From 67a293faa29f9d589d5b780486893a70167b79d2 Mon Sep 17 00:00:00 2001
From: Bartłomiej Nitoń <bartek.niton@gmail.com>
Date: Wed, 12 Apr 2023 10:59:03 +0200
Subject: [PATCH] Update 2019-2023 period.

---
 2019-2023/sejm/komisje/cnt/201923-sjm-cntxx-00097-01/header.xml           |   64 ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
 2019-2023/sejm/komisje/cnt/201923-sjm-cntxx-00097-01/text_structure.xml   |  227 +++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
 2019-2023/sejm/komisje/fpb/201923-sjm-fpbxx-00390-01/header.xml           |  107 +++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
 2019-2023/sejm/komisje/fpb/201923-sjm-fpbxx-00390-01/text_structure.xml   | 1401 +++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
 2019-2023/sejm/komisje/fpb/201923-sjm-fpbxx-00392-01/header.xml           |   70 ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
 2019-2023/sejm/komisje/fpb/201923-sjm-fpbxx-00392-01/text_structure.xml   |  351 +++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
 2019-2023/sejm/komisje/inf/201923-sjm-infxx-00262-01/header.xml           |   91 +++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
 2019-2023/sejm/komisje/inf/201923-sjm-infxx-00262-01/text_structure.xml   |  426 ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
 2019-2023/sejm/komisje/spc/201923-sjm-spcxx-00156-01/header.xml           |   79 +++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
 2019-2023/sejm/komisje/spc/201923-sjm-spcxx-00156-01/text_structure.xml   |  282 ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
 2019-2023/sejm/komisje/spc/201923-sjm-spcxx-00157-01/header.xml           |   64 ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
 2019-2023/sejm/komisje/spc/201923-sjm-spcxx-00157-01/text_structure.xml   | 1064 ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
 2019-2023/sejm/komisje/spc1n/201923-sjm-spc1n-00015-01/header.xml         |   76 ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
 2019-2023/sejm/komisje/spc1n/201923-sjm-spc1n-00015-01/text_structure.xml | 1226 ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
 2019-2023/sejm/komisje/sue/201923-sjm-suexx-00201-01/header.xml           |   79 +++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
 2019-2023/sejm/komisje/sue/201923-sjm-suexx-00201-01/text_structure.xml   |  395 +++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
 2019-2023/sejm/komisje/sue/201923-sjm-suexx-00205-01/header.xml           |   64 ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
 2019-2023/sejm/komisje/sue/201923-sjm-suexx-00205-01/text_structure.xml   |  276 ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
 2019-2023/sejm/komisje/sue/201923-sjm-suexx-00207-01/header.xml           |   76 ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
 2019-2023/sejm/komisje/sue/201923-sjm-suexx-00207-01/text_structure.xml   |  149 +++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
 2019-2023/sejm/komisje/ust/201923-sjm-ustxx-00067-01/header.xml           |   46 ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
 2019-2023/sejm/komisje/ust/201923-sjm-ustxx-00067-01/text_structure.xml   |  148 ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
 2019-2023/senat/komisje/i/201923-snt-ixxxx-00111-01/header.xml            |   85 +++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
 2019-2023/senat/komisje/i/201923-snt-ixxxx-00111-01/text_structure.xml    |  744 ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
 2019-2023/senat/komisje/i/201923-snt-ixxxx-00112-01/header.xml            |   65 +++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
 2019-2023/senat/komisje/i/201923-snt-ixxxx-00112-01/text_structure.xml    |  292 ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
 2019-2023/senat/komisje/i/201923-snt-ixxxx-00113-01/header.xml            |   49 +++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
 2019-2023/senat/komisje/i/201923-snt-ixxxx-00113-01/text_structure.xml    |   95 +++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
 2019-2023/senat/komisje/pcpp/201923-snt-pcppx-00244-01/header.xml         |   74 ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
 2019-2023/senat/komisje/pcpp/201923-snt-pcppx-00244-01/text_structure.xml |  164 ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
 2019-2023/senat/komisje/rpss/201923-snt-rpssx-00155-01/header.xml         |   91 +++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
 2019-2023/senat/komisje/rpss/201923-snt-rpssx-00155-01/text_structure.xml |  398 ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
 2019-2023/senat/komisje/rrw/201923-snt-rrwxx-00099-01/header.xml          |   61 +++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
 2019-2023/senat/komisje/rrw/201923-snt-rrwxx-00099-01/text_structure.xml  |  251 +++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
 2019-2023/senat/komisje/stap/201923-snt-stapx-00223-01/header.xml         |   52 ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
 2019-2023/senat/komisje/stap/201923-snt-stapx-00223-01/text_structure.xml |  126 ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
 2019-2023/senat/komisje/stap/201923-snt-stapx-00227-01/header.xml         |   51 +++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
 2019-2023/senat/komisje/stap/201923-snt-stapx-00227-01/text_structure.xml |   39 +++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
 2019-2023/senat/komisje/szue/201923-snt-szuex-00137-01/header.xml         |   67 +++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
 2019-2023/senat/komisje/szue/201923-snt-szuex-00137-01/text_structure.xml |  252 ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
 40 files changed, 9717 insertions(+), 0 deletions(-)
 create mode 100644 2019-2023/sejm/komisje/cnt/201923-sjm-cntxx-00097-01/header.xml
 create mode 100644 2019-2023/sejm/komisje/cnt/201923-sjm-cntxx-00097-01/text_structure.xml
 create mode 100644 2019-2023/sejm/komisje/fpb/201923-sjm-fpbxx-00390-01/header.xml
 create mode 100644 2019-2023/sejm/komisje/fpb/201923-sjm-fpbxx-00390-01/text_structure.xml
 create mode 100644 2019-2023/sejm/komisje/fpb/201923-sjm-fpbxx-00392-01/header.xml
 create mode 100644 2019-2023/sejm/komisje/fpb/201923-sjm-fpbxx-00392-01/text_structure.xml
 create mode 100644 2019-2023/sejm/komisje/inf/201923-sjm-infxx-00262-01/header.xml
 create mode 100644 2019-2023/sejm/komisje/inf/201923-sjm-infxx-00262-01/text_structure.xml
 create mode 100644 2019-2023/sejm/komisje/spc/201923-sjm-spcxx-00156-01/header.xml
 create mode 100644 2019-2023/sejm/komisje/spc/201923-sjm-spcxx-00156-01/text_structure.xml
 create mode 100644 2019-2023/sejm/komisje/spc/201923-sjm-spcxx-00157-01/header.xml
 create mode 100644 2019-2023/sejm/komisje/spc/201923-sjm-spcxx-00157-01/text_structure.xml
 create mode 100644 2019-2023/sejm/komisje/spc1n/201923-sjm-spc1n-00015-01/header.xml
 create mode 100644 2019-2023/sejm/komisje/spc1n/201923-sjm-spc1n-00015-01/text_structure.xml
 create mode 100644 2019-2023/sejm/komisje/sue/201923-sjm-suexx-00201-01/header.xml
 create mode 100644 2019-2023/sejm/komisje/sue/201923-sjm-suexx-00201-01/text_structure.xml
 create mode 100644 2019-2023/sejm/komisje/sue/201923-sjm-suexx-00205-01/header.xml
 create mode 100644 2019-2023/sejm/komisje/sue/201923-sjm-suexx-00205-01/text_structure.xml
 create mode 100644 2019-2023/sejm/komisje/sue/201923-sjm-suexx-00207-01/header.xml
 create mode 100644 2019-2023/sejm/komisje/sue/201923-sjm-suexx-00207-01/text_structure.xml
 create mode 100644 2019-2023/sejm/komisje/ust/201923-sjm-ustxx-00067-01/header.xml
 create mode 100644 2019-2023/sejm/komisje/ust/201923-sjm-ustxx-00067-01/text_structure.xml
 create mode 100644 2019-2023/senat/komisje/i/201923-snt-ixxxx-00111-01/header.xml
 create mode 100644 2019-2023/senat/komisje/i/201923-snt-ixxxx-00111-01/text_structure.xml
 create mode 100644 2019-2023/senat/komisje/i/201923-snt-ixxxx-00112-01/header.xml
 create mode 100644 2019-2023/senat/komisje/i/201923-snt-ixxxx-00112-01/text_structure.xml
 create mode 100644 2019-2023/senat/komisje/i/201923-snt-ixxxx-00113-01/header.xml
 create mode 100644 2019-2023/senat/komisje/i/201923-snt-ixxxx-00113-01/text_structure.xml
 create mode 100644 2019-2023/senat/komisje/pcpp/201923-snt-pcppx-00244-01/header.xml
 create mode 100644 2019-2023/senat/komisje/pcpp/201923-snt-pcppx-00244-01/text_structure.xml
 create mode 100644 2019-2023/senat/komisje/rpss/201923-snt-rpssx-00155-01/header.xml
 create mode 100644 2019-2023/senat/komisje/rpss/201923-snt-rpssx-00155-01/text_structure.xml
 create mode 100644 2019-2023/senat/komisje/rrw/201923-snt-rrwxx-00099-01/header.xml
 create mode 100644 2019-2023/senat/komisje/rrw/201923-snt-rrwxx-00099-01/text_structure.xml
 create mode 100644 2019-2023/senat/komisje/stap/201923-snt-stapx-00223-01/header.xml
 create mode 100644 2019-2023/senat/komisje/stap/201923-snt-stapx-00223-01/text_structure.xml
 create mode 100644 2019-2023/senat/komisje/stap/201923-snt-stapx-00227-01/header.xml
 create mode 100644 2019-2023/senat/komisje/stap/201923-snt-stapx-00227-01/text_structure.xml
 create mode 100644 2019-2023/senat/komisje/szue/201923-snt-szuex-00137-01/header.xml
 create mode 100644 2019-2023/senat/komisje/szue/201923-snt-szuex-00137-01/text_structure.xml

diff --git a/2019-2023/sejm/komisje/cnt/201923-sjm-cntxx-00097-01/header.xml b/2019-2023/sejm/komisje/cnt/201923-sjm-cntxx-00097-01/header.xml
new file mode 100644
index 0000000..f6201d8
--- /dev/null
+++ b/2019-2023/sejm/komisje/cnt/201923-sjm-cntxx-00097-01/header.xml
@@ -0,0 +1,64 @@
+<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?>
+<teiHeader xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xml:id="PPC-201923-sjm-cntxx-00097-01">
+  <fileDesc>
+    <titleStmt>
+      <title>Komisja Cyfryzacji, Innowacyjności i Nowoczesnych Technologii /nr 97/</title>
+    </titleStmt>
+    <publicationStmt>
+      <p>Prosimy o zapoznanie się z nagłówkiem korpusu (PPC_header.xml).</p>
+    </publicationStmt>
+    <sourceDesc>
+      <bibl>
+        <title>Komisja Cyfryzacji, Innowacyjności i Nowoczesnych Technologii /nr 97/</title>
+        <publisher>Kancelaria Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej</publisher>
+        <note type="system">III RP</note>
+        <note type="house">Sejm</note>
+        <note type="termNo">9</note>
+        <note type="type">Komisja</note>
+        <note type="sessionNo" target="#CNT">97</note>
+        <note type="part">1</note>
+        <date>2023-03-29</date>
+      </bibl>
+    </sourceDesc>
+  </fileDesc>
+  <profileDesc>
+    <particDesc>
+      <person xml:id="CzlonekKomisjiRewizycjnejZTKIGJacekKosiorek" role="speaker">
+        <persName>Członek Komisji Rewizycjnej ZTKIG Jacek Kosiorek</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="CzlonekKomisjiRewizyjnejZwiazkuTelewizjiKablowychwPolsceIzbaGospodardczaJacekKosiorek" role="speaker">
+        <persName>Członek Komisji Rewizyjnej Związku Telewizji Kablowych w Polsce Izba Gospodardcza Jacek Kosiorek</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PodsekretarzstanuwKancelariiPrezesaRadyMinistrowPawelLewandowski" role="speaker">
+        <persName>Podsekretarz stanu w Kancelarii Prezesa Rady Ministrów Paweł Lewandowski</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PodsekretarzstanuwKPRMPawelLewandowski" role="speaker">
+        <persName>Podsekretarz stanu w KPRM Paweł Lewandowski</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselArkadiuszMarchewka" role="speaker">
+        <persName>Poseł Arkadiusz Marchewka</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselJacekTomczak" role="speaker">
+        <persName>Poseł Jacek Tomczak</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselKonradFrysztak" role="speaker">
+        <persName>Poseł Konrad Frysztak</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselKrzysztofGawkowski" role="speaker">
+        <persName>Poseł Krzysztof Gawkowski</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselRobertGontarz" role="speaker">
+        <persName>Poseł Robert Gontarz</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselRobertKwiatkowski" role="speaker">
+        <persName>Poseł Robert Kwiatkowski</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PrzewodniczacyposelJanGrabiec" role="speaker">
+        <persName>Przewodniczący poseł Jan Grabiec</persName>
+      </person>
+      <org xml:id="CNT" role="committee">
+        <orgName>Komisja Cyfryzacji, Innowacyjności i Nowoczesnych Technologii</orgName>
+      </org>
+    </particDesc>
+  </profileDesc>
+</teiHeader>
diff --git a/2019-2023/sejm/komisje/cnt/201923-sjm-cntxx-00097-01/text_structure.xml b/2019-2023/sejm/komisje/cnt/201923-sjm-cntxx-00097-01/text_structure.xml
new file mode 100644
index 0000000..0539e4c
--- /dev/null
+++ b/2019-2023/sejm/komisje/cnt/201923-sjm-cntxx-00097-01/text_structure.xml
@@ -0,0 +1,227 @@
+<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?>
+<teiCorpus xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
+  <xi:include href="PPC_header.xml"/>
+  <TEI>
+    <xi:include href="header.xml"/>
+    <text>
+      <body>
+        <div xml:id="div-1">
+          <u xml:id="u-1.0" who="#PrzewodniczacyposelJanGrabiec">Szanowni państwo, otwieram posiedzenie Komisji Cyfryzacji, Innowacyjności i Nowoczesnych Technologii. Stwierdzam kworum oraz przyjęcie protokołu poprzedniego posiedzenia Komisji wobec niewniesienia do niego zastrzeżeń.</u>
+          <u xml:id="u-1.1" who="#PrzewodniczacyposelJanGrabiec">Witam posłów członków Komisji oraz gości uczestniczących w posiedzeniu. W szczególności witam pana ministra Pawła Lewandowskiego, podsekretarza stanu w kancelarii premiera, wraz ze współpracownikami Witam pana prezesa Jacka Oko reprezentującego Urząd Komunikacji Elektronicznej; pana przewodniczącego Macieja Świrskiego z Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji. Mamy przedstawiciela Najwyższej Izby Kontroli w osobie pana Adama Owsianika, obecnego zdalnie.</u>
+          <u xml:id="u-1.2" who="#PrzewodniczacyposelJanGrabiec">Polską Izbę Komunikacji Elektronicznej reprezentuje pan prezes Jerzy Straszewski. Mamy także przedstawicieli Polskiej Izby Radiodyfuzji Cyfrowej, Krajowej Izby Gospodarczej Elektroniki i Telekomunikacji, Polskiej Izby Informatyki i Telekomunikacji, Związku Pracodawców Branży Internetowej IAB Polska, Związku Telewizji Kablowych w Polsce, rzecznika małych i średnich przedsiębiorców, Konfederacji Lewiatan, Pracodawców RP, Fundacji Panoptykon. Ogólnopolskiego Porozumienia Związków Zawodowych, Forum Związków Zawodowych, NSZZ „Solidarność”, Związku Banków Polskich oraz Porozumienia Organizacji Radioamatorskich.</u>
+          <u xml:id="u-1.3" who="#PrzewodniczacyposelJanGrabiec">Witam wszystkich wyczytanych i niewyczytanych uczestników naszego posiedzenia. Witam także stałego doradcę Komisji, pana Radosława Nielka.</u>
+          <u xml:id="u-1.4" who="#PrzewodniczacyposelJanGrabiec">Szanowni państwo, informuję, że posiedzenie Komisji zostało zwołane na podstawie artykułu 198j ust. 2 regulaminu Sejmu i będzie prowadzone z wykorzystaniem środków komunikacji elektronicznej umożliwiających porozumiewanie się na odległość. Paniom i panom posłom, którzy uczestniczą w posiedzeniu, przypominam, że zgłoszenia do zabrania głosu w dyskusji należy przesłać na adres e-mail Komisji lub przez czat w aplikacji Whereby. Jednocześnie informuję, że posłowie członkowie Komisji obecni na sali obrad głosują przy użyciu urządzenia do głosowania za pomocą legitymacji poselskiej. Wówczas nie logują się w systemie komunikacji elektronicznej i nie używają tabletów.</u>
+          <u xml:id="u-1.5" who="#PrzewodniczacyposelJanGrabiec">Przystępujemy teraz do stwierdzenia kworum. Czy to jest niezbędne wobec tego, że mamy wystarczającą listę obecności? Żeby uwzględnić ich głos posiedzeniu… OK.</u>
+          <u xml:id="u-1.6" who="#PrzewodniczacyposelJanGrabiec">Bardzo proszę państwa posłów o naciśnięcie jakiegokolwiek przycisku w celu potwierdzenia obecności na posiedzeniu. Proszę także posłów, którzy uczestniczą zdalnie w naszym posiedzeniu, o wzięcie udziału w tym stwierdzeniu kworum. Poproszę o podanie wyników.</u>
+          <u xml:id="u-1.7" who="#PrzewodniczacyposelJanGrabiec">Proszę państwa, stwierdzam kworum.</u>
+          <u xml:id="u-1.8" who="#PrzewodniczacyposelJanGrabiec">W związku z tym możemy przejść do ustalenia porządku obrad. Porządek dzisiejszego posiedzenia przewiduje – podobnie jak kilku poprzednich posiedzeń Komisji – rozpatrzenie rządowych projektów ustaw: Prawo komunikacji elektronicznej (druk nr 2861) oraz Przepisy wprowadzające ustawę – Prawo komunikacji elektronicznej (druk nr 2862). Czy są uwagi do porządku dziennego? Nie widzę zgłoszeń. W związku z tym stwierdzam przyjęcie porządku.</u>
+          <u xml:id="u-1.9" who="#PrzewodniczacyposelJanGrabiec">Zanim przystąpimy do rozpatrzenia projektu, chciałbym zapytać – w związku z tym, że poprzednio posiedzenie Komisji związane było z wysłuchaniem publicznym – czy przedstawiciel strony rządowej, pan minister jako wnioskodawca, po wysłuchaniu czy uwzględnieniu głosów przedstawionych podczas wysłuchania publicznego chciałby dzisiaj zabrać głos, nawiązując do jego treści?</u>
+          <u xml:id="u-1.10" who="#PrzewodniczacyposelJanGrabiec">Bardzo proszę, panie ministrze.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-2">
+          <u xml:id="u-2.0" who="#PodsekretarzstanuwKancelariiPrezesaRadyMinistrowPawelLewandowski">Dziękuję, panie przewodniczący.</u>
+          <u xml:id="u-2.1" who="#PodsekretarzstanuwKancelariiPrezesaRadyMinistrowPawelLewandowski">Wysoka Komisjo, oczywiście chciałem podziękować wszystkim stronom, wszystkim partnerom społecznym, wszystkim osobom, które były zainteresowane wzięciem udziału w konsultacjach społecznych i w wysłuchaniu publicznym, które zostało zorganizowane na wniosek Komisji.</u>
+          <u xml:id="u-2.2" who="#PodsekretarzstanuwKancelariiPrezesaRadyMinistrowPawelLewandowski">Zawsze wsłuchujemy się w głos wyborców, bo dla nas najważniejsze jest to, że wypowiadające się osoby to są osoby, na które zawsze w jakimś sensie będzie miało wpływ prawo, które stanowimy– na ich życie i na ich codzienność. Z uwagą wysłuchaliśmy argumentów każdej ze stron od samego początku. Wielokrotnie spotykaliśmy się z przedstawicielami rynku w sprawie przepisów, które były projektowane, spotykaliśmy się z podmiotami bezpośrednio i z izbami reprezentującymi te podmioty.</u>
+          <u xml:id="u-2.3" who="#PodsekretarzstanuwKancelariiPrezesaRadyMinistrowPawelLewandowski">Mieliśmy bardzo bogatą korespondencję z różnymi osobami, nie tylko w sprawach, które budzą tutaj największe kontrowersje, na przykład z radioamatorami. Rozmawialiśmy z osobami, które boją się skutków wprowadzenia innych przepisów. Jak państwo zauważyliście, na przestrzeni pracy nad tą ustawą, która, mam nadzieję, dzisiaj wreszcie ruszy z kopyta, niektóre nasze propozycje zostały zmodyfikowane, z niektórych się wycofaliśmy, niektóre odłożyliśmy na inny czas. Zdajemy sobie sprawę, że niektóre propozycje, które mieliśmy, zostaną potem i tak doregulowane w dyrektywach unijnych czy w rozporządzeniach.</u>
+          <u xml:id="u-2.4" who="#PodsekretarzstanuwKancelariiPrezesaRadyMinistrowPawelLewandowski">W związku z tym w porozumieniu z klubem chcieliśmy zmodyfikować nieco nasze przedłożenie, proponując szereg poprawek. Składaliśmy już na poprzednich posiedzeniach Sejmu... To znaczy klub składał w uzgodnieniu z rządem kilka poprawek. W tym momencie mamy 50 poprawek, które chcielibyśmy, żeby zostały rozpatrzone na dzisiejszym posiedzeniu Komisji. Mówię tylko o poprawkach merytorycznych, bo oczywiście oprócz tego będą prawdopodobnie poprawki doprecyzowujące w trakcie naszej pracy nad tekstem ustawy razem z legislatorami.</u>
+          <u xml:id="u-2.5" who="#PodsekretarzstanuwKancelariiPrezesaRadyMinistrowPawelLewandowski">W związku z powyższym, nie chcąc bezpośrednio odnosić się do każdego postulatu, który został wypowiedziany w trakcie spotkania ze stroną społeczną zorganizowanego przez Komisję, chcielibyśmy na bieżąco w trakcie pracy nad ustawą przy konkretnych przepisach odnosić się do kwestii, które również w danym przepisie były podniesione. Natomiast jeśli będę miał też okazję – ponieważ już od dłuższego czasu próbujemy wystartować z procedowaniem tej ustawy – chciałbym też krótko przedstawić same założenia tej ustawy.</u>
+          <u xml:id="u-2.6" who="#PodsekretarzstanuwKancelariiPrezesaRadyMinistrowPawelLewandowski">Mam takie poczucie, że skupiliśmy się na pewnym drobnym wycinku tej ustawy, a jakby zapomnieliśmy, a przynajmniej niektórzy, którzy nas obserwują – jestem przekonany, że posłowie na pewno doskonale sobie z tego zdają sprawę – o substancji, która stoi za tymi przepisami. Jeśli pan przewodniczący pozwoli, to chciałbym na wstępie kilka słów o tej ustawie w całości powiedzieć.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-3">
+          <u xml:id="u-3.0" who="#PrzewodniczacyposelJanGrabiec">Panie ministrze, jeśli mógłbym coś zasugerować – znamy uzasadnienie ustawy, odbyło się pierwsze czytanie na forum Sejmu.</u>
+          <u xml:id="u-3.1" who="#PrzewodniczacyposelJanGrabiec">Wiem, że to było kilka miesięcy temu, ale jako członkowie Komisji mamy to dokładnie w pamięci, jak myślę. Mam wrażenie, że większość obecnych na sali zna materię tej ustawy. Jestem jednak zaintrygowany deklaracją, że po wysłuchaniu publicznym rząd przygotował czy przemyślał pewne zmiany. Nie mamy tych poprawek, nie znamy ich treści. Rozumiem, że grupa posłów będzie chciała je przedłożyć na dzisiejszym posiedzeniu. Uwagi do ustawy mają charakter zasadniczy – gdyby pan minister odniósł się do kierunków zmian proponowanych przez rząd, myślę, że to najbardziej interesowałoby obecnych. Jeśli te poprawki rzeczywiście wpłyną dziś do Komisji.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-4">
+          <u xml:id="u-4.0" who="#PodsekretarzstanuwKPRMPawelLewandowski">Oczywiście. Tylko tak dla porządku – ja mam to powiedzieć czy poseł?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-5">
+          <u xml:id="u-5.0" who="#PrzewodniczacyposelJanGrabiec">Jeszcze nie rozpatrujemy projektu, więc nie jesteśmy przy kolejnych artykułach. Jeśli pan minister autoryzuje te poprawki i uważa, że one są zgodne z intencją ustawodawcy, to byłbym wdzięczny za opowiedzenie, jaka jest filozofia rządu, jeśli chodzi o te zmiany.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-6">
+          <u xml:id="u-6.0" who="#PodsekretarzstanuwKPRMPawelLewandowski">Oczywiście.</u>
+          <u xml:id="u-6.1" who="#PodsekretarzstanuwKPRMPawelLewandowski">Panie przewodniczący, Wysoka Komisjo, po wysłuchaniu publicznym doszliśmy do wniosku, że część, która była najbardziej kontrowersyjna, ostatnio przynajmniej, podnoszona przez posłów i przez stronę społeczną, powinna zostać zmodyfikowana. W przypadku ustalania obowiązku „must carry, must offer” zdecydowaliśmy się na to, by nie było ustalonej kolejności kanałów, natomiast żeby obowiązkiem „must carry, must offer” były objęte dodatkowe cztery kanały. Chcielibyśmy, żeby Jedynka, Dwójka, TVP Regionalna, TVP Info i TVP Kultura, TVN, Polsat, TV 4 i Puls były objęte obowiązkiem „must carry, must offer” zapisanym w ustawie.</u>
+          <u xml:id="u-6.2" who="#PodsekretarzstanuwKPRMPawelLewandowski">Jednocześnie chcielibyśmy się wycofać z propozycji możliwości wydawania rozporządzenia przez Krajową Radę Radiofonii i Telewizji w zakresie ustalania innych kanałów objętych obowiązkiem „must carry, must offer” – żeby wprowadzić pewność dla operatorów, które kanały są tym objęte. Dodatkowo chcielibyśmy, żeby obowiązek a la carte był wyłącznie w relacji między operatorem a nadawcą, a nie w relacji między operatorem a klientem. Dzięki temu wszyscy ci nadawcy, którzy mają możliwość techniczną zaoferowania a la carte swoim klientom, będą mogli to zrobić, a ci, dla których jest to utrudnione, nie będą mieli takiego przymusu i będą mogli świadczyć usługę w stosunku do klienta na obecnych zasadach. W miarę jak będą modernizować swoją sieć również, jeśli takie będzie zapotrzebowanie klientów, będą mogli także oferować taką możliwość.</u>
+          <u xml:id="u-6.3" who="#PodsekretarzstanuwKPRMPawelLewandowski">Dodatkowo chcielibyśmy, żeby obowiązkiem pakietowania nie mogły być objęte ogólnopolskie kanały informacyjne w języku polskim. To znaczy, że każdy obywatel będzie mógł wybrać sobie kanały informacyjne bez konieczności wykupywania całego pakietu towarzyszącego tym konkretnym kanałom. W ten sposób w naszej ocenie realizujemy główne postulaty rynku. Z jednej strony nie będzie to powodować olbrzymiej dolegliwości finansowej ani technologicznej przy modernizacji systemów operatorom, z drugiej strony zapewni szerszy, lepszy, łatwiejszy i tańszy dostęp do oferty programowej dla wszystkich zainteresowanych stron.</u>
+          <u xml:id="u-6.4" who="#PodsekretarzstanuwKPRMPawelLewandowski">To jest istota najważniejszych elementów, które były podnoszone. Oprócz tego jest szereg drobnych poprawek, w mojej ocenie niebudzących kontrowersji, doprecyzowujących pewne kwestie, odpowiadających na postulaty, które nie były wyrażane tak głośno, ale gdzieś tam funkcjonowały w świecie związanym z komunikacją elektroniczną. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-7">
+          <u xml:id="u-7.0" who="#PrzewodniczacyposelJanGrabiec">Dziękuję, panie ministrze.</u>
+          <u xml:id="u-7.1" who="#PrzewodniczacyposelJanGrabiec">Byłoby dobrze, gdyby członkowie Komisji przed rozpatrywaniem kolejnych artykułów mogli zapoznać się z treścią poprawek, bo mają one charakter systemowy i dotyczą wielu przepisów, jak słyszę. Jeśli pan poseł mógłby to umożliwić…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-8">
+          <u xml:id="u-8.0" who="#PoselRobertGontarz">Tak, tak. Dosłownie za minutę będzie to wszystko złożone. Ostatni podpis i składamy.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-9">
+          <u xml:id="u-9.0" who="#PrzewodniczacyposelJanGrabiec">Dobrze. Jeśli chodzi o prace Komisji, jesteśmy w momencie, w którym możliwe jest zgłoszenie wniosków formalnych i za chwilę będziemy mogli przejść do rozpatrzenia projektów ustaw, o ile takie wnioski nie padną.</u>
+          <u xml:id="u-9.1" who="#PrzewodniczacyposelJanGrabiec">Bardzo proszę, pan poseł Arkadiusz Marchewka.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-10">
+          <u xml:id="u-10.0" who="#PoselArkadiuszMarchewka">Dziękuję, panie przewodniczący.</u>
+          <u xml:id="u-10.1" who="#PoselArkadiuszMarchewka">Szanowny panie ministrze, posiedzenie Komisji już zaczęło się kilkanaście minut temu, a my dalej nie znamy szczegółów tych poprawek, które rząd zaproponował, co uważam za po prostu nieodpowiedzialne ze strony rządu. To jest zbyt poważna sprawa, żeby mówić o niej tak późno, tym bardziej że wysłuchanie publiczne odbyło się już kilka tygodni temu.</u>
+          <u xml:id="u-10.2" who="#PoselArkadiuszMarchewka">Wciąż będę powtarzał to stanowisko, że pod przykrywką wprowadzania przepisów unijnych zaproponowaliście przepisy, które nie mają nic wspólnego z poprawą dostępu do informacji, tylko po prostu planem zalania rządową propagandą widzów tuż przed wyborami. Dziękuję wszystkim uczestnikom wysłuchania publicznego. Wnioski, które pojawiły się podczas tego spotkania, były bardzo konstruktywne i bardzo ważne dla nas, parlamentarzystów.</u>
+          <u xml:id="u-10.3" who="#PoselArkadiuszMarchewka">Pozwólcie państwo, że przedstawię moją propozycję. Składam wniosek o odrzucenie rządowego projektu ustawy – Prawo komunikacji elektronicznej oraz wniosek o odrzucenie rządowego projektu ustawy – Przepisy wprowadzające ustawę – Prawo komunikacji elektronicznej.</u>
+          <u xml:id="u-10.4" who="#PoselArkadiuszMarchewka">Teraz pozwólcie państwo, że to uzasadnię. W czasie wysłuchania publicznego padło wiele argumentów, które pokazały, że ta propozycja powinna zostać odrzucona. Będę cytował to, co zostało powiedziane podczas wysłuchania publicznego. „Zmiany lex pilot prowadzą do głębokiej ingerencji w zasady funkcjonowania rynku telewizyjnego w Polsce, zmierzając głównie do promowania przekazów publicznej telewizji, wywołując szerokie spektrum negatywnych konsekwencji rynkowych. Zmiany zmierzają głównie do promowania przekazów publicznej telewizji. W wyniku wprowadzenia nowych przepisów na chwilę przed wyborami ponad 10 milionom gospodarstw domowych na pierwszych pozycjach na pilocie zostanie narzucona oferta nadawcy publicznego”.</u>
+          <u xml:id="u-10.5" who="#PoselArkadiuszMarchewka">Ponadto: „Projekt uderzy nie tylko w operatorów płatnej telewizji, ale także w lokalne kanały. W przypadku niektórych operatorów zostaną zdegradowane przez TVP na listach programów. Projekt lex pilot przerzuca na operatorów koszty przeniesienia do satelity lokalnych kanałów nadawcy publicznego. Kto tak naprawdę te koszty poniesie? Widz. Proponowane zmiany w przepisach uderzą w telewizje lokalne, które na mocy zmienionych przepisów mogą zniknąć z pierwszych pozycji na listach lokalnych operatorów. Ponad 6 milionów widzów potwierdza oglądanie kanałów lokalnych. Niemal 60% z nich to widzowie powyżej 50. roku życia, często wykluczeni cyfrowo. Tym widzom ciężko poruszać się w świecie cyfrowym i wyszukiwać swoje ulubione programy na odległych pozycjach. Jeśli nie znajdą ich tam, gdzie były od lat, to pomyślą, że zostały już zlikwidowane”.</u>
+          <u xml:id="u-10.6" who="#PoselArkadiuszMarchewka">Co więcej: „Społeczności lokalne zostaną pozbawione wypracowanych przez lata misyjnych kanałów komunikacji współtworzonych przez samorządy, wspólnoty czy spółdzielnie. Zabijając lokalne media, pozbawia się mieszkańców ważnego źródła informacji. Wprowadzenie proponowanych zmian w ustawie stanowi poważne i realne zagrożenie dla bytu nadawców lokalnych, tak istotnych dla swoich małych ojczyzn, dla swoich wiernych widzów”.</u>
+          <u xml:id="u-10.7" who="#PoselArkadiuszMarchewka">I jeszcze: „Wprowadzenie modelu a la carte zaburza funkcjonowanie doskonale zorganizowanego rynku. W konsekwencji widz zapłaci więcej za znacznie uboższą ofertę. Koszty wdrożenia takiego rozwiązania będą sięgały nawet setek milionów złotych, a czas potrzebny na ich wdrożenie to minimum 2 lata”.</u>
+          <u xml:id="u-10.8" who="#PoselArkadiuszMarchewka">To są tylko najważniejsze cytaty, które wynotowałem w czasie wysłuchania publicznego, które trwało ok. 5 godzin i było bardzo konstruktywne. Bardzo dziękuję za wszystkie wnioski przedstawicielom organizacji, które zrzeszają przedsiębiorców cyfrowych, i przedstawicielom lokalnych mediów. W związku z tym, że wnioski tych, których ta ustawa będzie dotyczyć, są bardzo krytyczne, chcę powiedzieć jasno: ta propozycja powinna zostać odrzucona. Dlatego w imieniu klubu Koalicja Obywatelska zgłaszam wniosek o odrzucenie tych dwóch projektów ustaw. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-11">
+          <u xml:id="u-11.0" who="#PrzewodniczacyposelJanGrabiec">Dziękuję bardzo. Proszę o przedstawienie wniosku. Zaraz oddam głos…</u>
+          <u xml:id="u-11.1" who="#PrzewodniczacyposelJanGrabiec">Ponieważ jest to wniosek dotyczący odrzucenia projektu ustawy, pozwólcie państwo, że dopuszczę głos za i głos przeciw temu wnioskowi. Pan przewodniczący Gawkowski zgłaszał się jako pierwszy. Bardzo proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-12">
+          <u xml:id="u-12.0" who="#PoselKrzysztofGawkowski">Dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-12.1" who="#PoselKrzysztofGawkowski">Panie przewodniczący, w imieniu klubu parlamentarnego Lewica chciałem poprzeć ten wniosek, a jednocześnie zwrócić uwagę, jak wysłuchanie publiczne mocno obnażyło niedostatki projektowanych przepisów i wskazało, że nie ma chyba żadnej instytucji na rynku, która nie widziałaby, że dochodzi do demolowania przepisów komunikacyjnych, jak również wpływania na to, jak będzie wyglądał polski telewizor i co w nim będziemy oglądali.</u>
+          <u xml:id="u-12.2" who="#PoselKrzysztofGawkowski">Nie chodzi przecież tylko o prawo komunikacji dotyczące mediów telewizyjnych, ale również chodzi o retencję danych. Chodzi o sprawy dotyczące internetu, głębokich rozstrzygnięć dotyczących agregacji danych. W tej całej sytuacji, kiedy projekt został obnażony przez instytucje publiczne i osoby, które wypowiadały się w roli ekspertów na wysłuchaniu publicznym, dalsze prace nad tym projektem nie mają ani sensu, ani uzasadnienia.</u>
+          <u xml:id="u-12.3" who="#PoselKrzysztofGawkowski">Chciałbym też zwrócić uwagę na opinię rzecznika praw obywatelskich, który o tej ustawie napisał: „Rozwiązania budzą wątpliwości nie tylko z punktu widzenia zgodności z konstytucją, ale projektowane przepisy są również niezgodne ze standardami ochrony praw człowieka i obywatela”. Pisze o tym rzecznik praw obywatelskich, wskazując, jak bardzo, jak głęboko sięgamy do tego, co jest swobodą i wartością obywatelską.</u>
+          <u xml:id="u-12.4" who="#PoselKrzysztofGawkowski">Zwracam uwagę, że całość pracy, która przed nami, i jednocześnie to, co się dzisiaj wydarzyło… Szanując oczywiście możliwość zgłoszenia poprawek, ale jednak brak możliwości wcześniejszego zapoznania się z nimi; odpowiedzi, które wskazują, że są jakieś wyjścia naprzeciw oczekiwaniom strony społecznej, ale jednocześnie obarczone wadami, bo na przykład dotyczą rynku związanego z telewizjami informacyjnymi – to wszystko nie budzi naszych zastrzeżeń pod względem pracy merytorycznej, ale budzi olbrzymie zastrzeżenia, jeżeli chodzi o wpływ polityczny. I ten wpływ polityczny dzisiaj wydaje się największym problemem w dalszym procedowaniu tego złego prawa.</u>
+          <u xml:id="u-12.5" who="#PoselKrzysztofGawkowski">Konkludując, panie przewodniczący, podpisujemy się pod wnioskiem i jednocześnie prosimy, żeby był głosowany jak najszybciej. Dziękujemy bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-13">
+          <u xml:id="u-13.0" who="#PrzewodniczacyposelJanGrabiec">Dziękuję. Głos przeciwny – bardzo proszę, panie pośle.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-14">
+          <u xml:id="u-14.0" who="#PoselRobertGontarz">Szanowny panie przewodniczący, szanowny panie ministrze, Wysoka Komisjo, jestem trochę zaskoczony tym, co państwo tutaj mówią.</u>
+          <u xml:id="u-14.1" who="#PoselRobertGontarz">Z jednej strony mówicie, jak to uważnie słuchaliście tego wysłuchania publicznego, a z drugiej strony mam wrażenie, że albo nie czytaliście państwo poprawek – szczególnie tych, które zostały złożone wcześniej…</u>
+          <u xml:id="u-14.2" who="#PoselRobertGontarz">Halo, halo, można? Panie pośle, spokój.</u>
+          <u xml:id="u-14.3" who="#PoselRobertGontarz">Chcę zwrócić uwagę na to, że znaczna część tych poprawek, które zostały zgłoszone, odnosiła się…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-15">
+          <u xml:id="u-15.0" who="#PrzewodniczacyposelJanGrabiec">Zwracam uwagę, że od dyscyplinowania jest przewodniczący. Proszę kontynuować.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-16">
+          <u xml:id="u-16.0" who="#PoselRobertGontarz">Dobrze. Cieszę się, że pan zwrócił uwagę kolegom, żeby nie przeszkadzali mi w momencie, w którym mówię.</u>
+          <u xml:id="u-16.1" who="#PoselRobertGontarz">Wracając do sedna wypowiedzi, chcę zwrócić uwagę… Były głosy o zabieraniu swobód obywatelskich. Rozumiem, że odnosi się to do kwestii związanej z możliwościami działań operacyjnych przez służby. Pragnę zwrócić uwagę na to, że ta rzecz została już dawno zmieniona, a w tym momencie wprowadzamy również takie rozwiązania, które ze względu na to, że ta ustawa jest naprawdę bardzo istotna… Jak sobie państwo doskonale zdajecie z tego sprawę, w większości jest to implementacja przepisów unijnych. Do tego wprowadza ona wiele rozwiązań, które są bardzo korzystne dla obywateli, chyba że chcecie państwo odrzucić takie kwestie prawne, które mówią m.in. o uproszczeniu umów albo o tym, żeby w umowach nie znajdowały się żadne kruczki prawne, tylko żeby było streszczenie na jednej stronie. Żeby każdy, kto podpisuje umowę, wiedział dokładnie, co podpisuje.</u>
+          <u xml:id="u-16.2" who="#PoselRobertGontarz">Rozumiem, że chcecie państwo odrzucić możliwość zwracania prepaidów, jeśli nie zostaną wykorzystane, czyli jeśli ktoś zakupi jakąś usługę, nie skorzysta z tej usługi, chcecie państwo, żeby operator (duża firma, duży podmiot, korporacja) zachował te pieniądze, żeby te pieniądze nie wracały do obywateli. Rozumiem, że chcecie państwo odrzucić rozwiązania, które mówią o tym, że w sporze między operatorem a klientem, jeśli dochodzi na przykład do sprzecznych informacji odnośnie do świadczenia usługi, na przykład jeśli internet jest za wolny i konsument to zgłasza... Do tej pory to klient musiał udowodnić, że internet jest za wolny. Wtedy operator bardzo często mówił: Przecież on wcale nie jest wolny, tylko pan ma złe urządzenie.</u>
+          <u xml:id="u-16.3" who="#PoselRobertGontarz">My chcemy wprowadzić takie rozwiązania, które dają prezesowi UKE możliwość zweryfikowania tego, jak również dają możliwości klientowi. Jednocześnie wprowadzamy szereg rozwiązań, które mówią o tym, że nie można wprowadzać jakichś zatajonych kosztów, że nie można wprowadzać rozwiązań, w których to operator sprzedaje coś w takim pakiecie łączonym, który nie jest korzystny dla klienta. Tam jest naprawdę, szanowni państwo, bardzo dużo pozytywnych rozwiązań.</u>
+          <u xml:id="u-16.4" who="#PoselRobertGontarz">Rozumiejąc, jak istotne są to projekty ustaw, wprowadzamy takie rozwiązania, które prowadzą do tego, że nie będzie żadnych wątpliwości, że nie będzie żadnych kontrowersji. Bardzo zależy nam na tym, żeby te przepisy zostały wprowadzone. Ja rozumiem, szanowni państwo, że jest polityka i że w tym momencie zbliżamy się do czasu wyborczego, ale proszę, zastanówcie się może jeszcze przez piętnaście minut, czy na pewno jesteście za tym, żeby to odwlekać… Ja rozumiem, że to przejdzie teraz do drugiego czytania, czyli tak naprawdę po prostu pozbawiamy siebie możliwości dalszej dyskusji. W Sejmie to oczywiście przejdzie.</u>
+          <u xml:id="u-16.5" who="#PoselRobertGontarz">Jest szansa, że tutaj wygracie ze względu na parytety, które są w tej komisji sejmowej, która do tej pory słynęła z tego, że była komisją bardzo merytoryczną, mało emocjonalną. Wiem, że wdarła się tu polityka, co jest dosyć niepokojące. Ta Komisja, jak szanowni państwo wszyscy się zgodzicie, była naprawdę bardzo merytoryczną Komisją. Chciałbym głęboko wierzyć w to, że jednak na przykład po tych piętnastu minutach przejrzycie, co zostało złożone, i zauważycie, że naprawdę nasze intencje są czyste. Chyba że chcecie to wykorzystywać wyłącznie jako paliwo polityczne – nawet jeśli jest to sprzeczne z interesem obywateli. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-17">
+          <u xml:id="u-17.0" who="#PrzewodniczacyposelJanGrabiec">Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-18">
+          <u xml:id="u-18.0" who="#PoselKrzysztofGawkowski">Jedno zdanie w ramach ad vocem… Zostałem wywołany.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-19">
+          <u xml:id="u-19.0" who="#PrzewodniczacyposelJanGrabiec">Pozwólcie państwo, że będę…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-20">
+          <u xml:id="u-20.0" who="#PoselRobertGontarz">Nie mówiłem nazwiska.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-21">
+          <u xml:id="u-21.0" who="#PrzewodniczacyposelJanGrabiec">Dobrze.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-22">
+          <u xml:id="u-22.0" who="#PoselKrzysztofGawkowski">Szanowni państwo, panie pośle, ja tylko pokażę – to są projekty poprawek, które dostaliśmy 5 minut temu. Pokreślone… Zerknijcie, szanowni państwo, jak wyglądają poprawki, które otrzymaliśmy. Pokreślone poprawki, które pięć minut temu dostaliśmy jako członkowie Komisji. Wstyd. Taka procedura: pan minister pięć minut temu podpisywał poprawki. To tak wygląda, szanowni państwo, żeby wszyscy widzieli.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-23">
+          <u xml:id="u-23.0" who="#PrzewodniczacyposelJanGrabiec">Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-24">
+          <u xml:id="u-24.0" who="#PoselRobertGontarz">Jeśli mogę…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-25">
+          <u xml:id="u-25.0" who="#PoselKrzysztofGawkowski">Cyrk, panie pośle.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-26">
+          <u xml:id="u-26.0" who="#PoselRobertGontarz">Panie pośle, proszę przeczytać, co tam jest napisane, i zda pan sobie sprawę… I zda pan sobie…</u>
+          <u xml:id="u-26.1" who="#PoselRobertGontarz">Hop, hop, panie pośle Kierwiński, proszę teraz posłuchać.</u>
+          <u xml:id="u-26.2" who="#PoselRobertGontarz">Nie czytaliście tych poprawek. Tym samym…</u>
+          <u xml:id="u-26.3" who="#PoselRobertGontarz">Przepraszam, panie pośle… Mogę?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-27">
+          <u xml:id="u-27.0" who="#PrzewodniczacyposelJanGrabiec">Proszę, jedno zdanie. Ja wyjaśnię Komisji, jaki charakter mają poprawki.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-28">
+          <u xml:id="u-28.0" who="#PoselRobertGontarz">Szanowni państwo, nie czytaliście poprawek, które były złożone miesiąc temu. Poprawki, którymi teraz pan poseł machał, to jest tak naprawdę poprawka z pakietu trzeciego, która została złożona miesiąc temu, tylko z po rozmowie z Biurem Legislacyjnym, którą przed chwilą przeprowadziłem, została rozdzielona na dwie poprawki. To jest poprawka, która została złożona miesiąc temu. Nie przeczytał pan tego, co jest tam napisane. W związku z tym nie wie pan, o czym pan mówi. To było miesiąc temu złożone, ale po prostu jest to rozdzielone ze względu na to, że dotyczy to ustawy – Prawo komunikacji elektronicznej i projektu ustawy wprowadzającej – Prawo komunikacji elektronicznej.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-29">
+          <u xml:id="u-29.0" who="#PoselKrzysztofGawkowski">I dlatego to robiliście teraz tutaj?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-30">
+          <u xml:id="u-30.0" who="#PoselRobertGontarz">To zwykłe techniczne podzielenie tej poprawki.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-31">
+          <u xml:id="u-31.0" who="#PrzewodniczacyposelJanGrabiec">Panie pośle, wydaje się, że rozumiemy sens pana wypowiedzi. Wielokrotne powtarzanie tych samych fraz nie wnosi nic do dyskusji. Jak rozumiem intencje wnioskodawcy – bo moim zadaniem jest to objaśnić – grupa posłów zaprezentowała Komisji projekt poprawek, które w dzisiejszym przedłożeniu są w tym brzmieniu wycofywane. I taki charakter mają te adnotacje.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-32">
+          <u xml:id="u-32.0" who="#PoselRobertGontarz">Dwie poprawki. Rzeczywiście jedna poprawka – to jest poprawka pierwsza z pakietu trzeciego – będzie wycofana i została podzielona na dwie inne. Wprowadzamy jeszcze jedną dodatkową, o której mówił pan minister, dotyczącą tego, żeby kanały telewizyjne nie były w żaden sposób układane kolejnościowo w ustawie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-33">
+          <u xml:id="u-33.0" who="#PrzewodniczacyposelJanGrabiec">Rzecz jasna te formalne zastrzeżenia nie uchylają zarzutów formułowanych przez wnioskodawcę wniosku o odrzucenie i formułowanych podczas wysłuchania publicznego.</u>
+          <u xml:id="u-33.1" who="#PrzewodniczacyposelJanGrabiec">Za chwilę przejdziemy do głosowania, które powinno się odbyć niezwłocznie, ale jeszcze przedtem oddam głos na chwilę panu ministrowi. Bardzo proszę, pan minister Paweł Lewandowski.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-34">
+          <u xml:id="u-34.0" who="#PodsekretarzstanuwKPRMPawelLewandowski">Dziękuję bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-34.1" who="#PodsekretarzstanuwKPRMPawelLewandowski">Panie przewodniczący, Wysoka Komisjo, chciałem jeszcze tylko zwrócić uwagę na jedną rzecz. W mojej ocenie wyszliśmy naprzeciw oczekiwaniom Komisji i strony społecznej, więc odrzucenie tego dokumentu w całości tak naprawdę uniemożliwi Komisji prace nad pozostałymi przepisami. Jestem przekonany, że jeśli będziemy jeszcze pracować w Komisji nad tym projektem ustawy i będziemy zbliżać się do konkretnych przepisów, które są objęte tymi poprawkami, pojawią się dyskusje, może się pojawią jakieś wnioski racjonalizatorskie. W ten sposób jakby uniemożliwiamy to sobie, zabieramy sobie taką możliwość.</u>
+          <u xml:id="u-34.2" who="#PodsekretarzstanuwKPRMPawelLewandowski">Szczerze powiedziawszy, jestem zwolennikiem pracy wielu ludzi nad taką ustawą, ponieważ im więcej osób przeczyta taką ustawę, tym więcej ewentualnie można znaleźć w niej niedopatrzeń czy możliwości modyfikacji. Takich, których dzisiaj nie widzimy, bo skupiamy się tylko na wąskim wycinku, który w mojej ocenie został już zaadresowany.</u>
+          <u xml:id="u-34.3" who="#PodsekretarzstanuwKPRMPawelLewandowski">Zatem wydaje mi się, że nie ma sensu tego przedłużać. To niczego nowego nie wniesie. A jak tutaj pan poseł zwrócił uwagę – prawdopodobnie w Sejmie z uwagi na inny stosunek głosów może być inne podejście do rozpatrywania tych pomysłów. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-35">
+          <u xml:id="u-35.0" who="#PrzewodniczacyposelJanGrabiec">Dziękuję bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-35.1" who="#PrzewodniczacyposelJanGrabiec">Przypomnę tylko, panie ministrze, szanowni państwo, że to nie Komisja odpowiada za moment, w którym ta ustawa została zgłoszona, i za jej zakres. W tej ustawie znalazły się zarówno przepisy implementujące dyrektywę unijną, jak i przepisy, które wynikają z bieżącego kalendarza politycznego, jak sądzę. Przypomnę, że część przepisów ma takie vacatio legis, żeby wbrew opinii ekspertów próbować wprowadzić te przepisy w życie jeszcze przed nadchodzącymi wyborami – mimo że eksperci mówią, że potrzeba na to kilkakrotnie dłuższego czasu.</u>
+          <u xml:id="u-35.2" who="#PrzewodniczacyposelJanGrabiec">Myślę, że aspekt polityczny niestety ciąży nad tą ustawą, natomiast Komisja nie powinna ulegać presji, powinna rozpatrywać ten projekt zgodnie z poczuciem prawidłowej legislacji, zgodnie z zasadą zaufania do państwa prawa. Dlatego poprawki dziś omawiane, dziś wniesione również rodzą cały szereg znaków zapytania i nie uchylają większości zarzutów formułowanych podczas wysłuchania publicznego.</u>
+          <u xml:id="u-35.3" who="#PrzewodniczacyposelJanGrabiec">Zatem pozwólcie państwo, że nie wprowadzę w tej chwili dyskusji, bo ten wniosek powinien być głosowany niezwłocznie. Widzę kilka zgłoszeń na sali. Pozwolę państwu i poproszę o zabranie głosu po przegłosowaniu tych wniosków – bo one powinny być głosowana niezwłocznie. Zrobiłem wyjątek dla jednego głosu za, jednego przeciw i pana ministra, ale dyskusja w przedmiocie tego wniosku nie jest prowadzona.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-36">
+          <u xml:id="u-36.0" who="#PoselArkadiuszMarchewka">Wniosek podtrzymuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-37">
+          <u xml:id="u-37.0" who="#PrzewodniczacyposelJanGrabiec">Rozumiem. Proszę państwa, przejdziemy w takim razie do głosowania.</u>
+          <u xml:id="u-37.1" who="#PrzewodniczacyposelJanGrabiec">Szanowni państwo, odczytuję wniosek o odrzucenie rządowego projektu ustawy – Prawo komunikacji elektronicznej (druk nr 2861). Kto z państwa jest za przyjęciem wniosku o odrzucenie? Kto jest przeciw? Dziękuję. Kto wstrzymał się od głosu? Jeszcze 30 sekund na możliwość oddania głosu drogą elektroniczną. Dobrze, dziękuję bardzo. Zamykam głosowanie. Bardzo proszę o podanie wyniku.</u>
+          <u xml:id="u-37.2" who="#PrzewodniczacyposelJanGrabiec">Głosowało 15 posłów. Za wnioskiem o odrzucenie 10, przeciw – 5, nikt nie wstrzymał się od głosu. Stwierdzam, że wniosek został przyjęty.</u>
+          <u xml:id="u-37.3" who="#PrzewodniczacyposelJanGrabiec">Przechodzimy do głosowania drugiego wniosku. Przypomnę, że chodzi o wniosek o odrzucenie rządowego projektu ustawy – Przepisy wprowadzające ustawę – Prawo komunikacji elektronicznej (druk nr 2862). Jesteśmy gotowi do uruchomienia głosowania? Kto z państwa posłów jest za przyjęciem wniosku o odrzucenie projektu? Dziękuję. Kto jest przeciw? Dziękuję. Kto wstrzymał się od głosu? Dziękuję bardzo, zamykam głosowanie. Proszę o podanie wyniku.</u>
+          <u xml:id="u-37.4" who="#PrzewodniczacyposelJanGrabiec">Głosowało 15 posłów. Za – 10, przeciw – 5, nie było głosów wstrzymujących. Stwierdzam, że oba wnioski o odrzucenie rządowych projektów zostały przyjęte.</u>
+          <u xml:id="u-37.5" who="#PrzewodniczacyposelJanGrabiec">W związku z tym pozostaje nam wyznaczenie posła sprawozdawcy. Proponuję, by… Tak? Bardzo proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-38">
+          <u xml:id="u-38.0" who="#PoselKonradFrysztak">Zgłaszam posła Arkadiusza Marchewkę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-39">
+          <u xml:id="u-39.0" who="#PrzewodniczacyposelJanGrabiec">Dziękuję bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-39.1" who="#PrzewodniczacyposelJanGrabiec">Czy są inne zgłoszenia? Nie ma innych zgłoszeń. Wniosek dotyczy obu projektów. Czy jest ktoś przeciwny tej propozycji? Jeśli nie będzie sprzeciwu, uznamy, że w związku z jedną kandydaturą poseł sprawozdawca został wybrany. Nie ma sprzeciwu. W związku z tym stwierdzam, że Komisja wybrała posła Arkadiusza Marchewkę na sprawozdawcę Komisji.</u>
+          <u xml:id="u-39.2" who="#PrzewodniczacyposelJanGrabiec">Obiecałem możliwość zabrania głosu dla tych, którzy jeszcze chcieli zabrać głos. Czy są jeszcze takie osoby? Bardzo proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-40">
+          <u xml:id="u-40.0" who="#CzlonekKomisjiRewizyjnejZwiazkuTelewizjiKablowychwPolsceIzbaGospodardczaJacekKosiorek">Dzień dobry. Jacek Kosiorek, dzisiaj reprezentuję Związek Telewizji Kablowych w Polsce.</u>
+          <u xml:id="u-40.1" who="#CzlonekKomisjiRewizyjnejZwiazkuTelewizjiKablowychwPolsceIzbaGospodardczaJacekKosiorek">Trochę martwi mnie to głosowanie, przyznaję bez bicia, bo ono w tym momencie opóźnia wejście pewnych przepisów na rynek Polski. Mimo wycofania się strony rządowej z zapisów, które były bardzo kontrowersyjne, widzę, że nie ma woli politycznej, żeby to dalej szło i było procedowane. W tej chwili, niezależnie od tego, co powiem, to i tak nie ma znaczenia, bo w tym momencie to już zostało przegłosowane i temat jest zamknięty. Natomiast wydaje mi się, że dla dużej części rynku telekomunikacyjnego niewejście tej ustawy jest niestety niewłaściwe. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-41">
+          <u xml:id="u-41.0" who="#PrzewodniczacyposelJanGrabiec">Nie wiem, czy uczestniczył pan w wysłuchaniu publicznym. Tam jednak te 99% głosów…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-42">
+          <u xml:id="u-42.0" who="#CzlonekKomisjiRewizycjnejZTKIGJacekKosiorek">Brałem w tym udział. Ale fakt faktem – kierunek tego wysłuchania publicznego był skupiony na numeracji kanałów, na tym zakresie. Natomiast w tej chwili to już temat zamknięty i nie ma o czym w tej chwili rozmawiać.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-43">
+          <u xml:id="u-43.0" who="#PrzewodniczacyposelJanGrabiec">Dziękuję bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-43.1" who="#PrzewodniczacyposelJanGrabiec">My w Komisji mamy do czynienia na co dzień z taką sytuacją, że przepisy, które nie budzą zastrzeżeń w projekcie ustawy, zmieszane są z przepisami, które budzą powszechne zastrzeżenia. Posłowie ponoszą odpowiedzialność za swoje głosowania. W związku z tym muszą dokonywać wyboru. Nie ulega wątpliwości, że intencją wnioskodawcy było zawarcie przepisów zarówno bardzo kontrowersyjnych, jak i tych, które wprost wynikają z implementacji chociażby dyrektywy, w związku z tym powinny zostać przyjęte. Obie te materie zostały zawarte w jednym projekcie ustawy, a właściwie w dwóch projektach ustawy, ale przemieszane – taki był wybór wnioskodawcy.</u>
+          <u xml:id="u-43.2" who="#PrzewodniczacyposelJanGrabiec">Bardzo proszę, ostatnie dwa głosy.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-44">
+          <u xml:id="u-44.0" who="#PoselRobertKwiatkowski">W ramach ciekawostki – chciałem Wysoką Komisję poinformować, że poprawka dotycząca art. 10 do ustawy – Przepisy wprowadzające ustawę – Prawo komunikacji elektronicznej w istotny sposób różni się od poprawki, którą dostaliśmy o 10:16. Drodzy państwo, to są żarty po prostu. Tu, zobaczcie…</u>
+          <u xml:id="u-44.1" who="#PoselRobertKwiatkowski">No jak nie, jak tak?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-45">
+          <u xml:id="u-45.0" who="#PrzewodniczacyposelJanGrabiec">To są różne poprawki, rzeczywiście rząd zmienił zdanie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-46">
+          <u xml:id="u-46.0" who="#PoselRobertKwiatkowski">Nie. To jest ta sama poprawka. To poprawka dotycząca art. 10 ustawy – Przepisy wprowadzające ustawę – Prawo o komunikacji elektronicznej (druk nr 2862).</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-47">
+          <u xml:id="u-47.0" who="#PrzewodniczacyposelJanGrabiec">Jasne. Tym bardziej potrzebujemy czasu na rozpatrzenie tego projektu.</u>
+          <u xml:id="u-47.1" who="#PrzewodniczacyposelJanGrabiec">Bardzo proszę, panie pośle.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-48">
+          <u xml:id="u-48.0" who="#PoselJacekTomczak">Jeszcze zanim głosowaliśmy, chciałem powiedzieć, że klub Koalicja Polska też popiera te wnioski.</u>
+          <u xml:id="u-48.1" who="#PoselJacekTomczak">Chciałem tylko krótko powiedzieć, że projekt jest w szerokim zakresie zmian nie do przyjęcia. Jest tak niegodziwy, że spotkał się z powszechnym protestem wszystkich środowisk telekomunikacyjnych, mimo że część zapisów niewątpliwie warto było procedować. Natomiast chcę zwrócić uwagę na wynik tego głosowania – pokazuje, że dzisiaj nawet posłowie PiS-u się wstydzą tego projektu. Wstydzi się także rząd, który się z niego wycofuje w znacznej części, i dobrze. Dobrze, że takie wnioski przeszły. Miejmy nadzieję, że przychyli się do nich Sejm i ta ustawa w tej wersji padnie. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-49">
+          <u xml:id="u-49.0" who="#PrzewodniczacyposelJanGrabiec">Na tym wyczerpaliśmy porządek dzienny posiedzenia Komisji.</u>
+          <u xml:id="u-49.1" who="#PrzewodniczacyposelJanGrabiec">Zamykam posiedzenie Komisji. Bardzo dziękuję państwu za udział. Do zobaczenia.</u>
+        </div>
+      </body>
+    </text>
+  </TEI>
+</teiCorpus>
diff --git a/2019-2023/sejm/komisje/fpb/201923-sjm-fpbxx-00390-01/header.xml b/2019-2023/sejm/komisje/fpb/201923-sjm-fpbxx-00390-01/header.xml
new file mode 100644
index 0000000..7ae2acf
--- /dev/null
+++ b/2019-2023/sejm/komisje/fpb/201923-sjm-fpbxx-00390-01/header.xml
@@ -0,0 +1,107 @@
+<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?>
+<teiHeader xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xml:id="PPC-201923-sjm-fpbxx-00390-01">
+  <fileDesc>
+    <titleStmt>
+      <title>Komisja Finansów Publicznych /nr 390/, Komisja Gospodarki i Rozwoju /nr 119/</title>
+    </titleStmt>
+    <publicationStmt>
+      <p>Prosimy o zapoznanie się z nagłówkiem korpusu (PPC_header.xml).</p>
+    </publicationStmt>
+    <sourceDesc>
+      <bibl>
+        <title>Komisja Finansów Publicznych /nr 390/, Komisja Gospodarki i Rozwoju /nr 119/</title>
+        <publisher>Kancelaria Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej</publisher>
+        <note type="system">III RP</note>
+        <note type="house">Sejm</note>
+        <note type="termNo">9</note>
+        <note type="type">Komisja</note>
+        <note type="sessionNo" target="#FPB">390</note>
+        <note type="sessionNo" target="#GOR">119</note>
+        <note type="part">1</note>
+        <date>2023-03-23</date>
+      </bibl>
+    </sourceDesc>
+  </fileDesc>
+  <profileDesc>
+    <particDesc>
+      <person xml:id="DyrektordepartamentuMFKatarzynaPrzewalska" role="speaker">
+        <persName>Dyrektor departamentu MF Katarzyna Przewalska</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="DyrektorDepartamentuRozwojuRynkuFinansowegoMinisterstwaFinansowKatarzynaPrzewalska" role="speaker">
+        <persName>Dyrektor Departamentu Rozwoju Rynku Finansowego Ministerstwa Finansów Katarzyna Przewalska</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="EkspertwDepartamenciePrawnymUrzeduKomisjiNadzoruFinansowegoSzymonPawlowski" role="speaker">
+        <persName>Ekspert w Departamencie Prawnym Urzędu Komisji Nadzoru Finansowego Szymon Pawłowski</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="EkspertwdepartamencieUKNFSzymonPawlowski" role="speaker">
+        <persName>Ekspert w departamencie UKNF Szymon Pawłowski</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="Gloszsali" role="speaker">
+        <persName>Głos z sali</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="GlownyekonomistaPracodawcowRPKamilSobolewski" role="speaker">
+        <persName>Główny ekonomista Pracodawców RP Kamil Sobolewski</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="GlownyspecjalistawBiurzeRzecznikaFinansowegoLukaszWalter" role="speaker">
+        <persName>Główny specjalista w Biurze Rzecznika Finansowego Łukasz Walter</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="LegislatorAdamNieweglowski" role="speaker">
+        <persName>Legislator Adam Niewęgłowski</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="LegislatorMagdalenaKlorek" role="speaker">
+        <persName>Legislator Magdalena Klorek</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PelnomocnikzarzaduPolskiegoZwiazkuInstytucjiPozyczkowychPawelGrabowski" role="speaker">
+        <persName>Pełnomocnik zarządu Polskiego Związku Instytucji Pożyczkowych Paweł Grabowski</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PodsekretarzstanuwMFPiotrPatkowski" role="speaker">
+        <persName>Podsekretarz stanu w MF Piotr Patkowski</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PodsekretarzstanuwMinisterstwieFinansowPiotrPatkowski" role="speaker">
+        <persName>Podsekretarz stanu w Ministerstwie Finansów Piotr Patkowski</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselArkadiuszMarchewka" role="speaker">
+        <persName>Poseł Arkadiusz Marchewka</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselEwaSzymanska" role="speaker">
+        <persName>Poseł Ewa Szymańska</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselJanuszCichon" role="speaker">
+        <persName>Poseł Janusz Cichoń</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselJaroslawSachajko" role="speaker">
+        <persName>Poseł Jarosław Sachajko</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselKrystynaSkowronska" role="speaker">
+        <persName>Poseł Krystyna Skowrońska</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselMiroslawSuchon" role="speaker">
+        <persName>Poseł Mirosław Suchoń</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselZdzislawSipiera" role="speaker">
+        <persName>Poseł Zdzisław Sipiera</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PrzedstawicielZwiazkuPrzedsiebiorcowiPracodawcowSzymonWitkowski" role="speaker">
+        <persName>Przedstawiciel Związku Przedsiębiorców i Pracodawców Szymon Witkowski</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak" role="speaker">
+        <persName>Przewodniczący poseł Andrzej Kosztowniak</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="ZastepcadyrektoraDepartamentuOchronyZbiorowychInteresowUrzeduOchronyKonkurencjiiKonsumentowArturZwalinski" role="speaker">
+        <persName>Zastępca dyrektora Departamentu Ochrony Zbiorowych Interesów Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów Artur Zwaliński</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="ZastepcadyrektoraDepartamentuOswiatyiPolitykiSpolecznejMinisterstwaRolnictwaiRozwojuWsiBoguslawaBrzdakiewicz" role="speaker">
+        <persName>Zastępca dyrektora Departamentu Oświaty i Polityki Społecznej Ministerstwa  Rolnictwa i Rozwoju Wsi Bogusława Brzdąkiewicz</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="ZastepcadyrektoradepartamentuUOKiKArturZwalinski" role="speaker">
+        <persName>Zastępca dyrektora departamentu UOKiK Artur Zwaliński</persName>
+      </person>
+      <org xml:id="FPB" role="committee">
+        <orgName>Komisja Finansów Publicznych</orgName>
+      </org>
+      <org xml:id="GOR" role="committee">
+        <orgName>Komisja Gospodarki i Rozwoju</orgName>
+      </org>
+    </particDesc>
+  </profileDesc>
+</teiHeader>
diff --git a/2019-2023/sejm/komisje/fpb/201923-sjm-fpbxx-00390-01/text_structure.xml b/2019-2023/sejm/komisje/fpb/201923-sjm-fpbxx-00390-01/text_structure.xml
new file mode 100644
index 0000000..cd36c61
--- /dev/null
+++ b/2019-2023/sejm/komisje/fpb/201923-sjm-fpbxx-00390-01/text_structure.xml
@@ -0,0 +1,1401 @@
+<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?>
+<teiCorpus xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
+  <xi:include href="PPC_header.xml"/>
+  <TEI>
+    <xi:include href="header.xml"/>
+    <text>
+      <body>
+        <div xml:id="div-1">
+          <u xml:id="u-1.0" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Proszę państwa, uzyskałem właśnie informację o tym, że mamy kworum na posiedzeniu Komisji, zarówno w Komisji Finansów Publicznych, jak i w Komisji Gospodarki i Rozwoju. Tym samym będziemy przechodzić do procedowania dzisiejszej Komisji.</u>
+          <u xml:id="u-1.1" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Porządek dzienny przewiduje pierwsze czytanie rządowego projektu ustawy o konsumenckiej pożyczce lombardowej z druku nr 3071, który będzie uzasadniać minister finansów. Informuję, że posiedzenie będzie prowadzone z wykorzystaniem środków komunikacji elektronicznej umożliwiających porozumiewanie się na odległość. Informuję również, że zgłoszenia do zabrania głosu w dyskusji przez posłów należy wysyłać pod adres: kfpb@sejm.gov.pl.</u>
+          <u xml:id="u-1.2" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Jeszcze raz zapytam, czy mamy już kworum. Tak.</u>
+          <u xml:id="u-1.3" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Proszę państwa, bardzo proszę o zalogowanie się swoimi kartami celem potwierdzenia swojej obecności.</u>
+          <u xml:id="u-1.4" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Szanowni państwo, tak jak powiedziałem, mamy jeden punkt porządku dziennego. Czy są uwagi do porządku dziennego? Nie widzę.</u>
+          <u xml:id="u-1.5" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Wobec niezgłoszenia wniosku do porządku dziennego stwierdzam jego przyjęcie. Przystępujemy do realizacji porządku dziennego. Informuję państwa, że marszałek Sejmu w dniu 7 marca br. skierowała rządowy projekt ustawy o konsumenckiej pożyczce lombardowej (druk nr 3071) do Komisji Finansów Publicznych oraz Komisji Gospodarki i Rozwoju do pierwszego czytania. Przystępujemy do pierwszego czytania rządowego projektu ustawy z druku nr 3071.</u>
+          <u xml:id="u-1.6" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Bardzo proszę pana ministra o przedstawienie założeń powyższego projektu. Panie ministrze, oddaję głos. Bardzo proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-2">
+          <u xml:id="u-2.0" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieFinansowPiotrPatkowski">Dziękuję, panie przewodniczący. Wysoka Komisjo, projekt ustawy o konsumenckiej pożyczce lombardowej jest kolejnym projektem z serii, którą przygotował rząd, który ma na celu wyrównać i wzmocnić pozycję konsumenta w sytuacjach, kiedy ten występuje przeciwko przedsiębiorcy, który z różnych przyczyn, niewynikających tylko z samego faktu istoty stosunku cywilnoprawnego, jest w pozycji nadmiernie uprzywilejowanej wobec konsumenta, czy zaburza standardową zasadę stosunków cywilnoprawnych, czyli zasadę równości. W takich sytuacjach legislacja cywilna już od momentu jego tworzenia, czyli właściwie od końcówki XVIII w., przyjmuje możliwość stosowania rozwiązań prawnych, które w sytuacji, kiedy strony stosunku cywilnego, prawnego są z różnych przyczyn w stosunkach nierówności, przyjmuje możliwość stosowania rozwiązań prawnych, w których strona słabsza jest wspierana poprzez niektóre rozwiązania cywilnoprawne. Takim jednym z pierwszych projektów z serii była ustawa przygotowana przez Ministerstwo Sprawiedliwości, tzw. ustawa antylichwowa dotycząca pożyczek chwilówkowych, wprowadzająca szereg rozwiązań ograniczających stosowane odsetki czy właściwie koszty pozaodsetkowe, ale także regulująca formy współpracy pomiędzy konsumentem i przedsiębiorcą.</u>
+          <u xml:id="u-2.1" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieFinansowPiotrPatkowski">Natomiast kolejnym takim obszarem, który wyszedł jako konieczny do uregulowania nie tylko w trakcie uzgodnień projektów Ministerstwa Sprawiedliwości, ale także spośród głosów z rynku, jest kwestia uregulowania działalności lombardowej, co czynimy w tym projekcie ustawy. Po pierwsze, w projekcie ustawy określamy, czym jest lombard, regulujemy jego formalnoprawne zasady działalności, minimalne warunki organizacyjne, które będzie musiał spełniać lombard, formy organizacyjnoprawne, w których lombard będzie działał, minimalny kapitał zakładowy, ale także osoby, które mogą prowadzić taką działalność. Nie są to surowe warunki, ale w naszej ocenie minimalne, które powodują, że przy dość jednak wrażliwej działalności gospodarczej, jaką jest działalność lombardowa, dobrze, gdyby te podmioty spełniały minimalne warunki, też żeby konsument miał jasność, z kim tak naprawdę zawiera umowę.</u>
+          <u xml:id="u-2.2" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieFinansowPiotrPatkowski">Drugą istotną zmianą, którą zawiera przedmiotowy projekt ustawy, jest określenie samej czynności lombardowej, samej umowy lombardowej. Tutaj wprowadziliśmy na tyle otwarty katalog, na tyle – na ile dopuszcza to zasada legislacji cywilnoprawnej – aby wykluczyć możliwość stosowania czynności fraudacyjnych, czyli omijających przedmiot ustawy. W związku z tym ustawa, tak jak za chwilę będzie też widać przy poszczególnym omawianiu, zawiera nie tylko, jeśli można to tak określić, typową umowę lombardową, ale także możliwości, w których przedsiębiorca wystosował pewne kruczki, obejścia, byle tylko nie mieścić się w ramach działalności lombardowej. Projekt ustawy zapobiega temu, stanowiąc, że wszystko, co jest czynnością podobną do ustawy lombardowej, podpada pod przedmiot tej ustawy. Przypomnijmy, że czynność lombardowa… umowa lombardowa polega na przeniesieniu, użyczeniu, zastawieniu własności należącej do konsumenta w celu uzyskania środków pieniężnych od przedsiębiorcy, a docelowo konsument ma ten przedmiot wykupić po cenie ustalonej w umowie. Sam fakt przeniesienia własności rzeczy lombardowej może odbywać się na różnych podstawach, może to być sprzedaż, może to być użyczenie, może to być forma pożyczki. Ustawa tak reguluje wszystkie te formy działalności, aby nie tworzyć wyjątków od tej ustawy, aby ustawa obejmowała wszystkie takie działania.</u>
+          <u xml:id="u-2.3" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieFinansowPiotrPatkowski">Co istotne, ustawa określa także szereg obowiązków informacyjnych, które przedsiębiorca będzie musiał spełniać wobec konsumenta, informując go czy to na umowie zawieranej w lokalu przedsiębiorstwa, czy to w umowie zawieranej na odległość, tak aby konsument przed zawarciem umowy był należycie poinformowany o przedmiocie umowy, o sposobie jej wykonywania, także o wszystkich kosztach odsetkowych i pozaodsetkowych. Ten aspekt należytego informowania konsumenta przez przedsiębiorcę jest bardzo wyraźnie podnoszony w orzeczeniach Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, więc wydaje się, że dla stabilności stosunków cywilnoprawnych, także z punktu widzenia przedsiębiorcy, jasne uregulowanie tych obowiązków jest korzystne dla obu stron, ponieważ już dzisiaj wiemy, że orzecznictwo TSUE w zakresie abuzywności umów pomiędzy przedsiębiorcami a konsumentami jest bardzo szeroko interpretowane na korzyść konsumentów.</u>
+          <u xml:id="u-2.4" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieFinansowPiotrPatkowski">Jeśli chodzi o koszty odsetkowe i koszty pozaodsetkowe, koszty odsetkowe, odsetki maksymalne będą wyznaczane zgodnie z zasadami kodeksu cywilnego. Jeśli chodzi o koszty pozaodsetkowe, to one są uregulowane tak samo jak przy projekcie Ministerstwa Sprawiedliwości, o którym mówiłem, czyli pożyczkach chwilówkowych. Koszty pozaodsetkowe są uzależnione od wartości umowy, od długości czasu trwania umowy, natomiast nie mogą przekroczyć 45%, jak właśnie jest to przy pożyczkach chwilówkowych.</u>
+          <u xml:id="u-2.5" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieFinansowPiotrPatkowski">W projekcie ustawy regulujemy także, co się dzieje z przedmiotem zastawu lombardowego w momencie, w którym kwota pożyczki nie została spłacona albo została spłacona jedynie w części. W tej sytuacji, żeby uniknąć sytuacji, kiedy przedsiębiorca zyskiwał wartość przedmiotu, czasami wielokrotnie więcej wartego niż przedmiot samej umowy pożyczki lombardowej – bo wiemy, że czasami te wartości uzyskiwane w lombardzie są znacznie poniżej wartości rynkowej – natomiast w przypadku niespłacenia tego, to ten przedmiot wielokrotnie więcej wart niż wartość umowy pożyczki lombardowej, przechodzi na własność przedsiębiorcy. My w projekcie ustawy wykluczamy taką możliwość. Określamy, że w momencie niespłacenia w całości bądź w części kwoty pożyczki konsumenckiej lombardowej przedmiot musi być poddany sprzedaży aukcyjnej, aby przedsiębiorca odzyskał swoją należność, swoją wierzytelność, ale nie w postaci przeniesienia przedmiotu wartości, a w postaci uzyskania odpowiedniej sumy pieniężnej. Gdyby się okazało, że suma pieniężna przekracza wartość pożyczki lombardowej, z uwzględnieniem kosztów odsetkowych lub pozaodsetkowych, to różnica jest wtedy zwracana do konsumenta. To ma zapobiegać wyzyskowi konsumenta w postaci przeniesienia o wiele większej wartości rzeczy niż kwota otrzymanej pożyczki.</u>
+          <u xml:id="u-2.6" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieFinansowPiotrPatkowski">Co warto podkreślić, projekt został przygotowany w bliskiej współpracy Ministerstwa Finansów, Departamentu Rynków Finansowych z Urzędem Ochrony Konkurencji i Konsumentów, za co w tym miejscu chciałbym bardzo podziękować. Odbyły się długie konsultacje i uzgodnienia publiczne. Co ciekawe, myślałem, że projekt wywoła o wiele więcej uwag niż wywołał w rzeczywistości. Oczywiście przeprowadziliśmy bardzo solidnie i sumiennie konsultacje i uzgodnienia, natomiast liczba wpływających uwag wcale nie była zasadnicza, chociaż wiele z nich udało się uwzględnić w trakcie uzgodnień i konsultacji publicznych.</u>
+          <u xml:id="u-2.7" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieFinansowPiotrPatkowski">Na koniec chciałbym jeszcze podkreślić, że projekt ustawy nie ma na celu ograniczenia jako takiej działalności przedsiębiorców lombardowych. Mamy świadomość, że wiele podmiotów działających na tym rynku to podmioty zachowujące dobre standardy współpracy z konsumentem, natomiast reakcji wymagały od nas pojawiające się sytuacje patologiczne i podjęcia działalności ustawodawczej. Wprowadziliśmy przepisy, które nie mają na celu ograniczyć jako takiej działalności lombardowej. Wprowadzamy też dwa mechanizmy vacatio legis, tak żeby przedsiębiorcy mogli dostosować się do tych nowych przepisów. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-3">
+          <u xml:id="u-3.0" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Bardzo dziękuję, panie ministrze.</u>
+          <u xml:id="u-3.1" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Przypominam, że pierwsze czytanie obejmuje debatę w sprawie zasad ogólnych projektu ustawy, następnie zadawanie pytań przez panie i panów posłów, dyskusję i, mam nadzieję, że również odpowiedzi.</u>
+          <u xml:id="u-3.2" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Szanowni państwo, pierwsze z pytań zadaje pani przewodnicząca Krystyna Skowrońska. Bardzo proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-4">
+          <u xml:id="u-4.0" who="#PoselKrystynaSkowronska">Panie przewodniczący, mam pytanie do pana ministra, który prezentował projekt. Rozumiemy, że regulacja jest oczekiwana przez konsumentów… niemniej jednak pan minister wskazywał ograniczenie maksymalnej kwoty oprocentowania według przepisów Kodeksu cywilnego. Z tego uzasadnienia, o którym tutaj wiemy, wynika, że identyfikowaliście rynek, oprocentowane odsetki dzienne od 0,66% do 1,5% dziennie – to jest od 180% do 500% w stosunku rocznym… Ja rozumiem i prosiłabym… jak w tym zakresie państwo spróbujecie, bo to jest jedna z głównych kosztowych informacji… Zatem jak to ograniczenie, które państwo proponujecie przepisami Kodeksu cywilnego, będzie się miało do aktualnej zidentyfikowanej przez państwa sytuacji? To jest pierwsza rzecz. Zdecydowanie uszczelnienie tego obowiązku informacyjnego może się podobać, bo ono jest ważne, i to, o czym państwo mówicie, informacji RODO…</u>
+          <u xml:id="u-4.1" who="#PoselKrystynaSkowronska">Prosiłabym również krótko pokazać, jak państwo będziecie… Regulujemy kolejny rynek… Czy państwo zamierzacie, że to będzie Komisja Nadzoru Finansowego, i w jaki sposób… To pierwsze. Po drugie, jeśli to będzie Komisja Nadzoru Finansowego, to jaką opłatą – z tytułu prowadzenia nadzoru – będą te podmioty obowiązane płacić na taką formę działalności i ile dzisiaj na rynku zidentyfikowali państwo takich rozwiązań? Wydaje mi się jednak, że państwo zamierzając uszczelnić rynek… Jednej rzeczy pan minister nie przedstawił, tj. sprzedaży przedmiotu zastawu, uzyskanej ceny. Nie wiem, w jaki sposób – poprosiłabym o odpowiedź, a jeśli dzisiaj pan minister nie odpowie, to na piśmie – identyfikuje prowadzący lombard, czyli wartość sprzedanego podmiotu, który nie został zakupiony przez osobę, która uzyskała pożyczkę w tej formule. Jeśli te ostatnie pytania są zbyt szczegółowe, to poprosiłabym o odpowiedź na piśmie, czyli chodzi o regulację ceny, jak ona będzie się … kosztu… przepraszam, nie ceny… kosztu, ceny – takiej pożyczki lombardowej. Uprzejmie proszę o odpowiedź, jak jest dzisiaj – to, co państwo zidentyfikowali – i ile się zmieni w związku z tym przepisem. Jeżeli państwo przedłożyli taki projekt, to wszyscy obserwatorzy rynku oczekują tego. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-5">
+          <u xml:id="u-5.0" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Bardzo dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-6">
+          <u xml:id="u-6.0" who="#PoselKrystynaSkowronska">Będzie więcej pytań.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-7">
+          <u xml:id="u-7.0" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Panie ministrze, zanim oddam panu głos, poproszę, żeby część posłów zadała pytania.</u>
+          <u xml:id="u-7.1" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Zgłasza się do głosu poseł Marchewka, również poseł…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-8">
+          <u xml:id="u-8.0" who="#PoselJanuszCichon">Zgłaszałem się również.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-9">
+          <u xml:id="u-9.0" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">…Cichoń, więc gorąco proszę pana posła Marchewkę, a następnie poproszę pana przewodniczącego Cichonia.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-10">
+          <u xml:id="u-10.0" who="#PoselArkadiuszMarchewka">Dziękuję, panie przewodniczący.</u>
+          <u xml:id="u-10.1" who="#PoselArkadiuszMarchewka">Panie ministrze, chciałbym zapytać o kwestię natury bardziej ogólnej, liczby osób, które korzystają obecnie z tych usług, o których rozmawiamy, dlatego że w uzasadnieniu są oczywiście wskazane, przedstawione dane Związku Przedsiębiorców i Pracodawców na temat tego, ile mniej więcej osób łącznie skorzystało z takich działań. Są generalne informacje na temat pożyczki lombardowej. Natomiast, czy jest pan w stanie oszacować, czy prowadzicie takie statystyki od momentu, kiedy mamy do czynienia z bardzo szybko wzrastającym poziomem inflacji, który wynosi już 18%, czy od tego momentu, kiedy ta inflacja ma miejsce, czyli od ostatnich kilkunastu miesięcy, czy rzeczywiście widać znaczący wzrost liczby osób, które korzystają z usług lombardów? To też pokazałoby, że Polacy po prostu biednieją przez tę drożyznę, z którą mamy do czynienia. Czy są aktualne dane, na podstawie których byłby pan w stanie mniej więcej oszacować aktualną liczbę osób, które z tego korzystają? Szczególnie w kontekście od tego momentu, kiedy zaczął się znaczący wzrost inflacji, a obecnie wynosi 18%.</u>
+          <u xml:id="u-10.2" who="#PoselArkadiuszMarchewka">Na początek pytanie natury ogólnej, a później będę pytał o konkretne rozwiązania, jak przejdziemy do szczegółowego rozpatrywania projektu ustawy. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-11">
+          <u xml:id="u-11.0" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Bardzo dziękuję, panie pośle.</u>
+          <u xml:id="u-11.1" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Panie przewodniczący, oddaję panu głos. Janusz Cichoń.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-12">
+          <u xml:id="u-12.0" who="#PoselJanuszCichon">Szanowny panie przewodniczący, Wysoka Komisjo, po pierwsze, warto zauważyć, że Polacy masowo ruszyli do lombardów. Dobrze, że rząd się obudził, natomiast jak to zwykle bywa, jeśli chodzi o rząd PiS-u, działanie rządu sprowadza się do łagodzenia skutków, a nie do walki z przyczynami. Dlaczego Polacy ruszyli do lombardów? Otóż dlatego, że pogorszyła się ich sytuacja materialna. Realne dochody gospodarstw domowych w Polsce spadają, do tego na skutek waszych działań brak zdolności kredytowej, możliwości pożyczek w instytucjach finansowych, także tych chwilówek, o których mówił pan minister, kieruje ludzi do lombardów. To jest efekt działań rządu, bo to z jednej strony drożyzna, o której mówił pan poseł Marchewka, i coraz większe kłopoty, jeśli chodzi o wiązanie końca z końcem w polskich gospodarstwach domowych, ale z drugiej strony jest to zaostrzenie reguł przepisów związanych z rynkiem pożyczkowym, ograniczeń dostępu i także opłacalności działalności w tym sektorze. O tym nie tak dawno mówiliśmy, to są w sumie przyczyny tego, co się dzieje. Co macie zamiar robić z tymi przyczynami? Obawiam się, że łagodzenie skutków i działania regulacyjne w tym sektorze mogą sprowadzić się do tego, że będzie nam się rozrastać szara strefa, co zresztą moim zdaniem widać już dzisiaj też gołym okiem. Zamiast poprawy sytuacji polskich gospodarstw domowych będących w trudnych sytuacjach, będziemy mieli do czynienia z drastycznym pogorszeniem tej sytuacji. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-13">
+          <u xml:id="u-13.0" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Bardzo dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-13.1" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">O głos poprosił pan Kamil Sobolewski, Pracodawcy RP. Bardzo proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-14">
+          <u xml:id="u-14.0" who="#GlownyekonomistaPracodawcowRPKamilSobolewski">Bardzo dziękuję, panie przewodniczący.</u>
+          <u xml:id="u-14.1" who="#GlownyekonomistaPracodawcowRPKamilSobolewski">Szanowni państwo, chciałbym nie o drożyźnie, tylko właśnie o regulacjach branży finansowej, które powodują, że klientów lombardów jest coraz więcej. Znaleźliśmy się w sytuacji, kiedy jadąc przez Polskę, widać kwitnące biznesy lombardowe i chyba wszyscy czujemy, że to nie jest dobrze, kiedy Polacy są zmuszeni zaciągać pożyczki, czasem po koszcie 1% dziennie, co się składa w kilka tysięcy procent w skali roku, jeśli użyjemy procentu składanego. To oznacza, że rodzina, która w sposób ciągły pożycza 100 zł, raz mama, raz tata, raz któreś z dzieci, w sumie koszt odsetek może się złożyć do kilku tysięcy złotych w skali roku, jeżeli puchnie ta pożyczka. Tak więc mamy bardzo poważny problem społeczny.</u>
+          <u xml:id="u-14.2" who="#GlownyekonomistaPracodawcowRPKamilSobolewski">Uważam, że są dwie metody radzenia sobie z tą sytuacją. Pierwsza metoda jest taka, żeby uregulować pożyczki lombardowe, tak jak proponuje teraz pan minister Patkowski. Oczywiście intencja jest taka, żeby pomóc kredytobiorcom czy pożyczkobiorcom, natomiast to rodzi również takie ryzyko, że cały biznes przejdzie do szarej strefy albo w dużej części zaczną go udzielać po prostu osoby fizyczne, które oficjalnie nie prowadzą żadnej działalności.</u>
+          <u xml:id="u-14.3" who="#GlownyekonomistaPracodawcowRPKamilSobolewski">Jest jednak obok regulacji druga metoda, aby zlikwidować albo zmniejszyć problem tego, że Polacy tak bardzo potrzebują tych kilkuset złotych, że mimo horrendalnych kosztów idą po pożyczkę do lombardu, Tą propozycją byłoby blokowanie kanałów, z których Polacy korzystali do tej pory. Mamy w Polsce instytucje bankowe i instytucje pożyczkowe, na skutek – i tu pozwolę sobie na króciutką diagnozę, dlatego że wydaje mi się, że to jest bardzo ważne, żeby to państwu przedstawić – regulacji bankowych banki przestały być zainteresowane udzielaniem konsumentom, szczególnie takim, którzy nie maja u nich konta, pożyczek po 500 zł, 700 zł czy 1000 zł. Tę działalność od wielu lat prowadzą w Polsce firmy pożyczkowe i firmy te publikują raporty. Ostatni taki raport powstał za pierwszą połowę 2022 r. W tym raporcie dostajemy informacje, które wydają się bardzo istotne z punktu widzenia celowości tej ustawy. Mianowicie według tego raportu, na podstawie analizy ZPF-u i Instytutu Rozwoju Gospodarczego SGH, pożyczkę gotówkową spłaca w Polsce 65% gospodarstw domowych. To jest instytucja powszechna. Średnia wartość zobowiązania zaciąganego w instytucji pozabankowej to jest 2824 zł, a więc drobne kwoty. Mediana jak zawsze będzie niższa niż średnia. Pożyczki z terminem spłaty do 3 miesięcy stanowią 46% wszystkich pożyczek.</u>
+          <u xml:id="u-14.4" who="#GlownyekonomistaPracodawcowRPKamilSobolewski">Teraz, drodzy państwo, ja bym chciał państwu przytoczyć następującą informację – dla mnie to jest krytyczna liczba – jeżeli w 2018 r. ktoś występował z wnioskiem o pożyczkę, to 41% takich wniosków było odrzucanych, około 60% było przyjmowanych, człowiek dostawał pożyczkę. Drodzy państwo, według najnowszych danych odrzucanych jest 68% wniosków, czyli mniej niż co trzeci klient, który potrzebuje pieniędzy i nie może pójść do banku, bo bank jest mało zainteresowany taką drobnoskalową działalnością, odchodzi z kwitkiem z firmy pożyczkowej. Warto powiedzieć, że banki, jeżeli weźmiemy sobie ranking – ja mam tutaj otwarty ranking pożyczek bankowych – w tej chwili taka pożyczka w systemie bankowym średnio kosztuje około 13–14%, natomiast oprocentowanie pożyczki w firmach pożyczkowych ograniczone jest do niewiele ponad 20%.</u>
+          <u xml:id="u-14.5" who="#GlownyekonomistaPracodawcowRPKamilSobolewski">Ja wywodzę się z rynków finansowych. Można sprawdzić, po ile notowane są na płynnych rynkach, na przykład we Frankfurcie, obligacje takiej firmy IPF (International Personal Finance). To jest firma pożyczkowa funkcjonująca w Polsce pod nazwą Provident, czyli lider rynku, ta firma, obligacje tej firmy – one są w funtach brytyjskich – one mają w tej chwili rentowność rzędu 16%, czyli ta firma, jeśli chce sobie pożyczyć pieniądze z rynku, to przy dzisiejszych warunkach płaci o około 12 punktów procentowych więcej niż stopa referencyjna danego banku centralnego. Jeżeli przeniesiemy to na warunki Polski, gdzie WIBOR jest rzędu 7%, to najlepsza firma na rynku, lider tego rynku, Provident, zapłaciłby w złotówkach około 19% za pieniądze, które bierze od dawców kapitału, bo prowadzi dość ryzykowną działalność. Jednocześnie regulacjami, ustawą antylichwiarską ograniczyliście państwo oprocentowanie pożyczek, które ta firma udzieli do 22%. A zatem każecie wszystkie koszty operacyjne oraz ryzyko tego, że część ludzi nie spłaca takich kredytów, pokrywać z 2-procentowej wartości pożyczki w skali roku, chyba że firmy wezmą prowizje, które są stopniowo zaostrzane – ostatni raz nowelizacja weszła w grudniu 2022 r.</u>
+          <u xml:id="u-14.6" who="#GlownyekonomistaPracodawcowRPKamilSobolewski">Drodzy państwo, to, co się stało, poprzez wprowadzenie regulacji branży pożyczkowej, która po ostatniej nowelizacji ustawy antylichwiarskiej funkcjonuje już pod nadzorem KNF-u, doszło do tego, że działalność pożyczkowa została wyprowadzona już nie tylko z banku, ale nawet z nadzorowanych przez KNF renomowanych firm pożyczkowych i trafiła do lombardów, gdzie człowiek zostawia swój telefon, żeby dostać 200 zł pożyczki, która jest mu natychmiast potrzebna. Ponad 2/3 klientów odchodzi z kwitkiem z firm pożyczkowych, bo firmy pożyczkowe nie mają motywacji, by udzielać kredytu przy tak ściśniętej marży kredytowej. Mamy w ustawie określone procentowe wartości na sztywno, a rosną stopy procentowe. Koszty pozyskania pieniędzy są bardzo wysokie, a zyski, które można od nich uzyskać, są ograniczone kwotowo, nominalnie, nie odnosząc się w ogóle do stóp procentowych.</u>
+          <u xml:id="u-14.7" who="#GlownyekonomistaPracodawcowRPKamilSobolewski">Zatem, jeżeli mógłbym państwu coś zaproponować, to chciałbym zaproponować, aby zastanowić się nad likwidacją czy ograniczeniem problemu lichwy w lombardach nie poprzez kolejne regulacje, tylko poprzez przemyślenie, jak zderegulować branżę pożyczek, która funkcjonuje pod nadzorem KNF-u, na przykład powiązać dla niej możliwe do uzyskiwania odsetki z tym, jakie są stopy procentowe na rynku, a nie utrzymywać ich jakiś stały, absurdalny na dzisiejsze warunki poziom, w taki sposób, żeby firmy mogły pokryć koszty ryzyk z dochodów odsetkowych. Wówczas mamy wielką szansę, że klientów chętnych na pożyczkę lombardową będzie mniej, bo dostaną tę pożyczkę w cywilizowanych warunkach. Bardzo państwu dziękuję za możliwość zabrania głosu.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-15">
+          <u xml:id="u-15.0" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Bardzo dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-15.1" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Bardzo proszę o zabranie głosu, przedstawienie się do protokołu pana będącego na sali.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-16">
+          <u xml:id="u-16.0" who="#PrzedstawicielZwiazkuPrzedsiebiorcowiPracodawcowSzymonWitkowski">Dzień dobry państwu. Dzień dobry, panie przewodniczący. Szanowna Komisjo, panie ministrze, panie i panowie posłowie, szanowni państwo, Szymon Witkowski, Związek Przedsiębiorców i Pracodawców.</u>
+          <u xml:id="u-16.1" who="#PrzedstawicielZwiazkuPrzedsiebiorcowiPracodawcowSzymonWitkowski">Oczywiście po części zgadzam się z opinią pana Kamila z Pracodawców RP, niemniej jednak my przygotowaliśmy nasz raport jeszcze przed tym, jak powstały regulacje dotyczące pożyczek chwilowych. Kwestie problematyczne i różnego rodzaju patologie na rynku lombardowym występowały już wtedy, tak że trudno tutaj mówić o tym, aby doszło faktycznie do tego, że zmusiliśmy konsumentów, żeby korzystali z lombardów i przez to oni uzyskują faktycznie bardzo złe warunki. Złe warunki istniały dużo wcześniej.</u>
+          <u xml:id="u-16.2" who="#PrzedstawicielZwiazkuPrzedsiebiorcowiPracodawcowSzymonWitkowski">Faktycznie, zgodnie z naszym raportem około 14% Polaków korzystało z lombardów. Raport był przeprowadzony w 2021 r. Istotnie ta wysokość kosztów odsetek i kosztów pozaodsetkowych wahała się najczęściej w przedziale 0,66% do 1,5%, natomiast w niektórych przypadkach nawet przekraczała tę wartość. Często była wyceniana sama wartość przedmiotu zastawu, przeważnie była wyceniana na około 35% wartości rynkowej danego przedmiotu. Co więcej, dochodziło do takiej sytuacji, w której konsument nie otrzymywał w ogóle istotnych warunków umowy, którą miał podpisać, nie miał możliwości zapoznania się wcześniej z tą umową, w związku z czym był stawiany w bardzo niekorzystnej sytuacji.</u>
+          <u xml:id="u-16.3" who="#PrzedstawicielZwiazkuPrzedsiebiorcowiPracodawcowSzymonWitkowski">Oczywiście najgorsze, co możemy zrobić, to zmusić konsumentów do tego, aby przeszli do szarej strefy, więc musimy to mieć na uwadze. Naszym celem na pewno nie jest to, aby atakować lombardy, które działają zgodnie z prawem i na podstawie przepisów, niemniej jednak według naszego raportu z badań, który przeprowadziliśmy – a zleciliśmy je profesjonalnej firmie badawczej – dochodziło nawet do takich sytuacji, w których firmy, które faktycznie udzielały pożyczek lombardowych, działały pod PKD sklepu mięsnego, nie mając teoretycznie nic wspólnego z kredytami lombardowymi. Dlatego jak najbardziej Związek Przedsiębiorców i Pracodawców popiera tę inicjatywę.</u>
+          <u xml:id="u-16.4" who="#PrzedstawicielZwiazkuPrzedsiebiorcowiPracodawcowSzymonWitkowski">Pozwolę sobie też odnieść się jeszcze do jednej uwagi dotyczącej najnowszych wyników. Niestety nie prowadziliśmy aktualizacji informacji dotyczących liczby osób, które korzystają obecnie z lombardów z uwagi na podwyższoną inflacje, niemniej jednak, gdy przygotowywaliśmy nasz raport, staraliśmy się rozróżnić sytuację przedpandemiczną od popandemicznej. Jeżeli spojrzymy na to per analogiam, to jak najbardziej w sytuacji, w której doszło do problemów, kryzysu pandemicznego, liczba klientów lombardów znacząco wzrosła, więc należy przypuszczać, że prawdopodobnie obecnie z uwagi na zwiększoną inflację również ta liczba klientów lombardów wzrosła, więc rynek wymaga uregulowania, wymaga usunięcia tych patologii. Niemniej jednak istnieją na rynku podmioty, które działają zgodnie z prawem i należy je wspierać, bo dla nich to też jest nieuczciwa konkurencja.</u>
+          <u xml:id="u-16.5" who="#PrzedstawicielZwiazkuPrzedsiebiorcowiPracodawcowSzymonWitkowski">Związek Przedsiębiorców i Pracodawców dostrzega jednak w obecnym projekcie ustawy pewne rzeczy, którym należałoby się przyjrzeć i je poprawić. Dlatego poddajemy pod państwa rozwagę kwestię dotyczącą aukcji przedmiotów zastawu lombardowego. Przede wszystkim obawiamy się takiej sytuacji, która będzie trochę podobna do tego, jak wyglądają aukcje komornicze, gdzie większość ludzi w ogóle sobie nie zdaje sprawy z tego, że one się odbywają. Kto wie, kto się tym interesuje, to jak najbardziej to śledzi i ma często szansę na wylicytowanie przedmiotu w bardzo korzystnej cenie, natomiast wydaje mi się, że dla dobra konsumentów i dla dobra wszystkich osób powinno się jednak zagwarantować szerszy dostęp do wiedzy o tych aukcjach, po to, aby między innymi prowadzący lombardy korzystali przede wszystkim z tych dużych, ogólnopolskich portali, które prowadzą tego typu działalność na co dzień. W związku z tym wydaje się najbardziej celowe to, aby jednak wspierać takie rozwiązania, które umożliwią dotarcie do jak największej liczby konsumentów, potencjalnych kupujących te przedmioty zastawu.</u>
+          <u xml:id="u-16.6" who="#PrzedstawicielZwiazkuPrzedsiebiorcowiPracodawcowSzymonWitkowski">Dalsza rzecz to zmiana odrobinę w zakresie czasu trwania aukcji. Wydaje się, że zasadnym byłoby określenie trochę inaczej czasu trwania aukcji, aby był nie krótszy niż 3 dni oraz nie dłuższy niż 10 dni. W chwili obecnej mamy nie krótszy niż 14 dni, natomiast faktycznie największa sprzedaż aukcji internetowej jest w momencie, w którym są one dosyć krótkie, około 3-dniowe, w którym jest jakaś motywacja do tego, aby licytujący składali oferty. Kwestia kolejna jest taka, że faktycznie tutaj ograniczamy również pewną motywację licytujących do tego, aby w ogóle wzięli udział w tej aukcji, określając cenę wywoławczą na takim poziomie, który według nowych przepisów jest w gruncie rzeczy poziomem wartości rynkowej, bo określonym w umowie pożyczki lombardowej. Wydaje się zasadne, aby jednak umożliwić wystawienie takiego przedmiotu w trochę bardziej atrakcyjnej cenie, po to, aby zachęcić w ogóle licytujących do skorzystania z takiego przedmiotu. Dalsza rzecz to uregulowanie sytuacji, w której aukcja została wygrana, ale nikt nie opłacił tego przedmiotu, czyli po prostu osoba, która nabyła ten przedmiot i wycofała się. Zdaje się, że w tej chwili jest to luką w obecnych przepisach.</u>
+          <u xml:id="u-16.7" who="#PrzedstawicielZwiazkuPrzedsiebiorcowiPracodawcowSzymonWitkowski">Pozostaje jeszcze kwestia kosztów prowadzenia aukcji za pomocą podmiotu trzeciego. Jeżeli faktycznie w tej chwili prowadzący lombardy będą ogłaszać aukcje na swoich własnych stronach i w siedzibie własnej firmy, to mogą nie mieć „kosztów” będących po stronie podmiotów profesjonalnych, które działają na ogólnopolskim rynku i oferują tego rodzaju aukcje, natomiast w sytuacji, w której lombardy korzystałyby z tego typu aukcji internetowych na portalach, to powstaje problem, co zrobić z tymi kosztami.</u>
+          <u xml:id="u-16.8" who="#PrzedstawicielZwiazkuPrzedsiebiorcowiPracodawcowSzymonWitkowski">My rozesłaliśmy poszczególne propozycje zarówno do Komisji, jak i do pana ministra z prośbą, którą poddajemy pod rozwagę, aby po prostu stworzyć aukcje w takim systemie, w którym będą bardziej rynkowe i bardziej atrakcyjne, bardziej zachęcały poszczególne osoby do tego, aby korzystały z możliwości licytowania tych przedmiotów. Jeżeli państwo nie rozważą dokładnie takiej regulacji, jaką my zaproponowaliśmy, to prosilibyśmy o poddanie tej problematyki w ogóle pod rozwagę, ponieważ może się okazać, że stworzymy system, który przypomina bardzo mocno system komorniczy, w którym liczba osób, która ma dostęp do licytacji i która wie o tym, że licytacje się odbywają, jest bardzo niewielka. Dziękuję państwu bardzo serdecznie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-17">
+          <u xml:id="u-17.0" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Bardzo dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-17.1" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Bardzo proszę o zabranie głosu i przedstawienie się, jak również proszę o podanie informacji, jaką reprezentuje pan poseł organizację. Bardzo proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-18">
+          <u xml:id="u-18.0" who="#PelnomocnikzarzaduPolskiegoZwiazkuInstytucjiPozyczkowychPawelGrabowski">Dzień dobry, panie przewodniczący. Wysoka Komisjo, panie przewodniczący, ja jestem byłym posłem, nie aktualnym, natomiast…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-19">
+          <u xml:id="u-19.0" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">To prawda. Oczywiście witam kolegę jak najbardziej grzecznościowo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-20">
+          <u xml:id="u-20.0" who="#PelnomocnikzarzaduPolskiegoZwiazkuInstytucjiPozyczkowychPawelGrabowski">Dzień dobry. Wypowiadam się jako pełnomocnik Polskiego Związku Instytucji Pożyczkowych, który dwukrotnie brał udział w konsultacjach publicznych prowadzonych przez Ministerstwo Finansów. Związek przedstawiał swoje uwagi, które w znacznej mierze zostały uwzględnione przez ministerstwo. Natomiast chciałem zwrócić uwagę na dwie, właściwie trzy kwestie, jedna natury ogólnej. Otóż od grudnia obowiązują nowe, obniżone stawki kosztów pozaodsetkowych dla kredytów konsumenckich udzielanych  m.in. przez instytucje pożyczkowe. Po kilku miesiącach funkcjonowania stawek możemy śmiało powiedzieć, że widać ten trend, że liczba udzielanych kredytów konsumenckich spada, zwłaszcza przez instytucje pożyczkowe, zgodnie z tym, co było mówione w toku konsultacji publicznych, że liczba konsumentów, którzy zostaną pozbawieni dostępu do legalnego i, podkreślam, taniego finansowania, zmalała. Zaraz uzasadnię to „taniego”. Mówiliśmy, że zmaleje i ta liczba faktycznie zmalała, czyli zwiększył się poziom wykluczenia finansowego polskich konsumentów, co nie jest dobrym zjawiskiem, ponieważ jeżeli ktoś jest wykluczony finansowo, to znaczy, że idzie do czarnej albo szarej strefy, gdzie nie obowiązują żadne reguły, obowiązuje prawo siły. Zatem w tym kontekście poddaję również pod rozwagę obecnego pana ministra, ale i państwa posłów, zastanowienie się nad tym, czy regulacja, która została wprowadzona, a która weszła w życie w tzw. ustawie antylichwiarskiej, nie jest zbyt restrykcyjna. Dane z rynku pokazują, że jest ona zbyt restrykcyjna dla instytucji pożyczkowych, spośród których część rozważa zakończenie udzielania, a część już po prostu zakończyła udzielanie kredytów konsumenckich, a z punktu widzenia konsumentów jest to zwiększenie poziomu ich wykluczenia finansowego. To jedna rzecz.</u>
+          <u xml:id="u-20.1" who="#PelnomocnikzarzaduPolskiegoZwiazkuInstytucjiPozyczkowychPawelGrabowski">Druga à propos tego słowa „tanio”. Otóż, drodzy państwo, z danych z raportu ZPP wynika, że konsument, który chce uzyskać pożyczkę lombardową, mniej więcej uzyska 30% wartości przedmiotu, który zastawia. Przykładowo, jeżeli chciałbym uzyskać 1000 zł takiej pożyczki lombardowej, to muszę pójść z telefonem, za który zapłaciłem 3000 zł. No i zakładamy taką sytuację, bo mówimy tutaj bardzo dużo o tym, ile konsument ma zapłacić, jakie będą koszty pozaodsetkowe – zakładamy scenariusz pozytywny, czyli że konsument pożyczy pieniądze w lombardzie, zwróci je i wtedy wiemy, jakie koszty zapłaci.</u>
+          <u xml:id="u-20.2" who="#PelnomocnikzarzaduPolskiegoZwiazkuInstytucjiPozyczkowychPawelGrabowski">Natomiast, co się dzieje w sytuacji, kiedy konsument nie zapłaci? Oczywiście przepisy to regulują. Ale ja chciałem zwrócić uwagę szanownych posłanek i posłów na to, jakie to są konsekwencje. Mówi się o tym: najwyżej konsument straci zastawiony przedmiot i nie ma tutaj żadnego problemu dla konsumenta. Otóż ten problem jest, ponieważ przykładowo, jeżeli chcę uzyskać kredyt na 1000 zł, to muszę pójść z telefonem, za który… z telefonem czy innym przedmiotem, za który zapłaciłem średnio 3000 zł. Jeżeli nie uda mi się zdobyć pieniędzy, 1100 zł czy 1200 zł według limitów, które są określone w ustawie, to co się dzieje? Tracę telefon czy inny przedmiot. Czyli de facto za uzyskanie 1000 zł zapłaciłem 3000 zł. To nie jest lichwa? Zachęcam państwa, abyście zastanowili się nad tym, ponieważ to jest danie przyzwolenia do sytuacji, w której ludzie będą szli i zastawiali w lombardach przedmioty, które są dużo warte. Być może ZPP ma dane, ile przedmiotów zastawu jest z powrotem odzyskiwanych przez konsumentów. Jeżeli tak, to bardzo proszę o podzielenie się tą informacją i wzięcie tej informacji również pod rozwagę przez państwa posłanki i posłów, bo okazuje się, że coś, co w teorii ma być tanie, to zapominamy o tym, że ktoś musiał zapłacić dwa czy trzy razy więcej za przedmiot, który chce zastawić w lombardzie. Z drugiej strony, w przypadku instytucji pożyczkowych, o których tak wiele i tak często się mówiło, że są takie drogie… jeżeli konsument chce pozyskać 1000 zł, to nie musi zastawiać żadnego przedmiotu zastawu za 3000 zł, pożycza 1000 zł, ma do oddania, w zależności od okresu trwania takiej umowy, 1100 zł, 1200 zł, 1300 zł, 1500 zł, ale na pewno nie 10 tys. zł, tak jak to niektórzy gdzieś tam próbują przemycać. W takiej sytuacji konsument płaci kilkaset złotych w określonym rozciągnięciu czasowym, a nie de facto 2000 zł, co jest w zasadzie dwukrotnością pożyczki lombardowej, którą zaciąga. Bardzo dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-21">
+          <u xml:id="u-21.0" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Dziękuję serdecznie.</u>
+          <u xml:id="u-21.1" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Proszę o zabranie głosu pana posła Mirosława Suchonia. Bardzo proszę, panie pośle.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-22">
+          <u xml:id="u-22.0" who="#PoselMiroslawSuchon">Bardzo dziękuję, panie przewodniczący. Mam tylko jedno pytanie. Rzeczywiście koleżanki i koledzy poruszyli już bardzo dużo ważnych kwestii, ale nie ma co do tego wątpliwości, że w Polsce muszą obowiązywać cywilizowane zasady na rynku pożyczkowym. Oczywistym jest fakt, że trochę inaczej wygląda to w przypadku sektora bankowego, trochę inaczej w przypadku sektora pożyczek, jeszcze inaczej w przypadku innych sektorów. Natomiast z pewnością ministerstwo prowadziło analizę scenariuszową dotyczącą tego, jak regulacje wpłyną na kształtowanie się szarej strefy.</u>
+          <u xml:id="u-22.1" who="#PoselMiroslawSuchon">W związku z tym, panie ministrze, pierwsze pytanie: Czy ministerstwo prowadziło taką analizę, jak przepisy mogą wpłynąć na wzrost grupy klientów, która będzie chciała korzystać, a nie będzie mogła zmieścić się w tym systemie? To jest tak, że jeżeli są regulacje, które skutkują dla sektora bankowego czy innych koniecznością ponoszenia dodatkowych kosztów, nakładają ograniczenia, to pojawia się jakiś poziom, gdzie osoby niespełniające warunków po prostu nie są w stanie uczestniczyć w tym rynku w legalnej formule. Czy ministerstwo prowadziło taką analizę scenariuszową, jak regulacja może wpłynąć na ten obszar, o ile może wzrosnąć, a może spadnie obszar szarej strefy w wyniku regulacji? Czy była prowadzona taka analiza i – drugie pytanie – jakie są jej wyniki, jak to może wyglądać po przyjęciu przepisów? Bardzo dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-23">
+          <u xml:id="u-23.0" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Bardzo dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-23.1" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Szanowni państwo, wydaje się, że pytania do pana ministra zostały wyczerpane. Panie ministrze, bardzo proszę o ustosunkowanie się.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-24">
+          <u xml:id="u-24.0" who="#PodsekretarzstanuwMFPiotrPatkowski">Dziękuję. Panie przewodniczący, postaram się chronologicznie odpowiedzieć na pytania. Zacznę od pani przewodniczącej Skowrońskiej. W wypowiedzi pani poseł Skowrońskiej były cztery pytania, więc zaczynając od pierwszego, jak zmiany dotyczące kosztów pozaodsetkowych i odsetkowych wpłyną na obecną sytuację. Taka analiza została zrobiona przez UOKiK i Ministerstwo Finansów, jest ona też zawarta w OSR. Według obecnie obowiązujących przepisów w instytucjach pożyczkowych, czyli przy tzw. chwilówkach, średni dzienny koszt pożyczek udzielonych przez instytucje pożyczkowe waha się od 0,39% do 0,86%. To jest średni dzienny przedział kosztu pożyczek. W tym momencie lombardy mają od 0,66% do 1,5%. Gdyby ktoś z państwa chciał to zobaczyć, jest to na str. 4 OSR-u.</u>
+          <u xml:id="u-24.1" who="#PodsekretarzstanuwMFPiotrPatkowski">Teraz, analogicznie jak przy instytucjach pożyczkowych, regulując kwestie lombardowe kosztów odsetkowych i pozaodsetkowych, to te dwie kolumny się zrównają, czyli dla lombardów przedział 0,66% do 1,5% będzie wynosił podobnie, jak przy instytucjach pożyczkowych 0,39–1,86%. Jeśli chodzi o kontrolę wykonywania działalności lombardowej, to rejestr będzie prowadził KNF, natomiast, jeśli chodzi o kontrolę przestrzegania przepisów, będzie to prowadziła Inspekcja Handlowa. Zdecydowaliśmy się na to świadomie, bo KNF jest jednak trochę inną instytucją, powołaną do trochę innych zadań; po drugie, KNF nie ma działalności terenowych, to jest instytucja stricte centralna. Natomiast Inspekcja Handlowa ma swoje oddziały terenowe, a jak wiemy branża lombardowa jest rozproszona, w związku z czym trudno byłoby KNF-owi kontrolować w województwie lubuskim, podkarpackim, czy warmińsko-mazurskim lombard w jakiejś mniejszej miejscowości. Inspekcja Handlowa ma tutaj jednak o wiele większy zasięg i o wiele większe możliwości, stąd takie rozgraniczenie, że wpis do rejestru będzie zadaniem KNF-u. Natomiast, jeśli chodzi o kontrolę przestrzegania przepisów, to już będą to robiły rozproszone terenowe struktury Inspekcji Handlowej.</u>
+          <u xml:id="u-24.2" who="#PodsekretarzstanuwMFPiotrPatkowski">Jeśli chodzi o wycenę przedmiotu umowy, która będzie stanowiła zastaw bądź inny rodzaj zabezpieczenia cywilnoprawnego, to wycenę… Przepraszam, jeszcze odpowiedź na poprzednie pytanie o to, jakie to są koszty – 600 zł za wpis do KNF-u, 200 zł za zmianę.</u>
+          <u xml:id="u-24.3" who="#PodsekretarzstanuwMFPiotrPatkowski">Wracając do kwestii wyceny przez przedsiębiorcę, będzie tego dokonywał przedsiębiorca, gdyż to on jest profesjonalnym podmiotem i to jest jego zadanie. Zresztą i tak to się zawsze odbywa w lombardzie, że to przedsiębiorca wycenia wartość przedmiotu lombardowego. Właśnie dlatego wprowadzamy mechanizm aukcji, żeby zabezpieczyć przed nienależytą wyceną, bo potem cena wywoławcza w aukcji zależy od wyceny dokonanej w umowie przez przedsiębiorcę. W związku z tym, gdyby przedsiębiorca chciał wycenić przedmiot niżej, to w momencie niespłacenia pożyczki przez konsumenta nie może w aukcji podać wyższej ceny wywoławczej i licytowałby przedmiot znacznie poniżej jego wartości, co odbijałoby się ze stratą dla niego. W związku z tym przedsiębiorca ma bardzo wyraźny interes w tym, żeby wycena była jak najbardziej rzetelna i profesjonalna.</u>
+          <u xml:id="u-24.4" who="#PodsekretarzstanuwMFPiotrPatkowski">Jeśli chodzi o pytanie pana posła Marchewki, ile osób korzysta z lombardów, to tutaj rzeczywiście takie szacunki zostały przez nas i ZPP dokonane. Z danych wynika, że kiedykolwiek z usług lombardu skorzystało 14% Polaków, więc jest to około 4,5 mln odbiorców. Natomiast pamiętajmy o tym, że w tym momencie działalność lombardowa w ogóle nie jest rejestrowana, jest rozproszona, więc my też nie mamy oficjalnych, państwowych danych, żeby określić takie rzeczy. Nie jesteśmy w stanie w żaden sposób tego w tym momencie wyodrębnić. Dzięki rejestrowi działalności lombardowej zyskamy takie informacje, lecz na ten moment to są tylko szacunki, które możemy robić, ale żadna instytucja państwowa nie ma takich bardzo ścisłych danych, ponieważ jest to działalność na ten moment nierejestrowa.</u>
+          <u xml:id="u-24.5" who="#PodsekretarzstanuwMFPiotrPatkowski">Jeśli chodzi o pytanie pana posła Cichonia, to też nie wiem, czy są jakieś rynkowe dane, które wskazywałyby na znaczący wzrost korzystania z usług lombardów przez ostatnie 1,5 roku. Pewnie jakiś wzrost jest, ale pytanie, na ile to jest tylko fakt dziennikarski, a na ile rzetelne dane. Takich rzetelnych danych nie ma. Zawsze jest taka sytuacja społeczna, że w momencie inflacji pojawiają się różne sposoby szukania dodatkowych źródeł finansowania. Z drugiej strony mamy inne dane, które pokazują, że, po pierwsze, jeśli chodzi o pogorszenie spłacalności kredytów hipotecznych, to tutaj nie ma znacznego pogorszenia na rynku, co pokazuje, że sytuacja finansowa Polaków w ostatnim czasie nie pogorszyła się aż tak, żeby spadła moralność płatnicza i spłacalność kredytów. Przyczyniły się do tego oczywiście wprowadzone przez rząd mechanizmy – wakacje kredytowe, tarcze antyinflacyjne – ale musimy na to popatrzeć całościowo. Inflacja oczywiście ma wymierne skutki dla portfela Polaków, ale po to wprowadzamy rozwiązania i szereg tarcz takich jak wakacje kredytowe, żeby skutki inflacji nie powodowały jednak dochodzenia do zjawisk z gruntu niepożądanych, np. szukania szybkiego kapitału, ale za cenę bardzo wysokich kosztów odsetkowych i pozaodsetkowych. W tym kierunku idziemy.</u>
+          <u xml:id="u-24.6" who="#PodsekretarzstanuwMFPiotrPatkowski">Wysoka Komisjo, jeśli chodzi o pytanie pana Sobolewskiego, to zawsze istnieje ryzyko szarej strefy, natomiast do tego, żeby zwalczać szarą strefę, to powiedzmy sobie wprost… Szara strefa to jest czyn karalny, wtedy wchodzą inne instytucje państwowe do gry, począwszy od wspomnianej już Inspekcji Handlowej, po Krajową Administrację Skarbową i w pewnych przypadkach Policji i prokuraturę. Szara strefa jest sytuacją naganną i musi być napiętnowana w takich sytuacjach. Zawsze można każdą regulację prokonsumencką tłumaczyć ryzykiem wzrostu szarej strefy, ale w takiej sytuacji to w ogóle byśmy żadnych zmian nie wprowadzili, bo każdą regulację można zabić zarzutem, że wzrośnie szara strefa, więc nie wprowadzajmy dodatkowych obostrzeń i nie wprowadzajmy środków ochrony konsumentów. Moim zdaniem to nie jest właściwa droga, szczególnie że dalej działalność lombardowa będzie mogła pobierać koszty maksymalne odsetek z Kodeksu cywilnego i do tego koszty pozaodsetkowe. To dalej nie są małe pieniądze, które konsument będzie płacił za korzystanie z kapitału.</u>
+          <u xml:id="u-24.7" who="#PodsekretarzstanuwMFPiotrPatkowski">Jeśli chodzi o brak zdolności kredytowej i o pożyczki bankowe, to tego wywodu trochę nie zrozumiałem. To znaczy, co ma rząd zrobić? Czy rząd ma zmusić banki do tego, żeby udzielały kredytów czy pożyczek konsumentom, którzy nie mają zdolności kredytowej? Do tego to prowadzi. Bank jest zobowiązany do tego, żeby badać zdolność kredytową, a jeśli nie ma tej zdolności kredytowej, to bank jest zobowiązany do tego, żeby odmówić udzielenia pożyczki. Jeśli udziela pożyczki albo godzi się na udzielenie pożyczki, to oznacza to, że może wpędzić klienta w spiralę zadłużenia, bo skoro nie jest w stanie obsługiwać pożyczki, to bierze kolejną, żeby to robić.</u>
+          <u xml:id="u-24.8" who="#PodsekretarzstanuwMFPiotrPatkowski">Przypomnę, że instytucje lombardowe nie są i nie będą zobowiązane do zdolności badania kredytowej konsumenta. Tutaj mamy inną sytuację, bo nie zdolność kredytowa jest tym, co warunkuje udzielanie przez lombard pożyczki gotówkowej, tylko przeniesiona własność przedmiotu. To jest dla lombardu gwarancja albo zabezpieczenie tego, że ta wierzytelność zostanie spłacona, a w momencie niespłacenia wierzytelności lombard ma środki do tego, żeby zabezpieczyć swoją wierzytelność. Dlatego nie porównywałbym tych dwóch sytuacji.</u>
+          <u xml:id="u-24.9" who="#PodsekretarzstanuwMFPiotrPatkowski">Trochę nie rozumiem zadania państwa. Nigdy nie będziemy zmuszać banków do tego, żeby udzielały pożyczek osobom, które nie mają zdolności kredytowej. Już pomijam fakt, że czymś absolutnie antyrynkowym jest to, żeby państwo wtrącało się w stosunki cywilnoprawne dwóch podmiotów absolutnie rynkowych, czy rynkowego i konsumenckiego. Jeśli chodzi o koszt pozyskania kapitału, to też nie wiem, czy mówimy o tej samej rzeczy. Pan Sobolewski mówił o obligacjach, ale ja nie wiem, czy to nie są obligacje, tzw. kokosy, czyli obligacje, które nie tyle służą przedsiębiorstwu do tego, żeby pozyskać kapitał na dalsze odpożyczanie tych środków, ile to są chyba obligacje, które mają na celu zbudowanie buforów i kapitałów własnego przedsiębiorstwa. To są dwie zupełnie inne pozycje w bilansie. Nie dziwię się, że „kokosy” są warte 16%, bo trudno, żeby obligacja, która w momencie upadku przedsiębiorcy podlega umorzeniu bez zwrotu konsumentowi czy bez zwrotu nabywcy, była wyceniona niżej. Dziwię się, że w obecnej sytuacji i tego, co się dzieje na rynku, taka obligacja kosztuje 16%, bo ja bym pewnie takiej obligacji za taką rentowność nie kupił. Ale to też odróżniajmy koszt pożyczenia…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-25">
+          <u xml:id="u-25.0" who="#GlownyekonomistaPracodawcowRPKamilSobolewski">Panie ministrze, nie chodzi o koszt.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-26">
+          <u xml:id="u-26.0" who="#PodsekretarzstanuwMFPiotrPatkowski">Ale proszę mi nie przerywać. Ja wysłuchałem pana do końca. Czym innym jest koszt pozyskania kapitału do odpożyczania kapitału, a czym innym są inne kwestie. Nie mieszajmy tego, a szczególnie, że akurat sposób, na ile jest pożyczany kapitał na rynku bankowym do tego, żeby udzielać pożyczek, to wyznacza WIBOR. O ile mi się wydaje, to WIBOR 3M teraz wynosi 7%, a nie 16%, więc to jest chyba jakiś miernik, po ile pozyskuje się kapitał do tego, żeby go odpożyczać dalej, a nie rentowność obligacji notowanych na jakichś rynkach zagranicznych. Opierajmy się jednak na WIBOR-ze, z którym zresztą związanych jest i tak ostatnio szereg dyskusji, Myślę, że dyskusji na temat WIBOR-u na pewno nie pomoże to, że gdzieś obligacje są notowane po 16%, jak w tym momencie WIBOR ma zupełnie inne problemy. Zachowajmy w tym jakiś rozsądek, bo takimi stwierdzeniami wpędzamy sektor bankowy w jeszcze większe komplikacje prawne, niż są obecnie.</u>
+          <u xml:id="u-26.1" who="#PodsekretarzstanuwMFPiotrPatkowski">Jeśli chodzi o pytania Związku Przedsiębiorców i Pracodawców, poza ogólnymi wypowiedziami, za które dziękuję i też nie będę ukrywał, że tworząc projekt ustawy, razem opieraliśmy się też na badaniach ZPP, więc ZPP w jakimś sensie – myślę, że mogę to powiedzieć – jest współautorem tej ustawy, nie w sensie stricte, ale na pewno w sensie jakichś pomysłów, idei czy rekomendacji, to na pewno tak. Natomiast, co do pytań legislacyjnych, to ja pozwolę sobie oddać głos w dalszej kolejności przedstawicielom UOKiK-u, żeby się odnieśli. Pewnie dzisiaj i tak do tych poprawek będzie nam się trudno odnieść, ale możemy się umówić tak, że przed drugim czytaniem jeszcze to dokładnie prześledzimy. Być może na drugie czytanie coś z tego, jako rząd, postaramy się uwzględnić po ustaleniach z KPRM-em. Ale potrzebujemy na to czasu, bo te poprawki przeczytałem dopiero godzinę temu.</u>
+          <u xml:id="u-26.2" who="#PodsekretarzstanuwMFPiotrPatkowski">Jeśli chodzi o Polski Związek Instytucji Pożyczkowych, chyba dobrze rozwinąłem skrót, to chciałbym tylko zwrócić uwagę, że w projekcie ustawie w art. 13 są zrównane koszty pozaodsetkowe z instytucjami pożyczek chwilówkowych, czyli mamy tutaj absolutną równość. Dokładnie ten koszt pozaodsetkowy jest taki sam, to jest taki sam wzór, jak przy ustawach chwilówkowych.</u>
+          <u xml:id="u-26.3" who="#PodsekretarzstanuwMFPiotrPatkowski">Pytanie pana posła Suchonia dotyczące tego, czy przewidujemy zmniejszenie dostępności pożyczki dla klientów. Naszym zdaniem nie, bo my w żaden sposób nie ograniczamy katalogu podmiotowego konsumenckiego, który będzie mógł skorzystać z pożyczki. Jedyne, co wprowadzamy, to zabezpieczenie dla klienta, żeby te koszty nie były nadmierne. W związku z tym nie wydaje się, żeby klient miał tutaj ograniczenia, wręcz przeciwnie, będzie bardziej chroniony. Zawsze klient w obecnej sytuacji, jeśli ma przedmiot, który może zastawić w lombardzie, może iść i go zastawić, w żaden sposób przepisy go nie ograniczają. Z tego punktu widzenia dla klienta nic się nie zmieni, natomiast zmieni się wiele pod kątem kosztów odsetkowych i pozaodsetkowych, które on będzie zobowiązany ponieść w tym kierunku.</u>
+          <u xml:id="u-26.4" who="#PodsekretarzstanuwMFPiotrPatkowski">Jeśli mógłbym prosić, to głos zabierze któryś z panów dyrektorów z UOKiK-u, żeby mógł szczegółowo odnieść się do uwag pana Szymona Witkowskiego.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-27">
+          <u xml:id="u-27.0" who="#ZastepcadyrektoraDepartamentuOchronyZbiorowychInteresowUrzeduOchronyKonkurencjiiKonsumentowArturZwalinski">Dzień dobry. Artur Zwaliński, Urząd Ochrony Konkurencji i Konkurencji.</u>
+          <u xml:id="u-27.1" who="#ZastepcadyrektoraDepartamentuOchronyZbiorowychInteresowUrzeduOchronyKonkurencjiiKonsumentowArturZwalinski">Chciałbym odpowiedzieć na pytania, które były przedstawione przez przedstawiciela związku ZPP. Pierwsza sprawa to jest kwestia aukcji. Tu od razu odpowiem na dwa pytania łącznie, ponieważ pytanie pierwsze dotyczyło długości czasu trwania aukcji oraz informowania…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-28">
+          <u xml:id="u-28.0" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Panie dyrektorze, bardzo proszę o zbliżenie mikrofonu do siebie, dobrze? Będzie…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-29">
+          <u xml:id="u-29.0" who="#ZastepcadyrektoradepartamentuUOKiKArturZwalinski">Chodzi o długość czasu trwania aukcji oraz o kwestię informowania o niej konsumenta. Jeśli chodzi o kwestię długości czasu trwania aukcji, to skrócenie, o którego rozważenie państwo wnioskują, jest o tyle bezzasadne, że ograniczyłoby to konsumentom, przedsiębiorcom korzystanie z dużych podmiotów oferujących aukcje typu Allegro i inne platformy, z tego względu, że tam te platformy wskazują jednak na pewien minimalny czas trwania aukcji, więc tutaj byłoby to bardzo trudne. Jednocześnie wiązałoby się z koniecznością tak naprawdę opracowywania przez lombardy własnego systemu aukcyjnego, czego przygotowanie na pewno wiązałoby się z dużymi kosztami. To jest pierwsza kwestia.</u>
+          <u xml:id="u-29.1" who="#ZastepcadyrektoradepartamentuUOKiKArturZwalinski">Druga kwestia byłaby taka, że uniemożliwienie korzystania z takich dużych, popularnych serwisów aukcyjnych spowodowałoby ograniczenie zakresu tych aukcji. To też byłoby istotne i niekorzystne dla konsumenta. Po drugie, jeśli chodzi o kwestię informowania, państwo wnoszą, żeby nie tylko lombard informował o aukcji, lecz także przedsiębiorca, który tę aukcję przeprowadza. Jest to o tyle niezasadne, że w tym momencie obciążamy serwisy aukcyjne – które są niezależne od osób prowadzących działalność lombardową – wymaganiem ogłaszania informacji o aukcjach. To jest bardzo trudne. To jest też bardzo trudna kwestia techniczna, wręcz niemożliwa na chwilę obecną. Po trzecie, trudno takim obowiązkiem obciążać innego przedsiębiorcę, zwłaszcza że tak naprawdę to przedsiębiorca organizujący, prowadzący działalność lombardową, organizuje taką aukcję. Taki przedsiębiorca powinien poinformować o aukcji, ponieważ to jest jego obowiązek i jego temat. To jest w odpowiedzi na temat związany z aukcjami.</u>
+          <u xml:id="u-29.2" who="#ZastepcadyrektoradepartamentuUOKiKArturZwalinski">Jeśli chodzi o cenę wywoławczą, to państwo wnioskują, żeby cena wywoławcza w przypadku drugiej aukcji była przedstawiona na znacząco niższym poziomie niż w przypadku aukcji normalnej. Celem ustawy, jak zresztą wskazał już pan minister, chodziło o ucywilizowanie tego rynku, chodziło o to, żeby przedsiębiorca, który prowadzi działalność lombardową, wyceniając ten przedmiot, miał jednocześnie z tyłu głowy to, że musi na tyle rzetelnie wycenić przedmiot, żeby później, w czasie jego sprzedaży, cena realnie odpowiadała wartości tego przedmiotu. Chodzi nam o to, żeby w pierwszej aukcji była to faktycznie wartość przedmiotu w skali 1:1, natomiast w drugiej aukcji jest ograniczenie do 90%. Nie wydaje nam się sensowne dalsze obniżanie do 50%, tak jak państwo mówią, ponieważ to mogłoby działać w drugiej aukcji ze znaczącym pokrzywdzeniem konsumenta. Jest to przepis, który mówi, że jeśli w ciągu dwóch aukcji przedsiębiorca nie jest w stanie sprzedać tego przedmiotu, wówczas sprzedaje go już w sposób dowolny. Istotne jest to – i to się wiąże z kolejnym państwa pytaniem – co się stanie, jeśli aukcja nie dojdzie do skutku, ponieważ kupujący zrezygnuje w jej trakcie. Do tej kwestii odnosi art. 31 projektu ustawy, który wskazuje jasno, że w przypadku, kiedy aukcja nie dojdzie do skutku, jeśli mówimy o pierwszej aukcji, przedsiębiorca organizuje drugą aukcję. Ten przepis ma zastosowanie do tej sytuacji. Tak naprawdę to wszystko.</u>
+          <u xml:id="u-29.3" who="#ZastepcadyrektoradepartamentuUOKiKArturZwalinski">Radku, czy chcesz jeszcze coś powiedzieć czy… W takim razie bardzo dziękujemy.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-30">
+          <u xml:id="u-30.0" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Dziękuję serdecznie.</u>
+          <u xml:id="u-30.1" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Proszę państwa, o głos poprosił jeszcze przedstawiciel UKNF-u. Bardzo proszę w tym momencie UKNF.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-31">
+          <u xml:id="u-31.0" who="#EkspertwDepartamenciePrawnymUrzeduKomisjiNadzoruFinansowegoSzymonPawlowski">Wysoka Komisjo, szanowni państwo, dzień dobry. Dziękuję bardzo za udzielenie nam głosu. Szymon Pawłowski, ekspert w Departamencie Prawnym.</u>
+          <u xml:id="u-31.1" who="#EkspertwDepartamenciePrawnymUrzeduKomisjiNadzoruFinansowegoSzymonPawlowski">Chcieliśmy przestawić krótko nasze stanowisko dotyczące przypisania nam zadania prowadzenia rejestru. W czasie prac w rządowym procesie legislacyjnym pozostawaliśmy w serdecznym dialogu z Ministerstwem Finansów i chcieliśmy przedstawić tę uwagę także państwu. My uważamy, że przypisanie nam takiego zadania może budzić wątpliwości konstytucyjne. Mianowicie chodzi o to, że przedsiębiorstwa prowadzące działalność lombardową nie są częścią rynku bankowego, nie są częścią rynku finansowego, a zgodnie z orzeczeniem z 17 stycznia 2001 r. K5/00 Trybunału Konstytucyjnego: „Traktowanie banków i lombardów jako podmiotów prawnych tej samej kategorii nie znajduje racjonalnego uzasadnienia”. Trybunał się rozwodzi co do niemożliwości równego traktowania tych podmiotów. My jesteśmy organem, którego zadaniem jest zapewnienie prawidłowego funkcjonowania rynku finansowego, jego stabilności. Natomiast nie jesteśmy organem wyspecjalizowanym w ochronie konsumenckiej, a ustawa – tutaj zostało to wyraźnie wskazane – ma na celu zapewnić, wzmocnić ochronę konsumentów. Stąd nasza prośba, aby Wysoka Komisja rozważyła, czy zadania prowadzenia tego rejestru nie przypisać innemu organowi, który będzie miał szczegółową, bardzo szeroką wiedzę na temat ochrony konsumenckiej.</u>
+          <u xml:id="u-31.2" who="#EkspertwDepartamenciePrawnymUrzeduKomisjiNadzoruFinansowegoSzymonPawlowski">Jeśli chodzi o opłatę na rzecz KNF-u, tu już pan minister wyjaśnił. Jeszcze tylko jedna uwaga, ona padła tutaj w trakcie dyskusji, o nadzór KNF-u nad instytucjami pożyczkowymi. On dopiero się zrealizuje 1 stycznia 2024 r., czyli na dzień dzisiejszy my jeszcze nie sprawujemy takiego nadzoru. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-32">
+          <u xml:id="u-32.0" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Bardzo dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-32.1" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Szanowni państwo, czy są jeszcze uwagi do tej części posiedzenia?</u>
+          <u xml:id="u-32.2" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Bardzo proszę. Proszę o krótką, zwięzłą wypowiedź.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-33">
+          <u xml:id="u-33.0" who="#PrzedstawicielZwiazkuPrzedsiebiorcowiPracodawcowSzymonWitkowski">Szanowni państwo, chciałem odnieść się do wypowiedzi…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-34">
+          <u xml:id="u-34.0" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Jeszcze raz proszę o przedstawienie się.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-35">
+          <u xml:id="u-35.0" who="#PrzedstawicielZwiazkuPrzedsiebiorcowiPracodawcowSzymonWitkowski">Witkowski Szymon, Związek Przedsiębiorców i Pracodawców.</u>
+          <u xml:id="u-35.1" who="#PrzedstawicielZwiazkuPrzedsiebiorcowiPracodawcowSzymonWitkowski">Chciałbym odnieść się do wypowiedzi dotyczących naszych uwag. Myślę, że mogły one zostać trochę źle zrozumiane. Na pewno nie chcemy ograniczać kwestii związanych z promowaniem ogólnodostępnych serwisów, a wprost przeciwnie – chcemy je promować. Postulujemy m.in. kwestię tego, aby był właśnie obowiązek umieszczania przedmiotów zastawu lombardowego na ogólnodostępnych aukcjach internetowych, by zwiększyć grono potencjalnych odbiorców.</u>
+          <u xml:id="u-35.2" who="#PrzedstawicielZwiazkuPrzedsiebiorcowiPracodawcowSzymonWitkowski">Jeżeli chodzi o ramy czasowe, to my nie przywiązujemy jakiegoś bardzo dużego wymogu do tych 3 dni jako ten minimalny okres, po prostu wskazaliśmy, że powinien być wyznaczony zarówno czas minimalny, jak i maksymalny, bo w tej chwili mamy, że nie powinien być krótszy niż 10 dni. Warto by było się zastanowić przynajmniej nad tym, żeby ograniczyć maksymalną długość trwania aukcji, aby po prostu one były ogólnodostępne i żeby jednak ograniczyć to wyraźnie czasowo. To tyle, jeżeli chodzi o kwestię czasu trwania aukcji.</u>
+          <u xml:id="u-35.3" who="#PrzedstawicielZwiazkuPrzedsiebiorcowiPracodawcowSzymonWitkowski">Jeżeli chodzi o cenę wywoławczą, to musimy mieć na uwadze to, że jednak warunki rynkowe wskazują, że jeżeli cena jest atrakcyjna, przynajmniej na początku, to mamy większą liczbę potencjalnych kupujących. Jeżeli stworzymy sytuację, że w takim modelowym układzie pierwsza aukcja będzie wyrażona w tym, że przedmiot będzie miał cenę typowo rynkową, nikt nie zalicytuje. W drugiej aukcji wystawimy za 90%, to być może ktoś się zgłosi, ale jednak to zainteresowanie może być ograniczone. Dlatego tutaj postulujemy takie trochę bardziej rynkowe podejście do sytuacji dotyczącej wyceny, przynajmniej w drugiej aukcji.</u>
+          <u xml:id="u-35.4" who="#PrzedstawicielZwiazkuPrzedsiebiorcowiPracodawcowSzymonWitkowski">Była tutaj jeszcze kwestia dotycząca tego, co zrobić, gdy aukcja nie zostanie zrealizowana. Przedstawiciel UOKiK-u opisał sytuację, w której nie dojdzie do opłacenia pierwszej aukcji. Nie wydaje mi się, żeby było w ustawie dostatecznie określone, co się stanie, gdy w drugiej aukcji nabywca przedmiotu nie opłaci tego przedmiotu, wycofa się z aukcji.</u>
+          <u xml:id="u-35.5" who="#PrzedstawicielZwiazkuPrzedsiebiorcowiPracodawcowSzymonWitkowski">Jest jeszcze kwestia kosztów portali internetowych, które prowadzą ogólnodostępną sprzedaż. Tutaj mamy przede wszystkim tego największego gracza, ale mamy też kilka innych portali, które prowadzą taką sprzedaż internetową. Tam przeważnie jednak są jakieś opłaty. To też należałoby dość jasno wskazać po czyjej stronie jest koszt i czy w jakiś sposób odnosi się do zysku lombardu. Jeżeli się okaże, że koszt wystawienia aukcji na ogólnopolskim portalu internetowym będzie istotnie wpływał na zysk lombardu ze sprzedaży tego przedmiotu, to może się okazać, że faktycznie zainteresowanie prowadzeniem działalności lombardowej dość mocno na tym ucierpi.</u>
+          <u xml:id="u-35.6" who="#PrzedstawicielZwiazkuPrzedsiebiorcowiPracodawcowSzymonWitkowski">Myślę, że to tyle. Dziękuję bardzo. Oczywiście zachęcałbym do przeanalizowania naszych uwag, przyjrzeniu się im. Jesteśmy otwarci na dalszą rozmowę, dalszą dyskusję. My też nie upieramy się przy tym, żeby przepisy miały dokładnie taki kształt, jaki zaproponowaliśmy, to jest tylko propozycja, natomiast wskazujemy na pewien problem dotyczący aukcji internetowych, że one są chyba trochę zbyt restrykcyjnie uregulowane. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-36">
+          <u xml:id="u-36.0" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Bardzo dziękuję za wypowiedź.</u>
+          <u xml:id="u-36.1" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Szanowni państwo, czy są jeszcze jakieś uwagi? Nie widzę. Stwierdzam zakończenie pierwszego czytania. Przystępujemy do szczegółowego rozpatrzenia projektu ustawy.</u>
+          <u xml:id="u-36.2" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Pani mecenas, panie mecenasie, pytanie: Czy odnosimy się do każdej zmiany…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-37">
+          <u xml:id="u-37.0" who="#LegislatorAdamNieweglowski">Proponujemy artykułami.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-38">
+          <u xml:id="u-38.0" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">OK, w każdym artykule. Tak też zrobimy.</u>
+          <u xml:id="u-38.1" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Proszę państwa, przechodzimy już do druku. Czy są uwagi do tytułu projektu ustawy? Nie widzę. Tym samym tytuł został rozpatrzony.</u>
+          <u xml:id="u-38.2" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Art. 1. Są uwagi ze strony biura. Bardzo proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-39">
+          <u xml:id="u-39.0" who="#LegislatorAdamNieweglowski">Wysoka Komisjo, dwie uwagi. Propozycja uwagi redakcyjnej, aby w lit. a dwukrotnie użyty wyraz „umów” zamienić na wyraz „umowy”, czyli „zawierania umowy konsumenckiej pożyczki lombardowej” oraz „umowy sprzedaży przedmiotu zabezpieczenia lombardowego”. Jest to dostosowanie do wprowadzenia wyliczenia i do tytułu rozdziału 2. Natomiast druga uwaga redakcyjna, a tak naprawdę techniczna, to jest propozycja skreślenia przecinka w lit. b po wyrazach „działalność lombardową”. Jeżeli byłaby zgoda Komisji i wnioskodawcy, to wprowadzilibyśmy to do tekstu.</u>
+          <u xml:id="u-39.1" who="#LegislatorAdamNieweglowski">Natomiast, co do pytań, to mamy takie pytanie. W pkt 2 jest mowa o tym, że ustawa określa zasady wykonania działalności lombardowej, a w projekcie ustawy jest brak definicji działalności lombardowej. Czy nie będzie to rodziło jakichś problemów? Wydaje się, że jest to nie do końca prawidłowe, kiedy mówimy, że określa zasadę, natomiast nie definiujemy danego pojęcia. I drugie pytanie w pkt 3 mówimy o skutku uchybienia obowiązkom przez przedsiębiorców. Z pkt 1 lit. b wynika, że konsumenci mają również obowiązki, natomiast w pkt 3 mówimy tylko o obowiązkach przedsiębiorców. Czy nie należałoby uzupełnić, że chodzi o obowiązki konsumentów? Takie dwa pytania oraz uwagi redakcyjne. Proszę o komentarz.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-40">
+          <u xml:id="u-40.0" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Bardzo dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-40.1" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Panie ministrze, proszę o stanowisko.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-41">
+          <u xml:id="u-41.0" who="#PodsekretarzstanuwMFPiotrPatkowski">Pani dyrektor.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-42">
+          <u xml:id="u-42.0" who="#DyrektorDepartamentuRozwojuRynkuFinansowegoMinisterstwaFinansowKatarzynaPrzewalska">Dzień dobry. Katarzyna Przewalska, MF. Co do uwag w pkt a, czyli zamiany na liczbę pojedynczą – zgoda. Co do pytań w zakresie braku definicji działalności lombardowej, wydaje nam się, że nie ma takiej konieczności. Szereg przepisów, w tym…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-43">
+          <u xml:id="u-43.0" who="#PoselKrystynaSkowronska">Nieprawda.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-44">
+          <u xml:id="u-44.0" who="#DyrektordepartamentuMFKatarzynaPrzewalska">…na przykład art. 4 określa, na czym ma polegać ta działalność.</u>
+          <u xml:id="u-44.1" who="#DyrektordepartamentuMFKatarzynaPrzewalska">Jeżeli chodzi o skutki uchybienia obowiązkom przedsiębiorców, to chcielibyśmy zwrócić uwagę, że projekt ustawy reguluje obowiązki przedsiębiorców, nie zaś konsumentów, tak że tutaj nie widzimy potrzeby uregulowania obowiązków konsumentów. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-45">
+          <u xml:id="u-45.0" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Bardzo dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-46">
+          <u xml:id="u-46.0" who="#LegislatorAdamNieweglowski">Tylko ad vocem. Rozumiem, że przecinek można skreślić?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-47">
+          <u xml:id="u-47.0" who="#DyrektordepartamentuMFKatarzynaPrzewalska">Tak. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-48">
+          <u xml:id="u-48.0" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Dziękujemy.</u>
+          <u xml:id="u-48.1" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">W takim razie pierwsza uwaga w pkt a jak i w pkt b – przecinek, o którym powiedział pan mecenas – są uwzględnione, kolejna z uwag nie…</u>
+          <u xml:id="u-48.2" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Pani przewodnicząca, bardzo proszę, oddaję głos.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-49">
+          <u xml:id="u-49.0" who="#PoselKrystynaSkowronska">Bardzo uprzejmie proszę Ministerstwo Finansów, które odrzuciło uwagę legislatorów… Nie mamy nigdzie sformułowane, że art. 4 nie wypełnia informacji czy zapisu dotyczącego tego, czym jest działalność lombardowa. Nie zgodzę się, że zawieranie konsumenckiej pożyczki lombardowej, sprzedaż przedmiotu zabezpieczenia lombardowego… Nie mamy wyjaśnione. Do pani dyrektor i do pana ministra. Zważcie państwo, że zasadnym jest wskazanie przez Biuro Legislacyjne tego, iż w słowniczku… znacznie wcześniej, nigdzie nie mamy działalności lombardowej. Popracujcie państwo nad tym, żeby szeroko napisać, czym jest działalność lombardowa.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-50">
+          <u xml:id="u-50.0" who="#PoselArkadiuszMarchewka">Przepraszam, panie przewodnicząca, a czy…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-51">
+          <u xml:id="u-51.0" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Bardzo proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-52">
+          <u xml:id="u-52.0" who="#PoselArkadiuszMarchewka">…przedstawiciele Biura Legislacyjnego mogliby ewentualnie wskazać taką propozycję, jak można by zdefiniować? To, co pani posłanka Skowrońska… Uważam, że istotne jest, aby to jasno opisać. Jeśli tak będzie, to w toku prac nad tym projektem moglibyśmy to doprecyzować.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-53">
+          <u xml:id="u-53.0" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Jeżeli jest taka możliwość, to jak najbardziej.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-54">
+          <u xml:id="u-54.0" who="#LegislatorAdamNieweglowski">Szanowna Komisjo, jeżeli mogę, bo rozumiem, że biuro zostało wywołane do głosu. Jest to jednak pytanie… jest to stricte kwestia merytoryczna. Gospodarzem projektu jest rząd, szanowna Komisja oczywiście też może nad tym pracować, natomiast biuro wskazuje taką wątpliwość, jednak nie czuje się gospodarzem w tym zakresie, żeby definiować pojęcie działalności lombardowej, zważywszy, że to może mieć odpowiednie konsekwencje w ramach całej ustawy, więc to musi być bardzo przemyślane. Te wątpliwości są oczywiście znane rządowi, więc prosilibyśmy jednak, żeby to rząd odnosił się do tego.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-55">
+          <u xml:id="u-55.0" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Bardzo dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-55.1" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Czy są…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-56">
+          <u xml:id="u-56.0" who="#PoselKrystynaSkowronska">Panie przewodniczący, będziemy oczekiwać od rządu odpowiedzi w tej sprawie na piśmie, od Ministerstwa Finansów. Nie mówcie państwo, że art. 4 nie wypełnia tego słowniczka, czym będzie działalność lombardowa, o to państwa poprosimy. Nie chcemy już dyskutować. Zróbcie to dobrze. Chcielibyśmy otrzymać odpowiedź na posiedzenie Sejmu, przed datą procedowania ustawy w drugim czytaniu.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-57">
+          <u xml:id="u-57.0" who="#PodsekretarzstanuwMFPiotrPatkowski">Dobrze, dostaniecie państwo na piśmie nasze wyjaśnienia.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-58">
+          <u xml:id="u-58.0" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Dziękuję, panie ministrze, za tę deklarację.</u>
+          <u xml:id="u-58.1" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Proszę państwa, w takim razie art. 1 rozpatrzony wraz z uwagami, które zostały przedstawione przez biuro.</u>
+          <u xml:id="u-58.2" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Art. 2. Czy mamy uwagę ze strony biura?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-59">
+          <u xml:id="u-59.0" who="#LegislatorMagdalenaKlorek">Nie, nie mamy uwag.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-60">
+          <u xml:id="u-60.0" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Dziękuję. W takim razie nie widzę również…</u>
+          <u xml:id="u-60.1" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Bardzo proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-61">
+          <u xml:id="u-61.0" who="#PelnomocnikzarzaduPolskiegoZwiazkuInstytucjiPozyczkowychPawelGrabowski">Dziękuję bardzo, panie przewodniczący. Paweł Grabowski, pełnomocnik Polskiego Związku Instytucji Pożyczkowych.</u>
+          <u xml:id="u-61.1" who="#PelnomocnikzarzaduPolskiegoZwiazkuInstytucjiPozyczkowychPawelGrabowski">Panie przewodniczący, szanowni państwo, w toku konsultacji publicznych… związek przedstawiał propozycje do Ministerstwa Finansów, aby art. 2 uzupełnić również o instytucje pożyczkowe, ponieważ tam jest zapisane, że ustawy nie stosuje się do banków, SKOK-ów i chyba banków spółdzielczych. Skoro instytucje pożyczkowe są podmiotami regulowanymi, to wydaje się zasadnym poczynienie takiego dodania, żeby była tu jasność. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-62">
+          <u xml:id="u-62.0" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Dziękuję za uwagę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-63">
+          <u xml:id="u-63.0" who="#PodsekretarzstanuwMFPiotrPatkowski">Tutaj stanowisko zarówno ministerstwa, jak i UOKiK-u jest jednoznacznie negatywne. Naprawdę nie chcemy tworzyć wytrychów, którymi instytucje pożyczkowe mogłyby omijać swoje przepisy, tworząc jakąś działalność quasi-lombardową, szczególnie że część z państwa ostatnio wdrożyła różnego rodzaju dziwne mechanizmy typu karty kredytowe. Tak że absolutnie nie zgodzimy się na takie rozszczelnienie przepisów dotyczących państwa działalności.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-64">
+          <u xml:id="u-64.0" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Dziękuję bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-64.1" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Proszę państwa, art. 2 rozpatrzony.</u>
+          <u xml:id="u-64.2" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Przechodzimy do art. 3. Czy jest uwaga ze strony biura? Bardzo proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-65">
+          <u xml:id="u-65.0" who="#LegislatorAdamNieweglowski">Uwagi i pytania są, natomiast wydaje się, że jest przygotowana poprawka. Prosilibyśmy, aby wpierw Komisja rozpatrzyła poprawkę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-66">
+          <u xml:id="u-66.0" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">OK.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-67">
+          <u xml:id="u-67.0" who="#PoselEwaSzymanska">Tak, chciałam przedstawić poprawkę z nr 1, ale ponieważ autorem poprawki jest Ministerstwo Finansów, przejęłam tę poprawkę. Bardzo prosiłabym, żeby wypowiedział się pan minister.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-68">
+          <u xml:id="u-68.0" who="#PoselKrystynaSkowronska">Nie róbcie tego. Mogę?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-69">
+          <u xml:id="u-69.0" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Ale pomału. Pani przewodnicząca, pomalutku. Pozwólmy wypowiedzieć się pani przewodniczącej, dopiero pani.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-70">
+          <u xml:id="u-70.0" who="#PoselKrystynaSkowronska">Jasne.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-71">
+          <u xml:id="u-71.0" who="#PoselEwaSzymanska">Ale ja w skrócie oczywiście mogę powiedzieć. Poprawka rozszerza definicję, która jest w art. 3. Z tą definicją wiąże się również zapis w art. 34, tak w skrócie mówiąc. Ale bardzo proszę pana ministra…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-72">
+          <u xml:id="u-72.0" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Czy pan minister zechce jeszcze zabrać głos? Bardzo proszę. I później oddam głos pani przewodniczącej.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-73">
+          <u xml:id="u-73.0" who="#PodsekretarzstanuwMFPiotrPatkowski">Tak. To jest poprawka legislacyjna, która jest wynikiem uzgodnień z Biurem Legislacyjnym. Biuro wskazało, że dobrze byłoby tę kwestię umieścić w słowniczku i my się do tego przychyliliśmy. W związku z tym, że poprawka jest wynikiem współpracy z biurem, nasze stanowisko jest pozytywne.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-74">
+          <u xml:id="u-74.0" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Bardzo dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-74.1" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Czy jest jakaś uwaga ze strony pani przewodniczącej? Tak. Bardzo proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-75">
+          <u xml:id="u-75.0" who="#PoselKrystynaSkowronska">Mam uwagę ogólną i ogromną prośbę. Takie przedstawianie poprawek przez koleżeństwo posłów wskazuje, że jest to praca danego ministerstwa, które opiekuje się ustawą. Rozumiem, wystarczyło mi przedstawienie przez przewodniczącą Szymańską, niemniej jednak powoływanie się przez państwa na to, że poprawkę przygotował rząd i ją wnosicie… OK, ale to tak naprawdę mija się z procedowaniem pierwszego… drugiego czytania, bo przygotował i dał to rząd. Państwo albo każdy, kto bierze na siebie poprawkę… Rząd ma stanowisko… Z kim państwo współpracujecie, to nas nie interesuje, ale jest to poprawka rządowa, co naprawdę omija… Powinno się ją cofnąć. Rząd powinien nanieść poprawki i dopiero potem powinniśmy procedować. Mam taką ogromną prośbę, aby na tym etapie rząd miał swoje stanowisko do poprawek, a nie przedstawiał swoich poprawek.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-76">
+          <u xml:id="u-76.0" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Bardzo dziękuję, pani przewodnicząca. Słusznie pani zauważyła, że raczej nie powinniśmy wchodzić w analizę, kto się u kogo doradza, więc również gorąco proszę, uzasadnia…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-77">
+          <u xml:id="u-77.0" who="#PoselKrystynaSkowronska">No i bardzo dobrze. Uzasadnia ten, kto…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-78">
+          <u xml:id="u-78.0" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Ale pani pozwoli. Chciałbym, żeby pani uszanowała to, że inni posłowie, posłanki, którzy zgłaszają poprawki, życzą sobie konsultacji z osobami najlepiej do tego przygotowanymi, czyli stroną rządową. Proszę nie zabierać tego prawa, bo wydaje mi się, że właśnie strona rządowa posiada największe możliwości do tego, aby móc dokonać takiej analizy. To jest właśnie pierwsza z instytucji czy grupy osób, do których powinniśmy się kierować z takimi pytaniami. Ale już nie chciałbym naprawdę wchodzić w jakąś dyskusję…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-79">
+          <u xml:id="u-79.0" who="#PoselKrystynaSkowronska">Ale to zaczął pan przewodniczący.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-80">
+          <u xml:id="u-80.0" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Ale, pani przewodnicząca, proszę… Pani powiedziała, że nie chce pani, żeby wchodzić w to, z kim pani konsultuje, a ja dokładnie proszę o to samo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-81">
+          <u xml:id="u-81.0" who="#PoselKrystynaSkowronska">Panie przewodniczący, myślę, że zrozumieliśmy się i pana komentarz w obronie rządu był niepotrzebny. Jak rząd… Z kim konsultujemy, przyjmujemy poprawki na siebie, OK, i wszystko, a uzasadnia dany poseł, a nie rząd.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-82">
+          <u xml:id="u-82.0" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Jeżeli jest taka prośba ze strony posła… To ja, pani poseł, jeszcze raz powtórzę. Jeżeli państwo wspieracie się osobami, które was wspierają i uzasadniają, nie mamy ku temu nigdy jakiegokolwiek zdania przeciwnego do tego. Proszę, żeby to też działało w drugą stronę, bo tak będzie nam pewnie łatwiej pracować. Ale zostawmy to.</u>
+          <u xml:id="u-82.1" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Panie ministrze, w takim razie jeszcze raz poproszę o stanowisko rządu do tej poprawki, żeby to wybrzmiało.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-83">
+          <u xml:id="u-83.0" who="#PodsekretarzstanuwMFPiotrPatkowski">Pozytywne.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-84">
+          <u xml:id="u-84.0" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Bardzo dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-84.1" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Czy są jeszcze jakieś uwagi ze strony biura? W takim razie bardzo proszę o uwagi do…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-85">
+          <u xml:id="u-85.0" who="#LegislatorAdamNieweglowski">Rozumiem, że poprawka będzie głosowana. My tylko tyle powiemy, że jeżeli poprawka byłaby przyjęta, to oczywiście w ustawie, zresztą to w uzasadnieniu poprawki jest napisane, że są odesłania na nadwyżkę, o której mowa w danym ustępie. To wszystko będzie skorygowane jako konsekwencja legislacyjna – oczywiście, jeżeli poprawka zostanie przyjęta. Dziękuję. Pytania i uwagi mamy, ale przedstawimy je po głosowaniu.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-86">
+          <u xml:id="u-86.0" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Po głosowaniu poprawki.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-87">
+          <u xml:id="u-87.0" who="#PoselArkadiuszMarchewka">A jak nie ma sprzeciwu, to głosujemy?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-88">
+          <u xml:id="u-88.0" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Jeżeli nie ma sprzeciwu, to nie głosujemy.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-89">
+          <u xml:id="u-89.0" who="#PoselKrystynaSkowronska">Nie ma sprzeciwu.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-90">
+          <u xml:id="u-90.0" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Nie ma sprzeciwu, w takim razie uważamy ją za przyjętą.</u>
+          <u xml:id="u-90.1" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Bardzo proszę, panie mecenasie, o zabranie głosu.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-91">
+          <u xml:id="u-91.0" who="#LegislatorAdamNieweglowski">Dziękuję bardzo. Tutaj mamy kilka uwag redakcyjnych oraz kilka pytań. Wpierw postaram się przedstawić kwestie tylko stricte redakcyjno-techniczne, później przejdę do pytań. W art. 3 proponujemy, aby tam, gdzie jest mowa: „Użyte w ustawie określenia oznaczają: 1) całkowita kwota do spłaty – suma”, aby we wszystkich punktach, w całym artykule ujednolicić, uzgodnić odmianę, czyli „całkowita kwota do spłaty – sumę kwoty” itd. Prosimy o upoważnienie, aby ujednolicić odmianę użytych pojęć w obrębie całego artykułu, tak żeby to się łączyło z wprowadzeniem do wyliczenia.</u>
+          <u xml:id="u-91.1" who="#LegislatorAdamNieweglowski">Kolejna uwaga redakcyjna stricte dotyczy pkt 9. W pkt 9 proponujemy, aby we wprowadzeniu do wyliczenia umowy konsumenckiej pożyczki lombardowej skreślić przecinek. Następnie również we wprowadzeniu do wyliczenia proponujemy po wyrazach „prawa do dysponowania przedmiotem zabezpieczenia” dodać wyraz „lombardowego”.</u>
+          <u xml:id="u-91.2" who="#LegislatorAdamNieweglowski">Co do uwag redakcyjnych, ciąg dalszy, w lit. a proponujemy, aby ta litera brzmiała: „przeniesienie przez konsumenta własności przedmiotu zabezpieczenia lombardowego na przedsiębiorcę zawierającego tę umowę, b) zobowiązanie konsumenta do przeniesienia własności przedmiotu zabezpieczenia lombardowego na przedsiębiorcę zawierającego tę umowę – w przypadku braku zapłaty całkowitej kwoty do spłaty w terminie”. To są uwagi stricte redakcyjne, ujednolicające, aby w lit. a i b dodać wyraz „lombardowego”, skreślić wyrazy „tego”, skreślić przecinek w pkt 9 oraz wyraz „lombardowego” w pkt 9. Czy jest zgoda na te uwagi?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-92">
+          <u xml:id="u-92.0" who="#DyrektordepartamentuMFKatarzynaPrzewalska">Jest nasza zgoda.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-93">
+          <u xml:id="u-93.0" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Jest zgoda. Wydaje mi się, że są to uwagi stricte techniczne. Pozwolę sobie w takim razie na tym etapie zaproponować upoważnienie Biura Legislacyjnego do dokonania zmian o charakterze redakcyjnym, legislacyjnym i językowym stanowiącym konsekwencję przyjętych poprawek i zmian.</u>
+          <u xml:id="u-93.1" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Rozumiem, że nie ma sprzeciwu ze strony Komisji, tym samym, panie mecenasie, jest upoważnienie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-94">
+          <u xml:id="u-94.0" who="#LegislatorAdamNieweglowski">Rozumiem. Nie będę w takim razie prosił już o upoważnienie, natomiast zawsze będę krótko jednak wskazywał, co będzie ulegało zmianie, ale już bez prośby za każdym razem o upoważnienie. Rozumiem, że ono jest.</u>
+          <u xml:id="u-94.1" who="#LegislatorAdamNieweglowski">Dalej, co do pytań do strony rządowej, po kolei do pkt 4 mamy pytanie, ponieważ w pkt 4 w art. 3 jest mowa o tym, że przedsiębiorca udzielający pożyczki udostępnia konsumentowi na podstawie umowy konsumenckiej pożyczki lombardowej. Pytanie teraz jest takie: Czy czasownik „udostępnia” jest faktycznie adekwatny do treści umowy? W ocenie BL przedmiotem świadczenia przedsiębiorcy, podobnie jak w przypadku umowy pożyczki określonej w k.c., jest przeniesienie własności określonej liczby pieniędzy na konsumenta, ale również względy systemowe przemawiają za ujednoliceniem pojęć w obu umowach nazywanych „pożyczki kodeksowej i lombardowej”.</u>
+          <u xml:id="u-94.2" who="#LegislatorAdamNieweglowski">Kolejne pytanie dotyczy pkt 7, ponieważ zarówno w pkt 7, jak i przez całą ustawę przewija się pojęcie „termin”. Tu jest akurat oznaczony termin, w pkt 9 jest mowa o terminie. Czy nie trzeba byłoby tego jakoś ujednolicić? Nie zawsze są tu proste kwestie redakcyjnego ujednolicenia, więc my nie będziemy teraz kilkadziesiąt razy pytali się o termin. Zwracamy uwagę strony rządowej, czy – jeżeli tak, to oczywiście jesteśmy gotowi do jakiejś współpracy w znaczeniu takim, żeby oceniać pewne propozycje redakcyjne, natomiast też nie będziemy tego kilkadziesiąt razy powtarzali – jeżeli strona rządowa uważa, że pojęcia nie wymagają doprecyzowania i są one użyte, to oczywiście prosimy o potwierdzenie w tym zakresie. To na tę chwilę są wszystkie pytania. Prosimy o odniesienie się.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-95">
+          <u xml:id="u-95.0" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Bardzo dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-95.1" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Proszę państwa, w takim razie wracamy do pkt 4, bo tutaj jest pytanie właśnie o to udostępnienie, słowo „i” i później – zanotowałem w kolejności – w pkt 7 kwestia oznaczenia terminu. Panie ministrze, bardzo proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-96">
+          <u xml:id="u-96.0" who="#DyrektordepartamentuMFKatarzynaPrzewalska">Dziękujemy bardzo, panie przewodniczący. Jeżeli chodzi o uwagę dotyczącą pkt 4, czyli wyrazu „udostępnia”, to może rzeczywiście, jeżeli to jest państwa zdaniem poprawka redakcyjna, może lepszym sformułowaniem byłoby „oddanie do dyspozycji”, tak jak jest w prawie bankowym.</u>
+          <u xml:id="u-96.1" who="#DyrektordepartamentuMFKatarzynaPrzewalska">Jeżeli chodzi o sprawę terminów, czyli pkt 7, akurat w tym przypadku wolelibyśmy pozostawić „w oznaczonym terminie”. Natomiast rzeczywiście, jeżeli jest taka potrzeba w dalszych przepisach, to przy każdym ewentualnie tworzeniu tekstu, jeżeli będą to uwagi o charakterze techniczno-redakcyjnym, to oczywiście jesteśmy do dyspozycji i gotowi do współpracy przy ewentualnych zmianach. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-97">
+          <u xml:id="u-97.0" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Bardzo proszę, panie mecenasie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-98">
+          <u xml:id="u-98.0" who="#LegislatorAdamNieweglowski">Szanowna Komisjo, to w takim razie dziękuję. Rzeczywiście, jeżeli byłaby kwestia, aby w pkt 4 wyraz „udostępnia” zamienić na „oddaje do dyspozycji”, to możemy potraktować to jako uwagę ujednolicającą, ponieważ ona nie zmienia sensu oraz tego, co jest zaproponowane w projekcie. Natomiast tutaj rzeczywiście jeszcze jest kilka pytań, które chciałbym zadać. Przepraszam, że nie w pierwsze turze. W pkt 9 mówimy o tym, że jest „polegające na ograniczeniu prawa do dysponowania przedmiotem”. Czy to jest ograniczenie? Czy to, co proponujemy w tym przepisie, nie wykracza poza ograniczenie? Tak naprawdę przenosimy… w literach jest sformułowanie… przenosimy też własność. Czy nie należałoby tego jakoś rozszerzyć? Czy tu mówimy tylko o ograniczeniu prawa, czy jednak o czymś więcej? Ponadto jeszcze w pkt 9 jest „w szczególności”. Czy ten katalog rzeczywiście powinien być otwarty? Pojęcie „w szczególności” niejako zostawia nam katalog otwarty i to wyliczenie nie jest pełne. Pytanie, czy ono nie powinno być pełne.</u>
+          <u xml:id="u-98.1" who="#LegislatorAdamNieweglowski">Jeszcze jedna rzecz, ponieważ w pkt 9 w lit. a mówimy o przeniesieniu własności przez konsumenta, od razu zaczynamy niejako od przeniesienia własności. Czy taką pierwotną istotą przeniesienia przedmiotu nie jest wpierw posiadanie? Czy to nie powinno być wystawione w pkt 1? Oczywiście nie negujemy konieczności dodawania tego, co jest w projekcie, tylko czy nie należałoby podkreślić również, że chodzi o przeniesienie posiadania. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-99">
+          <u xml:id="u-99.0" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-99.1" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Pani dyrektor, proszę o odniesienie się.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-100">
+          <u xml:id="u-100.0" who="#DyrektordepartamentuMFKatarzynaPrzewalska">Dziękuję uprzejmie.</u>
+          <u xml:id="u-100.1" who="#DyrektordepartamentuMFKatarzynaPrzewalska">Jeżeli chodzi o sprawę ograniczenia, to nie chcielibyśmy przyjmować tej uwagi. Nawet w przypadku przeniesienia własności przedsiębiorca ma ograniczone prawo do dysponowania przedmiotem zabezpieczenia lombardowego. Jeżeli chodzi o sprawę własności… Przepraszam, jeszcze „w szczególności”, czyli tego katalogu otwartego. Jak najbardziej chcielibyśmy, żeby zabezpieczenie lombardowe było ujęte bardzo szeroko, aby wyeliminować wątpliwości ewentualnej możliwości niestosowania ustawy. Jeżeli chodzi o sprawę posiadania, to chcielibyśmy pozostawić tak, jak jest, to jest kwestia kontraktowa. Przedmiot może zostać przeniesiony na przedsiębiorcę, jak również pozostawać w posiadaniu konsumenta. Chcielibyśmy tak zostawić. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-101">
+          <u xml:id="u-101.0" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Bardzo dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-101.1" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Czy są jeszcze uwagi ze strony biura? Państwo mecenasi, czy są jeszcze jakieś uwagi?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-102">
+          <u xml:id="u-102.0" who="#LegislatorAdamNieweglowski">Nie ma już żadnych uwag. Prosiliśmy o wyjaśnienie. Nie wchodzimy w żadną polemikę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-103">
+          <u xml:id="u-103.0" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Dziękuję serdecznie.</u>
+          <u xml:id="u-103.1" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Czy są jeszcze jakieś uwagi ze strony pań, panów posłów? Nie widzę. Szanowni państwo, tym samym rozpatrzyliśmy art. 3 wraz z poprawką.</u>
+          <u xml:id="u-103.2" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Przechodzimy do art. 4. Czy są uwagi ze strony biura? Bardzo proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-104">
+          <u xml:id="u-104.0" who="#LegislatorMagdalenaKlorek">Do art. 4 nie, panie przewodniczący.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-105">
+          <u xml:id="u-105.0" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Nie ma.</u>
+          <u xml:id="u-105.1" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Czy są uwagi ze strony pań, panów posłów? Nie widzę. Art. 4 rozpatrzony.</u>
+          <u xml:id="u-105.2" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Art. 5? Uwagi biura. Bardzo proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-106">
+          <u xml:id="u-106.0" who="#LegislatorMagdalenaKlorek">Tak. Tutaj, panie przewodniczący, jedna uwaga o charakterze ujednolicającym. W pkt 1 pojawia się wyraz „udostępnienie”. W związku ze zmianami wprowadzonymi w art. 3, czyli w słowniczku ustawy w pkt 4 i w pkt 7, również chcielibyśmy zastąpić te wyrazy wyrazami „oddane do dyspozycji”.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-107">
+          <u xml:id="u-107.0" who="#LegislatorAdamNieweglowski">Oddanie…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-108">
+          <u xml:id="u-108.0" who="#LegislatorMagdalenaKlorek">Przepraszam, akurat w tym przypadku to będzie „oddanie do dyspozycji”. Mamy pytanie do wnioskodawcy dotyczące dalszej części tego punktu, czyli „rzeczy nieoznaczonych tylko co do gatunku, wierzytelności lub innych praw majątkowych”. Mamy pytanie: Skąd takie rozszerzenie katalogu rzeczy, które mogą być przedmiotem pożyczki lombardowej w sytuacji, kiedy w słowniczku w pkt 4 przewidujemy, że przedmiotem pożyczki mogą być tylko środki pieniężne? W naszej ocenie jest to pewna niespójność wewnętrzna projektu, dlatego prosimy o wytłumaczenie, czy to jest zamierzone, przemyślane i czym ewentualnie uzasadnione.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-109">
+          <u xml:id="u-109.0" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Bardzo proszę, pani dyrektor.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-110">
+          <u xml:id="u-110.0" who="#DyrektordepartamentuMFKatarzynaPrzewalska">Dziękuję bardzo, panie przewodniczący.</u>
+          <u xml:id="u-110.1" who="#DyrektordepartamentuMFKatarzynaPrzewalska">Jeżeli chodzi o pierwszą propozycję, oddanie do dyspozycji, to tak, jak najbardziej przychylamy się. Jeżeli chodzi o pytanie dotyczące tego, skąd takie rozszerzenie katalogu, mieliśmy tutaj dyskusję w czasie konsultacji międzyresortowych. Krótko mówiąc, chodzi o kryptowaluty i objęcie reżimem ustawy również umów, których nie udostępnia się konsumentowi wprost środków pieniężnych, ale których wartość może być określona kwotą pieniężną. Chodzi o to, żeby nie stwarzać… Nie chcemy zachęcać oczywiście, ale też nie chcemy stwarzać pewnej luki. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-111">
+          <u xml:id="u-111.0" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Bardzo dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-111.1" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Czy to wyjaśnienie trafia w jakiś sposób do Biura Legislacyjnego?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-112">
+          <u xml:id="u-112.0" who="#LegislatorMagdalenaKlorek">Przyjmujemy je, panie przewodniczący.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-113">
+          <u xml:id="u-113.0" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Dziękuję gorąco.</u>
+          <u xml:id="u-113.1" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Szanowni państwo, uwagi ze strony pań, panów posłów? Nie widzę. Tym samym art. 5 uważam za rozpatrzony.</u>
+          <u xml:id="u-113.2" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Art. 6. Czy są uwagi ze strony biura? Bardzo proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-114">
+          <u xml:id="u-114.0" who="#LegislatorMagdalenaKlorek">Panie przewodniczący, Wysoka Komisjo, mamy propozycję korekty legislacyjnej. W pkt 2 powinniśmy mówić o przedmiocie wspólności majątkowej małżeńskiej, ponieważ taką nomenklaturą posługuje się Kodeks rodzinny i opiekuńczy. To jest jedna uwaga o charakterze legislacyjnym.</u>
+          <u xml:id="u-114.1" who="#LegislatorMagdalenaKlorek">Kolejna propozycja jest w ust. 2. Mamy uwagi o charakterze ujednolicającym i redakcyjnym. Proponujemy po wyrazach „ze współwłaścicieli” dodać wyrazy „tego przedmiotu” – to jest ujednolicenie z art. 11 ust. 2 pkt 1 – i wyrazy „współmałżonek” zastąpić wyrazami „jego małżonek”. W całym projekcie wymiennie stosowane są określenia „małżonek” i „jego małżonek”, „współmałżonek”. Chcielibyśmy ujednolicić to w tę stronę, o jakiej w tej chwili powiedziałam, czyli posługiwać się pojęciem „jego małżonek” i dalej „lub którykolwiek ze współwłaścicieli tego przedmiotu”. To już zresztą zostało wcześniej zgłoszone.</u>
+          <u xml:id="u-114.2" who="#LegislatorMagdalenaKlorek">Panie przewodniczący, jeśli chodzi o redakcję, to to są wszystkie propozycje, mamy nadzieję, że niekontrowersyjne. Natomiast jeszcze mamy jedno pytanie do ust. 2. Ustawodawca… przepraszam, wnioskodawca, jeszcze nie ustawodawca, przewidział, że przedmiotem zabezpieczenia może być również rzecz, która jest współwłasnością. Czy przedsiębiorca, który prowadzi działalność lombardową, nie powinien jednak badać przed zawarciem umowy, czy współwłaściciele… w przypadku, jeżeli jest to czynność przekraczająca zakres zwykłego zarządu, czy dochodzi do rozporządzenia rzeczą, czyli kiedy wszyscy współwłaściciele muszą wyrazić na to zgodę? Czy przedsiębiorca nie powinien badać, czy konsument, który zawiera taką umowę, ma zgodę współwłaścicieli na rozporządzenie tą rzeczą?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-115">
+          <u xml:id="u-115.0" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-115.1" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Pani dyrektor, bardzo proszę, a następnie poproszę o zabranie głosu panią przewodniczącą Skowrońską.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-116">
+          <u xml:id="u-116.0" who="#DyrektordepartamentuMFKatarzynaPrzewalska">Dziękuję bardzo. Co do uwag redakcyjnych i legislacyjnych – nasza opinia jest pozytywna. Co do pytania, to nie. Lombard, przedsiębiorca nie jest w stanie zbadać, czy była udzielona zgoda współwłaścicieli. Mieliśmy tu bardzo długą dyskusję w ramach konsultacji. Chodzi o to, żeby przedmiot nie przeszedł na własność lombardu, gdy współwłaściciel nie wyraził na to zgody. W zależności od przypadku to odpowiednie przepisy Kodeksu cywilnego i Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego regulują potem kwestie ewentualnych stanów prawnych. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-117">
+          <u xml:id="u-117.0" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Bardzo dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-117.1" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Pani przewodnicząca.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-118">
+          <u xml:id="u-118.0" who="#PoselKrystynaSkowronska">Mam pytanie do uwag Biura Legislacyjnego w zakresie przedmiotu dotyczącego wspólności małżeńskiej. Na którym etapie i w jaki sposób będzie wymagana zgoda współmałżonka w zakresie zarządzania wspólnym majątkiem? Wszystkie zobowiązania wzajemne albo udzielania kredytów przez instytucje finansowe… zwykły zarząd majątkiem wspólnym mamy uregulowany i mamy określoną praktykę. W tym przypadku, jeżeli nie będzie – bo to będzie rodziło określone spory prawne – jeżeli przyjęcie takiego przedmiotu do lombardu, jako zabezpieczenia pożyczki lombardowej, nie będzie wymagało na tym etapie zgody współmałżonka i dalej, za tym, co powiedzieli państwo z Biura Legislacyjnego, współwłasności tego przedmiotu, to jak państwo sobie wyobrażacie późniejszą praktykę egzekucji tych przepisów? Jeśli je tylko zapiszemy, OK, ale potrzebny jest drugi element, drugi krok – egzekucja przepisów.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-119">
+          <u xml:id="u-119.0" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Bardzo dziękuję, pani przewodnicząca.</u>
+          <u xml:id="u-119.1" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Pani dyrektor, oddaję głos.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-120">
+          <u xml:id="u-120.0" who="#DyrektordepartamentuMFKatarzynaPrzewalska">Dziękuję bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-120.1" who="#DyrektordepartamentuMFKatarzynaPrzewalska">Kwestia ta była przedmiotem bardzo długich uzgodnień, przede wszystkim z Ministerstwem Sprawiedliwości, które wskazywało, że tutaj konieczne będzie zastosowanie przepisów wynikających z Kodeksu cywilnego i Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego. W tym przypadku zwracam uwagę na to, że w art. 6 jest mowa o tym, że przedsiębiorca… co się stanie, jeżeli zabezpieczenie nie będzie tak naprawdę należało do konsumenta lub też współwłaściciel nie wyrazi zgody. On po prostu będzie odpowiadał całym swoim… Ta odpowiedzialność nie będzie ograniczana tylko do przedmiotu zabezpieczenia, po prostu będzie rozszerzona na inne jego składniki majątkowe, czyli przedsiębiorca będzie mógł dochodzić praw z innych części jego majątku. Z jednej strony jest to ułatwienie wykonywania czy też brania przez konsumentów pożyczek ze wszystkimi konsekwencjami wynikającymi z Kodeksu cywilnego i Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, a także w pewnym sensie jest to zabezpieczenie dla przedsiębiorcy, że może on dochodzić zwrotu pożyczki z innych części majątku.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-121">
+          <u xml:id="u-121.0" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Bardzo dziękuję za to wyjaśnienie.</u>
+          <u xml:id="u-121.1" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Szanowni państwo, czy są jeszcze uwagi do art. 6? Nie widzę. Tym samym uważam go za rozpatrzony.</u>
+          <u xml:id="u-121.2" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Przechodzimy do art. 7. Są uwagi ze strony biura. Bardzo proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-122">
+          <u xml:id="u-122.0" who="#LegislatorAdamNieweglowski">Dziękuję bardzo za udzielenie głosu.</u>
+          <u xml:id="u-122.1" who="#LegislatorAdamNieweglowski">Szanowna Komisjo, do art. 7 ust. 1 pkt 1 proponujemy następującą redakcję tego punktu: „firmie i siedzibie tego przedsiębiorcy oraz adresie, pod którym wykonuje on działalność lombardową”. Następnie w pkt 3 proponujemy po wyrazach „o ile” dodać „je”, „o ile je posiada”. I co do kwestii redakcyjnych, technicznych, jeszcze w pkt 15 proponujemy skreślenie dwóch przecinków po pierwszych dwóch wyrazach „przysługującym konsumentowi” oraz „zgodnie z art. 17 ust. 1”. Wydaje się, że nie powinno to być wydzielone przecinkami. To są kwestie stricte redakcyjne.</u>
+          <u xml:id="u-122.2" who="#LegislatorAdamNieweglowski">Natomiast mamy też pytania do pkt 2, ponieważ jest takie dosyć szerokie odesłanie: „numerze rejestrowym, o którym mowa w art. 38 ust. 2” i dalej jak w druku. Czy jednak nie powinno to być odesłanie na numer rejestrowy, pod którym przedsiębiorca jest wpisany w rejestrze przedsiębiorców wykonujących działalność lombardową, o której mowa w art. 37 ust. 1, czyli nie powinien być wskazany rejestr, wskazane w ten sposób odesłanie do rejestru? Ewentualnie, jeżeli to nie znalazłoby przychylności po stronie rządowej, to czy w ogóle potrzebne są – nawet, gdyby zostawić to odesłanie, które aktualnie jest w druku – wyrazy „pod którym przedsiębiorca ten jest wpisany w rejestrze przedsiębiorców wykonujących działalność lombardową”? Jeżeli mamy numer rejestrowy, o którym mowa w art. 38 ust. 2 pkt 3, to wydaje się, że on już jest wystarczająco mocno dookreślony. Czy nie należałoby odesłać bardziej na rejestr, numer, ale w rejestrze i poprzez to odesłanie na art. 38 ust. 2, a jeżeli to odesłanie by zostało, to czy jednak nie jest zbędny ten przecinek i później „pod którym” i dalej do końca punktu drugiego? To jest jedna rzecz.</u>
+          <u xml:id="u-122.3" who="#LegislatorAdamNieweglowski">Mam jeszcze jedno pytanie, ale może najpierw odnieśliby się państwo do tego, co powiedziałem.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-123">
+          <u xml:id="u-123.0" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Oddaję głos pani dyrektor.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-124">
+          <u xml:id="u-124.0" who="#DyrektordepartamentuMFKatarzynaPrzewalska">Dziękuję bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-124.1" who="#DyrektordepartamentuMFKatarzynaPrzewalska">Co do poprawek z pkt 1 – pozytywna opinia. Co do pytania, jeżeli chodzi o pkt 2, to wolelibyśmy ewentualnie opcję ze skreśleniem tych wyrazów poza i na analogiczną zmianę w art. 10, jak rozumiem. Ale to dojdziemy do tego, tak?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-125">
+          <u xml:id="u-125.0" who="#LegislatorAdamNieweglowski">OK, czyli te wyrazy… Jest zgoda Komisji i wola wnioskodawcy, aby skreślić wyrazy „pod którym przedsiębiorca ten jest wpisany w rejestrze przedsiębiorców wykonujących działalność lombardową”. Byłoby to potraktowane jako uwaga redakcyjna, ponieważ odesłanie będzie wystarczająco precyzyjne. Rozumiem, że oczywiście na przecinki  z pkt 15 też jest zgoda? Tak to rozumiem.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-126">
+          <u xml:id="u-126.0" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">W ramach tego upoważnienia, które…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-127">
+          <u xml:id="u-127.0" who="#LegislatorAdamNieweglowski">Z pkt 3 też je posiada. Rozumiem, że dopóki nie ma sprzeciwu, jest ogólne upoważnienie i uwagi są przyjmowane.</u>
+          <u xml:id="u-127.1" who="#LegislatorAdamNieweglowski">Natomiast mam jeszcze jedno pytanie do pkt 11, tam jest mowa: „w przedmiocie zabezpieczenia lombardowego, takimi jak rodzaj, marka lub jego cechy szczególne”. W art. 28 ust. 1 pkt 3 trochę inaczej zredagowano ten przepis, tam jest „cechy szczególne, o ile przedmiot je posiada;”. W art. 28 ust. 1 pkt 3 brak jest również spójnika „lub”. Czy te różnice w redakcji są zamierzone i tak powinno zostać, czy jednak nie należałoby tego w którąś stronę ujednolicić?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-128">
+          <u xml:id="u-128.0" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Bardzo proszę, pani dyrektor.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-129">
+          <u xml:id="u-129.0" who="#DyrektordepartamentuMFKatarzynaPrzewalska">Dziękuję bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-129.1" who="#DyrektordepartamentuMFKatarzynaPrzewalska">Co do wcześniejszych uwag, to nasza opinia jest pozytywna. Co do pkt 11, to nie, to są informacje przedkontraktowe, które powinny być bardziej ogólne niż informacje na przykład z art. 28 ust. 1 pkt 3. Tak że wolelibyśmy zostawić. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-130">
+          <u xml:id="u-130.0" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Bardzo dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-130.1" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">W takim razie czy są jeszcze uwagi do art. 7? Nie widzę, tym samym uważam go za rozpatrzony.</u>
+          <u xml:id="u-130.2" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Art. 8. Uwagi biura. Bardzo proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-131">
+          <u xml:id="u-131.0" who="#LegislatorMagdalenaKlorek">Panie przewodniczący, Wysoka Komisjo, tutaj mamy propozycję innej redakcji ust. 2. Biorąc pod uwagę, że wnioskodawca posłużył się czasownikiem modalnym „powinien”, którego należy unikać w tekście aktu prawnego, ponieważ nie jest on uznawany za jednoznaczny, proponujemy następującą redakcję: „Umowę konsumenckiej pożyczki lombardowej formułuje się w sposób jednoznaczny i zrozumiały”. Jednocześnie mamy pytanie dotyczące użytych w tym przepisie wyrazów „jednoznaczny i zrozumiały”. Mamy wątpliwości, czy taki wzorzec obiektywno-abstrakcyjny będzie istniał, czy nie powinniśmy jednak… czy ustawodawca nie powinien jednak doprecyzować tego przepisu, dla kogo ten wzorzec powinien być jednoznaczny i zrozumiały, bo on może być jednoznacznie zrozumiały dla przedsiębiorcy, ale nie będzie takim na przykład dla przeciętnego konsumenta. Czy państwo się nie zastanawiali nad doprecyzowaniem tego przepisu?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-132">
+          <u xml:id="u-132.0" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Bardzo proszę, pani dyrektor.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-133">
+          <u xml:id="u-133.0" who="#DyrektordepartamentuMFKatarzynaPrzewalska">Dziękuję bardzo. Jest pozytywna opinia przeformułowania, czyli skreślenia „powinna” na „formułuje się”. Natomiast, co do pytania czy też uwagi dotyczącej tego, że umowę formułuje się w sposób jednoznaczny i zrozumiały, to jest oczywiste, że chodzi o konsumenta. Dla konsumenta musi być ona zrozumiała, ponieważ siłą rzeczy przedsiębiorca jako ten profesjonalny podmiot proponuje zawarcie umowy, ma wzorce umowne… Raczej konsument nie przychodzi do przedsiębiorcy z wzorem umowy, tylko posługuje się tym, który ma przedsiębiorca, więc to jest oczywiste. Wydaje nam się, że nie ma potrzeby. Ale oczywiście to jest też tak, że dla przedsiębiorcy ona też musi być jednoznaczna i zrozumiała. W wielu ustawach posługujemy się takimi sformułowaniami. One zawsze są oceniane pod kątem ochrony konsumentów. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-134">
+          <u xml:id="u-134.0" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Bardzo dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-134.1" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Czy są jeszcze uwagi do art. 8? Nie widzę. Tym samym został rozpatrzony.</u>
+          <u xml:id="u-134.2" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Art. 9. Bardzo proszę biuro.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-135">
+          <u xml:id="u-135.0" who="#LegislatorMagdalenaKlorek">Uwaga o charakterze redakcyjnym. Proponujemy, żeby przepis był skonstruowany tak jak art. 8 ust. 1, czyli redakcja byłaby następująca: „Umowę konsumenckiej pożyczki lombardowej zawiera się na okres nie krótszy niż 7 dni”.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-136">
+          <u xml:id="u-136.0" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Biuro? Przepraszam… Ministerstwo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-137">
+          <u xml:id="u-137.0" who="#DyrektordepartamentuMFKatarzynaPrzewalska">Pozytywna. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-138">
+          <u xml:id="u-138.0" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-138.1" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Czy są uwagi? Nie widzę. Art. 9 rozpatrzony.</u>
+          <u xml:id="u-138.2" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Art. 10. Bardzo proszę Biuro Legislacyjne.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-139">
+          <u xml:id="u-139.0" who="#LegislatorAdamNieweglowski">Dziękuję, panie przewodniczący. W art. 10 mamy tak naprawdę częściowo analogiczne uwagi jak do artykułu wcześniejszego, w którym zgłaszaliśmy, aby w ust. 1 pkt 2 brzmiał: „firmę i siedzibę przedsiębiorcy oraz adres, pod którym wykonuje on działalność lombardową”. To jest jedna rzecz. Oczywiście pkt 3 byłby analogicznie skrócony, czyli byłyby skreślone wyrazy „pod którym przedsiębiorca jest wpisany w rejestrze przedsiębiorców wykonujących działalność lombardową” – na to, rozumiemy, że jest zgoda – oraz  w pkt 13 proponujemy, aby wyraz „określenia” zastąpić wyrazem „ustalenia”. Jest to propozycja uwagi redakcyjnej ujednolicającej z art. 7 pkt 12. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-140">
+          <u xml:id="u-140.0" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-141">
+          <u xml:id="u-141.0" who="#DyrektordepartamentuMFKatarzynaPrzewalska">Opinia pozytywna.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-142">
+          <u xml:id="u-142.0" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Dziękuję serdecznie.</u>
+          <u xml:id="u-142.1" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Czy są uwagi do art. 10? Nie widzę. Tym samym został rozpatrzony.</u>
+          <u xml:id="u-142.2" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Art. 11. Bardzo proszę, pani mecenas.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-143">
+          <u xml:id="u-143.0" who="#LegislatorMagdalenaKlorek">Tutaj też mamy szereg uwag… znaczy szereg, kilka uwag o charakterze redakcyjno--legislacyjnym i jedno pytanie do wnioskodawcy. Zaczynając od uwag, w ust. 1 w pkt 1 chcielibyśmy, żeby przepis…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-144">
+          <u xml:id="u-144.0" who="#LegislatorAdamNieweglowski">W drugim.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-145">
+          <u xml:id="u-145.0" who="#LegislatorMagdalenaKlorek">Przepraszam. W ust. 2 w pkt 1 chcielibyśmy ujednolicić przepis z wcześniej przyjętymi już w projekcie, czyli żeby zacząć pkt 1 od wyrazów „przedmiot zabezpieczenia lombardowego” i dalej jak w tekście. To samo w lit. b, na końcu tej litery „własności przedmiotu zabezpieczenia lombardowego”. Z kolei w ust. 3 w naszej ocenie są niewłaściwie użyte spójniki oznaczające alternatywę. Pierwszy spójnik pomiędzy wyrazami „całości” a „części” – to jest pierwsza linijka tekstu w przyjętej już przez Komisję poprawce  nr 1 „przy nadwyżce rozróżnia się całkowitą kwotę do spłaty albo część całkowitej kwoty do spłaty”. W naszej ocenie zachodzi taka alternatywa albo całość, albo część, więc spójnik „lub” należałoby zastąpić spójnikiem „albo”. Dalej wyraz „określonym” na „ustalonym”. Takim pojęciem wnioskodawca posługuje się wcześniej, więc my też w tę stronę ujednolicamy projekt.</u>
+          <u xml:id="u-145.1" who="#LegislatorMagdalenaKlorek">Dalej, w zbitce wyrazów „nie stanowi własności konsumenta lub współmałżonka”, chcielibyśmy wprowadzić zasadę, którą przyjęliśmy wcześniej, czyli mówić o „jego małżonku”. Natomiast również w naszej ocenie niewłaściwie jest tutaj użyta alternatywa. Co więcej, jest ona użyta inaczej niż w art. 6 ust. 2 projektu, tu również powinna to być alternatywa rozłączna: „nie stanowi własności konsumenta albo jego małżonka”… Przepraszam, tutaj akurat „albo jego małżonek”, natomiast chodzi o zastąpienie „lub” wyrazem „albo”, czyli „nie stanowi własności konsumenta albo jego małżonek lub którykolwiek ze współwłaścicieli” i dalej jak w tekście.</u>
+          <u xml:id="u-145.2" who="#LegislatorMagdalenaKlorek">Ostatnia propozycja zamiany spójnika, zmiana alternatywy, to jest spójnik „lub” przed wyrazami „przedsiębiorca wcześniej stał się właścicielem tego przedmiotu”. W naszej ocenie tam również zachodzi stosunek wykluczenia, czyli jeżeli przedsiębiorca stał się wcześniej właścicielem tego przedmiotu zabezpieczenia, to nie może zajść żadna sytuacja opisana wcześniej w tym przepisie. Czyli tu również byłby spójnik „albo”.</u>
+          <u xml:id="u-145.3" who="#LegislatorMagdalenaKlorek">Jeżeli wnioskodawca wyraziłby na to zgodę, to my dokonalibyśmy zmiany takich spójników – jeśli oczywiście są one zgodne z intencją wnioskodawcy i nie naruszają spójności tekstu.</u>
+          <u xml:id="u-145.4" who="#LegislatorMagdalenaKlorek">Natomiast mamy również pytanie do ostatniego zdania w ust. 3. Tam wnioskodawca przesądza, że: „Przepis art. 169 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny stosuje się”. W naszej ocenie przepis ma w tej części walor wyłącznie informacyjny, ponieważ przepisy Kodeksu cywilnego mają charakter systemowy. Dopóki ustawodawca nie wyłączy stosowania tego przepisu, to nie ma potrzeby informować adresata o tym, że on ma zastosowanie. W naszej ocenie to jest oczywiste i można by ten przepis skreślić… Przepraszam, zdanie w przepisie, czyli w ust. 3.</u>
+          <u xml:id="u-145.5" who="#LegislatorMagdalenaKlorek">Jeszcze jedno pytanie, jeśli można, do ust. 2 pkt 2. Tutaj wnioskodawca z przyczyn dla nas niezrozumiałych po raz drugi przesądza, że przedsiębiorca wykonujący działalność lombardową jest zobowiązany do zwrotu przedmiotu zabezpieczenia lombardowego. Taka norma znajduje się już w art. 11 w ust. 1 w zdaniu drugim, a tutaj jest ona powtórzona. W naszej ocenie to również jest zbędne. Prosilibyśmy o potwierdzenie tych zgód na zmianę spójników i o odpowiedź na te dwa pytania.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-146">
+          <u xml:id="u-146.0" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Proszę o odniesienie się, pani dyrektor.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-147">
+          <u xml:id="u-147.0" who="#DyrektordepartamentuMFKatarzynaPrzewalska">Jeżeli chodzi o uwagi o charakterze techniczno-legislacyjnym czy też spójniki, alternatywy, to tutaj jest zgoda, popieramy te propozycje. Jeżeli chodzi o powtórzenie normy z ust. 1, to naszym zdaniem nie następuje taka sytuacja. Tutaj regulujemy sytuację, gdy nastąpiło przeniesienie własności przedmiotu na przedsiębiorcę, a w ust. 1 tego nie ma.</u>
+          <u xml:id="u-147.1" who="#DyrektordepartamentuMFKatarzynaPrzewalska">Natomiast, jeżeli chodzi w tym przypadku o bezpośrednie powołanie się na Kodeks cywilny i akurat ten określony artykuł, to tutaj też mieliśmy sporą dyskusję na ten temat w czasie uzgodnień, zwłaszcza z Ministerstwem Sprawiedliwości. Oczywiste jest, że będą tutaj stosowane przepisy Kodeksu cywilnego, ale wszyscy zgodzili się, że dla takiej pewności, czy też informacji dla konsumentów, warto pozostawić podkreślenie tej normy. Tak że prosilibyśmy o pozostawienie tej normy. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-148">
+          <u xml:id="u-148.0" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Dziękuję bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-148.1" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Czy to wyjaśnienie zostało przyjęte przez biuro?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-149">
+          <u xml:id="u-149.0" who="#LegislatorMagdalenaKlorek">Tak, oczywiście przyjmujemy je.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-150">
+          <u xml:id="u-150.0" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Dziękuję serdecznie.</u>
+          <u xml:id="u-150.1" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Proszę państwa, w takim razie mam pytanie, czy mamy jeszcze jakieś uwagi do art. 11. Nie widzę. Tym samym uważam go za rozpatrzony.</u>
+          <u xml:id="u-150.2" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Art. 12. Bardzo proszę, biuro.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-151">
+          <u xml:id="u-151.0" who="#LegislatorAdamNieweglowski">Wysoka Komisjo, w art. 12 mamy uwagi o charakterze redakcyjnym. W art. 12 ust. 1 po wyrazach w zdaniu pierwszym „konsumenckiej pożyczki lombardowej” wydaje się, że należy skreślić przecinek. Dodatkowo proponujemy, jak już wcześniej w innych przepisach proponowaliśmy, aby ujednolicić, dostosować odmianę wyrazów wprowadzenia do wyliczenia, czyli przykładowo, kiedy mamy we wzorze „KO – kwotę obniżenia”,  „LD – liczbę dni”, proponujemy takie ujednolicenie, żeby to było poprawne od strony odmiany.</u>
+          <u xml:id="u-151.1" who="#LegislatorAdamNieweglowski">Natomiast mamy tylko jedno pytanie, ponieważ w art. 12 ust. 1 jest mowa o wcześniejszej spłacie. Czy to jest wystarczająco precyzyjne? Czy nie należałoby tego jakoś doprecyzować? To jest pytanie. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-152">
+          <u xml:id="u-152.0" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Pani dyrektor, oddaję głos.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-153">
+          <u xml:id="u-153.0" who="#DyrektordepartamentuMFKatarzynaPrzewalska">Dziękuję. Co do poprawek o charakterze technicznym – nasza opinia jest pozytywna. Co do pytania, to naszym zdaniem nie ma takiej potrzeby. Analogiczne przepisy funkcjonują w innych ustawach, na przykład o kredycie konsumenckim czy kredycie hipotecznym. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-154">
+          <u xml:id="u-154.0" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-154.1" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Szanowni państwo, czy są jeszcze jakieś uwagi? Nie widzę. Tym samym rozpatrzyliśmy art. 12.</u>
+          <u xml:id="u-154.2" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Przechodzimy do art. 13. Uwagi ze strony biura? Bardzo proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-155">
+          <u xml:id="u-155.0" who="#LegislatorAdamNieweglowski">Szanowna Komisjo, tutaj znowu jest prośba o… uwaga o charakterze ujednolicającym wprowadzenie do wyliczenia, czyli „MPKPL – maksymalną”, a nie „maksymalna”, tak samo „KPL – kwotę”. To jest ta sama zasada, o której mówiłem wcześniej. To jest jedna rzecz, a więc propozycja uwag językowych.</u>
+          <u xml:id="u-155.1" who="#LegislatorAdamNieweglowski">Ponadto w ust. 3 jest mowa „W przypadku przedłużenia terminu zapłaty”. Prośba o wyjaśnienie, o jakie przedłużenie tu chodzi, ponieważ nie wiem, czy nie należałoby tego również doprecyzować. Ale to poprosiłbym bardzo stronę rządową o…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-156">
+          <u xml:id="u-156.0" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-156.1" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Bardzo proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-157">
+          <u xml:id="u-157.0" who="#DyrektordepartamentuMFKatarzynaPrzewalska">Dziękuję bardzo. Jeżeli chodzi o uwagi techniczno-redakcyjne – jak najbardziej. Co do pytania, to naszym zdaniem przepis nie wymaga doprecyzowania. Nie budził wątpliwości w czasie uzgodnień. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-158">
+          <u xml:id="u-158.0" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Bardzo dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-158.1" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Czy to wyjaśnienie trafiło w jakimś stopniu do biura?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-159">
+          <u xml:id="u-159.0" who="#PoselKrystynaSkowronska">Do mnie trafia.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-160">
+          <u xml:id="u-160.0" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-161">
+          <u xml:id="u-161.0" who="#LegislatorAdamNieweglowski">Wszystkie wyjaśnienia trafiają do biura, jak najbardziej. Nie zawsze jesteśmy w 100% zgodni, ale też my nie jesteśmy od tego, aby polemizować. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-162">
+          <u xml:id="u-162.0" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Dziękuję serdecznie.</u>
+          <u xml:id="u-162.1" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">W takim razie bardzo proszę o zabranie głosu przez panią przewodniczącą Krystynę Skowrońską.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-163">
+          <u xml:id="u-163.0" who="#PoselKrystynaSkowronska">Wyjaśnione zostały odsetki maksymalne pozaodsetkowe, 45% kwoty. Ale ile będzie wynosić to przedłużenie w ust. 3, które państwo wyliczacie? To jest odpowiedź od razu do art. 14. Proszę, żeby państwo powiedzieli, ile będą wynosić maksymalne odsetki od pożyczki lombardowej i dlaczego roszczenie się przedawnia po roku. To do kolejnych… już więcej pytań nie będę miała.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-164">
+          <u xml:id="u-164.0" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Dziękuję, pani przewodnicząca.</u>
+          <u xml:id="u-164.1" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Proszę o wyjaśnienie, pani dyrektor.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-165">
+          <u xml:id="u-165.0" who="#DyrektordepartamentuMFKatarzynaPrzewalska">Jeżeli można, to dwa słowa. Jeżeli chodzi o przedłużenie, to po prostu przedłuża się we wzorze liczba dni czy też okresu spłaty i maksymalne koszty są też znane, nie mogą przekraczać w sumie 45%. W związku z tym nie ma chyba wątpliwości w tym zakresie. Jeżeli chodzi o przedawnienie, to tutaj nie zachodzi chyba taka sytuacja, że się przedawnia zaraz po roku…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-166">
+          <u xml:id="u-166.0" who="#PoselKrystynaSkowronska">Nie, nie, w pytaniu chodzi o art. 15.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-167">
+          <u xml:id="u-167.0" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">To przejdziemy do…</u>
+          <u xml:id="u-167.1" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Proszę państwa, w takim razie mam pytanie: Czy mamy jeszcze jakieś uwagi  do art. 13? Jesteśmy w art. 13. Nie ma. Dziękuję. Uważam za rozpatrzony.</u>
+          <u xml:id="u-167.2" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Art. 14? Bez uwag.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-168">
+          <u xml:id="u-168.0" who="#PoselKrystynaSkowronska">Nie, pytanie było i poprosiłabym o odpowiedź, ile będą wynosiły maksymalne odsetki.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-169">
+          <u xml:id="u-169.0" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Przepraszam bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-170">
+          <u xml:id="u-170.0" who="#PodsekretarzstanuwMFPiotrPatkowski">Przepraszam, doprecyzuję, ale maksymalne odsetki czy koszty pozaodsetkowe?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-171">
+          <u xml:id="u-171.0" who="#PoselKrystynaSkowronska">Panie ministrze, w art. 14, cytuję zapis: „Odsetki od kwoty konsumenckiej pożyczki lombardowej nie mogą przekraczać wysokości odsetek maksymalnych”. Zatem na jakim poziomie mamy odsetki maksymalne, kodeksowe?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-172">
+          <u xml:id="u-172.0" who="#PodsekretarzstanuwMFPiotrPatkowski">Tak jak jest to określone w…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-173">
+          <u xml:id="u-173.0" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">W górnej granicy.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-174">
+          <u xml:id="u-174.0" who="#PodsekretarzstanuwMFPiotrPatkowski">…art. 359 § 2. To jest, o ile dobrze pamiętam, dwukrotność stopy lombardowej NBP, więc to jest płynne, zależy od tego, jaka jest aktualnie stopa lombardowa NBP.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-175">
+          <u xml:id="u-175.0" who="#PoselKrystynaSkowronska">Ale raczyłby pan minister powiedzieć na dzisiaj?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-176">
+          <u xml:id="u-176.0" who="#PodsekretarzstanuwMFPiotrPatkowski">Muszę sprawdzić, ile stopa lombardowa, bo referencyjna to jest 6,75%, a lombardowa, o ile dobrze pamiętam, to 7,25%, ale to…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-177">
+          <u xml:id="u-177.0" who="#PoselKrystynaSkowronska">Chciałabym jednak naprawdę zapytać, czy rzeczywiście…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-178">
+          <u xml:id="u-178.0" who="#PodsekretarzstanuwMFPiotrPatkowski">Ale, pani poseł, stopa lombardowa jest 7,25%, dobrze pamiętam.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-179">
+          <u xml:id="u-179.0" who="#PoselEwaSzymanska">To jest 7,25%. Po co takie szczegóły?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-180">
+          <u xml:id="u-180.0" who="#PoselKrystynaSkowronska">To nie są szczegóły, mówimy o oprocentowaniu.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-181">
+          <u xml:id="u-181.0" who="#PodsekretarzstanuwMFPiotrPatkowski">Pani poseł, nie mówię, że to są szczegóły, tylko to są publicznie dostępne informacje na stronach NBP. Stopa lombardowa wynosi 7,25%, dobrze pamiętałem. Sprawdzenie tego zajęło 10 sekund i każdy konsument może to łatwo sprawdzić. 7,25% razy dwa to jest 14,5%, więc tyle na ten moment wynoszą odsetki maksymalne zgodnie z ustawą – Kodeks cywilny, 14,5%. Ale stopa lombardowa jest płynna, może się zmienić.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-182">
+          <u xml:id="u-182.0" who="#PoselKrystynaSkowronska">Mogę?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-183">
+          <u xml:id="u-183.0" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Tak, oczywiście. Bardzo proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-184">
+          <u xml:id="u-184.0" who="#PoselKrystynaSkowronska">Panie ministrze, czytam komunikaty Narodowego Banku Polskiego i dlatego chciałam zapytać pana ministra. Państwo przygotowali projekt, w którym odsetki od kwoty konsumenckiej pożyczki nie mogą przekraczać wysokości odsetek maksymalnych. Państwo powiedzieli w samym przedłożeniu, że dziennie wysokości oprocentowania to jest nawet 500% w stosunku rocznym. Gdybyśmy mówili o tym i o odsetkach od kredytu lombardowego, to byłyby one 15-procentowe.</u>
+          <u xml:id="u-184.1" who="#PoselKrystynaSkowronska">Chciałabym pana zapytać, czy po tej regulacji odsetki maksymalne od kredytu lombardowego zmniejszą się od 0,66% dziennie, jak państwo piszecie na jednej ze stron uzasadnienia, do 1,5% dziennie. Odsetki od kredytu lombardowego są w stosunku rocznym. Chciałabym zapytać pana ministra, bo to jest na Komisji istotą sprawy, czy będzie to 15% w stosunku rocznym, bo kredyt lombardowy jest w stosunku rocznym, czy będzie…</u>
+          <u xml:id="u-184.2" who="#PoselKrystynaSkowronska">Chciałabym bez takich uszczypliwości, bo ja panu zadaję po prostu pytania, a pan próbuje odpowiadać z uszczypliwościami, a tego bym nie chciała. Dla ustawodawcy jest ważne, czy zmienimy 0,66% do 1,5% odsetki od pożyczek lombardowych dziennie do oprocentowania, o którym państwo piszecie w art. 14, stąd moje pytanie. Czy będzie to 500%, czy ominiemy, od 200% czy 500% w stosunku rocznym? Stopa kredytu lombardowego jest podawana miesięcznie… przepraszam, w stosunku rocznym. Pan minister powiedział: to jest 14,5%, dwukrotność stopy kredytu lombardowego ogłaszanego przez NBP. To teraz pytam: Ile rzeczywiście taki zapis spowoduje… Z istniejącej praktyki na rynku do nowego obowiązku odsetki pozaustawowe mamy określone w art. 13. Do art. 14 chciałam zapytać: Ile będą wynosić maksymalne odsetki od kredytu lombardowego od zaciągniętego kredytu, od pożyczki lombardowej?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-185">
+          <u xml:id="u-185.0" who="#PodsekretarzstanuwMFPiotrPatkowski">Dobrze, to odpowiem. Natomiast proszę też mówić, że chodzi o stosunek dzienny, bo pani mnie pytała o stosunek roczny, więc trudno mi odpowiedzieć na pytanie…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-186">
+          <u xml:id="u-186.0" who="#PoselKrystynaSkowronska">Ale to będzie dziennie?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-187">
+          <u xml:id="u-187.0" who="#PodsekretarzstanuwMFPiotrPatkowski">Pani przewodnicząca, moment, bo pani zadaje pytanie, a oczekuje odpowiedzi na pytanie, którego nie zadała. Niestety ja nie jestem w stanie przewidywać pytań aż tak.</u>
+          <u xml:id="u-187.1" who="#PodsekretarzstanuwMFPiotrPatkowski">To, co mówiłem, czyli ta różnica, czy właściwie ten przedział 0,66% do 1,5% to są koszty obejmujące koszty odsetkowe i pozaodsetkowe, i tak na to należy patrzeć. Jeśli chodzi o maksymalne koszty, to one z samej swej istoty obowiązują i tak naprawdę już dzisiaj, gdyby jakiś przedsiębiorca stosował wyższe koszty niż koszty maksymalne, to konsument ma roszczenie, aby podważyć to na gruncie prawa cywilnego. My tutaj tylko wprost zapisujemy, żeby konsument miał pełniejszą ochronę. Natomiast generalnie na gruncie Kodeksu cywilnego nie można stosować wyższych kosztów niż odsetki maksymalne.</u>
+          <u xml:id="u-187.2" who="#PodsekretarzstanuwMFPiotrPatkowski">Natomiast powiedzmy sobie uczciwie, że to, co stanowi główny koszt obsługi pożyczki, to nie są koszty odsetkowe, tylko koszty pozaodsetkowe. Jeśli popatrzymy na ten przedział, to prawdopodobnie to nie odsetki maksymalne powodują tę różnicę pomiędzy instytucjami pożyczkowymi i lombardowymi, tylko koszty pozaodsetkowe. To one spowodują, że te przedziały zrównają się w tym momencie.</u>
+          <u xml:id="u-187.3" who="#PodsekretarzstanuwMFPiotrPatkowski">Co do kosztów odsetkowych, to to jest cap górny. Jest wolny rynek, każdy lombard może zastosować niższe koszty niż maksymalne koszty odsetkowe. Pewnie to się w praktyce dzieje, natomiast to jest górny cap. Ale to nie on stanowi różnicę pomiędzy tymi dwoma słupkami, różnicę stanowią koszty pozaodsetkowe. To ten wzór powoduje, że te dwa słupki się zrównują. Tak że tutaj mamy zmianę jakościową nie w kosztach odsetkowych, tylko przy kosztach pozaodsetkowych.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-188">
+          <u xml:id="u-188.0" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Bardzo dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-188.1" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Pani przewodnicząca, bardzo proszę. Mam taką uwagę techniczną, szanowni państwo, za 45 minut zaczynamy, przynajmniej w teorii, kolejne posiedzenie Komisji, a jesteśmy na początku tej ustawy, więc gorąco proszę, jak możemy jakoś tak zdynamizować naszą pracę, to miejmy to na uwadze. Proszę, pani przewodnicząca.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-189">
+          <u xml:id="u-189.0" who="#PoselKrystynaSkowronska">Nie będę mówiła o roszczeniach, ale, panie ministrze, zatem próbujemy powiedzieć, że od dzisiaj oprocentowanie roczne będzie wynosić, jak państwo zbadali rynek w jednym przypadku, ceny maksymalne około 500% w stosunku rocznym. Z tego, co rozumiem z wyjaśnień pana prezesa do tego zapisu – i to jest clou tej ustawy dotyczącej kosztów, bo reszta dotyczy bezpieczeństwa na rynku – to jest art. 13 i 14, zasugerował pan, że w art. 13 maksymalna kwota kosztów pozaodsetkowych wynosi 45%. Jeżeli do tego dodamy koszty oprocentowania w stosunku rocznym, to należałoby rozumieć, że koszt pożyczki lombardowej pod zastawy, pod różne rzeczy ruchome, będzie 60% w stosunku rocznym, jeśli będzie to dotyczyć okresu spłaty rocznej lub krótszego.</u>
+          <u xml:id="u-189.1" who="#PoselKrystynaSkowronska">Zatem prosiłabym o odpowiedź, jak należy to czytać. Te 45% w stosunku do 3 miesięcy, to tak licząc, będzie 120% kosztów pozaodsetkowych w stosunku rocznym i maksymalne koszty… Poproszę dzisiaj w miarę krótko, jeśli pan minister będzie potrafił mi odpowiedzieć na tak zadane pytanie, ale poproszę również o odpowiedź na piśmie, żebyśmy wiedzieli, czy idziemy z 500% na 60% i w jakiej formule państwo to liczycie. Sam wzór w tym przypadku nie daje na ten moment, bez konkretnego przykładu, możliwości zbadania, o ile zmniejszą się te koszty. Poprosiłabym zatem tak czytać moje pytanie, bo chciałabym się przekonać. Rozumiemy, że nie było regulacji, więc wprowadzamy regulację, ale na jakiej wysokości kosztów ona się zamyka.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-190">
+          <u xml:id="u-190.0" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-190.1" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Proszę, panie ministrze.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-191">
+          <u xml:id="u-191.0" who="#PodsekretarzstanuwMFPiotrPatkowski">Gdyby ze wzoru wyszło 45%, to rzeczywiście tyle by wynosiły, pytanie tylko, czy jest w stanie wyjść tyle ze wzoru. Ale jeszcze jedna rzecz, te 45% to nie jest maksymalny próg roczny, tylko czas całego trwania umowy, więc na przykład umowa trwa 10 lat, co pewnie trudno sobie wyobrazić przy umowie pożyczki lombardowej, ale gdyby trwała 10 lat, to te 10 lat obejmuje 45%. To nie jest limit, który się wyczerpuje rocznie. Natomiast rocznie, rzeczywiście, jeśli dodamy obecną wysokość kosztów odsetek maksymalnych z maksymalnym poziomem ze wzoru, = to w tym momencie mamy te niespełna 60%. Tak to wygląda przy skrajnie niekorzystnym scenariuszu, gdyby te dwie rzeczy nakryły się na siebie, to jest suma po prostu tych dwóch rodzajów.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-192">
+          <u xml:id="u-192.0" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Bardzo dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-192.1" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Szanowni państwo, czy są jeszcze jakieś uwagi? Pan poseł Suchoń. Bardzo proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-193">
+          <u xml:id="u-193.0" who="#PoselMiroslawSuchon">Bardzo dziękuję, panie przewodniczący. Panie ministrze, prosiłbym o potwierdzenie, że zgodnie z projektowanym art. 14, jeżeli mówimy o dzisiejszej sytuacji, to stopa odsetkowa wynosiłaby 14,5% przy inflacji 18,4%, czyli de facto stopa odsetkowa nie pokrywa utraty kapitału, utraty wartości kapitału, która jest związana choćby z inflacją, nie mówiąc już o jakimś tam dochodzie firmy, która prowadzi tę działalność – mówię o tej stopie odsetkowej. Czy takie jest założenie ministerstwa, żeby kapitał był pożyczany poniżej kosztów, które wynikają choćby z inflacji? Bardzo proszę o odpowiedź. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-194">
+          <u xml:id="u-194.0" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Panie ministrze, bardzo proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-195">
+          <u xml:id="u-195.0" who="#PodsekretarzstanuwMFPiotrPatkowski">W takim razie obecna stopa referencyjna WIBOR też jest poniżej kosztu inflacji. Kapitał jest udostępniany po takim koszcie, po jakim jest pozyskiwany. Myślę, że trudno byłoby teraz obronić, że kapitał jest pozyskiwany po koszcie wyższym niż WIBOR, chociaż nie powinniśmy porównywać tych dwóch sytuacji. Po drugie, myślę, że przeciętny konsument nie patrzy na oprocentowanie wysokości 12,5% na zasadzie, że to jest niżej niż inflacja, tylko raczej dla każdego, jak słyszy „odsetki 12,5%”…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-196">
+          <u xml:id="u-196.0" who="#Gloszsali">14,5%</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-197">
+          <u xml:id="u-197.0" who="#PodsekretarzstanuwMFPiotrPatkowski">14,5%, przepraszam – to myśli, że to jest niesamowity poziom oprocentowania, więc ja bym raczej tych dwóch kwestii nie zrównywał. Przeciętny konsument nie patrzy aż tak ekonomicznie, że coś jest tańsze niż inflacja, to opłaca, to raczej w realnej gospodarce nie występuje. Natomiast gdyby się okazało, że rzeczywiście koszt pozyskania kapitału czy w ogóle koszt prowadzenia działalności dla przedsiębiorcy lombardowego jest wyższy niż koszty odsetkowe, to właśnie temu służą koszty pozaodsetkowe, żeby tę kwestię regulować. Na przykład koszty pozaodsetkowe służą temu, żeby pokryć koszty wyceny przedmiotu zastawu lombardowego, mogą też służyć na przykład obsłudze, mogą też służyć jakimś dodatkowym kwestiom związanym z pozyskaniem kapitału.</u>
+          <u xml:id="u-197.1" who="#PodsekretarzstanuwMFPiotrPatkowski">Natomiast pamiętajmy, że przedsiębiorca lombardowy jest często w sytuacji o wiele lepszej niż bank, bo bank może mieć zabezpieczenie w postaci hipoteki, ale nie zawsze tak jest, na przykład przy kredytach gotówkowych nie zawsze jest hipoteka, a przynajmniej nie musi być, zaś tutaj przedsiębiorca ma absolutną gwarancję tego, że udzielony przez niego kapitał zostanie w taki czy inny sposób mu zwrócony. Przedsiębiorcy lombardowi w pewnym aspekcie są w lepszej sytuacji niż kredytodawca czy pożyczkodawca z sektora bankowego. No ale to pomijam.</u>
+          <u xml:id="u-197.2" who="#PodsekretarzstanuwMFPiotrPatkowski">Uważałbym z taką teorią, którą szafują niektórzy jastrzębie z Rady Polityki Pieniężnej – nie powinienem komentować może RPP – że stopy procentowe powinny przekraczać wartość inflacji, bo to by prowadziło do tego, że w tym momencie stopy procentowe wynosiłyby około 19%. Jestem ciekaw, jak kredytobiorcy mieliby udźwignąć raty kredytów, gdyby stopa procentowa wynosiła 19%. Należy uważać na taką jastrzębią teorię, szczególnie że inflacja w strefie euro też przekracza wartość stopy referencyjnej EBC i jakoś nie słyszę tam głosów jakoby EBC prowadziło skandaliczną politykę pieniężną. To nie jest jakoś powszechnie przyjęta reguła prowadzenia polityki pieniężnej, że stopa referencyjna musi być wyższa niż bieżąca inflacja. Rzeczywistość tego nie pokazuje. Też nie zawsze poziom inflacji równa się stopie kosztów, które trzeba ponieść, jeśli chodzi o pozyskiwanie kapitałów z rynku, co pokazuje WIBOR 3M.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-198">
+          <u xml:id="u-198.0" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-198.1" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Panie pośle, bardzo proszę jedno zdanie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-199">
+          <u xml:id="u-199.0" who="#PoselMiroslawSuchon">Jedno zdanie ad vocem, panie ministrze. Proszę pamiętać, że mówimy o zupełnie innym rynku i o zupełnie innych ryzykach niż w przypadku działalności bankowej. To jest nieporównywalne, jeżeli chodzi o poziom ryzyka. Oczywiście rząd może mieć…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-200">
+          <u xml:id="u-200.0" who="#PodsekretarzstanuwMFPiotrPatkowski">Ja się zgadzam, że jest nieporównywalna… to znaczy nieporównywalnie mniejsze dla lombardu, który ma zabezpieczoną wartość udzielonej pożyczki w postaci materialnej własności przedmiotu i ma gwarancję pewności tego, że…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-201">
+          <u xml:id="u-201.0" who="#PoselMiroslawSuchon">Tak nie wygląda…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-202">
+          <u xml:id="u-202.0" who="#PodsekretarzstanuwMFPiotrPatkowski">…ten przedmiot zostanie w razie czego spieniężony i te pieniądze odzyska. Tu jest większa pewność niż dla banku. Zgadzam się, że ryzyko dla lombardu w tym zakresie jest mniejsze.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-203">
+          <u xml:id="u-203.0" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Dziękuję serdecznie, panowie, za wypowiedzi.</u>
+          <u xml:id="u-203.1" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Proszę państwa, czy mamy jeszcze jakieś uwagi do art. 14? Nie. Tym samym został rozpatrzony.</u>
+          <u xml:id="u-203.2" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Art. 15. I tutaj prosił o głos przedstawiciel Biura Rzecznika Finansowego. Bardzo proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-204">
+          <u xml:id="u-204.0" who="#GlownyspecjalistawBiurzeRzecznikaFinansowegoLukaszWalter">Wysoka Komisjo, panie przewodniczący, Łukasz Walter, Biuro Rzecznika Finansowego.</u>
+          <u xml:id="u-204.1" who="#GlownyspecjalistawBiurzeRzecznikaFinansowegoLukaszWalter">Chciałbym poddać pod rozwagę wnioskodawców i Wysokiej Komisji pewną bardzo drobną modyfikację art. 15, która wynika z ponownej analizy przepisów ustawy przez rzecznika finansowego. Art. 15 projektu to jest przepis, który tworzy bardzo podobną instytucję do instytucji sankcji kredytu darmowego, o której mowa w przepisach ustawy o kredycie konsumenckim. To oznacza, że w pewnych przypadkach konsument będzie mógł dokonać zwrotu kwoty pożyczki lombardowej bez odsetek i bez pozaodsetkowych kosztów. To realizowałoby się w sytuacji, gdy przedsiębiorca naruszyłby określone przepisy, czyli na przykład przepisy dotyczące obligatoryjnych elementów umowy pożyczkowej, czyli art. 10, w przypadku naruszenia przepisów o odsetkach maksymalnych, czyli art. 14. Tu zmierzam do kwestii, której będzie dotyczyła ewentualna modyfikacja, czyli do przepisu zakazującego ustalania pozaodsetkowych kosztów kredytu na poziomie przekraczającym 45% kwoty pożyczki lombardowej, czyli przypadku naruszenia art. 13 ust. 2. Tutaj pojawia się pytanie, czy ten zakres stosowania przepisu nie został określony nieco zbyt wąsko, ponieważ konsument będzie mógł skorzystać ze swojego uprawnienia tylko w przypadku naruszenia jednego z przepisów dotyczących maksymalnych pozaodsetkowych kosztów, czyli art. 13 ust. 2, podczas gdy naruszenie innych przepisów dotyczących MPKK – art. 18 ust. 1 i art. 13 ust. 3 – nie rodziłoby takich skutków przewidzianych w ustawie. Chciałbym poddać pod rozwagę wnioskodawcy i Komisji, czy ta sankcja kredytu darmowego nie powinna mieć zastosowania także w przypadku naruszenia  art. 13 ust. 1 i art. 13 ust. 3, a nie tylko w przypadku naruszenia art. 13 ust. 2. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-205">
+          <u xml:id="u-205.0" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Bardzo dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-205.1" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Panie ministrze, czy zechce pan skomentować? Pani dyrektor, bardzo proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-206">
+          <u xml:id="u-206.0" who="#DyrektordepartamentuMFKatarzynaPrzewalska">Proszę państwa, wydaje nam się, że art. 15, czyli ta sankcja kredytu darmowego, która jest określona w tymże artykule, jest kompletna i nie zachodzą wątpliwości, o których wspomniał pan rzecznik. Natomiast oczywiście przejrzymy jeszcze i przeanalizujemy sprawę z UOKiK-iem, ale wydaje nam się, że nie zachodzi takie niebezpieczeństwo. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-207">
+          <u xml:id="u-207.0" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Bardzo dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-207.1" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Czy ze strony biura jest jakaś uwaga do art. 15?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-208">
+          <u xml:id="u-208.0" who="#LegislatorMagdalenaKlorek">Nie, nie ma.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-209">
+          <u xml:id="u-209.0" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Bez uwag. Czy ze strony pań, panów posłów? Nie widzę. Art. 15 rozpatrzony.</u>
+          <u xml:id="u-209.1" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Art. 16? Bez uwag ze strony biura, pań, panów posłów. Rozpatrzony.</u>
+          <u xml:id="u-209.2" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Art. 17? Biuro. Bardzo proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-210">
+          <u xml:id="u-210.0" who="#LegislatorAdamNieweglowski">Zgłaszamy uwagi analogiczne jak poprzednio. W art. 17 w ust. 3 jest propozycja, by pkt 1 zaczynał się „Przedmiot zabezpieczenia lombardowego” i dalej jak w druku, a pkt 2 w lit. b kończył się „własności przedmiotu zabezpieczenia lombardowego”. To wszystkie uwagi biura.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-211">
+          <u xml:id="u-211.0" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Dziękuję bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-211.1" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Rząd?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-212">
+          <u xml:id="u-212.0" who="#DyrektordepartamentuMFKatarzynaPrzewalska">Pozytywnie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-213">
+          <u xml:id="u-213.0" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-213.1" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Czy są uwagi do art. 17? Nie widzę. Art. 17 rozpatrzony ze wskazaniem ze strony biura.</u>
+          <u xml:id="u-213.2" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Art. 18? Bardzo proszę biuro.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-214">
+          <u xml:id="u-214.0" who="#LegislatorMagdalenaKlorek">Panie przewodniczący, do samego tytułu rozdziału nie mamy uwag, natomiast przy okazji chcielibyśmy zadać pytanie dotyczące braku w tej ustawie regulacji umowy pożyczki lombardowej zawieranej poza lokalem przedsiębiorstwa. Taka możliwość nie jest wykluczona przez wnioskodawcę, więc rozumiemy, że taka możliwość będzie. Natomiast mamy wątpliwości, bo tego też nie rozstrzyga żaden z przepisów projektu, jakie przepisy będą miały wówczas zastosowanie, czy reguły ogólne zawierania umowy pożyczki lombardowej, które są zawarte w rozdziale 2 projektu, czy ustawy z dnia 30 maja 2014 r. o prawach konsumenta.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-215">
+          <u xml:id="u-215.0" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Bardzo proszę, pani dyrektor.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-216">
+          <u xml:id="u-216.0" who="#DyrektordepartamentuMFKatarzynaPrzewalska">Dziękuję bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-216.1" who="#DyrektordepartamentuMFKatarzynaPrzewalska">Jeżeli chodzi o przepisy zawierania umowy na odległość, to stosuje się w tym zakresie rozdział 2a ustawy o prawach konsumenta w zakresie nieuregulowanym w tej ustawie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-217">
+          <u xml:id="u-217.0" who="#LegislatorMagdalenaKlorek">Poza lokalem, tak?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-218">
+          <u xml:id="u-218.0" who="#DyrektordepartamentuMFKatarzynaPrzewalska">Poza lokalem, tak.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-219">
+          <u xml:id="u-219.0" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Dziękuję bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-219.1" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">W takim razie czy są uwagi jeszcze do art. 18? Nie widzę. Tym samym art. 18 został rozpatrzony.</u>
+          <u xml:id="u-219.2" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Art. 19. Biuro.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-220">
+          <u xml:id="u-220.0" who="#LegislatorAdamNieweglowski">Szanowna Komisjo, tu nie mamy uwag redakcyjnych, mamy tylko pytanie. W tym artykule, w ogóle w całym rozdziale nie ma takiej pełnej jednolitości w zakresie posługiwania się sformułowaniem „konsumencka pożyczka lombardowa zawierana na odległość”. Niemniej cały rozdział dotyczy właśnie konsumenckiej pożyczki lombardowej zawieranej na odległość, natomiast czasami są używane pojęcia „konsumencka pożyczka lombardowa” czy też „konsumencka pożyczka lombardowa zawierana telefonicznie” itd., nie ma takiego za każdym razem. Byłoby trudne, nawet gdyby teraz Biuro Legislacyjne wzięło upoważnienie, żeby to ujednolicić, bo czasami w jednym punkcie dwukrotnie to występuje. Natomiast jeżeli strona rządowa miałaby taką wolę, to prosilibyśmy wskazać konkretne miejsca i proponowaną redakcję, ponieważ biuro nie podejmuje się tego ujednolicić w tym zakresie. Pytanie też, czy jest to konieczne, bo rzeczywiście cały rozdział dotyczy konsumenckiej pożyczki lombardowej zawieranej na odległość. Takie jest moje pytanie do strony rządowej.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-221">
+          <u xml:id="u-221.0" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Pani dyrektor.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-222">
+          <u xml:id="u-222.0" who="#DyrektordepartamentuMFKatarzynaPrzewalska">Dziękuję. Tak, dokładnie, wydaje nam się, że nie ma potrzeby dokonywać takich zmian. Cały rozdział dotyczy umowy konsumenckiej pożyczki lombardowej zawieranej na odległość. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-223">
+          <u xml:id="u-223.0" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Bardzo dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-223.1" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Czy jeszcze jakieś uwagi do ar. 19? Nie widzę. Tym samym art. 19 został rozpatrzony.</u>
+          <u xml:id="u-223.2" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Art. 20? Widzę, że bez uwag ze strony biura. Czy ze strony pań, panów posłów są uwagi do art. 20? Nie widzę. Art. 20 rozpatrzony.</u>
+          <u xml:id="u-223.3" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Art. 21? Bez uwag. Artykuł rozpatrzony.</u>
+          <u xml:id="u-223.4" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Art. 22? Biuro. Bardzo proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-224">
+          <u xml:id="u-224.0" who="#LegislatorMagdalenaKlorek">Tutaj mamy uwagi o charakterze redakcyjno-legislacyjnym. W pkt 1 wyrazy „konsumenckiej pożyczki lombardowej” chcielibyśmy zastąpić wyrazami „tej pożyczki”, analogicznie w pkt 2 na końcu punktu. W ust. 3 identycznie „umowy konsumenckiej pożyczki lombardowej” zastępujemy wyrazami „tej umowy”.</u>
+          <u xml:id="u-224.1" who="#LegislatorMagdalenaKlorek">Jest propozycja uwagi językowej w ust. 5: „Na wniosek konsumenta, przedsiębiorca wykonujący działalność lombardową jest obowiązany udostępnić konsumentowi w każdym momencie informację, o których mowa” – tutaj powinna być użyta liczba mnoga.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-225">
+          <u xml:id="u-225.0" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Bardzo dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-225.1" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Stanowisko rządu do tych uwag?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-226">
+          <u xml:id="u-226.0" who="#DyrektordepartamentuMFKatarzynaPrzewalska">Pozytywne.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-227">
+          <u xml:id="u-227.0" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-228">
+          <u xml:id="u-228.0" who="#LegislatorAdamNieweglowski">Jeszcze tylko jedna rzecz, w ust. 5 po wyrazie „konsumenta” proponujemy skreślić przecinek, ale to też oczywistość.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-229">
+          <u xml:id="u-229.0" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Dziękujemy gorąco, panie mecenasie.</u>
+          <u xml:id="u-229.1" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Panie, panowie posłowie, czy do art. 22 mamy uwagi? Nie widzę. Tym samym artykuł został rozpatrzony.</u>
+          <u xml:id="u-229.2" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Art. 23. Czy są uwagi ze strony biura? Nie widzę. Uwag nie widzę ze strony pań, panów posłów. Artykuł rozpatrzony.</u>
+          <u xml:id="u-229.3" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Art. 24? Bardzo proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-230">
+          <u xml:id="u-230.0" who="#LegislatorAdamNieweglowski">Szanowna Komisjo, do art. 24… to ma się ona analogicznie do wcześniej zgłaszanej uwagi, w ust. 2 pkt 1 zaczynałby się: „przedmiot zabezpieczenia lombardowego”, pkt 2 lit. b kończyłby się „przeniesienia własności przedmiotu zabezpieczenia lombardowego”. I tak naprawdę to są wszystkie nasze uwagi do tego artykułu. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-231">
+          <u xml:id="u-231.0" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-231.1" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Proszę rząd.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-232">
+          <u xml:id="u-232.0" who="#DyrektordepartamentuMFKatarzynaPrzewalska">Opinia pozytywna.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-233">
+          <u xml:id="u-233.0" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-233.1" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Czy są uwagi ze strony pań, panów posłów? Nie widzę. Art. 24 rozpatrzony.</u>
+          <u xml:id="u-233.2" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Art. 25? Czy jest jakaś uwaga do tytułu rozdziału? Bez? Art. 25. Proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-234">
+          <u xml:id="u-234.0" who="#LegislatorAdamNieweglowski">To jest tylko uwaga do strony rządowej, ewentualnie prośba o odniesienie się, ponieważ wydaje nam się, że ten artykuł, przynajmniej w części, niejako powtarza normy wyrażone już w art. 11 ust. 4 oraz w art. 24 ust. 3. Czy to jest zamierzone?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-235">
+          <u xml:id="u-235.0" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Proszę rząd.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-236">
+          <u xml:id="u-236.0" who="#DyrektordepartamentuMFKatarzynaPrzewalska">Naszym zdaniem nie ma potrzeby zmiany. Przepis ma zastosowanie ogólne. Art. 11 ust. 4 i art. 24 ust. 3 regulują sytuacje szczególne.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-237">
+          <u xml:id="u-237.0" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Dziękuję za to wyjaśnienie.</u>
+          <u xml:id="u-237.1" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Czy są uwagi do art. 25 ze strony pań, panów posłów? Nie widzę. Art. 25 rozpatrzony.</u>
+          <u xml:id="u-237.2" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Art. 26? Czy są uwagi ze strony biura? Bez uwag. Bez uwag ze strony pań, panów posłów. Art. 26 rozpatrzony.</u>
+          <u xml:id="u-237.3" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Art. 27? Jest uwaga ze strony pana posła. Bardzo proszę, panie pośle.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-238">
+          <u xml:id="u-238.0" who="#PoselArkadiuszMarchewka">Chciałem tylko zasygnalizować, że w związku z tym, że zostało tutaj wskazane, że czas trwania aukcji nie może być krótszy niż 14 dni, a jednocześnie w czasie konsultacji społecznych zostały zaproponowane takie rozwiązania, które wskazywałyby minimalny i maksymalny czas tej aukcji, będziemy w drugim czytaniu składać poprawki w tej sprawie, dlatego że to były też postulaty, które pojawiły się na początku tej Komisji. Chciałem właśnie zwrócić na to uwagę i zaznaczyć, że będziemy składać taką propozycję na kolejnym etapie rozpatrywania projektu. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-239">
+          <u xml:id="u-239.0" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Bardzo dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-239.1" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Rozumiem, że na tym etapie nie ma uwag, więc, proszę państwa, art. 27 został rozpatrzony.</u>
+          <u xml:id="u-239.2" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Art. 28? Biuro.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-240">
+          <u xml:id="u-240.0" who="#LegislatorMagdalenaKlorek">Propozycja redakcyjna do ust. 2. Nie chcemy powtarzać po raz kolejny wyrazu „przedsiębiorcy”. Chcielibyśmy zakończyć to zdanie wyrazami „na swojej stronie internetowej, o ile taką stronę posiada”.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-241">
+          <u xml:id="u-241.0" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-241.1" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Stanowisko rządu?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-242">
+          <u xml:id="u-242.0" who="#DyrektordepartamentuMFKatarzynaPrzewalska">Pozytywne.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-243">
+          <u xml:id="u-243.0" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Dziękuję. Nie widzę uwag ze strony pań, panów posłów. Art. 28 rozpatrzony.</u>
+          <u xml:id="u-243.1" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Art. 29? Bez uwag ze strony biura, pań, panów posłów. Artykuł rozpatrzony.</u>
+          <u xml:id="u-243.2" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Art. 30? Bez uwag ze strony biura, pań, panów posłów. Przyjęty.</u>
+          <u xml:id="u-243.3" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Art. 31? Bez uwag. Artykuł rozpatrzony.</u>
+          <u xml:id="u-243.4" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Art. 32? Bez uwag. Rozpatrzony.</u>
+          <u xml:id="u-243.5" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Art. 33? Bez uwag. Artykuł rozpatrzony.</u>
+          <u xml:id="u-243.6" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Art. 34? Jest uwaga ze strony biura. Bardzo proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-244">
+          <u xml:id="u-244.0" who="#LegislatorAdamNieweglowski">Chcemy tylko zwrócić uwagę, że w art. 34 została przyjęta poprawka do ust. 2 nadająca brzmienie części wprowadzeniu do wyliczenia oraz, tu już mówiliśmy, tylko nadmienię, że – taki przykład jest właśnie w ust. 3 „nadwyżka, o której mowa w ust. 2”, ponieważ wprowadziliśmy definicję nadwyżki, to wszędzie tam, również tu nie będziemy tego więcej razy mówili – tam, gdzie jest mowa o nadwyżce, to po prostu już będzie użyte pojęcie ze słowniczka „nadwyżka”. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-245">
+          <u xml:id="u-245.0" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Dziękuję bardzo. W takim razie wydaje się, że…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-246">
+          <u xml:id="u-246.0" who="#PoselArkadiuszMarchewka">Można jeszcze pytanie?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-247">
+          <u xml:id="u-247.0" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Tak, bardzo proszę, panie pośle.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-248">
+          <u xml:id="u-248.0" who="#PoselArkadiuszMarchewka">Art. 34?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-249">
+          <u xml:id="u-249.0" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Tak, art. 34.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-250">
+          <u xml:id="u-250.0" who="#PoselArkadiuszMarchewka">Mam pytanie do pana ministra. Panie ministrze, bo tutaj rzeczywiście może dojść ewentualnie do takiej sytuacji, w której aukcja zostanie wygrana, ale nikt po prostu nie opłaci takiego przedmiotu. Pytanie: W jaki sposób można byłoby to uregulować, aby ta sytuacja była jasna? Czy tutaj nie warto zwrócić uwagę na to, aby doprecyzować w projekcie, kiedy można rozpocząć nową aukcję, czyli tę drugą, albo zamknąć drugą i sprzedać przedmiot zabezpieczenia bez rygoru aukcji, kiedy rzeczywiście dojdzie do takiej sytuacji, że pomimo wygrania tej aukcji, wylicytowania przedmiotu nikt nie uiści opłaty za ten przedmiot? Czy państwo to rozważaliście?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-251">
+          <u xml:id="u-251.0" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Bardzo proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-252">
+          <u xml:id="u-252.0" who="#DyrektordepartamentuMFKatarzynaPrzewalska">Jeżeli można. Projekt przewiduje w takim przypadku konieczność zorganizowania drugiej aukcji. Jeżeli w drugiej aukcji nie dojdzie do sprzedaży przedmiotu, wówczas przedsiębiorca może poza systemem czy trybem drogą aukcji sprzedać przedmiot w każdy inny sposób. Tak że te przypadki są przewidziane.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-253">
+          <u xml:id="u-253.0" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Dziękuję bardzo za to wyjaśnienie.</u>
+          <u xml:id="u-253.1" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Proszę państwa, czy są jeszcze uwagi do art. 34? Nie widzę. Artykuł rozpatrzony.</u>
+          <u xml:id="u-253.2" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Art. 35. Ze strony biura nie ma uwag. Ze strony pań, panów posłów również nie widzę. Art. 35 rozpatrzony.</u>
+          <u xml:id="u-253.3" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Art. 36. Biuro?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-254">
+          <u xml:id="u-254.0" who="#LegislatorMagdalenaKlorek">Tak. Panie przewodniczący, Wysoka Komisjo, tutaj mamy jedno pytanie. Wnioskodawca posługuje się pojęciem przestępstw przeciwko obrotowi gospodarczemu. Pragniemy zwrócić uwagę, że przepisy zawarte w rozdziale 26 Kodeksu karnego zgodnie z tytułem tego rozdziału są to przestępstwa przeciwko obrotowi gospodarczemu i interesom majątkowym w obrocie cywilnoprawnym. Pytanie zatem: Czy tutaj nie należałoby rozszerzyć tego zakresu – mówię cały czas o art. 36 – czy to też jest zamierzone i wnioskodawca ma na myśli tylko niektóre przestępstwa wymienione w rozdziale 26 k.k.?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-255">
+          <u xml:id="u-255.0" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Bardzo proszę, pani dyrektor.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-256">
+          <u xml:id="u-256.0" who="#DyrektordepartamentuMFKatarzynaPrzewalska">Naszym zdaniem nie ma takiej potrzeby. Podobne rodzajowe określenie przestępstw znajduje się w ustawie o kredycie konsumenckim.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-257">
+          <u xml:id="u-257.0" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Dziękuję za to wyjaśnienie.</u>
+          <u xml:id="u-257.1" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Czy są jeszcze uwagi do art. 36? Nie widzę. Tym samym został rozpatrzony.</u>
+          <u xml:id="u-257.2" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Art. 37? Bez uwag ze strony biura, pań, panów posłów. Artykuł rozpatrzony.</u>
+          <u xml:id="u-257.3" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Art. 38. Biuro.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-258">
+          <u xml:id="u-258.0" who="#LegislatorMagdalenaKlorek">Tutaj propozycja nowej redakcji ust. 1. Ponieważ w tym rozdziale mówimy o rejestrze, proponujemy sformułować ust. 1 w następujący sposób: „Rejestr prowadzi Komisja Nadzoru Finansowego.”</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-259">
+          <u xml:id="u-259.0" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Bardzo dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-259.1" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Pani dyrektor.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-260">
+          <u xml:id="u-260.0" who="#DyrektordepartamentuMFKatarzynaPrzewalska">Pozytywne.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-261">
+          <u xml:id="u-261.0" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-261.1" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Czy są jeszcze uwagi do art. 38? Nie ma. Artykuł rozpatrzony.</u>
+          <u xml:id="u-261.2" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Art. 39. Bardzo proszę biuro.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-262">
+          <u xml:id="u-262.0" who="#LegislatorAdamNieweglowski">Szanowna Komisjo, do art. 39 mamy kilka pytań oraz uwag redakcyjnych. Rozpocznę od uwag redakcyjnych. W ust. 1 proponujemy wyraz „udostępnionego” zastąpić wyrazem „udostępnianego”. Proponujemy też, aby ust. 2 pkt 2 zaczynał się: „imiona i nazwiska członków zarządu” i dalej jak w druku. To samo…</u>
+          <u xml:id="u-262.1" who="#LegislatorAdamNieweglowski">W pkt 3 proponujemy, aby było „numery Powszechnego Elektronicznego Systemu Ewidencji Ludności (PESEL) lub, jeżeli takie numery nie zostały nadane, numery paszportów, numery dowodów osobistych lub innych dokumentów potwierdzających tożsamość członków zarządu” dalej jak w druku w pkt 3.</u>
+          <u xml:id="u-262.2" who="#LegislatorAdamNieweglowski">Ponadto proponujemy w pkt 6 po wyrazach „numer w” dodać „rejestrze przedsiębiorców, czyli „numer w rejestrze przedsiębiorców w Krajowym Rejestrze Sądowym”.</u>
+          <u xml:id="u-262.3" who="#LegislatorAdamNieweglowski">Mamy też jeszcze uwagę redakcyjną do ust. 11. Tam jest mowa „zmiany lub wykreślenia podmiotu z rejestru”. My proponujemy, aby było „zmiany lub wykreślenia przedsiębiorcy z rejestru”. To jest propozycja uwagi ujednolicającej.</u>
+          <u xml:id="u-262.4" who="#LegislatorAdamNieweglowski">Tylko takie krótkie wyjaśnienie, w rozdziale 5 występuje zróżnicowana redakcja przedsiębiorcy, podmiotów, wpisu lub spółki, a w zakresie wykreślenia z rejestru my proponujemy w tym miejscu, żeby był wyraz „przedsiębiorcy z rejestru”. W innych miejscach będziemy ewentualnie sygnalizowali, natomiast my nie ujednolicamy tego stricte mechanicznie, automatycznie, nie prosimy też o takie upoważnienie. Zawsze będziemy zwracali uwagę tam, gdzie będziemy zmieniali, a to dlatego, że nie zawsze taka zmiana jest taka prosta, ponieważ czasami mówimy o jakimś elemencie wpisu, a nie zawsze chodzi o wykreślenie całego podmiotu czy przedsiębiorcy z rejestru, czyli w tym  ust. 11 proponujemy zamianę wyrazu „podmiotu” na wyraz „przedsiębiorcy”. To są uwagi redakcyjne. Pytanie, czy jest zgoda na nie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-263">
+          <u xml:id="u-263.0" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Bardzo proszę, pani dyrektor.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-264">
+          <u xml:id="u-264.0" who="#DyrektordepartamentuMFKatarzynaPrzewalska">Z naszej strony tak. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-265">
+          <u xml:id="u-265.0" who="#LegislatorAdamNieweglowski">Dobrze. W takim razie mam pytanie do pkt 2 w ust. 2, tam jest mowa o informacji uzyskanej z Krajowego Rejestru Karnego. My chcieliśmy tylko zwrócić uwagę, że w ustawie o kredycie konsumenckim, a także w ogóle w systemie zazwyczaj posługujemy się pojęciem zaświadczenie. Czy państwo chcą w ogóle jakkolwiek ruszać, zmieniać ten przepis? Gdyby państwo chcieli, to tu jednak byłaby wymagana poprawka. Moglibyśmy zaproponować takie brzmienie, ale z tego, co wiem, to stronie rządowej zależy na utrzymaniu tego brzmienia, więc na razie ograniczę się tylko do pytania, nie będę proponował całego brzmienia.</u>
+          <u xml:id="u-265.1" who="#LegislatorAdamNieweglowski">Drugie pytanie do ust. 5. Tam jest: „Wpis jest dokonany z chwilą zamieszczenia danych w rejestrze”. Czy nie należy doprecyzować jakich danych? Tu też byłaby wymagana ewentualnie poprawka, ale to dwa pytania do strony rządowej. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-266">
