text_structure.xml 39.6 KB
<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
  <xi:include href="PPC_header.xml"/>
  <TEI>
    <xi:include href="header.xml"/>
    <text>
      <body>
        <div xml:id="div-1">
          <u xml:id="u-1.0" who="#PosełJerzyJaskiernia">Otwieram wspólne posiedzenie Komisji i podkomisji. Czy są uwagi do porządku obrad, który został państwu dostarczony na piśmie? Nikt się nie zgłasza. Porządek obrad został przyjęty. Rozpatrujemy sprawozdanie podkomisji nadzwyczajnej o komisyjnym projekcie ustawy o zmianie ustawy o finansowaniu gmin. Powołana przez nas podkomisja pracowała pod przewodnictwem pana posła Z. Janowskiego. Sprawozdanie zostało dostarczone państwu na piśmie, przystępujemy do jego rozpatrzenia.</u>
          <u xml:id="u-1.1" who="#PosełJerzyJaskiernia">Jeżeli ktoś z posłów czy przedstawicieli rządu lub Biura Legislacyjnego ma jakiekolwiek uwagi do tekstu sprawozdania, proszę je sygnalizować i będą one odpowiednio rozpatrywane. Czy są uwagi do preambuły art. 1?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-2">
          <u xml:id="u-2.0" who="#PosełPiotrBuczkowski">Uważam, że zanim przejdziemy do konkretnego decydowania o proponowanych przepisach nowelizacji, powinniśmy wysłuchać informacji Ministerstwa Finansów w sprawie planowanych wpływów z podatku dochodowego od osób fizycznych w przyszłym roku ze względu na to, że wolą parlamentu dokonaliśmy zmniejszenia progów podatkowych. Tymczasem propozycja zmian w ustawie o finansowaniu gmin zgłaszana była wtedy, gdy obowiązywały jeszcze stare stawki podatków.</u>
          <u xml:id="u-2.1" who="#PosełPiotrBuczkowski">Chciałbym uzyskać informacje, po pierwsze - dotyczące porównania planowanych wpływów podatkowych przy dawnych i nowych stawkach podatków, a po drugie - dotyczące wielkości zmniejszenia dochodów budżetowych z tego tytułu, a także dochodów wynikających z udziału gmin w tym podatku.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-3">
          <u xml:id="u-3.0" who="#PosełJerzyJaskiernia">Proszę przedstawiciela Ministerstwa Finansów o przedstawienie stanowiska rządu w tym zakresie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-4">
          <u xml:id="u-4.0" who="#DyrektorDepartamentuBudżetuPaństwawMinisterstwieFinansówElżbietaSuchocka">W związku ze zmianą stawek podatkowych ogólne wpływy z podatku dochodowego od osób fizycznych zmniejszą się z ponad 41,683 mld zł do 39,425 mld zł. Rząd, rozpatrując dzisiaj projekt autopoprawki do projektu ustawy budżetowej na 1997 r., uwzględnił ten fakt zmniejszenia się wpływów z podatku dochodowego od osób fizycznych, co skutkuje zmniejszeniem dochodów.</u>
          <u xml:id="u-4.1" who="#DyrektorDepartamentuBudżetuPaństwawMinisterstwieFinansówElżbietaSuchocka">W związku z tym rząd wyraża chęć zwiększenia udziału gmin we wpływach z podatku dochodowego od osób fizycznych, zamieszkałych na terenie gminy, z 15% do 16%. Ta zmiana jest już uwzględniona w autopoprawce po stronie wpływów z tego podatku do budżetu państwa, czyli konsumuje również ewentualne podwyższenie udziału gmin z tego tytułu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-5">
          <u xml:id="u-5.0" who="#PosełJerzyJaskiernia">Czy mamy rozumieć, że to sprawozdanie w kształcie podanym przez podkomisję konsumuje już te zmiany, o których pani mówi, czy też musi to jeszcze znaleźć odzwierciedlenie w tym sprawozdaniu, które rozpatrujemy?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-6">
          <u xml:id="u-6.0" who="#DyrektorElżbietaSuchocka">Sytuacja jest taka, że rząd w projekcie ustawy budżetowej, w autopoprawce antycypuje, iż ustawa o finansowaniu gmin zostanie zmieniona i 15% udział gmin we wpływach z podatku dochodowego od osób fizycznych zostanie zwiększony do 16%.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-7">
          <u xml:id="u-7.0" who="#PosełPiotrBuczkowski">Chciałbym jeszcze prosić o wyjaśnienie intencji, ponieważ była to inicjatywa Komisji Samorządu Terytorialnego. Otóż w momencie, kiedy zgłaszaliśmy tę inicjatywę, propozycja 17% udziału, co znalazło się wyjściowo w naszym projekcie, zmierzała do tego, aby zrekompensować gminom utratę czy też nieprzekazanie środków w związku z ustawami nakładającymi na gminy nowe zadania. Było to, jak cały czas mówiliśmy, podyktowane tym, że w okresie od 1990 r. do 1996 r. przekazano gminom wiele zadań, na których realizację nie zapewniono środków finansowych. W ramach nowelizacji ustawy o samorządzie terytorialnym wprowadziliśmy zasadę, iżby ustawodawca, przekazując nowe zadania, zadbał także o to, aby przekazać środki. Odnosiło się to więc do zupełnie innych zagadnień, tj. zrekompensowania gminom tego, czego nie dostały w poprzednim okresie. Natomiast dodatkowo pojawiła się sprawa związana z obniżeniem stawek podatkowych. W związku z tym chciałbym zaproponować zwiększenie udziału gminom we wpływach z podatku dochodowego od osób fizycznych do 18% w roku przyszłym i 19% w roku następnym, ponieważ taka była generalnie filozofia naszej inicjatywy. Sądzę, że posłowie z naszej Komisji potwierdzą tę intencję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-8">
