text_structure.xml 13.7 KB

Edit Raw Blame History

<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
  <xi:include href="PPC_header.xml"/>
  <TEI>
    <xi:include href="header.xml"/>
    <text>
      <body>
        <div xml:id="div-1">
          <u xml:id="u-1.0" who="#">W dniu 17 listopada 1965 r. Komisja Planu Gospodarczego, Budżetu i Finansów, obradująca pod przewodnictwem posła Stanisława Cieślaka (ZSL), rozpatrzyła projekt budżetu Komisji Planowania przy Radzie Ministrów i Głównego Urzędu Statystycznego na rok 1966.</u>
          <u xml:id="u-1.1" who="#">W posiedzeniu udział wzięli: przedstawiciele Komisji Planowania przy Radzie Ministrów z I zastępcą Przewodniczącego - Tadeuszem Gede i zastępcą Przewodniczącego - Zbigniewem Januszko, przedstawiciele Ministerstwa Finansów z podsekretarzem stanu - Julianem Kole, dyrektor departamentu Najwyższej laty Kontroli -- Aleksander Ivanka, dyrektor Instytutu Planowania - Józef Pajestka, Prezes Głównego Urzędu Statystycznego - Wincenty Kawalec i wiceprezes GUS - Leon Rzędowski.</u>
          <u xml:id="u-1.2" who="#">Projekt budżetu Komisji Planowania przy Radzie Ministrów na rok 1966 zreferował poseł Igor Łopatyński (PZPR).</u>
          <u xml:id="u-1.3" who="#">Planowane na rok przyszły wydatki Komisji Planowania są nieco wyższe od przewidywanego wykonania w roku bieżącym, co wiąże się m. in. z zatrudnieniem absolwentów wyższych szkół ekonomicznych i podyplomowego studium planowania. W budżecie Komisji Planowania mieszczą się też wydatki powołanego z dniem 1 października br. Instytutu Planowania.</u>
          <u xml:id="u-1.4" who="#">Po zreferowaniu poszczególnych pozycji budżetu, mówca zatrzymał się nad wybranymi, aktualnymi problemami planowania.</u>
          <u xml:id="u-1.5" who="#">Prowadzone obecnie prace nad końcową wersją projektu planu na przyszłą 5-latkę oparte są w większym niż kiedykolwiek stopniu na wynikach szerokiej dyskusji społecznej przeprowadzonej w zakładach produkcyjnych. Wyniki tej dyskusji znalazły m. in. swój wyraz w planach alternatywnych, opracowanych przy udziale aktywu gospodarczego i załóg poszczególnych przedsiębiorstw, zjednoczeń, instytutów naukowo-badawczych, społecznego aktywa wojewódzkiego i ministerstw. Znaczenie tej akcji polega na wkładzie merytorycznym załóg w ostateczny proces ukształtowania projektu planu 5-letniego. Trudność podania syntetycznych wyników tej akcji polega jednak na tym, że równocześnie z opracowywaniem planów alternatywnych w przedsiębiorstwach i województwach, trwały intensywne prace w centralnym aparacie gospodarczym, który wykorzystywał na bieżąco wyniki planów alternatywnych do kolejnych wariantów projektu placu 5-letniego. Niemniej można stwierdzić, że m. in. dzięki wykorzystaniu wyników prac nad pracami alternatywnymi w szeregu resortów, jak np. w górnictwie i energetyce, budownictwie i przemyśle materiałów budowlanych, w przemyśle ciężkim - wartość produkcji globalnej w roku 1970 będzie wyższa aniżeli przewidywały to wytyczne IV Zjazdu PZPR. Plany alternatywne przyczyniają się w wielu wypadkach do poprawy bilansu handlu zagranicznego poprzez zwiększenie produkcji na eksport, względnie przez rozwój produkcji antyimportowej.</u>
