text_structure.xml
16.9 KB
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
<xi:include href="PPC_header.xml"/>
<TEI>
<xi:include href="header.xml"/>
<text>
<body>
<div xml:id="div-1">
<u xml:id="u-1.0" who="#">Dnia 30 listopada 1966 r. Komisja Leśnictwa i Przemysłu Drzewnego, obradująca pod przewodnictwem posła Bronisława Drzewieckiego (ZSL), rozpatrzyła problemy handlu zagranicznego drewnem.</u>
<u xml:id="u-1.1" who="#">W obradach udział wzięli:</u>
<u xml:id="u-1.2" who="#">- przedstawiciele sejmowej Komisji Gospodarki Morskiej i Żeglugi, - przedstawiciele Ministerstwa Leśnictwa i Przemysłu Drzewnego z podsekretarzem stanu - Janem Grudzińskim, dyrektor Zespołu w Komisji Planowania przy Radzie Ministrów - Edmund Nowicki, dyrektor Zjednoczenia Portów Morskich - Mieczysław Kowalikowski, dyrektor naczelny Zarządu Portu w Gdańsku - Kazimierz Chyży, dyrektor CHZ „Paged” - Tadeusz Rykowski, wicedyrektor Zespołu NIK - Henryk Wronecki oraz przedstawiciele Ministerstwa Finansów i Ministerstwa Żeglugi.</u>
<u xml:id="u-1.3" who="#">Posłowie otrzymali na piśmie obszerną informację resortu dotyczącą problematyki handlu zagranicznego drewnem.</u>
<u xml:id="u-1.4" who="#">Koreferat przedstawił poseł Józef Macichowski (PZPR): W okresie międzywojennym drewno zajmowało drugą pozycję na liście polskiego eksportu. W latach 1919-1939 wywóz drewna w przeliczeniu na surowiec wyniósł 120 mln m3. Według szacunkowych obliczeń 92 mln m3 wyeksportowanego w tym czasie drewna pochodziło z wyrębów nadmiernych. Połowę drewna wyeksportowano w stanie surowym. Roczne rozmiary wyrębów w okresie międzywojennym odpowiadały poziomowi z r. 1912, kiedy to zaborca uprawiał na ziemiach polskich gospodarkę rabunkową.</u>
<u xml:id="u-1.5" who="#">W gospodarce drewnem w okresie 20-lecia powojennego nastąpiły zasadnicze zmiany. W latach 1945-1964 eksport drewna okrągłego ogółem wyniósł 6 mln m3, przy równoczesnej systematycznej rozbudowie importu drewna okrągłego nieprzetworzonego, który szacuje się w okresie 20-lecia na 2 mln m3; 20-letni eksport tarcicy wyniósł 11 mln m3; również i w tej grupie eksportowi towarzyszył systematyczny wzrost importu. Dla zobrazowania zmian w zakresie gospodarki tarcicą, która jest jednym z najbardziej deficytowych materiałów, trzeba przytoczyć następujące dane:</u>
<u xml:id="u-1.6" who="#">- w r. 1938 produkcja tarcicy wyniosła 4,8 mln m3, eksport - 1,3 mln m3, a zużycie przeliczone na 1 mieszkańca Polski 0,1 m3;</u>
<u xml:id="u-1.7" who="#">- w r. 1964 produkcja tarcicy przekroczyła 6,6 mln m3, eksport - 0,9 mln m3, zużycie na 1 mieszkańca kraju - 0,19 m3.</u>
<u xml:id="u-1.8" who="#">Drewno znajduje coraz powszechniejsze zastosowanie w nowoczesnej gospodarce i zużycie tego surowca rośnie w miarę rozwoju techniki. Jest to tendencją występująca w całym świecie. Według wyliczeń ekspertów światowe zużycie drewna w okresie 1961-1970 zwiększone zostanie o 26 proc. Wzrost zużycia drewna, głównie tarcicy iglastej notowany jest przede wszystkim w krajach uprzemysłowionych.</u>
