u xml:id="u-193.3" who="#JoannaStaręgaPiasek">Uchwała rozpoczyna się od sprawy - wydaje mi się, dość ważnej, choć częściowo już skonsumowanej w pracach nad ustawą o rehabilitacji i zatrudnieniu osób niepełnosprawnych - definicji niepełnosprawności.</u>
          <u xml:id="u-193.4" who="#JoannaStaręgaPiasek">Dalej w dziesięciu punktach przedstawione są różne obszary życia; mówi się tam na przykład konkretnie, iż osoby niepełnosprawne mają „prawo do pracy na otwartym rynku pracy” — to jest ta egzemplifikacja integracji, o której mówiłam wcześniej — że mają prawo do takiego zabezpieczenia społecznego, które w pewien sposób rekompensuje zwiększone koszty utrzymania, egzystencji, wynikające z niepełnosprawności, że mają prawo do pełnego uczestnictwa w życiu publicznym, społecznym, kulturalnym. Nie czytam oczywiście wszystkiego, wybieram tylko niektóre punkty.</u>
          <u xml:id="u-193.5" who="#JoannaStaręgaPiasek">Chciałabym powiedzieć, że przy pobieżnym czytaniu tej uchwały można byłoby zadać sobie pytanie, czy jest ona w ogóle potrzebna. Ale myślę, że większość posłów obecnych na tej sali i większość społeczeństwa, a także większość osób borykających się na co dzień ze swoją niepełnosprawnością nie ma podstaw sądzić, że rzeczywiście warunki ich egzystencji stwarzają możliwość pełnej integracji ze społeczeństwem.</u>
          <u xml:id="u-193.6" who="#JoannaStaręgaPiasek">W związku z tym pojawia się jeszcze dodatkowy cel tej uchwały. Ma ona mianowicie charakter edukacyjny: zwraca uwagę, przypomina, uświadamia osobom niepełnosprawnym, do czego mają prawo. A wbrew pozorom nie jest to świadomość powszechna. Nie wszystkie osoby niepełnosprawne zdają sobie sprawę z tego, iż mają dostęp do wielu praw, tak jak wszyscy inni. Wydaje się, że uchwała idzie w tym kierunku, ażeby pokazać - zebrane w jednym miejscu - prawa osób niepełnosprawnych.</u>
          <u xml:id="u-193.7" who="#JoannaStaręgaPiasek">Chcę powiedzieć, że w pracach nad tą uchwałą uczestniczyło sporo przedstawicieli - to pewien żargon - środowisk osób niepełnosprawnych. I byli tą uchwałą zainteresowani.</u>
          <u xml:id="u-193.8" who="#JoannaStaręgaPiasek">W art. 2 uchwała odnosi się zarówno do uchwalonej konstytucji, w której wymienione są osoby niepełnosprawne i ich prawa, jak i do Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka, Konwencji Praw Dziecka, którą ratyfikowaliśmy, a także przywołuje Standardowe Zasady Wyrównywania Szans Osób Niepełnosprawnych. Jest to bardzo ważny dokument o międzynarodowej randze, rozstrzygający w szczegółach istotne sprawy dotyczące egzystencji osób niepełnosprawnych.</u>
          <u xml:id="u-193.9" who="#JoannaStaręgaPiasek">W przedostatnim artykule, w art. 3, jest zapis mówiący, iż Sejm Rzeczypospolitej Polskiej zwraca się do rządu, ażeby corocznie w terminie do 30 czerwca rząd składał informacje o podjętych działaniach w celu urzeczywistnienia praw osób niepełnosprawnych. Sądzę, że taka debata po przyjęciu tej uchwały jest to jedynie zwrócenie się do rządu, bo uchwała nie może w żaden inny sposób tego rozstrzygać. Myślę jednak, że w czerwcu przyszłego roku rząd przedstawi wszystkie swoje działania, które podjął dla urzeczywistnienia tych praw i wówczas debata sejmowa pokaże, jaka jest odległość między intencją czy wolą Sejmu wyrażoną przy przyjęciu tej uchwały a rzeczywistością, w której egzystują osoby niepełnosprawne. Zwracam się do Wysokiej Izby w imieniu obu komisji o przyjęcie tej uchwały. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-194">
          <u xml:id="u-194.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-194.1" who="#MarekBorowski">Sejm postanowił o wysłuchaniu w debacie nad tym punktem porządku dziennego 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i kół.</u>
          <u xml:id="u-194.2" who="#MarekBorowski">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-194.3" who="#MarekBorowski">Proszę o zabranie głosu pana posła Janusza Jurka z Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-195">
          <u xml:id="u-195.0" who="#JanuszJurek">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Konieczność podjęcia problematyki związanej z funkcjonowaniem osób niepełnosprawnych wynika nie tylko z tego, że te osoby stanowią obecnie ok. 10% naszego społeczeństwa, a jak prognozują demografowie, wskaźnik ten być może w niedługim czasie - oby się to nie stało - będzie jeszcze wyższy. Chcę przypomnieć, że początki szerszego zainteresowania tą problematyką wiążą się z rokiem 1981, kiedy to Organizacja Narodów Zjednoczonych ogłosiła ten rok Międzynarodowym Rokiem Inwalidów i Osób Niepełnosprawnych. To oczywiście musiało przynieść pewne konsekwencje w świadomości społeczeństw. Lata osiemdziesiąte i początek lat dziewięćdziesiątych była to tzw. dekada poświęcona osobom niepełnosprawnym, skutkiem czego między innymi było uchwalenie w grudniu roku 1993 rezolucji w postaci Standardowych Zasad Wyrównywania Szans Osób Niepełnosprawnych.</u>
          <u xml:id="u-195.1" who="#JanuszJurek">W naszym Sejmie zrobiliśmy także w tym zakresie już dość sporo, ale nie na tyle dużo, żebyśmy mogli my jako parlamentarzyści, a przede wszystkim osoby niepełnosprawne mieć pełną satysfakcję z dokonań. Niektóre sprawy związane z tym środowiskiem idą w sposób szczególnie oporny. Należy powiedzieć, że Karta Praw Osób Niepełnosprawnych, o czym mówiła pani poseł sprawozdawca, ma w znacznym stopniu charakter deklaratywny. Ona raczej wskazuje drogę, którą powinien pójść przyszły parlament, ażeby te zapisy zostały urzeczywistnione, a hasło mówiące o wyrównywaniu szans osób niepełnosprawnych nie pozostało pustym hasłem. Dlatego zgłosiłem wniosek, ażeby w Karcie Praw Osób Niepełnosprawnych znalazł się artykuł mówiący o zainteresowaniu Sejmu Rzeczypospolitej tymi problemami, poprzez to, że rząd miałby niejako obowiązek składania informacji o podjętych działaniach w celu urzeczywistnienia praw osób niepełnosprawnych.</u>
          <u xml:id="u-195.2" who="#JanuszJurek">Znajdujemy się w szczególnym momencie, kiedy rozwiązania prawne będą miały dla tego środowiska wyjątkowe znaczenie. Jesteśmy w okresie reformy ubezpieczeń społecznych, edukacji, ochrony zdrowia i w całym systemie reformowania państwa, a szczególnie w tych segmentach jest dużo zagadnień, które muszą być w sposób specyficzny rozwiązywane w odniesieniu do tego środowiska. Chciałbym doczekać takich czasów, kiedy to osoby niepełnosprawne same będą decydowały o tym, jaką rolę społeczną będą w życiu pełnić, a nie będą wyznaczały tej decyzji warunki zewnętrzne, jak obecnie.</u>
          <u xml:id="u-195.3" who="#JanuszJurek">Mając przyjemność zaprezentowania stanowiska klubu Sojuszu Lewicy Demokratycznej, chcę powiedzieć, że gorąco popieramy tę uchwałę i wnosimy o przejście do drugiego czytania. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-195.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-196">
          <u xml:id="u-196.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję panu posłowi Jurkowi z Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
          <u xml:id="u-196.1" who="#MarekBorowski">Proszę o zabranie głosu pana posła Tadeusza Gocia z Polskiego Stronnictwa Ludowego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-197">
          <u xml:id="u-197.0" who="#TadeuszGoć">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu Klubu Parlamentarnego Polskiego Stronnictwa Ludowego wyrażam w całej rozciągłości poparcie dla projektu uchwały Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej Karta Praw Osób Niepełnosprawnych, zawartego w druku nr 2454.</u>
          <u xml:id="u-197.1" who="#TadeuszGoć">Problematyka środowiska osób niepełnosprawnych już od dawna wymagała rozwiązań legislacyjnych. Cieszy nas, że nadeszła chwila, gdy z inicjatywy osób, którym bliskie są troski i niepokoje niepełnosprawnych, uchwala się akt prawny będący zbiorem praw gwarantujących zrównanie szans osób niepełnosprawnych z szansami osób pełnosprawnych i ich integrację z całym społeczeństwem. Niniejsza uchwała umożliwia pełne uczestnictwo niepełnosprawnych w życiu publicznym, zawodowym i społecznym. Przy współudziale władz rządowych, administracyjnych oraz wsparciu organizacji pozarządowych istnieją szanse dla działań podejmowanych w celu poprawy sytuacji osób niepełnosprawnych w Polsce, co więcej, szanse zmiany postrzegania osoby niepełnosprawnej w kontekście transformacji społeczno-ustrojowej w Polsce. W tym miejscu godzi się przytoczyć słowa prof. Grzegorzewskiej, iż kaleka to też człowiek. Słowa te, gdy rozważamy projekt Karty Praw Osób Niepełnosprawnych, nabierają szczególnej wymowy.</u>
          <u xml:id="u-197.2" who="#TadeuszGoć">Na koniec chciałbym nadmienić, iż problematyka osób niepełnosprawnych jest mi bliska jako prezesowi Polskiego Forum Osób Niepełnosprawnych i Specjalnej Troski, partii, która od kilku lat zaangażowana jest w działalność na rzecz tego środowiska. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-197.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-198">
          <u xml:id="u-198.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-198.1" who="#MarekBorowski">Wystąpił pan poseł Tadeusz Goć z Polskiego Stronnictwa Ludowego.</u>
          <u xml:id="u-198.2" who="#MarekBorowski">Obecnie zabierze głos pan poseł Jan Lityński z Unii Wolności.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-199">
          <u xml:id="u-199.0" who="#JanLityński">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Kiedy występowaliśmy z inicjatywą Karty Praw Osób Niepełnosprawnych, uważaliśmy, że taka karta powinna otrzymać rangę ustawy. I muszę przyznać się, że dotychczas nie rozumiem oporów legislatorów, oporów prawników względem propozycji, aby karta otrzymała rangę ustawy. Wydaje mi się, że jest to przesadnie rygorystyczne rozumienie prawa. Tak więc mamy uchwałę, nie mamy ustawy i wydaje mi się, że jest to pewna strata. Jednakże jeżeli już mamy uchwałę, a w każdym razie mam nadzieję, że będziemy mieli uchwałę jutro, to warto się zatroszczyć, warto, żebyśmy się wszyscy zatroszczyli, o to, aby uchwała ta nie podzieliła losu innych uchwał sejmowych, które w opinii rządzących bardzo często mają rangę niższą niż rezolucje sejmowe, a nieco wyższą niż zapytania poselskie. Musimy się bardzo starać, i w tej Izbie, i w następnej, i kontrolować rząd, aby wprowadził w życie postanowienia tej uchwały tak, jakby to była ustawa.</u>
          <u xml:id="u-199.1" who="#JanLityński">Unia Wolności w pełni popiera punkty zawarte w uchwale. Uważamy, że stosunek do ludzi innych, nie tylko do ludzi niepełnosprawnych, wyznacza w dużej mierze poziom kultury społeczeństwa, by nie rzec: w ogóle poziom cywilizacyjny społeczeństwa i poziom cywilizacyjny narodu. Warto pamiętać o tym, że kult siły, kult jedności, odrzucanie mniejszości, odrzucanie inności to są podstawowe wyznaczniki systemu totalitarnego.</u>
          <u xml:id="u-199.2" who="#JanLityński">W Polsce przez wiele lat niepełnosprawność była wstydliwie ukrywana. Państwo socjalistyczne bardzo chętnie dawało renty inwalidzkie. Często te renty były przyznawane całkowicie bezzasadnie, aby w ten sposób ukryć problem ludzi niepełnosprawnych, zataić problem inwalidztwa, usunąć go z widoku publicznego. Jeżeli popatrzymy na nasze ulice - chociaż to się znacznie poprawiło - na gmachy publiczne i dostrzeżemy te wszystkie bariery, które uniemożliwiały niepełnosprawnym normalny udział w życiu publicznym, to zobaczymy, jakie dziedzictwo otrzymaliśmy w tym czasie, kiedy świat szedł w zupełnie inną stronę: zmierzał w kierunku pełnej integracji ludzi niepełnosprawnych.</u>
          <u xml:id="u-199.3" who="#JanLityński">Po roku 1989 w wolnej Polsce uczyniono wiele, aby ten stan zlikwidować. Możemy wspomnieć o ustawie o zatrudnieniu i rehabilitacji osób niepełnosprawnych, która właśnie w tej chwili jest nowelizowana. Mam nadzieję, że wskazówki z tej uchwały, którą podejmiemy, będą także pewnym uzupełnieniem tamtej, niedoskonałej - jak wiadomo - ustawy. Można tu wymienić nie tylko próbę integracji niepełnosprawnych, włączania do pełnego życia społecznego, lecz także prawa dla mniejszości narodowych i równouprawnienie kościołów. Tego wszystkiego dokonaliśmy w wolnej Polsce, ale to jest stanowczo za mało. Można jeszcze do tego dodać, że w wolnej Polsce zapewniliśmy organizacjom pozarządowym pełnię działania, aczkolwiek to jest bardzo często negowane. A bardzo wiele dla niepełnosprawnych, dla ludzi innych, dla ludzi słabszych mogą właśnie te organizacje uczynić. One w pełni zasługują na poparcie. Stąd też ta uchwała jest kolejnym krokiem naprzód i mam nadzieję, że mimo iż otrzymuje rangę uchwały, nie będzie miała znaczenia tylko deklaratywnego i że większość jej postanowień będziemy próbowali wprowadzić w życie w najbliższym czasie. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-200">
          <u xml:id="u-200.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję bardzo panu posłowi Lityńskiemu z Unii Wolności.</u>
          <u xml:id="u-200.1" who="#MarekBorowski">Proszę o zabranie głosu panią poseł Krystynę Sienkiewicz z Unii Pracy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-201">
          <u xml:id="u-201.0" who="#KrystynaSienkiewicz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Unia Pracy Klub Parlamentarny, zgodnie z deklaracją złożoną podczas pierwszego czytania, poprze projekt uchwały Karta Praw Osób Niepełnosprawnych, aczkolwiek mamy świadomość, że wpisujemy się w konwencję działań pozbawionych praktycznych konsekwencji prawnych, daleką od realiów i konkretów oczekiwanych przez osoby niepełnosprawne. Ta poprawiona po pierwszym czytaniu i wyraźnie „odchudzona” uchwała ma charakter symboliczny wobec faktycznych potrzeb i sytuacji osób niepełnosprawnych.</u>
          <u xml:id="u-201.1" who="#KrystynaSienkiewicz">Wysoka Izbo! Mamy zastrzeżenie do sformułowania „pełnienie ról społecznych”. W znanej i dostępnej nam literaturze nauk społecznych oraz w literaturze prawniczej nie występują jakiekolwiek jednoznaczne definicje „uczestnictwa w życiu społecznym”. Posiadamy stosowną ekspertyzę w tej drobnej, ale ważnej sprawie. Nie przywiązując jednakże szczególnej czy nadmiernej wagi do puryzmu językowego w tekście uchwały, mamy wątpliwości co do normy zwyczajowej. Zwyczaj jest ustaloną — ale nie raz na zawsze — formą zachowania się w określonych sytuacjach, przyjętą przez daną zbiorowość społeczną, z czasem może się przekształcić w obyczaj. A dobrze znamy przyjęte przez nasze społeczeństwo zwyczaje spychania poza margines życia społecznego, na przykład głęboko upośledzonych, dzieci i dorosłych, podopiecznych z domów pomocy społecznej itp.</u>
          <u xml:id="u-201.2" who="#KrystynaSienkiewicz">Zaproponowana karta jest katalogiem praw. Być może lżej będzie niepełnosprawnemu oczekiwać w łóżku 2 albo i 3 lata na wózek, wiedząc, że ma do niego prawo. Mojemu sumieniu nie jest od tego lżej i nie będzie lżej póty, póki nie zamieni się tego w konkretne, obłożone rygorem egzekucji przepisy.</u>
          <u xml:id="u-201.3" who="#KrystynaSienkiewicz">Odnośnie zaś do § 2, czyli wezwania rządu do podjęcia działań ukierunkowanych na urzeczywistnienie tych praw, to chcę zapytać, czy roli tej nie spełnia - a przynajmniej w moim rozumieniu powinien pełnić - rządowy program działań na rzecz osób niepełnosprawnych i ich integracji ze społeczeństwem. W realizacji tego programu uczestniczy przecież 16 resortów, 8 urzędów centralnych, 3 organizacje pozarządowe. To mniej więcej tyle, ile będzie realizowało Kartę Praw Osób Niepełnosprawnych. Gdyby jeszcze rząd informował o podjętych w ramach programu działaniach, zbędne byłoby wezwanie zawarte w § 3.</u>
          <u xml:id="u-201.4" who="#KrystynaSienkiewicz">Nie uczestniczyłam w posiedzeniu podkomisji ani komisji, bo z uwagi na własną niepełnosprawność przebywałam na zwolnieniu lekarskim, stąd może tyle wątpliwości i pytań. A uchwałę będą czytać nie tylko posłowie i urzędnicy, ale też sami zainteresowani, czyli osoby, którym niesprawność fizyczna, psychiczna lub umysłowa może utrudnić lub uniemożliwić zrozumienie wyliczanki praw. Tym bardziej, że na przykład dostęp do informacji długo jeszcze będzie nie spełnionym postulatem, a sytuacja będzie czynić z niepełnosprawnych odrzuconą mniejszość.</u>
          <u xml:id="u-201.5" who="#KrystynaSienkiewicz">Wysoka Izbo! Żaden ważny program informacyjno-edukacyjny, czy to w telewizji publicznej, czy komercyjnej, łącznie z tzw. Kliniką Zdrowego Człowieka, nie ma przekładu na język migowy. Osoby głuche wiedzą prawie wszystko o swoim schorzeniu, natomiast nie wiedzą o tym, na co może cierpieć ich wątroba, a ludzie umierają nie tylko z powodu wypadków, nie tylko dlatego, że nie słyszą jadącego za nimi samochodu.</u>
          <u xml:id="u-201.6" who="#KrystynaSienkiewicz">W zalanych powodzią 25 województwach żyje kilkanaście tysięcy osób głuchych. One też bezskutecznie oczekiwały jakiegokolwiek komunikatu, tym bardziej że ani pukania do drzwi, ani wezwania do ewakuacji nie mogły usłyszeć, kiedy do ewakuacji, do opuszczenia miasta wzywano. Mówię o tym na przykładzie osób, które znam z nazwiska i adresu. Usiłowałam zainteresować tym faktem telewizję publiczną, lecz bez rezultatu - była zajęta flekowaniem zupełnie kogo innego i w zupełnie innym celu. Przepraszam za to określenie, być może pan marszałek zadecyduje, że należy je usunąć z protokołu.</u>
          <u xml:id="u-201.7" who="#KrystynaSienkiewicz">Po tej gorzkiej refleksji, podzielając jednakże najszlachetniejsze intencje wnioskodawców, a mając na uwadze poprawę sytuacji osób niepełnosprawnych i traktując tę kartę jako program i zobowiązanie dla przyszłego Sejmu, Klub Parlamentarny Unii Pracy udzieli poparcia uchwale Karta Praw Osób Niepełnosprawnych. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-201.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-202">
          <u xml:id="u-202.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję bardzo pani poseł Sienkiewicz.</u>
          <u xml:id="u-202.1" who="#MarekBorowski">Proszę o zabranie głosu panią poseł Katarzynę Marię Piekarską, posłankę nie zrzeszoną.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-203">
          <u xml:id="u-203.0" who="#KatarzynaMariaPiekarska">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Bardzo się cieszę, że możemy dzisiaj dyskutować nad tym dokumentem. W swoim wystąpieniu chciałabym - bardzo krótko, co prawda, bo zostało mi już tylko półtorej minuty - odnieść się do kwestii dzieci niepełnosprawnych. Obliguje mnie do tego nie tylko funkcja przewodniczącej Parlamentarnego Zespołu do Spraw Dzieci, ale przede wszystkim przekonanie, że od tego, jakie szanse rozwoju stworzymy niepełnosprawnym dzieciom, zależeć będzie jakość ich dorosłego życia, a także zakres pomocy państwa, której będzie należało później udzielić dorosłym już osobom. Także w interesie społecznym jest, by jak najwcześniej udzielić niepełnosprawnemu dziecku właściwej pomocy medycznej i psychologicznej, a jego rodzicom często również materialnej, by mogło ono jak najpełniej, w zakresie swoich możliwości, rozwijać się duchowo i fizycznie.</u>
          <u xml:id="u-203.1" who="#KatarzynaMariaPiekarska">Podczas konferencji „Dziecko niepełnosprawne: jego prawo do rozwoju — szanse i bariery”, którą kilka miesięcy temu zorganizował Parlamentarny Zespół do Spraw Dzieci, uczestnicy, rodzice dzieci niepełnosprawnych, podkreślali konieczność większej pomocy ze strony państwa i samorządów lokalnych, ale przede wszystkim doskwierało im poczucie osamotnienia w walce o zdrowie dzieci. Uważają oni, że w naszych aktach prawnych powinny znaleźć się gwarancje traktowania ich dzieci na równi z dziećmi pełnosprawnymi.</u>
          <u xml:id="u-203.2" who="#KatarzynaMariaPiekarska">W proponowanej Karcie Praw Osób Niepełnosprawnych najważniejszy w moim przekonaniu jest §1 pkt 2, w którym mowa jest m.in., iż niepełnosprawni mają prawo dostępu do leczenia i opieki medycznej, wczesnej - podkreślam - diagnostyki, rehabilitacji i edukacji leczniczej. Dostęp do wczesnej diagnostyki w wielu wypadkach może gwarantować prawie pełne wyleczenie bądź znaczne ograniczenie inwalidztwa. Wcześnie podjęta właściwa rehabilitacja i edukacja również.</u>
          <u xml:id="u-203.3" who="#KatarzynaMariaPiekarska">Kolejnym ważnym dla dziecka niepełnosprawnego zapisem jest § 1 pkt 4, mówiący o prawie do nauki w szkołach wspólnie z pełnosprawnymi rówieśnikami oraz do korzystania ze szkolnictwa specjalnego lub z indywidualnej edukacji. Zapis dotyczący integracji jest szczególnie ważny, ponieważ uczy dzieci niepełnosprawne postrzegać siebie jako równorzędnych członków społeczeństwa, a także akceptować w sposób racjonalny konieczne ograniczenia płynące z ich niepełnosprawności. Uczestnictwo w życiu społeczności dziecięcej dzieci niepełnosprawnych jest również cennym i ważnym doświadczeniem dla dzieci pełnosprawnych, pozwala bowiem na wykształcenie w nich postaw tolerancji, zrozumienia dla odmienności, a także solidarności z innymi. Oczywiście pod warunkiem, że w szkołach znajdują się mądrzy nauczyciele, potrafiący ukształtować w wychowankach takie właściwe postawy. Jest to warunek konieczny, by nasze społeczeństwo było społeczeństwem otwartym, mądrym i tolerancyjnym. Jestem przekonana, że realizacja zasad zawartych w Karcie Praw Osób Niepełnosprawnych bardzo może się do tego przyczynić. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-203.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-204">
          <u xml:id="u-204.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-204.1" who="#MarekBorowski">Wystąpiła pani poseł Katarzyna Maria Piekarska, posłanka nie zrzeszona.</u>
          <u xml:id="u-204.2" who="#MarekBorowski">Lista posłów zapisanych do głosu została wyczerpana.</u>
          <u xml:id="u-204.3" who="#MarekBorowski">Proszę o zabranie głosu podsekretarza stanu w Ministerstwie Pracy i Polityki Socjalnej pana Lesława Nawackiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-205">
          <u xml:id="u-205.0" who="#LesławNawacki">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Rząd z zadowoleniem przyjmuje inicjatywę poselską dotyczącą sformułowania Karty Praw Osób Niepełnosprawnych. Uważamy, że ten dokument programowy będzie dobrze określać zarówno przyszłe prace parlamentarne, jak i rządowe, zmierzające do pełnej realizacji wszystkich praw zakreślonych w postanowieniach Karty Praw Osób Niepełnosprawnych. Uważamy, że prawa osób niepełnosprawnych, określone w szczególności w § 1, powinny jak najszybciej znaleźć odzwierciedlenie w odpowiednich przepisach ustawowych. Myślę tutaj w szczególności o ustawie o zatrudnieniu i rehabilitacji zawodowej osób niepełnosprawnych. I w odpowiedzi na podjęcie przez Sejm inicjatywy uchwalenia Karty Praw Osób Niepełnosprawnych chciałbym się zwrócić do Wysokiej Izby z apelem o pilne zakończenie prac parlamentarnych nad nowelizacją ustawy o zatrudnieniu i rehabilitacji osób niepełnosprawnych, co niewątpliwie będzie praktycznym wyrazem realizacji postanowień ujętych w Karcie Praw Osób Niepełnosprawnych. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-205.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-206">
          <u xml:id="u-206.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję bardzo panu ministrowi.</u>
          <u xml:id="u-206.1" who="#MarekBorowski">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-206.2" who="#MarekBorowski">Został zgłoszony wniosek o niezwłoczne przejście do drugiego czytania.</u>
          <u xml:id="u-206.3" who="#MarekBorowski">Słucham?</u>
          <u xml:id="u-206.4" who="#komentarz">(Poseł Krystyna Sienkiewicz: To było drugie czytanie.)</u>
          <u xml:id="u-206.5" who="#MarekBorowski">Nie, to przejście do głosowania...</u>
          <u xml:id="u-206.6" who="#komentarz">(Poseł Joanna Staręga-Piasek: To jest drugie czytanie.)</u>
          <u xml:id="u-206.7" who="#MarekBorowski">No tak, bo to było sprawozdanie komisji. Ale to tak zabrzmiało w czyimś wystąpieniu.</u>
          <u xml:id="u-206.8" who="#MarekBorowski">Oczywiście, w tej sytuacji mamy po prostu w dniu jutrzejszym głosowanie nad tym projektem uchwały.</u>
          <u xml:id="u-206.9" who="#MarekBorowski">Ten punkt na tym zamykamy.</u>
          <u xml:id="u-206.10" who="#MarekBorowski">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 39 porządku dziennego: Pierwsze czytanie poselskiego projektu ustawy o restrukturyzacji finansowej górnictwa węgla kamiennego (druk nr 2465).</u>
          <u xml:id="u-206.11" who="#MarekBorowski">Proszę o zabranie głosu pana posła Wiesława Szwedę w celu przedstawienia uzasadnienia projektu ustawy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-207">
          <u xml:id="u-207.0" who="#WiesławSzweda">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Przyszło mi przedstawiać uzasadnienie do poselskiego projektu ustawy o restrukturyzacji finansowej górnictwa węgla kamiennego. Chcę powiedzieć, że podpisani pod tym projektem ustawy posłowie nie są autorami tej ustawy. W związku z przyjęciem przez Sejm programu dla górnictwa do roku 2000 i zapisami z nim związanymi, w związku z koniecznością przyjęcia ustawy i podjęcia działań związanych z restrukturyzacją finansów górnictwa węgla kamiennego oraz, niestety, przedłużającymi się pracami nad tą ustawą, posłowie podpisani pod tym wnioskiem - a przede wszystkim posłowie SLD z województwa katowickiego - doszli do wniosku, że potrzebna jest w tej sprawie, dla przecięcia pewnego pata i wyjścia z kwadratury koła, inicjatywa poselska, która pozwoli na przyjęcie tej ustawy jeszcze w tej kadencji.</u>
          <u xml:id="u-207.1" who="#WiesławSzweda">Oczywiście zdajemy sobie sprawę, że niektórzy mają odmienne zdania dotyczące tego projektu ustawy, że te zdania nijak nie przekładają się na przynależność klubową, a raczej zależą od tego, kto jaką dziedziną w Sejmie się zajmuje. Uważamy jednak, że uchwalenie ustawy o restrukturyzacji finansowej górnictwa węgla kamiennego jest warunkiem niezbędnym i koniecznym realizowania w całości programu przyjętego przez parlament. Uważamy, że uchwalenie tej ustawy, przy innych działaniach związanych z branżą górniczą, pozwoli postawić na nogi spółki górnicze. A trzeba przyznać, że sytuacja jest bardzo trudna i bardzo uciążliwa, przede wszystkim w woj. katowickim. Cała grupa gmin woj. katowickiego jest w dużej części uzależniona od wpływów z górnictwa węgla kamiennego, w niektórych gminach wpływy te dochodzą do 40%.</u>
          <u xml:id="u-207.2" who="#WiesławSzweda">W związku z przyjętym orzeczeniem Trybunału Konstytucyjnego, iż opłaty ekologiczne są o 100% wyższe w woj. katowickim - opłaty te w szczególności dotknęły górnictwo węgla kamiennego - spółki węglowe natychmiast wstrzymały jakiekolwiek wpłaty do budżetów gmin woj. katowickiego. Mało tego, że spółki węglowe chcą zwrotu nadpłaconych pieniędzy, to jeszcze domagają się często zwrotu oprocentowania od nadpłaconych środków. Stwarza to w gminach woj. katowickiego bardzo trudną sytuację, szczególnie w tych, które są w znacznej części, do 40% uzależnione od wpływów z górnictwa. Odbija się to niekorzystnie na oświacie w tych gminach, odbija się to na innych przedsięwzięciach, które w gminnym budżecie na 1997 r. zostały już zaplanowane. Oczywiście kłopoty finansowe górnictwa nakładają się na kłopoty funduszy ekologicznych. Zwiększa się zadłużenie, rosną procenty od procentów, poszerza się ciągle zła atmosfera wokół branży górniczej.</u>
          <u xml:id="u-207.3" who="#WiesławSzweda">Na temat górnictwa jest oczywiście wiele mitów i wiele prawd. Chciałbym powiedzieć o kilku podstawowych prawdach i o kilku mitach. Przede wszystkim trzeba przyznać, że polskie górnictwo jest bardzo podobne do górnictwa niemieckiego, zwłaszcza jeśli chodzi o warunki geologiczno-górnicze, a więc z istoty swojej jest to górnictwo drogie. Warunki geologiczno-górnicze, zasady eksploatacji złóż, a także obowiązujące w kraju, ustalane przez państwo przepisy bezpieczeństwa górniczego — w dużej mierze determinują poziom kosztów w górnictwie.</u>