          <u xml:id="u-1.6" who="#">Niezależnie od pozytywnej roli, jaką już odegrały plany alternatywne przy pracach nad planem 5-letnim, wiele wniosków wymaga dalszej analizy i w zależności od jej wyników będą one wykorzystywane w toku dalszych prac nad projektem planu 5-letniego i w trakcie realizacji tego planu. Należy zwrócić też uwagę, że obok wymiernych wartości ekonomicznych owocować będą i wartości społeczne zrodzone drogą zaangażowania załóg do współgospodarzenia. Wolno przypuszczać, że i w przyszłości tego rodzaju konsultacje z organami samorządu robotniczego w przemyśle zostaną przyjęte jako stała zasada planowania.</u>
          <u xml:id="u-1.7" who="#">Prace nad planowaniem perspektywicznym podjęto u nas w 1957 r. Do 1963 r. zakończono prace nad pełną wersją planu do 1980 r.; służyła ona jako materiał wyjściowy do opracowania projektu planu na najbliższą 5-latkę. Obecnie w Komisji Planowania podjęto organizację prac nad nową wersją perspektywicznego planu alternatywnego. Ważnym elementem w planowaniu perspektywicznym jest współdziałanie z innymi krajami - członkami RWPG. W początku roku przyszłego ma nastąpić dalszy etap wymiany poglądów w łonie RWPG na temat koordynacji planowania.</u>
          <u xml:id="u-1.8" who="#">W dyskusji zabrali głos posłowie: Zdzisław Balicki (PZPR), Tadeusz Janczyk (PZPR), Stanisław Kozioł (ZSL), Michalina Tatarkówna-Majkowska (PZPR), Zdzisław Siedlewski (SD), Tomasz Malinowski (ZSL), Ewa Trojanowska (bezp.), Wiktor Obolewicz (PZPR) i Władysław Piłatowski (PZPR).</u>
          <u xml:id="u-1.9" who="#">W dyskusji podkreślono, że zastosowana po raz pierwszy przy pracach nad projektem planu 5-letniego na lata 1966-1970 metoda planowania alternatywnego przyniosła dodatnie skutki zarówno dla ekonomiki, jak i dla demokracji fabrycznej i dobrze by było, aby ta metoda została usankcjonowana jako stała forma planowania. Metoda ta wymaga wnikliwej oceny, a także podjęcia kroków, by ten wartościowy instrument rozbudzania inicjatywy załóg fabrycznych nie uległ sformalizowaniu.</u>
          <u xml:id="u-1.10" who="#">Podkreślono wagę podejmowanych eksperymentów w dziedzinie planowania i konieczność poszukiwania form planowania uwzględniających specyfikę poszczególnych branż i rodzajów przemysłu. Wskazano na dużą rolę, jaka stoi przed służbami ekonomicznymi w przedsiębiorstwach, sygnalizowano opieszałość w realizacji uchwały Rady Ministrów w sprawie postępu techniczno-ekonomicznego, przewidującego powoływanie służb ekonomicznych.</u>
          <u xml:id="u-1.11" who="#">Wielkie znaczenie ma koordynacyjna działalność komisji planowania wszystkich szczebli. Poruszono sprawę rekonstrukcji przemysłu i konieczności nadania temu problemowi większej wagi w systemie planowania.</u>
          <u xml:id="u-1.12" who="#">Przewodniczący obradom - poseł Stanisław Cieślak (ZSL) stwierdził, że z jednej strony w proces planowania angażowane jest całe społeczeństwo, z drugiej - terenowe ogniwa władzy nie mają dostatecznego wpływu na to, co się w danym terenie dzieje. Prezydia rad narodowych bywają bezradne wobec nacisku zjednoczeń i wyższych ogniw administracji gospodarczej; jest to w pewnej mierze wynikiem tendencji do centralizacji i niedoceniania dość licznej i fachowej kadry planistycznej w terenie.</u>