          <u xml:id="u-8.0" who="#PosełJerzyJaskiernia">Zwracam się do pana ministra Pazury: czy mógłby się pan odnieść w imieniu rządu do propozycji i inicjatywy posła Buczkowskiego?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-9">
          <u xml:id="u-9.0" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieFinansówRyszardPazura">Gra musi być fair. Przypomnę państwu, że w 1993 r. zwiększono stawki podatku od dochodów osobistych i rząd nie proponował wówczas zmniejszenia udziału gmin w tym podatku. Z tego tytułu gminy uzyskiwały przez te lata jakieś dochody. Sądzę, że korekta projektu ustawy budżetowej, o której mówiła pani dyrektor Suchocka, jest dowodem wzięcia pod uwagę faktu, iż rzeczywiście są nowe zadania gmin, ale też od tego czasu wiele się zmieniło w finansowaniu gmin. Przypomnę, że pewne rzeczy, które były niedostępne, np. z dziedziny finansowania infrastruktury, budżet państwa przejął na siebie. Uważam, że propozycja 16% udziału gmin we wpływach z podatków w roku przyszłym, rekompensująca zmiany w stawkach podatkowych, jest chyba rozsądna.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-10">
          <u xml:id="u-10.0" who="#PosełJerzyJaskiernia">Proponuję, abyśmy na tym zamknęli dyskusję generalną, ponieważ i tak wrócimy do tej sprawy przy rozpatrywaniu konkretnych zmian w przepisach. Już w zmianie pierwszej, proponowanej w projekcie ustawy, mamy tę stawkę 16%. Rozumiem, że do wysokości tej stawki odnosił się pan poseł Buczkowski. Będzie panu posłowi przysługiwało prawo inicjatywy w postaci zgłoszenia do takiego zapisu stosownej poprawki, którą rozpatrzą Komisje.</u>
          <u xml:id="u-10.1" who="#PosełJerzyJaskiernia">Czy są do pana posła - przewodniczącego podkomisji - pytania natury generalnej, zakładając, że sprawy szczegółowe będziemy omawiali przy referowaniu i rozpatrywaniu kolejnych proponowanych przepisów? Nie ma pytań generalnych. W związku z tym... a, przepraszam, jest pytanie. Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-11">
          <u xml:id="u-11.0" who="#PosełStanisławKracik">Pan poseł Buczkowski zbudował swoje pytanie z dwóch części, ale na pierwszą część odpowiedzi nie było. Dlatego kieruję do przewodniczącego podkomisji następujące pytanie: jaki jest w efekcie bilans w planowanych dochodach gmin z tytułu udziału w podatku od osób fizycznych? O ile zmniejsza te dochody zmiana skali podatkowej o 1% i o ile w tej nowej sytuacji ten 1% ubytek ten równoważy? Mieliśmy w tej sprawie przynajmniej trzy informacje. Informowano nas, że w starym systemie podatkowym jeden procent wart był 400 mln zł.</u>
          <u xml:id="u-11.1" who="#PosełStanisławKracik">Zmniejszenie skali podatkowej powoduje sytuację, w której bardzo znacznie spadają dochody gmin, a nie znamy ostatecznego wyniku wyliczeń. Dlatego ta zmiana udziału gmin na 16%, żeby w ogóle mogła być akceptowana, musi przynajmniej zawierać wariant zerowy, tzn. że następuje pełna rekompensata utraconych przez gminy dochodów z powodu zmiany skali podatkowej. To będzie wówczas po prostu wykonanie dyspozycji wynikającej z ustawy o finansowaniu gmin.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-12">
          <u xml:id="u-12.0" who="#PosełJerzyJaskiernia">Czy są inne pytania do posła sprawozdawcy?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-13">
          <u xml:id="u-13.0" who="#PosełFranciszekPotulski">Chciałbym zwrócić uwagę na fakt, że 15% udział gmin we wpływach z podatku dochodowego od osób fizycznych został wymyślony przez, jak rozumiem, najlepszy z rządów przy skali podatkowej 20%, 30% i 40%. Ponieważ skala podatkowa, przynajmniej aktualnie obowiązująca, jest 20%, 32% i 44%, to rozumiem, że ten udział gmin jest wyższy niż wówczas zakładany i wyliczony. I proszę zwrócić na ten fakt uwagę. Jeżeli ma być sprawiedliwie, niech będzie sprawiedliwie.</u>
          <u xml:id="u-13.1" who="#PosełFranciszekPotulski">Jeżeli zmiana stawek podatkowych ma wpływać na zmianę wskaźnika udziału gmin we wpływach z podatków, to zarówno w jedną, jak i w drugą stronę. Nie zrobiono tego w 1994 r. zwiększając stawki podatkowe, bo - jak rozumiem - jedno jest poza dyskusją; generalne niedoszacowanie budżetu - budżetu państwa i budżetu gmin. Mamy tu pod Sejmem policję z protestami, możemy mieć też i przedstawicieli samorządów.</u>