<u xml:id="u-1.9" who="#">W oparciu o dostępne materiały organizacji międzynarodowych, między innymi opracowania FAO, w okresie najbliższego 15-lecia pogłębiony zostanie w świecie deficyt półfabrykatów dla przemysłu celulozowego i papierniczego. Największe rozbieżności między zapotrzebowaniem na tego rodzaju surowiec a możliwościami jego pokrycia poprzez dostawy własne wystąpi w Europie. W okresie najbliższych lat należy się spodziewać, że kraje skandynawskie będące obecnie wielkimi eksporterami drewna natrafią na barierę surowcową. Około 1980 r. jedynym w świecie eksporterem netto będą: Stany Zjednoczone i Kanada. Zdaniem ekspertów FAO, w tych też latach wejdzie na światowy rynek nowy wielki eksporter - Związek Radziecki, który obecnie dysponuje bazą wprawdzie bardzo zasobną, lecz jeszcze trudno dostępną. Faktem o wielkim znaczeniu dla Polski i innych krajów RWPG jest możliwość uzyskania dostaw surowców celulozowo-papierniczych ze Związku Radzieckiego.</u>
<u xml:id="u-1.10" who="#">Przedłożona Komisji informacja resortu leśnictwa i przemysłu drzewnego uzasadnia w sposób przekonywujący wysiłek, jaki trzeba było podjąć w 5-leciu ubiegłym dla rozwinięcia dodatkowego eksportu tarcicy, podjętego dla wyrównania bilansu płatniczego. W okresie ubiegłego 5-lecia dwukrotnie zwiększona została wartość wywozu tarcicy i produktów leśnych. Z uwagi na specyficzne cechy gospodarki leśnej należy się całkowicie zgodzić z zawartymi w tym opracowaniu uwagami w sprawie ujemnych skutków tak gwałtownego zwiększenia wywozu. Polityka w handlu zagranicznym drewnem nie powinna wynikać z wyraźnych potrzeb gospodarki, ponieważ powoduje to istotne straty w gospodarce leśnej. Znacznie korzystniejsze jest ustalenie planu maksymalnego, zapewniającego wieloletnią perspektywę niż przyjęcie zadań minimalnych, a następnie przekraczanie ich wobec nacisku ze strony doraźnych potrzeb.</u>
<u xml:id="u-1.11" who="#">Uzupełnienia wymagają przedłożone przez resort uwagi poświęcone importowi drewna. Rozsądny import jest źródłem poważnych oszczędności dewizowych. W obecnym 5-leciu import w tym dziale gospodarki wzrasta ponad 2-krotnle. Poważnie zwiększamy import celulozy papierniczej, tarcicy, papierówki, papieru i tektury. Podkreślenia wymaga zmiana kierunków geograficznych importu i przeniesienie punktu ciężkości zakupu do krajów RWPG. Realizacja zmian założonych na obecne 5-lecie w dziedzinie obrotu drewnem spowoduje, że zamiast salda dodatniego /240 mln zł dewizowych w r. 1965) otrzymamy w końcu 5-lecia saldo ujemne sięgające 29 mln zł dewizowych. W obrotach Polski z krajami socjalistycznymi wartość importu będzie wyższa od sumy eksportu, natomiast w obrotach z krajami kapitalistycznymi Polska uzyska saldo dodatnie. O ostatecznych efektach w zakresie handlu drewnem zadecydują ceny, jednak już samo założenie salda ujemnego dowodzi, że celem naszego handlu zagranicznego drewnem nie są tylko zyski dewizowe, lecz poprawa ujemnego bilansu drzewnego.</u>
<u xml:id="u-1.12" who="#">Na szczególne podkreślenie zasługują wysiłki resortu handlu zagranicznego na rzecz zmiany struktury eksportu, zwiększenia w nim udziału wyrobów uszlachetnionych. Miarą zamierzonej racjonalizacji gospodarki drzewnej jest porównanie efektów z r. 1965 i zadań ustalonych na r. 1970. Otóż produkcja tarcicy iglastej w r. 1970 stanowić będzie tylko 92 proc. rozmiarów z r. 1965, wyrąb grubizny - 97 proc., eksport tarcicy - 56 proc., natomiast import tarcicy - aż 133 proc. Przyjęty eksport tarcicy należy uznać za maksymalny z punktu widzenia interesów gospodarki leśnej i za umiarkowany w stosunku do możliwości tartaków, transportu jak również za realny i opłacalny z punktu widzenia handlu zagranicznego. Należy dodać, że przetrzymanie zapasów drewna na pniu może przynieść za kilkanaście lat zyski znacznie większe niż obecnie.</u>