+          <u xml:id="u-266.0" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Bardzo proszę, pani dyrektor.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-267">
+          <u xml:id="u-267.0" who="#DyrektordepartamentuMFKatarzynaPrzewalska">Co do pierwszego pytania, jeżeli chodzi o… wolelibyśmy pozostawić, tak jak jest. Przepis jest spójny z art. 36, gdzie jest mowa o niebyciu skazanym, które jest pojęciem szerszym od niekaralności, oraz jest spójny z art. 23 ustawy o Krajowym Rejestrze Karnym, gdzie jest mowa o informacji z Krajowego Rejestru Karnego.</u>
+          <u xml:id="u-267.1" who="#DyrektordepartamentuMFKatarzynaPrzewalska">A co do drugiego pytania, to wydaje nam się, że nie ma takiej potrzeby, dane w rejestrze zostały wymienione w art. 38 ust. 2.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-268">
+          <u xml:id="u-268.0" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Bardzo dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-268.1" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Proszę państwa, czy są jeszcze uwagi do art. 39? Nie widzę. Tym samym artykuł rozpatrzony.</u>
+          <u xml:id="u-268.2" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Przechodzimy do art. 40. Czy są uwagi do art. 40? Nie widzę. Rozpatrzony.</u>
+          <u xml:id="u-268.3" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Art. 41. Biuro?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-269">
+          <u xml:id="u-269.0" who="#LegislatorMagdalenaKlorek">Tak. Tutaj, panie przewodniczący, to jest jedna z tych propozycji, o której przed chwilą mówił mój kolega, czyli wyraz „spółki” chcielibyśmy zastąpić wyrazem „przedsiębiorcy”. Tu w naszej ocenie taka zmiana jest zasadna.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-270">
+          <u xml:id="u-270.0" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-270.1" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Rząd?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-271">
+          <u xml:id="u-271.0" who="#DyrektordepartamentuMFKatarzynaPrzewalska">Popieramy.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-272">
+          <u xml:id="u-272.0" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-272.1" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Czy są uwagi do art. 41? Nie widzę. Do pozostałych? Artykuł rozpatrzony.</u>
+          <u xml:id="u-272.2" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Art. 42?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-273">
+          <u xml:id="u-273.0" who="#LegislatorMagdalenaKlorek">Propozycja do ust. 2, wyraz „tego” przed wyrazem „rejestru” jest zbędny. Proponujemy jego skreślenie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-274">
+          <u xml:id="u-274.0" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Rząd?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-275">
+          <u xml:id="u-275.0" who="#DyrektordepartamentuMFKatarzynaPrzewalska">Zgadzamy się.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-276">
+          <u xml:id="u-276.0" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Bardzo dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-276.1" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Czy są uwagi do art. 42? Nie ma. Tym samym został rozpatrzony.</u>
+          <u xml:id="u-276.2" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Art. 43. Bez uwag ze strony biura, pań, panów posłów. Art. 43 rozpatrzony.</u>
+          <u xml:id="u-276.3" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Art. 44? Bez uwag ze strony biura, pań, panów posłów. Rozpatrzony.</u>
+          <u xml:id="u-276.4" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Art. 45? Biuro. Bardzo proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-277">
+          <u xml:id="u-277.0" who="#LegislatorAdamNieweglowski">Szanowna Komisjo, mamy pytanie w zakresie art. 45, bo nam się wydaje, że to powinna być prosta uwaga legislacyjna, i tak byśmy to wprowadzili. Natomiast nie wiem, czy nie będzie jednak sprzeciwu strony rządowej, ponieważ jest tu mowa o wpisie do rejestru przedsiębiorców wykonujących działalność lombardową. Chcemy tylko zwrócić uwagę, że skrót jest w ustawie, w związku czym wydaje nam się, że należy posługiwać się skrótem. Rozumiem, że jest to przepis karny, natomiast ten skrót jest po prostu w tej ustawie i te przepisy też należą do tej ustawy, więc proponujemy skreślić słowa „przedsiębiorców wykonujących działalność lombardową” jako zbędne legislacyjnie i pozostawić tylko wyraz „rejestru”. Ale prosimy o odniesienie się. Nie będziemy tego robili automatycznie, bo wydaje mi się, że tu może być jednak opozycja…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-278">
+          <u xml:id="u-278.0" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Bardzo dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-278.1" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Proszę rząd.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-279">
+          <u xml:id="u-279.0" who="#DyrektordepartamentuMFKatarzynaPrzewalska">Dziękuję bardzo. Rzeczywiście tutaj wolelibyśmy, żeby zostało to rozwinięcie, że chodzi o przedsiębiorców wykonujących działalność lombardową tego rejestru, ponieważ jest to przepis karny, żeby był bardzo precyzyjny dla odbiorców.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-280">
+          <u xml:id="u-280.0" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Bardzo dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-280.1" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Czy są jeszcze uwagi do art. 45? Nie widzę. Rozpatrzony.</u>
+          <u xml:id="u-280.2" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Art. 46? Bez uwag.</u>
+          <u xml:id="u-280.3" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Art. 47? Bez uwag.</u>
+          <u xml:id="u-280.4" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Art. 48? Bez uwag. Przyjęty.</u>
+          <u xml:id="u-280.5" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Art. 49? Bez uwag. Przyjęty.</u>
+          <u xml:id="u-280.6" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Art. 50? Bez uwag. I tu w art. 50 będziemy mieć poprawkę, która została zgłoszona zarówno przez panią poseł, jak i posła Sachajko.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-281">
+          <u xml:id="u-281.0" who="#PoselEwaSzymanska">Pan poseł Sachajko.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-282">
+          <u xml:id="u-282.0" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Które z państwa będzie przedstawiało? Pan poseł, tak?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-283">
+          <u xml:id="u-283.0" who="#PoselEwaSzymanska">Pan Sachajko, tak.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-284">
+          <u xml:id="u-284.0" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Bardzo proszę, panie pośle.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-285">
+          <u xml:id="u-285.0" who="#PoselJaroslawSachajko">Bardzo dziękuję. Panie przewodniczący, Wysoka Izbo, prosiłbym przy okazji tej ustawy o konsumenckiej pożyczce lombardowej, aby potraktować rolników tak samo jak konsumentów. Rolnicy to nie są w Polsce podmioty profesjonalne, dlatego powinni być potraktowani w ten sam sposób. Przypomnę panu przewodniczącemu i Wysokiej Izbie, że Ministerstwo Sprawiedliwości zauważyło ten problem, rozmawialiśmy o nim przy okazji ustawy antylichwiarskiej i przypomnę, że mieliśmy obietnicę ze strony Ministerstwa Sprawiedliwości, że do końca grudnia przygotuje ustawę, która obejmowałaby również rolników dobrodziejstwami ustawy antylichwiarskiej. Do tej pory nie mamy niestety ustawy, ale przy okazji tej ustawy prosiłbym Wysoką Izbę o to, aby przyjąć tę poprawkę, aby traktować rolników tak jak konsumentów, żeby nie było zapisów niedozwolonych w umowach pożyczki lombardowej. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-286">
+          <u xml:id="u-286.0" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Bardzo dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-286.1" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Proszę o stanowisko rządu do tejże poprawki. Nie wiem, czy pan minister ze strony Ministerstwa Finansów, czy ze strony ministerstwa…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-287">
+          <u xml:id="u-287.0" who="#PoselArkadiuszMarchewka">Mam też pytanie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-288">
+          <u xml:id="u-288.0" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Sekundkę, panie pośle, oddam głos, tylko ustosunkują się…</u>
+          <u xml:id="u-288.1" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Bardzo proszę o przedstawienie się.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-289">
+          <u xml:id="u-289.0" who="#ZastepcadyrektoraDepartamentuOswiatyiPolitykiSpolecznejMinisterstwaRolnictwaiRozwojuWsiBoguslawaBrzdakiewicz">Dzień dobry. Witam serdecznie. Bogusława Brzdąkiewicz zastępca dyrektora Departamentu Oświaty i Polityki Społecznej, Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi.</u>
+          <u xml:id="u-289.1" who="#ZastepcadyrektoraDepartamentuOswiatyiPolitykiSpolecznejMinisterstwaRolnictwaiRozwojuWsiBoguslawaBrzdakiewicz">Panie przewodniczący, szanowna Komisjo, w imieniu ministra rolnictwa i rozwoju wsi mogę przekazać informację o poparciu tej poprawki. Zależy nam na tym, żeby faktycznie umowy zawierane również przez rolników były zabezpieczane w sposób taki jak umowy konsumenckie. W związku z tym minister rolnictwa i rozwoju wsi jak najbardziej przychyla się do tej poprawki. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-290">
+          <u xml:id="u-290.0" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Dziękuję bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-290.1" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Bardzo proszę Biuro Legislacyjne, a następnie pana posła poproszę o zabranie głosu.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-291">
+          <u xml:id="u-291.0" who="#LegislatorMagdalenaKlorek">Panie przewodniczący, Wysoka Komisjo, nie odnosząc się do zasadności merytorycznej tej poprawki, bo to nie jest naszą rolą, musimy zwrócić państwa uwagę, że to jest poprawka, która wykracza poza zakres projektu. Ustawa – Kodeks cywilny nie była przedmiotem projektu, jej nowelizowanie nie jest przewidziane w żadnym zakresie, w związku z czym jej przyjęcie będzie naruszało zasadę trzech czytań.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-292">
+          <u xml:id="u-292.0" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Bardzo dziękuję za tę uwagę.</u>
+          <u xml:id="u-292.1" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Pan poseł.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-293">
+          <u xml:id="u-293.0" who="#PoselArkadiuszMarchewka">Właśnie chciałem zadać to pytanie, a pani mecenas mnie uprzedziła, tak że dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-294">
+          <u xml:id="u-294.0" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Czy w takim razie będzie sprzeciw do tej poprawki, będziemy głosować?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-295">
+          <u xml:id="u-295.0" who="#PoselArkadiuszMarchewka">Tak, jeżeli to rzeczywiście wykracza poza te zasady, o których mówi Biuro Legislacyjne, to składam sprzeciw wobec tej propozycji.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-296">
+          <u xml:id="u-296.0" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Bardzo dziękuję. Szanowni państwo, zwracam się do wszystkich koleżanek i kolegów, nie tylko tych na sali, ale przede wszystkim pracujących zdalnie, proszę o przygotowanie się do głosowania, będziemy głosować poprawkę zgłoszoną przez panią przewodniczącą Ewę Szymańską i przez pana posła Sachajko. Szanowni państwo, proszę o przygotowanie się do głosowania.</u>
+          <u xml:id="u-296.1" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Kto jest za przyjęciem poprawki przedstawionej przez pana posła Sachajko? Kto jest przeciw przyjęciu poprawki zgłoszonej przez panią przewodniczącą Szymańską? Kto się wstrzymał? Bardzo proszę o podanie wyników głosowania.</u>
+          <u xml:id="u-296.2" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Głosowało 45 posłów: za było 30, przeciw było 9, wstrzymało się 6. Tym samym poprawka uzyskała akceptację Komisji Finansów Publicznych.</u>
+          <u xml:id="u-296.3" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Proszę państwa, przechodzimy do art. 51, rozdziału 7. Czy mamy jakieś uwagi do art. 51? Nie widzę. Artykuł rozpatrzony.</u>
+          <u xml:id="u-296.4" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Do art. 52? Bez uwag. Rozpatrzony.</u>
+          <u xml:id="u-296.5" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Art. 53? Nie widzę uwag. Rozpatrzony.</u>
+          <u xml:id="u-296.6" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Art. 54? Bez uwag. Rozpatrzony.</u>
+          <u xml:id="u-296.7" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Art. 55? Bez uwag. Artykuł rozpatrzony.</u>
+          <u xml:id="u-296.8" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Art. 56 w rozdziale…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-297">
+          <u xml:id="u-297.0" who="#Gloszsali">Poprawka.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-298">
+          <u xml:id="u-298.0" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">A, po art. 55 mamy poprawkę, tak, czy…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-299">
+          <u xml:id="u-299.0" who="#PoselEwaSzymanska">Nie, w art. 56.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-300">
+          <u xml:id="u-300.0" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">W art. 56. Dziękuję serdecznie. W takim razie mamy poprawkę w art. 56. Bardzo proszę, pani przewodnicząca, czy będzie też wspierał pan…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-301">
+          <u xml:id="u-301.0" who="#LegislatorMagdalenaKlorek">Czy można?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-302">
+          <u xml:id="u-302.0" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Przepraszam. Bardzo proszę, pani mecenas.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-303">
+          <u xml:id="u-303.0" who="#LegislatorMagdalenaKlorek">Panie przewodniczący, przepraszam, jeszcze przed art. 56 mamy rozdział 8 i jeżeli chodzi o…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-304">
+          <u xml:id="u-304.0" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Tak, sam tytuł.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-305">
+          <u xml:id="u-305.0" who="#LegislatorMagdalenaKlorek">…tak, mamy uwagę do samego tytułu.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-306">
+          <u xml:id="u-306.0" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">W takim razie serdecznie proszę o zgłoszenie teraz tych uwag.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-307">
+          <u xml:id="u-307.0" who="#LegislatorMagdalenaKlorek">Powinien on brzmieć: „Przepisy przejściowe i przepis końcowy”, ponieważ taki przepis jest tylko jeden, to jest przepis mówiący o wejściu w życie ustawy. Skorygujemy tytuł.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-308">
+          <u xml:id="u-308.0" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Dziękuję bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-308.1" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Biuro? Rozumiem, że się przychyla?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-309">
+          <u xml:id="u-309.0" who="#DyrektordepartamentuMFKatarzynaPrzewalska">Jesteśmy za. Przepis przejściowy i końcowy, tak.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-310">
+          <u xml:id="u-310.0" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Dobrze, dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-311">
+          <u xml:id="u-311.0" who="#LegislatorAdamNieweglowski">Przepisy przejściowe i przepis końcowy.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-312">
+          <u xml:id="u-312.0" who="#DyrektordepartamentuMFKatarzynaPrzewalska">Tak.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-313">
+          <u xml:id="u-313.0" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-313.1" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">W takim razie przechodzimy już wprost do treści art. 56. Bardzo proszę, pani przewodnicząca. Proszę również o wsparcie ze strony rządu.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-314">
+          <u xml:id="u-314.0" who="#PoselEwaSzymanska">Wysoka Komisjo, chciałam przedstawić poprawkę polegającą na skreśleniu wyrazu „udzielania” i zastąpienia go wyrazem „zawierania”, ponieważ dotyczy to zawierania umów. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-315">
+          <u xml:id="u-315.0" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Bardzo dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-315.1" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Szanowni państwo, czy są uwagi do tej poprawki? Nie ma ze strony biura. Rozumiem, że jest akceptacja ze strony rządu do tej poprawki? Bardzo proszę o stanowisko.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-316">
+          <u xml:id="u-316.0" who="#DyrektordepartamentuMFKatarzynaPrzewalska">Tak.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-317">
+          <u xml:id="u-317.0" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-317.1" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">W takim razie czy jest potrzeba głosowania tej poprawki?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-318">
+          <u xml:id="u-318.0" who="#PoselArkadiuszMarchewka">Nie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-319">
+          <u xml:id="u-319.0" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Nie głosujemy tej poprawki. W takim razie poprawka do art. 56 została przyjęta.</u>
+          <u xml:id="u-319.1" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Czy mamy jeszcze uwagi do art. 56? Bardzo proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-320">
+          <u xml:id="u-320.0" who="#LegislatorAdamNieweglowski">Tylko w ust. 2 jest propozycja skreślenia wyrazu „tego” przed wyrazem „rejestru”, „bez wpisu do rejestru do dnia” i dalej jak w druku. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-321">
+          <u xml:id="u-321.0" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Bardzo dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-321.1" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Bardzo proszę…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-322">
+          <u xml:id="u-322.0" who="#DyrektordepartamentuMFKatarzynaPrzewalska">Pozytywnie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-323">
+          <u xml:id="u-323.0" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Pozytywnie. W takim razie rozpatrzyliśmy art. 56 wraz z poprawką.</u>
+          <u xml:id="u-323.1" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Art. 57. Czy są uwagi ze strony biura? Bardzo proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-324">
+          <u xml:id="u-324.0" who="#LegislatorAdamNieweglowski">Rozumiem, że art. 57, tak?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-325">
+          <u xml:id="u-325.0" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Tak, oczywiście.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-326">
+          <u xml:id="u-326.0" who="#LegislatorAdamNieweglowski">W art. 57 jest niejednolita redakcja słów, które w ust. 2 brzmią na końcu: „zmianę swojej firmy dostosowaną do art. 35 ust. 3”. My proponujemy ujednolicić to z ust. 1 i 3, gdzie jest mowa „zmianę swojej firmy dostosowującą jej brzmienie do art. 35 ust. 3”. Taka redakcja występuje w ust. 1 i w ust. 3, w związku z tym proponujemy dostosować redakcję w ust. 2 do ust. 1 i 3.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-327">
+          <u xml:id="u-327.0" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Bardzo dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-328">
+          <u xml:id="u-328.0" who="#DyrektordepartamentuMFKatarzynaPrzewalska">Z naszej strony pozytywnie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-329">
+          <u xml:id="u-329.0" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Stanowisko rządu pozytywne.</u>
+          <u xml:id="u-329.1" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Szanowni państwo, w takim razie czy są jeszcze uwagi do art. 57? Bez uwag. Art. 57 rozpatrzony.</u>
+          <u xml:id="u-329.2" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Art. 58. Bardzo proszę, panie mecenasie czy pani mecenas. Proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-330">
+          <u xml:id="u-330.0" who="#LegislatorMagdalenaKlorek">Panie przewodniczący, Wysoka Komisjo, tutaj dwie uwagi redakcyjne i jedna uwaga zasadnicza: „Przepisów niniejszej ustawy nie stosuje się od umów zawartych przed dniem wejścia w życie ustawy”. Proponujemy skreślić wyraz „niniejszej” za wyrazami „przepisów”, ponieważ w tym przepisie nie rozróżnia się ustawy, którą procedujemy, i innej, w związku z czym wyraz „niniejszej” jest zbędny. Ponadto projektodawca we wcześniejszych przepisach przejściowych nie posługuje się takim wyrazem.</u>
+          <u xml:id="u-330.1" who="#LegislatorMagdalenaKlorek">Druga uwaga o charakterze redakcyjnym – dodanie wyrazu „jej” przed wyrazem „dniem” i w konsekwencji skreślenie wyrazu „ustawy”, ostatniego w tym zdaniu. To jest zabieg służący niepowtarzaniu trzykrotnie wyrazu „umowy” lub „umów” w jednym przepisie.</u>
+          <u xml:id="u-330.2" who="#LegislatorMagdalenaKlorek">Natomiast uwaga zasadnicza, o której mówiłam, to w naszej ocenie jest to brak precyzji tego przepisu, sformułowanie… Czytam, jak zostało zaproponowane w druku: „Przepisów niniejszej ustawy nie stosuje się do umów zawartych przed dniem wejścia w życie w życia ustawy”. Przepis jest niejasny, ponieważ on nie precyzuje, o jakie konkretnie umowy chodzi. W naszej ocenie przepis powinien być w ogóle sformułowany od tzw. drugiej strony, czyli powinien przesądzać o tym, do jakich umów przepisy ustawy się stosuje. Jeśli nawet miałaby być zachowana taka redakcja, jak proponuje wnioskodawca, to w naszej ocenie powinna być ona jednak dostosowana do zakresu przepisów materialnych tego projektu. Tutaj wnioskodawca proponuje w naszej ocenie błędnie przesądzenie o tym, że przepisów nie stosuje się do wszelkich umów zawartych przed dniem wejścia w życie ustawy, co, jak powiedziałam na wstępie, jest przede wszystkim pojęciem bardzo nieprecyzyjnym.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-331">
+          <u xml:id="u-331.0" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Dziękuję bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-331.1" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Proszę o zabranie głosu przez panią dyrektor. Proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-332">
+          <u xml:id="u-332.0" who="#DyrektordepartamentuMFKatarzynaPrzewalska">Co do uwag o charakterze legislacyjno-technicznym, to nasza opinia jest pozytywna. Jeżeli chodzi o uwagę o charakterze generalnym, to naszym zdaniem ona nie wymaga przeredagowania czy też zmiany. Przepisów nie będzie się stosowało do umów zawartych przed dniem wejścia w życie ustawy. To jest częste sformułowanie, zapis w wielu ustawach. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-333">
+          <u xml:id="u-333.0" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Bardzo dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-333.1" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Proszę państwa, o głos poprosił jeszcze KNF. Bardzo proszę o zabranie głosu.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-334">
+          <u xml:id="u-334.0" who="#EkspertwdepartamencieUKNFSzymonPawlowski">Dzień dobry państwu. Wysoka Komisjo, Szymon Pawłowski.</u>
+          <u xml:id="u-334.1" who="#EkspertwdepartamencieUKNFSzymonPawlowski">My podnieśliśmy sygnał, że chcieliśmy zabrać głos, ale chciałem się odnieść do art. 59, więc może ja się wstrzymam, tylko niech pan przewodniczący pamięta o nas.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-335">
+          <u xml:id="u-335.0" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Dobrze. W takim razie za chwileczkę o to poproszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-336">
+          <u xml:id="u-336.0" who="#LegislatorAdamNieweglowski">Szanowna Komisjo, w takim razie bardzo dziękujemy za zgodę na uwagi redakcyjno--techniczne. Tylko przeczytam ten przepis tak, jak będzie brzmiał po uwagach redakcyjnych.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-337">
+          <u xml:id="u-337.0" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Bardzo proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-338">
+          <u xml:id="u-338.0" who="#LegislatorAdamNieweglowski">„Przepisów ustawy nie stosuje się do umów zawartych przed dniem jej wejścia w życie”.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-339">
+          <u xml:id="u-339.0" who="#DyrektordepartamentuMFKatarzynaPrzewalska">Tak, dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-340">
+          <u xml:id="u-340.0" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Dziękuję serdecznie.</u>
+          <u xml:id="u-340.1" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Czy są jeszcze uwagi do art. 58? Artykuł rozpatrzony.</u>
+          <u xml:id="u-340.2" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Art. 59. Jest uwaga ze strony biura. Bardzo proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-341">
+          <u xml:id="u-341.0" who="#LegislatorMagdalenaKlorek">Panie przewodniczący, uwaga tak naprawdę dotyczy przepisu nieistniejącego, który powinien pojawić się w tym projekcie, roboczo oznaczony przez nas jako art. 58a. W przepisach ostatniego rozdziału tego projektu brakuje przepisu, który by kreował rejestr przewidziany przepisami materialnymi tego projektu, czyli rejestr przedsiębiorców prowadzących działalność lombardową. Taki przepis jest wymagany zasadami techniki prawodawczej. Jest to przepis dostosowujący, który również powinien znaleźć się w tym projekcie i konkretnie w tym rozdziale. Przepis powinien brzmieć: „Tworzy się rejestr” i powinien być umieszczony w projekcie art. 58a. To jest tak naprawdę przepis, który pozwala na stworzenie rejestru, ponieważ w przepisach materialnych znajdują się przepisy, które mówią już o jego prowadzeniu, natomiast jest to rejestr nieistniejący w tej chwili i on powinien mieć jakąś podstawę prawną do jego wykreowania, stworzenia, prowadzenia. Oczywiście takiego przepisu w naszej ocenie brakuje, stąd propozycja, żeby go dodać. Natomiast jest to propozycja, która wymaga poprawki, ponieważ jest to nowy przepis, i wymagałaby przejęcia przez któregoś z posłów, jeśli do tej pory taka poprawka nie została zgłoszona.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-342">
+          <u xml:id="u-342.0" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">W takim razie pytanie do strony rządowej: Czy jest zgoda na taką treść poprawki, czy jeżeli jest…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-343">
+          <u xml:id="u-343.0" who="#DyrektordepartamentuMFKatarzynaPrzewalska">Naszym zdaniem nie ma takiej potrzeby. Wydaje nam się, że rejestr będzie funkcjonował na podstawie materialnych przepisów zawartych w przyszłej ustawie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-344">
+          <u xml:id="u-344.0" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Mam taką gorącą prośbę, bo tu rzeczywiście jest pewna różnica. Gorąco proszę państwa o to, abyście skonfrontowali jeszcze raz swoje stanowiska i może w trakcie drugiego czytania zgłosilibyśmy tę poprawkę, jeżeli będzie taka potrzeba.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-345">
+          <u xml:id="u-345.0" who="#LegislatorAdamNieweglowski">Szanowna Komisjo, przepraszam, że mówię, ale rozumiem, że mogę się odnieść. Tak, jak najbardziej, my już o tym rozmawialiśmy. Strona rządowa ma inne stanowisko od biura. Trudno zgodzić się w jakimś zakresie, natomiast my oczywiście nie wprowadzimy tego, jeżeli to nie będzie wniesione poprawką. Czy będzie w czasie drugiego czytania, to oczywiście nie od nas zależy. To wszystko, co chcemy powiedzieć. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-346">
+          <u xml:id="u-346.0" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Dziękuję gorąco.</u>
+          <u xml:id="u-346.1" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Proszę państwa, w takim razie przechodzimy na miękko do art. 59. Czy ze strony Biura Legislacyjnego jest jakaś uwaga do art. 59? Nie ma, ale jeszcze w art. 59 prosi nas o głos UKNF. Bardzo proszę, oddaję głos.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-347">
+          <u xml:id="u-347.0" who="#EkspertwdepartamencieUKNFSzymonPawlowski">Szanowny panie przewodniczący, Wysoka Komisjo, szanowni państwo, bardzo dziękuję. Szymon Pawłowski, ekspert w Departamencie Prawnym.</u>
+          <u xml:id="u-347.1" who="#EkspertwdepartamencieUKNFSzymonPawlowski">Tak jak Biuro Legislacyjne tu przed chwilą wskazywało, aktualnie nie ma takiego rejestru, do którego przedsiębiorcy prowadzący działalność lombardową mogliby się wpisywać. My musimy ten rejestr dopiero stworzyć. Potrzebujemy na to 12 miesięcy. W poprzednich… W trakcie rządowego procesu legislacyjnego była rozpatrywana taka opcja wydłużenia wejścia w życie przepisów dotyczących rejestru i wówczas te 12 miesięcy znajdowało się tam, teraz ten okres odpowiedniego vacatio legis został skrócony do 6 miesięcy. Jeżeli to nam zostałoby przypisane takie zadanie, my nie jesteśmy w stanie postawić, mówiąc informatycznie, takiego rejestru w ciągu 6 miesięcy, a więc serdeczna prośba o wniesienie poprawki, która by wskazywała, że przepisy dotyczące rejestru, łącznie z tym ewentualnym art. 58a, weszłyby w życie po upływie 12 miesięcy od dnia ogłoszenia ustawy. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-348">
+          <u xml:id="u-348.0" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Dziękuję za to stanowisko.</u>
+          <u xml:id="u-348.1" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Panie ministrze, bardzo proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-349">
+          <u xml:id="u-349.0" who="#PodsekretarzstanuwMFPiotrPatkowski">Chciałbym się odnieść, bo, po pierwsze, jestem zaskoczony stanowiskiem KNF-u, bo wydaje mi się, że miałem uzgodnienie w tej sprawie z przewodniczącym Jastrzębskim, więc też tę różnicę zdań, którą pan dyrektor tutaj prezentuje, z panem przewodniczącym Jastrzębskim wyjaśnię, bo wydaje się jednak, że powinniśmy się trzymać pewnych ustaleń.</u>
+          <u xml:id="u-349.1" who="#PodsekretarzstanuwMFPiotrPatkowski">Powiem tak, 6 miesięcy na stworzenie rejestru, który już de facto funkcjonuje przy firmach pożyczkowych, to jest ze strony KNF-u bardzo śmieszny argument. Po drugie, macie państwo 0,5 mld rocznego budżetu, więc myślę, że to nie stoi ponad waszymi możliwościami finansowymi. A po trzecie, przypomnę KNF-owi, że nie dalej jak pół roku temu, kiedy banki mówiły przy wakacjach kredytowych, że 2 tygodnie na postawienie systemu informatycznego, żeby klienci mogli korzystać z wakacji kredytowych, to jest niemożliwe, KNF mówił: musicie sobie poradzić. Banki miały na to 2 tygodnie i wywiązały się z tego zobowiązania. Tak że proszę KNF, żebyście byli państwo poważni. Naprawdę pół roku to jest wystarczający czas, przy waszych zasobach finansowych, a przede wszystkim przy tym, co było też ustalane w trójkącie prezes UOKiK-u, przewodniczący KNF- i Ministerstwo Finansów, żebyście się państwo z tych zobowiązań i ustaleń po prostu wywiązywali. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-350">
+          <u xml:id="u-350.0" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Panie ministrze, bardzo dziękuję za tę wypowiedź.</u>
+          <u xml:id="u-350.1" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">W takim razie przechodzimy do…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-351">
+          <u xml:id="u-351.0" who="#PoselEwaSzymanska">Jeszcze w załączniku jest poprawka.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-352">
+          <u xml:id="u-352.0" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Czy w załączniku… Mamy jeszcze w załącznikach. Dobrze.</u>
+          <u xml:id="u-352.1" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Bardzo proszę, panie mecenasie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-353">
+          <u xml:id="u-353.0" who="#LegislatorAdamNieweglowski">Szanowna Komisjo, z tego, co wiem, to oczywiście mamy jakieś uwagi redakcyjno-techniczne do załącznika, ale trudno byłoby je chyba tak zgłaszać po kolei. Natomiast z tego, co wiemy, to przedstawiciele, pani poseł albo pan poseł, nie wiem dokładnie kto, ma przygotowaną poprawkę w zakresie nadania brzmienia załącznikowi, który co do zasady – mamy to zapewnienie, bo my też nie sczytywaliśmy tego – uwzględnia różnego rodzaju nasze uwagi techniczno-redakcyjne, więc prosiłbym ewentualnie o rozpatrzenie tej poprawki.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-354">
+          <u xml:id="u-354.0" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Dziękuję serdecznie.</u>
+          <u xml:id="u-354.1" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Pani poseł, w takim razie proszę o odniesienie się ze strony rządu do poprawki.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-355">
+          <u xml:id="u-355.0" who="#PoselEwaSzymanska">Tak, kolejna poprawka przygotowana została, żeby wyeliminować niektóre niewłaściwe zwroty językowe, stosownie do całej ustawy. Może tak podam przykładowo: zasadę i termin spłaty całkowitej kwoty użyto sformułowania… na przykład „w przypadku zapłaty w jednej racie” zmieniono na „w przypadku zapłaty jednorazowo”. Zmieniono też słownictwo w pkt 5 z wyrażenia „pozostałej” do „pozostającej”, jak również ujednolicono stosowane odnośniki. Myślę, że na ten moment to jest wszystko. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-356">
+          <u xml:id="u-356.0" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Bardzo dziękuję. Rozumiem, że to są raczej kwestie językowe, a nie zmiany merytoryczne.</u>
+          <u xml:id="u-356.1" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Bardzo proszę, panie mecenasie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-357">
+          <u xml:id="u-357.0" who="#LegislatorAdamNieweglowski">To jest jedna poprawka, którą po prostu trzeba przyjąć przy bez sprzeciwu czy w przypadku głosowania. My tylko mamy… też sugestie ze strony rządowej… Jeżeli będzie zgoda, to my o tym mówimy i naniesiemy taką zmianę. Tam w pkt 3, gdzie jest mowa o opisie głównych cech konsumenckiej pożyczki lombardowej, w tym wierszu, który mówi o zasadach i terminach zapłaty całkowitej kwoty do spłaty… po prawej stronie, gdzie jest mowa w drugim myślniku „w przypadku zapłaty jednorazowo należy wskazać” i tutaj otwieramy cudzysłów i kończymy go na końcu… Wydaje się, że samo oznaczenie cudzysłowu jest zbędne i to byłoby ewentualnie w ramach adiustacji technicznej takie uwagi redakcyjno-techniczne byłoby usunięte, oczywiście jeżeli ta poprawka zostałaby przyjęta i brzmienie z tej poprawki tego załącznika byłoby przyjęte. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-358">
+          <u xml:id="u-358.0" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Dziękuję bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-358.1" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">W takim razie poproszę o jednoznaczne stanowisko rządu do tej poprawki.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-359">
+          <u xml:id="u-359.0" who="#DyrektordepartamentuMFKatarzynaPrzewalska">Tak, popieramy. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-360">
+          <u xml:id="u-360.0" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-360.1" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Czy są jakieś uwagi ze strony pań, panów posłów do tej poprawki?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-361">
+          <u xml:id="u-361.0" who="#PoselArkadiuszMarchewka">Nie, nie zgłaszam.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-362">
+          <u xml:id="u-362.0" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Dziękuję bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-362.1" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Proszę państwa, w takim razie przechodzimy do głosowania całości projektu ustawy. Bardzo proszę o przygotowanie się do głosowania. Ta uwaga jest również kierowana do naszych koleżanek i kolegów, którzy pracują z nami zdalnie. Gorąco proszę o przygotowanie się do głosowania nad całością projektu ustawy.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-363">
+          <u xml:id="u-363.0" who="#PoselZdzislawSipiera">Wraz z przyjętymi zmianami.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-364">
+          <u xml:id="u-364.0" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Wraz z przyjętymi zmianami. Dziękuję za słuszną uwagę.</u>
+          <u xml:id="u-364.1" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Kto jest za przyjęciem projektu ustawy wraz ze zmianami, z poprawkami przyjętymi w trakcie prac Komisji? Kto jest przeciw? Kto się wstrzymał? Bardzo proszę o podanie wyników głosowania.</u>
+          <u xml:id="u-364.2" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Głosowało 55 posłów: za było 50, przeciw nikt nie był, 5 osób się wstrzymało. Szanowni państwo, tym samym przyjęliśmy projekt ustawy o konsumenckiej pożyczce lombardowej wraz z poprawkami. Dziękuję państwu serdecznie.</u>
+          <u xml:id="u-364.3" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Pozostaje nam jeszcze poseł sprawozdawca. Szanowni państwo, proponuję pana posła Zbigniewa Sipierę. Czy jest sprzeciw?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-365">
+          <u xml:id="u-365.0" who="#PoselArkadiuszMarchewka">Nie ma.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-366">
+          <u xml:id="u-366.0" who="#PoselZdzislawSipiera">Zdzisława.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-367">
+          <u xml:id="u-367.0" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">A jak powiedziałem?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-368">
+          <u xml:id="u-368.0" who="#PoselZdzislawSipiera">Zbigniewa.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-369">
+          <u xml:id="u-369.0" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Przepraszam bardzo, panie pośle. Proszę mi wybaczyć.</u>
+          <u xml:id="u-369.1" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Nie ma sprzeciwu. Zdzisław Sipiera jest naszym przewodniczącym…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-370">
+          <u xml:id="u-370.0" who="#PoselZdzislawSipiera">Posłem sprawozdawcą.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-371">
+          <u xml:id="u-371.0" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">…posłem sprawozdawcą, jak najbardziej. Serdecznie dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-371.1" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Proszę państwa, na tym wyczerpaliśmy porządek dzienny posiedzenia. Zamykam posiedzenie.</u>
+        </div>
+      </body>
+    </text>
+  </TEI>
+</teiCorpus>
diff --git a/2019-2023/sejm/komisje/fpb/201923-sjm-fpbxx-00392-01/header.xml b/2019-2023/sejm/komisje/fpb/201923-sjm-fpbxx-00392-01/header.xml
new file mode 100644
index 0000000..5626023
--- /dev/null
+++ b/2019-2023/sejm/komisje/fpb/201923-sjm-fpbxx-00392-01/header.xml
@@ -0,0 +1,70 @@
+<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?>
+<teiHeader xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xml:id="PPC-201923-sjm-fpbxx-00392-01">
+  <fileDesc>
+    <titleStmt>
+      <title>Komisja Finansów Publicznych /nr 392/</title>
+    </titleStmt>
+    <publicationStmt>
+      <p>Prosimy o zapoznanie się z nagłówkiem korpusu (PPC_header.xml).</p>
+    </publicationStmt>
+    <sourceDesc>
+      <bibl>
+        <title>Komisja Finansów Publicznych /nr 392/</title>
+        <publisher>Kancelaria Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej</publisher>
+        <note type="system">III RP</note>
+        <note type="house">Sejm</note>
+        <note type="termNo">9</note>
+        <note type="type">Komisja</note>
+        <note type="sessionNo" target="#FPB">392</note>
+        <note type="part">1</note>
+        <date>2023-03-31</date>
+      </bibl>
+    </sourceDesc>
+  </fileDesc>
+  <profileDesc>
+    <particDesc>
+      <person xml:id="DyrektorDepartamentuBudzetuMinisterstwaRodzinyiPolitykiSpolecznejMariaKaluska" role="speaker">
+        <persName>Dyrektor Departamentu Budżetu Ministerstwa Rodziny i Polityki Społecznej Maria Kałuska</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="DyrektorNarodowegoInstytutuWolnosciCentrumRozwojuSpoleczenstwaObywatelskiegoWojciechKaczmarczyk" role="speaker">
+        <persName>Dyrektor Narodowego Instytutu Wolności – Centrum Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego Wojciech Kaczmarczyk</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="GlownaksiegowaNarodowegoInstytutuWolnosciCentrumRozwojuSpoleczenstwaObywatelskiegoAnetaSedzikowskaKonecka" role="speaker">
+        <persName>Główna księgowa Narodowego Instytutu Wolności – Centrum Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego Aneta Sędzikowska-Konecka</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="NaczelnikwydzialuwDepartamencieFinansowaniaSferyBudzetowejMinisterstwaFinansowMonikaBlaszczak" role="speaker">
+        <persName>Naczelnik wydziału w Departamencie Finansowania Sfery Budżetowej Ministerstwa Finansów Monika Błaszczak</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselDariuszRosati" role="speaker">
+        <persName>Poseł Dariusz Rosati</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselJanuszCichon" role="speaker">
+        <persName>Poseł Janusz Cichoń</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselJaroslawUrbaniak" role="speaker">
+        <persName>Poseł Jarosław Urbaniak</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselKrystynaSkowronska" role="speaker">
+        <persName>Poseł Krystyna Skowrońska</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak" role="speaker">
+        <persName>Przewodniczący poseł Andrzej Kosztowniak</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="SekretarzstanuwMinisterstwieRodzinyiPolitykiSpolecznejPawelWdowik" role="speaker">
+        <persName>Sekretarz stanu w Ministerstwie Rodziny i Polityki Społecznej Paweł Wdówik</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="SekretarzstanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiRyszardBartosik" role="speaker">
+        <persName>Sekretarz stanu w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi Ryszard Bartosik</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="ZastepcadyrektoraBiuraFinansowoKsiegowegoKrajowegoOsrodkaWsparciaRolnictwaMichalFogtman" role="speaker">
+        <persName>Zastępca dyrektora Biura Finansowo-Księgowego Krajowego Ośrodka Wsparcia  Rolnictwa Michał Fogtman</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="ZastepcadyrektoraNarodowegoInstytutuWolnosciCentrumRozwojuSpoleczenstwaObywatelskiegoPrzemyslawJaskiewicz" role="speaker">
+        <persName>Zastępca dyrektora Narodowego Instytutu Wolności – Centrum Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego Przemysław Jaśkiewicz</persName>
+      </person>
+      <org xml:id="FPB" role="committee">
+        <orgName>Komisja Finansów Publicznych</orgName>
+      </org>
+    </particDesc>
+  </profileDesc>
+</teiHeader>
diff --git a/2019-2023/sejm/komisje/fpb/201923-sjm-fpbxx-00392-01/text_structure.xml b/2019-2023/sejm/komisje/fpb/201923-sjm-fpbxx-00392-01/text_structure.xml
new file mode 100644
index 0000000..fbd1cc7
--- /dev/null
+++ b/2019-2023/sejm/komisje/fpb/201923-sjm-fpbxx-00392-01/text_structure.xml
@@ -0,0 +1,351 @@
+<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?>
+<teiCorpus xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
+  <xi:include href="PPC_header.xml"/>
+  <TEI>
+    <xi:include href="header.xml"/>
+    <text>
+      <body>
+        <div xml:id="div-1">
+          <u xml:id="u-1.0" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Dzień dobry. Witam państwa bardzo serdecznie na posiedzeniu Komisji Finansów.</u>
+          <u xml:id="u-1.1" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Na początku pozwolę sobie przywitać naszych gości. Witam bardzo serdecznie pana Pawła Wdówika – sekretarza stanu w Ministerstwie Rodziny i Polityki Społecznej. Dzień dobry, panie ministrze -witam serdecznie, pewnie wraz ze współpracownikami. Witam państwa bardzo gorąco. Witam pana ministra Ryszarda Bartosika – sekretarza stanu w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi. Dzień dobry, panie ministrze.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-2">
+          <u xml:id="u-2.0" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiRyszardBartosik">Dzień dobry.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-3">
+          <u xml:id="u-3.0" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Pan minister dzisiaj pracuje z nami zdalnie. Witam równie serdecznie Przemysława Jaśkiewicza – zastępcę dyrektora Narodowego Instytutu Wolności – Centrum Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego, wraz ze współpracownikami. Dzień dobry państwu. Witam panią Anetę Cieloch – dyrektor departamentu ministerstwa... Departamentu Finansów Strefy Budżetowej Ministerstwa Finansów. Witam państwa przybyłych na dzisiejszą Komisję. Witam również bardzo gorąco koleżanki i kolegów pracujących z nami dzisiaj zdalnie i oczywiście państwa obecnych na sali. Panów posłów, bo akurat jesteśmy dzisiaj w męskim gronie tutaj – na sali. Witam równie ciepło sekretariat. Szanowni państwo, witam bardzo serdecznie wszystkich państwa na dzisiejszej Komisji.</u>
+          <u xml:id="u-3.1" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Otwieram posiedzenie Komisji Finansów Publicznych.</u>
+          <u xml:id="u-3.2" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Porządek dzienny posiedzenia przewiduje, szanowni państwo, trzy punkty. Pierwszym z nich jest zaopiniowanie wniosku Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi w sprawie zmian w planie finansowym Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa na 2023 r., zaopiniowanie wniosku Dyrektora Narodowego Instytutu Wolności – Centrum Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego, w sprawie zmian w planie finansowym Narodowego Instytutu Wolności – Centrum Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego, na 2023 rok, to punkt drugi, zaś w punkcie trzecim będziemy opiniować wniosek Ministra Rozwoju... przepraszam, Rodziny i Polityki Społecznej w sprawie zmian w planie finansowym Funduszu Solidarnościowego na 2023 r.</u>
+          <u xml:id="u-3.3" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Informuję, że posiedzenie będzie prowadzone z wykorzystaniem środków komunikacji elektronicznej, umożliwiających porozumiewanie się na odległość. Informuję również, że zgłoszenia do zabierania głosu w dyskusji przez posłów należy wysyłać na adres email kfpb@sejm.gov.pl.</u>
+          <u xml:id="u-3.4" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Przystępujemy do sprawdzenia kworum. Szanowni państwo – i to uwaga do koleżanek i kolegów pracujących zdalnie – nie będziemy zamykać możliwości oddania głosu dla sprawdzenia kworum. W tym momencie otwieramy, żeby potwierdzić swoją obecność. Bardzo proszę o przyciśnięcie któregoś z przycisków, ewentualnie... Mamy kworum, tak? Sekretariat podaje informację, że mamy kworum. Tym samym, proszę państwa... ale mimo wszystko nie zamykamy póki co możliwości oddania głosu potwierdzającego obecność na dzisiejszej Komisji.</u>
+          <u xml:id="u-3.5" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Tym samym, szanowni państwo, jak już mamy kworum, pozwolę sobie przejść do realizacji porządku dziennego. Przystępujemy do realizacji pkt 1 porządku dziennego. Proszę o przedstawienie wniosku Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi w sprawie zmian w planie finansowym Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa na 2023 r. Panie ministrze, serdecznie proszę o wystąpienie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-4">
+          <u xml:id="u-4.0" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiRyszardBartosik">Szanowny panie przewodniczący, Wysoka Komisjo, szanowni państwo, wnoszę do Komisji Finansów Publicznych o przyjęcie zmian w planie finansowym Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa na rok 2023. Wnoszę o zwiększenie kosztów usług obcych w związku ze wzrostem cen usług związanych z utrzymaniem mienia, remontami mienia w zasobie, rozbiórkami i likwidacją obiektów w złym stanie technicznym, usuwaniem azbestu i dzikich wysypisk śmieci, a także o zwiększenie kosztów na podatki i opłaty, w związku z koniecznością uiszczenia opłat z tytułu wzrostu wartości nieruchomości oraz w związku ze wzrostem zapotrzebowania środków, w szczególności na usługi geodezyjne oraz opłaty planistyczne, i wzrostu zapotrzebowania na wykonanie podziałów geodezyjnych na potrzeby przygotowania nieruchomości do dzierżawy i sprzedaży w związku z wzrostem cen tych usług.</u>
+          <u xml:id="u-4.1" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiRyszardBartosik">Szanowny panie przewodniczący, Wysoka Komisjo, bardzo proszę o pozytywne zaopiniowanie tych zmian. Dziękuję bardzo za uwagę. Dokładne wyliczenia i kwestie związane ze zmianami przedstawione są Wysokiej Komisji na piśmie. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-5">
+          <u xml:id="u-5.0" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Bardzo dziękuję, rzeczywiście, potwierdzam, że te wyliczenia zostały zawarte we wniosku. Szanowni państwo, otwieram dyskusję w tym temacie. Czy są panie i panowie posłowie chętni do zabrania głosu? Bardzo proszę, Jarosław Urbaniak. Panie pośle, oddaję głos.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-6">
+          <u xml:id="u-6.0" who="#PoselJaroslawUrbaniak">Dziękuję, panie przewodniczący. Panie ministrze, ja bym chciał wyjaśnienia sformułowania. Nie wiem, czy to przejęzyczenie czy rzeczywiście coś jest na rzeczy, bo ta propozycja, którą rozpatrujemy, na zwiększenie podatków – pan minister się wyraził – od nieruchomości w związku ze zwiększeniem ich wartości. Póki co katastru w Polsce nie mamy. Ale jaka aktualizacja? Dzisiaj jest ostatni dzień marca, ludzie. Nie, nie. Bardzo proszę o wyjaśnienie. To jest prawie 50%. Z 45 podnosimy na 69. To są potężne pieniądze w pozycji „wzrost podatków”. Jedyną procentową wartością jest wartość... procent od budowli, taki jedyny podatek, który nie jest podawany stawkowo, więc tego nie da się wytłumaczyć aktualizacją. Pan minister się wyraził „w związku ze zwiększeniem wartości nieruchomości”. To więc nie w tym kraju, póki co.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-7">
+          <u xml:id="u-7.0" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Panie ministrze, w takim razie3 bardzo proszę o odniesienie się do tego pytania.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-8">
+          <u xml:id="u-8.0" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiRyszardBartosik">Panie przewodniczący, są ze mną przedstawiciele Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa i proszę o przekazanie im głosu i wyjaśnienie tej szczegółowej kwestii przez przedstawiciela Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-9">
+          <u xml:id="u-9.0" who="#ZastepcadyrektoraBiuraFinansowoKsiegowegoKrajowegoOsrodkaWsparciaRolnictwaMichalFogtman">Dzień dobry, Michał Fogtman, zastępca Biuro Finansowo-Księgowego w Krajowym Ośrodku Wsparcia Rolnictwa.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-10">
+          <u xml:id="u-10.0" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Przepraszam, mam gorącą prośbę do pana, aby może mikrofon odrobinę zbliżyć do siebie, żeby się wszyscy słyszeli, dobrze? Gorąco proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-11">
+          <u xml:id="u-11.0" who="#ZastepcadyrektoraBiuraFinansowoKsiegowegoKrajowegoOsrodkaWsparciaRolnictwaMichalFogtman">Dzień dobry. Michał Fogtman, zastępca dyrektora Biura Finansowo-Księgowego w Krajowym Ośrodku Wsparcia Rolnictwa. Zmiana w planie, jeśli chodzi o wzrost z tytułu podatków i opłat, dotyczy konkretnej sprawy – dotyczy decyzji prezydenta miasta Opola z 23 lutego 2023 r., ustalającego w dwóch kwotach: w kwocie 12 046 955 zł 10 gr i 7 797 065 zł i 10 gr na skutek zbycia przez Krajowy Ośrodek Wsparcia nieruchomości w marcu 2022 r., na mocy umowy sprzedaży ustalającej jednorazowo... prezydent miasta Opola ustala jednorazową opłatę w wysokości wymienionych przeze mnie kwot z tytułu wzrostu wartości tych nieruchomości. Oddział terenowy Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa w Opolu złożył odwołanie od tej decyzji, ale w przypadku nieuwzględnienia tego odwołania prawdopodobnie w terminie 7 dni będziemy zobowiązani być gotowi uiścić tę opłatę w tych wymienionych przeze mnie kwotach 12 i 7,8 mln zł, w zaokrągleniu około 20 mln zł. Jest to decyzja administracyjna prezydenta miasta Opole. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-12">
+          <u xml:id="u-12.0" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Bardzo dziękuję, czy to wyjaśnienie... Rozumiem, że nie ma dalszych pytań co do...</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-13">
+          <u xml:id="u-13.0" who="#PoselKrystynaSkowronska">Tak, ale…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-14">
+          <u xml:id="u-14.0" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Jest pani przewodnicząca Krystyna Skowrońska. Rozumiem, że chce pani zabrać głos.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-15">
+          <u xml:id="u-15.0" who="#PoselKrystynaSkowronska">Chodzi o jakieś kłopoty. Mówimy o…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-16">
+          <u xml:id="u-16.0" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Bardzo proszę, pani przewodnicząca.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-17">
+          <u xml:id="u-17.0" who="#PoselKrystynaSkowronska">Mówimy o Zasobie Własności Rolnej Skarbu Państwa i o tym wniosku, który wskazuje, że państwo chcecie… Raz jeszcze proszę uprzejmie przypomnieć, to dotyczy tych  600 tys., tak?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-18">
+          <u xml:id="u-18.0" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Panie przewodnicząca, może w takim razie pan minister...</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-19">
+          <u xml:id="u-19.0" who="#PoselKrystynaSkowronska">Mamy kłopot, bo...</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-20">
+          <u xml:id="u-20.0" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Proszę o powtórzenie pytania, bo słyszymy prawdę mówiąc... ten sygnał nie dociera.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-21">
+          <u xml:id="u-21.0" who="#PoselKrystynaSkowronska">… poprosić o powtórzenie wniosku poprosić.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-22">
+          <u xml:id="u-22.0" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Jeszcze raz, o co, przepraszam?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-23">
+          <u xml:id="u-23.0" who="#PoselKrystynaSkowronska">O powtórzenie wniosku.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-24">
+          <u xml:id="u-24.0" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Panie ministrze, czy jeszcze raz może pan odrobinę przybliżyć wniosek dla pani przewodniczącej, bo myślę, że chyba były problemy jakieś na łączach, dobrze? Bardzo więc gorąco pana proszę o przybliżenie pokrótce jeszcze raz.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-25">
+          <u xml:id="u-25.0" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiRyszardBartosik">Dobrze. Szanowni państwo, odczytam raz jeszcze cały wniosek. Wnosimy o zwiększenie kosztów usług obcych w związku ze wzrostem cen usług związanych z utrzymaniem mienia, remontami mienia w zasobie, rozbiórkami i likwidacją obiektów w złym stanie technicznym, usuwaniem azbestu i dzikich wysypisk śmieci, zwiększenia kosztów na podatki i opłaty w związku z koniecznością uiszczenia opłat z tytułu wzrostu wartości nieruchomości, wzrostu zapotrzebowania środków, w szczególności na usługi geodezyjne oraz opłaty planistyczne, wzrostu zapotrzebowania na wykonanie podziałów geodezyjnych na potrzeby przygotowania nieruchomości do dzierżawy i sprzedaży w związku z wzrostem cen tych usług. To jest nasz wniosek. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-26">
+          <u xml:id="u-26.0" who="#PoselKrystynaSkowronska">Łączna kwota?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-27">
+          <u xml:id="u-27.0" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Pani przewodnicząca, mamy we wniosku wpisaną tę kwotę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-28">
+          <u xml:id="u-28.0" who="#PoselKrystynaSkowronska">Jasne, cudnie. A tego państwo nie wiedzieli wcześniej, panie ministrze?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-29">
+          <u xml:id="u-29.0" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Czego?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-30">
+          <u xml:id="u-30.0" who="#PoselKrystynaSkowronska">Że takie pieniądze będą wam potrzebne?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-31">
+          <u xml:id="u-31.0" who="#ZastepcadyrektoraBiuraFinansowoKsiegowegoKrajowegoOsrodkaWsparciaRolnictwaMichalFogtman">Decyzja prezydent miasta Opola, ustalająca opłatę adiacencką jest z 23 lutego 2023 r.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-32">
+          <u xml:id="u-32.0" who="#PoselKrystynaSkowronska">Dobra, wycofuję pytanie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-33">
+          <u xml:id="u-33.0" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Dziękuję serdecznie. Ja przypomnę, szanowni państwo, że samorządy są zobligowane bodajże na podstawie ustawy o nieruchomościach do przeszacowywania wartości nieruchomości, które są w użytkowaniu wieczystym, ewentualnie są ich własnością, a w przypadku zbycia musiałoby dojść zapewne do wyceny tego majątku, więc tym samym doszło do przeszacowania. Zdarzało nam się w samorządach, że nie robiliśmy tego długimi latami, a później mieliśmy z tego tytułu różnego rodzaju mniej albo bardziej nieprzyjemne sytuacje. Tak, zostawmy tę... Tak, rzeczywiście tak bywało, proszę państwa. Pan wojewoda bardzo dobrze o tym wspomniał. Na Mazowszu zdarzały się sytuację przeszacowania o 2000%. Bodajże nawet to pan wojewoda mi to wysłał swego czasu. Więc dziękuję serdecznie za przypomnienie tego. Proszę państwa, czy są jeszcze jakieś pytania w odniesieniu do tego wniosku?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-34">
+          <u xml:id="u-34.0" who="#PoselJaroslawUrbaniak">Panie przewodniczący, jak już tak drążymy i mamy tę decyzję prezydenta Opola w sumie na 20 mln, to warto zapytać o to, skąd jeszcze te 4, bo to nadal jest wysoki procent wzrostu? Byliśmy przy ponad pięćdziesięcioprocentowym wzroście tej pozycji w planie finansowym, więc te 4 to jednak nadal jest około 10%.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-35">
+          <u xml:id="u-35.0" who="#ZastepcadyrektoraBiuraFinansowoKsiegowegoKrajowegoOsrodkaWsparciaRolnictwaMichalFogtman">Mamy jeszcze na 4 mln – oddział w Poznaniu – również opłatę adiacencką.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-36">
+          <u xml:id="u-36.0" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Dziękujemy serdecznie. W takim razie wyjaśniły nam się na pewno wszystkie wątpliwości. Proszę państwa, tym samym...</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-37">
+          <u xml:id="u-37.0" who="#PoselJaroslawUrbaniak">Tak, ale uwaga pani przewodniczącej Skowrońskiej... Nie można od razu powiedzieć? Trzeba dojść? Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-38">
+          <u xml:id="u-38.0" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Bardzo proszę, panie pośle. Szanowni państwo, pozwolę sobie przedstawić państwu treść propozycji opinii z druku nr 265 Komisji Finansów Publicznych do Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi w sprawie zmiany w planie finansowym Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa, uchwalonej na posiedzeniu w dniu 31 marca 2023 r.</u>
+          <u xml:id="u-38.1" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">„Komisja Finansów Publicznych na posiedzeniu w dniu 31 marca 2023 r. rozpatrzyła wniosek Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 21 marca 2020 r., dotyczący zmian w planie finansowym Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa na 2023 r. Komisja Finansów Publicznych pozytywnie opiniuje propozycje zmiany planu finansowego Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa na 2023 r., przedstawione we wniosku”.</u>
+          <u xml:id="u-38.2" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Czy są, szanowni państwo, uwagi do takiej propozycji treści opinii? Nie widzę.</u>
+          <u xml:id="u-38.3" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Tym samym uważam opinię 265 za przyjętą.</u>
+          <u xml:id="u-38.4" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Przechodzimy, proszę państwa, do pkt 2 porządku dziennego. Bardzo proszę o przedstawienie przez dyrektora Narodowego Instytutu Wolności – Centrum Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego, treści wniosku. Bardzo proszę, panie dyrektorze.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-39">
+          <u xml:id="u-39.0" who="#ZastepcadyrektoraNarodowegoInstytutuWolnosciCentrumRozwojuSpoleczenstwaObywatelskiegoPrzemyslawJaskiewicz">Dzień dobry państwu. Chciałbym przedstawić propozycję zmian w planie finansowym Narodowego Instytutu Wolności. Jedna to jest dodanie w przychodach kwoty 600 tys. zł, to jest kwota na realizację zadania dodatkowego – zadania, które zostało nam powierzone, czyli organizacja konkursu First to Help. To jest konkurs, który ma na celu uhonorowanie wolontariackiego wysiłku w zeszłym roku – pomocy dla uchodźców z Ukrainy, pomocy dla samej Ukrainy. Będzie to konkurs na prace tekstowe, fotograficzne i filmowe, który chcemy przeprowadzić w tym roku. I druga pozycja to jest wpisanie do planu finansowego zwiększenia kwoty o 15 mln na inwestycję na ulicy Parkowej, w nowej siedzibie... na nową siedzibę Narodowego Instytutu Wolności. Oprócz tego są przesunięcia wewnętrzne pomiędzy pozycjami planu finansowego, które nie zwiększają i nie zmniejszają tego planu. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-40">
+          <u xml:id="u-40.0" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Bardzo dziękuję, panie dyrektorze. Szanowni państwo otwieram dyskusję w tym punkcie. Czy są pytania?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-41">
+          <u xml:id="u-41.0" who="#PoselKrystynaSkowronska">Ja mam...</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-42">
+          <u xml:id="u-42.0" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">W takim razie pozwolę sobie najpierw oddać głos panu posłowi. Panie profesorze, bardzo proszę. Później pani przewodnicząca i pan przewodniczący. W tej kolejności, dobrze? Jeżeli mogę zaproponować...</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-43">
+          <u xml:id="u-43.0" who="#PoselDariuszRosati">Dziękuję, panie przewodniczący. Chciałem zapytać o opinię Ministerstwa Finansów, bo tutaj mamy mowę o tym, że... jest mowa o tym, że o 15 mln zostanie zwiększona dotacja. Chciałbym wiedzieć, z jakiej pozycji pan minister finansów wesprze Narodowy Instytut. I po drugie, chciałbym również zapytać, skąd wzięła się ta potrzeba, czy po prostu zmieniono plan inwestycji w ostatnim czasie, że ten kosztorys się zwiększy o 15 mln, czy po prostu państwo, jakby planując wydatki na bieżący rok, oszacowali te koszty zbyt nisko i teraz zachodzi potrzeba, aby je zwiększyć. Chciałbym więc poprosić o wyjaśnienie tego, dlaczego mamy do czynienia ze wzrostem o 15 mln inwestycji na kompleksową adaptację budynku hotelowego. Nie wiem, czy mamy kogoś z Ministerstwa Finansów, bo… Jest, tak? Bo chciałbym, aby jakby wyjaśnienie tej dodatkowej dotacji umiejscowić w kontekście działań oszczędnościowych Ministerstwa Finansów. Z tego co wiem, premier wezwał wszystkie resorty do oszczędności. Pan minister finansów jest oczywiście... pani minister finansów jest odpowiedzialna za realizację tego zadania, więc bardzo proszę o informację w tym zakresie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-44">
+          <u xml:id="u-44.0" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Bardzo dziękuję. Poproszę w takim razie jeszcze – myślę, że jak przedstawiciel ministerstwa odpowie na to pytanie – o dalszą część pytań. Myślę, że wtedy zbiorczo będzie łatwiej odpowiedzieć. Pani przewodnicząca Krystyna Skowrońska i poproszę pana przewodniczącego Janusza Cichonia. W tej kolejności. Proszę bardzo, oddaję głos.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-45">
+          <u xml:id="u-45.0" who="#PoselKrystynaSkowronska">Po tym głosie dołączam się do tych pytań.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-46">
+          <u xml:id="u-46.0" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Dziękuję. Panie przewodniczący, w takim razie oddaję panu głos już w tym momencie. Bardzo proszę, Janusz Cichoń.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-47">
+          <u xml:id="u-47.0" who="#PoselJanuszCichon">Szanowny panie przewodniczący, Wysoka Komisjo, ja jakby w tym samym wątku. Mam pytanie, stąd wziął się ten hotel w zasobach Instytutu, kto go przekazał, czy przekazał nieodpłatnie, a jeśli wiązało się to z zapłatą, to skąd Instytut wziął pieniądze na zakup? Poza tym pytaniem, skąd 15 mln teraz, skąd środki wcześniej na to zadanie? Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-48">
+          <u xml:id="u-48.0" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Bardzo dziękuję, panie przewodniczący. Jeszcze pan poseł Jarosław Urbaniak. Oddaję głos, bardzo proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-49">
+          <u xml:id="u-49.0" who="#PoselJaroslawUrbaniak">Dziękuję bardzo, panie przewodniczący. Wysoka Komisjo, pytania o lokalizację. Czy tu chodzi o ten hotel, który znajduje się obok rządowej, tak zwanej siedziby oficjalnej Premiera Rzeczypospolitej? To po pierwsze. Od kiedy jest własnością Narodowego Instytutu Wolności? To by mnie bardzo interesowało. Na jaką kwotę była transakcja? To po drugie. Najważniejsze pytanie to jest, po co? Jaki jest cel w ogóle czegoś takiego? Narodowy Instytut Wolności teraz będzie się bawił? To jest taka lokalizacja, że głowa mała. Ci, co znają Warszawę, to... To nie jest willa plus. To jest willa plus plus. Taki duży plus. I główna uwaga, podobna do tego konkursu, bo tutaj używa się sformułowania, że Instytut ma nowe... zlecono mu nowe zadanie. Jak ja widzę takie sytuacje w momencie, w którym w Polsce jest drożyzna, inflacja szaleje, państwo powinno oszczędzać jako pierwsze i dawać przykład, zamiast wydawać na pomoc, wydajemy na konkurs, kto najlepiej pomaga… W gospodarnych państwach dyplomy drukuje się za parę złotych, a nie wydaje 600 tys. zł na ogólnokrajowy konkurs, kto w zeszłym roku najlepiej pomagał Ukraińcom. Polacy, to ja już odpowiem, tylko trudno będzie znaleźć tego, kto ma ten konkurs wygrać. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-50">
+          <u xml:id="u-50.0" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Bardzo dziękuję za to pytanie i za tę ocenę. Poproszę w takim razie przedstawiciela Instytutu i panią... państwa, przepraszam gorąco, z Ministerstwa Finansów o odniesienie się do tych pytań.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-51">
+          <u xml:id="u-51.0" who="#ZastepcadyrektoraNarodowegoInstytutuWolnosciCentrumRozwojuSpoleczenstwaObywatelskiegoPrzemyslawJaskiewicz">W takim razie przekażę… Jeżeli chodzi o sprawy nieruchomości, to przekażę głos pani Anecie Sędzikowskiej-Koneckiej, naszej głównej księgowej, bo jest lepiej zorientowana w tych sprawach, więc przekazuję głos.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-52">
+          <u xml:id="u-52.0" who="#GlownaksiegowaNarodowegoInstytutuWolnosciCentrumRozwojuSpoleczenstwaObywatelskiegoAnetaSedzikowskaKonecka">Dzień dobry państwu. Panie przewodniczący, szanowni państwo, decyzja odnośnie adaptacji budynku hotelowego została podjęta już w roku 2019, że budynek ma być przeznaczony na siedzibę Narodowego Instytutu Wolności. W roku 2019 były zaplanowane środki na ten cel, jednakże cała procedura, szacowanie, całe postępowanie zamówień publicznych, procedury odnośnie – my wynajmujemy, dzierżawimy teraz ten budynek – to był długotrwały proces. Dopiero w tym roku zakończono postępowanie zamówień publicznych. Wygrała jedna z firm, która przystąpiła do przetargu. Nie podpisaliśmy jeszcze umowy i dlatego wnioskujemy o zwiększenie tych środków. Cała inwestycja jest zaplanowana na około 30 mln. Będzie trwała do roku 2025. Wtedy planowane jest zakończenie tej inwestycji. Środki, tak jak były wcześniej... Wcześniej środki były zarezerwowane w budżecie państwa w rezerwie ogólnej. Z roku na rok po prostu one były niewykorzystywane i w roku np. 2020, 2021 nie były wpisane w planie finansowym Narodowego Instytutu Wolności. W związku z wyborem wykonawcy teraz jesteśmy zobowiązani podpisać umowę i mieć zabezpieczone środki w planie finansowym. Czyli to nie jest decyzja Narodowego Instytutu Wolności, tylko wcześniej została podjęta decyzja przez władze nadzorujące, że ta siedziba będzie wykorzystana, ten budynek będzie wykorzystany na siedzibę Narodowego Instytutu Wolności.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-53">
+          <u xml:id="u-53.0" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Dziękuję, jeszcze pan dyrektor. Później pozwolę sobie oddać głos panu posłowi.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-54">
+          <u xml:id="u-54.0" who="#ZastepcadyrektoraNarodowegoInstytutuWolnosciCentrumRozwojuSpoleczenstwaObywatelskiegoPrzemyslawJaskiewicz">Tak, jeszcze kwestia samego konkursu. Zeszły rok i, mam nadzieję, następne lata będą wielkim ożywieniem wolontariackim, Konkurs ma na celu nie tylko dać komuś nagrodę za to, że był wolontariuszem, bo to nie w tym kierunku idzie konkurs, natomiast chodzi o pokazanie, po pierwsze, tego całego wielkiego wysiłku poprzez zarówno zebranie relacji pisemnych, jak i fotografii, które na pewno wiele osób robiło, jak i filmów. Jednym z zadań w ogóle Narodowego Instytutu Wolności, jednym z programów, który obsługuje, jest Korpus Solidarności, czyli program wspierania wolontariatu długoterminowego, więc właśnie promowanie takich postaw wolontariackich, takiej postawy, jaka pojawiła się w zeszłym roku, jak najbardziej mieści się w zadaniach instytutu. Natomiast sam konkurs... pomysł pojawił się w tym roku, został nam zlecony i na to zostały przeznaczone środki w postaci 600 tys. zł. W związku z tym stąd nasza prośba o uwzględnienie tego w planie finansowym, zarówno po stronie przychodów, jak i kosztów. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-55">
+          <u xml:id="u-55.0" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Bardzo dziękuję. Czy przedstawiciel Ministerstwa Finansów zechce jeszcze uzupełnić wypowiedź, bo pytanie było również do państwa?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-56">
+          <u xml:id="u-56.0" who="#NaczelnikwydzialuwDepartamencieFinansowaniaSferyBudzetowejMinisterstwaFinansowMonikaBlaszczak">Dzień dobry, z tej strony Ministerstwo Finansów – Monika Błaszczak.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-57">
+          <u xml:id="u-57.0" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Dzień dobry. Witamy serdecznie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-58">
+          <u xml:id="u-58.0" who="#NaczelnikwydzialuwDepartamencieFinansowaniaSferyBudzetowejMinisterstwaFinansowMonikaBlaszczak">Możemy tylko uzupełnić wypowiedź pana dyrektora w tym zakresie, że w kwestii tych pieniążków padło pytanie, z jakiej rezerwy celowej zostały przyznane te pieniądze – 15 mln, na kompleksową adaptację budynku. Były to środki z pozycji 49. To była konsekwencja wydanego wcześniej, 23 września 2022 r. zapewnienia finansowania tej inwestycji. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-59">
+          <u xml:id="u-59.0" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Dziękuję bardzo. Czy jeszcze? Bardzo proszę pan poseł Dariusz Rosati.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-60">
+          <u xml:id="u-60.0" who="#PoselDariuszRosati">Dziękuję bardzo. Po pierwsze, szczerze powiem, że nie bardzo rozumiem. Jeżeli od kilku lat jest planowana inwestycja – za chwilę przejdę do tego, czy ona w ogóle jest potrzebna – ale jeżeli jest planowana, to ciągle nie bardzo rozumiem, dlaczego trzeba sięgać do rezerwy, żeby sfinansować ten element. Prosiłbym więc może jeszcze o wyjaśnienie – właśnie w kontekście tych działań oszczędnościowych, bo sytuacja budżetu nie jest za dobra. Wszyscy to wiemy, tymczasem są coraz to nowe wydatki, coraz to nowe obietnice i dobrze byłoby widzieć ten wydatek w kontekście ogólnej sytuacji budżetu.</u>
+          <u xml:id="u-60.1" who="#PoselDariuszRosati">Ale mam pytanie również do państwa z Narodowego Instytutu Wolności, bo mamy do czynienia, ja rozumiem, z adaptacją dużego budynku. To jest duży budynek, to jest były hotel i jak rozumiem, teraz będzie zajęty przez urzędników Narodowego Instytutu Wolności. Mam takie pytanie. Czy to nie jest... Czy budowa, inwestycja w remont takiej siedziby, to nie jest jakaś rozrzutność, panie dyrektorze? Jak wygląda stan, jeśli chodzi o zatrudnienie w Instytucie? W jakim lokalu do tej pory państwo się mieściliście? Jak można porównać ten obecny lokal, czy też obecną siedzibę Instytutu z tą, która będzie przyznana? Ja po prostu mam wrażenie, że jakby kubatura tego budynku, o ile dobrze go kojarzę, przy ulicy Belwederskiej jest dość spora i powiem, jestem zaskoczony, że teraz ten budynek w całości będzie służył Narodowemu Instytutowi Wolności. Gdyby więc mógł pan przynajmniej w kilku słowach nam uzasadnić to, że Instytut potrzebuje tak dużej siedziby, bo to jest instytucja, która ma wielu zatrudnionych, nie wiem, czy tam będą się odbywać jakieś szczególne akcje. Chcielibyśmy usłyszeć uzasadnienie tego, że Instytut ma się mieścić teraz w bardzo dużym obiekcie w bardzo atrakcyjnym miejscu Warszawy.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-61">
+          <u xml:id="u-61.0" who="#PoselKrystynaSkowronska">Ja mam jeszcze pytanie, panie przewodniczący.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-62">
+          <u xml:id="u-62.0" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Bardzo proszę, pani przewodnicząca.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-63">
+          <u xml:id="u-63.0" who="#PoselKrystynaSkowronska">Moje pytanie jest następujące, kontynuując wystąpienie pana posła Rosatiego, ile w ostatnich latach wydano środków na wydatki inwestycyjne dla tej lokalizacji, dla Instytutu? Jakie łączne w okresie 7 lat były wydatki z budżetu na inwestycje w tę lokalizację? Łączne środki.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-64">
+          <u xml:id="u-64.0" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Bardzo dziękuję. Czy w takim razie.. Jeszcze pan poseł, bardzo proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-65">
+          <u xml:id="u-65.0" who="#PoselJaroslawUrbaniak">Panie przewodniczący, dwukrotnie pojawiło się sformułowanie „konsekwencje wcześniej podjętych decyzji”. Ja nie po to pytam o to, żeby się dowiedzieć, że jakieś decyzje były wcześniej i to nie my, to ktoś wcześniej podjął decyzję. Kto w takim razie wcześniej podjął decyzję? Jeśli dobrze zrozumiałem panią, to ten budynek nie jest własnością Narodowego Instytutu Wolności. Pani w pewnym momencie użyła sformułowania, że jest dzierżawiony. Mam rozumieć, że wydajemy 30 mln publicznych pieniędzy na kapitalny remont obcej nieruchomości? O to pytałem. Zresztą pan profesor Rosati też o to pytał. Kiedy ten budynek znalazł się we władaniu Narodowego Instytutu Wolności, na jakich zasadach i ile to kosztowało? Odpowiedzi nie ma. Usłyszeliśmy tylko, że podjęto decyzję w 2019 r., ale kto podjął, jaką decyzję, za ile... My o to pytamy, a nie, że w 2019... Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-66">
+          <u xml:id="u-66.0" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Bardzo dziękuję. Bardzo proszę... Witam serdecznie pana dyrektora Wojciecha Kaczmarczyka. Witam, panie dyrektorze. Nie wiem, czy pan, czy współpracownicy? Proszę o odniesienie się.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-67">
+          <u xml:id="u-67.0" who="#DyrektorNarodowegoInstytutuWolnosciCentrumRozwojuSpoleczenstwaObywatelskiegoWojciechKaczmarczyk">Bardzo dziękuję, przepraszam za spóźnienie, ale samolot się spóźnił. Szanowni państwo, odpowiadam na pytanie pani poseł. Wcześniejsze wydatki na tę inwestycje zamknęły się kwotą 250 tys. zł. To jest cała obsługa projektowa i inwestorska. Jeśli chodzi o stan prawny tej nieruchomości, ona jest we własności Skarbu Państwa, jest zarządzana przez Kancelarię Prezesa Rady Ministrów, Centrum Obsługi Administracji Rządowej.</u>
+          <u xml:id="u-67.1" who="#DyrektorNarodowegoInstytutuWolnosciCentrumRozwojuSpoleczenstwaObywatelskiegoWojciechKaczmarczyk">Narodowy Instytut Wolności wynajmuje ten budynek na 25 lat i to nie jest tak, że to jest jakieś marnotrawstwo publicznych pieniędzy, że to jest jakieś wyprowadzanie publicznych pieniędzy, ponieważ ten budynek pozostanie w majątku Skarbu Państwa, natomiast trzeba mieć też tę świadomość, że ten budynek od kilkunastu lat po prostu stoi pusty i niszczeje, nic się tam nie dzieje, on jest w ogóle niezagospodarowany. Decyzję o przekazaniu tego budynku Narodowemu Instytutowi Wolności na wniosek pana premiera Glińskiego podjął pan premier Mateusz Morawiecki, zgodnie zresztą z zapisami ustawy o Narodowym Instytucie Wolności, która mówi o tym, że Prezes Rady Ministrów wyposaży Narodowy Instytut w siedzibę. W tej chwili Instytut mieści się w wynajmowanych pomieszczeniach. Wynajmujemy około 1500 m² powierzchni biurowej i to jest taka powierzchnia, która przy zatrudnieniu około – w tej chwili – sześćdziesięciu kilku osób to jest stan, w którym my się już właściwie dusimy. To jest stan, w którym bardzo trudno posadzić jakiegoś dodatkowego pracownika czy też na przykład zrobić miejsce do pracy dla wolontariuszy, którzy też często pomagają Narodowemu Instytutowi Wolności w realizacji zadań statutowych, czy na przykład osobom, które przyjmujemy na staże czy na praktyki.</u>
+          <u xml:id="u-67.2" who="#DyrektorNarodowegoInstytutuWolnosciCentrumRozwojuSpoleczenstwaObywatelskiegoWojciechKaczmarczyk">Budynek przy ulicy Parkowej, czy właściwie przy Belwederskiej, będzie miał powierzchnię dwukrotnie większą. Ten budynek jest obliczony na około 100 miejsc do pracy, ale również trzeba mieć na uwadze to, że w tym budynku będzie duża sala konferencyjna na 150, ponad 150 miejsc oraz dwie mniejsze sale seminaryjne. I ta przestrzeń zgodnie z zamysłem pana premiera Glińskiego, będzie służyła organizacjom pozarządowym do tego, aby organizacje pozarządowe miały się gdzie spotykać w Warszawie. To jest bardzo częsty, niestety, problem taki, że organizacje, które chcą przyjechać do Warszawy po to, żeby zorganizować jakieś spotkanie, czy to jakiejś federacji czy to porozumienia organizacji pozarządowych, czy spotkać się z administracją publiczną, czy spotkać się we własnym gronie, czy żeby zorganizować jakąś konferencję, forum, często muszą za duże pieniądze na wolnym rynku wynajmować powierzchnię. Ta powierzchnia ma służyć działalności organizacji pozarządowych i temu, aby organizacje pozarządowe miały się gdzie spotykać, miały gdzie realizować również tę część swojej misji polegającej na debacie wewnątrzsektorowej. Nie jest to więc również powierzchnia, która jest obliczona jakoś z dużym zapasem, tym bardziej, że plany zatrudnienia Instytutu są takie, że zatrudnienie ma wzrastać wraz z nowymi zadaniami, podkreślam, wraz z nowymi zadaniami.</u>
+          <u xml:id="u-67.3" who="#DyrektorNarodowegoInstytutuWolnosciCentrumRozwojuSpoleczenstwaObywatelskiegoWojciechKaczmarczyk">W tym roku przygotowywany jest kolejny program rządowy do realizacji. Zresztą środki na realizację tego programu są wpisane do planu Narodowego Instytutu Wolności. To jest program wspierania działalności międzynarodowych organizacji pozarządowych. Przygotowujemy się również do uruchomienia schematu grantowego na profesjonalizację wolontariatu, organizacji pozarządowych w Polsce. W ramach tego programu, do końca roku 2030 około 700 polskich organizacji pozarządowych otrzyma środki na sprofesjonalizowanie wolontariatu w taki sposób, aby organizacje te miały w swoich zasobach przynajmniej dwudziestoosobowe zespoły stałych wolontariuszy, czyli takich wolontariuszy, z których można na co dzień skorzystać, którym można na co dzień przekazać jakieś zadanie do realizacji. Ta wielka siła, wielka pasja, wielka energia wolontariuszy, która się ujawniła w szczególności w ubiegłym roku podczas z pierwszych tygodni, pierwszej miesięcy wojny w Ukrainie, ona pokazała również to, że zasoby organizacji pozarządowych, zasoby wolontariackie organizacji pozarządowych są słabe w tym sensie, że ci wolontariusze musieli bardzo szybko wracać czy to do szkół, czy to miejsc pracy, czy na uczelnię. Słysząc ten głos pana posła, to nie jest wysyłanie wolontariuszy w kamasze, panie pośle, tylko to jest wykorzystanie energii pracy wolontariuszy do zadań pomocniczych takich, jak w ubiegłym roku, kiedy wolontariusze nie poszli w kamasze, tylko z własnej woli pojechali na granice, na dworce kolejowe, do miejsc relokacji uchodźców i wspólnie z funkcjonariuszami Straży Granicznej, z żołnierzami Wojsk Obrony Terytorialnej, z funkcjonariuszami policji, strażakami, służbami ratunkowymi, także innymi osobami, które z własnej nieprzymuszonej woli, z dobrej woli pomagały ludziom w potrzebie, ci wolontariusze również się tym zajmowali.</u>
+          <u xml:id="u-67.4" who="#DyrektorNarodowegoInstytutuWolnosciCentrumRozwojuSpoleczenstwaObywatelskiegoWojciechKaczmarczyk">Temu ma służyć między innymi kolejny program wspierania rozwoju społeczeństwa obywatelskiego i po to, żeby te programy obsługiwać, żeby móc w sposób merytorycznie uzasadniony, dobrze, profesjonalnie przekazywać środki organizacjom pozarządowym, potrzebne są również zasoby ludzkie w Narodowym Instytucie Wolności, także zasoby takie materialne, jak odpowiedniej wielkości siedziba i miejsce do spotkań dla organizacji pozarządowych.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-68">
+          <u xml:id="u-68.0" who="#PoselKrystynaSkowronska">Poproszę jeszcze o głos, jeżeli przewodniczący pozwoli.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-69">
+          <u xml:id="u-69.0" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Dziękuję bardzo, panie dyrektorze. Pani przewodnicząca Krystyna Skowrońska, bardzo proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-70">
+          <u xml:id="u-70.0" who="#PoselKrystynaSkowronska">Uzasadnienie długie, ale rzeczywistość w sprawie przyznawania grantów każdorazowo pokazuje, jak państwo próbujecie swoimi… wcale nie na taki wolontariat, o którym mówimy w niektórych działaniach. Myślę, że dodatkowe osoby, ale sposób dzielenia przez państwa, przez wszystkie instytucje, które zajmują się grantami, niestety nie jest transparentny. Dajecie swoim i wcale nie na działania, o których dzisiaj tak szczytnie mówicie. My byśmy chcieli, żeby tak było. Głosujmy, bo jednak mimo wszystko nie było pieniędzy i przypomnę państwu z Komisji Finansów Publicznych, nie było pieniędzy na remont, jak wcześniej mówimy o remontach, siedziby Rzecznika Praw Obywatelskich, która też jest własnością publiczną. Przecież państwo byli przeciw. Głosujmy, bo dzisiaj wszystkie działania dotyczące rozdziału grantów pokazują, że są dla swoich i wcale nie na cele, o jakich państwo mówicie- na taki od serca, za wolontariat – tylko na działania, które niestety nie przynoszą chluby organizacjom wolontariackim.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-71">
+          <u xml:id="u-71.0" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Bardzo dziękuję, pani przewodnicząca. Rozumiem… Traktuję to jako wniosek formalny. Tak, bardzo proszę, panie dyrektorze.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-72">
+          <u xml:id="u-72.0" who="#DyrektorNarodowegoInstytutuWolnosciCentrumRozwojuSpoleczenstwaObywatelskiegoWojciechKaczmarczyk">Panie przewodniczący, szanowni państwo, jeszcze jedno zdanie do tego, co pani poseł powiedziała. Rzeczywiście od szeregu tygodni niektóre stacje telewizyjne czy radiowe czy media elektroniczne publikują dość niewybredne ataki wobec Narodowego Instytutu Wolności, zarzucając mu niewłaściwe, nie wiem, stosowanie procedur czy dzielenie pieniędzy. Przed ponad miesiącem zwróciliśmy się do pani Róży Rzeplińskiej, która również takie zarzuty sformułowała w przestrzeni publicznej, która jest prezesem Stowarzyszenia 61 i która twierdziła – nie wiem, na jakich zasadach – że organizacje tak zwane – również nie wiem, jakie jest kryterium – związane z PiS mają 40% szans na dotacje, a 11% szans na dotacje w NIW-ie mają organizacje niezwiązane z PiS. Poprosiliśmy panią Różę Rzeplińską o przekazanie jakichkolwiek wyliczeń, analiz, raportów na ten temat. Od ponad miesiąca nie otrzymaliśmy takich wyliczeń, takich raportów. To wszystko są fejki medialne. Przekazujemy dzisiaj do pani Róży Rzeplińskiej, do Stowarzyszenia 61 wniosek o niezwłoczne ujawnienie tego rodzaju raportów, ponieważ one są po prostu fałszywe. Nie ma takich raportów. A jeśli te raporty czy takie analizy nie zostaną przekazane, wystąpimy przeciwko pani Róży Rzeplińskiej na drogę prawną. Tak nie można postępować, że na podstawie nie wiadomo czego formułuje się w przestrzeni publicznej tezy, które są krzywdzące i które są przede wszystkim – nawet nie dla Narodowego Instytutu Wolności, ale dla ponad 5000 organizacji pozarządowych, które są beneficjentami programów rządowych, programów wspierania rozwoju społeczeństwa obywatelskiego. Bardzo dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-73">
+          <u xml:id="u-73.0" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Dziękuję bardzo. Widzę, że dyskusja się...</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-74">
+          <u xml:id="u-74.0" who="#PoselJaroslawUrbaniak">Skoro pan dyrektor odpowiada na pytania, które nie zostały zadane, i otwiera nowe tematy...</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-75">
+          <u xml:id="u-75.0" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Panie pośle, bardzo proszę, sekundkę, dobrze? Pan profesor i później pan poseł.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-76">
+          <u xml:id="u-76.0" who="#PoselDariuszRosati">Ja bardzo krótko. Nie otrzymałem odpowiedzi na pytanie dotyczące oszczędności budżetowych w kontekście trudnej sytuacji budżetu. Jak zerknąłem na plan finansowy Instytutu, to jest ponad 250 mln zł rocznie. Ja w tych warunkach, w jakich jesteśmy, w warunkach dodatkowych potrzeb, spowodowanych całym szeregiem kryzysów, które dotknęły nasz kraj w ciągu ostatnich lat, uważam że nie stać nas na to, żeby wydawać w tej chwili 15 mln dodatkowo na tę inwestycję. Być może jak się czasy uspokoją, to tak. Uważam, że budżet Instytutu jest na tyle duży, że można z tego budżetu finansować również ewentualnie inwestycje i dziwię się, że z Ministerstwa Finansów nie padło ani jedno słowo na temat tego, że te pieniądze, które przekazuje się, czy ma się przekazać z rezerw budżetowych, mogłyby być wykorzystane przecież w inny sposób w obszarach, które naprawdę przeżywają kryzys, wręcz zapaść finansową, jak służba zdrowia, oświata, mieszkalnictwo czy transformacja energetyczna i tak dalej. Potrzeb jest multum, bez liku.</u>
+          <u xml:id="u-76.1" who="#PoselDariuszRosati">Panie przewodniczący, w tej sytuacji, w obliczu tych informacji, które uzyskaliśmy, już nie wchodząc w tej chwili w merytoryczną ocenę działalności Instytutu, uważam że ten wydatek jest po prostu zbyt daleko idący w sytuacji finansowej, w jakiej znajduje się kraj. Będziemy głosować przeciwko temu wnioskowi.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-77">
+          <u xml:id="u-77.0" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Dziękuję za wypowiedź. Jeszcze proszę bardzo pana posła Jarosława Urbaniaka. Bardzo proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-78">
+          <u xml:id="u-78.0" who="#PoselJaroslawUrbaniak">Panie przewodniczący, właściwie pan profesor już podsumował, natomiast chciałem panu dyrektorowi pogratulować słuchu. Tak, to, o czym pan mówił, to brzmi dokładnie jak wsadzanie wolontariuszy w kamasze. To jest zaprzeczenie idei wolontariatu. Ludzie z wolnej woli, dobrowolnie, za darmo pomagają innym. Z tej pomocy, kiedy chcą się wycofują, kiedy chcą – do niej przystępują. A pan chce i mówi, że dostanie na to pieniądze. I widocznie ma pan już obiecane pewnie znowu duże. Pan chce to wszystko uregulować, żeby każdy się zobowiązał, żeby NGO’s miał co najmniej 20 osób, a jak będzie miał 5, to już pana nie będzie interesował. Daj Boże zdrowie, pan zupełnie nie rozumie, o co chodzi w wolontariacie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-79">
+          <u xml:id="u-79.0" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Panie pośle, nie jest moją rolą obrona pana dyrektora, niemniej jednak odwołam się do pańskich doświadczeń choćby samorządowych i swoich własnych. W większości polskich samorządów my również tworzyliśmy tego typu centra. Ja tworzyłem takie centrum wolontariatu w Radomiu, po to właśnie, żeby organizacje w momencie, kiedy nie mają własnych siedzib, nie są na tyle dobrze zorganizowane, jeżeli muszą się spotkać, a również ich celem chyba powinno być to, żeby ludzie ze sobą współpracowali, bo chyba na tym dużej mierze wolontariat polega, chyba że nie rozumiem idei wolontariatu. Ale dla mnie wolontariat to współpraca i stawiam tutaj tak naprawdę pewien element równości i…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-80">
+          <u xml:id="u-80.0" who="#PoselJaroslawUrbaniak">Pod warunkiem, że jest ich 20.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-81">
+          <u xml:id="u-81.0" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">…to wtedy możemy powiedzieć, że ci ludzie mają...</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-82">
+          <u xml:id="u-82.0" who="#PoselJaroslawUrbaniak">Brzmi komicznie, naprawdę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-83">
+          <u xml:id="u-83.0" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">... mają możliwości współpracy ze sobą. Chyba jako władza publiczna, zarówno ta rządowa czy też samorządowa, idziemy tą drogą od wielu, wielu lat. I przyznaję, że trochę się nawet dziwię, że dzisiaj nie ma takiego miejsca w Warszawie, w którym... Czy to by było organizowane, nie wiem. Teraz na gorąco myślę, dlaczego do tej pory w żaden sposób nie zorganizowała tego administracja rządowa, samorządowa miasta stołecznego Warszawy czy administracja samorządowa na poziomie sejmiku, gdzie rzeczywiście organizacje społeczne mogłyby się ze sobą spotkać, bo to jest naturalne, że im bardziej będą profesjonalizowane, bez względu na to, czy będzie tam osób 5, 15, 20 czy 25, to te osoby będą musiały się ze sobą od czasu do czasu spotykać. Dziwię się, że do tej pory takiej sytuacji jakoś nie zabezpieczyliśmy. I tutaj trochę uderzenie chyba w nasze piersi, na pewno we własne się biję, ale myślę, że powinniśmy się zastanowić jako szeroko pojęta władza publiczna nad tym, dlaczego takiej możliwości nie ma i dobrze, żeby ona była.</u>
+          <u xml:id="u-83.1" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Ale nie wchodząc już w tę dyskusję, bo też chyba nie ona celem jest, bo państwo od razu zaproponowaliście przejście do głosowania, stawiając taki wniosek formalny, pozwolę sobie przedstawić państwu treść opinii, a tak naprawdę projektu opinii z druku nr 266 Komisji Finansów Publicznych do wiceprezesa Rady Ministrów, przewodniczącego Komitetu do Spraw Pożytku Publicznego w sprawie zmian w planie finansowym Narodowego Instytutu Wolności – Centrum Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego uchwalonej na posiedzeniu w dniu 31 marca 2023 r.</u>
+          <u xml:id="u-83.2" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">„Komisja Finansów Publicznych na posiedzeniu w dniu 31 marca 2023 r. rozpatrzyła wniosek dyrektora Narodowego Instytutu Wolności – Centrum Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego z dnia 28 marca 2023 r. dotyczący zmiany w planie finansowym Narodowego Instytutu Wolności – Centrum Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego na 2023 r. Komisja Finansów Publicznych, zgodnie z art. 21 ust. 5 ustawy o finansach publicznych, pozytywnie opiniuje propozycje zmian planu finansowego Narodowego Instytutu Wolności – Centrum Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego na 2023 r., przedstawione we wniosku.”</u>
+          <u xml:id="u-83.3" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Szanowni państwo, zwracam się przede wszystkim do koleżanek i kolegów, którzy pracują z nami zdalnie. Bardzo proszę, zamykamy głosowanie dotyczące kworum. W tym momencie będziemy przechodzili do głosowania wniosku, który pozwoliłem sobie państwu przed sekundą odczytać.</u>
+          <u xml:id="u-83.4" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Jesteśmy gotowi do głosowania. Szanowni państwo, w takim razie kto jest za przyjęciem opinii z druku nr 266, którą przed sekundką, przed chwilą pozwoliłem sobie państwu przybliżyć? Kto jest przeciw? Kto się wstrzymał? Bardzo dziękuję, proszę o podanie wyników głosowania.</u>
+          <u xml:id="u-83.5" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Szanowni państwo, głosowało 30 głosujących. Za było 15, przeciw było 15, nikt się nie wstrzymał. Tym samym wniosek uzyskał akceptację.</u>
+          <u xml:id="u-83.6" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Proszę państwa, będziemy przechodzili do realizacji punktu trzeciego porządku dziennego. Bardzo proszę o przedstawienie wniosku Ministra Rodziny i Polityki Społecznej w sprawie zmian w planie finansowym Funduszu Solidarnościowego na 2023 r. Panie ministrze, oddaję panu głos. Bardzo proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-84">
+          <u xml:id="u-84.0" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieRodzinyiPolitykiSpolecznejPawelWdowik">Szanowny panie przewodniczący, Szanowna Komisjo, skierowany przez Ministra Rodziny i Polityki Społecznej wniosek o wyrażenie opinii do zmiany planu Funduszu Solidarnościowego wynika przede wszystkim z potrzeby realizacji na wyższym poziomie działań wspierających na rzecz osób z niepełnosprawnościami. Obejmuje on przeznaczenie dodatkowych przychodów Funduszu, które się pojawiły, na trzy cele. Na zwiększenie finansowania programu Centra Opiekuńczo-Mieszkalne. To są placówki pobytu dziennego i całodobowego, organizowane przez samorządy gminne i powiatowe. Jak państwo wiedzą, jesteśmy w sytuacji ciągłego niedoboru takich miejsc, gdzie osoby zwłaszcza z cięższymi niepełnosprawnościami, niebędące w stanie podjąć aktywności zawodowej, mogłyby dalej się rehabilitować czy rozwijać społecznie. I te placówki temu odpowiadają. One rzeczywiście powstają i wypełniają tę lukę, która do tej pory była jedynie wypełniana przez warsztaty terapii zajęciowej, gdzie jednak nie wszystkie osoby mogą znaleźć wsparcie adekwatne dla siebie. Bo warsztaty terapii zajęciowej jednak przygotowują do przejścia na rynek pracy, choćby chroniony. I środowiskowe domy samopomocy. To jest nowa forma, bardzo elastyczna, spełniająca kryteria deinstytucjonalizacji i ciesząca się dużym powodzeniem i dużą popularnością zarówno wśród osób z niepełnosprawnością, ale też i wśród samorządów, którym ona dużo ułatwia w związku z tym, że finansowanie inwestycji oraz potem finansowanie funkcjonowania jest zapewnione przez Fundusz Solidarnościowy na wysokim poziomie.</u>
+          <u xml:id="u-84.1" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieRodzinyiPolitykiSpolecznejPawelWdowik">Drugi program to jest powszechnie znany program asystencji osobistej. Chcemy przeznaczyć dodatkowe środki w związku z tym, że coraz większe jest zapotrzebowanie na te usługi. One, istniejąc od roku 2019, kiedy Fundusz Solidarnościowy powstał, najpierw prawie zupełnie nie cieszyły się zainteresowaniem, a w tej chwili osoby z niepełnosprawnością już wiedzą, że to jest klucz do niezależności, do niezależnego życia. Stąd środki, które przeznaczamy, okazują się ciągle niewystarczające, a ponieważ są dodatkowe przychody, to chcemy tutaj istotnie wzmocnić ten program.</u>
+          <u xml:id="u-84.2" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieRodzinyiPolitykiSpolecznejPawelWdowik">I trzecia rzecz to jest uruchomienie nowego programu – Rodzinne Ośrodki Wsparcia. My się, ja właściwie nosiłem się z zamiarem uruchamiania tego programu już od długiego czasu, ale ciągle tych pieniędzy jest mało. Mamy, jak państwo wiedzą, sytuację w obrębie rodzin, gdzie pojawia się dziecko z niepełnosprawnością, bardzo wysoki odsetek rozpadu tych rodzin, zwłaszcza opuszczenia tych rodzin przez mężczyzn, niestety, przez ojców, ale także licznych problemów pojawiających się w wśród rodzeństwa pełnosprawnego wynikających po prostu z braku czasu, który rodzice mogą temu rodzeństwu poświęcić. Stąd doszliśmy do wniosku, że niezbędne jest pójście szerzej niż tylko poprzez tworzenie miejsc dla rehabilitacji osób niepełnosprawnych. Chcemy, żeby były takie miejsca, gdzie cała rodzina otrzyma wsparcie. Rodzice – wsparcie psychologiczne, dzieci pełnosprawne – pomoc, na przykład w lekcjach czy w pozyskiwaniu nowych umiejętności, rozwijaniu własnego potencjału, a osoby z niepełnosprawnością – różnego rodzaju zajęcia, czy to aktywizujące, czy zajęcia rehabilitacyjne, czy również podnoszące poziom ich włączenia w życie społeczne, co jest – jak państwo wiedzą – naszym głównym celem, czyli realizacja tych zapisów, które są w tej chwili zawarte i realizowane przez nas, zarówno w Konwencji o prawach osób niepełnosprawnych, ratyfikowanej już ponad 10 lat temu, w strategii rządu na rzecz osób z niepełnosprawnościami, która – ponad podziałami – jest bardzo pozytywnie oceniana przez wszelkie środowiska osób z niepełnosprawnością.</u>
+          <u xml:id="u-84.3" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieRodzinyiPolitykiSpolecznejPawelWdowik">Na te cele chcemy przeznaczyć 136 mln dodatkowych przychodów. Te przychody to są niewykorzystane środki w zeszłorocznych programach, niestety trochę to wynika z procedur budowy Centrów Opiekuńczo-Mieszkalnych, gdzie mamy sporą ilość wniosków o przesunięcie środków, a wobec tego i zwroty, bo procedury wyłaniania wykonawców itd, idą wolniej niż samorządy zakładały, ale także są to środki niewykorzystane przez samorządy. Ja o tym mówiłem już na komisjach sejmowych – przez ponad dwudziestoprocentowe niewykorzystanie środków przez samorządy właśnie na asystencję osobistą, dlatego te środki chcemy ponownie przekierować na ten cel, kierując je do organizacji pozarządowych, które są znacznie bardziej skuteczne w realizowaniu tego zadania.</u>
+          <u xml:id="u-84.4" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieRodzinyiPolitykiSpolecznejPawelWdowik">Będę wdzięczny za pozytywną opinię w tej sprawie. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-85">
+          <u xml:id="u-85.0" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Bardzo dziękuję, panie ministrze. Szanowni państwo, otwieram dyskusję w tym punkcie. Czy są pytania do pana ministra?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-86">
+          <u xml:id="u-86.0" who="#PoselKrystynaSkowronska">Tak.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-87">
+          <u xml:id="u-87.0" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Jest pytanie ze strony pani przewodniczącej. Pani przewodnicząca Krystyna Skowrońska, oddaję głos. Proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-88">
+          <u xml:id="u-88.0" who="#PoselKrystynaSkowronska">Panie ministrze, mówił pan z taką troską o osobach niepełnosprawnych. Mam pytanie, dlaczego pan minister nie spotkał się z protestującymi. Pewnie byłoby lepiej rozmawiać, a nie organizować drugie spotkanie. I drugie, od momentu powołania Funduszu Solidarnościowego, ile z tego tytułu wypłynęło środków na inne cele niż pierwotnie…? Ja wiem, znam problem, że zmieniono sposób wydatkowania pieniędzy, ale w stosunku do pierwotnego celu, na który był przeznaczony Fundusz Solidarnościowy, w kontekście założenia tego rozwiązania i zwiększania opodatkowania niektórych grup pracujących. I dlaczego… Jeżeli już pan minister mówił o asystencji i o niektórych niewydanych środkach, to jakie państwo podejmowali działania. I będę wdzięczna za udzielenie odpowiedzi dotyczącej spotkania, a pozostałych – na piśmie. Rozumiemy, że zadania... ja przynajmniej rozumiem, że zadania są niezwykle ważne. Należałoby wspierać osoby z niepełnosprawnościami, ale wybieranie tych, z którymi się pan spotyka w tym okresie, być może było takim pokazaniem małej wrażliwości, mimo że te osoby na to zasługują i mam nadzieję, że nie było to stricte zachowanie polityczne, bo tak należałoby go dzisiaj ocenić jednak mimo wszystko. I kiedy ostatecznie, i czy państwo dopuszczacie, jeżeli będą te rozwiązania, które państwo wypracowali, to kiedy by weszły w życie?</u>
+          <u xml:id="u-88.1" who="#PoselKrystynaSkowronska">Uprzejmie proszę o odpowiedzi na piśmie, ale o spotkanie...teraz – ważne by było. To jest pierwsze spotkanie parlamentarzystów z panem ministrem, żeby pan powiedział, dlaczego stosowaliście politykę dzielenia osób z niepełnosprawnościami? Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-89">
+          <u xml:id="u-89.0" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Dziękuję pani przewodniczącej za wystąpienie. Panie ministrze, oddaję głos. Bardzo proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-90">
+          <u xml:id="u-90.0" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieRodzinyiPolitykiSpolecznejPawelWdowik">Dziękuję za to pytanie, bo ono daje mi szansę, żeby jeszcze raz powiedzieć, jakie były fakty. Mieliśmy do czynienia z dwoma protestami, które toczyły się równolegle. Pierwszy zaczął się już jesienią i ta grupa zwróciła się w styczniu z prośbą o spotkanie z ministrem... Czy ja mogę odpowiedzieć?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-91">
+          <u xml:id="u-91.0" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Tak, panie ministrze, bardzo proszę. Oczywiście.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-92">
+          <u xml:id="u-92.0" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieRodzinyiPolitykiSpolecznejPawelWdowik">To spotkanie odbyło się w styczniu. Następne, zaplanowane na marzec, odbyło się bodaj 16 marca. Natomiast drugi protest, który się toczył, zaczął się trochę później. To był ten protest, o który – jak się domyślam – chodzi pani poseł. Protest... ja nie chciałbym w ogóle wchodzić w debatę, co jest polityczne, ale mam wrażenie, że protest inspirowany przez panią poseł Hartwich również ma określone cechy. Ten protest zaczął się rzeczywiście w Sejmie. Ja z protestującymi w Sejmie spotkałem się dwukrotnie. Pierwszy raz spotkałem się w czwartek, pierwszego tygodnia po rozpoczęciu protestu, gdzie zaprosiłem państwa na spotkanie do ministerstwa, ponieważ nie chciałem rozmawiać w warunkach korytarza sejmowego, zwłaszcza że naprawdę jestem otwarty na rozmowy. I drugi raz spotkaliśmy się w ministerstwie, w kolejny poniedziałek, gdzie złożyłem deklarację, że do końca tygodnia przedstawię rozwiązania. I te rozwiązania przedstawiłem. Zupełnie więc nie mam poczucia, że się nie spotykałem, bo to są spotkania udokumentowane, i nie wiem skąd pani poseł powzięła takie informacje, że ja się z protestującymi nie spotykałem.</u>
+          <u xml:id="u-92.1" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieRodzinyiPolitykiSpolecznejPawelWdowik">Natomiast również pozwolę sobie odpowiedzieć na ten powtarzany wielokrotnie przez państwa zarzut dotyczący wykorzystywania środków, które zostały przeznaczone na osoby niepełnosprawne w innych celach. Chciałbym przypomnieć, że Fundusz Solidarnościowy został skonstruowany w taki sposób, kiedy on powstawał, że miał dwa źródła zasilania. Jedno to było 0,15% składki z funduszu pracy, a drugie to była danina solidarnościowa, czyli 4% od osób fizycznych uzyskujących przychody powyżej 1 mln zł. I to były te dwa źródła, które miały zaspokajać zapisane w ustawie o Funduszu Solidarnościowym wydatki na zwiększone wsparcie dla osób z niepełnosprawnością. Potem pojawiło się jeszcze trzecie źródło, jakim było dofinansowanie, przepraszam, jeśli używam niewłaściwych... dotacja z budżetu państwa. Jeśli chodzi o wydatki na osoby z niepełnosprawnością, to są programy, o których my mówimy. Ale to jest również renta socjalna, którą finansujemy, i świadczenie uzupełniające. I proszę naprawdę przyjrzeć się, jak wygląda bilans tych wydatków i bilans wpływów ze źródeł, o których powiedziałem. Wszystkie pozostałe źródła, które się pojawiły, to były źródła, których celem było finansowanie tych dodatkowych zadań, jakie do funduszu później zostały dołączone, związane ze wsparciem dla seniorów, których, notabene, duża część to również osoby niepełnosprawne. Ja tylko powiem, żeby to zilustrować, że osób niezdolnych do samodzielnej egzystencji do 65. roku życia mamy 223 tys., a powyżej 65. roku życia  – 303 tys. To jest naprawdę istotne wyzwanie dla polityki społecznej, jak udzielać sensownie wsparcia osobom z niepełnosprawnością, mając świadomość, że ponad połowa osób z niepełnosprawnością prawną to są osoby, których niepełnosprawność wynika z chorób wieku, z chorób degeneracyjnych, takich jak Alzheimer, zapalenie reumatoidalne stawów czy choroba Parkinsona. My się przed tym absolutnie nie uchylamy, natomiast to powoduje naprawdę duże wyzwania w obszarze tego, jak na godnym, europejskim poziomie zapewnić wsparcie osobom z niepełnosprawnością w wieku aktywności zawodowej, nie ujmując wsparcia seniorów. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-93">
+          <u xml:id="u-93.0" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Dziękuję serdecznie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-94">
+          <u xml:id="u-94.0" who="#PoselJanuszCichon">Panie przewodniczący...</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-95">
+          <u xml:id="u-95.0" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Tak, bardzo proszę, panie pośle.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-96">
+          <u xml:id="u-96.0" who="#PoselJanuszCichon">Panie przewodniczący, Wysoka Komisjo, ja w kontekście tych innych zadań i źródeł ich finansowania chciałbym zapytać pana ministra, czy i na ile ma świadomość tego, czyim i jakim kosztem wypłata tych świadczeń dzisiaj się odbywa? Bo pod tym, co pan mówi – dotacja z budżetu państwa – kryją się w większości środki pożyczane przez rząd z Funduszu Rezerwy Demograficznej. Rząd stworzył sobie okienko w 2019 r., jeśli dobrze pamiętam, zmieniając ustawę o Funduszu Rezerwy Demograficznej, i tylko w 2019 r. pożyczył z FRD 9... 8 mld, przekazując je do Funduszu Solidarnościowego na wypłaty świadczeń emerytalnych. I to jest praktyka powielana rok w rok. Ale smaku nadaje temu niewątpliwie fakt, że te środki pożyczane z Funduszu Rezerwy Demograficznej – te pożyczki, są następnie umarzane. W związku z tym mam pytanie, ile w tych ostatnich latach rząd pożyczył pieniędzy z FRD i ile do tej pory umorzył?</u>
+          <u xml:id="u-96.1" who="#PoselJanuszCichon">Przypomnę, że w tym roku rząd również zaciągnął taką pożyczkę po to, żeby zabezpieczyć środki na wypłatę świadczeń emerytalnych. A pana ministra mogę tylko zapytać czy pan ma świadomość tego, że topnieją środki z Funduszu Rezerwy Demograficznej i wystarczają... a stanowić miały taki bufor bezpieczeństwa, jeśli chodzi o całość systemu. A dzisiaj trudno mówić, że to jest jakikolwiek bufor, bo te środki zamiast rosnąć, niestety są coraz mniejsze. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-97">
+          <u xml:id="u-97.0" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Bardzo dziękuję. Panie ministrze...</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-98">
+          <u xml:id="u-98.0" who="#PoselJanuszCichon">Ja również poproszę o odpowiedź Ministerstwa Finansów na piśmie na ten temat.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-99">
+          <u xml:id="u-99.0" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieRodzinyiPolitykiSpolecznejPawelWdowik">Dziękuję. Chcę powiedzieć tylko tyle, udzielimy szczegółowej odpowiedzi na piśmie. Zresztą pani dyrektor Kałuska może zaraz te liczby podać. Natomiast czym innym jest dotacja, a czym innym jest pożyczka. To ja rozumiem, że... Ja, psycholog nawet to rozumiem. Natomiast chcę powiedzieć, że dotacja, która na przykład w zeszłym roku wyniosła 2,6 mld była dotacją z budżetu państwa na realizację zadania, jakim było świadczenie uzupełniające. Nie ma to więc w ogóle nic wspólnego z pożyczką. Pożyczka – tak, była na zupełnie inne cele. Szczegółowe liczby pani dyrektor przedstawi, czy mam... Wstępnie, a szczegóły na piśmie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-100">
+          <u xml:id="u-100.0" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Tak, bardzo proszę, wstępnie te nazwijmy grube liczby przedstawić, a w konsekwencji przedstawić je później na piśmie, jak prosił pan przewodniczący.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-101">
+          <u xml:id="u-101.0" who="#DyrektorDepartamentuBudzetuMinisterstwaRodzinyiPolitykiSpolecznejMariaKaluska">Dziękuję bardzo. Szanowny panie przewodniczący, w zeszłym roku nie były udzielane pożyczki dla Funduszu Solidarnościowego. Wspomniana pożyczka z Funduszu Rezerwy Demograficznej udzielona była w 2020 r. wysokości 11,5 mld zł. Ta pożyczka jest spłacana ratalnie począwszy od 2026 r. Jeśli chodzi o wspomnianą również w wypowiedzi pożyczkę w wysokości 9 mld zł i jej umorzenie, to muszę tutaj wspomnieć, że ta pożyczka była udzielona Funduszowi Solidarnościowemu, ale jednocześnie Fundusz Rezerwy Demograficznej uzyskał wpłatę z budżetu państwa w równowartości. W związku z tym jeżeli nastąpiło zablokowanie środków w ZUS i uzupełnienie środków do Funduszu Rezerwy Demograficznej, wobec powyższego Fundusz nie poniósł żadnej straty i tutaj jeżeli będzie ewentualnie wypowiedź Ministerstwa Finansów, nastąpiło umorzenie, ponieważ fundusz rezerwy nie doznał ubytku środków na koncie z tytułu tej pożyczki. Jedyną więc w tej chwili z bieżących pożyczek do roku 2020 mamy te 11,5 mld zł. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-102">
+          <u xml:id="u-102.0" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Bardzo dziękuję. Szanowni państwo, czy są jeszcze jakieś dodatkowe pytania w tym zakresie? Nie widzę. Pozwolę sobie w takim razie przestawić treść propozycji opinii druk nr 267 Komisji Finansów Publicznych do Ministra Rodziny i Polityki Społecznej w sprawie zmian w planie finansowym Funduszu Solidarnościowego uchwalonej na posiedzeniu w dniu 31 marca 2023 r.</u>
+          <u xml:id="u-102.1" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">„Komisja Finansów Publicznych na posiedzeniu w dniu 31 marca 2023 r. rozpatrzyła wniosek Ministra Rodziny i Polityki Społecznej z dnia 27 marca 2023 r. dotyczący zmiany w planie finansowym Funduszu Solidarnościowego na 2023 r. Komisja Finansów Publicznych zgodnie z art. 29 ust. 12 ustawy o finansach publicznych pozytywnie opiniuje propozycje zmiany planu finansowego Funduszu Solidarnościowego na 2023 r., przedstawione we wniosku.” Czy są, szanowni państwo, uwagi do tej treści wniosku? Nie widzę.</u>
+          <u xml:id="u-102.2" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Tym samym uważam go za przyjęty.</u>
+          <u xml:id="u-102.3" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Proszę państwa, na tym praktycznie wyczerpaliśmy porządek dzienny, ale pozwolę sobie jedną rzecz powiedzieć, bo wprowadziłem nieco państwa w błąd. W sytuacji głosowań proceduralnych rzeczywiście głos przewodniczącego jest głosem przeważającym. Tutaj mamy do czynienia z sytuacją, w której wcześniejsza opinia nie została przyjęta, ale została tylko i wyłącznie przedstawiona, więc nie ma rozstrzygnięcia. Zapewne ona będzie stawała na kolejnych komisjach. Więc, szanowni państwo, tytułem tego wyjaśnienia jeszcze raz powiem, gdyby to było głosowanie stricte proceduralne, tak, wtedy moja decyzja jako przewodniczącego skutkowałaby tym, że byłaby przyjęta. Tymczasem nie mamy do czynienia z taką sytuacją.</u>
+          <u xml:id="u-102.4" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKosztowniak">Szanowni państwo, serdecznie państwu dziękuję za dzisiejsze posiedzenie Komisji. Do zobaczenia. Wszystkiego dobrego, życzę miłego dnia.</u>
+        </div>
+      </body>
+    </text>
+  </TEI>
+</teiCorpus>
diff --git a/2019-2023/sejm/komisje/inf/201923-sjm-infxx-00262-01/header.xml b/2019-2023/sejm/komisje/inf/201923-sjm-infxx-00262-01/header.xml
new file mode 100644
index 0000000..1d114ab
--- /dev/null
+++ b/2019-2023/sejm/komisje/inf/201923-sjm-infxx-00262-01/header.xml
@@ -0,0 +1,91 @@
+<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?>
+<teiHeader xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xml:id="PPC-201923-sjm-infxx-00262-01">
+  <fileDesc>
+    <titleStmt>
+      <title>Komisja Infrastruktury /nr 262/</title>
+    </titleStmt>
+    <publicationStmt>
+      <p>Prosimy o zapoznanie się z nagłówkiem korpusu (PPC_header.xml).</p>
+    </publicationStmt>
+    <sourceDesc>
+      <bibl>
+        <title>Komisja Infrastruktury /nr 262/</title>
+        <publisher>Kancelaria Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej</publisher>
+        <note type="system">III RP</note>
+        <note type="house">Sejm</note>
+        <note type="termNo">9</note>
+        <note type="type">Komisja</note>
+        <note type="sessionNo" target="#INF">262</note>
+        <note type="part">1</note>
+        <date>2023-03-14</date>
+      </bibl>
+    </sourceDesc>
+  </fileDesc>
+  <profileDesc>
+    <particDesc>
+      <person xml:id="BurmistrzMinskaMazowieckiegoMarcinJakubowski" role="speaker">
+        <persName>Burmistrz Mińska Mazowieckiego Marcin Jakubowski</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="Gloszsali" role="speaker">
+        <persName>Głos z sali</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="MieszkanieckorzystajacyzprogramuMieszkaniezGdyniKrzysztofKluska" role="speaker">
+        <persName>Mieszkaniec korzystający z programu Mieszkanie+ z Gdyni Krzysztof Kluska</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="MieszkanieckorzystajacyzprogramuMieszkaniezGdyniPatrykMalinowski" role="speaker">
+        <persName>Mieszkaniec korzystający z programu Mieszkanie+ z Gdyni Patryk Malinowski</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="MieszkanieckorzystajacyzprogramuMieszkaniezeSwidnikaArkadiuszBeczynski" role="speaker">
+        <persName>Mieszkaniec korzystający z programu Mieszkanie+ ze Świdnika Arkadiusz Bęczyński</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PodsekretarzstanuwMinisterstwieRozwojuiTechnologiiKamilaKrol" role="speaker">
+        <persName>Podsekretarz stanu w Ministerstwie Rozwoju i Technologii Kamila Król</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PodsekretarzstanuwMRiTKamilaKrol" role="speaker">
+        <persName>Podsekretarz stanu w MRiT Kamila Król</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselAgnieszkaPomaska" role="speaker">
+        <persName>Poseł Agnieszka Pomaska</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselAleksanderMiszalski" role="speaker">
+        <persName>Poseł Aleksander Miszalski</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselKamilaGasiukPihowicz" role="speaker">
+        <persName>Poseł Kamila Gasiuk-Pihowicz</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselKonradFrysztak" role="speaker">
+        <persName>Poseł Konrad Frysztak</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselKrzysztofTruskolaski" role="speaker">
+        <persName>Poseł Krzysztof Truskolaski</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselMalgorzataChmiel" role="speaker">
+        <persName>Poseł Małgorzata Chmiel</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselMariaKurowska" role="speaker">
+        <persName>Poseł Maria Kurowska</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselMiroslawSuchon" role="speaker">
+        <persName>Poseł Mirosław Suchoń</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselStefanKrajewski" role="speaker">
+        <persName>Poseł Stefan Krajewski</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselWieslawSzczepanski" role="speaker">
+        <persName>Poseł Wiesław Szczepański</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PrezeszarzaduPFRNieruchomosciSAWojciechCaruk" role="speaker">
+        <persName>Prezes zarządu PFR Nieruchomości SA Wojciech Caruk</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PrzedstawicielKomitetuSpolecznegoMieszkancowOsiedlaParkowawZamosciuKamilMielniczuk" role="speaker">
+        <persName>Przedstawiciel Komitetu Społecznego Mieszkańców Osiedla Parkowa w Zamościu Kamil Mielniczuk</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PrzewodniczacyposelPawelOlszewski" role="speaker">
+        <persName>Przewodniczący poseł Paweł Olszewski</persName>
+      </person>
+      <org xml:id="INF" role="committee">
+        <orgName>Komisja Infrastruktury</orgName>
+      </org>
+    </particDesc>
+  </profileDesc>
+</teiHeader>
diff --git a/2019-2023/sejm/komisje/inf/201923-sjm-infxx-00262-01/text_structure.xml b/2019-2023/sejm/komisje/inf/201923-sjm-infxx-00262-01/text_structure.xml
new file mode 100644
index 0000000..4d89704
--- /dev/null
+++ b/2019-2023/sejm/komisje/inf/201923-sjm-infxx-00262-01/text_structure.xml
@@ -0,0 +1,426 @@
+<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?>
+<teiCorpus xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
+  <xi:include href="PPC_header.xml"/>
+  <TEI>
+    <xi:include href="header.xml"/>
+    <text>
+      <body>
+        <div xml:id="div-1">
+          <u xml:id="u-1.0" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Otwieram posiedzenie Komisji Infrastruktury.</u>
+          <u xml:id="u-1.1" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Witam panie i panów posłów oraz zaproszonych gości.</u>
+          <u xml:id="u-1.2" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Informuję, że posiedzenie Komisji zostało zwołane na podstawie art. 198j ust. 2 regulaminu Sejmu i będzie prowadzone z wykorzystaniem środków komunikacji elektronicznej umożliwiających porozumiewanie się na odległość.</u>
+          <u xml:id="u-1.3" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Panie i panowie posłowie doskonale znają zasady. Proszę tych, którzy uczestniczą zdalnie, o zalogowanie się, a posłów obecnych na sali o zalogowanie się za pomocą kart. Przystąpimy do sprawdzenia kworum. Proszę o wyświetlenie pulpitu do głosowania i naciśnięcie dowolnego przycisku. Dziękuję serdecznie. Mamy kworum. Głosować będzie można do końca posiedzenia Komisji.</u>
+          <u xml:id="u-1.4" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Przedmiotem obrad dzisiejszego posiedzenia, zgodnie z przedstawionym porządkiem dziennym – pan poseł może zagłosować do końca posiedzenia Komisji, o czym przed chwilą powiedziałem – będzie informacja ministra rozwoju i technologii na temat realizacji programu Mieszkanie+. Czy są uwagi do porządku dziennego? Nie słyszę. Przystępujemy do jego realizacji.</u>
+          <u xml:id="u-1.5" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Jest z nami pani podsekretarz stanu w Ministerstwie Rozwoju i Technologii Kamila Król. Niestety, biorąc pod uwagę fakt, że na posiedzenie tak licznie przybyli goście z całej Polski, ubolewam, że pani minister jest z nami zdalnie – niemniej serdecznie witam i proszę o przedstawienie informacji.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-2">
+          <u xml:id="u-2.0" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieRozwojuiTechnologiiKamilaKrol">Dzień dobry.</u>
+          <u xml:id="u-2.1" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieRozwojuiTechnologiiKamilaKrol">Szanowny panie przewodniczący, Wysoka Komisjo, Mieszkanie+ stanowi podstawowy element dokumentu strategiczno-programowego, który określa politykę mieszkaniową państwa pod nazwą: „Narodowy program mieszkaniowy”. Działania w ramach programu koncentrują się na tworzeniu nowego zasobu mieszkaniowego, który jest dedykowany różnym grupom beneficjentów, po pierwsze, poprzez budowę mieszkań na wynajem, w tym mieszkań z możliwością dojścia do własności przez najemcę, adresowanych do osób o umiarkowanych dochodach. To część rynkowa programu. Po drugie, poprzez wsparcie przedsięwzięć społecznego budownictwa czynszowego realizowana jest część społeczna programu. Budowa mieszkań na wynajem, w tym mieszkań z możliwością dojścia do własności przez najemcę, organizowana jest przez PFR Nieruchomości SA we współpracy z podmiotami zainteresowanymi rynku mieszkaniowego, czyli gminami i spółkami Skarbu Państwa oraz podmiotami prywatnymi. Jest to realizowane na zasadach stricte rynkowych, bez angażowania środków budżetu państwa.</u>
+          <u xml:id="u-2.2" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieRozwojuiTechnologiiKamilaKrol">Zadania Ministerstwa Rozwoju i Technologii obejmują współpracę z PFR Nieruchomości SA w zakresie analiz i monitoringu stanu realizacji projektów mieszkaniowych w zakresie rządowego programu mieszkaniowego. W ministerstwie jesteśmy również odpowiedzialni za przygotowywanie instrumentów, które mają na celu wspieranie inwestorów – mówimy tu głównie o gminach – w realizacji budownictwa mieszkaniowego. Dzięki rządowym programom samorządy mogą działać lokalnie, zwiększać dostępność zasobów lokalowych na swoich terenach bez konieczności posiadania dużych środków finansowych. Pomoc samorządom jest oferowana głównie w ramach rządowego programu wsparcia budownictwa socjalnego i komunalnego, jak również programu preferencyjnych kredytów dla inwestorów społecznego budownictwa czynszowego. Bezzwrotne wsparcie finansowe udzielane gminom na tworzenie, jak również modernizację mieszkaniowego zasobu gmin oraz społecznych mieszkań na wynajem ze środków funduszu dopłat sięga nawet 80–90% kosztów przedsięwzięcia, a preferencyjny kredyt SBC (mówimy o społecznym budownictwie czynszowym) – to jest finansowanie zwrotne dla SIM (społecznych inicjatyw mieszkaniowych), TBS (towarzystw budownictwa społecznego) i spółdzielni mieszkaniowych do 80% kosztów inwestycji.</u>
+          <u xml:id="u-2.3" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieRozwojuiTechnologiiKamilaKrol">Dzięki zmianom legislacyjnym, które zostały wprowadzone do programów z inicjatywy rządowej, w roku 2021 i 2022 do bezzwrotnego i zwrotnego finansowania zakwalifikowano prawie 850 wniosków gmin i inwestorów SBC, w ramach których powstanie 24,6 tys. mieszkań o niskim i umiarkowanym czynszu – dla osób o najniższych i średnich dochodach, bez zdolności kredytowej. Jeśli chodzi o liczbę mieszkań zakwalifikowanych w ramach programów BSK (budownictwa socjalnego i komunalnego) i SBC, w latach 2008–2015 w ramach programu BSK liczba mieszkań ogółem wynosiła 13 215, a w ramach programu SBC – 14 391. W latach 2016–2023, jeśli chodzi o program BSK, liczba mieszkań wynosiła 27 412, a SBC – 24 460.</u>
+          <u xml:id="u-2.4" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieRozwojuiTechnologiiKamilaKrol">W dłuższej perspektywie czasowej coraz bardziej odczuwalne będą efekty realizacji programu Mieszkanie+. Wedle stanu na koniec stycznia bieżącego roku wybudowano  ok. 20 tys. mieszkań i 359 miejsc w schroniskach dla osób bezdomnych, noclegowniach, ogrzewalniach oraz pomieszczeniach tymczasowych. W budowie znajduje się ponad  30 500 mieszkań i 319 miejsc w schroniskach dla osób bezdomnych, noclegowniach, ogrzewalniach i pomieszczeniach tymczasowych. Oczywiście w perspektywie kilku lat te mieszkania będą stanowiły istotną alternatywę dla najmu na zasadach stricte komercyjnych.</u>
+          <u xml:id="u-2.5" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieRozwojuiTechnologiiKamilaKrol">Jeśli chodzi o instrument uzupełniający program Mieszkanie+, jest to „Mieszkanie na start” – to program pomocowy ze środków budżetu państwa pomagający w ponoszeniu przez osoby fizyczne wydatków mieszkaniowych w pierwszych latach najmu mieszkania. Pomoc tę stanowi bezzwrotne finansowe wsparcie udzielane w formie dopłat pokrywających część czynszu za najem mieszkań, wypłacane w okresie do lat 15. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-3">
+          <u xml:id="u-3.0" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Dziękuję serdecznie.</u>
+          <u xml:id="u-3.1" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Otwieram dyskusję. Zgodnie z procedurą, która zawsze funkcjonuje u nas, na posiedzeniach Komisji najpierw głos zabiorą parlamentarzyści, następnie strona społeczna. Biorąc pod uwagę ograniczenia czasowe ze względu na salę, prosiłbym parlamentarzystów o bardzo zwięzłe wypowiedzi. Mamy na sali bardzo wielu przedstawicieli strony społecznej i chyba warto byłoby im dać najwięcej czasu. Pierwsza zgłosiła się pani poseł Pomaska, później pan poseł Truskolaski, pani poseł Chmiel, pani poseł Gill-Piątek, pani poseł Pihowicz i pan poseł Szczepański. Proszę bardzo, pani poseł. Pan poseł Suchoń też, mam go na stałe na liście.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-4">
+          <u xml:id="u-4.0" who="#PoselMiroslawSuchon">Dziękuję za docenienie tego trudu.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-5">
+          <u xml:id="u-5.0" who="#PoselAgnieszkaPomaska">Bardzo dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-5.1" who="#PoselAgnieszkaPomaska">Panie przewodniczący, myślę, że ta uwaga o tym, że my, posłowie, nie jesteśmy dziś głównymi bohaterami tego posiedzenia Komisji, ale są nimi mieszkańcy z całego kraju, jest właściwa. Pewnie powiedzą o tym w szczegółach, ale na pewno państwo o tym słyszeli, czują się oni po prostu oszukani przez program Mieszkanie+ i przez tych, którzy opowiadali bajki o tym programie. Przypomnę, że w czerwcu 2018 r. premier Morawiecki grzmiał z sejmowej mównicy: „Program Mieszkanie+ to wielki, cywilizacyjny program. Pilotaż udał się znakomicie. Rozkręcamy tę kulę śniegową”. Zasugerował również, że ta kula śniegowa przygniecie opozycję. Co się okazało? Ta kula śniegowa, o której mówił premier Morawiecki, przygniotła mieszkańców. Mieszkańcy z całego kraju – Gdyni, Zamościa, Lublina, Radomia, Mińska Mazowieckiego, Torunia – mówią głośno: czujemy się oszukani, nikt nie interesuje się tym, że na przykład mieszkanie 66 m2, które miało kosztować 500 tys. zł, obecnie kosztuje 1,5 mln zł. Ci, którzy wprowadzali się do tych wymarzonych mieszkań, mieli obietnicę tego, że będą mogli je wykupywać po konkurencyjnych cenach, a okazuje się, że na obrzeżach Gdyni to 22 tys. zł za m2.</u>
+          <u xml:id="u-5.2" who="#PoselAgnieszkaPomaska">Chciałam zadać pani minister pytanie. W ramach wstępu nie odniosła się pani w ogóle do problemów, które publicznie są podnoszone – dlaczego oszukaliście mieszkańców. Dlaczego z programu mieszkaniowego, który miał być programem społecznym, socjalnym, który był skierowany do rodzin z dziećmi, osób starszych, niepełnosprawnych, które nie mogą sobie pozwolić na kredyt w banku, dlaczego z programu Mieszkanie+ zrobiliście po prostu biznes? Chciałam zapytać panią minister, kto na tym biznesie zarabia. Wiemy, kto na tym biznesie jest stratny. Na tym biznesie stratni są mieszkańcy. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-6">
+          <u xml:id="u-6.0" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Dziękuję serdecznie.</u>
+          <u xml:id="u-6.1" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Pan poseł Truskolaski.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-7">
+          <u xml:id="u-7.0" who="#PoselKrzysztofTruskolaski">Dziękuję, panie przewodniczący.</u>
+          <u xml:id="u-7.1" who="#PoselKrzysztofTruskolaski">Szanowni państwo, drodzy mieszkańcy, bo to z waszego powodu jest dziś posiedzenie Komisji, jako mieszkańcy zaufaliście polskiemu rządowi, Prawu i Sprawiedliwości – i zostaliście oszukani. Mieliście mieszkać w mieszkaniach, które miały mieć niski czynsz, a płacicie comiesięcznie horrendalne pieniądze. Miało być pięknie – wyszło jak zwykle. Pani poseł Pomaska wspomniała o mieszkańcach, którzy przyjechali z całej Polski. Są z nami mieszkańcy Świdnika, którzy też zostali oszukani przez państwo. Zaufaliście rządowi, ale was niestety oszukał. Miało być tanio – wyszło jak zwykle.</u>
+          <u xml:id="u-7.2" who="#PoselKrzysztofTruskolaski">Szanowni państwo, nie tylko to. Pani minister wspomniała, że wybudowano  ok. 20 tys. mieszkań. Pan premier Morawiecki i pan prezes Kaczyński w swoich oświadczeniach w ramach kampanii wyborczej czy w trakcie rządów mówili, że wybuduje się 100 tys. mieszkań. Pani minister, gdzie jest te 100 tys. tanich mieszkań dla obywateli? Gdzie są te mieszkania? Miało być 100 tys. rocznie, minęło osiem lat rządów PiS i na 800 tys. mieszkań wyszło 20 tys. Gdzie są te mieszkania, proszę mi powiedzieć, gdzie mieszkańcy je znajdą, aby z nich korzystać przy tak szalejącej drożyźnie i inflacji. Ludzi po prostu nie stać na to, aby kupić mieszkanie na rynku. Mieszkańcy zaufali rządowi, bo myśleli, że państwo będzie gwarantowało im te mieszkania i będą po prostu tanie. Niestety jest drożyzna+.</u>
+          <u xml:id="u-7.3" who="#PoselKrzysztofTruskolaski">Jeszcze jeden wątek. W 2017 r. podpisywaliście państwo umowy intencyjne z burmistrzami, prezydentami miast. Tak też było w województwie podlaskim. W Łomży podpisano list intencyjny, że program Mieszkanie+ już niedługo ruszy, będzie 115 mieszkań. Pan prezydent miasta, wiceminister infrastruktury to podpisali. Pani minister, ile z tych 115 mieszkań zostało wybudowanych w Łomży w województwie podlaskim? Proszę o konkretne dane, również na piśmie. Kolejne miasto to Suwałki. W 2017 r., 30 marca, zostały podpisane listy intencyjne. Jest nawet tam wpisany pan poseł Piontkowski z PiS, wiceminister edukacji, który nie wiem, co tam robił, ale może będzie budował również mieszkania. Ile mieszkań zostało wybudowanych z programu Mieszkanie+ w Suwałkach w województwie podlaskim?</u>
+          <u xml:id="u-7.4" who="#PoselKrzysztofTruskolaski">Na koniec, mówiliście też o tym, że w Białymstoku jest przymierzany grunt, który będzie specjalnie przygotowany pod inwestycje w ramach Mieszkania+. Byłem tam wczoraj. Wygląda to tak – to jest rudera+, a nie mieszkanie+. Pani minister, gdzie są te mieszkania w Białymstoku, które miały być waszą obietnicą wyborczą? Były jednym ze sztandarowych programów, jak pani powiedziała. Gdzie są te mieszkania? Na tym zdjęciu? Tu miały być wybudowane mieszkania w ramach Mieszkania+ w Białymstoku. Nie zbudowaliście w Białymstoku ani jednego mieszkania – podobno – taniego dla mieszkańców. Jak się okazuje, może i na szczęście, że nie wybudowaliście ich tam, bo teraz mieszkańcy Białegostoku mierzyliby się z takimi samymi problemami, jakie są w Krakowie, Radomiu, Mińsku Mazowieckim, Świdniku, Zamościu i Gdyni. Ci mieszkańcy wam zaufali, a wy ich po prostu oszukaliście. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-8">
+          <u xml:id="u-8.0" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Dziękuję serdecznie.</u>
+          <u xml:id="u-8.1" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Głos ma pani poseł Chmiel.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-9">
+          <u xml:id="u-9.0" who="#PoselMalgorzataChmiel">Dziękuję bardzo. Szanowni państwo, Mieszkanie+, jak powiedzieli moi przedmówcy, to kompletna klapa. Przyznał to już twórca tego programu, pan Barszcz, ówczesny prezes BGK Nieruchomości, który powiedział, że to okazało się pomyłką i klapą. Sam to przyznał. Była mowa o pilotażu. Szanowni państwo, już w 2021 r. było to wiadomo. Pytanie do pani minister – dlaczego nie wstrzymaliście wtedy tego programu i nie przestaliście już wtedy oszukiwać ludzi? Jarocin, pilotażowa inwestycja Mieszkania+. Okazało się, że wynajem 50 m2 mieszkania będzie wynosił 1300 zł, czyli tyle ile komercyjnie. To było już wtedy. Odniosę się do Gdyni, ponieważ jest to miasto mi bliskie, bo jestem z Gdańska. Szanowni państwo, znalazłam materiały, które były wysyłane państwu, którzy chcieli angażować się w Mieszkanie+ i warunki. Wyraźnie jest tu napisane – założenia programu: mieszkanie na wynajem 10–20 zł za m2, z możliwością nabycia 12–24 zł za m2. Nie chcę przytaczać innych cen, które są teraz nieprawdziwe i które są dowodem na to, jak ten rząd potrafi okłamywać ludzi. Pamiętacie huczne wkopanie łopaty? I przez dwa lata nic, tylko wszyscy grzmieli w mediach publicznych, jaki to świetny program mieszkaniowy ma PiS, że wreszcie ludzie będą mieli mieszkania. I co? Oszukaliście, okłamaliście. Najgorsze jest to, że zawierzyli wam młodzi ludzie, którzy chcą zakładać rodziny i nie mają takiej możliwości. Zamknęliście programy, które dobrze funkcjonowały, jeszcze z czasów rządów PO-PSL, tylko dlatego, że to nie były wasze rządy – i otworzyliście nowe, które okazały się kompletną klapą.</u>
+          <u xml:id="u-9.1" who="#PoselMalgorzataChmiel">Szanowni państwo, chciałam przed oddaniem państwu głosu wyliczyć, że do Rady Ministrów napisali oburzeni mieszkańcy Mieszkania+ z Katowic, Krakowa, Gdyni, Dębicy, Torunia, Świdnika, Łowicza, Radomia, Nowego Targu, Mińska Mazowieckiego, Zamościa, Białej Podlaskiej. To nie wszystko, bo już następni piszą pisma. Oczywiście teraz rząd pod wpływem dużych protestów zamroził czynsze przy mieszkaniach na wynajem, ale nie zamroził ich w opcji dojścia do własności. Szanowni państwo, wszyscy wiedzą, że były dwie możliwości. (Jeszcze jedno zdanie). Mieszkanie, które ma 66 m2, w Kaczych Bukach w Gdyni kosztuje 1,2 mln zł. Apartament o tej samej powierzchni w centrum Gdyni – przy ul. Władysława IV w Śródmieściu – 1,4 mln zł. Pani minister, to są tanie mieszkania dla ludzi mniej zamożnych? To są najdroższe mieszkania. Do czego doprowadziliście? Najgorsze jest to, że ludzie zostali oszukani. Wprowadzili się ci mniej zamożni i teraz nie mogą sobie poradzić z opłatami, które narzucacie. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-10">
+          <u xml:id="u-10.0" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Dziękuję serdecznie.</u>
+          <u xml:id="u-10.1" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Głos ma pani poseł Gill-Piątek.</u>
+          <u xml:id="u-10.2" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Poseł Hanna Gill-Piątek (niez.):</u>
+          <u xml:id="u-10.3" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Szanowna Komisjo, szanowni państwo, szanowna pani minister, nie będę powtarzała tych argumentów, które padły już na tej sali. Chciałam zwrócić uwagę, że może to nie pani minister, ale pan premier powinien być tu i odpowiadać na nasze pytania, albo przynajmniej pan minister Buda, choć tu też karuzela stanowisk była dość spora. Pan minister Sasin nadzoruje spółki Skarbu Państwa, które torpedowały od początku program Mieszkanie+. Przykładowo Poczta Polska sprzedała deweloperowi działkę na Woli, gdzie miały powstać takie mieszkania. Właściwie nie ma tu osób, które są odpowiedzialne za tę piękną katastrofę. Chciałam zwrócić też uwagę, że przez wiele lat zarzucaliśmy rządowi to, że mieszkania w tym programie nie powstają. Patrząc na sytuację lokatorów tych mieszkań, może i dobrze, że nie powstało ich wiele. To, co państwo urządzili tym ludziom, to naprawdę coś, co nie powinno się nigdy zdarzyć. Jeśli mamy program rządowy, to powinien być stały, mieć zasady, gwarancje, być pewnym. Wszyscy w tej Komisji wiemy, i pewnie osoby, które śledzą losy Mieszkania+, też, że zasady funkcjonowania tego programu nie tylko dla lokatorów, ale również dla inwestorów zmieniały się cały czas – jak w karuzeli, jak ministrowie. To wieczna karuzela na wielu poziomach.</u>
+          <u xml:id="u-10.4" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Przypomnę państwu o jednym fakcie. Państwo mają wynajęte te mieszkania na zasadach najmu instytucjonalnego. Obecnie widać, jak chory był to pomysł. Najem instytucjonalny to taka instytucja, która pozbawia państwa wszelkich praw, które wypracowaliśmy w tym kraju dla ochrony lokatorów. Przypomnijmy, że w razie wycofania się z umowy lub utraty tego mieszkania państwo po prostu idą na bruk. Musieliście zapewne podpisać umowy, w których ten najem instytucjonalny zaakceptowaliście. Mam pytanie do pani minister – ile osób w tej chwili, które wynajmowały w ramach najmu instytucjonalnego swoje mieszkania w programie Mieszkanie+, w ramach tej nieludzkiej procedury najmu, która obowiązuje lokatorów tego programu, znalazło się w trudnej sytuacji, ma kłopoty z kontynuowaniem płatności? Ile osób jest zagrożonych bezpardonową, nieludzką eksmisją i ile osób już z tego programu wypadło na takich właśnie warunkach? Dziękuję bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-10.5" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Dziękuję serdecznie.</u>
+          <u xml:id="u-10.6" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Głos ma pani poseł Gasiuk-Pihowicz.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-11">
+          <u xml:id="u-11.0" who="#PoselKamilaGasiukPihowicz">Dzień dobry. Bardzo dziękuję za udzielenie mi głosu.</u>
+          <u xml:id="u-11.1" who="#PoselKamilaGasiukPihowicz">Jestem tu dziś jako przedstawicielka osób poszkodowanych programem Mieszkanie+ z Mińska Mazowieckiego. Jak się coś obiecuje, to trzeba brać odpowiedzialność za swoje słowa. Politycy PiS najwyraźniej mieli tylko jeździć po konferencjach, chwalić się, obiecywać, a gdy przyszło do realizacji programu, zabrakło uśmiechów i tej werwy, jaką widzieliśmy na konferencjach prasowych. Może przywołam słowa, które mamiły nie tylko mieszkańców Mińska Mazowieckiego, ale też wielu polskich miast. W 2018 r. Jarosław Kaczyński napisał do Polaków: „W ramach programu Mieszkanie+ chcielibyśmy wybudować w najbliższych latach od 2,5 mln do 3 mln tanich mieszkań. To śmiały cel, ale wykonalny”. Premier Morawiecki mu wtórował: „Prawo i Sprawiedliwość tworzy i organizuje na nowo rzeczywistość gospodarczą i społeczną”. W lipcu 2019 r. na stronie głównej PFR Nieruchomości widniał jeszcze jeden piękny cytat Jerzego Kwiecińskiego (ministra inwestycji i rozwoju): „Program Mieszkanie+ tworzy dla rynku mieszkaniowego w Polsce unikalną szansę na pozytywne zmiany”.</u>
+          <u xml:id="u-11.2" who="#PoselKamilaGasiukPihowicz">Dziś już nie ma żadnego z tych cytatów na stronie, tak jak nie ma 3 mln tanich mieszkań Kaczyńskiego, nowej rzeczywistości Morawieckiego i pozytywnej zmiany obiecywanej przez Kwiecińskiego. Nie ma nawet nazwy Mieszkanie+. Jest za to złość, żal, bezradność wszystkich mieszkańców i mieszkanek tych osiedli, w tym także Mińska Mazowieckiego. Mieszkańcy po prostu czują się oszukani i mają prawo się tak czuć. Była mowa o tym, że mieszkania mają być dla osób, których nie stać na kredyt. Mamy drogie mieszkania dla osób, których nie stać na mieszkanie w nich. Czerwiec 2016 r., tym razem Beata Szydło mówiła: „Program Mieszkanie+ umożliwi wynajęcie mieszkania, gdzie koszt czynszu wyniesie od 10 zł do 20 zł za m2 i będzie umożliwiał dojście do własności”. To jest kwintesencja tego kłamstwa. Kto z państwa płaci 10 zł za wynajem metra? Kto płaci 20 zł na tej sali? Też nie. Czy na tej sali są ludzie, którzy mają w ręku akty własności tych mieszkań? Kłamstwo, kłamstwo, kłamstwo.</u>
+          <u xml:id="u-11.3" who="#PoselKamilaGasiukPihowicz">Najpierw czynsze miały być ok. 20–30% niższe od stawek komercyjnych. Te w Mińsku miały być niższe nawet o 40%. W 2020 r. na stronie PFR Nieruchomości w zakładce: „Czynsze” można było przeczytać: „Czynsze są co do zasady rynkowe, choć w praktyce mogą być niższe od stawek obowiązujących w danym momencie na rynku”. W praktyce te czynsze są obecnie takie same jak na rynku albo wyższe. Dochodzi do tego jeszcze kosztowna konieczność – przy szalejącej inflacji – wykończenia mieszkania i opłata kaucyjna. Mam tu całą listę ogłoszeń najmu z Mińska Mazowieckiego. To wczorajsze ogłoszenia. W pełni umeblowane mieszkania w bardzo dobrym standardzie, od 40 do 60 m2 w cenach od 1650 zł do 2500 zł. To jak w mieszkaniach+, a w przeważającej większości nawet taniej.</u>
+          <u xml:id="u-11.4" who="#PoselKamilaGasiukPihowicz">Co więcej, mieszkańcy Mińska Mazowieckiego skarżą się na dodatkowe rzeczy – zawilgocenie, pleśń w mieszkaniach i całkowity brak reakcji spółki na ten problem od pół roku. Skąd taka opieszałość w tych remontach? PFR Nieruchomości obiecywał, że po upływie dwóch lat rozpocznie się program dojścia do własności, czyli systemowego wykupywania mieszkań na dobrych, preferencyjnych warunkach. Dlaczego zatem w Mińsku Mazowieckim ludzie dostają do podpisania absolutnie typowe umowy najmu bez żadnej opcji dojścia do własności tego mieszkania? Gdzie jest jakakolwiek informacja o zasadach dojścia do własności tych mieszkań? Dlaczego ze strony zniknęły wszystkie komunikaty na ten temat? Problem jest absolutnie systemowy. Tam, gdzie wybudowano mieszkania z tego programu, wszędzie pojawiają się dokładnie takie same problemy. Może całe szczęście, że ten program nie wypalił, bo mielibyśmy 100 tys. oszukanych rodzin w całej Polsce.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-12">
+          <u xml:id="u-12.0" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Dziękuję serdecznie.</u>
+          <u xml:id="u-12.1" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Pan poseł Szczepański. Prosiłbym o zwięzłe wypowiedzi. Co chwila zgłasza się jakiś poseł, a bardziej zależy nam na wysłuchaniu osób pokrzywdzonych. Proszę o krótkie wypowiedzi, aby wszyscy chętni mogli się wypowiedzieć.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-13">
+          <u xml:id="u-13.0" who="#PoselWieslawSzczepanski">Panie przewodniczący, szanowni państwo, zgodnie z art. 75 konstytucji: „Władze publiczne prowadzą politykę sprzyjającą zaspokojeniu potrzeb mieszkaniowych”. Zgodnie z art. 4 ustawy o prawach lokatorów zadaniem gmin jest zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych wspólnot mieszkaniowych. Nawet w PRL, za moich czasów, państwo wiedziało, że nie będzie budować mieszkań, bo tego problemu nie rozwiąże. Tu mamy taką sytuację, że państwo zaczęło budować mieszkania przez spółkę w jakiś sposób od niej zależną. Przypominam pani minister, od czego wszystko się zaczęło. Najpierw zabrali państwo resort budownictwa z ministerstwa infrastruktury do ministerstwa rozwoju. Po drodze utworzyliście drugi podmiot – Krajowy Zasób Nieruchomości – który zaczął konkurować z PFR. PFR, budując obecnie mieszkania, opiera się głównie o grunty kupione komercyjnie. Trudno się dziwić, że takie są ceny.</u>
+          <u xml:id="u-13.1" who="#PoselWieslawSzczepanski">Wziąłem sobie do ręki państwa umowę. Wydawało mi się, że jestem człowiekiem inteligentnym i mądrym. Widzę, że spółka, dbając o swoje interesy, zatrudniła kancelarię prawną taką, że ta umowa jest tak sporządzona, że ktoś może powiedzieć: bez pół litra jej nie rozbierzesz. Jest tak sformułowana przez prawników, że to jest najem instytucjonalny, który stawia wynajmującego w korzystniejszych warunkach od najemcy. Państwo, czytając tę umowę, musieliby wziąć prawnika, który by siedział i każdy artykuł tłumaczył na język polski. Być może po przeczytaniu byście tej umowy nie podpisali. W związku z tym powiem krótko – zwrócę się do Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów, czy w tej umowie nie ma zapisów, które nie są zgodne z prawem bądź stawiają jedną stronę w pozycji uprzywilejowanej, a drugą w nieuprzywilejowanej. Nawet tej umowy za bardzo rozwiązać nie idzie. Rodzi się pytanie o koszty, które znalazły się w tych zapisach – czy państwo w kosztach czynszu mają również koszty nietrafionych inwestycji? Przecież państwo, dokonując analizy gruntów, które macie, wydajecie olbrzymie pieniądze na znakomite kancelarie prawne. Potem analiza pokazuje, że ten grunt jednak nie nadaje się do zakupienia. Analiza za kilkaset tysięcy złotych idzie na półkę. Chciałem zapytać, czy nie obciążają wtedy państwo mieszkańców kosztami, bo przecież państwo dla swoich inwestycji tworzycie oddzielną spółkę dla każdego podmiotu. Czy ta spółka nie jest obciążana w czynszu kosztami inwestycji nietrafionych, które muszą zapłacić pozostali lokatorzy? Waloryzacja cen za rok 2024, 2025, 2026, jak państwo mówicie, to już rzeczy zaszłe, a część z tych budynków została wybudowana w poprzednim okresie. Pieniądze współwłaściciela, podmiotu finansującego nie wymagały weryfikacji kosztów na tym poziome. Być może warto zweryfikować centralne ogrzewanie czy gaz, ale nie spłatę kredytu czy części inwestycyjnej. Zakładam, że zabezpieczyliście się państwo tak znakomicie, że najemcy stali się niewolnikami własnego mieszkania i państwa jako spółki. Nawet rozwiązanie tej umowy jest niezmiernie trudne. Myślę, że część z państwa chciałoby wyjść z tego mieszkania i szukać innego rozwiązania, ale dziś państwo są po prostu uwiązani umową. Gratuluję PFR, bo ma znakomitych prawników i trudno będzie z nimi wygrać. Uważam, że niektóre zapisy, które tam są, nie są dozwolone i stawiają jedną stronę w bardzo uprzywilejowanej sytuacji.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-14">
+          <u xml:id="u-14.0" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Dziękuję serdecznie.</u>
+          <u xml:id="u-14.1" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Głos ma pan poseł Suchoń, a później posłowie: Miszalski, Frysztak, Sterczewski, Krajewski – i na tym definitywnie zamykam listę parlamentarzystów. Proszę ponownie o zwięzłość wypowiedzi.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-15">
+          <u xml:id="u-15.0" who="#PoselMiroslawSuchon">Oczywiście.</u>
+          <u xml:id="u-15.1" who="#PoselMiroslawSuchon">Panie przewodniczący, Wysoka Komisjo, szanowni państwo uczestniczący w obradach, pani minister, myślę, że wszyscy mamy poczucie, że program Mieszkanie+ to taka soczysta kwintesencja rządów Prawa i Sprawiedliwości. Nie dosyć, że jest kiepsko, to jest jeszcze drogo. To już wyglądało tak na dzień dobry. Jeśli przypomnimy sobie, jak startował ten program, to założenia zostały skrytykowane przez ekspertów rządowych. Pomimo tego ustawa przeszła. Później tempo budowy było na poziomie dwóch mieszkań miesięcznie. Mniej więcej tak to wyglądało przez pierwsze trzy lata. Jak powiedział ktoś wcześniej, chyba dziś wypada się cieszyć, że tak wolno były budowane te mieszkania, bo moment, w którym dokonujemy pewnej reasumpcji, jest jednocześnie momentem bardzo smutnych wniosków. Czynsze w Krakowie za 70 m2 są na poziomie 3600 zł, w Nowym Targu za 44 m2 płaci się 2350 zł. To nie są ceny, które byłyby dostępne nawet dla średnio zamożnych Polek i Polaków. Raczej są to ceny z wyższych półek w tych miastach. Jeśli popatrzymy na czynsze w odniesieniu do zarobków, to pewnie 60%, a może więcej dochodów rodziny muszą przeznaczać na opłaty za czynsz.</u>
+          <u xml:id="u-15.2" who="#PoselMiroslawSuchon">Pomijając kwestie tego, że jest kiepsko i drogo, jest jeszcze jeden bardzo ważny aspekt, który – mam wrażenie – nie wybrzmiał. Program Mieszkanie+ po raz kolejny podważa zaufanie do państwa jako kreatora polityki mieszkaniowej. To trzeba wyraźnie powiedzieć, że to obietnice pisane palcem na wodzie. Poproszę teraz państwa, którzy są z nami obecni, aby powiedzieli, kto czuje się oszukany – proszę podnieść rękę. Pani minister, proszę zobaczyć ten obrazek. Wszyscy, którzy tu są, czują się oszukani. Mili państwo, naprawdę było osiem lat na to, aby dokonać rewolucji mieszkaniowej, a dokonali państwo całkowitego zburzenia zaufania do państwa. Zostawiacie po sobie zgliszcza. Pani minister dziś odpowiada, ale nie ma pana ministra, co jest zadziwiające, biorąc pod uwagę sprawy, o których rozmawiamy.</u>
+          <u xml:id="u-15.3" who="#PoselMiroslawSuchon">Chcę powiedzieć jeszcze o drugim aspekcie – nie dość, że jest drogo, to jeszcze kiepsko. Przykłady z naszego województwa śląskiego: z Katowic – niesprawna wentylacja, kiepskiej jakości okna, to jest jakiś koszmar. Państwowa firma, którą obowiązują pewne rygory, jeśli chodzi o budownictwo, powinna przestrzegać najwyższych standardów, a dostarcza na rynek coś, czego powstydziłby się najsłabszy deweloper. To nieprawdopodobne – słaba jakość montażu instalacji wewnętrznej, zalewanie mieszkań. Muszę powiedzieć, że uznaję za wysoce bezczelne, pani minister – i proszę to przyjąć do wiadomości – jak państwo traktują osoby, które tam mieszkają. Próbujecie wmawiać mieszkańcom, że źle użytkują mieszkania. Zalewa łazienkę z powodu złego montażu, a w pismach piszecie, że to wina użytkowania. To jest bezczelne i chcę bardzo wyraźnie powiedzieć, że tak nie można traktować ludzi.</u>
+          <u xml:id="u-15.4" who="#PoselMiroslawSuchon">Bardzo proszę panią minister o odpowiedź na te trzy, cztery pytania – zarówno tu, jak i na piśmie, bardzo konkretnie: jaki jest średni czas usuwania usterek i czy to w ogóle jest monitorowane? Na jakich zasadach wybierano wykonawców, czy były jakiekolwiek przetargi i w jaki sposób były rozstrzygane? Czy inwestycje były objęte tarczą antykorupcyjną? Trochę przypomina mi to sytuację z lat 70., gdy wielkie spółdzielnie budowały mieszkania. Owszem, te mieszkania zostały zbudowane, ale przy okazji powstało jeszcze wiele różnych osiedli wokół. Za to zapłacili też spółdzielcy. Pytanie, czy mieszkańcy tych nieruchomości nie płacą dziś za to, że powstały te domy. Czy to było objęte tarczą antykorupcyjną?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-16">
+          <u xml:id="u-16.0" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Dziękuję serdecznie.</u>
+          <u xml:id="u-16.1" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Pan poseł Miszalski.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-17">
+          <u xml:id="u-17.0" who="#PoselAleksanderMiszalski">Panie przewodniczący, pani minister, szanowna Komisjo, przepraszam za spóźnienie, ale niestety polskie koleje działają bardzo podobnie jak Mieszkanie+. Pociąg, który miał jechać 2 godziny i 20 minut spóźnił się 45 minut. Tak bywa.</u>
+          <u xml:id="u-17.1" who="#PoselAleksanderMiszalski">Wracając do Mieszkania+ – obiecywaliście 100 tys. mieszkań, powstało ledwo ponad 15 tys. Obiecywaliście, że to będą mieszkania tanie, na które będzie stać osoby, które niekoniecznie dostaną kredyt. W Krakowie na Klinach Borkowskich – to lokalizacja bez szału – 3600 zł za 60 m2 to ten supertani czynsz, 2600 zł za 40 m2. Obiecywaliście również, że nie będzie podwyżek – i od razu walnęliście dwie. Teraz, po naszej interwencji, łaskawie zamroziliście je, ale również zwaloryzowaliście kaucję, o czym w ogóle nie było wcześniej mowy, wręcz jest to wbrew prawu. Programu „Mieszkania na start” nie waloryzujecie, mimo że inflacja dotyczy obu. Jeśli chodzi o koszty, rozliczenia mediów, ludzie w Krakowie mówią, że dostają je awansem, czyli nie dostają rozliczeń mediów, ale wysokie opłaty – i nie mogą się doprosić informacji dlaczego. Otrzymali informację, że płacą awansem za potencjalne podwyżki. To jest jakieś ździerstwo i oszustwo. Jeśli mówicie o tym, że jest rynkowa część programu, to tak to wygląda, ale PFR chyba nie jest od tego, aby zarabiać na Mieszkaniu+. Mamy nieodparte wrażenie, że właśnie to robicie.</u>
+          <u xml:id="u-17.2" who="#PoselAleksanderMiszalski">Obiecywaliście również wysoki standard. Ten wysoki standard w Krakowie wygląda tak, że garaże do tej pory nie są oddane, ponieważ są zalane wodą. W wielu mieszkaniach jest grzyb. Spadają framugi, jest wilgoć, mieszkańcy nie mają nawet kluczy do budynku i jakby wysiadł prąd, nie mają jak wejść, nie mają miejsc parkingowych, z administratorem nie da się skontaktować, nie odpisuje, nie odpowiada, nie usuwa usterek. Obiecywaliście też drogę dojścia do własności. Najpierw był komunikat w Krakowie na stronie PFR, że jest ta droga dojścia do własności, a później tajemniczo komunikat się zmienił, zniknął i okazało się, że to będzie zależało od tajemniczego inwestora. Ci ludzie byli jednak mamieni informacją, że ta droga dojścia do własności będzie, i niejednokrotnie zainwestowali dużą część swoich oszczędności – parędziesiąt tysięcy – ze względu na to, że w sposób preferencyjny będą mogli to mieszkanie nabyć, wykupić. Teraz oczywiście pod presją zmienia się te komunikaty, ale chciałbym zapytać, na jakich warunkach i zasadach będzie ta droga do własności. Jeśli to ma być tak jak w Gdyni, że mieszkanie 60 m2 ma kosztować 1200 tys. zł czy 1400 tys. zł – to gorzej niż rynkowo. Konkretnie powiedzcie mieszkańcom, na jakich zasadach będą mogli dojść do własności, co z waloryzacją „Mieszkania na start” oraz jak będziecie pracowali nad tym, aby wasi administratorzy usuwali usterki normalnie, jak to się dzieje na warunkach rynkowych, a nie jak w tej waszej fuszerce. Prawda jest taka, że wychodzą wam jedynie programy willa+ dla swoich własnych, ale jak trzeba coś zrobić dla mieszkańców, to niestety nie wychodzi. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-18">
+          <u xml:id="u-18.0" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Dziękuję serdecznie.</u>
+          <u xml:id="u-18.1" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Pan poseł Frysztak.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-19">
+          <u xml:id="u-19.0" who="#PoselKonradFrysztak">Dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-19.1" who="#PoselKonradFrysztak">Panie przewodniczący, pani minister, szanowni państwo, spotkaliśmy się dziś z państwem – trzeba nazwać rzeczy po imieniu – ponieważ oszukaliście Polki i Polaków. Obiecywaliście tanie mieszkania dla ludzi, których nie stać na kredyt, a są drogie mieszkania dla ludzi, których nie stać, by w nich mieszkać. Na konkretnych przykładach za chwilę postaram się to państwu nakreślić. Są ze mną mieszkańcy z Radomia, z ul. Tytoniowej – jednego z pierwszych MDR. Szanowni państwo, to MDR, który powstał wręcz przykładowo, w samym centrum miasta, był dobrze skomunikowany – miał być tanim mieszkaniem. Dziś pięcioosobowa rodzina za to mieszkanie, za 60 m2, płaci 3 tys. zł. Analogicznie, w tej samej dzielnicy, dosłownie kilkaset metrów obok, można wynająć mieszkanie o powierzchni 62 m2 z garażem podziemnym, działającą windą (nie jak na Tytoniowej w Radomiu), z działającą wentylacją, odśnieżaniem, gdzie wszystko działa, z prądem, telewizją i internetem za te same pieniądze. Co łączy te dwa adresy? To, że tam też nikt nie dojdzie do własności, tak jak w przypadku Mieszkania+. Oszukiwaliście mieszkańców mówiąc im, że za niewielkie opłaty będą mogli nabyć mieszkanie na własność.</u>
+          <u xml:id="u-19.2" who="#PoselKonradFrysztak">Pojawiała się wielokrotnie informacja, że miało tych mieszkań powstać 100 tys. A powstało 19 tys. Powiem państwu, gdzie są grzechy tego programu. Pierwszy – na Radzie Miejskiej w Radomiu pojawili się wasi przedstawiciele. Mam prośbę do państwa z PFR, by słuchali. Pojawił się człowiek, który powiedział: jak państwu nie pasuje, możecie rozwiązać umowę. Przecież to jest skandal. To jest właśnie szacunek ludzi Prawa i Sprawiedliwości, instytucji zarządzanych przez ten rząd do Polek i Polaków. Nazwijmy rzeczy po imieniu. Z programu społecznego zrobiliście dojarkę pieniędzy. Dlaczego? Bo do każdego bloku powołaliście spółkę celową, która miała zrealizować inwestycję. Ta spółka celowa to zarząd, rada nadzorcza – pieniądze, które realnie muszą pójść na jej obsługę i obsługę PFR, bo ten też się musi wyżywić. Gdynia – spółka celowa, Świdnik – spółka celowa, Radom – spółka celowa.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-20">
+          <u xml:id="u-20.0" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Jeśli będziemy tak wymieniali spółki, to nasi goście nie zabiorą głosu.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-21">
+          <u xml:id="u-21.0" who="#PoselKonradFrysztak">Szanowni państwo, uwaga! Słowem ostrzeżenia tych, którzy śledzą bądź zaufają kolejnemu programowi Prawa i Sprawiedliwości – teraz mają być społeczne inicjatywy mieszkańców, które ma realizować KZN. Już jest 30 spółek celowych, a w nich republikanie, ludzie powiązani z Adamem Bielanem. To są dojarki pieniędzy. Chciałbym zwrócić się do mieszkańców Mieszkania+. Płacicie drogo, bo musicie płacić im wynagrodzenia. To nie jest normalne. Nie może być tak, że dopiero po tym, gdy posłowie Koalicji Obywatelskiej i Lewicy rozpoczęli kontrolę w PFR, komunikatem prasowym poinformowaliście, że zamrażacie stawki. Na jakim poziomie? Na tym po podwyżce 20%. Przecież to jest skandal. Mówiłem o tym na sesji w Radomiu i powtórzę jeszcze raz – cena najmu nieruchomości to nie tyle, ile wy chcecie zarobić, ale tyle, ile ktoś chce za to zapłacić i jakie ceny dyktuje rynek. Rynek w Radomiu dyktuje zdecydowanie niższe ceny za dużo lepszy standard i na tych samych zasadach, bez dojścia do własności. Dziś oczekuję od państwa, że pani minister i przedstawiciele PFR powiedzą jasno, jakie stawki mieszkańcy bloku w Radomiu przy ul. Tytoniowej będą mieli za dojście do własności, kiedy wycofacie się z podwyżek i kiedy realnie zaczniecie obsługiwać nieruchomość.</u>
+          <u xml:id="u-21.1" who="#PoselKonradFrysztak">Chciałbym państwu powiedzieć jeszcze jedno zdanie – już ostatnie, obiecuję. Jest PFR, ma spółkę celową MDR Radom. Pod MDR Radom jest zarządca nieruchomości z Warszawy, który ma zarządcę nieruchomości w Radomiu. Każdy na pośrednictwie musi swoje zarobić. Przestańcie okradać Polki i Polaków.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-22">
+          <u xml:id="u-22.0" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Dziękuję serdecznie.</u>
+          <u xml:id="u-22.1" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Pan poseł Krajewski</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-23">
+          <u xml:id="u-23.0" who="#PoselStefanKrajewski">Szanowny panie przewodniczący, Wysoka Komisjo, przecież uzupełnieniem Mieszkania+ miała być jeszcze spółka Polskie Domy Drewniane. To dwie inwestycje, które powstały w Łodzi – domy przy ul. Pszennej i w Choroszczy przy al. Jabłoniowej. To miały być mieszkania i to wszystko firmował ówczesny minister środowiska – pan Henryk Kowalczyk, który dziś uzdrawia już polską wieś. Już mieszkań nie buduje. Teraz ma pomysły dla polskich rolników. Miała być na Śląsku prowadzona duża inwestycja. Oczywiście ta inwestycja ze strony Polskich Domów Drewnianych zupełnie zginęła. Zostały te dwie i w Choroszczy żaden z domów do dnia dzisiejszego się nie sprzedał. Miało być 3 tys. zł za metr, jest 6 tys., miała być możliwość zakupu, dojście do własności – to nic nie działa, kolejny wałek, 50 mln zł poszło na to wszystko, a teraz zarząd i rady nadzorcze są tylko z tego wynagradzane. Kolejne rodziny, gdyby były stworzone normalne warunki, mogłyby zamieszkać w gotowych inwestycjach, które dziś stoją i niszczeją. Tak to wygląda dziś w pigułce. Po drodze słyszeliśmy już o SIM, SAN etc. – aby tylko powoływać rady nadzorcze i znalazły się kolejne miejsca dla swoich. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-24">
+          <u xml:id="u-24.0" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Dziękuję serdecznie.</u>
+          <u xml:id="u-24.1" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Szanowni państwo, te wszystkie głosy potwierdzają, że jest to systemowe okradanie Polaków i to nie tylko z oszczędności, ale przede wszystkim z marzeń. Pani poseł Pomaska powiedziała, kto na tym stracił. Pytanie – kto na tym zyskał. Pewnie długo będziemy szukali tych przysłowiowych handlarzy respiratorami. Teraz oddaję głos stronie społecznej. Kto chciałby się wypowiedzieć? Proszę bardzo, pani pierwsza się zgłosiła.</u>
+          <u xml:id="u-24.2" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Przedstawicielka mieszkańców korzystających z programu Mieszkanie+ z Torunia Katarzyna Pawlonka:</u>
+          <u xml:id="u-24.3" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Chciałabym bardzo podziękować wszystkim posłom, którzy jasno przedstawili temat. Katarzyna Pawlonka – Mieszkanie+ z Torunia przy ul. Okólnej.</u>
+          <u xml:id="u-24.4" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">To wszystko, co panie i panowie podnosili, to prawda. Z mojego punktu widzenia, gdy próbuję dojść do tego, kto nami zarządza, to wygląda na jakąś piramidę finansową. Nie boję się użyć tego stwierdzenia. Tak naprawdę nie wiadomo. To mieszkania zarządzane przez PFR. Od kilku miesięcy ta lampa, która została zawiązana taśmą, zagraża życiu i bezpieczeństwu mieszkańców. Kolejny przykład zarządzania przez PFR – spółki centralnie zarządzanej, akcyjnej, z którą nie ma kontaktu – to śmietniki. Obok jest wiata śmietnikowa, ale od początku funkcjonowania naszego osiedla jest zamknięta, właściwie nie wiemy dlaczego. Może będzie nowa. Kolejne przykłady – mamy tak małe rowerownie, że niektórzy z nas muszą zostawiać rowery na zewnątrz na zimę, bo tak zostało to skrojone na ludzi, którzy przyszli tu mieszkać z dziećmi. Są osoby niepełnosprawne i starsze. Nie można się doczekać jakiejkolwiek informacji o tym, jaka jest nasza przyszłość. Zgadzam się z panem posłem, który mówił o ustawie najmu instytucjonalnego. To jest do całkowitej zmiany. Jako lokatorzy nie mamy żadnych praw. Mieszkania socjalne mają swoje prawa. Mieszkania komunalne można wykupić, a tego nie. Ceny są tak zaporowe, aby nie można było tego zrobić. To jest dobry biznes dla PFR. Dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-24.5" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-24.6" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Pan, który siedzi obok pani poseł Pomaskiej.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-25">
+          <u xml:id="u-25.0" who="#MieszkanieckorzystajacyzprogramuMieszkaniezGdyniPatrykMalinowski">Dziękuję bardzo. Szanowna Komisjo, szanowni państwo, nazywam się Marcin Malinowski – jestem jednym z trzech przedstawicieli programu Mieszkanie+ przy ul. Puszczyka w Gdyni.</u>
+          <u xml:id="u-25.1" who="#MieszkanieckorzystajacyzprogramuMieszkaniezGdyniPatrykMalinowski">Na początku chciałbym przytoczyć słowa, które zostały wypowiedziane przez pana Mateusza Morawieckiego. W kwietniu 2018 r. zarzekał się, że wybuduje 100 tys. mieszkań, po których budowie prosi nas o rozliczenie. Jesteśmy tu, panie premierze, i rozliczamy. Pragnę zwrócić uwagę, że Mieszkanie+ to najważniejszy pakiet rozwiązań „Narodowego programu mieszkaniowego”, którego celem jest zwiększenie liczby mieszkań dostępnych dla osób o niskich i umiarkowanych dochodach dzięki wykorzystaniu nieruchomości Skarbu Państwa. Program Mieszkanie­+ miał gwarantować wynajem na preferencyjnych warunkach z możliwością dojścia do własności dla osób, których nie stać na kredyt i jednocześnie niemogących zakwalifikować się do uzyskania mieszkania komunalnego.</u>
+          <u xml:id="u-25.2" who="#MieszkanieckorzystajacyzprogramuMieszkaniezGdyniPatrykMalinowski">Zacznijmy od roku 2020, kiedy to po przejściu wstępnej weryfikacji przez firmę PFR Nieruchomości państwo „szczęśliwcy”, którzy podpisali umowy najmu byli zapewnieni przez pracowników PFR Nieruchomości o zagwarantowanych stawkach najmu oraz najmu z dojściem do własności, które były wówczas prezentowane i na podstawie których wszyscy podejmowaliśmy najważniejsze decyzje w naszym życiu. Według tych stawek, które pokazuje teraz kolega, przykładowe mieszkanie w dzielnicy Kaczych Buków w Gdyni o powierzchni 66 m2, w którym mieszka pięcioosobowa rodzina, z czego dwie osoby to dzieci niepełnosprawne, PFR Nieruchomości wycenił na kwotę 548 tys. zł, co jest bardzo uczciwą ceną. Warto podkreślić, że mieszkanie w ramach tego programu polega na tym, że przez okres 30 lat nie staniemy się ich właścicielami. Należy zaznaczyć, że interes państwa i firmy PFR jest tu totalnie zabezpieczony. Niestety przyszedł rok 2023, a z nim nowe wyliczenia stawek PFR Nieruchomości. Zostały tu przedstawione dwie tabelki – jedna z nich to najem instytucjonalny, a druga to dojście do własności. Jasno z nich wynika, że to samo mieszkanie, które PFR na początku wycenił na kwotę 548 tys. zł, na chwilę obecną – zdementuję tu słowa państwa posłów – jest wyliczone na kwotę 2 mln zł. To są najświeższe informacje, które PFR Nieruchomości nam przekazał. Zasada zostaje ta sama. PFR nadal czuje się bezpieczny i zabezpieczone są interesy firmy.</u>
+          <u xml:id="u-25.3" who="#MieszkanieckorzystajacyzprogramuMieszkaniezGdyniPatrykMalinowski">Jako najemcy niestety nie mamy zbyt wielu praw, za to wiele obowiązków i ograniczeń, przez okres 30 lat. Zgodzilibyśmy się na to, gdyby to były normalne ceny, jak było w założeniach, że mają to być mieszkania na preferencyjnych warunkach. Naszym zdaniem nie zostały spełnione założenia programu, a mianowicie stawki czynszów są kształtowanie dobrowolnie, według PFR Nieruchomości, bez rozporządzeń określających maksymalną stawkę czynszu. Przygotowano umowy, które chronią wyłącznie interes państwa, stawiając jednocześnie lokatorów w pozycji podporządkowanej. Mieszkańcy nie znają kryteriów dochodowych, którymi kieruje się PFR Nieruchomości, co stwarza pole do nadużyć i wolnej interpretacji przez tę firmę. Chodzi też o warunki najmu dla seniorów, osób niepełnosprawnych i rodzin wielodzietnych, które nie czują bezpieczeństwa, jeśli chodzi o dalsze uczestnictwo w państwa programie.</u>
+          <u xml:id="u-25.4" who="#MieszkanieckorzystajacyzprogramuMieszkaniezGdyniPatrykMalinowski">Czego się domagamy? Zmiany regulacji ustawowej poprzez wprowadzenie rozporządzenia z maksymalnymi stawkami czynszu. Obecnie nie ma takiego, wobec powyższego PFR może ustalać sobie, jakiekolwiek stawki chce. Domagamy się także przywrócenia zapewnianych nam stawek z 2020 r. w zakresie czynszu, najmu i najmu z dojściem do własności – to przedstawiona przez nas tabelka, która była wystawiona na stronie Mieszkania+ Gdynia. Oczywiście w kolejnych latach zniknęła. Domagamy się również realizacji programu Mieszkanie+ we wszystkich miastach objętych programem z czynszem uwzględniającym uwarunkowania lokalne. Domagamy się jasnych zasad uczestnictwa w programie, które zostaną przedstawione przez kompetentnych pracowników firmy PFR Nieruchomości, oraz przejrzystych warunków zawierania umów najmu również na czas nieokreślony, bez konieczności okresowej weryfikacji czynszowej.</u>
+          <u xml:id="u-25.5" who="#MieszkanieckorzystajacyzprogramuMieszkaniezGdyniPatrykMalinowski">Swoje słowa chciałbym skierować do prezesa firmy PFR Nieruchomości i odnieść się do zamrożenia stawek czynszu. Bardzo za to dziękujemy, jest pan bardzo hojny, ale domagamy się przywrócenia stawek z 2020 r. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-26">
+          <u xml:id="u-26.0" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Proszę, pan burmistrz Mińska Mazowieckiego.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-27">
+          <u xml:id="u-27.0" who="#BurmistrzMinskaMazowieckiegoMarcinJakubowski">Szanowni państwo, Marcin Jakubowski – burmistrz Mińska Mazowieckiego.</u>
+          <u xml:id="u-27.1" who="#BurmistrzMinskaMazowieckiegoMarcinJakubowski">Chciałem powiedzieć, że dla samorządu problem mieszkaniowy jest jednym z najbardziej palących. W samym Mińsku Mazowieckim, który jest czterdziestotysięcznym miastem, mamy ponad pół tysiąca rodzin, które nie są w stanie sobie poradzić samodzielnie na rynku mieszkaniowym i oczekują jakiegoś wsparcia. Jak tylko pojawiły się wzmianki na temat programu Mieszkanie+ byłem żywo nim zainteresowany. Pisałem nawet listy do pana premiera, wcześniej jeszcze ministra, aby ten program mógł pojawić się w Mińsku Mazowieckim. Tuż przed wyborami parlamentarnymi ten program się pojawił, dość zaskakująco, w Mińsku Mazowieckim. Zostałem zaproszony na pierwsze spotkania, a później na wbicie pierwszej łopaty. Jak powiedziałem, byłem do tego entuzjastycznie nastawiony. Zaangażowałem samorząd w to, aby jak najlepiej wypełnił swoje funkcje, które w tym programie musieliśmy spełnić. Było to uchwalenie zasad pierwszeństwa najmu, wysokości kaucji. Wszystko to zrobiliśmy. Przeprowadziliśmy nabór, w którym zgłosiło się ponad 650 rodzin na 140 mieszkań, które były budowane. To rzeczywiście było dla nas ogromnym plusem – tak, jak to miało być, Mieszkanie+. Myśleliśmy, że w końcu uda nam się w jakiś sposób zaspokoić te potrzeby mieszkaniowe. Dodam, że w Mińsku w jednej kadencji samorząd jest w stanie wybudować ok. 30–40 mieszkań socjalnych. Tak było dotychczas, takie były nasze możliwości. Nie jesteśmy jakimś bardzo biednym samorządem, staramy się, jak możemy, i tak to się dotychczas udawało. Te 140 mieszkań to było coś wielkiego. W naszych zasadach pierwszeństwa określiliśmy, że priorytet będą mieli mieszkańcy mieszkań socjalnych i komunalnych. Jak się później okazało, to był kompletnie absurdalny warunek z naszej strony. Gdy poszedłem na odbiór tych mieszkań, gdy były wyszykowane, okazało się, jakie faktycznie będą wysokości czynszu. Oczywiście natychmiast napisałem pisma do naszej spółki, która się tym zajmowała, i do PFR, informując, że taka wysokość czynszu to nieporozumienie i zaprzecza wszystkim celom, dla których program był stworzony. Niestety nie uzyskałem żadnej odpowiedzi.</u>
+          <u xml:id="u-27.2" who="#BurmistrzMinskaMazowieckiegoMarcinJakubowski">Dziś jestem tu z państwem, bo czuję się jako samorządowiec odpowiedzialny, bo brałem w tym udział. Czuję się odpowiedzialny, bo kilkadziesiąt rodzin w Mińsku Mazowieckim zostało w tym programie po prostu oszukanych i oczekują dziś wsparcia również z naszej strony. Chyba nie uczę się na błędach, bo jako miasto przystąpiliśmy też do programu „Społecznych inicjatyw mieszkaniowych” i liczymy na to, że zostanie w ramach tego programu wybudowane kolejne kilkaset mieszkań w Mińsku Mazowieckim. Tak jak powiedziałem, inaczej nie jesteśmy w stanie realizować potrzeb mieszkaniowych, niż licząc na wsparcie rządu. Myślę, że musimy znaleźć szybkie rozwiązanie, w jaki sposób ulżyć sytuacji mieszkańców w mieszkaniach 500+… Przepraszam, mylą mi się te programy z plusami. Moim zdaniem dobrym pomysłem byłoby – warto to rozważyć – aby wnieść nieruchomości, które są w ramach programu, do spółek SIM, w których samorządy mają jakikolwiek nadzór nad tymi spółkami. Mamy dwóch przedstawicieli w radzie nadzorczej SIM, a więc jakiś wpływ na politykę tej spółki mamy. Gdyby te nieruchomości zostały wniesione do tych spółek, mielibyśmy jakiś wpływ na zarządzanie nimi i może okazałoby się, że dzięki pracy samorządów udałoby się w jakiś sposób ulżyć tym, którzy w mieszkaniach+ mieszkają. Dodam tylko, że naprawdę mocno się angażowaliśmy. Nawet dostałem taki tytuł: samorządowy lider programu Mieszkanie+, ale nie znajdą go państwo na ścianie u mnie w gabinecie, bo nie jest to dziś – bardzo nad tym ubolewam – powód do dumy. Dziękuję serdecznie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-28">
+          <u xml:id="u-28.0" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Dziękuję serdecznie.</u>
+          <u xml:id="u-28.1" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Proszę bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-28.2" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Przedstawicielka mieszkańców korzystających z programu Mieszkanie+ z Radomia Sandra Białek-Pawłowska:</u>
+          <u xml:id="u-28.3" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Sandra Pawłowska – Radom, ul. Tytoniowa. Wszystko, co dziś wybrzmiało, co powiedzieli zarówno posłowie, jak i mieszkańcy wszystkich mieszkań wybudowanych w ramach programu Mieszkanie+, było prawdą. Chciałam od nas dodać, że miały być mieszkania+, a są niestety mieszkania z kartonu, które się rozpadają. W ostatnim tygodniu w Radomiu było zgłoszenie zawalającej się ściany. Jak się okazało, generalny wykonawca nie zrobił zbrojenia. To pierwsza, podstawowa rzecz – mieszkania są w stanie fatalnym. W Radomiu mieszkamy od maja, więc niespełna osiem miesięcy od oddania. Miały być mieszkania bez wkładu własnego, ale niestety takie nie są. Jak już niektórzy zauważyli, aby wejść i mieszkać, trzeba było zainwestować. Część ludzi z Gdyni dostała totalnie gołe mieszkania i musiała je wyremontować, zaczynając od paneli, płytek. W Radomiu mieliśmy tzw. mieszkania pod klucz, ale bez elementów stałych, jak na przykład kuchnia, AGD. Aby to zobrazować, w Radomiu przeciętna rodzina na wprowadzenie wydała od 20 do 50 tys. zł. Część z tych rodzin musiała się dokredytować, a więc dodatkowo zadłużyć, aby wejść i mieszkać. Jaka była narracja, jeśli chodzi o przedstawianie nam tego programu? Co rozumiał szary Kowalski? Nie ministrowie, przedstawiciele spółki PFR, którzy mówią: przecież wiedzą państwo, co państwo podpisywali i na takie stawki się zgodzili. Proszę państwa, podpisując te umowy, wierzyliśmy w wasze zapewnienia, że to będą nasze mieszkania, że będzie tak, jak mówili przedstawiciele Prawa i Sprawiedliwości, że to będzie własny kąt, szansa dla rodzin z dziećmi. Naprawdę w to uwierzyliśmy.</u>
+          <u xml:id="u-28.4" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">W tym momencie chce mi się naprawdę płakać, bo nie wiem, co będzie za kilka lat. Jestem osobą chorą, niepełnosprawną. Mój mąż jest po udarze. Jeśli mnie zabraknie, to mąż się z dziećmi jeszcze utrzyma. Jeśli zabraknie mojego męża, nie będzie mnie stać na to, aby mieszkać i żyć w tym mieszkaniu. Obecnie za 70 m2 mieszkanie bez dopłat – nie mówmy o dopłatach, bo nie wszyscy je dostają – kosztuje 3200 zł, z dopłatą 2700 zł. Jeśli opcja dojścia do własności będzie na takich samych zasadach jak w Gdyni, to moje mieszkanie będzie kosztowało prawie 5 tys. zł. To będzie dużo więcej niż moja pensja. Miały to być mieszkania, które zapewnią nam stabilizację. My tej stabilizacji nie mamy. Nie wiemy, czy dziś, po dwóch latach, okaże się – jak w Gdyni – że część z nas nie przeszła weryfikacji czynszowej i nie możemy mieć dojścia do własności i musimy zostać w tych mieszkaniach na najmie – trzydziestoletnim lub dłuższym. Nasze dzieci nie mają prawa dziedziczenia tych lokali, jeśli nie są zapisane w umowach jako najemcy lokalu. Proszę państwa, mam wpisać moje dziecko, któremu będę blokowała przez kilkanaście lat możliwość zakupu własnego mieszkania? Chyba nie tak miał wyglądać ten program.</u>
+          <u xml:id="u-28.5" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Powiem jeszcze jedno. Przedstawiciele spółki PFR mówili, że jest dziewięć osób chętnych na lokal, że program cieszył się ogromnym zainteresowaniem. To prawda, proszę państwa, bo wszyscy liczyliśmy na uczciwe warunki dojścia do własności, a nie na lichwę i państwową deweloperkę. Dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-28.6" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Dziękuję serdecznie. Proszę bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-28.7" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Reprezentant ruchu osób pokrzywdzonych programem Mieszkanie+ Edyta Jurczak:</u>
+          <u xml:id="u-28.8" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Dzień dobry. Edyta Jurczak – jestem mieszkanką osiedla Mieszkania+ w Mińsku Mazowieckim.</u>
+          <u xml:id="u-28.9" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Problemy u nas się powtarzają takie jak we wszystkich miastach, więc o tym nie będę mówiła. Mam tylko pytanie odnośnie do PFR. W sierpniu 2022 r. na fanpage’u PFR pojawiła się oferta wynajmu mieszkania stworzonego w ramach programu Mieszkanie+ w Białej Podlaskiej, gdzie koszt samego czynszu, bez opłat eksploatacyjnych, wynosił 700 zł, za mieszkanie o powierzchni 44 m2. Po waloryzacji, która była na początku tego roku, koszt ten jest na poziomie 800–820 zł. Dowiedziałam się, że w Mińsku mieszkanie o tym metrażu kosztuje 1600 zł, w Radomiu podobnie. Zadałam to pytanie na naszej ogólnopolskiej grupie poświęconej programowi i dowiedziałam się, że te kwoty są od 1600 zł do 2000 zł za mieszkanie o powierzchni 44 m2. Jeśli w Białej Podlaskiej można w ramach tego programu zaoferować ludziom takie stawki, dlaczego w pozostałych miastach tego nie można zrobić? Liczę na to, że można – i bardzo o to prosimy.</u>
+          <u xml:id="u-28.10" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Dziękuję serdecznie.</u>
+          <u xml:id="u-28.11" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Nie widzę innych zgłoszeń. Przepraszam, są jeszcze zgłoszenia. Zgłaszała się jakaś kobieta, proszę w pierwszej kolejności.</u>
+          <u xml:id="u-28.12" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Przedstawicielka mieszkańców korzystających z programu Mieszkanie+ z Krakowa Anna Bereżnicka-Płońska:</u>
+          <u xml:id="u-28.13" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Anna Bereżnicka-Płońska, reprezentuję Kraków.</u>
+          <u xml:id="u-28.14" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Szanowni państwo, też nie chciałabym powtarzać tego, co już powiedziano, ale chciałabym podkreślić, że PFR Nieruchomości mówi nam teraz, że wzięliśmy udział w rynkowej części programu Mieszkanie+. Teraz jest taka narracja. Wcześniej słyszeliśmy, że to jest program społeczny. Dlaczego tak uznaliśmy? Bo do udziału w tym programie były zachęcane rodziny wielodzietne, osoby niepełnosprawne, osoby po 60. roku życia. Te osoby dostawały punkty, aby móc dostać te mieszkania. Stąd moje pytanie, pani minister – czy to osoby, które stać na rynkowe czynsze? Czy takie osoby powinno się zachęcać do udziału w tym programie?</u>
+          <u xml:id="u-28.15" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Chciałabym jeszcze odnieść się do tego, co już powiedziano, że „państwo widzieliście, co podpisywaliście”. Chcę powiedzieć, w imieniu swoim i innych mieszkańców, że podpisanie umowy nie było przystąpieniem do programu, ale jego finałem. Do programu przystępowaliśmy wtedy, gdy składaliśmy wnioski, że chcemy wziąć w nim udział. Umowę dostaliśmy na kilka dni przed podpisaniem i jak pan poseł powiedział, trzeba byłoby naprawdę dobrego prawnika, aby tę umowę zrozumieć. My jesteśmy zwykłymi mieszkańcami, więc nie byliśmy w stanie tego nawet dobrze zrozumieć. Chcę też powiedzieć, jak wygląda to w Krakowie. Nie mam takich pięknych zdjęć jak moje poprzedniczki. Jeśli wejdzie się na osiedle, ktoś, kto przyjdzie pierwszy raz, może powiedzieć: ładne bloki, ładnie to wygląda. Rzeczywiście, z zewnątrz to ładnie wygląda. Problem zaczyna się już wtedy, kiedy chcemy wyrzucić śmieci. To jest XXI w. Na 481 mieszkań mamy cztery wiaty śmietnikowe, czyli jedną na ok. 120 mieszkań. Gdyby pokazać to na zdjęciach, to po prostu śmieci się z nich wysypują. Na całym naszym osiedlu nie mamy ani jednego wolnostojącego kosza na śmieci ani na psie odchody. Mówiły panie, że wiaty rowerowe są małe – nie mamy nawet pół wiaty, ani jednego stojaka na rowery. Swoje rowery trzymamy na balkonach. Jeśli ktoś mieszka na pierwszym piętrze, jak ja, to jeszcze da rade to wnieść, ale proszę wnieść go na trzecie piętro – a my nie mamy windy. Nasze bloki są bez wind. Tak wygląda ten wspaniały standard, który mamy. Jest może jeszcze drobna uciążliwość – gasnące światło na osiedlu. Dziś wyjeżdżaliśmy bardzo wcześnie – o 5:00 rano. Światło się jeszcze paliło, ale o 5.18 światła gasną, a zimą o godzinie 6:00, gdy jest kompletnie ciemno. Ktoś, kto wychodzi z bloku, ma sobie latarką przyświecać? Tak to wygląda.</u>
+          <u xml:id="u-28.16" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Proszę państwa, chciałabym zadać jeszcze jedno pytanie, myślę, że bardzo ważne. Wczoraj pan minister Buda gościł w Programie 3 Polskiego Radia. Rozmawiał z panią Beatą Michniewicz. Zapisałam sobie słowa, które powiedział, i chciałabym, aby państwo z ministerstwa się do tego odnieśli. Pan minister powiedział tak: „Podwyżki, które były od stycznia, z mocą wsteczną zamrozimy i nie będzie podwyżek”. Rozumiem, że państwo już podjęli decyzję, że tych podwyżek nie będzie i mamy czekać na zwrot pieniędzy. W takim razie czekamy na ten zwrot od stycznia. Dziękuję bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-28.17" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Dziękuję serdecznie.</u>
+          <u xml:id="u-28.18" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Wcześniej zgłaszał się pan, a następnie pani. Proszę o zwięzłość wypowiedzi, bo jest z nami pan prezes PFR Nieruchomości, który będzie miał niełatwe zadanie odpowiedzieć na te pytania. Chciałbym, aby miał taką możliwość. Było do pana prezesa wiele pytań, więc pani minister pewnie będzie zadowolona, że pan prezes odpowie. Proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-29">
+          <u xml:id="u-29.0" who="#PrzedstawicielKomitetuSpolecznegoMieszkancowOsiedlaParkowawZamosciuKamilMielniczuk">Dzień dobry. Kamil Mielniczuk – Zamość, ul. Parkowa.</u>
+          <u xml:id="u-29.1" who="#PrzedstawicielKomitetuSpolecznegoMieszkancowOsiedlaParkowawZamosciuKamilMielniczuk">Moi przedmówcy mówili już o wszystkim, ale chciałbym dodać, że w 2019 r. Rada Miasta Zamość, aportując działkę, podała kwotę najmu na poziomie 7 zł za m2 z dojściem do własności – 10 zł za m2. Rozumiem, była pandemia, teraz wojna, ale to daleko odbiega od obecnych stawek. Pani minister, czy będą jakieś interwencje w tym kierunku, aby zmniejszyć czynsz? Czy dzisiejsza konferencja jest, bo jest? Przyjechaliśmy 300 km z Zamościa, aby ktoś nas zauważył, ale nie wiem, czy to dojdzie do skutku. Dwa tygodnie temu rozmawialiśmy z delegacją PFR. Zawitała na posiedzenie rady miasta. Miasto na fanpage’u pokazało, że nasz obecny włodarz Andrzej Wnuk był w PFR w Warszawie, wypił kawę, ale nie poinformował mieszkańców Parkowej, że przybędzie delegacja PFR na posiedzenie rady miasta. Dowiedzieliśmy się o tym w ostatniej chwili, w niedzielę o 21:00, a delegacja przyjechała w poniedziałek. Zjawiliśmy się na radzie miasta, zaczęliśmy rozmawiać z PFR, który był w ogóle nieprzygotowany do odpowiedzi na wszystkie nasze pytania. Nie wiedzieli, co ile kosztowało, czy były uszkodzenia, pleśń na ścianach, czy pękające rury. Byli kompletnie nieprzygotowani – to pięcioosobowa delegacja, która w ogóle nie była przygotowana. Później spotkaliśmy się z nimi w cztery oczy i zaczęliśmy im wszystko opowiadać. Zaczęli nas zapewniać, że wszystko od pani minister i ministrów zależy, że oni tak naprawdę nic nie mogą, przekażą tę wiedzę i minister się wypowie – i finalnie na tym ta nasza rozmowa się zakończyła. Dodam, że zapytałem o dojście do własności i powiedzieli nam, że w przyszłym roku, w drugim kwartale mniej więcej, nam przeliczą dojście do własności. Gdy zapytałem, ile lat musimy płacić najem do dojścia do własności, powiedzieli, że 30 lat. Czyli jak ktoś ma 45 lat, to w wieku  75 lat dojdzie do własności. To jest żart. Mam 33 lata, to będę miał 63 lata. Ale jak ktoś ma 45 lat? Po 30 latach może nie dożyć. Kto to wymyślił? Nie wiem, co to za prawnicy, ale wcześniej poseł zwrócił uwagę, że pól litra trzeba przy tym wypić, może nawet i litr, zależy, kto ma jaką głowę. Ja na przykład po litrze może bym to zrozumiał.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-30">
+          <u xml:id="u-30.0" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Dziękuję serdecznie.</u>
+          <u xml:id="u-30.1" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Proszę bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-30.2" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Przedstawicielka mieszkańców korzystających z programu Mieszkanie+ z Torunia Karolina Chmurzyńska:</u>
+          <u xml:id="u-30.3" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Szanowni państwo, Karolina Chmurzyńska – Toruń.</u>
+          <u xml:id="u-30.4" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Chciałam powiedzieć o usterkach, które mam w swoim mieszkaniu. Czekałam osiem miesięcy na wymianę wkładki w drzwiach wejściowych. Mam ciąg wsteczny w wentylacji i czekam na naprawę już cztery miesiące. Nie wiem, kiedy się doczekam. Wieje mi z kontaktu i rury kanalizacyjnej. Co ciekawe, jak włączę okap, wieje bardziej. To zagadka. Jak otworzę okno, wieje mniej. Przyjechali tu też panowie z Poznania i stwierdzili, że te wszystkie ciągi wentylacyjne powinny być ocieplone. Niestety nie są. Nie wiem, jak ta sprawa będzie rozwiązana. Przyjechali do mnie też przedstawiciele z Gdańska, zarządcy. Mieszkam na końcu korytarza i jak wychodzę z mieszkania, nie zapala mi się światło. Otrzymałam odpowiedź, że taki był zamysł projektanta, aby to światło na końcu korytarza się nie zapalało. Zapytałam: a co się stanie, jeśli się przewrócę? Uzyskałam odpowiedź, że nikt nie zakłada, że pani się przewróci. Tak to wygląda. Płacę 360 zł opłaty eksploatacyjnej i nie wiem, na co idą te pieniądze. Nie otrzymałam do tej pory żadnych faktur na odśnieżanie, pielęgnację ogrodu, nie wiem, czy to będzie rozliczone, czy nie. Nie mam pojęcia, na co idą te pieniądze.</u>
+          <u xml:id="u-30.5" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Jeśli chodzi o to, że spółka PFR chwali się tym, że czynsze są niższe o 30% od stawek rynkowych – w zeszłym roku jeszcze wynajmowałam mieszkanie za 2100 zł z wszystkimi opłatami. Obecnie płacę 2400 zł, więc nie wiem, gdzie jest ta obniżka. Trochę nie bardzo to wygląda. Dziękuję bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-30.6" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Dziękuję serdecznie.</u>
+          <u xml:id="u-30.7" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Wedle kolejności zgłoszeń, jak pamiętam, proszę, teraz pan.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-31">
+          <u xml:id="u-31.0" who="#MieszkanieckorzystajacyzprogramuMieszkaniezGdyniPatrykMalinowski">Patryk Malinowski – Mieszkanie+ Gdynia.</u>
+          <u xml:id="u-31.1" who="#MieszkanieckorzystajacyzprogramuMieszkaniezGdyniPatrykMalinowski">Mam jeszcze jedno pytanie do pana prezesa PFR Nieruchomości. Podpisując umowę najmu instytucjonalnego, wybrałem mieszkanie w stanie deweloperskim. Oznacza to, że w mieszkanie zainwestowałem ok. 60 tys. zł. Czy pan prezes mógłby mi odpowiedzieć, co będzie, jeśli nie zgodzę się na najem z dojściem do własności na przedstawionych przez państwa stawkach, a nie chcę wynajmować tego mieszkania? Co z wyposażeniem tego mieszkania i zainwestowanymi przeze mnie pieniędzmi? Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-32">
+          <u xml:id="u-32.0" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Dziękuję serdecznie.</u>
+          <u xml:id="u-32.1" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Proszę bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-32.2" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Przedstawiciel mieszkańców korzystających z programu Mieszkanie+ z Krakowa Sławomir Wcisło:</u>
+          <u xml:id="u-32.3" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Sławomir Wcisło z Krakowa.</u>
+          <u xml:id="u-32.4" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Mam takie pytanie do pana prezesa: ostatnio na Radzie Miasta Krakowa przyjechał do nas prezes i wiele było pytań i potem pan się wypowiadał. Pokazałem stronę internetową MDR Kraków, na której było dostępnych 27 mieszkań. Zobaczyliśmy, że mieszkanie o powierzchni 45 m2, które jeszcze było dostępne, kosztowało 42 zł za m2. Pan prezes usłyszał to i zobaczył. Gdy skończyłem wypowiedź, nie minęło 15 min, nagle strona przestała istnieć i mieszkań nie było, a było 21 lub 27 mieszkań. Jak to jest możliwe? Pokazałem to na telefonie i zrobiłem screenshot. Pan prezes dostał informację i strona zniknęła, nagle nie ma żadnych dostępnych mieszkań. Przypominam, to było 42 zł za m2, czyli za 45 m2 sam czynsz wychodził 2100 zł. Do tego trzeba doliczyć media i wszystko inne. Ile to mieszkanie będzie kosztowało w rzeczywistości? Po 15 min strona znika. Jak to możliwe? Analizowałem stronę MDR Kraków, non stop, dzień w dzień. Dziennie potrafiło być na niej 30–40 wpisów. Głupie słowo, wystarczyło zmienić interpretację – i już było co innego. Tak działa MDR Nieruchomości.</u>
+          <u xml:id="u-32.5" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Dziękuję serdecznie. Może takie było zainteresowanie tymi niskimi kwotami.</u>
+          <u xml:id="u-32.6" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Proszę bardzo, pan.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-33">
+          <u xml:id="u-33.0" who="#MieszkanieckorzystajacyzprogramuMieszkaniezeSwidnikaArkadiuszBeczynski">Dzień dobry. Mieszkanie+ Świdnik się kłania – Arkadiusz Bęczyński.</u>
+          <u xml:id="u-33.1" who="#MieszkanieckorzystajacyzprogramuMieszkaniezeSwidnikaArkadiuszBeczynski">Chciałbym poruszyć jedną, ale ważną dla nas wszystkich kwestię. Chodzi o czynsz. Często PFR czy też członkowie rządu mówią nam o stawce czynszu, jakby to miała być stawka całościowych opłat za mieszkanie. Nie jest to całościowa stawka najmu MDR Świdnik. To tzw. opłata za samo użytkowanie lokalu. Do tego trzeba doliczyć opłatę eksploatacyjną za części wspólne, ubezpieczenie OC, opłaty za wywóz śmieci, wodę, podgrzanie wody, ścieki, centralne ogrzewanie i zaliczki. Na dzień dzisiejszy w Świdniku za mieszkanie o powierzchni 52 m2 zamieszkałe przez cztery osoby trzeba zapłacić 2700 zł wszystkich opłat, aby móc je wynająć, dodając do tego oczywiście opłatę za energię elektryczną oraz inne, za telewizję, internet itd. Na rynku komercyjnym w Świdniku takie samo mieszkanie, lecz umeblowane, z piwnicą, często miejscem postojowym, można wynająć już za 2000 zł. To 700 zł różnicy. Głównym celem „Narodowego programu mieszkaniowego” – zacytuję – było: „zwiększenie dostępu do mieszkań dla osób o dochodach uniemożliwiających nabycie lub wynajęcie mieszkania na zasadach komercyjnych”. Proszę państwa, czy ten cel został osiągnięty? Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-34">
+          <u xml:id="u-34.0" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Dziękuję serdecznie.</u>
+          <u xml:id="u-34.1" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Proszę, pani i proszę się przedstawiać.</u>
+          <u xml:id="u-34.2" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Przedstawicielka mieszkańców korzystających z programu Mieszkanie+ z Dębicy Paulina Usarz-Nicoś:</u>
+          <u xml:id="u-34.3" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Dzień dobry. Paulina Usarz-Nicoś – Mieszkanie+ Dębica.</u>
+          <u xml:id="u-34.4" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Mam pytanie dotyczące osób, którym będzie się kończyła umowa. Gdy składaliśmy umowy, badano nam zdolność czynszową. Niektórzy ledwo ją przeszli, wcisnęli się o złotówki. Teraz, gdy opłaty poszły do góry, gdy odstępne, czyli czynsz, znacznie wzrosło, a wypłaty nie – co z tymi ludźmi? Ci ludzie wzięli kredyty, aby tam się wprowadzić, zakupili sprzęt. Jeśli nie przejdą weryfikacji, aby podpisać nową umowę, mają 30 dni na wyprowadzenie się i doprowadzenie mieszkania do stanu takiego jak poprzednio. Pytanie – za co, co z tymi ludźmi, gdzie mają się podziać i co z kredytami, które pobrali na te mieszkania? Nie jest tak, że się wyprowadzą i kredyty znikną, ale zostaną z nimi przez lata. To trudna dla nich sprawa. Boją się o przyszłą umowę, czy ją dostaną, czy mają się już powoli zbierać i wyprowadzać, czy nie.</u>
+          <u xml:id="u-34.5" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Jeśli chodzi o wykup i dojście do własności, dlaczego to strefa podzielona na odstępne i wykup? Dlaczego to nie może być jedna rata, która nie jest waloryzowana rok do roku o stopień inflacji? Przecież nawet banki nie robią tak, że co roku podnoszą o stopień inflacji ratę kredytu. To jest niepoważne. Przez 30 lat to ogromne sumy. Nie wiemy, co będzie za rok lub dwa. Mamy taką sytuację geopolityczną, jaką mamy. Nie wiemy, czy inflacja będzie spadała, czy nie. Pandemia i wojna na Ukrainie nam pokazały, że w zasadzie z dnia na dzień może wydarzyć się wszystko. To trochę niepoważne. Dlaczego to jest tak liczone? Czy kredyt zawierany na nasze mieszkania też działa na takich warunkach? O co chodzi? Jakie były ceny budowy? Nasze mieszkania były budowane w 2020 r., wiec dlaczego nie mamy płacić za to, za co wybudował nasze mieszkania PFR, tylko co roku mamy dopłacać 10–14%, może potem 20%, bo nie wiemy, co będzie. Nie wiemy, jaka będzie inflacja. Nie mamy do tego ubezpieczeń. Jeśli komuś w rodzinie, jednemu z małżonków coś się przydarzy, drugie zostaje z niczym. Nie jesteśmy ubezpieczeni, jak w banku, gdy bank wymaga ubezpieczenia kredytu. Gdy coś się dzieje z osobą w rodzinie, jest albo pomoc od ubezpieczyciela, albo spłata kredytu, gdy dzieci zostają same. Tu czegoś takiego nie ma. Kto potem podejmie się za nas opłat, gdy nas zabraknie i zostaną niepełnoletnie dzieci? Takie kwestie są w ogóle niedopracowane. To przekreśla wszystko, bo nie wiemy, co będzie jutro. Dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-34.6" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-34.7" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Dwa ostatnie głosy, aby nie powtarzać się, ale dać szansę stronie rządowej. Proszę, pani z Torunia i pan, który jeszcze nie zabierał głosu.</u>
+          <u xml:id="u-34.8" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Przedstawicielka mieszkańców korzystających z programu Mieszkanie+ z Torunia Katarzyna Pawlonka:</u>
+          <u xml:id="u-34.9" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Wrócę jeszcze do tych kosztów, o których pani mówiła. Nie mamy żadnej wiedzy o tym, ile kosztowało wybudowanie naszych mieszkań, oprócz tego, że dostaliśmy jakąś wyliczoną – to też chyba była tajemnica – umowę między miastem a spółką i stawkę czynszu. Nie wiemy, z czego ona wynika, dlaczego w każdym mieście są inne stawki, dlaczego koszty eksploatacji są takie same. Podniesione zostały nam wszystkim o złotówkę, do 6 zł 50 gr.</u>
+          <u xml:id="u-34.10" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Nie przerywajmy sobie i mówmy do mikrofonu.</u>
+          <u xml:id="u-34.11" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Przedstawicielka mieszkańców korzystających z programu Mieszkanie+ z Torunia Katarzyna Pawlonka:</u>
+          <u xml:id="u-34.12" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Wszyscy uważnie śledzimy, jak często zmieniają się informacje na stronach PFR. Są dla nas niewiarygodne. Zmieniają się tak często, że trudno za tym nadążyć. Tak naprawdę nie wiemy, z czym startowało PFR i jakie sią ich dalsze zamierzenia. Czy Toruń i inne miasta będą miały tę formę dojścia do własności, czy nie? Kiedy zostaną one przedstawione i na jakich warunkach? To pytania, które wciąż zostają bez odpowiedzi, a widać, że PFR rakiem wycofuje się z dojścia do własności. Zainwestowaliśmy poważne pieniądze – każdy z nas – aby umeblować mieszkania. Były puste. Nie było ani jednej żarówki w mieszkaniu. To tyle. Dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-34.13" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Proszę bardzo, któryś z panów już zabierał głos, ale nie pamiętam który. Proszę o zabranie głosu kolegę z brodą.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-35">
+          <u xml:id="u-35.0" who="#MieszkanieckorzystajacyzprogramuMieszkaniezGdyniKrzysztofKluska">Dzień dobry. Nazywam się Krzysztof Kluska i jestem tym „szczęśliwcem”, który mieszka w Mieszkaniu+ w Gdyni na Kaczych Bukach.</u>
+          <u xml:id="u-35.1" who="#MieszkanieckorzystajacyzprogramuMieszkaniezGdyniKrzysztofKluska">Chciałbym przedstawić, jak wygląda sytuacja – i ukłon ze strony PFR w postaci zwrotu jednomiesięcznej kaucji. W dniu 28 lutego podpisałem nowy aneks, gdyż kończyła mi się umowa, i po raz pierwszy w tym aneksie została zwaloryzowana kaucja. Po waloryzacji tej kaucji mam do dopłaty 700 zł. Pewnie za parę tygodni to otrzymam, jak PFR obiecał. Kogo tu próbujecie robić na szaro? Czy myślicie, że jesteśmy jacyś mało inteligentni? Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-36">
+          <u xml:id="u-36.0" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Dziękuję serdecznie.</u>
+          <u xml:id="u-36.1" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Doszliśmy do momentu, w którym ciężki obowiązek musi wziąć na siebie prezes zarządu PFR Nieruchomości. Panie prezesie, wiele wątków było wspólnych, więc prosiłbym odnosić się do tych pytań i zastrzeżeń kategoriami.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-37">
+          <u xml:id="u-37.0" who="#PrezeszarzaduPFRNieruchomosciSAWojciechCaruk">Panie przewodniczący, panie i panowie posłowie, szanowni zebrani, rzeczywiście nie wysłuchuje się tego w sposób przyjemny. Chciałem powiedzieć, że nie omijamy państwa i tam, gdzie takie spotkania są, staramy się w sposób rzetelny i uczciwy odpowiadać państwu na pytania. Zdaję sobie sprawę z tego, że nie każda odpowiedź przypadnie państwu do gustu i mogą ją państwo zaakceptować, ale wydaje się, że trzeba to powiedzieć i rozmawiać w ten sposób. Bardzo ciężko jest znaleźć tę wspólną płaszczyznę między oczekiwaniami i tym, co możemy zrealizować. Postaram się odpowiadać po kolei. Ostatniego pytania nie zdążyłem zapisać, a pisałem przez cały czas. Pozwolą państwo, że zacznę od początku i jeśli nie wymienię kogoś, to dlatego, że nie byłem w stanie zapisać tego.</u>
+          <u xml:id="u-37.1" who="#PrezeszarzaduPFRNieruchomosciSAWojciechCaruk">Pierwsze pytanie dotyczyło Gdyni, pojawiły się tu koszty 22 tys. zł za m2. Oczywiście jestem skłonny rozmawiać o liczbach, ale mam gorącą prośbę. Gdy bierzemy kredyt na mieszkanie, pamiętajmy, że mamy cenę mieszkania i pieniądza. Jeśli chcemy porównywać obie te rzeczy, wolałbym, abyśmy mówili, że jest jakiś koszt pieniądza, który w przypadku działalności komercyjnej wynosi 1,5–2,5% tej ceny pierwotnej mieszkania w zależności od długości kredytu i jak jest oprocentowany. Prosiłbym, abyśmy nie mieszali tego. Pomijam to, że dojście do własności nie jest formą kredytu. W dojściu do własności są zupełnie inne ryzyka, zdecydowanie mniejsze niż w przypadku kredytu komercyjnego.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-38">
+          <u xml:id="u-38.0" who="#Gloszsali">Chyba nie w tym przypadku.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-39">
+          <u xml:id="u-39.0" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Proszę dać panu prezesowi się wypowiedzieć.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-40">
+          <u xml:id="u-40.0" who="#PrezeszarzaduPFRNieruchomosciSAWojciechCaruk">Postaram się państwu odpowiedzieć. Jeśli chodzi o wytłumaczenie dlaczego, pierwszy powód jest taki, że w przypadku kredytu nie mogą państwo w prosty sposób z niego wyjść. Ponosicie pełne konsekwencje. Tu jasno powiedziano, co się zdarzy, jeśli zdolność się pogorszy. Zapis w dojściu do własności mówi, że jeśli komuś istotnie się pogorszą warunki życia…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-41">
+          <u xml:id="u-41.0" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Panie pośle Frysztak, mam prośbę, niech pan prezes kontynuuje swoją myśl, nikt nikomu wcześniej nie przerywał, więc niech pan prezes wypowie się swobodnie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-42">
+          <u xml:id="u-42.0" who="#PrezeszarzaduPFRNieruchomosciSAWojciechCaruk">Jeśli chodzi o dojście do własności, w przypadku polepszenia lub pogorszenia sytuacji materialnej, osoba może z takiej umowy po prostu wyjść, dostać zwrot tych pieniędzy i to jeszcze oprocentowany. Tak to wygląda. Odpowiadam na pytanie najlepiej, jak potrafię.</u>
+          <u xml:id="u-42.1" who="#PrezeszarzaduPFRNieruchomosciSAWojciechCaruk">Kolejna kwestia – Jarocin i 1300 zł, gmina. Mamy dwa rozwiązania, które nazywamy: aktywna gmina i aktywny fundusz. W niektórych projektach gmina jest odpowiedzialna za komercjalizację całego procesu najmu i wynajmuje to później i też ustala ceny. Jeśli chodzi o Jarocin, tu mamy sytuację, w której fundusz nie realizował tego w taki sposób, że pozostawał właścicielem tego. Pytanie o stawki nie powinno być skierowane do nas. Są projekty w programie aktywna gmina i aktywny fundusz. W państwa przypadkach to wszystko projekty aktywny fundusz, gdzie zajmujemy się zasiedleniem i później utrzymaniem tych obiektów.</u>
+          <u xml:id="u-42.2" who="#PrezeszarzaduPFRNieruchomosciSAWojciechCaruk">Jeśli chodzi o zamrożenie czynszu, 16 lutego, jeśli dobrze pamiętam, odbyła się konferencja, na której wspólnie z prezesem PFR miałem przyjemność występować, i została złożona obietnica będąca pewną reakcją na to zapotrzebowanie, aby te czynsze w tej trudnej sytuacji po prostu zamrozić na ten okres do końca 2025 r., aby zadziałać szybko i zwrócić tę jedną kaucję. Wydaje się, że to działanie mające na celu ochronę przed zmianami. Pamiętajmy, jak wielokrotnie zostało powiedziane, przez panią minister i kilka innych osób, że PFR Nieruchomości działa w sposób rynkowy – inaczej działać nie może. Jeśli państwo pozwolą…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-43">
+          <u xml:id="u-43.0" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Jeszcze raz apeluję – nikt nie przeszkadzał nikomu w pierwszej i drugiej części i prosiłbym nie przeszkadzać również panu prezesowi. Niech swobodnie sformułuje swoje myśli.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-44">
+          <u xml:id="u-44.0" who="#PrezeszarzaduPFRNieruchomosciSAWojciechCaruk">Chciałem o tym wspomnieć. Działając w sposób rynkowy, uzyskanie pewnych oczekiwań jest niezwykle trudne. Pojawiały się pytania o to, jakie jest dyskonto. To dyskonto w stosunku do cen rynkowych jest różne w różnych miastach. W jednych, tych dużych, gdzie rynek budowlany, deweloperski i wynajmu jest rozwinięty, możliwość uzyskania dyskonta – przy naprawdę ciężkiej pracy zespołu PFR Nieruchomości – jest możliwe. W mniejszych miastach, powiedzmy uczciwie, fundusze komercyjne w ogóle nie działają, nie wchodzą, bo uznają, że ryzyko dla ich działalności na tych rynkach jest zbyt duże, w związku z tym to dyskonto jest trudniejsze do uzyskania. W niektórych przypadkach rzeczywiście dochodzimy do cen rynkowych. Tak to wygląda. Te dane, które zostały państwu przedstawione, mają pewne uśrednienie. Odniosę się w dalszej części wypowiedzi do tego, co uważam za rynkowe, co uważam za cenę rzeczywistą.</u>
+          <u xml:id="u-44.1" who="#PrezeszarzaduPFRNieruchomosciSAWojciechCaruk">Padły porównania, że odnosimy się wyłącznie do czynszu. Robimy to, aby można było to porównać. Jeśli dołożymy do tego te składniki, o których państwo mówili, są one różne dla różnych projektów w różnych miejscowościach. Powiem o tym później. Wtedy to wszystko będzie nieporównywalne. Dokładają do tego państwo jeszcze eksploatację, czyli zużycie mediów. U każdego może być inne. Jeśli powiecie: ja płacę 3 tys. zł za mieszkanie, nie jestem w stanie się do tego ustosunkować i powiedzieć, czy to rynkowe, czy nie, bo to trzy elementy – opłaty eksploatacyjne, czynsz i realne zużycie w mieszkaniu.</u>
+          <u xml:id="u-44.2" who="#PrezeszarzaduPFRNieruchomosciSAWojciechCaruk">Przechodząc dalej, zadali państwo wiele pytań, ale postaram się odpowiedzieć najlepiej, jak potrafię.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-45">
+          <u xml:id="u-45.0" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Pani prezes, pan poseł sobie wszystko zapisał. Naprawdę, proszę umożliwić wypowiedź.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-46">
+          <u xml:id="u-46.0" who="#PrezeszarzaduPFRNieruchomosciSAWojciechCaruk">Dobrze, jeśli mogę, pojawiło się tu sformułowanie, że najem instytucjonalny to jest niepewność, jest to nieludzkie. Powiem tylko, że każdy ma swoją optykę i może podejść do tego bardzo indywidualnie. Każdy z państwa może ocenić, czy najem od osoby prywatnej jest bezpieczny dla państwa, czy nie, czy najem od funduszu w najmie instytucjonalnym jest niekomfortowy dla osoby. Twierdzę, że jest pewna równowaga. To jest moja opinia. Zdaję sobie sprawę, że być może większość na tej sali się z nią nie zgodzi. Osobiście uważam tak nie dlatego, że bronię swojej działalności, ale jest to jakiejś forma, w której strony się umawiają, że jeżeli płacę i nie czynię szkód na majątku, to mam stabilny najem. To coś, co do rynku najmu instytucjonalnego ludzi skłania. Widać, że zapotrzebowanie jest na poziomie, który realizujemy, ale też realizowane na tym poziomie przez inne jednostki prywatne i fundusze. Nie chciałbym w to wchodzić. Bardzo cenne i słuszne było sformułowanie pani minister, że program Mieszkanie+ ma różne warstwy – jest budownictwo komunalne, budownictwo społeczne i komercyjne. Wszystkie są adresowane do pewnych kategorii odbiorców.</u>
+          <u xml:id="u-46.1" who="#PrezeszarzaduPFRNieruchomosciSAWojciechCaruk">Ile osób nie płaci i wypadło z programu? Jeśli państwo pozwolą, podam liczby, bo lepiej będzie o nich rozmawiać. W 2020 r. z programu zrezygnowało 4%. W 2021 r. – 3%. W 2022 r. – 2%. W 2023 r. mamy 0,02%. Generalnie rzecz biorąc, mówimy o wolumenie rzędu 3 tys. mieszkań. To znaczy, że w 2023 r. zrezygnowało mało osób. Przepraszam, szanowni państwo, ale prosiłem pana przewodniczącego, aby dał wypowiedzieć się pani minister, bo wiele pytań dotyczyło całego programu. Ja odnoszę się wyłącznie do części komercyjnej.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-47">
+          <u xml:id="u-47.0" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Pani poseł, po raz kolejny zwracam pani uwagę. Panie pośle Frysztak, proszę dać się wypowiedzieć panu prezesowi, a do pani minister wrócimy. Pan prezes powiedział, że część pytań – z czym się zgadzam – było skierowanych do pani minister. Dajmy panu prezesowi szansę odpowiedzieć na pytania, na które zna odpowiedź, a reszta pytań będzie skierowana do pani minister. Proszę, nie przerywajmy sobie, bo nikt z tego nic nie zrozumie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-48">
+          <u xml:id="u-48.0" who="#PrezeszarzaduPFRNieruchomosciSAWojciechCaruk">Szanowni państwo, przedstawiam informacje, które mam z PFR Nieruchomości. To część komercyjna tego programu. Odnoszę się do tego, co robi PFR Nieruchomości w zakresie Funduszu Mieszkań dla Rozwoju. Ten fundusz ma obecnie 3500 mieszkań oddanych, ok. 1500 mieszkań w budowie i 2700 mieszkań w projektowaniu. Myślę, że odpowiedziałem w miarę precyzyjnie.</u>
+          <u xml:id="u-48.1" who="#PrezeszarzaduPFRNieruchomosciSAWojciechCaruk">Jeśli chodzi o pytanie, które pojawiło się w trakcie mojej wypowiedzi – ile to jest, to jeśli mówimy o 0,02% w tym roku, to jest sześć osób.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-49">
+          <u xml:id="u-49.0" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Proszę pana prezesa o kontynuowanie, a panią poseł upominam – dajmy odpowiedzieć na zadane pytania.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-50">
+          <u xml:id="u-50.0" who="#PrezeszarzaduPFRNieruchomosciSAWojciechCaruk">Jeśli było zadane pytanie, staram się odpowiedzieć.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-51">
+          <u xml:id="u-51.0" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Pani minister również będzie miała okazję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-52">
+          <u xml:id="u-52.0" who="#PrezeszarzaduPFRNieruchomosciSAWojciechCaruk">Odpowiedź jest bardzo prosta – bardzo niewiele osób u nas rezygnuje z umowy.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-53">
+          <u xml:id="u-53.0" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Upominam panią poseł drugi raz.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-54">
+          <u xml:id="u-54.0" who="#PrezeszarzaduPFRNieruchomosciSAWojciechCaruk">Odpowiadam. Jeśli chodzi o zaleganie na dzień dzisiejszy, nasi mieszkańcy – ukłony i szacunek – płacą bardzo dobrze, nie ma zaległości. Pytanie było o zaległości, więc proszę, aby państwo nie interpretowali tego.</u>
+          <u xml:id="u-54.1" who="#PrezeszarzaduPFRNieruchomosciSAWojciechCaruk">Odpowiem w sprawie interpretacji z Radomia. Nie byłem w Radomiu, ale słuchałem. Odniosę się do wycięcia pewnego fragmentu. Odpowiadając państwu, nie widzimy istotnych zaległości w płatnościach.</u>
+          <u xml:id="u-54.2" who="#PrezeszarzaduPFRNieruchomosciSAWojciechCaruk">Kolejna sprawa to ceny w Mińsku Mazowieckim i że jest drogo. Pozwolą państwo, że wrócę do tego, co mówiliśmy wcześniej. Jeśli będziemy porównywali czynsz, a nie koszty eksploatacji, to od razu odpowiem, bo takie badania robimy. Realizuje je nie tylko dział analityczny PFR Nieruchomości, ale też zewnętrzne agencje praktycznie o międzynarodowym znaczeniu. W Mińsku Mazowieckim stawka czynszu w pewnym uśrednieniu – bo możemy mówić o poszczególnych mieszkaniach – wynosi 33 zł 70 gr, a stawka na rynku 38 zł 58 gr.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-55">
+          <u xml:id="u-55.0" who="#PoselKamilaGasiukPihowicz">Nieprawda – 44 zł. Właśnie obliczone, ze strony PFR. Proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-56">
+          <u xml:id="u-56.0" who="#PrezeszarzaduPFRNieruchomosciSAWojciechCaruk">Bardzo pani dziękuję. Powiem, skąd się to bierze. Proszę nie zarzucać mi kłamstwa.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-57">
+          <u xml:id="u-57.0" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Proszę kontynuować, panie prezesie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-58">
+          <u xml:id="u-58.0" who="#PrezeszarzaduPFRNieruchomosciSAWojciechCaruk">Jeśli chodzi o to, co zostało tu pokazane, rzeczywiście jest tak – może to się pojawić też w innych projektach – że następuje tzw. wtórna komercjalizacja. Mamy tu wynajęty z listy społecznej lokal i ta lista się kończy, nie ma już z niej chętnych po weryfikacji czynszowej. To rzadki przypadek. Wtedy takie mieszkanie wystawiamy na rynek z ceną rynkową. Gdy te mieszkania są puste, wystawiamy je z ceną rynkową.</u>
+          <u xml:id="u-58.1" who="#PrezeszarzaduPFRNieruchomosciSAWojciechCaruk">Mam gorącą prośbę, nie jestem przeciwko państwu. Nie jest tak, że jestem z państwem skonfliktowany i postanowiłem z państwem walczyć na argumenty. Mam gorącą prośbę… PFR pomógł uchodźcom wojennym z Ukrainy, było 80 mieszkań i są one teraz odświeżane – to dlatego stoją puste i nie są wynajęte. Nie mówmy, że stoją puste, ale są odświeżane. Ten proces trwa kilka miesięcy. Nie ma innej możliwości. Proszę nie wyrywać tego z kontekstu i nie pokazywać ceny rynkowej, która jest wystawiona dla osób, które poza programem są gotowe wynająć to na rynku komercyjnym. Jeśli rynek jest na tym poziomie, to cena jest zbliżona do tego poziomu.</u>
+          <u xml:id="u-58.2" who="#PrezeszarzaduPFRNieruchomosciSAWojciechCaruk">Przejdźmy do kolejnych tematów. Zapisałem sobie zawilgocenia w Mińsku i katastrofę. Są państwo z Mińska i wiedzą, jak to wygląda. Nie jestem w stanie na każde pytanie odpowiedzieć natychmiast i powiedzieć, gdzie była usterka. Wedle informacji i wiedzy, którymi dysponuję, w Mińsku Mazowieckim były zawilgocone ściany w garażach i komórkach lokatorskich. Związane jest to z wentylacją. Nie potrafię państwu powiedzieć, jak to w tej chwili wygląda. W mieszkaniach nie ma grzyba. Jest w jednym, w łazience, i mogę podać numer. Proszę mi uwierzyć, czasami mam wiedzę na temat tego, co tam się dzieje. W jednym mieszkaniu w łazience jest zawilgocenie. Jeśli mają państwo inną wiedzę, bardzo proszę podać przykłady.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-59">
+          <u xml:id="u-59.0" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Szanowni państwo, rozumiem emocje i je podzielam, ale były zadane pytania i bardzo trudno jest udzielić odpowiedzi na nie, gdy się przeszkadza. Jeśli pan prezes nie będzie wiedział, to powie, że nie wie, nie zna odpowiedzi. Wówczas odniesiemy się do pani minister.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-60">
+          <u xml:id="u-60.0" who="#PrezeszarzaduPFRNieruchomosciSAWojciechCaruk">Zaciek jest w WC, w lok. 8/53. Nie wiem, czy wyczerpałem ten temat, ale to w jednej toalecie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-61">
+          <u xml:id="u-61.0" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Idźmy dalej.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-62">
+          <u xml:id="u-62.0" who="#PrezeszarzaduPFRNieruchomosciSAWojciechCaruk">Jeśli chodzi o umowę najmu i dojścia do własności, standardowym naszym podejściem jest podpisanie na początku umowy dwuletniej. W tym okresie przygotowujemy rozliczenia inwestycji. Jeszcze raz chciałem państwu powiedzieć, że te inwestycje, które się wcześniej skończyły, mają trochę inną historię. Ostatnie inwestycje były realizowane w bardzo trudnych czasach. Ich rozliczenie też nie jest łatwe. Wykonawcy niejednokrotnie żądali opłat, bo ceny rosły w oczach, jeśli chodzi o robociznę, materiały budowlane i całą resztę. Do tego cały proces też wymaga przygotowania. Najdłuższe w tym procesie jest wyodrębnienie ksiąg wieczystych. To kilkadziesiąt czynności, które trzeba zrobić, dlatego dajemy okres dwuletni na przygotowanie. Pytali państwo o Mińsk Mazowiecki. Z tego co widzę, w 2024 r. startuje proces, po wygaśnięciu umów najmu.</u>
+          <u xml:id="u-62.1" who="#PrezeszarzaduPFRNieruchomosciSAWojciechCaruk">Przechodzę do kolejnych pytań. Część z nich jest skierowanych do ministerstwa, więc nie poruszam tematu KZN i konkurencji PFR Nieruchomości. Mogę powiedzieć, jak powiedziałem na wstępie, że jest tu pewna różnorodność, bo jesteśmy w nieco innych obszarach.</u>
+          <u xml:id="u-62.2" who="#PrezeszarzaduPFRNieruchomosciSAWojciechCaruk">Było takie stwierdzenie – czy koszty czynszu pokrywają nietrafione inwestycje. To, że spółki powstają do każdego projektu, jest typowe w działalności gospodarczej. To odizolowanie ryzyka projektu od projektu, żeby nie było sytuacji, że jeśli jeden projekt cierpi, to to cierpienie przechodzi na drugi. Można powiedzieć od razu: nie, żadne koszty nietrafionych inwestycji nie są przenoszone na jakiekolwiek SPV czy spółki, które realizują te projekty. To są koszty funduszu.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-63">
+          <u xml:id="u-63.0" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Niech pan prezes odpowie, potem ministerstwo i wrócimy do pytań. Mamy ograniczony czas.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-64">
+          <u xml:id="u-64.0" who="#PrezeszarzaduPFRNieruchomosciSAWojciechCaruk">Mam pięć stron pytań i postaram się na nie odpowiedzieć.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-65">
+          <u xml:id="u-65.0" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Przepraszam, nikt nikomu nie przerywał, gdy były zadawane pytania. Teraz oczekuję, że pan prezes na każde pytanie odpowie najwnikliwiej, jak potrafi.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-66">
+          <u xml:id="u-66.0" who="#PrezeszarzaduPFRNieruchomosciSAWojciechCaruk">Kolejna sprawa – czynsz w Krakowie na poziomie 3600 zł miesięcznie. Zakładam, że to ta część składająca się z trzech elementów – opłaty eksploatacyjnej, rzeczywistego zużycia mediów. Moja wiedza jest taka – w Krakowie nasze największe mieszkanie ma lekko powyżej 70 m2 i najwyższy czynsz tego największego mieszkania wynosi 2200 zł. Tyle.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-67">
+          <u xml:id="u-67.0" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Najmocniej przepraszam, będziemy to weryfikowali. Dajmy wypowiedzieć się panu prezesowi.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-68">
+          <u xml:id="u-68.0" who="#PrezeszarzaduPFRNieruchomosciSAWojciechCaruk">Jeśli chodzi o Katowice, nie jest tak, że tych usterek nie ma i że ich nie widzimy i nie reagujemy na to. Proszę, by państwo zwrócili uwagę, że wszystkie nasze projekty są w okresie pięcioletniej gwarancji lub rękojmi. Na tym etapie najczęściej jest tak, że zgłaszamy to gwarantowi czy deweloperowi, od którego kupiliśmy na przykład w Krakowie ten projekt, czy generalnemu wykonawcy, który to wykonywał, jak w Toruniu – tam jest Pekabex. Zgłaszamy te usterki, które państwo zgłaszają. Nie ukrywam, że tempo usuwania tych usterek w poszczególnych projektach jest różne. Bardzo często państwa głębokie niezadowolenie – nad czym cały czas się pochylamy i słuchamy tego, bo radości z tego nie ma – powodują usterki, które zostały odrzucone przez gwaranta. Gwarant uznał, że nie przyjmuje jakiejś usterki, bo uznaje, że to kwestia eksploatacji. Mogą to być zapchane nawietrzaki, uszkodzony mechanicznie element. Wtedy to odrzuca. Mówią państwo wtedy tak – czekamy na to pół roku lub rok i nie jest to jeszcze usunięte. Zdaję sobie sprawę z tego, że mogą być takie sytuacje, ale póki mamy to w gwarancji, nawet gdybyśmy chcieli to naprawiać i uznalibyśmy, że państwo mają rację, zgłaszając taką usterkę, a gwarant nie, to w pierwszej kolejności utracilibyśmy gwarancję, naruszając ten okres, gdybyśmy sami wchodzili na naprawę.</u>
+          <u xml:id="u-68.1" who="#PrezeszarzaduPFRNieruchomosciSAWojciechCaruk">Kolejny temat to bezczelne traktowanie ludzi. Naprawdę nie wyobrażam sobie, że mógłbym klientów, przepraszam, mieszkańców…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-69">
+          <u xml:id="u-69.0" who="#Gloszsali">Jesteśmy klientami?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-70">
+          <u xml:id="u-70.0" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Szanowni państwo, bardzo proszę o nieprzerywanie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-71">
+          <u xml:id="u-71.0" who="#PrezeszarzaduPFRNieruchomosciSAWojciechCaruk">Szanowni państwo, nie łapcie za słowa. Może to taka przypadłość, że pracowałem w tym sektorze tak długo i tak mówię, ale są państwo mieszkańcami, nad którymi staramy się pochylać. To, że jesteśmy w tym gronie, nie świadczy chyba o bezczelnym traktowaniu.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-72">
+          <u xml:id="u-72.0" who="#PoselKonradFrysztak">Pan ma obowiązek się stawić.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-73">
+          <u xml:id="u-73.0" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Panie pośle, wie pan doskonale, że często ministrowie się nie pojawiają. Jeśli mogę, proszę o nieprzerywanie, bo zaraz poproszę o udzielenie odpowiedzi na piśmie. Jeśli mamy dyskutować w takiej kakofonii, to naprawdę nie ma sensu. Proszę kontynuować, panie prezesie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-74">
+          <u xml:id="u-74.0" who="#PrezeszarzaduPFRNieruchomosciSAWojciechCaruk">Nie chciałbym tłumaczyć pewnych sytuacji. Są projekty, jak ten w Katowicach, gdzie niestety generalny wykonawca ogłosił upadłość. To powoduje więcej problemów w usuwaniu usterek w sposób zamienny niż w normalnej sytuacji. Nie zmienia to postaci rzeczy. Naprawdę odwiedziłem wszystkie projekty – w trakcie budowy, oddawania ich do użytku. Bardzo często w przestrzeni medialnej pojawiają się te elementy. Absolutnie się nie odcinam. Rozumiem, że jeśli jest jakieś zawilgocenie, bo były zawilgocenia w Toruniu, przecieki z instalacji wodnej, które zostały usunięte… Ale przekaz medialny jest, że mamy jeden wielki grzyb. Nie ma go. Mówię to zupełnie odpowiedzialnie, bo byłem. Ten Kraków to rzeczywiście był jeden narożnik na czwartym piętrze w jednym mieszkaniu. Wcześniej było kilkanaście przecieków, które zostały usunięte. Z powodu jednego  na 480 mieszkań zarzucać to całości? Ciężko to się argumentuje. Są takie projekty, które mi się naprawdę podobają. Uważam Mińsk za bardzo dobry projekt pod względem jakościowym. Niezależnie od tego, że jest zawilgocenie w jednej toalecie, jest to projekt bardzo wysokiej jakości, co widać wewnątrz i na zewnątrz. Opowiem też o innych elementach.</u>
+          <u xml:id="u-74.1" who="#PrezeszarzaduPFRNieruchomosciSAWojciechCaruk">Kolejna sprawa to rozliczenie mediów – zdzierstwo i oszustwo. Takie sformułowania padły na tej sali. Jeśli państwo pozwolą, rozumiem, że chodzi o części wspólne, bo rozliczenie mediów indywidualnych to zupełnie inna część. Mogę tylko powiedzieć, że opłata eksploatacyjna jest załącznikiem do umowy najmu. Są w niej wyszczególnione grupy kosztowe, które mówią o części eksploatacyjnej. Jest tam napisane literalnie, że płaci się za wodę, ścieki i CO. Energia elektryczna jest drugą grupą. Utrzymanie nieruchomości, czyli wynagrodzenie zarządcy, koszty utrzymania biura, sprzątania na zewnątrz i wewnątrz, to trzecia grupa kosztowa. Przeglądy i konserwacje to też element utrzymania części wspólnej, podobnie przeglądy roczne i pięcioletnie. Ta opłata eksploatacyjna jest wymieniona literalnie w tych umowach. Często pojawiało się pytanie, dlaczego to drożeje. Woda – też proszę mnie nie łapać, bo nie mam tych danych rok do roku – w roku 2022 to rząd ok. 20%, CO – 35%, energia elektryczna – ok. 20%. Bardzo często rosną też koszty zarządcy nieruchomości. Było też takie pytanie, czy opłata jest taka sama. Nie jest. W niektórych projektach, gdzie można pozyskać tańsze siły, jest rzędu 4,5 zł. Tam, gdzie ceny są wyższe, to ok. 7 zł. To nie jest tak, że opłata jest równa 6,5 zł.</u>
+          <u xml:id="u-74.2" who="#PrezeszarzaduPFRNieruchomosciSAWojciechCaruk">Jeśli chodzi o rozliczenia, pytali państwo, skąd się to bierze. Mamy doświadczenie, bo wynajmujemy ponad 3 tys. nieruchomości w jednym funduszu i ponad 2 tys. nieruchomości w drugim. Baza danych z ostatnich lat jest naprawdę bogata. Nawet gdybyśmy się mylili, obserwując 5 tys. mieszkań i różnych projektów, które mamy, w pierwszym roku jest pewne założenie, a kolejny rok jest po rzeczywistych poniesionych cenach. Z tego punktu widzenia to było pytanie – czy możemy się pomylić. Niespecjalnie możemy się pomylić, bo mamy tę wiedzę, a nawet gdybyśmy jej nie mieli, to po roku jest weryfikacja na rzeczywistych kosztach. To moja odpowiedź, jeśli chodzi o część eksploatacyjną. Przedstawiona jest też odpowiedź, że do końca kwietnia te rozliczenia są z poprzedniego roku. Nie jest tak, że są ukrywane. Mają państwo do tego dostęp.</u>
+          <u xml:id="u-74.3" who="#PrezeszarzaduPFRNieruchomosciSAWojciechCaruk">Idę dalej. Opowiedziałem o rozliczeniach mediów. Kraków, wilgoć, zalania, brak kontaktu, nie będzie DDW i garaże są zalane. Odpowiadam na część krakowską. W Krakowie było kilkanaście zawilgoceń ścian, które zostały usunięte. Nie potrafię powiedzieć, czy to jedyne, które było medialne, zostało usunięte, ale było jedno na 480 lokali. Jeśli chodzi o kontakt, mamy bardzo rozbudowaną możliwość. Takie jest moje zdanie. Jeśli mówią państwo, że jest problem, na pewno pochylimy się nad tym jeszcze raz. Pamiętajmy, że mamy administratora, do którego w godzinach jego pracy mogą państwo dzwonić, jest dostępny jego telefon komórkowy, jest call center, które pracuje w godzinach pracy. Administratorzy są zobowiązani, aby było takie call center 24/7. Jeśli są awarie, to są zgłaszane i administrator jest wzywany poprzez wewnętrzne call center w firmie. Jeśli jest zagrożenie zdrowia, życia i mienia, może się to zdarzyć i musi być ta reakcja. To jest. Z tego punktu widzenia, jeśli mają państwo głębokie przekonanie, że z tym jest problem, pomimo iż jest ten cały mechanizm, to na pewno jeszcze raz się temu przyjrzymy, dlaczego mają państwo taką opinię. Jeśli uda się wprowadzić skuteczniejsze rozwiązanie, to z całą pewnością to zrobimy.</u>
+          <u xml:id="u-74.4" who="#PrezeszarzaduPFRNieruchomosciSAWojciechCaruk">Kolejna sprawa to dojście do własności. Było nie tylko komunikowane, ale mówiłem o tym, że to dojście do własności w Krakowie po prostu będzie. Projekty, które mają dojście do własności, zostały skomunikowane. Wiele pism, które powinny do państwa dotrzeć, sam osobiście podpisałem.</u>
+          <u xml:id="u-74.5" who="#PrezeszarzaduPFRNieruchomosciSAWojciechCaruk">Kolejna rzecz – MDR Radom. Znów jest kwestia 60 m2 i 3 tys. zł. Nie bardzo potrafię się do tego odnieść. Mówiąc o Radomiu, średnia stawka wynajmu jest na poziomie  27 zł 90 gr. Stawka rynkowa czynszu wedle mojej najlepszej wiedzy, wedle ostatnich badań  to 44 zł 87 gr. Tyle, jeśli chodzi o Radom. Jeśli mają państwo inną wiedzę, że stawka czynszu w Radomiu przy porównywalnym produkcie, który nie ma kuchni i AGD, ale jest w tym samym standardzie, tak samo zlokalizowanym… Panie pośle, mówię o badaniach firmy zewnętrznej, do której mam zaufanie, nie podając już jej nazwy.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-75">
+          <u xml:id="u-75.0" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Panie pośle Frysztak, naprawdę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-76">
+          <u xml:id="u-76.0" who="#PoselKonradFrysztak">Ale nic nie mówię.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-77">
+          <u xml:id="u-77.0" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Pan poseł Frysztak, nawet jak mówi szeptem, to słychać, jakby mówił normalnie. Proszę kontynuować.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-78">
+          <u xml:id="u-78.0" who="#PrezeszarzaduPFRNieruchomosciSAWojciechCaruk">Jeśli chodzi o stwierdzenie pana posła – bo to pojawiło się w przestrzeni prasowej – że jak państwu nie pasuje, to można rozwiązać umowę, chciałem powiedzieć, że oglądałem to i wiem, jaki był kontekst tej uwagi. Na pewno nie zostało stwierdzone, że jak się nie podoba, to można rozwiązać umowę. Chodziło tu o nieusuwanie usterek i odrzucanie ich – co by było, jeśli firma postanowiłaby nie usuwać usterki i nie można byłoby w tym mieszkaniu z tego powodu mieszkać. Takie stwierdzenie nie padło. Kropka. Zachęcam państwa, nagranie jest zrobione i mogą państwo to zobaczyć. Oglądałem to i stwierdzam…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-79">
+          <u xml:id="u-79.0" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Dobrze. Może warto to zweryfikować i obejrzeć jeszcze raz nagranie. Proszę kontynuować, panie prezesie, i odnosić się do konkretnych pytań, chyba że ma pan poczucie, że odpowiedział pan na wszystkie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-80">
+          <u xml:id="u-80.0" who="#PrezeszarzaduPFRNieruchomosciSAWojciechCaruk">Tych pytań było multum. Było pytanie o SPV. Są one po to, aby wyizolować ryzyko. To absolutnie powszechne działanie po to, aby nie było przepływów pomiędzy projektami. To z mojej strony tyle i nic więcej tu nie mogę dodać.</u>
+          <u xml:id="u-80.1" who="#PrezeszarzaduPFRNieruchomosciSAWojciechCaruk">Następne pytanie dotyczyło piramidy w Radomiu i poczucia piramidalności. Moja wiedza jest taka, że mamy siedem regionów i w każdym mamy jedną firmę powołaną do zarządzania nieruchomością. To tylko tyle mogę dodać. Z tego punktu widzenia trudno wnioskować, że to piramidalne rozwiązanie. Każda SPV musi mieć swój zarząd. Rad nadzorczych tam nie ma, tak na marginesie.</u>
+          <u xml:id="u-80.2" who="#PrezeszarzaduPFRNieruchomosciSAWojciechCaruk">Toruń – pani Katarzyna Pawlonka – śmietnik i wiata. Rzeczywiście, śmietnik wykonamy na wiosnę. Widzimy, że jest pewien niedomiar infrastruktury zewnętrznej, czyli tej małej architektury, i będziemy te elementy po prostu wykonywać. Jeśli chodzi o latarnię, która została pokazana, została uszkodzona przez samochód dostawczy. Została odcięta od zasilania oraz zabezpieczona i została zamówiona nowa. Jeśli chcemy w ten sposób, to staram się odpowiadać możliwie najrzetelniej na tak postawiony zarzut, że to niewłaściwe działanie z naszej strony. Nie wiem co miałbym jeszcze zrobić.</u>
+          <u xml:id="u-80.3" who="#PrezeszarzaduPFRNieruchomosciSAWojciechCaruk">Stawki czynszu są kształtowane dobrowolnie – nie, nie są. To są stawki stałe, które są waloryzowane zgodnie z zasadami i zapisami umowy. Waloryzacja następuje o wskaźnik inflacji GUS. W wielu projektach, tak jak zostało powiedziane, ta waloryzacja nie jest pierwsza, bo była już wcześniej, rok temu, na poziomie 5%. Teraz jest 14,4%. To nie jest nic nowego ani odkrywczego. Zdaję sobie sprawę, że to bardzo bolesne dla wielu ludzi, którzy tych pieniążków nie mają. Pani minister nie miała możliwości wypowiedzi, ale są programy, które były ostatnio zaproponowane. Oprócz tego, że PFR podjął działania, które mają na celu zamrożenie i danie spokoju, gwarancji, zwrócenie kaucji jak najszybciej, to są decyzje na poziomie rządowym, które pozwalają zminimalizować ten element, o którym mówimy. Pamiętajmy też o tym, że 63% naszych najemców korzysta z zewnętrznych dopłat. Nas jako funduszu nikt nie subsydiuje. To są zewnętrzne dopłaty.</u>
+          <u xml:id="u-80.4" who="#PrezeszarzaduPFRNieruchomosciSAWojciechCaruk">Następna kwestia – Biała Podlaska. Rozumiem, że pojawiła się w kontekście tzw. nierównego traktowania. Moja odpowiedź jest bardzo prosta – nie ma takiej możliwości, aby miała takie same ceny, bo w Białej Podlaskiej, w odróżnieniu od innych projektów, były one przekazywane w stanie deweloperskim i ludzie całkowicie musieli wykończyć mieszkania. Tam, gdzie jest stan deweloperski, i tam, gdzie jest stan bez mebli kuchennych i AGD, bo reszta jest przygotowana, ceny z natury muszą być inne. Te koszty są pomniejszane.</u>
+          <u xml:id="u-80.5" who="#PrezeszarzaduPFRNieruchomosciSAWojciechCaruk">Pytanie, czy możemy zaproponować stawki nierynkowe, było pod kątem Mińska. Nie możemy. W Mińsku Mazowieckim kupiliśmy to od firmy Progres – zewnętrznego dewelopera. To bardzo dobry projekt. PFR Nieruchomości kupuje nieruchomości po cenach rynkowych, zleca prace projektowe po cenach rynkowych, buduje po cenach rynkowych i kupuje po cenach rynkowych, jeśli ten proces odbywa się od razu, aby przyspieszyć całość, czyli kupuje gotowy projekt od dewelopera też po cenach rynkowych. Oczekiwanie, że będzie cena znacząco odbiegająca od cen rynkowych, jest niewłaściwe i nie potrafię dać na to odpowiedzi.</u>
+          <u xml:id="u-80.6" who="#PrezeszarzaduPFRNieruchomosciSAWojciechCaruk">Tytoniowa – pani Sandra Pawłowska – mieszkania z kartonu, zawalająca się ściana, bo GW nie dał zbrojenia. Proszę państwa, mamy rysę w szachcie wentylacyjnym. Możemy mówić, że nie ma zbrojenia i zwalił się budynek, ale to jest rysa w szachcie wentylacyjnym. To moja wiedza na temat tego elementu.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-81">
+          <u xml:id="u-81.0" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Panie prezesie, przepraszam, że tym razem ja przerywam, ale widzę, że wiele osób opuściło salę, a to są pytania na tyle szczegółowe, więc proszę o udzielenie odpowiedzi na piśmie na te, na które odpowiedzi nie udzielono. Byłbym zobowiązany.</u>
+          <u xml:id="u-81.1" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Proszę panią minister o zabranie głosu w obszarze, o który była pytana.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-82">
+          <u xml:id="u-82.0" who="#PrezeszarzaduPFRNieruchomosciSAWojciechCaruk">Nie zdążyłem państwu przekazać wielu istotnych informacji, ale rozumiem. Pani minister ma głos, oczywiście, jak najbardziej.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-83">
+          <u xml:id="u-83.0" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Poprosimy o przesłanie odpowiedzi na pytania, na które nie udzielił pan odpowiedzi, do sekretariatu Komisji.</u>
+          <u xml:id="u-83.1" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Proszę bardzo, pani minister.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-84">
+          <u xml:id="u-84.0" who="#PodsekretarzstanuwMRiTKamilaKrol">Bardzo dziękuję, szanowny panie przewodniczący.</u>