          <u xml:id="u-13.2" who="#PosełFranciszekPotulski">Chciałbym zwrócić uwagę na jeszcze jedną kwestię, o której mówiliśmy na posiedzeniu podkomisji. W 1993 r. łączne wykonanie dochodów gmin z tytułu ich udziału we wpływach z podatku dochodowego od osób fizycznych wyniosło prawie 21 bln starych zł; w 1994 r. było to już 30,5 bln starych zł. Gdyby tę kwotę z 1993 r. zwaloryzować o wskaźnik inflacji, to okazałoby się, że dochody gmin z tytułu udziału we wpływach z podatku dochodowego od osób fizycznych są o 13% wyższe, niż wynikałoby to ze zwykłego przeliczenia uwzględniającego skutki inflacji. W 1995 r. dochody te były o 8% wyższe ponad poziom inflacji. Nie wiem, jak będzie z wykonaniem planu dochodów w 1996 r., ale jeśli mielibyśmy uczciwie rozpatrywać sprawy udziału gmin we wpływach z podatku dochodowym od osób fizycznych, to trzeba brać pod uwagę całokształt spraw.</u>
          <u xml:id="u-13.3" who="#PosełFranciszekPotulski">Jeszcze raz podkreślam, że 15% udział gmin we wpływach z podatku dochodowego od osób fizycznych został wymyślony przez najlepszy z rządów przy skali podatkowej 20%, 30% i 40%, a obecna skala jest wyższa, bo wynosi 20%, 32% i 44%.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-14">
          <u xml:id="u-14.0" who="#PosełWiesławaZiółkowska">Nawiązując do wypowiedzi pana posła, chciałbym jeszcze przypomnieć, że już od 1998 r. ma być do skali podatkowej w pierwszym jej przedziale wprowadzona wysokość 19%, w związku z tym będzie to inna wysokość dochodów niż wtedy, gdy ustalono udział gmin w tych dochodach na 15%. Jeżeli chcielibyśmy uwzględnić ten fakt, to niestety nie można zachować zapisu zawartego w projekcie ustawy, że dotyczy to okresu od 1 stycznia 1997 r. do 31 grudnia 1999 r., tylko trzeba to rozbić na dwa okresy. Inaczej musi być w 1998 r., a inaczej w 1999 r. Gdybyśmy chcieli tylko rekompensować poprzez współczynnik zmianę tego wpływu dochodów z podatku w związku ze zmianą stawek, to niewątpliwie musi to być podzielone na dwa okresy roczne, ponieważ w 1998 r. następuje obniżenie skali w pierwszym przedziale z 20% na 19%.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-15">
          <u xml:id="u-15.0" who="#PosełJerzyEysymontt">Mam pytanie dość zasadnicze, bo jeżeli debatujemy nad kolejną nowelizacją, a zapewne będzie ich jeszcze wiele, to czy ma to być wyłącznie kompensata? Jeżeli ma to być wyłącznie kompensata, to musi być przeprowadzony ścisły rachunek i - jak to mówią żartobliwie - „bilans musi być na zero”. Natomiast można także patrzeć na to w inny sposób - z punktu widzenia generalnych zmian w systemie podatkowym. Jestem zwolennikiem takiej filozofii, aby udział organów samorządowych w dysponowaniu finansami publicznymi był znacznie większy, niż jest obecnie. I to jest dość zasadnicza różnica w sposobie podejścia do omawianej sprawy. Wydaje się, że dobrze byłoby, abyśmy wiedzieli, za czym właściwie mamy głosować w tej chwili.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-16">
          <u xml:id="u-16.0" who="#PosełPiotrBuczkowski">Chciałbym się odnieść do wypowiedzi pana ministra Pazury. Rzeczywiście można mówić, że w 1993 r. skala podatkowa została zwiększona i w związku z tym gminy uzyskały pewne wpływy dodatkowe, nie planowane. Nie zapominajmy jednak o tym, że w międzyczasie wprowadzono podatek od wartości dodanej i w tej chwili już większość inwestycji komunalnych jest obciążona 22% podatkiem, co wpływa na zmniejszenie realnych kwot, jakimi dysponują gminy. Dokonano także zmian dotyczących podatków od spadków i darowizn, które także wiązały się ze zmniejszeniem wpływów podatkowych gmin. Bądźmy więc uczciwi w obie strony, panie ministrze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-17">
          <u xml:id="u-17.0" who="#PosełJerzyJaskiernia">Zanim pan poseł Janowski odpowie na pytanie, chciałbym, panie pośle, coś wyjaśnić. Sprawozdanie podkomisji nosi datę 21 listopada, a więc rozumiem, że uwzględniono w nim już tę sytuację, jaka powstała w związku ze zmianą skali podatkowej. Głos ma przewodniczący podkomisji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-18">
          <u xml:id="u-18.0" who="#PosełZbigniewJanowski">Myśmy już dwa razy dyskutowali nad tym projektem ustawy. On został ponownie skierowany do podkomisji i nie przypadek sprawił, że data sprawozdania jest taka, ponieważ czekaliśmy na wyniki głosowania w Sejmie o ostatecznym kształcie podatków, aby móc odnieść się do realnych wartości podatków i dochodów państwa.</u>
          <u xml:id="u-18.1" who="#PosełZbigniewJanowski">Przychylałbym się do głosu pana posła Eysymontta, że my w podkomisji nie byliśmy w stanie określić i wyszacować wszystkich krzywd samorządów, o których tu się mówi. Raczej zmierzamy w takim kierunku, aby utrwalić zasadę, że dochody gmin będą coraz wyższe z każdym rokiem kosztem budżetu, że będziemy zwiększać zadania w gminach, ale jednocześnie będziemy przekazywać gminom środki na ich wykonanie. Rząd czy minister Miller powołał niezależnych ekspertów, którzy przygotowali dwa tomy zawierające oceny skutków tego zamierzenia. W pierwszym tomie, który dostali już posłowie, a w każdym razie członkowie Komisji Samorządu Terytorialnego, jest wykaz ustaw uchwalonych przez Sejm, które miały wpływ na spadek dochodów gmin. W ślad za tym, w drugim tomie powinny być wyliczenia i jest on już opracowany, ale z niego nic nie wynika. Po prostu eksperci stwierdzili, że nie są w stanie tego wyszacować dokładnie, bo zawsze ktoś będzie miał pretensję. Istotnie, tego dokładnie wyliczyć się nie da i nawet szkoda byłoby pieniędzy na taką pracę ekspertów. Wiemy tylko, jakie ustawy miały wpływ na to, ale ile faktycznie gminy utraciły, tego nie wiemy.</u>