          <u xml:id="u-207.4" who="#WiesławSzweda">Ten parlament już na jednym ze swoich pierwszych posiedzeń przyjął Prawo górnicze i geologiczne, w którym zostały określone zasady eksploatacji, zasady wykorzystywania złóż górniczych, zostały wprowadzone określone opłaty, jakie górnictwo z tytułu eksploatacji złóż musi uiszczać, określone zostały zasady dotyczące przepisów bezpieczeństwa pracy. Na podstawie tych podstawowych przepisów Wyższy Urząd Górniczy w imieniu państwa decyduje o takich, a nie innych rozwiązaniach dotyczących bezpieczeństwa w górnictwie. Z reguły - i jest to słuszna polityka - przyświecają temu oczywiście dwa cele. Przede wszystkim maksymalne wykorzystanie złóż węglowych i maksymalne zabezpieczenie pracowników górnictwa. Musimy sobie jednak wszyscy zdawać sprawę, że w związku z tym, iż kopalnie eksploatują węgiel z coraz głębszych pokładów, zaostrzają się przepisy bezpieczeństwa, gdyż pogarszają się warunki geologiczne. I to wszystko niestety kosztuje. Polityka państwa prowadzona świadomie, logicznie determinuje w znacznej części koszty wydobycia węgla.</u>
          <u xml:id="u-207.5" who="#WiesławSzweda">W programie dla górnictwa zostały zapisane kwestie związane z tym, że nie będzie zwolnień grupowych; kwestie związane z ekonomicznie uzasadnionym poziomem zatrudnienia zostały rozłożone na lata. Są z tym związane określone koszty w górnictwie. Widzimy więc, że tak naprawdę możliwości ekonomicznego oddziaływania na górnictwo przez tych, którzy górnictwem kierują, są stosunkowo niewielkie. Odbija się to zdecydowanie na poziomie kosztów, gdyż proszę zauważyć, że w górnictwie poziom kosztów stałych sięga 80%. Możemy mówić jasno, że znaczna część kosztów stałych jest zdeterminowana polityką państwa w stosunku do górnictwa oraz warunkami geologiczno-górniczymi.</u>
          <u xml:id="u-207.6" who="#WiesławSzweda">Druga kwestia dotycząca górnictwa - drugi mit i druga prawda - to, że z górnictwa sporo ludzi w Polsce dobrze żyje. Chciałbym tutaj zauważyć, że z tytułu bardzo wysoko oprocentowanych pożyczek płacowych w 1995 r. banki uzyskały 3 bln starych zł samych odsetek, nie licząc rat kapitałowych w 1995 r. Te koszty w 1996 r. szacuje się na około 5 bln starych zł - sądzę, że szczegółową odpowiedź na to uzyskamy wtedy, kiedy będziemy rozliczać budżet 1996 r. w najbliższym czasie w komisji budżetowej. Ile tego będzie w 1997 r. - zobaczymy.</u>
          <u xml:id="u-207.7" who="#WiesławSzweda">Wynika z tego, że obsługa finansowa górnictwa jest dla banków bardzo lukratywnym interesem. Chciałbym także podkreślić, że również handel węglem jest opłacalny. Bardzo często do naszych biur poselskich przychodzą ludzie zajmujący się handlem węglem, bardzo poważne firmy szukają dojścia i możliwości uzyskania węgla w polskich kopalniach, żeby nim handlować. Bardzo dobrym interesem jest także handel długami kopalń, uzyskiwanie za te długi węgla i sprzedawanie go często poniżej ceny, która jest możliwa do uzyskania w górnictwie. Nie będzie także nieprawdą, jeżeli powiem, że energetyka też dosyć dobrze żyje z górnictwa i niestety ze swoich korzyści nie chce nic uszczknąć. To jest druga prawda o górnictwie.</u>
          <u xml:id="u-207.8" who="#WiesławSzweda">Trzecia prawda jest następująca. W górnictwie mimo różnego rodzaju kłopotów, pewne rzeczy zmieniają się na lepsze. Chciałbym tutaj wymienić dwa fakty, które można uznać za szczególnie pozytywne. Przede wszystkim trzeba wiedzieć, że od jakiegoś czasu co roku zmniejsza się udział kosztów płac w ogólnych kosztach wydobycia węgla. W tej chwili, według danych dotyczących górnictwa, przewiduje się, że w ogólnych kosztach wydobycia węgla rocznie koszty płac maleją o blisko 2%. Obecnie wynoszą około 48%.</u>
          <u xml:id="u-207.9" who="#WiesławSzweda">W górnictwie, późno, bo późno, pod koniec istnienia możliwości prawnych, zostały rozwiązane problemy mieszkań zakładowych, przekazano je samorządom albo utworzono spółdzielnie. Gdy popatrzymy na funkcjonowanie tej branży, na rachunek ekonomiczny, jeśli te wszystkie zaszłości, długi z lat poprzednich zostaną uregulowane, jeśli zostaną wyjaśnione kwestie majątku nie chcianego, będziemy mogli stwierdzić, że jednak w górnictwie sytuacja się zmienia. Dlatego też w imieniu wnioskodawców chciałbym powiedzieć, że uważamy za konieczne przyjęcie ustawy o restrukturyzacji finansowej górnictwa. Przyjęcie tej ustawy przez parlament i wdrożenie jej w życie - jeżeli rzeczywiście w branży górniczej zostanie to potraktowane jako jeden z elementów, które mogą się przyczynić do wyprowadzenia tej branży na prostą, jeżeli wspólnie z rządem, z Ministerstwem Gospodarki, zostaną podjęte działania, które uzupełnią ten program dla górnictwa w terminie umożliwiającym osiągnięcie najlepszych skutków i pozwolą na podjęcie określonych przedsięwzięć - ma sens. Jeżeli tak się nie stanie, jeżeli górnictwo samo nie zmobilizuje się do podjęcia pewnych działań, a trzeba przyznać, że takie możliwości w branży górniczej również jako wnioskodawcy widzimy, to niestety zostanie to w dalszym ciągu zmarnowane.</u>
          <u xml:id="u-207.10" who="#WiesławSzweda">Uważamy, że ustawa o restrukturyzacji finansowej górnictwa powinna była zafunkcjonować wcześniej, przede wszystkim wówczas, kiedy w górnictwie było prowadzone postępowanie układowe, a później, bezpośrednio po tym, bankowe postępowanie ugodowe. Gdyby ta ustawa mogła w tym czasie wejść w życie, wzmacniając górnictwo, bylibyśmy już w tej chwili w nieco innej sytuacji, jeżeli chodzi o tę branżę. Zdajemy sobie sprawę z tego, jaka wówczas była sytuacja, nie pokazujemy tu żadnych zaszłości, nie wskazujemy, dlaczego tak się stało, jak się stało, ani w czasie bliższym, ani w dalszym. Nie jest naszym zadaniem licytowanie się tu odnośnie do tego, kto, w jakim zakresie ponosi odpowiedzialność za taką, a nie inną sytuację w górnictwie, natomiast uważamy, że należy przyjąć takie podejście, że interesuje nas to, co może być w przyszłości, nie to, co jest z przeszłości. Wiemy, jaka jest diagnoza branży w ogólnym zarysie, wiemy, jakie trzeba podjąć kroki, żeby poprawić sytuację, i uważamy, że takie działania należy podjąć, a ustawa o restrukturyzacji finansowej górnictwa jest jednym z wielu elementów.</u>
          <u xml:id="u-207.11" who="#WiesławSzweda">Inne działania, które należy podjąć, jeśli chodzi o tę branżę, to przede wszystkim walka o obniżkę kosztów w górnictwie. Widzimy tutaj cały szereg możliwości. Jest możliwość zmiany systemu organizacji pracy, uważamy też, że bardzo ważną kwestią będzie menedżerski system wynagradzania kadry górniczej w spółkach węglowych, bezpośrednio związany z wynikami ekonomicznymi, widzimy luki, jeżeli chodzi o właściwą politykę kadrową w górnictwie.</u>
          <u xml:id="u-207.12" who="#WiesławSzweda">Trzeba by się również zastanowić nad następującą kwestią. Z niektórych środowisk docierają sygnały odnoszące się do możliwości pewnego przejrzenia naszego systemu eksploatacyjnego w górnictwie, a chciałbym powiedzieć, że jest o co się bić. W ubiegłym roku w Głównym Instytucie Górnictwa w Katowicach przeprowadzono konferencję naukową „Polski węgiel w Europie”. Uczestniczyli w niej przedstawiciele Unii Europejskiej, którzy wypowiadali się na temat możliwości eksportowych polskiego węgla w Europie. I stwierdzono publicznie, pan minister Markowski pewnie to potwierdzi, że ok. 2000 r. będzie możliwość eksportu 50 mln ton węgla. Dla polskiego górnictwa widziano bardzo szerokie perspektywy, z dwoma zastrzeżeniami. Chodzi o to, że ma to być węgiel o bardzo niskich parametrach, jeżeli chodzi o zapylenie i zasiarczenie, oraz o to, żeby uporządkować sprawy związane z kosztami i dostosować te koszty w górnictwie do poziomu cen światowych węgla. Uważamy, że dla polskiego górnictwa jest to szansa, którą należy wykorzystać. Jeżeli nie przyjmiemy ustawy o restrukturyzacji finansowej górnictwa, to niestety tej szansy górnictwa nie wykorzystamy.</u>
          <u xml:id="u-207.13" who="#WiesławSzweda">Chciałbym jeszcze powiedzieć o jednej sprawie. Sądzimy, że jeżeli ustawa o restrukturyzacji finansowej górnictwa węgla kamiennego nie zostanie przyjęta przez ten parlament, to prędzej czy później będzie musiała być przyjęta przez następny. Z taką inicjatywą będzie musiał wystąpić następny rząd. Odwlekanie przyjęcia ustawy o restrukturyzacji finansowej górnictwa uważamy za niesłuszne, gdyż pogłębi to jeszcze zapaść finansową górnictwa, a i tak trzeba powiedzieć jasno, że bez tej ustawy górnictwo nie jest w stanie spłacić aktualnie swoich zobowiązań.</u>
          <u xml:id="u-207.14" who="#WiesławSzweda">Na zakończenie chciałbym powiedzieć, co ta ustawa w ogólnym zakresie zawiera. Ustawa jest krótka, liczy tylko 11 merytorycznych, a w zasadzie 12 artykułów. Jeśli chodzi o podstawowe kwestie, jakie ona reguluje, to przede wszystkim odracza termin płatności zobowiązań jednostek górnictwa węgla kamiennego do dnia 31 grudnia 1999 r.; stwierdza się, że to odroczenie za szczególne korzystanie z wód i urządzeń wodnych, opłat eksploatacyjnych, określonych przepisami Prawa geologicznego i górniczego, musi nastąpić. Rozkłada zobowiązania, o których mowa w poprzednim artykule, na lata 2000–2005 i w każdej części, w każdym roku część zobowiązań głównych powinna być spłacona. Stwierdza się w tej ustawie, że w przypadku nieregulowania jakiejkolwiek raty należność natychmiast staje się wymagalna i podlega przymusowemu dochodzeniu w trybie określonych przepisów o postępowaniu egzekucyjnym. Stwierdza się również, że rozwiązania tej ustawy nie będą miały zastosowania, jeżeli górnictwo na bieżąco nie będzie regulowało swoich zobowiązań powstałych po 31 marca 1997 r. W ustawie ustanawia się — i wydaje się, że to jest sprawa najbardziej kontrowersyjna — opłatę węglową w wysokości 3,7% wartości zakupionego węgla kamiennego, która ma być kierowana na tworzący się również dzięki tej ustawie Fundusz Restrukturyzacji Górnictwa Węgla Kamiennego. Ustawa określa przeznaczenie środków zgromadzonych na tym funduszu na określone cele. To główne i najważniejsze postanowienia tej ustawy.</u>
          <u xml:id="u-207.15" who="#WiesławSzweda">Jak wspomniałem, nie jesteśmy jako wnioskodawcy autorami tej ustawy. Przejęliśmy ustawę, która była w uzgodnieniach międzyresortowych, z Ministerstwa Gospodarki. Celem - powtarzam jeszcze raz - było nie to, żeby zaproponować poszczególne rozwiązania, ale to, aby wyjść z tego błędnego koła, pokonać kwadraturę koła, gdyż groziło nieprzyjęcie ustawy o restrukturyzacji finansowej górnictwa. Jesteśmy jako wnioskodawcy otwarci na każdą racjonalną i ekonomicznie uzasadnioną propozycję dotyczącą rozwiązań zawartych w tej ustawie. Jeżeli będzie w Wysokiej Izbie konsensus, który pozwoli na przyjęcie racjonalnych rozwiązań w tej ustawie, to uważam, że wygramy na tym wszyscy. Dziękuję bardzo, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-207.16" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-208">
          <u xml:id="u-208.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję bardzo panu posłowi reprezentującemu wnioskodawców.</u>
          <u xml:id="u-208.1" who="#MarekBorowski">Proszę państwa, Sejm postanowił o wysłuchaniu w debacie nad tym punktem porządku dziennego 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i kół.</u>
          <u xml:id="u-208.2" who="#MarekBorowski">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-208.3" who="#MarekBorowski">Proszę o zabranie głosu pana posła Jana Chojnackiego z Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-209">
          <u xml:id="u-209.0" who="#JanChojnacki">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Logiczną konsekwencją przyjętego przez rząd i Sejm programu Górnictwo węgla kamiennego, polityka państwa i sektora na lata 1996–2000 jest uchwalenie przez Sejm ustawy o restrukturyzacji finansowej górnictwa węgla kamiennego. Jedynym zarzutem, jaki można w tej sprawie postawić, jest to, że tak późno ustawę o restrukturyzacji finansowej rozpatrujemy w Sejmie. Naiwnością będzie stwierdzenie, że dla poprawy kondycji górnictwa węgla kamiennego wystarczyło przyjęcie programu bez ustaw i rozwiązań wynikających właśnie z tego programu.</u>
          <u xml:id="u-209.1" who="#JanChojnacki">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Wielkość zadłużenia górnictwa węgla kamiennego jest taka, że można by postawić tezę, że w tym górnictwie nie prowadzi się procesów restrukturyzacyjnych, nie dostosowuje się tego sektora do warunków gospodarki rynkowej. Ale prawda jest odwrotna. To właśnie w sektorze górnictwa węgla kamiennego zrobiono bardzo dużo. Zmniejszyła się liczba przodków ścianowych, jednocześnie wzrosła ich wydajność, zmniejszyło się zatrudnienie i zwiększyła się wydajność na jednego zatrudnionego. Nastąpiła likwidacja wielu pól górniczych, obiektów i budowli górniczych. Kopalnie przekazały dużą część majątku samorządom gminnym. Utworzono nowe podmioty gospodarcze na byłym i aktualnym majątku kopalń, które w swej działalności wyszły poza górnictwo. I to jest słuszny kierunek. Mimo wielu takich działań kondycja górnictwa węgla kamiennego jest zła. Dlatego należy zrobić pewien krok i pomóc górnictwu, tak jak ono pomagało innym sektorom gospodarki i społeczeństwu, na przykład w postaci zaniżonych cen na węgiel, a nawet ich zablokowania. Nie bez znaczenia, jeśli chodzi o zadłużenie, było również ograniczenie eksportu, w tym czasie opłacalnego. Takim kierunkiem może być właśnie ustawa o restrukturyzacji finansowej górnictwa węgla kamiennego zawarta w druku sejmowym nr 2465.</u>
          <u xml:id="u-209.2" who="#JanChojnacki">Propozycje zawarte w projekcie tej ustawy stwarzają możliwość zamrożenia długu kopalń wobec Zakładu Ubezpieczeń Społecznych oraz Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej i odpowiedniego funduszu wojewódzkiego. Rozpoczęcie spłaty tego zadłużenia, bez odsetek, nastąpiłoby w 2000 r. Odroczenie zapłaty tego długu zmniejszy prawie o 50% zobowiązania i nie będzie powodowało lawinowego wzrostu zadłużenia górnictwa właśnie z powodu naliczania odsetek. Również ważnym rozwiązaniem proponowanym w projekcie ustawy jest takie dostosowanie rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 30 grudnia 1981 r., aby można było tworzyć rezerwy w skali roku na wypłatę dodatkowej nagrody rocznej oraz nagrody z okazji Dnia Górnika, które na dzień dzisiejszy stają się kosztem uzyskania dopiero w momencie ich wypłaty. Po wejściu tej ustawy w życie należy również oczekiwać od resortu bardziej rzeczowego oceniania kadry zarządzającej polskim górnictwem - mam na myśli spółki węglowe kopalń - w aspekcie wyników ekonomiczno-finansowych.</u>
          <u xml:id="u-209.3" who="#JanChojnacki">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Sojusz Lewicy Demokratycznej Klub Parlamentarny, w którego imieniu przedstawiłem niektóre problemy nurtujące polski węgiel oraz sposoby, które mają pomóc temu sektorowi, a tym samym całej gospodarce i społeczeństwu, uzyskały naszą aprobatę. Wnosimy o skierowanie poselskiego projektu ustawy o restrukturyzacji finansowej górnictwa węgla kamiennego do Komisji Systemu Gospodarczego i Przemysłu oraz Komisji Ustawodawczej. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-209.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-210">
          <u xml:id="u-210.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-210.1" who="#MarekBorowski">Przemawiał pan poseł Jan Chojnacki z Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
          <u xml:id="u-210.2" who="#MarekBorowski">Teraz zabierze głos pan poseł Alojzy Gąsiorczyk z Polskiego Stronnictwa Ludowego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-211">
          <u xml:id="u-211.0" who="#AlojzyGąsiorczyk">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu Klubu Parlamentarnego Polskiego Stronnictwa Ludowego chciałbym ustosunkować się do poselskiego projektu ustawy o restrukturyzacji finansowej górnictwa węgla kamiennego.</u>
          <u xml:id="u-211.1" who="#AlojzyGąsiorczyk">Projekt ten odwołuje się już w art. 1 do podstawowego celu, którym jest dostosowanie górnictwa węgla kamiennego do warunków gospodarki rynkowej i międzynarodowej konkurencyjności. Z początkiem lat dziewięćdziesiątych górnictwo węgla kamiennego wykorzystywane było jako element hamowania inflacji, albowiem mimo przestawiania gospodarki na warunki rynkowe ustalane były ceny urzędowe na węgiel poprzez kontrole ich wzrostu decyzjami urzędów skarbowych. Spowodowało to znacznie wolniejszy wzrost cen węgla niż kosztów jego produkcji, co stanowiło główną przyczynę kształtowania się corocznie ujemnych wyników finansowych, a także bardzo poważnego pogarszania się płynności finansowej tego sektora. Nie są to, rzecz jasna, jedyne powody wpływające na obecny katastrofalny obraz tego sektora. Problemy te nie raz zajmowały uwagę Wysokiej Izby. W najszerszym aspekcie prezentowane były w trakcie debat nad rządowym programem: Górnictwo węgla kamiennego, polityka państwa i sektora na lata 1996–2000 — program dostosowania górnictwa węgla kamiennego do warunków gospodarki rynkowej i międzynarodowej konkurencyjności.</u>
          <u xml:id="u-211.2" who="#AlojzyGąsiorczyk">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! To, że w tym wystąpieniu koncentrujemy się wyłącznie na problemach restrukturyzacji finansowej, nie oznacza, iż nie dostrzegamy i unikami oceny skuteczności tego programu z perspektywy ostatnich miesięcy. Równocześnie też mamy świadomość, że bez uregulowania problemów finansowych inne rozwiązania mogą pozostać tylko w sferze dyskusji, nie stając się nigdy faktami gospodarczymi. Obecny stan finansowy w górnictwie jest tak zły, że może skutkować głębokim kryzysem ekonomicznym w tym sektorze z nieprzewidywalnymi skutkami dla całej gospodarki. Nie kwestionujemy konieczności uporządkowania narastającego zadłużenia wobec Zakładu Ubezpieczeń Społecznych oraz Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej i wojewódzkich funduszy ochrony środowiska. Należy podjąć zdecydowane działania, przy pełnej wszak świadomości, że zobowiązania górnictwa wobec tylko samego zakładu ubezpieczeń nie zamykają listy dłużników tej instytucji wśród państwowych przedsiębiorstw i spółek skarbu państwa.</u>
          <u xml:id="u-211.3" who="#AlojzyGąsiorczyk">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Już w 1994 r. z tej mównicy w trakcie debaty budżetowej podkreślałem celowość eliminowania decyzji administracyjnych i zastępowania ich rozwiązaniami kapitałowymi jako naturalnymi dla rozwijającej się gospodarki rynkowej. Dziś staje się to koniecznością. Gospodarka rynkowa to w naszym rozumieniu tyle państwa, ile jest konieczne - jak najmniej; tylko tyle państwa i tam, gdzie jest ono niezbędne do tworzenia warunków organizujących jego obecność. Słowem tyle, ile trzeba do tworzenia rozwiązań systemowych, eliminujących administracyjne sterowanie wyodrębnionymi procesami gospodarczymi.</u>
          <u xml:id="u-211.4" who="#AlojzyGąsiorczyk">Nie ulega dziś wątpliwości, panie posłanki i panowie posłowie, że bez zdecydowanych działań górnictwo nie uniknie katastrofy finansowej. Restrukturyzacja zadłużenia górnictwa węgla kamiennego jest warunkiem minimalizacji strat związanych z dostosowaniem górnictwa do warunków gospodarki konkurencyjnej. W ślad za tymi działaniami trzeba też wskazać źródła finansowania głębokich zmian strukturalnych w tej branży. W projekcie ustawy wskazuje się na opłatę węglową przeznaczoną na Fundusz Restrukturyzacji Górnictwa Węgla Kamiennego. Proponowane zapisy wymagają jednak uszczegółowień. Dotyczy to głównie technik zarządzania tymi środkami.</u>
          <u xml:id="u-211.5" who="#AlojzyGąsiorczyk">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Dostrzegając i raz jeszcze podkreślając zrozumienie dla potrzeby wprowadzenia rozwiązań na obszarach określonych projektem ustawy, widzimy konieczność przeprowadzenia korekt w prezentowanym projekcie w celu nadania zapisom ustawowym cech rozwiązania systemowego.</u>
          <u xml:id="u-211.6" who="#AlojzyGąsiorczyk">Mając na uwadze różnorodność tematów objętych projektem ustawy o restrukturyzacji finansowej górnictwa węgla kamiennego, Klub Parlamentarny Polskiego Stronnictwa Ludowego wnosi o skierowanie projektu do prac w komisjach w celu dopracowania i uszczegółowienia poszczególnych zapisów, a także usunięcia pomyłek, które pojawiły się w otrzymanym tekście.</u>
          <u xml:id="u-211.7" who="#AlojzyGąsiorczyk">Chciałbym wskazać na jedną tylko pomyłkę, mianowicie w § 6 w pkt. 2 zamiast: „nie są kosztem uzyskania przychodu” powinno być: „są kosztem uzyskania przychodu”. Jest to bardzo znacząca pomyłka.</u>
          <u xml:id="u-211.8" who="#AlojzyGąsiorczyk">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Uwzględniając reguły rynku, nie możemy rozminąć się z możliwościami budżetowymi. Nie możemy zapomnieć o potrzebach wierzycieli, których w przeważającej części proponowanych rozwiązań ta ustawa dotyczy.</u>
          <u xml:id="u-211.9" who="#AlojzyGąsiorczyk">Znaczenia tej ustawy w procesie restrukturyzacji górnictwa nie sposób przecenić. Stąd też członkowie Klubu Parlamentarnego Polskiego Stronnictwa Ludowego, rozumiejąc wagę omawianego projektu ustawy, deklarują aktywne uczestnictwo w pracach komisji w celu niezwłocznego wprowadzenia ustawy w życie. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-211.10" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-212">
          <u xml:id="u-212.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję panu posłowi Gąsiorczykowi z Polskiego Stronnictwa Ludowego.</u>
          <u xml:id="u-212.1" who="#MarekBorowski">Proszę o zabranie głosu panią poseł Irenę Lipowicz z Unii Wolności.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-213">
          <u xml:id="u-213.0" who="#IrenaLipowicz">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Restrukturyzacja finansowa górnictwa i rozwiązanie jego problemów jest jednym z najpilniejszych problemów społecznych i gospodarczych naszego kraju.</u>
          <u xml:id="u-213.1" who="#IrenaLipowicz">Koalicja SLD–PSL miała przez wiele lat stabilną większość parlamentarną dla rozwiązania tego problemu. Kiedy zimą 1997 r. doszły do nas pierwsze wieści o zupełnie niewyobrażalnych postanowieniach zamieszczonych w projekcie omawianej dzisiaj ustawy, zostałam zapewniona przez ministerstwo i Wyższy Urząd Górniczy, zwłaszcza po jednomyślnie negatywnym zaopiniowaniu projektu tej ustawy przez Sejmik Samorządowy Województwa Katowickiego, Forum Gmin Górniczych, fundusz ochrony środowiska, że jest rzeczą niemożliwą, aby ustawa w tym kształcie znalazła się w porządku dziennym Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-213.2" who="#IrenaLipowicz">Jest rzeczą zupełnie niezwykłą, że wnioskodawca przyznał, że nie czuje się autorem tego projektu. Jest niezwykłe, że w projekcie nie podano konsekwencji finansowych dla budżetu państwa, co również przyznają wnioskodawcy. Jest trudne do pojęcia, że posłowie woj. katowickiego mogli podpisać się pod projektem, który oznacza nieodwołalną ruinę finansową gmin górniczych Śląska i zagłębia, w tym gmin ciężko dotkniętych powodzią, jak np. Przyszowice. Gmina ta dotychczas na skutek niewnoszenia przez górnictwo odpowiednich opłat znajdowała się w tragicznej sytuacji i ta właśnie gmina w woj. katowickim stała się ofiarą powodzi. Często chodzi o gminy rolnicze. Wszystko to sprawia, że trudno wprost uwierzyć, że na przykład Polskie Stronnictwo Ludowe popiera ten projekt. Mam nadzieję, że będziemy mogli jeszcze podjąć dyskusję na ten temat.</u>
          <u xml:id="u-213.3" who="#IrenaLipowicz">Przejdźmy do tego, czym jest w istocie omawiany projekt. Proszę państwa, w woj. katowickim, w którym skala zagrożenia środowiskowego jest taka, że jak stwierdza pan prof. Chorąży z Instytutu Onkologii, po raz pierwszy jest zagrożony kod genetyczny człowieka, został złamany kod genetyczny człowieka, proponuje się nam, jak stwierdzają odpowiednie władze funduszu, całkowite pozbawienie wojewódzkich funduszy ochrony środowiska środków finansowych.</u>
          <u xml:id="u-213.4" who="#IrenaLipowicz">W woj. katowickim, w którym infrastruktura znajduje się na skutek szkód górniczych w tragicznym stanie i w którym zaległości górnictwa wobec gmin sięgają ogromnych kwot, proponuje się w art. 4, aby opłaty i kary z zakresu ochrony środowiska były spłacane np. w roku 2000 w 10%, a więc pozbawia się 90% wpływów, w 2001 r. - w 10%, w 2002 r. - w 15% należnych wpływów.</u>
          <u xml:id="u-213.5" who="#IrenaLipowicz">Jeśli chodzi o opłaty eksploatacyjne, już obecnie gminy górnicze zagrożone są ruiną, ponieważ górnictwo nie spłaca swoich zobowiązań, a dodatkowo żąda od tych gmin opłat za wyrobiska górnicze, które dotychczas były traktowane jak budowle w rozumieniu Prawa budowlanego. W tej chwili proponuje się, zgodnie z art. 3 omawianego projektu, odroczenie do dnia 31 grudnia 1999 r. terminu płatności zobowiązań z tytułu opłat i kar za szczególne korzystanie z wód i urządzeń wodnych, w części dotyczącej odprowadzania wód słonych, oraz z tytułu opłat eksploatacyjnych. Wiele długich dyskusji, wiele ciężkich obrad z obecnymi również tutaj posłami poświęciliśmy opłatom eksploatacyjnym. Staraliśmy się wyważyć interes górnictwa i interes gmin i po prostu trudno mi uwierzyć, że panowie posłowie, którzy są obecni na tej sali, którzy wiedzą, jaką straszną krzywdę wyrządza się w ten sposób mieszkańcom woj. katowickiego, próbują wszelkie koszty złej polityki w zakresie górnictwa, polityki, która, jak przypominają nam wnioskodawcy, doprowadziła do tego, że z każdym miesiącem rosną straty finansowe górnictwa, że sytuacja finansowa górnictwa staje się tak dramatyczna, o ile ujemny wynik finansowy w 1995 r. wyniósł -782 mln zł... to w 1996 r. już -1588 mln zł... Rząd ponosi odpowiedzialność za tę politykę. Jedyne, co nam proponuje, to przerzucenie całości kosztów na mieszkańców woj. katowickiego. To zaś oznacza starych ludzi, którzy nie otrzymują w tej chwili zwrotu kosztów, którym nie remontuje się mieszkań dotkniętych szkodami górniczymi, to oznacza gminy, które zaciągnęły zobowiązania, ponieważ podejmują inwestycje z zakresu ochrony środowiska i inwestycje komunalne - zaciągnęły te zobowiązania, licząc na pewne dochody z opłat eksploatacyjnych. W projekcie można było stworzyć możliwość zrekompensowania tych strat w budżetach gminnych. Moglibyśmy rozmawiać np. o wprowadzeniu opłaty węglowej albo nawet o wprowadzeniu funduszu. Natomiast taki tekst ustawy, jaki został przedłożony, można ocenić tylko jako prowokację lub policzek pod adresem udręczonych mieszkańców woj. katowickiego. I nie jest to moje zdanie, proszę nie mówić, że to jest tylko zdanie Klubu Parlamentarnego Unii Wolności, ponieważ istnieją odpowiednie uchwały w tej sprawie Sejmiku Samorządowego Województwa Katowickiego, Forum Gmin Górniczych oraz agendy rządowej, czyli funduszu ochrony środowiska, który zostanie w ten sposób pozbawiony wszelkich dochodów w woj. katowickim.</u>
          <u xml:id="u-213.6" who="#IrenaLipowicz">Chciałabym prosić, będę apelować przede wszystkim do władz Polskiego Stronnictwa Ludowego o rozważenie stanowiska w tej kwestii, ponieważ chodzi w wielu przypadkach o chłopów z woj. katowickiego. Jeżeliby jednak ta ustawa, ten nieszczęsny projekt, który, jak słyszymy, został zabrany w trakcie uzgodnień międzyresortowych... Co to znaczy? To znaczy, Wysoki Sejmie, że wewnętrzny dokument rządowy został, jak rozumiem, porwany chyba przez grupę posłów Sojuszu Lewicy Demokratycznej, bo skoro rząd...</u>
          <u xml:id="u-213.7" who="#komentarz">(Poseł Jan Chojnacki: Ale o co chodzi? Nie...)</u>
          <u xml:id="u-213.8" who="#IrenaLipowicz">Proszę się tak nie obawiać, to są słowa prawdy, proszę nie próbować zamknąć mi ust.</u>
          <u xml:id="u-213.9" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-213.10" who="#IrenaLipowicz"> Już kończę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-214">
          <u xml:id="u-214.0" who="#MarekBorowski">Panie pośle Chojnacki, proszę powstrzymać się od komentarzy.</u>