+          <u xml:id="u-84.1" who="#PodsekretarzstanuwMRiTKamilaKrol">Wysoka Komisjo, pytań padło bardzo wiele i na część z nich już odpowiedziano. Mamy ograniczony czas, więc na inne pytania szczegółowe odpowiedź zostanie udzielona niezwłocznie na piśmie. Chciałabym się odnieść do kwestii 100 tys. mieszkań. Monitorując, obserwując trendy z ostatnich trzech lat, wybudowanych i w budowie mamy  50 tys. mieszkań. W statystykach nie mamy SIM, więc prezes KZN będzie mógł taką informację jeszcze nam przekazać. Biorąc pod uwagę „Narodowy program mieszkaniowy”, cele realizujemy bez problemów. Cel pierwszy zakłada osiągnięcie wskaźnika liczby mieszkań na 1 tys. mieszkańców w 2030 r. na poziomie 435. Na koniec stycznia 2023 r. widźmy, że liczba mieszkań na 1 tys. mieszkańców wyniosła już ok. 413. Oznacza to, że cel ten jest wypełniany i już został zrealizowany w 69%. Prosiłabym jeszcze prezesa KZN o uszczegółowienie informacji dotyczącej SIM, a na resztę pytań odpowiemy na piśmie.</u>
+          <u xml:id="u-84.2" who="#PodsekretarzstanuwMRiTKamilaKrol">Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-85">
+          <u xml:id="u-85.0" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Dziękuję serdecznie.</u>
+          <u xml:id="u-85.1" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Czy pan prezes ma w głowie dokładną strukturę budowanych i wybudowanych? Jeśli nie, to poprosimy o odpowiedź na piśmie, aby móc się do tego ewentualnie ustosunkować. Dziękuję serdecznie.</u>
+          <u xml:id="u-85.2" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Jeszcze pani poseł ze Zjednoczonej Prawicy.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-86">
+          <u xml:id="u-86.0" who="#PoselMariaKurowska">Szanowny panie przewodniczący, szanowni państwo, przyszłam posłuchać, o co chodzi w tym temacie. Zupełnie nie miałam wiedzy, że zaproszą państwo czynnik społeczny. Muszę powiedzieć, jakie są moje refleksje po dzisiejszym posiedzeniu. Najpierw wypowiadali się posłowie i byłam zdumiona, bo dalej nie wiedziałam, o co chodzi. Tylko słyszałam, że oszukaliście, okłamaliście i każdy z posłów opozycji mówił w tym stylu. To były wypowiedzi polityczne, a nie merytoryczne. Dziękuję państwu, mieszkańcom, którzy przyszli i wyjaśnili, w czym rzecz. Moja ocena sytuacji jest taka – że jest problem, dostrzegam go po państwa wypowiedziach. Ustosunkował się do niego pan prezes PFR i pani minister, ale trzeba się nad problemem mieszkańców pochylić głębiej, bo państwo wyraźnie sygnalizują, że co innego było mówione na początku. Rzeczywiście, był ten wielki entuzjazm. Widziałam ten entuzjazm rządu, którego nie posądzamy o to, że chciał państwa oszukać. Chcieli wybudować ileś mieszkań dla tej specyficznej grupy osób, którzy są za bogaci na mieszkania komunalne i za biedni na wykup. Chciano uzupełnić tę lukę. To była bardzo dobra inicjatywa. W międzyczasie nastąpiło coś, o czym prawie nikt nie powiedział – kryzys pandemiczny, wojna. Myślę, że to miało wpływ na zaburzenie tego programu, że stał się programem komercyjnym, a państwo nie tego oczekiwali i nie na taki program się pisali, co powoduje wasze rozczarowanie. Gdy odłożymy to, że są niedoróbki – bo z budowlańcami czasem tak jest, trzeba to uzupełnić, gwarancja jest pięcioletnia – zarówno PFR i rząd muszą zająć się tymi z państwa, którzy wynajęli je w dobrej wierze, że będzie taniej itd. Teraz zderzacie się z tą inną sytuacją. Nie wiem, jak sobie poradzi rząd i PRF.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-87">
+          <u xml:id="u-87.0" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">To już w pani rękach.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-88">
+          <u xml:id="u-88.0" who="#PoselMariaKurowska">Tym tematem trzeba się zająć. Bardzo dziękuję za bardzo merytoryczne podejście mieszkańców i przedstawienie tego programu i życzę powodzenia, aby mogli państwo się doczekać tej sprawiedliwości społecznej, której jak wyczuwam, chcecie, aby wam się dobrze mieszkało w tych domach. Mieszkanie to przecież absolutnie niezbędny element naszego szczęścia osobistego i rodzinnego. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-89">
+          <u xml:id="u-89.0" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Dziękuję serdecznie. Dziękuję pani poseł, że dostrzegła pani, że ten program ma charakter komercyjny, a nie społeczny, jak pan premier Morawiecki zapewniał wszystkich.</u>
+          <u xml:id="u-89.1" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Zamykam posiedzenie Komisji. Dziękuję serdecznie.</u>
+          <u xml:id="u-89.2" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Poseł Hanna Gill-Piątek (niez.):</u>
+          <u xml:id="u-89.3" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Jedno zdanie. Nie mogę pozostawić tego bez komentarza. Pani minister, która zajmuje się programami przemysłowymi, może tego nie wiedzieć. Nie mogę pozostawić bez komentarza tego, co padło z jej ust. Ten wskaźnik, którym pani minister się chwali, że zwiększamy liczbę mieszkań na tysiąc mieszkańców, nie wynika z działań rządu, ale z działań rynku prywatnego.</u>
+          <u xml:id="u-89.4" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Pani poseł, gdyby pani słuchała, wiedziałaby pani, że poprosiłem pana prezesa, aby tę strukturę przygotowanych i wybudowanych mieszkań przygotował na piśmie. Wtedy to podsumowanie nie byłoby potrzebne.</u>
+          <u xml:id="u-89.5" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Poseł Hanna Gill-Piątek (niez.):</u>
+          <u xml:id="u-89.6" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Nie musimy mieć tego na piśmie, my to wiemy.</u>
+          <u xml:id="u-89.7" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Musimy mieć na piśmie.</u>
+          <u xml:id="u-89.8" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Poseł Hanna Gill-Piątek (niez.):</u>
+          <u xml:id="u-89.9" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Panie przewodniczący, nie możemy takich rzeczy pozostawiać bez komentarza.</u>
+          <u xml:id="u-89.10" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Dziękuję.</u>
+        </div>
+      </body>
+    </text>
+  </TEI>
+</teiCorpus>
diff --git a/2019-2023/sejm/komisje/spc/201923-sjm-spcxx-00156-01/header.xml b/2019-2023/sejm/komisje/spc/201923-sjm-spcxx-00156-01/header.xml
new file mode 100644
index 0000000..cbb171e
--- /dev/null
+++ b/2019-2023/sejm/komisje/spc/201923-sjm-spcxx-00156-01/header.xml
@@ -0,0 +1,79 @@
+<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?>
+<teiHeader xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xml:id="PPC-201923-sjm-spcxx-00156-01">
+  <fileDesc>
+    <titleStmt>
+      <title>Komisja Sprawiedliwości i Praw Człowieka /nr 156/</title>
+    </titleStmt>
+    <publicationStmt>
+      <p>Prosimy o zapoznanie się z nagłówkiem korpusu (PPC_header.xml).</p>
+    </publicationStmt>
+    <sourceDesc>
+      <bibl>
+        <title>Komisja Sprawiedliwości i Praw Człowieka /nr 156/</title>
+        <publisher>Kancelaria Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej</publisher>
+        <note type="system">III RP</note>
+        <note type="house">Sejm</note>
+        <note type="termNo">9</note>
+        <note type="type">Komisja</note>
+        <note type="sessionNo" target="#SPC">156</note>
+        <note type="part">1</note>
+        <date>2023-03-28</date>
+      </bibl>
+    </sourceDesc>
+  </fileDesc>
+  <profileDesc>
+    <particDesc>
+      <person xml:id="AndrzejLenczuk" role="speaker">
+        <persName>Andrzej Leńczuk</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="DyrektorDepartamentuWykonaniaOrzeczeniProbacjiwMSMiroslawPrzybylski" role="speaker">
+        <persName>Dyrektor Departamentu Wykonania Orzeczeń i Probacji w MS Mirosław Przybylski</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="DziekanOkregowejRadyAdwokackiejwWarszawieMikolajPietrzak" role="speaker">
+        <persName>Dziekan Okręgowej Rady Adwokackiej w Warszawie Mikołaj Pietrzak</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="GlownaspecjalistkawBRPOJustynaJozwiak" role="speaker">
+        <persName>Główna specjalistka w BRPO Justyna Jóźwiak</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="GlownaspecjalistkawZespoleKrajowyMechanizmPrewencjiTorturwBiurzeRzecznikaPrawObywatelskichJustynaJozwiak" role="speaker">
+        <persName>Główna specjalistka w Zespole „Krajowy Mechanizm Prewencji Tortur” w Biurze Rzecznika Praw Obywatelskich Justyna Jóźwiak</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="KoordynatorPIPwHFPCzPiotrKubaszewski" role="speaker">
+        <persName>Koordynator PIP w HFPCz Piotr Kubaszewski</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="KoordynatorProgramuInterwencjiPrawnejwHelsinskiejFundacjiPrawCzlowiekaPiotrKubaszewski" role="speaker">
+        <persName>Koordynator Programu Interwencji Prawnej w Helsińskiej Fundacji Praw Człowieka Piotr Kubaszewski</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselBarbaraDolniak" role="speaker">
+        <persName>Poseł Barbara Dolniak</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselKamilaGasiukPihowicz" role="speaker">
+        <persName>Poseł Kamila Gasiuk-Pihowicz</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselKatarzynaMariaPiekarska" role="speaker">
+        <persName>Poseł Katarzyna Maria Piekarska</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselMonikaFalej" role="speaker">
+        <persName>Poseł Monika Falej</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PrzedstawicielkaPIPwHFPCzZuzannaGanczewska" role="speaker">
+        <persName>Przedstawicielka PIP w HFPCz Zuzanna Ganczewska</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PrzewodniczacyposelMarekAst" role="speaker">
+        <persName>Przewodniczący poseł Marek Ast</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="SekretarzstanuwMinisterstwieSprawiedliwosciMichalWos" role="speaker">
+        <persName>Sekretarz stanu w Ministerstwie Sprawiedliwości Michał Woś</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="SekretarzstanuwMSMichalWos" role="speaker">
+        <persName>Sekretarz stanu w MS Michał Woś</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="ZastepcadyrektoraDepartamentuPostepowaniaPrzygotowawczegowProkuraturzeKrajowejSebastianChmielewski" role="speaker">
+        <persName>Zastępca dyrektora Departamentu Postępowania Przygotowawczego w Prokuraturze Krajowej Sebastian Chmielewski</persName>
+      </person>
+      <org xml:id="SPC" role="committee">
+        <orgName>Komisja Sprawiedliwości i Praw Człowieka</orgName>
+      </org>
+    </particDesc>
+  </profileDesc>
+</teiHeader>
diff --git a/2019-2023/sejm/komisje/spc/201923-sjm-spcxx-00156-01/text_structure.xml b/2019-2023/sejm/komisje/spc/201923-sjm-spcxx-00156-01/text_structure.xml
new file mode 100644
index 0000000..06b4e10
--- /dev/null
+++ b/2019-2023/sejm/komisje/spc/201923-sjm-spcxx-00156-01/text_structure.xml
@@ -0,0 +1,282 @@
+<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?>
+<teiCorpus xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
+  <xi:include href="PPC_header.xml"/>
+  <TEI>
+    <xi:include href="header.xml"/>
+    <text>
+      <body>
+        <div xml:id="div-1">
+          <u xml:id="u-1.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Otwieram posiedzenie Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka. Proszę członków Komisji o zalogowanie się do systemu do głosowania i naciśnięcie dowolnego przycisku – za, przeciw, wstrzymuje się – w celu potwierdzenia obecności. Bardzo serdecznie witam wszystkich państwa posłów uczestniczących osobiście i zdalnie w posiedzeniu Komisji. Bardzo serdecznie witam też naszych gości. Ministerstwo Sprawiedliwości reprezentuje pan minister Michał Woś, którego serdecznie witam. Witam zastępcę dyrektora generalnego Służby Więziennej pana Andrzeja Leńczuka. Bardzo serdecznie witam pana generała. Bardzo serdecznie witam dyrektora Departamentu Wykonania Orzeczeń i Probacji pana Mirosława Przybylskiego oraz pana sędziego Tomasza Kozłowskiego, głównego specjalistę w Departamencie Wykonania Orzeczeń i Probacji. Prokuraturę Krajową reprezentuje zastępca dyrektora Departamentu Postępowania Przygotowawczego Sebastian Chmielewski, którego bardzo serdecznie witam. Witam panią Małgorzatę Kluz, prokuratora w Departamencie Postępowania Przygotowawczego Prokuratury Krajowej.</u>
+          <u xml:id="u-1.1" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Biuro Rzecznika Praw Obywatelskich reprezentują dzisiaj: pani Justyna Jóźwiak główna specjalistka w Zespole „Krajowy Mechanizm Prewencji Tortur” – bardzo serdecznie witam – oraz pani Justyna Zarecka, specjalistka w tym zespole. Jest też z nami pan mecenas Mikołaj Pietrzak, dziekan Okręgowej Rady Adwokackiej w Warszawie, którego bardzo serdecznie witam. Helsińską Fundację Praw Człowieka reprezentują: pan Piotr Kubaszewski, koordynator Programu Interwencji Prawnej – witam serdecznie – oraz pani Zuzanna Ganczewska z Programu Interwencji Prawnej. Witam.</u>
+          <u xml:id="u-1.2" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Mamy już kworum, czy jeszcze czekamy? Zamykam głosowanie. Proszę wyświetlić wynik. Jeszcze głosują? Dobrze. W takim razie jeszcze chwilę poczekamy.</u>
+          <u xml:id="u-1.3" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Informuję, że posiedzenie zostało zwołane na wniosek grupy posłów złożony na podstawie art. 152 ust. 2 regulaminu Sejmu, przekazany do Komisji w dniu 9 marca 2023 r. Proponowany przez wnioskodawców porządek dzienny obejmuje informację ministra sprawiedliwości, prokuratora generalnego Zbigniewa Ziobro, dyrektora generalnego Służby Więziennej generała Jacka Kitlińskiego oraz dyrektora Zakładu Karnego w Barczewie pułkownika Marka Kulwickiego na temat stosowania przez funkcjonariuszy Służby Więziennej tortur, nieludzkiego i poniżającego traktowania wobec osadzonych przebywających w Zakładzie Karnym w Barczewie, a także przedstawienia wyjaśnień na temat działań podjętych przez prokuraturę oraz Służbę Więzienną w przedmiotowej sprawie.</u>
+          <u xml:id="u-1.4" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Zatem przystępujemy do realizacji porządku dziennego. Poproszę przedstawiciela wnioskodawców o przedstawienie uzasadnienia wniosku. Pierwsza będzie pani przewodnicząca?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-2">
+          <u xml:id="u-2.0" who="#PoselKamilaGasiukPihowicz">Tak.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-3">
+          <u xml:id="u-3.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-4">
+          <u xml:id="u-4.0" who="#PoselKamilaGasiukPihowicz">Panie przewodniczący, dzisiejszy wniosek będą uzasadniały dwie posłanki – ja oraz pani posłanka Falej. Przechodząc do uzasadnienia chciałabym zwrócić uwagę, że zajmujemy się absolutnie wyjątkową sprawą z uwagi na wagę zarzutów i ich uprawdopodobnienie. Ale przede wszystkim powiem wprost, że dlatego, iż w opinii publicznej ta sprawa odbiła się olbrzymim echem. Wielokrotnie widziałam komentarze, w których wprost zadawano pytanie, czy Ministerstwo Sprawiedliwości stało się ministerstwem tortur, czy Ministerstwo Spraw Wewnętrznych stało się ministerstwem przemocy. Możemy sobie tylko z pełną powagą zadawać pytanie, jak to się stało? Czy przypadkiem nie jest tak, że taka systemowa przemoc stała się w jakimś sensie codziennym doświadczeniem obywateli w kontakcie ze służbami państwa? Nie jest to przecież ani pierwsza, ani ostatnia podobna sprawa.</u>
+          <u xml:id="u-4.1" who="#PoselKamilaGasiukPihowicz">Wszyscy pamiętamy sprawę Igora Stachowiaka i rażenie go – skutego – paralizatorem. Wszyscy pamiętamy łamanie rąk nastolatce na demonstracji. Pamiętamy bicie pałką teleskopową bezbronnych kobiet na pokojowej demonstracji. Pamiętamy historię przyciskanego butem do ziemi mężczyzny we Wrocławiu czy kilkadziesiąt tragicznych śmierci na granicy z Białorusią. Dzisiaj mamy kolejną sprawę, która dotyczy zarzutu stosowania tortur w Zakładzie Karnym w Barczewie. Na samym wstępie chciałabym powiedzieć bardzo, bardzo wyraźnie, że zdecydowana większość funkcjonariuszy służb mundurowych, Służby Więziennej, naprawdę wykonuje swoją służbę rzetelnie, sumiennie i z poszanowaniem prawa, ale trzeba mieć świadomość, że niewyjaśnienie w sposób szybki obiektywny, absolutnie do cna takich spraw może rzutować bardzo źle na całą służbę i na zaufanie obywateli do tej służby.</u>
+          <u xml:id="u-4.2" who="#PoselKamilaGasiukPihowicz">Co więcej, trzeba mieć świadomość, że niewyjaśnienie takiej sprawy, pozostawienie bezkarności czy nagradzanie osób, które dopuściły się przekroczenia uprawnień, niedopełnienia obowiązków czy po prostu dopuściły się najgorszych przestępstw, może prowadzić do bezkarności, do poczucia przyzwolenia. To może być plamą na honorze wszystkich funkcjonariuszy. W tej sprawie kluczowe jest – i to jest także nasza motywacja – wskazanie i ukaranie sprawców dla dobra 30 tys. osób zatrudnionych w Służbie Więziennej, które wykonują swoją pracę rzetelnie i ofiarnie, czasem nawet z narażeniem życia i zdrowia, o czym świadczy także tragiczna historia pani psycholog z Zakładu Karnego w Rzeszowie. Ta sprawa musi być wyjaśniona dla dobra obywateli i dla dobra służby, która musi wypełniać bardzo ważną rolę w społeczeństwie.</u>
+          <u xml:id="u-4.3" who="#PoselKamilaGasiukPihowicz">Jak powiedziałam, ta sprawa powinna być wyjaśniona szybko i bezstronnie. Tu od razu mam dwa zastrzeżenia. Mamy kolejny miesiąc od momentu, kiedy został opublikowany raport. Mamy obietnice złożone już chyba miesiąc temu przez przedstawicieli ministerstwa. Mamy drugi raport rzecznika praw obywatelskich i wreszcie mamy upolitycznioną prokuraturę, w której mamy ministra sprawiedliwości i prokuratora generalnego. Obie funkcje pełni jedna osoba. Zatem – jak pokazała ośmioletnia rzeczywistość, ośmioletnie doświadczenia – są niewielkie szanse na wyjaśnienie tej sprawy. Ta sprawa musi być wyjaśnienia, bo Polskę zobowiązują do tego przyjęte zobowiązania międzynarodowe, a mianowicie art. 3 Europejskiej konwencji o ochronie praw człowieka. Samo ministerstwo tygodnie temu się do tego zobowiązało. Po prostu musimy się tą sprawą zająć i do cna ją wyjaśnić. Przede wszystkim powinna się nią zając prokuratura, co do której bezstronności – jak już powiedziałam – mamy wątpliwości.</u>
+          <u xml:id="u-4.4" who="#PoselKamilaGasiukPihowicz">Ze względu na wagę zarzutów, ze względu na wysoki stopień ich uprawdopodobnienia wynikający z okoliczności, które za chwileczkę przedstawię, ale także ze względu na to, że wiele okoliczności wskazuje na to, że to nie była sprawa incydentalna, że – niestety – mieliśmy do czynienia z pewnym systemem funkcjonowania tego zakładu karnego, dzisiaj spotykamy się na posiedzeniu Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka, żeby przyjrzeć się tej sprawie. Żeby nie pozostać gołosłowną pozwolę sobie przytoczyć cytat z raportu rzecznika praw obywatelskich, który skłonił nas do tego, żeby zająć się tą sprawą. „Został poddany torturom polegającym na podtapianiu – waterboarding – które polegały na sprowadzeniu go siłą do pozycji leżącej, założeniu na jego twarz ręcznika i polewaniu go wodą z miski. Na nagraniach przedstawiających doprowadzenie mężczyzny po torturach do celi widać, jak zdejmuje z siebie mokrą odzież. Popchnięty na ścianę i ustawiony twarzą do niej. Wykręcono mu ręce do tyłu, a następnie 2 funkcjonariuszy pociągnęło go za nogi, w efekcie czego upadł na ziemię. Został przeciągnięty po ziemi, po czym wykręcono mu ręce do tyłu. Trzymano za nogi podniesione do góry – leżał na brzuchu – zaś jeden funkcjonariusz uciskał mu kolanem kark i bił go ręką po głowie. Przyprowadzili osadzonego mającego ślady pobicia – sine nogi, stopy. Nie mógł utrzymać się na nogach”.</u>
+          <u xml:id="u-4.5" who="#PoselKamilaGasiukPihowicz">Następny raport przynosi kolejne oświadczenia osadzonych w zakładzie karnym. Siła tych słów, ich okrucieństwo wskazują na to, że ta sprawa naprawdę musi być wyjaśniona. Niepokoi nas to, że spotykamy się po raz kolejny w parlamencie i – jeżeli chodzi o działania państwa, instytucji państwowych – jesteśmy w tym samym punkcie. Co sprawia, że to wydarzenie ma tak wysoki stopień prawdopodobieństwa? Co sprawia, że jesteśmy skłonni dać wiarę przytoczonym jednostronnym oświadczeniom z raportu rzecznika praw obywatelskich? Przede wszystkim jest to nagranie z monitoringu, które pokazuje, jak więzień wychodzi z niemonitorowanego pomieszczenia w mokrej koszulce. Z drugiej strony mamy oświadczenie przedstawicieli służb przedstawione na posiedzeniu komisji senackiej, z którego wynika, że osadzony po prostu oblał się wodą. Powiem szczerze, że ono mnie nie przekonuje. Kwestia odprowadzania więźniów do niemonitorowanego pomieszczenia w działaniach służb w zakładzie karnym pojawia się dosyć często. Bardzo często jest traktowana jako pewnego rodzaju alibi. Przewija się właściwie we wszystkich oświadczeniach osób osadzonych w tym zakładzie karnym. Czymś, co dodatkowo jeszcze wzmacnia prawdopodobieństwo tego wydarzenia jest to, że dokładnie taki sam pretekst, czyli wyprowadzenie więźnia do niemonitorowanego pomieszczenia medycznego podali strażnicy więzienni w zakładzie karnym, kiedy chcieli – jak wynika z raportu – przepytać osadzonych na temat rozmowy z kontrolerami „Krajowego Mechanizmu Prewencji Tortur”, co nie znalazło potwierdzenia w faktach.</u>
+          <u xml:id="u-4.6" who="#PoselKamilaGasiukPihowicz">Ci więźniowie, ci osadzeni nie zostali doprowadzeni do gabinetu. Zostali doprowadzeni do pomieszczenia ochrony. Następnie mieli tam być przepytywani na okoliczność pytań zadawanych przez kontrolerów. Drugi argument. Z dokumentacji wynika, że od 2021 r. w tym zakładzie karnym nie zastosowano żadnych środków przymusu. Zakład Karny w Barczewie jest bardzo dużym zakładem. Jest tam osadzonych ponad 700 osób. Szanowni państwo, powiem to z całym przekonaniem. To nie jest możliwe, żeby w ciągu 365 dni, a nawet więcej – bo tyle minęło od początku 2021 r. – przy 700 osadzonych nie zdarzyła się żadna sytuacja, która zgodnie z literą prawa wymagałaby wręcz zastosowania środków przymusu. To oznacza, że w tym zakładzie karnym ktoś kłamie. Ktoś nie ewidencjonował zdarzeń, do których musiało dojść, bo po prostu prawdopodobieństwo wskazuje na to ze stuprocentową wręcz pewnością. Zatem możemy stwierdzić z prawdopodobieństwem graniczącym z pewnością, że w tym zakładzie karnym stosuje się środki przymusu, ale tego się nie dokumentuje, albo stosuje się kary nieformalne, takie jak zabranie telewizora, uniemożliwienie przeprowadzenia rozmowy telefonicznej czy tzw. cele mieszane, w których grypsujący mają zmiękczać niewygodnych więźniów poprzez nakazywanie im robienia różnych upokarzających rzeczy.</u>
+          <u xml:id="u-4.7" who="#PoselKamilaGasiukPihowicz">Zresztą raport wskazuje wprost, że taki nieformalny reżim właśnie istniał w zakładzie. Czyli co? W Zakładzie Karnym w Barczewie konstytucja, konwencja ONZ, Europejska konwencja o ochronie praw człowieka i polskie ustawy najprawdopodobniej się nie przyjęły. Te przepisy nie były tam stosowane. Wszystkie fakty na to wskazują. Świadczy też o tym ileś okoliczności bardzo łatwych do zweryfikowania. Jak powiedziałam, jest ileś okoliczności, które by to uprawdopodobniały. Mówiłam chociażby o osadzaniu więźniów grypsujących z niegrypsującymi. Co więcej, brak udokumentowania stosowania jakichkolwiek środków przymusu oznacza, że jednak strażnicy nie deklarowali prawdy. Nie informowali o czymś, do czego doszło w tym zakładzie karnym. To zmusza nas do stawiania znaków zapytania co do ich wiarygodności w odniesieniu do pozostałych oświadczeń, które składali na temat przemocy w zakładzie.</u>
+          <u xml:id="u-4.8" who="#PoselKamilaGasiukPihowicz">Trzecia okoliczność. Sytuacja związana z kontrolerem „KMPT”. Sytuacja, w której doszło do upokorzenia tego człowieka. W jakimś zakresie było to niedopełnienie obowiązków przez strażników, którzy nie wypuścili go pomimo dawania jasnych sygnałów, że chciałby wyjść, a przebywał z więźniem niebezpiecznym. W mojej ocenie można to jednak odczytać jako próbę wywarcia pewnej presji na kontrolerze, odstraszenia go. Może jednak celem było jego zdyskredytowanie poprzez postawienie go w pewnej ośmieszającej, upokarzającej sytuacji. A może stworzenie takich okoliczności, które byłyby prezentowane w przestrzeni publicznej jako uzasadnienie twierdzenia, że kontroler chciał się zemścić na władzach Zakładu Karnego w Barczewie za nieludzkie, upokarzające potraktowanie umieszczając takie, a nie inne zapisy w raporcie, co zresztą było sugerowane podczas posiedzenia komisji senackiej przez stronę rządową.</u>
+          <u xml:id="u-4.9" who="#PoselKamilaGasiukPihowicz">Dyrektor zakładu złożył zawiadomienie o możliwości popełnienia przestępstwa polegającego na zniszczeniu mienia. W mojej ocenie trudno jest mówić o jakimkolwiek zniszczeniu mienia w tak upokarzającej sytuacji, do której doszło. W ten sposób żadne mienie nie zostało zniszczone. Jedyne, co zostało zniszczone i naruszone, to z pewnością godność tego człowieka. Takie twierdzenia podważają po prostu wiarygodność dyrektora. Zanim jeszcze ten raport został opublikowany, już teraz wiemy z całą pewnością, że pojawiło się – złożone przed pracownikami Biura Rzecznika Praw Obywatelskich – zeznanie czy oświadczenie innego osadzonego, już wcześniej osadzonego w tym zakładzie karnym. Opisał on, że sam był poddawany podobnym torturom. Jak twierdzą pracownicy Biura Rzecznika Praw Obywatelskich, opisał także wiele innych okoliczności, które nie zostały ujawnione. Te okoliczności wskazywałyby, że była to sytuacja tożsama z tą, która została opisana przez kontrolerów „KMPT” w raporcie.</u>
+          <u xml:id="u-4.10" who="#PoselKamilaGasiukPihowicz">Kolejna sytuacja. W raporcie mamy też opisane inne przypadki. Jest to np. przypadek pobicia osadzonego tak mocno, że aż zatrzymała mu się praca serca. Kolejną kwestią, która uprawdopodabnia to, co się wydarzyło jest okoliczność, że w trakcie kontroli „KMPT” osadzeni, którzy rozmawiali z kontrolerami byli przeprowadzani do działu ochrony i wypytywani o treść rozmowy z kontrolerami. Wszyscy wiemy, że obowiązujące prawo stanowi, że nikt nie może ponosić negatywnych konsekwencji rozmów z kontrolerami „KMPT”.</u>
+          <u xml:id="u-4.11" who="#PoselKamilaGasiukPihowicz">Podczas posiedzenia komisji senackiej jedna z bardzo doświadczonych ekspertek Rady Europy wskazała, że w swoim trzydziestoletnim doświadczeniu w kontrolowaniu zakładów karnych w Europie jeden raz spotkała się z takim przypadkiem. To było w więzieniu w Sankt Petersburgu. Okoliczność, że osadzeni byli wyprowadzani pod pretekstem wyjścia do ambulatorium, a następnie przeprowadzani nie do ambulatorium, tylko do pomieszczenia ochrony, w którym byli wypytywani o przebieg rozmowy z kontrolerami, a funkcjonariusze więzienni wpisywali nieprawdziwe informacje do książki ruchu osadzonych może świadczyć tylko o tym, że rozmowy osadzonych z kontrolerami budziły duże zaniepokojenie pracowników Służby Więziennej. Tak znaczące, że mogli być skłonni do wpisywania nieprawdziwych oświadczeń do książki ruchu osadzonych. Możemy się zastanowić, z czego to wynika. Czy przypadkiem nie ze strachu przed odpowiedzialnością karną za niedozwoloną prawnie przemoc wobec osadzonych?</u>
+          <u xml:id="u-4.12" who="#PoselKamilaGasiukPihowicz">Ostatni argument w mojej ocenie dopełnia całość obrazu. Jedną z podstawowych gwarancji, które prowadzą do tego, że w zakładzie karnym jest mniejsze prawdopodobieństwo stosowania tortur, jest możliwość składania skarg przez więźniów. Dwie okoliczności wskazują, że ta gwarancja była bardzo mocno ograniczona w Zakładzie Karnym w Barczewie. Pierwsza wynika z tego, że ostatnio były wprowadzone zmiany do Kodeksu karnego wykonawczego. Nazwa, to „Nowoczesne więziennictwo”. Zmiany zredukowały rozmowy telefoniczne osadzonych do jednej piętnastominutowej rozmowy w tygodniu. Wcześniej można było odbywać takie rozmowy codziennie przez 5-7 minut. Druga okoliczność jest taka, że w Zakładzie Karnym w Barczewie nie jest prowadzona ewidencja korespondencji wychodzącej. Z doświadczeń osadzonych wynika, że ich pisma, w których ujawniali pewne nieprawidłowości, w ogóle nie były wysyłane. Z drugiego raportu „KMPT” wynika, że pracownicy Biura Rzecznika Praw Obywatelskich dokonali porównania liczby pism, które wpływały do Biura Rzecznika Praw Obywatelskich z Barczewa w ostatnich latach. Szanowni państwo, w 2017 r. to były 74 pisma, a w 2022 r. już tylko 33 pisma. Czyli liczba tych pism zmniejszyła się o połowę. Można to tłumaczyć na różne sposoby, ale w mojej ocenie jest to jednak okoliczność potwierdzająca twierdzenia, które zostały zebrane przez pracowników Biura Rzecznika Praw Obywatelskich.</u>
+          <u xml:id="u-4.13" who="#PoselKamilaGasiukPihowicz">Chcę powiedzieć bardzo jasno, że w związku z tym ta sprawa musi być wyjaśniona. Nie można dopuścić do takiej sytuacji, że jeżeli znajdą się jacykolwiek przestępcy w mundurach skłonni do sadyzmu, skłonni do tortur, to ze względu na niewyjaśnienie tej sprawy do cna, szybko i obiektywnie, mogą oni poczuć przyzwolenie na bezprawne i okrutne zachowanie. To znaczy, chcę mieć pewność, że ta sprawa zostanie wyjaśniona. Niepokoi mnie to, że bardzo często jest tak, że ryba psuje się od głowy. Jeżeli mamy taką sytuację, że w Ministerstwie Sprawiedliwości chroni się – w tym momencie można już powiedzieć, że systemowo, bo tyle lat już minęło od sprawy szajki hejterskiej w Ministerstwie Sprawiedliwości – hejterów, którzy byli zatrudniani w urzędzie, jeżeli komendant główny Policji pozostaje bezkarny pomimo tego, że strzelał z granatnika w swojej siedzibie, jeżeli minister spraw wewnętrznych unika orzeczonej przez sądy kary za nadużycie władzy, to mamy taką atmosferę przyzwolenia. To może prowadzić do dramatycznych, tragicznych skutków.</u>
+          <u xml:id="u-4.14" who="#PoselKamilaGasiukPihowicz">Przy tej sprawie, w której jest tak dużo okoliczności uprawdopodobniających, musimy zrobić wszystko, żeby została wyjaśniona. Żeby kwestia stosowania tortur w Polsce w Zakładzie Karnym w Barczewie została wyjaśniona do cna. Ona nie może zostać niewyjaśniona czy być przewlekana, jak jest w innych sprawach, bez wskazania, bez wyjaśnienia. Niepokoi mnie – powiem to wprost – że osoby, co do których są składane przez państwowe instytucje zawiadomienia o możliwości popełnienia przez nie najgorszych wyobrażalnych przestępstw, jakimi są tortury, dostają odznaczenia, dostają nagrody. Mam wrażanie, że zamiast wyjaśniać tę sprawę, w tym momencie główny nacisk jest skierowany na odwrócenie wszystkich kart i powiedzenie, że wszystko było dobrze. Tak wynika z twierdzeń dyrektora zakładu. Tak wynika z działań ministerstwa, czyli z przyznania mu odznaczenia dokładnie w dniu publikacji drugiego raportu „KMPT”. Jest to bardzo, bardzo niepokojąca okoliczność.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-5">
+          <u xml:id="u-5.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Dziękuję, pani przewodnicząca. Wniosek, który państwo składali, był raczej lakoniczny. Natomiast pani wystąpienie znacznie przekraczało zakres wniosku. To, po pierwsze. Po drugie, pani już jak gdyby przesądziła o tych okolicznościach, co do których minister ma złożyć informację. Przez moment odnosiłem… Przepraszam, pani poseł. Czy ja mogę? Nie będę przerywał... Pani przewodniczącej też nie przerywałem. Natomiast miałem wrażenie, że to pani złożyła informację nie czekając na informację pana ministra i pana dyrektora.</u>
+          <u xml:id="u-5.1" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Jeżeli chodzi o wystąpienie pani poseł Moniki Falej, to nie jest pani członkiem Komisji. Czyli nie może pani być wnioskodawcą. Udzielę pani głosu, ale udzielę pani głosu jako posłowi. Zgodnie z regulaminem nie ma pani możliwości przedstawiania wniosku. Tak, że proszę syntetycznie… Proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-6">
+          <u xml:id="u-6.0" who="#PoselMonikaFalej">Panie przewodniczący, Wysoka Komisjo, jesteśmy dzisiaj tutaj, żeby ujawnić prawdziwe oblicze polskiej prokuratury i Służby Więziennej pod opieką Zbigniewa Ziobro. Doniesienia o torturach, o nieludzkim i poniżającym traktowaniu więźniów, mrożą krew w żyłach. Raport „KMPT” o Zakładzie Karnym w Barczewie jasno wskazuje, że było stosowane zastraszanie, przemoc fizyczna i słowna, podtapianie, pobicia do utraty przytomności, jak również szykany wobec osób kontrolujących. Jak takie rzeczy w ogóle mogły się dziać w państwie, w którym panuje prawo i sprawiedliwość? Jak w europejskim państwie można stosować metody prosto z Kafki i Orwella, które urągają ludzkiej godności? Więźniowie, to też ludzie. Nic nie usprawiedliwia takiego postępowania służb, którym obywatel powinien ufać, a nie się ich bać. Jak ludzie mogą w tym momencie zaufać państwu jako służbom mundurowym? Jak mogą zaufać prokuraturze, która jest wyjątkowo opieszała w tym zakresie?</u>
+          <u xml:id="u-6.1" who="#PoselMonikaFalej">Oczywiście, nasuwają się pytania. Jak to się stało, że przez tyle lat narastała atmosfera przyzwolenia, która doprowadziła do tak dramatycznych sytuacji? Jak można temu przeciwdziałać? Jakie konsekwencje zostaną wyciągnięte wobec osób, które do tego doprowadziły, dopuściły i zezwoliły na takie działania? Gros osób ze służb mundurowych, ze Służby Więziennej, wykonuje swoją pracę należycie, ale akurat te osoby nie wykonały swojej pracy należycie. Trzeba jasno powiedzieć, że nie powinny mieć prawa do wykonywania takiego zawodu. Jeżeli nie nadają się do takiej pracy, to nie powinny być w tym miejscu. Trzeba jasno podkreślić, że sposób, w jaki osoby były torturowane, akurat obecnie stosują Rosjanie na Ukraińcach na froncie. To się dzieje na froncie. Jesteśmy w polskim państwie prawa i sprawiedliwości, a takie rzeczy również się u nas dzieją pod skrzydłami władzy. Kończąc moją syntetyczną wypowiedź powiem jedno, Vega nie musi wymyślać scenariusza do swoich kolejnych filmów. Scenariusz został napisany przez pracowników Służby Więziennej. Niestety, w Barczewie. Dziękuję uprzejmie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-7">
+          <u xml:id="u-7.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Dziękuję, pani poseł.</u>
+          <u xml:id="u-7.1" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">W posiedzeniu Komisji uczestniczy 19 posłów. Zatem jest kworum.</u>
+          <u xml:id="u-7.2" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Panie ministrze, oddaję panu głos.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-8">
+          <u xml:id="u-8.0" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieSprawiedliwosciMichalWos">Bardzo dziękuję. Panie przewodniczący, Wysoka Komisjo, jeśli pan przewodniczący pozwoli, najpierw tytułem wprowadzenia, a później poproszę pana sędziego i pana generała – a jeśli będą pytania, również pana prokuratora – o kilka zdań. Funkcjonariusze Służby Więziennej – ta piękna formacja, to blisko 30 tys. osób oddanych służbie państwu polskiemu, które – na co dzień rzetelnie wykonują swoje obowiązki. Służą Rzeczypospolitej chroniąc polskie społeczeństwo i zwiększając poczucie bezpieczeństwa. Dziękuję pani poseł, pani przewodniczącej, za odnotowanie także tego faktu. Natomiast ubolewam, że pani poseł nie zachciała poczynić tego zastrzeżenia rzucając czy mówiąc, że funkcjonariusze Służby Więziennej – każdy może to usłyszeć – są tacy, a nie inni. Głęboko nie zgadzamy się z takim stwierdzeniem. Natomiast, szanowni państwo, tematem podobnego spotkania poświęconego tej sprawie było posiedzenie komisji senackiej. Zastępca rzecznika praw obywatelskich znalazł czas, żeby w nim uczestniczyć. Wówczas bardzo szeroko komentowaliśmy wszystkie sprawy.</u>
+          <u xml:id="u-8.1" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieSprawiedliwosciMichalWos">Dla mnie jest oczywiste – i dla każdego jest oczywiste – że w państwie prawa, w państwie z właściwie ukształtowanym porządkiem konstytucyjnym, z ochroną praw człowieka nie ma zgody na jakiekolwiek tolerowanie zachowań noszących znamiona tortur albo innego okrutnego, nieludzkiego czy poniżającego traktowania bądź karania. Jestem przekonany, że wszyscy na tej sali w pełni się z tym stwierdzeniem zgadzają. Zgadzamy się z tym, że jest ono realizowane w praktyce. Gdyby jakakolwiek oznaka takiego działania była uprawdopodobniona, wówczas każdy winny powinien ponieść surowe konsekwencje. Co do tego też nie ma najmniejszych wątpliwości. Natomiast przytaczanie jednostronnych oświadczeń osadzonego, który dość długo przebywał w systemie penitencjarnym – o szczegółach powie pan generał… Może nie długo, ale bardzo intensywnie, bogato, o czym pan generał powie szczegółowo.</u>
+          <u xml:id="u-8.2" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieSprawiedliwosciMichalWos">W krótkim czasie wielokrotnie zmieniał jednostki penitencjarne. W każdej z tych jednostek przed zdarzeniem wychowawcy odnotowywali daleko idące zdolności do konfabulacji, do manipulacji. Pan generał to też przytoczy. To człowiek, który siedmiokrotnie zgłaszał różnego rodzaju zdarzenia, w tym jedno rzekome pobicie. Okazało się – a jest to też na nagraniach – że się potknął, ale próbował obciążyć tym funkcjonariuszy. Traktowanie tych jednostronnych oświadczeń jako pewnych wydaje się zbyt daleko idące. Będę wysoce zobowiązany wobec pani przewodniczącej, jeżeli zechce pani nie przerywać…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-9">
+          <u xml:id="u-9.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Nie, pani przewodnicząca. Zareaguje pani po wystąpieniu pana ministra, jeżeli będzie pani chciała coś sprostować, ale nie w trakcie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-10">
+          <u xml:id="u-10.0" who="#SekretarzstanuwMSMichalWos">Na poprzednim posiedzeniu Komisji dyskutowaliśmy o różnicy między opiniami, a merytorycznym opisem. Ubolewam, że przedstawienie wniosku dotyczyło opinii pani poseł. To były wrażenia, które miała pani przewodnicząca, co pani podkreślała. To były pytania, które stawiają pani ludzie i przytaczanie bardzo daleko idących wówczas słów. Ubolewam nad tym, że nie zechciała się pani skupić na faktach, tylko zechciała się pani skupić na wrażeniach i pytaniach. Doskonale pani wie, co to jest za metoda opisu rzeczywistości, kiedy ma się wrażenie, kiedy ktoś stawia pytania, zamiast się skupić na faktach. Otóż jednostronne oświadczenia osadzonego bardzo brutalnie opisano w raporcie. Przy czym jestem zobowiązany podkreślić także konieczne wątpliwości. Za każdym razem… Tak samo uważaliśmy w Senacie. Może powiem tak. Jestem po rozmowie, po spotkaniach z rzecznikiem praw obywatelskich. Także w tej sprawie deklarowaliśmy pełną otwartość na współpracę, także z „Krajowym Mechanizmem Prewencji Tortur”, bo charakter mechanizmu prewencji tortur też powinien być znany państwu i Wysokiej Komisji.</u>
+          <u xml:id="u-10.1" who="#SekretarzstanuwMSMichalWos">To nie jest organ, który stwierdza zaistnienie zdarzenie. To jest właśnie instytucja właściwa do tego, żeby sygnalizować – i za to jestem wdzięczny – sprawy, kiedy poweźmie wątpliwości co do funkcjonowania systemu. To się wydarzyło i te sprawy są wyjaśniane m.in. przez prokuraturę, ale także przez komisję powołaną przez Ministerstwo Sprawiedliwości czy przez Centralny Zarząd Służby Więziennej. Nie planowałem o tym mówić, ale pani poseł uzasadniając swój wniosek podkreśliła, jak to nazwała, daleko idące upokorzenie kontrolera. Ja się z tym faktem nie mogę zgodzić czy z tą opinią pani poseł, bo fakty są zupełnie inne. Zarówno Ministerstwo Sprawiedliwości, jak i Centralny Zarząd Służby Więziennej uważają, że raport podpisany przez kontrolera, który miał przykry incydent w jednostce penitencjarnej, jest jednak pozbawiony właściwego waloru obiektywizmu, o czym wielokrotnie dyskutowaliśmy z rzecznikiem praw obywatelskich. Wielokrotnie rozmawialiśmy o tym z rzecznikiem praw obywatelskich. Można powiedzieć, że następny raport już nie powielił tego błędu i słusznie. Za to dziękuję. Zupełnie inny jest charakter stwierdzeń zawartych w samym raporcie, a zupełnie inny charakter komunikatów i wystąpień publicznych rzecznika praw obywatelskich, który w komunikatach mówi już w sposób bardzo zdystansowany o wątpliwościach. Nie mówi tego w sposób jednoznaczny.</u>
+          <u xml:id="u-10.2" who="#SekretarzstanuwMSMichalWos">W opinii publicznej mamy przytoczenie oświadczeń osadzonego tak, jakby one były w pełni prawdziwe. Jestem wdzięczny tym osobom z opinii publicznej, które zachowały świadomość bardzo często powtarzaną przez wielu wybitnych przedstawicieli penitencjarystyki i świata naukowego, że jednak osadzeni mają skłonność do konfabulacji i ten fakt trzeba brać pod uwagę. Dlatego trzeba dokładnie wyjaśniać te działania. To jest dla każdego jasne. Nie warto wobec opinii publicznej powielać tylko zdań osadzonego jako faktu, który się zdarzył. Natomiast co do tego przykrego incydentu muszę zaprzeczyć. Muszę powiedzieć, muszę przytoczyć fakty. Mogę, jeżeli pan przewodniczący pozwoli… Ale nie. Nie będę pokazywał tego filmu, chyba że Komisja mnie do tego zobowiąże. Możemy minutę po minucie – bo przecież całe zdarzenie jest nagrane… Cały przykry incydent wymaga wyjaśnienia, skoro pani poseł go przytoczyła. Wymaga wyjaśnienia, skoro pani poseł go przytoczyła, czego nie chciałem robić.</u>
+          <u xml:id="u-10.3" who="#SekretarzstanuwMSMichalWos">Mówiono o strasznej sytuacji przebywania z więźniem niebezpiecznym. Szanowni państwo, ten fakt polega na tym, że więzień niebezpieczny siedzi po jednej stronie celi – tego pomieszczenia do rozmowy. Jest krata. Są wszelkie systemy bezpieczeństwa. Po drugiej stronie kraty, nie mając fizycznego dostępu do osadzonego, siedzi kontroler. Medialnie było to przedstawiane tak, że przez wiele godzin biedny człowiek siedział tam w zamknięciu i nie wytrzymał – mówiąc brutalnie – z potrzebą fizjologiczną. Otóż nie. Fakty są takie, że jeden niebezpieczny więzień został doprowadzony. Skończył rozmowę o 12:27. Drugi więzień został doprowadzony o 12:35. Czyli mamy tutaj co najmniej  8 minut przerwy, którą można było wykorzystać. Natomiast przycisk przyzywowy został użyty o godz. 13:09:26. O godz. 13:10:35, czyli po minucie – jest to właściwie udokumentowane – do drzwi pomieszczenia, w którym przebywał kontroler razem z osadzonym – po minucie i kilkunastu sekundach – podchodzi psycholog, starsza szeregowa wymieniona z imienia i nazwiska. Rozmawia przez zamknięte drzwi z kontrolerem. W tej rozmowie pani psycholog wskazuje, że kontroler nie zgłosił pilnej potrzeby wyjścia. Został poinformowany, że w tym czasie oddziałowy wydaje posiłek i niezwłocznie uda się na to miejsce.</u>
+          <u xml:id="u-10.4" who="#SekretarzstanuwMSMichalWos">Gdyby było zagrożenie życia, gdyby były zgłoszone jakiekolwiek inne sytuacje, z pewnością natychmiast byłyby podjęte działania. Nie wystąpiła sytuacja zagrożenia życia. Gdyby wystąpiła, natychmiast byłyby podjęte działania. Przecież monitorowy cały czas obserwuje sytuację. Sytuację wezwania o 13:09 też widział. Czyli rozmowę po minucie też widział. Niestety, po 3 minutach doszło do incydentu, a mianowicie o 13:13:17. Pierwsze użycie przycisku było o 13:09:26. Rozmowa z panią psycholog była o 13:10:35, a incydent o 13:13:17 – po 3 minutach. Teraz proszę sobie porównać wiedzę, którą państwo mają, z obrazem medialnym, który został przedstawiony, jakoby ktoś był przetrzymywany kilka godzin i wobec tego człowieka była czyniona pewna złośliwość. Znając te fakty i widząc film, który został zabezpieczony, z takim stanowiskiem głęboko wewnętrznie się nie zgadzam. W mojej ocenie nie była to żadna forma celowego upokarzania, Wysoka Komisjo, szanowni państwo.</u>
+          <u xml:id="u-10.5" who="#SekretarzstanuwMSMichalWos">Natomiast co do kolejnych spraw, pan generał przytoczy charakterystykę osadzonego. Natomiast ja chciałem się odnieść do jeszcze jednej sprawy. Podkreślano wobec opinii publicznej, a także w opinii wnioskodawców to, że udano się do pomieszczenia niemonitorowanego. Szanowni państwo, dla Służby Więziennej jest to oczywiste i to pojawia się w każdym – oczywiście, w każdym, to jest pewna przesada retoryczna… W każdym razie bardzo często pojawia się to w stanowiskach rzecznika praw obywatelskich. Czymś oczywistym jest prawo do intymności w ambulatoriach, czyli przy udzielaniu świadczeń medycznych. To jest standard. Gdyby Służba Więzienna wpadła na pomysł, żeby monitorować ambulatoria, spotkałoby się to ze stanowczym sprzeciwem rzecznika praw obywatelskich, bo w tej sprawie były wielokrotne wystąpienia. Pomieszczenie niemonitorowane, które wielokrotnie pojawia się w mediach, to jest ambulatorium. Stan faktyczny co do tego konkretnego osadzonego jest taki – to muszę przypomnieć – że wcześniejsza prognoza kryminologiczna, notatki wychowawców i dokumentacja pracy penitencjarnej wskazują na jego manipulacyjne podejście. Ta konkretna sprawa polegała na tym, że rano poinformował wychowawcę, że winno mu być udzielone świadczenie medyczne w związku z tym, że boli go noga. Szczegóły przytoczy pan generał.</u>
+          <u xml:id="u-10.6" who="#SekretarzstanuwMSMichalWos">Oczywiście, szczegółów nie będę przytaczał. W związku z tym zostało zorganizowane pomieszczenie, czyli ambulatorium, w którym został przyjęty. Tutaj też wielokrotnie eksponowano medialnie, że był przyjęty przez dużą grupę strażników. Otóż, ta duża grupa strażników, to ratownik medyczny sprowadzony do ambulatorium właśnie w tym celu, 2 pracowników ochrony, bowiem więzień został doprowadzony do tej celi oraz wychowawca, z którym więzień rano rozmawiał. Pan generał przedstawi później szczegóły dotyczące tego, jakich czynności w tym czasie dokonał wychowawca. W związku z tym zostało udzielone świadczenie medyczne. Pan generał przytoczy, co wynika ze wskazań i z zeznań samych funkcjonariuszy. Natomiast ja widząc ten film mogę przekazać Wysokiej Komisji, że jest on przedmiotem badania prokuratury. Po udzieleniu świadczenia w ambulatorium ten człowiek zachowuje absolutny spokój. Nie jest doprowadzany. Nie jest dociskany do ziemi. Sam idzie do celi. Ten film oglądali psycholodzy i nie odnotowali żadnych oznak związanych z jakąkolwiek zmianą stanu emocjonalnego tego osadzonego, który później rzeczywiście – co widać na filmie – przebiera się.</u>
+          <u xml:id="u-10.7" who="#SekretarzstanuwMSMichalWos">Wysoka Komisja pozwoli, że nie będę się odnosił do tych wrażeń, do systemu funkcjonowania państwa, które wytwarza atmosferę, bo tak nie jest i wszyscy o tym wiemy. Rozmawiamy o faktach. W związku z tym jesteśmy odpowiedzialni za to, żeby przytoczyć szczegółowe fakty. Jeszcze raz powtórzę, że jeżeli okazałoby się, że ktoś jest winny stosowania tortur, to absolutnie powinien ponieść konsekwencje. Myślę, że dla każdego jest to oczywiste. Nikogo do tego nie trzeba przekonywać. Może na koniec, na marginesie wspomnę o pewnej wątpliwości technicznej. Skoro doszło do tak poważnych zdarzeń, o których mówimy, a rzekomo doszło do tego w październiku 2022 r., to chcę Wysoką Komisję poinformować, że Ministerstwo Sprawiedliwości i Centralny Zarząd Służby Więziennej zostały poinformowane przez rzecznika o powyższym dopiero po 20 stycznia 2023 r. Po poinformowaniu ministerstwa i centralnego zarządu podjętych zostało wiele działań wyjaśniających. To też budzi pewną wątpliwość, skoro mamy do czynienia z zarzutami tak potężnej natury, dlaczego ta interwencja od razu nie była skierowana do Ministerstwa Sprawiedliwości czy do Centralnego Zarządu Służby Więziennej.</u>
+          <u xml:id="u-10.8" who="#SekretarzstanuwMSMichalWos">Może zupełnie na marginesie, ale jednak niepokoi w tym raporcie pewna proporcja. Oczywiście, to już jest decyzja rzecznika i mechanizmu prewencji. Na wielu, wielu stronach rzecznik rozpisuje się o naruszaniu praw osób LGBT. To jest w tym samym raporcie. Właściwie rzecznik najpierw rozpisuje się o naruszaniu praw osób LGBT, o pretensjach wobec funkcjonariuszy Służby Więziennej. To nie dotyczy tej osoby, żeby było o konkretach. To są dwie różne sprawy. Już teraz nie pamiętam, przepraszam. Są pretensje, że do pana zwracają się per pani czy na odwrót. Nie. W tym przypadku to jest zakład karny dla mężczyzn, czyli do pana nie zwracają się per pani. Funkcjonariusze standardowo mówią, że działają tak, jak mają napisane w dokumentach. To było coś, co było bardzo wyeksponowane. Można poczytać ten raport. Szanowni państwo, nawet jeśli te sprawy rzeczywiście powinny stanąć na pierwszym miejscu, to jako Ministerstwo Sprawiedliwości czy Centralny Zarząd Służby Więziennej jednak uważamy, że pewna gradacja zarzutów powinna nastąpić także w takim raporcie.</u>
+          <u xml:id="u-10.9" who="#SekretarzstanuwMSMichalWos">Tu mamy do czynienia z kilkunastoma stronami o naruszeniu praw LGBT w ocenie rzecznika praw obywatelskich, natomiast z dwoma czy trzema akapitami na półtorej strony – jak można powiedzieć – dotyczącymi tej sprawy. To jest to jednostronne oświadczenie o waterboardingu. Natomiast co do innych spraw dotyczących nieudzielenia świadczenia z nogą, pobicia, itd, nic się nie potwierdziło. Czyli nie odnaleziono poszkodowanego. To są – podkreślę to mocno – przytaczane opinie innych, którzy mówią, że o tym słyszeli. Takie są fakty, panie przewodniczący. Ta sprawa rzeczywiście wymaga właściwego wyjaśnienia bez emocji politycznych i wielkich wrażeń. Bez opisywania systemowego przyzwolenia, co zechcieli przedkładać wnioskodawcy w swoim uzasadnieniu. Jeśli pan przewodniczący pozwoli, poprosiłbym pan sędziego, wieloletniego sędziego sądu okręgowego w zakresie prawa karnego, odpowiedzialnego za nadzór nad działaniami penitencjarnymi o przytoczenie zwłaszcza działań sądu penitencjarnego, który bezpośrednio nadzoruje Zakład Karny w Barczewie w tej sprawie. Bardzo proszę, panie sędzio, jeśli pan przewodniczący udzieli panu głos.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-11">
+          <u xml:id="u-11.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-12">
+          <u xml:id="u-12.0" who="#DyrektorDepartamentuWykonaniaOrzeczeniProbacjiwMSMiroslawPrzybylski">Dziękuję bardzo. Tylko w uzupełnieniu wypowiedzi pana ministra, powiem, że rzeczywiście raport rzecznika praw obywatelskich, ten uzupełniający raport „Krajowego Mechanizmu Prewencji Tortur” z 17 lutego został doręczony ministrowi sprawiedliwości. Natomiast podstawowy raport z 17 stycznia 2023 r. nigdy nie został doręczony ministrowi sprawiedliwości ze strony rzecznika praw obywatelskich. Został doręczony tylko dyrektorowi jednostki penitencjarnej. Został doręczony do Centralnego Zarządu Służby Więziennej. Natomiast minister sprawiedliwości oficjalną drogą tego raportu nigdy nie otrzymał.</u>
+          <u xml:id="u-12.1" who="#DyrektorDepartamentuWykonaniaOrzeczeniProbacjiwMSMiroslawPrzybylski">Szanowni państwo, mocą ustawy polskiego parlamentu podniesionej do rangi Kodeksu karnego wykonawczego nadzór penitencjarny nad legalnością wykonywania kary pozbawienia wolności i wszystkich środków izolacyjnych został powierzony niezależnej instytucji, jaką jest sędzia penitencjarny. Nadzór judykacyjny został powierzony sądom penitencjarnym. To zostało uchwalone przez polski parlament. To zostało wdrożone. Teraz przejdę do nadzoru penitencjarnego sprawowanego przez sędziów penitencjarnych sądu okręgowego. Apeluję do państwa, żeby tak, jak szanujemy kompetencje wszystkich pracowników „Krajowego Mechanizmu Prewencji Tortur”, szanować również kompetencje sędziów sądu okręgowego, a szczególnie liniowych sędziów Sądu Okręgowego w Olsztynie, którzy sprawują nadzór z mocy ustawy polskiego parlamentu.</u>
+          <u xml:id="u-12.2" who="#DyrektorDepartamentuWykonaniaOrzeczeniProbacjiwMSMiroslawPrzybylski">Nadzór nad legalnością osadzenia, a w szczególności przestrzegania praw tam osadzonych wynika z art. 32 i następnych Kodeksu karnego wykonawczego i został rozbudowany przez rozporządzenie ministra sprawiedliwości w sprawie wykonywania nadzoru penitencjarnego. W ramach nadzoru penitencjarnego uprawnienia sędziego penitencjarnego są najszersze z możliwych. Sędzia może o każdej porze dnia i nocy wchodzić do jednostki penitencjarnej. Może uchylać sprzeczne z prawem decyzje organów postępowania wykonawczego. Może – jeżeli uzna nielegalność osadzenia – zarządzić natychmiastowe zwolnienie. W szczególności dotyczy to również właściwego sprawowania oddziaływań penitencjarnych, jak również oddziaływań ochronnych wobec osadzonych w jednostkach penitencjarnych. Ten nadzór ma charakter stały. Poza tym mocą rozporządzenia nałożony jest obowiązek cyklicznych wizytacji nie rzadziej niż co 4 lata oraz cyklicznych lustracji, również wtedy, gdy zachodzą ku temu uzasadnione potrzeby.</u>
+          <u xml:id="u-12.3" who="#DyrektorDepartamentuWykonaniaOrzeczeniProbacjiwMSMiroslawPrzybylski">Takie sprawozdanie sędziego penitencjarnego Sądu Okręgowego w Olsztynie zostało sporządzone 21 czerwca 2021 r. W części zawiera ono obszar objęty kontrolą pracowników „Krajowego Mechanizmu Prewencji Tortur”. Minister sprawiedliwości na mocy rozporządzenia otrzymał sprawozdanie sędziego penitencjarnego dotyczące tej jednostki penitencjarnej. Przedstawię państwu dosłownie jeden cytat z wniosków końcowych tego raportu. „Nie stwierdzono, żeby prawa skazanych nie były przestrzegane. Dostrzega się też zaangażowanie administracji w zakresie zapewnienia dobrych warunków bytowych skazanym i ich resocjalizacji. Ogólnie należy ocenić bardzo dobrze kontrolowaną jednostkę”. Podpisał się pod tym sędzia penitencjarny Sądu Okręgowego w Olsztynie. To jest dokument, który otrzymało Ministerstwo Sprawiedliwości. Otrzymała go administracja jednostek penitencjarnych. Po zapoznaniu się z nim ministerstwo, jak również administracja jednostki, nie uznały – i słusznie – żeby podejmować jakiekolwiek czynności nadzorcze w sytuacji, gdy niezależny od władzy wykonawczej, niezależny od władzy ustawodawczej sędzia penitencjarny przekazuje protokół z kompleksowej wizytacji tej jednostki penitencjarnej.</u>
+          <u xml:id="u-12.4" who="#DyrektorDepartamentuWykonaniaOrzeczeniProbacjiwMSMiroslawPrzybylski">Proszę państwa, po przekazaniu przez Centralny Zarząd Służby Więziennej odpisu raportu „Krajowego Mechanizmu Prewencji Tortur” do Ministerstwa Sprawiedliwości, minister sprawiedliwości zwrócił się na podstawie przepisów wykonawczych do prezesa Sądu Okręgowego w Olsztynie o rozważenie zlecenia natychmiastowej lustracji sędziemu penitencjarnemu w zakresie ewentualnych naruszeń, które wskazali w raporcie pracownicy „Krajowego Mechanizmu Prewencji Tortur”. Szanowni państwo, jest takie sprawozdanie sędziów penitencjarnych. Troje sędziów penitencjarnych zostało skierowanych przez prezesa Sądu Okręgowego w Olsztynie do tej lustracji problemowej.</u>
+          <u xml:id="u-12.5" who="#DyrektorDepartamentuWykonaniaOrzeczeniProbacjiwMSMiroslawPrzybylski">To sprawozdanie zostało przekazane ministrowi sprawiedliwości w dniu 15 lutego br. Uczciwie trzeba powiedzieć, że sędziowie penitencjarni odebrali również oświadczenia od części skazanych, którzy – jak można powiedzieć – ze słyszenia przekazali, że być może dochodziło do przemocy wobec niektórych osadzonych. W tym zakresie sędziowie penitencjarni odnotowali tę okoliczność, natomiast nie byli w stanie tego zweryfikować zgodnie z przepisami postępowania wykonawczego. Mogę bardzo króciutko scharakteryzować konkluzję, którą 15 lutego 2023 r. przekazało troje sędziów penitencjarnych. Nie wydano żadnych zaleceń polustracyjnych w obszarze – co podkreślam – ewentualnego stosowania przemocy. Oczywiście, dostrzeżono pewne uchybienia, które występowały w jednostce penitencjarnej, m.in. tę, o której mówiła pani przewodnicząca, że nieprawidłowo prowadzona była księga przemieszczania skazanych w jednostce penitencjarnej. Rzeczywiście tak było. Rzeczywiście tego rodzaju drobne uchybienia zostały stwierdzone. Tak było. Natomiast sędziowie penitencjarni nie ustalili, żeby dochodziło do aktów przemocy, tak żeby mogli to zweryfikować. Oczywiście, pozostawili tę kwestię organom ścigania, które mają ku temu odpowiednie instrumenty procesowe.</u>
+          <u xml:id="u-12.6" who="#DyrektorDepartamentuWykonaniaOrzeczeniProbacjiwMSMiroslawPrzybylski">Jeżeli pan przewodniczący pozwoli, to przeczytam in extenso dosłownie fragment końcowego sprawozdania. Ono jest tak istotne, bo to parlament polski powołał sędziów penitencjarnych, czyli tę niezależną grupę ludzi, do nadzoru nad wykonywaniem kary pozbawienia wolności. „Analizując dokonane ustalenia należy zauważyć, iż kontrola Krajowego Mechanizmu Prewencji odbywała się w szczególnym okresie funkcjonowania jednostek penitencjarnych, a mianowicie dotyczyło to okresu zmian prawa karnego wykonawczego, które weszły w życie 17 września i części przepisów, które miały wejść w życie 1 stycznia, co powodowało wśród skazanych frustrację, wzmożony stres, swego rodzaju wzmożoną agresję w zachowaniach, ogólny gniew i niezadowolenie, co skutkowało takim, a nie innym zachowaniem i niewłaściwą ich oceną. Skupiło się to głównie na atmosferze panującej w jednostkach penitencjarnych, w tym w lustrowanym zakładzie karnym. Nie bez znaczenia, jak wynika z dokonanych ustaleń, jest bardzo ogólna ocena bez szczególnej weryfikacji wypowiedzi skazanych przyjętych za pewnik, co znalazło odzwierciedlenie w sporządzonym raporcie bez analizy obowiązującego stanu prawnego postępowania wykonawczego w sprawach karnych”. Taka jest konkluzja. Ten protokół, bardzo szczegółowy, oczywiście, jest.</u>
+          <u xml:id="u-12.7" who="#DyrektorDepartamentuWykonaniaOrzeczeniProbacjiwMSMiroslawPrzybylski">Proszę państwa, jeszcze króciutko muszę się odnieść do metodologii raportu „Krajowego Mechanizmu Prewencji Tortur”. Jak pan minister podkreślił – a zresztą bardzo słusznie podkreślała to pani przewodnicząca – posługując się jak najbardziej słuszną terminologią ustawową, której zabrakło w „Krajowym Mechanizmie Prewencji Tortur”, mówimy o prawdopodobieństwie. Mówimy o dużym prawdopodobieństwie. Natomiast, szanowni państwo, w sprawozdaniu „Krajowego Mechanizmu Prewencji Tortur” nie ma mowy o prawdopodobieństwie czy o dużym prawdopodobieństwie. Mamy stanowcze, kategoryczne stwierdzenia, które takim rezonansem odbiły się w polskim społeczeństwie. Już zupełnie inne – w jakimś dysonansie – są informacje Biuletynu Informacji Publicznej Rzecznika Praw Obywatelskich na stronach. Tam wypowiedzi rzecznika są już bardzo stonowane. Mówimy o pewnym prawdopodobieństwie, które dopiero w trybie procesowym, z zachowaniem gwarancji procesowych powinno być wyjaśnione.</u>
+          <u xml:id="u-12.8" who="#DyrektorDepartamentuWykonaniaOrzeczeniProbacjiwMSMiroslawPrzybylski">A w raporcie mamy tego rodzaju stwierdzenia, które pani przewodnicząca cytowała. Powtórzę je tylko we fragmencie. „Delegacja KMPT ustaliła, że w zakładzie dochodzi do aktów przemocy ze strony niektórych funkcjonariuszy, w tym do tortur, nieludzkiego i poniżającego traktowania”. Proszę państwa, nawet przy środku zapobiegawczym z art. 249, jeżeli sąd stosuje taki środek, nigdy nie może użyć tego rodzaju sformułowań. Mowa jest tylko o dużym prawdopodobieństwie. Natomiast takie kategoryczne przesądzenie odbiło się takim rezonansem społecznym. Nie ma się co dziwić, że później społeczeństwo, a szczególnie środki masowego przekazu pisały tego rodzaju artykuły zatytułowane np. „Polskie Guantanamo”. Dlatego, że „osadzeni są wyciągani z celi, doprowadzani do pomieszczeń, gdzie są bici, obrażani, zastraszani, podduszani, a nawet podtapiani”. Dlatego sędziowie penitencjarni niezależni od władzy wykonawczej i od władzy ustawodawczej z pewną dozą odpowiedzialności wykonują nadzór penitencjarny.</u>
+          <u xml:id="u-12.9" who="#DyrektorDepartamentuWykonaniaOrzeczeniProbacjiwMSMiroslawPrzybylski">Muszę państwu powiedzieć, że z 5 postępowań, które zostały zainicjowane w zakresie stosowania przemocy przez funkcjonariuszy służby więziennej, 4 postępowania po kontroli judykacyjnej sądu zostały umorzone. Jedno umorzenie postępowania przygotowawczego zostało uchylone przez sąd judykacyjny do ponownego rozpoznania. To jest ta droga, która w naszym państwie powinna być w pełni zastosowana. Dlatego służby prawne Ministerstwa Sprawiedliwości przyjęły jako podstawę informacje przekazane przez niezależnych sędziów penitencjarnych. Nie będę wchodził w stany faktyczne, bo to nie jest moja rola. Nie uczestniczyłem w tych kontrolach. Dlatego teraz oddam głos panu generałowi Andrzejowi Leńczukowi. Mogę tylko państwu powiedzieć, że pan generał Andrzej Leńczuk jest odpowiedzialny za cały pion resocjalizacyjny. Jest odpowiedzialny za cały pion ochrony. Jego ścieżka zawodowa rozpoczęła się w jednostce liniowej. W jednostce penitencjarnej przeszedł przez wszystkie szczeble. Jest obdarzony ogromną odpowiedzialnością, zaangażowaniem. Dostał polecenie od ministra sprawiedliwości polecenie dogłębnego wyjaśnienia tej sprawy. Oczywiście, na miarę możliwości.</u>
+          <u xml:id="u-12.10" who="#DyrektorDepartamentuWykonaniaOrzeczeniProbacjiwMSMiroslawPrzybylski">Pamiętajmy też o tym, że większość z cytowanych skazanych, którzy podzielili się tymi informacjami z pracownikami „Krajowego Mechanizmu Prewencji Tortur”, już opuściła jednostkę penitencjarną. Dzisiaj narzędzia do weryfikacji ewentualnych zarzutów są w rękach organów procesowych, a w tym przypadku prokuratury.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-13">
+          <u xml:id="u-13.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Dziękuję, panie sędzio. Proszę bardzo, panie generale.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-14">
+          <u xml:id="u-14.0" who="#AndrzejLenczuk">Szanowny panie przewodniczący, pani przewodnicząca, Wysoka Komisjo, panie ministrze, szanowni państwo, na początek dwie sprawy istotne w mojej ocenie. Obszar związany z traktowaniem osób pozbawionych wolności, z humanitarnym traktowaniem osób przebywających w jednostkach penitencjarnych jest dla kierownictwa Służby Więziennej i – podkreślam to z całą mocą – wszystkich funkcjonariuszy niezwykle istotny. Ma to swoje odzwierciedlenie w naszym codziennym działaniu realizowanym na terenie zakładów karnych i aresztów śledczych. Mógłbym tutaj przytaczać konkretne zapisy ustawowe. Mam na myśli Kodeks karny wykonawczy, a w szczególności art. 4 ustawy o Służbie Więziennej i art. 2, który mówi o zadaniach Służby Więziennej, w tym również wskazuje bardzo jasno i bezpośrednio na tak ważne znaczenie humanitaryzmu i poszanowania godności osób przebywających w jednostkach penitencjarnych.</u>
+          <u xml:id="u-14.1" who="#AndrzejLenczuk">Szanowni państwo, po pierwsze, ma to swoje odzwierciedlenie w systemie szkolenia na wszystkich szczeblach. Po drugie, w systemie realizowanej kontroli. W kontroli sprawowanej przez dyrektorów jednostek penitencjarnych, kierowników właściwych działów, dyrektorów okręgowych i specjalistów, wreszcie Centralny Zarząd Służby Więziennej, a także w ramach nadzoru przez Ministerstwo Sprawiedliwości. Druga sprawa, na którą też pragnę zwrócić uwagę, to kwestia naszych kontaktów z rzecznikiem praw obywatelskich i przedstawicielami „Krajowego Mechanizmu Prewencji Tortur”. Szanowni państwo, w ostatnich 6 latach polskie jednostki penitencjarne były wizytowane przez przedstawicieli „Krajowego Mechanizmu Prewencji Tortur” 64 razy. W tym  25 wizytacji odbyło się w formie zdalnej ze względu na pandemię w 2020 r. i w 2021 r. Szanowni państwo, obecność przedstawicieli rzecznika praw obywatelskich i „Krajowego Mechanizmu Prewencji Tortur” jest dla nas – dla funkcjonariuszy – po pierwsze, czymś naturalnym. Po drugie, są traktowani z wielką atencją w poszanowaniu obowiązującego prawa. Myślę, że w bieżących kontaktach wykazujemy poszanowanie dla państwa pracy.</u>
+          <u xml:id="u-14.2" who="#AndrzejLenczuk">Sprawa, o której dzisiaj mówimy czy kontrola realizowana w Zakładzie Karnym w Barczewie odbywała się w dniach 17-20 października 2022 r. Bezpośrednio po tym, kiedy do Centralnego Zarządu Służby Więziennej wpłynął raport z tej kontroli  – tj. 23 stycznia 2023 r. – właśnie uwzględniając m.in. cytowane przez pana sędziego zapisy z tego raportu, dyrektor generalny niemal natychmiast podjął decyzję o powołaniu siedmioosobowego zespołu doświadczonych funkcjonariuszy, których zadaniem było szczegółowe zbadanie każdej z sytuacji opisanych w raporcie. Pragnę zaakcentować, że w skład tego zespołu wchodził także lekarz oraz psycholog. Szanowni państwo, przechodząc do meritum, a zwłaszcza koncentrując się na opisanej w raporcie sytuacji stosowania tortur, chciałbym podkreślić następującą rzecz. Oprócz tego, że przedstawiciele Centralnego Zarządu Służby Więziennej rozmawiali z osadzonymi i funkcjonariuszami, dodatkowo dokonali jeszcze analizy zapisu monitoringu. Szanowni państwo, nagrania z monitoringu są zachowane, są zabezpieczone. Są do dyspozycji określonych uprawnionych organów.</u>
+          <u xml:id="u-14.3" who="#AndrzejLenczuk">Wskazuję na ten aspekt przede wszystkim z tego powodu, że niesie on ze sobą pewną – wydaje się, że obiektywną – wiedzę. Szanowni państwo, co wynika m.in. właśnie z analizy tego raportu, odwołując się do niektórych zapisów zawartych w raporcie „Krajowego Mechanizmu Prewencji Tortur”? Szanowni państwo, po pierwsze, osadzony, o którym mówimy, przybył do Zakładu Karnego w Barczewie 14 października 2022 r. w związku z zakwalifikowaniem do kategorii skazanych tzw. – podkreślam, że tak zwanych – niebezpiecznych. Bezpośrednio po przyjeździe do jednostki w ambulatorium został poddany badaniu na obecność w organizmie środków odurzających i alkoholu. To jest standardowa procedura, która dotyczy tej kategorii osób pozbawionych wolności po przetransportowaniu do konkretnej jednostki penitencjarnej. Zabezpieczony materiał z monitoringu potwierdza, że skazany w wymienionym pomieszczeniu przebywał jedynie 5 minut, a funkcjonariusze – według oświadczeń – podczas kontaktu z osadzonym ograniczyli się do przeprowadzenia badania. Druga sytuacja wskazana w raporcie dotyczyła rzekomego – pamiętając o znaczeniu tego słowa – stosowania tortur w dniu 16 października 2022 r. To była niedziela.</u>
+          <u xml:id="u-14.4" who="#AndrzejLenczuk">Co pragnę zaakcentować? To, że obecność osadzonego w ambulatorium oddziału dla skazanych niebezpiecznych Zakładu Karnego w Barczewie miała swoje bardzo konkretne uzasadnienie. Skazany zgłosił wychowawcy podczas porannej wizytacji celi, że boli go noga. W związku z tym został doprowadzony do ambulatorium w celu dokonania oględzin. Na podstawie analizy monitoringu ustalono następujący przebieg zdarzenia. O godz. 12:20 z sekundami – mamy to rozpisane z sekundami, szanowni państwo – 2 funkcjonariuszy otwiera drzwi celi mieszkalnej w celu doprowadzenia osadzonego do ambulatorium. O godz. 12:21 dowódca zmiany innej części tego oddziału otwiera pomieszczenie ambulatorium, do którego wchodzi także ratownik medyczny i wychowawca dyżurny. O godz. 12:24 osadzony opuszcza celę mieszkalną. Mamy nagranie z monitoringu, zarówno z korytarza, jak i z celi mieszkalnej. O godz. 12:25 osadzony w kontakcie z 2 funkcjonariuszami opuszcza oddział mieszkalny w celu doprowadzenia do ambulatorium. Następnie o godz. 12:47 osadzony wychodzi z ambulatorium wraz  z 2 funkcjonariuszami i udaje się na klatkę schodową. O godz. 12:48 osadzony wraz z funkcjonariuszami pojawia się w oddziale, a o godz. 12:50:56 funkcjonariusze zamykają celę mieszkalną osadzonego. O godz. 12:53 osadzony rozpoczyna czynności higieniczne. Przedstawiam fakty z analizy zapisu monitoringu.</u>
+          <u xml:id="u-14.5" who="#AndrzejLenczuk">Szanowni państwo, w tym miejscu pragnę podkreślić, że w opinii zespołu kontrolującego – tego siedmioosobowego zespołu kontrolującego, w skład którego wchodził, co przypomnę, także psycholog i lekarz – skazany po powrocie do celu mieszkalnej zachowuje się absolutnie naturalnie. Bezpośrednio po zamknięciu drzwi celi spokojnie przeciera sobie nadgarstki w miejscu uprzednio założonych kajdanek, co wydaje się naturalne ze względu na fakt pozostawania w nich przez ok. 24 minuty. Następnie podchodzi do szafki. Bierze z niej najprawdopodobniej szampon i przystępuje do czynności higienicznych. Obserwowane zachowanie tuż po powrocie do celi mieszkalnej, czyli gesty, mimika i sposób poruszania się osadzonego po celi nie wskazują na oznaki zdenerwowania i napięcia bądź na inne sygnały, które mogłyby sugerować możliwość wystąpienia tortur oraz jakiegokolwiek zdarzenia mającego znamiona przemocy fizycznej wobec osadzonego w trakcie pobytu poza celą mieszkalną.</u>
+          <u xml:id="u-14.6" who="#AndrzejLenczuk">Po analizie monitoringu nie zauważono widocznych śladów pobicia, szczególnie w okolicach twarzy, szyi oraz na rękach. Osadzony w trakcie badania przez ratownika – zgodnie z oświadczeniem funkcjonariuszy – przez cały czas pozostawał w kajdankach zespolonych. W przypadku stosowania przemocy czy tortur z racjonalnych powodów – mam tu na myśli przede wszystkim naturalne odruchy obronne – na rękach osadzonego widoczne byłyby ślady otarć, których nigdy nie zgłaszał. Nie były one także widoczne podczas konsultacji lekarskiej, która odbyła się 19 października. Nie zauważyli ich również przedstawiciele „Krajowego Mechanizmu Prewencji Tortur” podczas rozmowy z osadzonym. Szanowni państwo, analiza monitoringu wskazuje, że w trakcie powrotu do celu osadzony i funkcjonariusze zachowywali się spokojnie, bez widocznych nerwowych reakcji. Obserwacja niewerbalnych zachowań uczestników zarówno w trakcie doprowadzenia do ambulatorium, jak i powrotu do celi mieszkalnej nie wykazała istotnych różnic.</u>
+          <u xml:id="u-14.7" who="#AndrzejLenczuk">Panie przewodniczący, pani przewodnicząca, szanowni państwo, zgodnie z oświadczeniami ratownika medycznego i funkcjonariuszy, którzy byli w ambulatorium, osadzony sam poprosił o podanie wody, ponieważ – tu cytuję – „czuje suchość w buzi i w oczach”. Osadzonemu podano wodę, którą przemywał twarz i oczy. Uwzględniając fakt, że przez cały czas przebywał w kajdankach zespolonych… Szanowni państwo, kajdanki zespolone oznaczają, że miał założone kajdanki na ręce i na nogi. W związku z powyższym możliwość wykonywania przez niego ruchów była istotnie ograniczona. Jak stwierdzają funkcjonariusze, czynił to w sposób bezradny. W efekcie doszło do oblania się wodą. Szanowni państwo, podkreślenia wymaga również fakt, że sytuacja opuszczenia przez tzw. osadzonego niebezpiecznego celi, ze względów bezpieczeństwa i obowiązujących w tym zakresie przepisów zawsze związana jest z koniecznością kontaktu z 2 funkcjonariuszami działu ochrony, którzy przez cały czas – niezależnie od tego, z jakich powodów osadzony opuszcza celę – towarzyszą takiemu osadzonemu.</u>
+          <u xml:id="u-14.8" who="#AndrzejLenczuk">W trakcie przeprowadzonych przez funkcjonariuszy Centralnego Zarządu Służby Więziennej czynności kontrolnych funkcjonariusze Zakładu Karnego w Barczewie oświadczyli, że nie stosowali i nie byli świadkami stosowania wobec osadzonego tortur lub poniżającego traktowania. Pragnę jeszcze zwrócić uwagę na to, co także zostało podkreślone w trakcie dotychczasowej dyskusji. Szanowni państwo, jak wspomniałem, dokonaliśmy bardzo szczegółowej analizy poszczególnych zapisów zawartych w raporcie, w tym m.in. kwestii dotyczącej osadzonego, który nie jest wymieniony z imienia i nazwiska, który stracił przytomność. Doszło do zatrzymania akcji serca. Podobno w efekcie funkcjonariusze podjęli czynności reanimacyjne i osadzony sam wrócił do celi mieszkalnej. Szanowni państwo, lekarz – podkreślam, że lekarz – stwierdza, że z medycznego punktu widzenia jest praktycznie nieprawdopodobne, żeby pacjent po reanimacji z powodu nagłego zatrzymania krążenia mógł samodzielnie lub z pomocą funkcjonariuszy udać się do celu mieszkalnej. To jest jedna kwestia.</u>
+          <u xml:id="u-14.9" who="#AndrzejLenczuk">Druga kwestia także pojawiła się w dyskusji o tej sprawie. Chodzi o zarzut utrzymywania w jednostce ostrego reżimu oraz ukrywania stosowania środków przymusu bezpośredniego. W Zakładzie Karnym w Barczewie środki przymusu bezpośredniego były stosowane w 2019 r. siedmiokrotnie, a w 2020 r. trzykrotnie. W 2021 r. i w 2022 r. faktycznie nie stosowano środków przymusu. Szanowni państwo, dokonaliśmy analizy tego, jak wygląda sytuacja w innych jednostkach, podobnych w sensie typu zakładu karnego i podobnych w sensie wielkości jednostki penitencjarnej mierzonej liczbą osób w niej przebywających. Co się okazuje, szanowni państwo? W latach 2021-2022 np. w Areszcie Śledczym w Lublinie – w jednostce penitencjarnej, która jest nawet większa niż Zakład Karny w Barczewie – stosowano te środki 2 razy, a w Zakładzie Karnym we Włocławku jeden raz. W związku z powyższym to nie jest tak, że każda z wymienionych jednostek jest większa – jeżeli chodzi o pojemność – niż Zakład Karny w Barczewie.</u>
+          <u xml:id="u-14.10" who="#AndrzejLenczuk">Ostatnia sprawa, o której chcę powiedzieć, to osoba samego osadzonego. Osadzony odbywał karę 3 lat pozbawienia wolności. Zakład Karny w Barczewie opuścił 16 grudnia 2022 r. Informacje, które teraz państwu przekażę, to są informacje zgromadzone przez  3 lata pobytu tego pana w 6 jednostkach penitencjarnych. To są zapisy wychowawców, psychologów i terapeutów. One obrazują osobowość samego osadzonego. Opisują określone fakty. Są zbierane w ramach prowadzonych oddziaływań penitencjarnych. Wszystko po to, żeby zdiagnozować, żeby postawić właściwą diagnozę. Żeby zdiagnozować deficyty i na tej podstawie zastosować określone środki oddziaływania resocjalizacyjnego. Szanowni państwo, co czytamy w tych notatkach? Jakiego rodzaju diagnozy zostały postawione? Mówił o tym także pan minister. W ocenie kadry penitencjarnej osadzony jest osobą trudną w kontakcie, sztywną w myśleniu, mającą problemy z otaczaniem go gratyfikacją. Jest skłonny do manipulowania i szantażu w celu osiągnięcia własnych korzyści. Jest przekonany o tym, że jest lepszy od innych. Manifestuje to w relacjach z innymi, co zwykle prowadzi do konfliktów. W rozmowach jest skupiony na swojej racji i oporny na argumenty.</u>
+          <u xml:id="u-14.11" who="#AndrzejLenczuk">Z trudnością przyjmuje fakt, że ludzie mogą mieć inne zdanie niż on. Potrafi manipulować współosadzonymi. Jest oporny na podejmowane działania psychokorekcyjne. Przejawia problemy w kształtowaniu swoich relacji z innymi osadzonymi, co skutkowało częstą potrzebą zmiany rozmieszczenia. Szanowni państwo, w trakcie 3 lat pobytu w jednostkach penitencjarnych właśnie z tego powodu osadzonemu sześćdziesięciokrotnie zmieniano celę mieszkalną. Inne zapisy mówią, że osadzony jest osobą nadpobudliwą, uciążliwą, próbującą stale narzucać swoje zasady. Nie chce dostosować się do reszty osób w grupie. Jeszcze raz podkreślam, że te opinie kadry penitencjarnej zostały zgromadzone w trakcie 3 lat pobytu w więzieniu w ramach standardowo prowadzonych oddziaływań penitencjarnych. Tak zarysowana diagnoza w naturalny sposób – potwierdzi to każdy psycholog i każdy wychowawca – musi przekładać się bezpośrednio na zachowania prezentowane w kontaktach zarówno z osadzonymi, jak i funkcjonariuszami. Chciałbym państwu powiedzieć, że mamy 7 bardzo konkretnie zdiagnozowanych sytuacji, w których osadzony manipulował innymi osobami – akurat w tym przypadku funkcjonariuszami – wskazując na rzekome występowanie określonych sytuacji czy określonych zachowań.</u>
+          <u xml:id="u-14.12" who="#AndrzejLenczuk">Szanowni państwo, w Areszcie Śledczym w Szczecinie 4 lutego 2020 r. osadzony wprowadził w błąd funkcjonariuszy Służby Więziennej symulując niesprawność ruchową. Zabezpieczony monitoring na placu spacerowym wskazuje na swobodne poruszanie się osadzonego bez pomocy kul łokciowych. Dalej, Zakład Karny w Nowogardzie, 6 grudnia 2021 r. Dowódca zmiany nadzorował czynności związane z wytransportowaniem osadzonego do innej jednostki penitencjarnej. Osadzony zachowywał się agresywnie. Stwierdził, że nie ma zamiaru dźwigać swoich rzeczy do magazynu, a wspomniane rzeczy powinni nieść funkcjonariusze. Sytuacja diametralnie zmieniła się po uruchomieniu przez dowódcę zmiany kamery nasobnej. Kolejna sytuacja, Zakład Karny w Wierzchowie, 27 czerwca 2020 r. W trakcie przemarszu na spacer, schodząc po schodach umyślnie skrzyżował kule w taki sposób, żeby doprowadzić do kontrolowanego upadku. Pomimo zorganizowanego konwoju do szpitala ratunkowego w Drawsku w związku z wcześniejszym urazem nogi, odmówił skorzystania z pomocy medycznej. Mógłbym to jeszcze dalej cytować, ale skoncentruję się na ostatniej sytuacji z dnia zwolnienia, czyli z 16 grudnia 2022 r.</u>
+          <u xml:id="u-14.13" who="#AndrzejLenczuk">Osadzony opuszczał Zakład Karny w Barczewie po odbyciu kary pozbawienia wolności. W trakcie przemieszczania się po terenie jednostki w kierunku magazynu, a następnie bramy wyjściowej, osadzony twierdził, że ze względu na swój stan zdrowia nie jest w stanie przenieść swoich prywatnych rzeczy. W związku z powyższym – za zgodą funkcjonariuszy – tzw. osadzeni funkcyjni w oddziale mieszkalnym przenieśli te rzeczy do magazynu depozytowego. Sam podpiera się na kuli i przy jej pomocy powoli pokonuje tę trasę. Po opuszczeniu jednostki penitencjarnej osadzony sam niesie swoją torbę i porusza się o własnych siłach nie utykając. Szanowni państwo, cała sytuacja została nagrana. Nagrana w sensie zabezpieczonego monitoringu. Zarówno wewnątrz jednostki, czyli wtedy, kiedy jest jeszcze w więzieniu i udaje się w kierunku bramy wyjściowej, jak i wtedy, kiedy już opuszcza jednostkę penitencjarną i spotyka się z kolegą. Widać tutaj bardzo istotną różnicę.</u>
+          <u xml:id="u-14.14" who="#AndrzejLenczuk">Szanowni państwo, podsumowując pragnę podkreślić w imieniu kierownictwa Służby Więziennej, że nam także zależy na tym, żeby ta sytuacja była bardzo dokładnie wyjaśniona. Oczywiście, wszyscy wiemy, że działania w tym zakresie podejmuje także prokuratura. Ze swej strony pragnę zapewnić, że podejmujemy wszelkie możliwe działania, żeby w polskich jednostkach penitencjarnych było przestrzegane prawo, zwłaszcza w aspekcie związanym z humanitaryzmem i poszanowaniem godności ludzkiej. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-15">
+          <u xml:id="u-15.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Dziękuję bardzo, panie generale. Teraz przystępujemy do dyskusji, do pytań. Wiem, że głos chciały zabrać pani poseł Dolniak i pani poseł Piekarska, ale może wcześniej nasi goście mają jakieś pytania. Tak, że proszę bardzo… Wie pani, ale krótko. Informacja jest przedstawiona. Z jednej strony znamy raport rzecznika czy mechanizmu prewencji. Z drugiej strony mamy informację ministra. Wobec tego jest to taki moment, w którym po prostu można dopytać, a nie przedstawiać własne stanowiska.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-16">
+          <u xml:id="u-16.0" who="#GlownaspecjalistkawZespoleKrajowyMechanizmPrewencjiTorturwBiurzeRzecznikaPrawObywatelskichJustynaJozwiak">Ale krótko.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-17">
+          <u xml:id="u-17.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Nie. Pani przewodnicząca przedstawiła bardzo szeroko… Pani po prostu generalnie postawiła tezy, a nie przypuszczenia, więc proszę bardzo. Proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-18">
+          <u xml:id="u-18.0" who="#GlownaspecjalistkawBRPOJustynaJozwiak">Szanowni państwo, nie chcę powtarzać tego, co już było powiedziane. Natomiast chcę się odnieść do tego… Nie słychać? Tak?</u>
+          <u xml:id="u-18.1" who="#GlownaspecjalistkawBRPOJustynaJozwiak">Dobrze. Szanowni państwo, nie chcę się powtarzać i mówić o tym, co było napisane w pierwszym i drugim raporcie, bo to już zostało przedstawione. Natomiast chcę się odnieść do niektórych rzeczy, o których panowie powiedzieli. Przede wszystkim bardzo dziękuję za obszerne i bardzo szczegółowe wyjaśnienia. Mam wrażenie, że jeżeli w tym momencie pewnych rzeczy nie dopowiem, to ta dyskusja będzie trwała i trwała. W pierwszej kolejności chciałam się odnieść do tego, co powiedział pan minister Woś odnośnie do części raportu dotyczącej osoby transpłciowej. Dlaczego to się znalazło w tym miejscu, a nie w innym miejscu? Oczywiście, rozumiem te wątpliwości. Dlatego chciałabym to przedstawić. Nasze raporty mają pewien…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-19">
+          <u xml:id="u-19.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Ale to właśnie nie jest przedmiotem posiedzenia Komisji. Przedmiotem posiedzenia Komisji jest konkretna sytuacja. W konkretnej sytuacji posłowie chcieli wyjaśnień. Dlatego rozmawiajmy o tej konkretnej sytuacji, a nie o raporcie. Jeżeli na marginesie pan minister o tym wspomniał, no to wspomniał. Natomiast nie ma potrzeby, bo to nie jest dzisiaj przedmiotem obrad Komisji. Ale nie. Wybaczcie państwo. Jestem…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-20">
+          <u xml:id="u-20.0" who="#PoselKatarzynaMariaPiekarska">Panie przewodniczący, skoro pan coś powiedział, to pani powinna się do tego odnieść, jeżeli jest inaczej. Tak mi się wydaje. A my chcemy tego posłuchać. Ja bym bardzo chciała tego wysłuchać.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-21">
+          <u xml:id="u-21.0" who="#PoselKamilaGasiukPihowicz">Dokładnie. Za chwilę usłyszy takie pytanie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-22">
+          <u xml:id="u-22.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Nie. Ja będę ucinał. Po prostu będę ucinał, jeżeli rozmowa będzie nie na temat. A to jest nie na temat. Proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-23">
+          <u xml:id="u-23.0" who="#PoselKamilaGasiukPihowicz">To nie jest kwestia nie na temat, tylko padło pytanie…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-24">
+          <u xml:id="u-24.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Pani przewodnicząca, żadne pytanie w tej sprawie nie padło.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-25">
+          <u xml:id="u-25.0" who="#PoselKamilaGasiukPihowicz">Ale było stwierdzenie dotyczące nierówności rozłożenia akcentów w raporcie. Chcieliśmy się dowiedzieć…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-26">
+          <u xml:id="u-26.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Nie. Pan minister miał prawo wyrazić tę swoją opinię, bo mówił o tym, o czym państwo chcieli uzyskać informację. Powiedział tyle na temat kwestii, którą dzisiaj poruszamy, ile było napisane w raporcie rzecznika. Proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-27">
+          <u xml:id="u-27.0" who="#GlownaspecjalistkawBRPOJustynaJozwiak">To nie chodzi o to, ile było napisane, tylko o to, dlaczego akurat w tym miejscu. Otóż nasz raport składa się z pewnych stałych elementów. Oczywiście, pierwsze są informacje ogólne. Później opisujemy problemy systemowe, czyli takie, które dotyczą spraw generalnych w danym obszarze tematycznym. Piszemy tam o standardach międzynarodowych, aby pokazać kierunek zmian. Oczywiście, mamy nadzieję, że te zmiany kiedyś nastąpią. Stosujemy tę gradację, jak pan minister powiedział. Dlatego pierwszym podpunktem był przypadek osoby transpłciowej, ponieważ akurat w tym zakładzie karnym mieliśmy do czynienia z taką osobą. Ta osoba tam była. Mogliśmy się z nią spotkać, porozmawiać i przeanalizować jej dokumentację. Jest to pierwszy raport, w którym podnosimy ten temat. Dlatego to znalazło się na pierwszym miejscu. W dalszej kolejności znalazły się inne problemy systemowe. Natomiast trzecim elementem naszego raportu są obszary do poprawy. Ta część ma taki tytuł. Opisujemy w niej problemy zidentyfikowane w konkretnej placówce. Tam również dokonujemy gradacji. Dlatego pierwszym podpunktem w tym rozdziale są właśnie tortury. Mam nadzieję, że krótko to przedstawiłam.</u>
+          <u xml:id="u-27.1" who="#GlownaspecjalistkawBRPOJustynaJozwiak">Chciałam się odnieść do kolejnej sprawy, a mianowicie do tego, dlaczego Ministerstwo Sprawiedliwości i Centralny Zarząd Służby Więziennej nie dowiedziały się o złożeniu zawiadomienia przez rzecznika praw obywatelskich. Przyznam szczerze, że nie wiem, dlaczego. Byliśmy przekonani, znając ustawę o Służbie Więziennej i hierarchię, że dyrektor Zakładu Karnego w Barczewie natychmiast poinformował swoich przełożonych o tej sytuacji, bo tak się dzieje w czasie naszych wizytacji, w czasie naszych delegacji w innych zakładach karnych. Bardzo często jeszcze pierwszego dnia podczas naszej obecności dyrektor zakładu karnego dzwoni do swoich przełożonych i informuje ich, że jest taka delegacja, a potem dzwoni i informuje ich o tym, jakie ustalenia były poczynione w czasie takiej delegacji. Byliśmy święcie przekonani, że pan dyrektor poinformował o tym swoich przełożonych.</u>
+          <u xml:id="u-27.2" who="#GlownaspecjalistkawBRPOJustynaJozwiak">Chciałabym się również odnieść do raportów sędziego penitencjarnego. Pierwszy raport był w 2021 r. Jak powiedział pan dyrektor, jest on w dysonansie do naszego raportu. To był raport kompleksowy. Kompleksowa kontrola trwała jeden dzień. Sędzia penitencjarny nie porozmawiał z ani jednym osadzonym, natomiast – oczywiście – przeprowadził ogląd obiektów. Nie ma tam nawet jednego zdania na ten temat, że w zakładzie karnym znajdowały się aż 22 cele szesnastoosobowe. Raport składa się głównie z powklejanych notatek sporządzanych przez kierowników poszczególnych działów. Wiemy to, bo my również takie notatki dostajemy. Kolejny raport powstał w lutym 2023 r., czyli już po naszych wizytacjach. Zawiera on dosyć ciekawe opisy. Pozwolę sobie zacytować tylko niektóre. „Wskazano na przypadki pobicia, duszenia, podtapiania” – tam już sędzia penitencjarny rozmawiał z osadzonymi na osobności – „zastraszania, problemy z wysyłaniem korespondencji. Częstym procederem przed widzeniami ma być rozbieranie skazanych, żeby sprawdzić, czy w trakcie spotkania nie chcą przekazać osobom ich odwiedzającym jakichś skarg. Słyszał też, że jednego skazanego pobito w pomieszczeniu ambulatorium za to, że idąc na widzenie w majtkach miał ukrytą korespondencję do urzędu”.</u>
+          <u xml:id="u-27.3" who="#GlownaspecjalistkawBRPOJustynaJozwiak">W dalszej części tego raportu napisano, że wszystkie skargi, które zostały przekazane sędziemu, były przedmiotem odrębnego postępowania prowadzonego przez organy. Dlatego stosowne zawiadomienie zostało przesłane przez sędziego do prokuratury rejonowej. Kilka dni później był kolejny protokół z lustracji. Była kolejna lustracja. Wtedy sędzia nie rozmawiał z osadzonymi. Rozmawiał tylko z dyrektorem i z pracownikami zakładu oraz analizował dokumentację. Jest jeszcze wątek obywatela Chin, który znalazł tutaj potwierdzenie. Pisaliśmy o nim w naszym raporcie. Została mu założona karta wzmożonej kontroli, ponieważ został uznany za zagrożonego samobójstwem tylko ze względu na barierę językową. Zostało też potwierdzone, że dostawał do podpisu oświadczenie w języku polskim – chociaż nie rozumiał języka polskiego ani angielskiego – że rezygnuje z odbywania kary w systemie półotwartym. Stwierdzono, że to oświadczenie było podpisane w trakcie używania translatora. Chciałam państwa zapewnić, że wraz z koleżanką rozmawiałyśmy z tym człowiekiem również przy użyciu tego samego translatora. Nie dało się logicznie porozumieć z tym człowiekiem, gdyż translator nie tłumaczył w sposób logiczny tego, co tam było. Dlatego uznałyśmy, że nie miał w sposób jasny przedstawionego tego, co podpisywał.</u>
+          <u xml:id="u-27.4" who="#GlownaspecjalistkawBRPOJustynaJozwiak">Chciałam się także odnieść do sylwetki tego niebezpiecznego osadzonego, wobec którego rzecznik praw obywatelskich złożył zawiadomienie. Oczywiście, też analizowaliśmy jego akta. Trudny w kontakcie, manipulujący, uciążliwy, nadpobudliwy. To wszystko spowodowało, że uznaliśmy – przepraszam za to określenie – że jest najlepszym kandydatem do stosowania tego typu praktyk w zakładzie karnym. Właśnie wobec takich osób najczęściej dochodzi do nadużyć. Wobec tych, którzy są roszczeniowi. Wobec tzw. więźniów roszczeniowych. Także dosyć symptomatyczne było to, że prawdopodobnie został potraktowany w ten sposób zaraz po przyjęciu do zakładu karnego. Jak mówi literatura na temat tortur, a także orzecznictwo ETPCz, do tortur najczęściej dochodzi właśnie w najwcześniejszych godzinach pobytu w uwięzieniu, w trakcie pozbawienia wolności lub przy zatrzymaniu. Jeśli chodzi o ślady pobicia, to chciałam powiedzieć, że mamy zdjęcia śladów pobicia. Zdjęcia zostały również przesłane do prokuratury razem z nagraniami z monitoringu. Jest tak, że ślady pobicia nie pojawiają się od razu. Pojawiają się dopiero po jakimś czasie. Prawda? Jest pewna trajektoria pojawiania się tych śladów. W momencie, w którym osadzony z nami rozmawiał, posiadał zadrapania na plecach, zasinienie pod lewym okiem i widoczne otarcia – najprawdopodobniej po kajdankach – na rękach i nogach. To jest to, co zabezpieczyliśmy na fotografiach. Przesłaliśmy to również do prokuratury. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-28">
+          <u xml:id="u-28.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Dziękuję bardzo. Czy pan mecenas?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-29">
+          <u xml:id="u-29.0" who="#DziekanOkregowejRadyAdwokackiejwWarszawieMikolajPietrzak">Panie przewodniczący, bardzo serdecznie dziękuję. Pani przewodniczący, pani przewodnicząca, szanowne panie posłanki, szanowni panowie posłowie, pozwalam sobie przedstawić kilka uwag, bo pytań nie przygotowałem. Nie miałem świadomości, że wobec nas jest takie oczekiwanie. Zostaliśmy zaproszeni jako eksperci. Nie mam wiele do zaoferowania w formie pytań. Uważam, że mam państwu do zaoferowania kilka uwag występując nie tylko w charakterze adwokata, który od 20 lat zajmuje się – jak mogę powiedzieć – najpoważniejszymi sprawami karnymi, a w związku z tym ma styczność z systemem penitencjarnym od trochę innej strony, ale także dziekana warszawskiej izby adwokackiej i byłego członka rady dyrektorów Funduszu Narodów Zjednoczonych na rzecz ofiar tortur. Proszę państwa, kto jak kto, ale właśnie my – adwokaci – nie podchodzimy bezkrytycznie do informacji pochodzących od wielu naszych klientów, którzy twierdzą, że byli torturowani. Jesteśmy pierwszym filtrem krytycznym. Gdybyśmy wierzyli w każdą wypowiedź naszych klientów, którzy twierdzą, że byli poddawani okrutnemu traktowani czy torturom, to musielibyśmy uwierzyć w każdy taki przypadek. Podchodzimy do tego z dużą ostrożnością, z dużym krytycyzmem.</u>
+          <u xml:id="u-29.1" who="#DziekanOkregowejRadyAdwokackiejwWarszawieMikolajPietrzak">Jednak przypadek opisany w Barczewie wpisuje się w pewne szersze zjawiska. Należy go oceniać w kontekście systemowego problemu, który panuje w Polsce w związku z przymusem w miejscach odosobnienia nie tylko w zakładach karnych. To są przecież także izby zatrzymań. To dzieje się w trakcie zatrzymania przez policję. Także w miejscach przeznaczonych do leczenia psychiatrycznego zamkniętego czy w miejscach, w których są osadzeni nieletni. Ten systemowy problem istnieje i w tym kontekście należy oceniać raport „KMPT” w sprawie Zakładu Karnego w Barczewie. Jest oczywiste, że wszyscy mówimy na poziomie wysokiego C o wartościach, o absolutnym zakazie. Tu jesteśmy zgodni. Natomiast różnice w podejściu do tego konkretnego przypadku są być może najlepiej ilustrowane przygodą, która spotkała mnie, kiedy dzisiaj wchodziłem do tego budynku. Strażnik przy wejściu zapytał mnie, czy idę na posiedzenie komisji do spraw tortur. Użył tego sformułowania. Odpowiedziałem, że tak, owszem. Na to pan strażnik – który, jak się okazało jest byłym funkcjonariuszem służby, co jest absolutnie powodem do dumy – powiedział, że w Polsce absolutnie nie ma tortur. Ta postawa, to zaprzeczenie bardzo niepokoi.</u>
+          <u xml:id="u-29.2" who="#DziekanOkregowejRadyAdwokackiejwWarszawieMikolajPietrzak">Bardzo niepokoi moje adwokackie wątpliwości. Od razu świeci się lampa alarmowa, kiedy słyszę kategoryczne zaprzeczenie. Z tej perspektywy jestem zaniepokojony stanowiskiem pana ministra i pana generała, które zmierzają do dyskredytacji tej jednej osoby, która ma być głównym źródłem osobowym informacji o torturach, bez zrównoważonego skupienia się na wyjaśnieniu tych informacji, które jednak mogą świadczyć o tym, że w Zakładzie Karnym w Barczewie istniał problem. Z tej perspektywy mogę państwu powiedzieć, dlaczego uważam, że walka z torturami jest problemem systemowym. Każdy adwokat, który zajmuje się prawem karnym w Warszawie i w całej Polsce powie państwu, że na przestrzeni 20 lat miał dziesiątki klientów, którzy w wiarygodny sposób mówili o tym, że byli bici przez policjantów, że byli poddawani okrutnemu traktowaniu w zakładzie karnym, że byli poniżani. Czuli zagrożenie dla życia i zdrowia, jeżeli będą o tym mówić. Jeżeli co dziesiąty taki przypadek jest prawdziwy, świadczy to o ogromnej skali tego zjawiska.</u>
+          <u xml:id="u-29.3" who="#DziekanOkregowejRadyAdwokackiejwWarszawieMikolajPietrzak">Dochodzenie prawdy jest ogromnie utrudnione w przypadku ludzi, którzy są osadzeni. Całe instrumentarium dowodowe jest po stronie rzekomych sprawców, czyli po stronie zakładu karnego czy policji. Pamiętamy, że w sprawie Igora Stachowiaka nie były dostępne nagrania. Nikt nie poniósł odpowiedzialności za to, że zniknęły nagrania z pobytu Igora Stachowiaka w zakładzie. To jest relewantne, ponieważ sprawa Igora Stachowiaka, a wcześniej sprawa al-Nashiriego i Abu Zubaydy – więźniów CIA – i sprawy bardzo wielu głównie młodych mężczyzn, bo to głównie młodzi mężczyźni są ofiarami przemocy w komisariatach, pokazują, że nie ma skutecznej odpowiedzialności za naruszenie tych mechanizmów, które mają zapobiegać torturom. Znikają dokumenty, znikają dowody nadania związane ze skargą rzekomo nadaną przez więźnia. Znikają nagrania. W takich przypadkach nie ma surowej odpowiedzialności. To sprawia, że zawodzą mechanizmy, które w istocie mają służyć ochronie Służby Więziennej przed fałszywymi zarzutami.</u>
+          <u xml:id="u-29.4" who="#DziekanOkregowejRadyAdwokackiejwWarszawieMikolajPietrzak">Chciałbym powiedzieć, że mam zaszczyt obserwować działalność „KMPT” od wielu lat. Myślę, że wobec słów, które dzisiaj padły, byłbym niesumienny nie mówiąc, że jest to jedna z organizacji, które cieszą się nie tylko w Polsce, nie tylko w środowisku pozarządowym, ale także w środowisku międzynarodowym ogromnym zaufaniem. Myślę, że dezawuowanie konkretnego raportu, traktowanie go zbyt lekko nie powinno zdarzyć się przynajmniej na tym etapie. Proszę państwa, przepraszam. Znajduję się w trudnej sytuacji. Może rzeczywiście nawiązując do prośby pana przewodniczącego zadałbym pytanie. Nie wiem, czy dobrze je kieruję, czy to jest pytanie do pana ministra czy do pana generała. Toczyły się lub toczą się postępowania wewnętrzne. Postępowania wewnątrz służby, które mają na celu wyjaśnienie, czy doszło do tortur czy nie, żeby ewentualnie osoby odpowiedzialne poniosły stosowną odpowiedzialność. Mam pytanie, czy te postępowania są jawne? Czy już są zakończone? Czy są jakieś raporty i konkluzje tych postępowań? Jeżeli tak, czy zostały w jakiś sposób oklauzulowane?</u>
+          <u xml:id="u-29.5" who="#DziekanOkregowejRadyAdwokackiejwWarszawieMikolajPietrzak">Pytam, ponieważ jawność i transparentność tego rodzaju postępowań – nawet ex post, kiedy już doszło do tortur – jest ważną gwarancją czy środkiem redukującym prawdopodobieństwo tortur w przyszłości. Uważam, że systemowy problem tortur wiąże się jednak z kulturą pewnej pogardy, która jest obecna. Nie dotyczy to wszystkich. Panie generale, mówię to z największą życzliwością wobec wszystkich, którzy pełnią ciężką służbę w Służbie Więziennej, ale nadal wewnątrz służby jest pewna grupa, która kultywuje kulturę pogardy i naruszania godności. W interesie służby jest to, żeby tę grupę piętnować i eliminować ze służby. Przejawem kultury pogardy, o której mówię, jest to, że w mojej obecności – a co dopiero, kiedy w pobliżu nie ma adwokata – normą jest to, że funkcjonariusze zwracają się do człowieka osadzonego, którego pobyt w zakładzie karnym ma resocjalizować, nauczyć godności, szacunku dla siebie i dla innych, nie per pan czy pani. Tego dylematu, o którym mowa w raporcie nie ma, bo zwracają się do osadzonego per ty.</u>
+          <u xml:id="u-29.6" who="#DziekanOkregowejRadyAdwokackiejwWarszawieMikolajPietrzak">Wracam do tego bardzo często w moich wystąpieniach publicznych, ponieważ to drobne naruszenie godności, kiedy do obcego człowieka zwracamy się per ty, w kontekście polskiej kultury… Zwracanie się do obcego dorosłego człowieka per ty jest przejawem lekceważenia drugiej osoby. Za tym mogą iść dalsze naruszenia, które są trudniejsze do zauważenia przez adwokata. Nas nie ma w celi. Nie ma nas w trakcie tych wydarzeń, które są opisywane przez „KMPT”. Proszę Komisji, panie przewodniczący, już na koniec powiem, że kiedy człowiek jest osadzony i dochodzi chociażby do podejrzenia, że mogło dojść do naruszenia absolutnego zakazu tortur, konwencja przeciw torturom odwraca ciężar dowodu. Na państwie spoczywa obowiązek wykazania, że nie doszło do tortur. To na państwie spoczywa obowiązek doprowadzenia do odpowiedzialności. Nie tylko do osobistej odpowiedzialności sprawców, ale także do odpowiedzialności instytucjonalnej związanej z zapewnieniem mechanizmów i świadczeń wskazanych w art. 14 konwencji przeciwko torturom, czyli opieki psychologicznej ofiarom niezależnie od tego, czy ustalone zostanie kto indywidualnie torturował czy nie.</u>
+          <u xml:id="u-29.7" who="#DziekanOkregowejRadyAdwokackiejwWarszawieMikolajPietrzak">Ofiarom takich działań należy się – na podstawie wiążącego Polskę prawa międzynarodowego – pomoc psychologiczna, medyczna, socjo-ekonomiczna i prawna, a przede wszystkim ich windykacja przez przeprowadzenie postępowania jawnego. Jawnego, transparentnego postępowania wyjaśniającego prowadzonego przez organy ścigania i wymiaru sprawiedliwości. Bardzo serdecznie dziękuję państwu za uwagę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-30">
+          <u xml:id="u-30.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Dziękuję, panie mecenasie. Jednakowoż nie zauważyłem, żeby pan minister czy pan generał dezawuowali raport. Jedynie stwierdzili, że pierwotny raport czy pierwszy raport kategorycznie stwierdzał, że doszło do stosowania tortur, a do tej pory nawet prokuratura nie wysnuła tego rodzaju wniosków, więc były to twierdzenia zbyt daleko posunięte na tamtym etapie. Jednocześnie pan generał bardzo mocno podkreślał, że z dużą estymą i z dużym szacunkiem pracownicy „Krajowego Mechanizmu Prewencji Tortur” są traktowani przez Służbę Więzienną. Myślę, że to trzeba było zaznaczyć. Czy przedstawiciel Helsińskiej Fundacji Praw Człowieka? Proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-31">
+          <u xml:id="u-31.0" who="#KoordynatorProgramuInterwencjiPrawnejwHelsinskiejFundacjiPrawCzlowiekaPiotrKubaszewski">Tak, panie przewodniczący, jeśli można. Bardzo dziękuję za głos i możliwość wzięcia udziału w tym posiedzeniu Komisji. Generalnie wystąpienia pana ministra, pana sędziego i pana generała były powtórzeniem tego, co było w Senacie. Ja też pozwolę sobie zwrócić uwagę na jedną rzecz, o której mówiłem w Senacie, a potem będziemy mieli pytania. Dobrze? Jeżeli taka jest konwencja, to mając okazję je zadać, chętnie je zadamy. Potem koleżanka uzupełni moją wypowiedź. Proszę państwa, ważne jest to, że raport „Krajowego Mechanizmu Prewencji Tortur”, to tak naprawdę 2 raporty, bo są 2 raporty. O drugim mówimy mało, a on się pojawił. W Senacie jeszcze nie było wiadomo, że była druga wizytacja. Te raporty nie mówią tylko o jednym przypadku, o sprawie jednego więźnia, więc bardzo mi się nie podoba sprowadzenie dyskusji tylko do tego jednego więźnia. Prześwietlenie go, niemalże narysowanie jego portretu psychologicznego i powiedzenie, że w zasadzie nic się nie stało, bo więzień jest nad wyraz konfabulujący. Oczywiście, więzień z założenia może być konfabulujący, ale z punktu widzenia państwa jest to zachowanie nieodpowiedzialne. Tak zrobić jest najłatwiej.</u>
+          <u xml:id="u-31.1" who="#KoordynatorProgramuInterwencjiPrawnejwHelsinskiejFundacjiPrawCzlowiekaPiotrKubaszewski">Chciałbym zwrócić uwagę, że te raporty wskazują także na inne przypadki zachowania funkcjonariuszy Służby Więziennej, np. chociażby na kwestię ujawnioną w czasie wizytacji w innym zakładzie, w Przemyślu, o czym mówiła pani rzecznik, pani docent Machińska w Senacie. Wskazują również na inne okoliczności składające się na ogólną atmosferę tortur w zakładzie karnym. Na tzw. ostry reżim. Ze wszystkimi argumentami tej ogólnej atmosfery odpowiedzialne państwo musi się zmierzyć. Nieodpowiedzialne jest przyjęte z góry założenie, że to na pewno nie jest prawda, bo to jest więzień. Natomiast drugi raport mówi chociażby o… Przepraszam, jeszcze najpierw pierwszy raport. Pierwszy raport „KMPT” mówi o wypytywaniu więźniów o to, co mówili kontrolerom. Mówi o celach mieszanych, czyli o dręczeniu więźniów niegrypsujących rękami więźniów grypsujących. Jeżeli to byłoby prawdą, stanowiłoby to naruszenie art. 3 konwencji. Mówi o nieoficjalnym stosowaniu środków przymusu, o czym była już mowa. Mówi o podkładaniu więźniom oświadczeń do podpisu, np. właśnie o rezygnacji z odbywania kary w systemie zakładu karnego półotwartego, o czym mówiła przed chwilą pani doktor.</u>
+          <u xml:id="u-31.2" who="#KoordynatorProgramuInterwencjiPrawnejwHelsinskiejFundacjiPrawCzlowiekaPiotrKubaszewski">Natomiast drugi raport mówi znowu o nieoficjalnym stosowaniu środków przymusu bezpośredniego i o nierejestrowaniu tzw. wydarzeń nadzwyczajnych. Z dokumentacji „Krajowy Mechanizm Prewencji Tortur” sam do tego dochodzi i wskazuje konkretny przypadek ujawnienia narkotyków u jednego z więźniów po widzeniu i zestawia to z faktem, że nie było to wskazane jako tzw. wydarzenie nadzwyczajne. Drugi raport także wskazuje na wywiady, które również wskazywały na naruszenie zakazu stosowania tortur ze strony funkcjonariuszy Służby Więziennej. Mówię o tym dlatego, że to nie jest tylko jakiś jeden niewygodny więzień, tylko cały ciąg zdarzeń i różnych przypadków, które zostały ustalone. Z tym, jako państwo, musimy się zmierzyć. Mówiliśmy tutaj o obowiązku wszechstronnego wyjaśnienia, który wynika chociażby z art. 3 Europejskiej konwencji praw człowieka. Przed chwilą mówił o tym pan mecenas Pietrzak. Nic tak nie szkaluje dobrego imienia rzetelnie pracujących funkcjonariuszy, którzy stosują środki przymusu bezpośredniego zgodnie z prawem, jak właśnie jeden, drugi czy trzeci funkcjonariusz, który tego nie robi oraz reakcja państwa, która pozostawia takich ludzi bezkarnymi. Moim zdaniem właśnie to najbardziej szkaluje rzetelnie pracujących funkcjonariuszy.</u>
+          <u xml:id="u-31.3" who="#KoordynatorProgramuInterwencjiPrawnejwHelsinskiejFundacjiPrawCzlowiekaPiotrKubaszewski">W kontekście tego wszystkiego, co już wiemy, chciałem zadać dwa pytania. Jedno pytanie kieruję do pana sędziego, dyrektora departamentu wykonywania kar. Pan dyrektor mówił o nadzorze penitencjarnym. Na podstawie tego wszystkiego, co już wiemy, chciałem zapytać, czy nie nabrał pan wątpliwości co do jakości tego nadzoru w tym konkretnym przypadku? W przypadku Barczewa. Jeżeli w pierwszym raporcie mówimy o celach piętnastoosobowych i szesnastoosobowych. Podczas drugiej wizytacji te cele już wyszły z użycia. Rozumiem, że nikt nie podnosił tego, że one są, że jednak pewien standard nie jest zachowany. Służba Więzienna wycofała się z nich w momencie, kiedy otwarto nowy pawilon. Natomiast pan dyrektor powiedział, że wizytacja sędziego nadzorującego stwierdziła, że były tam dobre warunki bytowe.</u>
+          <u xml:id="u-31.4" who="#KoordynatorProgramuInterwencjiPrawnejwHelsinskiejFundacjiPrawCzlowiekaPiotrKubaszewski">Była też mowa o niestosowaniu środków przymusu bezpośredniego, w co ja osobiście tak samo, jak pani przewodnicząca, nie wierzę. Pan generał odniósł się do tego mówiąc, że w innych zakładach jest podobnie, że jest tam jeden czy dwa takie przypadki. Moim zdaniem to jest raczej dowód na to, że w innych zakładach one również nie są odnotowane, a nie na to, że w ciągu 2 lat w tak dużym zakładzie nie jest stosowany środek przymusu bezpośredniego. Czy mając to na uwadze pan dyrektor nie ma wątpliwości co do jakości tego nadzoru, o którym pan mówił? To jest moje pierwsze pytanie. Moje drugie pytanie kieruję do pana generała. Czy jest możliwość poznania wniosków tego siedmioosobowego zespołu? Do czego ten zespół doszedł? Pytaliśmy pana generała. Wystąpiliśmy z taką interwencją, ale dotychczas nie otrzymaliśmy żadnej odpowiedzi. Czy jest możliwość, że coś takiego zostanie opublikowane i będzie się można z tym dokładnie zapoznać?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-32">
+          <u xml:id="u-32.0" who="#PrzedstawicielkaPIPwHFPCzZuzannaGanczewska">Bardzo dziękuję za możliwość zabrania głosu i za możliwość wzięcia udziału w dzisiejszym posiedzeniu Komisji. Nawiązując do wypowiedzi przedmówcy i zgadzając się w pełni z tym, co mówił przedmówca, chciałabym zwrócić uwagę – co było już podkreślane – że zgodnie ze standardami Europejskiej konwencji praw człowieka oraz Konwencji w sprawie zakazu stosowania tortur każde wystąpienie, doniesienie czy nawet każdy przypadek istnienia wystarczająco wyraźnych przesłanek mogących świadczyć o tym, że w jednostce penitencjarnej mogło dojść do naruszenia zakazu stosowania tortur, nieludzkiego i poniżającego traktowania, musi wiązać się z rzetelnym, całościowym i efektywnym wyjaśnieniem danej sprawy przez kompetentne organy państwa. Chciałam też zauważyć – co zaznaczał przedmówca – że raporty „Krajowego Mechanizmu Prewencji Tortur” odnosiły się do znacznej liczby incydentów, a nie tylko do jednego incydentu związanego w waterboardingiem czy do incydentu związanego z zatrzymaniem akcji serca w trakcie interwencji.</u>
+          <u xml:id="u-32.1" who="#PrzedstawicielkaPIPwHFPCzZuzannaGanczewska">Warto zauważyć, że tortury lub nieludzkie i poniżające traktowanie to nie są zjawiska, które dzieją się w pewnej próżni. To są zjawiska, które dzieją się w określonym systemie, w określonym środowisku. Mając to na uwadze chciałabym zapytać w odniesieniu do wypowiedzi pana generała dotyczącej działań siedmioosobowego zespołu w Centralnym Zarządzie Służby Więziennej, jaki był zakres działań tego zespołu? Czy obejmował on tylko te dwa konkretne przypadki czy odnosił się do całości możliwych naruszeń zakazu stosowania tortur i nieludzkiego lub poniżającego traktowania, do których mogło dochodzić w Zakładzie Karnym w Barczewie? Chciałabym również zapytać, czy prace zespołu działającego w ramach Centralnego Zarządu Służby Więziennej zostały zakończone? Chciałabym również przyłączyć się do pytania o możliwość poznania treści raportu końcowego z prac tego zespołu.</u>
+          <u xml:id="u-32.2" who="#PrzedstawicielkaPIPwHFPCzZuzannaGanczewska">Odnosząc się do postępowań wyjaśniających możliwe przypadki naruszenia zakazu stosowania tortur i nieludzkiego lub poniżającego traktowania chciałabym zapytać pana sędziego na temat wspomnianych w wypowiedzi postępowań karnych, które miały zostać umorzone. Następnie te umorzenia miały zostać podtrzymane w ramach kontroli judykacyjnej sędziego. Chciałabym zapytać, czy te postępowania karne dotyczyły przypadków, które zdarzyły się przed publikacją raportu? Przypadków, które nie były związane z publikacją raportu, tylko doszło do nich wcześniej. Czy też były to incydenty ściśle związane z raportami „Krajowego Mechanizmu Prewencji Tortur”? Czy jest możliwość poznania jakichś szczegółów na temat tych postępowań, np. kwalifikacji prawnych czy dat związanych z zawiadomieniem i umorzeniem postępowań? Odnosząc się do toczących się postępowań i czynności wyjaśniających chciałabym odnotować, że Helsińska Fundacja Praw Człowieka zwracała się do Okręgowego Inspektoratu Służby Więziennej, a niedawno także do dyrektora generalnego Służby Więziennej z pytaniami o toczące się postępowania i czynności wyjaśniające.</u>
+          <u xml:id="u-32.3" who="#PrzedstawicielkaPIPwHFPCzZuzannaGanczewska">W odpowiedzi od dyrektora okręgowego Służby Więziennej otrzymaliśmy informację, że w ramach czynności wyjaśniających po publikacji raportu „Krajowego Mechanizmu Prewencji Tortur” nie były podejmowane oddziaływania dyscyplinarne wobec funkcjonariuszy Zakładu Karnego w Barczewie. Nie dochodziło również do zawieszania funkcjonariuszy. Chciałabym zapytać, czy ta sytuacja się zmieniła? Chciałabym też odnieść się do standardów Komitetu Przeciwko Torturom, który w jednym z ostatnich raportów dotyczących Polski odnosił się właśnie do jakości postępowań w sprawach o możliwe naruszenie zakazu stosowania tortur i nieludzkiego lub poniżającego traktowania. Wskazywał również na to, żeby prowadzone postępowania były sprawne, efektywne i bezstronne, w tym m.in. także, żeby funkcjonariusze, wobec których prowadzone jest dochodzenie, byli zawieszeni w pełnieniu obowiązków służbowych, żeby zapewnić bezstronność i rzetelność toczącego się postępowania.</u>
+          <u xml:id="u-32.4" who="#PrzedstawicielkaPIPwHFPCzZuzannaGanczewska">W nawiązaniu do braku oddziaływań dyscyplinarnych, o których informował dyrektor okręgowy Służby Więziennej, chciałabym również zapytać, czy – abstrahując już od oceny ze strony Służby Więziennej wiarygodności raportów „Krajowego Mechanizmu Prewencji Tortur” – były podejmowane działania mające na celu podkreślenie rangi zakazu tortur, wzmocnienie nadzoru prewencyjnego w ramach prewencji tortur czy inne oddziaływania w tym zakresie, które miałyby zapobiegać ewentualnym przypadkom, do których mogłoby dojść w przyszłości? Kończąc już tylko na marginesie chciałabym odnieść się do wypowiedzi pana ministra co do rzekomego dysonansu w raporcie „Krajowego Mechanizmu Prewencji Tortur” związanego z poświęceniem kilku stron na opisanie standardów dotyczących pobytu osób transpłciowych w jednostkach penitencjarnych, zanim raport przeszedł do kwestii tortur. Chciałabym zaznaczyć, że temat osób transpłciowych w jednostkach penitencjarnych to jest temat, którego nie możemy postrzegać w oderwaniu od zakazu stosowania tortur i nieludzkiego lub poniżającego traktowania. Było to również przedmiotem wystąpienia Helsińskiej Fundacji Praw Człowieka w ubiegłym roku.</u>
+          <u xml:id="u-32.5" who="#PrzedstawicielkaPIPwHFPCzZuzannaGanczewska">Było to przedmiotem wielu rekomendacji i wystąpień, wprawdzie nie w kontekście Polski, ale w kontekście niezwykle dla Polski istotnym Komitetu Przeciwko Torturom, Podkomitetu Przeciwko Torturom, Europejskiego Komitetu do Spraw Zapobiegania Torturom. Specjalny sprawozdawca do spraw tortur podkreślał, że osoby transpłciowe są szczególnie narażone na nieludzkie lub poniżające traktowanie w jednostkach penitencjarnych. Nawet, gdyby tę jakże złożoną i niezwykle istotną tematykę – niedostrzeganą na poziomie systemowym w Polsce – sprowadzić jedynie do kwestii używania odpowiedniej formy osobowej i odpowiednich zaimków, to Europejski Komitet do Spraw…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-33">
+          <u xml:id="u-33.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Nie. Pani wybaczy, ale to naprawdę nie jest temat dzisiejszego posiedzenia Komisji. Pani nadużywa cierpliwości przewodniczącego i członków Komisji uczestniczących również zdalnie w tym posiedzeniu. Przedstawiciel rzecznika już wypowiedział się na ten temat. Natomiast rozmawiamy o konkretnym przypadku. Państwo od szczegółu przechodzą do ogółu, jakby nadużywając gościnności. Wyraziłem zgodę na państwa obecność na dzisiejszym posiedzeniu Komisji na prośbę posłów opozycji, więc niech mi państwo wybaczą. Pytania zadają przede wszystkim posłowie. Zaproponowałem, żeby państwo… Prosiłem, żeby państwo syntetycznie wypowiadali się na konkretny temat, który jest przyjęty na dzisiejsze posiedzenie Komisji i dotyczy informacji, o które…</u>
+          <u xml:id="u-33.1" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Pani przewodnicząca, pani wybaczy. Jako posłowie opozycji zwrócili się państwo o konkretną informację w konkretnej sprawie. W tej konkretnej sprawie pan minister, pan generał oraz pan sędzia są przygotowani do udzielania odpowiedzi. Na inne pytania nie są przygotowani.</u>
+          <u xml:id="u-33.2" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Ale nie… Nie sprowadzajmy sprawy do…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-34">
+          <u xml:id="u-34.0" who="#KoordynatorPIPwHFPCzPiotrKubaszewski">Panie przewodniczący, przepraszam. Koleżanka chciała tylko zacytować 2,5 linijki tekstu na zakończenie. Myślę, że znacznie więcej czasu zajęła kwestia opowiadania o tym. Oczywiście, możemy już na tym skończyć, jeżeli pan przewodniczący…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-35">
+          <u xml:id="u-35.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Jeżeli członkowie Komisji będą mieli ochotę uzyskać takie informacje i zwołać posiedzenie w sprawie sytuacji osób transpłciowych w polskich więzieniach, to wówczas zwołamy takie posiedzenie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-36">
+          <u xml:id="u-36.0" who="#PoselKamilaGasiukPihowicz">Ten temat wywołał pan minister.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-37">
+          <u xml:id="u-37.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Dobrze. Proszę bardzo, pani poseł Katarzyna Piekarska.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-38">
+          <u xml:id="u-38.0" who="#PoselKatarzynaMariaPiekarska">Szanowny panie przewodniczący, szanowni państwo, muszę powiedzieć, że ten raport mnie poraził. Naprawdę. Ale powiem szczerze, że jeszcze bardziej poraziła mnie reakcja na ten raport, bo oświadczenie Służby Więziennej w sprawie sytuacji w Barczewie mówi – pozwolę sobie zacytować – że „Z dotychczasowych ustaleń wynika, że podczas wizytacji w Barczewie doszło do incydentu związanego z niewłaściwym zachowaniem kontrolera Krajowego Mechanizmu Prewencji Tortur. W związku ze zniszczeniem mienia dyrektor zakładu karnego zapowiedział kontrolerowi złożenie przeciwko niemu doniesienia do prokuratury”. W zasadzie to była jedyna refleksja, która przyszła państwu do głowy po tym raporcie. Powiem szczerze, że jako obywatelka jestem przerażona.</u>
+          <u xml:id="u-38.1" who="#PoselKatarzynaMariaPiekarska">Druga rzecz też mnie zdziwiła. Tak to eufemistycznie określę. To była odpowiedź pana ministra na moją interpelację. W tej odpowiedzi czytamy w podsumowaniu: „Na chwilę obecną brak jest podstaw do stwierdzenia, aby wskazane w raporcie KMPT domniemane zarzuty pod adresem funkcjonowania Zakładu Karnego w Barczewie w rzeczywistości miały miejsce”. Czyli pan minister Woś już przesądził o tym, że w zasadzie nic tam się nie stało. Rozumiem, że w ogóle mają państwo taką narrację, że przecież tam nic się nie stało, a przecież w tej chwili oprócz tych dwóch osób, które na początku pojawiły się w raporcie, tych osób jest już znacznie więcej. Chyba 28, jeśli… Już 31. Może jednak rosnąca liczba poszkodowanych powinna państwu dać coś do myślenia. Tym bardziej, że „Krajowy Mechanizm Prewencji Tortur” to nie jest jakieś przypadkowe ciało, które przyszło do zakładu karnego w zasadzie tak naprawdę nie wiadomo po co. Warto przypomnieć, że to ciało działa w Polsce na podstawie protokołu fakultatywnego do Konwencji w sprawie zakazu stosowania tortur. To jest naprawdę bardzo poważna instytucja.</u>
+          <u xml:id="u-38.2" who="#PoselKatarzynaMariaPiekarska">Warto też powiedzieć, że to nie jest instytucja, która prowadzi jakieś dochodzenia. Takie dochodzenie mają dalej prowadzić odpowiednie organy. Mam też do państwa pytanie. Jaka była – bo to warto powiedzieć – metodologia przygotowania tego raportu? Czy było tak, że – były takie sugestie – raport powstał jedynie na podstawie rozmów z jednym osadzonym, który był roszczeniowy i mało wiarygodny czy jednak ten raport powstał na podstawie szerszych przesłanek? Kolejna kwestia dotyczy tego incydentu z kontrolerem. Muszę powiedzieć, że wysłuchałam tego, co teraz państwo mówią. Byłam też na posiedzeniu komisji w Senacie. Tam troszeczkę inaczej tłumaczyli państwo to, co się stało. Wtedy tłumaczyli to państwo… W zasadzie dzisiaj chyba pan generał… Przepraszam, bo siedziałam tyłem. Jeżeli któregoś z panów pomyliłam, to przepraszam, ale wydaje mi się, że to był pan generał. Można było odnieść takie wrażenie, że w zasadzie kontroler w każdej chwili mógł wyjść, gdyby o to poprosił i co było o tej godzinie, o tej i o tej.</u>
+          <u xml:id="u-38.3" who="#PoselKatarzynaMariaPiekarska">Na posiedzeniu w Senacie tłumaczyli to państwo tym, że widzieli państwo, że kontroler sygnalizował chęć opuszczenia tego pomieszczenia. Jeśli dobrze pamiętam, trwało to kilkanaście minut. Nie było to możliwe, ponieważ nie miał kto pana kontrolera wypuścić. W tej chwili mówię o tym z pamięci. Chyba prowadzili państwo jakiegoś kolejnego osadzonego do jakiejś sali. Rozumiem, że to też jest jakaś zmieniona narracja. Mam też taką obiekcję. Proszę, żeby zwrócili państwo uwagę, że wszystkie sprawy, które wychodzą na jaw i dowiaduje się o nich opinia publiczna, związane z niewłaściwym działaniem służb mundurowych… W zdecydowanej większości przypadków one nie wychodzą na jaw. Opinia publiczna o nich się nie dowiaduje, czy funkcjonariusze, którzy przekroczyli uprawnienia… Powiem też, że jest ich mniejszość, bo większość funkcjonariuszy należycie wykonuje swoje czynności, ale nie dlatego, że organy kontrolne wykonują swoją pracę i natrafiają na złe wykonywanie czynności, złe wykonywanie służby czy wręcz łamanie prawa.</u>
+          <u xml:id="u-38.4" who="#PoselKatarzynaMariaPiekarska">Robią to dziennikarze, posłowie, którzy wykonują kontrolę poselską albo – jak w tym przypadku – „Krajowy Mechanizm Prewencji Tortur”. To oznacza, że wewnętrzna kontrola nie tylko państwa służby – Służby Więziennej – ale także Policji i innych służb mundurowych – również Straży Granicznej – po prostu nie działa. Nad tym trzeba się bardzo poważnie zastanowić. Nie działa też system skarg, bo każda osoba, która jest zatrzymana, osadzona czy odbywa karę, a generalnie jest pozbawiona wolności, powinna mieć nieskrępowane dojście do organów, żeby po prostu się zażalić, żeby złożyć skargę na niewłaściwe jej zdaniem czynności wykonywane w zakładzie karnym, w areszcie śledczym, czy gdziekolwiek. Tam, gdzie jest pozbawiona wolności. To państwo bierze za to odpowiedzialność. Chciałabym zapytać, czy po tym jednak druzgocącym raporcie państwo zastanawiali się np. nad tym, jak zmienić system kontroli, bo to oznacza, że ten system kontroli nie działa?</u>
+          <u xml:id="u-38.5" who="#PoselKatarzynaMariaPiekarska">Nawiasem mówiąc – i to też dotyczy różnych służb – dawanie różnych dokumentów do podpisywania w języku polskim, niezrozumiałym dla osoby, która potem się pod nimi podpisuje, jest – niestety – bardzo szeroko stosowaną praktyką. Sama kilka lat temu, kiedy aktywnie wykonywałam zawód radcy prawnego, wielokrotnie widziałam takie rzeczy. Wtedy też reagowałam, ale – niestety – nie sądzę, żeby coś się zmieniło. Dlatego mam do państwa pytanie o metodologię. Natomiast do pana ministra czy do pana generała mam pytanie o to, czy przyszła jakaś refleksja? Przepraszam, ale jeszcze jedna rzecz. Wysłuchałam pana sędziego penitencjarnego. Szczerze mówiąc mam wrażenie, że pan po prostu wystawił jakąś laurkę. Czy nie ma pan… Patrzę po buzi. Nie jest pan jakimś „świeżakiem” w zawodzie. Przepraszam, bo ja też nie jestem „świeżakiem”, więc patrzę… Człowiek nabywa jednak jakiegoś doświadczenia. Mam wrażenie, że pan niczego nie jest w stanie zauważyć, że wszystko było idealnie. Biorąc pod uwagę taką liczbę osadzonych i liczbę spraw, nawet statystycznie po prostu nie jest to możliwe. Tak, że nie wiem, czy pan tego nie… To znaczy, przepraszam. Jestem osobą, która zawsze mówi to, co myśli. Do mnie też można powiedzieć to, co się o mnie myśli. Ja się nie obrażam. Czy pan nie ma takiego wrażenia, że albo pan tego nie widzi, albo nie chce tego zobaczyć? Trudno jest przypuszczać, że nic się nie wydarzyło i że wszystko jest po prostu idealnie. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-39">
+          <u xml:id="u-39.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">No tak, pani poseł. Informacja polega właśnie na tym, żeby się odnieść do podniesionych zarzutów, również tych, które były podnoszone w raporcie. Wsłuchiwałem się w wypowiedź pana ministra i pana generała. Usłyszałem, że nie zgadzają się z tymi tezami, które zostały zawarte w raporcie. Dlatego, że postępowanie, które zostało wszczęte w tej sprawie nie potwierdziło tych wszystkich zarzutów, a te sprawy, które budzą wątpliwości, są prowadzone przez prokuraturę. Myślę, że pan prokurator też powie parę słów na ten temat.</u>
+          <u xml:id="u-39.1" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Dobrze. Pani poseł Barbara Dolniak.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-40">
+          <u xml:id="u-40.0" who="#PoselBarbaraDolniak">Dobry wieczór państwu. To, że do danej dziedziny dodamy przymiotnik „nowoczesne” nie od razu i nie zawsze spowoduje, że dana kwestia stanie się nowoczesna. Tak jest w przypadku nowoczesnego więziennictwa. Nie bardzo rozumiem i chciałabym uzyskać odpowiedź np. w kwestii liczby wykonywanych rozmów. Kiedyś rozmowy odbywały się codziennie po 5-7 minut, a dzisiaj raz w tygodniu przez 15 minut. Z obrońcą czy pełnomocnikiem można porozmawiać raz w tygodniu. Oczywiście, możliwe są sytuacje wyjątkowe, ale trzeba to uzasadnić w sposób szczególny. To np. może być ciężka sytuacja rodzinna czy to, że żona pracuje i nie może odebrać. Czy wyobrażają sobie państwo, jak znaleźć przekonywujące argumenty? Jak prosto w takiej sytuacji odmówić komuś dodatkowej rozmowy, bo cóż to znaczy „przekonywujące argumenty”? Jednego strażnika argument przekona, a drugiego nie przekona.</u>
+          <u xml:id="u-40.1" who="#PoselBarbaraDolniak">Przyjmowanie takiej formuły pozwalania na taką liczbę rozmów nie wydaje się właściwe, bo rodzi sytuacje, w których jeden z więźniów dostanie zgodę na dodatkową rozmowę, bo ma ciężką sytuację rodzinną i strażnik uzna, że jest to przekonujący argument, a inny za przekonujący argument takiego uzasadnienia nie uzna. W związku z tym mam pytanie. Jaka argumentacja przeważyła przy przyjmowaniu takiego rozwiązania? Czy w szczególności wynikało to ze statystyki rozmów prowadzonych przez osadzonych? Czy to przygotowujący program „Nowoczesne więziennictwo” uznali, że właśnie takie rozwiązanie będzie właściwe, że dodatkowa rozmowa miałaby być przeprowadzona w razie przedstawienia przekonującego argumentu?</u>
+          <u xml:id="u-40.2" who="#PoselBarbaraDolniak">Proszę państwa, inną kwestią, o którą chciałam zapytać, jest kwestia badań. Nie każda osoba, która jest umieszczona w jednostce penitencjarnej, podlega badaniu lekarskiemu. Badani są tylko osadzeni przyjmowani z zewnątrz, z wolności. Natomiast przetransportowani z innego zakładu karnego lub aresztu śledczego nie są badani. Zazwyczaj procedura ogranicza się do wywiadu przeprowadzonego przez pielęgniarkę i ewentualnego skierowania do lekarza, ale brak jest obligatoryjnego badania lekarskiego wszystkich nowoprzybyłych połączonego z oględzinami ciała. Dlatego nadal pozostaje aktualny postulat „KMPT” wskazywany w kolejnych raportach, dotyczący konieczności przyjęcia przez Służbę Więzienną procedur określających sposób postępowania, kiedy więzień zgłosił, że padł ofiarą tortur lub przemocy albo zachodzi podejrzenie, że padł ofiarą tortur lub przemocy. Dokumentowanie tych urazów nie zawsze jest prowadzone we właściwy sposób. Czy nie wydaje się państwu, że konieczne byłoby stworzenie takich reguł, które powinny zostać przyjęte w przypadku, gdy zgłaszana jest informacja nie tylko o tak radykalnych zdarzeniach, o jakich mówimy, ale także o przemocy?</u>
+          <u xml:id="u-40.3" who="#PoselBarbaraDolniak">Kolejną kwestią, którą wskazał pan generał, odnosząc się do kwestii nieprawidłowości w zapisach dotyczących przemieszczania skazanych w Zakładzie Karnym w Barczewie, jest to, że to jest drobna nieprawidłowość. Panie generale, absolutnie nie mogę się z tym zgodzić. Natychmiast rodzi się pytanie, dlaczego pojawiają się takie nieprawidłowości w zapisach odnoszących się do przemieszczania skazanych? Co jest powodem, że stwierdzono takie nieprawidłowości? Ten zawód wykonują bardzo często doświadczeni ludzie, znający reguły, które powinny funkcjonować, nawet jeśli są młodymi pracownikami w sensie stażu. Znają reguły, które powinny towarzyszyć przebiegowi działań podejmowanych w zakładzie karnym, w tym regułę dotyczącą odnotowywania przemieszczania skazanych do poszczególnych pomieszczeń. Jeżeli są stwierdzone nieprawidłowości, to albo zasady w tym zakładzie są nieprawidłowe, albo nie są przestrzegane. Jeżeli nie są przestrzegane, to co jest tego powodem? O to też chciałabym zapytać.</u>
+          <u xml:id="u-40.4" who="#PoselBarbaraDolniak">Poza tym, kiedy mówimy o nowoczesnym więziennictwie od razu rodzi się pytanie o możliwość monitoringu. Wiele pomieszczeń, np. takich, jak świetlice oddziałowe czy pomieszczenia ochrony, nie jest monitorowanych. Mało tego, jak wynika z informacji, nagrania są zachowywane przez 8 dni. Proszę mi powiedzieć, jak skazany, który np. został pobity, ma wykazać, że do takiego zdarzenia doszło. Przecież to, że nie ma śladów nie oznacza, że nie został pobity. Doskonale państwo wiedzą, że pobić można w taki sposób, że śladów na ciele nie widać. Popychanie drugiej osoby też może być formą nękania, a śladów nie zostawia. Argumentacja, że nie stwierdzono śladów, nie jest jeszcze dowodem na to, że np. ktoś nie został pobity. Wydaje się, że zachowywanie nagrań przez 8 dni to chyba zbyt krótki termin. Nawet, jeśli skazany napisze pismo, które przejdzie w zakładzie karnym procedurę, żeby wysłać to pismo na zewnątrz, to upłynie zdecydowanie więcej czasu, zanim pismo wyruszy na zewnątrz.</u>
+          <u xml:id="u-40.5" who="#PoselBarbaraDolniak">Rodzi się znowu kolejne pytanie. Co jest powodem tego, że nie wszystkie pisma wyruszały na zewnątrz by dotrzeć do adresata? Mam również inne pytanie. Jak kwestia skarg składanych w Zakładzie Karnym w Barczewie, jeśli chodzi o liczbę i rodzaj skarg, wygląda w odniesieniu do innych zakładów karnych? Czy Zakład Karny w Barczewie jest średnim zakładem pod względem liczby tych skarg czy też jest ich więcej? Jeżeli tak, to dlaczego? Zakład karny jest miejscem, do którego trafiają skazani. Celem kary jest także jej represywność, ale państwo musi się zachowywać w sposób właściwy. Nie może się zniżać do poziomu skazanego, który prawo narusza. Sytuacja w zakładach karnych… To nie jest prosty zawód. Wszyscy doskonale o tym wiemy. Bardzo często są ogromne emocje. Wielu strażników, pracowników zakładów karnych radzi sobie, chociaż często nie jest to takie proste. Często wymaga to także pomocy, np. psychologa. Pewne reguły czy zasady państwa praworządnego muszą być przestrzegane również w zakładach karnych.</u>
+          <u xml:id="u-40.6" who="#PoselBarbaraDolniak">Chciałabym usłyszeć odpowiedzi na zadane przeze mnie pytania, bo wydaje mi się, że jeżeli stworzymy pewne reguły funkcjonowania, czyli odpowiedni monitoring w miejscach, w których mogą przebywać skazani, właściwe odnotowywanie miejsc, do których są kierowani, przemieszczani skazani, w odpowiedni sposób uzasadniona i przedstawiona reguła dotycząca prowadzenia rozmów telefonicznych także z pełnomocnikiem czy obrońcą, to zniknie możliwość takiego oddziaływania na skazanego, że przedstawił pan niezasadne argumenty i nie dostanie pan możliwości wykonania kolejnego telefonu. Skazany nie będzie się bał iść do konkretnego pomieszczenia, bo będzie wiedział, że jest tam monitoring, a nagrania czy taśmy są przechowywane przez okres, który pozwala na powołanie tej taśmy jako materiału dowodowego. Wreszcie odpowiednie reguły dotyczące badań zarówno tych skazanych, którzy trafiają do zakładu z wolności, czyli po raz pierwszy trafiają do zakładu karnego, jak i tych, którzy są przemieszczani między zakładami karnymi czy aresztami śledczymi.</u>
+          <u xml:id="u-40.7" who="#PoselBarbaraDolniak">Takie transparentne reguły postępowania tworzą sytuacje, w których państwo jako strażnicy, jako pracownicy zakładów karnych będą mieli wskazane reguły, które pozwolą na eliminowanie sytuacji niepewnych i uniknięcie składania zarzutów, które nie znajdują potwierdzenia w dokumentach, w dowodach. Z drugiej strony skazani będą mieli reguły odbywania kary praworządnego państwa. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-41">
+          <u xml:id="u-41.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Dziękuję bardzo, pani poseł. Panie ministrze?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-42">
+          <u xml:id="u-42.0" who="#SekretarzstanuwMSMichalWos">Bardzo dziękuję. Panie przewodniczący, Wysoka Komisjo, w pierwszej części przedstawiliśmy szczegółowe to, do czego zostało zwołane to posiedzenie, a mianowicie to, jaki jest odbiór i ocena stanu faktycznego ze strony Ministerstwa Sprawiedliwości i ze strony Centralnego Zarządu Służby Więziennej. Rzeczywiście, na tym etapie brak jest podstaw, żeby stwierdzić przez zespół ministerstwa czy zespół centralnego zarządu, że doszło do tortur, ale to nie my jesteśmy właściwym organem, żeby to stwierdzić. Dlatego toczy się postępowanie prokuratury. Jest ono w toku. Wydaje się, że we wszystkich sprawach, które tutaj padły, taka odpowiedź winna być wystarczająca i mam nadzieję, że zrozumiała dla wszystkich. Niestety, nie ma pana dziekana, pana mecenasa. Usłyszałem tu o znikających dokumentach, o znikających nagraniach. W tej sprawie nie ma żadnych znikających dokumentów, żadnych znikających nagrań. Wszystko jest wyjaśnione. Jeżeli ktoś wnioskuje – oczywiście z całym szacunkiem dla pana mecenasa – że są tortury na podstawie tego, że funkcjonariusz na dole powiedział, że nie ma tortur, to pewnie pan sędzia miałby okazję takie wnioskowanie ocenić we właściwy sposób w ramach swojej wieloletniej praktyki.</u>
+          <u xml:id="u-42.1" who="#SekretarzstanuwMSMichalWos">Natomiast przy całej mojej sympatii dla pani poseł głęboko się nie zgadzam z mówieniem o buzi pana sędziego, itd. Pani poseł, naprawdę. Sędzia sądu okręgowego, wybitny prawnik i to sędzia dyrektor Departamentu Wykonania Orzeczeń i Probacji, powołany przez pana ministra Kwiatkowskiego w 2010 r. Od wielu lat pełni rzetelnie swoją funkcję jako apolityczny ekspert. Przywołuje nie swoje raporty, nie swoje oceny. Z pewnością ma też własną ocenę. Stąd takie, a nie inne działania Ministerstwa Sprawiedliwości – oczywiście – mające podstawę w dorobku i doświadczeniu pana sędziego. Pani poseł, przytaczanie protokołów, w których sędziowie penitencjarni stwierdzają konkretne sprawy… Najpierw jeden, a potem prezes sądu wysłał aż trzech, żeby to zbadać. Jednak te konkluzje są takie, jakie są. To, co napisałem do pani poseł, to jest ta konkluzja. Na tym etapie brak jest podstaw do tego, żebyśmy w tym gronie byli w stanie stwierdzić coś co do faktów. Natomiast postępowanie…</u>
+          <u xml:id="u-42.2" who="#SekretarzstanuwMSMichalWos">Pani poseł, porozmawiamy albo po posiedzeniu, albo jeśli pan przewodniczący pozwoli… W każdym razie na tym etapie te sprawy są wyjaśniane przez prokuraturę. Zastanawiałem się, ale – przepraszam – odniosę się do tego. Pani poseł, w Senacie rzeczywiście mówiłem o kilkunastu minutach. Mówiłem o kilkunastu minutach od momentu wezwania, od pierwszego dzwonka o 13:09. W Senacie nie mówiłem tak precyzyjnie o sekundach. Być może w Senacie to był mój błąd, że nie zapisałem sobie tego co do sekundy, bo sam sobie uświadomiłem, że pierwsze wezwanie było o 13:09:26. Rozmowa – o tym mówiłem – z funkcjonariuszką odbyła się o 13:10:35. Od razu było to uwidocznione na monitorze. Mówiłem o kilkunastu sekundach. W Senacie mówiłem to na pewno. Między 13:09, a 13:21, kiedy wypuszczono tego człowieka, w związku z tym, że nie zgłosił pilnej potrzeby wyjścia, na monitorze nie było widoczne, że jest zagrożenie życia, itd, itd.</u>
+          <u xml:id="u-42.3" who="#SekretarzstanuwMSMichalWos">To trwało kilkanaście sekund. O tym mówiłem w Senacie. To było między 13:09, a – dokładnie – 13:21:05. To wymaga wyjaśnienia. Natomiast, panie przewodniczący, wybaczy pan, ale jednak zobrazuję to. Pokażę. Proszę bardzo. Mamy raport. Oburzali się państwo na sprowadzanie tego do zaimków, ale to państwo w raporcie wskazują to na str. 6, w rozdziale „Problemy systemowe”. To jest od razu w pkt 1 jako problem systemowy. Wśród wymienionych mamy problem używania zaimków, wyeksponowany i pogrubiony. Sam raport i to życzliwie… Można powiedzieć, że mamy kilkanaście stron do strony, której już nie będę przytaczał. Sprawy tortur przy życzliwej interpretacji, to są dwie strony z hakiem. Pozostawiam to do oceny. Nie będę w to wchodził. Rzeczywiście, pan przewodniczący ma tu rację. Natomiast cała reszta poruszanych spraw systemowych – „Nowoczesne więziennictwo”, skargi, telefony… Szanowni państwo, spotkaliśmy się tutaj, żeby szczerze rozmawiać o sytuacji w Barczewie, o przedstawionym raporcie. Potwierdzam to, że podstawą raportu było i jest jednostronne oświadczenie jednego osadzonego.</u>
+          <u xml:id="u-42.4" who="#SekretarzstanuwMSMichalWos">Po informacjach medialnych, po wzmożeniu przekazu – a przecież ten przekaz też dociera do osadzonych – pojawiło się takich osób kilkanaście. Według mojej wiedzy kilkanaście, natomiast ja nie mam na bieżąco wiedzy z prokuratury. Być może jest ich 31. Być może mechanizm prewencji ma inne dane. Oczywiście, każda z tych informacji będzie rzetelnie analizowana, ale specjaliści też mówią o tym, wskazując na nastawienie osadzonych, że atmosfera ze świata zewnętrznego udziela się też osadzonym. Jeżeli widzą, że można tutaj coś w jakiś sposób, w ciekawy sposób przedstawić, to – oczywiście – korzystają z tej okazji. Myślę, że dla każdego na tej sali uczciwie patrzącego na tę sprawę to jest też oczywiste. Cieszę się, że wszyscy zgadzamy się co do tego, że nie ma absolutnie żadnej tolerancji czy zgody na jakiekolwiek działania niezgodne z prawem, a tym bardziej na tortury czy nieludzkie traktowanie.</u>
+          <u xml:id="u-42.5" who="#SekretarzstanuwMSMichalWos">Troska o zachowanie standardów i gwarancji związanych z prawami człowieka jest chwalebna i oczywista. Bardzo się cieszę, że ta troska jest na najwyższym poziomie. Ona jest zarówno po stronie państwa parlamentarzystów ze wszystkich stron, jak i po stronie zewnętrznych ekspertów, a także osób odpowiedzialnych za działanie systemu penitencjarnego w Polsce. To jest na pewno dobra konkluzja do wszystkich pytań i wątpliwości, które państwo stawiali. Raz jeszcze podkreślę, że to nie minister sprawiedliwości, nie ministerstwo w sprawach, które mamy, nie prokuratura i nawet nie Wysoka Komisja – z całym szacunkiem dla pana przewodniczącego i członków Komisji – jest od oceny stanu faktycznego i przeprowadzenia rzetelnego śledztwa, postawienia zarzutów, gdyby takie zarzuty miały być postawione i stwierdzenia winy. Od tego jest sąd. Dlatego pozwolą państwo, że w ramach tych wszystkich pytań często insynuujących – nad czym bardzo ubolewam – czy wyrażających, podkreślających własne opinie i wrażenia, my ograniczymy się tylko do przedstawienia tych faktów, które – jak myślę – w pierwszej części były Wysokiej Komisji bardzo obficie przedstawione. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-43">
+          <u xml:id="u-43.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Dziękuję bardzo. Czy pan prokurator chciał jeszcze na ten… Dobrze. Proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-44">
+          <u xml:id="u-44.0" who="#ZastepcadyrektoraDepartamentuPostepowaniaPrzygotowawczegowProkuraturzeKrajowejSebastianChmielewski">Krótko mogę powiedzieć, że śledztwo w sprawie toczy się obecnie w Prokuraturze Okręgowej w Olsztynie. Zostało wszczęte na skutek zawiadomienia o przestępstwie złożonego przez rzecznika w prokuraturze rejonowej, jednak później zostało przeniesione do wyższej jednostki organizacyjnej prokuratury. Zawiadomienia innych osadzonych z Barczewa, o których była mowa, są dołączane do tego postępowania i będą wyjaśniane w toku tego jednego postępowania, w którym wnikliwie zostaną poczynione wszystkie czynności i ustalony zostanie stan faktyczny. Inne zawiadomienia są przesłane według właściwości, bo dotyczą również innych jednostek penitencjarnych. Zostanie to wszechstronnie wyjaśnione. Wszystkie zawiadomienia zostaną bardzo szczegółowo zweryfikowane, bo materiał dowodowy jest tu dość trudny. To nie jest tak jednoznaczna ocena. Dlatego prokuratura będzie wykonywała wszystkie czynności mające na celu zweryfikowanie okoliczności podnoszonych przez osoby składające zawiadomienie o przestępstwie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-45">
+          <u xml:id="u-45.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Dziękuję bardzo. Dziękuję wszystkim państwu za udział, za przedstawione opinie i pytania. Pani poseł?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-46">
+          <u xml:id="u-46.0" who="#PoselKatarzynaMariaPiekarska">Pan przewodniczący mnie trochę zna, panie przewodniczący. Naprawdę bardzo poważnie traktuję swoje obowiązki. Zapytałam, jakie podjęli państwo środki czy czynności, żeby wzmocnić pion kontroli czy żeby w ogóle ta kontrola była realna. Czy to są szkolenia? Czy to jest jakaś nowa struktura? Czy są jakieś przemyślenia? Dlatego do pana generała skierowałam takie pytania. Wydaje mi się, że to jednak jest dosyć ważne.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-47">
+          <u xml:id="u-47.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Czy pan generał chciałby trochę rozszerzyć? Ale króciutko, naprawdę, bo to… Proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-48">
+          <u xml:id="u-48.0" who="#AndrzejLenczuk">Panie przewodniczący, pani poseł, w tym momencie mogę powiedzieć tyle, że każdego dnia monitorujemy sytuację w poszczególnych zakładach karnych i aresztach śledczych. Ma to wymiar m.in. w postaci wideokonferencji, które jeszcze niedawno odbywały się codziennie. Teraz odbywają się 3 razy w tygodniu. Dyrektorzy okręgowi relacjonują na bazie kontaktów z dyrektorami jednostek to, co się dzieje w poszczególnych zakładach karnych i aresztach śledczych. Jesteśmy po odprawie rocznej z udziałem pana ministra. Brali w niej udział wszyscy dyrektorzy jednostek, zakładów karnych i aresztów śledczych usytuowanych na terenie naszego kraju. Tam, oczywiście, z naturalnych powodów poruszane były kwestie raportu „Krajowego Mechanizmu Prewencji Tortur”, transparentności działania Służby Więziennej, przestrzegania podstawowych zasad i wartości, jakimi są humanitaryzm i poszanowanie godności ludzkiej.</u>
+          <u xml:id="u-48.1" who="#AndrzejLenczuk">Zostało to odzwierciedlone w poleceniach po odprawie rocznej, które wydał dyrektor generalny Służby Więziennej generał Jacek Kitliński. Jesteśmy w tej chwili w fazie odpraw poszczególnych pionów służby, w tym pionu ochrony i pionu penitencjarnego. To jest ten zespół funkcjonariuszy, który jest najbliżej osób pozbawionych wolności, który na co dzień realizuje swoje zadania w bezpośrednim kontakcie. Ta kwestia też będzie miała swoje bardzo konkretne odzwierciedlenie. Oprócz tego realizujemy system kontroli – jak mówiłem w swoim wystąpieniu – z poziomu dyrektora jednostki penitencjarnej, dyrektora okręgowego i wreszcie Centralnego Zarządu Służby Więziennej. Nie ma w polskim systemie penitencjarnym zakładu, w którym nie byłoby kamer – monitoringu wizyjnego. W zależności od typu jednostki jest to w mniejszej lub większej skali. Analiza tego zapisu jest jednym z elementów systemu kontroli, o który pytała pani poseł.</u>
+          <u xml:id="u-48.2" who="#AndrzejLenczuk">Szanowni państwo, pozwolą państwo, że jeszcze w nawiązaniu do dyskusji, która odbyła się w czasie posiedzenia Komisji, przedstawię bardzo szybko dane dotyczące stosowania środków przymusu bezpośredniego. Analiza wyraźnie wskazuje, że w ostatnich 4 latach liczba sytuacji, w których stosujemy środki przymusu bezpośredniego, zdecydowanie zmalała. W 2019 r. były 744 takie sytuacje. W 2020 r. – 615. W 2021 r. – 608, a w 2022 r. – 573. Szanowni państwo, przypomnę wszystkim, że stosowanie środków przymusu bezpośredniego jest pewną ostatecznością. Wiąże się czy może się wiązać ze względu na specyfikę tego środka z pewną dolegliwością dla osoby pozbawionej wolności. W związku z tym jeszcze raz podkreślam, że zależy nam na tym, żeby akurat ten przewidziany prawem środek był możliwie najrzadziej stosowany. Dane statystyczne, które przedstawiłem, też wyraźnie to potwierdzają. Jeszcze raz państwu przypomnę, że na przestrzeni ostatnich 5 lat wizytowane były 64 polskie jednostki penitencjarne przez przedstawicieli „Krajowego Mechanizmu Prewencji Tortur”. Nie spotkaliśmy się dotychczas i mam nadzieję, że nigdy się nie spotkamy z zarzutem, że zbyt rzadko stosujemy środki przymusu bezpośredniego.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-49">
+          <u xml:id="u-49.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-50">
+          <u xml:id="u-50.0" who="#PoselKamilaGasiukPihowicz">Tylko jedno zdanie, panie przewodniczący.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-51">
+          <u xml:id="u-51.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Zamykam dyskusję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-52">
+          <u xml:id="u-52.0" who="#PoselKamilaGasiukPihowicz">Sprowadza pan sytuację do absurdu mówiąc, że sytuacja w zakładzie karnym, w którym nie ma ani jednego użycia środków przymusu bezpośredniego nie budzi pana wątpliwości.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-53">
+          <u xml:id="u-53.0" who="#SekretarzstanuwMSMichalWos">Jeszcze raz. Pani przewodnicząca słyszała dane przedstawione przez pana generała.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-54">
+          <u xml:id="u-54.0" who="#PoselKamilaGasiukPihowicz">Jeżeli w Polsce w ogóle nie będzie stosowane zgłaszanie i odnotowanie użycia środków przymusu bezpośredniego, to naprawdę w najmniejszym stopniu nie będzie to świadczyło o tym, że środki przymusu nie są stosowane. Wyobraża pan sobie taką sytuację…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-55">
+          <u xml:id="u-55.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Pani przewodnicząca, nie. Na temat środków przymusu stosowanych w więziennictwie będziemy mieli okazję porozmawiać przy dorocznej informacji ministra sprawiedliwości.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-56">
+          <u xml:id="u-56.0" who="#PoselBarbaraDolniak">Panie przewodniczący, jedna uwaga…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-57">
+          <u xml:id="u-57.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Tak samo, jeżeli chodzi o „Krajowy Mechanizm Prewencji Tortur”, będziemy o nim rozmawiali przy rocznej informacji rzecznika praw obywatelskich, a dzisiaj zamykam posiedzenie Komisji. Bardzo serdecznie wszystkim państwu dziękuję.</u>
+        </div>
+      </body>
+    </text>
+  </TEI>
+</teiCorpus>
diff --git a/2019-2023/sejm/komisje/spc/201923-sjm-spcxx-00157-01/header.xml b/2019-2023/sejm/komisje/spc/201923-sjm-spcxx-00157-01/header.xml
new file mode 100644
index 0000000..b519bb2
--- /dev/null
+++ b/2019-2023/sejm/komisje/spc/201923-sjm-spcxx-00157-01/header.xml
@@ -0,0 +1,64 @@
+<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?>
+<teiHeader xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xml:id="PPC-201923-sjm-spcxx-00157-01">
+  <fileDesc>
+    <titleStmt>
+      <title>Komisja Sprawiedliwości i Praw Człowieka /nr 157/</title>
+    </titleStmt>
+    <publicationStmt>
+      <p>Prosimy o zapoznanie się z nagłówkiem korpusu (PPC_header.xml).</p>
+    </publicationStmt>
+    <sourceDesc>
+      <bibl>
+        <title>Komisja Sprawiedliwości i Praw Człowieka /nr 157/</title>
+        <publisher>Kancelaria Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej</publisher>
+        <note type="system">III RP</note>
+        <note type="house">Sejm</note>
+        <note type="termNo">9</note>
+        <note type="type">Komisja</note>
+        <note type="sessionNo" target="#SPC">157</note>
+        <note type="part">1</note>
+        <date>2023-03-29</date>
+      </bibl>
+    </sourceDesc>
+  </fileDesc>
+  <profileDesc>
+    <particDesc>
+      <person xml:id="LegislatorLukaszNykiel" role="speaker">
+        <persName>Legislator Łukasz Nykiel</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="LegislatorzBiuraLegislacyjnegoLukaszNykiel" role="speaker">
+        <persName>Legislator z Biura Legislacyjnego Łukasz Nykiel</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PodsekretarzstanuwMinisterstwieSprawiedliwosciKatarzynaFrydrych" role="speaker">
+        <persName>Podsekretarz stanu w Ministerstwie Sprawiedliwości Katarzyna Frydrych</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselAnnaMilczanowska" role="speaker">
+        <persName>Poseł Anna Milczanowska</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselBarbaraDolniak" role="speaker">
+        <persName>Poseł Barbara Dolniak</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselKamilaGasiukPihowicz" role="speaker">
+        <persName>Poseł Kamila Gasiuk-Pihowicz</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselKazimierzSmolinski" role="speaker">
+        <persName>Poseł Kazimierz Smoliński</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PrzewodniczacyposelMarekAst" role="speaker">
+        <persName>Przewodniczący poseł Marek Ast</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="SekretarzKomisjiAnnaMajewska" role="speaker">
+        <persName>Sekretarz Komisji Anna Majewska</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="SekretarzstanuwKancelariiPrezydentaRzeczypospolitejPolskiejMalgorzataPaprocka" role="speaker">
+        <persName>Sekretarz stanu w Kancelarii Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Małgorzata Paprocka</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="SekretarzstanuwKPRPMalgorzataPaprocka" role="speaker">
+        <persName>Sekretarz stanu w KPRP Małgorzata Paprocka</persName>
+      </person>
+      <org xml:id="SPC" role="committee">
+        <orgName>Komisja Sprawiedliwości i Praw Człowieka</orgName>
+      </org>
+    </particDesc>
+  </profileDesc>
+</teiHeader>
diff --git a/2019-2023/sejm/komisje/spc/201923-sjm-spcxx-00157-01/text_structure.xml b/2019-2023/sejm/komisje/spc/201923-sjm-spcxx-00157-01/text_structure.xml
new file mode 100644
index 0000000..2397264
--- /dev/null
+++ b/2019-2023/sejm/komisje/spc/201923-sjm-spcxx-00157-01/text_structure.xml
@@ -0,0 +1,1064 @@
+<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?>
+<teiCorpus xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
+  <xi:include href="PPC_header.xml"/>
+  <TEI>
+    <xi:include href="header.xml"/>
+    <text>
+      <body>
+        <div xml:id="div-1">
+          <u xml:id="u-1.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Otwieram posiedzenie Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka.</u>
+          <u xml:id="u-1.1" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Informuję, że posiedzenie zostało zwołane na podstawie art. 198j ust. 2 regulaminu Sejmu i będzie prowadzone z wykorzystaniem środków komunikacji elektronicznej umożliwiających porozumiewania się na odległość. Bardzo serdecznie witam wszystkich państwa posłów, którzy uczestniczą osobiście i zdalnie w posiedzeniu Komisji. Witam panią minister Małgorzatę Paprocką, która reprezentuje dzisiaj pana prezydenta, wraz ze współpracownikami: panem dyrektorem Robertem Brochockim, dyrektorem Biura Prawa i Ustroju KPRP – bardzo serdecznie witam; panią Katarzyną Pastorczyk, ekspertem w BPiU KPRRP – też bardzo serdecznie witam; oraz głównym specjalistą  w BPiU KPRP panem Januszem Kowalewskim – również serdecznie witam. Witam panią minister Katarzynę Frydrych reprezentującą ministra sprawiedliwości, panią dyrektor Honoratę Łopianowską, dyrektor Departamentu Legislacyjnego Ustroju Sądów MS, serdecznie witam naczelnika wydziału DLUS MS pana Marka Korczyńskiego, serdecznie witam i panią Małgorzatę Makarską, głównego specjalistę  w DLUS MS. Krajową Rady Sądownictwa reprezentuje pani sędzia Joanna Kołodziej--Michałowicz – bardzo serdecznie witam panią sędzię. Pani senator Lidia Staroń – też witam serdecznie.</u>
+          <u xml:id="u-1.2" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Proszę członków Komisji o zalogowanie się do systemu do głosowania i naciśnięcie dowolnego przycisku celem potwierdzenia obecności.</u>
+          <u xml:id="u-1.3" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Poczekamy chwilkę, bo z uwagi na to, że przejdziemy do szczegółowego rozpatrywania projektu, musimy już na początku mieć stwierdzone kworum.</u>
+          <u xml:id="u-1.4" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Dziękuję, zamykam głosowanie sprawdzające. Proszę o wyświetlenie wyniku.</u>
+          <u xml:id="u-1.5" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">21 osób uczestniczy, a zatem mamy kworum.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-2">
+          <u xml:id="u-2.0" who="#PoselKamilaGasiukPihowicz">Jest wniosek formalny.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-3">
+          <u xml:id="u-3.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Przechodzimy, oczywiście, do porządku dziennego i rozpoczynamy od wniosku formalnego pani przewodniczącej, proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-4">
+          <u xml:id="u-4.0" who="#PoselKamilaGasiukPihowicz">Pan poseł Zieliński się zgłaszał.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-5">
+          <u xml:id="u-5.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Aha, myślałem, że to pani przewodnicząca z wnioskiem.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-6">
+          <u xml:id="u-6.0" who="#PoselKamilaGasiukPihowicz">Nie, ja tylko panu zwracam uwagę na zgłoszenie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-7">
+          <u xml:id="u-7.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Bardzo dziękuję. to jest właśnie modelowa współpraca prezydium Komisji. Proszę bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-7.1" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Poseł Tomasz Zimoch (Polska 2050):</u>
+          <u xml:id="u-7.2" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Bardzo dziękuję. Jeśli będzie rzeczywiście modelowa współpraca, to zgłaszam wniosek formalny, panie przewodniczący, o odroczenie posiedzenia Komisji.</u>
+          <u xml:id="u-7.3" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Sprawozdanie podkomisji otrzymaliśmy wczoraj, i to późnym popołudniem. Dzisiaj o godz. 11.21 wysłano drogą mailową poprawki do tego, co już przyjęła podkomisja. Jesteśmy w ogóle tym zaskoczeni. W drodze do Sejmu docierały te poprawki drogą mailową, a teraz odbieramy ponad 20 kolejnych poprawek. To są zbyt poważne projekty, proszę państwa, byśmy procedowali w takim tempie. Jeśli podkomisja pracowała kilka miesięcy, to proponuję, żebyśmy przynajmniej do jutra odroczyli posiedzenie i rzeczywiście poważnie przystępowali do procedowania; żeby – nie tylko posłowie, ale także i Biuro Legislacyjne – mogli zapoznać się z poprawkami, bo jestem przekonany, że także nasi wspaniali legislatorzy nie mieli możliwości i szansy na to by dokładnie, zwłaszcza z poprawkami, się zapoznać; chyba że jest inaczej.</u>
+          <u xml:id="u-7.4" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Wniosek formalny, by odroczyć dzisiejsze posiedzenie Komisji.</u>
+          <u xml:id="u-7.5" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Tak, panie pośle, rozumiem, ale jak sam pan zauważył – kilkanaście posiedzeń nadzwyczajnej podkomisji do rozpatrzenia projektu ustawy – w posiedzeniach podkomisji mógł uczestniczyć każdy poseł zasiadający w Komisji Sprawiedliwości. Była tam bardzo pogłębiona dyskusja nad projektem, podkomisja wypracowała sprawozdanie i żadnego pośpiechu tutaj nie było i dzisiaj też nie zauważam pośpiechu. Po prostu, procedujemy przedstawione przez podkomisję sprawozdanie, szanując pracę posłów, którzy w tej podkomisji zasiadali, pracę pani minister Małgorzaty Paprockiej, przedstawicieli Ministerstwa Sprawiedliwości, Biura Legislacyjnego. To jest pierwsza rzecz.</u>
+          <u xml:id="u-7.6" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Natomiast druga rzecz – poprawki są niezależne od Komisji, poprawki mogą być zgłaszane w trakcie posiedzenia i też nawet nie ma obowiązku, aby te poprawki trafiły do posłów przed posiedzeniem Komisji. Czyli hipotetycznie można założyć, że po prostu w trakcie procedowania poszczególnych jednostek redakcyjnych, okazywałoby się, że ktoś zgłasza poprawkę, i tutaj już mieliśmy takie sytuacje na posiedzeniu Komisji, że takie sytuacje zachodziły.</u>
+          <u xml:id="u-7.7" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Ale nie będziemy polemizować, bo oczywiście poddam wniosek pod głosowanie… Nie zmierzam do tego, że nie poddam pod głosowanie wniosku formalnego – poddam pod głosowanie ten wniosek formalny, natomiast chcę przytoczyć argumenty za tym, aby jednak – skoro Komisja się zebrała, została zwołana – przystąpiła do pracy. To jest jakby mój wniosek.</u>
+          <u xml:id="u-7.8" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Jako druga zgłaszała się pani poseł.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-8">
+          <u xml:id="u-8.0" who="#PoselBarbaraDolniak">Bardzo dziękuję, panie przewodniczący. Wczoraj zakończyliśmy prace podkomisji, przegłosowywaliśmy i pracowaliśmy nad zgłoszonymi poprawkami. To było wczoraj. A dzisiaj, proszę zobaczyć, od wczoraj mamy naście, jeżeli nie dziesiąt, kartek…</u>
+          <u xml:id="u-8.1" who="#PoselBarbaraDolniak">Poseł Tomasz Zimoch (Polska 2050):</u>
+          <u xml:id="u-8.2" who="#PoselBarbaraDolniak">25.</u>
+          <u xml:id="u-8.3" who="#PoselBarbaraDolniak">…kolejnych poprawek.</u>
+          <u xml:id="u-8.4" who="#PoselBarbaraDolniak">Co się stało, panie przewodniczący – to także pytanie do pana przewodniczącego podkomisji, że zakończył pan wczoraj prace, jeżeli chodzi o posiedzenie podkomisji, mając świadomość, że przygotowywane jest, jak wyliczył pan poseł Zimoch, 25 stron kolejnych poprawek. Oznacza to, że wczoraj prac w podkomisji nie wolno było zakończyć, bo jak sam pan przewodniczący powiedział, ponoć pracowaliśmy długo i…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-9">
+          <u xml:id="u-9.0" who="#PoselKazimierzSmolinski">Wnikliwie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-10">
+          <u xml:id="u-10.0" who="#PoselBarbaraDolniak">…gorliwie nad tymi dwoma projektami, a mamy 25 stron poprawek.</u>
+          <u xml:id="u-10.1" who="#PoselBarbaraDolniak">Na jakiej podstawie skończyliśmy wczoraj prace podkomisji? Przecież musiał pan widzieć, panie przewodniczący – nie ma możliwości, żeby nie wiedzieć, że z dnia na dzień taka ilość poprawek zostanie zgłoszona, bo musiała chociażby zostać przedyskutowana.</u>
+          <u xml:id="u-10.2" who="#PoselBarbaraDolniak">Do pana, panie przewodniczący, mam dwa pytania. Po pierwsze, jaki plan pracy, jeżeli chodzi o te dwa projekty, pan sobie założył? – bo to nie jest tak, że z dnia na dzień możemy być zaskakiwani, bo mamy jeszcze inne prace, a ten projekt wymaga obecności. To po pierwsze.</u>
+          <u xml:id="u-10.3" who="#PoselBarbaraDolniak">Po drugie, czy pan założył, panie przewodniczący, że z tymi wszystkimi poprawkami… bo to nie o to chodzi, że pan je przedstawi i uzasadni, ale poprawki wymagają analizy. I to nie tylko analizy w świetle projektu, który państwo forsujecie na siłę, ale także w świetle obowiązującego prawa, bo przecież zmiany w tym projekcie dotyczą różnych obowiązujących ustaw. W związku z tym, jak to się stało, że od wczoraj pojawiło się aż tyle poprawek i zakończyliśmy prace podkomisji, która to podkomisja miała przepracować projekt tak, by na posiedzeniu Komisji przedstawić analizę całości materiałów. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-11">
+          <u xml:id="u-11.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Dziękuję bardzo. Za chwilę pan przewodniczący się odniesie…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-12">
+          <u xml:id="u-12.0" who="#PoselKamilaGasiukPihowicz">Jeszcze ja się zgłaszam.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-13">
+          <u xml:id="u-13.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Ale pan poseł Tomasz Zimoch ad vocem chciał może, tak? do mojego wystąpienia.</u>
+          <u xml:id="u-13.1" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Poseł Tomasz Zimoch (Polska 2050):</u>
+          <u xml:id="u-13.2" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Tak, panie przewodniczący, bo mam wątpliwości co do tej modelowej współpracy. Nie powiedziałem i, broń Boże, nie zarzuciłem braku gorliwości pracy podkomisji, zwróciłem uwagę na to, co rozszerzyła – i bardzo dziękuję – pani poseł. Mam prośbę do pani minister jednej i drugiej, by zgodziły się i same też zaproponowały, że w takim trybie i w takim tempie, naprawdę, nie powinniśmy procedować tego projektu; że przynajmniej powinniśmy mieć możliwości i szansę… Tym bardziej, że posiedzenie jest zdalne. Proszę zwrócić uwagę, jak mało jest w tej chwili posłów – oni w ogóle nie mają w tej chwili możliwości zapoznania się z tymi poprawkami, bo przypuszczam, że większość nawet nie otworzyła ich drogą mailową.</u>
+          <u xml:id="u-13.3" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Panie pośle, do pana posła Smolińskiego prośba taka: niech pan odwróci sytuację – możemy dzisiaj nad tym dyskutować i możemy to przyjąć; ale czy na tym to ma polegać? Na tym, naprawdę, ma polegać sejmowanie? Już na nic nie zwracamy uwagi? Tyle miesięcy było, a nagle chcemy to w taki sposób, w ciągu 12 miesięcy…? Dostajemy sprawozdanie po południu i wiedzą państwo, że będą kolejne poprawki. Jak mamy na to patrzeć? – jeśli chcemy pracować rzeczywiście poważnie nad poważnymi projektami.</u>
+          <u xml:id="u-13.4" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Zapewniam, panie pośle, że będziemy pracować poważnie i że gorliwie nie tylko podkomisja pracowała, ale i Komisja będzie pracować.</u>
+          <u xml:id="u-13.5" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Natomiast jaki plan? Pracować intensywnie, pani poseł. Jest sprawozdanie, mamy doświadczenia sejmowe w pracy nad sprawozdaniami podkomisji. Po to właśnie są one przygotowane, żeby już na posiedzeniu Komisji rozpatrywać ewentualnie zgłoszone poprawki, nad nimi się głównie pochylać, bo – tak jak powiedziałem – dyskusja, bardzo mocno poszerzona i pogłębiona, odbyła się w trakcie kilkunastu posiedzeń podkomisji.</u>
+          <u xml:id="u-13.6" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Też wniosek formalny?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-14">
+          <u xml:id="u-14.0" who="#PoselKamilaGasiukPihowicz">Tak.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-15">
+          <u xml:id="u-15.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-16">
+          <u xml:id="u-16.0" who="#PoselKamilaGasiukPihowicz">Panie przewodniczący, odniósł się pan, argumentując, że przepracowywaliśmy ten projekt na posiedzeniach podkomisji. To ja panu powiem, jak to wyglądało. Co jakiś czas utykaliśmy i słyszeliśmy: „tego się nie da rozstrzygnąć”, „o tym będziemy rozmawiali później”. Mieliśmy do tego wrócić – nie wracaliśmy. Fundamentalne kwestie: zgodność tego projektu z Kodeksem karnym, zgodność tego projektu z Kodeksem wyborczym. Czy te kwestie są rozstrzygnięte w poprawkach? – dostaliśmy je 20 minut temu, więc ja tego nie wiem. Czy te kwestie zostały rozstrzygnięte? To zawisło i to sprawiało, że my z tym projektem nie byliśmy w stanie pójść dalej. Szliśmy pewną protezą, ale takie kluczowe kwestie nie zostały rozstrzygnięte. Widzę tu bardzo ważne rozstrzygnięcia merytoryczne, ale nie wiem, czy ten projekt po tych poprawkach będzie w najmniejszym stopniu zgodny z innym obowiązującym prawem.</u>
+          <u xml:id="u-16.1" who="#PoselKamilaGasiukPihowicz">Kwestie prac na podkomisji… Przecież tam były zgłaszane naprawdę setki poprawek, nie żartuję – legislacyjnych, merytorycznych. Ten projekt zmieniał się raz w jedną stronę, raz w drugą stronę i powiem szczerze, jestem zaskoczona, że pan od nas oczekuje, przy wyjściu z podkomisji projektu, który wychodzi niedokończony, nieprzepracowany, z wieloma kluczowymi kwestiami odwieszonymi na kołek i nierozstrzygniętymi, abyśmy nie przepracowywali go drobiazgowo. Będzie dokładnie odwrotnie! To, jak nieudolnie zostały poprowadzone prace podkomisji, skłania do tego, że dzisiaj po raz kolejny będziemy musieli siąść i analizować ten projekt przepis po przepisie, sprawdzać, czy jest spójny z innymi aktami, czy jest spójny wewnętrznie, czy rozwiązania, które są zaproponowane, w jakikolwiek sposób odpowiadają uwagom, które były przedstawiane na posiedzeniach podkomisji, bo takich nie dostaliśmy. Jedno pokazuje bardzo jasno, że nie merytoryka, nie chęć rozstrzygnięcia w sposób najlepszy dla obywateli bierze tutaj prym, tylko polityczny interes.</u>
+          <u xml:id="u-16.2" who="#PoselKamilaGasiukPihowicz">Chciałabym zadać konkretne pytanie. Jak wygląda plan prac? Do której godziny dzisiaj pracujemy? Kiedy będzie następne posiedzenie Komisji Sprawiedliwości dotyczące sędziów pokoju? Na ilu posiedzeniach Komisji planuje pan to rozstrzygnąć? Bardzo proszę o wskazanie takiego planu prac.</u>
+          <u xml:id="u-16.3" who="#PoselKamilaGasiukPihowicz">Naprawdę chce pan równać do Piotrowicza i siedmiogodzinnych prac nad najważniejszymi ustrojowymi projektami? Proszę bardzo; ale w tym momencie ma pan szansę zaproponowania planu i odpowiedzenia na moje pytania. Czy te poprawki dostosowują omawiany projekt chociażby do Kodeksu wyborczego i do zmian, jakie były wprowadzane w Kodeksie karnym? Pokazywałyśmy, że te zmiany tak naprawdę wysadzają merytorycznie ten projekt, bo nie dają się pogodzić chociażby z zakresem spraw karnych rozstrzyganych przez sędziów pokoju, bo po prostu powodują, że sędziowie nie mają możliwości orzekania kary dostosowanej chociażby do stopnia zawinienia, bo jedyne co będą mogli orzec, to jedną karę, jaka wynika z podniesionych zagrożeń, jakie w tym momencie mamy w Kodeksie karnym.</u>
+          <u xml:id="u-16.4" who="#PoselKamilaGasiukPihowicz">Zatem bardzo proszę o konkretną odpowiedź, czy poprawki dotyczą Kodeksu wyborczego i Kodeksu karnego? Jaki jest plan prac?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-17">
+          <u xml:id="u-17.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Ale, pani przewodnicząca, dzisiaj zwołaliśmy posiedzenie Komisji w celu przeprocedowania sprawozdania podkomisji. Jak długo będziemy nad nim pracować, to się okaże. Jeżeli nie uda się dzisiaj skończyć, to jutro będziemy kontynuować.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-18">
+          <u xml:id="u-18.0" who="#PoselKamilaGasiukPihowicz">Jutro?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-19">
+          <u xml:id="u-19.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Tak, oczywiście.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-20">
+          <u xml:id="u-20.0" who="#PoselKamilaGasiukPihowicz">Jak jutro?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-21">
+          <u xml:id="u-21.0" who="#PoselBarbaraDolniak">Ale mamy już obowiązki wyznaczone na jutro, obowiązki poselskie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-22">
+          <u xml:id="u-22.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">To przykro mi… To zdalnie – jeszcze w trybie zdalnym można uczestniczyć.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-23">
+          <u xml:id="u-23.0" who="#PoselKamilaGasiukPihowicz">Panie przewodniczący, nie da się z dnia na dzień zaproponować prac… Chyba pan wie, pan Smoliński pana poinformował, że prace podkomisji zajęły 40 godzin, więc oczekujemy poważnego traktowania i powiedzenia, jaki będzie plan prac, czy poprawkami będziemy zaskakiwani na każdym posiedzeniu; czy może jednak państwo wezmą się do kupy, siądą z ministerstwem, prezydentem i posłami i dogadają się, jak ten projekt ma wyglądać. Już na pierwszy rzut oka widzę, że to są fundamentalne zmiany. Już sędzia pokoju nie  dla 10 tys. obywateli, gdzie rzeczywiście była jakaś nuta bezpośredniości, tylko  dla 20 tys. obywateli – gdzie się rozwadnia po raz kolejny związek sędziego z obywatelami. Ten projekt zaczyna się zmieniać w jakiś miszmasz nie przystający do prawa, ale przede wszystkim do tego, co obiecaliście obywatelom – tego, że sobie wybiorą sędziego i będą wiedzieli, kto to jest. Zatem bardzo proszę o poważne potraktowanie i powiedzenie, jaki jest plan prac.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-24">
+          <u xml:id="u-24.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Ale usłyszała pani...</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-25">
+          <u xml:id="u-25.0" who="#PoselKamilaGasiukPihowicz">No i jaki?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-26">
+          <u xml:id="u-26.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Pracujemy dzisiaj, pracujemy jutro, i pracujemy do skutku.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-27">
+          <u xml:id="u-27.0" who="#PoselKamilaGasiukPihowicz">Do której dzisiaj?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-28">
+          <u xml:id="u-28.0" who="#PoselBarbaraDolniak">Panie przewodniczący, ale pan nie zapowiedział, ani wczoraj, ani przedwczoraj, że będzie posiedzenie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-29">
+          <u xml:id="u-29.0" who="#PoselAnnaMilczanowska">Ale nigdy się nie zapowiada…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-30">
+          <u xml:id="u-30.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Ale nigdy się nie zapowiada. Po prostu, rozpoczyna się posiedzenie Komisji; nie kończymy prac – robimy przerwę, kontynuujemy w kolejnym dniu; nie uda się – to w kolejnym dniu…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-31">
+          <u xml:id="u-31.0" who="#PoselKamilaGasiukPihowicz">Dobrze, to proszę powiedzieć, dzisiaj do której?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-32">
+          <u xml:id="u-32.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Nie wiem, zaczynamy procedowanie, salę mamy do późnych godzin…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-33">
+          <u xml:id="u-33.0" who="#PoselKamilaGasiukPihowicz">40 godzin prac na podkomisji – chyba pan umie podzielić.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-34">
+          <u xml:id="u-34.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Salę mamy dzisiaj do późnych godzin wieczornych.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-35">
+          <u xml:id="u-35.0" who="#PoselAnnaMilczanowska">Może poseł sprawozdawca niech się…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-36">
+          <u xml:id="u-36.0" who="#PoselKamilaGasiukPihowicz">Dzisiaj do której? – to nie jest trudne pytanie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-37">
+          <u xml:id="u-37.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Do godz. 24.00.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-38">
+          <u xml:id="u-38.0" who="#PoselKamilaGasiukPihowicz">Do godz. 24.00 dzisiaj, tak? No nie! Państwo ośmieszacie ten projekt, naprawdę ośmieszacie – sposobem prowadzenia prac.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-39">
+          <u xml:id="u-39.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Dobrze, ale proszę…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-40">
+          <u xml:id="u-40.0" who="#PoselKamilaGasiukPihowicz">Jutro od której?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-41">
+          <u xml:id="u-41.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Ale proszę pan…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-42">
+          <u xml:id="u-42.0" who="#PoselKamilaGasiukPihowicz">Nie, ale niech pan odpowie na pytanie, jutro od której?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-43">
+          <u xml:id="u-43.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Proszę pani, jutro o godz. 10.00 jest posiedzenie Komisji Ustawodawczej, kończy się pewnie o godz. 11.00–11.30; 11:30 rozpoczniemy pewnie prace nad…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-44">
+          <u xml:id="u-44.0" who="#PoselAnnaMilczanowska">Jak dzisiaj nie skończymy.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-45">
+          <u xml:id="u-45.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Oczywiście. Ale dajmy…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-46">
+          <u xml:id="u-46.0" who="#PoselKamilaGasiukPihowicz">Czy w piątek też pan planuje prace Komisji?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-47">
+          <u xml:id="u-47.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Nie, nie planuję.</u>
+          <u xml:id="u-47.1" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Proszę bardzo, pan poseł Kazimierz Smoliński.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-48">
+          <u xml:id="u-48.0" who="#PoselKazimierzSmolinski">Po pierwsze, zgłaszam wniosek przeciwny co do odroczenia posiedzenia. Jako przewodniczący Komisji Regulaminowej mogę stwierdzić – na ile znam regulamin – że absolutnie nie ma tutaj żadnego naruszenia regulaminu. Jak państwo dobrze wiecie, regulamin pozwala zgłaszać poprawki – to, o czym pan przewodniczący powiedział – w trakcie rozpatrywania projektu, obojętnie, ile by ich nie było. To po pierwsze.</u>
+          <u xml:id="u-48.1" who="#PoselKazimierzSmolinski">Po drugie, nie pierwsza demagogiczna wypowiedź pani przewodniczącej Gasiuk-Pihowicz, a nawet powiedziałbym, delikatnie mówiąc, wprowadzająca w błąd zarówno posłów, jak i opinię publiczną. Pani zarzuty o niekonstytucyjności itd. – one są przecież znane, przez  te 40 godzin pracy pani ciągle o tym mówi…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-49">
+          <u xml:id="u-49.0" who="#PoselKamilaGasiukPihowicz">Nie powiedziałam nic o niekonstytucyjności.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-50">
+          <u xml:id="u-50.0" who="#PoselKazimierzSmolinski">…i oczywiście nikt pani w tym zakresie nie przekona, więc nasze dzisiejsze posiedzenie skończy się też na tym, że pani wyjdzie i nadal powie, że wszystko jest niekonstytucyjne, sprzeczne z Kodeksem karnym, Kodeksem cywilnym i wszystkimi przepisami.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-51">
+          <u xml:id="u-51.0" who="#PoselKamilaGasiukPihowicz">Nie mówiłam nic o niekonstytucyjności, mówiłam o niespójności tego projektu z obowiązującym prawem – proszę nie kłamać.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-52">
+          <u xml:id="u-52.0" who="#PoselKazimierzSmolinski">Ale to pani kłamała – mówiła o tym, że na posiedzeniu podkomisji o tym nie było mowy. Była o tym mowa. Pani nie jest przekonana co do tego projektu.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-53">
+          <u xml:id="u-53.0" who="#PoselKamilaGasiukPihowicz">Teraz ja zadaję panu pytanie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-54">
+          <u xml:id="u-54.0" who="#PoselKazimierzSmolinski">Ale może mi pani nie przerywać?...</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-55">
+          <u xml:id="u-55.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Ale pani będzie mogła zabrać głos, pani przewodnicząca.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-56">
+          <u xml:id="u-56.0" who="#PoselKazimierzSmolinski">Jak pani opowiadała swoje… cudzysłów…, to ja pani nie przerywałem.</u>
+          <u xml:id="u-56.1" who="#PoselKazimierzSmolinski">Część z tych poprawek wynika nawet z wcześniejszej debaty na posiedzeniach podkomisji, chociażby ta kwestia zastąpienia 10 do 20 tys. Pani poseł, czy pani poseł nie słyszała…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-57">
+          <u xml:id="u-57.0" who="#PoselKamilaGasiukPihowicz">Nie mówiliśmy o niczym takim, zwłaszcza o takim kierunku zmian.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-58">
+          <u xml:id="u-58.0" who="#PoselKazimierzSmolinski">Ale ja mówiłem o tym! Ale ja o tym mówiłem, że nastąpi zmiana i pani… Pamiętam, jak była o tym mowa, że może dojść do sytuacji, że w jakimś sądzie będzie więcej sędziów zawodowych niż sędziów pokoju, to przecież prawie że śmiechem pani parskała, że takie rzeczy mogą być. Teraz, kiedy idzie zmiana w kierunku takim, jak zgłaszało ministerstwo, to pani czyni zarzut, że teraz nie ma bezpośredniości wyborów, tak? Przecież niech pani sama siebie posłucha! Pani występuje tak jak pani lider…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-59">
+          <u xml:id="u-59.0" who="#PoselKamilaGasiukPihowicz">Główny zarzut od początku…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-60">
+          <u xml:id="u-60.0" who="#PoselKazimierzSmolinski">…w jednym wystąpieniu potrafi pani powiedzieć 20 razy przeciwko sobie.</u>
+          <u xml:id="u-60.1" who="#PoselKazimierzSmolinski">To tyle z mojej strony. Uważam, że projekt został przygotowany w sposób właściwy, tak jak to przystoi w pracach podkomisji. A dowodem na to, że trzeba w którymś momencie to skończyć, jest to, że ciągle następują kolejne zmiany przepisów i musimy ciągle dostosowywać ten projekt do kolejnych zmian. Na tym posiedzeniu znów wejdą kolejne zmiany różnych przepisów… mogą być jeszcze, dokładnie nie znam projektu, ale jeżeli tak się zdarzy, to będziemy musieli znów w kolejnym czytaniu dokonywać zmian tego projektu, bo tu jest kilkanaście projektów różnych zmian w przepisach. Zatem musimy to w którymś momencie skończyć i uważam, że najwyższy czas, żebyśmy to procedowanie skończyli. Panie, znając umiejętności jednej i drugiej pani, jesteście w stanie, że tak powiem, w lot ogarnąć te poprawki, które zostały zgłoszone. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-61">
+          <u xml:id="u-61.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Proszę bardzo, pani minister Katarzyna Frydrych. Proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-62">
+          <u xml:id="u-62.0" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieSprawiedliwosciKatarzynaFrydrych">Panie przewodniczący, Wysoka Komisjo, bardzo dziękuję za udzielenie głosu, ale chciałabym tylko odnieść się do słów pana przewodniczącego Smolińskiego. O ile dobrze zrozumiałam, to pan przewodniczący stwierdził, że Ministerstwo Sprawiedliwości oponowało przeciwko temu parytetowi, który był założony w projekcie. Panie pośle, być może zostałem źle zrozumiana i chciałabym to skorygować – moje wypowiedzi dotyczyły w ogóle parytetu. Uważamy, że liczba sędziów sądów pokoju nie może być w odniesieniu mieszkańców – musi być pogłębiona, dokładna analiza dotycząca liczby spraw wpływających z tych kategorii, które będą poddane kognicji sądów pokoju. I tego dotyczyła moja wypowiedź. Absolutnie intencją mojej wypowiedzi nie było to, aby podnieść ten parytet, i absolutnie nie odnosiłam się do tego, że należy ten parytet podnieść  do 20 tys. mieszkańców czy jakiejkolwiek innej liczby. Wskazywałam na konieczność dogłębnej, pogłębionej analizy – w odpowiedzialności za ten projekt, w odpowiedzialności za dobro obywateli, którzy w sądach poszukują ochrony prawnej, i w odpowiedzialności za funkcjonowanie wymiaru sprawiedliwości.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-63">
+          <u xml:id="u-63.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">To teraz pan przewodniczący, tak.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-64">
+          <u xml:id="u-64.0" who="#PoselKazimierzSmolinski">To ad vocem tylko.</u>
+          <u xml:id="u-64.1" who="#PoselKazimierzSmolinski">Pani minister, pani weszła w ten ton, to muszę to kontynuować. Pani minister nie było na wszystkich posiedzeniach. Przedstawiciele pani minister wyraźnie mówili o tym, że ten wskaźnik jest zły – były podawane przykłady, że może dojść do sytuacji, że w sądzie będzie więcej sędziów pokoju niż sędziów zawodowych. W odpowiedzi na te wątpliwości jest zgłoszona poprawka, żeby był większy współczynnik, i wobec tego nie będzie takiej sytuacji, że będzie więcej sędziów pokoju niż sędziów…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-65">
+          <u xml:id="u-65.0" who="#PoselBarbaraDolniak">Ale, panie pośle, ale zarzuty nie dotyczyły liczby, tylko…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-66">
+          <u xml:id="u-66.0" who="#PoselKazimierzSmolinski">Ale proszę mi nie przeszkadzać.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-67">
+          <u xml:id="u-67.0" who="#PoselBarbaraDolniak">…porównania do ilości spraw…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-68">
+          <u xml:id="u-68.0" who="#PoselKazimierzSmolinski">Ale pani znowu…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-69">
+          <u xml:id="u-69.0" who="#PoselBarbaraDolniak">…wpływających. Jest zasadnicza różnica między liczbą mieszkańców…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-70">
+          <u xml:id="u-70.0" who="#PoselKazimierzSmolinski">Ja pani nie przeszkadzałem, panie...</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-71">
+          <u xml:id="u-71.0" who="#PoselBarbaraDolniak">Bo mówi pan w kółko to samo…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-72">
+          <u xml:id="u-72.0" who="#PoselKazimierzSmolinski">Panie przewodniczący…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-73">
+          <u xml:id="u-73.0" who="#PoselBarbaraDolniak">…a to nie polega na prawdzie. W tym przypadku akurat ministerstwo…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-74">
+          <u xml:id="u-74.0" who="#PoselKazimierzSmolinski">Ale czy pani może…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-75">
+          <u xml:id="u-75.0" who="#PoselBarbaraDolniak">…podnosiło te same zarzuty…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-76">
+          <u xml:id="u-76.0" who="#PoselKazimierzSmolinski">…wstrzymać się ze swoim słowotokiem, aż ja skończę?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-77">
+          <u xml:id="u-77.0" who="#PoselBarbaraDolniak">…o których mówiliśmy my. Czyli trzeba zrobić analizę…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-78">
+          <u xml:id="u-78.0" who="#PoselKamilaGasiukPihowicz">Ale proszę nie obrażać!</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-79">
+          <u xml:id="u-79.0" who="#PoselKazimierzSmolinski">Ale pani też mi przeszkadza, to jest też niekulturalne.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-80">
+          <u xml:id="u-80.0" who="#PoselBarbaraDolniak">…a nie hipotetycznie zakładać.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-81">
+          <u xml:id="u-81.0" who="#PoselKamilaGasiukPihowicz">Posłowie nie rozumieją ministerstwa, ministerstwo nie rozumie posłów…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-82">
+          <u xml:id="u-82.0" who="#PoselKazimierzSmolinski">Dobrze, że pani wszystko rozumie. Ale pozwoli pani, że skończę. Jeżeli…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-83">
+          <u xml:id="u-83.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Ale, pani przewodnicząca, proszę nie przerywać panu przewodniczącemu podkomisji.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-84">
+          <u xml:id="u-84.0" who="#PoselKamilaGasiukPihowicz">Ale ja nie przerywam, my rozmawiamy na boku.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-85">
+          <u xml:id="u-85.0" who="#PoselKazimierzSmolinski">„Nie przerywam”, tylko przerywam – no właśnie. Ciekawe.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-86">
+          <u xml:id="u-86.0" who="#PoselAnnaMilczanowska">„Na boku” – w kuluarach!</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-87">
+          <u xml:id="u-87.0" who="#PoselKazimierzSmolinski">No właśnie – „na boku”.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-88">
+          <u xml:id="u-88.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Pan poseł Tomasz Zimoch.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-89">
+          <u xml:id="u-89.0" who="#PoselKazimierzSmolinski">Właściwie to… Dobra, dziękuję bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-89.1" who="#PoselKazimierzSmolinski">Poseł Tomasz Zimoch (Polska 2050):</u>
+          <u xml:id="u-89.2" who="#PoselKazimierzSmolinski">Proszę państwa, jeszcze raz namawiam: nie ośmieszajmy pracy Sejmu. Przecież teraz mieliśmy najlepszy przykład – nie ma porozumienia w tych sprawach, o których pan poseł Smoliński zapowiada, że jest. W tej chwili, jeszcze nie rozpoczęliśmy procedowania, dochodzi do zupełnie innego stanowiska i ministerstwa, i pana posła Smolińskiego. Szanowny panie przewodniczący, pana męska decyzja – odroczmy posiedzenie tej Komisji, dajmy posłom przeanalizować, przepracować raz jeszcze sprawozdanie podkomisji i złożone poprawki i przystąpmy, rzeczywiście, do pracy. To jest naprawdę wręcz niezbędne i konieczne, jeżeli takie różnice zdań na początku, przed procedowaniem, już są zauważalne. A może Biuro Legislacyjne też wypowiedziałoby się, w tej sprawie, panie przewodniczący.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-90">
+          <u xml:id="u-90.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Nie, nie Biuro Legislacyjne w temacie przerwy wypowiadać się nie będzie, ale jak…</u>
+          <u xml:id="u-90.1" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Poseł Tomasz Zimoch (Polska 2050):</u>
+          <u xml:id="u-90.2" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Nie chodzi mi o przerwę.</u>
+          <u xml:id="u-90.3" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">…ale jak prosił mnie pan o męską decyzję…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-91">
+          <u xml:id="u-91.0" who="#PoselKamilaGasiukPihowicz">Chodzi o przedłożenie projektu – tego, czy złapało wszystkie ustawy.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-92">
+          <u xml:id="u-92.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Za chwilę przedłoży – jeżeli odbędziemy głosowanie nad wnioskiem formalnym o przerwę i jeżeli Komisja zdecyduje, że jednak pracujemy, to pan przewodniczący podkomisji przedstawi sprawozdanie, a wtedy Biuro Legislacyjne będzie miało czas na to, aby też ewentualnie zgłosić swoje uwagi i propozycje, tak?</u>
+          <u xml:id="u-92.1" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Wobec tego zgodnie z wnioskiem pana posła Tomasza Zimocha głosujemy nad wnioskiem o przerwę do jutra – tak, panie pośle? bo tak pan wnosił?</u>
+          <u xml:id="u-92.2" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Poseł Tomasz Zimoch (Polska 2050):</u>
+          <u xml:id="u-92.3" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Co najmniej do jutra.</u>
+          <u xml:id="u-92.4" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Dobrze, głosujemy w takim razie. Kto z państwa jest za wnioskiem pana posła Tomasza Zimocha o zarządzenie przerwy. Kto jest przeciw? Kto się wstrzymał od głosu?</u>
+          <u xml:id="u-92.5" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Dziękuję bardzo. Zamykam głosowanie, proszę o wyświetlenie wyników.</u>
+          <u xml:id="u-92.6" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Głosowało 23 posłów: 9 – za, 10 – przeciw, 4 posłów się wstrzymało.</u>
+          <u xml:id="u-92.7" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Wniosek nie uzyskał akceptacji Komisji.</u>
+          <u xml:id="u-92.8" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Oddaję w takim razie głos panu przewodniczącemu Kazimierzowi Smolińskiemu w celu przedstawienia sprawozdania podkomisji.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-93">
+          <u xml:id="u-93.0" who="#PoselKazimierzSmolinski">Dziękuję bardzo. Panie przewodniczący, Wysoka Komisjo, podkomisja nadzwyczajna do rozpatrzenia przedstawionego przez prezydenta Rzeczpospolitej Polskiej projektu ustawy o sądach pokoju (druk nr 1760), przedstawionego przez prezydenta Rzeczpospolitej Polskiej projektu ustawy – Przepisy wprowadzające ustawy o sądach pokoju, zawartej w druku nr 1761, poselskiego projektu ustawy o sądach pokoju oraz o zmianie niektórych ustaw (druk nr 1762), poselskiego projektu ustawy o sądach pokoju (druki nr 1763 i 1763-A) i poselskiego projektu ustawy o obywatelskich sędziach handlowych oraz zmianie niektórych innych ustaw (druk nr 1378) rozpatrzyła dwa pierwsze projekty zawarte w drukach nr 1760 i 1761 i przedstawia Wysokiej Komisji sprawozdanie z prac podkomisji.</u>
+          <u xml:id="u-93.1" who="#PoselKazimierzSmolinski">Podkomisja odbyła 15 posiedzeń, z tego 14 posiedzeń merytorycznych – pierwsze, jak zwykle zwarte, związane z wyborem prezydium podkomisji. W sumie kilkadziesiąt godzin pracy, kilkadziesiąt poprawek, dużo poprawek też legislacyjnych. Część z tych poprawek, czy znaczna część, wynikała ze zmieniającego się w międzyczasie prawa  i m. in. dzisiejsze zaproponowane zmiany też są konsekwencją ostatnio wprowadzonych zmian. Rzeczywiście, w trakcie procedowania były zgłaszane zmiany, natomiast one nie wpłynęły w żaden sposób na ostateczny kształt przedstawionego przedłożenia. Nadal jest to ustawa, która ma doprowadzić do tego, że w powszechnych wyborach wybieramy sędziów pokoju. Nastąpiła zmiana co do długości kadencji i momentu, w którym dokonujemy tego wyboru. Ustawa proponuje, aby pierwsze wybory odbyły się w przyszłym roku razem z wyborami do Parlamentu Europejskiego, a sędziowie rozpoczęli swoją pracę z dniem 1 stycznia 2025 r., i będzie to wspólna pięcioletnia kadencja sędziów wybieranych w wyborach powszechnych. Istotnych zmian, jeśli chodzi o merytorykę – tak jak powiedziałem – tutaj nie było.</u>
+          <u xml:id="u-93.2" who="#PoselKazimierzSmolinski">Nie będę omawiał wszystkich zgłaszanych poprawek, ponieważ ci z państwa, którzy byli zainteresowani, mieli prawo brać udział. Zaangażowanie posłów opozycji było – mówię tu jako przedstawiciel Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość, ale również jako przewodniczący Komisji – znaczne. Dyskusja, tak jak powiedziałem, wielogodzinna, rozpatrująca ten projekt pod różnymi aspektami. Oczywiście, tak jak często bywa, nie zawsze argumenty przedstawiane czy to przez wnioskodawcę, czy też przez uczestników znalazły swoje odzwierciedlenie w końcowym kształcie projektu. Ale ostatecznie o tym projekcie zdecyduje Wysoki Sejm – czy ten projekt zostanie przyjęty, w tym kształcie, który jest zaproponowany; pod warunkiem, że Komisja przedstawi sprawozdanie Wysokiemu Sejmowi.</u>
+          <u xml:id="u-93.3" who="#PoselKazimierzSmolinski">Na razie mamy sprawozdania dotyczące dwóch druków, tj. druków nr 1760 i 1761. Są to przepisy wprowadzające. Przepisy wprowadzające są dużo obszerniejszym projektem, ponieważ zawierają one zmiany w co najmniej kilkunastu, jak nie kilkudziesięciu, ustawach, które były konieczne do zmiany, aby ten system sędziów pokoju mógł zaistnieć w ramach aktualnego systemu sądownictwa powszechnego. Wątpliwości konstytucyjne czy wątpliwości związane z ewentualną sprzecznością czy z Kodeksem karnym, czy z Kodeksem postępowania karnego, jak widać z dzisiejszej dyskusji, nie zostały rozwiane, ale to nie pierwszy i nie ostatni taki przypadek, że część posłów pozostaje przy swoim stanowisku.</u>
+          <u xml:id="u-93.4" who="#PoselKazimierzSmolinski">Generalnie wnoszę, aby Wysoka Komisja przystąpiła do rozpatrywania tego projektu. Jeszcze raz powtarzam: ten projekt został rozpatrzony bardzo wnikliwie – każdy artykuł, nie tylko w całości, ale również z każdą zmianą był dyskutowany, zmieniany. Były duże przerwy, wszyscy mieli czas na zapoznanie się z tym projektem, a w ostatecznym kształcie Wysoka Komisja go otrzymała. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-94">
+          <u xml:id="u-94.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Tak, proszę bardzo, pani poseł Barbara Dolniak.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-95">
+          <u xml:id="u-95.0" who="#PoselBarbaraDolniak">Odnosząc się do tego, co powiedział pan przewodniczący podkomisji o tych 14, tak?, posiedzeniach…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-96">
+          <u xml:id="u-96.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Piętnastu.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-97">
+          <u xml:id="u-97.0" who="#PoselBarbaraDolniak">Ile?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-98">
+          <u xml:id="u-98.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Piętnastu.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-99">
+          <u xml:id="u-99.0" who="#PoselBarbaraDolniak">15 posiedzeniach – jeszcze więcej – trzeba powiedzieć, ponieważ nie wszyscy uczestniczyli w posiedzeniach podkomisji, to często było tak, że po godzinie lub pół albo w trakcie była zarządzana przerwa i nie procedowaliśmy dalej. I stąd robiło się kolejne posiedzenie. Dlaczego? Dlatego, że pomiędzy Kancelarią Prezydenta a Ministerstwem Sprawiedliwości był istotny spór co do tego, jak przepisy powinny wyglądać i jakie ewentualne poprawki dalej zgłaszać. Zatem proszę, panie pośle, panie przewodniczący, nie chwalić się tym, że pracowaliśmy aż na 15 posiedzeniach, bo w wielu przypadkach pokonałam odległość 300 km w jedną stronę, po to żeby po godzinie-dwóch dowiedzieć się, że posiedzenie jest odroczone, albo komuś nie pasowało dalej prowadzić – już nie będę wymieniać osób na dalsze prowadzenie. To po pierwsze.</u>
+          <u xml:id="u-99.1" who="#PoselBarbaraDolniak">Po drugie, zgłaszane poprawki okazywały się z czasem takim rozwiązaniem, które znowu trzeba było poprawiać. I dlatego znowu odroczenie, kolejne posiedzenie, ponieważ przygotowane poprawki, tak naprawdę, nie uwzględniały, z jednej strony, stanu rzeczy, który jest w chwili obecnej odnośnie do innych aktów prawnych, a z drugiej strony, były wewnętrznie ze sobą niespójne, żeby nie powiedzieć sprzeczne. Przykładem jest wczorajsze posiedzenie podkomisji.</u>
+          <u xml:id="u-99.2" who="#PoselBarbaraDolniak">Mało tego, musieliśmy czekać jeszcze na ustawę Kodeks wyborczy – to również powodowało odroczenie. Ale, proszę państwa, w tym projekcie ustawy mamy również kwestie dotyczące Sądu Najwyższego, a ustawa utkwiła w Trybunale Konstytucyjnym – ta nowa uchwalona ustawa. W związku z tym jak państwo w tempie tak błyskawicznym chcecie to przeprocedować? Już pomijam kwestię, że zaraz padną pytania co do pierwszej poprawki dotyczącej ustawy o sądach pokoju, bo szafujecie państwo liczbami w sposób wykazujący kompletny brak jakiejkolwiek analizy.</u>
+          <u xml:id="u-99.3" who="#PoselBarbaraDolniak">Doskonale, proszę państwa, wiemy, co jest motorem takiego szybkiego działania. Ale tworzenie prawa nie ma polegać na tym, żeby zaspokoić potrzebę większości sejmowej, bo na tej podstawie – jeżeli w ogóle ustawa wejdzie w życie, a mam przekonanie, że nie – mają być stworzone sądy, które mają pomagać obywatelom. Chcecie państwo stworzyć ustawę w takiej treści, która temu pomaganiu nie będzie służyć. Panie przewodniczący, my już nie pierwszy rok pracujemy wspólnie i wiemy, że jak następuje takie przyspieszenie, to jest jakiś cel; ale tym celem nie jest uchwalenie szybko dobrego prawa – bo szybko najczęściej znaczy byle jak. W związku z tym, naprawdę, te nasze argumenty nie są po to, żeby się z państwem wykłócać na tej sali, tylko po to, że jak już nad czymś pracujemy i wydajemy pieniądze publiczne, to chociaż dążmy do tego, żeby stworzyć dobre przepisy.</u>
+          <u xml:id="u-99.4" who="#PoselBarbaraDolniak">Mam pytanie do Biura Legislacyjnego. Kiedy Biuro Legislacyjne otrzymało te poprawki? Kiedy miało możliwość zapoznania się z nimi i czy przepracowało te poprawki? – byśmy przynajmniej z Biura Legislacyjnego mogli usłyszeć argumenty dotyczące poszczególnych zapisów w treści złożonej poprawki. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-100">
+          <u xml:id="u-100.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Tak, za chwilę oddam głos panu mecenasowi albo pani mecenas, ale czy jeszcze jakieś głosy są na tym etapie?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-101">
+          <u xml:id="u-101.0" who="#PoselKamilaGasiukPihowicz">Tak, ja jeszcze.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-102">
+          <u xml:id="u-102.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-103">
+          <u xml:id="u-103.0" who="#PoselKamilaGasiukPihowicz">Panie przewodniczący, jeszcze raz spróbuję się odwołać do pana rozsądku. Naprawdę, mamy przed sobą projekt, który przez całe prace podkomisji był oceniany w wielu aspektach. Pojawiały się zarzuty niekonstytucyjności, niezgodność z polską konstytucją, chociażby ze względu na to, że mamy tutaj kadencyjność sędziów, tymczasem polska konstytucja absolutnie tego nie przewiduje. Mieliśmy wątpliwości co do w ogóle samego procesu wyboru sędziów, czyli takiej dwoistości – z jednej strony mówią państwo, że wybierają obywatele, z drugiej strony – tak naprawdę wybiera Krajowa Rada Sądownictwa, w niekonstytucyjnym składzie, potem prezydent powołuje. W ustawie mamy bezpośrednie wybory – sam system wyborów wskazuje na to, że są to klasyczne wybory pośrednie. Nie ma takich gwarancji niezależności tych sędziów, która to cecha jest najważniejszą w odniesieniu właśnie do osób, które sprawują wymiar sprawiedliwości. Wątpliwości konstytucyjnych było naprawdę bardzo wiele na każdym etapie.</u>
+          <u xml:id="u-103.1" who="#PoselKamilaGasiukPihowicz">Wie pan, że jest taka możliwość, która daje możliwość procedowania tej ustawy, ale zerknięcia na nią z tej najbardziej fundamentalnej strony, czyli strony zgodności z konstytucją. Jest to możliwość przewidziana w art. 184 ust. 1 i 3 regulaminu Sejmu, a mianowicie możliwość odesłania tego projektu ustawy do Komisji Ustawodawczej, właśnie w celu sprawdzenia tego, co budziło największe wątpliwości w tym momencie, a mianowicie zarówno prawidłowości tego procesu ustawodawczego i legislacyjnego, jak też, właściwie przede wszystkim, zgodności tej ustawy z konstytucją.</u>
+          <u xml:id="u-103.2" who="#PoselKamilaGasiukPihowicz">Naprawdę namawiam państwa do tego, abyśmy dzisiaj spróbowali podejść do tego projektu, który wiąże się z olbrzymimi kosztami, ze zmianą funkcjonowania całego wymiaru sprawiedliwości, nie daje obywatelom w naszej ocenie – tak jak wymaga tego sytuacja – prawa do rozstrzygania ich spornych spraw przez sąd niezawisły i bezstronny, i niezależny od wpływów politycznych. Dlatego składam wniosek formalny właśnie o to, aby odesłać ten projekt do prac w Komisji Ustawodawczej w celu sprawdzenia zgodności tego projektu z konstytucją.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-104">
+          <u xml:id="u-104.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Dziękuję. Oczywiście, będziemy głosowali nad tym wnioskiem, ale jeszcze zgłaszał się pan Tomasz Zimoch – też z wnioskiem formalnym czy raczej z głosem w dyskusji?</u>
+          <u xml:id="u-104.1" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Poseł Tomasz Zimoch (Polska 2050):</u>
+          <u xml:id="u-104.2" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">To ja z głosem w dyskusji, ale być może jednak ważniejsze jest w tej chwili głosowanie nad tym wnioskiem pani poseł przewodniczącej. Chyba że pan przewodniczący pozwoli mi na….</u>
+          <u xml:id="u-104.3" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Pozwolę.</u>
+          <u xml:id="u-104.4" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Poseł Tomasz Zimoch (Polska 2050):</u>
+          <u xml:id="u-104.5" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Pozwoli pan, dobra. To ja mam kilka pytań. Ponieważ mamy nowy projekt, to kilka pytań po szybkiej lekturze.</u>
+          <u xml:id="u-104.6" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">To jest pytanie do posła sprawozdawcy po pracach podkomisji, do autorów projektu, do pani minister, do pani minister, a także do Biura Legislacyjnego: jak ustawa ma się do art. 179 konstytucji, który mówi, że sędziowie są powoływani na czas nieoznaczony, skoro w art. 2 w §1 wprowadza się kadencję pięcioletnią sędziów? Jak ma się to do tego samego zapisu, który mówi, że powoływani są na wniosek KRS [Krajowej Rady Sądownictwa], skoro udział KRS ma charakter formalny, a zasadniczo sędziowie wybierani są przez wyborców? Czemu tak kluczowa reforma ma być wprowadzona bez pilotażu? Dlaczego od orzeczenia sądu pokoju nie ma dwuinstancyjnej ścieżki odwoławczej, skoro sędzia pokoju nie daje pełnej gwarancji niezależność? I kolejne pytanie tak na początku, na szybko: szanowni państwo, czy specjalnie odwleka się wprowadzenie reformy na po wyborach? Jeśli tak, to czemu to ma służyć?</u>
+          <u xml:id="u-104.7" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">A wniosek formalny jest taki: ponieważ jest nowy projekt, to wniosek formalny o przerwę, zwrócenie się do Biura Analiz Sejmowych o analizę, m. in. w oparciu o te pytania, które przed chwilą przedstawiłem. Mamy zupełnie nowy projekt ustawy.</u>
+          <u xml:id="u-104.8" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Nie wiem, czy dalej idącym wnioskiem nie jest wniosek pani poseł, pani przewodniczącej, skierowania do Komisji Ustawodawczej, dlatego że to też będzie się wiązało z koniecznością opracowania opinii Biura Analiz Sejmowych dla Komisji Ustawodawczej, ale…</u>
+          <u xml:id="u-104.9" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Poseł Tomasz Zimoch (Polska 2050):</u>
+          <u xml:id="u-104.10" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Dlatego prosiłem, że chyba lepiej poddać pod głosowanie wniosek pani przewodniczącej.</u>
+          <u xml:id="u-104.11" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Tak, ale ja zapowiedziałem, że poddam ten wniosek pod głosowanie. Nie wiem, czy na tym etapie pan mecenas chciałby zabrać głos?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-105">
+          <u xml:id="u-105.0" who="#LegislatorzBiuraLegislacyjnegoLukaszNykiel">Szanowni państwo, Wysoka Komisjo, jeśli chodzi o te pytania, które były kierowane do biura, to oczywiście na nie odpowiem. Natomiast w pierwszej kolejności jeszcze chciałbym poprosić o sprecyzowanie wniosku przez panią poseł Gasiuk-Pihowicz, bo rozumiem, że to miałby być wniosek o skierowanie projektu do Komisji Ustawodawczej w celu wyrażenia opinii?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-106">
+          <u xml:id="u-106.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">O dopuszczalności?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-107">
+          <u xml:id="u-107.0" who="#PoselKamilaGasiukPihowicz">O dopuszczalności, tak.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-108">
+          <u xml:id="u-108.0" who="#LegislatorLukaszNykiel">To tu jest pewien problem, jeżeli chodzi o tę dopuszczalność, dlatego że mamy odpowiednie przepisy regulaminu Sejmu, art. 34 ust. 8, które mogą zostać zastosowane jeszcze przed tym, jak projektowi jest nadany druk. To jest ten tryb z art. 34 ust. 8. Wtedy Komisja większością 3/5 głosów może zaopiniować projekt jako niedopuszczalny i w związku z tym marszałek Sejmu może nie nadać dalszego biegu projektowi. Zatem ten przepis art. 34 ust. 8 nie może być stosowany na tym etapie. Natomiast…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-109">
+          <u xml:id="u-109.0" who="#PoselKamilaGasiukPihowicz">A Art. 184 ust. 1 i 3 pkt 6?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-110">
+          <u xml:id="u-110.0" who="#LegislatorLukaszNykiel">Pani poseł mówi artykuł 184? ustęp?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-111">
+          <u xml:id="u-111.0" who="#PoselKamilaGasiukPihowicz">Tak.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-112">
+          <u xml:id="u-112.0" who="#LegislatorLukaszNykiel">Ustęp?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-113">
+          <u xml:id="u-113.0" who="#PoselKamilaGasiukPihowicz">Art. 184 ust. 1 i 3 pkt 6</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-114">
+          <u xml:id="u-114.0" who="#LegislatorLukaszNykiel">Tak, pani poseł, natomiast to nie jest… To znaczy, ten przepis, o którym mówię, i rola, jaką pełni Komisja Ustawodawcza, jest troszkę inna niż innych komisji, więc tak sformułowany wniosek o zbadanie, czy projekt jest dopuszczalny na tym etapie, w naszej ocenie nie jest dopuszczalny – art. 34 ust. 8.</u>
+          <u xml:id="u-114.1" who="#LegislatorLukaszNykiel">Natomiast co do wniosku pana posła Zimocha o odroczenie posiedzenia, to jest pytanie… To uzasadnienie pana posła jest troszkę inne, natomiast jesteśmy zobligowani też wskazać, że już jeden wniosek o odroczenie posiedzenia czy też o przerwę był głosowany, więc pytanie, czy ten wniosek jest na tyle odróżniający się od tego pierwszego, że powinien zostać poddany pod głosowanie. Tutaj decyzja Komisji i pana przewodniczącego.</u>
+          <u xml:id="u-114.2" who="#LegislatorLukaszNykiel">Natomiast, jeśli chodzi o te pytania do Biura Legislacyjnego i jeśli pan przewodniczący pozwoli, to kilka takich ogólnych uwag dotyczących tych projektów. W pierwszej kolejności chcielibyśmy zwrócić uwagę na coś, na co zwracaliśmy już uwagę w trakcie obrad podkomisji. Nie będziemy powtarzać wielu uwag, które były zgłaszane w trakcie prac, natomiast wydaje się, że kilka z tych uwag powinno paść – my, jako służba prawna Kancelarii Sejmu, jesteśmy też zobligowani do tego, żeby wskazywać na pewne zagrożenia związane z uchwaleniem tego konkretnego projektu, które my dostrzegamy. One też przewijały się tutaj w tej dyskusji ogólnej, też w trakcie prac podkomisji – to są te wątpliwości co do zgodności z konstytucją z uwagi na wprowadzenie do sądownictwa powszechnego osób sprawujących wymiar sprawiedliwości, do których – jak się wydaje – nie miałyby stosować się wszystkie konstytucyjne gwarancje przysługujące sędziom na gruncie obowiązujących zasad ustrojowych. Tymi gwarancjami są, między innymi, nieusuwalność sędziego oraz brak kadencji. Te zasady tutaj, jeśli chodzi o status sędziów pokoju, są inne – urząd jest kadencyjny i co do zasady nie może być ten urząd pełniony przez więcej niż jedną kadencję przez sędziego pokoju. To jest pierwsza kwestia.</u>
+          <u xml:id="u-114.3" who="#LegislatorLukaszNykiel">Z tymi gwarancjami ustrojowymi powiązana jest również ta podstawowa gwarancja – wolność obywatelska, która wypływa z art. 45 ust. 1 konstytucji, która przyznaje każdemu prawo do sprawiedliwego i jawnego rozpatrzenia sprawy bez nieuzasadnionej zwłoki przez właściwy, niezależny, bezstronny, niezawisły sąd. Projekt tutaj, jak się wydaje, może abstrahować od tych zasad. Wymogi, które stawiane są osobom, które miałyby ten wymiar sprawiedliwości sprawować, to ukończenie wyższych studiów prawniczych i legitymowanie się trzyletnim doświadczeniem zawodowym w obszarze świadczenie pomocy prawnej, stosowania lub tworzenia prawa.</u>
+          <u xml:id="u-114.4" who="#LegislatorLukaszNykiel">W uzasadnieniu do projektu również przewijał się argument, iż projekt stanowi pewną odpowiedź na art. 182 konstytucji, który wskazuje na udział obywateli w sprawowaniu wymiaru sprawiedliwości – że ten udział określa ustawa. Natomiast w naszej ocenie udział w sprawowaniu wymiaru sprawiedliwości a sprawowanie wymiaru sprawiedliwości to są jednak dwie różne rzeczy.</u>
+          <u xml:id="u-114.5" who="#LegislatorLukaszNykiel">My sobie, oczywiście, też zdajemy sprawę, jako Biuro Legislacyjne – też jesteśmy tutaj w gronie osób, które nie od dzisiaj i nie od wczoraj zajmują się kwestią sądownictwa, zmian w sądownictwie; Komisja Sprawiedliwości przez ostatnie dwie kadencje przeprowadziła bardzo wiele nowelizacji tego obszaru – że jednym z argumentów, który jest podawany jako kontrargument w stosunku do tych zarzutów konstytucyjnych jest wyrok Trybunału Konstytucyjnego z bodajże 2007 r. SK 7/06 dotyczący instytucji asesora. Oczywiście ani Biuro Legislacyjne, ani tutaj żaden, tak naprawdę, z posłów, z ministrów nie jest w stanie orzec, czy ta regulacja jest zgodna z konstytucją czy też nie, natomiast, jak się wydaje, ten sposób wyboru sędziów pokoju jest diametralnie różny od tego, co mamy w stosunku do asesorów – tutaj mamy wybory, nazwijmy to, bezpośrednie przez obywateli, więc tutaj sposób wyboru jest zupełnie inny. To jest pierwsza kwestia.</u>
+          <u xml:id="u-114.6" who="#LegislatorLukaszNykiel">Druga kwestia – i uważamy to za, w naszej ocenie, poważną wadę tego projektu. Tą wadą jest przygotowanie projektu odrębnej ustawy, co w naszej ocenie wprowadza niepotrzebny dualizm w regulacjach dotyczących wymiaru sprawiedliwości. Z uzasadnienia, jak i z samego projektu wynika, że sądy pokoju strukturalnie będą umiejscowione w ramach sądownictwa powszechnego, nawet wnioskodawca podkreśla, że sąd pokoju jest sądem powszechnym; sędziowie pokoju mają być, nazwijmy to, dodatkowymi – poza sędziami, asesorami sądowymi – osobami, które mają wykonywać zadania z zakresu wymiaru sprawiedliwości. Natomiast w naszej ocenie ten odmienny sposób wyboru sędziów pokoju i tak naprawdę niewielkie różnice organizacyjne względem pozostałych sądów powszechnych nie uzasadniają tworzenia odrębnej ustawy.</u>
+          <u xml:id="u-114.7" who="#LegislatorLukaszNykiel">Wydaje się, że wprowadzenie tej instytucji do sądownictwa powszechnego, zresztą podobnie jak instytucji asesora, mogłoby się odbywać na zasadzie nowelizacji prawa o ustroju sądów powszechnych oraz niektórych innych ustaw. Ta formuła nowelizacji prawa o ustroju sądów powszechnych oraz innych ustaw pozwoliłaby również uniknąć fragmentami, w naszej ocenie, niezrozumiałej techniki odesłań do Prawa o ustroju sądów powszechnych czy też zbędnych powtórzeń norm tam zawartych. Trzeba wskazać, że ustawa główna, nie liczyliśmy tego dokładnie, natomiast w dużym procencie zawiera normy tożsame z Prawem o ustroju sądów powszechnych, natomiast różnice polegają na tym, że w przepisie nie występuje sędzia, tylko sędzia pokoju. To jest też argument za tym, że ta przyjęta technika jest nieprawidłowa.</u>
+          <u xml:id="u-114.8" who="#LegislatorLukaszNykiel">Oczywiście zwracaliśmy na to uwagę na początku prac podkomisji – tych uwag nie podzielono. Biorąc pod uwagę, że formalnie istnieje możliwość wycofania projektu nawet do zakończenia drugiego czytania, jest to, można powiedzieć, ostatni moment, kiedy możemy jeszcze ewentualnie próbować wpłynąć na wnioskodawcę i na posłów, ażeby ten temat jeszcze raz podjąć.</u>
+          <u xml:id="u-114.9" who="#LegislatorLukaszNykiel">I trzecia kwestia – były tutaj pytania kierowane do Biura Legislacyjnego w zakresie poprawek, które są przygotowane na dzisiejsze posiedzenie. Poprawki – z tego, co zdążyliśmy się zorientować – co najmniej w części są wynikiem prac podkomisji i tych uwag, które były zgłaszane w trakcie prac podkomisji. Rzeczywiście, my potwierdzamy, że one były sygnalizowane, że będzie potrzeba zgłoszenia takiej poprawki na posiedzeniu Komisji. Są to m. in. poprawki uspójniające, jak zakładamy, przepisy prawa w obrębie Kodeksu wyborczego, w obrębie Kodeksu postępowania cywilnego – były dwie duże nowelizacje tych ustaw w ostatnim czasie. Natomiast, tak jak przed chwilą powiedziałem, zakładamy, że one uspójniają, zakładamy, że one poprawiają. My, tak jak szanowni państwo, otrzymaliśmy te poprawki w dniu dzisiejszym. Nie jest to oczywiście zarzut do pana przewodniczącego podkomisji, który te poprawki będzie zgłaszał, bo taka jest dynamika tych prac, natomiast nie była możliwa jakakolwiek pogłębiona analiza – w tym sensie analiza, że nie jesteśmy w stanie przeanalizować, czy te poprawki rzeczywiście legislacyjnie poprawiają ten projekt ustawy.</u>
+          <u xml:id="u-114.10" who="#LegislatorLukaszNykiel">I to, wydaje mi się, na tym etapie tyle. Będziemy mieli jeszcze uwagi szczegółowe do niektórych artykułów. Nie ma tego aż tak dużo, biorąc pod uwagę, że prace podkomisji były bardzo długie – z tego, co mówił pan przewodniczący podkomisji, więc na dalszym etapie, jak już przejdziemy do szczegółowego rozpatrywania projektu artykuł po artykule, będziemy chcieli te uwagi zgłosić. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-115">
+          <u xml:id="u-115.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Proszę bardzo, pani przewodnicząca.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-116">
+          <u xml:id="u-116.0" who="#PoselKamilaGasiukPihowicz">Doszczegółowiając swój wniosek, chciałabym zwrócić uwagę na to, że Komisja Ustawodawcza zajmuje się rozpatrywaniem projektów ustaw właśnie o szczególnym znaczeniu prawnym lub o znacznym stopniu złożoności legislacyjnej. W związku z tym, wydaje mi się jak najbardziej zasadne skierowanie prac tego projektu także do prac Komisji Ustawodawczej. Taką formalną podstawą wniosku może być także art. 40 ust. 2 regulaminu Sejmu, który mówi o tym, że komisje mogą obradować wspólnie nad takim projektem. Wszyscy tu na tej sali zgodzimy się, że ewidentnie ma on i problem ze spójnością z obowiązującym prawem, i ma szczególne znaczenie prawne, i szczególny stopień złożoności legislacyjnej, więc wydaje się ze wszech miar zasadne, aby naprawdę procedując nad tak istotną ustawą jak ta, którą teraz mamy przedłożoną, skierować ją także do prac Komisji Ustawodawczej.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-117">
+          <u xml:id="u-117.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Panie mecenasie?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-118">
+          <u xml:id="u-118.0" who="#LegislatorLukaszNykiel">Szanowni państwo, dziękuję bardzo za to sprecyzowanie wniosku przez panią poseł Gasiuk-Pihowicz. Tutaj trzeba rozróżnić dwie kwestie, jeśli chodzi o Komisję Ustawodawczą. Ten tryb z art. 34 ust. 8, o którym mówiliśmy, jest w tej chwili niemożliwy i pani poseł, jak rozumiem, też to przyjmuje do wiadomości, że to nie jest ten etap.</u>
+          <u xml:id="u-118.1" who="#LegislatorLukaszNykiel">Natomiast wydaje się, że w takiej sytuacji, w której w jesteśmy tej chwili, Komisja Sprawiedliwości może poprosić o opinię każdą komisję, również Komisję Ustawodawczą. Natomiast wniosek z art. 40 ust. 2 w związku z art. 160, bo jeśli dobrze pamiętam… tak, art. 160 mówi o tym, że komisja może przedstawiać opinię… Po pierwsze, trzeba byłoby przyjąć taki wniosek w głosowaniu. Po drugie, trzeba byłoby się zastanowić, czy należy wstrzymać prace do czasu otrzymania tej opinii, czy nie. Naszym zdaniem nie ma warunku sine qua non, że nawet przyjęcie tego wniosku o wyrażenie opinii wstrzymuje prace Komisji. Zatem jeżeli pani poseł tak stawia wniosek, że wnosi o przerwę i prosi o wyrażenie opinii przez Komisję Ustawodawczą, i przerwa jest do czasu wyrażenia opinii przez komisję, to oczywiście taki wniosek powinien zostać poddany pod głosowanie, natomiast konsekwencją tego wniosku będzie wstrzymanie prac na okres… – tutaj będzie to uzależnione od decyzji Komisji Ustawodawczej.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-119">
+          <u xml:id="u-119.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Właśnie tego rodzaju wniosek chciałaby pani przewodnicząca…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-120">
+          <u xml:id="u-120.0" who="#PoselKamilaGasiukPihowicz">Tak, zdecydowanie – ze względu na złożony charakter legislacyjny tego projektu, a także wątpliwości konstytucyjne.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-121">
+          <u xml:id="u-121.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Zwrócić się o opinię do Komisji Ustawodawczej.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-122">
+          <u xml:id="u-122.0" who="#PoselKazimierzSmolinski">Ale pani mówi do telefonu, czy do nas?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-123">
+          <u xml:id="u-123.0" who="#PoselKamilaGasiukPihowicz">Do państwa.</u>
+          <u xml:id="u-123.1" who="#PoselKamilaGasiukPihowicz">Tak, w takiej treści składam wniosek.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-124">
+          <u xml:id="u-124.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Dobrze. Jeszcze pan Tomasz Zimoch chciałby coś dodać? Zgłaszał się.</u>
+          <u xml:id="u-124.1" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Poseł Tomasz Zimoch (Polska 2050):</u>
+          <u xml:id="u-124.2" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Tak chciałbym tylko przypomnieć, że zadałem kilka pytań z prośbą do sprawozdawcy…</u>
+          <u xml:id="u-124.3" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Ale to już po głosowaniu.</u>
+          <u xml:id="u-124.4" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Poseł Tomasz Zimoch (Polska 2050):</u>
+          <u xml:id="u-124.5" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Ale jeszcze momencik. Chciałbym tylko powiedzieć, że z kolei mój wniosek o odroczenie dotyczy jednak innej okoliczności, bo pierwszy stawiałem przed sprawozdaniem podkomisji, a teraz wniosek dotyczy zupełnie innej okoliczności i wydaje mi się, że jest też warty, by jednak Komisja nad tym wnioskiem zagłosowała.</u>
+          <u xml:id="u-124.6" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Rozumiem, że pański wniosek dotyczył wystąpienia do Biura Analiz Sejmowych o opinię co do konstytucyjności zapisów projektu ustawy, tak? natomiast wniosek pani poseł dotyczy przekazania projektu do Komisji Ustawodawczej celem zasięgnięcia opinii Komisji Ustawodawczej i zarządzenia przerwy do chwili uzyskania takiego stanowiska Komisji Ustawodawczej, tak?</u>
+          <u xml:id="u-124.7" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Tak to należy rozumieć.</u>
+          <u xml:id="u-124.8" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Tak, jeszcze pani poseł.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-125">
+          <u xml:id="u-125.0" who="#PoselBarbaraDolniak">Panie przewodniczący, jeżeli ten wniosek zgłoszony przez klub Koalicji Obywatelskiej nie przejdzie – chociaż uważam, że powinniśmy za nim zagłosować – to jednak wnioskuję, byśmy zdecydowali się przed rozpoczęciem prac, na zlecenie opracowania opinii w kwestii konstytucyjności tego projektu. Rozumiem, że gdybyśmy my, jako posłowie opozycji – chociaż podnosiliśmy to przez cały czas pracy podkomisji – dzisiaj zaczęli od tych wszystkich argumentów dotyczących niekonstytucyjności, ale wskazał to przedstawiciel Biura Legislacyjnego, a więc osoba, która niejako z ramienia Sejmu czuwa nad kwestiami prawnymi tego projektu. Zarzutów w odniesieniu do niekonstytucyjności tego projektu jest bardzo dużo. W związku z tym wydaje się, że właśnie taka opinia pozwoli ocenić, czy projekt powinien być na nowo napisany, czy też dalej ten projekt procedować. Państwa poprawki nie zmieniają stanu rzeczy, tzn. nie zmieniają zarzutów dotyczących kwestii konstytucyjności projektu.</u>
+          <u xml:id="u-125.1" who="#PoselBarbaraDolniak">Proszę państwa, już mamy ustawę o Sądzie Najwyższym w Trybunale Konstytucyjnym, w którym jest zapaść, bo Trybunał Konstytucyjny nie potrafi się zebrać. Chcecie państwo dalej brnąć w tym kierunku działania i tworzenia prawa, które wiecie doskonale, że jest niekonstytucyjne? Odłóżcie temat większości sejmowej, bo on nie ma wartości w odniesieniu do tego, że procedujecie państwo taki a nie inny projekt, i pani minister z Kancelarii Prezydenta powinna optować za wnioskami o opinię – bo co będzie, jak na końcu okaże się, że to faktycznie jest niekonstytucyjny projekt? Jak będzie wyglądał w całej sytuacji prezydent państwa, czyli najważniejsza osoba w państwie? Zarzutów dotyczących niekonstytucyjności jest mnóstwo w tym projekcie, pani minister. Wobec tego może warto zdobyć się na odwagę i powiedzieć: „Tak, bardzo proszę, niech zostanie sporządzona opinia przez konstytucjonalistów, którzy wskażą, czy ten projekt jest zgodny z konstytucją, czy też nie”. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-126">
+          <u xml:id="u-126.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Ale zdaje się, że wnioskodawcy przedstawili opinie ekspertów potwierdzające konstytucyjność zapisów projektu; ale rozumiem, że nie była to opinia Biura Analiz Sejmowych, tylko ekspertów w Kancelarii Prezydenta, więc…</u>
+          <u xml:id="u-126.1" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Jeszcze pan przewodniczący chciałby zabrać głos?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-127">
+          <u xml:id="u-127.0" who="#PoselKazimierzSmolinski">Krótko. Pamiętam tę dyskusję na pierwszym posiedzeniu Komisji, przed utworzeniem podkomisji – przedstawiciele opozycji podnosili ten zarzut. Komisja wówczas nie podzieliła tych zastrzeżeń. Na posiedzeniu podkomisji państwo również podnosili ten argument; podkomisja również w większości nie podzieliła tych argumentów. Obojętnie, ile byśmy mieli tych opinii… Wnioskodawca przedstawił opinię konstytucjonalisty, który stwierdził w swojej opinii, że nie ma tutaj tego przymiotu niekonstytucyjności. Natomiast państwo mogliście sobie w międzyczasie zrobić 125 opinii, które mają inny, że tak powiem, walor czy inne wnioski – to będą tylko opinie, tak? My będziemy…</u>
+          <u xml:id="u-127.1" who="#PoselKazimierzSmolinski">Ale przepraszam, pani poseł, trochę spokoju. Widzę, że pani się strasznie denerwuje, bo już 40 godzin pani się denerwuje, więc myślę, że to już wystarczy, bo przecież na każdym posiedzeniu…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-128">
+          <u xml:id="u-128.0" who="#PoselAnnaMilczanowska">Szkoda zdrowia.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-129">
+          <u xml:id="u-129.0" who="#PoselKazimierzSmolinski">Właśnie, szkoda zdrowia.</u>
+          <u xml:id="u-129.1" who="#PoselKazimierzSmolinski">Absolutnie niczego nie rozstrzygnie żadna kolejna opinia, bo przecież państwo i tak, jak będzie opinia, że jest to niekonstytucyjne, to oczywiście z wielkim uśmiechem stwierdzicie: „A! mieliśmy rację”, a jak będzie opinia, że jest to konstytucyjne, powiecie: „A to tylko jedna opinia, może być inna”. Zatem możemy tak tutaj siedzieć do końca kadencji, niczego nie załatwić.</u>
+          <u xml:id="u-129.2" who="#PoselKazimierzSmolinski">Wnioskuję, panie przewodniczący, żebyśmy przystąpili do pracy nad projektem. Jest on już wystarczająco rozpatrzony na wszystkie, że tak powiem, strony i Komisja powinna go procedować.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-130">
+          <u xml:id="u-130.0" who="#PoselKamilaGasiukPihowicz">Tylko głośno zadam to jedno pytanie: czyja to była opinia? Czy mógłby pan przywołać nazwisko?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-131">
+          <u xml:id="u-131.0" who="#PoselKazimierzSmolinski">Nie wiem: tyle godzin rozpatrywaliśmy; pani się nie zechciała zapoznać z tą opinią – to już pani problem.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-132">
+          <u xml:id="u-132.0" who="#PoselKamilaGasiukPihowicz">Ale czy może pan przywołać nazwisko tego profesora?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-133">
+          <u xml:id="u-133.0" who="#PoselKazimierzSmolinski">Ale jest w aktach, proszę się zapoznać.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-134">
+          <u xml:id="u-134.0" who="#PoselKamilaGasiukPihowicz">Ale czy pan także po tylu godzinach prac podkomisji…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-135">
+          <u xml:id="u-135.0" who="#PoselKazimierzSmolinski">Po tylu godzinach nie będę pani przypominał, jeżeli pani…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-136">
+          <u xml:id="u-136.0" who="#PoselKamilaGasiukPihowicz">…nie jest w stanie zapamiętać opinii, na której opiera pan konstytucyjność tego projektu?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-137">
+          <u xml:id="u-137.0" who="#PoselKazimierzSmolinski">Ja to wiem...</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-138">
+          <u xml:id="u-138.0" who="#PoselKamilaGasiukPihowicz">To bardzo proszę powiedzieć.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-139">
+          <u xml:id="u-139.0" who="#PoselKazimierzSmolinski">…i, niestety, nie dam pani tej satysfakcji…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-140">
+          <u xml:id="u-140.0" who="#PoselKamilaGasiukPihowicz">Próbuje mi pan insynuować, że moje zachowanie jest emocjonalne, a nie merytoryczne…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-141">
+          <u xml:id="u-141.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Proszę państwa, dobrze – nie ma odpowiedzi…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-142">
+          <u xml:id="u-142.0" who="#PoselKamilaGasiukPihowicz">Poproszę o nazwiska. Poproszę o nazwiska.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-143">
+          <u xml:id="u-143.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Proszę państwa, nie, w ten sposób to rzeczywiście… Możemy zarządzić przerwę na kawę i państwo sobie po prostu siądziecie w restauracji sejmowej, przedyskutujecie kwestię…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-144">
+          <u xml:id="u-144.0" who="#PoselKamilaGasiukPihowicz">Proszę o podanie nazwiska.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-145">
+          <u xml:id="u-145.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Dobrze. Pani minister, kto był autorem opinii dla Kancelarii Prezydenta?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-146">
+          <u xml:id="u-146.0" who="#SekretarzstanuwKancelariiPrezydentaRzeczypospolitejPolskiejMalgorzataPaprocka">Panie przewodniczący, Wysoka Komisjo…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-147">
+          <u xml:id="u-147.0" who="#PoselKamilaGasiukPihowicz">Pan też nie pamięta tego nazwiska.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-148">
+          <u xml:id="u-148.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Pani przewodnicząca, oddałem głos pani minister.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-149">
+          <u xml:id="u-149.0" who="#SekretarzstanuwKPRPMalgorzataPaprocka">Panie przewodniczący, Wysoka Komisjo, prace nad tym projektem od czasu złożenia trwają kilkanaście miesięcy. Na każde zaproszenie skierowane czy przez pana przewodniczącego, czy też przewodniczącego podkomisji zawsze Kancelaria Prezydenta była gotowa do prac nad tym projektem i po tylu godzinach dyskusji mam wrażenie, a tak naprawdę pewność, że na wszystkie argumenty, które budziły wątpliwości każdego z uczestników posiedzeń, staraliśmy się przedstawiać jak najdalej idącą argumentację.</u>
+          <u xml:id="u-149.1" who="#SekretarzstanuwKPRPMalgorzataPaprocka">Pozwalam sobie przypomnieć jedną rzecz – ten projekt został opracowany przez zespół powołany w Kancelarii Prezydenta, przez Szefa Kancelarii Prezydenta RP, w skład którego wchodzili zarówno profesorowie prawa – na czele tego zespołu stał prof. Kruszyński, jak również przedstawiciele Sądu Najwyższego i przedstawiciele ministra sprawiedliwości. Koncepcja co do podstawowych zasad, przede wszystkim wyboru i wyłaniania sędziów pokoju, jest niezmieniona od początku procedowania tego projektu. W tym zakresie absolutnie nie zgadzam się z panem posłem, że mamy tu do czynienia z jakimkolwiek nowym projektem, bo zręby są absolutnie te same.</u>
+          <u xml:id="u-149.2" who="#SekretarzstanuwKPRPMalgorzataPaprocka">Prawdą jest, że projekt wymagał wprowadzenia znacznej ilości poprawek, ale one w pierwszym rzędzie wynikały z upływu czasu i z nowelizacji, poważnych, które nastąpiły w systemie prawnym, w szczególności w odniesieniu do Kodeksu postępowania cywilnego, Kodeksu karnego, jak również Prawa wyborczego.</u>
+          <u xml:id="u-149.3" who="#SekretarzstanuwKPRPMalgorzataPaprocka">Kwestie zgodności z konstytucją, o których wspomniał i pan mecenas, w dużej części i bardzo obszernie omówione są w uzasadnieniu do projektu ustawy. Mam wrażenie, że zarówno pierwsza osoba, która miała zaszczyt reprezentować w tym postępowaniu pana prezydenta, czyli pan minister Paweł Mucha, jak również ja, kiedy przejęłam prowadzenie tego projektu, w znacznej części odnosiliśmy się do tej problematyki, powołując przepisy konstytucji, komentarze bardzo poważnych osób, w szczególności takich jak prof. Garlicki, odnosiliśmy się do konferencji i wielu wypowiedzi, które na ten temat były formułowane w doktrynie, jak również dotychczasowego orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego, w tym – nie ukrywam – w szczególności do wyroku dotyczącego asesorów. Wydaje się, że tam Trybunał Konstytucyjny określił te najistotniejsze elementy, w jaki sposób mogą być odstępstwa od tego klasycznego, że tak powiem, modelu powoływania sędziów, kładąc szczególny nacisk na zasady niezawisłości i bezstronności tych osób, które mają sprawować wymiar sprawiedliwości.</u>
+          <u xml:id="u-149.4" who="#SekretarzstanuwKPRPMalgorzataPaprocka">Jeśli pan przewodniczący uzna, że jest konieczność powtórzenia tej argumentacji, to ja oczywiście pozostaję…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-150">
+          <u xml:id="u-150.0" who="#PoselKamilaGasiukPihowicz">Ja tylko o nazwiska poproszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-151">
+          <u xml:id="u-151.0" who="#SekretarzstanuwKPRPMalgorzataPaprocka">Przecież przytoczyłam pani poseł te nazwiska.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-152">
+          <u xml:id="u-152.0" who="#PoselKazimierzSmolinski">Kruszyński.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-153">
+          <u xml:id="u-153.0" who="#SekretarzstanuwKPRPMalgorzataPaprocka">Natomiast jeżeli państwo pozwolą…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-154">
+          <u xml:id="u-154.0" who="#PoselKazimierzSmolinski">Prof. Kruszyński – wcześniej już było.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-155">
+          <u xml:id="u-155.0" who="#SekretarzstanuwKPRPMalgorzataPaprocka">Jeżeli państwo pozwolą…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-156">
+          <u xml:id="u-156.0" who="#PoselKamilaGasiukPihowicz">Ale to był szef zespołu; a nazwisko konstytucjonalisty?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-157">
+          <u xml:id="u-157.0" who="#SekretarzstanuwKPRPMalgorzataPaprocka">Jeżeli mogę kontynuować… Odnosząc się do kwestii….</u>
+          <u xml:id="u-157.1" who="#SekretarzstanuwKPRPMalgorzataPaprocka">Zatem ta argumentacja jest oczywiście tutaj do powtórzenia, jeśli pan przewodniczący będzie sobie tego życzył.</u>
+          <u xml:id="u-157.2" who="#SekretarzstanuwKPRPMalgorzataPaprocka">Co do kwestii odrębnej ustawy ta sprawa również była bardzo poważnie dyskutowana na wcześniejszych etapach. Proszę wybaczyć, ale mam poważną wątpliwość, czy na tym etapie procedowania ustawy, na którym jesteśmy, po sprawozdaniu podkomisji, w tej chwili byłaby dopuszczalna tak daleko idąca zmiana. Jest to pewna koncepcja wynikająca z założeń wnioskodawcy projektu, aby tę instytucję wprowadzić odrębnymi aktami prawnymi. Jest to w przekonaniu wnioskodawcy najbardziej prawidłowa forma wprowadzenia takiej instytucji do porządku prawnego i uprzejmie proszę Wysoką Komisję o przyjęcie tej koncepcji i kontynuowanie prac na tym sprawozdaniu, które zostało przedstawione.</u>
+          <u xml:id="u-157.3" who="#SekretarzstanuwKPRPMalgorzataPaprocka">I kwestia poprawek, które na tym etapie jeszcze są konieczne do zgłoszenia. Wszyscy państwo, którzy uczestniczyli w pracach podkomisji, doskonale wiedzą o tym, że te poprawki były sygnalizowane, ponieważ one w dużej części wynikają z tych nowelizacji prawa, które wchodzą, a jednocześnie brak było możliwości wprowadzenia ich na etapie prac podkomisji ze względu na brak możliwości głosowania poprawek dwukrotnie do tej samej jednostki redakcyjnej. I dzisiaj wprowadzanie opinii publicznej, tych osób, które śledzą te prace co do jakiejś tutaj wielkiej niespodzianki, kiedy te sprawy były omówione na poprzednich posiedzeniach podkomisji, to jest po prostu wprowadzenie w błąd.</u>
+          <u xml:id="u-157.4" who="#SekretarzstanuwKPRPMalgorzataPaprocka">I chciałabym… Nigdy tego, powiem szczerze, wcześniej nie zrobiłam, ale ponieważ padły jakieś ogromne zarzuty co do tempa i czasu zgłaszania poprawek, to muszę się do tej kwestii odnieść. Te propozycje poprawek – przecież nie jest to żadną tajemnicą, że Kancelaria Prezydenta w przygotowaniu poprawek w tym zakresie uczestniczyła – były przekazywane do Kancelarii Sejmu około dwóch tygodni temu i też upłynął określony czas, kiedy dostaliśmy stanowiska w tym zakresie. Natomiast co do części poprawek do sprawozdania podkomisji na posiedzenie Wysokiej Komisji otrzymaliśmy sygnał, że takiej potrzeby nie ma, ponieważ te poprawki powinny być przedstawione dopiero po sprawozdaniu podkomisji. Naprawdę, pozostajemy – mówię to swoim imieniu, ale również swoich współpracowników – zawsze w dyspozycji Kancelarii Sejmu, państwa posłów, Wysokiej Komisji, oczywiście, również Ministerstwa Sprawiedliwości i wszystkich pozostałych uczestników tego postępowania, aby taką daleko idącą współpracę prowadzić i – tak jak mówiłam na wstępie – zawsze do takiej współpracy jesteśmy gotowi, bo panu prezydentowi, którego mam zaszczyt reprezentować, zależy, aby stanowione prawo był jak najwyższej jakości. Dziękuję uprzejmie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-158">
+          <u xml:id="u-158.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Proszę bardzo, pani poseł Barbara Dolniak.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-159">
+          <u xml:id="u-159.0" who="#PoselBarbaraDolniak">Z całym szacunkiem dla pana prof. Piotra Kruszyńskiego, bo o panu Piotrze Kruszyńskim jako osobie, która opiniowała ten projekt…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-160">
+          <u xml:id="u-160.0" who="#PoselKazimierzSmolinski">Wiedziałem, że będziecie kwestionować.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-161">
+          <u xml:id="u-161.0" who="#PoselBarbaraDolniak">Ale niech pan poczeka chwileczkę i usłyszy, co mam do powiedzenia.</u>
+          <u xml:id="u-161.1" who="#PoselBarbaraDolniak">Chcemy, żeby zbadać ten projekt ustawy pod względem konstytucyjnym. Pan profesor jest profesorem zwyczajnym Uniwersytetu Warszawskiego, ale jest specjalistą z dziedziny prawa karnego materialnego i procesowego – więc trochę innych dziedzin niż wnioskujemy dzisiaj…</u>
+          <u xml:id="u-161.2" who="#PoselBarbaraDolniak">Pani przewodnicząca, ta opinia ma dotyczyć kwestii konstytucyjności tego projektu ustawy. To jest jedna kwestia.</u>
+          <u xml:id="u-161.3" who="#PoselBarbaraDolniak">W związku z tym ta nasza propozycja i wniosek, by zbadać ten projekt ustawy pod względem zgodności z konstytucją jest ze wszech miar zasadny.</u>
+          <u xml:id="u-161.4" who="#PoselBarbaraDolniak">I druga kwestia. Pani minister wiele razy już mówiła o tym, że w pracach w Kancelarii Prezydenta RP uczestniczyli przedstawiciele Ministerstwa Sprawiedliwości i Sądu Najwyższego. Ale nigdy nie usłyszeliśmy, jakie były wnioski w związku z tym przedstawicieli Sądu Najwyższego czy Ministerstwa Sprawiedliwości, a teraz z prac podkomisji doskonale wiemy, że zarzutów do tego projektu ustawy podnoszonych przez Ministerstwo Sprawiedliwości jest wiele. Już nawet dzisiaj na posiedzeniu Komisji są istotne zastrzeżenia do poprawki dotyczącej art. 4 w § 6. W związku z tym chciałabym zapytać, jaka to była zgoda w przygotowaniu projektu w Kancelarii Prezydenta, gdzie uczestniczyli przedstawiciele Sądu Najwyższego i Ministerstwa Sprawiedliwości? Jakie było ich stanowisko w tym zakresie – zgody czy też podnosili zarzuty w stosunku do tego projektu ustawy?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-162">
+          <u xml:id="u-162.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Proszę, pani przewodnicząca.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-163">
+          <u xml:id="u-163.0" who="#PoselKamilaGasiukPihowicz">Chciałabym jednym zdaniem, a mianowicie ja prosiłam o imię i nazwisko profesora, który stwierdziłby zgodność tego projektu ustawy z konstytucją, bo państwo użyli takiego argumentu, że jest opinia konstytucjonalisty, która stwierdza, że jest to projekt zgodny z konstytucją. Rozumiem, że dla państwa to jest wiążące – trybunał odszedł do lamusa, pogrążył się w kłótniach, więc jedna opinia konstytucjonalisty ma o tym rozstrzygnąć. Ale dostałam nazwisko osoby, która jest szefem zespołu, która była tak jakby współautorem tego projektu. Przecież o tym, czy ten projekt jest zgodny z konstytucją, nie może rozstrzygać jego autor – nikt nie orzeka w swojej własnej sprawie. Jesteśmy w gronie pracowników, każdy z państwa powinien to wiedzieć. Zatem pytam, czy jest jakakolwiek opinia konstytucjonalisty – czyli nie pana Kruszyńskiego, który jest jednocześnie współautorem, i nie autora – która sugerowałaby, że jest to projekt zgodny z konstytucją. Mam przed sobą co najmniej kilka opinii prawnych świetnych…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-164">