          <u xml:id="u-18.2" who="#PosełZbigniewJanowski">Oceniając możliwości budżetu państwa, w podkomisji doszliśmy do wniosku, że jest możliwe, aby w roku przyszłym współczynnik udziału gmin we wpływach w dochodach z podatku od osób fizycznych wynosił 0,16. I chciałbym odpowiedzieć panu posłowi Kracikowi, że jest to w 100% zrekompensowana ta utrata dochodów i nie jest to 400 mln zł, ale około 3,5 mln zł, a ta kwota, o której mówi pan poseł Kracik, to jest nadwyżka, czyli gminy tyle dostaną dodatkowo. Gdyby nie było zmiany podatków, byłoby to 3,5 mln zł, a ponieważ jest zmiana podatków, tak to jest wyszacowane. Opieram się na wyliczeniach Ministerstwa Finansów.</u>
          <u xml:id="u-18.3" who="#PosełZbigniewJanowski">W podkomisji zastanawialiśmy się, co robić, aby ten udział określony na 16% nie został na trwałe. W przyszłym roku będą wybory i prawdopodobnie nowy Sejm nie zdąży zmienić tej ustawy, ponieważ wybory są pod koniec roku. Proponujemy dlatego połączonym Komisjom, aby na rok 1998 już teraz zapisać, że ten udział będzie wynosił 18%, a ile to będzie w 1999 r. - ustali już nowy Sejm.</u>
          <u xml:id="u-18.4" who="#PosełZbigniewJanowski">Innych wniosków nie rozpatrywaliśmy w podkomisji, ponieważ nie było takich wniosków, aby zwiększyć ten udział już w 1997 r. do 13%, a w następnym roku do 19%, i dlatego w tej sprawie nie zajęliśmy stanowiska.</u>
          <u xml:id="u-18.5" who="#PosełZbigniewJanowski">W imieniu podkomisji rekomenduję połączonym Komisjom projekt ustawy, który przedstawiamy w sprawozdaniu, bo tylko w tej skali i na tym poziomie możemy określić udział gmin we wpływach w dochodach podatkowych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-19">
          <u xml:id="u-19.0" who="#PosełJerzyJaskiernia">Dalszych pytań nie widzę. Proponuję, aby przystąpić do rozpatrywania projektu ustawy. Czy do tytułu ustawy ktoś zgłasza uwagi? Nie ma uwag.</u>
          <u xml:id="u-19.1" who="#PosełJerzyJaskiernia">Rozpatrzymy treść art. 1. Czy do preambuły art. 1 są uwagi? Nie ma.</u>
          <u xml:id="u-19.2" who="#PosełJerzyJaskiernia">Czy są uwagi do zmiany oznaczonej cyfrą 1?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-20">
          <u xml:id="u-20.0" who="#PosełPiotrBuczkowski">Konsekwentnie podtrzymuję propozycję zastąpienia 16% wielkością 18%.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-21">
          <u xml:id="u-21.0" who="#PosełJerzyJaskiernia">Pan poseł Buczkowski zgłasza propozycję, aby liczbę 16 zastąpić liczbą 18. Czy ta propozycja jest dla państwa czytelna? Proponuję, abyśmy głosowali rozłącznie: kto jest za 16%, a kto jest za 18%. I ta opcja, która wygra, zostanie wprowadzona do projektu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-21.1" who="#PosełJerzyJaskiernia">Czy są jeszcze jakieś kwestie w tej sprawie? Rozumiem, że rząd zajął stanowisko jednoznacznie. Pani dyrektor Suchocka wyraźnie się wypowiedziała, że rząd opowiada się za 16% udziałem gmin we wpływach z podatku dochodowego od osób fizycznych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-22">
          <u xml:id="u-22.0" who="#PosełStanisławStec">Nie mam pytań do rządu, tylko do wnioskodawcy, aby był uprzejmy powiedzieć, jakie ta jego propozycja ma skutki dla budżetu państwa i jakie wydatki budżetowe należałoby w związku z tym obniżyć. Raczej jestem skłonny poprzeć tę koncepcję, którą przedstawił pan poseł Eysymontt, że my podejmujemy decyzję o zwiększeniu udziału gmin w podatku dochodowym, a nie o rekompensatach.</u>
          <u xml:id="u-22.1" who="#PosełStanisławStec">Jeżeli podejmiemy decyzję o obniżeniu podatków, to musimy to robić z pełną świadomością, że to obniżenie powoduje skutki dla wszystkich, którzy korzystają z dochodów pochodzących z tych podatków. Chciałbym jeszcze przypomnieć, że niedawno Sejm zmienił ustawę o podatku od nieruchomości, korygując stawki, co będzie miało bezpośredni wpływ na dochody gmin.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-23">
          <u xml:id="u-23.0" who="#PosełJacekPawlicki">Zgadzając się z wnioskodawcą w części uzasadnienia jego propozycji, mam jednak inny pogląd co do wysokości udziału gmin we wpływach podatkowych. Proponuję ustalić ten udział na poziomie 17% w 1997 r.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-24">