          <u xml:id="u-214.1" who="#komentarz">(Poseł Jan Chojnacki: Ale to nie jest prawda. Poza tym czas już minął.)</u>
          <u xml:id="u-214.2" who="#MarekBorowski">Proszę państwa, jeżeli pan poseł Chojnacki mówiłby dłużej, też bym mu nie przerywał. Rozumiem, że pani poseł już kończy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-215">
          <u xml:id="u-215.0" who="#IrenaLipowicz">Tak, oczywiście, panie marszałku. Dziękuję bardzo. Przepraszam za przedłużenie o tę minutę, to jest rzeczywiście ważna sprawa.</u>
          <u xml:id="u-215.1" who="#IrenaLipowicz">Gdyby jednak okazało się, że ten nieszczęsny projekt - co do którego, podkreślam, zapewniano mnie, że jest ponurym żartem i że jest niemożliwe, by znalazł się w tej postaci w porządku dziennym posiedzenia Sejmu - nie został odrzucony w pierwszym czytaniu, to wtedy bezwzględnie należy skierować go do komisji budżetowej oraz do Komisji Samorządu Terytorialnego, ponieważ przedstawione w nim propozycje oznaczają ogromny uszczerbek w dochodach samorządu terytorialnego, co narusza, w moim przekonaniu, konstytucyjną gwarancję samorządu terytorialnego mówiącą o tym, że na zadania muszą być odpowiednie środki - i na zadania własne, i na zlecone - i jest tak zarówno w świetle dotychczas obowiązującej konstytucji, jak i nowej konstytucji. Dziękuję, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-215.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-216">
          <u xml:id="u-216.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję pani poseł Lipowicz z Unii Wolności.</u>
          <u xml:id="u-216.1" who="#MarekBorowski">Proszę o zabranie głosu pana posła Zygmunta Jakubczyka z Unii Pracy.</u>
          <u xml:id="u-216.2" who="#MarekBorowski">Nie dotarł pan poseł Jakubczyk.</u>
          <u xml:id="u-216.3" who="#MarekBorowski">Wobec tego głos zabierze pani poseł Janina Kraus z Federacyjnego Klubu Parlamentarnego na Rzecz Akcji Wyborczej Solidarność.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-217">
          <u xml:id="u-217.0" who="#JaninaKraus">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Ustosunkowując się w imieniu Federacyjnego Klubu Parlamentarnego na Rzecz Akcji Wyborczej Solidarność do poselskiego projektu ustawy o restrukturyzacji finansowej górnictwa węgla kamiennego - z uwagi na szczególny charakter tego dokumentu i towarzyszące jego złożeniu okoliczności - zmuszona jestem zacząć swoje wystąpienie od stwierdzenia czterech ważnych faktów.</u>
          <u xml:id="u-217.1" who="#JaninaKraus">Po pierwsze, przedstawiony projekt w zasadzie jest jedynie poselskim wydaniem przygotowywanego od dłuższego czasu - o czym zresztą powiedział poseł wnioskodawca - a do chwili obecnej jeszcze ostatecznie wewnętrznie przez rząd nie uzgodnionego, rządowego projektu ustawy, który dotyczy tej samej materii. Istnieje wiele okoliczności wskazujących na to, że ta poselska inicjatywa jest po prostu proceduralnym wybiegiem, mającym na celu doprowadzenie do uchwalenia wersji ustawy preferowanej przez Ministerstwo Gospodarki, mimo zasadniczych zastrzeżeń zgłaszanych przez inne resorty, w tym głównie przez ministra finansów.</u>
          <u xml:id="u-217.2" who="#JaninaKraus">Po drugie, projekt jest nie dopracowany z punktu widzenia wymogów warsztatu legislacyjnego.</u>
          <u xml:id="u-217.3" who="#JaninaKraus">Po trzecie, według oceny mojego klubu, a także wielu specjalistów absolutnie niezbędne jest jak najszybsze radykalne uwolnienie górnictwa węgla kamiennego od monstrualnie wielkiego, niezawinionego przez nie zadłużenia. Koszt obsługi tego zadłużenia osiągnął już obecnie takie rozmiary, że sektor ten nie ma żadnych szans ponoszenia go bez dramatycznie rosnącego ujemnego wyniku finansowego i bez groźby upadłości. Nasz klub koszt ten obecnie szacuje — przy przeszło 7-miliardowym saldzie zadłużenia — na około 1,5 mld zł rocznie, to jest na tyle, ile wynosi ujemny wynik finansowy w 1996 r. Takiego też wyniku można się spodziewać i w tym roku.</u>
          <u xml:id="u-217.4" who="#JaninaKraus">Podkreślam w tym miejscu po raz już nie wiem który, że pogłębiająca się zapaść finansowa górnictwa jest spowodowana w całości przez programowo niekorzystną wobec tego sektora politykę cenową, kosztową i kursową kolejnych rządów oraz Narodowego Banku Polskiego, a także realizację złych, opartych na fałszywych założeniach programów tzw. restrukturyzacji, łącznie z ostatnim programem, jak na ironię mówiącym o dostosowaniu górnictwa do warunków czy wymogów gospodarki rynkowej i międzynarodowej konkurencyjności. W sumie, jak oceniamy, od 1990 r. górnictwo pozbawiono w różny sposób ponad 13 mld nowych złotych, równocześnie zaś w różnej formie zwrócono mu tylko około 5 mld. Gdyby więc nie ta polityka, górnictwo mogłoby nie mieć dziś ani grosza długu i mogłoby uzyskiwać wysoki dodatni wynik finansowy. W gruncie rzeczy chodzi nie tylko o oddłużenie górnictwa, ale też o zwrócenie mu ogromnych sum: około 8 mld zł wydrenowanych z niego z pogwałceniem wszelkich zasad gospodarki rynkowej. Chodzi o natychmiastowe zlikwidowanie podstawowego kapitału zadłużeniowego po to, by nie trzeba było płacić ogromnych odsetek od przeterminowanych zobowiązań, a więc przypomnę raz jeszcze: 1,5 mld zł rocznie. To ma być oddłużenie górnictwa, a nie finansowe wspieranie banków.</u>
          <u xml:id="u-217.5" who="#JaninaKraus">Po czwarte, zaproponowane w projekcie ustawy rozwiązania restrukturyzacji finansowej są nie do przyjęcia, ponieważ przede wszystkim nie gwarantują rozwiązania istniejącego problemu zadłużenia, przewidując zbyt mały zakres kwotowy pomocy finansowej czy raczej kroplówki finansowej. Poza tym wprowadzają niedopuszczalną formę polegającą na przerzucaniu problemów górnictwa na inne, także znajdujące się w krytycznej sytuacji finansowej, podmioty, takie jak ZUS, narodowy i wojewódzkie fundusze ochrony środowiska, pośrednio budżety gmin, a w części także na całe społeczeństwo.</u>
          <u xml:id="u-217.6" who="#JaninaKraus">Trzeba jasno powiedzieć, że ustawa w gruncie rzeczy ma na celu chronienie przed złymi długami banków, a nie oddłużenie górnictwa. Klub nasz nie rozumie, jak w sytuacji, gdy kapitałowe zabezpieczenie przyszłych świadczeń emerytalnych, rentowych, zdrowotnych jest przedmiotem niezwykle trudnych reform, w tym jeszcze w ogóle nie podjętej reformy ZUS, a także w sytuacji katastrofy powodziowej i związanych z tym potrzebami finansowymi, grupa posłów może proponować uczynienie m.in. ZUS główną ofiarą mającą ponosić skutki dotychczasowej polityki rządu wobec górnictwa.</u>
          <u xml:id="u-217.7" who="#JaninaKraus">Zdaniem naszego klubu jedynym rozsądnym rozwiązaniem jest jednorazowe, natychmiastowe przejęcie przez skarb państwa niezawinionego przez górnictwo zadłużenia, rzeczywiste urynkowienie i urealnienie cen zbytu węgla oraz rezygnacja z nieuzasadnionej ekonomicznie, a przedwczesnej, niezwykle kosztownej likwidacji kopalń posiadających jeszcze zasoby węgla do eksploatacji. W tych warunkach górnictwo bez żadnych problemów mogłoby nie tylko na bieżąco regulować swoje zobowiązania, ale mogłoby także zasilać budżety - centralny i terenowe.</u>
          <u xml:id="u-217.8" who="#JaninaKraus">Jeśli skarb państwa stać było na przejęcie w całości długów byłej Fabryki Samochodów Małolitrażowych przez zaoferowanie jej Fiatowi, to nie rozumiemy, dlaczego jest to niemożliwe w stosunku do górnictwa, szczególnie że państwo, dysponując ogromnymi rezerwami dewizowymi i prowadząc równocześnie określoną politykę celną, finansuje deficyty budżetowe i potrzeby finansowe krajów znacznie od Polski bogatszych.</u>
          <u xml:id="u-217.9" who="#JaninaKraus">Wysoka Izbo! Zwolennicy przedstawionej wersji restrukturyzacji finansowej górnictwa muszą zdawać sobie sprawę, że forsują rozwiązania, których realizacja nie chroni górnictwa przed grożącą mu upadłością finansową, a może dodatkowo doprowadzić do zapaści finansowej ZUS i obciążenia odpowiedzialnością za to w oczach społeczeństwa właśnie sektor górniczy.</u>
          <u xml:id="u-217.10" who="#JaninaKraus">Mając na względzie dobrze pojęty interes górnictwa, dobrze pojęty interes państwa, a także dobrze pojęty interes woj. katowickiego, apelujemy o jak najszybsze podjęcie prac nad ustawą o sanacji finansowej górnictwa w myśl proponowanych przez nasz klub zasad i pilne jej przedstawienie Sejmowi. Obecnego projektu żadną miarą poprzeć nie możemy i wnosimy o jego odrzucenie w pierwszym czytaniu.</u>
          <u xml:id="u-217.11" who="#JaninaKraus">Gdyby ten wniosek nie uzyskał większości Wysokiej Izby, to z uwagi na skutki finansowe rozwiązań, których projektodawcy nawet w przybliżeniu - mówię tutaj o projekcjach finansowych dla budżetu państwa na rok przyszły oraz na lata następne - nie przedstawili, oczywiście trzeba uznać, że najbardziej właściwą dla rozpatrzenia tego projektu jest Komisja Polityki Gospodarczej, Budżetu i Finansów. Ponadto, podobnie jak moi przedmówcy, wnoszę o skierowanie tego projektu do Komisji Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej, Komisji Systemu Gospodarczego i Przemysłu oraz Komisji Ustawodawczej. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-217.12" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-218">
          <u xml:id="u-218.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję pani poseł Kraus z Federacyjnego Klubu Parlamentarnego na Rzecz Akcji Wyborczej Solidarność.</u>
          <u xml:id="u-218.1" who="#MarekBorowski">Zakończyliśmy wystąpienia w imieniu klubów.</u>
          <u xml:id="u-218.2" who="#MarekBorowski">Obecnie zabierze głos pan poseł Piotr Polmański z Koła Konserwatywno-Ludowego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-219">
          <u xml:id="u-219.0" who="#PiotrPolmański">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! 16 miesięcy temu rząd przyjął program restrukturyzacji górnictwa. Głównym instrumentem jego realizacji miały być rozwiązania prawne, w tym głównie ustawa o restrukturyzacji finansowej. Niestety, do tej pory rząd nie przedstawił ani jednego projektu ustawy, mimo iż pan minister Markowski wielokrotnie publicznie składał w tej sprawie obietnice. Jak widać, były to puste słowa. Nie można więc tego inaczej nazwać niż skandalem. Program do dziś pozbawiony jest narzędzi i pozostaje tylko na papierze, o czym świadczą wyniki finansowo-ekonomiczne górnictwa za okres 7 miesięcy bieżącego roku.</u>
          <u xml:id="u-219.1" who="#PiotrPolmański">Czarny scenariusz roku ubiegłego realizowany jest przy pełnej akceptacji i wiedzy rządu, który nie ma żadnej wizji funkcjonowania tego sektora w warunkach gospodarki rynkowej. Wielokrotnie ja i inni posłowie zwracaliśmy z tej wysokiej trybuny uwagę przedstawicieli rządu i pana ministra Markowskiego na to, że program jest zły, że górnictwo stacza się po równi pochyłej, ale to wszystko trafiało jak groch o ścianę. Trudno się temu dziwić, jeżeli się zważy, że całą swoją aktywność minister Markowski przejawiał w środkach masowego przekazu, głównie na Śląsku, gdzie od roku już prowadzi swoją kampanię wyborczą jako kandydat na senatora - dziś to wiemy - gdy tymczasem sprawy górnictwa w Warszawie leżą.</u>
          <u xml:id="u-219.2" who="#PiotrPolmański">Pytam pana ministra: Co pan zrobił dla górnictwa? Czy to, że straty są dwukrotnie większe niż w programie? Czy to, że przez 16 miesięcy nie przygotował pan ani jednej ustawy? Czy to, że przyrost zadłużenia rośnie lawino? Czy wreszcie to, że od 1 lipca obciążono odpisem na ZUS nagrody barbórkowe w kopalniach i to w sytuacji tak finansowo tragicznej? Jest pan po prostu człowiekiem nieodpowiedzialnym i niekompetentnym, ale za to ma pan czas urządzać gospodarskie wizyty na Śląsku w stylu Edwarda Gierka. Dziś zapewne będzie pan, jak Rejtan, bronił przedstawionego przez grupę posłów SLD projektu ustawy o restrukturyzacji finansowej górnictwa, bo to przecież znowu kiełbasa wyborcza. Przez 2 lata nie potrafił pan przekonać rządu o konieczności takiej ustawy, a dziś będzie pan apelował do posłów i mówił o jej szczególnej potrzebie, wiedząc, że w ciągu dwóch miesięcy nie da się uchwalić ustawy tak nie dopracowanej i kontrowersyjnej w zapisach!</u>
          <u xml:id="u-219.3" who="#PiotrPolmański">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Projektowana ustawa w przedstawionej wersji jest niemożliwa do zaakceptowania - co wynika z wielu ekspertyz i opinii władz gminnych - gdyż ma olbrzymią liczbę mankamentów. To skandal, że po dwóch latach od przyjęcia programu rząd dopracował się takiego bubla legislacyjnego, który dziś posłowie z SLD przedstawiają jako własny projekt! O szczegółach będę mówił na posiedzeniu komisji, jeżeli Sejm wcześniej nie odrzuci projektu w pierwszym czytaniu. Dziś kilka generalnych uwag.</u>
          <u xml:id="u-219.4" who="#PiotrPolmański">Po pierwsze, w opiniach ekspertów pojawia się wątpliwość zamykająca się w pytaniu: Czy ten projekt jest w ogóle zgodny z konstytucją, a zwłaszcza z zasadą równości wobec prawa?</u>
          <u xml:id="u-219.5" who="#PiotrPolmański">Po drugie, projekt ma charakter wysoce antyekologiczny, co w sytuacji zdegradowanego przez lata Śląska ma niebagatelne znaczenie także dla budżetu gmin. Warto dodać, że 5 marca bieżącego roku Sejm uchwalił rezolucję wzywającą rząd do opracowania wieloletniego programu stosowania instrumentów ekonomicznych — takich jak ulgi i zwolnienia podatkowe — wspierających proekologiczne zachowania podmiotów gospodarczych i społeczeństwa.</u>
          <u xml:id="u-219.6" who="#PiotrPolmański">Po trzecie, zwraca uwagę fatalna redakcja i nieprecyzyjna terminologia projektu, oderwana od pojęć wynikających z obowiązującego stanu prawnego.</u>
          <u xml:id="u-219.7" who="#PiotrPolmański">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Reasumując, Koło Konserwatywno-Ludowe, w imieniu którego przemawiam, krytycznie ocenia tempo prac rządu nad projektowaną ustawą, która w wersji przedłożonej dziś przez posłów SLD wymaga zasadniczych zmian i uzupełnień. To powoduje, że obawiamy się, iż ustawa - tak bardzo potrzebna górnictwu, które od lat dźwiga na sobie olbrzymi ciężar niezawinionych długów - nie zostanie przez ten Sejm uchwalona. To spóźniona inicjatywa i winę za to ponosi rząd i pan minister Markowski. Ponadto problem reformy górnictwa węglowego w znacznym stopniu wykracza poza zakres restrukturyzacji finansowej, która w przedstawionym projekcie leczy zaledwie skutki, a nie przyczyny tragicznej sytuacji w górnictwie. Dlatego bardziej potrzebny jest rzetelny program zdecydowanych działań rządu, a nie pozorowanych, jak to ma miejsce przez ostatnie 3 lata.</u>
          <u xml:id="u-219.8" who="#PiotrPolmański">W pełni popieramy propozycję pani poseł Lipowicz o skierowanie wyżej wymienionego projektu ustawy do czterech komisji: Komisji Polityki Gospodarczej, Budżetu i Finansów, Komisji Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej, Komisji Systemu Gospodarczego i Przemysłu oraz Komisji Ustawodawczej. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-219.9" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-220">
          <u xml:id="u-220.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-220.1" who="#MarekBorowski">Wystąpił pan poseł Piotr Polmański z Koła Konserwatywno-Ludowego.</u>
          <u xml:id="u-220.2" who="#MarekBorowski">Proszę bardzo, pan poseł Eugeniusz Januła z Nowej Demokracji - Koła Poselskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-221">
          <u xml:id="u-221.0" who="#EugeniuszJanuła">Z pewnym zażenowaniem zabieram głos po tak dobrych specjalistach od górnictwa. Przez chwilę miałem nawet wrażenie, że na tej trybunie pojawi się niejaki Marek Porcjusz Kato, ale on zmarł już dosyć dawno. Nie chodzi mi o sarkazm, nie chodzi o to powoływanie się na udręczonych czy rzekomo udręczonych mieszkańców woj. katowickiego - a problem dotyczy przecież nie tylko woj. katowickiego. Chodzi o to, żebyśmy wreszcie zaczęli realizować sensowne próby uratowania górnictwa, nawet cząstkowe, bo ten projekt jest niczym innym jak pewną próbą cząstkową. Dlaczego cząstkową? Bo każdy na tej sali powie, że powinniśmy wdrażać kompleksową i szybką reformę górnictwa, ale przywołany już tu przykład górnictwa niemieckiego... W państwie znacznie bardziej zasobnym górnictwo reformowano przez około 30 lat, a jeszcze do dzisiaj ta reforma nie została zakończona. Jeszcze jest daleko do tego, żeby górnictwo niemieckie było w pełni zrównoważone, mówiąc w kategoriach ekonomicznych.</u>
          <u xml:id="u-221.1" who="#EugeniuszJanuła">Biorąc pod uwagę fakt, że ta inicjatywa jest pewną próbą uregulowania części finansów górnictwa, generalnie trzeba traktować ją przychylnie. W pracach w komisjach, bo takie niewątpliwie nastąpią, należy natomiast zwrócić szczególną uwagę na znalezienie pewnych substytutów tych funduszy, które zostaną utracone przez gminy, jeżeli przyjmiemy ten tekst ustawy i jej tezy. W zupełności bowiem trzeba się zgodzić z panią poseł Lipowicz, że gminy poniosą pewne straty, ale nie można zapominać, że w tych samych gminach żyją górnicy i ich rodziny, i oni również ponoszą straty, zarówno po tej, jak i po drugiej stronie.</u>
          <u xml:id="u-221.2" who="#EugeniuszJanuła">Natomiast wracając jeszcze do pierwszej tezy. Panie Marszałku! Panie Posłanki! Panowie Posłowie! Problem dotyczy nie tylko górnictwa, dotyczy całokształtu kompleksu paliwowo-energetycznego. Przyjęliśmy pewne rozwiązanie, jakim jest Prawo energetyczne, przyjmijmy również początek reform w górnictwie. Czy to jest dobry początek, to się dopiero okaże, ale ten początek trzeba kiedyś zainicjować, mówiąc o olbrzymim zadłużeniu górnictwa. Tutaj - nie siląc się na elementy kampanii wyborczej - trzeba byłoby zapytać, który rząd zaczął, jeśli chodzi o doprowadzenie górnictwa do takiego stanu. Tak mi się zdaje, że to był rząd, z którym w jakiś sposób związana była pani poseł Irena Lipowicz. Wtedy rozbito struktury górnictwa - one nie były najlepsze, ale były - i miano zacząć wszystko od nowa, tylko że ta odnowa nie nastąpiła.</u>
          <u xml:id="u-221.3" who="#EugeniuszJanuła">Trzeba powiedzieć również, że w 1995 r. częściowo zlikwidowano zadłużenia kompleksu górniczego poprzez przejęcie przez budżet państwa opłat na ZUS. Wtedy długi górnictwa zostały zredukowane mniej więcej o połowę. W 1996 r. to nie nastąpiło, w związku z czym dług górnictwa znowu jest taki, jaki jest. Oczywiście mówiąc o długu, mówiąc o olbrzymich sumach, mówimy w zasadzie o czymś abstrakcyjnym, o długu papierowym, bo na dzień dzisiejszy nie jest możliwe, żeby przemysł węglowy - nie mówię tu o poszczególnych kopalniach - był w stanie opłacić swoje zadłużenia wobec ZUS, wobec skarbu państwa, wobec jakichkolwiek innych podmiotów. A więc bez silenia się na kampanię wyborczą spójrzmy na ten projekt ustawy i nie szukajmy sensacji, że ktoś komuś ukradł - bo i takie tutaj były tezy, że z któregoś ministerstwa przeniknęło czy ktoś wyniósł - tylko zacznijmy prace nad projektem w komisjach.</u>
          <u xml:id="u-221.4" who="#EugeniuszJanuła">Rzeczywiście ten projekt ma szereg legislacyjnych niedoróbek. Po to jednak są komisje i znakomici specjaliści od górnictwa, a szczególnie ekonomicy górnictwa, którzy będą nad tym projektem pracować, żeby ten projekt mógł - i byłoby to moim życzeniem - jeszcze w tej kadencji Sejmu ujrzeć światło dzienne, żeby zaczęto po prostu reformować górnictwo. Jeżeli owoce dzisiaj zapoczątkowanych reform zbiorą nasze dzieci, nasze wnuki, to i tak to będzie bardzo szybko.</u>
          <u xml:id="u-221.5" who="#EugeniuszJanuła">Wbrew pozorom problem dotyczy nie tylko woj. katowickiego - można by mówić, że górnicy mieszkają w woj. bielskim, częstochowskim - ale całego kraju. Górnictwo przez wiele lat było lokomotywą, kołem napędowym gospodarki i nie tylko z przyczyn etycznych należy mu się pomoc. Przez dłuższy czas górnictwo pozostanie jeszcze bardzo ważną gałęzią przemysłową naszego kraju. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-221.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-222">
          <u xml:id="u-222.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-222.1" who="#MarekBorowski">Przemawiał pan poseł Eugeniusz Januła z Nowej Demokracji - Koła Poselskiego.</u>
          <u xml:id="u-222.2" who="#komentarz">(Poseł Irena Lipowicz: Proszę o głos.)</u>
          <u xml:id="u-222.3" who="#MarekBorowski">W jakim trybie, pani poseł?</u>
          <u xml:id="u-222.4" who="#komentarz">(Poseł Irena Lipowicz: Sprostowanie i pytanie.)</u>
          <u xml:id="u-222.5" who="#MarekBorowski">Pani poseł, pytanie zawsze, natomiast jeśli chodzi o sprostowanie, to nie bardzo widzę materię, dlatego że pan poseł nie odnosił się do pani wypowiedzi.</u>
          <u xml:id="u-222.6" who="#komentarz">(Poseł Piotr Polmański: Pani poseł chciała się odnieść do niektórych wypowiedzi.)</u>
          <u xml:id="u-222.7" who="#komentarz">(Głos z sali: Wymienione było nazwisko pani poseł.)</u>
          <u xml:id="u-222.8" who="#MarekBorowski">Nie, bardzo przepraszam, do wypowiedzi pani poseł Lipowicz pan poseł się nie odnosił. Wspomniał nazwisko pani poseł Lipowicz w kontekście, powiedziałbym, historycznym, ale to jest zupełnie inna sprawa. Tak więc, pani poseł, nie widzę powodu, by prostować. Natomiast jeśli chodzi o pytanie, to za chwilę.</u>
          <u xml:id="u-222.9" who="#MarekBorowski">Lista posłów zapisanych do głosu została wyczerpana.</u>
          <u xml:id="u-222.10" who="#MarekBorowski">Przed wypowiedziami pana ministra Markowskiego i przedstawiciela wnioskodawców pana posła Szwedy można postawić pytania.</u>
          <u xml:id="u-222.11" who="#MarekBorowski">Pani poseł chciałaby zadać pytanie, pan poseł Polmański także, pan poseł Gąsiorczyk i pan poseł Chojnacki.</u>
          <u xml:id="u-222.12" who="#komentarz">(Poseł Alojzy Gąsiorczyk: Chcę sprostować wypowiedź pani poseł Ireny Lipowicz.)</u>
          <u xml:id="u-222.13" who="#MarekBorowski">Czas na sprostowanie już minął, proszę państwa. Teraz można tylko zadawać pytania.</u>
          <u xml:id="u-222.14" who="#komentarz">(Poseł Alojzy Gąsiorczyk: Są jednak sprostowania.)</u>
          <u xml:id="u-222.15" who="#komentarz">(Głos z sali: Pan poseł się zgłaszał.)</u>
          <u xml:id="u-222.16" who="#MarekBorowski">Nieskutecznie, tyle mogę powiedzieć.</u>
          <u xml:id="u-222.17" who="#MarekBorowski">Proszę bardzo, pani poseł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-223">
          <u xml:id="u-223.0" who="#IrenaLipowicz">Stosując się do polecenia pana marszałka, nie mogę sprostować szeregu fałszywych lub nieścisłych, krzywdzących i nieprawdziwych kwestii, które zostały wypowiedziane z tej trybuny, zwłaszcza przez pana posła Janułę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-224">
          <u xml:id="u-224.0" who="#MarekBorowski">Tylko proszę ich nie wymieniać, pani poseł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-225">
          <u xml:id="u-225.0" who="#IrenaLipowicz">Chciałabym zapytać: Jakie jest stanowisko rządu w kwestii tego projektu? Jaki jest, ściśle rzecz biorąc, status prawny tego projektu? Skąd grupa posłów otrzymała ten projekt? Czy otrzymała go za zgodą i wiedzą rządu? Jak rząd ocenia skutki finansowe przedłożonego projektu, w szczególności jeśli chodzi o ochronę środowiska i samorządu terytorialnego? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-226">
          <u xml:id="u-226.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-226.1" who="#komentarz">(Poseł Irena Lipowicz: Pierwszy raz nie pozwolono mi sprostować, panie marszałku. Od czterech lat prostuję. Złożę odpowiednie zażalenie.)</u>
          <u xml:id="u-226.2" who="#MarekBorowski">Nikt nie śmiał nigdy, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-226.3" who="#MarekBorowski">Pan poseł Polmański, proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-227">
          <u xml:id="u-227.0" who="#PiotrPolmański">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Mam pytanie do pana posła sprawozdawcy... No tak, do niego mogę skierować to pytanie.</u>
          <u xml:id="u-227.1" who="#PiotrPolmański">Czy wnioskodawcy konsultowali treść projektu ustawy z gminami, z resortem ochrony środowiska? Czy znana jest państwu uchwała sejmiku województwa katowickiego oraz innych instytucji? Czy projekt był konsultowany ze związkami zawodowymi, z zarządami spółek węglowych? Bardzo bym prosił pana posła sprawozdawcę o odpowiedź na to pytanie. Nie pytam o obowiązek, tylko czy to konsultowano, panie pośle. O obowiązek będziemy pytać kiedy indziej. Mam też pytanie, właściwie dwa pytania do pana ministra Markowskiego...</u>
          <u xml:id="u-227.2" who="#PiotrPolmański">I teraz nie wiem, panie marszałku, czy pan minister Markowski reprezentuje rząd, czy resort?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-228">
          <u xml:id="u-228.0" who="#MarekBorowski">Panie pośle, proszę nie pytać mnie, jak widzę, pan minister Markowski jest obecny i, jak myślę, jest gotów udzielić odpowiedzi na pytania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-229">
          <u xml:id="u-229.0" who="#PiotrPolmański">Wiem, tylko pytania zadaję przed wystąpieniem ministra Markowskiego i nie wiem, w jakim charakterze występuje pan minister. To jest moja zasadnicza wątpliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-230">
          <u xml:id="u-230.0" who="#MarekBorowski">Proponuję zadać pytanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-231">
          <u xml:id="u-231.0" who="#PiotrPolmański">Rozumiem, zadam pytanie.</u>
          <u xml:id="u-231.1" who="#PiotrPolmański">Otóż w ustawie, panie ministrze, jest mowa o opłacie węglowej... Chciałbym zapytać pana ministra, czy jest zgoda rządu na to rozwiązanie.</u>
          <u xml:id="u-231.2" who="#PiotrPolmański">Pytanie drugie. Przyjęty przez rząd w kwietniu 1996 r. program stanowił, że głównym instrumentem jego realizacji będzie zestaw ustaw dotyczących restrukturyzacji finansowej górnictwa, ochrony środowiska, Prawa górniczego i geologicznego, substancji mieszkaniowej w górnictwie. Chciałbym zapytać pana ministra, dlaczego przez 2 lata od przyjęcia tego programu nie przygotował pan, jako pełnomocnik do spraw górnictwa, ani jednego projektu ustawy. Dlaczego?</u>
          <u xml:id="u-231.3" who="#PiotrPolmański">I kolejne pytanie. Teraz nie wiem, komu mam je zadać, bo w zasadzie chodziłoby o to... Może do pana marszałka, ale nie mam takiej możliwości.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-232">
          <u xml:id="u-232.0" who="#MarekBorowski">Może niech pan je zada, to spróbujemy ustalić.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-233">
          <u xml:id="u-233.0" who="#PiotrPolmański">Otóż projekt ustawy został wniesiony do laski marszałkowskiej pod koniec czerwca bieżącego roku. To pytanie koresponduje niejako, może nawet jest tożsame, z pytaniem, jakie zgłosiła pani poseł Lipowicz: Dlaczego do dziś nie mamy stanowiska rządu w tej sprawie? Czy aby nie jest tak, jak mówiła pani poseł Lipowicz, że wzięto dokument przed uzgodnieniami międzyresortowymi, że wzięto dokument wewnętrzny rządu, a rząd po prostu nie ma stanowiska w tej sprawie i dlatego nie przesłał go do parlamentu?</u>
          <u xml:id="u-233.1" who="#PiotrPolmański">Bardzo bym prosił o odpowiedź na to pytanie, ale nie wiem, do kogo je skierować. Pan marszałek rozstrzygnie. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-234">
          <u xml:id="u-234.0" who="#MarekBorowski">Dobrze. Dziękuję bardzo... ale to prywatnie.</u>
          <u xml:id="u-234.1" who="#MarekBorowski">Proszę bardzo, czy ktoś się zgłasza do zadania pytania? Bo widzę, że zgłaszają się kolejni posłowie.</u>
          <u xml:id="u-234.2" who="#MarekBorowski">Może najpierw ci, którzy zgłosili się pierwsi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-235">
          <u xml:id="u-235.0" who="#AlojzyGąsiorczyk">Dziękuję, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-235.1" who="#AlojzyGąsiorczyk">Wysoka Izbo! Panie Marszałku! Kilkakrotnie zostały przywołane władze Polskiego Stronnictwa Ludowego w wystąpieniu...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-236">