<u xml:id="u-1.13" who="#">Szczególnej uwagi wymaga analiza opłacalności eksportu artykułów drzewnych. Jak wynika z opracowania sporządzonego w Zakładzie Badania Koniunktur bardzo efektywny jest eksport tarcicy wysokiej klasy jakości, zadowalające wskaźniki opłacalności uzyskujemy w wywozie różnego rodzaju płyt, sklejki. Natomiast mierną opłacalność wykazuje eksport fryzów dębowych, papieru makulaturowego i galanterii drzewnej. W związku z tym zbadania i uregulowania wymaga wysokość cen fabrycznych oraz rozmiarów akumulacji.</u>
<u xml:id="u-1.14" who="#">W okresie bieżącego 5-lecia wartość eksportu mebli ma zostać zwiększona o 50 proc. do 138 mln zł dewizowych w r.1970. Wobec niedoinwestowania przemysłu meblarskiego założony wzrost produkcji eksportowej jest nierównomierny i jego aktywizacja spodziewana jest dopiero w drugiej połowie 5-lecia, po uzyskaniu efektów inwestycyjnych. Już teraz trzeba podjąć przygotowania organizacyjne do tych zwiększonych zadań. Uregulowania wymaga np. sprawa bodźców materialnych, zaopatrzenia w materiały pomocnicze i wykończeniowe, przygotowania przemysłu meblarskiego do ostrej konkurencji na rykach. Należy też zbadać zasadność poziomu akumulacji ustalonej dla tego przemysłu.</u>
<u xml:id="u-1.15" who="#">Poważne zadania eksportowe nałożono na wytwórnie obrabiarek do drewna podległe resortowi leśnictwa. Eksport tych maszyn wykazujący dobrą opłacalność ma być zwiększony dwukrotnie w okresie 5-lecia, do około 44 mln zł dewizowych w r. 1970.</u>
<u xml:id="u-1.16" who="#">Należy się spodziewać, że w wyniku realizacji uchwał V Plenum powiększy się efektywność handlu zagranicznego drewnem.</u>
<u xml:id="u-1.17" who="#komentarz">(Dyskusja)</u>
<u xml:id="u-1.18" who="#">Poseł Piotr Gębka (PZPR) - przedstawiciel Komisji Gospodarki Morskiej i Żeglugi.</u>
<u xml:id="u-1.19" who="#">Drzewo i produkty drzewne są towarami, które w największym stopniu zalegają nasze porty. Często są one przetrzymywane, co podraża koszty składowania. Przeładunek tarcicy w portach pochłania najwięcej robocizny. Powodem tego jest w dużym stopniu fakt, że tarcica nie jest standaryzowana przez dostawców.</u>
<u xml:id="u-1.20" who="#">Dyrektor Zjednoczenia Portów Morskich - Mieczysław Kowalikowski: Drewno należy do grupy towarów najbardziej pracochłonnych w naszych portach. Istnieje konieczność przejścia na pakietyzację tarcicy. Tego wymagają odbiorcy zagraniczni. Ale powstaje pytanie, co będzie z tarcicą nie odpowiadającą aktualnym zamówieniom odbiorców. Przecież trzeba będzie przechowywać ją w portach, sezonować, segregować i doprowadzać do wymogów odbiorców. Aby usprawnić przeładunek drzewa i wyrobów drzewnych potrzebna jest rozbudowa magazynów i urządzeń, trzeba też zdopingować kolej do sprawniejszych przewozów. Obecnie transport kolejowy, nawet z tartaków położonych blisko portów trwa od 2-5 dni.</u>
</div>
<div xml:id="div-2">