          <u xml:id="u-1.13" who="#">Do spraw poruszonych w dyskusji ustosunkowali się: I zastępca Przewodniczącego Komisji Planowania przy Radzie Ministrów - Tadeusz Gede i zastępca przewodniczącego - Zbigniew Januszko. Stwierdzili oni, że w łonie Komisji Planowania nie ma tendencji do centralizacji planowania, natomiast podejmowanych jest szereg zabiegów zmierzających do lepszej koordynacji gospodarki narodowej, które mogą nosić pozory - a w wypadku złej realizacji, nie tylko pozory - centralizacji. Niemniej jednak kształtowany obecnie model koordynacji branżowej i organizacyjnej opiera się na zasadach porozumień, a nie - podległości. Równolegle rozwijana jest koordynacja pozioma, terenowa, która prezydiom rad narodowych daje wiele dodatkowych uprawnień w stosunku do przemysłu na swoim terenie, niezależnie od tego, czy jest to przemysł kluczowy czy terenowy. W dziedzinie lokalizacji nowych obiektów przemysłowych nie podejmuje się żadnych decyzji bez udziału przedstawicieli władzy terenowej.</u>
          <u xml:id="u-1.14" who="#">Modyfikacja metod planowania wymaga uciekania się coraz częściej do pomocy nauki. Istniejący od wielu lat Zakład Badań Ekonomicznych Komisji Planowania odegrał w swoim czasie bardzo pozytywną rolę w tej dziedzinie. Wzrastające zadania doprowadziły do przekształcenia Zakładu w Instytut Planowania, przed którym postawiono ambitne cele prowadzenia prac teoretycznych i metodologicznych w zakresie organizacji planowania, opracowywanie studiów i analiz ekonomicznych, prowadzenie badań w zakresie prawidłowości i skuteczności działania instrumentów ekonomicznych planowania oraz przygotowywanie i wprowadzanie w życie nowych technik planowania.</u>
          <u xml:id="u-1.15" who="#">Dyrektor Instytutu Planowania - prof. Józef Pajestka poinformował komisję o głównych kierunkach pracy i zamierzeniach nowopowstałego instytutu.</u>
          <u xml:id="u-1.16" who="#">Komisja przyjęła projekt uchwały o NPG na 1966 r. i podstawowych założeniach na 1967 r. oraz projekt ustawy budżetowej na rok 1966 w części dotyczącej Komisji Planowania przy Radzie Ministrów.</u>
          <u xml:id="u-1.17" who="#">Projekt budżetu Głównego Urzędu Statystycznego na rok 1966 zreferował poseł Stanisław Kozioł (ZSL).</u>
          <u xml:id="u-1.18" who="#">Wydatki Głównego Urzędu Statystycznego w budżecie na rok 1966 rosną w stosunku do roku ubiegłego ogółem o ponad 32 mln zł, co znajduje uzasadnienie w rozbudowie programu badań statystycznych w roku 1966.</u>
          <u xml:id="u-1.19" who="#">W 1966r. nastąpi dalsze umocnienie terenowych ogniw statystyki państwowej, rozbudowane zostaną ośrodki zmechanizowanego obrachunku. W celu sprostania potrzebom wynikającym ze zmian w systemie planowania i zarządzania gospodarką narodową ustalono, iż do programu badań GUS w 1966 r. należy wprowadzić badanie stanu sił roboczych zatrudnionych w rolnictwie, rozszerzyć badania rentowności, norm finansowania i funduszów warunkujące wykorzystanie tych wskaźników jako ekonomicznych narzędzi planowania i zarządzania, wprowadzić badania dotyczące wartości usług świadczonych dla rolnictwa przez jednostki obsługujące wieś, dokonywać szacunku plonów ziemiopłodów nie tylko w porównaniu do roku poprzedniego, ale także do średnich plonów za poprzednie 4 lata i inne. Na wniosek resortów i zainteresowanych instytucji, do programu badań statystycznych wprowadzono szereg innych tematów, m. in. przeprowadzenie spisu ludności rolniczej na wsi (z uwzględnieniem źródeł utrzymania, formy gospodarki, wielkości gospodarstw), podjęcie badań budżetów rodzinnych rodzin robotników-chłopów, uwzględnienie