          <u xml:id="u-236.0" who="#MarekBorowski">Nie, nie, panie pośle... Pytanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-237">
          <u xml:id="u-237.0" who="#AlojzyGąsiorczyk">Tak, w wystąpieniu. Chciałbym tu z całą świadomością stwierdzić, że...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-238">
          <u xml:id="u-238.0" who="#MarekBorowski">Panie pośle, bardzo pana proszę, żeby nie nawiązywać w tej chwili do dyskusji, tylko wyłącznie zadać pytanie. Wyłącznie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-239">
          <u xml:id="u-239.0" who="#AlojzyGąsiorczyk">Tak jest. Władze Polskiego Stronnictwa Ludowego jak najbardziej są świadome niedoskonałości tejże ustawy, ale, Wysoka Izbo, czas najwyższy, aby treść tej ustawy poddać pod obrady, pod obróbkę komisji, bowiem, proszę państwa, jak się dowiedzieliśmy, przez 2 lata podobno nic nie zrobiono. Tak więc czas najwyższy, abyśmy rozpoczęli prace, a mamy tylko półtora miesiąca czasu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-240">
          <u xml:id="u-240.0" who="#MarekBorowski">Proszę zmierzać do pytania, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-241">
          <u xml:id="u-241.0" who="#AlojzyGąsiorczyk">Władze Polskiego Stronnictwa Ludowego mają nawet propozycje pewnych rozwiązań. I mam do pana, panie ministrze, pytanie. Czy PSL proponowało już pewne metody, pewne sposoby rozwiązań tej jakże zapętlonej sytuacji finansowej polskiego górnictwa? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-242">
          <u xml:id="u-242.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-242.1" who="#MarekBorowski">Pan poseł Chojnacki.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-243">
          <u xml:id="u-243.0" who="#JanChojnacki">Mam dwa pytania do pana ministra. Po pierwsze, chciałbym, żeby udzielił informacji o genezie tego zadłużenia czy też takiej sytuacji w górnictwie, jaka w tej chwili jest. Trzeba to w końcu wyjaśnić i mieć przynajmniej o ten problem mniej, żeby nie było już dyskusji w Sejmie, kto jest winien, że narosły takie długi. To było pierwsze pytanie.</u>
          <u xml:id="u-243.1" who="#komentarz">(Poseł Piotr Polmański: To już było, panie pośle.)</u>
          <u xml:id="u-243.2" who="#JanChojnacki">Drugie pytanie jest takie - bo wygląda na to, że grupa posłów SLD jest przeciwna Śląskowi: Czy górnictwo, w związku z tym, że ma już zapisane długi na dzień dzisiejszy, jest w stanie je spłacić w tej sytuacji, a jednocześnie płacić bieżące zobowiązania? Czy nie lepiej jest zamrozić te długi, które by można było spłacać, kiedy poprawi się kondycja górnictwa, a jednocześnie przystąpić do bieżących opłat, które wynikają z odpowiednich przepisów, w tym m.in. z Prawa geologicznego i górniczego? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-243.3" who="#komentarz">(Poseł Irena Lipowicz: Ale nie kosztem gmin i ochrony środowiska.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-244">
          <u xml:id="u-244.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-244.1" who="#MarekBorowski">Pan poseł Januła.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-245">
          <u xml:id="u-245.0" who="#EugeniuszJanuła">Panie Marszałku! Kieruję pytanie do pana posła sprawozdawcy, bo mam tylko tę możliwość...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-246">
          <u xml:id="u-246.0" who="#MarekBorowski">Wnioskodawcy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-247">
          <u xml:id="u-247.0" who="#EugeniuszJanuła">Tak. Panie pośle sprawozdawco...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-248">
          <u xml:id="u-248.0" who="#MarekBorowski">Wnioskodawco.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-249">
          <u xml:id="u-249.0" who="#EugeniuszJanuła">Przepraszam, do pana posła wnioskodawcy, oczywiście.</u>
          <u xml:id="u-249.1" who="#EugeniuszJanuła">Panie pośle, mam do pana pytanie: Czy zechciałby pan przekazać pani poseł Lipowicz moje przeprosiny za te fragmenty moich wypowiedzi, które uznała za krzywdzące? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-249.2" who="#komentarz">(Poseł Jan Byra: To jest rzadki przypadek.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-250">
          <u xml:id="u-250.0" who="#MarekBorowski">No, tak. Dobrze. Przepraszam, byłem przez chwilę zszokowany.</u>
          <u xml:id="u-250.1" who="#MarekBorowski">Pan poseł Śleziak, tak? Proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-251">
          <u xml:id="u-251.0" who="#CzesławŚleziak">Choć sam podpisałem ten projekt, chcę się zwrócić do państwa z tej trybuny i powiedzieć, że to nie jest najlepszy projekt. To oczywiste i co do tego nie powinno być żadnych wątpliwości. Jednak ponieważ jest możliwość zadania pytania przy takiej dyskusji, chcę powiedzieć tak: zostawmy kwestię, kto ponosi winę za aktualny stan górnictwa w woj. katowickim. Ponieważ większość posłów z woj. katowickiego jest tu obecna, chcę się zwrócić również z prośbą: nie upolityczniajmy problemu. Zwracam się również z prośbą o przesłanie tego projektu do komisji, bo posłowie z woj. katowickiego powinni mieć świadomość, że to jest jedyna szansa wywołania tego problemu. Jest to może nie najlepszy sposób, to trzeba uczciwie powiedzieć, ale może dzięki temu wywołamy problem bez względu na opcję i przynależność polityczną.</u>
          <u xml:id="u-251.1" who="#CzesławŚleziak">Mam dwa pytania. Czy dotychczasowe działania restrukturyzacyjne w odniesieniu do górnictwa węglowego pozwalają wysunąć wniosek, że w żadnym z wdrażanych dotychczas programów nie uwzględniono w wystarczającym stopniu najważniejszego bodaj elementu funkcjonującego w gospodarce rynkowej, a mianowicie aspektów motywacyjnych? Drugie pytanie: Czy aby taki cel osiągnąć, konieczne byłoby całkowite przeorganizowanie obecnej struktury górnictwa, tak aby kopalnie uzyskały osobowość prawną w ramach przepisów Kodeksu handlowego? To są dwa, w moim przekonaniu, kluczowe pytania.</u>
          <u xml:id="u-251.2" who="#CzesławŚleziak">Wychodząc z założenia, że nie należy upolityczniać sprawy, choć mamy świadomość, iż to nie jest najlepszy projekt, chcę się zwrócić do Wysokiej Izby, żeby go jednak skierować do komisji. Sądzę, że to jest dla posłów - przepraszam najmocniej - jedyna szansa, aby gdzieś to poprawić, nadać bieg sprawie. I to wszystko. Dziękuję uprzejmie, panie marszałku.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-252">
          <u xml:id="u-252.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-252.1" who="#MarekBorowski">Pan poseł Kisieliński, proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-253">
          <u xml:id="u-253.0" who="#JanKisieliński">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Kilka pytań do pana ministra, a mianowicie: Czy program restrukturyzacji górnictwa węgla kamiennego był konsultowany z gminami śląskimi i z sejmikiem samorządowym oraz jaka była opinia tych organów? Czy pan minister w pierwszych dniach urzędowania, gdy objął funkcję sekretarza stanu w Ministerstwie Przemysłu i Handlu, przedstawił panu premierowi wynik finansowy górnictwa, jaki on był i w jakich latach powstawał? Czy jeżeli nie wprowadzimy restrukturyzacji finansowej górnictwa, to gminy górnicze otrzymają pieniądze z górnictwa węgla kamiennego? Czy to prawda, że górnictwo zmniejszyło zatrudnienie w momencie restrukturyzacji z 430 tys. do 243 tys. osób podczas całego programu, a tylko w bieżącym roku liczba zatrudnionych górników zmniejszyła się o 7,5 tys., o 1/4 ścian? Co w związku z tym z tego wynika? Czy pan minister wie, z czego jeszcze polskie górnictwo może zrezygnować dla dobra polskiego pseudobiznesu i bankierów, którzy żerują na górnictwie węgla kamiennego? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-254">
          <u xml:id="u-254.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-254.1" who="#MarekBorowski">Pan poseł Wujec.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-255">
          <u xml:id="u-255.0" who="#HenrykWujec">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie ministrze, prosiłbym o odpowiedź, jak narastało zadłużenie w kopalniach węgla kamiennego od roku 1993 - stopniowo - do 1997 r. Jeżeli ono narastało stopniowo, to dlaczego dopiero teraz ten projekt restrukturyzacji się pojawia, a nie pojawił się wtedy, kiedy wystąpiło pierwsze zagrożenie? - było na to sporo czasu. Jakie straty poniosą gminy w przypadku umorzenia opłat eksploatacyjnych?</u>
          <u xml:id="u-255.1" who="#HenrykWujec">Jeszcze pytanie do posła sprawozdawcy: Czy zamiast używać określenia, że ten projekt jest nie najlepszy, nie lepiej po prostu powiedzieć, że jest zły? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-256">
          <u xml:id="u-256.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-256.1" who="#MarekBorowski">Pani poseł Bańkowska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-257">
          <u xml:id="u-257.0" who="#AnnaBańkowska">Panie ministrze, czy jeśli nie zdecydujemy się wprowadzić tej ustawy, która dzisiaj jest rozpatrywana, to polskie górnictwo będzie w stanie spłacić zaległości względem ZUS, które w tej chwili wynoszą już 1760 mln zł? Czy bez pomocy państwa będzie w stanie wyjść z tego zadłużenia i zlikwidować ten papierowy pieniądz w ZUS, będący ciągle należnością bez szansy na to, że kiedyś wpłynie jako faktyczna należność zrealizowana? Muszę powiedzieć, że mam co do tego bardzo poważne wątpliwości. Mimo iż stoję na straży Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, wiem, że są wielkie trudności, jeśli chodzi o to, żeby te stare zobowiązania kopalnie były w stanie same zrealizować.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-258">
          <u xml:id="u-258.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-258.1" who="#MarekBorowski">Pani poseł chciała o coś dodatkowo zapytać?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-259">
          <u xml:id="u-259.0" who="#IrenaLipowicz">Chciałabym zapytać pana ministra, jakie jest w końcu zadłużenie wobec ZUS. Pani minister powiedziała, że 1700 mln zł, tak?</u>
          <u xml:id="u-259.1" who="#komentarz">(Poseł Anna Bańkowska: 1760 mln zł.)</u>
          <u xml:id="u-259.2" who="#IrenaLipowicz">Tutaj, w uzasadnieniu złożonym przez wnioskodawców, jest 2072 mln zł na 31 grudnia 1996 r. Chciałabym się dowiedzieć, jaki jest w końcu stan zadłużenia. Cieszę się, jeżeli słyszę, że...</u>
          <u xml:id="u-259.3" who="#komentarz">(Głos z sali: To jest z odsetkami.)</u>
          <u xml:id="u-259.4" who="#IrenaLipowicz">Ale taki stan jest podany przez wnioskodawców, i to mnie interesuje. Chcę się dowiedzieć, jak w końcu jest, jaki jest stan zadłużenia wobec ZUS. Jeżeli strata 20 bln zł dla ZUS nie stanowi problemu, to bardzo dobrze. Natomiast chciałabym zapytać pana ministra: Skoro się wszyscy zgadzają, że górnictwo trzeba oddłużyć, skoro rząd nie znalazł innego sposobu ratunku dla górnictwa, to przecież opozycja nie ma nic przeciwko temu. Bardzo proszę, proszę oddłużyć górnictwo, ale nie kosztem ochrony środowiska i nieszczęsnych gmin.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-260">
          <u xml:id="u-260.0" who="#MarekBorowski">Pani poseł, to nie jest pytanie.</u>
          <u xml:id="u-260.1" who="#MarekBorowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-260.2" who="#komentarz">(Poseł Anna Bańkowska: Czy ja mogę odpowiedzieć na to pytanie?)</u>
          <u xml:id="u-260.3" who="#MarekBorowski">Nie, pani poseł, dyskusję już zakończyliśmy.</u>
          <u xml:id="u-260.4" who="#komentarz">(Poseł Irena Lipowicz: Ja też nie mogłam.)</u>
          <u xml:id="u-260.5" who="#komentarz">(Poseł Anna Bańkowska: To po co pani mi je zadaje?)</u>
          <u xml:id="u-260.6" who="#MarekBorowski">Nie, nie, proszę państwa...</u>
          <u xml:id="u-260.7" who="#MarekBorowski">Pan poseł Polmański.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-261">
          <u xml:id="u-261.0" who="#PiotrPolmański">Chciałbym zadać pytanie pani prezes ZUS, ale rozumiem, że nie będę mógł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-262">
          <u xml:id="u-262.0" who="#MarekBorowski">Nie, może pan zadać. Proszę podejść do pani prezes i zadać pytanie, naprawdę. Pani poseł Bańkowska jest tu posłem, nie jest przedstawicielem rządu i dlatego pani prezes formalnie po prostu nie zadaje się tu pytań.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-263">
          <u xml:id="u-263.0" who="#PiotrPolmański">Sprawa dotyczy ZUS i chciałbym poznać opinię...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-264">
          <u xml:id="u-264.0" who="#MarekBorowski">Rozumiem, ale naprawdę proszę spytać bezpośrednio. Być może pan minister Markowski, który zna te problemy, wyjaśni je...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-265">
          <u xml:id="u-265.0" who="#PiotrPolmański">Zadam pytanie panu ministrowi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-266">
          <u xml:id="u-266.0" who="#MarekBorowski">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-267">
          <u xml:id="u-267.0" who="#PiotrPolmański">W takim razie, skoro nie mogę zadać pytania pani prezes ZUS, to chciałbym zadać pytanie panu ministrowi: Czy pan minister zna stanowisko ZUS w sprawie przedłożonego projektu ustawy? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-268">
          <u xml:id="u-268.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-268.1" who="#MarekBorowski">Rozumiem, że zakończyliśmy już pytania.</u>
          <u xml:id="u-268.2" who="#MarekBorowski">Proszę o zabranie głosu najpierw pana ministra Markowskiego, a potem pana posła Wiesława Szwedę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-269">
          <u xml:id="u-269.0" who="#JerzyMarkowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Dokument, nad którym dzisiaj dyskutuje Wysoka Izba, jest naturalną konsekwencją przyjętego przez rząd w kwietniu 1996 r. i Sejm 4 grudnia 1996 r. programu: górnictwo — polityka państwa i sektora na lata 1996–2000, co już poprzez termin przyjęcia niejako czyniło go w pewnym obszarze zastosowania do wykorzystania w roku 1997 i późniejszych latach, ponieważ został przyjęty pod koniec roku 1996. Stąd też pewnych narzędzi, zwłaszcza finansowych ze strony budżetu państwa, w tym też roku musiał być pozbawiony, mimo iż one istniały, ale nie w takim zakresie, w jakim były przedstawione w programie. Program zakładał i zakłada restrukturyzację sektora w czterech podstawowych fragmentach, co jest realizowane.</u>
          <u xml:id="u-269.1" who="#JerzyMarkowski">Restrukturyzacja techniczna — o tym tu już dziś mówiono. Chcę tylko powiedzieć, że nie ma górnictwa na świecie, w którym liczba ścian zmniejsza się o 1/5 rocznie. Chcę również powiedzieć, że nie ma przemysłu w Polsce, w którym wydajność rośnie rocznie o 9–10%, i że byłoby bardzo dobrze porównać warunki do restrukturyzacji technicznej polskiego górnictwa chociażby z warunkami w górnictwie dwóch naszych sąsiadów — w Niemczech i na Ukrainie. W polskim górnictwie węgiel wydobywany jest w tej chwili w 57 kopalniach, a na Ukrainie — w 250. W polskim górnictwie przy wydobywaniu węgla pracuje 250 tys. osób, na Ukrainie — 830 tys. W polskim górnictwie łączne roczne wydobycie wynosi 136 mln t, na Ukrainie — 70 mln t. W Polsce koszt wydobycia 1 t węgla wynosi 48 dolarów, na Ukrainie — 300 dolarów, a w doskonałym, najwyższym na poziomie technicznym górnictwie niemieckim koszt wydobycia 1 t węgla w dokładnie takich samych warunkach geologicznych wynosi 400 marek, czyli ponad 300 dolarów. To w jakiś sposób świadczy o tym, jaki jest poziom techniczny polskiego górnictwa, na który pracowaliśmy lata i który jest konsekwencją przede wszystkim kompetencji tego środowiska.</u>
          <u xml:id="u-269.2" who="#JerzyMarkowski">Przekształcenia własnościowo-organizacyjne. Wszystkie działania restrukturyzacyjne w tym obszarze nie wymagają zmian (poza nowelizacją Prawa geologicznego i górniczego, której dokonano w tych fragmentach, które nie wymagały zmian ustawowych, za pomocą rozporządzenia ministra gospodarki, a poprzednio ministra przemysłu), które stwarzałyby warunki prawne, o które pytał pan poseł Polmański, do przekształceń technologicznych. Dokonuje się to przede wszystkim w trybie realizacji ustawy o przekształceniach własnościowych przedsiębiorstw o szczególnym znaczeniu dla gospodarki i państwa, do których zostały zaliczone wszystkie podmioty górnicze.</u>
          <u xml:id="u-269.3" who="#JerzyMarkowski">Restrukturyzacja zatrudnienia — nie w trybie uchwały, nie w trybie ustaw, ale w trybie regulacji, które są delegacją z ustawy budżetowej, a mianowicie za pomocą rozporządzeń ministra gospodarki, wcześniej ministra przemysłu, podejmowanych wspólnie z ministrem finansów, ministrem pracy i polityki socjalnej. Restrukturyzacja ta, przy świętym, podstawowym założeniu niestosowania zwolnień grupowych, skutkuje tym, że co roku zmniejsza się zatrudnienie o 14–17 tys. osób. Dziś zatrudnienie w sektorze, licząc od 1 stycznia br., zostało zmniejszone o 7,5 tys. osób. Takie zmniejszenie poziomu zatrudnienia górnictwo belgijskie uzyskiwało przez 10 lat, polskie — przez 7 miesięcy, bez jednego zwolnienia.</u>
          <u xml:id="u-269.4" who="#JerzyMarkowski">W trzech pierwszych obszarach restrukturyzacja sektora węgla kamiennego mogła być realizowana bez zastosowania najwyższego narzędzia prawnego, jakim jest ustawa. Realizowana była w oparciu i z zastosowaniem narzędzi będących w kompetencjach Rady Ministrów, zmian czterech rozporządzeń Rady Ministrów, rozporządzeń ministra - poprzednio przemysłu, później gospodarki - oraz, co wykorzystano w pełni wtedy, kiedy było to jeszcze możliwe, uchwał walnego zgromadzenia akcjonariuszy.</u>
          <u xml:id="u-269.5" who="#JerzyMarkowski">Z 14 regulacji prawnych, które były narzędziem prawnym restrukturyzacji sektora węgla kamiennego, ustawowych regulacji po tym okresie wymagają tylko dwie: ustawa o restrukturyzacji finansowej sektora i ustawa o zagospodarowaniu mienia nieprodukcyjnego, aczkolwiek gdyby zastosować rozwiązania zapisane w tym projekcie ustawy, ta druga ustawa będzie przynajmniej przez najbliższy rok zbędna. Restrukturyzacja sektora osiągnęła taki poziom, iż bez restrukturyzacji finansowej będzie po prostu niemożliwe jej kontynuowanie.</u>
          <u xml:id="u-269.6" who="#JerzyMarkowski">Chciałbym w tym momencie zwrócić uwagę na to, iż restrukturyzacja finansowa sektora jest kolejnym narzędziem oddłużenia tego sektora. Nie należy oczywiście zapominać o użyciu - przepraszam, że tak brzydko mówię - w latach 1996 i 1995 narzędzi w postaci dotacji budżetowej na pokrycie zobowiązań wobec ZUS, gdyż jest to sposób na przywrócenie płynności sektora po zastosowanym w okresie 1993 r. postępowaniu układowym i wobec niezastosowania przez sektor węgla kamiennego bankowego postępowania ugodowego. Gdyby bowiem zastosować oddłużenie w tym trybie - a taka możliwość prawna istniała jeszcze w roku ubiegłym - dziś górnictwo byłoby oddłużone, natomiast w woj. katowickim upadłoby 7,5 tys. podmiotów, w tym zatrudniających górników z kopalń restrukturyzowanych i znakomitej większości powstałej na bazie majątku przedsiębiorstw restrukturyzowanych, nie tylko górnictwa, ale i hutnictwa.</u>
          <u xml:id="u-269.7" who="#JerzyMarkowski">Innymi słowy, jest to sposób na to, ażeby bez sięgania po narzędzia prawne, które zresztą już nie funkcjonują, zastosować oddłużenie, to znaczy przeprowadzić oddłużenie sektora. Wyczerpały się również, ze względu na zakończenie tego okresu, możliwości odraczania, co zostało osiągnięte w tym kwartale br., należności zwłaszcza wobec Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Nie dotyczą one zobowiązań powstałych w roku 1995 czy w 1996 r., tylko w okresie 1991–1992; dziś płacimy odsetki od zobowiązań powstałych w latach 1990–1992. Są one zaliczane do okresu egzekucji.</u>
          <u xml:id="u-269.8" who="#JerzyMarkowski">Trzeba powiedzieć również o tym - ogólnie przedstawiając pewne uwarunkowania, które towarzyszą temu celowi, jakim jest restrukturyzacja finansowa sektora - iż nigdy w Polsce górnictwo węgla kamiennego nie było efektywne. Po drugie, nie ma w świecie głębinowego górnictwa węgla kamiennego, które się samofinansuje. Po trzecie, nie ma nigdzie w świecie górnictwa węgla kamiennego, które nie korzystałoby z dotacji do wydobycia tony węgla, poza polskim górnictwem od roku 1992. Proponuję uwzględnić w rozmowie te uwarunkowania, są to bowiem realia, o których trzeba pamiętać, dyskutując o wyniku finansowym tego sektora. Zanim jednak pozwolę sobie w jakiejś mierze uzasadnić stanowiska, chciałbym na parę minut wrócić do pytań.</u>
          <u xml:id="u-269.9" who="#JerzyMarkowski">Po pierwsze, odpowiem na pytanie pana posła Polmańskiego - po kolei, bo będę się starał odpowiedzieć od końca - czy projekt ustawy uzyskał stanowisko Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Tak - uzyskał akceptujące stanowisko dla tych rozwiązań, ponieważ wynika to z realnej oceny sytuacji, bowiem - odpowiadam już teraz pani poseł Bańkowskiej - sektor węgla kamiennego bez ustawy o restrukturyzacji finansowej nigdy nie spłaci swoich zobowiązań wobec Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.</u>
          <u xml:id="u-269.10" who="#komentarz">(Poseł Piotr Polmański: Czy to stanowisko jest na piśmie?)</u>
          <u xml:id="u-269.11" who="#JerzyMarkowski">Pan pytał o zdanie.</u>
          <u xml:id="u-269.12" who="#JerzyMarkowski">Następna sprawa. Pan poseł Wujec był uprzejmy zapytać, dlaczego teraz zastosowano narzędzie dotyczące restrukturyzacji finansowej sektora.</u>
          <u xml:id="u-269.13" who="#JerzyMarkowski">Po pierwsze, chcę powiedzieć, że teraz zaistniały możliwości prawne do tego w związku z dostosowaniem szeregu innych aktów prawnych, jak chociażby zaangażowanie ustawy o zagospodarowaniu odpadów, które daje inne możliwości, i wyczerpano te możliwości.</u>
          <u xml:id="u-269.14" who="#JerzyMarkowski">Chcę jednak zwrócić uwagę na sprawę, o którą była uprzejma zapytać pani poseł i o którą państwo posłowie często pytali w wystąpieniach: czy projekt ten był konsultowany z kimkolwiek, kiedykolwiek.</u>
          <u xml:id="u-269.15" who="#JerzyMarkowski">Szanowni państwo, założenia tego projektu przyjął Sejm 4 grudnia 1996 r.</u>
          <u xml:id="u-269.16" who="#komentarz">(Poseł Irena Lipowicz: Ja chcę przeczytać uchwałę sejmiku samorządowego. To jest nieprawda.)</u>
          <u xml:id="u-269.17" who="#JerzyMarkowski">Zaraz ją przeczytam.</u>
          <u xml:id="u-269.18" who="#JerzyMarkowski">Założenia projektu ustawy zostały zaakceptowane również przez Sejmik Samorządowy Województwa Katowickiego i gminy woj. katowickiego, na co są dokumenty. One zakładają, cytuję z programu: umorzenie odsetek od zaległych zobowiązań - mówię o ZUS - wprowadzenie 4-letniego okresu karencji na spłatę zaległych zobowiązań, rozłożenie spłaty tych zobowiązań na okres 5 lat w okresie karencji i spłaty zobowiązań, nienaliczanie odsetek. Czymże innym jest projekt tej ustawy, jak nie realizacją zapisów programu przyjętego przez rząd, przez Sejm i uzgodnionego z gminami woj. katowickiego?</u>
          <u xml:id="u-269.19" who="#JerzyMarkowski">Jeśli chodzi o zobowiązania wobec Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej i wojewódzkiego funduszu: podjęcie działań zmierzających do umorzenia odsetek, wprowadzenie 4-letniego okresu karencji na spłatę pozostałej części zobowiązań, rozłożenie spłaty pozostałych zobowiązań na okres 5 lat, wyłączenie kopalń w likwidacji finansowanych z budżetu państwa z uiszczania opłat za korzystanie ze środowiska.</u>
          <u xml:id="u-269.20" who="#JerzyMarkowski">Nic innego, cytuję tylko dokument zaakceptowany przez Sejm i przez Sejmik Samorządowy Województwa Katowickiego.</u>
          <u xml:id="u-269.21" who="#komentarz">(Poseł Irena Lipowicz: Kiedy, panie ministrze?)</u>
          <u xml:id="u-269.22" who="#JerzyMarkowski">4 grudnia 1996 r. przez Sejm, a wcześniej przez Sejmik Samorządowy Województwa Katowickiego.</u>
          <u xml:id="u-269.23" who="#JerzyMarkowski">Wiem, co pani mi chce przeczytać.</u>
          <u xml:id="u-269.24" who="#komentarz">(Poseł Irena Lipowicz: Właśnie uchwałę sejmiku samorządowego.)</u>
          <u xml:id="u-269.25" who="#JerzyMarkowski">Chcę pani powiedzieć, że dokument, który pani była uprzejma cytować, który ma pani w ręku, jest odniesieniem się do projektu ustawy. Nic na to nie poradzę, pani poseł, że autor tego dokumentu nie przeczytał tego, co wcześniej zaakceptował. Nic na to nie poradzę.</u>
          <u xml:id="u-269.26" who="#JerzyMarkowski">Chcę również zwrócić uwagę na kilka kolejnych pytań. Pan poseł Kisieliński pyta o to, czy bez uregulowania tych zobowiązań w takim trybie sektor węgla kamiennego jest w stanie spłacać zobowiązania wobec gmin. Nie, nie jest w stanie spłacać zobowiązań wobec gmin, mimo iż są one niewielkie, ale właśnie uregulowanie tego w taki sposób da szansę na spłatę zobowiązań wobec gmin.</u>
          <u xml:id="u-269.27" who="#JerzyMarkowski">Było pytanie, czy prawdą jest, że górnictwo zwiększa straty rokrocznie i z czego one wynikają. One wynikają z podstawowej przyczyny: niezmieniania się od roku 1994 poziomu cen węgla energetycznego. Gdyby bowiem od roku 1994 poziom cen węgla energetycznego kształtował się na poziomie inflacji, górnictwo nie wymagałoby dzisiaj żadnego wsparcia finansowego, byłoby górnictwem dochodowym na skutek tego rozwiązania oraz dokonującego się w tym sektorze od 6 lat procesu restrukturyzacyjnego. Dlaczego tak się nie stało? Nie stało się tak dlatego, że w taki, a nie inny sposób w 1992 i 1993 r. zostały zawarte wieloletnie umowy na sprzedaż węgla, które uniemożliwiały rozwiązanie tych umów w innym trybie niż od 1 października 1997 r., co zresztą się dopiero dokona.</u>
          <u xml:id="u-269.28" who="#JerzyMarkowski">Pytanie pana posła Śleziaka, czy model funkcjonowania polskiego górnictwa - rozumiem, że chodzi o model organizacyjny - sprzyja lub nie sprzyja pogarszaniu się wyniku finansowego. Szczerze powiedziawszy, intencją jest to, ażeby jak najniżej liczone były środki i pieniądze w sektorze węgla kamiennego, natomiast ciągniemy za sobą pewnego rodzaju balast, upolityczniony od roku 1993, kiedy to powstały spółki węglowe po to tylko, ażeby zagmatwać ówcześnie już tragiczny wynik finansowy poszczególnych kopalń. Już wtedy minister przemysłu i handlu miał świadomość tego, że prawie każda z kopalń uzyskuje taki wynik finansowy, iż powinna być postawiona w stan upadłości. Dla zagmatwania tego wyniku utworzył spółki, które wprawdzie pozytywnie odbiły się na wizerunku polskiego górnictwa, ale generalnie służyły ukryciu tego wyniku finansowego.</u>
          <u xml:id="u-269.29" who="#JerzyMarkowski">Pan poseł Chojnacki był uprzejmy pytać o to, skąd się wzięło zadłużenie sektora węgla kamiennego. Przede wszystkim - jak już powiedziałem - z nie dokonującej się zmiany ceny węgla energetycznego. Proszę zwrócić uwagę na to, że w polskim górnictwie jest jedna spółka węglowa, która w 85% zbywa węgiel koksujący. Ta spółka - Jastrzębska Spółka Węglowa nie ma dzisiaj żadnych zobowiązań, nie ma zadłużenia, które wymagałoby restrukturyzacji, bowiem kształtowany na poziomie inflacji poziom ceny węgla koksującego w pełni zaspokaja potrzeby finansowe tejże spółki węglowej. Jest to najlepszy dowód na to, że gdyby w taki sposób kształtowano ceny węgla, a nie tak, jak przewidywały umowy z roku 1992, to dziś resort górnictwa węgla kamiennego po prostu nie miałby problemu finansowego.</u>
          <u xml:id="u-269.30" who="#JerzyMarkowski">Wielu z państwa zadało to samo pytanie, czy sektor jest w stanie spłacić samodzielnie swoje długi. Nie, bez ustawy o restrukturyzacji finansowej nie jest w stanie.</u>