<u xml:id="u-2.0" who="#PosełJózefZuj">Zapotrzebowanie na drewno wzrasta w skali światowej z każdym rokiem. W Polsce, mimo sporej ilości lasów, jest ona również towarem deficytowym. Należałoby więc wszcząć intensywniejsze poszukiwania środków zastępujących drewno.</u>
</div>
<div xml:id="div-3">
<u xml:id="u-3.0" who="#DyrektorPAGEDTadeuszRykowski">W naszych obrotach handlu zagranicznego udział branży drzewnej wynosi zaledwie 5,5 proc. Jednak mimo małego udziału eksportu drzewnego w ogólnym eksporcie, ma on duże znaczenie dla naszego bilansu handlowego i płatniczego.</u>
<u xml:id="u-3.1" who="#DyrektorPAGEDTadeuszRykowski">Wiele mówi się u nas w kraju o eksporcie drzewa. Nie wspomina się przy tym o wielkim imporcie, który systematycznie wzrasta. Już w bieżącym roku jest on wyższy od eksportu o 475 tys. m3. W roku 1970 import będzie wyższy od eksportu o 1,708 tys. m3. Toteż postulując rozbudowę składnic, trzeba mieć na uwadze zarówno eksport jak i import.</u>
<u xml:id="u-3.2" who="#DyrektorPAGEDTadeuszRykowski">Artykułem rynkowym, który znalazłby powodzenie na rynkach zagranicznych jest stolarka budowlana. Wprawdzie obecnie rynek krajowy odczuwa jej niedobór, ale są możliwości ruszenia z produkcją eksportową. Możliwości te istnieją w resorcie komunikacji, w którym przystępuje się do produkcji wagonów całkowicie metalowych. Rozbudowane w fabrykach wagonów wydziały stolarki mogłyby z powodzeniem zająć się produkcją stolarki budowlanej.</u>
</div>
<div xml:id="div-4">
<u xml:id="u-4.0" who="#PosełEugeniaKowal">Sprowadzamy z zagranicy wiele rodzajów opakowań, gdy tymczasem należałoby poszukać dla nich krajowych możliwości wytwórczych. Jednak wysiłki w tym kierunku są wciąż niedostateczne. Podobnie jest z pakietyzacją tarcicy. Wszyscy wiedzą, że jest ona konieczna, ale wciąż znajduje się w stadium eksperymentu.</u>
<u xml:id="u-4.1" who="#PosełEugeniaKowal">Brak odpowiednich składowisk w portach naraża gospodarkę drzewną na poważne straty. Posłowie z Komisji Leśnictwa, którzy wizytowali port w Gdańsku, widzieli eksportową tarcicę i płyty pilśniowe przechowywane na placach pod plandekami, które nie dają pełnej osłony przed wpływami atmosferycznymi.</u>
<u xml:id="u-4.2" who="#PosełEugeniaKowal">Naczelny Dyrektor Portu w Gdańsku - Kazimierz Chyży: Wydajność pracy przeładunkowej przy pakietyzacji tarcicy wzrasta o 210 proc. Nie są to ostateczne możliwości podniesienia wydajności, gdyż ustalono je w początkowej fazie wprowadzenia pakietyzacji. Również i wykorzystanie zdolności załadunkowej statków poważnie wzrasta przy pakietyzacji tarcicy. Jednak dla pakietyzacji tarcicy potrzebna jest odpowiednia powierzchnia magazynowa.</u>
<u xml:id="u-4.3" who="#PosełEugeniaKowal">Dyrekcja portu zaplanowała środki na budowę magazynów. Liczymy jednak na udział w tych inwestycjach ze strony „Paged” oraz Przedsiębiorstwa Składowania Towarów Handlu Zagranicznego.</u>
</div>
<div xml:id="div-5">
<u xml:id="u-5.0" who="#PosełJózefMacichowski">Przyczyną trudności w handlu drewnem jest zmienność koniunktur na rynkach światowych. Jednak w dużym stopniu ciążą na tych trudnościach komplikacje wynikające z braku sprawności organizacyjnej. W eksporcie tarcicy, która pochłania 50 proc. robocizny w portach, najdotkliwiej daje się we znaki brak rytmiczności w dostawach. Pakietyzacja tarcicy z pewnością w dużym stopniu ułatwiłaby przeładunki. Problem jest otwarty. Wciąż jednak nie jest ustalone kto ma się nim zająć.</u>