+          <u xml:id="u-164.0" who="#PoselAnnaMilczanowska">Nazwiska.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-165">
+          <u xml:id="u-165.0" who="#PoselKamilaGasiukPihowicz">Na przykład, proszę dr Tomasz Zalasiński.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-166">
+          <u xml:id="u-166.0" who="#PoselAnnaMilczanowska">Nie znam.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-167">
+          <u xml:id="u-167.0" who="#PoselKamilaGasiukPihowicz">Tak? A powinna pani znać to nazwisko.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-168">
+          <u xml:id="u-168.0" who="#PoselAnnaMilczanowska">Dobra, żartuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-169">
+          <u xml:id="u-169.0" who="#PoselKamilaGasiukPihowicz">…jest osoba, która absolutnie i na funkcjonowaniu Trybunału Konstytucyjnego, i prawa konstytucjonalnego zjadła zęby, i można tutaj wiele argumentów o niekonstytucyjności przytoczyć. Biuro Legislacyjne zwraca wam uwagę na niekonstytucyjność projektu.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-170">
+          <u xml:id="u-170.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Nie „wam”, tylko „Komisji”.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-171">
+          <u xml:id="u-171.0" who="#PoselKamilaGasiukPihowicz">Komisji.</u>
+          <u xml:id="u-171.1" who="#PoselKamilaGasiukPihowicz">Opinia Naczelnej Rady Adwokackiej przedstawiona przez panią mecenas Katarzynę Gajowniczek-Pruszyńską, wicedziekana Okręgowej Rady Adwokackiej w Warszawie – wiele argumentów mówiących o tym, że jest to projekt niezgodny z konstytucją, chociażby z tego względu, że sędziowie są wybierani na czas określony, że polska konstytucja nie przewiduje czegoś takiego jak sądy pokoju, mówi tylko o Sądzie Najwyższym, sądach powszechnych sądach administracyjnych, sądach wojskowych i próżno tutaj szukać sądów pokoju – rozprawia się z tym projektem na gruncie konstytucyjnym do cna.</u>
+          <u xml:id="u-171.2" who="#PoselKamilaGasiukPihowicz">Pytam o to jedno nazwisko. Naprawdę, nie oczekuję wiele z państwa strony – jednego nazwiska konstytucjonalisty, który stwierdził, że to, że sędziowie są wybierani na czas określony, to, że powstają sądy pokoju, których nie ma w polskiej konstytucji, jest zgodne z polską konstytucją.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-172">
+          <u xml:id="u-172.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Tak, proszę bardzo, pani minister.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-173">
+          <u xml:id="u-173.0" who="#SekretarzstanuwKPRPMalgorzataPaprocka">Panie przewodniczący, Wysoka Komisjo, nie chcę być złośliwa, ale te nazwiska, które przywołała pani przewodnicząca, to również nie są nazwiska profesorów prawa konstytucyjnego, z całym szacunkiem, naprawdę, dla ich autorów.</u>
+          <u xml:id="u-173.1" who="#SekretarzstanuwKPRPMalgorzataPaprocka">Natomiast pozwolę sobie tylko przywołać jedno zdanie, fragment uzasadnienia – bo wydaje mi się, że powtarzanie tej argumentacji, która jest zawarta na kilkudziesięciu stronach uzasadnienia, jest niezasadne – osoby, która cieszy się absolutnym szacunkiem jako konstytucjonalista, czyli prof. Garlickiego, komentatora naszej konstytucji: „Ustawodawca może jednak przewidzieć…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-174">
+          <u xml:id="u-174.0" who="#PoselKamilaGasiukPihowicz">Ale to jest opinia o tej ustawie?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-175">
+          <u xml:id="u-175.0" who="#SekretarzstanuwKPRPMalgorzataPaprocka">„Ustawodawca może jednak przewidzieć także samodzielność… Ustawodawca.</u>
+          <u xml:id="u-175.1" who="#SekretarzstanuwKPRPMalgorzataPaprocka">„Ustawodawca…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-176">
+          <u xml:id="u-176.0" who="#PoselKamilaGasiukPihowicz">Ale to nie jest opinia o tej ustawie!</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-177">
+          <u xml:id="u-177.0" who="#SekretarzstanuwKPRPMalgorzataPaprocka">…może jednak przewidzieć także samodzielność obywatelskiego przedstawiciela w sprawowaniu…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-178">
+          <u xml:id="u-178.0" who="#PoselAnnaMilczanowska">Pani przewodnicząca!</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-179">
+          <u xml:id="u-179.0" who="#PoselKazimierzSmolinski">Proszę jakąś tabletkę wziąć.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-180">
+          <u xml:id="u-180.0" who="#PoselKamilaGasiukPihowicz">Nie, przecież to się drze pana koleżanka.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-181">
+          <u xml:id="u-181.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Ale przerywa… Ale przerywa pani pani minister…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-182">
+          <u xml:id="u-182.0" who="#PoselKamilaGasiukPihowicz">Nie, przerywa krzykiem pana klubowa koleżanka.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-183">
+          <u xml:id="u-183.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Ale przerywa pani pani minister…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-184">
+          <u xml:id="u-184.0" who="#PoselAnnaMilczanowska">A pani mówi na boku.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-185">
+          <u xml:id="u-185.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Pani przewodnicząca, jedna i druga, proszę – w tej chwili głos ma pani minister.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-186">
+          <u xml:id="u-186.0" who="#SekretarzstanuwKPRPMalgorzataPaprocka">Jedno zdanie obiecuję, panie przewodniczący, i już kończę. „Ustawodawca może jednak przewidzieć także samodzielność działania obywatelskiego przedstawiciela w sprawowaniu wymiaru sprawiedliwości, co zazwyczaj jest dopuszczalne w wielu systemach prawnych na najniższym szczeblu systemu sądowego”. Dziękuję uprzejmie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-187">
+          <u xml:id="u-187.0" who="#PoselKamilaGasiukPihowicz">Ale czy to jest opinia do tego projektu? Nie! No właśnie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-188">
+          <u xml:id="u-188.0" who="#SekretarzstanuwKPRPMalgorzataPaprocka">Ale ustawodawca może to zrobić.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-189">
+          <u xml:id="u-189.0" who="#PoselKamilaGasiukPihowicz">Dobrze, czyli nie macie państwo żadnej opinii konstytucjonalisty odnoszącej się do tych projektów, który stwierdzałby, że jest to zgodne z polską konstytucją.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-190">
+          <u xml:id="u-190.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Dobra…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-191">
+          <u xml:id="u-191.0" who="#PoselKamilaGasiukPihowicz">…czy tak wygląda rzeczywistość?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-192">
+          <u xml:id="u-192.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Dobrze, OK. Proszę państwa, jest parę wniosków formalnych, musimy je poddać pod głosowanie.</u>
+          <u xml:id="u-192.1" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Poseł Tomasz Zimoch (Polska 2050):</u>
+          <u xml:id="u-192.2" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Ale jeszcze pytanie, panie przewodniczący.</u>
+          <u xml:id="u-192.3" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Jeszcze jeden wniosek formalny?</u>
+          <u xml:id="u-192.4" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Poseł Tomasz Zimoch (Polska 2050):</u>
+          <u xml:id="u-192.5" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Nie, pytanie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-193">
+          <u xml:id="u-193.0" who="#PoselKazimierzSmolinski">Ale to trzeba w kolejności.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-194">
+          <u xml:id="u-194.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Ale są wnioski formalne. Zrobimy wnioski formalne i będzie pan…</u>
+          <u xml:id="u-194.1" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Poseł Tomasz Zimoch (Polska 2050):</u>
+          <u xml:id="u-194.2" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Do wypowiedzi, naprawdę.</u>
+          <u xml:id="u-194.3" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Dobrze, to już po głosowaniu nad wnioskami formalnymi, bo może, po prostu nie będzie potrzeby…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-195">
+          <u xml:id="u-195.0" who="#PoselKamilaGasiukPihowicz">Może mnie przekona do wycofania…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-196">
+          <u xml:id="u-196.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Tak, dobrze, proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-197">
+          <u xml:id="u-197.0" who="#PoselKamilaGasiukPihowicz">…wniosku formalnego. Przecież nie może pan tak robić.</u>
+          <u xml:id="u-197.1" who="#PoselKamilaGasiukPihowicz">Poseł Tomasz Zimoch (Polska 2050):</u>
+          <u xml:id="u-197.2" who="#PoselKamilaGasiukPihowicz">Bardzo dziękuję, panie przewodniczący. Krótkie pytania. Szkoda, że pani minister wyszła, ale są współpracownicy. Szanowni państwo, czy rzeczywiście Ministerstwo Sprawiedliwości brało udział od początku w pracach nad tym projektem, tak jak powiedziała pani minister? Czy tak rzeczywiście było? Jeśli tak, to jaki był wkład ministerstwa przy tym projekcie?</u>
+          <u xml:id="u-197.3" who="#PoselKamilaGasiukPihowicz">Z całym szacunkiem do każdego urzędu, ale, proszę państwa, o wszystkim decyduje Komisja nie Kancelaria Prezydenta nawet i sprawozdanie podkomisji może być normalnie procedowane na posiedzeniu Komisji. To nie jest tak, że mamy obowiązek przyjęcia tego sprawozdania – i obowiązkowej pracy nad tym. Jeśli posłowie składają wnioski i mają wątpliwości, to powinniśmy zrobić wszystko, żeby te wątpliwości właśnie rozwiać – także i na tym etapie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-198">
+          <u xml:id="u-198.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Panie pośle, przecież tego nikt nie kwestionuje…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-199">
+          <u xml:id="u-199.0" who="#PoselKamilaGasiukPihowicz">A kto będzie wdrażał?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-200">
+          <u xml:id="u-200.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Tego nikt nie kwestionuje, że Komisja pracuje w tym momencie nad projektem będącym w treści sprawozdania podkomisji.</u>
+          <u xml:id="u-200.1" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Poseł Tomasz Zimoch (Polska 2050):</u>
+          <u xml:id="u-200.2" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">I jeszcze jedno pytanie do pani minister.</u>
+          <u xml:id="u-200.3" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Natomiast, jak się komuś projekt nie podoba, może wnosić o odrzucenie projektu – też może to zrobić.</u>
+          <u xml:id="u-200.4" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Poseł Tomasz Zimoch (Polska 2050):</u>
+          <u xml:id="u-200.5" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">I jeszcze jedno pytanie...</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-201">
+          <u xml:id="u-201.0" who="#PoselBarbaraDolniak">Panie przewodniczący, ale pani minister z Kancelarii Prezydenta nie odpowiedziała na moje pytania. Jakie było stanowisko przedstawicieli Sądu Najwyższego, jakie zgłaszali uwagi? Jakie było stanowisko Ministerstwa Sprawiedliwości, jakie zgłaszali uwagi? Podniesienie, że to zostało opracowane wspólnie z przedstawicielami Sądu Najwyższego i Ministerstwa Sprawiedliwości, jest chyba nadużyciem, jeżeli się nie dowiemy, na czym polegała ta praca przedstawicieli Sądu Najwyższego i Ministerstwo Sprawiedliwości i jakie zgłaszali zastrzeżenia i uwagi w odniesieniu do tego projektu.</u>
+          <u xml:id="u-201.1" who="#PoselBarbaraDolniak">Jeżeli pani minister nie ma, to może przynajmniej współpracownicy pani minister odpowiedzą nam na to pytanie.</u>
+          <u xml:id="u-201.2" who="#PoselBarbaraDolniak">Poseł Tomasz Zimoch (Polska 2050):</u>
+          <u xml:id="u-201.3" who="#PoselBarbaraDolniak">I kto nie przejmował uwag pani minister, czyli Kancelarii Prezydenta, bo pani minister powiedziała, że były zgłaszane i ciągle słyszała w odpowiedzi, że to później, później. Kto tego nie przyjmował?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-202">
+          <u xml:id="u-202.0" who="#PoselKazimierzSmolinski">Panie przewodniczący, tak samo było na posiedzeniu podkomisji…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-203">
+          <u xml:id="u-203.0" who="#PoselKamilaGasiukPihowicz">I to pytanie pana posła Zimocha jest superważne…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-204">
+          <u xml:id="u-204.0" who="#PoselKazimierzSmolinski">…ciągle panie stawiały te same wnioski.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-205">
+          <u xml:id="u-205.0" who="#PoselKamilaGasiukPihowicz">…dlatego że Ministerstwo Sprawiedliwości będzie odpowiadało za wdrożenie tego projektu. Zatem musimy znać odpowiedź na to pytanie, bo nie będzie komu wdrożyć tej ustawy potem.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-206">
+          <u xml:id="u-206.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Ale pani przewodnicząca, pani wybaczy. Dlatego chcę poddać pod głosowanie w tym momencie wnioski formalne…</u>
+          <u xml:id="u-206.1" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Poseł Tomasz Zimoch (Polska 2050):</u>
+          <u xml:id="u-206.2" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Ale pani minister może się wypowie.</u>
+          <u xml:id="u-206.3" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Tak naprawdę wnioskiem tutaj bardzo daleko idącym był wniosek pana przewodniczącego Kazimierza Smolińskiego o przejście do szczegółowego procedowania projektu, ale wcześniej przed tym wnioskiem były zgłoszone wnioski formalne o zasięgnięcie opinii Komisji Ustawodawczej i sporządzenie opinii przez Biuro Analiz Sejmowych.</u>
+          <u xml:id="u-206.4" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Głosujemy zatem najpierw nad wnioskiem pani przewodniczącej Gasiuk-Pihowicz o skierowanie wniosku do Komisji Ustawodawczej o przedstawienie stanowiska w sprawie tej ustawy przez Komisję Ustawodawczą.</u>
+          <u xml:id="u-206.5" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Proszę bardzo, głosujemy. Kto jest za tym wnioskiem, proszę o naciśnięcie stosownego przycisku. Kto jest przeciw? To się wstrzymał?</u>
+          <u xml:id="u-206.6" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Dziękuję bardzo, zamykam głosowanie. Proszę o wyświetlenie wyników.</u>
+          <u xml:id="u-206.7" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Głosowało 26 posłów: za – 11, przeciw – 11, wstrzymało się 4.</u>
+          <u xml:id="u-206.8" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Wniosek nie uzyskał akceptacji.</u>
+          <u xml:id="u-206.9" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Czyli głosujemy nad wnioskiem pana posła Tomasza Zimocha o zwrócenie się do Biura Analiz Sejmowych o sporządzenie opinii o konstytucyjności projektu. Rozumiem, że jest to jednocześnie też wniosek o przerwę do chwili opracowania takiej opinii przez Biuro Analiz Sejmowych. Głosujemy, proszę państwa.</u>
+          <u xml:id="u-206.10" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Zatem kto jest państwa za wnioskiem pana posła Tomasza Zimocha o zarządzenie przerwy w celu uzyskania opinii Biura Analiz Sejmowych? Kto jest za – poproszę o naciśnięcie stosownego przycisku. Kto jest przeciw? Kto się wstrzymał?</u>
+          <u xml:id="u-206.11" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Ale ktoś nie może się połączyć?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-207">
+          <u xml:id="u-207.0" who="#PoselKamilaGasiukPihowicz">Tak.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-208">
+          <u xml:id="u-208.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Nie może zagłosować? Kto to nie może zagłosować?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-209">
+          <u xml:id="u-209.0" who="#PoselKamilaGasiukPihowicz">Pan poseł Myrcha.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-210">
+          <u xml:id="u-210.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Poseł Myrcha – widocznie ma jakiś kłopot.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-211">
+          <u xml:id="u-211.0" who="#PoselKamilaGasiukPihowicz">Próbuje się połączyć.</u>
+          <u xml:id="u-211.1" who="#PoselKamilaGasiukPihowicz">Jest jakiś problem z połączeniem.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-212">
+          <u xml:id="u-212.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Trudno.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-213">
+          <u xml:id="u-213.0" who="#PoselKamilaGasiukPihowicz">Nie „Trudno”. Co „Trudno”? Poseł mówi, że nie może zagłosować, a pan mówi: „Trudno”?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-214">
+          <u xml:id="u-214.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">A jeżeli po prostu udał się tam, gdzie nie ma zasięgu?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-215">
+          <u xml:id="u-215.0" who="#PoselKamilaGasiukPihowicz">Nie, nie udał się tam, gdzie nie ma zasięgu – może pan do niego zadzwonić. Pan jest przewodniczącym, czuwa pan nad prawidłowym przebiegiem posiedzenia Komisji i nie może pan powiedzieć, że... Sygnalizuję panu, że poseł ma problemy z połączeniem się, a pan mówi: „Trudno”.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-216">
+          <u xml:id="u-216.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Ale…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-217">
+          <u xml:id="u-217.0" who="#PoselKamilaGasiukPihowicz">„Trudno” – może przerwiemy, bo przegrywamy? Albo…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-218">
+          <u xml:id="u-218.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Ale pani wybaczy…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-219">
+          <u xml:id="u-219.0" who="#PoselKamilaGasiukPihowicz">Nie, nie, nie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-220">
+          <u xml:id="u-220.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Po prostu wstrzymuje…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-221">
+          <u xml:id="u-221.0" who="#PoselKamilaGasiukPihowicz">Nie wstrzymuje…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-222">
+          <u xml:id="u-222.0" who="#PoselAnnaMilczanowska">Przecież głosowanie jest niezakończone.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-223">
+          <u xml:id="u-223.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Proszę pani, nie jest zakończone głosowanie, a pani tutaj mi awanturę wszczyna.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-224">
+          <u xml:id="u-224.0" who="#PoselKamilaGasiukPihowicz">Nie wszczynam, tylko oburzam się na to, jak pan może powiedzieć: „Trudno, kończymy głosowanie”.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-225">
+          <u xml:id="u-225.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Jeszcze nie powiedziałem… Nie powiedziałem. Ale pani chyba nie rozumie tego, co mówię. Powiedziałem po prostu, że…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-226">
+          <u xml:id="u-226.0" who="#PoselKamilaGasiukPihowicz">„Trudno”.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-227">
+          <u xml:id="u-227.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">„Trudno” – tak, oczywiście. Trudno, jeżeli po prostu pan poseł nie jest w stanie się połączyć, bo dajmy na to…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-228">
+          <u xml:id="u-228.0" who="#PoselBarbaraDolniak">A może okoliczności są po stronie Sejmu – tego pan nie wie. Panie przewodniczący, proszę to sprawdzić!</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-229">
+          <u xml:id="u-229.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Ale dlatego w tej chwili to sprawdzamy; głosowania jeszcze nie zamknęliśmy, tak?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-230">
+          <u xml:id="u-230.0" who="#PoselKamilaGasiukPihowicz">I bardzo dobrze.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-231">
+          <u xml:id="u-231.0" who="#PoselBarbaraDolniak">Pan przewodniczący podkomisji zaczekał na mnie wczoraj, żebym się zalogowała.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-232">
+          <u xml:id="u-232.0" who="#PoselKazimierzSmolinski">A ciągle mówicie, że mało czasu, wszystko szybko było.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-233">
+          <u xml:id="u-233.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Czy mamy jakiś sygnał co do tego głosowania?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-234">
+          <u xml:id="u-234.0" who="#SekretarzKomisjiAnnaMajewska">28 osób zagłosowało.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-235">
+          <u xml:id="u-235.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Zagłosował pan poseł Myrcha już?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-236">
+          <u xml:id="u-236.0" who="#SekretarzKomisjiAnnaMajewska">Pan poseł Myrcha nie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-237">
+          <u xml:id="u-237.0" who="#PoselKamilaGasiukPihowicz">To co, mam zadzwonić do niego jeszcze raz?</u>
+          <u xml:id="u-237.1" who="#PoselKamilaGasiukPihowicz">Mam zadzwonić jeszcze raz?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-238">
+          <u xml:id="u-238.0" who="#PoselKazimierzSmolinski">Niech on dzwoni do Kancelarii i niech załatwia.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-239">
+          <u xml:id="u-239.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Dokładnie tak.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-240">
+          <u xml:id="u-240.0" who="#PoselKamilaGasiukPihowicz">To proszę odłożyć na razie to głosowanie – nieraz tak robiliśmy.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-241">
+          <u xml:id="u-241.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Zamykam głosowanie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-242">
+          <u xml:id="u-242.0" who="#PoselKamilaGasiukPihowicz">Nie!</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-243">
+          <u xml:id="u-243.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Zamykam; najwyżej pani będzie kwes...</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-244">
+          <u xml:id="u-244.0" who="#PoselKamilaGasiukPihowicz">Ale to jest naruszenie procedury.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-245">
+          <u xml:id="u-245.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Dobrze, nie jest żadne…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-246">
+          <u xml:id="u-246.0" who="#PoselKamilaGasiukPihowicz">Sygnalizuję panu, że poseł nie jest w stanie się połączyć…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-247">
+          <u xml:id="u-247.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Zamykam głosowanie. Proszę o wyświetlenie wyników.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-248">
+          <u xml:id="u-248.0" who="#PoselKamilaGasiukPihowicz">To jest odebranie absolutnie podstawowego prawa posłowi. Zaordynował pan zdalne posiedzenie Komisji i nie bierze pan odpowiedzialności za to, żeby było ono prowadzone zgodnie z konstytucją.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-249">
+          <u xml:id="u-249.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Jeżeli ten głos będzie miał znaczenie, to powtórzymy to głosowanie.</u>
+          <u xml:id="u-249.1" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Głosowało 28 posłów: za głosowało 12, przeciw – 11, 5 się wstrzymało.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-250">
+          <u xml:id="u-250.0" who="#PoselAnnaMilczanowska">I nie trzeba powtarzać!</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-251">
+          <u xml:id="u-251.0" who="#PoselBarbaraDolniak">Tak byłoby 13, bo pan poseł Myrcha na pewno głosowałby za tym wnioskiem.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-252">
+          <u xml:id="u-252.0" who="#PoselKazimierzSmolinski">To może powtórzymy głosowanie?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-253">
+          <u xml:id="u-253.0" who="#PoselKamilaGasiukPihowicz">O! Pięciu prawników jak Witek: Uwaga, bo przegrywamy.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-254">
+          <u xml:id="u-254.0" who="#PoselKazimierzSmolinski">Może powtórzymy to głosowanie, bo poseł Myrcha nie zagłosował.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-255">
+          <u xml:id="u-255.0" who="#PoselKamilaGasiukPihowicz">Niech pan się nie ośmiesza. Wygraliśmy to głosowanie, wynik jest jednoznaczny: za – 12, przeciw – 11, wstrzymało się – 5.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-256">
+          <u xml:id="u-256.0" who="#PoselAnnaMilczanowska">Ale przecież widzimy to, umiemy czytać, pani poseł.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-257">
+          <u xml:id="u-257.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Zatem, proszę państwa...</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-258">
+          <u xml:id="u-258.0" who="#PoselAnnaMilczanowska">…nawet ze zrozumieniem.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-259">
+          <u xml:id="u-259.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Ale trzeba byłoby sprawdzić, czy pan poseł Myrcha głosował, czy nie głosował.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-260">
+          <u xml:id="u-260.0" who="#SekretarzKomisjiAnnaMajewska">Nie głosował.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-261">
+          <u xml:id="u-261.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Nie głosował. Powiedziałem, że, jeżeli ten głos będzie miał znaczenie, to to głosowanie…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-262">
+          <u xml:id="u-262.0" who="#PoselKamilaGasiukPihowicz">Ale będzie za!</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-263">
+          <u xml:id="u-263.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Ja nie wiem, czy będzie; nie …</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-264">
+          <u xml:id="u-264.0" who="#PoselKamilaGasiukPihowicz">Będzie za. To nie ma znaczenia.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-265">
+          <u xml:id="u-265.0" who="#PoselKazimierzSmolinski">Ale nie głosował.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-266">
+          <u xml:id="u-266.0" who="#PoselKamilaGasiukPihowicz">Pogłębi wynik na waszą niekorzyść.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-267">
+          <u xml:id="u-267.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Dobrze…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-268">
+          <u xml:id="u-268.0" who="#PoselKamilaGasiukPihowicz">Przecież nie ma znaczenia.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-269">
+          <u xml:id="u-269.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">…ale widzicie…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-270">
+          <u xml:id="u-270.0" who="#PoselKamilaGasiukPihowicz">Nie ma znaczenia…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-271">
+          <u xml:id="u-271.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Ale niech pani nie robi tutaj awantury.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-272">
+          <u xml:id="u-272.0" who="#PoselKamilaGasiukPihowicz">Nie, nie ma znaczenia!</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-273">
+          <u xml:id="u-273.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Widzicie państwo teraz hipokryzję pani przewodniczącej. Ja, nie znając wyników głosowania i jak wygląda przebieg głosowania, powiedziałem, że jeżeli głos posła…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-274">
+          <u xml:id="u-274.0" who="#PoselKamilaGasiukPihowicz">Ale nie ma znaczenia!</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-275">
+          <u xml:id="u-275.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">… niegłosującego posła będzie miał znacznie… Ma znaczenie, bo gdyby zagłosował…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-276">
+          <u xml:id="u-276.0" who="#PoselKamilaGasiukPihowicz">Nie ma znaczenia, bo pogłębi wynik na państwa niekorzyść. Proszę nie kłamać!</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-277">
+          <u xml:id="u-277.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Niech pani nie przerywa, dobrze?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-278">
+          <u xml:id="u-278.0" who="#PoselKamilaGasiukPihowicz">Nie, ale pan kłamie! Nie będzie miał znaczenia ten głos, tylko pogłębi wynik na waszą niekorzyść!</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-279">
+          <u xml:id="u-279.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Ale czy pani chce, żebym, po prostu, skierował do Komisji Etyki…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-280">
+          <u xml:id="u-280.0" who="#PoselKamilaGasiukPihowicz">Wie pan!</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-281">
+          <u xml:id="u-281.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">…opinie, które pani wygłasza?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-282">
+          <u xml:id="u-282.0" who="#PoselKamilaGasiukPihowicz">Pan się lepiej zajmie swoją koleżanką, która robiła konferencje, szczując dziecko.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-283">
+          <u xml:id="u-283.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Pani powiedziała, że ja kłamię – nie kłamię.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-284">
+          <u xml:id="u-284.0" who="#PoselAnnaMilczanowska">Jeszcze raz pani do tego nawiąże, proszę pani, to pani będzie pozwana – do sądu.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-285">
+          <u xml:id="u-285.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Nie kłamię!</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-286">
+          <u xml:id="u-286.0" who="#PoselKamilaGasiukPihowicz">Proszę! Bardzo proszę, naprawdę.</u>
+          <u xml:id="u-286.1" who="#PoselKamilaGasiukPihowicz">Poseł Tomasz Zimoch (Polska 2050):</u>
+          <u xml:id="u-286.2" who="#PoselKamilaGasiukPihowicz">Panie przewodniczący, nie może pan powtarzać głosowania.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-287">
+          <u xml:id="u-287.0" who="#LegislatorLukaszNykiel">Panie przewodniczący, czy możemy poprosić przerwę?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-288">
+          <u xml:id="u-288.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Tak, proszę. Słucham?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-289">
+          <u xml:id="u-289.0" who="#LegislatorLukaszNykiel">5 minut przerwy.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-290">
+          <u xml:id="u-290.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Nie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-291">
+          <u xml:id="u-291.0" who="#PoselBarbaraDolniak">Panie przewodniczący, zanim przerwa, to proszę mi jeszcze pozwolić powiedzieć o wątpliwościach.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-292">
+          <u xml:id="u-292.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Nie, proszę pani, już nic nie będę mówił o żadnych wątpliwościach. Było głosowanie, powiedziałem, że uznaję wyniki tego głosowania. Oczywiście, gdyby ten wynik był inny i pan poseł Arkadiusz Myrcha by nie zagłosował, to państwo wszczęlibyście tutaj karczemną awanturę o to, aby…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-293">
+          <u xml:id="u-293.0" who="#PoselKamilaGasiukPihowicz">Jasne!</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-294">
+          <u xml:id="u-294.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">…aby to głosowanie powtórzyć.</u>
+          <u xml:id="u-294.1" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Nie będę powtarzał – jest wniosek pana posła Tomasza Zimocha o sporządzenie opinii Biura Analiz Sejmowych. Niezwłocznie zwrócimy się o sporządzenie tej opinii przez Biuro Analiz Sejmowych i w momencie, kiedy do sekretariatu Komisji…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-295">
+          <u xml:id="u-295.0" who="#PoselAnnaMilczanowska">Jeszcze termin.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-296">
+          <u xml:id="u-296.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">…kiedy do sekretariatu Komisji…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-297">
+          <u xml:id="u-297.0" who="#PoselAnnaMilczanowska">Musisz ustalić termin.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-298">
+          <u xml:id="u-298.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Ale przecież, pani przewodnicząca!</u>
+          <u xml:id="u-298.1" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Termin tygodniowy dla sporządzenia opinii przez Biuro Analiz…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-299">
+          <u xml:id="u-299.0" who="#PoselKamilaGasiukPihowicz">Nie za krótko – dwa projekty? 160 stron?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-300">
+          <u xml:id="u-300.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Tygodniowy termin dla sporządzenia opinii przez Biuro Analiz Sejmowych. Po czym… kiedy będziemy mieli ten projekt…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-301">
+          <u xml:id="u-301.0" who="#PoselKamilaGasiukPihowicz">Dla obu projektów?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-302">
+          <u xml:id="u-302.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Tak, dla obydwu projektów. Kiedy będziemy mieli tę opinię, zarządzę wtedy nowy termin posiedzenia Komisji. Na tym zamykam posiedzenie Komisji.</u>
+        </div>
+      </body>
+    </text>
+  </TEI>
+</teiCorpus>
diff --git a/2019-2023/sejm/komisje/spc1n/201923-sjm-spc1n-00015-01/header.xml b/2019-2023/sejm/komisje/spc1n/201923-sjm-spc1n-00015-01/header.xml
new file mode 100644
index 0000000..979c156
--- /dev/null
+++ b/2019-2023/sejm/komisje/spc1n/201923-sjm-spc1n-00015-01/header.xml
@@ -0,0 +1,76 @@
+<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?>
+<teiHeader xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xml:id="PPC-201923-sjm-spc1n-00015-01">
+  <fileDesc>
+    <titleStmt>
+      <title>Podkomisja nadzwyczajna do rozpatrzenia: przedstawionego przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej projektu ustawy o sądach pokoju (druk nr 1760), przedstawionego przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej projektu ustawy – Przepisy wprowadzające ustawę o sądach pokoju (druk nr 1761), poselskiego projektu ustawy o sądach pokoju oraz o zmianie niektórych innych ustaw (druk nr 1762), poselskiego projektu ustawy o sądach pokoju (druki nr 1763 i 1763-A), poselskiego projektu ustawy o obywatelskich sędziach handlowych oraz o zmianie niektórych innych ustaw (druk nr 1378) /nr 15/</title>
+    </titleStmt>
+    <publicationStmt>
+      <p>Prosimy o zapoznanie się z nagłówkiem korpusu (PPC_header.xml).</p>
+    </publicationStmt>
+    <sourceDesc>
+      <bibl>
+        <title>Podkomisja nadzwyczajna do rozpatrzenia: przedstawionego przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej projektu ustawy o sądach pokoju (druk nr 1760), przedstawionego przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej projektu ustawy – Przepisy wprowadzające ustawę o sądach pokoju (druk nr 1761), poselskiego projektu ustawy o sądach pokoju oraz o zmianie niektórych innych ustaw (druk nr 1762), poselskiego projektu ustawy o sądach pokoju (druki nr 1763 i 1763-A), poselskiego projektu ustawy o obywatelskich sędziach handlowych oraz o zmianie niektórych innych ustaw (druk nr 1378) /nr 15/</title>
+        <publisher>Kancelaria Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej</publisher>
+        <note type="system">III RP</note>
+        <note type="house">Sejm</note>
+        <note type="termNo">9</note>
+        <note type="type">Komisja</note>
+        <note type="sessionNo" target="#SPC1N">15</note>
+        <note type="part">1</note>
+        <date>2023-03-28</date>
+      </bibl>
+    </sourceDesc>
+  </fileDesc>
+  <profileDesc>
+    <particDesc>
+      <person xml:id="CzlonekprezydiumKrajowejRadySadownictwaJoannaKolodziejMichalowicz" role="speaker">
+        <persName>Członek prezydium Krajowej Rady Sądownictwa Joanna Kołodziej-Michałowicz</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="DyrektorDepartamentuLegislacyjnegoUstrojuSadowMinisterstwaSprawiedliwosciHonorataLopianowska" role="speaker">
+        <persName>Dyrektor Departamentu Legislacyjnego Ustroju Sądów Ministerstwa Sprawiedliwości Honorata Łopianowska</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="DyrektordepartamentuMSHonorataLopianowska" role="speaker">
+        <persName>Dyrektor departamentu MS Honorata Łopianowska</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="EkspertwzespoleKBWGrzegorzGasior" role="speaker">
+        <persName>Ekspert w zespole KBW Grzegorz Gąsior</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="EkspertwZespolePrawnymiOrganizacjiWyborowKrajowegoBiuraWyborczegoGrzegorzGasior" role="speaker">
+        <persName>Ekspert w Zespole Prawnym i Organizacji Wyborów Krajowego Biura Wyborczego Grzegorz Gąsior</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="GlownyspecjalistawDepartamencieLegislacyjnymUstrojuSadowMinisterstwaSprawiedliwosciMalgorzataMakarska" role="speaker">
+        <persName>Główny specjalista w Departamencie Legislacyjnym Ustroju Sądów Ministerstwa Sprawiedliwości Małgorzata Makarska</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="GlownyspecjalistawdepartamencieMSMalgorzataMakarska" role="speaker">
+        <persName>Główny specjalista w departamencie MS Małgorzata Makarska</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="LegislatorLukaszNykiel" role="speaker">
+        <persName>Legislator Łukasz Nykiel</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="LegislatorzBiuraLegislacyjnegoKancelariiSejmuLukaszNykiel" role="speaker">
+        <persName>Legislator z Biura Legislacyjnego Kancelarii Sejmu Łukasz Nykiel</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PodsekretarzstanuwMinisterstwieSprawiedliwosciKatarzynaFrydrych" role="speaker">
+        <persName>Podsekretarz stanu w Ministerstwie Sprawiedliwości Katarzyna Frydrych</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PodsekretarzstanuwMSKatarzynaFrydrych" role="speaker">
+        <persName>Podsekretarz stanu w MS Katarzyna Frydrych</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselBarbaraDolniak" role="speaker">
+        <persName>Poseł Barbara Dolniak</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PrzewodniczacyposelKazimierzSmolinski" role="speaker">
+        <persName>Przewodniczący poseł Kazimierz Smoliński</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="SekretarzstanuwKancelariiPrezydentaRzeczypospolitejPolskiejMalgorzataPaprocka" role="speaker">
+        <persName>Sekretarz stanu w Kancelarii Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Małgorzata Paprocka</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="SekretarzstanuwKPRPMalgorzataPaprocka" role="speaker">
+        <persName>Sekretarz stanu w KPRP Małgorzata Paprocka</persName>
+      </person>
+      <org xml:id="SPC1N" role="committee">
+        <orgName>Podkomisja nadzwyczajna do rozpatrzenia: przedstawionego przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej projektu ustawy o sądach pokoju (druk nr 1760), przedstawionego przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej projektu ustawy - Przepisy wprowadzające ustawę o sądach pokoju (druk nr 1761), poselskiego projektu ustawy o sądach pokoju oraz o zmianie niektórych innych ustaw (druk nr 1762), poselskiego projektu ustawy o sądach pokoju (druki nr 1763 i 1763-A), poselskiego projektu ustawy o obywatelskich sędziach handlowych oraz o zmianie niektórych innych ustaw (druk nr 1378)</orgName>
+      </org>
+    </particDesc>
+  </profileDesc>
+</teiHeader>
diff --git a/2019-2023/sejm/komisje/spc1n/201923-sjm-spc1n-00015-01/text_structure.xml b/2019-2023/sejm/komisje/spc1n/201923-sjm-spc1n-00015-01/text_structure.xml
new file mode 100644
index 0000000..88995f4
--- /dev/null
+++ b/2019-2023/sejm/komisje/spc1n/201923-sjm-spc1n-00015-01/text_structure.xml
@@ -0,0 +1,1226 @@
+<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?>
+<teiCorpus xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
+  <xi:include href="PPC_header.xml"/>
+  <TEI>
+    <xi:include href="header.xml"/>
+    <text>
+      <body>
+        <div xml:id="div-1">
+          <u xml:id="u-1.0" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzSmolinski">Dzień dobry państwu. Otwieram posiedzenie podkomisji nadzwyczajnej. Informuję, że posiedzenie zostało zwołane przez przewodniczącego na podstawie art. 198j ust. 2 regulaminu Sejmu, więc z wykorzystaniem środków komunikacji elektronicznej umożliwiających porozumiewanie się na odległość.</u>
+          <u xml:id="u-1.1" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzSmolinski">Witam państwa posłów, witam zaproszonych gości. Witam panią minister Małgorzatę Paprocką, sekretarza stanu w Kancelarii Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, wraz z współpracownikami. Witam panią minister Katarzynę Frydrych, podsekretarza stanu w Ministerstwie Sprawiedliwości, wraz z współpracownikami. Witam przedstawiciela Krajowej Rady Sądownictwa, panią sędzinę Joannę Kołodziej-Michałowicz. Witam zdalnie uczestniczącego z nami przedstawiciela Krajowego Biura Wyborczego pana Grzegorza Gąsiora.</u>
+          <u xml:id="u-1.2" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzSmolinski">Proszę państwa członków podkomisji o zalogowanie się do systemu i oddanie dowolnego głosu w celu sprawdzenia, czy mamy wymagane kworum.</u>
+          <u xml:id="u-1.3" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzSmolinski">Dziękuję bardzo. Proszę o podanie liczby osób uczestniczących w posiedzeniu. W posiedzeniu uczestniczy 6 posłów. Stwierdzam kworum.</u>
+          <u xml:id="u-1.4" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzSmolinski">Porządek dzienny obejmuje kontynuację rozpatrzenia przedstawionego przez prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej projektu ustawy o sądach pokoju (druk nr 1760) oraz przedstawionego przez pana prezydenta projektu ustawy – Przepisy wprowadzające ustawę o sądach pokoju (druk nr 1761).</u>
+          <u xml:id="u-1.5" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzSmolinski">Przechodzimy do realizacji porządku dziennego. Macie państwo przedstawiony urobek, tak mówiąc technicznie, z poprzednich posiedzeń. Poproszę Biuro Legislacyjne o ewentualne uwagi co do stanu, który mamy na dzisiaj, i przejdziemy do procedowania zgłoszonych poprawek.</u>
+          <u xml:id="u-1.6" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzSmolinski">Bardzo proszę, panie mecenasie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-2">
+          <u xml:id="u-2.0" who="#LegislatorzBiuraLegislacyjnegoKancelariiSejmuLukaszNykiel">Dziękuję bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-2.1" who="#LegislatorzBiuraLegislacyjnegoKancelariiSejmuLukaszNykiel">Panie przewodniczący, wysoka podkomisjo, szanowni państwo, tak jak pan przewodniczący powiedział, wysoka podkomisja dysponuje urobkiem z prac podkomisji zarówno do ustawy głównej, jak i do ustawy wprowadzającej. Na ten tekst urobku naniesione zostały propozycje uwag Biura Legislacyjnego. Jeśli pan przewodniczący pozwoli, to je hasłowo przedstawię…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-3">
+          <u xml:id="u-3.0" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzSmolinski">Proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-4">
+          <u xml:id="u-4.0" who="#LegislatorLukaszNykiel">…żeby jednak znalazły się w protokole. Natomiast co do szczegółów – jest to wszystko naniesione na tekst i po moim wystąpieniu bardzo bym prosił o potwierdzenie przez wnioskodawcę, że zgadza się na te uwagi, a później potwierdzenie tego przez podkomisję.</u>
+          <u xml:id="u-4.1" who="#LegislatorLukaszNykiel">Do ustawy głównej, czyli ustawy o sądach pokoju, w art. 1 w § 2 proponujemy poprawki redakcyjne i ujednolicające, od wyrazów: „w zakresie określonym”, dalej: „w ustawie oraz przepisach odrębnych”.</u>
+          <u xml:id="u-4.2" who="#LegislatorLukaszNykiel">Kolejna kwestia to jest art. 10 § 1 pkt 7. W tym artykule w pkt 7 wyraz „ogłoszenia” proponujemy zastąpić wyrazem „ogłoszeniach”.</u>
+          <u xml:id="u-4.3" who="#LegislatorLukaszNykiel">Kolejna kwestia to w § 3 tego artykułu wyrazy na końcu „sędziów pokoju” zastąpić wyrazami „sędziom pokoju”.</u>
+          <u xml:id="u-4.4" who="#LegislatorLukaszNykiel">Do art. 12 mielibyśmy propozycję. Prosimy o potwierdzenie ewentualnie ze strony wnioskodawcy i o wyrażenie zgody na dodanie nowego rozdziału (oznaczenia oczywiście rozdziału) w ustawie. Byłby to rozdział na roboczo w tej chwili oznaczony jako rozdział 2a o tytule „Wewnętrzny i zewnętrzny nadzór administracyjny nad działalnością administracyjną sądów pokoju w zakresie zapewnienia właściwego toku wewnętrznego urzędowania sądu pokoju związanego bezpośrednio ze sprawowaniem wymiaru sprawiedliwości”. To oznaczenie znalazłoby się przed art. 12 i w rozdziale 2a znalazłyby się art. 12–12e włącznie. Propozycja jest wzorowana na systematyce prawa ustroju sądów powszechnych.</u>
+          <u xml:id="u-4.5" who="#LegislatorLukaszNykiel">Kolejna kwestia to jest art. 14 § 5. Proponowalibyśmy poprawkę legislacyjną, na końcu – tam, gdzie jest mowa o finansowaniu z budżetu państwa. Chodzi o następujący fragment: „z części będącej w dyspozycji – nie Ministerstwa Sprawiedliwości, a – Ministra Sprawiedliwości”. Rzecz, która była sygnalizowana przez nas na wcześniejszym etapie.</u>
+          <u xml:id="u-4.6" who="#LegislatorLukaszNykiel">Kolejna kwestia to art. 18 w pkt 8. W związku z tym, że ustawa o sądach pokoju posługuje się, jeśli chodzi o liczebniki, formą słowną, proponowalibyśmy, żeby wyraz „siedemdziesiąt” pisać słownie.</u>
+          <u xml:id="u-4.7" who="#LegislatorLukaszNykiel">Art. 19 w § 2 w pkt 2. Chcemy zasygnalizować, bo z tego, co widzimy, tej poprawki na razie na tym etapie nie ma, natomiast jest ona konieczna w naszej ocenie. W § 2  pkt 2, w którym projektodawca wskazał, kto nie może być powołany do pełnienia urzędu na stanowisku sędziego pokoju i w którym wymienione są funkcje w określonych organach, których sprawowanie wyklucza możliwość powołania na stanowisko sędziego pokoju, chcemy wskazać, że jest brak ekwiwalentności z art. 37 § 3, zgodnie z którym istnieje obowiązek natychmiastowego zrzeczenia się urzędu sędziego pokoju także w chwili pełnienia funkcji w organach organizacji ponadnarodowych oraz w przypadku powołania do służby wojskowej. Wydaje się, że należałoby to ujednolicić.</u>
+          <u xml:id="u-4.8" who="#LegislatorLukaszNykiel">W art. 19 w § 7 jest poprawka redakcyjna: „oświadczenia, o których mowa”. Podobnie w § 8: „oświadczenia, o których mowa, są skuteczne”.</u>
+          <u xml:id="u-4.9" who="#LegislatorLukaszNykiel">Ominąłem § 4. We wprowadzeniu do wyliczenia: „do pełnienia urzędu na stanowisku sędziego pokoju” – taką proponowalibyśmy redakcję ujednolicającą z § 2. Dalej, tak jak powiedziałem, § 7 w wersji zaprezentowanej, § 8 również.</u>
+          <u xml:id="u-4.10" who="#LegislatorLukaszNykiel">Art. 20. Jest propozycja liczby mnogiej, czyli: „do pełnienia urzędu na stanowiskach sędziów pokoju”, skoro mowa jest o kandydaturach sędziów pokoju.</u>
+          <u xml:id="u-4.11" who="#LegislatorLukaszNykiel">Art. 23 § 3, też ujednolicenie: „Urząd na stanowisku sędziego pokoju można pełnić przez jedną kadencję”. W § 4 „Sędzia pokoju, który pełnił urząd – tutaj dodać wyrazy – na stanowisku sędziego pokoju”. W § 8: „przekazuje się do prowadzenia sędziom pokoju powołanym na nową kadencję”. Jest to ujednolicenie z art. 21 § 1 i tamtą redakcją. Podobnie w § 9: „sędzia pokoju powołany”, jak również dodać wyraz „i niezakończonych” po wyrazie „wszczętych”.</u>
+          <u xml:id="u-4.12" who="#LegislatorLukaszNykiel">Art. 24 § 2. Tu propozycja ujednolicająca „kadencji sądów pokoju” – tak jak w art. 23 § 1 i 2. Podobnie w § 4 też liczba mnoga – „sądów pokoju”.</u>
+          <u xml:id="u-4.13" who="#LegislatorLukaszNykiel">Art. 25 § 2. Pytanie do przedstawiciela wnioskodawcy. Jeśli chodzi o „§ 2.W przypadkach określonych w ustawie z dnia 5 stycznia 2011 r. – Kodeks wyborczy”, wydaje nam się, że te wyrazy są zbędne. One mają charakter wyłącznie informacyjny i tego typu przepisy nie powinny się znajdować w ustawie. I jeszcze w art. 25 § 2 dodać wyrazy „na stanowisku”, czyli „do pełnienia urzędu na stanowisku sędziego pokoju” – jest to ujednolicenie z wcześniejszymi przepisami.</u>
+          <u xml:id="u-4.14" who="#LegislatorLukaszNykiel">Art. 26 § 2. Propozycja dodania wyrazu „pokoju” po „sędziego”– też ujednolicenie.</u>
+          <u xml:id="u-4.15" who="#LegislatorLukaszNykiel">Art. 27 § 1. Na końcu nie „zostali wybrani”, a „zostali powołani” – ujednolicenie.</u>
+          <u xml:id="u-4.16" who="#LegislatorLukaszNykiel">Art. 29 § 8 (str. 22). Po wyrazie „zezwolenie” dodać wyrazy „na pociągnięcie do odpowiedzialności karnej lub tymczasowe aresztowanie sędziego pokoju”. Jest to ujednolicenie z § 7.</u>
+          <u xml:id="u-4.17" who="#LegislatorLukaszNykiel">Art. 30 § 3. Dodać wyraz „pokoju” po wyrazie „sędziego”.</u>
+          <u xml:id="u-4.18" who="#LegislatorLukaszNykiel">Art. 32 § 3. Zmiana szyku zdania, jeżeli chodzi o przepis upoważniający. „Minister sprawiedliwości określi w drodze rozporządzenia” – to jest rzecz oczywista.</u>
+          <u xml:id="u-4.19" who="#LegislatorLukaszNykiel">Art. 34 § 2. Tu też redakcja, konsekwentnie, czyli „sędziemu pokoju nie wolno także podejmować innego zajęcia ani sposobu zarobkowania, które przeszkadzałyby w pełnieniu obowiązków sędziego, mogłyby osłabiać zaufanie” – czyli nie „mogły”, tylko „mogłyby”.</u>
+          <u xml:id="u-4.20" who="#LegislatorLukaszNykiel">W § 4 ujednolicenie z § 2 i 4, od wyrazów: „wobec zamiaru podjęcia lub kontynuowania innego zajęcia lub sposobu zarobkowania”, dalej: „jeżeli uzna, że będzie ono przeszkadzało w pełnieniu obowiązków sędziego, mogło osłabiać zaufanie do jego bezstronności lub przynieść ujmę godności urzędu sędziego pokoju”.</u>
+          <u xml:id="u-4.21" who="#LegislatorLukaszNykiel">Art. 35 § 1. Proponujemy skreślić zbędne wyrazy „z pracodawcą”.</u>
+          <u xml:id="u-4.22" who="#LegislatorLukaszNykiel">Art. 40 § 2. Mamy uwagę, że przepis w naszej ocenie nie zawiera wytycznych. Dzisiaj przepis prawa ustroju sądów powszechnych jest bardzo podobnie skonstruowany. Natomiast w związku z tym, że tworzymy nową ustawę, to chcielibyśmy zapytać, czy na dalszym etapie nie można byłoby dodać tych wytycznych? To jest art. 40 § 2.</u>
+          <u xml:id="u-4.23" who="#LegislatorLukaszNykiel">Kolejna kwestia to jest § 1 art. 49. W pkt 8 mamy: „nieuzasadnioną odmowę poddania się badaniom lekarskim,” dalej powinno być: „o których mowa”, bo tu mamy wymienione dwa przepisy.</u>
+          <u xml:id="u-4.24" who="#LegislatorLukaszNykiel">W § 5 art. 50 poprawka redakcyjna, ujednolicająca: „do rozpoznawania spraw wymienionych w § 1 lit. a”.</u>
+          <u xml:id="u-4.25" who="#LegislatorLukaszNykiel">Art. 52 § 1. „Jeżeli sędziego pokoju zatrzymano z powodu”, dalej proponujemy: „ujęcia na gorącym uczynku” . To jest ujednolicenie z art. 29 § 7. To są wszystkie uwagi do ustawy głównej. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-5">
+          <u xml:id="u-5.0" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzSmolinski">To może teraz od razu stanowisko wnioskodawcy. Pani minister Paprocka, proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-6">
+          <u xml:id="u-6.0" who="#SekretarzstanuwKancelariiPrezydentaRzeczypospolitejPolskiejMalgorzataPaprocka">Panie przewodniczący, wysoka podkomisjo, szanowni państwo, bardzo dziękuję za uwagi państwa mecenasów z Biura Legislacyjnego i za tę ogromną wykonaną pracę, tak aby ten projekt był jak najlepszy na skutek wprowadzonych bardzo wielu poprawek, ze względu też na czas procedowania.</u>
+          <u xml:id="u-6.1" who="#SekretarzstanuwKancelariiPrezydentaRzeczypospolitejPolskiejMalgorzataPaprocka">Co do zasady są to zmiany w głównej części porządkujące, do nich nie mam uwag.</u>
+          <u xml:id="u-6.2" who="#SekretarzstanuwKancelariiPrezydentaRzeczypospolitejPolskiejMalgorzataPaprocka">Pan mecenas w dwóch miejscach podniósł kwestie, w szczególności w art. 40 § 2, co do konieczności ewentualnej zmiany poprawką. Podzielam ten pogląd. Jeśli będzie taka wola wysokiej już Komisji, to taka poprawka będzie zasadna i będzie możliwa do przeprocedowania.</u>
+          <u xml:id="u-6.3" who="#SekretarzstanuwKancelariiPrezydentaRzeczypospolitejPolskiejMalgorzataPaprocka">Natomiast jedyna kwestia, jedyna wątpliwość Biura Legislacyjnego, której nie podzielam, i uprzejmie proszę wysoką podkomisję o pozostawienie redakcji takiej, jak jest w projekcie, to uwaga do art. 25. To jest taki informacyjny charakter tego przepisu i uprzejmie proszę o to, aby redakcja pozostała w takim brzemieniu, jakie jest dzisiaj w projekcie sprawozdania. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-7">
+          <u xml:id="u-7.0" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzSmolinski">Dobrze. Rozumiem, że w art. 25 określamy, iż chodzi o ustawę – Kodeks wyborczy. Dobrze, traktuję to jako zmiany legislacyjne.</u>
+          <u xml:id="u-7.1" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzSmolinski">Rzeczywiście nie ma tam zmian merytorycznych. Pozostawiamy zapis z art. 25. Czy w pozostałych przypadkach są jakieś sprzeciwy co do uznania i upoważnienia Biura Legislacyjnego do naniesienia tych zmian, o których pan mecenas mówił? Nie słyszę sprzeciwu. Wobec tego przyjmuję, że podkomisja zaakceptowała te zmiany.</u>
+          <u xml:id="u-7.2" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzSmolinski">Przechodzimy w takim razie do drugiego projektu. Uwagi do druku nr 1761. Proszę bardzo, panie mecenasie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-8">
+          <u xml:id="u-8.0" who="#LegislatorLukaszNykiel">Szanowny panie przewodniczący, wysoka podkomisjo, jeśli chodzi o uwagi Biura Legislacyjnego do drugiej ustawy, czyli ustawy wprowadzającej, tutaj też ten materiał został przedstawiony wysokiej podkomisji. Pokrótce go przedstawię.</u>
+          <u xml:id="u-8.1" who="#LegislatorLukaszNykiel">W art. 2 pkt 11 i 13 oraz jeszcze kilku kolejnych – one są wskazane w tym materiale, ja może nie będę wszystkiego przytaczał, ale też w pkt 15 – jest kolizja z ustawą uchwaloną 9 marca 2023 r. o zmianie ustawy – Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw. Kolizja polega na tym, że ustawa uchwalona 9 marca zmienia te same jednostki redakcyjne i wydaje się, że projekt, który procedujemy, powinien te zmiany uwzględniać. To będzie wymagało przygotowania poprawki, jak rozumiem, na dalszym etapie. Podejrzewam, że wnioskodawca jest tego świadomy. Zresztą stale jesteśmy w kontakcie i to też sygnalizowaliśmy.</u>
+          <u xml:id="u-8.2" who="#LegislatorLukaszNykiel">Niezależnie od tych kolizji, jeśli chodzi o zmiany w Kodeksie postępowania cywilnego, to na tym etapie proponujemy w pkt 15 skreślić wyraz „w” przed „ sprawach rozpoznawanych przez sąd pokoju” i w pkt 19 § 12: „czynności określone w dziale II niniejszego tytułu”. Jeśli chodzi o Kodeks postępowania cywilnego plus te kolizje, które są wskazane w materiale, to wszystko.</u>
+          <u xml:id="u-8.3" who="#LegislatorLukaszNykiel">Natomiast następna kwestia to jest Kodeks postępowania karnego i art. 8. Tutaj po pierwsze chodzi o dodanie oznaczenia w § 5a art. 24a.</u>
+          <u xml:id="u-8.4" who="#LegislatorLukaszNykiel">W § 5a do art. 517u, to jest str. 13, jest pytanie, czy nie powinniśmy określić, podobnie jak w § 2, od jakiego momentu liczymy 7 dni? W § 2, przypomnę, termin zawity do wniesienia apelacji wynosi 7 dni i biegnie dla każdego uprawnionego od daty doręczenia mu wyroku z uzasadnieniem. Natomiast w przypadku zażaleń na postanowienia lub zarządzenia sądu pokoju, ten termin też wynosi 7 dni. Pytanie, czy nie należałoby na dalszym etapie prac, bo takiej poprawki nie mamy, dookreślić, że chodzi o chociażby datę ogłoszenia postanowienia lub zarządzenia, jeżeli ustawa nakazuje doręczenie postanowienia lub zarządzenia od daty doręczenia? Ta propozycja jest tutaj wzorowana na art. 460 Kodeksu postępowania karnego.</u>
+          <u xml:id="u-8.5" who="#LegislatorLukaszNykiel">W prawie o ustroju sądów powszechnych też na dalszym etapie należałoby, w naszej ocenie, dodać nowelizację art. 105 § 4, czyli wyłączyć możliwość wykonywania przez sędziego w stanie spoczynku, który pełni urząd sędziego pokoju, funkcji sędziego wizytatora. Wydaje się, że nie powinno być tego rozdźwięku pomiędzy sędziami innych sądów powszechnych a sędziami pokoju.</u>
+          <u xml:id="u-8.6" who="#LegislatorLukaszNykiel">Kolejna kwestia to jest str. 21 zmiana nr 9 w art. 10, czyli Kodeks postępowania w sprawach o wykroczeniach. Tutaj doprecyzowanie, iż chodzi o „wniosek o sporządzenie uzasadnienie wyroku”. Ujednolicenie z art. 35 § 4 k.p.s.w.</u>
+          <u xml:id="u-8.7" who="#LegislatorLukaszNykiel">Teraz jeżeli można, chcielibyśmy przejść do Kodeksu wyborczego, czyli art. 12. Tu też są kolizje, które są naniesione na tekst, nie będę ich wszystkich przedstawiał. Pierwsza kolizja jest w zmianie nr 6, to jest art. 26 § 6 pkt 1.</u>
+          <u xml:id="u-8.8" who="#LegislatorLukaszNykiel">Otóż projekt ustawy nie uwzględnia zmian wynikających z ustawy z dnia 26 stycznia 2023 r. o zmianie ustawy – Kodeks wyborczy oraz niektórych innych ustaw. Część przepisów, które pozostają w kolizji, wejdzie w życie 31 marca 2023 r., czyli już szybko i wkrótce. Natomiast część przepisów jest skorelowana z uruchomieniem Centralnego Rejestru Wyborców. Termin wejścia w życie tych przepisów jest uzależniony od opublikowania komunikatu prezesa Rady Ministrów. Biorąc pod uwagę, że wybory sędziów pokoju i kadencja sędziów pokoju będą trochę odsunięte w czasie, to będzie 2024 r. i 2025 r., można się spodziewać, że komunikat prezesa Rady Ministrów też będzie opublikowany. Zatem w naszej ocenie te zmiany, które wynikają z uchwalonej ustawy, należałoby uwzględnić na dalszym etapie w projekcie ustawy – Przepisy wprowadzające.</u>
+          <u xml:id="u-8.9" who="#LegislatorLukaszNykiel">W zmianie 12 na str. 30 urobku w art. 76 § 1 pkt 1 proponujemy skreślić jako zbędny wyraz „odpowiednio”.</u>
+          <u xml:id="u-8.10" who="#LegislatorLukaszNykiel">W art. 84 – to jest zmiana nr 14 – mielibyśmy propozycję legislacyjną. W naszej ocenie nie ma podstaw do dodawania nowego paragrafu, skoro taki sam cel można odnieść przez nowelizację istniejącego § 3. Należałoby więc dodać po wyrazach: „W wyborach Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej – bo dzisiaj ten przepis odnosi się tylko do tych wyborów – oraz w wyborach sędziów pokoju komitety wyborcze mogą być tworzone wyłączne przez wyborców”. Chcemy też wskazać, że chociażby w § 2 mamy też wymienionych kilka rodzajów wyborów. Tak że nie widzimy podstaw, żeby dodawać § 5.</u>
+          <u xml:id="u-8.11" who="#LegislatorLukaszNykiel">Zmiana nr 18 to jest kolizja, o której już mówiłem. Zmiana nr 23 to również kolizja. Jest jeszcze jedna kwestia – art. 493k. To jest w tej dużej zmianie nr 24 polegającej na dodaniu całego działu dotyczącego wyboru sędziów pokoju. Jest to str. 35 urobku. W art. 493k § 3 po raz pierwszy pojawia się takie sformułowanie, taka zbitka w zakresie podawania imienia i nazwiska. Projektodawca czyni to w taki sposób, że wskazuje „imię (imiona), nazwisko”, natomiast w dalszych przepisach jest czasami inaczej. Czasami jest „imiona i nazwisko”, „imię i nazwisko” albo właśnie taka formuła, jaka jest zaprezentowana w art. 493k § 3. Tu mamy pytanie do wnioskodawców. Wydaje się, że należałoby to ujednolicić. Bardzo prosilibyśmy o wskazanie w którą stronę, w jakim kierunku?</u>
+          <u xml:id="u-8.12" who="#LegislatorLukaszNykiel">W § 7 (str. 36) też jest ujednolicenie. To jest art. 493k – czyli ten, w którym jest problem z imieniem i nazwiskiem – w którym proponujemy dodać wyrazy „sędziów pokoju” po wyrazach „mających prawo wybierania”. Jest to ujednolicenie z art. 493j i art. 493k § 1.</u>
+          <u xml:id="u-8.13" who="#LegislatorLukaszNykiel">W § 8 proponujemy dodać wyraz „odpowiednio” przed wyrazami „pełnomocnika wyborczego i pełnomocnika finansowego”. W przeciwnym razie powinniśmy używać liczby mnogiej, bo mówimy o danych pełnomocnika wyborczego i pełnomocnika finansowego. W naszej ocenie wyraz „odpowiednio” zaradzi temu i nie trzeba będzie używać liczby mnogiej.</u>
+          <u xml:id="u-8.14" who="#LegislatorLukaszNykiel">Art. 493p – pytanie. Zdajemy sobie sprawę, że w innych wyborach, które są opisane w Kodeksie wyborczym, występuje formuła skreślenia z listy kandydatów, natomiast tutaj jest pytanie, czy na dalszym etapie nie można byłoby przygotować jednak poprawki, żeby jakoś dookreślić tę listę kandydatów? List jest tam kilka. Chodzi o listę, którą prowadzi Krajowa Rada Sądownictwa. Czy nie należałoby odesłać do odpowiedniego artykułu ustawy o Krajowej Radzie Sądownictwa?</u>
+          <u xml:id="u-8.15" who="#LegislatorLukaszNykiel">Kolejna kwestia to jest art. 16 w § 1, wyraz na końcu: „mniejszą”. To jest pomyłka pisarska, trzeba zastąpić wyrazem „niniejszą” ustawą, oczywiście.</u>
+          <u xml:id="u-8.16" who="#LegislatorLukaszNykiel">I to na tym etapie, panie przewodniczący, wszystko. Zastrzegamy, bo to była ostatnia uwaga, że na posiedzeniu Komisji też będziemy zgłaszać takie czyszczące uwagi. Ich też będzie trochę, pewnie kilkanaście, a może kilkadziesiąt. To wynika z faktu, że cześć przepisów była modyfikowana poprawką całościowo – chociażby ustawa o Krajowej Radzie Sądownictwa, podobnie Kodeks wyborczy był bardzo mocno zmieniany poprawkami. W tej chwili już nie możemy tego na tym etapie w podkomisji poprawić, natomiast na posiedzeniu Komisji takie uwagi będziemy chcieli zgłosić. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-9">
+          <u xml:id="u-9.0" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzSmolinski">Dziękuję. Proszę o stanowisko wnioskodawcy. Pani minister?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-10">
+          <u xml:id="u-10.0" who="#SekretarzstanuwKPRPMalgorzataPaprocka">Panie przewodniczący, wysoka podkomisjo, co do uwag dotyczących kolizji z Kodeksem postępowania cywilnego i Kodeksem wyborczym to, jak rozmawialiśmy już na wcześniejszym etapach pracy wysokiej podkomisji, oczywistym było również dla wnioskodawcy, że będzie konieczność ujednolicenia czy wzięcia pod uwagę tych zmian w prawie, które nastąpiły dosłownie w ostatnich tygodniach. W tym zakresie oczywiście będą propozycje również ze strony wnioskodawcy, aby stosowne poprawki zostały przez wysoką podkomisję przyjęte.</u>
+          <u xml:id="u-10.1" who="#SekretarzstanuwKPRPMalgorzataPaprocka">Co do art. 517u Kodeksu postępowania karnego, tutaj będzie propozycja ze strony wnioskodawcy, do rozważenia przez wysoką podkomisję, wykreślenia § 5, na który zwracał uwagę pan mecenas. Wtedy będą miały zastosowanie ogólne zasady k.p.k. i problem, na który zwracał uwagę pan mecenas, nie będzie już aktualny.</u>
+          <u xml:id="u-10.2" who="#SekretarzstanuwKPRPMalgorzataPaprocka">Również w odniesieniu do art. 105 prawa o ustroju sądów powszechnych, gdzie też jest propozycja poprawki.</u>
+          <u xml:id="u-10.3" who="#SekretarzstanuwKPRPMalgorzataPaprocka">Tak jak pan mecenas wspomniał, wysoka podkomisja przeprocedowała te projekty w bardzo poważny sposób i do części przepisów nie ma już możliwości powrotu na etapie prac podkomisji. Nie jest jednak żadną tajemnicą, że pozostajemy w bieżącym kontakcie z Biurem Legislacyjnym i oczywiście na kolejnych etapach, tam, gdzie będzie to zgodne z regulaminem, poprawki będą proponowane. Mam nadzieję, że spotkają się z akceptacją również na etapie Komisji.</u>
+          <u xml:id="u-10.4" who="#SekretarzstanuwKPRPMalgorzataPaprocka">Pan mecenas pytał o formułę ujednolicenia w Kodeksie wyborczym. W ocenie wnioskodawcy najlepsza byłaby formuła… Absolutnie zgadzam się, że należy to ujednolicić. Proponujemy wysokiej podkomisji formułę: „imię (imiona), nazwisko”. Jeśli nie będzie uwag ze strony Biura Legislacyjnego, to taka jest propozycja. Jak rozumiem, Biuro Legislacyjne na tę propozycję przystaje?</u>
+          <u xml:id="u-10.5" who="#SekretarzstanuwKPRPMalgorzataPaprocka">Teraz dwie kwestie jeszcze w Kodeksie wyborczym. Uprzejmie proszę wysoką podkomisję o nieprzyjmowanie uwagi dotyczącej art. 84 Kodeksu wyborczego i pozostawienie tej redakcji w takim kształcie, jaki został zaproponowany, czyli w oddzielnym § 5 przepisy dotyczące sądu pokoju. Wydaje się, że jednak łączenie wyborów prezydenckich z sądami pokoju nawet w przepisie nie jest jakąś bardzo zgrabną formą. Postulujemy pozostawienie tej redakcji w takim brzmieniu, jakie dzisiaj jest w projekcie sprawozdania.</u>
+          <u xml:id="u-10.6" who="#SekretarzstanuwKPRPMalgorzataPaprocka">Co do ostatniej uwagi, czyli do kwestii listy, w tym zakresie do końca nie podzielamy poglądu Biura Legislacyjnego, dlatego że tam, gdy mowa jest o liście przygotowywanej czy sporządzanej przez KRS, jest jasne odesłanie do ustawy o Krajowej Radzie Sądownictwa. Natomiast w propozycji z przepisów jasno wynika, że chodzi o tę listę, którą prowadzi rejonowa komisja wyborcza, bo na takim etapie procedury jesteśmy. Wydaje się, że w tym zakresie, patrząc na całą systematykę ustawy, nie będzie wątpliwości. Oczywiście pozostałe uwagi legislacyjne, ujednolicające – wszystkie akceptuję. Dziękuję uprzejmie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-11">
+          <u xml:id="u-11.0" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzSmolinski">Dziękuję bardzo. O głos poprosił przedstawiciel Krajowego Biura Wyborczego, pan Grzegorz Gąsior. Proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-12">
+          <u xml:id="u-12.0" who="#EkspertwZespolePrawnymiOrganizacjiWyborowKrajowegoBiuraWyborczegoGrzegorzGasior">Dzień dobry. Dziękuję bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-12.1" who="#EkspertwZespolePrawnymiOrganizacjiWyborowKrajowegoBiuraWyborczegoGrzegorzGasior">Panie przewodniczący, wysoka podkomisjo, nie będę się powtarzał. Mam szereg uwag dotyczących nowelizacji Kodeksu wyborczego, o których mówili już pan mecenas i pani minister Paprocka. Nie będę powtarzał, bo zakładam, że te wszystkie kwestie, które wynikają z kolizji z ustawą wchodzącą w życie oraz kolejnymi przepisami w związku z wejściem w życie na podstawie komunikatu premiera… Nie będę się powtarzał.</u>
+          <u xml:id="u-12.2" who="#EkspertwZespolePrawnymiOrganizacjiWyborowKrajowegoBiuraWyborczegoGrzegorzGasior">Natomiast niezależnie od tego chciałbym jeszcze zwrócić uwagę na kilka kwestii,  m.in. na kwestię art. 12 dotyczącego Kodeksu wyborczego. To będzie pkt 12 dotyczący art. 76. Wydaje się, że jest tam odwołanie do pełnomocnika, o którym mowa w art. 173. Wydaje się, że należałoby dodać wyrazy „lub w art. 176”, bo art. 176 dotyczy pełnomocnika w odniesieniu do rejonowych komisji wyborczych.</u>
+          <u xml:id="u-12.3" who="#EkspertwZespolePrawnymiOrganizacjiWyborowKrajowegoBiuraWyborczegoGrzegorzGasior">Warto byłoby się też zastanowić – mówię teraz o pkt 19 w art. 12 dotyczącym  art. 104a w zakresie kampanii wyborczej – czy odwołanie do art. 110 i art. 112 nie jest zbyt dużym skrótem myślowym? Takie sformułowanie oznacza, że nie będą miały zastosowania ograniczenia i wymogi zawarte w tych przepisach.</u>
+          <u xml:id="u-12.4" who="#EkspertwZespolePrawnymiOrganizacjiWyborowKrajowegoBiuraWyborczegoGrzegorzGasior">Proszę o rozważenie również regulacji w pkt 20, też dotyczącym finansowania kampanii wyborczej. Wydaje się, że przepis z art. 127 § 2 pkt 1 nie powinien być wyłączany.</u>
+          <u xml:id="u-12.5" who="#EkspertwZespolePrawnymiOrganizacjiWyborowKrajowegoBiuraWyborczegoGrzegorzGasior">Analogicznie wydaje się, jeśli chodzi o art. 133 § 1 i art. 134 oraz art. 151, że zbędne jest wyłączenie tych przepisów, bo one nie mają zastosowania w wyborach sędziów pokoju.</u>
+          <u xml:id="u-12.6" who="#EkspertwZespolePrawnymiOrganizacjiWyborowKrajowegoBiuraWyborczegoGrzegorzGasior">Pan mecenas i pani minister zgłaszali poprawki. Ja sobie na szybko przewijam te przepisy. Większość dotyczy nowelizacji. Prośba o rozważenie – według nas w rozdziale 4 została naruszona systematyka Kodeksu wyborczego, zgodnie z którą część przepisów dotycząca komitetu wyborczego powinna być w dziale 1. Mam na myśli rozdział 4 dotyczący zgłaszania kandydatów na sędziów pokoju.</u>
+          <u xml:id="u-12.7" who="#EkspertwZespolePrawnymiOrganizacjiWyborowKrajowegoBiuraWyborczegoGrzegorzGasior">Kolejna uwaga dotyczy dodawanego rozdziału 4 i § 9 pkt 3: „oświadczenie pełnomocnika finansowego o przyjęciu pełnomocnictwa oraz nienaruszeniu zakazów, o których mowa w § 6 zdanie drugie oraz w art. 127 § 2 pkt 3”. Wydaje mi się, że tutaj też powinien być zakaz z art. 127 § 3 Kodeksu wyborczego.</u>
+          <u xml:id="u-12.8" who="#EkspertwZespolePrawnymiOrganizacjiWyborowKrajowegoBiuraWyborczegoGrzegorzGasior">Teraz są zmiany dotyczące nowelizacji, więc nie będę się powtarzał. Uwaga do rozdziału 9 dodawanego art. 493zg: „Państwowa Komisja Wyborcza ogłasza w formie obwieszczenia oraz podaje do publicznej wiadomości wyniki wyborów sędziów pokoju”. Takie obwieszczenie musiałoby obejmować kilka lub kilkanaście tysięcy nazwisk. W przypadku gdy Państwowa Komisja Wyborcza miałaby ogłaszać te wyniki wyborów, powinna robić to w formie zbiorczego obwieszczenia z ogólnymi informacjami, jak ma to miejsce w przypadku wyborów samorządowych.</u>
+          <u xml:id="u-12.9" who="#EkspertwZespolePrawnymiOrganizacjiWyborowKrajowegoBiuraWyborczegoGrzegorzGasior">Jeszcze uwaga dotycząca § 2 tego przepisu: „ Państwowa Komisja Wyborcza przekazuje Krajowej Radzie Sądownictwa listę zawierającą nazwiska i imiona wybranych sędziów pokoju”. Na ten temat była już rozmowa na wcześniejszych posiedzeniach. Natomiast tutaj może powinna się znaleźć jakaś dodatkowa informacja, chociażby z uwagi na możliwość wystąpienia tego samego imienia i nazwiska wybranego sędziego pokoju.</u>
+          <u xml:id="u-12.10" who="#EkspertwZespolePrawnymiOrganizacjiWyborowKrajowegoBiuraWyborczegoGrzegorzGasior">Kolejna uwaga dotycząca rozdziału 9a „Ważność wyborów” i art. 493zhb § 1. Tutaj przewidziane jest, że uczestnikiem protestu wyborczego jest między innymi sędzia pokoju. Chciałbym tylko zwrócić uwagę, że w żadnych innych wyborach wybrana osoba nie jest uczestnikiem postępowania protestu wyborczego.</u>
+          <u xml:id="u-12.11" who="#EkspertwZespolePrawnymiOrganizacjiWyborowKrajowegoBiuraWyborczegoGrzegorzGasior">Analogicznie w § 3 tego przepisu – była już zwracana uwaga we wcześniejszych pracach, że komisarz wyborczy nie jest uczestnikiem tego postępowania. Mam na myśli postępowanie dotyczące protestu wyborczego. To samo powtarza się w § 4. To byłoby na tyle, jeżeli chodzi o to.</u>
+          <u xml:id="u-12.12" who="#EkspertwZespolePrawnymiOrganizacjiWyborowKrajowegoBiuraWyborczegoGrzegorzGasior">Jeszcze tylko jedna ogólna uwaga dotycząca kwestii braku przepisów określających wspólne przeprowadzenie wyborów, tzn. przeprowadzenie wyborów do Parlamentu Europejskiego i sędziów pokoju w jednym dniu. Z ustalonej propozycji wynika, że tak naprawdę poza tym, że te wybory będą przeprowadzone jednego dnia, to wszystkie czynności będą musiały być wykonywane odrębnie i wszystkie komisje będą musiały być powołane odrębnie. Wydaje się, że nie ma możliwości, żeby np. powołać dwie komisje obwodowe: jedną dla wyboru do Parlamentu Europejskiego, a drugą do wyboru sędziów pokoju, bo wydaje się to technicznie niemożliwe.</u>
+          <u xml:id="u-12.13" who="#EkspertwZespolePrawnymiOrganizacjiWyborowKrajowegoBiuraWyborczegoGrzegorzGasior">Po raz kolejny zwracam uwagę, już na wcześniejszym etapie zwracałem na to uwagę – w zakresie tworzenia okręgów wyborczych Państwowa Komisja Wyborcza czy Krajowe Biuro Wyborcze nie mają kompetencji do zajmowania stanowiska w tym zakresie.</u>
+          <u xml:id="u-12.14" who="#EkspertwZespolePrawnymiOrganizacjiWyborowKrajowegoBiuraWyborczegoGrzegorzGasior">To tyle z uwag Krajowego Biura Wyborczego. Dziękuję bardzo, panie przewodniczący.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-13">
+          <u xml:id="u-13.0" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzSmolinski">Dziękuję bardzo. Proszę o stanowisko wnioskodawcy. Pani minister?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-14">
+          <u xml:id="u-14.0" who="#SekretarzstanuwKPRPMalgorzataPaprocka">Panie przewodniczący, wysoka podkomisjo, nie ukrywam, że część uwag przedstawionych przez pana Gąsiora, eksperta w Krajowym Biurze Wyborczym, jest dla mnie dość zaskakująca, dlatego że nie jest żadną tajemnicą, że wnioskodawca te przepisy kilkakrotnie konsultował z KBW. Jeśli jest jeszcze jakaś potrzeba ponownego pochylenia się nad regulacjami, oczywiście do takiego kontaktu roboczego się zobowiązuję, na pewno jeszcze przejrzymy te przepisy.</u>
+          <u xml:id="u-14.1" who="#SekretarzstanuwKPRPMalgorzataPaprocka">Tak na szybko odnosząc się do propozycji, to być może zasadnym byłoby przyjęcie propozycji dotyczącej pełnomocnika finansowego. Natomiast w kwestii wyłączeń stosowania przepisów, to też pozwalam sobie zwrócić uwagę, że po pierwsze do Kodeksu wyborczego w ogóle był szereg poprawek, a po drugie tam też jest zaproponowana regulacja szczególna dla tych wyborów.</u>
+          <u xml:id="u-14.2" who="#SekretarzstanuwKPRPMalgorzataPaprocka">Faktycznie zgadzam się, że w postępowaniach dotyczących protestów wyborczych… To są szczególne wybory i jest propozycja ze strony wnioskodawcy, aby uczestnikiem postępowania był również sędzia pokoju. I właśnie ze względu na tę szczególną procedurę wydaje się, że to jest rozwiązanie szczególnie uzasadnione. Proponujemy pozostawienie tej regulacji.</u>
+          <u xml:id="u-14.3" who="#SekretarzstanuwKPRPMalgorzataPaprocka">Pan ekspert wskazywał również na kwestie art. 76. Pozwalam sobie przypomnieć, że była proponowana przez pana przewodniczącego poprawka w tym zakresie, ale ona po prostu nie uzyskała większości. Być może na jakimś kolejnym etapie prac zasadnym byłby powrót do tych rozwiązań.</u>
+          <u xml:id="u-14.4" who="#SekretarzstanuwKPRPMalgorzataPaprocka">Co do możliwości wprowadzenia poprawek ujednolicających ze względu na szereg uwag, które już były zgłoszone, również jest problem proceduralny, ale na pewno będzie propozycja ze strony wnioskodawcy, aby jeszcze poprawki na dalszym etapie procedowania zostały przedstawione.</u>
+          <u xml:id="u-14.5" who="#SekretarzstanuwKPRPMalgorzataPaprocka">Jeśli pan przewodniczący pozwoli, to ja bym tylko chciała o jedną kwestię dopytać przedstawiciela KBW, jakie jest stanowisko KBW. W toku prac wysokiej podkomisji pojawiła się propozycja połączenia wyborów sędziów pokoju z wyborami do Parlamentu Europejskiego. Pan ekspert zwracał uwagę na tę kwestię. Czy w opinii KBW zasadnym byłoby, aby te wybory były przeprowadzone przez jedne łączne komisje? Podzielam stanowisko i obawy o to, że połączenie przy dwóch komisjach, dwóch sposobach i oddzielnych zupełnie czynnościach… Nie osiągniemy żadnego efektu wpływającego na koszt przeprowadzenia tych wyborów. W tym zakresie wydaje się, że byłoby zasadne takie precyzyjne stanowisko KBW. Dziękuję uprzejmie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-15">
+          <u xml:id="u-15.0" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzSmolinski">Dziękuję bardzo. Czy pan jest w stanie przedstawić stanowisko KBW?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-16">
+          <u xml:id="u-16.0" who="#EkspertwzespoleKBWGrzegorzGasior">Dziękuję pani minister za to pytanie.</u>
+          <u xml:id="u-16.1" who="#EkspertwzespoleKBWGrzegorzGasior">Uważam, że w tej kwestii w ogóle powinna wypowiedzieć się jednak Państwowa Komisja Wyborcza. Niemniej jednak w ocenie Krajowego Biura Wyborczego zdecydowanie bardziej właściwym rozwiązaniem byłoby rozwiązanie, które już funkcjonuje w Kodeksie wyborczym, chociażby w przepisie dotyczącym możliwości przeprowadzenia w jednym dniu wyborów do Sejmu i Senatu i wyborów prezydenta.</u>
+          <u xml:id="u-16.2" who="#EkspertwzespoleKBWGrzegorzGasior">Mimo wielu różnic, które występują chociażby w powoływaniu obwodowych komisji wyborczych… W wyborach prezydenckich komitety tworzone są wyłącznie przez wyborców, przez obywateli, natomiast w wyborach parlamentarnych jest inny tryb zgłaszania kandydatów na członków obwodowych komisji wyborczych. Jednak mimo różnic ustawodawca po prostu przesądził, że w przypadku przeprowadzania wyborów na prezydenta i wyborów do Sejmu i Senatu w jednym dniu wybory przeprowadzają komisje właściwe, komisje powołane dla wyborów do Sejmu i Senatu.</u>
+          <u xml:id="u-16.3" who="#EkspertwzespoleKBWGrzegorzGasior">Tak jak na wstępie powiedziałem, wydaje mi się, że powinna się wypowiedzieć jednak Państwowa Komisja Wyborcza. Krajowe Biuro Wyborcze stoi na stanowisku, że taka regulacja byłaby możliwa, byłaby zdecydowanie bardziej właściwa i na pewno w takiej sytuacji umożliwiłaby przeprowadzenie głosowania w jednych i drugich wyborach. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-17">
+          <u xml:id="u-17.0" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzSmolinski">Dziękuję bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-17.1" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzSmolinski">Teraz uwagi Biura Legislacyjnego. Rozumiem, że z wyjątkiem art. 84 Kodeksu wyborczego pozostałe są akceptowane. Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, to w ramach upoważnienia Biura Legislacyjnego do wprowadzenia zmian legislacyjnych te zmiany również mogą zostać wprowadzone. Poprawka, która nie została przyjęta na posiedzeniu podkomisji, zostanie zgłoszona na posiedzeniu Komisji. Wobec tego usuniemy wątpliwość zgłoszoną przez Krajowe Biuro Wyborcze. Jeżeli nie ma innych głosów, to w takim razie uznaję tę część, jeżeli chodzi o kwestie legislacyjne, za zakończoną.</u>
+          <u xml:id="u-17.2" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzSmolinski">Przechodzimy w takim razie do poprawek. Rozpoczynamy od poprawek do druku  nr 1760 ustawy o sądach pokoju. Pierwsza poprawka w art. 2, art. 12 i art. 21– mamy tutaj kwestie ustalenia kadencji sądów pokoju na 5 lat i konsekwencje z tym związane. Uwagi Biura Legislacyjnego?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-18">
+          <u xml:id="u-18.0" who="#LegislatorLukaszNykiel">Panie przewodniczący, chcielibyśmy zgłosić następujące uwagi.</u>
+          <u xml:id="u-18.1" who="#LegislatorLukaszNykiel">Po pierwsze, wydaje nam się, że w związku z propozycją skrócenia kadencji sądów pokoju oraz sędziów pokoju z 6 do 5 lat należałoby się zastanowić, czy odpowiedniej korekty nie nanieść również na nowelizacje zawarte w przepisach wprowadzających? To jest prawo o adwokaturze, ustawa o radcach prawnych, prawo o notariacie, ustawa o komornikach sądowych, jak również art. 11 § 5 Kodeksu wyborczego. Tam te przepisy odwołują się do określonego okresu, który był, w naszej ocenie, skorelowany z tym, że kadencja sądów pokoju miała być 6-letnia. W związku z tym, że skracamy tę kadencję do 5 lat, powinniśmy odpowiednio skrócić ten okres albo ewentualnie zastanowić się, czy tego okresu nie skrócić? Pytanie, czy Kancelaria Prezydenta podziela nasz pogląd? Jeżeli tak, to należałoby to wprowadzić na dalszym etapie.</u>
+          <u xml:id="u-18.2" who="#LegislatorLukaszNykiel">Artykuł, o którym za chwilę powiem, był już przedmiotem poprawki na posiedzeniu Komisji. To jest art. 12e § 6. Tu można byłoby pokusić się o skrócenie tego okresu  z 5 do 4 lat, biorąc pod uwagę, że skracamy kadencję. Jak również art. 19 § 1 pkt 8.</u>
+          <u xml:id="u-18.3" who="#LegislatorLukaszNykiel">Jeszcze jedna kwestia, która mogłaby być naprawiona. Konsekwencją skrócenia kadencji, w naszej ocenie, można byłoby również objąć art. 23 § 4. Ten przepis nie był zmieniany poprawką. Przypomnę tylko, że „sędzia pokoju, który pełnił urząd na stanowisku sędziego pokoju przez mniej niż 4 lata, w przypadku przejęcia mandatu lub wyboru w wyborach uzupełniających może został powołany do pełnienia urzędu na stanowisku sędziego pokoju na drugą kadencję”. Oczywiście nie przesądzając tego, czy jest to merytorycznie uzasadnione, jest pytanie. Jeżeli skrócimy kadencję sądów pokoju co do zasady z 6 do 5 lat, to czy ten okres, który umożliwiałby start temu sędziemu pokoju w kolejnych wyborach, nie powinien być proporcjonalnie skrócony? To pytanie do Kancelarii Prezydenta.</u>
+          <u xml:id="u-18.4" who="#LegislatorLukaszNykiel">Więcej uwag legislacyjnych do tej poprawki nie zgłaszamy. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-19">
+          <u xml:id="u-19.0" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzSmolinski">Dziękuję bardzo. Do tej poprawki nie, ale ewentualne konsekwencje w innym zmianach mogą się pojawić. Pani minister, wnioskodawca.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-20">
+          <u xml:id="u-20.0" who="#SekretarzstanuwKPRPMalgorzataPaprocka">Panie przewodniczący, wysoka podkomisjo, w części podzielam stanowisko Biura Legislacyjnego. W tym zakresie będzie jeszcze konieczność wprowadzenia poprawek, propozycja została już przygotowana. Natomiast co do samego skrócenia tego terminu poza poprawkami, które będą proponowane, to w tym zakresie Kancelaria Prezydenta nie dostrzega konieczności zmian. Będziemy proponować pozostawienie przepisów w takim brzmieniu, w jakim dzisiaj są zaproponowane. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-21">
+          <u xml:id="u-21.0" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzSmolinski">Dziękuję bardzo. Stanowisko ministerstwa.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-22">
+          <u xml:id="u-22.0" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieSprawiedliwosciKatarzynaFrydrych">Nie zgłaszamy uwag.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-23">
+          <u xml:id="u-23.0" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzSmolinski">Dziękuję bardzo. Czy jest sprzeciw do przyjęcia tej poprawki? Nie słyszę sprzeciwu. W takim razie, żeby nie było wątpliwości, przystępujemy do głosowania.</u>
+          <u xml:id="u-23.1" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzSmolinski">Proszę przygotować głosowanie nad tą poprawką. Kto jest za przyjęciem tej poprawki? Kto jest przeciw? Kto się wstrzymał od głosu? Dziękuję bardzo, zamykam głosowanie. Proszę o wyświetlenie wyników.</u>
+          <u xml:id="u-23.2" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzSmolinski">Oddano 6 głosów. Za – 3, przeciw – 2, wstrzymujących się – 1. Stwierdzam, że poprawka została przyjęta.</u>
+          <u xml:id="u-23.3" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzSmolinski">Przechodzimy do kolejnej poprawki. W art. 2 w § 2 wyrazy: „nie później niż na dwa miesiące” zastąpić wyrazami: „nie wcześniej niż na trzy miesiące i nie później niż na sześć miesięcy”. Chodzi o wydłużenie terminu rozpoczęcia kadencji sądów pokoju po wyborach sędziów pokoju. Uwagi legislacyjne? Nie ma. Wnioskodawca?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-24">
+          <u xml:id="u-24.0" who="#SekretarzstanuwKPRPMalgorzataPaprocka">Uprzejmie proszę o przyjęcie tej poprawki.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-25">
+          <u xml:id="u-25.0" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzSmolinski">Ministerstwo?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-26">
+          <u xml:id="u-26.0" who="#PodsekretarzstanuwMSKatarzynaFrydrych">Dziękuję, panie przewodniczący. Ta poprawka oczywiście wydłuża termin rozpoczęcia kadencji sądów pokoju, ale w naszej ocenie jest on niewystarczający, jeśli chodzi o obowiązki, które spoczywają na ministrze sprawiedliwości.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-27">
+          <u xml:id="u-27.0" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzSmolinski">Dziękuję bardzo. W takim razie przechodzimy do głosowania.</u>
+          <u xml:id="u-27.1" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzSmolinski">Proszę o przygotowanie głosowania. Kto jest za przyjęciem tej poprawki? Kto jest przeciw? Kto się wstrzymał od głosu? Dziękuję bardzo, wszyscy oddali głos. Zamykam głosowanie. Proszę o wyświetlenie wyników.</u>
+          <u xml:id="u-27.2" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzSmolinski">Oddano 6 głosów. Za – 3, przeciw – 2, wstrzymujących się – 1. Stwierdzam, że poprawka została przyjęta.</u>
+          <u xml:id="u-27.3" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzSmolinski">Kolejna poprawka to zmiana art. 4 w § 5. Tutaj mamy dodać wyrazy: „poszanowania lokalnych więzi społecznych, gospodarczych i kulturowych”.</u>
+          <u xml:id="u-27.4" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzSmolinski">Z kolei w art. 21 mówimy o zmianie miejsca zamieszkania i kwestii orzekania we wszystkich sprawach w swoim miejscu służbowym, a w innych sądach pokoju w przypadkach określonych w ustawie, tzw. jurysdykcja sędziego pokoju.</u>
+          <u xml:id="u-27.5" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzSmolinski">W art. 26 jest kwestia przeniesienia sędziego pokoju, doprecyzowanie zasad dotyczących możliwości przeniesienia sędziego pokoju. Biuro Legislacyjne?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-28">
+          <u xml:id="u-28.0" who="#LegislatorLukaszNykiel">Nie zgłasza uwag do tej poprawki.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-29">
+          <u xml:id="u-29.0" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzSmolinski">Wnioskodawca?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-30">
+          <u xml:id="u-30.0" who="#SekretarzstanuwKPRPMalgorzataPaprocka">Popieram poprawkę, panie przewodniczący.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-31">
+          <u xml:id="u-31.0" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzSmolinski">Ministerstwo, uwagi ministerstwa do tej poprawki? Kwestia przeniesienia sędziego pokoju.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-32">
+          <u xml:id="u-32.0" who="#PodsekretarzstanuwMSKatarzynaFrydrych">Bez uwag w tym zakresie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-33">
+          <u xml:id="u-33.0" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzSmolinski">Dziękuję bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-33.1" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzSmolinski">Przechodzimy w takim razie do głosowania. Kto jest za przyjęciem tej poprawki? Kto jest przeciw? Kto się wstrzymał od głosu? Czy wszyscy oddali głos? Nie widzę uwag, zamykam głosowanie. Proszę o wyświetlenie wyników.</u>
+          <u xml:id="u-33.2" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzSmolinski">Oddano 6 głosów. Za – 3, przeciw – 1, wstrzymujących się – 2. Stwierdzam, że poprawka została przyjęta.</u>
+          <u xml:id="u-33.3" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzSmolinski">Kolejna poprawka dotycząca art. 4 i w konsekwencji art. 9. Chodzi o doprecyzowanie terminu dokonywania zmian w zakresie ustalania siedzib lub obszarów sądów pokoju przez ministra sprawiedliwości. Uwagi legislacyjne?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-34">
+          <u xml:id="u-34.0" who="#LegislatorLukaszNykiel">Nie mamy uwag.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-35">
+          <u xml:id="u-35.0" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzSmolinski">Wnioskodawca?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-36">
+          <u xml:id="u-36.0" who="#SekretarzstanuwKPRPMalgorzataPaprocka">Popieram poprawkę, panie przewodniczący.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-37">
+          <u xml:id="u-37.0" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzSmolinski">Ministerstwo?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-38">
+          <u xml:id="u-38.0" who="#PodsekretarzstanuwMSKatarzynaFrydrych">Bez uwag w zakresie tej poprawki.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-39">
+          <u xml:id="u-39.0" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzSmolinski">Dziękuję bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-39.1" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzSmolinski">Przystępujemy do głosowania. Kto jest za przyjęciem tej poprawki? Kto jest przeciw? Kto się wstrzymał od głosu? Czy wszyscy oddali głos? Nie widzę uwag, zamykam głosowanie. Proszę o wyświetlenie wyników.</u>
+          <u xml:id="u-39.2" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzSmolinski">Oddano 6 głosów. Za – 3, przeciw – 1, wstrzymujących się – 2. Stwierdzam, że poprawka została przyjęta.</u>
+          <u xml:id="u-39.3" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzSmolinski">Przechodzimy do kolejnej poprawki – skreślenie art. 5. W art. 5a – doprecyzowanie. Podobnie w art. 9 i art. 26. Chodzi o dopuszczenie możliwości pełnienia służby przez sędziów pokoju pozostających ze sobą w stosunku pokrewieństwa w linii prostej lub powinowactwa w linii prostej albo w stosunku przysposobienia. W takim przypadku chodzi o to, żeby nie było konieczności przenoszenia sędziego pokoju na inne miejsce służbowe. Uwagi Biura Legislacyjnego?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-40">
+          <u xml:id="u-40.0" who="#LegislatorLukaszNykiel">Tak. Panie przewodniczący, chcemy zwrócić uwagę wysokiej podkomisji na to, że jest to poprawka daleko idąca, stanowiąca pewien wyłom, można powiedzieć, w systemie sądownictwa.</u>
+          <u xml:id="u-40.1" who="#LegislatorLukaszNykiel">Oczywiście zdajemy sobie sprawę z tego, że odnośnie do sędziów powszechnych w prawie o ustroju sędziów powszechnych istnieje zakaz orzekania w tym samym wydziale, a nie w tym samym sądzie. Natomiast biorąc pod uwagę, że projektodawca nie zdecydował się na wprowadzenie wydziałów, też mieliśmy wątpliwości, czy przydział spraw w sądzie pokoju będzie według jakiejś specjalizacji. Dostaliśmy odpowiedź, że to jest przesądzone, iż przydział będzie losowy.</u>
+          <u xml:id="u-40.2" who="#LegislatorLukaszNykiel">W związku z tym, że struktura sądu pokoju będzie troszkę inna niż w sądzie rejonowym czy też sądach wyższego rzędu, należy mieć – i my mamy – wątpliwości, czy rezygnacja z art. 5, który jest wzorowany na art. 6 u.s.p., jest pożądana? Jest to potwierdzenie bezstronności obiektywnej, przekonania u osób postronnych oceniających pracę sądu, iż sędzia, który rozstrzyga sprawę, jest bezstronny.</u>
+          <u xml:id="u-40.3" who="#LegislatorLukaszNykiel">Co więcej, dodany § 5 w art. 9, wskazuje, że „w tym samym składzie sądu pokoju nie mogą brać udziału osoby pozostające ze sobą w stosunku pokrewieństwa w linii prostej lub powinowactwa w linii prostej albo w stosunku przysposobienia, małżonkowie oraz rodzeństwo”, co wydaje się próbą znalezienia jakiegoś pośredniego rozwiązania pomiędzy tym, co było w art. 5, a tym, co jest w prawie o ustroju sądów powszechnych. Jest o tyle w naszej ocenie trochę fikcją prawną, że skład sądu pokoju w sprawach cywilnych, tych wykroczeniowych i karnych, będzie co do zasady jednoosobowy. Oczywiście w Kodeksie postępowania cywilnego, w k.p.s.w. i w k.p.k. są możliwości rozpatrywania w pierwszej instancji przez sąd w składzie trzech sędziów zawodowych. Natomiast procedura mówi o tym, iż są to sprawy o szczególnym charakterze i o szczególnej zawiłości.</u>
+          <u xml:id="u-40.4" who="#LegislatorLukaszNykiel">Biorąc pod uwagę, że sądy pokoju mają rozpatrywać mniej zawiłe sprawy, mamy dosyć rygorystyczne przesłanki, gdzie sąd pokoju jest zobligowany do przekazania sprawy do rozpatrzenia sądowi rejonowemu, chociażby w sytuacji, kiedy istnieje konieczność zasięgnięcia opinii biegłego. Wydaje się, że ta przesłanka z § 5, kiedy będziemy mieli w składzie sądu pokoju, powiedzmy, małżonków, będzie zachodziła zupełnie wyjątkowo. Jeśli w ogóle zajdzie, to będą to naprawdę sporadyczne przypadki.</u>
+          <u xml:id="u-40.5" who="#LegislatorLukaszNykiel">To tyle, jeżeli chodzi o te uwagi bardziej merytoryczne. Co do uwag legislacyjnych zgłosiliśmy je już na wcześniejszym etapie w konsultacjach w Kancelarią Prezydenta, więc legislacyjnie nie zgłaszamy.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-41">
+          <u xml:id="u-41.0" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzSmolinski">Dziękuję bardzo. Stanowisko wnioskodawcy?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-42">
+          <u xml:id="u-42.0" who="#SekretarzstanuwKPRPMalgorzataPaprocka">Panie przewodniczący, wysoka podkomisjo, nie do końca podzielam stanowisko Biura Legislacyjnego, choć oczywistym jest, że problem, który pan mecenas omówił, wynika z jednej strony z regulacji konstytucyjnych.</u>
+          <u xml:id="u-42.1" who="#SekretarzstanuwKPRPMalgorzataPaprocka">W szczególności mowa o art. 180 ust. 5 konstytucji, który jasno zakreśla zasady przenoszenia sędziego do innego sądu. Tak naprawdę jest to powiązane ze zmianami albo ustroju sądów, albo zmianami granic okręgów sądowych. Mamy jasno wyznaczone konstytucją granice. Różnica podstawowa, bo oczywiście przepis taki funkcjonuje w u.s.p., polega na tym, że w sądach rejonowych – do nich się będziemy odnosić – mamy wydziały. I rozumiemy – gdyby pani minister Frydrych zechciała jeszcze ewentualnie się tutaj odnieść – że tak wygląda praktyka z zakazami orzekania w ramach wydziałów. Nie możemy się do tego odnieść, bo takiej sytuacji w sądach pokoju nie mamy. Wydaje się zatem, że ta regulacja w takim kształcie najpełniej będzie oddawała regulację jednak nadustawową, czyli wprost wynikającą z przywołanego art. 180 ust. 5 konstytucji. To do pierwszej uwagi pana mecenasa.</u>
+          <u xml:id="u-42.2" who="#SekretarzstanuwKPRPMalgorzataPaprocka">Co do drugiej uwagi to nie podzielam jej. Oczywistym jest, że co do zasady będą to składy jednoosobowe, natomiast to jest przepis doprecyzowujący. Nie będzie żadnego problemu z zastosowaniem go przy składach jednoosobowych. Jednak zawsze procedury dają możliwość powiększonego składu i wtedy powstanie. Faktycznie, ten problem jest poniekąd hipotetyczny i może wystąpić naprawdę w jakichś promilach przypadków. Nic jednak nie stoi na przeszkodzie, aby taka precyzyjna regulacja była w ustawie na te bardzo rzadkie potencjalne przypadki, aniżeli potem miałby być problem ze stosowaniem ustawy.</u>
+          <u xml:id="u-42.3" who="#SekretarzstanuwKPRPMalgorzataPaprocka">Tak że proszę uprzejmie wysoką podkomisję o przyjęcie tych poprawek. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-43">
+          <u xml:id="u-43.0" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzSmolinski">Dziękuje bardzo. Rozumiem, że stosując pewne analogie, skoro tam mamy w wydziale i nie można, to tutaj mamy tylko skład sądu i rzeczywiście wyjątkowe sytuacje mogą występować. Stanowisko ministerstwa?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-44">
+          <u xml:id="u-44.0" who="#PodsekretarzstanuwMSKatarzynaFrydrych">Panie przewodniczący, wysoka podkomisjo, w pełni podzielam stanowisko, które zostało zaprezentowane przez pana mecenasa. Wydaje się, że art. 5 powinien pozostać, nie powinien być skreślony. Zgadzam się z panią minister, która zwraca uwagę na to, że sędzia pokoju będzie co do zasady orzekał we wszystkich kategoriach spraw, nie będzie podziału na wydziały, ale wydaje się, że trzymanie takiej samej zasady, jeżeli chodzi o sądy powszechne, jak i sądy pokoju, jest w pełni uzasadnione. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-45">
+          <u xml:id="u-45.0" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzSmolinski">Rozumiem tę rozbieżność. Pozostajemy przy tej treści, która jest, czyli analogicznie w sądzie powszechnym i w sądzie pokoju mogą orzekać osoby spokrewnione itd.</u>
+          <u xml:id="u-45.1" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzSmolinski">Przechodzimy w takim razie do głosowania. Proszę bardzo, pani przewodnicząca Dolniak.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-46">
+          <u xml:id="u-46.0" who="#PoselBarbaraDolniak">Dzień dobry.</u>
+          <u xml:id="u-46.1" who="#PoselBarbaraDolniak">Tworzenie prawa papierowego tylko po to, żeby było ono zapisane, jest, jak doskonale państwo wiecie, zbędne. Chciałam odnieść się do kwestii orzekania przez sędziów pokoju we wszystkich rodzajach spraw.</u>
+          <u xml:id="u-46.2" who="#PoselBarbaraDolniak">Prawidłowością funkcjonowania wymiaru sprawiedliwości powinna być specjalizacja sędziów. Im sędzia ma większą wiedzę w jakiejś dziedzinie spraw, tym proces orzekania jest bardziej prawidłowy. Natomiast państwo chcecie stworzyć sądy pokoju, w których sędzia będzie orzekał przez praktycznie wszystkie rodzaje spraw. Jak państwo sobie to wyobrażacie?</u>
+          <u xml:id="u-46.3" who="#PoselBarbaraDolniak">W przypadku doświadczonych sędziów, orzekających przez wiele lat, nie ma sędziów, którzy znają się na wszystkich dziedzinach prawa, bo nie ma takiej możliwości. A państwo chcecie stworzyć sądy, w których sędzia będzie orzekał, za przeproszeniem, od Sasa do Lasa. Jak nabędzie wiedzę i doświadczenie? Przecież są zarówno przepisy, jak i piśmiennictwo, jak i orzecznictwo w tak szerokiej gamie spraw. Jest to niemożliwe, proszę państwa. Osoby, które mają zostać sędziami, będą miały tylko krótkie przeszkolenie. Jak państwo sobie wyobrażają poziom tego orzecznictwa? Specjalizacja to jeden z elementów prawidłowego funkcjonowania wymiaru sprawiedliwości, a państwo idziecie w zupełnie odwrotnym kierunku.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-47">
+          <u xml:id="u-47.0" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzSmolinski">Przepraszam, pani przewodnicząca, ale pani wchodzi w debatę ogólną. Przecież już dawno omówiliśmy te rzeczy. Mamy poprawkę i proszę się do tej poprawki odnosić.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-48">
+          <u xml:id="u-48.0" who="#PoselBarbaraDolniak">Panie przewodniczący, ale może pewne rzeczy trzeba powtarzać po wielokroć, aby zastanowić się nad nieprawidłowością kierunku rozwiązania.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-49">
+          <u xml:id="u-49.0" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzSmolinski">Można wielokrotnie, ale nie do znudzenia. Dziękuję. Rozumiem generalne stanowisko. Do poprawki nie ma uwag. Przechodzimy w takim razie do głosowania.</u>
+          <u xml:id="u-49.1" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzSmolinski">Kto jest za przyjęciem tej poprawki? Kto jest przeciw? Kto się wstrzymał od głosu? Czy wszyscy oddali głos? Nie widzę uwag, zamykam głosowanie. Proszę o wyświetlenie wyników.</u>
+          <u xml:id="u-49.2" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzSmolinski">Oddano 5 głosów. Za – 3, przeciw – 2, nikt się nie wstrzymał. Stwierdzam, że poprawka została przyjęta.</u>
+          <u xml:id="u-49.3" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzSmolinski">Poprawka do art. 6. Celem poprawki jest określenie zakresu odpowiedniego stosowania do sądów pokoju i sędziów pokoju ustawy – Prawo o ustroju sądów powszechnych. Uwagi legislacyjne?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-50">
+          <u xml:id="u-50.0" who="#LegislatorLukaszNykiel">Nie zgłaszamy uwag do tej poprawki.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-51">
+          <u xml:id="u-51.0" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzSmolinski">Stanowisko wnioskodawcy?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-52">
+          <u xml:id="u-52.0" who="#SekretarzstanuwKPRPMalgorzataPaprocka">Uprzejmie proszę o przyjęcie poprawki.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-53">
+          <u xml:id="u-53.0" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzSmolinski">Ministerstwo?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-54">
+          <u xml:id="u-54.0" who="#PodsekretarzstanuwMSKatarzynaFrydrych">Bez uwag.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-55">
+          <u xml:id="u-55.0" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzSmolinski">Dziękuję bardzo. Przystępujemy do głosowania.</u>
+          <u xml:id="u-55.1" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzSmolinski">Kto jest za poprawką? Kto jest przeciw? Kto się wstrzymał? Czy wszyscy oddali głos? Nie widzę uwag, zamykam głosowanie. Proszę o wyświetlenie wyników.</u>
+          <u xml:id="u-55.2" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzSmolinski">Oddano 4 głosy. Za – 3, przeciw – 1, nikt się nie wstrzymał. Stwierdzam, że poprawka została przyjęta.</u>
+          <u xml:id="u-55.3" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzSmolinski">Przechodzimy do kolejnej poprawki. W art. 9 dodajemy sformułowanie, w art. 11  § 1 też dodajemy sformułowanie, a po art. 26 dodajemy art. 26a. Chodzi o wprowadzenie instytucji delegowania sędziego pokoju na obszarze apelacji. Czy są uwagi legislacyjne? Bardzo proszę, panie mecenasie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-56">
+          <u xml:id="u-56.0" who="#LegislatorLukaszNykiel">Kolejna bardzo daleko idąca poprawka, wprowadzająca instytucję delegowania sędziego pokoju na obszarze apelacji. Jest to oczywiście pewne zawężenie.</u>
+          <u xml:id="u-56.1" who="#LegislatorLukaszNykiel">Po pierwsze ta instytucja stoi troszeczkę jednak w kontrze do tego, co było też szeroko uzasadniane w uzasadnieniu do projektu ustawy, że wybory sędziów pokoju są wyborami powszechnymi i są to wybory organizowane w okręgach wyborczych, które to okręgi wyborcze mają być tworzone na siatce sądów rejonowych. W tym sądzie stanowiska mają obejmować osoby, które są przedstawicielami lokalnej społeczności. Natomiast ta instytucja delegacji stoi w kontrze do tego, co było wcześniej mówione, że ten sędzia będzie jednak przedstawicielem…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-57">
+          <u xml:id="u-57.0" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzSmolinski">Rozumiem panie mecenasie, że to jest uwaga merytoryczna, a legislacyjna?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-58">
+          <u xml:id="u-58.0" who="#LegislatorLukaszNykiel">To jest uwaga prawna, panie przewodniczący.</u>
+          <u xml:id="u-58.1" who="#LegislatorLukaszNykiel">Kontynuując tę myśl, jeżeli wprowadzimy możliwość delegowania w obszarze apelacji, to będziemy mieli osobę, która została powołana do sądu pokoju w Skarżysku-Kamiennej, natomiast będzie mogła być ona delegowana do sądu w Zakopanem, bo jest to obszar apelacji, więc jest to też pewien życiowy problem.</u>
+          <u xml:id="u-58.2" who="#LegislatorLukaszNykiel">Kolejna kwestia, jeśli chodzi o te poprawki, to art. 11 § 2. Tutaj jest propozycja, żeby wyrazy „sędzia pokoju” zastąpić wyrazami „sędzia sądu pokoju”. Korekta miałaby spowodować, że nie byłoby wątpliwości w sytuacji, gdy mamy do czynienia z przewodniczeniem zgromadzeniu ogólnemu sędziów sądów pokoju. Przepis art. 11 § 2 mówi dzisiaj, że przewodniczy temu zgromadzeniu prezes sądu pokoju, natomiast w razie nieobecności prezesa obowiązki przewodniczącego pełni najstarszy wiekiem sędzia pokoju obecny na zgromadzeniu ogólnym sędziów sądów pokoju. Rzeczywiście, jeżeli wprowadzamy instytucję delegacji, to należałoby dokonać tego rozróżnienia. Natomiast w naszej ocenie ta propozycja w ogóle nie koryguje tego przepisu. Proponowalibyśmy, żeby te wyrazy zastąpić wyrazami „sędzia tego sądu pokoju”.</u>
+          <u xml:id="u-58.3" who="#LegislatorLukaszNykiel">Następnie chodzi o art. 26a, gdzie proponuje się szczegółową procedurę delegacji. Pytanie, czy nie powinniśmy, jak chociażby w art. 77 § 8 czy art. 77 § 9 u.s.p., wprowadzić również opinii gremium takiego jak zgromadzenie ogólne sędziów sądów pokoju, do którego to sądu ma być delegowany dany sędzia pokoju? Art. 77 § 8 i § 9 wprowadza taką instytucję opinii kolegium właściwego sądu. Oczywiście tego organu nie mamy, natomiast pytanie, czy tutaj nie powinna się taka opinia znaleźć?</u>
+          <u xml:id="u-58.4" who="#LegislatorLukaszNykiel">Pytanie do art. 26a § 2. Delegowanie, o którym mowa w ust. 1, następuje na czas określony, nie dłuższy niż 1 rok. Wydaje się, że z tego przepisu wynika… I tu byśmy prosili o potwierdzenie, że taka delegacja może być powtarzana w sytuacji, kiedy będziemy mieli kadencję 5-letnią, ta delegacja może być za każdym razem nowa na kolejny rok, więc przez całą kadencję dany sędzia hipotetycznie mógłby być delegowany do innego sądu, niż został powołany pierwotnie, tak to nazwijmy.</u>
+          <u xml:id="u-58.5" who="#LegislatorLukaszNykiel">Jeszcze patrzę, ale zostało to już dopisane, że chodzi o pełnienie dyżurów na obszarze właściwości danego sądu okręgowego, więc nie zgłaszamy uwag. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-59">
+          <u xml:id="u-59.0" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzSmolinski">Dziękuję bardzo. Stanowisko wnioskodawcy?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-60">
+          <u xml:id="u-60.0" who="#SekretarzstanuwKPRPMalgorzataPaprocka">Panie przewodniczący, wysoka podkomisjo, poprawka jest konsekwencją uwag zgłoszonych przez przedstawiciela ministra sprawiedliwości w toku rozpatrywania projektu. Propozycja wynika ze zwróconej w szczególności przez panią dyrektor uwagi (w przekonaniu wnioskodawcy słusznej), że może dojść do takiej sytuacji, kiedy w sądzie pokoju po prostu nie będzie żadnego sędziego z różnych losowych przypadków. Pozostawiam tę kwestię do uznania wysokiej podkomisji. Natomiast po prostu ważymy zasady konstytucyjne i po części filozofię tej ustawy – zgadzam się z panem mecenasem.</u>
+          <u xml:id="u-60.1" who="#SekretarzstanuwKPRPMalgorzataPaprocka">Trzeba też podkreślić jedną kwestię, że na żadnym etapie, ani podczas sporządzania samego projektu, ani w toku prac wysokiej podkomisji, nigdy nie była formułowana taka zasada, że sędzia pokoju zawsze orzeka tylko i wyłącznie w granicach okręgu wyborczego. Przecież siatka sądów potem będzie ustalana przez ministra sprawiedliwości. Jest oczywiście wolą projektodawcy, aby sędziowie byli wyłaniani w wyborach. Żeby związek pomiędzy wspólnotą w terenie, na którym dokonywane są wybory, a sędzią pokoju istniał jak najdalej. To jest oczywiście główne założenie tej ustawy.</u>
+          <u xml:id="u-60.2" who="#SekretarzstanuwKPRPMalgorzataPaprocka">Natomiast pod wpływem dyskusji na posiedzeniu Komisji i zgłoszonych potencjalnych sytuacji, które mogą uniemożliwić dostęp do wymiaru sprawiedliwości, a tutaj to będzie wartość konstytucyjna sprawności prowadzenia postępowania, szybkości uzyskania orzeczenia, ta propozycja jest pewnego rodzaju propozycją kompromisową. Jak mówię, pozostawiam to jednak do uznania wysokiej podkomisji.</u>
+          <u xml:id="u-60.3" who="#SekretarzstanuwKPRPMalgorzataPaprocka">Pierwotnie tego typy przepisy nie były zawarte w przedłożeniu prezydenckim, ale po intensywnej dyskusji na posiedzeniu podkomisji ja tę poprawkę co do zasady popieram. Tak jak mówię, jeśli ocena wysokiej podkomisji będzie inna, to pozostawiam to do państwa decyzji. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-61">
+          <u xml:id="u-61.0" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzSmolinski">Dziękuję bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-61.1" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzSmolinski">Też mi się wydaje, że to była sugestia ze strony ministerstwa, żeby wprowadzić taką instytucję, która miała na względzie dobro wymiaru sprawiedliwości, potrzebę zapewnienia ciągłości, rozpoznawania spraw przez sądy pokoju na obszarze apelacji. Jeżeli to nie będzie podtrzymane, to też nie widzę potrzeby.</u>
+          <u xml:id="u-61.2" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzSmolinski">Proszę bardzo, pani minister.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-62">
+          <u xml:id="u-62.0" who="#PodsekretarzstanuwMSKatarzynaFrydrych">Bardzo dziękuję, panie przewodniczący.</u>
+          <u xml:id="u-62.1" who="#PodsekretarzstanuwMSKatarzynaFrydrych">Od samego początku Ministerstwo Sprawiedliwości sprzeciwiało się instytucji delegowania sędziego pokoju, mówiłam z jakich powodów. Przede wszystkim z tego powodu, że nie jest spełniony cel, który jest podnoszony jako cel tej ustawy, czyli wybór sędziego pokoju jako osoby, która jest autorytetem, cieszy się zaufaniem w granicach społeczności lokalnej. Takie delegowanie sędziego zatraca cel i sens tej ustawy. To po pierwsze, dla uporządkowania tej dyskusji. Sprzeciwialiśmy się od samego początku samej formule delegowania.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-63">
+          <u xml:id="u-63.0" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzSmolinski">Pani minister, przepraszam, ale nie było formuły delegowania wcześniej.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-64">
+          <u xml:id="u-64.0" who="#PodsekretarzstanuwMSKatarzynaFrydrych">Przeniesienia, przepraszam. To było w kontekście. Rzeczywiście, panie przewodniczący, ma pan rację. Te argumenty również padały w przypadku regulacji dotyczącej przeniesienia sędziego.</u>
+          <u xml:id="u-64.1" who="#PodsekretarzstanuwMSKatarzynaFrydrych">Teraz czytając tę regulację, o której mówimy, rozumiem intencję wnioskodawcy. Intencja jest taka, że w przypadku gdyby okazało się, że w danym sądzie nie ma sędziego pokoju, bo np. nikt w czasie wyborów się nie zgłosił, to trzeba ratować sytuację. Ktoś musi rozpoznawać te sprawy, które są w kognicji sądu pokoju. Ale uwaga – ta regulacja nie rozwiązuje tego problemu. Proszę zwrócić uwagę na to, że ustawodawca zakłada, że zarówno delegacja z § 1 projektowanego art. 26a, jak i § 4 tegoż artykułu musi się odbyć za zgodą sędziego. To nie daje żadnej gwarancji, że taka zgoda zostanie uzyskana i że ta sytuacja, o której mówimy, która hipotetycznie może zaistnieć, zostanie w tym zakresie naprawiona.</u>
+          <u xml:id="u-64.2" who="#PodsekretarzstanuwMSKatarzynaFrydrych">Ponadto zwracam uwagę – być może wnioskodawca to wyjaśni. Dlaczego odwołanie czy ustąpienie sędziego w zakresie delegowania, rozumiem z § 1 zgodnie z § 3 w projekcie, miałoby nastąpić za miesięcznym uprzedzeniem, podczas gdy z § 4 już ten okres uprzedzenia jest trzymiesięczny? Skąd ta różnica?</u>
+          <u xml:id="u-64.3" who="#PodsekretarzstanuwMSKatarzynaFrydrych">Nadto rozumiem to w ten sposób, że jeśli chodzi o delegację z § 1, to jest dopełnienie obowiązków sędziego w danym sądzie wszystkich. Natomiast pojawia się w § 4 instytucja pełnienia dyżurów. To również jest, wydaje mi się, kwestia, którą należałoby na tym etapie wyjaśnić. Co to znaczy dyżur sędziego i delegowany do pełnienia dyżurów w innym sądzie? Jaka sytuacja miałaby dotyczyć tego dyżuru? Czy to jest ta sama sytuacja, która dotyczy delegowania z § 1? Wydaje się, że nie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-65">
+          <u xml:id="u-65.0" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzSmolinski">Dziękuję bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-65.1" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzSmolinski">Zgoda, moim zdaniem w takiej sytuacji jest konieczna, bo inaczej rzeczywiście mielibyśmy kompletne zaprzeczenie istoty wybieralności, reprezentowania społeczności lokalnej. Natomiast zakładamy, że któryś z sędziów na terenie apelacji, właśnie dla zapewnienia dobra wymiaru sprawiedliwości, potrzebę zapewnienia ciągłości itd., zgodzi się na taką delegację. To jest oczywiście kwestia pewnej dobrej woli, ale uważam, że to jest chyba najlepsze rozwiązanie. Jeżeli ktoś ma inne, to chętnie usłyszę taką propozycję.</u>
+          <u xml:id="u-65.2" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzSmolinski">Stanowisko wnioskodawcy?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-66">
+          <u xml:id="u-66.0" who="#SekretarzstanuwKPRPMalgorzataPaprocka">Panie przewodniczący, z tego, co pamiętam z dyskusji na wcześniejszych etapach prac podkomisji, na ten problem absolutnie słusznie zwracali uwagę przedstawiciele ministra sprawiedliwości.</u>
+          <u xml:id="u-66.1" who="#SekretarzstanuwKPRPMalgorzataPaprocka">Jest kilka potencjalnych rozwiązań, ale w ocenie wnioskodawcy pozostawienie formuły zgody ma swoją wartość również taką czysto konstytucyjną. Pomijam branie pod uwagę również jakichś decyzji życiowych samej osoby będącej sędzią pokoju, ale wydaje się, że jednak na terenie apelacji takie osoby zgodziłyby się na delegację głównie z uwagi na dobro wymiaru sprawiedliwości i osób, które czekają na rozpoznanie swoich spraw. Taka osoba będzie w takiej zupełnie wyjątkowej sytuacji, bo powiedzmy sobie szczerze, że to jest sytuacja, która jednak może wystąpić w bardzo wąskim zakresie.</u>
+          <u xml:id="u-66.2" who="#SekretarzstanuwKPRPMalgorzataPaprocka">Co do pytania pani minister do proponowanego art. 26 w zakresie § 4, jak rozumiem, ta propozycja wprost odwołuje się do dzisiejszego art. 77 § 9a prawa o ustroju sądów powszechnych. Ten przepis brzmi: „Prezes sądu okręgowego może delegować sędziego sądu rejonowego, za jego zgodą, do pełnienia dyżuru w innym sadzie rejonowym równocześnie z pełnieniem dyżuru w miejscu służbowym. Sędzia może cofnąć zgodę za trzymiesięcznym uprzedzeniem”.</u>
+          <u xml:id="u-66.3" who="#SekretarzstanuwKPRPMalgorzataPaprocka">Po prostu propozycja poprawki odzwierciedla regulacje u.s.p. Wydaje się, że to jest zasadne. Te terminy są również zgodne z u.s.p. Patrząc na poprawkę, wydaje się, że te przepisy powinny nie być spójne ze sobą, czyli jest to kwestia między § 3 i 4. W ocenie wnioskodawcy nie ma potrzeby zrównywania terminów, a raczej powinny być one spójne z u.s.p. Dziękuję uprzejmie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-67">
+          <u xml:id="u-67.0" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzSmolinski">Dziękuję bardzo. Pani przewodnicząca Dolniak, proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-68">
+          <u xml:id="u-68.0" who="#PoselBarbaraDolniak">Propozycja tej poprawki jest totalnie sprzeczna z państwa ideą powszechności i bezpośredniości wyborów sędziów pokoju.</u>
+          <u xml:id="u-68.1" who="#PoselBarbaraDolniak">Jeżeli on ma być wybierany – w odniesieniu do sędziego pokoju – przez określoną grupę mieszkańców, grupę wyborców, to osoby wybierające chcą, by dana osoba sprawowała funkcję sędziego pokoju w konkretnym miejscu. Nie wybierają go po to, żeby przeszedł do orzekania w innym miejscu, innym niż to, w którym został wybrany. To pokazuje, że dokonywanie wyborów, jak państwo twierdzicie, w wyborach powszechnych i bezpośrednich jest zaprzeczeniem funkcjonowania wymiaru sprawiedliwości. To po pierwsze.</u>
+          <u xml:id="u-68.2" who="#PoselBarbaraDolniak">Po drugie kwestia wyrażenia zgody przez sędziego, który miałby być delegowany. On zostaje wybrany przez swoich mieszkańców do pełnienia obowiązków w konkretnym sądzie, a potem pozostawiacie państwo jego zgodzie przeniesienie do innego miejsca orzekania. Zatem sędzia wybrany będzie decydował wbrew swoim wyborcom, że przejdzie do innego miejsca swojego orzekania.</u>
+          <u xml:id="u-68.3" who="#PoselBarbaraDolniak">Mam również pytanie co do kwestii powtarzalności tej delegacji, bo to może oznaczać, że sędzia wybrany w miejscu X będzie przez całą kadencję sądów orzekał w zupełnie innym miejscu.</u>
+          <u xml:id="u-68.4" who="#PoselBarbaraDolniak">Inna kwestia. Jeżeli nie będzie prezesa, to zgromadzeniu przewodniczy sędzia najstarszy wiekiem. Czyli wystarczy się przenieść z sądu, wyliczyć sobie, jak to będzie z tym wiekiem, i może stworzy się okazja przeniesienia do sądu, w którym chciałoby się pełnić funkcję przewodniczenia zgromadzenia</u>
+          <u xml:id="u-68.5" who="#PoselBarbaraDolniak">Na końcu dwie uwagi. Sędzia powinien się cieszyć powszechnym szacunkiem, a nie tylko grupy mieszkańców, grupy swoich wyborców.</u>
+          <u xml:id="u-68.6" who="#PoselBarbaraDolniak">Druga kwestia ogólna, to już do pani minister z Kancelarii Prezydenta. Nie można uzasadniać rozwiązania faktem, że będzie to miało marginalne znaczenie, ponieważ pojedyncze przypadki składają się na całość wymiaru sprawiedliwości i jako takie powinny być rozpatrywane. To, czy to jest pojedynczy przypadek, czy powtórzony wielokrotnie, dla wymiaru sprawiedliwości nie ma znaczenia, dlatego że każda konkretna sprawa dotyczy obywatela. W związku z tym powinna być traktowana w przepisach jako okoliczność istotna, a nie twierdzenie, że będzie miało znaczenie marginalne, bo dla danej osoby znaczenia marginalnego mieć nie będzie.</u>
+          <u xml:id="u-68.7" who="#PoselBarbaraDolniak">Konkludując moją wypowiedź, ta poprawka jest zaprzeczeniem państwa idei wyborów powszechnych i bezpośrednich. Nie może być mowy, by sędzia, który został wybrany w danym miejscu… Według państwa stwierdzenia wyborcy mieliby wybierać swojego przedstawiciela do sądu, który będzie orzekał, a teraz dowiadują się o tym, że sędzia wędruje do innego sądu.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-69">
+          <u xml:id="u-69.0" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzSmolinski">Dobrze, dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-70">
+          <u xml:id="u-70.0" who="#PoselBarbaraDolniak">Dobrze. W każdym razie jestem przeciwna rozwiązaniom i dam temu wyraz w głosowaniu nad poprawką.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-71">
+          <u xml:id="u-71.0" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzSmolinski">Mam pytanie do ministerstwa. Jeżeli zrezygnujemy z tej poprawki, to w jaki sposób w takich sytuacjach wyjątkowych… Gdyby doszło do sytuacji, że nagle w którymś z sądów brakuje właściwej obsady, jest kilkuosobowy sąd pokoju, przypadki losowe są różne, jak wtedy mamy zabezpieczyć ten interes, żeby zapewnić ciągłość rozpoznawania spraw?</u>
+          <u xml:id="u-71.1" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzSmolinski">Proszę bardzo, pani dyrektor. Pani brała udział w pracach, więc proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-72">
+          <u xml:id="u-72.0" who="#DyrektorDepartamentuLegislacyjnegoUstrojuSadowMinisterstwaSprawiedliwosciHonorataLopianowska">Muszę skorygować, bo rzeczywiście te rozwiązania, które są zaprezentowane w poprawkach, mają odpowiadać na tę sytuację, kiedy nie ma żadnego sędziego z różnych powodów w danym sądzie pokoju.</u>
+          <u xml:id="u-72.1" who="#DyrektorDepartamentuLegislacyjnegoUstrojuSadowMinisterstwaSprawiedliwosciHonorataLopianowska">Muszę zwrócić uwagę na taki trochę prozaiczny aspekt, a mianowicie art. 46 § 1 u.s.p. Proszę zwrócić uwagę, że w art. 6 odesłań do u.s.p. on jest wprost zmieniony jako zdanie pierwsze, jest mowa taka: „W składzie sądu może brać udział tylko jeden sędzia innego sądu”. Skoro w składzie, to w całym sądzie tym bardziej. To jest odpowiedź. Ta propozycja poprawek jest, jak rozumiem, odpowiedzią na sytuacje, kiedy nie mamy w sądzie pokoju żadnego sędziego.</u>
+          <u xml:id="u-72.2" who="#DyrektorDepartamentuLegislacyjnegoUstrojuSadowMinisterstwaSprawiedliwosciHonorataLopianowska">Zatem wydaje się, że samą formułą delegowania, czy to z § 1, czy z § 4, delegowania do dyżurów czy delegowania stałego, nie da się tego rozwiązać. Na pewno delegowanie nie jest tą ścieżką w sytuacji, kiedy nie mamy obsady. Prawo o ustroju sądów powszechnych w § 1 art. 46 nie pozwala na to, żeby w składzie sądu uczestniczył więcej niż jeden sędzia innego sądu, a tutaj mielibyśmy sytuację, kiedy nie mamy w ogóle sędziów.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-73">
+          <u xml:id="u-73.0" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzSmolinski">A jeżeli na przykład obsada jest za mała? Nagle z trzech sędziów jest jeden i jest potrzeba uzupełnienia?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-74">
+          <u xml:id="u-74.0" who="#DyrektordepartamentuMSHonorataLopianowska">Ale sąd pokoju funkcjonuje w składzie jednoosobowym. Nie mamy składów trzyosobowych bądź większych. To delegowanie jest wtedy, kiedy nie mamy sędziów w sądzie pokoju.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-75">
+          <u xml:id="u-75.0" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzSmolinski">Rozpoznaję, że chodzi o skład jednoosobowy, ale w sądzie pokoju przecież będą wielomandatowe okręgi i kilku sędziów może być wybranych.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-76">
+          <u xml:id="u-76.0" who="#DyrektordepartamentuMSHonorataLopianowska">O ile znajdzie się obsada i o ile tylu ich będzie wybranych. Rozumiem, że to jest pewne rozwiązanie w sytuacji, kiedy nie byłoby sędziów. Tu już nie mówimy o tym, że jest ich za mało z różnych przyczyn – czyli to dobro wymiaru sprawiedliwości oraz potrzeba zapewnienia ciągłości – ale mamy sytuację, kiedy nie wybrano żadnego sędziego albo wszyscy zrezygnowali. Różne mogą być sytuacje. O tym hipotetycznym stanie rozmawialiśmy. Mechanizm delegowania nie jest narzędziem, które ten problem rozwiąże.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-77">
+          <u xml:id="u-77.0" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzSmolinski">Proszę bardzo, wnioskodawca.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-78">
+          <u xml:id="u-78.0" who="#SekretarzstanuwKPRPMalgorzataPaprocka">Przepraszam bardzo, nie jestem pewna, czy dobrze rozumiem uwagę. Czy nie mamy tutaj wątpliwości pomiędzy obsadą sądu, czyli liczbą sędziów pokoju w sądzie pokoju? Przepis, który wskazała pani sędzia, mówi o składzie danego sądu, czyli o tym, kto sądzi. Jeżeli tak jak już wcześniej mówiliśmy, praktycznie zawsze będą to składy jednoosobowe, to ten przepis chyba nie tego dotyczy. Nie jestem przekonana, czy dobrze rozumiem tę uwagę.</u>
+          <u xml:id="u-78.1" who="#SekretarzstanuwKPRPMalgorzataPaprocka">Natomiast odnosząc się do wcześniejszych uwag, jeśli pan przewodniczący pozwoli, to jeszcze dwa słowa. Na żadnym etapie nie powiedziałam, że sprawa delegowania to jest sprawa marginalna, tylko że będzie dotyczyć bardzo wąskiej liczby przypadków. Sprawa jest poważna, ponieważ nikt nie stoi, a już na pewno nie wnioskodawca, na stanowisku, że to delegowanie przy takiej konstrukcji wyboru sędziów pokoju jest sprawą bagatelną. Nie jest. Zdajemy sobie sprawę z powiązań pomiędzy wyborami, z tych wszystkich kwestii, o których mówili i pan mecenas, i pani przewodnicząca.</u>
+          <u xml:id="u-78.2" who="#SekretarzstanuwKPRPMalgorzataPaprocka">Natomiast poprawka jest próbą rozwiązania sytuacji bardzo rzadko występujących, ale propozycja poprawki kieruje się i dobrem wymiaru sprawiedliwości, co jest wprost wskazane, i zapewnieniem ciągłości rozpoznawania spraw, czyli interesem stron. Takie wartości ważymy.</u>
+          <u xml:id="u-78.3" who="#SekretarzstanuwKPRPMalgorzataPaprocka">Jak rozumiem z tej dyskusji, która była na poprzednich posiedzeniach wysokiej podkomisji, alternatywą byłoby delegowanie sędziego sądu rejonowego, ale wydawało się, że ta propozycja nie zyskała akceptacji ministra sprawiedliwości. Zatem jest to próba rozwiązania. Powtarzam jeszcze raz, jest to próba rozwiązania sprawy, która wynikła w toku prac wysokiej podkomisji. Natomiast jeśli nie będzie akceptacji wysokiej podkomisji, to po prostu pozostanie aktualny stan prawny. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-79">
+          <u xml:id="u-79.0" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzSmolinski">Proszę bardzo, Krajowa Rada Sądownictwa, pani sędzia Michałowicz.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-80">
+          <u xml:id="u-80.0" who="#CzlonekprezydiumKrajowejRadySadownictwaJoannaKolodziejMichalowicz">Dziękuję bardzo za udzielenie głosu.</u>
+          <u xml:id="u-80.1" who="#CzlonekprezydiumKrajowejRadySadownictwaJoannaKolodziejMichalowicz">Proszę państwa, nie wdając się w dyskusję co do potrzeby wprowadzenia tego rozwiązania i potrzeby odejścia od zasady związania sędziego pokoju ze swoim okręgiem i wyborcami, chciałam zwrócić uwagę na element uzyskania zgody. Jeżeli ta instytucja ma być wydolna i ma funkcjonować, to wydaje się, że autor poprawki powinien rozważyć, na ile uzyskanie zgody w każdej sytuacji będzie możliwe i prawdopodobne.</u>
+          <u xml:id="u-80.2" who="#CzlonekprezydiumKrajowejRadySadownictwaJoannaKolodziejMichalowicz">Proszę zwrócić uwagę, że podobne instytucje funkcjonują obecnie na przykład na etapie instytucji odwołania sędziego od podziału czynności w sądach powszechnych. Przypomnę, że tam konstrukcja jest taka (w skrócie i uproszczeniu), że prezes może przenieść sędziego do innego wydziału. W pierwszej kolejności, upraszczając sytuację, powinien znaleźć sędziego, który się na to zgadza, a jeżeli takiego sędziego nie znajdzie, to powinien przenieść sędziego niezależnie od zgody.</u>
+          <u xml:id="u-80.3" who="#CzlonekprezydiumKrajowejRadySadownictwaJoannaKolodziejMichalowicz">Krajowa Rada Sądownictwa jest właściwa do rozpoznawania odwołań sędziów od podziału czynności i bardzo często zdarza się tak, że prezesi przenoszą sędziów bez ich zgody, dlatego że nikt tej zgody nie wyraził. Zatem zakładanie, że zawsze zgoda będzie możliwa do uzyskania, wydaje się bardzo optymistycznym nastawieniem. To taka uwaga. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-81">
+          <u xml:id="u-81.0" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzSmolinski">Dobrze, dziękuję bardzo. Rozumiem, że ministerstwo jest przeciwne temu rozwiązaniu?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-82">
+          <u xml:id="u-82.0" who="#PodsekretarzstanuwMSKatarzynaFrydrych">Uważam, że ta propozycja nie rozwiązuje sytuacji, o której mówimy, tej hipotetycznej. Przy braku zgody może się okazać, że tak naprawdę w danym sądzie pokoju nie ma sędziego, który byłby w stanie rozpoznawać sprawy wpływające do tego sądu. Tu się pojawia pytanie, co w takiej sytuacji?</u>
+          <u xml:id="u-82.1" who="#PodsekretarzstanuwMSKatarzynaFrydrych">Nadto wydaje mi się, że jeżeli są takie sprawy, które są rozpoznawane w ramach dyżurów, to prosiłabym ewentualnie o wskazanie – oczywiście mówię tu o sprawach, które są w kognicji sądów pokoju – że po prostu nie ma takich spraw, w których prezes sądu okręgowego do pełnienia dyżurów miałby potrzebę delegowania sędziego danego sądu pokoju do innego sądu pokoju. Bo takiej kategorii spraw, jeśli chodzi o pełnienie dyżurów, sądy pokoju nie będą rozpoznawać.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-83">
+          <u xml:id="u-83.0" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzSmolinski">Dziękuję bardzo. Pani przewodnicząca Dolniak, proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-84">
+          <u xml:id="u-84.0" who="#PoselBarbaraDolniak">Bardzo dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-84.1" who="#PoselBarbaraDolniak">Króciutko do tego, co powiedział przedstawiciel Krajowej Rady Sądownictwa. Wydział w sądzie to nie to samo co sąd w innej miejscowości. W związku z tym, porównywanie tego chyba nie powinno nastąpić. Pomijam kwestię, że przesuwanie bez zgody sędziego między wydziałami też budzi wątpliwości. Oznacza to, że sędzia będzie musiał orzekać w sprawach, którymi na co dzień się nie zajmował i nie orzekał.</u>
+          <u xml:id="u-84.2" who="#PoselBarbaraDolniak">Mam pytanie do twórcy, projektodawcy tej poprawki, czyli do pana przewodniczącego. Według zamysłu projektodawców sądy pokoju mają usprawnić i poprawić sytuację w wymiarze sprawiedliwości. Teraz jest kwestia delegacji. Sędzia pokoju w danym miejscu ma swoją liczbę spraw, które prowadzi już jakiś czas, przeprowadził określone czynności i teraz zostaje delegowany do innego sądu. Co z tymi sprawami, które zostawi już w biegu, gdzie to postępowanie prowadził w określonym kierunku, miał już pewną koncepcję rozstrzygnięcia? Te sprawy będą musiały zostać przekazane innym sędziom orzekającym w danym sądzie pokoju. To oznacza, czas rozstrzygnięcia zdecydowanie się wydłuży.</u>
+          <u xml:id="u-84.3" who="#PoselBarbaraDolniak">Po pierwsze, sędzia dostanie jakąś liczbę spraw oprócz tych, które prowadził. Po drugie, będzie się musiał z nimi zapoznać, czyli poświęcić czas na przeczytanie materiału, który został zgromadzony. To spowoduje, że według państwa idea wydania szybkiego orzeczenia w sądzie pokoju zupełnie się w tym momencie zatraci, ponieważ czas wydania orzeczenia zdecydowanie się wydłuży. Pamiętajmy o tym, że będą to osoby, które rozpoczną dopiero orzekania. Czas przygotowania się, czas czytania akt i ocena tego materiału zdecydowanie się wydłuży. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-85">
+          <u xml:id="u-85.0" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzSmolinski">Rzeczywiście istnieje takie zagrożenie. Żeby „ratować”, mówiąc tak w cudzysłowie, inny sąd, to w innym, w tym, z którego będzie delegowany, może nastąpić pewne opóźnienie spraw, ale jak popatrzymy na to globalnie, to korzyść będzie większa, bo w innym sądzie w ogóle wtedy nie byłoby być może żadnego orzekania.</u>
+          <u xml:id="u-85.1" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzSmolinski">Nie upieram się przy tej poprawce. Wydawała mi się ona najbardziej logiczna i możliwa do zaakceptowania. Jeżeli natomiast ktoś ma inny sposób na rozwiązanie tego hipotetycznego zagrożenia braku właściwego rozstrzygania spraw, aby zapewnić ciągłość rozpoznawania przez sąd pokoju, to myślę, że podkomisja jest otwarta i wnioskodawca też.</u>
+          <u xml:id="u-85.2" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzSmolinski">W związku z tym, że na ten moment nie ma innej propozycji, to proponuję tę poprawkę przyjąć. Jeżeli ktoś znajdzie lepsze rozwiązanie, mamy jeszcze kolejne etapy procedowania. Można to doprecyzować, zmienić lub rozstrzygnąć inną formułę zapewnienia ciągłości rozpoznawania spraw przez inne sądy.</u>
+          <u xml:id="u-85.3" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzSmolinski">Proszę bardzo, pani minister.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-86">
+          <u xml:id="u-86.0" who="#PodsekretarzstanuwMSKatarzynaFrydrych">Dziękuję bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-86.1" who="#PodsekretarzstanuwMSKatarzynaFrydrych">Jeszcze jedna uwaga. Nie wiem, czy Biuro Legislacyjne podzieli uwagę co do brzmienia art. 26a § 1. Mówimy o delegowaniu sędziego pokoju. Natomiast w § 4 mówimy o delegowaniu sędziego sądu pokoju. Pan mecenas już zwracał uwagę na tę nomenklaturę. Czy to jest prawidłowy zapis w tym zakresie?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-87">
+          <u xml:id="u-87.0" who="#LegislatorLukaszNykiel">Jeśli mogę?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-88">
+          <u xml:id="u-88.0" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzSmolinski">Tak, proszę bardzo, na gorąco.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-89">
+          <u xml:id="u-89.0" who="#LegislatorLukaszNykiel">Rzeczywiście zwracałem uwagę w kontekście art. 11 § 2. Natomiast w art. 26a § 4 wydaje się, że formuła „sędzia sądu pokoju” jest chyba prawidłowa i tak powinno zostać, bo później jest mowa o tym, że pełni się dyżury: „w innym sądzie pokoju”. Chodzi o odróżnienie tego, że chodzi o sędziego sądu pokoju z jakiegoś sądu pokoju X, który za zgodą jest delegowany do pełnienia dyżuru w innym sądzie pokoju. Wydaje mi się, że tutaj chyba nie ma wątpliwości. Ja przynajmniej takich nie widzę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-90">
+          <u xml:id="u-90.0" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzSmolinski">Wnioskodawca, proszę bardzo, pani minister Paprocka.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-91">
+          <u xml:id="u-91.0" who="#SekretarzstanuwKPRPMalgorzataPaprocka">Co do uwagi nie mam uwag. Nie w tej kwestii prosiłam o głos, bo wydaje się, że ta formuła zaproponowana jest formułą prawidłową.</u>
+          <u xml:id="u-91.1" who="#SekretarzstanuwKPRPMalgorzataPaprocka">Natomiast na wcześniejszym etapie było jeszcze pytanie dotyczące sytuacji, w których możliwe jest pełnienie dyżuru w sądach pokoju. Wydaje się, że tymi przepisami w pierwszej kolejności będą przepisy dotyczące zatrzymania na podstawie przepisów Kodeksu postępowania w sprawach o wykroczeniach. Tam są bardzo rygorystyczne terminy: 24 godziny i 48 godzin. Szczególnie w kontekście tego, że w przepisach wprowadzających ustawy o sądach pokoju też jest mowa, jest też propozycja zmiany art. 47, w którym mówi się wprost, że zażalenie przekazuje się niezwłocznie sądowi pokoju miejsca zatrzymania, który również niezwłocznie je rozpoznaje. Wydaje się, że to jest ten katalog spraw, który można wskazać jako przykład. Dziękuję uprzejmie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-92">
+          <u xml:id="u-92.0" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzSmolinski">Dziękuję bardzo. Zostawiamy tę treść. Pani przewodnicząca jeszcze, proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-93">
+          <u xml:id="u-93.0" who="#PoselBarbaraDolniak">Ja tylko jeszcze króciutko do tej propozycji.</u>
+          <u xml:id="u-93.1" who="#PoselBarbaraDolniak">Mówicie państwo, że to może dotyczyć marginalnych sytuacji. Przecież nie wiemy, jak przebiegną wybory. Tych sędziów mamy wybranych około czterech tysięcy, w związku z czym może się okazać, że w wielu okręgach wyborczych nikt się nie zgłosi. Problem nieobsadzenia miejsc sędziów pokoju pojawi się nie tylko w jednym czy dwóch okręgach. Wtedy kwestia delegacji urośnie nam do sytuacji, w której, gdyby brano więcej sędziów, będą oni delegowani do miejsc, gdzie sędziowie nie zostali wybrani. To będzie oznaczało, że zupełnie zagubi się idea głoszona przez państwa – bezpośredniości wyborów i szybkości postępowania dzięki orzekaniu sędziów pokoju. Straci to zupełnie znaczenie, chociaż moim zdaniem idea bezpośredniości nie istnieje, a szybkość postępowania wcale się nie poprawi. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-94">
+          <u xml:id="u-94.0" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzSmolinski">Dziękuję bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-94.1" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzSmolinski">Przystępujemy w takim razie do głosowania nad poprawką o zaproponowanej treści. Proszę o przygotowanie głosowania. Głosujemy. Kto jest za poprawką? Kto jest przeciw? Kto się wstrzymał od głosu? Czy wszyscy oddali głos? Nie widzę sprzeciwu. Zamykam głosowanie. Proszę o wyświetlenie wyników.</u>
+          <u xml:id="u-94.2" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzSmolinski">Oddano 5 głosów. Za – 4, przeciw – 1, nikt się nie wstrzymał. Stwierdzam, że poprawka została przyjęta.</u>
+          <u xml:id="u-94.3" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzSmolinski">Kolejna poprawka to zmiana w art. 12. Tu jest kwestia określenia terminu przedawnienia w przypadku uchybienia przez sędziego w zakresie sprawności postępowania sądowego. Biuro Legislacyjne.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-95">
+          <u xml:id="u-95.0" who="#LegislatorLukaszNykiel">Mamy pewną wątpliwość, czy nie wystarczy odpowiednio stosowany art. 108 § 1 prawa o ustroju sądów powszechnych?</u>
+          <u xml:id="u-95.1" who="#LegislatorLukaszNykiel">Chcemy zwrócić uwagę, że art. 108 § 1 u.s.p. mówi, że po upływie 5 lat od popełnienia czynu nie można wszcząć postępowania dyscyplinarnego. W odpowiedniku tego art. 12 ustawy o sądach pokoju… Mówię o odpowiedniku w ustawie – Prawo o ustroju sądów powszechnych. To jest bodajże art. 37g, jeszcze sprawdzę...Nie, nie jest to art. 37g, ale w okolicach tego przepisu, ministerstwo na pewno wskaże przepis. W każdym razie mamy tam bardzo bliźniaczą procedurę i nie ma tego przepisu szczególnego, takiego o przedawnieniu. Pytanie, czy to musi się znaleźć w ustawie o sądach pokoju? Czy ten zapis z prawa o ustrojach sądów powszechnych nie jest wystarczający? Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-96">
+          <u xml:id="u-96.0" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzSmolinski">Dziękuję. Rozumiem, że pan twierdzi, że nie ma potrzeby regulowania?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-97">
+          <u xml:id="u-97.0" who="#LegislatorLukaszNykiel">W naszej ocenie jest to wątpliwe. Czy nie wystarczy art. 108, który ma być odpowiednio stosowany poprzez art. 6?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-98">
+          <u xml:id="u-98.0" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzSmolinski">Wnioskodawca: czy rzeczywiście możemy tak przyjąć?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-99">
+          <u xml:id="u-99.0" who="#SekretarzstanuwKPRPMalgorzataPaprocka">Panie przewodniczący, wysoka podkomisjo, odtwarzając przebieg dotychczasowych prac wydawało mi się, że to był postulat Ministerstwa Sprawiedliwości, który tu został zrealizowany wprost, ale jeśli jest to pomyłka…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-100">
+          <u xml:id="u-100.0" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzSmolinski">Dobrze, proszę stanowisko ministerstwa. Czy ten przepis jest konieczny? Czy możemy pozostać przy uregulowaniach u.s.p. wprost?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-101">
+          <u xml:id="u-101.0" who="#PodsekretarzstanuwMSKatarzynaFrydrych">Panie przewodniczący, regulacja w art. 6, w którym zostało nadane brzmienie w czasie trwania dzisiejszego posiedzenia, nie wydaje się konieczna. Rzeczywiście mamy odesłanie do art. 108 u.s.p.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-102">
+          <u xml:id="u-102.0" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzSmolinski">Rozumiem. W takim razie cofam tę poprawkę.</u>
+          <u xml:id="u-102.1" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzSmolinski">Przechodzimy do kolejnej w art. 12. Tutaj jest korekta odesłania – odesłanie powinno następować do jednostki redakcyjnej w ustawie o sądach pokoju. Biuro Legislacyjne?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-103">
+          <u xml:id="u-103.0" who="#LegislatorLukaszNykiel">Nie zgłasza uwag.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-104">
+          <u xml:id="u-104.0" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzSmolinski">Wnioskodawca?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-105">
+          <u xml:id="u-105.0" who="#SekretarzstanuwKPRPMalgorzataPaprocka">Popieram.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-106">
+          <u xml:id="u-106.0" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzSmolinski">Ministerstwo?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-107">
+          <u xml:id="u-107.0" who="#PodsekretarzstanuwMSKatarzynaFrydrych">Bez uwag do tej poprawki.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-108">
+          <u xml:id="u-108.0" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzSmolinski">Dziękuję bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-108.1" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzSmolinski">Przechodzimy do głosowania. Kto jest za przyjęciem tej poprawki? Kto jest przeciw? Kto się wstrzymał od głosu? Czy wszyscy oddali głos? Nie widzę sprzeciwu. Zamykam głosowanie. Proszę o wyświetlenie wyników.</u>
+          <u xml:id="u-108.2" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzSmolinski">Oddano 4 głosy. Za – 3, przeciw – 1, nikt się nie wstrzymał. Stwierdzam, że poprawka została przyjęta.</u>
+          <u xml:id="u-108.3" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzSmolinski">Kolejna poprawka. Zmiana art. 18, nowe brzmienie. Celem poprawki jest prawidłowe odesłanie do przepisów Kodeksu wyborczego w zakresie określenia prawa wybieralności w wyborach sędziów pokoju.</u>
+          <u xml:id="u-108.4" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzSmolinski">Biuro Legislacyjne.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-109">
+          <u xml:id="u-109.0" who="#LegislatorLukaszNykiel">Nie zgłasza uwag.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-110">
+          <u xml:id="u-110.0" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzSmolinski">Kancelaria Prezydenta?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-111">
+          <u xml:id="u-111.0" who="#SekretarzstanuwKPRPMalgorzataPaprocka">Uprzejmie proszę o przyjęcie</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-112">
+          <u xml:id="u-112.0" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzSmolinski">Ministerstwo?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-113">
+          <u xml:id="u-113.0" who="#PodsekretarzstanuwMSKatarzynaFrydrych">Również nie zgłaszamy uwag.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-114">
+          <u xml:id="u-114.0" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzSmolinski">Przystępujemy do głosowania. Kto jest za przyjęciem tej poprawki? Kto jest przeciw? Kto się wstrzymał od głosu? Czy wszyscy oddali głos? Nie widzę sprzeciwu. Zamykam głosowanie. Proszę o wyświetlenie wyników.</u>
+          <u xml:id="u-114.1" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzSmolinski">Oddano 6 głosów. Za – 4, przeciw – 2, nikt się nie wstrzymał. Stwierdzam, że poprawka została przyjęta.</u>
+          <u xml:id="u-114.2" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzSmolinski">W kolejnej poprawce, do art. 18 i art. 19, jest dostosowanie projektu ustawy o sądach pokoju do zmian dokonanych w projekcie ustawy – Przepisy wprowadzające ustawę o sądach pokoju w zakresie przeniesienia badania nieskazitelności charakteru kandydata na sędziego pokoju.</u>
+          <u xml:id="u-114.3" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzSmolinski">Stanowisko Biura Legislacyjnego?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-115">
+          <u xml:id="u-115.0" who="#LegislatorLukaszNykiel">Nie zgłaszamy uwag.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-116">
+          <u xml:id="u-116.0" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzSmolinski">Wnioskodawca? Wnioskodawca, jak rozumiem, popiera?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-117">
+          <u xml:id="u-117.0" who="#SekretarzstanuwKPRPMalgorzataPaprocka">Przepraszam najmocniej, poprawka do art. 18? Skreślić pkt 4?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-118">
+          <u xml:id="u-118.0" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzSmolinski">Art. 18 pkt 4 skreślony i art. 19.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-119">
+          <u xml:id="u-119.0" who="#SekretarzstanuwKPRPMalgorzataPaprocka">Popieram. Jak najbardziej popieram.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-120">
+          <u xml:id="u-120.0" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzSmolinski">Ministerstwo?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-121">
+          <u xml:id="u-121.0" who="#PodsekretarzstanuwMSKatarzynaFrydrych">Nie zgłaszamy uwag.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-122">
+          <u xml:id="u-122.0" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzSmolinski">Dziękuję bardzo, przystępujemy do głosowania.</u>
+          <u xml:id="u-122.1" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzSmolinski">Kto jest za przyjęciem tej poprawki? Kto jest przeciw? Kto się wstrzymał od głosu? Czy wszyscy oddali głos? Nie widzę sprzeciwu. Zamykam głosowanie. Proszę o wyświetlenie wyników.</u>
+          <u xml:id="u-122.2" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzSmolinski">Oddano 6 głosów. Za – 4, przeciw – 1, wstrzymujących się – 1. Stwierdzam, że poprawka uzyskała poparcie.</u>
+          <u xml:id="u-122.3" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzSmolinski">Kolejna poprawka to jest jeszcze art. 18 pkt 9, nowe brzmienie. W konsekwencji zmiana przepisów ustawy o sądach pokoju w art. 12 pkt 24. To jest określenie organów bezpieczeństwa, w których służba, praca lub współpraca będzie stanowiła przesłankę negatywną do udziału w wyborach sędziów pokoju, poprzez odesłanie do katalogu wymienionego w ustawie o ujawnianiu informacji o dokumentach organów bezpieczeństwa państwa w latach 1944–1990.</u>
+          <u xml:id="u-122.4" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzSmolinski">Uwagi legislacyjne?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-123">
+          <u xml:id="u-123.0" who="#LegislatorLukaszNykiel">Nie zgłaszamy.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-124">
+          <u xml:id="u-124.0" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzSmolinski">Nie ma. Wnioskodawca?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-125">
+          <u xml:id="u-125.0" who="#SekretarzstanuwKPRPMalgorzataPaprocka">Popieram.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-126">
+          <u xml:id="u-126.0" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzSmolinski">Ministerstwo?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-127">
+          <u xml:id="u-127.0" who="#PodsekretarzstanuwMSKatarzynaFrydrych">Ta poprawka w pełni zasługuje na poparcie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-128">
+          <u xml:id="u-128.0" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzSmolinski">Dziękuję bardzo, przystępujemy do głosowania.</u>
+          <u xml:id="u-128.1" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzSmolinski">Kto jest za przyjęciem tej poprawki? Kto jest przeciw? Kto się wstrzymał od głosu? Czy wszyscy oddali głos? Nie widzę sprzeciwu. Zamykam głosowanie. Proszę o wyświetlenie wyników.</u>
+          <u xml:id="u-128.2" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzSmolinski">Oddano 6 głosów. Za – 4, przeciw – 1, wstrzymujących się – 1. Stwierdzam, że poprawka została przyjęta.</u>
+          <u xml:id="u-128.3" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzSmolinski">Kolejna poprawka też jest w art. 19 § 2 – skreślić pkt 5. Rezygnacja ze wskazywania w negatywnych przesłankach do powołania sędziego pokoju osoby duchownej.</u>
+          <u xml:id="u-128.4" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzSmolinski">Biuro Legislacyjne?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-129">
+          <u xml:id="u-129.0" who="#LegislatorLukaszNykiel">Panie przewodniczący, chcielibyśmy zadać pytanie wnioskodawcy projektu. Czy rezygnacja ze wskazywania w negatywnych przesłankach do powołania sędziego pokoju osoby duchownej będzie powodowała to, że takie osoby będą mogły brać udział w wyborach? Wydaje się, że nie, bo wynika to z innych przepisów. Natomiast jeżeli strona wnioskodawcy mogłaby wskazać dokładnie te przepisy.</u>
+          <u xml:id="u-129.1" who="#LegislatorLukaszNykiel">W takich roboczych konsultacjach tej poprawki zwracaliśmy uwagę, że o ile problemem jest to, że konsekwencją wpisania w art. 19 § 2 pkt 5 jest złożenie odpowiedniego oświadczenia z § 4 pkt 1, czyli oświadczenie o zrzeczeniu się stanu duchownego, i że takie oświadczenie miałoby być składane, to być może lepszym rozwiązaniem niż rezygnacja z tych negatywnych przesłanek – bo wydaje się, że jest pewna wartość, żeby jednak wskazać w przesłankach w art. 19 w § 2, że osoba duchowna nie może być powołana do pełnienia urzędu na stanowisku sędziego pokoju – byłoby ograniczenie odesłania w § 4 pkt 1 wyłącznie do przypadków, o którym mowa w § 2 pkt 1–4, a nie 1–5, jak jest dzisiaj w przedłożeniu.</u>
+          <u xml:id="u-129.2" who="#LegislatorLukaszNykiel">My wskazujemy, że chociażby w prawie o ustroju sądów powszechnych w zakresie ławników też wyraźnie przesądzono, że osoby duchowne nie mogą być ławnikami. Pytanie jest, czy zdaniem wnioskodawcy nie będzie jakichś wątpliwości, jeżeli tę przesłankę wykreślimy? Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-130">
+          <u xml:id="u-130.0" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzSmolinski">Proszę o stanowisko wnioskodawcy.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-131">
+          <u xml:id="u-131.0" who="#SekretarzstanuwKPRPMalgorzataPaprocka">Panie przewodniczący, wysoka podkomisjo, w ocenie wnioskodawcy ta poprawka jest jak najbardziej zasadna i należy tę kwestię jednoznacznie w taki sposób przesądzić, dlatego że poza przepisami, o których wspomniał pan mecenas, dotyczącymi ławników, ta przesłanka w żadnych innych przepisach (ani sędziowskich, ani wyborczych) nie występuje. Te kwestie są uregulowane z perspektywy prawa tak naprawdę głównie kanonicznego.</u>
+          <u xml:id="u-131.1" who="#SekretarzstanuwKPRPMalgorzataPaprocka">Szczerze mówiąc, przyznam się do pewnej ignorancji, bo nie prześledziłam, nie sprawdziliśmy, poza Kodeksem prawa kanonicznego, jak to wygląda w innych religiach czy innych wyznaniach, jakie tam są ograniczenia. Co do Kościoła katolickiego, jestem przekonana o tym, że takie regulacje są regulowane regulacjami wewnątrzkościelnymi i prawem kanonicznym. Natomiast wydaje się, że w tej części projekt był błędny i należy tę korektę wprowadzić.</u>
+          <u xml:id="u-131.2" who="#SekretarzstanuwKPRPMalgorzataPaprocka">Uprzejmie proszę wysoką podkomisję o przyjęcie tej poprawki. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-132">
+          <u xml:id="u-132.0" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzSmolinski">Dziękuję bardzo. Stanowisko ministerstwa?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-133">
+          <u xml:id="u-133.0" who="#PodsekretarzstanuwMSKatarzynaFrydrych">Nie zgłaszamy uwag do tej poprawki.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-134">
+          <u xml:id="u-134.0" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzSmolinski">Dziękuję bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-134.1" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzSmolinski">Przechodzimy w takim razie do głosowania. Kto jest za przyjęciem tej poprawki? Kto jest przeciw? Kto się wstrzymał od głosu? Czy wszyscy oddali głos? Nie widzę sprzeciwu. Zamykam głosowanie. Proszę o wyświetlenie wyników.</u>
+          <u xml:id="u-134.2" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzSmolinski">Oddano 6 głosów. Za – 4, przeciw – 1, wstrzymujących się – 1. Stwierdzam, że poprawka została przyjęta.</u>
+          <u xml:id="u-134.3" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzSmolinski">Przechodzimy do kolejnej poprawki. Ona też dotyczy art. 19 § 2 i skreślamy pkt 6. To rezygnacja ze wskazania w negatywnych przesłankach do powołania sędziego pokoju osoby, która ukończyła 70 lat. Tym samym osoba, która ukończy 70 lat między dniem wyborów a dniem powołania, zostanie powołana na stanowisko sędziego pokoju, niezależnie od czasu trwania m.in. procedury oceny kandydata na sędziego pokoju przez Krajową Radę Sądownictwa.</u>
+          <u xml:id="u-134.4" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzSmolinski">Uwagi legislacyjne?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-135">
+          <u xml:id="u-135.0" who="#LegislatorLukaszNykiel">Panie przewodniczący, nie będę już powtarzał pewnej krytyki, którą wyrażaliśmy na etapie prac podkomisji, co do tego, że w wyborach na sędziów pokoju, a później na stanowisko sędziego pokoju kandydować może osoba, która ma więcej niż 65 lat. Jest to pewien wyłom, różnica w stosunku do obowiązujących przepisów sędziów sądów powszechnych i innego rodzaju. Tam mamy granicę 65 lat, a później specjalną procedurę zaświadczeń.</u>
+          <u xml:id="u-135.1" who="#LegislatorLukaszNykiel">Natomiast co do tej poprawki, jeszcze mamy takie pytanie. Rozumiemy, że nadal będzie utrzymana zasada, że 70 lat to jest granica wieku dla osoby, która chce kandydować w wyborach sędziów pokoju. Chodzi tylko o uchwycenie momentu procedury i później powołania po wyborach sędziów pokoju przez pana prezydenta, co jest poprzedzone procedurą w Krajowej Radzie Sądownictwa.</u>
+          <u xml:id="u-135.2" who="#LegislatorLukaszNykiel">Natomiast jest pytanie, czy w takiej sytuacji taka osoba zostaje powołana, powiedzmy, na urząd sędziego pokoju, ma więcej jak 70 lat – czy do niej odpowiednio stosuje się ten art. 41 o badaniach lekarskich, który mówi, że w trakcie kadencji, jeżeli sędzia pokoju ukończył 70 lat, to musi poddać się badaniom lekarskim? Czy to jest jak gdyby automat? Czy też tego przepisu się nie stosuje? Już od samego początku kadencji jest bowiem sytuacja, która podlega pod dyspozycję tego przepisu. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-136">
+          <u xml:id="u-136.0" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzSmolinski">Wnioskodawcę poproszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-137">
+          <u xml:id="u-137.0" who="#SekretarzstanuwKPRPMalgorzataPaprocka">Panie przewodniczący, wysoka podkomisjo, szczerze mówiąc, nie rozumiem do końca tej argumentacji przedstawionej przez Biuro Legislacyjne. To jest pewne spójne założenie wnioskodawcy, oparte między innymi na tym, że w ocenie wnioskodawcy zasadnym byłoby, aby sędziowie pokoju byli również sędziowie w stanie spoczynku. Jest taka droga otwarta, stąd ta propozycja związana z wiekiem.</u>
+          <u xml:id="u-137.1" who="#SekretarzstanuwKPRPMalgorzataPaprocka">Poprawka nie dotyczy meritum, bo ta sprawa została już przez wysoką podkomisję przesądzona, natomiast w ocenie Kancelarii Prezydenta ta poprawka jest jak najbardziej zasadna ze względu na procedurę, która jest prowadzona, w której są zaangażowane po wyborach KRS, jak również prezydent Rzeczypospolitej Polskiej. Chodzi o to, żeby nie doszło do takiej sytuacji, że na prawa tej osoby, która ubiega się o powołanie sędziowskie, miał wpływ sposób i tempo procedowania tego przez inne organy państwa. Tylko taki jest cel tej poprawki. Powiedziałabym, że to jest poprawka o charakterze doprecyzowującym, niewpływającym na meritum przedłożenia.</u>
+          <u xml:id="u-137.2" who="#SekretarzstanuwKPRPMalgorzataPaprocka">Co do pytania pana mecenasa, nie dostrzegłam nigdzie wyłączenia przepisów dotyczących badań lekarskich, więc prowadząc zasadę wykładni, to jak najbardziej te przepisy będą miały zastosowanie. Dziękuję uprzejmie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-138">
+          <u xml:id="u-138.0" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzSmolinski">Dziękuję bardzo. Ministerstwo, jakie jest stanowisko?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-139">
+          <u xml:id="u-139.0" who="#PodsekretarzstanuwMSKatarzynaFrydrych">Nie wnosimy uwag do tej poprawki.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-140">
+          <u xml:id="u-140.0" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzSmolinski">Pani przewodnicząca Dolniak.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-141">
+          <u xml:id="u-141.0" who="#PoselBarbaraDolniak">W pełni państwo zdajecie sobie sprawę, że pozyskanie tak dużej liczby kandydatów będzie trudne, w związku z tym szukacie różnych sposobów: a to wyłączenie negatywnej przesłanki, jeżeli chodzi o duchownych, co przed chwilą słyszeliśmy, a teraz…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-142">
+          <u xml:id="u-142.0" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzSmolinski">Tu już pani przesadza. Proszę kontynuować.</u>
+          <u xml:id="u-142.1" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzSmolinski">Nic nie słychać. Pani przewodniczący straciła połączenie.</u>
+          <u xml:id="u-142.2" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzSmolinski">W takim razie przechodzimy do głosowania. Proszę o przygotowanie głosowania. Kto jest za przyjęciem tej poprawki? Kto jest przeciw? Kto się wstrzymał od głosu? Czy wszyscy oddali głos? Nie słyszę uwag. Zamykam głosowanie. Proszę o wyświetlenie wyników.</u>
+          <u xml:id="u-142.3" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzSmolinski">Oddano 5 głosów. Za – 3, przeciw – 1, wstrzymujących się – 1. Stwierdzam, że poprawka została przyjęta.</u>
+          <u xml:id="u-142.4" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzSmolinski">Kolejna poprawka – art. 43, nowe brzmienie § 1.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-143">
+          <u xml:id="u-143.0" who="#PoselBarbaraDolniak">Panie przewodniczący, przepraszam, że przeszkadzam, ale niestety z przyczyn obiektywnych nie mogłam skończyć swojego uzasadnienia. Chciałam tylko powiedzieć… Wiem, że to zostało przegłosowane, sprawa przeszła.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-144">
+          <u xml:id="u-144.0" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzSmolinski">Proszę w skrócie przedstawić stanowisko.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-145">
+          <u xml:id="u-145.0" who="#PoselBarbaraDolniak">Chciałam tylko powiedzieć, że zasady powinny być jednakowe dla wszystkich. Nie można dla części sędziów tworzyć określonych reguł, a dla innej grupy sędziów tworzyć innych reguł.</u>
+          <u xml:id="u-145.1" who="#PoselBarbaraDolniak">Zasady, które stanowią fundament funkcjonowania, czyli to, kto może zostać sędzią, kto nie może, w jakim wieku, muszą być jednakowe dla wszystkich. One nie mogą różnicować sędziów, bo stanowią podstawę funkcjonowania. Dlatego rozwiązania, które państwo chcecie wprowadzić tym projektem ustawy – czy przed chwilą w kwestii wyłączenia negatywnej przesłanki dotyczącej duchownych, czy teraz wieku – burzą podstawowe fundamenty.</u>
+          <u xml:id="u-145.2" who="#PoselBarbaraDolniak">Wiem, że jest idea, która przyświeca temu projektowi ustawy, ale to pokazuje, że ten projekt ustawy niestety nie jest właściwie dopracowany. Nie pomyśleliście państwo, tworząc ten projekt ustawy, skąd weźmiecie taką rzeszę ludzi. Dzisiaj wymyślacie albo podnosząc wiek, albo też usuwając negatywną przesłankę w postaci duchownego. To nie są…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-146">
+          <u xml:id="u-146.0" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzSmolinski">Pani przewodnicząca, przecież ten wiek był od początku. To jest kwestia tylko wydłużenia czasu na procedurę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-147">
+          <u xml:id="u-147.0" who="#PoselBarbaraDolniak">To nie są reguły, które powinny towarzyszyć ustalaniu zasad powoływania sędziów. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-148">
+          <u xml:id="u-148.0" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzSmolinski">Dziękuję bardzo. Jeszcze proszę bardzo, pani minister.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-149">
+          <u xml:id="u-149.0" who="#SekretarzstanuwKPRPMalgorzataPaprocka">Dziękuję bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-149.1" who="#SekretarzstanuwKPRPMalgorzataPaprocka">Nie rozumiem, skąd przekonanie o tym, że nie będzie chętnych do kandydowania w tych wyborach? Oddźwięk, który ma Kancelaria Prezydenta, ale również te siły polityczne, które ten projekt już na tym etapie popierają, współdziałając z ośrodkiem prezydenckim, świadczy, że jest dokładnie odwrotne, że raczej będzie bardzo duże zainteresowanie startem w tych wyborach. Argumentowanie przez panią przewodniczącą, że zmiana o charakterze legislacyjnym, i do tego jeszcze uwzględniająca trochę odrębny porządek prawny, ma jakiś ukryty cel… Absolutnie chciałabym to zdementować.</u>
+          <u xml:id="u-149.2" who="#SekretarzstanuwKPRPMalgorzataPaprocka">Trudno też podzielić pogląd pani przewodniczącej o tym, że wszystkie regulacje dla wszystkich sędziów muszą być takie same, bo tą metodą nie mielibyśmy odrębnych wymagań dla sędziów na poszczególnych stopniach kariery. Tą metodą nie mielibyśmy kryteriów różnicujących chociażby wiek startu dla sędziów startujących do rejonu i do Sądu Najwyższego. Nie, pani przewodnicząca, zasada równości nie działa w ten sposób, że wszystkie regulacje są dla wszystkich takie same, bo sprowadzilibyśmy całą tę sprawę do absurdu. Dziękuję uprzejmie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-150">
+          <u xml:id="u-150.0" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzSmolinski">Zamykam dyskusję w tym zakresie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-151">
+          <u xml:id="u-151.0" who="#PoselBarbaraDolniak">Pani minister, mówię o czymś innym – o fundamentach powoływania sędziów, a nie o szczeblach w karierze na poszczególne etapy orzekania w poszczególnych pionach.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-152">
+          <u xml:id="u-152.0" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzSmolinski">Pani przewodnicząca, już zamknęliśmy dyskusję.</u>
+          <u xml:id="u-152.1" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzSmolinski">Kolejna poprawka – art. 43. Nowe brzmienie kwestii stroju i zakładania łańcucha. W składach wieloosobowych łańcuch będzie zakładał przewodniczący. Czy są uwagi legislacyjne?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-153">
+          <u xml:id="u-153.0" who="#LegislatorLukaszNykiel">Nie mamy uwag.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-154">
+          <u xml:id="u-154.0" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzSmolinski">Nie ma. Wnioskodawca?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-155">
+          <u xml:id="u-155.0" who="#SekretarzstanuwKPRPMalgorzataPaprocka">Popieram, panie przewodniczący.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-156">
+          <u xml:id="u-156.0" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzSmolinski">Ministerstwo?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-157">
+          <u xml:id="u-157.0" who="#PodsekretarzstanuwMSKatarzynaFrydrych">Nie mamy uwag.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-158">
+          <u xml:id="u-158.0" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzSmolinski">Przechodzimy do głosowania.</u>
+          <u xml:id="u-158.1" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzSmolinski">Kto jest za przyjęciem tej poprawki? Kto jest przeciw? Kto się wstrzymał od głosu? Czy wszyscy oddali głos? Nie słyszę uwag. Zamykam głosowanie. Proszę o wyświetlenie wyników.</u>
+          <u xml:id="u-158.2" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzSmolinski">Oddano 4 głosy. Za – 3, nikt nie był przeciw, wstrzymujących się – 1. Stwierdzam, że poprawka uzyskała większość.</u>
+          <u xml:id="u-158.3" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzSmolinski">Przechodzimy do ostatniej poprawki do ustawy o sądach pokoju. Zmiana w art. 51a, dodajemy § 3 i 4. To jest uzupełnienie ustawy o sądach pokoju stanowiących odpowiednik przepisów art. 114 § 9 i 11 ustawy – Prawo o ustroju sądów powszechnych.</u>
+          <u xml:id="u-158.4" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzSmolinski">Uwagi legislacyjne?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-159">
+          <u xml:id="u-159.0" who="#LegislatorLukaszNykiel">Nie mamy uwag.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-160">
+          <u xml:id="u-160.0" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzSmolinski">Wnioskodawca?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-161">
+          <u xml:id="u-161.0" who="#SekretarzstanuwKPRPMalgorzataPaprocka">Popieram poprawkę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-162">
+          <u xml:id="u-162.0" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzSmolinski">Ministerstwo?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-163">
+          <u xml:id="u-163.0" who="#PodsekretarzstanuwMSKatarzynaFrydrych">Nie mamy uwag.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-164">
+          <u xml:id="u-164.0" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzSmolinski">Dziękuję bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-164.1" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzSmolinski">Przystępujemy do głosowania. Kto jest za przyjęciem tej poprawki? Kto jest przeciw? Kto się wstrzymał od głosu? Czy wszyscy oddali głos? Nie słyszę uwag. Zamykam głosowanie. Proszę o wyświetlenie wyników.</u>
+          <u xml:id="u-164.2" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzSmolinski">Oddano 5 głosów. Za – 4, przeciw – 1, nikt się nie wstrzymał. Stwierdzam, że poprawka uzyskała większość.</u>
+          <u xml:id="u-164.3" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzSmolinski">Zakończyliśmy poprawki dotyczące ustawy o sądach pokoju.</u>
+          <u xml:id="u-164.4" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzSmolinski">Przystępujemy teraz do poprawek dotyczących ustawy – Przepisy wprowadzające ustawę o sądach pokoju. Mamy grupę poprawek dotyczących art. 1, art. 16, art. 17,  art. 20, art. 21 i art. 22. Chodzi o określenie terminu wejścia w życie ustawy o sądach pokoju oraz ustawy – Przepisy wprowadzające.</u>
+          <u xml:id="u-164.5" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzSmolinski">Większość z ww. przepisów wejdzie w życie z dniem 15 października 2023 r., poza zmianami w k.p.c., k.p.k., k.k.w. i k.p.s.w., które wejdą w życie z dniem rozpoczęcia pierwszej kadencji sądów pokoju, określonym na dzień 1 stycznia 2025 r., oraz przepisami dotyczącymi działalności pełnomocnika ds. utworzenia sądów pokoju, które wejdą w życie z dniem 1 lipca 2023 r.</u>
+          <u xml:id="u-164.6" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzSmolinski">Biuro Legislacyjne?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-165">
+          <u xml:id="u-165.0" who="#LegislatorLukaszNykiel">Do tej grupy poprawek, jak pan przewodniczący się wyraził, mamy uwagi.</u>
+          <u xml:id="u-165.1" who="#LegislatorLukaszNykiel">Zacznę od uwagi technicznej. To będzie uwaga, którą będziemy chcieli zgłosić także do poprawek dotyczących Kodeksu postępowania karnego i Kodeksu wyborczego. Tu mamy siedem poprawek, z czego w ocenie Biura Legislacyjnego poprawka dotycząca art. 19 § 2, jak również art. 20 § 3, czyli czwarta i piąta w tym zestawieniu, są niezwiązane ze zmianą przepisu o wejściu w życie. Dlatego też powinniśmy głosować w naszej ocenie poprawkę dotyczącą art. 1, art. 16a, art. 17a, art. 21 i art. 22 łącznie. Następnie głosować poprawkę dotyczącą art. 19 § 2 i w trzeciej kolejności poprawkę dotyczącą art. 20 § 3. W naszej ocenie, łącznie mogą być głosowane czy powinny być głosowane tylko te poprawki, które są ze sobą związane merytorycznie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-166">
+          <u xml:id="u-166.0" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzSmolinski">Rozumiem, czyli trzy głosowania.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-167">
+          <u xml:id="u-167.0" who="#LegislatorLukaszNykiel">Tak, trzy głosowania.</u>
+          <u xml:id="u-167.1" who="#LegislatorLukaszNykiel">Do tego pierwszego bloku, czyli art. 1 z konsekwencjami, mamy po pierwsze uwagę do art. 17a. Wydaje się, że zbędne jest pierwsze zdanie: „Do określenia terminu rozpoczęcia pierwszej kadencji sądów pokoju nie stosuje się przepisu art. 2 § 2 ustawy, o której mowa w art. 1”.</u>
+          <u xml:id="u-167.2" who="#LegislatorLukaszNykiel">Wydaje się, że wystarczającym jest to, żeby wskazać, że pierwsza kadencja sędziów pokoju zaczyna się z dniem 1 stycznia 2025 r. Jest to w nomenklaturze zasad techniki prawodawczej przepis dostosowujący, który określa tylko pierwszą kadencję sądów pokoju i stanowi swoisty wyjątek od określania terminów rozpoczęcia kadencji kolejnych. W naszej ocenie nie ma tutaj żadnych wątpliwości, że przepis art. 2 § 2 ustawy głównej nie będzie stosowany przy takim zapisie, iż pierwsza kadencja sądów pokoju rozpoczyna się z dniem 1 stycznia 2025 r. To jest jedna rzecz.</u>
+          <u xml:id="u-167.3" who="#LegislatorLukaszNykiel">Jesteśmy też zobligowani, żeby wskazać wysokiej podkomisji pewne zagrożenia. Chodzi o art. 22 i wejście w życie z dniem 1 lipca 2023 r. określonych przepisów, tj. art. 16a, art. 18 i art. 20 § 1 i 2. Trzeba mieć na względzie, iż w procesie legislacyjnym poza Sejmem uczestniczą również inne organy: Senat, prezydent Rzeczypospolitej Polskiej.  Te organy mają określone w konstytucji terminy na rozpatrzenie ustawy. Biorąc też pod uwagę kalendarz prac Sejmu i Senatu… Wedle harmonogramu, który w tej chwili obowiązuje, Sejm kolejne posiedzenie ma w połowie kwietnia, następne pod koniec maja, Senat też ma posiedzenia nie co tydzień, tylko w jakimś określonym kalendarzu.</u>
+          <u xml:id="u-167.4" who="#LegislatorLukaszNykiel">Dlatego istnieje zagrożenie, że po pierwsze ten 1 lipca 2023 r. może być terminem nierealnym. Jeżeli cały proces legislacyjny zakończy się przed tym dniem, to okres vacatio legis będzie krótki, bardzo krótki – to jest kwestia oceny. Natomiast biorąc pod uwagę doniosłość tej regulacji i zmian, to wydaje się, że takie powiedzenie, że to będzie bardzo krótki okres vacatio legis, jest uprawnione. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-168">
+          <u xml:id="u-168.0" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzSmolinski">Dziękuję bardzo. Stanowisko wnioskodawcy?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-169">
+          <u xml:id="u-169.0" who="#SekretarzstanuwKPRPMalgorzataPaprocka">Panie przewodniczący, wysoka podkomisjo, co do kwestii legislacyjnych i sposobu głosowania odnosić się nie będę, oczywiście pozostawiam to do decyzji wysokiej podkomisji.</u>
+          <u xml:id="u-169.1" who="#SekretarzstanuwKPRPMalgorzataPaprocka">Natomiast co do tych dwóch merytorycznych kwestii, o których wspomniał pan mecenas – w przekonaniu wnioskodawcy art. 17a… Nic nie stoi na przeszkodzie, aby było jasno doprecyzowane wyłączenie rozporządzenia ministra sprawiedliwości, żeby nie było wątpliwości w zakresie tego, czy poza tym przepisem, który jest projektowany w art. 17a, czyli że pierwsza kadencja sądów pokoju rozpoczyna się z dniem 1 stycznia 2025 r. – żeby nie było wątpliwości, czy nie jest konieczne wydanie rozporządzenia potwierdzającego tę datę. Proponujemy pozostawienie tego w takim brzmieniu, jakie zaproponował pan przewodniczący w poprawce.</u>
+          <u xml:id="u-169.2" who="#SekretarzstanuwKPRPMalgorzataPaprocka">Co do uwagi drugiej, dotyczącej vacatio legis, zdając sobie oczywiście sprawę z terminów, 30-dniowego senackiego i 21-dniowego prezydenckiego, wydaje się, że jednak do tego lipca jest szansa na przejście całej procedury legislacyjnej z zachowaniem konstytucyjnych terminów. Zawsze jest możliwość ewentualnych zmian na kolejnych etapach.</u>
+          <u xml:id="u-169.3" who="#SekretarzstanuwKPRPMalgorzataPaprocka">Chciałam też zwrócić uwagę na to, że w tym zakresie mowa jest tylko o trzech przepisach, związanych do tego z działalnością pełnomocników. Tutaj też ta propozycja wydaje się, że wychodzi naprzeciw stanowisku i pewnym obawom prezentowanym przez przedstawicieli ministra sprawiedliwości co do możliwości wykonania tych działań. Stąd ta propozycja, i tak ją rozumiemy, żeby te przepisy weszły w życie możliwie jak najszybciej. Dziękuję uprzejmie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-170">
+          <u xml:id="u-170.0" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzSmolinski">Dziękuję bardzo. Stanowisko ministerstwa?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-171">
+          <u xml:id="u-171.0" who="#PodsekretarzstanuwMSKatarzynaFrydrych">Panie przewodniczący, wysoka podkomisjo, po pierwsze chciałabym zwrócić uwagę, że przepis art. 22, w brzmieniu jak w poprawce, stanowi, że art. 16a § 1 wchodzi w życie z dniem 1 lipca 2023 r.</u>
+          <u xml:id="u-171.1" who="#PodsekretarzstanuwMSKatarzynaFrydrych">Ten przepis mówi, że w okresie od 1 lipca do 14 października nie dokonuje się zmian w zakresie ustalania siedzib lub obszarów właściwości sądów rejonowych. W chwili obecnej mamy taką sytuację, że z dniem 1 lipca 2023 r., zgodnie z zarządzeniem ministra sprawiedliwości, ma być utworzona nowa jednostka, jeżeli chodzi o sądy powszechne – Sąd Rejonowy w Czeladzi. Czy to oznacza, że w tym momencie to zarządzenie nie będzie obowiązywało i taka jednostka ma nie powstać, skoro nie dokonuje się zmian akurat dokładnie z tą samą datą, którą stanowi projektowany art. 16a?</u>
+          <u xml:id="u-171.2" who="#PodsekretarzstanuwMSKatarzynaFrydrych">Kolejna moja uwaga to kwestia związana z obowiązkiem, który został nałożony na ministra sprawiedliwości w zakresie powołania pełnomocnika – podkreślę, pełnomocnika – czyli literalnie jednej osoby do spraw utworzenia sądów pokoju na obszarze całego kraju. Ten przepis również (jest to art. 18) wchodzi z dniem 1 lipca 2023 r. Co to oznacza dla ministra sprawiedliwości? Oznacza to, że musi znaleźć osobę, która będzie miała takie kompetencje, taką wiedzę, takie predyspozycje, aby była w stanie przygotować odpowiednią siatkę, jeżeli chodzi o sądy pokoju, przy uwzględnieniu oczywiście warunków lokalowych aktualnych jednostek, jak też przy uwzględnieniu możliwości podjęcia współpracy z gminami, na terenie których te sądy pokoju mają powstać.</u>
+          <u xml:id="u-171.3" who="#PodsekretarzstanuwMSKatarzynaFrydrych">Zwracałam już w trakcie posiedzeń podkomisji, muszę to powiedzieć jeszcze raz, uwagę na to, że moje obawy są takie, że większość jednostek, jeśli chodzi o sądy powszechne (tutaj sądy rejonowe), nie będzie przygotowana, jeśli chodzi o warunki lokalowe, na przyjęcie dodatkowej grupy orzeczników, jeśli chodzi o sędziów pokoju, dodatkowych urzędników czy asystentów obsługujących te sądy. Większość sądów boryka się z problemami lokalowymi. Będą problemy, jeśli chodzi o kwestie archiwum dla tych nowo tworzonych sądów pokoju. Nie mamy też wiedzy, czy takie budynki, taką infrastrukturę zapewnią gminy. Zatem wysiłek jednej osoby w postaci pełnomocnika ds. utworzenia sądów pokoju, nawet przy założeniu, o którym jest mowa w projekcie, że sądy pokoju rozpoczną działalność 1 stycznia 2025 r., będzie gigantyczny.</u>
+          <u xml:id="u-171.4" who="#PodsekretarzstanuwMSKatarzynaFrydrych">Ja tylko zwrócę uwagę, że zarządzenie ministra dotyczące tworzenia nowych jednostek nie jest wydawane z okresem czasu miesiąca, dwóch, trzech, tylko jest to proces. Ten proces jest długotrwały. Polega po pierwsze na tym, aby pełnomocnik ds. tworzenia danego sądu znalazł odpowiednią bazę lokalową na potrzeby tej jednostki. Ta baza lokalowa jest poszukiwana, jak już wiemy, jak ma wyglądać funkcjonalny program tego sądu. Mianowicie w odniesieniu do liczby osób, które mają być zatrudnione w tym sądzie, tak aby zapewnić im odpowiednią powierzchnię, jeśli chodzi o powierzchnię biurową zgodnie z wymogami bhp.</u>
+          <u xml:id="u-171.5" who="#PodsekretarzstanuwMSKatarzynaFrydrych">Musi być projekt dotyczący odpowiedniej liczby sal rozpraw, po to aby zabezpieczyć potrzeby związane z orzekaniem na rozprawach i posiedzeniach jawnych. Musi być odpowiednia liczba pomieszczeń, jeśli chodzi o czytelnie akt, archiwum, biuro obsługi interesanta, biuro podawcze. Całe to zaplecze musi być odpowiednio przygotowane. To nie tylko budynki, to wyposażenie potem tych budynków w odpowiednie sieci i w odpowiedni sprzęt. To wszystko wymaga czasu. Wyrażam duże obawy co do tego, aby jedna osoba była w stanie podjąć tak gigantyczny wysiłek.</u>
+          <u xml:id="u-171.6" who="#PodsekretarzstanuwMSKatarzynaFrydrych">W chwili obecnej mamy 318 jednostek sądów rejonowych. Można hipotetycznie założyć, że będzie tożsama liczba sądów pokoju. To oznacza, że muszą być przygotowane jednostki co najmniej w takiej samej liczbie. Nie wyobrażam sobie sytuacji, aby sądy rejonowe miały udostępniać sale rozpraw na potrzeby sądów pokoju, chociażby z tego powodu, że już w chwili obecnej część sądów zgłasza problemy, jeśli chodzi o liczbę sal rozpraw, tak aby zabezpieczyć ich aktualne potrzeby. Oczywiście minister sprawiedliwości, ministerstwo na bieżąco reaguje na wszelkie problemy, które zgłaszają sądy, ale muszę zwrócić uwagę na to, z jakim problemem możemy się borykać, jeśli chodzi o organizację sądów pokoju. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-172">
+          <u xml:id="u-172.0" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzSmolinski">Dziękuję bardzo. Dyskusja była już prowadzona. Stwierdziliśmy chyba, że nie ma przeciwwskazań, żeby taka osoba, ten pełnomocnik korzystał z pomocy całego aparatu w terenie poszczególnych sądów.</u>
+          <u xml:id="u-172.1" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzSmolinski">Innej propozycji nie ma, więc głosujemy tę, która jest. Przeprowadzimy w takim razie trzy głosowania. Pierwsze głosowanie dotyczące poprawek nr 1, 2, 3, 6 i 7 oraz drugie dotyczące poprawki nr 4 i trzecie dotyczące poprawki nr 5.</u>
+          <u xml:id="u-172.2" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzSmolinski">Proszę bardzo, panie mecenasie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-173">
+          <u xml:id="u-173.0" who="#LegislatorLukaszNykiel">Jeszcze w kwestii takiej technicznej, formalnej, co też usprawni.</u>
+          <u xml:id="u-173.1" who="#LegislatorLukaszNykiel">W zmianie nr 7 art. 22 ustawa wchodzi w życie z dniem 15 października 2023 r. z wyjątkiem określonych przepisów. Wśród tych wyjątków jest wskazany art. 8a. To jest przepis, który ma być dodany poprawką, która jest troszkę dalej w tym zestawieniu: „Po art. 8 dodać art. 8a w brzmieniu:”. Tutaj jest nowelizacja Kodeksu karnego wykonawczego. W naszej ocenie, skoro wnioskodawca zdecydował się na to, że ten art. 8a ma wchodzić w życie w innym terminie niż cała ustawa, to art. 8a powinien być głosowany łącznie z poprawką dotyczącą wejścia w życie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-174">
+          <u xml:id="u-174.0" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzSmolinski">Łącznie z poprawką nr 7?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-175">
+          <u xml:id="u-175.0" who="#LegislatorLukaszNykiel">Tak, łącznie z poprawką nr 7, czyli blokiem, który będziemy głosować w pierwszej kolejności. Czyli poprawki nr 1, 2, 3, 6 i 7 oraz poprawka dotycząca art. 8a. My do tej poprawki nie zgłaszamy uwag.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-176">
+          <u xml:id="u-176.0" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzSmolinski">Dobrze. W takim razie dodajemy jeszcze art. 8a. Czy są uwagi wnioskodawcy?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-177">
+          <u xml:id="u-177.0" who="#SekretarzstanuwKPRPMalgorzataPaprocka">Panie przewodniczący, popieram tę poprawkę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-178">
+          <u xml:id="u-178.0" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzSmolinski">Pani minister, ministerstwo? Chcemy głosować od razu w związku z sugestią Biura Legislacyjnego, żeby głosować od razu art. 8a, który dodajemy.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-179">
+          <u xml:id="u-179.0" who="#PodsekretarzstanuwMSKatarzynaFrydrych">Panie przewodniczący, wydaje mi się, że art. 8a jest już dodany w k.k.w., przepraszam, w ustawie o rzecznikach patentowych.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-180">
+          <u xml:id="u-180.0" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzSmolinski">Prosimy o sprawdzenie, bo to nowa informacja.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-181">
+          <u xml:id="u-181.0" who="#PodsekretarzstanuwMSKatarzynaFrydrych">Wydaje nam się, że w przepisach wprowadzających, jeśli chodzi o zmianę ustawy o rzecznikach patentowych, już jest dodany art. 8a.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-182">
+          <u xml:id="u-182.0" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzSmolinski">Proszę bardzo, panie mecenasie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-183">
+          <u xml:id="u-183.0" who="#LegislatorLukaszNykiel">Szanowni państwo, w takim układzie proponowalibyśmy, aby nie było żadnej wątpliwości, żeby Kodeks karny wykonawczy, który znajduje się w poprawce, żeby nie oznaczać jako 8a, żeby nie było tych wątpliwości, że to jest ustawa o rzecznikach, tylko art. 81. To jest typowo robocze oznaczenie. My oczywiście i tak później to przenumerujemy. To będzie zupełnie inny artykuł.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-184">
+          <u xml:id="u-184.0" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzSmolinski">Czyli to będzie 81.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-185">
+          <u xml:id="u-185.0" who="#LegislatorLukaszNykiel">Tak, 81 dokładnie, zarówno w tej poprawce, jak i w przepisie o wejściu w życie, a Biuro Legislacyjne to później przenumeruje. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-186">
+          <u xml:id="u-186.0" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzSmolinski">Dobrze, głosujemy w takim razie pierwszą grupę poprawek. Mamy wtedy poprawkę nr 1, 2, 3, 6, 7 i tę 81 jako pierwszy blok głosowań. Proszę o przygotowanie głosowania.</u>
+          <u xml:id="u-186.1" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzSmolinski">Kto jest za przyjęciem tych poprawek? Kto jest przeciw? Kto się wstrzymał od głosu? Czy wszyscy oddali głos? Nie słyszę uwag. Zamykam głosowanie. Proszę o wyświetlenie wyników.</u>
+          <u xml:id="u-186.2" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzSmolinski">Oddano 6 głosów. Za – 4, przeciw – 2, nikt nie wstrzymał się od głosu. Stwierdzam, że poprawki uzyskały większość.</u>
+          <u xml:id="u-186.3" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzSmolinski">Przechodzimy do głosowania poprawki nr 4 z pierwszej strony, dotyczącej art. 19  § 2. Rozumiem, że uwagi były wcześniej i jest akceptacja. Przystępujemy do głosowania.</u>
+          <u xml:id="u-186.4" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzSmolinski">Kto jest za tą poprawką? Kto jest przeciw? Kto się wstrzymał od głosu? Czy wszyscy oddali głos? Nie słyszę uwag. Zamykam głosowanie. Proszę o wyświetlenie wyników.</u>
+          <u xml:id="u-186.5" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzSmolinski">Oddano 5 głosów. Za – 4, przeciw – 1, nikt się nie wstrzymał. Stwierdzam, że poprawki uzyskały większość.</u>
+          <u xml:id="u-186.6" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzSmolinski">Przechodzimy do trzeciego głosowania dotyczącego poprawki nr 5, aby w art. 21 skreślić § 3. Proszę o przygotowanie głosowania.</u>
+          <u xml:id="u-186.7" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzSmolinski">Kto jest za tą poprawką? Kto jest przeciw? Kto się wstrzymał od głosu? Czy wszyscy oddali głos? Nie słyszę uwag. Zamykam głosowanie. Proszę o wyświetlenie wyników.</u>
+          <u xml:id="u-186.8" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzSmolinski">Oddano 6 głosów. Za – 4, przeciw – 1, wstrzymujących się – 1. Stwierdzam, że poprawka uzyskała większość.</u>
+          <u xml:id="u-186.9" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzSmolinski">Przystępujemy do kolejnej zmiany. W art. 8 w pkt 2 mamy zmiany dotyczące art. 24a i 24b. Następnie są zmiany dotyczące art. 38, zmiany dotyczące tego artykułu. Potem pkt 4 to zmiana dotycząca art. 517k, art. 517l, art. 517m, art. 517n, art. 517o, art. 517p. W art. 10 – zawężenie art. 73a.</u>
+          <u xml:id="u-186.10" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzSmolinski">Tu mamy cel poprawek: doprecyzowanie, że sąd pokoju właściwy jest w sprawach, w których prowadzone było dochodzenie; rezygnacja z przesłanki przekazywania sprawy przez sąd pokoju innemu sądowi z uwagi na jej przedmiot oraz doprecyzowanie trybu przekazywania; wskazanie sądu właściwego do rozstrzygania sporów kompetencyjnych; doprecyzowanie, że oskarżycielem przed sądem pokoju mogą być, oprócz Policji, także inne organy uprawnione do wnoszenia i popierania aktów oskarżenia; zastąpienie instytucji wyroków ugodowych konstrukcją wzorowaną na dawnym art. 59a Kodeksu karnego; wyłączenie możliwości rozpoznawania przez sąd pokoju spraw w postępowaniu przyspieszonym; stosowanie w postępowaniu przed sądem pokoju szeregu instytucji właściwych postępowaniu przed innymi sądami, takich jak: wnoszenie do sądu oskarżenia na podstawie aktu oskarżenia, prowadzenie w sądzie pokoju spraw z oskarżenia prywatnego, możliwość skazania bez rozprawy, uprawnienie prezesa sądu do skierowania sprawy na posiedzenie, gdy zachodzi potrzeba podjęcia rozstrzygnięć przekraczających jego uprawnienia.</u>
+          <u xml:id="u-186.11" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzSmolinski">Biuro Legislacyjne?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-187">
+          <u xml:id="u-187.0" who="#LegislatorLukaszNykiel">W ocenie Biura Legislacyjnego są to autonomiczne poprawki. Głosowań powinno być więcej niż jedno. Wskażę, jak proponujemy przeprowadzić głosowanie. Pierwsze głosowanie to jest art. 24a § 1a i art. 325b § 1.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-188">
+          <u xml:id="u-188.0" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzSmolinski">Czyli najpierw zmiana nr 1.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-189">
+          <u xml:id="u-189.0" who="#LegislatorLukaszNykiel">Tu będzie łatwiej, panie przewodniczący, jak powiemy artykułami z Kodeksu postępowania karnego, dlatego że to później jest podzielone na tirety, podwójne tirety.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-190">
+          <u xml:id="u-190.0" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzSmolinski">Dobrze.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-191">
+          <u xml:id="u-191.0" who="#LegislatorLukaszNykiel">Pierwsze głosowanie to jest poprawka dotycząca art. 24a § 1a i art. 325b § 1. Ta dotycząca art. 325b § 1 znajduje się na drugiej stronie. Kolejne, czyli drugie głosowanie:  art. 24a § 5 i 8 oraz art. 517n § 1. Trzecie głosowanie to jest 24a § 9. Czwarte głosownie: art. 24b. Piąte głosowanie: art. 38. Szóste głosowanie: art. 517k. Siódme głosowanie: art. 517l. Ósme głosowanie: art. 517n i art. 517o. Dziewiąte głosowanie to jest art. 517n § 2. Ostatnie, dziesiąte głosowanie, to jest art. 517p i konsekwencja w postaci zmian  w art. 73a Kodeksu postępowania w sprawach o wykroczenia.</u>
+          <u xml:id="u-191.1" who="#LegislatorLukaszNykiel">Jest jedna kwestia, co do której mamy pewną wątpliwość i chcielibyśmy to już w tej chwili zgłosić. Wydaje się, że dopiero na dalszym etapie będzie to można poprawić. To jest zastąpienie w § 5 art. 24a w pkt 10 wyrazu „wniosek o ukaranie” wyrazami  „akt oskarżenia”. Jest to konsekwencja tego, co wnioskodawca proponuje w dalszych przepisach. Natomiast różnica jest taka, że ten art. 24a § 5 pkt 10, gdzie trzeba byłoby dokonać zmiany, był już zmieniany poprawką, więc możemy to zrobić w naszej ocenie dopiero na dalszym etapie.</u>
+          <u xml:id="u-191.2" who="#LegislatorLukaszNykiel">Prosimy też wnioskodawcę o zapisanie tej uwagi i ewentualnie zgłoszenie tej poprawki na posiedzeniu Komisji. W pozostałym zakresie nie zgłaszamy uwag.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-192">
+          <u xml:id="u-192.0" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzSmolinski">Dobrze. Stanowisko wnioskodawcy?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-193">
+          <u xml:id="u-193.0" who="#SekretarzstanuwKPRPMalgorzataPaprocka">Panie przewodniczący, wysoka podkomisjo, oczywiście uwaga pana mecenasa jest zasadna, natomiast ze względów formalnych nie ma takiej możliwości. Będziemy o tej sprawie przypominać na posiedzeniu Komisji. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-194">
+          <u xml:id="u-194.0" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzSmolinski">Dobrze. Stanowisko ministerstwa?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-195">
+          <u xml:id="u-195.0" who="#PodsekretarzstanuwMSKatarzynaFrydrych">Panie przewodniczący. My mamy uwagi do tej poprawki. Czy to jest ten moment, żeby je zgłosić?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-196">
+          <u xml:id="u-196.0" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzSmolinski">Tak, proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-197">
+          <u xml:id="u-197.0" who="#PodsekretarzstanuwMSKatarzynaFrydrych">Głos zabierze pani sędzia Małgorzata Makarska.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-198">
+          <u xml:id="u-198.0" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzSmolinski">Proszę, pani sędzio.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-199">
+          <u xml:id="u-199.0" who="#GlownyspecjalistawDepartamencieLegislacyjnymUstrojuSadowMinisterstwaSprawiedliwosciMalgorzataMakarska">Jeżeli chodzi o tę poprawkę, to chciałam wskazać…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-200">
+          <u xml:id="u-200.0" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzSmolinski">Nic nie słychać. Proszę przysunąć bliżej mikrofon.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-201">
+          <u xml:id="u-201.0" who="#GlownyspecjalistawdepartamencieMSMalgorzataMakarska">Pragnę zwrócić uwagę szanownego państwa, że w pierwszej poprawce, dotyczącej  art. 24a § 1a, dodany artykuł trochę nie zgadza się z zakresem wyliczenia. Tu w wyliczeniu jest mowa też o sprawach ścigania z oskarżenia prywatnego. Zastrzeżenie nie jest do końca słuszne, ponieważ jeżeli dodane są w § 1 sprawy z oskarżenia prywatnego, wydaje się niezasadne wpisanie, że: „sąd pokoju orzeka w pierwszej instancji w sprawach, o których mowa w § 1, jeżeli w tych sprawach było prowadzone dochodzenie”. Dochodzenia nie prowadzi się w sprawach z oskarżenia prywatnego. Na to chciałam zwrócić uwagę. Należałoby to jakoś skorygować.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-202">
+          <u xml:id="u-202.0" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzSmolinski">Dziękuję bardzo. Czy Biuro Legislacyjne ma jakiś pomysł na ewentualną korektę?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-203">
+          <u xml:id="u-203.0" who="#LegislatorLukaszNykiel">To znaczy tak ad hoc, panie przewodniczący, to nie. Natomiast trzeba byłoby to oczywiście zbadać. Pani sędzia podnosi taki ważki problem, że jak rozumiem, w pewnej kategorii spraw w ogóle nie jest prowadzone dochodzenie, tak?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-204">
+          <u xml:id="u-204.0" who="#GlownyspecjalistawdepartamencieMSMalgorzataMakarska">Tak. We wszystkich sprawach z oskarżenia prywatnego nie jest prowadzone dochodzenie.</u>
+          <u xml:id="u-204.1" who="#GlownyspecjalistawdepartamencieMSMalgorzataMakarska">Pragnę również zwrócić uwagę na konstrukcję art. 157 § 4. On nie jest objęty tą poprawką, ale § 4 to jest tryb ścigania. Tam jest tylko wskazanie, kiedy jest sprawa z oskarżenia prywatnego, że jak jest członek najbliższy, to nie jest z oskarżenia prywatnego. Ten § 4 odnosi się do art. 157 § 2 lub 3. Na pewno powinien być zapis wskazujący wyraźnie, o jaki typ spraw chodzi: czy z oskarżenia prywatnego, czy z publicznego i prywatnego? Na to zwracam uwagę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-205">
+          <u xml:id="u-205.0" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzSmolinski">Dziękuję bardzo. Wnioskodawca?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-206">
+          <u xml:id="u-206.0" who="#SekretarzstanuwKPRPMalgorzataPaprocka">Panie przewodniczący, wysoka podkomisjo, myślę, że jest coś na rzeczy, pani sędzio. Tylko też nie jesteśmy w stanie tego w tej chwili zweryfikować. Prawdopodobnie po prostu zasadne byłoby wyłączenie spraw z oskarżenia. Czy jest jakaś inna sugestia?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-207">
+          <u xml:id="u-207.0" who="#GlownyspecjalistawdepartamencieMSMalgorzataMakarska">Albo jakiś inny zapis tego § 1a.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-208">
+          <u xml:id="u-208.0" who="#SekretarzstanuwKPRPMalgorzataPaprocka">Dobrze.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-209">
+          <u xml:id="u-209.0" who="#GlownyspecjalistawdepartamencieMSMalgorzataMakarska">Nie kwestionujemy pomysłu.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-210">
+          <u xml:id="u-210.0" who="#SekretarzstanuwKPRPMalgorzataPaprocka">Jeśli pan przewodniczący pozwoli, to przygotujemy i skonsultujemy z resortami.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-211">
+          <u xml:id="u-211.0" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzSmolinski">Na ten moment mamy tę treść. Będzie prośba ewentualnie o korektę na późniejszym etapie na podsiedzeniu Komisji, czy też podczas drugiego czytania.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-212">
+          <u xml:id="u-212.0" who="#SekretarzstanuwKPRPMalgorzataPaprocka">To musimy skorygować na późniejszym etapie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-213">
+          <u xml:id="u-213.0" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzSmolinski">W takim razie rozumiem, że nie ma innych uwag?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-214">
+          <u xml:id="u-214.0" who="#GlownyspecjalistawdepartamencieMSMalgorzataMakarska">Są jeszcze inne uwagi, tylko myślałam, że te będą do tego pierwszego głosowania.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-215">
+          <u xml:id="u-215.0" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzSmolinski">Tak? To proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-216">
+          <u xml:id="u-216.0" who="#GlownyspecjalistawdepartamencieMSMalgorzataMakarska">Chciałam też zwrócić uwagę – poza tym, na co pan legislator Biura Legislacyjnego zwrócił uwagę, czyli tę niekonsekwencję – że zastąpienie aktu oskarżenia, wniosku o ukaranie też nie rozwiązuje wszystkich problemów, ponieważ przy tej konstrukcji przekazywania sprawy innemu sądowi mamy taką troszkę niekonsekwencję.</u>
+          <u xml:id="u-216.1" who="#GlownyspecjalistawdepartamencieMSMalgorzataMakarska">Akt oskarżenia, jeżeli jest sporządzany przez innych oskarżycieli – tutaj słusznie ta poprawka to obejmuje… Nie naprawia aktu oskarżenia przed sądem rejonowym, czyli przed sądem, do którego sąd pokoju przekaże sprawę, to, że Policja sporządzi akt oskarżenia. On będzie wymagał zawsze zatwierdzenia prokuratora. Zatem przekazywanie sprawy sądowi rejonowemu będzie powodowało zawsze zwrot tej sprawy prokuratorowi. Nie będzie to dotyczyło tych przypadków, kiedy oskarżycielem będzie inny organ niż Policja. Dlatego, że organ inny niż Policja… Na przykład Straż Graniczna jest uprawniona do wnoszenia i popierania aktu oskarżenia przed sądem.</u>
+          <u xml:id="u-216.2" who="#GlownyspecjalistawdepartamencieMSMalgorzataMakarska">Natomiast w innych sprawach, gdzie oskarżycielem jest prokurator, akt oskarżenia zawsze będzie wymagał zatwierdzenia przez prokuratora. Ta konstrukcja przekazywania sprawy przez sąd pokoju do sądu rejonowego nigdy się nie sprawdzi do końca dla oskarżyciela takiego jak Policja, a Policja jest tu nadal utrzymana. Widzę, że § 6 uwzględnia możliwość przekazania prokuratorowi w celu uzupełnienia lub zmiany lub zatwierdzenia, ale wydaje się, że to chyba nie jest zasadne, żeby sąd pokoju musiał przekazywać sprawę, jeżeli uzna, że nie jest właściwy, sądowi rejonowemu jako zasadę, bo to się nie sprawdzi. Po prostu będzie musiał to zwracać do prokuratora w takich przypadkach.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-217">
+          <u xml:id="u-217.0" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzSmolinski">Jeszcze jakieś uwagi?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-218">
+          <u xml:id="u-218.0" who="#GlownyspecjalistawdepartamencieMSMalgorzataMakarska">Jeszcze takie pytanie do państwa wnioskodawców.</u>
+          <u xml:id="u-218.1" who="#GlownyspecjalistawdepartamencieMSMalgorzataMakarska">Pojawia się ciągle też taki zapis w konstrukcji: „łączna wartość nieprzekraczająca  10 tys. zł”. Ja tak nie do końca zrozumiałam, to może nie jest objęte wprost tymi poprawkami, o jaki zamysł chodzi? Mamy czterech pokrzywdzonych, każdemu jest wyrządzona szkoda po 4 tys. zł, łącznie daje to 16 tys. zł. Czy sąd pokoju będzie właściwy, czy nie? Albo na przykład sąd pokoju będzie musiał orzec grzywnę i łączna wartość naprawienia szkody będzie przekraczała 10 tys. zł. Czy sąd pokoju będzie właściwy, czy nie? Chodzi o takie pojęcie: „łączna wartość przekraczająca 10 tys. zł” w przypadku wielu pokrzywdzonych i konieczności naprawienia szkody.?To tak przykładowo, to jest w wielu artykułach, na przykład § 6 do art. 24b. W wielu miejscach się pojawia ta łączna wartość przekraczająca czy nieprzekraczająca 10 tys. zł.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-219">
+          <u xml:id="u-219.0" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzSmolinski">Poproszę wnioskodawcę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-220">
+          <u xml:id="u-220.0" who="#SekretarzstanuwKPRPMalgorzataPaprocka">Panie przewodniczący, wysoka podkomisjo, mam wrażenie, że te kwestie, w szczególności dotyczące zastąpienia formułą aktu oskarżenia, były dyskutowane na wcześniejszych etapach. Szczerze mówiąc, zrozumiałam to jako jeden z głównych postulatów Ministerstwa Sprawiedliwości.</u>
+          <u xml:id="u-220.1" who="#SekretarzstanuwKPRPMalgorzataPaprocka">Ta poprawka realizuje ten postulat, bo przez wnioskodawcę poprawki przyjęta została zasadność tej argumentacji, właśnie przy konieczności przeniesienia rozpoznania sprawy między sądem pokoju a sądem rejonowym. W naszym przekonaniu § 5 wychodzi również naprzeciw tym kwestiom, o których państwo sędziowie mówili, czyli udziałowi prokuratora. I tak ta propozycja jest zapisana.</u>
+          <u xml:id="u-220.2" who="#SekretarzstanuwKPRPMalgorzataPaprocka">Nie bardzo, pani sędzio, rozumiem clou tej uwagi. Gdzie jest w ocenie państwa przedstawicieli ministra sprawiedliwości jakaś wątpliwość albo jakieś potencjalne zagrożenie? Jest konieczny udział prokuratora, który uzupełnia, zmienia i zatwierdza. Bo jeżeli ma popierać przez sądem, to czynny udział ma też tutaj prokurator. Powiem szczerze, nie bardzo rozumiem i podzielam wątpliwości w tym zakresie.</u>
+          <u xml:id="u-220.3" who="#SekretarzstanuwKPRPMalgorzataPaprocka">Co do łącznej wartości. Wydaje się, że sformułowanie „łączna wartość” jest precyzyjne – i tak, te sytuacje nie będą objęte. Ewentualnie jest pytanie, czy w ocenie ministra sprawiedliwości, państwa przedstawicieli byłaby zasadność podniesienia ewentualnie tej kwoty ze względu na te sytuacje, o których mówiła pani sędzia? Ale te kwestie też były wielokrotnie przez nas dyskutowane. One nie są bezpośrednio związane z poprawką, ale po stronie Kancelarii Prezydenta zawsze jest otwartość na takie zmiany, tylko pewnie na następnych etapach z racji tego, że te przepisy były po prostu objęte poprawkami. Dziękuję uprzejmie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-221">
+          <u xml:id="u-221.0" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzSmolinski">Pani sędzio, proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-222">
+          <u xml:id="u-222.0" who="#GlownyspecjalistawdepartamencieMSMalgorzataMakarska">Jeszcze chciałam powiedzieć, że my nie kwestionujemy tego aktu oskarżenia, bo poprawka jest słuszna, tylko chodzi mi o tę sytuację, że akt oskarżenia wnoszony przez Policję bez zatwierdzenia go przez prokuratora jest nieskuteczny przed sądem rejonowym. On nie jest aktem oskarżenia uprawnionego oskarżyciela, zawsze wymaga zatwierdzenia.</u>
+          <u xml:id="u-222.1" who="#GlownyspecjalistawdepartamencieMSMalgorzataMakarska">Przeczytałam, że Policja jest uprawniona do wnoszenia i popierania aktu oskarżenia przed sądem pokoju. Jeżeli sąd pokoju stwierdzi, że nie jest właściwy i w poprawce uwzględniono to, że on przekazuje sprawę sądowi rejonowemu, to sąd rejonowy zawsze uzna, że brak jest skargi uprawnionego oskarżyciela z uwagi na ten brak formalny zatwierdzenia go przez prokuratora. Wiem, że przed sądem pokoju nie ma potrzeby zatwierdzania przez prokuratora. Natomiast przed sądem rejonowym jest taka konieczność.</u>
+          <u xml:id="u-222.2" who="#GlownyspecjalistawdepartamencieMSMalgorzataMakarska">Chodzi tylko o techniczny element tego, że sąd rejonowy będzie uznawał z art. 17 Kodeksu postępowania karnego, będzie po prostu umarzał z uwagi na brak skargi uprawnionego oskarżyciela. To jest art. 17 § 1 pkt. 9. To należałoby po prostu przekazać zawsze prokuratorowi celem sporządzenia czy zatwierdzenia aktu oskarżenia przez prokuratora.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-223">
+          <u xml:id="u-223.0" who="#SekretarzstanuwKPRPMalgorzataPaprocka">Pani sędzio, ale taka regulacja jest w poprawce w § 5 w zdaniu pierwszym.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-224">
+          <u xml:id="u-224.0" who="#GlownyspecjalistawdepartamencieMSMalgorzataMakarska">Ale w § 5 ona jest fakultatywna, a tu jeszcze jest wyżej…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-225">
+          <u xml:id="u-225.0" who="#SekretarzstanuwKPRPMalgorzataPaprocka">„Przekazuje tę sprawę prokuratorowi” – tam nie ma fakultatywności, pani sędzio. Jeżeli jest jakakolwiek wątpliwość, to jesteśmy oczywiście otwarci.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-226">
+          <u xml:id="u-226.0" who="#GlownyspecjalistawdepartamencieMSMalgorzataMakarska">To znaczy, miałam jeszcze na myśli § 2 poprawki: „sąd przekazuje właściwemu sądowi” – tak jakby sąd pokoju przekazuje sprawę właściwemu sądowi. Czyli sąd pokoju sobie wybierze i ma możliwość przekazania sądowi, mimo że…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-227">
+          <u xml:id="u-227.0" who="#SekretarzstanuwKPRPMalgorzataPaprocka">Ale jaki jest wybór po stronie sądu pokoju? Nie ma wyboru, bo „właściwemu sądowi”, tak?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-228">
+          <u xml:id="u-228.0" who="#GlownyspecjalistawdepartamencieMSMalgorzataMakarska">Tak, ale on powinien przekazać prokuratorowi za każdym razem.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-229">
+          <u xml:id="u-229.0" who="#SekretarzstanuwKPRPMalgorzataPaprocka">Sąd do prokuratora?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-230">
+          <u xml:id="u-230.0" who="#GlownyspecjalistawdepartamencieMSMalgorzataMakarska">Sąd pokoju, jeżeli stwierdzi, że akt oskarżenia „jest wadliwy”, żeby skierować sprawę do sądu. Chodzi mi o to, że jeżeli sąd pokoju przekaże sprawę sądowi rejonowemu, to akt oskarżenia bez zatwierdzenia przez prokuratora będzie skutkował umorzeniem postępowania. Chodzi o taką tylko techniczną sprawę. Po prostu sąd rejonowy z art. 17 k.p.k., jeżeli akt oskarżenia pochodzi od osoby nieuprawnionej… Zapis jest taki: „postępowanie się nie wszczyna, a wszczęte umarza, gdy brak skargi uprawnionego oskarżyciela”.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-231">
+          <u xml:id="u-231.0" who="#SekretarzstanuwKPRPMalgorzataPaprocka">Pani sędzio, to są kolejne jednostki redakcyjne.</u>
+          <u xml:id="u-231.1" who="#SekretarzstanuwKPRPMalgorzataPaprocka">W § 5 jest jasno wskazane: „Jeżeli sąd, któremu przekazano sprawę, nie zwraca jej sądowi pokoju (bo taka możliwość też jest) ani nie przekazuje właściwemu sądowi (bo np. byłaby właściwość dla innego sądu, miejscowa), przekazuje tę sprawę prokuratorowi”.</u>
+          <u xml:id="u-231.2" who="#SekretarzstanuwKPRPMalgorzataPaprocka">Powiem szczerze, nie bardzo rozumiem wątpliwości. Wydaje się, że to, o czym pani sędzia mówi, jest dokładnie uregulowane. Zresztą absolutnie podzielam ten pogląd, że tak powinno być, wydaje się, że to po prostu wprost wynika z tej redakcji, która jest w poprawce zaproponowana.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-232">
+          <u xml:id="u-232.0" who="#GlownyspecjalistawdepartamencieMSMalgorzataMakarska">Jeżeli § 6 miałby tak wprost zastosowanie, to ja nie mówię, że sąd tak by nie zrobił. Chodzi o to, że nie ma potrzeby, żeby sąd pokoju przekazywał sądowi rejonowemu, a sąd rejonowy zwracał to prokuratorowi – o taką sytuację mi chodzi. Dlatego jakby sąd pokoju mógł od razu przekazać właściwemu oskarżycielowi, bo terminy przedawnienia są czasami krótkie i ta sprawa by się toczyła.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-233">
+          <u xml:id="u-233.0" who="#SekretarzstanuwKPRPMalgorzataPaprocka">Pani sędzio, ale jest też opcja taka, że sąd rejonowy, jeżeli uzna się za niewłaściwy, może zwrócić sprawę sądowi pokoju, więc gdzie byłaby tutaj decyzja po stronie sądu rejonowego, jeżeli akt oskarżenia trafiłby do prokuratora? Kto miałby to wtedy oceniać?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-234">
+          <u xml:id="u-234.0" who="#GlownyspecjalistawdepartamencieMSMalgorzataMakarska">To znaczy jest kwestia tylko braku sensu przekazywania pomiędzy organami, skoro z góry wiemy, że ta sprawa powinna trafić do oskarżyciela od razu, a nie do sądu.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-235">
+          <u xml:id="u-235.0" who="#SekretarzstanuwKPRPMalgorzataPaprocka">Ale sąd rejonowy może nie uznać się za właściwy i zwróci tę sprawę. Jeżeli dostałby bezpośrednio prokurator, to najpierw zająłby się aktem oskarżenia, przekazał do sądu uzupełniony akt oskarżenia, po czym sąd rejonowy uznałby się za niewłaściwy i przekazałby sądowi pokoju. Braliśmy różne okoliczności sprawy.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-236">
+          <u xml:id="u-236.0" who="#GlownyspecjalistawdepartamencieMSMalgorzataMakarska">To znaczy, jeżeli chcecie państwo tak zaplanować, to niech tak zostanie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-237">
+          <u xml:id="u-237.0" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzSmolinski">Bardzo dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-237.1" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzSmolinski">Mamy treść, jaką mamy. Jeżeli państwo w jakimś roboczym kontakcie ustalicie, że jest potrzeba jakiegoś doprecyzowania, to już zrobimy to na następnym etapie. Teraz mamy tę poprawkę i nie widzę w tej chwili możliwości dokonania jej korekty. Wobec tego, panie mecenasie, w jakiej kolejności mamy głosować? Jakby pan mógł przypomnieć.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-238">
+          <u xml:id="u-238.0" who="#LegislatorLukaszNykiel">Pierwsze głosowanie: art. 24a § 1a i art. 325b § 1.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-239">
+          <u xml:id="u-239.0" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzSmolinski">Dobrze, przystępujemy do głosowania.</u>
+          <u xml:id="u-239.1" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzSmolinski">Kto jest za przyjęciem tych poprawek? Kto jest przeciw? Kto się wstrzymał od głosu? Dziękuję. Czy wszyscy oddali głos? Nie słyszę uwag. Zamykam głosowanie. Proszę o wyświetlenie wyników.</u>
+          <u xml:id="u-239.2" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzSmolinski">Oddano 6 głosów. Za – 4, przeciw – 2, nikt się nie wstrzymał. Stwierdzam, że poprawki zostały przyjęte.</u>
+          <u xml:id="u-239.3" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzSmolinski">Drugie głosowanie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-240">
+          <u xml:id="u-240.0" who="#LegislatorLukaszNykiel">Drugie głosowanie: art. 24a § 5 i 8 oraz art. 517n § 1.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-241">
+          <u xml:id="u-241.0" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzSmolinski">Przystępujemy do głosowania.</u>
+          <u xml:id="u-241.1" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzSmolinski">Kto jest za przyjęciem tych poprawek? Kto jest przeciw? Kto się wstrzymał od głosu? Dziękuję. Czy wszyscy oddali głos? Nie słyszę uwag. Zamykam głosowanie. Proszę o wyświetlenie wyników.</u>
+          <u xml:id="u-241.2" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzSmolinski">Oddano 6 głosów. Za – 4, przeciw – 2, nikt się nie wstrzymał. Stwierdzam, że poprawki uzyskały większość.</u>
+          <u xml:id="u-241.3" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzSmolinski">Trzecie głosowanie, panie mecenasie?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-242">
+          <u xml:id="u-242.0" who="#LegislatorLukaszNykiel">To będzie poprawka dotycząca art. 24a § 9.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-243">
+          <u xml:id="u-243.0" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzSmolinski">Przystępujemy do głosowania.</u>
+          <u xml:id="u-243.1" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzSmolinski">Kto jest za tą poprawką? Kto jest przeciw? Kto się wstrzymał od głosu? Dziękuję. Czy wszyscy oddali głos? Nie słyszę uwag. Zamykam głosowanie. Proszę o wyświetlenie wyników.</u>
+          <u xml:id="u-243.2" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzSmolinski">Oddano 6 głosów. Za – 4, przeciw – 2, nikt się nie wstrzymał. Stwierdzam, że poprawka uzyskała większość.</u>
+          <u xml:id="u-243.3" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzSmolinski">Kolejne głosowanie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-244">
+          <u xml:id="u-244.0" who="#LegislatorLukaszNykiel">Art. 24b.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-245">
+          <u xml:id="u-245.0" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzSmolinski">Art. 24b. Proszę o przygotowanie głosowania.</u>
+          <u xml:id="u-245.1" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzSmolinski">Kto jest za przyjęciem tej poprawki? Kto jest przeciw? Kto się wstrzymał od głosu? Dziękuję. Czy wszyscy oddali głos? Nie słyszę uwag. Zamykam głosowanie. Proszę o wyświetlenie wyników.</u>
+          <u xml:id="u-245.2" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzSmolinski">Oddano 5 głosów. Za – 3, przeciw – 2, nikt się nie wstrzymał. Stwierdzam, że poprawka uzyskała większość.</u>
+          <u xml:id="u-245.3" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzSmolinski">Kolejne głosowanie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-246">
+          <u xml:id="u-246.0" who="#LegislatorLukaszNykiel">Następnie art. 38.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-247">
+          <u xml:id="u-247.0" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzSmolinski">Proszę o przygotowanie głosowania. Przystępujemy do głosowania.</u>
+          <u xml:id="u-247.1" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzSmolinski">Kto jest za przyjęciem tej poprawki? Kto jest przeciw? Kto się wstrzymał od głosu? Dziękuję. Czy wszyscy oddali głos? Nie słyszę uwag. Zamykam głosowanie. Proszę o wyświetlenie wyników.</u>
+          <u xml:id="u-247.2" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzSmolinski">Oddano 5 głosów. Za – 4, przeciw – 1, nikt się nie wstrzymał. Stwierdzam, że poprawka uzyskała większość.</u>
+          <u xml:id="u-247.3" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzSmolinski">Kolejne głosowanie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-248">
+          <u xml:id="u-248.0" who="#LegislatorLukaszNykiel">Art. 517k.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-249">
+          <u xml:id="u-249.0" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzSmolinski">Proszę o przygotowanie głosowania.</u>
+          <u xml:id="u-249.1" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzSmolinski">Kto jest za przyjęciem tej poprawki? Kto jest przeciw? Kto się wstrzymał od głosu? Dziękuję. Czy wszyscy oddali głos? Nie słyszę uwag. Zamykam głosowanie. Proszę o wyświetlenie wyników.</u>
+          <u xml:id="u-249.2" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzSmolinski">Oddano 6 głosów. Za – 4, przeciw – 2, nikt się nie wstrzymał. Stwierdzam, że poprawka uzyskała większość.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-250">
+          <u xml:id="u-250.0" who="#LegislatorLukaszNykiel">Art. 517l.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-251">
+          <u xml:id="u-251.0" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzSmolinski">Kolejne głosowanie. Proszę o przygotowanie głosowania.</u>
+          <u xml:id="u-251.1" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzSmolinski">Kto jest za przyjęciem tej poprawki? Kto jest przeciw? Kto się wstrzymał od głosu? Dziękuję. Czy wszyscy oddali głos? Nie słyszę uwag. Zamykam głosowanie. Proszę o wyświetlenie wyników.</u>
+          <u xml:id="u-251.2" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzSmolinski">Oddano 5 głosów. Za – 3, przeciw – 2, nikt się nie wstrzymał. Stwierdzam, że poprawka uzyskała większość.</u>
+          <u xml:id="u-251.3" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzSmolinski">Kolejne głosowanie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-252">
+          <u xml:id="u-252.0" who="#LegislatorLukaszNykiel">Następnie art. 517m i art. 517o.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-253">
+          <u xml:id="u-253.0" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzSmolinski">Dziękuję bardzo. Proszę o przygotowanie głosowania.</u>
+          <u xml:id="u-253.1" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzSmolinski">Kto jest za przyjęciem tych poprawek? Kto jest przeciw? Kto się wstrzymał od głosu? Dziękuję. Czy wszyscy oddali głos? Nie słyszę uwag. Zamykam głosowanie. Proszę o wyświetlenie wyników.</u>
+          <u xml:id="u-253.2" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzSmolinski">Oddano 5 głosów. Za – 4, przeciw – 1, nikt się nie wstrzymał. Stwierdzam, że poprawki uzyskały większość.</u>
+          <u xml:id="u-253.3" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzSmolinski">Kolejne głosowanie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-254">
+          <u xml:id="u-254.0" who="#LegislatorLukaszNykiel">Art. 517n § 2.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-255">
+          <u xml:id="u-255.0" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzSmolinski">Art. 517n § 2. Proszę o przygotowanie głosowania.</u>
+          <u xml:id="u-255.1" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzSmolinski">Kto jest za przyjęciem tej poprawki? Kto jest przeciw? Kto się wstrzymał od głosu? Dziękuję. Czy wszyscy oddali głos? Nie słyszę uwag. Zamykam głosowanie. Proszę o wyświetlenie wyników.</u>
+          <u xml:id="u-255.2" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzSmolinski">Oddano 6 głosów. Za – 4, przeciw – 2, nikt się nie wstrzymał. Stwierdzam, że poprawka uzyskała większość.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-256">
+          <u xml:id="u-256.0" who="#LegislatorLukaszNykiel">Ostatnie głosowanie. To jest art. 517p i konsekwencja w art. 73a Kodeksu postępowania w sprawach o wykroczenia. To jest na ostatniej stronie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-257">
+          <u xml:id="u-257.0" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzSmolinski">Dobrze. Kolejne głosowanie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-258">
+          <u xml:id="u-258.0" who="#DyrektordepartamentuMSHonorataLopianowska">My tu mamy uwagi.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-259">
+          <u xml:id="u-259.0" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzSmolinski">Proszę bardzo. Art. 517p i art. 73a. Proszę, uwagi ministerstwa?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-260">
+          <u xml:id="u-260.0" who="#GlownyspecjalistawdepartamencieMSMalgorzataMakarska">Chciałam powiedzieć, że Ministerstwo Sprawiedliwości na pewno będzie składało sprzeciw przeciwko przyjęciu…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-261">
+          <u xml:id="u-261.0" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzSmolinski">Pani sędzio, proszę o przełożenie mikrofonu bliżej, bo musimy się wsłuchiwać.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-262">
+          <u xml:id="u-262.0" who="#GlownyspecjalistawdepartamencieMSMalgorzataMakarska">Poprawka zastąpiła tzw. wyrok ugodowy powrotem do instytucji z art. 59a Kodeksu karnego. To było tzw. umorzenie absorpcyjne.</u>
+          <u xml:id="u-262.1" who="#GlownyspecjalistawdepartamencieMSMalgorzataMakarska">Przeciwko konstrukcji umorzenia absorpcyjnego wypowiadało się wielokrotnie Ministerstwo Sprawiedliwości, twierdząc, że ta konstrukcja pozbawia sprawcę odpowiedzialności karnej. Może powodować również to, że na pokrzywdzonego będzie się naciskało, wywierało presję, żeby wyraził zgodę albo złożył wniosek o umorzenie takiego postępowania. Przy takiej konstrukcji, kiedy na wniosek pokrzywdzonego będzie można postępowanie umorzyć, mimo że sprawca czyn popełnił i powinien ponieść za to odpowiedzialność karną, może być to w odczuciu społecznym odebrane jako brak represji karnej za popełnianie przestępstw, możliwość wykupienia się oskarżonego, co było wielokrotnie podnoszone.</u>
+          <u xml:id="u-262.2" who="#GlownyspecjalistawdepartamencieMSMalgorzataMakarska">To tyle, dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-263">
+          <u xml:id="u-263.0" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzSmolinski">Stanowisko wnioskodawcy?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-264">
+          <u xml:id="u-264.0" who="#SekretarzstanuwKPRPMalgorzataPaprocka">Panie przewodniczący, wysoka podkomisjo, ta sprawa była bardzo wnikliwie i przez dłuższy czas dyskutowana na jednym z poprzednich posiedzeń podkomisji. Jest to propozycja zawarta w poprawce. Nic nie stoi na przeszkodzie, żeby na następnych etapach postępowania jeszcze do tej dyskusji wrócić. Tylko najczęściej te dyskusje, nawet i wielogodzinne, kończyły się bez konkretnych konkluzji.</u>
+          <u xml:id="u-264.1" who="#SekretarzstanuwKPRPMalgorzataPaprocka">Dzisiaj jest propozycja tego typu, nastawiona faktycznie na zakończenie postępowania przed sądem, z bardzo silnym naciskiem na pojednanie z pokrzywdzonym – tutaj akurat jest „w szczególności w wyniku mediacji” – naprawienie szkody czy zadośćuczynienie wyrządzonej krzywdzie i jasne okoliczności popełnienia przestępstwa. Jeśli w ocenie Ministerstwa Sprawiedliwości jest konieczność wprowadzenia innego rozwiązania, to oczywiście możemy tę sprawę dyskutować, ale taka jest dzisiaj propozycja wysokiej podkomisji co do poprawki w tym zakresie. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-265">
+          <u xml:id="u-265.0" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzSmolinski">Dziękuję bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-265.1" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzSmolinski">Na tym etapie odsyłam ewentualnie do innych roboczych rozwiązań. Przechodzimy w takim razie do głosowania tych dwóch poprawek. Proszę o przygotowanie głosowania.</u>
+          <u xml:id="u-265.2" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzSmolinski">Kto jest za przyjęciem tych poprawek? Kto jest przeciw? Kto się wstrzymał od głosu? Dziękuję. Czy wszyscy oddali głos? Nie słyszę uwag. Zamykam głosowanie. Proszę o wyświetlenie wyników.</u>
+          <u xml:id="u-265.3" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzSmolinski">Oddano 6 głosów. Za – 4, przeciw – 2, nikt się nie wstrzymał. Stwierdzam, że poprawki zostały przyjęte.</u>
+          <u xml:id="u-265.4" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzSmolinski">Art. 81 już rozstrzygnęliśmy.</u>
+          <u xml:id="u-265.5" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzSmolinski">Mamy poprawki dotyczące art. 12. Proponuję pięć minut higienicznej przerwy.</u>
+          <u xml:id="u-265.6" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzSmolinski">[Po przerwie]</u>
+          <u xml:id="u-265.7" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzSmolinski">Kontynuujemy obrady.</u>
+          <u xml:id="u-265.8" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzSmolinski">Kolejne poprawki dotyczące art.12.</u>
+          <u xml:id="u-265.9" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzSmolinski">Pierwsza precyzuje termin, w jakim ulegają rozwiązaniu komitety wyborcze.</u>
+          <u xml:id="u-265.10" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzSmolinski">Druga doprecyzowuje regulację o wykonywaniu przez okręgowe komisje wyborcze zadań rejonowej komisji wyborczej.</u>
+          <u xml:id="u-265.11" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzSmolinski">Trzecia ma na celu umożliwienie tworzenia okręgów wyborczych na obszarze części gminy.</u>
+          <u xml:id="u-265.12" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzSmolinski">Następnie dodaje do sędziego pokoju obowiązek poinformowania KRS o wygaśnięciu jego mandatu wskutek uzyskania obcego obywatelstwa.</u>
+          <u xml:id="u-265.13" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzSmolinski">Ostatnia poprawka precyzuje tryb orzekania w sprawach czynów przewidzianych w dodawanym art. 509a – będą to przepisy o postępowaniu w sprawach o wykroczeniach.</u>
+          <u xml:id="u-265.14" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzSmolinski">Biuro Legislacyjne?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-266">
+          <u xml:id="u-266.0" who="#LegislatorLukaszNykiel">Biuro Legislacyjne zgłasza jedną uwagę o charakterze formalnym.</u>
+          <u xml:id="u-266.1" who="#LegislatorLukaszNykiel">Tak jak pan przewodniczący powiedział, jest to pakiet poprawek dotyczących Kodeksu wyborczego. Natomiast powinny być głosowane rozłącznie.</u>
+          <u xml:id="u-266.2" who="#LegislatorLukaszNykiel">Pierwsze głosowanie to poprawka dotycząca art. 100, drugie głosowanie – art. 177, trzecie – art. 493e, czwarte – art. 493zi, piąte – art. 516. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-267">
+          <u xml:id="u-267.0" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzSmolinski">Tu są cztery poprawki, a pan dzieli to teraz na pięć głosowań?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-268">
+          <u xml:id="u-268.0" who="#LegislatorLukaszNykiel">Tak, panie przewodniczący, dlatego że w pkt 3 są dwie litery. Lit. a dotyczy art. 493e i kwestii okręgów jednomandatowych. To jest jedna poprawka. Natomiast ta dotycząca art. 493zi to jest już kwestia wygaśnięcia mandatu i obowiązku zawiadomienia Krajowej Rady Sądownictwa. Mamy pięć głosowań.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-269">
+          <u xml:id="u-269.0" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzSmolinski">Dobrze. W takim razie stanowisko wnioskodawcy?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-270">
+          <u xml:id="u-270.0" who="#SekretarzstanuwKPRPMalgorzataPaprocka">Uprzejmie proszę wysoką podkomisję o przyjęcie wszystkich poprawek. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-271">
+          <u xml:id="u-271.0" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzSmolinski">Stanowisko ministerstwa?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-272">
+          <u xml:id="u-272.0" who="#PodsekretarzstanuwMSKatarzynaFrydrych">Ministerstwo ponownie podnosi kwestię związaną z parytetem, jeżeli chodzi o wybór liczby sędziów pokoju w odniesieniu do liczby mieszkańców. Nie uważamy, żeby takie rozwiązanie było zasadne. Zwracaliśmy już uwagę w pracach podczas posiedzeń podkomisji, które odbywały się wcześniej, że nie ma uzasadnienia, aby w taki sposób kształtować liczbę sędziów w sądach pokoju.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-273">
+          <u xml:id="u-273.0" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzSmolinski">Pani minister, tak, w zakresie zwiększenia tego współczynnika będzie przygotowana poprawka – albo na posiedzenie Komisji, albo na drugie czytanie.</u>
+          <u xml:id="u-273.1" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzSmolinski">Chodzi o to, co pani dyrektor nam przekazywała: rzeczywiście nie może być sytuacji, iż sędziów pokoju będzie więcej niż sędziów zawodowych – mówiąc tak kolokwialnie – albo że ta różnica będzie mała. Tak więc ten współczynnik na pewno będzie większy. Myślę, że szybciutko znajdziemy jakieś rozwiązanie. Może sugestia ze strony ministerstwa też jest chętnie oczekiwana, jednak na tym etapie mamy tę kwotę. Rozumiem, że będzie w tym zakresie przygotowana poprawka. To już mogę już stwierdzić.</u>
+          <u xml:id="u-273.2" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzSmolinski">Inne uwagi? Rozumiem, że nie ma. W takim razie przystępujemy do głosowania. Pierwsze głosowanie, panie mecenasie?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-274">
+          <u xml:id="u-274.0" who="#LegislatorLukaszNykiel">Art. 100.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-275">
+          <u xml:id="u-275.0" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzSmolinski">Dobrze. Proszę o przygotowanie głosowania.</u>
+          <u xml:id="u-275.1" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzSmolinski">Kto jest za przyjęciem poprawki? Kto jest przeciw? Kto się wstrzymał od głosu? Dziękuję. Czy wszyscy oddali głos? Nie słyszę uwag. Zamykam głosowanie. Proszę o wyświetlenie wyników.</u>
+          <u xml:id="u-275.2" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzSmolinski">Oddano 4 głosy. Za – 3, przeciw – 1, nikt się nie wstrzymał. Stwierdzam, że poprawka została przyjęta.</u>
+          <u xml:id="u-275.3" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzSmolinski">Kolejne głosowanie?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-276">
+          <u xml:id="u-276.0" who="#LegislatorLukaszNykiel">Następne głosowanie to art. 177.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-277">
+          <u xml:id="u-277.0" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzSmolinski">Proszę o przygotowanie głosowania.</u>
+          <u xml:id="u-277.1" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzSmolinski">Kto jest za przyjęciem poprawki? Kto jest przeciw? Kto się wstrzymał od głosu? Dziękuję. Czy wszyscy oddali głos? Nie słyszę uwag. Zamykam głosowanie. Proszę o wyświetlenie wyników.</u>
+          <u xml:id="u-277.2" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzSmolinski">Oddano 4 głosy. Za – 3, przeciw – 1, nikt się nie wstrzymał. Stwierdzam, że poprawka została przyjęta.</u>
+          <u xml:id="u-277.3" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzSmolinski">Kolejne głosowanie, panie mecenasie?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-278">
+          <u xml:id="u-278.0" who="#LegislatorLukaszNykiel">Art. 493e.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-279">
+          <u xml:id="u-279.0" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzSmolinski">Tak, art. 493e. Proszę o przygotowanie głosowania.</u>
+          <u xml:id="u-279.1" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzSmolinski">Kto jest za przyjęciem tej poprawki? Kto jest przeciw? Kto się wstrzymał? Dziękuję. Czy wszyscy oddali głos? Nie słyszę uwag. Zamykam głosowanie. Proszę o wyświetlenie wyników.</u>
+          <u xml:id="u-279.2" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzSmolinski">Oddano 4 głosy. Za – 3, przeciw –1, nikt się nie wstrzymał od głosowania. Stwierdzam, że poprawka została przyjęta.</u>
+          <u xml:id="u-279.3" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzSmolinski">Ostatnie głosowanie?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-280">
+          <u xml:id="u-280.0" who="#LegislatorLukaszNykiel">Art. 493zi § 3a. To jest przedostatnie głosowanie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-281">
+          <u xml:id="u-281.0" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzSmolinski">Tak, przedostanie.</u>
+          <u xml:id="u-281.1" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzSmolinski">Kto jest za przyjęciem tej poprawki? Kto jest przeciw? Kto się wstrzymał? Dziękuję. Czy wszyscy oddali głos? Nie słyszę uwag. Zamykam głosowanie. Proszę o wyświetlenie wyników.</u>
+          <u xml:id="u-281.2" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzSmolinski">Oddano 4 głosy. Za – 3, przeciw – 1, nikt się nie wstrzymał. Stwierdzam, że poprawka została przyjęta.</u>
+          <u xml:id="u-281.3" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzSmolinski">Ostatnie głosowanie, art. 516?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-282">
+          <u xml:id="u-282.0" who="#LegislatorLukaszNykiel">Tak, art. 516.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-283">
+          <u xml:id="u-283.0" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzSmolinski">Ostatnie głosowanie. Proszę o przygotowanie głosowania.</u>
+          <u xml:id="u-283.1" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzSmolinski">Kto jest za przyjęciem tej poprawki? Kto jest przeciw? Kto się wstrzymał? Dziękuję. Czy wszyscy oddali głos? Nie słyszę uwag. Zamykam głosowanie. Proszę o wyświetlenie wyników.</u>
+          <u xml:id="u-283.2" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzSmolinski">Oddano 4 głosy. Za – 3, przeciw – 1, nikt się nie wstrzymał. Stwierdzam, że poprawka uzyskała większość.</u>
+          <u xml:id="u-283.3" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzSmolinski">Przechodzimy do ostatniego bloku poprawek. Tu po art 13 dodajemy nowy artykuł dotyczący ustawy organizacji postępowania przed Trybunałem Konstytucyjnym. Dodajemy tam „sędziego pokoju”, do ustawy o Prokuratorii Generalnej też dodajemy „sędziego pokoju”. To tyle. Uwagi legislacyjne?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-284">
+          <u xml:id="u-284.0" who="#LegislatorLukaszNykiel">Poprawki mają charakter, można powiedzieć, będący konsekwencją zmian w systemie. Dopisujemy „sędziego pokoju”. Natomiast mamy pytanie do tej poprawki w zakresie ustawy organizacji i trybie postępowania przed Trybunałem Konstytucyjnym.</u>
+          <u xml:id="u-284.1" who="#LegislatorLukaszNykiel">Czy nowelizowany nie powinien być również art. 44 ust. 1? Jak również, czy nie powinna być nowelizowana ustawa o statusie sędziów Trybunału Konstytucyjnego, konkretnie art. 21 ust. 3 poprzez dopisanie tam „sędziów pokoju”? Powiem tylko, że chodzi o obowiązek zastępstwa w postępowaniu przez profesjonalnego pełnomocnika. To obowiązkowe zastępstwo przez profesjonalnego pełnomocnika nie dotyczy przypadków, gdy skarżącym jest – i tutaj między innymi – sędzia z uwagi na to, że w wielu miejscach uznawaliśmy, że sędzia pokoju ma taki sam status jak sędzia. Natomiast mamy inną nomenklaturę, nazywamy go „sędzią pokoju”.</u>
+          <u xml:id="u-284.2" who="#LegislatorLukaszNykiel">Wydaje się, że też w tym przypadku, gdzie sędzia nie musi korzystać z obowiązkowego zastępstwa w postępowaniu przez profesjonalnego pełnomocnika, również sędzia pokoju z takiego zastępstwa nie powinien korzystać. Pytanie, czy wnioskodawca projektu się z nami zgadza? Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-285">
+          <u xml:id="u-285.0" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzSmolinski">Pani minister, jakie stanowisko?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-286">
+          <u xml:id="u-286.0" who="#SekretarzstanuwKPRPMalgorzataPaprocka">Panie przewodniczący, wysoka podkomisjo, szczerze mówiąc, nie podzielam tego poglądu pana mecenasa. Zmiany, które były przez Kancelarię Prezydenta popierane tam, gdzie była konieczność wprowadzenia sędziego pokoju, jeszcze w szeregu ustaw w różnych kontekstach, przy skardze konstytucyjnej nie są zasadne. To jest bardzo wąski fragment ustawy. Kancelaria Prezydenta nie znajduje argumentacji za tym.</u>