          <u xml:id="u-269.31" who="#JerzyMarkowski">Pytanie pana posła Gąsiorczyka, czy Polskie Stronnictwo Ludowe przedstawiło inne rozwiązanie dotyczące spłaty zobowiązań finansowych sektora. Tak, przedstawiło, przede wszystkim przez swoich ekspertów, i to rozwiązanie zostało zastosowane m.in. w dwóch spółkach węglowych - w Bytomskiej Spółce Węglowej i w Nadwiślańskiej Spółce Węglowej. Tam zastosowano certyfikat wartościowy w stosunku do zbywanych mieszkań zakładowych, co pozwoliło spółkom w samym tylko roku 1996 pozbyć się ciążącego im majątku w postaci 34 tys. mieszkań. To jest ewidentny efekt funkcjonowania tego typu rozwiązania. Jednak to rozwiązanie mogło być zastosowane tylko i wyłącznie w stosunku do substancji nowej, która znajdowała nabywców. Chcę powiedzieć, że rozwiązanie zastosowane w Jastrzębskiej Spółce Węglowej skomplikowało jej wynik finansowy. Niemniej jednak nie może być ono upowszechnione, ponieważ łatwym przedmiotem obrotu spośród 160 tys. mieszkań sektora węgla kamiennego są mieszkania nowe lub prawie nowe, a trzeba mieć świadomość, że na terenie woj. katowickiego własnością kopalń węgla kamiennego jest ponad 100 tys. mieszkań, których okres użytkowania jest dłuższy niż 60 lat, a są też takie, które mają po 200 lat i nigdy nie znajdą nabywcy.</u>
          <u xml:id="u-269.32" who="#JerzyMarkowski">Pan poseł Polmański pytał o to, jaki jest stosunek rządu do opłaty węglowej. Panie pośle, premier Włodzimierz Cimoszewicz przed kilkoma tygodniami z tej trybuny zadeklarował opłatę — złotówkę dla woj. katowickiego. To jest to. Chcę jednak powiedzieć, że dziś — wobec spodziewanych skutków dla budżetu państwa i w ogóle dla polityki finansowej państwa wynikających z powodzi — jest czas na weryfikację tego poglądu. Wydaje nam się bowiem, przy całej złożoności sytuacji finansowej sektora węgla kamiennego, że na pewno nie jest to dziś sprawa pierwszej wagi, jeśli chodzi o narzędzie w postaci mnożenia kolejnego obciążenia podatkowego czy parapodatkowego.</u>
          <u xml:id="u-269.33" who="#JerzyMarkowski">Chciałbym również powiedzieć i o tym, że przyjmując takie rozwiązanie, jak to dzisiaj proponowane przez państwa posłów, dokona się właściwie restrukturyzacji finansowej nie tylko górnictwa węgla kamiennego, ale i koksownictwa polskiego, które znajduje się w sytuacji dużo bardziej skomplikowanej niż sektor węgla kamiennego. A jest to o tyle istotne, że ponad 86% w kosztach wyprodukowania 1 tony koksu stanowi koszt 1 tony węgla. Będzie to również znakomity przyczynek do restrukturyzacji finansowej zobowiązań polskiego hutnictwa, gdyż węgiel, a zwłaszcza koks, ciąży w prawie 12% na koszcie wyprodukowania 1 tony.</u>
          <u xml:id="u-269.34" who="#JerzyMarkowski">Chciałbym jednak przypomnieć, że pani poseł Lipowicz była uprzejma użyć argumentu „monstrualne zobowiązanie”. Szanowna pani poseł, to monstrualne zobowiązanie to jest ponad 100 bln starych złotych. Jeśli pomniejszyć je o 32 bln zł zobowiązań, od których górnictwo zapłaciło VAT, a jeszcze nie uzyskało pieniędzy; jeśli pomniejszyć je o prawie 56% odsetek, okazałoby się, że to zobowiązanie de facto wynosi ok. 30 bln zł. A to jest tylko 1/3 zobowiązań jednej elektrowni Opole wobec budżetu państwa, z tytułu zielonych poręczeń. Tak więc to tyle, jeśli chodzi o monstrualność.</u>
          <u xml:id="u-269.35" who="#JerzyMarkowski">Druga kwestia to ta, że jakże bardzo, można powiedzieć, pasują do tych wszystkich sformułowań teorie umęczenia. Ja na pewno nigdy nie powiem, że praca górnika jest łatwa. Ale taki sposób restrukturyzowania polskiego górnictwa, jak ten, który przyjęliśmy od roku 1990, skutkuje tym, że - zwłaszcza w ciągu ostatnich trzech lat - górnicy polscy nigdy nie poszli do domu bez wypłaty i górnika polskiego nikt z pracy nie zwalniał. To jest ten wskaźnik umęczenia ludzi w tym sektorze.</u>
          <u xml:id="u-269.36" who="#JerzyMarkowski">Chcę również powiedzieć, że nieporównywalny jest poziom płac, nawet w sektorze węgla kamiennego, uzyskiwany w woj. katowickim do tego, jaki jest uzyskiwany chociażby w woj. wałbrzyskim. Ta relacja ma się prawie tak jak 2:1.</u>
          <u xml:id="u-269.37" who="#JerzyMarkowski">Pani poseł była uprzejma powiedzieć, że te rozwiązania w jakiś sposób pozbawiają całkowicie gminy wpływów. Nie. Proszę zwrócić uwagę, że wszystkie rozwiązania zapisane w projekcie tej ustawy zakładały jedną podstawową sprawę - darowanie odsetek, rozłożenie należności głównej, zgodnie z tym, co już zostało przyjęte, pod jednym podstawowym warunkiem: rygorem spłaty czy wywiązywania się z bieżących zobowiązań. To jest ten czynnik, który będzie mobilizował do spłaty podmioty sektora węgla kamiennego. A równocześnie projekt ustawy w jakiś sposób urealnia - wydaje mi się, że też trzeba do tego podejść z dużą dozą wyobraźni - to, iż podmioty, które istnieją w sektorze węgla kamiennego, a nie wydobywają już węgla i korzystają wobec tego wyłącznie z dotacji na likwidację, nie będą musiały ponosić kosztów tych zobowiązań, które do tego samego budżetu muszą wrócić. Wydaje mi się, że to jest logiczne. Po co bowiem brać pieniądze, żeby do tej samej kieszeni je oddać? Wydłuża się tylko okres spłaty, obrasta to odsetkami.</u>
          <u xml:id="u-269.38" who="#JerzyMarkowski">Szanowni państwo, wydaje mi się, że ramy czasowe nie pozwalają mi na ustosunkowanie się do wszystkich postawionych tu pytań. Chciałbym jednak powiedzieć jeszcze o paru kwestiach, chciałbym nawiązać jeszcze do cyfr. Jeśli chodzi o obecną strukturę zobowiązań górnictwa węgla kamiennego, to 20% dotyczy ZUS, a 22% — Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Podmiotów, które mają zobowiązania wobec ZUS, jest 6, a kopalń w polskim górnictwie jest 63. Podmiotów, które mają zobowiązania w stosunku do Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, jest wprawdzie więcej, ale 90% tych zobowiązań, prawie 20 bln starych złotych, to są zobowiązania jednej tylko Nadwiślańskiej Spółki Węglowej, które powstały, kiedy w 1991 r. wymyślono, iż opłata za gospodarcze wykorzystanie wód, czyli za zrzuty wód zasolonych, w woj. katowickim ma być o 100% większa niż w innych województwach naszego kraju. Miało to wtedy skutkować o 100% większymi wpływami, skutkuje o 100% większymi długami. Czy są to długi zawinione?</u>
          <u xml:id="u-269.39" who="#JerzyMarkowski">Chcę powiedzieć, że rząd wyraził wobec tego dokumentu swój stosunek, przede wszystkim przyjmując program, o którym dzisiaj mówimy, zaakceptowany również przez Sejm. Na dzisiaj redakcja tego dokumentu jest w znakomitej części autorstwa ministra gospodarki. I można powiedzieć, że aktualny stan prawny, w którym dokonywały się w tym czasie zmiany legislacyjne, który rozwiązał bardzo wiele kwestii określonych w tym projekcie ustawy, już dziś uległ daleko idącej modyfikacji. Stąd też można w trybie dyskusji w komisjach sejmowych zajmować się zmianą poszczególnych zapisów. Do tego też upoważnia fakt, jak sądzę, zaistnienia obecnie nowej okoliczności, tragicznej sytuacji powodziowej.</u>
          <u xml:id="u-269.40" who="#JerzyMarkowski">Chcę również jednym zdaniem, aczkolwiek tylko przez szacunek do Wysokiej Izby nie odniosę się do wszystkich słów, które powiedział tutaj pan poseł Polmański, zwłaszcza pod moim adresem, powiedzieć, że projekt ustawy o restrukturyzacji finansowej sektora przedstawiłem panu posłowi jako przewodniczącemu sejmowej komisji do spraw restrukturyzacji górnictwa węgla kamiennego już w I kwartale 1997 r. Natomiast wszystkie założenia do projektu tej ustawy, jak już mówiłem, znane były od momentu, kiedy bardzo szeroko negocjowano (a negocjowano powszechnie, może nawet zbyt powszechnie) program, który przyjął rząd i Sejm w 1996 r. Innymi słowy, szanowni państwo, trzeba mieć świadomość tego, że jeśli ta regulacja mogłaby być pozbawiona fragmentu dotyczącego opłat węglowych - jest to już prawie przesądzone, przynajmniej z punktu widzenia rządu - została pozbawiona fragmentu dotyczącego zobowiązań wobec gmin woj. katowickiego, które uznajemy za egzekwowalne w całej wysokości, to powinno to być przedmiotem poważnej, wielowątkowej debaty w komisjach sejmowych, o którą uprzejmie wnoszę, po to żeby przedstawić projekt tej ustawy w drugim czytaniu.</u>
          <u xml:id="u-269.41" who="#JerzyMarkowski">Szanowni Państwo! W tym miejscu chcę powiedzieć, że stanęliśmy przed barierą wydolności finansowej sektora, która jeśli nie będzie usunięta tak, jak dziś o tym mówimy, to może zostać usunięta tylko jednym sposobem (po to by nie postawić w stan upadłości wszystkich spółek węglowych, a przede wszystkim nie postawić zarzutu z mocy prawa o sprzedaż towaru poniżej kosztów produkcji, jego wytworzenia): poprzez horrendalny wzrost ceny węgla energetycznego kierowanego do odbiorców w naszym kraju. Nie będzie to skutkowało niczym innym jak tylko lawinową inflacją o niewyobrażalnych skutkach dla całej gospodarki kraju. Chcę również zwrócić uwagę na fakt, że takie rozwiązanie podjęto w bardzo wielu krajach, które dokonywały procesów restrukturyzacyjnych. Także w Niemczech, na co się tak często powołujemy, gdzie górnictwo dotowane jest w wysokości 270 marek do każdej tony, zobowiązania sektora węgla kamiennego, które powstawały mimo to, zostały generalnie zamienione na symboliczną markę. Chcę również zwrócić uwagę, szanowni państwo, że to, co jest przedmiotem ustawy o restrukturyzacji finansowej sektora, jest de facto przedmiotem debaty o bezpieczeństwie energetycznym państwa. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-269.42" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-270">
          <u xml:id="u-270.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję bardzo panu ministrowi.</u>
          <u xml:id="u-270.1" who="#MarekBorowski">Proszę bardzo, pani poseł Lipowicz.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-271">
          <u xml:id="u-271.0" who="#IrenaLipowicz">Panie Marszałku! Panie Ministrze! W świetle uchwały Sejmiku Samorządowego Województwa Katowickiego z 25 marca 1997 r., która dotyczy tego projektu ustawy, a nie programu z 1996 r., chciałabym sprostować pana stwierdzenie, że to jest projekt, który uzyskał pozytywną opinię gmin woj. katowickiego, jest to niezgodne z prawdą, jak sądzę.</u>
          <u xml:id="u-271.1" who="#IrenaLipowicz">Chciałabym równocześnie zwrócić uwagę, że nie odpowiedział pan na moje pytanie, czy rząd zrekompensuje gminom woj. katowickiego straty wynikłe z tej ustawy albo czy rząd lub wnioskodawcy wycofują się z tych, jak tu powszechnie uznaliśmy, błędnych zapisów w zakresie ochrony środowiska i opłat eksploatacyjnych.</u>
          <u xml:id="u-271.2" who="#IrenaLipowicz">Wypaczył pan również moją wypowiedź, mówiąc, że jesteśmy przeciwni oddłużeniu górnictwa. Jestem jak najbardziej za oddłużeniem górnictwa - słyszymy dodatkowo, że ZUS się zgadza, słyszymy, że skarb państwa to uniesie - pod warunkiem pełnej rekompensaty gminom i mieszkańcom woj. katowickiego. Nie zgadzamy się na pozorne oddłużenie, które będzie kosztem mieszkańców tego województwa i innych województw będących w tej sytuacji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-272">
          <u xml:id="u-272.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-272.1" who="#MarekBorowski">Czy są pytania w tym momencie? - bo to będzie ostatnia tura pytań.</u>
          <u xml:id="u-272.2" who="#komentarz">(Poseł Piotr Polmański: Jedno sprostowanie, a także nie uzyskałem odpowiedzi na dwa pytania.)</u>
          <u xml:id="u-272.3" who="#MarekBorowski">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-273">
          <u xml:id="u-273.0" who="#PiotrPolmański">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Pan minister jest specjalistą od długich wystąpień, zaczynających się od tego, jak wygląda techniczna restrukturyzacja w górnictwie. Później brakuje trochę czasu na odpowiedzi na konkretne pytania.</u>
          <u xml:id="u-273.1" who="#PiotrPolmański">Po pierwsze, nie uzyskałem odpowiedzi, panie ministrze, na pytanie, czy jest zgoda rządu na tę opłatę węglową, bo pan tak jakoś omijał ten temat i nie wiem w chwili obecnej, czy ta zgoda jest.</u>
          <u xml:id="u-273.2" who="#PiotrPolmański">Po drugie, nie odpowiedział pan też na pytanie, w jakim charakterze pan dzisiaj występuje, czy pan występuje z ramienia ministra gospodarki, czy pan reprezentuje rząd?</u>
          <u xml:id="u-273.3" who="#PiotrPolmański">Chciałbym uzyskać od pana odpowiedź na pytanie, dlaczego do dziś nie ma stanowiska rządu. Pytaliśmy o to przecież ja i pani poseł Lipowicz. Chciałbym również panu ministrowi powiedzieć, że kilka miesięcy temu wiceminister ochrony środowiska z tej trybuny wyraził się negatywnie o tym projekcie, mając nadzieję, że ustawa o kształtowaniu i ochronie środowiska rozstrzygnie pewne kwestie i nie będzie on konieczny.</u>
          <u xml:id="u-273.4" who="#PiotrPolmański">Pragnę sprostować jedną rzecz. Nie jestem przewodniczącym sejmowej komisji, lecz Parlamentarnego Zespołu do Spraw Restrukturyzacji Górnictwa Węgla Kamiennego. Chciałbym powiedzieć, panie ministrze, że pan skierował do mnie projekt na początku maja br., a szkoda, że pan go nie skierował właśnie do przewodniczącego Komisji Systemu Gospodarczego i Przemysłu, bo wtedy, być może, prace poszłyby dużo szybciej. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-274">
          <u xml:id="u-274.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-274.1" who="#MarekBorowski">To już wszystkie pytania, jak rozumiem.</u>
          <u xml:id="u-274.2" who="#MarekBorowski">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-275">
          <u xml:id="u-275.0" who="#JerzyMarkowski">Szanowni Państwo! Pani Poseł! W trakcie dyskusji w komisjach sejmowych ustawodawca, przy stanowisku rządu pełnym akceptacji, dokonał takiej modyfikacji projektu ustawy, że wszystkie zobowiązania w stosunku do gmin, które dziś wynoszą dokładnie, z odsetkami, 4,8 bln starych złotych i są mniejsze od kosztów zaciągniętych kredytów w roku 1996 na wynagrodzenia w tym sektorze - obowiązkowe wynagrodzenia w tym sektorze - zostaną po prostu na skutek restrukturyzacji innych zobowiązań, zwłaszcza odsetek od ZUS i Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, spłacone. Wobec tego nie ma przedmiotu kompensaty. Pieniądze zostaną spłacone.</u>
          <u xml:id="u-275.1" who="#JerzyMarkowski">Pytanie następne, pana posła Polmańskiego. Czy jest zgoda rządu na opłatę węglową? Powtarzam jeszcze raz, mówiłem to akurat w momencie, kiedy pan poseł był uprzejmy być poza salą... Pan premier Cimoszewicz z tej trybuny przed kilkoma tygodniami mówił na ten temat i przedstawiał stanowisko rządu, przy czynnym zresztą pana udziale w debacie. Powtarzam jednak raz jeszcze, że dziś to stanowisko - w skomplikowanej dla budżetu państwa sytuacji, która jest wynikiem powodzi - ma prawo zostać zweryfikowane, a opłata może być zminimalizowana lub wyeliminowana. To dotyczy tylko opłaty węglowej, która zgodnie z omawianym dziś programem może być zastąpiona dotacją z budżetu państwa.</u>
          <u xml:id="u-275.2" who="#JerzyMarkowski">W jakim charakterze tu dziś występuję? Panie pośle, przecież pan dobrze wie. Jeśli pan poseł uważa, że minister gospodarki nie jest częścią rządu Rzeczypospolitej Polskiej, to jestem w stanie na ten temat z panem dyskutować.</u>
          <u xml:id="u-275.3" who="#komentarz">(Poseł Piotr Polmański: Ja tak nie uważam.)</u>
          <u xml:id="u-275.4" who="#JerzyMarkowski">W każdym razie przedstawiam dziś dokument, stanowisko ministra gospodarki wobec projektu ustawy, który zarówno minister gospodarki przedstawił do uzgodnień międzyresortowych, jak i posłowie przedstawili Wysokiej Izbie.</u>
          <u xml:id="u-275.5" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
          <u xml:id="u-275.6" who="#komentarz">(Poseł Piotr Polmański: A co na to minister finansów, który jest członkiem rządu?)</u>
          <u xml:id="u-275.7" who="#JerzyMarkowski">Proszę pana...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-276">
          <u xml:id="u-276.0" who="#MarekBorowski">Panie pośle Polmański, pan przez te pytania chce za wiele wiedzieć. Co na to minister finansów? Panie pośle, projekt ustawy został wprowadzony do porządku dziennego dwa dni temu w wyniku nagłego rzutu na taśmę, że tak powiem.</u>
          <u xml:id="u-276.1" who="#komentarz">(Poseł Piotr Polmański: Ale do laski został złożony już jakiś czas temu.)</u>
          <u xml:id="u-276.2" who="#MarekBorowski">To nie szkodzi. Rząd rozpatruje kolejne projekty ustaw w takim cyklu, w jakim one mają wpływać pod obrady. Ponieważ ten punkt nie był przewidziany w porządku dziennym, rząd nie przygotował swojego stanowiska. Tak nieraz się zdarzało, to nie jest pierwszy przypadek. Przepraszam bardzo, panie ministrze. Jeśli projekt zostanie skierowany do komisji - bo to nie jest jeszcze przesądzone, jutro będziemy głosować nad tą sprawą - to oczywiście posłowie mają prawo w komisji domagać się stanowiska rządu, to jest zupełnie jasne.</u>
          <u xml:id="u-276.3" who="#komentarz">(Poseł Piotr Polmański: Czy możemy liczyć na stanowisko rządu?)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-277">
          <u xml:id="u-277.0" who="#JerzyMarkowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Każdy projekt poselski rozpatrywany przez Wysoką Izbę zaopatrywany jest w stanowisko rządu w tej kwestii. I ten też, ale wpłynął dziś.</u>
          <u xml:id="u-277.1" who="#komentarz">(Poseł Irena Lipowicz: A gdzie ono jest?)</u>
          <u xml:id="u-277.2" who="#JerzyMarkowski">Będzie wtedy, kiedy wpłynie, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-277.3" who="#JerzyMarkowski">Sądzę, że można dyskutować w nieskończoność na ten sam temat. Proszę państwa, chcę powiedzieć jeszcze jedną rzecz, już tak na koniec. De facto wszyscy mówimy o tym, o czym wszyscy wiemy, że trzeba to zrobić. To tylko kwestia dysputy politycznej, czy uczynić z tego zarzut wobec rządu, czy nie, czy będzie to elementem walki i gry politycznej, czy nie.</u>
          <u xml:id="u-277.4" who="#JerzyMarkowski">Po to, by w jakiś sposób wzmocnić argumenty na rzecz restrukturyzacji sektora polskiego górnictwa, zwróciłem się ostatnio do uznanego autorytetu, jakim jest Bank Światowy w kwestiach dotyczących restrukturyzacji gospodarki, zresztą czynnie uczestniczący w restrukturyzacji przemysłów wydobywczych na całym świecie. Uzyskałem na piśmie jednoznaczną opinię: polskie górnictwo - o czym mówiłem na tej sali przed kilkoma miesiącami - można naprawić, zamykając natychmiast 17 kopalń, zwalniając 110 tys. ludzi w ciągu jednego roku, likwidując eksport oraz podnosząc cenę węgla i mnożąc ją przez wskaźnik inflacyjny z roku 1994. Tak można zrobić, ale tylko wtedy, jeśli się nie mieszka w Polsce. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-277.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-278">
          <u xml:id="u-278.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-278.1" who="#MarekBorowski">Pani poseł, w jakim trybie, czy chodzi o sprostowanie?</u>
          <u xml:id="u-278.2" who="#komentarz">(Poseł Irena Lipowicz: Sprostowanie.)</u>
          <u xml:id="u-278.3" who="#MarekBorowski">To proszę sprostować, ale tylko sprostować.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-279">
          <u xml:id="u-279.0" who="#IrenaLipowicz">Panie Marszałku! Pan minister... Rozumiem emocje towarzyszące wystąpieniom w Sejmie, natomiast to leży w interesie każdego klubu. Nie może tak być, żebym od pana ministra słyszała - kiedy my w trosce o dobro wspólne rzetelnie dyskutujemy nad złym projektem ustawy, co przyznają wszyscy, nawet wnioskodawcy - iż to jest element walki politycznej. Mnie naprawdę obchodzi górnictwo, obchodzi mnie woj. katowickie i los mieszkańców. I proszę mi nie sugerować, że działałam tu z niskich pobudek. To było po prostu niedopuszczalne. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-280">
          <u xml:id="u-280.0" who="#MarekBorowski">Rozumiem, że pani myśli zostały błędnie zinterpretowane przez pana ministra.</u>
          <u xml:id="u-280.1" who="#komentarz">(Poseł Irena Lipowicz: Tak jest.)</u>
          <u xml:id="u-280.2" who="#MarekBorowski">Czy pan poseł przedstawiciel wnioskodawców chciałby zabrać głos?</u>
          <u xml:id="u-280.3" who="#MarekBorowski">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-281">
          <u xml:id="u-281.0" who="#WiesławSzweda">Panie Marszałku! Chciałbym bardzo krótko się odnieść, może w pewnym sensie sprostować pewne wypowiedzi i odpowiedzieć na pytania.</u>
          <u xml:id="u-281.1" who="#WiesławSzweda">Jeśli chodzi o pierwsze pytanie pani poseł Lipowicz, chcę powiedzieć, że myśmy tego projektu nie wykradli. Jako posłowie mamy prawo zażądać w każdej sytuacji, w każdym czasie tekstu ustawy z danego resortu i pani też pewnie ma takie uprawnienie, które pozwala stwierdzić, na jakim etapie są prace. Myśmy zażądali tego projektu akurat na danym etapie i taki projekt dostaliśmy, i taki wnieśliśmy. Nie ukradliśmy go, nie włamaliśmy się, nie kombinowaliśmy, dostaliśmy go całkiem legalnie.</u>
          <u xml:id="u-281.2" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-282">
          <u xml:id="u-282.0" who="#MarekBorowski">Panie pośle Chojnacki!</u>
        </div>
        <div xml:id="div-283">
          <u xml:id="u-283.0" who="#WiesławSzweda">Najbardziej chyba jestem zwolniony od pytania pana posła Januły odnośnie do przeproszenia... Widzę bowiem, że on już tego dokonał osobiście.</u>
          <u xml:id="u-283.1" who="#WiesławSzweda">Pan poseł Polmański pytał, czy było to konsultowane ze związkami, z zarządami spółek, z sejmikiem samorządowym. Odbyłem cały szereg spotkań z prezesami zarządów spółek, z prezesem agencji restrukturyzacji - wszyscy się wypowiedzieli o tym projekcie pozytywnie. Ze związkami zawodowymi nie konsultowałem tego, z sejmikiem samorządowym była dyskusja, na czym to polega. Sprawa jest jasna, jeżeli o to chodzi.</u>
          <u xml:id="u-283.2" who="#WiesławSzweda">Kwestia następna. Pani poseł Lipowicz stwierdziła - i uważam, że powiedziała ewidentną nieprawdę - że w 2000 r. zabierze się samorządom terytorialnym 90% należnych im opłat. To nieprawda, dlatego że samorządy nie dostaną tych pieniędzy, których już dzisiaj nie mają. W stosunku do zobowiązań powstałych przed 31 marca 1997 r. - jak tu jest napisane w art. 2 - warunkiem umorzenia i rozłożenia zobowiązań głównych na raty jest to, że wobec gmin, narodowego funduszu ochrony środowiska, wojewódzkich funduszy ochrony środowiska i ZUS górnictwo reguluje niesporne zobowiązania na bieżąco. To jest warunek i jeżeli można powiedzieć, że sytuacja będzie w górnictwie dobra, w 2000 r. górnictwo będzie płaciło samorządom terytorialnym normalną, należną im ratę, normalne, należne im środki, plus te 10% zaległości, które zostaną przeniesione na mocy tej ustawy na okres po 2000 r. Tak to rozumiem. Jeżeli się mylę, to proszę mi to udowodnić. Taka jest idea, pan minister Markowski to potwierdza. Pani poseł mówiła o ruinie dochodów, powiedziała pani - zacytuję - nastąpi ruina finansowa gmin górniczych. Ja tutaj nie widzę ruiny, dlatego że gminy nie dostaną tych pieniędzy, których już dzisiaj nie mają, a darowane zostaną tylko odsetki karne za to, że nie było to terminowo płacone. Tak to widzę i tak to funkcjonuje, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-283.3" who="#WiesławSzweda">Natomiast jeszcze chciałbym pani poseł powiedzieć jedno. Pamiętam doskonale dyskusje w 1994 r. i pod koniec 1993 r. dotyczące Prawa geologicznego i górniczego. Chciałbym pani poseł Lipowicz przypomnieć, że od 1980 r. czy 1990 r. do 1994 r. był zmieniany cały system ekonomiczno-finansowy górnictwa. Między innymi w tamtym czasie - i z pewnych względów słusznie - zostały nałożone na górnictwo dodatkowe opłaty eksploatacyjne, opłaty na ochronę środowiska zostały radykalnie zwiększone i temu pani nie zaprzeczy. Usankcjonowane to zostało tak naprawdę dopiero w Prawie geologicznym i górniczym, które zostało przyjęte przez Sejm, zostało to skodyfikowane jednorodnie, uwzględnione i zapisane. I ja w tamtym czasie mówiłem wprost i uważam, że to jest pierwotna przyczyna kłopotów górnictwa, że tamte opłaty zostały nałożone na resort górnictwa na wyrost, po prostu górnictwo w tym stanie organizacyjnym, przy tych warunkach geologiczno-górniczych, systemie eksploatacyjnym, poziomie zatrudnienia, nie było w stanie ponosić nałożonych na nie opłat. Nie było w stanie. Nawarstwiały się długi. Nawarstwiały się procenty i procenty od procentów i taki - do tej pory - mamy efekt. Po prostu system ekonomiczno-finansowy funkcjonowania górnictwa nie został dostosowany do realnych możliwości wytrzymania przez górnictwo takich warunków, niestety. Został tutaj popełniony błąd ekonomiczny i teraz za to płacimy. Nie chciałem mówić o zaszłościach, ale niestety zostałem sprowokowany.</u>
          <u xml:id="u-283.4" who="#WiesławSzweda">Kwestia następna dotyczy tego, w jaki sposób oddłużyć. Pani poseł Lipowicz powiedziała, że jest za oddłużeniem, ale nie kosztem gmin itd. No więc moim zdaniem uczciwsza w tym względzie jest na przykład pani poseł Kraus z Akcji Wyborczej Solidarność, ponieważ stwierdziła ona, że jedynym rozwiązaniem, jeśli chodzi o oddłużenie górnictwa, jest przejęcie długów górnictwa przez skarb państwa, aby górnictwo startowało z poziomu zerowego. Skarb państwa, budżet państwa — oczywiście to jest kosztem społecznym — ma te pieniądze zapłacić, zwrócić wszystko gminom i górnictwo ma startować z poziomu zerowego. To jest według mnie jakaś koncepcja rozwiązania tego problemu. Natomiast ani pan poseł Polmański, ani pani poseł Lipowicz... Pani poseł twierdzi, że jest za, ale nic nie wnosi. Może wolno wam, jako opozycji, postępować w ten sposób. Nie wnosicie żadnego konstruktywnego rozwiązania, nie proponujecie, jak tego dokonać. Myślałem, że pan poseł Polmański to przedstawi, ale dopiero w komisji będą propozycje pewnych rozwiązań.</u>
          <u xml:id="u-283.5" who="#WiesławSzweda">Będzie nam bardzo miło. Powiedziałem, że jesteśmy otwarci na każdą racjonalną, rozsądną propozycję i przyjmiemy ją bez najmniejszego problemu. Natomiast samo mówienie... Obawiam się jednego, pani poseł Lipowicz, Wysoki Sejmie, tego, że jeżeli za tą ustawą nie pójdą dalsze działania, które będą obniżać koszty wydobycia węgla w górnictwie, to niestety w 2000 r. będą i zaległe długi w górnictwie, i te, które przełożyliśmy tą ustawą, i te, które powstaną do 2000 r. Sytuacja jest naprawdę dramatyczna. Trzeba zatem podjąć działania - o pewnych rzeczach tu mówiłem - trzeba się zastanowić nad możliwością pewnych korekt, jeżeli chodzi o system eksploatacyjny. Trzeba się zastanowić przede wszystkim nad systemem organizacji pracy.</u>
          <u xml:id="u-283.6" who="#WiesławSzweda">Chcę powiedzieć o jednym funkcjonującym na całym świecie systemie w górnictwie, a szczególnie w Stanach Zjednoczonych - jest niewyobrażalne, żeby górnictwo nie pracowało i nie wydobywało w soboty i niedziele. Jest to niemożliwe. Każda godzina postoju kombajnu to są tak wielkie pieniądze, że żadne górnictwo na świecie nie może sobie na to pozwolić. Nie chcę mówić, kto, kiedy i dlaczego torpeduje podstawową kwestię, jeżeli chodzi o ekonomikę górnictwa, to znaczy pracę w sobotę i w niedzielę. Można przeprowadzić rachunki symulacyjne odnośnie do tego, jakie byłoby zmniejszenie, jeśli chodzi o wyposażenie ścian, ilość ścian i koncentrację wydobycia, gdyby w górnictwie pracowano w soboty i w niedziele. Jest to, jak miałem możliwość rozmawiać z niektórymi ekspertami od górnictwa, stwierdzone. Żadne górnictwo na świecie, czy to odkrywkowe, czy jakiekolwiek inne, gdyby nie pracowało w soboty i nie prowadziło normalnego wydobycia, nie miałoby żadnych ekonomicznych szans funkcjonowania. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-284">
          <u xml:id="u-284.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-284.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Sprostowanie.)</u>
          <u xml:id="u-284.2" who="#MarekBorowski">Ale co pan poseł będzie prostował?</u>
          <u xml:id="u-284.3" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