          <u xml:id="u-24.0" who="#PosełJerzyJaskiernia">Mamy więc trzy propozycje: pierwsza - to wprowadzenie liczby 16%, za czym opowiedziała się podkomisja i za czym opowiedział się rząd; druga - to wprowadzenie liczby 17% - jest to propozycja posła Pawlickiego i trzecia - to wprowadzenie liczby 18%, zgodnie z propozycją posła Buczkowskiego. Czy są czytelne te opcje decyzyjne?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-25">
          <u xml:id="u-25.0" who="#PosełStanisławKracik">Chciałbym zwrócić uwagę na to, że jeżeli ma rację poseł Janowski, mówiąc o 100% rekompensacie ubytku dochodów gmin z tytułu zmiany skali podatkowej przez ten 1%, to właściwie ta cała operacja jest pozbawiona sensu i jest niepotrzebna. Przecież na taką okoliczność mamy inną ustawę, dotyczącą rekompensowania gminom ubytków w dochodach. To głosowanie 16% udziału w 1997 r. jest zupełnie niepotrzebne, jeżeli prawdą jest, że to jest pełna rekompensata.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-26">
          <u xml:id="u-26.0" who="#PosełJerzyJaskiernia">Czy tu nie ma jakiegoś nieporozumienia?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-27">
          <u xml:id="u-27.0" who="#PosełZbigniewJanowski">Panie pośle Kracik, czy pan jest przeciwko obniżaniu podatków? Tak tylko można odpowiedzieć na tę pańską uwagę. Ustawą podatkową obniżyliśmy podatki w państwie, obniżyliśmy dochody budżetu państwa i obniżyliśmy dochody budżetów gmin. Nie oznacza to, że tylko dochody gmin zostały obniżone. Po prostu jest mniejszy dochód państwa i dlatego będą mniejsze dochody gmin. Nie chciałbym, aby tak to interpretować, że ten 1% to są jakieś utracone dochody czy rachunek krzywd. Potraktujmy to raz w sposób jasny, że Sejm podchodzi do sprawy samorządów inaczej, stara się z roku na rok zwiększać dochody własne gmin, a w 1997 r. stać nas na podwyższenie tych dochodów o 1%, żeby nie doprowadzić do załamania budżetu państwa.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-28">
          <u xml:id="u-28.0" who="#PosełWłodzimierzPuzyna">Chcę zwrócić jednak uwagę, że poseł Stec się myli twierdząc, że to obniżenie skutkuje jednakowo dla wszystkich. W budżecie państwa obniżenie wpływów z tytułu podatku dochodowego od osób fizycznych skutkuje wprawdzie obniżeniem w tej jednej dziedzinie, ale na pewno jako efekt wtórny wystąpi podwyższenie podatku VAT i z tytułu akcyzy. A więc tu obniżenie wpływów z jednego tytułu kompensuje się w pewnej mierze wpływami z innych tytułów. W budżecie gmin, który jest wyizolowany i nie ma udziału w tych dalszych podatkach pośrednich, występuje wyłącznie efekt jednostronny. Wobec tego, że budżet państwa i budżety gmin nie są w sposób jednakowy dotknięte skutkami tej zmiany, jest oczywiste i logiczne, że gminy powinny być chronione przed wyłącznie negatywnymi skutkami tego posunięcia - tym bardziej, że budżety gmin są znacznie płytsze, a zobowiązania gmin wobec obywateli są gwarantowane przez państwo. Jeżeli gminy zobowiązane są do świadczenia pewnych zadań - zresztą są takie zapisy ustawowe - to muszą mieć zagwarantowane pewne stabilne źródła dochodów. W związku z tym podniesienie ich udziału we wpływach z podatku dochodowego od osób fizycznych z 15% do 16% jest uzasadnioną rekompensatą gminom ubytków w dochodach związanych ze zmianą systemu podatku dochodowego od osób fizycznych i tak to należy rozumieć. Natomiast intencja tych, którzy wnieśli ten projekt ustawy, była zupełnie inna. Chodziło o podniesienie wpływów gmin, które było uzasadnione rozszerzeniem obowiązków sprowadzonych w ostatnich latach na poziom gmin bez dostarczenia pieniędzy, które są konieczne, aby gminy mogły się z tych obowiązków wywiązać. Nie mylmy tych dwóch tytułów. Jeżeli zsumować te dwa przyczynki, bo one się ostatnio pojawiły łącznie, to stąd wychodzi liczba 18, bo składa się na nią podniesienie udziału gmin we wpływach z 15% do 17% plus 1% rekompensaty.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-29">
          <u xml:id="u-29.0" who="#PosełFranciszekPotulski">Pierwsza część wypowiedzi posła Puzyny byłaby rzeczywiście uzasadniona, gdybyśmy w 1993 r., podnosząc podatki z 20%, 30% i 40% na 21%, 33% i 45%, zmniejszyli jednocześnie udział gmin we wpływach z podatku dochodowego od osób fizycznych. Jeżeli dochody się zwiększają, to zmniejszamy udział, a jeżeli dochody się zmniejszają, to zwiększamy udział. I wtedy byłoby to uzasadnione.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-30">
          <u xml:id="u-30.0" who="#PosełJerzyJaskiernia">Są dalsze zgłoszenia do dyskusji. Proszę jednak wziąć pod uwagę, że pracowała podkomisja i to po to, aby do czegoś dojść i coś zarekomendować. Można się z tym nie zgodzić, ale odnoszę wrażenie, że otwieramy teraz debatę, która jest charakterystyczna raczej dla podkomisji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-31">