+          <u xml:id="u-286.1" who="#SekretarzstanuwKPRPMalgorzataPaprocka">Powiem szczerze, jeżeli wysoka podkomisja uznałaby inaczej, to też jakoś bardzo nie będę przeciwko temu protestować. To jest pewna decyzja po stronie ustawodawcy, jaki zakres przyzna sędziemu pokoju. Proszę też pamiętać, że w części „sędzia pokoju” odnosimy się do przepisów u.s.p., ale w części bazujemy również chociażby na przepisie dotyczącym asesorów. W tym zakresie proponujemy pozostawienie tej regulacji tak, jak jest na dzisiaj w projekcie. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-287">
+          <u xml:id="u-287.0" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzSmolinski">Dziękuję bardzo. Ministerstwo?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-288">
+          <u xml:id="u-288.0" who="#PodsekretarzstanuwMSKatarzynaFrydrych">Jesteśmy bez uwag w zakresie tej poprawki.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-289">
+          <u xml:id="u-289.0" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzSmolinski">Dziękuję bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-289.1" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzSmolinski">Rozumiem, że tutaj głosujemy blokiem? Proszę o przygotowanie głosowania.</u>
+          <u xml:id="u-289.2" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzSmolinski">Kto jest za przyjęciem poprawek? Kto jest przeciw? Kto się wstrzymał od głosu? Dziękuję. Czy wszyscy oddali głos? Nie słyszę uwag. Zamykam głosowanie. Proszę o wyświetlenie wyników.</u>
+          <u xml:id="u-289.3" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzSmolinski">Oddano 5 głosów. Za – 3, przeciw – 1, wstrzymujących się – 1. Stwierdzam, że poprawki uzyskały większość.</u>
+          <u xml:id="u-289.4" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzSmolinski">Tym sposobem dobrnęliśmy do końca poprawek zgłoszonych na dzisiejsze posiedzenie i w zasadzie wyczerpaliśmy w tym zakresie procedowanie. Pozostaje nam tylko przyjęcie sprawozdania i głosowanie nad całością zgłoszonych projektów.</u>
+          <u xml:id="u-289.5" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzSmolinski">Pierwsze głosowanie będzie dotyczyło projektu ustawy o sądach pokoju zawartego w druku nr 1760. Proszę o przygotowanie głosowania.</u>
+          <u xml:id="u-289.6" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzSmolinski">Kto jest za projektem tej ustawy? Kto jest przeciw? Kto się wstrzymał od głosu? Dziękuję. Czy wszyscy oddali głos? Nie słyszę sprzeciwu. Zamykam głosowanie. Proszę o wyświetlenie wyników.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-290">
+          <u xml:id="u-290.0" who="#PoselBarbaraDolniak">Panie przewodniczący, zgłaszam sprzeciw.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-291">
+          <u xml:id="u-291.0" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzSmolinski">Ale do czego?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-292">
+          <u xml:id="u-292.0" who="#PoselBarbaraDolniak">Niestety nie mogę wziąć udziału w głosowaniu. Cały czas system mnie wyrzuca. Jest to głosowanie istotne, w związku z tym proszę nie zamykać, dopóki nie oddam głosu.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-293">
+          <u xml:id="u-293.0" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzSmolinski">Dobrze, zaraz to wyjaśnimy. Nie zamykam głosowania. Musimy anulować to głosowanie w takim razie. Proszę sprawdzić, czy pani przewodnicząca może oddać głos. Musimy powtórzyć głosowanie.</u>
+          <u xml:id="u-293.1" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzSmolinski">Ponownie głosujemy. Jeszcze raz druk nr 1760.</u>
+          <u xml:id="u-293.2" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzSmolinski">Kto jest za projektem? Kto jest przeciw? Kto się wstrzymał od głosu? Dziękuję. Czy wszyscy oddali głos? Nie słyszę uwag. Zamykam głosowanie. Proszę o wyświetlenie wyników.</u>
+          <u xml:id="u-293.3" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzSmolinski">Oddano 4 głosy. Za – 3, przeciw – 1, nikt się nie wstrzymał. Stwierdzam, że projekt uzyskał akceptację podkomisji.</u>
+          <u xml:id="u-293.4" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzSmolinski">Przystępujemy do przyjęcia sprawozdania i przegłosowania projektu zawartego w druku nr 1761 – Przepisy wprowadzające. Proszę o przygotowanie głosowania. Przystępujemy do głosowania.</u>
+          <u xml:id="u-293.5" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzSmolinski">Kto jest za projektem? Kto jest przeciw? Kto się wstrzymał od głosu? Dziękuję. Czy wszyscy oddali głos? Nie słyszę uwag. Zamykam głosowanie. Proszę o wyświetlenie wyników.</u>
+          <u xml:id="u-293.6" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzSmolinski">Oddano 4 głosy. Za – 3, przeciw – 1, nikt się nie wstrzymał. Stwierdzam, że podkomisja pozytywnie zaopiniowała ten projekt.</u>
+          <u xml:id="u-293.7" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzSmolinski">Wyczerpaliśmy porządek dzisiejszego posiedzenia. Czy podkomisji jest potrzebny sprawozdawca? Nie, zgodnie z regulaminem to chyba przewodniczący składa sprawozdanie przed Komisją – tak mi się wydaje.</u>
+          <u xml:id="u-293.8" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzSmolinski">Wobec tego wyczerpaliśmy porządek dzisiejszego posiedzenia. To chyba było już piętnaste posiedzenie podkomisji, więc to jakiś swoisty rekord. Dziękuję państwu za merytoryczną pracę. Zamykam posiedzenie podkomisji.</u>
+        </div>
+      </body>
+    </text>
+  </TEI>
+</teiCorpus>
diff --git a/2019-2023/sejm/komisje/sue/201923-sjm-suexx-00201-01/header.xml b/2019-2023/sejm/komisje/sue/201923-sjm-suexx-00201-01/header.xml
new file mode 100644
index 0000000..eac140f
--- /dev/null
+++ b/2019-2023/sejm/komisje/sue/201923-sjm-suexx-00201-01/header.xml
@@ -0,0 +1,79 @@
+<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?>
+<teiHeader xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xml:id="PPC-201923-sjm-suexx-00201-01">
+  <fileDesc>
+    <titleStmt>
+      <title>Komisja do Spraw Unii Europejskiej /nr 201/</title>
+    </titleStmt>
+    <publicationStmt>
+      <p>Prosimy o zapoznanie się z nagłówkiem korpusu (PPC_header.xml).</p>
+    </publicationStmt>
+    <sourceDesc>
+      <bibl>
+        <title>Komisja do Spraw Unii Europejskiej /nr 201/</title>
+        <publisher>Kancelaria Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej</publisher>
+        <note type="system">III RP</note>
+        <note type="house">Sejm</note>
+        <note type="termNo">9</note>
+        <note type="type">Komisja</note>
+        <note type="sessionNo" target="#SUE">201</note>
+        <note type="part">1</note>
+        <date>2023-03-08</date>
+      </bibl>
+    </sourceDesc>
+  </fileDesc>
+  <profileDesc>
+    <particDesc>
+      <person xml:id="KomisjidoParlamentuEuropejskiegoRadyEuropejskiejRadyEuropejskiegoKomitetuEkonomicznoSpolecznegoiKomitetuRegionow" role="speaker">
+        <persName>Komisji do Parlamentu Europejskiego, Rady Europejskiej, Rady, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PodsekretarzstanuwMinisterstwieKlimatuiSrodowiskaAnnaLukaszewskaTrzeciakowska" role="speaker">
+        <persName>Podsekretarz stanu w Ministerstwie Klimatu i Środowiska Anna Łukaszewska-Trzeciakowska</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PodsekretarzstanuwMKiSAnnaLukaszewskaTrzeciakowska" role="speaker">
+        <persName>Podsekretarz stanu w MKiŚ Anna Łukaszewska-Trzeciakowska</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselAndrzejGrzyb" role="speaker">
+        <persName>Poseł Andrzej Grzyb</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselBeataMateusiakPielucha" role="speaker">
+        <persName>Poseł Beata Mateusiak-Pielucha</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselBoleslawPiecha" role="speaker">
+        <persName>Poseł Bolesław Piecha</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselDariuszJonski" role="speaker">
+        <persName>Poseł Dariusz Joński</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselJacekCzerniak" role="speaker">
+        <persName>Poseł Jacek Czerniak</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselKrzysztofGadowski" role="speaker">
+        <persName>Poseł Krzysztof Gadowski</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselSlawomirZawislak" role="speaker">
+        <persName>Poseł Sławomir Zawiślak</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselTadeuszCymanski" role="speaker">
+        <persName>Poseł Tadeusz Cymański</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselTomaszPiotrNowak" role="speaker">
+        <persName>Poseł Tomasz Piotr Nowak</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselWojciechKossakowski" role="speaker">
+        <persName>Poseł Wojciech Kossakowski</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PrzewodniczacyposelPiotrPolak" role="speaker">
+        <persName>Przewodniczący poseł Piotr Polak</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="RadyMinistrowzSejmemiSenatemwsprawachzwiazanychzczlonkostwemRzeczypospolitejPolskiejwUniiEuropejskiejkomunikatKomisjidoParlamentuEuropejskiegoRadyEuropejskiegoKomitetuEkonomicznoSpolecznegoiKomitetuRegionow" role="speaker">
+        <persName>Rady Ministrów z Sejmem i Senatem w sprawach związanych z członkostwem Rzeczypospolitej Polskiej w Unii Europejskiej komunikat Komisji do Parlamentu Europejskiego, Rady, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="SekretarzstanuwMinisterstwieKlimatuiSrodowiskaMalgorzataGolinska" role="speaker">
+        <persName>Sekretarz stanu w Ministerstwie Klimatu i Środowiska Małgorzata Golińska</persName>
+      </person>
+      <org xml:id="SUE" role="committee">
+        <orgName>Komisja do Spraw Unii Europejskiej</orgName>
+      </org>
+    </particDesc>
+  </profileDesc>
+</teiHeader>
diff --git a/2019-2023/sejm/komisje/sue/201923-sjm-suexx-00201-01/text_structure.xml b/2019-2023/sejm/komisje/sue/201923-sjm-suexx-00201-01/text_structure.xml
new file mode 100644
index 0000000..66d2a76
--- /dev/null
+++ b/2019-2023/sejm/komisje/sue/201923-sjm-suexx-00201-01/text_structure.xml
@@ -0,0 +1,395 @@
+<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?>
+<teiCorpus xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
+  <xi:include href="PPC_header.xml"/>
+  <TEI>
+    <xi:include href="header.xml"/>
+    <text>
+      <body>
+        <div xml:id="div-1">
+          <u xml:id="u-1.0" who="#RadyMinistrowzSejmemiSenatemwsprawachzwiazanychzczlonkostwemRzeczypospolitejPolskiejwUniiEuropejskiejkomunikatKomisjidoParlamentuEuropejskiegoRadyEuropejskiegoKomitetuEkonomicznoSpolecznegoiKomitetuRegionow">Transformacja cyfrowa systemu energetycznego – plan działania UE (COM(2022) 552 – wersja ostateczna) i odnoszące się do niego stanowisko rządu;</u>
+          <u xml:id="u-1.1" who="#RadyMinistrowzSejmemiSenatemwsprawachzwiazanychzczlonkostwemRzeczypospolitejPolskiejwUniiEuropejskiejkomunikatKomisjidoParlamentuEuropejskiegoRadyEuropejskiegoKomitetuEkonomicznoSpolecznegoiKomitetuRegionow">II. w trybie art. 151 ust. 1 regulaminu Sejmu z uwzględnieniem art. 3 ust. 2 ustawy z dnia 8 października 2010 r. sprawozdanie Komisji dla Parlamentu Europejskiego i Rady: Postępy w dziedzinie konkurencyjności w zakresie czystych technologii energetycznych (COM(2022) 643 – wersja ostateczna) i odnoszące się do niego stanowisko rządu;</u>
+          <u xml:id="u-1.2" who="#RadyMinistrowzSejmemiSenatemwsprawachzwiazanychzczlonkostwemRzeczypospolitejPolskiejwUniiEuropejskiejkomunikatKomisjidoParlamentuEuropejskiegoRadyEuropejskiegoKomitetuEkonomicznoSpolecznegoiKomitetuRegionow">III. w trybie art. 11 ust. 1 ustawy z dnia 8 października 2010 r. informację o stanowisku, jakie Rada Ministrów ma zamiar zająć podczas rozpatrywania projektów aktów prawnych UE na posiedzeniu Rady ds. Środowiska  (16 marca 2023 r.), w związku z zasięgnięciem opinii Komisji w tych sprawach (COM(2022) 156, 677, 672, 541, COM(2023) 88);</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-2">
+          <u xml:id="u-2.0" who="#KomisjidoParlamentuEuropejskiegoRadyEuropejskiejRadyEuropejskiegoKomitetuEkonomicznoSpolecznegoiKomitetuRegionow">Kryzys energetyczny – wspólne przygotowania, zakupy i ochrona UE (COM(2022) 553 – wersja ostateczna) i odnoszące się do niego stanowisko rządu;</u>
+          <u xml:id="u-2.1" who="#KomisjidoParlamentuEuropejskiegoRadyEuropejskiejRadyEuropejskiegoKomitetuEkonomicznoSpolecznegoiKomitetuRegionow">V. w trybie art. 151 ust. 1 regulaminu Sejmu wniosek dotyczący rozporządzenia Rady w sprawie ustanowienia mechanizmu korekty rynku w celu ochrony obywateli i gospodarki przed nadmiernie wysokimi cenami (COM(2022) 668 – wersja ostateczna) i odnoszący się do niego projekt stanowiska Rzeczypospolitej Polskiej.</u>
+          <u xml:id="u-2.2" who="#KomisjidoParlamentuEuropejskiegoRadyEuropejskiejRadyEuropejskiegoKomitetuEkonomicznoSpolecznegoiKomitetuRegionow">W posiedzeniu udział wzięli: Małgorzata Golińska sekretarz stanu, Adam Guibourgé-Czetwertyński i Anna Łukaszewska-Trzeciakowska podsekretarze stanu w Ministerstwie Klimatu i Środowiska wraz ze współpracownikami.</u>
+          <u xml:id="u-2.3" who="#KomisjidoParlamentuEuropejskiegoRadyEuropejskiejRadyEuropejskiegoKomitetuEkonomicznoSpolecznegoiKomitetuRegionow">W posiedzeniu udział wzięli pracownicy Kancelarii Sejmu: Agata Jackiewicz, Joanna Heger, Agata Domańska – z sekretariatu Komisji w Biurze Spraw Międzynarodowych; Dorota Olejniczak – ekspert ds. legislacji i Mirosław Sobolewski – specjalista ds. systemu gospodarczego z Biura Analiz Sejmowych.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-3">
+          <u xml:id="u-3.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrPolak">Otwieram posiedzenie Komisji do Spraw Unii Europejskiej.</u>
+          <u xml:id="u-3.1" who="#PrzewodniczacyposelPiotrPolak">Stwierdzam kworum.</u>
+          <u xml:id="u-3.2" who="#PrzewodniczacyposelPiotrPolak">Proszę wszystkich o zajęcie miejsc. Witam serdecznie wszystkich obecnych członków Komisji do Spraw Unii Europejskiej, posłów do Parlamentu Europejskiego, ministrów, a także towarzyszące im osoby. Szanowni państwo, na prośbę Ministerstwa Klimatu i Środowiska chciałbym zmienić kolejność rozpatrywania punktów na dzisiejszym posiedzeniu. Punkt siódmy rozpatrzymy jako punkt piąty. Taka jest moja prośba. Reszta punktów pozostaje bez zmian. Czy jest zgoda na taką propozycję? Czy są inne uwagi? Nie ma. Tym samym stwierdzam, że przyjęliśmy porządek dzienny.</u>
+          <u xml:id="u-3.3" who="#PrzewodniczacyposelPiotrPolak">Przechodzimy do punktu pierwszego, czyli rozpatrzenia w trybie art. 7 ust. 4 ustawy z dnia 8 października 2010 r. o współpracy Rady Ministrów z Sejmem i Senatem w sprawach związanych z członkostwem Rzeczypospolitej Polskiej w Unii Europejskiej wniosku dotyczącego dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie jakości powietrza i czystszego powietrza dla Europy, wersja przekształcona (COM(2022) 542 – wersja ostateczna). Informuję, że do tej pory nie zostało nam przekazane w tym temacie stanowisko rządu. Rząd jest reprezentowany przez panią minister Małgorzatę Golińską, sekretarz stanu w Ministerstwie Klimatu i Środowiska. Bardzo proszę panią minister o przedstawienie stanowiska.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-4">
+          <u xml:id="u-4.0" who="#PoselKrzysztofGadowski">Panie przewodniczący, czy mogę w kwestii formalnej?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-5">
+          <u xml:id="u-5.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrPolak">W tym momencie? Przed wystąpieniem pani minister? Proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-6">
+          <u xml:id="u-6.0" who="#PoselKrzysztofGadowski">Dziękuję bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-6.1" who="#PoselKrzysztofGadowski">Panie przewodniczący, chciałem zaznaczyć jeden temat. Od dłuższego czasu nie otrzymujemy stanowisk rządu wcześniej. Mamy cos opiniować, czytać ważne dokumenty. Dzisiaj mamy do czynienia po raz kolejny z brakiem opinii rządu do konkretnego dokumentu. Mówimy o dyrektywie parlamentarnej, projekcie dyrektywy i jej założeń. I do dzisiaj, jak pan przewodniczący słusznie zauważył, nie wpłynęło stanowisko rządu w tej sprawie. Chciałem również przypomnieć, że dwa tygodnie temu miałem przyjemność również zająć się tematem rozporządzenia dotyczącego spraw metanowych, które jest bardzo ważnym elementem wpływającym na nasze górnictwo, na technologię, która jest stosowana do wyłapywania tego metanu, o którym słyszymy wielokrotnie, jaki to ważny temat, że powinniśmy się do niego przygotować, powinniśmy negocjować. I też mieliśmy do czynienia z brakiem opinii rządu do tego dokumentu. Co prawda 22 stycznia otrzymaliśmy dyrektywę, rozporządzenie w języku polskim – wpłynęło to do naszej Komisji. Rząd zaopiniował dopiero 22 grudnia 2022 r. ten dokument, a my jako posłowie jeszcze dwa dni przed posiedzeniem Sejmu nie mieliśmy opinii do tego dokumentu. A dzisiaj pan premier Sasin swoje łzy wielkie leje, pisze listy do 52 europarlamentarzystów, jaka to wielka krzywda się dzieje. Mieliśmy możliwość przygotowania dezyderatu dla tego rządu, dla ministrów, którzy jeżdżą i dyskutują na ten temat.</u>
+          <u xml:id="u-6.2" who="#PoselKrzysztofGadowski">To jest niedopuszczalne, że w taki sposób rząd traktuje posłów. Z jednej strony wrzuca jakieś propozycje stanowisk, żebyśmy przyjęli, a z drugiej strony nie ma dokumentów, nad którymi powinniśmy dyskutować. Dlatego składam wniosek do pana przewodniczącego o to, żeby ten punkt dzisiaj zrzucić z porządku dzisiejszego posiedzenia. Rząd niech przygotuje na piśmie stanowisko, przekaże je do Komisji – i dopiero wtedy będziemy na ten temat dyskutować. Albo wprowadzimy jakiś porządek, albo rząd nas szanuje jako posłów, szanuje pana przewodniczącego i wiceprzewodniczących tej Komisji, albo nie, albo ma w nosie i przychodzi ot tak, rzuca na stół i mówi: będziemy na ten temat dyskutować. Niedopuszczalne. Powtarzam: wniosek formalny o wykreślenie tego punktu z dzisiejszego posiedzenia.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-7">
+          <u xml:id="u-7.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrPolak">Chciałbym zapytać w związku z wnioskiem formalnym panią minister, czy mamy jakiś kalendarz, termin, w którym powinniśmy się tym tematem zająć, żeby zdążyć z wypracowaniem stanowiska.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-8">
+          <u xml:id="u-8.0" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieKlimatuiSrodowiskaMalgorzataGolinska">Panie przewodniczący, po pierwsze, dokument trafił do Polski 17 stycznia 2023 r., stąd konsultacje, uzgodnienia, również międzyresortowe, jeszcze trwają. Natomiast zwracam uwagę ad vocem do wypowiedzi pana posła, że my wskazywaliśmy Komisji, że prosimy o inną datę w związku z tym, że nie ma jeszcze zatwierdzonego stanowiska rządu. I to była decyzja Komisji, żeby to było dzisiaj. Chciałabym, żeby rząd nie był atakowany, że jest nieprzygotowany, bo my zwracaliśmy na to uwagę, że tego dokumentu nie ma. Natomiast dzisiaj jestem otwarta na to, żeby państwu przedstawić pierwotne nasze stanowisko – mówię o MKiŚ – które znalazło się w dokumencie przedstawionym do konsultacji i do uzgodnień międzyresortowych. Oczywiście wskazując, że ostateczne stanowisko będzie dopiero podlegało dyskusji na Komitecie do Spraw Europejskich. Z ostatecznym stanowiskiem mogę do państwa wrócić ponownie. To nie stanowi dla mnie problemu.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-9">
+          <u xml:id="u-9.0" who="#PoselKrzysztofGadowski">Panie przewodniczący, skoro pani minister mówi o tym, że rzeczywiście nie ma jednoznacznego stanowiska, dopiero się dyskutuje, konsultuje, to nie ma sensu rozmawiać na ten temat.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-10">
+          <u xml:id="u-10.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrPolak">Ale spokojnie, panie pośle. Już wiemy, co zrobimy. Ponieważ pani minister przedstawiła propozycję odłożenia w czasie tego tematu do czasu wypracowania tego stanowiska i dostarczenia go, że to nie stanowi problemu, wobec powyższego kolejne posiedzenie mamy 16 marca. Ono będzie zdalne, ale jak najbardziej możemy się wtedy tym tematem zająć i wtedy byśmy się nim zajęli. Chciałbym tylko spytać – czy nad wnioskiem formalnym głosujemy?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-11">
+          <u xml:id="u-11.0" who="#PoselKrzysztofGadowski">Ja wycofuję wniosek, jeśli pan przewodniczący przesunie termin. Dziękuję panu przewodniczącemu.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-12">
+          <u xml:id="u-12.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrPolak">Dobrze, czyli punkt pierwszy dzisiejszego porządku wycofujemy i przechodzimy do punktu drugiego. W tym momencie możemy podziękować pani minister za udział w posiedzeniu Komisji. Teraz zajmiemy się punktem drugim, czyli rozpatrzeniem w trybie art. 7 ust. 4 ustawy z dnia 8 października 2010 r. wniosku dotyczącego rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady ustanawiającego unijne ramy certyfikacji usuwania dwutlenku węgla (COM(2022) 672 – wersja ostateczna). Rząd jest reprezentowany w tym punkcie przez pana ministra Adama Guibourgé-Czetwertyńskiego, podsekretarza stanu w MKiŚ. W tym punkcie również nie zostało przekazane stanowisko rządu. Proszę pana ministra o przedstawienie stanowiska i wyjaśnienie przyczyn nieprzekazania. Bardzo proszę, panie ministrze.</u>
+          <u xml:id="u-12.1" who="#PrzewodniczacyposelPiotrPolak">Podsekretarz stanu w Ministerstwie Klimatu i Środowiska Adam Guibourgé-Czetwertyński:</u>
+          <u xml:id="u-12.2" who="#PrzewodniczacyposelPiotrPolak">Dziękuję, panie przewodniczący.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-13">
+          <u xml:id="u-13.0" who="#PoselTomaszPiotrNowak">Proszę też o formalny wniosek. Podobna sytuacja.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-14">
+          <u xml:id="u-14.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrPolak">Podobna sytuacja. Proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-15">
+          <u xml:id="u-15.0" who="#PoselTomaszPiotrNowak">Nie wiem, czy jest sens procedowania w tej chwili, ponieważ nie znamy stanowiska rządu, a temat jest rzeczywiście bardzo ważny i wymaga dogłębnej analizy, ponieważ powstaje nowy rynek i ten rynek będzie wymagał jakichś reakcji ze strony rządu polskiego, jakichś decyzji kierunkowych, tak więc wolelibyśmy zobaczyć to na piśmie, wolelibyśmy zobaczyć stanowisko wypracowane przez rząd, a nie jakiś element dyskusji nad tym stanowiskiem.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-16">
+          <u xml:id="u-16.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrPolak">Rozumiem. Panie ministrze, proszę się odnieść i czy ta wersja z poprzedniego punktu  – 16 marca – wchodziłaby w grę?</u>
+          <u xml:id="u-16.1" who="#PrzewodniczacyposelPiotrPolak">Podsekretarz stanu w MKiŚ Adam Guibourgé-Czetwertyński:</u>
+          <u xml:id="u-16.2" who="#PrzewodniczacyposelPiotrPolak">Niestety 16 marca to jest dzień posiedzenia unijnej Rady ds. Środowiska, więc nie będę mógł uczestniczyć w dwóch posiedzeniach naraz. Ale w przypadku tego stanowiska rządu jesteśmy na ukończeniu, bo trwa obieg Komitetu do Spraw Europejskich (KSE), tylko nie zakończył się.</u>
+          <u xml:id="u-16.3" who="#PrzewodniczacyposelPiotrPolak">A jutrzejszy dzień? Jutro też mamy posiedzenie. Nie mamy zaplanowanego, ale możemy zaplanować. Mamy? O 12.30 mamy.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-17">
+          <u xml:id="u-17.0" who="#PoselTomaszPiotrNowak">Ale czy będzie stanowisko rządu? Panie przewodniczący, to jest poważny COM.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-18">
+          <u xml:id="u-18.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrPolak">Rozumiemy. Poczekajmy. Pan minister szuka rozwiązania.</u>
+          <u xml:id="u-18.1" who="#PrzewodniczacyposelPiotrPolak">Podsekretarz stanu w MKiŚ Adam Guibourgé-Czetwertyński:</u>
+          <u xml:id="u-18.2" who="#PrzewodniczacyposelPiotrPolak">Wydaje się, że jest jednak duże ryzyko, że do 12.30 jutro nie zdążymy z odpowiednim wyprzedzeniem wysłać tego stanowiska rządu, więc jeśli byłaby taka możliwość, żeby to posiedzenie Komisji zorganizować w późniejszym terminie, to byłbym wdzięczny.</u>
+          <u xml:id="u-18.3" who="#PrzewodniczacyposelPiotrPolak">A 16 marca?</u>
+          <u xml:id="u-18.4" who="#PrzewodniczacyposelPiotrPolak">Podsekretarz stanu w MKiŚ Adam Guibourgé-Czetwertyński:</u>
+          <u xml:id="u-18.5" who="#PrzewodniczacyposelPiotrPolak">16 marca to jest dzień posiedzenia unijnej Rady ds. Środowiska, więc…</u>
+          <u xml:id="u-18.6" who="#PrzewodniczacyposelPiotrPolak">A kogoś? Przepraszam, że tak dopytuję. Bo 16 marca mamy dwa zdalne posiedzenia Komisji i ja specjalnie wtedy przyjeżdżam do Warszawy, żeby je prowadzić, a tak musielibyśmy jeszcze jeden dzień znaleźć.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-19">
+          <u xml:id="u-19.0" who="#PoselTomaszPiotrNowak">Termin mija 16 marca, ale nie jesteśmy w stanie w tej chwili wypracować jako Komisja określonego stanowiska. Mamy tylko opinię BAS, które sugeruje, że jest zgodne z zasadą pomocniczości, ale nie wiem, czy takie jest stanowisko rządu.</u>
+          <u xml:id="u-19.1" who="#PoselTomaszPiotrNowak">Podsekretarz stanu w MKiŚ Adam Guibourgé-Czetwertyński:</u>
+          <u xml:id="u-19.2" who="#PoselTomaszPiotrNowak">W tym przypadku, w odróżnieniu od poprzedniego stanowiska rządu, obieg już trwa. Dostaliśmy uwagi od jednego resortu. Te uwagi będziemy uwzględniać, więc to stanowisko jest na ukończeniu.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-20">
+          <u xml:id="u-20.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrPolak">Jutrzejszy dzień nie wchodzi w rachubę.</u>
+          <u xml:id="u-20.1" who="#PrzewodniczacyposelPiotrPolak">Podsekretarz stanu w MKiŚ Adam Guibourgé-Czetwertyński:</u>
+          <u xml:id="u-20.2" who="#PrzewodniczacyposelPiotrPolak">Natomiast wiem, jak będzie brzmiało stanowisko rządu, bo dostaliśmy uwagi tylko od jednego resortu. Mogę to przedstawić nawet dzisiaj, jak wygląda w wersji roboczej.</u>
+          <u xml:id="u-20.3" who="#PrzewodniczacyposelPiotrPolak">Ale może pan minister kogoś upoważnić na 16 marca, żeby to przedstawił. Czy już wtedy będzie za późno? Czy ewentualnie jakbyśmy dzień wcześniej zwołali?</u>
+          <u xml:id="u-20.4" who="#PrzewodniczacyposelPiotrPolak">Podsekretarz stanu w MKiŚ Adam Guibourgé-Czetwertyński:</u>
+          <u xml:id="u-20.5" who="#PrzewodniczacyposelPiotrPolak">Wtedy będę musiał znaleźć kogoś innego w kierownictwie, żeby przedstawić to stanowisko.</u>
+          <u xml:id="u-20.6" who="#PrzewodniczacyposelPiotrPolak">Albo – jeszcze pytanie do sekretariatu – jakby te dwa posiedzenia z 16 marca przełożyć na 15 marca?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-21">
+          <u xml:id="u-21.0" who="#PoselKrzysztofGadowski">Panie przewodniczący, to co pan mówi, to ewentualnie proszę ustalić z sekretariatami. Dzisiaj jest wniosek jasny, a termin – czy to będzie 16 marca, czy w kwietniu, to już jest sprawa techniczna. Może w ten sposób, panie przewodniczący.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-22">
+          <u xml:id="u-22.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrPolak">Dobrze, w takim razie tak zrobimy. Ustalimy z sekretariatem i z panem ministrem i tym tematem zajmiemy się w czasie przyszłym. Ustalimy dokładnie, w którym terminie. Wobec powyższego ten punkt też zdejmujemy z dzisiejszego porządku obrad. Nie ma sprzeciwu, jak rozumiem.</u>
+          <u xml:id="u-22.1" who="#PrzewodniczacyposelPiotrPolak">Jesteśmy w punkcie trzecim, czyli rozpatrzymy w trybie art. 151 ust. 1 regulaminu Sejmu z uwzględnieniem art. 3 ust. 2 ustawy z dnia 8 października 2010 r. komunikat Komisji do Parlamentu Europejskiego, Rady, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów: Transformacja cyfrowa systemu energetycznego – plan działania UE (COM(2022) 552 – wersja ostateczna) i odnoszące się do niego stanowisko rządu. Rząd reprezentuje w tym punkcie pan minister Adam Guibourgé-Czetwertyński. Bardzo proszę, panie ministrze, o przedstawienie stanowiska.</u>
+          <u xml:id="u-22.2" who="#PrzewodniczacyposelPiotrPolak">Podsekretarz stanu w MKiŚ Adam Guibourgé-Czetwertyński:</u>
+          <u xml:id="u-22.3" who="#PrzewodniczacyposelPiotrPolak">Dziękuję bardzo, panie przewodniczący.</u>
+          <u xml:id="u-22.4" who="#PrzewodniczacyposelPiotrPolak">Wysoka Komisjo, jeśli chodzi o ten komunikat Komisji, to on przedstawia – tak jak tytuł wskazuje – szereg działań, które Komisja proponuje w zakresie transformacji cyfrowej systemu energetycznego w najbliższych latach. Generalnie te zadania są bardzo spójne z zadaniami, które podejmujemy w kraju, więc generalnie odnosimy się do nich pozytywnie. Wymienię tylko kilka przykładów. To jest utworzenie na przykład wspólnej europejskiej przestrzeni danych dotyczących energii. To też jest ustanowienie grupy zadaniowej do spraw inteligentnych sieci energetycznych. To też jest wsparcie rozwoju tej wspólnej przestrzeni danych poprzez programy europejskie, takie jak „Cyfrowa Europa” czy „Horyzont Europa”, czyli zapewnienie odpowiedniego wsparcia dla rozwoju tych instrumentów przez unijne instrumenty centralne.</u>
+          <u xml:id="u-22.5" who="#PrzewodniczacyposelPiotrPolak">Większość zadań dotyczy kwestii związanych z bezpieczeństwem cyfrowym, które są jak najbardziej kluczowe w obecnym czasie uodpornienia naszych systemów energetycznych na ataki fizyczne, ale też cyberataki, ataki hybrydowe. Więc tak jak powiedziałem na wstępie, to generalnie z większością tych zadań się zgadzamy. Jedną małą wątpliwość chciałem zasygnalizować. Będziemy chcieli to wyjaśniać w toku dyskusji z Komisją i z państwami członkowskimi. To jest pomysł wyłączenia poprzez akt delegowany spod reżimu dyrektywy NIS 2 sieci gazowych i wodorowych. Będziemy chcieli zrozumieć uzasadnienie dla takiej propozycji Komisji. Jest to jedyna wątpliwość, którą chciałem zasygnalizować w stosunku do tego komunikatu.</u>
+          <u xml:id="u-22.6" who="#PrzewodniczacyposelPiotrPolak">Dziękuję. To wszystko, panie ministrze, tak?</u>
+          <u xml:id="u-22.7" who="#PrzewodniczacyposelPiotrPolak">Podsekretarz stanu w MKiŚ Adam Guibourgé-Czetwertyński:</u>
+          <u xml:id="u-22.8" who="#PrzewodniczacyposelPiotrPolak">Tak.</u>
+          <u xml:id="u-22.9" who="#PrzewodniczacyposelPiotrPolak">Dziękuję panu ministrowi.</u>
+          <u xml:id="u-22.10" who="#PrzewodniczacyposelPiotrPolak">Posłem sprawozdawcą do tego dokumentu jest pani poseł Beata Mateusiak-Pielucha. Bardzo proszę panią poseł o zabranie głosu.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-23">
+          <u xml:id="u-23.0" who="#PoselBeataMateusiakPielucha">Panie przewodniczący, panie ministrze, Szanowna Komisjo, transformacja cyfrowa systemu energetycznego to kolejny kosztowny element realizacji Europejskiego Zielonego Ładu. Potrzeba będzie tylko do 2030 r. ok. 600 mld euro inwestycji w sieć elektroenergetyczną. Autorzy komunikatu podkreślają, że znaczna część tych inwestycji ma się skoncentrować na cyfryzacji. To jest ok. 180 mld euro. W komunikacie jest mowa o wielkich ambitnych celach, na przykład o zainstalowaniu paneli fotowoltaicznych na wszystkich budynkach komercyjnych i publicznych już do 2027 r. oraz nowych budynkach mieszkalnych do 2029 r., zainstalowaniu 10 mln pomp ciepła w ciągu najbliższych pięciu lat czy wycofaniu 30 mln samochodów spalinowych do 2030 r. Aby przeprowadzić transformację cyfrową energetyki, trzeba zdaniem Komisji przeprowadzić szereg działań. Planuje się utworzenie lub wzmocnienie wielu urzędów lub grup zadaniowych. Celem głównym informatyzacji energetyki ma być ustanowienie wspólnej europejskiej przestrzeni danych dotyczących energii oraz zarządzania tą przestrzenią.</u>
+          <u xml:id="u-23.1" who="#PoselBeataMateusiakPielucha">Rząd polski w swoim stanowisku – generalnie popierającym pomysł – słusznie zauważył, że dziwi wyłączenie z tego systemu monitorowania rynków gazu i wodoru. Natomiast związki pracodawców i przedsiębiorców podnoszą, że kwestia rozbudowy sieci dystrybucyjnych i przesyłowych ma kluczowe znaczenie w kontekście rosnącej skali odmów przyłączenia instalacji OZE do krajowego systemu energetycznego. Pracodawcy wskazują także, że wspólna europejska przestrzeń danych dotyczących energii będzie przetwarzać dane bardzo wrażliwe i określenie dostępu do nich oraz zabezpieczenie ma kluczowe znaczenie z punktu widzenia bezpieczeństwa państwa.</u>
+          <u xml:id="u-23.2" who="#PoselBeataMateusiakPielucha">Rekomendując poparcie stanowiska rządu, jestem pełna obaw co do finansowania i bardzo zwracam uwagę na to, żeby rząd jednak też od UE uzyskał takie zapewnienia, że miliardy euro zarówno na modernizację sieci energoelektrycznych, jak i informatyzację tego całego systemu jednak z kasy unijnej się znalazły. Bardzo dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-24">
+          <u xml:id="u-24.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrPolak">Dziękuję pani poseł sprawozdawcy.</u>
+          <u xml:id="u-24.1" who="#PrzewodniczacyposelPiotrPolak">Otwieram dyskusję. Bardzo proszę, są chętni posłowie. Pan poseł Gadowski i później pan poseł Grzyb.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-25">
+          <u xml:id="u-25.0" who="#PoselKrzysztofGadowski">Dziękuję, panie przewodniczący.</u>
+          <u xml:id="u-25.1" who="#PoselKrzysztofGadowski">Panie ministrze, mówimy o ważnej sprawie. Ona rzeczywiście została tu też mocno wyartykułowana przez panią poseł. Pan też wspomniał o tej sprawie. Chciałem zapytać o ten apel pani poseł, która mówi o potężnych środkach, które należałoby zabezpieczyć i szukać, ale my czekamy na środki z KPO. One tam wyraźnie zostały zabezpieczone. Te cele, m.in. te, o których dzisiaj mówimy, które są tam, one miały być finansowane również z KPO. Gdyby pan był uprzejmy powiedzieć, jakie środki w KPO zostały zabezpieczone m.in. na ten cel. Jeśli mówimy o transformacji, to nie wyobrażam sobie prowadzenia tych działań, o których mówi dyrektywa, którą dzisiaj omawiamy, bez tych środków. Przecież te oszczędności, prowadzone nie tylko przez odbiorców końcowych, powinny być zabezpieczone. Do tego dojdziemy wtedy, kiedy rzeczywiście ta energetyka będzie energetyką cyfrową, kiedy odbiorca końcowy będzie miał dostęp do informacji. Tak, to prawda, że są odmowy przyłączenia do sieci energetycznej, bo przez te siedem lat rząd trochę czasu zmarnował i nie przygotował odpowiednich sieci, gdzie będzie można przesyłać, przyjmować tę energetykę odnawialną. To jest nasz potężny krok, to jest potężne zaniedbanie, z którym musimy się zmierzyć przez najbliższe lata.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-26">
+          <u xml:id="u-26.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrPolak">Dziękuję panu posłowi.</u>
+          <u xml:id="u-26.1" who="#PrzewodniczacyposelPiotrPolak">Bardzo proszę, pan poseł Andrzej Grzyb.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-27">
+          <u xml:id="u-27.0" who="#PoselAndrzejGrzyb">Dziękuję bardzo, panie przewodniczący.</u>
+          <u xml:id="u-27.1" who="#PoselAndrzejGrzyb">Wydaje mi się, że temat ogromnie ważny, nie tylko z punktu widzenia aktualnie prowadzonych prac formalnoprawnych w PE, ale z punktu widzenia również gospodarczego i tego, co się dzieje obecnie, i tego, co będzie w przyszłości. Oczywiście cała ta regulacja, jak rozumiem, jest w kontekście przyjętego komunikatu z 8 kwietnia 2022 r. w sprawie strategii REPowerEU, która też ma określone i jasno zdefiniowane źródła finansowania. Mianowicie tam wskazuje się, że to są niewykorzystane dotychczas przez państwa członkowskie fundusze z funduszy pożyczkowych krajowych planów odbudowy, które zostały oszacowane na ok. 210 mld euro. Z tego 10% to są również niepreliminowane wydatki ze strony Polski. To jest niezmiernie ważne.</u>
+          <u xml:id="u-27.2" who="#PoselAndrzejGrzyb">Drugi temat, który jest tu związany, to jest kwestia możliwości przyłączenia się nowych źródeł, nowych mocy odnawialnych do systemu. Te odmowy, które zostały policzone od roku 2016 do końca roku 2022 – m.in. organizacja ClientEarth kiedyś przedstawiała nam na podkomisji do spraw transformacji energetycznej takie wyliczenia – to jest 30 GW mocy. To są ogromne straty i również ogromna marnowana energia społeczna i również przedsiębiorców w zakresie przygotowania tych inwestycji. Z drugiej strony mamy do czynienia z takim oto zjawiskiem, że są niejako zarezerwowane moce w obrębie poszczególnych GPZ, które nie są uruchamiane z tego względu, że nie są tam prowadzone żadne inwestycje. To nie pozwala udzielić nowych wskazań dla nowych podmiotów. A przy okazji powstaje oczywiście tak zwany drugi obieg, polegający na tym, że ci, którzy zarezerwowali dla siebie te moce, są skłonni je odsprzedać. Tutaj chociażby chcący inwestować na przykład w energię biogazową wskazują, że to odstępne w drugim obiegu – oczywiście powtarzam jako rzecz nieoficjalną, ale z drugiej strony mówiły o tym wiarygodne osoby, które chciały zainwestować chociażby w biogazownię – to jest rząd 1 mln zł za 1 MG mocy. Więc w moim przekonaniu to wymaga jakiejś pilnej reakcji ze strony rządu. Nie może być takiej sytuacji, że potencjalne możliwości wykorzystania pewnej determinacji, również inwestycyjnej, ze strony osób fizycznych, ale również podmiotów gospodarczych są blokowane przez fakt, że ktoś inny wcześniej był bardziej zapobiegliwy i zarezerwował sobie moce czy dostęp do sieci, a w chwili obecnej chce na tym fakcie zarobić spore pieniądze. Rozumiem, że skłonność do zarabiania to jest coś, czego ja nie krytykuję, ale w moim przekonaniu, jeżeli jest to dobro deficytowe, to powinniśmy się zastanowić, jak to dobro deficytowe uruchomić – nie po to, żeby ono blokowało rozwój gospodarczy, ale żeby pozwoliło na istotny postęp, tym bardziej że tych mocy wytwórczych, zważywszy na technologiczne starzenie się mocy wytwórczych w Polsce, jest nam potrzeba. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-28">
+          <u xml:id="u-28.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrPolak">Dziękuję panu posłowi.</u>
+          <u xml:id="u-28.1" who="#PrzewodniczacyposelPiotrPolak">Czy jeszcze ktoś z państwa? Pani poseł Beata Mateusiak-Pielucha, proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-29">
+          <u xml:id="u-29.0" who="#PoselBeataMateusiakPielucha">Ja nie na darmo mówiłam o tych paru latach, które zostały czy to do 2027 r. z fotowoltaiką, czy z pompami ciepła itd. Tak jak już państwu mówiłam, ja jestem prosumentką, producentką energii, mam pompę ciepła, wiem, jak to działa po prostu. Jeżeli my dołożymy do tej sieci – co z tego, że ja mam dużą instalację, która powinna produkować ileś tam prądu, kiedy w najlepsze, najbardziej słoneczne dni instalacja się włącza o godzinie 11.00, bo sieć dystrybucyjna nie odbiera. Jeżeli dołożymy do tego wszystkie szkoły, przedszkola, urzędy gmin, jednostki straży, komercyjne, czyli sklepy, bo to jest pod pojęciem komercyjne… Specjalnie wymieniłam, ile potrzeba pieniędzy na modernizacje sieci, bo cóż z tego – popieram też pana posła Grzyba – że uruchomimy boom na fotowoltaikę, jeśli sieć dystrybucyjna tego nie odbierze, to będzie tylko droga zabawka, która nie zwróci się albo zwróci się w nieprzewidywalnym czasie. Dlatego też troszeczkę żałuję. Pan minister jest z Ministerstwa Klimatu, ale myślę, że tu trzeba połączyć wysiłki z ministerstwem energii i tę odpowiedzialność za transformację energetyczną, szalenie ważną, jeżeli mamy to realizować – połączyć siły i naprawdę zauważyć… Bo też musimy sobie zdawać sprawę, że przebudowanie sieci elektroenergetycznej to nie jest prosta sprawa. To są pozwolenia na budowę, to są konkretne prace, to jest wchodzenie na obcy teren. To są naprawdę lata przygotowań i realizacji, dlatego też bardzo, bardzo uczulam na ten problem, że wszystkie najpiękniejsze zapisy i wszystkie liczniki zwrotne, niezwrotne nie będą działały, jeżeli nie będziemy mieli tej sieci. Ja mam pełno interwencji przedsiębiorców, którzy chcą zainwestować pieniądze w związku z lawinowym kosztem energii, chcą zainwestować w swoje zakłady, żeby obniżyć ceny, ale co z tego, jeżeli latami czekają później w nieprzewidywalnym czasie na podłączenie do systemu. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-30">
+          <u xml:id="u-30.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrPolak">Dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-30.1" who="#PrzewodniczacyposelPiotrPolak">Jeszcze pan poseł Sławomir Zawiślak, bardzo proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-31">
+          <u xml:id="u-31.0" who="#PoselSlawomirZawislak">Dziękuję, panie przewodniczący.</u>
+          <u xml:id="u-31.1" who="#PoselSlawomirZawislak">Mam taką uwagę do kolegi posła, który precyzyjnie, zgodnie ze swoimi poglądami – a żyjemy w wolnym kraju – wyraził się co do tych zalet KPO w kontekście zabezpieczenia finansów. Jeżeli chodzi o wdrożenie planów UE dotyczących kwestii energetycznych, to chciałbym powiedzieć w ten sposób, że nie wiem, na jakiej bazie możemy kreować optymizm w tym temacie, bo z tego co zrozumiałem w rozmowach z fachowcami z tejże branży, zabezpieczenie pieniędzy na część wydatków związanych z pokryciem kosztów transformacji energetycznej bez zabezpieczenia pieniędzy chociażby na tę infrastrukturę czy wreszcie na zabezpieczenie wytworzenia w ogóle energii… Bo jeżelibyśmy sobie wyobrazili, że cały transport będzie funkcjonował na samochodach elektrycznych, co jest dla mnie teoretycznie nawet może możliwe, ale praktycznie niemożliwe, szczególnie w takim krótkim okresie czasu, to absolutnie wymagałoby to pewnie wybudowania kilku elektrowni atomowych, które musiałyby ten prąd zabezpieczyć, bo nie sądzę, że fotowoltaika czy inne źródła energii by to zabezpieczyły. W związku z tym zachęcam posłów opozycji, którzy w przypadku KPO podejmowali także działania, żeby blokować te środki dla Polski, żeby zrobili bilans ekonomiczny tego całego przedsięwzięcia, czy to nie jest tak, że UE rzuci nam jakieś pieniądze, jeżeli zechce rzucić, a później okaże się, że nie tylko Polska, ale wszystkie inne kraje będą musiały wyłożyć potężne pieniądze, żeby ten projekt – nie będę go nazywał jaki – zrealizować. W związku z tym jest to temat bardzo, bardzo poważny.</u>
+          <u xml:id="u-31.2" who="#PoselSlawomirZawislak">Za głosem pani poseł zachęcam rząd polski, żeby w tych tematach odważnie zabierać głos, przedstawiać stosowne wyliczenia, bo z litości już nie będę podchodził do tematu oceny czy jakości technicznej, bezpieczeństwa, czy w ogóle kwestii energochłonności, czy kosztów prądu, wytwarzania też produkcji samochodów elektrycznych, które już w niektórych ocenach technicznych są określane jako te, które niekoniecznie są ekologiczne czy niekoniecznie są bezpieczne, czy niekoniecznie są tanie. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-32">
+          <u xml:id="u-32.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrPolak">Dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-32.1" who="#PrzewodniczacyposelPiotrPolak">Czy jeszcze ktoś z państwa? Bardzo proszę, pan poseł Andrzej Grzyb.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-33">
+          <u xml:id="u-33.0" who="#PoselAndrzejGrzyb">Odniosłem wrażenie, że wypowiedź pana posła jest w jakiś sposób adresowana do mojej wypowiedzi. Ja się nie odniosłem w żaden sposób do całej problematyki elektromobilności i również decyzji dotyczących ewentualnego zaprzestania produkcji pojazdów silnikowych w roku 2035. Również cały program REPowerEU nie odnosi się do elektromobilności, a moja wypowiedź dotyczyła tylko tej części. Natomiast niewątpliwie cały ten program REPowerEU odnosi się do wykorzystania źródeł odnawialnych, w tym również fotowoltaiki, w tym również biogazu i to na poziomie 30 mld m3 gazu ekwiwalentnego – mówię o gazie ziemnym – czy też dotyczy obowiązków administracji publicznej czy sektora publicznego i sektora prywatnego po roku 2025 czy 2026. Wypowiadałem się więc tylko w tej materii. Żadną miarą nie dotykałem zasadności ostatnio dyskutowanych kwestii zaprzestania produkcji samochodów o silnikach spalinowych czy oparcia całej trakcji o samochody elektryczne. Natomiast w pełni się zgadzam z pana stwierdzeniem, że kwestia ewentualnych skumulowanych ładunków emisji śladu węglowego w przypadku energetyki węglowej wskazuje na to, że poziom emisji przy korzystaniu z samochodów elektrycznych, które są oparte o wytwarzanie energii z węgla, jest wyższy niż w wypadku innych źródeł. To tylko w kwestii tej sprawy.</u>
+          <u xml:id="u-33.1" who="#PoselAndrzejGrzyb">Natomiast sprawa funduszy. Oczywiście, że nie możemy patrzeć tylko na toczące się negocjacje pomiędzy Polską a UE, ale na cały globalny bilans tych funduszy, które są do dyspozycji. Polska w swoim rozpisanym programie wykorzystania funduszy z KPO – niezależnie od tego, jaki jest stan toczących się negocjacji – nie preliminowała wydania 21,5 mld euro funduszy z części pożyczkowej. Ja tylko odnosiłem się do tej części funduszy, a w skali całej Unii Europejskiej to jest 210 mld euro. W oparciu o to został zbudowany ten cały program REpowerEU, który jest odpowiedzią na agresję Rosji na Ukrainę i te perturbacje związane z energetyką po rozpoczęciu wojny Rosji przeciwko Ukrainie. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-34">
+          <u xml:id="u-34.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrPolak">Dziękuję panu posłowi.</u>
+          <u xml:id="u-34.1" who="#PrzewodniczacyposelPiotrPolak">Jeszcze pan poseł Gadowski.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-35">
+          <u xml:id="u-35.0" who="#PoselKrzysztofGadowski">Ja też popieram apel pana posła o to, żeby rzeczywiście rząd bardzo syntetycznie, realnie i konsekwentnie negocjował pewne zapisy z UE. Przecież gdybyśmy mocno naciskali na swoje stanowisko choćby w temacie „Fit for 55”, to dzisiaj pewne rzeczy mielibyśmy troszeczkę inaczej zapisane w naszym prawie i trochę inne byłyby restrykcje. A rząd przeszedł tak z marszu w tym temacie, puścił to, nie słyszałem, żeby ktoś się stawiał, żeby rząd polski wyraźnie to piętnował. Przynajmniej w dużej części. Bo nie musieliśmy tego tak mocno popierać. A dzisiaj mamy tego konsekwencje, panie pośle. Ten apel należy skierować.</u>
+          <u xml:id="u-35.1" who="#PoselKrzysztofGadowski">Tak samo jak mówiłem o zarządzeniu dotyczącym metanu – też powinniśmy konsekwentnie swoje argumenty kłaść na stole, a nie mówić, pisać jakieś pisma. Bo po to spotykają się ministrowie do spraw energii, żeby robić te uzgodnienia, żeby wprowadzać poprawki na poziomie przygotowania tego dokumentu. Bo to był projekt. To się finalizuje, prawdopodobnie dzisiaj trwają rozmowy czy jutro mają trwać kolejne i musimy to wyraźnie artykułować. Musimy mówić oczywiście, że jesteśmy w stanie choćby ten metan w części zagospodarować, może większej, a tu nie ma technologii, tu nie ma możliwości wyłapywania więcej tego metanu. Może rzeczywiście trzeba ten okres przesunąć. Ale tu trzeba rzeczywiście bardzo precyzyjnych uzasadnień i argumentów polskiego rządu, które należy położyć na stole. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-36">
+          <u xml:id="u-36.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrPolak">Dobrze. Dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-36.1" who="#PrzewodniczacyposelPiotrPolak">Dajmy teraz szansę się wypowiedzieć panu ministrowi i odpowiedzieć na pytania. Bardzo proszę, panie ministrze.</u>
+          <u xml:id="u-36.2" who="#PrzewodniczacyposelPiotrPolak">Podsekretarz stanu w MKiŚ Adam Guibourgé-Czetwertyński:</u>
+          <u xml:id="u-36.3" who="#PrzewodniczacyposelPiotrPolak">Dziękuję bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-36.4" who="#PrzewodniczacyposelPiotrPolak">Bardzo dużo tutaj było tematów w tych interwencjach, niekoniecznie związanych z tym komunikatem, ale może wyjaśnię parę rzeczy, zaczynając od tego ostatniego wątku negocjacji rozporządzenia metanowego. My jako rząd bardzo konsekwentnie podnosiliśmy nasze negatywne stanowisko w sprawie rozwiązań proponowanych przez Unię. Niestety rzeczywistość jest taka, że kopalnie w Europie istnieją właściwie tylko w Polsce, bo w kilku innych krajach są, ale one zapowiedziały zamknięcie tych kopalń w bardzo krótkim horyzoncie czasowym. Tak że kraje takie jak Czechy na przykład nie czują się bezpośrednio obciążone przez te przepisy, które de facto w praktyce obciążą tylko polskie kopalnie. To swoją drogą też jest z mojej perspektywy skandaliczne, że można właśnie tak zaprojektować przepisy – tylko pod kątem jednego de facto państwa członkowskiego. Ale to nie znaczy, że rząd był bezczynny i nawet nam się udało sporo, bo dziesięciokrotnie podnosić progi, które zostały zaproponowane przez Komisję. Dla nas nie było to wystarczające, bo to jest wystarczające tylko dla kilku kopalń, nie dla wszystkich polskich kopalń, dlatego też nie poparliśmy ostatecznie tego rozwiązania i tego podejścia ogólnego Rady. Natomiast kluczowa batalia będzie się teraz toczyła w PE, dlatego cieszę się, że są z nami europosłowie, którzy też będą, mam nadzieję, walczyć o to, żeby uzyskać jak najlepsze warunki dla polskich kopalń w tym stanowisku także w PE.</u>
+          <u xml:id="u-36.5" who="#PrzewodniczacyposelPiotrPolak">Jeżeli chodzi o kwestie funduszy europejskich przeznaczonych na finansowanie sieci, mamy ogólnie w funduszach spójnościowych, w Funduszu Modernizacyjnym, w różnych miejscach – powiem w większych szczegółach, ale mamy ogólnie prawie 10 mld zł przeznaczonych na wsparcie rozwoju sieci. Akurat w KPO nie przewidywaliśmy takich wydatków, które by ułatwiły przełączenia tych instalacji, na przykład paneli fotowoltaicznych czy farm wiatrowych na lądzie. Jedyne wsparcie w szeroko pojętym zakresie infrastrukturalnym dotyczy rozwoju obszarów. Nie dotyczy tego wątku, który był tu przedmiotem dyskusji. Środki na ten cel, to znaczy na przełączenia, na wzmocnienie sieci dystrybucyjnej, będą dostępne w środkach spójności. To jest ponad 1 mld euro na sieć niskich napięć. W „Polsce Wschodniej” też przeznaczone jest wsparcie dla dystrybutorów. Tak jak wspomniałem, w Funduszu Modernizacyjnym mamy środki na inteligentne liczniki – ponad 1 mld zł. Mamy tam też środki na wsparcie dystrybutorów rozwoju sieci pod punkty ładowania i magazyny energii. W sumie tych środków jest prawie 10 mld na sieć w różnych miejscach. Natomiast mamy świadomość, że to jest istotne wyzwanie, największe właściwie, wąskie gardło, jeżeli chodzi o rozwój energetyki odnawialnej, dlatego też oprócz tych instrumentów wsparcia, które wprowadzamy, wprowadzamy też rozwiązania w ramach na przykład takich programów jak „Mój prąd”. Staramy się projektować warunki wsparcia w taki sposób, żeby zachęcać do konsumpcji energii elektrycznej na miejscu, tak żeby minimalizować obciążenia dla sieci, dając jeszcze większe wsparcie dla gospodarstw domowych, które zainstalują na przykład elektryczny bojler czy magazyn energii, tak żeby wykorzystać od razu na miejscu energię z paneli.</u>
+          <u xml:id="u-36.6" who="#PrzewodniczacyposelPiotrPolak">Oprócz działań ze strony funduszy wsparcia podejmujemy też działania legislacyjne, ale może skorzystam z obecności pani minister Trzeciakowskiej, która akurat się tym zajmuje, żeby powiedziała parę słów o działaniach legislacyjnych, które rząd podejmuje w tym zakresie.</u>
+          <u xml:id="u-36.7" who="#PrzewodniczacyposelPiotrPolak">Bardzo proszę panią minister.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-37">
+          <u xml:id="u-37.0" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieKlimatuiSrodowiskaAnnaLukaszewskaTrzeciakowska">Bardzo dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-37.1" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieKlimatuiSrodowiskaAnnaLukaszewskaTrzeciakowska">Rzeczywiście, mając na uwadze dynamiczny rozwój OZE, który jest konieczny zarówno dla przemysłu, jak i dla gospodarstw domowych, jak i dla całego miksu energetycznego, to jak zapowiadaliśmy, jesteśmy w procesie legislacyjnym dwóch istotnych uwag na ostatniej prostej. Mam nadzieję, że na najbliższym posiedzeniu staną one pod obrady parlamentu. To jest specustawa przesyłowa, która ma ułatwić inwestycje w zakresie sieci, i to zarówno tych najwyższych napięć, jak i tych mniejszych (UD437 – dla tych z państwa, którzy chcieliby śledzić ten proces legislacyjny cały czas). Ona już przeszła albo kończy komisję prawniczą. Rada Ministrów ma nadzieję, tak jak mówię, że na następnym posiedzeniu trafi pod obrady parlamentu. Zapowiadaliśmy, że mamy ją w naszej uwadze i intensywnie pracowaliśmy, żeby te ułatwienia rzeczywiste były, bo cable pooling jest konieczny, oczywiście, ale dynamiczny rozwój OZE, który widzimy, i w ogóle przebudowa miksu energetycznego Polski… O tym można by długo mówić, o tym odwróceniu przesyłu, ale to pewnie nie to miejsce. Natomiast jest taka ustawa. Polecam państwa uwadze.</u>
+          <u xml:id="u-37.2" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieKlimatuiSrodowiskaAnnaLukaszewskaTrzeciakowska">Druga to jest UC74, gdzie m.in. mamy linię bezpośrednią, która będzie zdefiniowana i będzie pewnie dużym wehikułem wykorzystywanym przez przemysł, żeby obniżyć koszty wytwarzania i utrzymać konkurencyjność na rynku europejskim. Mam nadzieję, że na najbliższe, kwietniowe, posiedzenie parlamentu będziemy mogli do państwa z nią przyjść i ją w parlamencie procedować. Mamy świadomość, że największe inwestycje w wytwarzanie bez równomiernego, zrównoważonego i intensywnego rozwoju sieci nie przyniosą zadowalającego efektu, bo rzeczywiście będzie kłopot z tym, żeby wszystko, co ma się zbudować, przyłączyło się do sieci w sposób zrównoważony i bezpieczny. Dziękuję. Tyle komentarza ode mnie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-38">
+          <u xml:id="u-38.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrPolak">Dziękuję pani minister.</u>
+          <u xml:id="u-38.1" who="#PrzewodniczacyposelPiotrPolak">Czy jeszcze ktoś? Pan poseł Gadowski. Proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-39">
+          <u xml:id="u-39.0" who="#PoselKrzysztofGadowski">Dziękuję pani minister za te informacje. Rzeczywiście te dwie ustawy są potrzebne i konieczne. Szkoda, że tak późno, bo przecież widzimy, że ruch prosumencki się rozwijał już kilka lat i państwo sami to sygnalizowaliście.</u>
+          <u xml:id="u-39.1" who="#PoselKrzysztofGadowski">Natomiast chciałbym wrócić do tego, co pan minister powiedział, do tego rozporządzenia metanowego. To jest typowy przykład, że pewnych rzeczy nie dopilnowujemy. Jak kładziemy argumenty w UE, skoro w 2021 r., w maju, podpisaliśmy umowę społeczną z górnikami, ze stroną społeczną, m.in. również z gminami górniczymi. Później pojawiła się ustawa, w której przelaliśmy na konkretne zapisy działania, które zostały wpisane w tej umowie społecznej, i do dzisiaj nie załatwiliśmy notyfikacji tej pomocy społecznej, która tam została zapisana. Tam jest wyraźnie zapisane, jakie kopalnie kiedy będą likwidowane, jakie środki mają iść na ten cel. Do dzisiaj nie ma notyfikacji tej ustawy. Rozumiem, że to nie idzie przez państwa resort, ale to są argumenty, którymi możemy się posłużyć. Tak, likwidujemy kopalnie, dążymy do tego, mamy taki czasokres likwidacji wyraźnie wskazany z datami, tu chcemy przekazać jakieś środki. Spójrzcie teraz na ten metan, który się wydobywa, i dostosujmy to do tych czasokresów likwidacji kopalń wskazanych m.in. w umowie społecznej. To są moim zdaniem podstawowe rzeczy. Dziś dwa lata minęły od tego czasu i nikt tego do końca nie załatwił. Ważna sprawa w całym procesie transformacji.</u>
+          <u xml:id="u-39.2" who="#PoselKrzysztofGadowski">Przepraszam, że to mówię do państwa resortu, ale dziś zmierzymy się z tymi problemami na innej komisji – na Komisji Energii, Klimatu i Aktywów Państwowych. Bo przychodzi nowy minister i mówi: będę dbał, rozmawiamy, jesteśmy cały czas w fazie rozmów. Mówił to poprzedni wiceminister odpowiedzialny za górnictwo, mówi to nowy na dzień dobry, a tam są argumenty. Tam są daty, tam są konkretne działania, które zostały wypracowane ze stroną społeczną. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-40">
+          <u xml:id="u-40.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrPolak">Dobrze, panie pośle. To, jak pan słusznie zauważył, nie temat naszego dzisiejszego spotkania i tego punktu, którym się zajmujemy.</u>
+          <u xml:id="u-40.1" who="#PrzewodniczacyposelPiotrPolak">Rozumiem, że wszyscy posłowie się wypowiedzieli, państwo ministrowie udzielili odpowiedzi. Wobec powyższego chciałbym zapytać, czy jest sprzeciw wobec decyzji Komisji o przyjęciu do wiadomości informacji dotyczącej tego dokumentu. Nie ma sprzeciwu. Stwierdzam, że Komisja przyjęła do wiadomości informację rządu na temat dokumentu o sygnaturze COM(2022) 552 i odnoszącego się do niego stanowiska rządu. Czy jest sprzeciw? Nie ma.</u>
+          <u xml:id="u-40.2" who="#PrzewodniczacyposelPiotrPolak">Na tym zamykam rozpatrywanie punktu trzeciego.</u>
+          <u xml:id="u-40.3" who="#PrzewodniczacyposelPiotrPolak">Przechodzimy do punktu czwartego, czyli rozpatrzenia w trybie art. 151 ust. 1 regulaminu Sejmu z uwzględnieniem art. 3 ust. 2 ustawy z dnia 8 października 2010 r. sprawozdania Komisji dla Parlamentu Europejskiego i Rady: Postępy w dziedzinie konkurencyjności w zakresie czystych technologii energetycznych (COM(2022) 643 – wersja ostateczna) i odnoszącego się do niego stanowiska rządu. Rząd w tym punkcie reprezentuje również pan minister Adam Guibourgé-Czetwertyński. Bardzo proszę, panie ministrze, o przedstawienie stanowiska.</u>
+          <u xml:id="u-40.4" who="#PrzewodniczacyposelPiotrPolak">Podsekretarz stanu w MKiŚ Adam Guibourgé-Czetwertyński:</u>
+          <u xml:id="u-40.5" who="#PrzewodniczacyposelPiotrPolak">Dziękuję, panie przewodniczący.</u>
+          <u xml:id="u-40.6" who="#PrzewodniczacyposelPiotrPolak">Wysoka Komisjo, ten komunikat COM(2022) 643 dotyczy konkurencyjności Europy w zakresie czystych technologii energetycznych. To właściwie jest już trzeci podobny raport. Były dwa raporty na ten temat przedstawione przez Komisję. Komisja skupia się przede wszystkim na trzech segmentach rynku, to jest: na energii odnawialnej (nie tylko wytwarzanie, ale też instalacje), to też jest kwestia efektywności energetycznej i systemów zarządzania energią, czyli inteligentne liczniki, o których rozmawialiśmy, magazynowanie, ale też termomodernizacja budynków, oraz trzeci obszar – elektromobilność, w ramach której też Komisja omawia kwestie związane z bateriami, z ogniwami paliwowymi dla pojazdów elektrycznych i infrastruktury ładowania. Generalnie ten dokument nie przewiduje nowych inicjatyw i w związku z tym nie niesie żadnych specjalnych konsekwencji dla Polski. Natomiast mogę podkreślić jedną rzecz istotną z naszej perspektywy w kontekście tego sprawozdania. Zostały zupełnie zmarginalizowane bardzo istotne technologie w kontekście naszych celów klimatycznych i ambicji transformacji naszego miksu energetycznego, a mianowicie technologie jądrowe, które widocznie nie zasłużyły na odpowiednie uznanie Komisji w tym zakresie, a widać, że to jest, jak pokazują ambicje przemysłowych firm polskich, ale też bardzo widoczne ambicje u naszych konkurentów, m.in. w Stanach Zjednoczonych, program IRA, który bardzo mocno wspiera rozwój nowych technologii w tym zakresie, jedna z tych technologii, która będzie w przyszłości kluczowa – nie tylko duże bloki, ale też SMR, i dlatego naszym zdaniem ignorowanie tego obszaru jest błędem.</u>
+          <u xml:id="u-40.7" who="#PrzewodniczacyposelPiotrPolak">Dziękuję panu ministrowi.</u>
+          <u xml:id="u-40.8" who="#PrzewodniczacyposelPiotrPolak">Teraz o sprawozdanie do tego dokumentu poproszę posła sprawozdawcę, pana posła Wojciecha Kossakowskiego.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-41">
+          <u xml:id="u-41.0" who="#PoselWojciechKossakowski">Dziękuję, panie przewodniczący.</u>
+          <u xml:id="u-41.1" who="#PoselWojciechKossakowski">Panie ministrze, Wysoka Komisjo, opinia dotyczy tematu sprawozdania Komisji do PE i Rady: Postępy w dziedzinie konkurencyjności w zakresie czystych technologii energetycznych (COM(2022) 643). Na początku trzeba powiedzieć, że przedmiotowy dokument Komisji Europejskiej ma charakter raportu, nie przewiduje wprowadzenia nowej inicjatywy, w związku z czym nie niesie za sobą konsekwencji gospodarczych, budżetowych ani społecznych. Do czystych technologii energetycznych objętych sprawozdaniem zaliczono m.in. fotowoltaikę, morską i lądową energetykę wiatrową, pompy ciepła, baterie, wodór, paliwa odnawialne, rozwiązania z zakresu inteligentnych sieci energetycznych. Najważniejsze ustalenia zawarte w sprawozdaniu wskazują, że morska i lądowa energia wiatrowa odgrywa centralną rolę w unijnej polityce klimatycznej i energetycznej. Fotowoltaika jest w ostatniej dekadzie najszybciej rozwijająca się technologią wytwarzania energii elektrycznej na świecie. Coraz większe wsparcie jest kierowane do sektora pomp ciepła. Baterie – w nawiasie można powiedzieć: akumulatory – będą odgrywać kluczową rolę po osiągnięciu celów Europejskiego Zielonego Ładu, ponieważ mogą zmniejszyć zależność od importu paliw stosowanych w transporcie. Dla osiągnięcia celów UE w zakresie energii i klimatu duże znaczenie ma wykorzystanie wodoru, szczególnie tego uzyskiwanego w procesie elektrolizy, tzw. zielonego wodoru. Innowacje w dziedzinie cyfrowej infrastruktury energetycznej będą miały kluczowe znaczenie dla zapewnienia, aby sieć energetyczna była dostosowana do przyszłego systemu energetycznego.</u>
+          <u xml:id="u-41.2" who="#PoselWojciechKossakowski">W przedstawionym sprawozdaniu Komisja wskazuje, że napaść Rosji na Ukrainę doprowadziła do głębokich zakłóceń w światowym systemie energetycznym. Wojna uzmysłowiła skalę nadmiernego uzależnienia UE od rosyjskich paliw kopalnych. Historycznie wszystkie ceny energii i ryzyko braku w dostawach surowców unaoczniły w jeszcze większym stopniu sytuację, w której obecnie się znajdujemy. Przedłożone sprawozdanie jest materiałem informacyjnym, zawierającym dane oraz analizy rynkowe odnoszące się do szerokiego spectrum dziedzin, produkcji i usług składających się na czyste technologie energetyczne, więc trudno w tym przypadku przedstawić przepisy prawa krajowego w tak rozbudowanym przedmiotowo obszarze regulacji.</u>
+          <u xml:id="u-41.3" who="#PoselWojciechKossakowski">W kontekście czystych technologii rozwoju polskiej energetyki warto zauważyć, że rynek fotowoltaiki w Polsce rozwija się niezwykle dynamicznie, zarówno w segmencie prosumenckim, jak i w energetyce zawodowej. Polska ma duży potencjał do dalszego rozwoju energetyki wiatrowej. Przyspieszeniu uległy przygotowania do wdrożenia morskiej energetyki wiatrowej. Polska jest trzecim po Niemczech i Holandii producentem wodoru w Europie. Jego roczna produkcja w naszym kraju wynosi 1,3 mln t. Obecnie wodór w Polsce produkowany jest wyłącznie z paliw kopalnianych. Istotne dla rozwoju czystych technologii energetycznych może się zatem okazać przyjęcie strategii wodorowej z listopada 2021 r., która przewiduje programy wsparcia dla gospodarki opartej o wodór nisko- i zeroemisyjny, to jest wytwarzany z wykorzystaniem źródeł odnawialnych.</u>
+          <u xml:id="u-41.4" who="#PoselWojciechKossakowski">Rada Ministrów pozytywnie odnosi się do sprawozdania Komisji, zwracając uwagę, że działania rządu w zakresie rozpowszechniania czystych technologii energetycznych są spójne z głównym przesłaniem raportu. Rząd popiera też dalsze wzmocnienie europejskiego łańcucha dostaw technologii związanych z odnawialnymi źródłami energii, co do zasady zgadzając się z opisem stanu faktycznego i diagnozą przedstawioną w sprawozdaniu. Jednocześnie w informacji rządu z zaniepokojeniem wskazano, że sprawozdanie Komisji marginalizuje znaczenie technologii jądrowych – stanowiących istotny segment niskoemisyjnej energetyki. Rząd w swojej informacji pozytywnie odnosi się do sprawozdania Komisji, wskazując jednocześnie na celowość rozbudowania go o informację dotyczącą energetyki jądrowej. W ocenie Biura Analiz Sejmowych informacja Rady Ministrów na temat sprawozdania Komisji została przygotowana starannie, jest wyczerpująca i dobrze nawiązuje do treści przedstawionych w tym sprawozdaniu. Dziękuję, panie przewodniczący.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-42">
+          <u xml:id="u-42.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrPolak">Dziękuję panu posłowi.</u>
+          <u xml:id="u-42.1" who="#PrzewodniczacyposelPiotrPolak">Otwieram teraz dyskusję. Czy ktoś z państwa posłów chciałby się wypowiedzieć w tym temacie? Nie widzę, nie słyszę. Wobec powyższego chciałbym zapytać, czy jest sprzeciw wobec decyzji Komisji o przyjęciu do wiadomości informacji dotyczącej tego dokumentu. Nie ma sprzeciwu. Stwierdzam, że Komisja przyjęła do wiadomości informację rządu na temat dokumentu o sygnaturze COM(2022) 643 i odnoszącego się do niego stanowiska rządu. Czy jest sprzeciw? Nie ma sprzeciwu.</u>
+          <u xml:id="u-42.2" who="#PrzewodniczacyposelPiotrPolak">Na tym zamykam rozpatrywanie punktu czwartego.</u>
+          <u xml:id="u-42.3" who="#PrzewodniczacyposelPiotrPolak">Przechodzimy w tym momencie do punktu, który był wcześniej oznaczony jako punkt siódmy, ostatni, czyli rozpatrzenia w trybie art. 11 ust. 1 ustawy z dnia 8 października 2010 r. informacji o stanowisku, jakie Rada Ministrów ma zamiar zająć podczas rozpatrywania projektów aktów prawnych UE na posiedzeniu Rady ds. Środowiska (16 marca 2023 r.), w związku z zasięgnięciem opinii Komisji w tych sprawach. Rząd reprezentuje w tym punkcie również pan minister Adam Guibourgé-Czetwertyński. Bardzo proszę, panie ministrze, o przedstawienie stanowiska.</u>
+          <u xml:id="u-42.4" who="#PrzewodniczacyposelPiotrPolak">Podsekretarz stanu w MKiŚ Adam Guibourgé-Czetwertyński:</u>
+          <u xml:id="u-42.5" who="#PrzewodniczacyposelPiotrPolak">Dziękuję bardzo, panie przewodniczący.</u>
+          <u xml:id="u-42.6" who="#PrzewodniczacyposelPiotrPolak">Wysoka Komisjo, na najbliższej Radzie ds. Środowiska, 16 marca, mamy jeden dokument legislacyjny, w przypadku którego przewidywane jest przyjęcie podejścia ogólnego. W przypadku pozostałych dokumentów legislacyjnych będą to tylko debaty lub informacje Komisji. Ale do tego przejdę później.</u>
+          <u xml:id="u-42.7" who="#PrzewodniczacyposelPiotrPolak">Zaczynając więc od podejścia ogólnego – będzie ono dotyczyło dyrektywy w sprawie emisji przemysłowych, tzw. dyrektywa IED, to jest dyrektywa 2010/75/UE. Rozmawiamy już kilka miesięcy w ramach grup roboczych Rady i muszę powiedzieć, że udało się bardzo istotnie poprawić wyjściową propozycję Komisji. Przede wszystkim po pierwsze pod kątem ograniczenia obciążeń administracyjnych, na przykład związanych z publikacją dokumentacji, podobnie jak streszczenia pozwolenia. Udało się też wprowadzić zmiany dotyczące wielkości dopuszczalnych emisji czy monitorowania wpływu odstępstw na jakość środowiska zgodnie z naszymi postulatami. Generalnie wprowadzono też szereg takich mechanizmów elastycznych i okresów przejściowych, które znacznie ułatwią wdrożenie tej dyrektywy.</u>
+          <u xml:id="u-42.8" who="#PrzewodniczacyposelPiotrPolak">W trzech kluczowych kwestiach merytorycznych projekt zmienił się we właściwym kierunku, to jest po pierwsze w kwestii gospodarstw rolnych. Zgodnie z ostatnią propozycją prezydencji udało się zwiększyć zaproponowane progi do poziomu 300 jednostek dla bydła, świń i stad mieszanych oraz 250 jednostek dla drobiu. To jest być może propozycja, która nie do końca spełnia nasze oczekiwania, ale możemy się nad tym zastanowić.</u>
+          <u xml:id="u-42.9" who="#PrzewodniczacyposelPiotrPolak">Drugi obszar, który był dla nas istotny, który udało się zmienić w zadowalający sposób, to był punkt dotyczący kuźni. Udało się tu zwiększyć moc młotów i pras do poziomu 50 kJ dla młotów i 20 Mt na prasę, przy czym w kwestii mocy średniej poziom pozostał przy 20 MW, co też jest dla nas dobrym rozwiązaniem.</u>
+          <u xml:id="u-42.10" who="#PrzewodniczacyposelPiotrPolak">Trzeci istotny dla nas element dotyczy wydobycia minerałów. Tutaj znowu udało się podnieść próg do poziomu 500 ton na dzień, co jest właściwie zgodne z naszym postulatem.</u>
+          <u xml:id="u-42.11" who="#PrzewodniczacyposelPiotrPolak">Jeśli chodzi o pozostałe akty legislacyjne, to trzy z nich będą przedmiotem debaty. To jest po pierwsze propozycja Komisji w zakresie opakowań i odpadów opakowaniowych. To jest propozycja, która dąży do po pierwsze zapobiegania powstawaniu odpadów, do ułatwienia recyklingu i do zmniejszenia zapotrzebowania na surowce pierwotne przy produkcji opakowań. Propozycja jest świeża, bo sprzed tygodnia właściwie, więc trwają jeszcze prace nad stanowiskiem rządu.</u>
+          <u xml:id="u-42.12" who="#PrzewodniczacyposelPiotrPolak">Druga propozycja legislacyjna, która będzie przedmiotem debaty na tej Radzie, to jest rozporządzenie ustanawiające unijne ramy certyfikacji pochłaniania dwutlenku węgla. To jest ten punkt, który zgodziliśmy się na początku tego spotkania przesunąć na późniejsze omówienie. Trzecia dyrektywa dotyczy oczyszczania ścieków komunalnych. Tutaj zostało już przyjęte stanowisko rządu, natomiast ze względu na to, że jutro ten temat będzie przedmiotem posiedzenia Komisji, może już nie będę wchodził w szczegóły tego stanowiska rządu, tylko zostawię to ministrowi infrastruktury, który będzie przedstawiał to stanowisko.</u>
+          <u xml:id="u-42.13" who="#PrzewodniczacyposelPiotrPolak">Dodatkowo jeszcze w ramach punktów różnych Komisja będzie przedstawiała świeżą propozycję projektu rozporządzenia zmieniającego rozporządzenie 2019/1242 w odniesieniu do zaostrzenia norm emisji CO2 dla nowych pojazdów ciężkich i włączenia obowiązków sprawozdawczych oraz uchylającego rozporządzenie 1218/956. To też jest świeża propozycja Komisji, więc stanowisko rządu do tej propozycji także jest w opracowaniu. Dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-42.14" who="#PrzewodniczacyposelPiotrPolak">Dziękuję panu ministrowi.</u>
+          <u xml:id="u-42.15" who="#PrzewodniczacyposelPiotrPolak">Otwieram dyskusję. Czy są chętni posłowie do zabrania głosu? Nie widzę. W związku z tym chciałbym zaproponować następującą konkluzję: stwierdzam, że Komisja rozpatrzyła informację o stanowisku, jakie Rada Ministrów ma zamiar zająć podczas rozpatrywania projektów aktów prawnych UE na posiedzeniu Rady  ds. Środowiska 16 marca, w związku z zasięgnięciem opinii Komisji w tym sprawach w trybie art. 11 ust. 1 ustawy. Komisja postanowiła nie zgłaszać uwag do dokumentu o sygnaturze COM(2022) 156, natomiast w stosunku do dokumentów COM(2022) 541, 672, 677 oraz COM(2023) 88 Komisja postanowiła nie zajmować stanowiska. Czy jest sprzeciw? Nie ma sprzeciwu.</u>
+          <u xml:id="u-42.16" who="#PrzewodniczacyposelPiotrPolak">Na tym zamykam rozpatrywanie tego punktu.</u>
+          <u xml:id="u-42.17" who="#PrzewodniczacyposelPiotrPolak">Przechodzimy do kolejnego punktu, czyli teraz będzie punkt piąty, czyli rozpatrzenie w trybie art. 151 ust. 1 regulaminu Sejmu wniosku dotyczącego rozporządzenia Rady w sprawie ustanowienia mechanizmu korekty rynku w celu ochrony obywateli i gospodarki przed nadmiernie wysokimi cenami (COM(2022) 668 – wersja ostateczna) i odnoszącego się do niego projektu stanowiska RP. Rząd reprezentuje w tym punkcie pani minister Anna Łukaszewska-Trzeciakowska, podsekretarz stanu w MKiŚ. Bardzo proszę panią minister o przedstawienie stanowiska.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-43">
+          <u xml:id="u-43.0" who="#PodsekretarzstanuwMKiSAnnaLukaszewskaTrzeciakowska">Panie przewodniczący, ja tylko na początek proponowałabym zamienić kolejność tych punktów, aktualnie sześć i siedem, bo one są następcze. To znaczy najpierw będziemy omawiać rozporządzenie, które było późniejsze, a potem będę uzasadniać komunikat komisji parlamentarnej, który był uprzednio i którego następstwem jest to rozporządzenie. W związku z tym będziemy się niejako cofać w czasie. Gdybyśmy odwrócili te kolejność, to byłaby to zachowana kolejność logiki czasowej i przyczynowo-skutkowej. Taka jest moja sugestia. Oczywiście do decyzji pana przewodniczącego.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-44">
+          <u xml:id="u-44.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrPolak">Czyli najpierw komunikat?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-45">
+          <u xml:id="u-45.0" who="#PodsekretarzstanuwMKiSAnnaLukaszewskaTrzeciakowska">Tak. Potem po nim były prace i z tego wyniknęło rozporządzenie, w związku z tym to była najbardziej…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-46">
+          <u xml:id="u-46.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrPolak">Tak właśnie myślałem na początku. Dobrze. Czyli rozpatrzymy w trybie art. 151 ust. 1 regulaminu Sejmu z uwzględnieniem art. 3 ust. 2 ustawy z dnia 8 października 2010 r. komunikat Komisji do Parlamentu Europejskiego, Rady Europejskiej, Rady, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów: Kryzys energetyczny – wspólne przygotowania, zakupy i ochrona UE (COM(2022) 553 – wersja ostateczna) i odnoszące się do niego stanowisko rządu. W związku z tym pan poseł sprawozdawca Jacek Czerniak trochę poczeka, a przygotuje się pan poseł sprawozdawca Bolesław Piecha. Bardzo proszę, pani minister.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-47">
+          <u xml:id="u-47.0" who="#PodsekretarzstanuwMKiSAnnaLukaszewskaTrzeciakowska">Bardzo dziękuję, panie przewodniczący.</u>
+          <u xml:id="u-47.1" who="#PodsekretarzstanuwMKiSAnnaLukaszewskaTrzeciakowska">W opinii rządu RP działania na rzecz ograniczenia cen importowanego gazu ziemnego w wyniku prowadzonych przez Komisję Europejską negocjacji należy ocenić pozytywnie. Rozwiązanie to ma charakter długoterminowy, a zakładany rezultat może się przyczynić do obniżenia cen gazu ziemnego, które z kolei wpłynęły na kryzys energetyczny i wysokie ceny energii w całej Europie. Rząd docenia przeprowadzony proces legislacyjny w zakresie ograniczenia cen gazu. Priorytetem było jednak dla nas, aby propozycje przedstawione przez Komisję w komunikacie, a następnie przedłożone we wnioskach legislacyjnych przełożyły się na realną ulgę dla wszystkich odbiorców gazu ziemnego. W omawianym komunikacie Komisja przedstawiła zarys planowanych kierunków działań w celu sprostania wyzwaniom na rynku energii, które wszyscy obserwowaliśmy, i zawierał on szereg dobrych rozwiązań. Jednym z nich był mechanizm zapobiegania skokowym cenom na platformach obrotu, które mają zapobiegać spekulacjom i wahaniom cen gazu ziemnego. Pozytywnie należy również ocenić propozycje Komisji zawarte w tym komunikacie w zakresie zapewnienia państwom członkowskim większej swobody wspierania przedsiębiorstw poprzez zmianę dotychczasowych ram kryzysowych pomocy publicznej, zapowiedzi zapewnienia dodatkowego wsparcia na rzecz małych i średnich przedsiębiorstw szczególnie dotkniętych wzrostem cen energii oraz wspieranie gospodarstw domowych znajdujących się w trudnej sytuacji, zapowiedzi Komisji dokonania oceny potrzeb inwestycyjnych, a także możliwego zaangażowania finansowego UE w REPowerEU, intensyfikacji wsparcia UE na rzecz zwiększenia odporności infrastruktury krytycznej oraz zapewnienia wzmocnienia współpracy w zakresie jej ochrony. W opinii rządu propozycje wskazane w komunikacie, takie jak wspólne zakupy gazu, mechanizm zarządzania zmiennością cen w ciągu dnia czy opracowanie nowego benchmarku, mogą pozytywnie oddziaływać na ceny gazu ziemnego, przy czym jak wielokrotnie podkreślaliśmy, wspólna platforma zakupów gazu powinna przyczynić się do dywersyfikacji dostaw i nie zakłócać konkurencyjności, w związku z tym będziemy dążyć do tego, aby mechanizm ten zapewniał odpowiedni poziom elastyczności i był dobrowolny. W tym kontekście propozycja Komisji Europejskiej dotycząca obowiązkowego uczestnictwa w platformie wzbudziła wiele wątpliwości. Wielokrotnie wskazywaliśmy, że Polska posiada efektywny system magazynowania gazu ziemnego, co się zresztą teraz już po czasie sprawdziło, dlatego najważniejsze jest dla nas zabezpieczenie tego systemu przed wszelkimi zniekształceniami.</u>
+          <u xml:id="u-47.2" who="#PodsekretarzstanuwMKiSAnnaLukaszewskaTrzeciakowska">To jest to stanowisko do komunikatu, które potem odnalazło swoją konsekwencję w stanowisku i w negocjacjach rozporządzenia, o którym będziemy mówić za chwilę. Z satysfakcją mogę powiedzieć, że ogromna większość naszych postulatów, o czym już państwa parlamentarzystów informowaliśmy, uzyskała większość. Zbudowaliśmy z sukcesem, pani minister Moskwa zbudowała z sukcesem koalicję, która nie dość, że obniżyła ostatecznie maksymalne ceny gazu z proponowanych do rzeczywiście obowiązujących, to również wiele naszych rozwiązań, o których mówię w kontekście komunikatu Komisji do PE, zostało potem w rozporządzeniu zawartych. Jeżeli będzie potrzebna jeszcze bardziej szczegółowa informacja, to oczywiście służę, natomiast zwracam państwa uwagę na fakt, że kolejny punkt, czyli to rozporządzenie, stanowi de facto konsumpcję tego komunikatu, ciąg dalszy, który znalazł swoje konsekwencje i swój finał właśnie w tym rozporządzeniu, o którym będę mówiła za chwilę. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-48">
+          <u xml:id="u-48.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrPolak">Dziękuję pani minister.</u>
+          <u xml:id="u-48.1" who="#PrzewodniczacyposelPiotrPolak">Posłem sprawozdawcą do tego dokumentu jest pan poseł Bolesław Piecha. Bardzo proszę, panie pośle, o zabranie głosu.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-49">
+          <u xml:id="u-49.0" who="#PoselBoleslawPiecha">Dziękuję bardzo, panie przewodniczący.</u>
+          <u xml:id="u-49.1" who="#PoselBoleslawPiecha">Pani minister, szanowni państwo, jestem w dość trudnej sytuacji – omówić dokument, który jest dokumentem absolutnie w ogólnych zarysach, jest bardzo szeroki. Na dobrą sprawę należałoby omówić załączniki do tego dokumentu, których nie posiadam i których przestudiowanie, podejrzewam, zajęłoby mi rok, skromnie licząc. Tak to zazwyczaj jest. Te punkty oczywiście, które są zawarte w komunikacie, są jak najbardziej godne polecenia, bo to są sprawy dotyczące wspólnych zakupów gazu i zapewnienia bezpieczeństwa dostaw, to są sprawy rozwiązywania problemów wysokich cen energii, połączonych również z cenami gazu, łagodzenie skutków wysokich cen gazu czy też ochrona i optymizacja infrastruktury, chociażby w tym kontekście, co stało się z Nord Stream 2 – to pół biedy, natomiast gdyby taka sytuacja wydarzyła się w Baltic Pipe, byłoby troszeczkę inaczej, więc tu też musimy mieć zlokalizowane odpowiednie siły dotyczące ochrony infrastruktury.</u>
+          <u xml:id="u-49.2" who="#PoselBoleslawPiecha">Należy oczywiście pozytywnie ocenić te wszystkie założenia. Z moich wniosków muszę powiedzieć to, co powiedziała pani minister, że pozytywnie oceniamy działania na rzecz ograniczania cen importowych gazu etc., poziom elastyczności, żeby był odpowiedni, wspólne zakupy, których potrzeba powinna być raczej dobrowolna, a nie obowiązkowa. Ale są tam oczywiście pewne kruczki. Jest takie stanowisko, że ustanowienie domyślnych zasad solidarnościowych… Przykład, niedawno rozmawiałem z Włochami. Niedawno miała wejść w życie, na szczęście pandemia popsuła szyki, taka dyrektywa dotycząca bezpieczeństwa żywności – przepraszam, że aż tak daleko odejdę od gazu – która mówiła o tym, co my, Europejczycy, powinniśmy spożywać w obrębie zagrożenia cywilizacyjnego, jakim jest otyłość i cukrzyca. Co powinniśmy spożywać? Takie produkty, które są na etykiecie odpowiednio oznakowane. I Komisja przyjęła oczywiście punkty, jak to notyfikować, systemem takim jak światła drogowe, tylko opracowane jest pięć świateł – od czerwonego do zielonego, z pośrednimi. I przyjęła tak zwany Nutri-Score, czyli system, który zaproponowały Francja, Niemcy, dołączyły do nich oczywiście jak zwykle kraje Beneluksu, bo to jest normalne. I co się okazało? Wiecie, co jest najzdrowszym produktem proponowanym w tym systemie Nutri-Score? Nie. Coca-cola z czarną zakrętką. Ma absolutnie zielone. A czy myślicie, że mleko jest zielone? Nie. Jest blisko czerwonego. A co byście powiedzieli na jogurt grecki? Naturalny, z dość krótkim okresem spożycia.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-50">
+          <u xml:id="u-50.0" who="#PoselTadeuszCymanski">Ja go spożywam.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-51">
+          <u xml:id="u-51.0" who="#PoselBoleslawPiecha">Spożywasz go? Blisko czerwonego. Ale jest inny jogurt, firmy Danone. Firma francuska. Zielony. A polskie wszystkie czerwone. To na szczęście nie weszło w użycie, ale taki system został opracowany i musielibyśmy to mieć na wszystkich etykietach w naszych supermarketach, w sklepikach. Rozumiem, że jak jako lekarz i trochę człowiek konserwatywny, więc przyzwyczajony do golonki w sposób naturalny – może bez przesady, ale zawsze – samochodu spalinowego – no, mam hybrydę, ale z hybrydy też – musiałbym się przerąbać na coca-colę zero i oczywiście jogurt Danone. To, że on mi nie smakuje, nie ma znaczenia – jest zdrowy. Wśród tych szczegółów, o których pani minister nie wspomniała, są na przykład domyślne zasady solidarności. Ja się tego boję.</u>
+          <u xml:id="u-51.1" who="#PoselBoleslawPiecha">Ja jeszcze mam taką koncepcję, bo stanowiska są pozytywne do tego komunikatu i tego, co rząd robi, również dla parlamentarzystów na tej Komisji. Bardzo łatwo się atakuje rząd. Mało słyszę, żeby ten rząd atakował pan poseł Wałęsa. Bo wie, jak jest w PE, bo wie, jak są toczone negocjacje. Można mieć wiele słusznych postulatów. Ten system Nutri-Score miał być przyjęty większością kwalifikowaną. Bodajże 65% ludności, ileś tam państw. Jeżeli ktoś zbudował taką koalicję, to mamy jasne, że coca-cola zero zawsze będzie zielona i jogurt Danone musi wyprzeć jogurt grecki, bo przeciętny człowiek nie będzie analizował poszczególnych składników, tylko będzie się opierał wizualnie na tym, czego nauczył nas system w tym zawarty. My dokładnie wiemy, jak to działa.</u>
+          <u xml:id="u-51.2" who="#PoselBoleslawPiecha">Ja nie wiem, co oznaczają domyślne zasady solidarności. W związku z tym trudno mi jako sprawozdawcy Komisji zająć stanowisko. Popieram rząd, bo to są dobre działania, natomiast diabeł zawsze tkwi w szczegółach. Bardzo bym przestrzegał, żeby na te szczegóły zwracać uwagę. Jednocześnie – pewnie jak poseł Cymański, jak poseł Wałęsa – mam dużo pokory i wiem, jak trudno jest cokolwiek przeforsować, jeżeli chodzi o trilog pomiędzy Komisją Europejską, Radą a Parlamentem Europejskim. Bardzo trudne jest to przeforsować. W związku z tym jednak bardzo bym chciał, żebyśmy bardziej dyskutowali o rozporządzeniach, które będą wynikać z tego komunikatu, a nie o samym komunikacie, który jest zbiorem pobożnych życzeń i wszystkiego najlepszego, zdrowia, szczęścia, pomyślności nam życzy. To jest pierwsza sprawa.</u>
+          <u xml:id="u-51.3" who="#PoselBoleslawPiecha">I oczywiście druga rzecz, która mnie niepokoi – to jest tempo. PE plus Rada Europejska mają zasadę działać w stabilnym tempie. Tutaj tempo jest kryzysowe. Jest szybkie, więc można przemycić bardzo wiele niekorzystnych rozwiązań, a my swoje interesy i swoje potrzeby energetyczne jako kraj, który jest zagrożony ubóstwem energetycznym, mamy – i trzeba na to bardzo poważnie zwrócić uwagę, żeby tego przypilnować. Zdaję sobie sprawę, że rząd będzie stawiany pod ścianą i w wielu przypadkach nie da się użyć weta, jak by niektórzy parlamentarzyści sobie życzyli, zwłaszcza z opozycji, bo to jest po prostu niemożliwe. Jeżeli jest większość kwalifikowana, to konia z rzędem, kto zauważy, że jest jakieś weto. Jesteśmy członkiem UE.</u>
+          <u xml:id="u-51.4" who="#PoselBoleslawPiecha">Myślę, że polskie społeczeństwo to popiera, ale musimy być też zdolni do kompromisów. Wywalczyć jakiekolwiek ustępstwo to jest bardzo ważne, tym bardziej przestrzegam, że mamy już pewne tzw. zakupy ogólne robione przez Unię, a nazywają się szczepionki przeciwko covid. Do dzisiaj nie umiemy wyjść z morza i kontenerów szczepionek, które nadal płyną z Pfizera do Europy, mimo że mało kto się już dzisiaj szczepi na covid. Ale kasa idzie, bo zakup był zrobiony na zasadzie zbiorowego zakupu. Dowolnego, dobrowolnego zakupu. Musimy bardzo uważać, żeby negocjacje szczegółowe prowadzić jednak z dużym rozsądkiem i przestrzegać naszych partnerów zagranicznych, również – może tu nadużyłem pewnej frazeologii – używając tych argumentów jak chociażby te słynne Nutri-Score. Dziękuję bardzo. Ale generalnie proponuję pozytywnie przyjąć stanowisko rządu w stosunku do tego komunikatu.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-52">
+          <u xml:id="u-52.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrPolak">Dziękuję panu posłowi za to szerokie sprawozdanie, jeszcze w innym kontekście. Odnośnie do tego to my powinniśmy się cieszyć tu, na tej Komisji i w całym polskim Sejmie, że mamy całkowicie na zielono naturalną, zdrową wodę – Buskowiankę-Zdrój.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-53">
+          <u xml:id="u-53.0" who="#PoselBoleslawPiecha">Żeby się pan nie rozczarował, jak się pokaże labeling na tej butelce i może tutaj, w tym rogu, tu jest ładnie zielono, a tu będzie taka czerwona pulsująca kropka.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-54">
+          <u xml:id="u-54.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrPolak">Miejmy nadzieje, że do tego nie dojdzie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-55">
+          <u xml:id="u-55.0" who="#PoselBoleslawPiecha">Proszę państwa, gra interesów i biznesu jest ogromna i proszę o tym pamiętać.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-56">
+          <u xml:id="u-56.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrPolak">Dobrze. Kochani, to już w ramach dyskusji, Otwieram teraz dyskusję w tym punkcie. Czy ktoś jeszcze chciałby zabrać głos? Pan poseł Cymański, bardzo proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-57">
+          <u xml:id="u-57.0" who="#PoselTadeuszCymanski">Muszę powiedzieć o tym Danone. Nie chciałbym, bo to było znakomite wystąpienie, bardzo ciekawe przede wszystkim. Ja, będąc ze środowiska trochę eurosceptycznego… Ale nie ma pytania: „czy Unia?”, tylko: „jaka Unia?”. Bo co wybrzmiało z tego wystąpienia? Bo niektóre rzeczy przemykają, ale pojawiają się słowa „bezsilność”, że jesteśmy skazani. Bo gdyby się zgrała większość bez prawa weta, to jutro – mało elegancko to brzmi – ale na końcu ja już nie będę mógł jeść tego greckiego jogurtu, bo go nie dostanę albo będzie obłożony jakąś stawką, bo szkodliwy. Od razu dodam tu trochę do wiwatu, bo jestem człowiekiem dotkniętym pewnymi problemami dermatologicznymi, a UE zakazała produkcji na dziegciu, ponieważ dziegieć jest szkodliwy i nowotworowy. Ja jako pacjent, mając 68 lat, nie mam prawa na własne ryzyko używać szamponu, bo mi ktoś zabrania i siłą go eliminuje. Mogę na czarnym rynku kupować. Pojawia się ukraiński dziegieć bieriezowyj, czyli na różnych takich stawkach. To są tylko przykłady. Ktoś powie: bez przesady, dajcie spokój. A jednak. Zawsze powtarzam staropolskie przysłowie: od rzemyczka do koniczka. Miłe złego początki. Uważam, już nie chcę dotykać tych 40, boby się zrobiło zbyt długo, ale trzeba widzieć te rzeczy. W tej chwili może nawet nie jest dobre miejsce, żeby to rozwinąć, ale uważam, że niebezpieczeństwa różnego typu, również we własnym życiu, należy dostrzegać z daleka. I wyprzedzać je. Uderzenie w wolność konsumenta tu jest brutalne, bo jeżeli pepsi jest na zielono, a mój jogurt jest na czerwono, to ja bardzo przepraszam – i skończę w jakimś ugrupowaniu jeszcze bardziej radykalnym, niż jestem. Albo jak nie będę posłem po wyborach, bo takie coś też mi grozi, to będę po prostu na ulicach.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-58">
+          <u xml:id="u-58.0" who="#PoselBoleslawPiecha">Ty jesteś urodzony anarchista.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-59">
+          <u xml:id="u-59.0" who="#PoselTadeuszCymanski">I wtedy przyjdę na ulicę i może tutaj ktoś ze staffu mnie zaprosi na herbatę. Może wiek mnie będzie chronił. Ale tak. Bo to jest zachęta do protestów i do skrajnych głosów, bo naprawdę ja wiem, że pieniądze rządzą światem i będzie tak do końca tego świata, to jest normalne, ale nie może być też tak, że to, co tutaj bardzo pięknie i zgrabnie jak zwykle nasz kolega Bolesław przedstawił… Ale to nie jest z bajki. Przy wódce na spotkaniu, słuchając tego, myślałbym, że mamy 1 kwietnia. Ale to nie jest 1 kwietnia i nie ma prima aprilis, tylko to jest realne i w tym przypadku z poważnych źródeł, bo powiedziałeś wyraźnie, Bolek, że tego nie przygotowały krasnoludki, tylko to była próba podejścia interesownego, brutalnie nawet bym powiedział – uderzającego w zdrowotność, tak jeszcze powiem, bo nikt mi nie powie, żaden uczony, że mój jogurt grecki jest bardziej groźny niż pepsi-cola. No dajcie spokój. I na tym skończę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-60">
+          <u xml:id="u-60.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrPolak">Dobrze, dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-60.1" who="#PrzewodniczacyposelPiotrPolak">Jeszcze pan poseł Piecha.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-61">
+          <u xml:id="u-61.0" who="#PoselBoleslawPiecha">Chciałem skierować jedno pytanie do pani minister, właśnie jeżeli chodzi o te dobrowolne zasady solidarności. Co to znaczy? Bo dla mnie jako Polaka – bo nie znam tego angielskiego sformułowania – być może ono ma inny kontekst, bo to też jest możliwe, ale chciałbym parę szczegółów, jeżeli pani minister może przedstawić. Jeżeli pani w ogóle wie, co to jest. Czy jest pani tak samo ignorantem jak ja, jeżeli chodzi o dobrowolne zasady solidarności?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-62">
+          <u xml:id="u-62.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrPolak">Dobrze, szanowni państwo, to jest jedno pytanie w tej dyskusji do pani minister. Bardzo proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-63">
+          <u xml:id="u-63.0" who="#PodsekretarzstanuwMKiSAnnaLukaszewskaTrzeciakowska">Bardzo dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-63.1" who="#PodsekretarzstanuwMKiSAnnaLukaszewskaTrzeciakowska">I to jest ta przyczyna, dla której prosiłam o odwrócenie tych punktów, bo komunikat jest z 18 października, a potem zdarzył się 22 grudnia, a wcześniej jeszcze zdarzył się 19 grudnia, kiedy Polska skutecznie przenegocjowała zapisy tego komunikatu i stanem faktycznym stało się rozporządzenie z 22 grudnia 2022 r., które konsumuje komunikat. To jest powód, dla którego chciałam odwrócić kolejność, żeby nie rozważać komunikatu, którego następstwo już się stało, jest faktem dokonanym i obowiązuje, i funkcjonuje. Jeżeli pozwolicie państwo, omówiłabym ten punkt i jeżeli tam się nie znajdzie odpowiedź na pytanie pana posła, to ja służę dalej bardziej szczegółowymi informacjami na temat tego, jak nam się udało to rozporządzenie zmienić tak, żeby właśnie nasze interesy z trudem, bo z trudem, ale jednak zostały w nim zawarte. Myśmy bardzo ciężko od momentu pokazania się tego komunikatu zarówno na poziomie krajowym, jak i europejskim budowali koalicję. Pani minister Moskwa, ale również my jako jej wsparcie byliśmy zaangażowani w budowanie tej koalicji. Udało się ją zbudować – 15 państw członkowskich skutecznie zaapelowało do Komisji o przedłożenie właśnie takich zmian legislacyjnych, które będą dla nas korzystne i bezpieczne. Liderowaliśmy w pewnym momencie tej koalicji i dzięki niej cena gazu w Europie została zamknięta limitem, który uznaliśmy za satysfakcjonujący. To było kilka tygodni presji, ale udało się to zbudować. Pierwotna propozycja Komisji, która wyniknęła z tego stanowiska bardzo ogólnego, była niezadowalająca zarówno pod względem wysokości, jak i zakresu limitu cenowego. W ocenie rządu mechanizm powinien być realnym narzędziem służącym przeciwdziałaniu szokom cenowym. Komisja zaproponowała ten limit w zakresie transakcji powyżej wyłącznie na holenderskiej giełdzie TTF i wyłącznie w sytuacji, kiedy notowania gazu przekraczają 275 euro za MWh. A ja państwu chciałam pokazać jeden rysunek. Może nie będzie widać, ale trochę widać, jak ta cena w zeszłym roku skakała i jak wróciła do normalności już w tej chwili na TTF. To jest rysunek z wczoraj, ale to pokazuje bardzo wyraźnie, jak te szoki cenowe z zeszłego roku już wracają do poziomów satysfakcjonujących. W związku z tym te 275 euro przy jednoczesnej różnicy cen między notowaniami a ceną LNG przekraczającej 57 euro przez okres dwóch tygodni wskazywało, że przepis był blankietowy, de facto martwy, nikt by tych cen nie ograniczał.</u>
+          <u xml:id="u-63.2" who="#PodsekretarzstanuwMKiSAnnaLukaszewskaTrzeciakowska">Pozwolę sobie teraz na malutką dygresję. Myśmy od początku mówili, że to były dwa zupełnie oddzielne stanowiska, różne, przeciwstawne stanowiska. Duża część Europy, szczególnie wschodniej, krajów przyfrontowych, my wskazywaliśmy, że przede wszystkim należy obniżać, wpływać na cenę. Zachodnia Europa uważała, że raczej powinniśmy oszczędzać i zmniejszać konsumpcję, co w konsekwencji długoterminowej wymusi spadek ceny przez zahamowanie gospodarek. Te dwa podejścia się zderzyły i rzeczywiście udało nam się wynegocjować dużo bardziej satysfakcjonujące rozwiązanie. W toku negocjacji uważaliśmy, że rozporządzenie powinno zawierać zdecydowanie niższy limit cenowy. Udało nam się go rzeczywiście z sukcesem obniżyć do 180 euro przy mniejszej różnicy między rynkiem holenderskim a ceną LNG. Krótszy termin obowiązywania zdarzenia, które jest takim trigerem, który aktywizuje limit – Komisja proponowała, żeby do uruchomienia mechanizmu konieczne było utrzymywanie się tych nadzwyczajnie wysokich cen przez dwa tygodnie, myśmy z sukcesem wynegocjowali trzy dni robocze. To jest znacząco inna wartość – mechanizm obowiązujący ogólnie europejskie ceny gazu, a nie tylko jedną wybraną giełdę, i Komisja została zobowiązana do uwzględnienia innych giełd w kolejnej propozycji legislacyjnej. Projekt w tym zakresie już został rozesłany do państw członkowskich. Rynek pozagiełdowy, czyli tak zwane transakcje over-the-counter – wynegocjowano możliwość przeglądu skuteczności funkcjonowania rozporządzenia, co będzie w kolejnym w konsekwencji wskazywało na możliwość rozszerzenia mechanizmu o rynek pozagiełdowy, jeżeli te ceny dalej będą w takiej dynamice się zmieniać. Szersze spektrum transakcji handlowych niż tylko kontrakty miesięczne, które były w pierwotnej propozycji – uwzględniono na wniosek Polski i całej koalicji kontrakty trzymiesięczne i roczne. Brak możliwości jednostronnego zawieszenia lub dezaktywacji funkcjonowania mechanizmu przez Komisję – będzie ono możliwe wyłącznie w przypadku zagrożenia bezpieczeństwa unijnego i ogłoszenia stanu nadzwyczajnego w Unii lub w regionie po podjęciu innych działań, chociażby związanych ze zmniejszeniem konsumpcji. Osiągnięcie powyższych celów, to był nasz duży sukces negocjacyjny. Myśmy państwu w grudniu, podczas przeprowadzenia innych legislacji, o tym mówili. Teraz tylko w związku z tym posiedzeniem jeszcze raz chciałam to podkreślić: myśmy zbudowali, nasz głos był słyszalny, to à propos tego, o czym mówił pan poseł – już niestety pana posła Gadowskiego z nami nie ma – że nie potrafimy budować koalicji. Potrafimy i robimy to z sukcesem. Oczywiście z ogromnym ograniczeniem, tak jak mówił pan poseł, to nie są łatwe rozmowy, to nie są łatwe negocjacje, to nie są łatwe procesy budowania takich większości.</u>
+          <u xml:id="u-63.3" who="#PodsekretarzstanuwMKiSAnnaLukaszewskaTrzeciakowska">Polska na posiedzeniu Rady UE 19 grudnia 2022 r. poparła przyjęcie rozporządzenia w sprawie mechanizmu korekty rynkowej, limitu cenowego, i to się stało pod koniec zeszłego roku. W związku z tym ta różnica między propozycją, o której mówiliśmy przed chwilą, a tym, co zostało wprowadzone regulacyjne, jest znacząca.</u>
+          <u xml:id="u-63.4" who="#PodsekretarzstanuwMKiSAnnaLukaszewskaTrzeciakowska">Teraz dwa zdania na temat tej solidarności, która rzeczywiście jest dobrowolna. Ten dobrowolny cel redukcji – my i cała Europa w dużej mierze go osiągnęliśmy ze względu na kryzys i skokowe zmiany wartości, szczególnie latem zeszłego roku, z których cała Europa wychodzi do tej pory. Ta piętnastoprocentowa redukcja zużycia plus solidarność w sytuacji awaryjnej polega na tym, że wtedy gdy którykolwiek z krajów ogłosiłby sytuację kryzysową, inne kraje podpisują wzajemnie porozumienia, że mu ten gaz – pod warunkiem zabezpieczenia bezpieczeństwa własnych dostaw do szeregu kluczowych podmiotów, w tym do gospodarstw domowych, energetyki, ciepłownictwa, kluczowego przemysłu – jeżeli ilość gazu w danym państwie będzie wystarczająca, żeby te wszystkie wyłączone z liczenia kierunki dostaw były zapewnione i bezpieczne, jeśli posiada nadmiar gazu, to będzie go odsprzedawać państwu, z którym podpisało taką wzajemną umowę. Tyle ode mnie. Jeżeli będą potrzebne dodatkowe informacje, to oczywiście służę.</u>
+          <u xml:id="u-63.5" who="#PodsekretarzstanuwMKiSAnnaLukaszewskaTrzeciakowska">Zupełnie na marginesie i w związku z dyskusją, którą panowie prowadzili – francusko-włoska wojna o kuchnię jest słynna, w tym jest frakcja winna włoska, francuska i reszta, która podobno się nie zna. Tyle ode mnie. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-64">
+          <u xml:id="u-64.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrPolak">Dziękuję pani minister.</u>
+          <u xml:id="u-64.1" who="#PrzewodniczacyposelPiotrPolak">Pan poseł Jacek Czerniak uważnie słuchał, zresztą jak my wszyscy, i zaraz się do tego dokumentu, czyli rozporządzenia i stanowiska rządu w tym temacie, odniesie, ale pozwólcie państwo, że jeszcze zakończymy formalną procedurę, żebyśmy mieli jasno zrealizowany porządek dzisiejszego posiedzenia. Wobec powyższego muszę jeszcze zapytać w tym punkcie dotyczącym wniosku skonsumowanego przez rozporządzenie, jak pani minister zauważyła, ale musimy to zakończyć. Tam już zakończyliśmy dyskusję w tym temacie. Chciałbym wobec powyższego zaproponować konkluzję: Stwierdzam, że Komisja rozpatrzyła w trybie art. 151 ust. 1 regulaminu Sejmu dokument o sygnaturze COM(2022) 668 – wersja ostateczna i odnoszący się do niego projekt stanowiska RP. Komisja podzieliła stanowisko rządu. Czy jest sprzeciw?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-65">
+          <u xml:id="u-65.0" who="#PoselBoleslawPiecha">To przeinaczenie, bo jest COM(2022) 553. Pan poseł Czerniak ma chyba ten drugi dokument, bo to jest rozporządzenie, a tu był tylko komunikat. Z tego co pamiętam.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-66">
+          <u xml:id="u-66.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrPolak">A, tak, tak. Przepraszam. Ma pan rację, słusznie. Nie to przeczytałem. Komisja przyjęła do wiadomości informację o dokumencie COM(2022) 553. Czy jest sprzeciw? Nie ma sprzeciwu.</u>
+          <u xml:id="u-66.1" who="#PrzewodniczacyposelPiotrPolak">Na tym zamykam rozpatrywanie punktu dotyczącego tego tematu.</u>
+          <u xml:id="u-66.2" who="#PrzewodniczacyposelPiotrPolak">Teraz przechodzimy do punktu, w którym omawiamy rozporządzenie, czyli komunikat mamy zakończony. Tutaj posłem sprawozdawcą jest pan poseł Jacek Czerniak. Bardzo proszę, panie pośle, o zabranie głosu.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-67">
+          <u xml:id="u-67.0" who="#PoselJacekCzerniak">Dziękuję bardzo, panie przewodniczący.</u>
+          <u xml:id="u-67.1" who="#PoselJacekCzerniak">Wysoka Komisjo, pani minister, jestem pod wrażeniem tej interesującej dyskusji, aczkolwiek filozoficznej, ale uspokoiłem się, kiedy pan poseł Cymański zadał pytanie nie: „czy Unia?”, ale: „jaka Unia?”, co gwarantuje, że możemy wspólnie w tym kierunku działać, razem zmieniać Unię. Ciekawe wystąpienia pana posła Bolesława Piechy co do jedzenia – to też pewne refleksje u mnie budzi, chociaż akurat również jestem zwolennikiem golonki, ale też i schabowego z kapustą zasmażaną. Ale to tak dygresyjnie. Natomiast wracając do tego rozporządzenia, myślę, że bardzo dobrze się stało, że to rozporządzenie zostało uchwalone. Drugie bardzo dobrze się stało, że to Polska była liderem grupy 15 państw, które spowodowały, że zostały przyjęte zasady, został przyjęty limit cenowy, bo faktycznie w kontekście cen gazu na giełdzie TTF, kiedy w ostatnim dziesięcioleciu przedział ceny gazu był od 5 euro za 1 MWh do 35 za 1 MWh, a w sierpniu 2022 r. ta cena skoczyła do 350 euro za 1 MWh – to jest skok, można powiedzieć, wzrost gazu o 1000%. Ten mechanizm słusznie został wprowadzony. Oczywiście, jak mówiłem, wcześniejsze propozycje, 275 euro przez dwa tygodnie, które zostały zmienione na 180 euro z 1 MWh i te trzy dni – to było dobre rozstrzygnięcie i cieszy tym bardziej, że Polska była tym liderem, który stworzył tę większość, żeby takie mechanizmy zostały wprowadzone.</u>
+          <u xml:id="u-67.2" who="#PoselJacekCzerniak">Jak powiedziałem, bardzo dobrze się stało, że ten mechanizm został wprowadzony ze względu na te duże ceny, ponieważ ceny gazu rzutują na inne ceny, na inflację. Ten skok został w pewnym sensie zahamowany. Z informacji, która została przedstawiona przez Biuro Analiz Sejmowych, wynika, że ten mechanizm nie został wdrożony, ponieważ rynek się troszeczkę uspokoił, więc ceny wróciły do pewnych poziomów związanych z popytem i podażą, ale dobrze, że on jest i może w każdym momencie być wdrożony.</u>
+          <u xml:id="u-67.3" who="#PoselJacekCzerniak">Oczywiście plusy dodatnie są bardzo istotne, natomiast w końcowej części muszę poruszyć sprawy proceduralne, a te nie są już takie pozytywne, ponieważ w opinii BAS niestety jest napisane, że dzisiejsza opinia Komisji do Spraw Unii Europejskiej, czyli naszej Komisji, może być bezprzedmiotowa. Dlaczego bezprzedmiotowa? Ponieważ niestety te terminy, które są przedstawione w ustawie, zostały niedotrzymane. Dokument został przyjęty – jak pani minister powiedziała – 22 grudnia 2022 r. Nasza Komisja wystąpiła 9 grudnia 2022 r. o przedstawienie projektu stanowiska rządu. To stanowisko zostało przekazane 13 lutego, a zatem z naruszeniem terminu. Zgodnie z ustawą o działaniu naszej Komisji możemy w ciągu 21 dni zaopiniować to stanowisko i, jak powiedziałem, niestety ten termin został już przekroczony, więc poddaję pod naszą decyzję, czy to będzie stanowisko historyczne, czy jak stwierdził BAS, jest to stanowisko bezprzedmiotowe. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-68">
+          <u xml:id="u-68.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrPolak">Dziękuję panu posłowi.</u>
+          <u xml:id="u-68.1" who="#PrzewodniczacyposelPiotrPolak">Otwieram dyskusję. Czy ktoś z państwa chciałby się wypowiedzieć? Pan poseł Joński. Bardzo proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-69">
+          <u xml:id="u-69.0" who="#PoselDariuszJonski">Bardzo dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-69.1" who="#PoselDariuszJonski">Dość długo dzisiaj rozmawiamy na temat cen energii i cen gazu. W ostatnim czasie wielu przedsiębiorców zwracało uwagę na różnice, które są na giełdach, nie tylko na giełdzie w Holandii, ale również w Polsce, z cenami, jakie oferuje dla małych i średnich przedsiębiorstw Orlen, który wchłonął PGNiG. Do 15 marca przecież te ceny za 1 MWh były w granicach 620 zł, nawet do 800 zł, kiedy na giełdzie holenderskiej były w granicach 220, 240, w Polsce nieco wyżej – 260. Ale to daleko było od tego, co proponował PGNiG, inaczej Orlen. Od 15 marca mam cenę 352 zł za MWh – i to dalej jeszcze jest cena, która jest mocno zawyżona w stosunku do tego, co jest na giełdach. Jeśli prawdą jest, że cena gazu spadła do poziomu sprzed wybuchu wojny w Ukrainie, to dlaczego – to jest pytanie, myślę, dość istotne – dlaczego ta cena cały czas jest dużo wyższa od tej, która jest na giełdzie? Z ostatniej informacji słyszymy, dzisiaj czytam, że od 1 kwietnia ta cena ma być niższa niż 352 zł, ale jeszcze nie jest podana. Nikomu nie muszę mówić, ile firm się w tym czasie zamknęło. Na przykładzie Łodzi – bardzo wiele restauracji, dwie najstarsze piekarnie, które przeżyły prawie 40 lat, nie były w stanie się utrzymać, bo ceny gazu były dziesięciokrotnie wyższe. Rozumiem wszystkie dokumenty, one są bardzo istotne i ważne, ale w kontekście naszego kraju wydaje mi się, że ktoś mocno spekulował na rynku, jeśli chodzi o ceny energii, ze szczególnym uwzględnieniem właśnie gazu, gdzie ceny były dużo, dużo wyższe od rynkowych, a przedsiębiorcom wmawiano, że to jest wina wojny w Ukrainie. To jest moim zdaniem mocno niezrozumiałe. Czekam na najświeższy komunikat grupy Orlen, jakie będą ceny od 1 kwietnia, bo myślę, że wielu przedsiębiorców zastanawia się, czy będą dalej prowadzić firmę, czy będą na przykład odwieszać, bo wiele firm zawiesiło prowadzenie firmy na czas wysokich cen gazu. Ale do spekulacji niewątpliwie dochodziło. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-70">
+          <u xml:id="u-70.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrPolak">Dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-70.1" who="#PrzewodniczacyposelPiotrPolak">Bardzo proszę, pani minister.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-71">
+          <u xml:id="u-71.0" who="#PodsekretarzstanuwMKiSAnnaLukaszewskaTrzeciakowska">Ja na początek jedno zdanie. Nie wiem, czy niewątpliwie. Wydaje mi się, że jeżeli pan poseł ma informacje, że dochodziło do jakichkolwiek spekulacji czy nieprawidłowości, to naturalną konsekwencją powinno być złożenie zawiadomienia do stosownych służb. Natomiast nie będę się wypowiadać w żadnym zakresie za spółki, które prowadzą działalność handlową, ale pozwolę sobie wypowiedzieć się na temat sposobu kształtowania zakupów przez każdego, kto dostarcza energię elektryczną lub gaz do naszych domów, niezależnie, czy mówimy o koncernach energetycznych, czy paliwowych, czy gazowych, czy jakichkolwiek innych energetycznych. Otóż, proszę państwa, nikt z tych podmiotów w żaden sposób nie kupuje w czasie rzeczywistym paliwa, które potem dostarcza swoim kontraktorom. Niezależnie od tego, czy mówimy o spółkach obrotu energią elektryczną, prywatnych, państwowych, spółkach Skarbu Państwa, zupełnie prywatnych spółkach obrotu – wszyscy kupują w podobny sposób, w interwałach tygodniowych. Najczęściej te zakupy są dokonywane przez cały poprzedni rok na kolejny rok. Inaczej mówiąc, grupy energetyczne, spółki obrotu już w tej chwili kupują energię na 2024 r., właśnie miarkując swoje ryzyka w 2023 r. W 2022 r. kupowały te, które sprzedawały w 2023 r., oferowały do odbiorców. Podobnie zachowują się podmioty, które mają w obrocie gaz. W związku z tym one również dokonują zakupów przez cały poprzedni rok.</u>
+          <u xml:id="u-71.1" who="#PodsekretarzstanuwMKiSAnnaLukaszewskaTrzeciakowska">Część oczywiście zostawiają na SPOT, to zależy od decyzji biznesowej danej grupy, natomiast duża część zakupów dokonywana jest wcześniej, dlatego też duża część kontraktów, które były i trwają jeszcze w tej chwili, długoterminowych, które na przykład przedsiębiorcy zawarli w 2019, 2020, 2021 r., opiewają nawet na 80 czy 90 zł za MWh, bo tak się ze sobą strony umówiły i takie kontrakty do tej pory funkcjonują. Bo gaz do tych kontraktów został zakupiony odpowiednio wcześniej przez spółki obrotu, potem jest to sprzedawane z określoną marżą, w określonych portfelach, parametrach. To zależy od decyzji biznesowych grupy, na pewno pan poseł może wystąpić z takim pytaniem, na pewno grupa w tym zakresie, w którym nie jest zobligowana tajemnicą giełdową, odpowie panu posłowi. Natomiast chciałam, żeby to wybrzmiało tutaj, że te zakupy dokonywane są dużo wcześniej i nikt nie kupuje ze SPOT-u po to, żeby dostarczać swoim klientom w długoterminowych kontraktach. W związku z tym, ponieważ te zakupy dokonywane są cały czas na kolejne okresy rozliczeniowe, to ta cena sukcesywnie spada razem z tym, jak cena spada na giełdach europejskich. Ten problem dotknął całej Europy. Nie bez kozery pokazywałam państwu przed chwilą ten wykres, który pokazywał piki w zeszłym roku. Rzeczywiście są przedsiębiorcy, którzy zakontraktowali długoterminowo w pasku czy energię elektryczną, czy gaz, czy w tych pikach – i w tej chwili prowadzą procesy negocjacyjne, jak z tych turbulencji wyjść. To są zawsze decyzje biznesowe dwóch stron. To też chciałabym, żeby wybrzmiało bardzo wyraźnie.</u>
+          <u xml:id="u-71.2" who="#PodsekretarzstanuwMKiSAnnaLukaszewskaTrzeciakowska">Zupełnie czym innym jest wydobycie, wytwarzanie. Tutaj my jako regulator, jako resort odpowiedzialny za energię również wprowadziliśmy ten mechanizm zbierania nadmiarowych przychodów czy to z wytwarzania energii elektrycznej, czy z wydobycia gazu. On funkcjonuje w obu ustawach. Mówiłam o tym, że rekompensaty dla objętych czy to chronieniem w energii elektrycznej, czy mrożeniem stawki gazu dostarczanego do naszych domów, do wszystkich, którzy z gazu korzystają, są finansowane w ogromnej części ze zbierania z rynku nadmiarowych przychodów, ale będących raczej efektem wytwarzania. Chociaż obrót, żeby zredukować spekulacje, też objęliśmy tym mechanizmem – on w dużo mniejszej części przychodu odprowadza te środki do funduszu wypłaty rekompensat, a przede wszystkim wytwarzanie, szczególnie na rynku energii elektrycznej, gdzie te nadmiarowe przychody przy pikach były bardzo wyraźnie widziane, ale również wydobycie gazu jako tego paliwa jest objęte tym zbieraniem nadmiarowych przychodów. W dużej mierze z informacji publicznych, dostępnych dla wszystkich państwa publicznie – ja nie mam żadnych innych, bo nie mam dostępu do danych wrażliwych, bo procedury giełdowe są bardzo ściśle przestrzegane – pan poseł na pewno wie, że to jest spółka giełdowa, objęta dokładnie takim samym prawem jak wszystkie inne spółki giełdowe. Mam więc te same informacje i z tych informacji wynika, że grupa Orlen odprowadzi 14 mld nadmiarowych przychodów z wydobycia w zakresie gazu. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-72">
+          <u xml:id="u-72.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrPolak">Dziękuję pani minister.</u>
+          <u xml:id="u-72.1" who="#PrzewodniczacyposelPiotrPolak">Jeszcze pan poseł Dariusz Joński prosił o głos. Bardzo proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-73">
+          <u xml:id="u-73.0" who="#PoselDariuszJonski">Tak, dziękuję bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-73.1" who="#PoselDariuszJonski">Faktycznie zyski PGNiG za pierwsze półrocze 2022 r. to prawie 5 mld, dwa razy wyższe niż w 2021 r., przychody trzy razy wyższe. Sama pani mówi, że grubo ponad 10 mld wpłynie z powrotem do budżetu. Ktoś za to zapłacił, generalnie rzecz biorąc, żeby te zyski były tak duże. Zresztą mieliśmy ostatnio debatę w sprawie m.in. zysku również Orlenu. 35 mld to po sektorze bankowym, który miał bodajże 13 mld zysku za zeszły rok, najwięcej ze wszystkich. Ktoś musiał zapłacić. Akurat w przypadku Orlenu w dużej mierze ci, którzy tankowali na stacjach benzynowych.</u>
+          <u xml:id="u-73.2" who="#PoselDariuszJonski">Ale mówiąc o tej spekulacji, jeśli na giełdzie na początku marca, ale też już w drugiej połowie lutego ta cena w Polsce nawet była na poziomie 240 zł, a sprzedaje się przedsiębiorcom za 620 zł, 640 zł, to wydaje się, że to jest polityka, która jest nastawiona bardziej na zysk tych spółek niż na to, żeby się faktycznie dostosować do sytuacji rynkowej. Natomiast ja cały czas słyszę tę narrację, o której pani mówi. Ona oczywiście nawet dałaby się obronić, ta teza, że nikt w czasie rzeczywistym nie kupuje, jak pani mówi – czyli kupujemy na przykład drogo, jak jest dzisiaj drogo, i musimy sprzedać drogo w przyszłości, jeśli kupiliśmy teraz drogo, żeby się tego pozbyć – gdyby nie to, co często widzimy. I chyba też najbardziej to widać na stacjach benzynowych, bo za gaz to jednak płacimy za pewien czas, więc tego tak nie widać w czasie rzeczywistym. Ale to działa tak jakby tylko w jedną stronę. To znaczy, jeśli cena baryłki ropy dzisiaj idzie w górę, to za dwie godziny na stacjach już widzimy droższą benzynę, ale jak spada, na przykład spada cena baryłki ropy na świecie, to widzimy tę obniżkę na stacjach dopiero za dwa, trzy tygodnie, bo słyszymy właśnie narrację, że została wcześniej zakupiona, w czasie rzeczywistym nie da się tego kupić. I to działa w jedną stronę. Później się dziwić, że zyski spółek Skarbu Państwa są tak ogromne. Tylko kosztem…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-74">
+          <u xml:id="u-74.0" who="#PoselBoleslawPiecha">To dobrze czy źle?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-75">
+          <u xml:id="u-75.0" who="#PoselDariuszJonski">No wie pan, jeśli pan więcej płaci za ropę czy za gaz, to dobrze czy źle?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-76">
+          <u xml:id="u-76.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrPolak">Uporządkujmy dyskusję. Zgłaszajmy się do dyskusji, bo wkraczamy… Panie pośle, sekundę. Bo wkraczamy w dyskusję w obszarze, który nie jest tematem dzisiejszego posiedzenia Komisji, tak że rozumiem głos pana posła…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-77">
+          <u xml:id="u-77.0" who="#PoselDariuszJonski">Ja już kończę, panie przewodniczący.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-78">
+          <u xml:id="u-78.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrPolak">Proszę o konkluzję i już się nic więcej nie wydarzy.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-79">
+          <u xml:id="u-79.0" who="#PoselDariuszJonski">Już kończę. Bo wszystkie zalecenia unijne są bardzo ważne, istotne, ale po prostu zwróciłem uwagę na to, co się dzieje w Polsce, bo zbyt często też spotykamy się z przedsiębiorcami, którzy nie rozumieją tej polityki cenowej, jeśli chodzi m.in. o gaz. A przecież takich firm, które są od tego uzależnione, jest bardzo wiele. Natomiast, już kończąc, odpowiadając tylko zdaniem panu posłowi, który zwrócił uwagę, że nie widzi różnicy – ja też nawet nie widziałem tej różnicy z 31 grudnia na 1 stycznia, gdzie nagle był dodany VAT i nawet ceny nie drgnęły. I nie zastanowiło to pana, dlaczego tak się dzieje? Bo myślę, że każdy inteligentny człowiek, który potrafi czytać, to wie, o co tu chodziło. Bardzo dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-80">
+          <u xml:id="u-80.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrPolak">Dziękuję. Ten temat już był i na odpowiednich komisjach, i było to wszystko omawiane w przestrzeni publicznej, tak że zostawmy już na dzień dzisiejszy.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-81">
+          <u xml:id="u-81.0" who="#PodsekretarzstanuwMKiSAnnaLukaszewskaTrzeciakowska">Przepraszam, panie przewodniczący, ale jeszcze tylko jedno zdanie muszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-82">
+          <u xml:id="u-82.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrPolak">Jeszcze pani minister, bardzo proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-83">
+          <u xml:id="u-83.0" who="#PodsekretarzstanuwMKiSAnnaLukaszewskaTrzeciakowska">Bo pan poseł znowu jakby, nie wiem, czy nie rozumie – to ja chętnie wytłumaczę – czy specjalnie tę narrację tak buduje – to wtedy gorzej. W zeszłym roku Orlen powiększył się znacząco, przejął dużą grupę aktywów, i to wszyscy wiemy, bo przejął i Lotos, i przejął PGNiG. Ta konsolidacja się dokonała szczęśliwie w multienergetyczny koncern, w związku z tym siłą rzeczy jego przychód, a i zysk, się zwiększył o te aktywa, które zostały przejęte. Jak nie będziemy o tym pamiętać, to rzeczywiście ta narracja może się okazać po prostu błędna. Ja tylko uprzejmie przypominam. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-84">
+          <u xml:id="u-84.0" who="#PoselDariuszJonski">Ja tylko mówiłem o zysku PGNiG za pierwsze półrocze, że był dwa razy wyższy niż w 2021 r., a wiele firm wtedy bankrutowało. Tylko na to zwróciłem uwagę. Pomijam już cały fakt fuzji, bo to jest na oddzielną debatę, czy ona była potrzebna.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-85">
+          <u xml:id="u-85.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrPolak">Dobrze. I na oddzielną debatę, i nie na tej Komisji.</u>
+          <u xml:id="u-85.1" who="#PrzewodniczacyposelPiotrPolak">Szanowni państwo, czy w temacie, którym się zajmujmy, czyli rozporządzenie Rady w sprawie ustanowienia mechanizmu korekty, jeszcze ktoś chce zabrać głos? Jeśli nie, to chciałbym zaproponować konkluzję. Stwierdzam, że Komisja rozpatrzyła w trybie art. 151 ust. 1 regulaminu Sejmu dokument o sygnaturze COM(2022) 668 – wersja ostateczna i odnoszący się do niego projekt stanowiska RP. Komisja podzieliła stanowisko rządu. Czy jest sprzeciw? Nie ma.</u>
+          <u xml:id="u-85.2" who="#PrzewodniczacyposelPiotrPolak">Na tym zamykam rozpatrywanie tego punktu.</u>
+          <u xml:id="u-85.3" who="#PrzewodniczacyposelPiotrPolak">Pomału dochodzimy do końca dzisiejszego posiedzenia. Czy ktoś z państwa posłów chciałby zabrać głos? Nie widzę. Stwierdzam, że tym samym porządek dzienny został wyczerpany.</u>
+          <u xml:id="u-85.4" who="#PrzewodniczacyposelPiotrPolak">Protokół dzisiejszego posiedzenia będzie wyłożony do przejrzenia w sekretariacie Komisji w Kancelarii Sejmu. Dziękuję wszystkim państwu za udział w posiedzeniu Komisji.</u>
+          <u xml:id="u-85.5" who="#PrzewodniczacyposelPiotrPolak">Zamykam to posiedzenie Komisji.</u>
+        </div>
+      </body>
+    </text>
+  </TEI>
+</teiCorpus>
diff --git a/2019-2023/sejm/komisje/sue/201923-sjm-suexx-00205-01/header.xml b/2019-2023/sejm/komisje/sue/201923-sjm-suexx-00205-01/header.xml
new file mode 100644
index 0000000..fbf8ad9
--- /dev/null
+++ b/2019-2023/sejm/komisje/sue/201923-sjm-suexx-00205-01/header.xml
@@ -0,0 +1,64 @@
+<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?>
+<teiHeader xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xml:id="PPC-201923-sjm-suexx-00205-01">
+  <fileDesc>
+    <titleStmt>
+      <title>Komisja do Spraw Unii Europejskiej /nr 205/</title>
+    </titleStmt>
+    <publicationStmt>
+      <p>Prosimy o zapoznanie się z nagłówkiem korpusu (PPC_header.xml).</p>
+    </publicationStmt>
+    <sourceDesc>
+      <bibl>
+        <title>Komisja do Spraw Unii Europejskiej /nr 205/</title>
+        <publisher>Kancelaria Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej</publisher>
+        <note type="system">III RP</note>
+        <note type="house">Sejm</note>
+        <note type="termNo">9</note>
+        <note type="type">Komisja</note>
+        <note type="sessionNo" target="#SUE">205</note>
+        <note type="part">1</note>
+        <date>2023-03-15</date>
+      </bibl>
+    </sourceDesc>
+  </fileDesc>
+  <profileDesc>
+    <particDesc>
+      <person xml:id="KomisjidoParlamentuEuropejskiegoRadyEuropejskiegoKomitetuEkonomicznoSpolecznegoiKomitetuRegionow" role="speaker">
+        <persName>Komisji do Parlamentu Europejskiego, Rady, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PodsekretarzstanuMinisterstwieSprawZagranicznychWojciechGerwel" role="speaker">
+        <persName>Podsekretarz stanu Ministerstwie Spraw Zagranicznych Wojciech Gerwel</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PodsekretarzstanuwMinisterstwieZdrowiaPiotrBromber" role="speaker">
+        <persName>Podsekretarz stanu w Ministerstwie Zdrowia Piotr Bromber</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PodsekretarzstanuwMZPiotrBromber" role="speaker">
+        <persName>Podsekretarz stanu w MZ Piotr Bromber</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselAndrzejGrzyb" role="speaker">
+        <persName>Poseł Andrzej Grzyb</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselMarcinPorzucek" role="speaker">
+        <persName>Poseł Marcin Porzucek</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselMariuszWitczak" role="speaker">
+        <persName>Poseł Mariusz Witczak</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselTadeuszCymanski" role="speaker">
+        <persName>Poseł Tadeusz Cymański</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PrzewodniczacyposelPiotrPolak" role="speaker">
+        <persName>Przewodniczący poseł Piotr Polak</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="SekretarzstanuwMinisterstwieSprawiedliwosciSebastianKaleta" role="speaker">
+        <persName>Sekretarz stanu w Ministerstwie Sprawiedliwości Sebastian Kaleta</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="SekretarzstanuwMSSebastianKaleta" role="speaker">
+        <persName>Sekretarz stanu w MS Sebastian Kaleta</persName>
+      </person>
+      <org xml:id="SUE" role="committee">
+        <orgName>Komisja do Spraw Unii Europejskiej</orgName>
+      </org>
+    </particDesc>
+  </profileDesc>
+</teiHeader>
diff --git a/2019-2023/sejm/komisje/sue/201923-sjm-suexx-00205-01/text_structure.xml b/2019-2023/sejm/komisje/sue/201923-sjm-suexx-00205-01/text_structure.xml
new file mode 100644
index 0000000..2c3585a
--- /dev/null
+++ b/2019-2023/sejm/komisje/sue/201923-sjm-suexx-00205-01/text_structure.xml
@@ -0,0 +1,276 @@
+<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?>
+<teiCorpus xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
+  <xi:include href="PPC_header.xml"/>
+  <TEI>
+    <xi:include href="header.xml"/>
+    <text>
+      <body>
+        <div xml:id="div-1">
+          <u xml:id="u-1.0" who="#KomisjidoParlamentuEuropejskiegoRadyEuropejskiegoKomitetuEkonomicznoSpolecznegoiKomitetuRegionow">Sprawozdanie na temat stanu gotowości w dziedzinie zdrowia (COM(2022) 669 – wersja ostateczna) i odnoszące się do niego stanowisko rządu.</u>
+          <u xml:id="u-1.1" who="#KomisjidoParlamentuEuropejskiegoRadyEuropejskiegoKomitetuEkonomicznoSpolecznegoiKomitetuRegionow">W posiedzeniu udział wzięli: Szymon Szynkowski vel Sęk minister do spraw Unii Europejskiej w Kancelarii Prezesa Rady Ministrów wraz ze współpracownikami, Sebastian Kaleta sekretarz stanu w Ministerstwie Sprawiedliwości wraz ze współpracownikami, Wojciech Gerwel podsekretarz stanu w Ministerstwie Spraw Zagranicznych wraz ze współpracownikami, Piotr Bromber podsekretarz stanu w Ministerstwie Zdrowia wraz ze współpracownikami, Tadeusz Śmigielski i Władysław Zawadzki główni specjaliści w Departamencie Polityki Bezpieczeństwa Międzynarodowego Ministerstwa Obrony Narodowej.</u>
+          <u xml:id="u-1.2" who="#KomisjidoParlamentuEuropejskiegoRadyEuropejskiegoKomitetuEkonomicznoSpolecznegoiKomitetuRegionow">W posiedzeniu udział wzięli pracownicy Kancelarii Sejmu: Agata Jackiewicz, Joanna Heger, Agata Domańska – z sekretariatu Komisji w Biurze Spraw Międzynarodowych; Marek Jaśkowski – ekspert ds. legislacji z Biura Analiz Sejmowych.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-2">
+          <u xml:id="u-2.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrPolak">Dzień dobry. Rozpoczynamy obrady Komisji do Spraw Unii Europejskiej.</u>
+          <u xml:id="u-2.1" who="#PrzewodniczacyposelPiotrPolak">Informuję, że posiedzenie będzie prowadzone z wykorzystaniem środków komunikacji elektronicznej umożliwiających porozumiewanie się na odległość.</u>
+          <u xml:id="u-2.2" who="#PrzewodniczacyposelPiotrPolak">Witam serdecznie wszystkich obecnych członków Komisji, posłów do Parlamentu Europejskiego, witam wszystkich gości.</u>
+          <u xml:id="u-2.3" who="#PrzewodniczacyposelPiotrPolak">Szanowni państwo, przystępujemy teraz do sprawdzenia kworum. Przypominam, że posłowie obecni na sali obrad Komisji głosują przy użyciu urządzenia do głosowania za pomocą legitymacji poselskiej, a państwa posłów nieobecnych na sali proszę o naciśnięcie jakiegokolwiek przycisku w aplikacji na tablecie w celu potwierdzenia obecności na posiedzeniu. Mamy kworum. Stwierdzam tym samym prawomocność dzisiejszych obrad.</u>
+          <u xml:id="u-2.4" who="#PrzewodniczacyposelPiotrPolak">Informuję państwa posłów, że chęć zabrania głosu zdalnego należy zgłaszać poprzez czat w aplikacji Whereby po zalogowaniu się do pokoju wideokonferencyjnego.</u>
+          <u xml:id="u-2.5" who="#PrzewodniczacyposelPiotrPolak">Czy są uwagi do porządku obrad? Nie ma. Nie słyszę. Stwierdzam tym samym, że Komisja przyjęła porządek obrad.</u>
+          <u xml:id="u-2.6" who="#PrzewodniczacyposelPiotrPolak">Przechodzimy do rozpatrzenia punktu pierwszego, czyli informacji o dokumentach, w stosunku do których prezydium wnosi o niezgłaszanie uwag. Są to następujące dokumenty: w trybie art. 8 ust. 2 ustawy z dnia 8 października 2010 r. o współpracy Rady Ministrów z Sejmem i Senatem w sprawach związanych z członkostwem Rzeczypospolitej Polskiej w Unii Europejskiej COM(2023) 82, 87, 89; w trybie art. 151 ust. 1 regulaminu Sejmu z uwzględnieniem art. 3 ust. 2 ustawy z dnia 8 października 2010 r. COM(2023) 75, 76, 77, 78, 79, 100, 101, 103. Czy do wymienionych przeze mnie dokumentów państwo posłowie chcą zgłosić uwagi, czy też zgodnie z wnioskiem prezydium możemy przyjąć je bez rozpatrywania przez Komisję? Sprzeciwu nie słyszę. Stwierdzam, że Komisja postanowiła nie zgłaszać uwag do wymienionych powyżej dokumentów. Na tym zamykam rozpatrywanie punktu pierwszego.</u>
+          <u xml:id="u-2.7" who="#PrzewodniczacyposelPiotrPolak">Przechodzimy do punktu drugiego, czyli rozpatrzenia informacji dla Sejmu i Senatu RP o udziale Rzeczypospolitej Polskiej w pracach Unii Europejskiej w okresie lipiec–grudzień 2022 r. (przewodnictwo Czech w Radzie Unii Europejskiej) (druk nr 3034). Uprzejmie informuję, że marszałek Sejmu skierowała 24 lutego 2023 r. do Komisji do Spraw Unii Europejskiej w celu rozpatrzenia przedstawioną przez Radę Ministrów informację przygotowaną w ramach realizacji art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 8 października 2010 r. Przypomnę, że zgodnie z art. 125a regulaminu Sejmu Sejm rozpatruje informację o udziale RP w pracach UE. Informację tę doręcza się posłom i przesyła do Komisji do Spraw Unii Europejskiej, która po jej rozpatrzeniu przedstawia Sejmowi projekt uchwały o jej przyjęciu lub odrzuceniu. Następnie Sejm podejmie uchwałę o przyjęciu lub odrzuceniu informacji. Uchwała Sejmu może również zawierać ocenę tejże informacji. Informacja ta została przyjęta przez Komitet do Spraw Europejskich 2 lutego 2023 r.</u>
+          <u xml:id="u-2.8" who="#PrzewodniczacyposelPiotrPolak">Rząd reprezentuje pan Szymon Szynkowski vel Sęk, minister do spraw Unii Europejskiej. Bardzo proszę, panie ministrze, o przedstawienie informacji.</u>
+          <u xml:id="u-2.9" who="#PrzewodniczacyposelPiotrPolak">Minister do spraw Unii Europejskiej w Kancelarii Prezesa Rady Ministrów Szymon Szynkowski vel Sęk:</u>
+          <u xml:id="u-2.10" who="#PrzewodniczacyposelPiotrPolak">Dziękuję, panie przewodniczący.</u>
+          <u xml:id="u-2.11" who="#PrzewodniczacyposelPiotrPolak">Szanowni państwo posłowie, przedstawiam 38. sprawozdanie Rady Ministrów z udziału Polski w pracach UE. To sprawozdanie obejmuje informację o aktywności w trakcie prezydencji czeskiej, a Czechy były państwem, które sprawowało prezydencję w ramach trio Francja–Czechy–Szwecja. Szwecja – obecna prezydencja – kończy to trio na drugie półrocze. Kolejne trio otworzy prezydencja Hiszpanii.</u>
+          <u xml:id="u-2.12" who="#PrzewodniczacyposelPiotrPolak">Polska wysoko ocenia wysiłki i osiągnięcia prezydencji czeskiej, która przypadała na niezwykle trudny okres w związku z agresją Rosji na Ukrainę oraz jej konsekwencjami, wzrostem cen energii, pogorszeniem perspektyw ekonomicznych, napływem uchodźców, globalnym kryzysem żywnościowym. W tym okresie priorytetem polskiej polityki zagranicznej było zwiększanie wszechstronnego krótko- i długoterminowego wsparcia UE dla Ukrainy oraz wzmacnianie presji na Rosję. Polska była krajem wiodącym, jeśli chodzi o zgłaszanie postulatów do trzech kolejnych pakietów sankcyjnych. Szczególnie aktywnie promowaliśmy zakończenie przez państwa członkowskie UE importu surowców energetycznych z Rosji oraz możliwie najdalej idące sankcje w sektorze energetycznym. W związku z trwającym kryzysem uchodźczym prezydencja kontynuowała politykę wsparcia Ukrainy również w tym obszarze. Polska jako państwo goszczące najwyższą liczbę uchodźców wojennych z Ukrainy w szczególny sposób angażowała się w kwestie zapewnienia im należytego wsparcia, w tym wsparcia finansowego.</u>
+          <u xml:id="u-2.13" who="#PrzewodniczacyposelPiotrPolak">Byliśmy również jednym z najbardziej aktywnych państw członkowskich w kontekście zabiegów o zwiększenie unijnego wsparcia wojskowego dla Ukrainy poprzez ustanowienie misji w zakresie pomocy wojskowej dla Ukrainy, jak i zwiększenie środków z Europejskiego Instrumentu na rzecz Pokoju (EPF), na rzecz wsparcia ukraińskich sił zbrojnych. Efektem tych wysiłków było ustanowienie przez Radę UE misji w zakresie pomocy wojskowej dla Ukrainy z dowództwem operacyjnym w Polsce. Ponadto uruchomiono kolejną, szóstą, transzę środków z EPF na rzecz wsparcia ukraińskich sił zbrojnych oraz podjęto decyzję o zwiększeniu całościowego budżetu tego instrumentu  o 2 mld euro w 2024 r. Zabiegamy, aby było zwiększenie wyższe o 3,5 mld euro. Uważamy, że taka konieczność istnieje, żeby ten mechanizm mógł sprawnie pomagać w szkoleniach i wyposażaniu ukraińskich sił zbrojnych. Z zadowoleniem przyjęliśmy porozumienie w zakresie pomocy makrofinansowej dla Ukrainy i uzgodnienie instrumentu MFA Plus o wartości 18 mld euro na 2023 r. Zwracaliśmy także uwagę na potrzeby odbudowy infrastruktury krytycznej, zwłaszcza w perspektywie zimy oraz umożliwienia części ukraińskich uchodźców powrotu do kraju. Wzywaliśmy i cały czas wzywamy do przyspieszenia prac Komisji Europejskiej nad rozwiązaniami umożliwiającymi konfiskatę zamrożonych rosyjskich aktywów, aby wykorzystać te aktywa do odbudowy Ukrainy. Od początku rosyjskiej agresji Polska sygnalizowała potrzebę podejmowania zdecydowanych działań w celu ścigania zbrodni popełnianych na Ukrainie. To właśnie na wniosek Polski podczas prezydencji czeskiej wypracowano i przyjęto w grudniu ubiegłego roku konkluzję Rady UE w sprawie walki z bezkarnością w odniesieniu do zbrodni popełnionych w związku z rosyjską wojną napastniczą przeciwko Ukrainie. Obecnie Polska współpracuje z Ukrainą i innymi partnerami nad propozycją powołania specjalnego trybunału ds. rosyjskiej zbrodni agresji na Ukrainie, zabiegając o znalezienie najbardziej adekwatnego, skutecznego rozwiązania w tym zakresie i jego poparcie w UE przez państwa członkowskie i społeczność międzynarodową.</u>
+          <u xml:id="u-2.14" who="#PrzewodniczacyposelPiotrPolak">W kontekście globalnych konsekwencji rosyjskiej agresji na Ukrainę w zakresie bezpieczeństwa żywnościowego podejmowaliśmy szereg działań mających na celu zapewnienie płynnej obsługi przewozów towarów rolno-spożywczych przez granicę polsko-ukraińską oraz uproszczenie procedur kontrolnych. Wdrożyliśmy – i te działania są kontynuowane – ułatwienia w eksporcie produktów rolnych z Ukrainy drogą lądową, także w ramach unijnej inicjatywy tzw. korytarzy solidarnościowych. Polskie korytarze solidarnościowe zajmują drugie miejsce pod względem wielkości eksportu żywności z Ukrainy i pierwsze pod względem unijnego eksportu do Ukrainy, dostarczając im niezbędnej pomocy, w tym pomocy humanitarnej.</u>
+          <u xml:id="u-2.15" who="#PrzewodniczacyposelPiotrPolak">Polska wspierała zaangażowanie prezydencji czeskiej w rozwój polityki rozszerzenia UE, zarówno w kontekście partnerów wschodnich, jak i Bałkanów Zachodnich. Wyrażamy zadowolenie z rozpoczęcia negocjacji akcesyjnych z Albanią i Macedonią Północną, uznając je za kluczowe dla mobilizowania reform w obu krajach. Polska postulowała również – i ten postulat został wypełniony – aby została podjęta decyzja Rady UE o przyznaniu Bośni i Hercegowinie statusu państwa kandydującego. Dzięki staraniom Polski Komisja Europejska zapowiedziała ponadto wcześniejszą publiczną ocenę postępów Ukrainy, Mołdawii i Gruzji na drodze do członkostwa – już wiosną 2023 r. Taka ustna opinia zostanie wydana prawdopodobnie na przełomie maja i czerwca tego roku.</u>
+          <u xml:id="u-2.16" who="#PrzewodniczacyposelPiotrPolak">Angażowaliśmy się również w wysiłki na rzecz zwiększenia bezpieczeństwa energetycznego UE, w szczególności poprzez uniezależnienie się od paliw kopalnych z Rosji, realizację inicjatywy REPowerEU, w tym dywersyfikacje i przejście na niskoemisyjne i odnawialne źródła energii. Polska konsekwentnie akcentowała, że niezbędne jest zwiększanie europejskiej niezależności energetycznej przede wszystkim o własne zasoby energetyczne, a także dostawy od wiarygodnych partnerów z państw trzecich. Wskazywaliśmy także na konieczność uzupełnienia zielonych źródeł energii zależnych od czynników pogodowych o źródła stabilne, przede wszystkim elektrownie jądrowe, a także węglowe, oraz apelowaliśmy, aby nowe zobowiązania w dziedzinie energetyki,  m.in. wynikające z założeń pakietu „Fit for 55”, były realistyczne i wykonalne.</u>
+          <u xml:id="u-2.17" who="#PrzewodniczacyposelPiotrPolak">Aktywnie angażowaliśmy się także w wypracowanie wspólnych rozwiązań mających na celu walkę z kryzysem cen energii. Szczególne znaczenie miały w tym kontekście prace nad ustaleniem ceny maksymalnej gazu, tzw. price capu, których Polska była jednym z inicjatorów. W czasie prezydencji czeskiej udało się osiągnąć kompromis, który ustabilizuje ceny gazu – a w rezultacie energii – na europejskich giełdach. Polska stale podkreślała także konieczność rozwoju infrastruktury importowej i zastępowanie rosyjskich surowców. Przykładem takiej aktywności było uruchomienie we wrześniu ubiegłego roku gazociągu Baltic Pipe.</u>
+          <u xml:id="u-2.18" who="#PrzewodniczacyposelPiotrPolak">Szanowni państwo, Polska także konsekwentnie podnosiła temat wpływu cen uprawnień do emisji w ramach ETS na ceny energii w UE. Tutaj niestety na finalnym etapie negocjacji udało się uwzględnić jedynie część postulatów zgłaszanych przez Polskę. Cały czas zabiegamy o to, aby została przeprowadzona szersza refleksja w UE na temat tego, jak system ETS w warunkach kryzysu geopolitycznego powinien być adaptowany, aby nie wpływać w tak znaczący sposób na ceny energii. Powiem tylko, że przeciętnie w UE w całej cenie energii udział systemu ETS to ok. 20%, w przypadku Polski – to jest ok. 50%, a więc połowę ceny energii w tej chwili stanowi właśnie koszt uprawnień do emisji, koszt wynikający z konieczności handlu tymi uprawnieniami. To bardzo dużo. Uważamy, że ten system powinien zostać odpowiednio adaptowany w tych szczególnych warunkach, w których mierzymy się z konfliktem zbrojnym w naszym bezpośrednim sąsiedztwie.</u>
+          <u xml:id="u-2.19" who="#PrzewodniczacyposelPiotrPolak">Zabiegaliśmy również o wzmocnienie zdolności obronnych Europy i bezpieczeństwa cyberprzestrzeni poprzez wdrożenie kompasu strategicznego i rozwój strategicznego partnerstwa UE z NATO. Aktywnie uczestniczyliśmy w pracach nad projektem rozporządzenia w sprawie wzmocnienia europejskiego przemysłu obronnego za pomocą wspólnego aktu w sprawie zamówień publicznych, które to prace będą kontynuowane w tym roku. Postulowaliśmy konieczność specjalnego traktowania wydatków na obronność. To ważna rzecz, żebyśmy nie byli skrępowani gorsetem reguł fiskalnych w kontekście chęci zbrojenia się wobec obecnych wyzwań. To jest nasz trwały postulat, który podnosimy też w trakcie prezydencji szwedzkiej.</u>
+          <u xml:id="u-2.20" who="#PrzewodniczacyposelPiotrPolak">Współpracowaliśmy z prezydencją czeską w celu zwiększenia odporności instytucji demokratycznych w toku negocjacji projektów z pakietu legislacyjnego na rzecz wzmocnienia demokracji. Mamy nadzieję, że przyjęcie tego pakietu przyczyni się do zwiększenia transparencji w odniesieniu do finansowania europejskich partii i fundacji politycznych. To, że jest to konieczne, bardzo naocznie pokazał głęboki kryzys, skandal korupcyjny w PE z udziałem państw trzecich, takich jak Katar czy Maroko, który wybuchł w grudniu 2022 r., dlatego prace nad tym pakietem legislacyjnym, a także nad transparentnością instytucji europejskich nie tylko powinny być kontynuowane, ale powinny być zintensyfikowane.</u>
+          <u xml:id="u-2.21" who="#PrzewodniczacyposelPiotrPolak">W odniesieniu do działań w zakresie praworządności pozostajemy otwarci na dialog z instytucjami unijnymi i z państwami członkowskimi, wskazując, że UE może działać wyłącznie w granicach przyznanych jej w traktatach. W październiku w ramach toczącej się procedury z art. 7 Polska przedstawiła aktualne informacje. Podkreśliła znaczące koszty polityczne tej procedury i jej skutek w postaci osłabienia zaufania obywateli do projektu unijnego i wezwaliśmy do zakończenia tej procedury. W grudniu prezydencja czeska przeprowadziła kolejny przegląd praworządności w pięciu państwach członkowskich UE, w tym w Polsce, w oparciu o przygotowane przez Komisję Europejską sprawozdanie. My podkreślamy, że dialog powinien być otwarty i konstruktywny oraz opierać się na równych dla wszystkich państw członkowskich zasadach, bez podwójnych standardów.</u>
+          <u xml:id="u-2.22" who="#PrzewodniczacyposelPiotrPolak">W kontekście działań następczych „Konferencji w sprawie przyszłości Europy” uczestniczyliśmy w pracach w Radzie UE w trakcie prezydencji czeskiej na temat propozycji zmian traktatów. Jesteśmy jednoznacznie przeciwni odejściu od zasady jednomyślności na rzecz głosowania kwalifikowaną większością głosów w Radzie. Konsekwentnie podkreślamy, że zmiany traktatowe nie powinny być priorytetem w momencie, w którym nasza uwaga, nasza energia polityczna powinna koncentrować się na znacznie pilniejszych wyzwaniach geopolitycznych, przed którymi stoi Europa.</u>
+          <u xml:id="u-2.23" who="#PrzewodniczacyposelPiotrPolak">Dyskusja o zmianie traktatów, w szczególności o tak kontrowersyjnych, niemających poparcia wszystkich państw członkowskich elementach jak rezygnacja z zasady jednomyślności, mogłaby wprowadzać dodatkowe podziały, odciągać energię polityczną od tych zasadniczych elementów, nad którymi powinniśmy się koncentrować, a sama decyzja w tej sprawie oczywiście musiałaby zapaść i tak przy zachowaniu jednomyślności, więc wydaje nam się, że otwieranie w tej chwili dyskusji w tej sprawie nie jest zasadne.</u>
+          <u xml:id="u-2.24" who="#PrzewodniczacyposelPiotrPolak">Szanowny panie przewodniczący, szanowni państwo posłowie, dziękuję bardzo za wysłuchanie. Jestem otwarty na ewentualne pytania.</u>
+          <u xml:id="u-2.25" who="#PrzewodniczacyposelPiotrPolak">Dziękuję panu ministrowi za przedstawioną informację.</u>
+          <u xml:id="u-2.26" who="#PrzewodniczacyposelPiotrPolak">Otwieram w tym momencie dyskusję. Czy ktoś z państwa posłów chciałby się wypowiedzieć w sprawie informacji? Bardzo proszę, pan poseł Mariusz Witczak. Bardzo proszę, panie pośle.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-3">
+          <u xml:id="u-3.0" who="#PoselMariuszWitczak">Dziękuję, panie przewodniczący.</u>
+          <u xml:id="u-3.1" who="#PoselMariuszWitczak">Korzystając z okazji, że pan minister pojawił się z informacją, która dotyczyła również kwestii praworządności, chcę spytać bardzo konkretnie, kiedy Polska otrzyma pieniądze z KPO. Chcę się od pana ministra dowiedzieć, jak wygląda sytuacja w Trybunale Konstytucyjnym, ponieważ cała Polska może oglądać ten gorszący spektakl dotyczący podziałów politycznych, o zgrozo, podziałów politycznych czy frakcyjnych wynikających z konfliktów w tzw. Zjednoczonej Prawicy, które przeniosły się na Trybunał Konstytucyjny. Tam ziobrzyści, tam ludzie Morawieckiego czy jeszcze inna frakcja – mamy paraliż w Trybunale Konstytucyjnym. Proponowaliście państwo, a pan to negocjował, ustawę, która od początku w kategoriach formalnoprawnych budziła bardzo wiele kontrowersji. Obiecywaliście szybką procedurę wzięcia pieniędzy. To już któreś okrążenie tak naprawdę, ale w tym ostatnim obiecywaliście szybkie pozyskanie pieniędzy z KPO, a dzisiaj mamy taką sytuację, że prezydent wysłał waszą ustawę do Trybunału, a Trybunał jest sparaliżowany, co jest oczywiście stuprocentową waszą odpowiedzialnością i waszą winą, bo taki zbudowaliście sobie Trybunał Konstytucyjny, jacy sami jesteście. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-4">
+          <u xml:id="u-4.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrPolak">Dziękuję panu posłowi.</u>
+          <u xml:id="u-4.1" who="#PrzewodniczacyposelPiotrPolak">Czy ktoś jeszcze z państwa posłów chciałby zabrać głos? Na sali nas wielu nie ma, ale zdalnie jest wielu. Pan poseł Andrzej Grzyb. Bardzo proszę, panie pośle.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-5">
+          <u xml:id="u-5.0" who="#PoselAndrzejGrzyb">Dzień dobry państwu. Nie wiem – czy mnie dobrze słychać?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-6">
+          <u xml:id="u-6.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrPolak">Słychać bardzo dobrze. Proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-7">
+          <u xml:id="u-7.0" who="#PoselAndrzejGrzyb">Dziękuję bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-7.1" who="#PoselAndrzejGrzyb">Chciałbym powiedzieć, że ja generalnie bardzo dobrze oceniam funkcjonowanie prezydencji czeskiej, zarówno jej priorytety, które były ustanowione na trudny czas, jak i również energia, z którą prezydencja czeska prowadziła wszystkie sprawy, w tym również trudne sprawy, które dotyczyły m.in. kolejnych decyzji UE związanych chociażby z sankcjami przeciwko Rosji czy też z przełamywaniem pewnych barier, które powstawały pomiędzy wieloma państwami członkowskimi UE przy prezentowaniu założeń sankcji, później finalnych dokumentów. Oczywiście nie osiągnęliśmy w stosunku do stanowiska Polski czy wielu innych krajów członkowskich takiego poziomu decyzji, który byłby adekwatny do pierwotnych założeń. Przeszkadzały tu – nazwę to – interesy poszczególnych państw członkowskich, związane czy to z zaopatrzeniem w surowce energetyczne, czy też niektóre minerały, na przykład diamenty, czy inne powody, co oczywiście nie ułatwiało tych negocjacji. Muszę jednak powiedzieć, że prezydencja czeska z tych zobowiązań nałożonych na nią i z całego programu prezydencji w moim przekonaniu świetnie się wywiązała.</u>
+          <u xml:id="u-7.2" who="#PoselAndrzejGrzyb">Natomiast konsekwencje wojny Rosji przeciwko Ukrainie, związane m.in. z rozwiązaniami, które miały prowadzić do bezpieczeństwa dostaw surowców energetycznych – ropy, gazu czy też w konsekwencji pewnej współodpowiedzialności za bezpieczeństwo energetyczne poszczególnych państw – pozostawia to jeszcze wiele znaków zapytania. Nie wszystko udało się w moim przekonaniu rozwiązać. Ale to też pokazuje, że następuje bardzo ewolucyjny, niezbyt pośpieszny, ale jednak proces zrozumienia, czym w istocie było uzależnienie się od jednostronnego dostawcy surowców energetycznych wielu państw członkowskich UE.</u>
+          <u xml:id="u-7.3" who="#PoselAndrzejGrzyb">Zwracam też uwagę na tę część, która jest związana z zapowiedzią czy z zaproszeniem Ukrainy do członkostwa w UE, proces, który ma na razie charakter politycznej decyzji, a będzie się mógł materializować dopiero w czasie, w którym Ukraina będzie państwem wolnym od napaści wojennej. Natomiast ten proces będzie oczywiście procesem trudnym i wieloletnim. Myślę, że ta deklaracja ze strony Polski, która jest zdecydowana pomóc w procesie przygotowania do członkostwa, zważywszy na nasze doświadczenia od roku 1998, czyli po wejściu traktatu amsterdamskiego aż do zakończenia negocjacji, później podpisania traktatu czy też z pierwszych lat członkostwa – wydaje mi się, że to jest kapitalna wiedza, która jest niezmiernie ważna w momencie, kiedy państwo wkracza na drogę przygotowania do członkostwa. Zresztą w tej sprawie było wiele różnych debat, w momencie kiedy toczyły swoje negocjacje po przyjęciu Polski m.in. Rumunia, Bułgaria czy też później Chorwacja. W moim przekonaniu doświadczenie jest niezmiernie cenne, w szczególności zaś cały proces dostosowawczy, jeżeli chodzi o prawo europejskie.</u>
+          <u xml:id="u-7.4" who="#PoselAndrzejGrzyb">Natomiast miałbym w związku z tym pytanie do pana ministra, czy pan minister mógłby podać łączną kwotę pomocy, która została udzielona Ukrainie przez UE, ponieważ nie jest częste to sumaryczne podsumowanie, jaki jest moment wsparcia finansowego. Wiemy, że to jest kilkadziesiąt miliardów, ale gdyby pan podał tę kwotę, to myślę, że to by obrazowało skalę wysiłków z budżetu UE, a więc budżetu, który jest tworzony z wpłat i źródeł własnych państw członkowskich. Jaki to jest poziom wysiłku?</u>
+          <u xml:id="u-7.5" who="#PoselAndrzejGrzyb">I drugie pytanie z tym związane to jest kwestia łącznej pomocy, która Polska otrzymała z budżetu UE na zadania związane z przyjęciem uchodźców z Ukrainy, bowiem w tej sprawie też nie mamy precyzyjnego podsumowania tych kwot, zważywszy na to, że część tych kwot, która była do wykorzystania, pochodziła z przesunięć niewykorzystanych środków z perspektywy finansowej, która się zakończyła i której rozliczenia jeszcze trwają.</u>
+          <u xml:id="u-7.6" who="#PoselAndrzejGrzyb">Kolejna rzecz, o którą chcę zapytać, to jest kwestia ETS-u. Tutaj, panie ministrze, muszę powiedzieć, że my jako Polska, jako kraj członkowski w 2018 r. nie dopilnowaliśmy dyrektywy dotyczącej ETS-u na lata 2021–2030. Wtedy uprawnienia kosztowały w granicach 5–7 euro i muszę powiedzieć – z osobistego doświadczenia, ponieważ uczestniczyłem w tym procesie jako poseł do PE – że gdyby nie aktywność posłów, również moja, to myślę, że część tych rozwiązań, które zostały tam wprowadzone,  m.in. bezpłatne uprawnienia dla ciepłownictwa, w ogóle by się nie pojawiła w tym okresie. Oczywiście to, co jest wadą ETS-u, to między innymi możliwość operowania na rynkach finansowych czy obrotu tymi uprawnieniami przez instytucje finansowe. W pełni się zgadzamy, że to był istotny błąd, który sprawił, że w momencie kiedy nie można było zarabiać na normalnych instrumentach finansowych, to można było znakomicie zarabiać na uprawnieniach do emisji – i to spowodowało tak znaczący wzrost.</u>
+          <u xml:id="u-7.7" who="#PoselAndrzejGrzyb">Chciałbym też poprosić pana o skomentowanie, jaka to część postulatów zgłoszonych jeszcze w roku 2021 na Radzie UE ds. Energii przez panią minister Moskwę została zrealizowana. Bo pan mówił, że część postulatów zgłoszonych przez Polskę została uwzględniona. Tam wtedy był cały katalog z grudnia 2021 r., który Polska przedstawiła. Które z tych postulatów zostały zrealizowane?</u>
+          <u xml:id="u-7.8" who="#PoselAndrzejGrzyb">No i kwestia debaty o przyszłości Europy. Chciałbym zapytać, czy na podstawie konkluzji, które zostały przygotowane w ramach konferencji dotyczącej przyszłości Europy, są takie postulaty, które w opinii polskiego rządu są interesujące z punktu widzenia naszego poglądu na przyszłość UE. Bo w pełni się zgadzam, że w obecnej chwili rewizja traktatu ze względu na okoliczności, jak również fakt, że w dalszym ciągu jesteśmy jednak w okresie wychodzenia z kryzysu postepidemicznego i kryzysu wywołanego konsekwencjami wojny Rosji przeciwko Ukrainie w zakresie energii, wzrostu cen, inflacji itd. – nie jest to dobry okres dla dyskutowania nad zmianami traktatowymi, bo przecież zmiany traktatowe wymagają jednomyślności i w moim przekonaniu to jest taka trochę bardziej akademicka dyskusja niż rzeczywista debata o przyszłości Europy. Ale które z tych postulatów w ocenie polskiego rządu są z punktu widzenia funkcjonowania Polski w UE interesujące?</u>
+          <u xml:id="u-7.9" who="#PoselAndrzejGrzyb">W dalszym ciągu podzielam pogląd, który został już tutaj wyrażony, że jesteśmy w dalszym ciągu na standbyu, jeżeli chodzi o KPO. Czy pańska ocena w chwili obecnej stanu zmian formalnoprawnych w polskim prawie wskazuje na to, że mogą one doprowadzić do zakończenia tego trudnego procesu uzyskania zgody na uruchomienie środków z KPO? Chociażby ze względu na to, że jedna z tych ustaw – o Sądzie Najwyższym – znajduje się na agendzie Trybunału Sprawiedliwości, a trudności związane z jego funkcjonowaniem są powszechnie znane. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-8">
+          <u xml:id="u-8.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrPolak">Dziękuję panu posłowi.</u>
+          <u xml:id="u-8.1" who="#PrzewodniczacyposelPiotrPolak">Czy jeszcze ktoś z państwa posłów chce zabrać głos, zadać pytanie w toczącej się dyskusji? Nie ma więcej zgłoszeń. Bardzo proszę, panie ministrze, o udzielenie odpowiedzi.</u>
+          <u xml:id="u-8.2" who="#PrzewodniczacyposelPiotrPolak">Minister do spraw Unii Europejskiej w KPRM Szymon Szynkowski vel Sęk:</u>
+          <u xml:id="u-8.3" who="#PrzewodniczacyposelPiotrPolak">Dziękuję, panie przewodniczący.</u>
+          <u xml:id="u-8.4" who="#PrzewodniczacyposelPiotrPolak">Odpowiadając na pytanie pana posła Grzyba, mogę powiedzieć, że po pierwsze pomoc w zakresie pomocy makrofinansowej dla Ukrainy to 6 mld euro w roku 2022, zaplanowane 18 mld euro na rok 2023. Oczywiście trzeba by doliczyć też do tej pomocy Europejski Instrument na rzecz Pokoju, to jest od rozpoczęcia wojny 3,6 mld euro. I musielibyśmy sprawdzić jeszcze, w jakich kwotach ewentualnie inne mechanizmy jeszcze moglibyśmy doliczyć, żeby udzielić panu posłowi pełnej odpowiedzi. Zrobimy to, jeśli pan poseł pozwoli, pisemnie. Do tego dochodzi jeszcze – to jest ta największa skala – indywidualna pomoc państw członkowskich. To znaczy ona daleko przekracza to wszystko, co UE udziela jako pomoc jako całość. Pytanie, jak liczyć wydatki na uchodźców. Wiemy, że na przykład Polska zgodnie z raportem OECD ponad 8 mld euro wydała na samo zarządzanie kryzysem uchodźczym. Więc odpowiedź na to pytanie nie jest taka bardzo prosta. Postaramy się panu posłowi pisemnie zestawić pewne najważniejsze mechanizmy wsparcia, ale – tak jak mówię – to nigdy nie będzie do końca doskonałe, bo różne można przyjąć kryteria, można liczyć samą pomoc ze środków unijnych, z udziałem państw członkowskich, pytanie właśnie, jak potraktować nakłady związane z kryzysem uchodźczym itd., itd. To rzecz pierwsza.</u>
+          <u xml:id="u-8.5" who="#PrzewodniczacyposelPiotrPolak">Rzecz druga, system ETS. Panie pośle, dzisiaj grono państw, które jest gotowe do tego, żeby zmierzyć się z pytaniem o konieczność adaptacji systemu ETS do bieżącej sytuacji geopolitycznej, nie jest duże. Ono jest rosnące. My pracujemy nad budowaniem takiej koalicji państw like-minded, która dostrzegałaby potrzebę takiej dyskusji. Nie jest to zadanie proste, natomiast liczymy, że jeszcze w trakcie prezydencji szwedzkiej powstanie przestrzeń możliwej takiej dyskusji o tym, jak system ETS powinno się dostosowywać do bieżących wyzwań geopolitycznych.</u>
+          <u xml:id="u-8.6" who="#PrzewodniczacyposelPiotrPolak">W zakresie wniosków płynących z konferencji na temat przyszłości Europy, które byłyby interesujące dla Polski, trzeba jasno zaznaczyć, że po pierwsze ta konferencja na rzecz przyszłości Europy, mówiąc oględnie, nie wypełniła wszystkich nadziei państw członkowskich UE, również polskich oczekiwań i nadziei nie zrealizowała. Szereg płynących z niej wniosków jest wnioskami, które nie mają poparcia istotnej liczby państw członkowskich. Część państw członkowskich pyta też o reprezentatywność tej konferencji, biorąc pod uwagę, że udział w niej społeczeństw nie był jakoś przesadnie szeroki. Natomiast my oczywiście opowiadamy się za tymi wszystkimi postulatami, które po pierwsze dążą do przełamywania kolejnych barier wspólnego rynku. Historycznie uważamy, że wspólny rynek – a właśnie obchodzimy 30-lecie wspólnego rynku – jest jednym z najbardziej istotnych elementów w dorobku wspólnot europejskich i jako taki powinien być rozwijany, a tutaj wbrew pozorom jest jeszcze sporo do zrobienia. W związku z tym opowiadamy się za przełamywaniem tych wszystkich barier, które na wspólnym rynku pozostały. Tam, gdzie udział obywateli w pracach instytucji europejskich czy w procesie legislacyjnym może być zwiększony, tam oczywiście również za zwiększeniem tego udziału się opowiadamy, w szczególności jeżeli może to być zwiększenie też udziału parlamentów narodowych w procesie legislacyjnym. Czy jeszcze jakieś inne elementy moglibyśmy wskazać – to też, jeśli pan pozwoli, zrobimy w odpowiedzi pisemnej, w której udzielimy szczegółowych informacji.</u>
+          <u xml:id="u-8.7" who="#PrzewodniczacyposelPiotrPolak">Pytał pan jeszcze w odniesieniu do postulatów polskich w zakresie ETS-u, co zrealizowano. Wprowadzono mechanizm ograniczający nadmierne wzrosty cen ETS. Taki mechanizm stabilizujący, zapobiegający spekulacjom. Wprowadzono darmowe uprawnienia dla polskiego ciepłownictwa i wprowadzono na skutek naszych działań większe środki także dla Polski w ramach Funduszu Modernizacyjnego. Tyle w odpowiedzi na pytania pana posła Grzyba.</u>
+          <u xml:id="u-8.8" who="#PrzewodniczacyposelPiotrPolak">Pan poseł Witczak czynił refleksje i zadawał pytania niemające nic wspólnego z tematem, w którym się spotykamy, a w jednym przypadku to wprost zupełnie niemającego nic wspólnego z moja kompetencją, w której jako żywo nie dostrzegam możliwości oceny sytuacji w Trybunale Konstytucyjnym czy też tego, czy jest tam spór, czy tego sporu nie ma. Pan poseł powiedział, że sytuacja jest powszechnie znana, później ją zdefiniował i chyba to miało mieć charakter pewnego takiego wiecowego wystąpienia raczej niż pytania komisyjnego, więc ja to pozostawię bez odpowiedzi.</u>
+          <u xml:id="u-8.9" who="#PrzewodniczacyposelPiotrPolak">Dobrze, dziękuję panu ministrowi.</u>
+          <u xml:id="u-8.10" who="#PrzewodniczacyposelPiotrPolak">Jeszcze w ramach polemiki pan poseł Witczak.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-9">
+          <u xml:id="u-9.0" who="#PoselMariuszWitczak">Panie ministrze, sprawa jest niezwykle poważna, bowiem cała Polska, samorządy, organizacje pozarządowe, obywatele czekają na pieniądze z KPO. Te pieniądze dawno temu powinny funkcjonować w Polsce. Mówię tu o zaliczce. Sytuacja jest dramatyczna, jeżeli chodzi o inflację, jeżeli chodzi o finanse publiczne, i nie muszę nikogo przekonywać, jak ważnym tematem są pieniądze z KPO. Pan, panie ministrze, wziął osobistą odpowiedzialność przed całą Polską za wynegocjowanie takich rozwiązań, które doprowadzą nas do wzięcia pieniędzy z KPO. Wszystko, o czym mówimy, jest odpowiedzialnością polityczną, bo już dawno temu nie możecie państwo zasłaniać się żadnymi rozwiązaniami proceduralnymi, tylko po prostu bierzecie za to, co się dzieje, odpowiedzialność polityczną.</u>
+          <u xml:id="u-9.1" who="#PoselMariuszWitczak">Zaproponował pan rozwiązanie, które budziło bardzo dużo kontrowersji. Proponowaliśmy w Senacie takie poprawki, które by w bardzo prosty sposób doprowadziły do wzięcia pieniędzy z KPO. Państwo te poprawki w Sejmie odrzuciliście, więc pytam pana, kiedy będą pieniądze z KPO. Powiem szczerze, że mało interesuje Polaków to, czy prezydent pańską ustawę zakwestionował, czy ją poparł, ponieważ jesteście jednym środowiskiem politycznym i trzeba było od początku wszystkie rzeczy mieć przygotowane w taki sposób, który doprowadziłby nas do wzięcia pieniędzy z KPO. Pieniędzy z KPO jak nie było, tak nie ma. Pan jest dzisiaj na Komisji do Spraw Unii Europejskiej i proszę nie szukać tutaj takich furtek, że bardziej czy mniej rozmawiamy o praworządności czy temat bardziej czy mniej dotyczy tego tematu. Jest pan członkiem Rady Ministrów, wziął pan na siebie odpowiedzialność za załatwienie pieniędzy z KPO. Pieniędzy z KPO nie ma. Jest pan dzisiaj na Komisji do Spraw Unii Europejskiej, a przypomnę panu, że Sejm zgodnie z konstytucją pełni funkcję kontrolną nad rządem. Ja panu zadaję pytanie – kiedy będą pieniądze z KPO?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-10">
+          <u xml:id="u-10.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrPolak">Dobrze, dziękuję panu posłowi.</u>
+          <u xml:id="u-10.1" who="#PrzewodniczacyposelPiotrPolak">To pytanie powtórzone – krótko, panie ministrze, proszę bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-10.2" who="#PrzewodniczacyposelPiotrPolak">Minister do spraw Unii Europejskiej w KPRM Szymon Szynkowski vel Sęk:</u>
+          <u xml:id="u-10.3" who="#PrzewodniczacyposelPiotrPolak">Dziękuję, panie przewodniczący.</u>
+          <u xml:id="u-10.4" who="#PrzewodniczacyposelPiotrPolak">Jeżeli pan poseł mówi, że sytuacja jest poważna, to i pytanie, i zachowanie powinno być poważne. Rozmawiamy dzisiaj o prezydencji czeskiej, nie o żadnej praworządności czy o KPO zgodnie z tematem obrad, a pan poseł i pańska formacja nie zaproponowała, żeby na tej Komisji rozmawiać o czymś innym. Jak zaproponuje, to jestem wtedy otwarty do tej dyskusji. W żaden sposób nie zamierzam od tej dyskusji uciekać, natomiast uważam, że dyskusja powinna być prowadzona w ramach poważnych, przygotowanych, także państwo powinni być przygotowani do tej dyskusji. Mam takie przekonanie, że posłowie opozycji do tej dyskusji przygotowani nie byli i nie są. W Senacie poprawki, które były zgłaszane przez posłów opozycji, o których wspomniał pan poseł, były przygotowane w tak bałaganiarski sposób, że Biuro Legislacyjne nie zostawiło na nich suchej nitki. Były wewnętrznie sprzeczne. Były przygotowane fatalnie. Gdyby zostały wprowadzone, jestem przekonany, że spowodowałyby właśnie to, że proces dochodzenia do środków „Krajowego planu odbudowy” by się załamał. Nie byłby możliwy do kontynuacji. Taki był zresztą – mam wrażenie niestety – ukryty cel zaproponowania tych poprawek, gdyż część z państwa żarliwie kibicuje temu, żeby Polska tych środków z KPO nie otrzymała. Taki był właśnie cel formułowanych na forum PE różnych działań i rezolucji w sprawie rzekomych naruszeń praworządności, taki był też cel przedstawicieli formacji opozycyjnych, którzy kontaktowali się z Komisją Europejską już w trakcie prowadzonych negocjacji, zgłaszając oczekiwania daleko dalej idące niż te, które Komisja Europejska prezentowała w negocjacjach.</u>
+          <u xml:id="u-10.5" who="#PrzewodniczacyposelPiotrPolak">W związku z tym państwo kierujecie się w tej sprawie zasadą primum nocere – przede wszystkim szkodzić. To słusznie zostało w Senacie przez jednego z senatorów Prawa i Sprawiedliwości zdefiniowane. Im gorzej, tym lepiej. Ja z takim postepowaniem jako minister konstytucyjny polskiego rządu zgodzić się nie mogę. I do takiej dyskusji na temat państwa postawy w tej sprawie i tego, co państwo zrobiliście, żeby Polska nie otrzymała środków z KPO, co rząd zrobił, żeby Polska te środki otrzymała, i jaki jest bieżący stan spraw w tej sprawie – oczywiście jestem gotowy. Natomiast do takiej dyskusji po pierwsze muszą zostać przewidziane właściwe ramy i punkt porządku obrad. Po drugie przygotowanie obu stron i wówczas do takiej dyskusji serdecznie pana posła i innych kolegów i koleżanki zapraszam.</u>
+          <u xml:id="u-10.6" who="#PrzewodniczacyposelPiotrPolak">Dziękuję panu ministrowi za złożoną deklarację.</u>
+          <u xml:id="u-10.7" who="#PrzewodniczacyposelPiotrPolak">Panie pośle, już zaraz udzielę głosu na ostatnie zdanie, żebyśmy ten temat zakończyli i jeśli będzie wola Komisji, żebyśmy się tym zajęli, formalny wniosek wpłynie do prezydium i – odpowiadając na zapewnienie pana ministra – w przyszłości się tym zajmiemy. Ale to już takie podsumowanie krótkie, panie ministrze, w temacie prezydencji czeskiej.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-11">
+          <u xml:id="u-11.0" who="#PoselMariuszWitczak">Panie przewodniczący, za tę deklarację dziękuję, bo to jest niezwykle ważna sprawa, która tak naprawdę jest kwestią priorytetową. Panie ministrze, jestem zdumiony tym pańskim wystąpieniem dotyczącym poprawek Senatu, ponieważ pan przygotował taką ustawę, którą prezydent zakwestionował. To pan powinien dzisiaj ze wstydu pod stół wskoczyć. A po drugie…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-12">
+          <u xml:id="u-12.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrPolak">Dobrze, panie pośle, naprawdę proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-13">
+          <u xml:id="u-13.0" who="#PoselMariuszWitczak">Ostatnie zdanie. A po drugie dementuję pańskie kłamstwa dotyczące tego, że moje środowisko polityczne nie jest zainteresowane wzięciem pieniędzy z KPO. To jest kłamstwo. I bardzo pana proszę, żeby pańskiej własnej nieudolności nie przerzucał pan na ludzi, którzy dobrze życzą Polsce. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-14">
+          <u xml:id="u-14.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrPolak">Ten temat mamy już zakończony.</u>
+          <u xml:id="u-14.1" who="#PrzewodniczacyposelPiotrPolak">Pan poseł Cymański jeszcze w ramach…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-15">
+          <u xml:id="u-15.0" who="#PoselTadeuszCymanski">Ja już nie czekając na odpowiedź, tylko dla przeciwwagi i po prostu zostawiając to uwadze obserwatorów i kolegów, jak się w tej sprawie zachowała bohaterka – Platforma Obywatelska. Odsyłam do dokumentów. Można to wszystko sprawdzić. Jest jeszcze coś takiego w tym wszystkim, bo jedna strona została oskarżona, że ulega Brukseli, a druga – o niej tu mowa – że zdradziła konstytucję. To nie kto inny, tylko czołowe autorytety z Platformy zarzucały, że schowaliście głowę w piasek i nie mieliście odwagi publicznie być przeciwko. A dlaczego? Bo obawialiście się – co te osoby nawet publicznie wyraziły ustnie – że opinia publiczna was oskarży, że nie chcecie pieniędzy. A więc ta prawda… tak, tak, kochany kolego, można to sprawdzić, niestety. Można to sprawdzić i pan minister tutaj wywoływany co chwilę do tablicy, ale żeby już oszczędzić tego wszystkiego…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-16">
+          <u xml:id="u-16.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrPolak">Tak, panie pośle, bo to nie jest temat dzisiejszego spotkania.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-17">
+          <u xml:id="u-17.0" who="#PoselTadeuszCymanski">Bo każdy może sobie sam wziąć internet i sprawdzić – i zobaczyć, kto tu w co grał. OK. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-18">
+          <u xml:id="u-18.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrPolak">Dobra. Dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-18.1" who="#PrzewodniczacyposelPiotrPolak">Zamykam dyskusję w tym temacie. Jeśli będzie taka wola, zajmiemy się tym na spokojnie, bez emocji. Dzisiaj mamy inny ważny… Ale, panowie posłowie, proszę o cisze i uwagę. Zakończyliśmy dyskusję w tym temacie.</u>
+          <u xml:id="u-18.2" who="#PrzewodniczacyposelPiotrPolak">Proponuje wobec powyższego po wysłuchaniu sprawozdania i informacji pana ministra, aby Komisja przyjęła następujący projekt uchwały: Sejm Rzeczypospolitej Polskiej przyjmuje informację Rady Ministrów o udziale Rzeczypospolitej Polskiej w pracach Unii Europejskiej w okresie lipiec–grudzień 2022 r. (przewodnictwo Czech w Radzie Unii Europejskiej) przygotowaną w związku z realizacją art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 8 października 2010 r. o współpracy Rady Ministrów z Sejmem i Senatem w sprawach związanych z członkostwem Rzeczypospolitej Polskiej w Unii Europejskiej. Czy jest sprzeciw? Nie ma sprzeciwu. Stwierdzam, że Komisja przyjęła zaproponowany projekt uchwały.</u>
+          <u xml:id="u-18.3" who="#PrzewodniczacyposelPiotrPolak">Pozostaje nam wybór posła upoważnionego do przedstawienia tegoż projektu. Proszę o zgłoszenie. Pan poseł Cymański, bardzo proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-19">
+          <u xml:id="u-19.0" who="#PoselTadeuszCymanski">Jeżeli pan pozwoli, panie przewodniczący, to pańską osobę bym widział w tej roli. Czy pan się zgadza?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-20">
+          <u xml:id="u-20.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrPolak">Zgadzam się. Dziękuję za zaufanie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-21">
+          <u xml:id="u-21.0" who="#PoselTadeuszCymanski">Dziękuję bardzo. Czy kolega ma coś przeciw? Chyba się zgadzamy obaj.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-22">
+          <u xml:id="u-22.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrPolak">Czy są jeszcze inne propozycje? Nie ma innych propozycji. Ja wyrażam zgodę. Tym samym stwierdzam, że poseł sprawozdawca został wybrany. Komisja upoważniła posła Piotra Polaka do przedstawienia projektu uchwały. Zamykam rozpatrywanie punktu drugiego.</u>
+          <u xml:id="u-22.1" who="#PrzewodniczacyposelPiotrPolak">Przystąpimy teraz do rozpatrzenia punktu trzeciego, czyli rozpatrzenia w trybie  art. 151 ust. 1 regulaminu Sejmu z uwzględnieniem art. 3 ust. 2 ustawy z dnia 8 października 2010 r. informacji Rady Ministrów o posiedzeniu Rady Europejskiej, które odbędzie się w dniach 23–24 marca 2023 r. Rząd w tym punkcie również reprezentuje pan minister Szymon Szynkowski vel Sęk. Bardzo proszę, panie ministrze, o przedstawienie stosownej informacji.</u>
+          <u xml:id="u-22.2" who="#PrzewodniczacyposelPiotrPolak">Minister do spraw Unii Europejskiej w KPRM Szymon Szynkowski vel Sęk:</u>
+          <u xml:id="u-22.3" who="#PrzewodniczacyposelPiotrPolak">Dziękuję, panie przewodniczący.</u>
+          <u xml:id="u-22.4" who="#PrzewodniczacyposelPiotrPolak">Marcowe posiedzenie Rady Europejskiej będzie poświęcone Ukrainie, kwestiom ekonomicznym, energii oraz innym zagadnieniom w zależności od rozwoju wydarzeń. W części spotkania weźmie udział prawdopodobnie sekretarz generalny ONZ António Guterres. Spodziewamy się podtrzymania przez Radę Europejską politycznego, ekonomicznego, wojskowego, finansowego i humanitarnego wsparcia UE dla Ukrainy. Liczymy, że przywódcy odniosą się również do zbrodni popełnianych przez Rosję w związku z agresją przeciwko Ukrainie oraz zadeklarują utrzymanie presji na reżim w Moskwie oraz państwa bezpośrednio wspierające rosyjskie działania wojenne. Podkreślamy potrzebę kontynuacji i wzmocnienia polityki sankcyjnej wobec Rosji, w tym zastosowania sankcji wobec podmiotów zaangażowanych w ich obchodzenie, a także zmiany trybu przedłużenia środków restrykcyjnych z 6 na 12 miesięcy. Dostrzegamy potrzebę konstruktywnej dyskusji w sprawie zwiększenia pomocy wojskowej dla Ukrainy, zwłaszcza konieczności pilnej realizacji inicjatywy dotyczącej dostaw amunicji artyleryjskiej dla armii ukraińskiej. Liczymy, że Rada Europejska podejmie decyzję o sfinansowaniu dostaw amunicji dla Ukrainy ze zwiększonego budżetu Europejskiego Instrumentu na rzecz Pokoju, ale podkreślamy konieczność podjęcia decyzji politycznej o powiększeniu budżetu instrumentu o kolejne 3,5 mld euro w celu realizacji potrzeb wojskowych Ukrainy oraz wypełnienia innych zobowiązań EPF.</u>
+          <u xml:id="u-22.5" who="#PrzewodniczacyposelPiotrPolak">Wyrażamy nadzieję, że Rada Europejska będzie mogła odnotować postęp w kwestiach, o których dyskutowali liderzy w lutym – wykorzystania zamrożonych rosyjskich aktywów do odbudowy Ukrainy. To była jedna z tych kwestii, które Polska podnosiła. W szczególności przywódcy UE winni naszym zdaniem wezwać do pilnej operacjonalizacji platformy koordynacji darczyńców oraz do zaangażowania w jej prace głównych darczyńców i państwa UE sąsiadujące z Ukrainą.</u>
+          <u xml:id="u-22.6" who="#PrzewodniczacyposelPiotrPolak">Polska konsekwentnie podkreśla, że koszty odbudowy Ukrainy powinny w największym możliwym stopniu zostać pokryte przez Rosję, przez agresora. Akcentujemy w tym kontekście konieczność wykorzystywania, jak wspomniałem, całości zamrożonych rosyjskich aktywów, ale widzimy też potrzebę poszukiwania innowacyjnych rozwiązań prawnych, proaktywnych działań w celu umożliwienia konfiskaty zamrożonych rosyjskich aktywów, aby je wykorzystać do pokrycia kosztów rosyjskiej agresji, w tym przyszłej odbudowy Ukrainy. Liczymy także, że przywódcy potwierdzą kontynuację procesu akcesji Ukrainy do UE zgodnie z konkluzjami z czerwca ubiegłego roku. Doceniamy decyzje lutowej Rady Europejskiej o zwiększeniu unijnej pomocy dla uchodźców wojennych, w tym udzielania adekwatnego i elastycznego wsparcia państwom goszczącym, które ponoszą największe koszty ich utrzymania, opieki zdrowotnej i edukacji. To był polski postulat podczas lutowej rady Europejskiej. Teraz oczekujemy na propozycje i działania Komisji Europejskiej w celu realizacji tych wytycznych.</u>
+          <u xml:id="u-22.7" who="#PrzewodniczacyposelPiotrPolak">Rada Europejska będzie kontynuować dyskusję z grudnia ubiegłego roku i lutego bieżącego roku w sprawie długoterminowej strategii konkurencyjności UE oraz wykorzystania potencjału jednolitego rynku. Omówi również działania na rzecz adaptacji europejskiej bazy technologiczno-przemysłowej UE do transformacji ekologicznej i cyfrowej. Przywódcy przeprowadzą również strategiczną dyskusję na temat polityki handlowej UE. Zostaną też zaproszeni do zatwierdzenia konkluzji Rady UE z 14 marca w sprawie przeglądu zarządzania gospodarczego. Odniosą się do priorytetów europejskiego semestru 2023 oraz zostaną zaproszeni do przyjęcia zaleceń dla polityki gospodarczej strefy euro.</u>
+          <u xml:id="u-22.8" who="#PrzewodniczacyposelPiotrPolak">Polska podkreśla, że centralnym elementem strategii konkurencyjności powinien być zintegrowany jednolity rynek. Rada Europejska powinna ukierunkować przyszłe prace nad dokończeniem budowy jednolitego rynku, w tym dalszą integrację sektora usług, i znoszeniem istniejących barier. Rada Europejska winna również odnieść się do kwestii unikania opodatkowania oraz rajów podatkowych, których funkcjonowanie zakłóca zasady konkurencji na jednolitym rynku. Wszelkie działania mające na celu wzmocnienie odporności gospodarczej Europy i globalnej konkurencyjności muszą być podejmowane przy jednoczesnym zachowaniu integralności jednolitego rynku europejskiego. Bogatsze kraje UE nie mogą obniżać szans rozwojowych państw, których możliwości fiskalne są ograniczone na przykład zwiększonymi wydatkami obronnymi. Wszelkie zmiany zasad pomocy publicznej muszą być oparte na dowodach, precyzyjne, ukierunkowane i tymczasowe. Również polityka pomocy publicznej nie może ograniczać równych warunków konkurencji na jednolitym rynku.</u>
+          <u xml:id="u-22.9" who="#PrzewodniczacyposelPiotrPolak">Należy zmienić zarządzanie gospodarcze, aby stworzyć więcej przestrzeni fiskalnej dla kluczowych inwestycji. Z zadowoleniem przyjmujemy prace nad projektem konkluzji Rady UE w sprawie kierunków reform ram zarządzania gospodarczego UE, uwzględniające wyzwania związane z inwestycjami publicznymi w zakresie transformacji ekologicznej i cyfrowej, oraz budowania zdolności obronnych.</u>
+          <u xml:id="u-22.10" who="#PrzewodniczacyposelPiotrPolak">W zakresie polityki energetycznej Rada Europejska podsumuje działania podjęte w celu rozwiązania problemu wysokich cen energii, zmniejszenia zapotrzebowania na gaz, zapewnienia bezpieczeństwa dostaw i stopniowego wyeliminowania zależności od rosyjskich paliw kopalnych. Przedstawi również wytyczne co do dalszych kroków w związku z kolejnym sezonem grzewczym, w tym koniecznością napełnienia magazynów gazu. Widzimy również, mówiłem o tym wcześniej, potrzebę pilnego zajęcia się kwestia wpływu ETS na wzrost cen energii i kosztów produkcji w Europie.</u>
+          <u xml:id="u-22.11" who="#PrzewodniczacyposelPiotrPolak">W odniesieniu do pozostałych kwestii na agendzie Rady Europejskiej podkreślamy potrzebę realizacji dotychczasowych konkluzji w obszarze migracji, wsparcia państw członkowskich UE w zakresie zabezpieczenia ochrony granicy zewnętrznej UE, zwłaszcza w aspekcie finansowym. W kwestii relacji zewnętrznych sygnalizujemy konieczność uważnego monitorowania sytuacji na Białorusi zarówno w kontekście jej wsparcia dla rosyjskich działań wojennych na Ukrainie, jak i eskalacji represji ze strony reżimu Aleksandra Łukaszenki. Uważamy, że Rada Europejska powinna odnieść się do ostatnich przypadków wysokich wyroków, także tych, które były adresowane wobec przedstawicieli Związku Polaków na Białorusi, polskich dziennikarzy. Dziękuję państwu serdecznie za wysłuchanie i proszę o przyjęcie przedstawionej informacji.</u>
+          <u xml:id="u-22.12" who="#PrzewodniczacyposelPiotrPolak">Dziękuję panu ministrowi za przedstawioną informację.</u>
+          <u xml:id="u-22.13" who="#PrzewodniczacyposelPiotrPolak">Otwieram dyskusję. Czy państwo posłowie obecni na sali lub zdalnie chcą zabrać głos? Mamy zgłoszenia? Mamy zgłoszenie pana posła Andrzeja Grzyba. Bardzo proszę, panie pośle.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-23">
+          <u xml:id="u-23.0" who="#PoselAndrzejGrzyb">Dziękuję bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-23.1" who="#PoselAndrzejGrzyb">Panie ministrze, jednym z tematów, o którym pan wspominał, ma być kwestia rewizji paktu stabilności i wzrostu. Jest taka propozycja Komisji Europejskiej z listopada ubiegłego roku, gdzie podstawowym elementem tej propozycji jest przywrócenie dyscypliny finansowej w państwach członkowskich w związku z tym, że w roku 2023 zakończą się wszystkie zasady ulgowe, które dotyczyły między innymi dyscypliny finansowej państw członkowskich. Chciałbym zapytać, jakie jest stanowisko polskiego rządu w sprawie tej propozycji, bowiem słyszymy bardzo twardą krytykę ze strony państw członkowskich, które określane są jako państwa północy UE, a więc oczywiście Holandia, Dania, Szwecja, Finlandia, ale również Niemcy. Odnoszą się one bardzo krytycznie do tej propozycji. Chcę zapytać, jaki jest stosunek polskiego rządu do tej sprawy.</u>
+          <u xml:id="u-23.2" who="#PoselAndrzejGrzyb">Druga rzecz to jest kwestia zwiększenia wydatków na transformację energetyczną i technologiczną, co ma być odpowiedzią na amerykański plan IRA oraz na ubiegłoroczny szok związany z sytuacją na rynkach paliw. Amerykański plan IRA jest bardzo uproszczonym programem, który mówi tak: wszyscy, którzy przyniosą w pakiecie spełnienie wymagań w pakcie określanym kryptonimem IRA i przedstawią stosowny dokument organom skarbowym Stanów Zjednoczonych, otrzymają stosowną rekompensatę, a pakiet jest liczony przecież na ponad 800 mld, w tym, jeżeli dobrze pamiętam, przynajmniej 200 mld jest na transformację energetyczną. Chciałbym więc zapytać, jakie jest stanowisko Polski w tym zakresie, bowiem będzie to, wydaje mi się, dosyć trudne, by pogodzić z jednej strony zwiększenie wydatków na transformację energetyczną z punktem pierwszym, o którym mówiłem, czyli z utwardzeniem zasad i wymagań, które miałyby dotyczyć paktu stabilności i wzrostu. Pytanie więc o naszą opinię w tej sprawie. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-24">
+          <u xml:id="u-24.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrPolak">Dziękuję panu posłowi.</u>
+          <u xml:id="u-24.1" who="#PrzewodniczacyposelPiotrPolak">Nie mamy więcej zgłoszeń. Bardzo proszę, panie ministrze, o udzielenie odpowiedzi.</u>
+          <u xml:id="u-24.2" who="#PrzewodniczacyposelPiotrPolak">Minister do spraw Unii Europejskiej w KPRM Szymon Szynkowski vel Sęk:</u>
+          <u xml:id="u-24.3" who="#PrzewodniczacyposelPiotrPolak">Dziękuję, panie przewodniczący.</u>
+          <u xml:id="u-24.4" who="#PrzewodniczacyposelPiotrPolak">Szanowny panie pośle, opowiadamy się za reformą reguł fiskalnych, tak aby zapewnić elastyczność umożliwiającą inwestycje w obronność i transformację klimatyczną, tak aby gorset reguł fiskalnych nie uniemożliwiał zwiększania wydatków w tym obszarze. To jest nasze konsekwentne stanowisko. W tej chwili reguły fiskalne są zawieszone, ale to jest tymczasowe. W momencie, w którym wrócimy do normalnych reguł fiskalnych, ta reforma powinna obejmować większą elastyczność z punktu widzenia Polski w tych właśnie dwóch obszarach. Jeżeli pan pozwoli, na pozostałe elementy pańskich pytań odpowiemy na piśmie.</u>
+          <u xml:id="u-24.5" who="#PrzewodniczacyposelPiotrPolak">Dziękuję panu ministrowi.</u>
+          <u xml:id="u-24.6" who="#PrzewodniczacyposelPiotrPolak">Więcej zgłoszeń ani chęci zabrania głosu nie widzę, nie słyszę. W związku z tym chciałbym zaproponować następującą konkluzję: Stwierdzam, że Komisja w trybie art. 151 ust. 1 regulaminu Sejmu z uwzględnieniem art. 3 ust. 2 ustawy z dnia 8 października 2010 r. przyjęła do wiadomości informację Rady Ministrów o posiedzeniu Rady Europejskiej, które odbędzie się w dniach 23–24 marca 2023 r. Czy jest sprzeciw? Nie ma sprzeciwu. Na tym zamykam rozpatrywanie punktu trzeciego.</u>
+          <u xml:id="u-24.7" who="#PrzewodniczacyposelPiotrPolak">Przechodzimy do punktu czwartego, czyli rozpatrzenia w trybie art. 151 ust. 1 regulaminu Sejmu z uwzględnieniem art. 3 ust. 2 ustawy z dnia 8 października 2010 r. informacji Rady Ministrów o posiedzeniu Rady ds. Zagranicznych, które odbędzie się 20 marca 2023 r. Rząd reprezentuje pan minister Wojciech Gerwel, podsekretarz stanu w Ministerstwie Spraw Zagranicznych. Już proszę pana ministra o przedstawienie informacji, a panu ministrowi Szymonowi Szynkowskiemu vel Sęk dziękuję za udział w posiedzeniu Komisji. Bardzo proszę, panie ministrze, o przedstawienie informacji MSZ.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-25">
+          <u xml:id="u-25.0" who="#PodsekretarzstanuMinisterstwieSprawZagranicznychWojciechGerwel">Wysoka Komisjo, szanowni panie i panowie posłowie, rzeczywiście mam zaszczyt dzisiaj zastąpić pana ministra Piotra Wawrzyka, który tutaj zazwyczaj uczestniczy. Dla mnie jest to zawsze wielki zaszczyt przyjść do Sejmu i móc zabrać tutaj głos.</u>
+          <u xml:id="u-25.1" who="#PodsekretarzstanuMinisterstwieSprawZagranicznychWojciechGerwel">Wstępny porządek obrad posiedzenia Rady ds. Zagranicznych 20 marca 2023 r. w Brukseli nie zawiera projektów aktów ustawodawczych. Planowane jest podjęcie przez Radę ds. Zagranicznych następujących tematów: agresja Rosji przeciw Ukrainie oraz sytuacja w Tunezji. Planowana jest ponadto dyskusja w gronie ministrów spraw zagranicznych i ministrów obrony, podczas której ministrowie omówią wdrażanie kompasu strategicznego oraz wsparcie wojskowe UE dla Ukrainy. W odniesieniu do agresji Rosji przeciw Ukrainie jesteśmy przekonani, że w nadchodzących miesiącach Ukraina przy odpowiednim wsparciu Zachodu może przeprowadzić udaną kontrofensywę. Niepokoją nas jednak zakrojone na szeroką skalę działania mobilizacyjne po stronie Moskwy, dlatego podkreślamy potrzebę kontynuowania dostaw uzbrojenia i sprzętu wojskowego dla Ukrainy. Wyrażamy zadowolenie, że UE osiągnęła kompromis w sprawie dziesiątego pakietu sankcji. Nadszedł jednak czas na przyjęcie jeszcze ambitniejszych środków. W naszej opinii jednym z kluczowych obszarów kolejnych sankcji na Rosję powinno być wprowadzenie zakazu świadczenia usług IT oraz sprzedaży oprogramowania komputerowego na rzecz podmiotów z Rosji. Widzimy także potencjał do rozszerzenia sankcji w sektorze energetycznym. W szczególności będziemy zabiegać o uwzględnienie w reżimie sankcyjnym sektora jądrowego. Kontynuujemy także nasze starania o objęcie sankcjami rosyjskich diamentów.</u>
+          <u xml:id="u-25.2" who="#PodsekretarzstanuMinisterstwieSprawZagranicznychWojciechGerwel">Polska przedstawia także propozycje nowych wpisów indywidualnych na listy sankcyjne, m.in. osób odpowiedzialnych za nielegalną deportację ukraińskich dzieci do Rosji oraz propagandystów wspierających zbrodnie Putina. Za kluczowe uznajemy też zwalczanie obchodzenia sankcji w jurysdykcjach krajów trzecich. Opowiadamy się również za ujednoliceniem sankcji UE wobec Rosji i Białorusi, aby uniemożliwić obchodzenie sankcji gospodarczych skierowanych przeciwko Rosji z wykorzystaniem terytorium Białorusi. Polska stała się hubem pomocy międzynarodowej udzielanej Ukrainie. Koncentrujemy się w szczególności na pilnych dostawach sprzętu potrzebnego do napraw i odtworzenia zniszczonej w atakach rosyjskich ukraińskiej infrastruktury energetycznej.</u>
+          <u xml:id="u-25.3" who="#PodsekretarzstanuMinisterstwieSprawZagranicznychWojciechGerwel">Uważamy za kluczowy udział naszego kraju w najważniejszych procesach decyzyjnych dotyczących wsparcia Ukrainy, w tym w nowo utworzonej platformie koordynacyjnej darczyńców dla Ukrainy G7 plus. Dlatego Polska zabiega o udział w pracach komitetu sterującego tej platformy. Podkreślamy ponownie, że to Rosja powinna ponosić odpowiedzialność finansową za szkody wyrządzone podczas działań wojennych w Ukrainie. Mamy nadzieję, że zamrożone rosyjskie aktywa posłużą do pokrycia kosztów odbudowy Ukrainy, a także do wypłaty odszkodowań za utratę życia i mienia. Wyrażamy nadzieję na przedłożenie wygasającej 18 marca 2023 r. umowy w sprawie eksportu zboża przez Morze Czarne zgodnie ze wspólnym apelem prezydenta Zełenskiego i sekretarza generalnego ONZ Guterresa podczas wizyty tego ostatniego w Kijowie 7 i 8 marca. Konsekwentnie wspieramy akcesję Ukrainy do UE. Kolejnym ważnym krokiem politycznym na drodze do członkostwa Ukrainy w UE powinno być porozumienie przywódców UE w sprawie rozpoczęcia negocjacji akcesyjnych. Będziemy wspierać Ukrainę w dążeniu do tego, aby ten cel został osiągnięty jak najszybciej.</u>
+          <u xml:id="u-25.4" who="#PodsekretarzstanuMinisterstwieSprawZagranicznychWojciechGerwel">Ukraina dokonała ogromnego wysiłku i mimo trwających działań wojennych udało jej się wprowadzić szereg reform wymaganych w opinii Komisji Europejskiej, w tym m.in. dotyczących walki z korupcją i funkcjonowania Sądu Najwyższego, a także mediów i mniejszości narodowych. Oczekujemy na ogłoszenie przez Komisję wiosną ustnego raportu, który będzie pierwszym oficjalnym podsumowaniem tych postępów. Dążymy do tego, aby podczas szwedzkiej prezydencji w UE, prezentującej przychylne stanowisko w tej kwestii, nadać maksymalny impet procesowi akcesji UE.</u>
+          <u xml:id="u-25.5" who="#PodsekretarzstanuMinisterstwieSprawZagranicznychWojciechGerwel">W odniesieniu do Tunezji jesteśmy zaniepokojeni ostatnimi wydarzeniami w Tunezji, kraju ważnym dla stabilności i dobrobytu całego regionu Afryki Północnej. Zatrzymania działaczy politycznych, dziennikarzy i innych osób pokazują, że przestrzeń dla społeczeństwa obywatelskiego wyraźnie się kurczy. Polska przyłączyła się do skoordynowanej reakcji UE na oświadczenie tunezyjskich władz z lutego, w którym ostrzegają one placówki dyplomatyczne przed ingerowaniem w sprawy wewnętrzne. Poszanowanie zasad demokratycznych i podstawowych wolności jest niezbędne dla zachowania dorobku transformacji ustrojowej Tunezji. Polska przyczyniła się do wspierania tych zdobyczy poprzez partnerstwo z Tunezją w ostatnich latach. Wsparcie dla Tunezji jest szczególnie istotne w czasach, gdy kraj stoi przed poważnymi wyzwaniami społeczno-ekonomicznymi, które potęguje wpływ rosyjskiej agresji na Ukrainę na światowe bezpieczeństwo żywnościowe i energetyczne. Polska jest gotowa uczestniczyć na forum UE w rozwiazywaniu problematycznych kwestii, w tym migracji.</u>
+          <u xml:id="u-25.6" who="#PodsekretarzstanuMinisterstwieSprawZagranicznychWojciechGerwel">Podczas sesji wspólnej ministrów spraw zagranicznych i ministrów obrony państw członkowskich UE zostaną omówione dwa tematy: implementacja kompasu strategicznego i wsparcie wojskowe UE dla Ukrainy. Jeśli chodzi o implementację kompasu strategicznego, po roku od przyjęcia kompasu strategicznego ministrowie omówią po raz pierwszy stan realizacji celów kompasu. Polska podkreśli, że priorytetowo traktujemy implementację tych celów, które przyczyniają się do zwiększenia odporności i rozwoju zdolności obronnych całej wspólnoty euroatlantyckiej. Najistotniejsze dla Polski cele kompasu dotyczą po pierwsze zwiększenia odporności UE i państw członkowskich na zagrożenia hybrydowe, cyberataki i dezinformację, po drugie poprawy mobilności i logistyki wojskowej, po trzecie rozwoju partnerstwa strategicznego UE–NATO i po czwarte zwiększenia wydatków państw członkowskich na obronność.</u>
+          <u xml:id="u-25.7" who="#PodsekretarzstanuMinisterstwieSprawZagranicznychWojciechGerwel">Jeśli chodzi o wsparcie wojskowe UE dla Ukrainy, Polska podkreśla potrzebę kontynuowania dostaw uzbrojenia i sprzętu wojskowego dla Ukrainy, apelując o dalszą mobilizację państw członkowskich UE i maksymalne skrócenie terminów dostaw. Wyrażamy poparcie dla efektywnego wykorzystania instrumentów unijnych w celu przyspieszenia dostaw i produkcji amunicji kalibru 155 mm dla Ukrainy zgodnie z propozycją Estonii. Widzimy potrzebę wykorzystania w tym celu potencjału przemysłu obronnego całej UE, w tym udziału polskiego przemysłu, jak również przeznaczenie na ten cel środków Europejskiego Instrumentu na rzecz Pokoju. Polska wskaże także na konieczność zapewnienia odpowiedniego finansowania z EPF, zwrotów kosztów poniesionych przez państwa członkowskie na zakupy sprzętu dla Sił Zbrojnych Ukrainy. Polska będzie konsekwentnie zabiegać o finansowanie z budżetu EPF napraw i utrzymania całego sprzętu w posiadaniu Sił Zbrojnych Ukrainy, także zdobytego na polu walki. Polska będzie też konsekwentnie zabiegać o zwiększenie środków EPF przeznaczonych na wyposażenie oraz amunicję dla żołnierzy ukraińskich szkolonych w ramach unijnej misji European Union Military Assistance Mission Ukraine (EUMAM). To wszystko. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-26">
+          <u xml:id="u-26.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrPolak">Dziękuję panu ministrowi.</u>
+          <u xml:id="u-26.1" who="#PrzewodniczacyposelPiotrPolak">Otwieram dyskusję. Czy ktoś z państwa posłów chciałby zadać pytanie? Zdalnie też nie mamy. Nie ma zgłoszeń, w związku z tym chciałbym zaproponować następującą konkluzję: Stwierdzam, że Komisja w trybie art. 151 ust. 1 regulaminu Sejmu z uwzględnieniem art. 3 ust. 2 ustawy z dnia 8 października 2010 r. przyjęła do wiadomości informację Rady Ministrów o posiedzeniu Rady ds. Zagranicznych, które odbędzie się w dniu 20 marca 2023 r. Czy jest sprzeciw? Nie ma sprzeciwu.</u>
+          <u xml:id="u-26.2" who="#PrzewodniczacyposelPiotrPolak">Na tym zamykam rozpatrywanie punktu czwartego. Dziękujemy panu ministrowi Gerwelowi za udział w posiedzeniu Komisji, za przedstawienie stanowiska, informacji.</u>
+          <u xml:id="u-26.3" who="#PrzewodniczacyposelPiotrPolak">Przechodzimy do punktu piątego, czyli rozpatrzenia w trybie art. 7 ust. 4 ustawy z dnia 8 października 2010 r. wniosku dotyczącego dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie struktur akcji obejmujących akcje uprzywilejowane co do głosu w spółkach ubiegających się o dopuszczenie ich akcji do obrotu na rynku rozwoju MŚP (COM(2022) 761 – wersja ostateczna) i odnoszącego się do niego projektu stanowiska RP. Rząd reprezentowany jest w tym punkcie przez pana ministra Sebastiana Kaletę, sekretarza stanu w Ministerstwie Sprawiedliwości. Pan minister zabierze głos zdalnie. Jest pan na łączach? Jest pan minister. Bardzo proszę, panie ministrze, o przedstawienie stanowiska.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-27">
+          <u xml:id="u-27.0" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieSprawiedliwosciSebastianKaleta">Dziękuję, panie przewodniczący.</u>
+          <u xml:id="u-27.1" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieSprawiedliwosciSebastianKaleta">Wysoka Komisjo, wskazany projekt dyrektywy ma na celu poprawę dostępu przedsiębiorstw UE do źródeł finansowania na każdym etapie ich rozwoju, w tym umożliwienie szerszego finansowania małych i średnich przedsiębiorstw. Harmonizuje przepisy dotyczące struktury akcji przewidujące funkcjonowanie akcji uprzywilejowanych co do głosu. Dyrektywa dotyczy spółek, które ubiegają się o dopuszczenie ich akcji do obrotu na rynku rozwoju MŚP i których akcje nie zostały jeszcze dopuszczone do obrotu, czyli spółek wchodzących na rynek notowań. W Polsce dyrektywa dotyczyć będzie spółek notowanych na rynku notowań NewConnect, na którym notowane są głównie MŚP, ale także inne spółki niepodlegające kwalifikacji jako MŚP, lecz dopuszczone do obrotu na tym rynku.</u>
+          <u xml:id="u-27.2" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieSprawiedliwosciSebastianKaleta">W przypadku Rzeczypospolitej Polskiej dyrektywa dotyczy spółek akcyjnych, przy czym projektowany akt nie sprzeciwia się rozciągnięciu jej reguł także na inne rodzaje spółek, jak i inne rynki aniżeli rynek rozwojowy MŚP. Wniosek zmierza do zniesienia różnic między krajowymi regulacjami dotyczącymi struktur akcji obejmujących akcje uprzywilejowane co do głosu i eliminacji wynikających z tego nierównych warunków działania dla przedsiębiorstw w różnych państwach członkowskich przy pozostawieniu im wystarczającej elastyczności w zakresie ich wdrażania. Ma on wyeliminować sytuację, w której przedsiębiorcy z państw członkowskich, w których zakazano stosowania struktur akcji obejmujących akcje uprzywilejowane co do głosu, znajdują się w mniej korzystnej sytuacji względem przedsiębiorstw w krajach, które dopuszczają takie struktury do akcji. Dzięki dyrektywie spółki nie będą się decydować na opuszczenie państwa, w którym dotychczas mają siedzibę, tylko z tej przyczyny, że w państwie członkowskim mogłyby pozyskać kapitał od akcjonariuszy obejmujących akcje o zróżnicowanych prawach głosu, a pozostając w dotychczasowym państwie członkowskim, nie mogłyby tego uczynić.</u>
+          <u xml:id="u-27.3" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieSprawiedliwosciSebastianKaleta">Dyrektywa przewiduje konieczność dopuszczenia przez prawodawstwa krajowe możliwości przyjmowania przez spółki, których akcje dopuszczono do obrotu na rynku rozwoju MŚP, struktur akcji, w których istnieją akcje umożliwiające ich posiadaczom oddanie większej liczby głosów aniżeli przysługująca wedle normalnej struktury akcji. Polskie prawo przewiduje obecnie taką sytuację, że spółki jeszcze nienotowane na giełdzie mogą emitować akcje z uprzywilejowaniem maksymalnie dwóch głosów na jedną akcję, a zgodnie z utrwaloną wykładnią mogą zostać później dopuszczone do obrotu giełdowego.</u>
+          <u xml:id="u-27.4" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieSprawiedliwosciSebastianKaleta">Rząd pozytywnie odnosi się do kierunku zmian zaproponowanych w tej dyrektywie, dostrzegając zaadresowaną potrzebę harmonizacji niektórych przepisów państw członkowskich dotyczących wejścia na rynek notowań MŚP chcących emitować akcje stanowiące przedmiot obrotu rynkowego. Na szczególną aprobatę zasługuje harmonizowanie jedynie podstawowych kwestii dotyczących przepisów regulujących wprowadzanie akcji spółek do obrotu na rynku rozwoju MŚP. Jednocześnie rząd popiera elastyczne podejście, w którym przewiduje się jedynie albo wedle decyzji państwa członkowskiego przyjęcie przez MŚP struktur akcji z uprzywilejowaniem co do głosu nie tylko w przypadku pierwszej emisji akcji przy wejściu na notowany rynek, to jest w przypadku dopuszczenia akcji po raz pierwszy na rynku rozwoju MŚP, lecz także w przypadku spółek już aktualnie notowanych, a także w innych sytuacjach niewchodzących w zakres stosowania dyrektyw, na przykład przypadki, w których spółki przenoszą się z rynku rozwoju MŚP na rynek regulowany, zachowując akcje uprzywilejowane co do głosu. Za właściwe należy uznać projektowanie wymogów informowania zarówno przez spółki posiadające strukturę akcji obejmującą akcje uprzywilejowane co do głosu, jak i przez spółki, które planują wprowadzić taką strukturę w drodze emisji akcji, o szczegółach dotyczących struktury ich kapitału ze wskazaniem poszczególnych rodzajów akcji, istniejących ograniczeń, zbywalności akcji, tożsamości akcjonariuszy posiadających specjalne uprawnienia.</u>
+          <u xml:id="u-27.5" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieSprawiedliwosciSebastianKaleta">W ocenie rządu istotne jest zagwarantowanie potencjalnym, jak i obecnym wspólnikom spółki przejrzystych informacji dotyczących najistotniejszych kwestii związanych z planowaniem bądź istniejącym już w spółce występowaniem struktury akcji obejmującej akcje uprzywilejowane co do głosu. Dziękuję, panie przewodniczący.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-28">
+          <u xml:id="u-28.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrPolak">Dziękuję panu ministrowi.</u>
+          <u xml:id="u-28.1" who="#PrzewodniczacyposelPiotrPolak">Posłem sprawozdawcą do tego dokumentu jest pan poseł Marcin Porzucek. Pan poseł też zabierze głos zdalnie. Jest pan poseł na łączach?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-29">
+          <u xml:id="u-29.0" who="#PoselMarcinPorzucek">Tak, jestem.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-30">
+          <u xml:id="u-30.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrPolak">Słyszymy. Bardzo proszę, panie pośle, o zabranie głosu.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-31">
+          <u xml:id="u-31.0" who="#PoselMarcinPorzucek">Szanowny panie przewodniczący, Wysoka Komisjo, pan minister kompleksowo odniósł się do sprawy. Proponowane zmiany wywołają wiele korzystnych skutków dla MŚP, co w mojej ocenie może się przyczynić do rozwoju rynku i ich finansowania giełdowego. Rozwiązania proponowane we wniosku nie powinny mieć negatywnych skutków na sferę społeczną oraz finanse publiczne. Warto więc pozytywnie odnieść się do tej kwestii. Bardzo dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-32">
+          <u xml:id="u-32.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrPolak">Dziękuję panu posłowi.</u>
+          <u xml:id="u-32.1" who="#PrzewodniczacyposelPiotrPolak">Otwieram dyskusję. Czy ktoś chciałby się wypowiedzieć w sprawie tego dokumentu? Zdalnie też nie mamy chętnych. Wobec powyższego chciałbym zaproponować następującą konkluzję: Stwierdzam, że Komisja rozpatrzyła w trybie art. 7 ust. 4 ustawy z dnia 8 października 2010 r. dokument o sygnaturze COM(2022) 761 – wersja ostateczna i podzieliła stanowisko rządu. Czy jest sprzeciw? Nie ma sprzeciwu.</u>
+          <u xml:id="u-32.2" who="#PrzewodniczacyposelPiotrPolak">Na tym zamykam rozpatrywanie punktu piątego.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-33">
+          <u xml:id="u-33.0" who="#SekretarzstanuwMSSebastianKaleta">Dziękuję i do widzenia.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-34">
+          <u xml:id="u-34.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrPolak">Dziękujemy panu ministrowi za udział w dyskusji, w debacie.</u>
+          <u xml:id="u-34.1" who="#PrzewodniczacyposelPiotrPolak">Przechodzimy do punktu szóstego, czyli rozpatrzenia w trybie art. 7 ust. 4 ustawy z dnia 8 października 2010 r. wniosku dotyczącego rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady zmieniającego rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1272/2008 w sprawie klasyfikacji, oznakowania i pakowania substancji i mieszanin (COM(2022) 748 – wersja ostateczna) i odnoszącego się do niego projektu stanowiska RP. Rząd reprezentuje w tym punkcie pan minister Piotr Bromber, podsekretarz stanu w Ministerstwie Zdrowia. Bardzo proszę pana ministra o przedstawienie stanowiska. Tutaj też będziemy mieli stanowisko i wystąpienie przedstawione zdalnie. Jest pan minister, prosimy.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-35">
+          <u xml:id="u-35.0" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieZdrowiaPiotrBromber">Dzień dobry państwu.</u>
+          <u xml:id="u-35.1" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieZdrowiaPiotrBromber">Panie przewodniczący, panie i panowie posłowie, zaproszeni goście, proponowana zmiana rozporządzenia ma na celu uproszczenie niejasnych, niedoprecyzowanych dotychczas przepisów tego rozporządzenia oraz eliminuje luki w prawie. Wprowadza także wymagania dotyczące etykietowania produktów trudnych do oznakowania, w tym wprowadza zapisy w zakresie etykietowania cyfrowego. Zmiany te mają na celu usprawnienie komunikacji o zagrożeniach, dzięki czemu łatwiejsza będzie klasyfikacja substancji mieszanin dla małych i średnich przedsiębiorstw. Przyjęcie proponowanego rozporządzenia będzie miało znaczący wpływ na podniesienie poziomu ochrony zdrowia ludzi i ochrony środowiska. Korzyści będą rezultatem ograniczenia narażenia obywateli rynku wewnętrznego na szkodliwe chemikalia, gdyż producenci tych chemikaliów będą dobrowolnie zastępować niektóre szkodliwe substancje, na przykład substancje zaburzające funkcjonowanie układu hormonalnego, innymi, mniej niebezpiecznymi chemikaliami. Rząd zgadza się co do zasady z założeniami zawartymi we wniosku Komisji Europejskiej. Popiera wszelkie inicjatywy mające na celu podniesienie poziomu bezpieczeństwa i ochrony zdrowia ludzi oraz ochrony środowiska przy jednoczesnym zagwarantowaniu właściwego funkcjonowania rynku wewnętrznego.</u>
+          <u xml:id="u-35.2" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieZdrowiaPiotrBromber">Niemniej uważamy, że administracja rządowa, przedsiębiorcy potrzebują odpowiednich okresów przejściowych na adaptację do projektowanych zmian zarówno w zakresie nowych wymogów, nowych klas zagrożeń i kryteriów zharmonizowanej klasyfikacji, jak również zmian okresowych wynikających z dostosowania rozporządzenia do postępu technicznego. Dlatego zaproponowany w projekcie rozporządzenia okres przejściowy na dostosowanie się do nowych przepisów jest w naszej ocenie niewystarczający. Odpowiedniego czasu wymaga realizacja procesu identyfikacji, generowania oraz oceny nowych danych. W licznych przypadkach konieczne będzie przeprowadzenie szeregu prac badawczo-rozwojowych w celu wprowadzenia zmian w formulacjach produktu. Z uwagi na strukturę rynku krajowego w obszarze chemikaliów oraz wyrobów bazujących na chemikaliach postulujemy, co ważne, wydłużenie okresu przejściowego z projektowanych 18 do 36 miesięcy. Ponadto wnosimy o zmianę okresu niezbędnego na aktualizację informacji na etykiecie. Z uwagi na fakt, że zmiany klasyfikacji oznakowania są najczęstszymi zmianami prawnymi skutkującymi bezpośrednio modyfikacjami na etykietach, a ich częstotliwość jest duża, a tym samym kosztowna, postulujemy o wydłużenie terminu na dostosowanie etykiet do nowych wymogów z 6 do 24 miesięcy.</u>
+          <u xml:id="u-35.3" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieZdrowiaPiotrBromber">Uważamy, że obecnie zaproponowany kształt rozporządzenia powinien być spójny z globalnym zharmonizowanym systemem klasyfikacji i oznakowania. Popieramy zmianę przepisów w zakresie oznakowania produktów sprzedawanych na odległość, co też będzie miało pozytywny wpływ na świadomość konsumentów o zagrożeniach spowodowanych przez chemikalia sprowadzane na rynek wewnętrzny oraz umożliwi skuteczniejsze egzekwowanie przepisów dotyczących chemikaliów. Tyle z mojej strony. Proszę o przyjęcie informacji. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-36">
+          <u xml:id="u-36.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrPolak">Dziękuję panu ministrowi.</u>
+          <u xml:id="u-36.1" who="#PrzewodniczacyposelPiotrPolak">Posłem sprawozdawcą do tego dokumentu jest pan poseł Tadeusz Cymański, obecny tutaj, na sali, na posiedzeniu Komisji, osobiście. Bardzo proszę, panie pośle, o zabranie głosu.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-37">
+          <u xml:id="u-37.0" who="#PoselTadeuszCymanski">Bardzo dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-37.1" who="#PoselTadeuszCymanski">Ten temat jest może nieporywający, ale jest istotny i jest jednym z takich dokumentów, który jest pokłosiem dynamicznych zmian na rynku rozwoju tej branży, również, co warto podkreślić, sprzedaży internetowej. Wiemy, że jako konsumenci jesteśmy często w sytuacji słabszej, często właściwie bezradni wobec zalewu informacji i agresywnej reklamy, dlatego te zmiany, które m.in. i tego aspektu dotyczą, chcą nie tylko zwiększyć bezpieczeństwo w obrocie i w konsumpcji, ale również chcą dać jakieś narzędzia, chcą poprawić sytuację najważniejszych, czyli obywateli, czyli konsumentów. To, co pan minister był łaskaw w swoim wystąpieniu przedstawić, zasługuje nie tylko na uwagę, ale również na poparcie naszej Komisji, o co jako sprawozdawca proszę i pod czym się podpisuję.</u>
+          <u xml:id="u-37.2" who="#PoselTadeuszCymanski">Jest jeszcze kwestia elementu może innowacyjności, bo mamy, jak powiedziałem, bardzo dużo szybkich zmian. Świat się zmienia błyskawicznie, a coraz więcej produktów można otrzymać w małych ilościach w internecie. To jest zagadnienie i dlatego tutaj to nie jest może odsiecz, ale to jest udoskonalenie. Jest to aktualizacja przepisów, działanie, które dotyczy praktycznie wszystkich zmian, również w innych dziedzinach. To bym chciał powiedzieć.</u>
+          <u xml:id="u-37.3" who="#PoselTadeuszCymanski">Technicznie można powiedzieć, że mamy jeszcze tydzień, bo 23 marca upływa termin. Gdyby jakimś dziwnym trafem Komisja się uchyliła od wydania opinii, to pan przewodniczący, który prowadzi posiedzenie, jeszcze będzie w stanie to wykonać. Mamy termin, ale myślę, że już za chwilę wydamy pozytywną opinię. Podpisuję się pod tym pomysłem i propozycją.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-38">
+          <u xml:id="u-38.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrPolak">Dziękuję panu posłowi.</u>
+          <u xml:id="u-38.1" who="#PrzewodniczacyposelPiotrPolak">Też mam taką nadzieję, że opinia będzie pozytywna. Otwieram dyskusję. Bardzo proszę, czy ktoś z państwa posłów chciałby się zgłosić do pytania? Nie ma chętnych.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-39">
+          <u xml:id="u-39.0" who="#PoselTadeuszCymanski">Posłanki też nie chcą.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-40">
+          <u xml:id="u-40.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrPolak">Nie, nie. Kontrolujemy zdalnych posłów.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-41">
+          <u xml:id="u-41.0" who="#PoselTadeuszCymanski">Pan spytał, czy posłowie. Panie posłanki też nie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-42">
+          <u xml:id="u-42.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrPolak">Dobrze. Nie ma zgłoszeń. Wobec tego chciałbym zaproponować następującą konkluzję: Stwierdzam, że Komisja rozpatrzyła w trybie art. 7 ust 4 ustawy z dnia 8 października 2010 r. dokument o sygnaturze COM(2022) 748 – wersja ostateczna. Komisja podzieliła stanowisko rządu. Czy jest sprzeciw? Nie ma sprzeciwu.</u>
+          <u xml:id="u-42.1" who="#PrzewodniczacyposelPiotrPolak">Na tym zamykam rozpatrywanie punktu szóstego.</u>
+          <u xml:id="u-42.2" who="#PrzewodniczacyposelPiotrPolak">Przechodzimy do punktu siódmego, czyli rozpatrzenia w trybie art. 151 ust. 1 regulaminu Sejmu z uwzględnieniem art. 3 ust. 2 ustawy z dnia 8 października 2010 r. komunikatu Komisji do Parlamentu Europejskiego, Rady, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów: Sprawozdanie na temat stanu gotowości w dziedzinie zdrowia (COM(2022) 669 – wersja ostateczna) i odnoszącego się do niego stanowiska rządu. Rząd reprezentuje w tym punkcie także pan minister Piotr Bromber. Bardzo proszę, panie ministrze, o przedstawienie stanowiska.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-43">
+          <u xml:id="u-43.0" who="#PodsekretarzstanuwMZPiotrBromber">Panie przewodniczący, panie i panowie posłowie, zaproszeni goście, wspomniany przez pana przewodniczącego komunikat obejmuje syntetyczną analizę sposobów zwiększenia gotowości i zdolności państw UE do skutecznego reagowania na przyszłe stany zagrożenia zdrowotnego, w tym szczególnie planowanych kolejnych kroków niezbędnych do zapewnienia skoordynowanego podejścia w zakresie medycznych środków przeciwdziałania. Każdego roku sprawozdanie na temat stanu gotowości w dziedzinie zdrowia ma być poświęcone innym aspektom gotowości. W tym pierwszym wydaniu skoncentrowano się na zdolnościach w zakresie gotowości związanych z medycznymi środkami przeciwdziałania. Przyszłe wydania będą poświęcone innym elementom, które są istotne i niezbędne do osiągnięcia wystarczającego poziomu gotowości w zakresie ochrony zdrowia, wykraczającym poza medyczne środki przeciwdziałania.</u>
+          <u xml:id="u-43.1" who="#PodsekretarzstanuwMZPiotrBromber">Rząd pozytywnie odnosi się do przedstawionego dokumentu. Sprawozdanie należy uznać za cenne, kompleksowe omówienie działań UE w odniesieniu do medycznych środków zapobiegawczych, które zostały podjęte w zakresie rozbudowania i poprawy działania wspólnotowego systemu reagowania na przyszłe stany zagrożenia zdrowia. Rząd podziela stanowisko, że ochrona obywateli UE przed transgranicznymi zagrożeniami zdrowia powinna pozostać niezmiennym priorytetem UE i państw członkowskich. Tym samym UE i państwa członkowskie powinny dysponować większymi zdolnościami zapewnienia wystarczającej i terminowej dostępności medycznych środków przeciwdziałania mających znaczenie w sytuacjach kryzysowych oraz zaopatrzenia w te środki.</u>
+          <u xml:id="u-43.2" who="#PodsekretarzstanuwMZPiotrBromber">W odniesieniu do pkt 1.2 dokumentu, pod nazwą: Wykrywanie zagrożeń i opracowywanego narzędzia, gromadzenia informacji, oceny zagrożeń rząd wskazuje na potrzebę dopracowania koncepcji na rzecz zapewnienia jakości danych w źródłach, które będą stanowiły podstawę do działania HERA. W zakresie z kolei badań naukowych popieramy priorytety opisane w pkt 2 dokumentu, pod nazwą: Zaawansowane badania i rozwój medycznych środków przeciwdziałania. Popieramy dalszą koordynację i wspieranie szybkiego zatwierdzania badań klinicznych w celu uzyskania wysokiej jakości danych klinicznych. Opisane w pkt 2 propozycje należy uznać za ważne, ale też niezbędne do poprawy wspólnotowego bezpieczeństwa medycznego i epidemiologicznego, w szczególności w celu dobrego przygotowania do kolejnych kryzysów zdrowotnych, których mogą doświadczyć państwa UE w kontekście uniezależnienia się od pozaunijnych źródeł w zakresie wytwarzania i dystrybucji medycznych środków przeciwdziałania oraz rozszerzenia własnego unijnego potencjału farmaceutycznego i klinicznego, tym samym również zacieśnienia współpracy międzynarodowej w tymże zakresie. W opinii rządu inicjatywy harmonizujące, a tym samym unifikujące proces prowadzenia badań klinicznych UE są kluczowe dla wszystkich obszarów ochrony zdrowia. Kolejne działania mające na celu stworzenie właśnie atrakcyjnych i sprzyjających warunków do prowadzenia badań klinicznych pozwolą budować prężnie działające zaplecze kliniczne i naukowe, gotowe do podejmowania reakcji w przypadku kolejnych epidemii, zwiększając tym samym odporność UE, co też jest bardzo istotne, jeżeli chodzi o nadchodzące wyzwania zdrowotne.</u>
+          <u xml:id="u-43.3" who="#PodsekretarzstanuwMZPiotrBromber">W pkt 3.4, dotyczącym zapasów, wskazano, że Komisja Europejska pracuje nad strategicznym podejściem dotyczącym zapasów. Działania te są niezmiernie istotne z punktu widzenia utrzymania stanu gotowości, ale należy podchodzić do tego w sposób racjonalny. W opinii rządu kluczowe w tym aspekcie jest utrzymywanie lub możliwość zwiększenia produkcji lokalnej w celu zapewnienia dostępu do leków lub wyrobów. W opinii rządu ważnym elementem tej strategii jest również wzmocnienie sektora farmaceutycznego, aby nie był oparty na dostawcach substancji czynnych czy innych materiałów do produkcji leków wyłącznie spoza UE. Tyle z mojej strony. Proszę o przyjęcie zaprezentowanej informacji. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-44">
+          <u xml:id="u-44.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrPolak">Dziękuję panu ministrowi.</u>
+          <u xml:id="u-44.1" who="#PrzewodniczacyposelPiotrPolak">Posłem sprawozdawcą jest pan poseł Tadeusz Cymański. Bardzo proszę, panie pośle, o zabranie głosu.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-45">
+          <u xml:id="u-45.0" who="#PoselTadeuszCymanski">Cóż, tak jak pan minister powiedział, to nietypowy dokument. Jego siła sprawcza ma charakter bardziej diagnostyczny i analizy sytuacji. Jest to komunikat adresowany i do PE, i do Rady, i do Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego, i Komitetu Regionów. Jest to pokłosie, warto zauważyć, epidemii. Właściwie więc już ponad półtora roku temu zapowiedziano taki dokument i bardzo dobrze, że europejskie gremia wyciągają wnioski z tego, co się wydarzyło, i tutaj w poszczególnych punktach, które pan minister był uprzejmy przedstawić, dotykamy różnych aspektów tej sytuacji. Ja w swoim krótkim koreferacie – mocne słowo – chciałbym podkreślić to, co przy samym końcu tu wybrzmiało. Postawiłbym to też w formie pytania i wypowiedzi, jeżeli chodzi o wiele dziedzin życia społecznego i gospodarczego w Europie – epidemia covidu bardzo brutalnie obnażyła ogromne uzależnienie w wielu dziedzinach Europy i poszczególnych krajów, naszego też, od zewnętrznych czynników, zwłaszcza Chin. Jak to wyglądało w elektronice, to myślę, że więcej ludzi się interesowało, ale również wynikła kwestia, co pan minister powiedział, na ile – epidemia to pokazała – byliśmy uzależnieni od dostaw substancji czynnych i w ogóle od Chin i jak to się prezentuje dzisiaj (zapasy, pewne działania, które zostały podjęte, aby to uzależnienie zmniejszyć), i jak na tym tle – już kończąc to pytanie – wygląda sytuacja polskiego przemysłu farmaceutycznego. Bo też pewne deklaracje przy okazji covidu były wyrażane, na ile i w jaki sposób chcemy wesprzeć, żeby własnymi siłami, niezależnie od solidarności europejskiej, zabezpieczyć nasze społeczeństwo w takich wariantach. To są chyba główne aspekty i chciałbym też przychylić się i proponować, aby Komisja przyjęła do pozytywnej wiadomości ten komunikat.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-46">
+          <u xml:id="u-46.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrPolak">Dziękuję panu posłowi.</u>
+          <u xml:id="u-46.1" who="#PrzewodniczacyposelPiotrPolak">Tym samym rozpoczęliśmy dyskusję nad tym dokumentem. Bardzo proszę, panie ministrze, o odniesienie się do zadanego pytania. Czy mamy jeszcze jakieś zgłoszenia? Nie mamy. To tylko będzie to jedno pytanie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-47">
+          <u xml:id="u-47.0" who="#PodsekretarzstanuwMZPiotrBromber">Panie przewodniczący, w tej chwili Komisja Europejska pracuje nad uruchomieniem platformy teleinformatycznej, która właśnie ma służyć wymianie informacji, też w zakresie zapasów, stanów, ale warto też wspomnieć, że w kontekście badań klinicznych, o których dzisiaj wspominałem, Sejm przyjął ustawę o badaniach klinicznych. To też jest istotnym elementem, ważnym z perspektywy tego dokumentu. Tak że tego typu działania są podejmowane zarówno na forum i z inicjatywy UE, ale też i my, dostosowując przepisy, wprowadzamy chociażby wspomnianą przeze mnie ustawę o badaniach klinicznych, która ma siłą rzeczy wzmocnić ten potencjał. Ta ustawa sama w swej istocie stwarza zupełnie inną przestrzeń formalnoprawną i docelowo ma zwiększyć liczbę badań klinicznych w Polsce. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-48">
+          <u xml:id="u-48.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrPolak">Dziękuję panu ministrowi.</u>
+          <u xml:id="u-48.1" who="#PrzewodniczacyposelPiotrPolak">Więcej zgłoszeń do dyskusji nie było, wobec tego chciałbym zapytać, czy jest sprzeciw wobec decyzji Komisji o przyjęciu do wiadomości informacji dotyczącej tego dokumentu. Nie ma sprzeciwu. Stwierdzam, że Komisja przyjęła do wiadomości informację rządu na temat dokumentu o sygnaturze COM(2022) 669 i odnoszącego się do niego stanowisko rządu. Czy jest sprzeciw? Nie ma sprzeciwu.</u>
+          <u xml:id="u-48.2" who="#PrzewodniczacyposelPiotrPolak">Na tym zamykam rozpatrywanie punktu siódmego.</u>
+          <u xml:id="u-48.3" who="#PrzewodniczacyposelPiotrPolak">Informuję, że tym samym porządek dzienny został wyczerpany. Protokół dzisiejszego posiedzenia będzie wyłożony do przejrzenia w sekretariacie Komisji w Kancelarii Sejmu. Dziękuję wszystkim państwu za udział w debacie, panu ministrowi.</u>
+          <u xml:id="u-48.4" who="#PrzewodniczacyposelPiotrPolak">Zamykam posiedzenie Komisji.</u>
+        </div>
+      </body>
+    </text>
+  </TEI>
+</teiCorpus>
diff --git a/2019-2023/sejm/komisje/sue/201923-sjm-suexx-00207-01/header.xml b/2019-2023/sejm/komisje/sue/201923-sjm-suexx-00207-01/header.xml
new file mode 100644
index 0000000..de8de57
--- /dev/null
+++ b/2019-2023/sejm/komisje/sue/201923-sjm-suexx-00207-01/header.xml
@@ -0,0 +1,76 @@
+<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?>
+<teiHeader xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xml:id="PPC-201923-sjm-suexx-00207-01">
+  <fileDesc>
+    <titleStmt>
+      <title>Komisja do Spraw Unii Europejskiej /nr 207/</title>
+    </titleStmt>
+    <publicationStmt>
+      <p>Prosimy o zapoznanie się z nagłówkiem korpusu (PPC_header.xml).</p>
+    </publicationStmt>
+    <sourceDesc>
+      <bibl>
+        <title>Komisja do Spraw Unii Europejskiej /nr 207/</title>
+        <publisher>Kancelaria Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej</publisher>
+        <note type="system">III RP</note>
+        <note type="house">Sejm</note>
+        <note type="termNo">9</note>
+        <note type="type">Komisja</note>
+        <note type="sessionNo" target="#SUE">207</note>
+        <note type="part">1</note>
+        <date>2023-03-28</date>
+      </bibl>
+    </sourceDesc>
+  </fileDesc>
+  <profileDesc>
+    <particDesc>
+      <person xml:id="DyrektorDepartamentuPrawaUniiEuropejskiejKancelariiPrezesaRadyMinistrowSylwiaZyrek" role="speaker">
+        <persName>Dyrektor Departamentu Prawa Unii Europejskiej Kancelarii Prezesa Rady Ministrów Sylwia Żyrek</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PodsekretarzstanuwMIGrzegorzWitkowski" role="speaker">
+        <persName>Podsekretarz stanu w MI Grzegorz Witkowski</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PodsekretarzstanuwMinisterstwieFinansowPiotrPatkowski" role="speaker">
+        <persName>Podsekretarz stanu w Ministerstwie Finansów Piotr Patkowski</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PodsekretarzstanuwMinisterstwieInfrastrukturyGrzegorzWitkowski" role="speaker">
+        <persName>Podsekretarz stanu w Ministerstwie Infrastruktury Grzegorz Witkowski</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PodsekretarzstanuwMinisterstwieKlimatuiSrodowiskaAnnaLukaszewskaTrzeciakowska" role="speaker">
+        <persName>Podsekretarz stanu w Ministerstwie Klimatu i Środowiska Anna Łukaszewska-Trzeciakowska</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PodsekretarzstanuwMinisterstwieRodzinyiPolitykiSpolecznejBarbaraSocha" role="speaker">
+        <persName>Podsekretarz stanu w Ministerstwie Rodziny i Polityki Społecznej Barbara Socha</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PodsekretarzstanuwMinisterstwieRozwojuiTechnologiiKamilaKrol" role="speaker">
+        <persName>Podsekretarz stanu w Ministerstwie Rozwoju i Technologii Kamila Król</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PodsekretarzstanuwMinisterstwieZdrowiaMaciejMilkowski" role="speaker">
+        <persName>Podsekretarz stanu w Ministerstwie Zdrowia Maciej Miłkowski</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PodsekretarzstanuwMRiPSBarbaraSocha" role="speaker">
+        <persName>Podsekretarz stanu w MRiPS Barbara Socha</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselDariuszJonski" role="speaker">
+        <persName>Poseł Dariusz Joński</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PrezesUrzeduOchronyKonkurencjiiKonsumentowTomaszChrostny" role="speaker">
+        <persName>Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów Tomasz Chróstny</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PrzewodniczacyposelKacperPlazynski" role="speaker">
+        <persName>Przewodniczący poseł Kacper Płażyński</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="SekretarzstanuwMinisterstwieKulturyiDziedzictwaNarodowegoJaroslawSellin" role="speaker">
+        <persName>Sekretarz stanu w Ministerstwie Kultury i Dziedzictwa Narodowego Jarosław Sellin</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="SekretarzstanuwMinisterstwieSprawiedliwosciSebastianKaleta" role="speaker">
+        <persName>Sekretarz stanu w Ministerstwie Sprawiedliwości Sebastian Kaleta</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="ZastepcadyrektoraDepartamentuDialoguiPartnerstwaSpolecznegoMinisterstwaRodzinyiPolitykiSpolecznejAgataOklinska" role="speaker">
+        <persName>Zastępca dyrektora Departamentu Dialogu i Partnerstwa Społecznego Ministerstwa Rodziny i Polityki Społecznej Agata Oklińska</persName>
+      </person>
+      <org xml:id="SUE" role="committee">
+        <orgName>Komisja do Spraw Unii Europejskiej</orgName>
+      </org>
+    </particDesc>
+  </profileDesc>
+</teiHeader>
diff --git a/2019-2023/sejm/komisje/sue/201923-sjm-suexx-00207-01/text_structure.xml b/2019-2023/sejm/komisje/sue/201923-sjm-suexx-00207-01/text_structure.xml
new file mode 100644
index 0000000..6b1eb00
--- /dev/null
+++ b/2019-2023/sejm/komisje/sue/201923-sjm-suexx-00207-01/text_structure.xml
@@ -0,0 +1,149 @@
+<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?>
+<teiCorpus xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
+  <xi:include href="PPC_header.xml"/>
+  <TEI>
+    <xi:include href="header.xml"/>
+    <text>
+      <body>
+        <div xml:id="div-1">
+          <u xml:id="u-1.0" who="#PrzewodniczacyposelKacperPlazynski">Szanowni państwo, otwieram posiedzenie Komisji do Spraw Unii Europejskiej. Witam państwa wszystkich serdecznie. Informuję, że posiedzenie będzie prowadzone z wykorzystaniem środków komunikacji elektronicznej umożliwiających porozumiewanie się na odległość, więc wszystko zgodnie ze standardową procedurą.</u>
+          <u xml:id="u-1.1" who="#PrzewodniczacyposelKacperPlazynski">Szanowni państwo, kto chce zabrać głos, to niech się zgłasza w programie Whereby. Wszystko jest tak, jak w porządku obrad. Niestety przedstawiciel Kancelarii Premiera z pionu cyfryzacji nie mógł dzisiaj z nami uczestniczyć w spotkaniu, w związku z czym jego część rozpatrzymy na następnym posiedzeniu Komisji. Czy są uwagi do porządku obrad? Uwag nie słyszę.</u>
+          <u xml:id="u-1.2" who="#PrzewodniczacyposelKacperPlazynski">Szanowni państwo, przechodzimy do punktu pierwszego. Oczywiście musimy sprawdzić kworum, więc standardowa procedura standardową procedurą. Sprawdzamy kworum. Proszę nacisnąć klawisz. Stwierdzam kworum.</u>
+          <u xml:id="u-1.3" who="#PrzewodniczacyposelKacperPlazynski">Przechodzimy do pkt I – Informacja o dokumentach w stosunku do których Prezydium wnosi o niezgłaszanie uwag. Są to następujące dokumenty Unii Europejskiej: w trybie art. 7 ust. 4 ustawy COM(2023) 74, 108, 122, 124, 125, w trybie art. 8 ust. 2 ustawy COM(2023) 92, 95, 97, 104, 105, 107, 109, 112, 113, 114, 116, 120, 123, w trybie art. 151 ust. 1 regulaminu Sejmu z uwzględnieniem art. 3 ust. 2 ustawy COM(2023) 96. Czy państwo posłowie chcieliby zgłosić jakieś uwagi w związku z tymi punktami? Czy możemy je przyjąć? Sprzeciwu nie słyszę. Stwierdzam, że Komisja postanowiła nie zgłaszać uwag do wymienionych dokumentów.</u>
+          <u xml:id="u-1.4" who="#PrzewodniczacyposelKacperPlazynski">Przechodzimy do pkt II – rozpatrzenie w trybie art. 8 ust. 2 ustawy z dnia 8 października 2010 r. wniosku dotyczącego zalecenia rady w sprawie wzmacniania dialogu społecznego w Unii Europejskiej (COM(2023) 38 wersja ostateczna) i odnoszącego się do niego projektu stanowiska rządu RP.</u>
+          <u xml:id="u-1.5" who="#PrzewodniczacyposelKacperPlazynski">Rząd reprezentuje pani minister Socha, która łączy się z nami zdalnie. Bardzo proszę, pani minister.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-2">
+          <u xml:id="u-2.0" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieRodzinyiPolitykiSpolecznejBarbaraSocha">Szanowny panie przewodniczący, szanowni państwo, wniosek Komisji dotyczący zalecenia został opublikowany w styczniu br. i tuż po tym opublikowaniu przekazaliśmy komunikat oraz zalecenia reprezentatywnym organizacjom partnerów społecznych. Projekt stanowiska rządu został przyjęty w marcu 2022 r. i generalnie stanowisko rządu do tego projektu zaleceń jest pozytywne. W toku negocjacji będziemy zmierzać do tego, by język tego dokumentu był mniej nakazowy. Również zalecenia wydają się dzisiaj mieć charakter zbyt szczegółowy, nie uwzględniają specyfiki krajów członkowskich. Będziemy też proponować wydłużenie terminu implementacji tych zaleceń z 18 do 24 miesięcy.</u>
+          <u xml:id="u-2.1" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieRodzinyiPolitykiSpolecznejBarbaraSocha">Wszystkie strony dialogu społecznego w Polsce zarówno strona pracodawców, jak i strona związkowa, również pozytywnie wypowiadają się na temat tego projektu. To chyba wszystko z mojej strony. Nie wiem, czy pani dyrektor Oklińska, która jest ze mną, chciałaby coś dodać do tej informacji. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-3">
+          <u xml:id="u-3.0" who="#ZastepcadyrektoraDepartamentuDialoguiPartnerstwaSpolecznegoMinisterstwaRodzinyiPolitykiSpolecznejAgataOklinska">Dziękuję bardzo, pani minister. Tylko tak króciutko gwoli uzupełnienia, o czym to zalecenie jest. Jest to bardzo ważny dokument z punktu widzenia zarówno rządu, jak i partnerów społecznych, który ma na celu wsparcie państw członkowskich w promowaniu dialogu społecznego i rokowań zbiorowych na poziomie krajowym poprzez uwzględnienie takich trzech głównych elementów. Jest to konsultacja z partnerami społecznymi w zakresie opracowania, wdrażania polityki społecznej, zatrudnienia i gospodarczej, zachęcania partnerów społecznych do negocjowania i zawierania umów zbiorowych, przy jednoczesnym poszanowania ich autonomii i prawa do działań zbiorowych, a także sprzyjania wsparciu dla zwiększenia zdolności i kompetencji partnerów społecznych.</u>
+          <u xml:id="u-3.1" who="#ZastepcadyrektoraDepartamentuDialoguiPartnerstwaSpolecznegoMinisterstwaRodzinyiPolitykiSpolecznejAgataOklinska">Tak jak pani minister wspomniała, tutaj będziemy dążyć do tego, żeby trochę złagodzić ten język. Propozycja wydłużenia terminu implementacji zalecenia z 18 do 24 miesięcy jest niejako powiązana z implementacją dyrektywy w sprawie adekwatnych wynagrodzeń w uchwale Unii Europejskiej, w części dotyczącej promowania rokowań zbiorowych. Do tego też będziemy dążyć. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-4">
+          <u xml:id="u-4.0" who="#PrzewodniczacyposelKacperPlazynski">Dziękuję, pani minister, dziękuję, pani dyrektor.</u>
+          <u xml:id="u-4.1" who="#PrzewodniczacyposelKacperPlazynski">Otwieram dyskusję. Czy ktoś z posłów chciałby zabrać głos?</u>
+          <u xml:id="u-4.2" who="#PrzewodniczacyposelKacperPlazynski">Przepraszam, jeszcze poseł Joński, sprawozdawca. Bardzo proszę.</u>
+          <u xml:id="u-4.3" who="#PrzewodniczacyposelKacperPlazynski">Jakiś kłopot techniczny, więc musimy nieco improwizować, szanowni państwo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-5">
+          <u xml:id="u-5.0" who="#PoselDariuszJonski">Tak, słyszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-6">
+          <u xml:id="u-6.0" who="#PrzewodniczacyposelKacperPlazynski">Słyszymy, więc kontynuujmy. Bardzo proszę, panie pośle o sprawozdanie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-7">
+          <u xml:id="u-7.0" who="#PoselDariuszJonski">Tak. Bardzo dziękuję. Panie przewodniczący, szanowna Komisjo, jakieś problemy, nie wiem. W takim razie krótko przedstawię opinię. Przedmiotem projektowanego zalecenia jest dialog pomiędzy pracownikami, pracodawcami i stroną rządową. Celem zalecenia jest wsparcie państw członkowskich w krzewieniu dialogu społecznego i rokowań zbiorowych na szczeblu krajowym. Omawiany wniosek Komisji jest ważnym dokumentem, zawierającym wiele istotnych, miejscami dość szczegółowych, to prawda, rozwiązań dla państw członkowskich w zakresie wzmacniania dialogu społecznego. Znaczenie wspierania dialogu społecznego wzrosło w ostatnim czasie szczególnie istotnie w efekcie obserwowanych dynamicznych zmian w świecie pracy, reformy gospodarek w kierunku gospodarki cyfrowej i zapewniania neutralności klimatycznej, jak również konsekwencji zdarzeń kryzysowych wywołanych pandemią COVID-19 i wojną w Ukrainie. Dlatego też te zalecenia Rady w sprawie wzmocnienia dialogu społecznego w Unii Europejskiej (COM(2023) 38 final) warto poprzeć. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-8">
+          <u xml:id="u-8.0" who="#PrzewodniczacyposelKacperPlazynski">Dziękuję, panie pośle. Czy ktoś z państwa posłów chciałby zabrać głos? Nie słyszę. Proponuję następującą konkluzję stwierdzam, że Komisja rozpatrzyła w trybie art. 8  ust. 2 ustawy z dnia 8 października 2010 r. dokument o sygnaturze (COM(2023) 38 wersja ostateczna) odnoszący się do niego projekt stanowiska rządu RP. Komisja podzieliła stanowisko rządu. Czy jest sprzeciw? Sprzeciwu nie słyszę.</u>
+          <u xml:id="u-8.1" who="#PrzewodniczacyposelKacperPlazynski">Przechodzimy do pkt III – rozpatrzenie Informacji o pracach legislacyjnych związanych z wdrożeniem dyrektyw, których termin transpozycji już upłynął lub upływa w ciągu najbliższych trzech miesięcy (stan na dzień 24 lutego 2023 r.)</u>
+          <u xml:id="u-8.2" who="#PrzewodniczacyposelKacperPlazynski">Bardzo proszę o wyłączenie w tej chwili mikrofonów.</u>
+          <u xml:id="u-8.3" who="#PrzewodniczacyposelKacperPlazynski">Informacja wpłynęła do Komisji w dniu 7 marca br. Jako pierwszą poproszę panią dyrektor Sylwię Żyrek z Departamentu Prawa Unii Europejskiej Kancelarii Prezesa Rady Ministrów. Jednocześnie proszę posłów, aby po każdej wypowiedzi państwa dyrektorów czy też państwa ministrów przechodzili do zadawania pytań. Myślę, że tak będzie najlepiej. Bardzo proszę panią dyrektor.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-9">
+          <u xml:id="u-9.0" who="#DyrektorDepartamentuPrawaUniiEuropejskiejKancelariiPrezesaRadyMinistrowSylwiaZyrek">Dziękuję bardzo. Dziękuję za udzielony głos. Najpierw krótko o samym materiale, a następnie ramowe informacje na temat stanu wdrożenia dyrektyw.</u>
+          <u xml:id="u-9.1" who="#DyrektorDepartamentuPrawaUniiEuropejskiejKancelariiPrezesaRadyMinistrowSylwiaZyrek">Rozpatrywany dzisiaj dokument wykonuje obowiązek nałożony na Radę Ministrów na mocy art. 18 ust. 4 ustawy o współpracy Rady Ministrów z Sejmem i Senatem. Na jego podstawie Rada Ministrów jest zobowiązana, żeby przynajmniej dwa razy w roku przekazywać Sejmowi i Senatowi informacje o pracach legislacyjnych związanych z wykonywaniem aktów prawa Unii Europejskiej, których termin wykonania upłynął albo upływa w ciągu trzech miesięcy od dnia przekazania informacji.</u>
+          <u xml:id="u-9.2" who="#DyrektorDepartamentuPrawaUniiEuropejskiejKancelariiPrezesaRadyMinistrowSylwiaZyrek">W zestawieniu, które przekazaliśmy, znajduje się 29 dyrektyw, których termin transpozycji już upłynął lub upływa według stanu na dzień 24 lutego 2023 r. Z tych informacji wynika przede wszystkim to, że Komisja Europejska prowadzi obecnie 25 postępowań formalnych w związku z niedopełnieniem obowiązku poinformowania o środkach przyjętych w celu transpozycji dyrektyw, 14 z tych postępowań znajduje się na etapie zarzutów formalnych, 7 na etapie uzasadnionej opinii. Odnośnie do braków wdrożenia dyrektyw, i tak w ten sposób, do 2 dyrektyw Komisja już złożyła skargę do Trybunału Sprawiedliwości, a w przypadku 2 kolejnych podjęła decyzję o skierowaniu skargi.</u>
+          <u xml:id="u-9.3" who="#DyrektorDepartamentuPrawaUniiEuropejskiejKancelariiPrezesaRadyMinistrowSylwiaZyrek">Minister do Spraw Unii Europejskiej systematycznie monitoruje postępy prac prowadzonych przez właściwe ministerstwa. Natomiast najlepszą wiedzę o stanie prac i harmonogramie, a także przyczynach opóźnień posiadają ministrowie właściwi, stąd też informacje na ten temat przekażą oni. Jeżeli są jakieś pytania ogólne dotyczące stanu wdrożenia, dotyczące prowadzonych postępowań tych przed Trybunałem, zagrożonych karami, to oczywiście pozostaję do dyspozycji.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-10">
+          <u xml:id="u-10.0" who="#PrzewodniczacyposelKacperPlazynski">Czy ktoś z posłów chciałby zabrać głos? Chociaż sugeruję poczekać już na konkretne szczeble czy kompetencje poszczególnych państwa ministrów. Nie słyszę.</u>
+          <u xml:id="u-10.1" who="#PrzewodniczacyposelKacperPlazynski">Poproszę pana ministra Patkowskiego z Ministerstwa Finansów o przedstawienie kwestii państwa kompetencji.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-11">
+          <u xml:id="u-11.0" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieFinansowPiotrPatkowski">Dzień dobry. Panie przewodniczący, Wysoka Komisjo, z zakresu Ministerstwa Finansów są to trzy projekty. Pierwsze dwa, czyli dyrektywa 2021/2261(dyrektywa UCITS) i dyrektywa 2014/65 (dyrektywa MiFID II) jest wdrażana w ustawie, którą Sejm już przyjął w dniu 9 marca. Jest to ustawa o zmianie ustawy o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi, ustawy o obligacjach, ustawy o BFG, systemie gwarantowania depozytów oraz przymusowej restrukturyzacji oraz niektórych innych ustaw, to jest UC32. Dzisiaj projekt będzie rozpatrywany na senackiej Komisji Budżetu i Finansów Publicznych i najbliższym posiedzeniu, czyli to będzie najprawdopodobniej 30 marca br. W związku z czym w przeciągu miesiąca powinniśmy zakończyć cały proces legislacyjny i w związku z tym zakończyć transpozycję, co powoduje, że tutaj ryzyko wszczęcia postępowania naruszeniowego, naszym zdaniem, nie występuje.</u>
+          <u xml:id="u-11.1" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieFinansowPiotrPatkowski">Trzeci projekt, to jest dyrektywa 2021/514, tutaj termin upłynął 31 grudnia 2022 r. Jest to ustawa z obszaru prawa podatkowego i z obszaru Krajowej Administracji Skarbowej. Budzi ona spore zainteresowanie rynku, bo to jest ustawa, która m.in. nakłada na platformy internetowe sprzedażowe wymóg raportowania takich transakcji, które można uznać za działalność gospodarczą. Ma to być ustawa, która uszczelnia system opodatkowania na terenie Unii Europejskiej. Tutaj toczy się konferencja uzgodnieniowa. Jej wyniki są teraz uwzględniane i dalsze prace rządowe zostaną zaplanowane w okresie do maja br., a prace parlamentarne na czerwiec-lipiec br. Takie mam informacje od ministra Sobonia, który prowadzi ten projekt. Całe wdrażanie powinno się zakończyć  w III kwartale br. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-12">
+          <u xml:id="u-12.0" who="#PrzewodniczacyposelKacperPlazynski">Dziękuję, panie ministrze. Otwieram dyskusję. Czy ktoś z państwa posłów chciałby zabrać głos? Nie słyszę.</u>
+          <u xml:id="u-12.1" who="#PrzewodniczacyposelKacperPlazynski">Przechodzimy do Ministerstwa Infrastruktury i poproszę o głos pana ministra Witkowskiego.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-13">
+          <u xml:id="u-13.0" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieInfrastrukturyGrzegorzWitkowski">Dziękuję, panie przewodniczący. Mam nadzieję, że mnie słychać i widać?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-14">
+          <u xml:id="u-14.0" who="#PrzewodniczacyposelKacperPlazynski">Tak, słychać i widać.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-15">
+          <u xml:id="u-15.0" who="#PodsekretarzstanuwMIGrzegorzWitkowski">Mamy jedną dyrektywę Parlamentu Europejskiego w sprawie interoperacyjności systemów elektronicznych. Termin wdrożenia transpozycji, to jest 19 październik dwa lata temu. Niemniej jednak projekt rozporządzenia został wpisany do wykazu prac legislacyjnych pod nr 298. 16 marca br. projekt rozporządzenia został wysłany do uzgodnień międzyresortowych i konsultacji publicznych z 10-dniowym terminem na zgłoszenie uwag, więc naprawdę wpisaliśmy to na szybką ścieżkę.</u>