          <u xml:id="u-284.4" who="#MarekBorowski">Proszę państwa, albo uda się - na przykład panu, panie pośle Polmański - odrzucić ten projekt ustawy i w ogóle nie będzie już o czym mówić...</u>
          <u xml:id="u-284.5" who="#komentarz">(Poseł Piotr Polmański: Ale ja nie chcę odrzucać.)</u>
          <u xml:id="u-284.6" who="#MarekBorowski">...albo trafi on do komisji i tam już się będą toczyć wszystkie dyskusje.</u>
          <u xml:id="u-284.7" who="#komentarz">(Poseł Piotr Polmański: Ale było to publicznie powiedziane.)</u>
          <u xml:id="u-284.8" who="#MarekBorowski">Proszę państwa, apeluję o to, żeby już nie przedłużać.</u>
          <u xml:id="u-284.9" who="#MarekBorowski">Panie pośle, proszę, ale uprzedzam, że to się może skończyć repliką.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-285">
          <u xml:id="u-285.0" who="#PiotrPolmański">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Panie Pośle! Zbyt poważnie traktuję górnictwo, by w ciągu 5 minut przedstawić propozycje rozwiązań, jeśli chodzi o restrukturyzację, skoro przez 3 lata nie zrobił tego rząd. Chciałbym jednak sprostować, panie pośle, pańską wypowiedź odnośnie do tego, że pan konsultował to z prezesami wszystkich spółek i że te opinie są pozytywne. Otóż nie wiem, z którymi prezesami pan to konsultował...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-286">
          <u xml:id="u-286.0" who="#MarekBorowski">Ale, panie pośle Polmański, pan nic nie prostuje, przecież pan polemizuje z panem posłem. Pan poseł mówi jedno, a pan drugie. Tego się nie da ustalić w tej chwili na trybunie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-287">
          <u xml:id="u-287.0" who="#PiotrPolmański">Chciałbym teraz sprostować jedną rzecz. Otóż nie jest tak, jak pan poseł powiedział, że gminy na tym nie stracą w perspektywie najbliższych lat. Otóż przed chwilą pan minister powiedział, że z opłaty węglowej są nici. Jeżeli nie będzie opłaty węglowej, nie ma funduszu restrukturyzacji. W związku z tym górnictwo będzie miało kolosalne problemy...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-288">
          <u xml:id="u-288.0" who="#MarekBorowski">Panie pośle, to nie jest sprostowanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-289">
          <u xml:id="u-289.0" who="#PiotrPolmański">...z bieżącą płatnością swoich zobowiązań. W związku z tym trzeba będzie dać gminom i trzeba będzie dać ochronie środowiska, budżetowi państwa, a górnictwo będzie miało problemy...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-290">
          <u xml:id="u-290.0" who="#MarekBorowski">Panie pośle, to nie jest sprostowanie, proszę przerwać.</u>
          <u xml:id="u-290.1" who="#MarekBorowski">Naprawdę, postawię wniosek na posiedzeniu Prezydium Sejmu, żeby przeprowadzić szkolenie ze wszystkimi posłami na temat tego, co to jest sprostowanie, z egzaminem.</u>
          <u xml:id="u-290.2" who="#komentarz">(Poseł Irena Lipowicz: Sprostowanie.)</u>
          <u xml:id="u-290.3" who="#MarekBorowski">Pani poseł też będzie prostować?</u>
          <u xml:id="u-290.4" who="#komentarz">(Głos z sali: Ma prawo.)</u>
          <u xml:id="u-290.5" who="#MarekBorowski">Czy pani poseł będzie prostować?</u>
          <u xml:id="u-290.6" who="#MarekBorowski">Pani milczenie mnie niepokoi, pytałem już dwukrotnie, czy pani będzie prostować. Wiem, że pani jest człowiekiem niezwykłej uczciwości i kłamstwo nie przechodzi pani przez usta.</u>
          <u xml:id="u-290.7" who="#komentarz">(Poseł Irena Lipowicz: Będę prostować.)</u>
          <u xml:id="u-290.8" who="#komentarz">(Wesołość na sali)</u>
          <u xml:id="u-290.9" who="#MarekBorowski">Proszę, zgodnie z regulaminem.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-291">
          <u xml:id="u-291.0" who="#IrenaLipowicz">Poseł wnioskodawca zarzucił mi, że nieprecyzyjnie, niewłaściwie lub nieprawdziwie przedstawiłam treść art. 4 projektu. Chciałabym powiedzieć, że treść zacytowałam. Chodziło tam również o opłaty i kary, a harmonogram przewidujący spłatę w roku 2000 i 2001 po 10% jest zawarty w tekście art. 4.</u>
          <u xml:id="u-291.1" who="#IrenaLipowicz">Również drugie stwierdzenie pana posła wnioskodawcy - że mówiłam nieprawdę, stwierdzając, że doprowadzi to do ruiny finansowej gmin - jest niezgodne z prawdą w świetle wypowiedzi pana ministra Markowskiego o rzeczywistych stratach finansowych gmin. A to sprostowanie ma znaczenie, ponieważ państwo, przede wszystkim klub SLD, będziecie głosować nad tą ustawą. I jest istotne, żebyście nie zostali w tej kwestii wprowadzeni w błąd. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-292">
          <u xml:id="u-292.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-292.1" who="#MarekBorowski">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-292.2" who="#MarekBorowski">Proszę państwa, tak zupełnie na marginesie mogę w tej sprawie dodać, że brałem udział - zresztą państwo też - w wielu dyskusjach na temat górnictwa, które tu się odbywały na życzenie różnych grup posłów: ażeby rząd przedstawił program, informacje, zamierzania. I te dyskusje z reguły niczym się nie kończyły.</u>
          <u xml:id="u-292.3" who="#MarekBorowski">W tej chwili jest projekt ustawy. On pewnie nie jest najlepszy, co wszyscy przyznają, ale jest to pierwsza próba dyskusji nad konkretnymi zapisami. Więc może jednak - nawet jeśli ta ustawa się nie urodzi - warto wreszcie podyskutować o konkretnych zapisach ustawowych? To tyle.</u>
          <u xml:id="u-292.4" who="#MarekBorowski">Zdecydujemy o tym jutro, ponieważ wnioski są różne: jest wniosek o odrzucenie, jest wniosek o skierowanie do takich komisji, do innych komisji. Prezydium proponowało skromniejszy zestaw komisji, tu jest proponowany szerszy. W związku z tym przesądzimy o tym w dniu jutrzejszym.</u>
          <u xml:id="u-292.5" who="#MarekBorowski">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 27 porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka oraz Komisji Ustawodawczej o przedstawionym przez prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej projekcie ustawy o organizacji i postępowaniu przed Trybunałem Konstytucyjnym (druki nr 2055, 2055-A i 2479).</u>
          <u xml:id="u-292.6" who="#MarekBorowski">Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji pana posła Wita Majewskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-293">
          <u xml:id="u-293.0" who="#WitMajewski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W dniu 16 lipca br. w Dzienniku Ustaw została ogłoszona Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Oznacza to, iż wejdzie ona w życie w dniu 17 października br. Nowa konstytucja wprowadza wiele istotnych zmian dotyczących Trybunału Konstytucyjnego, zarówno w zakresie jego kompetencji, składu i sposobu powoływania sędziów Trybunału, jak i zasad postępowania przed Trybunałem. Istnieje więc pilna potrzeba uchwalenia ustawy, która dostosowałaby przepisy o funkcjonowaniu Trybunału do norm nowej ustawy zasadniczej. Zobowiązuje do tego zapis art. 197 nowej konstytucji. Oczywiście on jeszcze formalnie nie obowiązuje, ale musimy zdać sobie sprawę, że z dniem 17 października najwyższy organ stojący na straży konstytucyjności powinien przede wszystkim być dostosowany do tego, aby zgodnie z konstytucją - można powiedzieć: z chwilą wybicia godziny zero - podjąć swoje obowiązki. Podzielił ten pogląd Sejm w trakcie pierwszego czytania projektu prezydenta, kierując projekt w celu rozpatrzenia do Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka oraz Komisji Ustawodawczej.</u>
          <u xml:id="u-293.1" who="#WitMajewski">Mam zaszczyt w imieniu połączonych komisji przedstawić sprawozdanie o projekcie pana prezydenta, projekcie ustawy o organizacji i postępowaniu przed Trybunałem Konstytucyjnym, które to sprawozdanie z druku nr 2479 zostało paniom i panom posłom doręczone.</u>
          <u xml:id="u-293.2" who="#WitMajewski">Tak jak już wspominałem, podstawowym celem, jaki przyświecał w pracach nad projektem połączonym komisjom, było dostosowanie go do przepisów konstytucji, która od 17 października będzie obowiązywała w Rzeczypospolitej. Korespondowała z tym tematyka projektu prezydenckiego, a zwłaszcza przesłana do Sejmu już w trakcie prac komisji autopoprawka prezydenta. Stanowisko w tych sprawach zajął również rząd Rzeczypospolitej. Wykorzystaliśmy też w pracach dotychczasowe doświadczenie wynikające z praktyki funkcjonowania Trybunału Konstytucyjnego, jak również z dorocznych ocen, których dokonywał Sejm rozpatrując sprawozdania Trybunału Konstytucyjnego.</u>
          <u xml:id="u-293.3" who="#WitMajewski">W stosunku do zgłoszonych projektów komisje po dyskusji proponują szereg zmian, począwszy od tytułu ustawy, poprzez jej systematyzację, po proponowane rozwiązania. W trakcie prac nad projektem staraliśmy się również uwzględniać na bieżąco wszelkie uwagi przedstawiciela pana prezydenta oraz przedstawicieli Trybunału Konstytucyjnego i rządu, którzy towarzyszyli nam we wszystkich etapach prac komisji i podkomisji zajmujących się tym projektem.</u>
          <u xml:id="u-293.4" who="#WitMajewski">Wiele propozycji, zwłaszcza związanych z nową, najistotniejszą, oczywiście z punktu widzenia obywateli, kompetencją Trybunału Konstytucyjnego, tj. skargą konstytucyjną, ale również propozycji dotyczących dostosowania składu i kadencji sędziów Trybunału Konstytucyjnego do wymogów konstytucji oraz procedury Trybunału, w tym jego funkcjonowania w okresie przejściowym, pierwszych dwóch lat, kiedy jeszcze o ostateczności orzeczeń decydował będzie Sejm — wywołało podczas prac komisji, ale także po ich zakończeniu, zrozumiałe różnice poglądów. Mieliśmy możliwość zapoznania się z wystąpieniami prezesa Trybunału Konstytucyjnego publikowanymi w „Rzeczpospolitej”, do marszałka Sejmu skierował w tej sprawie swoje wystąpienie również I prezes Sądu Najwyższego, i wreszcie na bieżąco sygnalizował pewne swoje uwagi rząd. Myślę, że wszystkie te wątpliwości i różnice znajdą odbicie w dzisiejszym drugim czytaniu.</u>
          <u xml:id="u-293.5" who="#WitMajewski">Chciałbym powiedzieć, że w rozdz. 1, dotyczącym właściwości i ustroju Trybunału Konstytucyjnego, połączone komisje starały się stworzyć niezbędne warunki gwarantujące niezawisłe sprawowanie urzędu sędziego Trybunału, określić, w miarę możliwości precyzyjnie, konstytucyjne kompetencje Trybunału, a także sposoby jego współdziałania z organami państwa, w tym z Sejmem i Senatem, służące powszechnej realizacji i przestrzeganiu norm konstytucyjnych oraz zapewnieniu spójności systemu prawnego Rzeczypospolitej. Rozdz. 1 określa też organy Trybunału, ich zadania, wzajemne relacje, niezbędne warunki organizacyjne i materialne do prawidłowego funkcjonowania Trybunału, wraz z zasadą samodzielności budżetowej, według której o dochodach i wydatkach Trybunału rozstrzygał będzie wyłącznie Sejm w ustawie budżetowej. Rozdz. 1 dotyczy też wniosek mniejszości nr 1. Wnioskodawcy proponują skreślenie w art. 5 ust. 3 wyrazów „lub Naczelnego Sądu Administracyjnego”, co oznaczałoby, iż wobec kandydatów na urząd sędziego Trybunału nie będą mogły być stosowane wymogi kwalifikacyjne przewidziane dla stanowiska sędziego Naczelnego Sądu Administracyjnego. Większość komisji wychodzi z założenia, iż konstytucyjny wymóg wyboru kandydatów spośród osób wyróżniających się wiedzą prawniczą lepiej oddany jest przez przepis pozwalający uwzględnić zarówno wymogi kwalifikacyjne dla sędziów Sądu Najwyższego, jak też wymogi dla sędziów Naczelnego Sądu Administracyjnego. Rozszerza to bowiem krąg kandydatów na środowiska wybitnych prawników związanych z procesem administrowania krajem, zwłaszcza prawników wyróżniających się w środowisku legislatorów. Wniosek mniejszości próbuje ten wybór ograniczyć.</u>
          <u xml:id="u-293.6" who="#WitMajewski">W rozdz. 2 normujemy postępowanie przed Trybunałem Konstytucyjnym. W tym zakresie można było w dużym stopniu odnieść się do dotychczas stosowanej praktyki, ponieważ Trybunał ma już wiele cennych doświadczeń z dotychczasowego postępowania. Nowością dotyczącą uregulowania trybu prac Trybunału Konstytucyjnego są oczywiście sprawy objęte po raz pierwszy kognicją Trybunału. Zgodnie z postanowieniami nowej konstytucji chodzi o sprawy sporów kompetencyjnych pomiędzy konstytucyjnymi organami państwa oraz obywatelskie skargi konstytucyjne.</u>
          <u xml:id="u-293.7" who="#WitMajewski">W art. 29 przyjęliśmy zasadę, iż Sejm lub grupa posłów występująca przed Trybunałem Konstytucyjnym powinna być reprezentowana przez posła. We wniosku mniejszości nr 2 proponuje się rozszerzyć tę zasadę również na reprezentację przed Trybunałem marszałka Sejmu. W rozdziale tym wyodrębnione zostały też reguły postępowania, w szczególności: po pierwsze - w sprawach o stwierdzenie zgodności ratyfikowanych umów międzynarodowych i aktów normatywnych z konstytucją; po drugie - w sprawach skargi konstytucyjnej; po trzecie - rozstrzygania sporów kompetencyjnych; po czwarte - badania zgodności celów lub działalności partii politycznych z konstytucją.</u>
          <u xml:id="u-293.8" who="#WitMajewski">Natomiast w rozdz. 3 określone zostały zasady i tryb orzekania oraz wykonywania orzeczeń Trybunału Konstytucyjnego. Ze zrozumiałych względów największą dyskusję wywoływały reguły określające postępowanie w sprawach obywatelskich skarg konstytucyjnych. Wynika to przede wszystkim z braku jasności co do liczby skarg, które mogą być przedmiotem orzeczeń Trybunału Konstytucyjnego, ponieważ trudno jest w tej chwili przewidzieć, jak się ukształtuje praktyka w tej sprawie po wejściu w życie nowej konstytucji. Po zakończeniu prac Komisji Konstytucyjnej ze strony prezesa Trybunału, I prezesa Sądu Najwyższego, ministra sprawiedliwości wpłynęły uwagi, iż przepisy o rozpatrywaniu skargi konstytucyjnej, zwłaszcza przepisy dotyczące skutecznych możliwości wznowienia postępowania sądowego w wypadku wyroku Trybunału Konstytucyjnego kwestionującego konstytucyjność aktu prawnego, mogą doprowadzić do zalewu wymiaru sprawiedliwości sprawami. Komisje w tym zakresie przyjęły rozwiązania zaproponowane w przedłożeniu prezydenta. Wątpliwości tych nie zgłaszano w trakcie prac komisji. Wyobraźnia poselska też ma ograniczony zasięg, gdyż na przykład dotychczas skutkami orzeczeń zajmował się głównie Sejm, rozpatrując i uznając za zasadne orzeczenia, a następnie naprawiając ich skutki.</u>
          <u xml:id="u-293.9" who="#WitMajewski">Sądzę, że dyskusja w trakcie drugiego czytania pozwoli Wysokiej Izbie wyrobić sobie pogląd na zgłoszone do tej sprawy zastrzeżenia. Chcę jednak podkreślić, że byłoby trudne do wytłumaczenia obywatelom, iż ich sprawy rozstrzygnięte w oparciu o przepis następnie zakwestionowany jako niezgodny z konstytucją nie mogą być już wzruszone i naprawione. To jest sprawa równości obywateli wobec prawa, to są problemy pewnych reguł obowiązujących w państwie prawa i zaufania obywatela do swojego państwa i jego prawa. Zdaję sobie oczywiście sprawę, iż mogłoby to wywołać problem wielu wystąpień do organów sprawiedliwości w sprawach już zakończonych, ale przypomnę, że zawsze istnieje możliwość, iż Sejm jest w stanie naprawić wstecz niekonstytucyjność rozwiązań; tak jak dziś się naprawia, uchwalając ustawy i załatwiając sprawy, które uprzednio zapadły w wyniku niekonstytucyjnego orzeczenia. Innych w państwie prawa, zdaniem komisji, możliwości nie ma. Ale oczywiście wątpliwości zostały zgłoszone, Wysoka Izba będzie musiała w tej sprawie podjąć decyzję.</u>
          <u xml:id="u-293.10" who="#WitMajewski">Zastrzeżenia i polemiki - zarówno w trakcie prac komisji, jak i po ich zakończeniu - ze strony prezesa Trybunału i I prezesa Sądu Najwyższego budziły postanowienia zawarte w przepisach końcowych dotyczące uzgodnienia kadencji i składu liczbowego Trybunału z normami określonymi w konstytucji. Komisje stanęły na stanowisku, iż z chwilą wejścia w życie Konstytucji Rzeczypospolitej Trybunał Konstytucyjny powinien działać w pełnym składzie określonym w konstytucji, stąd stosowne uregulowania w art. 88 i 93. Każde inne rozwiązanie, zdaniem komisji, trudne byłoby do uzasadnienia. Wreszcie dyskusję wywołały sprawy związane z postanowieniami art. 239 nowej konstytucji wprowadzającymi zasadę, iż w okresie 2 lat od wejścia w życie konstytucji w stosunku do ustaw uchwalonych przed dniem wejścia jej w życie orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego nie są ostateczne, lecz podlegają rozpatrzeniu przez Sejm - tak jak to znamy z dotychczasowej praktyki. Oczywiście norma konstytucyjna jest w tym wypadku przejrzysta i w związku z tym można tylko dyskutować nad tymi konsekwencjami, które wynikają z dotychczasowego sposobu postępowania Trybunału Konstytucyjnego w wypadku, kiedy Sejm w określonym terminie nie rozpatrywał i nie podejmował rozstrzygnięć w tych sprawach. Komisje stanęły na stanowisku, że dotychczasowa konstrukcja oparta na obwieszczeniu prezesa Trybunału i nawiązująca do prawa Trybunału do wykładni prawa nie powinna obowiązywać pod rządami nowej konstytucji. Innego zdania byli wnioskodawcy wniosku mniejszości nr 3, proponując utrzymanie dotychczasowej praktyki. Oczywiście znów jest rzeczą Wysokiej Izby, aby przyjąć stosowne rozstrzygnięcie w głosowaniu.</u>
          <u xml:id="u-293.11" who="#WitMajewski">Konkludując, w imieniu połączonych Komisji: Sprawiedliwości i Praw Człowieka oraz Ustawodawczej wnoszę o uchwalenie ustawy o Trybunale Konstytucyjnym w brzmieniu przedłożonym Wysokiej Izbie w druku nr 2479. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-293.12" who="#komentarz">(Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek Sejmu Aleksander Małachowski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-294">
          <u xml:id="u-294.0" who="#AleksanderMałachowski">Dziękuję sprawozdawcy komisji panu posłowi Witowi Majewskiemu.</u>
          <u xml:id="u-294.1" who="#AleksanderMałachowski">Wysoka Izbo! Przypominam, że Sejm podjął decyzję o wysłuchaniu w debacie nad tym punktem porządku dziennego 10-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i 5-minutowych oświadczeń w imieniu kół.</u>
          <u xml:id="u-294.2" who="#AleksanderMałachowski">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-294.3" who="#AleksanderMałachowski">Pierwszego proszę o zabranie głosu pana posła Jerzego Jaskiernię z Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-295">
          <u xml:id="u-295.0" who="#JerzyJaskiernia">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Klub Parlamentarny Sojuszu Lewicy Demokratycznej bardzo szczegółowo przeanalizował sprawozdanie Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka oraz Komisji Ustawodawczej o przedstawionym przez prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej projekcie ustawy o organizacji i postępowaniu przed Trybunałem Konstytucyjnym. Klub popiera generalne myśli zawarte w tym przedłożeniu - zresztą dawaliśmy temu wyraz i w pierwszym czytaniu, i podczas prac połączonych komisji. Niewątpliwie ustawa jest potrzebna do tego, aby można było wdrożyć Konstytucję Rzeczypospolitej Polskiej. Również w odniesieniu do nowego instrumentu demokratycznego skargi konstytucyjnej wielokrotnie - jak pan marszałek i Wysoka Izba pamiętają - podkreślaliśmy jej znaczenie, eksponując walory nowej konstytucji.</u>
          <u xml:id="u-295.1" who="#JerzyJaskiernia">Pan poseł sprawozdawca Wit Majewski bardzo szczegółowo przedstawił wszystkie dylematy. I w zasadzie jedynym problemem, który powstał wokół tej ustawy, ale ważnym, jest to, że już w trakcie przygotowań do drugiego czytania zabrali głos prezes Trybunału Konstytucyjnego pan profesor Andrzej Zoll oraz I prezes Sądu Najwyższego profesor Adam Strzembosz, podnosząc szereg kwestii istotnych, które muszą być w chwili obecnej rozważone.</u>
          <u xml:id="u-295.2" who="#JerzyJaskiernia">Uważamy, panie marszałku, Wysoka Izbo, że ujęcie tych kwestii w postaci poprawek będzie sprzyjało dalszym analizom, których dokonują połączone komisje, ponieważ niewątpliwie w tym, co obaj panowie prezesi przedkładają, jest szereg argumentów godnych rozważenia.</u>
          <u xml:id="u-295.3" who="#JerzyJaskiernia">Klub Sojuszu Lewicy Demokratycznej nie będzie popierał wniosków mniejszości. Przy tym z góry zaznaczamy, że wniosek mniejszości nr 3 jest racjonalny, choć nie idzie wystarczająco daleko. W tym wypadku jesteśmy zgodni z tym, co postulował w swoim materiale pan prezes Zoll, który sygnalizował, że musi być mechanizm powodujący, iż ustawy uznane za sprzeczne z konstytucją, w przypadku braku reakcji Sejmu, będą znikały z systemu prawa, będą traciły swoją moc obowiązującą. Aczkolwiek w przeszłości mieliśmy krytyczny stosunek do tego rozwiązania, wynikał on z faktu, że kwestionowaliśmy prawo Trybunału Konstytucyjnego do tego, żeby sam sobie taką kompetencję przyznawał. Wydawało nam się, że żaden organ nie powinien być sędzią w swojej sprawie. Uważaliśmy, że ta kwestia powinna być rozstrzygnięta w ustawie, a w szczególności w konstytucji, ponieważ jest to kwestia bardzo daleko idąca. Natomiast oczywiście istniał problem, co się dzieje w sytuacji braku reakcji parlamentu na decyzje Trybunału Konstytucyjnego.</u>
          <u xml:id="u-295.4" who="#JerzyJaskiernia">Nasza poprawka, Wysoka Izbo, idzie dalej niż poprawka Unii Wolności, dlatego że my nie tylko przewidujemy sytuację braku rozpatrzenia przez Sejm orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego, lecz również bierzemy pod uwagę sytuację, gdy Sejm nie dokonał stosownej zmiany ustawowej czy też nie uchylił przepisu, którego zgodność z konstytucją została podważona. Wydaje się bowiem, że bez tego uzupełnienia konstrukcja byłaby niepełna. Bo co z tego, że Sejm rozpatrzył orzeczenie, jeśli nie podjął żadnych działań i w dalszym ciągu utrzymuje się sytuacja, kiedy obowiązuje ustawa obarczona sprzecznością. Tak więc uważamy, że należy to rozszerzyć, proponując następujące brzmienie w ust. 4 art. 89: Orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego o niezgodności ustawy z konstytucją, które nie zostało rozpatrzone przez Sejm w terminie 6 miesięcy od dnia przedłożenia Sejmowi orzeczenia przez prezesa Trybunału lub rozpatrzone zostało, ale Sejm nie zmienił bądź nie uchylił przepisów z konstytucją niezgodnych, jest ostateczne i powoduje uchylenie ustawy lub tych przepisów z dniem ogłoszenia w Dzienniku Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej obwieszczenia prezesa Trybunału o utracie mocy obowiązującej.</u>
          <u xml:id="u-295.5" who="#JerzyJaskiernia">Podkreślam: jest to paralelne z tym, co obejmuje wniosek mniejszości nr 3, ale idzie dalej. Sądzę, że tutaj pan prezes Zoll ma rację. Dlatego też korzystamy z jego sugestii i przedkładamy stosowną propozycję.</u>
          <u xml:id="u-295.6" who="#JerzyJaskiernia">Druga nasza poprawka, panie marszałku, Wysoka Izbo, wiąże się z uwagami pana prezesa Strzembosza. Rzeczywiście istnieje pewne ryzyko tzw. czwartej instancji — że najpierw się wyczerpie wszystkie instancje, które prawo przewiduje, a później będzie się traktowało zarzut niekonstytucyjności jako swoistą czwartą instancję, co w sposób istotny będzie wydłużało postępowanie i co odbędzie się kosztem sprawności wymiaru sprawiedliwości. Dlatego też proponujemy, aby w art. 46 ust. 1 kropkę zastąpić przecinkiem i dodać klauzulę: „jeżeli zarzut niekonstytucyjności przepisu prawa był podniesiony w toku postępowania sądowego lub administracyjnego”. Ma to być bowiem bodziec służący temu, aby ktoś, kto przedstawi taki zarzut i ma wiedzę o potencjalnej sprzeczności z konstytucją, ujawnił to w postępowaniu, tak aby jeszcze w trakcie tego postępowania odpowiednio można było sprawę rozstrzygnąć, aby nie tworzyć sytuacji takiej, że to będzie taka kolejna próba: jak nie wyjdą inne próby, to jeszcze zostanie ta czwarta droga — zarzut niekonstytucyjności. Tak więc wydaje się, że takie rozwiązanie jest zasadne.</u>
          <u xml:id="u-295.7" who="#JerzyJaskiernia">Dajemy również alternatywne propozycje ewentualnych zmian w Kodeksie postępowania administracyjnego i w Kodeksie postępowania cywilnego. Szczegółowo ich nie referuję, one w jakimś sensie są alternatywne w stosunku do rozwiązania, które przed chwilą przedstawiłem. Ale, panie marszałku, kierujemy się tym, że czeka nas jednak w komisjach analiza tego, które z rozwiązań będzie korzystniejsze. I stąd niejako dajemy alternatywne propozycje, po to żeby jeszcze w trakcie prac komisji zastanowić się, który wariant będzie bardziej sprzyjał jakości tej ustawy i celom, którym ona ma służyć.</u>
          <u xml:id="u-295.8" who="#JerzyJaskiernia">I wreszcie w art. 93 proponujemy, żeby ustawa weszła w życie z dniem 17 października 1997 r., a więc z dniem wejścia w życie konstytucji, z wyjątkiem przepisów art. 88 ust. 2 i 3, które by wchodziły po upływie 7 dni od dnia ogłoszenia. Chodzi o to, że gdybyśmy utrzymali generalne vacatio legis, powstałby zarzut sprzeczności z konstytucją rozwiązań kadencyjnych, które proponujemy w ustawie. Dlatego też musimy to wprowadzić wcześniej niż konstytucję, bo wtedy dopiero nie występuje zjawisko sprzeczności tych rozwiązań z nową konstytucją.</u>
          <u xml:id="u-295.9" who="#JerzyJaskiernia">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Wydaje się, że przyjęcie tych rozwiązań uszanuje kwestie, które wzbudzały kontrowersje. Oczywiście wiemy, że prof. Zoll miał dalej idące postulaty, ostrzegał nas przed lawinami, które się mogą pojawić, ale jednak klub Sojuszu Lewicy Demokratycznej stoi na gruncie tezy, że art. 190 ust. 4 konstytucji jest tutaj czytelny. I aczkolwiek możemy się zastanawiać, czy nie poszliśmy zbyt daleko w konstytucji — jednak to już jest konstytucja, to w każdym razie będzie konstytucja — to tutaj bardzo wyraźnie powiedziano: „Orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego o niezgodności z konstytucją, umową międzynarodową lub ustawą aktu normatywnego, na podstawie którego zostało wydane prawomocne orzeczenie sądowe, ostateczna decyzja administracyjna lub rozstrzygnięcie w innych sprawach, stanowi podstawę do wznowienia postępowania, uchylenia decyzji lub innego rozstrzygnięcia na zasadach i w trybie określonych w przepisach właściwych dla danego postępowania”. Otóż wydaje się, że przy tej jednoznaczności pole manewru konstytucyjnego jest jednak zamknięte. I aczkolwiek w sensie pragmatycznym możemy podzielać opinię prof. Zolla, że określone skutki mogą się pojawić (są doświadczenia porównawcze), niemniej jednak możemy poruszać się już tylko w ramach konstytucyjnych. Stąd, Wysoka Izbo, propozycje Sojuszu Lewicy Demokratycznej, które w swoim imieniu i posła Pańtaka przedkładam panu marszałkowi, są tymi, które się mieszczą w konstytucji, w naszej ocenie nie są sprzeczne z konstytucją, to zawężenie w art. 46 ust. 1 pozostaje w granicach tego, co konstytucja dozwala, natomiast nie wychodzi poza granice konstytucyjne, bo tutaj jednak relacja tej ustawy do konstytucji jest jednoznaczna. Będziemy musieli się w innym trybie zastanowić, jak zapanować nad sytuacją, którą skądinąd ta bardzo ważna demokratyczna instytucja może wywoływać. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-295.10" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-296">
          <u xml:id="u-296.0" who="#AleksanderMałachowski">Dziękuję panu posłowi Jerzemu Jaskierni.</u>
          <u xml:id="u-296.1" who="#AleksanderMałachowski">Proszę pana posła Ignacego Półćwiartka z Polskiego Stronnictwa Ludowego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-297">