w programie badań z zakresu rolnictwa nowych pozycji (badanie obciążeń gospodarstw chłopskich, zaopatrzenie rolnictwa w traktory i ważniejsze maszyny rolnicze, mleczność krów w gospodarstwach indywidualnych). Ponadto projektuje się prowadzenie dodatkowych badań mających na celu usprawnienie bilansowania siły roboczej, a także badań dotyczących inwestycji mieszkaniowych. Dokładne wykonanie zamierzonych prac i wnikliwa analiza zebranych materiałów przyczynią się do usprawnienia zarządzania gospodarką narodową.</u>
          <u xml:id="u-1.20" who="#">W trakcie realizacji obszernego programu prac, GUS winien skuteczniej oddziaływać na resorty, zjednoczenia, organizacje, instytucje, by usprawniały prace podległych im służb statystycznych oraz w pełni wykorzystywały materiały statystyczne, wyniki badań i analiz opartych na tych badaniach. Prowadzone przez GUS kontrole wykazały wiele zaniedbań w tym zakresie. Szeroko stosowana jest praktyka nielegalnych sprawozdań. W wyniku przeprowadzonej w październiku kontroli, stwierdzono w 53 skontrolowanych jednostkach w 5 województwach aż 300 różnego rodzaju dodatkowych, nielegalnych sprawozdań.</u>
          <u xml:id="u-1.21" who="#">Za przykład nonsensu i bezmyślności może posłużyć fakt, iż powiatowy lekarz weterynarii w jednym z powiatów woj. katowickiego zażądał od sołtysów sporządzenia wykazu psów, w którym oprócz nazwiska i adresu właściciela psa, należało podać informacje o imionach psów, ich rasie. maści i wieku. Rzeszowskie Zakłady Gastronomiczne zobowiązały restauracje i bary do przekazywania w miesięcznych sprawozdaniach (oprócz wykazywania obrotów) informacji o wartości sprzedaży dań typu obiadowego w rozbiciu na poszczególne rodzaje zup. Konieczne jest podjęcie energicznych środków dla likwidacji nielegalnej sprawozdawczości.</u>
          <u xml:id="u-1.22" who="#">Kontrole ujawniają w szeregu wypadków błędy w sprawozdawczości, co jest m. in. wynikiem płynności zatrudnienia w komórkach planowania i sprawozdawczości, niedostatecznych kwalifikacji pracowników, braku znajomości instrukcji i braku nadzoru ze strony jednostek nadrzędnych. Podjęto szereg starań zmierzających do podniesienia kwalifikacji pracowników zatrudnionych przy sporządzeniu sprawozdawczości statystycznej. Zachodzi pilna potrzeba dalszego zbliżenia organów terenowych statystyki państwowej (GUS i PIS) do jednostek statystycznych, zaznajamianie ich z programem badań i odpowiednimi publikacjami. GUS winien występować wobec resortów i prezydiów rad z konkretnymi propozycjami w sprawie usprawniania prac ich służb statystycznych. GUS winien kontynuować wysiłki dla usprawnienia prac powiatowych inspektoratów statystycznych, dążyć do ich wzmocnienia kadrowego i technicznego, kontynuować wysiłki dla przyspieszania opracowań i dostarczania szybkiej i aktualnej informacji.</u>
          <u xml:id="u-1.23" who="#">Na pytania posłów: Tomasza Malinowskiego (ZSL) i Stanisława Kozioła (ZSL) odpowiedzi udzielili Prezes GUS - Wincenty Kawalec i wiceprezes GUS - Leon Rzędowski.</u>
          <u xml:id="u-1.24" who="#">Komisja przyjęła projekt uchwały o NPG na 1966 r. wraz z projektem ustawy budżetowej w części dotyczącej Głównego Urzędu Statystycznego, wyrażając jednocześnie uznanie dla pracy GUS i szeregu jego ambitnych zamierzeń.</u>
        </div>
      </body>
    </text>
  </TEI>
</teiCorpus>