+          <u xml:id="u-15.1" who="#PodsekretarzstanuwMIGrzegorzWitkowski">Ponadto: dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady Unii Europejskiej w sprawie uznawania kwalifikacji zawodowych w żegludze śródlądowej; dyrektywa delegowania Komisji Europejskiej w odniesieniu do standardów dotyczących kompetencji oraz odpowiadających im wiedzy i umiejętności, egzaminów praktycznych, zatwierdzenia symulatorów oraz stanu zdrowia. Czwarta dyrektywa Parlamentu Europejskiego, która jest zmianą dyrektywy w odniesieniu do środków przejściowych dotyczących uznawania świadectw wydanych przez państwa trzecie – tu również mamy roczne opóźnienie. Niemniej jednak akty wdrażające te wszystkie dyrektywy, to jest projekt ustawy o zmianie ustawy o żegludze śródlądowej, który jest w Sejmie i rozporządzenie Ministra Infrastruktury. 7 marca tego roku, czyli bardzo niedawno, przekazany do Sejmu, skierowany do pierwszego czytania do Komisji Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej. Termin na przedstawienie sprawozdania został wyznaczony na dzień 23 maja br. Jednak poprosiliśmy panią marszałek o to, aby ten termin został przyspieszony, tak aby na posiedzeniu po świętach Wielkiej Nocy zostało to rozpatrzone. Mamy wiarygodne informacje, że rzeczywiście tak się stanie.</u>
+          <u xml:id="u-15.2" who="#PodsekretarzstanuwMIGrzegorzWitkowski">Szósta dyrektywa delegowana Komisji zmieniająca dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady w kategorii pojazdów wynikających ze zmian w prawodawstwie dotyczącym homologacji. Termin transpozycji również minął we wrześniu ubiegłego roku. Dyrektywa została częściowo wdrożona przez rozporządzenie ministra spraw wewnętrznych i administracji. Pełne wdrożenie dyrektywy zapewni projekt ustawy o systemach homologacji pojazdów oraz ich wyposażenia. 28 marca tego roku ustawa będzie przedmiotem posiedzenia senackiej Komisji Infrastruktury. Następnie w dniu 29 marca br. będzie przedmiotem posiedzenia Senatu RP, więc liczymy na to, że komisja senacka jak i posiedzenie plenarne Senatu szybko uporają się z tą ustawą i będzie można skutecznie implementować ją na grunt prawa polskiego.</u>
+          <u xml:id="u-15.3" who="#PodsekretarzstanuwMIGrzegorzWitkowski">Ostatnia dyrektywa delegowana Komisji zmieniająca dyrektywę Parlamentu Europejskiego w odniesieniu do aktualizacji niektórych oznaczeń kategorii pojazdów i dodaniu systemu eCall do wykazu badanych elementów, metod, kryteriów uznania stanu technicznego za niezadowalający i oceny usterek. Szanowni państwo, również we wrześniu ub. r. minął termin transpozycji. Pełne wdrożenie dyrektywy zapewni projekt ustawy o systemach homologacji pojazdów oraz ich wyposażenia. W dniu 9 marca br. Sejm uchwalił ustawę o systemach homologacji. 28 marca br. ustawa będzie przedmiotem posiedzenia senackiej Komisji Infrastruktury.</u>
+          <u xml:id="u-15.4" who="#PodsekretarzstanuwMIGrzegorzWitkowski">Szanowni państwo, jak państwo widzicie, wszystko w rękach Senatu. Jako rząd, jako ministerstwo wywiązaliśmy się ze wszystkich terminów. Mamy nadzieję na sprawne procedowanie na dalszym etapie tych ustaw. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-16">
+          <u xml:id="u-16.0" who="#PrzewodniczacyposelKacperPlazynski">Dziękuję. Otwieram dyskusję. Czy ktoś chce zabrać głos? Nie słyszę.</u>
+          <u xml:id="u-16.1" who="#PrzewodniczacyposelKacperPlazynski">W związku z tym poproszę o zabranie głosu panią minister Annę Łukaszewską-Trzeciakowską z Ministerstwa Klimatu i Środowiska.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-17">
+          <u xml:id="u-17.0" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieKlimatuiSrodowiskaAnnaLukaszewskaTrzeciakowska">Dziękuję. Panie przewodniczący, szanowni państwo, jeżeli chodzi o Ministerstwo Klimatu i Środowiska, to są trzy dyrektywy. Dyrektywa Parlamentu Europejskiego 2019/944 w sprawie wspólnych zasad rynku wewnętrznego energii elektrycznej oraz zmieniająca dyrektywę 2012/27 UE, to transpozycja. Aktem wdrażającym jest projekt ustawy o zmianie ustawy – Prawo energetyczne oraz ustawy o odnawialnych źródłach energii (UC74). Przyjęty przez Stały Komitet Rady Ministrów 26 stycznia tego roku, przekazany na komisję prawniczą. 24 marca br. przekazany do potwierdzenia przez SKRM. Przewidywany termin wejścia w życie UC74, to II kwartał 2023 r. Było tu bardzo dużo uwag, ponieważ bardzo szeroki zakres podmiotowy. Prace trwały długo. Do projektu zgłoszono ponad 1000 uwag przez 200 podmiotów. Wymagało to bardzo dużej ilości prac. Wśród takich najbardziej problematycznych, wywołujących dużo emocji tematów, które wymagały szczególnego zaangażowania, był problem linii bezpośredniej. Uwagi dotyczące propozycji nowych rozwiązań w tym zakresie stanowiły ponad 15% całości uwag zgłoszonych do projektu nierynkowej redukcji produkcji z odnawialnych źródeł energii. Ustawa wymagała dużo dyskusji, dużo prac. Jesteśmy na ostatniej prostej. Liczymy, że na kolejnym posiedzeniu Sejmu już będzie projekt rozpatrywany.</u>
+          <u xml:id="u-17.1" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieKlimatuiSrodowiskaAnnaLukaszewskaTrzeciakowska">Kolejna dyrektywa, to dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie promowania i stosowania energii ze źródeł odnawialnych. Tutaj aktami wdrażającymi są trzy ustawy, wspomniana już UC74, projekt ustawy o zmianie ustawy o odnawialnych źródłach energii UC99 i projekt ustawy o zmianie ustawy o biokomponentach i biopaliwach ciekłych UC110. O UC74, jeżeli chodzi o harmonogram, już mówiłam. Jeżeli chodzi o UC99, tutaj również bardzo dużo uwag, ponad 1200 uwag o dużej wadze merytorycznej. Dokument był przedmiotem prac Komitetu do Spraw Unii Europejskiej. 25 stycznia tego roku uzyskał wreszcie pozytywną rekomendację po tych pracach związanych z konsultacjami publicznymi. 27 stycznia br. pozytywna rekomendacja Komitetu Rady Ministrów do Spraw Cyfryzacji, 6 marca br. SKRM-u. Obecnie znajduje się na etapie rozpatrywania przez komisję prawniczą. Liczymy na to, że w maju br. zostanie wniesiony, oczywiście już po Radzie Ministrów, pod obrady parlamentu.</u>
+          <u xml:id="u-17.2" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieKlimatuiSrodowiskaAnnaLukaszewskaTrzeciakowska">Jeżeli chodzi o projekt ustawy o zmianie ustawy o komponentach i biopaliwach ciekłych (UC110), to jest na etapie Komitetu do Spraw Unii Europejskiej. 14 marca br. ministerstwo klimatu przekazało stanowisko do zgłoszonych w ramach Komitetu do Spraw Europejskich uwag, nową wersję projektu. Kolejne uwagi zostały zgłoszone. Dodatkowe stanowisko ministerstwa klimatu, które się do tych uwag odnosi, zostały przygotowane i są przekazywane na komitet stały. Tutaj również mamy nadzieję, że jeszcze przed wakacjami projekt zostanie wniesiony.</u>
+          <u xml:id="u-17.3" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieKlimatuiSrodowiskaAnnaLukaszewskaTrzeciakowska">Trzecia dyrektywa, to dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie zmniejszenia wpływu niektórych produktów z tworzyw sztucznych na środowisko. Tutaj UC73, projekt ustawy o zmianie ustawy o obowiązkach przedsiębiorstw w zakresie gospodarowania niektórymi odpadami oraz opłacie produktowej. Projekt przyjęty przez Radę Ministrów 20 grudnia zeszłego roku. 3 lutego tego roku wpłynął do Sejmu. Sejm uchwalił 9 marca. Dzisiaj ustawa była lub będzie przedmiotem prac komisji senackiej, jutro prawdopodobnie trafi pod obrady Senatu. Przewidywany termin publikacji to kwiecień-maj tego roku. Taka informacja z mojej strony. Jeżeli będzie potrzebna pogłębiona, to służę. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-18">
+          <u xml:id="u-18.0" who="#PrzewodniczacyposelKacperPlazynski">Dziękuję. Czy ktoś chciałby zabrać głos? Nie słyszę.</u>
+          <u xml:id="u-18.1" who="#PrzewodniczacyposelKacperPlazynski">Poproszę pana ministra Jarosława Sellina z Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-19">
+          <u xml:id="u-19.0" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieKulturyiDziedzictwaNarodowegoJaroslawSellin">Dzień dobry, panie przewodniczący. Dzień dobry, państwu posłom, i moim koleżankom i kolegom ministrom obecnym na sali. Chcę poinformować, że Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego odpowiada za prace związane z wdrożeniem do prawa polskiego dwóch dyrektyw Unii Europejskiej dotyczących prawa autorskiego. Pierwsza, to dyrektywa z 2019 r., ustanawiająca przepisy dotyczące wykonywania praw autorskich i praw pokrewnych mające zastosowanie do niektórych transmisji online, prowadzonych przez organizacje radiowe i telewizyjne. Druga, to dyrektywa też z 2019 r. w sprawie Prawa autorskiego i praw pokrewnych na jednolitym rynku cyfrowym.</u>
+          <u xml:id="u-19.1" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieKulturyiDziedzictwaNarodowegoJaroslawSellin">Ponieważ druga z tych dyrektyw została uznana w takiej szerokiej debacie publicznej, która toczyła się w Europie, za zagrożenie dla wolności słowa i dostępu do informacji w Internecie, Polska i pięć innych państw Unii zagłosowały przeciwko jej przyjęciu, a trzy inne wstrzymały się od głosu. Dyrektywa została zatem przyjęta, ale niewielką większością głosów. Niestety Polska, jako jedyny kraj w Unii, wykazała się konsekwencją w obronie wolności słowa i jako jedyna zaskarżyła kontrowersyjne przepisy dyrektywy do Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej. Sprawa została rozstrzygnięta dopiero w kwietniu ubiegłego roku. Choć polska skarga została oddalona, to Trybunał wskazał na konieczność takiego wdrożenia dyrektywy, aby zachowana została odpowiednia równowaga wszystkich chronionych wartości, to jest aby były chronione prawa autorskie w Internecie, ale też wolność wypowiedzi i dostępu do informacji.</u>
+          <u xml:id="u-19.2" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieKulturyiDziedzictwaNarodowegoJaroslawSellin">W ministerstwie kultury przez cały czas prowadzone były prace nad przygotowaniem projektu ustawy wdrażającej obydwie te dyrektywy w jednej ustawie. Projekt ten został w czerwcu ub. r. opublikowany i rozpoczęły się konsultacje publiczne. Aktualnie konsultacje publiczne i uzgodnienia międzyresortowe zostały zakończone. 28 lutego br., czyli równo miesiąc temu, projekt został ostatecznie przyjęty przez Komitet do Spraw Europejskich w Kancelarii Premiera i został przekazany do rozpatrzenia przez Stały Komitet Rady Ministrów, a więc już jest, można powiedzieć, w przedprogu rozpatrywania przez Radę Ministrów.</u>
+          <u xml:id="u-19.3" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieKulturyiDziedzictwaNarodowegoJaroslawSellin">Warto dodać, że w toku prac legislacyjnych została dopełniona notyfikacja częściowej transpozycji obu dyrektyw, gdyż niektóre już obowiązujące przepisy prawa polskiego mogą być uznane za zgodne z dyrektywami. Można powiedzieć bardziej kolokwialnie, że częściowo ta dyrektywa już jest wdrożona w polskim prawie.</u>
+          <u xml:id="u-19.4" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieKulturyiDziedzictwaNarodowegoJaroslawSellin">Komisja Europejska jest regularnie informowana o postępach legislacyjnych. Przypomnę też, że Komisja została zobowiązana do wydania wytycznych dla krajowych ustawodawców co do prawidłowego wdrożenia najbardziej kontrowersyjnych przepisów dyrektywy. Tego samego przepisu, który został zaskarżony przez Polskę i same te wytyczne dotyczące tylko jednego artykułu dyrektywy Komisja Europejska przygotowywała przez dwa lata. Wydała je ostatecznie na trzy dni przed upływem terminu implementacji dyrektywy. Państwa, które zdecydowały się poczekać na te wytyczne, nie miały za to możliwości wdrożenia dyrektywy w terminie. Taki był również przypadek Polski. Krótko mówiąc, za chwilę Komitet Stały Rady Ministrów, potem Rada Ministrów i już potem prace legislacyjne w polskim parlamencie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-20">
+          <u xml:id="u-20.0" who="#PrzewodniczacyposelKacperPlazynski">Dziękuję, panie ministrze. Otwieram dyskusję. Czy ktoś chce zabrać głos? Nie słyszę.</u>
+          <u xml:id="u-20.1" who="#PrzewodniczacyposelKacperPlazynski">W związku z czym poproszę panią minister Sochę z Ministerstwa Rodziny i Polityki Społecznej. Bardzo proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-21">
+          <u xml:id="u-21.0" who="#PodsekretarzstanuwMRiPSBarbaraSocha">Szanowni państwo, jeżeli chodzi o Ministerstwo Rodziny i Polityki Społecznej, to mamy tutaj jedną dyrektywę. Jest to dyrektywa w sprawie ochrony osób zgłaszających naruszenia prawa Unii, czyli tzw. dyrektywa o sygnalistach. W tej chwili ta dyrektywa jest na takim etapie, że jesteśmy po uwagach do projektów, które były złożone na Komitet Stały Rady Ministrów. Uwagi były zgłoszone przez Ministra Sprawiedliwości i Ministra Funduszy i Polityki Regionalnej, Infrastruktury, Zdrowia, Spraw Wewnętrznych i Administracji, przez Rządowe Centrum Legislacji i Koordynatora Służb Specjalnych. Trwa przygotowywanie we współpracy z tymi resortami ostatecznej wersji projektu uwzględniającej zalecenia Komitetu Stałego Rady Ministrów, który następnie zostanie przekazany do rozpatrzenia przez Komitet Stały.</u>
+          <u xml:id="u-21.1" who="#PodsekretarzstanuwMRiPSBarbaraSocha">Prace nad projektem wdrażającym dyrektywę o sygnalistach trwały od października 2021 r. W trakcie wstępnych uzgodnień opiniowania i konsultacji publicznych napłynęły liczne uwagi. Na ich podstawie zostały przygotowane cztery zestawienia uwag, liczące ponad 800 stron. Uwagi te potwierdziły duże zainteresowanie projektowanymi przepisami, co wynikało też z szerokiego zakresu podmiotowego i przedmiotowego tej dyrektywy. 10 stycznia br. projekt został przyjęty przez Komitet do Spraw Europejskich. 2 lutego br. przez Komisję Wspólną Rządu i Samorządu Terytorialnego i 10 lutego br. skierowany pod obrady SKRM-u. Prace trwały ponad rok. Z mojej strony, to tyle. Jeżeli pan dyrektor Stanecki chciałby coś dodać, to bardzo proszę. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-22">
+          <u xml:id="u-22.0" who="#PrzewodniczacyposelKacperPlazynski">Dziękuję, pani minister. Otwieram dyskusję. Czy ktoś chciałby zabrać głos? Nie słyszę.</u>
+          <u xml:id="u-22.1" who="#PrzewodniczacyposelKacperPlazynski">W związku z tym przechodzimy do pani minister Kamili Król z Ministerstwa Rozwoju i Technologii.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-23">
+          <u xml:id="u-23.0" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieRozwojuiTechnologiiKamilaKrol">Bardzo dziękuję. Szanowny panie przewodniczący, Wysoka Komisjo, z zakresu Ministerstwa Rozwoju i Technologii mamy jedną dyrektywę delegowaną Komisji 2023/277 zmieniającej dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/43/WE w odniesieniu do aktualizacji wykazu produktów związanych z obronnością zgodnie ze zaktualizowanym wspólnym wykazem uzbrojenia Unii Europejskiej.</u>
+          <u xml:id="u-23.1" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieRozwojuiTechnologiiKamilaKrol">Dyrektywa została opublikowana w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej  10 lutego 2023 r. Natomiast termin transpozycji mija 31 maja tego roku. Dyrektywa będzie wdrożona rozporządzeniem w sprawie wykazu uzbrojenia, na obrót którym wymagane jest zezwolenie. Na dniach będziemy przekazywać projekt rozporządzenia do uzgodnień międzyresortowych. Na dzień dzisiejszy nie przewidujemy opóźnień w transpozycji. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-24">
+          <u xml:id="u-24.0" who="#PrzewodniczacyposelKacperPlazynski">Dziękuję. Otwieram dyskusję. Czy ktoś z państwa chce zabrać głos? Nie słyszę.</u>
+          <u xml:id="u-24.1" who="#PrzewodniczacyposelKacperPlazynski">W związku z tym poproszę pana ministra Sebastiana Kaletę z Ministerstwa Sprawiedliwości, o zabranie głosu.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-25">
+          <u xml:id="u-25.0" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieSprawiedliwosciSebastianKaleta">Dziękuję. Panie przewodniczący, pierwsza z dyrektyw, o której chciałbym opowiedzieć, to dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie gwarancji procesowych dla dzieci będących podejrzanymi lub oskarżonymi w postępowaniu karnym. W tym zakresie został opracowany projekt ustawy zmiany ustawy Kodeks postępowania karnego oraz niektórych innych ustaw, który wprowadza w istocie punktowe zmiany w postępowaniu karnym. Spowodują one, że podejrzanym lub oskarżonym w postępowaniu karnym, którzy nie ukończyli 18 lat, zostanie zapewniony poziom gwarancji procesowych w pełni odpowiadający wymogom dyrektywy. Jest to jak gdyby implementacja uzupełniająca. W tym zakresie pragnę poinformować, że rządowy projekt ustawy, którą opisałem, został przyjęty przez Radę Ministrów i przekazany do Sejmu w styczniu 2023 r. Podczas poprzedniego posiedzenia Sejmu w dniach 7–9 marca br. Sejm przyjął ustawę. Aktualnie ustawą zajmuje się Senat i będzie ona przedmiotem głosowania podczas najbliższego posiedzenia Senatu w dniach 29–30 marca br.</u>
+          <u xml:id="u-25.1" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieSprawiedliwosciSebastianKaleta">Drugi instrument, to dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady zmieniająca decyzję ramową Rady w odniesieniu do wymiany informacji dotyczących obywateli państw trzecich oraz w odniesieniu do europejskiego systemu przekazywania informacji do rejestrów karnych i zastępująca decyzję Rady 2009/316/WSiSW. Projekt ustawy o Krajowym Rejestrze Karnym (UC108) ma na celu implementację do polskiego porządku prawnego wskazanej dyrektywy. Projekt ustawy zastępuje dotychczasową ustawę z dnia 24 maja 2000 r. z uwagi na konieczność stworzenia ustawowych ram prawnych dla funkcjonowania nowego systemu teleinformatycznego, Krajowego Rejestru Karnego tzw. KRK 2.0, wdrożenia nowych funkcjonalności tego systemu oraz implementacji przepisów dotyczących tzw. systemu ECRIS-TCN.</u>
+          <u xml:id="u-25.2" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieSprawiedliwosciSebastianKaleta">Projekt ustawy o KRK z dnia 5 listopada 2021 r. wpisany został do wykazu prac legislacyjnych i programowych Rady Ministrów pod nr UC108. Decyzja kierownictwa resortu włączona do projektu rozwiązania dotyczącego gromadzenia danych w Krajowym Rejestrze Karnym oraz Rejestrze Sprawców Przestępstw na Tle Seksualnym. W lutym 2023 r. zakończono etap uzgodnień międzyresortowych. W dniu 22 marca 2023 r. projekt został skierowany na Komitet Rady Ministrów do spraw Cyfryzacji oraz oczekuje na skierowanie na Komitet do Spraw Europejskich. Przewiduje się przyjęcie projektu przez Radę Ministrów i przekazanie go do Sejmu w II kwartale tego roku.</u>
+          <u xml:id="u-25.3" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieSprawiedliwosciSebastianKaleta">Trzeci instrument, to dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie ram restrukturyzacji zapobiegawczej umorzenia długów i zakazu wprowadzenia działalności oraz w sprawie środków zwiększających skuteczność postępowań dotyczących restrukturyzacji, niewypłacalności i umorzenia długów, a także zmieniający dyrektywę 2017/1132 (dyrektywa o restrukturyzacji i upadłości). W celu implementacji tej dyrektywy przygotowano projekt ustawy. Z uwagi na konieczność przeprowadzenia szerokich konsultacji dotyczących kształtu projektu ustawy minister powołał zespół do spraw nowelizacji ustawy Prawo restrukturyzacyjne, który zakończył swoje prace w dniu 31 stycznia 2022 r. W dniu 7 lutego 2022 r. projekt ustawy implementującej został wpisany do wykazu prac legislacyjnych i programowych Rady Ministrów. W lipcu 2022 r. przygotowany projekt został skierowany do uzgodnień międzyresortowych, konsultacji publicznych oraz opiniowania. W dniu 30 sierpnia 2022 r. wpłynęła do ministra sprawiedliwości opinia Rady Legislacyjnej przy prezesie Rady Ministrów. Na etapie uzgodnień, konsultacji i opiniowania zgłoszono ponad 100 uwag. Ponadto Rada Legislacyjna zgłosiła szereg propozycji ściśle związanych z projektowanymi rozwiązaniami, których wprowadzenie niewątpliwie ułatwiłoby osiągnięcie zasadniczego celu projektu czyli usprawnienie postępowań restrukturyzacyjnych i zwiększenie ich efektywności. W dniu 2 marca 2023 r. projekt został przyjęty przez Komitet do Spraw Europejskich. Przewiduje się następujący harmonogram dalszych prac nad projektem: do końca kwietnia 2023 r. przyjęcie projektu przez Stały Komitet Rady Ministrów; do końca maja 2023 r. przyjęcie projektu przez Radę Ministrów i przekazanie go do Sejmu; do końca lipca 2023 r. zakończenie prac parlamentarnych, podpisanie ustawy przez prezydenta i publikacja jej w Dzienniku Ustaw.</u>
+          <u xml:id="u-25.4" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieSprawiedliwosciSebastianKaleta">Ostatni instrument, o którym chciałbym powiedzieć, to dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady zmieniająca dyrektywę 2017/1132 w odniesieniu do transgranicznego przekształcenia, łączenia i podziału spółek. Projekt ustawy UC123 ma na celu jednocześnie implementację dwóch dyrektyw, dyrektywy 2019/2121 oraz dyrektywy 2019/1151. Termin implementacji pierwszej, to 31 stycznia 2023 r., drugiej, to 1 sierpnia 2023 r. Problematyka regulowana wyżej wymienionymi dyrektywami ma charakter bardzo złożony. Prace wdrożeniowe wymagały szeregu prac koordynacyjnych z resortami współpracującymi, stąd prace nad ich wdrożeniem zostały rozpoczęte w Ministerstwie Sprawiedliwości już w 2019 r. Z uwagi na to, iż wdrożenie dyrektywy 2019/2121 wiąże się ze zmianą kodeksową mającą charakter systemowy, projekt ten został na wczesnym etapie poddany szerokim prekonsultacjom ze środowiskami akademickimi w całej Polsce. W toku uzgodnień międzyresortowych do projektu został dołączony istotny wkład Ministerstwa Finansów w zakresie określenia skutków podatkowych regulacji, co wpłynęło istotnie na wydłużenie procesu legislacyjnego z uwagi na konieczność ponowienia uzgodnień zewnętrznych, opiniowania i konsultacji publicznych. W toku uzgodnień międzyresortowych projekt uzyskał opinię właściwego ministra o zgodności projektu z prawem Unii Europejskiej i został pozytywnie zaopiniowany przez Komisję Wspólną Rządu i Samorządu Terytorialnego. Projekt został przyjęty przez Komitet Rady Ministrów do spraw Cyfryzacji w dniu 16 grudnia 2022 r. Projekt został przyjęty przez Komitet do Spraw Europejskich w dniu 20 grudnia 2022 r. Projekt został przyjęty przez Stały Komitet Rady Ministrów w dniu 19 stycznia 2023 r., a w dniu 1 marca 2023 r. Stały Komitet potwierdził zakończenie prac nad projektem. Dnia 8 marca 2023 r. Ministerstwo Sprawiedliwości wystąpiło z wnioskiem o skierowanie projektu na Radę Ministrów. Resort sprawiedliwości oczekuje na niezwłoczne przyjęcie projektu przez Radę Ministrów i skierowanie go do dalszych prac parlamentarnych. Z mojej strony to tyle, dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-26">
+          <u xml:id="u-26.0" who="#PrzewodniczacyposelKacperPlazynski">Dziękuję, panie ministrze. Otwieram dyskusję. Czy ktoś chce zabrać głos? Nie słyszę.</u>
+          <u xml:id="u-26.1" who="#PrzewodniczacyposelKacperPlazynski">W związku z czym proszę pana ministra Macieja Miłkowskiego z Ministerstwa Zdrowia o zabranie głosu.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-27">
+          <u xml:id="u-27.0" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieZdrowiaMaciejMilkowski">Dziękuję bardzo serdecznie. Panie przewodniczący, w zakresie Ministerstwa Zdrowia są dwie dyrektywy, z tego jedna w zakresie wydania rozporządzenia Ministra Zdrowia do tej dyrektywy. Pierwsza dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady Unii Europejskiej 2020/2184 w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi. Będzie ona wdrażana przez projekt ustawy o zmianie ustawy o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków oraz niektórych innych ustaw, prowadzony przez Ministerstwo Infrastruktury pod nr UC130. Projekt tej ustawy w tym zakresie był po ponownych uzgodnieniach międzyresortowych i ponownych konsultacjach publicznych. Było bardzo wiele spotkań ze stroną samorządową i przedstawicielami resortów, które zgłaszały do tej ustawy bardzo wiele uwag. Jeśli chodzi o zakres Ministerstwa Zdrowia, nie zostały zakończone w ustawie prace nad brzmieniem delegacji dla ministra zdrowia do wydania rozporządzenia. Jak będzie ustawa, to Ministerstwo Zdrowia przygotuje to rozporządzenie w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi. Tak że na dzień dzisiejszy nie wiemy kiedy ten etap się zakończy ze względu na niezakończoną procedowaną ustawę.</u>
+          <u xml:id="u-27.1" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieZdrowiaMaciejMilkowski">Jeśli chodzi o drugi element wskazanych zaległości dla Ministerstwa Zdrowia, to jest dyrektywa delegowana Komisji 2022/1326, zmieniająca załącznik do decyzji ramowej Rady w odniesieniu do włączenia nowych substancji psychoaktywnych do definicji narkotyku. Termin transpozycji minął 18 lutego br. Projekt będzie wdrażany poprzez rozporządzenie ministra zdrowia zmieniającego rozporządzenie w sprawie wykazu substancji psychotropowych, środków odurzających oraz nowych substancji psychoaktywnych.  21 marca br. projekt rozporządzenia został przekazany przez głównego inspektora sanitarnego do ministra zdrowia wraz z wnioskiem o przekazanie koordynatorowi Krajowego Systemu Notyfikacji Norm i Aktów Prawnych w celu dokonania notyfikacji. Planujemy, że w tym tygodniu przekażemy do Ministerstwa Rozwoju i Technologii wniosek o notyfikację. Szacowany czas publikacji rozporządzenia to cztery do sześciu tygodni W tym zakresie notyfikacja, transpozycja wyżej wymienionej dyrektywy ma wyłącznie charakter formalny, ponieważ substancje ujęte w tym akcie są już uregulowane w polskim prawie i były notyfikowane w latach wcześniejszych. Tak że to są tylko te dwa zakresy z Ministerstwa Zdrowia. Dziękuję bardzo serdecznie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-28">
+          <u xml:id="u-28.0" who="#PrzewodniczacyposelKacperPlazynski">Dziękuję. Otwieram dyskusję. Czy ktoś chciałby się wypowiedzieć w tym momencie? Nie słyszę.</u>
+          <u xml:id="u-28.1" who="#PrzewodniczacyposelKacperPlazynski">W związku z czym przechodzimy do pana ministra Tomasza Chróstnego, prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów. Bardzo proszę, panie ministrze.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-29">
+          <u xml:id="u-29.0" who="#PrezesUrzeduOchronyKonkurencjiiKonsumentowTomaszChrostny">Bardzo dziękuję. Szanowny panie przewodniczący, szanowni państwo, jeżeli chodzi o część za którą jest odpowiedzialny Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów, to mamy przede wszystkim dwie dyrektywy. Dyrektywę 2020/1828 w sprawie powództw przedstawicielskich, która umożliwia upoważnionym podmiotom występowanie z powództwami przedstawicielskimi, są to powództwa wytaczane w imieniu konsumentów w celu doprowadzenia do zaprzestania stosowania przez przedsiębiorcę szkodliwej praktyki lub w celu zastosowania środka naprawczego. Dyrektywa udostępnia zatem konsumentom kolejne narzędzie służące przywróceniu równowagi kontraktowej, która została naruszona przez wykorzystujących swoją przewagę przedsiębiorców stosujących niedozwolone praktyki.</u>
+          <u xml:id="u-29.1" who="#PrezesUrzeduOchronyKonkurencjiiKonsumentowTomaszChrostny">Jesteśmy po konsultacjach i uzgodnieniach międzyresortowych, które rozpoczęliśmy 21 grudnia 2022 r. Obecnie analizujemy materiał, uwzględniamy jeszcze z interesariuszami ze względu na to, że z jednej strony mamy przepisy, które umożliwiają osiągnięcie bardzo pozytywnych efektów z punktu widzenia eliminowania nieuczciwych praktyk z rynku. Tak jak wspomniałem, to kolejne narzędzie, które zostaje udostępnione konsumentom, a z drugiej strony musimy zapewnić, aby nie dochodziło do nadużyć, w tym łamania dyrektywy i zapisów, które mogłyby doprowadzać do poważnych zaburzeń na rynku. Jeżeli chodzi o harmonogram, to chcielibyśmy rzeczywiście w II kwartale przejść przez Komitet do Spraw Europejskich i Komitet Stały Rady Ministrów. Następnie w III kwartale zakończyć ścieżkę rządową i skierować projekt do prac parlamentarnych. Liczymy, że wówczas mniej więcej I kwartał przyszłego roku, to będzie ten czas, w którym ten bardzo trudny, bardzo skomplikowany projekt mógłby wówczas wejść w życie.</u>
+          <u xml:id="u-29.2" who="#PrezesUrzeduOchronyKonkurencjiiKonsumentowTomaszChrostny">Jeżeli chodzi o drugą dyrektywę, przede wszystkim mówiłem tutaj o dyrektywie ECN+. Prace są bardzo zaawansowane. W dniu dzisiejszym mamy komisję senacką i liczymy, że w dniu jutrzejszym uda się zakończyć etap prac senackich. W połowie kwietnia ustawa byłaby uchwalona przez Sejm i przekazana do podpisu do pana prezydenta. Liczymy, że ustawa wejdzie w życie maju 2023 r. Tutaj mieliśmy do czynienia z bardzo wieloma uwagami w trakcie konsultacji społecznych, bardzo wiele stron, nie tylko jeżeli chodzi o reprezentujących stronę społeczną, ale bardzo wiele zagadnień, które wymagały uzgodnienia zarówno z Ministerstwem Finansów, jak i z Ministerstwem Funduszy i Polityki Regionalnej, i z Ministrem Sprawiedliwości, RCL-em czy MSWiA i Komendantem Głównym Policji. Zatem bardzo obszerna regulacja, która nawet dzisiaj budzi jeszcze dalej spore emocje, jeżeli chodzi choćby o procedury związane z przeszukaniami. Teraz mamy nadzieję, że w maju uda nam się tę ustawę już wprowadzić do polskiego porządku prawnego, przyjąć i będzie ona obowiązywała, kończąc jednocześnie ten etap niewdrożenia dyrektywy. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-30">
+          <u xml:id="u-30.0" who="#PrzewodniczacyposelKacperPlazynski">Dziękuję. Otwieram dyskusję. Czy ktoś chciałby zabrać głos? Nie słyszę. W związku z czym szanowni państwo, czy jest sprzeciw do przyjęcia, do wiadomości informacji przedstawionej przez państwa ministrów? Sprzeciwu nie słyszę.</u>
+          <u xml:id="u-30.1" who="#PrzewodniczacyposelKacperPlazynski">W związku z tym stwierdzam, że Komisja przyjęła do wiadomości Informację o pracach legislacyjnych związanych z wdrożeniem dyrektyw, których termin transpozycji już upłynął lub upływa w ciągu najbliższych trzech miesięcy, stan na dzień 24 lutego 2023 r. Część dotyczącą pionu cyfryzacji w KPRM rozpatrzymy prawdopodobnie na posiedzeniu w dniu 13 kwietnia br.</u>
+          <u xml:id="u-30.2" who="#PrzewodniczacyposelKacperPlazynski">Bardzo wszystkim państwu dziękuję za przedstawienie tych informacji. Jest to koniec na dzisiaj. Zamykam posiedzenie obrad.</u>
+        </div>
+      </body>
+    </text>
+  </TEI>
+</teiCorpus>
diff --git a/2019-2023/sejm/komisje/ust/201923-sjm-ustxx-00067-01/header.xml b/2019-2023/sejm/komisje/ust/201923-sjm-ustxx-00067-01/header.xml
new file mode 100644
index 0000000..1ca71c9
--- /dev/null
+++ b/2019-2023/sejm/komisje/ust/201923-sjm-ustxx-00067-01/header.xml
@@ -0,0 +1,46 @@
+<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?>
+<teiHeader xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xml:id="PPC-201923-sjm-ustxx-00067-01">
+  <fileDesc>
+    <titleStmt>
+      <title>Komisja Ustawodawcza /nr 67/</title>
+    </titleStmt>
+    <publicationStmt>
+      <p>Prosimy o zapoznanie się z nagłówkiem korpusu (PPC_header.xml).</p>
+    </publicationStmt>
+    <sourceDesc>
+      <bibl>
+        <title>Komisja Ustawodawcza /nr 67/</title>
+        <publisher>Kancelaria Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej</publisher>
+        <note type="system">III RP</note>
+        <note type="house">Sejm</note>
+        <note type="termNo">9</note>
+        <note type="type">Komisja</note>
+        <note type="sessionNo" target="#UST">67</note>
+        <note type="part">1</note>
+        <date>2023-03-30</date>
+      </bibl>
+    </sourceDesc>
+  </fileDesc>
+  <profileDesc>
+    <particDesc>
+      <person xml:id="EkspertzBASLukaszTrochimiuk" role="speaker">
+        <persName>Ekspert z BAS Łukasz Trochimiuk</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="EkspertzBASTomaszEsmund" role="speaker">
+        <persName>Ekspert z BAS Tomasz Esmund</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="EkspertzBiuraAnalizSejmowychAndrzejPoglodek" role="speaker">
+        <persName>Ekspert z Biura Analiz Sejmowych Andrzej Pogłódek</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselMarekAst" role="speaker">
+        <persName>Poseł Marek Ast</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PrzewodniczacyposelArkadiuszMyrcha" role="speaker">
+        <persName>Przewodniczący poseł Arkadiusz Myrcha</persName>
+      </person>
+      <org xml:id="UST" role="committee">
+        <orgName>Komisja Ustawodawcza</orgName>
+      </org>
+    </particDesc>
+  </profileDesc>
+</teiHeader>
diff --git a/2019-2023/sejm/komisje/ust/201923-sjm-ustxx-00067-01/text_structure.xml b/2019-2023/sejm/komisje/ust/201923-sjm-ustxx-00067-01/text_structure.xml
new file mode 100644
index 0000000..385b8fa
--- /dev/null
+++ b/2019-2023/sejm/komisje/ust/201923-sjm-ustxx-00067-01/text_structure.xml
@@ -0,0 +1,148 @@
+<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?>
+<teiCorpus xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
+  <xi:include href="PPC_header.xml"/>
+  <TEI>
+    <xi:include href="header.xml"/>
+    <text>
+      <body>
+        <div xml:id="div-1">
+          <u xml:id="u-1.0" who="#PrzewodniczacyposelArkadiuszMyrcha">Otwieram kolejne posiedzenie Komisji Ustawodawczej. Witam panie poseł i panów posłów biorących udział w posiedzeniu stacjonarnie i on-line. Witam pracowników Kancelarii Sejmu. Witam wszystkie osoby obserwujące nasze posiedzenie.</u>
+          <u xml:id="u-1.1" who="#PrzewodniczacyposelArkadiuszMyrcha">Mamy kworum. Zalogowało się 25 posłów. Oznacza to, że Komisja jest zdolna do podejmowania uchwał.</u>
+          <u xml:id="u-1.2" who="#PrzewodniczacyposelArkadiuszMyrcha">Porządek dzisiejszego posiedzenia został państwu doręczony. Obejmuje on zaopiniowanie dla marszałka Sejmu – w trybie art. 121 ust. 2 regulaminu Sejmu – spraw zawisłych przed Trybunałem Konstytucyjnym o sygn. akt: Kp 1/23 z wniosku prezydenta oraz dwie skargi konstytucyjne: SK 12/2, SK 22/22.</u>
+          <u xml:id="u-1.3" who="#PrzewodniczacyposelArkadiuszMyrcha">Jeżeli nie ma uwag do porządku dziennego zaczynamy procedowanie.</u>
+          <u xml:id="u-1.4" who="#PrzewodniczacyposelArkadiuszMyrcha">Zaczynamy od sprawy Kp 1/23. Projekt stanowiska został przygotowany przez 3 ekspertów, a sprawę przedstawi pan Andrzej Pogłódek, proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-2">
+          <u xml:id="u-2.0" who="#EkspertzBiuraAnalizSejmowychAndrzejPoglodek">Panie przewodniczący, Wysoka Komisjo, sprawa o sygn. akt Kp 1/23 została wszczęta z wniosku prezydenta w trybie kontroli prewencyjnej. Dotyczy ustawy z dnia 13 stycznia 2023 r. o zmianie ustawy o Sądzie Najwyższym oraz niektórych innych ustaw.</u>
+          <u xml:id="u-2.1" who="#EkspertzBiuraAnalizSejmowychAndrzejPoglodek">Jak Wysoka Komisja wie, prezydent zakwestionował całą ustawę z różnych powodów. Aby ten wniosek był bardziej czytelny podzieliliśmy go na odrębne zagadnienia. Będę go omawiał według tych zagadnień.</u>
+          <u xml:id="u-2.2" who="#EkspertzBiuraAnalizSejmowychAndrzejPoglodek">Jeżeli chodzi o pierwszy z zarzutów podniesionych przez prezydenta, to dotyczy on kwestii poszerzenia testu niezawisłości, który został wprowadzony ustawą z 9 czerwca 2022 r., czyli niedawno. Zanim przejdziemy do części merytorycznej trzeba powiedzieć, że w niektórych przypadkach dokonaliśmy umorzeń, ponieważ prezydent nie uzasadnił wszystkich wzorców albo uzasadnienie polegało na tym, że uznano, iż w związku z tym, że przepisy te są niezgodne z jednym z wzorców, to są również niezgodne z innymi wzorcami. Nie jest to uzasadnienie wystarczające.</u>
+          <u xml:id="u-2.3" who="#EkspertzBiuraAnalizSejmowychAndrzejPoglodek">W tym miejscu chcę uprzedzić ewentualne pytania i powiedzieć, że nasze umorzenia nie wpływały na rozpatrzenie tych zarzutów. Rozpatrzyliśmy wszystkie przedstawione przez prezydenta zarzuty. To nie było tak, że w ten sposób od czegoś uciekaliśmy.</u>
+          <u xml:id="u-2.4" who="#EkspertzBiuraAnalizSejmowychAndrzejPoglodek">W jednym przypadku, gdy prezydent kwestionuje danie sędziemu możliwości złożenia wniosku o uzasadnienie kwestii niezawisłości, brak jest uregulowań dotyczących terminu. Brak jest wyraźnego wskazania, w jaki sposób ten termin się liczy. Czyli tak naprawdę prezydent zwraca uwagę na istnienie pominięcia legislacyjnego. My doszliśmy do wniosku, że go nie ma, jednak prezydent domaga się uzupełnienia tej regulacji o pożądaną przez siebie wykładnię tego przepisu, która zapewni realne i skuteczne wykorzystywanie przez sędziego tego uprawnienia. My w tej kwestii jesteśmy za umorzeniem.</u>
+          <u xml:id="u-2.5" who="#EkspertzBiuraAnalizSejmowychAndrzejPoglodek">Jeżeli chodzi o kwestie oceny merytorycznej, to ponieważ jest to kontrola prewencyjna, to zakres domniemania konstytucyjności jest szczególnie wysoki. Jest tak, tym bardziej że prezydent stawia zarzuty odnoszące się głównie do tego, że może się wykształcić pewna praktyka, która w ocenie prezydenta – również naszej – mogłaby być niezgodna z konstytucją, orzecznictwem TK oraz dość bogatymi ustaleniami doktryny.</u>
+          <u xml:id="u-2.6" who="#EkspertzBiuraAnalizSejmowychAndrzejPoglodek">Problem jest jednak z tym, że mówimy o kontroli prewencyjnej przepisów, które jeszcze nie weszły w życie. Oznacza to, że na ich gruncie nie mogła się wykształcić żadna praktyka, a szczególnie taka, która byłaby sprzeczna z ich literalnym brzmieniem, jak też niezgodna z wykładnią systemową. Musiałaby ona w tej kwestii pomijać ustalenia TK, TSUE, a także ETPCz. Tylko w takiej sytuacji prezydent miałby w tej kwestii rację. Dodatkowy zarzut prezydenta mówi o przekroczeniu przez ustawodawcę granic jego swobody. W naszej ocenie zarzut jest niesłuszny i niecelowy, bo prawodawca miał prawo przyjąć takie rozwiązanie.</u>
+          <u xml:id="u-2.7" who="#EkspertzBiuraAnalizSejmowychAndrzejPoglodek">Jeżeli chodzi o pkt 1, to prezydent kwestionuje to, że do kwestii niezawisłości dodano przesłankę ustalenia jej na podstawie ustawy. To można badać. Zdaniem prezydenta spowoduje to, że będzie podważany status sędziów i to nie tylko w konkretnych sprawach, ale we wszystkich. Może być tak, że w wyniku stosowania tego przepisu powstanie grupa sędziów trwale odsuniętych od orzekania. Jak już mówiłem, nie mamy takiej praktyki, a więc nie możemy uznać, że tak jest. Żeby ona powstała, trzeba by odrzucić tę literalną, systemową wykładnię przepisów. Tylko wtedy będzie to możliwe. Dlatego ten zarzut prezydenta, w naszej ocenie nie znajdzie uzasadnienia w zakresie tego poszerzenia.</u>
+          <u xml:id="u-2.8" who="#EkspertzBiuraAnalizSejmowychAndrzejPoglodek">To samo jest w zakresie niezawisłości. Została ona, co prawda, wprowadzona w dniu  9 czerwca ub.r., ale nie jest ona niczym nowym, bo uprzednio, to co jest obecnie w ramach testu niezawisłości, można było osiągnąć w ramach wniosku o wyłączenie sędziego. Musimy pamiętać, że zarówno normalny wniosek o wyłączenie sędziego, jak też inicjowanie testu niezawisłości, mają istotną rolę w systemie sądownictwa, gdyż zapewniają mu niezawisłość i bezstronność sądzenia. Nie jest to ingerencja w status sędziego.</u>
+          <u xml:id="u-2.9" who="#EkspertzBiuraAnalizSejmowychAndrzejPoglodek">Prezydent też tu wysuwa taki argument, że wobec istnienia testu niezawisłości, poszerzonego o tę jedną przesłankę, to sędziowie będą się bali, że ich status będzie kwestionowany i to wpłynie na sposób ich orzekania, nie niezawisły. Jeżeli przyjmiemy taki argument, to będzie to oznaczało, że sędziowie, z definicji, nigdy nie byli sędziami niezawisłymi, skoro sama potencjalna groźba, że ktoś wobec nich złoży wniosek o zbadanie czy w okolicznościach konkretnej sprawy są sądem bezstronnym i niezawisłym, ustanowionym na podstawie ustawy, spowoduje, że będą orzekać inaczej, niż gdyby tego nie było. Oznaczałoby to, że ich postawa moralna jest wadliwa. Tak naprawdę trzeba powiedzieć, że uregulowania prawne tej ustawy postawy moralnej nie naprawią, jeżeli mówimy o aspekcie niezawisłości.</u>
+          <u xml:id="u-2.10" who="#EkspertzBiuraAnalizSejmowychAndrzejPoglodek">Jeżeli chodzi o pkt 2 petitum, to prezydent kwestionuje to, że także sąd będzie uprawniony do inicjowania testu niezawisłości. Jeżeli mamy skład kolegialny, to inni członkowie tego składu będą mogli wobec określonego sędziego wystąpić z takim wnioskiem. Podobnie wyższa instancja. Zdaniem prezydenta będzie to dokładnie to samo, co już omówiliśmy. Dodatkowo spowoduje to przewlekłość postępowania.</u>
+          <u xml:id="u-2.11" who="#EkspertzBiuraAnalizSejmowychAndrzejPoglodek">Mamy tu dwie kwestie. Po pierwsze, nie możemy ustalić, czy to faktycznie nastąpiło, bo nie mamy takich danych. Po drugie, musielibyśmy jeszcze wykazać, że te składane przez innych sędziów wnioski o przeprowadzenie testu niezawisłości wobec sędziów, były wnioskami bezzasadnymi. Były później odrzucane i faktycznie tylko przedłużały postępowanie. Gdyby natomiast okazało się, że były one zasadne, były uwzględniane, to oznaczałoby to, że ta instytucja spełnia swoją rolę. Przewleka to co prawda postępowanie, ale zapewnia wartości ważniejsze, czyli bezstronny, niezawisły i ustanowiony na podstawie ustawy sąd.</u>
+          <u xml:id="u-2.12" who="#EkspertzBiuraAnalizSejmowychAndrzejPoglodek">Jeżeli chodzi o pkt 3, to w tym przypadku prezydent kwestionuje to, że ustawa  z 13 stycznia uchyliła przepisy innych ustaw: ustawy o SN, k.p.k., k.p.c., i ustawy o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Mówią one o tym, że okoliczności towarzyszące powołaniu sędziego nie mogą stanowić wyłącznej podstawy podważenia orzeczenia wydanego z jego udziałem lub też kwestionowania jego niezawisłości i bezstronności. Jeżeli ustawodawca miał prawo uchylić jakiś artykuł, to w ten sposób dodatkowo przywrócono stan normatywny obowiązujący przed wejściem w życie ustawy z 9 czerwca 2022 r. Nikt nie uchylił innych przepisów, które mówią, np. w ustawie o SN, kto jest sędzią. Mówią, że sędzią jest osoba powołana przez prezydenta.</u>
+          <u xml:id="u-2.13" who="#EkspertzBiuraAnalizSejmowychAndrzejPoglodek">Przywrócenia stanu, który obowiązywał pół roku wcześniej, nie można wywodzić z konsekwencji, tak jak wywodzi to prezydent. Chodzi o tych sędziów, którzy nie będą stale orzekać i możliwość grupowego zastraszania sędziów z tego powodu. Żeby tak było, trzeba by zignorować konstytucję i dorobek orzeczniczy TK. W tym momencie nie można zakładać, że tak się stanie.</u>
+          <u xml:id="u-2.14" who="#EkspertzBiuraAnalizSejmowychAndrzejPoglodek">W punkcie 4 petitum ustawodawca zmodyfikował zakres przypadków, które nie stanowią przewinienia dyscyplinarnego. Czyli wyłączył w pewnych sytuacjach możliwość pociągnięcia do odpowiedzialności dyscyplinarnej. Prezydent to kwestionuje.</u>
+          <u xml:id="u-2.15" who="#EkspertzBiuraAnalizSejmowychAndrzejPoglodek">W naszej ocenie ustawodawca ma prawo modyfikować zakres odpowiedzialności dyscyplinarnej. Po pierwsze, może pewne czyny, które dawniej były delictami, z jej zakresu wyłączyć. Po drugie, w niektórych sytuacjach ustawodawca musiał to zrobić, bo uprawnił sędziego do inicjowania wniosków o przeprowadzenie testu niezawisłości. Skoro sam wprowadził możliwość badania powołania na podstawie ustawy, to wewnętrznie sprzeczne byłoby pozostawienie przepisów, które uznawałyby to za delikt dyscyplinarny. W związku z tym ustawodawca słusznie uznał, że gdyby tego nie zrobił, to zachodziłaby konieczność wykładni, która mówiłaby, że te przepisy nie zostały wprawdzie usunięte, ale nie można ich stosować.</u>
+          <u xml:id="u-2.16" who="#EkspertzBiuraAnalizSejmowychAndrzejPoglodek">Te zmiany są logiczne, bo inaczej powstałaby sytuacja niezbyt zrozumiała, że mogę coś zrobić i ustawodawca mi pozwala, ale z drugiej strony, jeśli to zrobię, to narażam się na odpowiedzialność dyscyplinarną.</u>
+          <u xml:id="u-2.17" who="#EkspertzBiuraAnalizSejmowychAndrzejPoglodek">W naszej ocenie, także w przypadku pkt 4 petitum, zarzuty prezydenta dotyczące niekonstytucyjności, podnoszone z szeregiem wzorców, nie znalazłyby uzasadnienia.</u>
+          <u xml:id="u-2.18" who="#EkspertzBiuraAnalizSejmowychAndrzejPoglodek">Jeżeli chodzi o drugi obszar, to dotyczy on poszerzenia kompetencji Naczelnego Sądu Administracyjnego o szereg spraw. Na początku powiem, że tutaj też mamy taką kwestię, że prezydent nie zawsze dostatecznie sprawę uzasadnia. Np. przywołuje art. 5, 9, 10 ustawy o SN tylko w ten sposób, że z uwagi na przedstawioną mu argumentację niezgodności przekazania pewnych spraw dyscyplinarnych i immunitetowych do NSA, te artykuły też są niezgodne z konstytucją. W ogóle tego nie uzasadnił, nie przywołał w tym zakresie żadnych wzorców, więc w zakresie art. 5, 9 i 10 tez proponujemy wniosek o umorzenie.</u>
+          <u xml:id="u-2.19" who="#EkspertzBiuraAnalizSejmowychAndrzejPoglodek">Cała sprawa dotyczy tego, czy można do NSA przekazać sprawy odpowiedzialności dyscyplinarnej sędziów i wyrażenia zgody na pociągnięcie sędziego do odpowiedzialności karnej. Chodzi tez o realizację przez sędziego standardów niezawisłości i bezstronności związanych z przeprowadzeniem testów niezawisłości. Oczywiście ma to dotyczyć sędziów innych niż sędziowie sądów administracyjnych, bo to uprawnienie NSA już posiada.</u>
+          <u xml:id="u-2.20" who="#EkspertzBiuraAnalizSejmowychAndrzejPoglodek">W naszej ocenie pogląd prezydenta, że kognicja NSA nie mogłaby być rozszerzona poza kontrolę administracji publicznej nie znajduje uzasadnienia z przyczyn następujących: nie została kognicja sądów administracyjnych wyznaczona enumeratywnie w konstytucji, a konstytucja mówi, że właściwości sądów, w tym sądów administracyjnych, wyznaczają ustawy, czyli robi to ustawodawca. Nie jest więc bezwzględnie związany treścią art. 184. Ma to znaczenie, bo z pewnością większość spraw dotyczących kontroli administracji publicznej powinna należeć do NSA i innych sądów administracyjnych. W tym zakresie jest pewna, powiedzmy, ochrona takiej minimalnej właściwości NSA, czyli można mu przekazać także inną kategorię spraw. Obejmuje to także sprawy dotyczące statusu służbowego sędziów SN i innych sędziów sądów powszechnych oraz sądów wojskowych.</u>
+          <u xml:id="u-2.21" who="#EkspertzBiuraAnalizSejmowychAndrzejPoglodek">Rozstrzyganie w sprawach dotyczących statusu sędziego nie może być, w naszej ocenie, uznane za sprawowanie nadzoru nad działalnością sądu powszechnego i sądu wojskowego, czyli to, o czym mówi art. 183 ust. 1 konstytucji i co faktycznie powierza SN, ponieważ odnosi się on do nadzoru nad działalnością sądu w zakresie orzekania a nie działalności sędziów. Nawet gdyby chodziło o działalność sędziów związaną z wypełnianiem funkcji orzeczniczych i np. można byłoby z tego powodu też przekazać, ale takie ingerencje są wyłączną kompetencją SN. Nawet gdyby uznać, że niektóre sprawy związane z działalnością orzeczniczą sędziów byłyby bezpośrednio związane z działalnością sądów w zakresie orzekania, np. kwestie związane z wytykiem i możliwością odwoływania się sędziego od wytyku, co prezydent w następnym punkcie odrębnie podnosi, to przekazanie tych spraw dyscyplinarnych nie prowadziłoby do naruszenia art. 183 ust. 1 konstytucji, ponieważ dalej rozstrzyganie w sprawie wytyku pozostaje wyłącznie w gestii SN i on to robi. Dlatego nie możemy tego przepisu rozumieć jako ustanawiającego bezwzględny zakaz poddania właściwości innego sądu niż SN jakiejkolwiek sprawy związanej z działalnością sądu powszechnego lub wojskowego w zakresie orzekania, tym bardziej że tutaj mamy przekazanie do sądu będącego jednak jedną z najwyższych instancji sądowniczych, a taką sytuację TK dopuszcza.</u>
+          <u xml:id="u-2.22" who="#EkspertzBiuraAnalizSejmowychAndrzejPoglodek">Dodatkowo NSA w sprawach dotyczących stosunku służbowego swoich sędziów już prowadzi postępowania na podstawie przepisów Kodeksu postępowania karnego. W naszej ocenie niweczy to argument prezydenta, że sędziowie NSA nie byliby przygotowani merytorycznie i kompetentni w zakresie tych spraw. Oni już te sprawy w pewnym zakresie prowadzą i nie są zgłaszane – w świetle naszej wiedzy – zastrzeżenia.</u>
+          <u xml:id="u-2.23" who="#EkspertzBiuraAnalizSejmowychAndrzejPoglodek">Jest to procedura właściwa dla spraw związanych ze stosunkiem służbowym sędziego. Większość jest powiązana z ponoszeniem przez sędziego odpowiedzialności represyjnej, takiej jak odpowiedzialność dyscyplinarna czy karna związana z kwestią uchylenia immunitetu.W zakresie dotyczącym stosunku służbowego sędziów NSA spełnia cechy sądu właściwego w rozumieniu konstytucji. Oznacza to, że ma wszelkie cechy takiego sądu, który może te sprawy rozstrzygać. Przesądza o tym zarówno jego umiejscowienie we władzy sądowniczej, jak i w aspekcie personalnych kwalifikacji sędziów NSA, które są takie same jak sędziów SN. W aspekcie proceduralnym oznacza to, że takie postępowanie będzie się toczyło wobec samych sędziów w oparciu o k.p.k.</u>
+          <u xml:id="u-2.24" who="#EkspertzBiuraAnalizSejmowychAndrzejPoglodek">W naszej ocenie przesądza to o tym, że szereg przepisów, które w pkt 5 petitum prezydent kwestionuje, jest zgodna z wzorcami kontroli przywoływanymi przez prezydenta. Kwestii takich jest szereg.</u>
+          <u xml:id="u-2.25" who="#EkspertzBiuraAnalizSejmowychAndrzejPoglodek">W pkt 6 petitum zakwestionowano sprawy związane z wytykiem. Jest to sprawa dyscyplinarna, która byłaby rozpatrywana w efekcie uprzedniego wytknięcia uchybienia przez SN. W naszej ocenie uprzednio przedstawiona argumentacja zachowuje swoje znaczenie i nie ma potrzeby jej powtarzać; za to odrębnie prezydent powołał tutaj jeszcze związkowo kilka innych przepisów w związku z art. 175 ust. 1 konstytucji. W naszej ocenie ten artykuł nie dotyczy kompetencji sądów i ich właściwości rzeczowych. Wymienia on, jakie mamy sądy. Nie można, tak jak to czyni prezydent, wywodzić, że skoro SN wskazujemy jako pierwszy sąd, to jest on najważniejszy, a inne sądy są mniej ważne. Doprowadziłoby to do wniosku, że najmniej ważne są sądy wojskowe i w takim razie nie mogą mieć statutu i kompetencji sądów powszechnych. Wiemy przecież, że tak nie jest. Głównie chodzi o to, że ten przepis nie dotyczy kompetencji materialnych, co prowadzi nas do stwierdzenia, że mamy tutaj zgodność z konstytucją.</u>
+          <u xml:id="u-2.26" who="#EkspertzBiuraAnalizSejmowychAndrzejPoglodek">Koleiny punkt dotyczy zlecania postępowań dyscyplinarnych. W tej kwestii ustawodawca przewidział dwie możliwości. Po pierwsze, osoba, która kiedyś została ukarana prawomocnym orzeczeniem Izby Dyscyplinarnej – już nie istniejącej – mogła na podstawie ustawy wnieść o wznowienie postępowania. Nie wszyscy z tego uprawnienia skorzystali. Część z nich, jak wiemy, z tego powodu, że w ich ocenie Izba Odpowiedzialności Zawodowej nie miała właściwego statusu. Zgłaszali wobec niej pewne wątpliwości. Druga możliwość dotyczy tego, że ktoś został skazany prawomocnym orzeczeniem Izby Odpowiedzialności Zawodowej SN.</u>
+          <u xml:id="u-2.27" who="#EkspertzBiuraAnalizSejmowychAndrzejPoglodek">Te dwie kategorie, po wejściu w życie ustawy, będą mogły złożyć do NSA wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy. Prezydent stwierdza, że to jest rozwiązanie arbitralne, które będzie powodowało nieuzasadnioną przewlekłość postępowania.</u>
+          <u xml:id="u-2.28" who="#EkspertzBiuraAnalizSejmowychAndrzejPoglodek">W naszej ocenie znowu stwierdzamy, że nie wiemy, jaka będzie praktyka. Stwierdzamy również, że te przepisy nie są arbitralne. Ich celem było usunięcie wszelkich wątpliwości, a wiemy, że nawet po likwidacji Izby Dyscyplinarnej one się pojawiały. Dotyczyły statusu organu, który orzeka w sprawach dyscyplinarnych sędziów SN, sądów powszechnych i sądów wojskowych. Wskazywano na niezgodność z konstytucją i ze zobowiązaniami międzynarodowymi, ze standardami wypracowanymi w orzecznictwie trybunałów międzynarodowych. Ustawodawca chciał sprawę przekazać organowi, wobec którego nie formułowano tego rodzaju zastrzeżeń. Z drugiej strony nie chciano tak kończyć tej sprawy, żeby ktoś czuł się pokrzywdzony, że został ukarany przez organ, który był wprost kwestionowany przez trybunały międzynarodowe, albo przez organ, który może być zakwestionowany. Ustawodawca postanowił to wyprzedzić.</u>
+          <u xml:id="u-2.29" who="#EkspertzBiuraAnalizSejmowychAndrzejPoglodek">W naszej ocenie zapewnienie budzącego wątpliwości statusu sądów rozpoznających sprawy dyscyplinarne, sprawy za uchylenie immunitetu i powiązane z tym dążenie do realizacji tych zobowiązań międzynarodowych są takie, do których nasz kraj się zobowiązał w sposób wyraźnie jednoznaczny. Stanowią konstytucyjnie istotny argument uzasadniający tę kolizję z prawem do rozpoznania w kraju, bez nieuzasadnionej zwłoki i z powagą, rzeczy osądzonej. To był sposób właściwy. Szybkość nie może, w tym kontekście, mieć priorytetu, bo są wartości ważniejsze. To powodowałoby, że zaskarżone przepisy także byłyby zgodne z art. 45 ust. 1 konstytucji oraz z art. 2 konstytucji w zakresie uprawnionego odstępstwa od zasady stabilności prawomocnych orzeczeń sądowych. Oczywiście jest tak, że nie możemy w sposób dowolny kasować orzeczeń sądowych i kazać ponownie je rozpatrywać, bo jednak pewne wartości za nimi przemawiają.</u>
+          <u xml:id="u-2.30" who="#EkspertzBiuraAnalizSejmowychAndrzejPoglodek">Ostatni punkt dotyczy zachowania odpowiedniego vacatio legis. Prezydent stwierdził, że przyjęty 21-dniowy termin jest zbyt krótki i nie zapewnia czasu na dostosowanie się przez NSA do poszerzonych uprawnień. W naszej ocenie zauważamy, że 21 dni to jest termin dłuższy o połowę od terminu minimalnego, wypracowanego w orzecznictwie, czyli 14 dni, a także w konstytucji. Został wydłużony w czasie prac ustawodawczych  z 14 do 21 dni. Można zatem powiedzieć, że częściowo uwzględniono stanowisko niektórych interesariuszy, szczególnie prezesa NSA. Wskazywał on na to, że przy 14 dniach realizacja w ogóle nie będzie możliwa, a przy 21 dniach będzie bardzo trudna. Prezes NSA proponował 3 miesiące. Nie zrealizowano postulatu jednej ze stron, ale wszyscy mogli się wypowiedzieć w czasie pracy nad ustawą, bo trwały one prawie 3 miesiące. Co w okolicznościach, jakie mamy, pozwala przygotowywać się do tego co będzie, bo można domniemywać, że taka ustawa wejdzie w życie. Nie można uznać, że coś jest niekonstytucyjne, bo nie zrealizowano postulatu innego organu mówiącego o optymalnym vacatio legis. Nam to nie wystarcza dlatego, że tutaj też mamy aspekt, który pojawiał się poprzednio. Z jednej strony jest to kwestia takiego vacatio legis, które pozwoli na dostosowanie się do wprowadzonych zmian przy poszerzonej jurysdykcji, głównie pod względem technicznym a nie merytorycznym. Z drugiej strony tego, aby wykonać w terminie przyjęte zobowiązania prawno-międzynarodowe związane z KPO, czyli zreformować, tak jak się zobowiązaliśmy, sądownictwo dyscyplinarne i immunitetowe sędziów w tym zakresie. Trzeba było te dwie wartości wyważyć. W naszej ocenie można przyjąć, że Sejm w sposób optymalny te dwie wartości wyważył przyjmując te 21 dni. Dodatkowo nie nałożył żadnych obowiązków na obywateli. Pewne obowiązki spoczywają na jednym z organów konstytucyjnych. Obywatelom wręcz przeciwnie, dają pewne uprawnienie choćby do wznawiania postępowań, przez co w naszej ocenie należałoby uznać przyjęty okres vacatio legis, mimo że nie optymalny, za zgodny z art. 2 konstytucji.</u>
+          <u xml:id="u-2.31" who="#EkspertzBiuraAnalizSejmowychAndrzejPoglodek">Z mojej strony to wszystko. Jeżeli będą jakieś pytania, to chętnie na nie odpowiem.</u>
+          <u xml:id="u-2.32" who="#EkspertzBiuraAnalizSejmowychAndrzejPoglodek">Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-3">
+          <u xml:id="u-3.0" who="#PrzewodniczacyposelArkadiuszMyrcha">Dziękuję bardzo. Otwieram dyskusję. Czy są pytania do przedstawionego projektu stanowiska? Nie ma.</u>
+          <u xml:id="u-3.1" who="#PrzewodniczacyposelArkadiuszMyrcha">W tej sprawie stanowisko Sejmu będą przedstawiali: pani przewodnicząca Barbara Bartuś i pan przewodniczący Marek Ast.</u>
+          <u xml:id="u-3.2" who="#PrzewodniczacyposelArkadiuszMyrcha">Chcę się wypowiedzieć tytułem drobnego komentarza, żeby nie wchodzić w polemikę z samym wnioskiem pana prezydenta, na którym autorzy stanowiska Sejmu – mówiąc kolokwialnie – nie zostawili suchej nitki i w wielu miejscach wskazali niedociągnięcia.</u>
+          <u xml:id="u-3.3" who="#PrzewodniczacyposelArkadiuszMyrcha">Pozwolę sobie tylko powiedzieć, że wszyscy ze smutkiem przyglądamy się tej przepychance pomiędzy kancelarią premiera, która przedstawiła stanowisko w tej sprawie, wnioskiem pana prezydenta oraz prokuratorem generalnym, panem ministrem Ziobro, który w tej sprawie prezentuje stanowisko całkowicie odmienne od pana premiera Morawieckiego. Ta prawna przepychanka przeniesie się do TK i nie wiemy, kiedy nastąpi finał tej sprawy.</u>
+          <u xml:id="u-3.4" who="#PrzewodniczacyposelArkadiuszMyrcha">Wiemy, że TK jest pogrążony w jakimś wewnętrznym chaosie. Nie mamy informacji o wyznaczeniu wokandy w tej sprawie. Oznacza to, że te projekty mogą nigdy nie zostać zaprezentowane w TK, jeżeli pełen skład się nie zbierze.</u>
+          <u xml:id="u-3.5" who="#PrzewodniczacyposelArkadiuszMyrcha">Pieniądze z KPO, jak pan mecenas słusznie zauważył, są uwarunkowane wejściem w życie tej ustawy. Polacy to obserwują i czekają z coraz większym zaniepokojeniem, a przepychanka prawna w obozie rządzącym trwa.</u>
+          <u xml:id="u-3.6" who="#PrzewodniczacyposelArkadiuszMyrcha">Koalicja obywatelska, tak jak było w czasie prac parlamentarnych, nie będzie blokowała tej ustawy i nie będzie blokowała panu premierowi możliwości sięgnięcia po te środki. Jest to wyłącznie jego obowiązek. Czekamy, żeby się to stało niezwłocznie.</u>
+          <u xml:id="u-3.7" who="#PrzewodniczacyposelArkadiuszMyrcha">Czy są jeszcze jakieś pytania? Nie ma. Przystępujemy do głosowania. Kto jest za pozytywnym zaopiniowaniem projektu stanowiska w sprawie Kp 1/23 (12). Kto jest przeciw? (0) Kto się wstrzymał od głosu? (12)</u>
+          <u xml:id="u-3.8" who="#PrzewodniczacyposelArkadiuszMyrcha">Stwierdzam, że projekt stanowiska został zaopiniowany pozytywnie.</u>
+          <u xml:id="u-3.9" who="#PrzewodniczacyposelArkadiuszMyrcha">Przechodzimy do sprawy SK 12/21. Pan mecenas Tomasz Esmund, bardzo proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-4">
+          <u xml:id="u-4.0" who="#EkspertzBASTomaszEsmund">Panie przewodniczący, Wysoka Komisjo, stanowisko do sprawy o sygn. SK 12/21 zostało przygotowane przez eksperta zewnętrznego Jakuba Maneta. W jego zastępstwie postaram się zreferować najważniejsze kwestie.</u>
+          <u xml:id="u-4.1" who="#EkspertzBASTomaszEsmund">Sprawa dotyczy skargi konstytucyjnej spółki zajmującej się międzynarodowym przewozem towarów. Kwestionowany jest przepis będący sztywną karą pieniężną w określonej wysokości.</u>
+          <u xml:id="u-4.2" who="#EkspertzBASTomaszEsmund">Stan faktyczny był następujący. Skarżąca spółka wykonywała przewóz oleju silnikowego w znacznej ilości – ponad 20 tys. litrów – z terytorium Niemiec na terytorium Litwy. W założeniu przewóz miał być dokonywany drogą morską, przeprawą promową z pominięciem terytorium Polski. Jednak kierujący pojazdem, mimo że rejs promem był zarezerwowany, w ostatnim momencie podjął decyzję, aby jednak przejechać drogą lądową przez terytorium Polski. Na przejściu granicznym pomiędzy Niemcami i Polską pojazd został zatrzymany do kontroli granicznej. Okazało się, że skarżąca spółka, jako przewoźnik, przed rozpoczęciem przewozu nie dokonała zgłoszenia oleju silnikowego o ściśle określonej specyfikacji, czyli towaru, który podlegał obowiązkowi zgłoszeniowemu. Właściwy organ nałożył na skarżącą karę w wysokości 20 tys. złotych.</u>
+          <u xml:id="u-4.3" who="#EkspertzBASTomaszEsmund">Skarżąca odwołała się od tej decyzji w ramach postępowania administracyjnego, a następnie sądowo-administracyjnego. Tym samym wyczerpała drogę odwoławczą. Wobec bezskutecznej próby dochodzenia swoich racji skarżąca złożyła skargę do TK.</u>
+          <u xml:id="u-4.4" who="#EkspertzBASTomaszEsmund">Przedmiotem oceny konstytucyjności jest art. 22 ust. 1 pkt 1 ustawy o systemie monitorowania drogowego i kolejowego przewozu towarów oraz obrotu paliwami opałowymi. Jest to przepis, który przewiduje nałożenie, w sztywnej wysokości 20 tys. zł, kary na przewoźnika, który nie dokona, wymaganego ustawą, zgłoszenia przewozu towarów. Oznacza to, że przedmiotem skargi jest przepis, na podstawie którego nałożono karę w takiej a nie innej wysokości.</u>
+          <u xml:id="u-4.5" who="#EkspertzBASTomaszEsmund">W ocenie skarżącej przewidzianą w przepisie sankcję, ze względu na jej charakter, należy traktować jako sankcję karną i oceniać według rygorystycznych konstytucyjnych standardów sankcji karnych.</u>
+          <u xml:id="u-4.6" who="#EkspertzBASTomaszEsmund">W tej skardze różne nazwy tej sankcji są stosowane naprzemiennie. Momentami skarżąca określa ją mianem sankcji administracyjnej, a momentami sankcji karnej. To jest kwestia do przesądzenia w naszym stanowisku. W ocenie skarżącej przepis regulujący tę karę pieniężną nie spełnia wymogów proporcjonalności sankcji za popełniony czyn.</u>
+          <u xml:id="u-4.7" who="#EkspertzBASTomaszEsmund">Przystąpienie do oceny konstytucyjności wymagało przede wszystkim określenia charakteru tej sankcji. Czy ona ma charakter administracyjny, czy charakter karny? Jeśli byłaby to sankcja o charakterze karnym, to wówczas konstytucja przewiduje ostrzejsze rygory. Byłby to obszar ponoszenia odpowiedzialności karnej.</u>
+          <u xml:id="u-4.8" who="#EkspertzBASTomaszEsmund">Trybunał Konstytucyjny w swoim orzecznictwie określił minimalny katalog cech, jakie kara pieniężna powinna spełniać, aby mogła zostać zakwalifikowana jako administracyjna kara pieniężna. Musi istnieć możliwość jej wymierzenia w oderwaniu od winy, za stwierdzenie naruszenia obowiązku wynikającego z ustawy lub decyzji administracyjnej. W przypadku zaistnienia przesłanek wymienionych w ustawie jej wymierzenie musi być obligatoryjne. Musi być nakładana w wysokości przewidzianej w ustawie. Może to być sztywna wysokość lub w określonych granicach w ramach widełek. Organ nie może ustalić wysokości kary według własnego uznania z uwzględnieniem oceny społecznej szkodliwości naruszenia lub osobistych cech sprawcy tego naruszenia. Z analizy przeprowadzonej w tym stanowisku wynika, że niewątpliwie kara pieniężna określona w tym przepisie spełnia wypracowane w orzecznictwie konstytucyjnym podstawowe wymogi pozwalające zaliczyć ją do administracyjnych kar pieniężnych.</u>
+          <u xml:id="u-4.9" who="#EkspertzBASTomaszEsmund">Skarżąca podważa również stosowanie kar pieniężnych w sztywnej wysokości. Również z orzecznictwa TK wynika, że w przypadku kar o charakterze administracyjnym posłużenie się przez ustawodawcę taką sankcją jest jak najbardziej dopuszczalne. Niewątpliwie nie może być to sankcja nieadekwatna, nieracjonalna, niewspółmiernie dotkliwa, czy też oderwana od stopnia naganności zachowania jednostki.</u>
+          <u xml:id="u-4.10" who="#EkspertzBASTomaszEsmund">W projekcie stanowiska wykazujemy, że oceniany przepis spełnia konstytucyjne standardy adekwatności sankcji administracyjnej do popełnionego czynu. TK zezwala na posługiwanie się sankcjami bezwzględnie oznaczonymi w przypadku oparcia odpowiedzialności na przesłankach obiektywnych. Sankcja administracyjna, w rozumieniu prawa karnego nie będąca sankcją karną, nie musi być indywidualizowana. To od decyzji ustawodawcy zależy, czy wymierzana będzie w sztywnej wysokości, tak jak w tym przypadku, czy w określonych granicach. Jest to pozostawione decyzji ustawodawcy.</u>
+          <u xml:id="u-4.11" who="#EkspertzBASTomaszEsmund">W realiach zaskarżonego przepisu wprowadzenie miarkowania w szerszym wymiarze niewątpliwie osłabiałoby funkcję prewencyjną tej sankcji, której dolegliwość ma skutecznie zniechęcić przewoźników do lekceważenia ustawowych obowiązków. Ma ich motywować do zadbania o należytą organizację własnej działalności. W tym też o odpowiedni nadzór nad swoimi pracownikami, czyli osobami kierującymi pojazdami należącymi do tej spółki.</u>
+          <u xml:id="u-4.12" who="#EkspertzBASTomaszEsmund">TK uznaje, że wartość celu sankcji oraz ocena jej konieczności, jako najbardziej skutecznego środka do jego osiągnięcia, może uzasadniać to, aby stanowiła ona docelowo bezwzględną dolegliwość dla przedsiębiorcy.</u>
+          <u xml:id="u-4.13" who="#EkspertzBASTomaszEsmund">Także sama wysokość sankcji, czyli 20 tys. zł, to dla międzynarodowej firmy transportowej, dysponującej zazwyczaj dużą flotą samochodów ciężarowych jest odczuwalna na tyle, żeby opłacało się nie naruszać ustawy, a jednocześnie nie będzie to sankcja, która wywoła problemy z płynnością finansową. Jest to sankcja wyważona i w naszej ocenie nie jest niewspółmiernie dotkliwa, do tego zachowania i do naruszenia ustawy.</u>
+          <u xml:id="u-4.14" who="#EkspertzBASTomaszEsmund">W naszej ocenie ochrona budżetu państwa przed uszczupleniem takich wpływów podatkowych wymaga wprowadzenia skutecznych narzędzi służących monitorowaniu przewozów. System monitorowania przewozów może funkcjonować prawidłowo jedynie w sytuacji, gdy będą istniały instrumenty prawne skutecznie oddziaływujące na przewoźników.</u>
+          <u xml:id="u-4.15" who="#EkspertzBASTomaszEsmund">Proponujemy stanowisko na zgodność z konstytucją. Natomiast w zakresie, w jakim skarga nie spełnia wymagań formalnych, opisanych w naszym stanowisku, wnosimy o częściowe umorzenie postępowania. Ponadto wnosimy o stwierdzenie nieadekwatności niektórych wzorców kontroli, czyli tych, które określają zasadę odpowiedzialności karnej, ponieważ nie mamy tutaj do czynienia z sankcją o charakterze karnym tylko administracyjnym.</u>
+          <u xml:id="u-4.16" who="#EkspertzBASTomaszEsmund">W tym miejscu ekspert skorzystał z formuły „jest niezgodne”, co oczywiście jest równoważne w najnowszym orzecznictwie z wnioskiem o umorzenie postępowania w tym zakresie.</u>
+          <u xml:id="u-4.17" who="#EkspertzBASTomaszEsmund">Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-5">
+          <u xml:id="u-5.0" who="#PrzewodniczacyposelArkadiuszMyrcha">Dziękuję bardzo. Otwieram dyskusję. Czy są pytania do przedstawionego projektu stanowiska? Nie ma. Jeżeli nie ma, to przystępujemy do głosowania.</u>
+          <u xml:id="u-5.1" who="#PrzewodniczacyposelArkadiuszMyrcha">Kto jest za pozytywnym zaopiniowanie projektu stanowiska w sprawie SK 12/21 (21); Kto jest przeciw? (0); Kto się wstrzymał od głosu? (0).</u>
+          <u xml:id="u-5.2" who="#PrzewodniczacyposelArkadiuszMyrcha">Stwierdzam, że projekt stanowiska został zaopiniowany pozytywnie.</u>
+          <u xml:id="u-5.3" who="#PrzewodniczacyposelArkadiuszMyrcha">Przechodzimy do sprawy SK 22/22. Pan mecenas Łukasz Trochimiuk, bardzo proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-6">
+          <u xml:id="u-6.0" who="#EkspertzBASLukaszTrochimiuk">Panie przewodniczący, Wysoka Komisjo, mam przyjemność zaprezentowania stanowiska w sprawie o sygn. SK 22/22. Również zostało ono przygotowane przez eksperta zewnętrznego, który nie mógł być dzisiaj z nami.</u>
+          <u xml:id="u-6.1" who="#EkspertzBASLukaszTrochimiuk">To stanowisko jest wynikiem skargi konstytucyjnej, a przedmiotem kontroli jest ustawa o świadczeniach rodzinnych, a konkretnie jej art. 17 ust. 1 pkt 4 mówiący o świadczeniach pielęgnacyjnych z tytułu rezygnacji z pracy bądź innej formy zarobku w celu wykonywania opieki nad osobą niepełnosprawną w stopniu znacznym, bądź osobą, która nie ma orzeczenia o stopniu znacznym natomiast ma orzeczenie o konieczności stałej opieki.</u>
+          <u xml:id="u-6.2" who="#EkspertzBASLukaszTrochimiuk">Jeżeli chodzi o stan prawny jaki mamy w tej chwili, to zgodnie z art. 17 ust. 1 to świadczenie pielęgnacyjne z tytułu rezygnacji z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej przysługuje w pierwszej kolejności rodzicom, w drugiej kolejności opiekunowi faktycznemu dziecka, a w pkt 3 rodzicom zastępczym. W czwartym punkcie jest wymieniona inna osoba, na której ciąży obowiązek alimentacji, jeżeli osoba niepełnosprawna nie ma nikogo z osób wymienionych w trzech pierwszych punktach.</u>
+          <u xml:id="u-6.3" who="#EkspertzBASLukaszTrochimiuk">Jedno zastrzeżenie, ta inna osoba, która miałaby sprawować opiekę, nie może być niepełnosprawną w stopniu znacznym. Inaczej mówiąc, osoba niepełnosprawna, na podstawie tego punktu nie może się zajmować inną osobą niepełnosprawną, o ile niepełnosprawność jednej i drugiej osoby jest w stopniu znacznym, czyli najwyższym.</u>
+          <u xml:id="u-6.4" who="#EkspertzBASLukaszTrochimiuk">Jeżeli chodzi o stan faktyczny, to los chciał, że mamy tutaj sytuację, w której skarżący będący osobą niepełnosprawną w stopniu znacznym nie podejmował zatrudnienia, nie pracował zarobkowo, dlatego że musiał się opiekować swoją żoną, również niepełnosprawną w stopniu znacznym. Opiekun chciał uzyskać świadczenie pielęgnacyjne i wystąpił o nie do gminnego ośrodka pomocy społecznej. GOPS, powołując się na ten artykuł wskazał, że temu panu takie świadczenie nie przysługuje, ponieważ legitymuje się on zaświadczeniem o niepełnosprawności w znacznym stopniu.</u>
+          <u xml:id="u-6.5" who="#EkspertzBASLukaszTrochimiuk">To zaświadczenie i ten wniosek przeszły całą drogę administracyjną. SKO podtrzymało decyzję GOPS, czyli wójta, który wydał decyzję. Następnie złożona została skarga do wojewódzkiego sądu administracyjnego, który również tę decyzję podtrzymał. Skutkiem tego została złożona skarga kasacyjna, którą NSA odrzucił.</u>
+          <u xml:id="u-6.6" who="#EkspertzBASLukaszTrochimiuk">Wszystkie organy i sądy argumentowały tak samo. NSA wskazał, że „warunkiem przyznania świadczenia pielęgnacyjnego jest rezygnacja z zatrudnienia i dokonywanie stałej opieki nad osobą niepełnosprawną w stopniu znacznym i wymagającą pomocy”. Jak wskazał NSA, pan Dariusz jako osoba niepełnosprawna w stopniu znacznym i wymagająca pomocy, sama tej pomocy nie może oferować.</u>
+          <u xml:id="u-6.7" who="#EkspertzBASLukaszTrochimiuk">W związku z tym, ponieważ było to rozstrzygnięcie ostateczne, skarżący złożył skargę konstytucyjną do TK. Jako wzorce kontroli podał art. 71 ust. 1 zdanie drugie konstytucji, w związku z art. 31 ust. 1 i art. 2. Oddzielnie jako wzorzec kontroli podał art. 69 konstytucji.</u>
+          <u xml:id="u-6.8" who="#EkspertzBASLukaszTrochimiuk">Jeżeli chodzi o zarzuty, to skarżący sformułował je ogólnie w stosunku do wszystkich zarzutów. Stwierdza, że w opinii skarżącego ustawodawca błędnie wskazał, że osoba niepełnosprawna w stopniu znacznym nie może opiekować się inną osobą niepełnosprawną w stopniu znacznym, bez względu na przyczynę niepełnosprawności opiekuna.</u>
+          <u xml:id="u-6.9" who="#EkspertzBASLukaszTrochimiuk">Zdaniem skarżącego narusza to cele i sens instytucji świadczeń rodzinnych. Dalej, zdaniem skarżącego prowadzi to do zróżnicowania sytuacji prawnej osób sprawujących opiekę, dzieląc je na osoby niepełnosprawne, którym nie przysługuje świadczenie i inne osoby, które niepełnosprawne w stopniu znacznym nie są, i im to świadczenie przysługuje.</u>
+          <u xml:id="u-6.10" who="#EkspertzBASLukaszTrochimiuk">Zdaniem skarżącego zaskarżona norma naruszała prawo osób niepełnosprawnych w czterech kwestiach: 1) w zakresie szczególnej pomocy ze strony władz publicznych,  2) w zakresie pomocy w zabezpieczeniu egzystencji osób niepełnosprawnych, 3) w zakresie realizacji zasad sprawiedliwości społecznej oraz 4) w zakresie równego traktowania opiekunów osób niepełnosprawnych.</u>
+          <u xml:id="u-6.11" who="#EkspertzBASLukaszTrochimiuk">Jeżeli chodzi o naszą ocenę, to BAS proponuje przyjęcie stanowiska zbieżnego z kierunkiem stanowiska skarżącego w zakresie oceny przepisów art. 71 ust. 1 zdanie drugie konstytucji oraz w zakresie związku z art. 32 ust. 1.</u>
+          <u xml:id="u-6.12" who="#EkspertzBASLukaszTrochimiuk">Zanim przejdę do oceny merytorycznej chcę zaznaczyć, że w zakresie dwóch wzorców kontroli proponujemy umorzenie. Jeżeli chodzi o art. 69 konstytucji, to skarżący uczynił go samodzielnym wzorcem kontroli, a on takowym być nie może. Jest to jedynie norma programowa, która musi być połączona z naruszeniem innych praw i gwarancji konstytucyjnych. Jeżeli natomiast chodzi o art. 2 konstytucji, to proponujemy umorzenie ze względu na to, że w zakresie tego artykułu skarga nie zawiera uzasadnienia. Również z tego art. 2, czyli z zasady sprawiedliwości społecznej nie są wywodzone inne prawa i wolności niż prawo do równego traktowania, które jest już objęte zarzutem z art. 32.</u>
+          <u xml:id="u-6.13" who="#EkspertzBASLukaszTrochimiuk">Jeżeli chodzi o merytorykę, to chcemy podnieść kilka istotnych elementów, jako że całe stanowisko jest na niekonstytucyjność zaskarżonego przepisu. W pierwszej kolejności podnosimy, że w podobnych sprawach były już wyroki TK i dotyczyły one świadczenia pielęgnacyjnego z art. 17. Natomiast nie dotyczyły tego samego punktu i w związku z tym nie mogły być brane pod uwagę.</u>
+          <u xml:id="u-6.14" who="#EkspertzBASLukaszTrochimiuk">Jeżeli chodzi o sprawy najbliższe prezentowanej dziś, to w sprawie SK 2/17 zaskarżony został przepis mówiący o tym, że świadczenie pielęgnacyjne nie przysługuje osobom, które mają orzeczoną częściową niezdolność do pracy. Taki przepis wcześniej istniał i TK na skutek tej skargi stwierdził niekonstytucyjność w zakresie dotyczącym art. 71 ust. 1 zmiana 2, w związku z art. 32 ust. 1 konstytucji.</u>
+          <u xml:id="u-6.15" who="#EkspertzBASLukaszTrochimiuk">Z uwagi na podobieństwo obszarów regulacji wydaje się nam, że argumenty podniesione przez TK w tej kwestii można odnieść również do tej sprawy. Po pierwsze, warto wskazać, że TK podkreślił, że szczególna pomoc wynikająca z art. 71 obejmuje działania przewyższające zwykły poziom ochrony prawnej. Oznacza to, że ochrona osób znajdujących się w trudnej sytuacji społecznej ma być większa niż osób, które w takiej trudnej sytuacji się nie znajdują.</u>
+          <u xml:id="u-6.16" who="#EkspertzBASLukaszTrochimiuk">Dodatkowo TK zwrócił uwagę na fakt, że takie podejście różnicuje sytuację prawną osób, które znajdują się w takiej samej sytuacji faktycznej, czyli osoby rezygnującej z pracy zarobkowej na rzecz opieki nad niepełnosprawnym w stopniu znacznym członkiem rodziny. Mają taką samą sytuację faktyczną, natomiast ich sytuacja prawna jest różna, bo jedne są uprawnione do otrzymywania świadczeń pielęgnacyjnych, a drugie do tego uprawnione nie są.</u>
+          <u xml:id="u-6.17" who="#EkspertzBASLukaszTrochimiuk">Jeżeli chodzi o kolejne argumenty, to wskazujemy, że błędnie organy przyjęły, że osoba niepełnosprawna w stopniu znacznym nie może pracować, a w związku z tym nie może zrezygnować z pracy, żeby opiekować się niepełnosprawnym członkiem rodziny. Sama ustawa o rehabilitacji zawodowej i społecznej osób niepełnosprawnych przewiduje formy zatrudnienia również osób niepełnosprawnych, które mają orzeczony znaczny stopień niepełnosprawności i orzeczoną niezdolność do pracy, ponieważ takie osoby mogą pracować, chociażby w zakładach pracy chronionej. Mogą wykonywać telepracę albo mogą pracować na stanowiskach przystosowanych przez pracodawcę. Skoro mogą pracować, to mogą też zrezygnować w razie potrzeby, żeby opiekować się osobą bliską, która ze względu na swoją niepełnosprawność sama sobie poradzić nie może.</u>
+          <u xml:id="u-6.18" who="#EkspertzBASLukaszTrochimiuk">W dalszej części stanowiska zwracamy uwagę na pewien paradoks. Skoro ustawodawca stopień niepełnosprawności, czyli de facto stan zdrowia, robi wyznacznikiem czy ten opiekun może sprawować faktyczną opiekę, a tym samym, czy ma uprawnienia do pobierania świadczeń pielęgnacyjnych, czy nie może. Czemu takie kryterium niepełnosprawności dotyczy małżonka lub rodzeństwa, które jest obowiązane do alimentacji, a nie dotyczy już matki, ojca czy opiekuna faktycznego dziecka, bo te osoby z katalogu osób nie mogących pobierać świadczenia pielęgnacyjnego są wyłączone. Inaczej mówiąc, jeżeli rodzic niepełnosprawny w stopniu znacznym opiekowałby się dzieckiem niepełnosprawnym w stopniu znacznym, to może pobierać to świadczenie, a jeżeli małżonek ze znacznym stopniem niepełnosprawności miałby się opiekować współmałżonkiem, też niepełnosprawnym w stopniu znacznym, to takie świadczenie już mu nie przysługuje. Jest to dość kontrowersyjne rozróżnienie w tym przepisie.</u>
+          <u xml:id="u-6.19" who="#EkspertzBASLukaszTrochimiuk">Na końcu zwracamy uwagę na ratio legis tego przepisu. Otóż rządowy projekt ustawy nowelizującej ustawę o świadczeniach rodzinnych, który właśnie przewidywał ten wyjątek, sprowadzał się do tego, że miał na celu wykluczenie fikcyjnego pobierania świadczenia pielęgnacyjnego przez dalszych członków rodziny, którzy de facto nie są w stanie pełnić opieki nad osobą niepełnosprawną, gdyż sami wymagają pomocy osoby trzeciej. Wydaje się, że ten projekt zdawał się nie zauważać przypadków, w których niepełnosprawny małżonek ma możliwość sprawowania takiej opieki. Takie przypadki są możliwe, co widać na tym przykładzie. Niepełnosprawności są bardzo różne, są takie, które pozwalają funkcjonować i opiekować się innymi.</u>
+          <u xml:id="u-6.20" who="#EkspertzBASLukaszTrochimiuk">Na zakończeniu, na marginesie tych rozważań zwracam uwagę, że przyznanie świadczeń pielęgnacyjnych tej grupie osób, które mają w tej chwili wyłączone to świadczenie, poniekąd odciążyłoby państwo w innych obszarach związanych z obowiązkiem pomocy osobom niepełnosprawnym. Np. osoby, które wymagają opieki, nie musiałyby korzystać z opieki w domach opieki społecznej, w domach dziennego pobytu.</u>
+          <u xml:id="u-6.21" who="#EkspertzBASLukaszTrochimiuk">Z tych wszystkich powodów jeszcze raz podkreślam, że nasze stanowisko przewiduje wniosek o stwierdzenie niezgodności z konstytucją zaskarżonego przepisu w zakresie wzorców kontroli wynikających z art. 71 ust. 1 zdanie drugie, w związku z art. 31 ust. 1.</u>
+          <u xml:id="u-6.22" who="#EkspertzBASLukaszTrochimiuk">Natomiast w pozostałym zakresie wniosek przewiduje umorzenie postępowania z przyczyn, o których powiedziałem.</u>
+          <u xml:id="u-6.23" who="#EkspertzBASLukaszTrochimiuk">Jeżeli będą jakieś pytania, to chętnie na nie odpowiem. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-7">
+          <u xml:id="u-7.0" who="#PrzewodniczacyposelArkadiuszMyrcha">Dziękuję bardzo. Otwieram dyskusję w sprawie SK 22/22. Informuję, że stanowisko Sejmu zaprezentuje pani przewodnicząca Barbara Bartuś. Pani poseł nie zgłosiła uwag do projektu stanowiska.</u>
+          <u xml:id="u-7.1" who="#PrzewodniczacyposelArkadiuszMyrcha">Pan przewodniczący Marek Ast, bardzo proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-8">
+          <u xml:id="u-8.0" who="#PoselMarekAst">Panie przewodniczący, pani poseł zgłasza jednak wątpliwości do ratio legis tego uregulowania. Było takie założenie, że rzeczywiście regułą jest, że osoby ze znacznym stopniem niepełnosprawności, niezdolne do wykonywania pracy, również wymagające opieki, co do zasady nie są zdolne do sprawowania należytej opieki nad osobą niepełnosprawną. Aczkolwiek w uzasadnieniu tego stanowiska przywołujecie państwo uzasadnienie NSA, który stwierdził, że jednak ten konkretny niepełnosprawny opiekował się małżonką w sposób należyty. Oznacza to, że faktycznie wywiązywał się z tego obowiązku.</u>
+          <u xml:id="u-8.1" who="#PoselMarekAst">Jest takie pytanie: Czy ustawodawca w ramach przysługującej mu swobody, tej kategorii osób z uwagi na tę regułę o której wspomniałem – że jednak większość osób ze znacznym stopniem niepełnosprawności nie będzie zdolna do sprawowania opieki – nie mógł wyłączyć z prawa do pobierania świadczenia pielęgnacyjnego? Czy rzeczywiście taki zapis skutkuje niekonstytucyjnością tego przepisu?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-9">
+          <u xml:id="u-9.0" who="#EkspertzBASLukaszTrochimiuk">Wydaje się, że ustawodawca mógł to pozostawić pewnej uznaniowości organów, oczywiście po zbadaniu wszystkich przesłanek. Natomiast sprawa jest dość zerojedynkowa. Wyłączane są osoby, które de facto same źle sobie radzą w społeczeństwie, natomiast wyłączona jest pomoc dla tych osób, podczas gdy osoby, które z założenia są opiekunami, ale w społeczeństwie funkcjonować mogą, ponieważ nie są osobami niepełnosprawnymi, to jednak tę pomoc dostają.</u>
+          <u xml:id="u-9.1" who="#EkspertzBASLukaszTrochimiuk">Od siebie chcę zwrócić uwagę na to, czego chyba nie ma w stanowisku, że samo uzasadnienie rządowe zawierało zapis, że wyłączone ma być świadczenie dla osób, nie ze znacznym stopniem niepełnosprawności, tylko niezdolnych do samodzielnej egzystencji. To się poniekąd pokrywa, ale nie jest tożsame. Rząd założył, że osoby niezdolne do samodzielnej egzystencji, np. nie chodzące tylko leżące, nie mogą sprawować opieki nad innymi, które są niezdolne do samodzielnej egzystencji. Natomiast ustawa przewiduje niepełnosprawność w stopniu znacznym, co nie jest jednoznaczne, bo w niektórych przypadkach takie osoby mogą być do samodzielnej egzystencji zdolne. Nawet gdyby taka egzystencja była utrudniona, to mogą sobie z tym radzić.</u>
+          <u xml:id="u-9.2" who="#EkspertzBASLukaszTrochimiuk">Ten przykład, tak jak pan przewodniczący zwrócił uwagę, świadczy o tym, że ten mąż opiekował się żoną. Z akt wynika, że mąż pracował i ta praca zakończyła się w lipcu 2018 r. i dopiero później wystąpił o to świadczenie. De facto argumentacja jest taka, że ze względu na pogarszający się stan zdrowia żony, która była osobą na wózku inwalidzkim, nie mógł jej zostawić samej. Wydaje mi się, że z tego powodu zrezygnował z pracy.</u>
+          <u xml:id="u-9.3" who="#EkspertzBASLukaszTrochimiuk">Nawet gdyby to były jednostkowe przypadki, to jednak są to przypadki godne zainteresowania. Natomiast, jeżeli tych przypadków będzie w skali kraju mało, to świadczy o tym, że to nie będą duże koszty dla budżetu. Gdyby to były duże koszty dla budżetu, gdyby to były rozwiązania konstytucyjne, ale wydaje się, że te koszty nie byłyby duże, bo nawet jak takie przypadki liczy się w dziesiątki, to musi być spełnione wiele kryteriów, żeby otrzymać to świadczenie.</u>
+          <u xml:id="u-9.4" who="#EkspertzBASLukaszTrochimiuk">Po pierwsze, opiekunem musiałaby być osoba niepełnosprawna w stopniu znacznym. Musiałaby to być osoba, która jest niepełnosprawna w stopniu znacznym, ale jednocześnie pracująca. Nie wszystkie osoby niepełnosprawne w stopniu znacznym mogą pracować. Po trzecie, muszą to być osoby dalsze. Tego wymogu nie ma w stosunku do rodziców, którzy niezależnie od stopnia niepełnosprawności mogą się opiekować swoimi dziećmi. Tego wymogu nie ma też w stosunku do rodziny zastępczej, czy osób sprawujących faktyczną opiekę. Ten wymóg dotyczy tylko innych osób, a pod kategorię innych osób zobowiązanych do alimentacji najczęściej podpadają małżonkowie. Do tej kategorii pewnie mogłoby wejść również rodzeństwo zobowiązane do alimentacji.</u>
+          <u xml:id="u-9.5" who="#EkspertzBASLukaszTrochimiuk">Wydaje mi się, że ostatnie badania dotyczące osób niepełnosprawnych były w roku 2011. Pewnie GUS ma takie dane. Byłyby to przypadki nie jednostkowe, ale nie obciążające na tyle budżetu państwa, żeby to nie była gra warta świeczki. Wydaje mi się, że jest to gra uczciwa wobec tych osób, które poświęcają się w celu zadbania o dobro innych.</u>
+          <u xml:id="u-9.6" who="#EkspertzBASLukaszTrochimiuk">Tyle mogę stwierdzić.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-10">
+          <u xml:id="u-10.0" who="#PrzewodniczacyposelArkadiuszMyrcha">Dziękuję bardzo. Przyznam, że popieram argumentację wyrażoną w stanowisku. Nie można mocą ustawy a priori wykluczać osoby, które teoretycznie mogłyby podejmować pracę zarobkową. Wydaje się, że mogą one też sprawować opiekę nad osobą najbliższą – to też się dzieje w praktyce – i pobierać świadczenie pielęgnacyjne, które jest formą rekompensaty za rezygnację z pracy zarobkowej. Jeżeli powstaną wątpliwości na tym tle, to zawsze są organy, które potwierdzają stopień niepełnosprawności, czy też organy, które wypłacają świadczenia i zawsze mogą te sprawy kontrolować. Wydaje mi się, że tak a priori, tego świadczenia osobom z niepełnosprawnościami nie można odbierać.</u>
+          <u xml:id="u-10.1" who="#PrzewodniczacyposelArkadiuszMyrcha">W związku z tym podzielam argumentację uznającą ten przepis za niezgodny z konstytucją.</u>
+          <u xml:id="u-10.2" who="#PrzewodniczacyposelArkadiuszMyrcha">Pan poseł Marek Ast, bardzo proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-11">
+          <u xml:id="u-11.0" who="#PoselMarekAst">Ja jednak pewne wątpliwości mam, ale na tym etapie nie będę wstrzymywał, prac.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-12">
+          <u xml:id="u-12.0" who="#PrzewodniczacyposelArkadiuszMyrcha">Dziękuję bardzo. Przystępujemy do głosowania.</u>
+          <u xml:id="u-12.1" who="#PrzewodniczacyposelArkadiuszMyrcha">Kto jest za pozytywnym zaopiniowaniem projektu stanowiska w sprawie SK 22/22? (11); Kto jest przeciw? (2); Kto się wstrzymał od głosu? (12).</u>
+          <u xml:id="u-12.2" who="#PrzewodniczacyposelArkadiuszMyrcha">Stwierdzam, że projekt stanowiska został zaopiniowany pozytywnie.</u>
+          <u xml:id="u-12.3" who="#PrzewodniczacyposelArkadiuszMyrcha">Na tym wyczerpaliśmy porządek dzisiejszego posiedzenia. Zamykam posiedzenie Komisji Ustawodawczej.</u>
+        </div>
+      </body>
+    </text>
+  </TEI>
+</teiCorpus>
diff --git a/2019-2023/senat/komisje/i/201923-snt-ixxxx-00111-01/header.xml b/2019-2023/senat/komisje/i/201923-snt-ixxxx-00111-01/header.xml
new file mode 100644
index 0000000..8901fdf
--- /dev/null
+++ b/2019-2023/senat/komisje/i/201923-snt-ixxxx-00111-01/header.xml
@@ -0,0 +1,85 @@
+<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?>
+<teiHeader xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xml:id="PPC-201923-snt-ixxxx-00111-01">
+  <fileDesc>
+    <titleStmt>
+      <title>Komisja Infrastruktury (111.)</title>
+    </titleStmt>
+    <publicationStmt>
+      <p>Prosimy o zapoznanie się z nagłówkiem korpusu (PPC_header.xml).</p>
+    </publicationStmt>
+    <sourceDesc>
+      <bibl>
+        <title>Komisja Infrastruktury (111.)</title>
+        <publisher>Kancelaria Senatu Rzeczypospolitej Polskiej</publisher>
+        <note type="system">III RP</note>
+        <note type="house">Senat</note>
+        <note type="termNo">10</note>
+        <note type="type">Komisja</note>
+        <note type="sessionNo" target="#I">111</note>
+        <note type="part">1</note>
+        <date>2023-03-28</date>
+      </bibl>
+    </sourceDesc>
+  </fileDesc>
+  <profileDesc>
+    <particDesc>
+      <person xml:id="CzlonekZarzaduKoalicjinarzeczAutogazuZwiazkuPracodawcowMarekKuklis" role="speaker">
+        <persName>Członek Zarządu Koalicji na rzecz Autogazu – Związku Pracodawców Marek Kuklis</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="CzlonekZarzaduKoalicjinarzeczAutogazuZwiazkuPracodawcowTadeuszOzarowski" role="speaker">
+        <persName>Członek Zarządu Koalicji na rzecz Autogazu – Związku Pracodawców Tadeusz Ożarowski</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="DyrektorDepartamentuTransportuDrogowegowMinisterstwieInfrastrukturyRenataRychter" role="speaker">
+        <persName>Dyrektor Departamentu Transportu Drogowego w Ministerstwie Infrastruktury Renata Rychter</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="DyrektorDzialuObslugiKlientawGazeoMaciejProsniewski" role="speaker">
+        <persName>Dyrektor Działu Obsługi Klienta w Gazeo Maciej Prośniewski</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="Gloszsali" role="speaker">
+        <persName>Głos z sali</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="Glosyzsali" role="speaker">
+        <persName>Głosy z sali</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="GlownyLegislatorwBiurzeLegislacyjnymwKancelariiSenatuMaciejTelec" role="speaker">
+        <persName>Główny Legislator w Biurze Legislacyjnym w Kancelarii Senatu Maciej Telec</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="GlownyLegislatorwBiurzeLegislacyjnymwKancelariiSenatuSlawomirSzczepanski" role="speaker">
+        <persName>Główny Legislator w Biurze Legislacyjnym w Kancelarii Senatu Sławomir Szczepański</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="komentarz" role="commentator">
+        <persName>Komentarz</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselRobertWinnicki" role="speaker">
+        <persName>Poseł Robert Winnicki</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PrzedstawicielKoalicjinarzeczAutogazuZwiazkuPracodawcowMalgorzataLicwinko" role="speaker">
+        <persName>Przedstawiciel Koalicji na rzecz Autogazu – Związku Pracodawców Małgorzata Lićwinko</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PrzedstawicielKoalicjinarzeczAutogazuZwiazkuPracodawcowMarekSuchozebrski" role="speaker">
+        <persName>Przedstawiciel Koalicji na rzecz Autogazu – Związku Pracodawców Marek Suchożebrski</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PrzewodniczacaZarzaduKoalicjinarzeczAutogazuZwiazkuPracodawcowKatarzynaRutkowska" role="speaker">
+        <persName>Przewodnicząca Zarządu Koalicji na rzecz Autogazu – Związku Pracodawców Katarzyna Rutkowska</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="SekretarzStanuwMinisterstwieInfrastrukturyRafalWeber" role="speaker">
+        <persName>Sekretarz Stanu w Ministerstwie Infrastruktury Rafał Weber</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="SenatorAlicjaZajac" role="speaker">
+        <persName>Senator Alicja Zając</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="StarszySekretarzKomisjiInfrastrukturyEmilTomala" role="speaker">
+        <persName>Starszy Sekretarz Komisji Infrastruktury Emil Tomala</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="ZastepcaDyrektoraDepartamentuPrawnegowMinisterstwieInfrastrukturyTomaszBehrendt" role="speaker">
+        <persName>Zastępca Dyrektora Departamentu Prawnego w Ministerstwie Infrastruktury Tomasz Behrendt</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin" role="speaker">
+        <persName>Zastępca Przewodniczącego Artur Dunin</persName>
+      </person>
+      <org xml:id="I" role="committee">
+        <orgName>Komisja Infrastruktury</orgName>
+      </org>
+    </particDesc>
+  </profileDesc>
+</teiHeader>
diff --git a/2019-2023/senat/komisje/i/201923-snt-ixxxx-00111-01/text_structure.xml b/2019-2023/senat/komisje/i/201923-snt-ixxxx-00111-01/text_structure.xml
new file mode 100644
index 0000000..ed6258c
--- /dev/null
+++ b/2019-2023/senat/komisje/i/201923-snt-ixxxx-00111-01/text_structure.xml
@@ -0,0 +1,744 @@
+<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?>
+<teiCorpus xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
+  <xi:include href="PPC_header.xml"/>
+  <TEI>
+    <xi:include href="header.xml"/>
+    <text>
+      <body>
+        <div xml:id="div-1">
+          <u xml:id="u-1.0" who="#komentarz">Początek posiedzenia o godzinie 14 minut 00</u>
+          <u xml:id="u-1.1" who="#komentarz">Posiedzeniu przewodniczy zastępca przewodniczącego Artur Dunin</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-2">
+          <u xml:id="u-2.0" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Szanowni Państwo!</u>
+          <u xml:id="u-2.1" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Jest godzina 14:00. Witam bardzo serdecznie na posiedzeniu Komisji Infrastruktury.</u>
+          <u xml:id="u-2.2" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Dzisiejszy porządek obrad na pewno państwo otrzymaliście, ale pozwolicie, że go przeczytam: w punkcie pierwszym jest rozpatrzenie ustawy o systemie homologacji pojazdów oraz ich wyposażenia – druk senacki nr 934; w punkcie drugim jest rozpatrzenie ustawy o zmianie ustawy o drogach publicznych oraz niektórych innych ustaw – druk senacki nr 935.</u>
+          <u xml:id="u-2.3" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Czy są uwagi do porządku obrad? Nie ma.</u>
+          <u xml:id="u-2.4" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">W takim razie przystępujemy do procedowania.</u>
+          <u xml:id="u-2.5" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Jest to posiedzenie komisji z udziałem senatorów oraz gości w sposób zdalny.</u>
+          <u xml:id="u-2.6" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Czy mamy kworum?</u>
+          <u xml:id="u-2.7" who="#StarszySekretarzKomisjiInfrastrukturyEmilTomala">Tak.</u>
+          <u xml:id="u-2.8" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Bardzo serdecznie dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-2.9" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Standardowe pytanie: czy na sali są osoby wykonujące zawodową działalność lobbingową w rozumieniu ustawy o działalności lobbingowej w procesie stanowienia prawa? Nie ma…</u>
+          <u xml:id="u-2.10" who="#PrzewodniczacaZarzaduKoalicjinarzeczAutogazuZwiazkuPracodawcowKatarzynaRutkowska">Tak, my się zgłaszamy – Koalicja na rzecz Autogazu.</u>
+          <u xml:id="u-2.11" who="#StarszySekretarzKomisjiInfrastrukturyEmilTomala">Proszę się przedstawić i powiedzieć, na rzecz kogo państwo prowadzicie… Czy państwo są zarejestrowani w rejestrze MSWiA?</u>
+          <u xml:id="u-2.12" who="#PrzedstawicielKoalicjinarzeczAutogazuZwiazkuPracodawcowMalgorzataLicwinko">Tak, jesteśmy zarejestrowani. Koalicja na rzecz Autogazu – Związek Pracodawców. Reprezentujemy branżę autogazu.</u>
+          <u xml:id="u-2.13" who="#StarszySekretarzKomisjiInfrastrukturyEmilTomala">Na rzecz kogo prowadzą państwo lobbing?</u>
+          <u xml:id="u-2.14" who="#PrzedstawicielKoalicjinarzeczAutogazuZwiazkuPracodawcowMalgorzataLicwinko">Na rzecz własnej branży.</u>
+          <u xml:id="u-2.15" who="#StarszySekretarzKomisjiInfrastrukturyEmilTomala">Na rzecz własnej branży.</u>
+          <u xml:id="u-2.16" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Przez sekretariat zostało to odnotowane. Bardzo serdecznie dziękuję. Dziękuję bardzo i witam serdecznie.</u>
+          <u xml:id="u-2.17" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Szanowni Państwo Senatorowie, którzy są obecni na sali, proszę o nieuruchamianie aplikacji do połączenia zdalnego, gdyż doprowadzi to do sprzężenia akustycznego.</u>
+          <u xml:id="u-2.18" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Wszyscy senatorowie, którzy chcieli wziąć udział w posiedzeniu komisji w sposób zdalny, zostali już włączeni do posiedzenia, tak? Bardzo serdecznie dziękuję sekretariatowi.</u>
+          <u xml:id="u-2.19" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Panie Emilu, czy są goście zewnętrzni, którzy chcieli wziąć udział w posiedzeniu komisji?</u>
+          <u xml:id="u-2.20" who="#StarszySekretarzKomisjiInfrastrukturyEmilTomala">Tak, tak.</u>
+          <u xml:id="u-2.21" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Bardzo serdecznie dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-2.22" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Wszystkich państwa bardzo serdecznie witam. Witam panie i panów senatorów, witam wszystkich gości, witam oczywiście również przedstawicieli ministerstwa.</u>
+          <u xml:id="u-2.23" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Jeżeli państwo pozwolicie…</u>
+          <u xml:id="u-2.24" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Panie Emilu, czy my mamy listę gości i listę obecności?</u>
+          <u xml:id="u-2.25" who="#StarszySekretarzKomisjiInfrastrukturyEmilTomala">Tak, tak.</u>
+          <u xml:id="u-2.26" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Tak? To bardzo bym poprosił, bo chciałbym przywitać…</u>
+          <u xml:id="u-2.27" who="#StarszySekretarzKomisjiInfrastrukturyEmilTomala">Pan minister Weber jest zdalnie. Gdyby ktoś, to…</u>
+          <u xml:id="u-2.28" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Bardzo serdecznie witam pana ministra Webera z Ministerstwa Infrastruktury. Pan minister jest zdalnie.</u>
+          <u xml:id="u-2.29" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Dzień dobry. Czy mamy połączenie?</u>
+          <u xml:id="u-2.30" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieInfrastrukturyRafalWeber">Dzień dobry. Witam serdecznie.</u>
+          <u xml:id="u-2.31" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Witam pana bardzo serdecznie.</u>
+          <u xml:id="u-2.32" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Witam wszystkich gości. Nie będę państwa wymieniał, bo ta lista jest długa. Ale będę miał prośbę: za każdym razem, jak będę udzielał głosu, to bardzo proszę o przedstawienie się i powiedzenie, kogo państwo reprezentujecie.</u>
+          <u xml:id="u-2.33" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Przystąpimy do przedstawienia ustawy przez pana ministra. Następnie poproszę o głos pana mecenasa, senackiego legislatora. I otworzymy dyskusję, ale zaczniemy od gości, a potem poproszę senatorów, którzy będą chcieli wziąć udział w dyskusji – dla nich też będzie otwarta ta droga.</u>
+          <u xml:id="u-2.34" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Tylko od razu uprzedzam: z uwagi na ograniczony czas, który mamy na posiedzenie komisji – a przypominam, że mamy 2 punkty, 2 ustawy – bardzo bym wszystkich prosił o krótkie, rzeczowe wypowiedzi, maksymalnie do 3 minut. Mam nadzieję, że państwo podołacie temu wyzwaniu. 3 minuty to bardzo długo wbrew pozorom. W Sejmie dostawaliśmy po minucie i musieliśmy się zmieścić.</u>
+          <u xml:id="u-2.35" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Dobrze.</u>
+          <u xml:id="u-2.36" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">I już bardzo proszę, Panie Ministrze, o wprowadzenie i zarekomendowanie ustawy.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-3">
+          <u xml:id="u-3.0" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieInfrastrukturyRafalWeber">Dziękuję bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-3.1" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieInfrastrukturyRafalWeber">Panie Przewodniczący! Wysoka Komisjo! Szanowni Państwo!</u>
+          <u xml:id="u-3.2" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieInfrastrukturyRafalWeber">Projekt ustawy o systemach homologacji pojazdów oraz ich wyposażenia ma na celu wdrożenie międzynarodowych aktów prawnych, aktów Unii Europejskiej, a także Organizacji Narodów Zjednoczonych. Tym projektem ustawy implementujemy 2 dyrektywy, 3 rozporządzenia, a także rewizję trzeciego porozumienia dotyczącego przyjęcia zharmonizowanych regulaminów technicznych ONZ w zakresie homologacji całopojazdowej dla samochodów osobowych oraz przedmiotów wyposażenia i części pojazdów wskazanych w wyżej wymienionych rozporządzeniach.</u>
+          <u xml:id="u-3.3" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieInfrastrukturyRafalWeber">Ja może nie będę odczytywał tytułów rozporządzeń i dyrektyw – myślę, że państwo senatorowie otrzymali je w materiałach – tylko przejdę do najważniejszych kwestii, które tym projektem ustawy uregulujemy, wdrażając oczywiście te przepisy zewnętrzne.</u>
+          <u xml:id="u-3.4" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieInfrastrukturyRafalWeber">W konsekwencji dostosowania polskiego prawa do przepisów Unii Europejskiej i ONZ wprowadzone rozwiązania będą skutkować przede wszystkim zwiększeniem konkurencyjności polskich przedsiębiorców na unijnym rynku poprzez zniesienie barier dostępu do rynku Unii Europejskiej i dostosowanie prawa krajowego do jednolitych w Unii Europejskiej wymogów w zakresie homologacji pojazdów, przedmiotów wyposażenia lub ich części. A osiągniemy to poprzez: możliwość wprowadzania przez polskiego producenta na rynek każdego państwa członkowskiego Unii Europejskiej nowego pojazdu bez potrzeby uzyskania dodatkowych dokumentów; zniesienie barier dla przepływu polskich towarów, pojazdów i części motoryzacyjnych na rynku unijnym; możliwość przeprowadzania przez producentów badań homologacyjnych w Rzeczypospolitej Polskiej w oparciu o przepisy unijnych rozporządzeń, a tym samym uniknięcie dodatkowych kosztów wynikających z procedur badawczych pojazdów obowiązujących w poszczególnych państwach Unii Europejskiej. Nie będzie konieczności składania wniosków o wydanie dokumentów homologacyjnych przez krajowych producentów pojazdów. Uzyskamy wprowadzenie procedury krajowej homologacji typu pojazdu oraz krajowego indywidualnego dopuszczenia pojazdu dla pojazdów kategorii S, czyli maszyn ciągniętych za pojazdem rolniczym, co jest szczególnie ważne dla sektora rolnictwa.</u>
+          <u xml:id="u-3.5" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieInfrastrukturyRafalWeber">Trzeba również wskazać, że ustawa ta przyniesie poprawę bezpieczeństwa ruchu drogowego oraz zmniejszy negatywny wpływ na środowisko naturalne. Uzyskamy to poprzez zagwarantowanie, że wszystkie pojazdy, przedmioty wyposażenia lub części wprowadzone do obrotu będą zapewniać wysoki poziom bezpieczeństwa i ochrony środowiska.</u>
+          <u xml:id="u-3.6" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieInfrastrukturyRafalWeber">Szanowni Państwo, to tyle tytułem wprowadzenia.</u>
+          <u xml:id="u-3.7" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieInfrastrukturyRafalWeber">Myślę, że zwyczajowo pojawią się pytania. Ja i mój zespół z Ministerstwa Infrastruktury, z Transportowego Dozoru Technicznego, a także z Instytutu Transportu Samochodowego, nad którym mam pieczę w Ministerstwie Infrastruktury, służymy odpowiedzią.</u>
+          <u xml:id="u-3.8" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieInfrastrukturyRafalWeber">Proszę Wysoką Komisję o przyjęcie ustawy. Na ostatnim posiedzeniu Sejmu projekt ten został przyjęty przez Sejm – 234 posłów było za, 209 posłów się wstrzymało i 12 było przeciwnych. Tak wyglądał bilans głosowania sejmowego nad tym projektem. W chwili obecnej jest to już ustawa. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-4">
+          <u xml:id="u-4.0" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Bardzo serdecznie dziękuję, Panie Ministrze.</u>
+          <u xml:id="u-4.1" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Panie Mecenasie, bardzo proszę, oddaję panu głos.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-5">
+          <u xml:id="u-5.0" who="#GlownyLegislatorwBiurzeLegislacyjnymwKancelariiSenatuMaciejTelec">Dziękuję bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-5.1" who="#GlownyLegislatorwBiurzeLegislacyjnymwKancelariiSenatuMaciejTelec">Szanowni Państwo!</u>
+          <u xml:id="u-5.2" who="#GlownyLegislatorwBiurzeLegislacyjnymwKancelariiSenatuMaciejTelec">W opinii Biura Legislacyjnego są uwagi oraz poprawki. Wszystkie one mają charakter formalnoprawny. Zostały szczegółowo opisane, więc ja nie będę ich omawiał jeszcze raz, żeby nie zabierać czasu państwu, którzy potem będą chcieli zabrać głos.</u>
+          <u xml:id="u-5.3" who="#GlownyLegislatorwBiurzeLegislacyjnymwKancelariiSenatuMaciejTelec">Ja tylko powiem, że te poprawki zostały skonsultowane z ministerstwem, i ograniczę się do wskazania, jakie są konkluzje tych uzgodnień.</u>
+          <u xml:id="u-5.4" who="#GlownyLegislatorwBiurzeLegislacyjnymwKancelariiSenatuMaciejTelec">A więc: jeżeli chodzi o poprawkę z uwagi pierwszej, to proponuję – bo tu jest alternatywa – przyjęcie propozycji pierwszej.</u>
+          <u xml:id="u-5.5" who="#GlownyLegislatorwBiurzeLegislacyjnymwKancelariiSenatuMaciejTelec">Po tych konsultacjach chciałbym wycofać uwagę czwartą i uwagę ósmą, oraz zaznaczyć, że w tym bloku poprawek techniczno-redakcyjnych w poprawce pierwszej, w której napisałem „w autobusie”, powinien być „trolejbus”.</u>
+          <u xml:id="u-5.6" who="#GlownyLegislatorwBiurzeLegislacyjnymwKancelariiSenatuMaciejTelec">W poprawce drugiej muszę jeszcze doprecyzować, że wyrazy „zgodnie z maksymalną masą całkowitą lub cechami konstrukcyjnymi” zastępuje się wyrazami „ze względu na maksymalną masę całkowitą lub cechy konstrukcyjne”.</u>
+          <u xml:id="u-5.7" who="#GlownyLegislatorwBiurzeLegislacyjnymwKancelariiSenatuMaciejTelec">A gdybyście państwo chcieli przegłosować łącznie poprawki legislacyjne, to z tego bloku muszę wyłączyć poprawkę piątą, ponieważ wiem o poprawkach pana senatora Dunina, a ona się z poprawkami pana senatora Dunina wyklucza formalnie. Tak więc tej poprawki nie należy przegłosować łącznie.</u>
+          <u xml:id="u-5.8" who="#GlownyLegislatorwBiurzeLegislacyjnymwKancelariiSenatuMaciejTelec">Jest jeszcze jedna kwestia, której nie zdążyłem zawrzeć w opinii. To jest poprawka również czysto formalna, dotycząca art. 72 pktu 5. Tam jest błąd legislacyjny taki dość istotny. Poprawka polega na tym, żeby treść zawartą w tym pkcie 5 rozbić na 2 przepisy. Wtedy ten zapis będzie zgodny z zasadami techniki prawodawczej.</u>
+          <u xml:id="u-5.9" who="#GlownyLegislatorwBiurzeLegislacyjnymwKancelariiSenatuMaciejTelec">Jeżeli państwo będziecie sobie życzyli, to ja tę poprawkę odczytam, ale wydaje mi się, że ona jest niekontrowersyjna. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-6">
+          <u xml:id="u-6.0" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Bardzo serdecznie dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-6.1" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Ja co prawda słyszałem, że te poprawki były uzgodnione z ministerstwem, ale formalnie zapytam: Panie Ministrze, czy zgadza się pan na te poprawki, zarekomendowane przez Biuro Legislacyjne Senatu?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-7">
+          <u xml:id="u-7.0" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieInfrastrukturyRafalWeber">Panie Przewodniczący! Wysoka Komisjo! Panie Mecenasie!</u>
+          <u xml:id="u-7.1" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieInfrastrukturyRafalWeber">Potwierdzam, że znane są nam te propozycje, które zostały przedstawione przez pana mecenasa. Rozumiem, że wycofanie tych 2 uwag jest związane z przyjęciem wyjaśnień, które Ministerstwo Infrastruktury przekazało na roboczo…</u>
+          <u xml:id="u-7.2" who="#Gloszsali">Tak jest.</u>
+          <u xml:id="u-7.3" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieInfrastrukturyRafalWeber">…w tzw. międzyczasie. Okej.</u>
+          <u xml:id="u-7.4" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieInfrastrukturyRafalWeber">Pozostałe propozycje, wraz z tą związaną z art. 72 pktem 5, przyjmujemy i rekomendujemy pozytywnie. One faktycznie mają charakter legislacyjny.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-8">
+          <u xml:id="u-8.0" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Panie Ministrze, bardzo serdecznie dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-8.1" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieInfrastrukturyRafalWeber">Ślicznie dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-8.2" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Przejmuję wszystkie poprawki legislacyjne. Wrócimy do nich w trakcie głosowań.</u>
+          <u xml:id="u-8.3" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">A w tej chwili otwieram dyskusję.</u>
+          <u xml:id="u-8.4" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Bardzo proszę naszych gości o zabranie głosu.</u>
+          <u xml:id="u-8.5" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Bardzo proszę. Proszę się przedstawić. Tak jak mówiłem, 3 minutki – jeżeli mogę prosić…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-9">
+          <u xml:id="u-9.0" who="#PrzewodniczacaZarzaduKoalicjinarzeczAutogazuZwiazkuPracodawcowKatarzynaRutkowska">Katarzyna Rutkowska, przewodnicząca Koalicji na rzecz Autogazu.</u>
+          <u xml:id="u-9.1" who="#PrzewodniczacaZarzaduKoalicjinarzeczAutogazuZwiazkuPracodawcowKatarzynaRutkowska">Panie Przewodniczący! Wysoka Komisjo Senacka! Szanowni Państwo!</u>
+          <u xml:id="u-9.2" who="#PrzewodniczacaZarzaduKoalicjinarzeczAutogazuZwiazkuPracodawcowKatarzynaRutkowska">Przyjechaliśmy dziś do Senatu, izby wyższej w polskim systemie parlamentarnym, izby rozwagi, strażnicy konstytucji i demokracji, aby zaapelować o zmianę szkodliwych przepisów ustawy o systemach homologacji pojazdów oraz ich wyposażenia. Albowiem, wbrew obietnicom składanym branży przez projektodawców tej ustawy i wbrew wynikom konsultacji publicznych, na ostatnim etapie prac rządowych dodano do ustawy bardzo niebezpieczne zapisy – zapisy niebezpieczne i szkodliwe nie tylko dla polskich przedsiębiorców i branży autogazu, ale i dla kierowców korzystających z tego paliwa, czyli tej biedniejszej części społeczeństwa. Autogaz jest paliwem socjalnym i w związku z tym o tą biedniejszą część społeczeństwa powinniśmy dbać w szczególności.</u>
+          <u xml:id="u-9.3" who="#PrzewodniczacaZarzaduKoalicjinarzeczAutogazuZwiazkuPracodawcowKatarzynaRutkowska">Chociaż aktualnie mamy zapewnienia twórców ustawy o braku złych zamiarów, w co oczywiście wierzymy, to jednak zgodnie z art. 87 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej źródłem prawa jest ustawa, a nie jej uzasadnienie czy nawet najszczersze zapewnienia projektodawcy. Dlatego stanowione prawo musi być precyzyjne i adekwatne. Ma służyć rozwojowi przedsiębiorców, autentycznemu ich wsparciu, a nie osłabiać i niszczyć, wprowadzać niepokoje i zamieszanie. Złe prawo sprawia, że ludzie zaczynają systemowo je omijać, tracą szacunek i do litery prawa, i do władzy. Apelujemy więc dzisiaj, aby wprowadzić konieczne poprawki, które będą miały szansę przejść w Sejmie.</u>
+          <u xml:id="u-9.4" who="#PrzewodniczacaZarzaduKoalicjinarzeczAutogazuZwiazkuPracodawcowKatarzynaRutkowska">Ponieważ branża autogazu jest w Polsce specyficznie unormowana, konieczne jest nakreślenie istoty mechanizmów jej funkcjonowania. Są one bowiem odrębne od tych, które dotyczą innych przedsiębiorców, chociażby producentów trolejbusów, o których pan mecenas wspomniał.</u>
+          <u xml:id="u-9.5" who="#PrzewodniczacaZarzaduKoalicjinarzeczAutogazuZwiazkuPracodawcowKatarzynaRutkowska">Homologacja sposobu montażu zasilania pojazdu gazem różni się od innych objętych ustawą pod kątem powiązania wielu przedsiębiorców 1 decyzją administracyjną. Z firmą, którą ja reprezentuję, powiązanych jest 1 tysiąc 500 zakładów montujących i w wyniku 1 decyzji administracyjnej czy 1 błędu takiego zakładu montującego nagle homologacja może przestać istnieć, a 1 tysiąc 500 podmiotów nie będzie miało możliwości wykonywania swojej pracy. To mogę podać jako przykład. Ta decyzja administracyjna jest pozwoleniem na wykonywanie działalności montażu instalacji gazowych w pojazdach. Mimo iż formalnie są to odrębni przedsiębiorcy, na których my jako właściciele homologacji nie mamy żadnego wpływu, bo nie jesteśmy urzędem, bo nie jesteśmy Policją… Możemy tylko regulować cywilnymi umowami naszą współpracę. Odmiennie jak w przypadku producentów części pojazdów, tramwajów czy trolejbusów, nie mamy 1 producenta, ale właściciela homologacji, który zbadał wzajemne oddziaływanie elementów instalacji autogazowej i sposobu ich zamontowania w różnych typach pojazdów i uzyskał w tym zakresie homologację. I zakłady montujące – podmioty w różnych częściach kraju, w których montuje się instalacje w samochodach zgodnie z wyżej wymienioną homologacją – wpisane na listę zakładów montujących będącą elementem decyzji. Zatem decyzja administracyjna warunkuje wykonywanie czynności i zarobkowanie wielu odrębnych przedsiębiorców. Ustawa nie uwzględnia w sposób całościowy tego faktu, bo jedynie część przepisów pozwala rozdzielić odpowiedzialność poszczególnych podmiotów. Przepisy odnoszące się do cofnięcia i zawieszenia homologacji skutkują więc zbiorową odpowiedzialnością i pozbawiają prawidłowo funkcjonujących przedsiębiorców możliwości zachowania i obrony ich praw. To tak, jakby z powodu błędu 1 pracownika i wyrządzonej szkody zamknąć cały zakład pracy.</u>
+          <u xml:id="u-9.6" who="#PrzewodniczacaZarzaduKoalicjinarzeczAutogazuZwiazkuPracodawcowKatarzynaRutkowska">Chciałabym tutaj zaznaczyć, że 3 artykuły faktycznie wzbudzają nasze wątpliwości i kontrowersje. Wielokrotnie to podkreślaliśmy.</u>
+          <u xml:id="u-9.7" who="#PrzewodniczacaZarzaduKoalicjinarzeczAutogazuZwiazkuPracodawcowKatarzynaRutkowska">Artykuł 40: „Świadectwo homologacji, o którym mowa w art. 31 ust. 3, wygasa z dniem wejścia w życie nowych wymagań określonych w przepisach wydanych na podstawie art. 58 ust. 1, stanowiących podstawę do udzielenia świadectwa homologacji”. Szanowni Państwo, jaki będzie skutek? Wygaśnięcie to jest nagły i powszechny skutek. Nagle, w jednej chwili cała branża autogazu traci możliwość wykonywania swojej działalności. Kiedy? W momencie wejścia nowych wymogów. Co to znaczy „nowe wymogi”? Pan minister może określić te nowe wymogi. Wiemy, że takie rozporządzenie już jest przygotowane, bo dostaliśmy je do konsultacji. Wprowadzono tam nowy wymóg dotyczący tabliczki informacyjnej. I co? I wszystkie świadectwa homologacji w związku z tym tracą ważność? W jednej chwili wygasają, tak? I cała branża autogazu musi w tej chwili zgłosić się do służb technicznych – do TDT, do ITS – i wykonać badania, które trwają kilka miesięcy, po to żeby uzyskać nowe świadectwo homologacji, tak? Szanowni Państwo, ja wiem, że nie ma w tym złych zamiarów, ale prosimy o precyzję i jasne sformułowanie tych przepisów, ponieważ, tak jak wskazywaliśmy, to prawo musi być precyzyjne i adekwatne. Po co wprowadzać niepotrzebne zamieszanie, niepokój wśród przedsiębiorców? W obecnym stanie prawnym nie ma instytucji wygaśnięcia świadectwa homologacji i wszystko dobrze funkcjonuje. Po co więc mamy ją teraz wprowadzać?</u>
+          <u xml:id="u-9.8" who="#PrzewodniczacaZarzaduKoalicjinarzeczAutogazuZwiazkuPracodawcowKatarzynaRutkowska">Z tym artykułem powiązany jest art. 79 ustawy, który faktycznie mówi o zachowaniu ważności. Art. 79 ust. 2 pkt 5: „Wyciągi ze świadectw homologacji”… – czyli pewna część świadectwa homologacji, która jest wydawana kierowcy – „zachowują ważność do czasu wygaśnięcia świadectwa, na podstawie którego zostały wydane”. Szanowni Państwo, jestem kierowcą, zamontowałam sobie instalację gazową w warsztacie i z jakiegoś powodu – bo faktycznie wprowadzono nowe wymogi; nie wiem jakie, ale rozumiem, że dowiemy się tego z rozporządzenia – nagle wyciąg ze świadectwa homologacji traci ważność. Wydział komunikacji nie powinien mi w tym momencie zarejestrować montażu instalacji gazowej, tak? Znowu: po co my to wprowadzamy w tej ustawie? Nie rozumiemy tego i prosimy o wykreślenie tych przepisów.</u>
+          <u xml:id="u-9.9" who="#PrzewodniczacaZarzaduKoalicjinarzeczAutogazuZwiazkuPracodawcowKatarzynaRutkowska">I ostatnia rzecz, o której już wspominałam, art. 52 – zbiorowa odpowiedzialność podmiotów. Świadectwo homologacji uzyskuje tzw. instalator, podmiot dokonujący montażu. W ustawie nie ma jasnych definicji, kto jest instalatorem, kto podmiotem dokonującym montażu, a kto zakładem montującym, czyli warsztatem. To też może powodować pewne niejasności. Tak że apelujemy o to, żeby wprowadzić jasne definicje.</u>
+          <u xml:id="u-9.10" who="#PrzewodniczacaZarzaduKoalicjinarzeczAutogazuZwiazkuPracodawcowKatarzynaRutkowska">Tylko chcę powiedzieć, że te 1 tysiąc 500 zakładów montujących, warsztatów, które są powiązane z nami 1 decyzją administracyjną świadectwa homologacji… Zgodnie z art. 52 jeśli jeden z nich, np. nie podda się kontroli czy też faktycznie zrobi jakiś błąd, to 1 tysiącu 500 zakładom montującym i nam jako instalatorowi w jednej chwili zostanie cofnięte świadectwo homologacji. Czyli faktycznie w wyniku błędu 1 zakładu montującego my możemy stracić nasze świadectwo homologacji. I tutaj rozumiemy, że Transportowy Dozór Techniczny chciałby, żebyśmy my jako przedsiębiorcy ustanowili nadzór nad każdym montażystą w tym zakładzie montującym.</u>
+          <u xml:id="u-9.11" who="#PrzewodniczacaZarzaduKoalicjinarzeczAutogazuZwiazkuPracodawcowKatarzynaRutkowska">Ja rozumiem, Panie Przewodniczący, pana sugestię. Już ostatnie zdanie.</u>
+          <u xml:id="u-9.12" who="#PrzewodniczacaZarzaduKoalicjinarzeczAutogazuZwiazkuPracodawcowKatarzynaRutkowska">Faktycznie jest to niemożliwe, Szanowni Państwo. My jako przedsiębiorcy nie mamy wpływu na te odrębne zakłady montujące. I tutaj chcielibyśmy pochwalić ministerstwo za to, że w art. 38 rozdzieliło odpowiedzialność między instalatorów i zakłady montujące. Dlaczego więc w art. 52 nadal pozostało to powiązanie, że my jako przedsiębiorcy, właściciele homologacji mamy odpowiadać za każdy błąd zakładu montującego? A ta decyzja ma rygor natychmiastowej wykonalności. Szanowni Państwo, czyli natychmiast 1 tysiąc 500 podmiotów gospodarczych traci możliwość wykonywania działalności. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-10">
+          <u xml:id="u-10.0" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Bardzo serdecznie dziękuję. Nie udało się pani w 3 minuty przedstawić problemu…</u>
+          <u xml:id="u-10.1" who="#PrzewodniczacaZarzaduKoalicjinarzeczAutogazuZwiazkuPracodawcowKatarzynaRutkowska">Ja wiem, że…</u>
+          <u xml:id="u-10.2" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Zapoznałem się z waszymi postulatami, które wpłynęły, do druku sejmowego nr 2975. Myślę, że pan minister też się z nimi zapoznał.</u>
+          <u xml:id="u-10.3" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Nie wiem, czy pan minister chciałby odpowiedzieć w tej chwili czy też mamy jakoś zebrać dla pana ministra więcej wypowiedzi odnośnie tych spraw.</u>
+          <u xml:id="u-10.4" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Ja chcę, żebyście państwo wiedzieli, że po zapoznaniu się z tymi problemami i z waszymi postulatami przygotowane zostały poprawki. Mam nadzieję, że uwzględniają one wasze postulaty. Zostały przedstawione również panu ministrowi, bo zostały panu ministrowi wysłane. Mam nadzieję, że pan minister już się zapoznał z tymi poprawkami – które będę zgłaszał, w dużej mierze bazującymi na pani wypowiedzi i na postulatach środowiska – i będzie mógł odpowiedzieć.</u>
+          <u xml:id="u-10.5" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">To, Panie Ministrze, czy teraz chce pan się odnieść do pierwszej wypowiedzi, czy też wysłuchać wszystkich wypowiedzi?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-11">
+          <u xml:id="u-11.0" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieInfrastrukturyRafalWeber">Panie Przewodniczący, jeśli będą kolejne, to wysłucham wszystkich. Ja myślę, że tak będzie oszczędniej, jeżeli chodzi o czas, a na czasie – z tego, co rozumiem – panu przewodniczącemu zależy.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-12">
+          <u xml:id="u-12.0" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Bardzo serdecznie dziękuję, Panie Ministrze.</u>
+          <u xml:id="u-12.1" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Oddaję w takim razie głos kolejnemu gościowi.</u>
+          <u xml:id="u-12.2" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Bardzo proszę. Tylko błagam: 3 minuty.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-13">
+          <u xml:id="u-13.0" who="#CzlonekZarzaduKoalicjinarzeczAutogazuZwiazkuPracodawcowTadeuszOzarowski">Będę mówił krótko.</u>
+          <u xml:id="u-13.1" who="#CzlonekZarzaduKoalicjinarzeczAutogazuZwiazkuPracodawcowTadeuszOzarowski">Proszę państwa, Tadeusz Ożarowski. Ja jestem w Zarządzie Koalicji na rzecz Autogazu i jestem także przedsiębiorcą.</u>
+          <u xml:id="u-13.2" who="#CzlonekZarzaduKoalicjinarzeczAutogazuZwiazkuPracodawcowTadeuszOzarowski">I kieruję do pana ministra takie słowa: ja podejmując jakąś decyzję u siebie w firmie, zawsze biorę pod uwagę to, jaka będzie wartość dodana moich nowych decyzji.</u>
+          <u xml:id="u-13.3" who="#CzlonekZarzaduKoalicjinarzeczAutogazuZwiazkuPracodawcowTadeuszOzarowski">I chciałbym zapytać, Panie Ministrze, jak wpłynie ta nowa ścieżka krajowa – jak pan zaznaczył i jak mamy w ustawie zapisane – homologacyjna montażu instalacji gazowych na rozwój naszych firm. W jaki sposób? Pan tu mówił o ujednoliceniu rynku unijnego. Czy ta homologacja uprawni nasze zakłady montujące do montażu tych instalacji w innych krajach Unii Europejskiej, czyli otworzy nam rynek? To znaczy czy ta nowa ścieżka i te nowe homologacje będą uznawane na rynkach unijnych? Bo jeśli nie, nie będą honorowane, to po co wprowadzać coś, co nam niczego nie rozwiązuje. Przecież jedną taką homologację krajową już mamy. Czy nie lepiej rozważyć wydzielenie z tej ustawy tej nowej drogi, ścieżki homologacyjnej, po to żeby ona nam otworzyła rynek unijny, a nie tylko komplikowała życie, jeśli ma to być tylko na rynku polskim? Także czy to przyniesie nam nowe miejsca pracy, nowe podatki, nowe opłaty ZUS? I jak to wpłynie na rozwój naszej branży? Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-14">
+          <u xml:id="u-14.0" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Dziękuję bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-14.1" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Kolejny gość. Kto chciałby?</u>
+          <u xml:id="u-14.2" who="#PrzedstawicielKoalicjinarzeczAutogazuZwiazkuPracodawcowMarekSuchozebrski">Dzień dobry państwu.</u>
+          <u xml:id="u-14.3" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">I oczywiście proszę o przedstawienie się.</u>
+          <u xml:id="u-14.4" who="#PrzedstawicielKoalicjinarzeczAutogazuZwiazkuPracodawcowMarekSuchozebrski">Marek Suchożebrski. Jestem radcą prawnym i też występuję w imieniu Koalicji na rzecz Autogazu.</u>
+          <u xml:id="u-14.5" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">I jeżeli mogę prosić, to bliżej mikrofonu… Wszystko jest nagrywane, a senatorowie i senatorki, którzy są zdalnie, nie będą pana słyszeć, jeżeli nie będzie pan mówił do mikrofonu. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-15">
+          <u xml:id="u-15.0" who="#PrzedstawicielKoalicjinarzeczAutogazuZwiazkuPracodawcowMarekSuchozebrski">Postaram się mówić tak, żeby było słychać.</u>
+          <u xml:id="u-15.1" who="#PrzedstawicielKoalicjinarzeczAutogazuZwiazkuPracodawcowMarekSuchozebrski">A więc jeszcze raz: Marek Suchożebrski, radca prawny. Ja również jestem z Koalicji na rzecz Autogazu.</u>
+          <u xml:id="u-15.2" who="#PrzedstawicielKoalicjinarzeczAutogazuZwiazkuPracodawcowMarekSuchozebrski">I niejako kontynuując ten wątek, który pani prezes była uprzejma rozpocząć, chciałbym tak pokrótce – bo szanuję sugestię pana przewodniczącego – odnieść się do określonych zapisów tej ustawy, właśnie dotyczących instalacji gazowej.</u>
+          <u xml:id="u-15.3" who="#PrzedstawicielKoalicjinarzeczAutogazuZwiazkuPracodawcowMarekSuchozebrski">Może na samym początku powiedzmy sobie o jednej rzeczy: o czym my w ogóle rozmawiamy? Rynek autogazu jest rynkiem dosyć specyficznym, wyjątkowym, powiedziałbym, na tle polskiej gospodarki, z bardzo prostego powodu: w zasadzie ten rynek jest zagospodarowany w 100% przez kapitał krajowy. To w aspekcie rozumienia jakichś haseł dotyczących ochrony krajowego biznesu i patriotycznego podejścia do ścieżki gospodarczej i do rozwoju gospodarczego, chyba też powinno mieć jakieś znaczenie.</u>
+          <u xml:id="u-15.4" who="#PrzedstawicielKoalicjinarzeczAutogazuZwiazkuPracodawcowMarekSuchozebrski">A myślę, że tak na dobrą sprawę nie trzeba daleko szukać, żeby dosyć dużo kontrowersyjnych opinii na temat tej ustawy znaleźć, włącznie z tymi, które mówią, że ustawa w zasadzie tę branżę – proszę wybaczyć kolokwializm – wywala. To są dosyć poważne zarzuty, ogólnie rzecz biorąc, ale zaraz postaram się pokrótce przedstawić argumenty za tą tezą.</u>
+          <u xml:id="u-15.5" who="#PrzedstawicielKoalicjinarzeczAutogazuZwiazkuPracodawcowMarekSuchozebrski">A zatem reasumując: mówimy o sektorze gospodarki, który jest w zasadzie reprezentowany w 100% przez kapitał krajowy i mówimy o odbiorcach finalnych, o konsumentach w liczbie ok. 3 milionów, bo tyle mamy tak na dobrą sprawę dopuszczonych do ruchu samochodów, które jeżdżą po naszym kraju i są zasilane tym paliwem. A więc to powinno dać nam jakąś wykładnię czy być pomocne niejako przy tym, o czym mówimy.</u>
+          <u xml:id="u-15.6" who="#PrzedstawicielKoalicjinarzeczAutogazuZwiazkuPracodawcowMarekSuchozebrski">Ustawa wprowadza dosyć ciekawą instytucję, nieznaną wcześniej, a mianowicie wygaśnięcie świadectwa homologacji. Ale nie tylko to. To, co pani prezes była uprzejma powiedzieć, że wchodzą w życie nowe przepisy i wszystkie dotychczas obowiązujące świadectwa homologacji wygasają, to jest dosyć – młodzież by powiedziała – hardkorowe. Faktycznie tak na dobrą sprawę ten skutek jest bardzo drastyczny, ale nie jedyny. Bo mamy, proszę państwa, jeszcze jedną instytucję wprowadzoną do tej ustawy, a mianowicie wygaśnięcie wyciągu ze świadectwa homologacji. Coś, czego, jak świat światem, nigdy nie było w tej branży. Konsument po zamontowaniu instalacji gazowej od zakładu montującego dostaje taki dokument. To jest właśnie ten wyciąg ze świadectwa homologacji, który potwierdza, że to, co zostało u niego zamontowane, czyli instalacja jest dopuszczona do ruchu, jest legalna i, siłą rzeczy, tak na dobrą sprawę pojazd spełnia wszelkie przewidziane prawem warunki, żeby funkcjonować i być dopuszczony do obrotu. Ustawa wprowadza przepis, że w pewnym momencie, jeżeli świadectwo homologacji wygaśnie na skutek wprowadzenia nowych przepisów – bo się zmienią, odkryją coś innego w tym zakresie, inne rozwiązania wprowadzą, ktoś coś poprawi, jeżeli chodzi o wymogi techniczne – wszystkie dotychczasowe świadectwa homologacji wygasają. To dotyczy, co bardzo istotne, homologacji zarówno starych, jak i nabytych w czasie obowiązywania tej ustawy, nabytych jak już ta ustawa będzie obowiązywała. Wszystkich. Nawet w przyszłości, za 10 lat, gdy coś się zmieni, świadectwo homologacji, które zostanie wydane za 5 lat, też wtedy wygaśnie. I mamy pewien dualizm prawny, jeżeli chodzi o wyciąg ze świadectwa homologacji, ponieważ ustawa przewiduje, że wygaśnie wyciąg ze świadectwa homologacji, czyli ten dokument dla Kowalskiego, ale dotyczy to tylko tych starych homologacji. To ja pytam dlaczego? Dlaczego te 3 miliony osób, które jeżdżą po naszych drogach, w pewnym momencie zostanie postawione przed faktem, że świadectwo homologacji ich samochodu czy wyciąg ze świadectwa homologacji na sposób montażu instalacji gazowej – to jest taka długa, skomplikowana nazwa, która się do tego sprowadza – przestaje obowiązywać, wygasło?</u>
+          <u xml:id="u-15.7" who="#PrzedstawicielKoalicjinarzeczAutogazuZwiazkuPracodawcowMarekSuchozebrski">Co z kolejnymi badaniami technicznymi i co z kolejnym dopuszczeniem do ruchu samochodu, który w tę instalację jest wyposażony? Branża ma swoje podejrzenia, ogólnie rzecz biorąc. Całkiem możliwe, że w pewnym – łatwym do przewidzenia i stosunkowo krótkim – okresie dowiemy się, że ministerstwo ma niejako remedium na ten problem. Zaproponuje obywatelom, nie wiem, za jaką opłatą – może to będzie 100 zł, może 200 zł, może 300 zł – tak na dobrą sprawę uzdrowienie, czyli jakąś formę sanacji tego wyciągu ze świadectwa homologacji. W dotychczasowej historii tego rynku nie było takiej instytucji.</u>
+          <u xml:id="u-15.8" who="#PrzedstawicielKoalicjinarzeczAutogazuZwiazkuPracodawcowMarekSuchozebrski">Ja już zmierzam do końca, Panie Przewodniczący.</u>
+          <u xml:id="u-15.9" who="#PrzedstawicielKoalicjinarzeczAutogazuZwiazkuPracodawcowMarekSuchozebrski">Nie było instytucji wygaśnięcia świadectwa homologacji. Teraz to wprowadzamy.</u>
+          <u xml:id="u-15.10" who="#PrzedstawicielKoalicjinarzeczAutogazuZwiazkuPracodawcowMarekSuchozebrski">Kolejna rzecz, która budzi dosyć duże zdziwienie branży i w zasadzie brak akceptacji, to jest w pewnym sensie jakaś forma denuncjacji, samodenuncjacji czy, ogólnie rzecz biorąc, monitowania stwierdzonych nieprawidłowości. Rzecz dotyczy tego, że jeżeli podmiot, który jest uprawniony do montażu, stwierdzi w pojeździe jakieś wady związane z tą instalacją – konia z rzędem temu, kto to właściwie zinterpretuje – winien to zaraportować do TDT. I cóż zrobi TDT w momencie, kiedy taki wniosek, taki jakiś donos wpłynie? Otóż TDT z urzędu zawiesi homologację, zawiesi świadectwo homologacji. Czyli świadectwo w tym momencie przestaje obowiązywać, a więc w pewnym sensie branża jest zaskakiwana. Branża, właściciel tego świadectwa homologacji jest uziemiony i ma uniemożliwione dalsze funkcjonowanie, dalsze wykonywanie swojej pracy i montażu tychże instalacji, bo dopiero będzie wszczęta jakaś procedura kontrolna, ogólnie rzecz biorąc. Czyli najpierw mamy karę, a dopiero potem mamy wyjaśnienie, czy była zasadna, czy niezasadna.</u>
+          <u xml:id="u-15.11" who="#PrzedstawicielKoalicjinarzeczAutogazuZwiazkuPracodawcowMarekSuchozebrski">Proszę państwa, nie odkryję Ameryki na nowo, jeżeli powiem, że w zakresie branży jest też konkurencja. To aż się prosi, tak na dobrą sprawę, doszukiwać jakichś zachęt patologicznych, ogólnie rzecz biorąc. Te tysiące zakładów naprawczych, o których mówiła pani prezes, konkurują ze sobą. One często wykonują pracę czy zlecenie na rzecz różnych firm, różnych producentów.</u>
+          <u xml:id="u-15.12" who="#PrzedstawicielKoalicjinarzeczAutogazuZwiazkuPracodawcowMarekSuchozebrski">Już kończę, Panie Przewodniczący.</u>
+          <u xml:id="u-15.13" who="#PrzedstawicielKoalicjinarzeczAutogazuZwiazkuPracodawcowMarekSuchozebrski">Nietrudno sobie wyobrazić, tak na dobrą sprawę, że będzie dochodziło do jakichś sytuacji bardzo niezdrowych, jeżeli chodzi o konkurencję, o zasady właściwej konkurencji, bo jedna firma będzie próbowała w sposób sztuczny za pomocą tejże ustawy doprowadzić do tego, że konkurencji będzie wiodło się troszeczkę gorzej. To chyba nie o to w tym wszystkim powinno chodzić.</u>
+          <u xml:id="u-15.14" who="#PrzedstawicielKoalicjinarzeczAutogazuZwiazkuPracodawcowMarekSuchozebrski">I jeszcze ostatnia rzecz… Dosłownie 2 zdania, Panie Przewodniczący.</u>
+          <u xml:id="u-15.15" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">…2 zdania.</u>
+          <u xml:id="u-15.16" who="#PrzedstawicielKoalicjinarzeczAutogazuZwiazkuPracodawcowMarekSuchozebrski">2 zdania w zakresie opłat. Ustawa znowu nas zaskakuje w tym zakresie. System chyba zdążył już nas przyzwyczaić do tego, że sama kontrola, co do zasady, odbywa się na koszt Skarbu Państwa, a tutaj projektodawca, ustawodawca zdaje się niejako poszukiwać źródła jakichś dodatkowych podatków, albowiem kontrola w nieograniczonej liczbie…</u>
+          <u xml:id="u-15.17" who="#Gloszsali">Ilości.</u>
+          <u xml:id="u-15.18" who="#PrzedstawicielKoalicjinarzeczAutogazuZwiazkuPracodawcowMarekSuchozebrski">…ilości, tak na dobrą sprawę – cały czas może być nam fundowana i zasilać środki budżetowe. Ja rozumiem, że budżet prawdopodobnie zawsze ma niewystarczającą ilość pieniędzy. Ale jest pytanie, czy to jest właściwa droga.</u>
+          <u xml:id="u-15.19" who="#PrzedstawicielKoalicjinarzeczAutogazuZwiazkuPracodawcowMarekSuchozebrski">I tu pewna ciekawostka: uzasadnienie w zakresie dobrego wpływu na społeczeństwo wskazało, że ta ustawa poprawi sytuację ekonomiczną rodzin kontrolerów.</u>
+          <u xml:id="u-15.20" who="#Gloszsali">Dozoru technicznego.</u>
+          <u xml:id="u-15.21" who="#PrzedstawicielKoalicjinarzeczAutogazuZwiazkuPracodawcowMarekSuchozebrski">Dozoru technicznego.</u>
+          <u xml:id="u-15.22" who="#Gloszsali">Tak.</u>
+          <u xml:id="u-15.23" who="#PrzedstawicielKoalicjinarzeczAutogazuZwiazkuPracodawcowMarekSuchozebrski">Proszę państwa, to wywołuje śmiech, bo to powinno wywoływać śmiech, ale w gruncie rzeczy to jest tragedia. Jeżeli motywacją dla naszego systemu jest to, żeby rodzina kontrolerów miała się dobrze… Okej, ja tej rodzinie życzę jak najlepiej, tylko pytam, jakim kosztem. Dlaczego to ma być z pieniędzy naszego, polskiego przedsiębiorcy?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-16">
+          <u xml:id="u-16.0" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Bardzo serdecznie dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-16.1" who="#PrzedstawicielKoalicjinarzeczAutogazuZwiazkuPracodawcowMarekSuchozebrski">Dziękuję bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-16.2" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Tematy poruszone…</u>
+          <u xml:id="u-16.3" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Jest jeszcze jeden głos.</u>
+          <u xml:id="u-16.4" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Bardzo proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-17">
+          <u xml:id="u-17.0" who="#PrzedstawicielKoalicjinarzeczAutogazuZwiazkuPracodawcowMalgorzataLicwinko">Ja jeszcze bym chciała właśnie nawiązać do tych opłat.</u>
+          <u xml:id="u-17.1" who="#PrzedstawicielKoalicjinarzeczAutogazuZwiazkuPracodawcowMalgorzataLicwinko">Małgorzata Lićwinko, jestem radcą prawnym w firmie AC SA.</u>
+          <u xml:id="u-17.2" who="#PrzedstawicielKoalicjinarzeczAutogazuZwiazkuPracodawcowMalgorzataLicwinko">Chciałabym jeszcze zauważyć, bo o tym też nie było wzmianki na mównicy sejmowej, że do tych opłat, które na tę chwilę są przewidziane – 8 tysięcy zł za 1 kontrolę – trzeba jeszcze doliczyć koszty podróży służbowej, proszę państwa, koszty, które de facto ma pokrywać pracodawca.</u>
+          <u xml:id="u-17.3" who="#PrzedstawicielKoalicjinarzeczAutogazuZwiazkuPracodawcowMalgorzataLicwinko">TDT jest instytucją państwową, tak? I powinien się utrzymywać z podatków, które przedsiębiorcy już płacą. Stąd ta horrendalna kwota naprawdę winna zostać zmniejszona.</u>
+          <u xml:id="u-17.4" who="#PrzedstawicielKoalicjinarzeczAutogazuZwiazkuPracodawcowMalgorzataLicwinko">A jeszcze bardzo istotna w kontekście aktualnej interpretacji tych przepisów, jaką przedstawia Ministerstwo Infrastruktury, jest okoliczność, że ministerstwo mówi: my będziemy kontrolować firmę, która posiada homologację, a w ramach tej kontroli wszystkie jej warsztaty. Czyli w ramach kontroli AC może dojść do kontroli prawie każdego z 1 tysiąca 500 zakładów i my będziemy ponosić opłatę z tego tytułu. To jest jak gdyby argument na zbiciem tej stawki, tak? To, że jest… I przede wszystkim właśnie nie ma limitu tych kontroli, np. w ciągu roku. Tak więc to trzeba by zauważyć. A jak wspomnieliśmy, są to odrębni przedsiębiorcy, którzy powinni się stosować do powszechnie obowiązujących przepisów prawa z zasady, a nie z racji tego, że wykonują montaż wedle opracowanego przez nas sposobu.</u>
+          <u xml:id="u-17.5" who="#PrzedstawicielKoalicjinarzeczAutogazuZwiazkuPracodawcowMalgorzataLicwinko">Jeszcze chciałabym podkreślić, wracając do art. 38 – kwestia tego artykułu była już poruszana – że podmiot dokonujący montażu dodatkowej instalacji zasilania gazem ma odpowiadać za badanie całości pojazdu. Do tej pory taki obowiązek był nałożony wyłącznie na podmiot posiadający świadectwo homologacji typu pojazdu, co jest dosyć zrozumiałe – skoro produkuję pojazd, to za niego odpowiadam. Dlaczego producenci… w zasadzie niekoniecznie producenci, tylko posiadacze tej decyzji homologacyjnej sposobu montażu instalacji mają odpowiadać za cały pojazd i badać cały pojazd wprowadzony do obrotu? Bo tak teraz brzmi przepis. Hamulce, łyse opony… Zgłaszać, nie zgłaszać? Nie wiadomo, do czego się, że tak powiem, kontroler może przyczepić. A de facto to powinno…</u>
+          <u xml:id="u-17.6" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Od tego jest stacja kontroli pojazdów i coroczne przeglądy.</u>
+          <u xml:id="u-17.7" who="#PrzedstawicielKoalicjinarzeczAutogazuZwiazkuPracodawcowMalgorzataLicwinko">…być właśnie w ramach badań technicznych pojazdu. Tak że na to jeszcze chcielibyśmy zwrócić uwagę. Dziękuję ślicznie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-18">
+          <u xml:id="u-18.0" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Bardzo serdecznie dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-18.1" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Bardzo proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-19">
+          <u xml:id="u-19.0" who="#DyrektorDzialuObslugiKlientawGazeoMaciejProsniewski">Dzień dobry, Maciej Prośniewski, portal Gazeo.pl, czyli media.</u>
+          <u xml:id="u-19.1" who="#DyrektorDzialuObslugiKlientawGazeoMaciejProsniewski">Przyznam się, że nie uzgadniałem z moimi przedmówcami zakresu pytań, ale bardzo ciekawe jest to, że my obserwując tę ustawę od samego początku, doszliśmy tak naprawdę do bardzo podobnych wniosków, co związek pracodawców.</u>
+          <u xml:id="u-19.2" who="#DyrektorDzialuObslugiKlientawGazeoMaciejProsniewski">Ja mogę powiedzieć tak: my jako portal tak naprawdę reprezentujemy 3 miliony kierowców, którzy jeżdżą autami z instalacjami LPG, i jakieś 20 milionów potencjalnych przyszłych kierowców, którzy mogliby dokonać takiego montażu.</u>
+          <u xml:id="u-19.3" who="#DyrektorDzialuObslugiKlientawGazeoMaciejProsniewski">Plus jedno małe skorygowanie – warsztatów montujących instalacje LPG jest ponad 2 tysiące tak naprawdę, bo mówimy tu o wszystkich warsztatach posiadających uprawnienia do montażu.</u>
+          <u xml:id="u-19.4" who="#DyrektorDzialuObslugiKlientawGazeoMaciejProsniewski">Ja pozwolę sobie przytoczyć króciutko… My z całej listy pytań, które dostajemy codziennie, wyciągnęliśmy tylko te 2, które pojawiają się najczęściej i chyba są tak naprawdę najbardziej kluczowe dla użytkowników.</u>
+          <u xml:id="u-19.5" who="#DyrektorDzialuObslugiKlientawGazeoMaciejProsniewski">W art. 40 pkcie 2 ustawy czytamy: „Świadectwo homologacji, o którym mowa w art. 31 ust. 3, wygasa z dniem wejścia w życie nowych wymagań określonych w przepisach wydanych na podstawie art. 58 ust. 1, stanowiących podstawę do udzielenia homologacji”.</u>
+          <u xml:id="u-19.6" who="#DyrektorDzialuObslugiKlientawGazeoMaciejProsniewski">I teraz pytanie: dlaczego prawo ma działać wstecz i narażać na utratę uprawnień zdobytych ogromnym wysiłkiem finansowym? Czy zmiana warunków technicznych powinna mieć wpływ na nowo udzielany… To znaczy uważamy, że w ogóle ta zmiana, jeżeli już miałaby wejść, powinna dotyczyć tylko nowo udzielanych homologacji sposobu montażu. Bo tak naprawdę… Tu już moi przedmówcy mówili o tym, co to dalej powoduje.</u>
+          <u xml:id="u-19.7" who="#DyrektorDzialuObslugiKlientawGazeoMaciejProsniewski">I jeszcze jeden artykuł, do którego też mamy pytanie – art. 79 ust. 1 pkt 5. Czytam art. 79 ust. 1: „Wydane przed dniem wejścia w życie ustawy” – i tu mamy pkt 5 – „wyciągi ze świadectw homologacji sposobu montażu instalacji przystosowującej dany typ pojazdu do zasilania gazem – zachowują ważność do czasu wygaśnięcia świadectwa, na podstawie którego zostały wydane”.</u>
+          <u xml:id="u-19.8" who="#DyrektorDzialuObslugiKlientawGazeoMaciejProsniewski">I teraz pytanie: czy przy zmianie warunków technicznych wygasają świadectwa homologacji sposobu montażu, a tym samym wszystkie wyciągi ze świadectw homologacji montażu instalacji przystosowującej dany typ pojazdu do zasilania gazem? To oznacza, że ponad 3 miliony samochodów, w których dokonano montażu instalacji gazowych – dokonano też wpisów w dowodach rejestracyjnych, na podstawie tych wyciągów – stanie się nielegalne. Tak należy czytać ten przepis według naszej interpretacji. To oznacza, że one nie powinny w tym momencie, z dnia na dzień, wyjeżdżać na drogi i przechodzić obowiązkowych przeglądów technicznych. Czy to oznacza, że ci kierowcy mają jechać do stacji i prosić o wymazanie im tego wpisu, czy mają gdzieś jechać i prosić o zdemontowanie tej instalacji, czy też od razu oddać auto na złom? Przypominam: dotyczy to 3 milionów kierowców już jeżdżących po drogach i 3 milionów samochodów. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-20">
+          <u xml:id="u-20.0" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Bardzo serdecznie dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-20.1" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Jeszcze jakiś głos?</u>
+          <u xml:id="u-20.2" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Przepraszam, tych, którzy… Bardzo proszę.</u>
+          <u xml:id="u-20.3" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Nie będziemy robić drugiej kolejki. Zobaczymy, co powie pan minister, a jeszcze mamy gościa, pana posła Winnickiego. Jego też będę prosił o 3 minuty zwartej wypowiedzi. Wiem, że jest pan w stanie to zagwarantować.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-21">
+          <u xml:id="u-21.0" who="#CzlonekZarzaduKoalicjinarzeczAutogazuZwiazkuPracodawcowMarekKuklis">Marek Kuklis, reprezentuję Koalicję na rzecz Autogazu. Jestem tam członkiem zarządu i jestem również przedsiębiorcą.</u>
+          <u xml:id="u-21.1" who="#CzlonekZarzaduKoalicjinarzeczAutogazuZwiazkuPracodawcowMarekKuklis">Chciałbym zauważyć jedną rzecz, która w tej ustawie się nie znalazła. Mamy przepisy europejskie. Ministerstwo powołuje się na to, że w jakiś sposób trzeba zrobić w Polsce porządek, dostosowany do warunków europejskich i zgodny z tymi warunkami europejskimi, które przyjmujemy. No, jesteśmy w Unii. Przyjęliśmy tzw. regulamin 115 dotyczący właśnie instalacji gazowych w samochodzie i mogą to być instalacje w już istniejących samochodach lub w tzw. OEM-ach, czyli instalacje montowane na linii produkcyjnej. Niestety, w tej ustawie nie znalazł się zapis, który by nawoływał do stosowania regulaminu 115, który dokładnie opisuje, jak taka instalacja powinna być zamontowana, jakim podlega kontrolom, jak powinna być oznaczana itd. Nic o tym regulaminie nie ma. Czyli ministerstwo powołuje się na to, że w jakiś sposób ma to uregulować ten bałagan, który jest. Właściwie jeżeli by był bałagan, to byłyby jakieś problemy z autogazem, słyszelibyśmy o jakichś incydentach, pożarach, wybuchach i różnych innych rzeczach, które nam się często z gazem kojarzą, tak? A nic takiego nie ma, bo my, właściciele homologacji, sami dbamy o to, żeby te instalacje były…</u>
+          <u xml:id="u-21.2" who="#Gloszsali">Bezpieczne.</u>
+          <u xml:id="u-21.3" who="#CzlonekZarzaduKoalicjinarzeczAutogazuZwiazkuPracodawcowMarekKuklis">…bezpieczne, prawidłowo montowane. I to nam zależy na tym, żeby jak najdłużej można było tym samochodem jeździć bezpiecznie i ekonomicznie.</u>
+          <u xml:id="u-21.4" who="#CzlonekZarzaduKoalicjinarzeczAutogazuZwiazkuPracodawcowMarekKuklis">Jak też – weźmy to pod uwagę – nie mówimy o tym, że na całym świecie paliwo LPG jest paliwem ekologicznym, a u nas, niestety, nie.</u>
+          <u xml:id="u-21.5" who="#CzlonekZarzaduKoalicjinarzeczAutogazuZwiazkuPracodawcowMarekKuklis">Jeszcze jedna sprawa, jeżeli mogę.</u>
+          <u xml:id="u-21.6" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Bardzo proszę, ale zostało 30 sekund.</u>
+          <u xml:id="u-21.7" who="#CzlonekZarzaduKoalicjinarzeczAutogazuZwiazkuPracodawcowMarekKuklis">W ustawie nie znalazło się również coś takiego, jak możliwość homologowania samochodów zelektryfikowanych, tak? Przecież będą takie możliwości, żeby samochód benzynowy czy jakikolwiek z zapłonem iskrowym lub też samoczynnym przerobić na elektryczny. Moim zdaniem powinny się znaleźć w tej ustawie zapisy, które umożliwiają zarejestrowanie takiego samochodu, przerobionego z samochodu spalającego paliwa kopalne na samochód elektryczny, bo są takie możliwości. Czyli w ustawie powinny się znaleźć takie przepisy, które to umożliwią. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-22">
+          <u xml:id="u-22.0" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Bardzo serdecznie dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-22.1" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Ostatni z zaproszonych gości – pan poseł Winnicki.</u>
+          <u xml:id="u-22.2" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Bardzo bym prosił o 3 minuty, bo naprawdę niewiele czasu zostało. Było poruszonych bardzo dużo tematów, a jeszcze my, senatorowie, też chcielibyśmy pana ministra dopytać o parę rzeczy.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-23">
+          <u xml:id="u-23.0" who="#PoselRobertWinnicki">Oczywiście.</u>
+          <u xml:id="u-23.1" who="#PoselRobertWinnicki">Szanowni Państwo! Panie Przewodniczący! Wysoka Komisjo!</u>
+          <u xml:id="u-23.2" who="#PoselRobertWinnicki">Są 2 poziomy tej ustawy.</u>
+          <u xml:id="u-23.3" who="#PoselRobertWinnicki">Pierwszy poziom to poziom merytoryczny. Na poziomie merytorycznym ustawa w tym zakresie, o którym dyskutujemy, jest absolutnym bublem. Jest to bubel, który obciąża niesamowicie doskonale rozwiniętą branżę w Polsce – mówię to jako poseł z województwa podlaskiego, które jest stolicą, jeśli chodzi o firmy zajmujące się autogazem. Jest absolutnym bublem, który, nie wiem, czy został podyktowany przez lobby innych firm, ale na pewno został podyktowany przez lobby pracowników Transportowego Dozoru Technicznego. Proszę państwa, Transportowy Dozór Techniczny staje się panem życia i śmierci 2 tysięcy warsztatów, kilkudziesięciu tysięcy ludzi, którzy są zatrudnieni w branży autogazu, a cała branża w wyniku tych przepisów jest trzymana w niepewności, w niesamowitej niepewności.</u>
+          <u xml:id="u-23.4" who="#PoselRobertWinnicki">I teraz przechodzę do wniosków politycznych, bo mam mało czasu, więc nie będę powtarzał wszystkich argumentów, które ze strony branży już padły. Ta niepewność bardzo mocno przełoży się – i tutaj już wychodzę z roli posła województwa podlaskiego, a przechodzę do roli szefa sztabu Konfederacji w tych wyborach – zaraz na 3 miliony wyborców, którzy mają samochody z autogazem, i ich rodziny. My jako jedyni głosowaliśmy przeciwko tej skandalicznej ustawie w Sejmie. I powiem państwu tak: zwracam się do ministerstwa o to, żeby w roku wyborczym naprawdę poważnie przyjrzało się tej ustawie, bo moim zdaniem ona powinna być wycofana i napisana od nowa, zwłaszcza w tym zakresie, o którym mówił mój przedmówca, ponieważ są w niej poważne braki nie tylko merytoryczne, ale i braki co do zakresu. Pewne rzeczy powinny być rozdzielone i, być może, powinny być 2 ustawy.</u>
+          <u xml:id="u-23.5" who="#PoselRobertWinnicki">I ja mówię tak: Szanowni Państwo, dzisiaj na posiedzeniu sztabu wyborczego Konfederacji dyskutowaliśmy o powoływaniu już sztabów wojewódzkich. Do tej pory użytkownicy autogazu… Firmy są zorganizowane, ale użytkownicy autogazu nie są w Polsce zorganizowani. Gwarantujemy rządzącym, że za chwilę użytkownicy autogazu będą zorganizowani. I tak jak mieliście w zeszłym tygodniu w czwartek 300 ciężarówek okrążających Warszawę w związku z protestem transportowców, tak będziecie mieli za chwilę w każdym województwie komitet strajkowy użytkowników autogazu ze względu na to, co robicie.</u>
+          <u xml:id="u-23.6" who="#PoselRobertWinnicki">Apeluję o wycofanie się z tego skandalicznego projektu ustawy albo radykalne jego poprawienie, tj. wręcz wyrzucenie większości przepisów dotyczących autogazu, które tam wsadziliście. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-24">
+          <u xml:id="u-24.0" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Panie Pośle, jesteśmy w Senacie. My, senatorowie każdej opcji politycznej, sprawujemy pieczę nad tym, żeby przepisy prawa były faktycznie rzetelne, prawidłowe, zgodne z konstytucją. Nie patrzymy na to, kto będzie miał głosy wyborcze, tylko chcemy, aby prawo wychodzące z Senatu było faktycznie dobrym prawem i…</u>
+          <u xml:id="u-24.1" who="#PoselRobertWinnicki">Przepraszam, doskonale sobie zdaję z tego sprawę, ale wiem, jakie argumenty przekonują rząd.</u>
+          <u xml:id="u-24.2" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Zostawmy to. W Senacie, zwłaszcza na posiedzeniu senackiej Komisji Infrastruktury, naprawdę zajmujemy się merytoryką, nie polityką.</u>
+          <u xml:id="u-24.3" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Ale to już wszystkie głosy. Czasu jest coraz mniej, bo jest za kwadrans… Zostało nam 15 minut.</u>
+          <u xml:id="u-24.4" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Panie Ministrze, pewnie jeszcze będzie pula pytań senatorów, a przynajmniej na pewno moja, bo ja chciałbym zadać pytania.</u>
+          <u xml:id="u-24.5" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Oddaję panu teraz głos, żeby mógł się pan ustosunkować do wypowiedzi naszych gości na posiedzeniu Komisji Infrastruktury.</u>
+          <u xml:id="u-24.6" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Bardzo proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-25">
+          <u xml:id="u-25.0" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieInfrastrukturyRafalWeber">Dziękuję bardzo, Panie Przewodniczący.</u>
+          <u xml:id="u-25.1" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieInfrastrukturyRafalWeber">Rozumiem, że mam tyle samo czasu, ile wszyscy ci, którzy przede mną zabierali głos. A trochę tego czasu będzie potrzeba nie tylko mi, ale i nam z Ministerstwa Infrastruktury. Żeby sprostować stek kłamstw, manipulacji i nieprawd, to jednak będziemy musieli tej ustawie poświęcić trochę więcej czasu.</u>
+          <u xml:id="u-25.2" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieInfrastrukturyRafalWeber">Szkoda, że pan poseł Winnicki – który szukał kontaktu z Ministerstwem Infrastruktury; do którego napisałem SMS; ba, do którego nawet dzwoniłem – nie znalazł czasu na to, żeby oddzwonić, spotkać się np. w Ministerstwie Infrastruktury i dłuższą chwilę poświęcić na tę ustawę. Szkoda, Panie Pośle. Pisaliśmy, czekałem, nie odpowiedział pan. Teraz to wystąpienie polityczne pokazuje tylko jedno: atak na rząd Prawa i Sprawiedliwości. Nie chodzi o sytuację firm zajmujących się…</u>
+          <u xml:id="u-25.3" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Panie Ministrze, ja starałem się to jasno wyartykułować. Jeżeli pan pozwoli… Prosiłbym o…</u>
+          <u xml:id="u-25.4" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieInfrastrukturyRafalWeber">Panu chodzi tylko i wyłącznie o politykę, o mówienie pod potencjalny elektorat, a nie o to, aby faktycznie ten dział polskiego biznesu został od strony prawnej w odpowiedni sposób zaopiekowany. A szkoda, bo nam na tym zależy. I proszę mi uwierzyć, że to zrobimy.</u>
+          <u xml:id="u-25.5" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieInfrastrukturyRafalWeber">Ta ustawa wraz z aktami wykonawczymi wejdzie w życie 1 lipca tego roku. To już niedługo. Ona nie wejdzie za rok, za półtora roku czy za 2 lata, tylko wejdzie w życie 1 lipca br. I wtedy zobaczymy, co tak naprawdę zadzieje się, jeżeli chodzi o kwestie biznesu autogazowego. Ja śmiem twierdzić, że nic złego się nie zadzieje. Nic złego się nie zadzieje, a wręcz przeciwnie.</u>
+          <u xml:id="u-25.6" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieInfrastrukturyRafalWeber">I za chwileczkę powiem – bo pytanie jednego z mówców faktycznie było konkretne, bardzo precyzyjne i szczegółowe – co ta ustawa przyniesie, jeżeli chodzi o tę działalność gospodarczą na arenie międzynarodowej, w Unii Europejskiej. Na to pytanie również padnie odpowiedź.</u>
+          <u xml:id="u-25.7" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieInfrastrukturyRafalWeber">Tak że, Szanowni Państwo, zaraz po 1 lipca br., za dosłownie 3 miesiące, będziemy mieli sprawdzian dla tych, którzy mówią wprost kłamstwa, manipulują i próbują ugrać tylko i wyłącznie kapitał polityczny. I będzie to sprawdzian również dla mnie, dla Ministerstwa Infrastruktury, dla obecnego rządu w kwestii tworzenia jak najlepszych warunków prawnych dla firm motoryzacyjnych.</u>
+          <u xml:id="u-25.8" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieInfrastrukturyRafalWeber">A żeby uwidocznić to, że mówię prawdę, że naprawdę dochowaliśmy należytej staranności, aby te przepisy wyglądały jak najlepiej, zacytuję państwu opinię Polskiego Związku Przemysłu Motoryzacyjnego. Powtórzę, bo tutaj wiele kwestii odnosiło się do patriotyzmu gospodarczego: Polskiego Związku Przemysłu Motoryzacyjnego. Należą do niego również firmy działające w sferze autogazu. Pierwsze zdanie z tego pisma, które zostało w grudniu poprzedniego roku skierowane do Ministerstwa Infrastruktury: „W związku z trwającymi pracami nad projektem ustawy o systemach homologacji pojazdów oraz ich wyposażenia, UC80, zwracamy się z uprzejmą prośbą o ich zintensyfikowanie i możliwie jak najszybsze przyjęcie przepisów projektu ustawy”. To jest zdanie pierwsze. Później jest napisane dlaczego. I zdanie ostatnie: „Mając na uwadze powyższe, uprzejmie prosimy o jak najszybsze wprowadzenie w życie zawartych w projekcie przepisów”. Tak, Szanowni Państwo, wygląda prawda. Jeżeli nie wierzycie rządowi i Ministerstwu Infrastruktury, to wsłuchajcie się w to, co przed chwileczką zacytowałem, a co jest w piśmie od przedstawicieli branży. Tak wygląda prawda na temat projektu ustawy, który przez długi czas był przygotowywany wspólnie z branżą w Ministerstwie Infrastruktury.</u>
+          <u xml:id="u-25.9" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieInfrastrukturyRafalWeber">A teraz szczegóły. Zacznę od kwestii dotyczącej opłat. Tutaj jeden z panów powiedział, że w tym sensie ustawa go zaskoczyła. To znaczy faktycznie mogła w tym sensie zaskoczyć ustawa kogoś, kto jej nie przeczytał, nie brał udziału w procesie legislacyjnym albo przeczytał ją dosłownie tydzień czy 2 tygodnie temu. Tu, zgadzam się, faktycznie może być zaskoczenie. Około 9 miesięcy temu zostały wprowadzone opłaty w taki, a nie inny sposób. To znaczy proponujemy naliczenie opłat, jeżeli chodzi o wszelkie czynności zawarte w tym projekcie ustawy, za roboczogodzinę. A na jesieni wprowadziliśmy maksymalną wartość dla każdej tej opłaty. Ta maksymalna wartość jest odzwierciedleniem tej wartości, która jest w chwili obecnej. Czyli, Szanowni Państwo, mówiąc językiem najprostszym z możliwych: jest 20 opłat, które są wymienione w tym projekcie ustawy, i maksymalna wysokość ich wszystkich jest równa obecnej wysokości. Powtarzam: maksymalna wysokość tych wszystkich 20 opłat jest równa obecnej wysokości. A dlaczego mówię „maksymalna”? No bo właśnie naliczanie związane z odniesieniem do roboczogodzin pozwala twierdzić, że ta opłata w rzeczywistości będzie niższa, niż opłata na poziomie maksymalnym. I to też życie zweryfikuje. Życie zweryfikuje to bardzo szybko, bo jeszcze w drugiej połowie tego roku. Posiedzenia komisji są rejestrowane, więc będziemy mieli materiał historyczny i każdy z nas będzie mógł ocenić i powiedzieć, kto miał rację, a kto nie. Jak również będziemy mogli to zrobić przed ścisłą kampanią wyborczą, która będzie przecież na jesieni. Powtarzam: 20 opłat wymienionych w tej ustawie ma odnośnik do stanu obecnego w sytuacji maksymalnej. Te opłaty z racji swojego naliczania mogą mieć niższą wartość.</u>
+          <u xml:id="u-25.10" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieInfrastrukturyRafalWeber">Nowa opłata, której w tej chwili nie ma w rozporządzeniu i o której była już mowa w tej dyskusji, to jest opłata za kontrolę zgodności produkcji lub kontrolę zgodności montażu dodatkowej instalacji zasilania gazem. Dlaczego maksymalna wartość tej opłaty to 8 tysięcy zł? Szanowni Państwo, przeanalizowaliśmy, jak w tej chwili wygląda ta opłata, jeżeli chodzi o jej wartość, która jest wynikiem umów cywilnoprawnych zawieranych między przedsiębiorcami. Bo w tej chwili – z racji tego, że nie ma tej stawki w rozporządzeniu – ta opłata jest kształtowana na podstawie umów cywilnoprawnych, czyli obie strony zgadzają się na daną wysokość. Jedna strona ją opłaca, druga strona tę wysokość przyjmuje. Ja mam przed sobą spis firm świadczących usługi w tym zakresie. I nie jest to Transportowy Dozór Techniczny – bo tutaj wiele uwagi poświęcono Transportowemu Dozorowi Technicznemu. Nie jest to Transportowy Dozór Techniczny, są to firmy prywatne, które również będą mogły świadczyć tę usługę po wejściu w życie nowych przepisów prawa. I te stawki są, Szanowni Państwo, wyższe niż ta maksymalna wynikająca z ustawy, ustanowiona na poziomie 8 tysięcy zł. Ba, nawet jedna z firm proponuje opłatę w wysokości 30 tysięcy zł za kontrolę zgodności produkcji. Oczywiście dotyczy ona pojazdów typu tramwaj czy trolejbus, ale 30 tysięcy zł jest faktem. A na podstawie naszej ustawy ta opłata nie będzie wynosiła 30 tysięcy zł, tylko maksymalnie 8 tysięcy zł. To mniej czy więcej, Szanowni Państwo? No, zdecydowanie mniej. I tak samo będzie, jeżeli chodzi o inne opłaty za pojazdy, związane z autogazem.</u>
+          <u xml:id="u-25.11" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieInfrastrukturyRafalWeber">A jeżeli będzie pytanie o to, jakie firmy w jakiej wysokości pobierają opłaty, to ja oczywiście jestem w stanie takie dane odczytać. Nie będę się tutaj krępował, jeżeli takie pytanie w dalszej dyskusji padnie. My oczywiście takimi danymi dysponujemy.</u>
+          <u xml:id="u-25.12" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieInfrastrukturyRafalWeber">Tak że również, Szanowni Państwo, mit mówiący o tym, że zaskakujemy tutaj branżę opłatami, jest nietrafiony, bo, tak jak mówię, opłaty w takiej wysokości były znane od kilku miesięcy. One były ustalane w ramach naszej analizy związanej z rynkiem, jeżeli chodzi o tę ostatnią opłatę. Robiliśmy też wszystko – i to skutecznie – aby nie były wyższe od opłat ponoszonych w tej chwili.</u>
+          <u xml:id="u-25.13" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieInfrastrukturyRafalWeber">A teraz pierwsza kwestia, od której ta dyskusja się rozpoczęła. Szanowni Państwo, przepis z art. 40 ust. 2. Dotyczy on wygaśnięcia świadectw homologacji dodatkowej instalacji zasilania gazem pojazdu w przypadku wejścia w życie nowych wymagań określonych w przepisach wydanych na podstawie art. 58 ust. 1, stanowiących podstawę do udzielenia homologacji. Przepis ten odnosi się do świadectw, które będą wydawane lub zmieniane po wejściu w życie ustawy, a które mogą wygasnąć z powodu wprowadzenia nowych wymagań – podkreślam słowo „wymagań” – do rozporządzenia wykonawczego regulującego przedmiotową materię, wydanego na podstawie art. 58 ust. 1 ustawy. I teraz tak: sytuacja ta nie dotyczy jednak wygaśnięcia wydanych do tej pory świadectw – na skutek wejścia w życie, na podstawie wyżej wymienionej ustawowej delegacji, rozporządzenia ministra właściwego do spraw transportu, które jest obecnie procedowane. Tutaj słusznie zauważono, że to rozporządzenie jest w tej chwili konsultowane. Ono wejdzie w życie razem z ustawą. Przepis ten odnosi się tylko do możliwości zaistnienia w przyszłości sytuacji w zakresie wprowadzenia nowych wymagań technicznych – stanowiących podstawę do wydania takich świadectw, wymagań, które wynikać mogą z postępu technicznego – i w wyniku tego wprowadzenia zmian, w szczególności w prawie międzynarodowym, np. w zakresie nowego regulaminu ONZ odnoszącego się do instalacji gazowej. Przepis ten, co też ważne, został przygotowany analogicznie do przepisów w zakresie wygaśnięcia świadectw homologacji typu w odniesieniu do pojazdów oraz przedmiotów wyposażenia lub części – art. 30 ustawy. Jest on nieodzownym skutkiem zmiany regulacji prawa unijnego, przede wszystkim o charakterze technicznym, w zakresie przemysłu motoryzacyjnego.</u>
+          <u xml:id="u-25.14" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieInfrastrukturyRafalWeber">Ja wiem, Szanowni Państwo, że to, co teraz powiedziałem, nie rozwiąże wątpliwości, bo gdyby tak było, to sytuacja byłaby rozstrzygnięta po posiedzeniu sejmowej Komisji Infrastruktury czy po posiedzeniu Podlaskiego Zespołu Parlamentarnego, bo tam ta argumentacja z naszej strony również padła. Te wątpliwości są podbijane jak bębenek właśnie po to, aby zamącić i całkowicie zniekształcić obraz tej ustawy. Ale tak wyglądają kwestie związane z wygaśnięciem świadectw homologacji instalacji gazowych.</u>
+          <u xml:id="u-25.15" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieInfrastrukturyRafalWeber">I teraz poproszę panią dyrektor Renatę Rychter, dyrektor Departamentu Transportu Drogowego, o to, aby odniosła się do innych kwestii, do innych zagadnień, które były przez przedmówców podnoszone.</u>
+          <u xml:id="u-25.16" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieInfrastrukturyRafalWeber">Proszę bardzo, Pani Dyrektor.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-26">
+          <u xml:id="u-26.0" who="#DyrektorDepartamentuTransportuDrogowegowMinisterstwieInfrastrukturyRenataRychter">Bardzo dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-26.1" who="#DyrektorDepartamentuTransportuDrogowegowMinisterstwieInfrastrukturyRenataRychter">Szanowny Panie Ministrze! Szanowni Państwo!</u>
+          <u xml:id="u-26.2" who="#DyrektorDepartamentuTransportuDrogowegowMinisterstwieInfrastrukturyRenataRychter">Renata Rychter, Departament Transportu Drogowego w Ministerstwie Infrastruktury.</u>
+          <u xml:id="u-26.3" who="#DyrektorDepartamentuTransportuDrogowegowMinisterstwieInfrastrukturyRenataRychter">Szanowni Państwo, odnosząc się do uwag, które, mam nadzieję, wszystkie skrzętnie odnotowałam, chciałabym najpierw uzupełnić wyjaśnienia dotyczące bardzo, bardzo kwestionowanego art. 40 ust. 2 ustawy. On w istocie dotyczy instytucji wygaśnięcia świadectw homologacji, ale nieprawdą jest, że instytucja wygaśnięcia nie istnieje, nie jest znana w aktualnie obowiązującym systemie prawnym.</u>
+          <u xml:id="u-26.4" who="#DyrektorDepartamentuTransportuDrogowegowMinisterstwieInfrastrukturyRenataRychter">Oczywiście dobrze, że w wypowiedziach moich szanownych poprzedników padały informacje o tym, że świadectwo homologacji, także w zakresie instalacji dodatkowej zasilania gazem pojazdu, jest decyzją administracyjną. Co za tym idzie, jeżeli jest decyzją administracyjną, to jak najbardziej bardziej instytucja stwierdzenia wygaśnięcia, która jest uregulowana w kodeksie postępowania administracyjnego, obowiązuje i obowiązywała. W związku z tym trudno podzielać zdziwienie, chociażby pana mecenasa, który wskazał, że nie jest mu znana taka instytucja.</u>
+          <u xml:id="u-26.5" who="#DyrektorDepartamentuTransportuDrogowegowMinisterstwieInfrastrukturyRenataRychter">Szanowni Państwo, tak jak powiedział pan minister, jest to rozwiązanie, które ma dotyczyć przyszłego stanu prawnego. Jeśli chodzi o świadectwa homologacji, wydawane zgodnie z aktualnie obowiązującą procedurą określoną w art. 70h, o ile dobrze pamiętam, ustawy – Prawo o ruchu drogowym, to właśnie dla tych świadectw jest zaprojektowany art. 79, który ma na celu utrzymanie ich ważności mimo wejścia w życie nowej ustawy. Mimo tego, że przepisy, które dotyczą świadectw homologacji w zakresie dodatkowej instalacji zasilania pojazdu gazem, utracą swoją moc wraz z wejściem w życie nowej ustawy o systemach homologacyjnych, utrzymujemy w mocy te obowiązujące decyzje administracyjne i świadectwa, właśnie po to, żeby obywatele, przedsiębiorcy, którzy są adresatami tych decyzji administracyjnych, nie byli zaskakiwani, żeby mogli dalej realizować uprawnienia, ale i obowiązki wynikające z tych istniejących świadectw homologacji.</u>
+          <u xml:id="u-26.6" who="#DyrektorDepartamentuTransportuDrogowegowMinisterstwieInfrastrukturyRenataRychter">Jeszcze raz chciałabym podkreślić: art. 40 pkt 2 dotyczy nowych stanów prawnych. On jest tak naprawdę w swojej treści bardzo podobny… Jego wzorem jest przepis, który obowiązuje w odniesieniu do świadectw homologacji dla producentów pojazdów. Ma on na celu rozwiązanie przyszłych wątpliwości, jeszcze raz podkreślam.</u>
+          <u xml:id="u-26.7" who="#DyrektorDepartamentuTransportuDrogowegowMinisterstwieInfrastrukturyRenataRychter">Obecnie mamy projekt rozporządzenia wydawanego na podstawie art. 58a. Mogą państwo sprawdzić, zerknąć do tego projektu. On jest opublikowany pod nrem 290 w wykazie. I tam nie zostały określone żadne, ale to żadne nowe techniczne wymagania, które by pozwalały na zastosowanie przepisu z art. 40 pkt 2. Ponadto…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-27">
+          <u xml:id="u-27.0" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Ja najmocniej przepraszam, czy ja mogę w tym momencie przerwać tylko na sekundkę?</u>
+          <u xml:id="u-27.1" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Czy art. 40 pkt 2 wynika jasno z dyrektywy unijnej, czy nie? Krótka odpowiedź: tak lub nie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-28">
+          <u xml:id="u-28.0" who="#DyrektorDepartamentuTransportuDrogowegowMinisterstwieInfrastrukturyRenataRychter">Nie wynika. Dlatego że kwestie dotyczące akurat przedmiotu regulacji z art. 40 nie są określone dyrektywą unijną.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-29">
+          <u xml:id="u-29.0" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Bardzo serdecznie dziękuję za odpowiedź.</u>
+          <u xml:id="u-29.1" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Będę podtrzymywał swoją poprawkę dotyczącą wykreślenia art. 40 pkt 2, skoro to nie wynika jasno z dyrektywy unijnej.</u>
+          <u xml:id="u-29.2" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Dobrze, ale bardzo proszę kontynuować.</u>
+          <u xml:id="u-29.3" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Przepraszam najmocniej, ale chciałem się w tym momencie dowiedzieć, czy złożyłem słuszną poprawkę. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-30">
+          <u xml:id="u-30.0" who="#DyrektorDepartamentuTransportuDrogowegowMinisterstwieInfrastrukturyRenataRychter">Chciałabym jeszcze podkreślić, że sam wstęp do art. 40 precyzuje, do jakich świadectw homologacji ten przepis się odnosi. On się odnosi do świadectw homologacji, o których mowa w art. 31 ust. 3, czyli nowych świadectw homologacji, które będą dopiero wydawane na podstawie ustawy, która wejdzie w życie 1 lipca 2023 r. A zatem twierdzenie, że z wejściem w życie tej ustawy utracą swoją moc prawną świadectwa już wydane, jest po prostu nieprawdziwe.</u>
+          <u xml:id="u-30.1" who="#DyrektorDepartamentuTransportuDrogowegowMinisterstwieInfrastrukturyRenataRychter">Ponadto cytowana ocena skutków regulacji wyraźnie wskazuje – to jest na stronie 14 – że projektowane przepisy nie wpłyną w żaden sposób na właścicieli pojazdów już wyposażonych w instalacje przystosowującą dany typ pojazdu do zasilania gazem. A zatem twierdzenie, że 3 miliony użytkowników pojazdów zasilanych w ten sposób ucierpią na wejściu w życie ustawy, którą dzisiaj przedstawiamy szanownej komisji, jest po prostu nieprawdziwe.</u>
+          <u xml:id="u-30.2" who="#DyrektorDepartamentuTransportuDrogowegowMinisterstwieInfrastrukturyRenataRychter">Co do wielu uwag dotyczących kontroli zgodności montażu, skutków nieprawidłowości stwierdzonych w toku kontroli, ja pozwolę sobie tylko, Szanowni Państwo, odnieść się do istoty tej kwestii. Czym tak naprawdę jest procedura homologacji w tym zakresie? Art. 36 precyzuje nam, Szanowni Państwo, że tak naprawdę instalator, czyli podmiot dokonujący montażu instalacji dodatkowej do zasilania gazem ma dokonywać montażu zgodnie z warunkami udzielenia homologacji montażu. I tutaj, Szanowni Państwo, te warunki… ich potwierdzeniem, taką rękojmią, dokumentem na to jest właśnie świadectwo homologacji, które dotyczy wszystkich zakładów montujących. Dlatego też kontrola w zakładzie montującym nie powinna budzić żadnego zdziwienia, dlatego że organ wydający świadectwo homologacji poprzez wydanie tego świadectwa homologacji ma potwierdzić, że montaż instalacji przystosowującej dany typ pojazdu do zasilania gazem odpowiada właśnie tym warunkom technicznym.</u>
+          <u xml:id="u-30.3" who="#DyrektorDepartamentuTransportuDrogowegowMinisterstwieInfrastrukturyRenataRychter">Jeszcze raz podkreślam: jeśli chodzi o kontrolę zgodności montażu, elementy, które są obecnie przewidziane w rozporządzeniu ministra właściwego do spraw transportu, się nie zmieniają. Nadal mamy ocenę wstępną, nadal będzie kontrola na miejscu wykonywania działalności, w miejscu montażu, w sposób naprawdę przemyślany. Przewidzieliśmy najpierw procedurę ewentualnego zawieszenia świadectwa, jeżeli zostaną stwierdzone jakieś nieprawidłowości. Jest szansa na usunięcie tych nieprawidłowości w określonym terminie, jest ustawowo określony minimalny termin na usunięcie tych nieprawidłowości. I dopiero później, po ustaleniu, że te nieprawidłowości nadal występują, jest wszczynana procedura cofnięcia świadectwa. I to nie całego świadectwa homologacji: jeżeli nieprawidłowości, naruszenie wymagań technicznych występują tylko w jednym bądź też w kilku zakładach montujących, to dotyczy to tylko i wyłącznie tych zakładów montujących.</u>
+          <u xml:id="u-30.4" who="#DyrektorDepartamentuTransportuDrogowegowMinisterstwieInfrastrukturyRenataRychter">Następuje to w drodze decyzji administracyjnej, od której przysługuje odwołanie. Mimo że w wielu przypadkach te decyzje mają nadany rygor natychmiastowej wykonalności, czyli ustawa wprost określa, że te decyzje podlegają natychmiastowemu wykonaniu ze względów, oczywiście, bezpieczeństwa, to, tak czy inaczej, wraz z odwołaniem strona może złożyć wniosek o wstrzymanie tej natychmiastowej wykonalności. I jeżeli jest to uzasadnione, wówczas organ wydaje postanowienie w trybie art. 135 i wstrzymuje tę natychmiastową wykonalność, tak żeby przedsiębiorca, podmiot nie ponosił negatywnych skutków.</u>
+          <u xml:id="u-30.5" who="#DyrektorDepartamentuTransportuDrogowegowMinisterstwieInfrastrukturyRenataRychter">Jeśli chodzi, Szanowni Państwo, o świadectwo homologacji sposobu montażu, które dotyczy zgodności z regulaminem 115, to tutaj, Szanowni Państwo, chciałabym tylko dopowiedzieć, że jest to jedna z alternatywnych możliwości. To nie będzie obowiązek. Czyli wejście w życie omawianych przepisów nie spowoduje, że instalatorzy, podmioty dokonujące montażu instalacji dodatkowej do zasilania gazem będą musieli nagle przejść na ten regulamin 115. Po prostu jest to jedna z alternatyw, no, a przez to możliwość bycia konkurencyjnym nie tylko na rynku krajowym, lecz także na rynku zagranicznym, tak jak powiedziałam, dalej, poza granicami kraju. Bardzo dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-31">
+          <u xml:id="u-31.0" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Bardzo dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-31.1" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Panie Ministrze, czy jeszcze…</u>
+          <u xml:id="u-31.2" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieInfrastrukturyRafalWeber">Panie Przewodniczący, jeżeli są jeszcze pytania, oczywiście, służymy odpowiedzią.</u>
+          <u xml:id="u-31.3" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Bardzo serdecznie dziękuję. Tak, tutaj przynajmniej 4 osoby…</u>
+          <u xml:id="u-31.4" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Tylko, Szanowne Panie i Panowie, naprawdę, tak jak wcześniej pozwoliłem na przekroczenie czasu, tak teraz ograniczam ten czas do 2 minut. To ma być tylko i wyłącznie wyjaśnienie i ewentualnie zadanie pytania. 2 minuty, naprawdę, nie dłużej. Bo czas nam się kończy.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-32">
+          <u xml:id="u-32.0" who="#PrzewodniczacaZarzaduKoalicjinarzeczAutogazuZwiazkuPracodawcowKatarzynaRutkowska">Panie Ministrze, tutaj, jak się wydaje, powinniśmy poinformować szanownych zgromadzonych, że powoływanie się na pismo z grudnia 2022 r. kiedy faktycznie pan minister był łaskaw poinformować naszą branżę autogazu i też PZPM, na który się pan powoływał, że wszelkie kontrowersyjne zapisy z ustawy zostaną usunięte… Ale nowy projekt ustawy pojawił się dopiero w styczniu. Ja sama w grudniu chciałam wysłać do pana ministra list pochwalny i pogratulować…</u>
+          <u xml:id="u-32.1" who="#Gloszsali">Nieprawda, nieprawda…</u>
+          <u xml:id="u-32.2" who="#PrzewodniczacaZarzaduKoalicjinarzeczAutogazuZwiazkuPracodawcowKatarzynaRutkowska">…że znalazł tutaj dialog z branżą i wszystkie kontrowersyjne przepisy zostały usunięte. Ja sama w grudniu chciałam, tak samo jak PZPM, poinformować, że to jest dobra zmiana. Ale skoro nowy projekt ustawy i właśnie art. 40… I tutaj nieprawdą jest to, co państwo mówicie, że on nie wprowadza dla nas żadnych zagrożeń. Za chwilkę to wyjaśnimy. Trzeba się wsłuchać w głos praktyków, którzy na co dzień mają z tym do czynienia, a nie z pozycji biurka i martwych przepisów na to patrzeć.</u>
+          <u xml:id="u-32.3" who="#PrzewodniczacaZarzaduKoalicjinarzeczAutogazuZwiazkuPracodawcowKatarzynaRutkowska">Ja chciałabym tylko poinformować, że PZPM skupia głównie producentów pojazdów. A my jesteśmy porównywani… Opłata za zgodność montażu jest porównywana do opłaty dla producentów trolejbusów. Szanowni Państwo, nasza instalacja gazowa kosztuje 2,5 tysiąca zł. I opłata ma być porównywana z tą dla producentów trolejbusów za milionowe kwoty? Tak że też tutaj prośba o jakąś rozwagę, rozważenie tego.</u>
+          <u xml:id="u-32.4" who="#PrzewodniczacaZarzaduKoalicjinarzeczAutogazuZwiazkuPracodawcowKatarzynaRutkowska">W art. 52… Pani Dyrektor, tutaj mówimy o odpowiedzialności zbiorowej. Jeżeli państwo faktycznie macie takie zamiary, to, tak jak tutaj wspominaliśmy na początku, bądźmy precyzyjni w stanowieniu prawa. I tutaj, w pkcie 11 i 12, jest wyraźnie napisane, że dyrektor TDT cofa wydane świadectwo homologacji z rygorem natychmiastowej wykonalności. Jeżeli chcecie, żeby rozdzielić tę odpowiedzialność i skupić się tylko na zakładzie montującym, który dokonał jakichś nieprawidłowości, bardzo prosimy o wpisanie tego, o doprecyzowanie tego. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-33">
+          <u xml:id="u-33.0" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Dobrze. Bardzo serdecznie dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-33.1" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Kto jeszcze chciałby…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-34">
+          <u xml:id="u-34.0" who="#PrzedstawicielKoalicjinarzeczAutogazuZwiazkuPracodawcowMalgorzataLicwinko">Ja może w takim razie zadam pytanie pani dyrektor Rychter.</u>
+          <u xml:id="u-34.1" who="#PrzedstawicielKoalicjinarzeczAutogazuZwiazkuPracodawcowMalgorzataLicwinko">Pani dyrektor cały czas powtarza, że przepis art. 40 absolutnie nie znajdzie zastosowania do tych homologacji, które zostały wydane przed wejściem w życie ustawy. Proszę w takim razie powiedzieć, czy w świetle art. 31 ust. 3, do którego odwołuje się art. 40… Jeśli będziemy chcieli wpisać nowy zakład montujący na naszą homologację wydaną przed wejściem w życie tej ustawy, na jakiej podstawie zostanie wydana decyzja?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-35">
+          <u xml:id="u-35.0" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Bardzo serdecznie dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-35.1" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Pani…</u>
+          <u xml:id="u-35.2" who="#PrzedstawicielKoalicjinarzeczAutogazuZwiazkuPracodawcowMalgorzataLicwinko">Ale ja bym chciała taką troszeczkę wymianę zdań…</u>
+          <u xml:id="u-35.3" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Nie, nie, naprawdę…</u>
+          <u xml:id="u-35.4" who="#PrzedstawicielKoalicjinarzeczAutogazuZwiazkuPracodawcowMalgorzataLicwinko">No dobrze, to w takim razie…</u>
+          <u xml:id="u-35.5" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Zestaw pytań.</u>
+          <u xml:id="u-35.6" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Bardzo proszę, kto jeszcze?</u>
+          <u xml:id="u-35.7" who="#PrzedstawicielKoalicjinarzeczAutogazuZwiazkuPracodawcowMalgorzataLicwinko">To w takim razie ja bym chciała dokończyć swoją wypowiedź. Dobrze?</u>
+          <u xml:id="u-35.8" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Ale to już minął czas, przepraszam najmocniej…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-36">
+          <u xml:id="u-36.0" who="#PrzedstawicielKoalicjinarzeczAutogazuZwiazkuPracodawcowMalgorzataLicwinko">Dobrze. Ja chcę tylko zaznaczyć, że jeśli tylko dokonamy wpisu nowego zakładu na naszą homologację, to już nasza homologacja będzie wydana na podstawie art. 31 ust. 3. I jest wprost we wzorze rozporządzenia, który już jest załączony do tej ustawy. Tam jest odwołanie: na podstawie art. 31 ust. 3.</u>
+          <u xml:id="u-36.1" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Rozumiem. Wygasza wszystkie inne… Rozumiem.</u>
+          <u xml:id="u-36.2" who="#PrzedstawicielKoalicjinarzeczAutogazuZwiazkuPracodawcowMalgorzataLicwinko">Czyli art. 40 jak najbardziej znajdzie zastosowanie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-37">
+          <u xml:id="u-37.0" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Tak, rozumiem.</u>
+          <u xml:id="u-37.1" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Dobrze, dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-37.2" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Następne pytanie do pana ministra?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-38">
+          <u xml:id="u-38.0" who="#CzlonekZarzaduKoalicjinarzeczAutogazuZwiazkuPracodawcowTadeuszOzarowski">Proszę państwa, chciałbym zapytać o coś takiego: jak ta nowa działka homologacyjna wpłynie na rozwój branży? Czy powstaną nowe miejsca pracy? Jak bezpieczne to będzie dla użytkowników samochodów, czyli dla rodzin jeżdżących tymi samochodami? A ich są 3 miliony, razy 3 to jest 10 milionów.</u>
+          <u xml:id="u-38.1" who="#CzlonekZarzaduKoalicjinarzeczAutogazuZwiazkuPracodawcowTadeuszOzarowski">Proszę państwa, te zakłady będą się zamykać, bo nie będą zdolne do ponoszenia takich wysokich opłat jak w przypadku trolejbusów. A to spowoduje, że użytkownicy i rodziny tych osób, które jeżdżą na gazie, nie będą miały gdzie serwisować pojazdów.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-39">
+          <u xml:id="u-39.0" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Rozumiem. Ja powiem krótko…</u>
+          <u xml:id="u-39.1" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Proszę o wyłączenie mikrofonu.</u>
+          <u xml:id="u-39.2" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Powiem krótko: czy nie boicie się państwo z ministerstwa, że otworzy się podziemie gazowe, instalacji LPG, które zrobi tak, że bez homologacji będą robić te instalacje, nie wiadomo skąd, a w trakcie corocznych kontroli na stacjach, kontroli będą odkręcane np. same baniaki, butle gazowe i taki samochód będzie przechodził jako taki, który nie ma LPG? To jakby uzupełnienie do pana wypowiedzi.</u>
+          <u xml:id="u-39.3" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">2 minuty, bardzo proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-40">
+          <u xml:id="u-40.0" who="#PrzedstawicielKoalicjinarzeczAutogazuZwiazkuPracodawcowMarekSuchozebrski">Tylko jedną uwagą chciałbym się podzielić, ogólnie rzecz biorąc, w zakresie tego nieszczęsnego art. 40, bo on jest, zdaje się, jednym z bardziej kluczowych. Chciałbym zwrócić uwagę na jedną kwestię. W art. 40 ustawy jest napisane tak: „świadectwo homologacji, o którym mowa w art. 31 ust. 3”. Nie mówi się tam o świadectwie homologacji wydanym na podstawie art. 30 ust. 3. A zatem, tak na dobrą sprawę – wbrew temu, co pani dyrektor powiedziała – z tego wcale nie wynika, że omawiana regulacja ma dotyczyć tylko świadectw wydanych po wejściu ustawy w życie. Art. 31 ust. 3 jest stosunkowo prosty, mówi się tam o świadectwie homologacji wydanej na sposób montażu. Skąd w ministerstwie taka pewność, że to dotyczy tylko i wyłącznie rzeczy przyszłych? Samo to, że my się teraz nad tym zastanawiamy i każdy ma prawo do innej interpretacji, dowodzi tego, że praca legislacyjna, która została włożona w ten projekt, powinna być oceniona niedostatecznie. Takich wątpliwości nie ma prawa być. To są zbyt duże i zbyt poważne konsekwencje. Teraz będziemy się z panią dyrektor spierać i przekomarzać: czy to ma zastosowanie, czy nie ma zastosowania? Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-41">
+          <u xml:id="u-41.0" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Rozumiem. Zapisy budzą wątpliwości. Zapisy powinny być na tyle jasne, żeby ktoś z góry nie mógł ich interpretować i narzucać swoich rozwiązań.</u>
+          <u xml:id="u-41.1" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">2 minuty, ostatnie pytania.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-42">
+          <u xml:id="u-42.0" who="#DyrektorDzialuObslugiKlientawGazeoMaciejProsniewski">Nawet krócej.</u>
+          <u xml:id="u-42.1" who="#DyrektorDzialuObslugiKlientawGazeoMaciejProsniewski">Przypominam, że nie reprezentujemy związku pracodawców, tylko jesteśmy przedstawicielami mediów. I znowu ten sam wniosek. Zupełnie osobno działamy, słuchamy pani dyrektor i dochodzimy do tych samych pytań. Bo nasze pytanie jest takie: jeżeli wejdzie ustawa, to nie wygasną homologacje, zgodnie ze słowami pani dyrektor, ale jak będzie wprowadzona jakakolwiek zmiana, to one właściwie wygasną. Tak więc to właściwie…</u>
+          <u xml:id="u-42.2" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Wygasną.</u>
+          <u xml:id="u-42.3" who="#DyrektorDzialuObslugiKlientawGazeoMaciejProsniewski">Tylko potwierdza nasze obserwacje i to, co mówili poprzednicy.)</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-43">
+          <u xml:id="u-43.0" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Dobrze.</u>
+          <u xml:id="u-43.1" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Panie Ministrze, druga pytań tura naszych gości przeszła. Bardzo proszę o odpowiedzi, też bardzo esencjonalne, błagam, bo tutaj jeszcze panie i panowie senatorowie chcieliby zabrać głos.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-44">
+          <u xml:id="u-44.0" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieInfrastrukturyRafalWeber">Panie Przewodniczący, wedle życzenia.</u>
+          <u xml:id="u-44.1" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieInfrastrukturyRafalWeber">Jeżeli chodzi o pismo, które cytowałem, ono jest z grudnia poprzedniego roku, a projekt ustawy został przez Radę Ministrów przyjęty na początku stycznia, bodajże 10 stycznia br. Nie zdążylibyśmy od tego pisma nanieść jakichkolwiek zmian, nawet jeżelibyśmy chcieli. No, przecież był okres świąteczny. Proszę mi wierzyć, nawet gdybym napierał na to i błagał ministra odpowiedzialnego w KPRM za legislację, to po prostu by się na to nie zgodził. Zmiany zostały naniesione zdecydowanie wcześniej. Zresztą spotkanie z panią prezes w Ministerstwie Infrastruktury też było zdecydowanie wcześniej. Te zmiany, które zostały naniesione, też w dużej części wyszły naprzeciw tematyce środowiska autogazu. Tutaj, jak myślę, to też powinno wybrzmieć. Być może nie wszystko… A nie wszystko dlatego, że tutaj już skupia się to na tym art. 40 pkt 2. Z naszego punktu widzenia, i nie jest to tylko nasz punkt widzenia, ale to jest ocena wielu oczu – radców prawnych, mecenasów, legislatorów, którzy nad tym zagadnieniem pracowali w Ministerstwie Infrastruktury, brali udział w konsultacjach, także przedstawicieli Rządowego Centrum Legislacji – jakakolwiek korekta tego przepisu jest zbędna. Nie jest potrzebna. Pani dyrektor może powtórzyć to, co powiedziała wcześniej, jeszcze raz. Proszę bardzo, jeżeli jest taka potrzeba, to jak najbardziej…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-45">
+          <u xml:id="u-45.0" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Nie, Panie Ministrze, naprawdę, nie trzeba powtarzać tego, co już było raz powiedziane. Są wątpliwości. I powiem szczerze, ja je mam tym bardziej…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-46">
+          <u xml:id="u-46.0" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieInfrastrukturyRafalWeber">Panie Przewodniczący, to odpowiedź pani dyrektor będzie jeszcze konkretniejsza, niż ta, która była wcześniej.</u>
+          <u xml:id="u-46.1" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieInfrastrukturyRafalWeber">Bardzo proszę, Pani Dyrektor.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-47">
+          <u xml:id="u-47.0" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Bardzo proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-48">
+          <u xml:id="u-48.0" who="#DyrektorDepartamentuTransportuDrogowegowMinisterstwieInfrastrukturyRenataRychter">Żeby nie przedłużać… Bardzo dziękuję za udzielenie głosu.</u>
+          <u xml:id="u-48.1" who="#DyrektorDepartamentuTransportuDrogowegowMinisterstwieInfrastrukturyRenataRychter">Chciałabym się odnieść do wypowiedzi pana mecenasa, dlaczego przytaczałam art. 31 ust. 3. Jeszcze raz powtarzam: to jest norma kompetencyjna, nowa norma kompetencyjna dla dyrektora TDT, która brzmi w sposób następujący: dyrektor TDT za opłatą wydaje albo zmienia świadectwo. Tak więc trudno tutaj mówić, że art. 40, odsyłając do art. 31 ust. 3, mówi o starych świadectwach homologacji, wydawanych na podstawie art. 70h. To tak gwoli wyjaśnienia.</u>
+          <u xml:id="u-48.2" who="#DyrektorDepartamentuTransportuDrogowegowMinisterstwieInfrastrukturyRenataRychter">A jeśli chodzi o te nowe wymagania i taki skrót myślowy, który tutaj padł na posiedzeniu, że w związku ze zmianą rozporządzenia wydawanego na podstawie art. 58 wygasną wszystkie świadectwa homologacji, to odpowiedź brzmi twierdząco, ale tylko jeżeli pojawią się takie nowe wymagania techniczne, np. zostanie zmieniony regulamin ONZ w tym zakresie. A praktyka pokazuje, że w przeszłości żadnych takich zmian jeszcze nie było, Szanowni Państwo. W związku z tym naprawdę, te obawy o to, że nagle nastąpi jakiś krach, załamanie i wszystkie uprawnienia utracą moc, są po prostu nieuprawnione.</u>
+          <u xml:id="u-48.3" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieInfrastrukturyRafalWeber">Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-49">
+          <u xml:id="u-49.0" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Dziękuję. To wszystko ze strony ministerstwa?</u>
+          <u xml:id="u-49.1" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieInfrastrukturyRafalWeber">Na tę chwilę, tak.</u>
+          <u xml:id="u-49.2" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Bardzo serdecznie dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-49.3" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Tak się domyślam, bo jeszcze tutaj od nas…</u>
+          <u xml:id="u-49.4" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Czy są jakieś pytania?</u>
+          <u xml:id="u-49.5" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Pani Senator, bardzo proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-50">
+          <u xml:id="u-50.0" who="#SenatorAlicjaZajac">Dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-50.1" who="#SenatorAlicjaZajac">Chciałabym zapytać…</u>
+          <u xml:id="u-50.2" who="#SenatorAlicjaZajac">Czy ja mam tak donośny głos, że z daleka też słychać?</u>
+          <u xml:id="u-50.3" who="#SenatorAlicjaZajac">Chciałabym zapytać, czy ministerstwo znało uwagi branży i czy uważa, że są nieuzasadnione. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-51">
+          <u xml:id="u-51.0" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-51.1" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Panie Ministrze?</u>
+          <u xml:id="u-51.2" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieInfrastrukturyRafalWeber">To może zbierzemy wszystkie pytania od państwa senatorów i odpowiemy…</u>
+          <u xml:id="u-51.3" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Dobrze.</u>
+          <u xml:id="u-51.4" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Bardzo proszę, czy ktoś jeszcze chciałby zabrać głos?</u>
+          <u xml:id="u-51.5" who="#Gloszsali">Nie.</u>
+          <u xml:id="u-51.6" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Nie.</u>
+          <u xml:id="u-51.7" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">To, Panie Ministrze, po pierwsze chciałbym się dowiedzieć, kiedy tak naprawdę ta dyrektywa powinna obowiązywać i być zastosowana w prawie polskim. To po pierwsze. Bo, o ile wiem, to już minął czas. To jest pierwsze pytanie, bardzo zasadnicze.</u>
+          <u xml:id="u-51.8" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Po drugie, czy te sprawy, o których dzisiaj była mowa, i te poprawki, które również do pana zostały przesłane i które pan już zna… Czy któraś z tych poprawek jest niezgodna z dyrektywami? To jest bardzo ważne pytanie.</u>
+          <u xml:id="u-51.9" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">I po trzecie, mam pytanie, co państwa skłania do tego, że narzucacie opłaty za kontrolę. No, powiem tak: ja się nie spotkałem z czymś takim, że osoba, która jest kontrolowana, musi za kontrolę zapłacić. Przychodzi fiskus, kontroluje moją firmę, daje mandat. I to jest jakby moje kolejne pytanie: czy jeżeli taka kontrola przyjdzie do takiego delikwenta i znajdzie jakieś uchybienia, to państwo… No, nie w tej ustawie, ale bodajże w ustawie o ruchu drogowym, jeżeli dobrze pamiętam… Czy są nakładane jakieś kary za złą procedurę, która jest wykonywana? Bo nie rozumiem. Nie rozumiem. W pierwszym moment mówię tak: a to może zmniejszyć te opłaty? Ale zastanowiłem się nad jedną, zasadniczą kwestią: przecież, gdyby pani senator prowadziła taką działalność i ja bym prowadził taką działalność…</u>
+          <u xml:id="u-51.10" who="#Gloszsali">Czysto społecznie…</u>
+          <u xml:id="u-51.11" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">…to gdybym chciał wykończyć konkurencję, tobym co drugi dzień pisał na nią donosy. I odwrotnie. I mielibyśmy te kontrole, za które ja bym musiał płacić te 3,75%, które państwo proponujecie, nie więcej niż 8 tysięcy zł. To przecież skoro instalacja kosztuje – tutaj państwo siedzą w tym temacie – 2,5 tysiąca zł, to ile ja tych instalacji musiałbym zrobić, żeby na tę karę… Znaczy, przepraszam, właśnie nie na karę.</u>
+          <u xml:id="u-51.12" who="#Gloszsali">Na opłatę.</u>
+          <u xml:id="u-51.13" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Właśnie nie na karę, tylko na samą kontrolę. Dlatego też będę podtrzymywał swoją poprawkę odnośnie do wykreślenia nakładania zobowiązań finansowych na podmioty kontrolujące.</u>
+          <u xml:id="u-51.14" who="#SenatorAlicjaZajac">Kontrolowane.</u>
+          <u xml:id="u-51.15" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Kontrolowane.</u>
+          <u xml:id="u-51.16" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Panie Ministrze, to tyle pytań od nas. I jakby mógł się pan odnieść do poprawek, z którymi mógł się pan zapoznać… Bardzo serdecznie dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-52">
+          <u xml:id="u-52.0" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieInfrastrukturyRafalWeber">Panie Przewodniczący, dziękuję bardzo za to ostatnie pytanie, bo ono oczywiście jest bardzo ważne.</u>
+          <u xml:id="u-52.1" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieInfrastrukturyRafalWeber">Proszę wszystkich państwa o uwagę. Myślę, że branża akurat wie, że wtedy, kiedy będzie kontrola na donos i nie wykaże ona niczego, czyli będzie nieuzasadniona, opłata po prostu nie będzie ponoszona. Branża o tym wie, bo to wynika wprost z tej ustawy, w art. 52 ust. 4 jest o tym mowa. Też na pewnym etapie prac sejmowych były o to pytania. Niemniej jednak później… Ktoś, kto zajrzał, Panie Przewodniczący, do ustawy – naprawdę zachęcam – i przeczytał art. 52 ust. 4, wie, że podmiot kontrolowany w sytuacji, kiedy kontrola jest nieuzasadniona, czyli jest wszystko okej, takiej opłaty nie ponosi. Panie Przewodniczący, tak jest. Tak że proszę przyjąć to do…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-53">
+          <u xml:id="u-53.0" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Słyszę, co pan do nas wszystkich mówi. I mamy duże wątpliwości, bo każda kontrola… Przypomnijmy sobie zarządzenie pana ministra finansów, który mówił, że kontrola nie może się odbyć bez mandatu, czyli musicie coś znaleźć. Tak więc boję się, że tutaj może być bardzo podobnie. Nie wiem, szmatka będzie leżała nie w tym miejscu, co potrzeba, i już będzie wniosek o nałożenie opłat za kontrolę. Dlatego podtrzymuję to swoje pytanie.</u>
+          <u xml:id="u-53.1" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieInfrastrukturyRafalWeber">Panie Przewodniczący…</u>
+          <u xml:id="u-53.2" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">I miałbym wielką prośbę. Pytanie od pani senator: czy zapoznaliście się…</u>
+          <u xml:id="u-53.3" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieInfrastrukturyRafalWeber">Panie Przewodniczący…</u>
+          <u xml:id="u-53.4" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">…wcześniej z tymi postulatami i dlaczego ich nie włączyliście? Nie uwzględniliście tych postulatów. Stąd moje poprawki wynikające z tych postulatów.</u>
+          <u xml:id="u-53.5" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">I jeszcze jedno pytanie: czy te poprawki, z którymi pan miał możliwość zapoznania się, są w kolizji z dyrektywą unijną?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-54">
+          <u xml:id="u-54.0" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieInfrastrukturyRafalWeber">Panie Przewodniczący, kontroli skarbowych za naszych rządów jest dużo mniej, niż było wtedy, kiedy rządziła Platforma Obywatelska. Naprawdę, są to dane ogólnodostępne. Jest ich wiele razy mniej niż wtedy, kiedy wyście rządzili. Tak że proszę tutaj nie wprowadzać opinii publicznej w błąd i nie mówić, że musimy coś znaleźć. No, takie wymysły nie przystoją…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-55">
+          <u xml:id="u-55.0" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Dobrze, Panie Ministrze…</u>
+          <u xml:id="u-55.1" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieInfrastrukturyRafalWeber">… żadnemu z senatorów.</u>
+          <u xml:id="u-55.2" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Proszę o konkretne odpowiedzi. Naprawdę, nie mamy czasu. My mamy jeszcze jedną ustawę do zaopiniowania. I naprawdę, nie chciałbym wchodzić w polemiki polityczne. Bardzo proszę o konkretne odpowiedzi na konkretne, merytoryczne pytania.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-56">
+          <u xml:id="u-56.0" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieInfrastrukturyRafalWeber">No, faktycznie, akurat ten niuans mogłem pominąć, bo on merytoryczny nie był.</u>
+          <u xml:id="u-56.1" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieInfrastrukturyRafalWeber">Wracając – merytorycznie – do opłat, o które pan pytał, jeszcze raz powtarzam: przedsiębiorca nie będzie ponosił opłaty wtedy, kiedy kontrola na donos będzie nieuzasadniona. Mam nadzieję, że to rozwieje wątpliwości.</u>
+          <u xml:id="u-56.2" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieInfrastrukturyRafalWeber">Jeżeli chodzi o czas wdrożenia dyrektywy: faktycznie, powinniśmy byli to zrobić wcześniej. Niemniej jednak ja wolę wdrożyć dyrektywę później i wyjaśniać Komisji Europejskiej, dlaczego przepisy są wdrażane kilka miesięcy, czy kilka lat później, a przygotować się do tego naprawdę bardzo dobrze i bardzo mocno, niż zrobić to na chybcika i wyrządzić komukolwiek krzywdę. To jest moja odpowiedź na pytanie, czy ta dyrektywa powinna być wdrożona wcześniej. Tak, powinny być te przepisy wdrożone wcześniej, tym bardziej że mówimy tutaj o 3 rozporządzeniach i 2 dyrektywach. Niemniej jednak ja wolę te przepisy przygotować w sposób optymalny, aniżeli nieoptymalny, generujący jakieś zamieszanie w obszarze, który jest regulowany.</u>
+          <u xml:id="u-56.3" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieInfrastrukturyRafalWeber">Jeżeli chodzi o poprawki, które trafiły do nas w ostatnim czasie, czyli na etapie prac sejmowych i senackich, to oczywiście są nam one znane. Niemniej jednak odpowiedzi padały już dzisiaj kilkukrotnie. Uważamy, że nie ma potrzeby zmian związanych z art. 40 i pkt 2, a także wszystkimi innymi, które dotyczą kwestii utrzymania świadectw homologacyjnych. Dyrektor Renata Rychter mówiła to kilkukrotnie. Dlatego te poprawki opiniujemy negatywnie. Mówiłem to na poziomie prac sejmowych i podtrzymuję swoje stanowisko na poziomie prac senackich.</u>
+          <u xml:id="u-56.4" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieInfrastrukturyRafalWeber">Niemniej jednak wiele uwag branży było wdrożonych do projektu ustawy, zarówno podczas konsultacji, jak i na tym ostatnim etapie przed pracami Stałego Komitetu Rady Ministrów. Tam również nanosiliśmy pewne zmiany, które były wynikiem konsultacji z branżą, również z branżą autogazu. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-57">
+          <u xml:id="u-57.0" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Dziękuję, Panie Ministrze.</u>
+          <u xml:id="u-57.1" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Czy pani senator jest usatysfakcjonowana?</u>
+          <u xml:id="u-57.2" who="#komentarz">Wypowiedź poza mikrofonem</u>
+          <u xml:id="u-57.3" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Rozumiem.</u>
+          <u xml:id="u-57.4" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">No, z tego wynika, że niewiele państwo uwzględniliście tych poprawek.</u>
+          <u xml:id="u-57.5" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Dobrze, słyszeliśmy wszyscy. Przejdziemy do głosowania.</u>
+          <u xml:id="u-57.6" who="#komentarz">Wypowiedź poza mikrofonem</u>
+          <u xml:id="u-57.7" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Szanowni Państwo, poprawki legislacyjne zostały…</u>
+          <u xml:id="u-57.8" who="#Gloszsali">Uzgodnione.</u>
+          <u xml:id="u-57.9" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">…uzgodnione z ministerstwem i pan minister powiedział, że jest za. Z kolei poprawki, które ja pozwoliłem sobie złożyć, wszystkie te poprawki, zostały zaopiniowane negatywnie. Ja tylko powiem, że moje poprawki – jest ich 8 – dotyczą… W art. 38 w ust. 1 skreśla się pkt 4 i skreśla się ust. 5–8.</u>
+          <u xml:id="u-57.10" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">W art. 40 skreśla się pkt 2.</u>
+          <u xml:id="u-57.11" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">W art. 52… Czy państwo chcecie, żebym przeczytał? Bo to jest dosyć długie. Ale chodzi o zmianę w art. 52 ust. 1, ust. 5, ust. 8, ust. 9, ust. 11 i ust. 12.</u>
+          <u xml:id="u-57.12" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">W art. 58 w ust. 1 w pkcie 1 po wyrazie „pojazdu” dodaje się wyrazy „M, N, O, L, T, C” – tu państwo fachowcy wiecie, o co chodzi.</u>
+          <u xml:id="u-57.13" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Dodaje się art. 58a w brzmieniu: „Minister właściwy do spraw transportu określi, w drodze rozporządzenia” – i teraz pkt 1 – „zakres wymagań technicznych obowiązujących w procedurze homologacji dodatkowych napędów elektrycznych służących do napędu pojazdów kategorii M, N, O, L, T, C, silnikiem elektrycznym zasilanym baterią lub ogniwami paliwowymi”. To jest sugestia, która dzisiaj też wybrzmiała na tej sali. To dosyć istotne, moim zdaniem. I dodajemy jeszcze kolejne punkty.</u>
+          <u xml:id="u-57.14" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Skreśla się art. 69.</u>
+          <u xml:id="u-57.15" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">W art. 79 ust. 1 i 2 otrzymują następujące brzmienie. Ust. 1: „Zachowują ważność wydane przed dniem wejścia w życie ustawy świadectwa homologacji sposobu montażu instalacji przystosowującej dany typ pojazdu do zasilania gazem”. Ust. 2: „Zachowują ważność wydane przed dniem wejścia w życie ustawy wyciągi – to jest istotne, wyciągi – ze świadectw homologacji sposobu montażu instalacji przystosowującej dany typ pojazdu do zasilania gazem”.</u>
+          <u xml:id="u-57.16" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">To są poprawki, które przedłożyłem i które oficjalnie w tej chwili zgłaszam.</u>
+          <u xml:id="u-57.17" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">I teraz pytanie do pana mecenasa: czy możemy… To jest naszą, jakby, decyzją ostateczną, ale czy możemy głosować nad poprawkami legislacyjnymi, które przejąłem, przygotowanymi przez Biuro Legislacyjne i mającymi zgodę ministerstwa, w jednym bloku? I jak mecenas twierdzi, jak należałoby głosować nad poprawkami przeze mnie zgłoszonymi? Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-58">
+          <u xml:id="u-58.0" who="#GlownyLegislatorwBiurzeLegislacyjnymwKancelariiSenatuMaciejTelec">Jeżeli komisja się na to zgodzi, oczywiście, nad poprawkami legislacyjnymi można głosować łącznie, z wyjątkiem tych poprawek, które są w uwadze czwartej i ósmej, oraz z wyjątkiem tej poprawki technicznej, piątej, ponieważ poprawka piąta będzie się wykluczała z pańskimi, Panie Senatorze, poprawkami. I tylko z takim zastrzeżeniem można głosować nad tymi poprawkami łącznie.</u>
+          <u xml:id="u-58.1" who="#GlownyLegislatorwBiurzeLegislacyjnymwKancelariiSenatuMaciejTelec">Jeszcze wracając do poprawek pana senatora: tam pan senator nie wspomniał o poprawce do art. 39. Tam skreśla się pkt 1 i 2. Jak rozumiem, ona również będzie?</u>
+          <u xml:id="u-58.2" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Tak, tak.</u>
+          <u xml:id="u-58.3" who="#GlownyLegislatorwBiurzeLegislacyjnymwKancelariiSenatuMaciejTelec">Tak.</u>
+          <u xml:id="u-58.4" who="#GlownyLegislatorwBiurzeLegislacyjnymwKancelariiSenatuMaciejTelec">I tutaj zauważyłem dopiero teraz, że ta poprawka dotycząca art. 58a i przepisu upoważniającego… Tam trzeba ten przepis uzupełnić o wytyczne, ponieważ jest to upoważnienie dotyczące treści aktu wykonawczego. Ja przeczytam wytyczne. To jest wymóg techniczny, wynikający jednak również z konstytucji. „Minister właściwy do spraw transportu określi w drodze rozporządzenia” – tu idą te punkty – „kierując się koniecznością zapewnienia właściwego poziomu bezpieczeństwa ochrony zdrowia i środowiska oraz potrzebą zapewnienia zabezpieczenia dokumentów przed podrobieniem lub przerobieniem”. To jest taka standardowa wytyczna, z tych przepisów wykonawczych, które są w tej ustawie. I to tylko tyle.</u>
+          <u xml:id="u-58.5" who="#GlownyLegislatorwBiurzeLegislacyjnymwKancelariiSenatuMaciejTelec">Jeżeli chodzi o te pańskie poprawki, jeżeli komisja wyrazi na to zgodę – ponieważ była długa dyskusja o ich treści i uzasadnieniu – można je przegłosować łącznie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-59">
+          <u xml:id="u-59.0" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieInfrastrukturyRafalWeber">Panie Mecenasie, ja mam jeszcze pytanie odnośnie do tych poprawek.</u>
+          <u xml:id="u-59.1" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieInfrastrukturyRafalWeber">Czy poprawka związana z art. 58a nie jest poza zakresem przedłożenia?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-60">
+          <u xml:id="u-60.0" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Słyszeliśmy, Panie Ministrze.</u>
+          <u xml:id="u-60.1" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Pytanie do pana mecenasa: czy zmiana piąta: w art. 58 ust. 1 pkt 1 po wyrazie „pojazdu” dodaje się… Czy nie wykracza…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-61">
+          <u xml:id="u-61.0" who="#GlownyLegislatorwBiurzeLegislacyjnymwKancelariiSenatuMaciejTelec">Znaczy, chodzi o dodanie art. 58a, jak rozumiem?</u>
+          <u xml:id="u-61.1" who="#Glosyzsali">Tak.</u>
+          <u xml:id="u-61.2" who="#GlownyLegislatorwBiurzeLegislacyjnymwKancelariiSenatuMaciejTelec">Trudno mi o tym jednoznacznie przesądzić. No, przepis ten dotyczy homologacji pojazdów, tak więc, jakby…</u>
+          <u xml:id="u-61.3" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieInfrastrukturyRafalWeber">Ale to nie jest homologacja…</u>
+          <u xml:id="u-61.4" who="#Gloszsali">Co?</u>
+          <u xml:id="u-61.5" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Jeszcze raz, Panie Ministrze, bo nie było słychać.</u>
+          <u xml:id="u-61.6" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieInfrastrukturyRafalWeber">Ten przepis nie ma związku z homologacją.</u>
+          <u xml:id="u-61.7" who="#GlownyLegislatorwBiurzeLegislacyjnymwKancelariiSenatuMaciejTelec">Mówimy o art. 58a?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-62">
+          <u xml:id="u-62.0" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Nie, nie. Ja przeczytam, Panie Ministrze, jeszcze raz: „zakres wymagań technicznych, obowiązujących w procesie homologacji dodatkowych napędów elektrycznych”… Tak więc po prostu dorzucamy – wychodzimy na przyszłość – możliwości działania… I one też będą podlegały właśnie homologacji. Tak więc wydaje mi się, że nie wychodzimy poza zakres przedłożenia, ustawy. A wie pan, że pod tym względem jestem bardzo czuły.</u>
+          <u xml:id="u-62.1" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieInfrastrukturyRafalWeber">Ale dodajemy nowy napęd, elektryczne…</u>
+          <u xml:id="u-62.2" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Znaczy, nie widzę przeszkód. Nie wydaje mi się, żebyśmy wychodzili poza przedłożenie ustawy.</u>
+          <u xml:id="u-62.3" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Dobrze. Panie Mecenasie, czy ma pan jakąś uwagę w tym zakresie, czy nie?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-63">
+          <u xml:id="u-63.0" who="#GlownyLegislatorwBiurzeLegislacyjnymwKancelariiSenatuMaciejTelec">No, ten przepis dotyczy homologacji. Rzeczywiście, dodaje się do tej ustawy o systemach homologacji pojazdy o nowym napędzie. Niemniej jednak wydaje mi się, że ta poprawka mieści się w szeroko rozumianym zakresie ustawy, czyli w zakresie homologacji pojazdów.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-64">
+          <u xml:id="u-64.0" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Bardzo serdecznie dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-64.1" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">W takim razie przystępujemy do…</u>
+          <u xml:id="u-64.2" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Czy głosujemy najpierw nad poprawkami zgłoszonymi przeze mnie i potem nad poprawkami przygotowanymi przez pana legislatora? Czy… Żeby nie wyszło tak, że któreś będziemy musieli wykluczyć. Żeby od razu…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-65">
+          <u xml:id="u-65.0" who="#GlownyLegislatorwBiurzeLegislacyjnymwKancelariiSenatuMaciejTelec">To może najpierw poprawki legislacyjne, bez wspomnianej poprawki piątej, która się wyklucza z pańskimi, apotem poprawki merytoryczne.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-66">
+          <u xml:id="u-66.0" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Bardzo proszę.</u>
+          <u xml:id="u-66.1" who="#komentarz">Brak nagrania</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-67">
+          <u xml:id="u-67.0" who="#GlownyLegislatorwBiurzeLegislacyjnymwKancelariiSenatuMaciejTelec">Te poprawki były omówione, tak więc…</u>
+          <u xml:id="u-67.1" who="#Gloszsali">Omówione.</u>
+          <u xml:id="u-67.2" who="#GlownyLegislatorwBiurzeLegislacyjnymwKancelariiSenatuMaciejTelec">…możemy nad nimi głosować blokiem.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-68">
+          <u xml:id="u-68.0" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Dobrze.</u>
+          <u xml:id="u-68.1" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Kto z państwa senatorów jest za przyjęciem poprawek zaproponowanych przez Biuro Legislacyjne, a przejętych przeze mnie? Kto jest za?</u>
+          <u xml:id="u-68.2" who="#komentarz">6</u>
+          <u xml:id="u-68.3" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Kto jest przeciw?</u>
+          <u xml:id="u-68.4" who="#komentarz">0</u>
+          <u xml:id="u-68.5" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Kto się wstrzymał?</u>
+          <u xml:id="u-68.6" who="#komentarz">0</u>
+          <u xml:id="u-68.7" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Bardzo proszę o podanie wyników.</u>
+          <u xml:id="u-68.8" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Bardzo serdecznie dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-68.9" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Poprawki zarekomendowane przez Biuro Legislacyjne zostały przyjęte.</u>
+          <u xml:id="u-68.10" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Przechodzimy do zestawu poprawek…</u>
+          <u xml:id="u-68.11" who="#Gloszsali">Jeszcze piąta.</u>
+          <u xml:id="u-68.12" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Nie, nie…</u>
+          <u xml:id="u-68.13" who="#Gloszsali">Jeszcze piąta, nie?</u>
+          <u xml:id="u-68.14" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Nie, nie. Bo piąta będzie…</u>
+          <u xml:id="u-68.15" who="#GlownyLegislatorwBiurzeLegislacyjnymwKancelariiSenatuMaciejTelec">Nie, ponieważ piąta będzie się wykluczała z poprawką…</u>
+          <u xml:id="u-68.16" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Przechodzimy do poprawek zgłoszonych przeze mnie. Będziemy też głosować nad nimi blokiem.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-69">
+          <u xml:id="u-69.0" who="#GlownyLegislatorwBiurzeLegislacyjnymwKancelariiSenatuMaciejTelec">Jeżeli komisja nie wyraża sprzeciwu, oczywiście, można nad tymi poprawkami głosować łącznie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-70">
+          <u xml:id="u-70.0" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Ja się oficjalnie zapytam: czy panie i panowie senatorowie wyrażają zgodę, żeby głosować nad tym zestawem poprawek łącznie?</u>
+          <u xml:id="u-70.1" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Nie ma zastrzeżeń.</u>
+          <u xml:id="u-70.2" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Bardzo proszę, przechodzimy do głosowania nad 8 poprawkami zgłoszonymi przeze mnie.</u>
+          <u xml:id="u-70.3" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Bardzo proszę, kto jest za?</u>
+          <u xml:id="u-70.4" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Kto jest przeciw?</u>
+          <u xml:id="u-70.5" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Kto się wstrzymał?</u>
+          <u xml:id="u-70.6" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Proszę o podanie sumy głosów.</u>
+          <u xml:id="u-70.7" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">3 głosy za, 2 – przeciw, 1 senator wstrzymał się od głosu.</u>
+          <u xml:id="u-70.8" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Poprawki uzyskały większość.</u>
+          <u xml:id="u-70.9" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Teraz przystąpimy do głosowania nad ustawą w całości z poprawkami.</u>
+          <u xml:id="u-70.10" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Kto z państwa jest za przyjęciem ustawy wraz z poprawkami?</u>
+          <u xml:id="u-70.11" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Kto jest przeciw?</u>
+          <u xml:id="u-70.12" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Kto się wstrzymał?</u>
+          <u xml:id="u-70.13" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Dziękuję bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-70.14" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Proszę o podanie łącznych głosów.</u>
+          <u xml:id="u-70.15" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">5 głosów za, jednomyślnie.</u>
+          <u xml:id="u-70.16" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Ustawa wraz z poprawkami uzyskała większość.</u>
+          <u xml:id="u-70.17" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Sprawozdawca?</u>
+          <u xml:id="u-70.18" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Nie widzę zainteresowanych. Czy…</u>
+          <u xml:id="u-70.19" who="#Gloszsali">Przewodniczący.</u>
+          <u xml:id="u-70.20" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Tak? Bardzo dziękuję, będzie to dla mnie zaszczyt, rekomendowanie ustawy na…</u>
+          <u xml:id="u-70.21" who="#komentarz">Wypowiedź poza mikrofonem</u>
+          <u xml:id="u-70.22" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Artur Dunin. Nie ma innych zgłoszeń. Dziękuję bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-70.23" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Kończymy tę część posiedzenia.</u>
+          <u xml:id="u-70.24" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Zaczynamy kolejny punkt.</u>
+          <u xml:id="u-70.25" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Bardzo serdecznie dziękuję, Panie Mecenasie. Dziękuję gościom. Dziękuję panu ministrowi.</u>
+          <u xml:id="u-70.26" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Do widzenia. Dziękuję bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-70.27" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Rozpoczynamy punkt drugi porządku obrad: rozpatrzenie ustawy o zmianie ustawy o drogach publicznych oraz niektórych innych ustaw.</u>
+          <u xml:id="u-70.28" who="#Gloszsali">Już zaczynamy?</u>
+          <u xml:id="u-70.29" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Tak, rozpoczynamy od razu, bo mamy bardzo mało czasu, 20 minut.</u>
+          <u xml:id="u-70.30" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Bardzo proszę.</u>
+          <u xml:id="u-70.31" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Witam panie i panów senatorów.</u>
+          <u xml:id="u-70.32" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Czy mamy kworum?</u>
+          <u xml:id="u-70.33" who="#Gloszsali">Mamy kworum.</u>
+          <u xml:id="u-70.34" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Czy są osoby wykonujące zawodową…</u>
+          <u xml:id="u-70.35" who="#Gloszsali">Nie trzeba, bo to jest jedno posiedzenie komisji.</u>
+          <u xml:id="u-70.36" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">A, rozumiem. Super.</u>
+          <u xml:id="u-70.37" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Panie Ministrze, bardzo proszę o przedstawienie ustawy.</u>
+          <u xml:id="u-70.38" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Halo, halo, Panie Ministrze?</u>
+          <u xml:id="u-70.39" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Czy jest ktoś, kto mógłby nam zaprezentować ustawę z druku senackiego nr 935? Przypominam, jest to ustawa rządowa.</u>
+          <u xml:id="u-70.40" who="#ZastepcaDyrektoraDepartamentuPrawnegowMinisterstwieInfrastrukturyTomaszBehrendt">Szanowny Panie Przewodniczący… Tomasz Behrendt, zastępca dyrektora Departamentu Prawnego. Prosimy o jeszcze 30 sekund, pan minister zaraz do nas przyjdzie.</u>
+          <u xml:id="u-70.41" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Dobrze, 30 sekund dla pana ministra.</u>
+          <u xml:id="u-70.42" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieInfrastrukturyRafalWeber">Panie Przewodniczący, czy możemy zaczynać?</u>
+          <u xml:id="u-70.43" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Witam ponownie, Panie Ministrze. Tak, oczywiście, czekaliśmy na pana. Serdecznie zapraszam do przedstawienia ustawy.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-71">
+          <u xml:id="u-71.0" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieInfrastrukturyRafalWeber">Dziękuję bardzo, Panie Przewodniczący.</u>
+          <u xml:id="u-71.1" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieInfrastrukturyRafalWeber">Wysoka Komisjo!</u>
+          <u xml:id="u-71.2" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieInfrastrukturyRafalWeber">Ustawa o zmianie ustawy o drogach publicznych oraz niektórych innych ustaw ma na celu wdrożenie dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/520 w sprawie interoperacyjności systemów elektronicznego poboru opłat drogowych i ułatwiania transgranicznej wymiany informacji na temat przypadków nieuiszczenia opłat drogowych w Unii Europejskiej.</u>
+          <u xml:id="u-71.3" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieInfrastrukturyRafalWeber">Ustawa została uchwalona przez Sejm 9 marca br. Celem dyrektywy jest zwiększenie konkurencyjności Europejskiej Usługi Opłaty Elektronicznej, tzw. EETS. Podstawowymi założeniami wdrożenia i funkcjonowania usługi EETS są: jedna umowa, którą użytkownik EETS zawiera z jednym dostawcą EETS, umożliwiająca rozliczanie opłat pobieranych w formie elektronicznej za poruszanie się na terenie Unii Europejskiej; jedno rozliczenie, które otrzymuje użytkownik EETS za naliczone mu opłaty pobierane w formie elektronicznej za poruszanie się na terenie całej Unii Europejskiej w danym okresie; i jedno interoperacyjne urządzenie pokładowe, które pozwala na naliczanie opłat podczas podróżowania po sieciach drogowych Unii Europejskiej.</u>
+          <u xml:id="u-71.4" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieInfrastrukturyRafalWeber">Drugim komponentem tej ustawy jest komponent związany ze zmianą ustawy o Rządowym Funduszu Rozwoju Dróg. Zmiany, które w zakresie tej ustawy proponujemy, mają na celu wyjście naprzeciwko oczekiwaniom samorządów i przyspieszenie ogłaszania, no, ale oczywiście też rozstrzygania naborów na lata kolejne. Dążymy do sytuacji, w której samorządy, kształtując swoje budżety na rok kolejny – a dzieje się to na jesieni roku wcześniejszego – miały wiedzę, czy uzyskają wsparcie z Rządowego Funduszu Rozwoju Dróg, a jeżeli tak, to w jakiej wysokości. Żeby tę wiedzę wykorzystać właśnie przy projektowaniu uchwały budżetowej. Takie głosy napłynęły do nas od strony samorządów. Myślę, że możemy spróbować taki przepis wprowadzić i zaproponować nabór na najbliższy rok właśnie w taki sposób. No, zobaczymy, jak będzie to przyjęte w praktyce przez samorządy. Jeżeli będzie wszystko okej, nie widzę przeszkód, aby tę dobrą praktykę kontynuować również w przyszłości.</u>
+          <u xml:id="u-71.5" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieInfrastrukturyRafalWeber">To tyle, Panie Przewodniczący, jeżeli chodzi o najważniejsze kwestie, związane z tą ustawą. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-72">
+          <u xml:id="u-72.0" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Bardzo serdecznie dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-72.1" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Czy ktoś z państwa chce zabrać głos?</u>
+          <u xml:id="u-72.2" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Panie Mecenasie, bardzo proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-73">
+          <u xml:id="u-73.0" who="#GlownyLegislatorwBiurzeLegislacyjnymwKancelariiSenatuSlawomirSzczepanski">Dziękuję bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-73.1" who="#GlownyLegislatorwBiurzeLegislacyjnymwKancelariiSenatuSlawomirSzczepanski">Panie Przewodniczący! Wysoka Komisjo! Szanowni Państwo! Panie Ministrze!</u>
+          <u xml:id="u-73.2" who="#GlownyLegislatorwBiurzeLegislacyjnymwKancelariiSenatuSlawomirSzczepanski">Z uwagi na to, że mamy ograniczony czas do zakończenia posiedzenia komisji, to ja może pozwolę sobie powiedzieć, że Biuro Legislacyjne zaproponowało łącznie 37 poprawek do procedowanej ustawy, niemniej jednak te proponowane poprawki, jak i uwagi, są, jak myślę, bardzo szczegółowo opisane w opinii, tak więc pozwolę sobie po prostu odstąpić od omawiania tychże uwag i propozycji poprawek.</u>
+          <u xml:id="u-73.3" who="#GlownyLegislatorwBiurzeLegislacyjnymwKancelariiSenatuSlawomirSzczepanski">Proponowane poprawki dotyczą kwestii systemowych – poprawka nr 8, 12, 13 i 29 – mają na celu doprecyzowanie procedowanych przepisów, zapewnienie odpowiedniego ich stosowania i interpretacji oraz zgodności z wymogami zasad techniki prawodawczej, spójności i jednolitości w obrębie proponowanych przepisów.</u>
+          <u xml:id="u-73.4" who="#GlownyLegislatorwBiurzeLegislacyjnymwKancelariiSenatuSlawomirSzczepanski">Jeżeli chodzi o opinię, to chciałbym tylko nawiązać do uwagi pierwszej, ponieważ ona zawiera uwagę, nie zawiera jednak propozycji poprawki. To jest tutaj taki wyjątek od zasady, z uwagi na to, że nie wiedziałem, jaka jest intencja projektodawcy, merytoryczna. Tak więc w przypadku uwagi pierwszej, która dotyczy proponowanego w art. 1 pkt 3 lit. c ustawy przepisu art. 13i ust. 1d ustawy o drogach publicznych, gdyby chodziło… Bo ten przepis odnosi się ogólnie do usług głównego dostawcy i umów głównego dostawcy z korzystającym z dróg, bez wskazania, jakie to są usługi, jaki jest przedmiot tych usług, i też jakie to umowy ma główny dostawca zawierać z podmiotami korzystającymi z dróg. I gdyby chodziło tutaj o, odpowiednio, umowy dotyczące świadczenia usługi poboru opłat oraz o usługi poboru, na co może wskazywać z kolei też proponowany w procedowanej ustawie art. 16t ust. 1 i ust. 4 pkt 2 ustawy o drogach publicznych, to tutaj bym zaproponował poprawkę mającą na celu doprecyzowanie tych 2 kwestii. Czyli zamiast do usług odniósłbym się tutaj do usług poboru opłat, oraz zamiast ogólnie do umów – do umów dotyczących świadczenia usługi poboru opłat.</u>
+          <u xml:id="u-73.5" who="#GlownyLegislatorwBiurzeLegislacyjnymwKancelariiSenatuSlawomirSzczepanski">Jeszcze jeżeli chodzi o uwagę czternastą, to ona również zawiera szczegółowo opis… Niemniej jednak chciałbym tylko ją uzupełnić – to jest strona 12 opinii – jeżeli chodzi o propozycję poprawki, ponieważ propozycja została ograniczona tylko do drugiej części i polega na doprecyzowaniu, że chodzi tam o podmiot pobierający opłaty na obszarze EETS, czyli zgodnie z definicją tego określenia. A chciałbym jednocześnie rozszerzyć tę propozycję poprawki na pierwszy element, czyli wskazać, że chodzi tam o dane pojazdu. Ponieważ z obecnie przyjętej, pewnie przez przypadek, redakcji tego przepisu, wynika, że odnosi się on do danych osobowych użytkownika EETS i pojazdu, co sugeruje, że chodzi o dane osobowe pojazdu. I to byłaby druga kwestia.</u>
+          <u xml:id="u-73.6" who="#GlownyLegislatorwBiurzeLegislacyjnymwKancelariiSenatuSlawomirSzczepanski">A oprócz tych 2 spraw chciałbym również uzupełnić opinię o jeden element, który się w niej nie znalazł. Dotyczy on art. 1 pkt 25 i 26 ustawy. Oba te punkty zmieniają, odpowiednio, art. 16s i art. 16t w ustawie o drogach publicznych. Zmiana polega na nadaniu nowego całego brzmienia tym artykułom. Zgodnie z wymogami zasad techniki prawodawczej – tu konkretnie chodzi o §94 ust. 3 tych zasad – w takim przypadku, jeżeli artykuły następują bezpośrednio po sobie, a tak jest w przypadku art. 16s i 16t, to zmiana tych przepisów powinna nastąpić w obrębie jednej jednostki redakcyjnej, w tym przypadku w obrębie pktu 25. Tak więc należałoby przenieść zmianę polegającą na dodaniu nowego brzmienia art. 16t, do pktu 25. Czyli polecenie nowelizacyjne brzmiałoby: „art. 16s i art. 16t otrzymują brzmienie” i tutaj byłoby przeniesione brzmienie art. 26, a pkt 26 byłby skreślony.</u>
+          <u xml:id="u-73.7" who="#GlownyLegislatorwBiurzeLegislacyjnymwKancelariiSenatuSlawomirSzczepanski">Tak jak wspomniałem, pozostałe propozycje poprawek i uwagi, poza proponowanymi poprawkami systemowymi, czyli proponowanymi poprawkami nr 8, 12 i 13, zostały roboczo omówione z przedstawicielami ministerstwa i, jak rozumiem, zaakceptowane. Proponowana poprawka nr 8 dotyczy pracowników Inspekcji Transportu Drogowego, chodzi tu o zatrudnienie, oraz pracowników i osób zatrudnionych w jednostkach organizacyjnych KAS. A w uwagach nr 12 i 13 chodzi o kwestie systemowe, uwaga nr 12 odnosi się do ustawy o języku polskim, a uwaga nr 13 – do kodeksu postępowania administracyjnego. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-74">
+          <u xml:id="u-74.0" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Bardzo serdecznie dziękuję, Panie Mecenasie.</u>
+          <u xml:id="u-74.1" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Panie Ministrze, uwagi do poprawek zaproponowanych przez Biuro Legislacyjne, stosunek ministerstwa do tych propozycji. Bardzo proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-75">
+          <u xml:id="u-75.0" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieInfrastrukturyRafalWeber">Panie Przewodniczący! Wysoka Komisjo!</u>
+          <u xml:id="u-75.1" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieInfrastrukturyRafalWeber">Większość proponowanych poprawek akceptujemy. Nie możemy zaakceptować 3 propozycji, tj. pktu 8 lit. b, pktu 12 i pktu 13.</u>
+          <u xml:id="u-75.2" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieInfrastrukturyRafalWeber">Jeżeli chodzi o pkt 8 lit. b, to nasz brak zgody na tę proponowaną poprawką wynika z tego, że dotyczy ona Krajowej Administracji Skarbowej, organizacji tej jednostki, a przepis, który jest w tej chwili w ustawie, był uzgadniany właśnie z Krajową Administracją Skarbową, która podlega Ministerstwu Finansów. Był przyjęty przez Radę Ministrów. Także intencją naszą jest pozostawienie swobody szefowi KAS co do decyzji, którym swoim jednostkom będzie przekazywał informacje, zależnie od podziału ich uprawnień.</u>
+          <u xml:id="u-75.3" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieInfrastrukturyRafalWeber">Jeżeli chodzi o punkt nr 12, to nasza negatywna opinia co do tej propozycji poprawki jest kwestią jakby waloru informacyjnego zapisu o języku używanym w postępowaniu, ponieważ jest to walor korzystny z punktu widzenia przejrzystości stanowionego prawa. Zresztą adresatem przepisu jest częściowo również obywatel. Przepis w obecnym brzmieniu nie wzbudzał zastrzeżeń rządowych ani sejmowych komórek legislacyjnych. Tak że proponowana poprawka nr 12 z tej racji jest przez nas opiniowana negatywnie.</u>
+          <u xml:id="u-75.4" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieInfrastrukturyRafalWeber">I uwaga nr 13. Podobnie jak w przypadku poprzedniej propozycji poprawki, w naszej opinii walor informacyjny zapisu o stosowaniu k.p.a. jest korzystny z punktu widzenia przejrzystości stanowionego prawa. Przepis w obecnym brzmieniu nie wzbudzał zastrzeżeń ani rządowych, ani sejmowych komórek legislacyjnych.</u>
+          <u xml:id="u-75.5" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieInfrastrukturyRafalWeber">Tak że z wyjątkiem tych 3 punktów, powtarzam: pkt 8 lit. b, pkt 12 i pkt 13… Pozostałe proponowane poprawki rekomendujemy pozytywnie. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-76">
+          <u xml:id="u-76.0" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Bardzo serdecznie dziękuję, Panie Ministrze.</u>
+          <u xml:id="u-76.1" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Czy z sali są jakieś uwagi do ustawy?</u>
+          <u xml:id="u-76.2" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Czy ktoś z osób pracujących zdalnie chciałby zabrać głos?</u>
+          <u xml:id="u-76.3" who="#Gloszsali">Nie.</u>
+          <u xml:id="u-76.4" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Nie.</u>
+          <u xml:id="u-76.5" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">To ja w imieniu swoim i pana senatora Ryszarda Świlskiego – ponieważ wiem, że jest na łączach, ale nie ma go tutaj fizycznie, razem z nami – składam poprawkę: w art. 6 skreślić pkt 1.</u>
+          <u xml:id="u-76.6" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Taką poprawkę, Panie Mecenasie, przekazuję do sekretariatu.</u>
+          <u xml:id="u-76.7" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Panie Ministrze, uwagi do tej poprawki?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-77">
+          <u xml:id="u-77.0" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieInfrastrukturyRafalWeber">Stanowisko rządu do tej poprawki jest negatywne. Tak jak mówiłem, chcemy wyjść naprzeciwko oczekiwaniom samorządowców różnych opcji politycznych, też bezpartyjnych, i przygotować najbliższy nabór tak, aby samorządowcy jak najwcześniej wiedzieli, jakie środki z Rządowego Funduszu Rozwoju Dróg uzyskują.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-78">
+          <u xml:id="u-78.0" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Bardzo serdecznie dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-78.1" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Bardzo proszę, Panie Mecenasie, o uwagi Biura Legislacyjnego.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-79">
+          <u xml:id="u-79.0" who="#GlownyLegislatorwBiurzeLegislacyjnymwKancelariiSenatuSlawomirSzczepanski">Dziękuję bardzo, Panie Przewodniczący.</u>
+          <u xml:id="u-79.1" who="#GlownyLegislatorwBiurzeLegislacyjnymwKancelariiSenatuSlawomirSzczepanski">Ja tylko w kwestii dopytania, żeby mieć pewność. Tutaj kieruję pytanie do pana ministra.</u>
+          <u xml:id="u-79.2" who="#GlownyLegislatorwBiurzeLegislacyjnymwKancelariiSenatuSlawomirSzczepanski">Jak rozumiem, Panie Ministrze, jest również zgoda na tę dodatkową propozycję poprawki, którą przedstawiłem, wynikającą stricte z wymogów zasad techniki prawodawczej, abyśmy pkty 25 i 26 połączyli w obrębie jednej zmiany. Tak więc merytorycznie niczego nie zmieniamy w obrębie pktu 25. I, oczywiście, uzupełnienie propozycji poprawki nr 14 o wskazane przeze mnie tutaj dane pojazdu. To tylko żebym miał już taką pewność. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-80">
+          <u xml:id="u-80.0" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Dziękuję, Panie Mecenasie.</u>
+          <u xml:id="u-80.1" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Panie Ministrze, bardzo proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-81">
+          <u xml:id="u-81.0" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieInfrastrukturyRafalWeber">Potwierdzam, jest zgoda na wprowadzenie tych propozycji poprawek, o których przed chwileczką mówił pan mecenas.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-82">
+          <u xml:id="u-82.0" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Bardzo serdecznie dziękuję, Panie Ministrze.</u>
+          <u xml:id="u-82.1" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Przejmuję wszystkie poprawki Biura Legislacyjnego. Zgłaszam je.</u>
+          <u xml:id="u-82.2" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">I będziemy głosować, przystąpimy do głosowania.</u>
+          <u xml:id="u-82.3" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Bardzo proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-83">
+          <u xml:id="u-83.0" who="#GlownyLegislatorwBiurzeLegislacyjnymwKancelariiSenatuSlawomirSzczepanski">Dziękuję bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-83.1" who="#GlownyLegislatorwBiurzeLegislacyjnymwKancelariiSenatuSlawomirSzczepanski">Panie Przewodniczący, również wychodząc naprzeciw temu, żeby jak najszybciej skończyć, zaproponowałbym, skoro jest poparcie przejętych poprawek, żebyśmy zagłosowali teraz blokiem, a nad poprawką pana przewodniczącego głosowali oddzielnie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-84">
+          <u xml:id="u-84.0" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Bardzo serdecznie dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-84.1" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Z takim wnioskiem chciałbym się zwrócić do pań i panów senatorów. Czy możemy przegłosować blokiem wszystkie poprawki, co do których wyraziło zgodę ministerstwo, co do których wyraził zgodę pan minister Weber?</u>
+          <u xml:id="u-84.2" who="#Gloszsali">Możemy.</u>
+          <u xml:id="u-84.3" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Bardzo serdecznie dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-84.4" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Potem będą te 3 propozycje Biura Legislacyjnego, na które nie wyraził zgody, i ostatnia poprawka, zgłoszona przeze mnie.</u>
+          <u xml:id="u-84.5" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Czy w takiej formie możemy…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-85">
+          <u xml:id="u-85.0" who="#GlownyLegislatorwBiurzeLegislacyjnymwKancelariiSenatuSlawomirSzczepanski">Czyli, jak rozumiem, te 3… 2, tak? Pan przewodniczący przejmuje te, które nie były poparte przez rząd?</u>
+          <u xml:id="u-85.1" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Pan minister powiedział, że ósma…</u>
+          <u xml:id="u-85.2" who="#GlownyLegislatorwBiurzeLegislacyjnymwKancelariiSenatuSlawomirSzczepanski">Ósma tylko, Panie Przewodniczący, w części, ponieważ tam były dwie propozycje poprawek składające się na uwagę ósmą. Jedna, dotycząca inspektorów transportu drogowego, została zaakceptowana przez pana. W drugiej części, jeżeli chodzi o funkcjonariuszy i osoby zatrudnione w jednostkach organizacyjnych KAS… Ja tutaj przyjmuję do wiadomości ten argument. No, bo skoro to jest ta część, za którą odpowiada Ministerstwo Finansów, i pan minister tego nie mógł uzgodnić… Wycofałbym to. Niemniej jednak…</u>