          <u xml:id="u-297.0" who="#IgnacyPółćwiartek">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Klub Parlamentarny Polskiego Stronnictwa Ludowego, w którego imieniu przemawiam, popiera przedstawiany projekt ustawy o organizacji i postępowaniu przed Trybunałem Konstytucyjnym i zawarte w nim rozwiązania. Jedna nowa ustawa, nie kilka dotychczas obowiązujących, spowoduje, że w sposób jasny i klarowny zostaną określone zasady i tryb postępowania przed Trybunałem, rozszerzy jego kompetencje i zakres działania. Omawiany projekt, składający się z kilku części, reguluje kwestie organizacji Trybunału, status sędziów i ich kompetencje, przedstawia także w czytelny sposób tryb postępowania przed Trybunałem, w sprawach nie uregulowanych odsyła zaś do przepisów Kodeksu cywilnego. Novum w polskim prawodawstwie jest skarga konstytucyjna przysługująca każdej będącej pod jurysdykcją państwa polskiego osobie fizycznej, której konstytucyjne prawo zostało naruszone. Natomiast Trybunał nie powinien się wikłać w rozstrzyganie sporów kompetencyjnych dotyczących organów administracji czy instytucji nie będących organami konstytucyjnymi. Orzekając w ramach swych kompetencji, Trybunał będzie związany granicami wniosku i nie powinien z własnej inicjatywy rozszerzać tego wniosku, pytania prawnego czy skargi, co także jest prawidłowym rozwiązaniem proponowanym w tym projekcie.</u>
          <u xml:id="u-297.1" who="#IgnacyPółćwiartek">Kwoty, które są niezbędne do dobrej organizacji prac Trybunału, zostały przewidziane w budżecie na 1997 r.</u>
          <u xml:id="u-297.2" who="#IgnacyPółćwiartek">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu mojego klubu chciałbym się odnieść do wniosków mniejszości.</u>
          <u xml:id="u-297.3" who="#IgnacyPółćwiartek">1. Jeśli chodzi o art. 5 ust. 3, to jesteśmy przeciwni wykreśleniu wyrazów: „lub Naczelnego Sądu Administracyjnego”, gdyż uważamy, że sędziowie NSA posiadają pełne kwalifikacje upoważniające ich do zasiadania w Trybunale Konstytucyjnym.</u>
          <u xml:id="u-297.4" who="#IgnacyPółćwiartek">2. Jeśli chodzi o art. 29 ust. 2 i wniosek, by po wyrazach: „przed Trybunałem” dodać wyrazy: „marszałek Sejmu”, to mój klub popiera ten wniosek, stawiając osobę marszałka Sejmu jako przedstawiciela całego parlamentu, a nie poszczególnych ugrupowań politycznych.</u>
          <u xml:id="u-297.5" who="#IgnacyPółćwiartek">3. Jeśli chodzi o art. 89, to jesteśmy przeciwni dodaniu ust. 4 w brzmieniu: „Orzeczenie Trybunału o niezgodności ustawy z konstytucją, które nie zostało rozpatrzone przez Sejm w terminie sześciu miesięcy od dnia przedłożenia Sejmowi orzeczenia przez prezesa Trybunału jest ostateczne i powoduje uchylenie ustawy z dniem ogłoszenia w Dzienniku Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej obwieszczenia prezesa Trybunału o utracie mocy obowiązującej”. Nowo przyjęta ustawa konstytucyjna rozstrzyga tę kwestię jednoznacznie. Po 2 latach obowiązywania ustawy zasadniczej rozstrzygnięcia Trybunału Konstytucyjnego będą ostateczne i wobec tego zbędny jest zapis tymczasowo rozstrzygający tę kwestię.</u>
          <u xml:id="u-297.6" who="#IgnacyPółćwiartek">Klub Polskiego Stronnictwa Ludowego będzie głosował za przyjęciem proponowanego projektu ustawy. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-297.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-298">
          <u xml:id="u-298.0" who="#AleksanderMałachowski">Dziękuję panu posłowi Ignacemu Półćwiartkowi.</u>
          <u xml:id="u-298.1" who="#AleksanderMałachowski">Proszę obecnie pana posła Jerzego Ciemniewskiego z Unii Wolności.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-299">
          <u xml:id="u-299.0" who="#JerzyCiemniewski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Muszę powiedzieć, że z pewnym niepokojem i niepewnością zabieram głos w tej debacie, w debacie nad jednym z najpoważniejszych problemów ustrojowych, jakim jest ustawa o organizacji i postępowaniu przed Trybunałem Konstytucyjnym. Trybunał Konstytucyjny jest w ogóle instytucją ustrojową stosunkowo młodą na gruncie polskiego prawa ustrojowego i nie wytworzyły się, tak jak w wypadku innych instytucji ustrojowych, pewne, powiedziałbym, aksjomaty dotyczące organizacji bądź procedur postępowania. Wydaje mi się, że trzeba ogromnego wysiłku intelektualnego i dużej wyobraźni przy konstruowaniu różnych rozwiązań, zarówno ustrojowych, jak i proceduralnych. Myślę, że nie daliśmy sobie dostatecznie dużo czasu na przemyślenia, na refleksje nad pewnymi rozwiązaniami; pracowaliśmy intensywnie przy stosunkowo niewielkim zainteresowaniu posłów. A wprowadzane do naszego systemu prawnego zupełnie nowe instytucje, takie jak powszechna skarga konstytucyjna, nie są zakorzenione w sposobie myślenia prawników. Zaniepokojenie mojego klubu wzbudził szczególnie fakt, że proponowane w tej ustawie rozwiązania wywołały krytyczną ocenę najwyższych autorytetów prawniczych Rzeczypospolitej.</u>
          <u xml:id="u-299.1" who="#JerzyCiemniewski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Nie podzielam poglądów w przedmiocie zagrożeń, a w każdym razie gdy chodzi o sposób rozwiązywania tych zagrożeń, być może realnych, które przedstawił w znanym wywiadzie w „Rzeczpospolitej” pan prezes Trybunału Konstytucyjnego na temat konieczności ograniczenia dopuszczalności wznowienia postępowania w przypadku orzeczenia o niekonstytucyjności aktu tylko do osoby, która wnosiła skargę konstytucyjną. Tutaj pozbawienie tego prawa innych osób, których prawa zostały naruszone aktem niekonstytucyjnym, uważam za nie mieszczące się w normach konstytucji i pozostające w sprzeczności z samą istotą skargi konstytucyjnej na akt o charakterze generalnym, na akt, który działa erga omnes. Jeżeli działa akt erga omnes, to i orzeczenie, które kwestionuje, które podważa prawny charakter tego aktu, musi działać, w moim przekonaniu, erga omnes.</u>
          <u xml:id="u-299.2" who="#JerzyCiemniewski">Podobnie nie wydaje mi się dopuszczalne na gruncie sformułowań konstytucyjnych - i tutaj zasadniczo różnię się w poglądach od pana posła Jaskierni, przedstawiającego stanowisko klubu SLD, co do możliwości tych ograniczeń, jakie proponuje I prezes Sądu Najwyższego pan prof. Strzembosz - prawo do skargi konstytucyjnej tylko w przypadku, gdy zarzut niekonstytucyjności padł w toku postępowania sądowego czy administracyjnego i w efekcie żeby skarga konstytucyjna była dopuszczalna tylko wówczas, gdy sąd czy organ administracji nie skorzystałyby z procedury zwrócenia się z pytaniem prawnym. Skutki takiej sytuacji pomijam w tym miejscu, ale nie pomijam w sposobie myślenia treści przepisu konstytucyjnego, który przyznaje wszystkim prawo do skargi na prawomocne orzeczenie sądowe czy administracyjne. Powtarzam: prawo jest do skargi na prawomocne orzeczenie. Tak więc tutaj uczynienie warunku wstępnego, że w toku postępowania tego rodzaju ograniczenie można było wprowadzić - wydaje mi się - pozostawałoby w sprzeczności z treścią tego przepisu. Ale poza tym niepomiernie wydłużyłoby procedury, postępowanie, które ma doprowadzić do wydania prawomocnego orzeczenia. Już dzisiaj ten okres trwania postępowania, które się kończy prawomocnym orzeczeniem, jest bardzo długi. W ten sposób zafundowalibyśmy sobie jako regułę, z ostrożności procesowej, w każdym nieomal postępowaniu zwracanie się z pytaniem prawnym do Trybunału Konstytucyjnego. Wprowadzilibyśmy do toku postępowania prowadzącego do wydania prawomocnego orzeczenia jeszcze jedną taką instytucję przedłużającą. Czym innym jest sytuacja, kiedy orzeczenie jest prawomocne i skarga konstytucyjna atakuje prawomocne orzeczenie i podstawę prawną, na mocy której zostało wydane prawomocne orzeczenie. Mało tego, nie zawsze w postępowaniu wiadomo, który przepis zostanie zastosowany do podjęcia rozstrzygnięć. Nie wiem, czy w postępowaniu karnym administracyjnym, czy w postępowaniu sądowym zostanie zastosowany taki czy inny przepis. Wiem, na gruncie jakich przepisów występuję z moimi roszczeniami, czy występuje się z roszczeniami wobec mnie, ale nie wiem, na jakim przepisie ostatecznie oprze się organ rozstrzygający. Nie widzę wobec tego możliwości pójścia tą drogą, którą proponują pan prezes Strzembosz i pan poseł Jaskiernia. To wszystko prowadzi nas do jednego wniosku, że to nie są sprawy, które można rozstrzygnąć teraz, na tej sali.</u>
          <u xml:id="u-299.3" who="#JerzyCiemniewski">Nasz klub proponuje do tego projektu ustawy trzynaście poprawek o różnym znaczeniu. Niektóre mają charakter redakcyjny, ale niektóre mają, naszym zdaniem, bardzo istotne znaczenie. Takie znaczenie ma, z punktu widzenia realizacji praw obywatela, przepis - który proponujemy - ażeby Trybunał mógł orzekać zwrot kosztów postępowania przed Trybunałem nie tylko wówczas, kiedy uzna skargę konstytucyjną, ale również, w uzasadnionych przypadkach, gdy nie uwzględni skargi konstytucyjnej - na przykład kiedy już rozstrzygnął taką sprawę i oddala skargę konstytucyjną - która jest zasadna, ale nie dojdzie do rozstrzygnięcia, ponieważ już poprzednio Trybunał Konstytucyjny rozstrzygnął analogiczną sprawę. Wydaje się, że to jest ważna kwestia dotycząca dostępności procedur dla obywateli.</u>
          <u xml:id="u-299.4" who="#JerzyCiemniewski">Mamy poprawkę, którą powinno się wprowadzić ze względu na dostępność akt sprawy dla opinii publicznej. Uważamy, że nie tylko osoby mające interes prawny mogą dochodzić...</u>
          <u xml:id="u-299.5" who="#JerzyCiemniewski">Panie marszałku, ten sygnał wskazuje, że pośpiech, w jakim pracujemy nad tak ważną ustawą, nad podstawową ustawą ustrojową, nie pozwala przedstawić bardzo istotnych argumentów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-300">
          <u xml:id="u-300.0" who="#AleksanderMałachowski">Jeżeli pan uważa, że do rozwinięcia pełnych wniosków potrzebny panu jest jeszcze czas, proszę się nie liczyć z sygnałem. Wyrażam zgodę na to, żeby pan się nie ograniczał. Sprawa jest zbyt ważna, żeby ją zamykać.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-301">
          <u xml:id="u-301.0" who="#JerzyCiemniewski">Będę się starał nie nadużywać uprzejmości pana marszałka i Wysokiej Izby i jeszcze powiem o kilku poprawkach.</u>
          <u xml:id="u-301.1" who="#JerzyCiemniewski">Proponujemy poprawkę, która przewiduje, iż poglądy wyrażone przez Trybunał Konstytucyjny orzekający w pełnym składzie wiążą składy 3-osobowe i 5-osobowe. Uważamy, że tutaj powinna zostać przyjęta zasada, która jest przyjęta w orzeczeniach Sądu Najwyższego. Proponujemy, ażeby to był art. 76a.</u>
          <u xml:id="u-301.2" who="#JerzyCiemniewski">Jeśli chodzi o sprawę wznowienia postępowania, to proponujemy zmiany w art. 82, odnoszącym się do postępowania administracyjnego, i w art. 83, odnoszącym się do postępowania cywilnego.</u>
          <u xml:id="u-301.3" who="#JerzyCiemniewski">Z satysfakcją usłyszeliśmy, że klub Sojuszu Lewicy Demokratycznej jest skłonny rozszerzyć treść mojego wniosku mniejszości. Przedstawiam poprawkę w imieniu mojego klubu, która jest tej samej treści - w odniesieniu do art. 89 ust. 4 - jak ta, którą przedstawił pan poseł Jaskiernia.</u>
          <u xml:id="u-301.4" who="#JerzyCiemniewski">Wreszcie, Wysoka Izbo, proponujemy, ażeby rozszerzyć już w tej chwili zasadę, iż kadencja sędziów Trybunału Konstytucyjnego trwa 9 lat od dnia wyboru w odniesieniu do wszystkich sędziów, którzy wykonują swoje funkcje. Jest to propozycja idąca, powiedziałbym, w tym samym kierunku jak ta przedstawiona przez Sojusz Lewicy Demokratycznej w treści art. 93. Uważamy, że to różnicowanie jest ze szkodą dla idei, która przyświecała zmianie sposobu liczenia kadencji, idei takiej grupowej wymiany, która została odrzucona przez nową konstytucję. W ten sposób, jeżeli przyjmiemy już w tej chwili 9-letnią kadencję dla wszystkich sędziów, doprowadzimy do tego, że zróżnicowanie kadencji poszczególnych osób szybciej zadziała. Te poprawki składam na ręce pana marszałka. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-301.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-302">
          <u xml:id="u-302.0" who="#AleksanderMałachowski">Dziękuję bardzo, panie profesorze. Dziękuję za wystąpienie.</u>
          <u xml:id="u-302.1" who="#AleksanderMałachowski">Przemawiał pan poseł Jerzy Ciemniewski.</u>
          <u xml:id="u-302.2" who="#AleksanderMałachowski">Proszę obecnie pana posła Stanisława Rogowskiego z Unii Pracy.</u>
          <u xml:id="u-302.3" who="#AleksanderMałachowski">Jest to ostatni zapisany do głosu mówca.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-303">
          <u xml:id="u-303.0" who="#StanisławRogowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Ustawa, nad którą dzisiaj dyskutujemy, jest oczywiście konieczna. Nie ma w ogóle dwóch zdań co do tego, że gdyby parlament tej kadencji nie zakończył prac nad ustawą, która by dostosowała przepisy o funkcjonowaniu Trybunału Konstytucyjnego do nowych treści zawartych w konstytucji, byłaby to rzeczywiście działalność niepełna i wadliwa. Trybunał Konstytucyjny, który ma już ponad 10-letnią historię, funkcjonował dotychczas pod rządami różnych przepisów konstytucyjnych. Jego ewolucja była zresztą bardzo interesująca pod względem naukowym, prześledzenie różnych etapów działalności uzyskuje teraz w pewnej mierze nowe treści, wynikające właśnie z przepisów konstytucyjnych. W pewnym sensie to, o czym dzisiaj dyskutujemy, pewne postanowienia tej ustawy zostały już zdeterminowane przepisami konstytucji. Zasadnicza dyskusja odbyła się w czasie obrad Komisji Konstytucyjnej, a także w czasie obrad Zgromadzenia Narodowego. Wtedy przesądziliśmy wiele spraw wzbudzających ogromne kontrowersje i ten model Trybunału Konstytucyjnego, który w konstytucji został zawarty, jest dyskusyjny. Można by tutaj podnosić pewne sprawy, ale został on przesądzony. Dlatego też ustawa, którą uchwalimy, będzie niejako dopełnieniem tego, co zostało tutaj zrobione - oczywiście dopełnienie zawsze może być lepsze i gorsze. Dlatego dobrze się stało - z jednej strony dobrze, z drugiej źle - że kończymy prace, że - mam nadzieję - zdążymy jako parlament z pracami nad tą ustawą. Z drugiej strony można by powiedzieć, że właściwie pewne przyspieszenie ostatnio prac nad ustawą, o której mówimy, może faktycznie nie służyć tej ustawie. Dobrze, że zgłoszono cały szereg poprawek; od razu muszę powiedzieć, że nasz klub poprawek nie zgłasza, aczkolwiek mieliśmy przygotowane pewne poprawki, ale one korespondują z tym, co już zostało zgłoszone. Myślę, że w czasie prac komisji będzie można w ramach tych poprawek i zgłoszonych wcześniej wniosków mniejszości wypracować jakiś optymalny kształt tej ustawy. Mogę powiedzieć tak: ustawa właściwie potwierdza, bo inaczej zresztą nie może, rolę i rangę Trybunału Konstytucyjnego.</u>
          <u xml:id="u-303.1" who="#StanisławRogowski">Oczywista sprawa, że Trybunał Konstytucyjny, który jest koniecznym elementem funkcjonowania prawa w każdym państwie demokratycznym, czyli w Polsce, wpisał się już tutaj swoją działalnością i uzyskał pozycję taką, jaka była wynikiem tej działalności. Oczywiście głosy krytyczne też były wynikiem tej działalności. Oczywiście żaden organ państwowy, żaden w ogóle byt, żadna instytucja nie jest doskonała. Tak samo dyskusyjne mogą być decyzje Sejmu, ustawy sejmowe, a także orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego. Niemniej jednak to, co i w konstytucji, i w ustawie Trybunał zyskuje, a więc po tej 2-letniej karencji ostateczność orzeczeń, znaczne rozszerzenie pola orzekania, jeśli chodzi o spory kompetencyjne, powszechna skarga konstytucyjna, jest rozwinięciem pewnych demokratycznych zasad, które stanowią ważny element całości funkcjonowania ustroju naszego państwa.</u>
          <u xml:id="u-303.2" who="#StanisławRogowski">Oczywiście można by tutaj powiedzieć, że pewne dylematy już w czasie prac nad tą ustawą dały się zauważyć, i te dylematy oczywiście istnieją. Częściowo, jak już mówiłem, są one pochodną dylematów rozstrzyganych przy uchwalaniu konstytucji. Przede wszystkim skład. Czy rzeczywiście przy tak szerokim, bo bardzo szerokim, zakresie kompetencji Trybunału, skład 15 sędziów jest wystarczający? Nam się wydaje, że nie. Ale w tym momencie już tego zmienić nie można. Druga sprawa - tryb wyboru. Co do trybu wyboru mieliśmy i przedtem, i obecnie pewne zastrzeżenia. Oczywiście najlepiej byłoby, żeby tryb wyboru był najbardziej odpolityczniony. Czy ten tryb wyboru rzeczywiście gwarantuje, że nie będzie tutaj klucza politycznego, że nie utworzą się swego rodzaju warstwy sędziów z powołania takiego czy innego składu politycznego parlamentu? Z drugiej jednak strony żadne inne rozwiązanie, a takie rozwiązania były np. proponowane przez środowiska prawnicze, też nie gwarantują całkowitego odpolitycznienia. Można by powiedzieć, że nie tyle leży to może w samym trybie, ile raczej w pewnym poziomie kultury politycznej, pewnego konsensu politycznego. Źle byłoby, gdyby rzeczywiście Trybunał Konstytucyjny stał się tym, o czym mówią niektórzy surowi krytycy jego działania, i przewidujący, że nie może być lepiej, lecz gorzej, i że jest to czy też może to być organ polityczny. Źle byłoby, gdyby to się rzeczywiście potwierdziło. Myślę, że kręgi polityczne, które będą wpływały na wyłanianie sędziów Trybunału Konstytucyjnego, będą dobrze rozumiały obosieczność takiego skrajnie politycznego podejścia do tych nominacji. Obosieczność, która w istocie może tylko wyrządzić wszystkim szkodę. Dlatego też po przedyskutowaniu bardzo wielu wariantów będziemy popierać pogląd, może nie z pełnym przekonaniem, ale w każdym razie pozostajemy z takim przekonaniem, że należy jednak zawierzyć klasie politycznej i temu trybowi, że rzeczywiście nie wywoła to efektów negatywnych. W każdym razie niczego lepszego nie byliśmy w stanie zaproponować.</u>
          <u xml:id="u-303.3" who="#StanisławRogowski">Podobnie jest ze sprawą wyłaniania prezesa i wiceprezesa. Tu również jest pewien dylemat. Proszę państwa, chciałbym zwrócić uwagę na dość istotną rolę zgromadzenia sędziów Trybunału Konstytucyjnego. To też jest pewną gwarancją, że Trybunał uzyska możliwość nominowania, wyłaniania spośród siebie - oczywiście niezupełnego, bo jest to rola prezydenta - tych, którzy powinni stać na czele Trybunału. Praktyka pokaże, czy to jest rzeczywiście dobre.</u>
          <u xml:id="u-303.4" who="#StanisławRogowski">Najwięcej kontrowersji wywołała - jak tu już mówiono - procedura związana z powszechną skargą konstytucyjną. Rozumiem, i nasz klub rozumie, pewne obawy związane z ewentualną masowością napływu skarg konstytucyjnych. Może tak być. Zresztą przy innych tego typu sprawach, np. przy procedurze badania konstytucyjności aktów, zupełnie zresztą w innym trybie, przez Sąd Najwyższy w Stanach Zjednoczonych, też mamy do czynienia z ogromną liczbą spraw i ze stosunkowo niewielką liczbą takich, które kończą się orzeczeniem. Wyobrażam sobie, że przy tak ogromnym nawale tych skarg nie wszystkie będą się mogły w takim czasie, który byłby realnie skuteczny, zakończyć orzeczeniem i że będzie to nie tylko rola orzekania w konkretnej sprawie, ale także pewnej interpretacji konstytucji, która będzie służyła później innym organom państwa do stosowania prawa w sposób zgodny z regułami konstytucji. A więc chodzi o pewne działania ogólne Trybunału, a nie tylko o działania w konkretnej sprawie.</u>
          <u xml:id="u-303.5" who="#StanisławRogowski">Z uwagą wysłuchałem propozycji zgłoszonej przez klub SLD odnośnie do pewnej próby ograniczenia. Oczywiście tak można zrobić, ale obawiam się, czy to będzie skuteczne. Przecież - mówił o tym pan poseł Ciemniewski - skoro wiadomo, że taki zarzut trzeba będzie wcześniej czy później postawić, to cóż szkodzi, aby ten zarzut został postawiony. Obawiam się, że nie jest to skuteczny środek. Jest to środek może wynikający z koncepcji idących w dobrym kierunku, ale chyba nieskuteczny.</u>
          <u xml:id="u-303.6" who="#StanisławRogowski">Wreszcie chciałbym powiedzieć o pewnym zakresie kompetencji, która dotychczas praktycznie była niemożliwa do stosowania, mianowicie o badaniu zgodności celów lub działalności partii politycznych. Tutaj Trybunał otrzymuje - podobnie jak w niedawno uchwalonej ustawie o partiach politycznych - realne możliwości funkcjonowania w tej sferze, m.in. poprzez współpracę z prokuratorem generalnym, zlecanie pewnych działań. I w tym wypadku rola Trybunału Konstytucyjnego, dotychczas pozostająca w cieniu, powinna być rolą ważną. Może nie aż tak bardzo, bo mam nadzieję, że nie będzie potrzeba aż tylu postępowań i badania zgodności celów lub działalności partii politycznych. Niemniej sam fakt, że Trybunał ma takie kompetencje, że może to badać, może się wypowiadać, będzie ważny.</u>
          <u xml:id="u-303.7" who="#StanisławRogowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Nasz klub uznaje potrzebę, niezbędność uchwalenia tej ustawy, jakkolwiek mieliśmy wiele wątpliwości i mamy je nadal. Jednak myślę, że ta ustawa - ewentualnie uzupełniona pewnymi poprawkami, konieczną zresztą poprawką wynikającą z wniosku mniejszości nr 3 i, w lepszym wydaniu, tą, która została zgłoszona przez pana posła Jaskiernię - będzie dobrze służyć Trybunałowi Konstytucyjnemu. Dlatego, nie mając innej możliwości, biorąc pod uwagę to, że zbliża się koniec kadencji, nie wnosimy zasadniczych zmian i poprawek i będziemy tę ustawę popierać, niezależnie od tego, czy przyjmie ona taki czy inny kształt, albowiem jest to ustawa wręcz niezbędna i w swoich podstawach dobrze dostosowana do przepisów konstytucji i do potrzeb Trybunału. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-303.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-304">
          <u xml:id="u-304.0" who="#AleksanderMałachowski">Dziękuję panu posłowi Stanisławowi Rogowskiemu.</u>
          <u xml:id="u-304.1" who="#AleksanderMałachowski">Lista posłów zapisanych do głosu została wyczerpana.</u>
          <u xml:id="u-304.2" who="#AleksanderMałachowski">Proszę obecnie o zabranie głosu prezesa Trybunału Konstytucyjnego pana profesora Andrzeja Zolla.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-305">
          <u xml:id="u-305.0" who="#AndrzejZoll">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Trybunał Konstytucyjny bardzo długo, bo od 1989 r., dopominał się o reformę swojego ustroju i kompetencji, o reformę procedury. Może to wstydliwe w tym miejscu przypominać o tym, że ściślej biorąc Trybunał Konstytucyjny jeszcze dzisiaj orzeka w oparciu o uchwałę Sejmu z 1985 r., której sam tryb wydania budzi poważne zastrzeżenia z punktu widzenia zgodności z konstytucją. Sprawa reformy postępowania przed Trybunałem Konstytucyjnym i reformy ustroju Trybunału Konstytucyjnego ma swoją historię. Na początku kadencji tego Sejmu został złożony projekt prezydenta Wałęsy. Projekt ten, pomimo jego przyjęcia w pierwszym czytaniu, nie doczekał się nawet rozpoczęcia nad nim prac w komisjach sejmowych. Także projekt prezydenta Kwaśniewskiego od listopada do końca maja znajdował się w stanie spoczywania. Dopiero w ostatnich tygodniach komisje sejmowe w imponującym tempie - trzeba to przyznać - przystąpiły do prac, nad których efektami dzisiaj Sejm obraduje.</u>
          <u xml:id="u-305.1" who="#AndrzejZoll">Chcę na samym wstępie podkreślić, że osobiście bardzo wysoko oceniam przedstawiony projekt ustawy. Ten akt jest prawidłowym aktem wykonawczym do norm zawartych w Konstytucji z 2 kwietnia 1997 r. Daje Trybunałowi konieczne instrumenty dla wykonywania jego kompetencji konstytucyjnych. Można by mnożyć komplementy pod adresem przedstawionego projektu, ze względu na czas nie będę powtarzał wyrażonych tutaj wcześniej poglądów. Natomiast w imieniu Trybunału Konstytucyjnego pragnę w tym miejscu podziękować osobom, które miały bardzo poważny wkład w opracowanie projektu tej ustawy.</u>
          <u xml:id="u-305.2" who="#AndrzejZoll">Wysoka Izbo! Tej generalnie pozytywnej ocenie nie przeczą uwagi, które ośmielam się podnieść, aby jeszcze na tym etapie prac legislacyjnych uniknąć ewentualnych błędów lub uzupełnić ewentualne luki. Niektóre z nich wydają się wynikiem tego bardzo szybkiego tempa prac komisji. Mogę wskazać przykładowo błąd w art. 47 — jest to pewien szczegół, wystarczy dopisanie słowa „nie”. Bardzo się cieszę, że wiele z tych uwag, które podnosiłem w publikacjach, zostało zauważonych i potraktowanych bardzo poważnie. Za to też składam tutaj podziękowanie.</u>
          <u xml:id="u-305.3" who="#AndrzejZoll">Chcę podkreślić, że najbardziej istotnym problemem, wynikającym zresztą z niezbyt precyzyjnego w tym miejscu sformułowania konstytucji, jest projektowana regulacja wznowienia postępowań administracyjnych, karnych, karnych skarbowych i cywilnych w wyniku orzeczenia przez Trybunał sprzeczności z konstytucją aktu normatywnego, który był podstawą wydanego orzeczenia lub decyzji. Zaproponowane regulacje (art. 82–86) oparte są na założeniu, że w przypadku takiego orzeczenia Trybunału każdy, w sprawie którego wydana została dana decyzja lub wydane zostało orzeczenie w oparciu o zakwestionowany przepis, ma prawo wystąpić z wnioskiem o wznowienie postępowania. Powtarzam — każdy, czyli nie tylko ten, kto wystąpił ze skargą konstytucyjną. Będę się starał jednak wykazać — wbrew niektórym stwierdzeniom — że rozwiązanie takie wcale nie musi wynikać w sposób konieczny z art. 190 ust. 4 konstytucji.</u>
          <u xml:id="u-305.4" who="#AndrzejZoll">Mój niepokój w tej sprawie wynika stąd, że przyjęte w projekcie ustawy rozwiązania, szczególnie jeśli chodzi o postępowanie administracyjne i cywilne... Postępowanie karne jest tutaj w trochę innej sytuacji. Jeżeli chodzi o postępowanie cywilne, to proszę zwrócić uwagę, że w projekcie dopisuje się pewne stwierdzenia do art. 408 Kodeksu postępowania cywilnego, czyli to dopisanie prowadzi do uchylenia terminu ograniczającego możliwość wystąpienia z wnioskiem o wznowienie postępowania. Czyli wszelkie tutaj ograniczenia proponuje się znieść, co rodzi jeszcze większe zagrożenie. Te propozycje prowadzić mogą do konsekwencji bardzo groźnych dla budżetu państwa i dla funkcjonowania administracji i wymiaru sprawiedliwości. Przytaczałem w przywoływanych już na tej sali publikacjach przykład z prawem podatkowym. To nie jest przykład hipotetyczny. Orzeczenie o niekonstytucyjności ustawy podatkowej, na której podstawie wydano kilka milionów decyzji podatkowych, może z jednej strony doprowadzić do ruiny skarb państwa, a z drugiej - zablokować funkcjonowanie władz podatkowych na skutek licznych wniosków o wznowienie postępowania.</u>
          <u xml:id="u-305.5" who="#AndrzejZoll">Czytając konstytucję, należy dojść do wniosku, że art. 190 ust. 3 stanowi, traktując to jako regułę, iż orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego nie mają mocy wstecznej. Orzeczenie obowiązuje od momentu jego ogłoszenia, chyba że Trybunał przesunie ten termin - ale tylko do przodu, nigdy wstecz. Art. 190 ust. 4 konstytucji musi być odczytywany jako wyjątek od tej reguły i powinien mieć zastosowanie - tak jak ma to miejsce w trybunale austriackim - tylko do postępowania, po którego zakończeniu wniesiona została skarga konstytucyjna. Konstytucja nie przewiduje uznania przez Trybunał Konstytucyjny ustawy za nieważną od początku. Takie orzeczenia są znane w niektórych trybunałach, na przykład w niemieckim, ale z tego trzeba wyciągnąć wniosek, a nie w tak szerokim zakresie projektować wznowienie postępowania. Moim zdaniem takie odczytanie konstytucji prowadzi do tego, że przepis art. 190 ust. 3 i przepis art. 190 ust. 4 są wzajemnie sprzeczne. Jeden mówi o działaniu orzeczeń Trybunału Konstytucyjnego do przodu, a drugi o działaniu tych orzeczeń wstecz.</u>
          <u xml:id="u-305.6" who="#AndrzejZoll">Przeciwko projektowanemu rozwiązaniu dotyczącemu wznowienia postępowania przemawia jeszcze jeden argument. Jak wytłumaczyć, panie posłanki, panowie posłowie, ograniczenie czasowe związane z wniesieniem skargi konstytucyjnej? Art. 46 projektu wymaga, aby została ona wniesiona w terminie 2 miesięcy. W stosunku do skarżącego ma działać zasada stabilności orzeczeń i wyroków, natomiast w stosunku do osób, które skargi nie wnosiły, ta zasada miałaby nie obowiązywać. Mogłyby one występować o wznowienie postępowania, w sprawach na przykład cywilnych, po 20 latach. Nie widzę konsekwencji w takim odczytaniu konstytucji.</u>