          <u xml:id="u-31.0" who="#PosełPiotrBuczkowski">Chciałbym odpowiedzieć panu posłowi Stecowi. Proszę pana posła, aby nie tworzyć fałszywego wrażenia o działalności naszego parlamentu. Otóż był pan przewodniczącym podkomisji, która przygotowała projekt nowelizacji ustawy o opłatach lokalnych. W tejże podkomisji, a jest to i wina całego Sejmu, popełniliśmy błąd; nie zrewaloryzowaliśmy stawek podatków. Było to w rezultacie zmniejszenie wpływów gmin, czyli zachowaliśmy status quo tego, co gminy posiadały w roku ubiegłym.</u>
          <u xml:id="u-31.1" who="#PosełPiotrBuczkowski">Chciałbym jeszcze raz wyraźnie podkreślić to, co być może, nie dotarło do pana posła Buczkowskiego, gdy o tym mówiłem. W 1993 r. rzeczywiście zwiększono stawki podatkowe i oznaczało to wzrost dochodów gmin z tego tytułu, ale jednocześnie mieliśmy do czynienia z innymi decyzjami parlamentu, które zmniejszył dochody gmin. Mam na myśli objęcie podatkiem od wartości dodanej inwestycji komunalnych i zmianę ustawy o podatku skarbowym, o darowiznach itd. Tutaj nie było żadnych ekstra wpływów z tego tytułu. Natomiast jeszcze raz chciałbym powiedzieć, jaka była intencja proponowanej nowelizacji ustawy o finansowaniu gmin. Otóż intencją nowelizacji było zrekompensowanie wszystkich zadań, które w międzyczasie gminy otrzymały. W momencie, kiedy tę inicjatywę zgłaszaliśmy, nie było nam wiadomo, że Sejm podejmie decyzję oznaczającą zmniejszenie stawek podatkowych. I to jest dodatkowe obciążenie gmin, które powinno być uwzględnione w tej nowelizacji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-32">
          <u xml:id="u-32.0" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieFinansówRyszardPazura">Ta dyskusja jest, według mnie, wykłócaniem się o pieniądze. Nikt nie jest w stanie w takiej perspektywie odpowiednio dostosować struktury wydatków państwa. Jeżeli państwo macie na to jakąś receptę, to ta dyskusja mogłaby być interesująca. Sądzę, że - na co wskazują różne badania - czynniki, które powodowały utratę dochodów przez gminy lub też dochody te powiększały, co najmniej wzajemnie się znoszą. I to nie jest problem. Argumentacja, której tu słuchałem, jest nie do końca prawdziwa. Państwo twierdzicie, jakoby budżet państwa coś odzyskiwał z tytułu VAT. Fakt, że ludzie płacą niższe podatki, oznacza, że mają prywatne dochody większe i na ogół ja i każdy wydaje pieniądze we własnej gminie, a nie gdzie indziej, to zaś bardzo pozytywnie rzutuje również na inne dochody gmin, a o których tu nikt nie mówi. Są też jeszcze inne dochody gmin, o których tu także nie mówimy. Jeżeli ja wydaję pieniądze na terenie gminy, to ktoś siłą rzeczy czerpie dochody i ktoś wpłaca należności do kas lokalnych. Na tym etapie dyskusji, stosując taką jej formę, moim zdaniem, prowadzić tak dalej tej sprawy nie powinniśmy, bo za chwilę państwo będziecie dyskutować o konkretnych kwotach wydatków na 1997 r. i będziemy oczekiwać na propozycje ich cięcia. Nikt rozsądny bowiem nie może zgodzić się na dalsze zwiększenie deficytu budżetowego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-33">
          <u xml:id="u-33.0" who="#PosełWłodzimierzPuzyna">Chciałbym zaproponować inne rozwiązanie. Oczywiście można operować różnymi liczbami. Pan minister Pazura zaskoczył mnie w tej chwili, bo ciekawy jestem, jakie pan dałby przykłady rzeczywiste. Ludzie wydają rzeczywiście więcej, ale idzie to do kieszeni państwowej, bo płacą VAT, w którym gmina nie ma udziału, płacą akcyzę, jeśli mają ochotę się zabawić, a w tym też gmina nie ma udziału. Pan nas usiłuje w tej chwili wprowadzić w błąd, bo nie znam takiego wymiernego źródła dochodów gminy, które by wzrosło, jeżeli ludzie mają jakiś tam 1% więcej pieniędzy.</u>
          <u xml:id="u-33.1" who="#PosełWłodzimierzPuzyna">Myśmy wielokrotnie domagali się - i częściowo zostało to zrealizowane - dokonania bilansów wpływów i strat z tytułu różnych decyzji, które zostały w ostatnich latach podjęte zarówno przez rząd, jak i przez parlament. Doczekaliśmy się wykazu wzrostu zadań gmin, które powodują skutki finansowe nie zrekompensowane dodatkowymi dochodami, i oczekujemy na sporządzenie pełnego bilansu. Wtedy nie musielibyśmy operować oderwanymi przykładami, tylko mielibyśmy świadomość tego, jakie są tendencje i jak wygląda rzeczywisty bilans. Mimo naszych wielokrotnych próśb, obietnic i upływu terminów, rząd nie przedstawił nam dotychczas takiego dokumentu. Odczytujemy to jako próbę zakamuflowania rzeczywistego bilansu. Gdyby on był i świadczył o tym, o czym mówi pan minister Pazura, to dlaczego myśmy tego nie dostali i dlaczego to nie zostało zrobione? Rząd tego nie potrafi zrobić albo nie chce.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-34">