+          <u xml:id="u-85.3" who="#Gloszsali">Czyli przeciw?</u>
+          <u xml:id="u-85.4" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Dobrze, dobrze…</u>
+          <u xml:id="u-85.5" who="#GlownyLegislatorwBiurzeLegislacyjnymwKancelariiSenatuSlawomirSzczepanski">Czyli, jak rozumiem, ósma nie. Ale pytanie, czy proponowane poprawki nr 12 i 13 pan przewodniczący również przejmuje, mimo braku poparcia. Tak?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-86">
+          <u xml:id="u-86.0" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Tak, zdecydowanie tak. Zdecydowanie tak.</u>
+          <u xml:id="u-86.1" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Czyli mamy tę sprawę wyjaśnioną.</u>
+          <u xml:id="u-86.2" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Głosujemy.</u>
+          <u xml:id="u-86.3" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Kto jest za poprawkami, na które wyraziło zgodę również ministerstwo, a które zostały zaproponowane przez Biuro Legislacyjne.</u>
+          <u xml:id="u-86.4" who="#komentarz">6</u>
+          <u xml:id="u-86.5" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Kto jest przeciw?</u>
+          <u xml:id="u-86.6" who="#komentarz">0</u>
+          <u xml:id="u-86.7" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Kto się wstrzymał?</u>
+          <u xml:id="u-86.8" who="#komentarz">0</u>
+          <u xml:id="u-86.9" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Bardzo serdecznie dziękuję. Poprawki uzyskały większość.</u>
+          <u xml:id="u-86.10" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Teraz 2 poprawki zaproponowane przez Biuro Legislacyjne, które nie uzyskały zgody ministerstwa, aprobaty ministerstwa.</u>
+          <u xml:id="u-86.11" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Kto jest za tymi 2 poprawkami?</u>
+          <u xml:id="u-86.12" who="#komentarz">3</u>
+          <u xml:id="u-86.13" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Kto jest przeciw?</u>
+          <u xml:id="u-86.14" who="#komentarz">3</u>
+          <u xml:id="u-86.15" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Kto się wstrzymał?</u>
+          <u xml:id="u-86.16" who="#komentarz">0</u>
+          <u xml:id="u-86.17" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Proszę o podanie wyników.</u>
+          <u xml:id="u-86.18" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Poprawka nie uzyskała większości.</u>
+          <u xml:id="u-86.19" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Przejmuję te poprawki jako mniejszościowe.</u>
+          <u xml:id="u-86.20" who="#GlownyLegislatorwBiurzeLegislacyjnymwKancelariiSenatuSlawomirSzczepanski">Kto jeszcze oprócz pana przewodniczącego? Któryś z senatorów?</u>
+          <u xml:id="u-86.21" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Na sali pani…</u>
+          <u xml:id="u-86.22" who="#SenatorAlicjaZajac">Jako jedyna…</u>
+          <u xml:id="u-86.23" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">(Głos z sali: Dobrze, dziękuję bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-86.24" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Tak, tak.</u>
+          <u xml:id="u-86.25" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">I ostatnia poprawka, zgłoszona fizycznie przeze mnie, ale zaproponowana przez pana senatora Świlskiego, dotycząca wykreślenia punktu z art. 6.</u>
+          <u xml:id="u-86.26" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Kto z państwa jest za tą poprawką?</u>
+          <u xml:id="u-86.27" who="#komentarz">3</u>
+          <u xml:id="u-86.28" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Kto jest przeciw?</u>
+          <u xml:id="u-86.29" who="#komentarz">3</u>
+          <u xml:id="u-86.30" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Kto się wstrzymał?</u>
+          <u xml:id="u-86.31" who="#komentarz">0</u>
+          <u xml:id="u-86.32" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Proszę o podanie wyników.</u>
+          <u xml:id="u-86.33" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Przejmuję to jako wniosek mniejszości.</u>
+          <u xml:id="u-86.34" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Tak, pani senator razem ze mną.</u>
+          <u xml:id="u-86.35" who="#SenatorAlicjaZajac">I starczą 2 osoby?</u>
+          <u xml:id="u-86.36" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Tak, tak. 2 osoby.</u>
+          <u xml:id="u-86.37" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Bardzo serdecznie dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-86.38" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Teraz ustawa w całości wraz z przyjętymi poprawkami.</u>
+          <u xml:id="u-86.39" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Bardzo proszę, kto z państwa jest za?</u>
+          <u xml:id="u-86.40" who="#komentarz">6</u>
+          <u xml:id="u-86.41" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Kto jest przeciw?</u>
+          <u xml:id="u-86.42" who="#komentarz">0</u>
+          <u xml:id="u-86.43" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Kto się wstrzymał?</u>
+          <u xml:id="u-86.44" who="#komentarz">0</u>
+          <u xml:id="u-86.45" who="#Gloszsali">My tu wrócimy, bo idziemy na posiedzenie Komisji Środowiska, proszę mi tu nie sprzątać mojego miejsca…</u>
+          <u xml:id="u-86.46" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Bardzo serdecznie dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-86.47" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Ustawa wraz z poprawkami została przyjęta.</u>
+          <u xml:id="u-86.48" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Może pan senator Ryszard Świlski… Czy mamy go na linii?</u>
+          <u xml:id="u-86.49" who="#Gloszsali">My jesteśmy za.</u>
+          <u xml:id="u-86.50" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Dobrze. Jeżeli jest potwierdzenie, że pan senator…</u>
+          <u xml:id="u-86.51" who="#Gloszsali">Nic nie powiedział.</u>
+          <u xml:id="u-86.52" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Panie Senatorze, bardzo proszę o potwierdzenie zgody na prezentowanie ustawy na posiedzeniu plenarnym.</u>
+          <u xml:id="u-86.53" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Panie Senatorze?</u>
+          <u xml:id="u-86.54" who="#Gloszsali">Milczy.</u>
+          <u xml:id="u-86.55" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Ale, jak rozumiem, to jest zgoda milcząca.</u>
+          <u xml:id="u-86.56" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Czy są jakieś inne uwagi, jakieś inne propozycje? Nie.</u>
+          <u xml:id="u-86.57" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Pan Ryszard Świlski będzie sprawozdawcą ustawy na sali plenarnej.</u>
+          <u xml:id="u-86.58" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Rysiu, będziesz sprawozdawcą… Tak, tak, będziesz sprawozdawcą na sali plenarnej.</u>
+          <u xml:id="u-86.59" who="#komentarz">Wypowiedź poza mikrofonem</u>
+          <u xml:id="u-86.60" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Dobrze. Sprawozdawca mniejszości…</u>
+          <u xml:id="u-86.61" who="#komentarz">Wypowiedź poza mikrofonem</u>
+          <u xml:id="u-86.62" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Niestety, pan Ryszard Świlski nie wie, czy będzie bezpośrednio na sali plenarnej. Tak więc na mnie spada ten obowiązek.</u>
+          <u xml:id="u-86.63" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Bardzo serdecznie dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-86.64" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Na tym kończymy posiedzenie Komisji Infrastruktury.</u>
+          <u xml:id="u-86.65" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Bardzo serdecznie dziękuję wszystkim uczestniczącym.</u>
+          <u xml:id="u-86.66" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieInfrastrukturyRafalWeber">Panie Przewodniczący, gratuluję prowadzenia tej ustawy, bo ona naprawdę jest bardzo dobra.</u>
+          <u xml:id="u-86.67" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Tak, ale mam nadzieję, że faktycznie sprawdzi się w życiu. Bo to jest najważniejsze.</u>
+          <u xml:id="u-86.68" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieInfrastrukturyRafalWeber">Sprawdzi się w życiu, na pewno. Pozdrawiam gorąco, dziękuję bardzo za dzisiejszą dyskusję.</u>
+          <u xml:id="u-86.69" who="#komentarz">Koniec posiedzenia o godzinie 16 minut 00</u>
+        </div>
+      </body>
+    </text>
+  </TEI>
+</teiCorpus>
diff --git a/2019-2023/senat/komisje/i/201923-snt-ixxxx-00112-01/header.xml b/2019-2023/senat/komisje/i/201923-snt-ixxxx-00112-01/header.xml
new file mode 100644
index 0000000..d9bd445
--- /dev/null
+++ b/2019-2023/senat/komisje/i/201923-snt-ixxxx-00112-01/header.xml
@@ -0,0 +1,65 @@
+<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?>
+<teiHeader xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xml:id="PPC-201923-snt-ixxxx-00112-01">
+  <fileDesc>
+    <titleStmt>
+      <title>Komisja Infrastruktury (112.), Komisja Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej (221.)</title>
+    </titleStmt>
+    <publicationStmt>
+      <p>Prosimy o zapoznanie się z nagłówkiem korpusu (PPC_header.xml).</p>
+    </publicationStmt>
+    <sourceDesc>
+      <bibl>
+        <title>Komisja Infrastruktury (112.), Komisja Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej (221.)</title>
+        <publisher>Kancelaria Senatu Rzeczypospolitej Polskiej</publisher>
+        <note type="system">III RP</note>
+        <note type="house">Senat</note>
+        <note type="termNo">10</note>
+        <note type="type">Komisja</note>
+        <note type="sessionNo" target="#I">112</note>
+        <note type="sessionNo" target="#STAP">221</note>
+        <note type="part">1</note>
+        <date>2023-03-28</date>
+      </bibl>
+    </sourceDesc>
+  </fileDesc>
+  <profileDesc>
+    <particDesc>
+      <person xml:id="Gloszsali" role="speaker">
+        <persName>Głos z sali</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="GlownyLegislatorwBiurzeLegislacyjnymwKancelariiSenatuJakubZabielski" role="speaker">
+        <persName>Główny Legislator w Biurze Legislacyjnym w Kancelarii Senatu Jakub Zabielski</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="komentarz" role="commentator">
+        <persName>Komentarz</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="SekretarzStanuwKancelariiPrezesaRadyMinistrowAdamAndruszkiewicz" role="speaker">
+        <persName>Sekretarz Stanu w Kancelarii Prezesa Rady Ministrów Adam Andruszkiewicz</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="SenatorMarekKomorowski" role="speaker">
+        <persName>Senator Marek Komorowski</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="SenatorRyszardBober" role="speaker">
+        <persName>Senator Ryszard Bober</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="SenatorWadimTyszkiewicz" role="speaker">
+        <persName>Senator Wadim Tyszkiewicz</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="SenatorZygmuntFrankiewicz" role="speaker">
+        <persName>Senator Zygmunt Frankiewicz</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="StarszySekretarzKomisjiInfrastrukturyEmilTomala" role="speaker">
+        <persName>Starszy Sekretarz Komisji Infrastruktury Emil Tomala</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin" role="speaker">
+        <persName>Zastępca Przewodniczącego Artur Dunin</persName>
+      </person>
+      <org xml:id="I" role="committee">
+        <orgName>Komisja Infrastruktury</orgName>
+      </org>
+      <org xml:id="STAP" role="committee">
+        <orgName>Komisja Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej</orgName>
+      </org>
+    </particDesc>
+  </profileDesc>
+</teiHeader>
diff --git a/2019-2023/senat/komisje/i/201923-snt-ixxxx-00112-01/text_structure.xml b/2019-2023/senat/komisje/i/201923-snt-ixxxx-00112-01/text_structure.xml
new file mode 100644
index 0000000..6b6e439
--- /dev/null
+++ b/2019-2023/senat/komisje/i/201923-snt-ixxxx-00112-01/text_structure.xml
@@ -0,0 +1,292 @@
+<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?>
+<teiCorpus xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
+  <xi:include href="PPC_header.xml"/>
+  <TEI>
+    <xi:include href="header.xml"/>
+    <text>
+      <body>
+        <div xml:id="div-1">
+          <u xml:id="u-1.0" who="#komentarz">Początek posiedzenia o godzinie 16 minut 04</u>
+          <u xml:id="u-1.1" who="#komentarz">Posiedzeniu przewodniczy zastępca przewodniczącego Komisji Infrastruktury Artur Dunin</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-2">
+          <u xml:id="u-2.0" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Witam państwa bardzo serdecznie na posiedzeniu połączonych Komisji Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej oraz Komisji Infrastruktury.</u>
+          <u xml:id="u-2.1" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Dzisiejszy porządek obrad to punkt: rozpatrzenie ustawy o aplikacji mObywatel. Druk senacki nr 943.</u>
+          <u xml:id="u-2.2" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Witam wszystkich państwa bardzo serdecznie. Chciałbym powitać panie i panów senatorów. Chciałbym powitać pana ministra Adama Andruszkiewicza wraz z osobami towarzyszącymi z ministerstwa. Wszystkich państwa bardzo serdecznie witam. Widzę również, że są przedstawiciele Ministerstwa Edukacji i Nauki, Ministerstwa Zdrowia, Centralnego Ośrodka Informatyki i Najwyższej Izby Kontroli. Wszystkich państwa bardzo serdecznie witam.</u>
+          <u xml:id="u-2.3" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Mam pytanie. Czy mamy kworum?</u>
+          <u xml:id="u-2.4" who="#SenatorZygmuntFrankiewicz">Komisja samorządu ma.</u>
+          <u xml:id="u-2.5" who="#Gloszsali">Jest kworum.</u>
+          <u xml:id="u-2.6" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Jest kworum w jednej i drugiej komisji. Bardzo serdecznie dziękuję za potwierdzenie.</u>
+          <u xml:id="u-2.7" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Z pytań obowiązkowych: czy są na sali osoby wykonujące zawodową działalność lobbingową? Nie widzę zgłoszeń.</u>
+          <u xml:id="u-2.8" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Szanowni Państwo, ci, którzy jesteście na sali, bardzo proszę o wyłączenie aplikacji. Wszystkich państwa, którzy obradują zdalnie… Państwo wszystko wiecie, bo przerabiamy to od 3 lat.</u>
+          <u xml:id="u-2.9" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Przechodzimy do przedstawienia ustawy.</u>
+          <u xml:id="u-2.10" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Panie Ministrze, bardzo proszę o zaprezentowanie ustawy.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-3">
+          <u xml:id="u-3.0" who="#SekretarzStanuwKancelariiPrezesaRadyMinistrowAdamAndruszkiewicz">Bardzo serdecznie dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-3.1" who="#SekretarzStanuwKancelariiPrezesaRadyMinistrowAdamAndruszkiewicz">Szanowny Panie Przewodniczący! Szanowni Państwo! Wysoka Komisjo!</u>
+          <u xml:id="u-3.2" who="#SekretarzStanuwKancelariiPrezesaRadyMinistrowAdamAndruszkiewicz">Mając na uwadze stale rosnące zainteresowanie aplikacją mObywatel, jej dynamiczny rozwój, oczekiwanie społeczne w zakresie udostępniania w niej nowych usług i dokumentów oraz zapewnienie powszechnego uznawania tych dokumentów, Rada Ministrów podjęła decyzję o opracowaniu, a następnie przyjęciu niniejszej ustawy.</u>
+          <u xml:id="u-3.3" who="#SekretarzStanuwKancelariiPrezesaRadyMinistrowAdamAndruszkiewicz">Aktualnie kwestie dotyczące funkcjonowania aplikacji mObywatel uregulowane są w ustawie z dnia 17 lutego 2005 r. o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne. Ustawa o aplikacji mObywatel przewiduje uchylenie wspomnianych przepisów oraz kompleksowe uregulowanie funkcjonowania systemu i aplikacji mObywatel oraz usług udostępnionych w tej aplikacji. Jednocześnie ustawa przewiduje wprowadzenie szeregu zmian w odrębnych ustawach związanych z aktualnymi i przewidzianymi do wdrożenia usługami w aplikacji mObywatel.</u>
+          <u xml:id="u-3.4" who="#SekretarzStanuwKancelariiPrezesaRadyMinistrowAdamAndruszkiewicz">Głównym celem ustawy jest wprowadzenie podstaw prawnych do udostępniania szerokiego wachlarza usług w aplikacji mObywatel oraz wykorzystywania i uznawania dokumentów elektronicznych, obsługiwanych przy użyciu tej aplikacji co najmniej tak powszechnie, jak to ma dziś miejsce w przypadku tradycyjnych dokumentów.</u>
+          <u xml:id="u-3.5" who="#SekretarzStanuwKancelariiPrezesaRadyMinistrowAdamAndruszkiewicz">Podstawowym dokumentem w aplikacji będzie nowy cyfrowy dokument tożsamości zawierający dane pobrane z Rejestru Dowodów Osobistych oraz rejestru PESEL. Dokument ten będzie pozwalał na stwierdzenie tożsamości i obywatelstwa polskiego użytkownika aplikacji mObywatel. Dokument mObywatel będzie powszechnie uznawany w urzędach, w bankach, w każdym miejscu, gdzie załatwiamy nasze sprawy codzienne i musimy okazać dowód tożsamości. Przewidujemy 2 wyjątki. Pierwszy to będzie przekraczanie granicy, drugi to będzie składanie wniosku o wydanie nowego dowodu osobistego.</u>
+          <u xml:id="u-3.6" who="#SekretarzStanuwKancelariiPrezesaRadyMinistrowAdamAndruszkiewicz">Zgodnie z art. 51 ust. 3 Konstytucji RP każdy ma prawo dostępu do dotyczących go urzędowych dokumentów i zbiorów danych. Aplikacja mObywatel stanowić będzie nowe narzędzie umożliwiające obywatelom dostęp do swoich danych w celu realizacji tego konstytucyjnego uprawnienia.</u>
+          <u xml:id="u-3.7" who="#SekretarzStanuwKancelariiPrezesaRadyMinistrowAdamAndruszkiewicz">W ustawie zawarto upoważnienie dla Rady Ministrów do określenia w drodze rozporządzenia zakresu danych i wykazu rejestrów publicznych systemów teleinformatycznych, z których użytkownik aplikacji mObywatel będzie mógł pobrać dane niezbędne do korzystania z usług udostępnianych i świadczonych w aplikacji. Takie rozwiązanie ma na celu zapewnienie, że funkcjonalność pobrania danych będzie adekwatna do potrzeb użytkowników, związanych z usługami świadczonymi w aplikacji, a jednocześnie pozwoli na stopniową integrację właściwych publicznych systemów teleinformatycznych, w których prowadzone są rejestry publiczne, z systemem mObywatel przy uwzględnieniu poziomu gotowości technicznej podmiotów publicznych odpowiedzialnych za te systemy i rejestry. Użytkownik aplikacji mObywatel będzie mógł pobrać dane go dotyczące z systemów i rejestrów publicznych określonych w tym rozporządzeniu i zapisać je na swoim smartfonie.</u>
+          <u xml:id="u-3.8" who="#SekretarzStanuwKancelariiPrezesaRadyMinistrowAdamAndruszkiewicz">Ustawa przewiduje także uproszczenie i usprawnienie dotychczasowych procedur wdrażania nowych usług świadczonych w aplikacji mObywatel, w szczególności przez wprowadzenie dwóch mechanizmów nawiązywania współpracy. Pierwszy uwzględnia ogólne warunki świadczenia usług. Ten model dotyczy usług dedykowanych określonej grupie usługodawców. Usługi te zostaną opracowane i będą uzgadniane przez ministra cyfryzacji na wniosek zainteresowanego podmiotu. Drugi model dotyczy nowych usług. Opracowanie i wdrożenie takiej usługi przez ministra cyfryzacji będzie następowało po złożeniu wniosku podmiotu zainteresowanego świadczeniem takiej usługi i zawarciu porozumienia z ministrem cyfryzacji.</u>
+          <u xml:id="u-3.9" who="#SekretarzStanuwKancelariiPrezesaRadyMinistrowAdamAndruszkiewicz">Ustawa zakłada również umożliwienie prowadzenia w aplikacji mObywatel ewidencji dokumentów elektronicznych dostępnych w aplikacji i wydawanych przez podmioty publiczne oraz inne podmioty, np. samorządy, stowarzyszenia, związki sportowe, organizacje zrzeszające myśliwych. Podmioty te będą mogły prowadzić ewidencję i zarządzać swoimi dokumentami elektronicznymi wydanymi dla obywateli.</u>
+          <u xml:id="u-3.10" who="#SekretarzStanuwKancelariiPrezesaRadyMinistrowAdamAndruszkiewicz">Kolejnym udogodnieniem przewidzianym w ustawie jest zapewnienie możliwości dokonywania płatności. Usługa będzie powiązana z innym projektem realizowanym przez ministra cyfryzacji, obejmującym udostępnienie platformy płatności dla podmiotów publicznych.</u>
+          <u xml:id="u-3.11" who="#SekretarzStanuwKancelariiPrezesaRadyMinistrowAdamAndruszkiewicz">Celem ustawy jest również upowszechnienie korzystania z usługi mLegitymacji szkolnej i studenckiej, które są już aktualnie dostępne w aplikacji. Każdy student będzie w pierwszej kolejności otrzymywał cyfrową wersję legitymacji studenckiej, która będzie dostępna także w aplikacji mObywatel. mLegitymacja szkolna będzie dostępna dla każdego ucznia, w tym niepełnoletniego, jeśli rodzic nie wyrazi sprzeciwu.</u>
+          <u xml:id="u-3.12" who="#SekretarzStanuwKancelariiPrezesaRadyMinistrowAdamAndruszkiewicz">Spośród nowych dokumentów elektronicznych, które będą dostępne w aplikacji, warto wymienić w szczególności mLegitymację osoby niepełnosprawnej, legitymację służbową nauczyciela, legitymację doktoranta, a także dokumenty potwierdzające prawo do wykonywania zawodów medycznych.</u>
+          <u xml:id="u-3.13" who="#SekretarzStanuwKancelariiPrezesaRadyMinistrowAdamAndruszkiewicz">Na szczególną uwagę zasługuje również planowane udostępnienie w aplikacji tymczasowego elektronicznego prawa jazdy. Dokument ten będzie możliwy do pobrania przez użytkownika aplikacji mObywatel bezpośrednio po zdanym praktycznym państwowym egzaminie na prawo jazdy.</u>
+          <u xml:id="u-3.14" who="#SekretarzStanuwKancelariiPrezesaRadyMinistrowAdamAndruszkiewicz">Panie Przewodniczący, Wysoka Komisjo, to jest oczywiście skrótowe przedstawienie ustawy, która została uchwalona zdecydowaną większością głosów w Sejmie Rzeczypospolitej Polskiej. Państwu parlamentarzystom bardzo dziękuję za tę ponadpolityczną zgodę. Bardzo proszę o rozpoczęcie pracy w komisji Senatu. Bardzo dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-4">
+          <u xml:id="u-4.0" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Bardzo serdecznie dziękuję, Panie Ministrze.</u>
+          <u xml:id="u-4.1" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Biuro Legislacyjne. Bardzo proszę o opinię.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-5">
+          <u xml:id="u-5.0" who="#GlownyLegislatorwBiurzeLegislacyjnymwKancelariiSenatuJakubZabielski">Dziękuję bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-5.1" who="#GlownyLegislatorwBiurzeLegislacyjnymwKancelariiSenatuJakubZabielski">Panowie Przewodniczący! Wysokie Komisje! Panie Ministrze! Szanowni Państwo!</u>
+          <u xml:id="u-5.2" who="#GlownyLegislatorwBiurzeLegislacyjnymwKancelariiSenatuJakubZabielski">Biuro Legislacyjne przedstawiło swoją opinię na piśmie. Miałem również przyjemność rozmawiać z przedstawicielem pana ministra na temat tej opinii w trakcie spotkania roboczego. Niektóre wątpliwości, które przedstawiłem w swojej opinii, zostały podczas tego spotkania wyjaśnione. Widzicie państwo taki dokument, który nazywa się „Zestawienie poprawek z opinii BL”. Są to wnioski o charakterze technicznolegislacyjnym, które wynikają z mojej opinii i które, w ocenie Biura Legislacyjnego, powinny być przyjęte. To zestawienie nie obejmuje poprawek, które w sposób oczywisty były kwestionowane przez rząd w takim znaczeniu, że rząd przedstawił racjonalne argumenty przemawiające za tym, żeby tych poprawek nie przyjmować. Ja powiem w skrócie. W swojej opinii zamieściłem 27 uwag szczegółowych, ale zwrócę uwagę na kilka kwestii.</u>
+          <u xml:id="u-5.3" who="#GlownyLegislatorwBiurzeLegislacyjnymwKancelariiSenatuJakubZabielski">Zacznę od uwagi ogólnej. Proszę państwa, generalnie ustawa jest zgodna z konstytucją z pewnym drobnym wyjątkiem. Mianowicie w trakcie prac nad projektem ustawy w drugim czytaniu zgłoszono poprawkę polegającą na dodaniu do ustawy przepisu zmieniającego ustawę o Radzie Ministrów, która to zmiana absolutnie nie mieści się w zakresie przedmiotowym i podmiotowym ustawy o aplikacji mObywatel. Generalnie dodano przepis, którego celem jest to, aby minister mógł wykonywać zadania przy pomocy więcej niż jednego sekretarza stanu. Dzisiaj jest „sekretarz stanu”, a tutaj wprowadza się liczbę mnogą. Mając na względzie wymogi formalnoprawne całego procesu prawotwórczego, Biuro Legislacyjne wielokrotnie zwracało na to uwagę. Sejm wykroczył poza dopuszczalne konstytucyjnie ramy poprawki sejmowej. To jest… Chwileczkę, ja tylko sobie zerknę. To jest art. 27 ustawy o Radzie Ministrów.</u>
+          <u xml:id="u-5.4" who="#GlownyLegislatorwBiurzeLegislacyjnymwKancelariiSenatuJakubZabielski">W pozostałym zakresie ustawa nie budzi wątpliwości konstytucyjnych. Ja mogę powiedzieć… Mając na względzie obszerność tego aktu i liczbę uwag, które zgłosiłem, trzeba stwierdzić, że ustawa jest dobrze napisana. Nie mam do niej większych uwag, ale oczywiście jest tak, że jeżeli mamy 53 strony tekstu normatywnego i ktoś patrzy świeżym okiem, to zawsze coś tam znajdzie. Nigdy nie jest tak, że wszystko jesteśmy w stanie zrobić idealnie.</u>
+          <u xml:id="u-5.5" who="#GlownyLegislatorwBiurzeLegislacyjnymwKancelariiSenatuJakubZabielski">Proszę państwa, jeżeli chodzi o… Może o każdej uwadze powiem jedno zdanie, tak żeby państwa nie zamęczyć.</u>
+          <u xml:id="u-5.6" who="#GlownyLegislatorwBiurzeLegislacyjnymwKancelariiSenatuJakubZabielski">Pierwsza uwaga dotyczy kwestii uporządkowania spójników w tekście normatywnym. Mamy tu problem w odniesieniu do części przepisów z posługiwaniem się spójnikiem alternatywy łącznej i alternatywy rozłącznej.</u>
+          <u xml:id="u-5.7" who="#komentarz">Wypowiedź poza mikrofonem</u>
+          <u xml:id="u-5.8" who="#GlownyLegislatorwBiurzeLegislacyjnymwKancelariiSenatuJakubZabielski">Ja mówię o mojej opinii. To wszystko, w odniesieniu do czego nie poczynię uwagi, że się wycofałem, zawarte jest tutaj i jest już poukładane w odpowiedniej kolejności, tak jak to powinno być poukładane w uchwale Senatu. Jeżeli Wysoka Komisja raczy poprzeć moje stanowisko i uzna moje argumenty za przekonujące, to poprawki, które są zawarte w zestawieniu, będzie można przyjąć w jednym głosowaniu, dlatego że nie mają one charakteru merytorycznego. Merytorycznie Biuro Legislacyjne niczego nie zmienia względem tego, co uchwalił Sejm. Uwaga nr 1 porządkuje spójniki.</u>
+          <u xml:id="u-5.9" who="#GlownyLegislatorwBiurzeLegislacyjnymwKancelariiSenatuJakubZabielski">Z uwagi nr 2 wycofałem się po wyjaśnieniach pani dyrektor.</u>
+          <u xml:id="u-5.10" who="#GlownyLegislatorwBiurzeLegislacyjnymwKancelariiSenatuJakubZabielski">Jeżeli chodzi o uwagę nr 3, to ona porządkuje terminologię w obrębie ustawy o aplikacji mObywatel w zakresie posługiwania się określeniem „rejestr PESEL”.</u>
+          <u xml:id="u-5.11" who="#GlownyLegislatorwBiurzeLegislacyjnymwKancelariiSenatuJakubZabielski">Jeżeli chodzi o uwagę nr 4, to ja się z niej wycofuję, ponieważ ona mogłaby mieć charakter merytoryczny. Zwrócę tylko uwagę na pewien nietypowy przykład przepisu przyznającego kompetencję prawotwórczą do wydania rozporządzenia. Z czymś takim nie mamy do czynienia w zasadach techniki prawodawczej. Mianowicie chodzi tutaj o przyznanie kompetencji pod warunkiem zawieszającym. Zasady techniki prawodawczej takiego rozwiązania nie przewidują. Pani dyrektor przedstawiła jednak argumenty, które pozwalają mi uznać takie rozwiązanie za dopuszczalne. Chodzi tutaj o szczególne rozporządzenie, które Rada Ministrów będzie mogła wydać w sytuacji, w której uzna, że zachodzą przesłanki… Ja tylko sobie tutaj zerknę. …Kiedy wystąpią okoliczności albo uzasadnione przypuszczenie wystąpienia okoliczności, które będą czyniły posługiwanie się aplikacją mObywatel niebezpieczną z punktu widzenia informatycznego oraz z punktu widzenia bezpieczeństwa danych i całego obrotu prawnego z wykorzystaniem tego instrumentu. To jest uwaga nr 4. Dla twórców zasad techniki prawodawczej jest tu wniosek de lege ferenda, żeby uwzględnić w przyszłości stosowną możliwość formułowania przepisu upoważniającego pod warunkiem zawieszającym.</u>
+          <u xml:id="u-5.12" who="#GlownyLegislatorwBiurzeLegislacyjnymwKancelariiSenatuJakubZabielski">Jeżeli chodzi o uwagę z punktu piątego, to ma ona charakter technicznolegislacyjny i zmierza do tego, żeby przepis był sformułowany w sposób komunikatywny.</u>
+          <u xml:id="u-5.13" who="#GlownyLegislatorwBiurzeLegislacyjnymwKancelariiSenatuJakubZabielski">Z uwagi szóstej się wycofałem. Miała ona charakter merytoryczny.</u>
+          <u xml:id="u-5.14" who="#GlownyLegislatorwBiurzeLegislacyjnymwKancelariiSenatuJakubZabielski">Uwaga nr 7. Dodajemy brakujący spójnik.</u>
+          <u xml:id="u-5.15" who="#GlownyLegislatorwBiurzeLegislacyjnymwKancelariiSenatuJakubZabielski">Uwaga nr 8 uwzględnia to, że ujęte w przepisie określenia są definicjami tego, co w tych przepisach sformułowano, a nie skrótami. Trzeba to bardzo konsekwentnie pozmieniać w ustawach, tak żebyśmy mogli się posługiwać pojęciem „mLegitymacja”, „mLegitymacja szkolna”, „mLegitymacja ON” w innych ustawach niż tylko te, które wprowadzają tego rodzaju instrumenty.</u>
+          <u xml:id="u-5.16" who="#GlownyLegislatorwBiurzeLegislacyjnymwKancelariiSenatuJakubZabielski">Kolejna uwaga, dziewiąta. Z tej uwagi się wycofałem.</u>
+          <u xml:id="u-5.17" who="#GlownyLegislatorwBiurzeLegislacyjnymwKancelariiSenatuJakubZabielski">Uwaga nr 10. To również jest kwestia redakcyjna, ale bardzo ważna. Konieczne jest użycie odpowiedniego spójnika w wytycznych przepisu upoważniającego. Chodzi o to, co musi być wzięte pod uwagę przez ministra wydającego rozporządzenie. To, co w tym przepisie w ramach wytycznych wskazano, nie powinno być wskazane alternatywnie, tylko kumulatywnie. Wszystko, co jest tam napisane, minister musi uwzględnić.</u>
+          <u xml:id="u-5.18" who="#GlownyLegislatorwBiurzeLegislacyjnymwKancelariiSenatuJakubZabielski">Jeżeli chodzi o uwagę nr 11… Technika legislacyjna, prawidłowe sformułowanie przepisu zawierającego wyliczenie.</u>
+          <u xml:id="u-5.19" who="#GlownyLegislatorwBiurzeLegislacyjnymwKancelariiSenatuJakubZabielski">Uwaga dwunasta. Chodzi o to, żeby uniknąć używania trzykrotnie w jednym zdaniu, w jednym przepisie tytułu ustawy o aplikacji mObywatel. Jeżeli w jednym zdaniu trzy razy wskazujemy pełny tytuł ustawy, to tego się po prostu nie da przeczytać. Ja to trochę pozmieniałem, tak żeby to było bardziej komunikatywne.</u>
+          <u xml:id="u-5.20" who="#GlownyLegislatorwBiurzeLegislacyjnymwKancelariiSenatuJakubZabielski">Uwaga trzynasta ma charakter redakcyjny, techniczny. Eliminujemy przepis niemający wartości normatywnej i troszeczkę wprowadzający w błąd odnośnie do tego, co może się stać z tradycyjną legitymacją osoby niepełnosprawnej.</u>
+          <u xml:id="u-5.21" who="#GlownyLegislatorwBiurzeLegislacyjnymwKancelariiSenatuJakubZabielski">Uwaga czternasta. Ja się z tej uwagi wycofałem.</u>
+          <u xml:id="u-5.22" who="#GlownyLegislatorwBiurzeLegislacyjnymwKancelariiSenatuJakubZabielski">Uwaga piętnasta dotyczy uporządkowania terminologii.</u>
+          <u xml:id="u-5.23" who="#GlownyLegislatorwBiurzeLegislacyjnymwKancelariiSenatuJakubZabielski">Uwaga szesnasta dotyczy wyeliminowania wyrazu niemającego wartości normatywnej.</u>
+          <u xml:id="u-5.24" who="#GlownyLegislatorwBiurzeLegislacyjnymwKancelariiSenatuJakubZabielski">Uwaga siedemnasta dotyczy porządkowania terminologii w ramach ustawy o dowodach osobistych.</u>
+          <u xml:id="u-5.25" who="#GlownyLegislatorwBiurzeLegislacyjnymwKancelariiSenatuJakubZabielski">Tak samo jest w przypadku uwagi osiemnastej.</u>
+          <u xml:id="u-5.26" who="#GlownyLegislatorwBiurzeLegislacyjnymwKancelariiSenatuJakubZabielski">Z uwagi nr 19 wycofałem się po wyjaśnieniach pani dyrektor.</u>
+          <u xml:id="u-5.27" who="#GlownyLegislatorwBiurzeLegislacyjnymwKancelariiSenatuJakubZabielski">Uwaga dwudziesta. Chodzi o to, żeby skorygować odesłanie, tak aby ustawa zmieniana w art. 38 odsyłała do wszystkich niezbędnych przepisów ustawy o kierujących pojazdami, tzn. tych przepisów, które dotyczą również kategorii B+E.</u>
+          <u xml:id="u-5.28" who="#GlownyLegislatorwBiurzeLegislacyjnymwKancelariiSenatuJakubZabielski">Uwaga nr 21. Tu znowu jest kwestia odesłania. Chodzi o to, żeby dane zawarte we wszystkich dokumentach, z których będzie wynikało prawo wykonywania zawodu farmaceuty, tych, które mają postać elektroniczną, czy to będzie dokument mobilny, czy to będzie prawo wykonywania zawodu farmaceuty w postaci dokumentu elektronicznego, były podobne.</u>
+          <u xml:id="u-5.29" who="#GlownyLegislatorwBiurzeLegislacyjnymwKancelariiSenatuJakubZabielski">Jeżeli chodzi o uwagę nr 22, to tu chodzi przede wszystkim o wyeliminowanie wątpliwości dotyczących tego, co ustawodawca ma na myśli, kiedy posługuje się określeniem „w okresie, w którym obywatelowi Ukrainy jest wydawany certyfikat”. To pojęcie budziło zasadnicze wątpliwości interpretacyjne. Ja eliminuję te wątpliwości poprzez przeredagowanie przepisów w sposób zaproponowany w ewentualnych poprawkach. Te przepisy, w przypadku ich przyjęcia, będą napisane w sposób zgodny z intencją prawodawcy i niebudzący żadnych wątpliwości.</u>
+          <u xml:id="u-5.30" who="#GlownyLegislatorwBiurzeLegislacyjnymwKancelariiSenatuJakubZabielski">Uwaga dwudziesta trzecia dotyczy dostosowania terminologii przepisów przejściowych zawartych w ustawie o aplikacji mObywatel do terminologii prawa oświatowego.</u>
+          <u xml:id="u-5.31" who="#GlownyLegislatorwBiurzeLegislacyjnymwKancelariiSenatuJakubZabielski">Uwaga dotycząca art. 67 ma na celu sformułowanie przepisu czasowo utrzymującego w mocy dotychczasowe przepisy wykonawcze w zakresie, w jakim przepis ten pozwala zmieniać te czasowo utrzymane w mocy przepisy, zgodnie z zasadami techniki prawodawczej, poglądami doktryny i art. 92 konstytucji.</u>
+          <u xml:id="u-5.32" who="#GlownyLegislatorwBiurzeLegislacyjnymwKancelariiSenatuJakubZabielski">Uwaga nr 25 uwzględnia fakt, że przepis przejściowy, do którego odnosi się art. 68, w zakresie swojej treści odnosi się również do przepisu, który już jest w systemie prawnym, a nie jest dodawany do systemu prawnego. Tutaj trzeba zmienić redakcję, tak żeby w odniesieniu do przepisu, który już jest w systemie, nie powstała sugestia czy wątpliwość, czy jeden przepis może dwa razy wchodzić w życie, najpierw dawno temu, a później w następstwie wprowadzenia ustawy o aplikacji mObywatel.</u>
+          <u xml:id="u-5.33" who="#GlownyLegislatorwBiurzeLegislacyjnymwKancelariiSenatuJakubZabielski">Jeżeli chodzi o uwagę nr 26, to jest to uwaga, która uwzględnia fakt… Zgodnie z zasadami techniki prawodawczej, jeżeli różnicujemy terminy wejścia w życie poszczególnych przepisów ustawy, to w innych terminach niż podstawowy termin wejścia w życie powinny wchodzić wszystkie przepisy, które wiążą się z problemem merytorycznym, w zakresie którego termin wejścia w życie przepisów jest inny niż podstawowy. Nie może być tak, że w innym terminie wprowadzamy przepisy merytoryczne, a wcześniej albo w całkiem innym terminie wszystkie przepisy przejściowe, dostosowujące itd., związane z danym problemem merytorycznym. No nie. Cały kompleks rozwiązań musi wejść w życie w jednym terminie.</u>
+          <u xml:id="u-5.34" who="#GlownyLegislatorwBiurzeLegislacyjnymwKancelariiSenatuJakubZabielski">Ostatnia uwaga jest ogólna. Zwracam uwagę, że mamy do czynienia z projektem rządowym. Zwracam uwagę, że mamy do czynienia z ustawą, która będzie pociągała za sobą skutki dla budżetu państwa. Przypominam o ustawie o finansach publicznych i wymaganiach wynikających z art. 50. W ustawie, nad którą komisje dzisiaj procedują, nie ma przepisu określającego tzw. klauzulę wydatkową, określającą wydatki z budżetu państwa na 10 kolejnych lat ze wskazaniem mechanizmów korygujących, co jest wymogiem formalnoprawnym wynikającym z ustawy o finansach publicznych. Tutaj tego nie ma.</u>
+          <u xml:id="u-5.35" who="#GlownyLegislatorwBiurzeLegislacyjnymwKancelariiSenatuJakubZabielski">To są uwagi, które zebrałem w tym dokumencie. One oczywiście są poukładane troszeczkę inaczej. Ja je poukładałem w kolejności następowania, nie tak jak to było w opinii. Ja je wyjąłem z opinii i wprowadziłem tutaj. Jednocześnie w propozycjach poprawek zebranych w tym dokumencie dokonałem drobnych modyfikacji, które są następstwem mojej rozmowy z panią dyrektor odnośnie do tego, co zaproponowałem. Te modyfikacje nie mają większego znaczenia z punktu widzenia istoty poprawek. W związku z tym ja tylko informuję o fakcie modyfikacji. Jeżeli są pytania szczegółowe odnośnie do tego, co sformułowałem w swojej opinii, to oczywiście jestem gotowy na nie odpowiedzieć. Poprzestanę na tym skrótowym przedstawieniu, szanując czas wszystkich państwa tu zgromadzonych. Dziękuję uprzejmie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-6">
+          <u xml:id="u-6.0" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Bardzo dziękuję, Panie Mecenasie.</u>
+          <u xml:id="u-6.1" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Panie Ministrze, teraz zwracam się do pana. Czy propozycje ujęte w opinii Biura Legislacyjnego faktycznie… Czy pan minister, ministerstwo wyraża na nie zgodę?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-7">
+          <u xml:id="u-7.0" who="#SekretarzStanuwKancelariiPrezesaRadyMinistrowAdamAndruszkiewicz">Panie Przewodniczący! Wysoka Komisjo!</u>
+          <u xml:id="u-7.1" who="#SekretarzStanuwKancelariiPrezesaRadyMinistrowAdamAndruszkiewicz">Tych propozycji, jak słyszeliśmy ze strony pana mecenasa, jest dość dużo, w związku z tym nie jestem w stanie powiedzieć, że wszystkie te poprawki będziemy popierać w pakiecie. Uważamy, że część z nich jest nadmiarowa w kontekście naszego projektu. Jeśli chodzi o przyjęcie lub odrzucanie poszczególnych poprawek, to, Panie Przewodniczący, będziemy się do nich odnosić później, analizując oddzielnie każdą z nich.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-8">
+          <u xml:id="u-8.0" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Dobrze. Bardzo serdecznie dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-8.1" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Czy panie i panowie senatorowie mają pytania do pana ministra?</u>
+          <u xml:id="u-8.2" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Zanim oddam głos, mam wielką prośbę do pana mecenasa o przygotowanie poprawki, którą będę chciał zgłosić. Chodzi o wykreślenie art. 27 z ustawy o…</u>
+          <u xml:id="u-8.3" who="#GlownyLegislatorwBiurzeLegislacyjnymwKancelariiSenatuJakubZabielski">O Radzie Ministrów.</u>
+          <u xml:id="u-8.4" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">O Radzie Ministrów.</u>
+          <u xml:id="u-8.5" who="#GlownyLegislatorwBiurzeLegislacyjnymwKancelariiSenatuJakubZabielski">Dobrze.</u>
+          <u xml:id="u-8.6" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Bardzo bym prosił. Ja się pod nią podpiszę.</u>
+          <u xml:id="u-8.7" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Przejmę poprawki pana mecenasa, Biura Legislacyjnego. Przejmę je, bo one, że tak powiem, przemówiły do mnie pozytywnie. Uważam, że warto pochylić się nad tymi uwagami.</u>
+          <u xml:id="u-8.8" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Panie Senatorze, bardzo proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-9">
+          <u xml:id="u-9.0" who="#SenatorWadimTyszkiewicz">Panie Przewodniczący! Panie Ministrze! Szanowni Państwo!</u>
+          <u xml:id="u-9.1" who="#SenatorWadimTyszkiewicz">Ja chciałbym złożyć czy złożę poprawkę, ale na sali plenarnej. Przekazałem tę poprawkę panu legislatorowi, ale tu tylko ją zasygnalizuję. Poprawka – to jest po konsultacjach z ministerstwem – dotyczy uproszczenia sposobu składania dokumentów, jeśli chodzi o aplikację mObywatel. Chodzi o to, żeby ograniczyć do minimum czas spędzany przez petenta w urzędzie. Chodzi o to, żeby można było złożyć wniosek elektronicznie, po uzgodnieniu terminu przyjść, złożyć odcisk palca i złożyć podpis. To, wydawałoby się, poprawka techniczna, ale bardzo ułatwiająca życie i funkcjonowanie urzędów. To pomoże nie obciążać urzędów. My jeszcze raz to przeanalizujemy z panem legislatorem, ale sygnalizuję, Panie Ministrze, że taką poprawkę złożę. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-10">
+          <u xml:id="u-10.0" who="#GlownyLegislatorwBiurzeLegislacyjnymwKancelariiSenatuJakubZabielski">Pozwolą panowie przewodniczący… Ja potwierdzam, że pan senator przekazał mi taką poprawkę, ale ze względu na jej objętość ja nie jestem teraz w stanie, bym powiedział, odpowiedzialnie przygotować jej brzmienia, tak aby komisja mogła tę poprawkę przyjąć. Będziemy mieli troszeczkę czasu jutro rano. Na spokojnie tę poprawkę przygotujemy i pan senator otrzyma od nas stosowne przepisy. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-11">
+          <u xml:id="u-11.0" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Bardzo serdecznie dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-11.1" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Czy ktoś z państwa jeszcze…</u>
+          <u xml:id="u-11.2" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Panie Przewodniczący, bardzo proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-12">
+          <u xml:id="u-12.0" who="#SenatorMarekKomorowski">Ja jeszcze chciałbym zgłosić 2 poprawki. Już wcześniej rozmawiałem z panem legislatorem. Zresztą pan legislator pewnie zaraz o tym powie.</u>
+          <u xml:id="u-12.1" who="#SenatorMarekKomorowski">Pierwsza poprawka dotyczy możliwości wydawania legitymacji parlamentarnej, a więc poselskiej i senatorskiej, nie tylko w formie z tworzywa sztucznego, ale również w postaci dokumentu mobilnego, o którym mowa w ustawie o aplikacji mObywatel. To byłaby pierwsza poprawka.</u>
+          <u xml:id="u-12.2" who="#SenatorZygmuntFrankiewicz">Poseł też obywatel.</u>
+          <u xml:id="u-12.3" who="#SenatorMarekKomorowski">Proszę?</u>
+          <u xml:id="u-12.4" who="#SenatorZygmuntFrankiewicz">Poseł też obywatel.</u>
+          <u xml:id="u-12.5" who="#SenatorMarekKomorowski">Poseł też…</u>
+          <u xml:id="u-12.6" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Panie Senatorze, Panie Przewodniczący, proszę o…</u>
+          <u xml:id="u-12.7" who="#SenatorMarekKomorowski">Już. Poseł też…</u>
+          <u xml:id="u-12.8" who="#komentarz">Wypowiedź poza mikrofonem</u>
+          <u xml:id="u-12.9" who="#SenatorMarekKomorowski">Poseł i senator to też obywatel. Tak?</u>
+          <u xml:id="u-12.10" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Tak. Zdecydowanie.</u>
+          <u xml:id="u-12.11" who="#SenatorMarekKomorowski">Druga poprawka dotyczy… W tej ustawie, w tych przepisach, które są dołączone do ustawy, zmieniających inne ustawy… Chodzi akurat o sytuację tego rodzaju, żeby rolnicy, którzy nie mają wydanych decyzji o podatku rolnym, mogli do końca czerwca złożyć wniosek o obniżenie taryfy za prąd. To jest do tej ustawy dołączone. To jest w art. 55. Zostałem poproszony… To jest po prostu potrzeba chwili, bo 30 czerwca jest już niedaleko i to jest zmieniane… Już trochę wymieniliśmy opinie z panem legislatorem i ja formalnie składam taki wniosek.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-13">
+          <u xml:id="u-13.0" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Oczywiście. Pańskie prawo, Panie Senatorze.</u>
+          <u xml:id="u-13.1" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Ja mam tylko pytanie, czy nie wykraczamy poza przedłożenie legislacyjne.</u>
+          <u xml:id="u-13.2" who="#GlownyLegislatorwBiurzeLegislacyjnymwKancelariiSenatuJakubZabielski">Można?</u>
+          <u xml:id="u-13.3" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Tak.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-14">
+          <u xml:id="u-14.0" who="#GlownyLegislatorwBiurzeLegislacyjnymwKancelariiSenatuJakubZabielski">Jeżeli chodzi o zmiany w ustawie o wykonywaniu mandatu posła i senatora, to te propozycje były wcześniej znane Biuru Legislacyjnemu. Myśmy to przeanalizowali. Konsultowaliśmy z szefem Kancelarii Senatu i dyrektorem Biura Spraw Senatorskich treść przepisu, który pan senator proponuje. I od strony merytorycznej, i od strony zakresu poprawki jest to jak najbardziej dopuszczalne. Obracamy się w przedmiocie ustawy o aplikacji mObywatel. Jest to kolejna funkcjonalność. Trzeba mieć na uwadze, że posłowie już otrzymują mLegitymację, dlatego że Kancelaria Sejmu zawarła stosowne porozumienie z ministrem cyfryzacji. To jest jakby ustawowe usankcjonowanie pewnego faktu, z którym mamy do czynienia.</u>
+          <u xml:id="u-14.1" who="#GlownyLegislatorwBiurzeLegislacyjnymwKancelariiSenatuJakubZabielski">Z przykrością powiem, rozumiejąc powody, dla których pan senator zgłasza poprawkę, że niestety zmiany dokonywane w ustawie o szczególnych rozwiązaniach służących ochronie odbiorców energii elektrycznej w 2023 r. w związku z sytuacją na rynku energii elektrycznej… Zmiany, które mamy w ustawie, ściśle wiążą się z aplikacją mObywatel, są jej następstwem merytorycznym, a to, co pan senator proponuje… Pan senator proponuje wyeliminowanie luki, która jest w ustawie. Od Wysokich Komisji i Senatu będzie zależało, czy w swojej mądrości uznają za dozwolone takie wykroczenie poprawki Senatu poza dopuszczalne ramy. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-15">
+          <u xml:id="u-15.0" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-15.1" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Panie Senatorze, a czy nie uważa pan, że można by tę poprawkę zamienić na szybki projekt legislacyjny Senatu? To by poszło w tej samej formie…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-16">
+          <u xml:id="u-16.0" who="#SenatorMarekKomorowski">Ja rozumiem, tylko zostałem poproszony przez resort, żeby ze względu na czas… Rozumiem wyjaśnienia pana legislatora. …Żeby jednak spróbować to przeprocedować.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-17">
+          <u xml:id="u-17.0" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Ja oczywiście nie mam podstaw do zablokowania tej poprawki, Panie Przewodniczący. Oczywiście poddam ją pod głosowanie, ale dałem inny pomysł na wprowadzenie tej poprawki, zgodnie z prawem i z konstytucją. Każdy z nas…</u>
+          <u xml:id="u-17.1" who="#komentarz">Wypowiedź poza mikrofonem</u>
+          <u xml:id="u-17.2" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Każdy z nas pełni wolny mandat i każdy, według własnego sumienia i wiedzy, będzie nad tą poprawką głosował, Panie Przewodniczący.</u>
+          <u xml:id="u-17.3" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Czy są jeszcze jakieś pytania, uwagi, propozycje? Nie ma.</u>
+          <u xml:id="u-17.4" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Mam przed sobą poprawki do rządowej ustawy o aplikacji mObywatel kierowane na ręce pana przewodniczącego Jana Hamerskiego od pana senatora Ryszarda Bobera. Są to 4 zmiany.</u>
+          <u xml:id="u-17.5" who="#SenatorZygmuntFrankiewicz">Jeden temat…</u>
+          <u xml:id="u-17.6" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">To jest jeden temat. Będziemy nad tym głosować. Myślę…</u>
+          <u xml:id="u-17.7" who="#komentarz">Wypowiedzi w tle nagrania</u>
+          <u xml:id="u-17.8" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Jest pan senator? To bardzo proszę. Może nie będę… Panie Senatorze, bardzo serdecznie zapraszam do przedstawienia poprawek.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-18">
+          <u xml:id="u-18.0" who="#SenatorRyszardBober">Dziękuję, Panie Przewodniczący.</u>
+          <u xml:id="u-18.1" who="#SenatorRyszardBober">Te poprawki są już złożone. Ja obraduję zdalnie po zabiegu. Prosiłbym, żeby pan je przedstawił. To są nieduże poprawki dotyczące karty rowerowej i innych rzeczy. Myślę, że będzie wola, aby ułatwić młodzieży… Chodzi o to, aby mogła korzystać z tego systemu elektronicznego, z bazy danych. Dziękuję. Proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-19">
+          <u xml:id="u-19.0" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Dziękuję, Panie Senatorze.</u>
+          <u xml:id="u-19.1" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Z wielkim zaszczytem spróbuję w pana imieniu przedstawić te poprawki.</u>
+          <u xml:id="u-19.2" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Dotyczą art. 2. Wprowadza się pkt 17 w brzmieniu: certyfikat rowerowy, certyfikat używania aplikacji mObywatel wydawany z kartą rowerową w postaci dokumentu mobilnego.</u>
+          <u xml:id="u-19.3" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Zmiana druga. W art. 4 w ust. 7 po pkcie 2 wprowadza się pkt 3 w brzmieniu: karty rowerowej w postaci dokumentu mobilnego, o której mowa w art. 7 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 5 stycznia 2011 r. o kierujących pojazdami, oraz certyfikatu rowerowego.</u>
+          <u xml:id="u-19.4" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Zmiana trzecia. W art. 38 w ustawie z dnia 5 stycznia 2011 r. o kierujących pojazdami po pkcie 3 wprowadza się pkt 3a w brzmieniu: w art. 17 po ust. 2 dodaje się ust. 3 w brzmieniu: kartę rowerową wydaje się także w postaci dokumentu mobilnego, o którym mowa w art. 2 pkt 7 ustawy z dnia… No, jak ustawa wejdzie w życie. …O aplikacji mObywatel, zwanego dalej mKartą rowerową.</u>
+          <u xml:id="u-19.5" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Panie Mecenasie?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-20">
+          <u xml:id="u-20.0" who="#GlownyLegislatorwBiurzeLegislacyjnymwKancelariiSenatuJakubZabielski">Ja chciałbym zwrócić uwagę na to, że te poprawki są nam znane, dlatego że takie poprawki były zgłaszane w trakcie drugiego czytania podczas posiedzenia plenarnego, gdy Sejm pracował nad projektem.</u>
+          <u xml:id="u-20.1" who="#GlownyLegislatorwBiurzeLegislacyjnymwKancelariiSenatuJakubZabielski">Jeżeli chodzi o stronę merytoryczną tych rozwiązań, to ja nie jestem do końca przekonany, czy instytucja certyfikatu rowerowego będzie mieściła się w koncepcji certyfikatu przyjętej w ustawie. Czym innym jest mKarta rowerowa, a czym innym jest certyfikat rowerowy. Jak rozumiem, wnioskodawcy chcą nawiązać do certyfikatu podstawowego, certyfikatu ucznia i certyfikatu studenta, co jest merytorycznie zupełnie inną instytucją od certyfikatu rowerowego. I stąd moje zastrzeżenie merytoryczne.</u>
+          <u xml:id="u-20.2" who="#GlownyLegislatorwBiurzeLegislacyjnymwKancelariiSenatuJakubZabielski">Co więcej, w związku z tym, że te przepisy miałyby wejść w życie natychmiast, czyli w terminie… Przypominam, że ustawa w terminie podstawowym wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia. Ja nie wiem, czy to jest do zrobienia w ciągu 14 dni. Nie wiem, czy taką instytucję w takim krótkim okresie dostosowawczym można wprowadzić do systemu prawnego. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-21">
+          <u xml:id="u-21.0" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Dziękuję bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-21.1" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Ministerstwo. Panie Ministrze, bardzo proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-22">
+          <u xml:id="u-22.0" who="#SekretarzStanuwKancelariiPrezesaRadyMinistrowAdamAndruszkiewicz">Dziękuję, Panie Przewodniczący.</u>
+          <u xml:id="u-22.1" who="#SekretarzStanuwKancelariiPrezesaRadyMinistrowAdamAndruszkiewicz">Tutaj chciałbym jakby podtrzymać głos pana mecenasa. Rzeczywiście mamy podobne wątpliwości, zwłaszcza jeśli chodzi o kwestie prawne, a także organizacyjne. Pamiętajmy, że dzisiaj karty rowerowe wydaje dyrektor szkoły, więc musielibyśmy dotknąć także tej materii. Kierunkowo absolutnie nie jesteśmy przeciwni tej koncepcji. Należałoby być może, żeby pan senator, który zgłasza tę poprawkę, przy wsparciu pana mecenasa, a także naszego zespołu prawnego… Ewentualnie przed jutrzejszym posiedzeniem Senatu można wypracować kompromis. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-23">
+          <u xml:id="u-23.0" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Bardzo serdecznie dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-23.1" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Panie Senatorze, czy możemy tak zrobić, że państwo się spotkacie i wypracujecie dobre rozwiązanie? Przekonuje mnie argumentacja pana ministra. Ciężko będzie w ciągu tak naprawdę 14 dni ściągnąć ze szkół podstawowych i średnich z całej Polski wszystkie informacje odnośnie do wydanych legitymacji, a przypominam, że to właśnie szkoły wydają karty rowerowe. Tak więc mam wielką prośbę, żeby może jakoś odsunąć termin. Panie Senatorze, to od pana zależy, czy będziemy teraz głosować nad tymi poprawkami. Czy mimo wszystko spotka się pan… Czy rozważy pan niezgłaszanie w tej chwili tych poprawek i ewentualne zgłoszenie ich na sali plenarnej?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-24">
+          <u xml:id="u-24.0" who="#SenatorRyszardBober">Dobrze, Panie Przewodniczący. Przyjmuję sugestię. Będziemy pracować, poprawki będą zgłoszone ewentualnie w drugim czytaniu. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-25">
+          <u xml:id="u-25.0" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Bardzo serdecznie dziękuję, Panie Senatorze, za zrozumienie i pochylenie się nad problemem.</u>
+          <u xml:id="u-25.1" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Czy są jakieś inne uwagi do przedłożenia ustawowego, Szanowni Państwo? Ktoś z obradujących zdalnie? Nie ma zgłoszeń.</u>
+          <u xml:id="u-25.2" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">W takim razie może byśmy przeszli do przegłosowania poprawek.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-26">
+          <u xml:id="u-26.0" who="#GlownyLegislatorwBiurzeLegislacyjnymwKancelariiSenatuJakubZabielski">Ja proponuję, Panowie Przewodniczący, Wysokie Komisje, żeby w pierwszej kolejności przegłosować poprawki merytoryczne, czyli poprawkę pana przewodniczącego polegającą na skreśleniu art. 27 i poprawkę pana senatora Komorowskiego polegającą na zmodyfikowaniu ustawy o mandacie posła. Ja będę mówił w skrócie o mLegitymacji parlamentarzysty. Jest jeszcze kwestia związana ze zmianą ustawy nowelizowanej w art. 55, czyli poprawka, do zakresu której się odnosiłem. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-27">
+          <u xml:id="u-27.0" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Dobrze. Chyba jest zgoda wszystkich pań i panów senatorów na takie procedowanie. Nie widzę przeciwskazań.</u>
+          <u xml:id="u-27.1" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Bardzo proszę, przystępujemy do głosowania nad poprawką zgłoszoną przeze mnie, dotyczącą wykreślenia art. 27 z ustawy o Radzie Ministrów.</u>
+          <u xml:id="u-27.2" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Kto z państwa jest za?</u>
+          <u xml:id="u-27.3" who="#SenatorMarekKomorowski">Stanowisko.</u>
+          <u xml:id="u-27.4" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Oj, stanowisko. Ministerstwo na pewno będzie przeciwne, ale bardzo serdecznie dziękuję, Panie Przewodniczący, za zwrócenie uwagi.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-28">
+          <u xml:id="u-28.0" who="#SekretarzStanuwKancelariiPrezesaRadyMinistrowAdamAndruszkiewicz">Dziękuję, Panie Przewodniczący.</u>
+          <u xml:id="u-28.1" who="#SekretarzStanuwKancelariiPrezesaRadyMinistrowAdamAndruszkiewicz">Pierwsza poprawka… Przepraszam, bo…</u>
+          <u xml:id="u-28.2" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Wykreślenie art. 27.</u>
+          <u xml:id="u-28.3" who="#SekretarzStanuwKancelariiPrezesaRadyMinistrowAdamAndruszkiewicz">Tutaj jesteśmy przeciwni.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-29">
+          <u xml:id="u-29.0" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Dziękuję bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-29.1" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Kto z państwa jest za?</u>
+          <u xml:id="u-29.2" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Kto jest przeciw?</u>
+          <u xml:id="u-29.3" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Kto się wstrzymał?</u>
+          <u xml:id="u-29.4" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-29.5" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Proszę o podliczenie wszystkich głosów.</u>
+          <u xml:id="u-29.6" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Poprawka nie uzyskała poparcia większości.</u>
+          <u xml:id="u-29.7" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">4 głosy za, 5 – przeciw i 1 senator się wstrzymał.</u>
+          <u xml:id="u-29.8" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Zgłaszam tę poprawkę jako wniosek mniejszości.</u>
+          <u xml:id="u-29.9" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Przechodzimy do drugiej poprawki.</u>
+          <u xml:id="u-29.10" who="#Gloszsali">Można też to zgłosić?</u>
+          <u xml:id="u-29.11" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Mogę liczyć, tak? Bardzo proszę. Z panem…</u>
+          <u xml:id="u-29.12" who="#komentarz">Wypowiedź poza mikrofonem</u>
+          <u xml:id="u-29.13" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Tak? To proszę. Jest trójka głosujących za.</u>
+          <u xml:id="u-29.14" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Poprawka druga, przedstawiona przez pana przewodniczącego, odnosząca się do zaistnienia w aplikacji legitymacji parlamentarnej.</u>
+          <u xml:id="u-29.15" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Ministerstwo?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-30">
+          <u xml:id="u-30.0" who="#SekretarzStanuwKancelariiPrezesaRadyMinistrowAdamAndruszkiewicz">Stanowisko pozytywne.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-31">
+          <u xml:id="u-31.0" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Dziękuję bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-31.1" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Kto z państwa jest za?</u>
+          <u xml:id="u-31.2" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Kto jest przeciw?</u>
+          <u xml:id="u-31.3" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Kto się wstrzymał?</u>
+          <u xml:id="u-31.4" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Bardzo proszę o podanie wyników.</u>
+          <u xml:id="u-31.5" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Poprawka została przyjęta jednogłośnie, 10 głosów za.</u>
+          <u xml:id="u-31.6" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Przechodzimy do poprawki zgłoszonej przez pana przewodniczącego, dotyczącej dopisania do ustawy płatności… przyznawania płatności rolniczej.</u>
+          <u xml:id="u-31.7" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Ministerstwo?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-32">
+          <u xml:id="u-32.0" who="#SekretarzStanuwKancelariiPrezesaRadyMinistrowAdamAndruszkiewicz">Stanowisko rządu jest tutaj pozytywne.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-33">
+          <u xml:id="u-33.0" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Dziękuję bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-33.1" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Kto z państwa jest za tą poprawką?</u>
+          <u xml:id="u-33.2" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Kto jest przeciw?</u>
+          <u xml:id="u-33.3" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Kto się wstrzymał?</u>
+          <u xml:id="u-33.4" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Bardzo proszę o podanie wyników.</u>
+          <u xml:id="u-33.5" who="#StarszySekretarzKomisjiInfrastrukturyEmilTomala">4 głosy za, 1 głos przeciw, 4 senatorów się wstrzymało.</u>
+          <u xml:id="u-33.6" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Poprawka przy 4 głosach za, 4 przeciw…</u>
+          <u xml:id="u-33.7" who="#StarszySekretarzKomisjiInfrastrukturyEmilTomala">1 głos przeciw.</u>
+          <u xml:id="u-33.8" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">A, 1 głos przeciw. Przepraszam.</u>
+          <u xml:id="u-33.9" who="#StarszySekretarzKomisjiInfrastrukturyEmilTomala">4 senatorów się wstrzymało.</u>
+          <u xml:id="u-33.10" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Poprawka uzyskała poparcie większości.</u>
+          <u xml:id="u-33.11" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Przechodzimy do poprawek przejętych przeze mnie od Biura Legislacyjnego, czyli zestawu 32 poprawek.</u>
+          <u xml:id="u-33.12" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Panie Ministrze, w przypadku każdej poprawki będę… Chyba że państwo już wiecie, z którymi…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-34">
+          <u xml:id="u-34.0" who="#SekretarzStanuwKancelariiPrezesaRadyMinistrowAdamAndruszkiewicz">Panie Przewodniczący, zaoszczędźmy sobie i państwu czasu. Tak jak powiedziałem, nasze stanowisko kompletowo będzie negatywne, ale absolutnie nie jest tak… Jeśli chodzi o poszczególne poprawki, to musimy je rozważyć step by step. Myślę, że absolutnie możemy mówić o negatywnym stanowisku rządu w przypadku spakietowania tych poprawek. Jeśli chodzi o poszczególne poprawki, to będziemy się do nich jeszcze odnosić. Teraz troszkę się…</u>
+          <u xml:id="u-34.1" who="#Gloszsali">Dzisiaj…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-35">
+          <u xml:id="u-35.0" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Rozumiem, że dzisiaj nie usłyszę od państwa, za którą poprawką jesteście.</u>
+          <u xml:id="u-35.1" who="#SekretarzStanuwKancelariiPrezesaRadyMinistrowAdamAndruszkiewicz">Tak, tak.</u>
+          <u xml:id="u-35.2" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Żeby nie przedłużać, ministerstwo jest przeciwne. Myślę jednak, że kilka poprawek zaopiniujecie państwo pozytywnie. Żeby nie przedłużać, ministerstwo nie będzie dzisiaj podejmować decyzji.</u>
+          <u xml:id="u-35.3" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Głosujemy nad wszystkimi 32 poprawkami zaproponowanymi przez Biuro Legislacyjne i przejętymi przeze mnie.</u>
+          <u xml:id="u-35.4" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Kto z państwa jest za tymi poprawkami?</u>
+          <u xml:id="u-35.5" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Kto jest przeciw?</u>
+          <u xml:id="u-35.6" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Kto się wstrzymał?</u>
+          <u xml:id="u-35.7" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Bardzo proszę o podanie wyników w całości.</u>
+          <u xml:id="u-35.8" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Poprawka uzyskała poparcie większości: 6 głosów za, 3 – przeciw, 1 senator się wstrzymał.</u>
+          <u xml:id="u-35.9" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Teraz przystępujemy do głosowania nad całością ustawy wraz z przyjętymi poprawkami.</u>
+          <u xml:id="u-35.10" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Kto z państwa jest za przyjęciem ustawy?</u>
+          <u xml:id="u-35.11" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Kto jest przeciw?</u>
+          <u xml:id="u-35.12" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Kto się wstrzymał?</u>
+          <u xml:id="u-35.13" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Dziękuję bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-35.14" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Proszę o podanie wyników.</u>
+          <u xml:id="u-35.15" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Ustawa wraz z poprawkami uzyskała poparcie większości: 9 głosów za, 1 – przeciw i nikt się nie wstrzymał.</u>
+          <u xml:id="u-35.16" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Kto z państwa poprowadziłby tę sprawę na sali plenarnej?</u>
+          <u xml:id="u-35.17" who="#komentarz">Wypowiedź poza mikrofonem</u>
+          <u xml:id="u-35.18" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Bardzo proszę. Został wydelegowany i chyba przez aklamację wybrany pan senator Frankiewicz.</u>
+          <u xml:id="u-35.19" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Wyraża pan zgodę?</u>
+          <u xml:id="u-35.20" who="#SenatorZygmuntFrankiewicz">Z przyjemnością.</u>
+          <u xml:id="u-35.21" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Bardzo serdecznie dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-35.22" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Zamykamy posiedzenie połączonych komisji.</u>
+          <u xml:id="u-35.23" who="#komentarz">Koniec posiedzenia o godzinie 16 minut 44</u>
+        </div>
+      </body>
+    </text>
+  </TEI>
+</teiCorpus>
diff --git a/2019-2023/senat/komisje/i/201923-snt-ixxxx-00113-01/header.xml b/2019-2023/senat/komisje/i/201923-snt-ixxxx-00113-01/header.xml
new file mode 100644
index 0000000..d058b3c
--- /dev/null
+++ b/2019-2023/senat/komisje/i/201923-snt-ixxxx-00113-01/header.xml
@@ -0,0 +1,49 @@
+<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?>
+<teiHeader xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xml:id="PPC-201923-snt-ixxxx-00113-01">
+  <fileDesc>
+    <titleStmt>
+      <title>Komisja Infrastruktury (113.)</title>
+    </titleStmt>
+    <publicationStmt>
+      <p>Prosimy o zapoznanie się z nagłówkiem korpusu (PPC_header.xml).</p>
+    </publicationStmt>
+    <sourceDesc>
+      <bibl>
+        <title>Komisja Infrastruktury (113.)</title>
+        <publisher>Kancelaria Senatu Rzeczypospolitej Polskiej</publisher>
+        <note type="system">III RP</note>
+        <note type="house">Senat</note>
+        <note type="termNo">10</note>
+        <note type="type">Komisja</note>
+        <note type="sessionNo" target="#I">113</note>
+        <note type="part">1</note>
+        <date>2023-03-30</date>
+      </bibl>
+    </sourceDesc>
+  </fileDesc>
+  <profileDesc>
+    <particDesc>
+      <person xml:id="Gloszsali" role="speaker">
+        <persName>Głos z sali</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="GlownyLegislatorwBiurzeLegislacyjnymwKancelariiSenatuMaciejTelec" role="speaker">
+        <persName>Główny Legislator w Biurze Legislacyjnym w Kancelarii Senatu Maciej Telec</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="komentarz" role="commentator">
+        <persName>Komentarz</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="SekretarzStanuwMinisterstwieInfrastrukturyRafalWeber" role="speaker">
+        <persName>Sekretarz Stanu w Ministerstwie Infrastruktury Rafał Weber</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="StarszySekretarzKomisjiInfrastrukturyEmilTomala" role="speaker">
+        <persName>Starszy Sekretarz Komisji Infrastruktury Emil Tomala</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin" role="speaker">
+        <persName>Zastępca Przewodniczącego Artur Dunin</persName>
+      </person>
+      <org xml:id="I" role="committee">
+        <orgName>Komisja Infrastruktury</orgName>
+      </org>
+    </particDesc>
+  </profileDesc>
+</teiHeader>
diff --git a/2019-2023/senat/komisje/i/201923-snt-ixxxx-00113-01/text_structure.xml b/2019-2023/senat/komisje/i/201923-snt-ixxxx-00113-01/text_structure.xml
new file mode 100644
index 0000000..2d13986
--- /dev/null
+++ b/2019-2023/senat/komisje/i/201923-snt-ixxxx-00113-01/text_structure.xml
@@ -0,0 +1,95 @@
+<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?>
+<teiCorpus xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
+  <xi:include href="PPC_header.xml"/>
+  <TEI>
+    <xi:include href="header.xml"/>
+    <text>
+      <body>
+        <div xml:id="div-1">
+          <u xml:id="u-1.0" who="#komentarz">Początek posiedzenia o godzinie 9 minut 01</u>
+          <u xml:id="u-1.1" who="#komentarz">Posiedzeniu przewodniczy zastępca przewodniczącego Artur Dunin</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-2">
+          <u xml:id="u-2.0" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Witam państwa bardzo serdecznie na posiedzeniu Komisji Infrastruktury.</u>
+          <u xml:id="u-2.1" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Rozpoczniemy posiedzenie.</u>
+          <u xml:id="u-2.2" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Mamy dzisiaj do przegłosowania poprawki zgłoszone w drugim czytaniu. Ja technicznie powiem, że poprawki nr 1–9, 14–16, 18, 21, 23–24 przegłosowaliśmy na poprzednim posiedzeniu za zgodą ministerstwa. One były uzgodnione z ministerstwem. Zaproponowałbym ich przegłosowanie.</u>
+          <u xml:id="u-2.3" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Czy pan minister potwierdza, że, tak jak poprzednio, wyraża zgodę i zgadza się z tymi poprawkami?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-3">
+          <u xml:id="u-3.0" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieInfrastrukturyRafalWeber">Tak. Od pierwszej do dziewiątej…</u>
+          <u xml:id="u-3.1" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Od czternastej do szesnastej.</u>
+          <u xml:id="u-3.2" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieInfrastrukturyRafalWeber">Od czternastej do szesnastej…</u>
+          <u xml:id="u-3.3" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Osiemnasta.</u>
+          <u xml:id="u-3.4" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieInfrastrukturyRafalWeber">Osiemnasta.</u>
+          <u xml:id="u-3.5" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Dwudziesta pierwsza.</u>
+          <u xml:id="u-3.6" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieInfrastrukturyRafalWeber">Dwudziesta pierwsza, dwudziesta trzecia…</u>
+          <u xml:id="u-3.7" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">I dwudziesta czwarta.</u>
+          <u xml:id="u-3.8" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieInfrastrukturyRafalWeber">Dwudziesta czwarta. Tak. Te poprawki akceptujemy, oceniamy je pozytywnie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-4">
+          <u xml:id="u-4.0" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Bardzo serdecznie dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-4.1" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Przystąpimy do głosowania.</u>
+          <u xml:id="u-4.2" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Kto z państwa jest za?</u>
+          <u xml:id="u-4.3" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Kto jest przeciw?</u>
+          <u xml:id="u-4.4" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Kto się wstrzymał?</u>
+          <u xml:id="u-4.5" who="#StarszySekretarzKomisjiInfrastrukturyEmilTomala">7 głosów za, jednomyślnie.</u>
+          <u xml:id="u-4.6" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Bardzo serdecznie dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-4.7" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Teraz przegłosujemy drugi sort poprawek, czyli te, które nie uzyskały akceptacji ministerstwa, a zostały zgłoszone przeze mnie.</u>
+          <u xml:id="u-4.8" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">To jest poprawka… Czy możemy zagłosować w bloku, czy państwo chcecie głosować nad nimi…</u>
+          <u xml:id="u-4.9" who="#Gloszsali">Można w bloku.</u>
+          <u xml:id="u-4.10" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Tak, w bloku.</u>
+          <u xml:id="u-4.11" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Jedenasta, dwunasta, trzynasta, siedemnasta, dziewiętnasta, dwudziesta, dwudziesta druga i dwudziesta piąta. Te poprawki nie uzyskały akceptacji na pierwszym posiedzeniu komisji.</u>
+          <u xml:id="u-4.12" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Panie Ministrze, czy coś się zmieniło od tego czasu?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-5">
+          <u xml:id="u-5.0" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieInfrastrukturyRafalWeber">Nic się nie zmieniło. Potwierdzam negatywne stanowisko rządu co do tych poprawek.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-6">
+          <u xml:id="u-6.0" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Bardzo serdecznie dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-6.1" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Przypominam, że te poprawki wynikały w dużej mierze z postulatów grupy, która była na posiedzeniu komisji, reprezentującej środowisko producentów i ludzi, którzy zakładają systemy LPG do samochodów.</u>
+          <u xml:id="u-6.2" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Kto z państwa jest za?</u>
+          <u xml:id="u-6.3" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Kto jest przeciw?</u>
+          <u xml:id="u-6.4" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Kto się wstrzymał?</u>
+          <u xml:id="u-6.5" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Dziękuję bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-6.6" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Poprawki uzyskały poparcie.</u>
+          <u xml:id="u-6.7" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">4 głosy za, 3 – przeciw, nikt się nie wstrzymał.</u>
+          <u xml:id="u-6.8" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Przystępujemy teraz do głosowania nad ostatnią poprawką, zgłoszoną przez pana senatora Koniecznego, poprawką, która… To wynika z wcześniejszych rozmów, ale jeszcze poproszę o potwierdzenie pana mecenasa. …Która wykracza niestety poza materię. Chodzi do tego, aby w samochodach były apteczki. Poprawka bardzo słuszna, powinno tak być. Wydaje się jednak, że ta poprawka powinna się znaleźć w ustawie – Prawo o ruchu drogowym. To jest element, który właśnie tam powinien być zamieszczony.</u>
+          <u xml:id="u-6.9" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Panie Mecenasie?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-7">
+          <u xml:id="u-7.0" who="#GlownyLegislatorwBiurzeLegislacyjnymwKancelariiSenatuMaciejTelec">Pan przewodniczący wszystko już powiedział. Przepisy określające obowiązkowe wyposażenie pojazdów znajdują się w ustawie – Prawo o ruchu drogowym, a nie w ustawie o homologacji. Nie oceniając tej poprawki, powiem, że to raczej nie jest to miejsce, do którego powinna ona trafić. To nie ta ustawa. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-8">
+          <u xml:id="u-8.0" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Dziękuję bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-8.1" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Panie Ministrze, co pan na poprawkę pana senatora Koniecznego?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-9">
+          <u xml:id="u-9.0" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieInfrastrukturyRafalWeber">Stanowisko rządu jest negatywne właśnie z tej racji, że poprawka wychodzi poza zakres przedłożenia. My będziemy przyglądać się kwestii obowiązku posiadania apteczek. Ta sprawa nie jest regulowana przepisami europejskimi. Nie ma tutaj jednolitego podejścia państw członkowskich. Dokonamy kwerendy, oceniając, gdzie jest to obowiązkowe, a gdzie nie, i będziemy ten temat w kolejnych aktach, jeżeli uznamy to za słuszne, regulować.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-10">
+          <u xml:id="u-10.0" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Panie Ministrze, to ja mam taką prośbę, zanim zaczniemy głosowanie. Jak państwo sprawdzicie, jak to wygląda, to bardzo bym prosił o przesłanie tej informacji do sekretariatu komisji, na ręce pana przewodniczącego Jana Hamerskiego, który nam to roześle jako senatorom. Ja naprawdę uważam, że poprawka jest słuszna, ale zagłosuję przeciwko tej poprawce, ponieważ wychodzi ona poza przedłożenie.</u>
+          <u xml:id="u-10.1" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Prosiłbym bardzo o pochylenie się nad tą sprawą i w możliwie najszybszym czasie… To jest prośba od nas, senatorów, bo nie widzę tutaj…</u>
+          <u xml:id="u-10.2" who="#komentarz">Wypowiedź poza mikrofonem</u>
+          <u xml:id="u-10.3" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">To będzie dziesiąta poprawka. Myślę, że wszyscy, którzy siedzimy tutaj na sali, uważamy, że faktycznie apteczka powinna być w standardowym wyposażeniu samochodu.</u>
+          <u xml:id="u-10.4" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Przystępujemy do głosowania.</u>
+          <u xml:id="u-10.5" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieInfrastrukturyRafalWeber">Prześlemy taki materiał, gdy tylko go zbierzemy.</u>
+          <u xml:id="u-10.6" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Bardzo serdecznie dziękuję, Panie Ministrze.</u>
+          <u xml:id="u-10.7" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Przystępujemy do głosowania.</u>
+          <u xml:id="u-10.8" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Kto z państwa jest za przyjęciem tej poprawki?</u>
+          <u xml:id="u-10.9" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Kto jest przeciw?</u>
+          <u xml:id="u-10.10" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Kto się wstrzymał?</u>
+          <u xml:id="u-10.11" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">2 głosy za, 4 – przeciw, 1 senator się wstrzymał.</u>
+          <u xml:id="u-10.12" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Poprawka nie uzyskała poparcia większości.</u>
+          <u xml:id="u-10.13" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Bardzo serdecznie dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-10.14" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Czy państwo… Sprawozdawcę trzeba wybrać. Ja byłem sprawozdawcą. Czy…</u>
+          <u xml:id="u-10.15" who="#Gloszsali">Niech pan przewodniczący…</u>
+          <u xml:id="u-10.16" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Bardzo serdecznie dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-10.17" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">W takim razie mamy wybranego sprawozdawcę. Ja nie wymiguję się od swojej roli.</u>
+          <u xml:id="u-10.18" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoArturDunin">Dziękuję bardzo wszystkim za udział w posiedzeniu komisji.</u>
+          <u xml:id="u-10.19" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieInfrastrukturyRafalWeber">Dziękujemy bardzo. Pozdrawiam serdecznie.</u>
+          <u xml:id="u-10.20" who="#komentarz">Koniec posiedzenia o godzinie 9 minut 08</u>
+        </div>
+      </body>
+    </text>
+  </TEI>
+</teiCorpus>
diff --git a/2019-2023/senat/komisje/pcpp/201923-snt-pcppx-00244-01/header.xml b/2019-2023/senat/komisje/pcpp/201923-snt-pcppx-00244-01/header.xml
new file mode 100644
index 0000000..cc227a7
--- /dev/null
+++ b/2019-2023/senat/komisje/pcpp/201923-snt-pcppx-00244-01/header.xml
@@ -0,0 +1,74 @@
+<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?>
+<teiHeader xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xml:id="PPC-201923-snt-pcppx-00244-01">
+  <fileDesc>
+    <titleStmt>
+      <title>Komisja Praw Człowieka, Praworządności i Petycji (244.), Komisja Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej (222.)</title>
+    </titleStmt>
+    <publicationStmt>
+      <p>Prosimy o zapoznanie się z nagłówkiem korpusu (PPC_header.xml).</p>
+    </publicationStmt>
+    <sourceDesc>
+      <bibl>
+        <title>Komisja Praw Człowieka, Praworządności i Petycji (244.), Komisja Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej (222.)</title>
+        <publisher>Kancelaria Senatu Rzeczypospolitej Polskiej</publisher>
+        <note type="system">III RP</note>
+        <note type="house">Senat</note>
+        <note type="termNo">10</note>
+        <note type="type">Komisja</note>
+        <note type="sessionNo" target="#PCPP">244</note>
+        <note type="sessionNo" target="#STAP">222</note>
+        <note type="part">1</note>
+        <date>2023-03-28</date>
+      </bibl>
+    </sourceDesc>
+  </fileDesc>
+  <profileDesc>
+    <particDesc>
+      <person xml:id="EkspertwDzialeMonitoringuPrawnegoiEkspertyzwBiurzeZwiazkuPowiatowPolskichAdrianPokrywczynski" role="speaker">
+        <persName>Ekspert w Dziale Monitoringu Prawnego i Ekspertyz w Biurze Związku Powiatów Polskich Adrian Pokrywczyński</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="EkspertwZespolePrawnymiOrganizacjiWyborowwKrajowymBiurzeWyborczymGrzegorzGasior" role="speaker">
+        <persName>Ekspert w Zespole Prawnym i Organizacji Wyborów w Krajowym Biurze Wyborczym Grzegorz Gąsior</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="Gloszsali" role="speaker">
+        <persName>Głos z sali</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="GlownyEkspertwBiurzeLegislacyjnymwKancelariiSenatuMarekJarentowski" role="speaker">
+        <persName>Główny Ekspert w Biurze Legislacyjnym w Kancelarii Senatu Marek Jarentowski</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="komentarz" role="commentator">
+        <persName>Komentarz</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PelnomocnikdoSprawLegislacyjnychZarzaduZwiazkuMiastPolskichMarekWojcik" role="speaker">
+        <persName>Pełnomocnik do Spraw Legislacyjnych Zarządu Związku Miast Polskich Marek Wójcik</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PrzedstawicielUniiMiasteczekPolskichKrzysztofWojtowicz" role="speaker">
+        <persName>Przedstawiciel Unii Miasteczek Polskich Krzysztof Wójtowicz</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PrzewodniczacyAleksanderPociej" role="speaker">
+        <persName>Przewodniczący Aleksander Pociej</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PrzewodniczacyZygmuntFrankiewicz" role="speaker">
+        <persName>Przewodniczący Zygmunt Frankiewicz</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="SenatorAleksanderPociej" role="speaker">
+        <persName>Senator Aleksander Pociej</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="SenatorBogdanZdrojewski" role="speaker">
+        <persName>Senator Bogdan Zdrojewski</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="SenatorWadimTyszkiewicz" role="speaker">
+        <persName>Senator Wadim Tyszkiewicz</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="SenatorZygmuntFrankiewicz" role="speaker">
+        <persName>Senator Zygmunt Frankiewicz</persName>
+      </person>
+      <org xml:id="PCPP" role="committee">
+        <orgName>Komisja Praw Człowieka, Praworządności i Petycji</orgName>
+      </org>
+      <org xml:id="STAP" role="committee">
+        <orgName>Komisja Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej</orgName>
+      </org>
+    </particDesc>
+  </profileDesc>
+</teiHeader>
diff --git a/2019-2023/senat/komisje/pcpp/201923-snt-pcppx-00244-01/text_structure.xml b/2019-2023/senat/komisje/pcpp/201923-snt-pcppx-00244-01/text_structure.xml
new file mode 100644
index 0000000..1a10d6b
--- /dev/null
+++ b/2019-2023/senat/komisje/pcpp/201923-snt-pcppx-00244-01/text_structure.xml
@@ -0,0 +1,164 @@
+<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?>
+<teiCorpus xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
+  <xi:include href="PPC_header.xml"/>
+  <TEI>
+    <xi:include href="header.xml"/>
+    <text>
+      <body>
+        <div xml:id="div-1">
+          <u xml:id="u-1.0" who="#komentarz">Początek posiedzenia o godzinie 17 minut 16</u>
+          <u xml:id="u-1.1" who="#komentarz">Posiedzeniu przewodniczą przewodniczący Komisji Praw Człowieka, Praworządności i Petycji Aleksander Pociej oraz przewodniczący Komisji Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej Zygmunt Frankiewicz</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-2">
+          <u xml:id="u-2.0" who="#PrzewodniczacyAleksanderPociej">Dzień dobry.</u>
+          <u xml:id="u-2.1" who="#PrzewodniczacyAleksanderPociej">Szanowni Państwo Senatorowie!</u>
+          <u xml:id="u-2.2" who="#PrzewodniczacyAleksanderPociej">Otwieram wraz z panem przewodniczącym posiedzenie 2 połączonych komisji – Komisji Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej oraz Komisji Praw Człowieka, Praworządności i Petycji.</u>
+          <u xml:id="u-2.3" who="#PrzewodniczacyAleksanderPociej">Mamy dzisiaj jeden punkt: rozpatrzenie ustawy o zmianie ustawy o referendum lokalnym.</u>
+          <u xml:id="u-2.4" who="#PrzewodniczacyAleksanderPociej">Rozumiem, że mamy kworum w obydwu komisjach, tak?</u>
+          <u xml:id="u-2.5" who="#Gloszsali">Tak.</u>
+          <u xml:id="u-2.6" who="#PrzewodniczacyAleksanderPociej">Mamy również przedstawiciela strony rządowej. Wszyscy…</u>
+          <u xml:id="u-2.7" who="#Gloszsali">Nie, nie mamy.</u>
+          <u xml:id="u-2.8" who="#PrzewodniczacyAleksanderPociej">Nie mamy.</u>
+          <u xml:id="u-2.9" who="#SenatorZygmuntFrankiewicz">To jest przedłożenie poselskie, więc…</u>
+          <u xml:id="u-2.10" who="#PrzewodniczacyAleksanderPociej">A, przepraszam bardzo, przepraszam bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-2.11" who="#PrzewodniczacyAleksanderPociej">Czy jest przedstawiciel wnioskodawców?</u>
+          <u xml:id="u-2.12" who="#Gloszsali">Nie ma.</u>
+          <u xml:id="u-2.13" who="#PrzewodniczacyAleksanderPociej">Nie ma.</u>
+          <u xml:id="u-2.14" who="#PrzewodniczacyAleksanderPociej">I rozumiem, że nie ma również nikogo z rządu. Bo czasami, mimo że chodzi o przedłożenie poselskie, przychodzi ktoś z rządu. Ale nie ma.</u>
+          <u xml:id="u-2.15" who="#PrzewodniczacyAleksanderPociej">Czy możemy poprosić o stanowisko naszego Biura Legislacyjnego?</u>
+          <u xml:id="u-2.16" who="#PrzewodniczacyAleksanderPociej">Bardzo proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-3">
+          <u xml:id="u-3.0" who="#GlownyEkspertwBiurzeLegislacyjnymwKancelariiSenatuMarekJarentowski">Dziękuję bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-3.1" who="#GlownyEkspertwBiurzeLegislacyjnymwKancelariiSenatuMarekJarentowski">Skoro nie ma wskazanych przez pana przewodniczącego stron, to pozwolę sobie powiedzieć też troszkę o samej ustawie.</u>
+          <u xml:id="u-3.2" who="#GlownyEkspertwBiurzeLegislacyjnymwKancelariiSenatuMarekJarentowski">Ustawa zmienia regulacje dotyczące referendum lokalnego zawarte w ustawie z 2000 r. o referendum lokalnym. W szczególności można wymienić tutaj kilka istotnych elementów.</u>
+          <u xml:id="u-3.3" who="#GlownyEkspertwBiurzeLegislacyjnymwKancelariiSenatuMarekJarentowski">Przede wszystkim ona: poszerza zakres spraw, w których można przeprowadzić referendum, o inne niż istotne sprawy należące do zadań i kompetencji organów danej jednostki samorządu; zmniejsza minimalną liczbę mieszkańców jednostki samorządu uprawnionych do inicjowania referendum; zmniejsza odsetek osób uczestniczących w referendum, którego osiągnięcie pozwala uznać wynik referendum za wiążący; ogranicza liczbę dni, w których będzie można przeprowadzić referendum, zasadniczo do 2 dni w kadencji organów tych jednostek, wskazywanych przez premiera; wydłuża termin na zbieranie podpisów pod inicjatywą referendalną mieszkańców; wydłuża terminy na odwołanie się od decyzji komisarza wyborczego lub od uchwały rady odrzucających wniosek mieszkańców o referendum; wprowadza nakaz udostępniania pomieszczeń w nieruchomościach państwowych i komunalnych wskazanych przez inicjatora referendum, stowarzyszenie lub mieszkańców na przeprowadzenie zgromadzenia; powiększa z 1 do 3 liczbę mężów zaufania, których może zgłosić inicjator oraz organ wykonawczy jednostki. Podniesiono też większość głosów, którą rada będzie mogła odrzucić wniosek mieszkańców o referendum tematyczne, do 3/5 ustawowego składu rady.</u>
+          <u xml:id="u-3.4" who="#GlownyEkspertwBiurzeLegislacyjnymwKancelariiSenatuMarekJarentowski">Jeśli chodzi o uwagi Biura Legislacyjnego, to, po pierwsze, należy zaznaczyć, że w 2012 r. w związku z wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego wprowadzono do ustawy o referendum lokalnym możliwość przeprowadzenia referendum lokalnego, w którym mieszańcy wyrażają swoją wolę nie tylko, jak dotychczas, co do sposobu rozstrzygania sprawy dotyczącej tej wspólnoty, mieszczącej się w zakresie zadań i kompetencji organów danej jednostki, ale także, zgodnie z sugestią Trybunału, w innych istotnych sprawach, dotyczących społecznych, gospodarczych lub kulturowych więzi łączących tę wspólnotę. W opiniowanej ustawie proponuje się skreślenie wyrazu „istotnych”. Prawdopodobnie wnioskodawca nie wniknął w istotę wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 2003 r. Chodziło o to, żeby oprócz dotychczasowych możliwości przeprowadzenia referendum w sprawach dotyczących tej wspólnoty, mieszczących się w zakresie zadań i kompetencji organów gminy, dopuścić także możliwość przeprowadzenia referendum w sprawach, które nie leżą w zadaniach i kompetencjach organów gminy, ale są dla gminy istotne. Skreślenie tu słowa „istotne” oznaczać będzie, że referendum będzie mogło być przeprowadzone w sprawach, które w ogóle nie należą do zadań i kompetencji gminy, a w konsekwencji wynik referendum nie będzie mógł wpłynąć na te zadania i kompetencje. Ponieważ nie będą to zadania organów gminy, to one nie będą mogły efektywnie wykonać rezultatu tego referendum, nawet jeśli ono byłoby wiążące. Tym bardziej że wnioskodawca sam zauważa, że referendum jest wiążące tylko dla organów gminy. A więc propozycja Biura Legislacyjnego jest taka, żeby skreślić pkt 1 w nowelizacji.</u>
+          <u xml:id="u-3.5" who="#GlownyEkspertwBiurzeLegislacyjnymwKancelariiSenatuMarekJarentowski">Po drugie, w ustawie proponuje się ograniczenie dni, w których przeprowadza się referendum, do 2 wskazanych przez prezesa Rady Ministrów, ale w innym miejscu pozostawia się przepis nakazujący radzie przy podejmowaniu uchwały w sprawie referendum uwzględnienie terminów, o których mowa w art. 6a w ust. 1, czyli trzeciego i przedostatniego półrocza kadencji organów gminy. Konstrukcja jest bowiem taka, że ustawa zakłada, że referenda będą, jak powiedziałem, przeprowadzane 2 razy w ciągu kadencji – najpierw w trzecim półroczu kadencji, a potem w przedostatnim półroczu kadencji. W założeniu premier ma wskazać w czasie tych dwóch półroczy po jednym dniu, jednakże tam, gdzie w ustawie mowa o zadaniach rady gminy w zakresie zarządzenia referendum, nadal pozwala się radzie uwzględnić te półrocza, a nie tylko dni wskazane przez premiera. Czyli jest tu niekonsekwencja ustawodawcy. Tak więc proponujemy, by w pkcie 3, w art. 6a skreślić ust. 3, a w pkcie 9, w art. 18 w ust. 3 skreślić wyrazy „1 i”.</u>
+          <u xml:id="u-3.6" who="#GlownyEkspertwBiurzeLegislacyjnymwKancelariiSenatuMarekJarentowski">Podobny błąd popełniono w pkcie 9, powtarzając treść dotychczasowego art. 18. I tu też proponujemy poprawkę.</u>
+          <u xml:id="u-3.7" who="#GlownyEkspertwBiurzeLegislacyjnymwKancelariiSenatuMarekJarentowski">Czwarta uwaga: w pkcie 11, w art. 21 uchylono pkt 1, pozostawiono zaś w tym artykule regulację przewidującą, że referendum przeprowadza się w dzień wolny od pracy, najpóźniej w pięćdziesiątym dniu od dnia uprawomocnienia się wyroku, o którym mowa w art. 20 ust. 3. Oznacza to, że w praktyce referenda i tak będą się odbywać niekiedy nie tylko w 2 dni w kadencji. Regulacja ta zdaje się też sugerować, że terminy wyznaczone przez premiera mają jedynie charakter niewiążącej propozycji, choć nie wiadomo, dlaczego ma ona przybrać postać rozporządzenia. Jednocześnie z pozostawieniem tego przepisu łączy się pewne ryzyko. Należy zwrócić uwagę, że jeśli inicjujący referendum mieszkańcy zgłoszą inicjatywę na początku IV kwartału, a postępowanie odwoławcze potoczy się dość szybko, to paradoksalnie referendum zostanie przeprowadzone szybciej, niż planowali sami inicjatorzy, i przed wskazanym w ustawie terminem, czyli przed przedostatnim półroczem.</u>
+          <u xml:id="u-3.8" who="#GlownyEkspertwBiurzeLegislacyjnymwKancelariiSenatuMarekJarentowski">Kolejna uwaga: w pkcie 12, w art. 22 uchyla się pkt 5, który przewiduje, że dodatkowy termin na usunięcie uchybień we wniosku co do zasady nie dotyczy uchybienia polegającego na przedstawieniu niewystarczającej liczby podpisów, jeżeli upłynął termin na ich zbieranie. Uchylenie ust. 5 wprowadzi wyjątek w regulacjach wyborczo-referendalnych, oznaczający, że w przypadku referendum lokalnego dotyczącego odwołania organu nie jest konieczne zebranie w terminie podpisów. Będzie je można dozbierać nawet po upływie terminu na zbieranie podpisów, jeśli organ weryfikujący podpisy stwierdzi, że jest ich za mało. A więc to będzie znaczący wyjątek, bo do tej pory we wszystkich regulacjach referendalnych i wyborczych organ wyborczy mógł pozwolić na dozbieranie podpisów, pod warunkiem że nie upłynął ogólny termin na zbieranie podpisów Tu tymczasem wprowadza się wyjątek, że w przypadku tego rodzaju referendum, dotyczącego odwołania organu gminy, mimo i tak wydłużenia terminu na zbieranie podpisów do 6 miesięcy, w razie gdyby ich zabrakło albo nawet gdyby inicjator w ogóle zapomniał zebrać podpisów, organ będzie musiał dać potem dodatkowy termin na ich zbieranie.</u>
+          <u xml:id="u-3.9" who="#GlownyEkspertwBiurzeLegislacyjnymwKancelariiSenatuMarekJarentowski">Następna uwaga: w pkcie 15 postanowiono, że jednostki organizacyjne sprawujące trwały zarząd nieruchomości państwowych i komunalnych są obowiązane udostępnić bezpłatnie pomieszczenia wskazane przez inicjatora referendum, stowarzyszenie lub mieszkańców w celu przeprowadzenia zgromadzenia, jeżeli nie zakłóci to normalnego funkcjonowania tych jednostek. Tu warto zwrócić uwagę, że dotyczy to wszystkich jednostek zarządzających nieruchomościami państwowymi. W praktyce zatem obowiązek bezpłatnego udostępnienia będzie też dotyczył Kancelarii Sejmu i Kancelarii Senatu, oczywiście poza dniami posiedzeń izb i komisji. To prawda, że ustawa wyłącza urzędy z kampanii wyborczej, ale, co ciekawe, wyłączenie to dotyczy jedynie urzędów administracji rządowej i samorządowej oraz sądów, a nie całej administracji państwowej. Tak więc propozycja jest taka, żeby w ust. 1a skreślić wyrazy: „państwowych i”.</u>
+          <u xml:id="u-3.10" who="#GlownyEkspertwBiurzeLegislacyjnymwKancelariiSenatuMarekJarentowski">Siódma uwaga: w pkcie 17 nowelizuje się przepisy regulujące minimalną frekwencję głosujących w referendum. Generalnie ulega ona obniżeniu z 30% do 15% uprawnionych. Chodzi o referenda tematyczne. Dotyczy to także odwołania organu stanowiącego jednostki. W przypadku odwołania organu wykonawczego regulację jednak nazbyt skomplikowano, bo przewiduje się, że próg frekwencyjny będzie wynosił co najmniej 3/5 liczby głosów oddanych w tych wyborach na odwołany organ wykonawczy. W kontekście 2 tur – biorę tu średnie wyniki z 2018 r., kiedy to średnia frekwencja wynosiła 54,9% w pierwszej turze i 48,83% w drugiej turze – i przy założeniu, że do wyboru wójta wystarcza minimalnie powyżej 50% głosów, minima frekwencyjne będą wynosić odpowiednio 16,8% i 14,9%, czyli ok. 15%. A ponieważ wartości te i tak są wymaganiem minimalnym, w praktyce frekwencja może być wyższa, to być może warto dla prostoty regulacji ujednolicić wymóg frekwencji do 15% dla wszystkich rodzajów lokalnych referendów – i tematycznych, i odwoławczych. Uprości to regulację oraz ułatwi jej zrozumienie adresatom, a zarazem nie zmieni istoty, ponieważ w praktyce ten próg i tak wynosiłby ok. 15%. I tu też proponujemy poprawkę.</u>
+          <u xml:id="u-3.11" who="#GlownyEkspertwBiurzeLegislacyjnymwKancelariiSenatuMarekJarentowski">I ostatnia kwestia: po wejściu w życie ustawy, zakładanym na 1 stycznia 2024 r., pierwsze referenda będą się mogły odbyć między kwietniem i październikiem 2025 r. Ponieważ ustawa nie zawiera przepisów przejściowych, nie jest jasne, jaki będzie status referendów zainicjowanych przed ogłoszeniem bądź przed wejściem w życie tej ustawy, a zarządzonych na rok 2024, czyli wtedy kiedy już ta ustawa będzie obowiązywać, zaś w przypadku przedłużających się procedur odwoławczych – także zarządzonych na początek 2025 r. Termin ich przeprowadzenia będzie prawdopodobnie niezgodny z obowiązującą już ustawą. Przeciętnie co 56 dni odbywa się w Polsce jakieś tematyczne referendum lokalne. Być może warto dodać przepis przejściowy o stosowaniu do nich dotychczasowych przepisów. Dziękuję bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-3.12" who="#komentarz">Przewodnictwo obrad obejmuje przewodniczący Komisji Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej Zygmunt Frankiewicz</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-4">
+          <u xml:id="u-4.0" who="#PrzewodniczacyZygmuntFrankiewicz">Dziękuję bardzo panu mecenasowi.</u>
+          <u xml:id="u-4.1" who="#PrzewodniczacyZygmuntFrankiewicz">Otwieram dyskusję.</u>
+          <u xml:id="u-4.2" who="#PrzewodniczacyZygmuntFrankiewicz">Tylko, jeżeli państwo…</u>
+          <u xml:id="u-4.3" who="#SenatorAleksanderPociej">Dyskusja czy goście?</u>
+          <u xml:id="u-4.4" who="#PrzewodniczacyZygmuntFrankiewicz">To też dyskusja.</u>
+          <u xml:id="u-4.5" who="#PrzewodniczacyZygmuntFrankiewicz">Tylko sprawdzę, czy nie dołączyli do nas wnioskodawcy tej nowelizacji.</u>
+          <u xml:id="u-4.6" who="#komentarz">Wypowiedź poza mikrofonem</u>
+          <u xml:id="u-4.7" who="#PrzewodniczacyZygmuntFrankiewicz">Nie.</u>
+          <u xml:id="u-4.8" who="#PrzewodniczacyZygmuntFrankiewicz">To w takim razie w kolejności zgłoszeń… Dwaj przedstawiciele związków samorządowych się zgłosili – pan Marek Wójcik w imieniu Związku Miast Polskich i pan Adrian Pokrywczyński w imieniu Związku Powiatów Polskich.</u>
+          <u xml:id="u-4.9" who="#PrzewodniczacyZygmuntFrankiewicz">Proszę bardzo, pan Marek Wójcik.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-5">
+          <u xml:id="u-5.0" who="#PelnomocnikdoSprawLegislacyjnychZarzaduZwiazkuMiastPolskichMarekWojcik">Panie Przewodniczący! Panie i Panowie Senatorowie! Szanowni Państwo!</u>
+          <u xml:id="u-5.1" who="#PelnomocnikdoSprawLegislacyjnychZarzaduZwiazkuMiastPolskichMarekWojcik">Ja mam zaszczyt przedstawić wspólne stanowisko korporacji samorządowych tworzących Komisję Wspólną Rządu i Samorządu Terytorialnego w tej sprawie. Ono jest bardzo krótkie. My negatywnie opiniujemy tę ustawę. Wskazujemy, że ona niweczy podstawy demokracji lokalnej, z trudem wypracowane przez ostatnie kilkadziesiąt lat. Z całą pewnością spowoduje osłabienie zaufania do sprawczości obywateli wyrażonej podczas wyborów oraz może sparaliżować działalność lokalnych wspólnot mieszkańców poprzez spowodowanie wypaczenia, jakim jest to, że mniejszość będzie decydowała o większości. W związku z tym prosiłbym państwa o to, aby podjąć wszelkie możliwe działania, by ta ustawa nie weszła w życie.</u>
+          <u xml:id="u-5.2" who="#PelnomocnikdoSprawLegislacyjnychZarzaduZwiazkuMiastPolskichMarekWojcik">Ja podam przykład nawiązując do wypowiedzi pana mecenasa. Drodzy Państwo, w gminie, w której prawie 10 tysięcy osób wzięło udział w głosowaniu, a 5 tysięcy zagłosowało za wójtem, burmistrzem czy prezydentem, do referendum powinno pójść 3 tysiące, 3/5. I wystarczy, że zagłosuje 1 tysiąc 501 osób, to ta osoba przestaje być wójtem, burmistrzem, prezydentem. Przypomnę: wybrało go 5 tysięcy, a odwoła go 1 tysiąc 501. A więc tu mamy wyraźny przykład tego, jak mniejszość będzie przesądzała o większości.</u>
+          <u xml:id="u-5.3" who="#PelnomocnikdoSprawLegislacyjnychZarzaduZwiazkuMiastPolskichMarekWojcik">To jest zupełnie nie do przyjęcia. Będziemy mieli do czynienia z totalną destabilizacją działalności samorządu terytorialnego, dlatego że najpierw będzie zbieranie głosów przez 6 miesięcy, a potem te wszystkie procedury, które będą dotyczyły referendum i będą koncentrowały uwagę społeczności lokalnej na problemach związanych z referendum. Zebranie 15% ludzi, którzy będą przeciwko, nie wiem, opłatom za śmieci, opłatom za wodę, opłatom za transport zbiorowy, nie będzie wielkim problemem. A więc proszę sobie wyobrazić, co się stanie, jak takie referendum się odbędzie. Niewielka grupa wyborców przesądzi o tym, że takich opłat ma nie być.</u>
+          <u xml:id="u-5.4" who="#PelnomocnikdoSprawLegislacyjnychZarzaduZwiazkuMiastPolskichMarekWojcik">Jest też coś, o czym mówił pan mecenas – brak przepisów przejściowych. My sygnalizowaliśmy w Sejmie, że to jest w ogóle nie do przyjęcia, bo nie wiadomo, jak będziemy mieli się zachować w pierwszych dniach 2024 r. w związku z tym, że będą wyznaczone referenda, które de facto w myśl tych przepisów nie powinny się odbyć. Ale tu stawiam znak zapytania. W ogóle pod ogromnym znakiem zapytania jest to, czy oprócz tych 2 terminów wyznaczonych w ustawie mogą się odbywać referenda także w innych terminach.</u>
+          <u xml:id="u-5.5" who="#PelnomocnikdoSprawLegislacyjnychZarzaduZwiazkuMiastPolskichMarekWojcik">Jest jeszcze taki element, który tu nie stawał, mianowicie kwestia samoopodatkowania. Ta ustawa zmniejsza próg referendalny w tym zakresie. Do tej pory w ustawie w kwestii samoopodatkowania był wyższy próg, ale w tej chwili on jest zlikwidowany. Są też pewne wątpliwości, czy tego typu rozwiązanie mogło być w takiej procedurze, czyli bez konsultacji społecznych, przyjęte i czy spełnia reguły konstytucyjne. Nie znajdujemy żadnego uzasadnienia dla wprowadzenia tej regulacji. Tak jak powiedziałem, ona zdestabilizuje działalność samorządów terytorialnych czy lokalnych wspólnot mieszkańców.</u>
+          <u xml:id="u-5.6" who="#PelnomocnikdoSprawLegislacyjnychZarzaduZwiazkuMiastPolskichMarekWojcik">Ja myślę, że normalna praca, planowanie przyszłości i podejmowanie pewnych przedsięwzięć koniecznych, ale często trudnych właściwie przestaną być możliwe, dlatego że zawsze znajdzie się garstka osób, którym się to nie spodoba. A z doświadczeń związanych z dotychczas przeprowadzonymi referendami wynika, że zgromadzenie ludzi będących przeciw nie stanowi problemu, z tymi będącymi za jest inaczej. W związku z tym nie będzie problemu, żeby zdestabilizować działalność wspólnot samorządowych. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-6">
+          <u xml:id="u-6.0" who="#PrzewodniczacyZygmuntFrankiewicz">Bardzo dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-6.1" who="#PrzewodniczacyZygmuntFrankiewicz">Pan Adrian Pokrywczyński, a później pan Grzegorz Gąsior w imieniu Krajowego Biura Wyborczego – zdalnie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-7">
+          <u xml:id="u-7.0" who="#EkspertwDzialeMonitoringuPrawnegoiEkspertyzwBiurzeZwiazkuPowiatowPolskichAdrianPokrywczynski">Dziękuję, Panie Przewodniczący.</u>
+          <u xml:id="u-7.1" who="#EkspertwDzialeMonitoringuPrawnegoiEkspertyzwBiurzeZwiazkuPowiatowPolskichAdrianPokrywczynski">Szanowni Państwo! Wysokie Komisje!</u>
+          <u xml:id="u-7.2" who="#EkspertwDzialeMonitoringuPrawnegoiEkspertyzwBiurzeZwiazkuPowiatowPolskichAdrianPokrywczynski">Mam zaszczyt przedstawić stanowisko Związku Powiatów Polskich, które w zasadzie jest identyczne z tym, co powiedział pan Marek Wójcik, ponieważ my też jesteśmy w Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego.</u>
+          <u xml:id="u-7.3" who="#EkspertwDzialeMonitoringuPrawnegoiEkspertyzwBiurzeZwiazkuPowiatowPolskichAdrianPokrywczynski">A ja zwrócę uwagę na to, dlaczego tę ustawę Senat winien w całości odrzucić.</u>
+          <u xml:id="u-7.4" who="#EkspertwDzialeMonitoringuPrawnegoiEkspertyzwBiurzeZwiazkuPowiatowPolskichAdrianPokrywczynski">Po pierwsze, ustawa znacząco zmniejsza rangę referendum lokalnego. Tak jak zauważyli senaccy legislatorzy, ustawa przez usunięcie tylko jednego słowa „istotne” w zasadzie niweluje kwestie istotności czy powagi tematu referendum. Będzie już można zrobić temat ze wszystkiego. To samo powoduje proponowane przez wnioskodawców obniżenie progów czy to ważności referendum, czy zbierania podpisów. W naszym mniemaniu może to spowodować, że inicjatywy w sprawie referendów będą podejmowane dosłownie w błahych sprawach, które dla większości mieszkańców nawet mogą nie być na tyle interesujące, żeby wzięli udział w głosowaniu. A zorganizować referendum będzie trzeba, bo spełniono warunki.</u>
+          <u xml:id="u-7.5" who="#EkspertwDzialeMonitoringuPrawnegoiEkspertyzwBiurzeZwiazkuPowiatowPolskichAdrianPokrywczynski">Po drugie, ustawa wprowadza jakiś, przepraszam za określenie, zupełnie absurdalny mechanizm 2 terminów obowiązkowych referendów, w dodatku wyznaczanych przez premiera. Naszym zdaniem tylko wspólnota lokalna albo regionalna powinna decydować, czy i jakie referendum się odbędzie oraz kiedy się ono odbędzie, a nie odgórnie organ centralny.</u>
+          <u xml:id="u-7.6" who="#EkspertwDzialeMonitoringuPrawnegoiEkspertyzwBiurzeZwiazkuPowiatowPolskichAdrianPokrywczynski">A najgorsze rozwiązanie, jakie widzimy, to jest przekształcenie progów potrzebnych do ważności referendów odwoławczych. No ten mechanizm jest wręcz niebezpieczny, bo on spowoduje, że mniejszość zacznie rządzić większością. Będzie duże zagrożenie, ponieważ organy wykonawcze po prostu co chwilę będą stawały przed groźbą odwołania. A więc trzeba na to spojrzeć w ten sposób, że ten mechanizm wydaje się nam ustrojowo bardzo niebezpieczny.</u>
+          <u xml:id="u-7.7" who="#EkspertwDzialeMonitoringuPrawnegoiEkspertyzwBiurzeZwiazkuPowiatowPolskichAdrianPokrywczynski">Tak więc znowelizowana ustawa spowoduje albo może spowodować: zachwianie stabilności funkcjonowania samorządu terytorialnego w Polsce – a na to chyba się nie możemy zgodzić – przede wszystkim paraliż organów wykonawczych i sprowadzenie referendów do takich organizowanych naprędce albo w każdym temacie plebiscytów. Chyba nie o to chodziło wszystkim tym, którzy tworzyli ustawę o referendach lokalnych pierwotnie. A więc my jesteśmy za odrzuceniem w całości tej ustawy przez Senat. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-8">
+          <u xml:id="u-8.0" who="#PrzewodniczacyZygmuntFrankiewicz">Bardzo dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-8.1" who="#PrzewodniczacyZygmuntFrankiewicz">I zapraszam do zabrania głosu pana Grzegorza Gąsiora…</u>
+          <u xml:id="u-8.2" who="#EkspertwZespolePrawnymiOrganizacjiWyborowwKrajowymBiurzeWyborczymGrzegorzGasior">Dzień dobry państwu…</u>
+          <u xml:id="u-8.3" who="#PrzewodniczacyZygmuntFrankiewicz">…z Krajowego Biura Wyborczego.</u>
+          <u xml:id="u-8.4" who="#PrzewodniczacyZygmuntFrankiewicz">Bardzo proszę. Słychać pana bardzo dobrze.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-9">
+          <u xml:id="u-9.0" who="#EkspertwZespolePrawnymiOrganizacjiWyborowwKrajowymBiurzeWyborczymGrzegorzGasior">Dziękuję bardzo, Panie Przewodniczący.</u>
+          <u xml:id="u-9.1" who="#EkspertwZespolePrawnymiOrganizacjiWyborowwKrajowymBiurzeWyborczymGrzegorzGasior">Panie Przewodniczący! Wysoka Komisjo!</u>
+          <u xml:id="u-9.2" who="#EkspertwZespolePrawnymiOrganizacjiWyborowwKrajowymBiurzeWyborczymGrzegorzGasior">Chciałbym w imieniu Krajowego Biura Wyborczego zgłosić kilka uwag natury organizacyjnej, które ewentualnie mogą się wiązać z problemami organizacyjnymi.</u>
+          <u xml:id="u-9.3" who="#EkspertwZespolePrawnymiOrganizacjiWyborowwKrajowymBiurzeWyborczymGrzegorzGasior">Jeśli chodzi o już tutaj wspominany przepis art. 6a ust. 2, dotyczący wyznaczenia 2 terminów referendum, to chcielibyśmy zwrócić uwagę na wątpliwości. Co się stanie, jeżeli będzie taka konieczność, że będą musiały zostać przeprowadzone w tym terminie np. wybory prezydenta, związane z opróżnieniem urzędu prezydenta, albo przedterminowe wybory do Sejmu i Senatu? W przypadku skrócenia kadencji Sejmu, one muszą się odbyć nie później niż w czterdziestym piątym dniu od wejścia w życie uchwały Sejmu o skróceniu swojej kadencji. W związku z tym pytanie: czy w takiej sytuacji prezes Rady Ministrów będzie dokonywał zmiany rozporządzenia? Oczywiście taka sytuacja zapewne nie będzie zdarzała się często, ale też z całą pewnością nie można tego rodzaju sytuacji wykluczyć.</u>
+          <u xml:id="u-9.4" who="#EkspertwZespolePrawnymiOrganizacjiWyborowwKrajowymBiurzeWyborczymGrzegorzGasior">Kolejna uwaga dotyczy pktu 6. Zresztą ta kwestia była już poruszana m.in. przez Biuro Legislacyjne. Ten pkt 6 dotyczy art. 14. W terminie 6 miesięcy od dnia powiadomienia inicjator referendum zbiera podpisy mieszkańców uprawnionych do wybierania organu stanowiącego danej jednostki samorządu terytorialnego, którzy chcą poprzeć inicjatywę w tej sprawie. Termin wydłuża się z obecnie obowiązujących 60 dni do 6 miesięcy, czyli tak naprawdę będzie on ponad trzykrotnie dłuższy, przy jednoczesnym zmniejszeniu wymaganej liczby podpisów. Dotyczy to również referendów odwoławczych. Jeżeli organ jednostki samorządu terytorialnego wymaga w ocenie mieszkańców odwołania, to wydaje się, że nie trzeba ustanawiać półrocznego okresu na zbieranie podpisów.</u>
+          <u xml:id="u-9.5" who="#EkspertwZespolePrawnymiOrganizacjiWyborowwKrajowymBiurzeWyborczymGrzegorzGasior">Kolejna uwaga: Krajowe Biuro Wyborcze chciałoby zwrócić też uwagę na pkt 12 w zakresie art. 22. Pan mecenas z Biura Legislacyjnego już się na ten temat wypowiadał – mówię o kwestii uchylenia ust. 5. Według Krajowego Biura Wyborczego uchylenie tego ustępu jest bezcelowe, tym bardziej że nie uchylono analogicznej regulacji w odniesieniu do innych referendów. Wydaje się, że tutaj termin jest na tyle długi, że nie ma potrzeby dodatkowo przedłużać tego terminu o kolejny miesiąc – bo z 6 miesięcy zrobi się praktycznie 7 miesięcy. Poza tym taka konstrukcja może rodzić wątpliwości wyborców w tym zakresie.</u>
+          <u xml:id="u-9.6" who="#EkspertwZespolePrawnymiOrganizacjiWyborowwKrajowymBiurzeWyborczymGrzegorzGasior">Kolejny punkt, pkt 13, dotyczy art. 24a. W ust. 3 zabrakło regulacji, jak mniemam, dotyczącej terminu wniesienia skargi. We wszystkich przepisach zmieniany jest termin wniesienia skargi lub skargi kasacyjnej, ale projektodawca w tym miejscu, w art. 24 ust. 3 zdanie trzecie, takiej skargi nie przewidział.</u>
+          <u xml:id="u-9.7" who="#EkspertwZespolePrawnymiOrganizacjiWyborowwKrajowymBiurzeWyborczymGrzegorzGasior">I pkt 15 w zakresie art. 29. Biuro Legislacyjne już też zwracało uwagę na ten przepis. Ja chciałbym zwrócić państwa uwagę na inne kwestie.</u>
+          <u xml:id="u-9.8" who="#EkspertwZespolePrawnymiOrganizacjiWyborowwKrajowymBiurzeWyborczymGrzegorzGasior">Proponowany przepis brzmi: „Jednostki organizacyjne sprawujące trwały zarząd nieruchomości państwowych i komunalnych są obowiązane udostępnić bezpłatnie pomieszczenia wskazane przez inicjatora referendum, stowarzyszenie lub mieszkańców w celu przeprowadzenia zgromadzenia”… Przede wszystkim przepis ten nie określa, w jakim okresie ma nastąpić to udostępnienie, tak? Zakładam, że chodzi o kampanię referendalną. Wydaje się, że należałoby to doprecyzować.</u>
+          <u xml:id="u-9.9" who="#EkspertwZespolePrawnymiOrganizacjiWyborowwKrajowymBiurzeWyborczymGrzegorzGasior">Warto też zwrócić uwagę, odnosząc się do tego właśnie przepisu, że w art. 28 ust. 1 jest mowa o inicjatorze referendum oraz partiach politycznych, zrzeszeniach i mieszkańcach. Z kolei w tym przepisie pominięto partie polityczne, a zrzeszenia zastąpiono stowarzyszeniami. Według Krajowego Biura Wyborczego ustawa powinna posługiwać się tymi samymi pojęciami.</u>
+          <u xml:id="u-9.10" who="#EkspertwZespolePrawnymiOrganizacjiWyborowwKrajowymBiurzeWyborczymGrzegorzGasior">Następna kwestia w zakresie tego samego przepisu: tu jest taki zapis: „są obowiązane udostępnić bezpłatnie pomieszczenia wskazane przez inicjatora referendum, stowarzyszenie lub mieszkańców”. I teraz pytanie: na wniosek ilu mieszkańców? Czy jeżeli to będzie np. 2 mieszkańców, to również już będzie uprawnienie do tego, żeby tylko tych 2 mieszkańców złożyło wniosek o udostępnienie takiego lokalu? Ponadto w rozumieniu prawa o zgromadzeniach zgromadzeniem jest zgrupowanie osób na otwartej przestrzeni. Należałoby też dodatkowo wskazać, że spotkania te organizowane są w celu prowadzenia kampanii referendalnej, a nie np. w jakiejś innej sprawie. Według Krajowego Biura Wyborczego te przepisy powinny zostać doprecyzowane.</u>
+          <u xml:id="u-9.11" who="#EkspertwZespolePrawnymiOrganizacjiWyborowwKrajowymBiurzeWyborczymGrzegorzGasior">Pkt 16 w zakresie art. 51. Tu już była mowa o mężach zaufania, ale chcielibyśmy zwrócić uwagę, że w przypadku referendum odwoławczego prawo zgłoszenia mężów zaufania powinien mieć także odwoływany organ. W przypadku referendum w sprawie odwołania rady i wójta wydaje się, że zarówno jeden, jak i drugi organ powinien mieć możliwość wskazania mężów zaufania. Proponowany przepis, można powiedzieć, powiela błąd z obowiązującej ustawy, bo rzeczywiście w obowiązującej ustawie zostało to pominięte. Dotąd nie zostało to zmienione. Wydaje się, że jeżeli już dokonuje się zmiany, to należałoby uwzględnić również możliwość zgłoszenia mężów zaufania przez odwołany organ lub przez odwołane organy.</u>
+          <u xml:id="u-9.12" who="#EkspertwZespolePrawnymiOrganizacjiWyborowwKrajowymBiurzeWyborczymGrzegorzGasior">Podobna sytuacja jest w niezmienionym przepisie dotyczącym powoływania komisji do spraw referendum, w art. 50 ust. 1, też w zakresie możliwości uprawnienia do zgłoszenia kandydatów na członków obwodowych komisji do spraw referendum.</u>
+          <u xml:id="u-9.13" who="#EkspertwZespolePrawnymiOrganizacjiWyborowwKrajowymBiurzeWyborczymGrzegorzGasior">Odnośnie do pktu 17, który również był już tutaj poruszany, tylko trochę w innym kontekście… Sekundkę. Ja sobie…</u>
+          <u xml:id="u-9.14" who="#komentarz">Wypowiedź poza mikrofonem</u>
+          <u xml:id="u-9.15" who="#PrzewodniczacyZygmuntFrankiewicz">Ja myślę…</u>
+          <u xml:id="u-9.16" who="#EkspertwZespolePrawnymiOrganizacjiWyborowwKrajowymBiurzeWyborczymGrzegorzGasior">Tutaj jest mowa – mam na myśli pkt 17 w zakresie art. 55 ust. 2… W całej ustawie mówi się o odwołaniu wójta, burmistrza i prezydenta miasta – mam na myśli obowiązującą ustawę – zaś w tym przypadku posłużono się nazwą organu.</u>
+          <u xml:id="u-9.17" who="#EkspertwZespolePrawnymiOrganizacjiWyborowwKrajowymBiurzeWyborczymGrzegorzGasior">I jeszcze odnośnie do tych 15% to, wbrew uzasadnieniu poprawki, przepis ten dotyczy nie tylko referendum merytorycznego, ale również referendum w sprawie odwołania rady czy sejmiku województwa oraz wójta wybranego przez radę i sytuuje próg frekwencyjny w tych referendach na bardzo niskim poziomie – na to tylko informacyjnie Krajowe Biuro Wyborcze zwraca uwagę. Pan mecenas z Biura Legislacyjnego wspominał o tych 15%. Dotychczas te 3/5 liczby osób biorących udział w wyborach… No, wydaje się, że ustawodawca celowo rozróżnił te 2 wartości. Ale rzeczywiście w przypadku zmiany dotyczącej tego, że ma to być 3/5 liczby głosów oddanych w tych wyborach na odwoływany organ, jak wskazano w ustawie, a tak naprawdę na osobę pełniącą funkcję, która ma być odwołana, te progi są zdecydowanie obniżone.</u>
+          <u xml:id="u-9.18" who="#EkspertwZespolePrawnymiOrganizacjiWyborowwKrajowymBiurzeWyborczymGrzegorzGasior">I już taka techniczna kwestia: w pkcie 19 odnoszącym się do art. 65 po wyrazach „organ jednostki samorządu terytorialnego niezwłocznie” i przecinku brakuje wyrazu „lecz” – „nie później niż w terminie 3 miesięcy”… Dziękuję bardzo, Panie Przewodniczący.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-10">
+          <u xml:id="u-10.0" who="#PrzewodniczacyZygmuntFrankiewicz">Bardzo dziękuję za tę obszerną opinię.</u>
+          <u xml:id="u-10.1" who="#PrzewodniczacyZygmuntFrankiewicz">Teraz udzielę głosu panu Krzysztofowi Wójtowiczowi, burmistrzowi gminy Skała i przedstawicielowi Unii Miasteczek Polskich.</u>
+          <u xml:id="u-10.2" who="#PrzewodniczacyZygmuntFrankiewicz">A później, pozwólcie państwo, że sam zabiorę głos.</u>
+          <u xml:id="u-10.3" who="#PrzewodniczacyZygmuntFrankiewicz">I sprawdzę, kto z państwa jeszcze chce zabrać głos. Pan senator Wadim Tyszkiewicz. To na razie wszyscy.</u>
+          <u xml:id="u-10.4" who="#PrzewodniczacyZygmuntFrankiewicz">Bardzo proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-11">
+          <u xml:id="u-11.0" who="#PrzedstawicielUniiMiasteczekPolskichKrzysztofWojtowicz">Panie Przewodniczący! Panie i Panowie Senatorowie! Szanowni Państwo!</u>
+          <u xml:id="u-11.1" who="#PrzedstawicielUniiMiasteczekPolskichKrzysztofWojtowicz">Na samym początku chciałbym zgłosić jedną uwagę: ta ustawa powinna znaleźć się tam, gdzie jej miejsce, czyli w koszu. A ponieważ jesteśmy porządnymi obywatelami, to zrobimy to porządnie, czyli wrzucimy do niebieskiego worka do segregacji.</u>
+          <u xml:id="u-11.2" who="#PrzedstawicielUniiMiasteczekPolskichKrzysztofWojtowicz">I przechodząc do analizy merytorycznej tej ustawy… Ona powinna się nazywać następująco: antyobywatelski i niedemokratyczny projekt ustawy o referendum lokalnym, generowaniu konfliktów społecznych oraz destabilizacji administracji samorządowej. Teraz krótko wyjaśnię, dlaczego ustawa tak powinna się nazywać.</u>
+          <u xml:id="u-11.3" who="#PrzedstawicielUniiMiasteczekPolskichKrzysztofWojtowicz">Szanowni Państwo, niedemokratyczne zasady wpisane w przepisy tej ustawy moi przedmówcy już szeroko opisali – obniżenie progów ważności, zmniejszenie liczby potrzebnych głosów, a więc to, co mówił pan Marek Wójcik, czyli że mniejszość będzie rządziła większością. Najjaskrawszym przykładem tego jest zapis, który mówi o referendum odwoławczym organu gminy – do wyboru trzeba uzyskać więcej niż 50%, a odwołać go może mniej niż 50%, bo aby uzyskać troszkę więcej niż 50%, to ten organ musiałby uzyskać w wyborach więcej niż 85% głosów. Takie sytuacje są ekstremalnie rzadkie.</u>
+          <u xml:id="u-11.4" who="#PrzedstawicielUniiMiasteczekPolskichKrzysztofWojtowicz">Niskie progi ważności referendum będą powodowały inflację złych pomysłów i zmniejszenie wagi referendum. Jest to antyobywatelskie działanie. W ten sposób nie zachęca się ludzi do działania propaństwowego i budującego wspólnotę lokalną.</u>
+          <u xml:id="u-11.5" who="#PrzedstawicielUniiMiasteczekPolskichKrzysztofWojtowicz">Z natury referendów wynika generowanie konfliktów społecznych, polaryzacja mieszkańców na linii mieszkańcy – mieszkańcy oraz mieszkańcy – samorząd. Te konflikty społeczne bardzo długo później się naprawia, gasi. Wiem coś o tym, ponieważ 3 lata temu, niestety, miałem doświadczenie referendalne odwoławcze. Odbiło się ono bardzo negatywnie na wizerunku gminy. Bardzo długo musieliśmy pracować nad tym, aby ten wizerunek naprawić.</u>
+          <u xml:id="u-11.6" who="#PrzedstawicielUniiMiasteczekPolskichKrzysztofWojtowicz">Długotrwałe kampanie referendalne podczas zbierania podpisów to kampanie negatywne, a w przypadku ostatniego terminu wyznaczonego w ustawie będą to kampanie wyborcze finansowane z budżetu państwa i powodujące negatywne skutki dla samorządu. Każda inicjatywa referendalna niezależnie od tego, jak dobre intencje ma komitet referendalny czy grupa inicjatywa, z natury referendum, właśnie polaryzuje i wpływa bardzo negatywnie na funkcjonowanie samorządu. Wtedy organy stanowiące czy wykonawcze spowalniają swoją pracę w oczekiwaniu na wynik referendum, aby nie narazić się wyborcom czy wpłynąć w jakiś sposób na jego wyniki.</u>
+          <u xml:id="u-11.7" who="#PrzedstawicielUniiMiasteczekPolskichKrzysztofWojtowicz">Dodatkowo trzeba zwrócić uwagę, że będą to ogromne koszty finansowe dla państwa, ale również dla samorządów. To kolejny taki absurd. Skoro mamy już w tej ustawie wyznaczone 2 terminy, wyobraźmy sobie taką sytuację, że w tych 2 terminach w jakiejś gminie będzie tak fantastycznie, że nikt nie będzie chciał podjąć inicjatywy referendalnej. No cóż, zostanie wyznaczony temat? Dobrze. Skoro jest wyznaczony termin, a ktoś wyznaczy temat, to może niech wyznaczy również wynik tego referendum. Wtedy referenda też nie będą potrzebne.</u>
+          <u xml:id="u-11.8" who="#PrzedstawicielUniiMiasteczekPolskichKrzysztofWojtowicz">Szanowni Państwo, na koniec: ustawa ustanawia mechanizm, który może spowodować jakby permanentny proces referendalny w skali całego kraju. Przy tak niskich progach – a jeszcze będzie można łączyć tematy referendalne z referendum odwoławczym – nie będzie dla samorządu, jak również dla organu stanowiącego i dla organu wykonawczego absolutnie żadnej motywacji do tego, aby z samorządem się wiązać. Można powiedzieć, że generalnie to będzie taka machina referendów odwoławczych co chwilę. Przy tak niskich progach będzie to niesamowicie łatwe. Unia Miasteczek Polskich stoi na stanowisku, że ustawę w tym kształcie należy odrzucić. Bardzo dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-12">
+          <u xml:id="u-12.0" who="#PrzewodniczacyZygmuntFrankiewicz">Bardzo dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-12.1" who="#PrzewodniczacyZygmuntFrankiewicz">Szanowni Państwo, ja wnoszę o odrzucenie tej ustawy.</u>
+          <u xml:id="u-12.2" who="#PrzewodniczacyZygmuntFrankiewicz">Wiem, że z takim samym wnioskiem występuje pan przewodniczący Aleksander Pociej i pan senator Bogdan Zdrojewski.</u>
+          <u xml:id="u-12.3" who="#SenatorBogdanZdrojewski">Tak, potwierdzam.</u>
+          <u xml:id="u-12.4" who="#PrzewodniczacyZygmuntFrankiewicz">Po tych wypowiedziach sprawa wydaje się stosunkowo prosta. Przypomnę, że 3 reprezentowane tu korporacje samorządowe jednoznacznie negatywnie odniosły się do tego projektu. Strona samorządowa Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego wydała dokument w tej sprawie jednoznacznie negatywny. Biuro Legislacyjne Senatu przedstawiło opinię, która w moim odczuciu dla takiej 3-stronicowej ustawy jest miażdżąca. No takie błędy, wręcz żenujące, się tam pojawiają, które powinny dyskredytować również autorów. Podobnie jest z Krajowym Biurem Wyborczym, które znalazło jeszcze dodatkowe błędy w tej ustawie.</u>
+          <u xml:id="u-12.5" who="#PrzewodniczacyZygmuntFrankiewicz">Ja jeszcze tylko dopowiem parę zdań na ten temat, bo jestem doświadczony w tej sprawie.</u>
+          <u xml:id="u-12.6" who="#PrzewodniczacyZygmuntFrankiewicz">Jeżeli wójt, burmistrz, prezydent wygrywa wybory, to przedstawia jakąś koncepcję na – kiedyś 4 lata, a teraz – najbliższe 5 lat sprawowania tego urzędu. Ta koncepcja może być wywrócona do góry nogami wskutek referendów, w których weźmie udział mała liczba ludzi, ale przekieruje wysiłek miasta czy gminy nie tam, gdzie planował wójt, który się będzie rozliczał ze swojego programu wyborczego. Te progi są – tak jak już tutaj panowie mówili bardzo dobrze… 85% musiałoby pójść do wyborów, żeby spełnić ten wymóg, który jest przy wybieraniu wójta, burmistrza, prezydenta. Ja to policzę inaczej: 40% frekwencji to jest stosunkowo dużo, trzeba zdobyć ponad 50% głosów i to wystarczy, do tego 3/5 to jest 60%. Jak się to pomnoży, to będzie widać, że przy takiej frekwencji 12% uprawnionych może odwołać wójta, burmistrza, prezydenta, a to odwołanie wymaga tylko większości. Czyli praktycznie przy całkiem niezłej frekwencji 6% niezadowolonych może odwołać ten organ wykonawczy.</u>
+          <u xml:id="u-12.7" who="#PrzewodniczacyZygmuntFrankiewicz">Efekt dodatkowy poza tymi, które tu już były dobitnie podane, jest taki, że ci sprawujący władzę wykonawczą w gminach będą jeszcze bardziej się obawiali niepopularnych decyzji. Z doświadczenia wiem, że najczęściej o rozwoju decydują właśnie takie decyzje. A więc to będzie dla państwa demolujące. Skąd mam takie doświadczenie? Bo miałem takie 2 referenda odwoławcze właśnie po niepopularnych decyzjach, które dla miasta, w którym byłem 26 lat z hakiem prezydentem, były bardzo korzystne, co pokazały następne lata.</u>
+          <u xml:id="u-12.8" who="#PrzewodniczacyZygmuntFrankiewicz">Jest jeszcze takie pomieszanie 2 trybów. W konstytucji mamy zapisaną demokrację pośrednią. To, o czym teraz dyskutujemy, to jest rozszerzenie o elementy demokracji bezpośredniej. To jest dobre do aktywizowania mieszkańców, ale jeżeli jest w kolizji z demokracją pośrednią, to prowadzi do psucia tejże demokracji na szczeblu lokalnym. Stąd wniosek, który już złożyłem.</u>
+          <u xml:id="u-12.9" who="#PrzewodniczacyZygmuntFrankiewicz">Do głosu zgłosił się jeszcze tylko pan senator Wadim Tyszkiewicz. Dobrze by było kończyć powoli tę dyskusję, więc jeżeli nie ma nowych argumentów – starych nie warto powtarzać – to będzie to ostatni głos.</u>
+          <u xml:id="u-12.10" who="#PrzewodniczacyZygmuntFrankiewicz">Bardzo proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-13">
+          <u xml:id="u-13.0" who="#SenatorWadimTyszkiewicz">Ja bardzo krótko.</u>
+          <u xml:id="u-13.1" who="#SenatorWadimTyszkiewicz">Też mam długie doświadczenie samorządowe i powiem tak: każdy, kto zagłosuje za tą ustawą, zagłosuje za niszczeniem samorządu. Tak złej ustawy, tak antysamorządowej ja w życiu nie widziałem. I jeszcze raz powtarzam – zresztą argumenty już były tutaj wyartykułowane – to jest niszczenie samorządu. Samorząd polega też na podejmowaniu decyzji, trzeba pamiętać, decyzji czasami trudnych – to nie są łatwe decyzje – przez wójta, burmistrza, prezydenta, przez radę. Jeżeli każda trudna decyzja będzie wiązała się z referendum, bo pewnej grupce obywateli to się nie spodoba, no to jest to koniec samorządu. A dla mnie to jest czysty populizm i naginanie się opcji rządzącej po to, żeby dla 2 czy 3 głosów jakichś szaleńców – bo inaczej tych ludzi nie mogę nazwać – miażdżyć samorząd. Powtórzę jeszcze zdanie, które powiedziałem na początku, i skończę: każdy, kto zagłosuje za tą ustawą, zagłosuje za niszczeniem samorządu. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-14">
+          <u xml:id="u-14.0" who="#PrzewodniczacyZygmuntFrankiewicz">Dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-14.1" who="#PrzewodniczacyZygmuntFrankiewicz">Nie ma więcej głosów.</u>
+          <u xml:id="u-14.2" who="#PrzewodniczacyZygmuntFrankiewicz">Jest zgłoszonych cały szereg poprawek, których jeszcze nikt z grona państwa senatorów nie przejął, ale najdalej idący jest wniosek o odrzucenie, który poddam w pierwszej kolejności pod głosowanie. Jeżeli ten wniosek zostanie przyjęty, to bezprzedmiotowe będzie głosowanie nad poprawkami.</u>
+          <u xml:id="u-14.3" who="#PrzewodniczacyZygmuntFrankiewicz">Kto z państwa senatorów jest za przyjęciem wniosku o odrzucenie w całości tej ustawy?</u>
+          <u xml:id="u-14.4" who="#PrzewodniczacyZygmuntFrankiewicz">Kto jest przeciw?</u>
+          <u xml:id="u-14.5" who="#PrzewodniczacyZygmuntFrankiewicz">Kto się wstrzymał?</u>
+          <u xml:id="u-14.6" who="#PrzewodniczacyZygmuntFrankiewicz">Proszę o podanie łącznych wyników.</u>
+          <u xml:id="u-14.7" who="#PrzewodniczacyZygmuntFrankiewicz">12 głosów za, 2 – przeciw, 5 senatorów się wstrzymało.</u>
+          <u xml:id="u-14.8" who="#PrzewodniczacyZygmuntFrankiewicz">Czyli wniosek o odrzucenie został przyjęty.</u>
+          <u xml:id="u-14.9" who="#PrzewodniczacyZygmuntFrankiewicz">Na tym będziemy kończyli procedowanie, tylko jeszcze jest potrzebny sprawozdawca.</u>
+          <u xml:id="u-14.10" who="#PrzewodniczacyZygmuntFrankiewicz">Czy ktoś z państwa…</u>
+          <u xml:id="u-14.11" who="#SenatorAleksanderPociej">Ja bym zaproponował pana przewodniczącego.</u>
+          <u xml:id="u-14.12" who="#PrzewodniczacyZygmuntFrankiewicz">Dziękuję bardzo za zaufanie. Nie ma innych zgłoszeń. Dziękuję bardzo. Będę sprawozdawcą.</u>
+          <u xml:id="u-14.13" who="#PrzewodniczacyZygmuntFrankiewicz">Na tym zamykam posiedzenie.</u>
+          <u xml:id="u-14.14" who="#komentarz">Koniec posiedzenia o godzinie 17 minut 59</u>
+        </div>
+      </body>
+    </text>
+  </TEI>
+</teiCorpus>
diff --git a/2019-2023/senat/komisje/rpss/201923-snt-rpssx-00155-01/header.xml b/2019-2023/senat/komisje/rpss/201923-snt-rpssx-00155-01/header.xml
new file mode 100644
index 0000000..e0dd99b
--- /dev/null
+++ b/2019-2023/senat/komisje/rpss/201923-snt-rpssx-00155-01/header.xml
@@ -0,0 +1,91 @@
+<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?>
+<teiHeader xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xml:id="PPC-201923-snt-rpssx-00155-01">
+  <fileDesc>
+    <titleStmt>
+      <title>Komisja Rodziny, Polityki Senioralnej i Społecznej (155.)</title>
+    </titleStmt>
+    <publicationStmt>
+      <p>Prosimy o zapoznanie się z nagłówkiem korpusu (PPC_header.xml).</p>
+    </publicationStmt>
+    <sourceDesc>
+      <bibl>
+        <title>Komisja Rodziny, Polityki Senioralnej i Społecznej (155.)</title>
+        <publisher>Kancelaria Senatu Rzeczypospolitej Polskiej</publisher>
+        <note type="system">III RP</note>
+        <note type="house">Senat</note>
+        <note type="termNo">10</note>
+        <note type="type">Komisja</note>
+        <note type="sessionNo" target="#RPSS">155</note>
+        <note type="part">1</note>
+        <date>2023-03-10</date>
+      </bibl>
+    </sourceDesc>
+  </fileDesc>
+  <profileDesc>
+    <particDesc>
+      <person xml:id="DyrektorDepartamentuOchronyZbiorowychInteresowKonsumentowwUrzedzieOchronyKonkurencjiiKonsumentowLukaszWronski" role="speaker">
+        <persName>Dyrektor Departamentu Ochrony Zbiorowych Interesów Konsumentów w Urzędzie Ochrony Konkurencji i Konsumentów Łukasz Wroński</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="Gloszsali" role="speaker">
+        <persName>Głos z sali</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="Glosyzsali" role="speaker">
+        <persName>Głosy z sali</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="KierownikKatedryBadanZachowanKonsumentowwInstytucieZarzadzaniawKolegiumZarzadzaniaiFinansowwSzkoleGlownejHandlowejwWarszawieAnnaDabrowska" role="speaker">
+        <persName>Kierownik Katedry Badań Zachowań Konsumentów w Instytucie Zarządzania w Kolegium Zarządzania i Finansów w Szkole Głównej Handlowej w Warszawie Anna Dąbrowska</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="KierownikKatedryBadanZachowanKonsumentowwSzkoleGlownejHandlowawWarszawieAnnaDabrowska" role="speaker">
+        <persName>Kierownik Katedry Badań Zachowań Konsumentów w Szkole Głównej Handlowa w Warszawie Anna Dąbrowska</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="KierownikKatedryEuropejskiegoPrawaGospodarczegonaWydzialePrawaiAdministracjiUniwersytetuLodzkiegoMonikaNamyslowska" role="speaker">
+        <persName>Kierownik Katedry Europejskiego Prawa Gospodarczego na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Łódzkiego Monika Namysłowska</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="KierownikZakladuZarzadzaniaFinansamiwInstytucieNaukEkonomicznychnaUniwersytecieWroclawskimEdytaRutkowskaTomaszewska" role="speaker">
+        <persName>Kierownik Zakładu Zarządzania Finansami w Instytucie Nauk Ekonomicznych na Uniwersytecie Wrocławskim Edyta Rutkowska-Tomaszewska</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="komentarz" role="commentator">
+        <persName>Komentarz</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="MiejskiRzecznikKonsumentowwWarszawieMalgorzataRothert" role="speaker">
+        <persName>Miejski Rzecznik Konsumentów w Warszawie Małgorzata Rothert</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PowiatowyRzecznikKonsumentowwPoznaniuMarekRadwanski" role="speaker">
+        <persName>Powiatowy Rzecznik Konsumentów w Poznaniu Marek Radwański</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PowiatowyRzecznikKonsumentowweWroclawiuGrzegorzMis" role="speaker">
+        <persName>Powiatowy Rzecznik Konsumentów we Wrocławiu Grzegorz Miś</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PrawnikwStowarzyszeniuOchronyKonsumentowAquilaDominikaMyszakowskaKaczala" role="speaker">
+        <persName>Prawnik w Stowarzyszeniu Ochrony Konsumentów „Aquila” Dominika Myszakowska-Kaczała</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PrezesForumKonsumentowAgnieszkaPlencler" role="speaker">
+        <persName>Prezes Forum Konsumentów Agnieszka Plencler</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PrezesZarzaduFundacjiKrajowyInstytutGospodarkiSenioralnejMarzenaRudnicka" role="speaker">
+        <persName>Prezes Zarządu Fundacji „Krajowy Instytut Gospodarki Senioralnej” Marzena Rudnicka</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PrzedstawicielStowarzyszeniaMankoMarekPilch" role="speaker">
+        <persName>Przedstawiciel Stowarzyszenia „Manko” Marek Pilch</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PrzedstawicielkaFederacjiKonsumentowMonikaKosinskaPyter" role="speaker">
+        <persName>Przedstawicielka Federacji Konsumentów Monika Kosińska-Pyter</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PrzewodniczacaNiezaleznegoZwiazkuZawodowegoPracownikowBankowosciiUslugDialogAlicjaJedrych" role="speaker">
+        <persName>Przewodnicząca Niezależnego Związku Zawodowego Pracowników Bankowości i Usług „Dialog 2005”Alicja Jędrych</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PrzewodniczacyKomisjiKrajowejOgolnopolskiegoZwiazkuZawodowegoSamozatrudnionychwBREwWitoldSolski" role="speaker">
+        <persName>Przewodniczący Komisji Krajowej Ogólnopolskiego Związku Zawodowego Samozatrudnionych „wBREw” Witold Solski</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="WarminskoMazurskiWojewodzkiInspektorInspekcjiHandlowejKrzysztofWojciechowski" role="speaker">
+        <persName>Warmińsko-Mazurski Wojewódzki Inspektor Inspekcji Handlowej Krzysztof Wojciechowski</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="ZastepcaPrzewodniczacegoRyszardMajer" role="speaker">
+        <persName>Zastępca Przewodniczącego Ryszard Majer</persName>
+      </person>
+      <org xml:id="RPSS" role="committee">
+        <orgName>Komisja Rodziny, Polityki Senioralnej i Społecznej</orgName>
+      </org>
+    </particDesc>
+  </profileDesc>
+</teiHeader>
diff --git a/2019-2023/senat/komisje/rpss/201923-snt-rpssx-00155-01/text_structure.xml b/2019-2023/senat/komisje/rpss/201923-snt-rpssx-00155-01/text_structure.xml
new file mode 100644
index 0000000..5009007
--- /dev/null
+++ b/2019-2023/senat/komisje/rpss/201923-snt-rpssx-00155-01/text_structure.xml
@@ -0,0 +1,398 @@
+<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?>
+<teiCorpus xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
+  <xi:include href="PPC_header.xml"/>
+  <TEI>
+    <xi:include href="header.xml"/>
+    <text>
+      <body>
+        <div xml:id="div-1">
+          <u xml:id="u-1.0" who="#komentarz">Początek posiedzenia o godzinie 10 minut 10</u>
+          <u xml:id="u-1.1" who="#komentarz">Posiedzeniu przewodniczy zastępca przewodniczącego Ryszard Majer</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-2">
+          <u xml:id="u-2.0" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoRyszardMajer">Witam państwa serdecznie w Senacie Rzeczypospolitej Polskiej.</u>
+          <u xml:id="u-2.1" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoRyszardMajer">Bardzo dziękuję, że państwo odpowiedzieli na nasze zaproszenie.</u>
+          <u xml:id="u-2.2" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoRyszardMajer">Mam przyjemność otworzyć posiedzenie Komisji Rodziny, Polityki Senioralnej i Społecznej, którego tematem będzie bezpieczeństwo konsumenta seniora.</u>
+          <u xml:id="u-2.3" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoRyszardMajer">Dzisiejsze posiedzenie zostało zorganizowane we współpracy z Forum Organizacji Konsumenckich Forkon. Tak naprawdę inicjatorem tego naszego spotkania jest pan Grzegorz Miś, który swego czasu dotarł do mnie i powiedział, że pora wrócić do rozmów w Senacie o sytuacji seniorów, o sytuacji konsumentów. Tym bardziej że jesteśmy, Drodzy Państwo, w przededniu Światowego Dnia Praw Konsumenta, 15 marca. I o ile się zdążyłem zorientować, to dzisiejsze posiedzenie komisji jest takim dobrym miejscem i dobrym wydarzeniem, by rozmawiać o sytuacji osób starszych, osób, które są seniorami.</u>
+          <u xml:id="u-2.4" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoRyszardMajer">A nam, Drodzy Państwo, osób starszych przybywa. W tej chwili to już około 25% populacji. Polska i cała Europa się starzeje, i to dość dynamicznie. Jak sobie to przeliczymy na liczby, to okaże się, że to ponad 9 milionów mieszkańców naszego kraju. A ta liczba wzrasta, bo rocznie przybywa nam około 200 tysięcy osób starszych, to jest wielkość całkiem sporego miasta. To grupa, która każdego roku powiększa tę część populacji.</u>
+          <u xml:id="u-2.5" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoRyszardMajer">Pragnę przywitać zarówno senatorów, którzy w tym posiedzeniu uczestniczą w trybie zdalnym, jak i państwa obecnych na sali. W szczególności serdecznie witam prelegentów. Witam panią prof. Annę Dąbrowską, kierownik Katedry Badań Zachowań Konsumentów Szkoły Głównej Handlowej w Warszawie. Witam serdecznie, Pani Profesor. Witam wspomnianego już przeze mnie pana Grzegorza Misia, powiatowego rzecznika konsumentów we Wrocławiu. Witam serdecznie. Witam panią prof. Edytę Rutkowską-Tomaszewską z Uniwersytetu Wrocławskiego. Witam serdecznie, Pani Profesor.</u>
+          <u xml:id="u-2.6" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoRyszardMajer">Witam również prelegentów, którzy będą uczestniczyli w naszym panelu konsumenckim po tej części wstępnej, kiedy państwo zabiorą głos, w szczególności moderatora, panią dr hab. Monikę Namysłowską z Uniwersytetu Łódzkiego. Witam serdecznie.</u>
+          <u xml:id="u-2.7" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoRyszardMajer">Witam uczestników naszego panelu. Witam panią Agnieszkę Plencler, prezes Forum Konsumentów. Witam panią Marzenę Rudnicką, prezes fundacji Krajowy Instytut Gospodarki Senioralnej. Witam serdecznie. Witam także panią Dominikę Myszakowską-Kaczałę ze Stowarzyszenia Ochrony Konsumentów „Aquila”. Witam serdecznie.</u>
+          <u xml:id="u-2.8" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoRyszardMajer">Witam serdecznie uczestników, zarówno tych, którzy śledzą nasze posiedzenie w trybie online, jak i obecnych tutaj, na miejscu rzeczników, powiatowych rzeczników konsumentów, wojewódzkich inspektorów inspekcji handlowej, przedstawicieli organizacji pozarządowych. Bardzo dziękuję, że państwo odpowiedzieliście pozytywnie na zaproszenie naszej komisji.</u>
+          <u xml:id="u-2.9" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoRyszardMajer">Drodzy Państwo, spotkanie rozpoczną, zgodnie z naszym programem, 4 prelegenci.</u>
+          <u xml:id="u-2.10" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoRyszardMajer">Zapraszam panią prof. Annę Dąbrowską do wygłoszenia takiego króciutkiego wystąpienia. Umówmy się, że to będą takie wystąpienia w granicach 10 minut.</u>
+          <u xml:id="u-2.11" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoRyszardMajer">Bardzo proszę, Pani Profesor.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-3">
+          <u xml:id="u-3.0" who="#KierownikKatedryBadanZachowanKonsumentowwSzkoleGlownejHandlowawWarszawieAnnaDabrowska">Bardzo dziękuję, Panie Przewodniczący.</u>
+          <u xml:id="u-3.1" who="#KierownikKatedryBadanZachowanKonsumentowwSzkoleGlownejHandlowawWarszawieAnnaDabrowska">To dla mnie zaszczyt, że mogę dzisiaj spotkać się z państwem i podzielić się wynikami badań, które od kilku lat moja katedra prowadzi właśnie w odniesieniu do osób starszych, badając szczególnie ich potrzeby usługowe.</u>
+          <u xml:id="u-3.2" who="#KierownikKatedryBadanZachowanKonsumentowwSzkoleGlownejHandlowawWarszawieAnnaDabrowska">Proszę państwa, można powiedzieć za prezydentem Stanów Zjednoczonych, że każdy z nas jest konsumentem. Takim szczególnym konsumentem jest niewątpliwie osoba starsza, jest ona bowiem słabsza na tym rynku, podobnie jak dzieci. Ale jeśli popatrzymy na dane liczbowe firmy Gemius, to zobaczymy, że te osoby starsze bardzo silnie nadrabiają dystans, jeśli chodzi o członków społeczeństwa informacyjnego. I widzimy tutaj, że w 2022 r. ten słupek mocno się podwyższył. Co oznacza, że wielu z nas – bo ja również należę do osób starszych – chce być równoprawnymi członkami także rynku e-usług.</u>
+          <u xml:id="u-3.3" who="#KierownikKatedryBadanZachowanKonsumentowwSzkoleGlownejHandlowawWarszawieAnnaDabrowska">Szanowni Państwo, chciałabym państwu zaprezentować starszego konsumenta troszkę inaczej, nie tylko poprzez jego pewne ułomności czy nieradzenie sobie na tym rynku. To jest rynek bardzo zróżnicowany, segment, który ma wiele zróżnicowań wewnętrznych. Narosło wiele mitów, które, proszę państwa, staramy się podkreślać także w naszych publikacjach. Staraliśmy się popatrzeć na tego e-konsumenta w kontekście e-handlu. Te badania były wykonane tuż przed pandemią, w grudniu 2019 r. I wówczas okazało się, że wielu naszych respondentów ceni sobie e-zakupy ze względu na atrakcyjne ceny, na oszczędność czasu, wygodę, szybkość zakupów. W związku z tym zapytaliśmy również, na ile ta świadomość konsumentów jest obecna. I, proszę państwa, 72% odpowiedziało poprawnie, że ma 14 dni na zwrócenie produktu.</u>
+          <u xml:id="u-3.4" who="#KierownikKatedryBadanZachowanKonsumentowwSzkoleGlownejHandlowawWarszawieAnnaDabrowska">Poprosiliśmy też o ustosunkowanie się do takich stwierdzeń, które, jak myślę, pokazują nam tego konsumenta w nieco innej odsłonie, ale również pokazują, że jest to segment, który warto dostrzegać, który warto edukować i który, oczywiście, trzeba chronić. I tak zapytaliśmy, czy zakupy internetowe stanowią odskocznię od codziennych problemów. Pamiętajmy, że często mowa tu o gospodarstwach jednoosobowych, o osobach, dla których problemem jest, no, właśnie samotność. I tutaj, można powiedzieć, bardzo wyraźnie zarysowało się zróżnicowanie wewnętrzne tego segmentu. Ale co trzecia osoba zgodziła się z tym stwierdzeniem, a co dziesiąta – zdecydowanie się zgodziła.</u>
+          <u xml:id="u-3.5" who="#KierownikKatedryBadanZachowanKonsumentowwSzkoleGlownejHandlowawWarszawieAnnaDabrowska">Zapytaliśmy również, czy kupowaniu w internecie towarzyszą pozytywne zmiany, pozytywne stany emocjonalne, takie jak podekscytowanie, euforia, poczucie ulgi, odprężenie, co dla seniorów tez jest niezwykle istotne. I widzimy, że tutaj te wyniki również nam potwierdzają, że e-zakupy są dla wielu z tych osób czymś, co sobie bardzo cenią.</u>
+          <u xml:id="u-3.6" who="#KierownikKatedryBadanZachowanKonsumentowwSzkoleGlownejHandlowawWarszawieAnnaDabrowska">Zapytaliśmy także, czy zdarza się naszym seniorom dokonać zakupu zupełnie niepotrzebnych produktów, a więc czy podejmują nieracjonalne decyzje, co przypisujemy częściej osobom młodym. No, i proszę zobaczyć, że jednak mamy seniorów, którzy lubią poszaleć sobie w internecie, poszukać produktów, które sprawią im chwilową przyjemność.</u>
+          <u xml:id="u-3.7" who="#KierownikKatedryBadanZachowanKonsumentowwSzkoleGlownejHandlowawWarszawieAnnaDabrowska">Również, proszę państwa, zdarza się seniorom kupić towar, który jest nowością, innowacją. A więc znowu taka przypisana cecha, że osoby starsze są bardziej zamknięte w sobie, nie są otwarte na nowości, na innowacje, poruszają się taką utartą ścieżką zakupową, no, nie do końca jest prawdą, dlatego że tutaj aż 40% odpowiedziało, że tak, takie zachowania są im bliskie.</u>
+          <u xml:id="u-3.8" who="#KierownikKatedryBadanZachowanKonsumentowwSzkoleGlownejHandlowawWarszawieAnnaDabrowska">Kolejne stwierdzenie dotyczyło tego, czy zakupy przez internet wpływają na poprawę samopoczucia, na komfort psychiczny, co w stosunku do tej grupy społecznej, tej grupy konsumenckiej również jest niezwykle istotne. I proszę zobaczyć, że znowu ponad 40% odpowiedziało pozytywnie, a prawie co piąta osoba zdecydowanie się z tym stwierdzeniem zgodziła.</u>
+          <u xml:id="u-3.9" who="#KierownikKatedryBadanZachowanKonsumentowwSzkoleGlownejHandlowawWarszawieAnnaDabrowska">I ostatnie stwierdzenie w ramach właśnie e-zakupów: czy kupowanie przez internet wpływa pozytywnie na postrzeganie swojego wieku. I tutaj, proszę państwa, najwięcej osób, bo aż 43%, odpowiedziało pozytywnie. Czyli jest to dla nich bardzo ważne, że nie są wykluczone cyfrowo, że mogą w ten sposób zaspokajać swoje potrzeby.</u>
+          <u xml:id="u-3.10" who="#KierownikKatedryBadanZachowanKonsumentowwSzkoleGlownejHandlowawWarszawieAnnaDabrowska">Seniorzy, proszę państwa… Drugie badanie, które robiliśmy, zostało ukończone w grudniu 2021 r., a więc w rozkwicie pandemii, wtedy, kiedy nasze zdrowie było zagrożone. I interesowało nas, czy seniorzy są skłonni do korzystania z innowacji na rynku e-zdrowia. Tutaj badaliśmy, proszę państwa, 1 tysiąc osób, reprezentatywną grupę Polaków. Osoby w wieku 56–65 lat stanowiły ponad 20%, a osoby w wieku 66–80 lat – ponad 10%, a więc było to zgodne ze strukturą wieku naszego społeczeństwa.</u>
+          <u xml:id="u-3.11" who="#KierownikKatedryBadanZachowanKonsumentowwSzkoleGlownejHandlowawWarszawieAnnaDabrowska">E-zdrowie, w myśl definicji Komisji Europejskiej, ma dla nas bardzo wiele pożytecznych funkcji, dlatego, że to jest wykorzystanie technologii informacyjno-komunikacyjnych zarówno w produktach, jak i w usługach, w procesach związanych z naszym zdrowiem. To są, proszę państwa, także zmiany organizacyjne w służbie zdrowia, czego doświadczyliśmy bardzo mocno i nadal doświadczamy, jeśli chodzi właśnie o kontakt ze służbą zdrowia. To są również inne interakcje między pacjentem a podmiotami. No, i oczywiście przekazywanie danych, co ma ogromne znaczenie, wtedy, kiedy korzystamy z tych usług chociażby w takich sytuacjach, jakie przeżyliśmy, jak lockdown, kiedy niemożliwość swobodnego poruszania się ma ogromne znaczenie.</u>
+          <u xml:id="u-3.12" who="#KierownikKatedryBadanZachowanKonsumentowwSzkoleGlownejHandlowawWarszawieAnnaDabrowska">Proszę państwa, w okresie pandemii okazało się, że 13% osób w wieku 56–65 lat i prawie 10% osób w tej drugiej grupie wiekowej doznało pogorszenia stanu zdrowia. To znaczy, że te usługi w zakresie zdrowia są niezwykle istotne i dla podratowania zdrowia, i dla utrzymania stanu dobrego zdrowia.</u>
+          <u xml:id="u-3.13" who="#KierownikKatedryBadanZachowanKonsumentowwSzkoleGlownejHandlowawWarszawieAnnaDabrowska">Również, proszę państwa, nasi respondenci zgodzili się, że usługi cyfrowe mogą pozwolić obywatelom zwiększyć kontrolę nad zarządzaniem swoim zdrowiem, co jest, oczywiście, bardzo istotne. Tutaj ten odsetek jest wysoki, ponad 60% zarówno w jednej, jak i w drugie grupie wiekowej.</u>
+          <u xml:id="u-3.14" who="#KierownikKatedryBadanZachowanKonsumentowwSzkoleGlownejHandlowawWarszawieAnnaDabrowska">Pytaliśmy również, na ile seniorzy korzystają z tych dobrodziejstw, jakie daje internet, jakie dają nowoczesne technologie. I tutaj okazało się, że w czasie pandemii z portali medycznych skorzystało ponad 45% osób w wieku 56–65 lat. Przed pandemią, proszę państwa, to było zaledwie 27%. A więc widzimy dynamizm zmian, jakie następują. W tej wyższej grupie wiekowej niemal 47%. A proszę zobaczyć, że przed pandemią niespełna 20%. A wiec to dowodzi, że ten starszy konsument, w wieku 66–80 lat, wcale nie chce być postrzegany jako osoba wykluczona, nic niepotrafiąca. A często mamy taką skłonność do generalizowania pewnych ocen.</u>
+          <u xml:id="u-3.15" who="#KierownikKatedryBadanZachowanKonsumentowwSzkoleGlownejHandlowawWarszawieAnnaDabrowska">Również, proszę państwa, zapytaliśmy, czy osoby starsze skorzystały z portali medycznych. I tutaj widzimy także ten dynamizm zmian, bo przed pandemią, to było dwadzieścia parę procent, a w czasie pandemii te odsetki nam się zwiększyły 2-krotnie. Czy skorzystali z informacji online o lekarzach… Wiadomo, że nie mogliśmy wychodzić z domu, baliśmy się tej pandemii, w związku z tym ta możliwość kontaktowania się z lekarzami, co mamy do dzisiaj, również teleporady są nadal bardzo popularne… Widzimy że te odsetki bardzo mocno nam tutaj wzrastają.</u>
+          <u xml:id="u-3.16" who="#KierownikKatedryBadanZachowanKonsumentowwSzkoleGlownejHandlowawWarszawieAnnaDabrowska">Niemniej jednak jeśli mówimy o bezpieczeństwie konsumenta, to, jak mi się wydaje, trzeba podjąć działania, może wspólne działania, bo ja jestem zwolenniczką podejmowania działań przy współpracy wielu organizacji. Proszę państwa, wczoraj nagrywaliśmy – patrzę tutaj w stronę pani Agnieszki i pani prezes federacji – webinar właśnie na temat Światowego Dnia Praw Konsumenta. Bardzo chętnie podzielę się linkiem, gdyby ktoś był zainteresowany, abyście państwo mogli do tego sięgnąć. Jednak trzeba budować zaufanie do e-usług, bo ono ciągle jest zbyt niskie. I tutaj, proszę państwa, mówiliśmy o innowacjach.</u>
+          <u xml:id="u-3.17" who="#KierownikKatedryBadanZachowanKonsumentowwSzkoleGlownejHandlowawWarszawieAnnaDabrowska">Jeśli chodzi o e-handel, to jesteśmy coraz bardziej otwarci jako seniorzy, żeby po te innowacje sięgać. Ale jeżeli już pytamy o innowacje w zakresie usług e-zdrowia, to tutaj już jesteśmy bardziej zachowawczy. Może właśnie dlatego, że nie potrafimy sobie czasami wyobrazić, jak takie usługi mogą funkcjonować, nie czujemy się bezpiecznie. Niewątpliwie, proszę państwa… W tym roku moja katedra będzie organizować kolejną konferencję na temat bezpieczeństwa zdrowia. I mogę powiedzieć, że, jak wynikało z poprzedniej konferencji, nie potrafimy się, niestety, zabezpieczać, nie potrafimy zabezpieczać ani swoich urządzeń, ani swoich danych. O tym mówi dzisiaj wiele firm badawczych, wyznaczając trendy konsumenckie. I jeśli państwo popatrzą na te wyniki badań, zobaczą, że nie ma aż takich różnic między grupami wiekowymi. Jeszcze jesteśmy zachowawczy, jeżeli chodzi o korzystanie na przykład z e-stetoskopu, czyli urządzenia, które pozwala zdalnie badać pacjentów. Ale niewątpliwie… Pewnie gdybyśmy to badanie powtórzyli w tym roku, okazałoby się, że ten odsetek byłby już nieco wyższy. Tutaj widzicie państwo, że nie przekracza on ani w jednej, ani w drugiej grupie 30%.</u>
+          <u xml:id="u-3.18" who="#KierownikKatedryBadanZachowanKonsumentowwSzkoleGlownejHandlowawWarszawieAnnaDabrowska">Również pytaliśmy o zdalne badanie kardiologiczne, co w przypadku osób starszych jest niezwykle ważne. Mamy różne innowacje, które można wprowadzać, jak koszulki bawełniane wyposażone w urządzenia, które alarmują, jeśli coś złego dzieje się z naszym sercem. Również popatrzcie państwo, że tutaj przybyło nam osób zdecydowanie odpowiadających, że chciałoby z takich urządzeń korzystać. Tak więc może właśnie tę wiedzę osób starszych należałoby wspomagać.</u>
+          <u xml:id="u-3.19" who="#KierownikKatedryBadanZachowanKonsumentowwSzkoleGlownejHandlowawWarszawieAnnaDabrowska">Pytaliśmy również o zdalne badanie diabetologiczne. Wiadomo, że Polska boryka się z tą chorobą, jest to choroba cywilizacyjna, wiele osób starszych doświadcza tutaj zachorowań. No, i tu już prawie co trzecia osoba w tej młodszej grupie odpowiedziała, że rzeczywiście, takie badanie byłoby dla niej bardzo korzystne. A jeszcze więcej w grupie 66–80 lat.</u>
+          <u xml:id="u-3.20" who="#KierownikKatedryBadanZachowanKonsumentowwSzkoleGlownejHandlowawWarszawieAnnaDabrowska">Pytaliśmy także o zdalne badanie oddechowe. Szczególne w okresie pandemii coraz częściej mówi się o bezdechu wśród osób starszych. Niewątpliwie tu jest ogromna rola, proszę państwa, samej służby zdrowia, która na tym podstawowym poziomie powinna osoby starsze edukować, przekonywać do otwartości na nowości.</u>
+          <u xml:id="u-3.21" who="#KierownikKatedryBadanZachowanKonsumentowwSzkoleGlownejHandlowawWarszawieAnnaDabrowska">I 2 ostatnie pytania dotyczyły zdalnego badania słuchu oraz wzroku. I tutaj myśleliśmy, że te wskaźniki będą wyższe, bo wydawałoby się, że te badania już nie są tak bardzo obce, już jakiś czas są na rynku. Ale być może właśnie nie są na tyle rozpowszechnione, abyśmy o nich wiedzieli i abyśmy chcieli z nich korzystać.</u>
+          <u xml:id="u-3.22" who="#KierownikKatedryBadanZachowanKonsumentowwSzkoleGlownejHandlowawWarszawieAnnaDabrowska">No, i zapytaliśmy także tym razem o zaufanie do e-usług. Widzicie państwo, że ono jest jeszcze na dosyć niskim poziomie. A więc w ciągu 2 lat niewiele się zmieniło. Co oznacza, że bezpieczeństwo polega także na edukacji. Zresztą jest to jedno z praw konsumenta, a więc prawo do informacji, do edukacji. I myślę, że właśnie w przypadku e-usług jest to niezwykle ważne.</u>
+          <u xml:id="u-3.23" who="#KierownikKatedryBadanZachowanKonsumentowwSzkoleGlownejHandlowawWarszawieAnnaDabrowska">Bardzo dziękuję za uwagę. Mam nadzieję, że zmieściłam się w 10 minutach, a jeśli przekroczyłam, to przepraszam.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-4">
+          <u xml:id="u-4.0" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoRyszardMajer">Tak jest.</u>
+          <u xml:id="u-4.1" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoRyszardMajer">Bardzo dziękuję za cenne wystąpienie, które wprowadziło nas tak naprawdę w temat, z takim przekazem, że osób starszych korzystających z e-handlu i z e-zdrowia jest i będzie coraz więcej.</u>
+          <u xml:id="u-4.2" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoRyszardMajer">Bardzo dziękuję, Pani Profesor, za wystąpienie.</u>
+          <u xml:id="u-4.3" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoRyszardMajer">Ja jeszcze, Drodzy Państwo, dopełnię obowiązku prowadzącego. Pragnę przywitać przedstawicieli administracji rządowej. Na sali jest pan Łukasz Wroński, dyrektor Departamentu Ochrony Zbiorowych Interesów Konsumentów Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumenta, wraz ze współpracownikami. Witam serdecznie, Panie Dyrektorze. Z kolei w trybie zdalnym są z nami przedstawiciele Departamentu Polityki Senioralnej Ministerstwa Rodziny i Polityki Społecznej. Też pozdrawiam serdecznie.</u>
+          <u xml:id="u-4.4" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoRyszardMajer">I w tej chwili oddam głos panu dyrektorowi Łukaszowi Wrońskiemu z Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów. To takie w zasadzie ministerstwo praw konsumenckich w naszym systemie. I poproszę pana dyrektora o wystąpienie dotyczące zagrożeń rynkowych dla konsumentów seniorów.</u>
+          <u xml:id="u-4.5" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoRyszardMajer">Bardzo proszę, Panie Dyrektorze.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-5">
+          <u xml:id="u-5.0" who="#DyrektorDepartamentuOchronyZbiorowychInteresowKonsumentowwUrzedzieOchronyKonkurencjiiKonsumentowLukaszWronski">Dziękuję bardzo za zaproszenie.</u>
+          <u xml:id="u-5.1" who="#DyrektorDepartamentuOchronyZbiorowychInteresowKonsumentowwUrzedzieOchronyKonkurencjiiKonsumentowLukaszWronski">Ja się strasznie cieszę, że po kilku latach mogę do tych spotkań tutaj, w państwa gronie powrócić i dzielić się też jakimiś przemyśleniami, doświadczeniami w tym zakresie.</u>
+          <u xml:id="u-5.2" who="#DyrektorDepartamentuOchronyZbiorowychInteresowKonsumentowwUrzedzieOchronyKonkurencjiiKonsumentowLukaszWronski">Jak pewnie państwo wiedzą i jak słyszą też obserwujący naszą stronę internetową czy działania UOKiK, problem ochrony konsumentów seniorów jest cały czas jednym z pierwszych punktów w naszej agendzie. Niestety, praktyki na rynku zmieniają się w kierunku pozytywnym bardzo wolno, a wręcz można powiedzieć, że zmieniają się w kierunku negatywnym. W związku z tym, niestety, nie jesteśmy w tym zakresie bezrobotni. A chcielibyśmy być akurat w tym zakresie bezrobotni i robić inne rzeczy. Niemniej jednak cały czas obserwujemy praktyki negatywne w aspekcie seniorów i na to reagujemy.</u>
+          <u xml:id="u-5.3" who="#DyrektorDepartamentuOchronyZbiorowychInteresowKonsumentowwUrzedzieOchronyKonkurencjiiKonsumentowLukaszWronski">Co do praktyk, tutaj powiem tak, że co do zasady model tych praktyk, czyli ich istota, od wielu lat się nie zmienia. Tu chodzi o wprowadzanie konsumentów w błąd, chodzi o nieprzekazywanie informacji we właściwym czasie, chodzi o wykorzystywanie tego aspektu wieku senioralnego, sytuacji seniora w celu nagabywania, zmuszania, przekonywania do tego, że jednak warto kupić dany produkt, warto kupić daną usługę i zapłacić za nią dużo, dużo więcej, niż ona jest de facto warta. Mamy niezmienny problem pokazów handlowych, gdzie w sposób, można powiedzieć, patologiczny ci konsumenci są zapraszani i w sposób równie zły wprowadzani w błąd. I wynoszą z tych pokazów produkty bardzo często niepotrzebne, bardzo często bezwartościowe, ale kosztujące tysiące złotych. Oczywiście, są pewnie jakieś nowości – w cudzysłowie mówię – w tym zakresie, ale dla nas jakby istota tych praktyk jest od wielu lat niezmienna.</u>
+          <u xml:id="u-5.4" who="#DyrektorDepartamentuOchronyZbiorowychInteresowKonsumentowwUrzedzieOchronyKonkurencjiiKonsumentowLukaszWronski">Ostatnio mieliśmy okazję – też pewnie było o tym głośno – wdrażać dyrektywę europejską Omnibus. Ona była bardzo ważna w zakresie rynku e-commerce. Chodzi o informacje i poprawę pewnych praktyk w obszarze handlu elektronicznego. I przy tej okazji zdecydowaliśmy się, jako UOKiK, wprowadzić punktowe zmiany w zakresie właśnie umów zawieranych poza lokalem. To nie były zmiany wynikające z dyrektywy, ale to były zmiany wypracowane na zasadzie obserwacji tych praktyk, o których powiedziałem wcześniej, żeby jednak tym praktykom móc przeciwdziałać legislacyjnie, a nie tylko poprzez kolejne decyzje, kolejne postępowania i kolejne odwołania do sądów w tym zakresie.</u>
+          <u xml:id="u-5.5" who="#DyrektorDepartamentuOchronyZbiorowychInteresowKonsumentowwUrzedzieOchronyKonkurencjiiKonsumentowLukaszWronski">W związku z tym od 1 stycznia br. Mamy bardzo kilka ważnych, jak mi się wydaje, zmian w zakresie ochrony konsumentów poza lokalem, bo to jest chyba clou tematu. Ale oczywiście też odnośnie do aspektu e-commerce. Mamy tutaj wydłużenie terminu odstąpienia w pewnych wypadkach. Chodzi tutaj o wycieczkę czy o jakieś niezamawiane wizyty w domu konsumenta. Jest przesądzenie tego, że mamy prawo odstąpienia od usług medycznych, co do tej pory nie było jasne i też jakoś wprowadzało konsumentów w błąd w tym zakresie. Mamy też przesądzenie tego, że na wycieczkach, na pokazach nie można finansować usług poprzez kredyty, pożyczki. To też ma na celu właśnie to, żeby konsument, będąc już w takim miejscu, mimo że już tam jest – oczywiście, nie powinien tam być, ale jeżeli już na takim pokazie będzie – jednak żadnych produktów nie finansował właśnie w taki sposób, że nie ma pieniędzy przy sobie, ale oczywiście ma okazję zawrzeć umowę pożyczki, ma okazję wziąć kredyt. I wydaje tysiące złotych poprzez kolejne raty w usługach finansowych.</u>
+          <u xml:id="u-5.6" who="#DyrektorDepartamentuOchronyZbiorowychInteresowKonsumentowwUrzedzieOchronyKonkurencjiiKonsumentowLukaszWronski">Mamy też kwestię zakazu płatności przed upływem prawa do odstąpienia. To też ma na celu to, aby konsument wrócił do domu, zastanowił się, przemyślał, czy jednak ten produkt mu niezbędny i potrzebny. I w tym momencie nie ma potem problemu z tym, żeby tę płatność odzyskać itd.</u>
+          <u xml:id="u-5.7" who="#DyrektorDepartamentuOchronyZbiorowychInteresowKonsumentowwUrzedzieOchronyKonkurencjiiKonsumentowLukaszWronski">I mamy również zmianę, która co prawda nie wynikała z naszych działań, ale była w ustawach medycznych, czyli zakaz sprzedaży wyrobów medycznych poza lokalem. To też był bardzo częsty przypadek, że takimi produktami handlowano. I tu, w tym aspekcie, też taki zakaz obowiązuje.</u>
+          <u xml:id="u-5.8" who="#DyrektorDepartamentuOchronyZbiorowychInteresowKonsumentowwUrzedzieOchronyKonkurencjiiKonsumentowLukaszWronski">I tu jeszcze wspomnę, że są aktualnie w parlamencie prowadzone prace nad prawem o komunikacji elektronicznej. To jest taki akt prawny dotyczący telekomunikacji. I tam również mamy ograniczenie zawierania umów poza lokalem w aspekcie usług telekomunikacyjnych. Co do umów energetycznych, to już od wielu lat mamy to dość mocno ograniczone, w sektorze energetycznym.</u>
+          <u xml:id="u-5.9" who="#DyrektorDepartamentuOchronyZbiorowychInteresowKonsumentowwUrzedzieOchronyKonkurencjiiKonsumentowLukaszWronski">I teraz państwo pewnie zadadzą pytanie – ja bym takie pytanie sobie zadał i, oczywiście, takie pytanie też zadawaliśmy sobie wcześniej – czy te zmiany rozwiązują problem. No, bardzo bym chciał, żeby tak było, niemniej jednak one nie rozwiązują problemu wobec uczestników rynku, którzy z prawem mają niewiele wspólnego. To trzeba było zrobić, to był element konieczny. Niemniej jednak obserwujemy też, że niektórzy gracze na rynku tym się za bardzo nie przejmują.</u>
+          <u xml:id="u-5.10" who="#DyrektorDepartamentuOchronyZbiorowychInteresowKonsumentowwUrzedzieOchronyKonkurencjiiKonsumentowLukaszWronski">Tak więc my oczywiście będziemy nasze działanie kontynuować w zakresie ścigania tych bezprawnych praktyk. To często zajmuje nam troszkę czasu. Bo o ile ja mówię o takich praktykach w miarę oczywistych dzisiaj, wszyscy wiemy, o co chodzi, i rozumiemy te praktyki, o tyle potem jednak standard udowodnienia tej praktyki w naszym postępowaniu, zebrania dowodów i potem obrony tego w sądzie… No, to już nie jest takie proste. Tak więc staramy się tutaj dalej zachowywać ten wysoki standard, żeby tych decyzje bronić. Mogę powiedzieć, że w większości nasze decyzje bronią się w tym zakresie przed SOKiK i przed sądem apelacyjnym. Nie ma tam wątpliwości specjalnych ze strony sądów. I też od kilku miesięcy wykorzystujemy instrument karania osób zarządzających w tych firmach, żeby jednak ukarana była nie tylko firma, lecz także osoba, która była odpowiedzialna za dane praktyki, które nam się udało udowodnić. Tak więc to, o czym tu mówię, problemu nie rozwiązuje, ale ważna jest też w tym zakresie współpraca między wieloma organami, instytucjami, żeby ten na aspekt patrzeć też wielotorowo. Co do szybkości reakcji i co do narzędzia reakcji, zarówno ze strony indywidualnej, czyli ze strony rzeczników, organizacji społecznych, jak i ze strony administracji, UOKiK, jak i ze strony organów ścigania, Policji, prokuratury itd.… Chodzi to, żeby tutaj była między nami, że tak powiem, symbioza i żeby było punktowe i w miarę szybkie uderzenie w tych graczy, którzy, jak mówię, z przepisami prawa niewiele chcą mieć wspólnego.</u>
+          <u xml:id="u-5.11" who="#DyrektorDepartamentuOchronyZbiorowychInteresowKonsumentowwUrzedzieOchronyKonkurencjiiKonsumentowLukaszWronski">Co do rynku e-commerce, to, tak jak tu mówiła pani profesor, seniorzy z tego rynku korzystają coraz chętniej, to też obserwujemy. I też wspomniane zmiany w zakresie dyrektywy Omnibus są bardzo ważne, bo one mają na celu pracę nad właściwym przekazywaniem informacji konsumentowi.</u>
+          <u xml:id="u-5.12" who="#DyrektorDepartamentuOchronyZbiorowychInteresowKonsumentowwUrzedzieOchronyKonkurencjiiKonsumentowLukaszWronski">I tutaj tak trochę może podsumuję, że chodzi o taką właśnie akuratność informacji. Żeby nie było tak, że coś gdzieś przekażemy w jakimś wzorcu na stronie 55, tak żeby konsument tego nie zauważył. Chodzi o to, żeby te najważniejsze informacje były przekazywane we właściwym czasie, we właściwym momencie i we właściwy sposób, żeby tego nie przegapić, nie przeoczyć i podjąć świadomą decyzję, czy tak naprawdę z danej usługi czy z danego towaru w sektorze elektronicznym chcemy, czy nie chcemy korzystać.</u>
+          <u xml:id="u-5.13" who="#DyrektorDepartamentuOchronyZbiorowychInteresowKonsumentowwUrzedzieOchronyKonkurencjiiKonsumentowLukaszWronski">Również w aspekcie finansowym działamy regularnie i bez zmian, mimo że chcielibyśmy nie działać w tym aspekcie, chcielibyśmy, żeby tam wszystko było w porządku. Mamy problem rolowania zadłużenia, mamy problem zwiększających się kosztów tych kredytów konsumenckich, mamy problem różnych pomysłów firm pożyczkowych, żeby obchodzić regulacje. I tam również ogłaszamy decyzje i staramy się temu wszystkiemu ze wszech miar przeciwdziałać. Tak bym to podsumował. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-6">
+          <u xml:id="u-6.0" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoRyszardMajer">Bardzo dziękuję za wystąpienie, za garść informacji praktycznych co do tego, jak wyglądają zagrożenia rynkowe dla osób starszych w naszym kraju.</u>
+          <u xml:id="u-6.1" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoRyszardMajer">I w tej chwili o głos poproszę pana Grzegorza Misia, powiatowego rzecznika konsumentów we Wrocławiu, który przedstawi nam propozycję standardu obsługi konsumenta seniora.</u>
+          <u xml:id="u-6.2" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoRyszardMajer">Bardzo proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-7">
+          <u xml:id="u-7.0" who="#PowiatowyRzecznikKonsumentowweWroclawiuGrzegorzMis">Dziękuję bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-7.1" who="#PowiatowyRzecznikKonsumentowweWroclawiuGrzegorzMis">Na wstępie, jeszcze tak ad vocem, odnośnie do tego, co pan dyrektor mówił, chciałbym zwrócić też uwagę na to, z czym mierzymy się chyba wszyscy, którzy pomagamy konsumentom, w szczególności konsumentom seniorom: że, niestety, prawo zawsze będzie kilkanaście kroków w tył za pomysłowością nieuczciwych przedsiębiorców. Przykład sprzed 2 dni: w czasie szkolenia dla rzeczników jedna z rzeczniczek, odnosząc się do pokazów i do tego, że nie można przyjmować płatności gotówkowej na pokazie… Ale jest od tego wyjątek, ponieważ można taką płatność przyjąć w domu, jeżeli ktoś wyraźnie zaprosi przedsiębiorcę. Co robią przedsiębiorcy? Proponują seniorowi podwiezienie, razem z tym kompletem garnków, który właśnie nabył, do domu i w domu przyjmują płatność gotówką. Tak więc, jak mówię, minęły 2 miesiące z okładem, a już mamy taką sytuację. Tak że tutaj, jak myślę, warto na bieżąco monitorować funkcjonowanie przepisów i na bieżąco też z praktykami, czyli z rzecznikami, z organizacjami konsumenckimi, rozmawiać o tym, jak te przepisy uszczelniać, i być może szybką ścieżką to robić.</u>
+          <u xml:id="u-7.2" who="#PowiatowyRzecznikKonsumentowweWroclawiuGrzegorzMis">Drodzy Państwo, zanim powiem o standardzie obsługi konsumenta seniora, to garść liczb, naprawdę nieduża. Z ostatnich dostępnych badań wynika, że Polska jest na końcu, można powiedzieć, Europy, jeśli chodzi o to, jak bardzo jesteśmy pokrzywdzeni nieuczciwymi praktykami rynkowymi i w ogóle problemami z reklamacjami towarów, usług. 27% Polaków, według badania Komisji Europejskiej, jest dotkniętych tego typu nieuczciwymi działaniami. Z drugiej strony bardzo mało Polaków korzysta z pomocy instytucji do tego powołanych. W takim przedziale wiekowym 35 – czterdzieści parę lat to jest około 6%, momentami 10%. Jeśli chodzi o seniorów – 4%. Tak więc my, jako rzecznicy, organizacje konsumenckie, wiemy, że seniorzy na pewno stanowią dużą część osób, które do nas przychodzą, ale dalej to jest bardzo niewielka liczba. Dlaczego reszta do nas nie trafia? Dlaczego reszta nie korzysta z tej pomocy? I skąd to się wzięło?</u>
+          <u xml:id="u-7.3" who="#PowiatowyRzecznikKonsumentowweWroclawiuGrzegorzMis">Miałem w zeszłym roku pracować właśnie jako jedna z osób tworzących standard obsługi konsumenta seniora. I w trakcie wprowadzania tej innowacji społecznej doszliśmy do dość ciekawych wniosków. Mianowicie seniorzy chętnie by skorzystali z takiej pomocy, tyle tylko, że często, szczególnie w mniejszych ośrodkach, mają problem z dostępem do takiej pomocy. Problemu nie ma w większości dużych miast. Jest tutaj pani rzecznik miejska z Warszawy, rzecznik z Poznania – tam problemu nie ma, tam dostęp seniorów do takiej pomocy zawsze był i jest. Niemniej jednak problem jest np. na ścianie wschodniej. Znam powiat, w którym rzecznik jest rotacyjny i co pół roku rzecznikiem zostaje naczelnik innego z wydziałów. Tak więc w takiej sytuacji na pewno ciężko nam będzie zachować ten standard.</u>
+          <u xml:id="u-7.4" who="#PowiatowyRzecznikKonsumentowweWroclawiuGrzegorzMis">Po co ten standard jest? Ten standard jest właśnie skierowany do tych rzeczników z mniejszych miejscowości, do organizacji konsumenckich, po to, aby takiego seniora obsługiwać sprawniej, aby taki senior chciał do nas przychodzić.</u>
+          <u xml:id="u-7.5" who="#PowiatowyRzecznikKonsumentowweWroclawiuGrzegorzMis">Dwa przykłady z praktyki, które mi tak mocno pokazały, jak bardzo my musimy wiedzieć, jak rozmawiać z seniorem. Pierwsza sytuacja, sprzed 2 lat. Przychodzi do mnie 90-letnia pani, zapłakana, po tym, jak trafiła do innego rzecznika konsumentów. Rzecznik jej powiedział: pani widziała, co pani podpisuje, pani musi płacić. Chodziło o tych nieuczciwych sprzedawców usług telekomunikacyjnych. Jak dobrze wiemy, tam się nie dało przeczytać tej umowy, nawet ja miałem z tym problem, żeby to w ogóle rozczytać. A pani powiedziała, że ona teraz przez 3 miesiące nie kupi sobie leków, bo rzecznik powiedział, że ona musi płacić. No, tak być, Drodzy Państwo, na pewno nie może.</u>
+          <u xml:id="u-7.6" who="#PowiatowyRzecznikKonsumentowweWroclawiuGrzegorzMis">Sytuacja druga, ten sam rok zresztą. Byłem na uniwersytecie trzeciego wieku z prelekcją, opowiadałem o pokazach, opowiadałem o tych sztuczkach, trikach sprzedażowych, jak to łatwo tak naprawdę dać się tam naciągnąć. Mówiłem, że to nie tylko senior by się dał naciągnąć, ja bym się pewnie dał naciągnąć, gdybym tam poszedł i posiedział wystarczająco długo. I mówię: drodzy państwo, jest jedna rada, nie chodzić, po prostu nie chodzić. A jeżeli już się pójdzie, no, to pamiętajmy o tym prawie do odstąpienia. Mija tydzień, przychodzi taka bardzo zadowolona pani i mówi, że ona była tydzień temu u mnie na takiej prelekcji i ja mówiłem o tych pokazach, o tych sztuczkach. Ja mówię, że, no, bardzo mi miło. A ona mówi: no i to było takie ciekawe, fajne, że ja sobie aż poszłam na taki pokaz, zobaczyć, czy faktycznie tak jest, i kupiłam garnki.</u>
+          <u xml:id="u-7.7" who="#PowiatowyRzecznikKonsumentowweWroclawiuGrzegorzMis">Tak więc, Drodzy Państwo, edukacja – jak najbardziej, edukację musimy robić. Ale musimy ją robić odpowiednio. Podejść do seniora też musimy odpowiednio, pamiętając, że z wiekiem tracimy nasze zdolności percepcyjne. To nie jest tak, że mając tych 60 lat, nagle człowiek staje się głupszy. Nie, nie staje się. Po prostu nasza biologia jest nieubłagana. Może za 50 lat, jak medycyna pójdzie do przodu, to będzie trochę inaczej. Ale teraz ja już się czuję przy moich dzieciach jak dinozaur, jakbym był z epoki piksela łupanego. Bo dla mnie taka aplikacja w telefonie to już wymaga trochę zastanowienia i szukam jakiejś instrukcji, a moja 9-letnia córka, która na co dzień nie ma swojego telefonu, tam wchodzi i wie, jak wszystko zrobić. Seniorzy przy tym wszystkim, co teraz ich atakuje na rynku, przy tych e-usługach, o których mówiła pani profesor, przy tym całym marketingu, który jest bardzo sprytny, bardzo często sobie nie radzą. Tak więc my musimy ten standard stosować do nich naprawdę odpowiednio, musimy wiedzieć, jak z nimi rozmawiać, i musimy mówić do nich odpowiednim językiem, sprawdzając, czy aby na pewno to, co my mówimy, senior rozumie. Jeżeli ja, jako rzecznik, bym powiedział seniorowi, który przychodzi do mnie po pokazie, że w myśl przepisu art. 27 ustawy o ochronie praw konsumentów ma prawo odstąpić od umowy w ciągu 14 dni, to czy ktoś z seniorów by to zrozumiał? No, nie ma opcji. No, chyba, że jest po prawie. My musimy do nich mówić językiem prostym, my musimy do nich mówić językiem, który dla nich będzie zrozumiały, my musimy, zadając odpowiednio pytanie kontrolne, sprawdzać, czy taki senior nas rozumie, czy on wie, co on ma zrobić, czy my nie musimy go przypadkiem poprowadzić za rękę. Czy my nie powinniśmy troszeczkę więcej czasu poświęcić. Ale nie na dygresje. Musimy te dygresje ścinać, niestety, to jest duży problem z dygresjami, które też są całkowicie naturalną rzeczą u seniora. To jest kwestia pamięci krótkotrwałej, to jest kwestia tej pamięci, która z wiekiem też się zmienia. I my musimy mieć tego typu świadomość, nie możemy traktować seniora na takiej zasadzie, że on przyszedł do nas się wygadać. Jak to jedna z rzeczniczek powiedziała: w poniedziałek do lekarza, we wtorek na pocztę, w środę do rzecznika. Nie możemy traktować tego seniora jako intruza, który przychodzi tylko, żeby posiedzieć pół godziny i ponawijać nam dygresjami, tylko my musimy umieć tak tę rozmowę skanalizować, żeby seniorowi pomóc, żeby on był zadowolony z tego, co my robimy, ale jednocześnie żeby przy tym naszym ograniczonym czasie na poradę faktycznie pomóc jak największej liczbie osób. Stąd też właśnie ten standard obsługi, który został wypracowany, który, mam nadzieję, już niedługo ministerstwo udostępni do szerokiego użytku. Mam nadzieję, że będzie bardzo przydatny, ponieważ on systematyzuje naszą wiedzę na temat procesów starzenia się, na temat procesów zachodzących w psychice, w mózgu. I tego, w jaki sposób my możemy odpowiednio do tego seniora dotrzeć.</u>
+          <u xml:id="u-7.8" who="#PowiatowyRzecznikKonsumentowweWroclawiuGrzegorzMis">Przy tej okazji, pod koniec testowania innowacji, wyszedł jeszcze bardzo ciekawy temat poruszany z psychogerontologami, mianowicie temat neuroatypowości. I to jest temat, którym, jak myślę, warto się zainteresować na przyszłość, jeżeli będziemy projektowali czy to przepisy konsumenckie, czy przekazy edukacyjne do konsumentów seniorów, ale też do młodszych konsumentów neuroatypowych. Mianowicie, Drodzy Państwo, około 25% ludzi ma u siebie pewne elementy ADHD. Też bardzo dużo osób jest w spektrum autyzmu. Możemy sobie nie zdawać z tego sprawy, ale jak ja zacząłem rozmawiać z psychologiem, wyszło, że ja mam ADHD. Dlaczego? Dlatego, że jak rozmawiam przez telefon, to ja muszę robić coś innego. I to jest jeden z przykładów. I dlaczego o tym mówię w kontekście konsumenta seniora? Dlatego, że jeżeli osoba neuroatypowa dostanie przekaz, który nam wydaje się jasny, to taka osoba tego nie zrozumie. Taka osoba… Jeżeli ja, rozmawiając, np. będę cały czas robił takie coś długopisem albo jeżeli w tle będzie leciało radio, to taka osoba nie zrozumie niczego, co ja powiem. Dlatego też bardzo ważne jest, aby osoby, które udzielają poradnictwa, miały po pierwsze, duże doświadczenie – bo rzecznicy z doświadczeniami już doskonale wiedzą, na co zwrócić uwagę, tak samo organizacje, które, jak chociażby federacja, od 40 lat, wiedzą, jak świadczyć poradnictwo i też potrafią rozmawiać z tym konsumentem seniorem – a po drugie, posiadały też odpowiednie kompetencje miękkie, przechodziły odpowiednie szkolenia, żeby takiemu seniorowi móc pomóc, żeby takiemu konsumentowi… Bo za moment, tak jak pan senator mówił… My się starzejemy, za moment to już nie będzie 25% seniorów, za moment to będzie 30% seniorów. Tak więc my, jako organizacja, my, jako rzecznicy, musimy stosować odpowiednie standardy, dopasowane do wieku, do możliwości poznawczych, do możliwości percepcyjnych. I dlatego też zwracam tutaj uwagę na temat być może przyszłych rozmów na posiedzeniach komisji, na temat centrów usług społecznych, które mogą być takim miejscem, które będzie też tę krzewiło wiedzę, w szczególności dla konsumenta seniora.</u>
+          <u xml:id="u-7.9" who="#PowiatowyRzecznikKonsumentowweWroclawiuGrzegorzMis">Nie każdy rzecznik będzie miał ten komfort jak, nie wiem, na przykład ja czy pani rzecznik, że mamy biuro i możemy przydzielić jedna osobę do tego, żeby zajmowała się seniorami. Ale centra usług społecznych powstają w coraz większej liczbie i będą wszędzie. Warto, aby tam też znalazły się osoby, które będą wiedziały, jak właśnie temu konsumentowi wymagającemu szczególnej opieki, szczególnej wrażliwości, pomóc.</u>
+          <u xml:id="u-7.10" who="#PowiatowyRzecznikKonsumentowweWroclawiuGrzegorzMis">Dziękuję serdecznie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-8">
+          <u xml:id="u-8.0" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoRyszardMajer">Bardzo dziękuję, za wystąpienie, szczególnie za tę perspektywę, bo to jest taka perspektywa osoby, która pracuje praktycznie z osobami starszymi, ale też stara się wyciągać wnioski z tych kolejnych spotkań.</u>
+          <u xml:id="u-8.1" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoRyszardMajer">Bardzo dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-8.2" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoRyszardMajer">I ostatnie wystąpienie w tej części będzie należało do pani prof. Edyty Rutkowskiej-Tomaszewskiej. Czy system ochrony konsumentów działa i jak finansować ochronę konsumentów w Polsce?</u>
+          <u xml:id="u-8.3" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoRyszardMajer">Bardzo proszę. Również gość z Wrocławia.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-9">
+          <u xml:id="u-9.0" who="#KierownikZakladuZarzadzaniaFinansamiwInstytucieNaukEkonomicznychnaUniwersytecieWroclawskimEdytaRutkowskaTomaszewska">Dziękuję bardzo, Panie Senatorze.</u>
+          <u xml:id="u-9.1" who="#KierownikZakladuZarzadzaniaFinansamiwInstytucieNaukEkonomicznychnaUniwersytecieWroclawskimEdytaRutkowskaTomaszewska">Proszę państwa, ja, nawiązując też najpierw do wypowiedzi moich przedmówców… Nasuwają mi się od razu pewne wnioski. Jest taka słynna zasada, która w szczególności obowiązuje w odniesieniu do usług finansowych, a właściwie inwestycyjnych: zasada odpowiedniości, konieczności zapewnienia właśnie odpowiedniości i adekwatności usługi finansowej czy inwestycyjnej do potrzeb konsumenta. Tak więc od razu mi się jawi taka zasada chociażby właśnie w kontekście rozważanego tutaj dzisiaj konsumenta seniora. W szczególności uznając, że senior jest tym konsumentem wrażliwym, takie pojęcie już się przecież pojawia de facto, nie w normach prawnych i w przepisach, a de facto… Jako konsument wymagający zwiększonego poziomu ochrony, a w każdym razie podejścia do ochrony, także gdy chodzi później o proces stosowania przepisów prawa, przepisów ochronnych, kiedy mamy konkretny przypadek i musimy zastosować przepisy ochronne w konkretnym przypadku… To ma potem niezwykle istotne znaczenie, jeżeli chodzi o wykładnię prawa, dokonywaną przecież przez organy orzekające w sprawach, w różnych kontekstach. I ta uwaga zwłaszcza mi się też per analogiam skojarzyła, że konieczne jest też wypełnianie obowiązków informacyjnych. W ogóle w dobie natłoku informacji i tego, że ochrona informacyjna się trochę dewaluuje… A nie powinna, bo przecież co do zasady ona jest słuszna, tylko problem jest w wypełnianiu tych obowiązków informacyjnych, a więc tak naprawdę zapewnieniu ochrony informacyjnej każdemu indywidualnie. A to oznacza indywidualizację obowiązku informacyjnego i dopasowanie tego przekazu informacyjnego zawsze do konkretnej osoby. I dopiero wtedy możemy mówić o poziomie właściwego wykonania obowiązku, rzetelnego informowania, a tym samym zapewnienia ochrony informacyjnej. Podobna rzecz może również mieć miejsce w kontekście dokonywanego przez różne organy ochrony czy instytucje ochrony poradnictwa. Ono też musi być dopasowane. Bo to niekoniecznie chodzi jedynie o takie utarte formułki. One po prostu nie zadziałają.</u>
+          <u xml:id="u-9.2" who="#KierownikZakladuZarzadzaniaFinansamiwInstytucieNaukEkonomicznychnaUniwersytecieWroclawskimEdytaRutkowskaTomaszewska">A teraz, już próbując się ustosunkować do tego, co mam powiedzieć, czy system ochrony konsumenta w Polsce działa i jak finansować ochronę konsumentów w Polsce, oczywiście ze szczególnym uwzględnieniem tutaj konsumenta seniora… Oczywiście, na system ochrony konsumenta możemy patrzeć w różnych kontekstach i konfiguracjach. Myślę, że tak zadane pytanie bardziej odnosi się do tzw. ochrony instytucjonalnej, aczkolwiek w wypowiedzi pana rzecznika przewijał się wątek prawa, prawda, konstrukcji przepisów prawa. Ja nawet nie wiem, czy chodzi o to, że… Jasne, że prawo zawsze jest z tyłu i zawsze pojawiają się kolejne przypadki w rzeczywistości. Ale ja bym była bardziej za tym, żeby prawo było stanowione w taki sposób, żeby różne przypadki podpadały pod te przepisy, pod normy prawne. Tak więc znowu jest pytanie o jakość prawa, po to właśnie, żeby takie sytuacje się nie zdarzały. I żeby ono było w miarę pojemne, czyli żeby miało cechy, które mieć powinno. Czyli że normy są generalne i ogólne, a nie takie bardzo szczegółowe. Bo nigdy nie jesteśmy w stanie przewidzieć wszystkich takich przypadków. Tak więc ono musi być pojemne, po prostu.</u>
+          <u xml:id="u-9.3" who="#KierownikZakladuZarzadzaniaFinansamiwInstytucieNaukEkonomicznychnaUniwersytecieWroclawskimEdytaRutkowskaTomaszewska">A jeśli chodzi o ten system ochrony instytucjonalnej w Polsce, no, to jasne, że działa. Pytanie, jak działa. I czy działa dostatecznie dobrze. I czy rzeczywiście jest właściwy. Czy nie należałoby go w jakikolwiek sposób zreformować, czegokolwiek zmienić? Po co? Po to, żeby zapewnić efektywny poziom ochrony konsumenta. Co to znaczy? Żeby prawo konsumenckie było skuteczne. Co to dalej znaczy? Żeby w każdym przypadku wystąpienia różnych nadużyć i nieprawidłowości konsument, który stał się ofiarą, w szczególności senior, który stał się ofiarą tych niewłaściwych praktyk i nadużyć ze strony przedsiębiorcy, po prostu mógł dochodzić swoich roszczeń i dochodzić tych roszczeń skutecznie, żeby każda indywidualna sprawa była załatwiona w taki sposób, jak wynika to z przepisów ochronnych.</u>
+          <u xml:id="u-9.4" who="#KierownikZakladuZarzadzaniaFinansamiwInstytucieNaukEkonomicznychnaUniwersytecieWroclawskimEdytaRutkowskaTomaszewska">I to jest poważne wyzwanie. Przecież nie zawsze i nie wszyscy chcą iść i załatwiać te sprawy. Jest mnóstwo barier w tym zakresie. Oczywiście, te poziomy ochrony są różne. Jest poziom ochrony interesów zbiorowych, który jest realizowany właśnie przez Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów, i to się wydaje całkiem dobre. Ale wiadomym jest, że urząd też nie jest w stanie dotrzeć do wszystkich przypadków. Przeważnie te informacje o przypadkach docierają od samych pokrzywdzonych konsumentów, a czasem – i powinno tak być – od innych instytucji ochrony, np. od rzeczników konsumentów, którzy widzą ten poziom blisko konsumenta. Na tym poziomie blisko konsumenta tutaj może niekoniecznie jest najlepiej, ale nie dlatego, że rzecznicy czy organizacje konsumenckie źle wypełniają swoje obowiązki, źle realizują swoje kompetencje czy źle wypełniają zadania powierzone przez odpowiednie przepisy, tylko po prostu nie są w stanie temu podołać. Bo są na przykład, co było powiedziane, pojedyncze osoby, a nie biura rzecznika, i trudno wszystkie sprawy załatwić we właściwy sposób. W szczególności mam tu na myśli kwestię już właśnie dochodzenia roszczeń, kiedy nastąpi nadużycie. Albo w procesie przedsądowym, czyli na etapie reklamacji, jakby wspieranie w załatwianiu reklamacji we właściwy sposób. Wiadomo, że na końcu zawsze zostaje sąd i rozstrzyganie sporów indywidualnych. I tu chyba jest najgorzej. Tu chyba, w tym punkcie czy na tym odcinku, jest najgorzej, dlatego że nie zawsze to wsparcie indywidualne w każdym przypadku jest możliwe, z przyczyn organizacyjnych, ale też, jak myślę, z przyczyn finansowych. Bo organizacje konsumenckie czy rzecznicy konsumentów, którzy mają być właśnie, że tak się wyrażę, blisko ciała, czyli tam najniżej, i do których zawsze łatwiej się dostać, i tak powinno być, nie zawsze mają możliwość podejmowania działań. Bo oczywiście, można powiedzieć, kwestie… Nie chcę może nazywać tego problemami finansowymi, ale kwestie finansowe odgrywają, rzecz jasna, ogromną rolę w tym, żeby móc we właściwy sposób zapewnić ciągłe, trwałe funkcjonowanie, takie nieprzerwane. Tak więc mamy problem po prostu finansowania organizacji konsumenckich. Ale też podejmowania określonych działań, które powodują, że te organizacje konsumenckie mogą działać na szerszą skalę, na szerszą skalę mogą docierać do tych konsumentów, mogą rzeczywiście zapewnić im to indywidualne wsparcie, zarówno na takim etapie jakby przedkontraktowym… Czyli tutaj wchodzi w grę poradnictwo, ale z drugiej strony edukacja, więc też informowanie o całym systemie, o tym, gdzie i do kogo można się zwrócić i co można uzyskać. Ale też naprawdę takie rzetelne wypełnianie swoich obowiązków, tych możliwych do wypełnienia. Bo co innego znowu przepis prawa i wyposażenie w kompetencje, a co innego faktyczna możliwość realizacji przyznanych kompetencji, co często też jest determinowane właśnie tym finansowaniem. Tak więc wydaje mi się, że organizacje konsumenckie, które gdzieś tam, w tej polityce konsumenckiej mają swoje miejsce i w systemie ochrony konsumenta też mają swoje miejsce, powinny być bardziej wspierane ze strony państwa. To jest zawsze problem, jak to uczynić. Jak zapewnić to finansowanie i w jaki sposób. Myślę, że to finansowanie, które w tej chwili jest proponowane, jest niewystarczające. Takie finansowanie projektowe, ad hoc. To nigdy nie pozwala w sposób trwały zapewnić funkcjonowania.</u>
+          <u xml:id="u-9.5" who="#KierownikZakladuZarzadzaniaFinansamiwInstytucieNaukEkonomicznychnaUniwersytecieWroclawskimEdytaRutkowskaTomaszewska">Tak więc o bezpieczeństwie konsumenta nie możemy rozmawiać bez tego sprawnie funkcjonującego i skutecznego od strony instytucjonalnej systemu ochrony konsumentów. Myślę, że dobrym rozwiązaniem byłoby zaproponowanie takiego wsparcia finansowego dla organizacji konsumenckich, może wyznaczając… Ja, z racji tego, że zajmuję się też prawem finansowym czy finansami publicznymi, już trochę szczątkowo, ale… Są takie 2 formy, jedna jest już wykorzystywana, to jest ten system dotacyjny, projektowy, czyli dotacje jako forma przepływu środków publicznych. Ale jest jeszcze druga forma, chyba niedoceniana w tym zakresie, a mianowicie subwencja. Z subwencji są finansowane np. szkoły. Czyli są określone obiektywne kryteria, które podmiot musi spełniać, żeby móc się starać o to finansowanie. No, i oczywiście zawsze jest problem określenia kryteriów, nie tylko przedmiotowych, lecz także podmiotowych, stojących po stronie czy to organizacji konsumenckich, czy zapewnianie też do konsolidacji… Jestem w ogóle zwolennikiem współpracy, czyli tego, żeby system ochrony konsumentów od strony instytucjonalnej zbudowany był na zasadzie współpracy, a nie konkurencji wszystkich podmiotów tworzących ten system. Bo jedynie to nam zapewnia spójność tego systemu i jednocześnie szczelność, o której była już mowa. Ale nie chodzi o szczelność tylko przepisów, a o szczelność systemu. Czyli, krótko mówiąc, żeby na każdym etapie i w każdym wymiarze to wszystko współgrało. Tak więc w tym upatruję też takiego wyzwania, ale i ewentualnie kierunku wartego podjęcia, żeby można było, no, właśnie przyczyniać się do skuteczności prawa ochrony konsumenta. Możemy mieć najlepsze przepisy tzw. prawa materialnego – czyli tu znowu mówimy o innym wymiarze tego systemu ochrony konsumenta – ale jeśli nie będziemy mieć przepisów proceduralnych, które będą ułatwiać, i nie będziemy mieć systemu instytucjonalnego, to będzie trochę ciężko. I wtedy… Ja mówię, że system jest komplementarny, spójny, pełny, kompleksowy, i wtedy rzeczywiście, jak myślę, i ciągle w to ufam… W tej chwili takim bardzo popularnym określeniem jest „compliance”, czyli ryzyko braku zgodności. O nim się coraz więcej mówi. I myślę, że podmiot, przedsiębiorca, który oferuje produkty towary, usługi na rynku, który będzie z każdej strony, jak to się mówi, przepraszam za ten kolokwializm, dociśnięty i będzie wiedział, że, no, nie ma żartów, że jednak to prawo konsumenckie jest egzekwowane… Myślę, że to też ma wielką funkcję wychowawczą, mimo wszystko, i może niwelować te różne nieprawidłowości na rynku finansowym.</u>
+          <u xml:id="u-9.6" who="#KierownikZakladuZarzadzaniaFinansamiwInstytucieNaukEkonomicznychnaUniwersytecieWroclawskimEdytaRutkowskaTomaszewska">Tak więc jakby każdy poziom tej ochrony jest niewątpliwie ważny. Każdy ma swoje miejsce, nie ma tu mowy o konkurencji. Wymiana informacji między tymi wszystkimi podmiotami też jest rzeczą niezwykle ważną. Bo bardzo często to działa w obu kierunkach. Bo może być tak, że najpierw skargi dotrą do UOKiK, UOKiK podejmie działania i wyda decyzję czy podejmie innego typu działania – bo ma takie instrumenty i jest w nie wyposażony – a potem następują, w oparciu o wydaną decyzję, o stwierdzoną nieprawidłowość, działania indywidualne. I tu jest ten poziom następny, nie chcę mówić „wyższy” czy „niższy”, bo nie o to chodzi, tu nie ma żadnej hierarchii, jakby układu nadrzędnego czy podrzędnego. Niemniej jednak potem można już działać w każdej indywidualnej sprawie. I tu jest przestrzeń do działania czy rzeczników konsumentów, czy organizacji konsumenckich, którzy będą doprowadzać to samego końca. Czyli, no, właśnie doprowadzać do tego, że to nadużycie, indywidualne skutki tego nadużycia będą… To one są naprawdę porażające. Jeśli założyć, proszę państwa, absolutnie idealną sytuację, że prezes stwierdza nieuczciwą praktykę rynkową, wprowadzającą w błąd, a każdy przypadek takiego nadużycia, czyli każdy konsument, który został dotknięty tą praktyką, będzie miał zasądzone określone kwoty… No myślę, że rachunek ekonomiczny tu działa. I to jest chyba najlepszy weryfikator. I cała filozofia, można by powiedzieć, egzekwowania prawa konsumenckiego się do tego sprowadza. Też pan dyrektor użył takiego sformułowania „symbioza”. Bardzo mi się podoba to sformułowanie. Ta symbioza jest niezwykle konieczna. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-10">
+          <u xml:id="u-10.0" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoRyszardMajer">Bardzo dziękuję za wystąpienie.</u>
+          <u xml:id="u-10.1" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoRyszardMajer">Mieliśmy, Drodzy Państwo, w tych 4 wystąpieniach w pierwszej części naszego spotkania taką jakby fotografię stanu obecnego. I, jak myślę, uzupełniając ten obraz, powiemy o 2 kwestiach. Po pierwsze, to, na co zwrócił uwagę pan rzecznik Miś, ta ograniczona możliwość korzystania z uprawnień przez osoby starsze faktycznie się potwierdza, to się potwierdza w badaniach. Ja, Drodzy Państwo, jestem związany z uniwersytetem częstochowskim, pracuję tam w katedrze polityki społecznej, i myśmy na naszym terenie robili takie badania, może przyjdzie czas, żeby to opublikować. Badaliśmy mieszkańców wsi podczęstochowskiej i ich percepcję praw konsumenckich, świadomość tych praw, świadomość istnienia rzeczników, inspekcji handlowych. I najczęściej nasi respondenci mówili, że wiedzą, że działa rzecznik, wiedzą, że działa inspekcja handlowa, wiedzą, że mają swoje prawa, niektórzy nawet wiedzieli, że cena przy produkcie powinna być identyczna z tą ceną, która się potem pojawia na kasie. Niemniej jednak, Drodzy Państwo, na pytanie, dlaczego nie korzystają ze wspomnianych usług, odpowiadali, że będą mieli do czynienia z niską skutecznością działań tych instytucji. Czyli że oni pójdą np. do rzecznika praw konsumenta, porozmawiają, ale to będzie się wiązało z dojazdem do miasteczka powiatowego, ze stratą czasu, z pół dnia, a tak naprawdę efektywność tego działania będzie znikoma. I to jest, Drodzy Państwo, taka przeważająca opinia.</u>
+          <u xml:id="u-10.2" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoRyszardMajer">I tu też jak gdyby to, co pan rzecznik mówił o tym, jak rzecznicy w Polsce działają… To też, Drodzy Państwo, wskazuje na to, że mamy taki system jakby troszeczkę w drodze, który idzie… No, bo tak: mamy inspekcję handlową, której, Drodzy Państwo, kiedyś urwano głowę. Bo jest to chyba jedyna inspekcja, która nie działa… znaczy nie funkcjonuje główny inspektorat handlowy, tylko te kompetencje przejął urząd ochrony. Mamy sieć rzeczników praw konsumenta i mamy, Drodzy Państwo, sieć inspekcji handlowych, która działa wraz z oddziałami. Mogę o tym mówić, bo kiedyś też byłem pracownikiem wojewódzkiego inspektoratu inspekcji handlowej. Tu kłaniam się panu dyrektorowi Zawiszowskiemu, bo w inspektoracie w Katowicach byłem zastępcą inspektora wojewódzkiego.</u>
+          <u xml:id="u-10.3" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoRyszardMajer">I to, Drodzy Państwo, powoduje, że mamy taką dychotomię. Z jednej strony inspekcja handlowa działa w pewnym standardzie, ale już rzecznicy, Drodzy Państwo, jak wynika z analiz… Bo myśmy kiedyś też pytali rzeczników, jeszcze w poprzedniej kadencji taką analizę prowadziliśmy, jak rzecznicy praw konsumenta funkcjonują. I okazało się, że oni funkcjonują bardzo różnie w całym kraju. Tutaj ten standard jest różny. Niektórzy, tak jak mówił pan rzecznik Miś, nawet nie posiadają swojego biura, tylko jest to funkcja przechodnia albo jakiś tam fragment etatu dołożony do innych zadań.</u>
+          <u xml:id="u-10.4" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoRyszardMajer">Tak że mam takie przekonanie, że nasz system ochrony konsumenta jest cały czas tym systemem, który jest gdzieś w drodze, gdzieś zmierza. Ale przez to wiara w skuteczność działania też jest niższa, szczególnie w kontekście klienta wrażliwego, o którym tutaj dzisiaj mówimy.</u>
+          <u xml:id="u-10.5" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoRyszardMajer">I teraz, Drodzy Państwo, mając ten obraz przedstawiony przez prelegentów pierwszej części, przeszedłbym łagodnie do części drugiej, która pokaże przyszłość konsumentów seniorów. Mamy tu panel dyskusyjny. W ramach panelu będą zabierali głos głównie przedstawiciele organizacji pozarządowych.</u>
+          <u xml:id="u-10.6" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoRyszardMajer">Oddam w tej chwili głos pani prof. Monice Namysłowskiej z Uniwersytetu Łódzkiego, która tę część naszego spotkania poprowadzi.</u>
+          <u xml:id="u-10.7" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoRyszardMajer">Bardzo proszę, Pani Profesor.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-11">
+          <u xml:id="u-11.0" who="#KierownikKatedryEuropejskiegoPrawaGospodarczegonaWydzialePrawaiAdministracjiUniwersytetuLodzkiegoMonikaNamyslowska">Bardzo dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-11.1" who="#KierownikKatedryEuropejskiegoPrawaGospodarczegonaWydzialePrawaiAdministracjiUniwersytetuLodzkiegoMonikaNamyslowska">Bardzo dziękuję też za zaproszenie.</u>
+          <u xml:id="u-11.2" who="#KierownikKatedryEuropejskiegoPrawaGospodarczegonaWydzialePrawaiAdministracjiUniwersytetuLodzkiegoMonikaNamyslowska">Zanim przekażę głos osobom, które będą brały udział w tej części spotkania, chciałabym w kilku zdaniach skomentować to, co do tej pory usłyszeliśmy, czy sam temat z punktu widzenia Unii Europejskiej, ponieważ ja zajmuję się europejskim prawem konsumenckim. I z punktu widzenia Unii Europejskiej… No, Unia Europejska wielopłaszczyznowo, globalnie zajmuje się seniorami, seniorami nie tylko jako konsumentami. Generalnie w karcie praw podstawowych, w art. 25, zostały wskazane prawa osób w podeszłym wieku. Przeczytam tutaj: „Unia uznaje i szanuje prawo osób w podeszłym wieku do godnego i niezależnego życia oraz do uczestniczenia w życiu społecznym i kulturalnym”. Jak mówię, wielopłaszczyznowo… Podam najnowszy przykład, żeby nie sięgać do całego dorobku unijnego. W środę media obiegła informacja o nowym projekcie legislacyjnym Unii Europejskiej, który dotyczyć będzie osób 70+. I w przypadku tych osób mają być zmienione przepisy państw członkowskich dotyczące prawa jazdy. Osoby 70+ mają mieć, ze względu na bezpieczeństwo ich samych i innych, prawo jazdy wydawane na okres 5 lat. Na razie to projekt. Ale takie przepisy również są.</u>
+          <u xml:id="u-11.3" who="#KierownikKatedryEuropejskiegoPrawaGospodarczegonaWydzialePrawaiAdministracjiUniwersytetuLodzkiegoMonikaNamyslowska">Ale już jeżeli skupimy się tylko na seniorze konsumencie, tak jak dzisiaj tutaj rozmawiamy, to moim zdaniem największym osiągnięciem unijnym jest to, o czym była już mowa kilka razy: ujęcie seniorów jako konsumentów wrażliwych, jako pewnej specjalnej kategorii. Dlaczego to jest ważne? Ponieważ wiele praktyk… W wielu przepisach, nie tylko jeżeli chodzi o praktyki nieuczciwe, stosujemy model konsumenta wrażliwego ze względu na wiek i dzięki temu możemy inaczej ocenić taką praktykę. Chodzi o to – tak zupełnie upraszczając i odnosząc się do praktyk nieuczciwych – że coś, co nie wprowadzi w błąd osoby młodej, może wprowadzić w błąd osobę w wieku starszym. A ponieważ mamy też mówić o przyszłości, chciałabym państwu pokazać, w jakim kierunku to pójdzie, jaki przepis ma się pojawić. W Unii Europejskiej jest teraz procedowane procedowanie rozporządzenie zwane aktem w sprawie sztucznej inteligencji i w tym projekcie dostrzeżono też osoby, które są wrażliwe ze względu na wiek. Wiadomo, że są problemy związane z transformacją cyfrową, dla seniorów często bardzo odczuwalne. Pani profesor mówiła tutaj, że sobie radzą, ale generalnie, wobec pojawiania się coraz bardziej wyrafinowanych praktyk cyfrowych, nawet młodsze osoby już z tym sobie nie radzą, bo to są praktyki, o których często my nie wiemy, że one są wobec nas stosowane. Ten przepis, który ma być uchwalony, wskazuje, że nie będą mogły być wprowadzone do obrotu i nie będą mogły być wykorzystywane systemy sztucznej inteligencji, które wykorzystują słabość określonej grupy osób, wyróżnionej też ze względu na wiek, tak by zmanipulować tę osobę, wyrządzając tej grupie szkody psychiczne, fizyczne lub inne. To jest jeszcze dyskutowane w procesie legislacyjnym, to sformułowanie może będzie zmienione. W każdym razie widać, że model konsumenta wrażliwego ze względu na wiek jest niezwykle istotny i będzie rozwijany w przyszłości.</u>
+          <u xml:id="u-11.4" who="#KierownikKatedryEuropejskiegoPrawaGospodarczegonaWydzialePrawaiAdministracjiUniwersytetuLodzkiegoMonikaNamyslowska">Mówimy tyle o seniorach, używając różnych sformułowań: seniorzy, osoby w wieku podeszłym, osoby starsze. Już za moment oddam głos pierwszej osobie, powiem tylko najpierw, że moja babcia, jak miała lat osiemdziesiąt kilka, pod dziewięćdziesiąt, zadzwoniła oburzona i powiedziała: „Jestem naprawdę zbulwersowana. Oglądam «Wiadomości» i tam powiedzieli, że samochód potrącił 70-letnią staruszkę”.</u>
+          <u xml:id="u-11.5" who="#KierownikKatedryEuropejskiegoPrawaGospodarczegonaWydzialePrawaiAdministracjiUniwersytetuLodzkiegoMonikaNamyslowska">Porozmawiamy chwilę na temat tego, kim jest konsument senior i dlaczego wychodzenie naprzeciw jego potrzebom jest tak istotne.</u>
+          <u xml:id="u-11.6" who="#KierownikKatedryEuropejskiegoPrawaGospodarczegonaWydzialePrawaiAdministracjiUniwersytetuLodzkiegoMonikaNamyslowska">O odpowiedź na to pytanie poproszę panią Agnieszkę Plencler, prezeskę Forum Konsumentów.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-12">
+          <u xml:id="u-12.0" who="#PrezesForumKonsumentowAgnieszkaPlencler">Dzień dobry. Bardzo dziękuję za zaproszenie i za możliwość zabrania głosu.</u>
+          <u xml:id="u-12.1" who="#PrezesForumKonsumentowAgnieszkaPlencler">Rozpoczynając moją wypowiedź, może odniosę się do tej anegdoty, ponieważ ona jest kluczowa; chcę też nawiązać do tego, o czym mówiła pani prof. Dąbrowska. Przed jakimkolwiek działaniem czy przed jakimkolwiek wychodzeniem naprzeciw konsumenta seniora musimy pamiętać bardzo dobrze, że nie możemy w jego przypadku uogólniać. Tak jak staram się zawsze powtarzać, że nie ma jednego konsumenta, tak samo nie ma jednego seniora. I demografia – paradoksalnie – może tu wcale nie być kluczowa, tylko psychografia. W związku z tym bez dobrej segmentacji tych seniorów i ustalenia, jakie to są grupy, jakie mają motywacje, jakie mają bariery, jak się zachowują, jakie mają ograniczenia… Wychodzenie po prostu z takim ogólnym myśleniem: „mamy seniorów i oni się cechują pewnymi cechami” może powodować, że będziemy dużo mniej skuteczni w planowaniu naszych działań, ale też z docieraniem do nich, z komunikacją.</u>
+          <u xml:id="u-12.2" who="#PrezesForumKonsumentowAgnieszkaPlencler">To, co również chcę podkreślić, to jest to, że już naprawdę najwyższy czas na obalanie stereotypów, o czym również mówiła pani Dąbrowska, i na integrację działań. Ja się troszeczkę nie godzę – a może trochę chcę świadomie włożyć kij w mrowisko – na taką narrację, że biznes jest taki zły, bo ciągle oszukuje, naciąga, wszystkie słabości konsumenta seniora wykorzysta itd. Jeśli ktoś łamie prawo, to oczywiście jest to bezdyskusyjne i należy to jak najszybciej i jak najskuteczniej eliminować, tak jak tylko się da. Ale z drugiej strony, jeśli biznes, który również ma swoje ograniczenia, potrafi tak szybko się adaptować i tak szybko wynajdywać różne rozwiązania, to trochę nie ma co się na to obrażać, tylko trzeba próbować dorównać tej szybkości, a może nawet wyprzedzać. W związku z czym integracja działań, moim zdaniem, jest bardzo wskazana. Tylko tak możemy zrobić więcej.</u>
+          <u xml:id="u-12.3" who="#PrezesForumKonsumentowAgnieszkaPlencler">Ten konsument – to też już zostało powiedziane – będzie coraz ważniejszy; tak naprawdę każdy z nas, prędzej czy później, nim będzie. Były podawane różne statystyki, ale jest też statystyka mówiąca, że do 2050 r. 40% ogółu ludności Polski to będą seniorzy. Seniorzy, czyli mam na myśli osoby 60+. Weszłam na stronę Głównego Urzędu Statystycznego, żeby spojrzeć na różne dane. I tutaj chcę zwrócić uwagę i zasugerować, żeby przy projektowaniu działań adresowanych w stronę konsumenta seniora, z dużą uważnością przyglądać się tym danym. Bo jak ja sobie je przeczytałam, to pierwsze wrażenie było takie: „O, nie jest tak źle”. Otóż większość tych seniorów ma 60, 64 lata, większość to kobiety, które żyją dłużej niż mężczyźni, no to jest, niestety, fakt obiektywny. Większość, to znaczy 64,3%, żyje w miastach. Większość… No, 41,8%, czyli możemy powiedzieć, że 42% seniorów w ostatnim roku subiektywnie – „subiektywnie” to jest słowo klucz – pozytywnie oceniło swoją sytuację materialną versus wcześniejsze lata. Już nawet na podstawie tych danych możemy uznać: o, superzurbanizowani, zadowoleni ze swojej sytuacji, jak wcześniej wspomnieliśmy, zaangażowani cyfrowo… No niekoniecznie, bo musimy pamiętać o tym, że skoro 41% ocenia pozytywnie, to 60% dalej ocenia negatywnie, co już się jakby troszeczkę pomija w tej całej narracji, że jest tak super. Co więcej, 60% seniorów korzysta z prywatnej opieki zdrowotnej, 60%, czyli to jest naprawdę bardzo, bardzo duża grupa. I oczywiście w kontekście tego zaangażowania cyfrowego… Według GUS to jest 58% w ogóle, ale często 54%. Ale znowu, jak się rozpędzimy… No, różne badania różnie wskazują, np. według raportu „Dojrzali konsumenci” 71% cały czas, systematycznie i stale korzysta z internetu, a kolejny raport „Pokolenie Silvers w e-Commerce” podaje nam, że nawet 86%. Zatem ta skala zaangażowania jest naprawdę bardzo wysoka. Podsumowując, powiem tak: nie ma odwrotu od seniora. I to nie może być grupa bagatelizowana albo traktowana po prostu z delikatnym przymrużeniem oka, bo biznes, pokolenie Z, baby boomers pociągną to wszystko do góry… No nie. To jest bardzo złudne myślenie. Nawet w działaniach marketingowych pokolenie tzw. Silvers jest również bardzo zauważalne i nie bez powodu działania będą do nich kierowane.</u>
+          <u xml:id="u-12.4" who="#PrezesForumKonsumentowAgnieszkaPlencler">Zamykając moją wypowiedź, chcę powrócić do tego, co powiedziałam na początku. To, że będziemy nadganiać to, co się dzieje na rynku, nie wystarczy. Musimy być mądrzejsi, musimy połączyć siły i taką komunikację prowadzić, żebyśmy po prostu wygrywali, nie tylko karząc, ale też promując dobre praktyki biznesu. Myślę, że to też byłby dobry wzorzec do naśladowania. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-13">
+          <u xml:id="u-13.0" who="#KierownikKatedryEuropejskiegoPrawaGospodarczegonaWydzialePrawaiAdministracjiUniwersytetuLodzkiegoMonikaNamyslowska">Bardzo pani dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-13.1" who="#KierownikKatedryEuropejskiegoPrawaGospodarczegonaWydzialePrawaiAdministracjiUniwersytetuLodzkiegoMonikaNamyslowska">Teraz chciałabym poprosić o głos panią Marzenę Rudnicką z Fundacji „Krajowy Instytut Gospodarki Senioralnej” o przedstawienie nam potrzeb starszych konsumentów, jak unikać stygmatyzacji, jak zadbać o inkluzyjność konsumentów.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-14">
+          <u xml:id="u-14.0" who="#PrezesZarzaduFundacjiKrajowyInstytutGospodarkiSenioralnejMarzenaRudnicka">Dziękuję za to pytanie.</u>
+          <u xml:id="u-14.1" who="#PrezesZarzaduFundacjiKrajowyInstytutGospodarkiSenioralnejMarzenaRudnicka">Dzień dobry.</u>
+          <u xml:id="u-14.2" who="#PrezesZarzaduFundacjiKrajowyInstytutGospodarkiSenioralnejMarzenaRudnicka">Generalnie rynek dóbr i usług jest skalibrowany na młodych. To młodzi tworzą reklamy, to młodzi tworzą produkty i to młodzi sprzedają. My na co dzień jako instytut audytujemy i badamy procesy obsługi klienta w dużych organizacjach i w dużych korporacjach. I nie dziwi już nas, kiedy przychodzi do nas tajemnicza klientka, raportując: nawet nie musiałam udawać, że niczego nie rozumiem. Czy tak powinno być i czy to jest bezpieczne? Oczywiście, że nie. Kiedy szkolimy młodych doradców z użyciem kombinezonów geriatrycznych, które przenoszą na chwilę, na 20 minut, taka młodą osobę w skórę osoby mniej więcej 80-letniej, i kiedy później pytamy o emocje, które temu towarzyszyły, to najczęściej te osoby mówią: „Wstyd. Wstydzę się, że aż tak nie rozumiem potrzeb osób starszych”. I to czasami bywa przełomowe. I to czasami jest punktem zwrotnym w przygotowaniu procesów, które poprawią to bezpieczeństwo.</u>
+          <u xml:id="u-14.3" who="#PrezesZarzaduFundacjiKrajowyInstytutGospodarkiSenioralnejMarzenaRudnicka">Ale teraz wrócę do przyszłości, żebyśmy sobie tę naszą demografie na osi czasu trochę położyli. Wszyscy tutaj powiedzieliśmy już o różnych danych, ale weźmy pod uwagę okres 100 lat, czyli po wojnie… 9% osób w naszym kraju było wtedy po sześćdziesiątym roku życia. Dzisiaj, jak powiedzieliśmy, jest to 25%, a jak wiemy, za 27 lat będzie to już 40%, czyli ja wtedy też będę w tej grupie. Ale może spójrzmy w ogóle na skalę tego tzw. srebrnego rynku i tego srebrnego konsumenta. Gdyby dziś nasi seniorzy, czyli osoby po sześćdziesiątym roku życia… Na potrzeby tej dyskusji nazwijmy tę populację „seniorzy”. A więc gdyby dziś nasi seniorzy założyli swój kraj, to miałby więcej mieszkańców niż 1/3 krajów Unii Europejskiej. To pokazuje skalę, z jaką mamy do czynienia. I teraz żyjemy w takim historycznym momencie zderzenia dwóch megatrendów. Jeden trend to ta potężna zmiana demograficzna, a drugi trend – potężna zmiana technologiczna. A kiedy one się zderzają, to wybucha jakby supernowa w postaci wielu wyzwań. Martwi mnie, kiedy słyszę, że nadciągnęło geriatryczne tsunami. Mówimy o pojęciu „tsunami”, czyli jest tak, jakbyśmy byli na to nieprzygotowani i jakby nagle nas zaskoczyła zmiana demograficzna, która jest procesem i którą znają nie tylko demografowie. Zatem przestańmy mówić o tym, że to tsunami, tylko zacznijmy się zastanawiać, jak w ten proces wejść, patrząc chociaż na te 27 lat do przodu. I tutaj się kłania właśnie różnorodność grupy populacyjnej 60+. My przedstawialiśmy na naszym ostatnim kongresie nową segmentację, podział profili takich klientów, konsumentów na 5 segmentów, ale pokazaliśmy też 20 trendów, które pokazują, jak profil tego starszego konsumenta będzie się rozwijał w najbliższym czasie.</u>
+          <u xml:id="u-14.4" who="#PrezesZarzaduFundacjiKrajowyInstytutGospodarkiSenioralnejMarzenaRudnicka">To, co jest ważne w całym planowaniu komunikacji, bezpieczeństwa i w ogóle myślenia o tym starszym odbiorcy, poza językiem, w którym w ogóle preferujemy używanie pojęcia „dojrzały konsument” czy „starszy konsument” niż „senior”, bo ono czasami trochę już stygmatyzuje. Należy rozdzielić pojęcie różnorodności od pojęcia inkluzyjności. Różnorodność jest takim faktem, że jesteśmy w bardzo różnym wieku i z tego wieku wynikają różne potrzeby, ale też zmieniają się one właśnie z uwagi na styl życia, na stan zdrowia. Z kolei inkluzywność – czyli integracja, włączenie – jest skutkiem podejmowanych działań. Gdybyśmy rozpięli inkluzywność między dwoma biegunami, to po jednej stronie byłoby nierobienie niczego. Nierobienie niczego zakrawa często o ageizm, czyli dyskryminację z uwagi na wiek. Na rynku konsumenckim przejawia się to np. tym, że w opisach produktów są niezrozumiałe słowa, że następuje wprowadzanie w błąd, że np. oferta specjalna jest tylko w aplikacji na smartfonie, którego dana osoba starsza może nie posiadać bądź nie umieć obsłużyć, więc następuje tu takie twarde wykluczenie z rynku konsumenckiego. A po drugiej stronie jest szczególne potraktowanie tych klientów, tak bardzo szczególne, że dochodzi do stygmatyzacji z uwagi na wiek. Spotkałam się np. ze specjalnymi okienkami dla seniorów, słyszałam – szczęśliwie nie w Polsce – o przykładzie oddzielnej kolejki przez bramki dla osób 60+. A więc niby ktoś chciał zrobić dobrze, ale tak naprawdę wylał dziecko z kąpielą. I jedno, i drugie działanie jest pozorną inkluzywnością. Czasami, kiedy rozmawiamy, to słyszymy, że w danej firmie mówią: ale my wszystkich traktujemy tak samo. To jest błąd z założenia, dlatego że „po równo” nie znaczy „sprawiedliwie”. Każdy ma inne potrzeby.</u>
+          <u xml:id="u-14.5" who="#PrezesZarzaduFundacjiKrajowyInstytutGospodarkiSenioralnejMarzenaRudnicka">Wrócę jeszcze do tego klienta, konsumenta. Często spotykany jest syndrom podwójnego konsumenta, podwójnego klienta, czyli taki, że osoby z młodszej populacji osób dojrzałych kupują coś dla swoich sędziwych rodziców. Często też seniorzy kupują coś dla swoich wnucząt i dwie babcie, rywalizując o względy wnuczki, kupią np. gofrownicę, której sobie by nie kupiły. Dlatego waga tego konsumenta, to, jak on kupuje, prześledzenie tych ścieżek jest dla nas potężnym wyzwaniem, kiedy badamy, kim jest dojrzały konsument. I ta odpowiedź nie zawiera się w jednym zdaniu. Podsumowując, powiem, że jak poprawiamy procesy obsługi klienta, poprawiamy procesy dotyczące oferty przed, w trakcie i po kupowaniu, czyli tego, co się dzieje w ramach reklamacji, zwrotów, gwarancji, sprawdzając, czy tam też proces przebiega dobrze, to na koniec okazuje się, że jeżeli coś jest dobre dla osób dojrzałych, to jest doskonałe dla młodszych, że dobra oferta dla osób starszych jest generalnie takim papierkiem lakmusowym oferty na rynku. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-15">
+          <u xml:id="u-15.0" who="#KierownikKatedryEuropejskiegoPrawaGospodarczegonaWydzialePrawaiAdministracjiUniwersytetuLodzkiegoMonikaNamyslowska">Dziękuję bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-15.1" who="#KierownikKatedryEuropejskiegoPrawaGospodarczegonaWydzialePrawaiAdministracjiUniwersytetuLodzkiegoMonikaNamyslowska">Słyszeliśmy tyle o naruszeniach wobec konsumentów seniorów. Kontynuując niejako tę myśl, chciałabym się dowiedzieć od pani Dominiki Myszakowskiej-Kaczały ze Stowarzyszenia Ochrony Konsumentów „Aquila”, jacy są seniorzy, kiedy już dochodzą swoich roszczeń.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-16">
+          <u xml:id="u-16.0" who="#PrawnikwStowarzyszeniuOchronyKonsumentowAquilaDominikaMyszakowskaKaczala">Dzień dobry. Witam państwa bardzo serdecznie.</u>
+          <u xml:id="u-16.1" who="#PrawnikwStowarzyszeniuOchronyKonsumentowAquilaDominikaMyszakowskaKaczala">Odpowiadając – na razie krótko – na to pytanie, powiem: przestraszeni. Dlaczego? Dlatego że, jak wskazała już pani prof. Edyta Rutkowska-Tomaszewska, najtrudniejszy jest etap sądowy. Mamy prawo konsumenckie, mamy ochronę konsumentów, mamy instytucje ochrony konsumentów…</u>
+          <u xml:id="u-16.2" who="#komentarz">Wypowiedź poza mikrofonem</u>
+          <u xml:id="u-16.3" who="#PrawnikwStowarzyszeniuOchronyKonsumentowAquilaDominikaMyszakowskaKaczala">Przepraszam, nie słychać mnie?</u>
+          <u xml:id="u-16.4" who="#PrawnikwStowarzyszeniuOchronyKonsumentowAquilaDominikaMyszakowskaKaczala">…Ale tak naprawdę to jest pomoc, która nie zawsze kończy się sukcesem. Jeżeli przychodzi do nas konkretny konsument, to bardzo często uzyskuję taką informację, że on uzyskał u rzecznika czy w jakimś innym miejscu informację, że ma złożyć oświadczenie np. o uchyleniu się od skutków prawnych złożenia oświadczenia woli pod wpływem czegoś… Taki senior nic, kompletnie nic z tego nie rozumie. Proszę mi wierzyć: nawet jeżeli pokażemy jakikolwiek wzór takiego oświadczenia, to ten konsument nie jest w stanie sam sobie poradzić, takiej osobie trzeba po prostu fizycznie takie oświadczenie napisać. Jeżeli chodzi o pracę rzeczników i inspekcji handlowej, to oczywiście są oni w całej Polsce, ale statystyki pokazują, że pracują oni w bardzo niewielkim zakresie czasu; oczywiście nie mówię tutaj o wszystkich rzecznikach. Takie osoby nie mają czasu – przy takiej liczbie konsumentów, którzy się do nich zwracają – więc są to bardzo urywkowe porady, bardzo krótkie, po czym ci seniorzy, niestety, zostają dalej sami ze sobą.</u>
+          <u xml:id="u-16.5" who="#PrawnikwStowarzyszeniuOchronyKonsumentowAquilaDominikaMyszakowskaKaczala">Co jeszcze jest problematyczne? Problematyczne jest to, że większość konsumentów nie trafia do sądów, w sensie jako powodowie, czyli nie dochodzą swoich roszczeń, mają ogromne obawy, żeby pójść do takiego sądu, a rzecznicy często nie mają takiej praktyki; niewielu jest takich, którzy faktycznie, realnie do sądu z konsumentem pójdą. Z czego to wynika? Ja też byłam swego czasu powiatowym rzecznikiem konsumentów, więc miałam przyjemność spotykać się gronem rzeczników i wiem, że mają ogromną znajomość prawa konsumenckiego, ale brak praktyki sądowej… No, to jednak jest dosyć trudne dla takiego rzecznika, który nigdy nie występował w sądzie. A znajdujący się po drugiej stronie przedsiębiorca zazwyczaj ma profesjonalnego pełnomocnika. Takie zderzenie jest troszeczkę problematyczne, więc myślę, że trzeba byłoby też doszkolić rzeczników w zakresie takiej typowej procedury cywilnej. Co jeszcze jest ważne? Brak dofinansowania ze środków Skarbu Państwa. Rzecznicy twierdzą, że skoro nie muszą, to nie będą występować do takich procesów, więc senior pozostaje trochę samotny.</u>
+          <u xml:id="u-16.6" who="#PrawnikwStowarzyszeniuOchronyKonsumentowAquilaDominikaMyszakowskaKaczala">Do mnie trafiają seniorzy, którym pomagam również na etapie sądowym. Proszę mi wierzyć: to są czasami bardzo dramatyczne wspomnienia. Zdarzało mi się wchodzić na salę sądową z seniorem, którego trzymałam za rękę. Stres towarzyszący wchodzeniu na salę sądową jest ogromny dla zwykłego człowieka. Dla osoby starszej jest to naprawdę stan wskazujący na przedzawałowy, że tak powiem, na zatrzymanie się serca. Zdarzały mi się sytuacje, gdy taka osoba, wywoływana na środek sali sądowej, bo zeznawała jako świadek… Proszę mi wierzyć: ta osoba cały czas utrzymywała ze mną kontakt wzrokowy, cały czas czekała na to, że ja będę się uśmiechała, będę do niej kiwała, będę akceptowała to, co ona mówi – a tak naprawdę ona mówi do sędziego – mimo że sąd bardzo często poucza: proszę zwracać się do mnie. Ta osoba jest wtedy tak zdenerwowana, że ona potrzebuje akceptacji i kogoś, kto realnie, fizycznie z nią w tym sądzie będzie. Proszę państwa, zdarzały mi się też sytuacje, kiedy mieliśmy całkiem niedawno wprowadzone tzw. rozprawy online… Jest to ułatwienie dla seniorów i nas dla wszystkich, oczywiście jest to mniej stresujące, ale są problemy techniczne z obsługą takiego systemu, jest to bardzo trudne dla osoby starszej, która czasami nie potrafi obsłużyć prostego telefonu. Chodzi o połączenie się z takim sądem – ja zazwyczaj jestem po prostu obok – zrozumienie tego, co sędzia do takiej osoby starszej mówi. Ja po prostu, że tak powiem, łopatologicznie tłumaczę, co mówi sędzia do takiej osoby, przekazuję te informację dalej. Bardzo często seniorzy mają problemy ze słuchem, noszą różnego rodzaju aparaty słuchowe. Połączenia zdalne z rozprawą, kiedy ma się aparat słuchowy, naprawdę są bardzo problematyczne. Tak że myślę, że tutaj cały system jest trochę niedostosowany do tego, żeby obsługiwać osoby starsze. Moim ogromnym marzeniem jest, żeby sądy każdego konsumenta seniora informowały – w przypadku, kiedy zobaczą, że takie postępowanie konsumenckie się toczy – o możliwości skorzystania z pomocy np. rzecznika konsumentów czy organizacji pozarządowej. Taki rzecznik mógłby sam zadecydować, czy do takiego postępowania się dołączy, czy też nie. No i oczywiście potrzebne jest dofinansowanie tego, żeby taka osoba starsza miała pełnomocnika, który na taką rozprawę z nią pójdzie.</u>
+          <u xml:id="u-16.7" who="#PrawnikwStowarzyszeniuOchronyKonsumentowAquilaDominikaMyszakowskaKaczala">Kolejnym dużym problemem jest oczywiście wysokość opłat sądowych, które dla osób starszych są po prostu barierą nie do przekroczenia. Mamy oczywiście instytucję zwolnienia od kosztów sądowych i możliwość ustanowienia pełnomocnika z urzędu, ale statystyki i praktyka bardzo często pokazują, że jeżeli taki senior ma stałe źródło dochodów i jest to emerytura, to sądy oddalają takie wnioski. Bardzo często czytałam uzasadnienia, że jeżeli senior jest powodem, czyli to on wytacza powództwo, to powinien wcześniej zgromadzić sobie pieniądze i przygotować się na taki proces. Dobrze wiemy, jak wysokie są emerytury i że konsumenci seniorzy nie mają pieniędzy na to, żeby taki pozew sądowy złożyć.</u>
+          <u xml:id="u-16.8" who="#PrawnikwStowarzyszeniuOchronyKonsumentowAquilaDominikaMyszakowskaKaczala">Tak że jest tutaj wiele różnych problemów, ale myślę, że problem uczestnictwa seniora w rozprawach sądowych jest chyba najważniejszy. Bo, proszę państwa, mamy prawo, które chroni konsumenta, mamy odpowiednie instytucje, ale jeżeli to wszystko zawiedzie, to trzeba dochodzić swoich praw na drodze postępowania sądowego, a to jest dla seniora najtrudniejsze. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-17">
+          <u xml:id="u-17.0" who="#KierownikKatedryEuropejskiegoPrawaGospodarczegonaWydzialePrawaiAdministracjiUniwersytetuLodzkiegoMonikaNamyslowska">Dziękuję bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-17.1" who="#KierownikKatedryEuropejskiegoPrawaGospodarczegonaWydzialePrawaiAdministracjiUniwersytetuLodzkiegoMonikaNamyslowska">Pani Agnieszka Plencler chciałaby tutaj krótko coś dodać.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-18">
+          <u xml:id="u-18.0" who="#PrezesForumKonsumentowAgnieszkaPlencler">To tylko jedna statystyka właśnie w kontekście wysokości opłat sądowych. Otóż według Biura Informacji Kredytowej aż 19% osób 60+ posiada kredyt konsumpcyjny, co też nam o czymś mówi.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-19">
+          <u xml:id="u-19.0" who="#PrawnikwStowarzyszeniuOchronyKonsumentowAquilaDominikaMyszakowskaKaczala">Przepraszam, to ja jeszcze coś dodam. Jeżeli państwo kiedykolwiek składali wnioski o zwolnienie od kosztów… Kredyty się nie liczą. W sensie, jeżeli mamy taki kredyt, to on nie jest brany przez sąd pod uwagę. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-20">
+          <u xml:id="u-20.0" who="#KierownikKatedryEuropejskiegoPrawaGospodarczegonaWydzialePrawaiAdministracjiUniwersytetuLodzkiegoMonikaNamyslowska">Słuchając o problemach w dochodzeniu roszczeń przez konsumentów, zastanawiam się, czy szansą dla skuteczniejszego dochodzenia roszczeń byłyby powództwa przedstawicielskie.</u>
+          <u xml:id="u-20.1" who="#KierownikKatedryEuropejskiegoPrawaGospodarczegonaWydzialePrawaiAdministracjiUniwersytetuLodzkiegoMonikaNamyslowska">O odpowiedź poproszę pana Grzegorza Misia, powiatowego rzecznika konsumentów we Wrocławiu.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-21">
+          <u xml:id="u-21.0" who="#PowiatowyRzecznikKonsumentowweWroclawiuGrzegorzMis">Ja może powiem tak trochę przewrotnie: na ten moment nie. Drodzy Państwo, kiedy jakiś czas temu wchodziła ustawa o powództwach grupowych, zostałem wtedy poproszony o przygotowanie i napisanie artykułu na ten temat. Byłem bardzo krytyczny, mówiłem, że w takich warunkach, w jakich to jest zrobione, to nie ma prawa zadziałać. Po prostu te przepisy na tamten moment tak niedoskonale były zrobione, że to nie mogło zadziałać. No i raczej nie działa. Są rzecznicy, o których wiem, że prowadzą te postępowania sądowe – nawet na sali ich mamy – tj. te grupowe. I wiem, że niestety jest to problematyczne, bo te procedury tak długo trwają, że konsumenci, którzy wystartowali wtedy w tych postępowaniach grupowych, czasem jeszcze nie mają orzeczeń, a ci, którzy poszli do sądów parę lat później, np. ze sprawami frankowymi, już mają pozytywne wyroki. Dlatego ja się obawiam, że… Kierunek jest świetny. Kierunek jest taki, żeby ten senior nie musiał ponosić opłat sądowych. Tak naprawdę nie musiałby ryzykować, często nie musiałby nawet chodzić do sądu, bo robiłby to podmiot upoważniony do tego. Tyle tylko, że to ładnie wygląda, ale w praktyce, jak uważam, dalej nie będzie miało prawa działać – z jednego prostego powodu. Jak mawiał Napoleon, do prowadzenia wojny są potrzebne 3 rzeczy: po pierwsze, pieniądze, po drugie pieniądze, po trzecie pieniądze. W tym momencie w systemie nie ma pieniędzy na powództwa przedstawicielskie. Nie ma i raczej nic nie zanosi na to, żeby były, stąd też to będzie martwy przepis. To będzie tak samo martwy przepis jak przepisy ustawy o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom rynkowym. Niektórzy sędziowie na rozprawach, Drodzy Państwo, potrafią powiedzieć: to są przepisy martwe, ja tego nie będę stosował. I obawiam się, że tak samo będzie z powództwami przedstawicielskimi, jeżeli nie zreformujemy tego albo nie wymyślimy sposobu – być może w taki sposób, jak pani profesor mówiła wcześniej – na finansowanie tego typu powództw.</u>
+          <u xml:id="u-21.1" who="#PowiatowyRzecznikKonsumentowweWroclawiuGrzegorzMis">Bo czy rzecznicy mogą to robić? Na ten moment nie są wpisani w ustawę jako podmioty upoważnione. I dobrze, bo ja nie wyobrażam sobie, że pójdę do starosty i powiem: panie starosto, chcę pozwać Volkswagena za dieselgate. Starosta pyta: a ile to będzie kosztowało? A ja mówię: no, jak przegramy, to tak kilkadziesiąt tysięcy złotych. Już widzę, jak starosta zabezpiecza na to środki. Prawda? No, nie ma szans. Druga opcja to są organizacje pozarządowe, jednak ja osobiście nie znam organizacji, która w pojedynkę albo nawet w grupie byłaby w stanie na ten moment takie powództwo zrobić – właśnie ze względów finansowych. Jest jeszcze taka opcja, że w jakiejś tam formie będą płacić za to konsumenci, ale wiemy, że np. seniorów – a o nich najbardziej musimy myśleć – też nie będzie stać nawet na to, żeby zapłacić 5% wartości przedmiotu sporu, ponieważ oni liczą od pierwszego do pierwszego. Oni mają po prostu ważniejsze wydatki, chociażby leki. Mogą za to teoretycznie płacić przedsiębiorcy, aczkolwiek to też jest dyskusyjne, bo tutaj wchodzimy już w rozrywki między biznesami, a na to trzeba bardzo, bardzo, bardzo mocno uważać. Jest wreszcie ryzyko, że nagle wejdą nam tu jakieś takie podmioty, które będą miały te pieniądze, ale nie wiadomo będzie, skąd te pieniądze, i możemy wejść w kazus tzw. Lexusa. Była taka kiedyś organizacja pseudokonsumencka Lexus, która po prostu szantażowała przedsiębiorców z uwagi na stosowanie klauzul niedozwolonych i wymuszała… Wiemy, że to się skończyło w prokuraturze. Jeżeli teraz nagle się pojawią takie podmioty, które stwierdzą, że się wpisały rok temu i mają zapisane, że są organizacją konsumencką, i one będą pozywały, to, po pierwsze, ludzie nie będą mieli zaufania do kogoś takiego. Po drugie, biznes, który być może nawet chciałby rozmawiać z doświadczoną organizacją, taką jak np. Federacja Konsumentów, kiedy zobaczy taką małą organizację, która nie wiadomo skąd jest, nie będzie chciał z nią rozmawiać. Po trzecie, może się skończyć dokładnie tak samo, jak się skończyło z klauzulami niedozwolonymi, bo tak naprawdę właśnie przez kazus Lexusa organizacje konsumenckie straciły możliwość dochodzenia przed sądem kwestii związanych ze stosowaniem klauzul niedozwolonych, a przejął to organ centralny, właśnie po to, żeby uniknąć tego szantażowania.</u>
+          <u xml:id="u-21.2" who="#PowiatowyRzecznikKonsumentowweWroclawiuGrzegorzMis">Skoro jesteśmy przy tej ustawie, która jest teraz procedowana, i mamy jeszcze, co jest bardzo ważne, możliwość wprowadzenia tutaj pewnych zmian… Byliśmy na spotkaniu z panem dyrektorem, rozmawialiśmy o ewentualnych zmianach w tej ustawie. Mam nadzieję, że będzie pozytywna decyzja, jeśli chodzi o przyjęcie tych zmian. Mamy szansę jeszcze tę ustawę na tyle zmienić, żeby ona stanowiła realną pomoc dla tych konsumentów, przede wszystkim seniorów, bo to o nich musimy myśleć. Musimy myśleć o tym, żeby taki senior nie musiał iść do sądu, żeby on nie musiał się trzymać za serce. Ja sam też byłem w takiej sytuacji, Drodzy Państwo, że prosto z sali sądowej zawiozłem konsumentkę na ostry dyżur. Tak to się skończyło. Musimy za wszelką cenę chronić ludzi przed chodzeniem sądu, bo to po prostu będzie stresujące. Tak więc to jest szansa – trochę zaprzeczam sam sobie – jest szansa, ale musimy naprawę przypilnować tego, żeby wyszło dobre prawo, które nam na to pozwoli. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-22">
+          <u xml:id="u-22.0" who="#KierownikKatedryEuropejskiegoPrawaGospodarczegonaWydzialePrawaiAdministracjiUniwersytetuLodzkiegoMonikaNamyslowska">Bardzo dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-22.1" who="#KierownikKatedryEuropejskiegoPrawaGospodarczegonaWydzialePrawaiAdministracjiUniwersytetuLodzkiegoMonikaNamyslowska">Pomyślmy jeszcze na koniec o innych globalnych rozwiązaniach dotyczących tego, jak pomóc konsumentom. Często mówi się o edukacji, o edukacji konsumenckiej, ale do kogo ona ma być kierowana? Czy należy edukować seniorów, czy może jednak rynek, przedsiębiorców?</u>
+          <u xml:id="u-22.2" who="#KierownikKatedryEuropejskiegoPrawaGospodarczegonaWydzialePrawaiAdministracjiUniwersytetuLodzkiegoMonikaNamyslowska">O odpowiedź bardzo bym prosiła panią Monikę Kosińską z Federacji Konsumentów.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-23">
+          <u xml:id="u-23.0" who="#PrzedstawicielkaFederacjiKonsumentowMonikaKosinskaPyter">Dzień dobry.</u>
+          <u xml:id="u-23.1" who="#PrzedstawicielkaFederacjiKonsumentowMonikaKosinskaPyter">Oczywiście edukować należy wszystkich – i rynek, i seniorów, i instytucje państwowe, pamiętając też o efekcie synergii. Wyedukowany konsument będzie miał dużo większy wpływ na rynek.</u>
+          <u xml:id="u-23.2" who="#PrzedstawicielkaFederacjiKonsumentowMonikaKosinskaPyter">Proszę państwa, przyniosłam państwu taką atrapę kombinezonu… Jak się nazywa ten kombinezon?</u>
+          <u xml:id="u-23.3" who="#Gloszsali">Geriatryczny.</u>
+          <u xml:id="u-23.4" who="#PrzedstawicielkaFederacjiKonsumentowMonikaKosinskaPyter">Geriatryczny. Tak więc mamy tu atrapę kombinezonu… Ja go specjalnie przyniosłam, bo faktycznie przemiany technologiczne są najbardziej widoczne na rynku. I nie tylko w stosunku do seniorów, ale oczywiście również w stosunku do pokolenia „Zetek”, o czym za chwilę.</u>
+          <u xml:id="u-23.5" who="#PrzedstawicielkaFederacjiKonsumentowMonikaKosinskaPyter">I teraz tak: to moje centrum łączności ze światem. To moje centrum kulturalne. To moje centrum społeczne, proszę państwa. To moje centrum konsumenckie dokonywania zakupów. To telefon mojej mamy – on ma raptem 4 lata. Generalnie jest on odpowiedzią rynku na potrzeby konsumenta seniora, czyli ma duże literki, duże przyciski, naprawdę wygodne dla rąk i dla kogoś bez zdolności manualnych. I teraz taka prosta sytuacja. Generalnie, jak chcę gdzieś dojechać, to z aplikacji natychmiast się dowiem, jak dojechać i którędy dojechać, co więcej, proszę państwa, dowiem się, czy najbliższy autobus będzie autobusem niskopodłogowym. Tutaj mogę iść na przystanek i sprawdzić godziny odjazdu i rozkład jazdy. Mam problem z pójściem po zakupy, bo się źle czuję. Tak więc korzystam z aplikacji, popularnej aplikacji, która, przypominam, funkcjonuje już tylko jako aplikacja, nawet nie jako telefon. Ja tylko mogę wystukać tutaj, co chcę, zapłacić powiązaną kartą i za chwilę do moich drzwi będzie pukał młody człowiek, który przyniesie mi zakupy. Mogę też zadzwonić do córki, licząc na to, że faktycznie będzie mogła te zakupy mi przywieźć, tylko ze świadomością, że to nie nastąpi za chwilę. Chciałam właśnie tak pokazać te różnice.</u>
+          <u xml:id="u-23.6" who="#PrzedstawicielkaFederacjiKonsumentowMonikaKosinskaPyter">A teraz, proszę państwa, powiem, że tak naprawdę moim zdaniem należy edukować wszystkich. Należy również kłaść duży nacisk na rozwój dobrych praktyk na rynku. Oczywiście nie jest tak, że są tylko i wyłącznie firmy, które czyhają na pieniądze konsumenta. My je oczywiście widzimy, to znaczy najbardziej widzimy takie, bo my jesteśmy organizacjami pozarządowymi, państwo tutaj są rzecznikami, są inspektoraty, jest UOKiK. No, siłą rzeczy my widzimy tę czarną stronę rynku, bo pomagamy. Jednak są też oczywiście metody samoregulacyjne rynku, deklaracje odpowiedzialnej sprzedaży, które tak naprawdę są kierowane inkluzywnie i powinny być kierowane do wszystkich konsumentów, bo to nie jest tak, że tylko senior nie zrozumie umowy, wszyscy wiemy, że nierozumienie umowy nie jest tylko i wyłącznie domeną seniora. Ja też wielu umów nie rozumiem, a przeczytanie 50 stron generalnie mocno mnie zniechęca do tego zrozumienia. Takim przykładem pozytywnym, o którym pozwolę sobie powiedzieć, jest deklaracja odpowiedzialnej sprzedaży rynku usług finansowych, która tak naprawdę nakłania podmioty do przejścia wewnętrznej procedury audytu sprawdzającego nie tylko moment sprzedażowy, nie tylko kontakt sprzedawcy z konsumentem, ale całe wewnętrzne procedury, wewnętrzne procedury zarządzania ryzykiem, zarządzania produktem, zarządzania usługą i zarządzania zasobami ludzkimi.</u>
+          <u xml:id="u-23.7" who="#PrzedstawicielkaFederacjiKonsumentowMonikaKosinskaPyter">I na koniec powiem tak. Wszyscy jesteśmy konsumentami i wszyscy też chcielibyśmy być w przyszłości seniorami. Pamiętając o tym, pamiętajmy też o pokoleniu „Zetek”, które właśnie wchodzi na rynek pracy, a za 5–10 lat to oni będą dyrektorami centrów sprzedaży, dyrektorami zarządzającymi w firmach. „Zetki” charakteryzują się tym, że budzą się i usypiają z telefonem komórkowym. „Zetki”, proszę państwa – to już moja autorska koncepcja, więc być może całkiem niesłuszna – osiągnęły nawet inny poziom rozwoju przeciwstawnego kciuka w procesie ewolucji. I ja tak sobie myślę, że nastał czas, kiedy muszę zacząć trenować moje kciuki, bo być może za 10 lat się okaże, że ja, już wychodząc z roszczeniami czy szukając oświadczenia, które się nazywało w sposób bardzo skomplikowany, nie będę miała do kogo zadzwonić, albowiem „Zetki” nie chcą rozmawiać przez telefon. Są niejako wykluczone, proszę państwa. Jednak w tym obszarze są już firmy w Stanach Zjednoczonych, które za całkiem porządne pieniądze, prowadząc jako core business całkiem fajną działalność, uczą młodych ludzi, nowych pracowników firm, rozmowy przez telefon. Oni mają kciuki… Tak im to nie idzie, że okazało się, że trzeba ich tego nauczyć. Tak więc ja się obawiam, że za 10 lat będę mogła już tylko poczatować sobie ze sztuczną inteligencją albo nawet z jakimś człowiekiem, ale on też nie będzie rozmawiał. Tak że edukujmy wszystkich, być może również „Zetki”, tak naprawdę.</u>
+          <u xml:id="u-23.8" who="#komentarz">Wypowiedź poza mikrofonem</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-24">
+          <u xml:id="u-24.0" who="#KierownikKatedryEuropejskiegoPrawaGospodarczegonaWydzialePrawaiAdministracjiUniwersytetuLodzkiegoMonikaNamyslowska">Bardzo dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-24.1" who="#KierownikKatedryEuropejskiegoPrawaGospodarczegonaWydzialePrawaiAdministracjiUniwersytetuLodzkiegoMonikaNamyslowska">Tak, bardzo proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-25">
+          <u xml:id="u-25.0" who="#PrezesZarzaduFundacjiKrajowyInstytutGospodarkiSenioralnejMarzenaRudnicka">Ja jeszcze tylko dodam mały komentarz do tego, co pani powiedziała o tej edukacji. To jest właśnie chyba kluczowe w tej chwili, dlatego że skoro te 2 megatrendy, właśnie demograficzny i dotyczący nowych technologii, się zderzyły, to zamiast budować mury, trzeba postawić most. W bankach np. powstają…</u>
+          <u xml:id="u-25.1" who="#komentarz">Wypowiedź poza mikrofonem</u>