          <u xml:id="u-305.7" who="#AndrzejZoll">Jak wiadomo, konstytucja pozostawiła na okres 2 lat kompetencję Sejmu do odrzucania orzeczeń Trybunału Konstytucyjnego stwierdzających niezgodność ustawy uchwalonej przed wejściem w życie konstytucji z tą konstytucją. Przyjęte w projekcie w art. 89 rozwiązanie grozi powrotem do bardzo złej praktyki sprzed 1993 r. Nie będę tego tematu rozwijał, dlatego że zarówno pan poseł Jaskiernia, jak i pan poseł Ciemniewski i pan poseł Rogowski wypowiedzieli się już w tej sprawie. Przedstawiciel PSL wprawdzie miał tutaj inne zdanie, ale wydaje mi się, że sprawa jest naprawdę wyjątkowo ważna, szczególnie w kontekście właśnie skargi konstytucyjnej.</u>
          <u xml:id="u-305.8" who="#AndrzejZoll">Wysoka Izbo! Byłoby bardzo niedobrze, gdyby obywatel wygrał sprawę przed Trybunałem Konstytucyjnym, gdyby orzeczenie Trybunału stwierdzało, że ustawa, na której podstawie zapadło w jego sprawie orzeczenie, jest ustawą niekonstytucyjną, i gdyby następnie obywatel z tym orzeczeniem Trybunału został na lodzie, bo przez okres 2 lat Sejm mógłby nie rozpoznać orzeczenia, a nawet gdyby rozpoznał, mógłby nie zmienić ustawy. Niestety, dowodzą tego doświadczenia sprzed roku 1993. Przypominam orzeczenie emerytalne z 1991 r., które do dziś nie zostało wykonane, i wiele innych orzeczeń z okresu przed wejściem w życie „małej konstytucji”, które także do dziś nie zostały wykonane. Niedobrze by było, gdybyśmy do tej praktyki wrócili. Proponowana przez pana posła Jaskiernię poprawka rzeczywiście ten problem załatwia.</u>
          <u xml:id="u-305.9" who="#AndrzejZoll">Chciałbym nawiązać do tego, co powiedział pan poseł Ciemniewski w związku z art. 24. Chodzi o zwrot kosztów postępowania. Rzeczywiście ten przepis jest za wąsko zakreślony. Według art. 24 Trybunał zarządza zwrot kosztów postępowania w przypadku uwzględnienia skargi konstytucyjnej. Ale będą sytuacje również i inne, na przykład takie: Jest skarga konstytucyjna dotycząca określonego przepisu, jest już wyznaczony termin rozprawy, wpływają następne skargi dotyczące tego samego przepisu, Trybunał orzeka już w oparciu o tę wcześniejszą skargę, wydaje orzeczenie stwierdzające niezgodność ustawy z konstytucją, w pozostałych sprawach umarza postępowanie, nie ma potrzeby wydawania orzeczenia. Czy nie należy się tym osobom zwrot kosztów postępowania? Nie należy się zwrot kosztów wpisu? Przecież ich skarga też była uzasadniona, orzeczenie w ich sprawach też było oparte na niekonstytucyjnym przepisie.</u>
          <u xml:id="u-305.10" who="#AndrzejZoll">Może też być inna sytuacja. Trybunał Konstytucyjny może też dojść do wniosku, że ustawa jest zgodna z konstytucją, tylko pod warunkiem, że będzie w taki, a nie inny sposób interpretowana. To się zdarza. Niektóre orzeczenia Trybunału mają właśnie taki charakter. Nie została uwzględniona skarga, nie zostało wydane orzeczenie stwierdzające niezgodność ustawy z konstytucją, ale przecież bardzo dobrze, że ta skarga została złożona, bo zostało naprawione coś, co źle funkcjonowało w naszym porządku prawnym. I też w takich przypadkach powinien być zarządzany przez Trybunał zwrot kosztów postępowania. Wobec tego potrzebna jest generalna klauzula upoważniająca Trybunał do zarządzenia zwrotu kosztów w sytuacjach, w których uzna to za słuszne.</u>
          <u xml:id="u-305.11" who="#AndrzejZoll">Chciałbym tutaj nawiązać do poprawki, którą zgłosił I prezes Sądu Najwyższego, dotyczącej trybu wnoszenia skargi konstytucyjnej, a w szczególności wprowadzenia do artykułu - jeśli się nie mylę - 46 warunku, ażeby zarzut niekonstytucyjności był podniesiony w trakcie postępowania. Wysoka Izbo, to jest rozwiązanie znane na świecie, ustawodawstwo Rumunii przyjmuje taki tryb postępowania. Ale ja mam bardzo poważne obawy. Proszę sobie wyobrazić sprawę karną, w której mamy zastosowany areszt tymczasowy. No i teraz bardzo często jest zgłaszany wniosek o uznanie podstawy prawnej za niekonstytucyjną. Sprawa idzie do Trybunału Konstytucyjnego, terminy aresztu biegną, mogą się skończyć, oskarżonego trzeba wypuścić i dopiero potem Trybunał będzie orzekał. Wpłynie to w bardzo poważnym stopniu na przedłużenie postępowania. To nie jest odciążenie wymiaru sprawiedliwości, tylko przy tym bardzo dużym obciążeniu wymiaru sprawiedliwości jest to jeszcze dodatkowe skomplikowanie postępowania sądowego.</u>
          <u xml:id="u-305.12" who="#AndrzejZoll">Na koniec pozostawiam sprawę wyjątkowo ważną i delikatną. Projekt prezydenta przewidywał wydłużenie kadencji obecnego składu Trybunału Konstytucyjnego do 9 lat, a więc do czasu przewidzianego w konstytucji. Miało to uzasadnienie przede wszystkim w tym, aby nie wybierać w jednym okresie większej liczby sędziów, co mogłoby niekorzystnie oddziałać na zależność składu Trybunału od układu politycznego w Sejmie. Komisja odstąpiła od tej propozycji, proponując w zamian, aby sędziowie wybrani na podstawie poprzednich przepisów pełnili swoje funkcje indywidualnie - to bardzo ważne - przez okres 8 lat (art. 88 ust. 2 projektu). Cieszę się, że była tutaj zgoda wśród zabierających głos posłów, że jest konieczna poprawka w art. 93 i wprowadzenie do art. 93 ust. 2, gdyż w tym brzmieniu, jakie jest, art. 88 ust. 2 w dniu wejścia w życie konstytucji byłby właśnie przepisem niekonstytucyjnym.</u>
          <u xml:id="u-305.13" who="#AndrzejZoll">Projekt przez określenie wyjątku, dotyczącego czasu wejścia w życie odpowiedniego przepisu - chodzi o art. 88 ust. 3 w związku z art. 93 - umożliwia Sejmowi tej jeszcze kadencji wybór 3 sędziów mających uzupełnić skład Trybunału do liczby odpowiadającej konstytucji, czyli do 15 osób. Pan poseł sprawozdawca podkreślał zresztą, że to ważny element, aby w dniu wejścia w życie konstytucji skład Trybunału odpowiadał już normom konstytucji.</u>
          <u xml:id="u-305.14" who="#AndrzejZoll">Chciałbym zwrócić uwagę na pewną kwestię, aby uczulić Wysoką Izbę również na problemy, które się z tym wiążą. Zgodnie z obowiązującymi dzisiaj przepisami i projektowanym art. 88 ust. 2 w ciągu kilku miesięcy dobiegnie końca kadencja 3 sędziów wybranych jeszcze w 1989 r. Z pozostałych 9 sędziów, 8 było wybranych przez Sejm tej kadencji. Wybór kolejnych 3 sędziów przez ten sam Sejm spowoduje, że na 15 sędziów (w przyszłości) tylko 3 wybierać będzie Sejm przyszłej kadencji. Daję to zestawienie pod rozwagę.</u>
          <u xml:id="u-305.15" who="#AndrzejZoll">Sprawą zasadniczą dla prawidłowego funkcjonowania Trybunału Konstytucyjnego jest jego niezawisłość, niezależność od układu politycznego, który jest aktualnie w parlamencie. Równie ważne jest to, aby Trybunał nie był identyfikowany z takimi czy innymi opcjami politycznymi. Jest sprawą najwyższej wagi, aby wybór sędziów Trybunału Konstytucyjnego miał na względzie jedynie ich wiedzę, poziom moralny, a w szczególności brak podatności na wpływy polityczne.</u>
          <u xml:id="u-305.16" who="#AndrzejZoll">Wierzę, że przyszli sędziowie Trybunału Konstytucyjnego tym warunkom będą w pełni odpowiadać.</u>
          <u xml:id="u-305.17" who="#AndrzejZoll">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-305.18" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-306">
          <u xml:id="u-306.0" who="#AleksanderMałachowski">Dziękuję prezesowi Trybunału Konstytucyjnego panu profesorowi Zollowi.</u>
          <u xml:id="u-306.1" who="#AleksanderMałachowski">Proszę bardzo, pan poseł Jaskiernia ma pytanie do pana prezesa Zolla.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-307">
          <u xml:id="u-307.0" who="#JerzyJaskiernia">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Rozumiem, że pan prezes podtrzymuje swoją opinię co do interpretacji art. 190 ust. 3 i art. 190 ust. 4, bo to jest bardzo ważna interpretacja i pan to podnosił w publikacji na łamach „Rzeczpospolitej”. Rozumiem, że w dzisiejszym wystąpieniu podtrzymał pan tę sugestię o bardzo daleko idących skutkach.</u>
          <u xml:id="u-307.1" who="#JerzyJaskiernia">W związku z tym, że przecież nie jest tajemnicą, iż Trybunał oddziaływał na kształt tego projektu w różnych fazach, chciałbym, panie prezesie, zapytać: Czy mógłby pan zaoferować Izbie, chociażby w postaci podpowiedzi - kształt normy, która by wychodziła naprzeciw temu, co pan powiedział? Ponieważ jesteśmy przy drugim czytaniu, pan poseł Ciemniewski mówił o pewnym napięciu czasowym, ale jako minimum ważne jest to, żeby poprawka została wyartykułowana. Część poprawek, które zgłosiło SLD, miała właśnie taki charakter wrzucenia pewnej propozycji do gry po to, byśmy w komisjach mogli to jeszcze spokojnie przeanalizować. Dlatego zapytuję, czy pan dysponuje taką propozycją, która by wyczerpywała konstrukcję przez pana zaprezentowaną.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-308">
          <u xml:id="u-308.0" who="#AleksanderMałachowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-308.1" who="#AleksanderMałachowski">Czy są jeszcze pytania?</u>
          <u xml:id="u-308.2" who="#AleksanderMałachowski">Pan poseł Pańtak, proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-309">
          <u xml:id="u-309.0" who="#KazimierzPańtak">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam pytanie do pana profesora jako głowy Trybunału Konstytucyjnego, bo jest tu bardzo ważna sprawa. Mianowicie art. 194 stanowi, że Trybunał składa się z 15 sędziów. I nie byłoby problemu, gdyby „mała konstytucja”, która może być jeszcze częściowo stosowana, określała liczbę sędziów. „Mała konstytucja” nie określała jednak liczby sędziów, tylko ustawa określała, że sędziów jest 12.</u>
          <u xml:id="u-309.1" who="#KazimierzPańtak">Czy jest możliwe, żeby organ państwa, organ władzy sądowniczej nie był zgodny z konstytucją? To znaczy - bo jest zarzut, że my robimy to szybko - jeżeli my nie wybierzemy sędziów jeszcze w tej kadencji, to w praktyce może być tak, że Trybunał nie może od 17 października działać - ja mam tylko wątpliwość - dlatego że jest zasadą świętą w prawie: jeżeli skład sądu nie jest zgodny z ustawą, orzeczenia są nieważne. Tu jest analogicznie: jeżeli skład Trybunału jest niezgodny z ustawą, to jest jak gdyby zawieszenie. Nie mówię o tym, że nie może być w ogóle żadnej procedury, że jeżeli chodzi o skargi konstytucyjne, nie może to być wykonywane. Prosiłbym bardzo... W tej chwili odłożenie tej sprawy i nieprzyjęcie jutro ustawy może spowodować, że od 17 października nie mamy Trybunału Konstytucyjnego, nie może on działać. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-310">
          <u xml:id="u-310.0" who="#AleksanderMałachowski">Pan poseł Taylor, proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-311">
          <u xml:id="u-311.0" who="#JacekTaylor">Chcę spytać pana marszałka, czy możliwe jest wnoszenie przez posłów w takiej formie pytań do pana Zolla, prezesa Trybunału Konstytucyjnego, jak to posłowie robią. Wydaje mi się, że to jest sprzeczne z regulaminem Sejmu, i że na to będzie miejsce podczas posiedzenia komisji.</u>
          <u xml:id="u-311.1" who="#komentarz">(Poseł Jerzy Jaskiernia: Dlaczego sprzeczne?)</u>
          <u xml:id="u-311.2" who="#JacekTaylor">Z całą pewnością to jest niedopuszczalne.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-312">
          <u xml:id="u-312.0" who="#AleksanderMałachowski">Panie pośle, gdy przedstawiciel jakiegoś organu, czy to minister, czy prezes Trybunału występuje, to może odpowiadać na pytania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-313">
          <u xml:id="u-313.0" who="#JacekTaylor">Panie marszałku, jestem przeciwnego zdania, wypowiadać się prezes może, ale egzaminowany przez posłów być nie powinien.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-314">
          <u xml:id="u-314.0" who="#AleksanderMałachowski">Tak, zaraz uzyskamy podpowiedź. Nie chcę być mądrzejszy od pana.</u>
          <u xml:id="u-314.1" who="#AleksanderMałachowski">Jeśli pan pozwoli, za chwileczkę odpowiem na to pytanie.</u>
          <u xml:id="u-314.2" who="#komentarz">(Poseł Kazimierz Pańtak: Pan profesor może nie chcieć odpowiedzieć.)</u>
          <u xml:id="u-314.3" who="#AleksanderMałachowski">Nie ma tutaj szczegółowego postanowienia regulaminu Sejmu, był to obyczaj i w wielu przypadkach odpowiadali przedstawiciele różnych organów władzy, nie widzę więc powodu, dlaczego w tym przypadku nie mielibyśmy udzielić panu profesorowi Zollowi tego samego prawa, z którego korzystają inni. Jeśli pan profesor chce odpowiadać, nie widzę powodu, by mu zabronić.</u>
          <u xml:id="u-314.4" who="#AleksanderMałachowski">Czy są jeszcze pytania? Nie ma.</u>
          <u xml:id="u-314.5" who="#AleksanderMałachowski">Proszę bardzo, panie profesorze, o udzielenie wyjaśnień w związku z pytaniami, które zostały zadane.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-315">
          <u xml:id="u-315.0" who="#AndrzejZoll">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Nie jestem specjalistą od prawa konstytucyjnego, a w szczególności od regulaminu sejmowego, ale skoro zostały zadane pytania, to będę starał się na nie odpowiedzieć.</u>
          <u xml:id="u-315.1" who="#AndrzejZoll">Pytanie dotyczące art. 190 ust. 3 i ust. 4 wymaga najpierw rozstrzygnięcia, czy te przepisy są w stosunku do siebie jako zasada i wyjątek czy nie. Jeżeli przyjmiemy, że tak, to musimy stwierdzić, że zasada została wyrażona w art. 190 ust. 3, natomiast wyjątek w art. 190 ust. 4. Jeżeli ma być to wyjątek, w takim razie we wszystkich przypadkach orzeczeń stwierdzających niekonstytucyjność nie może być uruchamiana procedura podejmowania postępowania. Uważam, że rzeczą ustawy właśnie było ograniczyć w tych przepisach proceduralnych, a więc w Kodeksie postępowania administracyjnego, w Kodeksie postępowania cywilnego, krąg podmiotów uprawnionych do wznowienia postępowania. Ja ten przepis w ust. 4 mogę odczytać w ten sposób, że chodzi tu o postępowanie, w którego sprawie wniesiona była skarga konstytucyjna. I tak trzeba było to zapisać w art. 82 dotyczącym postępowania administracyjnego i w odpowiednim przepisie dotyczącym postępowania cywilnego. Nie wprowadzałbym tego ograniczenia do postępowania karnego, dlatego że ono się rządzi innymi zasadami, a poza tym tutaj wznowienie postępowania nie rodziłoby tych konsekwencji, które powstają przy postępowaniu administracyjnym i postępowaniu cywilnym. To jedna kwestia.</u>
          <u xml:id="u-315.2" who="#AndrzejZoll">Druga sprawa. Panie pośle, myślę, że art. 236 jest tu przepisem, który znakomicie pańskie wątpliwości rozwiązuje. W okresie 2 lat od dnia wejścia w życie konstytucji Rada Ministrów przedstawi Sejmowi projekty ustaw niezbędnych do stosowania konstytucji. Poza tym Trybunał Konstytucyjny, zgodnie z projektem ustawy, miałby możliwość orzekania w pełnym składzie. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-316">
          <u xml:id="u-316.0" who="#AleksanderMałachowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-316.1" who="#AleksanderMałachowski">Chciałbym wyjaśnić wątpliwość panu posłowi Taylorowi. Panie pośle, art. 111 wyraźnie daje prawo wyliczonej tu grupie osób do zabierania głosu poza kolejnością mówców zapisanych do głosu, więc automatycznie, jeśli chcą, to mogą się wypowiadać. Oczywiście pytanie może być pretekstem, ale nie ma możliwości pozbawienia głosu.</u>
          <u xml:id="u-316.2" who="#komentarz">(Poseł Jacek Taylor: Bardzo dziękuję panu marszałkowi za wyjaśnienie. Niemniej nadal uważam, że słusznie zakwestionowałem zadawanie pytań przez posłów.)</u>
          <u xml:id="u-316.3" who="#AleksanderMałachowski">Panie pośle, ja rozumiem, ale jest taki obyczaj w Sejmie i wielokrotnie to się już powtarzało, więc dlaczego dzisiaj nie miałoby być dopuszczone.</u>
          <u xml:id="u-316.4" who="#AleksanderMałachowski">Proszę, pan profesor Ciemniewski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-317">
          <u xml:id="u-317.0" who="#JerzyCiemniewski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Myślę, że to, co powiedział pan poseł Taylor, nie wynika z chęci ograniczenia komukolwiek prawa do wypowiedzi, tylko jest wyrazem pewnego szacunku wobec władzy sądowej. Czym innym bowiem jest wypowiedź przedstawiciela władzy sądowej w parlamencie - i temu daliśmy wyraz, formułując określenie, jaki charakter mają informacje prezesa Trybunału Konstytucyjnego w tej Izbie - czym innym zaś jest zadawanie pytań, które jest stosowne wobec rządu, bo on jest odpowiedzialny przed parlamentem, a niestosowne, w moim przekonaniu, wobec przedstawiciela władzy sądowej. Jak mi się wydaje, takie intencje powodowały panem posłem Taylorem. Sądzę, że ten podział władz nam się nie zawsze jasno rysuje, a powinien się objawiać na sali parlamentarnej w pewnej, powiedziałbym, kurtuazji wobec władzy sądowej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-318">
          <u xml:id="u-318.0" who="#AleksanderMałachowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-318.1" who="#AleksanderMałachowski">Podtrzymuję to, że jeśli mówi się o losie Trybunału Konstytucyjnego, to warto znać opinię w tej sprawie prezesa tego Trybunału. Nie widzę niczego niestosownego w tym, że prezes ma możność udzielenia odpowiedzi na pytania, które chcą zadać posłowie.</u>
          <u xml:id="u-318.2" who="#AleksanderMałachowski">Jeżeli nie ma pytań, to pragnąłbym zapytać pana ministra sprawiedliwości, który nie chce zabierać głosu. Czy pana zdaniem przedłożone poprawki chronią państwo - nazwijmy to tak ogólnie - przed niebezpieczeństwami, które zarysował pan profesor Zoll i o których wiemy z innych publikacji? Czy w tym momencie jesteśmy już pewni, że działanie tego prawa nie spowoduje lawiny wniosków, które mogą doprowadzić do ruiny budżet państwa, co byłoby bardzo niebezpieczne? Czy to, co zostało tu przedstawione, jest wystarczające?</u>
          <u xml:id="u-318.3" who="#AleksanderMałachowski">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-319">
          <u xml:id="u-319.0" who="#LeszekKubicki">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W związku z tym pytaniem chcę stwierdzić, że wiele zgłoszonych poprawek zmierzało w tym kierunku, aby spełnić funkcję ochrony, o którą pan marszałek pyta, czyli by zabezpieczyć interes publiczny przed ewentualną lawiną skarg, jakie byłyby konsekwencją uznania jakiegoś aktu normatywnego, który stał się podstawą orzeczeń sądowych lub decyzji administracyjnych, za nieważny. Jest tylko problem, czy wszystkie poprawki, które były tu zgłaszane, można uznać za konstytucyjnie dopuszczalne. Mam na przykład wątpliwości co do konstytucyjnej dopuszczalności drogi, którą pan prezes Zoll zaproponował w publikacji w „Rzeczpospolitej”, a którą dziś powtórzył.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-320">
          <u xml:id="u-320.0" who="#AleksanderMałachowski">To nie jest poprawka.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-321">
          <u xml:id="u-321.0" who="#LeszekKubicki">Słucham?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-322">
          <u xml:id="u-322.0" who="#AleksanderMałachowski">Ale to nie jest poprawka.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-323">
          <u xml:id="u-323.0" who="#LeszekKubicki">Ona była tutaj.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-324">
          <u xml:id="u-324.0" who="#AleksanderMałachowski">Nie ma takiej poprawki.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-325">
          <u xml:id="u-325.0" who="#LeszekKubicki">Mam taką wątpliwość.</u>
          <u xml:id="u-325.1" who="#LeszekKubicki">Natomiast zgłoszono tu inne poprawki, co do których można mieć zastrzeżenia natury legislacyjnej, jak sądzę. Odnoszę wrażenie, że najskuteczniejszą drogą, by zapobiegać sygnalizowanemu tu niebezpieczeństwu, byłoby właściwe ukształtowanie terminów wznowienia postępowania w przypadkach, gdy Trybunał Konstytucyjny wydał orzeczenie o niekonstytucyjności aktu normatywnego. Nie sądzę, aby możliwe było przyjęcie poprawki ograniczającej te skutki wyłącznie w stosunku do osoby, która wnosi skargę konstytucyjną. Natomiast zgodnie z prezentowanym tu poglądem pana posła Jaskierni - z którym się zgadzam, że ten artykuł konstytucji jest bardzo czytelny, on wyraźnie określa, iż właściwie jedyną drogą, która nam zostaje w tym stanie konstytucyjnym, jest stworzenie specjalnych terminów dotyczących możliwości występowania z wnioskiem o wznowienie postępowania w przypadku nieważności... I sądzę, że to jest droga, którą powinna iść komisja. Jedna ze zgłoszonych dziś poprawek miała właśnie taki charakter i za jej przyjęciem bym się opowiadał. Oczywiście, chodzi tu tylko o ograniczenie terminów wznowienia postępowania w odniesieniu do Kodeksu postępowania administracyjnego i Kodeksu postępowania cywilnego. Zgadzam się z wyrażonymi tu poglądami, że w żadnym wypadku te ograniczenia wznowienia postępowania nie mogłyby odnosić się do postępowań karnych. Tam muszą być terminy określone w Kodeksie postępowania karnego. Rozumiem, że w tej sprawie jesteśmy z panem prezesem Zollem zgodni, iż to jest ta specyficzna dziedzina, w której nie można stwarzać dalszych ograniczeń terminów wznowienia postępowania. Tak to rozumiem, panie marszałku.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-326">
          <u xml:id="u-326.0" who="#AleksanderMałachowski">Dziękuję bardzo panu ministrowi sprawiedliwości.</u>
          <u xml:id="u-326.1" who="#AleksanderMałachowski">Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji pana posła Wita Majewskiego.</u>
          <u xml:id="u-326.2" who="#AleksanderMałachowski">Proszę, aby pan odpowiedział na tę moją wątpliwość, bo ja bardzo bym nie chciał, żebyśmy nagle na jednym z ostatnich posiedzeń Sejmu doprowadzili do jakiejś sytuacji, w wyniku której zacznie się lawina roszczeń wobec skarbu państwa.</u>
          <u xml:id="u-326.3" who="#AleksanderMałachowski">Czy pan uważa, że zabezpieczenia, które zostały tu przedstawione, są wystarczające?</u>
          <u xml:id="u-326.4" who="#AleksanderMałachowski">To jest oczywiście moja prośba.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-327">
          <u xml:id="u-327.0" who="#WitMajewski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chcę podziękować za bardzo interesującą dyskusję, która na zakończenie prac nad tą ważką ustrojowo ustawą pozwala poczuć ogrom odpowiedzialności i zarazem problemów, jakie się wiążą z tym projektem.</u>
          <u xml:id="u-327.1" who="#WitMajewski">Chcę również nawiązać do tego momentu, kiedy pan poseł Ciemniewski kwestionował odpowiedzi pana prezesa Zolla na pytania z sali. Chcę powiedzieć, że w dzisiejszej debacie pan profesor Zoll nie występował jako władza sędziowska, tylko jako szef organu konstytucyjnego państwa. Jako szef ma on szereg uprawnień, również w zakresie prawa pracy, finansów - co przewidujemy w ustawie, a regulamin mówi o jego pewnych uprawnieniach parlamentarnych. I to jest normalne, że nie składa on sprawozdania odnoszącego się do spraw związanych z funkcją sędziowską, tylko odpowiada jako organ kierowniczy Trybunału. W tym zakresie może służyć Wysokiej Izbie radą, pomocą i doświadczeniem. Myślę, że nie byłoby w tym nic zdrożnego.</u>
          <u xml:id="u-327.2" who="#WitMajewski">Jeśli chodzi o zasadnicze problemy, to na wstępie mówiłem, że projekt ustawy od początku wywoływał dyskusję dotyczącą wielu problemów w zasadniczych dla niej rozstrzygnięciach. Oczywiście nasza debata w pełni to potwierdziła. Dyskusyjności i kontrowersyjności rozstrzygnięć byliśmy od początku świadomi. I oczywiście nikt tej odpowiedzialności nie zdejmie z Wysokiej Izby. Wysoka Izba musi podjąć i rozstrzygnąć problem, który poruszył pan marszałek, żeby w momencie wejścia w życie konstytucji najwyższy organ stojący na jej straży był gotów do działania.</u>
          <u xml:id="u-327.3" who="#WitMajewski">Natomiast ja bym się tak nie bał tych spraw związanych z możliwością wznowienia postępowania. Bo, tak jak mówiłem, parlament zawsze ma możliwość zmiany przepisu prawnego, tak by zadowalał wszystkich tych, których dotknęła niekonstytucyjność danego przepisu. I parlament zawsze ma sposób na rozwiązanie tej sytuacji. Sądzę, że również jesteśmy w tej szczęśliwej sytuacji, że konkretyzujemy i rozwijamy normy konstytucyjne, ale podejmujemy przepisy ustawy zwykłej. I w przypadku skargi konstytucyjnej czy nowych rodzajów postępowań w sporach konstytucyjnych, czy przy partiach politycznych dopiero praktyka będzie rozstrzygała o wielu problemach. I ja nie wykluczam, że nowelizacja tej ustawy będzie kiedyś potrzebna. Jest oczywiście ryzyko, że dzisiaj nie możemy do końca przewidzieć wszystkich konsekwencji i spraw z tym związanych.</u>
          <u xml:id="u-327.4" who="#WitMajewski">Konkludując, oczywiście komisja powinna w dniu jutrzejszym jeszcze po raz kolejny rozważyć wszystkie te problemy, które zostały zgłoszone. Była tu mowa o tym, że zbyt mało czasu poświęciliśmy na pracę nad tą ustawą, ale pamiętajmy, że myśmy pracowali nad rozwiązaniami dotyczącymi Trybunału w Komisji Konstytucyjnej Zgromadzenia Narodowego praktycznie przez 4 lata. Rozważaliśmy te sprawy non stop. To są konsekwencje decyzji, które Zgromadzenie Narodowe podjęło uchwalając konstytucję. I dlatego nie jest tak, że tego czasu było aż tak mało. Muszę również odpowiedzieć na wątpliwość pana prezesa Trybunału Konstytucyjnego. Zawiesiliśmy prace nad projektami prezydenckimi - bo rzeczywiście były dwa projekty poddane pierwszemu czytaniu - ponieważ Sejm uzależnił to od zakończenia prac nad konstytucją. Przecież gdybyśmy tego nie zrobili, to należałoby dzisiaj nowelizować tę ustawę. Bo na przykład sprawa tego dwuletniego okresu, w którym orzeczenia Trybunału nie są ostateczne, weszła w ostatniej fazie prac Komisji Konstytucyjnej. Tak więc wcześniejsze uchwalenie też niosło pewne zagrożenia.</u>
          <u xml:id="u-327.5" who="#WitMajewski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Jestem przekonany, że połączone komisje mogą jutro rozpatrzyć zgłoszone poprawki z udziałem przedstawicieli Trybunału Konstytucyjnego i rządu, i zaproponować Izbie swoje opinie co do ich przyjęcia.</u>
          <u xml:id="u-327.6" who="#WitMajewski">Sądzę, że powinniśmy tę ustawę przegłosować - tak zresztą było w większości stanowisk klubów wyrażanych w tej debacie - jeżeli chcemy, żeby przynajmniej Trybunał Konstytucyjny z dniem wejścia w życie konstytucji był organem w pełni zgodnym z konstytucją co do swoich kompetencji i trybu działania. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-327.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-328">
          <u xml:id="u-328.0" who="#AleksanderMałachowski">Dziękuję panu posłowi Majewskiemu.</u>
          <u xml:id="u-328.1" who="#AleksanderMałachowski">Wysoka Izbo! Czy są jeszcze pytania do posła sprawozdawcy, do ministra sprawiedliwości bądź do prezesa Trybunału Konstytucyjnego? Nie ma.</u>
          <u xml:id="u-328.2" who="#AleksanderMałachowski">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-328.3" who="#AleksanderMałachowski">W związku z tym, że w czasie drugiego czytania zgłoszono do przedłożonego projektu ustawy poprawki, Prezydium Sejmu proponuje, aby Sejm ponownie skierował projekt ustawy do Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka oraz do Komisji Ustawodawczej w celu przedstawienia dodatkowego sprawozdania.</u>
          <u xml:id="u-328.4" who="#AleksanderMałachowski">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm propozycję przyjął.</u>
          <u xml:id="u-328.5" who="#AleksanderMałachowski">Sprzeciwu nie słyszę. Propozycja została przyjęta.</u>
          <u xml:id="u-328.6" who="#AleksanderMałachowski">Na tym kończymy rozpatrywanie punktów porządku dziennego w dniu dzisiejszym.</u>
          <u xml:id="u-328.7" who="#AleksanderMałachowski">Dziękuję panu prezesowi Zollowi za udział w debacie.</u>
          <u xml:id="u-328.8" who="#AleksanderMałachowski">Dziękuję panu ministrowi sprawiedliwości.</u>
          <u xml:id="u-328.9" who="#AleksanderMałachowski">Nie ma komunikatów, nie ma także oświadczeń poselskich.</u>
          <u xml:id="u-328.10" who="#AleksanderMałachowski">Zarządzam zatem przerwę w obradach do dnia 1 sierpnia 1997 r. do godz. 9.</u>
          <u xml:id="u-328.11" who="#AleksanderMałachowski">Dziękuję wytrwałym.</u>
          <u xml:id="u-328.12" who="#komentarz">(Przerwa w posiedzeniu o godz. 23 min 14)</u>
        </div>
      </body>
    </text>
  </TEI>
</teiCorpus>