          <u xml:id="u-34.0" who="#PosełStanisławKracik">Nie chcę mówić o żadnych odczuciach, symulacjach czy wrażeniach. Chcę zwrócić uwagę, że jestem w posiadaniu pisma pana ministra Kołodki, w którym przyznaje się do tego, że w I półroczu 1996 r. gminy uzyskały tylko 39,5% planowanych dochodów z tytułu ich udziału we wpłatach podatku od osób fizycznych. Polityka ulg i innych decyzji fiskalnych zdemolowała gminne budżety. W związku z tym wszystkie historyczne rozliczenia można podsumować w ten sposób, że suma podatku VAT płaconego przez gminy przekracza już od 1994 r. sumę subwencji ogólnej wypłacanej gminom. W związku z tym pytanie, kto kogo utrzymuje i kto do kogo dopłaca, pozostawiam jako pytanie otwarte.</u>
          <u xml:id="u-34.1" who="#PosełStanisławKracik">W sprawie nieporozumienia, o które pytał pan przewodniczący Jaskiernia posła - przewodniczącego podkomisji, mam taką uwagę. Otóż nie ma tu żadnego nieporozumienia. Gdybyśmy nie głosowali tych 16%, to wraz ze zmianą skali podatkowej, obniżając dochody gmin, i tak minister finansów musiałby tę stratę zrekompensować. Być może, nie dla wszystkich jest to jasne, a więc wyjaśniam. Jeżeli jakąkolwiek inną ustawą obniżymy dochody gmin, to mamy obowiązek na mocy ustawy o finansowaniu gmin ten ubytek zrekompensować. To jest ustawowy obowiązek rządu. Dlatego zwracam uwagę na pewną pozorną nielogiczność głosowania w sprawie podniesienia udziału gmin do 16%, jeżeli jest to tylko prosta rekompensata ubytku dochodu gmin z powodu zmiany skali podatkowej.</u>
          <u xml:id="u-34.2" who="#PosełStanisławKracik">Natomiast intencja, o której mówił poseł Buczkowski, była taka, aby wprowadzić jednoprocentowy wzrost tego udziału, a dwuprocentowy wzrost za dwa lata, czyli byłaby to taka strategia, o której mówił pan poseł Eysymontt. Jeżeli więc chcemy zachować zdrowy rozsądek, to wydaje się, że programem-minimum w tej sprawie jest propozycja posła Pawlickiego, bo 16%, to jest prosta rekompensata i to się gminom należy bez podejmowania dodatkowych decyzji, gdyż wynika to z ustawy, panie ministrze. Panu ustawa może się nie podobać, ale po prostu pan musi ustawę realizować, bo do tego pan został powołany. Natomiast wprowadzenie 17%, a następnie 18% to jest właśnie normalne dochodzenie do zwiększania suwerenności finansowej gmin.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-35">
          <u xml:id="u-35.0" who="#PosełZbigniewJanowski">Chciałbym prosić, abyśmy nie rozumowali tak, jak rozumuje poseł Kracik. Myśmy w ogóle na posiedzeniach podkomisji nie mówili o tym, czy jest to prosta rekompensata za ubytki wpływów podatków, czy jest to częściowa, bo na pewno niepełna, rekompensata za niedoszacowania budżetów gmin wtedy, gdy zmienialiśmy ustawy. My po prostu podjęliśmy decyzję, że czas zwiększać dochody gmin, że stać nas teraz na podniesienie ich o 1%, i proponujemy ten 1% w 1997 r., a 2% w 1998 r. Natomiast jeżeli jest tak, jak mówi pan poseł Kracik, to ja stawiam wniosek, żeby przegłosować te 16%, bo i tak w każdym sądzie z mocy innej ustawy, każda gmina wygra spór o te pieniądze. Nie przejmujmy się tym, co w innych ustawach zostało załatwione. Załatwmy tą nowelizacją podniesienie dochodów gmin o 1%.</u>
          <u xml:id="u-35.1" who="#PosełZbigniewJanowski">Pan poseł Puzyna twierdził, że gminy dużo tracą, bo są inne podatki, w których gminy nie mają udziału. Chciałem przypomnieć, że nie dalej, jak wczoraj, składaliśmy wnioski, aby gminom zwiększyć dochody z tytułu prowadzenia szkół. Jest wniosek połączonych Komisji, aby o 500 mln zł zwiększyć subwencję na zadania oświatowe, i to jest dodatkowa kwota, którą dostaną gminy. A więc nie jest tak, że tylko ten 1% udziału we wpływach z podatku dochodowego od osób fizycznych dostają w tej chwili i o niczym innym nie myślimy. Komisja Samorządu Terytorialnego stara się dbać o interes gmin, patrząc jednak równocześnie na stan budżetu państwa.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-36">
          <u xml:id="u-36.0" who="#PosełJerzyJaskiernia">Rozumiem, że podkomisja podtrzymuje swój wniosek w sprawie 16%. Czy pan poseł Pawlicki podtrzymuje swój wniosek?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-37">
          <u xml:id="u-37.0" who="#PosełJacekPawlicki">Tak.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-38">
          <u xml:id="u-38.0" who="#PosełJerzyJaskiernia">Czy pan poseł Buczkowski podtrzymuje swój wniosek?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-39">
          <u xml:id="u-39.0" who="#PosełPiotrBuczkowski">Zanim zdecyduję, czy podtrzymam swój wniosek, chciałbym usłyszeć, jak pan przewodniczący będzie przeprowadzał głosowanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-40">
          <u xml:id="u-40.0" who="#PosełJerzyJaskiernia">Mam taką propozycję, aby głosować rozłącznie; kto jest za wprowadzeniem 16% udziału, kto jest za wprowadzeniem 17% udziału i kto jest za wprowadzeniem 18% udziału. Ta liczba, która uzyska najwięcej głosów, zostanie wprowadzona do sprawozdania podkomisji, a pozostałe mogą stać się przedmiotem wniosków mniejszości.</u>