+          <u xml:id="u-25.2" who="#PrezesZarzaduFundacjiKrajowyInstytutGospodarkiSenioralnejMarzenaRudnicka">W bankach powstają bezkasowe oddziały. I banki się zastanawiają, jak przeprowadzić ten proces, wytyczony gdzieś tam odgórnie w korporacji, na poziomie międzynarodowym, żeby nie pogubić swoich klientów, bo im na tych klientach zależy. No to włączają takie kola ratunkowe typu „edukacja”, z pracownikiem, który pomaga na miejscu, pozwalając na oswojenie z psychiczną zmianą. Ale znamy też np. taką historię, że pewien oddział, akurat nie banku, tylko firmy telekomunikacyjnej, do którego po prostu z ulicy się wchodziło, przeniósł się do centrum handlowego. No i się okazało, że zgubili wtedy 20% klientów, którzy – uwaga – nie są w stanie funkcjonować w centrach handlowych, dlatego że np. ruchome schody i zaburzenia błędnika powodują, że te osoby nie wiedzą… A znowuż informacja na dole, gdzie siedzi młoda pani „Zetka”, nie informuje, jak podchodzi ktoś starszy, że jest alternatywna droga w postaci windy. Tak więc jest tak dużo do zrobienia w postaci edukacji i jednej, i drugiej strony rynku konsumenckiego, że czasami z przerażeniem obserwujemy i zastanawiamy się, dlaczego tak mało jeszcze się dzieje w sytuacji, w której jesteśmy w tej chwili, która po prostu woła o rozwiązania na wczoraj. Tak więc tutaj też dołączam się do apelu. Łączmy siły i próbujemy razem ten świat trochę poprawiać na bardziej przyjazny ludziom w wieku… no, ludziom w każdym wieku, nie tylko młodym. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-26">
+          <u xml:id="u-26.0" who="#KierownikKatedryEuropejskiegoPrawaGospodarczegonaWydzialePrawaiAdministracjiUniwersytetuLodzkiegoMonikaNamyslowska">Bardzo dziękuję. Dziękuję uczestnikom…</u>
+          <u xml:id="u-26.1" who="#PrzedstawicielkaFederacjiKonsumentowMonikaKosinskaPyter">Mogę pół zdania o tym telefonie? Bo ja go bardzo lubię, proszę państwa…</u>
+          <u xml:id="u-26.2" who="#KierownikKatedryEuropejskiegoPrawaGospodarczegonaWydzialePrawaiAdministracjiUniwersytetuLodzkiegoMonikaNamyslowska">Jedno.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-27">
+          <u xml:id="u-27.0" who="#PrzedstawicielkaFederacjiKonsumentowMonikaKosinskaPyter">Jedno? Dobrze, pół zdania.</u>
+          <u xml:id="u-27.1" who="#PrzedstawicielkaFederacjiKonsumentowMonikaKosinskaPyter">Poszłam z tym telefonem… Pokazuję go tak, żeby wszyscy widzieli. Tydzień temu poszłam z tym telefonem do punktu obsługi klienta jednej z dużych sieci telekomunikacyjnej, tak naprawdę po to, żeby starszej sąsiadce kupić kartę. Zajęło mi 10 minut wytłumaczenie młodemu człowiekowi, że naprawdę, naprawdę nieodpowiedzialne, nierozsądne z jego strony – i że jest to stratą czasu – jest próba sprzedaży mi internetu.</u>
+          <u xml:id="u-27.2" who="#komentarz">Wesołość na sali</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-28">
+          <u xml:id="u-28.0" who="#KierownikKatedryEuropejskiegoPrawaGospodarczegonaWydzialePrawaiAdministracjiUniwersytetuLodzkiegoMonikaNamyslowska">Dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-28.1" who="#KierownikKatedryEuropejskiegoPrawaGospodarczegonaWydzialePrawaiAdministracjiUniwersytetuLodzkiegoMonikaNamyslowska">Dziękuję uczestnikom za wskazanie wielu problemów, ale również perspektyw dotyczących tego, co można zrobić, by skutecznie chronić, tak na wysokim poziomie, prawa konsumentów, seniorów konsumentów.</u>
+          <u xml:id="u-28.2" who="#KierownikKatedryEuropejskiegoPrawaGospodarczegonaWydzialePrawaiAdministracjiUniwersytetuLodzkiegoMonikaNamyslowska">I zamykam ten panel.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-29">
+          <u xml:id="u-29.0" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoRyszardMajer">Bardzo dziękuję, Pani Profesor, za przeprowadzenie panelu, a panelistom – za udział w dyskusji.</u>
+          <u xml:id="u-29.1" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoRyszardMajer">Momentami, Drodzy Państwo, trochę takim pesymizmem tu powiewało, ale… No, bądźmy świadomi, w którym miejscu jesteśmy. Rynek to wolność. Państwo dla rynku jest zawsze opresyjne. I między państwem a tą wolnością rynku, dzięki której tak naprawdę się rozwijamy jako cywilizacja, jest konsument senior, ten bardzo słaby. Zawsze będzie toczyła się dyskusja, na ile ograniczenia podmiotów gospodarczych, które korzystają z wolności rynkowej, są potrzebne, zasadne, na ile, że tak powiem, interes konsumenta seniora będzie ważniejszy.</u>
+          <u xml:id="u-29.2" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoRyszardMajer">Bardzo dziękuję za tę część. Teraz, Drodzy Państwo, przejdziemy płynnie do dyskusji. Być może państwo macie pytania do naszych prelegentów, do osób, które zostały zaproszone.</u>
+          <u xml:id="u-29.3" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoRyszardMajer">Jako pierwszy zabierze głos w dyskusji – bo o to zostałem poproszony, Drodzy Państwo – przedstawiciel „Głosu Seniora”. To jest, Drodzy Państwo, wydawnictwo ogólnopolskie, ale związane z Krakowem, ze Stowarzyszeniem „Manko”. Ten „Głos Seniora”, Drodzy Państwo, inicjował też zmiany w prawie, szczególnie te dotyczące osób starszych.</u>
+          <u xml:id="u-29.4" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoRyszardMajer">Drodzy Państwo, ponieważ jesteśmy w trybie zdalnym, to ja bardzo proszę, żeby wszyscy, którzy będą chcieli zabrać głos w dyskusji, przesiedli się na koniec tego mojego stołu, tam, gdzie jest napis „rezerwacja”, bo tam jest zasięg kamery. A więc osoby, które uczestniczą zdalnie, senatorowie…</u>
+          <u xml:id="u-29.5" who="#komentarz">Wypowiedź poza mikrofonem</u>
+          <u xml:id="u-29.6" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoRyszardMajer">W pana przypadku bardzo proszę się przesiąść o jedno miejsce. Uwaga do tych, którzy uczestniczą zdalnie – to jest miejsce, które jest widoczne, które wyłapuje kamera. Drodzy Państwo, są to pewne rygory wynikające z tej nowoczesności, w której tak szacowna Izba jak Senat pracuje.</u>
+          <u xml:id="u-29.7" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoRyszardMajer">I bardzo proszę… Wiem, że pan ma wystąpienie i że będą 2 króciutkie filmiki.</u>
+          <u xml:id="u-29.8" who="#PrzedstawicielStowarzyszeniaMankoMarekPilch">Tak jest.</u>
+          <u xml:id="u-29.9" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoRyszardMajer">Bardzo proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-30">
+          <u xml:id="u-30.0" who="#PrzedstawicielStowarzyszeniaMankoMarekPilch">Dziękuję bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-30.1" who="#PrzedstawicielStowarzyszeniaMankoMarekPilch">Marek Pilch, „Głos Seniora”. To akurat mogę dokładnie powiedzieć, bo jestem seniorem, takim legalnym, od prawie 5 lat na emeryturze. Mam 69 lat, ale od 6 lat jestem związany z „Głosem Seniora”.</u>
+          <u xml:id="u-30.2" who="#PrzedstawicielStowarzyszeniaMankoMarekPilch">Muszę powiedzieć, że akurat ta problematyka oszustw, jakby manipulacji mnie zainteresowała. Kiedy jeszcze kończyłem swoją karierę zawodową, ale już włączyłem się w pracę w „Głosie Seniora”, to w sumie – miałem tam podgląd – przeprowadziliśmy 270 warsztatów. Osobiście brałem udział w 13, nomen omen, sprzedażach. Mało tego, raz dokonaliśmy nawet zakupu kontrolowanego, żeby sprawdzić tę drogę. I muszę powiedzieć od razu – troszkę się przepisy zmieniły – że nam się udało zwrócić ten towar, ale takie sztuczki były przy prostym zwrocie towaru, że po to, aby dochować terminu 14 dni… Ja sobie nie wyobrażam, jak poradziłby sobie senior, jedna z osób, które, niestety, są grupą docelową tych oszustw. Proszę państwa, musimy pamiętać o jednej rzeczy – te osoby zupełnie inaczej podchodzą do sprawy, mają inną empatię, nie potrafią uwierzyć w to, że osoba, która jest, jak ja mówię, jak syn czy córka, a tacy to prezentują, i to tak precyzyjnie… To są osoby w wieku 30–40 lat. I to są tacy specjaliści, że muszę potwierdzić to, co pan rzecznik… Muszę powiedzieć, że właściwie sam zastanawiałem się, czy nie warto kupić pewnej rzeczy. I tutaj dochodzi do pewnej psychomanipulacji. Proszę zwrócić uwagę: my mówimy, że seniorzy mają prawa, że mogą z nich skorzystać, ale większość osób, które tam są zaproszone, to są osoby, które nigdy sobie nie poradzą z żadną procedurą, a co dopiero tym, żeby pójść do sądu. Po pierwsze, część tych osób nie przyznaje się, że dokonało zakupu, bo działa wstyd. A czas mija. Myśmy tutaj tak troszkę wybiegli naprzód, mówimy o szkole przyjaznej seniorom, żeby młodzież… No, młodzież poradziłaby sobie szybciutko. Oni cały czas w internecie kupują, więc umieliby zwrócić towar kupiony w przypadku jakiejś manipulacji. Im jest łatwiej, bo oni mają to jakby we krwi, natomiast senior sobie nie poradzi.</u>
+          <u xml:id="u-30.3" who="#PrzedstawicielStowarzyszeniaMankoMarekPilch">Druga sprawa. Tutaj się troszeczkę nie zgadzam. Muszę powiedzieć, tak wracając do wypowiedzi pani… No, co znaczy nie zgadzam się. Wiem, że niedługo będzie 40% seniorów, tj. 40% społeczeństwa, czyli 14,5 miliona tych seniorów. Ale, proszę państwa, z drugiej strony… Uczestniczyłem w dyskusji na Europejskim Forum Samorządowym. I co się okazuje? Niestety – ja od 2 lat mówię o pewnym zdrowym stylu życia – okazuje się, że średnia długość życia… My będziemy żyli dłużej niż nasi wnukowie. W związku z tym, że oni spędzają po 11 godzin z tymi komórkami, to co się okazuje? Niestety, jeśli chodzi o średnią długość życia – jeszcze tego nie widać – w niektórych krajach już osiągnęliśmy pewne maksimum. Okazuje się, że brak aktywności… To już inna dyskusja, w każdym razie brak aktywności fizycznej powoduje to, że te osoby, niestety, wchodzą w tzw. niesamodzielność funkcjonalną. Jeżeli w 90% nasza samodzielność funkcjonalna zależy od naszego stylu życia, to ten styl życia, który jest teraz, powiązany właśnie z brakiem aktywności fizycznej, aktywności społecznej, spowoduje to, że te osoby będą niesamodzielne. Jeżeli 30% z tych 14 milionów osób będzie niesamodzielnych funkcjonalnie… Ja czasami mówię – to tak troszeczkę z boku tego tematu – o mojej sąsiadce, która zmarła, mając 94 lata, dokładnie 3 miesiące temu, brakowało jej 6 lat do 100 lat. Ale, proszę państwa, ona miała kiedyś firmę prywatną i jej syn – to mój kolega – z siostrą przez 20 lat się opiekowali takimi osobami. Nam grozi to, że takie osoby w wieku 60–70 lat będą niesamodzielne. One będą potrafiły obsługiwać wiele rzeczy, ale nie będą mieć siły, żeby wejść na drugie piętro. No, może dotrzemy do takich czasów, że będziemy tam helikopterami wlatywali. Tak więc na to trzeba też patrzeć troszkę inaczej.</u>
+          <u xml:id="u-30.4" who="#PrzedstawicielStowarzyszeniaMankoMarekPilch">Kolejna rzecz, na którą bym chciał zwrócić uwagę, to niestety jest to, że obecnie 20–25% seniorów w sposób pełni funkcjonalny wykorzystuje internet. My mówimy, że nie wszystko to jest robione, ale przecież e-porady, wszyściutko… A to tylko 25%. Może więcej dokonuje zakupu, ale korzystając z pomocy dzieci. I to trzeba brać pod uwagę. Tak więc to, że w internecie wszystko da się załatwić… No, nie do końca tak jest dla seniorów.</u>
+          <u xml:id="u-30.5" who="#PrzedstawicielStowarzyszeniaMankoMarekPilch">Akurat tak się złożyło, że myśmy wydali… Miało to ok. 100 tysięcy nakładu, to taka książeczka. I tu są wszystkie techniki… Nie mam tego dużo, ale zostawię parę tych książeczek. I jest też specjalny „Głos Seniora”, gdzie jest opisane 140 technik. Byłem kiedyś na konferencji niedaleko Wrocławia, w Sycowie. I pamiętam, że profesor, który mówił właśnie o cyberprzestępstwach, powiedział, że 90% studentów informatyki zostało oszukanych w ramach współczesnych oszustw bankowych itd. 90% studentów informatyki sobie nie poradziło, a my tutaj mówimy o seniorach. Przecież oni to już w ogóle są bez szans. To też trzeba brać uwagę. I dlatego dołączyliśmy także, jako gazeta, oprócz tego, że przedstawiliśmy opinię, że prawo już poszło w dobrym kierunku, pewne postulaty, takie, że musimy iść dalej. Ponieważ to jest grupa wrażliwa, to niektórych rzeczy trzeba wręcz zabronić, wyprzedzić pewne działania i zapobiec pewnym sytuacjom, w które seniorzy wpadną, bo oni są idealnie dobierani.</u>
+          <u xml:id="u-30.6" who="#PrzedstawicielStowarzyszeniaMankoMarekPilch">Muszę powiedzieć, że jak brałem udział w tych sprzedażach, to widziałem, że tam jest nawet selekcja – brudne, brzydkie słowo z czasów wojny. Właśnie selekcja. Jak widzą, że ktoś jest kumaty, to dają nagrodę; lepiej, żeby nie wchodził – bo tam ściągają ludzi – tylko niech dostanie ten słynny gadżet. Pominąwszy to, że wystarczy… Tam jest postulat, że jeżeli nie przestrzegają… Gdyby precyzyjnie egzekwować zapis, że ten, kto przychodzi na pokaz, ma otrzymać gadżet, a potem się okazuje, że nie do końca, to okaże się, że już to łamie prawo, bo zapis wprowadza konsumenta w błąd. I tą drogą też można iść. To jest postulat, który myśmy napisali. Nie chcę opisywać tego teraz, bo jest tego dość dużo, a państwo dostali ulotkę. Trzeba to wyprzedzić, może tak nie do końca patrząc na gospodarkę rynkową. Jak mówimy, dotyczy to, niestety, osób wrażliwych.</u>
+          <u xml:id="u-30.7" who="#PrzedstawicielStowarzyszeniaMankoMarekPilch">Teraz pokażę 2 króciutkie spoty, bo też bym coś… To 30-sekundowe spoty pokazujące, jak myśmy to procedowali i przedstawiali.</u>
+          <u xml:id="u-30.8" who="#PrzedstawicielStowarzyszeniaMankoMarekPilch">To jest taki spot o manipulacji. Hasło „Nie daj się oszukać”.</u>
+          <u xml:id="u-30.9" who="#komentarz">Projekcja filmu</u>
+          <u xml:id="u-30.10" who="#PrzedstawicielStowarzyszeniaMankoMarekPilch">To było 4 lata temu nakręcone. A teraz szybciutko pokażę taki już troszkę bardziej współczesny spot.</u>
+          <u xml:id="u-30.11" who="#komentarz">Wypowiedź poza mikrofonem</u>
+          <u xml:id="u-30.12" who="#PrzedstawicielStowarzyszeniaMankoMarekPilch">Ale powiem państwu, dlaczego jeszcze… Myśmy ten spot puścili w 5 regionalnych telewizjach, nawet ogólnopolskich. Badania dowodziły, że 600 tysięcy osób to obejrzało, bo taki jest zasięg, można było to sprawdzić. Ale co z tego, że dotarliśmy do 600 tysięcy, skoro tylko 20% seniorów, 15–20% jest w ogóle aktywne, a reszta generalnie prawie nie wychodzi z domu? Jeśli już są zapraszani, to na wycieczki… O, tu jest troszeczkę bardziej współczesny spot, 2 lata temu nakręcony.</u>
+          <u xml:id="u-30.13" who="#komentarz">Projekcja filmu</u>
+          <u xml:id="u-30.14" who="#PrzedstawicielStowarzyszeniaMankoMarekPilch">No, to jest taki przykład. Cały czas mówi się o edukacji, ale z tą edukacją my i tak docieramy tylko do cząstki osób. Problem, na który bym zwrócił uwagę, jest też taki, że nie jesteśmy w stanie dotrzeć do większości czy do dużej liczby seniorów. 30–40% jest zamkniętych w domach. I kiedy nagle… Ja też mam z tym problem. Zawsze mówię dzieciom, żeby, jak dojadą gdzieś tam na wycieczce, to dali znać. Ale nie, to na Facebooku widać, że po plażach gonią. I kiedy nagle taki senior odbiera telefon… I tu jest drugi punkt, bo przez ten telefon pada pytanie: chcesz się dowiedzieć coś o zdrowiu? A u seniorów wtedy empatia się uruchamia i myśl, że zdrowie najważniejsze. Ściągają ich na mówienie o zdrowiu, a potem się okazuje, że zdrowie zależy od garnków, od kupowania garnków za 12 tysięcy, bo inaczej to z balkonikami będą chodzili. Ja zawsze wtedy mówię, że ja pamiętam moją babcię – może dlatego mam 69 lat i jestem zdrowy – która miała ściereczkę za złotówkę i na niej robiła kluski na parze, nie trzeba było… No, a gotowane na parze to bez cholesterolu itd. Ale teraz jest już troszkę inaczej.</u>
+          <u xml:id="u-30.15" who="#PrzedstawicielStowarzyszeniaMankoMarekPilch">Tak więc są tutaj 2 elementy – po pierwsze, nie wszędzie seniorzy, niestety, mają dostęp do internetu, mają go w ograniczonym zakresie, a po drugie, potrzebna jest edukacja, edukacja, edukacja. A najgorsze jest to, że nie dotrzemy… Musimy zawsze pamiętać o tym – i dlatego to prawo – żeby wyprzedzić… No, to może troszkę jest trudne, ale musimy wręcz zabronić takich sztuczek, bo inaczej zawsze będą… Dosłownie wczoraj, jak jechałem, usłyszałem o kolejnym przypadku – to nie jest temat dzisiejszej dyskusji – oszustwa „na wnuczka”. Zawsze się zastanawiam, dlaczego te sumy w przypadkach, kiedy metodą „na wnuczka” czy „na wypadek” zostali oszukani seniorzy, są takie. Czy ktoś słyszał o sumach poniżej 100 tysięcy? Nagle się okazuje, że między ręcznikami seniorzy trzymają 150–180 tysięcy. To też zastanawiające, bo jak to się ma do tych niskich pensji? Ale to też wskazuje na to, że oni bardzo precyzyjnie namierzają te osoby. Proszę państwa, kiedy taki telefon dzwoni – nie chcę dzisiaj szczegółowo mówić, powiem króciutko – to pada np. „Basiu, Basiu”. A ona, ta babcia: „Nie jestem Basia, Ania”. Następny już zaczyna od „pani Aniu”. Zaczynają w taki sposób i tak w 3 rozmowach ustalają wszystko bardzo precyzyjnie. Nawet już w tych telemarketingach, sprzedaży danych… Tutaj państwo ma szansę zadziałać wyprzedzająco. Oni bardzo precyzyjnie przeprowadzają te oszustwa na seniorach.</u>
+          <u xml:id="u-30.16" who="#PrzedstawicielStowarzyszeniaMankoMarekPilch">Proszę państwa, zostawiam, tak jak mówię, egzemplarze naszego „Głosu Seniora”. Zostawiam także parę egzemplarzy, gdyby ktoś szczególnie… To zawiera te wszystkie 140 technik. Mam niewiele egzemplarzy. To te pokazowe książeczki, jak zrobić dwie rzeczy, z jednej strony dotrzeć do jak największej liczby seniorów, a z drugiej strony spróbować wręcz zabronić, wykluczyć stosowanie niektórych, powiedzmy, możliwości oszustw. Jeżeli my nie wykonamy takiego kroku, to zawsze znajdzie się senior, który o tym nie usłyszy i zostanie oszukany. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-31">
+          <u xml:id="u-31.0" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoRyszardMajer">Dobrze. Bardzo dziękuję za ten cenny głos i za prezentację filmów.</u>
+          <u xml:id="u-31.1" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoRyszardMajer">To był przedstawiciel, że przypomnę, Stowarzyszenia „Manko”, które wydaje „Głos Seniora”. Te egzemplarze „Głosu”, tak jak powiedział nasz gość, są dla państwa, tak że gdyby komuś zabrakło, to można wziąć też mój, bo ja otrzymuję regularnie od państwa ten „Głos Seniora”, wysyłany na moją skrytkę senacką, tak że mam go tutaj.</u>
+          <u xml:id="u-31.2" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoRyszardMajer">Bardzo dziękuję za ten ważny głos w dyskusji.</u>
+          <u xml:id="u-31.3" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoRyszardMajer">A teraz, Drodzy Państwo, że tak powiem, otwieram trybunę. Można się dzielić refleksjami, pytaniami.</u>
+          <u xml:id="u-31.4" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoRyszardMajer">Bardzo proszę, proszę podejść na to miejsce, przedstawić się.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-32">
+          <u xml:id="u-32.0" who="#PowiatowyRzecznikKonsumentowwPoznaniuMarekRadwanski">Dzień dobry państwu.</u>
+          <u xml:id="u-32.1" who="#PowiatowyRzecznikKonsumentowwPoznaniuMarekRadwanski">Panie Senatorze, dziękuję za udzielenie głosu.</u>
+          <u xml:id="u-32.2" who="#PowiatowyRzecznikKonsumentowwPoznaniuMarekRadwanski">Marek Radwański, powiatowy rzecznik konsumentów z Poznania.</u>
+          <u xml:id="u-32.3" who="#PowiatowyRzecznikKonsumentowwPoznaniuMarekRadwanski">Chciałbym tu wypowiedzieć kilka swoich refleksji. Bardzo ważne głosy tutaj padły. Dużo też mówiliśmy już o kwestii dochodzenia roszczeń. A jak dochodzenie roszczeń, no to się kłania… no to albo jakieś zbiorowe, czyli administracja, UOKiK, albo sąd. I na to bym zwracał uwagę, na ten końcowy etap wszystkiego, czyli sąd, bo potem już jest egzekucja. Tutaj też na pewno jest potrzebna edukacja. Proszę państwa, sądy… Ja jestem jednym z tych rzeczników, którzy właśnie nie boją się chodzić do sądu. Sam wytaczam powództwa i wstępuję do postępowań, mam też dwa powództwa grupowe z Getin Noble Bankiem, tak więc mam trochę doświadczenia. Sądy nie znają przepisów. Sądy robią… Żeby to jeszcze robiły na akord, żeby się spieszyły, to bym zrozumiał, ale to, co się dzieje w sądach, woła o pomstę do nieba. I tutaj nie chodzi o to, że czy jedna strona obecnego sporu ma rację, czy druga, że trzeba sądy zdekomunizować czy wręcz przeciwnie. Po prostu chodzi o edukację sędziów, ale taką najbardziej podstawową. Sędziowie po prostu nie znają przepisów, a my, jako podatnicy, im za to płacimy. Tak? Sędzia ma znać przepisy, ma znać orzecznictwo, ma znać wykładnię, ma znać komentarze. Sędziowie tego nie wiedzą i mają… Ja czasem odnoszę wrażenie, że sąd ma w głębokim poważaniu, jak mu się sprawa skończy, bo on po prostu chce to odhaczyć w repertorium. Tak że może tutaj edukację kierować, najbardziej właśnie w tę stronę?</u>
+          <u xml:id="u-32.4" who="#PowiatowyRzecznikKonsumentowwPoznaniuMarekRadwanski">To jest chyba mimo wszystko najbardziej newralgiczny punkt dochodzenia wszelkich praw. Bo oczywiście od wielu lat się mówiło o tym, że może zamiast sądu wprowadzić jakieś pozasądowe metody dochodzenia roszczeń itd., że będą lepsze, ale to jeszcze nie działa, może kiedyś będzie działało, jednak na razie jeszcze działa ten stary system, czyli sąd. I trzeba tutaj edukować, trzeba bym ludziom mówić: słuchajcie, uczcie się, miejcie wrażliwość, wrażliwość właśnie na potrzeby… Pani z „Aquili” mówiła o pełnomocnikach itd. Przecież jak idzie się do sądu z pełnomocnikiem, to też się zdarzają sytuacje, że sąd ofuka nas, kiedy ja próbuję coś powiedzieć temu konsumentowi, który siedzi obok mnie na ławie, siedzimy tam jako strony. Sąd powie: „Proszę nie rozmawiać. Proszę się uspokoić, bo zaraz państwa zdyscyplinuję”. No, przepraszam bardzo… Tak że potrzebna jest edukacja sądów nie tylko od strony przepisów, ale też od strony takiego ludzkiego podejścia. Oczywiście to są rzadkie sytuacje, sędziowie są zwykle bardzo grzeczni itd., ale takie też się zdarzają. Czyli chodzi, niestety, właśnie o edukację wśród sędziów, czyli tego ostatniego ogniwa. O egzekucji już nie mówię, bo wygramy proces jeden, drugi i wtedy się okazuje, że przedsiębiorcy już nie ma; w międzyczasie zbankrutował, zniknął, przepoczwarzył się i już go nie ma. Tak więc o tym już w ogóle nie ma co mówić.</u>
+          <u xml:id="u-32.5" who="#PowiatowyRzecznikKonsumentowwPoznaniuMarekRadwanski">Tak że to taka moja trochę smutna refleksja, że właśnie na etapie sądowym sprawa kuleje. Ja czasem próbuję rozładować sytuację i mówię ludziom: „Proszę państwa, sąd działa, zgodnie z konstytucją jest niezawisły i jaki? Wolny. Dlatego sąd nie może procedować szybko, bo by łamał konstytucję”. No, chciałbym zakończyć tak trochę półżartem. Bardzo dziękuję za udzielenie głosu. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-33">
+          <u xml:id="u-33.0" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoRyszardMajer">Dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-33.1" who="#PrawnikwStowarzyszeniuOchronyKonsumentowAquilaDominikaMyszakowskaKaczala">Czy można na chwilę?</u>
+          <u xml:id="u-33.2" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoRyszardMajer">Bardzo proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-34">
+          <u xml:id="u-34.0" who="#PrawnikwStowarzyszeniuOchronyKonsumentowAquilaDominikaMyszakowskaKaczala">Bardzo króciutko.</u>
+          <u xml:id="u-34.1" who="#PrawnikwStowarzyszeniuOchronyKonsumentowAquilaDominikaMyszakowskaKaczala">Oczywiście zgadzam się tutaj z panem rzecznikiem. Ja bym tylko chciała jeszcze wrócić do tematu, który pan poruszył, czyli egzekucji i pokazów. Pan tutaj podał informację, że bardzo trudno było oddać ten towar. No, jeżeli pan oddał towar i nie poniósł żadnych konsekwencji finansowych, to jest to bardzo duży sukces, bo niestety z tymi pokazami wygląda to tak, że konsument wszystkie terminy, że tak powiem, prawidłowo wykona, odda towar, ale pieniędzy, które uiścił na tym pokazie, już nigdy nie dostanie. Postępowania sądowe są długie i nawet jeżeli one są tylko i wyłącznie w tzw. postępowaniu nakazowym, to one trwają czasami rok, 2 lata. Zanim sprawa trafi do komornika, to tych firm już po prostu nie ma albo one upłynniły cały majątek, więc jest też problem, żeby wyegzekwować jakiekolwiek pieniądze na rzecz takiego konsumenta seniora. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-35">
+          <u xml:id="u-35.0" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoRyszardMajer">Dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-35.1" who="#PowiatowyRzecznikKonsumentowweWroclawiuGrzegorzMis">Przepraszam, czy mogę ad vocem?</u>
+          <u xml:id="u-35.2" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoRyszardMajer">Bardzo proszę.</u>
+          <u xml:id="u-35.3" who="#KierownikZakladuZarzadzaniaFinansamiwInstytucieNaukEkonomicznychnaUniwersytecieWroclawskimEdytaRutkowskaTomaszewska">Ja też tutaj…</u>
+          <u xml:id="u-35.4" who="#PowiatowyRzecznikKonsumentowweWroclawiuGrzegorzMis">Ad vocem, jeżeli mogę…</u>
+          <u xml:id="u-35.5" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoRyszardMajer">Bardzo proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-36">
+          <u xml:id="u-36.0" who="#PowiatowyRzecznikKonsumentowweWroclawiuGrzegorzMis">Ad vocem tego, co Marek Radwański powiedział à propos sądów i tego, że są wolne. Ja bym jeszcze zwrócił uwagę właśnie na tę niezawisłość w kontekście ustawy o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom rynkowym, bo ja mam wrażenie, że sędziowie są niezawiśli również od tej ustawy.</u>
+          <u xml:id="u-36.1" who="#KierownikZakladuZarzadzaniaFinansamiwInstytucieNaukEkonomicznychnaUniwersytecieWroclawskimEdytaRutkowskaTomaszewska">Można? Panie Senatorze, można jeszcze ad vocem?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-37">
+          <u xml:id="u-37.0" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoRyszardMajer">Bardzo proszę. Bardzo proszę, Pani Profesor.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-38">
+          <u xml:id="u-38.0" who="#KierownikZakladuZarzadzaniaFinansamiwInstytucieNaukEkonomicznychnaUniwersytecieWroclawskimEdytaRutkowskaTomaszewska">W odniesieniu do wypowiedzi pana rzecznika Radwańskiego chciałabym się podzielić z państwem pewnym spostrzeżeniem. Jako naukowiec, nauczyciel akademicki, prawnik miałam okazję prowadzić szkolenia dla sądów – niewielu, nie będę wymieniać gdzie – dotyczące właśnie sprawy ochrony konsumenta usług finansowych; szczególnie tą sferą, można powiedzieć, prawa konsumenckiego się zajmuję. I powiem państwu, że bariery są ogromne. Sędziowie, jak mam wrażenie… A studenci ciągle mnie o to pytają: pani nam mówi o takich uprawnieniach, takich prawach, które przysługują, wynikają z prawa materialnego, no to w czym jest problem, dlaczego ciągle jest tak źle? A ja mówię: to dobre pytanie. Mam wrażenie, że ciągle… Tłumaczę to studentom w taki sposób. Otóż sędziowie, którzy orzekają, w większości, nie zawsze i nie w każdym przypadku, zaznaczam, w szczególności na tych niższych poziomach, to są sędziowie wychowani na prawie cywilnym bez prawa konsumenckiego. I to bardzo pokutuje. Prawo konsumenckie wielokrotnie… Jak się tworzy debaty z cywilistami, to widać, że oni ciągle jeszcze tkwią w takim tradycyjnym, tak to bym ujęła, prawie kontraktowym, a tam przestrzeni na ochronę konsumenta nie było. A przecież prawo konsumenckie tak na wskroś… no, wdziera się ono w te mechanizmy, stanowi odstępstwa od typowych cywilnoprawnych reguł. I to, jak myślę, jest ogromną barierą, która potem rzeczywiście ma istotne znaczenie dla procesu stosowania prawa konsumenckiego. Widziałam na tych szkoleniach, że nawet jak mówiłam o klauzulach abuzywnych, w szczególności w odniesieniu do usług finansowych… Podzielę się z państwem wprost takim dialogiem. „No, jak to bezskuteczne? Jak to tak? To dziura”. Ja mówię: „No, nie ma tej klauzuli”. „Ale jak to nie ma?”. Ja mówię: „No nie ma. Po prostu przedsiębiorca, który ma stwierdzoną tę klauzulę, nie może odnosić pozytywnych skutków jej stosowania. No po prostu jej nie ma”. „No to jak ją zapełnić?”. „Nie zapełniać”. „Ale jak nie zapełnić?”. „Po prostu nie zapełnić”. To są oczywistości dla kogoś, kto zrozumiał ideę prawa konsumenckiego i z nią nie dyskutuje. Prawda? Tak więc rzeczywiście słusznie pan senator zauważył, że system ochrony konsumenta w Polsce jest ciągle w procesie. W procesie w tym sensie, że on nie jest zakończony. On nie jest dokończony, on się ciągle jakby tworzy i ciągle jest wiele do zrobienia, pomimo istnienia przepisów prawa materialnego. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-39">
+          <u xml:id="u-39.0" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoRyszardMajer">Bardzo dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-39.1" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoRyszardMajer">Kto z państwa jeszcze?</u>
+          <u xml:id="u-39.2" who="#komentarz">Wypowiedź poza mikrofonem</u>
+          <u xml:id="u-39.3" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoRyszardMajer">Pani Profesor, bardzo proszę.</u>
+          <u xml:id="u-39.4" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoRyszardMajer">A potem rzeczników…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-40">
+          <u xml:id="u-40.0" who="#KierownikKatedryBadanZachowanKonsumentowwInstytucieZarzadzaniawKolegiumZarzadzaniaiFinansowwSzkoleGlownejHandlowejwWarszawieAnnaDabrowska">Bardzo dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-40.1" who="#KierownikKatedryBadanZachowanKonsumentowwInstytucieZarzadzaniawKolegiumZarzadzaniaiFinansowwSzkoleGlownejHandlowejwWarszawieAnnaDabrowska">Ja krótko, proszę państwa.</u>
+          <u xml:id="u-40.2" who="#PrzewodniczacyKomisjiKrajowejOgolnopolskiegoZwiazkuZawodowegoSamozatrudnionychwBREwWitoldSolski">Panie Senatorze, od czasu, jak pan pierwszy raz poprosił, czekam na zabranie głosu…</u>
+          <u xml:id="u-40.3" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoRyszardMajer">A, dobrze, przepraszam bardzo, ale siedzę w takim miejscu…</u>
+          <u xml:id="u-40.4" who="#komentarz">Wypowiedź poza mikrofonem</u>
+          <u xml:id="u-40.5" who="#KierownikKatedryBadanZachowanKonsumentowwInstytucieZarzadzaniawKolegiumZarzadzaniaiFinansowwSzkoleGlownejHandlowejwWarszawieAnnaDabrowska">To bardzo proszę. Ja poczekam.</u>
+          <u xml:id="u-40.6" who="#komentarz">Wypowiedź poza mikrofonem</u>
+          <u xml:id="u-40.7" who="#KierownikKatedryBadanZachowanKonsumentowwInstytucieZarzadzaniawKolegiumZarzadzaniaiFinansowwSzkoleGlownejHandlowejwWarszawieAnnaDabrowska">Dobrze.</u>
+          <u xml:id="u-40.8" who="#KierownikKatedryBadanZachowanKonsumentowwInstytucieZarzadzaniawKolegiumZarzadzaniaiFinansowwSzkoleGlownejHandlowejwWarszawieAnnaDabrowska">Proszę państwa, ja powiem, że z problematyką ochrony konsumenta mam, że tak powiem, styczność od czasów pracy magisterskiej. To pani prof. Teresa Pałaszewska-Reindl jak gdyby zaraziła mnie tą problematyką. I powiem, że jestem z niej dumna, bo dzisiaj pani profesor ma 94 lata, a tak serfuje po internecie, że kiedy była 4 lata temu na naszej konferencji i zaczęła mówić o banku chińskim, to wiele młodych osób, które tam siedziały, pytało po cichu: a co to za bank? A więc nie możemy tak generalizować, jeśli chodzi o seniorów.</u>
+          <u xml:id="u-40.9" who="#KierownikKatedryBadanZachowanKonsumentowwInstytucieZarzadzaniawKolegiumZarzadzaniaiFinansowwSzkoleGlownejHandlowejwWarszawieAnnaDabrowska">Ale nie o tym chciałam powiedzieć. Otóż, proszę państwa, lansuję od bardzo wielu lat taki slogan: od przedszkola do późnej starości. Powinniśmy uczyć praw i rozwiązań różnych sytuacji, poczynając od przedszkola, od małych dzieci, bo te dzieci będą uczyły rodziców, będą uczyły dziadków itd. W ten sposób moglibyśmy uniknąć wielu sytuacji w życiu seniora, które są dla niego niebezpieczne.</u>
+          <u xml:id="u-40.10" who="#KierownikKatedryBadanZachowanKonsumentowwInstytucieZarzadzaniawKolegiumZarzadzaniaiFinansowwSzkoleGlownejHandlowejwWarszawieAnnaDabrowska">Państwo przytoczyliście nagminnie występujące zjawisko oszustwa na dziadka, na babcię. No, u mnie w rodzinie to się zdarzyło mojej siostrze. Akurat trafiono z sytuacją, w związku z czym zażądano pokaźnej jak na seniora sumy pieniędzy. Moja siostra powiedziała, że niestety żyje tylko z emerytury i nie ma tych pieniędzy. Ale to są bardzo duże emocje, a ten ktoś powiedział: może inna osoba mogłaby pomóc? No, potem siostra, płacząc, przepraszała mnie, mówiła: słuchaj, podałam twój telefon.</u>
+          <u xml:id="u-40.11" who="#KierownikKatedryBadanZachowanKonsumentowwInstytucieZarzadzaniawKolegiumZarzadzaniaiFinansowwSzkoleGlownejHandlowejwWarszawieAnnaDabrowska">Tak więc, proszę państwa, potrzebna jest właśnie edukacja. Ale nie stworzymy dobrego systemu edukacji bez współpracy, Panie Dyrektorze. I to jest niestety uwaga do Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów. Ja pamiętam, proszę państwa, jak zbierałyśmy z koleżankami dane do naszej pierwszej książki o ochronie i edukacji konsumentów. Ja nawiązałam wspaniałą współpracę z Urzędem Ochrony Konkurencji i Konsumentów. Dzisiaj niestety nie mam tego luksusu.</u>
+          <u xml:id="u-40.12" who="#KierownikKatedryBadanZachowanKonsumentowwInstytucieZarzadzaniawKolegiumZarzadzaniaiFinansowwSzkoleGlownejHandlowejwWarszawieAnnaDabrowska">Mało tego, powiem państwu, że – ja zawsze tak mówię – ostatnią książką, którą napiszę, będą wspomnienia sfrustrowanego konsumenta. Ja tych wspomnień mam ogrom, zresztą nie tylko ja. Ostatnio mój znajomy kupił, proszę państwa, materac do motocykla. No, chciał ten materac obejrzeć, sprawdzić, czy on jest zgodny z tym, co mówił sprzedawca, więc wyjął go z opakowania i niestety potem nie mógł go już do tego mikroskopijnego opakowania włożyć. Materac nie trzymał tych wymiarów, o których mówił sprzedawca. Niestety, proszę państwa, mimo że kolega jest bardzo wyedukowany i wie, jakie są organizacje… No, przeszedł od najwyższego szczebla do najniższego. W jednej z organizacji usłyszał, że dwukrotnie wysłano pismo do przedsiębiorcy, ale trzeciego pisma nie będzie, bo już nie ma pieniędzy na znaczek pocztowy.</u>
+          <u xml:id="u-40.13" who="#KierownikKatedryBadanZachowanKonsumentowwInstytucieZarzadzaniawKolegiumZarzadzaniaiFinansowwSzkoleGlownejHandlowejwWarszawieAnnaDabrowska">A więc chyba sami musimy mocno uderzyć się w pierś, także my, Pani Profesor, jako wykładowcy. Naszą rolą jest edukacja. Ale czy myślicie państwo, że tak łatwo się przebić na uczelni z przedmiotem ochrona i edukacja konsumentów? Nie. A ja uważam, że ten przedmiot powinien być obligatoryjnie wprowadzony na pierwszym roku studiów, na każdej uczelni. Teraz inicjujemy z Federacją Konsumentów… Pukamy do drzwi jednego, drugiego technikum ekonomicznego w Warszawie, bo zbliża się Światowy Dzień Praw Konsumenta i chcemy tym uczniom powiedzieć o ich prawach, powiedzieć o instytucjach, o obecnej sytuacji, o nowych rozwiązaniach. Nie jest tak, że my możemy tylko usiąść i czekać, aż się coś zdarzy. My musimy być także aktywni. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-41">
+          <u xml:id="u-41.0" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoRyszardMajer">Bardzo dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-41.1" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoRyszardMajer">I teraz, Drodzy Państwo, w kolejności zgłoszeń: pan zaczyna, potem pani, pani profesor też chciałaby coś powiedzieć…</u>
+          <u xml:id="u-41.2" who="#Gloszsali">Nie, nie, ja…</u>
+          <u xml:id="u-41.3" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoRyszardMajer">Nie? A, dobrze, okej.</u>
+          <u xml:id="u-41.4" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoRyszardMajer">Pan zaczyna. Bardzo proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-42">
+          <u xml:id="u-42.0" who="#PrzewodniczacyKomisjiKrajowejOgolnopolskiegoZwiazkuZawodowegoSamozatrudnionychwBREwWitoldSolski">Dzień dobry.</u>
+          <u xml:id="u-42.1" who="#PrzewodniczacyKomisjiKrajowejOgolnopolskiegoZwiazkuZawodowegoSamozatrudnionychwBREwWitoldSolski">Witold Solski, Ogólnopolski Związek Zawodowy Samozatrudnionych „wBREw”.</u>
+          <u xml:id="u-42.2" who="#PrzewodniczacyKomisjiKrajowejOgolnopolskiegoZwiazkuZawodowegoSamozatrudnionychwBREwWitoldSolski">Wysoka Komisjo! Panie i Panowie Senatorowie! Panie Profesor! Szanowni Państwo!</u>
+          <u xml:id="u-42.3" who="#PrzewodniczacyKomisjiKrajowejOgolnopolskiegoZwiazkuZawodowegoSamozatrudnionychwBREwWitoldSolski">Skoro mówimy o przestrzeni senioralnej, o seniorach uczestniczących w konsumpcji, w rynku konsumpcji, to powinniśmy również, pamiętając o edukacji, myśleć o tym, że konsumpcja to nie tylko wydawanie własnych pieniędzy. Konsumpcja to także udział w przestrzeni społecznej, w życiu, w umowie społecznej.</u>
+          <u xml:id="u-42.4" who="#PrzewodniczacyKomisjiKrajowejOgolnopolskiegoZwiazkuZawodowegoSamozatrudnionychwBREwWitoldSolski">Dzielę się z państwem informacją, że w ciągu najbliższych kilku lat zaczną wchodzić w przestrzeń emerytalną, przestrzeń rentową osoby, które po przewrocie solidarnościowym rozpoczęły swą działalność gospodarczą jako samozatrudnieni. Niektórzy z państwa pamiętają tzw. szczęki, sprzedaż z łóżek polowych. Gdy te osoby będą miały świadczenia emerytalne, stopa zastąpienia będzie jeszcze mniejsza, to będzie z pewnością nie więcej niż 1 tysiąc zł miesięcznie. Staniemy przed problemem pojawienia się grupy społecznej, w której, jak my szacujemy, będzie przybywać 100 tysięcy osób rocznie. Ich nie będzie stać ani na leki, ani na opłacenie mieszkań, opłacenie mediów. I to jest problem udziału w konsumpcji, problem wspólnoty społecznej, umowy społecznej, humanizmu, człowieczeństwa i godności. Proszę, edukujmy się wzajemnie także w tej perspektywie. Rynek konsumentów seniorów to nie tylko wydawanie słusznie pozyskiwanych funduszy emerytalnych, to nie tylko uczestnictwo w systemie służby zdrowia i opieki społecznej. To także nasz obowiązek wobec tych, których los skrzywdził, którzy nie z własnej winy, nie z własnej woli dokonali takich decyzji życiowych. My dzisiaj jesteśmy za nich odpowiedzialni. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-43">
+          <u xml:id="u-43.0" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoRyszardMajer">Bardzo dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-43.1" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoRyszardMajer">Jeszcze pani chciałaby zabrać głos. Trzeba się przesiąść na to miejsce, tak żeby uczestnicy zdalni mogli panią widzieć. Kolejną panią też od razu zapraszam, będzie nam sprawniej szło.</u>
+          <u xml:id="u-43.2" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoRyszardMajer">Bardzo proszę się przedstawić. I proszę o zwięzła wypowiedź.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-44">
+          <u xml:id="u-44.0" who="#MiejskiRzecznikKonsumentowwWarszawieMalgorzataRothert">Dzień dobry państwu.</u>
+          <u xml:id="u-44.1" who="#MiejskiRzecznikKonsumentowwWarszawieMalgorzataRothert">Małgorzata Rothert, miejski rzecznik konsumentów w Warszawie.</u>
+          <u xml:id="u-44.2" who="#MiejskiRzecznikKonsumentowwWarszawieMalgorzataRothert">Ja chciałabym się odnieść – to takie ad vocem – do słów kolegów rzeczników, którzy mówili o sądach. Zresztą swego czasu było takie spotkanie z panią prof. Łętowską, która powiedziała, że my powinniśmy edukować sądy. Powiem tak: staramy się. Ja mam chyba dużo lepsze doświadczenia niż te, o których mówili panowie Grzegorz i Marek.</u>
+          <u xml:id="u-44.3" who="#MiejskiRzecznikKonsumentowwWarszawieMalgorzataRothert">W Warszawie skierowaliśmy do sądu kilka spraw, opierając się na przepisach ustawy o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom rynkowym. To były sprawy dotyczące wprowadzenia konsumentów w błąd. Zresztą w większości byli to seniorzy. To były osoby, do których dzwoniono z ofertą: ja dzwonię z telekomunikacji, mamy świetną ofertę, będzie pan mniej płacił. Oczywiście te wszystkie osoby nie wiedziały, że zawierają umowę z zupełnie inną firmą, nie z tą dotychczasową telekomunikacją. Wytoczyliśmy powództwo na rzecz kilkudziesięciu konsumentów, ale nie był to pozew grupowy, chodziło o współuczestnictwo. Sąd, powiedziałabym, bardzo się do tej sprawy przyłożył. Przeciwna strona zażądała przesłuchania wszystkich osób, na rzecz których działaliśmy, ale sąd wybrał losowo kilka osób o, jak powiedział, najwyższym numerze PESEL, czyli te najmłodsze. Ale i tak były to osoby w wieku dobrze powyżej siedemdziesięciu czy nawet osiemdziesięciu lat. Sąd przesłuchał je bardzo dokładnie i wydał wyrok na podstawie przepisów tejże ustawy. Sprawa została oczywiście zaskarżona przez tego przedsiębiorcę, poszła do sądu apelacyjnego, ale sąd apelacyjny też bardzo uważnie pochylił się nad przepisami ustawy, nad tym, co było w materiałach dowodowych, i stwierdził, że absolutnie nie ma wątpliwości, że przedsiębiorca taką praktykę zastosował.</u>
+          <u xml:id="u-44.4" who="#MiejskiRzecznikKonsumentowwWarszawieMalgorzataRothert">Podobną sprawę mamy też w tej chwili. Działamy na rzecz konsumentów, którzy zostali pozwani przez spółkę, która zresztą pochodzi z Estonii. Ta sprawa dotyczy wypadków samochodowych. Do pokrzywdzonego zwraca się od razu firma, która mówi, że natychmiast wszystko załatwi, zakończy sprawę w ramach ubezpieczenia ze strony sprawcy. Oczywiście konsument podpisuje umowę, ale pieniędzy z ubezpieczenia nie starcza, w związku z czym konsument zostaje pozwany o zapłatę. My wstępowaliśmy do tego postępowania, opierając się również na przepisach ustawy o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom rynkowym.</u>
+          <u xml:id="u-44.5" who="#MiejskiRzecznikKonsumentowwWarszawieMalgorzataRothert">Tak że wydaje mi się… Powiem tak: z mojego doświadczenia – a ja uczestniczę w tych postępowaniach – wynika, że sędziowie bardzo pilnie słuchają naszych wystąpień, naszych informacji o tym, co to jest nieuczciwa praktyka rynkowa. My obrazowo przedstawiamy, w jaki sposób taka praktyka została zastosowana wobec konsumenta. Wydaje mi się, że po prostu uczymy tego sądy, tak że nie jest tak źle.</u>
+          <u xml:id="u-44.6" who="#PowiatowyRzecznikKonsumentowweWroclawiuGrzegorzMis">Ad vocem, jeżeli mogę. Pani Rzecznik, ja…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-45">
+          <u xml:id="u-45.0" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoRyszardMajer">Bardzo dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-45.1" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoRyszardMajer">Ilu jest jeszcze chętnych do zabrania głosu w dyskusji? Jeszcze jest…</u>
+          <u xml:id="u-45.2" who="#PrzewodniczacaNiezaleznegoZwiazkuZawodowegoPracownikowBankowosciiUslugDialogAlicjaJedrych">Ja jestem…</u>
+          <u xml:id="u-45.3" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoRyszardMajer">Pani, tak. Będzie jeszcze jakiś inny głos?</u>
+          <u xml:id="u-45.4" who="#komentarz">Wypowiedź poza mikrofonem</u>
+          <u xml:id="u-45.5" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoRyszardMajer">Pan jako ostatni, dobrze.</u>
+          <u xml:id="u-45.6" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoRyszardMajer">Krótkie ad vocem. Pan rzecznik Miś.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-46">
+          <u xml:id="u-46.0" who="#PowiatowyRzecznikKonsumentowweWroclawiuGrzegorzMis">Króciutko.</u>
+          <u xml:id="u-46.1" who="#PowiatowyRzecznikKonsumentowweWroclawiuGrzegorzMis">Pani Rzecznik, pełna zgoda. Ja znam te wyroki i jestem pełen podziwu, niemniej patrząc na to… Ja zrobiłem dosyć duży research, jeśli idzie o wyroki sądów w całej Polsce, i muszę powiedzieć, że Warszawa, sądy warszawskie, to taka wyspa rozsądku w tym zakresie. Cała reszta niestety najlepiej nie wygląda. No, Monika na mnie patrzy, bo obiecałem jej artykuł w tym zakresie i nie skończyłem go do tej pory. Proszę mi wierzyć, że sądy warszawskie – ja zresztą przywołuję ich wyroki w tym artykule – to naprawdę wyjątek, chlubny wyjątek. Muszę powiedzieć, że cała reszta to niestety… Słyszy się od sądów: nie, nie i jeszcze raz nie, a w ogóle to pokrzywdzony jest ten „biedny” przedsiębiorca, który wprowadzał konsumentów w błąd.</u>
+          <u xml:id="u-46.2" who="#PowiatowyRzecznikKonsumentowweWroclawiuGrzegorzMis">Kończąc, powiem jeszcze, że w zeszłym roku miałem przyjemność występować przed sędziami Sądu Okręgowego we Wrocławiu i zapytałem, kto z nich w ciągu ostatnich 5 lat użył w orzekaniu ustawy o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom rynkowym. Reakcją było takie dosyć nerwowe rozglądanie się: a co to jest? Niestety jest to bardzo smutna konstatacja. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-47">
+          <u xml:id="u-47.0" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoRyszardMajer">Bardzo dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-47.1" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoRyszardMajer">I bardzo proszę o głos przedostatnią osobę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-48">
+          <u xml:id="u-48.0" who="#PrzewodniczacaNiezaleznegoZwiazkuZawodowegoPracownikowBankowosciiUslugDialogAlicjaJedrych">Dziękuję ślicznie, dziękuję bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-48.1" who="#PrzewodniczacaNiezaleznegoZwiazkuZawodowegoPracownikowBankowosciiUslugDialogAlicjaJedrych">Ja się nazywam Alicja Jędrych, reprezentuję Forum Związków Zawodowych i prowadzę związek zawodowy pracowników bankowości „Dialog 2005”. Zrzeszamy dużo banków, jesteśmy na etapie tworzenia związku branżowego.</u>
+          <u xml:id="u-48.2" who="#PrzewodniczacaNiezaleznegoZwiazkuZawodowegoPracownikowBankowosciiUslugDialogAlicjaJedrych">Ja bardzo dziękuję za tę dyskusję, za te informacje, za tę wiedzę, którą posiadłam na tym spotkaniu. I bardzo dziękuję za to, że jest aż tylu ludzi, którzy zajmują się prawami konsumentów. Bardzo serdecznie dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-48.3" who="#PrzewodniczacaNiezaleznegoZwiazkuZawodowegoPracownikowBankowosciiUslugDialogAlicjaJedrych">Chciałabym prosić, żeby państwo więcej uwagi poświęcili bankom. My już dawno przestaliśmy być instytucjami zaufania publicznego. Jesteśmy instytucjami komercyjnymi, nastawionymi na zysk, zysk za wszelką cenę. Ja nie będę dzisiaj opowiadać państwu, w jaki sposób to się robi. Reprezentuję pracowników, a my jako związek zawodowy chcemy, żeby została przywrócona godność pracy w zawodzie bankowca, godność, którą straciliśmy. Chcielibyśmy bardzo, żeby klient był podmiotem. Pani profesor mówiła o compliance. Działy compliance są w bankach, ale ja nie wiem, co one tam robią, naprawdę. Mamy departamenty prawne, ale ja się zastanawiam, za co im płacą. Proszę państwa, jest źle, jest źle. Ja bym chciała kogoś z państwa pozyskać, zainteresować tym. No, musiałabym tu 2 godziny siedzieć, żeby państwu opowiedzieć, co się dzieje w środku. Jak kiedyś szłam z pracy, to ludzie mówili: o, idzie pani z banku. Ja byłam dumna ze swojego zawodu, a dzisiaj mówią o nas „złodzieje”. Ja tego nie chcę. A pracownik, zwykły pracownik, pracuje pod czyimś kierownictwem i według procedur bankowych. My nie mamy nic do gadania, to maszyna wylicza, komu i na jakich zasadach przyznać kredyt. Ale zrozpaczony klient przychodzi i patrzy na pracownika. To samo dotyczy funduszy inwestycyjnych. Ja bardzo dużo wiem na ten temat i chciałabym, żeby to się zmieniło. Tu nie chodzi o to, żeby mówić o tym, co było, tylko o to, żeby tego więcej nie powtarzać. Banki są kręgosłupem gospodarki – przynajmniej mnie tak uczono – a więc pytam: co to za kręgosłup?</u>
+          <u xml:id="u-48.4" who="#PrzewodniczacaNiezaleznegoZwiazkuZawodowegoPracownikowBankowosciiUslugDialogAlicjaJedrych">Chciałabym powiedzieć, że w bankowości też trwa wykluczanie ludzi starszych. To prawda, co tutaj panie mówią. W ciekawy sposób opowiadano o seniorach, o tym, że oni są aktywni, że potrafią… To jest prawda, ale wielu z nich nie potrafi. Trzeba powiedzieć, że nie każdy doczeka sędziwego wieku w zdrowiu – traci się wzrok, traci się percepcję, traci się to wszystko, o czym państwo mówili. Ze względu na to, że procent ludzi starszych, w wieku senioralnym, będzie coraz wyższy, z jeszcze większą troską na tę grupę ludzi powinniśmy patrzeć. Co się dzieje w bankowości? Banki nie chcą obsługi gotówkowej, zamykana jest obsługa gotówkowa. Żeby zniechęcić ludzi starszych, wprowadza się prowizje. Ja w jednym z dużych banków pisałam do prezesa, prosiłam prezesa, żeby znieśli prowizję od wpłaty i wypłaty gotówkowej dla osób po sześćdziesiątym piątym roku życia. Nie ma mowy, po prostu by bank upadł. A ludzie starsi często nie mają nawet możliwości wyjąć pieniędzy z bankomatu. Pracownicy podchodzą, pomagają im. Sprzedajemy im konta internetowe, bo każdy ma… No, w bankowości jest system zarządzania poprzez cele. Każdy ma cele sprzedażowe, miesięczne i kwartalne. Jak ludzie nie sprzedają, to są często zwalniani. Mnie aż w gardle staje to, co chciałabym wam powiedzieć. Tak to wygląda. A ci starsi ludzie… My bankujemy z nimi – bo tak się to nazywa – po 10, po 20 lat. Starszy człowiek przynosi książeczki, chce opłacić czynsz, opłacić wszystko, a dzisiaj nie może, bo jest 8 zł prowizji od wypłacanej czy wpłacanej stówki. Gdzie my jesteśmy? To jest ważne, trzeba na to wpłynąć. Nie wiem, co można zrobić, ale chodzi o to, żeby banki nie patrzyły na zyski za wszelką cenę, żeby zadbały też o tę grupę klientów, żeby były te kasy, żeby była obsługa i żeby to nie było drogie. To jest pierwsza sprawa.</u>
+          <u xml:id="u-48.5" who="#PrzewodniczacaNiezaleznegoZwiazkuZawodowegoPracownikowBankowosciiUslugDialogAlicjaJedrych">Druga sprawa. Mówimy tu cały czas o konsumentach, o produktach, o zakupach przez internet, o produktach takich i siakich, które można zwrócić. Ale jak kupisz produkt bankowy, to nie zawsze go możesz zwrócić. Umowy, które są zawierane z klientami… Państwo mówią o edukacji, o personalnym podejściu do człowieka. Jeden starszy człowiek od razu rozumie, a drugiemu trzeba 5 razy wytłumaczyć, żeby zrozumiał. Pani profesor pewnie widziała umowy kredytowe. Kto to czyta? Ani młody, ani starszy. No, nie jesteś w stanie tego przeczytać. Co powinno być zrobione? Potencjalny klient, który chce wziąć kredyt w banku, powinien móc otrzymać wzór umowy przed podpisaniem kredytu. Nie dadzą. Dlaczego? Żeby nie mógł pójść do prawnika i sprawdzić. Te umowy są obszerne. Czy muszą takie być? Ja nie wiem, ja się nie znam na tym. Jeżeli muszą takie być, to klient powinien dostać wzór umowy, jaką by podpisywał, gdyby zaciągał kredyt, tak żeby móc pójść do prawnika i sprawdzić, czy te zapisy są okej, czy to wszystko jest bezpieczne. Nie ma tego. Pewnym sytuacjom trzeba zapobiegać. Jeżeli banki takich dokumentów wcześniej nie dostarczą, to klient w żaden sposób nie dowie się, czy umowa jest dla niego korzystna, czy nie. A wielu się nie zastanawia: no, nie przyszedłem do Wonga com. czy Bociana, tylko siedzę w profesjonalnym banku. Proszę państwa, dużo by można na ten temat mówić. Przepraszam, może wszyscy prezesi się na mnie obrażą. Ja bym chciała, żeby bank znów był instytucją zaufania publicznego. Ja bym chciała, żeby bankowość się rozwijała i zarabiała, ale zawsze pytam: jakim sposobem? Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-49">
+          <u xml:id="u-49.0" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoRyszardMajer">Bardzo dziękuję za ten głos.</u>
+          <u xml:id="u-49.1" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoRyszardMajer">Tu, Drodzy Państwo, nie ma prezesów. Są ludzie i są ich problemy. My jako parlament, Senat, podobnie jak zgromadzeni tu państwo, jesteśmy otwarci na te kwestie, które dotyczą społeczeństwa. Bardzo pani dziękuję za ten głos, na pewno powinien on spotkać się z odpowiednim oddźwiękiem.</u>
+          <u xml:id="u-49.2" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoRyszardMajer">I ostatni głos w dyskusji. Wojewódzki inspektor handlowy. Bardzo proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-50">
+          <u xml:id="u-50.0" who="#WarminskoMazurskiWojewodzkiInspektorInspekcjiHandlowejKrzysztofWojciechowski">Dzień dobry.</u>
+          <u xml:id="u-50.1" who="#WarminskoMazurskiWojewodzkiInspektorInspekcjiHandlowejKrzysztofWojciechowski">Reprezentuję tu także – upoważnili mnie moi koledzy – inspektorów inspekcji handlowej, których z nami nie ma. Proszę państwa, oprócz tego, że jestem wojewódzkim inspektorem Inspekcji Handlowej w Olsztynie, jestem zarazem kanclerzem uniwersytetu trzeciego wieku w ramach stowarzyszenia Akademicki Klub Obywatelski. Na co dzień pracuję czy, można powiedzieć, współpracuję z seniorami. Powiem państwu, że jest to uniwersytet „Na szlaku św. Jakuba”. Nigdy nie mówię „uniwersytet trzeciego wieku”. No, teraz powiedziałem, ale nigdy tak go nie nazywam.</u>
+          <u xml:id="u-50.2" who="#WarminskoMazurskiWojewodzkiInspektorInspekcjiHandlowejKrzysztofWojciechowski">Chciałbym powiedzieć, że najważniejsza jest informacja. Każdy konsument ma, tak jak każdy z nas tutaj wie, prawo do wyboru, do informacji, do edukacji, do bezpieczeństwa i do reprezentacji. Praktycznie wszyscy, którzy się tu zgromadzili, zajmują się właśnie reprezentacją. Wydaje mi się, że… Nie wnikam głębiej, bo ta tematyka została omówiona. Ta tematyka dotyczy głównie ageizmu, czyli wykluczenia osób starszych w dzisiejszej sferze zakupowej. Zresztą z drugiej strony jest adultyzm, czyli wykorzystywanie młodych albo niedopuszczanie młodych do informacji.</u>
+          <u xml:id="u-50.3" who="#WarminskoMazurskiWojewodzkiInspektorInspekcjiHandlowejKrzysztofWojciechowski">Proszę państwa, bez pewnego przymusu nie będzie tutaj odpowiedniego podejścia. Pani przed chwileczką powiedziała o sferze bankowej. Ostatnie prawodawstwo związane z zakupami na pokazach także jest dobrą metodą. Niestety bez przymusu prawnego nie będzie dobrych rozwiązań.</u>
+          <u xml:id="u-50.4" who="#WarminskoMazurskiWojewodzkiInspektorInspekcjiHandlowejKrzysztofWojciechowski">Chciałbym powiedzieć na zakończenie, iż niezbędne jest to, o czym tu powiedziano, czyli współpraca. My prowadzimy pozasądowe rozwiązywanie sporów konsumentów. Ze skutecznością jest różnie, ale powiedzmy, że jest to ok. 50%. To już jest jakiś sukces. W wyniku tego różnego rodzaju przedsiębiorcy wycofują się ze swoich złych praktyk. Może nie każdy to zauważa, ale my zauważamy. Proszę państwa, 5 lat temu obuwie stanowiło 60% naszych spraw, dzisiaj to tylko 10%. O czymś to świadczy. Przedsiębiorcy zmieniają swoje podejście. Poza tym prowadzimy sądy polubowne. Wiadomo, że przedsiębiorcy nie chcą do nas przychodzić, niemniej jednak jest taka możliwość.</u>
+          <u xml:id="u-50.5" who="#WarminskoMazurskiWojewodzkiInspektorInspekcjiHandlowejKrzysztofWojciechowski">Niezwykle ważna jest współpraca z rzecznikami konsumentów. Tutaj, w Olsztynie, jest akurat… Nie wiem, kto zna panią Jadwigę Urbańską. To wybitna postać. Nasza współpraca jest współpracą na co dzień i przynosi rezultaty, aż miło o tym powiedzieć. Oczywiście sfera sądowa musi być uzupełniana naszą pracą. To kwestia tego, jacy są ludzie. Na zakończenie powiem tak: sądy, edukacja, praca.</u>
+          <u xml:id="u-50.6" who="#WarminskoMazurskiWojewodzkiInspektorInspekcjiHandlowejKrzysztofWojciechowski">Dziękuję. Życzę miłej współpracy, uporu, a ze strony prawodawcy przymusu w pewnych sferach, gdyż nie ma szans, żeby bez przymusu zapewnić odpowiednie podejście do tych wrażliwych kwestii konsumenckich. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-51">
+          <u xml:id="u-51.0" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoRyszardMajer">Bardzo dziękuję za wystąpienie.</u>
+          <u xml:id="u-51.1" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoRyszardMajer">Drodzy Państwo, powoli zmierzamy do końca naszego posiedzenia. Mam takie głębokie przekonanie, że cel, jaki sobie założyliśmy z Forkonem, z panem rzecznikiem Misiem, cel, żeby przede wszystkim wymienić się informacjami – chcieliśmy, żeby doszło do takiego spotkania tuż przed dniem ochrony konsumenta, przed 15 marca – został osiągnięty. Pojawiło się wiele interesujących głosów, które – mam takie głębokie przekonanie – będziemy jako senatorowie brali pod uwagę w dalszych rozważaniach nad zmianami prawa, które mają poprawić bezpieczeństwo konsumenta seniora, tego konsumenta, który jest konsumentem wrażliwym.</u>
+          <u xml:id="u-51.2" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoRyszardMajer">Bardzo dziękuję za udział w naszym spotkaniu gościom, wojewódzkim inspektorom, rzecznikom, konsumentom, organizacjom pozarządowym, paniom profesor z SGH, Uniwersytetu Wrocławskiego i Uniwersytetu Łódzkiego, wszystkim przedstawicielom administracji rządowej. Bardzo dziękuję Forkonowi. Dziękuję wreszcie sekretariatowi naszej komisji za profesjonalne przygotowanie dzisiejszego spotkania. Dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-51.3" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoRyszardMajer">Komisja Rodziny, Polityki Senioralnej i Społecznej jest zawsze otwarta na państwa problemy. Seniorzy zajmują bardzo istotne miejsce w naszych pracach, tak że zachęcam do kontaktu. Jeżeli będzie potrzeba zorganizowania kolejnego spotkania, czy to spotkania seminaryjnego, czy to spotkania, które będzie miało inicjować jakieś zmiany w prawie, to zapraszamy. Jesteśmy, Drodzy Państwo, otwarci.</u>
+          <u xml:id="u-51.4" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoRyszardMajer">Bardzo dziękuję, dobrej drogi do domu życzę.</u>
+          <u xml:id="u-51.5" who="#Glosyzsali">Dziękujemy, dziękujemy.</u>
+          <u xml:id="u-51.6" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoRyszardMajer">Zamykam posiedzenie.</u>
+          <u xml:id="u-51.7" who="#komentarz">Koniec posiedzenia o godzinie 12 minut 36</u>
+        </div>
+      </body>
+    </text>
+  </TEI>
+</teiCorpus>
diff --git a/2019-2023/senat/komisje/rrw/201923-snt-rrwxx-00099-01/header.xml b/2019-2023/senat/komisje/rrw/201923-snt-rrwxx-00099-01/header.xml
new file mode 100644
index 0000000..9b39529
--- /dev/null
+++ b/2019-2023/senat/komisje/rrw/201923-snt-rrwxx-00099-01/header.xml
@@ -0,0 +1,61 @@
+<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?>
+<teiHeader xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xml:id="PPC-201923-snt-rrwxx-00099-01">
+  <fileDesc>
+    <titleStmt>
+      <title>Komisja Rolnictwa i Rozwoju Wsi (99.)</title>
+    </titleStmt>
+    <publicationStmt>
+      <p>Prosimy o zapoznanie się z nagłówkiem korpusu (PPC_header.xml).</p>
+    </publicationStmt>
+    <sourceDesc>
+      <bibl>
+        <title>Komisja Rolnictwa i Rozwoju Wsi (99.)</title>
+        <publisher>Kancelaria Senatu Rzeczypospolitej Polskiej</publisher>
+        <note type="system">III RP</note>
+        <note type="house">Senat</note>
+        <note type="termNo">10</note>
+        <note type="type">Komisja</note>
+        <note type="sessionNo" target="#RRW">99</note>
+        <note type="part">1</note>
+        <date>2023-03-28</date>
+      </bibl>
+    </sourceDesc>
+  </fileDesc>
+  <profileDesc>
+    <particDesc>
+      <person xml:id="Gloszsali" role="speaker">
+        <persName>Głos z sali</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="komentarz" role="commentator">
+        <persName>Komentarz</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PelniacyObowiazkiDyrektorDepartamentuRolnictwaiRozwojuWsiwNajwyzszejIzbieKontroliMarekAdamiak" role="speaker">
+        <persName>Pełniący Obowiązki Dyrektor Departamentu Rolnictwa i Rozwoju Wsi w Najwyższej Izbie Kontroli Marek Adamiak</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PodsekretarzStanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiKrzysztofCieciora" role="speaker">
+        <persName>Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi Krzysztof Ciecióra</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PrezesZarzaduWarszawskiegoRolnoSpozywczegoRynkuHurtowegoSAJanuszBylinski" role="speaker">
+        <persName>Prezes Zarządu Warszawskiego Rolno-Spożywczego Rynku Hurtowego SA Janusz Byliński</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PrzewodniczacyJerzyChroscikowski" role="speaker">
+        <persName>Przewodniczący Jerzy Chróścikowski</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="SekretarzStanuwMinisterstwieAktywowPanstwowychJanKanthak" role="speaker">
+        <persName>Sekretarz Stanu w Ministerstwie Aktywów Państwowych Jan Kanthak</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="SenatorJozefLyczak" role="speaker">
+        <persName>Senator Józef Łyczak</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="SenatorZdzislawPupa" role="speaker">
+        <persName>Senator Zdzisław Pupa</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="WiceprezesZarzaduTowarowejGieldyEnergiiPiotrListwon" role="speaker">
+        <persName>Wiceprezes Zarządu Towarowej Giełdy Energii Piotr Listwoń</persName>
+      </person>
+      <org xml:id="RRW" role="committee">
+        <orgName>Komisja Rolnictwa i Rozwoju Wsi</orgName>
+      </org>
+    </particDesc>
+  </profileDesc>
+</teiHeader>
diff --git a/2019-2023/senat/komisje/rrw/201923-snt-rrwxx-00099-01/text_structure.xml b/2019-2023/senat/komisje/rrw/201923-snt-rrwxx-00099-01/text_structure.xml
new file mode 100644
index 0000000..2bfcc56
--- /dev/null
+++ b/2019-2023/senat/komisje/rrw/201923-snt-rrwxx-00099-01/text_structure.xml
@@ -0,0 +1,251 @@
+<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?>
+<teiCorpus xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
+  <xi:include href="PPC_header.xml"/>
+  <TEI>
+    <xi:include href="header.xml"/>
+    <text>
+      <body>
+        <div xml:id="div-1">
+          <u xml:id="u-1.0" who="#komentarz">Początek posiedzenia o godzinie 13 minut 08</u>
+          <u xml:id="u-1.1" who="#komentarz">Posiedzeniu przewodniczy przewodniczący Jerzy Chróścikowski</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-2">
+          <u xml:id="u-2.0" who="#PrzewodniczacyJerzyChroscikowski">Szanowni Państwo, pozwolicie, że otworzę posiedzenie Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi.</u>
+          <u xml:id="u-2.1" who="#PrzewodniczacyJerzyChroscikowski">Mamy dzisiaj do rozpatrzenia 3 punkty. Pierwszy punkt to jest informacja Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi oraz Ministra Aktywów Państwowych na temat działalności Rynku Towarów Rolno-Spożywczych na Towarowej Giełdzie Energii SA funkcjonującego w ramach Platformy Żywnościowej. Punkt drugi to informacja Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi oraz Ministra Aktywów Państwowych na temat funkcjonowania giełd rolno-spożywczych oraz rynków hurtowych rolno-spożywczych w Polsce. I punkt trzeci to informacja Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi na temat stanu realizacji przez samorządy ustawy z dnia 29 października 2021 r. o ułatwieniach w prowadzeniu handlu w piątki i soboty przez rolników i ich domowników.</u>
+          <u xml:id="u-2.2" who="#PrzewodniczacyJerzyChroscikowski">Pragnę państwa przywitać na dzisiejszym posiedzeniu. Szczególnie witam pana ministra, podsekretarza stanu w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi Krzysztofa Cieciórę. Witam. Jest również pan minister Jan Kanthak, sekretarz stanu w Ministerstwie Aktywów Państwowych. Witam osoby towarzyszące, które są z panami ministrami, i wszystkich, którzy zechcieli przyjąć zaproszenie. Witam również państwa senatorów. Witam wszystkich gości.</u>
+          <u xml:id="u-2.3" who="#PrzewodniczacyJerzyChroscikowski">Szanowni Państwo, ja mam taką propozycję na wniosek pana prezesa, gdyż ma dzisiaj posiedzenie rady nadzorczej. Prosiłbym, jeżeli byłaby zgoda komisji, żeby przesunąć punkt pierwszy i zacząć od punktu drugiego. Widzę, że nie ma sprzeciwu w komisji. W związku z tym tak to poprowadzimy, że punkt drugi będzie rozpatrywany jako pierwszy.</u>
+          <u xml:id="u-2.4" who="#PrzewodniczacyJerzyChroscikowski">Nie przeciągając, proszę, Panie Ministrze, o krótką informację, którą wprawdzie dostaliśmy na piśmie, ale wymaga ona tutaj omówienia.</u>
+          <u xml:id="u-2.5" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiKrzysztofCieciora">Panie Przewodniczący, dopytam, bo nie wiem, czy mam dobrą agendę. Mówimy tutaj o stanie realizacji przez samorządy ustawy o ułatwieniach w prowadzeniu…</u>
+          <u xml:id="u-2.6" who="#PrzewodniczacyJerzyChroscikowski">Nie, nie, nie. Chodzi mi o temat funkcjonowania giełd rolno-spożywczych oraz rynków hurtowych.</u>
+          <u xml:id="u-2.7" who="#PrzewodniczacyJerzyChroscikowski">Proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-3">
+          <u xml:id="u-3.0" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiKrzysztofCieciora">Szanowny Panie Przewodniczący! Wysoka Komisjo!</u>
+          <u xml:id="u-3.1" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiKrzysztofCieciora">Budowa rolno-spożywczych rynków hurtowych w Polsce została zainicjowana w 1996 r. przez ministra rolnictwa i gospodarki żywnościowej „Programem organizacji rynków hurtowych i giełd towarowych do 2000 r.”. Kontynuacją tego programu były kolejne programy, „Rządowy program budowy i rozwój rynków hurtowych i Warszawskiej Giełdy Towarowej – I etap” – to są działania z 1999 r. – oraz „Rządowy program budowy i rozwoju rynków hurtowych” z 2001 r. Wsparcie budowy rynków hurtowych, zgodnie z wyżej wymienionymi programami, odbywało się za pośrednictwem rolniczych agencji rządowych. Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa oraz Agencja Rynku Rolnego obejmowały akcje za gotówkę, zaś Agencja Własności Rolnej Skarbu Państwa – za aport gruntów w utworzonych spółkach. W wyniku realizacji wyżej wymienionych programów powstało 12 rynków hurtowych.</u>
+          <u xml:id="u-3.2" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiKrzysztofCieciora">Ponadto w 1992 r. powstała Wielkopolska Gildia Rolno-Ogrodnicza, której budowa została wsparta poprzez objęcie akcji przez Fundację Rozwoju Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej. Rząd Konfederacji Szwajcarskiej na początku lat dziewięćdziesiątych wsparł utworzenie WGRO poprzez bezzwrotną pomoc finansową, dzięki której została utworzona Fundacja Rozwoju Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej. Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi wniosło do fundacji 2,5 miliona zł, co stanowiło 23% ogółu środków wniesionych do fundacji.</u>
+          <u xml:id="u-3.3" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiKrzysztofCieciora">W 2003 r. i 2004 r., zgodnie ze znowelizowanym przepisami, akcje nabyte przez Agencję Własności Rolnej Skarbu Państwa oraz Agencję Rynku Rolnego zostały przekazane ministrowi właściwemu do spraw skarbu państwa.</u>
+          <u xml:id="u-3.4" who="#SenatorZdzislawPupa">Taka prośba, żeby pan minister głośniej czytał albo przybliżył mikrofon, aby było lepiej słychać.</u>
+          <u xml:id="u-3.5" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiKrzysztofCieciora">Zaś Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa akcje rynków hurtowych przekazała na rzecz Skarbu Państwa w latach 2014–2016 na podstawie znowelizowanych przepisów ustawy o finansach publicznych oraz wyroków sądowych. W związku z tym głównym akcjonariuszem spółek rynków hurtowych powstałych w ramach programów rządowych jest obecnie Skarb Państwa reprezentowany przez Ministerstwo Aktywów Państwowych.</u>
+          <u xml:id="u-3.6" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiKrzysztofCieciora">Należy podkreślić, iż każda ze spółek jest odrębnym przedsiębiorstwem o zróżnicowanym kapitale zakładowym i strukturze akcjonariatu, działającym w oparciu o obowiązujące przepisy prawa, tak jak inne przedsiębiorstwa.</u>
+          <u xml:id="u-3.7" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiKrzysztofCieciora">Niezależnie od rynków hurtowych powstałych w ramach wyżej wymienionych programów rządowych w Polsce funkcjonuje kilkanaście podmiotów utworzonych z inicjatywy kapitału samorządowego bądź prywatnego. Funkcjonowanie rynków hurtowych odgrywa ważną rolę w dystrybucji artykułów rolnych i spożywczych. Swoją pozycję na rynku, mimo rosnącej konkurencji ze strony wielkopowierzchniowych sieci handlowych, rynki hurtowe utrzymują przede wszystkim dzięki oferowaniu wysokiej jakości świeżych towarów. Niebagatelną rolę odgrywa również umożliwienie bezpośredniego kontaktu kupujących ze sprzedającym.</u>
+          <u xml:id="u-3.8" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiKrzysztofCieciora">Celem budowy rynków hurtowych było stworzenie miejscu obrotu artykułami rolnymi i spożywczymi. Spółki te same nie prowadzą działalności handlowej. Podstawowym przedmiotem ich działalności jest wynajem powierzchni handlowej operatorom, przedsiębiorcom oraz producentom rolnym. Podstawowym przychodem rynków hurtowych są środki finansowe z tytułu wynajmu powierzchni handlowych i opłat z tytułu wjazdu kupujących.</u>
+          <u xml:id="u-3.9" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiKrzysztofCieciora">Biorąc pod uwagę znaczenie rolno-spożywczych rynków hurtowych, w ramach KPO zaplanowano wsparcie dla regionalnych rolno-spożywczych rynków hurtowych oraz centrów przechowalniczo-dystrybucyjnych. W ramach komponentu A „Odporność i konkurencyjność gospodarki” w części grantowej KPO zaprojektowano inwestycje A1.4.1 – inwestycje na rzecz dywersyfikacji i skracania łańcucha dostaw produktów rolnych i spożywczych oraz budowy odporności podmiotów uczestniczących. W ramach tych inwestycji realizowane będzie wsparcie polegające na budowie, rozbudowie i modernizacji infrastruktury logistycznej, technologicznej, służącej skupowaniu, przygotowywaniu do sprzedaży i wprowadzaniu do obrotu produktów rolnych, rybołówstwa i akwakultury. Refundowane będą koszty wyposażenia nowych lub istniejących regionalnych rolno-spożywczych rynków hurtowych, w tym również koszty poniesione po 1 lutego 2020 r. w przypadku inwestycji rozpoczętych, a niezakończonych. W ramach tych inwestycji zaplanowano budżet na poziomie 288 milionów zł, a beneficjenci będą mogli uzyskać refundację do 50% kosztów kwalifikowalnych. Maksymalna kwota refundacji to 15 milionów zł na beneficjenta, a minimalna kwota wsparcia to 250 tysięcy zł na projekt. Nabór w odniesieniu do tej części inwestycji zaplanowano na czerwiec 2023 r. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-4">
+          <u xml:id="u-4.0" who="#PrzewodniczacyJerzyChroscikowski">Dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-4.1" who="#PrzewodniczacyJerzyChroscikowski">Czy pan minister Kanthak chciałby coś dodać?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-5">
+          <u xml:id="u-5.0" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieAktywowPanstwowychJanKanthak">Panie Przewodniczący, w zasadzie pan minister powiedział wszystko tak ogólnie na temat funkcjonowania rynków. Warto dodać, że funkcjonuje ich 13 w skali kraju, z czego 9 jest w większościowym akcjonariacie Skarbu Państwa. W obecnych czasach, kiedy wszystko się globalizuje i powstają wielkopowierzchniowe sieci marketowe, funkcjonowanie tego typu rynków jest niezwykle ważne, ponieważ daje dostęp i detalistom, i lokalnym, rodzimym firmom do zdrowych i wysokiej jakości produktów. Szczególnie mam tu na myśli warzywa, owoce czy kwiaty. To pokazuje, że funkcjonowanie tego typu instytucji jak rynki rolne jest zgodne z zasadą „od pola do stołu”, skraca dystans między rodzimym wytwórcą, rolnikiem a osobą, która może ten produkt zakupić w zasadzie z drugiej ręki. I oczywiście branża HoReCa, czyli hotele, restauracje, kawiarnie. Tego typu rynki rolne, tak jak wspomniał pan minister, same nie sprzedają, tylko umożliwiają funkcjonowanie rodzimym rolnikom i innym przedsiębiorcom, umożliwiają bezpośrednią sprzedaż swoich produktów.</u>
+          <u xml:id="u-5.1" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieAktywowPanstwowychJanKanthak">Oczywiście w obecnych czasach głównym problemem, z którym mierzą się rynki rolne, jest kwestia cen energii. Niektóre z nich miały podpisane długoterminowe umowy, więc to nie wpłynęło na ich bieżące finanse, ale niektóre musiały skorzystać z tarczy, które zostały uchwalone przez polski rząd. Ponieważ mówimy o przedsiębiorstwach, które są dość małe, wszystkie z nich wchodziły w zakres podmiotowy regulacji, które miały ulżyć przedsiębiorcom.</u>
+          <u xml:id="u-5.2" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieAktywowPanstwowychJanKanthak">Jest tutaj z nami, tak jak wspomniał pan przewodniczący, pan prezes Janusz Byliński, człowiek instytucja, jeśli chodzi o rynki rolne, prezes „Bronisz”, czyli największego przedsiębiorstwa w skali kraju. Jeśli pan przewodniczący pozwoli, chciałbym oddać głos panu prezesowi, który z pewnością doskonale rozszerzy naszą ministerialną wypowiedź. Bardzo dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-6">
+          <u xml:id="u-6.0" who="#PrzewodniczacyJerzyChroscikowski">Dziękuję panu ministrowi.</u>
+          <u xml:id="u-6.1" who="#PrzewodniczacyJerzyChroscikowski">Rzeczywiście z panem Januszem to mamy już historię, można powiedzieć, tworzenia rynku, bo pamiętamy najpierw walkę o „Bronisze”, kiedy była decyzja rządu, że trzeba utworzyć „Bronisze”. To jest, jak tu pan minister powiedział, człowiek instytucja, który rzeczywiście te „Bronisze” utworzył, tak trzeba powiedzieć, walcząc ze słynnym drugim rynkiem, i udało się wtedy ten problem rozwiązać. Jestem za to wdzięczny panu Januszowi i za to, że dalej tym rynkiem zarządza. I powiem tak: „Bronisze”, o ile wiem, to jest jeden z najlepszych rynków, jakie w tej chwili funkcjonują. A np. mój, lubelski, to niestety ze względu na sytuację na Ukrainie potężnie cierpi, bo obroty, jakie były kiedyś… Teraz te obroty stały się obrotami, można powiedzieć, na granicy wytrzymałości. I jest pytanie: na jakie wsparcie mogą liczyć te rynki? Chociaż tu jest wspomniane o środkach finansowych, o tym, że pewnie będzie można z czegoś tam korzystać, ale to są drobne pieniądze. Pytanie, jak te rynki, np. na Lubelszczyźnie, mają w związku z sytuacją na Ukrainie funkcjonować. Wojna odbija się, nie ukrywajmy, bardzo mocno także na rynkach, tak to wygląda.</u>
+          <u xml:id="u-6.2" who="#PrzewodniczacyJerzyChroscikowski">Ale żeby nie przedłużać, nie chcę też wyciągać tu pochopnych wniosków i mówić o tym, co zrobić, przed… Może pan prezes Janusz Byliński zechce się wypowiedzieć, bo on ma nawet szerszą pespektywę, jak to pan minister powiedział.</u>
+          <u xml:id="u-6.3" who="#PrzewodniczacyJerzyChroscikowski">Proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-7">
+          <u xml:id="u-7.0" who="#PrezesZarzaduWarszawskiegoRolnoSpozywczegoRynkuHurtowegoSAJanuszBylinski">Dziękuję bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-7.1" who="#PrezesZarzaduWarszawskiegoRolnoSpozywczegoRynkuHurtowegoSAJanuszBylinski">Kilka słów o historii, bo nam się udało tylko ze względu na to, że myśmy na zasadach komercyjnych przejęli konkurencję i celem przejęcia konkurencji było zamknięcie… I taki jest sukces rynku hurtowego w Broniszach. Kosztowało to dodatkowo 22 miliony zł, to, żeby ten stary rynek i wszystkich tam handlujących przenieść. Doświadczenia największego rynku w Europie Rungis pod Paryżem są takie, że tam nie było konfliktu własnościowego. Miasto Paryż chciało wyprowadzić ciężki tabor samochodów z ulic Paryża na obrzeża i dlatego zadecydowało, że w halach paryskich zamknie się handel hurtowy owoców, warzyw, czyli towarów łatwo psujących się, i przeniesie się na nowy rynek. Miasto Paryż wyłożyło w całości pieniądze na powstanie największego rynku w Europie, 450 ha. Rynek w Broniszach korzystał z wiedzy doradców tegoż rynku, stąd miał też problemy związane z tym, że po 30 latach funkcjonowania rynku w Paryżu te wzorce na żywo zostały przyniesione w planach, ale w rzeczywistości musieliśmy się nagiąć do sytuacji w Polsce. Na rynku Rungis nie było bezpośredniej sprzedaży towarów przez producentów. Były to albo spółdzielnie, albo grupy producenckie, albo handlowcy, w większości handlowcy, którzy dostarczali te towary na rynek. My dopiero po funkcjonowaniu przez 25 lat, a praktycznie przez 30 lat zaczynamy dochodzić do tych modeli handlowych, jakie Zachód miał już 30 lat temu.</u>
+          <u xml:id="u-7.2" who="#PrezesZarzaduWarszawskiegoRolnoSpozywczegoRynkuHurtowegoSAJanuszBylinski">Na czym to polega? Myśmy kupili konkurencję, zamknęliśmy tamto miejsce przy pomocy 800 policjantów i całość handlu przyniosła się na rynek hurtowy w Broniszach. W ciągu pierwszego roku odzyskaliśmy połowę nakładów związanych z przejęciem konkurencji.</u>
+          <u xml:id="u-7.3" who="#PrezesZarzaduWarszawskiegoRolnoSpozywczegoRynkuHurtowegoSAJanuszBylinski">W tej chwili mamy taką sytuację, że cała powierzchnia jest wynajęta, mamy listę oczekujących chętnych do handlu. Grupy producenckie w większości wyniosły się z rynku hurtowego zachłyśnięte współpracą z wielkimi sieciami wielkopowierzchniowymi. Po bardzo mizernych doświadczeniach z tym handlem zaczynają myśleć o powrocie, dlatego że są dostawcami, ale jednorodnych towarów. Główną taką grupą są sadownicy, którzy zapewniają dostawy do wielkich sieci, ale jednorodnego towaru, jakim są jabłka. Oni oczekują bycia dostawcami wielu towarów i w związku z tym myślą o powrocie na rynek hurtowy, żeby mieć możliwość dostawy różnych towarów i uzupełniać swoją ofertę tymi towarami, które występują na rynku. U nas na rynku producenci sprzedają bezpośrednio z samochodów w miejscach, które jeszcze były wolne między halami. Są to dodatkowo wygospodarowane miejsca. Na początku w ogóle nie było tego w planach rynku hurtowego, ale to się udało. Dlatego dzisiaj producenci konkurują z towarem importowanym.</u>
+          <u xml:id="u-7.4" who="#PrezesZarzaduWarszawskiegoRolnoSpozywczegoRynkuHurtowegoSAJanuszBylinski">To, co jest zaletą rynku hurtowego i jest misją, za którą rynek nie pobiera opłat, to jest publikowanie cen rynkowych towarów, wszystkich, które występują, zarówno w kategorii towarów polskich, jak i towarów importowych: kwiatów, owoców i warzyw. Ta czynność jest dokonywana poprzez zbieranie informacji od kupców i sprzedawców. Na tej podstawie wyznaczamy i publikujemy cenę minimalną, maksymalną i przeciętną. I wiemy, że wiele transakcji dotyczących obrotu towarami łatwo psującymi się dokonuje się po cenach, dla których wyznacznikiem jest cena czy ceduła cenowa rynku hurtowego w Broniszach. Określa się w umowach, np. tam, gdzie są dostawy do punktów zbiorowego żywienia… W umowie jest tylko towar, który ma być dookreślany, a cenę wyznacza się czy bierze się z ceduły „Bronisz”. Kiedyś zawiesiła się nam strona internetowa i mieliśmy wiele telefonów w sprawie tego, że nie ma ceduły i nie można dokonać rozliczenia transakcji. W godzinach popołudniowych ta strona została uruchomiona i kryzys został zażegnany.</u>
+          <u xml:id="u-7.5" who="#PrezesZarzaduWarszawskiegoRolnoSpozywczegoRynkuHurtowegoSAJanuszBylinski">W związku z tym to, co jest nam dzisiaj potrzebne i o co w ramach KPO się ubiegamy, żeby można było to robić, to refinansowanie badań produktów gotowych, owoców i warzyw na pozostałości pestycydów i metali ciężkich. Chodzi o markę, która jest znana w całej Polsce, również za granicą, bo przyjeżdża do nas masa klientów również z zagranicy i towar dostarczany jest na Litwę, Łotwę, do Estonii, nadal do Ukrainy… No na Białoruś ze znanych względów już nie, ale podobno jest decyzja rządu białoruskiego, że będzie odblokowany eksport polskich jabłek na teren Białorusi. Wiem, że już nawet niektóre transporty zostały wysłane przez sadowników. Dzięki temu wzrasta cena jabłek, która była krytyczna na rynku hurtowym w Broniszach, bo była też załamana cena skupu jabłek przemysłowych, która rzutuje potem na cenę jabłek deserowych, dlatego że do obrotu próbuje się wcisnąć jabłka przemysłowe do sprzedaży detalicznej. Nawet w niektórych sklepach, np. w Lidlu, były sprzedawane jabłka w ogóle niesortowane, wysypywane ze skrzyniopalet, co jest według nas sytuacją krytyczną, nie powinno się to zdarzyć. Niestety, te sklepy stosują takie metody, żeby zachęcić biednych konsumentów do zakupu, przyciągnąć ich tanim towarem. Tyle że to był towar, który na rynek produktów detalicznych nie powinien trafić ze względu na swoją jakość i ze względu nieraz na nieprzydatność, bo nawet zdarzały się jabłka zgniłe, co w ogóle nigdy w poprzednich latach nie występowało.</u>
+          <u xml:id="u-7.6" who="#PrezesZarzaduWarszawskiegoRolnoSpozywczegoRynkuHurtowegoSAJanuszBylinski">Poprzez publikację ceny na naszych cedułach widzimy, że ten duży popyt ściera się z dużą podażą, dlatego można wyznaczyć cenę rynkową. I to jest jedyna informacja, która dociera na rynek hurtowy, w ogóle na rynek w Polsce, odnośnie do gry rynkowej dotyczącej tych towarów, których cena zmienia się codziennie, a niekiedy nawet kilka razy dziennie, w zależności od tego, jaka jest podaż i jaki jest popyt w przypadku danego towaru. Jest to niezwykle ważny instrument w grze w gospodarce rynkowej, bo skończyły się ceny regulowane, ceny państwowe z poprzedniego systemu i cena rynków hurtowych jest ceną jedyną, która jest możliwa do uwzględnienia jako cena informacyjna dla wszystkich handlujących w handlu hurtowym i cena orientacyjna dla konsumentów detalicznych, którzy zawsze mogą zweryfikować ceny, które widzą w sklepach, z ceną hurtową, która występuje na rynku hurtowym.</u>
+          <u xml:id="u-7.7" who="#PrezesZarzaduWarszawskiegoRolnoSpozywczegoRynkuHurtowegoSAJanuszBylinski">Mamy również część klientów detalicznych. Ci klienci pokonują 2 bariery. Po pierwsze, jest cena biletu konsumenta, który wjeżdża samochodem osobowym. Od 1 marca cena takiego biletu to jest 10 zł, wejście ważne 4 godziny. Druga bariera stawiana przez sprzedawców jest taka, że trzeba zakupić jednorazowe opakowanie. W zależności od towaru, to jest różnie, niekiedy jest to 6-kilogramowy platon, niekiedy jest to skrzynka 15-kilogramowa, ale zazwyczaj w obrocie są opakowania 6-kilogramowe albo łubianki, jak w przypadku owoców miękkich. W związku z tym, jeżeli dokonuje się zakupów na imprezy rodzinne albo dokonuje się zakupów sąsiedzkich, to jest możliwość obejścia nawet sklepu detalicznego czy targowiska, na którym też nie wszyscy są producentami, ale również wielu jest takich, którzy kupują na rynkach hurtowych i tam handlują.</u>
+          <u xml:id="u-7.8" who="#PrezesZarzaduWarszawskiegoRolnoSpozywczegoRynkuHurtowegoSAJanuszBylinski">Dlaczego mówię o środkach z KPO? Dlaczego my się staramy, żeby również producenci mieli możliwość dotarcia do tych pieniędzy? Dlatego, że my chętnie udostępnilibyśmy markę z Bronisz i podpisywalibyśmy umowy z producentami, umowy licencyjne, ale pod warunkiem, że nam nie zniszczą marki. Chodzi o to, że jeżeli konkurencja, czyli sieci wielkosklepowe dorwałyby się do tego towaru i stwierdziłyby np. pozostałości pestycydów, to byłaby to antyreklama. Oczywiście byłaby to brudna reklama, ale na pewno zostałaby wykorzystana przeciwko producentom polskim, przeciwko rynkowi, który udostępniał tę markę. Dlatego udostępnienie marki nastąpi tylko pod warunkiem, że będziemy mieli pewność, że towar, który trafi na rynek, jest zdrowy. I to jest nasz warunek sine qua non, żebyśmy mogli podpisywać umowy i pójść o krok dalej, nie tylko udostępniać powierzchnię magazynową, powierzchnię handlową i stwarzać możliwość spotkania się sprzedawcy z kupcem, ale również wykorzystać wypracowaną markę, też w przypadku producentów. Robimy to już w odniesieniu do sklepów, które muszą spełnić pewne wymogi w obrocie owocami i warzywami. Mamy taki program, też licencyjny, i udostępniamy markę, w tych sklepach jest nasz znaczek, znaczek „Bronisz”, ale muszą one spełnić określone wymogi. Niekiedy robimy też reklamę skierowaną do konsumentów detalicznych, reklamę sklepów, które wykorzystują markę z Bronisz.</u>
+          <u xml:id="u-7.9" who="#PrezesZarzaduWarszawskiegoRolnoSpozywczegoRynkuHurtowegoSAJanuszBylinski">To, czym jeszcze musimy się zajmować, to jest właśnie to, co pan minister powiedział odnośnie do energetyki. 2 ostatnie lata wykorzystaliśmy, bo w dobrym momencie, w lipcu 2020 r. zrobiliśmy zakupy, zablokowaliśmy na 2 lata ceny energii elektrycznej na poziomie 380 zł za 1 MWh, czyli 38 gr za 1 kWh. Zablokowaliśmy tę cenę na lata 2022 i 2023, ale niestety dystrybutor w tym roku podniósł prawie o 100% marżę w dystrybucji energii elektrycznej. Mieliśmy mieć wzrost ceny energii elektrycznej tylko o 1,6%, a na skutek wzrostu opłaty dystrybucyjnej ta cena wzrosła w sumie o 14%. I tak mamy cenę znacznie poniżej ceny, którą rząd zagwarantował w tarczy, jeszcze na ten rok. Nie wiemy, co się wydarzy w przyszłym roku.</u>
+          <u xml:id="u-7.10" who="#PrezesZarzaduWarszawskiegoRolnoSpozywczegoRynkuHurtowegoSAJanuszBylinski">Cały czas obserwujemy ceny energii, ale niestety ceny giełdowe zaczęły szaleć i są niestabilne, z kilku powodów, również z tego powodu, że dopuszczono do sprzedaży energię od wytwórców energii elektrycznej poza giełdą. W związku z tym nie wiemy, gdzie kupić energię i u którego producenta. Tak to kupowaliśmy i blokowaliśmy cenę u naszego sprzedawcy, czyli w naszym przypadku PGE. A w tej chwili na rok 2024 jesteśmy w stanie zablokować cenę z dystrybucją na poziomie 99 gr, ale niestety na rok 2025 już takiej gwarancji nie mamy, bo nie wszyscy sprzedawcy będą zmuszeni do sprzedaży energii elektrycznej na giełdzie energii i obserwacja ceny i kalkulacje biznesowe w tym zakresie nam na to nie pozwalają. W związku z tym myśmy podjęli decyzję o inwestycjach w zakresie energetycznym. Na 1 hali, która ma powierzchnię hektara, będziemy instalować już właściwie za miesiąc panele fotowoltaiczne o mocy prawie 1 MW i będziemy producentami energii elektrycznej. Rozważamy też inwestycje w zakresie turbin wiatrowych, które nie mają ograniczeń takich jak wiatraki, a mają podobny potencjał wytwórczy energii elektrycznej. Ich zaletą jest również możliwość ciągłej produkcji energii elektrycznej, a nie tylko wtedy, kiedy wieje wiatr.</u>
+          <u xml:id="u-7.11" who="#PrezesZarzaduWarszawskiegoRolnoSpozywczegoRynkuHurtowegoSAJanuszBylinski">Dodatkowa inwestycja, którą rozważaliśmy ze względu na ograniczenia poboru mocy, czyli tzw. blackout, który może się wydarzyć w gospodarce, zdarzyło się tak w 2015 r., a dla nas, szczególnie dla naszych operatorów byłaby to tragedia, dlatego że większość handlowców wyposażyła się w indywidualne chłodnie chłodzone za pomocą sprężarek napędzanych energią elektryczną… Dlatego naszą główną bolączką jest zapewnienie energii elektrycznej nawet na wypadek blackoutu. Będziemy zabiegać w ramach stowarzyszenia rynków hurtowych, żebyśmy byli wciągnięci na listę infrastruktury krytycznej, która nie ma ograniczeń w poborze mocy. To jest niezbędne, to umożliwi nam zadbanie o interesy wszystkich sprzedawców świeżych owoców, warzyw i artykułów spożywczych.</u>
+          <u xml:id="u-7.12" who="#PrezesZarzaduWarszawskiegoRolnoSpozywczegoRynkuHurtowegoSAJanuszBylinski">Dodatkowo rozważaliśmy, nawet przetarg już był rozpisany, zaopatrzenie w magazyny energii o mocy 2 MW. Niestety cena tych magazynów wzrosła prawie dwukrotnie i sięga 7 milionów zł za 1 MW mocy. Jest to dobry instrument do zabezpieczenia energii w każdej porze i idealny, jeżeli będziemy mieli i energię słoneczną, i energię wiatrową, bo wtedy możemy się w ogóle uniezależnić od zewnętrznej energii. To są nakłady, które z czasem udźwigniemy, ale gdyby była możliwość skorzystania z dodatkowej pomocy, to oczywiście na taką pomoc jesteśmy przygotowani.</u>
+          <u xml:id="u-7.13" who="#PrezesZarzaduWarszawskiegoRolnoSpozywczegoRynkuHurtowegoSAJanuszBylinski">Rynki hurtowe. Przez nasz rynek przechodzi rocznie ok. 1 miliona 200 tysięcy t owoców i warzyw. 70 tysięcy t importuje poprzez bezpośrednie przyjazdy na rynek busami Litwa, Łotwa i Estonia. Część towaru jedzie do Wielkiej Brytanii, dlatego że są dystrybutorzy, którzy dystrybuują towary zakupywane na rynku hurtowym na teren Wielkiej Brytanii. Jest 1 duży podmiot artykułów spożywczych, który prowadzi tę dystrybucję. Groźba po wyjściu Wielkiej Brytanii z Unii Europejskiej była taka, że nie będzie możliwości wysyłania towarów, tzw. melanżu towaru na 1 palecie, co podrożyłoby bardzo znacząco koszty tego eksportu, bo wymagało tego, żeby magazyny logistyczne były na terenie Wielkiej Brytanii, a w tej chwili są one na rynku hurtowym w Broniszach. Na szczęście Wielka Brytania dała, można powiedzieć, przepustkę i nadal to może być robione. Miało to obowiązywać przez okres 1 roku, ale ten okres 1 roku ciągle się przedłuża o następny 1 rok, bo groźba pustych półek, półek bez owoców i warzyw w Wielkiej Brytanii, która zaistniała, powoduje, że nie ma egzekucji, ścisłego przestrzegania tych przepisów celnych. W związku z tym eksportowanie w melanżu na 1 samochodzie różnych towarów nadal jest możliwe nawet do Wielkiej Brytanii.</u>
+          <u xml:id="u-7.14" who="#PrezesZarzaduWarszawskiegoRolnoSpozywczegoRynkuHurtowegoSAJanuszBylinski">Odejście pewnej produkcji sadowniczej, szczególnie jabłek, na teren Białorusi trochę ulży rynkowi, dlatego że w zeszłym roku mieliśmy rekordowe zbiory, 4 miliony 200 tysięcy t, w sytuacji gdy zwykle było to na poziomie 2 milionów 300 tysięcy t. 1 milion t nie idzie do Moskwy, a i ukrócenie rynku eksportowego w Białorusi było dużą bolączką. No, widocznie już na Białorusi brakuje towaru, skoro rynek otwiera się również na towary polskie. Pytanie, czy będzie możliwość eksportu i przejścia tego towaru przez granicę na teren Białorusi.</u>
+          <u xml:id="u-7.15" who="#PrezesZarzaduWarszawskiegoRolnoSpozywczegoRynkuHurtowegoSAJanuszBylinski">Wiele było krzyku na temat importu ogórków z terenu Rosji na teren Polski. Muszę powiedzieć, że problem był wyolbrzymiony, aczkolwiek takie zjawisko było. Było oficjalnie i niestety nasze służby inspekcji jakości handlowej nie mogły nic zrobić, bo towar był oznakowany zgodnie z przepisami, był on w kartonach rosyjskich. Prześledziliśmy drogę tego towaru. Przeszedł on przez teren Białorusi, legalnie wszedł na teren Polski, zostało opłacone cło. Wiemy o tym, bo rozmawialiśmy bezpośrednio z naczelnikiem urzędu celnego. Obszar fitosanitarny jest zaakceptowany przez Unię Europejską również na terenie Rosji. Nie było oficjalnego zakazu importu towarów rolno-spożywczych i nie było takiej decyzji na terenie Unii Europejskiej. W związku z tym ten towar legalnie dotarł na rynek i nie mógł być kwestionowany przez nasze służby ani fitosanitarne, ani inspekcji jakości handlowej.</u>
+          <u xml:id="u-7.16" who="#PrezesZarzaduWarszawskiegoRolnoSpozywczegoRynkuHurtowegoSAJanuszBylinski">Mamy dodatkowy problem. Mianowicie rolnicy polscy czy producenci polscy niechętnie etykietują swoje towary, co jest bolączką. My specjalnie nakładamy opłaty, żeby to wymusić. Chodzi o to, żeby polski konsument w sklepie mógł rozpoznać polski towar, żeby na każdej etykiecie była informacja przynajmniej o gatunku, producencie i kraju pochodzenia. Tego wymagają przepisy zarówno w polskiej ustawie o obrocie żywności, jak i w dyrektywie Unii Europejskiej. Od wielu lat mamy z tym problem i ma z tym problem Państwowa Inspekcja Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych, ale od 7 lat kładziemy na to szczególny nacisk, chociaż nie jest to naszym zadaniem, tyle że wiemy, że jest to w interesie producentów, którzy ten interes nie bardzo dobrze odczytują w naszych działaniach, ale to jest już nasz problem. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-8">
+          <u xml:id="u-8.0" who="#PrzewodniczacyJerzyChroscikowski">Dziękuję, Panie Prezesie.</u>
+          <u xml:id="u-8.1" who="#PrzewodniczacyJerzyChroscikowski">Rzeczywiście ta współpraca z panem prezesem układa się bardzo dobrze, Skoro pan prezes mówi, że niedługo, to może będzie mógł i sam zainwestować. Ale inne rynki, niestety, tak chyba nie mają. W związku z tym myślę, że ta pomoc, o której pan prezes wspomniał, jest potrzebna nie tylko „Broniszom”, ale też innym rynkom hurtowym.</u>
+          <u xml:id="u-8.2" who="#PrzewodniczacyJerzyChroscikowski">Proszę, Panie Ministrze.</u>
+          <u xml:id="u-8.3" who="#Gloszsali">Mikrofon.</u>
+          <u xml:id="u-8.4" who="#PrzewodniczacyJerzyChroscikowski">Trzeba włączyć mikrofon.</u>
+          <u xml:id="u-8.5" who="#PrzewodniczacyJerzyChroscikowski">Proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-9">
+          <u xml:id="u-9.0" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieAktywowPanstwowychJanKanthak">O, działa.</u>
+          <u xml:id="u-9.1" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieAktywowPanstwowychJanKanthak">Zarówno dla pana przewodniczącego, jak i dla mnie rzeczywiście ważne jest funkcjonowanie „Elizówki” ze względu na to, że jesteśmy parlamentarzystami z tego samego województwa. I chciałbym zapewnić, że obłożenie na „Elizówce” to jest 99%, jeśli chodzi o osoby, które korzystają z powierzchni. Dodatkowo „Elizówka” bardzo mocno zainwestowała w rozwój infrastruktury, oddana hala, oddana inwestycja, zabudowa ok. 5 tysięcy m², obecnie trwa rozbudowa Hali Kwiatowej, która to inwestycja ma wynieść ok. 15,5 miliona zł. Są problemy związane z energią odnawialną i z planem zagospodarowania przestrzennego oraz pewnymi stosunkami, relacjami między zarządem a panem wójtem w gminie Niemce, ale myślę że i ten problem uda się nam rozwiązać. Z tego miejsca mogę tylko zaprosić pana przewodniczącego i może cały skład senackiej komisji rolnictwa na jakąś wizytę gospodarską w „Elizówce”. Chętnie byśmy państwa przyjęli, spotkali się z zarządem i omówili bieżące problemy.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-10">
+          <u xml:id="u-10.0" who="#PrzewodniczacyJerzyChroscikowski">Panie Prezesie, nie ukrywam, że byłem jednym z tych, którzy pomogli utrzymać się rynkowi, nie wyprowadzając stamtąd Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa. O ile pamiętam, 10% dochodów to jest z powierzchni biurowej. Ale było obiecane agencji – wtedy jeszcze pan prezes Obajtek był szefem – że wybuduje się na tym terenie, bo jest terenu dość dużo, duże budynki administracji, gdzie pomieści się wszystkie te instytucje rolne, które będą… nie wyprowadzi się. Przypominam sobie, że dilerzy wystawiali w tym momencie ofertę lepszą jakościowo itd., może nie cenowo, ale jakościowo, zgodnie z którą chciano wyprowadzić stamtąd Agencję Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa. Część jest wyprowadzona, bo część tam wynajęła… Te działania, które były zapowiedziane przez Prawo i Sprawiedliwość, powinny być realizowane. Uważam, że to dawało dodatkowe rozwiązanie, żeby tam zainwestować, i takie prognozy były. Pytanie, czy rzeczywiście od tego już całkowicie odeszliście, czy po prostu chcecie… czy za jakiś czas się może zdarzyć, że ktoś wyprowadzi 10% dochodu, bo tak to trzeba nazwać, z wynajmowanej powierzchni. Bo przecież sam pan minister mówi, że rynki utrzymują się głównie z wynajmowania powierzchni. To, że buduje się następne… Ja bardzo dziękuję za to, że to idzie w tym kierunku, jednak moje pytanie zmierza do tego, czy taka inwestycja, jak była wcześniej planowana, nadal będzie brana pod uwagę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-11">
+          <u xml:id="u-11.0" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieAktywowPanstwowychJanKanthak">O tej inwestycji nie słyszałem, jeśli mam być szczery. Z pewnością teren „Elizówki” jest niezwykle atrakcyjny z punktu widzenia deweloperów i miasta Lublina, ponieważ jest niezwykle dobrze położony, jak zresztą większość rynków rolnych, tu ważne jest dobre położenie, jeśli chodzi o drogi. Doskonale wiemy, że „Elizówka” jest przy obwodnicy Lublina i przy S19, i tam ten potencjał jest bardzo wysoki. Zgłębimy temat, o którym wspomniał pan przewodniczący, i odpowiemy na piśmie. Dobrze?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-12">
+          <u xml:id="u-12.0" who="#PrzewodniczacyJerzyChroscikowski">Dobrze.</u>
+          <u xml:id="u-12.1" who="#PrzewodniczacyJerzyChroscikowski">Otwieram dyskusję.</u>
+          <u xml:id="u-12.2" who="#PrzewodniczacyJerzyChroscikowski">Czy ktoś…</u>
+          <u xml:id="u-12.3" who="#PrzewodniczacyJerzyChroscikowski">Senator Józef Łyczak.</u>
+          <u xml:id="u-12.4" who="#PrzewodniczacyJerzyChroscikowski">Proszę, Panie Senatorze.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-13">
+          <u xml:id="u-13.0" who="#SenatorJozefLyczak">Dziękuję bardzo, Panie Przewodniczący.</u>
+          <u xml:id="u-13.1" who="#SenatorJozefLyczak">Szanowni Państwo!</u>
+          <u xml:id="u-13.2" who="#SenatorJozefLyczak">To cieszy, że rynek hurtowy, rynek giełdowy funkcjonuje. Dziękuję panu prezesowi za bardzo cenny głos, bardzo merytoryczne wystąpienie, panu prezesowi „Bronisz” oczywiście. „Bronisze” są przykładem tego, jak wiele zależy od ludzi, od ludzi, którzy zarządzają i kierują rynkiem hurtowym, rynkiem giełdowym. Życzyłbym sobie, żeby wręcz wszystkie spółki Skarbu Państwa, łącznie z tym holdingiem obecnie zwanym Krajową Grupą Spożywczą, były tak zarządzane, tak zarządzane w tym bardzo trudnym okresie, jaki przeżywa polskie rolnictwo, a w szczególności rynek zbożowy, bo to jest dzisiaj w Polsce najważniejsze. Rynki giełdowe, rynki hurtowe giełdowe sobie radzą, tak jak tu zapewniał pan prezes „Bronisz”.</u>
+          <u xml:id="u-13.3" who="#SenatorJozefLyczak">Ja tylko zadam takie pytanie, bo może źle zrozumiałem, jeżeli chodzi o jabłka. Ja się bałem, znając globalną skalę produkcji w tym roku, bałem się tego, że za chwilę po zbożu wyskoczą nam jabłka. Ale jeżeli dobrze zrozumiałem pana prezesa, to takiego problemu nie powinno być. Poprosiłbym później o odpowiedź na to pytanie.</u>
+          <u xml:id="u-13.4" who="#SenatorJozefLyczak">A jeszcze zadam pytanie, które może nie do końca wyda się państwu sensowne. Czy w zderzeniu z tym, że jutro pan wicepremier i minister rolnictwa zwołuje posiedzenie tzw. okrągłego stołu, mam nadzieję, że pojawią się…</u>
+          <u xml:id="u-13.5" who="#PrzewodniczacyJerzyChroscikowski">Ale ja mam prośbę, Panie Senatorze, bo mamy dalej jeszcze o giełdzie…</u>
+          <u xml:id="u-13.6" who="#SenatorJozefLyczak">Wiem, ale to już będzie króciutkie pytanie.</u>
+          <u xml:id="u-13.7" who="#PrzewodniczacyJerzyChroscikowski">A teraz, żebyśmy… Bo pan prezes musi za chwilę wyjść, bo ma posiedzenie…</u>
+          <u xml:id="u-13.8" who="#SenatorJozefLyczak">Dobrze, już zmierzam do pytania.</u>
+          <u xml:id="u-13.9" who="#PrzewodniczacyJerzyChroscikowski">…Żebyśmy ten temat zamknęli, a później pociągnęli ten drugi.</u>
+          <u xml:id="u-13.10" who="#SenatorJozefLyczak">Moje pytanie jest do pana ministra. Czy w ten trudny problem zbożowy, jaki mamy na rynku, nawet nie trudny, lecz dramatycznie trudny, również rynek giełdowy, rynek hurtowy spróbuje się włączyć i pomóc? Co mam na myśli, to na pewno pan minister wie. To jest jedno pytanie.</u>
+          <u xml:id="u-13.11" who="#SenatorJozefLyczak">I drugie. My w tej chwili jeździmy na spotkania z mieszkańcami, jeżdżą wszyscy parlamentarzyści. Atakują nas przede wszystkim producenci rolni i rolnicy, i bardzo słusznie. Pytają: kiedy wreszcie zniknie 5 inspekcji kontrolujących? A tego się wszyscy domagają – Panie Ministrze, to głównie do pana pytanie – wszyscy oczekują tego, że będzie 1 inspekcja. 1 inspekcja, przychodzi 1 kontroler, zostawia zalecenia i na tym się kończy. A tak to dzisiaj przychodzi z inspekcji artykułów rolno-spożywczych, jutro z ochrony nasiennictwa, pojutrze z innej i to się nie kończy. To jest dramatycznie śmieszne i utrudnia normalne funkcjonowanie i produkcję rolną. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-14">
+          <u xml:id="u-14.0" who="#PrzewodniczacyJerzyChroscikowski">Dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-14.1" who="#PrzewodniczacyJerzyChroscikowski">Panie Prezesie, czy chciałby pan jeszcze zabrać głos? Był sygnał, że to pytanie częściowo do pana, a nie chcemy dłużej przytrzymywać pana prezesa.</u>
+          <u xml:id="u-14.2" who="#PrzewodniczacyJerzyChroscikowski">Proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-15">
+          <u xml:id="u-15.0" who="#PrezesZarzaduWarszawskiegoRolnoSpozywczegoRynkuHurtowegoSAJanuszBylinski">Ja chętnie na wszystkie pytania odpowiem, niezależnie od długości, jeżeli trzeba, jeżeli państwo senatorowie sobie tego życzą.</u>
+          <u xml:id="u-15.1" who="#PrezesZarzaduWarszawskiegoRolnoSpozywczegoRynkuHurtowegoSAJanuszBylinski">W każdym razie w sprawie jabłek się ruszyło. Ja nie mówię, że problem zostanie rozwiązany, ale jest duże prawdopodobieństwo tego, że zostanie on rozwiązany, tym bardziej że przemysł też się ruszył i podniósł ceny skupu na jabłka przemysłowe. Wiadomo, że to są jabłka, które spadły, zostały podniesione i schowane, i nie nadają się do handlu detalicznego, bo mają jakieś ubytki. W założeniu przedsiębiorcy byli skłonni podpisywać umowy kontraktacyjne z kroczącą ceną, ale niestety ze względu na ceny energii elektrycznej, które ciągle rosły, producenci nie mogli zagwarantować, że wzrost ceny o 10 gr czy 15 gr pokryje koszty energii elektrycznej przechowania tych jabłek dla przemysłu w późniejszym okresie. Dlatego dramat był na jesieni. A teraz ta dramatyczna sytuacja, jak myślę, w dużej części została już rozładowana poprzez to, że ci, którzy mieli stracić, to już stracili, a ci, którzy jeszcze mają towar i to dużo towaru, mają nadzieję, że wypchną w dużej części na Białoruś, a reszta rozejdzie się po rynku. My obserwujemy wzrost ceny jabłek detalicznych w stosunku do ubiegłego tygodnia na poziomie ok. 20 gr. To jest dużo, jak na cenę jabłek w hurcie. To, co się dzieje w przemyśle, w eksporcie, cały czas odzwierciedlone jest w cenach, które występują w obrocie hurtowym na rynku. To jest nasze zadanie i nasza misja, niezależnie od tego, że nie wpływa to na przychody rynku, tylko jest to pomoc dla całego środowiska. Mówię o tym publikowaniu cen, bo nasi pracownicy chodzą, mają płacone etaty, tylko po to, żeby ta publikacja cen następowała, żeby była dostępna i nieodpłatna.</u>
+          <u xml:id="u-15.2" who="#PrezesZarzaduWarszawskiegoRolnoSpozywczegoRynkuHurtowegoSAJanuszBylinski">Oczywiście analizy cen sprzedajemy. Z analiz cen korzystają głównie doradcy, którzy też nie prowadzą tego doradztwa dla przemysłu, dla innych branż, inwestycji w sortownie za darmo, oni biorą za to pieniądze. Nie widzimy, żeby rynek dokładał do ich biznesu. Jeżeli więc chcą mieć te informacje, chcą mieć analizę cenową, to już za tę analizę powinni płacić. Nie płaci za to oczywiście administracja krajowa, ministerstwo rolnictwa. Mamy porozumienie co do tego, że w każdej chwili te ceny i analizy jesteśmy w stanie udostępnić. Zresztą te analizy są robione również przez Instytut Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej, z którym też bezpośrednio współpracujemy.</u>
+          <u xml:id="u-15.3" who="#PrezesZarzaduWarszawskiegoRolnoSpozywczegoRynkuHurtowegoSAJanuszBylinski">Jeszcze dwa słowa odnośnie do struktury kapitałowej, która, jak się wydawało, na rynku hurtowym powinna być… no, nie jest idealna, ale zbliżała się do idealnej, bo my oprócz Skarbu Państwa mamy 23% kapitału prywatnego, kapitału, który się składa z kapitału producentów, handlowców i tych, którzy na rynku prowadzą działalność gospodarczą. Ona w pewnej części na początku była wymuszona, dlatego że był duży pęd do znalezienia miejsca do handlu, nawet jak jeszcze rynek nie pracował, i każdy, kto chciał mieć 1 m² powierzchni handlowej, musiał kupić 1 akcję. Cena nominalna akcji wynosiła 1 tysiąc zł. W cenie obrotu późniejszych emisji ta cena wzrosła do 1 tysiąca 300, do 1 tysiąca 800, a nawet osiągnęła cenę 2 tysięcy 300 zł. Skarb Państwa na swoich udziałach został trzykrotnie uprzywilejowany. Po pierwsze, każda akcja obejmowana przez Skarb Państwa miała 2 głosy na walnym zgromadzeniu akcjonariuszy. W momencie kiedy Skarb Państwa będzie sprzedawał te akcje, akcje te ten przywilej utracą. Tak jest zapisane w statucie, który do dzisiaj nie został zmieniony. Po drugie, Skarb Państwa się uprzywilejował również co do pierwszeństwa zwrotu kapitału, gdyby spółka upadła. To rynkowi nie grozi, ale takiej gwarancji prywatni najemcy i prywatni akcjonariusze nie mieli. Docelowo w programie rządowym z 1995 r. była mowa o tym, że Skarb Państwa będzie się wycofywał z udziałów na rzecz dotychczasowych akcjonariuszy, co się nigdy nie stało. Pewna próba prywatyzacji była, ale wycena akcji następowała wtedy, kiedy był drastyczny wzrost ceny wartości gruntów, cena akcji wtedy była dramatycznie wysoka i nikt z tej oferty nie skorzystał.</u>
+          <u xml:id="u-15.4" who="#PrezesZarzaduWarszawskiegoRolnoSpozywczegoRynkuHurtowegoSAJanuszBylinski">Mamy takie 4 grupy akcjonariuszy. Najważniejsza jest grupa C. To są ci, którzy mają akcje i jednocześnie prowadzą działalność handlową na rynku, bo mają dodatkowy przywilej pierwszeństwa najmu w momencie, kiedy się zwalniają powierzchnie handlowe. Ten przywilej dotychczasowych akcjonariuszy był istotny w czasie, kiedy nie było Urzędu Antymonopolowego. W momencie kiedy powstał Urząd Antymonopolowy, ten przywilej musiał zostać zniesiony, dlatego że jedynym przywilejem jest przywilej posiadania akcji i dywidendy. My od 11 lat… Przez pierwsze 8 lat nie wypłacaliśmy dywidendy mimo zysku, dlatego że wszystkie kredyty, które zostały zaciągnięte, miały zapis, że spółka nie może wypłacić dywidendy, dopóki nie spłaci wszystkich kredytów. 12 lat temu spółka spłaciła wszystkie kredyty, od tego czasu generuje zysk na poziomie 8–9 milionów zł i regularnie wypłaca dywidendę, wypłaciliśmy ją nawet w roku pandemicznym. Co roku wypłacamy 50 zł z akcji, również Skarbowi Państwa, tak jak każdemu akcjonariuszowi. W roku pandemicznym wypłaciliśmy wyjątkowo tylko 25 zł, ale jako jedyny rynek wypłaciliśmy dywidendę. W tym roku, za rok 2022 zamierzamy wypłacić dywidendę w wysokości 75 zł, mimo że podejmujemy decyzje inwestycyjne w energetyce i planujemy wybudowanie jeszcze 1 hali o powierzchni 1 ha. Ze względu na to, że w tej chwili obrót towarowy w dużej części, nawet z całej Polski, przeniósł się na rynek hurtowy w Broniszach, duzi kupcy korzystają z pomocy osób, które kompletują towary. Dużych kupców w sensie czasowym nie stać na to, żeby zbierali oferty zakupu towarów od wielu sprzedawców, w związku z tym wygenerowała się naturalna grupa sprzedawców, którzy kompletują towar.</u>
+          <u xml:id="u-15.5" who="#PrezesZarzaduWarszawskiegoRolnoSpozywczegoRynkuHurtowegoSAJanuszBylinski">W Polsce mamy jeszcze problem pokoleniowy. Wygląda to tak, że w gospodarstwach następuje komasacja gospodarstw i komasacja produkcji, to samo zjawisko następuje w dystrybucji w sklepach ogrodniczych, czyli w sklepach owocowo-warzywnych i z artykułami spożywczymi, nie tych wielkopowierzchniowych. Zarówno w jednej grupie, jak i w drugiej dochody skomasowanych gospodarstw prowadziły do tego, że dzieci w tych gospodarstwach zdobyły wykształcenie i nie chcą przejmować gospodarstw, nie chcą ciężko pracować. To jest jedna konstatacja, takie zjawisko obserwujemy. To samo dzieje się wśród właścicieli sklepów. Do 2018 r. obserwowaliśmy sukcesywny spadek liczby sklepów owocowo-warzywnych. W 2018 r. pandemia odwróciła sytuację, przybyło małych sklepów owocowo-warzywnych, ludzie, konsumenci detaliczni przestali chodzić czy rzadziej chodzili do sklepów wielkopowierzchniowych. Dzisiaj sytuacja się powtarza, znów następuje spadek liczby sklepów, ale jest też takie zjawisko, że ci, którzy już opanowali 1 sklep, chcą mieć 2 sklepy. I następuje takie zjawisko, że tworzą się małe sieci sklepów indywidualnych, które nadal kupują na rynku hurtowym „Bronisze”, co nas cieszy. A ta pomoc… Ta ustawa o sprzedaży bezpośredniej, która doprowadziła do możliwości sprzedaży przez producentów na rynkach, targowiskach, spowodowała, że część producentów, żeby mieć bogatszą ofertę towarową sprzedaży, dokupuje towar na rynkach hurtowych. Dzięki temu mają oni bogatszą ofertę na rynkach detalicznych.</u>
+          <u xml:id="u-15.6" who="#PrezesZarzaduWarszawskiegoRolnoSpozywczegoRynkuHurtowegoSAJanuszBylinski">Dlatego tak istotne jest to, żeby te rynki funkcjonowały, istotne, bo to jest miejsce również dla tych, którzy sprzedają na rynkach detalicznych, czyli na bazarach i targowiskach, dzięki temu oni mogą ten towar pozyskać ze źródeł najbliżej spokrewnionych z producentem. Oczywiście ten towar u nas pochodzi bezpośrednio od producentów, ale mamy też zjawisko dużych gospodarstw ogrodniczych, których również nie stać na długie stanie i sprzedaż towaru bezpośrednio na rynku, dlatego one stają się dostarczycielami tego towaru dla handlowców, którzy ciągle handlują, wynajmują powierzchnię przez cały rok na halach i handlują. I dlatego my dopiero teraz dochodzimy do tego, o czym wspomniałem na początku, gdy mówiłem o rynku na Rungis, bo tam nie było bezpośrednich producentów.</u>
+          <u xml:id="u-15.7" who="#PrezesZarzaduWarszawskiegoRolnoSpozywczegoRynkuHurtowegoSAJanuszBylinski">Dodam jeszcze, że gdy przyjmujemy delegację producentów czy związkowców z Francji, to oni zazdroszczą takiej jakości owoców i warzyw na rynku polskim, bo u nich ten towar jest zmordowany, a u nas jest świeży. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-16">
+          <u xml:id="u-16.0" who="#PrzewodniczacyJerzyChroscikowski">Dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-16.1" who="#PrzewodniczacyJerzyChroscikowski">Jeszcze pan senator Pupa prosił o głos.</u>
+          <u xml:id="u-16.2" who="#SenatorZdzislawPupa">Jak słucham pana ministra i obecnie prezesa…</u>
+          <u xml:id="u-16.3" who="#Gloszsali">Mikrofon.</u>
+          <u xml:id="u-16.4" who="#PrzewodniczacyJerzyChroscikowski">Proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-17">
+          <u xml:id="u-17.0" who="#SenatorZdzislawPupa">Jak tak słucham pana ministra, obecnie prezesa giełdy w Broniszach, pana Janusza Bylińskiego, to muszę powiedzieć jedno: zasłużył pan, Panie Ministrze i Panie Prezesie, na ten Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski za krzewienie kultury, tradycji polskiej oraz budowanie polskiej marki, wręczony przez prezydenta w ubiegłym roku. Wydaje mi się, że tego, co pan przedstawił, aż się chce słuchać. Nie musi pan czytać z kartki i nie musi się pan posiłkować doradcami, tylko pan mówi to, co praktycznie… tak jak rzeczywiście życie wygląda i tak jak powinien rynek funkcjonować. I za to chciałbym panu na posiedzeniu tej komisji po prostu podziękować.</u>
+          <u xml:id="u-17.1" who="#SenatorZdzislawPupa">Chciałbym też zwrócić uwagę na jedną rzecz – i tutaj zwracam się do pana przewodniczącego naszej komisji, bo w tej chwili nie ma nikogo z KOWR – na temat, jak mi się wydaje, istotny, ważny. Otóż mamy problem na rynku zbóż, to było widać w ubiegłym tygodniu, w środę, czwartek, kiedy myśmy byli na konferencji w Jasionce i słuchaliśmy wykładów, braliśmy udział w panelach. Ale rozmawialiśmy też m.in. z rolnikami, którzy tam byli, i powiedzieli nam, że są zatroskani o zbyt zboża. A mianowicie problem dotyczy takiej sytuacji. Kiedyś mieliśmy Agencję Rynku Rolnego, która w jakiś sposób została wchłonięta przez obecny KOWR. KOWR powstał na bazie 2 agencji: Agencji Nieruchomości Rolnych i Agencji Rynku Rolnego. I pytanie jest takie: jaką rolę w tej chwili odgrywa KOWR w zdejmowaniu tych nadwyżek albo w łagodzeniu sytuacji, czy pełni on rolę swojego rodzaju bufora? Pytam, bo kiedyś Agencja Rynku Rolnego pełniła rolę takiego bufora, zajmowała się działaniami prowadzącymi do zdejmowania z rynku nadwyżek, które były, po to, aby zapewnić rolnikom godziwe ceny i stabilizację cen. Jak to dzisiaj wygląda?</u>
+          <u xml:id="u-17.2" who="#SenatorZdzislawPupa">Być może należałoby zorganizować posiedzenie komisji, które byłoby poświęcone tego typu działaniom, aby też uspokoić nastroje na wsi. Wydaje mi się, że potrzebne byłoby przełożenie tej wiedzy i doświadczenia, którymi dysponuje pan minister i prezes Janusz Byliński, właśnie na tego typu działania, które służyłyby stabilizacji rynku, bo wydaje mi się, że coś tutaj nam szwankuje, czegoś brakuje do tego, aby stabilizacja na rynku zbóż była właściwa. Powoli zaczyna się pojawiać problem również na rynku mleka, z uwagi na to, że ceny na rynku mleka też zaczynają się obniżać. Boję się, żebyśmy nie mieli za chwilę problemu z producentami mleka.</u>
+          <u xml:id="u-17.3" who="#SenatorZdzislawPupa">Tak że, Panie Przewodniczący, takie pytanie do pana przewodniczącego, czy pan widzi takie posiedzenie komisji, abyśmy na ten temat, na temat stabilizacji na rynku zbóż i na rynku mleka mogli porozmawiać. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-18">
+          <u xml:id="u-18.0" who="#PrzewodniczacyJerzyChroscikowski">Dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-18.1" who="#PrzewodniczacyJerzyChroscikowski">Odpowiadam, że na pewno tak. Jest to tylko kwestia ustaleń technicznych.</u>
+          <u xml:id="u-18.2" who="#PrzewodniczacyJerzyChroscikowski">Jednocześnie powiem tak: w tym momencie przewidywaliśmy tylko tematy dotyczące giełd, rynków, tego, co jest w tej chwili dla nas najistotniejsze. Mamy już wiedzę, mamy informacje, za co dziękujemy panu prezesowi Januszowi Bylińskiemu wraz z osobą towarzyszącą, która jest z nami. Jeśli pan prezes musi już opuścić nasze spotkanie, to zrozumiemy, wiemy, że tam rada nadzorcza czeka. Tak że dziękujemy panu prezesowi.</u>
+          <u xml:id="u-18.3" who="#PrezesZarzaduWarszawskiegoRolnoSpozywczegoRynkuHurtowegoSAJanuszBylinski">Miesiąc temu było zaplanowane posiedzenie rady nadzorczej, a przewodniczący jest dosyć rygorystyczny. Dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-18.4" who="#PrzewodniczacyJerzyChroscikowski">Dziękujemy, Panie Prezesie.</u>
+          <u xml:id="u-18.5" who="#PrzewodniczacyJerzyChroscikowski">Czy pan minister chciałby się jeszcze odnieść do sprawy giełd, czy do… Bo mówimy o giełdach, a o zbożu… Tak, zaraz dojdziemy do tego tematu. Nie.</u>
+          <u xml:id="u-18.6" who="#PrzewodniczacyJerzyChroscikowski">To zamykam ten punkt.</u>
+          <u xml:id="u-18.7" who="#PrzewodniczacyJerzyChroscikowski">Przechodzimy do następnego punktu.</u>
+          <u xml:id="u-18.8" who="#komentarz">Wypowiedź poza mikrofonem</u>
+          <u xml:id="u-18.9" who="#PrzewodniczacyJerzyChroscikowski">Tak, do tego przyjdziemy, to będzie w następnym punkcie. Mnie chodzi o to, żeby etapami to robić. Nie połączyliśmy tych wszystkich punktów razem, chociaż można było, ale tak chcieliśmy to zrobić, żeby pana prezesa już nie zatrzymywać dłużej niż trzeba.</u>
+          <u xml:id="u-18.10" who="#PrzewodniczacyJerzyChroscikowski">W związku z tym przechodzimy do punktu pierwszego, tego, który został przesunięty. Jest to informacja Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi oraz Ministra Aktywów Państwowych na temat działalności Rynku Towarów Rolno-Spożywczych.</u>
+          <u xml:id="u-18.11" who="#PrzewodniczacyJerzyChroscikowski">Przepraszam, ja tutaj widzę… A nie, dobrze.</u>
+          <u xml:id="u-18.12" who="#Gloszsali">Pierwszy zaplanowany.</u>
+          <u xml:id="u-18.13" who="#PrzewodniczacyJerzyChroscikowski">Tak, zaplanowany jako pierwszy.</u>
+          <u xml:id="u-18.14" who="#Gloszsali">Zmieniliśmy kolejność.</u>
+          <u xml:id="u-18.15" who="#PrzewodniczacyJerzyChroscikowski">Tak jest.</u>
+          <u xml:id="u-18.16" who="#PrzewodniczacyJerzyChroscikowski">Proszę. Który z panów ministrów?</u>
+          <u xml:id="u-18.17" who="#PrzewodniczacyJerzyChroscikowski">Proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-19">
+          <u xml:id="u-19.0" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiKrzysztofCieciora">Szanowny Panie Przewodniczący! Wysoka Komisjo!</u>
+          <u xml:id="u-19.1" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiKrzysztofCieciora">Rynek towarów rolno-spożywczych, Giełdowy Rynek Rolny został uruchomiony w 2020 r. w ramach projektu Platforma Żywnościowa, finansowanego przez Narodowe Centrum Badań i Rozwoju w ramach programu „Geostrateg”. Platforma Żywnościowa to projekt, który powstał z inicjatywy ministerstwa rolnictwa i został wpisany do „Strategii na rzecz Odpowiedzialnego Rozwoju do roku 2020 (z perspektywą do 2030 r.)”. Celem utworzenia tej platformy było umożliwienie uczestnikom rynku rolno-spożywczego, tj. producentom rolnym, przetwórcom, przedsiębiorcom przechowalniczym, zawierania kontraktów typu spot. Kontrakty takie podlegają natychmiastowemu wykonaniu poprzez przeniesienie własności towaru w zamian za zapłatę. Aby zrealizować projekt, utworzono konsorcjum naukowe w składzie: ministerstwo rolnictwa, Instytut Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej, Instytut Biotechnologii Przemysłu Rolno-Spożywczego oraz Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa, będący liderem konsorcjum. Partnerem, głównym wykonawcą i operatorem Platformy Żywnościowej było konsorcjum Giełdy Papierów Wartościowych w Warszawie z Izbą Rozliczeniową Giełd Towarowych i Towarową Giełdą Energii.</u>
+          <u xml:id="u-19.2" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiKrzysztofCieciora">W ramach projektu zrealizowano 7 zadań obejmujących przeprowadzenie analiz rynkowych, a następnie zastosowanie w praktyce wyników tych analiz. W pierwszej fazie projektu Instytut Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej oraz Instytut Biotechnologii Przemysłu Rolno-Spożywczego wykonały analizy w zakresie możliwości wykorzystania potencjału rynku towarów rolno-spożywczych do kontraktów typu spot oraz kontraktów terminowych. Następnie w dalszej fazie projektu przeprowadzono studium wykonalności, w ramach którego przeanalizowano uwarunkowania rynkowe, techniczne, finansowe, ekonomiczne i instytucjonalne korzystania przez uczestników rynków z kontraktów typu spot oraz kontraktów terminowych. Opracowano zasady, procedury, wzory dokumentów dla uczestników Platformy Żywnościowej, przygotowano projekty stosownych regulacji prawnych, zorganizowano szkolenia mające na celu opracowanie, a następnie propagowanie wypracowanych rozwiązań wśród uczestników rynku.</u>
+          <u xml:id="u-19.3" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiKrzysztofCieciora">Od 1 marca 2020 r. do końca sierpnia 2020 r. wdrożono pilotaż Platformy Żywnościowej, umożliwiający zawieranie transakcji giełdowych na pszenicę w 3 klasach jakościowych, w klasach A, B, C. Od lipca 2020 r. możliwy jest obrót żytem, od grudnia 2020 r. – kukurydzą, zaś od października 2021 r. możliwy jest również obrót rzepakiem.</u>
+          <u xml:id="u-19.4" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiKrzysztofCieciora">Od 1 września 2020 r. jako kontynuacja projektu funkcjonuje Giełdowy Rynek Rolny. Jest on finansowany z budżetu Towarowej Giełdy Energii. W ramach TGE stanowi on wyodrębniony segment Rynku Towarów Giełdowych i jest przeznaczony do prowadzenia obrotu wybranymi, oznaczonymi co do gatunku towarami rolnymi oraz spożywczymi.</u>
+          <u xml:id="u-19.5" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiKrzysztofCieciora">Rynek towarów rolno-spożywczych Giełdowy Rynek Rolny otworzył nowy etap w polskim obrocie giełdowym. Gwarantuje on uczestnikom rynku rolnego przede wszystkim anonimowość transakcji, a także cenę akceptowalną przez obie strony. Warunki uczestnictwa, warunki zawierania transakcji oraz sposób ich realizacji opierają się na transparentnych zasadach, co jest niewątpliwie najważniejszą korzyścią z uczestnictwa w Giełdowym Rynku Rolnym. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-20">
+          <u xml:id="u-20.0" who="#PrzewodniczacyJerzyChroscikowski">Dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-20.1" who="#PrzewodniczacyJerzyChroscikowski">Czy pan minister chciałby coś dodać?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-21">
+          <u xml:id="u-21.0" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieAktywowPanstwowychJanKanthak">Ja może kilka słów dodam, próbując też odpowiedzieć na pytanie, które było zadane, na temat Giełdowego Rynku Rolnego.</u>
+          <u xml:id="u-21.1" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieAktywowPanstwowychJanKanthak">Pan minister wspomniał o tym, jak to funkcjonuje. Dodam, że to Ministerstwo Aktywów Państwowych odpowiada za to, jak funkcjonuje platforma, platforma, na której na zasadach komercyjnych, na podstawie zgody udzielonej przez KOWR, dokonuje się transakcji zakupu na rynku spotowym, po cenach konkurencyjnych.</u>
+          <u xml:id="u-21.2" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieAktywowPanstwowychJanKanthak">Jeśli chodzi o problem zboża, które przyjeżdża do Polski, jest importowane z Ukrainy, to my nie możemy tu nic zrobić, bo to jest konkurencyjnie… Tak jak wspomniałem, Ministerstwo Aktywów Państwowych po prostu odpowiada za Giełdę Papierów Wartościowych, która jest właścicielem Towarowej Giełdy Energii, a ta w ramach swojej działalności odpowiada za giełdę rynków rolnych. Zastanawiamy się nad rozszerzeniem tej działalności, oczywiście w porozumieniu z jednostkami podległymi ministerstwu rolnictwa, nad rozszerzeniem zakresu przedmiotowego i nad tym, aby rozszerzyć działalność aukcyjną…</u>
+          <u xml:id="u-21.3" who="#komentarz">Wypowiedź poza mikrofonem</u>
+          <u xml:id="u-21.4" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieAktywowPanstwowychJanKanthak">Ale co do kontekstu problemu ze zbożem, to nie jest to miejsce, w którym możemy szukać rozwiązania. Tego rozwiązania trzeba szukać w innych miejscach. Tyle z mojej strony. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-22">
+          <u xml:id="u-22.0" who="#PrzewodniczacyJerzyChroscikowski">Dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-22.1" who="#PrzewodniczacyJerzyChroscikowski">Troszkę się tutaj różnimy w ocenie, bo ja pamiętam 2019 r., gdy pan premier Sasin zobowiązywał się do tego, że podejmie działania w kierunku utworzenia w Polsce giełdy, która to giełda będzie taka jak MATIF – a takiej sobie życzymy. Chodzi o to, żebyśmy mogli sprzedawać towary przez giełdę, a nie tylko jako nieustandaryzowane, czyli, jak to mówią, jak kto chce, tak funkcjonuje. I taką zachętę wtedy, w 2019 r., którą ogłosiliśmy – że pięknie, ładnie… Wiem o przynajmniej jednej transakcji, która poszła przez tę giełdę i zafunkcjonowała. Więc liczyliśmy, że tak będzie dalej. No niestety, tej funkcji nie realizuje się tak, jak my, rolnicy, byśmy tego oczekiwali. Jest więc pytanie, czy państwo polskie stać na to, żebyśmy utworzyli taką giełdę, jaką jest MATIF, gdzie sprzedaje się terminowo. Wtedy jest wiadomo, jakie są ceny ustalane na wrzesień, jakie na październik, jakie na listopad czy nawet na maj. Bo tak ceny są ustalane na innych rynkach, czy to w Chicago, czy na MATIF. I naszym oczekiwaniem, wielkim oczekiwaniem rolników, było to, żeby jednak i tutaj, w Polsce, przy udziale… żeby dało się zbudować coś takiego, co uregulujemy. Bo nam, rolnikom, potrzebna jest stabilność. Nam niepotrzebne są wahnięcia typu raz 2 tysiące zł, raz 1 tysiąc zł. Niech to będzie 1 tysiąc 500 zł, ale żebyśmy to mieli do kosztów… Wiemy, że tu decydują ceny światowe, a dzisiaj cena na giełdach, czy to na MATIF, czy w Chicago, jest już tak niska w porównaniu do tego, co było podczas żniw… Dzisiaj to nie wiem, bo nie sprawdzałem, ale ostatnio, gdy patrzyłem, były spadki. W związku z tym zależałoby nam na tym, żebyśmy my też mieli jakiś wpływ na to, co się dzieje, bo nikt z… No, jutro pan minister, jak tu było zapowiedziane, będzie rozmawiał, będzie się spotykał z tymi wszystkimi, którzy mają wpływ na rynek – i z eksporterami, i z transportem, itd… Taka jest zapowiedź. Ale ja dzisiaj, wyprzedzając oczywiście to spotkanie, chciałbym się dowiedzieć, czy my, jako komisja, możemy się dowiedzieć, czy ktoś w Polsce rzeczywiście jest w stanie zorganizować to, co ładnie zapowiedział i mówił, że to będzie realizował. Może trzeba tu jeszcze jakiegoś większego wsparcia, może trzeba zorganizować jakoś… No, może jutro taka dyskusja tam wyjdzie.</u>
+          <u xml:id="u-22.2" who="#PrzewodniczacyJerzyChroscikowski">Pan chciałby się odnieść?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-23">
+          <u xml:id="u-23.0" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieAktywowPanstwowychJanKanthak">Panie Przewodniczący, tak jak wspomniałem, ministerstwo odpowiada tylko za platformę związaną z tą działalnością, z Giełdą Rynków Rolnych. Ale jest tu z nami wiceprezes Zarządu Towarowej Giełdy Energii, pan Piotr Listwoń, i może byśmy oddali mu głos, może on by uzupełnił, coś więcej by powiedział na ten temat. Jeśli pan przewodniczący pozwoli, to chętnie oddałbym mu głos.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-24">
+          <u xml:id="u-24.0" who="#PrzewodniczacyJerzyChroscikowski">Proszę, udzielam głosu.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-25">
+          <u xml:id="u-25.0" who="#WiceprezesZarzaduTowarowejGieldyEnergiiPiotrListwon">Szanowny Panie Przewodniczący! Szanowni Państwo!</u>
+          <u xml:id="u-25.1" who="#WiceprezesZarzaduTowarowejGieldyEnergiiPiotrListwon">Zgadza się, potwierdzam to, co powiedział pan minister, że w kompetencjach Ministerstwa Aktywów Państwowych jest nadzór nad działalnością Towarowej Giełdy Energii, oczywiście za pośrednictwem Giełdy Papierów Wartościowych, która jest właścicielem Towarowej Giełdy Energii i Izby Rozliczeniowej. Giełdowy Rynek Rolny powstał właśnie po to, żeby koncentrować popyt i podaż w jednym miejscu, na zasadach komercyjnych. Naszym… Pan minister wspomniał już o historii utworzenia tego rynku, także o produktach, które są oferowane. Ale warto tutaj wspomnieć też o tym, że skupialiśmy się przede wszystkim na produktach, które mają mieć fizyczną dostawę. Nie jest to… Jest to pewna trudność. Byliśmy w tej części Europy pierwszą giełdą, która w ogóle zaoferowała produkty z fizyczną dostawą, a ją, jak wiemy, nie jest łatwo zorganizować, nie jest łatwo rozliczyć i gwarantować to rozliczenie. Mimo to po półtora roku dość obszernych rozmów, badań, jak dokonać tych rozliczeń, stworzyliśmy sieć autoryzowanych magazynów, które weryfikują jakość wprowadzanego tam produktu po to, aby podmioty kupujące miały pewność co do tego, jaka jest jakość oferowanych produktów. Obowiązkiem tych magazynów autoryzowanych, które stworzyliśmy w ramach sieci w Polsce – łącznie mamy obecnie 52 takie magazyny autoryzowane – jest skupianie tych towarów. I w ramach tych wszystkich magazynów organizowany jest obrót giełdowy. W każdym tygodniu, w każdą środę organizowane są fixingi, czyli notowania w kursie jednolitym, aby koncentrować popyt i podaż w ramach poszczególnych magazynów autoryzowanych w całej Polsce. A więc mamy, przede wszystkim, zapewnioną obsługę obrotu, którą realizuje Towarowa Giełda Energii w ramach regulacji, które są nadzorowane i zatwierdzane przez Komisję Nadzoru Finansowego. Rozliczenia towarów są realizowane przez naszą Izbę Rozliczeniową, która specjalizuje się w gwarantowaniu rozliczeń wszystkich transakcji, które są zawierane na Towarowej Giełdzie Energii. I mogę powiedzieć, że potwierdzeniem tego, że wiemy, co robimy, jest to, że przez giełdę przechodzi bardzo duża ilość energii elektrycznej zakupywanej hurtowo, oczywiście przez odpowiednie podmioty, spółki obrotu, które potrzebują zakupić energię elektryczną i odsprzedać ją do odbiorców końcowych czy przemysłu. Tak samo jest z gazem i prawami majątkowymi. A więc spektrum naszych towarów, tych, które oferujemy, jest bardzo duże.</u>
+          <u xml:id="u-25.2" who="#WiceprezesZarzaduTowarowejGieldyEnergiiPiotrListwon">Dodatkowo należy wskazać, że jesteśmy nadzorowani, poza tym, że jest nadzór ministerialny nad prowadzeniem naszej działalności, również przez, tak jak wspomniałem, Komisję Nadzoru Finansowego oraz przez Urząd Regulacji Energetyki – oczywiście ten drugi przypadek dotyczy zakresu energii, gazu, praw majątkowych, z kolei w zakresie Rynku Towarów Rolno-Spożywczych całościowo jesteśmy nadzorowani przez Komisję Nadzoru Finansowego, która zatwierdza nasze regulacje po to, aby obrót był transparentny, a rozliczenia zapewniały bezpieczeństwo podmiotom, zarówno tym, które sprzedają, jak i tym, które kupują. Tak jak wspomniałem, organizujemy obrót spotowy, na ten moment w ramach fixingu, który ma koncentrować popyt i podaż w jednym momencie, w jednym dniu, ale dodatkowo są organizowane aukcję. Czyli dla chętnych podmiotów, które chciałyby sprzedać odpowiednią ilość towarów, czy to pszenicy, czy żyta, czy rzepaku, czy kukurydzy, jest oczywiście taka możliwość i takie aukcje możemy organizować w dowolnym czasie na zlecenie podmiotu, który to sprzedaje.</u>
+          <u xml:id="u-25.3" who="#WiceprezesZarzaduTowarowejGieldyEnergiiPiotrListwon">Transakcje można zawierać bezpośrednio na giełdzie, będąc członkiem, jak również za pośrednictwem domów maklerskich. Mamy 3 domy maklerskie funkcjonujące na tym rynku.</u>
+          <u xml:id="u-25.4" who="#WiceprezesZarzaduTowarowejGieldyEnergiiPiotrListwon">Warto wspomnieć o tym, że my jako giełda jesteśmy platformą obrotu, nie jesteśmy kreatorem cen. Działamy podobnie jak Giełda Papierów Wartościowych, która daje możliwość obracania różnymi instrumentami finansowymi, akcjami, ale nie mamy wpływu na ich ceny. A więc poprzez prowadzenie transparentnego, niedyskryminacyjnego i anonimowego obrotu… My po prostu nie mamy na nie kompletnie wpływu. My możemy tylko opublikować indeksy cenowe, które są wynikiem transakcji zawieranych na giełdzie. A więc nie mamy też możliwości wpływania na popyt i podaż na tej giełdzie. Możemy oczywiście tworzyć pewne czynniki, możemy tworzyć środowisko sprzyjające temu, aby ten handel się odbywał – i to robimy. Robimy oczywiście wszystko, co jest w naszej mocy: współpracujemy bezpośrednio z podmiotami, które działają na giełdzie, za pośrednictwem domów maklerskich, rozmawiamy z nimi bilateralnie, otworzyliśmy już jakiś czas temu Radę Rynku, która zrzesza… Po pierwsze, w naszej Radzie Rynku jest reprezentowane ministerstwo rolnictwa, mamy stowarzyszenia branżowe, które wspierają nas w tym, aby dawać rekomendacje co do modelu rynku, tego, jak on powinien funkcjonować. W ostatnim czasie wprowadziliśmy wiele udoskonaleń rynku, które umożliwiają rozliczenie transakcji w dostawie jeszcze szybciej, niż to pierwotnie miało miejsce, bez koniecznego wadium, które było w pewien sposób ograniczeniem dla podmiotów, zarówno kupujących, jak i sprzedających. Na podstawie rekomendacji Rady Rynku tego typu dotychczasowe rozwiązania, oczywiście po konsultacji z Komisją Nadzoru Finansowego, zdjęliśmy. A więc wprowadzamy szereg rozwiązań służących temu, aby to środowisko handlu i rozliczeń było jak najbardziej bezpieczne i atrakcyjne dla podmiotów, które chciałyby takich transakcji dokonywać, ale bez wywierania na nie większego wpływu.</u>
+          <u xml:id="u-25.5" who="#WiceprezesZarzaduTowarowejGieldyEnergiiPiotrListwon">To, co możemy robić w jeszcze większym stopniu i co robimy, to jest edukacja. Ten model, wprowadzony w 2020 r., to jest, powiedzmy, świeży model. W Polsce od wielu, wielu lat jest kontraktacja bilateralna – ale o tym, jak jest, pewnie nie musimy tutaj mówić, bo państwo dobrze to wiecie. A więc wprowadzenie mechanizmów giełdowych dla rynku rolnego, takich stricte giełdowych, opartych na jednakowych regulacjach dla wszystkich podmiotów, jest czymś nowym.</u>
+          <u xml:id="u-25.6" who="#WiceprezesZarzaduTowarowejGieldyEnergiiPiotrListwon">Proszę też pamiętać, że 2020 r. to był rok covidowy. Wtedy kiedy Mieliśmy wtedy wiele zaplanowanych konferencji, spotkań z branżą, z sektorem rolniczym, ale fizycznie nie można było się spotykać. A akurat takie konferencje odbywają się głównie fizycznie, częściej niż zdalnie, więc mieliśmy ograniczony w pewien sposób dostęp do podmiotów, które byłyby zainteresowane działalnością, jaką oferujemy. Niemniej jednak nie złożyliśmy broni, organizujemy szereg edukacyjnych warsztatów, konferencji, publikacji, czyli troszeczkę napędziliśmy ten motor funkcjonowania tego rynku. Jednak na efekty, jak widać, musimy jeszcze chwilę poczekać. Edukacja w tym zakresie jest potrzebna i ona musi być wzmożona, żeby przekonywać naszych partnerów, naszych klientów do tego, by zmienili sposób kontraktacji z obecnego na transparentny obrót giełdowy.</u>
+          <u xml:id="u-25.7" who="#WiceprezesZarzaduTowarowejGieldyEnergiiPiotrListwon">Faktycznie jest to rynek spotowy, brakuje rynku terminowego, ale nad tym pracujemy. Uruchamiamy projekt, aby jeszcze w tym roku powstały regulacje – oczywiście one będą zatwierdzane przez Komisję Nadzoru Finansowego – które umożliwią kontraktację długoterminową. Tu chodzi o instrumenty. Przede wszystkim chcielibyśmy rozpocząć od pierwszego produktu, tj. od pszenicy, i od instrumentu terminowego, finansowego, rozliczanego tylko i wyłącznie finansowo, tak aby nawet jeżeli on… Obrót fizyczny może być na spocie, ale jeżeli podmioty zakontraktują się na rynku terminowym z bezpieczeństwem ceny, to finansowo one już mają hedging, już mają zabezpieczenie ceny na przyszłość. I cokolwiek się wydarzy, nawet jeżeli będą na plusie albo na minusie, to dla nich to będzie neutralne, oni zawsze będą w tym przypadku zabezpieczeni w kontraktach miesięcznych, rocznych, kwartalnych, jakie będziemy oferować. A więc naszym celem na ten rok jest wypracowanie z Radą Rynku Rolnego modelu funkcjonowania tego rynku, czyli konkretnie produktów, jakie mają zafunkcjonować, tak aby one były szyte na miarę, a nie tylko takie, jakie jest widzimisię Towarowej Giełdy Energii. My mamy swoje doświadczenie, ale tworzymy te produkty nie dla nas, tylko dla podmiotów, które mają dzięki nim handlować. Chcemy w tym roku przeprowadzić konsultacje i chcemy w tym roku stworzyć całą infrastrukturę, gotową do utworzenia tego obrotu. Czy to odbędzie się… Czy pierwsze transakcje będą pod koniec tego roku, czy na początku przyszłego, to jeszcze zobaczymy – to zależy od tego, jak będzie wyglądała konstrukcja tego modelu, jakie będą wymagane po naszej stronie zmiany technologiczne, techniczne, jakie będą ewentualne zmiany regulacyjne.</u>
+          <u xml:id="u-25.8" who="#WiceprezesZarzaduTowarowejGieldyEnergiiPiotrListwon">To tyle z grubsza w ramach odpowiedzi. Oczywiście mogę przedstawić, jak funkcjonuje rynek giełdowy, tak szeroko i szczegółowo, jak to zrobił prezes giełdy w Broniszach, ale to już od państwa zależy… Albo będziemy tylko odpowiadać na pytania. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-26">
+          <u xml:id="u-26.0" who="#PrzewodniczacyJerzyChroscikowski">Dziękuję panu prezesowi.</u>
+          <u xml:id="u-26.1" who="#PrzewodniczacyJerzyChroscikowski">I otwieram dyskusję.</u>
+          <u xml:id="u-26.2" who="#PrzewodniczacyJerzyChroscikowski">Czy ktoś z kolegów chciałby jeszcze zabrać głos? Nie.</u>
+          <u xml:id="u-26.3" who="#PrzewodniczacyJerzyChroscikowski">Czy pan minister chciałby się jeszcze odnieść?</u>
+          <u xml:id="u-26.4" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiKrzysztofCieciora">Oczywiście mogę się ogólnie odnieść do wcześniejszych pytań, ale to już może w następnym punkcie, kiedy przedstawię ostatnią sprawę…</u>
+          <u xml:id="u-26.5" who="#PrzewodniczacyJerzyChroscikowski">Dobrze.</u>
+          <u xml:id="u-26.6" who="#PrzewodniczacyJerzyChroscikowski">Pan minister chce nas szybko opuścić, w związku z tym przechodzimy do trzeciego punktu.</u>
+          <u xml:id="u-26.7" who="#PrzewodniczacyJerzyChroscikowski">Proszę, Panie Ministrze, trzeci punkt.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-27">
+          <u xml:id="u-27.0" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiKrzysztofCieciora">Panie Przewodniczący! Szanowni Państwo!</u>
+          <u xml:id="u-27.1" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiKrzysztofCieciora">Trzeci punkt dotyczy stanu realizacji przez samorządy ustawy o ułatwieniach w prowadzeniu handlu w piątki i soboty przez rolników i ich domowników.</u>
+          <u xml:id="u-27.2" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiKrzysztofCieciora">29 października 2021 r. Sejm rzeczywiście przyjął ustawę o rolniczym handlu detalicznym, rozszerzającą tak naprawdę możliwości, jakie dotychczas były przewidziane przez ustawodawcę. W tych przepisach gminy zostały zobowiązane do tego, aby w piątki i soboty udostępniać przestrzeń na terenie gminy do sprzedaży bezpośredniej prowadzonej właśnie przez rolników bądź ich domowników. Taka sprzedaż może być prowadzona na targowiskach, targach obecnie istniejących, można również wyznaczyć nowe miejsca, np. przed urzędem gminnym czy w innych miejscach na terenie gminy. I to się dzieje. Według naszych danych od 1 stycznia 2020 r. już 1 tysiąc 458 gmin wyznaczyło takie miejsca do handlu w piątki i soboty. To oznacza, że 58% wszystkich gmin w Polsce wywiązało się z zadania dotyczącego tej możliwości.</u>
+          <u xml:id="u-27.3" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiKrzysztofCieciora">W ustawie nie ma zapisanych żadnych sankcji, które moglibyśmy zastosować, nie ma żadnych obostrzeń w przypadku niewywiązania się z takiego wymogu. Musi być tu wywierana presja wewnętrzna, wynikająca z funkcjonowania na terenie danej gminy podmiotów, które byłyby zainteresowane takim właśnie handlem.</u>
+          <u xml:id="u-27.4" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiKrzysztofCieciora">Np. w województwie śląskim 80% gmin wyznaczyło takie miejsce do handlu. W małopolskim czy w lubuskim jest ich trochę mniej, bo ok. 75% gmin wyznaczyło takie miejsca. Najmniej jest w województwie lubelskim, tam jest to tylko 35%. Do wszystkich tych gmin, które dotychczas nie wyznaczyły takich miejsc, nie wykorzystały tej możliwości, wystosowaliśmy pisma z zachętą do tego, aby to jak najlepiej i jak najszybciej wykorzystały.</u>
+          <u xml:id="u-27.5" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiKrzysztofCieciora">Różne są sposoby wywiązania się z tego obowiązku. Są gminy, które wykorzystują obecnie funkcjonujące targowiska bądź miejsca do handlu, są i takie, które szukają nowych miejsc. Jest taki dobry przykład w Piotrkowie Trybunalskim, to jest teren starostwa powiatowego, które obecnie finansuje remont płyty autobusowej i dworca autobusowego w Piotrkowie Trybunalskim. Tam cały ten dworzec zostanie przekazany na rzecz rolników, którzy chcą bezpośrednio handlować swoimi produktami. Nie będzie tam żadnego fast fooda czy jakiejś innej sieci, będzie to przestrzeń dla rolników, aby wykorzystywali ją do sprzedaży swoich produktów. Te remonty są finansowane w ramach Polskiego Ładu, polski rząd dokłada się do tego procesu.</u>
+          <u xml:id="u-27.6" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiKrzysztofCieciora">A co do liczb… Jeśli chodzi o sam rolniczy handel detaliczny, to w zasadzie w naturalny sposób nie istniał on w 2015 r., a w 2022 r. mamy ponad 17 tysięcy podmiotów, które korzystają z tej formuły handlu, z formuły sprzedaży swoich produktów na podstawie tej ustawy, czyli z bezpłatnego miejsca i mniejszej presji podatkowej. Jest to, jak myślę, dobry przykład odświeżenia relacji między producentem, rolnikiem, a konsumentem czy osobą, która chce kupić dobrej jakości produkty żywnościowe. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-28">
+          <u xml:id="u-28.0" who="#PrzewodniczacyJerzyChroscikowski">Dziękuję, Panie Ministrze.</u>
+          <u xml:id="u-28.1" who="#PrzewodniczacyJerzyChroscikowski">Rzeczywiście, skoro pan podał te dane – mamy je tutaj przekazane w sprawozdaniu – o proporcjach w danych województwach, to muszę powiedzieć, że ja, interesując się sytuacją w moim województwie, czyli lubelskim, sprawdziłem to. W Lublinie powstały 3 takie miejsca udostępnione przez prezydenta miasta i radę, a w Zamościu np. zdjęto w ogóle opłaty, nie ma potrzeby płacić, bo miejsce jest udostępniane bezpłatnie – w każdy dzień sprzedający, jeśli tylko chcą stać, to stoją i sprzedają, nie zbiera się od nich opłat. Czyli tu pan prezydent miasta z radą poszli jeszcze dalej. Obliczono, że pieniądze ze zbierania są niewielkie, więc po co jeszcze robić dodatkowe koszty… A więc sprzedający korzystają. Jak patrzę, jak to wygląda na Podkarpaciu, bo często tamtędy przejeżdżam, to widzę, że tam, na Podkarpaciu, tych nowo powstałych terenów jest dużo, widzę, że także w gminach one funkcjonują. A więc widać, że to się zaczyna jakby coraz bardziej rozwijać.</u>
+          <u xml:id="u-28.2" who="#PrzewodniczacyJerzyChroscikowski">Dziękujemy, że ta inicjatywa, którą podjęliśmy, się realizuje. Skracamy te krótkie łańcuchy dostaw, chcemy, żeby to wszystko było jak najbliżej konsumenta, a dla rolników, którzy mają sprzedaż detaliczną, jest to szansa na to, żeby nie tylko bezpośrednio, ale i detalicznie – bo dla tych, którzy mają takie możliwości, to jeszcze więcej… Tak że jest to dla nas informacja dość, można powiedzieć, pozytywna, bo 58% ogółem to jest już jakiś efekt. Liczymy na to, że będą dalsze działania, jak tu pan minister powiedział, że gminy są namawiane, żeby to realizować. Oby tylko rolnicy chcieli jeszcze produkować… Bo słyszymy też opinie, że zmienia się struktura, że teraz zmienia się to wszystko… Jest więc pytanie, czy rzeczywiście… W pandemii chyba bardzo wyraźnie się to poprawiało, bo ludzie chcieli to mieć, a teraz zobaczymy, jak to będzie, czy rolnicy w tej chwili uznają…</u>
+          <u xml:id="u-28.3" who="#PrzewodniczacyJerzyChroscikowski">W związku z tym mam pytanie dodatkowe. Ostatnio dużo rozmawiałem z rolnikami, rolnicy pytają: co z wnioskiem, który był przedstawiony, mówiącym o tym, że ci, którzy chcą prowadzić sprzedaż detaliczną, chcą np. sprzedać tuczniki, które chcieliby wyhodować w swoim gospodarstwie… Była mowa, że jeśli będzie to do 8 sztuk, to będzie zgoda na to. Więc jest tylko pytanie: kiedy? Pan premier już obiecywał, że to będzie lada chwila, ale nie mamy jeszcze żadnej informacji, kiedy to będzie, tzn. żeby rolnicy mogli te swoje wyroby sprzedawać na tych targowiskach. Czy jest już jakaś informacja w tej sprawie? Pytam, bo minęło już parę miesięcy, odkąd o tym rozmawialiśmy.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-29">
+          <u xml:id="u-29.0" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiKrzysztofCieciora">Obecnie pracujemy nad tym rozporządzeniem. Te prace prowadzi, o ile wiem, minister Kołakowski. No, czekamy na rozwiązania w tym zakresie. Jest to jeden z naszych priorytetów, bo rzeczywiście to zapowiadaliśmy, i chcemy jak najszybciej ogłosić konkretne decyzje. Tak że… No, nie podam konkretnej daty, bo ja osobiście się tym nie zajmuję, niemniej te prace trwają i na pewno nie będziemy tego przedłużać.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-30">
+          <u xml:id="u-30.0" who="#PrzewodniczacyJerzyChroscikowski">Ktoś z państwa senatorów chciałby zabrać głos w tej sprawie?</u>
+          <u xml:id="u-30.1" who="#komentarz">Wypowiedź poza mikrofonem</u>
+          <u xml:id="u-30.2" who="#PrzewodniczacyJerzyChroscikowski">Czy pan minister chce jeszcze …</u>
+          <u xml:id="u-30.3" who="#PelniacyObowiazkiDyrektorDepartamentuRolnictwaiRozwojuWsiwNajwyzszejIzbieKontroliMarekAdamiak">Panie Przewodniczący…</u>
+          <u xml:id="u-30.4" who="#PrzewodniczacyJerzyChroscikowski">Proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-31">
+          <u xml:id="u-31.0" who="#PelniacyObowiazkiDyrektorDepartamentuRolnictwaiRozwojuWsiwNajwyzszejIzbieKontroliMarekAdamiak">Dwa słowa w celu uzupełnienia tej informacji.</u>
+          <u xml:id="u-31.1" who="#PelniacyObowiazkiDyrektorDepartamentuRolnictwaiRozwojuWsiwNajwyzszejIzbieKontroliMarekAdamiak">W IV kwartale Najwyższa Izba Kontroli przeprowadziła w tym zakresie kontrolę doraźną, celem jej było zbadanie, czy gminy prawidłowo, zgodnie z ustawą, realizowały zadania polegające na wyznaczaniu tych miejsc do prowadzenia handlu przez rolników i domowników. Kontrola była przeprowadzona w województwie mazowieckim, w 8 gminach. I tak: 4 z tych gmin wyznaczyły takie miejsca; 3 urzędy podjęły takie działania w trakcie kontroli; 1 gmina w ogóle nie wyznaczyła takiego miejsca. W tym ostatnim przypadku wójt gminy uważał – niezależnie od ustawy, która obowiązuje – że to, by takie miejsce wyznaczyć, nie leży w interesie gminy. Przedstawiono nam szczególnie takie argumenty… Właściwie większość gmin w trakcie kontroli dowiedziała się, że jest taka ustawa i jest taki obowiązek. I muszę tu stwierdzić, że dopiero po 9 czy 10 miesiącach funkcjonowania tej ustawy gminy zaczęły wyznaczać te targowiska. Te, które zostały wyznaczone, to były miejsca wyznaczone do handlu, które spełniały wymogi ustawy, tj. wymóg dotyczący prawidłowej komunikacji czy bliskiej lokalizacji do centrum gminy. To zostało spełnione. Wskazano, że rolnicy byli zwalniani z opłat targowych na podstawie oświadczeń, m.in. o prowadzeniu działalności rolniczej.</u>
+          <u xml:id="u-31.2" who="#PelniacyObowiazkiDyrektorDepartamentuRolnictwaiRozwojuWsiwNajwyzszejIzbieKontroliMarekAdamiak">Co do tego, to ustawodawca nie przewidział żadnego narzędzia do rzetelnej weryfikacji takiego oświadczenia i tego, czy dany produkt został wytworzony w gospodarstwie rolnym. Jednocześnie ustawa nie przewiduje również tego, jaka ma być powierzchnia takich miejsc, ile ich ma być oraz co będzie w sytuacji, gdy chętnych do handlu będzie więcej niż miejsc. Są więc takie luki w tej ustawie. Jest również to, że ustawa właściwie nie przewidywała jakiegoś terminu granicznego, do którego mają powstać te targowiska. W sumie w tej chwili jest to zostawione do dyspozycji danej gminy i w tym momencie nie można im niczego narzucać i wytykać, że takich targowisk jeszcze nie zorganizowały.</u>
+          <u xml:id="u-31.3" who="#PelniacyObowiazkiDyrektorDepartamentuRolnictwaiRozwojuWsiwNajwyzszejIzbieKontroliMarekAdamiak">W każdym razie jest jakiś postęp w tym zakresie. Ponadto większość gmin nie pobierała opłat targowych. Chociaż były też takie przypadki, że były opłaty rezerwacyjne, które przewyższały opłatę targową. W związku z tym widać, że różnie gminy to postrzegały… W każdym razie ustawa w jakimś sensie zaczyna nabierać swojej wagi i w tym momencie coraz więcej gmin decyduje się na to, że takie miejsca są tam wyznaczone.</u>
+          <u xml:id="u-31.4" who="#PelniacyObowiazkiDyrektorDepartamentuRolnictwaiRozwojuWsiwNajwyzszejIzbieKontroliMarekAdamiak">No, w perspektywie… Zobaczymy, może w następnym roku zrobimy, po tej kontroli doraźnej, taką kompleksową kontrolę w całym kraju, wtedy zobaczymy, w jaki sposób ustawa została wdrożona. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-32">
+          <u xml:id="u-32.0" who="#PrzewodniczacyJerzyChroscikowski">Dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-32.1" who="#PrzewodniczacyJerzyChroscikowski">Dobrze, że pan minister słucha tych uwag. Może rzeczywiście… Zastanawiam się, czy jest potrzeba jakiejś nowelizacji tej ustawy, czy nie. Ale warto to przeanalizować, Panie Ministrze.</u>
+          <u xml:id="u-32.2" who="#PrzewodniczacyJerzyChroscikowski">Są pytania? Na temat zbóż już wszystko zostało powiedziane, tak? Koledzy nie uzyskali do końca satysfakcjonującej odpowiedzi, będą pewnie czekać na jutrzejsze rozwiązania. Tak?</u>
+          <u xml:id="u-32.3" who="#Gloszsali">Tak, jutro będziemy czekać.</u>
+          <u xml:id="u-32.4" who="#PrzewodniczacyJerzyChroscikowski">Dobrze.</u>
+          <u xml:id="u-32.5" who="#PrzewodniczacyJerzyChroscikowski">Dziękuję wszystkim za uczestnictwo, panu ministrowi, osobom towarzyszącym i wszystkim, którzy zechcieli wziąć udział w posiedzeniu, i zdalnie, i bezpośrednio.</u>
+          <u xml:id="u-32.6" who="#PrzewodniczacyJerzyChroscikowski">Zamykam posiedzenie Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi.</u>
+          <u xml:id="u-32.7" who="#komentarz">Koniec posiedzenia o godzinie 14 minut 34</u>
+        </div>
+      </body>
+    </text>
+  </TEI>
+</teiCorpus>
diff --git a/2019-2023/senat/komisje/stap/201923-snt-stapx-00223-01/header.xml b/2019-2023/senat/komisje/stap/201923-snt-stapx-00223-01/header.xml
new file mode 100644
index 0000000..0f9168c
--- /dev/null
+++ b/2019-2023/senat/komisje/stap/201923-snt-stapx-00223-01/header.xml
@@ -0,0 +1,52 @@
+<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?>
+<teiHeader xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xml:id="PPC-201923-snt-stapx-00223-01">
+  <fileDesc>
+    <titleStmt>
+      <title>Komisja Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej (223.)</title>
+    </titleStmt>
+    <publicationStmt>
+      <p>Prosimy o zapoznanie się z nagłówkiem korpusu (PPC_header.xml).</p>
+    </publicationStmt>
+    <sourceDesc>
+      <bibl>
+        <title>Komisja Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej (223.)</title>
+        <publisher>Kancelaria Senatu Rzeczypospolitej Polskiej</publisher>
+        <note type="system">III RP</note>
+        <note type="house">Senat</note>
+        <note type="termNo">10</note>
+        <note type="type">Komisja</note>
+        <note type="sessionNo" target="#STAP">223</note>
+        <note type="part">1</note>
+        <date>2023-03-28</date>
+      </bibl>
+    </sourceDesc>
+  </fileDesc>
+  <profileDesc>
+    <particDesc>
+      <person xml:id="Gloszsali" role="speaker">
+        <persName>Głos z sali</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="GlownyLegislatorwBiurzeLegislacyjnymwKancelariiSenatuJakubZabielski" role="speaker">
+        <persName>Główny Legislator w Biurze Legislacyjnym w Kancelarii Senatu Jakub Zabielski</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="komentarz" role="commentator">
+        <persName>Komentarz</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselJanMosinski" role="speaker">
+        <persName>Poseł Jan Mosiński</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PrzewodniczacyZygmuntFrankiewicz" role="speaker">
+        <persName>Przewodniczący Zygmunt Frankiewicz</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="RektorAkademiiKaliskiejimPrezydentaStanislawaWojciechowskiegoAndrzejWojtyla" role="speaker">
+        <persName>Rektor Akademii Kaliskiej im. Prezydenta Stanisława Wojciechowskiego Andrzej Wojtyła</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="SenatorJanuszPecherz" role="speaker">
+        <persName>Senator Janusz Pęcherz</persName>
+      </person>
+      <org xml:id="STAP" role="committee">
+        <orgName>Komisja Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej</orgName>
+      </org>
+    </particDesc>
+  </profileDesc>
+</teiHeader>
diff --git a/2019-2023/senat/komisje/stap/201923-snt-stapx-00223-01/text_structure.xml b/2019-2023/senat/komisje/stap/201923-snt-stapx-00223-01/text_structure.xml
new file mode 100644
index 0000000..d4e4959
--- /dev/null
+++ b/2019-2023/senat/komisje/stap/201923-snt-stapx-00223-01/text_structure.xml
@@ -0,0 +1,126 @@
+<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?>
+<teiCorpus xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
+  <xi:include href="PPC_header.xml"/>
+  <TEI>
+    <xi:include href="header.xml"/>
+    <text>
+      <body>
+        <div xml:id="div-1">
+          <u xml:id="u-1.0" who="#komentarz">Początek posiedzenia o godzinie 18 minut 32</u>
+          <u xml:id="u-1.1" who="#komentarz">Posiedzeniu przewodniczy przewodniczący Zygmunt Frankiewicz</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-2">
+          <u xml:id="u-2.0" who="#PrzewodniczacyZygmuntFrankiewicz">Dobry wieczór państwu. Otwieram posiedzenie Komisji Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej.</u>
+          <u xml:id="u-2.1" who="#PrzewodniczacyZygmuntFrankiewicz">W porządku obrad jest rozpatrzenie ustawy o utworzeniu Uniwersytetu Kaliskiego im. Prezydenta Stanisława Wojciechowskiego.</u>
+          <u xml:id="u-2.2" who="#PrzewodniczacyZygmuntFrankiewicz">Przypomnę, że posiedzenie jest transmitowane i nagrywane.</u>
+          <u xml:id="u-2.3" who="#PrzewodniczacyZygmuntFrankiewicz">Zapytam, szczególnie tych, którzy pracują zdalnie: czy są podłączone osoby, które prowadzą zawodowo działalność lobbingową? Nie ma takich osób.</u>
+          <u xml:id="u-2.4" who="#PrzewodniczacyZygmuntFrankiewicz">Przystępujemy do procedowania.</u>
+          <u xml:id="u-2.5" who="#PrzewodniczacyZygmuntFrankiewicz">Ustawa jest autorstwa posłów, to jest inicjatywa poselska. Jest sprawozdawca… Pan czy pani poseł?</u>
+          <u xml:id="u-2.6" who="#komentarz">Wypowiedzi w tle nagrania</u>
+          <u xml:id="u-2.7" who="#PrzewodniczacyZygmuntFrankiewicz">To od razu oddamy głos panu posłowi celem przedstawienia ustawy. Bardzo proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-3">
+          <u xml:id="u-3.0" who="#PoselJanMosinski">…poselskie…</u>
+          <u xml:id="u-3.1" who="#komentarz">Zakłócenia w trakcie wypowiedzi</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-4">
+          <u xml:id="u-4.0" who="#PrzewodniczacyZygmuntFrankiewicz">Czy pan poseł nas słyszy? My pana nie słyszymy.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-5">
+          <u xml:id="u-5.0" who="#PoselJanMosinski">O, teraz. Teraz lepiej. Tylko ściszę…</u>
+          <u xml:id="u-5.1" who="#komentarz">Zakłócenia w trakcie wypowiedzi</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-6">
+          <u xml:id="u-6.0" who="#PrzewodniczacyZygmuntFrankiewicz">Są odbicia…</u>
+          <u xml:id="u-6.1" who="#PoselJanMosinski">A teraz?</u>
+          <u xml:id="u-6.2" who="#komentarz">Wypowiedzi w tle nagrania</u>
+          <u xml:id="u-6.3" who="#PrzewodniczacyZygmuntFrankiewicz">Nie ma sprawozdawcy grupy posłów? Nie ma.</u>
+          <u xml:id="u-6.4" who="#PrzewodniczacyZygmuntFrankiewicz">To może zacznijmy od opinii Biura Legislacyjnego, a przy okazji może od krótkiego wprowadzenia w zastępstwie wnioskodawców.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-7">
+          <u xml:id="u-7.0" who="#GlownyLegislatorwBiurzeLegislacyjnymwKancelariiSenatuJakubZabielski">Dziękuję bardzo, Panie Przewodniczący.</u>
+          <u xml:id="u-7.1" who="#GlownyLegislatorwBiurzeLegislacyjnymwKancelariiSenatuJakubZabielski">Wysoka Komisjo! Szanowni Państwo!</u>
+          <u xml:id="u-7.2" who="#GlownyLegislatorwBiurzeLegislacyjnymwKancelariiSenatuJakubZabielski">Celem ustawy jest utworzenie z dniem 1 października 2023 r. Uniwersytetu Kaliskiego im. Prezydenta Stanisława Wojciechowskiego. Uniwersytet zostanie utworzony z Akademii Kaliskiej imienia tegoż prezydenta i będzie następcą prawnym akademii. Z dniem utworzenia uniwersytetu akademia przestanie funkcjonować. W ustawie określono zasady przejmowania mienia akademii przez uniwersytet oraz określono kwestie związane z ciągłością jednostek organizacyjnych, zatrudnienia, kontynuowaniem studiów w uniwersytecie.</u>
+          <u xml:id="u-7.3" who="#GlownyLegislatorwBiurzeLegislacyjnymwKancelariiSenatuJakubZabielski">W przepisach tej ustawy, oprócz utworzenia nowego uniwersytetu, w następstwie poprawki zgłoszonej w drugim czytaniu ustawodawca dokonuje także zmiany nazw 5 uczelni, to jest: Akademii Bialskiej Nauk Stosowanych im. Jana Pawła II, Akademii Nauk Stosowanych w Łomży, Akademii Nauk Stosowanych w Tarnowie oraz Akademii Pomorskiej w Słupsku i Uniwersytetu Humanistyczno-Przyrodniczego im. Jana Długosza w Częstochowie. Ustawodawca dodał również w drugim czytaniu przepis, który przesądził, że trwających w dniu wejścia w życie ustawy kadencji senatu, rady i rektora Uniwersytetu Jana Długosza i Uniwersytetu Pomorskiego w Słupsku nie będzie się wliczało do limitu, liczby kadencji przewidzianych ustawą – Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce.</u>
+          <u xml:id="u-7.4" who="#GlownyLegislatorwBiurzeLegislacyjnymwKancelariiSenatuJakubZabielski">Generalnie rzecz ujmując, Szanowni Państwo, trzeba zwrócić uwagę, że w dniu uchwalenia tej ustawy akademia przekształcana w uniwersytet nie spełnia warunków ustawowych do tego, aby posiadać status uniwersytetu, niemniej jednak w art. 6 ustawy ustawodawca przewidział okres przejściowy, który umożliwi uniwersytetowi dostosowanie swojej działalności naukowej do warunków, które są niezbędne do tego, aby mógł posługiwać się w swojej nazwie rzeczownikiem „uniwersytet”. Nowo tworzony uniwersytet będzie miał na to 8 lat. Dostosowanie się do wymogu będzie musiało nastąpić do zakończenia drugiej ewaluacji po wejściu w życie ustawy. To będzie 8 lat. W tym roku ewaluacja się zakończyła, więc łatwo sobie policzyć, ile czasu uczelnia będzie miała na to, żeby się dostosować. Jeżeli dostosowanie działalności naukowej nie nastąpi w tym terminie, to minister właściwy do spraw szkolnictwa wyższego i nauki rozporządzeniem określi nową nazwę uniwersytetu, tak aby była ona zgodna z wymogami wynikającymi z ustawy – Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce.</u>
+          <u xml:id="u-7.5" who="#GlownyLegislatorwBiurzeLegislacyjnymwKancelariiSenatuJakubZabielski">I teraz moja opinia w przedmiocie tej ustawy. Zacznę od uwagi ogólnej. Proszę państwa, poprzez poprawki zgłoszone w drugim czytaniu zdecydowanie rozszerzono zakres przedmiotowy i podmiotowy ustawy. Wspomniałem już o przepisie, który zmienia nazwę 5 uczelni, wspomniałem już o przepisie art. 10, który odnosi się do kadencji organów uniwersytetu im. Jana Długosza oraz Uniwersytetu Pomorskiego. To jest ten art. 10, który mówi o tym, że kadencji, które są w trakcie, nie będzie się wliczało do limitu kadencji przewidzianego w ustawie – Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce. Tak jak już państwu wspomniałem podczas wcześniejszego posiedzenia komisji, tego rodzaju rozszerzenia przedmiotowego i podmiotowego z zakresu przedłożenia nie da się pogodzić z art. 118 i 119 konstytucji. Zmiana nazw uczelni, uregulowanie kwestii kadencji dwóch uniwersytetów w sposób oczywisty nie były przedmiotem przedłożenia, nie są następstwem przedłożenia, są de facto nowym przedłożeniem, które zostało wprowadzone do projektu, który rozpatrywał Sejm, w następstwie poprawek zgłoszonych przez posłów w drugim czytaniu. Cały wywód na temat kwestii proceduralnej poczyniłem w uwadze ogólnej. Chcę zwrócić uwagę, że tego rodzaju zmiana, oprócz tego, że jest wątpliwa z punktu widzenia procedury dochodzenia ustawy do skutku, pociąga ze sobą inne wątpliwości, począwszy od związanych z techniką legislacyjną. Proszę państwa, zgodnie z §3 ust. 2 Zasad techniki prawodawczej w ustawie nie zamieszcza się przepisów, które regulowały by sprawy wykraczające poza jej zakres przedmiotowy i podmiotowy. Zgodnie z §18 ust. 1 Zasad techniki prawodawczej zabieg tego rodzaju jak ten, który został dokonany poprawkami zgłoszonymi w drugim czytaniu, skutkować będzie nieadekwatnością tytułu ustawy do jej regulacji. Bo skoro ustawa nie tylko tworzy uniwersytet, ale również zmienia nazwę 5 uczelni, to nie jest to ustawa o utworzeniu uniwersytetu, ale jest to ustawa o utworzeniu uniwersytetu i zmianie nazw niektórych uczelni.</u>
+          <u xml:id="u-7.6" who="#GlownyLegislatorwBiurzeLegislacyjnymwKancelariiSenatuJakubZabielski">Nie wspomnę już o kwestii konsultacji. My nie mamy żadnych informacji, no bo mieć ich nie możemy, w dokumentacji związanej z procesem prawotwórczym brakuje informacji, czy zasięgnięto opinii środowiska akademickiego tych 5 uczelni, czy zasięgnięto opinii samorządu studentów, doktorantów, czy zasięgnięto opinii innych instytucji przedstawicielskich szkolnictwa wyższego i nauki. Ja już abstrahuję od tego, że można oczywiście dyskutować, czy kwestia zmiany nazwy mieści się w zakresie przewidzianym przez art. 329 ust. 2 ustawy – Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce, który mówi że organy władzy publicznej są obowiązane zasięgnąć opinii instytucji przedstawicielskich w sprawach projektów aktów prawnych dotyczących systemu szkolnictwa wyższego i nauki. Czy zmiana nazwy uczelni mieści się w tym zakresie, to można oczywiście dyskutować, niemniej jednak art. 10, który wpływa na liczbę kadencji, które będą miały czy będą mogły mieć organy 2 uczelni wymienionych w art. 10, to już jest kwestia systemu, ponieważ jest to odstąpienie od zasad wynikających z art. 21 ust. 2 zdanie pierwsze, art. 26 ust. 2 zdanie pierwsze oraz art. 30 ust. 2 ustawy – Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce. To jest uwaga ogólna. Ona jest dość rozbudowana, niemniej jednak jestem obowiązany ją tu przedstawić.</u>
+          <u xml:id="u-7.7" who="#GlownyLegislatorwBiurzeLegislacyjnymwKancelariiSenatuJakubZabielski">Mam również uwagi szczegółowe. Tych uwag szczegółowych nie ma wiele, są to 4 uwagi, z czego jedna ma charakter uwagi de lege ferenda, czyli uwagi na przyszłość. Wskazywał będę na to, że trzeba rozwiązać pewien problem legislacyjny, który jest w ustawie – Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce, oczywiście nie dziś, nie rozpatrywaną ustawą, ale dedykowaną rozwiązaniu problemu nowelizacją ustawy – Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce.</u>
+          <u xml:id="u-7.8" who="#GlownyLegislatorwBiurzeLegislacyjnymwKancelariiSenatuJakubZabielski">Pierwsza uwaga dotyczy art. 7 ust. 4. Art. 7 ust. 4 w związku z art. 7 ust. 3 w zakresie, w jakim dotyczy rektora, powinien być zmodyfikowany, ponieważ art. 7 ust. 4 w zakresie, w jakim dotyczy rektora akademii, w oparciu o którą powstanie uniwersytet, powtarza art. 7 ust. 3. Stosowną propozycję zmiany zawarłem w punkcie pierwszym mojej opinii.</u>
+          <u xml:id="u-7.9" who="#GlownyLegislatorwBiurzeLegislacyjnymwKancelariiSenatuJakubZabielski">Po drugie, art. 7 ust. 5. Proszę państwa, to jest przepis, który przewiduje, że pierwszej kadencji rady uniwersytetu, rektora uniwersytetu i senatu uniwersytetu nie będzie się wliczało do liczby kadencji – i tu się wymienia przepisy ustawy – Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce, w których określono limity kadencji. Mając na względzie zasady formułowania odesłań zewnętrznych, a w szczególności to, że przepisy, do których odsyłamy, powinny być wymienione w kolejności ich następowania w tekście ustawy, do której odsyłamy, art. 7 ust. 5 powinien być sformułowany analogicznie do art. 6 ust. 4 ustawy z dnia 5 sierpnia 2022 r. o utworzeniu Akademii Mazowieckiej w Płocku. Stosowna propozycja poprawki jest tutaj zmieszczona.</u>
+          <u xml:id="u-7.10" who="#GlownyLegislatorwBiurzeLegislacyjnymwKancelariiSenatuJakubZabielski">Uwaga nr 3 to jest ten wniosek de lege ferenda. Proszę państwa, z art. 35 ust. 1 ustawy – Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce wynika, że publiczną uczelnię akademicką tworzy się w drodze ustawy. Ale w art. 9 pkt 1–3 zmieniane są nazwy 3 uczelni zawodowych, 3 PWSZ, które otrzymują nazwy właściwe publicznym uczelniom akademickim. Ja rozumiem, dlaczego tak się stało. Te PWSZ z art. 9 pkt 1–3 stały się uczelniami akademickimi na okoliczność uzyskania odpowiednich kategorii naukowych w drodze ewaluacji. To jest jasne. Tylko pojawia się problem relacji pomiędzy art. 14 prawa o szkolnictwie wyższym, który mówi, co jest uczelnią akademicką, a art. 35, który mówi, że uczelnie akademickie publiczne tworzy się w drodze ustawy. To jest problem skomplikowany i rodzą się tu duże wątpliwości. Do mnie przed tym posiedzeniem zadzwoniło 2 senatorów z pytaniem, dlaczego my art. 9 pkt 1–3 nadajemy 3 szkołom zawodowym nazwy „akademia”, a nie robimy tego w drodze utworzenia tych akademii przez ustawę. No bo zobaczmy: jest ustawa chociażby… Tutaj tworzymy uniwersytety z akademii i nie ma tego problemu. Ale równolegle jest procedowana ustawa o Akademii Piotrkowskiej i tu tworzymy akademię ustawą. Tak? I teraz trzeba by było przesądzić tę relację w taki sposób, aby nie budziło żadnych wątpliwości, że art. 35 ust. 1 znajduje zastosowanie tylko wtedy, gdy tworzymy całkiem nową uczelnię, a nie gdy dokonujemy przekształcenia uczelni, która status akademicki uzyskała w następstwie ewaluacji jakości działalności naukowej. Jeżeli tego nie zrobimy, to będą permanentne pytania, dlaczego raz stosujemy art. 35 prawa o szkolnictwie wyższym i nauce, a raz tego nie czynimy. Ja poczyniłem stosowny wywód w punkcie trzecim mojej opinii. Zdaję sobie sprawę z tego, że my dzisiaj tego problemu nie załatwimy, ponieważ to wymaga ingerencji w ustawę podstawową z punktu widzenia systemu szkolnictwa wyższego i nauki, a więc w ustawę – Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce.</u>
+          <u xml:id="u-7.11" who="#GlownyLegislatorwBiurzeLegislacyjnymwKancelariiSenatuJakubZabielski">Kolejna uwaga to jest uwaga dotycząca art. 10, tego dodanego w drodze poprawki zgłoszonej w drugim czytaniu. Art. 10 odnosi się do dwóch uczelni – do Uniwersytetu Jana Długosza w Częstochowie oraz Uniwersytetu Pomorskiego w Słupsku. Przepis ten stanowi, że w przypadku tych dwóch uczelni kadencji trwających w dniu wejścia w życie ustawy nie będzie się stosowało… ograniczenia wynikającego z przepisów ustawy – Prawo o szkolnictwie wyższym co do liczby kadencji nie będzie się stosowało do kadencji czy w przypadku kadencji tych dwóch wymienionych przeze mnie uczelni, trwających w dniu wejścia w życie ustawy. I tu jest kilka problemów. Pierwszym problemem, oprócz tego problemu podstawowego, tj. że ten przepis wykracza poza zakres dopuszczalnej poprawki i nie mieści się w przedmiocie regulacji, jest kwestia tego, że przepis ten wejdzie w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia w sytuacji, kiedy Uniwersytet Jana Długosza oraz Uniwersytet Pomorski w Słupsku stosowne nazwy uzyskają z dniem 1 czerwca 2023 r. A więc terminy nam się tutaj, mówiąc kolokwialnie, rozjeżdżają. Jeżeli art. 10 wiąże się z, biorę to w cudzysłów, powstaniem Uniwersytetu Jana Długosza i Uniwersytetu Pomorskiego, to moment, od którego nastąpi skutek w nim przewidziany, powinien być taki sam, jak ten z art. 9. To jest pierwsza rzecz. Po drugie, pojawia się tu problem użytych sformułowań. Mówi się tutaj, że w zakresie trwających w dniu wejścia w życie ustawy kadencji organów, o których mowa w art. 7 ust. 5, czyli rektora, senatu, rady tych uczelni, niniejszy przepis stosuje się odpowiednio. Niniejszy przepis, czyli który? Formuła „niniejszy przepis” odnosi się do przepisów, w których tej formuły się używa, czyli de facto „niniejszy przepis” to jest art. 10. Ale przecież my wiemy, że nie chodzi o art. 10. Zapewne chodziło o art. 7 ust. 5, do którego odsyłamy. Trzecia sprawa merytoryczna. Nasuwa się pytanie, dlaczego, skoro zmieniamy nazwy 5 uczelni, kwestia kadencji organów i tego wyjątku od ustawy – Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce odnosi się tylko do dwóch. I kolejna kwestia merytoryczna. Dlaczego w odniesieniu do 2 uczelni, które przecież nie są nowo tworzone, one nawet nie są przekształcane, zmienia się tylko nazwę, a więc tak naprawdę jest ciągłość uczelni, jest również ciągłość organów i ich kadencji, przewiduje się wyjątek od artykułów określających limity kadencji z prawa o szkolnictwie wyższym i nauce? De facto w przypadku tych 2 uczelni będziemy mieli możliwości dotyczące 3 kadencji, a nie 2. To jest merytorycznie, aksjologicznie, prakseologicznie nieuzasadnione. Stąd też w ocenie Biura Legislacyjnego ten przepis, jeżeli miałby zostać w tej ustawie, wymaga co najmniej zmiany, jak zaproponowałem w punkcie czwartym swojej opinii – to jest kwestia, powiedziałbym, odniesienia przepisu do tego, do czego powinien się on odnosić, czyli do odpowiedniej daty oraz do odpowiedniego przepisu. Poza tym tenże art. 10 wymaga odpowiedzi na pytanie, czy ten zabieg, który uczyniono w odniesieniu do 2 uczelni, jest rzeczywiście merytorycznie zasadny. Być może tym wyjątkiem powinny być objęte wszystkie uczelnie, których nazwy są zmieniane, a być może żadna z uczelni, ponieważ wszystkie uczelnie publiczne akademickie powinny mieć wyznaczony taki sam limit kadencji organów. W tym przypadku dochodzi w mojej ocenie do nieuzasadnionego uprzywilejowania 2 uczelni. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-8">
+          <u xml:id="u-8.0" who="#PrzewodniczacyZygmuntFrankiewicz">Dziękuję bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-8.1" who="#PrzewodniczacyZygmuntFrankiewicz">Chyba mamy problem. Ja zacznę od końca. To znaczy zwykle na końcu posiedzenia wyznacza się sprawozdawcę komisji dla procedowanej ustawy. Ja zaproponuję, żeby tym sprawozdawcą w naszym imieniu był pan senator Janusz Pęcherz, który trochę patronuje tej ustawie. A skoro pan senator już się zgodził…</u>
+          <u xml:id="u-8.2" who="#komentarz">Wesołość na sali</u>
+          <u xml:id="u-8.3" who="#SenatorJanuszPecherz">Tak, zgadzam się.</u>
+          <u xml:id="u-8.4" who="#PrzewodniczacyZygmuntFrankiewicz">…to będę prosił o to, aby pan przejął poprawki do tej ustawy, które uzna za wskazane. Zrobiło się to trochę skomplikowane, przynajmniej w moim odczuciu, i dobrze by było, żeby jedna i ta sama osoba nad tym panowała.</u>
+          <u xml:id="u-8.5" who="#PrzewodniczacyZygmuntFrankiewicz">W posiedzeniu zdalnie biorą udział władze Akademii Kaliskiej z panem profesorem Andrzejem Wojtyłą, rektorem tej akademii, z kanclerzem, zastępcą kanclerza. Jest również przedstawiciel ministerstwa edukacji narodowej. Mam nadzieję, że zalogowany jest już pan poseł Jan Mosiński, który jeżeli jest obecny, to jest proszony przeze mnie o odniesienie się do uwag zgłoszonych przez Biuro Legislacyjne Senatu.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-9">
+          <u xml:id="u-9.0" who="#PoselJanMosinski">Tak, Panie Przewodniczący, jestem, obecny. Nie wiem, czy mnie dobrze słychać.</u>
+          <u xml:id="u-9.1" who="#PrzewodniczacyZygmuntFrankiewicz">Słychać. Bardzo prosimy o zabranie głosu.</u>
+          <u xml:id="u-9.2" who="#PoselJanMosinski">Panie Przewodniczący! Wysoka Komisjo!</u>
+          <u xml:id="u-9.3" who="#PoselJanMosinski">Słuchałem z uwagą tego wszystkiego, co mówił przedstawiciel Biura Legislacyjnego. Oczywiście można z tym polemizować. Na pewno jedna moja uwaga, jeżeli mogę sobie na nią pozwolić przed Wysoką Komisją, dotyczy zakresu przedmiotowego i podmiotowego ustawy. Ten zakres został zachowany, tak jak i wszystkie przepisy, jeżeli chodzi o staranną legislację, czego dowodzi liczba posłów, która poparła projekt ustawy. Mianowicie 425 posłów było za przyjęciem ustawy, która jest potrzebna w tym subregionie kalisko-ostrowskim. Myślę, że pan senator Janusz Pęcherz potwierdzi to, co mówię. Ta ustawa bez wątpienia wychodzi naprzeciw oczekiwaniom społeczności lokalnej. Sam proces legislacyjny przebiegał prawidłowo na poziomie Sejmu i podczas prac komisji. Jeżeli dobrze pamiętam, to na poziomie komisji ten projekt poparła zdecydowana większość, był chyba 1 głos przeciw i 2 wstrzymujących się. To jest jakby potwierdzenie tego, iż projekt ustawy był dobrze przygotowany i został przyjęty zdecydowaną większością głosów w izbie niższej polskiego parlamentu.</u>
+          <u xml:id="u-9.4" who="#PoselJanMosinski">Pozostaje mi tylko prosić Wysoką Komisję, aby nie wnosić poprawek do tej ustawy i skierować ją do Wysokiego Senatu celem jej rozpatrzenia. Dziękuję uprzejmie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-10">
+          <u xml:id="u-10.0" who="#PrzewodniczacyZygmuntFrankiewicz">Dziękuję bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-10.1" who="#PrzewodniczacyZygmuntFrankiewicz">My nie mamy wątpliwości co do tego, czy ta zmiana jest uczelni kaliskiej potrzebna, czy nie. Myślę, że wszyscy będą to zgodnie popierali. Mamy wątpliwości, czy zmiany nazw Akademii Pomorskiej w Słupsku i Uniwersytetu Humanistyczno-Przyrodniczego im. Jana Długosza w Częstochowie powinny być w ustawie, w której tytule jest: ustawa o utworzeniu Uniwersytetu Kaliskiego. To chyba nie jest dobra legislacja.</u>
+          <u xml:id="u-10.2" who="#PrzewodniczacyZygmuntFrankiewicz">Proszę bardzo, otwieram dyskusję.</u>
+          <u xml:id="u-10.3" who="#PrzewodniczacyZygmuntFrankiewicz">Kto z państwa chce zabrać głos? Zawracam się zarówno do gości uczestniczących w posiedzeniu zdalnie, jak i do panów senatorów zebranych w siedzibie Senatu.</u>
+          <u xml:id="u-10.4" who="#PrzewodniczacyZygmuntFrankiewicz">Pan senator Janusz Pęcherz. Bardzo proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-11">
+          <u xml:id="u-11.0" who="#SenatorJanuszPecherz">Dziękuję bardzo, Panie Przewodniczący.</u>
+          <u xml:id="u-11.1" who="#SenatorJanuszPecherz">Panie Rektorze! Panie Pośle! Szanowni Państwo!</u>
+          <u xml:id="u-11.2" who="#SenatorJanuszPecherz">Tak się składa, że ja byłem naprawdę przygotowany na dyskusję o utworzeniu Uniwersytetu Kaliskiego na bazie Akademii Kaliskiej, ale do tej pory praktycznie nic nie usłyszałem na temat utworzenia uniwersytetu. Pewnie wszyscy zgadzamy się co do tego utworzenia, jednak słyszymy od legislatora przez prawie 10 minut o tym wszystkim, co zostało zrobione już na etapie drugiego czytania w Sejmie. I ta legislacja na pewno nie jest dobra. Trzeba także powiedzieć, że mam świadomość, że te uczelnie, które są wymienione w art. 9, a których nazwy się zmienia… Nie wiem, czy one będą zadowolone… Ja nie wiem, czy była konsultacja i czy one będą zadowolone z tego, że, chcąc pokazać, na jakiej podstawie utworzono tę szkołę, będą się posługiwały art. 9 w ustawie o powołaniu Uniwersytetu Kaliskiego. Dla mnie to jest bardzo fajne, bo w ustawie cały czas będzie powoływany Uniwersytet Kaliski, ale czy szkoły będą rzeczywiście zadowolone, to sądzę, że nie. Dzisiaj miałem dużo różnych pytań, zarówno ze strony senatorów, jak i z terenu, czy na pewno te zapisy związane z 2 nazwami dotyczą także tych kolejnych 3 itd. Zostawiam ten element. To jest tradycja w Sejmie, w Senacie my mamy to na co dzień… Dzisiaj także mieliśmy takie ustawy, w których tzw. wrzutkami proponujemy tak naprawdę wprowadzenie w ustawach zamieszania, także konstytucyjnego.</u>
+          <u xml:id="u-11.3" who="#SenatorJanuszPecherz">Wracam jednak do podstawowej sprawy, jaką jest utworzenie Uniwersytetu Kaliskiego na bazie Akademii Kaliskiej. Chcę powiedzieć, że to wielka sprawa i wyjątkowy dzień, nie tylko dlatego, że dotyczy utworzenia jakże bliskiemu memu sercu Uniwersytetu Kaliskiego. ale również dlatego, że to wskazuje potrzebę kultywowania idei uniwersyteckiej w naszym kraju. Nie odkryję tutaj niczego wielkiego, gdy powiem, że jestem mocno związany ze szkolnictwem wyższym jako pracownik naukowy, wykładowca akademicki, ale także jako czynny promotor zmian w polskim systemie oświatowym na przełomie ustrojowym i jako prorektor Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej w Kaliszu w latach 2001–2002, bo potem poszedłem do ratusza na stanowisko prezydenta miasta. W tym czasie jako prorektor formułowałem misję uczelni zmodyfikowaną dopiero po 15 latach. Ta misja przez cały czas wisiała w gabinecie kolejnych rektorów i ona była praktycznie realizowana. Oczywiście po 15 latach trzeba było ją zmodyfikować, zadawszy sobie i otoczeniu pytanie o dalszą przyszłość uczelni, bo przecież w naszym kraju nastąpiły tak potężne zmiany, że trzeba było zweryfikować misję tejże szkoły. To, co nastąpiło później, to było utworzenie Akademii Kaliskiej, które już dało dużo większych możliwości uczelni, samym studentom, ale i pracownikom naukowym tejże uczelni. Teraz Uniwersytet Kaliski, który zacznie funkcjonować – nie wyobrażam sobie, że nie – od 1 października, stworzy dużo większe możliwości dla całego regionu, aglomeracji kalisko-ostrowskiej, o której mówił przed chwilą pan poseł Jan Mosiński. Oczywiście ten region jest duży. To jest region, który z pewnością liczy około… Sama aglomeracja liczy około 200 tysięcy mieszkańców, ale to nie jest tylko to, bo ci wszyscy, którzy poparli ideę utworzenia uniwersytetu w Kaliszu, znajdując się na jeszcze większym obszarze, bo są to i gminy, i powiaty z województwa łódzkiego. Tak że da to młodym ludziom szansę, aby studiować w uniwersytecie, który będzie bliżej ich miejsc zamieszkania, co oczywiście nie jest w obecnym czasie bez znaczenia. Nie będę za dużo przekonywał państwa, że to jest bardzo ważna rzecz dla całego regionu i Kalisza.</u>
+          <u xml:id="u-11.4" who="#SenatorJanuszPecherz">Ale muszę tutaj podnieść pewne swoje wątpliwości przy okazji analizy tej ustawy. Te wątpliwości wywołuje art. 6, który ustanawia klauzulę warunkowości dla istnienia Uniwersytetu Kaliskiego. Postawiony w nim wymóg dotyczący jakości naukowej uczelni, jakkolwiek bardzo słuszny i tego absolutnie nie można kwestionować, ma być potwierdzony po drugiej ewaluacji zgodnej z prawem o szkolnictwie wyższym i nauce. To może stanowić pewną trudność, chyba że zostaną zabezpieczone odpowiednie środki finansowe. Wtedy tej trudności może nie będzie, bo akademia jest przygotowana do tego, żeby tworzyć kolejne kierunki i wydziały. Przepisy prawa o szkolnictwie wyższym definiują pojęcie uniwersytetu tak, że nazwa „uniwersytet” odnosi się do uczelni posiadającej kategorię A+ lub B+ w co najmniej 6 dyscyplinach. Pan legislator mówił, że akademia posiada obecnie wymagane oceny w 3 dyscyplinach. Wierzę głęboko, że w krótkim czasie spełni wymóg ustawowy także w 3 następnych. Ja jestem pełen podziwu, że w tak krótkim czasie są 3 dziedziny, w których akademia ma kategorię B+, czego wiele uczelni utworzonych na bazie państwowych wyższych szkół zawodowych nie posiada. Tak że to, że taka rzecz jest możliwa i to w tym czasie 8 lat… To jest dosyć długi okres na to, żeby się przystosować, ale na pewno warunki finansowe muszą to wspomagać. Powiem, że nawet najbardziej wytężona praca nie przyniesie efektów, jeśli młody uniwersytet nie otrzyma choćby początkowego wsparcia i najlepiej dedykowanego dla niego programu finansowania. Ta ustawa nie zawiera postanowień dotyczących finansów uczelni, co należy uznać za jej poważny mankament. Ja tutaj podam, że dopiero w końcowym akapicie uzasadnienia znajduje się zapis, że uchwalenie projektowanej ustawy może spowodować skutki finansowe dla budżetu państwa, które ze względu na charakter są trudne do oszacowania. No, treść jest niejasna i enigmatyczna, dlatego do ustawy należałoby wprowadzić artykuł, który jasno określałby, że skutki finansowe przekształcenia akademii w uniwersytet i dostosowanie struktury uczelni do wymagań uniwersytetu obciążą budżet państwa w wysokości oszacowanej przez władze uczelni. Miałem przygotowaną poprawkę, konsultowałem ją z legislatorem senackim, który jednak przekonał mnie, żebym tej poprawki nie wnosił, gdyż mogłaby ona być niezgodna z techniką tworzenia dobrego prawa, a przede wszystkim z ustawą o finansach publicznych. Będę jednak oczekiwał od ministra nauki gwarancji, że odpowiednie finansowanie Uniwersytetu Kaliskiego nie będzie zagrożone.</u>
+          <u xml:id="u-11.5" who="#SenatorJanuszPecherz">Powiem tak. Nie ma sensu rozważać najprawdziwszej nawet idei uniwersytetu, jeżeli brakuje ludzi, którzy mogli by ją urzeczywistnić. Takich ludzi projektowany Uniwersytet Kaliski posiada. Dlatego jestem przekonany, że ustawa o utworzeniu Uniwersytetu Kaliskiego im. Prezydenta Stanisława Wojciechowskiego będzie uznana za akt dobrze służący Kaliszowi, aglomeracji kalisko-ostrowskiej, a także krajowi i jego obywatelom. Dziękuje.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-12">
+          <u xml:id="u-12.0" who="#PrzewodniczacyZygmuntFrankiewicz">Dziękuję bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-12.1" who="#PrzewodniczacyZygmuntFrankiewicz">Kto z państwa chce zabrać głos?</u>
+          <u xml:id="u-12.2" who="#PrzewodniczacyZygmuntFrankiewicz">Nie ma zgłoszeń do dyskusji.</u>
+          <u xml:id="u-12.3" who="#PrzewodniczacyZygmuntFrankiewicz">Nie ma przejętych żadnych poprawek, żadnych wniosków.</u>
+          <u xml:id="u-12.4" who="#komentarz">Wypowiedź poza mikrofonem</u>
+          <u xml:id="u-12.5" who="#PrzewodniczacyZygmuntFrankiewicz">Zgłasza się pan profesor Andrzej Wojtyła, rektor Akademii Kaliskiej. Bardzo proszę, Panie Rektorze, oddaję panu głos.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-13">
+          <u xml:id="u-13.0" who="#RektorAkademiiKaliskiejimPrezydentaStanislawaWojciechowskiegoAndrzejWojtyla">Panie Przewodniczący! Wysoka Komisjo!</u>
+          <u xml:id="u-13.1" who="#RektorAkademiiKaliskiejimPrezydentaStanislawaWojciechowskiegoAndrzejWojtyla">Widzę, że dalszej dyskusji nie będzie, więc wypada mi jako rektorowi podziękować państwu za dyskusję. Jak widzę, państwo, nie mają wątpliwości co do utworzenia Uniwersytetu Kaliskiego, za co serdecznie dziękuję. Jestem pewny, że przez te 8 lat spełnimy wszystkie warunki, zwłaszcza warunki parametryzacyjne, i staniemy się uniwersytetem. Warunki dotyczące 3 dyscyplin spełniliśmy właściwie po 4 latach funkcjonowania jako uczelnia nie tylko dydaktyczna, ale dydaktyczno-badawcza.</u>
+          <u xml:id="u-13.2" who="#RektorAkademiiKaliskiejimPrezydentaStanislawaWojciechowskiegoAndrzejWojtyla">Serdecznie dziękuję za to, że państwo rozumieją potrzebę utworzenia na ziemi kaliskiej, czyli nie tylko w aglomeracji kalisko-ostrowskiej, bo tę ideę poparło ponad 100 samorządów, nie tylko z regionu, ziemi kaliskiej, ale z całej wielkopolski… Serdecznie dziękuję za dyskusję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-14">
+          <u xml:id="u-14.0" who="#PrzewodniczacyZygmuntFrankiewicz">Bardzo dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-14.1" who="#PrzewodniczacyZygmuntFrankiewicz">Pan senator Janusz Pęcherz. Proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-15">
+          <u xml:id="u-15.0" who="#SenatorJanuszPecherz">Panie Przewodniczący!</u>
+          <u xml:id="u-15.1" who="#SenatorJanuszPecherz">W odniesieniu do tych poprawek ja bym proponował tak. Mamy jeszcze chwilę. Pani senator Sekuła mówiła mi, że ona jeszcze będzie konsultować z panią rektor „swojej” uczelni, jak to wygląda, żeby być w pełni przekonaną, że te zapisy nie są takie, że będą mocno ograniczały albo stwarzały nierówność w traktowaniu, żeby mieć co do tego pewność. Poprawki możemy wprowadzić jeszcze na etapie pracy parlamentarnej, w trakcie posiedzenia jutro albo w czwartek, a ja chcę mieć pełne rozeznanie co do tego, jaka sytuacja wytworzy się, gdy to zostanie w tej ustawie… Chodzi głównie o art. 9.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-16">
+          <u xml:id="u-16.0" who="#PrzewodniczacyZygmuntFrankiewicz">Dziękuję bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-16.1" who="#PrzewodniczacyZygmuntFrankiewicz">Argumentacja pana mecenasa Zabielskiego, która towarzyszyła przedstawianym poprawkom oraz zgłaszanym wątpliwościom, była na tyle silna i poważna, że proponowałbym nie lekceważyć tego, tylko jeżeli teraz nie jesteśmy gotowi, żeby podjąć decyzję dotyczącą propozycji poprawek, faktycznie bardzo poważnie się nad tym zastanowić i zgłosić je podczas drugiego czytania.</u>
+          <u xml:id="u-16.2" who="#PrzewodniczacyZygmuntFrankiewicz">Jeżeli teraz nie są zgłaszane poprawki, nie ma zgłoszeń do dyskusji, to zostaje mi poddać pod głosowanie wyłącznie wniosek o przyjęcie ustawy bez poprawek.</u>
+          <u xml:id="u-16.3" who="#PrzewodniczacyZygmuntFrankiewicz">Zarządzam takie głosowanie.</u>
+          <u xml:id="u-16.4" who="#PrzewodniczacyZygmuntFrankiewicz">Kto z panów senatorów jest za przyjęciem ustawy bez poprawek?</u>
+          <u xml:id="u-16.5" who="#PrzewodniczacyZygmuntFrankiewicz">Kto jest przeciw?</u>
+          <u xml:id="u-16.6" who="#PrzewodniczacyZygmuntFrankiewicz">Kto się wstrzymał?</u>
+          <u xml:id="u-16.7" who="#PrzewodniczacyZygmuntFrankiewicz">Na sali wszyscy obecni senatorowie byli za.</u>
+          <u xml:id="u-16.8" who="#PrzewodniczacyZygmuntFrankiewicz">A teraz pytanie o zdalnych.</u>
+          <u xml:id="u-16.9" who="#Gloszsali">Razem 7 jednogłośnie.</u>
+          <u xml:id="u-16.10" who="#PrzewodniczacyZygmuntFrankiewicz">7 głosów za, 0 – przeciw, 0 wstrzymujących się od głosu.</u>
+          <u xml:id="u-16.11" who="#PrzewodniczacyZygmuntFrankiewicz">Gratuluję panu rektorowi i inicjatorom tej ustawy.</u>
+          <u xml:id="u-16.12" who="#PrzewodniczacyZygmuntFrankiewicz">Zobaczymy, czy będziemy się musieli w tej sprawie jeszcze spotkać, jeżeli będą zgłoszone poprawki, np. te przygotowane przez Biuro Legislacyjne, w trakcie posiedzenia plenarnego.</u>
+          <u xml:id="u-16.13" who="#PrzewodniczacyZygmuntFrankiewicz">Senator sprawozdawca jest wybrany. Na tym kończę posiedzenie, zamykam posiedzenie komisji.</u>
+          <u xml:id="u-16.14" who="#PrzewodniczacyZygmuntFrankiewicz">Dziękuję państwu bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-16.15" who="#komentarz">Koniec posiedzenia o godzinie 19 minut 08</u>
+        </div>
+      </body>
+    </text>
+  </TEI>
+</teiCorpus>
diff --git a/2019-2023/senat/komisje/stap/201923-snt-stapx-00227-01/header.xml b/2019-2023/senat/komisje/stap/201923-snt-stapx-00227-01/header.xml
new file mode 100644
index 0000000..fa56665
--- /dev/null
+++ b/2019-2023/senat/komisje/stap/201923-snt-stapx-00227-01/header.xml
@@ -0,0 +1,51 @@
+<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?>
+<teiHeader xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xml:id="PPC-201923-snt-stapx-00227-01">
+  <fileDesc>
+    <titleStmt>
+      <title>Komisja Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej (227.), Komisja Rolnictwa i Rozwoju Wsi (101.), Komisja Ustawodawcza (312.)</title>
+    </titleStmt>
+    <publicationStmt>
+      <p>Prosimy o zapoznanie się z nagłówkiem korpusu (PPC_header.xml).</p>
+    </publicationStmt>
+    <sourceDesc>
+      <bibl>
+        <title>Komisja Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej (227.), Komisja Rolnictwa i Rozwoju Wsi (101.), Komisja Ustawodawcza (312.)</title>
+        <publisher>Kancelaria Senatu Rzeczypospolitej Polskiej</publisher>
+        <note type="system">III RP</note>
+        <note type="house">Senat</note>
+        <note type="termNo">10</note>
+        <note type="type">Komisja</note>
+        <note type="sessionNo" target="#STAP">227</note>
+        <note type="sessionNo" target="#RRW">101</note>
+        <note type="sessionNo" target="#U">312</note>
+        <note type="part">1</note>
+        <date>2023-03-30</date>
+      </bibl>
+    </sourceDesc>
+  </fileDesc>
+  <profileDesc>
+    <particDesc>
+      <person xml:id="Glosyzsali" role="speaker">
+        <persName>Głosy z sali</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="GlownyEkspertwBiurzeLegislacyjnymwKancelariiSenatuMichalPruszynski" role="speaker">
+        <persName>Główny Ekspert w Biurze Legislacyjnym w Kancelarii Senatu Michał Pruszyński</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="komentarz" role="commentator">
+        <persName>Komentarz</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PrzewodniczacyKrzysztofKwiatkowski" role="speaker">
+        <persName>Przewodniczący Krzysztof Kwiatkowski</persName>
+      </person>
+      <org xml:id="STAP" role="committee">
+        <orgName>Komisja Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej</orgName>
+      </org>
+      <org xml:id="RRW" role="committee">
+        <orgName>Komisja Rolnictwa i Rozwoju Wsi</orgName>
+      </org>
+      <org xml:id="U" role="committee">
+        <orgName>Komisja Ustawodawcza</orgName>
+      </org>
+    </particDesc>
+  </profileDesc>
+</teiHeader>
diff --git a/2019-2023/senat/komisje/stap/201923-snt-stapx-00227-01/text_structure.xml b/2019-2023/senat/komisje/stap/201923-snt-stapx-00227-01/text_structure.xml
new file mode 100644
index 0000000..137ee41
--- /dev/null
+++ b/2019-2023/senat/komisje/stap/201923-snt-stapx-00227-01/text_structure.xml
@@ -0,0 +1,39 @@
+<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?>
+<teiCorpus xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
+  <xi:include href="PPC_header.xml"/>
+  <TEI>
+    <xi:include href="header.xml"/>
+    <text>
+      <body>
+        <div xml:id="div-1">
+          <u xml:id="u-1.0" who="#komentarz">Początek posiedzenia o godzinie 15 minut 46</u>
+          <u xml:id="u-1.1" who="#komentarz">Posiedzeniu przewodniczy przewodniczący Komisji Ustawodawczej Krzysztof Kwiatkowski</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-2">
+          <u xml:id="u-2.0" who="#PrzewodniczacyKrzysztofKwiatkowski">Szanowni Państwo!</u>
+          <u xml:id="u-2.1" who="#PrzewodniczacyKrzysztofKwiatkowski">W imieniu 3 przewodniczących otwieram wspólne posiedzenie 3 komisji – komisji rolnictwa, komisji samorządu terytorialnego i Komisji Ustawodawczej.</u>
+          <u xml:id="u-2.2" who="#PrzewodniczacyKrzysztofKwiatkowski">Mamy do czynienia tylko z jedną poprawką. Przypominam: pan senator Czerwiński zwrócił uwagę na to, że w związku z pierwotnym zapisem ustawy zrodziła się wątpliwość, czy z dobrodziejstwa tej ustawy w postaci dodatku finansowego po osiągnięciu wieku emerytalnego mogłyby skorzystać osoby, które były sołtysami w przeszłości, a teraz nie pełnią tych obowiązków. Po przyjęciu tej poprawki te wątpliwości zostaną rozstrzygnięte.</u>
+          <u xml:id="u-2.3" who="#PrzewodniczacyKrzysztofKwiatkowski">Czy pan mecenas chce coś do tego dodać?</u>
+          <u xml:id="u-2.4" who="#GlownyEkspertwBiurzeLegislacyjnymwKancelariiSenatuMichalPruszynski">Dziękuję, nie.</u>
+          <u xml:id="u-2.5" who="#PrzewodniczacyKrzysztofKwiatkowski">Dziękuję bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-2.6" who="#PrzewodniczacyKrzysztofKwiatkowski">Szanowni Państwo, poddaję pod głosowanie wniosek, który wszyscy państwo otrzymaliście.</u>
+          <u xml:id="u-2.7" who="#PrzewodniczacyKrzysztofKwiatkowski">Kto z pań i panów senatorów jest za jego przyjęciem? Proszę o podniesienie ręki.</u>
+          <u xml:id="u-2.8" who="#PrzewodniczacyKrzysztofKwiatkowski">24 głosy za.</u>
+          <u xml:id="u-2.9" who="#PrzewodniczacyKrzysztofKwiatkowski">Kto jest przeciwny?</u>
+          <u xml:id="u-2.10" who="#PrzewodniczacyKrzysztofKwiatkowski">Nie ma głosów sprzeciwu.</u>
+          <u xml:id="u-2.11" who="#PrzewodniczacyKrzysztofKwiatkowski">Kto się wstrzymał?</u>
+          <u xml:id="u-2.12" who="#PrzewodniczacyKrzysztofKwiatkowski">4 senatorów się wstrzymało.</u>
+          <u xml:id="u-2.13" who="#PrzewodniczacyKrzysztofKwiatkowski">Proszę o zakończenie głosowania zdalnego i podanie zbiorczych wyników głosowania.</u>
+          <u xml:id="u-2.14" who="#PrzewodniczacyKrzysztofKwiatkowski">34 głosy za, bez głosów sprzeciwu, 5 senatorów się wstrzymało.</u>
+          <u xml:id="u-2.15" who="#PrzewodniczacyKrzysztofKwiatkowski">Stwierdzam, że poprawka została przyjęta.</u>
+          <u xml:id="u-2.16" who="#PrzewodniczacyKrzysztofKwiatkowski">Więcej spraw nie mamy.</u>
+          <u xml:id="u-2.17" who="#PrzewodniczacyKrzysztofKwiatkowski">Czy zgodzą się państwo, żebym dalej pełnił obowiązki senatora sprawozdawcy?</u>
+          <u xml:id="u-2.18" who="#Glosyzsali">Tak.</u>
+          <u xml:id="u-2.19" who="#PrzewodniczacyKrzysztofKwiatkowski">Dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-2.20" who="#PrzewodniczacyKrzysztofKwiatkowski">Zamykam posiedzenie połączonych 3 komisji.</u>
+          <u xml:id="u-2.21" who="#komentarz">Koniec posiedzenia o godzinie 15 minut 48</u>
+        </div>
+      </body>
+    </text>
+  </TEI>
+</teiCorpus>
diff --git a/2019-2023/senat/komisje/szue/201923-snt-szuex-00137-01/header.xml b/2019-2023/senat/komisje/szue/201923-snt-szuex-00137-01/header.xml
new file mode 100644
index 0000000..d450210
--- /dev/null
+++ b/2019-2023/senat/komisje/szue/201923-snt-szuex-00137-01/header.xml
@@ -0,0 +1,67 @@
+<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?>
+<teiHeader xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xml:id="PPC-201923-snt-szuex-00137-01">
+  <fileDesc>
+    <titleStmt>
+      <title>Komisja Spraw Zagranicznych i Unii Europejskiej (137.)</title>
+    </titleStmt>
+    <publicationStmt>
+      <p>Prosimy o zapoznanie się z nagłówkiem korpusu (PPC_header.xml).</p>
+    </publicationStmt>
+    <sourceDesc>
+      <bibl>
+        <title>Komisja Spraw Zagranicznych i Unii Europejskiej (137.)</title>
+        <publisher>Kancelaria Senatu Rzeczypospolitej Polskiej</publisher>
+        <note type="system">III RP</note>
+        <note type="house">Senat</note>
+        <note type="termNo">10</note>
+        <note type="type">Komisja</note>
+        <note type="sessionNo" target="#SZUE">137</note>
+        <note type="part">1</note>
+        <date>2023-03-29</date>
+      </bibl>
+    </sourceDesc>
+  </fileDesc>
+  <profileDesc>
+    <particDesc>
+      <person xml:id="DyrektorDepartamentuLegislacyjnegoPrawaKarnegowMinisterstwieSprawiedliwosciKatarzynaNaszczynska" role="speaker">
+        <persName>Dyrektor Departamentu Legislacyjnego Prawa Karnego w Ministerstwie Sprawiedliwości Katarzyna Naszczyńska</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="Gloszsali" role="speaker">
+        <persName>Głos z sali</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="GlownyLegislatorwBiurzeLegislacyjnymwKancelariiSenatuIwonaKozeraRytel" role="speaker">
+        <persName>Główny Legislator w Biurze Legislacyjnym w Kancelarii Senatu Iwona Kozera-Rytel</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="GlownyLegislatorwBiurzeLegislacyjnymwKancelariiSenatuPiotrMagda" role="speaker">
+        <persName>Główny Legislator w Biurze Legislacyjnym w Kancelarii Senatu Piotr Magda</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="komentarz" role="commentator">
+        <persName>Komentarz</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PrzewodniczacyBogdanKlich" role="speaker">
+        <persName>Przewodniczący Bogdan Klich</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="SekretarzStanuwMinisterstwieSprawZagranicznychPiotrWawrzyk" role="speaker">
+        <persName>Sekretarz Stanu w Ministerstwie Spraw Zagranicznych Piotr Wawrzyk</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="SenatorAleksanderSzwed" role="speaker">
+        <persName>Senator Aleksander Szwed</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="SenatorBogdanKlich" role="speaker">
+        <persName>Senator Bogdan Klich</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="SenatorDanutaJazlowiecka" role="speaker">
+        <persName>Senator Danuta Jazłowiecka</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="SenatorKazimierzKleina" role="speaker">
+        <persName>Senator Kazimierz Kleina</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="StarszySekretarzKomisjiSprawZagranicznychiUniiEuropejskiejAgataMianowska" role="speaker">
+        <persName>Starszy Sekretarz Komisji Spraw Zagranicznych i Unii Europejskiej Agata Mianowska</persName>
+      </person>
+      <org xml:id="SZUE" role="committee">
+        <orgName>Komisja Spraw Zagranicznych i Unii Europejskiej</orgName>
+      </org>
+    </particDesc>
+  </profileDesc>
+</teiHeader>
diff --git a/2019-2023/senat/komisje/szue/201923-snt-szuex-00137-01/text_structure.xml b/2019-2023/senat/komisje/szue/201923-snt-szuex-00137-01/text_structure.xml
new file mode 100644
index 0000000..e2e791d
--- /dev/null
+++ b/2019-2023/senat/komisje/szue/201923-snt-szuex-00137-01/text_structure.xml
@@ -0,0 +1,252 @@
+<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?>
+<teiCorpus xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
+  <xi:include href="PPC_header.xml"/>
+  <TEI>
+    <xi:include href="header.xml"/>
+    <text>
+      <body>
+        <div xml:id="div-1">
+          <u xml:id="u-1.0" who="#komentarz">Początek posiedzenia o godzinie 8 minut 33</u>
+          <u xml:id="u-1.1" who="#komentarz">Posiedzeniu przewodniczy przewodniczący Bogdan Klich</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-2">
+          <u xml:id="u-2.0" who="#PrzewodniczacyBogdanKlich">Proszę państwa, witam wszystkich serdecznie na sto trzydziestym siódmym posiedzeniu Komisji Spraw Zagranicznych i Unii Europejskiej.</u>
+          <u xml:id="u-2.1" who="#PrzewodniczacyBogdanKlich">Dzisiaj mamy 2 punkty w porządku posiedzenia.</u>
+          <u xml:id="u-2.2" who="#PrzewodniczacyBogdanKlich">Witam występującego w imieniu ministra spraw zagranicznych pana wiceministra Piotra Wawrzyka, który do nas dotarł wraz z ekipą. Z ramienia Ministerstwa Sprawiedliwości jest z nami pani Marzena Górzyńska, naczelnik Wydziału Traktatowego i Międzynarodowej Współpracy Prawnej w Sprawach Cywilnych. W imieniu ministra finansów występuje dzisiaj pani Marta Bułacińska-Karwat, naczelnik Wydziału Międzynarodowego w departamencie…</u>
+          <u xml:id="u-2.3" who="#komentarz">Wypowiedź poza mikrofonem</u>
+          <u xml:id="u-2.4" who="#PrzewodniczacyBogdanKlich">I witam serdecznie panie legislator. 2 panie mamy na liście…</u>
+          <u xml:id="u-2.5" who="#Gloszsali">Jedną. I pana.</u>
+          <u xml:id="u-2.6" who="#SenatorKazimierzKleina">Jedną.</u>
+          <u xml:id="u-2.7" who="#PrzewodniczacyBogdanKlich">Jedna pani, tak jest… Witam serdecznie. Od zawsze z nami…</u>
+          <u xml:id="u-2.8" who="#komentarz">Wypowiedź poza mikrofonem</u>
+          <u xml:id="u-2.9" who="#PrzewodniczacyBogdanKlich">Witam przede wszystkim wszystkie panie senator i wszystkich senatorów, zarówno tych obecnych na sali, jak i tych obradujących zdalnie.</u>
+          <u xml:id="u-2.10" who="#PrzewodniczacyBogdanKlich">Proszę państwa, mamy pół godzinki na przeprowadzenie oceny, po pierwsze, ustawy o ratyfikacji Umowy między Rzecząpospolitą Polską a Federacyjną Republiką Brazylii w sprawie eliminowania podwójnego opodatkowania w zakresie podatków od dochodu oraz zapobiegania uchylaniu się i unikaniu opodatkowania oraz Protokołu do tej Umowy, podpisanych w Nowym Jorku dnia 20 września 2022 r. Ten punkt, w porządku obrad jako drugi, będziemy procedować w pierwszej kolejności – na prośbę Ministerstwa Spraw Zagranicznych.</u>
+          <u xml:id="u-2.11" who="#PrzewodniczacyBogdanKlich">W drugiej kolejności będzie rozpatrzenie ustawy o wykonaniu Umowy o handlu i współpracy między Unią Europejską i Europejską Wspólnotą Energii Atomowej, z jednej strony, a Zjednoczonym Królestwem Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej, z drugiej strony, w zakresie współpracy w sprawach karnych.</u>
+          <u xml:id="u-2.12" who="#PrzewodniczacyBogdanKlich">Czy jest zgoda pań i panów senatorów na taki porządek obrad? Nie ma sprzeciwu.</u>
+          <u xml:id="u-2.13" who="#PrzewodniczacyBogdanKlich">W związku z tym procedujemy według tej kolejności.</u>
+          <u xml:id="u-2.14" who="#PrzewodniczacyBogdanKlich">Zaczynamy od ustawy o ratyfikacji umowy między Rzecząpospolitą Polską a Federacyjną Republiką Brazylii.</u>
+          <u xml:id="u-2.15" who="#PrzewodniczacyBogdanKlich">Pan minister Piotr Wawrzyk ma głos.</u>
+          <u xml:id="u-2.16" who="#PrzewodniczacyBogdanKlich">Panie Ministrze, proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-3">
+          <u xml:id="u-3.0" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieSprawZagranicznychPiotrWawrzyk">Dziękuję bardzo, Panie Przewodniczący.</u>
+          <u xml:id="u-3.1" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieSprawZagranicznychPiotrWawrzyk">Wysoka Komisjo!</u>
+          <u xml:id="u-3.2" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieSprawZagranicznychPiotrWawrzyk">W imieniu rządu mam zaszczyt przedstawić państwu ustawę o ratyfikacji umowy między Rzecząpospolitą Polską a Federacyjną Republiką Brazylii. Ustawa dotyczy ratyfikacji umowy dotyczącej unikania podwójnego opodatkowania. To jest pierwsza tego rodzaju umowa między Rzecząpospolitą Polską a Federacyjną Republiką Brazylii.</u>
+          <u xml:id="u-3.3" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieSprawZagranicznychPiotrWawrzyk">Zwracam uwagę, że Brazylia jest w Ameryce Łacińskiej najważniejszym partnerem handlowym Rzeczypospolitej. To ponaddwustumilionowy rynek zbytu dla polskich towarów, w szczególności wysoko przetworzonych. Kraj ten posiada również bogate zasoby naturalne, co czyni go atrakcyjnym miejscem lokowania polskich inwestycji bezpośrednich. Celem umowy jest wzmocnienie wzajemnej współpracy gospodarczo-handlowej poprzez zapewnienie korzystnego otoczenia prawnego w zakresie opodatkowania dochodów transgranicznych.</u>
+          <u xml:id="u-3.4" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieSprawZagranicznychPiotrWawrzyk">Wartość polskiego eksportu do Brazylii to ponad 2,5 miliarda, a z Brazylii – prawie 6,5 miliarda. Bilans handlowy między Brazylią a Polską wykazał nadwyżkę w wysokości prawie 208 milionów dolarów, co pozwala wysnuć wniosek, że jest jeszcze duży potencjał do wzrostu relacji handlowych.</u>
+          <u xml:id="u-3.5" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieSprawZagranicznychPiotrWawrzyk">Struktura umowy jest wzorowana na modelowej konwencji OECD w sprawie podatku od dochodu i majątku w jej aktualnej wersji z 2007 r. oraz modelowej konwencji Narodów Zjednoczonych w sprawie podatku od dochodu i majątku z 2017 r. Jest również zgodna z aktualną polityką podatkową Polski realizowaną w obszarze tego rodzaju umów.</u>
+          <u xml:id="u-3.6" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieSprawZagranicznychPiotrWawrzyk">W szczególności należy wskazać, że umowa zawiera regulacje składające się na tzw. minimalny standard przewidziany w Konwencji wielostronnej implementującej środki traktatowego prawa podatkowego mające na celu zapobieganie erozji podstawy opodatkowania i przenoszenia zysku. Konwencja ta sporządzona została w Paryżu dnia 24 listopada 2016 r., a podpisana przez Polskę 7 czerwca 2017 r. Należy podkreślić, że umowa zawiera szereg regulacji antyabuzywnych mających przeciwdziałać jej nadużywaniu. W szczególności są to regulacje ograniczające przyznanie korzyści umownych w odniesieniu do dochodów korzystających ze szczególnych reżimów podatkowych, klauzula zastrzegająca korzystanie z przywilejów umownych jedynie dla podmiotów kwalifikowanych oraz regulacje ograniczające przyznanie korzyści zakładom położonym w państwach trzecich.</u>
+          <u xml:id="u-3.7" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieSprawZagranicznychPiotrWawrzyk">Wysoka Komisjo, ponieważ projekt zawiera regulacje objęte materią ustawową, wymagana jest ratyfikacja w drodze ustawy. W imieniu rządu wnoszę o akceptację powyższej ustawy. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-4">
+          <u xml:id="u-4.0" who="#PrzewodniczacyBogdanKlich">Bardzo dziękuję za to wprowadzenie.</u>
+          <u xml:id="u-4.1" who="#PrzewodniczacyBogdanKlich">Chciałbym zapytać naszą panią legislator… naszego pana legislatora, jakie ma uwagi odnośnie do tego projektu.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-5">
+          <u xml:id="u-5.0" who="#GlownyLegislatorwBiurzeLegislacyjnymwKancelariiSenatuPiotrMagda">Dziękuję bardzo, Panie Przewodniczący.</u>
+          <u xml:id="u-5.1" who="#GlownyLegislatorwBiurzeLegislacyjnymwKancelariiSenatuPiotrMagda">Wysoka Komisjo, Biuro Legislacyjne nie zgłasza uwag do przedmiotowej ustawy. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-6">
+          <u xml:id="u-6.0" who="#PrzewodniczacyBogdanKlich">Dziękuję bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-6.1" who="#PrzewodniczacyBogdanKlich">Przechodzimy do dyskusji.</u>
+          <u xml:id="u-6.2" who="#PrzewodniczacyBogdanKlich">Czy ktoś z pań i panów senatorów chciałby zabrać głos w dyskusji odnośnie do tej ustawy?</u>
+          <u xml:id="u-6.3" who="#PrzewodniczacyBogdanKlich">A zdalnie?</u>
+          <u xml:id="u-6.4" who="#komentarz">Wypowiedzi w tle nagrania</u>
+          <u xml:id="u-6.5" who="#PrzewodniczacyBogdanKlich">O, pan senator dzisiaj pilnuje porządku… Bardzo się cieszę.</u>
+          <u xml:id="u-6.6" who="#PrzewodniczacyBogdanKlich">Rozumiem, że wszystko jest jasne i że w związku z tym możemy przystąpić do głosowania.</u>
+          <u xml:id="u-6.7" who="#PrzewodniczacyBogdanKlich">Tryb prac nad tą ustawą… Przypomnę, że będziemy głosować teraz w sprawie przyjęcia ustawy o wykonaniu umowy o handlu i współpracy między Unią Europejską i…</u>
+          <u xml:id="u-6.8" who="#komentarz">Wypowiedź poza mikrofonem</u>
+          <u xml:id="u-6.9" who="#PrzewodniczacyBogdanKlich">…ustawy o ratyfikacji Umowy między Rzecząpospolitą Polską a Federacyjną Republiką Brazylii w sprawie eliminowania podwójnego opodatkowania w zakresie podatków od dochodu oraz zapobiegania uchylaniu się i unikaniu opodatkowania oraz Protokołu do tej Umowy, podpisanych w Nowym Jorku dnia 20 września 2022 r.</u>
+          <u xml:id="u-6.10" who="#PrzewodniczacyBogdanKlich">Kto z państwa jest za?</u>
+          <u xml:id="u-6.11" who="#PrzewodniczacyBogdanKlich">Kto jest przeciw?</u>
+          <u xml:id="u-6.12" who="#PrzewodniczacyBogdanKlich">Kto się wstrzymał?</u>
+          <u xml:id="u-6.13" who="#PrzewodniczacyBogdanKlich">Głosowanie zdalne…</u>
+          <u xml:id="u-6.14" who="#PrzewodniczacyBogdanKlich">I proszę…</u>
+          <u xml:id="u-6.15" who="#SenatorDanutaJazlowiecka">Panie Przewodniczący…</u>
+          <u xml:id="u-6.16" who="#PrzewodniczacyBogdanKlich">…o zsumowanie wyników.</u>
+          <u xml:id="u-6.17" who="#SenatorDanutaJazlowiecka">…nie otrzymałam ankiety.</u>
+          <u xml:id="u-6.18" who="#PrzewodniczacyBogdanKlich">Proszę?</u>
+          <u xml:id="u-6.19" who="#PrzewodniczacyBogdanKlich">Pani senator Jazłowiecka.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-7">
+          <u xml:id="u-7.0" who="#SenatorDanutaJazlowiecka">Nie otrzymałam ankiety.</u>
+          <u xml:id="u-7.1" who="#SenatorKazimierzKleina">To niech pani senator powie, jak głosuje.</u>
+          <u xml:id="u-7.2" who="#Gloszsali">Tak, nie trzeba ponownie wysyłać…</u>
+          <u xml:id="u-7.3" who="#PrzewodniczacyBogdanKlich">To proszę nam powiedzieć w takim razie…</u>
+          <u xml:id="u-7.4" who="#SenatorDanutaJazlowiecka">Głosuję za.</u>
+          <u xml:id="u-7.5" who="#SenatorKazimierzKleina">O, i udało się.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-8">
+          <u xml:id="u-8.0" who="#PrzewodniczacyBogdanKlich">Wszystko jest jasne.</u>
+          <u xml:id="u-8.1" who="#PrzewodniczacyBogdanKlich">Proszę o podanie zbiorczych wyników.</u>
+          <u xml:id="u-8.2" who="#StarszySekretarzKomisjiSprawZagranicznychiUniiEuropejskiejAgataMianowska">5 głosów za.</u>
+          <u xml:id="u-8.3" who="#PrzewodniczacyBogdanKlich">Jednogłośnie.</u>
+          <u xml:id="u-8.4" who="#PrzewodniczacyBogdanKlich">Komisja Spraw Zagranicznych i Unii Europejskiej pozytywnie oceniła ratyfikację umowy między Rzecząpospolitą Polską a Federacyjną Republiką Brazylii.</u>
+          <u xml:id="u-8.5" who="#PrzewodniczacyBogdanKlich">Państwo pozwolą, że nie będę już po raz trzeci odczytywał pełnej nazwy tej umowy…</u>
+          <u xml:id="u-8.6" who="#komentarz">Wypowiedzi w tle nagrania</u>
+          <u xml:id="u-8.7" who="#PrzewodniczacyBogdanKlich">…bo byłoby to nie do wytrzymania.</u>
+          <u xml:id="u-8.8" who="#PrzewodniczacyBogdanKlich">Kto z pań bądź panów senatorów chciałby być sprawozdawcą naszej komisji?</u>
+          <u xml:id="u-8.9" who="#PrzewodniczacyBogdanKlich">Pan senator Szwed? Bardzo proszę…</u>
+          <u xml:id="u-8.10" who="#SenatorAleksanderSzwed">Tak, Panie Przewodniczący. Wyrażam zgodę.</u>
+          <u xml:id="u-8.11" who="#PrzewodniczacyBogdanKlich">Czy komisja akceptuje tę kandydaturę, zgadza się, żeby pan senator Szwed był sprawozdawcą naszej komisji?</u>
+          <u xml:id="u-8.12" who="#SenatorDanutaJazlowiecka">Tak, akceptujemy.</u>
+          <u xml:id="u-8.13" who="#PrzewodniczacyBogdanKlich">Pani senator Jazłowiecka wyraziła naszą wspólną opinię. Pan senator Szwed będzie sprawozdawcą naszej komisji. Dziękuję państwu.</u>
+          <u xml:id="u-8.14" who="#SenatorAleksanderSzwed">Bardzo dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-8.15" who="#PrzewodniczacyBogdanKlich">Przechodzimy do kolejnego punktu: rozpatrzenie ustawy o wykonaniu Umowy o handlu i współpracy między Unią Europejską i Europejską Wspólnotą Energii Atomowej, z jednej strony, a Zjednoczonym Królestwem Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej, z drugiej strony, w zakresie współpracy w sprawach karnych.</u>
+          <u xml:id="u-8.16" who="#PrzewodniczacyBogdanKlich">Bardzo proszę przedstawicieli rządu o przedstawienie tej ustawy.</u>
+          <u xml:id="u-8.17" who="#PrzewodniczacyBogdanKlich">Bardzo proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-9">
+          <u xml:id="u-9.0" who="#DyrektorDepartamentuLegislacyjnegoPrawaKarnegowMinisterstwieSprawiedliwosciKatarzynaNaszczynska">Dzień dobry.</u>
+          <u xml:id="u-9.1" who="#DyrektorDepartamentuLegislacyjnegoPrawaKarnegowMinisterstwieSprawiedliwosciKatarzynaNaszczynska">Dziękuję bardzo, Panie Przewodniczący.</u>
+          <u xml:id="u-9.2" who="#DyrektorDepartamentuLegislacyjnegoPrawaKarnegowMinisterstwieSprawiedliwosciKatarzynaNaszczynska">Szanowna Komisjo, w imieniu ministrów zajmujących się projektem uprzejmie przepraszam za to, że dzisiaj to dyrektor Departamentu Legislacyjnego Prawa Karnego będzie prezentować… Ja będę miała tę przyjemność…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-10">
+          <u xml:id="u-10.0" who="#SenatorBogdanKlich">Pani dyrektor Katarzyna Naszczyńska…</u>
+          <u xml:id="u-10.1" who="#DyrektorDepartamentuLegislacyjnegoPrawaKarnegowMinisterstwieSprawiedliwosciKatarzynaNaszczynska">Tak, to ja.</u>
+          <u xml:id="u-10.2" who="#SenatorBogdanKlich">…jest z nami i będzie w imieniu Ministerstwa Sprawiedliwości przedstawiała ten projekt.</u>
+          <u xml:id="u-10.3" who="#SenatorBogdanKlich">Protokołowi stało się zadość, dlatego że na sali był pan wiceminister Wawrzyk, w związku z czym…</u>
+          <u xml:id="u-10.4" who="#DyrektorDepartamentuLegislacyjnegoPrawaKarnegowMinisterstwieSprawiedliwosciKatarzynaNaszczynska">Bardzo się cieszę. I dziękuję bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-10.5" who="#SenatorBogdanKlich">…wszystko jest w porządku, Pani Dyrektor.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-11">
+          <u xml:id="u-11.0" who="#DyrektorDepartamentuLegislacyjnegoPrawaKarnegowMinisterstwieSprawiedliwosciKatarzynaNaszczynska">Dziękuję, Panie Przewodniczący, jeszcze raz.</u>
+          <u xml:id="u-11.1" who="#DyrektorDepartamentuLegislacyjnegoPrawaKarnegowMinisterstwieSprawiedliwosciKatarzynaNaszczynska">Szanowni Państwo!</u>
+          <u xml:id="u-11.2" who="#DyrektorDepartamentuLegislacyjnegoPrawaKarnegowMinisterstwieSprawiedliwosciKatarzynaNaszczynska">Rządowy projekt ustawy o wykonaniu Umowy o handlu i współpracy pomiędzy Unią Europejską i Europejską Wspólnotą Energii Atomowej, z jednej strony, a Zjednoczonym Królestwem Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej, z drugiej strony, w zakresie współpracy w sprawach karnych stanowi uzupełnienie krajowego porządku prawnego w zakresie niezbędnym dla umożliwienia wydawania obywateli polskich do Zjednoczonego Królestwa, zgodnie z przepisami Umowy o handlu i współpracy między Unią Europejską i Europejską Wspólnotą Energii Atomowej, z jednej strony, a Zjednoczonym Królestwem Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej, z drugiej strony, sporządzonej w Brukseli i w Londynie w dniu 30 grudnia 2020 r.</u>
+          <u xml:id="u-11.3" who="#DyrektorDepartamentuLegislacyjnegoPrawaKarnegowMinisterstwieSprawiedliwosciKatarzynaNaszczynska">Projekt ustawy zakłada, że obywatele polscy będą mogli być przekazywani do Zjednoczonego Królestwa na podstawie nakazu aresztowania jedynie wtedy, gdy będą spełnione następujące warunki. Po pierwsze, czyn nie został popełniony na terytorium Polski ani na polskim statku wodnym lub powietrznym oraz, po drugie, czyn stanowi przestępstwo według prawa polskiego lub stanowiłby według niego przestępstwo w razie popełnienia na terytorium Polski, zarówno w czasie jego popełnia, jak i w chwili wpłynięcia nakazu.</u>
+          <u xml:id="u-11.4" who="#DyrektorDepartamentuLegislacyjnegoPrawaKarnegowMinisterstwieSprawiedliwosciKatarzynaNaszczynska">Proponujemy jednocześnie na mocy ustawy ustanowić ogólną regułę, zgodnie z którą we współpracy w sprawach karnych ze stosunków międzynarodowych ze Zjednoczonym Królestwem, w zakresie określonym w części trzeciej umowy, stosuje się przepisy tej umowy oraz w zakresie w niej nieuregulowanym odpowiednio przepisy mające zastosowanie w stosunkach z państwami członkowskimi Unii Europejskiej.</u>
+          <u xml:id="u-11.5" who="#DyrektorDepartamentuLegislacyjnegoPrawaKarnegowMinisterstwieSprawiedliwosciKatarzynaNaszczynska">Należy zaznaczyć, że tzw. umowa brexitowa została zawarta wyłącznie przez Unię Europejską, tak że państwa członkowskie nie są samodzielnymi stronami tej umowy. Dlatego nie mogła ona zostać uznana za umowę ratyfikowaną przez Polskę w rozumieniu art. 55 ust. 2 konstytucji. Ekstradycja obywatela polskiego może być dokonana na wniosek innego państwa lub sądowego organu międzynarodowego, jeżeli możliwość taka wynika z ratyfikowanej przez Rzeczpospolitą Polską umowy międzynarodowej lub ustawy wykonującej akt prawa stanowionego przez organizację międzynarodową, której Rzeczpospolita Polska jest członkiem, pod warunkiem, że czyn objęty wnioskiem o ekstradycję został popełniony poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej oraz stanowi przestępstwo według prawa Rzeczypospolitej Polskiej lub stanowiłby przestępstwo według prawa Rzeczypospolitej Polskiej w razie popełnienia na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, zarówno w czasie jego popełnienia, jak i w chwili złożenia wniosku. W konsekwencji, zgodnie ze złożonym Zjednoczonemu Królestwu przez Unię Europejską powiadomieniem, obywatele polscy obecnie nie są przez Polskę wydawani na podstawie postanowień umowy.</u>
+          <u xml:id="u-11.6" who="#DyrektorDepartamentuLegislacyjnegoPrawaKarnegowMinisterstwieSprawiedliwosciKatarzynaNaszczynska">Kwestia współpracy w sprawach karnych w stosunkach pomiędzy państwami członkowskimi Unii Europejskiej a Zjednoczonym Królestwem należy obecnie do wyłącznej kompetencji zewnętrznej Unii i nie jest możliwe uregulowanie kwestii wydawania obywateli polskich w umowie dwustronnej zawieranej pomiędzy Polską a Zjednoczonym Królestwem. W celu wykonania obowiązku ekstradycji własnych obywateli niezbędne jest zatem przyjęcie ustawy o charakterze czysto technicznym, która jest ograniczona do odesłania do właściwych postanowień umowy dotyczących wydawania osób pomiędzy Unią Europejską a Zjednoczonym Królestwem. Jako ustawa wykonująca akt prawa stanowionego przez organizację międzynarodową, której Polska jest członkiem, ustawa niniejsza pozwoli na stosowanie tych postanowień przez Polskę z poszanowaniem zakazu wynikającego z art. 55 konstytucji.</u>
+          <u xml:id="u-11.7" who="#DyrektorDepartamentuLegislacyjnegoPrawaKarnegowMinisterstwieSprawiedliwosciKatarzynaNaszczynska">Zwracamy tutaj uwagę – to do wiadomości państwa senatorów – że w roku 2021 Zjednoczone Królestwo skierowało do Polski 5 nakazów aresztowania, z których 3 dotyczyły polskich obywateli. W każdej sprawie sądy odmawiały wydania polskich obywateli z uwagi na to, że obecnie nie ma takiej podstawy. W 2022 r. Zjednoczone Królestwo nie skierowało do Polski żadnego takiego nakazu.</u>
+          <u xml:id="u-11.8" who="#DyrektorDepartamentuLegislacyjnegoPrawaKarnegowMinisterstwieSprawiedliwosciKatarzynaNaszczynska">W związku z wejściem ustawy w życie konieczne będzie także dostosowanie do jej treści powiadomienia złożonego na podstawie art. 603 ust. 2 tzw. umowy brexitowej. Przewidzieliśmy w związku z tym odpowiednio długi okres vacatio legis, w czasie którego zostanie przeprowadzona procedura dostosowawcza. Bardzo dziękuję, Panie Przewodniczący.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-12">
+          <u xml:id="u-12.0" who="#PrzewodniczacyBogdanKlich">Dziękuję również.</u>
+          <u xml:id="u-12.1" who="#PrzewodniczacyBogdanKlich">Jaka jest opinia legislatorów? Bardzo proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-13">
+          <u xml:id="u-13.0" who="#GlownyLegislatorwBiurzeLegislacyjnymwKancelariiSenatuIwonaKozeraRytel">Dziękuję bardzo, Panie Przewodniczący!</u>
+          <u xml:id="u-13.1" who="#GlownyLegislatorwBiurzeLegislacyjnymwKancelariiSenatuIwonaKozeraRytel">Wysoka Komisjo! Szanowni Państwo!</u>
+          <u xml:id="u-13.2" who="#GlownyLegislatorwBiurzeLegislacyjnymwKancelariiSenatuIwonaKozeraRytel">Ustawa nie budzi zasadniczych wątpliwości o charakterze legislacyjnym, niemniej Biuro Legislacyjne zdecydowało się w swojej opinii podnieść kwestię o charakterze technicznolegislacyjnym. Otóż w art. 1 posłużono się techniką zastrzeżenia do innego przepisu tej ustawy, która w ocenie Biura Legislacyjnego jest nieprecyzyjna i niezgodna z zasadami techniki prawodawczej. W art. 1 wskazuje się bowiem, jakie przepisy znajdą zastosowanie we współpracy w sprawach karnych ze stosunków międzynarodowych ze Zjednoczonym Królestwem Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej, natomiast w art. 2 określa się, na jakich warunkach możliwe jest przekazanie obywatela polskiego do Zjednoczonego Królestwa. A więc zakresy tych 2 regulacji są odmienne. W związku z powyższym trzeba stwierdzić, że formuła „z zastrzeżeniem art. 2” jest normatywnie zbędna. Zgodnie z §23 ust. 3 zasad techniki prawodawczej relację pomiędzy przepisami określa się wyłącznie w przypadku, gdy budzi ona wątpliwość oraz zachodzi konieczność wskazania, który przepis jest zasadą, a który od niej wyjątkiem bądź jej uszczegółowieniem. Przepis art. 2 nie jest ani wyjątkiem, ani uszczegółowieniem art. 1.</u>
+          <u xml:id="u-13.3" who="#GlownyLegislatorwBiurzeLegislacyjnymwKancelariiSenatuIwonaKozeraRytel">Dlatego też została sformułowana propozycja poprawki. Ta propozycja poprawki dodatkowo ma na celu sformułowanie przepisu w taki sposób, aby był on bardziej czytelny i komunikatywny dla adresatów normy prawnej. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-14">
+          <u xml:id="u-14.0" who="#PrzewodniczacyBogdanKlich">Dziękuję bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-14.1" who="#PrzewodniczacyBogdanKlich">Ministerstwo?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-15">
+          <u xml:id="u-15.0" who="#DyrektorDepartamentuLegislacyjnegoPrawaKarnegowMinisterstwieSprawiedliwosciKatarzynaNaszczynska">Szanowny Panie Przewodniczący, Szanowni Państwo Senatorowie, w pełni zgadzamy się z opinią biura, tak że popieramy tę poprawkę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-16">
+          <u xml:id="u-16.0" who="#PrzewodniczacyBogdanKlich">Dobrze.</u>
+          <u xml:id="u-16.1" who="#PrzewodniczacyBogdanKlich">Otwieram dyskusję na ten temat i na inne tematy.</u>
+          <u xml:id="u-16.2" who="#PrzewodniczacyBogdanKlich">Pan senator Szwed, pani senator Jazłowiecka i ja w trzeciej kolejności.</u>
+          <u xml:id="u-16.3" who="#PrzewodniczacyBogdanKlich">Bardzo proszę, Panie Senatorze.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-17">
+          <u xml:id="u-17.0" who="#SenatorAleksanderSzwed">Dziękuję, Panie Przewodniczący.</u>
+          <u xml:id="u-17.1" who="#SenatorAleksanderSzwed">W związku z pozytywną opinią rządu przejmuję tę propozycję poprawki Biura Legislacyjnego.</u>
+          <u xml:id="u-17.2" who="#PrzewodniczacyBogdanKlich">Świetnie. To jeżeli pan przejmuje, to bardzo proszę o jej zaprezentowanie.</u>
+          <u xml:id="u-17.3" who="#SenatorAleksanderSzwed">Przed chwilą pani mecenas ją zaprezentowała.</u>
+          <u xml:id="u-17.4" who="#PrzewodniczacyBogdanKlich">To proszę o jej odczytanie, bo…</u>
+          <u xml:id="u-17.5" who="#SenatorAleksanderSzwed">Dobrze. To prosimy…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-18">
+          <u xml:id="u-18.0" who="#PrzewodniczacyBogdanKlich">Bardzo proszę. Z formalnego punktu widzenia musimy to mieć jako naszą poprawkę…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-19">
+          <u xml:id="u-19.0" who="#GlownyLegislatorwBiurzeLegislacyjnymwKancelariiSenatuIwonaKozeraRytel">Art. 1 otrzymuje brzmienie: „W zakresie współpracy w sprawach karnych ze stosunków międzynarodowych ze Zjednoczonym Królestwem Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej stosuje się: 1) przepisy Umowy o handlu i współpracy między Unią Europejską i Europejską Wspólnotą Energii Atomowej, z jednej strony, a Zjednoczonym Królestwem Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej, z drugiej strony” – i tu adres promulgacyjny. I pkt 2: „odpowiednio przepisy mające zastosowanie w stosunkach z państwami członkowskimi Unii Europejskiej – w zakresie nieuregulowanym w pkt 1”.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-20">
+          <u xml:id="u-20.0" who="#PrzewodniczacyBogdanKlich">Czy pan senator Szwed tak brzmiącą poprawkę przejmuje?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-21">
+          <u xml:id="u-21.0" who="#SenatorAleksanderSzwed">Tak.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-22">
+          <u xml:id="u-22.0" who="#PrzewodniczacyBogdanKlich">Świetnie. To taką poprawkę poddamy pod głosowanie.</u>
+          <u xml:id="u-22.1" who="#PrzewodniczacyBogdanKlich">A teraz jeszcze dyskusja.</u>
+          <u xml:id="u-22.2" who="#PrzewodniczacyBogdanKlich">Pani senator Jazłowiecka.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-23">
+          <u xml:id="u-23.0" who="#SenatorDanutaJazlowiecka">Dziękuję, Panie Przewodniczący.</u>
+          <u xml:id="u-23.1" who="#SenatorDanutaJazlowiecka">Ja chciałabym zapytać, bo być może mi to umknęło, od kiedy mamy problemy z ustanowieniem zasad w sprawie ekstradycji z Irlandią Północną. Ile w międzyczasie było takich przypadków i o jakim charakterze to były przypadki? Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-24">
+          <u xml:id="u-24.0" who="#PrzewodniczacyBogdanKlich">Bardzo proszę, Pani Dyrektor.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-25">
+          <u xml:id="u-25.0" who="#DyrektorDepartamentuLegislacyjnegoPrawaKarnegowMinisterstwieSprawiedliwosciKatarzynaNaszczynska">Dziękuję bardzo, Panie Przewodniczący.</u>
+          <u xml:id="u-25.1" who="#DyrektorDepartamentuLegislacyjnegoPrawaKarnegowMinisterstwieSprawiedliwosciKatarzynaNaszczynska">Szanowna Pani Senator, tak jak wspomniałam na wstępie, zasadniczo nasze, nazwijmy to, problemy – w mojej ocenie nie są to problemy, jest to po prostu luka prawna, którą musimy w tej chwili uzupełnić i czynimy to na mocy procedowanego projektu – wiążą się z faktem, że 30 grudnia 2020 r., jak wszyscy pamiętamy, została podpisana tzw. umowa brexitowa, co spowodowało, a to z uwagi na to, że Unia Europejska była stroną tej umowy i ta umowa na mocy Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej stanowi obecnie obowiązujący również Polskę akt prawa Unii Europejskiej, że Unia przejęła kompetencje w zakresie decydowania również o kwestiach możliwości wydawania obywateli poszczególnych państw członkowskich do Wielkiej Brytanii. Tak jak już wspominałam w swoim wstępnym wystąpieniu, my nie możemy jako Polska zawrzeć z Wielką Brytanią umowy bilateralnej. Nie mamy do tego upoważnienia, prawa z uwagi na to, że umowa brexitowa została zawarta w ramach kompetencji wyłącznych Unii Europejskiej. Stąd procedowanie nad tą ustawą, które – tu uprzedzam ewentualne pytania – trochę trwało. Proszę nie sugerować się tym, że ta ustawa zawiera jedynie 1 czy 2 przepisy, że jest taka krótka. Proszę mi wierzyć, wymagało to wielu analiz prawnych czynionych przez różne resorty. Ta ustawa umożliwi wykonanie umowy brexitowej, która nas wiąże. Jednocześnie Polska jest związana przepisami własnej konstytucji, która obecnie uniemożliwia wydawania obywateli polskich do Wielkiej Brytanii w warunkach innych niż przewidziane w art. 55. A zatem ta ustawa umożliwi nam procedowanie w pełni obrotu zagranicznego w sprawach karnych z Wielką Brytanią na, nazwijmy to, normalnych zasadach.</u>
+          <u xml:id="u-25.2" who="#DyrektorDepartamentuLegislacyjnegoPrawaKarnegowMinisterstwieSprawiedliwosciKatarzynaNaszczynska">Tak jak wspomniałam, w 2021 r. Zjednoczone Królestwo skierowało do Polski 5 nakazów aresztowania, z których 3 dotyczyły polskich obywateli. Sądy odmawiały, no bo musiały to zrobić, nie było podstawy do tego, żeby te nakazy aresztowania… To są nakazy aresztowania. Nie są europejskie nakazy aresztowania, tak jak to się dzieje w stosunkach z innymi państwami członkowskimi, ani nie są to ekstradycje. Wielka Brytania, jak wiemy, jest państwem trzecim, ale korzysta ze specjalnego statusu jako byłe państwo członkowskie. Tak że stosujemy nakazy aresztowania wobec obywateli, którzy są wydawani przez nas Wielkiej Brytanii i przez Wielką Brytanię do nas. Tak jak mówię, w 2021 r. były to 3 nakazy. W 2022 r. UK nie skierowało już żadnego nakazu, co może wynikać z tej prostej przyczyny, że byli świadomi tego, że u nas toczą się prace nad projektem ustawy. Poza tym przedstawiciele Ministerstwa Sprawiedliwości spotykali się m.in. z panią ambasador Wielkiej Brytanii w tej sprawie. Cały czas informowaliśmy, że te prace trwają. Tak jak mówię, proszę nie sugerować się tym, że ta ustawa zawiera 2 przepisy, bo, jak państwo wszyscy wiecie, czasem 2 przepisy…</u>
+          <u xml:id="u-25.3" who="#komentarz">Wypowiedzi w tle nagrania</u>
+          <u xml:id="u-25.4" who="#DyrektorDepartamentuLegislacyjnegoPrawaKarnegowMinisterstwieSprawiedliwosciKatarzynaNaszczynska">…wymagają…</u>
+          <u xml:id="u-25.5" who="#PrzewodniczacyBogdanKlich">Ale my się tym nie sugerujemy, bynajmniej. Tak że…</u>
+          <u xml:id="u-25.6" who="#DyrektorDepartamentuLegislacyjnegoPrawaKarnegowMinisterstwieSprawiedliwosciKatarzynaNaszczynska">Ja wiem, ale tamtym tygodniu mieliśmy na posiedzeniu komisji podobne pytanie, dlaczego… Mam nadzieję, że po tych moich bardzo wyczerpujących wyjaśnieniach będzie to już jasne.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-26">
+          <u xml:id="u-26.0" who="#PrzewodniczacyBogdanKlich">Sytuacja jest klarowna, sytuacja jest zupełnie klarowna.</u>
+          <u xml:id="u-26.1" who="#SenatorDanutaJazlowiecka">Nie.</u>
+          <u xml:id="u-26.2" who="#PrzewodniczacyBogdanKlich">Procedura jest dla nas…</u>
+          <u xml:id="u-26.3" who="#SenatorDanutaJazlowiecka">Nie, nie, nie…</u>
+          <u xml:id="u-26.4" who="#PrzewodniczacyBogdanKlich">…zupełnie jasna, a to dlatego…</u>
+          <u xml:id="u-26.5" who="#SenatorDanutaJazlowiecka">Nie jest.</u>
+          <u xml:id="u-26.6" who="#PrzewodniczacyBogdanKlich">…że nie po raz pierwszy procedujemy taką ustawę. Wiemy o tym doskonale, że umowy międzynarodowe podpisywane przez Unię Europejską z jakimikolwiek zewnętrznymi podmiotami wymagają dodatkowych ratyfikacji w państwach członkowskich. W związku z tym to nie budzi wątpliwości.</u>
+          <u xml:id="u-26.7" who="#PrzewodniczacyBogdanKlich">Ale pani senator Jazłowiecka chciała jeszcze zabrać głos.</u>
+          <u xml:id="u-26.8" who="#PrzewodniczacyBogdanKlich">Za chwilę nie będziemy mieć kworum, więc bardzo proszę, Pani Senator, bardzo króciutko…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-27">
+          <u xml:id="u-27.0" who="#SenatorDanutaJazlowiecka">Dziękuję pani za odpowiedź. Rzeczywiście pani powtórzyła to, co powiedziała pani na samym początku. Być może nie zrozumiała pani mojego pytania. Mnie tak naprawdę chodziło o sytuację związaną z Polską, o to, kiedy i ile razy Polska wystąpiła o ekstradycję. I chciałabym zapytać, dlaczego tyle lat potrzebowaliście państwo na przygotowanie tej umowy, skoro takie umowy są zawierane z krajami trzecimi. Czym ona się tak bardzo różni od tych, które mamy podpisane z innymi trzecimi krajami? Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-28">
+          <u xml:id="u-28.0" who="#PrzewodniczacyBogdanKlich">Dziękuję bardzo, Pani Senator.</u>
+          <u xml:id="u-28.1" who="#PrzewodniczacyBogdanKlich">Proszę o odpowiedź nie dłuższą aniżeli 1-minutową, bo za chwileczkę przestaniemy mieć kworum. Senatorowie mają także inne obowiązki.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-29">
+          <u xml:id="u-29.0" who="#DyrektorDepartamentuLegislacyjnegoPrawaKarnegowMinisterstwieSprawiedliwosciKatarzynaNaszczynska">Szanowna Pani Senator, ja tylko pozwolę sobie zauważyć, że my nie zawieramy umowy z Wielką Brytanią jako państwem trzecim. Jest to ustawa, która wykonuje – wykonuje – umowę w zakresie niezbędnym dla wydawania obywateli. My dzisiaj nie debatujemy nad umową pomiędzy Polską a Wielką Brytanią. To wynika z tego argumentu, o którym już wcześniej mówiłam 2 razy. Trzeci raz pozwolę sobie zauważyć, że Polska jako członek Unii Europejskiej jest zobligowana do stosowania…</u>
+          <u xml:id="u-29.1" who="#SenatorDanutaJazlowiecka">To wszystko wiemy.</u>
+          <u xml:id="u-29.2" who="#DyrektorDepartamentuLegislacyjnegoPrawaKarnegowMinisterstwieSprawiedliwosciKatarzynaNaszczynska">…umowy brexitowej…</u>
+          <u xml:id="u-29.3" who="#SenatorDanutaJazlowiecka">Proszę odpowiedzieć na moje pytanie.</u>
+          <u xml:id="u-29.4" who="#DyrektorDepartamentuLegislacyjnegoPrawaKarnegowMinisterstwieSprawiedliwosciKatarzynaNaszczynska">…zawartej pomiędzy Unią Europejską a Wielką Brytanią. My nie możemy, tak jak już powiedziałam wcześniej, zawrzeć umowy bilateralnej, bo doprowadzilibyśmy do sytuacji, że umowa między Wielką Brytanią… I co? I 20 kolejnych takich umów? Właśnie do tego zmierza…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-30">
+          <u xml:id="u-30.0" who="#PrzewodniczacyBogdanKlich">Dziękuję bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-30.1" who="#PrzewodniczacyBogdanKlich">Trzeci raz pani dyrektor powtórzyła ten argument.</u>
+          <u xml:id="u-30.2" who="#PrzewodniczacyBogdanKlich">Zamykam dyskusję.</u>
+          <u xml:id="u-30.3" who="#PrzewodniczacyBogdanKlich">Przechodzimy do głosowania.</u>
+          <u xml:id="u-30.4" who="#PrzewodniczacyBogdanKlich">Musimy przyjąć dzisiaj…</u>
+          <u xml:id="u-30.5" who="#SenatorDanutaJazlowiecka">Ja mimo wszystko nie jestem usatysfakcjonowana…</u>
+          <u xml:id="u-30.6" who="#PrzewodniczacyBogdanKlich">…ten akt prawny.</u>
+          <u xml:id="u-30.7" who="#SenatorDanutaJazlowiecka">…odpowiedzią pani minister.</u>
+          <u xml:id="u-30.8" who="#PrzewodniczacyBogdanKlich">Kto z państwa jest za przyjęciem tego aktu prawnego?</u>
+          <u xml:id="u-30.9" who="#SenatorAleksanderSzwed">Jeszcze poprawka.</u>
+          <u xml:id="u-30.10" who="#PrzewodniczacyBogdanKlich">Kto… Tak.</u>
+          <u xml:id="u-30.11" who="#komentarz">Wypowiedź poza mikrofonem</u>
+          <u xml:id="u-30.12" who="#PrzewodniczacyBogdanKlich">Kto z państwa jest za poprawką przedstawioną przez Biuro Legislacyjne, przejętą przez pana senatora Szweda?</u>
+          <u xml:id="u-30.13" who="#PrzewodniczacyBogdanKlich">Kto jest przeciw?</u>
+          <u xml:id="u-30.14" who="#PrzewodniczacyBogdanKlich">Kto się wstrzymał?</u>
+          <u xml:id="u-30.15" who="#PrzewodniczacyBogdanKlich">Zdalnie…</u>
+          <u xml:id="u-30.16" who="#PrzewodniczacyBogdanKlich">I proszę o podanie wyników.</u>
+          <u xml:id="u-30.17" who="#PrzewodniczacyBogdanKlich">Głosowało 5 senatorów, jednogłośnie za.</u>
+          <u xml:id="u-30.18" who="#PrzewodniczacyBogdanKlich">Poprawka została przyjęta.</u>
+          <u xml:id="u-30.19" who="#PrzewodniczacyBogdanKlich">A zatem możemy głosować nad przyjęciem ustawy wraz z tą poprawką.</u>
+          <u xml:id="u-30.20" who="#PrzewodniczacyBogdanKlich">Kto z państwa jest za przyjęciem ustawy?</u>
+          <u xml:id="u-30.21" who="#PrzewodniczacyBogdanKlich">Kto jest przeciw?</u>
+          <u xml:id="u-30.22" who="#PrzewodniczacyBogdanKlich">Kto się wstrzymał?</u>
+          <u xml:id="u-30.23" who="#PrzewodniczacyBogdanKlich">Zdalnie…</u>
+          <u xml:id="u-30.24" who="#PrzewodniczacyBogdanKlich">I proszę o podanie wyników.</u>
+          <u xml:id="u-30.25" who="#PrzewodniczacyBogdanKlich">5 senatorów głosowało i znów jednogłośnie za.</u>
+          <u xml:id="u-30.26" who="#PrzewodniczacyBogdanKlich">Ten akt prawny, ustawa wraz z poprawką została pozytywnie zaopiniowana przez Komisję Spraw Zagranicznych i Unii Europejskiej.</u>
+          <u xml:id="u-30.27" who="#PrzewodniczacyBogdanKlich">Dziękuję uprzejmie wszystkim państwu uczestniczącym w posiedzeniu.</u>
+          <u xml:id="u-30.28" who="#PrzewodniczacyBogdanKlich">Sprawozdawcę będzie pan senator Szwed.</u>
+          <u xml:id="u-30.29" who="#PrzewodniczacyBogdanKlich">Czy są jakieś inne kandydatury? Nie ma innych kandydatur.</u>
+          <u xml:id="u-30.30" who="#PrzewodniczacyBogdanKlich">W związku z tym, Panie Senatorze, będzie pan naszym sprawozdawcą.</u>
+          <u xml:id="u-30.31" who="#SenatorAleksanderSzwed">Wyrażam zgodę. Dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-30.32" who="#PrzewodniczacyBogdanKlich">Zamykam… Pan senator podziękował.</u>
+          <u xml:id="u-30.33" who="#PrzewodniczacyBogdanKlich">Zamykam posiedzenie komisji. Dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-30.34" who="#komentarz">Koniec posiedzenia o godzinie 8 minut 58</u>
+        </div>
+      </body>
+    </text>
+  </TEI>
+</teiCorpus>
--
libgit2 0.22.2