<u xml:id="u-5.1" who="#PosełJózefMacichowski">W eksporcie wyrobów drzewnych do krajów skandynawskich oraz w eksporcie sadzonek specjalną rolę do odegrania miałby prom towarowy. Konieczność jego uruchomienia dyktuje także rosnący eksport produktów rolnych.</u>
</div>
<div xml:id="div-6">
<u xml:id="u-6.0" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieLeśnictwaiPrzemysłuDrzewnegoJanGrudziński">Główne kierunki i założenia dotyczące handlu zagranicznego drzewem i wyrobami drzewnymi zostały zaaprobowane przez Komisję.</u>
<u xml:id="u-6.1" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieLeśnictwaiPrzemysłuDrzewnegoJanGrudziński">W ubiegłej 5-latce miał miejsce dynamiczny wzrost eksportu oraz importu drzewa. Plany na bieżącą 5-latkę zakładają dalszą dynamikę eksportu i importu. Plany te są korzystne dla naszej gospodarki leśnej. W eksporcie bowiem rośnie udział wyrobów gotowych, w imporcie - surowca drzewnego. Eksport drewna i wyrobów drzewnych należy do opłacalnych, a eksport mebli należy do bardziej efektywnych.</u>
<u xml:id="u-6.2" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieLeśnictwaiPrzemysłuDrzewnegoJanGrudziński">Komisja uchwaliła dezyderaty, w których postuluje m.in.:</u>
<u xml:id="u-6.3" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieLeśnictwaiPrzemysłuDrzewnegoJanGrudziński">- przyspieszenie modernizacji zakładów „FAMPA” w Cieplicach, gdzie produkuje się maszyny papiernicze, - wydanie przez Ministerstwo Leśnictwa i Przemysłu Drzewnego jednolitej instrukcji dla tartaków produkujących na eksport; porozumienie Ministerstwa Leśnictwa, Ministerstwa Handlu Zagranicznego i Ministerstwa Żeglugi w sprawie kompleksowego rozwiązywania eksportu drewna i jego wyrobów;</u>
<u xml:id="u-6.4" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieLeśnictwaiPrzemysłuDrzewnegoJanGrudziński">- szersze niż dotychczas wykorzystanie przez resort leśnictwa i przemysł drzewny funduszu aktywizacji eksportu.</u>
<u xml:id="u-6.5" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieLeśnictwaiPrzemysłuDrzewnegoJanGrudziński">W kolejnym punkcie porządku obrad, Komisja rozpatrzyła odpowiedzi na dezyderaty nadesłane przez Ministerstwa Przemysłu Ciężkiego, Przemysłu Chemicznego, Leśnictwa, Przemysłu Lekkiego i Centralny Urząd Gospodarki Wodnej.</u>
<u xml:id="u-6.6" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieLeśnictwaiPrzemysłuDrzewnegoJanGrudziński">Nie przyjęto do wiadomości odpowiedzi Ministerstwa Rolnictwa wykluczającej sugerowaną przez Komisję możliwość sadzenia drzew owocowych na terenach, na których zachodzi proces stepowienia. Komisja postanowiła wystąpić o uzyskanie wyjaśnień bardziej uargumentowanych.</u>
<u xml:id="u-6.7" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieLeśnictwaiPrzemysłuDrzewnegoJanGrudziński">Zdecydowano też zwrócić się ponownie do Ministerstwa Rolnictwa w sprawie pełniejszego uzasadnienia odpowiedzi odmownej na postulowane przez Komisję włączenie agronomów gromadzkich do akcji zadrzewiania.</u>
</div>
</body>
</text>
</TEI>
</teiCorpus>