          <u xml:id="u-40.1" who="#PosełJerzyJaskiernia">Tu jest sprawa wyboru opcji i rozumiem, że wszyscy są przygotowani do takiego wyboru. Możemy jeszcze zastanowić się, czy nie głosować i dokonywać wyboru między 16% a inną stawką. Jeżeli 16% uzyska większość głosów, to zostanie wprowadzone do sprawozdania. Jeżeli większość uzyska inna opcja powiększenia tego procentu, będziemy głosowali i wybierali między dwoma opcjami: 17% i 18%. Czy to rozwiązanie będzie bardziej logiczne? Widzę, że tak.</u>
          <u xml:id="u-40.2" who="#PosełJerzyJaskiernia">A więc najpierw poddam pod głosowanie dwie propozycje: kto jest za przyjęciem 16% i kto jest za tą inną stawką. W zależności od wyniku podejmiemy dalsze decyzje.</u>
          <u xml:id="u-40.3" who="#PosełJerzyJaskiernia">W głosowaniu wprowadzenie liczby 16% jako wielkości udziału gmin we wpływach z podatku dochodowego od osób fizycznych poparło 19 posłów. Wprowadzenie innej, wyższej stawki poparło 15 posłów.</u>
          <u xml:id="u-40.4" who="#PosełJerzyJaskiernia">Stwierdzam, że do sprawozdania wpisujemy stawkę 16%, a autorzy wniosków o wprowadzenie wyższych stawek mają prawo zgłoszenia wniosków mniejszości.</u>
          <u xml:id="u-40.5" who="#PosełJerzyJaskiernia">Czy są uwagi do zmiany drugiej, proponowanej przez podkomisję? Nie ma.</u>
          <u xml:id="u-40.6" who="#PosełJerzyJaskiernia">Czy są uwagi do proponowanej zmiany trzeciej? Nie ma.</u>
          <u xml:id="u-40.7" who="#PosełJerzyJaskiernia">Czy są uwagi do zmiany czwartej? Nie ma.</u>
          <u xml:id="u-40.8" who="#PosełJerzyJaskiernia">Czy są uwagi do zmiany piątej?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-41">
          <u xml:id="u-41.0" who="#PosełPiotrBuczkowski">Proponuję, aby w zmianie piątej liczbę 17% zastąpić liczbą 18%.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-42">
          <u xml:id="u-42.0" who="#PosełJerzyJaskiernia">Czy ta propozycja pozostaje w logicznym związku z poprzednim głosowaniem?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-43">
          <u xml:id="u-43.0" who="#PosełZbigniewJanowski">Nie ma takiego związku przyczynowego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-44">
          <u xml:id="u-44.0" who="#PosełJerzyJaskiernia">To znaczy, że obie propozycje są uprawnione. W związku z tym mamy dwie propozycje. Za jaką propozycją opowiada się rząd? Podkomisja proponuje 17%.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-45">
          <u xml:id="u-45.0" who="#PodsekretarzstanuRyszardPazura">Opowiadamy się za liczbą 17% w tym przypadku.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-46">
          <u xml:id="u-46.0" who="#PosełJerzyJaskiernia">Mamy więc propozycję podkomisji, popieraną przez rząd - 17% oraz propozycję pana posła Buczkowskiego - 18%. Czy są inne propozycje? Nie ma.</u>
          <u xml:id="u-46.1" who="#PosełJerzyJaskiernia">Będziemy głosowali rozłącznie. Do sprawozdania wprowadzona zostanie ta wielkość, która uzyska więcej głosów.</u>
          <u xml:id="u-46.2" who="#PosełJerzyJaskiernia">W głosowaniu propozycję podkomisji poparło 23 posłów, natomiast propozycję posła Buczkowskiego poparło 14 posłów.</u>
          <u xml:id="u-46.3" who="#PosełJerzyJaskiernia">Stwierdzam, że Komisje postanowiły wprowadzić do sprawozdania propozycję - 17%.</u>
          <u xml:id="u-46.4" who="#PosełJerzyJaskiernia">Czy są uwagi do art. 2 projektu ustawy? Nie ma.</u>
          <u xml:id="u-46.5" who="#PosełJerzyJaskiernia">Czy ktoś z posłów chciałby zaproponować inny artykuł niż te, które przedstawia podkomisja? Nie.</u>
          <u xml:id="u-46.6" who="#PosełJerzyJaskiernia">Czy ktoś z państwa posiada wiedzę, że którykolwiek z fragmentów tego projektu jest sprzeczny z konstytucją, a w szczególności z zasadą demokratycznego państwa prawnego? Nikt się nie zgłasza.</u>
          <u xml:id="u-46.7" who="#PosełJerzyJaskiernia">Czy ktoś posiada wiedzę, że projekt ustawy jest sprzeczny z zobowiązaniami Polski z tytułu integracji europejskiej? Nie ma uwag.</u>
          <u xml:id="u-46.8" who="#PosełJerzyJaskiernia">Kto z państwa posłów jest za rekomendowaniem Sejmowi projektu ustawy o zmianie ustawy o finansowaniu gmin?</u>
          <u xml:id="u-46.9" who="#PosełJerzyJaskiernia">W głosowaniu 34 posłów poparło wniosek, nikt nie był przeciwny, 4 posłów wstrzymało się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-46.10" who="#PosełJerzyJaskiernia">Stwierdzam, że połączone Komisje postanowiły rekomendować Sejmowi projekt ustawy.</u>
          <u xml:id="u-46.11" who="#PosełJerzyJaskiernia">Przystępujemy do wyboru posła sprawozdawcy. Zgłoszono kandydaturę posła Zbigniewa Janowskiego (SLD), którą połączone Komisje przyjęły jednomyślnie.</u>
          <u xml:id="u-46.12" who="#PosełJerzyJaskiernia">Dziękuję państwu. Na tym zakończyliśmy posiedzenie połączonych Komisji.</u>
        </div>
      </body>
    </text>
  </TEI>
</teiCorpus>